Collective review Surgical Patients Safety

จดท ำโดย นพ.ณฐพงศ โลกธรรมรกษ

อำจำรยทปรกษำ รศ.นพ.สรศกด สงขทต ณ อยธยำ ภำควชำศลยศำสตร โรงพยำบำลสงขลำนครนทร

Surgical Patients Safety

บทน ำ

ในแตละปทวโลกมการผาตดมากกวา 234 ลานครง และพบวามการรายงานภาวะแทรกซอน

จากการผาตดปละประมาณ 7 ลานครง1 และพบวาเปนความผดพลาดซงพบในชวงกอนและหลง

การผาตดมากกวาความผดพลาดจากเทคนคการผาตด2-3 โดยสาเหตส าคญเปนความลมเหลวของการ

สอสารระหวางบคลากรทเกยวของอนประกอบดวยทมศลยแพทย วสญญแพทยและพยาบาลหอง

ผาตด ตลอดจนการท าความเขาใจกบผปวยและญาต นอกจากนเปนเรองของการวนจฉยทลาชาหรอ

ผดพลาด การรกษาทลาชาหรอผดพลาด ซงลวนเปนความเสยงตอผปวย เชนเดยวกบการการใหยาซง

เปนสวนหนงของการรกษา พบวาม รายงานความผดพลาดในการใหยาท าใหเกดอนตรายแกผปวย ถง

1.5 ลานคนตอป4-5

ภาวะแทรกซอนของการผาตดผมจะมใชเรองทสามารถปองกนไดโดยสมบรณ แตความเสยง

ทจะเกดผดพลาดสวนหนงสามารถลดลงไดผานระบบการบรหารจดการความเสยง (risk manage

-ment) ซงมงเพมประสทธภาพในการประสานงานระหวางบคลากรในทม ลดความลาชาในการ

วนจฉยและการรกษา และแมจะเปนกระบวนการทางการบรหารจดการ แตการศกษาวจยอยางเปน

วทยาศาสตรไดพสจนวาสามารถลดอตราการเกดภาวะแทรกซอนและการตายทเกยวเนองจากการ

ผาตดไดอยางมนยส าคญ แนวทางการบรหารจดการดงกลาวจงเปนศาสตรซงศลยแพทยควรทราบ

ทฤษฎและแนวทำงเพอควำมปลอดภยทำงศลยศำสตร 1. Swiss cheese model of accident causaation

เปนทฤษฎซงเสนอโดย Dante Orlandella และ James T Reason แหงมหาวทยาลย

แมนเชสเตอร ในป ค.ศ. 1990 ทฤษฎดงกลาวเปนทรจกกนในอกชอหนงคอ cumulative act effect

ซงอธบายความผดพลาดในการปฏบตงานในระดบองคกรวาเปนผลของความลมเหลวตอเนองของ

ระบบปองกนความผดพลาด (control layer) ระบบปองกนความผดพลาดทดควรจะมลกษณะคลาย

แผนชสทมรกระจดกระจายทวางซอนทบกนอยางเปนระเบยบ หากเกดความผดพลาดอนเนองมาจาก

ชองโหวของชสในแผนแรกหรอระบบควบคมแรก ไปเจอแผนชสแผนทสองทมรกระจดกระจายแต

ตางกนกบชสแผนแรก ความผดพลาดกจะไมสามารถผานระบบควบคมทสองไปได เปรยบเสมอนกบ

การวางระบบปองกนความผดพลาดในองคกรซงจ าเปนตองมหลายชนซงเปนอสระตอกน (ภาพท 1)6

ความผดพลาดทเกดขนเปนผลของความบงเอญซงชองโหวของระบบปองกนมาตรงกน

ยกตวอยางเชน ความผดพลาดในการผาตดผดขางผดต าแหนงอาจเปนผลของความบงเอญในวนซงม

จ านวนผปวยผาตดแบบเดยวกนมากกวาหนงราย มการสลบล าดบการผาตด ทมผาตดอยในภาวะออน

ลา ความหละหลวมหลายประการดงกลาวเมอเกดขนพรอมกนจะเปนคลายรบนแผนชสซงบงเอญมา

อยตรงกนและอ านวยให ‘trajectory of accident opportunity’ พงผานไดส าเรจ ในทางปฎบต

หากมกลไกซงสรางมาคนกลางเชนกระบวนการตรวจสอบความถกตอง ความผดพลาดดงกลาวจะถก

ขวางโดยกระบวนการดงกลาว

ภาพท 1 Swiss cheese model a) กรณซงกลไกทเกยวของทงหมดในระบบเกดความหละหลวมพรอมกนโดยบงเอญ b) ความผดพลาดมโอกาสเกดนอยลงหากมกลไกปองกนซงเปนอสระตอชนอนและไมยอมให trajectory of accident opportunity พงผาน

2. ระบบตรวจสอบควำมถกตองในผปวยผำตดขององคกำรอนำมยโลก (WHO surgical safety

checklist 7)

เปนรายการตรวจสอบเพอชวยในการเตรยมผปวยผาตดประกอบดวยทงหมด 19 หวขอ ท า

ใหเกดการสอสาร ในทมผาตด ตรวจสอบการใหยาฆาเชอกอนผาตด บางหวขอมจดมงหมายเพอชวย

ลด การผาตดผดต าแหนง เปนตน โดยมการศกษาพบวา สามารถชวยลดอตราการตายไดรอยละ 48

และลดภาวะแทรกซอนของการผาตดรอยละ 378 แบงเปน 3 ขนตอนหลกในหองผาตด

Sign-in กอนการดมยาสลบ พยาบาลและวสญญแพทยจะตรวจสอบชอสกลของผปวย ต าแหนงการ

ผาตด วธการผาตด ใบยนยอมการผาตด (consent from)

Time-out กอนการลงมดผาตด พยาบาล วสญญแพทย ศลยแพทยจะยนยนชอของ ทมการรกษา

ชอสกลผปวย ต าแหนงและวธการผาตด ยาปฎชวนะกอนผาตด ภาวะทตองระวงเปนพเศษระหวาง

ผาตด ระยะเวลาการผาตด การคาดคะเนปรมาณการเสยเลอด เครองมอทใชเพมเตมในการผาตด

ภาพรงสทเกยวของกบการผาตด เปนการชวยปองกนไมใหเกดการผาตดผดต าแหนง

การจดทาผปวยไมใหเกดแผลกดทบได เชน บรเวณทม prominent ของกระดก ควรรอง

ดวยวสดรองทนม และระมดระวงต าแหนงศรษะใหอยในทา neutral position และปองกนไมใหม

การกางแขนเกน 90 องศา เพอลดโอกาสการเกดภยนตรายตอเสนประสาท brachial plexus

Sign-out กอนผปวยจะออกจากหองผาตด พยาบาล วสญญ ศลยแพทยจะตองตรวจสอบยนยนชอ

การผาตดทท าไปทงหมด ปญหาของเครองมอผาตดทเกดขน ระบความตองการสงตรวจชนเนอและสง

สงตรวจทไดจากการผาตด และภาวะซงควรเฝาระวงหลงผาตดซงจะตองสงตอใหทมซงจะท าหนาท

ดแลผปวยตอเนอง

ภาพท 2 surgical safety checklist ขององคการอนามยโลก

ความหมายทแทจรงของการน าระบบการตรวจสอบความถกตองมาใชกบผปวยซงเขารบการผาตดนาจะเปนเรองของความตระหนกในความปลอดภยของผปวยในหมบคลากรหรอการสรางวฒนธรรมความปลอดภย (safety culture) ในภาคบรการผาตดขององคกร กระบวนการดงกลาวมใชเรองงาย หลายสถาบนประสบปญหาในการท าความเขาใจกบบคลากรใหเหนความส าคญ โดยสาเหตหลกของความคดตอตานมาจากความคดวากระบวนการดงกลาวอาจเปนเหตของความลาชาในงานบรการและอาจไมกอประโยชนอยางแทจรง9 บางสถาบนมการน าไปใชแบบไมครบหรอมการดดแปลง10 โดยภาวะผน าและความเอาจรงเอาจงของผน าองคกรมสวนส าคญในความส าเรจในการ implementation ของกระบวนการตรวจสอบความถกตอง การศกษาของ Haynes และคณะ11 พบวาหลงจากน า WHO checklist ไปใชสามารถ ลดภาวะแทรกซอนจากการผาตดจากรอยละ 11 เปนรอยละ 7 อตราการตายซงเกยวเนองกบการผาตดจากรอยละ 1.5 เปนรอยละ 0.8 การศกษาจากหลากสถาบนซงใชอตราการเกดภาวะแทรกซอนและอตราตายเปนผลการศกษาหลกใหผลซงหลากหลาย การวเคราะหแบบ meta-analysis ในปค.ศ.2014 พบการศกษาในลกษณะดงกลาวถง 723 การศกษาใหขอสรปวากระบวนการตรวจสอบความถกตองสามารถลดอบตการณของภาวะแทรกซอน อตราตายและการตดเชอของแผลผาตดลงอยางมนยส าคญ12 3.Stage of the patient surgical journey น าเสนอโดยคณะวสญญแพทย ในโรงพยาบาลเดกแหงเมอง Seattle13

ภาพท 3 Stages of the patient surgical journey

ตารางท 1 Sign in check list, Seattle Children’s Hospital

ตารางท 2 Time out check list, Seattle Children’s Hospital

ตารางท 3 Sign out check list, Seattle Children’s Hospital

4. Checklist the pediatric operating rooms at Johns Hopkins ลกษณะของ checklist นคลายกบของ Seattle Children’s Hospital แตเปลยนค าจาก sign in เปน briefing และจาก sign out เปน debriefing13

ภาพท 4 Briefing, Time out, Debriefing sheet/poster, Johns Hopkins Hospital Bloomberg Children’s Center

5. Cardiac surgical safety checklist ดดแปลงมาจาก WHO checklist และมการเพมหวขอ team brief ในวนทจะเรมผาตด14

ภาพท 5 การดดแปลง WHO Surgical Safty Checklist, Great Ormond Street Hospital NHS Foundation Trust

6. Enhanced recovery protocols (ERP)15

เปนการก าหนดแนวทางการรกษาเพอใหเกดผลการพฒนาการดแลในชวงผาตด

(perioperative care) และการดแลในชวงหลงผาตด (postoperative care) นยมใชมากในกลม

Colorectal surgery เชน การใหค าปรกษาแกผปวยกอนการผาตด (preoperative counseling)

การประเมนภาวะโภชนาการของผปวยกอนการผาตด (preoperative nutrition) การปองกนภาวะ

lieus หลงผาตด การถอดสายสวนปสสาวะออกอยางรวดเรว การเรมใหผปวยกนทางปากอยาง

รวดเรวหลงผาตด (early oral intake) การจ ากดปรมาณสารน าทใหแกผปวย (limited intra

venous fluid) การใหยาแกปวดทเหมาะสมหลงผาตด (Standardized analgesia) การกายภาพ

เพอเพมการท างานของปอด (routine chest physiotherapy) และการตดตามอาการทางโทรศพท

(daily telephone follow-up) เปนตน จากหลายการศกษาพบวา การท า ERP สามารถลดวนนอน

โรงพยาบาล ลด re-admission rate และลด morbidity rate อยางมนยส าคญ แตยงไมพบความ

แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตในอตราตาย

7.Surgicalsafetychecklistของโรงพยำบำลสงขลำนครนทร

ในโรงพยาบาลสงขลานครนทร ไดมการประยกตแบบ checklist น ามาใชในหองผาตด

เชนเดยวกน โดยแบงเปนหวขอหลกๆ คลายของ WHO checklist และอาศยการประสานงานของ

ทมศลยแพทย วสญญแพทย พยาบาล เพอเพมความปลอดภยในการผาตดผปวยมากยงขน ดงแสดง16

(ภาพท 6)

แบบตรวจสอบความปลอดภยจากการผาตด (Surgical Safety Checklist) รพ.สงขลานครนทร E

OR Number………ถง OR เวลา...............วนท-เวลาเรมการใหระงบความรสก......................... เวลาเรมผาตด........................... เวลาเสรจผาตด............................ การตรวจสอบกอนใหการระงบความรสก (Sign In) การตรวจสอบกอนเรมการผาตด (Time Out) กอนลงมด การสรปและยายผปวยเมอสนสดการผาตด (Sign Out) 

1. พยาบาลชวยเหลอรอบนอก (Circulating Nurse)  ม ไมม ไมจาเปน

- การระบตวผปวย

- ชอหตถการตามใบ set

- ตาแหนงทจะผาตด

- ใบยนยอมการผาตด

- อปกรณทจาเปนตอการผาตด

- ซองและฟลมของผปวย / PACs

- Prophylactic antibiotic ใหแลวจากหอผปวย

1.1.พยาบาลผชวยเหลอรอบนอก (ขานชอ) ศลยแพทย ชอพยาบาลสงเครองมอ  

ชอวสญญ         ชอผปวย 

ตรวจสอบการตดฟลม/ PACs (ชอ/ขาง ทผาตด) 

ทาแลว ไมจาเปน จาเปนแตไมไดทา  1.2 พยาบาล Scrub Nurse 

ยนยน ความถกตองของ sterility indicator 

ทมพยาบาล ยนยนวาเครองมอผาตด ปลอดเชอ  

และอปกรณตาง ๆ พรอมสาหรบการผาตด 

1. พยาบาลผชวยเหลอรอบนอก สรปใหทมทราบ/ยนยน  ชอหตถการ (procedure) ททา (ใหแพทยยนยน) 

 ผลการนบ/ตรวจสอบ เครองมอ ผาซบ กอซ เขม 

ปญหาทเกดขนเกยวกบเครองมอ / เครองมอทชารด  

    ม ไมม    - ชนเนอ/ Specimen ทจะสงตรวจ ม ไมม 

อานปายขางภาชนะ ระบชอผปวย อวยวะ/หรอทมาของชนเนอ ถกตอง   

2. ทมวสญญ    ม ไมม ไมจาเปน

- การประเมนความเสยงตาม ASA classification               

- มการประเมนประวตการแพสาร/แพยา               

- ความพรอมของเครองมอ/ยาทางวสญญ                         

- ตด monitors ทจาเปน               

- ประเมนโอกาสใสทอหายใจยาก/aspirate                  

(ถาม ตองเตรยมเครองมอ/ผชวย)       

- โลหต/สวนประกอบ ตามแผนการรกษา

- ขอใหแพทย estimate blood loss เพอพจารณาการเตรยม  

IV line 2 เสน /central line กรณทอาจม blood loss > 500 cc. หรอ

>7cc/kg. ในเดก                                                     

-  Prophylactic antibiotic แลวเมอเวลา..................

2. ทมวสญญระบ   ระบถงสงทตองระวงเปนพเศษเฉพาะผปวยรายน 

............................................................................................................

............................................................................................................ 

............................................................................................................ 

ประเดนสาคญเฉพาะทางวสญญ(ถาม) 

............................................................................................................ 

............................................................................................................ 

............................................................................................................ 

2. ทมวสญญ

สรปประมาณการเสยเลอด (ใหแพทยยนยน)  

ไมจาเปนตองใหเลอด  

จานวนเลอด/ สวนประกอบของเลอดทให ระบ………….……. 

จานวนเลอด/ สวนประกอบของเลอดทคงเหลอ ระบ............ 

การเตรยมอปกรณการเคลอนยายผปวย (การเตรยม oxygen, monitor) 

     จาเปน ไมจาเปน  ‐  การตดตอหอผปวยกรณไมผาน recovery room 

ผาน recovery room  

ไมผาน recovery room 

         วสญญตดตอหอผปวยแลว   Scrub nurse ตดตอหอผปวยแลว

3. การ Marked site  ไมจาเปน (เชน อวยวะทไมมขาง มระดบเดยว มแผลเปด เหนรอยโรคชดเจน   

 จาเปน แตไมไดทา ทามาแลวซงตรงกบใบ set 

มาทาในหองผาตด (ผปวยรวมรบร) โดยแพทย.........................................

4. การตดฟลม/เปดดฟลม ไมจาเปน จาเปนโดยแพทย........................... 

5. การเตรยมหออภบาลกรณการผาตดซงมความเสยงตอการเปลยนแปลงของ

ระบบไหลเวยนหรอการหายใจ ไมจาเปน ตดตอจองได   จองไมได

3. ศลยแพทย ระบ……. แจงใหผรวมงานทราบถงโอกาสวกฤตในขนตอนตาง ๆ คาดการณปรมาณ

เลอดทจะเสย 

หตถการทจะทา ตาแหนงทจะลงมด  

ระยะเวลาผาตดประมาณ..........ชม.         

 estimate blood loss  (เฉพาะกรณทตอน sign in แพทยผชวยเปนผestimate                             

3. แพทย วสญญ และพยาบาลมการระบ

ประเดนสาคญของผปวยทตองดแลในหองพกฟน และแนวทางดแล 

ม ระบ................................................................................................ 

.................................................................................................................

................................................................................................................. 

................................................................................................................. 

ไมม  

ศลยแพทย......................วสญญ........../.............พยาบาล ........................... พยาบาล .................... ศลยแพทย......................วสญญ.........../...........พยาบาล .......................

ประเมนกระบวนการ การใช Patient Safety Checklist ในการผาตดครงนสามารถ detect เหตการณทเปนความเสยงตอผปวยไดหรอไม ไมมเหตการณ มเหตการณ   detect ได คอ........................................................... detect ไมได

ปรบปรงครงท 4

HN………………..………

ชอ-สกล…………..……….

ความรวมมอของทม 1.นอย 2.ปานกลาง 3.มาก

ศลยแพทย วสญญ

พยาบาล

Service    Trauma   Vascular Uro Neuro    CVT Plastic  Ped Gen……….

8. Escalatecare

มการศกษาพบวา อบตการณการตายภายหลงการผาตด (failure to rescue, FTR) อย

ระหวางรอยละ 3 ถงรอยละ 16.917 และพบวามความสมพนธกบปจจยบางอยาง ไดแก โรงพยาบาล

ขนาดใหญ สดสวนพยาบาลกบผปวยมความสมพนธกบอตราการตายของผปวยหลงผาตดหรอ FTR ท

ลดลง18

การตระหนกและตอบสนองตออาการทแยลงของผปวยลาชาสามารถกอใหเกดการเสย

ชวตของผปวยหลงการผาตดไดถาหากสามารถพฒนาระบบตรวจสอบและตอบสนองตออาการทแย

ลงของผปวย (escalation of care) ใหรวดเรวกจะชวยลดผลเสยตอผปวยได เชน กระบวนการ

รายงานทมฉกเฉน (emergency team) การรายงานสญญาณชพทผดปกต (abnormal vital signs)

เปนตน19-20

Figure 7 Escalation of care

Recognition of deterioration การตรวจสอบภาวะแยลงของผปวยโดยการก าหนดขอบงชใน

การรายงานแพทยหรออาจารยแพทย เชน ชพจรเตนเรวผดปกต อตราการหายใจทเพมขน คลนไฟฟา

หวใจทผดปกต เปนตน ในขนตอนนอาจจะมอปสรรคบางอยาง เชน ขนตอนการรายงานเปนล าดบ

(hierarchical barrier) ภาระงานทมาก (high workload) เปนตน

Communication of deterioration การสอสารขอมลเกยวกบอาการของผปวย จะชวยใหแพทย

ทล าดบขนสงกวาหรออาจารยแพทย ทราบถงรายละเอยดประวต ผลการตรวจรางกาย และผล เลอด

บางอยางเพอประกอบการพจารณาในการวางแผนรกษา อปสรรคในขนตอนน เชน ความสมพนธ

ระหวางแพทยกบอาจารยแพทย อปกรณตดตอสอสาร เปนตน

Management of deterioration การตอบสนองตออาการของผปวยดวยการรกษาโดยไมลาชา

การรกษาทรวดเรวยอมสงผลทดตอผปวย เนองจากการรกษาบางอยางจ าเปนตองใชเวลา เตรยม

ทรพยากร เชน การผาตดจ าเปนตองมการเตรยมหองผาตด วสญญแพทย พยาบาลสง เครองมอ

Recognition Communication Management

เลอดทจะใหระหวางผาตด เปนตน อปสรรคในขนตอนน เชน ภาระงานของอาจารยแพทยทมาก

เกนไปท าใหตดสนใจลาชาได เปนตน

ในโรงพยาบาลสงขลานครนทร มระบบการดแลผปวยบางอยางทคลายหลกการของ

escalation of care ไดแกการใช Trauma team activation criteria โดยก าหนดอาการหรอ

สภาวะบางอยางของผปวยทมาหองฉกเฉน โดยสามารถเรยกทมศลยแพทยทมประสบการณสงในการ

ดแลผปวยบาดเจบจากอบตเหตไดทนทโดยไมจ าเปนตองผานการตรวจจากแพทยหองฉกเฉนกอนโดย

ขอบงชในการตามทมดงกลาว เชน Shock (SBP < 90 mmHg or < 100 mmHg กรณมโรค

ประจ าตวเปนความดนโลหตสง) บาดแผลถกยงหรอถกแทง มชพจรหยดเตน หายใจเรวมากกวา 30

ครงหรอชากวา 12 ครงตอนาท ชพจรเตนเรวกวา 120 ครงตอนาท เปนตน หากตรวจพบขอบง ช

ดงกลาว พยาบาลจะแจงตออาจารยแพทย แพทยใชทนศลยกรรม แพทยใชทนหองฉกเฉน โดย ทนท

ทมแพทย ท าใหผปวยอบตเหตไดรบการรกษาทถกตองและรวดเรวยงขน

Specific considerations for surgical specialties

- กำรลดควำมผดพลำดทเกดจำกทกษะหตถกำร (surgical procedures)

ศลยแพทยควรฝกฝนหตถการการผาตดอยางสม าเสมอเพอลดโอกาสความผดพลาดระหวาง

การผาตด เชน ลงแผลผาตดผดต าแหนงหรอเลอกแผลผาตดทเขาถงพยาธสภาพไดยาก

- กำรลงตำรำงผำตด (scheduling the procedure)

ตารางการผาตดควรเขยนอยางระมดระวง ไมควรเปนการบอกกลาวดวยค าพด แตควรจะม

การจดบนทกชดเจน ลงชอการตรวจทาน เพอลดการเขาใจผดหรอลดความผดพลาดของ

ขอมล21-22

- มำตรกำรลดควำมเสยงในระยะเตรยมกำรผำตด

ขอมลประวต การตรวจรางกาย ผลเลอดและภาพถายเอกซเรยทางรงส ควรบนทกขอมล ไว

เพอเชอมโยงกบต าแหนงและวธการผาตด ใบ inform consent ตองเขยนกอนการผาตด

เพราะผปวยจะตองเขาใจแจมแจงเกยวกบวธการผาตด ภาวะแทรกซอน อปกรณท ใสเขาไป

ในรางกาย เปนตน นอกจากนการระบต าแหนงผาตด (site mark) ถอเปนวธลดความ

ผดพลาดจากการผาตดผดต าแหนง ควรใชสญลกษณทชดเจน เปนสากล ทนทานตอการท า

ความสะอาดผวหนงขณะเตรยมการผาตด23

- กอนเรมหตถกำร

กอนการเรมการผาตดควรมการ timeout และ WHO checklist ตดภาพรงสของผปวยให

ถกตวบคคล และการจดทาผปวยในทาทเหมาะสม

- กำรวำงแผนกำรจ ำหนำยผปวยกอนกลบบำน

ควรจะมการเตรยมตววางแผนผปวยกอนกลบบาน (discharge planning) เชน ใหความร

เกยวกบผลการผาตด ภาวะแทรกซอนทพบได อาการทตองกลบมาโรงพยาบาลใหความรใน

การดแลตนเอง และนดตดตามหลงผาตด

- กำรสงตรวจทำงหองปฏบตกำรและทำงพยำธวทยำ

การสงตวอยางผลเลอดหรอผลชนเนอทผดสงผลเสยตอผปวยท าใหเกดการรกษาไปในแนว

ทางทไมถกตอง ดงนนจงควรมระบบจดการระบเลอดหรอชนเนอทสงตรวจ โดยมขอมลชอ

ผปวย วนทสงตรวจ วธเกบ รวมไปถงระบบสงตอทมขนตอนเรยบงายลดการสญหายระหวาง

การสงตวอยาง

- ควำมปลอดภยในกำรบรหำรยำและสำรน ำ

การใหยาทไมเหมาะสมสามารถท าใหเกดอาการแพยาปรมาณยาเกนขนาดหรอผลขางเคยง

ของยา จนสงผลเสยตอสขภาพของผปวย หลกการ five R สามารถลดโอกาสการเกด ความ

ผดพลาดของการใหยา ประกอบดวย right drug, right route, right time, right dose,

and right patient24

- กำรจดโปรแกรมพฒำศกยภำพใหกบบ คลำกรทำงกำรแพททย

การใหความรและฝกฝนนกเรยนแพทยและแพทยฝกหด ใหมความรทถกตองในการรกษา

ผปวยรวมไปถงเทคนคการผาตดใหมๆ ชวยพฒนาผลการรกษาผปวยใหดยงขน

กระบวนกำรทสงเสรมควำมปลอดภยของผปวย

1. ระบ ปญหำทเกยวกบควำมปลอดภยของผปวย

การระบถงสาเหตของความผดพลาดในระบบการรกษาผปวย ชวยใหสามารถ

วางแผนการแกปญหาไดตรงจด สาเหตทพบไดบอย เชน ขาดการฝกฝน ขาดการสอสารระหวางผ

ปวยและแพทยหรอทมแพทยและพยาบาล ปจจยเกยวกบบคคล เปนตน

2. ปรบปร งระบบและอบรมเกยวกบควำมปลอดภยของผปวย

การปรบปรงระบบท าใหบคลากรปฎบตเปนขนเปนตอน ลดความเสยงการเกดความ

ผดพลาด นอกจากนควรหลกเลยงวฒนธรรมการกลาวโทษคนผด ท าใหคนกลวการยอมรบผด ไมเกด

การเรยนรเกยวกบความผดพลาดดงกลาว อกสงทส าคญคอ การสอสารกนในทมการรกษา

เครองมอ SBAR ชวยใหการสอสารมประสทธภาพมากยงขน (ภาพท 8)25

ภาพท 8 SBAR system

โดย SBAR กมลกษณะคลายคลงกบ SOAP note (Subjective, Objective,

Assessment and Plan) ซงทงสองเครองมอนตางชวยเพมความปลอดภยผปวย

นอกจากนหลงจากมระบบ Checklist ควรทจะมกระบวนการประเมนผลและปรบปรง

ระบบเพอใหเหมาะกบโรงพยาบาล สถานทและสถานการณ อาจจะใชหลกการ Plan-Do-Study-Act

cycle ดงแผนภาพดานลาง

Figure 9 Plan-Do-Study-Act cycle

Plan

Do

Study

Act

Plan: มการวางแผนในการใชระบบ checklist Do: ใหบคลากรปฏบตตามระบบ checklist ทมการวางแผนไว Study: ศกษาผลการใชระบบ checklist เชน ผลการรกษา ภาวะแทรกซอน ความพงพอใจของ ผปวยและบคลากร ปญหาของการใชงานระบบ checklist Act: ด าเนนการปรบปรงระบบ checklist และเตรยมวางแผนการใชระบบอกครง

3. ใหควำมรบ คลำกรตระหนกส ำคญเกยวกบควำมปลอดภยผปวย

การใหความรและฝกฝนบคลากรใหเหนความส าคญของความปลอดภยผปวย

โดยใหบคลากรมสวนรวมในการตรวจสอบความผดพลาด รวมกนแกไขปญหา วดผลการแกไข

จะชวยใหระบบความปลอดภยผปวยด าเนนการไปอยางตอเนอง และยงยนมากขน

4. สงเสรมกำรสอสำรกบผปวยเพอลดขอผดพลำด

การพดคยสอสารกบผปวยท าใหมองเหนขอผดพลาดในอกแงมม ท าใหลดขอผด

พลาดในการรกษา และความเขาใจทไมตรงกนระหวางทมแพทยผรกษาและผปวย

Conclusion

ความปลอดภยของผปวยเปนหวใจประการหนงของระบบสาธารณสข

ทวโลก ในวงการผาตด ความเสยงทจะเกดภาวะแทรกซอนสวนหนงสามารถลดลงไดผานการสอสารท

มประสทธภาพมากขน วธทท าไดงายประการหนงคอการตรวจสอบความถกตองของผปวยซงเขารบ

การผาตด ซงมหลกฐานววาสามารถลดอตราการเกดภาวะแทรกซอนและอตราตายไดอยางมนยส าคญ

นอกจากนการวางระบบตรวจสอบและตอบสนองตออาการทผดปกตของผปวย ท าใหไดรบการรกษา

ไดรวดเรวและถกตอง ทงหมดนลวนเปน วธสงเสรมความปลอดภยของผปวย สงผลให ผลการรกษาด

ยงขน

References :

1. Weiser TG, Regenbogen SE, Thompson KD et al. An estimation of the global volume of surgery: a modelling strategy based on available data. Lancet 2008; 372: 139–44.

2. Earnshaw J, Alderson D. Sustainable global surgery. Br J Surg. 2014;101:1-2. 3. Wang Y, Eldridge N, Metersky ML, Verzier NR, Meehan TP, Pandolfi MM, Foody

JM, et al. National trends in patient safety for four common conditions, 2005-2011. N Engl J Med. 2014;370(4):341-51.

4. Albarrak AI, Al Rashidi EA, Fatani RK, Al Ageel SI, Mohammed R. Assessment of legibility and completeness of handwritten and electronic prescriptions. Saudi Pharm J. 2014;22(6):522-7.

5. Agrawal A. Medication errors: prevention using information technology systems. Br J Clin Pharmacol. 2009;67(6):681-6.

6. Reason J. Human error: models and management. Br Med J. 2000;320:768-70. 7. World Health Organization. Safe Surger y Saves Lives The Second Global

Patient Safety Challenge. 2012. [Cited 5 May 2012.] 8. Makary MA, Holzmueller CG, Sexton JB, et al. Operating room debriefings. Jt

Comm J Qual Patient Saf 2006; 32: 407–410. 9. Urbach DR, Govindarajan A, Saskin R, Wilton AS, Baxter NN. Introduction of

surgical safety checklists in Ontario, Canada. N Engl J Med. 2014:13;370(11):1029-38.

10. Bergs J, Hellings J, Cleemput I, Vandijck D; Flemish Safe Surgery Consortium. The World Health Organisation's Surgical Safety Checklist in Belgian Operating Theatres : a Content-Driven Evaluation. Acta Chir Belg. 2015;115(2):147-54.

11. Haynes AB, Weiser TG, Berry WR et al. A surgical safety checklist to reduce morbidity and mortality in a global population. N. Engl. J. Med. 2009; 360: 491–9.

12. Bergs J, Hellings J, Cleemput I, Simons P, Zurel Ö, Vertriest S, Vandijck D.

Surgical safety checklists : an update. Acta Chir Belg. 2014;114(4):219-24. 13. Makary MA, Holzmueller CG, Thompson D et al. Operating room briefings:

working on the same page. Jt Comm J Qual Patient Saf 2006; 32: 351–355. 14. Pronovost PJ, Berenholtz SM, Goeschel C et al. Improving patient safety in

intensive care units in Michigan. J Crit Care 2008; 23: 207–221.

15. Philip H. Pucher • Rajesh Aggarwal • Pritam Singh • Ara Darzi Enhancing Surgical Performance Outcomes Through Process-driven Care: A Systematic Review.

16. แบบฟอรมตรวจสอบความปลอดภยจากการผาตด (Surgical Safety Checklist) รพ.สงขลานครนทร from URL http://medinfo2.psu.ac.th/surgery/form.htm.

17. Glance LG, Dick AW, Meredith JW, Mukamel DB. Variation in hospital complication rates and failure-to-rescue for trauma patients. Ann Surg 2011;253:811-6.

18. Bobay KL, Fiorelli KL, Anderson AJ. Failure to rescue: a preliminary study of patient-level factors. J Nurs Care Qual 2008;23:211-5.

19. Brooke BS, Dominici F, Pronovost PJ, Makary MA, Schneider E, Pawlik TM. Variations in surgical outcomes associated with hospital compliance with safety practices. Surgery 2012;151:651-9.

20. Ghaferi AA, Osborne NH, Birkmeyer JD, Dimick JB. Hospital characteristics associated with failure to rescue from complications after pancreatectomy. J Am Coll Surg 2010; 211:325-30.

21. Cederholm, S., Hill G, Asiimwe A, Bate A, Bhayat F, Persson Brobert G, et al., Structured assessment for prospective identification of safety signals in electronic medical records: evaluation in the health improvement network. Drug Saf, 2014.

22. Hawley G, Jackson C, Hepworth J, Wilkinson SA. Sharing of clinical data in a maternity setting: How do paper hand-held records and electronic health records compare for completeness? BMC Health Serv Res. 2014;14(1):650.

23. Giles SJ, Rhodes P, Clements G, Cook GA, Hayton R, Maxwell MJ, et al. Experience of wrong site surgery and surgical marking practices among clinicians in the UK. Qual Saf Health Care.2006;15(5):363-8.

24. Albarrak AI, Al Rashidi EA, Fatani RK, Al Ageel SI, Mohammed R. Assessment of legibility and completeness of handwritten and electronic prescriptions. Saudi Pharm J. 2014;22(6):522-7.

25. SBAR. Overview and Introduction. [cited 2014 December 12].