1

20. NG TC GI PHT MINH

Nm 1811, nh ha hc Php Bernard Courtois ang lm vic trong phng th nghim. Trn bn ca ng c hai bnh ha cht: Mt ng dung dch chit t rong bin, chic kia ng axit sunfuric. Bng nhin, con mo yu du ca ng ang ngi trn vai nhy vt xung lm c hai l ha cht. Hai dung dch pha trn vo nhau. V mt ln khi tm xanh bc ln ( l iot thng hoa).

T hin tng , Bernard tm thy mt nguyn t mi, l iot. Ngy nay, ai cng bit ti cht ha hc ny, song t ngi bit rng con mo nghch ngm tr thnh ng tc gi ca nh ha hc pht minh ra iot.

21. PHT MINH T TRONG NG ST G

Thi k chin tranh ln th nht, nh khoa hc Anh l Brearley c giao nhim v nghin cu ci tin v kh, c bit l vn cc nng sng b mi mn rt nhanh. Brearley c ngh cch ch ra hp kim khng d mi mn ch to sng. Nm 1913, ng th pha crom vo thp, song cha va v l do no , bn qung mu th ln vo ng st g ngoi phng th nghim

Rt lu sau, tnh c Brearley nhn thy mu th y vn sng long lanh trong khi ng thp g ht c. ng em mu ny nghin cu t m, thy th thp pha crom ny chng h s mi trng, kh hu hay thi tit no, ngay c khi ngm vo axit v kim!

Nm 1913, Brearley c nhn bng pht minh c quyn ca nc Anh. ng t chc sn xut thp khng g quy m ln v thc s tr thnh ngi cha ca thp khng g.

Cu chuyn ny hn t ra mt iu suy ngh: Gp nhng iu k d no th cng chng nn l ng b qua m nn t hi v sao th ri tm ra cn nguyn ca n.

bit bao nhiu pht minh ca th gii hnh thnh nh th !

22. NHN NHNG CHUI KIM CNG LP LNH

Khi tm ra nguyn t phng x radi, hong gia Anh mi ng b Pierre Curie v Marie Sklodowska Curie sang Anh thuyt trnh v nguyn t ny.

Trong ba tic chiu i long trng ca hong gia, Marie nhn ngm nhng chui kim cng p nht lp lnh trn c trn ca cc bc mnh ph mt cch thch th v ngc nhin thy ng Pierre cng nhn chm chm vo nhng chui kim cng .

- Em khng th tng tng c c nhng trang sc p nh th - Marie ni.

- Em bit khng, Pierre p li, trong ba tic, lc ngi anh ngh ra mt tr chi: Anh lm con tnh xem s kim cng eo trn c mi b khch c th... xy dng c bao nhiu phng th nghim?

Hc vin hong gia Anh tng ng b hun chng Davy phn thng cao qu nht. l mt ci a nh bng vng, ng b cho b Iren 6 tui gi lm chi!

y qu l mt gia nh phi thng m c hai v chng u l nh khoa hc ln ca th gii.

Ring b Marie c hai gii Nobel ho hc v vt l. Sau khi b Marie nhn gii Nobel ha hc 24 nm, con gi v con r ca ng b Curie l Iren l Joliot Curie cng c trao gii Nobel ha hc v ti phng x... Tn ca ng b c t cho tn mt nguyn t ha hc l Curi (Cm)!

23. CHT KH CHA BNH DUY NHT

Vo cui th k XVIII, khi hng lot cc cht kh cha tng bit c tm ra dn dp, x hi Anh rt quan tm ti vn ny, n mc Bristol, ngi ta thnh lp c mt vin nghin cu gi l Vin cc kh vi mc ch dng cht kh cha bnh. Nh ha hc Humphry Davy c c lm thanh tra ca Vin. Trong bui hp long trng nghe cc bo co kt qu nghin cu, Davy c bi din vn kt thc cc ngn:

- Tha cc qu v, trong tt c cc kh, thc ra ch c mt cht kh cha c bnh m chng ta bit t lu t thu khai sinh lp a l khng kh sch!

24. KH CI

Nh ha hc Anh Humphry Davy khi nghin cu v cc oxit nit pht hin ra mt loi oxit c tnh cht sinh l rt c o thm ch... k cc. Mt s ngi t ra hoi nghi kt qu ny. Th l Davy quyt nh s cng b cht kh ny trong mt bui d hi m thnh vin tham gia gm ton cc bc qu tc Anh c.

Khi Davy mang mt ci bnh ln n d hi th cc qu ng, qu b trong nhng trang phc lng ly t tin ch i sn. ng m np bnh v... mt cnh tng v cng l xy ra...

Cc qu b ci nh nc n, ci n chy nc mt, qun rut, m hi t m... n kh.

Mt s qu tc li nhy i ln bn gh, lm v my chic bnh pha l tuyt p ca ch nh. Mt s v khc li th mi li ra v khng t v xng vo nhau u ...

V ng Davy, ng trc cnh , cng ti ci tuyn b loi nit oxit m ng ng trong bnh l N2O: init oxit v kh ny cn c gi l kh ci.

25. HA HC KHC TON HC CH NO?

Mt hm, nh ton hc c Karl Gauss tranh lun vi nh ha hc Avogadro. ng Gauss t ra khinh thng ha hc v cho rng ch c ton hc mi c cc nh lut, cn ha hc ch l ngi phc v cho ton hc m thi.

Avogadro dn Gauss vo phng th nghim v t mnh lm phn ng: Cho mt th tch O2 tc dng vi hai th tch H2 to thnh hai th tch H2O dng hi:

2H2 (k) + O2 (k) --> 2H2O (h)

Lc nh ha hc mi mm ci bo nh ton hc rng:

- Ngi thy cha! Nu ha hc mun th ton hc phi cho thua. Hai cng mt, bt chp ton hc cng vn ch l hai y thi.

26. C CHO ANH TA RA CHAI L

Gh thm mt ngi bn, cng l Vin s Hong gia Anh l Papy, Humphry Davy k: y l l th ca mt chng thanh nin thng n d cc bi ging ca ti. Anh ta n xin mt chn g trong Vin. Ch hiu nn xp cho anh ta vic g?

Papy ngc nhin: Vic g ? C anh ta ra chai l. Nu anh ta ng th t ra cng c cht li ch cho cng vic. Cn nu khng, anh ta chng ng gi mt xu!

Chng thanh nin ng v lm vic cn c khng ku ca mt li. Anh ta chnh l... Michael Faraday mt nh bc hc ln n ni Davy t bo rng: Trong s pht minh ca ti th pht minh ln nht ca ti l pht minh ra Faraday!

Cao gy, dng iu nhanh nhn, nh ha hc c Friedrich Wohler trng tr trung n ni ng rt ging con trai mnh. Khi ngi ta gii thiu ng vi Faraday, Faraday vui v xit cht tay ng: Ti rt sung sng c lm quen vi con trai ca nh ha hc u tin tng hp c cht hu c v xin nhit lit chc mng cha anh!.

27. I TI L MT CHUI NU NH

Alexander Fleming, trong dp nhn gii Nobel v pht minh penixilin nm 1945, c cc nh bo hi v thnh cng ny, ng tr li mt cch nghim tc: Cuc i ti l mt chui nu nh. T nh, ti ch mun lm mt ng ch tri nh b ti v khng chu hc nu nh m ti khng bt ti phi sng London. Ti s trt k thi vo trng i hc Y St. Mary Hospital nu nh ti khng phi l mt thanh nin gii bi li, c th i din cho nh trng trong cc Olimpic th thao ca sinh vin. Ti s sut i lm thy thuc nng thn nu nh gio s Wright khng chn ti lm ph t cho ng ti phng th nghim ring ni ti tm ra penixilin.

Pht minh ny ti d kin trin khai trong thc t phi 15 20 nm sau, nu nh i chin th gii khng xy ra, thng vong khng nhiu n mc cc loi thuc cha kim tra cng c s dng th penixilin cha chng minh c cng hiu ca mnh v bn thn ti cha c nhn gii Nobel.

28. S HIU LM TH V

Nh ha hc M S.Mulliken gii thng Nobel ha hc nm 1966 c b v rt tn tm v du hin song chng bit g v ha hc c.

Mt ln gia nh m tic, song khi khch mi ng th ng vn phng th nghim cha v.

Sau khi gi in cho ng, b v thng bo vi khch:

- Nh ti ang bn git v l ti phng th nghim, v vy ng y gi li xin li cc qu v. Mi qu v ngi vo bn tic cho.

Khch n tic vui v song khng khi thc mc v gio s chng bao gi ph thi gi cho nhng cng vic lao ng n gin. Hi ra mi bit, ha ra b v nghe lm.

ng bo tin mnh ang bn quan st 1 ion (To watch an ion) b li nghe l ang bn git v l (To wash and iron). Chng l hai nhm t ny pht m kh ging nhau m.

29. CHNG PH T LU LNH

Nh ha hc c Tiedman c mt cun s tay m trong ng va ghi nhng s liu nghin cu, nhng nhn nh v vn ang tm ti, va ghi li nhng ngh y sng to le ln trong u. ng coi n l vt bt ly thn ng qu nht trn i v chng ph t gii giang ca ng cng bit iu .

Mt hm chng trai ng cu hn vi con gi xinh p ca ng. ng t chi gay gt. Th l cun s tay khng cnh m bay. ng bc bi v cng v ngh mi... v on ra th phm. Con gi yu hay s tay y?

Sng hm sau, nh ha hc gi chng ph t n:

- Ny anh bn, ti bng lng g con gi cho anh y. Nhng anh phi c ng n ln, sng cho trung thc. V d nh ly cun s tay ca ti th phi mang tr ngay lp tc!...

30. ARCHIMEDES IU TRA

Nh vua Hiero x Syracuse (trc CN) t th kim hon lm mt chic vng min bng vng rng ngi i trong l ng quang. Song ngi nghi ng bn th n bt s vng m ngi a. Ngi bn cho mi Archimedes n.

- Hy kim tra xem chic vng min ny c l vng rng nh vng trong kho ln kho b ca ta khng? Hay l...

Archimedes gi bn th kim hon n v trc nh vua ng cn chic vng min (khi lng m (g)), sau dm vo nc xc nh th tch nc b n chim ch (V(l)). Ly khi lng vng min chia cho th tch ny (m : V = d), ng khng thu c kt qu 19,3 tng ng vi khi lng ring ca vng trong kho ln, kho b ca nh vua m c mt s nh hn.

Archimedes ci c thng vi bn th kim hon: Cc ngi hy gii thch iu ny vi c vua tn knh i!

V tt nhin bn th kim hon b trng pht ch ng. Ai bo chng dm cum mt phn vng ri thay vo mt th kim loi nh hn!

31. NH HA HC V CC NGNH KHC

Langmuir ngi xut l thuyt hp th hin i gn c cuc i vi mn leo ni v trt bng.

Seaborg ngi pht minh v nghin cu hng lot nguyn t mi h siu uran l cu th hockey kit xut.

Nh ha hc cao phn t hng u Ziegler say m su tm v nui c vng. ng nghip ni ting ca ng l Cargin l ngi cu c thin ngh v su tm tem ln.

Chuyn gia hng u v kh him Aston li l mt nh biu din vionlonxen bc thy (ng thi pht minh ra ng v phng x). Cng nh vy, cc nh ha hc khc nh Meyer, Perkin Anbuzov u c phn ng mang tn mnh v l nhng nhc cng v cm tuyt vi.

Ramsay ng t ca kh tr cng nh Carothers ng t ca t si tng hp l cc ca s ly lng.

Borodin nh ha hc kim nh son nhc Nga ly lng.

Nh ha hc t nn mng cho ha l Ostwald hng nm u c trin lm tranh c nhn. Cn Kekule ng t ca hp cht thm li c khiu ngoi ng v hi ha him c.

Davy, Vant Hoff ni ting c v ha hc ln cc tc phm th ca, ngn ng. Haber l nh vit kch. Lomonosov kim c s hc, ngn ng, ha s. Cn Mendeleyev gn vi ngh ng vali c truyn!

32. NH HA HC THNG SNG LU

Nh ha hc thng xuyn phi tip xc vi cht c i khi phi ng hng ngy theo di mt phn ng ha hc... nn lun phi c sc khe tt?

Nhng bng thng k cho thy tui th cc nh ha hc cao hn tui th trung bnh.

- Th k XVIII trong khi tui th trung bnh ca ngi Chu u l 30 th cc nh ha hc l... 72.

- Th k XIX, khi tui th trung bnh cng ca ngi Chu u l 45 th ca cc nh ha hc l... 75.

- Nh ha hc ngi Php Chevreul ngi tng hp cht bo u tin sng ti 103 tui.

- Roger Adams nh ha hc M th xp x 100 tui....

33. NH HA HC NGHIN CU

Nguyn t ha hc v tri t:

Nhiu nht: O=50% ; Si=26% ; Al=7,4% ; Fe=4,7% ; Ca=3,3% ; Na=2,4% ; K=2,35% ; Mg=1,9% ; H=1% ; Ti=0,6%.

t nht: Tng lng poloni: 9600t ; actini 26000t ; radon