NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ

Taäp truyeän naøy toâi daønh taëng:Nhöõng ñöùa treû non tô nhö nuï treân caønhNhöõng ñöùa treû giaø trong theá giôùi ngöôøi lôùnNhöõng ngöôøi lôùn soáng vôùi treû con

QUEÁ HÖÔNG

Vua luõ ñoà chôi(Giaûi nhì cuoäc thi Saùng taùc thô truyeän treû em

do UÛy Ban Baûo Veä vaø Chaêm Soùc Treû Em Vieät Nam,Unicef Vieät Nam, Hoäi Nhaø vaên Vieät Nam phoái hôïp

toå chöùc naêm 1996-1997)

6

Noù chöa heà xuoáng vöôøn. Ñôn giaûn vì noù ñi laïikhoù khaên, chæ leát laø gioûi. Caàu thang laïi coù cöûa,

caøi then phía ngoaøi. Theá giôùi ñoái vôùi noù thu heïptrong caên phoøng khoaûng 20m2, nôi meï cha noùbuoàn baõ thu giaáu moät saûn phaåm bò hoûng, moät hìnhhaøi con ngöôøi maø chaúng ra ngöôøi.

Nhöõng ngaøy naéng raùo, cöûa soå ñöôïc môû, maønñöôïc veùn, noù ngoài ngoù xuoáng vöôøn vaø moät noãikhaùt khao mô hoà traøo daâng trong noù, vôõ tung thaønhchuoãi aâm thanh nhoïn hoaét, xeù toang maàu naéng.Ai nghe cuõng phaûi bòt tai laïi.

Moãi ngaøy meï noù gheù noù ñuùng naêm phuùt vaøo buoåisaùng vaø ñeå laïi muøi nöôùc hoa vaùng vaát choùng maët.Cha noù gheù buoåi toái, noàng naëc muøi bia. Coøn vuù Naêmgheù ban ngaøy, vuù toûa muøi xaø phoøng. Taát caû moïingöôøi ñeàu coù muøi gì ñoù.

Noù coù nhieàu ñoà chôi. Döôøng nhö cha meï noù tinraèng ñoà chôi cöùu vaõn söï baát haïnh cuûa noù. Toaønñoà chôi ñaét tieàn – moät röøng thuù thuûy tinh, söù vaønhoài boâng. Moät ngaên xe ñieän, taøu hoûa, maùy baychaïy pin hoaëc ñieàu khieån töø xa... Chuû nhaät, vuù Naêm

7

taém cho thuù thuûy tinh vaø söù. Chuùng vuøng vaãy trongnöôùc cho ñeán khi thòt da oùng aùnh ngôøi ngôïi roài böôùcra taém naéng cho khoûi coøi xöông. Sau ñoù, vuù chaûiloâng cho thuù nhoài boâng. Gaáu, coïp, sö töû... ñeàu limdim maét khi vuù löôùt caùi löôïc beù xíu treân boä loângñuû maàu cuûa chuùng. Roài taát caû vaøo tuû. Caû theá giôùitraøn ñaày aâm thanh, maàu saéc, söùc soáng treân trangsaùch trôû neân im lìm, baát ñoäng trong tuû kính. ÔÛ ñoù,hoå gioáng meøo, gaáu gioáng choù, chim gioáng gaø... taátcaû ñeàu buoàn thiu vaø baát löïc.

Moät ngaøy, meï veà queâ ñem leân moät thaèng beùñen truøi truõi, toùc kheùt naéng, ngöôøi quaét queo. Noùkhoâng ngöøng cöïa quaäy trong boä ñoà môùi. Noù coù muøilaù caây. Meï giôùi thieäu:

- Ñaây laø thaèng Ñeït. Töø nay noù chôi vôùi con chocoù baïn!

Thaèng Ñeït kinh hoaøng nhìn noù:

- Nhöng tui sôï aûnh laém! Gioáng nhö oâng keï!

Thaèng Ñeït nhôù nhaø khoùc maõi. Noù khoâng chòumaëc aùo, cuõng khoâng bieát uoáng söõa. Noù ôû traàn, treøotuoát leân caùi caây cao nhaát ngoù höôùng veà queâ nhaø.Caây döøa aáy laïi ôû ngay tröôùc cöûa soå phoøng noù, chæcaùch saûi tay. Con khæ treân caây giöông maét ngoù noù:

- Ñaàu ñöïng chi trong maø böï röùa?

8

- ...

- Raêng coøn beù maø löng coøng röùa?

- ...

- Raêng khoâng xuoáng ñaây chôi? ÔÛ trong hoäp hoaøichaùn cheát!

Noù im laëng. Chöa ai hoûi noù nhö theá. Trong taámcöûa kính môø ñuïc hieän ra moät caùi ñaàu quaù côõ,ngoeïo treân caùi coå khaúng khiu. Taám thaân oaèn xuoángnhö khoâng mang noåi söùc naëng cuûa baát haïnh. Saùngñoù, daãu trôøi maùt meû, ngöôøi ta cuõng nghe tieáng heùt.Tieáng heùt laûnh loùt xuyeân thaúng vaøo noãi nhôù nhaøcuûa thaèng Ñeït khieán noù ruøng mình. Noù baùm chaëtvaøo thaân caây döøa nhö sôï tieáng heùt haát noù xuoángñaát. Heùt xong, thaèng ñaàu to haù mieäng thôû. Nomnoù quaù buoàn thaûm vaø thaèng Ñeït bieát noù vöøa khoùc.Khoùc baèng tieáng heùt.

Thaèng Ñeït nao nao thöông “oâng keï”. Noù tuïtxuoáng ñeán beân caây chuoái, xeù laù vaán caùi keøn to roàitreøo leân caây döøa thoåi toe toe. Chieác keøn laù baät leânchuoãi aâm thanh vui tai. Noù quaúng keøn vaøo cöûa soå:

- Thoåi ñi! Ñöøng heùt! Tui sôï laém!

Thaèng kia boû keøn vaøo mieäng nhöng chæ baät tieángu u buoàn baõ. Noù vöùt keøn traû.

- Khoâng thích haû? Ñeå tui laøm thöù khaùc!

9

Xeá tröa, thaèng Ñeït quaêng vaøo cöûa soå moät congaø vaø moät thaèng beù beän baèng laù döøa raát ngoänghónh...

Hoâm sau vuù Naêm baùo tin thaèng Ñeït ñaõ boû troánveà laøng. Thaèng ñaàu to ngaån ngô ngaém hai moùnquaø baèng laù döøa vaø trònh troïng ñaët vaøo tuû ñoà chôicuûa noù.

Ñeâm aáy, trong giaác nguû chaäp chôøn, noù boãng nghetieáng huyeân naùo. Tuïi ñoà chôi ñaét tieàn khoâng chòuthaèng Laù Döøa ñöùng caïnh. Laõo Sö Töû söù gaàm leân:

- Thaèng nhaø queâ naøy ôû ñaâu ra? Ngöôøi ngôïm baènglaù khoâng ñaùng moät xu. Caû con gaø laù nöõa. Ñuoåi ñithoâi! ÔÛ vôùi chuùng thaät ñaùng xaáu hoå!

Tuïi kia nhao nhao ñoàng yù. Baày choù nhoài boânggoàm Ñoám, Möïc, Vaøng, Vaù, Berger nguùc ngaéc ñaàuphuï hoïa. AÛ Meøo Tam Theå baèng thuûy tinh haõnh dieänngaém laøn da oùng aùnh, trong suoát cuûa mình oõng eïo:

- Meo... meo... ngöôøi ñaâu maø xaáu xí!

Thaèng Laù Döøa nhìn luõ ñoà chôi haøo nhoaùng trongtuû vôùi veû khinh thò:

- Tao ñoaùn tuïi baây chæ toát maõ coøn doát ñaëc khoângbieát trôøi traêng gì raùo! Coù gioûi traû lôøi tao ba caâu hoûi.Traû lôøi ñuùng tao ñi. Traû lôøi sai, tao laøm vua tuïi maøy!

- Vua ö? Coøn khuya! - Coïp nhoài boâng thaùch thöùc.

10

- Vaäy nghe ñaây! - Laù Döøa choáng naïnh hoûi - Trôøimaøu gì?

- Deã eït! Maøu naâu - Thoû xaùm nhanh nheïn traû lôøiroài nhìn leân noùc tuû.

- Ñoù laø tuû, khoâng phaûi trôøi! Ñuùng laø eách ngoài ñaùygieáng ngôõ trôøi maøu naâu!

- Theá maøu gì? - Nai thuûy tinh ngô ngaùc.

- Maøu xanh. Tao ñoäi trôøi luoân tao bieát. Coøn ñaátmaøu gì?

Luõ thuù deø daët ngoù nhau. Chuùng sôï traû lôøi sai nöõa.Thaèng ñaàu to cuõng hoài hoäp. Noù chöa heà ñaët chaânxuoáng ñaát. Choù Berger noåi tieáng thoâng minh nguùcngaéc ñaàu suy nghó roài nhìn xuoáng chaân, ñaùp:

- Ñaát trong vaét!

- Sai nöõa! Ñoù laø maët göông chöù khoâng phaûi maëtñaát.

- Chöù ñaát maøu gì? - Chuoät Tuùi noân noùng. Connoù cuõng loù ñaàu ra khoûi tuùi, doûng tai nghe.

- Ñuû maøu. Tuøy caùi phuû leân noù. Coù nôi xanh ngaét,coù nôi ñoû quaïch, coù nôi traéng nhö tuyeát...

- Ngoä nhæ! Chaéc ñeïp laém! - Luõ thuù xoân xao.

- Coøn ñaây laø caâu cuoái cuøng: Röøng laø gì?

Boïn thuù ñoà chôi boái roái. Thaèng Laù Döøa gaï yù:

11

- Choã tuïi baây ôû ñoù maø!

- Theá thì deã eït! Röøng laø tuû! - Gaáu ñen hôùn hôû ñaùp.

Laù Döøa gaäp ngöôøi cöôøi. Con gaø baèng laù cuõng ñaäpcaùnh cöôøi phaønh phaïch “OÏ... où... o... ngu ôi laø ngu!”.Laù Döøa ngheách maët:

- Ñoà maát goác! Queâ quaùn cuõng khoâng bieát. Röøngbao la, bí hieåm chöù ñaâu nhö xoù tuû naøy. Phaûi chotuïi baây ñi thöïc teá thoâi!

Töø ñoù, thaèng Laù Döøa trôû thaønh vua luõ ñoà chôi.Noù xaùo troän khoaûng khoâng gian chaät heïp, khuaáyñoäng söï im lìm. Ban ñeâm laø ban ngaøy cuûa chuùng.Ñuùng 12 giôø khuya, Gaø troáng laù ñaäp caùnh gaùy vang:“OÏ... où... o... saùng roài, daäy ñi hoïc thoâi!”. Luõ ñoà chôiluïc tuïc daäy. Chuùng leo leân chieác taøu hoûa coù saùutoa vaø moät oáng khoùi chaïy baèng pin. Thaèng Laù Döøavöøa laùi taøu vöøa daäm chaân haùt:

Ñaát trôøi meânh moângÑi ñaâu chaúng ñöôïcNhöng cuõng phaûi gheùVeà nhaø buù tí.OÏ... où... o... meo meo... gaâu gaâu...

Luõ ñoà chôi haøo höùng phuï hoïa. Xe löûa chôû chuùngvaøo röøng. Trôû veà bao giôø chuùng cuõng meät nhoaøivaø laám lem. Chuùng gaùc chaân leân nhau nguû meâ meät.

12

Chuû nhaät vuù Naêm taém cho chuùng. Vuù caøu nhaøu:“Ñöùng trong tuû sao baån theá naøy! Coøn thaèng beù vaøcon gaø laù naøy ôû ñaâu ra? Xaáu quaù! Vuù quaúng ñi nheù!”

Thaèng beù laéc ñaàu quaày quaäy. Noù bieát ñoù laø vualuõ ñoà chôi. Vua ñieàu khieån chuùng khoâng baèng pin,daây coùt... maø baèng yù töôûng. YÙ töôûng thoåi sinh khívaøo luõ ñoà chôi laïnh leõo, baát ñoäng, boùng ngôøi. Chuùngtrôû neân toø moø, sieâng naêng hoïc hoûi ñeå trôû thaønhchính chuùng. Chim Caùnh Cuït loaïng choaïng taäp ñi,caùnh vaãy lieân hoài, mô tôùi vuøng tuyeát traéng. BaàyChoù nhoài boâng hoïc phaùt hieän keû gian, hoïc yeâuthöông, trung thaønh. Chim Sôn Ca hoïc hoùt ñeå tieángchaïm trôøi xanh. Chuoàn chuoàn hoïc bay thaáp baycao ñeå döï baùo thôøi tieát...

Thaèng Laù Döøa laø moät giaùo vieân daïy gioûi. Noù bieánkieán thöùc thaønh thô con coùc tuoát neân raát deã thuoäc.

Meøo thuûy tinh eâ a:

Mì bô, caù raùn ñeàu ngon tuyeätNhöng ñöùng ñaèng sau thòt chuoät!

Gaáu nhoài boâng vöøa lieám chaân vöøa gaät guø:

Muøa heø tha hoà cheùn maätRöøng thôm löïng töïa laüng hoaNhöng nhôù nguû ñoâng ñaáy nheùBaêng giaù chaúng coù gì xôi!

13

Thoû traéng vöøa nhaûy nhoùt vöøa hoïc baøi. Noù thoângminh neân luoân “cheá bieán” baøi hoïc ñeå taêng giaù tròcuûa mình:

Trong röøng ai khoân hôn thoûThaáy ñoäng cuïp ñuoâi chaïy ngayTrong buïi veånh raâu nghó keáCoïp, beo, sö töû thua ngay!

Sö Töû söù töï aùi gaàm leân:

AÙi cha! Ta ñaây chuùa teåThòt thoû cheá bieán thôm ngonBoû ngay caùi thoùi hôïm hónhKeûo maø chæ coøn nhuùm loâng!

Caên phoøng hai chuïc meùt vuoâng trôû thaønh tröôønghoïc vui nhoän. Thaèng beù ñaàu to lang thang cuøng luõñoà chôi vaø thuoäc caû baøi cuûa chuùng. Moät hoâm, thaèngLaù Döøa xöôùng baøi hoïc môùi:

Ñaát trôøi meânh moângCuoäc ñôøi ngaén nguûiTreøo leân xe löûaTa cuøng ñi thoâi!Vöøa hoïc vöøa chôiÑeå cho khoûi doátChôù coù ngoài buoànÑaát trôøi beù laïi.

14

Luõ thuù ñoà chôi nhao nhao hoûi baøi ñoù daønh choai. Laù Döøa ñaùp: “Cho vua cuûa chuùng ta. Vua ñaàu tolaém, chöùa ñaày thoâng minh. Sau thaønh thieân taøi!”.

Khoâng bieát vua ñaàu to cuûa chuùng coù trôû thaønhthieân taøi khoâng nhöng moät thôøi gian sau, ngöôøi takhoâng nghe nhöõng tieáng heùt giöõa tröa nöõa. Töø caênphoøng aáy voïng ra tieáng ñaøn non nôùt, ngöôïng nghòuroài vöõng vaøng daàn vaø cuoái cuøng bay boång.

Thaèng Laù Döøa yeáu daàn, ngöôøi noù moûng tang, khoâgioøn, chaïm tôùi laø raõ. Cô theå noù baèng laù neân cuoäcñôøi ngaén nguûi hôn thuù thuûy tinh vaø nhoài boâng. Moätngaøy, noù noùi vôùi luõ ñoà chôi: “Tao ñaõ hoaøn thaønhnhieäm vuï. Giôø tao phaûi veà nhaø!”. Vua ñaàu to vaø luõñoà chôi laøm moät böõa tieäc ñöa tieãn. ÔÛ ñoù khoâng coùnöôùc maét maø chæ ngaäp thô con coùc vaø tieáng ñaøn.Tieäc taøn, vua ñaàu to ñaët thaèng Laù Döøa treân chieácmaùy bay giaáy phoùng qua caây döøa. Chieác maùy baychôû theo tieáng haùt yeáu ôùt:

Ñaát trôøi meânh moângÑi ñaâu cuõng ñöôïcNhöng cuõng phaûi gheùVeà nhaø buù tí.

Gioù thoåi. Laù Döøa khoâ quaét, nheï teânh, thanh thaûnlaø laø rôi xuoáng ñaát. Moät thaèng beù ñi qua daãm leân,

15

Laù Döøa tan thaønh buïi. Khoù ai ngôø nhuùm buïi muïcnaùt aáy töøng laøm neân ñieàu kyø dieäu – bieán tieáng heùtñôùn ñau cuoàng noä thaønh tieáng ñaøn thaùnh thoùt dòudaøng, khieán chim sôn ca baèng thuûy tinh caát tieánghoùt laûnh loùt chaïm thaáu trôøi xanh, chaïm tôùi giaác môcuûa nhöõng chuù beù!

6-1996

16

Moät ngaøy ôû bieät thöïBaùt Nhaùo

17

1 Cu Tyù môû maét. Noù khoan khoaùi vì hoâm nay chuûnhaät, khoâng phaûi ñeán tröôøng nhöng roài laïi xòu

maët khi nhôù tôùi oâng thaày daïy keøm maø noù goïi laøthaày Roi Maây. Nghæ ôû tröôøng, thaày Roi Maây quaûnlyù ôû nhaø, chaúng khi naøo noù ñöôïc yeân. Söïc nhôù ñieàugì, noù thoø tay xuoáng goái. Pippi taát daøi (1) vaãn naèmyeân ñoù. Töø khi thaày Roi Maây bieát noù meâ con hoangdaõ, ngoå ngaùo baát trò coù teân laø Pippi, noù phaûi ñoïcleùn quyeån truyeän öa thích. ÔÛ lôùp noù coù bieät danhGioøi vì luoân cöïa quaäy. Quay qua quay laïi, quayxuoáng, noùi chuyeän... Böõa naøo noù cuõng bò la, nheïcheùp phaït, naëng ñöùng quay maët xuoáng lôùp. Theá laømeï thueâ thaày Roi Maây keøm caëp. Thuoác ñaëc trò cuûathaày laø roi maây quaát ñít vaø baêng keo daùn mieäng.Hoïc vôùi thaày noù im thin thít vaø khoâng cöïa quaäy.Meï xem ñoù laø söï tieán boä.

Pippi taát daøi laø quaø taëng cuûa chuù uùt nhaân sinhnhaät thöù chín cuûa noù. Bìa saùch veõ ñoâi chaân daøikhaúng khiu mang taát chieác ñen, chieác soïc xoû trongñoâi giaøy quaù côõ raát aán töôïng. Töø ñoù noù tô töôûng

1. Teân taùc phaåm thieáu nhi löøng danh cuûa nhaø vaên Thuïy ÑieånAstrid Lindgren.

18

ñeán bieät thöï Baùt Nhaùo, nôi treû con khoâng caànngöôøi lôùn, roi voït, hoïc haønh. ÔÛ ñoù, nhoùc Pippi töïdo soáng theo yù thích, quaäy töng böøng trong theágiôùi vui nhoän cuûa mình. Noù meâ tinh thaàn noåi loaïnvaø ñoäc laäp cuûa coâ beù töø hình thöùc ñeán noäi dung.Quaû khoâng gioáng ai, töø caùch aên maëc, ñi ñöùng, noùinaêng, söùc maïnh.

- Ngoài daäy hay ñôïi roi vaøo ñít? Thaày saép tôùi ñoù!- Tieáng meï voïng vaøo.

Noù laàm baàm vôùi Pippi döôùi goái.

- Ñaèng aáy söôùng thaät! Ñaèng aáy laø moät coâ beù töïro, khoâng bò ngöôøi nôùn cai trò...

- Troán hoïc ñeán bieät thöï Baùt Nhaùo chôi vôùi tôùkhoâng? - Caâu hoûi vaúng töø döôùi goái. Cu Tyù ngaïcnhieân ñeán tuït löôõi. Noù laät goái vaø söûng soát thaáy ñoâigiaøy to ñuøng ñang ngoï nguaäy.

- Ñi khoâng?

- Nhöng baèng caùch naøo? Tôù nghe gioïng thaàyRoi Maây ngoaøi cöûa roài.

- Chui vaøo saùch tôù.

Noù duùi ñaàu vaøo saùch vaø ngaïc nhieân thaáy nhöõngtrang saùch laø nhöõng caùnh cöûa baùt ngaùt roäng môû.Noù chui ñaïi vaøo moät caùnh cöûa.

- UÛa! Thaèng nhoùc ñaâu roài? - Caây roi maây rít leân.

19

2Khi döøng laïi, noù nhaän ra mình ñöùng tröôùc caùnhcoång vöôøn xieâu veïo cuûa bieät thöï Baùt Nhaùo.

Kìa con ñöôøng moøn hai beân laø nhöõng thaân caây phuûreâu, ôû ñoù Pippi “haùi” nöôùc chanh vaø keïo chocolate.Ngöôøi vöøa buoâng tay noù chính laø Pippi. Nhoùc cöôøitoeùt ñeán mang tai, phoâ hai haøm raêng traéng khoûetroâng coøn haøi höôùc hôn noù töôûng töôïng. Hai bímtoùc cöùng queøo baát trò veånh ngöôïc treân ñaàu. Vaùycuõn côõn phoâ quaàn xanh lô chaám traéng. Taát chieácñen, chieác soïc. Giaøy to nhö xuoàng. OÂng Nilssonngoài vaét veûo treân vai, ngaû muõ rôm kheït kheït.

- Ñeå tôù ñi goïi Thomas vaø Annika! - Pippi baûo.

Bieät thöï Baùt Nhaùo coù beáp, phoøng khaùch, buoàngnguû nhöng taát caû ñeàu tam baønh loän xoän.

- Khoâng coù ngöôøi nôùn thaät! Neáu coù thì ñaõ ñaâuvaøo ñaáy! - Noù gaät guø.

Hai ñöùa baïn haøng xoùm thaân thieát cuûa Pippi xuaáthieän.

- Caäu ta ñeán töø xöù Hoïc Suoát Ngaøy ñaáy! - Pippigiôùi thieäu.

- Coù xöù aáy thaät aø? - Annika ngaïc nhieân - Laømsao con nít hoïc suoát ngaøy ñöôïc nhæ?

- Heøn gì troâng caäu ta lôø ñôø! - Thomas thöông xoùt.

- Chôi coøn toát hôn aên ñaáy chöù! - Pippi khaúng ñònh.

20

- Nhöng tôù muoán aên baùnh nöôùng caäu laøm! - CuTyù yeâu caàu.

- Ñöôïc thoâi!

Boät ñöôïc ñoå ra saøn beáp. Caû boïn laên vaøo boät,troàng caây chuoái, neùm tröùng vaøo nhau. Troângchuùng nhö baùnh tröùng chöa nöôùng. Pippi vöøa chôivöøa laøm maø vaãn raát nhanh. Noù lieäng nhöõng maâmbaùnh vaøo loø nöôùng nhö xieác.

- Theá maø ngöôøi nôùn baûo ñaèng aáy laø coâ beù hö! -Cu Tyù buoät mieäng.

- Ngöôøi nôùn môùi hö. Treû con khoâng hö!

Baùnh chín ñeán ñaâu, caû boïn giaønh nhau aên ñeánñaáy. Chöa bao giôø Cu Tyù aên thöù baùnh ngon ñeántheá, ngay caû baùnh kheùt.

Pippi ra haønh lang beá boång con ngöïa baèng ñoâitay cöïc khoûe vaøo ñuùt baùnh cho noù. Sau ñoù tuùm töøngñöùa neùm leân löng ngöïa truùng phoùc nhö neùm baùnhvaøo loø.

Ngöïa vöøa ra coång ñaõ thaáy moät ngöôøi ñaøn oângbuïng böï, maët caïu coï tay caàm caây roi daøi quaát vaøokhoâng khí:

- Xöù naøy laø xöù naøo maø treû con baån thæu töï dorong chôi theá naøy? Chuùng maøy coù thaáy moät thaèngvöøa ngoïng vöøa suùn chaïy vaøo ñaây khoâng?

21

Cu Tyù suyùt rôi khoûi mình ngöïa khi nhaän rangöôøi ñoù. Noù thì thaøo:

- Thaày Roi Maây ñi baét tôù ñaáy! Khoâng hieåu saooång tôùi ñöôïc ñaây?

- Tôù cho oång troán daïy ñi chôi luoân!

Quay qua thaày Roi Maây, noù baûo:

- Anh baét ñöôïc thì em chòu hoïc “pheùp phaân”(1).Coøn khoâng thì anh hoïc “pheùp vui” ñaáy nhaù!

- Con ranh hoang daõ naøy chaúng hoïc haønh gì raùo,noùi taàm baäy taàm baï!

Nhaän ra thaèng Tyù nuùp sau löng Pippi, thaày vungroi:

- Tyù ngoïng ñaây roài! Maøy chaïy ñaâu cho thoaùt!

Con ngöïa chôû boán ñöùa nhoâng nhoâng quanh bieätthöï Baùt Nhaùo. Thaày Roi Maây laïch baïch chaïy theo,moà hoâi ñoå roøng roøng.

- Chuùng maøy cöôõi ngöïa coøn tao chaïy boä, khoângcoâng baèng!

- Em chaïy boä coøn nhanh hôn ñaáy chöù!

Pippi caép con ngöïa coù ba ñöùa ngoài treân roài saûiböôùc.

1. Pheùp nhaân nhöng Pippi goïi laø “pheùp phaân”.

22

- Khoâng theå tin ñöôïc! - Thaày Roi Maây trôïn maét.Tuïi nhoùc reo hoø khoaùi chí khi thaày meät phôø ngöôøivaãn khoâng chaïm ñöôïc cheùo aùo Pippi. Pippi chaïyñeán hoà nöôùc gaàn nhaø thì tuùm caùc baïn lieäng xuoángnöôùc. Cu Tyù khoâng bieát bôi la oai oaùi nhöng chæsau maáy cuù lieäng, chuïp, thaèng nhoùc nhaùt gan ñaõbieát ngoi leân treân maët nöôùc quaãy ñaïp.

- Xuoáng nöôùc thì tuïi maøy thua oâng! - Thaày RoiMaây côûi aùo nhaûy uøm xuoáng. Lôùn leân töø laøng chaøi,thaày bôi nhö caù.

- Ñaây laø hoà em nuoâi caù maäp ñaáy! - Pippi doïa.

- Tao cuõng maäp, coùc sôï! - Thaày Roi Maây vöôntay chuïp toùc thaèng Tyù.

Tay thaày khoâng chaïm toùc maø chaïm vaøo caùi gìnham nhaùm traêng traéng vöøa löôùt qua.

- Caù maäp! Caù maäp thaät! - Thaày reù leân, quaït nöôùcbôi vaøo.

Quaû ngö loâi xeù nöôùc ñuoåi theo. Tuïi nhoùc sôï teùñaùi trong nöôùc. Pippi chuïp thaày Roi Maây:

- Anh thaày giöõ treû, coøn caù maäp ñeå em!

Chæ hai saûi bôi, coâ nhoùc toùc ñoû ñaõ chaën ñaàu chieáctaøu laën. Taøu laën ngoi leân haù mieäng. Cuù ñôùp thöù nhaátnuoát goïn caùi ñaàu coù hai bím toùc baát trò. Tuïi treû oøakhoùc. Cuù ñôùp thöù hai, chæ coøn thaáy ñoâi chaân khaúng

23

khiu mang hai thöù taát ñi vôùi ñoâi giaøy to ñuøng ngoïnguaäy. Caùi mieäng roäng lôûm chôûm raêng nhoïn hoaétñang kheùp chaët boãng ngoaùc ra cöôøi, nhaû ra nguyeânveïn nhoùc Pippi.

- Khoâng theå tin noåi! - Thaày Roi Maây duïi maét -Laøm sao noù khoâng aên thòt maøy?

- Noù baän cöôøi em neân khoâng nhai ñöôïc. Hehe...

Pippi xoa ñaàu caù maäp roài nhaûy leân löng.

- Baïn môùi cuûa em ñaây!

Noù tuùm Thomas, Annika, cu Tyù ñaët leân caùi löngto beø cuûa con caù maäp ñang trôû neân ngoan hieànnhö caù heo trong phim. Thaày Roi Maây bôi moätmaïch vaøo bôø khoâng daùm ngoaùi lui.

- Tao coù nhieäm vuï baét thaèng Tyù suùn veà hoïc!Thaày noùi khi tuïi nhoùc leân bôø.

- Baét ñöôïc thì veà!

Tuïi nhoùc laïi chaïy, thoaét aån thoaét hieän treâu ngöôi.Thaày Roi Maây ngoài thôû ñaõ thaáy tuïi kia uoáng nöôùcchanh vaø aên chocolate treân caây.

- Treøo leân caây haùi aên roài chôi tieáp! - Pippi môøi.

- Haùi nöôùc chanh vaø chocolate treân caây ö? Taochöa bao giôø nghe ñaáy - Mieäng noùi theá nhöng thaáytuïi nhoùc aên uoáng töng böøng thaày Roi Maây baùn tínbaùn nghi daét roi vaøo buïng treøo leân.

24

- Khoâng theå tin ñöôïc! - Thaày laïi thoát khi thaáychocolate vaø nöôùc chanh luûng laúng quanh thaân caâyroãng.

- Maøy laø phuø thuûy?

- Em laø cöôùp bieån.

- Maøy khoâng chòu hoïc haønh lôùn leân theá naøo?

- Lôùn laøm gì? Em coù thuoác ngöøng lôùn. Noù teânKRUMMELUS.

Thaày Roi Maây nhìn nhöõng boïc nöôùc chanh treâncaây, cheùp mieäng:

- Giaù moïc Heineken öôùp laïnh cho tao thì toát bieátmaáy!

- Ñoù laø thöù gì nhæ? - Pippi quay qua Cu Tyù.

- Hình nhö thöùc cuûa ngöôøi lôùn. Uoáng vaøo leø nheø,lieâu xieâu, möûa caû ra nhaø. Tôù neám roài. Ñaéng, chaúngcoù gì ngon.

- Caây cuûa em khoâng moïc thöù quaùi quæ aáy! Anhthaày uoáng nöôùc chanh ngon hôn!

- Ngon caùi con khæ! Khoâng bia thì xaøi taïm vaäy!

Thaày Roi Maây haùi nöôùc chanh uoáng öøng öïc vaønhai chocolate. Noù ngon ñeán noãi thaày aên mieânman, queân caû baét Cu Tyù.

- Coi kìa! - Thomas vaø Annika cuøng ñoàng thanhkeâu leân.

25

Cu Tyù haù hoác moàm. Tröôùc maét noù laø moät thaèngbeù khoaûng möôøi maáy tuoåi, ñen nheûm, gaày nhom,toùc kheùt naéng, mieäng teøm nhem chocolate. Caùi roithoø ra nhö ñuoâi khæ. OÂng Nilsson giaät laáy muùa may.

- Ñaèng aáy teân gì? - Pippi hoûi.

- Cu Lôùn.

- Khoâng roi, khoâng buïng pheä deã thöông thaät!

Tuïi nhoû theo thaân caây roãng tuït xuoáng. Ñoù laø moätñöôøng haàm kyø dieäu, cuoái ñöôøng choùi loøa aùnh saùng,nhaáp nhaùy chöõ KRUMMELUS.

- Ñaây laø ñaâu? - Cu Tyù hoûi Pippi.

- Xöôûng cheá taïo thuoác ngöøng lôùn. Vaøo ñi!

- Toaøn ngöôøi lôùn laøm vieäc! Cu Lôùn nhaän xeùt.

- Vì hoï töøng laø treû con, laïi thaám thía noãi buoànlaøm ngöôøi lôùn neân bieát pha cheá! - Moät ngöôøi lôùntraû lôøi.

KRUMMELUS pha troän nhieàu thöù: raêng söõa, nöôùcñaùi daàm, ñaát caùt, nghòch ngôïm, hoàn nhieân, yeâuthöông, töôûng töôïng, thaàn kyø...

Tuïi nhoùc ñöôïc taëng moãi ñöùa moät vieânKRUMMELUS môùi ra loø. Cu Tyù boû ngay vaøo mieäng.Coøn Cu Lôùn taàn ngaàn hoûi ngöôøi ñieàu cheá:

- Theá coù thuoác nhoû laïi khoâng?

- Cöù aên chocolate vaø uoáng nöôùc chanh!

26

3Cu Tyù nghe tieáng ngöôøi xoân xao, tieáng böôùcchaân laïi gaàn.

- Töï döng noù bieán maát töø saùng ñeán giôø. Tìmkhaép nôi roài... - Gioïng meï ñaãm nöôùc maét.

- Caû thaày daïy keøm cuûa noù nöõa aø?

- Vaâng. Ngöôøi nhaø cuûa thaày tôùi tìm...

Cöûa phoøng môû. Moïi ngöôøi töng höûng khi thaáyhai thaày troø trong phoøng. Thaày xaùch caëp ñi ra,ngoaùi laïi nheo maét vôùi troø:

- Chuû nhaät sau nheù!

- Theá maø keâu bieán! Caùi baø naøy! - Chuù coâng ancaøu nhaøu.

Chæ moät caùi bieán maát. Ñoù laø roi maây. Nhöng aimaø ñeå yù!

5-08

27

Bí Ñoû vaø...

28

Bí Ñoû laø moät coâ beù thaét bím. Chôù hoûi coâ beù hoïclôùp maáy vì caâu traû lôøi luoân thay ñoåi. Coù khi laø

sinh vieân ngaønh coå-tích-hoïc nöõa ñaáy! Meï baûo BíÑoû laø moät con beù khoâng bình thöôøng. Noù cheâchocolate, cuõng khoâng thích nhai chewing-gumnhöng laïi cöïc kyø khoaùi bí ñoû chieân toûi, thích keátbaïn vôùi nhöõng nhaân vaät maø noù nghó böôùc ra töøtruyeän coå tích.

Bí Ñoû coù moät phoøng rieâng beù teïo. Thænh thoaûngtreân cöûa ra vaøo toøn ten caùi baûng con: Bí Ñoû ñi vaéng.Theá laø bieát toûng noù ñang ôû trong phoøng chôi vôùimoät ñöùa baïn cuõng chaúng gioáng ai!

Moät böõa, toâi baét gaëp tröôùc phoøng noù moät aû coùcvaøng coù caëp maét thoâ loá. Chaø! Thuoác ñaëc trò beänhcoøi cuûa Bí Ñoû ñaây! Toâi choäp ngay aû ñem vaøo beápcho vuù Ngoø. Chaû laø vuù coù laàn baûo ñeå trò beänh coøicuûa Bí Ñoû khoâng gì baèng thòt coùc. Thòt coùc chöakòp laên boät chieân ñaõ thaáy töø phoøng Bí Ñoû tieáng ruùñau thöông voïng ra. Caû nhaø ñoå xoâ tôùi chöùng kieáncon beù vöøa la vöøa quaúng ñoà ñaïc tung toùe. Noù quayquaét tìm caùi gì ñoù.

29

- Gì vaäy? - Meï hoûi.

- Hu... hu... hoaøng töû ñoùi buïng ñi maát tieâu roài!

- Hoaøng töû naøo?

- Hu... hu...

Khoâng tìm thaáy “hoaøng töû” trong phoøng, con beùra ngoaøi saêm soi töøng xoù. Noù boû caû böõa aên tröadaãu vuù Ngoø ñaõ an uûi noù baèng moät toâ bí ñoû chieântoûi. Toâi vaø vuù kín ñaùo nhìn nhau. Dó nhieân chuùngtoâi giaáu bieät moùn ñaëc trò beänh coøi. Con beù cöïc kyøtinh nhaäy. Noù seõ bieát toûng moùn laï laø thòt gì!

Buoåi tröa, con beù vaøo phoøng toâi soi ñeøn pin töønggoùc xoù.

- Noùi ñi! Anh seõ tìm giuùp em! - Toâi giaû vôø muø.

- Hoaøng töû... Hoaøng töû...

“Chaø, aû coùc treân ruoäng luùa chín vaøng trongtruyeän coå tích ñaõ ñöôïc noù bieán thaønh hoaøng töû roàiñaáy!”

- Heøn gì sieâng ñaäp ruoài! - Toâi buoät mieäng vaølaäp töùc nhaän ra mình hôù.

- Sao anh bieát hoaøng töû thích ruoài? - Con beùnhaøo tôùi beân toâi.

- Thì... thì... nhieàu laàn em möôïn vuù Ngoø caùi ñaäpruoài.

30

- Nhöng sao anh bieát em ñaäp ruoài cho hoaøng töû?

- Thì... thì... thích ruoài chæ coù... coùc nhaùi! - Toâiquyùnh.

- Chao oâi! Chính anh ñaõ gieát hoaøng töû Coùc! Conbeù söõng sôø tuyeân boá roài phuøng mang trôïn maét nhöThuûy Tinh hoâ phong hoaùn vuõ laøm möa luït.

“Trí khoân ôi, mau giaûi thoaùt cho ta!” - Toâi thaàmkeâu khoå roài noùi böøa:

- Hoaøng töû Coùc ñôøi naøo cheát deã vaäy? Chaéc coâñôn quaù ra ngoaøi tìm coâng chuùa.

Hieäu quaû roài! Baø chaèn roøm coù veû ngaãm nghó roàichaïy vuït ra khoûi phoøng. Taïm thoaùt naïn! Neáu coønthaéc maéc nöõa toâi chæ vieäc baûo hoaøng töû Coùc ñaõ hoùathaønh chaøng trai tuaán tuù nhaûy qua töôøng.

Tuaàn sau, vuù Ngoø maát moät con caù boáng coønquaãy ñaønh ñaïch vöøa mua ôû chôï veà. Vuù ñoå cho “chuùmeøo ñi hia” ñen thuûi ñen thui cuûa toâi. Toäi cho gaõvöøa bò tieáng oan vöøa phaûi nhòn tröa hoâm aáy vì vuùNgoø phaït khoâng cho aên. Toâi ñieåm qua caùc nhaânvaät trong truyeän coå tích vaø söïc nhôù con caù boángcuûa coâ Taám. Ñích thò thuû phaïm laø sinh-vieân-ngaønh-coå-tích!

Phoøng Bí Ñoû xuaát hieän caùi gieáng töøa töïa caùi xoâ.“Coâ Taám” ñi hoïc veà tong taû cuùi saùt gieáng goïi oâng

31

oång: “Boáng boáng bang bang. Leân aên côm vaøngcôm baïc nhaø tao. Chôù aên côm haåm chaùo hoa nhaøngöôøi”. Con Boáng soáng ñöôïc nöûa thaùng thì bò “chuùmeøo ñi hia” phaùt hieän. Bí Ñoû naèm laên ra ñaát coøntoâi phaûi nhoát chuù meøo cöng trong phoøng vì coâ emdoïa seõ caét heát ria vuoát.

Sau vuï ñoù, Bí Ñoû keát baïn vôùi moät ñöùa teân Boùng.Ñuùng laø boùng thaät! Bí Ñoû ñi ñaâu, noù leõo ñeõo theoñoù nhöng caû nhaø khoâng heà thaáy hình thaáy daïng.Khi aên, noù ngoài saùt beân Bí Ñoû. Ñi hoïc, boá chôû caûhai. Meï coù gì cuõng phaûi cho hai ñöùa. Hai ñöùa cuønghoïc, caõi nhau chí choùe. Ñeâm nguû, giöôøng roängtheânh maø Bí Ñoû cöù luøi vaøo taän meùp ñeå nhöôøng choãcho baïn. Noù baûo con Boùng böï laém.

Ñaùm baïn noù ôû tröôøng baét ñaàu xì xaøo. Caû coâ giaùocuõng khoâng yeân taâm. Ba toâi daét Bí Ñoû ñeán moätbaùc só nhi khoa. Meï môøi moät coâ baïn ñang laøm vieäcôû beänh vieän taâm thaàn veà nhaø. Toâi aân haän vì nghóraèng taïi toâi giaùn tieáp haïi hoaøng töû Coùc vaø caù boángcuûa coâ Taám, Bí Ñoû môùi keát baïn vôùi ñöùa voâ hình.Meï thì aên naên bôûi ñaõ keå toaøn chuyeän coå tích choBí Ñoû nghe töø khi noù coøn trong buïng ñeå giôø maùunoù boäi nhieãm vi-ruùt Töôûng Töôïng!

Caùc baùc só khaùm vaø laøm ñuû moïi xeùt nghieäm, traécnghieäm xong ñeàu keát luaän noù tuy coøm roõm nhöng

32

trí tueä phaùt trieån bình thöôøng. Coù ngöôøi coøn tieânñoaùn noù trôû thaønh nhaø vaên nöõa... Keå töø hoâm ñoù, BíÑoû tuyeân boá seõ vieát truyeän. Noù laáy buùt hieäu laø BíNgoâ. Nhaân vaät chính laø moät con chuoät nhaét thoângminh côõ Jerry vaø seõ aên thòt chuù meøo ñi hia aùc oâncuûa toâi.

Sinh nhaät noù, caû nhaø taëng nhieàu thöù ngoaïi tröøtruyeän coå tích. Quaø cuûa ba laø moät quyeån saùch veàtheá giôùi vaên minh coù thaät mang teân “30 phaùt minhkhoa hoïc noåi tieáng”. Quaø cuûa meï laø moät con buùpbeâ toùc vaøng. Quaø cuûa vuù Ngoø laø moät quaû bí rôï totöôùng. Toâi “ruït reø” trao quaø ôû taän phoøng noù. Ñoù laømoät chuù meøo con nhænh hôn con chuoät nhaét moättí. Noù gaày vaø ñoùi ñeán noãi chæ thaáy tai vaø maét, khoângkeâu ñöôïc moät tieáng meo cho ra meøo. Toâi vöøa nhaëtnoù beân veä ñöôøng khi ñi hoïc veà. Bí Ñoû caêm thuøcon meøo cuûa toâi kinh khuûng theá maø khi thaáy sinhvaät nhoû nhoi thoi thoùp toäi nghieäp kia, noù ñaõ chìatay ra!

Hai anh em baän tíu tít vôùi thaèng Nhaët – laàn ñaàutieân, noù ñaët cho baïn môùi moät caùi teân mang hôihöôùm cuoäc ñôøi! Chuùng toâi cho Nhaët uoáng söõa, laungöôøi, uû aám... Ngaøy hoâm sau, noù ñaõ keâu thaønh tieáng,ñi ñöùng bôùt laåy baåy hôn. Bí Ñoû nhaù côm caù môùmcho Nhaët, xin keùt mì goùi laøm phoøng nguû cho noù...

33

Ngoaøi tieàm naêng töôûng töôïng kinh ngöôøi, toâi phaùthieän coâ em coøn coù tình thöông vaø loøng chòu khoùcuûa moät nöõ tu tröôùc keû khoán cuøng. Bí Ñoû baän bòuñeán noãi con Boùng thaáy mình thöøa phaûi tiu nghæuruùt lui. Sau vuï hoaøng töû Coùc, hai anh em laïi hôïptaùc chaët cheõ cho ñeán khi chuù meøo ñi hia thaáy vaéngboùng toâi ñi tìm.

Gaõ loø doø vaøo cöûa, thaáy toâi, meo moät tieáng traùchcöù. Thaèng Nhaët ñang nhôù vuù meï, naèm muùt chuønchuït mieáng gieû loùt oå, nghe tieáng ñoàng loaïi laäp töùcnhaûy xoå ra. Töôûng laø meï, noù laên xaû vaøo cuoángcuoàng tìm vuù vaø laäp töùc bò ñoùn tieáp baèng nhöõngtieáng phun phì phì giaän döõ. Thaèng nhoùc ngôõ ngaøngluøi laïi nhöng roài noãi khao khaùt lôùn hôn noãi sôï, noùlaïi laên xaû vaøo baát keå moùng vuoát. Ñang laø ñoàngminh vôùi Bí Ñoû, laäp töùc toâi bò ñaåy qua beân kiachieán tuyeán!

Hoâm sau “gaõ meøo ñi hia” laïi tôùi... Coù leõ gaõ cuõngcoâ ñôn. Caû vuøng khoâng deã tìm ra moät con meøo töøkhi coù dòch “xôi tieåu hoå”! Thaèng nhoùc laïi ruùc vaøo.Coi boä thaèng lôùn coù veû “dòu” hôn hoâm qua. Noù chægöø doïa hoaëc ngoaïm nheï coå thaèng nhoû. Ngaøy thöùba, quan saùt vieân hai phe baét gaëp moät caûnh töôïngnao loøng: gaõ meøo ñi hia naèm xoaøi treân neàn, phôimaûng buïng loâng laù aån nhöõng daáu chaám li ti nhö

34

nhöõng hoät caùt cho thaèng Nhaët suïc tìm. Tìm khoângra, noù muùt nhuùm loâng ngöïc vaø ö öû khoùc vì chaúngcoù laáy moät gioït ngoït ngaøo. Coøn gaõ xeáp ñuoâi, quaøngcaúng oâm thaèng nhoùc lieám laùp voã veà. Hai phe laäptöùc thaønh moät, ñaàm aám nhö caûnh tröôùc maét. Vuùem thaèng Nhaët ñöôïc môøi côm troän bí ñoû nhönghaén khoâng theøm xôi. Toâi gôïi yù côm troän caù nuïc.Hai ñöùa ñeàu khoaùi.

Bí Ñoû thay ñoåi yù kieán. Noù baûo moät gaõ meøo nhaânhaäu nhö vuù em thaèng Nhaët khoâng theå ñeå cho conchuoät nhaét duø laø thoâng minh côõ naøo aên thòt ñöôïc.Noù seõ vieát truyeän khaùc.

Muøa heø naêm aáy, taùc phaåm ñaàu tay cuûa taùc giaûBí Ngoâ ra ñôøi, daøy ñeán 10 trang vôû, chöõ nhö congaø maùi nhaûy oå, hoãn loaïn haøng loái. “Buù tí thoâi maøba!” ñöôïc vieát baèng möïc tím, vaên phong hoaøn toaønkhoâng gioáng ai nhöng naêm thaønh vieân trong nhaø,ñuû moïi thaønh phaàn, löùa tuoåi ñeàu hieåu ñöôïc vaø cöôøichaûy nöôùc maét. Truyeän coøn keøm naêm tranh minhhoïa veõ theo tröôøng phaùi Töôûng Töôïng. Chæ toäi chovuù Ngoø khoâng giaøu töôûng töôïng neân cöù cheùpmieäng: “Thaèng Nhaët gioáng con cua. Coøn gaõ meøoñi hia gioáng cuû rieàng!”

Seõ laø thieáu soùt lôùn neáu toâi queân noùi veà caùi bìatruyeän. Döôùi teân taùc giaû laø moät böùc aûnh maøu phoùng

35

to hai thaèng meøo naèm beân nhau, eâm ñeàm, haïnhphuùc. Moät thaèng cöôøng traùng ñeïp trai, loâng ñennhö mun, maét maøu ñoàng thau cuoán huùt, hai haøngvuù beù nhö haït caùt. Thaèng kia nhoû nhö con chuoätnhaét, ñang buù chöïc, hai caúng beù tí quaøo quaøo vaøobuïng thaèng lôùn ñeå hoaøi mong ra söõa. Môùi troângthì chuùng y chang hai meï con nhöng toâi chuïp raátroõ phaàn ñaùng chuïp ñeå baïn ñoïc thaáy roõ möôøi möôiñoù laø hai cha con!

Qua muøa heø, Bí Ñoû phoång phao haún maø khoângcaàn moùn ñaëc trò beänh coøi cuûa vuù Ngoø. Con Boùngmoät ñi khoâng trôû laïi. Meï ñoaùn chöøng löôïng vi -ruùt TT(1) trong con beù ñaõ giaûm bôùt. Chæ coù toâi bieátcoâ em vaãn theo ñuoåi ngaønh - coå - tích - hoïc - öùng- duïng. Coù laàn nhaûy qua cöûa soå vaøo phoøng noù nhaëtquaû boùng, toâi phaùt hieän moät ruoäng döa döôùi gaàmgiöôøng, trôøi aï! Coù hai quaû beù baèng hoøn bi! Thì raquanh nhaø khoâng coù chuùt ñaát neân Bí Ñoû ñaõ tha ñaátveà ñoå döôùi gaäm giöôøng vaõi haït döa haáu leân. Haïtnaûy maàm thaønh caây, thaân daøi ngoaèn, coøi coïc nhöngvaãn boø lung tung. Con beù giôû caû vaït giöôøng ñeåruoäng döa cuûa noù höùng aùnh saùng maët trôøi roïi quacöûa soå. Quaû boùng cuûa toâi ñaõ laøm moät caây döa naèm

1. Viruùt Töôûng töôïng.

36

beïp dí. Khi cuùi xuoáng nhaët, toâi nghe moät gioïng noùithoû theû: “Chaøng ôi chaøng, sao chaøng laïi neùm banhvaøo nôi ñaây?”. Toâi bieát ñoù laø gioïng naøng UÙt! Naønglaø moät con buùp beâ giaáy maëc vaùy, thaét bím ñöùngdang tay canh ruoäng döa.

Toâi len leùn boø ra khoûi gaäm giöôøng, nheø nheï ñeåkhoâng chaïm vaøo theá giôùi kyø dieäu cuûa em toâi.

1999

37

Quaùn Buùp Beâ(Giaûi thöôûng Taùc Phaåm Tuoåi Xanh 1995

baùo Tieàn Phong vôùi teân “Coâng chuùa xöù Mô”)

38

Caùi quaùn aáy naèm treân ñöôøng Phöôïng Bay trongThaønh Noäi. Noù khoâng coù baûng hieäu, khoâng coù

khoâng khí buoân baùn bôûi ñoù chæ laø moät ngoâi nhaøvöôøn coå kính, maùi tróu thôøi gian, laáp loù trong maøucaây ngaên ngaét. Theá nhöng chæ caàn chaën moät ñöùahoïc troø nhoû hoûi thaêm quaùn Buùp Beâ laø noù bieát ngay,coøn ñính chính: “Quaùn caâm chôù!”.

Moãi ngaøy, 8 giôø saùng, quaùn môû cöûa. Nhöõng boäcöûa goã lôùn nhoû coït keït boä xöông giaø nua nhöngvaãn coát caùch vôùi nhöõng ñöôøng neùt chaïm troå thanhtao töø töø heù môû. Naéng uøa vaøo, loïc qua nhöõng taámmaøn cöûa maøu thieân thanh trôû neân noõn naø, bieângbieác chaïy aøo vaøo nhöõng goùc xoù traàm laëng, leo leântuû kính thöùc luõ buùp beâ. Con buùp beâ to nhaát chaämraõi ñöa nhöõng nhaùt choåi loâng gaø. Coâ laø ngöôøi thaäthaún hoi nhöng giaù boû coâ vaøo tuû kính, coâ troânggioáng buùp beâ bôûi coâ cuõng caâm laëng vaø coù neùt maëtñeàu ñaën, voâ caûm nhö chuùng. Queùt buïi xong, coâlaáy gieû lau. Trong khoâng gian chaät heïp aáy laø choã ôûcuûa maáy chuïc con buùp beâ baèng len. Hoaøng töû AÛRaäp ñöùng caïnh coâng chuùa Trung Quoác. OÂng giaø

39

Noel raâu daøi thaäm thöôït ñöùng keà gaõ Sôû Khanh maøyraâu nhaün nhuïi. Coâ gaùi Quan Hoï chít khaên moû quaï,lieác caëp maét dao cau veà phía chaøng thö sinh KimTroïng ñang say ñaém ngaém naøng Kieàu. Teân línhhaàu aùo neïp ñoû, ñoäi noùn daáu che loïng cho moät oângvua buïng pheä. Gaõ cheøo ñoø Tröông Chi xaáu traiñang khua maùi cheøo treân doøng soâng caïn, mieänghaù hoác nhö maéc ngheïn moät caâu hoø... Chuùng manghình boùng con ngöôøi töø töù xöù, töø moïi thôøi ñaïi, ñuûmoïi löùa tuoåi vôùi trang phuïc nhieàu maøu, nhieàu kieåubaèng len moùc. Xöông da chæ laø moät nhuùm len vuïnvaø bìa cöùng theá nhöng ñoái vôùi con beù caâm, chuùngcoù caû taâm hoàn.

Baø meï buùp beâ laø moät baø giaø Hueá luoân maëc aùodaøi. Troâng baø cuõ kyõ vaø ñaày bí maät nhö moät photruyeän coå. Suoát ngaøy baø heát ñan laïi moùc. Ñoâi maétkhoâng caàn nhìn xuoáng maø ñoâi tay khoâ ñeùt khoângheà loãi nhòp. Leân xuoáng, qua laïi thoaên thoaét khoângmoûi meät, nhaàm laãn. Baø baùn aùo len, toaøn aùo ñan tay.Coøn coâ beù troâng coi luõ buùp beâ trong tuû kính. Khaùchcuûa coâ phaàn lôùn laø tuïi hoïc troø nhoû. Chuùng taït vaøoquaùn treân ñöôøng ñi hoïc veà. Ít khi chuùng mua,thöôøng laø chuùng choïc coâ beù caâm. Chuùng cuõng huôtay, huô chaân, uù a uù ôù chæ heát con naøy ñeán con noï,caàm leân, ñaët xuoáng cho ñeán khi coâ chuû nhoû heát

40

kieân nhaãn. Baáy giôø, coâ coù daùng veû cuûa moät conmeøo ngheânh chieán daãu tieáng rít, tieáng phun khoângthoaùt khoûi loàng ngöïc aâm thaàm. Choïc ñöôïc coâ giaän,chuùng khoaùi traù cöôøi roài boû chaïy. Quaùn laïi im aéngnhö cuõ, buoàn hiu!

Mua baùn ôû quaùn Buùp Beâ raát ñôn giaûn. Giaù tieànñaõ ghi ôû maåu giaáy ñính treân aùo len. Khaùch coù coøkeø theâm bôùt cuõng chæ hoaøi coâng bôûi chuû nhaân seõlòch söï vaø kieân ñònh traû lôøi: “Xin loãi, baùn ñuùng giaù!”.Haøng buùp beâ caøng khoûe. Chuùng chæ coù moät giaù. Anhlính haàu giaù gioáng oâng vua, naøng noâ leä da ñen baènggiaù moät coâng chuùa toùc vaøng, taát caû ñeàu naêm ngaøn.Ñoái vôùi baø meï buùp beâ, nhöõng ñöùa con ñeàu coù giaùtrò ngang nhau nhöng ñoái vôùi con beù caâm thì khaùc.Coâ vaø chuùng ñeàu khoâng noùi ñöôïc nhöng vaãn coùmoät thöù ngoân ngöõ rieâng noái keát vang trong voâthanh. Coâ yeâu nhaát con buùp beâ cuõ kyõ ñöùng trongmoät goùc toái. Ñoù laø moät tieåu coâ nöông laïc loaøi, aùnhmaét ngô ngaùc, trang phuïc roäng thuøng thình, caùikieàng vaøng ôû coå haét chuùt buoàn röïc rôõ. Coâ ñaët teânnoù laø coâng chuùa xöù Mô. Coâ khoâng muoán noù loït vaøotay khaùch haøng neân bao giôø coâng chuùa naøy cuõngñöùng trong choã khuaát. Coâ ñònh buïng neáu ai thíchnoù, coâ seõ ghi giaù 50.000ñ cho khaùch doäi lui. Khicoâ lau buïi ñeán choã coâng chuùa ñöùng, coâ nhaän thaáy

41

caùi kieàng vaøng phaäp phoàng, ñoâi maét xeách ñaày loaâu, ñoâi chaân nhö chöïc chaïy. Coâ nhìn quanh. Nhöõngkeû coâng chuùa gheùt vaãn coøn ñang nguû – gaõ Sôû Khanhcaùi mieäng xoen xoeùt, thaèng Bôøm hay treâu choïc,con chuoät baïch thích gaëm chaân...

Xeá tröa, coù moät caëp böôùc vaøo quaùn. Ngöôøi ñaønbaø coù maùi toùc vaøng nhö naéng. Ngöôøi ñaøn oâng vaiñeo ba loâ, boä raâu na naù con buùp beâ Töø Haûi. Caû haigheù maét vaøo tuû kính. OÂng vua söûa laïi daùng ngoài.Coâ gaùi Quan Hoï lieác xeùo ngöôøi mua... Chuùng thöôøngao öôùc ñöôïc chu du thieân haï, rôøi caùi nhaø tuø baèngthuûy tinh ngoät ngaït naøy. Tia nhìn cuûa khaùch löôùttreân chuùng roài ñoät ngoät döøng laïi ôû coâng chuùa xöùMô. Khaùch chæ vaøo ñoù, xì xoà moät traøng. Ñieàu conbeù lo sôï ñaõ tôùi. Noù voäi ghi vaøo giaáy caùi giaù gaápmöôøi kia. Khaùch xem roài noùi vôùi nhau gì ñoù cuoáicuøng chìa ra moät tôø giaáy baïc. Baø noù ra hieäu chochaùu laáy haøng cho khaùch nhöng con beù laéc ñaàuquaày quaäy. Noù chæ vaøo coâng chuùa Trung Quoác coùhai bím toùc ñen nhaùnh. Ñeán phieân khaùch laéc ñaàu.Con beù maáp maùy moâi lieân tuïc, hai tay nhö thaàycuùng baét aán nhöng khaùch vaãn khoâng hieåu. Baát löïc,con beù keùo cöûa kính, thoø tay tuùm coâng chuùa xöùMô boû chaïy. Noù bieát seõ bò maéng, baø seõ xin loãi khaùchvaø höùa laøm con khaùc y heät.

42

Caùi con y heät aáy, khaùch khoâng chòu laáy khi quaytrôû laïi vaøo ngaøy hoâm sau. Baø meï buùp beâ khoângtheå hieåu noåi. Con cuõ rích thì chòu mua vôùi giaù gaápmöôøi. Con môùi toanh giaù 5.000 cuõng cheâ. Nhöngcon beù caâm hieåu. Con buùp beâ môùi khoâng phaûi laøcoâng chuùa xöù Mô. Len vuïn vaø bìa cöùng coù theågioáng nhau nhöng caùi maø oâng noù goïi laø khoaûnh -khaéc - saùng - taïo thì khoâng. Baø chöa heà laøm haicon buùp beâ naøo hoaøn toaøn gioáng nhau caû duø vaãnngaàn aáy vaät lieäu. Duø sao con môùi ñaõ theá choã concuõ. Coâng chuùa xöù Mô töø ñoù ôû maõi trong buoàng conbeù. Noù vaø coâng chuùa nguû chung giöôøng. Trongboùng toái, noù nghe tieáng cöôøi ruùc rích. Coâng chuùahay quaãy ñaïp. Saùng naøo noù cuõng giuõ chaên ñeå tìmcoâ. Theá roài coù moät ñeâm ñang nguû noù bò lay daäy:

- Daäy! Daäy mau! Coù ñaùm cöôùi hoa Hoå Ngöôi ñaáy.Ñi döï naøo!

Noù ngoài baät daäy. Coâng chuùa ñöùng treân giöôøng.Naøng mang moät ñoâi caùnh beù teïo, moûng tang nhöcaùnh ve saàu. Noù cuõng beù teïo nhö naøng vaø ñangñöôïc gaén moät ñoâi nhö theá. Noù laø laø bay leân, nheïteânh nhö moät coïng coû, raïo röïc vôùi yù nghó: Mình laøchim ö? Hay böôùm?

Hoï bay vaøo oâ cöûa thoâng gioù goïi luõ buùp beâ. Boïnchuùng nhaûy côõn leân khi ñöôïc gaén caùnh. Chæ coù gaõ

43

Sôû Khanh laø maét cöù híp laïi bôûi côn buoàn nguû. Gaõleø nheø:

- Coù gaùi ñeïp khoâng maø goïi ta ñi?

- Coù hoa vaø coû thoâi! - Coâng chuùa ñaùp.

- Theá thì ñi laøm gì? ÔÛ nhaø nguû söôùng hôn!

Gaõ nhaém maét nguû tieáp. Thaèng Bôøm ñaù gaõ moätcaùi vaøo moâng nhöng gaõ vaãn ngaùy.

Hoï bay ñi, nheï laâng vì coù caùnh. Toäi cho hai conbuùp beâ giaø, raâu toùc traéng xoùa, löng coøng maø ngaycaû khi bay caùnh vaãn chaïm vaøo nhau nhö luùc caàmtay nhau trong tuû kính. Caû boïn bay chaäm ñeå chôø,chôø caû oâng vua buïng pheä naëng quaù khoâng theå baynhanh. Treân ñöôøng ñi, chuùng gaëp nhieàu khaùch môøi.Nhöõng con Böôùm Vaøng nhö nhöõng maûnh naénglong ra, chaäp chôøn trong höông thôm maøu hoaønghoân. Nhöõng con Dôi laãn vôùi maøu ñeâm. Ñom Ñoùmdaãn ñöôøng mang ñeøn chôùp ñoû. Khi chuùng ñeán nôi,baõi coû ñaõ ñuû maët cö daân coû vaø khaùch môøi. Hoa daïiñuû maøu ñi laïi nhoän nhòp. Nguõ Saéc ñoûm ñaùng vôùinhöõng daûi aùo saëc sôõ. Böôm Böôùm nheï nhaøng phaátphô. Hoa Sim tím maøu sôn nöõ. Baâng Khuaâng tímtaùi teâ buoàn... Coång vaøo giaêng hai haøng Loàng Ñeøntroøn caêng muõm móm, ñung ñöa treân nhöõng daâyhoa Toùc Tieân röïc rôõ maøu nhung thaém. Boï Ngöïacao keàu môøi khaùch nhaáp söông giaûi khaùt. Cuùc daïi

44

giôùi thieäu chöông trình, nhoû nhaén, dòu daøng, aùotraéng tinh khieát, gioïng thanh tao ngoït töïa ñöôøngpheøn. Daøn nhaïc baét ñaàu. Deá chôi vó caàm. Goõ Kieánchôi troáng. Ve Saàu ñoàng ca. Khuùc nhaïc muøa heøvang leân. Phöôïng ñoàng loaït thaép löûa trong boùngtoái. Giöõa luùc aáy, coâ daâu Hoå Ngöôi vaø chuù reå Coû Mayxuaát hieän. Chuù reå tung leân trôøi nhöõng naém hoa liti coøn coâ daâu theïn quaù cöù cuùi gaàm maët, haøng midaøi chöïc kheùp. Soát ruoät, chuù reå caàm ñaïi tay coâ, coânhaém tít maét laïi chæ coøn nhöõng ñoùa hoa tím rungrinh... Khaùch voã tay raàn raàn. Vaàng traêng loù ra khoûimaây nhìn xuoáng. Laù Baïch Ñaøn thöùc daäy xoân xao.Ñoâi vôï choàng buùp beâ giaø röng röng leä. Hoï hoài töôûngngaøy cöôùi nhau trong tuû kính. Nhöõng vò khaùch cuûatrôøi xanh ñeà nghò taëng coâ daâu chuù reå moät moùn quaø.Töø nhöõng chieác hoïng beù xíu phaäp phoàng, khuùc hoøaaâm tuyeät dieäu vang leân. Chuû khaùch uoáng meàm moâinhöõng gioït aâm thanh trong vaét thaû töø voøm laù. Conbeù caâm ngaån ngô. Töø laâu, oâng noù than phieàn khuvöôøn vaø caû ñöôøng Phöôïng Bay khoâng coøn boùngchim. Nhöõng tay saên chim ñaõ laøm chuùng boû ngöôøi.Giaù oâng bieát chuùng ñaõ troán veà ñaây, veà vôùi xöù Môkyø dieäu hieàn hoøa. Coû cuõng taï loøng khaùch bôûi moättaáu khuùc. Gioù ñeâm ñeäm ñaøn. Gioïng coû non ñaû ñôùt,gioïng coû vaøng traàm ñuïc, gioïng coû xanh cao vuùt.Bieån aâm thanh xoâ ñaåy nhau, chaäp chuøng lao xao,

45

thaàm thì daøo daït, traøn qua moïi thöù cuoán heát nieàmvui noãi buoàn trong khuùc haùt hö voâ. Baát giaùc moâicon beù maáp maùy. Taän ñaùy loøng noù, aâm thanh traøoleân vaø laï luøng chöa, sau bao naêm bò caûn laïi, öù chaättrong loàng ngöïc nay baät ra lai laùng deã daøng. Noùkhoâng noùi töø sau moät tai naïn khuûng khieáp. Ngöôøita loâi ra giöõa hai caùi xaùc beâ beát maùu moät con beùcoøn nguyeân veïn, noùng hoåi nhöng khoâng theå thoátra moät tieáng. Noù veà soáng vôùi oâng baø ngoaïi trongmoät theá giôùi maø aâm thanh thaät hieám hoi - quaùnBuùp Beâ.

Noù lieác nhìn quanh. Coù ai nghe thaáy ñieàu kyø dieäuaáy khoâng nhæ? Quanh noù, coû hoa, böôùm ong sayluùy tuùy vaø meät laû vì nhaûy. Nhöõng con buùp beâ maëtngaây daïi. OÂng vua buïng pheä hoûi teân lính haàu:

- Taát caû ñaây cuõng thaàn daân cuûa ta ö?

- Daï taâu, thaàn daân cuûa beä haï, trong vöông quoácroäng lôùn cuûa ngaøi!

- Sao tröôùc ñaây ta khoâng nghe, khoâng thaáy nhæ?

Coâng chuùa xöù Mô ñöùng caïnh ñaùp thay teân lính:

- Taïi ngaøi chæ nghe baèng tai vaø chæ nghe nhöõnglôøi phænh nònh ngoït ngaøo. Thieân nhieân lôùn lao voâlöôïng, laëng thaàm maø traøn treà tình yeâu vaø khaùtvoïng. Taát caû ñeàu bieát noùi neáu bieát laéng nghe baèngcaû traùi tim.

46

- Theá ö? - Vò vua buïng pheä thaãn thôø.

Coøn coâ gaùi Quan Hoï, coâ phaán khích ñeán noãi ñöùngdaäy ñaïi dieän buùp beâ haùt taëng moät baøi. Xieâm y baènglen thoâ cuûa coâ trong ñeâm huyeàn hoaëc boãng trôûneân oùng aû meàm maïi nhö luïa. Con maét dao cau luùnglieáng nöôùc maét. Caâu haùt ngoït ngaøo quyeän laáy chaânveà: “Ngöôøi ôi... ngöôøi ôû... ñöøng veà...”

Gaàn saùng, hoï bay veà trong im laëng. Caùnh vöôùngsöông vaø hoa coû may.

*

8 giôø. Naéng laïi uøa vaøo ñaùnh thöùc luõ buùp beâ nhöngchuùng vaãn nguû meâ meät. Chæ coù con buùp beâ to nhaátlaø nhö moïi ngaøy, chaäm raõi queùt buïi. Caû ñeâm khoângnguû maø troâng coâ töôi tænh nhö hoa ñöôïc uoángsöông. Moïi ñöôøng neùt caâm laëng, voâ caûm treângöông maët coâ böøng tænh. Coâ nhìn luõ buùp beâ trongtuû kính. Chuùng bieát bay ñaáy! Coâ nhìn coâ tronggöông. Con caâm noùi ñöôïc ñaáy! Coâ nhìn coû ngoaøivöôøn. Chuùng haùt hay laém ñaáy! Coøn chim, coâ ñaõ bieátchuùng troán ôû ñaâu... OÂi coù bao ñieàu bí maät ñeå thoåloä cuøng ai ñoù nhöng coâ cöù caát giöõ trong loàng ngöïcbôûi bieát ñaâu khi thoát ra coâ laïi uù a uù ôù...

Khaùch ñeán roài ñi... Buùp beâ ñi roài ñeán... Nhöõngcuoäc chia tay khoâng maáy nheï nhaøng. Coâ beù thöôøng

47

taàn ngaàn raát laâu khi giao haøng cho khaùch. Coâ nhôùlaïi ñeâm caû boïn cuøng bay. Ñeán löôït hai vôï choàngbuùp beâ giaø ra ñi. Khaùch mua laø ñoâi vôï choàng treû.Hoï muoán coù moät bieåu töôïng tình yeâu chung thuûyñeå ñaàu giöôøng. Sôû Khanh cuõng ñi. Coâ gaùi mua gaõtroâng thaät phieàn muoän. Coâ khoâng theøm nhìn maøbaûo goùi laïi maëc gaõ la khoùc om soøm khieán luõ buùpbeâ thöôøng gheùt gaõ cuõng nao nao. Gaõ ñaõ quen vôùiquaùn Buùp Beâ duø gaùi ñeïp ôû ñoù thaät khoù öa. OÂng giaøNoel thì ñi trong moät tröôøng hôïp ñaëc bieät. Tröôùchoâm Giaùng sinh coù hai ñöùa treû luaån quaån ôû quaùn.Troâng chuùng coøm coõi raùch röôùi. Thaèng anh caàmtaäp veù soá vaø chìa cho coâ chuû nhoû moät tôø trò giaùmoät con buùp beâ. Noù aáp uùng giaûi thích em noù caàncoù oâng giaø ñeå xin moät moùn quaø bí maät. Con emkhoaûng 6 tuoåi, maét daùn vaøo oâng giaø raâu toùc traéngxoùa. Con beù khoâng nôõ choái töø. Noù ñaåy tôø veù soá laïicho thaèng anh vaø laáy oâng giaø Noel ñöa cho conem. Con em caàm laáy uø chaïy. Ba hoâm sau thaènganh trôû laïi. Noù ñaët leân maët tuû moät quaû maêng cuït.Ñoù laø moät quaû maêng cuït khoâng aên ñöôïc vì noù baèngñaát seùt nhöng y nhö thaät. Caùi cuoáng khoûe maïnhnghieâng nghieâng, nhöõng caùi tai xinh xinh beù tí. Conbeù sung söôùng nhaän quaø. OÂng noù töøng noùi: “Chaùuhaõy cho ñi neáu coù dòp. Cho laø seõ ñöôïc nhaän!”. Baây

48

giôø noù ñöôïc nhaän moät ñöùa baïn coù taøi naën ñaát seùt.Noù ñeå thaèng Maêng Cuït ñöùng caïnh coâng chuùa xöùMô. Bieát ñaâu coù ñeâm coâng chuùa seõ chaép cho noùmoät ñoâi caùnh.

Tuïi hoïc troø nhoû ñeán quaùn baét ñaàu ngaïc nhieân.Con caâm trôû neân raát khoù choïc giaän. Maét noù bieátnoùi, bieát cöôøi. Baø noù cuõng nhaän ra söï thay ñoåi aáy.Con beù vaãn khoâng noùi nhöng baø vaãn tin moät ngaøynaøo ñoù noù seõ noùi. Doøng ñôøi vaãn chaûy, ngay caû buoànvui, baát haïnh.

Saùng nay, con beù ngôõ ngaøng nghe tieáng laùchchaùch treân caønh kheá. Moät ñoâi seû naâu, maét troøn xoevoâ tö laï, moû heù môû ñang troø chuyeän cuøng nhau.Noù ñònh tìm oâng thì oâng cuõng ñaõ xuaát hieän, treântay laø cheùn traø boác khoùi. Caû hai oâng chaùu sungsöôùng nhìn nhöõng boâng hoa tím rung rinh, laéngnghe tieáng chim moûng maûnh. OÂi, vöôøn noù chimlaïi veà!

Ñöôøng Phöôïng Bay cuõng baét ñaàu thaép löûa.Nhöõng ngoïn löûa khoâng laøm chaùy ai, chæ haét moätaùnh hoàng kyø aûo xuoáng aùo traéng tinh khoâi cuûa hoïctroø khieán chuùng ñeïp theâm. Noù mô maøng nghó ñeánngaøy ñi hoïc laïi...

Beân kia ñöôøng laø daõy töôøng reâu phong. OÂng baûotrong ñoù, quaù khöù yeân nghæ. Vôùi noù, quaù khöù cuõng

49

noùi ñöôïc ñaáy. Rong reâu, baäc theàm, con roàng, conphöôïng ñeàu caát tieáng noùi neáu bieát laéng nghe.

Neáu baïn coù veà thaêm Hueá, nhôù ñeán thaêm quaùnBuùp Beâ. Töø laâu tuïi hoïc troø nhoû khoâng coøn ñính chính“Quaùn caâm chôù!” khi ñöôïc hoûi thaêm nöõa. Quaùn laïilaø quaùn Buùp Beâ. ÔÛ ñoù moïi con buùp beâ ñeàu bieát noùi,ngay caû con buùp beâ lôùn nhaát.

1994

50

Suùng vaø Meøo

51

1 Muï Na giaø ñi quanh kho chöùa haøng, gaøo conñieân daïi. Thaät ra muï chæ laø con meøo caùi chöa

tôùi hai naêm tuoåi nhöng vaøo thôøi “tieåu hoå” leân ngoâi,meøo quanh ñaây chaúng con naøo soáng ñeán moät naêmthì muï thaønh “giaø”! Con buù raïc ngöôøi, muï môùi rôøioå kieám con chuoät boû buïng, quay veà ñaõ khoâng thaáychuùng ñaâu. Caùi kho vaãn laø caùi kho nhöng oå con boánñöùa thì bieán maát. Chuùng ñeàu chöa môû maét. Moätcon ñen tuyeàn. Hai con nhò theå. Moät con tam theå.Vuù muï coøn aám hôi con. Chuùng giaønh buù haát ñaåynhau loaïn xaï. Boán caùi mieäng muùt chuøn chuït. Nhöõngbaøn chaân beù xíu hoàng hoàng caøo vuù muï nhoàn nhoätbaèng vuoát non xinh xinh. Nhöõng tieáng ruø ruø beùthô khoan khoaùi cho muï höôûng noãi dòu eâm laømmeï. Môùi ñaây thoâi! Caùc con ôi! Caùc con ôû ñaâu? MuïNa giaø gaøo leân hoaûng loaïn. Tieáng gaøo sôûn toùc gaùy,laøm tung toùe nhöõng vuõng naéng thieâm thieáp giöõatröa noàng.

2 Caùch caùi kho chöøng naêm traêm meùt, caây vuùsöõa ra löùa ñaàu tieân ñang leân côn ñoäng kinh.

Nhöõng con maét laù kinh haõi nhìn boán beù meøo treo

52

toøn ten ñaàu caønh. Baøn chaân beù xíu hoàng hoàng xoøera nhö nhöõng caùnh hoa. Vuoát non nhö maàm môùinhuù. Boán miu nhí ñu ñöa treân caønh phaùt ra tieángkeâu chöa ra meøo, “chiu... chiu” nhö tieáng gioù hensuyeãn.

Saùt thuû con ñöùng döôùi caây vuù söõa. Khaåu suùngñoà chôi treân tay noù y suùng thaät, oáng ngaém hoàngngoaïi. Ba ñöùa treû ñöùng quanh nhìn.

Viu... vieân ñaïn giaû xeù gioù nhö thaät. Caønh vuù söõarun baàn baät. Khoaûnh khaéc aáy, mun con heù maét. Vöøasaùng loøa ñaõ toái saàm laïi, con ngöôi truùng ñaïn noåtoang.

Viu... Viu... Viu... Töøng con öôõn leân roài rôi xuoáng.

“Phaùt moät. Truùng choùc!” - Nhoùc traàm troà. Nhoùcnhaên maët. Moät ñöùa tôùi nhìn xaùc meøo con.

“Coù moät trieäu meï tao baùn cho moät khaåu. Gaøtroáng cuõng cheát huoáng chi meøo! Meï tao caát trongkho. Quen môùi baùn. Haøng caám maø!” - Saùt thuû contieáp thò.

Cuoäc chôi taøn. Vuù söõa xanh leø naèm caïnh xaùcmeøo con. Taát caû coøn non.

3 Thaèng Phuùc xaùch suùng vaøo kho tìm thaèngRoïm. Noù muoán doïa thaèng naøy teù ñaùi.

53

Caùi kho aáy chöùa haøng toàn tröõ cuûa nhaø noù, nhaátlaø haøng caám nhö caùc loaïi suùng ñoà chôi. Ñoù cuõng laønôi ôû cuûa hai meï con thaèng Roïm. Meï thaèng Roïmlaøm coâng cho nhaø thaèng Phuùc.

Muï Na giaø vaãn loanh quanh tìm con. Thaèng Roïmñi theo, maët raàu raàu. Noù meâ luõ meøo con ñoù laém,ngaém khoâng chaùn maét. Muï Na giaø döøng tröôùc caùioå troáng khoâng. Röng röng. Hai haøng vuù cöông söõa.Nhöùc nhoái. Ai baûo meøo khoâng bieát ñau?

Kho cuõng laø nôi cö nguï cuûa oå chuoät nhaét. Chuoätmeï bò muï Na giaø aên thòt. Coøn hai ñöùa con hoànghoàng chöa môû maét. Thaèng Roøm ñem cho muï Nagiaø goïi laø quaø an uûi. Khoâng coù meï, tröôùc sau gìchuoät con cuõng cheát. Muï thôø ô ngoù. Khi maát con,ñeán chuoät ñaët tröôùc mieäng, meøo cuõng chaû theømxôi. Roài döôøng nhö caùi maøu hoàng haøo cuûa nhöõngcon chuoät sô sinh thöùc tænh baûn naêng laøm meï trongmuï. Muï nhìn chaêm chuù hôn. Caùi mieäng nhoùp nheùp.Con maét nhaém trít. Caùi ñuoâi ngoï nguaäy. Maøu dahoàng hoàng moûng tang traàn truïi gôïi caûm thöông,che chôû. Traùi tim meøo röng röng. Vuù muï laïi ñangnhôù hôi con da dieát. Muï nheï nhaøng naèm xuoáng, keàhaøng vuù cöông söõa vaøo hai con chuoät sô sinh ñoûhoûn. Hai nhoùc ñoùi khaùt nghe muøi söõa keà beân, chaïmphaûi söï aám aùp toûa ra höøng höïc töø loâng laù da thòt muïmeøo xaùn gaàn tôùi. Chuùng töôûng meï chuoät veà...

54

Thaèng Roïm môû to maét. Chuoät khaùt söõa baùm baàuvuù meøo caêng söõa. Chuùng laø keû thuø truyeàn kieáp cuûanhau!

4 Thaèng Phuùc böôùc vaøo vôùi khaåu suùng ñoàchôi treân tay vaøo luùc ñoù.

- Meøo maø cho chuoät buù!

- Meøo maát con. Chuoät maát meï. Chuùng an uûi nhau!

- Meøo con tao tæa phaùt moät! Meï tao daën ñöøngbaén con Na ñeå noù baét chuïoät trong kho.

- Ñoà aùc! Con Na maát con khoùc quaù trôøi!

- Meøo maø khoùc?

- Khoùc baèng tieáng meøo!

- Thaèng khuøng! Tao maùch meï tao maøy nuoâichuoät.

Thaèng Phuùc ñöùng leân ñi tìm meï noù. Thaèng Roïmcuõng ñöùng phaét daäy. Noù chuïp ngay hai con chuoätñem giaáu maëc muï Na giaø nhe nanh phaûn ñoái.

Thaèng Phuùc trôû laïi vôùi meï noù, haäm höïc vìkhoâng thaáy hai con chuoät.

- Kho tao chöùa haøng, chöùa theâm meï con maøy laøphuùc laém roài! Sao coøn daùm nuoâi chuoät? - Baø chuûgiaän döõ.

55

- Chaùu khoâng nuoâi. Meøo meï maát con, cho chuoätcon buù.

- Giôø chuoät ñaâu?

- Chaùu quaúng roài.

- Lieäu hoàn ñaáy!

Hoï ñi. Thaèng Roøm traû chuoät xuoáng oå. Muï Na giaølaïi naèm xuoáng.

5 Meï la gì döõ theá? Mô haû? - Thaèng Roïm laymeï noù.

- Mô haû? - Chò laäp laïi.

- Meï mô troäm vaøo kho laáy haøng phaûi khoâng?Con laáy suùng giaû doïa... heát hoàn lieàn

- Ñöøng! Ñöøng ñuïng vaøo suùng! Meï mô... con gieátmoät ñaøn gaø! - Chò queät nöôùc maét.

- Con gioáng muï Na giaø, khoâng gioáng thaèng Phuùcñaâu maø lo! Hoâm qua con giaû vôø tha hai con chuoätñi choã khaùc. Muï nhaët laïi cho buù, coøn lieám laùp. Saulôùn gaëp laïi con nuoâi, muï coù aên thòt khoâng meï? -Thaèng Roïm thaéc maéc.

- Chuùng chaøo nhau con aï!

Chaøo meï! Con laø chuoät con buù meï hoài nhoû ñaây!

Coøn ta laø meøo! Meøo coù nhieäm vuï tieâu dieät chuoät!

- Roài sao nöõa meï?

56

- Ñi hoûi con meøo!

Thaèng Roøm chaïy ra vuoát ve muï Na:

- Theá maøy coù aên thòt con nuoâi cuûa maøy khoâng?

- Meo...

- Coù hay khoâng?

- Meo...

6 Sao mình khoâng ôû ñaây nöõa meï?

- Meï khoâng thích con nguû giöõa nhöõng khaåusuùng. Meï cuõng khoâng thích canh giöõ suùng- Ngöôøimeï traû lôøi.

- Chuùng laø suùng giaû maø!

- Nhöng coù theå gieát thaät. Caû taâm hoàn!

- Mình... ñem muï Na giaø theo ñöôïc khoâng meï?

- Con hoûi noù muoán khoâng?

Thaèng Roïm chaïy vuït ra.

- Muoán theo tao khoâng Na giaø?

- Meo...

- Muoán hay khoâng?

- Meo...

Thaèng Roøm khoùc. Noù laø ñöùa treû hieåu tieáng meøomaø!

2008

57

Coâ giaùo Mim

58

Mim 5 tuoåi maø ñaõ laø coâ giaùo roài ñaáy. Tin khoâng?

Coâ giaùo Mim mang xaéc cuûa meï, xaéc va vaøo chaân,ñi hôi bò khoù. Coâ ñeo kính boá. Moïi thöù trôû neân môhuyeàn môø.

Mim tuùm thaèng Gaáu Boâng treân tuû laïnh. Keá ñeáncon buùp beâ OÕng EÏo ñang nguû treân giöôøng. Bò ñaùnhthöùc, coâ naøng môû caëp maét xanh bieác.

- Daäy hoïc!

- Sao Nhoï Noài khoâng hoïc? - OÕng EÏo caøu nhaøu.

ÖØ nhæ! Nhoï Noài laø con buùp beâ cuûa chò Mím hoàibeù teïo, lem luoác maøu thôøi gian. Coù OÕng EÏo, Mimqueân baüng noù. Noù ñang naèm trong xoù, maïng nheänbaùm ñaày toùc, khoùc tuûi thaân. “Nín, chò cho ñi hoïc!”.Nhoï Noài nín ngay, maét saùng rôõ. Ñöùa thöù tö laø thaèngMuõi Daøi. Noù ñeo kính, mang oáng nghe, ngoài cheãmcheä treân baøn vieát anh Ly. Baùc só cô ñaáy!

Muõi Daøi ngoài giöõa hai aû buùp beâ. Noù laáy oáng ngheñoøi khaùm. OÕng EÏo toø moø ngaém.

- Muõi ñaèng aáy gioáng khuùc doài. Sao khoâng caét bôùtñi? - Quay qua Nhoï Noài, OÕng EÏo khinh khænh - Baånvaø xaáu teä!

59

Moät, hai,ba, boán. Thieáu Gaáu Boâng... Thì ra Cuùntha noù ra saân gaëm. Mim vôù caây choåi:

- Boû noù xuoáng! Maøy cuõng vaøo hoïc!

Cuùn nhaû Gaáu Boâng ñang baát tænh nhaân söï vì sôï.Baùc só Muõi Daøi vöøa chaïm vaøo, noù tænh ngay, ruûasa saû: “OÂng maø gaáu thaät thì maøy bieát tay!”

Moät, hai ba, boán, naêm. Ñuû. Coâ Mim thôû phaøo, ñeokính boá vaøo, ñaèng haéng laáy gioïng:

- Chaøo caùc em. Coâ laø coâ giaùo Mim.

Laäp töùc OÕng EÏo reù:

- Saùng sôùm meï goïi laø Ñaùi Daàm cô maø!

Gaáu Boâng boå sung:

- Coøn Boá than Meø Nheo heát bieát!

Muõi Daøi boài tieáp:

- Anh Ly goïi laø Baø Chaèn Con

- Ñuùng! Gaâu... gaâu... - Cuùn con gaät gaät.

Rieâng Nhoï Noài ñöùng daäy khoanh tay chaøo coâgiaùo Mim aï!

- Ngoan theá maø nôõ queân! - Coâ giaùo Mim aân haän.

Giôø caùc em haùt theo coâ: Ñi hoïc veà em chaøo bameï, ba meï khen laø em raát ngoan...

Hoïc troø saùng cheá: Ñi hoïc veà em meø nheo meï,meï cheâ em laø em khoâng ngoan.

60

Mim vôù caây thöôùc. Chuùng chui toït xuoáng gaàmbaøn.

- Mim ôi, laøm gì ñoù? - Meï boû gioû xuoáng, moà hoâiöôùt aùo.

- Con laøm coâ giaùo - Mim lon ton chaïy laïi baätquaït, roùt nöôùc cho meï.

- Hoâm nay Mim ngoan quaù! Ba veà khen laém ñaây!

Mim hænh muõi vì baét gaëp döôùi gaàm baøn maáy caëpmaét thoâ loá thaùn phuïc.

Töø raøy mình khoâng meø nheo cuõng khoâng ñaùidaàm. Hoïc troø cöôøi - Coâ giaùo Mim nghó thaàm trongbuïng.

61

Keû thuø(Trong chuøm truyeän ñaït giaûi nhì cuoäc thi Vieát cho

treû em do UÛy ban baûo veä chaêm soùc treû em Vieät Namphoái hôïp vôùi Unicef Vieät Nam, Hoäi Nhaø vaên Vieät Nam

phoái hôïp toå chöùc naêm 1996-1997)

62

Noù teân King. Coù laàn noù hoûi meï: “King laø gì hôûmeï?”. Meï ñaùp: “King laø vua. Con laø oâng vua

nhoû trong vöông quoác naøy. Möôøi naêm thaønh laäpmôùi coù vua ñaáy!”. Meï cöôøi, ñöa tay veõ moät ñöôøngtroøn oâm goïn vöông quoác meï – ngoâi nhaø, maûnhvöôøn, ba, meï, noù vaø con meøo Mina.

Noù haõnh dieän vaø sung söôùng laém. Noù thöôøngheùt vaøo tai con Mina: “Tao laø vua!”. Noù caûm nhaänñöôïc quyeàn löïc cuûa oâng vua nhoû. Noù ñoøi ñuû thöùvì noù bieát ba meï seõ chìu. Noù thích keâu meät vì bameï seõ phaùt hoaûng. Noù bieát noù coù theå laøm ba meïcöôøi, khoùc hay caõi nhau. Leân 5 tuoåi, noù troøn quay,to gaáp röôõi treû cuøng tuoåi vì moïi thöùc beùo boå trongnhaø ñeàu doàn cho noù. Trong maâm côm, thích moùngì laø noù chaêm chaém vaøo moùn ñoù chaúng daønh choai. Ba meï thaáy noù aên ñöôïc laïi nhìn nhau cöôøi sungsöôùng. Vaøo lôùp moät, noù vaãn nhoõng nheõo hôn caûñöùa lôùp choài, naèm vaï nhö treû leân ba. Gioïng noù reànnhaõo vì ñaõ quen voøi vónh, nuõng nòu. Leân lôùp hai,vaãn theá! Coâ giaùo pheâ vaøo soå lieân laïc: “Hoïc gioûinhöng cö xöû thua caû beù maãu giaùo!”. Ba meï gaëp coâ.Hoï noùi chuyeän vôùi nhau laâu laém. Töø daïo ñoù, meï

63

cöù goïi treäch King thaønh Kính. Noù söûa: “King chöùmeï!”. Meï ñaùp: “King laø tieáng Anh. Ngöôøi Vieät mangteân Vieät hay hôn. Kính laø moät caùi teân ñeïp. Noù nhaéccon nhôù phaûi kính troïng ngöôøi khaùc vaø laøm ngöôøikhaùc troïng mình”. Noù phuïng phòu: “Nhöng conthích teân King cô. King laø vua maø!”. Maëc. Meï cöùgoïi Kính. Trong “vöông quoác” coù caùi gì ñoù aâmthaàm xaûy ra. Noù caûm thaáy quyeàn löïc cuûa “vua con”khoâng coøn lôùn nhö tröôùc nöõa vaø noù tiu nghæu.

Daïo naøy ba laïi hay ñeå yù ñeán meï. Meï laïi ñeå yù caùigì ñoù trong buïng meï. Ba meï hay thì thaàm, lo laéng,vui cöôøi khoâng phaûi vì noù - ôû - ngoaøi maø vì noù -naøo - ñoù - trong - buïng - meï. Roõ chaùn!

Roài meï ñau phaûi vaøo beänh vieän. Khi meï trôû veà,meï oâm theo moät caùi boïc. Troâng meï hôùn hôû quaùchöøng.

- Gì ñoù meï? - Noù hoûi.

- Em gaùi con ñoù! Xinh gheâ!

Noù nhìn vaøo boïc. Thì ra chính con buùp beâ xaáuxí, ñoû hoûn, maét nhaém tít, toùc lô thô, bieát ngoï nguaäynaøy laøm meï ñau, meï vaéng nhaø vaø lô laø noù. Noù nhaênmaët gaøo leân:

- Quaúng noù ñi! Ñöøng cho noù vaøo nhaø mình. Congheùt noù laém! Con khoâng thích chôi buùp beâ ñaâu!

Ba meï söõng sôø coøn noù boû chaïy.

64

Traùi tim noù naëng neà xieát bao! Noù khoâng ñöôïcnguû vôùi meï nöõa, khoâng ñöôïc meï taém, ñuùt aên. Bacuõng ít chôi vôùi noù. Hoï tíu tít beân con beù xa laï kia,traàm troà töøng bieán chuyeån cuûa noù. OÂng vua nhoûtrôû thaønh lính haàu hoài naøo khoâng hay. Meï sai noùlaáy taõ, laáy aùo, laáy phaán thôm. Ba thì baûo noù laøm“phuï taù” cho ba vì daïo naøy coâng vieäc ba quaù beàboän. Phuï taù röûa ly, höùng nöùôùc, caàm gioû ngoài ñaèngsau ba... Coù laàn ngaém noù queùt nhaø, ba kinh ngaïcbaûo meï:

- Cu Kính nhaø mình trôû thaønh ngöôøi lôùn khi naøovaäy caø?

- Coù em töï khaéc bieát laøm anh! - Meï cöôøi ñaùp.

Trong phieáu lieân laïc gôûi veà, coâ giaùo khoâng coønpheâ: “thua beù maãu giaùo” nöõa. Coâ ghi: “Tieán boä roõreät. Ñaùng khen!”. Noù thích ñöôïc khen nhöng noù vaãnaâm thaàm ganh gheùt con beù ñaõ haát noù ra khoûi ngoâivua nhoû kia.

Saùng nay, meï baûo noù ngoài troâng em beù cho meïgiaët. Noù ñôïi giaây phuùt naøy laâu laém roài. Noù nhìn “keûthuø” môùi taém xong, hoàng haøo, thôm phöùc. Phaûicoâng nhaän con beù raát xinh ñeïp, ñeïp hôn caû conbuùp beâ ba con Lan mua töø beân Nhaät veà.

Con beù huô huô ñoâi tay nhoû xíu trong caùi baovaûi. Maét noù ñen laùy, ñen hôn caû hoät nhaõn.

65

- Maøy muoán ñaùnh boác haû? - Noù söøng soä döù döùcaùi naém ñaám cuûa noù tröôùc maët con beù.

Con beù töôûng giôõn cöôøi toe toeùt, hai tay laïi boácloaïn xaï, hai chaân quaãy ñaïp lia lòa.

Con meøo Mina ñöùng caïnh nhìn söõng. Ria meùpnoù döïng ñöùng. Thöôøng noù voà taát caû caùi gì ñoängñaäy. Noù chôø ñôïi. Con meøo giô chaân tröôùc. Con beùhuô tay. Con meøo keâu meo... meo. Con beù cöôøisaèng saëc. Con meøo cuõng cöôøi, ria meùp noù rungrinh...

Con beù laïi giô tay chuïp naém ñaám noù treo lô löûngtröôùc maët. Mieäng cöù toeùt ra, maét híp laïi vì cöôøi.Caùi con buùp beâ voâ duyeân aáy!

Meï noù saép giaët xong. Noù nghe tieáng ruõ aùo phôi.Soát ruoät, noù ñöa tay keùo con beù saùt meùp giöôøng.

- Ñaåy noù xuoáng ñaát ñi! - Tay phaûi baûo.

- Beá noù ñi! - Tay traùi thaàm thì.

- Noù deã thöông quaù! Tôù raát thích! - Meøo Minagaät guø.

- Noù xinh thaät nhöng noù giaønh meï cuûa tôù, khoângcho tôù laøm vua! - Noù caõi vaø ñöa tay phaûi ra...

Meï böôùc vaøo.

- Con muoán beá em haû? Kheùo teù toäi em. Noù beùboûng vaø ñeïp nhö con hoài nhoû.

66

- Hoài nhoû con cuõng theá aø? Cuõng khoâng raêng, maëctaõ, ñaùi daàm, ò treân giöôøng theá?

- Chöù sao?

- Roài meï cuõng thöông con nhö noù?

- Taát nhieân roài! Con laø cuïc cöng cuûa ba meï kiamaø!

- Coøn baây giôø laø cuïc ñaù - Noù laàm baàm.

- Ñaâu coù! Meï thöông hai ñöùa gioáng nhau nhöngcaàn öu tieân cho em vì em coøn beù laém. Ñeå meï chocon xem caùi naøy!

Meï vaøo phoøng vaø trôû ra vôùi moät quyeån album.

- Con xem ai ñaây neø - Meï chæ vaøo moät taám aûnh.

- Noù chöù ai!

- Con ñaáy! Em gioáng con nhö heät.

Thaèng beù trong aûnh gioáng con beù ngoaøi naøy thaät.Cuõng toùc choång ngöôïc, maét ñen laùy, buï baãm, xinhxaén. Boãng nhieân noù caûm thaáy traùi nuùi nhoû trongtim noù döôøng nhö beù laïi.

- Theá nhaø noù ñaâu noù khoâng ôû?

- Ñaây neø! - Meï chæ vaøo buïng meï - Nhöng emthaáy con moät mình buoàn, em ñoøi ra chôi vôùi con.Cuõng nhö hoài ñoù, con thaáy ba meï buoàn, con ñoøira chôi vôùi ba meï.

67

Meï cöôøi raïng rôõ. Troâng meï thaät ñeïp vaø haïnhphuùc.

Noù ñöa maét nhìn con nhoû. Con beù toeùt mieängcöôøi vaø quaãy ñaïp lia lòa. Meøo Mina ñöùng caïnh cuõngcöôøi, ria meùp noù rung rinh. Mieäng noù cuõng toeùtra khi naøo khoâng hay. Ñeå che giaáu ñieàu baát ngôøkia, noù xaáu hoå quay maët vöøa boû chaïy vöøa goïiMina. Gaëp con Lan boàng con buùp beâ Nhaät ngoàitröôùc cöûa, noù khoe:

- Em beù tau coøn ñeïp hôn buùp beâ maøy nöõa. Noùbieát ñaùnh boác ñaáy!

Noù giôõn vôùi con meøo Mina vaø caûm thaáy traùi nuùinhoû baáy laâu nay ñeø naëng tim noù tan ra... tan ra döôùiaùnh maët trôøi röïc rôõ, aám aùp yeâu thöông.

6-1996

68

Con gaø boät

69

“Khi coøn nhoû, moïi vieäc quanh con ñeàu kyø dieäucon yeâu aø! Caây baïch ñaøn bieát ñi, con buùp beâ

baèng rôm bieát khoùc, con gaø boät bieát gaùy...” - Chònhaët caùi loï thuûy tinh laám ñaát treân neàn nhaø cuõ ñangxôùi tung ñeå laøm laïi vaø noùi vôùi ñöùa con gaùi ñöùngcaïnh. Tröôùc maét chò hieän ra moät con beù nöõa, gaàynhom, ñang vuøi xuoáng ñaát moät caùi loï, maét ñoû hoe,mieäng thaàm thì: “Khoâng ai gaëm, ai ñaäp deïp maøynöõa ñaâu!”

Chò môû naép loï. Trong ñoù laø moät nhuùm buïi xænmoác.

- Gì theá meï?

- Con gaø boät! Moät con gaø boät ñaày thöông tíchnhöng vaãn gaùy. Giôø laø nhuùm buïi noù vaãn gaùy “O...où...o, daäy ñi Rôm!” con aø!

- Con chaúng nghe gì caû!

*

Rôm leân hai thì meï maát. Noù ôû vôùi boá vaø meï keá.Suoát thôøi thô aáu, noù phaûi laøm vieäc quaàn quaät vaøbò maéng xoái xaû. Toái toái, noù khoùc thaàm vaø nghó veàmeï. Ñieàu ñau khoå nhaát cuûa noù laø khoâng theå hình

70

dung ra meï vì meï maát khi noù coøn quaù nhoû vaø vôïmôùi cuûa boá xeù taát caû moïi hình aûnh veà meï. Noùkhoâng heà coù moät moùn ñoà chôi naøo ngoaøi con buùpbeâ baèng rôm baø beän cho. Con buùp beâ aáy cuõng bòquaúng. Haïnh phuùc ñöôïc ñeán tröôøng cuûa noù luoânbò ñe doïa khi noù treã naûi vieäc nhaø.

Moät ngaøy, tröôùc coång tröôøng boãng xuaát hieänmoät baø laõo vôùi muûng ñoà chôi baèng boät naën hìnhthuù vaät, hoa quaû.

- Mua ñi caùc chaùu! Moãi moùn coù naêm traêm. Chôichaùn coù theå nöôùng aên vì chuùng baèng boät loïc.

Tuïi nhoû xuùm vaøo mua – oaûn chuoái, traùi ñaøo, conmeøo, con chuoät, con thoû... nhöng con Rôm khoângcoù laáy moät xu. Noù ngoài nhìn muûng ñoà chôi vôïi daànvôùi noãi theøm khaùt vaø tuyeät voïng ñeán noãi leä traøomi. Baø laõo chìa moät con cho con beù baát haïnh:

- Cho maøy! Thaèng Teøo chaùu baø naën ñaáy! Dö boätnoù ñaép xuø ra vaø baûo ñoù laø gaø sö töû. Chaø, gaùy tophaûi bieát!

- Gaø boät maø gaùy?

- Gaø boät cuõng laø gaø chaùu aï! - Baø laõo cöôøi moùmmeùm, hieàn haäu.

Ñoù laø moät con gaø boät to gaáp ñoâi caùc con vaättrong muûng, xaáu xí, thoâ keäch neân chaúng ñöùa naøo

71

mua. Loâng ñen tuyeàn ñaép goà töøng maûng. Caùi maøoñoû choeùt to ñuøng bò gaén hôi leäch troâng raát buoàncöôøi. Ñoâi chaân khoûe maøu vaøng laám taám chaám ñoû.Con Rôm caùm ôn roái rít roài caát con gaø vaøo caëp.

Ñeâm aáy, con Rôm ñeå con gaø ñaàu giöôøng. Gaànsaùng, coù tieáng gaùy voïng vaøo giaác nguû noù: “O...o...o... daäy ñi Rôm!”

Con beù truøm chaên leân ñaàu. Tieáng gaùy xuyeânqua chaên “O... o...o daäy thoâi Rôm!” Theá laø con Rômngoài daäy baét ñaàu coâng vieäc haèng ngaøy. Queùt nhaø,naáu côm naáu nöôùc, röûa ly. Nhieàu vieäc neân noùthöôøng ñi hoïc muoän. Theá nhöng saùng nay coøn caûgiôø oân baøi.

- Con meøo boät cuûa maøy coù keâu meo meokhoâng? - Con beù hoûi baïn khi ñeán tröôøng.

- Khoâng. Baèng boät maø!

- Theá con choù boät cuûa maøy coù suûa gaâu gaâukhoâng? - Noù quay qua ñöùa khaùc.

- Anh tao nöôùng xôi roài, chaúng kòp suûa moättieáng!

Con Rôm hoïc haønh tieán boä thaáy roõ bôûi coù congaø boät ñaùnh thöùc. Noù coøn ñöôïc ñieåm 10 baøi vaên taûcon gaø. Baøi ñöôïc coâ ñoïc tröôùc lôùp. Chuù gaø boät ôûtrong caëp cuõng haõnh dieän vì laø nhaân vaät chính. Chuù

72

voã caùnh gaùy haû heâ nhöng chaúng ai nghe caû, ngoaïitröø con Rôm.

Moät ñeâm, ñang nguû con Rôm boãng nghe tieánglòch kòch. Noù môû maét vaø thaáy moät gaõ chuoät ñanggaëm caùnh con gaø. Con gaø boät choáng cöï maõnh lieät.Noù moå vaø ñaù tôùi taáp vaøo gaõ chuoät. Cuoái cuøng gaõchaïy maát. Hoâm sau, caû nhaø chuoät keùo tôùi nhöngtieáng chít chít om soøm cuûa chuùng khoâng ñuû ñaùnhthöùc con beù ñang nguû meâ meät. Khi tieáng gaùy yeáuôùt taû tôi cuûa con gaø boät vang leân vaøo 5 giôø saùng:“O...o...d...aäy... R...ô...m...!”, con beù daäy vaø thaáy chuùnaèm treân neàn nhaø, cô theå baèng boät bò gaëm coøn moätnöûa. Con Rôm beá chuù leân, nöôùc maét laøm hoen caûchieác maøo ñoû. Noù laáy ñaát seùt ñaép vaøo choã chuoätgaëm roài boâi möïc tím vaøo. Töø ñoù chuù nguû trongmaøn. Chuù troâng xaáu xí hôn, mình lem nhem ñentím nhöng tieáng gaùy vaãn voïng ñeàu vaøo goái conbeù: “O... o...o... daäy thoâi Rôm!”

Coù laàn, con Rôm queân boû chuù gaø boät vaøo caëp.Khi noù ñi hoïc veà chuù chæ coøn laø nhöõng maåu beïpdí. Ñöùa em khaùc meï phaùt hieän chuù vaø laáy ñaù ñaäpdeïp: khoâng coøn maøo, khoâng coøn caùnh, khoâng coønñuoâi. Con beù oøa khoùc. Noù boû nhöõng gì coøn laïi cuûachuù gaø boät vaøo loï thuûy tinh vaø choân ôû ñaàu giöôøng.Noù tin nhöõng maåu boät aáy seõ laøm neân ñieàu kyø dieäu

73

nhö xöông caù boáng coâ Taám. Töø ñoù, ñeâm ñeâm, tieánggaùy vaãn voïng vaøo goái noù daãu xa hôn, nhoû hôn nhövoïng töø loøng ñaát.

*

- Roài ñieàu kyø dieäu coù xaûy ra khoâng meï? - Conbeù maëc vaùy ñaàm xoøe nhö boâng hoa nôû hoûi.

- Coù con gaø. Saùng naøo con gaø boät döôùi chaângiöôøng cuõng goïi con Rôm daäy oân baøi. Tieáng gaø gaùytheo noù suoát thôøi ñi hoïc, thöùc noù daäy böông chaûikieám soáng nuoâi thaân. Tieáng gaø gaùy theo noù ñeántaän baây giôø: daäy sôùm taäp theå duïc, laøm vieäc, chôûcon ñi hoïc roài ñeán sôû...

- Meï keå veà meï phaûi khoâng? Theá maø goïi laø ñieàukyø dieäu!

- Ai laøm chuû thôøi gian laø laøm chuû cuoäc ñôøi. Ngöôøiñoù seõ ñöùng vöõng treân ñoâi chaân mình vaø tieánböôùc... Ñoù chính laø ñieàu kyø dieäu con gaø boät taëngmeï, con aø!

- Theá meï mua cho con moät chuù gaø boät nheù! Conthích nhieàu maøu cô!

Chò ñaõ ñeå taâm tìm khaép caùc chôï thaønh phoá, chôïqueâ nhöng chaúng coøn ai naën boät loïc laøm ñoà chôicho con treû nöõa. Cuoái cuøng chò mua boät loïc veà nhoài,vuïng veà naën moät con gaø troáng roài pheát maøu leân.

74

Ñoù laø moät chuù gaø troáng tía loeø loeït buoàn cöôøi. Chòñaët chuù ôû ñaàu giöôøng con gaùi.

- Con coù nghe chuù gaø boät gaùy khoâng con yeâu?- Moät buoåi saùng chò hoûi.

- Coù meï aï!

- Noù gaùy theá naøo?

- “O... o... o... saùng roài daäy ñi con yeâu!” - Con beùleùm lænh baù coå meï cöôøi khanh khaùch. Chò cöôøi theo.Baày chim seû ngô ngaùc nghieâng nhöõng chieác ñaàunhoû xinh ñoùn nhöõng noát nhaïc vui trong treûo roàitieáp tuïc chôi ñaùnh chuyeàn baèng aâm thanh treânmaùi. Tieáng ríu ran trong ngaàn nhö theû ngoïc chaïmvaøo nhau.

4-2001

75

Thöông laáy Maét To!(Trong chuøm truyeän ñaït giaûi nhì cuoäc thi vieát

cho treû em do UÛy Ban baûo veä vaø chaêm soùc treû em,Unicef Vieät Nam, Hoäi Nhaø Vaên Vieät Nam phoái hôïp

toå chöùc naêm 96-97)

76

Thaùng ñaàu tieân cuûa lôùp ba, noù ñöùng nhaát. Dì uùtgheù nhaø thöôûng cho noù moät moùn quaø. Tröôùc

khi ñöa dì baûo:

- Tím sôï coïp khoâng?

- Ai maø khoâng sôï!

- Theá baø coâ cuûa coïp Tím coù sôï khoâng?

- Sôï.

- Thoâi nheù!

Dì cöôøi vaø caàm gioû quay löng. Con Tím toø moø:

- Baø coâ cuûa coïp sao beù theá?

- Theá ñaáy! - Dì cöôøi ngaët ngheõo roài ñoät ngoät chìagioû. “Meo...” tieáng keâu trong vaét vang leân roài moätmiu con traéng muoát loä caùi maët meøo deã thöông ra.Con Tím sung söôùng nhaûy côõn:

- Eo ôi! Baø coâ cuûa coïp deã thöông quaù!

Miu con caùi gì cuõng ñeïp nhöng noù yeâu nhaát laøñoâi maét huyeàn to ôi laø to. Maét miu con khoâng coùlaøn mi cong vuùt nhö buùp beâ nhöng laïi long lanh,soùng saùnh. Dì uùt baûo noù chöùa ñaày tình caûm. Khoûinoùi con Tím sung söôùng nhö theá naøo töø khi coù Maét

77

To. Noù ñi ñaâu, Maét To theo nhö caùi ñuoâi. Noù hoïcbaøi, Maét To lim dim trong loøng. Noù laøm toaùn, MaétTo xeáp ñuoâi naèm ñôïi. Coù Maét To, con Tím laøm gìcuõng mau choùng, song suoát. Hoïc baøi, mau thuoäc.AÊn mau. Daäy khoâng caàn meï goïi. Ñi hoïc veà khoângcaàn la caø vì Maét To chôø ôû coång. Noù chöa coù emneân Maét To laø em beù meøo cuûa noù. Noù ñoäc quyeànchaûi loâng, caøi nô, ru nguû. Noù laáy caùi keùt mì goùi laømcho Maét To moät caùi phoøng rieâng aám aùp, loùt aùo raáteâm... theá nhöng môû maét laø noù thaáy cuïm maây noõntreân neàn chaên ñoû thaém. Nhôø vaäy noù boû thoùi quaãykhi nguû. Noù sôï haát Maét To xuoáng ñaát.

Maét To veà vôùi noù khoaûng thaùng röôõi thì boá ñoåbeänh. Boá haùch xì lieân tuïc, nöôùc maét nöôùc muõi chaûynhö suoái khieán meï phaûi mua khaên giaáy cho boáthöôøng xuyeân. Suoát ngaøy boá gaõi vaø nhaên nhoù. Coùkhi boá khoø kheø khoït kheït ñeán ñoä meï hoaûng.

- Ñi baùc só thoâi! - Meï baûo.

- OÂng nhaø bò dò öùng naëng! - Baùc só keát luaän - Phaûitìm nguyeân nhaân maø loaïi tröø. Töø khi oâng bò beänh,baø ñeå yù xem trong nhaø coù caùi gì laï xuaát hieänkhoâng? Ñoà vaät môùi mua, caây hoa môùi troàng, conmeøo con choù môùi nuoâi...

- Coù Maét To aï! - Meï traû lôøi.

- Maét To laø ai?

78

- Moät con meøo con.

- Ñuùng roài! Thuû phaïm ñaáy! Meøo laø taùc nhaân gaâydò öùng döõ laém ñoái vôùi ngöôøi maãn caûm. Quaúng ñithoâi!

Soá phaän cuûa Maét To theá laø ñöôïc quyeát ñònh. Khiquyeát ñònh aáy ñöôïc coâng boá ôû baøn aên, con Tím oøakhoùc, boû böõa. Noù tuùm laáy Maét To roài vaøo phoøngñoùng cöûa laïi. Toái noù cuõng khoâng môû, chæ nghe tieángxòt muõi vaø meo meo. Ba meï phaûi höùa xem xeùt laïinoù môùi ra ngoaøi. Tím khoâng rôøi Maét To moät böôùctheá nhöng con beù bieát noù seõ maát Maét To baát cöùluùc naøo. Traùi tim beù boûng cuûa noù thaét laïi trong losôï. Ñeâm thöùc giaác, noù hoaûng hoát baät daäy. Noù chænaèm nguû laïi khi thaáy nhuùm boâng noõn treân neàn chaênñoû thaém. Ô lôùp, noù bò coâ maéng vì toäi lô ñaõng. Toaùncoäng laøm thaønh tröø vì nhòp tim baát an. Ñi hoïc veà,noù thaát thanh goïi Maét To neáu khoâng nhìn thaáy noùnaèm tröôùc hieân. Chæ coù Maét To laø vaãn hoàn nhieânhöôûng yeâu thöông. Noù khoâng heà bieát baát haïnhñang rình raäp noù.

- Roài ai cho maøy aên? Nöôùc ñaâu maøy uoáng?

- Meo... meo...

- Maøy seõ cheát ñoùi, cheát khaùt, cheát laïnh... hu... hu...

Nöôùc maét con Tím rôi treân boä loâng traéng muoát

79

cuûa miu con. Maét To ngöôùc nhìn con beù. Maét noùñen huyeàn, soùng saùnh. Noù lieám tay con beù, lieámnhöõng gioït nöôùc maét rôi treân loâng noù, sau ñoù limdim trong loøng coâ chuû nhoû.

Con Tím thöông Maét To nhöng ñoàng thôøi cuõngthöông boá. Bôûi vaäy noù raát ñau khoå. Noù uùp maëtxuoáng goái khi nghe boá haùch xì lieân tuïc. Töø hoâmñoù ñeán giôø, boá meï khoâng nhaéc gì ñeán chuyeän quaúngMaét To nöõa. Boá ñeå cho noù töï quyeát ñònh. Con beùkhoùc söng maét hai hoâm roài beá Maét To ñeán moätnhaø nhoû baïn gaàn ñoù.

Ñeâm aáy, treân taám chaên ñoû thaém khoâng coù cuïmmaây noõn neân con beù khoâng nguû ñöôïc. Noù naèmtöôûng töôïng Maét To ñau khoå vì laï nhaø, vì nhôù noù.Noù nghe caû tieáng meo... meo theâ thieát. Roài tieángkeâu roõ daàn nhö thöïc, gaàn laém! Con Tím môû cöûa soåvaø thaáy caùi boùng traéng nhoû nhoi quen thuoäc tröôùchieân. Queân caû sôï ma, con beù môû cöûa chaïy aøo ra.Chao ôi, Maét To beù boûng bieát tìm ñöôøng veà vôùinoù. Maét To khoâng theå xa noù cuõng nhö noù khoângtheå xa Maét To. Con Tím beá con meøo yeâu daáu leân.Laäp töùc Maét To ngöøng keâu vaø lieám noù sung söôùng.Noù khoâng daùm vaøo nhaø vì sôï boá bò dò öùng. Noù ngoàico ro ôû baäc theàm vôùi Maét To trong loøng. AÙnh traêngdòu daøng môn man chuùng...

80

Saùng ra, meï kinh hoaøng thaáy cöûa môû toang. Coâcon gaùi cöng ngoeïo ñaàu nguû tröôùc hieân, Maét Tonguû trong loøng noù. Laàn naøy, chính meï ñem choMaét To. Meï boû noù vaøo trong hoäp kín mít roài ñaïpvoøng vo cho noù khoûi nhaän ñöôøng veà. Theá nhönghai hoâm sau, khi con Tím tôùi thaêm, Maét To ñaõ rañi töø ñeâm hoâm tröôùc. Con beù lang thang goïi MaétTo khaép nhöõng con ñöôøng quanh ñoù nhöng khoângcoù tieáng ñaùp traû. Veà ñeán nhaø, noù laïi nghe vaêng vaúngtieáng meøo, döôøng nhö beân böùc töôøng ngaên tröôøngvôùi con heûm noù ôû. Noù baéc gheá choàng leân, nhoùnchaân nhìn qua loå hoång. Coû raäm rì xanh ngaét. Noùgoïi Maét To vaø mô hoà nghe moät tieáng meo ñaùptraû. Tieáng keâu caøng luùc caøng roõ daàn roài saéc traéngloaùng thoaùng trong saéc xanh. Coû che khuaát MaétTo, chæ nghe tieáng keâu yeáu ôùt, theâ thieát.

- Meo... meo... Maét To, chò ñaây neø!

- Meo... meo... beá em leân vôùi! Meo... meo... emñoùi laém!

Con Tím luyùnh quyùnh tuït xuoáng vaøo nhaø laáy cômcaù. Noù vöøa thaû côm vöøa goïi. Côm rôi raøo raøo treâncoû.

- Coû ôi, thöông laáy Maét To!

Noù muùc nöôùc haét qua. Coû uoáng öøng öïc. Noù laïikeâu:

81

- Coû ôi, thöông laáy Maét To, chöøa cho Maét To vôùi!

Cöù theá, ñi hoïc veà laø noù chaïy ra loã hoång cuûa böùctöôøng ngaên thaû côm caù xuoáng. Tieáng meo cöù yeáudaàn ñi. Töôøng cao quaù! Coû raäm quaù! Con Tím nöôùcmaét cöù raøn ruïa. Moät böõa, thaèng Tí quaäy trong xoùmñi ngang, thaáy vaäy baûo:

- Con meøo traéng phaûi khoâng? Tau thaû haén quañoù!

- Ñoà aùc oân! Treøo qua ñem haén veà ñaây! Meøo tauñoù.

- Hoång daùm ñaâu! Raén caén cheát!

Thì ra Maét To laïi tìm ñöôïc ñöôøng veà. Ñeán ngangnhaø bò thaèng Tí quaäy baét quaúng qua ñoù. Con beùnaûy ra moät saùng kieán. Noù laáy caây choåi caùn daøi thaûtöø töø qua loã hoång cho noù döïng vaøo phía töôøng beânkia. Noù goïi:

- Maét To! Choåi kìa! Maét To treøo choåi ñi!

Thöôøng Maét To raát thích treøo choåi. Noù treøo leânnhöng heát caây choåi vaãn coøn caùch caû khoaûng. Thaáycon Tím, Maét To caøng keâu thaûm thieát. Miu con yeâudaáu gaày giô xöông chæ coù ñoâi maét laø vaãn soùng saùnhtình caûm.

Chim bay qua thaáy Maét To ñu choåi thì giuïc:

- Bay qua ñi! Thaáp laém!

82

Böôm Böôùm, Chuoàn Chuoàn löôïn lôø:

- Bay qua nhö tôù naøy!

Nhöng Maét To khoâng coù caùnh. Noù döôùn leân vaøcaùi choåi ngaõ. Khoaûng caùch laïi nhö cuõ.

Ñi hoïc veà, con Tím chaïy nhö bay. Thaèng Khoabaïn noù ñaõ chòu nuoâi Maét To. Thaèng beù ñang ñaukhoå vì maát con choù yeâu quí. Con Tím keå moïichuyeän veà Maét To cho thaèng beù nghe. Thaèng Khoaseõ ñem theo moät caây saøo thaät daøi cho Maét To treøoleân. Hai ñöùa seõ nuoâi Maét To taïi nhaø thaèng Khoa.Maét To seõ heát nhöõng ngaøy ñoùi laïnh, sôï haõi.

Chaïy ñeán gaàn nhaø, con Tím boãng thaáy moätquaàng khoùi cao ngaát nhö ñaùm maây ñen khoång loà.Khoâng khí söïc nöùc muøi coû chaùy.

Con Tím khoùc khoâng thaønh tieáng. Khoùi vaãn ñuønleân cao ngaát. Baõi coû sau löng tröôøng nham nhôû,ñen sì, nguøn nguït khoùi. Coû khoâng veõ treân neàn trôøinhöõng neùt laû meàm ngaên ngaét. Chuùng ñaõ cheát.Khoâng coøn ai traû lôøi cho con beù bieát Maét To yeâudaáu toäi nghieäp cuûa noù veà ñaâu?

*

Con Tím oám phaûi nghæ hoïc. Noù lang thang tronggiaác mô raàn raät löûa chaùy goïi Maét To. Coû laû trongbieån löûa khoâng coøn söùc khoùc. Löûa bieán chuùng

83

thaønh tro neùm trong gioù. Maét To cuõng khoùc. Tieángkhoùc cuûa noù voïng thaáu trôøi xanh nhöng nhöõng vòthaàn linh baän chôi côø neân khoâng ai ñi cöùu. Nhuùmboâng noõn nhuoäm ñoû roài nhuoäm ñen, chæ coøn tieángkeâu laø khoâng chaùy. Roài möa rôi xuoáng giaác mô conbeù, daäp taét löûa, röûa saïch muøi tro khoùi. Coû troãi daäyluùn phuùn. Maét To cuõng daäy. Noù chaïy chôi treân coû,loâng traéng noõn, maét soùng saùnh. Con Tím oâm laáynoù nhöng noù vuoät ra nhö moät laøn maây traéng.

Con Tím tænh daäy. Cuùi xuoáng beân noù laø nhöõnggöông maët thaân thuoäc ñaày lo aâu. Saùt beân goái noù laøMaét To traéng nhö tuyeát, mòn nhö nhung, thaét nôñoû ôû coå nhöng ñoâi maét voâ hoàn. Noù chæ laø moät conmiu nhoài boâng meï mua ñeàn. Miu nhoài boâng raátñeïp nhöng khoâng keâu meo meo, khoâng lieám,khoâng coï. Maét noù khoâng soùng saùnh tình caûm. ConTím oøa leân khoùc.

6-1996

84

Thaèng toø heXuaân La

(Giaûi khuyeán khích cuoäc thi “Tình baïn tuoåi thô”2007 - NXB Kim Ñoàng - Hoäi Nhaø Vaên Haø Noäi

- Hoäi nhaø vaên Ñan Maïch (Trong Döï aùn hoã trôï vaên hoïcthieáu nhi Vieät Nam 2006-2010)

85

1 Noù laø moät ñöùa treû khoâng nhaø. Khoâng gia ñình.Khoâng caû teân tuoåi vì chaû ai laøm giaáy khai sinh

cho noù. Caên cöù vaøo haøm raêng suùn, coù theå ñoaùn noùôû löùa tuoåi thay raêng. Nhöng nhìn vaøo aùnh maét buïibaëm ranh ma laïi töôûng nhaàm. Buïi nhí cao khoaûngthöôùc moát, naëng möôøi maáy caân maø neám ñuû muøisöông gioù, ñoùi khoå, loïc löøa, hieáp ñaùp, coâ ñôn. Moätñöùa treû giaø. Khoâng bieát khoùc. Chöa bao giôø ñöôïcvoøi vónh. Meï ñeû quaúng khi coøn ñoû hoûn. Quaúng ñiquaúng laïi ra gheá ñaù coâng vieân. Rieát roài ai hoûi teânchi, traû lôøi teân Quaúng. Quaúng beù choaét. Ñen nheûm.Boán muøa ñoäc caùi quaàn ñuøi. Toùc nhuoäm naéng. Hoehoe. Maét nhuoäm ñôøi. Beà boän.

Quaúng loø doø theo oâng giaø naën toø he ñaõ maáy hoâmnay. OÂng quaét queo nhö traùi baàu khoâ. Haønh tranglaø chieác xe ñaïp ñoàng naùt chôû caùi hoøm nhoû trongcoù maáy naém boät neáp pha maøu, vaøi que tre, oánghuùt, thoûi saùp, chieác löôïc caùn nhoïn. OÂng choïn choã.Môû hoøm. Veùo boät. Naén. Veâ. Daùn. Nhaán... Nhaùy maéthieän ra moät con toø he röïc rôõ saéc maøu, lung linhsöùc soáng ngaát ngöôûng treân caùi que caém. Nhöõng

86

ñöùa treû xuùm laïi say meâ. Noù cuõng meâ. Thoaït ñaàunoù xaùn tôùi ñeå tìm caùch aên caép tieàn. Noù ñoaùn oânggiaø coù ñoâi tay phuø pheùp naøy haún phaûi tích coùp moätsoá voán kha khaù treân nhöõng neûo ñöôøng tha höôngcaàu thöïc. Haàu bao chöa choâm ñöôïc maø hoàn víanoù laõo ñaõ choâm roài. Noù meâ phuùt giaây oâng giaø ñeûra toø he. Thaät thaàn kyø! Ñoâi tay loám ñoám ñoài moài,gaân boø loåm ngoåm thoaét uyeån chuyeån xuaát thaànnhö ñoâi tay ngheä só, phuø pheùp nhö tay phuø thuûythoåi hoàn vaøo khoái boät voâ tri ñeå bieán noù thaønhnhöõng nhaân vaät saéc saûo, soáng ñoäng. Teà Thieân ranhma. Trö Baùt Giôùi tinh quaùi. Ñoâreâmon ngoä nghænh.Thaèng Bôøm chaân queâ. Thaùnh Gioùng oai phongtreân löng ngöïa. Lôïn uûn æn. Gaø nhö saép caát tieánggaùy. Long, ly, quy, phöôïng nhö töø maùi ngoùi löu lybay xuoáng. Tröông Phi töø Tam Quoác Chí ñi ra, maëtñen, raâu toùc döïng ñöùng, aùo giaùp oai phong röïc rôõ...

Chieàu. Möa laát phaát. Gioù lay phay. OÂng giaø truùmöa döôùi maùi hieân chuøa Quan Thaùnh. Noù cuõng ôûñoù. Ñoùi meo. Reùt coùng. Maáy con toø he aùo quaàn saëcsôõ uû eâ treân maët chieác hoøm coù gaén xoáp vì khoângbieát trình dieãn vôùi ai. OÂng giaø co ro rít thuoác nhìnmöa soát ruoät:

- Taïnh ñi oâng Trôøi! Thöông laáy keû khoâng nhaø!

Quay qua noù, oâng gôïi chuyeän:

87

- Coù nhaø khoâng nhoùc?

- Khoâng.

- Cha meï?

- Khoâng luoân.

- Phong phanh theá! Xòch voâ tao cho aám. Coù ñoùiaên ñôõ “con baùnh”. Baèng boät neáp ñaáy! Phaåm maøutöï nhieân. Khaùc vôùi ngöôøi ta, tao khoâng duøng maøuhoùa hoïc. Coù thaèng beù naøo chôi chaùn nhaám nhaùptoäi...

OÂng ñöa noù naûi chuoái vaø con lôïn. Naûi chuoái vaøngöôm. Con lôïn beùo uït òt. Ñeïp quaù noù taàn ngaàn...

Chieàu aáy, döôùi maùi hieân chuøa noù cuoãm haàu baotích coùp cuûa oâng giaø naën toø he.

2Haàu bao aáy khoâng nhieàu nhö noù töôûng, toaønbaïc leû nhaøu nhoø, chöa tôùi hai traêm ngaøn. Noù

nhoùn moät tôø mua oå mì xíu roài naèm treân gheá ñaù,vöøa nhai vöøa nhìn trôøi. Neàn trôøi hieän ra oâng laõonhaên nhuùm, xöông xaåu vaø luõ toø he. Tröông Phinghieán raêng. Teà Thieân khua thieát baûng. Con lôïnuït òt noù nuoát vaøo buïng ñang duøng moõm huïi huïitrong bao töû noù nhö muoán xeù raùch chui ra. Chaúngai daïy noù ñieàu hay leõ phaûi nhöng noù lôø môø hieåulaáy caép cuûa oâng giaø cô cöïc, taøi hoa, toát buïng aáy laø

88

coù toäi. Ngaøy hoâm aáy, thay vì traùnh ñi choã khaùc, keûcaép leùn theo ngöôøi bò caép. OÂng giaø thaãn thôø nhìnmaáy con gioáng laåm baåm: “Boät heát maø tieàn maát!”.Tröa hoâm aáy chaúng thaáy oâng giaø aên côm. OÂng ngoàiuû doät nhö moät con toø he ñöôïc naën töø noãi buoàn.Con lôïn uït òt toáng vaøo buïng noù moät ñaïp. Laõo TeàThieân khua thieát baûng ñaùnh vaøo ñaàu noù ñau ñieáng.Tröông Phi raâu toùc döïng ñöùng höô xaø maâu leân...Sôï quaù, noù ñeán tröôùc maët oâng giaø toø he ñaët xuoánggoùi tieàn laáy caép:

- Chaùu troùt daïi. Chaùu traû...

Noù quay löng chaïy, nghe sau löng mình tieángoâng giaø neùm theo:

- Ñöùng laïi! Ñöùng laïi ñaõ!

Töôûng oâng laõo baét mình, noù co gioø saûi...

3 Thaèng Quaúng naèm treân gheá ñaù, buïng roãng,ñaàu vaùng vaát, ngöôøi ngaày ngaät. Noù ít khi ñau.

Khi ñau cöù ñeå maëc, bôùt thì ngoài daäy. Caû ñôøi, tínhñeán baây giôø noù chöa uoáng moät vieân thuoác.

Noù ñaõ traû tieàn cho oâng laõo toø he maø laõo Teà Thieânboät vaãn chöa buoâng tha. Baây giôø laõo ñang ñöùngtröôùc maët noù vôùi caùi chaân quaép, to daàn, to daàn nhöTeà Thieân trong phim. Roài laõo co caúng nhaûy leân

89

maây, choáng thieát baûng nhìn xuoáng noù. Töø maâytuoân xuoáng côn möa baùnh traùi. Noù ngôõ ngaøng roàinhaët mieân man, toäng ñaày moàm trong meâ man ñoùikhaùt. AÊn maáy cuõng khoâng no. Buïng noù phình tonhö quaû boùng vaø... noå tung!

Thaèng Quaúng tænh laïi bôûi caùi gì meàm, maùt laïnhchaïm vaøo traùn noù. Noù môû maét vaø thaáy oâng laõo toøhe beân caïnh, ñang lau ngöôøi noù baèng caùi khaên öôùt.

- Tænh roài haû? May maø gaëp tao! Hoâm qua taobaûo ñöùng laïi sao maøy khoâng ñöùng? Naèm yeân ñaáy,tao ñi mua cho baùt chaùo haønh, aên vaøo giaûi caûm lieàn- OÂng laõo ñeå caùi hoøm beân caïnh noù roài ñi.

Coù tieáng lòch kòch, laøo thaøo roài thaèng Bôøm boätchui ra laáy quaït mo phe phaåy cho noù. Trö Baùt Giôùixoa xoa caùi buïng böï. Con meøo coï coï meo meo.Con lôïn moïi laáy moõm huïi huïi... Noù ngaát ngaây bôûichöa bao giôø thaáy quanh mình roän raøng saéc maøuvaø ñoâng vui nhö theá.

4Theá laø noù coù gia ñình. Ngöôøi oâng giaø vaø luõ toøhe. OÂng mua aùo cho noù maëc. Baøy noù quaáy

boät, pha maøu, naën “con baùnh”.

- Tao naën toø he töø luùc leân naêm. Maøy gaàn gaáp ñoâituoåi tao hoài aáy! Hoïc ñöôïc roài ñaáy! Gaéng hoïc ñeå coù

90

ngheà daét löng maø nuoâi thaân chaùu aï! Ngheà naøykhoâng nhöõng nuoâi ñöôïc thaân maø coøn nuoâi döôõngtaâm hoàn. Ngheà naën toø he khoâng taàm thöôøng ñaâuchaùu aï!

Nhöõng con toø he taäp söï cuûa noù vuïng veà vaønghòch ngôïm bôûi noù thoåi vaøo ñaáy tuoåi thô bò ñaùnhcaép. Toø he cuaû noù sôï coâ ñôn neân khoâng ngaát ngheåutreân que caém maø ôû treân neàn boät. Meøo naèm beânchuoät. Gaø meï daãn baày con vaøng oùng ñi aên treân coû.Treû con ôû traàn ñaùnh ñaùo...

- Ñöôïc ñaáy! Ngheà naøy caàn trí töôûng töôïng vaøsöï saùng taïo. Khoâng ai baét maøy phaûi gioáng tao!

5Gia ñình toø he cuõng coù ngaøy chuû nhaät roän raøng.Ngaøy aáy oâng naën nhieàu. Luõ toø he bieåu dieãn

lieân mieân nhöng khoâng thu vaøo ñoàng naøo. Khaùchtoaøn buïng oûng, löng traàn, toùc kheùt naéng. Chæ coù ñoâimaét treû thô roäng môû, khao khaùt theøm. Nhöõng conbaùnh coøn noùng hoåi rôøi tay oâng ñaët vaøo nhöõng ñoâitay caùu baån, nhöõng ñoâi tay löôïm nhaët raùc röôûi chöùchöa moät laàn ñöôïc caàm ñoà chôi. Noù cuõng baän tíutít. Thaèng Ñoâreâmon maäp uù, con meøo, con chuoätcoøn vuïng veà nhoay nhoaùy ra ñôøi ñoåi laáy neùt maëtraïng rôõ, nhöõng nuï cöôøi raêng suùn, nhöõng aùnh maét

91

baùt ngaùt nieàm vui. Caûm ñoäng nhaát laø laàn gia ñìnhnoù ñeán thaêm nôi nuoâi daïy nhöõng ñöùa treû muø. OÂngnaën, noù giôùi thieäu töøng con moät, moâ taû hình daùng,maøu saéc. Luõ treû muø thaáy baèng taâm hoàn. Ñoâi taychuùng sôø soaïng trìu meán töøng neáp aùo, sôïi raâu, caùiñuoâi, con maét... Thòt da luõ toø he phaäp phoàng, phaäpphoàng. Giôø thì noù ñaõ hieåu taïi sao ngheä nhaân taøihoa nhö oâng maø haàu bao chæ ít tieàn coøm. Toø hechæ laø toø he khi cho keû khaùc nieàm vui vaø veû ñeïp.

Noù cuõng laø moät con toø he cuûa oâng. OÂng naën ramoät noù khaùc, môùi meû nhö saùng taïo moät taùc phaåm.Giôø noù bieát gheùt löøa loïc, aên caép. Bieát thöông, bieátkhoùc, bieát cöôøi, bieát naâng niu. Bieát ñoïc yù nghó luõtoø he trong caâm laëng. Bieát thoåi hoàn vaøo khoái boätvoâ tri. Noù laø con toø he baèng xöông thòt laøm töø chaátlieäu yeâu thöông vaø neùt ñeïp taâm hoàn. Taùc phaåmñoäc ñaùo aáy oâng ñaët teân laø thaèng toø he Xuaân Lañeå nhôù queâ höông treân töøng caây soá doïc ñöôønggioù buïi.

5- 2007

92

Tí Buïi(Giaûi nhaát cuoäc thi ”Saùng taùc vaên hoïc vì treû em”naêm 2000-2001 do UÛy ban Baûo veä vaø Chaêm soùctreû em Vieät Nam, Unicef Vieät Nam, Hoäi Nhaø vaên

Vieät Nam phoái hôïp toå chöùc)

93

Hoài môùi ñeán ôû, nhaø toâi cöù tì tì maát deùp. Ñoâisaêng ñan môùi xoû chaân ngaøy moàng moät Teát,

moàng hai phaûi ñi deùp cuõ! Anh baïn ñeán chôi lòchsöï côûi giaøy ôû taám chuøi chaân tröôùc hieân, ra veà chæcoøn ñoâi vôù! Hoïc troø ñeán thaêm coù ñöùa ñi chaân khoângveà! Toâi than phieàn vôùi ngöôøi haøng xoùm, chò aáy baûo:“ThaèngTí buïi chöù ai voâ ñaây. Sö toå aên caép vaët. Coâvoâ nhaø haén maø chöûi.” Toâi khoâng bieát chöûi. Vaû laïikhoâng baét quaû tang laøm sao maø chöûi... haén! Theá laøtoâi baét ñaàu caûnh giaùc. Khi coù khaùch, toâi nhìn chaèmchaèm ra coång.

Roài nhaø toâi boãng xuaát hieän moät vò khaùch khoângmôøi. Ñoù laø moät con choù ñen tuyeàn, gaày goø ngoàichöïc tröôùc cöûa. Ngoù boä daïng chaúng maáy khi ñöôïcno cuûa haén toâi thaáy thöông neùm cho maáy maåuxöông. Hoâm sau, haén laïi xuaát hieän, maét daùn vaøotoâi. Khoâng caàm loøng ñöôïc, toâi laïi cho aên. Cöù theángaøy laïi ngaøy, giöõa haén vaø toâi boãng hình thaønh moätmoái daây buoäc chaët. Coù xöông toâi ñeå daønh cho haén.Ñi aên gioã ôû nhaø meï, toâi cuõng nghó ñeán haén vaø nhaëtcaû tuùi xöông veà. Toâi môû cöûa cho haén vaøo nhaän quaø.Haén nhìn ñoáng xöông öùa nöôùc daõi nhöng chöa aên

94

ngay. Haén naèm xoaøi tröôùc hieân, goái ñaàu leân haichaân tröôùc thôû haét ra sung söôùng nhö moät keûñöôïc naèm nghæ treân chieác giöôøng thaân thuoäc cuûamình, maét vaãn ngoù toâi ñôïi chôø moät caùi vuoát ve. Baogiôø aên haén cuõng chöøa laïi moät maåu to nhaát tha veà.Theá roài moät laàn haén ñang aên boãng coù tieáng huyùtgioù. Laäp töùc haén boû böõa roài leùn tha moät chieác deùpchaïy ra coång. Thì ra thuû phaïm troäm deùp nhaø toâichính laø haén. Noùi ñuùng hôn laø teân huyùt gioù. Thaáy toâicaûnh giaùc, noù huaán luyeän con choù thaønh toøng phaïm.

Haén vaãn ngoài tröôùc coång nhaø toâi daãu coång vaøcaû loøng toâi ñaõ kheùp. Thaáy toâi, haén vaãy ñuoâi. Toâiboû ñi, haén tru leân thaûm thieát. Giaän döõ toâi neùm chieácdeùp coøn laïi maø haén ñaõ tha maát moät chieác qua raøonhöng haén khoâng theøm nhaët. Neùm moät maåu xöônghaén cuõng khoâng buoàn aên. Haén chæ nhìn toâi vaø caùicoång ñoùng chaët nhö muoán hoûi taïi sao khoâng môûcho haén.

Toâi gaëp haén ñi cuøng moät thaèng nhoùc ra chôï. Toâilô haén coøn haén chaïy ñeán vaãy ñuoâi tíu tít möøng toâi.“Win. Laïi ñaây!” -Thaèng nhoùc goïi. Thì ra haén teânWin. Coøn thaèng kia chaéc laø Tí buïi vì troâng haén raát“buïi”. Loaét choaét, baån thæu, ranh ma. Mua xong, rañeán cöûa chôï toâi boãng nghe tieáng chaân saàm saäpvaø tieáng la í ôùi: “Troäm... troäm... baét laáy!”. Moät con

95

choù ñen mieäng ngaäm taûng thòt lao ra khoûi chôï,ngang qua toâi boãng döøng laïi. Chæ caàn tích taéc khöïnglaïi aáy, ngöôøi ñuoåi theo ñaèng sau ñaõ kòp quaät moätgaäy. Ñau quaù haén khuîu xuoáng. Chieác gaäy laïi nhaémñaàu haén vuùt tôùi. Toâi kòp thaáy ñoâi maét haén nhìn toâida dieát... Khoâng nghó, toâi ñöa chieác gioû thöùc aên ñôõñoøn cho haén. Con choù thoaùt hieåm göôïng daäy laûoñaûo chaïy tieáp coøn toâi ngoài giöõa ñoáng ñoà aên tungtoùe vôùi bao caâu ruûa raùy: Töï nhieân höùng! Chaéc laøchuû. Ngoù theá maø chuû cuûa con choù aên caép! Ñeàn ñaây!Hôn kyù moát thòt ñaáy!... Maát toi tieàn voâ duyeân...

Tröa hoâm aáy, moät ñoâi deùp phieâu baït boãng trôûveà laïi maùi nhaø xöa!

Töø ñoù coång nhaø toâi hay môû vaø con Win vaøo naèmxoaøi tröôùc maùi hieân ñaày naéng. Noù aên, lô mô nguûroài söïc nhôù ñeán chuû laïi taát taû ra veà. Thænh thoaûngtoâi goùi caùi gì ñoù trong bao nylon. Con choù thaätkhoân, thaáy ñöa bao nylon laø bieát ngay quaø cuûa chuûlaäp töùc ngaäm ôû mieäng chaïy veà. Trong bao nylonñoâi khi coøn laø maáy chieác aùo cuõ. Soaïn ñoà cuûa con,toâi chaïnh nghó ñeán chieác aùo baån ngaén cuõn côõnkhoâng caøi khuy cuûa Tí buïi...

Con Win ngaøy caøng naëng neà. Thì ra haén saép laømmeï. Moät laàn coù gioã, ñôïi haén khoâng ra, toâi caàm bòchthöùc aên hoûi nhaø Tí buïi. Haén ôû tuoát xoùm trong, beân

96

hoà rau muoáng cuûa baø Tö.. Khoâng ai thaáy cha haén.Hai meï con soáng laên loùc ôû heø phoá buïi bôø. Baø Töcho che taïm tuùp leàu beân hoà rau muoáng ñeå vöøacanh rau cho baû vöøa coù choã chui ra chui vaøo.“Nhaø”Tí buïi muøa heø maùt nhöng muøa ñoâng laïnh luøng! Tuùpleàu ñaày raùc, nhoû nhoi nhö tai naám, khoâng bieát töïavaøo ñaâu ñeå troán gioù. Nhöõng taám nylon che chaéntaïm bôï cöù laät loøng khoe tuùp leàu naùt raùc ñuoåi nhauloaêng quaêng. Baø meï taâm thaàn cuûa Tí buïi ngaøy naøocuõng ñi kieám raùc roài taån maån ñeám nhö ngöôøi tañeám tieàn, thænh thoaûng phì cöôøi moät mình. ConWin coù nhieäm vuï khoâng cho ngöôøi laï vaët raumuoáng cuûa baø Tö, khoâng cho baø ñieân ra khoûi nhaøban ñeâm vaø theo Tí buïi kieám aên. Thaáy toâi, haénnhoåm daäy möøng roài laïi naèm xuoáng haõnh dieän lieámmaáy chuù cuùn beù xíu treân chieác bao tôøi raùch nhömuoán khoe raèng con haén ñaáy! Coøn Tí buïi ñang luoäcrau muoáng baèng raùc, chuøi tay vaøo quaàn giöôngmaét ngoù toâi.

Trong tuùp leàu raùch naùt aáy, nhöõng sinh vaät khoáncuøng laïi raát thöông nhau. Thaáy caùch Tí buïi saên soùcbaø meï ñieân vaø baày choù, toâi nhaän ra sau lôùp buïi ñôøivaø caùu baån, taâm hoàn haén vaãn loùng laùnh nhöõng saécmaøu ñaùng quyù. Baày choù con deã thöông leân töøngngaøy. Tí buïi baûo con ñeïp nhaát seõ taëng toâi. Nhieàuñeâm toâi thöùc giaác, tuùp leàu ngaäp raùc maø khoâng thieáu

97

tình yeâu aáy boãng hieän ra. Caû nhöõng döï tính. Chaúnghaïn chuyeän Tí buïi hoïc chöõ, ñi baùn veù soá thay vìmoi raùc vaø aên caép...

Saùng aáy, toâi coù tieát thao giaûng. Vöøa daét xe ra ñaõthaáy Tí buïi ñôïi ôû coång:

- Coâ ôi! Con Win...

Tí buïi khoâng noùi heát noåi caâu, ngheïn ngaøo...

*

Baø meï ñieân cuûa Tí buïi lang thang tìm con Win,gaëp ai cuõng hoûi: “Thaáy haén moâ khoâng? Ñeâm quatui troán haén ñi chôi... Chöø haén troán tui ñi chôi.”

Daáu maùu con Win vaãn coøn treân loái xoùm. Haén bòboïn baét choù quaät gaäy saét vaøo ñaàu khi chaïy theobaø ñieân...

Trôøi trôû laïnh. Tuùp leàu beân hoà rau muoáng ñaàygioù vaø im laëng. Nhöõng maûnh nylon raùch te tua vaãncuoàng loaïn trong vuõ khuùc gioù. Raùc loaêng quaêngchôi troø ñuoåi nhau. Khoâng thaáy Tí buïi. Luø luø trongtuùp leàu troáng hoaùc laø oå choù chöa môû maét. Chuùngñang ñoùi laïnh vì thieáu meï. Toâi caàm ñóa söõa ñeánñoù vaø thaáy luõ choù chaâu ñaàu ruùc vaøo moät ñoáng ñenñen. Nhìn kyõ thì laø Tí buïi. Noù truøm bao tôøi, khoanhngöôøi uû aám cho luõ choù con!

3-2001

98

Môû cho oâng ra

99

Khi boá meï ñi laøm, anh ñi hoïc, cu Huy ôû nhaø chôivôùi oâng. OÂng daïy Huy thuoäc teân ba meï, chuù

baùc coâ dì, ñòa chæ, soá phone... hoaëc ruû cu Huy “veàqueâ” treân ñoaøn taøu laép gheùp. Treân ñöôøng ñi, oânghoûi: “Queâ cu Huy ôû ñaâu?” - “Haø Ñoâng”. “Ngoaøi ñoùcoù baùc gì?” - “Baùc Vinh”... OÂng taû queâ höông trongtrí nhôù. Naøo ñöôøng laøng rôïp boùng tre, ngoõ xoùmlaùch caùch tieáng thoi deät luïa... Nhôø chôi vôùi oâng, cuHuy noùi vanh vaùch teân queâ, teân hoï haøng, goïi ñuùngñoà vaät trong taàm maét, nhaän bieát saéc maøu, hìnhdaùng, thuoäc maáy caâu ca dao maø ngay caû meï cuõngchòu. Khi chaùn troø chôi cuûa oâng, cu Huy laáy suùngnhöïa chôi troø baén nhau nhö trong phim. Bao giôøoâng cuõng truùng ñaïn cheát. OÂng “cheát” ñeán khi cuHuy caát suùng môùi ngoài daäy.

Nhaø coù moät tivi. OÂng thích xem caûi löông, nghetin töùc. Cu Huy thích hoaït hình, chöông trình thieáunhi. Hai oâng chaùu thöôøng giaønh nhau remote vaøcu Huy bao giôø cuõng thaéng. Ngaøy ñaàu tieân cu Huyñi hoïc, khoâng ai giaønh theá maø oâng taét tivi ngoàingoaøi hieân ngoùng chaùu.

100

OÂng maát ñoät ngoät vì tai bieán. Ñi hoïc veà, cu Huythaáy boá meï, hoï haøng xuùm quanh oâng gaøo khoùc.Cu Huy chen vaøo lay oâng: “Daäy! Daäy oâng! Chaùukhoâng baén oâng sao oâng giaû ñoø cheát?”

Nhaø buoàn thiu. Cu Huy thaáy oâng ñaèng sau khungaûnh nhöng goïi khoâng leân tieáng. Noù baéc gheá loayhoay thaùo khung thì meï phaùt hieän thaát thanh goïiboá. Boá quaát cu Huy hai roi ñau ñieáng. Cu Huy meáumaùo chæ vaøo böùc aûnh:

“Huy môû cöûa cho oâng. Nhoát oâng trong ñoù laømsao oâng ra. OÂng ra ñi! Coù caûi löông, chaùu nhöôøngoâng coi ñaáy!”.

Caû nhaø oøa khoùc coøn cu Huy söûng soát, im re!

101

Dòch tieáng Chim

102

Veà vöôøn, chuû nhaân nhaø beân caïnh boãng sínhthuù chôi caây caûnh, nuoâi chim. Ñöôïc cöng nhaát

laø con Khöôùu Baùch Thanh coù theå hoùt gioïng cuûatraêm loaøi. Tieáng hoùt cuûa noù toång hôïp nhieàu gioïngcuûa chim röøng: Saùo, Hoïa Mi, Vaøng Anh, Sôn Ca,Chích Choøe... ñeán aâm thanh phoá thò: khuùc nhaïc vesaàu, tieáng gaø gaùy, choù suûa, tieáng coøi xe... Chuû nhaântöï haøo nuoâi noù khaùc chi nuoâi caû vöôøn chim, chöùachaát trong loàng ngöïc beù nhoû kia bao aâm thanh cuûacuoäc soáng. Saùng sôùm, tieáng hoùt laûnh loùt vang xacuûa noù ñaùnh thöùc caû xoùm daäy. Chuû noù ñöùng taäptheå duïc ôû maùi hieân nhìn con chim quí trong chieácloàng ñeïp ñeõ, coùng ñaày thöùc aên, aâu yeám nhaïi:

- Söôùng chöa! Söôùng chöa!

Thaèng Teøo môùi coi phim Teà Thieân ñaïi thaùnhhoâm qua, ngoù voâ dòch:

- Ngoä Khoâng! Ngoä Khoâng!

Maù toâi ñang queùt laù ruïng trong vöôøn, nhìn conchim xô xaùc, coâ ñôn trong chieác loàng heïp thôû daøi:

- Khoå chöa! Khoå chöa!

103

Baø Tö baùn xoâi ngoaøi coång chaäc löôõi:

- Chi khoå! Chi khoå! Khoâng ñaàu taét maët toái maø coùaên nhö maøy tao cuõng hoùt!

Con khöôùu Baùch Thanh vaãn ngöûa coå ra raû. Thoaéttieáng Hoïa Mi, Chích Choøe, thoaét tieáng chim Cu dìudaët... Thoaét vuùt cao nhoïn hoaét, thoaét laø ñaø nhö maécngheïn...

- Con chim khoùc maù aø! Con beù lôùp laù ngoài ñaèngsau xe ngoaùi laïi.

- Sao con bieát?

- Noù keâu: Nhôù maù quaù! Nhôù maù quaù!

Töø ñoù cöù nghe noù hoùt... toâi buoàn!

104

Baïn môùi

105

Coâ vaøo lôùp khoâng chæ moät mình. Ruït reø böôùctheo coâ laø moät con nhoû traéng treûo, toùc ngaén,

maét nhö coù nöôùc. Coâ giôùi thieäu:

- Ñaây laø baïn Thuùy, môùi chuyeån veà tröôøng mình.

Coâ xeáp con Thuùy ngoài gaàn thaèng Thaûo. ThaèngÑöùc maát choã, gheùt ngay con nhoû maët maøy raàu rónhö baø giaø.

Con Thuùy khoâng coù gì ñaëc bieät ngoaïi tröø buoåihoïc ñaàu tieân xin ra ngoaøi ñeán ba laàn. Noù laïi thieáutaäp trung, hay nhìn ra ngoaøi cöûa lôùp. Theá nhöngqua vaøi buoåi hoïc, caû lôùp ñeàu bieát con Höông ñöùngñaàu lôùp ñaõ coù ñoái thuû ñaùng gôøm. Con nhoû môùi veàgiaûi Toaùn deã daøng nhö ngöôøi ta thôû. Chöõ noù ñeàutaêm taép nhö ñöôïc nhaû ra töø maùy in.

Coâ goïi noù ñoïc baøi “Baøn tay meï”. Gioïng noù runrun. Thaèng Thaûo coù caûm töôûng con nhoû ñang khoùc.Ñang ñoïc, con Thuùy boãng khöïng laïi. Noù ngaäpngöøng xin coâ ra ngoaøi.

- Laïi maéc tieåu roài! - Thaèng Ñöùc nham nhôû. Vaøiñöùa cöôøi phuï hoïa. Coâ gaét:

- Môùi vaøo hoïc coù hai möôi phuùt. Ñoïc tieáp ñi!

106

Gioïng ñoïc ñaãm nöôùc maét cuûa con nhoû döôøngnhö bò tieáng khoùc cuûa ñöùa treû naøo ñoù ôû beân ngoaøiaùt ñi. Con nhoû ñaët saùch xuoáng. Noù laïi xin coâ rangoaøi. Coâ giaän:

- Hoaëc hoïc hoaëc veà. Em khoâng theå cöù chaëp laøra ngoaøi.

- Thöa coâ, em phaûi veà aï! - Con nhoû lí nhí roài chaïyvuït ra ngoaøi giöõa tieáng cöôøi cuûa lôùp.

...

Con Thuùy khoâng trôû laïi. Chieác caëp cuûa noù coøndöôùi hoäc baøn. Cuoái buoåi hoïc thaèng Thaûo xaùch caëpleân baøn coâ giaùo. Coâ laät quyeån vôû môùi, ngaém nhöõngcon chöõ ñeàu taêm taép baàn thaàn. Tröa naéng gaét coâvaãn ñi tìm nhaø con nhoû.

Hoâm sau, con Thuùy vaãn xin ra ngoaøi nhöng coâkhoâng heà la maéng. AÙnh maét coâ nhìn noù laø laï, meânhmoâng. Con nhoû gioûi ñeàu caùc moân, vôû saïch chöõ ñeïpnhöng nöûa taâm hoàn döôøng nhö ôû ngoaøi cöûa lôùp.Thaèng Ñöùc baét chöôùc:

- Thöa coâ cho con ra ngoaøi.

Coâ quaéc maét. Noù oâm buïng khieáu naïi:

- Con maéc tieåu... Coâ cho baïn Thuùy...

Thaèng Ñöùc khoâng vaøo phoøng veä sinh maø leùnra coång mua keïo cao su. Noù thaáy moät con beù

107

khoaûng ba, boán tuoåi la leát chôi döôùi goác caây baønggaàn nhaø xe. Con beù níu aùo noù:

- Daét em vaøo vôùi chò Xíu!

- Ai bieát chò Xíu maøy! Voâ duyeân! - Thaèng Ñöùcphuøng mang trôïn maét. Con nhoû meáu xeäch mieäng.Thaèng Ñöùc nhaû ngay mieáng keïo cao su bòt moàmcon beù roài chaïy vaøo lôùp.

Con Thuùy ñang giaûi Toaùn treân baûng. Nhöõng consoá troøn ñeàu taêm taép nhaûy nhoùt döôùi tay noù. Coâ taámtaéc khen. Ñoâi moâi treû thô thöôøng kheùp chaët trongnoãi buoàn xa laï boãng he heù cöôøi. Nuï cöôøi aáy chöanôû troïn veïn ñaõ voäi taét ngay. Treân cöûa lôùp xuaát hieänmoät con beù laám lem ñaát caùt. Noù tieán veà phía conThuùy chæ vaøo caùi mieäng dính keïo cao su oøa khoùc.Con Thuùy nhaøo tôùi beá con beù ra khoûi lôùp.

...

Giôø thì lôùp goïi con Thuùy laø con - nhoû - coù - ñuoâi.Ñuoâi noù laø con em leân ba luoân baùm theo chò. ConThuùy phaûi mang noù ñeán tröôøng roài doã noù chôi döôùicaây baøng, caây phöôïng, haøng hieân... Ñöôïc möôi phuùtthaáy noù loø doø vaøo cöûa lôùp. Coù luùc noù khoùc quaù, coâphaûi cho noù ngoài trong lôùp, beân caïnh chò. Khoaûngvaøi phuùt, con beù chui xuoáng gaàm baøn nhö con cuùncoøn caû lôùp ñöôïc dòp cöôøi quaäy. Con Thuùy laïi daétem ra ngoaøi.

108

Hai hoâm roài con Thuùy khoâng ñi hoïc. Saùng hoâmñoù khi daïy xong tieát töø ngöõ veà gia ñình coâ giaùoboãng hoûi:

- Ñi hoïc veà caùc em coù ñi chôï, naáu côm, nhaëtrau khoâng?

- Daï khoâng, meï em laøm heát aï!

- Caùc em coù phaûi taém cho em, doã em, cho emaên khoâng?

- Meï em taém cho em thì coù! - Thaèng Ñöùc buoätmieäng noùi.

- Theá maø coù baïn baèng tuoåi caùc em ñi hoïc veàcoøn phaûi ñi chôï, naáu côm, taém röûa cho em, lo toanmoïi vieäc...

- Theá meï baïn aáy ñaâu?

- Thaùng tröôùc, coøn ba meï baïn aáy cuõng nhö caùcem. Boãng döng hoï ra ñi moät löôït trong moät tainaïn... Ngöôøi oâng ñem hai chaùu veà nuoâi. OÂng ñi hôùttoùc daïo... - Gioïng coâ nhö ngheïn laïi.

Boïn nhoû oà leân. Ñöùa cheùp mieäng, coù ñöùa thôû daøi,ñöùa hoûi:

- Nhöng ai theá aï?

- Caùc em ñoaùn thöû? - Coâ giaùo nhìn caû lôùp.

Lôùp tröôûng ñöùng daäy:

109

- Thöa coâ, ñoù laø baïn môùi. Ngaøy naøo baïn aáy cuõngmua maém caø cuûa baø em. Baïn aáy thích aên maém caø.

- Em thaáy baïn khoùc trong lôùp ba laàn. Nöôùc maétnhoøe caû chöõ! - Thaèng Thaûo theâm.

- Baïn aáy coù con em theo nhö caùi ñuoâi aï! ThaèngÑöùc cöôøi.

- Roài coâ seõ trình baøy tröôøng hôïp naøy vôùi nhaøtröôøng. Nhöng tröôùc heát lôùp chuùng ta phaûi tìm caùchgiuùp baïn ñeå baïn khoûi boû hoïc. Chieàu nay caùc emñeán nhaø coâ nheù! Caây kheá ngoït ñôïi caùc em ñaáy!

Boïn nhoû vöøa daï vöøa nuoát nöôùc mieáng.

Loøng thaèng Ñöùc traøo leân noãi aân haän vaø noãi lochaùy loøng. Tieát hoïc boãng daøi chi laï. Noù muoán veànhaø ñeå xem ba meï noù coøn ñoù khoâng? Noù khoângtöôûng töôïng noåi moät ngaøy khoâng coù ba meï, ñi hoïcveà phaûi ñi chôï, naáu côm, taém cho thaèng Cöng quaäyem noù.

Vöøa môùi ra coång, noù daùo daùc nhìn. Khi thaáy meïvaø chieác Dream maøu maän chín, noù thôû phaøo, nhaøoñeán oâm chaët meï laøm moät traøng:

- Meï ñöøng cheát nghe! Con khoâng ñi chôï naáucôm ñöôïc ñaâu. Con cuõng khoâng muoán thaønh ñöùacoù ñuoâi laèng nhaèng...

...

110

Hoài ba meï con Thuùy coøn soáng, hay mua truyeäncoå tích cho noù ñoïc. Coå tích Vieät Nam, truyeän coånöôùc ngoaøi, truyeän coå Anderxen... Nhöõng trang ñôøingoït ñaéng, nhöõng baøi hoïc vaø caû öôùc mô coâng baèng,haïnh phuùc ba noù ñeàu ruùt tæa trong moãi caâu chuyeänkeå. Töø khi ba meï noù cheát trong moät tai naïn baátngôø ñeå laïi hai ñöùa bô vô treân ñôøi, ñeâm ñeâm nhöõngcaâu chuyeän aáy thöôøng löôùt qua trong giaác nguûchaäp chôøn cuûa con Thuùy. Coù khi noù mong mìnhnhö coâ beù baùn dieâm ñöôïc ba meï veà daãn leân trôøi.Coù khi noù mô Buït hoùa pheùp cho ba meï soáng laïi.Coù moät öôùc mô cöù dai daúng baùm vaøo giaác mô cuûanoù. Noù mô bieán con Chuùt Chít em noù beù baèng chuùlính chì boû trong caëp ñeå noù yeân taâm ngoài hoïc. Timnoù thöôøng thaét laïi trong noãi lo sôï con Chuùt Chítcoù theå bò keû aùc baét coùc, teù ngaõ hoaëc bò gì gì ñoù.Göûi nhaø treû thì oâng noù khoâng coù tieàn. Ñeâm aáy, saukhi khoùc öôùt ñaàm goái, con Thuùy quyeát ñònh nghæhoïc ñi baùn veù soá ñeå em noù ñöôïc ngoài trong tröôøngmaãu giaùo. Noù nguû thieáp vaø gaëp ba meï trong giaácmô. Ñoâi maét traøn ngaäp noãi buoàn cuûa hoï laøm conbeù thaãn thôø maõi. Saùng aáy noù laïi ñeán tröôøng.

Chuùt Chít ñaõ leùn boø vaøo lôùp vôùi chò khi coâ giaùoñang vieát baøi treân baûng. Coù vaøi ñöùa nhìn thaáynhöng töø khi bieát hoaøn caûnh ñaùng thöông cuûa baïn

111

môùi, chuùng khoâng maùch coâ maø coøn ñem keïo doãcon em chôi döôùi gaàm baøn cho con chò hoïc. ChuùtChít chôi troø saép deùp döôùi gaàm baøn. Noù choïnnhöõng ñoâi ñeïp saép thaønh moät choàng. Boãng nhieâncaû lôùp ñöùng daäy. Coâ hieäu tröôûng vaø thaày hieäu phoùñoät ngoät böôùc vaøo. Caû hai muoán döï moät tieát hoïccuûa lôùp. Tim con Thuùy nhö ngöøng ñaäp. Noù bieát raènghoï seõ ngoài cuoái lôùp vaø chaéc chaén seõ thaáy em noùdöôùi gaàm baøn. Coâ giaùo cuûa noù chaéc chaéc seõ bò khieåntraùch. Bieát ñaâu coâ coøn bò ñuoåi vieäc vì hai chò emnoù. Tuyeät voïng noù nhaém maét laïi. Khi noù môû maétra, coâ hieäu tröôûng ñaõ ngoài xuoáng caïnh noù. ChuùtChít vaãn ôû döôùi gaàm baøn caùch chaân coâ coù hôn saûitay. Nhöng döôøng nhö coâ khoâng thaáy noù.

Coâ giaùo goïi thaèng Thaûo leân söûa baøi taäp. Noù loayhoay roài ñi chaân khoâng leân.

- Deùp em ñaâu? - Coâ hoûi nhoû.

- Em khoâng tìm thaáy aï! - Thaèng Thaûo boái roáitraû lôøi.

Noù laøm baøi ñuùng nhöng aùnh maét coâ hieäu tröôûngcöù caém chaët vaøo ñoâi chaân traàn cuûa noù thay vì baøitoaùn noù giaûi. Con Lan leân tieáp theo. Coù deùp, khaênquaøng, baûng teân, giaûi Toaùn ro ro, trình baøy raát ñeïp.Nhöng khi noù ñaët vieân phaán xuoáng, coâ hieäu tröôûngvuït ñöùng daäy. Coâ baûo:

112

- Em nhìn xuoáng chaân coi!

Caû lôùp nhìn xuoáng chaân noù roài cöôøi. Chieác beânphaûi maøu xanh, chieác beân traùi maøu ñoû.

- Em thì khoâng deùp, em thì mang deùp theá naøy.Hoïc ñöôïc nhöng taùc phong thieáu teà chænh - Coâ hieäutröôûng khieån traùch coâ giaùo baèng aùnh maét laïnh luøngroài ñi ra khoûi lôùp. Thaày hieäu phoù böôùc theo. ConThuùy chaân traàn laät ñaät chaïy theo meáu maùo:

- Khoâng phaûi loãi baïn con vaø coâ giaùo con. Taïi convaø em con aï! Xin thaày coâ phaït con, ñuoåi con, ñöøngñuoåi coâ con! - Con beù oøa khoùc.

Töø döôùi gaàm baøn con em boø ra, oâm moät ñoángdeùp. Thaáy chò khoùc, noù meáu maùo khoùc theo.

...

Con Thuùy khoâng boû hoïc maø em noù vaãn ñöôïcñeán tröôøng maãu giaùo cuûa phöôøng. Noù ñöôïc tröôøngmieãn giaûm moïi ñoùng goùp. Hoäi phuï huynh giuùp ñôõ.Noù coøn coù moät vò haûo taâm nhaän laøm cha ñôõ ñaàunuoâi noù aên hoïc. Raõnh roãi, con Thuùy thích ñeántröôøng maãu giaùo coi em noù hoïc vaø phuï vieäc chocaùc coâ: caét chöõ, toâ hình, keå chuyeän, daïy tuïi nhoûmuùa haùt... Tuïi nhoû yeâu chò Thuùy ñeán noãi coâ hieäutröôûng goïi con Thuùy laø coâ giaùo nhí.

Con Thuùy vaãn leùn khoùc vì troâng em noù thaät xinh

113

ñeïp treân con ngöïa goã. Thænh thoaûng con ngöïa aáychôû theo caû noù bay vaøo giaác mô, nôi noù thöôønggaëp ba meï. Haèng ngaøy, noù nghe tieáng thaàm thì cuûahoï khaép nôi: “Gioûi laém, con gaùi. Nhöõng ngöôøi toáttreân ñôøi naøy seõ khoâng ñeå con bô vô. Roài con seõtöï ñöùng ñöôïc treân ñoâi chaân mình.”

114

Coø gaø

115

“Daäy mau, Coït! Gioù quaù, tao e coø con loän coåxuoáng ñaát heát troïi roài!”

Thaèng Coït nghe lô mô oâng Tö coø goïi nhöngkhoâng sao ngoài daäy ñöôïc bôûi noù ñang bôi trongmoät bieån nöôùc ñuïc ngaàu, laïnh ngaét... Töù beà nöôùc.Noù thaáy caùnh tay meï noù chôùi vôùi giô leân tuyeätvoïng roài bò nöôùc nuoát chöûng. Noù thaáy em noù troâiphaêng phaêng nhö moät chieác laù... Noù heùt leân nhöngnöôùc traøn ngay vaøo mieäng thaønh tieáng uù ôù...

“Khoå thaân thaèng beù, laïi mô thaáy luït nöõa roài! NaøyCoït, maøy ôû treân giöôøng, coøn soáng nhaên raêng ñaâyneø! Daäy ñi cöùu coø con!” - oâng Tö lay maïnh. Laànnaøy thì oâng keùo ñöôïc thaèng beù ra khoûi giaác mô.Maù noù ñaàm ñìa nöôùc maét, tay chaân laïnh ngaét nhödaàm trong nöôùc. Naèm trong chaên, noù vaãn bò caùilaïnh taän tieàm thöùc aáy baùm rieát khoâng buoâng tha.Vaøo giöôøng laø thaèng beù laïi sôï naèm mô. Nöôùc luõ cöùlaïnh luøng daâng ngaäp giaác mô dìm maáy meï con noùtrong laøn nöôùc laïnh coùng, ñuïc ngaàu.

- Cöù hoïc oâng Tö maøy ñaây neø! Ngay caû khi nguûgaëp chuyeän kinh khuûng laø laùi giaác mô bay qua caùiveøo!

116

- Giaác mô maø laùi?

- Chöù sao! Coù laàn tao mô thaáy bò keït trong moätñaùm chaùy ôû röøng traøm. ”Chaùy luoäc” chöù chaúng chôi!Löûa beùn nhanh vaøo lôùp boåi, lan nhanh nhö chôùp,laù non, caønh caây coøn bò luoäc chín huoáng chi conngöôøi. Theá laø tao bình tónh ñieàu khieån giaác mô bayqua ñaùm chaùy, haï caùnh an toaøn treân giöôøng...

- OÂng Tö noùi doùc!

- Khoâng doùc sao con chaùu baùc Ba Phi maäy? Baâygiôø, ngöôøi ta laùi giaác mô bay veøo veøo treân ñöôøngphoá. Tau tính saém moät caùi bay giaät le treân bôøruoäng.

- Bay xuoáng laïch luoân! - Thaèng Coït baät cöôøi.

OÂng Tö coø quaû coù taøi laùi noù bay qua giaác môkinh khuûng. OÂng khoâng nhöõng cöùu noù thoaùt cheátmaø coøn bao laàn keùo noù ra khoûi giaác mô maøu nöôùcbaïc...

- Caàm ñeøn pin ra vöôøn coi! Tao nhoùm löûa roài!Chuaån bò baêng boù söôûi aám cho tuïi haén. Tröï naøongheûo thaønh moùn coø vuøi luoân!

Vöôøn oâng Tö khoâng roäng, khoâng ñeïp nhaát vuøngnhöng laïi ñöôïc luõ chim coø choïn laøm nôi truù nguï.Nhieàu nhaát laø coø traéng. Ngaøy chuùng bay ñi kieámaên, ñeâm veà nguû trong vöôøn. Thaèng Coït thích ngaém

117

caûnh coø veà. Baàu trôøi döôøng nhö xoân xao bôûi voâsoá chaám li ti xuaát hieän roài roõ daàn nhöõng daùng hìnhmaûnh mai laû löôùt chao löôïn trong vuõ ñieäu haï caùnhtuyeät vôøi. Phuùt choác vöôøn rung leân trong baûn hoøaaâm ñieàn daõ, caùc caønh caây nhö ñoàng loaït ñôm hoa,rôïp traéng thaân coø. Troâng ñoâng ñuùc hoãn ñoän theánhöng oâng Tö baûo chuùng khoâng “loän nhaø” cuûa nhaubao giôø. Ñaàu muøa möa, coø ñeû nhieàu voâ keå. OÂngTö coù theå khaù hôn neáu oâng baét coø con baùn. Nhöngoâng baûo coø cuõng bieát “choïn maët göûi vaøng”. Laømtheá khaùc chi phuï loøng tin cuûa chuùng. Baùn ít tröùngthì ñöôïc bôûi chuùng ñeû moãi naêm maáy baän, khoângbaùn bôùt e khoâng coøn choã cho chuùng ñaäu. Maø tieànnhieàu laøm gì? Baàn cuøng sinh ñaïo taëc, phuù quísinh... ñuû thöù! Nhö tao ñaây laø khoûe. - OÂng giaø chòuchôi nhaám nhaám boä ria hoa raâm, keát luaän. Moät giaø,moät treû theá maø hôïp tính nhau. Hay ñuøa, hay doãi,hay thích aên vaët, nghe baêng caûi löông, yeâu luõ chimcoø... Ñeán kyø sinh saûn, vöôøn oâng Tö trôû thaønh beänhvieän cuûa chuùng. “Saûn phuï” taáp naäp, “khoa nhi” baänroän. Thaèng Coït laø moät baùc só phuï taù maùt tay. Nhöõngchuù coø con bò rôi khoûi toå ñeán tay noù thöôøng laø ñöôïcsoáng. Noù chaêm nhö chaêm con nít. Maø chuùng cuõnglaø con nít coø ñaáy thoâi. Beù boûng, hoàn nhieân, deãthöông nhö thaèng Coøng em noù... Nghó ñeán em, coå

118

hoïng noù thaét laïi. Chieàu aáy khi cheøo xuoàng leân UÛyban nhaän haøng cöùu trôï, meï ñaõ daën noù nhôù coät chaânem vaøo choõng tre tröôùc khi nguû ñeå khoûi laên xuoángnöôùc. Theá maø ham giaønh aên “töôûng töôïng” vôùi em,noù ñaõ queân... Cuõng taïi thaèng Coøng bieát meï ñi nhaänhaøng cöùu trôï, cöù noân noùng, caùi mieäng khoâng yeân:

- Hoï coù cho caùi goùi ñoå nöôùc vaøo laø thaønh toâ mìkhoâng anh?

- Coù. Caû thuøng ba möôi goùi laän. Nhaø thím Bakhoâng coøn noùc, khoâng coøn giöôøng ñöôïc hai thuøng.

- Nhöng nhaø mình coøn noùc, coøn caû giöôøng! -Thaèng Coøng nhìn leân noùc nhaø tieác reû - Theá maù saépveà chöa?

- Laâu laém. Phaûi saép haøng chôø goïi teân nghe maäy.Tao nghe thím Ba keå. Coù khi mai môùi dzìa tôùi nôi.Meânh moâng nöôùc, toái thui muø! Tao lo maù rôùt xuoángnöôùc!

- Nhöng maù coù xuoàng chuù Taùm cho möôïn maø!Em ñoùi buïng quaù trôøi neø! Thaèng Coøng xoa xoa caùibuïng, nuoát öïc nöôùc boït roài xoøe tay, loay hoay chiaphaàn nhöõng goùi mì töôûng töôïng. Noù ñeám töøngngoùn, töøng loùng tay roài raønh roït:

- Maù ñi meät, phaàn maù boán ngoùn, em ba ngoùn,anh ba ngoùn. Coøn laïi...

119

- Lôõ hoï cho möôøi goùi thì sao maäy?

- Thì maù vaãn boán goùi, em ba goùi, anh ba goùi.

- Thoâi ñöøng nhaéc nöõa, soát caû ruoät. Naèm xuoángtao coät chaân vaøo giöôøng, môû maét ra laø thaáy 30 goùimì!

- Ñôïi em aên khoâ moät goùi, gioáng nhö laàn thímBa cho mình.

- Ñaõ coù ñaâu maø aên khoâ vôùi aên nöôùc. Caùi thaèng!

- Nhöng theøm nguû hoång ñöôïc. AÊn giaû ñoø maø!Xeù bì ra. Coøn caùi goùi thôm ngaùt naøy tính sao?

- Moãi ñöùa muùt moät mieáng.

- Vuïn mì cho em! - Thaèng Coøng doác caùi baotöôûng töôïng ra loøng baøn tay.

- Chia hai! - Thaèng Coït huøng hoå giaät “caùi bao”.

Nhôù ñeán ñoù, thaèng Coït ngoài suïp xuoáng beân buïitre oâm maët khoùc oøa. Möa quaát vaøo maët noù nhötaùt. Trôøi phaït noù maát meï maát em laø phaûi. Ñeán maáyvuïn mì töôûng töôïng maø noù cuõng khoâng chòunhöôøng em. Giaù noù bieát em noù ra ñi khoâng kòp aênñöôïc moät goùi mì cöùu trôï, noù ñaõ cho thaèng Coøngheát caû “ba ngoùn tay” phaàn mình cho noù söôùng. Sauñoù ñeå an uûi noãi ñau, ngöôøi ta cho noù caû maáy thuøngmì nhöng noù khoâng aên goùi naøo caû. Caàm leân laø quaënruoät quaën gan...

120

Ñang khoùc, noù boãng nghe tieáng coø con rôi lòchbòch. Gaït nöôùc maét, thaèng Coït lom khom roïi ñeønpin, saêm soi tìm. Neáu ñeâm aáy noù cuõng nghe tieángrôi “toûm” xuoáng nöôùc nhö nghe tieáng rôi “bòch”xuoáng ñaát naøy nhæ! Khi thöùc giaác, ngôõ thaáy moätthuøng mì goùi treân giöôøng thì noù chæ thaáy troángkhoâng. Quôø tay khoâng thaáy thaèng Coøng. Thaép ñeønleân chæ thaáy nöôùc meânh moâng. Sôï quaù noù vöøa khoùcvöøa gaøo goïi em. Ñaùp traû noù chæ coù tieáng nöôùc chaûy.Hoaûng loaïn thaèng Coït nhaøo ñaïi xuoáng nöôùc bôi rakhoûi caùi choøi baùnh uù. Nöôùc cuoán noù taáp vaøo nôioâng Tö ñang soi baét raén. Coøn maù noù... sau naøy oângTö ñoaùn coù leõ traû xuoàng xong, veà nhaø khoâng thaáyhai anh em noù treân giöôøng ñaõ nhaûy uøm xuoángnöôùc bôi tìm. Nöôùc vaø ñeâm nuoát chöûng maù nhöngnhöõng goùi mì thì khoâng. Chuùng baäp beành langthang treân nöôùc...

Ñeâm aáy caû hai oâng chaùu cöùu vaøi chuïc coø con.Nhöõng con may maén bò nheï ñöôïc uû aám ñôïi saùngñaët laïi vaøo toå. Tuïi coø thöông binh naëng thì naèm laïikhoa nhi cuûa baùc só Coït. Maáy moáng gaõy coå voâphöông cöùu chöõa oâng Tö quaúng xuoáng ao cho caù.

Saùng hoâm sau, ñi nhaët caù töôi coø tha veà rôùt trongvöôøn ñuùt cho coø thöông binh aên, thaèng Coït phaùthieän treân lôùp laù aåm öôùt moät chuù coø con ñang bò

121

kieán vuøi. Ñoù laø moät con coø traéng moû vaøng. Taámthaân beù boûng lòm daàn bôûi hai noãi ñau, vöøa bò thöôngvöøa bò kieán caén. Thaèng beù naâng sinh vaät nhoû nhoitoäi nghieäp aáy leân. Noù vaãn coøn soáng. Nhuùm loâng tôbeát dính, caùi moû nhoïn hoaét baát löïc guïc treân taythaèng nhoû. Thaèng Coït phuûi kieán cho noù, vaïch caùnhbaét töøng con, xem veát thöông vaø boïc trong aùoñem vaøo nhaø.

- Kieán ñoát söng vuø! Xoaïc caùnh! Gaõy caúng! Quaúngcho caù! - “Baùc só tröôûng khoa” quyeát ñònh.

- Nhöng noù coøn soáng maø! - Thaèng Coït khoângñoàng yù.

- Chöõa laâu laém! Phaûi baêng caùnh, boù caúng. Maøchöa chaéc roài bay ñöôïc, soáng taøn pheá theâm toäi.

- Neáu bay khoâng ñöôïc thì nuoâi döôùi ñaát nhö gaø.OÂng baûo gaõy coå môùi quaúng cho caù maø! Coå haénkhoâng gaõy! - “Baùc só phuï taù” khaêng khaêng.

- Theá thì maøy lo maø chaêm soùc!

Maáy ngaøy sau, coø nhoùc ñaõ ngoùc ñaàu daäy khithaèng Coït ñuùt caù cho noù. Caùnh bò baêng, chaân bò boù,con coø beù boûng troâng thaät theâ thaûm. Sôï noù thieáuvaéng meï, thaèng Coït ñem boû ñaïi vaøo moät toå coø roàinuùp treân caây rình xem. Chieàu veà, coø meï khoângchaáp nhaän sinh vaät ñöôïc baêng boù cöùng ñôø aáy laø

122

thaønh vieân trong gia ñình, khoâng môùm moài coønlaáy moû haát ra. Thaèng Coït thöû ôû moät toå coø khaùc.Cuõng vaäy. Theá laø noù quyeát ñònh “laøm meï” chuù coøtoäi nghieäp. Thaèng Coït goïi noù laø coø - thöông - binh,ñaët trong loàng ñeå phoøng chuoät. Caùi loàng ñöôïc treobeân cöûa soå, gaàn choã noù nguû. Laï thay, trong giaácmô, noù khoâng coøn thöôøng xuyeân bò dìm trongnöôùc luït nöõa. Coù khi noù coøn mô thaáy coø thöôngbinh laønh laën, chaáp chôùi bay leân trôøi xanh, ñoâi caùnhthanh maûnh veõ nhöõng neùt löôïn meàm duyeân daùng.

Coø thöông binh maïnh daàn. Ñaùm loâng tô mòn nhöboâng noõn. Chieác moû maøu xoaøi öûng. Moät beân caùnhxeä xuoáng nhö vaït aùo so le. Khi ñi ñöôïc, noù luaånquaån trong saân nhö boïn gaø neân oâng Tö goïi noù laøcoø gaø. Coø gaø tình caûm ñaùo ñeå. Heã thaáy thaèng Coïtñaâu laø khaäp khieång xaùn tôùi, laáy moû moå moå, queätqueät raát aâu yeám. Saùng saùng, noù ngô ngaùc nhìnñoàng loaïi bay laû bay la treân baàu trôøi roài maát huùt.Chieàu chieàu, noù ngaùc ngô ngoûng caùi coå coø nhìn leânnhöõng caønh caây tróu naëng thaân coø, roän raøng tieángkeâu thaân thuoäc.

Coø gaø lôùn mau, chaân laønh tröôùc caùnh. Beänh nhaâncuøng ñieàu trò vôùi noù ñaõ “ra vieän” heát trôn maø noùvaãn coøn ôû laïi. Rieát roài caû baùc só vaø beänh nhaân quennguû vôùi nhau, chôi vôùi nhau. Ngaøy coø gaø luaån quaån

123

ôû saân chôi baét ruoài, nhaët caù, chôi vôùi luõ gaø vòt, concuùn, thaèng Coït, oâng Tö. Noù ñi laïi vöõng vaøng treânñoâi chaân beù nhö que taêm nhöng vaãn chöa bay ñöôïcduø veát thöông ñaõ laønh. Nhöõng ngaøy möa, nhìn noùñöùng moät chaân, moät beân caùnh xeä xuoáng, co ro nhöngöôøi mang tôi laù, thaèng Coït vöøa thöông vöøa buoàncöôøi. Noù thaéc maéc vì sao ñaùm coø cuøng löùa ñaõ baytheo meï kieám aên maø coø gaø vaãn luaån quaån döôùiñaát nhö... gaø! OÂng Tö baûo taïi noù quen soáng nhö gaøroài khoâng nhôù mình laø chim nöõa hoaëc tai naïn ñaõlaøm noù bò moät truïc traëc naøo ñoù ôû caùnh, taät nguyeànsuoát ñôøi. Thaèng Coït khoâng tin. Noù vaãn nghó ñeánngaøy con coø gaø bieát bay, hoøa nhaäp vôùi baày ñaøn.Thænh thoaûng, chuù coø toäi nghieäp cuûa noù vaãn chaolieäng trong giaác mô bieâng bieác maøu trôøi.

Daïo naøy coø ruû nhau veà vöôøn oâng Tö ñoâng voâkeå. Ñoâi khi noù vaø oâng Tö noùi chuyeän phaûi heùt toñeå aùt tieáng keâu cuûa chuùng. Ra vöôøn cuõng phaûi ñoäinoùn neáu khoâng chuùng seõ ò leân ñaàu. Coø gaø lôùn haúnroài, möôït maø, traéng noõn nhöng vaãn ru ruù treân maëtñaát, trong nhaø. Coù hoâm, thaèng Coït thaáy noù ñöùng ôûsaân, voã caùnh nheø nheï nhö bò tieáng goïi cuûa baàu trôøithaêm thaúm quyeán ruõ nhöng vaãn khoâng bay leân.Noù thích ñaäu treân vai thaèng Coït, treân löng con cuùn,ñi theo oâng Tö ra ñìa taùt caù, luaån quaån trong

124

vuoâng saân baét ruoài. Thaèng Coït nghó ñeán chuyeäntaäp bay cho noù.

Moät ngaøy ñôïi luõ coø keùo nhau ñi kieám aên, thaèngCoït treøo leân moät caùi caây thaâm thaáp oâm theo chuùcoø gaø. Noù coøn caån thaän traûi rôm döôùi ñaát ñeå phoøngcoø gaø khoâng bay ñöôïc rôi xuoáng khoâng ñau. Sauñoù noù ñaët coø gaø treân moät nhaùnh caây. Tuïi coø controng caùi oå gaàn ñoù lao nhao ngoûng coå, haù moû vìtöôûng meï veà môùm moài. Coø gaø nhìn chuùng, nhìnquanh. Laàn ñaàu tieân ñöùng treân cao, noù thaáy gì cuõnglaï. Baàu trôøi nhö saø xuoáng thaáp, gaàn xieát bao, theânhthang môøi goïi. Noù laøm ñoäng taùc voã caùnh roài bayqua... vai thaèng Coït!

- Choã cuûa maøy laø baàu trôøi theânh thang chöù khoângphaûi vai tao! - Thaèng Coït giaän döõ ñaët coø gaø laïi treâncaønh caây vaø treøo xuoáng ñaát. Coø gaø ñöùng treân caâynhìn xuoáng vai thaèng Coït.

- Bay xuoáng ñaây! Ñoà gaø!

Thaèng Coït dôïm böôùc. Coø gaø nhìn theo vaø baátngôø vaãy caùnh, röôùn ngöôøi. Thaèng Coït nghe nhömoät chieác laù ñaäu xuoáng vai mình. Noù la leân:

- OÂng Tö ôi! Coø gaø bay ñöôïc roài! Bay ñöôïc roài!

Noù chaïy coøn coø gaø bay laø ñaø treân ñaàu noù. Voønglieäng roäng daàn, cao daàn roài ñoâi caùnh moûng maûnhtraéng ngaàn töï tin vuùt leân thanh thoaùt. Nhìn boùng

125

hình thaân thuoäc cuûa coø gaø chaáp chôùi treân neàn trôøicao roäng meânh moâng, thaèng Coït boãng chaûy nöôùcmaét. Noù mô hoà thaáy treân löng coø moät caùi chaámnhoû, thaèng Coøng em noù.

Suoát ngaøy hoâm ñoù thaèng beù ñöùng ngoài khoângyeân. Coø gaø khoâng trôû laïi. Noù boãng nhôù coø gaø dadieát. Caû oâng Tö cuõng baàn thaàn ñi voâ ñi ra nhö ngöôøithieáu thuoác.

Chieàu veà, vöôøn nghìn nghòt coø traéng. Thaèng Coïttha thaån ñi döôùi nhöõng caønh caây tróu naëng thaâncoø, queân caû ñoäi noùn, maëc cho chim ò treân vai, treânaùo, treân ñaàu. Chaúng bieát trong ñaùm coø ñoâng ñuùckia coù coø gaø cuûa noù? Ba buoåi chieàu nhö theá thì oângTö phaùt caùu:

- Queân haén ñi! Bay ñöôïc roài khoâng trôû laïi nöõañaâu. Baän sau quaúng cho caù aên cho khoûe trí, nheïloøng! Vaøo nöôùng cho tao maáy con khoâ saëc, haùi traùixoaøi töôïng, laáy röôïu ñeá ra ñaây. Nghìn nghòt coø,thieáu gì maø chôø haén!

Boãng nhieân, thaèng Coït caûm thaáy moät chieác laùruïng kheõ khaøng treân vai mình, moät chieác laù traéngmuoát rôi töï trôøi xanh. Roài caùi moû cöng cöùng nhoïnhoaét quen thuoäc queät queät vaøo vai, ræa vaøo toùc.

- Maøy veà ñoù höû? - Thaèng beù thì thaøo nhö sôï noùilôùn coø gaø laïi bay. Noù ñi vaøo nhaø, loøng laâng laâng nhö

126

moïc caùnh. Coø gaø saø xuoáng beân oâng Tö, chaøo oângbaèng maáy caùi moå.

- Maù maøy, töôûng khoâng theøm dzìa nöõa! - OÂngTö chöûi.

- Maù coø gaø laø ai hôû oâng Tö? - Thaèng Coït thaéc maéc.

- Laø maøy chöù ai! Maø ñöøng goïi haén laø coø gaø nöõanghen!

11-2000

127

Chieác veù vaøo coångThieân-Ñöôøng-Xanh(Truyeän ñöôïc taëng thöôûng cuûa baùo Hoa Hoïc Troødaønh cho nhaø vaên vieát cho Tuoåi Hoa naêm 1996)

128

Tröôùc coång toøa aùn cha noù döøng laïi. OÂng noùi: “Haimeï con veà. Mai toâi ñeán. Coù gì ta baøn tieáp.”

OÂng cuùi xuoáng hoân noù nhöng noù ñaåy oâng ra. Baâygiôø sao noù gheùt boä maët raâu ria ngheä só ñang mangnoãi buoàn thích hôïp sau nhöõng gì xaûy ra trong caênphoøng cheát tieät aáy. Suoát thôøi gian naëng neà aáy, meïcuõng khoâng heà heù raêng giaønh nuoâi noù. Chaúng coønai nhôù noù ñaõ coù maët treân ñôøi. Cha noù boû ñi, saûinhöõng böôùc daøi döùt khoaùt khaùc vôùi nhöõng böôùcngaén thong thaû khi daãn noù ñi mua quyeån truyeäncoå Anderxen hoài Teát. Môùi Teát ñaây thoâi!

Meï noù leân xe, ñaïp noå, chôø noù treøo leân. Maét meïnhìn veà phía tröôùc nhöng chaúng thaáy gì, ngay caûnoù. Tuûi thaân, noù chaïy vuït vaøo con heûm keá beân toøaaùn. Tieáng xe ñuoåi theo, reàn ró nhö tieáng khoùc.

Trôøi ñaõ chieàu, noù vaãn luaån quaån tröôùc caùcchuoàng thuù. Noù loän caû tuùi quaàn maø chaúng thaáyñoàng naøo mua quaø cho chuùng. Chuùng ñoùi vaø noùcuõng ñoùi. Hai con khæ ñoû ñít buoàn tình ngoài vaïchloâng baét chaáy. Con gaáu coâ ñôn caém cuùi lieám chaânmình. Trong caùi hang chaät heïp cuûa ngoïn giaû sôn,

129

chuùa sôn laâm naèm beïp dí, thieåu naõo hôn caû muïmeøo hoang. Naéng taét laâu roài nhöng noù chaúng bieátñi ñaâu, veà ñaâu? Noù chaúng caàn voäi vaõ nhö nhöõngbuoåi ñi hoïc veà muoän. Chaúng coøn ai troâng ñôïi noùcho duø noù ñi suoát ñeâm, thaäm chí suoát ñôøi. Cuoáicuøng, noù troâi vaøo giaác nguû naëng neà treân chieác gheáñaù. Noù mô noù cheát. Laù phuû ñaày maët noù. Ba meï noùtöôùi bao nöôùc maét cuõng khoâng laøm noù cöû ñoängñöôïc. Noù haû heâ ñöôïc cheát. Theá nhöng noù khoângcheát. Moät thaèng troâng raát buïi ñang xaùch coå noù daäy,quanh noù coøn maáy ñöùa nöõa, ñöùa naøo ñöùa naáy troângnhö ngoaùo oäp. Thaèng lôùn nhaát caàm ñoâi giaøy cuûanoù ngaém nghía:

- AÙo pull xòn, quaàn jeans xòn, giaøy xòn maø nguûgheá ñaù. Maøy coù bieát gheá cuûa ai ñaây khoâng?

- Gheá coâng vieân.

- Cuûa oâng noäi maøy ñaây, thaèng coâng töû boät aï! ÔÛñaây goác caây cuõng coù chuû.

- Boø laïc roài! Boø laïc anh Thaûo ôi! Loät ñi, aùo quaànhaén khaám ñaáy!

Mieäng noùi tay laøm, thaèng ñen nheûm saán tôùi ñeøngöûa noù ra. Thaèng kia tieáp tay. Tích taéc caùi aùo ñaõbò loät.

- 100% ñi!

130

- ÖØa!

Noù tuùm quaàn vuøng vaãy la heùt nhöng moät baøntay thum thuûm ñaõ bòt mieäng noù laïi vaø chôùp maétnoù ñaõ traàn truoàng nhö ñöùa beù môùi sinh.

- Noù traéng deã sôï. Beùo toát nhö heo. Heo nuoâibaèng bô söõa, thòt boø! - Thaèng ñen nheûm veùo noù.

Thaáy ñoâi giaøy mình ñeå gaàn ñoù, noù caêm töùc laáyheát söùc neùm xuoáng hoà nöôùc.

- Thaèng naøy ngon! Ñi löôïm mau. Thieáu moätchieác theá caùi xöông söôøn.

Thaèng beù muõm móm vaãn toâ hoâ ngoài trô treângheá maëc traän möa ñaám ñaù bay tôùi taáp.

- Anh Thaûo! Anh Thaûo! Hoâm ni ngaøy raèm maø!

- Thieät khoâng maäy?

- Thieät! Khi mai anh nhaéc ñöøng boû huyeát voâ chaùo.

- ÖØ heù! Tau queân!

- Tu... tu huù! Tu thì voâ chuøa, ôû buïi thì phaûi baëm.

- Maøy laûm nhaûm gì ñoù Löôïm? Maøy bieát tao maøbum thì chæ coøn coù leát phaûi khoâng con? Traû aùo quaàncho noù!

- Uoång laém!

- Nhöng tao baûo traû. Ngaøy mai neáu coøn gaëp haéncho loät.

131

- Mai gì! Qua 12 giôø khuya 1 phuùt laø loät ñöôïc. Ñaâycon! Soá maøy heân, gaëp ngaøy ñaïi-ca-maùt tao tu. Maicoøn luaån quaån ôû ñaây, tao loät caû moùng chaân.

- Coù ai tôùi kìa anh Löôïm! Kieám vaøi toâ chaùo ñi! -Con beù maët veâu vao giaät aùo thaèng ñen nheûm.

Thoaùng thaáy boùng ngöôøi ñi tôùi, thaèng Löôïmñang baëm trôïn theá boãng laên ñuøng nhö phaûi gioù.Maët noù vaøng nhö ngheä, mieäng suøi boït meùp, co cogiaät giaät treân coû.

- Cöùu! Cöùu! OÂng baø ôi cöùu anh chaùu! - Con beùmeáu maùo.

- Noù laøm sao theá?

- Anh aáy ñoùi. Hai ngaøy roài anh aáy khoâng aên gìcaû. Coù oå mì, nhöôøng cho chaùu.

OÂng kia moùc tuùi laáy 2000.

- Toâ phôû 5.000 laän! - Ñaïi-ca-maùt leân tieáng.

- Cho noù ñi oâng. Deã sôï, noù xanh nhö taøu laù. Chaécñoùi daøi daøi!

Tuïi kia khieâng “taøu laù” leân gheá quaït quaït, xoa xoa,giaät giaät. Hai ngöôøi vöøa khuaát, “taøu laù” baät daäy toeùtmieäng ñeán thaáu mang tai. Con beù loaét choaét huôhuô tôø baïc cöôøi khoe raêng suùn. Thaèng beù traéng treûoñang xoû dôû oáng quaàn ngaån ngöôøi nhìn. Trôøi, thaèngñen nheûm ñoùng kòch ngon hôn caû Thaønh Loäc!

132

- Laï laém hôû nhoùc? Ngoù oâng ñaây neø!

Thaèng Löôïm vaën nheï baøn chaân. Maét caù chaân töøtöø phình ra baèng quaû chanh. Baép chaân töø töø teolaïi. Noù taäp teãnh böôùc, mieäng reân ræ: “OÂng ñi qua,baø ñi laïi laøm ôn laøm phöôùc cho chaùu ít ñoàng. Chaùumoà coâi, beänh taät, ñoùi khoå.”

“Meï mình ñaõ cho tieàn nhöõng ñöùa nhö theá naøy”- Thaèng beù traéng treûo nghó.

- Maøy muoán boû nhaø ñi buïi thì côûi boä aùo quaànñöa oâng laøm leã thuï giaùo. OÂng truyeàn ngheà cho.

Thaèng nhoû ruøng mình, laéc ñaàu. Noù hoái haû gaøiquaàn roài boû ñi.

Nöûa ñeâm, khi chuùng trôû veà, thaèng Löôïm suyùtñaùi vaøo moät ñoáng traêng traéng ôû goác caây. Noù reùleân:

- Anh Thaûo! Anh Thaûo! Qua ngaøy raèm roài...Thaèng nôù... thaèng nôù!

Nhöng “thaèng nôù” baây giôø laø moät khoái meàmmeàm, noùng hoåi.

Noù tænh laïi treân chieác gheá ñaù, giöõa nhöõng muøithum thuûm.

- Meï ôi!

- Coù boá ñaây thoâi! - Thaèng Löôïm leân tieáng.

133

- Noù maùt chöa maäy?

- Roài! Lau 5 baän nöôùc hoà ñaáy. Ñoà coâng töû boät,laøm baèng giaáy.

- Soùt ôi, mua cho noù toâ chaùo huyeát thaät noùng,AÊn toaùt moà hoâi ñôõ ngay.

Noù nuoát öøng öïc nhöõng muoãng chaùo noùng hoåitöø tay con Soùt. Chöa bao giôø noù ñöôïc aên thöù gìngon nhö theá. Con beù loaét choaét vöøa ñuùt vöøa cöôøicöôøi. Maët noù nhö maët con meøo ñoùi, veâu vao, nhoïnhoaét vôùi hai con maét loùng la loùng laùnh. AÊn xong,moà hoâi tuùa ra nhö taém. Thaèng Löôïm lau ngöôøi chonoù baèng caùi aùo hoâi rình, caùi muøi suyùt laøm noù loänmöûa nhöng noù khoâng daùm haát ra. Cuøng vôùi moàhoâi, nöôùc maét nín nhòn suoát moät ngaøy daøi cuõngchaûy öôùt chieác laù keà beân maù noù.

- Toái nay baùn ñöôïc maáy tôø baùo haâm(1), Soùt?

- Coù hai tôø. Coøn bò moät laõo phaùt hieän taùt cho moättaùt. Coøn anh?

- Moät caùi coáp. Maøy sao Löôïm?

- Ñuû tieàn aên khuya, huùt ñieáu thuoác. Heát. Tui tínhqua beân Ñoâng Du. Thaèng Tö Taây baûo chæ caàn hoïc

1. Baùo haâm: baùo cuõ haâm noùng laïi bôûi lôøi rao “Baùo môùi ra loøñaây!”

134

thuoäc ba, boán caâu tieáng boài laø ñuû giao tieáp vôùi Taây-peâ-ñeâ. Pheû laém!

- Pheû thì ñi theo tuïi noù ñi. Tau thaáy laø tau boäp.

- Theo anh, laøm chi anh cuõng caám. Anh tu chöùtui coù tu ñaâu. Ñoùi thaáy moà!

- Tau tính cho tuïi baây veà nhaø môû Thaûo Ñaøn ñaây.Coù moät anh ruû hoaøi. Coù choã nguû, ñöôïc aên, ñöôïchoïc, ñöôïc ñi laøm mieãn laø ñöøng dính vaøo caùc vuï beâboái. Toaøn tuïi buïi vôùi nhau.

- Nhöng tuïi noù vaøo roài ra, ra roài vaøo. Neáu ngonhoång theá!

- Tao ñang suy nghó. Tao cuõng sôï nguû giöôøng.

- Coøn thaèng coâng töû boät naøy anh tính sao? Quangaøy raèm roài, cho tui loät boä aùo quaàn haén mua boäñoà ngheà ñaùnh giaøy.

- Nhöng haén ñang ñau. Côûi ra truùng gioù cheát.

- Cheát haén chöù cheát anh ñaâu!

- Theá hoài ñoù cheát mi chöù coù cheát tau ñaâu maøtau lo. Moãi thaùng tu moät ngaøy cuõng ñuû cöùu ñoâimaïng. Mi coøn nhôù khoâng?

- Nh...ôù... - Thaèng Löôïm boái roái gaõi ñaàu.

Quay qua noù, thaèng Thaûo hoûi:

- Coøn maøy, nhaø to cöûa roäng sao khoâng ôû laïi ra

135

ñaây naèm gheá ñaù, goác caây? Tuïi naøy theøm moät maùihieân cuõng khoâng coù.

- Khi teâ... khi teâ... em cuõng coù nhaø - Con Soùt hôùtngang - nhaø coù coät nöõa. Ñoùi quaù, cha em böûa coätnhaø baùn cuûi mua gaïo naáu chaùo.

- Haén teân Soùt. Haén laø ñöùa duy nhaát coøn soùt laïitrong moät gia ñình sau moät böõa chaùo naám! - ThaèngThaûo giôùi thieäu.

- Taïi em nguû, meï em khoâng nôõ thöùc. Ñeå moättoâ böï nhieàu naám...

- Haén ñi aên xin cuøng moät baø cuøng queâ, taän VónhLinh troâi giaït veà ñaây. Baø ta boû rôi noù khi noù 4, 5tuoåi gì ñoù. Noù baùm theo tau nhö caùi ñuoâi. Khoângxin. Khoâng khoùc. Cho gì aên cuõng hoûi: “Caùi ni aên coùcheát khoâng?”

Nghe keå veà mình, con Soùt toeùt mieäng cöôøi.

- Coøn thaèng naøy, haén teân Löôïm. Tao löôïm haén...

- Maáy caùi teân trôøi ñaùnh naøy, oång ñaët heát ñoù. OÅnglaø ñaïi-ca-maùt, haønh ngheà hai ngoùn, coøn coù bieätdanh thaày-tu-buïi.

- Tao suyùt thaønh thaày chuøa roài nhöng tau khoângcoù duyeân voùi caùi giöôøng. Thaáy tao laên loùc ñoùi khaùtôû coâng vieân, moät Phaät töû thöông tình ñem veà chuøanhöng naèm giöôøng tau khoâng chòu noåi. Toái tao laên

136

ra chuøa, côûi aùo goái ñaàu nguû. Roài côm chay, giôø giaác,hoïc chöõ, hoïc phaùp... haõi quaù tao boû troán. Ñoùi quaùmoø veà. Maáy coå laïi cho aên... Tao nhôù ôn, nguyeänaên chay moät thaùng moät laàn. Ngaøy ñoù traùnh laømñieàu döõ.

- Teù ra theá! Baây giôø môùi chòu noùi. Heøn chi cöùñeán ngaøy raèm laø ñoùi! - Thaèng Löôïm caøu nhaøu.

- Coøn mi, thaèng coâng töû boät? Thaèng Thaûo ngoù noù.

Noù ngaäp ngöøng. Töï nhieân noãi ñau beù laïi. Keå gì?Cha meï noù boû nhau ö? Tuïi naøy coù ñöùa naøo coù chameï ñaâu maø hieåu? Töï nhieân noù buoät mieäng:

- Tuïi baây coù thích nghe chuyeän coå Andecxenkhoâng?

- Caùi gì maø xen xen... phim xeát haû? Tau coi roài.Ngoä laém! - Thaèng Löôïm toeùt mieäng.

- Khoâng phaûi. Truyeän coå.

- Coù tieân phaûi khoâng? Keå ñi! - Con Soùt haùo höùc.

Thaèng Thaûo khoâng noùi gì. Trong aùnh saùng vaøngvoït haét töø ngoïn ñeøn ñöôøng, veû anh chò bieán maát,nom noù nhö cuï non, traàm tö, lo toan.

Coù moät con beù ngheøo - e baèng con Soùt - Noù ñibaùn dieâm trong ñeâm giao thöøa. Trôøi reùt nhö caét.Tuyeát baùm ñaày toùc noù, aùo noù maø noù vaãn chöa baùnñöôïc bao dieâm naøo. Laïnh quaù, con beù döøng tröôùc

137

moät maùi hieân saùng röïc aùnh ñeøn vaø söïc nöùc muøingoãng quay...

Con Soùt maét nhö ngoïn ñeøn pha ñang daùn vaøomieäng thaèng nhoû boãng nuoát öïc nöôùc mieáng. ThaèngLöôïm cuõng nuoát. Thaèng Thaûo cuõng nuoát. Thaèngbeù ñang keå ngon trôùn boãng ngaäp ngöøng roài cuõngnuoát. Caû boïn nhìn nhau cöôøi.

Laïnh quaù... con beù töï söôûi aám mình baèng nhöõngque dieâm beù teïo. Ngoïn löûa beù boûng chæ taïo caûmgiaùc aám vaøi giaây. Que naøy qua que khaùc... Coâ beùmieân man ñoát chaùy caû taøi saûn beù moïn cuûa mìnhtrong ñeâm ñoâng laïnh giaù. Ngoïn löûa dieâm buøng leânnhöõng aûo aûnh vaø coâ beù cheát coùng beân nhöõng quedieâm ñaõ ñoát, trong ñeâm giao thöøa, tröôùc hieân moätcaên nhaø aám cuùng luùc moïi ngöôøi sum hoïp aên uoáng.

- OÂi, toäi quaù, toäi quaù! - Con Soùt xuyùt xoa - Saohoï khoâng môû cöûa cho noù vaøo?

- Truyeän vieát theá maø!

- Em maø vieát truyeän, em môû cöûa cho noù vaøomua heát dieâm cho noù.

- Coøn tao, quaúng cho noù mieáng ngoãng quay! -Thaèng Löôïm laïi nuoát nöôùc mieáng.

Ñöùa naøo cuõng thaãn thôø thöông con beù baùn dieâm.Chaúng ñöùa naøo thöông thaân noù caû.

138

Ñeâm aáy, nguû döôùi boùng caây coå thuï, thaèng beùmô thaáy moät oâng giaø gaày goø, maét saùng nhö sao.OÂng phaùt cho chuùng moãi ñöùa moät taám veù coù ghidoøng chöõ: Veù vaøo coång Thieân-ñöôøng-xanh.

- Ñaây laø ñaâu hôû oâng? - Noù hoûi.

- Nôi daønh cho caùc con. Ñöùa nhoû naøo cuõng ñöôïcvaøo caû mieãn laø ñöøng laøm maát veù.

Chuùng caàm tay nhau vaøo cöûa. Moät theá giôùi kyødieäu hieän ra tröôùc maét vôùi nhöõng caûnh saéc tuyeätvôøi. ÔÛ ñoù toaøn con nít nhö chuùng aên maëc ñeïp ñeõ.Quaø luûng laúng treân caây. Baùnh la lieät treân baøn. ConSoùt hoàng haøo ñaày ñaën, bay boång treân ñu quay, vaùyxoøe ra nhö boâng hoa traéng. Thaèng Löôïm khoângmuoán rôøi baøn ñeå thöùc aên, ñöùng ngoán ñeán phìnhbuïng. Coøn noù, noù thích hang ñoäng, hoà bôi, thaùcnöôùc, kyø hoa dò thaûo. Tuyeät vôøi nhaát la khu vöôøncoå tích. ÔÛ ñoù, döôùi boùng caây haøng traêm tuoåi, chuùnghaù hoác mieäng nghe moät oâng giaø keå chuyeän.Chuyeän hay ñeán noãi khi oâng keå xong caû laù cuõngkhoùc. Khi tieãn chuùng ra khoûi vöôøn, oâng laõo coøn daën:“Moïi thöù treân ñôøi ñeàu coù loái thoaùt. Caùc con haõy vaänduïng trí töôûng töôïng ñeå mang laïi an uûi cho mìnhvaø cho ngöôøi.”

*

139

Maët trôøi laïi moïc. Chuùng tænh daäy treân nhöõngchieác gheá ñaù coøn laïnh leõo hôi söông vaø nhöõngchieác laù lìa caønh.

Thaèng Löôïm phuûi laù, caøu nhaøu: “Ñeâm qua laù ruïngdöõ”. Con Soùt chaûi ñaàu, chaûi luoân chieác laù treân toùc.Thaèng Thaûo ngoài treân laù, saêm soi caùi coáp xe ñaõgôõ toái qua, ñònh giaù trong ñaàu. Chuùng laïi laø chuùng,Soùt baùn baùo haâm, Löôïm coác queø, ñaïi ca maùt. Coønnoù, noù ngoài buoàn baõ treân chieác gheá ñaù vôùi nhöõngchieác laù trong tay. Trong ñeâm, ñoù laø nhöõng chieácveù vaøo coång Thieân-ñöôøng-xanh. Döôùi aùnh saùngban ngaøy, chuùng laø nhöõng chieác laù uùa vaøng vôùinhöõng ñöôøng gaân maø noù vaãn töôûng laø doøng chöõ:veù vaøo coång Thieân-ñöôøng-xanh.

- Thoâi söûa soaïn veà nhaø ñi! Thænh thoaûng buoànñeán chôi vôùi tuïi tao. Hoûi baêng Thaûo maùt laø ñöùa naøocuõng chæ.

- Theá tuïi maøy coù ñeán thaêm tao khoâng?

- Nhaø maøy coù cho daân buïi vaøo khoâng ñaõ? -Thaèng Thaûo hoûi laïi.

- Tao môøi! - Noù trònh troïng noùi ñòa chæ.

Chuùng chia tay nhau. Moãi ñöùa moãi ngaû. Con Soùtñi veà phía beán xe. Noù ngoù theo vaø nhôù laïi boânghoa traéng xoøe trong gioù. Thaèng Löôïm ñi veà höôùng

140

chôï, vöøa ñi vöøa xoa xoa caùi buïng ñoùi. Ñaïi ca maùtlang thang tìm cô hoäi. Coøn noù, noù ñi veà nhaø vôùinhöõng chieác laù vaøng naém khö khö trong tay. Vôùinoù, ñoù laø nhöõng chieác veù vaøo coång Thieân-ñöôøng-xanh. “Ñöùa nhoû naøo cuõng ñöôïc vaøo mieãn laø ñöønglaøm maát veù.” Vaâng, noù seõ khoâng laøm maát veù cuûamình vaø cuûa baïn, daãu ñoù chæ laø nhöõng chieác veùtrong mô!

1-1995

141

Meï conNhoï Noài

142

Thaèng Nhoï Noài laø teân con meøo cuûa meï toâi, concuûa aû tam theå meï nhaët treân ñöôøng ñi chôï. Nhaø

chia hai phe töø khi coù noù - meï vaø con Thanh Traø;boá vaø toâi. Boá gaëp noù ôû ñaâu laø daäm chaân quaùt thaùo,baï gì quaát naáy. Coøn toâi thì chæ ñaù. Toâi vaø boá raátgheùt meøo. Chuùng troâng deã thöông maø dô kinhkhuûng. Loâng chuùng ñaày raän laïi öa naèm nôi saïchseõ, eâm aám. Nhieàu luùc thaèng Nhoï Noài “thöôïng” leâncaû giöôøng boá meï. Noù ñen thuûi ñen thui neân khoùphaùt hieän. Caû yeân xe cuõng loã choã ñaáu chaân meøo.Nghe tieáng toâi vaø boá laø chuùng laån ngay. Coøn neáumeï vaø con Thanh Traø thì meo... meo... coï coï.Chuùng bieát raát roõ ai thöông vaø gheùt chuùng.

Phe toâi yeáu hôn phe kia vì nghe ñaâu khi xin ñihoûi vôï, baø ngoaïi toâi töng töûng hoûi boá: “Röùa mithöông choù meøo, gaø, heo hay gheùt?”. Boá nhanhnhaåu: “Daï gheùt laém!” - “Röùa thì khoâng ñöôïc. Veàkhaéc nhau.” Theá laø boá taäp yeâu thöông suùc vaät. Conñaàu tieân laø Minou, con choù cöng meänh danh laø caùiñuoâi cuûa meï. “Ñoù laø moät con quyû gôùm cheát, ñaàyraän, con naøo con naáy to nhö xe thieát giaùp” - Boá

143

baûo. Ñi chôi ñaâu noù cuõng ñi theo. Ñi xe buyùt, noùchaïy theo xe buyùt. Ñi ñoø, noù bôi qua soâng. Ngoàinoùi chuyeän, noù ganh tò suûa oûm toûi. Thænh thoaûngtöùc quaù, ñôïi meï mi ñi khuaát, tau ñaù cho moät phaùt.Haén chaúng vöøa ñôùp tau laïi moät mieáng, maát coângñi chích ngöøa. Cuoái cuøng tau cuõng ñöôïc giaûi thoaùtkhi noù bò xe toâng cheát trong moät laàn chaïy theoxe Honda. “Meï mi bò “ñöùt ñuoâi”, khoùc ñuùng moätthaùng. Tau sôï luoân töø ñoù ñeán giôø khoâng daùm nuoâicon chi nöõa. Röùa maø chöø...” - boá laïi thôû daøi.

Con tam theå coù teân Bon ñeû ba con: moät contraéng nhö tuyeát laùc ñaùc maáy ñoám vaøng nhö hoanaéng, moät con gioáng heät meï vaø moät con ñen thuinhö nhoï noài lô thô maáy coïng ria traéng troâng raátteáu. Khoâng theå nuoâi moät baày meøo, meï ñaønh chobôùt hai con. Meï choïn ngöôøi cho nhö choïn nhaø gaûcon gaùi vôùi hoaøi mong noù ñöôïc haïnh phuùc. Ngaøyñem cho laïi khoå. Con Hoa Naéng vaø con Tam theåthoø ñaàu ra gioû keâu la thaûm thieát. Con Bon cuoángcuoàng sau caùnh cöûa ñoùng chaët. Xe chaïy, meï vaøcon Thanh Traø raøn ruïa nöôùc maét. Bon gaøo conñuùng hai ngaøy hai ñeâm roài khoâng tìm nöõa. Noù doàntaát caû tình thöông vaø hai haøng vuù caêng söõa chothaèng Nhoï Noài. Ba thaùng roài naêm thaùng... daøithöôït, to ñuøng, thaèng Nhoï Noài vaãn ngaäm vuù meï.

144

Noù buù naèm, buù ngoài, buù ñöùng. Bon khoâng phaûn ñoái.Noù lieám laùp con caån thaän roài quaøng caúng oâm caùithaèng lôùn toàng ngoàng vaøo loøng. Thaèng Nhoï Noàicuõng aâu yeám lieám laïi meï noù. Khuùc ñuoâi bò beû quaëtxuø nhö ñuoâi soùc, cong nhö moät daáu hoûi ngoä nghónh.

Nhoï Noài caøng lôùn caøng quaäy. Gian beáp chaätkhoâng thoaû söï toø moø caøng ngaøy caøng lôùn. Noù theocaây hoa giaáy treøo leân maùi toân. ÔÛ ñoù trôøi cao ñaátroäng bieát döôøng naøo. Laïi coù naéng vaø gioù. Beân kiaböùc töôøng ngaên xoùm laø moät vaït coû xanh rì, ñaàyhaáp daãn nhöng noù chöa daùm nhaûy qua. Meï thöôøngñe: “Meøo ñen laø thuoác ñaëc trò beänh suyeãn ñaáy. Conñöøng ñi xa ngöôøi ta baét naáu thuoác chöø!” Nhöngthaèng Nhoï Noài chæ nhaän töø meï hai tín hieäu: Ñöôïcaên vaø ve vuoát yeâu thöông. Moïi thöù khaùc noù khoângñuû söùc hieåu. Thænh thoaûng nghe meï goïi, duø ñangñuøa vôùi moät maåu giaáy, khuùc daây, noù cuõng chaïy laïi,giöông boä maët ñen thui lô thô maáy coïng ria traéngraát buoàn cöôøi ngoù meï, maåu ñuoâi nhö daáu hoûi congcôùn. Meï vuoát ve noù, cöôøi raát haïnh phuùc.

Nhoï Noài khaùm phaù moät choã raát thuù vò ôû loã hoångböùc töôøng ngaên xoùm. Daân xoùm hay ñoå raùc qua ñoù.Noù chui qua loã hoång, thaáy moät vaït coû xanh rì.Chuoàn chuoàn löôïn lôø, chaâu chaáu buùng tanh taùch.Ñang ñuoåi theo moät con böôùm traéng, Nhoï Noài chôït

145

thaáy moät ñoâi maét nhìn mình chaêm chaém sau ñoángraùc. Roài caû ñaàu choù, thaân choù. Moät con choù voâ cuønggaày goø, xô xaùc ñang nhìn noù buoàn baõ. Noù khoângheà coù veû döõ daèn cuûa nhöõng con choù thöôøng gaëpnhöng ñeå caûnh giaùc, Nhoï Noài cuõng döøng laïi, tuyeânchieán: “Mi.. ao...”. Con choù giaø vaãn naèm yeân khoângñuïng ñaäy. Ruoài baâu kín chaân noù. Thaèng Nhoï Noàiqueân ngay ñòch thuû, quay qua chuïp ruoài. Chuùngbay taùn loaïn. Con choù giaø lieám caùi chaân lôû loùi nhìnnoù nhö caûm ôn. Noù cuõng ngoeïo ñaàu nhìn laïi. Thaáycaùi ñuoâi xô xaùc cuûa con choù ñoäng ñaäy, noù nhôù ñuoâimeï vaø baét ñaàu chôi troø giôõn ñuoâi. Chôi chaùn noùvoà chuoàn chuoàn, chuïp chaâu chaáu. Nhôù vuù meï, noùnhaûy qua loã hoång chaïy veà.

Theá laø Nhoï Noài coù baïn môùi. Ngaøy naøo noù cuõngchui qua böùc töôøng. Meï goïi, noù giaû ñieác. Tình baïncuûa chuùng khaù thaém thieát. Con choù giaø khoán khoåraát möøng khi con meøo ñen thuûi ñen thui xuaát hieän,caùi ñuoâi ve vaåy nhö chaøo. Nhoï Noài chuïp ñuoâi, chuïpruoài, chuïp chaâu chaáu. Noù coøn loâi caû ñoáng laù baùnhuù tôùi cho baïn. Con vaät toäi nghieäp lieám laùp nhöõngmaûnh laù coøn dính ñoâi hoät neáp vaø chuùt môõ. Noù bieátnoù bò chuû quaúng vì giaø vaø beänh. Noù saép cheát roàivaø chæ thaáy ñôõ leû loi khi con meøo nhoû ñen thui kiaxuaát hieän vôùi boä daïng ngaây thô, deã thöông vaø thaân

146

aùi. Con Bon baét ñaàu ñeå yù chuyeän vaéng nhaø cuûathaèng nhoùc. Noù ñi ñaâu? Nguy hieåm ñaày raãy beânngoaøi: nhöõng ñöùa con nít neùm ñaù, luõ choù thuø ñòch,boïn nhaäu haêm he baét haàm. Moät buoåi tröa, ñangnaèm beân meï söôûi naéng, Nhoï Noài ñöùng daäy boû ñi.Bon laäp töùc theo vaø baét gaëp thaèng con cöng ñanggiôõn ñuoâi moät con choù giaø baån thæu. “Caùi thaèng taùotôïn daùm chôi vôùi caû choù!”. Noù nghó roài nhaûy xoå vaøokeû thuø truyeàn kieáp, mieäng phun phì phì, nanh vuoátgiöông ra. Con choù giaø ñoùi khaùt, yeáu ñau laøm saochoáng noåi aû miu ñaày sinh löïc ñang noåi giaän nhömoät baø coïp nhoû. Thu heát söùc taøn, con vaät toäi nghieäpchoàm leân nhe nanh roài laûo ñaûo suïm xuoáng. Ñaõ maáyngaøy roài noù khoâng ñöôïc aên. Caùi ñoùi, caùi ñau laømnoù buûn ruûn, laõnh ngay nhöõng ñöôøng quaøo röôùmmaùu. Thaèng Nhoï Noài ngô ngaùc. Khoâng bieát ôû phenaøo, noù laêng xaêng chuïp caû hai ñuoâi. Con choù giaøguïc xuoáng baát löïc. Meï miu cuõng ngöng chieán,ñuûng ñænh boû ñi. Thaèng Nhoï Noài khoâng theo meï.Noù ñeán beân con choù, lieám nhöõng veát thöông ræ maùu.Con choù cuõng lieám laïi. Löôõi noù noùng hoåi.

Hoâm sau, khi trôû laïi choã cuõ, thaèng Nhoï Noài thaáybaïn noù naèm guïc beân ñoáng raùc, ruoài baâu ñen. Noùxoâng vaøo. Ruoài bay taùn loaïn nhöng baïn noù vaãnkhoâng ñoäng ñaäy. Nhoï Noài quay qua ñuoåi böôm

147

böôùm, chuïp chaâu chaáu. Nhö moïi khi, noù keùo caûñoáng laù baùnh uù ñeán beân con choù nhöng con kia vaãnbaát ñoäng. Buoàn baõ, noù naèm xuoáng caïnh con choù,ñöa löôõi lieám caùi maët ñaõ laïnh cöùng cuûa baïn.

Con choù ñaõ cheát nhöng thaèng Nhoï Noài vaãn coønthoùi quen qua ñoù. Coù moät laàn noù thaáy thaáp thoaùngmoät caùi ñuoâi xanh xanh trong coû. Noù chuïp nhöngmeï miu ñaõ xuaát hieän töï luùc naøo, nhanh nhö caétxoâng vaøo caùi ñuoâi. Meï noù ñaùnh nhau vôùi caùi ñuoâixanh leø coøn noù sôï chaïy veà nhaø. Meï boàng noù leânvaø caát tieáng goïi Bon. Bon xuaát hieän tröôùc maët meïvôùi daùng veû laûo ñaûo. Hoaûng hoát meï beá noù leân. Conmeøo tam theå xinh ñeïp quaèn quaïi treân tay meï roàichuoài ngöôøi xuoáng ñaát, mieäng suøi boït meùp. ThaèngNhoï Noài saø vaøo tìm vuù meï. Bon ñöa chaân oâm con,noù muoán theø löôõi lieám con nhöng löôõi ñaõ cöùng ñôø,maét laïc thaàn. Noù ngoeïo ñaàu cheát, ñoâi maét maøungoïc bích tuyeät ñeïp ñöùng troøng. Nhoï Noài laïi ruùcvaøo meï nhöng moät baøn tay ñaõ giaät phaét noù beá leân.Boá baûo: “Coi chöøng! Meï noù coù theå bò raén ñoäc caénhay truùng thuoác chuoät gì ñaáy. Ñöøng ñeå thaèng NhoïNoài buù!”

Meï vaø con Thanh Traø khoùc. Coøn thaèng Nhoï Noàingoï nguaäy trong tay boá. Noù khoâng hieåu taïi saohung thaàn cuûa noù hoâm nay laïi beá noù? Taïi sao meï

148

miu khoâng cho noù buù? Khuùc ñuoâi bò beû ngoaëc congnhö daáu hoûi ngô ngaùc.

Traêng ñaõ leân, vaèng vaëc töôùi ñaãm boä loâng ba maøutuyeät ñeïp cuûa Bon, veû ñeïp khi toâi nhaän bieát thì ñaõtaét!

1995

149

Ngaøy naéng ñaàu tieân

150

- Voâ saân roài. Quaù ñaõ! - Thaèng Quí nhaûy côõn reoleân.

- Beân tau voâ theàm roài! Nöôùc voâ nhaø laø giaøu.Mai moát nhaø tau giaøu hôn nhaø mi! – Thaèng Tí nhaøsaùt beân choõ mieäng sang khoe. Con Teûo em noù,quaàn xaén cao, ñang maûi meâ vôùt kieán baèng moätthanh nöùa.

- Nhaø tau giaøu nhaát! - Thaèng Ñöôïc vaø ba em noùlaø con Muøa, thaèng Khoai, con Luùa reù to, hí höûngñoùn nöôùc voâ caên nhaø luïp xuïp. Chuùng cöôøi toe toeùt.Thaät khoaùi khi ñöôïc nghæ hoïc, loäi nöôùc. Doøng nöôùcñuïc ngaàu ñeán ñaâu, chuùng hoan ngheânh ñeán ñoù.Chuùng vöøa bì boõm loäi vöøa ñoàng thanh reù: “Laïy trôøimöa xuoáng. Laáy nöôùc toâi uoáng. Laáy nöôùc toâi loäi.Laáy nöôùc thaû thuyeàn...” Chæ coù con Vaøng nhaø thaèngQuí laø caûnh giaùc vôùi vò khaùch laï. Noù ñoùn laøn nöôùcñuïc ngaàu löøng löõng vaøo saân baèng traøng suûa oângoång.

Chuùng ngöøng chôi khi meï thaèng Tí veà. Chò öôùtñaãm, moâi tím ngaét. Chæ caùi thuùng ñoäi ñaàu laø khoâraùo. Chöa kòp ñaët thuùng xuoáng chò ñaõ hôùt haûi:

151

- Cheát ñeán nôi coøn chôi! Röùa cha baây veà chöa?

- Veà roài nhöng laïi ñi ñoán tre vôùi chuù Tö.

- Nöôùc ri raêng ñoán ñöôïc? Röùa baây cho gaø heoleân cao chöa?

- Gaø leân giaøn cuûi roài coøn heo tha khoâng noåi! -Thaèng beù phuïng phòu.

- Cheát cha roài! Heo con...

Chò Thieät loäi aøo voâ chuoàng heo. Maùng aên, rôm,phaân noåi leành beành. AÛ lôïn naùi thoøng hai haøng vuùtrong nöôùc keâu uït òt khoâng ngôùt nhöng treân löngba chuù lôïn con vaãn hoàng haøo khoâ raùo. Chò phì cöôøi:

- Maáy meï con mi gioûi thieät!

Caùi baøn duy nhaát trong nhaø ñöôïc laät ngöûa ñaëttreân boä phaûn thaønh caùi chuoàng heo. Giöôøng keâ caochaát ngoån ngang khoai gaïo, luùa gioáng... Nöôùc leânmau quaù. Caùi haøng raøo chaén vôùi nhaø thaèng Quí ñaõbieán maát trong nöôùc. Maáy anh em thaèng Ñöôïc ñaõthoâi cöôøi. Chuùng kinh haõi nhìn nöôùc xoùa daàn ranhgiôùi cuûa nhöõng ngoâi nhaø. Moät bieån nöôùc ñuïc ngaàu,cuoàn cuoän, cuoán phaêng phaêng raùc röôûi...

- Raêng maù chöa veà? - Con Luùa - boán tuoåi - níuaùo anh noù meáu maùo.

Thaèng Ñöôïc baéc loa mieäng qua nhaø thaèng Tí:

- Thaáy maù con moâ khoâng thím Thieät ôi?

152

- Chaéc veà chöø! Chò Thieät traán an tuïi nhoû laãnmình. Chò soát ruoät nhìn hoaøi ra coång ngoùng boùngchoàng. Thaèng Tí boãng nhôù laïi chuyeän Sôn Tinh,Thuûy Tinh. Nöôùc daâng cao ñeán ñaâu, nuùi daâng caoñeán ñoù. Nhöng baây giôø chæ coù thaàn nöôùc hung haõn.Ñaõ theá, chuùng coøn roàng raén hoan ngheânh oâng ta.Noù nhaém maét, chaép tay leân ngöïc laàm raàm chuoäcloãi: “Laïy Trôøi möa taïnh, nöôùc ruùt”. Con Teûo hoûi:

- Anh noùi chi röùa?

- Tau nieäm chuù cho nhaø mình leân cao. Môùi ñoùmaø nöôùc maáp meù giöôøng roài!

- Röùa raêng anh bieåu nöôùc voâ nhaø laø giaøu?

- Thì nghe ngöôøi ta noùi. Ui! Cha veà! Cha veà!

Meï noù loäi aøo ra. Cha noù nöôùc ngaäp tôùi buïng ñangbaëm moâi coá ñaåy hai caây tre vaøo ngoõ. Chaúng hieåubaèng caùch naøo cha ñaõ ñoán vaø ñaåy ñöôïc tre veà ñaây.

- Maù thaèng Tí ôi! Luõ... luõ chöù khoâng phaûi luïtthöôøng moâ! Nöôùc leân mau vaø maïnh laém! E khoângthua naêm Thìn.

- Saép tôùi ngaøy caû laøng gioã roài. Deã sôï caùi naêmThìn aáy! - Chò Thieät ruøng mình boû dôû caâu noùi ñilaáy aùo cho choàng thay. Choàng veà, chò nhö truùt ñöôïckhoái ñaù ñeø treân ngöïc. Coøn laïi... nhôø Trôøi!

Anh Thieät khoâng kòp nghæ ñaõ baét tay laøm giaøn.

153

Anh gaùc hai caây tre leân xaø nhaø vaø oâ cöûa thoâng gioùroài thaû leân ñoù caùi giöôøng tre, buoäc chaët, chaén vaùnquanh nhö caùi cuõi. Khi anh Thieät laøm xong thì nöôùcñaõ laáp löûng cöûa soå. Laïi ra söùc keâ gaùc ñeå cöùu luõ gaøheo... Trong maét thaèng Tí, cha noù ñuùng laø SônTinh. Möa vaãn xoái xaû. Nöôùc töù beà, cöù daâng, daângmaõi. Trong maét Sôn Tinh, lo laéng cöù hieän daàn.Thaèng Tí ñaõ thaáy sôï. Noù ngoài treân chieác giöôøngtre nhìn qua nhaø thaèng Quí. Thaèng Quí baûo nhaønoù coù xuoàng, coù gì leân xuoàng bôi ra Ñaø Naüng. Nhaønoù khoâng coù xuoàng, neáu nöôùc leân thaáu caùi giaøntre thì...

- Em khoâng thích luït nöõa! Em sôï cheát troâi! -Con Teûo nhaên maët.

- Tau cuõng röùa!

Ñeå traán aùp noãi sôï, thaèng Tí laïi vaïch quaàn ra ñaùi.Ñang ñaùi, noù boãng nghe tieáng thaèng Ñöôïc voïngqua:

- Chuù Thieät ôi, maù chaùu chöa veà!

Gioïng noù möa taït lieâu xieâu, run run, öôùt ñaàm.Anh Thieät döøng tay heùt qua:

- Ñöøng sôï! Ñeå tau qua!

Quay qua vôï, anh baûo:

- Tui phaûi qua coi raêng. Toaøn tuïi lít nhít, khoâng

154

coù ngöôøi lôùn. Maù thaèng Ñöôïc chöø chöa veà thì loäiraêng noåi. Coù chi aên goùi cho chuùng moät ít.

Laùt sau thaáy con Luùa ngoài treân maët nöôùc coønthaèng Khoai ngoài treân mieáng xoáp böï luø luø tieán vaøosaân nhö con Thuûy thaàn. Ñeán gaàn môùi thaáy anhThieät. Nöôùc ñaõ ngaäp ñeán coå anh. Con Luùa ngoài treânvai ngoù xa nhö ngoài treân nöôùc. Chò Thieät nhaên nhoù:

- Mình lo khoâng xueå coøn...

- Maù haén chöa veà. Khoùc nhö ri. Khoâng cöùu thìai cöùu?

- Coøn hai ñöùa teâ? - Chò Thieät hoûi.

- Tui loùt vaùn treân xaø nhaø boàng chuùng leân ñoù roài,ñeå goùi khoai beân caïnh. Coøn hai ñöùa ni, anh haén lokhoâng noåi moâ. Ñem qua ñaây soáng cheát coù nhau.Maù haén khoâng bieát ra raêng?

Chò Thieät im laëng. Luõ treû ngoài trong caùi cuõi trengoù qua nhaø thaèng Quí. Nhaø noù ñang söûa soaïn ñi.

Chieác xuoàng hieän ra, moûng manh nhö chieác laùmaø laïi chôû ñuû thöù - ngöôøi, lôïn vaø caû chieác xe Hondacha thaèng Quí thöôøng chôû baép ra Ñaø Naüng baùn.Thaèng Quí baéc loa mieäng chaøo:

- Tí Teûo ôi! Ñöôïc Muøa Khoai Luùa ôi! Tau... ñi...ñaây!

Noù vaãy vaãy. Tuïi nhoû cuõng vaãy laïi roài chieác

155

xuoàng khuaát boùng. Khoaûng hai tieáng sau, chínhthaèng Tí phaùt hieän ra chieác xuoàng. Noù theo doøngnöôùc reùo soâi trôû laïi choã cuõ, naèm uùp buïng treân nöôùc,muõi maéc vaøo chaïc caây saàu ñoâng ñaàu ngoõ maø saùngnay hai ñöùa coøn treøo leân ñaùi tong tong xuoáng nöôùc.

- Cha ôi!... - Thaèng Tí líu löôõi ñöa tay chæ chieácxuoàng treân nhaùnh caây.

- Hoï moâ heát roài? - Con Teûo hoûi nhöng khoâng aitraû lôøi noù.

Ñeâm daøi voâ taän. Caû saùu ngöôøi oâm nhau treânchieác giaøn tre vaãn khoâng vôi nieàm sôï haõi. AnhThieät giôû maùi thoø ñaàu ra mong thaáy boùng thuyeàncöùu hoä. Thaèng Khoai, con Luùa goïi meï khaéc khoaûi.Nöôùc laàn löôït dìm moïi thöù. Meï noù khoùc oøa khi tieánguït òt cuûa con lôïn naùi taét haún. Tieáng tru thaûm thieátvaø voâ voïng cuûa con Vaøng nhaø thaèng Quí thì cöùdaäp deành ñaâu ñoù treân nöôùc. Roài ñeán bao luùa, baokhoai troâi vun vuùt nhö nhöõng chieác thuyeàn giaáynheï teânh... Tieáng möa khoâng aùt noåi tieáng khoùc sôïhaõi cuûa maáy ñöùa nhoû vaø tieáng keâu cöùu voâ voïngcuûa ngaøn vaïn sinh linh trong bieån nöôùc haõi huøng.Trong tieáng möa vaø tieáng nöôùc reùo, thaèng Tí vaãnnghe moàn moät tieáng thaèng Quí: “Tí Teûo ôi! ÑöôïcMuøa Khoai Luùa ôi! Tau... ñi... ñaây...!”

Nhöõng gì dieãn ra sau ñoù ñeàu töïa moät giaác mô:

156

ca noâ cöùu hoä, mì goùi, aùo quaàn, nhöõng ñoaøn ngöôøinoái nhau veà xaõ cöùu trôï... Caên nhaø raõ reäu cuûa boánanh em Ñöôïc, Muøa, Khoai, Luùa ñöôïc döïng daäynhöng noù töïa nhö caùi xaùc khoâng hoàn. Chuû noù khoângveà. Ngöôøi ta chöa tìm thaáy xaùc chò neân nhöõng ñöùanhoû khoâng tin meï chuùng cheát vaãn ngoài tröôùc cöûañôïi. Boán ñöùa maëc aùo quaàn cöùu trôï daøi loøng thoøng,mì goùi caàm tay, vöøa aên vöøa khoùc goïi meï. Sinh vaätduy nhaát coøn soùt laïi cuûa nhaø thaèng Quí laø con Vaøng.Noù bò nhoát trong nhaø, troâi loanh quanh roài taáp vaøoñaâu ñoù, vaãn soáng. Luõ ruùt, noù ñi khaép xoùm tìm chuûroài laïi trôû veà, goái ñaàu leân lôùp buøn non buoàn baõ töøchoái moïi thöù ngöôøi ta cho.

Ngaøy naéng ñaàu tieân, nhaø nhaø ñem phôi tieâu ñieàumaát maùt. Thaèng Tí, con Teûo nhaäp vaøo baày con nítchaïy khaép nôi coi caùc anh boä ñoäi, caùc ñoaøn theåthanh nieân söûa nhaø, lôïp maùi hoä daân. Caùc ñoaøn cöùutrôï tôùi taáp gheù nhaø boán anh em Ñöôïc - Muøa - Khoai-Luùa. Chuùng bô vô ngô ngaùc giöõa ñoáng quaø ngoånngang. Thaèng Ñöôïc möôøi moät tuoåi trôû thaønh chuûhoä cuûa gia ñình boán khaåu. Tuoåi thô noù ñaõ troâi theodoøng nöôùc luõ.

Coâ giaùo ñi thaêm hoïc troø. Maét coâ ñoû hoe. Coâ baûonöôùc khoâng chæ cuoán troâi moät ñöùa trong lôùp coâ maøcoøn cuoán troâi thaùng naêm caép saùch cuûa caû chuïc ñöùa

157

nöõa. Sau luõ, chuùng khoâng theå ñeán tröôøng. Tuïi hoïctroø ñem saùch vôû öôùt suõng ra phôi. Chöõ ñi theo luõchæ coøn nhöõng trang giaáy nhaõo nhoeït baïc theáchchaïm vaøo laø raõ - Böõa ni coâ heát doø baøi - Chuùng hoànnhieân an uûi nhau.

Caû xoùm coøn moät caùi caëp duy nhaát caêng phoàngsaùch vôû, hoaøn toaøn nguyeân veïn khoâ raùo ñöôïc tìmthaáy trong ngaøy naéng ñaàu tieân aáy. Ñoù laø caùi caëpcuûa thaèng Quí, treo toøn ten treân noùc nhaø. Ngöôøita ñem noù xuoáng. Con Vaøng ñang naèm phuïc tröôùchieân boãng ñöùng daäy ngöûi ngöûi caùi caëp, baûo veä noùbaèng haøm raêng nhoïn hoaét roài naèm goái ñaàu leân ñoù,ngoùng ra coång. Thaáy thaèng Tí, noù vaãy ñuoâi nheønheï chaøo buoàn baõ. Thaèng Tí loanh quanh trongkhoâng gian quen thuoäc nay boãng xa laï vì söï imlaëng ngöï trò. Baët tieáng ngöôøi cöôøi noùi, tieáng congaø gaùy, tieáng ngoïn rau thôû, tieáng saén khoai phaäpphoàng trong ñaát... Noù thô thaån trong vuoâng saângaïch meï thaèng Quí thöôøng phôi luùa coøn chuùngduøng ñaùnh ñaùo, ñaù banh. Saân naéng chang chang.Naéng ñeïp laï thöôøng, vaøng röïc. Naéng phôi khoâ lôùpbuøn nhö chuoäc loãi. Naéng töôi roùi nhö nuï cöôøi laømlaønh cuûa Trôøi Ñaát sau côn giaän nhau. ÔÛ cuoái saân,noù cuùi xuoáng nhaët moät vaät gì ñoù troøn troøn boïctrong buøn. Noù gôõ buøn vaø nhaän ra ñoù laø vieân bi ñaù

158

cuûa thaèng Quí, vieân bi thaàn kyø maø baïn noù vaãn duøngneû ñoâm ñoáp nhöõng hoøn bi chai oùng aùnh ñeïp ñeõcuûa chuùng noù. “Bi vua ñaây! Chaáp moïi bi ve, bi nhöïa,bi ñaát seùt...” Mieäng thaèng Quí toeùt ñeán mang tai.Cha noù baûo laøm aên ra nhôø nuï cöôøi cuûa noù. Cöù thaáythaèng Quí leân baûng laø caû lôùp khoâng theå nín cöôøiduø haén sôï coâ baëm chaët moâi laïi, nghieâm trang nhöoâng phoãng. Khi oâng phoãng thaønh oâng ñòa, caû coâgiaùo cuõng heù moâi cöôøi. Baây giôø, baïn noù ñang ñöùngtröôùc noù, nuï cöôøi nôû ra nhö ñoùa hoa dò thöôøngtrong naéng nhöng laïi khieán noù meáu. Taûng nuùi nhoûñeø naëng treân traùi tim noù maáy hoâm nay boãng quaãycöïa roài cöù chuyeån ñoäng daàn leân phía hoïng khieánnoù ngheøn ngheïn. Noù ngoài xuoáng beân con Vaøng,giô cho con choù thaáy caùi vaät noù vöøa nhaët ñöôïc.Con choù theø löôõi lieám hoøn bi, lieám caû tay noù. Cuïcngheïn boùp chaët cuoáng haàu noù boãng baät ra roàiphaêng phaêng tuoân thaønh doøng soâng nöôùc maét.

Khi anh Thieät goïi thaèng Tí veà aên böõa côm traéngñaàu tieân, thaáy trong maét con nöôùc luõ laïi daâng ñaày!

1999

(Vieát sau traän ñaïi hoàng thuûyôû mieàn Trung)

159

Laïi chuyeän boùng ñoû

160

“Coù moät thaèng beù bay leân trôøi vôùi moät quaû boùng.” - Hoài nhoû anh ñöôïc xem moät phim nhö theá!

Toâi vieát truyeän naøy töø caûm xuùc bôûi hình töôïngnghe noùi aáy.

Khi thaèng beù ñeán thì giaëc-nuùt-aùo ñang chieámsaân. Laàn naøy tuïi noù khoâng chia phe ñaùnh nhau roàiñeø ñöùa bò baét caét saïch nuùt aùo nöõa. Chuùng ñang ñuoåitheo moät quaû boùng ñoû lô löûng treân neàn trôøi trongvaét. Sôïi daây moûng maûnh döôøng nhö saép chaïm taylaïi bay vuùt leân traùnh neù roài saø xuoáng treâu ngöôi.Thuû lónh giaëc-nuùt-aùo hoø heùt om soøm nhöng luõ nhoùcboä haï vaãn ñuoåi chuïp khoâng hieäu quaû. Chuùng ñaõmeät nhoaøi, nhöõng maûng toùc beát ñaàu, göông maëtmoà hoâi nhem nhuoác. Sau cuøng chuùng ñöùng nhìnvoâ voïng quaû boùng ñoû thaém, ñeïp laï thöôøng nhöngngoaøi taàm tay chuùng.

Thaèng beù cuõng meâ tôi. Noù chöa bao giôø thaáymoät quaû boùng to ngaàn aáy vôùi maøu ñoû nhö vaäy,caùi maøu y heät maøu hoa toùc tieân, röïc rôõ maø vaãnñaèm thaém. Noù ngöôùc nhìn quaû boùng moät laàn nöõaroài ñi veà. Giaëc-nuùt-aùo cuõng boû cuoäc huoáng gì noù.

161

Noù ñi chaàm chaäm, caùi caëp choaùn heát taám löng gaày,hai tay buoâng thoõng. Troâng noù buoàn baõ vaø coâ ñôn.Tuïi kia boãng reù leân: “Baây coi quaû boùng ñi theothaèng-laém-boá kìa!”. Noù ngaïc nhieân ngöôùc maët leân.Quaû boùng ñang laø ñaø treân ñaàu noù thaät, döôøng nhösaép chaïm toùc. Ñoåi höôùng ñi, noù hoài hoäp nhìn leân.Sôïi daây moûng maûnh vaãn laû löôùt tröôùc maét noù.Thaèng beù khoâng daùm ñöa tay chuïp nhöng tim noùñaäp thình thòch. Noù khoâng töôûng töôïng noåi coù moätquaû boùng muoán laøm gì thì laøm. Thaèng beù ñi veà nhaøvôùi moät quaû boùng treân ñaàu vaø moät baày con nítchæ troû, la heùt aàm ó ñaèng sau. Meï noù hoûi:

- Sao veà muoän theá? Caát caëp mua toûi cho meï.UÛa... boùng ñaâu maø böï theá?

- Töï noù theo con meï aø - Noù thaàm thì nhö khoângmuoán meï nghe. Meï noù baän neân cuõng khoâng ñeå yùnöõa. Noù bieát chieàu nay chuù Thaéng seõ aên côm. Chuùbao giôø cuõng noàng naëc muøi toûi.

Noù ngoài aên khoâng yeân. Maét noù cöù nhìn veà phíaquaû boùng laáp loù. Thaät tuyeät dieäu khi coù moät quaûboùng chæ theo mình. Cöù theá ñang aên, noù ñi uoángnöôùc. Ñang aên, noù ñi tieåu... Khi noù ngoài vaøo baønlaàn thöù ba, chuù Thaéng coù veû böùt röùt, nhaáp nha nhaápnhoåm. Meï hoûi:

- Anh khoâng ngon mieäng aø? Toûi nöõa nheù!

162

- Khoâng. Em coi thaèng beù con em vaø quaû boùngkìa! Thaèng beù ñi ñaâu, quaû boùng theo ñoù. E...

- Ñaâu naøo? Ñöùng daäy coi! Voâ beáp laáy toûi chomeï!

Noù öôõn ngöïc ñi ra khoûi phoøng. Quaû boùng laäp töùcrôøi choã, löôïn lôø theo noù. Meï haù hoác mieäng:

- Sao kyø theá naøy? Maøy löôïm ñaâu ra caùi cuûa cheáttieät naøy?

- Con khoâng löôïm. Khoâng ai löôïm ñöôïc noù caû -Noù caõi.

Chuù Thaéng nhìn meï:

- Anh e... bong boùng ma. Nhìn noù rôøn rôïn. Caùimaøu ñoû y nhö maùu. Thoâi anh veà ñaây!

- Ñöøng cöng, ñeå em neùm noù ra cöûa - Meï ñöùngdaäy, coøn noù chaïy ñeán cöûa soå, ñaåy boùng vaøo boùngñeâm.

Hoï laïi aên vaø ñuøa nghòch nhau. Chuù Thaéng keå chomeï böõa tieäc maáy trieäu ôû nhaø haøng hoâm thöù baûy.Baøn tay chuù laøm ñoäng taùc con raén hoå ngaång ñaàuuoán eùo, tay kia laø con dao chaët buïp. Röôïu ngoaïideluxe höùng maùu raén noùng hoåi, maáy ngaøy roài coøntaùc duïng. Chuù cöôøi hoâ hoá, moàm ngoaùc to, löôõi ñoûloøm. Töï nhieân noù caûm thaáy buoàn noân. Ly Coca maøunaâu soùng saùnh meï daønh cho noù boãng nhieân coù maøu

163

maùu tanh noàng. Noù vaøo buoàng taém vaø möûa ra böõatieäc maùu me töôûng töôïng.

Ñoaùn chöøng hoï ñaõ nguû, noù heù cöûa. Quaû boùng ñoûnhö ngoïn ñeøn coâ ñoäc trong voøm laù. Noù môû toangcöûa. Boùng bay vaøo. Trong boùng toái, noù vaãn thaáycaên phoøng heïp cuûa noù böøng saùng maøu hoa toùc tieân.Noù thôû moät hôi daøi sung söôùng. Döôøng nhö coù haiñöùa trong phoøng - Noù vaø moät Noù nöõa. Chuùng nguûbeân nhau.

Töø ñoù noù ñi ñaâu cuõng coù boùng ñoû. Noù ñi hoïc,boùng ñôïi ngoaøi cöûa soå. Noù ñi chôi, boùng laø ñaø treântoùc. Noù veà nhaø, boùng nuùp trong voøm laù. Tieáng xìxaøo lan ra töø tröôøng ñeán khu nhaø ôû. Bieät danhthaèng-laém-boá taïm queân laõng. Ngöôøi ta goïi noù laøthaèng-ma-boùng-aùm. Goïi gì thì goïi. Noù caûm thaáyhaïnh phuùc. Chæ coù meï laø khoâng oån. Caùc oâng chuùbaét ñaàu xa laùnh caên phoøng cuûa meï. Meï caùu kænhroài khoùc loùc. Noù khoâng sôï nhòn ñoùi, khoâng sôï bò sænhuïc nhöng noù sôï meï khoùc.

Chuùng ñi veà phía baõi troáng, nôi chuùng gaëp nhau.Chaúng coù thaèng naøo ôû ñoù. Noù vaø boùng ñoû nhìn chieàuñeán baèng böôùc chaân mô hoà vaø chaäm raõi. Khi vaïtnaéng vaét veûo treân noùc nhaø thôø taét, noù ñöùng daäy,thì thaàm: “Ñi ñi, boùng ñoû. Ñöøng theo tao nöõa! Ñiñi, tao van ñaáy!”. Gioïng noù chuøng laïi, ngheïn ngaøo.

164

Quaû boùng laø ñaø treân toùc noù nhö töø bieät roài töø töøbay leân cao. Noù ñöùng nhìn cho ñeán khi baïn noù chæcoøn laø caùi chaám nhoøa trong maây. Noù vöøa ñi vöøakhoùc. Maët noù öôùt ñaàm nöôùc maét nhö ngaøy thaèngMoác moùc raùc - baïn noù - cheát.

Phoøng meï laïi söïc nöùc muøi caùc oâng chuù. Noù coùtheå nghe muøi maø bieát chuù naøo ñaõ ñeán roài ñi. Muøidaàu xöùc toùc lôøm lôïm cuûa chuù Lyù, muøi moà hoâi raátnaëng cuûa chuù Tö beùo, muøi toûi noàng naëc cuûa chuùThaéng... Nhöõng muøi ñoù troän laãn muøi son phaán vaønöôùc hoa cuûa meï thaønh moät muøi hoãn ñoän raát buoànnoân. Noù bieát meï noù ñang laøm vieäc ñeå coù tieàn bôûicaùc oâng chuù ñeàu ñeå laïi tieàn khi caùnh cöûa môû ra.Nhöng noù mô hoà bieát meï laøm vieäc khaùc meï nhöõngñöùa khaùc. Coù laàn maáy thaèng ñi qua neùm vaøo noùmoät caâu vôùi ngöõ ñieäu khinh mieät: “Meï noù laøm ñó!”.Noù khoâng bieát laøm ñó laø laøm gì nhöng noù cuõng xoângvaøo tuïi aáy vôùi noãi caêm thuø vaø keát quaû bao giôø cuõngu ñaàu, chaûy maùu, toaïc aùo. Nhöõng luùc ñoù noãi buoànkhoù taû döôøng nhö traøo ra moät ít qua maùu thòt vaønoù caûm thaáy hôi nheï loøng. Noù hoûi thaèng Moác moùcraùc, sö huynh buïi ñôøi cuûa noù, laøm ñó coù phaûi laø moätngheà khoâng? Thaèng naøy ngôù ngöôøi suy nghó roàigaät ñaàu: “Coù theå... cuõng nhö caùi ngheà moùc raùc cuûatao vaäy.”

165

Ngoaøi giôø hoïc, noù thích lang thang hoaëc ñeán choãthaèng Moác laøm vieäc. Noù ngoài coi thaèng Moác böôimoùc, giaønh giöït, phaân loaïi nhöõng pheá phaåm coù theåñoåi thaønh côm aùo. Xong vieäc, chuùng ngoài beânnhau. Thaèng Moác vöøa chöôûi theà vöøa nhoå nöôùc boïtkeå cho noù nghe moät chuyeán raùc truùng maùnh,chuyeän ñaùnh nhau vôùi moät thuû lónh ranh con khaùc.Taøi ñaám ñaù vaø söû duïng caùi moùc raùc laøm vuõ khí cuûathaèng Moác thì noù phuïc laên bôûi chính noù ñaõ ñöôïcthaèng naøy cöùu thoaùt moät laàn khoûi caùi luõ keânh kieäuthöôøng nhoå nöôùc boït khi ñi qua noù. Thaèng Moáchay baét noù töôøng thuaät nhöõng troø quyû söù cuûa boïnhoïc troø, veà nhöõng oâng thaày ñeo kính traéng, nhöõngcoâ giaùo maëc aùo daøi... Noù keå xong, thaèng Moác phuûiñít ñöùng daäy keát luaän: “Ñ.m... ñi hoïc söôùng thieät!”Noù khoâng thaáy söôùng nhöng khi noù thoå loä yù ñònhboû hoïc vì buoàn chaùn, thaèng Moác tuyeân boá ngay:“Maøy nghæ hoïc, tao nghæ chôi vôùi maøy!”. Noù khoângnghæ hoïc maø thaèng Moác cuõng nghæ chôi noù. Thaätvoâ lyù khi cheát ôû tuoåi möôøi ba vaø cheát vì moät veátxöôùc nhoû. Ngöôøi baïn noù öôõn cong nhö con toâm,maét döôùn leân nhö caâu hoûi: “Taïi sao toâi phaûi cheát?”Göông maët baïn noù aùm aûnh noù caû maáy thaùng daøivaø noù bieát moät ñieàu kinh khuûng: Ngöôøi ta coù theåcheát luùc coøn raát treû.

166

Tay xoû tuùi quaàn, noù lang thang nhìn thieân haï daäpdìu saém söûa Noel. Noù nhìn nhöõng ñöùa treû haùo höùcngaém oâng giaø raâu toùc traéng xoùa, mieäng cöôøi hieànlaønh, ñöùng im lìm trong tuû kính vaø buoàn raàu nhôùlaïi dö vò cuûa nieàm tuyeät voïng.

Noel ñaàu tieân khi ñuû lôùn ñeå hieåu, noù tha thieátcaàu oâng giaø Noel cho noù moät oâng boá ñeo kínhtraéng. Khoâng phaûi oâng boá hôø ñeán roài ñi vôùi caùi beïomaù hay moät moùn ñoà chôi chieáu leä. Noù muoán moätoâng boá nhö boá thaèng Laâm, göông maët hieàn laønh,ñeo kính traéng. Thaèng Laâm coù theå nhoâng nhoângtreân löng boá noù, boá noù chôû ñi hoïc, ñoùn veà, ñi aênkem, mua truyeän tranh. Noù thöôøng nhìn cha conthaèng Laâm ñi qua vôùi veû khao khaùt vaø noù thaàmthì caû ngaøn laàn noãi khao khaùt aáy cho oâng giaø Noelnghe. Khi nguû daäy, noù ñaõ tìm khaép moïi nôi, caû döôùigaàm giöôøng, sau caùnh cöûa... nhöng noù chæ thaáy moätkhaåu suùng baén nöôùc vaø moät hoäp keïo ôû ñaàu giöôøng.Noù khoùc töùc töôûi. Noãi thaát voïng ñaàu ñôøi boûng raùttraùi tim beù nhoû cuûa noù.

Moät Noel khaùc, noù mong meï ôû nhaø. Khoâng ai ôûnhaø moät mình trong ñeâm Giaùng sinh. Theá nhöngkhi noù thöùc giaác, ñieàu ñoù laïi xaûy ra. Töø khung cöûasoå, moät maûng trôøi sao giaù laïnh laáp laùnh. Thænhthoaûng moät ngoâi sao loùe leân roài lòm taét. Meï baûo

167

theá laø coù moät linh hoàn rôøi khoûi theá gian. Noù sôï haõichaïy ra phoøng ngoaøi. ÔÛ ñoù caây thoâng cuõng ñangnhaáp nhaùy nhöõng con maét baïc, ñeïp röïc rôõ trongvaéng laëng coâ ñôn. Töø ñoù noù chaúng caàu xin ñieàu gìôû oâng giaø Noel nöõa.

Noù laïi ñi veà phía baõi ñaát troáng. Khoâng moät ñöùatreû naøo ôû ñoù vì tuïi noù ñeàu ôû nhaø chuaån bò möøngChuùa giaùng sinh. Noù ngoài beät xuoáng ñaát. Trôøi laïnhgiaù, hôi thôû noùng hoåi cuûa noù khi ra ngoaøi laäp töùcthaønh khoùi traéng. Noù töï hoûi phaûi chaêng Chuùa ñaõqueân noù, ñeå noù bô vô, ñôn ñoäc trong ngaøy cuûaNgöôøi. Boïn chuùng ñöùa naøo cuõng coù anh chò, chameï, oâng baø. Coøn taïi sao noù chæ moät mình? Coù laàn,noù hoûi meï nhöng meï khoâng traû lôøi. Ñieáu thuoác chaùyröïc treân moâi meï vaø lòm taét trong noãi buoàn quaù dadieát treân göông maët ñeïp cuûa meï khieán noù phaûiroùn reùn boû ñi chôi.

Noù laïi nghó ñeán boùng ñoû. Baây giôø boùng ñoû theoai? Noù baét ñaàu goïi, thaàm thì, tha thieát, maét ñaémñaêm nhìn baàu trôøi se saét. Trôøi moãi luùc moãi laïnh.Noù caûm thaáy ñoâi chaân teâ coùng, naëng tròch. Noù cuõngcaûm thaáy ñoùi vaø buoàn nguû nhöng noù khoâng muoánveà nhaø. Chaéc chaén noù seõ ôû nhaø moät mình bôûi meïseõ ñi cuøng moät oâng chuù naøo ñoù ñeán saùng mai. Noùngoài ñôïi boùng ñoû vì noù tin raèng baïn noù nghe noù

168

goïi. Thaèng beù goïi, gioïng moãi luùc moãi nhoû, maétnaëng tróu bôûi côn buoàn nguû. Boãng nhieân noù caûmthaáy baïn noù ñang ñeán. Maûng trôøi xaùm xòt döôøngnhö xoân xao vaø roài moät chaám, hai chaám, ba chaám...voâ soá chaám xuaát hieän. Nhöõng chaám li ti aáy roõ daànhieän thaønh nhöõng quaû boùng. Daãn ñaàu laø boùng ñoûcuûa noù, to hôn caû, ñeïp hôn caû. Sau ñoù laø moät baàyboùng con muoân maøu. Luõ boùng nhö baày chim kyødieäu saø xuoáng tôùi taáp quanh noù. Noù sung söôùngchuïp laáy sôïi daây laû löôùt moûng maûnh cuûa boùng ñoûroài boùng vaøng, boùng xanh, boùng tím... Boùng cöù saøxuoáng moãi luùc moãi daøy ñaëc vaø noù cöù chuïp, chuïpmeâ man. Daàn daàn noù caûm thaáy ngöôøi nheï teânh,chaân hoûng maët ñaát. Noù muoán goïi meï nhöng khoângcaát tieáng ñöôïc. Chuøm boùng ñuû maøu naâng noù leâncao roài chuøm hoa khoång loà muoân saéc aáy laãn vaøotrong maây trong tieáng chuoâng nhaø thôø gioùng giaû.

169

Hoaùn ñoåi

170

Ñoàng hoà reùo nhöng noù giaû ñieác. Ñaõ coù meï. Meïseõ vaøo taän nôi, thôm leân maù, ñôõ ngoài daäy doã

daønh, höùa heïn. Nhöng saùng nay, sau hoài moät, chaúngthaáy hoài hai. Noù ngaïc nhieân môû maét vaø thaáy mìnhnaèm treân taám thaûm chuøi chaân tröôùc phoøng. Cöûaphoøng môû. Treân neäm goái thôm phöùc cuûa noù moätthaèng troâng quen quen ñang öôõn eïo. Meï luoàn tayqua coå thaèng ñoù:

“Daäy ñi hoïc cöng cuûa meï!”

“Theá naøy laø theá naøo?”- Noù töï hoûi roài böïc töùc reù:

“Meï!...”

Tieáng goïi vuùt leân, daøi ra hôøn doãi. Nghe goïi theábaän gì meï cuõng boû ñeå ñeán beân noù. Theá maø giôø,meï cöù oâm thaèng ñoù baûo:

“Minou goïi cöng daäy kìa!”

“Meï!” - AÂm saéc keá tieáp ñanh laïi giaän döõ. Theosau laø cuù bay leân giöôøng keùo caùi thaèng khoán kieápra khoûi voøng tay meï. Thaèng kia la leân:

“Haén caén con!”

“Coù sao khoâng cöng?” - Meï vôù chieác deùp quaätnoù thaät maïnh.

171

Noù nhaûy xuoáng, keâu aêng aúng töùc toái.

“Muøa naéng coi chöøng noù daïi thì khoán!” - Ba noùchaïy vaøo coi veát caén - “May chöa chôït”.

“Loâi noù ra ngoaøi. Cho ñi ñaâu thì ñi! Choù caén chuûlaø ñieân roài” - Meï quyeát ñònh.

Noù co ruùm döôùi giöôøng coøn ba thoïc caây vaøo ñuoåiñaùnh noù ra.

“Con ñaây ba ôi!”- Noù keâu leân vaø nhaän ra tieángkeâu cuûa mình laø tieáng suûa.

Kinh hoaøng noù chui khoûi giöôøng oøa khoùc. Tieángkhoùc nhö tieáng choù tru caøng laøm ba meï noù lo sôï.Hoï xua noù ra ñöôøng. Chieác coång saét kheùp laïi.

*

Mình laø Minou! Minou laø mình!

Naèm neùp beân ngoaøi coång, noù hoaûng loaïn nhaänra ñieàu ñoù.

Noù thaáy Minou ngoài sau löng meï, caëp quaøng vaihí höûng.

Noù thaáy ba ñi qua noù döûng döng. Môùi hoâm quanoù coøn laø vua cuûa vöông quoác nhoû naøy maø! Hoâmqua ñi hoïc, thaáy Minou naèm gaëm xöông, noù ganhtò ñaù moät phaùt:

“Laøm choù nhö maøy söôùng thaät! Khoûi ñi hoïc.”

172

Chaúng leõ... vì hoâm qua?

Noù chaïy theo ba meï. Hoï ñi vaøo quaùn phôû quenthuoäc. Minou ngoài giöõa, ñuoâi thoø ra nhöng chaúngai thaáy. Ba meï noù ngaïc nhieân thaáy thaèng con saùngnay aên nhanh nhö chôùp, coøn theø löôõi lieám saïchtoâ. Noù mon men laïi gaàn. Baø chuû quaùt: “Ñuoåi conchoù ra!”

Bò caùn choåi truùng löng, noù cong ñuoâi chaïy. Noùchaïy theo hai ñöùa baïn cuøng lôùp ñang baêng quañöôøng.

“Con choù naøy khoân chöa, bieát qua ñöôøng treânvaïch daønh rieâng cho boä haønh!” - Thaèng Thaûo noùivôùi thaèng Thaønh.

“Tôù ñaây maø!” - Noù traû lôøi nhöng chaúng ñöùa naøonghe.

Noù len leùn vaøo tröôøng vaø chaïy ñeán cöûa lôùp, ngoàinhìn vaøo. Thaày ñang oân pheùp chia. Minou ngoài choãnoù, gaëm hoäp buùt.

“AÊn caû hoäp buùt haû Quang? Chín chia ba baèngmaáy?”

Minou ñöùng daäy gaõi ñaàu. Noùng ruoät noù suûa batieáng. Caû lôùp nhìn ra.

“OÀ, choù ñaâu ra ñaây?” - Thaày noùi - “Noù bieát baèngba kìa, suûa ba tieáng. Maøy coøn ngu hôn noù! Theá bachia ba baèng maáy?”

173

Minou laïi gaõi lia lòa.

“Thaèng naøy saùng nay aên chaùo luù hay sao ñaáy!Naøy choù, baèng maáy?” - Thaày quay ra cöûa.

Noù vaãy ñuoâi suûa moät tieáng. Caû lôùp voã tay coønthaày ngaïc nhieân:

“Choù cuûa ai maø thoâng minh theá naøy! Nhöng thoâiñi choã khaùc chôi cho tao daïy keûo chaùy giaùo aùn!” -Thaày xua.

Noù thaát theåu ra khoûi tröôøng. Töø oâng vua nhoû,noù thaønh con choù hoang ñi ñaâu cuõng bò xua ñuoåi.

*

Noù döøng ôû thuøng raùc ngöûi ngöûi. Noù ñoùi nhöngcaùi muøi oâi thuùi cuûa maáy caùi bòch raùc khieán noù loänmöûa. Ñaùng leõ noù ñaõ coù toâ phôû vaøo buïng vaø ñangngoài trong lôùp...

“Döøng laïi” - Tö Choäp voã vai thaèng ñi cuøng. Noùsaùng maét khi thaáy con choù caïnh thuøng raùc. Chaândaøi, daùng thon, loâng ñeïp. Con naøy haún laø choù nhaøgiaøu ñi laïc. Nghe tieáng xe maùy aùp saùt, noù quay nhìnvöøa luùc caây gaäy ñaäp choù rít leân, caùi thoøng loïng theùpsöôït qua tai. Bieát gaëp teân saùt caåu, noù chaïy troáicheát. Tieáng xe vaãn ñeo baùm. Thaáy moät caùnh coångheù môû, noù chaïy ñaïi vaøo, chui toït xuoáng caùi gheácoâ beù ñang ngoài, run laåy baåy.

174

“Ba!”- Coâ beù keâu leân.

Ngöôøi ñaøn oâng quay laïi. Thaáy moät teân laï hoaéccaàm gaäy chaïy vaøo, oâng theùt leân:

“Bôù ngöôøi ta! Cöôùp! Cöôùp!”

“Tao ñaäp choù chöù khoâng ñaäp maøy!”

“Bôù ngöôøi ta! Cöôùp! Cöôùp!” - Ngöôøi ñaøn oâng vaãnheùt to. Teân troäm choù boû chaïy.

“Haén ñi roài. Ra ñi!” - Coâ beù dòu daøng cuùi xuoáng.

Noù chui ra ngôõ ngaøng nhaän ra tröôùc maët mìnhlaø con Hoa gaø cheát ngoài baøn treân. Con naøy maukhoùc, oám yeáu, hay nghæ hoïc vaø ñaëc bieät sôï saâu roùm.Bieát ñöôïc yeáu ñieåm, toùm ñöôïc con saâu naøo noù“taëng” cho Hoa gaø cheát.

“Gaâu... gaâu... Caùm ôn cöùu tôù” - Noù beõn leõn.

“Tao töøng coù con vaät deã thöông nhö maøy nhöngbò boïn aùc oân ñaäp cheát. Noù teân MiMi. Maøy teân gì?”- Coâ beù vuoát ñaàu noù.

“Tôù laø Quang, ngoài sau ñaèng aáy” - Noù öùa leä khibieát raèng ñoù chæ laø tieáng suûa.

“Con choù naøy khoùc ba aï!”

“Choù laø con vaät khoân ngoan. Noù caùm ôn con ñaáy!Con cho noù aên ñi!” - Ba con Hoa baûo.

Con Hoa vaøo nhaø vaø trôû ra vôùi cheùn côm troäncaù nuïc.

175

“AÊn ñi maøy! Muoán ôû vôùi tao thì ôû. Khoâng thì veànhaø.”.

Chöa bao giôø noù aên thöù gì ngon hôn cheùn cômnguoäi troän ít caù nuïc aáy.

AÊn xong noù naèm daøi döôùi chaân coâ baïn nhaân haäu,daï roái bôøi. Noù muoán veà nhaø. Noù muoán laø cöng cuûameï. Thaèng Quang cuûa lôùp.

“Ñaùng leõ tao ñi hoïc nhöng saâu roùm laøm tao ngöùavaø noåi maån suoát caû ñeâm. Thaèng Quang chôi aùc,thaû saâu roùm leân ngöôøi tao.” - Con beù rôm rôùmnöôùc maét.

Con beù caøng noùi noù caøng xaáu hoå. Hoâm qua noùbaét ñöôïc con saâu roùm vaø hí höûng thaû leân toùc conHoa. Con saâu boø xuoáng coå, xuoáng tay nhoàn nhoät.Con beù nhaët vaø heùt thaát thanh...

“Tôù xin loãi” - Noù aân haän lieám tay con beù.

Trôøi caøng chieàu noù caøng muoán veà nhaø. Noù laáychaân caøo caøo caùnh coång.

“Con môû cöûa cho noù! Noù muoán veà ñaáy!”

“Con ñi theo cho noù veà thaáu nhaø ba aø! Lôõ noù laïigaëp boïn ñaäp choù laàn nöõa.”

“Chuùng ñaäp caû con ñaáy. Kieåu naøy cha phaûi hoätoáng thoâi!”

Nghe hai ngöôøi noùi, noãi aân haän cöù traøo daâng

176

trong noù. Coù laøm choù noù môùi bieát con Hoa gaø cheátlaø moät coâ tieân nhaân haäu.

“Nhaø maày ñaâu?” - Con Hoa cuùi xuoáng.

“Gaâu... gaâu... gaâu...” - Noù laáy chaân sôø daây troøngcoå ra daáu xem ôû ñoù.

“Con choù naøy khoân quaù ba aï! Daây troøng coå cuûanoù coù ghi ñòa chæ noù ñaây neø! Gaàn ñaây thoâi!”

Noù ñi giöõa hai con ngöôøi toát buïng, daãn hoï veànhaø.

“OÀ, choù thaèng Quang aùc oân ba aï! Nhaø noù ñaây neø!”- Con beù ngaïc nhieân khi con choù döøng laïi tröôùccaùnh coång kheùp kín, quaãy ñuoâi, suûa goïi.

“Caùi thaèng thaû saâu roùm leân toùc con ñoù haû?”.

“Daï.”

“Neáu bieát ba chaúng...”

“Nhöng choù noù chöù khoâng phaûi noù!”

“Thoâi, veà!”

“Nhöng cöûa ñoùng, nhaø ñi vaéng... noù naèm ngoaøinaøy lôõ gaëp...”

“Thöù ña caûm ña mang nhö maøy roài khoå con aï!Keä noù! Veà!”- Cha con Hoa quaùt.

Con beù taàn ngaàn roài cuùi xuoáng vuoát ñaàu noù daën:

“Naèm yeân ñoù ñôïi chuû maày veà nghe chöa!”

177

“Baïn veà ñi! Caùm ôn baïn!”- Noù lieám tay con Hoabòn ròn.

*

Noù naèm tröôùc coång nhaø mình buoàn baõ. Noù lo meïkhoâng cho vaøo. Thaáy boùng noù, con choù caùi teânLouLou gaàn ñoù chaïy ñeán vaãy ñuoâi möøng nhöngnoù khoâng buoàn ñaùp. Maõi ñeán khi nghe tieáng xequen, noù môùi ñöùng daäy.

“Sao khoâng ñi luoân cho khuaát maét, caùi ñoà caénchuû!” - Meï noù maéng.

Noù lieám chaân meï, roái rít quaãy ñuoâi. Meï quayqua hoûi Minou:

“Cho haén voâ nhaø khoâng con?”

“Cho!” - Minou traû lôøi roài nhaûy xuoáng xaùn tôùi beânLouLou.

Toái aáy noù naèm buoàn baõ döôùi chaân meï nhìn Minoungoài thoøng ñuoâi ôû baøn aên gaëm ñuøi gaø. Noù ñöôïc meïquaúng cho mieáng xöông nhöng tuûi thaân noù chaúngbuoàn aên. AÊn xong Minou ñeán caïnh noù thì thaàm:

“Tôù muoán ñi chôi vôùi Loulou...”

“Coøn tôù muoán ñi hoïc! Ñoåi laïi ñi!”- Noù nhìn Minouvan naøi.

“Thì ñoåi!”

178

Moät luoàng ñieän chaïy doïc soáng löng noù khi cuoächoaùn thaân xaûy ra. Minou laïi laø Minou, ruøng ruønggiuõ loâng, sung söôùng chaïy theo baïn tình. Noù laïi laøthaèng Quang trôn tru khoâng loâng laù. Chæ laï laø cuïccöng cuûa meï toái ñoù töï taém röûa, xuoáng beáp luïc loïiñoà aên roài töï ñoäng ngoài vaøo baøn hoïc. Ba nhìn meï,meï nhìn ba thì thaøo: “Hoâm nay thaèng con mìnhthaät laï!”. Ngaïc nhieân nhaát laø con Hoa. Thaèng Quangchôi aùc nhaát lôùp boãng hieàn nhö buït, beõn leõn nhöcon gaùi, ruït reø goïi coång vaøo chieàu hoâm sau, dí vaøotay noù moät chuù cuùn con xinh xaén traéng nhö boângnoõn, lí nhí:

“Ñaây laø moùn quaø taï loãi cuûa tôù...”

Con Hoa ngaån ngöôøi khoâng noùi ñöôïc tieáng naøo.Noù ngaïc nhieân ñeán tuït löôõi.

5-2008

Queá Höông

179

Tieáng möa rôi

180

- Meï ñaây hôû baø? - Beù Chieàu chæ vaøo ngöôøi ñaønbaø nheách nhaùc aüm ñöùa treû gaày nhom trong taámaûnh ñen traéng oá vaøng hoûi baø noù.

- Khoâng, baø ñaáy! Meï Chieàu ñaây neø! - Baø chæ ñöùabeù trong aûnh.

Khoâng nhìn sang, toâi cuõng bieát ngoaïi giôû baûo-taøng-tuùi. Döôùi maáy lôùp nylon laø nhöõng taám aûnhnhuoám maøu thôøi gian. Ngoaïi ñeå chuùng trong tuùiñeå chuùng noùng aám theo gioøng maùu ngoaïi luaân löu.Coù naêm taám taát caû - taám con Chieàu vöøa hoûi, taámchuïp ngöôøi ñaøn oâng maëc aùo daøi ñen ngoài cöùng ñôtreân gheá maø ngoaïi baûo laø oâng ngoaïi coøn con Chieàugoïi laø oâng-cuït-chaân vì phaàn aûnh döôùi chaân ñaõ phainöôùc thuoác. Taám cuõ nhaát chuïp moät con beù khoaûng10 tuoåi, quaàn oáng cao oáng thaáp, beá moät thaèng beùto böï. Noù naëng ñeán noãi xoâ leäch con beù veà moät beân.Hoài môùi thaáy toâi cöôøi:

- Ñuùng laø eách tha nhaùi! Ñöùa naøo theá ngoaïi?

- Baø hoài nhoû ñaáy! - Gioïng ngoaïi chaäm raõi xavaéng.

- Baø beá ai theá?

181

- Con muï chuû. Noù naëng kinh khuûng laïi baét beásuoát ngaøy.

Hai taám coøn laïi gaàn ñaây thoâi. Moät taám chuïp giañình toâi khi cha toâi coøn soáng. Moät taám toâi chuïpmeï ngoài may beân cöûa soå. Naéng quaùi chieàu hoâmxieân thaúng vaøo meï vaø ñoâi tay chi chít gaân xanhcuûa meï naèm trong vuõng naéng. Sau naøy chaúng coøntaám aûnh naøo ñöôïc ngoaïi choïn ñeå caát vaøo baûo-taøng-tuùi nöõa. Naêm caùi aûnh, caùch nhau haøng chuïcnaêm, goái ñaàu leân nhau thao thöùc trong tuùi ngoaïi.Thôøi gian coù nghóa gì laém ñaâu trong caùi theá giôùichaät heïp maø saâu hun huùt aáy!

Beân kia giöôøng, con em uùt leùm lænh cuûa toâi vaãnkhaêng khaêng:

- Khoâng phaûi meï beù Chieàu. Meï chi maø nhoû xíu,khoâng maëc quaàn!

- Lôùn môùi thaønh meï. Giaø thaønh baø. Roài chaùu cuõngtheá! - Baø giaûi thích.

- Chaùu khoâng thaønh baø ñaâu - Con beù nguùngnguaåy. Thaønh baø xaáu laém! Da nhaên, raêng ruïng chæaên traàu xay khoâng aên ñöôïc keïo.

- Hoãn! - Meï ñang ngoài may quay laïi maéng.

- Baø xaáu, Chieàu vaãn yeâu maø! - Con beù laät ñaät boûaûnh xuoáng ñeán thôm maù baø. Baø cöôøi moùm meùmcoøn meï hoûi:

182

- Theá Chieàu coù bieát taïi sao baø xaáu khoâng?

- Taïi löng baø gaõy.

- Taïi bao sinh löïc vaø veû ñeïp cuûa baø, baø ñem chomeï, meï cho laïi caùc con.

Tieáng meï laãn trong tieáng maùy khoâ daàu keâu xaønhxaïch. Toâi ñaõ nghe aâm thanh buoàn chaùn aáy töø saùngñeán toái, töø ngaøy noï sang ngaøy kia. Coù luùc tieáng noùnhö van væ: “Haõy cho toâi nghæ naøo!”. Nhöng ngöôøiñieàu khieån noù laø meï toâi khoâng coù daáu hieäu meätmoûi. Meï kieân taâm ngoài ñoù, laáp voâ ngoïn nuùi nhucaàu cuûa moät gia ñình töø khi cha toâi maát. Meï ngoàiñoù, ñöôøng may noái daøi daèng daëc nhö thaùng naêmnhoïc nhaèn cuûa meï beân chieác maùy may cuõ kyõ.

- Theá beù Chieàu coù thích laøm meï khoâng? - Meï hoûi.

- H...oâ...ng... - Con beù chu mieäng - Laøm meï khoålaém, ngoài may suoát ngaøy. Con thích laøm meøo treøocaây ñi chôi cô! UÛa, Miu ñaâu roài?

Con beù ñöùng daäy ñi tìm con meøo ñeå laïi trongphoøng moät daáu laëng. Nhaän xeùt ngaây thô, hoàn nhieâncuûa noù ñaõ chaâm truùng huyeät taùi teâ cuûa baø vaø meï.Meï “khoå” vaø baø “xaáu”. Sao maøy nhaän xeùt ñuùng ñeánñau loøng theá hôû “cuï non”?

- Hoïc maõi nhöùc ñaàu quaù! Hoài nhoû baø coù bò ñi hoïckhoâng baø? - Toâi saø xuoáng beân ngoaïi phaù daáu laëng.

183

- Baø ñi ôû chöù ñaâu ñöôïc ñi hoïc. Ñi ôû töø naêm leânmöôøi laáy moùn tieàn cho coá ngoaïi baø chöõa beänh.Möôøi taùm tuoåi môùi ñöôïc veà nhaø...

Baø laëng im, maét haáp haùy. Döôøng nhö baø coù chaéttöø ñoâi maét môø ñuïc kia moät gioït nöôùc maét tuûi cöïc.Daáu laëng phình to khieán toâi phaûi quay qua meï ñoåiñeà taøi:

- Hoài nhoû meï theøm gì haû meï?

- Moät cuïc ñöôøng ñen.

- Ñöôøng ñen maø theøm!

- Theøm ñeán phaùt khoùc con aï! Nguû cuõng theøm.Trong giaác mô, cuïc ñöôøng beù xíu cöù phình ra, ñaàyñaën, nhaün thín y nhö baùnh ñöôøng nöûa thaùng ngoaïimua veà chaët thaønh möôøi saùu mieáng ñeå kho caù.Ngoaïi maøy chaët ñöôøng taøi laém, ñeàu taêm taép. Mieángthöù möôøi saùu ngoaïi cho meï. Meï choïn maõi maøchaúng mieáng naøo nhænh hôn. - Meï cöôøi, nuï cöôøiñöôïm hình gioït leä.

- Giôø meï coøn theøm heát? - Toâi xa xoùt.

- Thænh thoaûng vaãn. Caùi theøm trong tieàm thöùckhoù maø xoùa. Nhöõng khi aáy meï laïi mua moät baùnhñöôøng ñen, chaët ra, nhoùn moät mieáng cho vaøomieäng... Nhöng chaúng bao giôø ñöôøng coù vò ngoïtñaäm ñaø nhö ngaøy xöa nöõa con aï!

184

Treân giöôøng ngoaïi coù nghe khoâng maø toâi thaáyngoaïi naâng vaït aùo lau gioït leä khoâng traøo. Toâi chôïtruøng mình khi nghó ñeán thôøi thô aáu leäch vai, veïohoâng cuûa ngoaïi, ñeán gioït nöôùc maét theøm ñöôøngcuûa meï toâi. Theá maø baây giôø chò em toâi ñöôïc aênhoïc ñaày ñuû laïi voøi vónh ñuû thöù. Khi khoâng ñaùp öùngñöôïc, meï thaãn thôø nhö ngöôøi coù loãi. Ñeâm aáy, tieángmaùy may laïi raøo raøo nhö tieáng möa rôi.

Ngoaïi taån maån khoùa baûo-taøng-tuùi laïi baèng caùighim baêng. Naéng vaøo cöûa soå chôi troán tìm treânmaùi toùc baïc khieán chuùng aùnh nhö baïch kim.

- Toùc ngoaïi ñeïp chöa kìa!

- Hoa thôøi gian ñaáy con aï!

- Coøn hoa hoïc troø cuûa con? - Toâi chæ nhaùnhphöôïng treân bôø töôøng ñang haét nhöõng ñoám löûamuøa heø xuoáng roå khoai saén eá cuûa con Hoa. Maëtnoù chaûy daøi, buoàn thiu.

- Hoa hoïc troø chæ ñeïp treân neàn aùo hoïc troø. Beânmaøu aùo cô cöïc lem luoác, noù buoàn maø khoâng ñeïp.

Toâi böôùc ra hieân. Tieáng troáng giôø ra chôi cuûatröôøng beân caïnh quaúng qua beân naøy moät chuoãiaâm thanh roän raøng. Maûng trôøi xanh phía aáy cuõngphôn phôùt hoàng bôûi aùnh löûa kyø aûo cuûa phöôïng vó.

Laàn ñaàu tieân trong ñôøi, toâi neám vò ngoït cuûa moät

185

thöù haïnh phuùc ngôõ taàm thöôøng maø lôùn lao da dieát- haïnh phuùc ñöôïc ngoài hoïc giöõa tieáng maùy mayraøo raøo cuûa meï. Khoâng, ñoù laø tieáng möa rôi, trieànmieân day döùt, ngoït ngaøo, ñaéng xoùt. Moät ngaøy naøoñoù, chính toâi seõ caàm tay meï baêng qua côn möabuoàn aáy vaø meï toâi cuõng seõ ngoài treân giöôøng nhöngoaïi, toùc raéc traéng hoa thôøi gian, taån maån hoaøinieäm nhöõng tieáng möa rôi!

186

Troán tìm

187

Ngoài ngöûa ra gheá, oâng baùc só thôø ô hoûi meï noù:“Chaùu ñau gì?” Meï noù aáp uùng: “Toâi chaúng

hieåu... chaùu cuõng aên uoáng, ñi hoïc bình thöôøngnhöng ñoät nhieân chaùu khoâng noùi. Chaùu...” Baø ngaäpngöøng roài baät tieáng ñoù moät caùch khoù khaên. OÂngbaùc só choàm ngöôøi daäy, linh hoaït haún leân. OÂng tahoûi to: “Sao? Baø noùi sao? Noù suûa aø?”. OÂng ta oà lieântuïc, laáy laøm thuù vò vôùi caên beänh khaùc thöôøng naøyroài noùi vôùi noù: “Sao vaäy chaùu? Naèm xuoáng baùc coinaøo!” OÂng ta khaùm noù chöøng 5 tieáng ñoàng hoà. Vaïchmí maét, soi muõi, soi hoïng raát laâu. OÂng ta baét noùa... a... nhöng noù im laëng khoâng hôïp taùc. Hôi thôûcoù muøi bia cuûa oâng ta phaû vaøo noù vaø noù nín thôûñeå khoûi quyeän vôùi oâng ta. OÂng ta nghe tim phoåi,laéc buïng ñeán nghe tieáng oïc aïch cuûa ly nöôùc noù vöøauoáng ôû nhaø, goõ ñaàu goái noù baèng caùi buùa tí teïo vaøkeùo quaàn noù xuoáng ñeå coi chim coù bình thöôøngkhoâng. Sau cuøng oâng ta buoâng tha noù vaø quay quameï noù. Noù bieát meï laïi keå chuyeän mình ñeû thieáucaân. Chaäm bieát noùi. Boäi nhieãm vi- ruùt TT(1). Ñaùi

1. vi -ruùt Töôûng Töôïng

188

daàm. Nhuùt nhaùt. Vaân vaân vaø vaân vaân... Lôïi duïngluùc aáy noù keùo quaàn leân vaø chaúng theøm mang giaøyphoùng ra cöûa.

Noù caém ñaàu caém coå chaïy va caùi raàm vaøo moätngöôøi tay daét moät con beù ñang ñi vaøo. OÂng ta chöakòp quaùt noù ñaõ phoùng troái cheát vì ñoù chính laø thaàygiaùo daïy Toaùn coù bieät danh oâng khuûng boá. ÔÛ lôùpoâng khuûng boá doäi bom noù lieân tuïc. Chöõ nhö gaø bôùi.Chaäm nhö ruøa. Nhaùt nhö thoû. Ngu nhö choù... Nhieàuluùc noù töï hoûi mình laø con gì nhæ? Cuoái cuøng noùquyeát ñònh noù laø choù. Choù raát deã thöông vaø khoângngu chuùt naøo. Nhö Bonheur ñaáy thoâi. Nhôø quyeátñònh aáy, noù thoaùt hieåm moät caùch deã daøng. Ñaàu tieânlaø thaày khuûng boá. Thaày vöøa môû mieäng ruûa saû noùnhö thöôøng leä: “Toâi khoâng hieåu sao em laïi ngoàiñaây...” thì noù laøm moät traøng “Gaâu... gaâu... gaâu...”Mieäng thaày haù to, maét nhö rôùt ra ngoaøi vaø thaàylaép baép: “Ô... laïi coøn theá!”. Cuõng trong giôø vaên, khicoâ vaên maãu daën doø: “Caùc em hoïc thuoäc daøn baøichi tieát (thaät ra laø baøi maãu ôû lôùp hoïc theâm) vaø cheùpsaïch ñeïp vaøo thì nhieàu ñieåm thoâi”, noù ngoài döôùilôùp ñaùp: “Gaâu...gaâu...gaâu” - “Choù ñaâu ra ñaây?”- Coângaïc nhieân. Noù laøm traøng thöù hai, tuïi baïn cöôøinghieâng ngaû coøn coâ laûo ñaûo töïa vaøo baøn. Ngaychieàu hoâm ñoù noù bò daãn ñeán baùc só.

189

Khoâng theå hieåu noåi ngöôøi lôùn. Meï luoân baét noùgioáng ñöùa khaùc. Boá muoán noù gioáng thieân taøi. Coâgiaùo hoài lôùp Boán thì khoâng chaáp nhaän caây buùt naøokhaùc caây buùt chì coâ cho laøm maãu. Coøn giaønh quyeànyeâu gheùt cuûa noù. Coâ ra ñeà taû moät con vaät soángquanh em. Noù vieát veà con giaùn bò laät ngöûa: “Khiaáy troâng noù toäi laøm sao, nhöõng caùi caúng maøu naâuhöô höô baát löïc trong khoâng khí cho ñeán khi kieätsöùc maø cheát. Em laáy caùi taêm laät noù laïi. Noù ñi, chaøocaùm ôn em baèng hai coïng raâu daøi nhö hai caùi caànaêng-ten...” Coâ ñoïc baøi vaên ñieåm 4 aáy tröôùc lôùp, keátluaän: “Ai cuõng nhö em thì theá giôùi naøy ñaày giaùn!Eo oâi!”. Töø ñoù noù coù theâm bieät danh “Baïn loaøi giaùn”!

Chaïy moät maïch heát con ñöôøng, noù baét ñaàu ñi.Vöøa ñi vöøa laåm baåm: “Cuïp voâ! Cuïp voâ... Mình cuïpvoâ!”. Chaû laø hai tuaàn nay thaày Toaùn chuaån bò thigiaùo vieân gioûi caáp thaønh phoá. Toå, tröôøng goùp yù xaâydöïng, döï giôø. Giaùo aùn ñieän töû, maùy tính, maùy chieáuxoâm troø... Ñieàu thaày ñau khoå laø söï hieän dieän cuûanoù trong tieát thi daïy. Noù chaäm chaïp, keâu leân laø maátbình tónh aáp a aáp uùng. Gôïi yù noù ôû nhaø seõ ñuïng banoù, moät phuï huynh “vaøng” cuûa tröôøng. Thaày daïytröôùc baøi, daën traêm phaàn traêm giô tay. Loaïi ngoùncuïp nhö noù chæ ñeå laøm caûnh. Thaày chæ goïi boïn ngoùnduoãi. Thaày coøn phaân baøi taäp cho töøng ñöùa nhö phaânvai dieãn. Maát hai tuaàn dieãn taäp.

190

Noù veà nhaø, Bonheur ra ñoùn, vaãy ñuoâi lia lòa,mieäng haù nhö cöôøi. Toâi ñôïi caäu laâu roài ñaáy! Giôømình chôi neùm banh ñi! Vaø hai ñöùa chôi troø thaneùm.

2 Bonheur laø con choù nhaø queâ ñaëc ñöôïc meï ñaëtteân Taây. Ñoù laø moùn quaø oâng noäi ñem döôùi

queâ leân cho chaùu. Noù daïy Bonheur ñi hai chaân,nhaët ñoà vaät, chaïy thi coøn Bonheur daïy noù noùi tieángcaåu. Chæ caàn maáy tieáng gaâu gaâu aâm saéc khaùc nhau,con choù hieåu ngay noù buoàn hay vui, muoán chôitroø gì. Nhieàu khi hai ñöùa gaâu gaâu loaïn xaï trong caênnhaø vaéng laëng.

Roài noù phaùt hieän noù khoâng chæ bieát caåu ngöõ. Coùlaàn meï thaáy trong caên beáp saïch boùng moät ñaøn kieánñang coõng haït côm vaø sai noù laáy bình thuoác xòtmuoãi. Luùc ngoùn troû cuûa noù saép baám vaøo voøi xòt,noù nghe tieáng tim mình ñaäp maïnh, tieáng con kieánñaàu ñaøn: “Tuïi naøy coù laøm gì ñaâu, chæ coõng haït cômrôi veà toå!”.

Meï daét noù ñeán maáy baùc só. OÂng thì baûo noù maécbeänh töï kyû. OÂng phaùn roái loaïn nghe noùi chöa roõnguyeân nhaân... nhöng oâng naøo cuõng khuyeân chonghæ ngôi keûo ñieân ñaáy! Meï hoaûng quaù cho noù nghæxaû hôi moät tuaàn.

191

Noù ñi doïc ngang trong ngaøy roäng theânh thangkhoâng nieàm sôï haõi, khoâng thôøi khoùa bieåu, khoângbò la maéng. Cöôøi voâ côù. Noùi ñuû thöù tieáng. Chôi ñuûtroø. Bonheur nhaët trong xoù moät caùi gioû tre phuûñaày maïng nheän tha leân phoøng khaùch sang troïngnaèm thoø moõm vaøo ñoù. “Maøy laøm gì theá?” - “Caäukhoâng nhôù aø? Ñaây laø caùi gioû oâng ñem tui töø döôùiqueâ leân”. Bonheur laø moät con choù tình nghóa. OÂngnoäi beá noù töø thô beù. Theá maø oâng leân chôi, noù möøngnhö ñieân. Töø oâng phaû ra moät muøi quen thuoäckhoâng phai nhoøa trong kyù öùc noù - muøi ñaát ñai, rômraï, muøi thô aáu.

“Tôùi ñaây!” - Bonheur keùo oáng quaàn noù - “Coù baïncho toâi laãn caäu ñaáy!” Thì ra noù phaùt hieän beân kia böùctöôøng chaén môùi coù moät chaøng Fox beù xíu, luøn tòt,maét loài, moõm ngaén, khoâng loâng. Chaøng haït tieâu cuõngkhoaùi coâ naøng cao lôùn cuoáng cuoàng laøm quen. Chuûcon Fox laø moät con beù vaùy xoøe nhö boâng hoa nôû.

- Choù ñaèng aáy teân gì? - Noù hoûi voïng qua.

- Lí Laéc. Coøn choù ñaèng aáy?

- Bonheur, tieáng Phaùp coù nghóa laø Haïnh Phuùc.Cho Bonheur laøm baïn vôùi Lí Laéc ñöôïc khoâng?

- Baèng caùch naøo?

- Thaû qua oâ thoâng thoaùng.

192

Laøm baïn vôùi Lí Laéc, Bonheur ñuùng laø haïnh phuùc.Hai ñöùa noâ ñuøa vôùi nhau coøn hai coâ caäu chuû nhoûchôi troø phoùng maùy bay giaáy chôû nhöõng caâu hoûi.

- Ñaèng aáy teân gì?

- Na. Coøn ñaèng aáy?

- OÂng noäi ñaët cu Gaïo. Nhöng meï goïi laø Rice.

- Tôù thích cu Gaïo hôn.

Maùy bay giaáy haï caùnh xuoáng theàm naéng roài laïiphoùng qua töôøng laø laø ñaùp xuoáng coû. Hai ñöùa nhoûmaûi meâ chôi troø noùi chuyeän trong im laëng cho ñeánkhi ba con Na veà. Con beù voäi traû Bonheur nhöngcon naøy toaøi xuoáng phoùng theo Lí Laéc. Hai ñöùasoùng ñoâi beân nhau treân haønh lang ñaày naéng. Boácon Na giaän ñieân ngöôøi. Laøm sao moät con Fox baïctrieäu laïi cho keát baïn vôùi moät con choù ta reû tieànnhö theá!

Hoâm sau nhöõng oâ thoâng thoaùng cuûa böùc töôøngchaén ñöôïc bít laïi. Con Fox bò xích loàng loän trongtieáng keâu thöông nhôù baïn tình. Thænh thoaûng moätchieác maùy bay giaáy ñaùp xuoáng saân nhaø thaèng beùroài laïi bay vuùt leân ngaõ chaém chuùi treân coû vì chôûquaù naëng. Cu Gaïo ñaõ ñeán baùc só thöù naêm, uoáng raátnhieàu thuoác vaø vaãn... troán vaøo tieáng suûa. Khoângnoùi laø khoâng hieän höõu. Boá baøn chuyeän maùnh mun

193

trong ñieän thoaïi caû khi coù noù. Meï keå chuyeän noùsuûa vôùi baïn. Baø naøy oâm buïng cöôøi. Caû meï cuõngcöôøi. Thaày khuûng boá tôùi thaêm, vuoát ñaàu noù nhövuoát con choù: “Suûa chaùn chöa? Anh chò cöù chochaùu nghæ ít ngaøy. Em keøm rieâng khoâng chæ ñuoåikòp maø coøn vöôït tuïi trong lôùp. Baûo ñaûm vôùi anh!”

Ñeâm, boá meï ñaët noù naèm giöõa nhöõng tieáng thôûdaøi, tieáng chì chieát nhau:

- Beân baø maáy ñôøi tröôùc coù ai loaïn thaàn kinhkhoâng? Beänh naøy do gien.

- Coi thöû ñôøi oâng coá, oâng sô beân oâng ñi! Beân tuikhoâng coù. Ñöøng ñoå thöøa! - Gioïng meï daám daúng.

- Beân tui cuõng khoâng. Cha thaïc só, giaùm ñoáctöôûng raèng sau con seõ tieán só, boä tröôûng... ai ngôø!- Cha noù thôû daøi.

- Só... só... giaáy keå gì? OÂng laøm gì keä oâng nhöngtui coù moät ñöùa ñöøng laøm noù ñieân. Lo chuyeåntröôøng cho noù. Tröôøng chuyeân quaù söùc thì hoïctröôøng thöôøng.

- Baø quaû coù gien taàm thöôøng. Caùi gì cuõng öathöôøng. Baø lo chöõa beänh cho noù. Chuyeän hoïc haønhñeå tui. Ñi khoâng noåi thì beá!

- Toâi nhaát ñònh chuyeån neáu noù heát suûa.

- Laïi phaûi chaïy cho noù töø trung bình leân khaù gioûi

194

ngöôøi ta môùi nhaän. Toát hôn heát laø ñem conBonheur cho quaùn thòt choù. Chôi vôùi choù noùi tieángcaåu ñaáy maø!

- Khoâng! - Noù kinh hoaøng ngoài baät daäy heùt leân.

- Coù theá chöù! - Ba noù cöôøi ha haû.

Meï möøng öùa nöôùc maét. Coøn noù im re, nhôù laïigiaác mô bieán thaønh choù cuûa mình.

Noù vaø con Bonheur chaïy thi trong vöôøn. Vöôøndaøi ra nhö caùnh ñoàng theo saûi chaân cuûa noù vaø conchoù. Bonheur baûo: “Caäu chaïy nhanh theá?” - “Neáukhoâng maøy seõ boû tao laïi treân caùnh ñoàng naøy moätmình. Trôøi saép toái roài.” - “Caäu nhìn xuoáng chaân coi!Thöôøng chaïy baèng hai chaân caäu môùi thua tui. Giôøcaäu phoùng baèng boán chaân. Tui suøi boït meùp môùitheo kòp caäu neø!”. Noù nhìn xuoáng vaø kinh ngaïc mìnhchaïy baèng boán chaân thaät. Ngöôøi noù cuõng moïc ñaàyloâng laù nhö Bonheur. Hoaûng quaù noù heùt leân. Nhöngñoù chæ laø tieáng suûa. Noù suûa voâ voïng trong boùngtoái daøy ñaëc, trong noãi hoaûng sôï kinh hoaøng choñeán khi meï chaïm vaøo ngöôøi noù lay noù daäy. Thaätkinh khuûng khi bieán thaønh choù daãu trong giaác mô.

3 Xe hôi cuûa ba noù ngöøng laïi beân theàm. Baùctaøi môû cöûa. Cuøng luùc aáy coù tieáng ñaäp cöûa xe:

195

- Môû cho tao. Ngoät thaáy moà! Y chang caùi hoäp saét!

Baùc taøi laät ñaät voøng qua beân kia. Roài töø treân xeböôùc xuoáng moät Hai Luùa chính hieäu. Treân tay oânggiaø laø caùi gioû tre raøng ròt caån thaän.

Con Bonheur nhaûy xoå ra, lieám laùp oâng giaø roáirít roài ngöûi ngöûi caùi gioû suûa toaùng leân.

- OÂng noäi leân chôi! - Noù voøng tay.

- Sao cu Gaïo xanh xao vaäy Ruoäng?

- Leân ñaây ba ñöøng goïi theá ngöôøi ta cöôøi. - Boánoù cau maët.

- Cöôøi hôû möôøi caùi raêng. Tao ñaët caùi teân aáy laøñeå maøy ñöøng coù queân goác raï. Quaø cuûa cu Gaïo ñaây- OÂng noäi quay qua chìa cho noù caùi gioû.

- Ngoao... ngoao...

- Gaâu... gaâu... gaâu... - Bonheur choàm ñaùp traû.

- Ba cöù cho noù choù meøo... Chôi ñoå beänh.

- Tía maøy moät ñôøi ôû vôùi chuùng coù ñoå beänh ñaâu!Quaû ñaát naøy ñaâu chæ daønh cho con ngöôøi! Ñöùa naøothöông yeâu loaøi vaät cuõng nhaân haäu. Gaïo, chaùuthích thaønh ngöôøi nhaân haäu khoâng?

- Daï thích.

- Heát gaâu gaâu laïi meo meo... Coi chöøng ñaáy! -Ba noù nhìn noù ñe.

196

- Hai ñöùa chôi vôùi nhau. Tao ra leänh! - OÂng noäidí miu vaøo Bonheur. Miu xuø loâng coøn Bonheur suûachieáu leä. Noù ñaõ nghe muøi quen thuoäc cuûa ñoàngqueâ vaø thô aáu.

- Goïi noù laø Möôùp. - OÂng noäi baûo.

Noù bieát meï seõ ñoåi teân Möôùp thaønh Mina hoaëc gìgì ñoù. Ñieàu chaéc chaén laø noù laïi bieát theâm Miu ngöõ!

Moät tuaàn sau, cu Gaïo khoaùi traù ngoài nghe haicon noùi chuyeän:

- Treân naøy chaùn quaù, khoâng coù chuoät ñoàng. -Möôùp noùi.

- Chuoät ñoàng laø con gì? Tôù chöa töøng thaáy. -Bonheur traû lôøi.

- Nghe noùi ñaèng aáy cuõng goác ruoäng cô maø, saokhoâng bieát?

- Leân ñaây hoài beù.

- Chuoät ñoàng muùp míp, ngaøo ngaït höông ñoànggioù noäi. Neám roài laø meâ.

- Tôù chæ aên tröùng loän vaø gaëm xöông thoâi. AÊn maõicuõng chaùn.

- Ñaây cuõng khoâng coù choã ò.

- Cöù ò ra saân. Chò Naêm hoát ngay maø!

- Nhöng tôù coù thoùi quen kín ñaùo, lòch söï. Xonglaø ñaøo choân. Meøo giaáu cöùt maø!

197

- Ñeå tôù chæ cho moät choã. Theo tôù!

Hai ñöùa chaïy ñi coøn noù thuaät laïi cho oâng noäinghe. OÂng voã ñuøi cöôøi ha haû: “Cha thaèng cu Gaïo!Maøy quaû laø chaùu Hai Luùa! Luõ chim coø meøo choù gaøheo noùi chuyeän gì oâng maøy hieåu heát troïi! Chæ conngöôøi laø khoù hieåu. Hoï hay thay ñoåi”.

Ngaøy naøo oâng noäi cuõng chöïc noù ñi hoïc veà chôitroø “dzìa queâ”. Môùi leân tuaàn maø coi boä oång nhôùqueâ döõ, thôû ngaén thôû daøi. Tivi oâng cheâ bieát noùikhoâng bieát nghe. Naèm maùy laïnh nhöùc ñaàu. AÊn laïnhnhöùc raêng. Giöõa aâm thanh phoá thò oàn aøo, oâng saysöa bieåu dieãn khuùc nhaïc ñoàng queâ – nhaïi tieángeách nhaùi, chim, coø. OÂng taû maáy moùn chuoät ñoàng,eách, raén nghe öùa nöôùc boït. OÂng keå chuyeän muøasoi eách, muøa nöôùc noåi, len traâu, caây caàu khæ, saânchim, vöôøn coø... Nhöõng caâu chuyeän aáy öôùp ñaãmmuøi vò ñoàng queâ thöông nhôù khieán Bonheur vaøMöôùp cuõng veånh tai nghe vaø kích thích trí töôûngtöôïng cuûa cu Gaïo döõ doäi khieán noù ñoøi ba meï nghæheø phaûi cho caû ba ñöùa “dzìa queâ” moät thaùng.

Saân nhaø cu Gaïo ñaày maùy bay giaáy. Ñaùp xuoáng,phoùng ñi chôû nhöõng caâu chuyeän taàm phaøo, nhöõngcaâu hoûi ngôù ngaån. Theá maø hieäu quaû coøn hôn oângbaùc só thöù saùu!

198

4Baèng caùch naøo ñoù, noù ñöôïc chuyeån veà moättröôøng khoâng ñieåm, khoâng chuyeân khi noùi

trôû laïi. Coâ giaùo chuû nhieäm kieâm daïy Vaên xeáp noùngoài caïnh moät thaèng teân Huøng coù bieät danh “Huøngcoù ngay aï!”. Hoâm aáy thaèng Huøng bò goïi ñoïc baøi.

- Traàn Vaên Huøng!

- Coù ngay aï!

Thaèng Huøng ñöùng daäy caàm vôû ñi leân.

Gioù laïnh ñaàu muøa thoâng thoác luøa vaøo cöûa, voáctöøng naém reùt neùm vaøo luõ treû, luoàn vaøo taän ñöôøngmay, muõi ñan. Thaèng Huøng co ro trong taám aùomoûng, raêng ñaùnh ñôøn caàm caäp.

- Thöa coâ em khoâng thuoäc baøi...

Laøm xong thuû tuïc, thaèng Huøng giöông ñoâi maétthieáu nguû nhìn xuoáng lôùp, nhe raêng cöôøi. Noù ñôïixoái xuoáng mình nhöõng lôøi maéng moû quen thuoäcnghe ñeán chai lì. Noù ñöôïc ñeán tröôøng maø khoângñöôïc hoïc. Ñeâm naøo cuõng böng chaùo gaø ñeán 1 giôøsaùng. Ngaøy ñi hoïc veà laø bò dì gheû sai tuùi buïi, nhoåloâng gaø lieân mieân. Thaáy im laëng ñeø naëng, thaèngHuøng ngaång leân nhìn. AÙnh maét coâ giaùo ñang ñaäutreân baøn tay caùu baån, vaøng maøu ngheä cuûa noù treânmeùp baøn. Boái roái, noù thuït tay laïi giaáu sau löng.

- Laàn sau Huøng traû baøi cho coâ nghe - Tieáng coâdòu daøng.

199

- Coù ngay aï!

Döôùi lôùp laùc ñaùc tieáng cöôøi. “Huøng traâu boø hoâmnay heân quaù ta, khoâng bò chöûi”...

Thaèng Huøng veà choã, vaãn lô mô vì söï khaùcthöôøng vöøa roài. Coøn coâ ñeán kheùp caùnh cöûa gioù luøa.AÙo len maøu tím nhö maøu giaác mô.

- Sao baïn khoâng maëc aùo aám?

- AÙo tôù ngaén nguûn, chuoät laïi caén naùt.

Hoâm sau cu Gaïo ñi hoïc sôùm, maëc hai aùo aám.Noù keùo thaèng Huøng ra moät goùc, côûi aùo:

- Mình taëng...

- Khoâng daùm ñaâu! Meï baïn maéng cheát!

- Mình xin meï roài. Baïn maëc... mình aám ñaáy!

- Thaät khoâng?

- Thaät!

Thaèng Huøng maëc aùo, aám ñeán hoàng ñoâi maù thieáuaên, long lanh ñoâi maét thieáu nguû.

Giaác mô maøu tím tinh yù nhaän ra ngay, ñeán beânngöôøi cho, thaàm thì:

- AÁm khoâng em?

- Daï aám - Noù lí nhí traû lôøi. Noù bieát coâ hoûi loøngnoù coù aám khoâng.

Nhöõng chuyeän vaët vaõnh theá maø cu Gaïo vui suoát

200

ngaøy. Coù caùi gì ñoù khe kheõ ngaân rung trong loøngnoù khieán noù cöôøi moät mình, oâm Bonheur gaâu gaâu,theùt vaøo tai Mina ngoao ngoao roài ra saân phoùngmaùy bay giaáy. Chaúng coøn ai nhaän ra thaèng beù 12tuoåi löû ñöû löø ñöø coõng trong taâm hoàn mình moät taûngñaù naëng hôn thaân xaùc.

Baøi vieát ñaàu tieân veà vaên mieâu taû, noù ñöôïc ñieåmcao nhaát lôùp. Noù taû Bonheur vaø Mina naèm beân nhautröôùc maùi hieân ñaày naéng vaø keát luaän:

“Bonheur quaøng chaân oâm Mina nguû. Naéng ñaépmeàn cho hai ñöùa.”

Coù theá maø coâ khen nöùc nôû. Coâ coøn baûo: “Coâ tinlôùp chuùng ta sau naøy seõ coù nhaø vaên, moät nhaø vaênnhaïy caûm, nhaân haäu vaø ñaày aép töôûng töôïng.”

Tröa aáy moät chieác maùy bay giaáy phoùng leân trôøichôû lôøi coâ vuùt vaøo maây xanh, nhieàu naêm sau môùiñaùp xuoáng baõi coû nhaø beân khi caäu beù maéc beänhsuûa ngaøy naøo trôû thaønh vaên só chôû ngaøy thô aáu bayqua treân nhöõng con chöõ coù caùnh.

30-7-06

201

Giaác mô ngaøy

202

1. Bin leo leân chieác Spacy cuûa meï, hí höùng khoe:

- Coâ giaùo treo tranh Bin leân töôøng.

- Cöng meï veõ gì?

- Nhaø boá ôû queâ. Coù caây cau, ñuïn rôm, gaø meïdaãn con ñi kieám aên, con meøo naèm söôûi naéng, cuMoùt ngoài chôi.

- Ai baûo theá?

- OÂng noäi - Meï cau maët, laûng qua chuyeän khaùc- Bin thích meï thöôûng gì?

- Thuoác laøo.

- Gì cô? - Meï söûng soát.

- Thuoác laøo ñeå Bin thöôûng oâng noäi.

Xe döøng tröôùc coång, Bin chaïy vaøo reùo: “OÂng ôi!Chaùu ñöôïc coâ giaùo treo tranh leân töôøng. Tranh veõnhaø boá ôû queâ ñaáy!”.

Noù tìm oâng khaép nôi nhöng khoâng thaáy. Thöôøngoâng ñôïi noù töø ngoõ cô maø!

- OÂng ñaâu? - Noù hoûi chò Hai. Chò im laëng.

- Goái naøy cuûa oâng! - Cu Bin cuùi nhaët chieác goáitrong ñoáng ñoà chò Hai ñang doàn ñoáng tröôùc phoøng.

203

Laï chöa, phoøng oâng doïn saïch ñoà ñaïc, xòt muøi nöôùchoa thôm löøng ñuoåi muøi thuoác laøo quen thuoäc.

- OÂng ñaâu meï?

- OÂng oám ñi beänh vieän.

- Chôû Bin vaøo thaêm oâng.

- Vaøo ñoù baùc só chích!

- Theá Bin chôi vôùi ai? - Bin meáu maùo.

- Bin chôi vôùi con robot meï môùi mua. Ñeïp laém!

Boá ñi laøm veà, Bin níu aùo:

- Boá bieát oâng ñaâu khoâng?

- OÂng veà queâ.

Ngaãm nghó, Bin baûo: “Chaéc oâng ñi tìm cu Moùt.”

2. Bin ñeám moät maïch töø moät ñeán traêm.

- Ai baøy Bin theá?

- OÂng.

Bin ñoïc: “Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn. Nghóa meïnhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra. Moät loøng thôø meïkính cha. Cho troøn chöõ hieáu môùi laø ñaïo con.”

- Ai daïy Bin theá? - Meï ngaïc nhieân.

- OÂng.

Bin veõ moät thaèng beù.

204

- Ai theá? - Ba hoûi.

- Cu Moùt. Cu Moùt ñi laïc. OÂng ñi tìm.

3. Bin nguû nhöng boá meï vaø ñeâm thao thöùc.

Meï hoûi:

- Cu Moùt laø ai maø con nhaéc hoaøi vaäy?

Gioïng boá ñeàu ñeàu nhö tieáng möa rôi töø dó vaõng:

- Cu Moùt ra ñôøi trong ñoùi khoå. AÊn cuû khoai, haïtluùa moùt maø töôïng hình neân ñaët laø cu Moùt. Ngheøomaø saùng daï. Nghe gì laø nhôù. Nhìn qua laø bieát. Thaáycon thoâng minh, boá meï quyeát cho hoïc chöõ. Muøañoâng cha coõng ñi hoïc. Muøa nöôùc noåi, meï ñaåy thuùngqua möông. Coù gì caùc chò cuõng nhöôøng. Ai cuõnglaøm gaáp ñoâi ñeå doàn söùc cho cu Moùt hoïc. Hoïc heáttröôøng laøng, qua tröôøng huyeän, leân thaønh phoá...Hoïc heát moà hoâi nöôùc maét, tieàn cuûa cha meï roài ñilaøm, laáy vôï vaø xuø! - Boá chua chaùt.

- Anh keå... ai theá?

- Cu Moùt laáy vôï giaøu. Vôï thích caùi gì cuõng sang,saïch, hieän ñaïi. OÂng boá choàng nhö caùi baùt saønh söùtcuõ kyõ muoán quaúng cho khuaát maét... - Gioïng anhvuùt cao nhoïn hoaét nhö ñaâm kim vaøo loøng roài traàmnaëng nhö ñaù chaën ngöïc:

205

- Mai toâi ñem cu Moùt veà cho boá. Toâi khoâng muoánthaèng Bin lôùn leân laïi thaønh cu Moùt ñi laïc vaø toâi laïiñi tìm noù nhö cha.

4Ngaøy ñoâng naéng oám. Baùt saønh söùt, bình voâimeû chuïm laïi treân baêng ñaù hong noãi buoàn.

Caùi moác meo. Caùi phai nhaït. Caùi coøn töôi roùi. Hoïgioáng nhau ôû ñoâi maét môø ñuïc maø caùi nhìn honghoùng nhö treû thô, ñaäu ôû coång ngoùng pheùp laï. Pheùplaï hieám maø nieàm ñau thì khoái! Moãi nieàm chaïm tayvaøo coång ñeå laïi moät veät theá laø daøy coäm, môû ra,kheùp laïi ñeàu röôùm maùu. Noãi buoàn cuûa Thi caùn boächoaùng moät vaït saân. Laõo ôû ñaây ñaõ baûy muøa laù ruïng.Coù naêm ngöôøi con thaønh ñaït ôû nhieàu ngaønh. Caùccon doã cha baùn nhaø chia vaøng, thay phieân phuïngdöôõng cha. Ñöôïc ñoâi naêm xem cha nhö cuïc nôï,ñuøn ñaåy, gaây goå chöûi maéng. Cuoái cuøng khoâng chòunoåi caûnh aáy, laõo ñi lang thang roài vaøo trung taâmnuoâi döôõng ngöôøi giaø. Laõo noùi naêng, keå chuyeänhay nhaát ñaùm laïi töøng laøm caùn boä, coù con caùn boäneân goïi laø Thi caùn boä. Laõo coù yù ñònh goùp nhaëtnhöõng thöôùc phim buoàn cuûa ba traêm bi kòch nhôøai ñoù chaáp buùt thaønh quyeån Tam baùch baát hieáuthôøi hieän ñaïi.

OÂng laõo môùi vaøo im laëng. Moät ngöôøi töû teá thaáy

206

laõo voâ gia cö nguû vaï nguû vaät ôû maùi hieân thöôngtình daét laõo vaøo ñaây. Thi caùn boä khai thaùc ñuû kieåulaõo vaãn khoâng môû mieäng. Caùi mieäng moùm meùmkheùp chaët nhö moät veät buoàn. Laõo cöù ngoài nhìnsöõng caùi coång nhö ñôïi pheùp laï. Roài laõo oám. OÁm daäy,noùi huyeân thuyeân veà moät thaèng chaùu naøo ñoù. Giôønaøy chaùu toâi ñi hoïc veà. Giôø naøy coù phim hoaït hình.Giôø naøy chaùu toâi aên côm. Noù bieát chan canh chotoâi vì tay toâi run laøm canh ñoå... Ñoâi maét teøm nheïphaáp haùy cuûa laõo löng röng, löôùm röôùm khi nhaécchaùu. Rieát roài chaùu laõo thaønh chaùu caû nhoùm. Laõoræ raû keå, bình söùt baùt meû gaät guø nghe. Chuyeän noùñoøi meï ñeû con boà caâu. Chuyeän hai oâng chaùu leùnnuoâi con meøo...

5 Pheùp laï hieän ra ôû coång khi hai ngöôøi xuaát hieän.Thi caùn boä gaøo to:

- Con chaùu ai vaøo thaêm kìa!

Nghe chöõ chaùu, oâng laõo nhö coù ñieän xeït qua tim.OÂng nhìn ra vaø khoâng tin ôû maét mình.

Thaèng Bin chaïy tröôùc. “Cu Moùt” theo sau.

OÂng laõo nhaém maét laïi. Phaûi chaêng ñaây laø giaácmô ngaøy?

- Môû maét ra oâng! Bin neø!

207

OÂng laõo môû maét oâm chaàm laáy chaùu vöøa cöôøi vöøameáu.

- Lôùn maø khoùc coâ giaùo khoâng cho phieáu Beùngoan ñaáy!

Roài nhìn quanh, Bin nhaän xeùt:

- Tröôøng oâng nhieàu oâng coøn tröôøng chaùu nhieàuchaùu.

Quay qua nhöõng baïn giaø ñang nhìn caûnh aáy vôùiñoâi maét möøng laãn tuûi, oâng laõo giôùi thieäu: “Ñaây laøcu Bin, chaùu tui!”. Cu Bin deã thöông ñeán noãi ai cuõngmuoán sôø ñoâi maù mòn nhö nhung, nhìn vaøo ñoâi maéttrong veo nhö gieáng vaø nghe tieáng bi boâ noùi cöôøikhua ñoäng choán laïnh leõo buoàn thiu. Ñang ñaàu ñoângmaø vui nhö Teát. Caû oâng giaùm ñoác cuõng baûo laâuquaù roài môùi coù caûnh vui theá naøy!

Cuõng ñaõ laâu laém roài, caùnh coång trung taâm môûra, kheùp laïi maø khoâng röôùm maùu...

10-06

208

Con nhoàng Buø Ñoáp

209

Vöøa thaáy boùng laõo Laïng, con nhoàng Buø Ñoápñaõ nhaûy loaïn xaï trong chuoàng, xoå moät traøng

nhö suùng lieân thanh: “Hoaøng thöôïng giaù laâm... taïôn beä haï... chaùt... buøm...”

Laõo Laïng laéc ñaàu roài reõ qua saân tröôùc. ÔÛ ñoù, khicho con hoïa mi coù teân Micheal Jackson aên, laõo vaãncoøn nghe “keû thaát suûng” ôû saân sau ra raû: “Rua-me-xöø(1)... chaø ñoà nhoâm(2)... chaùt...buøm...”

Ñuùng laø moät môù haàm baø laèng! Theá maø cuõng goïilaø noùi! Khoâng hieåu sao laõo gheùt cöïc kyø gioáng chimnhaïi tieáng ngöôøi. Chim laø chim. Ngöôøi laø ngöôøi.Chim khoâng theå noùi. Ngöôøi khoâng theå hoùt. “Dôûchim dôû ngöôøi nhö maøy bò caét ruïp laø phaûi.” - laõolaåm baåm. Vaøo laøm ñaây, chaêm soùc caùc thuù tao nhaõcho oâng chuû, laõo maéc chöùng noùi moät mình. Chôùnoùi ai nghe! OÂng baø chuû ñi suoát, veà laø quaùt. Caäuchuû veà laø ngaùp. Coâ chuû veà laø môû nhaïc chaùt xìnhchaùt buøm. Chæ coøn laõo vaø baø beáp. Baø beáp quanh

1. Bonjour Monsieur (Tieáng Phaùp): Chaøo OÂng

2. Choâm ñoà nhaø

210

quaån trong beáp. Laõo luaån quaån ngoaøi saân. Ñoâi khilaõo coù caûm töôûng mình laø quaûn nguïc caùi Ñeïp. Caâykieång neùn mình trong chaäuï heïp. Caù trong beå kieáng.Chim trong loàng. OÂng chuû boû tieàn khoâng vì khaùtkhao thieân nhieân, yeâu quí caùi Ñeïp maø chæ ñeå ñöôïctieáng phong löu, ñeå khoe vôùi khaùch. Trong soá caùcvaät khoe aáy, con nhoàng Buø Ñoáp töøng laø nieàm töïhaøo soá moät. Noù hoïc lôøi aên tieáng noùi cuûa chuû nhaânñaõ ñaønh coøn ñöôïc thueâ gia sö daïy chaøo hoûi baèngtieáng nöôùc ngoaøi. Theá maø...!

Xong vieäc, laõo Laïng trôû laïi saân sau. Gaø ñaõ chuaånbò. Dao ñaõ maøi. Chæ coøn vieäc cho “keû töû toäi” aên böõacuoái cuøng. Thaät ra oâng chuû caám cho aên nhöng laõokhoâng ñaønh loøng. Laõo leùn cho noù moät böõa khoaùikhaåu. Vöøa ngoài baêm ôùt ñeå troän vôùi côm vaø caøocaøo, laõo vöøa töôûng töôïng caûnh con nhoàng Buø Ñoáplaên ra cheát töôi. Cha sinh meï ñeû ñeán giôø laõo chöachöùng kieán ñieàu ñoù. Saùng naøy, tröôùc khi ñi, oângchuû daën: “Caét tieát moät con gaø maùi tô ngay tröôùcchuoàng noù. Gioáng naøy kî maùu suùc vaät. Thaáy laø laênñuøng cheát ngay. Ñaùng kieáp ñoà haïi chuû!”. Noù haïi chuûtheá naøo laõo khoâng roõ nhöng laõo coù chöùng kieán giaâyphuùt noù ñoåi ñôøi.

Chieàu aáy oâng chuû khoâng veà moät mình. Laõo ñònhmôû cöûa xe nhöng oång khoaùt tay roài ñích thaân môû,

211

gaäp ngöôøi cung kính môøi khaùch ra. Cuõng ñích thaânoång xaùch caëp, doõi theo thieát tha töøng böôùc ñi ñónhñaïc cuûa khaùch. Khi laõo pha traø saâm, oång giaønh böngcho khaùch. Khaùch vöøa môû mieäng thì con nhoàngBuø Ñoáp ôû beân cöûa soå ñaõ lanh leï heù moû:

“Gôùt-mo-ning... Rua-me-xöø... Ñoà cheát tieät! Meït...meït...(3)

Khaùch söõng sôø bôûi traøng tieáng Vieät xoï tieáng Taây,lôøi chaøo xoï lôøi chöûi kia. Saéc hoàng töôi nhuaän treânmaët khaùch töø töø ngaû qua tím. Coøn oâng chuû ngaû quaxanh leø. Bieát saép coù “gioâng”, laõo caém chaët hai chaânxuoáng ñaát...

Sau khoaûnh khaéc im laëng aáy laø moät chuoãi aâmthanh choùi tai. Tieáng con nhoàng Buø Ñoáp lanh laûnhñoøi thöôûng ôùt. Tieáng goùt giaøy neän coàm coäp. Tieángoâng chuû rít leân: “Toáng coå noù ra saân sau!” roài chaïytheo khaùch. Coøn laõo ngô ngaùc xaùch caùi chuoàngchaïm troå giaù baïc trieäu ra saân sau.

Con nhoàng Buø Ñoáp “xuoáng ñôøi” töø ñoù!

Laõo Laïng chaàm chaäm troän ñeàu cheùn thöùc aênroài böng ñeán cho con nhoàng Buø Ñoáp. Nghe muøiôùt töôi, con nhoàng cuoáng quít nhaûy loaïn xaï ñeán

3. Merde! (Tieáng chöûi theà cuûa Phaùp)

212

noãi ñaàu va vaøo chuoàng. Ñaõ hai hoâm roài noù bò boûñoùi. Noù aên haû heâ, voäi vaøng nhö sôï bò giaät laïi. Töøngaøy mai laõo heát röûa chuoàng, thay giaáy, baêm ôùtcay xeù maét, heát nghe noù nhaïi oâng chuû maéng laõo“chaäm nhö ruøa”. Theá maø khoâng hieåu sao saùng giôølaõo cöù baàn thaàn.

Tröa roài, phaûi laøm phaän söï thoâi! - Laõo töï nhuûnhöng tay vaãn chuoài vaøo cho con chim baát haïnhquaû chuoái chín. Con vaät voâ tö moå laáy moå ñeå höôngvò ngoït ngaøo cuûa cuoäc soáng. Khoanh da vaøng röïcôû coå tröôùc nhö moùn ñoà trang söùc cho boä loâng ñennhaùnh giôø troâng nhö daûi luïa thít chaët hoïng. Chieácmoû maøu ôùt chín nom töïa maøu maùu töôi. “Kieáp saucoøn laøm chim thì chæ hoùt thoâi nghe con!” - Laõo laàmbaàm daën. Nhöng ñaùp lôøi laõo laø moät traøng cöôøi khuøngkhuïc, y chang oâng chuû!

Khi laõo xaùch caùi loàng gaø ñeán, con nhoàng Buø Ñoápñang ræa loâng caùnh. Laõo thoø tay baét gaø roài ngoài nhoånhuùm loâng coå, nôi seõ caét tieát. Con gaø tuïc ta tuïctaùc lieân hoài trong tay laõo. Nhuùm loâng coå vöøa vaëttruïi thì moät quaû tröùng be beù, hoàng hoàng cuõng rôixuoáng neàn xi maêng xaùm laïnh vôõ toang.Trongchuoàng con cheát tieät vaãn maûi mieát “laøm ñeïp”, tæmæ taên maên nhö moät muï ñaøn baø trang ñieåm. Ñoätnhieân laõo Laïng noåi caùu. Saép moät nhaùt xong hai

213

maïng maø chuùng cöù tænh bô. Ñöùa thì raën ñeû, ñöùathì “moâng maù” nhö ñi döï daï hoäi khoâng baèng. Ñuùnglaø ñoà... ñoà chim! Laõo buoâng caâu ruûa, nhoå moät baõinöôùc boït xuoáng ñaát roài xaùch con gaø ñöùng daäy. Ñeûxong, döôøng nhö thoaûi maùi, noù naèm im re trongtay laõo coøn con kia cöù tieáp tuïc ræa loâng. Töùc khí,laõo heù cöûa chuoàng dí con gaø vaøo con nhoàng. Connhoàng hoaûng hoát nhaûy qua nhaûy laïi roài vuït ra nhömoät laøn chôùp ñen. Laõo ñöa tay chuïp. Con maùi môñöôïc buoâng tay laäp töùc chaïy te taùi, bay qua raøo,quaúng cho laõo moät traøng tuïc ta tuïc taùc.

Laõo Laïng ñöùng nhö trôøi troàng, trong tay coøn condao caét tieát saéc leûm.

Treân cao, tieáng con nhoàng Buø Ñoáp voïng xuoáng:“Taï ôn beä haï... chaùt buøm...” Sau ñoù laø moät chuoãiaâm thanh ríu ran nhö tieáng hoùt.

Phaûi chaêng khi chaïm trôøi xanh, noù söïc nhôù mìnhlaø chim!

1997

214

Baø muï cuûa buùp beâ(Truyeän ñöôïc taëng thöôûng cuûa taïp chí

Vaên ngheä Quaân ñoäi cho truyeän ngaén hay choïntreân caùc taïp chí baïn naêm 1995)

215

Tieáng khoùa coång laùch caùch. Tieáng caøu nhaøu cuûacon daâu oâng. Tieáng xe noå. Ñoù laø nhöõng aâm

thanh cuoái cuøng maø oâng laõo ñôïi. OÂng bieát chuùngñaõ ñi laøm, hai con beù ñaõ ñi hoïc. Baây giôø oâng vaøcon Lôõ seõ töï do trong ngoâi nhaø vaéng laëng.

OÂng chui ra khoûi caùi hoäp cuûa oâng, moät caùi buoàngnham nhôû, hai maët töïa vaøo hoâng töôøng vaø beáp,moät maët che taám vaùn eùp, moät maët troáng hoaùc laømcöûa ra vaøo. OÂng ñaõ quen ñoåi choã töø hai möôi naêmnay, khi con oâng trôû thaønh chuû nhaân trong ngoâinhaø cuûa cha mình. Töø laàu ñeán treät, töø phoøng tröôùcñeán phoøng sau, töø phoøng roäng ñeán phoøng heïp vaøbaây giôø thì keà beân beáp. Laàn naøy thì chính oâng ñeànghò: “Baây ñeå tao xuoáng nhaø sau nguû. Tao hay ñitieåu ñeâm maø cöûa thì baây khoùa” - “Khoâng khoùa ñeåoâng ñi ra, keû troäm ñi vaøo aø?” - Con oâng caøu nhaøu.Coøn vôï noù thuûng thænh: “Muøa heø naèm ñoù khaùc chihöùng gioù bieån”. Naèm ñoù laø naèm ôû nhaø ngang noáilieàn nhaø treân vôùi beáp. ÔÛ ñoù coù maùi nhöng töôøngkhoâng che chaén kín ñaùo. Thoàng loäng. Con oâng chetaïm cho oâng caùi buoàng naøy vaø baûo: “Thö thaû conxaây thaønh phoøng”.

216

Toái ñeán khi caùnh cöûa thoâng ñaõ kheùp, caét oâng vôùitheá giôùi “treân nhaø”, oâng thaáy deã chòu khi ñöôïc moätmình vôùi yeân tónh vaø boùng toái. OÂng coù theå ngaémmaûng trôøi sao nhaáp nhaùy. Vaàng traêng vieân maõntroøn ñaày. Caû luùc traêng moûi cuoái trôøi. Luùc boùng caâyvaät vaõ vaøo nhau trong ñeâm möa gioù. Cuõng coøndeã chòu hôn roùn reùn ñaùi vaøo boâ töøng tí töøng tí ñeåtieáng nöôùc tieåu khoâng laøm daâu con thöùc giaác, coønhôn níu tieáng ñaèng haéng cöù chöïc voït ra khoûi hoïng.ÔÛ ñaây oâng coù theå töï do ñi laïi, uoáng nöôùc khi khoângnguû ñöôïc. Ngöôøi giaø uoáng nhieàu hôn aên. OÂng coùtheå uoáng traø tröø böõa. Nhaéc traø oâng laïi nhôù cheùn –caùi cheùn söù men lam baùt tuaán maõ oâng thöôøng duøngnay caát trong tuû buùp-pheâ treân nhaø. OÂng coù thoùiquen vöøa uoáng traø vöøa ngaém caùi veû döõ daèn tuaánvó cuaû taùm con ngöïa ôû taùm tö theá khaùc nhau. Neùtveõ soáng ñoäng baèng maøu xanh ñaäm maø vaãn trongnhö ngoïc bích. Men traéng xanh lô quyù phaùi. Traøsoùng saùnh vaøng boác khoùi. Taùm con ngöïa oai phonglaãm lieät. Uoáng traø trong cheùn aáy môùi tuyeät laøm sao!Nhöng chuùng noùi phaûi. Cheùn quaù quí maø tay mìnhthì run. Vôõ uoång laém! Ñeå coøn maø ngaém. OÂng laõolaïi cheùp cheùp caùi mieäng moùm meùm roài ñi tìm conLôõ. Noù cuõng ñang keùo leâ ñoâi chaân cong voøng, nhoûnhö caây saäy ñi tìm oâng. Noù nguû treân kia nhöng khicaû nhaø ñi heát, noù ñöôïc thaû xuoáng cho oâng. Con vaø

217

daâu oâng maéc moät chöùng beänh kyø dò: beänh saïch.Ñi laøm veà laø chuùng doïn deïp lau chuøi boùng nhö launhö li. Ñoà khoâng daùm duøng. Ngoài khoâng daùm döïa.Con caùi khoâng ñöôïc chôi laøm baån ñoà ñaïc boùng loän.Chuùng laøm cöïc nhoïc nhöng khoâng thueâ ngöôøi giuùpvieäc vì sôï theâm ngöôøi theâm baån. Vaû laïi ñôøi naybieát ñaâu maø tin.

Con Lôõ toeùt mieäng cöôøi khi hai oâng chaùu giaùpmaët nhau. OÂng ñeán coõng noù. Ngoù noù leát maø thöông.OÂng ngoài choàm hoãm cho noù baù coå. Con Lôõ naèmeïp treân löng oâng vaø hai oâng chaùu ñi ñeán caùi baønñeå thöùc aên saùng. Con Lôõ vöøa aên vöøa “khoùc” nhömoïi khi. Cuõng nhö moïi khi, noù vöøa aên vöøa ñuùt chocon buùp beâ truïi toùc, gaõy tay cuûa noù. Cha meï noùchaúng chôø ñôïi noù ôû ngoâi nhaø naøy. Hoï ñôïi moät ñöùacon trai. Meï noù ñaõ quay löng khoùc khi baø ñôõ chìara moät ñöùa beù gaùi nhaên nheo, ñau khoå nhö baø cuï.Ñöùa con gaùi thöù ba. Laïi xaáu xí. Laïi thieáu caân, thieáuthaùng. Laïi bò queø sau traän soát teâ lieät khi leân hai.Ñoâi khi ngöôøi meï cuõng aên naên. Giaù chaêm chuùt noùnhö hai ñöùa tröôùc, uoáng, tieâm phoøng ñaày ñuû. Thoâithì lôõ roài. Lôõ sinh. Lôõ queân. Ngöôøi ta goïi noù luoân laøcon Lôõ. Con Lôõ laïi bò moät caùi gì ñoù ôû tuyeán leä nöõa.Nöôùc maét cöù ri ræ ngay caû luùc noù cöôøi. Trong ngoâinhaø saïch boùng, töôm taát naøy, noù vaø oâng thaät laïc

218

ñieäu, xaáu xí, voâ duïng. OÂng ñoïc ñieàu ñoù trongnhöõng caùi nhìn.

AÊn xong, hai oâng chaùu ngoài chôi treân chieác gheámaây döôùi boùng caây. Moät giaø, moät treû coù theå ngoàiñoù suoát buoåi cho ñeán khi tieáng khoùa laùch caùch trôûlaïi. Con Lôõ laéng nghe oâng noùi, khoâng hieåu, khoângkhen cheâ. Noù chæ nghe roài thöôøng baét laáy tieáng cuoáicuûa oâng laøm tieáng ñaàu cuûa noù. Tuoåi taùc coù nghóagì khi moïi söï ñeàu trôû veà. Toùc trôû maøu, con ngöôøilaïi nhö ñöùa treû - yeáu ñuoái, baát löïc, sôï haõi... Thöôøngoâng keå chuyeän cho noù nghe - chuyeän ñôøi xöa, ñôøinay, baøy cho noù ñeám, noù ñoïc. Coøn noù baøy cho oângchôi baùn haøng baèng laù, chôi buùp beâ. Saùng nay maëtcon Lôõ ñaày veû nghieâm troïng. Noù cöù nhìn chaêmchaêm con buùp beâ cuõ kyõ hai ñôøi chò quaúng laïi chonoù vaø baûo oâng:

- Saùng nay con buùp beâ seõ ñeû con!

- Sao chaùu bieát?

- Noù noùi.

- Noù noùi sao?

- Noù noùi noù ñau buïng. Con noù ôû chaät buïng noù.

OÂng laéc ñaàu. Bao giôø con beù cuõng ao öôùc conbuùp beâ ñeû. Meï noù bieát ñeû. Con meøo bieát ñeû thì saocon buùp beâ khoâng ñeû ñöôïc? Noù seõ ñeû moät con buùp

219

beâ toùc vaøng, maù hoàng vaø laønh laën. Ñoâi khi caû moätbaày buùp beâ.

Giaù mình coù theå “ñeû” cho con Lôõ moät con theánhæ! - OÂng laõo laån thaån nghó. Tia maét giaø nua ñaäutreân con Lôõ, ñaäu treân nhöõng chieác laù vaøng naâu naèmueå oaûi treân maët ñaát.

- OÂng thaáy khoâng? - Con Lôõ laéc tay oâng - Buïngcon buùp beâ böï chaùc. Noù ñöïng ñaày con. Nhöng connoù laøm sao ra ñöôïc?

- Thì... thì... cuõng nhö baø cho ra ba chaùu, meï chaùucho ra chaùu. Coù moät baø tieân, ngöôøi ta goïi laø baø muï.

- Theá baø muï cuûa buùp beâ ñaâu?

- Chaùu ñaáy!

- Baø muï phaûi laøm gì?

- Goái leân loøng oâng nguû vaø ñôïi.

- Chaùu khoâng nguû! - Con beù laéc ñaàu quaày quaäy.

OÂng nhôù laïi luùc con meøo mun ñeû. Con beù khoângchòu nguû ngoài ñôïi xem em beù meøo.

- Chaùu khoâng nguû! – Con beù laäp laïi, nhìn oângböôùng bænh. Chính luùc aáy oâng môùi thaáy maét conLôû ñeïp voâ cuøng – trong nhö nöôùc hoà thu, öôn öôùt.“Gioáng heät maét baø aáy.” - OÂng laõo thì thaàm.

- Baø aáy naøo?

220

- Baø chaùu.

Roài oâng laõo nhìn ñaêm ñaêm vaøo khoaûng troángtröôùc maët, döôøng nhö baø hieän ra ôû ñoù, maõi maõituoåi thanh xuaân vôùi nhöõng daûi nöôùc maøu ñen soùngsaùnh, ñoâi maét oùng aùnh naéng, maù mòn caêng nhö luïa.

- Naøy oâng, sao con buùp beâ laâu ñeû theá?

Boùng baø tan bieán. Con Lôõ nhìn oâng chaêm chuù.

- Ô! - Maét oâng cuõng coù nöôùc nhö chaùu. Maët oânglaïi nhaên theâm nöõa. 1, 2, 3,... 10... 15 nhieàu quaù ñeámbaét meät.

- Taïi naêm thaùng ñoù chaùu. Naêm thaùng ñi qua ñeålaïi daáu veát. OÂng ñaõ soáng quaù nhieàu naêm thaùng roài!

- OÂng caát naêm thaùng ôû ñoù aø? Heát choã oâng seõcaát ôû ñaâu?

- Khi ñoù oâng cheát.

- Ñöøng... chaùu seõ chôi vôùi ai? - Mieäng con beùmeáu xeäch - OÂng ñöøng cheát. Chaùu seõ caát giuøm oângneáu oâng heát choã. OÂng ñöøng cheát!

- Chöa cheát ñaâu! Con buùp beâ goïi chaùu kìa!

Con beù queân oâng. Noù quay qua con buùp beâ maáttay:

- Maøy ñau buïng haû? Maøy seõ ñeû con thoâi. Ñeû moätcon buùp beâ toùc vaøng ñeïp nhö coâng chuùa, khoâng truïitoùc, cuït tay nhö maøy. Con maøy seõ ñeïp giuøm maøy.

221

Con maøy seõ ñeïp giuøm maøy. Chao oâi, con Lôõ noùicaâu hay quaù! OÂng nhìn chaùu ngaïc nhieân. OÂng nhìnhai caúng chaân cong voøng, thaân hình eøo uoät, maùitoùc lô thô vaø chôït nhaän ra noù khoâng ngoâ ngheâ nhöhai con chò, raèng oâng quaù hoaøi phí thôøi gian ñeå hieåu:trong baûn chaát moãi con ngöôøi, moãi söï vaät, coù caùingöôøi ta khoâng theå hoïc ñöôïc. OÂi, con Lôõ cuûa oâng!Töø khi baø maát ñi, loøng oâng nguoäi laïnh. Chính conbeù queø quaët, oám yeáu naøy ñaõ haâm noùng noù laïi. Moïisöï ñau xoùt khoâng gì baèng nguoäi laïnh con tim.Thaät ñuùng!

- Ñuùng laø con buùp beâ saép ñeû phaûi khoâng oâng?

- ÖØ.

- Nhöng laâu quaù! - Con beù reân leân nhìn oâng noânnoùng.

Con maøy seõ ñeïp giuøm maøy. Con ngöôøi ñöôïc cöùuvaõn nhôø söï taùi sinh. OÂng khoâng theå daäp taét nieàmtin aáy cuûa con Lôõ. OÂng laõo traàm ngaâm suy nghóroài ñöùng phaét daäy:

- Noù seõ ñeû! - OÂng laõo doõng daïc tuyeân boá. Coù ñieàuchaùu phaûi kieân nhaãn chôø. OÂng ñi môøi baø muï ñaây.Chaùu seõ giuùp oâng baèng caùch ngoài yeân vôùi con buùpbeâ treân gheá.

- Mau leân oâng! Chaùu seõ ngoài yeân maø!

Con beù roái rít giuïc. OÂng laõo taát taû ñi ra coång roài

222

ñoät nhieân khöïng laïi, quay lui. Caû hai oâng chaùu tuyeätvoïng nhìn caùi oå khoùa coång to töôùng. Con Lôõ baétñaàu thuùt thít.

- Ñöøng khoùc! OÂng coù caùch roài.

OÂng ñeán beân caùi gheá cao maø con oâng vaãn duøngñeå tæa hoa giaáy. OÂng keùo noù saùt bôø raøo vaø daën conLôõ laàn cuoái tröôùc khi leo leân:

- Nhôù ngoài yeân. Ñöøng tuït xuoáng teù!

- Nhanh nhanh oâng nghe!

OÂng giaø baét ñaàu treøo leân chieác gheá cao. Chaânoâng run run, loùng nga loùng ngoùng nhöng loøng oângraïo röïc. Thaèng beù nghòch ngôïm trong oâng hoài sinh– caùi thaèng cu Ñen theà khoâng ñaët chaân xuoáng ñaátkhi ôû nhaø moät mình. Noù chæ nhaûy töø baøn qua gheá,töø gheá qua giöôøng...

OÂng ngoài treân bôø töôøng nhìn xuoáng ñöôøng. Baâygiôø oâng phaûi xuoáng ñoù khoâng coù gheá. OÂng xoayngöôøi, baáu tay vaøo gôø töôøng. Cöù nghó mình ñi-ngöôïc-laïi. OÂng vöøa loùng ngoùng tuït xuoáng vöøa laåmbaåm vaø nieàm vui laãn sôï cuûa thaèng cu Ñen treøotöôøng troán ñi chôi laøm tim oâng ñaäp thình thòch.Thôøi gian khoâng thöïc coù. Nhaûy ñi, cu Ñen! Nöûathöôùc chöù maáy! OÂng laõo nhaûy. Thaèng cu Ñen taùotôïn voã tay. Coøn oâng ñau quaù khuîu xuoáng. OÂngngoài beät xuoáng maët ñöôøng nhöng söïc nhôù con Lôõ,

223

oâng ñöùng daäy vòn töôøng böôùc khaäp khieãng. Ñeå ñôõñau, oâng tuït deùp caàm tay. Coù maáy naêm roài oângkhoâng ra ñöôøng. Phoá xaù baây giôø laï quaù hoa caû maét.OÂng laïi laø ñöùa con nít sôï laïc tröôùc doøng ngöôøi vaøxe coä nöôøm nöôïp.

...

“Naèm yeân ñoù. OÂng seõ veà baây giôø vôùi baø muï vaømaøy seõ heát ñau buïng, seõ ñeû cho tao moät con buùpbeâ toùc vaøng laønh laën.” - Con Lôõ thaàm thì vôùi conbuùp beâ. Noù thaáy buoàn ñaùi nhöng noù nhôù lôøi oângdaën khoâng ñöôïc rôøi con buùp beâ, khoâng tuït xuoángñaát. “Maøy cuõng khoù chòu theá chöù gì. Nhö tao buoànñaùi theá thoâi.” - Con beù oâm buïng nhaên nhoù. Con buùpbeâ môû to ñoâi maét bieác coù haøng loâng mi cong vuùtnhìn trôøi. “Chòu khoù ñi roài con maøy seõ laøm ñeïpgiuøm maøy. Con maøy khoâng truïi toùc, gaõy tay nhömaøy. Coøn tao... con tao seõ laøm ñeïp cho tao. Chaântao khoâng gioáng moïi ngöôøi. Tao khoâng laøm ñeïpcho meï neân meï khoâng thöông tao.” - Con beù thôûdaøi. Hoa naéng nhaûy nhoùt treân aùo noù. Con buùp beânhaém maét nguû. Con beù cuõng thiu thiu...

Khi con Lôõ môû maét, ñieàu kyø dieäu ñaõ xaûy ra. OÂngngoài caïnh noù. Con buùp beâ toùc vaøng, maù hoàng laønhlaën naèm caïnh con buùp beâ truïi toùc, maát tay. Coønnoù, naèm treân vuõng nöôùc tieåu.

224

- OÂi, noù ñeû roài! Theá baø muï ñaâu? Chaùu muoán caùmôn baø.

- Baø muï ñi roài. Baø voäi ñi ñôõ ñeû cho con buùp beâkhaùc.

- Sao oâng khoâng thöùc chaùu?

Roài noù nhìn caùi quaàn öôùt suõng, beõn leõn:

- Chaùu khoâng ñònh teø trong quaàn...

OÂng vöøa cöôøi vöøa nhaên maët. Nom oâng laø laï, nöûanhö noù, nöûa nhö oâng.

OÂng laõo ngoài thôû, oâng coøn meät vaø ñau chaân. Khoùloøng töôûng töôïng nhöõng gì oâng laøm saùng nay. Noùcuõng kyø dieäu vaø khoù nhoïc nhö con-buùp-beâ-ñeû-convaäy.

Con Lôõ nhìn söõng con buùp beâ toùc vaøng. Noù ñeïpmeâ hoàn. Noù khoâng nhö con meøo môùi ñeû, loâng beátdính vaø maét nhaém trít. “Maøy thích laém nhæ! Baâygiôø mình coù ba ngöôøi. Ban ngaøy theâm oâng laø boán.Tao seõ giaáu maøy trong chaên. Chò tao maø thaáy hoïlaáy maøy maát.”

Ñeâm ñoù oâng laõo khoâng nguû ñöôïc. OÂng gaùc haicaùi caúng ñau nhöùc, moûi nhöø leân thaønh giöôøng. OÂngñaõ ñi boä ñeán maáy con ñöôøng vôùi caùi chaân ñau.Chính thaèng cu Ñen taùo tôïn, böôùng bænh aáy ñaõ keùooâng ñi ñeán cöûa haøng buùp beâ. OÂng thoø tay vaøo ngöïc.

225

Baø vaãn naèm yeân trong ñoù, goái treân ngöïc oâng. Chækhaùc laø böùc chaân dung hoài treû cuûa baø loàng trongtraùi tim baèng ngoïc baây giôø khoâng ñöôïc ñeo sôïidaây chuyeàn vaøng nöõa – noù ñöôïc thay baèng moätsôïi daây ruùt töø bao xi-maêng. Trong boùng toái, ñoâimaét ñeïp nhö maét con Lôõ nhìn oâng cöôøi coù ñuoâi.OÂng mô maøng thaáy thaèng cu Ñen keùo moät ñoaøntaøu – moät oâng laõo caø nhaéc, moät con beù caø thoït, moätbaø laõo muoân thuôû tuoåi ñoâi möôi!

Treân nhaø, con Lôõ oâm hai con buùp beâ nguû. Noùmô noù ñau buïng, ñeû con. Ñeû moät con Lôõ con laønhlaën, ñoâi chaân troøn trónh xinh ñeïp loä trong chieác aùoñaàm voan traéng. Con Lôõ con ñeïp giuøm mình. Maëcaùo ñaàm giuøm mình. Con beù nguû thieáp vôùi yù töôûngñoù. Coøn con buùp beâ truïi toùc, maát tay thì khoâng nguû.Noù thao thöùc nghó ñeán baø muï cuûa mình.

4-94

226

AÛ ìa aâu?

227

Böõa aáy, boá veà vaø quaúng vaøo loøng noù moät concuùn muõm móm ñen thui.

- Tao choäp noù luùc ñang chôi luùc thuùc tröôùc cöûa.Goïi noù laø Chaû Chìa. Chaø... chöa gì ñaõ nghe thômñieác muõi! Coøn con nöõa, neáu tuùm ñöôïc, tao ñaët RöïaMaän. Cho chuùng maøy chôi vôùi noù, voã beùo noù chotao.

Chaû Chìa khaùt söõa, nhôù meï khoùc aêng aúng caû ñeâm.Nguû khoâng ñöôïc boá caùu:

- Bòt moõm con quæ nhoû laïi keûo oâng ngoài daäy haàmñaäu xanh baây giôø. Choù möïc con aên boå khoûi cheâ.

Con Mô laät ñaät ngoài daäy beá con cuùn xa meï vaøoloøng. Cuùn ruùc ñaàu vaøo ngöïc noù. Chieác moõm ñenöôn öôùt khaéc khoaûi kieám tìm.

- Nhoät quaù! Tao ñaâu phaûi meï maøy. Tao khoângcoù vuù. AØ cuõng coù ñaáy nhöng beù nhö haït ñoã, khoângcoù söõa! - Con beù haát cuùn ra.

- Oaúng... oaúng... oaúng...

- Im ñi! Con Ngoå daäy ñaáy! Boá daäy haàm ñaäu xanhñaáy! Thoâi cho naèm taïm moät böõa, mai xuoáng oånghe chöa!

228

Con cuùn ruùc ñaàu vaøo loøng con Mô. Noù tuùm ñöôïccheùo aùo con beù vaø khaùt khao muùt chuøn chuït. Noùnhôù da dieát baàu vuù caêng söõa vaø boä loâng aám meàmcuûa meï. Noù vöøa buù aùo vöøa ö öû khoùc. Tieáng muùtvaûi cuûa cuùn laøm con Mô chaïnh loøng. Ngaøy meï noùñi maõi khoâng veà, ñeâm aáy con Ngoå cuõng khoùc aèngaëc vì khaùt söõa nhö con cuùn baây giôø. Noù phaûi ñuùtngoùn tay mình vaøo mieäng em ñeå caàm côn khoùc.

Maõi ñeán giôø, noù vaãn khoâng tin meï cheát. Cheát laøphaûi boû voâ quan taøi, ñöa ra nghóa ñòa. Theá nhöngnhöõng ñieàu aáy noù khoâng chöùng kieán. Saùng aáy, nhöthöôøng leä, meï ñaët gaùnh leân vai sau khi cho conNgoå buù no. Meï cho noù tieàn mua xoâi vaø daën ôû nhaøñuùt chaùo ñöôøng cho em. Ñeán chieàu, moät baø buoânchai bao hôùt haûi ñeán baùo tin meï noù bò xe ñuïng cheát,xaùc ñeå nhaø thöông. Boá noù taát taû ra ñi. Töø nhaø xaùcra luoân nghóa ñòa. Ñaùm ma nhaø ngheøo ñôn giaûnchoùng vaùnh laém. Ngöôøi lôùn baûo vaäy nhöng vôùi noù,meï chæ troán hai chò em noù ôû ñaâu ñoù thoâi. Thænhthoaûng boá noù trôû veà nhaø, maët ñoû gay, khoâng moätñoàng xu dính tuùi. Meï chaäm nöôùc maét noùi doãi: “Uoángñi! AÊn ñi! Laøm maáy aên maáy cho söôùng mieäng ñeåvôï con ñoùi khaùt. Coù ngaøy tui boû hai ñöùa nhoû chooâng nuoâi”. Ñuùng laø meï giaän boá nhöng sao laâu theá,meï khoâng veà? Nhöõng ñeâm ñaàu buoàn thaûm aáy boá

229

gaøo leân beân chai röôïu ñeá. Con Ngoå khaùt söõa khoùcñeán taét tieáng. Coøn noù khoùc laëng leõ ñeán khi maétkhoâng môû ñöôïc nöõa. Ba con ngöôøi khoùc ba caùchtrong caên nhaø naùt loûng choûng chai loï, saét ræ, giaáyvuïn meï chöa kòp thanh toaùn. Noù lau nöôùc maét, baéttay laøm meï con Ngoå luùc chöa ñaày 7 tuoåi. Ñeâm emkhoùc, noù tha con beù nhö eách tha nhaùi, ñi quanhxoùm goïi meï veà. OÂng traêng ôû treân cao, saùng vaèngvaëc theá kia coù theå bieát meï troán ôû ñaâu. Theá nhöngoâng khoâng bieát noùi, chæ leõo ñeõo theo chuùng. Ñi ñaâucuõng theo.

Baây giôø noù laøm “meï” Chaû Chìa nhö ñaõ töøng laøm“meï” con Ngoå caùch ñaây ba naêm.

Ngaøy cuùn luùc thuùc chôi vôùi con Ngoå. Ñeâm ruùcvaøo loøng con Mô buù aùo. Noù buù öôùt nheø vaït aùo vaøthænh thoaûng vaãn ö öû khoùc vì chaúng coù laáy moätgioït söõa ngoït ngaøo.

Ñöôïc vaøi thaùng, Chaû Chìa laïi thaønh vuù em conNgoå. Con beù ra ñöôøng, noù suûa goïi vaø keùo aùo vaøo.Con beù teù khoùc, noù lieám choã ñau voã veà. Con beù ò,noù doïn saïch... Coù laàn con Ngoå rôùt xuoáng caùi ao nhoûtröôùc nhaø, noù suûa inh oûi keâu cöùu roài nhaûy xuoángcaén aùo con nhoû khoâng cho chìm. Con Mô nghetieáng suûa chaïy ra vôùt em leân. Con beù dính ñaày beøotaám, haõi quaù ñeán khoâng theå khoùc.

230

Chaû Chìa ngaøy caøng daøi ra, gaày goø nhöng vaãnlôùn. Toaøn thaân ñen thuûi ñen thui ngoaïi tröø moätchaám traéng laøm duyeân ôû muõi. Caû ba ñöùa böõa ñoùiböõa no vì nhaø coù moät ngöôøi lôùn thì ngöôøi lôùn aáyhoïa hoaèn môùi tænh taùo. Chuùng quaán quít beân nhau,chôi ñuøa, chia seû cöïc khoå. Con Ngoå ñoùi khoâng khoùcnhöng vaéng Chaû Chìa laø moàm meùo xeäch. Nhöõngchieàu haïnh phuùc laø boá trôû veà khoâng coù muøi röôïu.Con Ngoå ñöôïc vaøi taám baùnh. Con Mô ñöôïc cha doáctuùi mua gaïo vaø thöùc aên. Coù leõ boá noù cuõng laø ngöôøicha toát neáu oâng khoâng meâ thòt caày ñeán noãi coù teânTö Caày. Nhaø noù ai cuõng coù caùi teân lieân quan ñeánnieàm say meâ aáy. Meï noù teân Huùng. Cha noù nhaânñoù ñaët teân con laø Mô vaø Ngoå. OÅng xoa tay: “Coù TöCaày phaûi coù huùng queá, laù mô tam theå, rau ngoå balaù”. Noù gheùt nhöõng caùi teân aáy nhöng ñoái vôùi moïingöôøi, noù vaãn laø con Mô, em noù laø con Ngoå vaø baâygiôø giaù goïi Chaû Chìa laø Möïc, noù chaû theøm chaïy ñeán.Maáy ai ñaët teân hai laàn!

Töø ngaøy meï cheát, chaúng coøn ai ngaên noåi tìnhyeâu “caày tô” trong boá phaùt trieån. OÂng thöôøng trôûveà chaân thaáp chaân cao, leø nheø: “Coù Tö Caày, coù Mô,coù Ngoå maø khoâng coù Huùng cuõng boû... Huùng ôi laøHuùng!” Nhöõng luùc ñoù con Mô thaáy thöông cha.Nhöng tình thöông aáy bieán thaønh noãi sôï haõi ngay

231

khi noù baét gaëp aùnh maét boá nhìn Chaû Chìa. AÙnhnhìn öôùc löôïng söùc naëng vaø öù ñaày theøm khaùt.

Moät chieàu boá trôû veà vôùi moät oâng baïn. Caû haiñeàu söïc nöùc muøi röôïu. Ba ñöùa voäi ñi traùnh nhöngcaùi gioïng leø nheø quen thuoäc ñaõ caát leân:

- Con Mô tam theå ñaâu?

- Daï

- Con Ngoå ba laù ñaâu?

- Ngoaøi saân

- Chaû Chìa ñaâu?

Noù chæ tay mô hoà ra ngoaøi nhöng Chaû Chìa nghenhaéc teân ñaõ nhanh nhaåu xuaát hieän. Boá tuùm laáy, naénnaén caùi löôøn mòn maøng, caùi eo thon thaû cuûa conchoù ñang ñoä tô.

- Hôi gaày nhöng chaéc. Meàm laém ñaây. Ngon phaûibieát! Thôm say meâ!

OÂng khaùch hít haø roài sôø tay leân ngöôøi con choù.Chaû Chìa ñôùp huït baøn tay aáy.

- Chaû Chìa! Hoãn! - OÂng chuû quaùt

- Chaø, nghe teân ñaõ ngöûi thaáy muøi thôm. Ñuùnglaø Tö Caày ñaët!

- Ñeå daønh Noel ñaáy! Ngöôøi ta aên thì mình nhaäu.Ba tuaàn nöõa. Maày kieám röôïu ñeá Goø Ñen nghechöa?

232

Noel ñeán gaàn. Moãi tôø lòch ruïng xuoáng, traùi timbeù nhoû cuûa con beù cuõng lung lay. Coøn möôøi ngaøy...taùm ngaøy... naêm ngaøy. Con Mô thöôøng ngoài söõngnhìn em noù vaø Chaû Chìa chôi ñuøa. Noù khoâng töôûngtöôïng noåi cuoäc soáng cuûa hai chò em noù khi khoângcoøn Chaû Chìa. Treân phoá ñaõ xuaát hieän nhöõng caâythoâng laáp laùnh baïc, noù quyeát ñònh thaû baïn. Noù choChaû Chìa aên no roài beá em gôûi haøng xoùm, daét choùñi. Thieáu con Ngoå, Chaû Chìa cöù baàn thaàn ngoaùi laïi,nöûa muoán theo con chò, nöûa muoán veà vôùi con em.Con Mô phaûi beá noù leân. Chaû Chìa ñaõ naëng laém roàinhöng con beù vaãn coá beá vì ñaây laø laàn cuoái cuøng noùñöôïc beá Chaû Chìa. Con choù ngaïc nhieân lieám nhöõnggioït nöôùc maét noùng hoåi rôi treân löng mình. Gioïtnaøy chöa kòp thaám, gioït khaùc ñaõ traøo ra, troøn tròalong lanh nhö haït ngoïc. Moät baø chaën chuùng laïi:

- Baùn khoâng maøy? Tao traû cho naêm xaäp.

- Khoâng.

- Saùu ñaáy!

- Khoâng.

- Choù möïc tô. Thoâi troøn möôøi, baùn maø mua gaïo.

Con beù laéc ñaàu raûo böôùc. Chaû Chìa nhoaøi ngöôøixuoáng khoâng chòu beá. Caùi muõi xinh xinh hít laáy hítñeå caùi muøi phoá thò roõ daàn, nhöõng muøi thôm öùa nöôùc

233

boït phaû ra töø caùc haøng quaùn ven ñöôøng. Ngoâi chôïnhoû chæ ñoâng buoåi saùng ñaõ taøn nhöng con Mô bieátôû haøng buùn coøn caû ñoáng xöông moùng gioø. Thænhthoaûng ñi chôï, noù vaãn gheù vaøo nhaët laøm quaø choChaû Chìa. Con choù möøng quyùnh suïc moõm vaøoñoáng xöông. Theá nhöng ñang nhai xöông rau raùuthaáy con Mô ñöùng daäy, noù ngoaïm voäi moät cuïcxöông roài ñöùng leân saün saøng ra veà.

- Sao maøy khoân theá? Maøy khoâng tham aên boûtao phaûi khoâng? Theá maø tao phaûi boû maøy. Khoângboû maøy seõ cheát... Hu... hu...

Chaû Chìa cuoáng quít thaû xöông xuoáng, doã conMô baèng caùi caùch noù doã con Ngoã. Noù ñöùng treânhai chaân sau, ñaët hai chaân tröôùc leân vai con beù vaøbaét ñaàu lieám doã. Khi khoâng ngaên noåi nhöõng doøngnöôùc maét noùng hoåi traøo ra nhö suoái, con choù keâuleân ö öû buoàn raàu. Noù cuõng khoùc.

- Maøy cöù quanh quaån ôû chôï laø seõ coù aên. Coøn nohôn ô nhaø vôùi tao. Ñaønh xa nhau ñeå cho maøy soáng.Khoâng bieát tao veà tao phaûi laøm sao vôùi con Ngoåñaây?

Cuoái cuøng con beù cuõng löøa ñöôïc con choù, lenleùn rôøi khoûi chôï vaø caém ñaàu chaïy. Doïc ñöôøng, noùmua moät quaû bong boùng bay. Ñoù laø quaø ñeàn chocon Ngoå. Ngang ngoõ, noù nghe tieáng cha noù:

234

- Töôûng maát tieâu roài. Theá maø laïi loø doø veà taémnöôùc soâi. Ñuùng laø ñoà ngu nhö choù!

Con beù thaáy rôøn rôïn. Maët taùi meùt. Chaân nhökhuîu xuoáng.

Noù leâ böôùc vaøo. Beân beå nöôùc laø moät con caày tôtraéng heáu ñang naèm nhe raêng, nhöõng maûng loângñen beát dính laû taû beân caïnh.

...

Hai ñöùa ngoài ôû bôø ao. Maët con Mô ñôø ñaãn, maëtcon Ngoå nhoøe nhoeït nöôùc maét, nöôùc muõi. Noù khoùcræ raû nhö trôøi möa dai, laäp ñi laäp laïi moät caâu hoûingoïng nghòu:

- AÛ Ìa aâu?(1)

- Ñoù! - Con Mô chæ tay veà phía loø than hoàng.

- Hoång phaûi - Con Ngoå laéc ñaàu quaày quaäy - AÛ Ìaaâu?

Boá noù traûi chieáu baøy cuoäc nhaäu. Ba ngöôøi ñaønoâng heå haû môøi nhau. Cha noù noác moät nguïm röôïudaïo ñaàu: “Nam voâ töûu nhö kyø voâ phong. Töûu voâcaày tô, töûu nhö nöôùc laõ...”

- AÛ Ìa aâu? - Con Ngoå laïi keùo aùo chò.

- Ñoù kìa! - Con Mô chæ vaøo maâm thòt choù.

1. Chaû Chìa ñaâu?

235

- Hoång phaûi.

- Chaû Chìa ñaáy!

- Theá maét noù aâu?

- OÂng coù raâu ñang gaép ñaáy!

- Theá ai(2) noù aâu?

- Boá ñang nhai ñaáy!

- Uoâi(3) noù aâu? AÂn(4) noù aâu? Noâng(5) noù aâu?...

Gioïng con Ngoå caøng luùc caøng boàn choàn, vuùt leânnhoïn hoaét roài vôõ oøa thaønh tieáng khoùc..

Con Mô cuõng oøa khoùc. Noãi ñau doàn neùn töø chieàuñeán giôø baät thaønh côn möa nöôùc maét. Chuùng khoùctheâ thaûm nhö ngaøy meï chuùng ñi maõi khoâng veà.Tieáng khoùc laøm cha chuùng döøng ñuõa, hoûi voïng ra:

- Gì ñaáy? Ñöøng laøm tao maát ngon. Cho tieàn muakeïo neø. Choù thì gieát thòt chöù nuoâi laøm gì? Veõchuyeän. Mai tao kieám con Röïa Maän ñeàn.

Con Mô beá em ra xoùm. Noù coøn quaù beù ñeå löôøngheát tình yeâu vaø söï trung thaønh cuûa moät con choù.Vôùi tình yeâu aáy, Chaû Chìa cuûa noù trôû veà ñeå cheát.

2. Tai3. Ñuoâi4. Chaân5. Loâng

236

Noù thaát theåu ñi trong thöù aùnh saùng lôø môø,nhaäpnhoaïng, teâ taùi cuûa nhöõng giaác mô. Meï tröôùc maët,Chaû Chìa leõo ñeõo sau löng theá maø treân vai noù, caùigioïng khaûn ñaëc vì khoùc cuûa con Ngoå vaãn vang leânnhö ñieäp khuùc: “AÛ ìa aâu? AÛ ìa aâu?... AÛ ìa aâu?...”

1997

237

Ñaùm cöôùi Coû

238

Nhö cuù neùm cuûa moät vaän ñoäng vieân! Chuùt nöõanoù ñaõ rôi xuoáng doøng soâng thay vì naèm

cheânh veânh giöõa hai phaàn bôø moät phaàn beán nhötheá naøy. Nhöng ngöôøi neùm noù chæ laø moät coâ beùmöôøi ba tuoåi. Tieáng cöôøi trong vaét cuûa coâ khi röôùntaám thaân maûnh deû vöôn tay neùm vaät coâ gheùt boûcoøn laøm noù ñau hôn caû söï va chaïm. Toaøn thaân noùeâ aåm nhöng khoâng söùt meû bôûi noù laø moät con buùpbeâ baèng nhöïa ñuùc ñôn giaûn. Moïi boä phaän, aùo vaùy,toùc muõ gaén lieàn moät khoái.

- Moät con buùp beâ cuõ kyõ, queâ muøa, xaáu xí theánaøy maø meï khoâng cho con quaúng!

- Noù laø moùn quaø oâng ñem töø trong Nam cho meïngaøy môùi giaûi phoùng ñaáy!

- Nhöng ñeán oâng cuõng baûo quaúng kia maø! OÂngmua cho buùp beâ thôøi trang Barbie...

Khi chieàu xuoáng, nöôùc leân, noù khoâng nhöõng öôùtchaân maø coøn öôùt caû vaùy. Noù seõ bò cuoán ra soângvaø leânh ñeânh nhö gieû luïc bình kia. Ngaøy lòm daàn.Doøng soâng ngaõ tím roài ñen thaãm. Bô vô, buoàn nhôù,sôï haõi khieán noù oøa khoùc. Noù nhôù caùi thuøng toái om,

239

nôi chen chuùc moät luõ ñoà chôi heát thôøi, caõi coï hoaëcthan thaân traùch phaän suoát ngaøy. Nhöng chaúng ainghe tieáng khoùc cuûa moät con buùp beâ ngoaïi tröømoät gaõ chuoät ñeán beân toø moø ngöûi ngöûi roài ngoaïmvaøo vaùy. Haõi quaù noù ngaát ñi. Khi tænh daäy, noù thaáymình ñaõ naèm haún treân bôø khoâng bieát do gaõ chuoätloâi leân hay do nöôùc daâng taáp vaøo.

Ñuùng laø noù naèm treân moät vaït coû. Muøi thôm haênghaéc vaø caûm giaùc maùt laïnh khi tieáp xuùc vôùi lôùp coûmeàm maïi ñaãm öôùt söông ñeâm laøm noù khoan khoaùilaï thöôøng. Giaø ñôøi buùp beâ, noù ôû trong tuû kính roàitrong thuøng giaáy treân gaùc xeùp neân cöù töôûng trôøithaáp ñaát heïp, naøo ngôø! Noù ngaïc nhieân tröôùc haøngvaïn ngoïn ñeøn beù tí chôi vôi trong cao roäng meânhmoâng maø noù ñöôïc chieâm ngöôõng laàn ñaàu. Laø ñaøtreân coû, trong nhöõng voøm caây cuõng cô man ñeønchôùp ñoû bieát bay.

- Chuùng laø Ñom Ñoùm! - Moät coïng coû gôïi chuyeänroài toø moø ngaém noù, laéc ñaàu:

- Khoâng gioáng ai caû!

- ÖØ nhæ, chaúng gioáng ai taát! - Quanh ñoù lao xao.

- Theá coù môøi döï ñaùm cöôùi Hoå Ngöôi khoâng nhæ?

- Ai ñang ôû treân coû ñeàu laø khaùch môøi cuûa coû! -Lau ñaàu baïc ñónh ñaïc traû lôøi.

Ñoù laø moät ñeâm traéng tuyeät vôøi. Döôøng nhö

240

quanh ñoù chaúng ai nguû caû. Traêng sao thöùc. Doøngsoâng chaûy. Nhöõng ngoïn ñeøn nhoû laäp loøe. Noù nghetieáng cöïa mình kheõ khaøng cuûa haøng vaïn maàm beùtí líu ríu chaøo ñôøi. Tieáng laù rung ñoäng khi coù congì ñaäu xuoáng. Tieáng hoa cöôøi, laù ruïng. Tieáng goïitình tha thieát cô ri i... ri ri ri ri... cuûa nhöõng chaøngDeá coâ ñôn trong hang goïi môøi nhöõng naøng Deá langthang khoâng nhaø. Tieáng Chuoàn Chuoàn hong khoâñoâi caùnh chôø bay vaøo theá giôùi môùi laï treân caïn...Roài sao ríu maét, traêng moûi cuoái trôøi cuoán maøn ñeâmnguû. OÂng Maët Trôøi thöùc daäy uoáng nöôùc traø. AÁy laøluùc baùc Boï Ngöïa giaø, aùo xanh maøu laù caây, ñaàu quaymoïi höôùng, chaép tay caàu nguyeän moät ngaøy toátlaønh. Coû coøn loùng laùnh söông, töôi hôn hôùn, ngaûngôùn trong khuùc tuïng kinh ban mai: : : : : “Löûa ñoàngthieâu chaúng cheát. Gioù xuaân veà laïi xanh...”

- OÂi sôùm mai deã chòu thaät! Ñaùm cöôùi mau leân,tôù khoâng thích naéng! - Hoa Bìm Bìm saùng nôû tröataøn, hôùn hôû trong maøu aùo tím lam noân noùng.

- Ñaèng aáy gioáng tôù. Naéng gieát tôù maát! - Moät tröïDeá Truõi ñaàu beït nhö caùi xeûng, neùp vaøo “taûng ñaù”maøu hoàng xinh ñeïp chaúng bieát töø ñaâu tôùi laám lalaám leùt nhìn veà phía maët trôøi.

- Ñau tôù! Ñöøng duïi caùi xeûng coù raêng cöa aáy vaøongöôøi tôù!

241

- Theá ñaèng aáy khoâng phaûi laø taûng ñaù aø? Bieát noùinöõa cô aáy! - Gaõ ruït ñaàu laïi, ñònh luûi xuoáng ñaát nhöngtieâng tieác laïi loù ra neùp beân con buùp beâ. Gaõ ñeà nghò:

- Ñaèng aáy che naéng cho tôù. Ñaùp laïi, tôù seõ giôùithieäu ñaèng trai, ñaèng gaùi. Tôù bieát taát!

Khi oâng Maët Trôøi ñaët cheùn traø xuoáng ñöùng daäy,baõi coû ven soâng böøng leân moät caûnh saéc kyø dieäukhieán con buùp beâ ngôõ ngaøng. Chò Loàng Ñeøn cuøngchò Toùc Tieân chaïy loaêng quaêng giaêng cô man bongboùng xanh caêng phoàng vaø ñeøn loàng ño ñoû. Thaûmcoû röïc leân muoân hoa nghìn tía. Nhöõng nuï cöôøi roiroùi bieáu khoâng. Anh Chaâu Chaáu, moät caøng laøm truï,moät caøng löôùt ñi, buùng tanh taùch thoâng baùo: “Khaùchñeán ñaáy! Khaùch ñeán ñaáy!”

- Ñoù laø caäu OÁc Seân, di chuyeån baèng thaân, nhìnbaèng raâu, chaäm nhö ruøa nhöng thích chaïy thi laém.Kia laø thi só Coùc, nom thö sinh maø “gan coùc tía”,töøng leân naùo ñoäng thieân ñình, ngöôøi ñôøi goïi laø “caäuoâng Trôøi”... - Anh chaøng Deá Truõi tía lia giôùi thieäu.

- Coøn nhöõng ñoùa hoa bieát bay kia? - Con buùpbeâ hoûi.

- Nhaø Böôùm ñaáy! Loäng laãy vaø ña tình. Khaùc vôùitôù, hoï thích naéng laém!

Ñieäu ñaøng nhaát laø hoa ñoàng coû noäi. Ñuû veû yeâukieàu duyeân daùng. Coù maáy coâ aùo quaàn yeám daûi maøu

242

meø phaát phô nhö lieàn chò quan hoï khieán con buùpbeâ ngoûng coå nhìn theo maõi.

- Hoa Nguõ Saéc ñaáy! Dieän heát bieát!

- Theá coøn caùc chò aùo traéng deã thöông nhoû nhaénkia?

- Nhöõng nöôøng Cuùc daïi! Nhu mì, kieàu dieãm. ÔÛtrong ban tieáp taân, ñang môøi khaùch nhaáp söôngtrong caùc laù coû.

Ñoät nhieân con buùp beâ thaáy ñoäng ñaäy döôùi löngmình.

- Ai ñaáy? Hay laø ñoäng ñaát? Toâi coù caûm töôûngnhö coù ai ñaøo bôùi döôùi aáy.

- Duõng-só-caûi-taïo-ñaát ñaây! Traùnh ñöôøng chochuùng toâi leân döï ñaùm cöôùi - Moät gioïng noùi caát leân.

- Caùc baùc Giun Ñaát ñem nhieàu quaø taëng nhæ! -Deá Truõi chaøo nhöõng vò khaùch vöøa ñoäi ñaát chui leân.Vò naøo cuõng leã meã ñaåy theo nhieàu vieân troøn troønnho nhoû nhö thuoác teã. Hoï ñuøn thaønh moät ñoáng baûoñeå taëng coâ daâu aên cho khoûe ñeïp.

- Ñaèng trai ñeán!

Gaõ Chaâu Chaáu ñaûo qua thoâng baùo. Baùc Lau ñaàubaïc voäi söûa sang xoáng aùo daãn ñaèng gaùi ra ñoùn.Troâng baùc ñeïp laõo ñaùo ñeå. Môù toùc traéng daùt naéngoùng meàm vöøa khinh phieâu vöøa laõng maïn. Chaû

243

traùch caùc coâ ôû thò thaønh baây giôø cuõng ñaâm ra meâbaùc, heát caém töôi laïi ñeán caém khoâ. Theo sau baùcthoâi thì ñuû loaïi coû - Coû Cuù, coû Maät, coû AÁu, coû Tranh,coû OÁng, coû Gaø... vaø muoân hoàng nghìn tía saéc hoa.Ñaïi dieän ñaèng trai laø baùc Chaâu Chaáu Voi luïng thuïngaùo xanh. Ñöùng beân caïnh baùc laø laõo Deá giaø luï khuïchoác choác laïi trònh troïng ñöa hai chaân leân vuoát raâu.Anh Deá Truõi sôï aùnh saùng nhöng mieäng moàm laïinhö teùp nhaûy, lieán thoaéng chæ troû giôùi thieäu. Naøocaùi gaõ maøu naâu guï, hai raâu chóa veà phía tröôùc coùtaøi nhaøo loän kia laø anh Boå Cuûi, dieãn vieân xieác. Naøocaùi coâ aùo ñoû coù nhöõng chaám troøn kia laø Boï Ruøachuyeân trò boïn Reäp caây. Naøo caùi anh chaøng maøunaâu boùng môõ, aùo daøi kín ñuoâi, caùi ñaàu gaät gaät kiañích thò laø hieäp só Deá Meøn trong Deá Meøn phieâu löukyù, baïn thaân thieát cuûa Truõi ta! Con buùp beâ cuõngnhaän ra anh ta ngay vì coâ chuû nhoû raát meâ truyeänaáy, ñoïc maõi khieán noù cuõng thuoäc loõm boõm. Anhta uoáng thuoác tröôøng sinh hay sao maø soáng laâuthaät, caùi ñaàu vaãn troïc loâng loác keå töø caùi daïo baùcXieán Toùc caét pheùng ñoâi raâu daïy cho moät baøi hoïcnhôù ñôøi. Roài moät ñaùm “töû y coâ nöông”(1) yeâu kieàuxuaát hieän trong traän möa coâng-pheùt-ti baèng hoa

1. Nhöõng coâ nöông aùo tím.

244

Coû May. Coâ Sim ñeïp hoang daïi nhö sôn nöõ. Coâ BìmBìm hôùn hôû nhö treû con. Coâ Baâng Khuaâng saàumoäng ñeán teâ taùi. Coâ daâu Hoå Ngöôi ñi giöõa loäng laãyhôn caû nhöng xaáu hoå cöù cuùi gaèm maët xuoáng.

- Ai laø chuù reå?

- Kìa! Caäu ta coøm roõm, beù baèng caây kim neân coøncoù teân laø Kæm Kìm Kim.

Chuù reå Chuoàn Kim xuaát hieän vôùi söï hoä toáng cuûañaùm Chuoàn Chuoàn ñuû loaïi löôïn lôø che rôïp caû oângMaët Trôøi ñang veùn maây xem ñaùm cöôùi. Theo ñuùngnghi leã, chuù reå caàm tay coâ daâu loàng vaøo ñoù chieácnhaãn coû. Theá nhöng Chuoàn Kim ta run quaù, ñoâicaùnh beù tí moûng manh cöù phaäp phoàng rung ñoäng.Töùc caûnh sinh tình, thi só Coùc gaät guø: “Tím coâ daâuboái roái Chuoàn Chuoàn”. Hoå Ngöôi theïn quaù nhaémròt maét laïi, haøng mi daøi chaáp chôùi nhö caùnh böôùm.

Quaø taëng ñaày moät vaït coû xanh. Nhöõng saéc maøukhoâng ai hoøa noåi. Nhöõng thoaùng höông khieán ngaøyboái roái. Khaùch khoâng nhaép röôïu maø loøng cöù laânglaâng, thôm thaûo queân taát moïi hieàm khích, ganhgheùt. Anh Chuoàn Chuoàn Voi löôïn lôø cuøng coâ Böôùmvaøng moûng maûnh. Boï Ngöïa leânh kheânh dìu CoïngCoû Non... Gaõ Deá Truõi lieàu mình böôùc ra môøi tieåuthö Caøo Caøo yeåu ñieäu, vöøa nhaûy vöøa nheo maéttraùnh naéng. Ong Böôùm ña tình nhaûy ñieäu loanh

245

quanh bôûi hoa naøo cuõng ñeïp... Hoï dìu nhau trongtieáng ñaøn ngoït cuûa nhaïc coâng Deá vaø gioïng hoùt ríurít trong ngaàn cuûa ca só ñoàng queâ Chim Seû. Coâ daâuñaõ heát hoå ngöôi, môû maét tình töù nhìn chuù reå. Hoïlaø caëp nhaûy ñeïp nhaát. Taø aùo tím moûng cuûa coâ öûngtrong naéng sôùm, quaán quyùt vaït aùo ñuoâi toâm cuûachuù reå. Hoï löôùt trong haïnh phuùc.

Chaúng ai môøi con buùp beâ nhaûy vì noù quaù khaùcvôùi cö daân coû. Theá nhöng töøng caëp löôïn quanh noùraûi leân laøn da hoàng haøo xa laï kia hoa coû may beùboûng. Veû ñeïp vaø haïnh phuùc ngôøi ngôøi cuûa hoï laømcon buùp beâ bò ruoàng boû cuõng haïnh phuùc laây. Noùthaàm caùm ôn coâ chuû ñaõ quaúng mình ra ñaây thayvì baùn cho baø ñoàng naùt. Nhôø cuù neùm cuûa coâ maønoù ñöôïc soáng nhöõng khoaûnh khaéc nhôù ñôøi, bieátñöôïc bí maät kyø dieäu aáp uû trong hoa laù ñaát ñai,höôûng ñöôïc nieàm trôøi roäng raõi. Neáu coù laø mô thìcuõng laø moät giaác mô tuyeät vôøi. Töø ñaây con buùpbeâ xaáu xí cuõ kyõ töøng soáng trong tuø tuùng, chaät heïpcoù theå “lang thang” trong theá giôùi roäng lôùn sinhñoäng muoân maøu ñeå thaáy cuoäc ñôøi vaãn coøn ñeïplaøm sao!

1999

Muïc luïc

Vua luõ ñoà chôi 5Moät ngaøy ôû bieät thöï Baùt Nhaùo 16Bí Ñoû vaø... 27Quaùn Buùp Beâ 37Suùng vaø Meøo 50Coâ giaùo Mim 57Keû thuø 61Con gaø boät 68Thöông laáy Maét To! 75Thaèng toø he Xuaân La 84Tí Buïi 92Môû cho oâng ra 98Dòch tieáng Chim 101Baïn môùi 104Coø gaø 114

Chieác veù vaøo coångThieân-Ñöôøng-Xanh 127

Meï con Nhoï Noài 141Ngaøy naéng ñaàu tieân 149Laïi chuyeän boùng ñoû 159Hoaùn ñoåi 169Tieáng möa rôi 179Troán tìm 186Giaác mô ngaøy 201Con nhoàng Buø Ñoáp 208Baø muï cuûa buùp beâ 214AÛ ìa aâu? 226Ñaùm cöôùi Coû 236

QUÏË HÛÚNG

Chõu traách nhiïåm xuêët baãn:Ts. Quaách Thu NguyïåtBiïn têåp: Gia Tuá CêìuBòa: Biïn TuâySûãa baãn in: Gia Tuá CêìuKyä thuêåt vi tñnh: Mai Khanh

NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ

161B Lyù Chính Thaéng - Quaän 3 - Thaønh phoá Hoà Chí Minh

ÑT: 39316289 - 39316211 - 38465595 - 38465596 - 39350973

Fax: 84.8.38437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn

Website: http://www.nxbtre.com.vn

CHI NHAÙNH NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ TAÏI HAØ NOÄI

20 ngoõ 91, Nguyeãn Chí Thanh, Quaän Ñoáng Ña - Haø Noäi

ÑT & Fax: (04) 37734544

E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn