KKIEÅM TRA BAØI CUÕIEÅM TRA BAØI CUÕ

Caâu 1:Caâu 1:Phaùt bieåu vaø giaûi thích Phaùt bieåu vaø giaûi thích ñònh luaät baûo toaøn ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïngkhoái löôïng??

Ñaùp aùnÑaùp aùn: Trong moät phaûn : Trong moät phaûn öùng hoùa hoïc,toång khoái öùng hoùa hoïc,toång khoái löôïng cuûa caùc chaát saûn löôïng cuûa caùc chaát saûn phaåm baèng toång khoái löôïng phaåm baèng toång khoái löôïng cuûa caùc chaát tham gia phaûn cuûa caùc chaát tham gia phaûn öùng.öùng.Giaûi thíchGiaûi thích: Trong phaûn öùng : Trong phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra söï thay ñoåi hoùa hoïc dieãn ra söï thay ñoåi lieân keát giöõa caùc nguyeân lieân keát giöõa caùc nguyeân töû.Söï thay ñoåi naøy chæ lieân töû.Söï thay ñoåi naøy chæ lieân quan ñeán caùc electron.Coøn quan ñeán caùc electron.Coøn soá nguyeân töû moãi nguyeân soá nguyeân töû moãi nguyeân toá vaãn giöõ nguyeân vaø khoái toá vaãn giöõ nguyeân vaø khoái löôïng cuûa caùc nguyeân töû löôïng cuûa caùc nguyeân töû khoâng ñoåi,vì vaäy toång khoái khoâng ñoåi,vì vaäy toång khoái löôïng caùc chaát ñöôïc baûo löôïng caùc chaát ñöôïc baûo toaøntoaøn

Caâu 2Caâu 2Vieát phöông trình cHöõ cuûaVieát phöông trình cHöõ cuûa

Ñaùp aùnÑaùp aùn::

khí hiñro + khí oxi khí hiñro + khí oxi nöôùcnöôùc Soá nguyeân töû cuûa moãi Soá nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá tröôùc vaø sau nguyeân toá tröôùc vaø sau phaûn öùng ñeàu baèng nhauphaûn öùng ñeàu baèng nhau

Ñaët vaán ñeà:Ñaët vaán ñeà:Theo Ñònh luaät baûo toaøn khoái Theo Ñònh luaät baûo toaøn khoái

löôïng : soá nguyeân töû moãi löôïng : soá nguyeân töû moãi nguyeân toá cuûa caùc chaát nguyeân toá cuûa caùc chaát

tröôùc vaø sau phaûn öùng ñöôïc tröôùc vaø sau phaûn öùng ñöôïc giöõ nguyeân,töùc laø baèng giöõ nguyeân,töùc laø baèng

nhau.Döïa vaøo Ñònh luaät baûo nhau.Döïa vaøo Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng vaø coâng thöùc toaøn khoái löôïng vaø coâng thöùc hoùa hoïc ta seõ laäp ñöôïc Phöông hoùa hoïc ta seõ laäp ñöôïc Phöông

trình hoùa hoïc ñeå bieåu dieãn trình hoùa hoïc ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïcphaûn öùng hoùa hoïc

ThöùThöù Ngaøy Thaùng Ngaøy Thaùng Naêm 2005Naêm 2005HOÙA HOÏCHOÙA HOÏC

Baøi 16Baøi 16

Quan saùt hình phaûn öùng khí hiñro taùc duïng vôùi khí oxi taïo ra nöôùc.

Vieát Coâng thöùc hoùa Vieát Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa khí hidro,khí hoïc cuûa khí hidro,khí

oxi, nöôùc?oxi, nöôùc?

Khí Hiñro: Khí Hiñro: HH22 Khí oxi: Khí oxi: O O22

Nöôùc: Nöôùc: HH22OO

Haõy thay coâng thöùc hoùa Haõy thay coâng thöùc hoùa hoïc vaøo phöông trình chöõ hoïc vaøo phöông trình chöõ cuûa phaûn öùng cuûa phaûn öùng khí hiñro khí hiñro taùc duïng vôùi khí oxi taïo taùc duïng vôùi khí oxi taïo ra nöôùc ra nöôùc ñeå ñöôïc ñeå ñöôïc sô ñoà sô ñoà phaûn öùngphaûn öùng??

HH22 + O + O22 -- -- H H22OO

Quan saùt tranh veõ Quan saùt tranh veõ trang 55 SGK, haõy giaûi trang 55 SGK, haõy giaûi thích vì sao beân chaát thích vì sao beân chaát tham gia naëng hôn tham gia naëng hôn beân saûn phaåm taïo beân saûn phaåm taïo thaønh?thaønh?

- - Do soá nguyeân Do soá nguyeân töû 0 beân traùi töû 0 beân traùi nhieàu hôn beân nhieàu hôn beân phaûi.phaûi.

Khoâng ñuùng Khoâng ñuùng vôùi ñònh luaät vôùi ñònh luaät

baûo toaøn baûo toaøn khoái löôïng.khoái löôïng.

- Phaûi laøm - Phaûi laøm theá naøo ñeå theá naøo ñeå

soá nguyeân töû soá nguyeân töû O ôû 2 beân O ôû 2 beân

baèng nhaubaèng nhau??

Theâm beân phaûi Theâm beân phaûi 1 phaân töû H1 phaân töû H22O O

nöõanöõa

Nhaän xeùt hình veõ sau khi Nhaän xeùt hình veõ sau khi theâm 1 phaân töû Htheâm 1 phaân töû H22O? O?

Giaûi thích?Giaûi thích?

Beân saûn phaåm naëng Beân saûn phaåm naëng hôn beân chaát tham gia hôn beân chaát tham gia phaûn öùng do coù soá phaûn öùng do coù soá

nguyeân töû H nhieàu hôn.nguyeân töû H nhieàu hôn.

Bieåu dieãn 2 phaân töû HBieåu dieãn 2 phaân töû H22OO

Ghi 2HGhi 2H22OO

HH22 + O + O22 --- --- 22HH22OO

- - Laøm theá naøo ñeå caân Laøm theá naøo ñeå caân baèng 2 veá?baèng 2 veá?

Theâm 2 nguyeân töû H Theâm 2 nguyeân töû H töùc 1 phaân töû Htöùc 1 phaân töû H22

Toång soá phaân töû HToång soá phaân töû H22 sau sau khi caân baèng?khi caân baèng?

2 phaân töû H2 phaân töû H22 ghi laø 2 H ghi laø 2 H22 : :

22HH22 + O + O22 --- --- 22HH22OO

Laäp thaønh Phöông trình Laäp thaønh Phöông trình hoùa hoïc: thay daáu “---hoùa hoïc: thay daáu “---” ”

baèng daáu “baèng daáu “””

22HH22 + O + O22 22HH22OO

PTHH duøng ñeå bieåu PTHH duøng ñeå bieåu dieãn gì?dieãn gì?

Bieåu dieãn ngaén goïn Bieåu dieãn ngaén goïn Phaûn öùng hoùa hoïcPhaûn öùng hoùa hoïc

Ñoïc PTHH treân.Ñoïc PTHH treân.

22HH22 + O + O22 22HH22OO

- - 22 phaân töû hidro phaûn phaân töû hidro phaûn öùng vôùi öùng vôùi 11 phaân töû Oxi phaân töû Oxi taïo thaønh taïo thaønh 22 phaân töû phaân töû

nöôùc.nöôùc.

II. . LAÄP PHÖÔNG TRÌNH HOÙA LAÄP PHÖÔNG TRÌNH HOÙA HOÏC:HOÏC:

1. 1. PTHH bieåu dieãn ngaén PTHH bieåu dieãn ngaén goïn phaûn öùng hoùa hoïc.goïn phaûn öùng hoùa hoïc.Ví duïVí duï: khí hiñro taùc duïng : khí hiñro taùc duïng vôùi khí oxi taïo ra nöôùcvôùi khí oxi taïo ra nöôùcPhöông trình hoùa hoïc:Phöông trình hoùa hoïc:

22 H H22 + O + O22 22 HH22OO

Qua vieäc thaønh laäp PTHH Qua vieäc thaønh laäp PTHH hình thaønh caùc böôùc hình thaønh caùc böôùc

laäp PTHH laäp PTHH Haõy neâu coù bao nhieâu Haõy neâu coù bao nhieâu

böôùc laäp PTHH ?böôùc laäp PTHH ?

Goàm 3 böôùcGoàm 3 böôùc

Noäi dung töøng böôùc ?Noäi dung töøng böôùc ?

+ + Böôùc 1:Böôùc 1:VieátVieát sô ñoà phaûn öùngsô ñoà phaûn öùng

goàm Coâng Thöùc Hoùa goàm Coâng Thöùc Hoùa Hoïc caùc chaát phaûn öùng Hoïc caùc chaát phaûn öùng

vaø saûn phaåm.vaø saûn phaåm.

+ + Böôùc 2Böôùc 2::Caân baèng soá nguyeân Caân baèng soá nguyeân töûtöû moãi nguyeân toá: tìm moãi nguyeân toá: tìm

heä soá thích hôïp ñaët heä soá thích hôïp ñaët tröôùc CTHH.tröôùc CTHH.

+ + Böôùc 3Böôùc 3::Vieát thaønh PTHHVieát thaønh PTHH, thay , thay daáu “---daáu “---” baèng daáu “” baèng daáu “””

2. 2. Caùc böôùc laäp Caùc böôùc laäp PTHHPTHH

+ + Böôùc 1:Böôùc 1:VieátVieát sô ñoà phaûn öùngsô ñoà phaûn öùng goàm goàm

Coâng Thöùc Hoùa Hoïc caùc Coâng Thöùc Hoùa Hoïc caùc chaát phaûn öùng vaø saûn chaát phaûn öùng vaø saûn

phaåm.phaåm.+ + Böôùc 2Böôùc 2::

Caân baèng soá nguyeân töûCaân baèng soá nguyeân töû moãi nguyeân toá: tìm heä soá moãi nguyeân toá: tìm heä soá thích hôïp ñaët tröôùc CTHH.thích hôïp ñaët tröôùc CTHH.

+ + Böôùc 3Böôùc 3::Vieát thaønh PTHHVieát thaønh PTHH, thay daáu , thay daáu

“---“---” baèng daáu “” baèng daáu “””

. . AÙp duïngAÙp duïngBaøi 1Baøi 1

Nhoâm taùc duïng vôùi Oxi Nhoâm taùc duïng vôùi Oxi taïo ra chaát nhoâm oxit taïo ra chaát nhoâm oxit AlAl22OO33

.Haõy laäp Phöông trình .Haõy laäp Phöông trình hoùa hoïc cuûa phaûn hoùa hoïc cuûa phaûn öùngöùng??

Böôùc 1Böôùc 1: : Vieát Sô ñoà Vieát Sô ñoà phaûn öùngphaûn öùng

Al + OAl + O22 --- --- Al Al22OO33

- Nhoùm thaûo luaän - Nhoùm thaûo luaän ::vì sao vì sao caân baèng soá nguyeân caân baèng soá nguyeân töû baét ñaàu töø nguyeân töû baét ñaàu töø nguyeân toá Oxitoá Oxi tröôùc tröôùc??

Soá nguyeân Soá nguyeân töûtöû Al vaø O Al vaø O ñeàu khoâng baèng nhau ñeàu khoâng baèng nhau nhöng nguyeân toá oxi coù nhöng nguyeân toá oxi coù soá nguyeân töû nhieàu hôn soá nguyeân töû nhieàu hôn caân baèng nguyeân toá caân baèng nguyeân toá oxi.oxi.

-Böôùc 2Böôùc 2 : Caân baèng phaûn : Caân baèng phaûn öùngöùng::

Al + Al + 33OO22 -- -- Al Al22OO33

Al + Al + 33OO2 2 --- --- 22AlAl22OO33

44Al + Al + 33OO2 2 --- --- 22AlAl22OO33

Böôùc 3: Böôùc 3: Vieát thaønh PTHHVieát thaønh PTHH

44AlAl + + 33OO22 22AlAl22OO33

Ngoaøi vieäc caân baèng Ngoaøi vieäc caân baèng soá nguyeân töûsoá nguyeân töû, ta coù , ta coù theå caân baèng theo theå caân baèng theo nhoùm nguyeân töû.nhoùm nguyeân töû.

Cho sô ñoà phaûn öùng sau:Cho sô ñoà phaûn öùng sau:NaNa22COCO33 + Ca(+ Ca(OHOH))22 Ca CaCOCO33 + ? + ? NaNaOHOH+ Ghi heä soá vaøo daáu (+ Ghi heä soá vaøo daáu (??) PTHH) PTHH

NaNa22COCO33 + Ca( + Ca(OHOH))22 Ca CaCOCO33 + + 22NaNaOHOH

*V*Vaán ñeà quan troïng laø aán ñeà quan troïng laø khi caân baèng phöông khi caân baèng phöông

trình hoùa hoïc, tuyeät ñoái trình hoùa hoïc, tuyeät ñoái khoâng ñöôïc thay ñoåi khoâng ñöôïc thay ñoåi

ccaùc chæ soá nguyeân töûaùc chæ soá nguyeân töû coù trong coâng thöùc hoùa coù trong coâng thöùc hoùa

hoïc hoaëc cuûa nhoùm hoïc hoaëc cuûa nhoùm nguyeân töû.nguyeân töû.

Ví duï: 6 O # 3OVí duï: 6 O # 3O22

3. 3. AÙp duïngAÙp duïngBaøi 1Baøi 1Nhoâm taùc duïng vôùi Oxi taïo ra Nhoâm taùc duïng vôùi Oxi taïo ra chaát nhoâm oxit Alchaát nhoâm oxit Al22OO3 3

**Laäp PTHHLaäp PTHH::44Al + Al + 33OO2 2 2 2AlAl22OO33

Baøi 2Baøi 2NaNa22COCO33 + Ca( + Ca(OHOH))22 Ca CaCOCO33+ + 22NaNaOHOH

Löu yù:Löu yù:Khi caân baèng soá nguyeân töû Khi caân baèng soá nguyeân töû hay nhoùm nguyeân töû, hay nhoùm nguyeân töû, khoâng khoâng ñöôïc thay ñoåi caùc chæ soáñöôïc thay ñoåi caùc chæ soá coù coù trong coâng thöùc.trong coâng thöùc.

CUÛNG COÁCUÛNG COÁVieát Vieát thaønh thaønh phöông trình hoùa phöông trình hoùa hoïc caùc sô ñoà phaûn öùng sau hoïc caùc sô ñoà phaûn öùng sau ñaây:ñaây:

a/a/AlAl+ + ClCl2 2 --- --- AlCl AlCl33

b/b/CuCuSOSO4 4 + Na + NaOHOH ---- Cu( Cu(OHOH))2 2 + + NaNa22SOSO44

Ñaùp aùn:Ñaùp aùn:

a/ a/ 22AlAl + + 33ClCl22 22AlClAlCl33

b/b/CuCuSOSO44 + + 22NaNaOHOH Cu( Cu(OHOH))22+Na+Na22SOSO44

DAËN DOØDAËN DOØBaøi taäp 1a, 1b, 2a, Baøi taäp 1a, 1b, 2a,

3a/trang 57, 58 saùch giaùo 3a/trang 57, 58 saùch giaùo khoa vaø tìm hieåu yù khoa vaø tìm hieåu yù

nghóa PTHHnghóa PTHH

Chuùc caùc em hoïc toát