CHẤN THƯƠNG THANH QUẢN
-
Upload
colette-myers -
Category
Documents
-
view
98 -
download
1
description
Transcript of CHẤN THƯƠNG THANH QUẢN
ĐẶT VẤN ĐỀĐẶT VẤN ĐỀ
Tỷ lệ gặp không nhiều: 0,7 – 1%Tỷ lệ gặp không nhiều: 0,7 – 1%
Do vị trí GF nên ít bị phạm thươngDo vị trí GF nên ít bị phạm thương
Là vùng hẹp, đảm bảo đường thở nên rất nguy hiểm khi tổn thươngLà vùng hẹp, đảm bảo đường thở nên rất nguy hiểm khi tổn thương
Cấu trúc như hộp sụn nên dễ bị dập nát, đe doạ tính mạng tức thìCấu trúc như hộp sụn nên dễ bị dập nát, đe doạ tính mạng tức thì
Liên quan : những cấu trúc mạch máu lớn, thực quản cổ, CS cổLiên quan : những cấu trúc mạch máu lớn, thực quản cổ, CS cổ
GIẢI PHẪUGIẢI PHẪU
Khung được tạo bởiKhung được tạo bởiXương móngXương móngSụn giápSụn giápSụn nhẫnSụn nhẫn
Được che chắn bởiĐược che chắn bởiXương hàm dướiXương hàm dướiXương ứcXương ứcCơ ức đòn chũmCơ ức đòn chũmCột sống cổCột sống cổ
Thần kinh – mạch máuThần kinh – mạch máuTK thanh quản trênTK thanh quản trênTK quặt ngượcTK quặt ngượcĐM thanh quảnĐM thanh quản
GIẢI PHẪUGIẢI PHẪU
Thượng thanh mônThượng thanh môn
Khung ngoàiKhung ngoài
Tổ chức liên kếtTổ chức liên kết
Thanh mônThanh môn
Dựa vào khung ngoàiDựa vào khung ngoài
Hẹp nhất ở người lớnHẹp nhất ở người lớn
Dễ bị tắc nghẽnDễ bị tắc nghẽn
Hạ thanh mônHạ thanh môn
Hẹp nhất ở trẻ emHẹp nhất ở trẻ em
(vùng sụn nhẫn)(vùng sụn nhẫn)
CHỨC NĂNGCHỨC NĂNG
Bảo vệ đường thởBảo vệ đường thở
Nơi không khí đi quaNơi không khí đi qua
Bài xuất dịch tiếtBài xuất dịch tiết
Phát âmPhát âm
CƠ CHẾ CHẤN THƯƠNGCƠ CHẾ CHẤN THƯƠNGTrực tiếpTrực tiếp
HởHởHoả khí, dao kiếmHoả khí, dao kiếm
KínKínCơ học: Té, thể thao, giao thông, Cơ học: Té, thể thao, giao thông,
bạo bạo lực( Đánh, bóp, treo)lực( Đánh, bóp, treo)Phẫu thuật: Đặt NKQ, soi phế quảnPhẫu thuật: Đặt NKQ, soi phế quảnBỏngBỏngDị vậtDị vậtXạ trịXạ trị
Gián tiếpGián tiếpChứng mất tiếngChứng mất tiếngPhát âm cường lựcPhát âm cường lực
CHẨN ĐOÁNCHẨN ĐOÁN
Bệnh sử Bệnh sử – Thay đổi giọng nóiThay đổi giọng nói– ĐauĐau– Khó thởKhó thở– Khó nuốtKhó nuốt– SặcSặc– HoHo– Khạc máuKhạc máu– Không nằm ngửa Không nằm ngửa
đượcđược
KhámKhám
– Tổn thương da, sụnTổn thương da, sụn– Thở dồnThở dồn– Tràn khí dưới daTràn khí dưới da– Lệch khí quảnLệch khí quản– Sùi bọt khí ở vết thươngSùi bọt khí ở vết thương– Lộ sụnLộ sụn– Tình trạng xấu: MKQ rồi Tình trạng xấu: MKQ rồi
thăm khám kỹthăm khám kỹ– Bn ổn: Nội soi thanh-khí-Bn ổn: Nội soi thanh-khí-
phế quàn và thực quản. phế quàn và thực quản. Chụp CTscanChụp CTscan
CT ScanCT Scan
– Đánh giá toàn bộ Đánh giá toàn bộ khung thanh quảnkhung thanh quản
– Không xâm lấn, Không xâm lấn, tránh được phẫu tránh được phẫu thuật thăm dò không thuật thăm dò không cần thiếtcần thiết
Tràn khí dưới da
Tụ máu
Gãy sụn giáp
PHÂN LOẠIPHÂN LOẠI
Nhóm INhóm I– Không gãyKhông gãy– Trầy xước bầm dập ítTrầy xước bầm dập ít
NhómIINhómII– Gãy không di lệch Gãy không di lệch – Sưng, tụ máuSưng, tụ máu– Rách niêm mạc ít, không lộ sụnRách niêm mạc ít, không lộ sụn
Nhóm IIINhóm III– Gãy di lệchGãy di lệch– Phù hoặc rách niêm mạc nhiềuPhù hoặc rách niêm mạc nhiều– Lộ sụn và/hoặc bất động dây thanhLộ sụn và/hoặc bất động dây thanh
Nhóm IVNhóm IV– Gãy nátGãy nát– Khung ọp ẹp hoặc tổn thương mép trướcKhung ọp ẹp hoặc tổn thương mép trước– Tách rời toàn bộ thanh quản với khí quảnTách rời toàn bộ thanh quản với khí quản
XỬ TRÍXỬ TRÍ
Điều trị bảo tồn Điều trị bảo tồn
Theo dõi sát trong 24hTheo dõi sát trong 24h
Nằm đầu caoNằm đầu cao
Kiêng nóiKiêng nói
Làm ẩm không khíLàm ẩm không khí
Liệu pháp CorticoidLiệu pháp Corticoid
Kháng sinh ( nếu có đứt rách )Kháng sinh ( nếu có đứt rách )
Chống hoChống ho
Áp dụng cho Bn nhóm IÁp dụng cho Bn nhóm I
Điều trị phẫu thuậtĐiều trị phẫu thuật
Bn nằm trong nhóm II đến IVBn nằm trong nhóm II đến IV
Mục đíchMục đích
Cầm máuCầm máu
Lấy bỏ máu tụLấy bỏ máu tụ
Phục hình khung thanh quảnPhục hình khung thanh quản
Đóng vết rách ( Da, niêm mạc )Đóng vết rách ( Da, niêm mạc )
Lựa chọn phẫu thuậtLựa chọn phẫu thuật– Nọi soi đơn thuầnNọi soi đơn thuần– Nọi soi kết hợp với thám sátNọi soi kết hợp với thám sát– Nội soi, thám sát và nongNội soi, thám sát và nong
Điều trị phẫu thuậtĐiều trị phẫu thuật
Chỉ định của phẫu thuật thám sátChỉ định của phẫu thuật thám sát
– Niêm mạc bị rách lớnNiêm mạc bị rách lớn
– Sụn bị bộc lộ tự nhiênSụn bị bộc lộ tự nhiên
– Gãy di lệch hoặc gãy nhiều mảnhGãy di lệch hoặc gãy nhiều mảnh
– Bất động dây thanhBất động dây thanh
– Gãy sụn nhẫnGãy sụn nhẫn
– Rời khớp nhẫn phễuRời khớp nhẫn phễu
– Rách mép trước hoặc bờ tự do của dây Rách mép trước hoặc bờ tự do của dây thanhthanh
Verschueren et al. Management of Laryngo-Tracheal Injuries. J Oral Maxillofac Surg 2006.
Điều trị phẫu thuậtĐiều trị phẫu thuật
Kết sụn bằng chỉ không tiêu, Kết sụn bằng chỉ không tiêu, chỉ thép hoặc nẹp-vit nhỏchỉ thép hoặc nẹp-vit nhỏ
( Những mẩu sụn nhỏ không ( Những mẩu sụn nhỏ không còn màng sụn nên đươc còn màng sụn nên đươc lấy bỏ để ngăn xơ sẹo )lấy bỏ để ngăn xơ sẹo )
Treo đầu trước của dây Treo đầu trước của dây thanh vào màng sụn ngoài thanh vào màng sụn ngoài của sụn giáp ở vùng mép của sụn giáp ở vùng mép trướctrước
Đóng vết mổ sụn Đóng vết mổ sụn
Điều trị phẫu thuậtĐiều trị phẫu thuật
ĐẶT STENT ĐẶT STENT
Chỉ địnhChỉ định– Đứt đoạn mép trướcĐứt đoạn mép trước– Thương tổn niêm mạc Thương tổn niêm mạc
nhiềunhiều– Gãy rời khung sụnGãy rời khung sụn
Vị trí đặtVị trí đặt– Từ băng thanh thất đến Từ băng thanh thất đến
vòng sụn thứ nhất của khí vòng sụn thứ nhất của khí quảnquản
(Lấy ra trong vòng 10-14 (Lấy ra trong vòng 10-14 ngày)ngày)
KẾT LUẬNKẾT LUẬN
Chấn thương thanh quản gặp không nhiều nhưng rất Chấn thương thanh quản gặp không nhiều nhưng rất nguy hiểmnguy hiểmCần đánh giá, chẩn đoán và xử trí thật khẩn cấp để cứu Cần đánh giá, chẩn đoán và xử trí thật khẩn cấp để cứu sống bệnh nhân, hạn chế biến chứng.sống bệnh nhân, hạn chế biến chứng.Xử trí ban đầu theo những nguyên tắc của Xử trí ban đầu theo những nguyên tắc của ATLS(ABCDE: Airway-Breathing-Circulation-Disability-ATLS(ABCDE: Airway-Breathing-Circulation-Disability-Exposure)Exposure)MKQ ngay khi thấy chức năng hô hấp bị đe doạMKQ ngay khi thấy chức năng hô hấp bị đe doạCần cân nhắc kỹ việc điều trị bảo tồn hay phẫu thuật Cần cân nhắc kỹ việc điều trị bảo tồn hay phẫu thuật trên những Bn hô hấp còn ổn định.trên những Bn hô hấp còn ổn định.