CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA...

48
CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİ VE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan Özbey İlhan, Ankara Barosu CMK Kurulu üyesi, Gelincik Merkezi Rehber Avukatı

Transcript of CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA...

Page 1: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME,

KOVUŞTURMA EVRESİ VE KANUN YOLLARI

Avukat Ülkercan Özbey İlhan, Ankara Barosu CMK Kurulu üyesi,Gelincik Merkezi Rehber Avukatı

Page 2: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Ara Muhakeme Evresi

• C.Savcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin ilgili mahkemeye gönderilmesi ile başlayan süreçtir.

• İddianamenin iadesi sebepleri? (CMK 174-170)

• İddianamenin iadesi? • Bir CMK avukatının görevi?

İDDİANAMENİN İADESİ• Madde 174 – Madde 170’e yapılan atıfla…

Page 3: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Kovuşturma nedir? Ne zaman başlar?

• Kovuşturma en genel tanımıyla, soruşturma evresinin sona ererek iddianamenin kabulü ile başlayan, yargılama ve bunun sonucunda hüküm verilmesini kapsayan süreçtir.

Page 4: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Bir CMK avukatının görevi ne zaman başlar?• Kural olarak soruşturma evresinde

görevlendirildiyseniz, iddianamenin kabulü ile göreviniz biter.

• Kovuşturma için Baro tarafından ayrıca görevlendirilmeniz gerekir. Bu halde göreviniz başlar.

• Ancak fiilen uygulamada Mahkemeler tebligat gönderiyor. Bu durumda ne yapılacak?

Page 5: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Kovuşturma evresi kaça ayrılır?

• Duruşma hazırlığı,• Duruşma, • Son karar evresi

Page 6: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşma hazırlığı evresi nedir?

• Duruşma hazırlığı evresinde Mahkeme tarafından şekli işlemler yapılır. Bu aşamada sanığa ve sanık müdafiine, mağdura ve vekiline duruşma günün bildiren bir tebligat gönderilecektir. İstisnai olarak, esasa ilişkin işlemler de yapılabilir.(Öztürk, Bahri: Uygulamalı Yeni Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin, Ankara, 2006, s.661) Örneğin sanık müdafiin yapacağı tutukluluğa itirazlar, tarafların delillerin toplanmasını istemesi gibi.

Page 7: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşma evresi nedir?

• Duruşma evresi, kovuşturma evresinin en önemli aşamalarından olup, bir müdafi veya vekilin de görevlerinin en yoğun olduğu aşamadır.

• CMK’da kullanılan geniş anlamıyla duruşma, mahkeme tarafından son kararın verilmesine kadar yapılan tüm faaliyetleri ifade eder.

Page 8: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmada Gözetilmesi Gereken İlkeler • Aleniyet İlkesi• Kapalılık kararı• Sözlülük İlkesi• Doğrudan Soru Yöneltme

Page 9: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmanın Aleniyeti ilkesi ve istisnası- Kapalılık• Kural olarak duruşmalar, alenidir; yani

herkese açıktır. Ancak bazı durumlarda, Mahkeme tarafından duruşmanın kapalıyapılmasına karar verilebilir.

• Duruşmaların kapalı olmasının istisna değil de kural olduğu yargılama, çocuk yargılamasıdır. Eğer sanık onsekiz yaşınıdoldurmamış ise, kural olarak duruşmalar kapalı yapılır.

Page 10: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmanın Sözlülüğü• Sözlülük, duruşma devresinde esastır.

(Toroslu, Nevzat ve Feyzioğlu Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yay., Ankara, 2009, s.283)

• Yani, bir CMK müdafii, tüm beyanlarınısözlü olarak duruşmada dile getirebilecektir. Ancak elbette yazılı olarak da işlemler yapılabilir.

Page 11: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Doğrudan Soru Yöneltme Hakkı• Özellikle avukatlar yönünden olumlu bir

düzenleme, Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 201. maddesi ile müdafiin veya vekilin tanıklara doğrudan soru yöneltme hakkının getirilmesidir. Böylece AVUKATLAR, HAKİMLERİ ARACI KILMAKSIZIN DOĞRUDAN SANIĞA, MÜŞTEKİYE, TANIĞA, BİLİRKİŞİYE DOĞRUDAN SORU YÖNELTEBİLECEKTİR.

Page 12: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşma evresinde hazır bulunması gereken kişiler kimlerdir?

• Sulh Ceza Mahkemeleri kaldırıldı!!!• Asliye Ceza Mahkemelerinde; 2011 yılına kadar

Cumhuriyet Savcısı duruşmalara katılmak durumunda iken, 2011 yılında yapılan değişiklik ile, Asliye Ceza Mahkemelerinde C.Savcılığı makamı kaldırılmıştı. 2014 Ocak ayından itibaren C.Savcılığı makamı yeniden getirildi. (Detaylı bilgi için Yargının HızlandırılmasıKanun Tasarısı geçici madde 3)

• Ağır Ceza Mahkelemerinde ise, biri başkan ikisi üye olmak üzere üç hakim, bir C.Savcısı, zabıt katibi, müşteki/katılan ve varsa vekili, sanık ve sanık müdafiin hazır bulunması gerekmektedir.

Page 13: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Zorunlu müdafiilik (CMK 150, 188)

• Zorunlu müdafiiliği gerektiren hallerden birinin varlığı halinde, müdafiin duruşmada hazır bulundurulması şarttır. Müdafii olmadan duruşma görülemez.

• Aynı şekilde zorunlu müdafiiliği gerektirmese de, sanığın müdafii talep etmesi halinde, Baro aracılığıyla kendisine bir müdafii atanır.

• Madde 150 - (Değişik madde: 06/12/2006 - 5560 S.K.21.md)• (1) Şüpheli veya sanıktan kendisine bir müdafi seçmesi istenir. Şüpheli veya sanık,

müdafi seçebilecek durumda olmadığını beyan ederse, istemi halinde bir müdafi görevlendirilir.

• (2) Müdafii bulunmayan şüpheli veya sanık; çocuk, kendisini savunamayacak derecede malul veya sağır ve dilsiz ise, istemi aranmaksızın bir müdafi görevlendirilir.

• (3) Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada ikinci fıkra hükmü uygulanır.

• (4) Zorunlu müdafilikle ilgili diğer hususlar, Türkiye Barolar Birliğinin görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Page 14: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmanın ilk celsesinde yapılacaklar1. Duruşma başladığı ilk celsede,

duruşmada hazır bulunması gereken kişiler yerini aldıktan sonra, iddianamenin kabulü kararı Mahkeme başkanı veya hakimi tarafından okunur ve duruşmanın başladığı bildirilerek hazır bulunanlar tespit edilir.

2. Sanığın sorgusu başlamadan önce görevsizlik, yetkisizlik ve hakimin reddine ilişkin istemler yapılarak bu istemler karara bağlanır. (Toroslu ve Feyzioğlu, s. 293,294)

Page 15: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

3. Sanık sorguya hazır ise, sanığın sorgusu yapılır.4. Sanık sorgulandıktan sonra delillerin toplanması

aşamasına geçilir. Devrim kabul edilen düzenleme, madde 178: “Mahkeme başkanı veya hâkim, sanığın veya katılanın gösterdiği tanık veya uzman kişinin çağrılması hakkındaki dilekçeyi reddettiğinde, sanık veya katılan o kişileri mahkemeye getirebilir. Bu kişiler duruşmada dinlenir.”

Mahkemenin takdir hakkı ortadan kaldırılarak tarafların bildirdiği tanık ve bilirkişinin dinlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.

İlker Başbuğ’un talebi??

Page 16: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Beyanlar alınırken uygulanan sıra nedir?• Beyanlar alınırken sırayla önce müşteki

(katılan) tarafa ve vekiline, sonra C.Savcısına ve en son sanık ve müdafiine söz verilmelidir.

• Neden?

• Uygulama nasıl?

Page 17: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmada Tutanak Tutulması ve Avukatın Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

• Duruşmada tutanak tutulması zorunludur.• Bir avukat olarak gerek müvekkilinizin gerek karşı tarafın

gerekse dinlenen tanık veya bilirkişilerin ifadelerinin tutanağa aynen geçtiğinden emin olunuz.

• Avukat olarak isminizin tutanağa yazıldığından emin olunuz.

• CMK AVUKATLARININ ÜCRETİ BAKIMINDAN ÖNEMLİ!!!

Page 18: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Mağdur Hakları – Davaya KatılmaGenel olarak CMK 234’de mağdur haklarıdüzenlenmiştir.

1. Duruşmadan haberdar edilme hakkı2. Kamu davasına katılma: CMK 237’ye göre,

mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler kovuşturma evresinin her aşamasında hüküm verilinceye kadar şikâyetçi olduklarınıbildirerek kamu davasına katılabilirler. Mağdur, delillerin toplanmasını, kovuşturmanın genişletilmesini, hükmün temyiz edilmesini isteyebilir.

• Ancak mağdur kamu davasına katılmasa dahi, 234/1-b’deki haklarını kullanabilir.

• KATILMA KONUSUNDA CMK AVUKATLARININ SORUMLULUĞU?

Page 19: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

3. Tutanak ve belgelerden vekili aracılığı ile örnek isteme

4. Tanıkların davetini isteme: Bu hak, aslında delilleri toplanmasını isteme hakkının bir parçasıdır.

5. Vekili yoksa, cinsel saldırı suçu ile alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasınıgerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine bir avukat görevlendirilmesini isteme (DEĞİŞEN MADDE)

6. Davaya katılmış olma koşuluyla davayısonuçlandıran kararlara karşı kanun yollarına başvurma

Page 20: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Delillerin Sunulması, Toplanmasıve Tartışılması• Sanık sorgusu tamamlandıktan sonra, her

tür delil ortaya konulabilir. Ancak;-Deliller kanuna aykırı olarak elde edilmişse / İstem davayı uzatma maksadıyla yapılmakta ise / Delillerin söz konusu davayla bir ilgisi yoksa ve karara da bir etkisi olmayacaksa delillerin toplanması talebi reddedilebilir.

Hukuka aykırı deliller? 09/03/2012 tarihli YÜCE DİVAN KARARI?

Page 21: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Suç Niteliğinin Değişmesi- EK Savunma hakkı

• Suçun iddianamede belirtilen niteliğinin değişmesi halinde, sanık ve müdafiine ek savunma yapması için süre verilebilir.

• Bir müdafi olarak siz eğer ek savunma için süre isterseniz, mahkeme duruşmaya ara vererek size istediğiniz süreyi verir.

Page 22: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Duruşmanın son celsesi• Karar vermeye elverişli tüm delillerin

toplanmış olması ve mahkemece bir kanaate varılmış olması halinde; karar vermeden önce sanığa son sözü sorulur.

Page 23: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Son Karar Evresi• Hakim, yargılama boyunca ileri sürülen ve ve

tartışılan delilleri değerlendirerek, iddianamede sanığa atfedilen suçun oluşup oluşmadığını değerlendirmek üzere, müzakereye çekilmesi ile başlayan ve sanık hakkında hüküm verilmesi ile son bulan evredir.(Öztürk, s.663)

• Son beyanların alınması, müzakere ve kısa karar aşamalarından oluşur.

• Bu evre, duruşmanın son celsesidir. Uygulamada son celsede karar verilir, ancak verilen bu karar kısa karardır. Gerekçeli karar daha sonra yayınlanır ve taraflara tebliğ edilir.

Page 24: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hüküm• Hüküm çeşitleri:1. Beraat Kararı2. Ceza Verilmesine Yer olmadığına dair

karar3. Durma kararı-davanın düşürülmesi kararı4. Davanın reddi kararı5. Mahkumiyet kararı6. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması

kararı

Page 25: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Ceza verilmesine yer olmadığına hangi hallerde karar verilerbilir?• Sanığın yaşı küçük, akıl hastası veya

sağır dilsiz ise, • Suç, hukuka aykırı ancak bağlayıcı bir

emrin yerine getirilmesi, zorunluluk hali veya cebir tehdit altında işlenmişse

• Meşru müdafaa halleri ?• Hata • Veya etkin pişmanlık, şahsi cezasızlık

halleri, karşılıklı hakaret, işlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı (örneğin hırsızlık suçunda malın değerinin azlığı gibi.)

Page 26: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Beraat Kararı hangi hallerde verilir?• İşlenen eylem, Ceza Kanunu kapsamında

bir suç teşkil etmiyorsa,• İşlenen suç sanık tarafından

işlenmemişse, • Sanığın suç işleme iradesi yoksa,• Hukuka uygunluk nedenlerinden biri varsa, • İşlenen suçun sanık tarafından işlendiği

kanıtlanamamışsa (Öztürk, s.665)

Page 27: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hangi hallerde mahkumiyet karar verilebilir?• Sanığın suçu işlediği sabit ise

Gerek soruşturma gerekse kovuşturma evresinde toplanan delillerle sanığın atılısuçu işlediği sabit hale gelmiş olmalıdır

Mahkumiyet+güvenlik tedbirleri

Page 28: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Durma -davanın düşürülmesi kararı nedir?

• Soruşturma ve kovuşturmanın bir şartın varlığına bağlı olması halinde, bu şart henüz gerçekleşmemişse ; DURMA KARARI: Bu durumda dava açılmıştır, ancak ESASA GİRİLMEDEN, gerçekleşmesi gereken şart henüz gerçekleşmediğinden durma kararı verilir ve şart gerçekleşene kadar kovuşturma durdurulmuşolur. (Örneğin memurların kovuşturulmasında, soruşturma izni alınmaksızın açılan bir davada durma kararı verilebilir.)

• Nihai olarak bu şartın gerçekleşmemiş olması halinde; DÜŞME KARARI: Dava şartının yokluğu hallerinin yanı sıra, ölüm, zamanaşımı ve af hallerinde verilebilir.

• Şikayete bağlı suçlarda düşme kararı karşımıza çıkmaktadır: Şikayetçi şikayetinden vazgeçerse, beraat değil düşme kararı verilir!

Page 29: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Davanın reddi ne zaman mümkündür?• Sanığın aynı eyleminden dolayı daha önce

açılmış bir başka dava varsa

Page 30: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması nedir? (CMK 231)• CMK m. 231’deki tanıma göre, kurulan

hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuçdoğurmamasını ifade eder.

• Sanık hakkında verilen mahkumiyet kararının açıklanmayarak bir nevi askıya alınmasıdır. Bu karar ile sanık hakkında bir mahkumiyet kararıverilmiştir, ancak sanık belirlenen denetim süresi içinde kasti bir suç işlemediği veya ön görülen şartlara uygun davranmadığı sürece karar infaz edilmeyecek, hukuki sonuçdoğurmayacaktır.

• Bu denetim süresi içerisinde kasti bir suçişlenmemesi halinde, düşme kararı verilecek, yani böyle bir mahkumiyet kararı hiçverilmemiş sayılacaktır.

Page 31: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının şartları nelerdir?

CMK m. 231’e göre birlikte gerçekleşmesi gereken şartlar şunlardır:

• Ön şart 1: Sanığın muvafakatı var ise, Ön şart 2: Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl* veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması, (kesinleşmiş)

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması, (Yargıtay kararıönemli)

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi

Page 32: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasında denetim süresi kaç yıldır?

Yetişkin sanıklar bakımından 5 yıl, suça sürüklenen çocuklar bakımından 3 yıldır. (Çocuk Koruma Kanunu m. 23)

Page 33: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz

• Katılan vekiliyseniz itiraz etmelisiniz.• Ancak SANIK MÜDAFİİ iseniz, BU KARARA İTİRAZ EDİLMELİ MİDİR? Genel

bakıldığında muvafakat ettiyseniz, itiraz etmeniz konusunda hukuki yükümlülüğünüz yoktur. MUVAFAKAT YOKSA??? (FAZIL SAY ÖRNEĞİ)Kanaatimce, bu karar ile birlikte denetimli serbestlik tedbirinin de uygulanmasına karar verilmiş ise, bu tedbirin hukuka aykırı olduğu iddiasında iseniz; hükme itiraz edebilirsiniz.

• Yargıtay’a göre, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı yapılan itirazlarda itirazı inceleyecek olan mahkeme, yalnızca CMK 231. maddede belirtilen objektif koşulların sanık bakımından gerçekleşip gerçekleşmediğini inceleyecektir. YANİ MAHKEME ESASA GİRMEYECEKTİR.

• YENİ CEZA GENEL KURULU KARARI? Esasa girilecek mi yoksa suçnitelendirmesi bakımından mı?(CGKEsas No:2012/10-534 Karar No:2012/10-534)

Page 34: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hüküm verildiği zaman bir müdafii/vekil ne yapmalıdır?

KANUN YOLLARINDAN BİRİNE BAŞVURULABİLİR: 1. OLAĞAN KANUN YOLLARI

a. İTİRAZ b. TEMYİZc. İSTİNAF

2. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARIa. Yargıtay C.Başsavcılığı’nın itirazıb. Kanun yararına bozmac. Yargılamanın yenilenmesi

Page 35: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

KANUN YOLUNA BAŞVURMA SÜRESİ

• KURAL OLARAK TEFHİM VEYA TEBLİĞDEN İTİBAREN 7 GÜNLÜK SÜRE

VARDIR.• ANCAK O.ÜSTÜ KANUN YOLLARINDAN

OLAN KANUN YARARINA BOZMA VE YARGILAMANIN YENİLENMESİ,

SÜRESİZDİR.

Page 36: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Yargılamanın Yenilenmesi• Talep üzerine,• Kesinleşmiş hükümlere karşı,• Süresiz,• İlk hükmü verem hakim inceleyemez,• Yargıtay’a gittiyse Yargıtay tarafından

inceleme,• CMK 311 sanık lehine sebepler:• Sahte belge, yalancı tanık, gerçeğe aykırı

bilirkişi raporu, hakimin suç işlemesi, dayanak hükmün ortadan kalkması, yeni olay ve yeni delil, AİHM kararı.

Page 37: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

İTİRAZHangi kararlara karşı itiraz yoluna

gidilebilir?

• Hakim tarafından verilen kesinleşmemiş kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir.

İtiraz edilebilen kararlara dair örnekler:Mahkemenin verdiği görevsizlik kararı; Tutuklama, tutukluluk halinin devamı, adli kontrole ilişkin kararlar;Müdafii/vekilin yasaklanması kararı,Temyiz isteminin kabul edilebilir olmadığına dair karar;Beden muayenesi kararı; Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı

Page 38: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

İtirazı incelemeye yetkili Makamlar Nelerdir?• Sulh Ceza hakimi kararlarına karşı: Asliye

Ceza Mahkemesi’ne (NOT: SULH CEZA MAHKEMELERİ KALDIRILDI!)

• Asliye Ceza hakimi kararlarına karşı: Ağır Ceza Mahkemesi’ne

• Ağır Ceza Mahkemesi kararlarına karşı: Bir üst numaralı Ağır Ceza Mahkemesi’ne, bir tek Ağır Ceza Mahkemesi varsa, en yakın Ağır Ceza Mahkemesi’ne

Page 39: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

TEMYİZ

• Sanık müdafii iseniz; kısa kararda sanık aleyhine mahkumiyet kararı çıkmış ise; sanık veya sanık müdafii kısa kararı tefhimden itibaren 7 gün içerisinde temyiz etmelidir.

• Katılan vekili iseniz; sanık hakkında beraat kararı verilmişse, veya verilen ceza yeterli bulmuyorsanız, temyiz edebilirsiniz. Ancak unutmayalım ki KATILAN sıfatınızın olması şarttır. Bu da mahkemede katılma talebinizin kabulüne bağlıdır.

• Uygulamada kısa karara karşı yapılan temyize “süre tutum dilekçesi” de denilmektedir.

• Gerekçeli kararın yayınlanıp tarafınıza tebliğ edilmesinden itibaren de 7 gün içerisinde gerekçeli temyiz dilekçesi sunulmalıdır.

Page 40: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

(Kısa) Temyiz dilekçesi örneğiAnkara, 13.09.2013

• YARGITAY C. BAŞSAVCILIĞI’NA veya (YARGITAY İLGİLİ CEZA DAİRESİ’NE)• Sunulmak Üzere• ANKARA SULH/ASLİYE/AĞIR CEZA/ÇOCUK/ÇOCUK AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NE,•• Esas no : 2012/...•• Tefhim Tarihi : 12.09.2013•• Konusu :Temyiz ve süresini koruma istemidir.••• Açıklama :•• Sayın Yerel Mahkeme ’nin 12.09.2013 günlü kararını temyiz ediyoruz.•• Gerekçeli temyiz dilekçemizi sunabilmemiz için gerekçeli kararın yayınlanıp tarafımıza tebliğine

kadar temyiz süremizin korunmasını, ardından sunacağımız dilekçemizde belirteceğimiz ve inceleme sırasında tespit edilecek nedenlerle Sayın Yerel Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini saygılarımla arz ederim.

Sanık Müdafii/ Katılan Vekili

Page 41: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Temyiz Harcı Sorunu• Yeni uygulama ile mahkeme kararlarının

temyiz edilmesi halinde, 40 TL temyiz harcı alınmasına karar verilmiş idi. Ancak bu uygulama kalktı.

Page 42: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

C. İSTİNAF• Bölge adliye mahkemeleri kurulup göreve

başladıktan sonra, artık öncelikle başvurulacak kanun yolu temyiz değil, istinaf olacaktır.

• Temyiz yolundan farklı olarak hem maddi denetim hem de hukuki açıdan yerindelik denetimi yapacaktır. Yani temyizden farklıolarak esasa da girilecektir.

Page 43: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Hangi kararlara karşı istinaf yoluna gidilebilir?• İlk derece mahkemelerinin hükümlerine

karşı istinaf yoluna başvurulabilir.• İstisnalar: - Sonuç olarak belirlenen ikibin lira dahil adlî

para cezasına mahkûmiyet hükümlerine,- Üst sınırı beşyüz günü geçmeyen adlî para

cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine,

- Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere karşı

İstinaf yoluna başvurulmaz.

Page 44: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

İstinaf İncelemesi• İstinaf incelemesi, kural olarak istem üzerine yapılır,

ancak 15 yıl ve üzerinde verilen hapis cezalarında inceleme resen yapılacaktır.

• Daha önce de belirtildiği gibi, temyizden farklı olarak burada yalnızca hukuksal denetim değil maddi (esas) denetim de yapılacaktır.

• Olayın esasına girildiyse, burada temyizden en önemli farkı, istinaf incelemesi sonucunda, ispat bakımından değerlendirmenin yerinde olmadığına karar verilirse, DAVANIN YENİDEN GÖRÜLMESİNE KARAR VERİR, DURUŞMA AÇAR VE YARGILAMA YAPILIR.

Page 45: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

İstinaf Mahkemesi Kararı• Bozma kararı istisnai de olsa, bu halde yerel mahkeme bozma

gerekçesine dayanarak yeniden hüküm kurmak durumundadır, yerel Mahkeme direnme kararı veremez. Yerel mahkemenin bu kararına karşı temyiz yoluna gidilebilir.

• Bozma talebini reddeden veya yerel mahkeme yerine geçerek hüküm veren istinaf mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna gidilebilir. (Öztürk, 710) (istisnaları vardır bakınız CMK m.286/2) CMKI 286/2

• a) lk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun adlî para cezalarına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararları,

• b) İlk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezalarını artırmayan bölge adliye mahkemesi kararları,• c) Sulh ceza mahkemesinin görevine giren suçlarla ilgili olarak ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin her

türlü bölge adliye mahkemesi kararları,• d) Adlî para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin suç niteliğini değiştirmeyen

bölge adliye mahkemesi kararları,• e) Sadece eşya veya kazanç müsaderesine veya bunlara yer olmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararlarını

değiştirmeyen bölge adliye mahkemesi kararları,• f) On yıl veya daha az hapis cezasını veya adlî para cezasını gerektiren suçlardan, ilk derece mahkemesince verilen beraat

kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen beraat kararları ile istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararları,

• g) Davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına, güvenlik tedbirine ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına, güvenlik tedbirine veya istinaf başvurusunun reddine dair kararlar,

• h) Yukarıdaki bentlerde yer alan sınırlar içinde kalmak koşuluyla aynı hükümde, cezalardan ve karalardan birden fazlasınıiçeren bölge adliye mahkemesi kararları, Temyiz edilemez.

Page 46: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

Kanun yollarına başvuru sonrası verilen karar

• Kanun yollarına başvuru sonrası verilen kararlar kesindir.

• Kanun yoluna başvuru sonucunda bozma kararı verilmesi halinde, ilk derece mahkemesi tarafından yeniden yargılama yapılacak ve yeni bir hüküm verilecektir. Bu hüküm üzerine yeniden kanun yollarından birine başvurulabilir.

• Sanık lehine kanun yoluna başvurulmasıhalinde, sanığa verilecek yeni ceza, öncekinden daha ağır olamaz. Buna cezanın ağırlaştırılmaması yasağı da denir.

Page 47: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

SORULARINIZ?

Page 48: CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, …web.e-baro.web.tr/uploads/80/cmkkovusturmaevresi.pdf · CEZA MUHAKEMESİNDE ARA MUHAKEME, KOVUŞTURMA EVRESİVE KANUN YOLLARI Avukat Ülkercan

TEŞEKKÜRLER VE BAŞARILAR...

Av. Ülkercan Özbey İlhan, CMK Kurulu üyesi, Gelincik Merkezi

üyesi