C4. Hethong TTQT va chedo TG

1

Nguyen Thi Hong Vinh

Chương 4HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ

VÀ CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ –(THE INTERNATIONALMONETARY SYSTEM)


Mục tiêu

• Tìm hiểu khái niệm Hệ thống Tiền tệquốc tế

• Tìm hiểu các chế độ tỷ giá

• Khảo sát lịch sử phát triển Hệ thống tiềntệ quốc tế


HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾHỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ

BẢN VỊ(CHUẨN DỰ TRỮ

QUỐC TẾ)

BẢN VỊ(CHUẨN DỰ TRỮ

QUỐC TẾ)

CƠ CHẾXÁC ĐỊNH

TỶ GIÁ

CƠ CHẾXÁC ĐỊNH

TỶ GIÁ

CƠ CHẾĐiỀU CHỈNH

BOP

CƠ CHẾĐiỀU CHỈNH

BOP

BẢN VỊ VÀNGBẢN VỊ HỐI ĐOÁI VÀNG

HỆ THỐNG BRETTON WOODSHỆ THỐNG TIỀN TỆ CHÂU ÂU (EMS)

2


Nội dung

1. Khái niệm cơ bản về HTTTQT2. Các chế độ tỷ giá3. Quá trình phát triển của

HTTTQT


1. Hệ Thống Tiền Tệ Quốc Tế

1.1 Khái niệm về HTTQT

1.2 Vai trò của HTTQT

1.3 Hai bộ phận cấu thành HTTQT

1.4 Tiêu chí phân loại HTTQT


1.1 Khái niệm HTTTQT

• HTTTQT là một hệ thống các quytắc, các quy định, các tổ chứcquốc tế điều chỉnh các quan hệtài chính giữa các quốc gia

3



• HTTTQT cho biết:- Tỷ giá giữa các đồng tiền được xác

định như thế nào;- Dự trữ quốc tế gồm những gì;- Sự mất cân đối cán cân thanh toán của

một quốc gia được điều chỉnh như thếnào



• Cơ sở đánh giá hiệu quả vận hành của hệthống– Khả năng hỗ trợ các quốc gia điều chỉnh và tái

lập trạng thái cân bằng BOP của mình– Khả năng tiếp cận nguồn dự trữ Tiền tệ Quốc tế

của các quốc gia (khả năng thanh khoản quốctế)

– Khả năng duy trì giá trị của Tiền tệ Quốc tế (độtin cậy của Hệ thống)


1.2 Vai trò của HTTTQT

• HTTTQT đóng vai trò quan trọng vì:

- Tính chất của HTTTQT ảnh hưởng đến thươngmại và đầu tư quốc tế;

- Tính chất của HTTTQT ảnh hưởng đến sự phânbổ các nguồn tài nguyên trên thế giới;

- HTTQT chỉ rõ vai trò của chính phủ và các địnhchế tài chính quốc tế trong việc xác định tỷ giákhi mà chúng không được phép vận động theocác thế lực thị trường.

4


1.3 Hai bộ phận cấu thành HTTTQT

• Hai bộ phận cấu thành của HTTTQT:- Khu vực công: các thỏa thuận giữa các

Chính phủ và chức năng của các định chếtài chính quốc tế công

- Khu vực tư: ngành công nghiệp ngân hàngvà tài chính


1.4 Tiêu chí phân loại HTTTQT

• Hai tiêu chí phân loại của HTTTQT:- Mức độ linh hoạt của tỷ giá: hệ thống tỷ giá

cố định, hệ thống tỷ giá thả nổi, hệ thống tỷgiá thả nổi có điều tiết…

- Đặc điểm của dự trữ ngoại hối quốc tế:Bản vị hàng hóa (pure commodity standards)Bản vị ngoại tệ (pure fiat standards)Bản vị kết hợp (mixed standards)


2. Phân loại chế độ tỷ giá theo mức độ linhhoạt của tỷ giá

• Chế độ tỷ giá cố định• Chế độ tỷ giá thả nổi/linh hoạt• Chế độ tỷ giá thả nổi có quản lý• Chế độ tỷ giá cố định nhưng có điều

chỉnh• Chế độ tỷ giá cố định, tuy nhiên được

linh hoạt trong phạm vi một biên độ• Chế độ tỷ giá bò trườn• Chế độ hai loại tỷ giá

5


2.1 Chế độ tỷ giá cố định (Fixed ExchangeRate regime/ Arrangement)

• NHTW ấn định mức tỷ giá ngang giá• NHTW chịu trách nhiệm duy trì tỷ giá cố

định• Để duy trì tỷ giá cố định, NHTW can thiệp

trực tiếp bằng cách thay đổi dự trữ ngoạihối

• NHTW cũng có thể can thiệp bằng các biệnpháp khác


2.1 Chế độ tỷ giá cố định• Trường hợp cầu vượt cung: NHTW can thiệp

thế nào?

(St)1

(Df)0

Qf

S(d/f)

S(o)

(St)o

Qo

Sự can thiệpcủa NHTW

(Df)1


• Trường hợp cung vượt cầu:

(Df)1

QoQf

S(d/f)

So

(St)o

(Df)0

Sự can thiệp củaNHTW

2.1 Chế độ tỷ giá cố định

Q1

(St)1

S1

6


• Trong thực tế:- Thị trường dường như không bao giờ cân

bằng ở mức tỷ giá cố định- Thường xảy ra trường hợp tỷ giá được cố

định ở dưới mức cân bằng của thịtrườngnội tệ được định giá cao(overvalued)



• Tỷ giá cố định dưới mức cân bằng và áplực đẩy tỷ giá về phía cân bằng của thịtrường

Df

S(d/f)Sf

S(fixed)

Qs Qd Qf

Cầu vượtcung

Điểm cân bằng của thịtrường (point of market

equilibrium)



• NHTW phải làm gì để duy trì tỷ giá cốđịnh?

- Lựa chọn 1: Can thiệp vào TTNH- Lựa chọn 2: Đưa ra các biện pháp kiểm

soát ngoại tệ- Lựa chọn 3: Giảm phát nền kinh tế

Tác động của sự can thiệp đến nềnkinh tế như thế nào?


7


Nhận xét

• Tổng hợp các biệnpháp:

• Can thiệp trên thịtrường ngoại hối

• Kiểm soát ngoại hối• Giảm phát nền kinh

tế

S(d/f)

Sfixed

Sf

Df

Qf


Nhận xét

• Các biện pháp mà NHTW đưa ra có thểđẩy đường cầu về bên trái và duy trìđược tỷ giá cố định như mong muốn

• Nhưng các điều chỉnh kinh tế vĩ mô nhưvậy nhiều khi gây đau đớn cho nền kinhtế và tỷ giá không còn là công cụ củachính sách kinh tế vĩ mô


2.2 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ THẢ NỔI(Perfectly floating exchange rate regime)

• Tỷ giá thay đổi liên tục để duy trì sự cânbằng của thị trường ngoại hối

• Tỷ giá vận động theo quy luật cung cầu

• NHTW không can thiệp vào tỷ giá

8


2.2 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ THẢ NỔI

(Dt)o

S(d/f)

S0

QfQ0

(Sf)0

S1

Q1

(Dt)1


S(d/f)

T

2.2 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ THẢ NỔI


2.3 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ THẢ NỔI CÓ QUẢN LÝ(Managed floating exchange rate regime)

• Tỷ giá về cơ bản là được thả nổi/ linh hoạt• NHTW có thể can thiệp vào thị trường để

hạn chế mức biến động của tỷ giá, nhưngkhông cam kết là sẽ duy trì một mức tỷ giácố định nào hoặc biên độ dao động xungquanh tỷ giá trung tâm

9


2.4 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ CỐ ĐỊNH NHƯNG CÓ ĐIỀU CHỈNH(Fixed but adjustable exchange rate regime)

• Tỷ giá cố định được chính thức điều chỉnh khiNHTW thấy sự điều chỉnh như vậy là cần thiết

• Hai loại điều chỉnh: phá giá và nâng giá- Phá giá (devaluation): là hành động NHTW

tăng tỷ giá cố định làm giảm giá đồng giá trịđồng nội tệ một cách chính thức

- Nâng giá (Revaluation): là hành động NHTWgiảm tỷ giá cố định làm tăng giá trị đồng nội tệmột cách chính thức


2.4 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ CỐ ĐỊNH NHƯNG CÓ ĐIỀUCHỈNH

• NHTW có nên phá giá mạnhđồng nội tệ?


2.5 CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ CỐ ĐỊNH VÀ ĐỒNG THỜI LINH HOẠTTRONG PHẠM VI MỘT BIÊN ĐỘ (Regime of fixed exchange

rate and flexible within a band)

• Tỷ giá được phép linh hoạt trong phạm vi mộtbiên độ được xác định bởi hai giới hạn: giới hạntrên và giới hạn dưới tỷ giá ngang giá (parvalue);

• Tỷ giá được hiểu là cố định ở chỗ nó khôngđược phép vận động ra khỏi giới hạn của biênđộ

• Ví dụ: Hệ thống tiền tệ Bretton Woods và Hệthống tiền tệ Châu Âu (European MonetarySystem – EMS)

10


2.5 Chế độ tỷ giá cố định và đồng thờilinh hoạt trong một phạm vi biên độ

Upper Limit

Par value

Lower Limit

T

S(d/f)


2.6 Chế độ tỷ giá bò trườn(Crawling Peg)

• Peg: cố định/ bình quân• Tỷ giá được điều chỉnh theo tỷ giá bình

quân của một giai đoạn trước đó hayđược gắn với một chỉ số kinh tế

• Ví dụ:- Tỷ giá được điều chỉnh bằng mức bình

quân tuần trước hay tháng trước- Tỷ giá được điều chỉnh theo mức lạm

phát


2.7 Chế độ hai tỷ giá(Dual exchange rate regime)

• Chế độ này pha trộn hai loại tỷ giá: tỷ giá cố địnhvà tỷ giá linh hoạt

• Tỷ giá cố định áp dụng cho các giao dịch vãng lai• Tỷ giá linh hoạt áp dụng cho các giao dịch vốn• Mục đích: tách biệt các giao dịch thương mại

khỏi các biến động tỷ giá do các hoạt động lưuchuyển vốn ngắn hạn mang tính chất đầu cơ tạonên

11


3. Quá trình phát triển của hệ thốngtiền tệ quốc tế

• 3.1 Hệ thống song bản vị vàng trước 1875

• 3.2 Hệ thống bản vị vàng cổ điển 1875 – 1914

• 3.3 Giai đoạn giữa hai thế chiến

• 3.4 Hệ thống Bretton Woods 1945 – 1971

• 3.5 Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện hành


3.1 Hệ thống song bản vị vàng trước 1875

• Vàng và bạc thực hiện chức năng làm phươngtiện trao đổi và lưu thông trong nền kinh tế

• Các quốc gia định nghĩa đơn vị tiền tệ quốc giavừa theo vàng vừa theo bạc

• Tỷ lệ chuyển đổi giữa hai kim loại được quyđịnh chính thức

• Vàng và bạc đều được sử dụng làm phươngtiện thanh toán quốc tế

• Tỷ giá giữa các đơn vị tiền tệ được xác địnhtheo giá trị của vàng và bạc


3.1 Hệ thống song bản vị vàng trước 1875

• Quy luật Gresham: “tiền xấu đẩy tiền tốtra khỏi lưu thông” giải thích sự sụp đổcủa hệ thống song bản vị

• Từ cuối những năm 1860, do bạc đượckhai thác và sản xuất nhiều, bạc dần bịmất giá và không còn được sử dụng đểđịnh nghĩa cho đơn vị tiền của nhiều quốcgia

• Hệ thống song bản vị bạc vàng lần lượtsụp đổ

12


3.2 Hệ thống bản vị vàng cổ điển 1875– 1914 (Gold standard)

• Những đặc điểm chính của hệ thống bản vị vàng:• NHTW mỗi nước ấn định giá vàng bằng nội tệ• Tỷ giá giữa hai đồng tiền được xác lập trên cơ sở

hàm lượng vàng của hai đồng tiền tỷ giá nganggiá vàng (min parity)

• Tỷ giá trên thị trường có thể dao động lên xuốngxung quanh tỷ giá ngang giá vàng và trong phạm vimột biên độ được giới hạn bởi các điểm vàng (goldpoint)

• Cán cân thanh toán được điều chỉnh dựa trên cơchế lưu thông giá vàng (price – specie flowmechanism)


Hệ thống Bản vị Vàng(1875 – 1914)• Cơ chế Dòng vàng-Giá cả (PSF : price-

specie-flow)

BOP trở về trạng thái cân bằngBOP trở về trạng thái cân bằng

giảm xuất khẩutăng nhậpkhẩu

tăng xuất khẩugiảm nhậpkhẩu

tăng mức giáhàng trong

nước

tăng mức thunhập trong

nước

giảm mức giáhàng trong

nước

giảm mức thunhập trong

nước

cung tiền tăng cung tiền giảmX>M có dòng nhập vàngX<M có dòng xuất vàngQuốc gia có thặng dư BOPQuốc gia có thâm hụt BOP


Đánh giá hệ thống bản vị vàng cổ điển

• Mặt tích cực và hạn chế của hệthống BVV cổ điển là gì?

13


3.3 Giai đoạn giữa hai thế chiến

• Trước 1926:- Tình trạng lạm phát phi mã- Hệ thống tỷ giá thả nổi• 1926 – 1931:- Chế độ hối đoái vàng dựa trên đồng bảng Anh: Đồng bảng chuyển đổi ra vàng Các đồng tiền khác chuyển đổi sang bảng Anh- Năm 1931, các nước yêu cầu chuyển đổi bảng Anh

ra vàng- Anh Quốc phải thả nổi đồng bảng• 1929 – 1939: thập kỷ Đại suy thoái


3.3 Giai đoạn giữa hai thế chiến• Lý do thất bại của chế độ hối đoái vàng dựa

trên đồng bảng:- Kinh tế thế giới đã trải qua những biến động

lớn bởi chiến tranh và đại suy thoái, vì vậy:Mức tỷ giá trước chiến tranh không còn thích

hợp;Giá cả và tiền lương trở nên cứng nhắc;Các quốc gia theo đuổi chính sách vô hiệu

hóa mãi lực của vàng;London không còn là trung tâm tài chính có ưu

thế nhất;


3.4 Hệ thống Bretton Woods(1945 – 1971)

• Sự ra đời• Các quy ước của hệ thống• Vai trò của IMF và hạn mức tín dụng• Các vấn đề của hệ thống• Sự sụp đổ của hệ thống

14


Sự ra đời của hệ thống BWs

• Sự cần thiết phải có một hệ thống tiền tệ quốctế mới để thúc đẩy thương mại và đầu tư quốctế sau chiến tranh

• Hệ thống tiền tệ quốc tế sau Chiến tranh thếgiới II ra đời ở Bretton Woods, New Hampshire

• Hệ thống tiền tệ quốc tế BW gắn với việc thànhlập 2 tổ chức tài chính quốc tế:

- Ngân hàng Thế giới (World Bank – WB)- Quỹ tiền tệ quốc tế (International Monetary

Fund)


Các quy ước của hệ thống Bretton Woods

• Hệ thống tỷ giá cố định nhưng có thể điềuchỉnh với các quy ước như sau:

- Đồng USD là đồng tiền duy nhất đượcđịnh giá theo vàng, cố định ở mứcUSD35/Ounce và Mỹ sẵn sàng mua vào vàbán ra vàng ở mức giá này với số lượngkhông hạn chế;


Các quy ước của hệ thống Bretton Woods

- Các nước xác định và công bố mức ngang giácủa các đồng tiền của họ đối với vàng hoặc USD,và duy trì mức ngang giá đó trên thị trường ngoạihối bằng cách bán ra và mua vào USD;

- Các nước có trách nhiệm duy trì tỷ giá hối đoáivới dao động cho phép là +/-1%;

- Trong trường hợp BOP mất cân đối cơ bản, cácquốc giá có thể tiến hành phá giá hoặc nâng giáđồng tiền; mức thay đổi trên 10% phải có sựchấp thuận của IMF

15


Bretton Woods System

GermanmarkBritish

poundFrenchfranc

U.S. dollar

Gold

Pegged at$35/oz.

ParValue

ParValuePar

Value


Vai trò của IMF

- Đảm bảo hệ thống hoạt động một cách trơntru và hiệu quả, giảm thiểu nhu cầu phá giávà nâng giá đồng tiền của các quốc giathành viên;

- Có nguồn tiền sẵn sàng tài trợ cho thâmhụt tạm thời cán cân thanh toán của cácquốc gia thành viên;


Hạn chế của Hệ thống BWs

• Cơ chế điều chỉnh cán cân thanh toán thiếu sựổn định, chắc chắn và tự động của hệ thống bảnvị vàng và tính linh hoạt của hệ thống tỷ giá thảnổi;

• Các hoạt động đầu cơ bắt nguồn từ khả năngphá giá hoặc nâng giá của các đồng tiền và điềunày dễ dàng gây bất ổn cho hệ thống;

• Cơ chế tạo thanh khoản có vấn đề (Nghịch lýTriffin – Triffin Dilemma)

16


Hạn chế của Hệ thống BWs

• Nghịch lý Triffin – Triffin DilemmaĐể tránh tình trạng thiếu hụt thanh khoản,

Mỹ phải chịu sự thâm hụt của cán cânthanh toán và điều này làm giảm lòng tinvào USD;

Để phòng ngừa rủi ro đối với USD, mứcthâm hụt cán cân thanh toán của Mỹ phảithu hẹp và điều này lại gây nên sự thiếuhụt thanh khoản cho hệ thống


3.5 Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện hành

• Hiệp ước Smithsonian (12/1971)• 1973• Hiệp ước Jamaica (1976)• Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện hành


Hiệp ước Smithsonian (12/1971)

• Giá vàng chính thức 38USD/ounce• Mỹ không tái lập việc chuyển đổi USD ra

vàng• Các nước đánh giá lại các đồng tiền với

USD• Tỷ giá được phép dao động trong biên độ

+/-2.5%không giải quyết thiếu sót của hệ thống BWs

17


Năm 1973

• Nhiều đồng tiền được thả nổi• Các nước châu Âu áp dụng hệ thống

“Snake in the tunnel” và sau đó là Hệthống Tiền tệ Châu Âu – EMS

Upper Limit

Par value

Lower Limit

T

S(d/f)


Hiệp ước Jamaica (1976)

• Các nước tự do lựa chọn chế độ tỷ giá• Giá vàng dao động theo các thế lực thị

trường• IMF khuyến cáo không nên phá giá tiền tệ

để tạo lợi thế cạnh tranh


Tác động của Chính phủ đến tỷ giáChính sách tài khóa vàtiền tệ của Chính Phủ

Lãi suất Tăng trưởngThu nhập

Chu chuyển vốnQuốc tế

TỶ GIÁ Thương mạiQuốc tế

Sự can thiệpcủa Chính Phủ

Cácluật thuế

Thuế quan,hạn ngạch

Mua bán ngoại tệ

Lạm phát

18


Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện hành

• Là một hệ thống “không hệ thống”• Có nhiều chế độ tỷ giá song song tồn tại:- Đô-la hóa (Offical Dolarization)- Chế độ hội đồng tiền tệ (Currency Board)- Tỷ giá được neo cố định với một đồng tiền hoặc

với một rổ tiền tệ- Thả nổi hạn chế- Thả nổi có điều tiết- Thả nổi hoàn toàn


Đô la hóa (Official Dolarization)

• Sử dụng ngoại tệ (thường là USD) làm đồngtiền hợp pháp trong nền kinh tế: Panama,Ecuador, Guatemala, Elsalvador…

• Tại sao lựa chọn “Đô-la hóa”?- Với chế độ này, các chính trị gia khôngkiểm soát chính sách tiền tệ và vì vậy khônglàm rối tung nền kinh tế


Chế độ hội đồng tiền tệ (CurrencyBoard)

• Gắn đồng tiền của mình với một đồng tiềnkhác

• Quốc gia chỉ có thể phát hành thêm tiềnnếu có đủ dự trữ ngoại tệ đảm bảo

• Ví dụ: Argentina (1991 – 1999)

19


Thất bại của hệ thống tiền tệ quốctế hiện hành

• Tỷ giá giữa các đồng tiền không phản ánhcác điều kiện kinh tế cơ bản

• Thất bại trong việc đảm bảo tự chủ vềchính sách cho các quốc gia

• Tỷ giá ở mức sai lệch đã bóp méo vị thếcạnh tranh của các nền kinh tế và gây áplực buộc các chính phủ áp dụng các chínhsách bảo hộ

C4. Hethong TTQT va chedo TG

Economy & Finance

Transcript of C4. Hethong TTQT va chedo TG