BU PDF DOKÜMANI ÖRNEKTİR. BİR ÇOK DERS VE

KONUYU İÇERMEKTEDİR. ORJİNAL DOKÜMANLAR

HER VİDEO İÇİN AYRIDIR.

Cumhuriyet Dönemi Roman - Hikaye Sanatçıları - 3

Kemal BİLBAŞARToplumcu GerçekçilerKendini "Halkın Yazarı" olarak adlandırır.

DiğerleriSanatçı Roman Anlayışı Öykü Roman Tiyatro

Yaşar KEMAL Toplumcu Gerçekçiler Sarı Sıcak

Orhan KEMAL Toplumcu Gerçekçiler

Kemal TAHİR Toplumcu Gerçekçiler Göl İnsanları

Yorgun Savaşçı, Devlet AnaSağırdere, KördumanRahmet Yolları KestiKöyün Kamburu, Yol AyrımıEsir Şehrin İnsanlarıKurt Kanunu, Karılar Koğuşu

Sabahattin ALİ Toplumcu Gerçekçiler

Kağnı, SesSırça KöşkDeğirmenYeni Dünya

Kuyucaklı Yusufİçimizdeki ŞeytanKürk Mantolu Madonna

Röportaj:Çukurova Yana YanaBu Diyar Baştan Başa

Anadolu'dan HikayelerCevizli BahçeIrgatların ÖfkesiÜç Bulutlu Hikayeler

Denizin ÇağrısıCemo, MemoBaşka Olur Ağaların DüğünüKölelik Dönemeci

İnce Memed, Yılanı ÖldürselerDağın Öte Yüzü SerisiBir Ada Hikayesi SerisiAkçasazın Ağaçları SerisiKimsecik SerisiÇakırcalı Efe, Binboğalar EfsanesiAğrı Dağı Efsanesi

İspinozlar

EsirlerŞiir:Dağlar ve RüzgarKurbağaların Seranadı

Ekmek kavgasıÇamaşırcının Kızı72. KoğuşKardeş PayıMahalle Kavgası

Babaevi, Avare Yıllar, CemileBereketli Topraklar ÜzerindeDevlet Kuşu, Gurbet KuşlarıHanımın Çiftliği, Eskici ve OğullarıÜç Kağıtçı, Tersine Dünya

57

Bir periyotta 1. iyonlaşma enerjisi

1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A

şeklinde sıralanır.

Bu sıralamada 2A ile 3A'nın 5A ile 6A'nn yer değiş-tirmesinin nedeni 2A ve 5A'nın küresel simetrik ol-masından dolayı iyonlaşma enerjilerinin beklenen-den yüksek olmasıdır. Bu unutulmamalı! Grupta ise yukarıdan aşağı iyonlaşma enerjisi azalır.

ÖRNEK

15X, 16Y, 20Z

Taneciklerinin 1. iyonlaşma enerjilerini kıyaslayınız.

ÇÖZÜM

15X: 3p 5A Z nin periyodu büyük , grubu küçük

16Y: 3p 6A olduğu için iyonlaşma enerjisi en

20Z: 4p 2A küçük olan Z dir.

Aynı periyottaki değişimi yukarıda verilmiştir.

3p 5A > 3p 6A dan

O halde X > Y > Z şeklinde sıralanır.

2. ve 3. PERİYOT ELEMENTLERİNİN

1. İYONLAŞMA ENERJİLERİNİN DEĞİŞİMİ

1A

2A

3A

4A

5A

6A

7A8A

1A

1.İE

Ardışık Atom No

Daha önce deyindiğimiz gibi 2A ve 5A daki sıçrama-nın nedenleri bu elementlerin küresel simetrik olma-larıdır. 8A dan sonra bir alt periyot 1A grubuna geçil-diği için iyonlaşma enerjisi diğer 1A elementinin altı-na kadar düşer (aynı grupta yukarıdan aşağı 1. iyon-laşma enerjisi düşer)

NOT

Bir elementin ardışık iyonlaşma enerjileri verilmiş ise iyonlaşma enerjileri arasındaki 4-5 katlık sıçrama A grubunda bulunan elementlerin grup numarası tayi-ninde kullanılabilir. eğer n. iyonlaşma enerjisinden sonra bir sıçrama varsa element nA grubundadır.

1.İE 2.İE 3.İE 4.İEXY

16080

340630

1685825

25051350

Z 130 250 1280 2150

X için 1.İE'den 2.İE'ye yaklaşık 2 kat sıçrama var, fakat 2.İE'den 3.İE'ye yaklaşık 5,5 kat sıçrama var. Bu sıçrama 2. iyonlaşma enerjisinden sonra olduğu için X 2A grubundadır. Aynı şekilde Y için sıçrama 1'den sonradır o halde Y 1A'da, Z ise 2A grubunda-dır.

X ve Z 2A grubunda acaba hangisi aynı grupta daha aşağıdadır? Bunun cevabı 1.İyonlaşma enerjisi kü-çük olandır. Çünkü bir grupta aşağı inildikçe 1. iyon-laşma enerjisi küçülür. Z, X'ten daha aşağıdadır.

3. Elektronegatiflik

Bir kimyasal bağdaki elektronları atomun kendine çekebilme yeteneğine denir. Periyotta soldan sağa artar. Grupta yukarıdan aşağıya azalır.

+

Periyodik cetvelin en elektronegatif atomu Flordur.

NOT

Soygazların elektronegatifliği yoktur. Çünkü bağ yapmazlar.

2. Tarihin Yararlandığı Bilim Dalları a. Coğrafya Tarih, olayın yaşandığı yerin bitki örtüsünü, iklimini öğrenirken coğrafyadan yararlanılır. b. Arkeoloji Kazılar yaparak toprak ya da su altındaki kalıntıları ortaya çıkarır. Özellikle de tarih öncesi dönemler için tarihe büyük katkıda bulunur. c. Antropoloji İnsanların fiziki ve kültürel gelişimini inceleyen bilim dalıdır. d. Kronoloji Zaman ve takvim bilimidir. Olayların ve buluntuların zamanını belirler. Geçmişten günümüze doğru sıralamasını yapar. Böylece tarihi olaylar arasındaki neden sonuç ilişkileri ortaya çıkartılır. e. Paleografya Eski yazı bilimidir. Günümüzde kullanılmayan yazı sistemlerinin (Sümer yazısı gibi) okunmasıyla uğraşır. f. Epigrafya Kitabelerin yerlerini tespit eden, onları çözümleyerek yorumlayan bilim dalıdır. g. Nûmizmatik Paraların incelenmesi ile ilgilenen bilim dalıdır. h. Diplomatik Devletler arası yazışmaları, anlaşmaları inceleyen bilim dalıdır. i. Heraldik Armaları ve ünvanları inceleyen bilimdir. j. Etnografya Toplumların örf, âdet ve geleneklerini inceleyen bilimdir. k. Sigiliografya Mühürleri inceleyen bilimdir.

97

Atmalarda Yansıma 1) Sabit Uçta Yansıma: Gergin bir yayda oluşturulan bir atma sabit

uçtan ters dönerek yansır.

ϑGelen atma

Sabit uç

Yansıyan atmaSabit uç

ϑ

x

x

2) Serbest Uçta Yansıma: Yayın bir ucu bağlı değilde hareket edebilir bir

uçta ise baş yukarı gelen bir atma yine baş yu-karı olacak şekilde yansır.

ϑGelen atma

Serbest uç

Yansıyan atma

ϑ

Serbest uç

x

x

NOT

ϑ

Atmaların bir süresonraki durumu

ÖRNEK Şekillerde hareketi verilen atmaların sabit

ve serbest uçlardan yansımalar nasıl olur?

Sabit uç Serbest uç

1.

2.

3.

4.

5.

Atmalarda İletim (Kırılma): Atmalar farklı bir ortamla karşılaştığında bağ-

lantı noktasında yansıyan ve iletilen atma ola-rak ikiye ayrılır. Gelen atmanın genliği her za-man daha büyüktür. Hız ve genişlik yayın ka-lınlığına bağlıdır.

1. Hafif yaydan ağır yaya gönderilen bir atma için

bağlantı noktası sabit uç gibi davranır.

ϑ1

aHafif yay

Ağır yay

ϑ2

b

ϑ3

c

Yansıyan atmaİletilen atma

K

K

K: Bağlantı noktası ϑ1=ϑ2>ϑ3 (Hızlar) a=b>c (Genişlikler) 2) Ağır yaydan hafif yaya gönderilen bir atma

için bağlantı noktası serbest uç gibi davranır.

ϑ1

aAğır yay

Hafif yay

b

ϑ2

cİletilen atmaYansıyan atma

K: Bağlantı Noktası

ϑ3

K

K

ϑ1=ϑ2<ϑ3 (Hızlar) a=b<c (Genişlikler)

Bir atma üzerindeki ön veya arka nokta-larının hareket yönü verilirse atmaların ilerleme yönü belirlenebilir.

ANLATIM BİÇİMLERİ

4. Ünite

Paragrafta Anlatım Özellikleri Anlatım Biçimleri (Teknikleri) Anlatımda Düşünce Geliştirme Yolları

PARAGRAFTA ANLATIM Paragraf, bir düşüncenin anlatıldığı cümleler topluluğudur. Paragrafta bir düşünce anlatıldığı gibi bir duygu, olay da anlatılabilir ve bilgi verilebilir. Ancak paragrafta bunlar anlatılırken "anlatım" rastgele değildir. Anlatım, belirli bir düzen, biçim ve teknikte olmalıdır. İşte paragrafta ele alınan konunun işleniş biçimine anlatım biçimi / tekniği denir. Ancak paragrafın anlatım tekniklerine geçmeden önce "iyi bir anlatımda bulunması gereken bazı özellikler"i açıklayalım: A. ANLATIM ÖZELLİKLERİ İyi ve başarılı bir anlatımda birtakım özelliklerin bulunması gerekir. Bu özellikler şunlardır: 1. Duruluk Anlatımda gereksiz sözcük kullanılmamasıdır. Bir sözcüğün anlamı başka bir sözcükte veya söz öbeğinde varsa anlatım "duru" değildir. Aynı anlama gelecek cümlelerin tekrar edilmesi de duruluğu bozar. » Dün akşam annesiyle birlikte çarşıya çıktı. Bu cümlede "ile", "birlikte" sözcüğünün anlamını veriyor; dolayısıyla "birlikte" sözcüğü gereksizdir ve cümle "duru" değildir. 2. Yalınlık Süslü ve sanatlı söyleyişlere yer vermemedir. Yalın cümlede kişileştirme, mecazlı anlatım gibi sanatlara, yabancı sözcük ve tamlamalara yer verilmez. » Bu konular, lisan-ı hâlle anlatılmaz. » Gelin gibi süslenmiş ağaçlar, baharı bekliyorlar. Her iki cümle de yalın değildir. Birinci cümlede yabancı bir söz öbeğine yer verilmiş, ikinci cümlede sanata, kişileştirmeye başvurulmuştur. 3. Akıcılık Dilin söyleme esnasında takılmamasıdır. Anlaşılmayan sözcüklerin, söylenmesi zor olan kelimelerin ve cümlelerin bulunması anlatımda akıcılığı bozar. Akıcılık, kolay ve bir çırpıda okunabilme özelliğidir. 4. Özgünlük Başkalarına benzememe, yalnız kendisi olma, taklitçi olmama, başkalarının izinden gitmeme,

basmakalıp ifadelere yer vermemedir.

5. Açıklık Anlatımın çeşitli yorumlara yer vermemesi, açık ve anlaşılır olmasıdır. Ögeleri yerli yerinde olan imlâ ve noktalama hatası olmayan cümlelerdir. » Geleceğini hiç düşünmemiştim. Bu cümlede anlatım açık değildir. Kimin geleceği belli değildir. » Senin / onun geleceğini hiç düşünmemiştim. 6. Sürükleyicilik Bir eserde, okurun merak duygusunu eserin sonuna kadar canlı tutmaya yarayan anlatım özeliğidir.

CANLILIĞIN TEMEL BİRİMİ: HÜCRE

Canlıların en küçük yapı birimine hücre denir. Bazı canlılar tek bir hücreden bazı canlılar ise birden fazla hücrenin bir araya gelerek iş bölümü yapmaları ile oluşan çok hücreli yapılardır.

İlk olarak hücreyi Robert Hooke 1665 yılında bulmuştur. Kendisinin yaptığı basit bir ışık mikroskobu ile şişe mantarından aldığı kesiti incelemiş ve küremsi yapılara cellula ismini vermiştir.

Yeryüzünde yaşayan bütün canlıların hücreleri prokaryot ve ökaryot olmak üzere ikiye ayrılırlar.

1. Prokaryot Hücreler:

Pro Latince olara ilkel, basit; karyot ise çekirdek demektir. Yani prokaryot hücreler ilkel çekirdekli hücreler manasına gelmektedir. Daha geniş tanımı ise zarla çevrili ve belirgin bir çekirdeği ve zarla çevrili organelleri de (mitokondri, kloroplast, endoplazmik retikulum) olmayan hücreler şeklindedir.

Bu hücrelerde ribozomdan başka hiçbir organel yoktur. Bu tip hücrelere örnek olarak bakteriler, mavi–yeşil algler ve olgunlaşmış alyuvar hücreleri verilebilir.

Kamçı

Nükleik asit (DNA)

Hücre duvarı

Hücre zarı

Ribozom

Sitoplazma

Prokaryot bir hücrenin şekli

2. Ökaryot Hücreler:

Eu (ö) latincede gerçek anlamına gelmektedir. Dolayısıyla ökaryot gerçek çekirdekli demektir. Daha geniş manasıyla zarla çevrili belirgin bir çekirdeği ve zarla çevrili organelleri (mitokondri, kloroplast, lizozom) olan hücrelere ökaryot hücreler denir.

Bu hücrelere örnek olarak hayvansal hücreler, insan hücreleri, bitki hücreleri, mantar hücreleri ve bir hücreli canlılar verilebilir

Golgi aygıtı

PeroksizomPinositoz

cebi

Mikrotüpçükler

Hücre zarı

Çekirdekçik

Çekirdek zarı

Çekirdek poru

Çekirdek özsuyuÇekir

dek

Mitokondri

Ribozomlar

Koful

Ökaryot bir hücrenin şekli

Sitoplazma

Sentrozom

Granüllü Endoplazmikretikulum

Mikrovillüsler

Lizozom

Ökaryot bir hücre, hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek olmak üzere 3 kısımda incelenir.

1. HÜCRE ZARI

Hücre zarı %60 oranında protein, %35 oranında yağ ve %5 oranında karbonhidrat ve diğer maddelerden oluşur.