BMP12

ผลของสารสกดจากใบชะพลตอฤทธลดระดบนาตาลในเลอด ระดบฮอรโมนอนซลน และจลกาย

วภาคของไอสเลตในตบออนของหนเบาหวาน

Effect of Piper sarmentosum Roxb. leaf extract on hypoglycemia, insulin level and histology

of pancreatic islet of diabetic mice (Mus musculus)

นชฎาภรณ สอรกษา ( Natchadaporn Soraksa)* อาพา เหลองภรมย (Ampa Luangpirom)**

บทคดยอ

การศกษาผลของสารสกดจากใบชะพลตอฤทธลดระดบนาตาลกลโคสในเลอดในหนเมาสเบาหวานเพศผ สายพนธ

ICR อาย 6-7 สปดาห น าหนกตว 30-40 กรม ทถกชกนาใหเกดเบาหวานดวยสารสเตรปโตโซโทซน พบวากลมทไดรบ

สารสกดใบชะพลขนาด 60 และ 100 มก./100 กรมน าหนกตว เปนเวลา 21 วน มระดบกลโคสในเลอดลดลง คดเปน

ประสทธภาพฤทธลดน าตาลรอยละ 8.11 และ 171.46 ของยาไกลเบนคลาไมด ขนาด 1 มก./100 กรมน าหนกตว

สอดคลองกบผลเพมระดบฮอรโมนอนซลนรอยละ 8.25 และ 50.53 ตามลาดบ เมอเทยบกบกลมเบาหวานควบคม

นอกจากนนผลการตรวจสอบจลกายวภาคของตบออนพบวามการฟนฟกลมเซลลในไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส ของ

กลมทไดรบสารสกดใบชะพลขนาด 100 มก./100 กรมนาหนกตว สรปไดวาสารสกดใบชะพลมฤทธลดนาตาลในเลอด

โดยมผลเพมการหลงฮอรโมนอนซลน และฟนฟเซลลในไอสเลตของหนเบาหวาน

ABSTRACT

Hypoglycemic effect of Piper sarmentosum Roxb. leaf extract has been studied in streptozotocin (STZ)

induced diabetic male mice (ICR strain, 6 weeks old and weighing 30-40 g). Groups received extract at doses

of 60 and 100 mg/100 gBW for 21 days revealed hypoglycemic activity with 8.11 and 171.26% 0f

hypoglycemic efficiency of glibenclamide at dose 1 mg/100 gBW Co-incidence of significant increase blood

insulin level were also found in both treated groups with 8.25 and 50.53% of insulin level in diabetic control.

Furthermore, the improvement of histological damage of islet of Langerhans in pancreas were also found in

high dose treated group. Conclusion., Piper sarmentosum Roxb. leaf extract had hypoglycemic activity by

increasing of insulin secretion and improved histological damage of pancreatic islet in STZ induced diabetic

mice.

คาสาคญ: ชะพล ฤทธลดนาตาล เบาหวาน

Key Words: Piper sarmentosum Roxb., hypoglycemic activity, diabetes

* นกศกษาหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

** รองศาสตราจารย ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

752

BMP12-2

บทนา

โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus, DM) สาเหตเกด

จากความผดปกตของกระบวนการเมแทบอลซมของ

คารโบไฮเดรทในรางกาย เ นองจากขาดฮอรโมน

อนซลน หรอมฮอรโมนอนซลนจากตบออนไมเพยงพอ

ทาใหเซลลของรางกายนากลโคสไปใชเปนแหลง

พลงงานไมได ทาให เ กดภาวะน าตาลในเลอดสง

(hypoglycemia) ภาวะการมนาตาลในเลอดสงเรอรงจะ

ทาใหเกดการผลตสารอนมลอสระในรางกายสงขน เกด

ภาวะเครยดออกซเดทป (oxidative stress) (Szaleczky et

al., 1999) และสามารถกอโรคตางๆตามมาเชน 0โรค

แทรกซอนท ตา ไต เทา ระบบประสาท โรคหวใจ โรค

หลอดเลอด เปนตน ( 0Subhedar et al., 2011)

โรคเบาหวานเปนโรคเรอรงรกษาใหหายขาดไมไดการ

รกษาจงเปนเพยงการควบคมระดบนาตาลในเลอดใหอย

ในเกณฑปกต (80-100 มก%) หรอกระตนการหลง

ฮอรโมนอนซลนจากไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส (Islet

of Langerhans) ของตบออน หรอกระตนเซลลตบ และ

เซลลกลามเนอในการนากลโคสเขาเซลลและใชเปน

แหลงพลงงาน

ในทางการแพทยใชยา metformin กระตนการใช

กลโคสของเซลลเปนแหลงพลงงาน (Fryer et al., 2002)

และใชยา glibenclamide กระตนการหลงฮอรโมน

อนซลนและควบคมระดบนาตาลในเลอด (Fadil et al.,

2011) ปจจบนแพทยทางเลอกนยมนาพชสมนไพรมาใช

ในการรกษาโรค โดยเฉพาะมการนาพชสมนไพรมาใช

ในการควบคมระดบนาตาลในเลอดของผปวยเบาหวาน

ส ม น ไ พ ร ท น ย ม ม า ใ ช ไ ด แ ก ห ญ า ห น ว ด แ ม ว

(Orthosiphon aristatus (Blume) Miq.) (กมลวรรณ

และ คณะ, 2549) มะระขนก (Momordica charantia

Linn.) (Ahmed et al., 2001) มะรม (Moringa

oleifera Lam.) (Tende et al., 2011) และชะพล (Piper

sarmentosum Roxb.) (Ugusman et al., 2012)

ชะพล ชอวทยาศาสตร Piper sarmentosum Roxb.

วงศ Piperaceae ซงพบวาชะพลมสาร ฟลาโวนอยด

(flavonoids) สง (Amran et al., 2010) Brahmachari

(2011) พบวาพชทม flavonoids สง สามารถลดนาตาล

ในผปวยเบาหวานได โดย flavonoids จะออกฤทธคลาย

กบยาเบาหวานกลม insulin secretagogues ซงจะกระตน

การหลงอนซลนจากตบออนเพอเพมการดดซมกลโคส

และสามารถลดโรคแทรกซอนทเกดจากเบาหวานได

ปจจบนโรคเบาหวานเปนปญหาสาคญของประเทศ

ไทย ทมผลกระทบตอผปวยเอง ครอบครว รวมท ง

สงคมสวนรวม ผวจยไดแลเหนถงปญหาดงกลาวรวม

กบมความสนใจในพชสมนไพรอยแลว จงพยายาม

ศกษาคนควาหาพชสมนไพรทคนสวนใหญนยมบรโภค

ในภาคอสานเราและพบวาคนสวนใหญบรโภคชะพล

คอนขางมาก และชะพลกมสรรพคณทางยาสง ดงนน

ในการศกษาครงนจงสนใจศกษาฤทธของสารสกดจาก

ใบชะพล ตอฤทธลดระดบน าตาลในเลอด ระดบ

ฮอรโมนอนซลน และผลตอจลกายวภาคของไอสเลต

ในตบออน

วตถประสงค

1. ศกผลจากสารสกดใบชะพลตอฤทธลดระดบ

นาตาลในเลอดของหนเมาสเบาหวาน

2. ศกษาผลของสารสกดจากใบชะพลตอระดบ

ฮอรโมนอนซลน และจลกายวภาคไอสเลตในตบออน

ของหนเมาสเบาหวาน

3.ไดขอมลทเปนประโยชนในการพฒนาชะพลให

เปนพชในการควบคมระดบนาตาลในผปวยเบาหวาน วธดาเนนการวจย

1. สตวทดลอง

หนเมาส (Mus musculus) พนธ ICR เพศผ อาย

6-7 สปดาห นาหนก 30-40 กรม จานวน 30 ตว จากศนย

สตวทดลองแหงชาต มหาวทยาลยมหดล เลยงทเรอน

สตวทดลอง ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน ในหองควบคมอณหภม 25±1

องศาเซลเซยส ไดรบแสง ชวงสวาง : ชวงมด เปนเวลา

753

BMP12-3

12: 12 ชวโมง ไดรบอาหารเมดสาเรจรป (สตร 082

บรษทเครอเจรญโภคภณฑจากด) และน าประปาใหดม

ตลอดเวลา

2. การสกดจากใบชะพล

ใบชะพลจานวน 2,833 กรม นามาลางใหสะอาด

แลวพงในทลมจนแหง จากนนนามาตมในนากลน

อตราสวน 1: 1 ทอณหภม 700C (Rahman et al., 2011)

ตมขามคน แลวกรองดวยผาขาวบาง คนเอานาทไดไป

อบใหแหงดวยตอบอณหภม 450C จากนนขดเอาสารท

แหงดแลวมาปนใหเปนผง จะไดสารสกดทเปนผง

115.43 กรม คดเปนรอยละ 8.89 ใสขวดทสะอาดปดฝา

ใหแนนเกบไวในตเยน

3. การชกนาเบาหวานในหนเมาสเพศผ

งดอาหารหน 16 ชวโมง จากนนตรวจวดระดบ

นาตาลในเลอดหลงอดอาหาร (fasting blood glucose)

ทาการฉดสารละลาย streptozotocin (Merk) ขนาด

60 มก./ 100 กรมน าหนกตว เขาทางชองทอง

(intraperitoneal, ip) หลงจากนน 5 วน ทาการตรวจวด

ระดบน าตาลในเลอด หนทมระดบน าตาลในเลอด

มากกวา 180 มก.% เปนหนทมภาวะเปนหนเบาหวาน

(Arora et al., 2009)

4. การทดลอง

วางแผนการทดลองแบบสมสมบรณ (Complete

Randomize Design, CRD) (Scheirer et al., 1976)

หนเมาสเพศผจานวน 30 ตว แบงการทดลอง

ออกเปน 5 กลมๆละ 6 ตว ดงน

กลมท 1 หนปกตไดรบนากลน 0.5 มลลลตร/100

กรมนาหนกตว

ก ล ม ท 2 ห น เ บ า ห ว า น ไ ด ร บ น า ก ลน 0.5

มลลลตร/100 กรมนาหนกตว

กลมท 3 หนเบาหวานไดรบยา glibenclamide

ขนาด 1 มก./100 กรมนาหนกตว

กลมท 4 หนเบาหวานไดรบสารสกดใบชะพล

ขนาด 60 มก./100 กรมนาหนกตว

กลมท 5 หนเบาหวานไดรบสารสกดใบชะพล

ขนาด 100 มก./100 กรมนาหนกตว

ทาการชงน าหนกตวและตรวจวดระดบน าตาล

ในเลอดทไดจากการขรบเสนเลอดสวนหาง และ

ตรวจวดดวยเครอง glucose meter (One Touch ®

HorizonTM )

หลงอดอาหาร 16 ชวโมง ของหนทกกลม ในวนท 1

ของการทดลอง จากนนทาการปอนนา สารสกดหรอยา

เปนเวลา 21 วน วนท 22 ทาการชงน าหนกตวทกกลม

และตรวจวดระดบน าตาลในเลอด หลงอดอาหาร 16

ชวโมง จากนนทาการสลบหนทกกลมดวยอเทอร ทา

การผาตดเปดชองอก จากนนใชเขมดดเลอดจากหวใจ

หองลางขวา นาเลอดไปปนเหวยงทความเรว 1,500

รอบ/นาท เปนเวลา 5 นาท แลวดดเฉพาะซรม เกบไวท

อณหภม -800C กอนนาสงไปวเคราะหหาระดบอนซลน

ดวยวธ Radioimmune Assay (RIA) (Stanley et al.,

1975) ทหนวยเวชศาสตรนวเคลยรภาควชารงสวทยา

คณะแพทยศาสตร และเกบเนอเยอตบออน นาไปรกษา

สภาพเนอเยอดวยสารละลาย Bouin’s เพอทาสไลดโดย

วธพาราฟน ยอมสดวยส hematoxylin และ eosin

(H&E) ตรวจสอบลกษณะจลกายวภาคของตบออนและ

วดขนาด islet of Langerhan ดวย stage micrometer

5. การวเคราะหขอมล

นาขอมลระดบกลโคสในเลอด น าหนกตว

ขนาด Islet of Langerhans และ ระดบฮอรโมนอนซลน

แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตราฐาน วเคราะหความ

แปรปรวนแบบแจกแจงทางเดยว (one way ANOVA)

เปรยบเทยบขอมลระหวางกลมดวย Duncan’s New

Multiple Range Test ทระดบความเชอมน (p<0.05)

(Zar, 1999)

ผลการทดลองและอภปรายผล

1. การทดสอบสารสกดจากใบชะพลตอฤทธลด

ระดบนาตาลในเลอดของหนเบาหวานเปนเวลา 21 วน

หนเบาหวานทไดรบยา glibenclamide และ หน

เบาหวานทไดรบสารสกดใบชะพลขนาด 60, 100 มก./

100 กรมน าหนกตว มระดบนาตาลในเลอดลดลงและม

คาแตกตางจากหนเบาหวานปกตอยางมนยสาคญ

754

BMP12-4

(p<0.05) คดเปนรอยละระดบกลโคสทลดลงเทากบ

19.1, 1.55 และ 32.75 ตามลาดบ สารสกดใบชะพล

ขนาด 60 และ 100 มก./100 กรมน าหนกตว ม

ประสทธภาพฤทธลดกลโคสรอยละ 8.11 และ 171.46

ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบกบยา glibenclamide (ดง

ตารางท 1, ภาพท 1) ซงสอดคลองกบงานวจยของ

Hussan et al., (2013) ททาการศกษาฤทธลดระดบ

น าตาลในเลอดของชะพลทสกดดวยน า ในขนาด 0.125

กรมตอกโลกรมน าหนกตวทาการปอนสารสกดแกหน

เบาหวานเปนเวลา 28 วน พบวามฤทธลดระดบนาตาล

กลโคสในเลอดได ชะพล (Piper sarmentosum Roxb.)

มสาร flavonoids สงไดแก myricetin, quercetin and

apigenin ซงสามารถปองกนโรคความดนโลหตสง และ

มฤทธลดระดบน าตาลในเลอดได (Ugusman et al.,

2012)

ตารางท 1 ระดบกลโคสในเลอดของหนเมาสปกตและหนเมาสเบาหวาน กอนและหลงไดรบยา glibenclamide และ สาร

สกดจากใบชะพล เปนเวลา 21วน

N ,จานวนสตวทดลอง; A, การเปลยนแปลงระดบกลโคสในเลอด = รอยละระดบกลโคสในเลอดวนท 22 – รอยละ

ระดบกลโคสในเลอดวนท 1; B, ประสทธภาพฤทธตานการเพมระดบกลโคสในเลอดเมอเทยบกบยา glibenclamide

= {[รอยละระดบกลโคสในเลอดวนท 22– วนท 1] x 100}/ การเปลยนแปลงระดบกลโคสในเลอด กลมเบาหวานท

ไดรบยา glibenclamide 1 มก.; * มคาแตกตางจากวนท 1 อยางมนยสาคญ (P<0.05); NS มคาไมแตกตางจากวนท 1

อยางมนยสาคญ (P>0.05); PS = Piper Sarmentosum Roxb. extract

สารทให (มก./100 ก. นน.ตว)

N=6

ระดบกลโคสในเลอด (มก./ดล.)(รอยละระดบนาตาลในเลอด) รอยละการลดลง

ของ กลโคสในเลอดA

รอยละประสทธภาพฤทธ

ลดกลโคสเมอเทยบกบยา

glibenclamideB วนท 1 วนท 22

หนปกต: นากลน 94.50±1.94

(100.00)

113.25±2.38NS

(117.97) 17.97

หนเบาหวาน: นากลน 195.02±3.40

(100.00)

284.00±9.80*

(146.01) 46.01

หนเบาหวาน: Gilbenclamide

1

194.84±7.70

(100.00)

166.25±5.44*

(80.90) -19.1 100

หนเบาหวาน: PS 60 194.10±4.12

(100.00)

191.50±2.3NS

(98.45) -1.55 8.11

หนเบาหวาน: PS 100 195.57±7.34

(100.00)

130.00±6.04*

(67.25) -32.75 171.46

755

BMP12-5

ภาพท1 ระดบกลโคสในเลอดของหนเมาสปกตและหนเมาสเบาหวาน กอนและหลงไดรบยา glibenclamide 1 มก./ 100 กรม

นาหนกตว และ สารสกดจากใบชะพล (PS) ขนาด 60, 100 มก./100 กรมนาหนกตว เปนเวลา 21วน; * มคาแตกตาง

จากวนท 1 อยางมนยสาคญ (P<0.05); NS มคาไมแตกตางจากวนท 1 อยางมนยสาคญ (P>0.05);PS = Piper

Sarmentosum Roxb. extract

2. การทดสอบสารสกดจากใบชะพลตอระดบ

ฮอรโมนอนซลน และจลกายวภาคของไอสเลตออฟแลง

เกอรฮานในตบออนของหนเบาหวานหลงไดรบสารสกด

เปนเวลา 21 วน

ห น เ บ า ห ว า น ท ไ ด ร บ ย า glibenclamide แ ล ะ ห น

เบาหวานทไดรบสารสกดใบชะพลขนาด 60, 100 มก./

100 กรมน าหนกตว มระดบอนซลนเพมขนและมคา

แตกตางจากหนเบาหวานควบคมอยางมนยสาคญ

(P<0.05) คดเปนรอยละอนซลนทเพมเทากบ 21.49, 8.25

และ 50.53 ตามลาดบ (ดงตารางท 2, ภาพท 2A) รตรส

และคณะ (2551) ไดศกษาฤทธลดนาตาลในเลอดของสาร

สกดจากใบชะพลขนาด 250 มก./กก. น. ในหนเบาหวาน

เปนเวลา 6 สปดาห พบวา สารสกดจากใบชะพลมฤทธ

ลดระดบน าตาลในเลอดของหนเบาหวานได และระดบ

อนซลนของหนเบาหวานมคาใกลเคยงกบหนปกต

ผลการตรวจสอบไอสเลตในตบออนหนเบาหวานท

ไดรบยา glibenclamide และ หนเบาหวานทไดรบสาร

สกดใบชะพลขนาด 60, 100 มก./100 กรมน าหนกตว

พบวามขนาดไอสเลตเพมขนแตกตางจากหนเบาหวาน

ปกตอยางมนยสาคญ (P<0.05) โดยเฉพาะหนเบาหวานท

ไดรบสารสกดจากใบชะพลขนาด 100 มก./100 กรม

นาหนกตว มขนาดไอสเลตเพมขนสงกวาหนปกตอยางม

นยสาคญ (P<0.05) (ดงตารางท 2, ภาพท 2B) Shetty et

al., (2004) กลาววา หอมหวแดง (Allium ascalonicum

Linn.) ม flavonoid สง สามารถลดนาตาลในเลอดได และ

สามารถปองกน pancreatic β- cell จากภาวะเครยดออกซ

เดทปได (oxidative stress) (Youl et al., 2010) ซงใน

ชะพลพบวามสาร ฟลาโวนอยด (flavonoids) สง (Amran

et al., 2010) เหมอนกน แสดงวาชะพลสามารถปองกน

pancreatic β- cell จากภาวะเครยดออกซเดทปได

94.5

0

195.

00

194.

84

194.

1

195.

57

113.

25N

S

284.

00*

166.

25*

191.

50N

S

130.

00*

0

50

100

150

200

250

300

350

หนปกต: นา

กลน

หนเบาหวาน:

นากลน

หนเบาหวาน:

Gilbenclamide

หนเบาหวาน:

PS 60

หนเบาหวาน:

PS 100

ระดบ

กลโค

สใน

เลอด

มก.

/ดล.

วนท 1

วนท 22

756

BMP12-6

ตารางท 2 รอยละนาหนกตวทเปลยน ระดบฮอรโมนอนซลน รอยละอนซลนทเพม ขนาดไอสเลตออฟแลงเกอรฮานสในตบ

ออนของหนเมาสปกตและหนเมาสเบาหวานทไดรบสารสกดจากชะพลเปนเวลา 21 วน

N= คอจานวนสตวทดลองตอกลม; อกษรทตางกนในแตละคอลมนมคาแตกตางกนอยางมนยสาคญ (P<0.05) C= (100/อนซลนในกลมเบาหวานปกต) × อนซลนในกลมเบาหวานทไดรบสารสกดชะพล; PS = Piper Sarmentosum Roxb. extract

ภาพท 2 A, รอยละอนซลนทเพม; B, ขนาดไอสเลตออฟแลงเกอรฮานสในตบออนของหนปกตและหนเบาหวานทไดรบสาร

สกดจากใบชะพล (PS) เปนเวลา 21 วน; อกษรทตางกนในแตละคอลมนหมายถงมคาแตกตางกนอยางมนยสาคญ

(P<0.05)

สารทให

(มก./100 ก. นน.ตว)

N=6

( X ± SD)

รอยละของนาหนก

ตวทเปลยน (กรม)

ระดบฮอรโมน

อนซลน ( IU/L )

รอยละอนซลนท

เพมc (IU/L)

ขนาดของไอสเลตออฟ

แลงเกอรฮานส (µm)

หนปกต : นากลน -0.31 20.05±4.09 ab - 138.52±0.89a หนเบาหวาน : นากลน -6.86 14.19±2.95c - 103.26±8.00b หนเบาหวาน: Gilbenclamide 1 -5.55 17.24±2.90bc 21.49 126.62±13.10ab หนเบาหวาน: PS 60 -1.85 15.36±2.86c 8.25 107.88±16.11b หนเบาหวาน: PS 100 -0.93 21.36±2.53a 50.53 177.58±27.00c

ขนาดของไอสเลตออฟแลงเกอร

ฮานส

21.4

9

8.25

50.5

3

0

10

20

30

40

50

60

หนเบาหวาน:

Gilbenclamide

หนเบาหวาน: PS

60

หนเบาหวาน: PS

100

รอยล

ะอน

ซลน

ทเพ

ม

รอยละอนซลนทเพม

138.

52a

103.

26b

126.

62ab

107.

88b

177.

58c

020406080

100120140160180200

ขนาด

ของไ

อสเล

ตออฟ

แลงเ

กอรฮ

านส (

µm)

A B

757

BMP12-7

ภาพท 3 ภาพตดตามขวางตบออนแสดงไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส (H&E, scale 50 µm); A, หนปกตไดรบนากลน; B, หน

เบาหวานไดรบนากลน; C, หนเบาหวานไดรบยา Gilbenclamide 1 มก./ 100 กรมนาหนกตว; D และ E หนเบาหวาน

ไดรบสารสกดใบชะพลขนาด 60 และ 100มก./100 กรมนาหนกตว

A B

C D

E

50 µm

50 µm

50 µm

50 µm

50 µm

758

BMP12-8

สรปผลการทดลอง

สารสกดจากใบชะพลขนาด 60 และ 100 มก./100

กรมน าหนกตว สามารถลดระดบน าตาลในเลอดของหน

เบาหวานได โดยมประสทธภาพฤทธลดกลโคสรอยละ

8.11 และ 171.46 เมอเทยบกบ ยา glibenclamide และม

ระดบอนซลนในเลอดเพมรอยละ 8.25 และ 50.53

นอกจากนขนาดของไอสเลตในตบออนกมสภาพดขน

ดวย

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณรองศาสตราจารย ดร. อาพา เหลองภรมย

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

ข อ บ ข อ บ ค ณ ศ น ยว จย อ น ก ร ม ว ธ า น ป ร ะ ยก ต

มหาวทยาลยขอนแกน

เอกสารอางอง

กมลวรรณ ศรปลง และศรนทร หยบโชคอนนต. 2549.

ฤทธลดระดบน าตาลในเลอดและผลตอการกระตน

การหลงอนซลนของสารสกดใบหญาหนวดแมวใน

หนขาวปกตและหนเบาหวานทถก เหนยวนาดวย

ส เ ต ป โ ต ไ ซ โ ต ซ น . ก ร ง เ ท พ ฯ . จ ฬ า ล ง ก ร ณ

มหาวทยาลย.

รตรส วรต, ชศร ตลบมข และ สนอง จอมเกาะ. 2552.

ความเปนพษและฤทธทางชวภาพของสารสกดปล

กลวย และใบชะพลในหนเบาหวาน. วทยานพนธ.

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

Ahmad, I. and Beg, A.Z. 2001. Antimicrobial and

phytochemical studies on 45 Indian medicinal

plants against multi-drug resistant human pathogens.

J. Ethnopharmacol 74 : 113 – 23.

Amran, A.A., Zakaria, Z., Othman, F., Das, S., Raj, S.

and Nor, A. M. 2010. Aqueous extract of

Piper sarmentosum decreases atherosclerotic lesions

in high cholesterolemic experimental rabbits. Lipids

in health and disease. 9: 1-44.

Arora,S., Ojha, S.K. and Vohora, D. 2009.

Characterisation of streptozotocin induced diabetes

mellitus in swiss albino mice. Global. J. Pharmaco

3(2): 81-84.

Brahmachari, G. 2011. Bio-flavonoids with promising

antidiabetic potentials: a critical survey. Signpost

Res. 611(2): 187-212.

Fadil, T.A., Khalaf, B.H., Hussein, K.I. and Hussein,

S.A. 2011. Effects of glibenclamide, metformin or

their combination on the correlation between serum

leptin levels with glycemic control and insulin levels

in type 2 DM. J. Pharm. Biomed. Sci. (2): 23- 28.

Fryer, L.G, Parbu, P.A. and Carling D. 2002. The anti-

diabetic drugs rosiglitazone and metformin stimulate

AMP-activated protein kinase through distinct

signaling pathways. J. Biol Chem. 277:

25226-25232.

Hussan, F., Zin, N.N., Zulikefli, M.R., Choon, Y.

S.,Abdullah, N.A. and Lin, T.S. 2013. Piper

sarmentosum water extract attenuates diabetic

complications in streptozotocin induced sprague-

dawley rats. Sains Malaysiana. 42(11):

1605-1612.

Rahman, N.A., Noor, K.M., Hlaing, K.P.P., Suhaimi,

F.H., Kutty, M.K. and Sinor, M.Z. 2011.

Piper sarmentosum Influences the oxidative stress

involved in experimental diabetic rats. The Internet

J. Herbal and Plant Medicine. 1: 1-9.

759

BMP12-9

Scheirer, C.J., Ray, W.S. and Hare, N. 1976. The

analysis of ranked data derived from completely

randomized factorial designs. J. Article,

Comparative Study. 32(2):429-434.

Shetty, A.K., Rashmi, R., Rajan, M.R., Sambaiah, K.

and Salimath, P.V. 2004. Antidiabetic influence of

quercetin in sterptozotocin-induced diabetic rats.

Nutrition Res. 24: 373-381.

Stanley, M.D., Goldsmith, J. 1975.

Radioimmunoassay: Review of basic principles.

Seminars in Nuclear Medicine. 5(2): 125-152.

Subhedar, P.D. and Patel, S.H. 2011. Risk factors for

pancreatic fistula after stapled gland transaction.

Am Surg. 77(8): 965-970.

Szaleczky, E., Prechi, J., Feher, J. and Somogyi, A.

1999. Acteration in enzymatic antioxidant defense in

diabetes mellitus-a rational approach. J. Postgrad

Med. 75: 13-17.

Tende, J.A., Ezekiel, I., Dikko, A.A. and Goji, A.D.

2011. Effect of ethanolic leaves extract of Moringa

oleifera on blood glucose lavels of streptozotocin-

induced diabetis and normaglycemic Wistar rats.

J. Br Pharmaco Toxico. 2(1): 1-4.

Ugusman, A., Zakaria, Z., Hui, C. K., Nordin, N.M.,

Mahdy, Z.A. 2012. Flavonoids of

Piper sarmentosum and its cytoprotective effects

against oxidative stress. J. EXCLI. 11: 705-714.

Youl, E., Bardy, G., Magous, R., Cros, G., Sejalon, F.

and Virsolvy, A. 2010. Quercetin potentiates insulin

secretion and protects INS-1 pancreatic β-cells

against oxidative damage via the ERK1/2 pathway.

J. Br Pharmacol. 161(4): 799-814.

Zar, J.H. 1999. Biostatistical analysis. 4th edition.

NJ. Prentice Hall. 662p.

760