BİLGİSAYAR VİRÜSLERİ

2

VİRÜSVİRÜS

Veri girişi yoluyla bilgisayarlara yüklenen, sistemin veya programların bozulmasına, veri kaybına veya olağandışı çalışmasına neden olan yazılımdır.

3

İlk virüs nasıldı?İlk virüs nasıldı?• Her şey küçük bir şakayla başladı. Virüs

belası 25 yıl önce işte böyle başlamış.• İnternetin kullanılmaya başlamasıyla

dünyanın korkulu rüyası haline gelen bilgisayar virüslerinin ilki, 25 yıl önce bir lise öğrencisi tarafından arkadaşlarına “küçük bir şaka” için yazıldı. 

Rich Skrenta adlı öğrenci, bilgisayar şakaları yüzünden kendisine zaten şüpheyle yaklaşan arkadaşlarını kandırmak için bulduğu bu bilgisayar numarasıyla, dünyada ilk bilgisayar virüsünü kullanıma sokan kişi olarak kötü bir üne kavuştu.

4

5

• Pittsburgh yakınlarındaki Mt. Lebanon (Lübnan Dağı) Lisesinde okuyan Skrenta, kış tatili sırasında Apple II bilgisayarında ilk olarak, şimdi “boot sector” virüsü diye bilinen virüsü yazdı. Skrenta, yazdığı virüsü 1982’nin ilk aylarından itibaren okuduğu lisede ve yerel bir bilgisayar kulübünde yaymaya başladı. Virüs daha sonra dünya çapında yayılan ilk virüs oldu

6

VİRÜSVİRÜS

• Bilgisayar virüsleri, çalıştığında bilgisayarınıza değişik şekillerde zarar verebilen bilgisayar programlarıdır. Eğer bu programlar ya da virüs kodları, herhangi bir şekilde çalıştırılırsa, programlanma şekline göre bilgisayarınıza zarar vermeye başlar. Ayrıca, tüm virüs kodları (bilinen adıyla virüsler), bir sistemde aktif hale geçirildikten sonra, çoğalma özelliğine sahiptir.

7

HER ZARARLI YAZILIM VİRÜS DEĞİLDİR!HER ZARARLI YAZILIM VİRÜS DEĞİLDİR!

• Genel bir sınıflandırma yapıldığında, yanlışlıkla virüs olarak isimlendirilen zararlı yazılımları Banger, şöyle bir gruplandırma içinde ele almıştır;

• Hatalı programlar • Truva atları • Bukalemunlar • Yazılım bombaları • Mantıksal bombalar (Koşullu bombalar) • Zamanlamalı bombalar • Tavşanlar (Kopya üreticiler) • Kurtçuklar • Virüsler

8

• "Hatalı programlar",Hatalı programlar", gerçekten zarar verme güdüsü ile değil,

fakat yazılım içindeki bir ya da daha fazla hatadan dolayı virüs

türü yazılımlar içinde ele alınmaktadır. Bu tür yazılımlar yeterince

sınanmadıkları ve içindeki hatalar düzeltilmediği için sisteme

zarar vermektedir. Verdikleri zarar bir tür görünmez kazadır.

• "Truva atı",Truva atı", zarar verici bir program içeren herhangi bir

yazılımdır. Truva atlarının gizlenmek için en sevdikleri yazılım

türü, bilgisayar oyunlarıdır.

• Truva atının yakın akrabası olan "bukalemun",bukalemun", bir başka

programmış gibi davranabilir.

VİRÜS ÇEŞİTLERİ:VİRÜS ÇEŞİTLERİ:

9

• Virüslerle akraba olan "tavşantavşan" ise bellek ve diski, kendi kopyaları ya da kendi ürettiği başka tür bilgilerle dolduran zararlı bir yazılım türüdür.

• "Kurtçuklar"Kurtçuklar" ise, ilk önce Ram'de kendine bir yer bulur ve kendini oraya kopyalar daha sonra ise yeni kopyayı çalıştırır. Bu programın çalıştırılmasıyla bir döngü oluşur ve devamlı olarak ilk başlatılan programın kopyası üretilmekte sonra da bu kopyalar çalıştırılmaktadır. Bu kopyalama hafızada yer kalmayıncaya kadar devam eder ve hafıza dolduktan sonra bilgisayar yavaş çalışmaya başlayacak veya çökecektir.

VİRÜS ÇEŞİTLERİ:VİRÜS ÇEŞİTLERİ:

10

Mantık bombalarıMantık bombaları, programcı tarafından programcının isteği dışında bir olayın gerçekleşmemesi için programların içine yerleştirilen programlardır. Bu mantık bombalarından korunmak için yükleyeceğiniz programların orjinal cd veya disketten olduğuna dikkat edin aksi takdirde mantık bombaları bilgisayarınıza yerleşebilir ve bilgisayarınızın çökmesine neden olabilir.

VİRÜS ÇEŞİTLERİ:VİRÜS ÇEŞİTLERİ:

11

VİRÜSLER NASIL BULAŞIR?VİRÜSLER NASIL BULAŞIR?

Virüsler; disket, CD-ROM, DVD-ROM,

flash bellek(flashdisk) ve İnternet, e-posta(e-mail)

aracılığıyla bulaşabilir.

12

VİRÜSLER NASIL BULAŞIR?VİRÜSLER NASIL BULAŞIR?

• Eskiden en popüler virüs bulaşma yolu, bir bilgisayardan diğerine "disket" ile dosya aktarımı idi. Günümüzde ise, bilgisayar ağlarının oldukça yoğun kullanılması, herkese açık (anonim) dosya arşivleri ve internet üzerindeki popüler etkileşimli ortamlar (IRC, ICQ, MSN gibi) virüslü programların yayılması için oldukça uygun ortamlardır. Ayrıca, e-mail yoluyla gelen programların kontrolsüz çalıştırılması da bir başka potansiyel tehlike olarak karşımızdadır.

13

Virüsler hakkında bazı önemli notlar: • Virüs kendiliğinden oluşmaz bir programcı

tarafından yazılması gerekir. • İyi niyetli virüsler de vardır. • Virüslü bir disket veya program makinada

çalıştırılmadığı sürece bulaşmaz. • Disketten bilgi okunması virüs bulaştırmaz. • Protect (koruma) yuvası kapalı olan diskete

virüs bulaşma imkanı daha azdır. • Virüsler, Veri (Data) dosyalarına bulaşamaz.

VİRÜSLER NASIL BULAŞIR?

14

VİRÜSLERİN ZARARLARI

• Ekranınıza can sıkıcı mesajlar çıkararak çalışmanızı bölebilir/engelleyebilir.

• Bilgisayarınızın hafızasını ve/veya disk alanını kullanarak bu kaynaklara verimli olarak erişiminizi

engelleyebilir. • Kullandığınız dosyaların içeriklerini bozabilir/silebilir.

• Kullandığınız bilgisayar programlarını bozabilir, çalışmalarını yavaşlatabilir.

• Sabit diskinizin tamamını ya da önemli dosyaların olduğu kısımlarını silebilir.

Virüsler,programlanma şekline göre;

15

“Bilgisayarım Virüs Kapmış mı?”

• Eğer bilgisayarınıza virüs bulaşmışsa, bu durumda bilgisayarınızda "olağan dışı" bazı durumlar gözlemleyebilirsiniz. Bazı virüsler,

isimleri ile ilgili bir mesajı ekranınıza getirebilir. Bazıları makinenizin çalışmasını yavaşlatabilir, ya da kullanılabilir hafızanızı

azaltır. Bu son iki sebep sırf virüs yüzünden olmasa da gene de şüphelenmekte fayda

var.

16

“Bilgisayarım Virüs Kapmış mı?”

• Bilgisayarınızın virüs kapıp kapmadığını saptayan "anti-virüs" programları da var. Bu programlar,

bilgisayarınızın virüs kapabilecek her tarafını (hafıza, boot sector, çalıştırılabilir programlar,

dökümanlar vb) tararlar. Bu programların virüs saptama yöntemleri 2 türlüdür:

• Kendi veritabanlarındaki virüslerin imzalarını (virüsün çalışmasını sağlayan bilgisayar programı parçası) bilgisayarınızda ararlar. Programlarınızı,

virüs olabilecek zararlı kodlara karşı analiz edebilirler.

17

“Bilgisayarım Virüs Kapmış mı?”

• Günümüzdeki popüler anti-virüs programlarının veri tabanlarında binlerce

virüs imzası ve bunların varyantları vardır. Bu veri tabanları, yeni çıkan virüsleri de ekleyerek sık aralıklarla güncellenir.

18

“Bilgisayarım Virüs Kapmış mı?”

• Bütün anti-virüs programları 3 temel işleve sahiptir :

• Virüs Arama, bulma (virus scanner)• Bulunan virüsü temizleme (virus cleaner)

• Bilgisayarınızı virüslerden korumak için bir koruyucu kalkan oluşturma (virus shielder)

19

“Bilgisayarım Virüs Kapmış mı?”

• Virüs kalkanları, bilgisayarınız her açıldığında kendiliğinden devreye giren, ve

her yeni program çalıştırdığınızda, bilgisayarınıza kopyaladığınızda (başka bir bilgisayardan, internet üzerinden, disketten vb) bunları kontrol eden ve tanımlayabildiği

virüs bulursa sizi uyaran ve virüs temizleme modülünü harekete geçirebilen araçlardır.

20

““Bilgisayarım virüslendi. Nasıl Bilgisayarım virüslendi. Nasıl temizleyeceğim?”temizleyeceğim?”

• Bir programın virüslü olduğundan şüpheleniyorsanız, yapacağınız ilk iş, o an kullandığınız tüm uygulamaları kapatmak,

yaptığınız işleri saklamak. Ardından, bir anti-virüs programı ile bilgisayarınızı (gerekirse

disket(lerin)izi tarayın. Her zaman için, kullandığınız anti-virüs programının yeni bir

sürümünü elde etmeye çalışın.

21

22

VİRÜSLERDEN KORUNMAK İÇİN;VİRÜSLERDEN KORUNMAK İÇİN;

1. Bilgisayara anti virüs programı kurulmalıdır.

2. Bilgisayara dosya-program-oyun yüklerken mutlaka virüs taramadan

geçirilmelidir.

23

VİRÜSLERDEN KORUNMAK İÇİN;VİRÜSLERDEN KORUNMAK İÇİN;

3. Tanımadığınız kişilerden gelen e-postalardaki iletiler(ekleri)

kesinlikle açılmamalıdır.4. Anti virüs programları sürekli

güncellenmelidir.

24

Antivirüs ProgramlarıAntivirüs Programları

25

En İyi Antivirüs Programı En İyi Antivirüs Programı Hangisidir?Hangisidir?Bir Alman firmasının yaptığı testler çok ilginç sonuçlar barındırıyor. En çok günellenen antivirüs hangisi? En çok casusu hangisi yakalıyor? En iyi antivirüs hangisi, sorusu birçok farklı kullanıcıdan farklı tepkiler alan bir soru. Zira kimisi en köklülerinden birisi olduğu için Symantec‘in Norton‘unu beğeniyor, kimisi ise en iyi hacker Rusya‘dan çıkıyorsa güvenlik yazılımı da Rus olur, en iyisi Kaspersky diyor. Ara sıra, Finlandiyalılar iyi araba kullanır, hepsi birer Mika Häkkinen’dir; bu memleketten çıkan F-Secure da şahanedir diyenleri de görüyoruz. Peki gerçek bir test ortamında hangi güvenlik yazılımı daha çok koruma sunuyor? Bunu biliyor musunuz?