Beweegboxen ontwikkelen - Webnodefiles.portfolio-yvonne.webnode.nl/200000092-df924e08b0... · Web...

88
STICHTING DE TRANS Beweegboxe n ontwikkele n Meer beweging creëren op de woning

Transcript of Beweegboxen ontwikkelen - Webnodefiles.portfolio-yvonne.webnode.nl/200000092-df924e08b0... · Web...

Stichting de Trans

Beweegboxen ontwikkelen

Meer beweging creëren op de woning

30 juni 2016 Hanze Hogeschool Groningen

Opgesteld door: M. Grond en Y.M. ten Voorde

STAGEVERSLAG

Stichting De Trans Nooitgedacht

Anne van der Tuin

Hanze Hogeschool Groningen

Marissa GrondYvonne ten Voorde

3 AGL

30 juni 2016

Versie 1

Stichting De Trans 1 | P a g i n a

Voorwoord

Vanuit de Hanze Hogeschool te Groningen hebben wij als derdejaars studenten Sport, Gezondheid en Management de mogelijkheid gekregen om een interventie te ontwikkelen voor de cliënten van stichting De Trans, Nooitgedacht. Er zijn beweegboxen ontwikkelt om de beweging op de woongroepen te stimuleren.

Na een stageperiode van 20 weken kunnen wij terug kijken op een erg leuke en leerzame stage. Met enorm veel plezier hebben wij stage gelopen bij stichting De Trans, Nooitgedacht.

Wij willen graag het team, het bedrijf en de medewerkers bedanken voor het enthousiasme, de gezelligheid en de goede begeleiding.

Marissa Grond en Yvonne ten Voorde

Stichting De Trans 2 | P a g i n a

Inhoudsopgave

Voorwoord................................................................................................................................2

Inleiding.................................................................................................................................... 4

Hoofdstuk 1 Organisatie omschrijving................................................................................5

1.2 Doelgroep analyse......................................................................................................5

Hoofdstuk 2 Specifieke opdracht........................................................................................8

2.1 Aanleiding stageopdracht...........................................................................................8

2.2 Werkwijze...................................................................................................................8

2.3 Onderbouwing............................................................................................................8

2.4 Kwaliteit bewaking.....................................................................................................9

Hoofdstuk 3 Parallel opdrachten.......................................................................................10

3.1 Inleiding....................................................................................................................10

3.2 Begroting..................................................................................................................10

Hoofdstuk 4 Reflectie........................................................................................................11

4.1 Eigen functioneren...................................................................................................11

4.2 Ontwikkeling.............................................................................................................11

4.3 Kerntaken/competenties..........................................................................................11

Hoofdstuk 5 Urenverantwoording....................................................................................12

5.1 Logboek....................................................................................................................12

Hoofdstuk 6 Beoordeling...................................................................................................16

6.1 Tussentijdse beoordeling..........................................................................................16

6.2 Productbeoordeling..................................................................................................16

6.3 Algemeen functioneren............................................................................................16

6.4 Competentie ontwikkeling........................................................................................16

Hoofdstuk 7 Beoordelingsgesprek.....................................................................................17

Nawoord................................................................................................................................. 18

Bronvermelding...................................................................................................................... 19

Bijlagen................................................................................................................................... 20

1. Observatie de Ziel.........................................................................................................20

2. Observatie Sint Josheplaan 1.......................................................................................21

3. Observatie Boslaan 2....................................................................................................22

4. Observatie Boslaan 6....................................................................................................23

Stichting De Trans 3 | P a g i n a

Inleiding

In dit verslag komen verschillende onderwerpen aan bod die betrekking hebben met het verloop van de stage bij stichting De Trans, Nooitgedacht. Tevens is de stageopdracht verwerkt in dit verslag.

In het eerste hoofdstuk wordt de stageorganisatie en de doelgroep omschreven. De specifieke uitwerking van de stageopdracht is te vinden in hoofdstuk twee. Hier wordt er gekeken naar de aanleiding, werkwijze, onderbouwing en de kwaliteit van het product. In hoofdstuk drie zijn de parallel opdrachten, zoals de begroting beschreven.

In de overige hoofdstukken wordt het evaluatieproces in kaart gebracht. De reflectie wordt weergegeven in hoofdstuk vier, hierbij wordt terug gekeken op het eigen functioneren, de ontwikkeling en de kerntaken en competenties. Tevens zijn in hoofdstuk vijf de stage uren weergegeven en onderbouwd in het logboek. In hoofdstuk zes bevinden zich de beoordelingsformulieren van het product, het algemeen functioneren en een beoordelingsformulier over competentie ontwikkeling. Tot slot bevindt er in hoofdstuk zeven het eindbeoordelingsformulier.

Dit verslag is geschreven in het kader van de HBO opleiding, Sport, Gezondheid en Management aan het Hanze Instituut voor de Sportstudies te Groningen.

Stichting De Trans 4 | P a g i n a

Hoofdstuk 1 Organisatie omschrijving1.1 Algemene omschrijvingStichting De Trans heeft ongeveer elfhonderd medewerkers die bijdragen aan diverse vormen van ondersteuning aan twaalfhonderd cliënten in de provincie Drenthe en Zuidoost Groningen. De Trans is onderdeel van het landelijk opererende zorgconcern Espria. Mede hierdoor kan de stichting een ongekend breed zorgpakket aan de cliënten bieden. Dit wordt gedaan volgens de rijk gevulde visie. De visie luidt; “Ondersteuning bieden voor het vergroten van hun persoonlijk functioneren”. Daarnaast wil De Trans op maatschappelijk ondernemen toonaangevend zijn in dienstverlening, ondersteuning en efficiency. (Trans, 2014)

1.2 Doelgroep analyseOm de doelgroep te definiëren is er gebruik gemaakt van verschillende criteria. Verstandelijke beperkingen komen namelijk voor in verschillende niveaus. Volgens het DSM-IV (algemeen erkent diagnostisch handboek) zijn verstandelijke beperkingen te onderscheiden in vier verschillende niveaus, namelijk:

Licht verstandelijk beperkt 75% van de mensen met een verstandelijke beperking behoort tot deze groep. Het gaat om mensen met een intelligentiequotiënt (IQ) van 50 tot 70.

Matig verstandelijk beperkt komt voor bij 18% van de verstandelijk beperkte personen, waarbij het gaat om mensen met een IQ van 35 tot 50.

Ernstig verstandelijk beperkt houdt in dat er, behalve een IQ van 20 tot 35, ook een minimaal communicatief gedrag, een zwakke motorische ontwikkeling en behoefte aan constante supervisie is. Ongeveer 7% van de gevallen valt in deze subcategorie.

Diep verstandelijk beperkt komt slechts voor in 1% van de gevallen en duidt op een IQ van minder dan 20. Mensen die hieraan lijden, hebben behoefte aan een structurerende omgeving, zintuiglijke stimulering en voortdurend toezicht. Slechts in uitzonderlijke gevallen is er (minimale) spraak (Carehouse, 2012).

Licht verstandelijke beperkingEen licht verstandelijke beperking kan ontstaan door verschillende biologische factoren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen oorzaken voor, tijdens en na de geboorte. Er kan sprake zijn van een genetische afwijking of de moeder kan tijdens de zwangerschap een ziekte hebben gehad of giftige stoffen als alcohol, drugs en medicijnen hebben ingenomen. Dit vergroot het risico op een beperking bij het kind. Een licht verstandelijke beperking kan ook het gevolg zijn van een hersenbeschadiging. Deze kan tijdens de geboorte ontstaan door zuurstofgebrek, een hersenbloeding of kan op latere leeftijd ontstaan door bijvoorbeeld een ongeluk. (Zoon, 2012)

Licht verstandelijke beperkten groeien meestal op in ‘Multi probleemgezinnen’ uit lagere

Stichting De Trans 5 | P a g i n a

sociaaleconomische klassen. Dit zijn gezinnen die langdurig kampen met een combinatie van sociaaleconomische en psychosociale problemen. In veel gevallen hebben de ouder(s) zelf ook een laag intelligentieniveau en missen toereikende opvoedingsvaardigheden.

Daarnaast hebben deze ouders onvoldoende inzicht in de ontwikkeling en de problematiek van hun kind en de pedagogische aanpak. Hierdoor zijn de ouders minder goed in staat om hun kind in zijn of haar ontwikkeling te stimuleren, waardoor een licht verstandelijke beperking ontwikkeld en/of in stand gehouden kan worden. Er zijn bijvoorbeeld geen financiële middelen om passend speelgoed of voorleesboekjes aan te schaffen. Of de ouders weten gewoonweg niet hoe zij het kind moeten stimuleren door een gebrek aan opvoedingsvaardigheden of door hun eigen verstandelijke beperking. Een kind wordt dan bijvoorbeeld niet voorgelezen worden of er wordt niet uitgelegd hoe de wereld in elkaar zit. (Zoon, 2012)

Matig verstandelijke beperkingEen matig verstandelijk beperkte kan zich verbaal uiten, maar kan de woordenschat beperkt zijn. Toch kun je met de persoon met een matige verstandelijke beperking een gesprek voeren. Sommige begrijpen veel meer dan dat ze kunnen zeggen, maar bij andere is dat juist weer het tegen over gestelde. Echter zijn hierin ook weer individuele verschillen.

Matig verstandelijk beperkten kunnen een redelijke mate van zelfredzaamheid bereiken. Bij het aanleren van vaardigheden is het belangrijk dat de persoon ervaring op doet. Er wordt geleerd door te doen. De motoriek van een matig verstandelijke beperkte kenmerkt zich meestal door traagheid en houterigheid als gevolg van een beperkte coördinatie.

Een matig verstandelijke beperkte kan meestal rekening houden met anderen. Daarnaast kan de persoon emoties voelen zoals, verdriet, pijn en blijheid. Echter hebben ze emoties niet altijd goed onder controle. (Linda, Mensen met een matig verstandelijke beperking, 2006)

Ernstig verstandelijke beperkingErnstig verstandelijk beperkten leven in hun eigen wereld. Ze zijn in hun zelf gekeerd. De persoon begrijpt je niet en kan zelf weinig tot niets in woorden duidelijk maken. Het is moeilijk af te lezen of iets wel of niet begrepen wordt. Tevens is het soms moeilijk vast te stellen of iets wel of niet leuk gevonden wordt. Echter is het niet onmogelijk. Het is belangrijk om de persoon met een zeer ernstig verstandelijke beperking te leren kennen. En deze persoon goed te observeren.

In de motorische ontwikkeling zitten grote onderlinge verschillen. Sommige zijn bedlegerig, anderen kunnen wel zelf lopen. Echter is er altijd gebrek aan coördinatie. Het lukt de ernstig verstandelijk beperkte niet om de armen en handen doelgericht te gebruiken. Veel mensen met een ernstig verstandelijke beperking kunnen nauwelijks enige vorm van zelfredzaamheid ontwikkelen. Het is belangrijk om deze mogelijkheden en beperkingen te accepteren. De belevingswereld

Stichting De Trans 6 | P a g i n a

beperkt zich grotendeels tot lichamelijke en zintuiglijke gewaarwordingen. Alles wat op een grotere afstand gebeurd gaat aan de beperkte voorbij.

Contact maken gebeurt door lichamelijk de zintuigen te prikkelen. Emoties worden weinig getoond. Een kleine lach kan soms gegeven worden. (Linda, 2006)

Diep verstandelijk beperktEen diepverstandelijk beperkte is vaak in zichzelf gekeerd en leeft vaak in zijn eigen wereld. De beleving is voornamelijk gebaseerd op zintuigelijke prikkels. Gesproken taal wordt niet begrepen en diegene kan zichzelf niet verstaanbaar maken met woorden. Enkele gebruiken wat woordjes, anderen geluiden.

Herhalingen van betekenisloze gebaren voorkomen stereotypieën. Zoals heen en weer schommelen met het lichaam en schuddende bewegingen met het hoofd. Het is moeilijk te zeggen of een diep verstandelijk beperkte mensen herkent, of iets leuk vindt. Daarom is het belangrijk een persoon goed te leren kennen, door observatie en contact te maken doormiddel van prikkels. Door fijn contact met een andere, kunnen deze mensen hier erg van genieten.

Bij vrijwel alle zorg, hebben diep verstandelijk beperkten ondersteuning nodig. Zoals eten, aankleden naar bed gaan enzovoorts. Een eigen vorm van zelfredzaamheid wordt nauwelijks ontwikkeld. Naast deze beperking, ervaren diep verstandelijk beperkten vaak nog andere problemen, namelijk:

• Motorische stoornissen (niet kunnen lopen, spasticiteit)• Epilepsie• Niet goed kunnen zien of horen• Autisme• Probleemgedrag (kan onder meer ontstaan door verkeerde communicatie)• Lichamelijke misvormingen• Bijkomende psychische stoornissen (King, 2014)

Stichting De Trans 7 | P a g i n a

Hoofdstuk 2 Specifieke opdracht

2.1 Aanleiding stageopdrachtStichting De Trans in Nooitgedacht biedt dagelijks bewegingsactiviteiten aan in het sportgebouw. Op deze manier kunnen de cliënten kennis maken met verschillende bewegingsvormen en speelt ontspanning hierbij ook een belangrijke rol. Omdat beweging erg belangrijk is, is het van groot belang dat er niet alleen bewogen kan worden in het sportgebouw, maar ook in de woningen van de cliënten. Echter gebeurt dit niet.

Het doel van het project is cliënten te laten bewegen in de woningen. Door het maken van beweegboxen per woongroep wordt het bewegen gestimuleerd. Op deze manier kunnen de begeleiders samen met de cliënten bewegingsoefeningen uitvoeren. Het uiteindelijke doel is dat er meer bewegingsmomenten in de woningen zijn, dan in het sportgebouw. Op dit moment is het andersom en is het sportgebouw een centraalpunt voor bewegingsactiviteiten.

2.2 WerkwijzeDe eerste twee weken wordt er mee gelopen met de bewegingsagoog om de doelgroep beter te leren kennen en te zien wat de mogelijkheden qua beweging zijn. Na deze weken wordt er in vijf verschillende woningen mee gelopen om de bewoners van de woningen te observeren. Daarnaast wordt er gekeken naar de mogelijkheden voor het project. Hiermee wordt bedoeld op welke manier kan het beste het project worden uitgevoerd, welke benodigdheden zijn van toepassing en hoeveel tijd is er om bewegingsoefeningen uit te voeren. Na dat de cliënten in de woningen zijn geobserveerd, wordt er gekeken naar welke bewegingsoefeningen toegepast kunnen worden. Tevens wordt er nagedacht over het ontwerp en welke materialen er nodig zijn. Vervolgens wordt er een handleiding gemaakt voor de begeleiders. Op deze manier weten de begeleiders hoe de oefeningen uitgevoerd moeten worden, waardoor de drempel om het uit te voeren lager wordt. Als alles ontworpen is, wordt het geïmplementeerd op de woningen. Er wordt gekeken of de oefeningen die bedacht zijn goed passen bij de woningen. Waar nodig zal het aangepast worden.

2.3 Onderbouwing De werkwijze is tot stand gekomen in overleg met de stagebegeleider. Om de doelgroep eerst te leren kennen en te observeren is er gekozen om samen met de bewegingsagoog drie dagen per week mee te lopen tijdens de beweegmomenten in de oefenzaal en in het zwembad. Hierdoor wordt duidelijk wat de doelgroep kan en welke mogelijkheden er zijn, als het om bewegen gaat.

Er is gekozen om voor vijf woningen een beweeg box te ontwikkelen. Deze vijf woningen zijn door de stagebegeleider en de fysiotherapeut uitgekozen. Op deze vijf woningen wordt er mee gelopen om de cliënten te leren kennen. Tevens krijg je inzicht in de dagindeling van de cliënten en wordt er kennis gemaakt met de begeleiders van de woongroepen.

Stichting De Trans 8 | P a g i n a

Na dat er kennis is gemaakt met de doelgroep worden er bewegingsactiviteiten ontwikkeld per woning. Deze bewegingsactiviteiten worden tevens uitgevoerd om te kijken of deze oefeningen geschikt zijn voor de cliënten. Als het nodig is, worden de oefeningen aangepast.

Wanneer de oefeningen correct zijn uitgewerkt, worden de beweegboxen bij de woningen geïmplementeerd.

2.4 Kwaliteit bewaking In samenwerking met een fysiotherapeut en een bewegingsagoog is het product tot stand gekomen. Door deze samenwerking zal de kwaliteit van het product gewaarborgd worden. De bewegingsoefeningen zijn uitgevoerd om te kijken of deze passend zijn bij de doelgroep. In overleg met de fysiotherapeut, de bewegingsagoog en de resultaten van de uitgevoerde bewegingsoefeningen is er geconcludeerd dat de bedachte bewegingsoefeningen valide zijn voor de doelgroep.

Tevens zullen er nieuwe stagiaires bij de afdeling bewegen komen om de begeleiders te ondersteunen in het uitvoeren van de activiteiten. De reden hiervoor is dat de stagiaires meer kennis hebben over de uitvoering van de activiteiten. Op deze manier zal de kwaliteit gewaarborgd blijven.

Stichting De Trans 9 | P a g i n a

Hoofdstuk 3 Parallel opdrachten

3.1 InleidingStichting de Trans heeft een budget beschikbaar gesteld voor een gezonde leefstijl van de cliënten. De interventie ‘Beweegboxen’ behoort tot deze categorie. Het te besteden bedrag voor deze interventie bedraagt in totaal €500,00.

Beweging draagt immers bij aan de ontwikkeling en zelfstandigheid van de cliënten. Daarom is het van groot belang om meer beweegmomenten te realiseren in de woningen van de cliënten.

3.2 Begroting

Materiaal Aantal stuks Kosten UitgeverBadminton set 1 € 8,00 IntertoysZachte bal (foam ballen) 4 € 16,10 Janssen.FritsenBallonnen 3 €Basket bal 3 € 7,00 Perry sportBasket 1 € 29,99 Bol.comVoetbal (nike bal) 4 € 16,99 Perry sportBlokken 2 sets €Foam blikken 2 sets € 15,00 debuitenspeelshopRingen 9 € 2,75 Janssen FritsenJeu des Boules set 2 € 4,99/3, - Intertoys/jyskKubb spel 1 € 13,95 Bol.comGoot 1 €Hoepels 22 € 1,60 medipreventiecentrumPittenzakken voor kleurenspel 4 setjes € 9,25 Janssen FritsenPittenzakken 12 €Parachute 3 € 39,50 of

€29,95Janssen.FritsenSpeelactief

Pionnen 14 € 4,99 (6 stuks) IntertoysKleefdartbord 1 € 106, 50 Janssen.FritsenKleefballetjes 5 € 75,02 Janssen.FritsenKegels 4 sets/24 los € 10,00 Lobbes.nlWerpspel 2 € 5,99 Bol.comGrote dobbelsteen 2 € 4,00 Lobbes.nlGekleurde dobbelsteen 2 € 7,20 Janssen.FritsenTotale kosten €

Stichting De Trans 10 | P a g i n a

Hoofdstuk 4 Reflectie

4.1 Eigen functioneren YvonneTijdens mijn stageperiode heb ik mij open opgesteld. Ik heb met verschillende momenten mee gelopen bij de Trans. In de oefenzaal, bij het zwembad, bij Nordic Walking, op de woning, ik ben mee geweest met de fietspicknick en heb een keer mee gelopen met een PMT sessie. Tijdens de meegelopen momenten, heb ik zo goed mogelijk geprobeerd om kennis op te doen door te observeren en te assisteren wanneer het kon. Daarnaast heb ik veel verantwoordelijkheid genomen, doordat de begeleiders niet altijd aanwezig waren. Echter moest het proces wel doorgaan. Ook het draaien van activiteiten heb ik gedaan wanneer er inval nodig was of wanneer ik het graag wilde.

4.1.1 Eigen functioneren MarissaStage is altijd iets waar ik naar uit kijk, zoals te lezen is in de eerste alinea. Ik vind het interessant om mee te draaien in een bedrijf en nieuwe mensen te leren kennen en connecties op te doen. Ik wist dit jaar nog niet helemaal bij wat voor bedrijf ik stage wilde lopen, maar in ieder geval met een speciale doelgroep. Toen mijn SLB-er klassikaal tijdens een SLB les het stagebedrijf Stichting de Trans voorstelde leek dit mij een leuke plek om stage te lopen. Het is namelijk gericht op mensen met een beperking. Het project wat Stichting De Trans aan bood leek mij erg interessant en heb daarom meteen contact gezocht met het stagebedrijf. Ik heb mijn sollicitatiebrief + CV opgestuurd en ben vervolgens uitgenodigd voor een gesprek. Het gesprek verliep prima en werd aangenomen als stagiaire van de afdeling beweging.

Mijn stageopdracht is voorgekomen uit het feit dat er niet voldoende wordt bewogen in de woningen van de cliënten. De cliënten die iets aan beweging doen, doen dat in het activiteitencentrum. Hier kan er worden bewogen in de sportzaal of kan er gezwommen worden. Dit wordt allemaal gedaan onder begeleiding van een bewegingsagoog. Omdat beweging erg belangrijk is, is het van groot belang dat er niet alleen bewogen kan worden in het sportgebouw, maar ook in de woningen van de cliënten.

Als stageopdracht hield ik mij bezig met het maken van beweegboxen. Deze beweegboxen moest ik ontwikkelen voor vijf verschillende woningen. Daarnaast gaf ik ook ondersteuning tijdens de bewegingsmomenten in de sportzaal en kwam ik bij de cliënten thuis om bewegingsoefeningen uit te voeren. Deze stageopdracht voerde ik samen met een ander klasgenootje uit. De samenwerking tussen ons verliep altijd prima, we hadden namelijk al een aantal keren met elkaar samengewerkt. Wij vullen elkaar aan waar nodig is en zijn altijd in staat elkaar te helpen. Wat ik prettig vind is dat wij beiden streven naar een zo goed mogelijk product. Beide kunnen wij netjes werken en houden wij ons aan de planning.

Mijn ervaringen met het stagebedrijf zijn zeker positief. Het was voor mij een hele uitdaging om, omdat ik helemaal niet bekend was met deze doelgroep. Tevens had ik er nog nooit mee gewerkt. Naar mijn mening wordt er goed omgegaan met stagiaires. Er wordt naast de stageopdrachten ook rekening gehouden met schoolopdrachten. Daarnaast betrekken de collega’s je mee in het team en wordt je niet gezien als stagiaire maar als collega.

Stichting De Trans 11 | P a g i n a

4.2 Ontwikkeling YvonneTijdens de stage heb ik een mooie ontwikkeling doorgemaakt. Allereerst heb ik een mooie doelgroep leren kennen. Eerder had ik nog nooit gewerkt met mensen met een beperking, daarom wist ik de eerste keer ook niet wat ik kon verwachten en hoe ik er mee om moest gaan. Na mate ik langer met de doelgroep werkte, voelde ik me er beter bij en ben ik erachter gekomen, dat ik het een hele leuk doelgroep vind waar ik vaker mee wil gaan werken.

Daarnaast heb ik geleerd om sportieve activiteiten aan te passen aan het niveau van een individu, aangezien bij mensen met een beperking elk persoon anders is. Waar voor de een het liggen op een trampoline al een activiteit is, is het voor een ander mogelijk om te voetballen bijvoorbeeld. Hierdoor is mijn creativiteit ook verbeterd, doordat ik continu moest aanpassen aan de doelgroep.

4.2.1 Ontwikkeling MarissaDankzij deze stage heb ik mij ontwikkelt op verschillende fronten. Ik heb een ontwikkeling doorgemaakt aan de hand van de competenties, maar ook persoonlijk. Ik heb kennis gemaakt met een speciale doelgroep, namelijk mensen met een beperking. Deze doelgroep was voor mij totaal onbekend, ik had er nog nooit eerder mee gewerkt of mee in contact gekomen. Ik heb voornamelijk geleerd om met deze doelgroep om te gaan, het is van groot belang dat je weet hoe je de cliënten moest benaderen en begrijpen. Ik heb inzicht gekregen in het denkniveau en de communicatie van de cliënten.

Tevens heb ik geleerd om op een creatieve manier te denken met name over verschillende bewegingsactiviteiten. De bewegingsactiviteiten moesten namelijk aangepast worden voor deze doelgroep en daarbij moet je denken aan activiteiten voor kinderen en dat elke persoon de activiteit anders ervaart. Na mijn stage kan ik zeggen dat ik het erg leuk heb gevonden om met deze doelgroep te werken, ze waarderen kleine dingen en dat geeft mij ook weer een goed gevoel.

Stichting De Trans 12 | P a g i n a

4.3 Kerntaken/competenties YvonneTijdens de stage heb ik aan verschillende competenties gewerkt, deze zijn hieronder benoemd en aangevuld met een persoonlijke reflectie per competentie.

SGM 16 CommunicatieDeze competentie heb ik veel gebruikt tijdens mijn stage. Doordat ik met verschillende partijen te maken had. Mijn mede stagiaire, de werknemers bij afdeling bewegen en de woningen, waar de beweegboxen voor ontwikkeld zijn. Om de communicatie goed te laten verlopen, heb ik zoveel mogelijk overlegd, wanneer ik wat ging doen of wat ik gedaan had. Doordat de stagebegeleider ook een tijdje afwezig was, heb ik doormiddel van een mailtje de begeleider op de hoogte gehouden, hoever we waren en de documenten toe gestuurd.

SGM 14 Ontwikkelen en borgen van sporteigenheidTijdens deze stage heb ik mij goed ontwikkeld op het aanpassen van activiteiten aan de doelgroep. Dit heeft bijgedragen aan het ontwikkelen van sporteigenheid. Bovendien heb ik geprobeerd de meerwaarde van sport door te geven aan de begeleiders, door met de begeleiders te praten over het bewegen.

SGM 15 Samenwerken en samenwerkend lerenBij het stage lopen, heb ik veel samen gewerkt met verschillende partijen. Hierdoor heb ik geleerd om ook samen te werken met begeleider op de woningen, die ik verder niet vaak zie. Daarnaast heb ik juist veel samengewerkt, met mijn mede stagiaire en de begeleiders van beweging. Van beide samenwerkingen heb ik geleerd. Een verschil hierin is, dat contact houden met de begeleiders van de woning belangrijk is, aangezien ik deze niet vaak zag.

SGM 18 Zelfsturing en zelfwerkzaamheidMijn zelfsturing en zelfwerkzaamheid zijn flink verbeterd tijdens mijn stage. Dit kwam voornamelijk doordat mijn stagebegeleider een periode minder vaak aanwezig was. Echter kon hierdoor het proces niet stil komen te liggen en heb ik samen met mijn mede stagiaire de taken uitgevoerd die voor die periode waren opgesteld. Daarnaast heb ik mee geholpen met de activiteiten in de oefenzaal, wanneer deze anders niet door konden gaan door te weinig begeleiders.

SGM 17 Reflecteren en lerenDoor een goed product te kunnen neer zetten deze stageperiode, vond ik het belangrijk om te reflecteren. Door te reflecteren op de vooruitgang van het product en de bruikbaarheid van het product, kon het product verbeterd worden. Daarnaast heb ik op mijn eigen functioneren gereflecteerd.

SGM 1 Testen, adviseren, begeleiden in het streven naar gezondheidswinst d.m.v. sport- en bewegingsprogramma’s Tijdens deze stage heb ik onderdelen voor in de beweeg box getest bij de bewoners van de woningen. Door het testen, werd duidelijk welke oefeningen wel en niet geschikt waren voor de bewoners en waar het nog wat aangepast moest worden.

Stichting De Trans 13 | P a g i n a

SGM 2 Duurzaam veranderen van gedrag binnen het domein van sport- bewegen en gezonde leefstijl Doormiddel van de beweeg box, wordt het gedrag van de bewoners veranderd. Doordat de bewoners meer gaan bewegen, in het begin zal dit nog wat lastiger zijn. Na dat het vaker gedaan zal zijn, zal het gedrag duurzaam veranderen.

SGM 3 Planmatig ontwikkelen en implementeren van de strategie en het sport en gezondheidsbeleid van de sportorganisatie Deze competentie heb ik aan gewerkt, door het beleid en de visie van de stichting aan te houden en doormiddel hiervan de activiteiten voor in de beweegboxen te ontwikkelen.

SGM 5 Bewaken van kwaliteitDoor het testen van de activiteiten voor in de beweeg box, kan de kwaliteit gewaarborgd worden. Daarnaast is er overlegt met de bewegingsagoog en de fysiotherapeut, ook hierdoor is de kwaliteit hoger. Aangezien hun kennis hebben over goede activiteiten voor mensen met een beperking. Hier heb ik ook weer veel van geleerd.

SGM 7 Sportaccommodatie- en facilitair management; toezicht houden, controleren en verantwoordenTijdens de activiteiten in de zaal, heb ik op de veiligheid van de cliënten gepast, door toezicht te houden. Ook het kijken naar gevaarlijk materiaal in de zaal of viezigheid heb ik gekeken. Wanneer het mogelijk was heb ik dit aangepakt.

SGM 9 Ontwerpen, organiseren en begeleiden van sport- en bewegingsactiviteiten Tijdens deze stage heb ik veel activiteiten ontworpen en begeleid. Dit was wat anders dan ik gewend was, doordat het mensen met een beperking waren. Hierdoor moest ik creatiever om gaan met activiteiten. Ook het proberen van nieuwe dingen heb ik geprobeerd, wat soms goed uit pakte en soms minder.

SGM 10 Ondernemen, ontwikkelen en innoverenTijdens de stage heb ik beweegboxen voor de woningen ontwikkeld. Hierdoor heb ik leren ontwikkelen en het innoveren, door activiteiten aan te passen aan het individu. Doordat bij de doelgroep mensen met een beperking per individu gekeken moet worden.

SGM 12 Inspelen op ontwikkelingen Bij de stichting zijn er ontwikkelingen met betrekking tot een gezonde leefstijl. Hier heb ik tijdens de stage op ingespeeld door bij te dragen aan een gezonde leefstijl. Door de beweeg boxen voor de woningen te ontwikkelen, heb ik ingespeeld op de ontwikkelingen die spelen bij de stichtingen.

Stichting De Trans 14 | P a g i n a

4.3.1 Kerntaken/competenties MarissaTijdens de stageperiode heb ik mijzelf op verschillende fronten ontwikkeld. De ene competentie iets meer dan de andere. De competenties die aan bod zijn gekomen tijdens mijn stageperiode zijn als volgt;

SGM 1 Testen, adviseren, begeleiden in het streven naar gezondheidswinst d.m.v. sport- en bewegingsprogramma’s

Naast mijn stageopdracht heb ik ook bewegingsoefeningen/sportlessen gegeven voor mensen met een beperking. Tijdens deze lessen had ik een ondersteunende rol en moest ik de cliënten begeleiden en hen leren om op een juiste manier de oefeningen uit te voeren. Tevens hielp ik cliënten tijdens de Theralife lessen en liep ik mee met een Nodic Walking groepje.

SGM 2 Duurzaam veranderen van gedrag binnen het domein van sport- bewegen en gezonde leefstijl

Deze competentie heb ik verder ontwikkeld door een beweeg box te ontwikkelen voor de cliënten in de woningen. Op deze manier wordt er geprobeerd het gedrag van beweging te veranderen van de cliënten. De cliënten maken kennis met de verschillende bewegingsoefeningen wat bijdraagt aan een betere leefstijl.

SGM 3 Planmatig ontwikkelen en implementeren van de strategie en het sport en gezondheidsbeleid van de sportorganisatie

In de eerst fase van de stageopdracht heb ik door middel van deskresearch de doelgroep onderzocht. Ik heb gekeken naar de ontwikkelingen van deze doelgroep op gebied van gedrag, sport en gezondheid. Op deze manier kon ik verder met het implementeren van de stageopdracht.

SGM 5 Bewaken van kwaliteitTijdens de stage heb ik de kwaliteit gewaarborgd en ben ik goed om gegaan met de vertrouwelijke gegevens van de cliënten. Daarnaast heb ik gezorgd voor een kwalitatief goed bewegingsaanbod en is de beweeg box afgestemd op de cliënten.

SGM 7 Sportaccommodaties- en facilitair management; toezicht houden, controleren en verantwoorden

Gedurende bewegingslessen in de sportzaal heb ik toezicht gehouden en de cliënten begeleid om de juiste oefeningen uit te voeren. Daarnaast lette ik goed op of de sportzaal veilig en schoon was om te gebruiken. Dit deed ik ook bij de kantine en het kantoor. Ik nam het initiatief om dingen op te ruimen om ervoor te zorgen dat het netjes was.

SGM 9 Ontwerpen, organiseren en begeleiden van sport- en bewegingsactiviteiten

Deze competentie heb ik verder ontwikkeld door een interventie op te zetten over het beweeggedrag voor mensen met een beperking, tevens heb ik samen met deze cliënten bewegingsactiviteiten uitgevoerd en begeleid.

Stichting De Trans 15 | P a g i n a

SGM 10 Ondernemen, ontwikkelen en innoverenIk heb gezorgd dat het eindproduct, de beweeg box passend binnen het beleid en de visie is uitgewerkt. Daarbij heb ik gekeken naar de bewegingsmogelijkheden binnen het algemeen dagelijks leven en of het passend is binnen het reguliere programma.

SGM 12 Inspelen op ontwikkelingen (omgevingsbewustzijn)In de eerst fase van de stageopdracht heb ik door middel van deskresearch de doelgroep onderzocht. Ik heb gekeken naar de ontwikkelingen van deze doelgroep op gebied van gedrag, sport en gezondheid. Tevens heb ik gekeken naar de interne ontwikkelingen van het stagebedrijf, bijvoorbeeld bij de woongroepen. Ik heb ingespeeld op de ontwikkelingen binnen de woningen.

SGM 14 Ontwikkelen en borgen van sporteigenheid (sportbewustzijn)Tijdens de ontwikkeling van mijn stageproduct heb ik stil gestaan bij de waarborging van de sporteigenheid. Ik heb namelijk aangepaste bewegingsoefeningen bedacht voor mensen met een beperking. Tevens ben ik in gesprek gegaan met een bewegingsagoog, fysiotherapeut en de begeleiders om de kwaliteit te waarborgen.

SGM 15 Samenwerken en samenwerkend lerenIk heb samengewerkt met verschillende partijen van de stageorganisatie. Ik heb zowel directe contact als indirecte contact gehad. Ik heb geleerd samen te werken met begeleiders van de cliënten onder andere tijdens de sportactiviteiten, met mijn stagebegeleiders, collega’s, mijn stagegenootje en de cliënten zelf. De samenwerking verliep gedurende stageperiode prima. Als wij ergens mee zaten konden we terecht bij alle collega’s die ons wouden helpen met eventuele dingen.

SGM 16 CommunicatieTijdens de samenwerking was er een open communicatie, er werden ervaringen gedeeld van beide kanten en wanneer ik vragen had kon ik deze stellen en werd er serieus antwoord op gegeven. Ook werd er elke week geëvalueerd over de week. Tevens heb ik gebruik gemaakt van communicatiemiddelen binnen het bedrijf, zoals e-mail. Ook de communicatie tussen mij en mijn stagegenoot verliep altijd prima.

SGM 17 Reflecteren en lerenNaar mijn mening kan ik reflecteren over mijn manier van handelen. Ook heb ik mijn mening gegeven en gereflecteerd tijdens de wekelijkse besprekingen met mijn stagebegeleider en studiegenoot. Tijdens deze besprekingen wordt er feedback gegeven over de voortgang.

SGM 18 Zelfsturing en zelfwerkzaamheidTijdens deze stage heb ik gewerkt binnen de kaders, visie en doelstellingen van het bedrijf. Daarnaast kan ik de balans vinden tussen de stageopdrachten en de schoolopdrachten, ik weet wat mijn prioriteiten zijn. Ook neem ik mijn eigen verantwoordelijkheid met betrekking tot het functioneren. Ik stap gemakkelijk naar mijn stagebegeleider voor vragen of onduidelijkheden.

Stichting De Trans 16 | P a g i n a

Hoofdstuk 5 Urenverantwoording

5.1 Logboek

Datum Tijd Dag invulling Competenties

Kerntaak

15-02-16 09:00 – 17:00

Informatiebijeenkomst over de TransRondleiding locatie EmmenKennismaking met collega’s en cliëntenMee gelopen met de sportactiviteiten

4 2

16-02-16 09:00 – 16:00

Rondleiding locatie Nooitgedacht (stageplaats)Mee gelopen met de sportactiviteitenInformatie over de werkwijze en over de cliënten

15, 16 -

17-02-16 09:00 – 16:00

Mee gelopen met de sportactiviteitenStart gemaakt met het projectcontract

13, 14, 15, 16, 17, 18

6

22-02-16 09:00 – 16:00

Mee gedraaid met de sportactiviteitenBezig geweest met het projectcontract

13, 14, 15, 16, 17, 18

6

23-02-16 09:00 – 16:00

Mee gedraaid met de sportactiviteitenProjectcontract afgerond

13, 14, 15, 16, 17, 18

6

24-02-16 09:00 – 16:00

Mee gedraaid met de sportactiviteiten

13, 14, 15, 16, 17, 18

6

Voorjaarsvakantie07-03-16 16:00 –

20:00Cliënten observeren in de woning De Ziel 51 (thuissituatie)

13, 15, 16, 18

6

08-02-16 09:00 – 16:00

Uitwerking observatie van cliënten van De Ziel 51Ideeën bedenken voor bewegingsactiviteitenKerntaken en competenties bespreken met stagebegeleider + leerdoelenOpzet maken van het stageverslag

12, 14, 15, 16, 17, 18

5, 6

09-02-16 16:00 – 20:00

Cliënten observeren in de woning De Ziel 53 (thuissituatie)

13, 15, 16, 18

6

Stichting De Trans 17 | P a g i n a

14-03-16 16:00 – 20:00

Cliënten observeren in de woning Sint Josephlaan 1 (thuissituatie)

13, 15, 16, 18

6

15-03-16 09:00 – 16:00

Uitwerken observatie De Ziel 53Uitwerken observatie Sint Josephlaan 1Dossiers cliënten van de woningen bekijkenKerntaken en competenties bijwerkenStageverslag aanvullen

12, 14, 15, 16,17, 18

5, 6

16-03-16 09:00 – 14:00

Research oefeningen 13, 15, 16, 18

6

21-03-16 16:00 – 20:00

Cliënten observeren in de woning Boslaan 2 (thuissituatie)

13, 15, 16, 18

6

22-03-16 09:00 – 16:00

Uitwerken observatie Boslaan 2Dossiers cliënten van de woningen bekijkenResearch oefeningenStageverslag aanvullen

12, 13, 14, 15, 16, 17, 18

5, 6

23-03-16 12:00 – 20:00

PaasbrunchCliënten observeren in de woning Boslaan 6 (thuissituatie)

13, 15, 16, 18

6

Tweede paasdag29-03-16 09:00 –

16:00Uitwerken observatie Boslaan 6Protocollen bijwerken van de cliëntenResearch oefeningen

13, 15, 16, 18

6

30-03-16 09:00 – 16:00

Oefeningen ontwikkelen voor de woongroepenBezig met het stageverslag

13, 15, 16, 18

6

04-04-16 09:00 – 16:00

Oefeningen uitgewerkt voor de woongroepen

9, 10, 15, 16, 17, 18

4, 5

05-04-16 09:00 – 16:00

Oefeningen uitgewerkt voor de woongroepenMeegeholpen met sportgroep

9, 10, 15, 16, 17, 18

4, 5

06-04-16 09:00 – 16:00

Geholpen bij een evenement van mede stagiaire

9, 15, 16, 18 4

11-04-16 09:00 – 16:00

Materialenlijst opstellenBezig met het stageverslagPowerPoint presentatie maken voor COP

15, 16 -

12-04-16 09:00 – 16:00

Bezig met het stageverslagEvaluatiegesprek voorbereidenMeegeholpen met sportgroep

9, 12, 14, 15, 16

4, 5

13-04-16 09:00 – 16:00

Beweegkaarten ontwikkelenBezig met het stageverslag

1, 8, 9, 10, 12, 15, 16

1, 3, 4, 5

Stichting De Trans 18 | P a g i n a

Sportgroepen begeleiden18-04-16 09:00 –

16:00Bezig met het stageverslagBespreken van de ideeënPlanning testen in de woning gemaakt

9, 16 4

19-04-16 15:00 – 17:00

Minorenmarkt Groningen - -

20-04-16 09:00 – 16:00

Sportgroepen begeleidenInventarisatielijst van de materialen maken

8, 9, 12, 14, 15, 16

3, 4, 5

25-04-16 09:00 – 16:00

Planning maken voor het uittesten van de oefeningen bij de woningenWoongroepen mailen voor de testdagen van de oefeningen

15, 16 -

26-04-16 09:00 – 16:00

Sportgroepen begeleidenBezig met opdrachten vanuit de COP

1, 8, 9, 10, 12, 15, 16

1, 3, 4, 5

KoningsdagMeivakantie

09-05-16 16:00 – 17:0018:30 – 20:00

Bijgepraat met stagebegeleiderBewegingsoefeningen uittesten op De Ziel

1, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

10-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op De Ziel

1, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

11-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op De Ziel

1, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

2e Pinksterdag17-05-16 18:30 –

20:00Interview Anne, bewegingsagoogBewegingsoefeningen uittesten op Sint Josephlaan 1

1, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

18-05-16 09:30 – 16:0018:30 – 20:00

Fietspicknick met de cliëntenBewegingsoefeningen uittesten op Sint Josephlaan 1

1, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

23-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op Boslaan 2

1, 2, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

24-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op Boslaan 2

1, 2, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

25-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op Boslaan 6

1, 2, 8, 9, 12, 14, 15, 16

1, 3, 4, 5

30-05-16 18:30 – 20:00

Bewegingsoefeningen uittesten op Boslaan 6

1, 2, 8, 9, 12, 14, 15,

1, 3, 4, 5

Stichting De Trans 19 | P a g i n a

1631-05-16 09:00 –

16:00Alle testmomenten evalueren en eventueel aanpassen

1, 2, 15, 16, 17

1

01-06-16 09:00 – 16:00

Handleiding maken per woning + vormgeving

11, 12, 15, 16

5

06-06-16 09:00 – 16:00

Bezig met de handleiding Stageverslag controleren

11, 12, 15, 16

5

07-06-16 09:00 – 16:00

Bezig met de handleidingGroepsactiviteit begeleiden Nordic WalkingStagegesprek met GrethaPrijzen van materiaal op gezocht

11, 12, 14, 15, 16, 17

5

08-06-16 09:00 – 16:00

Begroting opstellenStageverslag inleverenVormgeving beweegkaarten makenGroepsactiviteit begeleiden in de sportzaal

5, 6, 15, 16 2

13-06-16 10:00 – 11:0011:00 – 16:00

Eindgesprek jaar 3 Joan BoelensThuis werken

15, 16, 17, 18

-

14-06-16 09:00 – 16:00

Bezig met de materialenlijst Groepsactiviteit begeleiden Nordic Walking

5, 6, 16, 16 2, 3

15-06-16 09:00 – 16:00

Posterpresentatie makenFoto’s maken beweegkaartenGroepsactiviteit begeleiden in de sportzaal

11, 12, 14, 15, 16, 17

5

20-06-16 09:00 – 16:00

Beweegkaarten makenBezig met de materiaallijst

15, 16, 17, 18

-

21-06-16 09:00 – 16:00

Stagegesprek met Joan, Anne en GrethaGroepsactiviteiten begeleiden in de zaal en Nordic Walking

15, 16, 17, 18

-

22-06-16 09:00 – 16:00

Groepsactiviteiten begeleiden in de zaalBezig met reflectie

15, 16, 17, 18

-

27-06-16 09:00 – 12:00

Presentatie over de stageopdracht 16 -

28-06-16 09:00 – 16:00

Beweegkaarten afmakenGroepsactiviteiten begeleiden

15, 16, 17, 18

29-06-16 09:00 – 16:00

Materiaal bestellen - -

04-07-16 09:00 – Handleiding en beweegkaarten naar - -

Stichting De Trans 20 | P a g i n a

16:00 de drukkerijMaterialen kopen in de winkels

05-07-16 09:00 – 16:00

Begeleiden van bewegingsactiviteiten

8, 9, 12, 14, 15, 16

3, 4, 5

06-07-16 09:00 – 16:00

Begeleiden van bewegingsactiviteiten

8, 9, 12, 14, 15, 16

3, 4, 5

Stichting De Trans 21 | P a g i n a

Hoofdstuk 6 Beoordeling

6.1 Tussentijdse beoordeling

Stichting De Trans 22 | P a g i n a

6.2 Algemeen functioneren

Beoordeling Anne van der Tuin

Beoordeling Gretha Meindertsma

Stichting De Trans 23 | P a g i n a

Stichting De Trans 24 | P a g i n a

Beoordeling Gretha Meindertsma

Stichting De Trans 25 | P a g i n a

Stichting De Trans 26 | P a g i n a

6.3 Competentie ontwikkeling

Beoordeling Anne van der Tuin

Stichting De Trans 27 | P a g i n a

Stichting De Trans 28 | P a g i n a

Stichting De Trans 29 | P a g i n a

Beoordeling Gretha Meindertsma

Stichting De Trans 30 | P a g i n a

Stichting De Trans 31 | P a g i n a

Stichting De Trans 32 | P a g i n a

Stichting De Trans 33 | P a g i n a

6.4 Product beoordeling

Beoordeling Anne van der Tuin

Stichting De Trans 34 | P a g i n a

Beoordeling Gretha Meindertsma

Stichting De Trans 35 | P a g i n a

Hoofdstuk 7 Beoordelingsgesprek

Het beoordelingsgesprek vond 21 juni 2016 in Nooitgedacht plaats. Aanwezig waren Joan Boelens (COP begeleider), Anne v/d Tuin (bewegingsagoog), Gretha Meindertsma (fysiotherapeut), Marissa Grond (stagiaire) en Yvonne ten Voorde (stagiaire).

Tijdens het gesprek is het proces van de stageopdracht besproken, de voortgang en ontwikkeling van het proces en tips/kennis vanuit Joan voor Stichting de Trans.

Voor de stagiaires was het een goed gesprek, aangezien de begeleiders aangaven tevreden te zijn over het uitvoeren van de opdracht en het proces van de opdracht. De zelfstandigheid van het uitvoeren en het meedraaien in het team werd ook als positief ervaren. Aan het eind van het gesprek werd duidelijk dat de stage in elk geval met een voldoende beoordeling wordt afgesloten. Het cijfer wordt op een later moment bekend gemaakt.

De tips en kennis van Joan werd goed opgepakt. Hierdoor zijn er nieuwe ideeën om over na te denken of om verder over na te denken. Mede daarom was het gesprek ook waardevol voor de Stichting/ afdeling beweging.

Stichting De Trans 36 | P a g i n a

Nawoord

Wij als stagiaires van Stichting de Trans hebben met enorm veel plezier stage gelopen bij dit bedrijf. Tijdens deze stage hebben wij ons kunnen ontwikkelen op verschillende competenties. Daarnaast hebben wij beide kennis en ervaring op gedaan over de doelgroep, namelijk mensen met een verstandelijke beperking.

Graag willen wij onze stagebegeleiders Anne van der Tuin en Gretha Meindertsma bedanken voor de ondersteuning en samenwerking. Tevens bedanken wij de overige collega’s voor het prettige ontvangst en samenwerking. Wij werden gezien als collega’s en dat was voor ons een goed gevoel!

Stichting De Trans 37 | P a g i n a

Bronvermelding

Carehouse. (2012). (Licht) Verstandelijke Beperking. Opgehaald van Carehouse: http://www.carehouse.nl/verstandelijke-beperking

King, B. (2014, februari 10). Diep verstandelijke beperking. Opgehaald van Medici info: https://medicinfo.cz.nl/%7B9DD97CE8-6050-4FF6-A642-B907E61FA69D%7D

Linda. (2006, februari 24). Opgehaald van http://lindaslive.blogse.nl/log/verstandelijkgehandicapten/mensen-met-een-zeer-ernstig-verstandelijke-beperking.html

Linda. (2006, februari 24). Mensen met een matig verstandelijke beperking. Opgehaald van http://lindaslive.blogse.nl/log/verstandelijkgehandicapten/mensen-met-een-matig-verstandelijke-beperking.html

Trans, D. (2014). overons. Opgehaald van detrans: http://www.detrans.nl/over-ons/wat-we-doen.aspx

Zoon, M. (2012, januari). Kenmerken en oorzaken van een licht verstandelijke beperking. Opgehaald van Nederlands Jeugd Instituut : http://www.nji.nl/nl/Download-NJi/LVB_Kenmerken_en_oorzaken.pdf

Stichting De Trans 38 | P a g i n a

Bijlagen

1. Observatie de ZielDe activiteiten die wij hebben uitgevoerd bij de Ziel waren basketbal, flessenvoetbal, kegelen, stoelendans met hoepels, badminton en bal overrollen. Tijdens deze oefeningen viel het op dat er voornamelijk dezelfde cliënten mee deden met de activiteiten, maar dat sommige cliënten wel nieuwsgierig waren en vooral keken wat er gedaan werd. Vrijwel alle activiteiten die wij uitvoerden kon iedereen mee doen, ook de cliënten in een rolstoel. Echter was badminton een moeilijkere activiteit voor sommige cliënten. Er was duidelijke te zien dat batminton voor een hoog niveau bestemd was. Tijdens de dagen dat wij bij de Ziel waren was het erg mooi weer en konden wij vooral zomeractiviteiten doen, onder andere met water.

De cliënten die mee deden lieten merken dat ze het leuk vonden en waren enthousiast over de activiteiten. Wat opviel was dat de cliënten maximaal een uurtje mee konden doen, omdat de concentratie na een uurtje weg was en de cliënten weer hun eigen dingen gingen doen.

De begeleiding bij de Ziel was enthousiast en vond het een goed initiatief om elke dag een half uurtje tot uurtje te bewegen met de cliënten.

Avondindeling de Ziel 51Anita, Klaas, Bernard, Petra, Mirjam, Jannes

16:00 – 16:30 binnenkomst cliënten 16:30 – 17:30 vrije tijd17:30 – 18:00 eten 18:00 – 18:30 corvee taken18:30 – 19:30 vrije tijd19:30 – 20:00 nieuws/vrije tijd20:00 – 22:00 vrije tijd/bedtijd

Avondindeling de Ziel 53Johan, Jennie, Carla, Jolanda, Herman, Lucas

16:00 Jennie aardappels schillen 16:30 - 17:30 Vrije tijd17:30 - 18:00 Eten18:00 -18:30 Corvee taken18:30 -22:00 Vrije tijd

Stichting De Trans 39 | P a g i n a

Stichting De Trans 40 | P a g i n a

2. Observatie Sint Josheplaan 1 De activiteiten die wij hebben uitgevoerd bij de Sint Josheplaan waren bal overrollen, kegelen, pittenzakjes in de hoepel gooien, ballon over gooien en badminton met ballon. Tijdens deze oefeningen viel het op dat iets meer dan de helft mee deed met de activiteiten. Kegelen hebben wij buiten gedaan, omdat het mooi weer was. Er was duidelijk te zien dat iedereen dit leuk vond, omdat iedereen hiermee bekend was. De activiteit bal overrollen vond iedereen ook erg leuk en was ook voor iedereen toegankelijk, omdat het een zittende activiteiten aan de tafel is. Dit geldt tevens voor ballon overgooien.

Badminton was een te moeilijke activiteit, wat je ook duidelijk zag aan de cliënten. Na een keer geprobeerd te hebben stopten ze meteen of ze gooien het badmintonracket weg. De wat makkelijkere activiteiten, voor laag niveau werden goed ontvangen en werden de cliënten enthousiast van de makkelijkere activiteiten. Doordat niet alle cliënten kunnen praten lieten ze merken het niet leuk te vinden door weg te lopen of het materiaal weg te leggen. Wat opviel bij deze woongroep was dat de cliënten maximaal een half uurtje geconcentreerd waren tijdens de activiteiten. Na het half uurtje wilden de cliënten graag weer hun eigen ding doen.

In het begin wist de begeleiding niet goed wat ze er van moesten verwachten en was het nog onduidelijk wat er moest gebeuren. De begeleiding dacht er niet genoeg tijd voor te hebben naast hun dagelijkse werkzaamheden. Toen wij de activiteiten gingen uitvoeren en de begeleiding zag dat de cliënten er enthousiast van werden, werd dit positief opgevangen. De begeleiding zag dat het geen moeilijke activiteiten waren en niet veel tijd in beslag nam. En daarnaast de cliënten er veel plezier aan beleefden.

Avondindeling Sint Josephlaan 1Marjolein, Klaas, Leen, Jonnie, Johan, Jan, Lennie

16:00 – 17:00 Binnenkomst cliënten/vrije tijd 17:00 - 18:00 Eten 18:00 - 18:30 Wandelen18:30 - 19:15 Vrije tijd19:15 - 20:00 Muziek maken/luisteren20:00 – 22:00 Vrije tijd

Stichting De Trans 41 | P a g i n a

3. Observatie Boslaan 2De activiteiten die wij hebben uitgevoerd bij Boslaan 2 waren bal overrollen, ballon overgooien, kegelen, pittenzakjes in de hoepel gooien. Deze activiteiten waren goed afgestemd op het niveau. Echter hebben wij wel alle activiteiten aan tafel gedaan, omdat ze niet van hun stoel af wilden. Doordat dit een laag niveau is, is het belangrijk dat de activiteiten niet te moeilijk zijn. Wat opviel was dat de helft, 2 tot 3 cliënten mee wilden doen.

De cliënten die meededen vonden de activiteiten leuk. Tijdens de bal overrollen probeerden de cliënten ons uit te dagen om de bal steeds harder over te rollen. We merkten dat de cliënten dit leuk vonden, omdat ze gingen lachen en enthousiast werden. Ook lieten de cliënten merken wanneer ze er genoeg van hadden en wilden stoppen. Dit lieten ze merken door bijvoorbeeld de ballon weg te gooien en er op te stampen. En je zag dat het concentratieniveau bij sommige weg viel. De cliënten in deze woongroep waren maximaal een half uurtje geconcentreerd, daarna wilden ze graag hun eigen ding weer doen.

De begeleiders vonden het een leuk initiatief en een enkele ging zelf ook mee doen tijdens de activiteiten. Dit vonden de cliënten ook leuk.

Avondindeling Boslaan 2Diederik, Henk, Herrie, Andries, Ties

16:00 Iedereen terug van werk 16:00 – 17:30 Vrije tijd/cd luisteren en muziek dvd kijken 17:30 – 18:30 Eten, medicijnen innemen tijdens het toetje 18:30 – 18:45 Enkele helpen met brood smeren 18:30 – 19:00 Muziek luisteren, Ties trommel les, Henk blokken spelen/knutselen 19:00 – 19:30 Thee/koffie drinken 19:30 – 20:45 Vrije tijd 20:45 – 21:15 Naar bed

Stichting De Trans 42 | P a g i n a

4. Observatie Boslaan 6De activiteiten die wij hebben uitgevoerd bij Boslaan 6 waren kegelen, kleurenspel, bal door de hoepel gooien, pittenzakjes gooien met punten. De eerste dag toen wij de activiteiten gingen uitvoeren gingen 2 cliënten naar de wandelclub. Hierdoor konden ze helaas niet mee doen. Op beiden dagen verspreid hebben alle cliënten meegedaan aan de activiteiten. De activiteiten waren goed afgestemd op het niveau. Helaas was het geen mooi weer en konden we geen buitenactiviteiten doen. Wanneer dit wel het geval was konden we grotere en actievere activiteiten doen. We konden wel merken dat de cliënten het leuk vonden. Echter was de concentratie per persoon erg verschillend. De een deed één keer een activiteit mee en de ander doet alles mee. In deze woningen moesten de cliënten wel gestimuleerd worden door ze aan te moedigen.

De cliënten in deze woning waren snel afgeleid en de concentratie was niet de hele tijd aanwezig, maar je kon ze er wel weer bij roepen om nog een activiteit te doen. In totaal zijn de cliënten ongeveer drie kwartier geconcentreerd tijdens de activiteiten.

De begeleiders van deze woning vonden het een leuk idee en wilde zelf graag ook mee doen. Daarnaast motiveerde hij de cliënten zelf ook tijdens de activiteiten. Dit is goed om te zien, omdat de begeleider dan achter de cliënt staat.

Avondindeling Boslaan 6Tonnis, Baba, Reinder, Eric, Gradus

16:00 – 16:45 Binnenkomst cliënten/koffie thee drinken 16:45 – 17:30 Vrije tijd (tv kijken)17:30 – 18:00 Avondeten 18:00 – 19:30 Vrije tijd19:30 – 19:45 Koffie/thee drinken19:45 – 20:45 Vrije tijd 20:45 – 21:15 Naar bed

Stichting De Trans 43 | P a g i n a

5. Handleiding

Stichting De Trans 44 | P a g i n a

INLEIDING

Kijk eens aan, een handleiding vol praktische beweegoefeningen!

Bewegen en sporten is goed voor de gezondheid, het verbetert, zowel de fysieke gezondheid als de mentale gezondheid (World Health Organization, 2010).

Zoals Minister Schippers zegt; ‘Sporten en bewegen is leuk en gezond. Iedereen die dat wil, moet dat kunnen. Of het nou basketbal is, wandelen, of zwemmen. Ook als je een beperking hebt. En dan niet op een speciale locatie, maar gewoon in de buurt.’ (Schippers, 2015)

Neem een kijkje in deze handleiding en laat je inspireren door de verschillende bewegingsmogelijkheden.

Met sportieve groet,

Marissa Grond en Yvonne ten Voorde

Stichting De Trans 45 | P a g i n a

INHOUDSOPGAVE

INLEIDING........................................................................2

ACTIVITEITEN...................................................................4

BADMINTONNEN.............................................................5

BAL ROLLEN.....................................................................6

BASKETBAL......................................................................7

DOBBELSTENEN-PIONNEN...............................................8

FLESSEN VOETBAL...........................................................9

JEU DE BOULES..............................................................10

KEGELEN........................................................................11

KLEUREN SPEL...............................................................12

KRINGSPEL MET BAL......................................................13

KUBB SPEL.....................................................................14

PARACHUTE...................................................................15

STOELENDANS MET HOEPELS........................................16

VOETBAL........................................................................17

Stichting De Trans 46 | P a g i n a

ACTIVITEITEN

In deze handleiding zijn verschillende bewegingsoefeningen te vinden. De oefeningen zijn afgestemd voor de bewoners van de woning.

De bewegingsoefeningen zijn uitgewerkt aan de hand van een aantal punten.

Het doel van de oefeningen, De uitleg van de oefeningen, Hoe samen en/of alleen spelen, Eventuele differentiaties, Het benodigde materiaal, Het seizoen waarin de oefeningen uitgevoerd kunnen worden en De aandachtspunten van de oefeningen.

De bewegingsoefeningen hebben verschillende betekenisgebieden waardoor de cliënt zich op meerder vlakken kan ontwikkelen, zoals het verbeteren van de motoriek en het samenspelen.

Stichting De Trans 47 | P a g i n a

BADMINTONNEN

DOEL | De bal of een pluimpje naar elkaar overslaan. Gericht op hand- oog coördinatie

UITLEG | De deelnemers gaan tegen over elkaar staan en gaan de bal, pluimpje of de ballon naar elkaar over slaan.

ALLEEN SPELEN | De deelnemer kan de proberen hoog te houden op het racket.

SAMEN SPELEN | De deelnemers gaan tegen over elkaar staan en gaan de bal, het pluimpje of de ballon naar elkaar over slaan.De deelnemers proberen het niet op de grond te laten komen.

MATERIAAL | BadmintonracketsBallen (zachte) of pluimpje

SEIZOEN | Lente en zomer, het is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor hoog niveau bestemd.Zorg voor een zachte bal, zodat de deelnemers elkaar geen pijn doen.

Stichting De Trans 48 | P a g i n a

BAL ROLLEN

DOEL | De bal overrollend op de tafel houden. Gericht op hand- en oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemers zitten rond om de tafel.De deelnemers rollen de bal naar elkaar over.

SAMEN SPELEN | De deelnemers rollen de bal naar elkaar over.Dit kan in verschillende tempo’s.Er kunnen verschillende ballen gebruikt worden (groot/klein)De deelnemers noemen elkaars naam voor dat de bal gerold mag worden.Gaat het goed, dan kan er een tweede bal in gebracht worden.

MATERIAAL | Ballen

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Zorg dat iedereen aan tafel de bal een keer krijgt.

Stichting De Trans 49 | P a g i n a

BASKETBAL

DOEL | De bal door de basket gooien. Gericht op hand- en oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemers gaan op een afstand staan vanaf de basket.De deelnemers proberen de bal door de basket te gooien.

ALLEEN SPELEN | De deelnemer probeert de bal door de basket te gooien.

SAMEN SPELEN | De deelnemers proberen om de beurt de bal door de basket te gooien.

DIFFERENTATIE | De gooiafstand vanaf de basket.Is de deelnemer goed, kan de afstand vergroot worden.Mist de deelnemer vaak, kan de afstand verkleind worden.De deelnemers dribbelen naar de basket, voor dat de deelnemer de bal erin schieten.

MATERIAAL | BasketBasketbal

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor in de lente en de zomer. Dit is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | De deelnemer haalt zelf de bal weer op.Denk er om dat de volgende deelnemer pas gooit, wanneer

Stichting De Trans 50 | P a g i n a

de andere deelnemer terug is.

Stichting De Trans 51 | P a g i n a

DOBBELSTENEN-PIONNEN

DOEL | Het gooien van de dobbelsteen en vervolgens lopen van de ene pion naar de andere pion. Gericht op oog- en voet coördinatie

UITLEG | De deelnemers gaan naast elkaar staan.Eén deelnemer gooit met de dobbelsteen.Bij het cijfer dat op de dobbelsteen staat, lopen de deelnemers naar de pion.Bij 1 lopen de deelnemers naar 1 pion etc.Zijn alle deelnemers bij de pion wordt er weer opnieuw met de dobbelsteen gegooid.

ALLEEN SPELEN | Deze activiteit kan alleen gespeeld worden.

SAMEN SPELEN | De deelnemers gaan naast elkaar staan.Een van de deelnemers gooit de dobbelsteen en lopen vervolgens samen naar de pion.

MATERIAAL | DobbelsteenPionnen

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor in de lente en de zomer. Dit is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Deelnemers die slecht te been zijn kunnen een arm ter ondersteuning krijgen.

Stichting De Trans 52 | P a g i n a

Stichting De Trans 53 | P a g i n a

FLESSEN VOETBAL

DOEL | De fles van een ander proberen om te schieten. Gericht op voet- en oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemers zetten allemaal een fles met water neer. De deelnemers moeten deze proberen te beschermen, zodat de fles niet omvalt en het water niet eruit gaat. Tevens proberen de deelnemers de fles van een ander om te schieten, door tegen de bal aan te schieten.

SAMEN SPELEN | De deelnemers proberen met de bal elkaars fles om te schieten.

DIFFERENTIATIE | De afstand van de flessen kan aangepast worden.Zijn de deelnemers goed, kan de afstand vergroot worden.Missen de deelnemers vaak, kan de afstand verkleind worden.

MATERIAAL | Flessen met waterVoetbal

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor in de lente en de zomer. Dit is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Denk er om dat de volgende deelnemer pas schiet, wanneer de andere deelnemer terug is.

Stichting De Trans 54 | P a g i n a

JEU DE BOULES

DOEL | De grote bal zo dicht mogelijk bij de kleine bal gooien. Gericht op hand- oogcoördinatie.

UITLEG | Een van de deelnemers gooit een klein balletje op de grond. Vervolgens mogen de deelnemers om en om een grote bal richting het kleine balletje gooien.De deelnemer die het dichtst bij de kleine bal heeft gegooid heeft gewonnen.

ALLEEN SPELEN | De deelnemer gooit zelf het kleine balletje voor zich uit.Daarna probeert de deelnemer de grote ballen zo dicht mogelijk bij het kleine balletje te gooien.

SAMEN SPELEN | De deelnemers gooien om en om een bal richting het kleine balletje die een van de deelnemers heeft gegooid.Als iedereen alle ballen heeft gegooid, wordt er gekeken welke bal het dichtste bij ligt.

MATERIAAL | Jeu de boules set

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor in de lente en de zomer. Dit is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Zorg dat de deelnemer niet hun bal gaan pakken terwijl een ander aan het gooien is.

Stichting De Trans 55 | P a g i n a

Stichting De Trans 56 | P a g i n a

KEGELEN

DOEL | Het rollen van de bal over de grond of over de tafel. Gericht op hand- oogcoördinatie.

UITLEG | De bal wordt via de grond of via de tafel richting de kegels gegooid, waardoor deze omvallen.

ALLEEN SPELEN | De deelnemer pakt een bal en rolt deze over de grond richting de kegels.Vervolgens worden de kegels weer overeind gezet.Dit doet de deelnemer zelf, mits de deelnemer daar niet toe in staat is.

SAMEN SPELEN | De deelnemers pakken een bal en rollen deze om en om over de grond richting de kegels.Vervolgens worden de kegels weer overeind gezet.Dit doen de deelnemers zelf, mits de deelnemers daar niet toe in staat zijn.

MATERIAAL | KegelsBal

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.

Stichting De Trans 57 | P a g i n a

KLEUREN SPEL

DOEL | Pittenzakjes in de hoepels gooien en kennis te laten maken met verschillende kleuren. Gericht op hand- en oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemer gooit met een dobbelsteen, waarop kleuren staan. Er wordt een pittenzakje gepakt in dezelfde kleur als wat met de dobbelsteen gegooid is. Deze wordt in de hoepel gegooid (eventueel ook in dezelfde kleur).

SAMEN SPELEN | De hoepels liggen op de grond.Om de beurt gooien de deelnemers met de dobbelsteen en gooien een pittenzakje met dezelfde kleur in een hoepelDe deelnemers pakken zelf de pittenzakjes weer op.

MATERIAAL | Kleuren dobbelsteenPittenzakjesHoepels

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.De deelnemers kunnen er ook bij gaan zitten. Zodat het voor iedereen toegankelijk is.

Stichting De Trans 58 | P a g i n a

KRINGSPEL MET BAL

DOEL | Het gooien van de bal naar de andere deelnemer. Gericht op hand- oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemers gaan in een kring staan.Eén deelnemer staat in het midden van de kring.De deelnemer in het midden van de kring noemt een naam van een andere deelnemer.Vervolgens wordt de bal naar de deelnemer gegooid.De deelnemer gooit de bal terug naar de deelnemer die in het midden staat.Wissel vervolgens af.

SAMEN SPELEN | De deelnemers gaan in een kring staan.Een van de deelnemers gooit de bal naar de andere deelnemer.

MATERIAAL | Bal

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Deelnemers die slecht te been zijn kunnen op een stoel zitten.Zorg dat iedereen een keer aan de beurt komt.

Stichting De Trans 59 | P a g i n a

KUBB SPEL

DOEL | Het gooien van voorwerpen richting een bepaald mikpunt. Gericht op hand- oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemer probeert de houtblokken (kubs) door middel van een werpstok om te gooien.

ALLEEN SPELEN | De deelnemer kan met de werpstokken houtenblokken(kubs) en de koning proberen om te gooien.

SAMEN SPELEN | De deelnemers worden verdeeld in twee groepen.Beide teams nemen plaats achter een basislijn.De deelnemer gooit een werpstok naar de houtenblokken (kubs) van de tegenpartij.Beide teams moeten zo veel mogelijk houtenblokken (kubs) van de tegenpartij omgooien.Wanneer alle houtblokken (kubs) van een kant zijn omgegooid, mogen ze de koning omgooien.Wanneer een deelnemer de koning tussentijds heeft omgegooid is het spel afgelopen.

MATERIAAL | 1 koning, 10 houtblokken (kubs), 6 werpstokken, 6 stokjes

SEIZOEN | Lente en zomer, het is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit is geschikt voor mensen die kunnen werpen/gooien.Er mag alleen onderhands gegooid worden.

Opstelling kubbs

Stichting De Trans 60 | P a g i n a

PARACHUTE

DOEL | Het ervaren van de zintuigen horen, zien en voelen.

UITLEG | De deelnemers houden de parachute vast en maken er bewegingen mee.

SAMEN SPELEN | De deelnemers staan naast elkaar en houden de parachute vast.Ze wapperen er mee.Ze zwaaien tegelijk de parachute omhoog, gaat dit goed, kunnen twee deelnemers van plaats wisselen door er onderdoor te lopen.Er ligt een bal op de parachute, de deelnemers proberen de bal op de parachute te houden, terwijl ze voorzichtig wapperen met de parachute.De deelnemers werpen met de parachute de bal omhoog en vangen hem weer op de met de parachute.

MATERIAAL | ParachuteBal en/of ballon

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Wanneer de deelnemers de parachute niet zelf kunnen vasthouden, kan die aan de rolstoel bevestigd worden.Gebruik niet een te harde bal, dit voorkomt ongelukken.

Stichting De Trans 61 | P a g i n a

STOELENDANS MET HOEPELS

DOEL | Bewegen op muziek. Gericht op het reactievermogen.

UITLEG | De begeleider zet muziek aan.De deelnemers lopen rond in de kamer, wanneer de muziek wordt uitgezet door een begeleider gaat iedereen in een hoepel staan.

ALLEEN SPELEN |De deelnemer gaat door de kamer lopen.Wanneer de muziek wordt uitgezet, gaat de deelnemer in de hoepel staan.Wanneer de muziek weer aan gaat, gaat de deelnemer weer rond lopen.

SAMEN SPELEN | De deelnemers lopen door de kamer terwijl er muziek aan staat.Wanneer de muziek stopt gaat iedereen in een hoepel staan.De eerste paar keer zijn er voor iedereen hoepels, daarna zou je steeds één weg kunnen halen, zodat de gene zonder hoepel af is.

MATERIAAL | MuziekHoepels

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor alle seizoenen, lente, zomer, herfst en winter. Dit kan zowel buiten als binnen gespeeld worden.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor hoog niveau bestemd.Afstand houden van de hoepels tijdens het rondlopen.

Stichting De Trans 62 | P a g i n a

VOETBAL

DOEL | De bal in het doel bij de tegenstander schieten. Gericht op voet- en oog coördinatie.

UITLEG | De deelnemers gaan op een afstand staan vanaf het doel, gemaakt van pionnen.De deelnemers proberen de bal in het doel te schieten.De deelnemers kunnen ook een wedstrijdje voetballen.

SAMEN SPELEN | De deelnemers proberen de bal in elkaars doel te schieten.

DIFFERENTIATIE | De afstand naar het doel toe, kan aangepast worden per deelnemer.Is de deelnemer goed, kan de afstand vergroot worden.Mist de deelnemer vaak, kan de afstand verkleind worden.

MATERIAAL | PionnenVoetbal

SEIZOEN | Dit spel is geschikt voor in de lente en de zomer. Dit is een buitenactiviteit.

AANDACHTSPUNTEN | Dit spel is voor elk niveau bestemd.Denk er om dat de volgende deelnemer pas schiet, wanneer de andere deelnemer terug is.

Stichting De Trans 63 | P a g i n a

BIBLIOGRAFIE

Schippers. (2015, april 23). Schippers presenteert nieuw gehandicaptensportbeleid. Opgehaald van Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/sport-en-bewegen/nieuws/2015/04/23/schippers-presenteert-nieuw-gehandicaptensportbeleid

World Health Organization, W. (2010). Global Recommendations on Physical Activity for Health. Geneva: WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.

Stichting De Trans 64 | P a g i n a

6 Beweegkaarten

Stichting De Trans 65 | P a g i n a