Berane-Manastir Djurdjevi Stupovi

7/21/2019 Berane-Manastir Djurdjevi Stupovi

http://slidepdf.com/reader/full/berane-manastir-djurdjevi-stupovi 1/11

Manastir Đurđevi Stupovi opština Berane

Stanje na dan

11. jun 2004.

Komisija za utvrđivanje stanja

nepokretne kulturne baštine Crne Gore

Ministarstvo kulture i medija Republički zavod za zaštitu spomenikakulture Crne Gore

Ministarstvo zaštite životne sredine

i uređenja prostora

Regionalni zavod za zaštitu spomenika

kulture - Kotor



2

STANJE NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA CRNE GORE

1

Naziv spomenika

Manastir Đurđevi Stupovi

Mjesto – lokalitetBerane

kat. parc.724

K. O.Dolac, list 439

manastir 249 m2, konaci 244 m

2, porod. stamb. zgrada 111 m

2,

stam. prostor 83 m2 dvorište 500 m

2

pomoć. zgrada 40 m2

vlasnik

Manastir ĐurđeviStupovi Dolac

korisnik

2

Vrsta spomenika:

Kategorija spomenika:

Rješenje o proglašenju spomenika:

sakralna arhitektura

I (prva)

01 – 18/1 od 5. 01. 1962. godine

3

Istorijat i kratak opis:

4

Kontakt osoba: Ime i prezime

− Vladika Joanikije – Episkop Budimljansko- Nikšićki

5

Kontakt zona

− Prirodni ambijent sa zgradom Stare škole (sl. -1, 2)



3

6

Istraživanja, dokumentacija: izvori, literature, fotosi, crteži, projekti, planovi

− Manastir Đurđevi stupovi, Berane, Glavni projekat, sig. 1396, 1407

− Urbanistički projekat − Glavni projekat konaka – arhitektonsko-konstruktivni

− Projekat istraživanja

− Elaborat o izvođenju konzervatorsko-restauratorskih radova

− Tekstualna dokumentacija – stilsko hronološka analiza

−

Glavni projekat – vodovod i kanalizacija− Glavni projekat – spoljnih instalacija vodovoda i kanalizacije

− Glavni projekat – elektro instal. – XII 1988. god.

− Glavni projekat – elektro instal. – III 1989. god.

− Glavni projekat saobraćaja

− Detalji i šeme prozora (uz knjigu arh. građ. projekata)

− Tehnička kontrola

− V. Petković, Pregled crkvenih spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, Beograd 1950.

− A. Deroko, Đurđevi stupovi u Budimlj, i, Glasnik srpskog naučnog društva 11, Beograd 1930.

− Istorija Crne Gore, knj. 2, tom 2, Titograd 1970.

− M. Čanak – Medić, Arhitektura Nemanjinog doba 2, Beograd 1989.

− Tatjana Pejović, Manastiri na tlu Crne Gore, Beograd 1995.

7

Stanje spomenika – (spoljašnjost, unutrašnjost, konstrukcije, materijali, instalacije, dotrajalost,

oštećenja)

− Posljednji sanacioni radovi izvedeni su 90-ih godine XX vijeka. (sl. -3)

− Na ulazu u manastirsku portu u toku je izgradnja kapije, koja nije dobila zakonsku verifikaciju.

(sl. -4)

− Sa zapadne strane su očigledne neravnine tla, koje mogu biti posljedica pomjeranja tla.

− Spoljašnjost Manastira očuvana. (sl. -5) Primjećena je vertikalna pukotina na spoju kalkanazapadnog zida priprate sa podužnim zidovima. (sl. -6)

− Krovni pokrivač je očuvan. (sl. -7)

− U luneti nad portalom je montirana keramička kompozicija "Sv. Đorđe ubija aždaju", (sl. -8) rad

Dragana Blagojevića, koja u formi, materijalizaciji ne odgovara osnovnoj strukturi crkve.

−

Ukupna površina fresko dekoracije (sl. -9, 10, 11, 12) od XII, preko XIV do XVI vijeka i pored

kvalitetno obavljenih konzervatorskih radova, obavljenih od 1981. do 1986. godine, je

neuobičajeno pokrivena debelim slojem čađi, uzrokovana nekontrolisanim paljenjem svijeća. Isti problem je konstatovan i na dekorativnom malteru, kojim je o brađena cjelokupna unutrašnjostcrkve, (sl. -13) kao i na zvoniku, koji u ovom slučaju funkcioniše kao dimnjak .

− U unutrašnjosti crkve nalazi se dobro očuvani ikonostas Petra Čolanovića iz 1927. godine. (sl. -

14)

8

Faktori oštećenja: A) prirodni

B) investiciono održavanje - Nestručna gradnja kapije i ogradnog zida.

C) ostalo- nekontrolisano paljenje svijeća

9

Ocjena stanja1) Dobro

2) Osrednje

3) Slabo4) Loše

5) Izgubio svojstva kulturnog dobra

10

Nelegalno izvedeni radovi:

− Kapija i ogradni zid.



4

11

Devastacija – ugrožavanje spomeničke vrijednosti: 1. Urbanističko-ambijentalna

2. Arhitektonska

3. Kulturno - istorijska

4. Autentičnosti kontinuiteta

5. Umjetničko-estetska

6. Jedinstvenost - unikat

12

Degradacija:

− Kulturnog dobra DA NE

−

Kontakt zone DA NE

13

Prijedlog mjera:1) Administrativno-pravne mjere

2) Operativne mjere - ukloniti terakotnu skulpturu u luneti na zapadnoj fasadi i novu kapiju

3) Sanacione mjere

4) Investicione mjere5) Preispitati spomeničke vrijednosti

− Geomehanička ispitivanja tla

− Plan odvoda atmosferskih voda

− U unutrašnjosti crkve:

− Analiza uzroka pretjerane čađavosti i njeno dejstvo na živopis i ostale zidne površine ovogizuzetno važnog živopisa priprate iz XV vijeka i crkve iz XII vijeka.

− Izrada elaborata parapetnih ploča (nosača ikona) u skladu sa ambijentom crkve putem anastiloze.

− Projektovanje episkopske stolice dostojne značenju spomenika i njegovoj ulozi u današnjemustojstvu crkve.

− Takođe, potrebna je izrada projekta horosa i ostalog crkvenog mobilijara.

− Potrebno izvršiti arheološko istraživanje unutrašnjosti crkve i ispitati funkcionalnost i tehničke

karakteristike podova.− Neophodno je formiranje ekspertskog tima za sve naprijed navedeno.

14

Napomena:

− Razmotriti mogućnost objedinjavanja manastira Đurđevi Stupovi i zgrade Stare osnovne škole u

jedno kulturno dobro.

− Nedostaje tabla sa natpisom "Zakonom zaštićeno".



5

sl.-1

sl.-2



6

sl.-3

sl.-4



7

sl.-5

sl.-6



8

sl.-7

sl.-8



9

sl.-9

sl.-10



10

sl.-11

sl.-12



11

sl.-13

sl.-14

Berane-Manastir Djurdjevi Stupovi

Documents

Transcript of Berane-Manastir Djurdjevi Stupovi