Benim bir sırrım var! Ya sizin…?

www.iprhelpdesk.eu

European IPR HelpdeskGet your ticket to innovation!

Benim bir sırrım var! Ya sizin…? Fikri Mülkiyetin Ticarileştirilmesi

European IPR Helpdesk

www.iprhelpdesk.eu

www.iprhelpdesk.eu

Ticarileştirme …?Ürün veya hizmetlerin ticari olarak değerli bir meta haline getirilmesi

Fikri Mülkiyetin ticarileştirilmesi…?Fikri Mülkiyet varlıklarınızın ticari olarak değerli bir meta haline getirilmesi.

Nasıl…? Ticari hedefleriniz

Beklentileriniz

Ticarileştirilecek FM türü

Ekonomik ve entellektüel kaynaklarınız

Yetkinlikleriniz

Pazarın durumu

Ticari rakipleriniz

…sizin tarafınızdan veya başkaları tarafından

İç faktörler

Dış faktörler

www.iprhelpdesk.eu

FM ticarileştirilmesinin

yolları

Sahibi tarafından

Devir yoluyla

Ortaklık kurulmasıyoluyla

Lisans vefranchising

Joint venture vespin-off

Diğer işanlaşmaları

Fikri Mülkiyetin ticarileştirilmesinin yolları

www.iprhelpdesk.eu

FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesi

Routes for IP Commercialisation

by its owner

throughassignments

by partnerships

Licensing and franchising

Joint ventures and spin-offs

Other business contracts

Ticarileştirme faaliyetlerinin kendiniz tarafından, başkaca bir ortaklık/anlaşma yapılmadangerçekleştirilmesi

Pazarlama konusunda yeteli derecede bilgi ve tecrübeye sahipseniz,

Ortaklık kurulması ve yürütülmesi konusunda yeterli bilgi ve tecrübeniz yoksa,

Ortaklık kurulması sürecinde zaman veya para kaybı yaşamak istemiyorsanız,

FM’niz konusunda « fazlaca » hassassanız ve FM’nizin paylaşılması noktasında sıkıntınız varsa,

Rakip yaratmak istemiyorsanız…

Eğer;

www.iprhelpdesk.eu

FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesiTemel kurallar:

1- Fikirlerinizi gizli tutun:

Patent ve tasarımlar için yenilik (novelty)

Marka ve alan adları için “ilk gelen alır” (first to file)

Çalışanlar, araştırmacılar, iş

ortaklarınızla gizlilik hükümleri

tahsis edin

Gizlilik sözleşmeleri (NDA)

imzalayın

Kamuya sunumlarınıza dikkat edin,

kritik sızmaları engelleyin

Buluşçunun defteri (inventor’s notebook) tutun

Sanal damgalama (online date stamp/virtual

sealing) kullanın

2- Kayıtlarınızı saklayın:

Sahiplik ve öncelik tarihinin ispatı

Patent yazımı aşamasında önemli!

3- FM’nizi koruma altına alın:

En uygun koruma yöntemini seçin

Koruma için her alternatifi düşünün

Bir profesyonele danışın

www.iprhelpdesk.eu

FM’nin sahibi tarafından ticarileştirilmesiTemel kurallar:

5- Haklarınızı kullanın:

Rakiplerinizi ve pazarı takip edin

Potansiyel taklit ürünleri kontrol edin

Taklit ürünlerle savaşın

ADR (hakemlik) sistemini kullanın veya mahkemeler

aracılığıyla hakkınızı arayın

EPO, EUIPO, WIPO, ulusal, vb. veri tabanlarını kontrol edin

European IPR Helpdesk’in yardımını alın

FTO Analizi gerçekleştirin

4- FM veri tabanları ve FTO:

Yenilik kriterinin doğrulanması

Kullanım serbestisinin araştırılması

www.iprhelpdesk.eu

Devir yoluyla ticarileştirme


by its owner

throughassignments

by partnerships




Pazarlama faaliyetleri için yeterli nakit akışınız veya yetkinliğiniz yoksa

Acil nakit akışına ihtiyaç duyuyorsanız

FM’nizi kullanmıyorsanız ve gelecekte de hiç bir şekilde kullanmayacaksanız

Bu FM’ye ilişkin ticari risk almak istemiyorsanız

Eğer;

FM sahibi

3.kişi

FM’ninyeni sahibi

FM üzerinde hiçbir

hakkı yokDevir eden(Assıgnor)

Devir alan(Assignee)

Devir (Assignment)

www.iprhelpdesk.eu

Devir yoluyla ticarileştirmeTemel Kurallar:

1- Süreç gizliliği:

Müzakereler

Sızmaların engellenmesi

Herhangi bir açıklamadan önce muhakkak gizlilik

sözleşmesi (NDA) imzalayın

Akılcı ve temkinli davranın

2- Risk yönetimi:

Risklerin analizi

FM değerlemesinin yapılması

FM odaklı due diligence/audit gerçekleştirin

Sahiplik, değerleme ve kullanıma engel teşkil

edebilecek hususları gözden geçirin

FM’nin yasal durumunu ve geçerliliğini kontrol edin

www.iprhelpdesk.eu

Devir yoluyla ticarileştirme

Devir anlaşmasında kritik maddeler:

FM’nin tanımlanması (IP identification): Devir konusu FM’yi ve eşlikçi FM’yi ayrıntılı olarak belirtin

Teminatlar (warranties): Her iki taraf için de geçerli yasal yükümlülükleri belirtin

Ödeme: Ödemenin hangi tip, sürede yapılacağını nasıl hesaplanacağını belirtin

Uygulanacak kanunu belirtin

Uyuşmazlıkların çözümü konusuna eğilin

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama/franchisingFM sahibi lisans verenin (lisansör-licensor), FM’sinin kullanma hakkını lisans alana (licensee)

vermesi


by its owner

throughassignments

by partnerships




FM sahipliğinde değişiklik olmaz

Franchisor’ün iş konseptini, franchisee’ye sürekli destek temin ederek lisanslaması

Sadece üreticiyseniz – pazarlama niyetiniz/yetkinliğiniz yoksa

Sadece satıcıysanız – üretim niyetiniz/yetkinliğiniz yoksa

Daha garantili bir şekilde yeni pazarlara erişmek istiyorsanız

Kendi FM’nizden kendi kazancınız yanında ek kazanç sağlamak istiyorsanız

Kullanmadığınız FM üzerinden kazanç sağlamak istiyorsanız

Eğer;

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

Riskleri:

Lisans verenler için (Licensor) Lisans alanlar için (Licensee)

Lisans alan rakip haline dönüşebilir Lisans verene bağlılık

Lisanslanmış ürün üzerinde kontrolünü kaybedebilir Lisans süresince teknoloji cazibesini yitirebilir

Güvenilir ortak bulmak zor

Avantajları:Lisans verenler için (Licensor) Lisans alanlar için (Licensee)

Tecrübe edinilmemiş dahi olsa yeni pazarlara girişyapılabilmesi

Yeni ürünlerle yeni iş alanı yaratılması

Pazar başarısızlığı şansının düşürülmesi(lisans alanin mevcut portföyü)

Pazar başarısızlığı şansının düşürülmesi(lisans verenin mevcut başarısı kanıtlanmış ürünleri)

Düşük pazarlama ve dağıtım giderleri Düşük/hiç ArGe masrafı

Bir taşla iki kuş(sahiplik + gelir)

Bir taşla iki kuş(sahiplik + test)

Rakip, birlikte çalışacağınız ortak haline dönüşebilir

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

Lisanslama TürleriNon-Exclusive

Licence Sole Exclusive

Exclusive Licence

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

FM sahibi

Üçüncükişi‐1

• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANIR• BAŞKA LİSANSLAR

VEREBİLİR

• LİSANS SAHİBİ• KULLANIR

Lisans VerenLicensor

Lisans Alan Licensee‐1

Üçüncükişi‐2


Non-Exclusive Licence

• LİSANS SAHİBİ• KULLANIR

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

FM sahibi

Üçüncükişi‐1



Üçüncükişi‐2


Sole Licence

• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANIR• TEK BİR LİSANS VEREBİLİR

• TEK LİSANS SAHİBİ• KULLANIR

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

FM sahibi

Üçüncükişi‐1



Üçüncükişi‐2


Exclusive Licence

• FM SAHİBİ• KENDİSİ DE KULLANAMAZ• TEK BİR LİSANS VEREBİLİR

• TEK LİSANS SAHİBİ• TEK KULLANICI

www.iprhelpdesk.eu

LisanslamaTemel Kurallar:

1- Süreç gizliliği:

Önceden belirlenmiş bir süreç izleyin

Müzakereler boyunca gizlilik ilkesine

dikkat edin

MoU (prensip anlaşması) imzalamak faydalı olabilir

Gizlilik anlaşması (NDA) imzalamayı unutmayın

Özenli ve tedbirli olun

2- Neyi lisansladığınızı iyi bilin:

Verilen haklar (granted rights) Alt lisanslama (sublicensing)

o Alt lisanslama olanağı

o Alt lisans alacakların seçimi

o Alt lisanslama koşulları

o Ana lisansın sonlanması durumu

Geliştirmeler (improvements)

o Lisans alanın ve lisans verenin geliştirmeleri

o FM sahipliği

www.iprhelpdesk.eu

LisanslamaLisans anlaşmasında kritik maddeler:

Lisans süresi: Süresi ve bitişi

Uygulanacak kanun

Uyuşmazlıkların giderilmesi

!: FM GEÇERLİLİK SÜRESİ vs. PAZARDA GEÇERLİLİK SÜRESİ

!: SINIRLAMA?

!: DEFATEN ÖDEME (UPFRONT)

ÖN ÖDEME+ROYALTİ

MIN. ROYALTY CLAUSE

!: SINIRLAMA?

FM’nin tanımlanması: Lisansa konu FM’yi ve eşlikçi FM’yi ayrıntılı olarak belirtin

Lisasın türü: Non-exclusive, exclusive, sole?

Coğrafi kullanım: Hangi ülke/bölgelerde kullanıma izin var

Kullanım alanı: Lisans konu ürün/hizmet lisans alan tarafından hangi alanlarda kullanılabilir

Teminatlar (Warranties): Her iki taraf için de geçerli yasal yükümlülükler

Ödeme: Ödeme tipİ, süresi, hesaplanma şekli…

www.iprhelpdesk.eu

LisanslamaNedir bu Teminatlar? (Warranties)

Lisans verenin FM’nin sahibi olduğuna ilişkin teminat

FM’nin kullanımının üçüncü bir tarafın haklarını ihlal etmediğine ilişkin teminat (FTO?)

Bir tecavüz durumu olmadığına ilişkin teminat

Başka bir lisans alan olmadığına/olduğuna dair teminat

Ülke kanunlarını gözden geçirin

” interest to the Licensed Mark, free and clear of any liens or encumbrances; and has not entered into any

exclusive agreements relating to the Licensed trade mark. To the knowledge of Licensor, there is no

unauthorised use, disclosure, infringement or misappropriation of any of the Licensed Mark by any third

party; and no written claim of infringement of any of the Licensed Mark has been made by a third party and

no claim of infringement of any of the Licensed Mark has been threatened by any third party and there is no

basis for such a claim.”

Lisans alanın teminatları:

”All products and services supplied in connection with the licensed trade mark will comply with the quality

standards set forth in the agreement”

www.iprhelpdesk.eu

Lisanslama

Royalties

Lump sum

Defaten (Upfront/Lump sum): Lisans alanın geneldesözleşme imzalanırken tek defada yaptığı ödeme.

Royalti: Lisans alanın, lisans verene lisans süresiboyunca yaptığı sürekli ve genellikle periyodik ödeme. Tipik olarak lisans alanın satış karına (brüt veya net) veya satılan ürün adedine göre hesaplanır.

Minimum royalty clause: Minimum/sabit (fixed) royalti maddesi olarak da bilinir.

Lisans verenin gelir garantisi. Lisans alanın da “tembellik” yapmasını ve lisans anlaşmasını unutmasını engeller.

Genel olarak lisans sözleşmelerinde her iki tip birlikte kullanılır: Defaten ödeme + royalti

Ödemeler… İşte bütün mesele bu !?

www.iprhelpdesk.eu

Bir başka mesele…Parça başı royalti / satış üzerinden royalti?

www.iprhelpdesk.eu

10 yıllık lisans almaya karar verdiniz:

Senaryo 1: 3 yıl sonunda, dünyada fast food’a karşı bir savaş başladı. Herkes daha sağlıklı ürünler peşinde. Daha çok müşterikazanmak için BigMac fiyatını 4 TL’ye düşürdünüz. Lisans sözleşmesi gereği hala BigMac başına 1 TL ödemenizgerek.

1 TL

Lisans veren kazandı!

Yazık oldu size!

Senaryo 2: 3 yıl sonunda, McDonald’s muhteşem bir sos yarattı ve satışlar bir anda patladı. BigMac fiyatını 6 TL’ye çıkardınız. Karınız da arttı. Lisans sözleşmesi gereği hala BigMac başına 1 TL ödemeniz gerek.

Kazandınız!

Yazık oldu lisansverene!

Eğer lisans anlaşmasını satış karı üzerinden yapsaydınızsatış karınız düştüğü için lisans sahibine karın düştüğüoranda daha az ödeyecektiniz. Lisans alan olarak birkaybınız olmayacaktı.

Eğer lisans anlaşmasını satış karı üzerinden yapsaydınız, karınız arttığında lisans sahibine o artış oranında daha çoködeme yapacaktınız. Yaptığınız zam size reel kazançgetirmeyecek, bu para lisans verene gidecekti.

BigMac satış fiyatı 5 TL Her satılan BigMac başına lisans verene 1 TL ödeyeceksiniz

www.iprhelpdesk.eu

Joint venture (ortak girişim), spin off’lar …


by its owner

throughassignments

by partnerships




Joint venture: İki ya da daha fazla girişimin (venture) ortak bir amaç/proje gerçekleştirmek için

risk paylaşımı ile kurdukları geçici işbirliği

o Her girişim kendi FM’sini masaya koyar

o Önceki/sonraki (background/foreground) bilgi ve erişim hakları (access rights)

o Yeni girişimlerin JV’ye kabulü, mevcutların JV’den çıkışı

o JV’nin sonlanması

Spin off’lar: Ana organizasyonun (parent) FM’lerinin yeni bir girişim kurularak pazara sunulması

o Ticarileştirme için kolay çözüm (özellikle üniversiteler)

o Üniversite-sanayi işbirliği imkanı: TT aracı

o Devir veya lisanslama tabanlı FM yönetimi

Diğer anlaşmalar:o Gizlilik Anlaşması (NDA)o Malzeme Transferi (Material Transfer Agreements)o Konsorsiyum (Consortium Agreements)o Danışmanlık ve ArGe (Consultancy and Contract R&D)

www.iprhelpdesk.eu

www.iprhelpdesk.eu

Teşekkürler

Our Helpline team:[email protected] +352 25 22 33-333 (Helpline)www.iprhelpdesk.eu

For questions related to our training activities, please send us an email at: [email protected]

Onur [email protected]: +352 247 80 223

/ European IPR Helpdesk

/ European IPR Helpdesk

Benim bir sırrım var! Ya sizin…?

Documents

Transcript of Benim bir sırrım var! Ya sizin…?