BEŞERİ UNSURLARIN

ÜRETİM,DAĞITIM VE

TÜKETİM SÜREÇLERİ

ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

• Toplumların ekonomik yapıları

teknolojik gelişme ve değişmelerle

beraber yaşadıkları coğrafyanın

etkileriyle şekillenir.

• Fiziki şartlar bakımından benzer

özelliklere sahip alanlarda ülkeler

arası ortaya çıkan farkları beşeri ve

ekonomik farlılıklar ortaya koyar.

Üretim: Mal ve hizmetlerin

sağlanmasıdır.

Dağıtım: Mal ve hizmetlerin tüketiciye

(pazara) ulaşmasıdır.

Tüketim: Mal ve hizmetlerin

kullanımıdır.

• Ülkeler geliştikçe

fiziki şartlara

bağımlılığı

azalmaktadır.

• Geri kalmış

ülkeler ise hala

fiziki şartlarla

boğuşmaktadır.

Bir ülkenin üretimini o ülkenin

fiziki ve beşeri şartları belirler.

Teknolojik gelişmeler ülkelerin

üretimde fiziki şartlara

bağlılığını da belirlemektedir.

ETKİNLİK ÇALIŞMASI:( S- 53)Beşeri uns. Üret. Dağ.

Tük. Faaliyetlerine

etkileri

Üretimi etkileyen

faktörler

Dağıtımı etkileyen

faktörler

Tüketimi etkileyen

faktörler

Sermaye Birikimi

İş gücü Kaynakları

Tarımsal

faaliyetlerin özelliği

Teknolojik gelişme

Sanayinin etkisi

Ulaşım Modern pazarlama

İnsan kaynakları İletişim

Yerleşim özelliklerin

etkisi

Temel İhtiyaçlar

Tanıtım ve reklâm,

kitle iletişim araçları

Gelir düzeyi

Moda

Teknolojik

gelişmeler

Hammaddelerin

etkisi

A-ÜRETİMİ ETKİLEYEN

BEŞERİ FAKTÖRLER• 1.SERMAYE

• 2.İŞ GÜCÜ

• 3.TARIMSAL FAALİYETLER

• 4.TEKNOLOJİK GELİŞMELER

• 5.SANAYİNİN ETKİSİ

• 6.HAMMADDENİN ETKİSİ

• 1- SERMAYE:

• Daha önceden üretilmiş ve üretime tahsis

edildiğinde emeğin verimini artıran her

şeye sermaye denir.

• Sermaye iktisadi bir varlıktır.

• Sermaye ekonomide her türlü mal ve hizmet üretmede kullanılabilecek kaynakların tümüdür.

• ( Makine, bina, hisse senedi, patent, şöhret, itibar vb.)

• Sermaye bazen üretimi oluşturur.

• Bazen de verimliliği artırır.

• Bir ülkede sermaye birikiminin

fazla olası o ülkenin üretim

gücünün yüksek olması demektir.

• Çünkü sermaye,zenginlik ve

verimlilik işaretidir.

• Sermaye daha kısa zamanda daha

fazla, kaliteli ve ucuz üretime imkân

verir.

• Her ülke

sermaye

birikimine önem

verir.

• Bunun en önemli

yolu tasarruf

edilerek ve bunu

yatırıma

dönüştürerek

sermaye artışı

sağlanır.

• Türkiye’de sanayi konusunda en büyük etken sermayedir.

• Sermayemiz yeterli olmadığından, ülkemizde yabancı sermayenin girmesi için kolaylıklar sağlanmaktadır.

• Bu da zaman zaman büyük sıkıntılara neden olmaktadır.

• Ülkemizde tarımın gelişmiş ülkelere oranla geri kalmasında en önemli eksiklik sermaye yetersizliğidir.

• Tarımla uğraşan çiftçi kesimi kendi gereksinimini zorlukla karşılamakta, çoğu kez elde ettiği gelir yeterli olmadığı için yaşadığı köyü terk ederek büyük kentlere göç etmektedir.

• Köylülerimizin bu gereksinimleri kendi düşük gelirleri ile karşılama imkanları yoktur.

Beşeri faktörlerin ekonomiye etkisi düşünüldüğünde;

I.Yer şekillerinin engebeli olduğu yerlerde sanayinin gelişememesi

II. Sanayinin geliştiği yerlerde nüfusun artması

III. Soğuk iklim bölgelerinde tarımsal faaliyetlerin yapılamaması

IV. Piramitler sayesinde Mısır’da turizmin gelişmesi

gibi olgulardan hangileri beşeri faktörlerin ekonomiye etkisine örnek olarak gösterilebilir?

A) I ve II B) II ve III C) I ve IV

D) II ve IV E) I ve III

• 2- İŞGÜCÜ:• Üretimde kullanılan insan gücüne emek denir.

• Emek olmadan diğer üretim faaliyetlerini üretime dönüştürmek mümkün değildir.

• Ekonomik anlamda emek; faydalı mal ve hizmet üretmek için planlı bir şekilde yapılan bedensel ve zihinsel faaliyettir.

• Emeğin kaynağı

insandır.

• Bunun kaynağı da

nüfustur.

• Nüfusu çok olan ve

genç bir yapıda olup,

iyi eğitilmiş ülkeler

işgücü kaynağı

olarak avantajlı

ülkelerdir.

• İşgücü ikiye ayrılır,

• 1- Vasıflı İşgücü: Nitelikli,

becerikli veya yetişmiş

işgücüdür.Yani işinin ustasıdır.

• 2-Vasıfsız İşgücü: Niteliksiz

veya belirli bir beceri

gerektirmeyen işgücüdür. Bu

tür işgücü üretimde fazla

verimli değildir.

• Ülkemizde iş gücü

ihtiyacı rahatlıkla

karşılanabilmekte,

hatta dış ülkelere bile

gönderilmektedir.

• Fakat ülkemizde bazı

sanayi kollarında

teknik eleman henüz

tam olarak yeterli

değildir.

• İşgücünün verimli olup

olmamasını etkileyen faktörler:

• 1-İşgücünün eğitim, uzmanlaşma ve iş

bölümü durumu,

• 2- Kullanılan hammadde ve malzemelerin

kalitesi,

• ( Daha dayanıklı, üretimde daha az fire veren

ve daha uzun ömürlü malzemeler olumlu

katkılar yapacaktır.

• Örneğin dokuma tezgâhında sık sık kopan

iplik olumsuz etki yapar.)

• 3- Kullanılan teknolojinin düzeyi de emeğin

verimini etkiler.

• 4- Emeğin verimi ülkeler, bölgelere ve

sektörlere göre de değişebilmektedir.

• ( Enerji, eğitim, sağlık, yol, su, haberleşme vb

at yapı yatırımları tamamlanmış alanlarda

emek daha verimlidir.)

Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Ülkelerin ekonomik yapılarında bulundukları coğrafyanın özellikleri etkili olmaktadır.B) Fiziki şartları benzer olan ülkelerin ekonomik yapıları da kesinlikle birbirine benzer C) Teknolojik gelişmeler bir ülkenin fiziki şartlara bağlılığını belirler.D) Bir ülkenin üretimini fiziki ve beşeri unsurlar belirlerE) Ülkelerin ekonomik yapılarında değişmeler olabilir

• 3- TARIMSAL

FAALİYETLER:

Tarımsal faaliyetlerin

özeliği, tarımda

kullanılan

teknolojiler,

• üretim miktarları ve

üretilen ürünlerin

kalitesi, üretilen

ürünlerin fiyatlanma

durumu ve dünya

piyansına uyguluğu

üretim açısından

önemlidir.

• UYGULANAN TARIM

YÖNTEMLERİ:

• 1. İntansif (Modern-Yoğun) Tarım Metodu:

• Nüfusa göre ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır.

• Birim alandan alınan verim çok yüksektir.

• Örneğin Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç

ve İsrail gibi ülkelerde bu tür tarım metodu

uygulanmaktadır.

• Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde

uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım

metoduna örnektir.

Yukarıdaki haritada numaralandırılan yerlerin hangisinde üretimde modern (intansif) tarım yöntemi kullanılmaktadır?

A) I B) II C) III D) IV E) VV

• 2. Ekstansif (İlkel-Kaba- Yaygın )

Tarım Metodu:

• Nüfusa göre tarım alanlarının fazla olduğu

ülkelerde uygulanan tarım metodudur.

• Birim alandan alınan verim düşüktür.

• Üretim miktarında iklimin etkisi vardır.

• İntansif tarım metodu ile ekstansif tarım metodu

arasındaki en önemli fark birim alandan

alınan verimdir.

• 3. Nadas Tarım Metodu:

• Nadas, toprağın su ve mineral

kazanmasını sağlamak amacıyla

boş bırakılmasıdır.

• Verimi en düşük tarım metodudur.

• Tamamen iklime bağlılık gösterir.

• Yağışın az, sulamanın yetersiz

olduğu alanlarda uygulanır.

• 4-TEKNOLOJİK GELİŞMELER:

• Teknolojik gelişmeler üretimin artırılması,

kaliteli ve ucuza mal üretiminin

gerçekleşmesinde önemlidir.

• Yeni gelişen teknolojilerle daha kaliteli,

daha seri ve ucuza üretim

gerçekleşmekte daha kaliteli ve nitelikli

ürünler üretilebilmektedir.

• Ülkeler her geçen

gün teknoloji

yarışına girmekteler

ve teknoloji harikası

ürünleri sergileyerek

dünya piyansına

hâkim olma

amacındadırlar.

• Bu yarışta geri kalan

ülke ve firmaların

ayakta kalmaları

mümkün

olamamaktadır.

• Örneğin ülkemizde tarımsal üretimde;

• Köylerimizde tarlalar pek çok yerde hala

hayvan gücünden yararlanarak

sürülmekte; çiftçilerimizin dünyadaki

teknolojik gelişmelerden, yeni bitki

türlerinden yeterince haberi dahi

olmamaktadır

• 5-SANAYİNİN ETKİSİ:

• Sanayi: İşlenmemiş (hammadde) ya da

yarı işlenmiş maddelerin fabrika ve

imalathanelerde makinelerle işlenerek

kullanılabilir ve tüketilebilir duruma

getirilmesidir.

• Sanayide üretim yapan tesislere sanayi

tesisi, yapılan faaliyetlere sanayi

faaliyetleri denir.

• Sanayinin ekonomiye

katma değeri tarıma

oranla oldukça yüksektir.

• Bu nedenle sanayileşen

ülkeler daha gelişmiştir.

• Sanayi ekonomik

gelişmenin motor

gücüdür.

• Sanayi dayanıklı,

depolanabilir mal

üretmesi ve daha örgütlü

bir yapısı olduğu için

gelir düzeyi daha

yüksektir.

• Sanayi ayrıca bazı ürünlerin üretiminin artışı veya yaygınlaşmasına neden olarak üretim artışına neden olmaktadır

• Artan bu ürünlerin daha yüksek değerlerle alınması ve daha iyi değerlendirilmesi yoluyla katma değerler artmasın neden olmaktadır.

• Kurulduğu bölgelere yeni sanayi dalları

veya yan sanayilerin kurulmasına

imkân vererek, üretimin artmasına

neden olmaktadır.

• .

Örnek; Ülkemizde şekerpancarı üretimi,

1926 yılında Uşak ve Alpullu şeker

fabrikalarının yapılmasıyla başlamıştır

6.HAMMADDENİN ÜRETİME

ETKİSİ:• Sanayide makineler, işlenmemiş ya

da yarı işlenmiş maddeleri işleyerek

kullanılabilir ve tüketilebilir hale getirir.

• Bu şekilde kullanılabilir hale getirilen

her türlü işlenmemiş yada yarı

işlenmiş maddelere hammadde denir.

• Örneğin ;Tarladan

toplanmış pamuk,

şekerpancarı

işlenmemiş

hammaddedir.

• Pamuk ipliği ise

yarı işlenmiştir.

• Hammadde,sanayi tesislerine üretim için

gerekli en önemli öğelerden biri olup,

fabrikaları ayağına çeken özellik taşır.

• Sanayide üretim yapılabilmesi için

hammaddenin olması gerekmektedir.

• Sanayi tesisleri hammaddelerin yoğun

olduğu alanlar özellikle de hammaddenin

yükte çok ağır alanlara kurulmaktadır.

• Bisküvi,makarna

vb.unlu mamuller

fabrikalarının İç

Anadolu’da

yoğunlaşması,

• Demir çelik

fabrikalarının

kömür ve demir

yönünden zengin

alanlara

kurulması buna

örnektir. •Ereğli D.Ç.Fabrikası

• Bunun yanı sıra fazla ağır olmamakla birlikte bazı çabuk bozulabilen hammaddeler de sanayi ayağına çeker

• Örneğin konserve, salça, meyve suyu fabrikaları ve süt üretim tesislerinin çok yetiştirilen yerle kurulması buna örnektir.

• Ülkemizde hammadde kaynakları ile

sanayi kuruluşları arasında son derece

sıkı bir ilişki mevcuttur.

• Örneğin,

• Unlu gıda sanayi İç Anadolu’da,

• Dokuma sanayi Adana,İzmir, Denizli

çevresinde,

• Zeytinyağı Sanayi Ege kıyılarında,

• Boya, plastik ve lastik fabrikaları rafineri

kenarlarında yaygınlık göstermektedir.

• B –DAĞITIMI ETİLEYEN FAKTÖRLER:

• Üretilen malların tüketicilere ulaşabilmesi dağıtım yoluyla olmaktadır.

• Dağıtım yeterince gelişemezse fazlaca üretim yapmanın bir anlamı yoktur.

• Üreticiden tüketiciye ulaşamayan mal ve hizmetlerinde tüketilmesi söz konusu olamaz.

DAĞITIMI ETKİLEYEN BEŞERİ

FAKTÖRLER• 1.ULAŞIM

• 2.MODERN PAZARLAMA TEKNİKLERİ

• 3.İLETİŞİM

• 4.İNSAN KAYNAKLARI

• YERLEŞİM ÖZELLİKLERİNİN ETKİSİ

• 1-ULAŞIM:

• Sanayinin ihtiyacı olan hammadde ve

üretilen mamul maddelerin taşınması

faaliyetlerine ulaşım denir.

• Ulaştırma ekonomik (tarım, sanayi,

ticaret, turizm) veya ekonomik olmayan

(gezi, kültür transferi, kolay ulaşım

imkânları vb.) sistemlerin vazgeçilmez

unsurudur ve

• Hızlı ve ekonomik bir ulaştırma, tarım

verimliğinin arttırılması, sanayinin ve

yerleşmelerin ve nüfusun sağlıksız dev

şehirlerde toplanmasının engellenerek,

yurt sathına daha homojen dağıtılmasının

da en önemli aracıdır.

• Sanayi tesislerinin

kuruluş aşamasında

araç-gereçlerin,

enerjinin,

hammaddenin ve

çalışanların

taşınması ve üretim

aşamasında ürünün

pazarlanması için iyi

bir ulaşım ağı gerekir.

• Ulaşımın hızlı ve

ucuz olması da

gerekir.

• Bu nedenle sanayi

kuruluşları ulaşımın

elverişli ve ucuz

olduğu deniz

kıyılarında ya da

demiryolu ağı

çevresinde yoğundur.

• Fabrika kurulacak yerler ana yollar

üzeri ve yakınları olan alanlar olmalı,

ulaşımı zor yolları kapanan alanlar

buna uygun değildir.

• Sanayi faaliyetlerinin ülkelerin yüzeyine

dağılışı düzensizdir.

• Ulaşım kolaylığına bağlı olarak tesislerin

çoğu belli bölgelerde ve kıyı kesimlerde

toplanmıştır.

• Örneğin, ülkemizde, sanayi tesisleri,

genelde önemli ulaşım yolları

kenarlarında ve limanlara yakın yerlere

kurulmuştur.

• İstanbul,İzmir,Mersin,Adana gibi

merkezlerin çok gelişmesi ulaşımla çok

yakından ilişkilidir.

Aşağıdakilerden hangisi üretim, tüketim

ve dağıtımı etkileyen doğal faktörlerden

değildir?

A) Yüzey şekilleri B) İklim C) Suyun

varlığı D) Toprak E) Ulaşım

• 2-MODERN PAZARLAMA

TEKNİKLERİ:

• Günümüzde dağıtım açısında modern

pazarlama tekniklerinin de önemi

büyüktür.

• Özellikle gelişen teknolojiden

faydalanarak elektronik ortamda ticari

bağlantılar yapılabilmektedir.

• Veya insanlar üretilen ürünler hakkında

bilgilendirilmesi, o mal ve hizmetleri

almaya istekli hale getirilme gayreti

güdülmektedir.

• Ayrıca pazarlama

günümüzde uzmanlık

alanı haline gelmiş

olup profesyonelce

yapılamaktadır.

• Pazarlama kavramı günümüzde önemli

bir ekonomi dalı haline gelmiştir.

• Çünkü insanlar çok çeşitli ürünlerin

seçilmesinde zorlanmaktadır.

• Ayrıca var olan ürünlerinde bilinmesi

gerekir.

• Pazarlama; piyasada var olan

ürünlerin tüketici tarafından tanınması ve

bilinmesi, kişilerin belli ürünlere

yönlendirilmesi görevini yapar.

• Bu sektördeki deneyimli bilgili ve yetişmiş elemanlarla yapılır.

• Bir yandan tanıtım ve yönlendirme yapılırken bir yandan etkili satış teknikleri ile ürünler daha cazip hale getirilerek dağıtım faaliyetleri ve tüketimin artmasına neden olurlar.

• Örneğin;Turizmde yılın belli aylarında

yapılan indirimler sürpriz hediyeler, sürekli

rehber hizmeti verme, ilginç seyahatlere

uygulanacak farklı fiyatlar gibi.

• 3-İLETİŞİM:• Günümüzde iletişim ağı teknolojilerinin

gerekliliği değil, sağladığı avantajlardan

nasıl yararlanılacağı önem kazanmıştır.

• İletişimin sağlayacağı yararlar;

• Maliyet avantajı,

• İş Sürekliliği,

• Bilgilere her an ve her yerden hızlı

şekilde erişimdir.

• Günümüzde ticari ilişkilerin yürütülmesinde

iletişimin çok önemli yeri vardır.

• Üretilen malların tüketim bölgelerine

ulaştırılmasında gerekli bağlantıların

zamanında ve doğru şekilde yapılması çok

önemlidir.

• İyi yapılmayan bağlantılar ticari ilişkilerin

aksamasına üretimde kayıplara neden olur.

• Dağıtım sırasında oluşan aksaklıkların

düzeltilmesi iletişim sayesinde olmaktadır.

• Konuyla ilgili yenilikler de iletişim ile anında

bildirilebilir.

• 4-İNSAN KAYNAKLARI:

• Bir ülkede çalışabilen ve üretime katkıda

bulunan insan sayısını ifade eder.

• Ancak emeğin hem miktarı hem de

kalitesi önemlidir.

• İnsanların sağlık, eğitim, bilgi birikimleri,

kültürel durumları önemlidir.

• Dağıtımın hızlı,güvenli,zamanında

yapılabilmesi için,ulaşım araçlarının

hızlı, güvenli, teknolojik özelliklerinin

yeterli olması kadar bunları kullanacak

ve bu faaliyetleri aksatmadan yapacak

yetişmiş elemanlar gereklidir

• 5-YERLEŞİM ÖZELLİKLERİNİN

ETKİSİ:

• Dağıtımda yerleşmelerin önemi büyüktür.

• Önemli yol güzergâhlarında olan ulaşımın

kolay olduğu yerleşmeler dağıtım faaliyetleri

için oldukça uygundur.

• Özelikle de kara, hava, demir ve deniz

yollarının birbirine bağladığı,otoban veya oto

yolların üzerinde bulunan, önemli gar, liman

ve hava alanlarına sahip yerleşmeler dağıtım

üssü haline gelmektedirler.

• Bunların yakın çevreleri de bundan olumlu

etkilenirken;Sayılan özeliklerden uzak,ulaşımın

zor olduğu dağlık alanlar,yolların aşırı kış

nedeniyle kapandığı alanlar, üretim

bölgelerinde uzak olan alanlarda bulunan

yerleşmeler olumsuz etkilenmektedir.

• Çünkü buralara üretilen mallar zorluk nedeniyle hem az gelmekte, hem de maliyeti yükselmektedir. Bu da fiyat artışları nedeniyle tüketimin az olmasına neden olmaktadır.

• Tüketim azaldıkça dağıtım da azalmaktadır.Özellikle kırsal yerleşmeler, bunlar içinde de dağınık yerleşmeler dağıtım için oldukça olumsuz özellikler oluşturmaktadır.

C –TÜKETİMİ ETİLEYEN

FAKTÖRLER:• 1.TEMEL İHTİYAÇLAR

• 2.TANITIM,REKLAM VE KİTLE

İLETİŞİM ARAÇLARI

• 3.GELİR DÜZEYİ

• 4.MODA

• 5.TEKNOLOJİK GELİŞMELER

• 1- TEMEL İHTİYAÇLAR:• Temel ihtiyaçlar arttıkça tüketim

artmaktadır. Çünkü bunlar zorunlu ihtiyaçlar

olup ötelenmesi veya tehir edilmesi

mümkün olmayan ihtiyaçlardır.

• Dünya nüfusu arttıkça veya yerleşmeler, aileler kalabalıklaştıkça temel ihtiyaçlar artmaktadır. Bu da tüketin artmasına neden olmaktadır.

• Nüfusun kalabalık olduğu yerler tüketimin fazla olduğu yerlerdir.

• Orhangazi’deki tüketim işleri İstanbul’daki tüketim aynı ölçüde değildir.

• Örneğin, batı bölgelerinde nüfus fazla olduğundan ürünlerin pazarlanması kolay olurken doğu bölgelerinde nüfus az olduğundan ürünlerin pazarlanması zor olur.

• Bu durum sanayi tesislerinin buralarda kurulmasını zorlaştırmaktadır.

• Tüketim Talebini Etkileyen

Faktörler:• 1-Bir malın talebi toplumun istek ve ihtiyacına

bağlıdır.

• Örneğin merdaneli çamaşır makinesini bu gün alan

ve satan yoktur.

• Herkes otomatik makine istemektedir.

• 2-Bir malın talebi nüfusun büyüklüğüne bağlıdır.

• Bir ülkede çocuk oranı fazla ise çocuk giysisine

talep de fazladır.

• Tüketim Talebini Etkileyen Faktörler:

• 3-Bir malın talebi toplumun gelir düzeyi ile doğru orantılıdır.

• Gelir düzeyi yüksek kişiler temel ihtiyaçlarının dışında da talepte bulunurlar

• 4-Bir malın talebi o malın fiyatına da bağlıdır.

• Fiyat düştükçe talep de artar.

• Balığın fiyatı düşünce ete olan talep azalır.

• 5-Bir malın talebi başka bir malın fiyatına bağlıdır.

• Benzin fiyatları arttıkça oto gazla çalışan arabalara doğru bir talep artışı olur.

• 2-TANITIM REKLÂM VE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI:

• Reklâm: Mal ve hizmetler hakkında tüketicilerin bilgilendirilmesi ve etkilenmesi için kitle iletişim araçlarında ücret karşılığında söz, yazı, resim, görüntülerle sunulan yayınlardır.

• Reklâmın amacı;

• bilgi verme,

• Hatırlama ve ikna etme

• yoluyla ürünlerin

• satışlarını artırmaktır.

• Tanıtım:• İşletmeler, mallar ve hizmetler, kişiler

hakkında kitle iletişim araçları ile sunulan haber niteliğindeki bilgilerdir.

• Amacı; Karşılığında

• ücret almadan geniş

• kitleleri doğruluk

• derecesi yüksek

• haberle bilgilendirmedir.

• Kitleleri etkilemek

• ve ilgi uyandırmaktır.

• Reklâm ve tanıtım

araçları;

• Radyo,televizyon,

gazeteler, dergiler,

internet, broşürler,

• pankartlar, afişler,

duvar ilanları, el

ilanları,tabela,

kasetler, CD’ler,

videokasetleri,

sinema, tabela, ışıklı

panolar, kataloglar vb.

• Bu tür araçlar ve faaliyetler tüketimi

artıran etkidedir.

• Reklâm ve tanıtım faaliyetlerinden

etkilenen ve bir mal ve hizmet almaya

henüz karar verememiş insanlar bu

sayede mal ve hizmetleri alarak tüketici

durumuna gelmektedir.

• Bu araçların günümüzde tüketim

faaliyetlerindeki önemi her geçen gün

artmakta âdete bu araçlar yeni bir

sektör haline gelmektedir.

İzlediğimiz reklâmlar evimizin içine girmiş,

birer saatli bomba gibi tıklamaya

başlıyor. Televizyon adeta elektronik

bebek bakıcısı.

• Reklâm önce onları

tavlıyor, sonra hayal

dünyalarına giriyor

ve daha sonra

tüketime dönüşüyor.

• Çocuklarımız

özellikle gıda ve

oyuncak ürünleri

seçiminde en çok

televizyon

reklâmlarından

etkilendiklerinin

tespit edilmiştir.

• 3-GELİR DÜZEYİ:

• İnsanların tüketimlerinde en önemli

etkendir.

• Gelir olmadan mal ve hizmetlere talep

olmaz.

• İnsanlar yeterli gelirleri oldukça ancak

tüketime girerler.

• Geliri attıkça tüketim için ayırdıkları

bütçede artar.

• Gelir düzeyi az olan insanlar ancak zorunlu ihtiyaçları için kaynak ayırabilirken,

• zorunlu olmayan ihtiyaçlarına, lüks ihtiyaçlara imkân bulamaz.

• Gelir seviyesi arttıkça da zorunlu ihtiyaçların dışındaki ihtiyaçlara kaynak bulabilirler.

• İşçi, memur, çiftçi vb toplum kesimlerinde

yeteli gelir olmadığı zaman piyasa

durgunlaşır esnaf iş yapamaz hale gelir,

• Beyaz eşya, mobilya, ev, araba vb. alımları

azalır.

• Bu, tüketimle gelir arasındaki bağlantıyı

gösterir.

• 4-MODA: • İnsanları tüketimime yönelten ve

tüketimi artıran bir başka etkendir.

• Modayı takip etmek, moda olan ürünleri almak, başkalarında gördüklerini özenti yoluyla almaya çalışmak,tüketimi artırır.

• Özellikle de gençler ve bayanlar bu konuda hedef olan kitledir.

• İhtiyacı olmadığı halde yeni bir elbiseyi, ayakkabıyı almak veya turistik bir beldeyi ziyaret etmek, yeni açılan bir lokantada yemek yemeye gitmek, yeni model bir araba almak vb. istek ve arzular tüketimin artmasına neden olmaktadır.

• 5- TEKNOLOJİK

GELİŞMELER: • Bir yandan insanların yaşamlarını

kolaylaştırmakta, bir yandan da hayat

ve sağlık şartlarını iyileştirmektedir.

• Daha sağlıklı ve daha uzun ömür yaşayan ve daha fazla geliri olan insanlar daha fazla tüketici duruma gelmektedir.

• Teknolojik gelişmeler gün geçtikçe çeşitli mal ve hizmetlerin daha ucuza mal edilmesine neden olmaktadır.

• Üretilen malların ve hizmetlerin ucuzlaması tüketimin artmasına yol açmaktadır.

• Teknolojik gelişmeler malların ucuzlamasını

sağladığı gibi harika denilebilecek çok yeni

ürünleri ortaya çıkarmakta; insanları moda

da olduğu gibi cezb ederek İhtiyacı olmadığı

halde daha iyisi, daha güzeli, daha

fonksiyonlusu gibi yeni ürünlere

yönelmektedir.

• Kimi zaman da

yükselen talep fiyatları

düşürebilir.

• Bunun için en iyi örnek

olarak bilgisayarlar ve

elektronik ürünler

verilebilir.

• Seri üretim teknikleri

1960’lı yıllardan beri,

fiyatları yüzde 20 ila

30 düşürmektedir.