Basagrisi deger.ders slyt..ppt

53
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME BAŞAĞRILARI 1. PRİMER SEKONDER !!!! 2. Tip ??? Etyoloji !!!! İlaç aşırı kullanımı !!!! Tedavi: Tetkik: *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme Beta blk,Kal. kanal blk. Kan,BOS… İndometasin,nöroleptik,lityum…… *Antiemetik,Analjezik, NSAİ,steroid,Triptan

Transcript of Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Page 1: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

BAŞAĞRILARI1. PRİMER SEKONDER !!!!2. Tip ??? Etyoloji !!!!

İlaç aşırı kullanımı !!!! Tedavi: Tetkik: *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme Beta blk,Kal. kanal blk. Kan,BOS… İndometasin,nöroleptik,lityum……

*Antiemetik,Analjezik, NSAİ,steroid,Triptan

Page 2: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Sekonder başağrıları ; Tüm primer başağrılarını taklit

edebilir !

- Sıklıkla gerilim başağrısı şeklinde ortaya çıkar

Page 3: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Sekonder BA ?Erkek hasta10 yaş öncesi - 50 yaş sonrası başlama6 ay içinde başlama veya şekil değiştirme

Akut şiddetli başağrısıGiderek kötüleşen seyir

Page 4: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Sekonder BA ?

Travma, efor ile ilişkiIkınma, öksürme ile ilişkiGövde-baş-boyun pozisyonu ilişkisi

Page 5: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Sekonder BA ?

Seyrek görülen başağrıları Otonom belirtinin varlığıAtipik özellikler

Page 6: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Sekonder BA ?Özgeçmiş özellikleri (sistemik hast.)

Uyku bozukluğunun varlığıSemptomatik ilaç aşırı kullanımı

Muayene özellikleri Nörolojik bulgu Sistemik bulgu (ateş,hipoksi….)

Page 7: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRISI ŞİKAYETİ İLE GELEN HASTA :

Öyküde tehlike işaretleri var mı ? Evet Hayır SEKONDERMuayenede anormal bulgu var mı ? Evet BAŞAĞRISI AÇISINDAN Hayır DEĞERLENDİR seyrek görülen tip Primer başağrısı ? Evet atipik özellikler HayırPrimer başağrısı tipini belirleyip- tedaviyi düşün !

Page 8: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Sık görülen BA; Migren Gerilim tipi başağrısı

Page 9: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Seyrek görülen BA;(Otonom bulgu +) Küme Paroksismal hemikraniya Kısa süreli otonom belirtili tek taraflı

nevraljiye benzer BA (SUNCT-SUNA) Kronik-sürekli yarım başağrısı (hemikraniya kontünya)

Page 10: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Seyrek görülen diğer BA;(otonom bulgu-)

Saplanma başağrısı Öksürük başağrısı Egzersiz başağrısı Cinsel eylem başağrısı Uyku başağrısı Gökgürültüsü başağrısı Yeni günlük kalıcı başağrısı

Page 11: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Başağrısı – zaman ilişkisi Kronik – Tekrarlayıcı *sıklık *süresi *uyku-uyanıklık ilişkisi *ağrısız dönemlerin varlığı

Page 12: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Kronik BA; (3 aydan uzun süreli-ayda 15 günden

daha sık)

Kronik gerilimKronik migrenKronik sürekli yarım başağrısı (Hemikraniya

kontünya)

Page 13: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Tekrarlayıcı başağrıları; Atak süreleri; Atak sıklığı;

Episodik gerilim 30 dak-7 gün <15 gün /ayMigren 4-72 saat 1-4 /ay

Küme 15-180 dak 1-8 /günPark.Hemikraniya 2-30 dak 5-40 /gün SUNCT 4 dak dan az 3-200 /gün

Page 14: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

İleri yaşlarda başlayabilen primer BA; -Öksürük başağrısı -Uyku başağrısı -Kısa süreli tektaraflı otonom belirtili

nevraljiye benzer başağrısı (SUNCT-SUNA) -Hemikaniya kontünya

Page 15: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

Primer başağrısının tipini belirleme;

Başağrısı özellikleri Lokalizasyon Şiddet Karekter Eşlik eden özellikler

(otonom belirtiler,bulantı,kusma, ışık-ses-kokudan etkilenme...)

Page 16: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

N. K. 42 y. Kadın10 gün önce iş dönüşü tuvalette ani şiddetli başağrısı ile düşüp başını vuruyorBir sağlık kurumuna gidiyorKraniyografi çekilip eve gönderiliyorOlayın 7. günü total afazi,sağ hemiparezi

gelişiyor Afazi nedeniyle hikaye tam alınamıyor

Page 17: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

N. K. 42 y. KadınGenç iskemik inme olarak tetkike alınıyorTKD de sol OSA hızlı akım+Anjiografi yapılıyorKlinik düzelme sonrası hasta başağrısını, “sanki beyin kanaması geçirmekteyim” şeklinde tanımladığını belirtti.

Page 18: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

*Sol OSA anevrizma*SAK*Vazospazm*İskemi

Page 19: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

ANAHTAR BİLGİLER

Hastanın hikayesi : efor sırası akut şiddetli BA

Hastanın ağrıyı tanımlaması : beyin kanamasını düşündüren

şiddetli BA

Page 20: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Hastayı dinleyin, size tanısını söyleyecektir.

Osler, 1904

Page 21: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A.T. 56 Y. Erkek

3-4 aydır başağrısı,

başın arka tarafında belirli tüm başa yayılıyorkünt özelliktegenellikle hafif – zaman zaman orta şiddettesürekli-gün içinde dalgalı seyir

Page 22: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A.T. 56 Y. ErkekDevlet memuruHastanın eşi kronik günlük başağrısı şikayeti ve psikiyatrik sorunları nedeniyle uzun zamandır kliniğimizde izlenmektesistemik-nörolojik muayene özellik yokpsikiyatrik değerlendirmede depresyon+Tetikleyici faktörler ? İşi ? Eşi ?

TANI : ?

Page 23: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A. T. 56 Y. E

KLİNİK TANI : Kronik gerilim tip başağrısıTEDAVİ : Antidepresan

Page 24: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A. T. 56 Y. Erkek6 HAFTA SONRA KONTROL BİLGİLERİ ;

Ağrılarda artışBaşın arkaya veya öne eğik tutulması ile ağrılarda şiddetlenme- pozisyon değişince hafiflemeSEKONDER BAŞAĞRISI ? MR ?

Page 25: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

OLGU :A.T.56 y.E

MR:Sağ serebellar hem. kitle

Page 26: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

DİKKATE ALINMAYAN ANAHTAR BİLGİLER :cinsiyet - erkekbaşlama yaşı - 56ağrının yaşı - 3-4 ay

UYARICI ANAHTAR BİLGİLER :

ağrının giderek kötüleşmesitetik faktör - baş pozisyonu ile ilişki

Page 27: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

N.D 41 y. KadınAvukatlık yapan hastaÇalışma sırasında başlayan akut şiddetli yaygın başağrısı ile müracaat ediyorNörolojik muayene normal

Tanı ve tetkik ?

Page 28: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

SAK ?BT yapılıyor,

Page 29: Basagrisi deger.ders slyt..ppt
Page 30: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A.D 41 y. KadınBT normalBasit analjezik-NSAİ ilaç veriliyorYaklaşık bir hafta istirahatle iyi Çalışmak üzere evden çıkıyor ancak başağrısı ile geri dönüyor Yatmak zorunda kaldığınıYattığı sürece ağrının geçtiğini ifade ediyor – Tanı ve tetkik ?

Page 31: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

A.D 41 y KadınKafa içi basınç düşüklüğü ?

Anamnez özelliği nedeniyle kontrastlı MR isteniyor

Page 32: Basagrisi deger.ders slyt..ppt
Page 33: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

C.K. 56 y. Erkek

İki ay önce subakut başlangıçlı yatınca hafifleyen çok şiddetli olmayan başağrısıMR tetkiki yapılıp semptomatik tedavi+ Giderek kötüleşiyor ve şuur etkileniyor

Page 34: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

56 y. E

Page 35: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Benzer patoloji klinik olarak farklı başlangıç !

Page 36: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü

3 yıl önce sağ göz çevresinde otonom belirtilerin eşlik ettiği nevralji tipi ağrılarAğrılar 2-3 ay ara verip birkaç hafta sık olarak tekrarlıyor2 yıl trigeminal nevralji olarak çeşitli tedavilerle izleniyor

Page 37: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü

Son bir yıl ağrılar sıklaşıyorSon aylarda çift görme tabloya ekleniyorTanı ? Tetkik ?

Page 38: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

M.Ç 48 y. KTANI :

Sağ kavernöz meningiom

Page 39: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

73 y. K.2 senedir sol göz çevresinde belirli nevralji tip ağrılarMaksiller ve mandibular alanıda tutuyorZaman zaman otonom belirtiler eşlik ediyorTrigeminal nevralji tanısı ile tedavide ancak tedaviye yanıt yetersiz

Page 40: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

73 y. K. Sol ponto-serebellar köşe kistik tm.

Page 41: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Farklı patoloji, klinik olarak benzer tipte başağrısı

Page 42: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

ANAHTAR BİLGİLER :Trigeminal nevralji için sık karşılaşılmayan atipik özellikler

- Oftalmik dalı tutması - Otonom belirtilerin eşlik etmesi

SUNCT (kısa süreli tek taraflı nevraljiye benzer otonom belirtili başağrısı)düşünüldüğünde ise seyrek görülme özelliği nedeniyle ileri tetkik düşünülmeli

Page 43: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın-30 yıldır basağrısı var-10 yıl öncesine kadar ayda 1-3 kez migren

tipi

-10 yıldır belirginleşen sıklaşma -sürekli avmigran-vermidon 1-3 tbl/gün -Kronik günlük başağrısı gelişiyor

-5 aydır sağ temporal bölgede hassasiyet ve akşamları artan ağrı-gıdıklanma hissi başlıyor

Page 44: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın

Bu nedenle sağlık kurumuna gidiyorBenzer tip analjezik tedavi öneriliyor

Tanı ve tetkik ?

Page 45: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın

Bir ay sonunda sağ gözde vizyon kaybı gelişmesi üzerine Tekrar sağlık kurumuna başvuruyor

Tanı ve tetkik ?

Page 46: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

OLGU : F.Ö. 57 y. Kadın

-SEDİMANTASYON 70 mm/saat

-TANI : TEMPORAL ARTERİT

Page 47: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

ANAHTAR BİLGİLER :-Hastanın yaşı - 57-Kronik başağrısı zemininde belirli bir lokalizasyon ve farklı özellikte yeni bir ağrının tanımlanması-Yaş ve klinik özelliklerle ayırıcı tanıda temporal arterit düşünülmeli-İlaç aşırı kullanımı dikkate alınmalı

Page 48: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Son olgu ; Özgeçmiş özelliklerinin kötü

kullanımı !

Page 49: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Z.A 55 y. K30 senedir zaman zaman orta şiddette yaygın başağrılarıSon 2 yıldır sol göz çevresinde belirli her iki şakak bölgesine yayılan şiddeti azalıp çoğalan ancak eski ağrılarından daha şiddetli giderek kötüleşen başağrıları4 aydır sol göz de kayma çift görme ekleniyor

Page 50: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Z.A 55 y K5 seneyi geçen bir süredir hipertansiyon,diyabet ve glokom tedavisinde

Yaygın başağrısı hipertansiyon ileSol göz çevresi ağrı glokom ileÇift görme diyabet ile ilişkilendiriliyorAncak tablo giderek kötüleşiyor

Page 51: Basagrisi deger.ders slyt..ppt
Page 52: Basagrisi deger.ders slyt..ppt

Z.A. 55 y. KHastanın yaşı Farklı özellikte giderek kötüleşen yeni bir başağrısı tanımlanıyor,

ANCAK,Özgeçmiş özellikleri yeni ağrılarından sorumlu tutularak tetkik yapılmıyor.

(özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !)

Page 53: Basagrisi deger.ders slyt..ppt