AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$...

36

Transcript of AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$...

Page 1: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a
Page 2: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a
Page 3: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V

g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a

dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a - 09325203109 ‘wIn¥ð> d gOmdQ> AO¶ XoeH$a

A§VJ©V ‘m§S>Ur d Aja OwidUr AmaVr Hw$bH$Uu

‘wÐU - lr. Oo qàQ>g© àm. {b, XÎmHw$Q>r 1416, gXm{ed noR>, nwUo - 411030 dm{f©H$ dJ©Ur : 500 /- n§Mdm{f©H$ dJ©Ur … ê$. 2000/- Xedm{f©H$ dJ©Ur … ê$. 3500

Om{hamVtMo Xa ‘bn¥ð> H«$. 4 ê$. 10000/- doï>U n¥ð> 2 d 3 ê$. 7500 /- AmVrb a§JrV nmZ ê$. 5000 /- AmVrb gmYo nmZ ê$. 3000/-

g

g

g

g

g

g

g

¶m A§H$mMo ‘yë¶ : ê$. 50/-

AZwH«$‘{UH$m

Obg§dmX ho ‘m{gH$ ‘mbH$, ‘wÐH$ d àH$meH$ S>m°.

XÎmm XoeH$a ¶m§Zr lr.Oo. qàQ>g© àm. {b, XÎmHw$Q>r 1416, gXm{ed noR> nwUo - 411030 ¶oWo N>mnyZ Ao - 201, 춧H$Q>oe ‘ram~ob AnmQ>©‘|Q>g, n°ZH$mS>© ³b~ Odi, ~mUoa {hëg, nwUo - 411045 ¶oWo à{gÜX

Ho$bo. g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a ’$moZ : 09325203109 Email :

[email protected],

g

OmZodmar> 2018

g� g§nmXH$s¶ / 4g ‘hmamï´> gaH$maV’}$ ObgmjaVm H|$ÐmMr ñWmnZm (H$ìha ñQ>moar) S>m°. XÎmm XoeH$a / 5g - AÞ gwajogmR>r Ob ì¶dñWmnZ S>m°. ‘mYdamd {MVio / 9

^yOcmMo n¡cy - ^mJ 6 g lr. eem§H$ Xoenm§S>o / 14g e|JXmUo ImVm¶ ? Im, nU Oam OnyZ ! S>m°. à‘moX ‘moKo / 18g g§ñWm n[aM¶ : 7 - ãbw ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ lr. {dZmoX hm§S>o / 20g ^maVmVrb à{gÕ gamodao : 7 ^moO Vbmd /23

^maVmVrb à{gÕ YaUo : 7 - g [ahm§X YaU (CÎma àXoe) / 23 ^maVmVrb à{gÕ ZÚm : 7 - H$mdoar ZXr / 24g

XoemoXoerMo nmUr … Zonmi‘Yrb nmUr / 25g

nmUr à^mdm§Mo {eIa g§‘obZ g ( Water Impact Summit) / 26 S>m°. ‘mYdamd {MVio

{Z‘§ÌU n{ÌH$m / 28g

18 dr ‘hmamï´> qgMZ n[afX, na^Ur - g

{ZîH$f© / 33 S>m°. {X. ‘m. ‘moao

Page 4: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

4

g§nmXH$s¶ .............

Obg§dmX & OmZodmar> 2018

AH$amì¶m Ob gm{h˶ gå‘obZmbm ew^oÀN>m

^maVr¶ Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i Xadfu EH$ Ob gm{h˶ gå‘obZ Am¶mo{OV H$arV AgVo. ¶m dfuMo gå‘obZ Am¶mo{OV H$aʶmMm ‘mZ Ywio ehambm {‘iV Amho. OmZodmar 20 d 21 ¶m XmoZ VmaIm§Zm gXa gå‘obZ Ywio ¶oWo doXm§V ‘§Jb H$m¶m©b¶mV g§nÞ hmoV Amho. gXa gå‘obZmbm Obg§dmX ‘m{gH$mÀ¶m hm{X©H$ ew^oÀN>m.

^maVr¶ Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>imMo ‘w»¶ H$m¶m©b¶ Am¡a§Jm~mX ¶oWo pñWV AgyZ ¶m g§ñWoÀ¶m Am¡a§Jm~mX, Zm§XoS>, ZmJnya, H$moëhmnya, nwUo, Zm{eH$, Ywio Am{U {MniyU ¶oWo emIm {dñVma Pmbm Amho. ¶m gd© emIm§Ûmao geº$ Obgmja g‘mO {Z‘m©U H$aʶmMo àæmËZ g§ñWm 2002 nmgyZ H$arV Amho. Obg§ñH¥$Vrda XaamoO ZdZdrZ AmKmV hmoVm§Zm AmnU ~KV AgVmo. nmʶm‘wio g§ñH¥$Vr {Z‘m©U Pmbr nU AmVm nmʶm‘wioM Vr Zï> hmoVo H$s H$m¶ Aer {^Vr dmQ>m¶bm bmJbr Amho. AmYrM ObgmR>o VmoH$S>o AmhoV VarnU Á¶m àH$mao AmnU nmʵ¶mMm AdmOdr dmna H$arV AmhmoV d Á¶m nÕVrZo AmnU Vo gmR>o àXÿ{fV$ H$aV AmhmoV Vo ~KyZ ‘Z qMVrV hmoVo d Aem n[apñWVrV Amnbm {Q>H$md H$gm bmJUma hr {^Vr AmVm ^oS>gmd¶mbm bmJbr Amho. ˶m‘wio nmʶmH$S>o ~KʶmMm Ñï>rH$moZ ~XbʶmMr JaO {Z‘m©U Pmbr Amho. Vmo ~XbʶmgmR>r Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i A{daV à¶ËZ H$arV Amho.

AmVm nmdoVmo ¶m ‘§S>imV’}$ {d{dY ehamV 10 Ob gm{h˶ gå‘obZo Am¶mo{OV H$aʶmV AmbrV. n{hbm ‘mZ ZmJnya ehambm {‘imbm. ˶mZ§Va nwUo, Zm{eH$, ‘mbJw§S>, OiJmd, M§Ðnya, Zm§XoS>, H$moëhmnya, Am¡a§Jm~mX Am{U {MniyU ¶m {R>H$mUr gå‘obZo KoʶmV AmbrV. gå‘obZm§À¶m CÓmQ>Z àg§Jr H$dr ‘hmZmoa, lr. amO|Ðqgh amUm, ‘Yw ‘§Joe H${U©H$, ‘§Joe nmS>JmdH$a, AZwn‘ {‘l, àdrU XdUo, gwaoe ÛmXerdma, S>m°. nm§T>arnm§S>o, Za|Ð MniJmdH$a, {dH$mg Am‘Q>o, S>m°. ‘mYdamd {MVio, S>m°. AemoH$amd Hw$H$S>o, AZ§Vamd {JVo, §dabmb O¡Z, M§ÐHw$‘ma ZbJo, ¶m gmaIo {X½JO nmhþUo bm^bo.

¶m gd© gå‘obZm§Mo Img d¡{eîQ>ç åhUOo Á¶m {R>H$mUr gå‘obZ Am¶mo{OV Ho$bo OmVo ˶m {d^mJmVrb dm n[agamVrb nmUr àíZ H$moUVo, ˶m§Mr gmoS>dUyH$ H$er hmody eHo$b ¶m~Ôb g{dñVa MMm© Ho$br OmVo, ZdZdrZ Cnm¶ gwM{dbo OmVmV Am{U Vo A§‘bmV AmUʶmgmR>r gaH$maH$S>o gmXa Ho$bo OmVmV. AmVm n¶ªV KoVboë¶m gå‘obZm§n¡H$s XmoZ gå‘obZo {dX^m©V, XmoZ npíM‘ ‘hmamï´>mV, XmoZ H$moH$UmV Va XmoZ ImZXoemV Agm g‘Ýd¶ gmYʶmV Ambm. BVa àXoem§da ImZXoe AmVm AmKmS>r KoV Amho H$maU ImZXoemV AmVm {Vgao gå‘obZ KoVbo OmV Amho hr {ZpíMVM H$m¡VwH$mMr ~m~ Amho.

¶m dfuMo gå‘obZ KoʶmMm ‘mZ Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZ ¶m g§ñWobm {‘iV Amho. hr g§ñWm bw{nZ J«yn V’}$ Mmb[dbobr EH$ ñd¶§godr g§ñWm Amho. ‘hmamï´>mVrb EHy$µU {OëømV {dH$mgmÀ¶m H$‘r g§Yr {‘imbobm Ywio {Oëhm ¶m g§ñWoZo Amnbo H$m¶©joÌ åhUyZ {ZdS>bm d Joë¶m H$mhr dfmªnmgyZ AWH$ à¶ËZm§Zr Ywio {OëømVrb J«m‘rU ^mJmV {dH$mgmMo {d{dY àH$ën am~dyZ J«m‘rU d ehar ^mJmVrb Xar H$‘r H$aʵ¶mMm {dS>mM ˶m§Zr CMbbm Amho. ¶m g§ñWoMo H$m¶© ’$º$ ‘hmamï´>mVM Zmhr Va g§nyU© XoemV Mmby Amho. AmVmn¶ªV ˶m§À¶m H$m¶m©Mm bm^ XoemVrb 3400 Jmdm§Zm {‘imbobm AgyZ bm^m϶mªMr g§»¶m 2.8 Xebj bmoH$m§n¶ªV nmohmoMbr Amho. Agm I§Xm Am¶moOH$ gå‘obZmbm {‘imbm ho gå‘obZmMo m½¶M åhUm¶bo hdo.

ImZXoebm nmʶmg§~§Yr Wmoa na§nam bm^br Amho. S>m°. ‘mojJw§S>‘ {dído‹ída¡æ¶m ¶m§Mm Ywùµ¶mbm bm^bobm nXñne©, ImZXoemVrb ’$S> nÕVr, Zm{eH$ {OëømVrb nmUr dmna g§ñWm§Zm {‘imbobo {Z^}i ¶e, ObVÁk lr. ‘wH$w§X Ymam{edH$a ¶m§MoH$Sy>Z {‘imbobo Aä¶mgnyU© ‘mJ©Xe©Z, lr. A‘[ae^mB©$ nQ>ob Am{U lr. gwaoe ImZmnyaH$a ¶m§Zr Xoembm {Xbobm {eanya n°Q>Z©Mm ‘§Ì, lr. M¡Vam‘ ndma ¶m§Zr nmUr hm H|$Ð{~Xÿ R>odyZ AmIbobm J«m‘{dH$mg, bm‘H$mUr ¶oWrb S>m°. YZ§O¶ ZodmS>H$a ¶m§Mm Hw$aU eoVrMm AmJimdoJim à¶moJ, Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZMo Ywio {OëømVrb H$m¶©, lr. dg§Vamd R>mH$ao ¶m§Mo O§Jb {dH$mgmVrb ¶moJXmZ ¶m gd© Jmoï>tgmR>r ImZXoeM Zìho Va g§nyU© ‘mhmamï´> ˵¶m§§Mm F$Ur Amho.Aem nmíd©^y‘rda ho gå‘obZ Am¶mo{OV H$aʶmV ¶oV Amho. YwioH$a ¶m gå‘obZmbm ¶mo½¶ Vmo à{VgmX XoVrb hrM Anojm.

g§nmXH$

Page 5: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

‘hmamï´> gaH$maV’}$ ObgmjaVm H|$ÐmMr ñWmnZm

S>m°. XÎmm XoeH$a, nwUo - ‘mo : 9325203109

5

(H$ìha ñQ>moar)

Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Joë¶m AZoH$ dfmªnmgyZ ObgmjaVm joÌmV H$m‘ H$arV Agë¶m‘wio Xhm dfm©nmgyZ ‘r EH$ ñdßZ nmhmV hmoVmo. Vo åhUOo amÁ¶ nmVirda EH$ Ob gmjaVm H|$Ð ñWmnZ H$aʶmMo. ˶mgmR>r ‘r Iyn à¶ËZ Ho$bo. amÁ¶mVrb H$mhr CÚmoJnVtZm d ‹ì¶mdgm¶rH$m§Zm oQ>bmo, ˶m§Zm ¶mgmR>r ‘XV H$aʶmMr {dZ§Vr Ho$br. H$mhtZr ghmZw^yVr XmI{dbr Va H$mhtZr CËgmh XmIdbm nU à˶j ‘XV ‘mÌ H$moUmH$Sy>Zhr hmody eH$br Zmhr. Amnbo ñdßZ AYwaoM amhUma Ago dmQ>V AgVmZm EH$ {Xdg AMmZH$ ‘bm H$ibo H$s ‘hmamï´> gaH$maM ¶m joÌmV nwT>mH$ma KoV Amho. ‘bm Iyn AmZ§X Pmbm. ‘m¶m ‘ZmV Agbobr g§H$ënZm à˶jmV ¶ody KmVbr hmoVr d Vr IwÔ gaH$ma V’}$. nmUr àíZ AmVm EoaUrda Ambm Amho. AmO ObgmjaVm H|$Ð gwé H$aʶmMo nmD$b CMbbo Jobo ZgVo Va {dî¶mV Amnbr ‘moR>r AS>MU Pmbr AgVr. nmʶmÀ¶m g§X^m©V AmO {d{dY g‘ñ¶m Omoa Yé bmJë¶m AmhoV. A{Z¶{‘V nmdgmim, nmʶmMr dmT>Vr ‘mJUr, nmʶmMr H$‘r CnbãYVm, nmʶmMo g‘(A)ݶm¶r dmQ>n, nmʶmMm MwH$sMm dmna, nmʶmMr KgaVr CËnmXH$Vm, nmʶmMo àXÿfU, nmUr àíZ gmoS>{dʶmgmR>r g‘mOmMr {ZpîH«$¶Vm ¶m àíZm§H$S>o J§^ranUo nmhmd¶mMr JaO {Z‘m©U Pmbr hmoVr. ¶m H$S>o bj XoʶmgmR>r EH$m N>ÌmImbr {dMma hmoUo Amdí¶H$ hmoVo. Vr JaO hr ZdrZ gwé Pmbobr g§ñWm nyU© H$aob Agm {dídmg dmQ>Vmo. Amnbm g‘mO Obgmja Zmhr hr Jmoï> Va Amnë¶mbm ‘mݶ H$am¶bmM hdr. J«m‘rU- ehar, ór-nwéf, {eH$bobo- Z {eH$bobo, Am~mb-d¥Õ, lr‘§V-Jar~ Agm g‘mOmMm H$moUVmhr JQ> ¿¶m, ˶mVrb EH$ g‘mZ d¡{eîQ²>µ¶ åhUOo ho gd© Ob{Zaja AmhoV. nmʶm~Ôb Amnbr gdmªMr EH$M ^mdZm Amho. Vr hr H$s nmUr {ZgJm©Mr EH$ XoU Amho, Vo ‘w~bH$ à‘mUmV CnbãY Amho, Vo H$gohr dmnabo Var Mmby eH$Vo d ˶m‘wio H$moUVmhr {dMma Z H$aVm Vo dmnaUo åhUOoM dm¶m KmbUo hm Amnë¶m g‘mOmMm ñWm¶r ^md Amho. ˶mV ~Xb KS>dyZ AmUyZ EH$ geº$ Obgmja g‘mO V¶ma H$aUo hr H$mimMr JaO Amho. nmUr ho EH$ {dH$mgmMo gmYZ Amho, ˶mMm Mm§Jë¶m àH$mao dmna Pmbm Va Am{U VaM XoemMm {dH$mg PnmQ>çmZo hmody eH$Vmo hr ~m~ Amnë¶mbm à˶oH$mÀ¶m ‘ZmV q~~dUo Amdí¶H$ Amho. åhUyZM gaH$maZo Obgmja H|$ÐmMr Ho$bobr ñWmnZm ho EH$ A˶§V ¶mo½¶ {XeoZo Q>mH$bobo nmD$b Amho. ˶mgmR>r amÁ¶ gaH$maMo A{^Z§XZ Ho$boM nm{hOo. gaH$maÀ¶m AmXoemà‘mUo ObOmJ¥Vr CnH«$‘ OZVon¶ªV nmohmoMìʶmgmR>r amÁ¶ñVa, {OëhmñVa, VmbwH$mñVa d J«m‘ñVamda

AZwH«$‘o ObZm¶H$, ObH$‘u, ObgodH$ Aer CËñ’y$V© ñd¶§godH$m§Mr g§aMZmË‘H$ e¥§Ibm {Z‘m©U {Z‘m©U Ho$br OmUma Amho. ¶m gdmªÀ¶m H$m‘m‘ܶo g‘Ýd¶ Am{U gwgyÌVm AmUʶmgmR>r amÁ¶ nmVirda, {Oëhm nmVirda Am{U VmbwH$m nmVirda g‘Ýd¶ g{‘˶m {Z‘m©U H$éZ ˶m§Mo Ûmao ObgmjaVoMm H$m¶©H«$‘ g§nyU© amÁ¶mV am~{dʶmV ¶oUma Amho. ¶mgmR>r ñdV§Ì Aer ¶§ÌUm C^mamd¶mMo EodOr gaH$maZo nwUo ¶oWrb ¶eXm ¶m g§ñWoV EH$ H$m¶‘ñdénr ‘w»¶ ObgmjaVm H|$Ð ñW{nV$ Ho$bo Amho. ¶m g§ñWoÀ¶m ‘XVrbm dZ AH$mX‘r M§Ðnya, Ob d ^y‘r ì¶dñWmnZ g§ñWm Am¡a§Jm~mX Am{U S>m°. n§Om~amd Xoe‘wI {dX^© {dH$mg àemgH$s¶ à{ejU à~mo{YZr A‘amdVr ¶m VrZ g§ñÏm§mZm ¶m H$m‘mer OmoSy>Z KoVbo Amho. ¶m à˶oH$ g§ñWoMr H$m¶©H$jm {ZpíMV Ho$bobr Amho. Vr Aer …

A)¶eXm,nwUo nwUo, Zm{eH$ Am{U H$moH$U ‘hgyb {d^mJ ~)dmë‘r, Am¡a§Jm~mX Am¡a§Jm~mX ‘hgyb {d^mJH$)S>m°. n§Om~amd Xoe‘wI A‘amdVr ‘hgyb {d^mJ {dX^© emgH$s¶ Am{U {dH$mg à~mo{YZr, A‘amdVr S>)dZ àemgZ {dH$mg d ZmJnya ‘hgyb {d^mJ ì¶dñWmnZ à~mo{YZr, M§Ðnya ¶m gd© {d^mJm§da {Z¶§ÌU AWm©VM nwUo ¶oWrb ¶eXm ¶m g§ñWoMo Agob.

ObgmjaVm H|$ÐmMr H$m¶©nÕVr …

ho ñWmnZ Pmbobo H|$Ð à{ejU g§emoYZ Am{U àboIZ ¶m joÌmV H$m¶© H$aUma Amho. ¶m VrZhr H$m¶mªMr ì¶már nwT>rbà‘mUo amhrb…

à{ejU …

1. ObgmjaVoMm nmM dfmªMm d dm{f©H$ à{ejUmMm AmamIS>m V¶ma H$aUo2. ObgmjaVm {df¶H$ à{ejUmÀ¶m JaOm§Mr {ZpíMVr H$aUo3. à{ejUmMo {d{dY ‘moS>çyëg {ZpíMV H$aUo4. {d{dY ñVam§darb ObZm¶H$m§Mr [ÝmdS> H$aUo

Page 6: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

6 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

5. {d{dY nmUr dmnaH$V}, bm^YmaH$, ObZm¶H$, ObH$‘u, ObgodH$ ¶m§Zm à{ejU XoUo6. {d^mJr¶ H|$ÐmÀ¶m à{ejUmMo {Z¶moOZ H$aUo d ‘mJ©Xe©Z H$aUo7. ObgmjaVm A{^¶mZ d à{ejUmg§~§Yr dmMZ gm{h˶ d àgma gm{h˶ V¶ma H$aUo8. ObgmjaVo~m~V amÁ¶mV H$m¶©emim Am¶mo{OV H$aUo d ˶m‘ܶo ‘mJ©Xe©Z H$aUo

g§emoYZ …

amÁ¶mVrb emgZmV’}$ nyU© Pmbobo d ~m§YH$m‘mYrZ àH$ënm§Mo ObgmR>o, Obg§YmaUmMr H$m‘o, qgMZ àH$ën, bmoH$gh^mJmVyZ nyU© Pmboë¶m ¶moOZm d ˶m§Mm OZ‘mZgmda Pmbobm n[aUm‘, nmʶmMo àXÿfU d Cnm¶¶moOZm,nmʶmMm nwZdm©na ¶m~m~V g§X^© gm{h˶ {Z‘m©U H$aUo d OZVobm ghOnUo CnbãY H$éZ XoUo, ˶mgmR>r Amdí¶H$ {VWo g§Ho$V ñWim§Mm dmna H$éZ OZVobm ghOnUo ‘m{hVr CnëmãY H$éZ XoUo, à{ejU d ObgmjaVo~m~V bKwnQ>, ‘m{hVrnQ> g§~§{YV emgH$s¶ ¶§ÌUog CnbãY H$éZ XoUo, gd©gm‘mݶ OZVobm g‘Oob Aem gmo߶m mfoVrb Vm§{ÌH$ gm{h˶mMr {Z{‘©Vr H$aUo B˶mXr ñdénmMr H$m‘o H$aUo.

ObgmjaVm àgma d à{gÕr …

amÁ¶mV ObgmjaVm d ObOmJ¥Vr {Z‘m©U H$aʶmgmR>r àgma d à{gÕr ~m~VMo YmoaU V¶ma H$aUo, ˶mgmR>r gm{h˶ {Z‘m©U H$aUo, à{Vdfu emgZmÀ¶m YmoaUmZwgma amÁ¶mV ObOmJ¥Vr gámh am~{dʶmgmR>r à{ejU XoUo d ˶mgmR>r Amdí¶H$ gm{h˶ {Z{‘©Vr H$aUo B˶mXr.

ghmæ¶H$mar H$m‘o …

nmʵ¶mÀ¶m joÌmV H$m¶©aV Agbobo emgZmMo {d{dY {d^>mJ, CXm. Obg§nXm {d^mJ, Obg§YmaU {d^mJ, J«m‘{dH$mg {d^mJ, nmUr nwadR>m d ñdÀN>Vm {d^mJ, amoOJma h‘r ¶mooOZm, H¥$fr {d^mJ, ZJa {dH$mg {d^mJ, CÚmoJ {d^mJ, n¶m©daU {d^mJ ¶m {d^mJm§Àµ¶m ¶§ÌUm§Zm ObgmjaVog§~§Yr YmoaUmË‘H$ ‘mJ©Xe©Z H$aUo.

g§nyU© ¶moOZm H$m¶m©pÝdV H$aʶmgmR>r C^mabr OmUmar ¶§ÌUm …

J«m‘n§Mm¶V nmVirnmgyZ Va ¶eXm ¶oWrb H|$Ð g§ñWon¶ªV ObgmjaVoMo H$m¶© H$aʶmgmR>r d H$m¶©H«$‘ am~{dʶmgmR>r EH$ ‘moR>r H$m¶©H$˶mªMr ’$ir C^mabr OmUma Amho. Vr ¶§ÌUm H$er AgUma ¶mMo dU©Z AmnU H|$Ð emIonmgyZ H$é ¶m …

1. H|$Ð emIm …

g§nyU© ¶moOZoV gwgyÌVm AmUʶmMr O~m~Xmar hr H|$Ы emIoda amhrb. ¶m ‘w»¶ H$m¶m©b¶mV EH$ g§MmbH$ ObgmjaVm H|$Ð, EH$ H$m¶©H$mar g§MmbH$, ghm g§emoYZ A{YH$mar, Mma g§emoYZ

ghmæ¶H$ d BVa H$‘©Mmar ¶m§Moda H$m¶©H«$‘mbm {Xem XoʶmMr O~m~Xmar gmonìmʶmV ¶oUma Amho. ¶m g§emoYZ A{YH$m-¶m§H$S>o àboIZ, à{ejU d g§dmX ¶m O~m~Xmè¶m gmon{dë¶m OmVrb. hr gd© nXo ¶eXm g§ñWobm aʶmMm A{YH$ma Xoʵ¶mV Ambm Amho.

2. {d^mJr¶ ObgmjaVm H|$Ð …

hr ¶moOZm am~{dʶmgmR>r Oo {d^mJ nmS>ʶmV Ambo AmhoV ˶m à˶oH$ {d^mJmV EH$ {d^mJr¶ g§MmbH$, EH$ H$m¶©H$mar g§MmbH$, XmoZ g§emoYZ A{YH$mar, VrZ g§emoYZ ghmæ¶H$ d BVa nyaH$ ñdénmMm H$‘©Mmar dJ© {Z¶wº$ Ho$bm OmB©b. hr ^aVr H$aVm§Zm Á¶m g§ñWm§Zm Vo H$m¶© gmon{dbo Jobo Amho ˶m g§ñWm§Mo {Z¶‘ nmiʶmV ¶oVrb.

3. ObZm¶H$ …

H$m¶©H$˶mªMr hr EH$ ’$ma ‘moR>r ’$ir Agob. hr g§»¶m Imbrbà‘mUo …

amÁ¶ñVamda … 24 {d^mJ ñVamda … 48 {Oëhm ñVamda … 340 VmbwH$m ñVamda … 3224

{d{dY ñVamda à{ejU XoʶmMm d Ob joÌmVrb à˶j H$m‘mMm AZw^d AgUmè¶m à{ejH$m§Zm ObZm¶H$ åhUyZ {ZdS>bo OmB©b. J«m‘ñVamdarb ObgodH$m§Zm ‘mJ©Xe©Z H$aUo, VgoM ObH$‘vZm ‘mJ©Xe©Z H$aUo, ObOmJ¥Vr~Ôb ‘mJ©Xe©Z H$aUo hr H$m‘o ObZm¶H$m§Zm H$amdr bmJVrb.

4. ObH$‘u …

nmʶm~m~VMo CnH«$‘ am~{dUmao emgZmÀ¶m, VgoM emgZmg ghmæ¶H$mar g§ñWm§Vrb {d{dY {d^mJm§Mo OZVoer WoQ> g§nH©$ AgUmao à{e{jV H$‘©Mmar, A{YH$mar ¶m§Zm ObH$‘u Ago g§~moYʶmV ¶oB©b. ˶m§Zm ObgmjaVm d ObOmJ¥VrMo Obgmja H|$ÐmV’}$ à[ímjU XoʶmV ¶oB©b.

5. ObgodH$ …

darb gmIirV ObgmjaVoMo à˶j H$m¶© H$aUmam J«m‘g^m nmVirdarb hm H$m¶©H$Vm© Agob. à˶oH$ J«m‘n§Mm¶VrV Agm EH$ ObgodH$ Agob. Vo H$m‘ H$aʶmgmR>r Amdí¶H$ Vo à{ejU ¶m 춺$sg XoʶmV ¶oB©b. ¶m nXmgmR>r H$moUVohr e¡j{UH$ {ZH$f ZgVrb. H$moUVrhr 춺$s, {Obm {b{hVm dmMVm ¶oV Agob, OrdZmV Cƒ ‘yë¶mMr Vmo OmonmgZm H$arV Agob d amï´>^mmdZoZ Vr ào[aV Agob Aer 춺$s ObgodH$ ~Zy eHo$b. hm ObgodH$ J«m‘n§MmVrVrb EH$ g^mgX Agmdm. ˶mÀ¶m {ZdS>rbm J«m‘g^oMr ‘§Oÿar Agmdr. emgZmÀ¶m {d{dY CnH«$‘m§Mr ˶mbm ‘m{hVr Agmdr. Vmo H$moUVo H$m‘ H$arV Amho ¶mMr Zm|X g§~§{YV J«m‘n§Mm¶VrZo R>odm¶Mr Amho. ˶mMo H$m‘

Page 7: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

7 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

g‘mYmZH$maH$ Zgob Va ˶mbm ¶m nXmdéZ H$mT>ʶmMm A{YH$ma J«m‘g^obm Agob. ObgmjaVm ObOmJ¥VrMm CnH«$‘ bmoH$gh^mJmVyZ ñd¶§ñ’y$VuZo nwT>o ¶oUmè¶m ñd¶§godH$mÛmao am~{dbm Omdm Ago gaH$maMo YmoaU Amho. ˶mà‘mUo ¶m Ho$boë¶m H$m‘mMm H$moUVmhr ‘mo~Xbm ˶mbm {‘‹iUma Zmhr. gm‘m{OH$ ~m§YrbH$s Agboë¶m 춺$sM Aem àH$mao ObgodH$ åhUyZ H$m‘ H$é eH$Vrb.

gaH$maÀ¶m AmXoem‘ܶo ¶m ObgodH$mMr H$m¶} Imbrbà‘mUo {ZpíMV H$aʶmV Ambr AmhoV …

A. Ob¶wº$ {edma A{^¶mZmÀ¶m A§‘b~OmdUr‘ܶo VgoM qgMZ ì¶ZñWmnZmMr H$m¶©j‘Vm dmT{dʶmgmR>r ˶m§Mo ¶moJXmZ Agmdo.B. ObgmjaVm H$m¶©H«$‘mV ñWm{ZH$ ñVamda g{H«$¶ gh^mJ KoUo, J«m‘g^oV, BVa g^m§V ObgmjaVo~Ôb ‘m{hVr XoUo, ObgmjaVo{df¶r {d{dY CnH«$‘ Am¶mo{OV H$éZ , CnH«$‘mV gh^mJr hmodyZ ObgmjaVoMm àgma H$aUo.D$. embo¶, ‘hm{dÚmb¶rZ ñVamda ObOmJ¥Vr {Z‘m©U H$aʶmg ghmæ¶ H$aUo B˶mXr.

ObgmjaVm {Z¶moOZmV gwgyÌVm AmUyZ g‘Ýd¶ gmYUo ¶m g§~§YmV H$m¶© H$aUmè¶m {d{dY g{‘˶m …

H$m‘mV gwgyÌVm Agmdr d ˶mMà‘mUo g‘Ýd¶ Agmdm ¶mgmR > r {d{dY nmVirda g{‘˶m§Mo JR>Z H$aʶmV Ambo Amho. amÁ¶ ñVamda, ¶eXm ñVamda, {Oëhm ñVamda d VmbwH$m ñVamda ¶m g{‘˶m H$m¶©aV amhVrb. ˶m§§Mr H$m¶©H$jm H$m¶ Agmdr ¶mMm ñnï> C„oI emgH$s¶ AmXoe‘ܶo {Xbm Amho.

amÁ¶ ñVamdarb g{‘Vr …

1. {d{dY {d^mJmVrb ObgmjaVo~m~VMo {df¶, YmoaUo d AS>MUr ¶mMm gVV AmT>mdm KodyZ {ZU©¶ KoUo2. ObgmjaVo~m~VMr àMma d à{gÕrgmR>r ‘mܶ‘o d YmoaU R>a{dUo3. g§emoYZ d àboIZmMm AmT>mdm KoUo4. gd©gmYmaUnUo amÁ¶ñVar¶ g‘Ýd¶ g[‘VrMr ~¡R>H$ dfm©VyZ XmoZXm KoVbr Omdr.

¶eXm ñVamdarb ObgmjaVm g{‘Vr …1. amÁ¶ñVar¶ g{‘VrH$Sy>Z àmá hmoUmè¶m {ZX}em§Mr A§‘b~OmdUr H$aʶmgmR>r {Z¶moOZ H$aUo

2. ObgmjaVm H$|Ð d {d^mJr¶ H|$ÐmÀ¶m à{ejU AmamIS>çmg ‘§Oyar XoUo, ObgmjaVm H|$ÐmÀ¶m H$m‘H$mOmMm doimodoir AmT>mdm KoUo, {ejU H$m¶©H«$‘mM>o {Z¶moOZ VgoM à˶j A§‘b~OmdUrMm AmT>mdm KoUo3. VmbwH$mñVar¶, {Oëhm ñVar¶, {d^mJ ñVamdarb d amÁ¶ ñVamdarb ObZm¶H$ ¶m§Mr {ZdS> H$aUo4. {d{dY {d^mJm§VyZ ObH$‘u nXmgmR>r CnbãY hmody eH$Umè¶m H$‘m©Mmè¶m§Mr ì¶dñWm H$aUo5. ¶eXm ñVamdarb g{‘VrÀ¶m dfm©VyZ {H$‘mZ VrZ g^m KoʶmV ¶mì¶mV.{Oëhm ñVar¶ ObgmjaVm g{‘Vr …

1. {OëømVrb df©^amVrb ObgmjaVm H$m¶©H«$‘mMm AmamIS>m d Ahdmb AmT>mdm KodyZ ˶mbm A§Vr‘ ñdén XoUo.2. ObOmJ¥Vr H$m¶©H«$‘ CXm. ObOmJ¥Vr, d¥jmamonU, B˶mXtMo {Z¶moOZ d A§‘b~OmdUr H$aUo.3. {OëømVrb ObgmjaVm {df¶m§er g§~§{YV Vk, AemgH$s¶, emgH$s¶ 춺$s, ñd¶§godr g§ñWm ¶m§Mr ‘m{hVr g§H${bV H$éZ {d^mJr¶ H|$Ðmg nwa{dUo {OëhmñVa d Vmbw³¶mVrb ObZm¶H$, ObH$‘u ¶m§À¶m {ZdS>rgmR>r {d^mJr¶ H|$Ðmg ghmæ¶ H$aUo.4. ObH$‘u d ObgodH$ ¶m§À¶m à{ejUmÀ¶m JaOm, {df¶, AS>MUr,

{d^mJr¶ H|$Ðmg H$idUo.5. {OëømVrb ObgmjaVm g{‘VrÀ¶m dfm©VyZ {H$‘mZ VrZ ~¡R>H$m KoUo.

VmbwH$m ñVamdarb ObgmjaVm g{‘Vr …

1. ObgodH$m§À¶m {ZdS>r~m~V ‘mJ©Xe©Z H$aUo d ˶m§À¶m H$m¶m©Mo ‘y붑mnZ H$aUo.2. ObgodH$m§À¶m H$m‘mda XoIaoI H$aUo3. doimodoir hmoUmè¶m à{ejUmMm AmT>mdm KoUo

4. emgZmÀ¶m {d{dY {d^mJmÀ¶m H$m¶©H«$‘, CnH«$‘m§‘ܶo g‘Ýd¶ R>odUo5. nmUr dmna g§ñWm§er g‘Ýd¶ H$éZ ˶§mMo gj‘rH$aU H$aʶmgmR>r à¶ËZ H$aUo

emgZmMm g§nyU© AmXoe dmMë¶mda EH$ Jmoï> àH$fm©Zo OmUdVo. Vr hr H$s amÁ¶ñVamda, ¶eXm ñVamda, {Oëhm ñVamda dm VmbwH$m ñVamda Á¶m g{‘˶m J{R>V H$aʶmV Amë¶m AmhoV ˶m§V gd© gaH$mar A{YH$mè¶m§Mm dm H$‘©Mmè¶m§Mm ^aUm H$aʶmV Ambm Amho. ~moQ>mda ‘moOʶmBVnV Vk ‘§S>itMm g‘mdoe gXa g{‘˶m§V H$aʶmV

lr. nwgmdio, g§MmbH$ ObgmjaVm H|$Ð - ¶eXm, nwUo

Page 8: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

8 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Ambm Amho. AmO ObgmjaVm MidirV AJ{UV$ gm‘m{OH$ g§ñWm, H$m¶©H$V} H$moU˶mhr à{V’$bmMr Anojm Z YaVm ñd¶§ñ’y$VuZo H$m¶© H$arV AmhoV. ˶m‘wio BVa gaH$mar ¶moOZm§Mo Oo hmoVo VoM ¶mhr ¶moOZoMo hmoB©b H$s H$m¶ Aer {^Vr dmQ>Vo. ho gd© gaH$mar A{YH$mar dm H$‘©Mmar AmYrM Zoho‘rÀ¶m H$m‘mZo ÌñV >Pmbo AgVmV. Vo ¶m H$m‘mH$S>o H$moU˶m Ñï>rZo nmhVrb hm Iam àíZ Amho. Am>On¶©§§VÀ¶m gd© gaH$mar ¶moOZm bmoH$m§n¶ªV nmohmoMVM Zmhr Agm gdmªMm AµZw^d Amho. ¶mMo à‘wI H$maU åhUOo gaH$mar H$‘©Mmè¶m§V H$m‘ H$aʶmÀ¶m BÀN>meº$sMm A^md. OmñVrÀ¶m ‘mZYZm{edm¶ OmñVrMo H$m‘ H$aʶmg gaH$mar H$‘©Mmar ghgm ZmIwf AgVmV. Aem n[apñWVrV ¶m H$m‘mH$S>o Xþb©j hmoʶmMr e³¶VmM OmñV amhrb. ObH$‘vda ¶m ¶moOZoV ‘moR>r O~m~Xmar gmon{dbobr Amho. R>aboë¶m g§»¶oV g^m Z hmoUo, g^obm AZwnpñWV amhmUo, H$m‘mV MmbT>H$b H$aUo ho Va Zoho‘rMoM àH$ma AmT>iVmV. Aem n[apñWVrV ObgmjaVm hm {df¶ ~mOybm nS>ʶmMr e³¶VmM OmñV. H|$Ð A{YH$ ì¶mnH$ y{‘H$m H$emàH$mao Kody eHo$b?

Obgmja H|$ÐmMo H$m‘ A{YH$ n[aUm‘H$maH$ H$aʶmgmR>r H$mhr Cn¶moJr gyMZm H$amì¶mem dmQ>VmV. ˶m ¶oUo à‘mUo …

1. Amnë¶m XoemV amoQ>ar ³b~, bm¶Ýg ³b~ gma»¶m godm^mdr g§ñWm ‘moR>çm§»¶oZo g‘mOH$m¶© H$arV AmhoV. Aer H$m‘o H$aʶmg ˶m Zoho‘rM V¶ma AgVmV. ˶m§Mr {ZYr C^maʶmMr j‘Vmhr A‘¶m©X Amho. amoQ>ar nwaVo ~mobm¶Mo Pmë¶mg ˶m§Mo Odi amoQ>ar ’$mC§S>oeZgmaIm AOò {ZYr CnbãY Amho. ˶m g§ñWoZo nmo{b¶mo {Z‘y©bZmMo g§~§YmV Ho$bobo H$m¶© AVwbZr¶ Ago Amho. OJmV 12 bmI amoQ>o[a¶Ýg ’$m¡O’$mQ>m CnbãY Amho. ˶mn¡H$s Amnë¶mhr XoemV amoQ>o[a¶ÝgMr g§»¶m ’$ma ‘moR>r Amho. ¶m g§ñWm§Mo Aܶj ZdZdrZ H$m¶©H«$‘m§Mo emoYmV gX¡d AgVmV. nmUr hm {df¶ ˶m§À¶m AJ«H«$‘mdagwÕm Amho. ObgmjaVm hm {df¶ Vo g‘mOmg‘moa ’$ma Mm§Jë¶m àH$mao KodyZ OmD$ eH$VmV. Aem g§ñWm§er gm¡hmÐnyU© H$ama (MOU) Ho$ë¶mg Vr ¶§ÌUm ¶m H$m‘mer ’$ma Mm§Jë¶m àH$mao OmoS>br OmD$ eH$Vo.2. Amnë¶m amÁ¶mV ’o$ñH$m°‘ (Federation of Senior Citizen

Clubs of Maharashtra) gmaIr Á¶oð> ZmJ[aH$m§Mr {eIa g§ñWm Amho. hOmam|À¶m g§»¶oZo Á¶oð> ZmJ[aH$ g§K Amnë¶m amÁ¶mV JmdmoJmdr ngabobo AmhoV. H$mhr dfmªnydu ¶eXmÀ¶m ghH$m¶m©Zo ‘r Á¶oð>mgmR>r EH$ H$m¶©emim Am¶mo{OV Ho$br hmoVr. {df¶ hmoVm - ObgmjaVoV Á¶oð> ZmJ[aH$m§Mo ¶moJXmZ. hr {Xdg^amMr H$m¶©emim hmoVr. Vr A˵¶§V ¶eñdr R>abr hmoVr. Á¶oð>m§Zm AmnU A§J‘ohoZVrMo H$m‘ Xody eH$V Zmhr. nU ObgmjaVogmaIo$ hbHo$’w$bHo$ H$m‘ gmon{dë¶mg Vo {Z[íMVM ¶m H$m‘mV ag Kody eH$Vrb. ˶m§Mm ’$mdbm doi g‘mOmÀ¶m H$m‘mgmR>r Mm§Jë¶m àH$mao dmnabm OmD$ eH$Vmo.3. nmUr hm ‘{hbm§er {ZJS>rV d ˶m§Mm AmdS>rMm {df¶ Amho. nmUr àíZmMr Pi gdm©V OmñV ‘{hbm§ZmM ghZ H$amdr bmJVo. Iao nm{hbo

AgVm nmUr ì¶dñWmnZ ho ‘{hbm§H$S>oM gmon{dbo Omdo Agm R>amd OJmV Pmboë¶m ‘hËdmÀ¶m nmUr n[afXm§‘ܶo ‘mµ§S>bm Jobm d g§‘Vhr Pmbm. ^maV ‘mÌ ¶m {ZU©¶mÀ¶m A§‘b~OmdUrV AOyZhr ‘mJoM Amho. à˶oH$ JmdmV, {deofV… ehamV ‘{hbm ‘§S>io ‘moR>çm g§»¶§oZo ApñVËdmV AgVmV. ˶m§Zmhr ObgmjaVoÀ¶m H$m‘mV OmoSy>Z KoVë¶mg ‘{hbm Vo H$m‘ AmZ§XmZo H$aVrb.4. nmUr Am{U Amamo½¶ hm {df¶hr A˶§V ‘hËdmMm Amho. OJmV ¶mo½¶ no¶ObmA^mdr hOmamoo {dH$mam§Zm g‘mOmbm gm‘moao Omdo bmJVo. ho gd© nrS>rV Am¡fYm§gmR>r S>m°³Q>aH$S>o OmV AgVmV. S>m°³Q>am§Zr H$mZ Q>moMbo Va noe§Q> ˶m§À¶m Amkm V§VmoV§V nm‹iVmV. ˶m‘wio d¡ÚH$s¶ g§KQ>Zm§Mo ghH$m¶©hr ObgmjVog§~§YmV ’$ma ‘mobmMo R>é eH$Vo. no¶Ob ewÕVoMo nmoñQ>g© V¶ma H$éZ à˶oH$ XdmImݶmV bmdʶmV AmboV Va ObgmjaVoMm g§Xoe ¶mo½¶ {R>H$mUr {ZpíMVM nmohmoMob.5. VéUmB©bm ¶m H$m‘mgmR>r OmoSy>Z KoUo Amdí¶H$ Amho. VéU dJ© gm‘m{OH$ H$m¶m©nmgyZ VwQy>Z Jobm Amho. Vr Amnbr O~m~XmarM Zìho Aer ˶m dJm©Mr YmaUm Pmbr Amho H$s H$m¶ ZH$io. à˶oH$ ‘hm{dÚmb¶mV dm°Q>a {bQ>agr gob CKS>bm Va ˶m gobÛmao VéU dJm©bmhr ¶m H$m‘mer OmoSy>Z KoVm ¶oB©b.6. g‘mOm‘ܶo H$mhr ~Xb KdyZ AmUm¶Mm Agob Va Vmo bhmZ ‘wbm§nmgyZ KS>dyZ AmUbm Va Vmo ~Xb {Q>H$mdy R>aVmo. ˶m‘wio embo¶ Aä¶mgH«$‘mV ObgmjaVoMo YS>o g‘m{dï> Ho$bo Va Vo hm ~Xb KS>dyZ AmUʶmgmR>r Cn¶wº$ R>é eH$Vrb. {ejH$m§H$S>o AmnU gm‘m{OH$ ~Xbm§Mr O~m~Xmar gmon{dUo JaOoMo Pmbo Amho. ‘r H$mhr {‘Ìm§À¶m ‘XVrZo AmVmnmdoVmo {ejH$m§Mm ObgmjaVoV gh^mJ ¶m {df¶mda nÞmgMo da H$m¶©emim KoVë¶m AmhoV. Aem H$m¶©emim§V {ejH$ CËgmhmZo gh^mJr hmoVmV. emioV Vo Omo {df¶ {eH$dV AgVrb ˶m {df¶mVyZM Vo ObgmjaVoMo YS>o {dÚm϶mªn¶ªV nmohmoMdy eH$VmV. ˶mgmR>r ˶m§Zm OmñVrMr ‘ohoZV H$amdr bmJV Zmhr. nmbH$m§nojm {dÚm϶mªda {ejH$m§Mm nJS>m OmñV AgVmo. ˶m§MoH$Sy>Z {‘imbobo g§Xoe ˶m§Zm OmñV Cn¶wº$ R>aVrb. ObgmjaVm H|$Ð hr g§ñWm ZwH$VrM Hw$R>o ñWmnZ P>mbr Amho. {VÀ¶m ¶emn¶em~Ôb AmVmM MMm© H$aUo AàñVwV R>aob. {ZXmZ df©nyVuZ§Va ¶m g§ñWoÀ¶m H$m¶m©À¶m ‘y붑mnZmMr O~m~Xmar Var ImOJr ñd¶§^mdr g§ñWm§da gmondbr OmB©b Aer Amem Amho. ObgmjaVm H|$ÐmZo g‘mOmVrb EH$m ‘hËdmÀ¶m àíZmbm hmV KmVbm Amho. geº$ Obgmja g‘mO V¶ma H$aʶmV ¶e ¶odmo hrM Obg§dmX V’}$ ˶m§Zm ew^oÀN>m.

*****

Page 9: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

AÞ gwajogmR>r Ob ì¶dñWmnZ

S>m°. ‘mYdamd {MVio, Am¡a§Jm~mX

‘mo : 09823161909

9 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

(‘yi B§J«OrVrb ‘gwÚmMm lr JOmZZ Xoenm§S>o ¶m§Zr Ho$bobm hm AZwdmX Amho)

dmT>Vr bmoH$g§»¶m d gwYmaboë¶m OrdZnÜXVt‘wio ^maVmVM Zìho Va g§nyU© OJmVM AÞmÀ¶m ‘mJUrV gmV˶mZo dmT> hmoV Mmbbr Amho. H¥$fr joÌmbm ¶m dmT>˶m ‘mJUrMr nyV©Vm bmJdS>rÀ¶m nÜXVtMo AmYw{ZH$sH$aU, ~r-~r¶mʶm§À¶m gwYmarV OmVtMo g§emoYZ, H$sS> {Z¶§ÌU d ¶mg‘doV ¶mo½¶ nmUr ì¶dñWmnZ ¶m§À¶m Adb§~ZmÛmao H$amdr bmJUma Amho. gw¶mo½¶ nÜXVtZr AZwemgrV Agbobm g‘mO {ZgJm©ì¶{Varº$À¶m BVa KQ>H$m§Mr H¥$fr CËnmXZmÀ¶m dmT>˶m ‘mJUrZwgma OwidUr H$arbhr. VWm{n, {ZgJm©VyZ eoVrbm {‘iUmam AmYma, Omo ‘w»¶V: nmUr ¶m ê$nmV Amho, ˶mMr gd©gmYmaU gamgar CnbãYVm ‘¶m©{XV à‘mUmV d dfm©-dfm©Vrb AZwH«$‘mV A{Z{üV ñdê$nmMr Amho. ˶m‘wio, nmUr nwadR>m dfm©Zwdf} n¶m©á à‘mUmV {‘iV ahmdm ¶mgmR>r ‘moR>çm à‘mUmda Obì¶dñWmnZmMr H$m¡eë¶o AmË‘gmV H$aUo Amdí¶H$ R>aVo. AÞmÀ¶m CnbãYVo~m~V g‘mOmbm AmœñV H$aVm ¶oVo Vo EH$Va Mm§Jë¶m dfm©À¶m H¥$fr CËnmXZmVyZ AÞYmݶmMo gmR>o {Z‘m©U H$ê$Z qH$dm AÞYmݶmÀ¶m I{M©H$ Am¶mVrÛmam. Xoe ñd¶§{Z^©a d Am{W©H$Ñï²>¶m gwÑT> Agmdm ¶mgmR>r AÞYmݶmMo CËnmXZ ho {dnarV hdm‘mZmVhr {Q>Hy$Z amhrb Ago Agmd¶mg hdo. Zo‘Ho$ ¶mgmR>r Obì¶dñWmnZmVrb H$m¡eë¶mbm ‘hËdnyU© y{‘H$m dR>dmd¶mMr Amho. nmʶmg§~§Yr gdmªV ‘hËdnyU© ~m~ Or Zoho‘r bjmV R>odbr nm{hOo Vr åhUOo ^maVmÀ¶m {d{dY ^mJmV Agbobo dm{f©H$ nO©Ý¶‘mZmVrb Am˶§{VH$ {dMbZ. AgmM ’$aH$ OJmV BVaÌhr {XgyZ ¶oVmo. amOñWmZMm Oa {dMma Ho$bm Va ho {dMbZ 60 Q>¸o$ n¶ªV AmT>iob. ‘hmamï´> amÁ¶mV gwÜXm Omo XþîH$miàdU ^mJ amÁ¶mMo 40 Q>¸o$ nojm OmñV ì¶mnVmo, ˶mV 35 Q>¸o$ {dMbZ AmT>iVo. ˶m‘wio H$‘r nmdgmÀ¶m dfm©V H$moaS>dmhÿ bmJdS>rg ‘moR>çm à‘mUmda Pi ~gVo. ~aoMXm H$‘r nO©Ý¶mMr df} nmR>monmR> KSy>Z ¶oVmV. {edm¶ XþîH$mi Ooìhm ‘moR>çm joÌmda ngabobm AgVmo ˶m dfu gmh{OH$M XoemÀ¶m AÞYmݶ ì¶dñWmnZmda ‘moR>m VmU nS>Vmo. H¥$fr joÌmg ImÌrMo nmUr CnbãY H$ê$Z XoʶmÀ¶m g‘ñ¶oda ‘mV H$amd¶mMr Agob Va ˶mgmR>r EH$ ‘mJ© åhUOo ZÚm§da ~m§Yboë¶m Obme¶m§V df© AIoarg ‘w~bH$ nmUrgmR>m nwT>rb dfm©gmR>r amIyZ R>odʶmMo {Z¶moOZ H$aUo. Agm gmR>m amIyZ R>odʶmÀ¶m {Z¶moOZm‘wio {H$‘mZ A§eV: Var ¶o˶m dfm©Vrb nmUr CnbãYVoMr VyQ>

^ê$Z H$mT>ʶmg ‘XV hmoB©b. XþîH$mimÀ¶m dfm©V O{‘ZrV nmʶmMo nwZ^©aU hmoʶmMr Z¡g{J©H$ àH«$s¶m amoS>mdbobr AgVo. ˶m‘wio, Obme¶o d ^yOb gmR>o ¶m§À¶mV Mm§Jë¶m nmdgmÀ¶m dfm©V ‘w~bH$ nmUrgmR>m df© AIoarg H$gm amIyZ R>odVm ¶oB©b ¶mda a XoD$Z Vgo {Z¶moOZ H$aUo Amdí¶H$ R>aVo. Am§Y« àXoemV H¥$îUmImoè¶mVrb ZmJmOy©Z gmJa ¶m àH$ënmV Aem àH$mao nwT>rb dfm©gmR>r amIyZ R>odboë¶m gmR>çm§‘wio àH$ënmÀ¶m àM§S> bm^joÌmVrb {nH$m§g ñW¡¶© Xoʶmg ho gmR>o ’$ma Cn¶moJr R>abo AmhoV. Ooìhm H$‘r nmdgmÀ¶m dfm©V H$moaS>dmhÿ àXoemVrb AÞYmÝݶmÀ¶m CËnmXZmda {dnarV n[aUm‘ hmoVmo, ˶mdoiog qg{MV joÌmVrb nyaH$ ì¶dñWm Cn¶moJr nS>Vo. na§Vy, Aem H$mimV {Z¶§{ÌV nÜXVrZo qgMZmgmR>r nmUr gmoS>Uo Amdí¶H$ AgVo. ˶mgmR>r Obme¶mMm àMbZ AmamIS>m g‘m¶moOZmgmR>r Cn¶moJr nS>ob Aem àH$mao n[adV©Z{eb AgUo Amdí¶H$ Amho. ˶mÀ¶m AmYmamZo VoWrb Cä¶m AÞ {nH$m§g gwa{jVVm d àmoËgmhZ XoVm ¶oB©b. maVmV à˶oH$ 10 dfm©Vrb {H$‘mZ EH$ df© XþîH$mir VwQ>rMo ¶oV Agë¶mZo Aem bd{MH$ ì¶dñWogmR>r gX¡d V¶ma Agmdo bmJob. hdm‘mZmVrb g§^mì¶ ~Xb ho ^{dî¶mV nmdgmù¶m‘Yo ¶oUmè¶m gbJ ewîH$ {Xdgm§Mm H$mbI§S> {dñVmê$Z AS>MUrV ^a KmbUmao R>aUma AmhoV. ¶m‘wio qgMZ H$aVm§Zm eoV O{‘Zrda nUm}ÀN>mXZmMo g§ajH$ AmdaU KmbUo d nmUr nwadR>çmgmR>r eoVVù¶m§Mm nwaH$ AmYma V¶ma R>odUo ¶m Cnm¶ ¶moOZm Amdí¶H$ R>aVrb. {nH$m§À¶m ‘wim§g Ooìhm nmʶmA^mdr VmU nS>ob Voìhm Zo‘Ho$nUmZo JaOodoir nmUr nwadR>m H$aʶmgmR>r eoVVù¶m§Mr eoVH$è¶m§Zm ‘XV {‘iob. H¥$fr joÌmg ¶m nwT>rb H$mimV Aem PQ>H$m XoUmè¶m hdm‘mZ ~Xbm§Mr dma§dmaVm dmT>ʶmMr eŠ¶Vm Amho. ˶mMm XþînarUm‘ H$‘rV H$‘r ìhmdm ¶mgmR>r Ob-ì¶dñWmnZmÀ¶m YmoaUm§Mr AmIUr XÿaÑï>rZo H$amdr bmJob. H$m¡eë¶nyU© Ob ì¶dñWmnZ Ho$di eoVrgmR>rM Cn¶wº$ R>aVo Ago Zìho, Va nmUbmoQ> joÌ {dH$mg d EHy$UM ZXr-Imoè¶mMm {dH$mg ¶mgmR>rhr Vo Amdí¶H$ Amho. OmpñVV OmñV nmdgmMo nmUr ¶epñd[a˶m nmUbmoQ> joÌmVM AS>{dUo ho nmUbmoQ> joÌ {dH$mgmÀ¶m H$m¶©H«$‘mMo EH$ ‘hËdmMo VËd Amho. ~mpîn^dZmZo hmoUmam nmʶmMm 춶 hm CîU d ewîH$ àXoemMm gdm©V ‘moR>m eÌw Amho. nmdgmù¶mVM Zìho Va à˶j nmD$g nS>V Agboë¶m {Xdgm§Vhr 4 Vo 6 {‘.{‘. nmD$g ~mpîn^dZ ê$nmZo CSy>Z OmVmo. g§nyU© nmdgmù¶mMm EH${ÌV {dMma Ho$bm Va ~mpîn^dZmVyZ 400 Vo 500 {‘.{‘. ¶odT>m 춶 hmoVmo. ¶mg

Page 10: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

10 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Wmondmd¶mMo Agob Va, nUm}ÀN>mXZ V§Ì ¶m H$m‘r ‘moR>r ^y{‘H$m nma nmSy> eH$Vo. nU Vr eoVr ì¶dñWoVrb nÕV AmVm bmon nmdVo Amho. ˶mMo nwZê$‚mrdZ H$aʶmMr AmVm Amdí¶H$Vm Amho. H$mhr eoVH$è¶m§Zr nm°br{WZMr MmXa ngadmd¶mÀ¶m nÕVrMm dmna AmVm gwê$ Ho$bm Amho. na§Vy, hr ~m~ AYrH$ emóewÜX AmYmamda {dH${gV ìhmd¶mg hdr. ^maVmV Amnë¶m gܶmÀ¶m pñWVtV {d{dY àH$maÀ¶m AÞYmݶm§~m~VrVbr ñd¶§nyU©VoMr AdñWm gmaIr Zmhr. H$mhr Ymݶm§À¶m ~m~VrV AmnU Mm§Jbr H$m‘{Jar H$arV AmhmoV. CXm. Jhþ Am{U Vm§Xÿi. ‘Š¶mMo ~m~VrV gwÜXm AmnU Mm§Jbr nH$S> KoV AmhmoV. na§Vw, Ádmar Am{U ~mOar ~m~V ~aoM H$mhr H$amd¶mMo ~mH$s Amho. ‘ܶàXoemV JìhmgmR>r Vwfma qgMZ dmnaë¶mZo ’$ma AmemXm¶H$ n[aUm‘ {XgyZ Ambo AmhoV. nUm}ÀN>mXZmgmo~V Ho$boë¶m {R>~H$ qH$dm Vwfma qgMZmÀ¶m dmnamVyZ A{YH$ Mm§Jbo CËnmXZ {‘iVo. eoVrgmR>r AmVm gd©gmYmaU {ZVr åhUyZ ¶m ~m~rMm nwañH$ma H$amd¶mg hdm. ’$io d D$g ¶mgma»¶m nmUr OmñV bmJUmè¶m {nH$m§gmR>r nmʶmMr ~MV gmܶ H$aʶmg {R>~H$ qgMZ dmnaʶmMr nÜXV gd©Ì ê$T> H$aʶmgmR>r ¶o˶m H$mimV {deof bj Úmdo bmJob. gܶm gdm©V ‘moR>r Xar AmT>iVo Vr Vob{~¶m d S>mir ¶m§Mo CËnmXZ d ‘mJUr ¶m§V. VwarMo nrH$ {R>~H$ qgMZmg A{Ve¶ Mm§Jbm à{VgmX XoV Agë¶mMo {XgyZ ¶oVo. VÛVM Vwfma, {R>~H$ qgMZ d harV J¥hm§À¶m dmnamg ^mOrnmbm CËnmXZ Mm§Jbm à{VgmX XoV Amho. ¶mnwT>o Ago gd© Cnm¶ ho Ob ì¶dñWmnZ nÜXVtMm EH$ ‘hËdnyU© mJ Agmdo bmJVrb. OmJ{VH$ ~±Ho$Zo A{bH$S>oM Ho$boë¶m H$mhr gd}jUm§Zr Ago XmI{dbo Amho H$s IoS>oJmdmÀ¶m nmVirda Vm§XþimgmR>r 90 Q>¸o$ Va Jhþ Ádmar ¶m Ymݶm§gmR>r 80 Q>¸o$ Hw$Qy>§~m§Zm AÞ gwajm {‘iV AgVm§Zm S>mir Am{U ^mOrnmbm ¶mV ‘mÌ 50 Q>¸o$ Hw$Qy>§~m§ZmM ñWm{ZH$ nmVirda Vo nwaogo CnbãY hmoV Amho. hr CUrd Xÿa H$aʶmgmR>r Vob~r¶m Am{U S>mitÀ¶m bmJdS>rgmR>r eoVH$è¶m§Zm {deof àd¥Îm H$amdo bmJob. VgoM ¶m {nH$m§À¶m AmYw{ZH$ bmJdS>rÀ¶m nÜXVr d nmUr XoʶmMr Z{dZ V§Ìo AmË‘gmV H$aʶmgmR>r ˶m§Zm ‘XVhr H$amdr bmJob. H¥$fr {dñVmamer {ZJS>rV g§ñWm§Zm ¶m {XeoZo ‘hËdnyU© ^y{‘H$m dR>dmdr bmJUma Amho. S>mitMr amï´>r¶ gamgar CËnmXH$Vm Va ’$maM H$‘r Amho. j‘VoÀ¶m Ho$di 30 Vo 50 Q>¸o$. ¶mMo ‘w»¶ H$maU åhUOo 90 Q>¸o$ nojm OmñV S>mitÀ¶m bmJdS>rMo joÌ ho Ho$di H$moaS>dmhÿ Agë¶mZo nmdgmÀ¶m bharnUmda nyU©V: Adb§~yZ Amho. eoVVio AWdm {R>~H$ àUmbr ¶m Ûmam {‘imbobo N>moQ>ogo ghmæ¶hr ˶m§À¶m CËnmXZmV ^ard dmT> Xe©{dV AmhoV. ¶m‘wio ho Cnm¶ bmoH$àr¶ H$amdo bmJVrb. Vob {~¶m§Mr {nHo$hr Agwa{jV AgVmV H$maU ~hwVm§er hr {nHo$hr Ho$di nO©Ý¶mda Adb§~yZ am{hbr AmhoV. åhUyZ BVa Cnm¶¶moOZm§~amo~aM gwYmarV nmUr CnbãYVo~m~V ˶m§MogmR>r gw{Z{üV ì¶dñWm H$amdr bmJob. ^maVmÀ¶m AÞ WmirMm Oa g‘J«nUo {dMma Ho$bm Va ˶mV Ymݶo, Vob ~r¶m, S>mir ¶m ~amo~aM XþY-Xþ^Vo d ‘mgo ¶m gd© ~m~tMm A§V^m©d AgUo Amdí¶H$ Amho. VWm{n, AÞ gwajoMm {dMma H$aVm

˶mVrb AYrH$ ‘hËdmMr àmW{‘H$ nm¶m^yV y{‘H$m ˶mVrb Ymݶo hm KQ>H$ nma nmS>Vmo. ¶m‘wio ñdmV§Í¶àmár Z§VaMo gd© àma§^rH$ à¶ËZ ho ‘w»¶Ëdo AÞ YmݶmoËnmXZmÀ¶m dmT>r^modVr EH$dQ>bo hmoVo. ¶m g§X^m©V g‘mYmZH$maH$ pñWVr AmVm àmá Ho$ë¶mZ§Va AÞgwajoMm ì¶mnH$ g§X^© bjmV KoD$Z AÞmVrb nmofU ‘wë¶o gw{Z{üV hmoʶmgmR>r B©Va AÞòmoVhr {dMmamV KoVbo nm{hOoV. Ymݶo, Vob ~r¶m d S>mir ¶m§Mo Aݶmoݶ à‘mU AZwH«$‘o Ymݶ 410 J«°‘g / Vob ~r¶m 82 J«°‘g / S>mir 68 J«°‘g Ago AgUo Ano{jV Amho. XoemV Ago g§VybZ amIUo AOyZ Amnë¶mbm eŠ¶ Pmbobo Zmhr. ¶mVrb {dg§JVr Aer Amho H$s Vob ~r¶m d S>mir ¶m§Zm dñVwV: VwbZoZo Iyn H$‘r nmUr bmJVo. ˶m‘wio, ewîH$ d AY©ewîH$ àXoem§Vhr Vob ~r¶m d S>mir ¶m§Mr {dñV¥V bmJdS> H$aʶmgmR>rhr nmʶmMr ‘mJUr ’$maer AYrH$ Z dmT>Vm gwYmaUm hmoB©b. ¶odT>oM H$m¶, nwd}H$S>rb AVr nmdgmÀ¶m àXoemV Vob ~r¶m d S>mir ¶m§Mr bmJdS> hm EH$ AmH$f©H$ {dH$ën Amho. ˶m‘wio Vm§XþimMr {nH$m‘mJyZ {nHo$ Koʶmghr bmJUmè¶m nmʶmÀ¶m ‘mJUrV KQ> hmoD$Z VoWrb yOb Cnemdarb ma H$‘r hmoB©b. Hw$¸y$Q>nmbZ, newYZ, XþY Xþ^Vo d ‘Ëñ¶moËnmXZ ho gwÜXm AÞmMo ‘hËdmMo òmoV AmhoV. nmUbmoQ>mVrb JdVmi O‘rZ VgoM ^yn¥ð>mda {dIyabobr N>moQ>r N>moQ>r nmUr gmR>dUmar Vir d Vbmd ¶m§À¶m MmoI§Xi ì¶dñWmnZmH$S>o bj XoD$Z ¶m òmoVm§Mm AÞ {Z¶moOZmV {dœmgmh© g‘mdoe ghO H$aUo eŠ¶ Amho; H$maU ¶m n¡H$s H$moUmghr ’$mago nmUr CnbãY H$ê$Z Úmdo bmJV Zmhr. AÞmMo ho gd© òmoV ewîH$ d AY© ewîH$ àXoem§V H$‘r nmʶmMm dmna H$ê$Z {dH${gV hmoʶmgmaIo AmhoV. åhUyZ ˶m§Zm àmYmݶ XoD$Z gOJVoZo àmoËgmhrV Ho$bo nm{hOo. H$mbdm àUmbrÛmao AWdm nmUbmoQ> joÌ {dH$mg H$m¶©H«$‘mMm nwT>rb ^mJ åhUyZ qH$dm ^yJ^m©Vrb nmʶmÀ¶m gw{dYoV dmT> H$ê$Z qgMZmg gwê$dmV Ho$ë¶mZ§Va Z{dZ qg{MV joÌmda na§namJV {nH$ nÜXVrV ~Xb hmoVmo. eoVH$è¶m§Mm H$b H$‘r ‘yë¶Xm¶r {nH$m§H$Sy>Z OmñV ‘yë¶Xm¶r {nH$m§H$S>o qH$dm AÞoVa ZJXr {nH$m§H$S>o diVmo. n[aUm‘r AÞ {nH$m§Mo joÌ H$‘r hmoVo. åhUyZ AÞoVa {nH$m§Mr bmJdS> hmVr KoV AgVm§Zm ˶m ^mJmVrb AÞ {nH$m§Mo à{V EH$H$ dmT>rd CËnmXZ gw{Z{üV H$ê$Z AÞàH$maÀ¶m EHy$U CËnmXZmg g§ajU {‘iob d {H$‘mZ H$mhr joÌmda Var AÞ {nH$m§Mr bmJdS> H$aʶmg {deof AmajU R>odbo OmB©b Ago gw{Z¶mo{OV YmoaU Agmdo bmJob. ‘hmamï´>mÀ¶m {JaUm d nm§Pam Imoè¶m§Vrb gwà{gÜX ’$S> qgMZ nÜXVrV Aem àH$maMr nÜXV eVH$mZweVHo$ àMbrV hmoVr. Amdí¶H$ Vr AÞ {nHo$ d Cƒ ‘wëë¶ XoUmar ì¶mnmar {nHo$ ¶m‘ܶo ¶mo½¶ g§VwbZ OnʶmV Vr nÕV A˶§V ¶eñdr R>abr hmoVr. X{jU ^maVm§Vrb JmoXmdar, H¥$îUm, noÞma d H$mdoar hr Vm§Xÿi {nH${dUmar Imoar gm‘m{OH$ÑîQ>çm gwpñWa AmhoV. nU ˶m§À¶mV ImʶmÀ¶m gd¶rV Vm§Xþimbm AYrH$ àmYmݶ Amho. narUm‘V: Vm§XþimMo CËnmXZ AgwajrV Aem Anwè¶m nmdgmÀ¶m àXoemV {H$dm {ZMam Z hmoUmè¶m A¶mo½¶ O‘rZtÀ¶m mJm§Vhr {dñVmarV hmoʶmV Pmbo Amho. Ooìhm Aem àH$maÀ¶m A¶mo½¶ nrH$ nÜXVtMm Adb§~ hmoVmo Voìhm gm‘m{OH$ÑîQ>çm Vo AIoar hmZrH$maH$M R>aVo.

Page 11: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

Vo Q>miʶmgmR>r ì¶mnH$ gm‘m{OH$ g§X^m©V g§nyU© Imoè¶mÀ¶m nmUr {Z¶moOZmMm g§H$brV {dMma ìhmdm bmJob. Imoao hm {dñV¥V joÌmdaMm gdm©Wm©Zo MrañWm¶r d {H$’$m¶Vera Agm CËnmXH$ KQ>H$ ‘mZmdm bmJob. ~hþVm§e Imoè¶m§V EHy$U CnbãY hmoD$ eH$Umao nmUr eoVmÀ¶m ‘wº$ nmUr dmnamgmR>r hmoUmè¶m ‘mJUrg nwaogo Zmhr. åhUyZ Aem {R>H$mUr Jhþ d Vm§Xÿi ¶m OmñV nmUr bmJUmè¶m {nH$m§EodOr Ádmar d ‘H$m ¶m H$‘r nmUr bmJUmè¶m AÞ {nH$m§g àd¥Îm H$amdo bmJob. maV gaH$maZo 1960-62 ‘Yo {Z¶wº$ Ho$boë¶m H¥$îUm JmoXmdar Am¶moJmZo ¶m ZXr Imoè¶m§‘Yrb Am§VaamÁ¶r¶ nmUr àý bdmXmH$S>o g§X^uV H$aʶmnydu ¶m Imoè¶m§V H$‘r nmUr bmJUmè¶m AÞ {nH$m§À¶m bmJdS>rg gOJnUo àmoËgmhrV H$aʶmÀ¶m Amdí¶H$VoH$S>o A§Jwbr{ZX}e Ho$bobm hmoVm. na§Vw, Z§Va ¶m ~m~rMm nwaogm nmR>nwamdm g§~§YrV AmoS>rem, ‘ܶàXoe, ‘hmamï´>, H$Zm©Q>H$ d Am§Y« àXoe ¶m amÁ¶m§H$Sy>Z Pmbm Zmhr. ^maVr¶ g‘mOmÀ¶m Am{W©H$ d¥ÜXr ~amo~a eharH$aU d Am¡ÚmoJrH$aU J«m‘rU ^mJmV ngaV Amho. ˶m‘wio ~aoMXm Aem H|$ÐmOdiÀ¶m àW‘ dJm©À¶m Mm§Jë¶m àVrÀ¶m O{‘Zr H¥$fr joÌmVyZ ~mhoa OmV AmhoV. ho H$m¶‘Mo gm‘m{OH$ ZwH$gmZ Amho. ¶m {edm¶, ZXr Imoè¶m§À¶m ObgmR>çm§Vrb qH$dm ^yJ^© ObYam§Vrb nmUr ehar d Am¡Úmo{JH$ dmnamgmR>r A{YH$mYrH$ à‘mUmV di{dbo OmVo. ˶m‘wio eoVrgmR>r nmʶmÀ¶m CnbãYVoMo à‘mUhr H$‘r hmoV Amho. O‘rZ d nmUr Aem Xþhoar ‘mJm©Zo 'eoVr' ì¶dgm¶mbm Amnë¶m g§gmYZ AmYmamg ‘wH$mdo bmJV Amho. ˶m‘wio ¶oUmar VyQ> CËnmXH$Vm dmT>rVyZ ^ê$Z H$mT>mdr bmJob. H¥$fr joÌmVhr, eoVrgmR>r CnbãY hmoUmao nmUr H$nmer d D$g VgoM Xmjo d Ho$ir ¶m gmaIr ’$io Aem OmñV qH$‘V XoUmè¶m {nH$m§H$S>o àmYmݶmZo di{dbo OmVo. ˶m‘wio AÞ YmݶmgmR>r CnbãY Agboë¶m nmʶmÀ¶m dmQ>çmV KQ> hmoVo. ˶m‘wio H$‘r nmʶmV AÞYmÝݶmMr OmñV CËnmXZ KoʶmMr j‘Vm AgUo ho AmVm AmìhmZ Amho. ˶mgmR>r Amdí¶H$ R>aVo Vo ~mînr^dZmg à{VamoY H$aUmar ì¶dñWmnZ H$m¡eë¶o, AÞ{nH$m§gmR>r AmYw{ZH$ g§emoYZm§VyZ {ZînÞ Pmbobr nmUr XoʶmMr gwYmarV V§Ìo Am{U OmñV CËnmXZ XoUmè¶m {nH$m§À¶m Zì¶m OmVtMm Adb§~. CîU d aIaIrV dmVmdaUmV, eoVmg {Xdgm nmUr Z XoUo ¶m àWog XoIrb ~mînr^dZ 춶 Q>miʶmgmR>r ’$ma ‘hËd Amho. qgMZmMo nmUr Xoʶmg nhmQ>oÀ¶m àW‘ àhamV gy¶© da ¶oʶmAmYr gwê$dmV Ho$ë¶mg ˶mMr narUVr nmʶmMr ~MV hmoʶmH$S>o hmoVo. Oo AZoH$ KQ>H$ Imoè¶mVrb AÞYmݶmMo CËnmXZ A§{V‘V: {ZYm©arV H$aVmV, ˶m§Mm Aݶmoݶ g§~§Y bjmV KoVm nmUr dmnaXmam§Zr EH$ emóewÜX ZXrImoao ì¶dñWmnZ AmamIS>m gm‘w{hH$ar˶m {dH${gV H$aUo Bï> R>aVo. AÞgwajm ho CÔrï> R>odyZ VgoM amï´>r¶ d ñWm{ZH$ nmVirdarb AÞ JaOm bjmV KoV gm‘w{hH$ O~m~XmarZo OmñVrV OmñV eŠ¶ hmoB©b Aem nÜXVrZo Vmo AmamIS>m A§‘bmV AmUmdm bmJob. ñWm{ZH$ nmUbmoQ>mnmgyZ gwê$dmV H$ê$Z da CnImoao Am{U Imoè¶mH$S>o dmQ>Mmb H$aV d ˶mVrb ñWm{ZH$ Z¡g{J©H$ n[apñWVr d d¡{eîQ>ço ¶m§À¶mer gwg§JVVm gmYV {d{dY àH$maÀ¶m nmUr dmnam§gmR>r

{‘iyZ EH${ÌV Aer EH$ gw{Z¶mo{OV nmUr {d{Z¶moOZ nÜXVr ˶m ^yjoÌmda ~gdmdr bmJob. ehar Am{U Am¡Úmo{JH$ nmUr dmnamMm g§^mì¶ ’o$admna hm Imoè¶mÀ¶m nmʶmÀ¶m {hemo~mV EH$ ‘hËdmMm KQ>H$ AgVmo. Oa ¶mo½¶ ì¶dñWmnZ Ho$bo Va ehar nmʶmVrb {H$‘mZ 80 Q>¸o$ d Am¡Úmo{JH$ nmʶmVrb 90 Q>¸o$ nmUr Z¡g{J©H$ nmUbmoQ> ì¶dñWog naV {‘imd¶mg hdo. ZXr nmUrV§Q>m bdmXm§Zr KmofrV Ho$boë¶m {ZdmS>çm§‘ܶo Aem nÜXVrZo naV àmá Pmbobo nmUr {hemo~mV YaʶmV Ambo Amho. na§Vw, à˶jmV ‘mU Imoè¶mÀ¶m nmUr bo»¶m§‘ܶo Aem ‘moOUrda AmYmabobr nmUr {hemo~mMr nÜXVr AÚmn {dH${gV Pmbobr Zmhr. nmʶmMr VyQ> Agboë¶m Imoao d Cn-Imoè¶m§‘Yo nmʶmMo Ago naVmdo hr ‘yë¶dmZ a Amho. ^maVmVrb AÞYmݶmMo CËnmXZ gmV˶mZo dmT>Vo Amho. {deofV: Joë¶m 10 dfmªV Vo Mm§JboM dmT>bo Amho. Aer dmT> nwT>rb 20 df} gVV ìhm¶bm hdr. ¶m dmT>boë¶m CËnmXZmVrb H$moaS>dmhÿ joÌmMo ¶moJXmZ àVr df© 1 Q>¸$m am{hbo Amho. ˶mM doiog ^yn¥ð>mdê$Z d O{‘ZrImbrb nmʶmVyZ Pmboë¶m qgMZmMo ¶moJXmZ 2.2 Q>¸o$ àVr df© dmT>V am{hbo Amho. CËnmXZmV gwYmaUm H$aʶmg H$moaS>dmhÿ d qg{MV Aem XmoÝhr joÌm§Zm ‘moR>m dmd Amho. AÞYmݶmÀ¶m Amnë¶m CËnmXZmV à{Vdfu {H$‘mZ 4 Q>¸o$ dmT> H$aUo ho Amnbo amï´>r¶ CÔrï> Amho. ZXr Imoao ì¶dñWmnZ AmamIS>çm§V Am{U nmUbmoQ> joÌ {dH$mg H$m¶©H«$‘m§V H$moaS>dmhÿ VgoM qg{MV mJmVrb AÞ{nH$m§Mo CËnmXZmV Aem àH$mao dmT> KSy>Z ¶oʶmgmR>r Amdí¶H$ Agboë¶m Cnm¶¶moOZm§Mm A§V^m©d gwñnï>nUo Ho$bm Jobm nm{hOo. {H$Q>H$ZmeH$m§À¶m, IVm§À¶m d qgMZ nmʶmMm AVr à‘mUmV Am{U Aemór¶ nÜXVrZo Ho$boë¶m dmnamMo n¶©dgmZ O{‘ZrMr nmoV ImbmdʶmV d CËnmXH$VoV KQ> hmoʶmV Pmbo Amho. qgMZmÀ¶m nmʶmMm dmna {Z¶§{ÌV à‘mUm§VM Ho$bm nm{hOo. ˶mM ~amo~a gmV˶mZo O{‘ZrÀ¶m Amamo½¶mda {ZJamUr R>odbr nm{hOo. ^maVmMm AZw^d Agm am{hbm Amho H$s Ooìhm qgMZmMm Zdm Ama§^ hmoVmo Voìhm {H$‘mZ 1 Vo 2 Q>¸o$ qg{MV O‘rZrda gwê$dmVrg bdUVm dm nmʶmMm {ZMam Z hmoVm nmUr gmRy>Z amhUo ¶mV dmT> Pmë¶mMr bjUo {XgVmV. na§Vw, ˶mZ§Va gw{Z¶mo{OV nmUr {ZMam ì¶dñWm {Z‘m©U Ho$ë¶mda n[apñWVrV ~è¶mn¡H$s gwYmaUm hmoVo. {nH$m§À¶m jma ghZ{eb àOmVr {dH${gV Ho$ë¶mZohr ~mYrV O{‘Ztdarb CËnmXZmVrb VyQ> AmQ>moŠ¶mV AmUʶmg ‘XV hmoVo. ^maVmVrb ‘moR>çm joÌmda nwÝhm nwÝhm CØdUmè¶m nmUr Q>§MmB© n[apñWVr‘wio nmUr ~MV H$aUmao V§ÌkmZ d {nH$mbm nmUr XoʶmÀ¶m H$mQ>H$gar nÜXVtH$S>o AmVm ImobmV bj XoʶmV ¶oV Amho. ¶m CbQ> ‘w~bH$ nmdgmMo daXmZ bm^bobm ^maVmMm nyd}H$S>rb ^mJ O{‘ZrVrb A{Varº$ AmЩVm d O{‘Zr ImbÀ¶m nmUrnmVirV dmT> Aem Xþgè¶m àH$maÀ¶m g‘ñ¶|g gm‘moao OmVmo Amho. n¥ð>^mJmdarb VgoM n¥ð>^mJmImbrb nmʶmMm {ZMam ho VodT>oM ‘hËdmMo Amho OodT>o eoVrbm nmUr XoʶmÀ¶m ¶mo½¶ nÜXVr. na§Vw, ¶m ì¶dñWm Aem ZìhoV H$s Á¶m ’$º$ eoVrdarb nmUrdmnamnwaVm ahmVrb. à^mdembr hmoʶmgmR>r Vr gwì¶dpñWVnUo gd© H$mhr joÌmda ngadmdr bmJob. {edm¶ {ZMam

11 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 12: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

àUmbrMr XoI^mb d ì¶dñWmnZ hr gm‘wXm¶rH$ O~m~Xmar Agmd¶mbm hdr. Vr Ver hmVmiʶmgmR>r bmoH$m§Zm g’$bVmnyd©H$ g§KQ>rV H$aUo Amnë¶mbm AOyZ eŠ¶ Pmbobo Zmhr. n{ü‘ ~§Jmb ‘ܶo ho‘§V F$VyVrb AmobrVmImbrb ^mV {nH$mMo CËnmXZ (Boro paddy) nmdgmù¶m§Vrb H$mimVrb ^mV {nH$mÀ¶m (Aman) CËnmXZmnojm 40 Q>¸o$ AYrH$ Am{U C§M mJmVrb H$moaS>dmhÿ ^mVmnojm 75 Q>¸o$ AYrH$ Agë¶mMo AmT>iyZ Ambo Amho. nyaàdU mJmVrb mVmÀ¶m CËnmXZmMr nmVir hr gdm©V H$‘r Amho - {Za^« {Xdgm§Vrb AmobrVmImbrb CËnmXZmÀ¶m Oo‘Vo‘ 40 Q>¸o$. ¶m ‘moO‘mnm§nmgyZ ¿¶md¶mMo YS>o ñnï> AmhoV. qgMZ ho gdm©YrH$ Cn¶wº$ R>aVo Vo nmdgmù¶mZ§VaÀ¶m H$mimV. ¶m‘wio, AZwHw$b dmVmdaUmÀ¶m H$mimV qgMZmda ^a Agmd¶mbm hdm. ’$º$ IwÔ nmdgmù¶mV bmJUmao nmʶmMo WmoS>o nwaH$ ghmæ¶ ho AndmXmË‘H$ hdo. dmVmdaUmVrb ~Xbm§‘wio nya dmT>Uma AmhoV. ˶m nwam§Zr ~mYrV hmoUmao joÌ{h dmT>ob. Aer nya àdU O{‘ZtV nmdgmù¶mZ§VaÀ¶m H$mimVrb AÞYmݶ, S>mir, qH$dm Vob ~r¶m ¶m§À¶m bmJdS>rVyZ OmñVrV OmñV {dœmgmh© CËnmXZ {‘iw eH$Vo. nwaàdU mJmgmR>r AmIboë¶m {dH$mg AmamIS>çm§V ¶m bmJdS>rÀ¶m Zì¶m doimnÌH$mda a Agmdm bmJob. g§¶wº$ amï´> g§KmÀ¶m H$m¶©nÜXVrg gwê$dmV Pmë¶mZ§Va Ooìhm H¥$frgmR>r nmUr ¶m àým~m~V Am§Vaamï´>r¶ nmVirda à~moYZ H$aʶmMr doi Ambr ˶mdoiog H¥$fr gmR>r nmʶm~m~VMo àý hmVmiUmè¶m AJ«Ur g§ñWoMo Zmd (OrMo Am§Vam©ï´>r¶ ‘w»¶mb¶ maVmV Zdr {X„r ¶oWo Amho) International Commission For Irrigation Ago R>odbo Jobo Zmhr, Va Vo International Commission For

Irrigation and Drainage Ago hmoVo. H$maU nyd© B§½b§S>, ZoXab±S>g d {H$Zma nÅ>rMm H$moar¶m ¶mgma»¶m OJmVrb AZoH$ ^mJmV Va Ob-{ZH$mg hm H$irMm ‘hËdmMm àý Amho. ^maVmV H¥$fr nmUr ì¶dñWmnZmVrb nmUr {ZMè¶mMm hm n¡bw C{MV ñWmZ AOyZ àmá H$ê$ eH$bm Zmhr. Ob {ZH$mgmÀ¶m ì¶dñWm ¶m ’$º$ {~hma ‘Yrb nyaàdU nÅ>¶m§V qH$dm n{ü‘ ~§JmbÀ¶m {VñVm Imoè¶mV d Amgm‘‘ܶo ‘hËdmÀ¶m AmhoV Ago Zìho Va H$mhr gd©gmYmaU nmUbmoQ> joÌm§‘Yo gwÕm ImbÀ¶m ~mOyÀ¶m yjoÌmda Vmo H$irMm ‘wÔm Amho. Ob ì¶dñWmnZmMo AÞ gwajogmR>r AgUmao ‘hËd g§¶wº$ amï´> g§KmÀ¶m nmVirda AmVm Am¡nMmarH$nUo ñdrH¥$V H$aʶmV Ambo Amho. g§¶wº$ amï´> g§KmMm OmJ{VH$ Ob {XZ - Omo g§nyU© OJ^a 22 ‘mM© amoOr àVr dfu gmOam Ho$bm OmVmo - ˶mV EH$m dfu AÞ gwajogmR>r nmUr hmM {df¶ gmd©{ÌH$ à~moYZmgmR>r KoVbm Jobm hmoVm. OmJ{VH$ Ob gámh (dëS>© dm°Q>a drH$) ñdrS>Z ‘Yo Am°JñQ> ‘{hݶmV ñQ>m°H$hmo‘ Ob nwañH$ma g‘ma§^mg OmoSy>Z àVrdfu Am¶mo{OV H$aʶmV ¶oVmo. ˶mV gwÜXm AÞ gwajogmR>r nmUr ¶m {df¶mda Ob narg§dmXmV àm‘w»¶mZo bj H|$ÐrV H$aʶmV Ambo. dmT>Vr bmoH$g§»¶m d C§MmdUmao OrdZ‘mZ ¶m‘wio AmnUm gdmªZmM ¶m g§X^m©V AI§S> gmdY Agmdo bmJUma Amho.

*****

OmZH$s Xodr ~OmO J«m‘{dH$mg g§ñWm, nwUo

¶m g§ñWoZo ‘mJrb ‘{hݶmV S>m°. XÎmm XoeH$a ¶m§À¶m ‘XVrZo {ejH$m§Mm Ob gmjaVoV gh^mJ ¶m {df¶mda EH$ H$m¶©emim Am¶mo{OV Ho$br hmoVr. ¶m H$m¶©emioV ‘hmZJanm{bH$m emioVrb Odinmg 100 {ejH$m§Zr gh^mJ Zm|X{dbm. ¶m H$m¶©emioV {ejH$m§Zr {dÚm϶mªH$Sy>Z nmUr ~MV, Ob g§dY©Z, ObàXÿfU ¶m g§X^m©V H$mhr àH$ën H$amdo Ago R>abo. ¶mbm AZwgê$Z {dÚm϶mªZr V¶ma Ho$boë¶m àH$ënm§Mo gmXarH$aU {XZm§H$ 4 OmZodmar 2018 bm H$aʶmV Ambo. ˶mVrb H$mhr àH$ënm§Mo ’$moQ>mo Imbr XoʶmV ¶oV AmhoV. ¶m gd© àH$ënm§dê$Z {dÚm϶mªZm nmUr© àíZ {H$Vr à‘mUmV AmH$bZ Pmbm ¶mMm AmT>mdm KoʶmV Ambm.

n¥ð> H«$‘m§H$ 18 da

12 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 13: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

13 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 14: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

(‘hmamï´>mVrc ^yOc g‘OyZ KoVmZm ˶mMo Vm§{ÌH$, Am{W©H$, gm‘m{OH$ d n¶m©daUr¶ n¡cy OmUyZ KoUo A˶§V ‘hËdmMo Amho. ¶m coI‘mcoÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ ho gd© n¡cy {dñVmamZo gmoXmhaU ‘m§S>ʶmMm à¶ËZ AgUma Amho. ˶mV ‘hmamï´>mVrc ^yOcmMr {Z{‘©Vr, àdmg, dmagm, CncãYr, dmna, JwUdÎmm, ì¶dñWmnZ, g§{hVm, YmoaU Aem H«$‘mZo ¶m gd© n¡cy§Mr CH$c H$aʶmV ¶oUma Amho).‘hmamï´>mVrb yObmMr dm{f©H$ CnbãYVm - ‘¶m©Xm : Xoe^a ^yObmMr Or CnbãYVm ‘moObr OmVo Vr gamgar nmdmgmÀ¶m AmYmamda. ˶m‘wio Oo yOb A§XmO Ahdmb amÁ¶ d H|$Ð emgZmÛmao àH$m{eV Ho$bo OmVmV ˶mVrb AmH$S>odmar hr Xadfu CnbãY hmoUmè¶m yOb g§nÎmrer OwiVoM Ago Zmhr. CXmhaUmXmIb gwa{jV åhUOoM 70 Q>¸o$ nojm H$‘r Cngm hmoV Agboë¶m nmUbmoQ joÌmV nmD$g H$‘r nS>bm Va no¶ObmgmR>r Q>±H$aÛmao nmUr nwadR>m H$amdm bmJVmo. åhUOoM nmdgmÀ¶m gamgarÀ¶m AmYmao H$mT>bobr >^yOb CnbãYVm XadfuÀ¶m nmdgmZ§Va CnbãY hmoUmè¶m ^yOb CnbãYVoer OwiV Zmhr. n[aUm‘ ñdê$n ^yOb CnbãYVo~Ôb J¡ag‘O g‘mOmV dmT>V OmVmV. S>moù¶m§Zr {XgUmar nmUr nmVir Am{U ^yOb CnbãYVm ¶m§Mm g§~§Y bmdʶmgmR>r ^yOb ¶§ÌUoH$Sy>Z à¶ËZ hmoʶmMr JaO Amho. ^yOb CnbãYVm hr ‘ybV: nmdgmdaM Adb§~yZ Amho. gmYmaUnUo ^yOb {Z{‘©VrMr à{H«$¶m nmdgmù¶mÀ¶m gwê$dmVrbm OmñV AgVo d nO©Ý¶mÀ¶m Vrd«Voda Vr OmñV Adb§~yZ AgVo. CWi ^yOb YmaH$ àñVam§À¶m ‘¶m©Xm§‘wio {Z‘m©U Pmbobo ^yOb Cngʶmg {db§~ Pmbm Va Vo bJoMM n[agamVrb gdm©V gIb mJmV O{‘Zrda ¶oVo. AmO ‘moObr OmUmar ^yOb CnbãYVm hr gamgar nmdgmù¶mÀ¶m gwê$dmVrnmgyZ Vo nwT>À¶m ‘o n¶ªVMr AgVo. na§Vw Iè¶m AWm©Zo doJdoJù¶m ‘{hݶmV Vr doJdoJir AgVo. qH$~hþZm Vr CnemÛmao AWdm O{‘Zrda àJQy>Z H$‘r H$‘r hmoV OmVo. ‘o> ‘{hݶmV Va gdm©V H$‘r AgVo. Vr ñWi, H$mi d Imobr gmnoj Agë¶mZo {XdgmJUrH$ Vr ~XbV AgVo. IS>H$mÀ¶m JwUY‘m©Zwgma yOb aUmMm H$mbmdYr H$‘r A{YH$ AgVmo. yObmMr AMyH$ CnbãYVm H$mT>ʶmgmR>r XaamoO Pmbobm nmD$g d yOb nmVitÀ¶m AmH$S>odmarMr Amdí¶H$Vm AgVo. na§Vw gܶm àMbrV Agboë¶m H$m¶©àUmbr‘YyZ ^yOb CnbãYVm H$mT>ʶmgmR>r ‘mho ‘o d Am°³Q>mo~a - Zmoìh|~a ‘{hݶmVrb nmUr nmVitMm {dMma Ho$bm OmVmo. VgoM H|$Ð emgZmÀ¶m ‘mJ©Xe©H$ VËdm§Zwgma gm‘mݶ (normal) nmdgmgmR>r åhUyZ yOb CnbãYVoMm A§XmO ~m§YʶmV ¶oVmo. ˶mV Hw$R>ohr XadfuMr CnbãYVm H$mT>br OmV

Zmhr. nmdgm‘Yrb A{Z¶{‘VVm, Xmobm¶‘mZVm d joÌr¶ {dMbZmMm n[aUm‘ ^yOb CnbãYVoda hmoVmo ho Oar Iao Agbo Var ^yOb CnbãYVm g‘¶ gmaUr nÜXVrZo H$mT>br OmV Zgë¶mZo, nmdgmMm d ^yObmMm CnbãYVoMm Zo‘H$m g§~§Y àñWm{nV H$aUo AdKS> Amho. AmO nmdoVmo ¶m AZxf§JmZo emór¶ Aä¶mgmgmR>rMm S>oQ>m nwaogm Zgë¶mZo Ago Aä¶mg Pmbobo ZmhrV. ˶mM à‘mUo ^yObmMm nyU©V: Cngm Ho$bo OmUo AdKS> AgVo d ˶mVrb H$mhr A§e IS>H$mVM amhmV Agë¶mZo Aer ^yOb g§nÎmr nwT>rb Obdfm©gmR>r H°$ar Amoìha g§H$ënZm) åhUyZ dmnamV AmUVm ¶oVo. ^yObmÀ¶m ¶m JwUY‘m©‘wio Xadfu nwZ^©[aV yObmMm A§XmO ~m§YʶmgmR>r nmUr nmVitMm AMyH$ S>oQ>m AgUo Amdí¶H$ Amho. ¶m AZwf§JmZo H$mhr nmUbmoQ> joÌm§Mo Z‘wݶmXmIb Aä¶mg H$ê$Z nmD$g d ^yOb CnbãYVm (^yOb nwZ^©aU) ¶m§Mm g§~§Y Zo‘H$m H$gm Amho H$mT>ʶmMm à¶ËZ Ho$bobm Amho.Z‘wZm Aä¶mg :1. ‘hmamï´>mV àm‘w»¶mZo Adf©U àdU joÌm‘ܶo qgMZmgmR>r ^yObmdarb Adb§{~Vm Iyn OmñV Amho. ¶m H$[aVm OmbZm {OëømVrb ^moH$aXZ / ~XZmnya Vmbw³¶mVrb JmoXmdar - nyU}À¶m CnImoè¶mVrb GP - 20 ¶m nmUbmoQ> joÌmV 1991 nmgyZ Pmbobo dm{f©H$ nO©Ý¶‘mZ d ^yOb CnbãYVoÀ¶m AmH$S>odmarMm Aä¶mg H$aʶmV Ambm. ¶m nmUbmoQ> joÌmV ~ogmëQ> IS>H$mMo àm~ë¶ Amho. ˶mVrb {ZîH$f© nwT>rb à‘mUo AmhoV -

GP - 20 {Oëhm OmbZm gamgarÀ¶m VwbZoV CnbãY hmoUmè¶m yOb nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> g§nÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 35 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 50 Q>¸o$ 36 Vo 50 Q>¸o$ n¶ªV

gd©gmYmaUnUo Á¶m dfm©‘ܶo gamgar nmdgmÀ¶m VwbZoV 20 Q>¸o$ n¶ªV VyQ> Pmë¶mMo AmT>iyZ Ambobo Amho, Aem dfm©‘ܶo ^yOb CnbãYVoV 30 Vo 35 Q>¸o$ n¶ªV KQ> Pmë¶mMo {XgyZ ¶oVo. AndmXmË‘H$ dfm©V nmD$g 20 Q>¸o$ nojm H$‘r hmodyZhr ^yOb CnbãYVoV ‘mÌ 60 Q>¸o$ n¶ªV VyQ> {XgyZ Ambobo Amho. gamgar nmdgmÀ¶m VwbZoV 20 Vo 50 Q>¸o$ n¶ªV VyQ> Pmë¶mg ^yOb CnbãYVoV ‘mÌ 36 Vo 50 Q>¸o$ n¶ªV KQ> Pmë¶mMo {XgyZ Ambobo Amho.

^yOcmMo n¡cy - ^mJ 6

lr. eem§H$ Xoenm§S>o , nwUo

‘mo : 09422294433

14 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 15: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

15

AndmXmË‘H$ n[apñWVrV H$mhr dfmª‘ܶo nmD$g gamgar BVH$m AWdm gamgar nojm A{YH$ nSy>Z XoIrb ^yOb CnbãYVoV VyQ> Pmë¶mMo {ZXe©Zmg Ambobo Amho. Aem dfm©‘ܶo nmD$g Zo‘³¶m H$em nÜXVrZo nS>bm ˶mMm gImob Aä¶mg hmoʶmMr JaO Amho, VX²Z§VaM ^yOb CnbãYVoer ˶mMm g§~§Y bmdUo g§¶wº$sH$ amhrb.2. ‘hmamï´> ObjoÌ gwYma àH$ënmA§VJ©V ¶mVrb AmR> Jmdm§‘ܶoo ObYa {ZYm©aUmMo H$m‘ Ho$bobo Agë¶mZo 4346 ho³Q>ada ngaboë¶m ObYamV nS>bobm nmD$g d ˶m AZwf§JmZo CnbãY Pmbobo ^yOb ¶m§Mm Aä¶mg H$aʶmV Ambm. ¶m nmUbmoQ> joÌmV ~ogmëQ> IS>H$mMo àm~ë¶ Amho. ˶mVrb {ZîH$f© nwT>rb à‘mUo AmhoV -

GP - 20 {Oëhm OmbZm gamgarÀ¶m VwbZoV CnbãY hmoUmè¶m nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> ^yOb gn§ÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 35 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 50 Q>¸o$ 36 Vo 50 Q>¸o$

>>50 Q>¸o$ 60 Vo 80 Q>¸o$ n¶ªV

gd©gmYmaUnUo Á¶m dfm©‘ܶo gamgar nmdgmÀ¶m VwbZoV 20 Q>¸o$ n¶ªV VyQ> Pmë¶mMo AmT>iyZ Ambobo Amho, Aem dfm©‘ܶo ^yOb CnbãYVoV 30 Vo 35 Q>¸o$ n¶ªV KQ> Pmë¶mMo {XgyZ ¶oVo. gamgar nmdgmÀ¶m VwbZoV 20 Vo 50 Q>¸o$ n¶ªV KQ> Pmë¶mg ^yOb CnbãYVoV ‘mÌ 36 Vo 50 Q>¸o$ n¶ªV KQ> Pmë¶mMo {XgyZ Ambo. na§Vw Á¶m dfm©‘ܶo nmdgm‘ܶo 50 Q>³Ho$ A{YH$ VyQ> Pmë¶mMo AmT>iyZ Ambo Amho ˶m dfm©‘ܶo 60 Vo 80 Q>¸o$ n¶ªV ^yOb CnbãYVoV VyQ> Pmë¶mMo gH¥$VXe©Zr AmT>iyZ Ambobo Amho. H$mhr dfmª‘ܶo nmdgm‘Yrb VyQ> d ^yOb CnbãYVoVrb VyQ> ¶m§À¶mVrb WoQ> g§~§Y àñWm{nV Z hmoʶmnmR>r‘mJo {d{dY H$maUo Agy eH$VmV, ˶mV nmD$g nS>ʶmÀ¶m nÜXVr nmgyZ Va Iarnm‘Yrb hmoUmam ^yObmMm ‘moR>çm à‘mUmda Cngm, VgoM H$‘r doioV OmñV nmD$g nS>ʶmMo à‘mU A{YH$ AgUo AmXtMm A§V^m©d H$aVm ¶ody eHo$b. ˶mà‘mUo nmdgmù¶mV Oa H$m ‘moR>çm à‘mUmV ^yOb Cngm Ho$bm Jobm d VX²Z§Va nwZ^©aU ¶mo½¶ nmD$g Z nS>ë¶mg yOb nwZ^©aU hmoV Zmhr Ago {XgyZ ¶oVo. nmdgmMr AmH$S>odmar ‘mÌ gamgar nmD$g Xe©{dVo, VwbZoZo nwZ^©aU nyU© hmody Z eH$ë¶mZo nmUr nmVirVrb dmT> ‘mÌ {XgyZ ¶oV Zmhr.3. A‘amdVr {OëømVrb dê$S> Vmbw³¶mVrb dYm© CnImoè¶mVrb WR - 2 ¶m nmUbmoQ> joÌmVrb Joë¶m 20 dfmªVrb nmD$g d ^yOb CnbãYVoMm Aä¶mg Ho$bm AgVm, Imbrbà‘mUo {ZîH$f© H$mT>Vm ¶oVrb. ¶m nmUbmoQ> joÌmV ~ogmëQ> IS>H$mMo àm~ë¶ Amho.

WR- 2 gamgarÀ¶m {Oëhm A‘amdVrb CnbãY VwbZoV nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> hmoUmè¶m yOb g§nÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 25 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 50 Q>¸o$ 50 Vo 60 Q>¸o$ n¶ªV

>50 Q>¸o$ S>oQ>m Zmhr

emídV nO©Ý¶‘mZ Agë¶mH$maUmZo ~ogmëQ> IS>H$ AgyZhr Z¡g{J©H$ nwZ^©aU hmoʶmg Mm§Jbm dmd Agë¶mZo AmH$S>odmar‘ܶo doJionUm Agmdm Agm A§XmO Amho. ¶m ^mJmVrb {dhrar§Mr Imobr åhUOoM ObYamMr Imobr A{YH$ Agë¶mZo ˶mMmhr n[aUm‘ ^yOb CnbãYVoda hmoVmo.4. nwUo {OëømV r‘m CnImoè¶mVrb BM - 60 ¶m nmUbmoQ> joÌmVrb nmD$g d ^yOb CnbãYoVoMm A§XmO Ho$bm AgVm, Imbrb à‘mUo {ZîH$f© H$mT>Vm ¶oB©b -

BM - 60 {Oëhm nwUo gamgarÀ¶m VwbZoV CnbãY hmoUmè¶m nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> ^yOb g§nÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 25 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 50 Q>¸o$ 25 Vo 40 Q>¸o$ 50 Vo 65 Q>¸o$ 75 Q>¸o$ n¶ªV

5. ^§S>mam {OëømV d¡ZJ§Jm CnImoè¶mVrb WGK - 6 ¶m nmUbmoQ> joÌmVrb nmD$g d ^yOb CnbãYVoMm A§XmO ¶m§Mm A§XmO Ho$bm AgVm, Imbrb à‘mUo {ZîH$f© H$mT>Vm ¶oB©b. ¶mV àm‘w»¶mZo ê$nm§VarV IS>H$mMo àm~ë¶ Amho.

WGK - 6 {Oëhm §S>mam gamgarÀ¶m VwbZoV CnbãY hmoUmè¶m nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> ^yOb g§nÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 40 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 40 Q>¸o$ 41 Vo 60 Q>¸o$

>>40 Q>¸o$ S>oQ>m Zmhr

6. OiJmd {OëømV VmnrÀ¶m CnImoè¶mV ¶m amdoa Vmbw³¶mVrb nmUbmoQ> joÌmVrb nmD$g d ^yOb CnbãYVoMm A§XmO ¶m§Mm A§XmO Ho$bm AgVm, Imbrb à‘mUo {ZîH$f© H$mT>Vm ¶oB©b. ¶mV àm‘w»¶mZo JmimÀ¶m IS>H$mMo àm~ë¶ Amho. ‘wimV JmimÀ¶m àXoemV ^yObmMr gmR>dU j‘Vm OmñV AgVo d ObYam§Mr g§»¶m XoIrb EH$mnojm A{YH$ AgVo. qgMZ {dhratMr gamgar Imobr 60 ‘rQ>a Agë¶mZo nmdgmMm WoQ> n[aUm‘ yOb CnbãYVoda bdH$a {XgV Zmhr.

TE - 2 {Oëhm OiJmd gamgarÀ¶m VwbZoV CnbãY hmoUmè¶m nO©Ý¶‘mZmVrb KQ> ^yOb g§nÎmrVrb KQ> 0 Vo 20 Q>¸o$ 20 Q>¸o$ n¶ªV 21 Vo 50 Q>¸o$ 40 Q>³³¶m§n¶ªV

>>50 Q>¸o$ S>oQ>m Zmhr

Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 16: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

16

Obg§dmX & OmZodmar> 2018

nmʶmMm Vmio~§X : ‘hmamï´>mV ^yOb gd}jU Am{U {dH$mg ¶§ÌUo‘m’©$V 10 ObdoY emim§À¶m ‘mܶ‘mVyZ H¥$fr hdm‘mZ àXoe{Zhm¶ {d{dY n[a‘mUm§Mo ‘moO‘mn Ho$bo OmVo. ˶mV nS>Umam nmD$g, ^yn¥ð>mdê$Z dmhUmao nmUr, ‘mVrÀ¶m Amobmì¶mV gmR>Umao nmUr, yObmV ê$nm§VarV hmoUmao nmUr Am{U ~mînr^dZmÛmao CSy>Z OmUmao nmUr ¶m§Mm A§V^m©d Amho. WmoS>³¶mV ˶m nmUbmoQ>mVrb nmʶmMm {heo~ Xadfu bmdbm OmVmo. ¶m ‘m{hVrÀ¶m AmYmao ˶m ˶m H¥$fr hdm‘mZ àXoemV Zo‘³¶m nS>Umè¶m nmdgmMo ê$nm§Va H$go H$go hmoVo ¶m {df¶rMm Vnerb CnbãY hmoVmo. na§Vw nmD$g hm ñWigmnoj AgyZ gd©Xÿa gmaIm ZgVmo, n[aUm‘r EH$m ObdoY emioVrb AmH$S>odmar ˶m g§nyU© H¥$fr hdm‘mZ àXoemgmR>r dmnaUo ¶mo½¶ amhmV Agm AZw^d Amho. ‘hmamï´>mÀ¶m B{VhmgmV àW‘M gßQ>|~a 2003 ‘ܶo emgZmZo 11 {OëømVrb 69 Vmbw³¶m§‘ܶo nmUr Q>§MmB© Kmo{fV Ho$bobr hmoVr. ¶m 69 Vmbw³¶m§V nS>boë¶m nmdgmMo {díbofU 80 Vo 100 Q>¸o$ nmD$g Am{U Cd©[aV 55 Vmbw³¶mV 80 Q>¸o$ nojm H$‘r nmD$g nSbm hmoVm. ˶mM~amo~a 12 Vmbw³¶m‘ܶo gamgar BVH$m nmD$g hmodyZ XoIrb nrH$ n[apñWVr ‘mÌ A{Ve¶ {~H$Q> hmoVr. ˶m‘mJMo à‘wI H$maU åhUOo nmdgmMo jo{̶ {dMbZ (Regional Variation). nmdgmÀ¶m Xmobm¶‘mZVo~amo~aM jo{̶ {dMbZmMr OmoS> {‘imë¶m‘wio gßQ>|~a 2003 ‘ܶo nmUr Q>§MmB©Mr g‘ñ¶m {~H$Q>M hmoVr. jo{̶ {dMbZmda à^mdrnUo ‘mV H$aʶmgmR>r à˶oH$ JmdmV nS>Umam nmD$g ñWm{ZH$[a˶m ‘moObm Joë¶mg J«m‘ñVamda ˶mMo {Z¶moOZ H$aUo d ˶mZwgma à˶j {nH$m§gmR>r nmUr dmna H$gm H$am¶Mm ¶mMm {ZU©¶ KoVë¶mg Iè¶m AWm©Zo nmUr Q>§MmB©da J«m‘ñVamdaM H$m¶‘ ñdê$nr ‘mV H$aVm ¶oB©b, Ago bjmV Ambo. amÁ¶mVrb ~è¶mM Jmdm§‘ܶo nma§nm[aH$ nÜXVrZo hr g§H$ënZm AmOhr A§‘bmV AmUbr OmV Agë¶mMm AZw^d Amho. ¶mMmM AmYma KodyZ

^yOb gd}jU Am{U {dH$mg ¶§ÌUoZo J«m‘ñVar¶ nmUbmoQ>mVrb nmʶmMm Vmio~§X JmdmÀ¶m ghH$m¶m©Zo ‘m§Sy>Z JmdmV J«m‘ Obì¶dñWmnZmMr g§H$ënZm ê$Omdr d nwZê$‚mr{dV ìhmdr, ¶m CÔoemZo hm CnH«$‘ gwê$ Ho$bm. JmdmV nS>Umam nmD$g d ˶mVyZ {‘iUmao nmUr à˶j JmdmÀ¶m Cn¶moJmV AmUUo, JmdmVrb nmʶmÀ¶m CnbãYVoV {deofËdmZo ^yOb CnbãYVoV emídVVm AmUUo, {nʶmÀ¶m nmʶmV gmV˶ AmUUo Am{U CnbãY hmoUmè¶m nmʶmMo {Z¶moOZ d ì¶dñWmnZ JmdmZo H$aUo hr à‘wI C{ÔîQ>ço ¶mV R>odʶmV Ambobr AmhoV. ‘hmamï´>mV nmdgmù¶mZ§Va CnbãY Pmboë¶m nmʶmMo {Z¶moOZ KQ>ñWmnZo (åhUOoM Am°³Q>mo~a) nmgyZ Va Aj¶ V¥Vr¶o (åhUOoM ‘o) n¶ªV H$aUo d ˶m AZwf§JmZo Amdí¶H$ ì¶dñWmnZmÀ¶m Cnm¶¶moOZm am~{dʶmMr n§anam AmOhr nmibr OmVo. AmO ¶m Jmoï>r d¡¶{º$H$ ñVamda H$Q>mjmZo nmië¶m OmV Agë¶mMm AZw^d Amho. WmoS>³¶mV ˶m§Zm ê$T>r d n§anaoMr OmoS> Agë¶mZo AmOhr ˶m ì¶dñWm {Q>Hy$Z AmhoV. ¶mM VËdmMm Cn¶moJ H$ê$Z hr ì¶dñWm gm‘w{hH$ nmVirda Jm§dñVamda nmohMdyZ ˶mMr A§‘b~OmdUr H$aUo d ˶mVyZ J«m‘ g‘¥ÜXr {‘i{dUo Ano{jV Amho. nmʶmÀ¶m Vmio~§X hm Obemór¶ EH$H$mda bmdm¶Mm Agë¶mZo Jm§dmVJ©V bKwÎm‘ (Micro) nmUbmoQ> {ZpíMV H$aʶmV ¶odyZ, ñWm{ZH$ V§ÌkmZmMm dmna H$ê$Z V¶ma H$aʶmV Ambobo nO©Ý¶‘mnH$ AWdm ^maVr¶ ‘mog‘ {d^mJmÀ¶m {ZH$fm§Zwgma V¶ma H$aʶmV Ambobo nO©Ý¶‘mnH$ C{MV {R>H$mUr ~g{dʶmg Ambo AmhoV. ¶m CnH«$‘m§VJ©V nO©Ý¶‘mnH$mMo ‘XVrZo nmD$g d ^yOb nmVir ‘moOʶmg gwê$dmV H$aʶmV Ambr Amho. ‘moObobm nmD$g d ^yOb nmVirÀ¶m Zm|Xr J«m‘n§Mm¶V‘ܶo Zm|X dhr R>odyZ ˶mV Zm|X{dʶmV Amboë¶m AmhoV. ¶m Zm|XrÀ¶m AmYmamda JmdmVrb {e{jV ¶wdH$m§À¶m ‘XVrZo Xe©Zr ^mJmV ’$ù¶mda ObmboI H$mT>ʶmg

Jmofdmam

gamgarÀ¶m Adf©U àdU Adf©U àdU emídV Adf©U emídV emídVVwbZoV joÌ- ~ogmëQ> joÌ - ~ogmëQ> nO©Ý¶‘mZ àdU joÌ nO©Ý¶‘mZ nO©Ý¶‘mZnO©Ý¶‘mZmVrb IS>H$mMo àm~ë¶ IS>H$ - ~ogmëQ> ~ogmëQ> ê$nm§V[aV JmimÀ¶mKQ> (‘amR>dmS>m) ObYa IS>H$mMo IS>H$mMo IS>H$mMo IS>H$mMo àH$ënm§VJ©V àm~ë¶ àm~ë¶ àm~ë¶ àm~ë¶ (A‘amdVr) (n. ‘hmamï´>) ({dX^©) (ImZXoe)

0 Vo 20 Q>¸o$ 35 Q>¸o$ n¶ªV 35 Q>¸o$ n¶ªV 25 Q>¸o$ n¶ªV 25 Q>¸o$ n¶ªV 40 Q>¸o$ n¶ªV 20 Q>¸o$ n¶ªV

21 Vo 50 Q>¸o$ 36 Vo 50 Q>¸o$ 36 Vo 50 Q>¸o$ 50 Vo 60 Q>¸o$ 25 Vo 40 Q>¸o$ 41 Vo 60 Q>¸o$ 40 Q>¸o$ n¶ªV n¶ªV n¶ªV n¶ªV n¶ªV n¶ªV

> 50 Q>¸o$ S>oQ>m Zmhr 60 Vo 80 Q>¸o$ S>oQ>m Zmhr 75 Q>¸o$ n¶ªV S>oQ>m Zmhr S>oQ>m Zmhr n¶ªV

Page 17: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

17 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

gwê$dmV H$aʶmV Ambobr Amho. ¶m ObmboImMo XmoZ ^mJ H$aʶmV ¶odyZ ‘moObobm nmD$g {‘br‘rQ>a ‘ܶo d {dhrarVrb nmUr nmVir ‘rQ>a ‘ܶo EH${ÌVnUo Xe©{dʶmV ¶oV Amho. ObmboImÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ JmdmV nS>bobm nmD$g d ˶mMo yObmV ê$nm§Va hmodyZ nmUr nmVirV Pmbobr dmT> EH$ÌnUo Jmdmg g‘OmdyZ gm§Jʶmg ‘XV hmoVo. J«m‘ñVar¶ nmUbmoQ>mVrb nmʶmÀ¶m Vmio~§Xm§VJ©V Imbrb VËdo d ~m~tMm Adb§~ H$amd¶mMm Amho.A. CnbãY nmʶmMm nyU© {heo~ ‘m§S>Uo~. nmʶmÀ¶m Mmby JaOm§Mm nyU© {heo~ bmdUoH$. {nʶmÀ¶m nmʶmÀ¶m nyU© gwa{jVVobm àW‘ àmYmݶ XoUo,S>. {nʶmÀ¶m nmʶmMr JaO ^mJdyZ Cabobo nmUr 70 Q>¸o$ {dídmgmh©VoZo OmñVrV OmñV joÌmgmR>r OZgh^mJmVyZ {ZU©¶ KodyZ dmnaUo. 70 Q>¸o$ {dídmgmh©Voda nmUr dmna H$amd¶mMm AmJ«h åhUOo [aH$må¶m hmoV Mmbboë¶m ObYmaH$ àñVam§Mo emídV nÜXVrZo nwZ^©aU H$aʶmMr à{H«$¶m gwê$ H$aUo.B. qgMZmgmR>r qdYZ {dhrar Koʶmg OZgh^mJmVyZ ~§Xr AmUUo,’$. ZdrZ qdYZ {dhra AWdm Q>±H$a Ûmao nmUr nwadR>çmMr JaO ^mgy Z¶o. ¶m CnH«$‘m§VJ©V {ZdS>boë¶m JmdmV nmUr nwadR>m d ñdÀN>Vm g{‘VrMo gXñ¶m§g‘doV VbmR>r, J«m‘godH$, {ejH$, H¥${f ghmæ¶H$ d qgMZ A{^¶§Vo ¶m§Mo gh^mJmZo d d[að> ^yd¡km{ZH$ H$m¶m©b¶mVrb ^yd¡km{ZH$m§À¶m ‘mJ©Xe©ZmImbr JmdmZo Imbrb ~m~r H$amd¶mÀ¶m AmhoV.1. nO©Ý¶‘mnH$ ~g{dUo2. XaamoO nmD$g ‘moOUo3. ‘{hݶmÀ¶m eodQ>À¶m AmR>dS>çmV {dhrarVb nmUr nmVir ‘moOUo4. gd© ‘moO‘mnmÀ¶m Zm|Xdøm R>odUo5. Jmdmg gmd©O{ZH$ qgMZ ì¶dñWoÛmao {‘iUmè¶m nmʶmMr AmH$S>odmar R>odUo6. no¶Ob nwadR>m gmYZo / ¶moOZm d ˶mÛmao {‘iUmao nmUr ˶m§Mm Vnerb AÚmdV R>odUo7. {dhratÛmao JmdmV KoVbr OmUmar {nH$m§Mr AmH$S>odmar R>odUo d ˶mgmR>r H$aʶmV ¶oV Agboë¶m ^yOb CnemMr ‘m{hVr ImVoXma {Zhm¶ R>odUo (‘moQ>matMr g§»¶m d ˶m§Mr j‘Vm)8. BVa H$mhr H$maUmgmR>r (H$maImZo B. ) bmJUmè¶m nmʶmMr Zo‘H$s JaO g§~§{YVm§H$Sy>Z CnbãY H$ê$Z KoUoVmio~§X : da Z‘yX Ho$bobr VËdo d 1 Vo 8 ‘wÚm§darb S>oQ>m Jmoim Pmë¶mda ˶mMo {díbofU ^yOb gd}jU Am{U {dH$mg ¶§ÌUo‘m’©$V, BVa emgH$s¶ {d^mJmVrb A{YH$mè¶m§g‘doV àmW{‘H$ ñdê$nmV MMm© H$ê$Z KodyZ nmdgmÛmao {‘imbobo nmUr, ^yn¥ð>mda gmR>bobo nmUr, ‘mVrÀ¶m Amobmì¶mV ê$nm§VarV Pmbobo nmUr Am{U ^yObmV O‘m Pmbobo nmUr ¶m§Mr AmH$S>odmar {ZpíMV H$aʶmV ¶oVo. hr à{H«$¶m gwê$dmVrMr VrZ df} Vm§{ÌH$ A{YH$mè¶m§Zr ñnQ>|~a AIoa nyU© H$ê$Z Am°³Q>mo~aÀ¶m n{hë¶m AmR>dS>çmV J«m‘g^onwT>o ‘m§S>ʶmV ¶oVo. ¶m AmH$S>odmarÀ¶m AmYmao nmʶmÀ¶m CnbãYoVZwgma {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$aUo d H$moU˶m eoVH$è¶m§Zo {H$Vr nmUr dmnamdo,

¶mMm {ZU©¶ J«m‘g^oV KoʶmV ¶odyZ, ˶mZwgma A§‘b~OmdUr H$m¶©àUmbr {ZpíMV H$aʶmV ¶oVo. ˶mgmR>r bmoH$OmJ¥Vr H$aʶmMo H$m‘ ^yd¡km{ZH$m§‘m’©$V BVa {d^mJm§À¶m ‘XVrZo H$aʶmV ¶oVo, OoUo H$ê$Z Cn^mo³Ë¶m§Mo gj‘rH$aU H$ê$Z ˶m§À¶m ‘m’©$V hm CnH«$‘ am~{dVm ¶oVmo Agm Am‘Mm AZw^d Amho. JmdmVrb nmʶmMo {Z¶moOZ H$arV AgVm§Zm {nʶmÀ¶m nmʶmbm àmYmݶ XoʶmV ¶odyZ ˶mgmR>r bmJUmè¶m nmʶmMm {dMma àmWå¶mZo Ho$bm OmVmo. nmdgmù¶mÀ¶m H$mimV XmoZ nmdgm‘Yrb A§Va Iyn OmñV Agë¶mg Am°JñQ> ‘ܶoM AWdm ˶mnydu IarnmMo nrH$ dmM{dʶmgmR>r J«m‘g^m KodyZ ˶mV Iarn {nH$mÀ¶m nmUr dmnamMo {Z¶moOZ H$aʶmV ¶oVo. Am°³Q>mo~aÀ¶m n{hë¶m AmR>dS>çmV hmoUmè¶m J«m‘g^oV aã~r nrH$m§gmR>rMo {Z¶moOZ H$aʶmV ¶oVo. ho H$arV AgVm§Zm Iarnm‘ܶo nmUr dmna Pmbm Agë¶mg ˶mMm {dMma H$ê$ZM aã~r {nH$mgmR>rÀ¶m {Z¶moOZmMm AmamIS>m V¶ma H$amd¶mMm AgVmo. ¶m AmamIS>çmMr A§‘b~OmdUr H$aʶmMr O~m~Xmar J«m‘n§Mm¶VrMr AgVo. OmZodmar AIoa Pmbobm nmUr dmna {dMmamV KoVm, ‘mM© Vo OyZ ¶m H$mbmdYrV bmJUmè¶m nmʶmMm {dMma H$ê$Z, no¶Obmbm àmYmݶ XodyZ {e„H$ nmʶmMo {Z¶moOZ qgMZmgmR>r H$aʶmH$[aVm J«m‘g^m Am¶mo{OV H$ê$Z ˶mV {ZU©¶ ¿¶md¶mMm Amho. ho gd© H$aUo åhUOoM WmoS>³¶mV JmdmZo JmdmgmR>rMr ^yOb dmna ¶moOZm V¶ma H$aʶmgmaIoM Amho. ^yn¥ð>mdarb nmʶmMr CnbãYVm bjmV KoVm d ImbÀ¶m Cn^mo³Ë¶m§Mm h¸$ A~m{YV R>odʶmH$[aVm gmoS>md¶mÀ¶m nmʶmMm {dMma H$ê$Z Cd©[aV JmdmÀ¶m dmQ>Mo nmUr ˶mM joÌmV dmnaʶmgmR>r d ‘wa{dʶmgmR>r Amdí¶H$ AgUmao {Z¶moOZ XoIrb J«m‘g^oZo d[að> ^yd¡km{ZH$ H$m¶m©b¶mÀ¶m ‘XVrZo H$ê$Z ¿¶md¶mMo Amho. ˶mgmR>r JmdMm EH$mpË‘H$ nmUbmoQ> joÌ {dH$mg d ì¶dñWmnZmMm AmamIS>m g§~§{YV {d^mJm‘m’©$V ZoQ> ßb°qZJÀ¶m AmYmao H$ê$Z KodyZ ˶mMr A§‘b~OmdUr H$amd¶mMr Amho. nmM dfm©V hr gd© H$m‘o nyU© Pmë¶mda ho gd© J«m‘n§Mm¶Vrbm hñVm§V[aV Ho$bo OmUma AgyZ ¶m H$m‘m§Mr XoI^mb d Xþê$ñVr J«m‘n§Mm¶VtZr H$amd¶mMr Amho. ˶mMà‘mUo nmʶmMm Vmio~§X XoIrb Xadfu bmdyZ yOb nmUr dmna ¶moOZm V¶ma H$ê$Z ˶mZwgma A§‘b~OmdUr H$amd¶mMr Amho. darb gd© {Z¶moOZ {ZpíMV Pmë¶mda JmdmV AmUIr qgMZ {dhrar e³¶ d Amdí¶H$ AmhoV H$m¶ d ˶m§Zm nadmZJr Úmd¶mMr H$m¶ ¶m~m~V Vm§{ÌH$ g{‘VrZo {ZU©¶ KodyZ J«m‘g^oV MMm© H$amd¶mMr Amho. MM}V Pmbobm {ZU©¶ J«m‘g^oZo A§‘b~OmdUrV AmUmd¶mMm Amho. ˶mM~amo~a J«m‘g^oV qgMZmgmR>rÀ¶m qdYZ {dhrarda ~§Xr AmUʶmMm {ZU©¶ ¿¶md¶mMm Amho. yOb gd}jU Am{U {dH$mg ¶§ÌUo‘m’©$V KoVë¶m OmUmè¶m {Z[ajU {dhratÀ¶m Zm|Xr KoVë¶mda åhUOoM OmZodmar d ‘mM© ‘ܶo nmʶmMm Vmio~§X AÚ¶mdV Ho$ë¶mg aã~r Z§Va {e„H$ yObmMo {Z¶moOZ d ì¶dñWmnZ H$aʶmg ‘XV hmoVo. nwT>À¶m boImV nmdgmÀ¶m nmʶmÀ¶m {heo~ ‘m§Sy>Z Jmd Q>±H$a‘wº$ hmoʶm~amo~aM H$go g‘¥ÜX hmody eH$Vo ¶mMo CXmhaU OmUyZ KoUma AmhmoV.

Page 18: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

e|JXmUo ImVm¶ ? Im, nU Oam OnyZ !

‘mo : 9325380093

S>m°. à‘moX ‘moKo, nwUo

18 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

B. g 1960 ‘ܶo B§½b§S>‘ܶo 1 bmI H$m|~S>çm 3 ‘{hݶmÀ¶m AmV H$moUVrhr amoJmamB©, gmW ZgVmZm ‘¥Ë¶y nmdë¶m d VoWrb Hw$¸w$Q> nmbZ ì¶dgm{¶H$m§Zm ˶m‘wio àM§S> ‘mZ{gH$ Y¸$m d Am{W©H$ ’$Q>H$m ~gbm.

˶m H$m|~S>çm H$em‘wio ‘¥Ë¶w nmdë¶m ømMo H$maU emoYʶmMo H$m‘ neyd¡ÚH$s¶ g§ñWm§Zm ‘J XoʶmV Ambo d ˶mdoir AmUIr EH$ Y¸$mXm¶H$ g˶ g‘moa Ambo - gd© H$m|~S>çm§Zm {bìhaMm H°$Ýga Pmbobm hmoVm.

˶mH$[aVm ‘J nwT>o H$m|~S>çm§Zm XoʶmV ¶oUmè¶m ImÚnXmW© B. Vo gImob {díbofU H$aʶmV Ambo. VoWo B§½b§S>‘Yrb newImÚ nXmWm©V H$moUVohr {dfmar nXmW© AmT>imV Ambo ZmhrV H$s Á¶mÛmao ˶m§Mm ‘¥Ë¶w {bìha H°$ÝgaZo Pmbm. AIoa VoWrb ImÚnXmW© VÁkm§Zm Ago AmT>ibo H$s Am¶mV Ho$boë¶m wB©‘yJ e|Jm§Mr n|S> H$m|~S>çm§Zm {Xbr H$s ˶m§Zm darb {bìha H°$Ýga OS>Vmo. nwT>rb {ZarjUmV ˶m§Zm Am¶mV Ho$boë¶m n|S>oda ~waer AmT>ibr. hr ~waer H$m|~S>çm§À¶m godZmV Ambr VaM H$m|~S>çm§Zm {bìha H°$Ýga hmoVmo ho ˶m§Zm C‘Obo. ˶m‘wio Hw$¸w$Q> nmbZ ì¶dgm¶mV àM§S> Ii~I CS>mbr. hr ~waer Hw$R>ë¶m amgm¶{ZH$ nXmWm©Zo {Z‘m©U Pmbr Agob ømda nwT>o 3 df} àM§S> g§emoYZ Pmbo d emókm§Zm EH$m ^¶mZH$ A’$bmVyZ {dfmMm emoY bmJbm. hr ~waer Aspergillus ZmdmZo ‘m{hVr hmoVr nU ˶mVyZ Aflatoxin hm KmVH$ {dfmar amgm¶{ZH$ nXmW© {Z‘m©U hmoVmo ho emókm§Zm H$ibo. øm A’$bmVyZ Aë’$mQ>m°³grZ ~r1 øm KQ>H$m‘wio {bìha H°$Ýga H$m|~S>çm§Zm Pmbm ho àXrK© g§emoYZmZo {gÜX Pmbo d Amnbr Or e|JmXmUo n|S>Mr {Z¶m©V ¶wamo{nAZ XoemV Hw$¸w$Q>nmbZ ì¶dgm¶mV hmoV hmoVr, ˶mbm ~§Xr bmJbr Or AmOda CR>dʶmV Ambobr AmT>ibobr Zmhr.

nwT>o ‘J ho g§emoYZ H$m|~S>çm§n¶ªV Wm§~bo Zmhr. ‘J AmT>ibo H$s Ago e|JmXmUo ImÚnXmW© ‘mUgmÀ¶m d Xþ^˶m OZmdam§À¶m Imʶm{nʶmV gVV Ambo Va ‘mUgmbmgwÜXm {bìha H°$Ýga hmoVmoM, nwT>o ‘Om åhUOo ho A’$bmVyZ {df H$m|~S>çm§À¶m A§S>çmV, OZmdam§À¶m XþYmV, OZmdam§À¶m ‘mgmV {dKQ>Z Z hmoVm amhÿ eH$Vo Agohr AmT>ibo. nwT>o OZmdao åhUOo VoWrb JmB©À¶m ‘mgmVyZ, JmB©À¶m XþYmVyZ, H$m|~S>çm§À¶m A§S>çmVyZ Vo {df ‘mUgmn¶ªV ghO nmohMVo d ˶mVyZ ˶mbm Aem gVV Aflatoxin {df godZmZo {bìha H°$Ýga hmoVmo ho gà‘mUmV {gÜX Pmbo.

OJ^a ‘J e|JXmʶm~amo~aM AZoH$ {nH$mda øm A’$bmVyZ {dfmda g§emoYZ H$aʶmV Ambo Am{U VoWo OJmbm naV Y¸$m ~gbm. Aflatoxin Odi Odi gd© {nH$mda AmT>iVo. gmYmaUV: Ymݶ {nH$ʶmÀ¶m doir Vmn‘mZ d AmЩVm øm§À¶m‘wio Aflatoxin ~waerMr dmT> hmoVo. nwT>o O{‘ZrVrb Amobmdm, hdoVrb AmЩVm, YmݶmVrb Amobmdm g^modVmbMr CîUVm øm‘wio A’$bmQ>m°³grZ Mr dmT> Omo‘Xma hmoVo Agohr AmT>iyZ Ambo. ømMm AW© nmdgmMr OoWo A{Z¶{‘Vm, O{‘ZrVrb {nH$mVrb Amobmdm d CîUVm, Ago Á¶m Á¶m XoemVrb Vmn‘mZ d YmݶmMr A¶mo½¶ gmR>dU VoWo VoWo ho {df X‘XmanUo ’$mo’$mdUmaM. ^maVmV Ago hdm‘mZ Zoh‘rM - ˶m‘wio ho A’$bmVyZ {df maVmVrb Odi Odi gd© {nH$mda AmT>iVo.

AmVm nmhÿ ¶m øm Aflatoxin {dfmMr dmT> Amnë¶m AmdS>˶m e|JXmUo (^wB©‘yJ) {nH$mda H$er hmoVo Vr -

1. Vmn‘mZ - {dfd¥ÜXrgmR>r gmYmaUV: (Aspergillus) Ag²na{Oëg² hr ~waer 10° Vo 40° g|. Vmn‘mZmV Omo‘mZo dmTy> eH$Vo. ˶mVë¶m ˶mV 24° - 27° ho Vmn‘mZ Ag²na{Oëg² dmT>rg A˶wËH¥$ï>, wB©‘yJ geº$ XmUo øm Vmn‘mZmV øm ~waerbm ~ir nSy> eH$VmV.

2. AmЩVm - g‘Om hdoVrb Vmn‘mZ 20° g|. J«o Agob d gmnoj AmЩVm 80 Q>¸o$ Agob Va wB©‘yJ XmʶmMr AmЩVm gmYmaUV: 15 Vo 28 Q>¸o$ AgVo.

3. g§emoYZmVyZ Ago T>ibo Amho H$s wB©‘yJ XmʶmMr AmЩVm 8 Q>¸o$da Agob Va A’$bmQ>m°³grZ {df dmT>rbm wB©‘yJ Xmʶmda Mm§JbmV dmd {‘iVmo.

4. wB©‘yJmMo {nH$ H$mT>ë¶mda OoWo {H$Q>H$mZr Q>a’$bmda {N>Ðo nmS>br AmhoV, Hw$aVS>bobr AmhoV, VoWo 5 {XdgmV øm {dfmMr {Z{‘©Vr h‘Img hmoVo Am{U Aem doir nmD$g Pmbm Va {dfmMr dmT> XþßnQ> hmody eH$Vo.

Aem XmʶmMr n[ajm åhUOo XmʶmÀ¶m Q>moH$mda {haì¶m a§JmMr dmT> {XgVo, AëQ´>mìhm¶boQ> Imbr hr ~waer M‘H$Vo. Ago ho XmUo ‘mUgmbm, OZmdam§Zm A˶§V hmZrH$maH$ R>ê$ eH$VmV.

OJmV Aflatoxin øm {dfmMo n[aUm‘ gd© ImÚ nXmWm©V {H$Vr Agmdo OoUo H$ê$Z Vo ‘mZdmbm KmVH$ R>ê$ Z¶o, ømgmR>r Imbrb {Z¶‘ AmhoV.

Page 19: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

19 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Xoe ‘mUgmgmR>r Aflatoxin Mo ImÚnXmWm©V OmñVrV OmñV à‘mU EdT>oM Agmdo 1. BQ>br 0.25 PPM (Part per Million )

2. S>oÝ‘mH©$ 0 PPM (Part per Million )

3. OnmZ 1 PPM (Part per Million )

4. B§½b§S> 0.05 PPM (Part per Million )

5. ¶wamo{n¶ Xoe 0.05 PPM (Part per Million )

6. A‘o[aH$m 0.03 PPM (Part per Million )

OZmda ImÚmgmR>r :

gd© OZmdam§gmR>r 0.02 Vo 0.05 PPM, Xþ^˶m $JmB©gmR>r 0.02 PPM Aer n[a‘mUo AmhoV. gd© ImÚnXmW© ˶mÑï>rZo VoWo àW‘ øm {dfmH$aVm {dH«$sMo AmYr à¶moJemioV VnmgbrM OmVmV. naXoemV Am¶mV wB©‘yJ Imbrb àH$mao Vnmgbm OmVmo -1. e|JmXmUm AmЩVm 7 Vo 9 Q>¸o$ Agbr nm{hOo.2. hdm à{V~§YH$ n°qH$J / dmhVyH$3. (‘mݶda) à¶moJ emioMo Aflatoxin free gQ>u{’$Ho$Q> à˶oH$ n°Ho$OMo.4. à˶oH$ XmUm Electronic ¶§ÌmÛmao Aflatoxin H$aVm Z§Va VnmgUo ‘JM ‘mZd, ney øm§Zm XoUo.5. wB©‘yJ Vob Aflatoxin free à{H«$¶oÛmao {Z‘m©U Ho$bo nm{hOo. ^maVmVrb d¡km{ZH$m§Zm gܶm ho {df OdiOdi gd© {nH$mda AmT>iyZ Ambo Amho. CXm. Vm§Xÿi, ‘H$m, S>mir, dmibobo Imo~ao, {‘aMr, gm~wXmUm, XÿY nXmW©, Ðmjo, e|JmXmUm d BVa Vob B. ~aoM nXmW©, ømH$aVm Amnë¶m ^maV gaH$amZo ¶m prevention of

food adulteration act Omo 1954 nmgyZ Amnë¶m ¶oWo bmJy Amho, ˶mÛmao Amnë¶m ¶oWo ^maVmV A’$bmQ>m°³grZ gmR>r Img H$m¶Xm H$ê$Z ho A’$bmVyZ {df gd© ImÚ nXmWm©V 0.03 mg/kg åhUOo 0.03 PPM da AgVm H$m‘m Z¶o hm H$m¶Xm maVmZo Ho$bm Amho. AmOda Var A’$bmQ>m°³grZ ho {df Amnbm eoVH$ar Wmondy eH$bobm Zmhr¶ ˶mH$aVm ho ~waer amoIUmao geº$ {~¶mUo H$aUo ˶mbm A˶mdí¶H$ Amho. Aem {~¶mUo {Z{‘©VrZ§Va AmnU Amnë¶m Ymݶ dmidUo d gmR>dUtÀ¶m nÜXVrV eoVH$è¶m§Zr Am‘ybmJ« ~Xb H$aUo A˶mdí¶H$ Amho. {edm¶ emór¶ nÜXVrZo A’$bmQ>m°³grZ Zï> H$aʶmÀ¶m Á¶m à{H«$¶m AmhoV ˶mMohr kmZ eoVH$è¶m§Zm XoUo A˶mdí¶H$ Amho. OmJ{VH$ nmíd©^y‘rda Amnë¶m ^maVr¶ {Z¶‘mdbrà‘mUo Amnë¶mbm {‘iUmè¶m X¡Z§{XZ XÿY, Vm§Xÿi, ‘H$m, Ádmar, S>mir, Mhm, H$m°’$s, A§S>r, ^wB©‘yJ d BVa Vobo øm Amnë¶m dmQ>çmbm ¶oUmè¶m Jmoï>tda ho A’$bmVyZ {df 0.03 mg/kg AmV Amho Ago ˶m§À¶m doï>mZmda Omhra H$aUo CËnmXH$m§Zm Amdí¶H$ dmQ>V Zmhr H$m ? Vgo Zgob Va ’$mbVy n¶m©daUdmXr Midir nojm gm‘mݶ OZVoH$aVm Aer OZOmJ¥Vr H$aUo A˶mdí¶H$ Zmhr H$m? J«mhH$amOmZo gwÜXm OmJ¥V hmodyZ Ver ‘mJUr H$amd¶mg ZH$mo H$m ?

Amnë¶m gaH$maZo gd© ImÚnXmW©, Ymݶo, Voobo ømgmR>r {Z¶‘mdbr Ho$br AmhoV. ˶mH$[aVr BSI, AG ‘mH©$ {MÝh {‘idʶmMo {Z¶‘hr AmhoV, ˶mMm AmJ«h AmnUM Amnë¶m àH¥$VrgmR>r H$amd¶mg ZH$mo H$m ? AmVm Va ˶mV BH$mobo~bMrhr ^a nS>br Amho, Voìhm J«mhH$n§Mm¶VrZr ømgmR>r Midi H$am. ñdV:bm dmMdm, gܶmVar ^maVmV d¡km{ZH$ AgUo åhUOo - gw{e{jV {dkmZ{Zð> AgyZ gJirH$S>oM {dkmZ^«ï OrdZ AZw^dUo d {nedrV nS>ob Vo n{dÌ ‘mZyZ, ^maVmV na‘oída Agë¶mg ˶mÀ¶m H¥$noZo ‘r OJoZ Ago ‘mZyZOJUo, EdT>oM maVr¶ d¡km{ZH$m§À¶m hmVmV Amho. >

*****

n¥ï> H«$‘m§H$ 12 dê$Z

Page 20: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

g§ñWm n[aM¶ : 7 - Blue Planet Network

lr. {dZmoX hm§S>o, ZmJnya - ‘mo : 9423677795

ãbw ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$

20 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

ãbw ßb°ZoQ> ¶m g§ñWoMr ñWmnZm gZ 2002 gmbr Pmbr Am{U V|ìhm nmgyZ ˶m§Mo ‘hËdmH$m§jr ܶo¶ hoM hmoVo H$s Oo 200 {‘{b¶Z bmoH§$ nmʶmÀ¶m àVrjoV Amho ˶m§Zm ewÕ Am{U ñdÀN> nmUr CnbãY H$ê$Z XoUo. gZ 2006 nmgwZ , ãbw ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$Zo OJ^amVrb nmUr Am{U ñdÀN>Vm àH$ënm§Mo n[aUm‘ dmT>{dʶmgmR>r , {S>PmB©Z Ho$bobo H$m¶©H«$‘ Am{U godm§Mo EH$ e{º$embr g§M,( qH$dm ˶mbm g‘yh åhUVm ¶oB©b), V¶ma Ho$bo Amho. ho gJio ãbw ßb°ZoQ>Zo {S>PmB©Z Ho$bobo àmoJ«m‘ A§‘b~OmdUr gmR>r ˶m§À¶mer g§~§{YV gJù¶m OmJ{VH$ g‘wXm¶ , ’§$S>g© (Am{W©H$ ‘XV H$aUmao ), g§emoYH$ , gaH$ma , gmd©O{ZH$ g§ñWmZo ¶m§Zm gwa{jV {nʶmMo nmUr qH$dm ñdÀN>Vm ~Ôb Mo àmoJ«m‘ Am°ZbmB©Z CnbãY H$aVmV . AmO 27 Xoem§V 100 nojm OmñV AJ«Jʶ g§ñWm Am{U hOmamo OmJ{VH$ g‘wXm¶ , emœV nmUr Am{U ñdÀN>Vm H$m¶©H«$‘ V¶ma H$aʶmgmR>r , ñ‘mQ>© ‘mJm©Mm H$gm Adb§~ H$am¶Mm ¶mgmR>r ãbw ßb°ZoQ>bm àmoËgmhZ XoVmV d V§ÌkmZ ~iH$Q> H$aVmV. ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ gXñ¶m§Mr H$moa {Q>‘ US Am{U Am°ñQ´>o{b¶mbm AgyZ OJ^amVrb ˶m§Mo AZoH$ gh¶moJr d 100 À¶m da ZoQ>dH©$ joÌmV AZw^dr bmoH$ ˶m§À¶m nm{R>er Amho Oo ˶m§Zm ewÕ nmUr Am{U g°{ZQ>oeZÀ¶m joÌmV A{YH$ma àmá H$aʶmV ‘XV H$aVmV.

ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Mo ZoQ>dH©$ Aa|O‘|Q>

ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ gXñ¶m§Zm J«m‘rU nmUrnwadR>m ì¶dñWm , Q>m°¶boQ> Am{U ñdÀN>VogmR>r ghmæ¶ {dVaUmgmR>r ‘XV XoʶmMo Am{U nwZd©gZ H$aʶmMo H$m‘ nU H$aVo.. ho H$m‘ gmono Zìho nU g§ñWm bmoH$m§Zm ‘XV H$aVo. ñdV… Mo {OdZ ~XbʶmgmR>r øm g§ñWo Mo EH$ ^mJ $ìhm, Ago AmìhmZ nU ãby ßb°ZoQ> H$aVo. ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Zo 27 XoemVrb 2 {‘{b¶Z bmoH$m§Zm ewÕ {nʶmÀ¶m nmʶmMo A{YH$ma àmá H$ê$Z {Xbo Amho. g§ñWm åhUVo nmUr H$m§ ? åhUOo , ewÕ nmʶmbm BVHo$ ‘hËd H$m§ ? H$maU ¶m OJmbm Oa à^mdembr d e{º$embr ~Zdm¶Mo Agob Va bmoH$m§n¶ªV ewÕ nmUr nmohM{dUo Oéar Amho. ¶m H$[aVm ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Zo Imbrb Jmoï>r Z‘wX Ho$ë¶m Amho. AewÕ nmʶm ‘wio AmOmanU ¶oVmV Am{U ‘¥Ë¶y nU hmoVmo. AewÕ nmʶm ‘wio OJmV Xa Vmgmbm 200 ‘wbo ‘aU nmdVmV d OJmVrb XdmImݶmÀ¶m Aܶm© ImQ>m AewÕ nmʶmÀ¶m AmOmam ‘wioM aboë¶m AgVmV. OJmV Xa dfu , 3.41 {‘{b¶Z bmoH$m§Mm nmUr , g°{ZQ>oeZ d hm¶OrZ ¶m ‘wio ‘¥Ë¶y hmoVmo. Oa nmUr, g°{ZQ>oeZ d hm¶OrZ ¶mMm XOm© dmT>{dbm Va OJmVrb 10 Q>¸o$ AmOmam§da {Z¶§ÌU {‘i{dUo eŠ¶ hmoB©b Ago g§ñWo Mo ‘V Amho. ewÕ nmUr {‘iV Agob Va ‘wbm§Mo AmOmamMo à‘mU H$‘r hmoVo d emioV ‘wbm§Mr CnpñWVr dmT>Vo, {ó¶m§Mo A{YH$ma dmT>VmV Am{U ‘w»¶ åhUOo EH$ pñWa g‘mO n¡Xm hmoVmo . Vgo ~{KVbo Va AmO OJmV 1 {~{b¶Z bmoH$m§Zm ewÕ nmʶmMr Amdí¶H$Vm Amho. gJù¶m§Zm ewÕ nmUr CnbãY H$ê$Z XoUo hm H$mhr Vm§{ÌH$Ñï²>¶m ‘moR>m mJ Zìho qH$dm Amnë¶m H$S>o n¡go Zmhr Agmhr ^mJ Zmhr. Va ¶mbm H$maUr^yV Oa H$moUr Agob Va Vmo ‘Zwî¶M Amho. g‘mOmMm gh^mJ H$‘r Agë¶m ‘wio 50 Q>¸o$ nmʶmMo àH$ën ’o$b hmoVmV Ago ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Mo ‘V Amho. AgoM EH$ nmʶm g§X^m©Vrb àmoOoŠQ> ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$Zo ‘hmamï´>mV , Ah‘XZJa {Oëh¶mVrb EH$ bhmZgo Jmd ‘hmZXþbdmS>r ¶oWo Ho$bo. ‘hmZXþbdmS>r ho 6-7 bhmZ bhmZ Jmdm§À¶m g‘yhm n¡H$s EH$ Jmd. hm XþîH$mir ^mJ Agë¶m H$maUmZo BWo Zoh‘r {nʶmÀ¶m nmʶmMr Q>§MmB©. gZ 2012 ‘Yo ‘hmamï´> amÁ¶mÀ¶m [a{OZb qS´>qH$J dm°Q>a ñH$s‘ A§VJ©V {nʶmMo nmUr CnbãY H$ê$Z Xoʶm H$[aVm àH$ën hmVr KoʶmV Ambo nU CÝhmù¶mV Vo nU AmQ>m¶Mo. ‘hmamï´> emgZmH$S>o ¶m JmdmÀ¶m nmʶmÀ¶m àým H$S>o H$mhr {ZXmZ Zgë¶m

Page 21: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

21 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

H$maUmZo JmdH$è¶m§Zr ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ d dm°Q>aeoS> Am°aJZm¶PoeZ Q´>ñQ> Mr ‘XV KoVbr. g§ñWo Zo 11 OyZ 2014 bm H$m‘mbm gwadmV Ho$br Am{U 31 {S>g|~a 2014 bm H$m‘ nyU© Ho$bo d 900 JmdH$è¶m§Zm ewÕ {nʶmMo nmUr CnbãY H$ê$Z {Xbo . ¶m H$[aVm ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Zo nmUr Hw$R>ë¶m OmJoda Amho ¶mMm emoY bmdbm d OmJm Vmã¶mV KoVbr. BVHo$M Zìho Va bmoH$m§‘ܶo OZOmJ¥Vr H$ê$Z ho H$go gm‘m{OH$ H$m¶© Amho Vo g‘OmdʶmMm à¶ËZ Ho$bm d ˶m§Zm XmoZ AmR>dS>çmMo à{ejU nU {Xbo.

‘hmZXþbdmS>r ¶oWo {nʶmÀ¶m nmʶmM o àH$ën

¶m H$m‘m A§VJ©V g§ñWoZo {dhra ImoXyZ 5 HP Mm n§n bmdbm , 1020 ’w$Q> ^y{‘JV nmB©n bmB©Z Q>mH$br. JmdmV Or 25000 {bQ>a Mr Q>mH$s hmoVr {VMr nU XþañVr H$ê$Z bmoH$m§À¶m Kam n¶ªV nmUr Zobo . ¶m àH$ënm ‘wio ’$m¶Xm H$m¶ Pmbm

åhUmdm Va, ‘hmZXþbdmS>rVrb {dhra XþîH$mimV nU nmʶmZr abr Agm¶Mr . ~m¶H$m§Mr nmʶm H$[aVm H$amdr bmJUmar nm¶nrQ> dmMbr , ˶m§Mm doi dmMbm . ‘wbm§Zm Ioim¶bm d Aä¶mgmbm doi {‘iy bmJbm. dm°Q>aeoS> Am°aJZm¶PoeZ Q´>ñQ> Zo goë’$ hoën J«wn V¶ma H$ê$Z ŠbmoarZ Zo nmUr H$go ñdÀN> R>odm¶Mo ¶mMo Q´>oqZJ {Xbo. hr g§ñWm PPP (Public - Private Partnerships) À¶m ‘mܶ‘mZo nU ~arM H$m‘o H$aVo. Ogo {~«W Am°’$ bmB©’$ . {dEVZm‘ ‘Ybr EH$m JmdmVrb Jmoï> . EH$m ‘wbrZo gw§Xa ~mimbm OÝ‘ {Xbm . Vr ’$a AmZ§Xr hmoVr . nU {Vbm H$ibo H$s ~mimbm H$mdri Pmbm. Vr {Zame Pmbr . {VWë¶m S>m°ŠQ>am§Zr Amnë¶m n[aZo gJio à¶ËZ Ho$bo nU ~mimbm ~aoM dmQ>oZm åhUyZ ¶m g§ñWoÛmao ~mimbm hZmoB© bm hb{dʶmV Ambo d ~mi EH$X‘ R>rH$ Pmbo.

H$mdri Pmboë¶m ~mim da CnMma

gZ 2014 n¶ªV ~o«W Am°’$ bmB©’$ Zo 400000 ZdOmV {eey§Zm {OdZ XmZ {Xbo Amho. 1.6 {‘{b¶Z bmoH$m§Zm ewÕ {nʶmÀ¶m nmʶmMo A{YH$ma {Xbo . 1,40,000 gopßQ>H$ Q>±H$ dmbo g§S>mg ~m§YyZ {Xbo. 1.6 {‘{b¶Z {ó¶m§Zm Am{U ‘wbtZm {ejUmMm A{YH$ma {‘idyZ {Xbm. AOyZ ~aoM H$m¶© hr g§ñWm H$aVo.

e¡j{UH$ ñWa dmT>{dʶmMm H$m¶©H«$‘

{O{dHo$ nmgwZ Va {H«$¶merbVo H$S>o ZoUmao ho EH$ ZoQ>dH©$ Amho. ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Mo Kmof dmŠ¶ Amho - EH$ ZoQ>dH©$ , AZoH$ {dMma , EH$ CÔoe. ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ ¶m§Mo gXñ¶ Am°ZbmBZ Am{U EgE‘Eg Q>oŠñQ> ‘m°{ZQ>[a¨J godm XoVmV OoUoH$ê$Z ˶m§Zm ˶m§À¶m Ob d ñdÀN>Vm àH$ënm§Mm ‘mJmodm Koʶmg ‘XV hmoVo. gXñ¶ nQ>H$Z d ghOnUo àH$ën ‘m{hVr Am°ZbmBZ àmá H$ê$ eH$VmV. ¶m H$‘r-IMm©À¶m gmYZm§‘wio àH$ënmVrb AmìhmZo, {Q>H$mD$ nÕVtMm Cnm¶ Am{U g‘wXm¶mbm, Amnë¶m ñdV…À¶m nmUr Am{U ñdÀN>Vm{df¶H$ gëë¶mMr O~m~Xmar Koʶmg d gj‘ ~Zdʶmg ‘XV hmoVo. g§ñWo Zo AmVm n¶ªV {dH$mgmÀ¶m H$m‘m H$[aVm Am{e¶m I§S>mV 106 {‘{b¶Z S>m°baMr Jw§VdUyH$ Ho$br Amho ho gJio àmoJ«m‘ Vo {dEV‘mZ , H§$~mo{S>¶m, ^maV, bmAmog, Am{U {’${b{nÝg ¶oWyZ Am°naoQ> H$aVmV.ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$bm ˶m§À¶m ¶m H$m‘m H$[aVm gZ 2009 Vo 2013 À¶m H$mbmdYrV Imbrb nm[aVmo{fHo$ {‘imbr AmhoV .1. 2009 California Association of Non-Profits Innovation Award

2. 2010 Intel Environment Tech -ward

3. 2011 World Bank Water Hackathon Prize

4. 2012 World Summit Award

5. 2013 Billionth Environment Award

ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Mo ‘w»¶mb¶ OJmV VrZ {R>H$mUr Amho, A‘o[aHo$V AmoH$b°S> , Am{e¶mV {dEVZm‘ AmUr Am{’«$Ho$V ¶wJm§S>m .OmJ{VH$ ñWamda H$m¶m©b¶ 1) Am{’«$Ho$V - ~oZrZ, AmH«$m, KmZm, {H$Jmbr, adm§S>m ,H$moVmoZmoD$ ¶m {R>H$mUr Amho Va ,2) Am{e¶m I§S>mV H§$~mo{S>¶m , ^maV ( ݶy {X„r ), bmAmog, å¶mZ‘ma, {’${b{nÝg , d {dEVZm‘ ¶oWo Amho.

Page 22: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

22 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

BVH$s ‘moR>r g§ñWm Mmbdm¶bm n¡gm nU bmJUma , Va {ZYr ˶m§Zm Imbrb à‘mUo CnbãY hmoVmo,

ómoV Q>¸²$¶mV ì¶mnmar g§JR>Zm 1 % gm‘wXm{¶H$ g§ñWm 4 % d¡¶{º$H$ 13 % gaH$mar qH$dm OmJ{VH$ g§ñWm 13 % NGOs 69 % OmJ{VH$ g§ñWm Agë¶m H$maUmZo I§S>m à‘mUo CËnÞ ~{KVb Va,

I§S> CËnÞ Q>¸²$¶mV CÎma A‘o[aH$m 65 % ¶wamon 6 % Am{e¶m 16 % Am°ñQ´>o{b¶m 13 % John Anner ho gܶm ãby ßb°ZoQ> ZoQ>dH©$ Mo Chief Executive Officer

AgyZ ˶m§Mm ‘w»¶ H$m¶m©b¶mMm nÎmm Imbrb à‘mUo Amho.

1611 Telegraph Avenue

Suite 1420 Oakland, C- 94612 USA

T : 510-763-7045

*****

{eanya n°Q>Z© AmVm gmH$maUma ‘ܶ àXoemVhr - ~¡Vwb {OëømVrb eoVH$è¶m§H$Sy>Z nmhUr, Vm§{ÌH$ ~m~tMrhr KoVbr

‘m{hVr

{eanya - nmUrQ>§MmB©À¶m g§H$Q>mda ‘mV H$aʶmgmR>r h‘Img Cnm¶ åhUyZ à{gÜX {eanya n°Q>Z© ‘wio AmVm ‘ܶ àXoemVrb eoVrhr qgMZmImbr ¶oUma Amho. ~¡Vwb {OëømV {eanya n°Q>Z©À¶m YVuda ~§Ymè¶m§Mr ‘m{bH$m gmH$mabr OmUma AgyZ, nmʶmA^mdr g§H$Q>mVrb eoVH$è¶m§Zm ‘moR>m {Xbmgm {‘iUma Amho. ‘ܶ àXoemVrb ~¡Vwb {OëømVrb gmohmJnya n[agamVrb ^yOb nmVir nmM dfmªnmgyZ Imbmdbr Amho. gamgarnojm A{YH$ nmD$g nSy>Zhr eoVrgmR>r nwaogo nmUr {‘iV Zmhr. à‘wI nrH$ Agboë¶m D$gmÀ¶m EH$ar CËnmXZmVhr KQ> Pmbr. VoWrb gmIa CÚmoJmda ‘§XrMo gmdQ> Amho. D$gmgmaIo ZJXr nrH$ hmVmVyZ Joë¶mZo Am{W©H$ n[apñWVr Imbmdbobo eoVH$ar AS>MUrM Ambo

AmhoV. gmohmJnyaÀ¶m lrOr gmIma H$maImݶmMo g§MmbH$ A{^foH$ nQ>ob ¶m§Zr nmUrQ>§MmB©Mo g§H$Q> H$go Xÿa H$aVm ¶oB©b ¶m~m~V Aä¶mg gwê$ Ho$bm. nmdgmMo nmUr dmhÿZ ZXrV OmVo. ˶m‘wio qgMZ hmoV Zmhr ho bjmV Amë¶mZo ˶m§Zr {gM§ZmgmR>r à¶ËZ gwê$ Ho$bo. ˶mV {eanya n°Q>Z©À¶m ~§Ymè¶m§‘wio {eanya Vmbw³¶mV ‘moR>çm à‘mUmda eoVr qgMZmImbr Amë¶mMr ‘m{hVr ˶m§§Zm {‘imbr. {eanya n°Q>Z©Mo Vm§{ÌH$ g„mJma ^yd¡km{ZH$ gwaoe ImZmnyaH$a ¶m§À¶mer g§nH©$ gmYV ~¡Vwb ¶oWo ¶oʶmMo {Z‘§ÌU {Xbo. ~¡Vwb nm{bHo$À¶m g^mJ¥hmV {eanya n°Q>Z©Mr ê$naofm, Vm§{ÌH$ ~mOy Am{U Ñí¶ n[aUm‘m§~m~V ImZmnyaH$a ¶m§Zr ‘m{hVr {Xbr. 100 Hy$nZ{bH$m§Zm ObnwZ^©aU nÜXVrZo OmoS>ʶmEodOr ˶mhÿZ H$‘r IMm©V EH$m Zmë¶mMo ImobrH$aU Ho$bo, Va e§^amhÿZ A{YH$ Hy$nZ{bH$m Ord§V hmoVrb, ˶mgmR>r 30 ’y$Q> ê§$X Am{U 20 ’y$Q> Imob àdmhmÀ¶m {dê$ÜX {XeoZo ImoXH$m‘ H$amdo, Aer gyMZm ˶m§Zr Ho$br. ~¡VwbMo {Oëhm{YH$mar eem§H$ {‘l, Zjamܶj AbHo$e Am¶©, XrnH$ nQ>ob, A{^foH$ nQ>ob ¶m§À¶mgh eoVH$ar CnpñWV hmoVo. ImZmnyaH$a ¶m§Zr ~¡VybÀ¶m eoVH$è¶m§Zm {eanya n°Q>Z©Mo H$m‘ nmhʶmgmR>r ^oQ>rMo {Z‘§ÌU {Xbo. A{^foH$ nQ>ob ¶m§À¶mgh ~¡Vwb, gmohmJnya n[agamVrb eoVH$è¶m§Zr ZwH$VrM Am§~o ¶oWrb H$m‘ gwê$ Agboë¶m ~§Ymè¶m§Mr nmhUr H$aV ImoXH$m‘ H$go MmbVo, nmUr H$go gmR>Vo, ˶mMm ’$m¶Xm {dhratMr nmVir dmT>ʶmV H$gm hmoVmo, nmʶm‘wio XþîH$mir ^mJmVhr ^mOrnmë¶mgmaIr {nHo$ bm^mWu eoVH$è¶m§er MMm©hr Ho$br. ˶mZ§Va ~¡Vwb d gmohmJnya n[agamV {eanya n°Q>Z©À¶m YVuda ~§Ymè¶m§Mr ‘m{bH$m gmH$maʶmMo {ZpíMV Pmbo. ¶m H$m‘mgmR>r Am‘Xma A‘[ae^mB© nQ>ob, CnZJamܶj ^ynoe^mB© nQ>ob, gwaoe ImZmnyaH$a d {eanya n°Q>Z©À¶m ¶§ÌUoMo ghH$m¶© bm^Uma Amho. ~¡Vwb ¶oWrb àJ{Verb eoVH$ar Ho$edamd {b{IVH$a, {ddoH$ e‘m© ¶m§À¶mgh eoVH$ar CnpñWV hmoVo. ~¡Vwb {OëømVrb àH$ën nyU© Pmë¶mZ§Va VoWrb ~§Ymè¶mV nmM H$moQ>r {bQ>a nmUr gmR>ob Va 15 H$moQ>r {bQ>a nmUr ^yJ^m©V {Oê$Z qgMZmgmR>r CnbãY hmoUma Amho.

Page 23: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

^maVmVrb à{gÜX gamodao : 7 ^moO Vbmd - (‘ܶàXoe)

23

‘ܶ àXoeMr amOYmZr monmi ¶m ehamÀ¶m npíM‘ ~mOybm hm Vbmd dgbobm Amho. µ¶m ‘hmZJamVrb 40 Q>¸o$ bmoH$g§»¶obm ¶m VbmdmnmgyZ {nʶmMo nmUr {‘iVo. ¶m gamodambm OmJ{VH$ am‘ga gmB©Q>Mm XOm© àmá Pmbm Amho. ¶m gamodamMr bm§~r 31.5 {H$bmo‘rQ>a d é§Xr 5 {H$bmo‘rQ>a Amho. 361 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a n[agamVyZ ¶m gamodambm nmUr àmá hmoVo. ¶m gamodamMm n¥ð>^mJ 31 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a Amho. H$mobÝg ZXrnmgyZ ¶m gamodambm nmUr nwadR>m hmoVmo. ‘midm àXogMm amOm, amOm moO ¶m§Zo ¶m gamodamMr {Z{‘©Vr Ho$br. 1005 Vo 1055 ¶m H$mbI§S>mV ¶m gamodamMo ~m§YH$m‘ H$aʶmV Ambo. ¶mM amOmZo ^monmi eha dgdbo. gwadmVrbm ¶m

ehamMo Zmd ^moOnmb Ago hmoVo nU nwT>o ˶mV pñW˶§Va hmodyZ Vo ^monmi ~Zbo. H$mobÝg ZXrda ‘mVrMm ~§Ymam Q>mHy$Z ho gamoda V¶ma H$aʶmV Ambo. 1965 gmbr gamodamÀ¶m X{jUnyd© H$mR>mda 11 XadmOo Q>mHy$Z ^X^Xm YaU ~m§YʶmV ¶odyZ ¶m gamodamMr j‘Vm dmT>{dʶmV Ambr. ¶oWyZM H$m{b¶mgmoQ>¶m ZXrMr gwadmV hmoVo. BVHo$ {Xdg Vmo ~S>m Vbm~ åhUyZ à{gÕ hmoVm nU amÁ¶H$˶mªZr 2011 gmbr ˶mbm ^moOamOmMo Zmd {Xë¶m‘wio Vmo ^moOVmbm~ åhUyZ AmoiIbm Omdy bmJbm. ^monmiMo bmoH$ ¶m gamodamer Ym{‘©H$ Am{U g§ñH¥${VH$ ~mOy§Zr OmoS>bo Jobo AmhoV.¶m gamodamÀ¶m X{jU mJmV dZ{dhma amï´>r¶ CÚmZo dgbobo Amho. VbmdmV EH$ ~oQ> AgyZ ˶m ~oQ>mda ehmAbr ah‘Vw„m ¶m§Mr g‘mYr Amho. ¶m gamodamMo gm¢X¶© dmT>{dʶmgmR>r ¶m gamodamÀµ¶m ‘ܶ^mJr amOm ^moO ¶mMm nwVim C^m H$aʶmV Ambm Amho. g¥îQ>rgm¡§X¶m©‘wio n¶©Q>H$ ¶oWo ‘moR>çm g§»¶oZo ^oQ>r XoVmV. ¶m gamodamMo H$mR>mda Z°eZb goqbJ ñHy$bMr ñWmnZm H$aʶmV Ambr AgyZ hr g§ñWm Xadfu ‘moR>çm à‘mUmda dm°Q>a ñnmoQ²>g©Mo g§MbZ H$arV AgVo. ¶m gamodamnmgyZ ‘moR>çm à‘mUmda qgMZ hmoV AgVo. ¶m

gamodamÀ¶m n[agamV ^monmi d {ghmoa {OëømVrb 87 IoS>r dgbr AgyZ BWo ho qgMZ hmoV AgVo. 500 Àµ¶m da gXñ¶ Agboë¶m EH$m ghH$mar g§ñWobm ¶m gamodamVrb ‘mgo‘marMm R>oH$m XoʶmV Ambm Amho. ¶m gamodamÀ¶m bJVM Agbobo àmUr g§J«hmb¶ ho EH$ AmH$f©U g‘Obo OmVo. ¶oWo Z¡g{J©H$ nÕVrZo àmUr g§J«hmb¶ ~m§YʶmV Ambo Amho. hm n[aga dZñnVr d àmUr ¶m XmoZhr Ñï>tZr g‘¥Õ Amho. ¶m {R>H$mUr XmoZ Vbmd AmhoV. EH$mbm ~S>m Vmbm~ Va Xþg-¶mbm N>moQ>m Vmbm~ Ago ¶m OmoS>rbm Zmd {Xë¶m Jobo Amho. ¶m N>moQ>çm VbmdmMm AmH$ma 1.29 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a EdT>m Amho. ehamMo gm¢X¶© dmT>{dʶmgmR>r Z~m~ N>moQ>oImZ ¶mZo 1774 gmbr hm Vbmd ~m§Ybm. ¶m gamodamÀ¶m n[agamVrb XbXbrMm àXoe ‘hËdmMm g‘Obm OmVmo. 2002 gmbr am‘ga gmBQ> åhUyZ ¶m n[agambm ‘mݶVm XoʶmV Ambr Amho. ¶m gamodamÀ¶m gwemo{^H$aU d {dH$mgmgmR>r ‘ܶàXoe gaH$maZo OnmZrO ~±H$ ’$mo°a B§Q>aZ°eZb H$moAm°naoeZ H$Sy>Z 1995 gmbr 2.5 Xebj én¶m§Mo H$O© KoVbo Amho. ^maVmVrb BVa gamodam§Mo Oo Pmbo VoM ¶m gamodamMohr hmoV Amho. AmH«$‘Um§‘wio ¶m XmoZhr Vbmdm§Mo AmH$ma H$‘r hmoV AmhoV. ‘moR>m Vbmd 30Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a déZ 8 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a BVH$m KQ>bm Amho Va N>moQ>m Vbmd hm 8 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a déZ 2 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a BVH$m KQ>bm Amho. amS>mamoS>m Q>mH$Uo, ehamVrb gm§S>nmUr VbmdmV gmoS>Uo, eoVrVrb d H$maImݶmVrb gm§S>nmUr ewÕ Z H$aVm VbmdmV gmoS>Uo ¶m‘wio gamodamVrb nmʶmMr JwUdÎmm {Xdg|{Xdg KgaV Mmbmbr Amho.

^maVmVrb à{gÜX YaUo : 7 [ahm§X YaU (CÎma àXoe)

CÎma àXoemV gmoµZ^Ð {OëømVrb qnàr ¶oWo [ahm§X ZXrda ~m§Yë¶m Jobobo ho YaU hmo¶. Vgo nmhÿ Joë¶mg ho YaU CÎma àXoe d ‘ܶàXoe ¶m XmoZ amÁ¶m§À¶m gr‘oda ~m§YʶmV Ambo Amho. CÎma àXoe, ‘ܶ àXoe, N>ÎmrgJT> ¶m VrZ amÁ¶m§{edm¶ {~hma amÁ¶mbm gwÕm ¶m YaUm‘wio qgMZmMm bm^ {‘iV Amho. ¶m YaUmMo ~m§YH$m‘ 1954 nmgyZ gwé Pmbo d 1962 gmbr Vo nyU© Pmbo. ¶m YaUmMr C§Mr 91 ‘rQ>a AgyZ bm§~r 934 ‘rQ>a Amho. ¶m YaUmMr Ob YmaU j‘Vm 10.6 ~rgrE‘ EdT>r Amho. YaUm‘wio Oo gamoda {Z‘m©U Pmbo Amho ˶mMo Zm§d JmoqdX d„^ n§V gmJa Ago R>odʶmV Ambo Amho. ¶m gamodambm 5148 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a n[agamVyZ nmUr {‘iVo. ¶m YaUmda drO {Z{‘©Vrhr hmoVo.

Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 24: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

24 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

˶mgmR>r 50 ‘oJ°d°Q>Mr 6 O{ZÌo ~g{dʶmV Ambr AmhoV. ¶m YaUmÀ¶m C^maUrda EHy$U 375 Xebj én¶o IM© Ambm Amho. gܶm ¶m YaUmMr AdñWm g‘mYmZH$maH$ Zmhr. Vo OrUm©dñWoV Amho. ˶mÀ¶m CÕmamgmR>r gaH$maZo ¶moOZm AmIë¶m AmhoV. ¶m YaUmÀ¶m n[agamV AZoH$ drO {Z‘m©U H|$Ðo AmhoV. {VWo H$moiemnmgyZ drO {Z{‘©Vr hmoVo. qgJ«mobr, {dÚm§Mb, [ahm§X, A§nmam, gmgZ, aoµZyHo$V ¶m {R>H$mUr Va gwna W‘©b nm°da ñQ>oeÝg AmhoV. ˶m‘wio {Z‘m©U Pmbobr amI ¶mM YaUmV gmoS>br OmVo. ˶m‘wio ¶m YaUmMo nmUr àXÿ{fV Pmbo AgyZ eoVrÀ¶m H$m‘mgmR>r ˶m nmʶmMm dmna hmoUo H$R>rU Pmbo Amho. ¶m n[agamVrb drO {Z{‘©Vr H|«$Ðm§‘YyZ

Odinmg 20,000 ‘oJ°d°Q> drO {Z{‘©Vr hmoVo. ˶mgmR>r ¶m gamodamV O‘m Pmbobo nmUrM dmnaë¶m OmVo. Vo àXy{fV dmnabobo {df¶wº$ nmUr nwÝhm ¶mM gamodamV gmoS>bo OmVo. ¶m‘wio OdinmgÀ¶m ^mJmVrb ^yObhr àXÿ{fV Pmbobo Amho. EdT>oM H$m¶ Va ¶m {RH$mUÀ¶m nmʵ¶mMo godZ H$éZ H$mhr ‘mUgo XJmdbrhr AmhoV. n§S>rV Zohé ¶m YaUmÀ¶m CÓmQ>Z àg§Jr åhUmbo hmoVo H$s ¶m YaUm‘wio ¶m àXoemMo {ñdËPab§S> hmoD$ eHo$b nU AmO ¶oWrb n[apñWVr nm{hbr Va EH$ doJioM {MÌ AmT>iVo. ¶m YaUmOdirb {dÚwV H$|Ðm‘ܶo {Z‘m©U Pmbobr drO CÎma àXoe {g‘|Q>, amgm¶{ZH$ H$maImZo, Q>m¶a Am{U Q>çy~ V¶ma H$aUmao H$maImZo, amgmµ¶{ZH$ IVo V¶ma H$aUmao H$maImZo, A°ë¶y{‘{Z¶‘, H$m°pñQ>H$ gmoS>m, ³bmoarZ, nmo{g©brZ, H$mJX Am{U H$mJXmMo ~moS>©, ßbmpñQ>H$ Am{U {dÚwV H$maImZo ¶mgmR>r dmnabr OmVo. ‘mgo‘mar g§dY©Z, nmʶmVrb Ioi, Zm¡H$mZ¶Z, nyamda {Z¶§ÌU, O§Jb {dH$mg Am{U O{‘ZrÀ¶m Yynoda {Z¶§ÌU ¶m Jmoï>r ¶m YaUm‘wio gmܶ hmoUma hmo˶m.

maVmVrb à{gÕ ZÚm … 7 H$mdoar ZXr

H$mdoar ZXr gwÕm X{jU J§Jm åhUyZ AmoiIbr OmVo. Vm‘ri gm{h˶mV ¶m ZXrbm ‘hËdmMo ñWmZ Amho. Owݶm amOdQ>tZm d ZdrZ eham§Zm ¶mM ZXrZo gwairV dgʶmgmR>r nmUr {Xbo Amho. ~’$m©i àXoemV CJ‘ ZgyZgwÕm hr ZXr ~mamhr ‘{hZo dmhVo. S>m|Jam§‘ܶo ‘wabobo nmUr nmPam§À¶m ñdénmV gVV {‘iV am{hë¶m‘wio {VWyZ ~mamhr ‘{hZo nmUr nwadR>m hmoV amhVmo. ¶m ZXr nmÌmV VrZ ~oQ>o AmhoV ˶mn¡H$s XmoZ H$Zm©Q>H$m§V ({edZmg‘wÐ Am{U lra§JnÅ>Z‘) d EH$ Vm{‘ZmSy>‘ܶo (lra§J‘) Amho. ¶m ZXrMm CJ‘ H$Zm©Q>H$mV ViH$mdoar n[agamV Pmbm Amho. Vm{‘iZmS>yVrb ny‘nhma ¶oWo hr ZXr ~§JmbÀ¶m CngmJambm {‘iVo. ¶m ZXrMm bm§~r 800 {H$bmo‘rQ>a Amho. ¶m ZXrMo Imoao H$Zm©Q>H$ ( 34273 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a), Vm{‘bZmSy> (43856 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a), Ho$ai (2866 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a) Am{U nwSy>Moar ( 160 Mm¡ag {H$bmo‘rQ>a) Ago ngabobo Amho. ¶mM H$maUm‘wio {ZdmS>çmà‘mUo 54 Q>¸o$ nmUr Vm{‘iZmSy>bm, 42 Q>¸o$ nmUr H$Zm©Q>H$mbm Z 4 Q>¸o$ nmUr Ho$aibm {‘imdo Aer VaVyX H$aµÊ¶mV Ambr Amho. ¶m ZXrbm ha§Jr, ho‘dVr, H${~Zr, ^dmZr, AH©$dVr, bú‘UVrW©, Zmo¶b, A‘amdVr ¶m CnZÚm ¶odyZ {‘iVmV. ¶m ZXrda H¥$îUamOgmJa, ‘oÎmya, Jmoéa, ha§Jr, H$m{~Zr, A‘amdVr ~oZmgwam gmJa ¶m {R>H$mUr YaUo ~m§YʶmV Ambr AmhoV. ^maVmVrb {edg‘wÐ ZmdmMm à{gÕ Y~Y~m ¶mM ZXrda Amho. XoemVrb n{hbo Ob {dÚwV H|$Ð ¶mM ZXrda 1902 gmbr C^maʶmV Ambo. ¶m drO H|$ÐmVyZ ~§Jbmoa ehambm drO nwadR>m hmoVmo. ¶m ZXrda Hw$ebZJa, ‘¡gya, lra§JnÅ>Z‘, BamoS>, H$éa, {Vé{Mamn„r, {Védm¶ya, Hw§$^H$moZ‘, ‘{b¶mXþVwamB©, ny‘nhma Am{U do„za hm ehao dgbr AmhoV. hr ZXr gVV dmXmV am{hbr Amho. WoQ> EH$moU{dgmì¶m eVH$mnmgyZ ho dmX Mmby AmhoV. XmoZhr njmV AOyZhr åhUmdo Vgo g‘mYmZ Pmbobo Zmhr. gwàr‘ H$moQ>m©Zo ZXrÀ¶m nmUr dmQ>nmgmR>r XmoZ

Page 25: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

25 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

doJdoJù¶m n[apñWVr J¥{hV Yaë¶m AmhoV. gmYmaU nmD$g Pmbm Va dmQ>n doJio d AgmYmaU nmD$g Pmbm Va dmQ>n doJio Aem ˶m XmoZ n[apñWVr AmhoV.

XoemoXoerMo nmUr - Zonmi‘Yrb nmUr

Zonmi hm Xoe gd© ~mOy§Zr O{‘ZrZo doT>bobm Xoe Amho. ¶m Xoembm g‘wÐ{H$Zmam Zmhr. ¶m XoemMr bmoH$g§»¶m 2.7 H$moQ>r Amho. OJmÀ¶m VwbZoV Zonmi ho amï´> Jar~ amï´> åhUyZ AmoiIbo OmVo. 2015 gmbr ¶m Xoembm ^yH§$nmMm O~aXñV Y¸$m ~gbm. ˶m‘wio Va ¶m XoemMr Am{W©H$ n[apñWVr A{YH$M {~H$Q> Pmbobr {XgyZ ¶oV Amho. nmʶmgmR>r g‘¥Õ Agboë¶m XoemV {nʶmMo nmUr {‘iʶmgmR>r am§Jm bmJmì¶m bmJVmV ho ¶m XoemMo XþX£dM g‘Om¶bm hdo. nmUrM nmUr MhþH$S>o nU ߶m¶bm ‘mÌ nmUr Zmhr Aer ¶m XoemMr AdñWm Amho. Xÿ{fV nmUr {nʶm‘wio ¶m XoemV ~mb‘¥Ë¶yMo à‘mU IynM OmñV Amho. XoemV 6000 ZÚm§Mo Omio AgyZ gwÕm {nʶmÀ¶m nmʶmMr BVH$s X¡Ý¶mdñWm Amho ho dmMH$mbm Iaohr dmQ>Uma Zmhr. ¶m 6000 ZÚm§Mr EHy$U bm§~r ‘moObr Va Vr 25000 {H$bmo‘rQ>a ^aob. ¶m ZÚm§n¡H$s 1000 Mo Odinmg ZÚm ¶m 10 {H$bmo‘rQ>a nojm bm§~ AmhoV Va 24 ZÚm ¶m 100 {H$bmo‘rQ>a nojm OmñV bm§~ Agboë¶m AmT>iVmV. XoemVrb 27 Q>¸o$ bmoH$m§ZmM ewÕ nmʶmn¶ªV nmohmoMVm ¶oVo. hm Xoe nd©VamOtZr ì¶mnbobm Xoe Amho. ¶m S>m|Jam§VyZ {ZKmbobo nmʶmMo Amohmoi AWdm AmoT>o ho {nʶmÀ¶m nmʶmgmR>r gd©Ì dmnabo OmVmV. S>m|JamVyZ {ZKmbobo Pao gmo~V nmUr AmUVm§Zm ñdV…~amo~a ‘mVrVrb d IS>H$m§Vrb AewÕVmhr ~amo~a AmUVmV. Vo nmUr {nʶm¶mo½¶ AgVoM Ago Zmhr. Vo nmUr godZ Ho$ë¶m‘wio amoJmbm Am‘§ÌUM {‘iVo d ˶mMm gdm©V {dn[aV n[aUm‘ bhmZ ‘wbm§da hmoVmo. ˶m‘wio ~mb‘¥Ë¶yMo n«‘mU OmñV AmT>iVo. XmoZ AS>rMeo dfmª§nydu Q>mH$boë¶m g§S>nmʵ¶mÀ¶m bm¶Zr AmVm OrU© Pmë¶m AmhoV. ˶mVyZ {‘iUmao nmUrhr ewÕ {‘iob ¶mMr h‘r Zmhr. EdT>çmem XoemV ~mQ>붧mÛmao nmUr {dH$ʶmÀ¶m 250 nojm OmñV g§ñWm AmhoV. nU ¶mn¡H$s ~hþVm§e ¶m ~oH$m¶Xoera AmhoV d ˶m§Zr nwa{dbobo nmUr ewÕ no¶Ob ZgµÊ¶mMr e³¶VmM OmñV Amho.

{edm¶ Aem g§ñWm§‘wio ^yObmMm àíZ J§^ra Pmbm Amho H$maU ˶m ~ogw‘ma nmUr Cngm H$aVmV. nmʶmMo ~m~VrV Zonmi g‘¥Õ Amho ¶mMm C„oI gwadmVrbm AmbobbmM Amho. ~’$m©ÀN>m{XV {h‘ {eIao, ZÚm, Pao, gamodao, nmPa Am{U ^yOb ¶m gd© Jmoï>tMr aobMob Agë¶m‘wio Zonmi hm Obg‘¥Õ Xoe g‘Obm OmVmo.¶m XoemVrb Xadfu {Z‘m©U hmoUmam ObgmR>m 237 KZ {H$‘mo‘rQ>a EdT>m Amho. ¶mn¡H$s 225 KZ {H$bmo‘rQ>a hm ^yn¥ð>mdarb Va 12 KZ {H$bmo‘rQ>a hm ^yObmÀ¶m ñdénmV CnbãY Amho. S>mo§Jamda O‘m Pmbobo ~’©$, ~’$m©Mr gamodao ¶m [RH$mUr ‘moR>çm à‘mUmV ~’©$ O‘m Pmbobm AgVmo. ¶m XoemV 3252 {h‘{eIao Am{U 2323 ~’$m©Mr gamodao AmhoV. OJmVrb hdm‘mZ ~Xbm§Mm n[aUm‘ åhUyZ {h‘{eIao Oam {dViyZ ‘mJo gaH$V Mmbbr Agbr Var ˶m‘wio ~’$m©À¶m Vbmdm§Mr g§»¶m ‘mÌ dmT>V Mmbbr Amho. Vgo nmhÿ Joë¶mg Zonmi hm J§Jm Imoè¶mMmM EH$ ^mJ g‘Om¶bm hdm. J§Jobm H$moaS²>µ¶m hdm‘mZmVrb 70 Q>¸o$ ObnwadR>m d 40 Q>¸o$ dm{f©H$ nwadR>m hm Zonmir ZÚm§nmgyZ hmoVmo. OmñV CVma, ˶mdéZ IimiV CVaUmao nmUr, ˶mMm anya doJ ¶m gd© H$maUm§‘wio Ob{dÚwV {Z{‘©Vrbm Zonmi‘ܶo ^anya g§Yr AmhoV. ˶m Oa dmnaʶmV Amë¶m Va ˶m‘wio ^{dî¶mV {dH$mgmbmhr Iyn g§Yr AmhoV. Zonmi‘Yrb ZÚm VrZ àH$mamV ‘moS>VmV. n{hbm àH$ma åhUOo {h‘nd©Vm§VyZ CJ‘ nmdboë¶m ZÚm. CXmhaUmW©… H$mogr, J§S>H$, H$Um©br B. Xþgam àH$ma åhUOo BVa S>m|Jam§nmgyZ CJ‘ nmdboë¶m ZÚm. ¶m§Zm {‘iUmao nmUr ho ‘mÝgyZ nmgyZ d yObmnmgyZ {‘iVo. ¶mMo CXmhaU åhUO>o ~mJ‘Vr, amár, {‘br, H§$H$mB©, ~~mB© ¶m ZÚm. {Vgam àH$ma åhUOo {edm{bH$ S>m|JamnmgyZ CJ‘ nmdboë¶m ZÚm. CXmhaU åhUOo ~mUJ§Jm, {Vido, {ga{g¶m, ‘mZyg‘am, hm{X©ZmW, g|gmB© B. ‘mÝgyZMm nmD$g ¶m ZÚm§Zm nmUr XoVmo. Vbmd d gamodao ¶m§Mrhr g§»¶m Zonmi‘ܶo ’$maM ‘moR>r Amho. ¶mV Vbmd, gamodao, N>moQ>çm XbXbrMo àXoe ¶m§Mm g‘mdoe hmoVmo. ¶m§Mr EHy$U g§»¶m 5358 Amho. ¶mn¡H$s 2323 hr ~’$m©Mr gamodao AmhoV. am‘ga gmB©Q²>g åhUyZ ‘mݶVm {‘imboë¶m 9 XbXbtMo àXoehr ¶mV g‘m{dï> AmhoV. ¶mVrb nmʶmMm dmna qgMZ, ‘mgo‘mar, H$a‘UyH$ Am{U BVa {d{dY� H$maUm§gmR>r H$aʶmV ¶oVmo. ¶m n[agamV dZñnVr d àmUr ¶m§À¶m {d{dY àOmVr AmT>iVmV. gñVZ àmʶm§Mr g§»¶m 32, Q>³¶m njm§Mr g§»¶m 461, H$mgdm§Mr g§»¶m 9, ‘mem§Mr g§»¶m 28 Va gmnm§Mr g§»¶m 20 Amho. Zonmibm yObmMohr ‘moR>o daXmZ Amho.12 KZ {H$bmo‘rQ>a EdT>o nmUr Xadfu {‘iVo. ZÚm df©^a dmh˶m R>odʶmgmR>r ¶m ^yObmMm dmna hmoVmo.

*****

Page 26: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

26 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

(S>m°. ‘mYdamd {MVio {X„rbm Am¶.Am¶.Q>r H$mZnya ¶m g§ñWoZo {eIa g§‘obZmbm nmhþUo åhUyZ Jobo hmoVo. ˶m g§‘obZmVrb MMm© ˶m§Zm Obg§dmXgmR>r ‘hËdmMr dmQ>br åhUyZ ˶m§Zr ˶m g§~§YmV gXa {Q>nU Obg§dmXÀ¶m dmMH$m§gmR>r nmR>{dbo Amho)

A{^¶m§{ÌH$s {ejUg§ñWm bmoH$g§dmXmÀ¶m {dñV¥V joÌmV CVaë¶m Va {H$Vr ì¶mnH$ à^mdmMo H$m‘ H$ê$ eH$VmV ¶mMo ZwH$VoM à˶§Va AZw^dm¶bm {‘imbo. {Z{‘Îm hmoVo Am¶.Am¶.Q>r H$mZnyaZo {X„rÀ¶m {dkmZ ^dZmV Am¶mo{OV Ho$bobo Obr¶ à^mdmdaMo {eIa g§‘obZ. 4 Vo 7 {S>g|~a 2017 ¶m Mma {Xdgm§À¶m {dMma‘§WZmVrb 200 gh^mJr V¥á ‘ZmZo nwÝhm nmUr àíZmda H$m¶©aV hmoʶmgmR>r ~ÜXn[aH$a Pmbo. ˶mV 160 hÿZ OmñV {dXoer à{V{ZYr hmoVo. ˶m§À¶m H$Sy>Z BVa Xoem§‘ܶo Mmby Agbobo Obì¶dñWmnZmMo {d{dY à¶moJ EoH$m¶bm {‘imbo. J§Jm ewÜXrH$aUmMm ^maVmMm ‘hËdmH$m§jr àH$ën hm ‘ܶdVr© g§X^m©gmR>r hmoVm. na§Vw ˶m§À¶mVyZ 춺$ hmoUmao nmUr àíZm§Mo doJdoJio n¡by ho Iao MM}Mo {df¶ hmoVo. XadfuMo Ago ‘§WZ KSy>Z ¶mdo Aer Anojm g‘mamonmÀ¶m gÌmV gdmªZr 춺$ Ho$br. ZXrMo ñdmñ϶ åhUOo H$m¶, {VÀ¶mVyZ ìhmd¶mMr dmhVyH$ H$er CÞV hmody eH$Vo. ˶mgmR>r {dî¶Xeu {Z¶moOZ nwpñVHo$Mr JaO H$m AgVo, ˶mV ~hþemIr¶ qMVZmMr ’$blwVr H$er 춺$ hmoVo ho {df¶ ¶m g§‘obZmV hmVmio JoboM, nU øm ~amo~a ‘mZdr Hw$ebeº$sMr {Z{‘©Vr H$er ìhm¶bm hdr, CÚmoOH$VoMm {dH$mg H$gm ìhmdm, g‘mOmZo gyÌYm[aËd ñdrH$mam¶Mo åhUOo H$m¶, ¶m {df¶m§Zmhr hmV KmVbm Jobm. nmUr ì¶dñWmnZmV Zoh‘r H$irMm R>aUmam {df¶ åhUOo eoVrVrb nmUr dmnamMr Hw$ebVm. ˶mMmhr Chmnmoh Pmbm. nmʶmMo h¸$Xma V¶ma Pmbobo AgVmV. ˶m§À¶m hmVmVyZ nmUr H$mTy>Z KoUo AdKS> AgVo. ˶mgmR>r nmUr {dnUZmMr ì¶dñWm H$er Cn¶moJr R>ê$ eH$Vo ¶mdahr XoemoXoem§‘Ybr AZw^dOݶ {ZdoXZo Pmbr. nmʶmVrb àXÿfHo$ Xÿa H$aUo ¶mMo V§ÌkmZ, d g‘mOmbm gj‘ R>odm¶Mo åhUOo Vm§{ÌH$ d gm‘m{OH$ à¶moJerbVoMr Amdí¶H$Vm Amho. ˶mgmR>r {dÎmr¶ AmYma hdm åhUyZ ZdmoX¶ {ZYr - H$gm C^maVm ¶oB©b ¶mdahr Ib Pmbm. ZXrÀ¶m ¶eñdr ì¶dñWmnZmgmR>r H$m¶ÚmMo nmR>~i H$m d {H$Vr Agmdo ¶mMrhr N>mZZr Pmbr. ñWm{ZH$ gm‘m{OH$ gh^mJ ˶m dmMyZ H$mob‘Sy> eH$Vmo, hohr AYmoao{IV Pmbo. J§JogmR>r Agm H|$Ðr¶ H$m¶Xm ApñVËdmV ¶mdm ¶mgmR>r AZoH$ df} à¶ËZ Mmby AmhoV. ˶m§Mmhr AmT>mdm KoʶmV Ambm.

EImXm Ord§V àmUr åhUyZ ˶mÀ¶m g§ajUmMr d g§JmonZmMr Oer gm‘m{OH$ H$V©ì¶o d OmJê$H$Vm Agmdr bmJVo, VerM mdZm d H$V©ì¶~wÔr ZXr~m~Vhr Agm¶bm hdr Ago AmJ«hmZo ‘m§S>ʶmV Ambo. ¶m~m~V ݶy Prb§S> gma»¶m Xoem§Zr KoVboë¶m nWnX©eH$ {ZU©¶m§Mo d ˶m~m~VÀ¶m H$m¶Úm§Mo H$m¡VwH$ H$aʶmV Ambo. MM}Mr {d^mJUr VrZ ‘w»¶ Ymam§‘ܶo hmoVr -1. {dkmZ d g§emoYZ2. A{^¶m§{ÌH$s n[aMmbZ,3. H$m¡eë¶ d CÚmoOH$Vm EHy$U 20 gÌm§‘ܶo {‘iyZ doJdoJù¶m n¡by§da MMm© Pmbr. H$mZnyaÀ¶m Am¶.Am¶.Q>r Zo nwT>mH$ma KodyZ H|$ÐemgZmÀ¶m Z‘m{‘ J§Jo ¶m CnH«$‘mÀ¶m A§VJ©V hm H$m¶©H«$‘ KS>dyZ AmUbm. g‘mamonmÀ¶m gÌmbm gwb^em¡Mmb¶ MidirMo àUoVo q~Xoída nmR>H$ ¶m§Mo {deof ‘mJ©Xe©Z bm^bo. H$moUVrhr XoUJr AZwXmZ Z ñdrH$maVm Ho$di gw{dYm§À¶m dmnaXmam§H$Sy>Z godmewëH$mMr dgwbr H$ê$Z {dÎmr¶ nm¶mda Aem ì¶dñWm {H$Vr gwpñWa hmody eH$VmV ¶mMo ˶m§Zr AZw^d gm§{JVbo. AmO Aer 8000 gwb^ em¡Mmb¶o - ^maVmV d BVa Xoem§Vhr ˶m§À¶m MidirÀ¶m AmYmamZo ñdm¶Îm nÜXVrZo H$m¶©aV AmhoV. àJV XoemVrb Vm§{ÌH$ d {dÎmr¶ g§ñWm§Mo à{V{ZYr ¶m MMmª‘ܶo CËgmhmZo ^mJ KoV hmoVo. ˶m§À¶m XoemVë¶m ¶emoJmWm§Mo Vnerb gm§JV hmoVo ñbmoìho{Z¶m gma»¶m Zd{Z{‘©V ‘ܶ¶wamonr¶ XoemZogwÜXm AënmdYrV {Z‘©b ZÚm§Mo Xoe åhUyZ H$gm Jm¡ad àmá H$ê$Z KoVbm ho EoH$Uo àoaUmXm¶r hmoVo. EH$ Jmoï> ñnï> hmoV hmoVr H$s, Xoem§VJ©V ì¶dhmam§gmR>r B§J«OrMm dmna Z H$aUmè¶m Aem Xoem§Mo AZw^d ‘wÔm‘ H$moUr Var OmJ{VH$ ‘§Mmda ¶odyZ gm§{JVë¶m {edm¶ Amnë¶mbm ‘m{hVr hmoV ZmhrV åhUyZ Aem àJV Xoem§~amo~a {Ûnjr¶ XodmU KodmU H$aUmao AZoH$ ‘§M maVmbm Cn¶wº$ R>aUma AmhoV. H$mo[a¶m, OnmZ - ¶m§À¶m~amo~a Amnbo Ago {Ûn{j¶ ‘§M AmhoV. nU h§Joar, O‘©Zr, a{e¶m, ݶyPrb§S> - Aem§~amo~ahr Ago ‘§M Agm¶bm hdoV, amOH$s¶ d àemg{ZH$ ZìhoV, Va V§Ìd¡km{ZH$. ^maVmVrb ì¶mdgm{¶H$ {df¶m§À¶m Vm§{ÌH$ g§KQ>Zm§Zm ¶m~m~VrV ~amM nwT>mH$ma ¿¶mdm bmJob. ˶m~amo~a ^maVr¶ ‘mnZ g§ñWm H|$Ðr¶ Ob Am¶moJ, Aem emgH$s¶ g§KQ>Zm§Zmhr ¶mV ~aoM A{YH$ bj Kmbmdo bmJob. nmʶmMr JwUdÎmm hm {dH${gV g‘mOmÀ¶m ì¶dhmam§Mm EH$ H$irMm {df¶ Amho. Am¡Úmo{JH$sH$aU d ZmJarH$aU ¶m§À¶m {dñVmam~amo~a àXÿfU - {dñVma hmoV OmVmo. ˶mMo {Z¶§ÌU

S>m°. ‘mYdamd {MVio, Am¡a§Jm~mX

‘mo : 09823161909

nmUr à^mdm§Mo {eIa g§‘obZ ( Water Impact Summit)

Page 27: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

27 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

H$aUmè¶m gj‘ ì¶dñWm§Mr dmT>Vr JaO Amho. ZJanm{bH$m d Am¡Úmo{JH$ joÌ‘§S>io ¶m§Zr ¶mgmR>r A{YH$ Xj ahmdo bmJob. nU ¶màH$maÀ¶m g§ñWm§Mr ¶m g§‘obZmVrb AZwnpñWVr qMVmOZH$ dmQ>br. bmoH$emhr {dñVmamÀ¶m MwH$sÀ¶m aoQ>çmImbr ^maVmVrb Aem g§ñWm {Zîà^ hmoV Joë¶mZo bmoH$emhr aMZoMo BVa Xoe àJV Pmbo.nU ^maV ‘mÌ Vr C§Mr JmRy> eH$bm Zmhr. {dg§dmXr pñWVr Aer bjmV Ambr H$s, {bIrV ñdê$nmVrb amï´>r¶ Ob{ZVr AZoH$ Xoem§Odi Zmhr. nU ˶m§Mo ì¶dhma CÞV AmhoV. ^maVmV ‘mÌ {b{IV ñdê$nmVbr Ob{ZVr AgyZhr ˶mà‘mUo AmMaU H$aʶmV ‘mÌ g§~§{YV g§ñWm d g‘mO Xþ~©i R>aV AmhoV. àíZm§Mr CÎmao Ho$di Vm§{ÌH$ dm {d{Îm¶ ZgyZ ~arMer gm‘m{OH$ AmhoV. Voìhm Vo joÌ ~iH$Q> ìhm¶bm hdo ho ñßfQ> Pmbo. ‘ܶ§VarÀ¶m H$mimV n¶m©daUmMm ~mD$ H$aUmè¶m AZoH$ ñdßZmiy Midir OJ^a ngaë¶m d ˶m§Mo AZwH$aU H$ê$Z maVmVhr Cä¶m am{hë¶m. nU ˶m§Mo à^md AmVm Amogabo AmhoV. A{YH$ dmñVddmXr ì¶dhmamMm nmR>nwamdm H$aUmao {dMma OmJ{VH$ ‘§Mmda IwbonUmZo 춺$ hmoV AmhoV. {Z‘©bVoÀ¶m ‘¶m©Xm ñdrH$maʶmH$S>o H$b Amho. {Z‘©bVoMo à{Vq~~ AIoa ZXrV nhm¶bm {‘iVo. ¶m~m~V EH$‘V Amho. nU ˶mÑï>rZo ZXrMo ì¶dñWmnZ emó, g[aVm {dkmZ qH$dm g[aVm à~§YZ ¶m ZmdmZo Aem nÜXVr AOyZ {dH${gV ê$nmV OJmnwT>o ‘m§S>ë¶m OmV ZmhrV. XoemoXoetÀ¶m AZw^dm§Mo gma åhUyZ Ago {dkmZ OmJ{VH$ d Xoem§VJ©V ‘§Mmda AmVm gwñnï> ê$nmV AmH$mambm ¶oUo Amdí¶H$ Amho. AݶWm J§Jm ewÜXrH$aUmgmaIo CnH«$‘ dmñVdmnmgyZ Xÿa ñdßZmiy OJmH$S>o gaH$ʶmMm YmoH$m Amho. D$O}À¶m dmT>˶m Q>§MmB©‘wio / ‘mJUr‘wio Ob{dÚwV {Z{‘©VrÀ¶m {d{dY àH$mam§Zm - CX§MU - m§S>maU - àdhZ ¶mgaH$Q> nwÝhm C{O©VmdñWm ¶oʶmMr bjUo AmhoV. ‘hmamîQ´>mV gømÐr - AqOR>m, gmVnwS>m, qdܶ nd©V ¶m§Mr ¶m {XeoZo nwÝhm ’o$aN>mZZr Cn¶wº$ R>aob. Xoe {Z‘©b H$am¶Mm Agob Va Amnbo ZmJar OrdZ, gmd©O{ZH$ {R>H$mUo - hr {Z‘©b ìhm¶bm hdrV. ì¶{º$JV g§d¶r Va ¶m {XeoZo ~Xbm¶bm hì¶mVM, nU ZmJar ì¶dñWmhr A{YH$ Xj d àJë^ ìhm¶bm hì¶mV. ñWm{ZH$ ñdamÁ¶ g§ñWm, åhUyZ AmnU Á¶m§Zm amñVnUo Jm¡a{dbo, ˶m J«m‘n§Mm¶Vr d ZJanm{bH$m ‘mÌ ¶m~m~VrV CXmgrZ {XgV AmhoV d {Zîà^ R>aV AmhoV. ˶m§À¶mV ¶m~m~VrV nwaogm AmJ«hrnUm {Z‘m©U hmoUo Amdí¶H$ Amho. ˶m{edm¶ Ho$di àXÿfU {Z¶§ÌU ‘§S>io {Z‘©bVm gmܶ H$ê$ eH$Uma ZmhrV. BómB©b , Am°ñQ´>o{b¶m, ñnoZ - Ago nmʶmMo VmU AgUmao Xoe ¶m {eIa g§‘obZmV ’$mago AmKmS>rda {Xgbo ZmhrV. ˶m‘wio nmʶmMm nwZdm©na d VXZwHy$b ì¶dñWm hm {df¶ ~amMgm Cn{jV am{hbm. ˶mgmR>r Amdí¶H$ AgUmar D$O}Mr JaO d ˶mda AmYm[aV nmʶmMo ‘yë¶ ¶mMr MMm©hr nwaoer KSy>Z Ambr Zmhr. nmʶmMr {dnwbVm bm^boë¶m Xoem§Mo AZw^d nmʶmMo VmU Agboë¶m Xoem§Zm nwaogo ‘mJ©Xe©Z R>aV ZmhrV. åhUyZ ¶m~m~VrV EH$m ñdV§Ì gÌmMr g§‘obZmV JaO hmoVr. nU J§JoÀ¶m àíZm^modVr g§‘obZ Jw§’$bo Joë¶m‘wio Aem

H$mhr JaOm§Mr amï´>r¶ g§X^m©V CnojmM Pmbr. {nʶmÀ¶m nmʶmBVH$s ewÜXVm dmnamVrb gd©M nmʶmgmR>r Amdí¶H$ Zgë¶mZo Ho$di {nʶmÀ¶m nmʶm~m~V doJim {dMma - ‘J Vmo ewÜX nmʶmÀ¶m ~mQ>ë¶m§À¶m dmnambm àmoËgmhZ XoUmam åhUyZhr nwT>o Ambm. gmd©O{ZH$ ì¶dñWm§MmM Vmohr EH$ ^mJ ‘mZm¶bm hdm Ago {XgVo. gܶmÀ¶m qH$‘Vrnojm {H$VrVar H$‘r qH$‘VrV Aem ~mQ>ë¶m nmUr CnbãY hmody eH$Vrb Ago {XgVo. H$mhr {df¶ EdT>çm ‘moR>çm ‘§Mmdahr Cno{jV am{hbo ¶mMo ‘mÌ dmB©Q> dmQ>bo. CXm : nmʶmMm nwZdm©na, ^yOb{dkmZ, {hadir d dZàXoe ¶m§Mo Imoao ì¶dñWmnZmVbo ñWmZ. ¶m g§‘obZmà‘mUo ì¶mnH$ ‘§WZ Xadfu {Z¶‘mZo KSy>Z ¶mdo - Aer Anojm g§‘obZmAIoar 춺$ Pmbobr Agë¶mZo Aem Cd©[aV n¡by§Zm nwT>rb g§‘obZm‘YyZ ¶mo½¶ Vr àmW{‘H$Vm {‘iob Aer Amem H$ê$ ¶m. ~mînr^dZ {Z¶§ÌU - ¶m n¡byMm g§nyU© g§‘obZmV ’$magm C„oIhr Pmbm Zmhr, ho IQ>H$ʶmgmaIo hmoVo. ˶mMà‘mUo nmUbmoQ> joÌ ì¶dñWmnZ hmhr KQ>H$ Xþb©{jVM am{hbm. ^maVr¶ ‘§Mmda ¶m n¡by§Zm ¶Wm¶mo½¶ AJ«H«$‘ {‘idyZ Úmdm bmJob. ‘hmamï´>mV {Z¶‘mZo hmoUmè¶m XadfuÀ¶m Obg§‘obZmV hr VyQ> A§eV: ê$Z H$mT>Vm ¶oB©b.

*****

Page 28: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

AH$amdo Ob gm{h˶ gå‘obZ, Ywio{XZm§H$ 20 Am{U 21 OmZodmar 2018

Am¶moOH$ Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZ, Ywio

gh Am¶moOH$^maVr¶ Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i, emIm Ywio

ñWidoXm§V ‘§Jb H$m¶m©b¶

ZH$mUo amoS> Xodnya , Ywio

28 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 29: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

gñZoh {Z‘§ÌUAH$amdo Ob gm{h˶ gå‘obZ, Ywio

{XZm§H$… 20 Am{U 21 OmZodmar 2018

gå‘obZm‘mJrb y{‘H$m …

g‘mO Obgmja ìhmdm, ˶mbm nmUr àíZmMo ZrQ> AmH$bZ ìhmdo, Obg§ñH¥$VrMo OVZ ìhmdo ho CÔoe S>moù¶mg‘moa R>odyZ OmJ{VH$ »¶mVrMo ObVÁk S>m°. ‘mYdamd {MVio ¶m§Zr H$mhr g‘{dMmar H$m¶©H$˶mªÀ¶m ghmæ¶mZo 2002 gmbr maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>imMr ñWmnZm Ho$br. ObgmjaVoMm àgma ìhmdm åhUyZ {d{dY ehamV ‘§S>imÀ¶m emIm§Mm {dñVma Ho$bm d ObH$m¶©H$˶mªMr EH$ ‘O~yV ’$ir V¶ma Ho$br. hr {dñVmamMr à{H«$¶m AOyZhr Mmby Amho.

XoemÀ¶m {d{dY n«mXo{eH$ mJmVrb nmUr àíZm§Mo ZrQ> AmH$bZ ìhmdo, ˶mgmR>r H$mhr Cnm¶ ¶moOZm§Mm Aä¶mg Ho$bm Omdm ¶mgmR>r AmVm n¶ªV ZmJnya, nwUo, Zm{eH$, ‘mbJw§S>, OiJmd, Zm§XoS>, M§Ðnya, H$moëhmnya, Am¡a§Jm~mX Am{U {MniyU ¶m 10 {R>H$mUr ñWm{ZH$ H$m¶©H$˶mªÀ¶m ‘XVrZo Ob gm{h˶ gå‘obZo Am¶mo{OV H$aʶmV AmbrV d ˶m ˶m mJmVrb nmUr àíZ Aä¶mgʶmV ‘§S>imbm ¶e Ambo. ¶mdfuMo Obgm{h˶ gå‘obZ Ywio ¶oWo 20 d 21 OmZodmar 2018 bm Am¶mo{OV H$aʶmMo {ZpíMV Pmbo Amho. Ywio ¶oWrb Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZ ¶m g‘mOgodr g§ñWoZo ¶m gå‘obZmÀ¶m Am¶moOZmMr O~m~Xmar pñdH$mabro. ¶m g§ñWoZo ‘hmamï´>mVrb EH$m {OëôæmmMm gdmªJrU {dH$mg H$aʶmMm {ZU©¶ KoVbm d ˶mgmR>r {dH$mgmMo {ZH$f VnmgyZ Ywio {OëømMr {ZdS> Ho$br. ˶m§Mm {dH$mgmMm H$m¶©H«$‘ {Zìdi Ywio {OëømnwaVmM ‘¶m©{XV Z R>odVm AmVmn¶ªV ^maVmVrb 3400 JmdmV ˶m§Zr {dH$mgmMr JwT>r C^mabr Amho. XoemVrb 2.8 Xebj Jar~ OZVoZo AmVmn¶ªV ¶m g§ñWoÀ¶m ‘XVrMm bm^ KoVbm Amho. ImÝXoembm nmʶmg§~§Yr Wmoa na§nam bm^br Amho. S>m°. ‘mojJw§S>‘ {dído‹ída¡æ¶m ¶m§Mm Ywùµ¶mbm bm^bobm nXñne©, ImÝXoemVrb ’$S> nÕVr, Zm{eH$ {OëømVrb nmUr dmna g§ñWm§Zm {‘imbobo {Z^}i ¶e, ObVÁk lr. ‘wH$w§X Ymam{edH$a ¶m§MoH$Sy>Z {‘imbobo Aä¶mgnyU© ‘mJ©Xe©Z, lr. A‘[ae^mB©$ nQ>ob Am{U lr. gwaoe ImZmnyaH$a ¶m§Zr Xoembm {Xbobm {eanya n°Q>Z©Mm ‘§Ì, lr. M¡Ìm‘ ndma ¶m§Zr nmUr hm H|$Ð{~Xÿ R>odyZ AmIbobm J«m‘{dH$mg, bm‘H$mUr ¶oWrb S>m°. YZ§O¶ ZodmS>H$a ¶m§Mm Hw$aU eoVrMm AmJimdoJim à¶moJ, Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZMo Ywio {OëømVrb H$m¶©, lr. dg§Vamd R>mH$ao ¶m§Mo O§Jb {dH$mgmVrb ¶moJXmZ ¶m gd© Jmoï>tgmR>r ImÝXoeM Zìho Va g§nyU© ‘mhmamï´> ˵¶m§§Mm F$Ur Amho. ImÝXoembm Ago gå‘obZ Am¶mo{OV H$aʶmMm gÝ‘mZ {Vgè¶m§Xm {‘iV Amho. ImÝXoemVrb ZmJ[aH$m§Zr, Ob H$m¶©H$˶mªZr, Ob Aä¶mgH$m§Zr, ‘hm{dÚmb¶m§Vrb àmܶmnH$m§Zr, {dÚm϶m§ªZr ¶m g§YrMm bm^ KodyZ gå‘obZmV gh^mJr ìhmdo hr {dZ§Vr H$aʶmV ¶oV Amho.

29 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 30: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

^maVr¶ Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mXAH$amdo Obgm{h˶ gå‘obZ, Ywio

Am¶moOH$… Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mC§S>oeZ, Ywiogh Am¶moOH$… ^maVr¶ Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i, emIm Ywio

H$m¶©H«$‘ n{ÌH$m

{XZm§H$ 20 OmZodmar 2018 (Wr‘ …> Ob gmR>dU)

gH$mir 9.30 Vo 10.30 Zm|XUr d AënmonhmagH$mir 8.00 Vo 10.00 ObqXS>r … doXm§V ‘§Jb H$m¶m©b¶mnmgyZ Ob qXS>rMr gwadmV hmoB©b. ehamVrb à‘wI añ˶m§Zr ‘mJ©H«$‘U H$éZ H$m¶©H«$‘ ñWimda qXS>r {dg{O©V hmoB©b. ehamVrb ZmJ[aH$, emim§Mo d ‘hm{dÚmb¶m§Mo {dÚmWu ¶m ObqXS>rV mJ KoVrb.

gH$mir 10.30 … ObgmjaVm àXe©ZmMo CÓmQ>Z… hñVo lr. grVmam‘ Jwám, H$m¶©H$mar g§MmbH$, bw{nZ ’$mC§S>oeZ.gH$mir 10.30 Vo 12.00 CÓmQ>Z gmohim … H$m¶©H«$‘mMo Aܶj… lr. EH$ZmW S>dbo (Am¶EEg), g{Md Obg§YmaU ImVo à‘wI nmhþUo Am{U CÓmQ>H$… lr.A‘[ae^mB© nQ>ob, {dYmZ n[afX gXñ¶-{eanya {deof A{VWr… lr. grVmam‘ Jwám, H$m¶©H$mar g§MmbH$, bw{nZ ’$mC§S>oeZ nwñVH$ àH$meZ … lr. ‘wHw§$X Ymam{edH$a {b{IV… Ðï>o E‘.ìhr. (ga ‹ {dídoída¡æ¶m) ¶m nwñVH$mMo àH$meZ S>m°. {edmOr gm§Jio ¶m§Mm gËH$ma… Zd{Z¶wº$ g^mgX E‘S>ãë¶yAmaAmaE ñ‘a{UHo$Mo àH$meZ… hñVo… lr. A‘[ae^mB© nQ>ob ObJm¡ad nwañH$ma… ‘mZZr¶$ lr.Hw$Umb nmQ>rb, Am‘Xma, Ywio (J«m‘rU) ‘hmamï´> {dYmZ n[afX Am^ma àXe©Z… lr. JOmZZ Xoenm§S>o, g{Md, Ob g§ñH¥$Vr ‘§S>i

12.00 Vo 1.30 Xoe~§Yy Am{U ‘§Oy Jwám ’$mD§$S>oeZMo Ob joÌmVrb H$m¶© …

{MÌ{’$VrÛmao ’$mC§S>oeZÀ¶m H$m¶m©Mm AmT>mdm lr. grVmam‘ Jwám… Ywio {OëømMr {ZdS> gmW© R>abr lr. ¶moJoe amD$V… gm‘w{hH$ {dhratÛmao qgMZmV Ho$bobr dmT> lr. {OV|Ð gmoZdUo… {d{dY ~§Ymam ¶moOZm§Ûmao Pmbobm qgMZ {dH$mg

30 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 31: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

1.30 Vo 2.30 moOZ Am{U {dlm§Vr

2.30 Vo 4.30 Ob¶w³V {edma ¶moOZoVrb bmoH$ gh^mJ …

gÌmMo Aܶj… S>m°. {X.‘m.‘moao, Aܶj, ‘hmamï´> qgMZ gh¶moJ Ob¶wº$ {edma ¶moOZo‘mJrb y{‘H$m… lr. EH$ZmW S>dbo (Am¶EEg) ObgmjaVm H|$Ð, ¶eXm bmoH$gh^mJmgmR>r H$gyZ à¶ËZ… lr. nwgmdio Am{U lr. nm§S>o, ObgmjaVm H|$Ð, ¶eXm, nwUo nmUr ’$mC§S>oeZ ‘Yrb bmoH$gh^mJ… lr. Ba’$mZ eoI lr.lr. adre§H$a ¶m§Mo Obg§YmaU H$m¶© … S>m° Zmam¶UnoQ>H$a,gmobmnya amoQ>arMo Obg§YmaUmVrb H$m¶©… lr. gVre ImS>o/ lr. ~m~m qeXo 4.30 Vo 4.45 MhmnmZ

4.45 Vo 6.30 ImÝXoeMr Obg§ñH¥$Vr

gÌmMo Aܶj… S>m°. gO}amd m‘ao, Aܶj, Obg§ñH$¥Vr ‘§S>i, Ywio lr. ‘wHw§$X Ymam{edH$a ¶m§Zr Ob gmjaVobm nwa{dbobo VmpËdH$ ~i… S>m°. {OV|Ð Vbdmao lr. ‘moVram‘Or nmQ>rb ¶m§Mo H$m¶© lr‘Vr gabm {^aS>… ImÝXoemVrb àmMrZ Obì¶ìmñWmnZ S>m°. YZ§O¶ ZodmS>H$a ¶m§Mo bm‘H$mUr ¶oWrb H$m¶© (Hw$aU eoVr à¶moJ) S>m°. {ddoH$ Mm¡Yar, OiJmd ¶m§Mo H$m¶©

6.30 Vo 7.00 Hw$ʶm EH$mMr YaU JmWm… H$WmH$WZ… lr. gVre d¡OmnyaH$a, nÌH$ma, X¡{ZH$ gH$mi

7.00 Vo 8.30 H$dr gå‘obZ…

g§¶moOZ … lr. àH$me hmoiH$a Am{U BVa ‘mݶda H$dr ¶m§Mm gh^mJ… lr.AemoH$ H$moVdmb, lr.H$‘bmH$a Xogbo, lr.VwH$mam‘ Ym§S>o, lr.àH$me {H$ZJmdH$a, lr‘Vr Apñ‘Vm Jwad, lr.AemoH$ {ZiH§$R> gmoZdUo, lr.amdgmho~ Hw$da, lr‘Vr ¶mo{JVm nmQ>rb, lr.à^mH$a eoiHo$, lr.bú‘U ndma Am{U lr.bú‘U ~mahmVo

8.30 Vo 9.30 moOZ

[XZm§H$ 21 OmZodmar 2018 (Wr‘… nmUr dmna)

gH$mir 9.00 Vo 10.00 Aënmonhma

10.00 Vo 11.30 Iwbr ‘wbmIV…

lr. ~r.~r. R>m|~ao, Aܶj, Z°Mab ewJa ’°$³Q>ar, am§OUr. VmbwH$m… H$i§~, {Oëhm…Cñ‘mZm~mX ‘wbmIV KoUma… lr. gVre ImS>o

11.30 Vo 12.00 ¶wdm{nT>r Am{U nmUr … lr. ‘wH$w§X Hw$bH$Uu

31 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 32: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

12.00 Vo 2.00 ‘mܶ‘o Am{U ObgmjaVm …

gÌmMo Aܶj… lr. eaX ‘m§S>o, yVnyd© g{Md, B§{S>¶Z dm°Q>a d³g© Agmo{gEeZ ObgmjaVm… ì¶már d ñdén… lr. gy¶©H$m§V amhmiH$a, Aܶj Zm{eH$ EÁ¶wHo$eZ gmogm¶Q>r {MÌnQ>mÛmao ObgmjaVm… lr. g§Xrn gmd§V dV©‘mZnÌmÛmao ObgmjaVm… lr. lr‘§V ‘mZo, H$m¶©H$mar g§nmXH$, X¡{ZH$ gH$mi, CÎma ‘hmamï´> Amd¥Îmr ‘m{gH$mÛmao ObgmjaVm … lr. gwYra m|Jio, g§nmXH$, H¥$frOb, OiJmd. XÿaXe©Z Ûmao ObgmjaVm… lr. ‘¶waoe H$moÊUya, Á¶oð> dmVm©hma, E~rnr ‘mPm Am{U ~r~rgr (dëS>© gpìh©g)

2.00 Vo 3.00 moOZ

3.00 Vo 4.30 Ob CËnmXH$Vm …

gÌmMo Aܶj … lr. Eg.S>r.Hw$bH$Uu H$m¶©H$mar g§MmbH$, Vmnr Imoao {dH$mg ‘hm‘§S>i, OiJmd O¡Z B[aJoeZ ¶m§Mm à¶moJ nmʶmMm CËnmXH$ dmna … lr. M¡Ìm‘ ndma AW©emómÀ¶m ÑîQ>rH$moZmVyZ nmʶmMr CËnmXH$Vm… S>m°. {edmOr gm§Jio qgMZ H$m¶©j‘Vm dmT>{dʶmMm à¶moJ … lr. bJo, dmë‘r, Am¡a§Jm~mX 4.30 Vo 5.30 g‘mamon … Aܶj … ObVÁk S>m°. ‘mYdamd {MVio à‘wI nmhwUo … lr. A{dZme gwd}, H$m¶©H$mar g§MmbH$, {dX^© qgMZ [dH$mg ‘hm‘§S>i Am^ma àXe©Z … gå‘obZ g{Md

{Z‘§ÌH$

S>m°. gO}amd Oo.^m‘ao amdgmho~ ~T>o S>m°. g§O¶ nr. nmQ>rbAܶj, Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i ñdmJVmܶj g{Md… gå‘obZ g{‘Vr

********************************

32 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 33: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

{XZm§H$ 30, 31 {S>g|~a 2017 cm kmZmonmgH$ ‘hm{dÚmc¶, na^Ur Am{U qgMZ gh¶moJ na^Ur ¶m§À¶m g§¶wŠV {dÚ‘mZo na^Ur ¶oWo 18 dr ‘hmamï´> qgMZ n[afX g§nÞ Pmcr. "Xþ{‘©i nmʶmMo AmXe© ì¶dñWmnZ' hm n[afXoMm {df¶ hmoVm. n[afXocm Mm§Jcm à{VgmX {‘imcm Am{U BVam§Zm dJiVm Ho$di eoVH$è¶m§Mr CnpñWVr hOmamÀ¶m Odinmg hmoVr. nmUr dmna d qgMZ ì¶dñWmnZ, nrH$ {Z¶moOZ, àH$ënmMr Amœm{gV qgMZ j‘Vm, à{H«$¶m CÚmoJ, {dXoer ^mOrnmcm B AZoH$ ‘hÎdmÀ¶m {df¶mda eoVH$è¶m§~amo~a g§dmX KS>cm.OdiÀ¶mM nyUm© ZXr Imoè¶mVrc H$anam ¶m qgMZ àH$ënmÀ¶m Joë¶m 40 dfm©Vrc qgMZ àdmgmMm coImOmoIm ‘m§S>ʶmV Amcm. XmoZ {Xdgm§À¶m {dMma ‘§WZmVyZ Oo {ZîH$f© ~mhoa Amco Vo Imcrc à‘mUo AmhoV. 1. àH$ënmÀ¶m cm^joÌmVrc qgMZ ì¶dñWmnZmV H¥$fr A{^¶§Ë¶m§Zm gm‘mdyZ ¿¶mdo Am{U qgMZmMr H$m¶©j‘Vm dmT>dmdr. 1999 À¶m {MVio Am¶moJmZo ¶m g§~§YmV Ho$coë¶m {e’$maetMm nmR>nwamdm H$amdm. 2. ‘amR>dmS>mgma»¶m Adf©U àdU àXoemV ~ma‘mhr qgMZmEodOr g§a{jV qgMZmda a Úmdm d gyú‘ qgMZ nÜXVrZo qgMZ H$amdo.3. nmʶmMr CËnmXH$Vm {dMmamV KoD$ZM nmUr dmnamMm àmYmݶH«$‘ R>admdm.4. Adf©U àdU àXoemVyZ nmUr {Z¶m©V H$aUmè¶m nrH$ nÜXVrda à{V~§Y Kmcmdm.5. Adf©U àdU àXoemV noê$ gma»¶m H$‘r nmUr cmJUmè¶m ’$i {nH$mda à{H«$¶m H$aUmao CÚmoJ dmT>dmdoV. à{H«$¶m CÚmoJ ‘yë¶d{Y©V H$éZ J«m‘rU mJmV amoOJma {Z{‘©Vr H$aVmV. 6. gmo¶m~rZda à{H«$¶m H$éZ Odinmg 50 ImÚnXmW© (XÿY, nZra B) KaJwVr ñVamda ~ZdyZ ‘yë¶dY©Z H$amdo Am{U ¶m nXmWm©gmR>r ~mOmaì¶dñWm {dH${gV H$éZ Am{W©H$ cm^ {‘idmdm. 7. ‘mJUr nwadR>mMm A§XmO KoD$Z, eoVrMo AW©emó OmUyZ Am{U ~mOmamVrc ‘mJUr ZwgmaM eoVrVrc CËnmXZmMo {Z¶moOZ H$amdo. JaOonojm OmñV CËnmXZ ^md KQ>{dVo.8. eoVrMo {dkmZ d AW©emó Z g‘OVm Ho$cocr eoVr Xm[aÐçmg Am‘§ÌU XoVo. 9. ehamVrc ‘ܶ‘ d Cƒ ‘ܶ‘

dJu¶ cmoH$m§À¶m JaOm cjmV KoD$Z nm°{cQ>Zoc, eoS>ZoQ> À¶m V§ÌmZo Ho$di EH$ EH$a eoVrV naXoer mOrnmcm {nH$dyZ Am{U J«mhH$m§er WoQ> g§nH©$ R>oD$Z ‘{hcm JQ>mÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ Xadfu {H$‘mZ 8 Vo 10 cmImMo CËnÞ gmV˶mZo {‘idmdo.10. emgH$s¶ ‘XV, gdcV B À¶m nmR>r‘mJo Z cmJVm ñdH$Vw©Ëdmda, H$m¡eë¶mda {dœmg R>oD$Z JQ> eoVrÛmao eoVrVrc CËnÞmV ñW¡¶© AmUmdo. 11. gyú‘ qgMZ nÜXVr‘wio CËnmXZmV dmT>, nmʶmV ~MV B ’$m¶Úm~amo~aM O{‘ZrMm nmoV Mm§Jcm amIcm OmVmo Am{U CËnmXZmMr JwUdÎmm dmT>Vo. 12. AëQ´>m hm¶ S>opÝgQ>r (1.54 ‘r) nÜXVrZo Am§ã¶mMr cmJdS> H$éZ CËnmXZ (EH$ar 20 Q>Zmn¶ªV) dmT>dmdo.13. ’$i~mJmMr eoVr hr ~hþdm{f©H$ d ‘moR>m Am{W©H$ Jw§VdUwH$sMr Agë¶m‘wio XþîH$mir n[apñWVrVgwÜXm emgZmH$Sy>Z ’$i~mJm§Mr nmUr d drO VmoS>cr OmD$ Z¶o. 14. eoVrMr H$m‘o doioda H$aʶmgmR>r, {Z{dð>m§Mm dmna Mm§Jcm hmoʶmgmR>r, nmʶmMo g§dY©Z H$aʶmgmR>r Am{U ‘Owam§À¶m A^mdmda ‘mV H$aʶmgmR>r eoVr‘ܶo ¶m§{ÌH$sH$aUmMm dmna dmT>dmdm. 15. nmʶmMm èhmg H$‘r H$aʶmgmR>r d qgMZmMr H$m¶©j‘Vm dmT>{dʶmgmR>r Q>ß߶m Q>ß߶mZo (1 K‘r/go nmgyZ) Z{cH$mÛmao (nmB©n cmB©Z) nmʶmMo {dVaU H$amdo.16. H$mù¶m ‘mVrVrc H$mcdo, CnH$mcdo d {dV[aH$m¶m§Mr Zoh‘rMr XoI^mc XþéñVr (Jmi H$mT>Uo B) Im˶mÀ¶m ¶§Ìgm‘J«rZoM H$amdr.17. Om¶H$dmS>r àH$ënmÀ¶m cm^joÌmV ‘o ‘{hݶmV {R>~H$da H$mngmMr cmJdS> H$éZ (EH$ar 20 q¹$Q>c n¶ªV) CËnmXZ dmT>dmdo. cm^joÌmVrc nmUr dmna g§ñWm§À¶m H$m¶©joÌmV Ago à¶moJ ¶eñdr

Pmcoco AmhoV. 18. Om¶H$dmS>rÀ¶m nmʶmMm d cm^joÌmVrc O‘rZrMm nrEM OmñV Amho. ˶mcm gwg§JV AgUmè¶m {~¶mUm§Mr {Z{‘©Vr H$amdr Am{U gd© àH$maÀ¶m {nH$ m §gmR > r g yú‘ qgMZ nÜXVrMmM dmna H$amdm. 19. H$mcì¶mda gyú‘ qgMZ ({R>~H$, Vwfma B) nÜXVrMm dmna H$aʶmgmR>r eoVVir, {dhra ¶mgma»¶m Xþ涑 nmUr

33 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

S>m°. {X. ‘m. ‘moao, Aܶj, ‘hmamï´> qgMZ gh¶moJ, nwUo

‘mo : 9422776670

18 dr ‘hmamï´> qgMZ n[afX, na^Ur - {ZîH$f©

Page 34: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a

gmR>dUrMm dmna H$amdm. 20. Om¶H$dmS>rÀ¶m cm^joÌmVrc ZXr H$mR>À¶m O‘rZr MT>CVmamÀ¶m Am{U H$mù¶m ‘mVrÀ¶m Agë¶m‘wio {dV[aH$m, eoVMmè¶m {Q>H$V ZmhrV. Aem O‘rZrda ZXrVrc CnmmVyZ gyú‘ qgMZ nÜXVrZo qgMZ H$amdo. 21. AmXe© qgMZ ì¶dñWmnZmgmR>r emgZmMo ghH$m¶© Am{U cm^YmaH$m§Mm gh^mJ ¶m ~m~r ‘hËdmÀ¶m AmhoV. qgMZ gh¶moJ na^Ur gma»¶m godm^mdr g§ñWoZo ¶m H$m‘r nwT>mH$ma ¿¶mdm. 22. H$anam YaUmMo ‘O~wVrH$aU H$éZ, WmoS>rer C§Mr dmT>dyZ, ~§X Z{cH$mMr {dVaU ì¶dñWm ~gdyZ d qgMZ joÌmMm {dñVma H$éZ àH$ënmMr qgMZ j‘Vm XþnQ>rnojm OmñV dmT>dVm ¶oB©c. qgMZm‘ܶo gyú‘ qgMZ nÜXVrMm Adc§~ H$éZ CËnmXH$VoV dmT> H$amdr.23. H$anam Ocme¶mV daÀ¶m ^mJmVrc {ZåZ XþYZm àH$ënmÀ¶m H$mcì¶mVyZ nmUr AmUʶmMm Aä¶mg H$éZ à¶ËZ H$amdm.24. H$anam àH$ënm‘wio H$mcì¶m H$mR>À¶m gwédmVrÀ¶m cm§~rVrc ZwH$gmZ Pmcoë¶m O{‘ZrMr XþéñVr emgZmH$Sy>Z VmËH$mi H$éZ ¿¶mdr Am{U àH$ënmMo cm^joÌ gwpñWVrV AmUmdo. nmPaUmè¶m H$mcì¶mMo énm§VaU mmgZmÀ¶m àM{cV YmoaUmà‘mUo ~§X nmB©n cmB©Z‘ܶo H$aUo lo¶ñH$a amhrc. 25. YaUmÀ¶m Imcr H$anam ZXr nmÌmV Q>mH$cocr ‘mVr H$mTy>Z ¿¶mdr Am{U nwamMo nmUr dmhÿZ Zoʶmg ZXrnmÌ ‘moH$io H$amdo. eoVH$è¶m§À¶m O‘rZrMo hmoV Agcoco ZwH$gmZ Q>mimdo. 26. H$anam Ocme¶ Xadfu ^aVo, nmUr {dnyc Amho. nmʶmMr CncãYr Mm§Jcr Agcocm chmZ AmH$mamMm hm àH$ën Amho. AZoH$ AS>MUr‘wio qgMZmMm {dH$mg Pmcm Zmhr. cm^YmaH$m§À¶m gh^mJmVyZ ¶m àH$ënmMm {dH$mg H$éZ emgZmZo AmXe© qgMZ ì¶dñWmnZmMo CXmhaU KmcyZ Úmdo. qgMZ gh¶moJ na^UrZo g‘Ýd¶mÀ¶m y{‘Ho$VyZ ¶mgmR>r nwT>mH$ma ¿¶mdm. 27. H$anam àH$ën ~m{YV cmoH$m§Zm àH$ënJ«ñVmMo à‘mUnÌ XoD$Z ݶm¶ Úmdm. 28. dmVmdaUr¶ ~Xcm‘wio nmdgmMo {Xdg H$‘r hmoV AmhoV, nmdgmMr Vrd«Vm dmT>V Amho åhUyZ nmdgmÀ¶m nmʶmMo ì¶dñWmnZ H$éZ CËnmXH$Vm dmT>dmdr. 29. ehamVrc ~wpÜXOrdr cmoH$m§Zm nmUr dmnamV gwYmaUm H$aʶmgmR>r

Ocgmja H$aʶmMr OmñV JaO Amho.30. {dH$mgmÀ¶m joÌmV l‘XmZ, cmoH$gh^mJ B {dMmamMo AmoPo Ho$di J«m‘rU d A{dH${gV mJmda cmXÿ ZH$m.31. J«m‘rU ^mJmMm {dH$mg KS>dyZ AmUʶmgmR>r eoVr ì¶dgm¶mcm J«m‘rU mJmVM CÚmoJ d godm joÌmMm AmYma XoD$Z amoOJmamÀ¶m g§Yr dmT>dmì¶mV Am{U ¶mgmR>r OZaoQ>m {Z‘m©U H$amdm.

na^Ur ¶oWo Pmboë¶m AR>amì¶m qgMZ n[afXoMo CXKmQ>Z. ñQ>oOda na^Ur H¥$fr

{dÚmnrR>mMo Hw$bJwé S>m°. d|H$Q>oœaby, AH$mobm {dÚmnrR>mMo Hw$bJwê$ S>m°. ^mbo, ^yVnyd© Hw$bJwê$

S>m°. ‘m¶§Xo, ‘hmamï´> qgMZ gh¶moJ Mo Aܶj S>m°. {X.‘m.‘moao {damO‘mZ AmhoV.

34 Obg§dmX & OmZodmar> 2018

Page 35: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a
Page 36: AZwH«$‘{UH$m · ^maVr¶ Obg§ñH¥$Vr ‘§S>i, Am¡a§Jm~mX nwañH¥$V g§ñWmnH$ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a H¡$. àXrn {MQ>JmonoH$a dV©‘mZ g§nmXH$ S>m°. XÎmm XoeH$a