ATILGANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI

1.OTURUM

TANIŞMA:Amaç: Atmosferi yumuşatmak, üyelerin rahatsızlıklarını azaltmak, eğitimciye üyeleri

isimleri ile tanıma fırsatı vermek.Tanıtıcı kısa konuşma:

Amaç: Üyelerin grup kurallarını ve bu çalışmalardan neler ümit edildiğini öğretmek.Grup Kuralları: -Grup faaliyetleri ve alıştırmaların dışarıya aktarılmamalıdır.

- Gurup faaliyetlerine ve alıştırmalara katılmak zorunludur.- Verilen ev ödevleri zamanında yapılmalı.- Atılgan davranışta bulunan üyeler desteklenmeli.- Günlük tutulması gerekli.- Devamsızlık kesinlikle olmamalı.- Saat saptanmalı.

Bu grup çalışmalarından sonra, olaylar karşısında daha atılgan olabilecekleri, daha az heyecanlanacakları, kişisel haklarını koruya bilecekleri, daha etkili ilişkiler kurabilecekleri vurgulanır.Çekingen , saldırgan ve atılgan davranışların tanımlanması:

Amaç: Grup üyelerin atılgan, çekingen ve saldırgan davranışların farkını göstermek, ayırtetmeleri için uygulama fırsatı vermek.

Çekingen, atılgan saldırgan davranışlar ayrı ayrı tanımlanır. Aralarındaki fark bir örnekle gösterilir. Atılganlığın yararları üzerinde durulur. Üzerine olaylar yazılmış 6 kartı istekli üyeler sırayla çekip ; atılgan, çekingen, saldırgan cevaplarını verirler.

Diğer üyeler, her cevaptan sonra , cevabın hangi tür davranış içine girdiğini tahmin ederler. Mavi kartı çekingen, kırmızı kartı saldırgan, beyaz kartıda atılgan için gösterirler. Böylece , hem kendilerini, hemde cevap veren üyeyi değerlendirmiş olurlar.Kartlar üzerindeki olaylar:

1. Tiyatroda kuyrukta bekliyorsunuz. Önünüzdeki kişi, yeni gelen bir arkadaşını yanına çağırıyor. Kuyruk çok uzun biletin kalmayabileceğini biliyorsunuz.

2. Kalabalık bir restoranttasınız. Siparişlerinizin gelmesini bekliyorsunuz. Sizden sonra birkaç masaya servis yapıldığını gördünüz. Zaman geçiyor. Basit bir yemek siparişi yapmanıza rağmen, hala size servis yapılmıyor. Sabırsız olmaya ve kızmaya başladınız.

3. Cumartesi günü arkadaşlarınızla buluşmaya karar verdiniz. Bu kararınızı anneniz de biliyor, fakat Cuma günü, eve geldiğiniz zaman, anneniz cumartesi günü için bir davet aldığını ve bunu kabul ettiğini söylüyor. Bu karar sizin de bu davete gitmenizi gerektiriyor.

4. Bir arkadaşınız sık sık günün zamansız saatlerinde size oturmaya geliyor. Arkadaşınızı seviyorsunuz, fakat onun bu davetsiz misafirliğini ve sizi bu kadar rahatsız etmesini olumlu karşılamıyorsunuz.

5. Bir sınavdan düşük bir not aldınız, fakat çok daha iyi bir notu hak ettiğinizden de eminsiniz.

6. Bir grup arkadaşınıza şaka yaparken bir arkadaşınız sözünüzü kesiyor. Şakanızın tam ortasında kalıyorsunuz.

1

GÜNLÜK TUTMA :Amaç: Üyelerin atılgan davranışlarda bulunup bulunmadığını kontrol etmek.

ATILGANCA NASIL DAVRANIRIM ?Atılganca davranış nedir?

Başkalarının haklarına tecavüz etmeden, kendi hakkımızı korumaktır. Diğer bir değişle, hakkımız olan şeyleri; karşımızdakini de incitmeden, kırmadan söyleyerek, davranarak alabilmektir.Atılganca sözsüz davranışlar:

- Ses tonu duruma uygundur. Ne çok kısık, ne de çok yüksektir. Tok bir ses tonu vardır.

- Konuşma, akıcı ve açıktır. Anahtar cümleleri içerir, yani söylemek istenen doğrudan söylenir.

- Birisiyle konuşurken göz göze gelmekten kaçınılmaz.- Beden kendinden emin ve diktir.- Kişilerarası mesafe duruma uygundur.- Sözlü ve sözsüz mesajlar uyumludur.Sözlü mesajlar, sözsüz mesajları destekler.

Atılganca sözlü mesajlar:- Gerçekten beğendiğiniz, taktir ettiğiniz durumlarda, atılganca karşınızdakine iltifat

edin.- Biri, sizde beğendiği bir şey için iltifat ettiğinde, bu iltifata teşekkür ederek,

atılganca kabul edin. Utanıp sıkılmayın.- Ben zamiri ile konuşmalara başlayın ve sürdürün. Bir konudaki düşüncelerinizi

belirtirken, ilk önce kendinize ait, ilk ve gerçek duygularınızı (merak, korku, endişe, vb...) belirtin, daha sonra kızgınlık, öfke, düşmanlık duygularınızı ifade edin.

- Birisi ile ayni fikirde olmadığınız zaman, bu davranış ve sözlerinizle, saldırganlığa girmeden belli edin.

- Herhangi bir konudaki isteğinizi, atılganca ricada bulunarak dile getiriniz.

2.OTURUMSözsüz iletişimle ilgili bir alıştırma:

Amaç : Sözsüz iletişimin günlük yaşamımızdaki önemini göstermek. İki üye önce sırt sırta, sonra yüz yüze sözlü ve sözsüz birer dakika konuşmaya çalışırlar. Sonra bu farklı iletişim durumunda hissettikleri üzerinde tartışırlar.(Bu alıştırma insan insanadan alınmıştır.)

Sözsüz davranışların tanımlanması:Amaç: Sözsüz davranışların ve atılgan, saldırgan, çekingenliğin sözsüz davranışlarının

neler olduğunu göstermek.Sözsüz iletişim ve sözsüz davranışlar (kişilerarası mesafe, bedenin duruşu ,gözle iletişim ,el kol haraketleri, söyleyiş tarzımız ve uygun olmayan el-kol hareketleri tanımlanır. Atılganlığın, çekingenliğin ve saldırganlığın sözsüz davranışları ayrı ayrı gösterilir.

Atılganlığın Sözsüz Mesajları: -Ses tonu duruma uygundur. Ne çok kısık ne de çok yüksektir. Tok bir ses tonu vardır. -Konuşma akıcı ve açıktır, anahtar cümleleri içerir. Yani söylemek istenilen doğrudan

söylenir.-Birisi ile konuşulurken gözgöze gelmekten kaçınılmaz.

2

-Beden kendinden emin ve diktir.-Kişilerarası mesafe duruma uygundur. Sözlü mesajlar, sözsüz mesajları destekler.

Çekingenliğin Sözsüz Mesajları:-Ses tonu çok yumuşak ve kısık.-Konuşma, kararsız duraklamalarla dolu.-Gözgöze gelmekten kaçınılır.-Vucut hareketsiz, omuzlar düşük ve kambur.

-El sık sık ağıza götürülür, ve kapatılır. Eller kıvrılır veya bükülür.-Konuşulan kişiden geriye kaçılır,-Sözlü veya sözsüz mesajlar uyumsuzdur.-Kızgınlık ifade edilirken görülür.

Saldırganlığın Sözsüz Mesajları:-Duruma uymayan tiz ve alaycı bir ses tonu vardır.

-karşıdaki kişi hakimiyet altına almaya çalışılır.-Konuşma esnasında gözler, ya karşısındakini hakimiyet altına alır ya da yere bakar.-Küçümseyerek ve gözler kısılarak bakılır.

-Vücut gergindir, parmak işareti fazladır.-Konuşulan kişiye gittikçe yaklaşılır.

Anlamsız Konu Başlıkları: Üzerinde konuşma: Amaç: Grup üyelerinin sessiz davranışlarının farkına varmalarını sağlamak ve

atılganlık davranışları övmeyi öğrenmek.Üç üye, verilen konu başlıkları (toplu iğne, cep saati , mandal) üzerinde birer dakika

konuşurlar. Diğer üyelerde, konuşan üyelerin sözsüz davranışlarına dikkat ederler. Üç üye de konuşmasını bitirdikten sonra, atılgan sözsüz davranışları belirterek övülür.

III. OTURUM

Sözsüz İletişimle İlgili Bir Alıştırma:

Amaç: Eğer bir kimse izin, karşısındakinin onu ezemeyeceği, haklarını ihlal edemeyeceği, fikrini vermek.

Üyeleri ikişer kişilik gruplar halinde karşılıklı olarak ayakta dururlar. Karşılarındaki üyeyi omuzlarından aşağıya doğru bastırmaya ve alıştırmanın amacını bulmaya çalışırlar.

Çekingen, Atılgan, Saldırgan Davranışların Rol Yaparak Uygulanması:

Amaç: Üyelere atılgan, saldırgan, çekingen davranışları rol yaparak uygulamaları için fırsat tanımak ve yanlış anlaşılmaları düzeltmek.

Oniki olay küçük kartlara yazılır. Her üye birer kart çekip atılgan, çekingen saldırgan cevaplarını verirler. Diğer üyelerde olaylarda geçen kişilerin rolünü oynarlar. Cevaplardan sonra üyeler mavi , kırmızı ,beyaz kartlarını gösterirler.

3

Kartlar Üzerine Yazılmış Olaylar:

1. Bir arkadaşınıza çok sevdiğiniz biz bir kitabı ödünç verdiniz. Bir sene oluyor size geri vermiyor. Bir gün size uğruyor, fakat kitabınızdan hiç söz etmiyor.

2. Bir arkadaşınızla hafta sonu sinemaya gitmeye karar verdiniz. Evde arkadaşınızı bekliyorsunuz, fakat arkadaşınız gecikiyor ve sinema saati de geçiyor.

3. Lokantadasınız. Garson , yemeğiniz bitmediği halde önünüzde tabağı alıyor.4. Yarın ki sınavınız için ders çalışırken, bir arkadaşınız sizi lafa tutuyor.5. Bir arkadaşınız ders notlarınızı aldı , sınavınız yaklaştığı halde geri vermedi.6, Bir mağazadan bir şey satın aldınız ve ödemenizi yaptınız. Fakat geri verilen

paranın eksik olduğunu gördünüz.7. Arkadaşlarınızla grup halinde çalışmak üzere bir araya geldiniz. Zaman geçtiği

halde herkes işin gırgırında. Siz çalışmak için sabırsızlanmaya başladınız.8. Öğretmeniniz yanlış bir şey söyledi. Bunu düzeltmek istiyorsunuz.9. Sınıfta öğretmeninizin sesini duyamıyorsunuz 10. Karşı cinsten bir arkadaşınızı hafta sonunda düzenlenen okul balosuna davet

etmek istiyorsunuz.11.Arkadaşınız üşüdüğü için kazağınızı istedi ,verdiniz. Uzun süre geçtiği halde

getirmedi ve bir gün kazağınızı üzerinde gördünüz.12.Berber saçınızı istediğiniz gibi kesemiyor, veya yapmıyor.

IV.OTURUM

İltifat Etme ve İltifatı Kabul Etme Alıştırması:

Amaç: Atılganca iltifat etmeyi ve iltifat kabul etmeyi olumlu karşılık vermeyi öğrenmek.

Önce atılganca iltifat etme ve iltifatı kabul etme. Üzerinde bilgi ve örnekler verilir. Sonra sırasıyla bütün üyeler birbirlerine atılganca iltifatta bulunurlar, ve iltifatlarına atılganca olumlu karşılık verirler. Birbirlerini eleştirirler.

Ben Zamiri Kullanma:Amaç: Üyeleri kendileri hakkında konuşmaya teşvik etmek. Üyeleri ben zamiri

kullanarak kendi inanış, arzu ve duyguları hakkında üçer dakika konuşurlar. Konuşmaların sonunda grup üyeleri tarafından atılgan davranışlar övülür.Aynı Fikirde Olmadığını Gösterme, Nedenini Sorma ve Selam Verme Hakkında Tavsiyeler:

Birisi ile aynı fikirde olmadıkları zaman pasif ve aktif olarak bunu nasıl gösterecekleri, akıllarına takılan soruları ilgili kişiye çekinmeden sormaları gerektiği ve ilişki kurmada samimi bir selamın yararları üzerinde kısaca durulur. (ilgili yaşantıları sorulabilir.)

V. OTURUM

Ricada Bulunma ve Ricayı Reddetme Alıştırması:Amaç: atılganca ricada bulunmayı ve ricayı reddetmeyi öğretmek ricayı reddetmede

üyeleri kendi eksikliklerini görmeleri için fırsat tanımak.Atılganca ricada bulunma ve ricayı reddetme tanımlanır. Tüm üyeler sırayla

birbirlerine atılganca ricada bulunurlar ve ricaları reddederler. Reddedilenler de bunu olumlu karşılarlar.

Olumlu ve Olumsuz Duyguları İfade Etme Alıştırması:

Amaç: Üyelerin birbirleri hakkındaki olumlu ve olumsuz duygu ve düşünceleri doğrudan doğruya birbirlerine söylemelerini ve düşüncelerini hoşgörüyle karşılamalarını sağlamak.

4

Evet- Hayır Alıştırması :

Amaç: Üyelerin farklı ses tonlarının farkına varmalarını ve uygulama yapmalarını sağlamak.

Üyelerden biri evet derken diğer üye aynı ses tonu ile hayır der. Evet diyen üye ses tonunu gittikçe yükseltir. Hayır diyen üye de sesini ona uydurur.

VI. OTURUM

Ben Dili ve Sen Dilinin Tanımlanması:Amaç: Ben, diliyle sen dilinin farkını göstermek. Tanımlama, farkın örnekle

gösterilmesi. Bu tanımlamalar için Cüceloğlu insan insana bak.

Olumlu Ben Dilinin Tanımlanması:Ben dilinin daha çok olumlu duygularımızın ifade edilmesinde kullanıldığı vurgulanarak örnek verilir. Olaylar karşısında duyduğumuz ilk ve gerçek duyguları (merak, korku , endişe vb...) ifade etmenin önemi üzerinde durulur. Bu gerçek duyguların yarattığı kızgınlık, öfke, düşmanlık vb. duyguları ifade etmenin olumsuz etkileri gösterilir, örnek verilir.

Ben Dili ve Sen Dilinin Rol Yapılarak Uygulanması:Amaç: Ben dilinin sen dilinin farkını göstermek. Kartlara yazılı 12 olay her üyeye

çektirilip. Ben dili ve sen diliyle cevap vermeleri istenir. Diğer üyeler cevapları eleştirirler.

Olaylar:

1.Bir arkadaşınızla belirli bir saatte buluşmak için sözleştiniz. Fakat arkadaşınız bir saat gecikiyor. Siz vaktinde orada olmak için aceleyle evden çıkmıştınız. Hayal kırıklığına uğradınız. (Dün seni görmeyince biraz kızmadım., düş kırıklığına uğradım değil, ama sonrada çok önemli bir şey varki gelmedi diye düşündüm.)

2.Aileniz sizi de ilgilendiren bir konuda karar veriyor. Fakat sizin fikrinizi sormuyor.(Doğrusu bu konudaki fikrimin sorulmayışına çok üzüldüm.)

3.Anneniz yapmak istemediğiniz bir şey için, başarısına sizin adınıza söz veriyor. Şaşırıyor ve üzülüyorsunuz. (Anneciğim sana sormadan benim adıma söz vermeniz beni çok şaşırttı ve üzdü, bunu yapmak istemiyorum.)

4.Kardeşiniz veya oda arkadaşınız, gece geç saatlerde yatmaya geliyor, ışığı açıyor ve gürültü yapıyor. Rahatsız oluyorsunuz . (Işığı açıp bu kadar gürültü yapman beni rahatsız ediyor... Lütfen biraz daha dikkatli olur musun? Uykum...)

5. Babanız sizi hep başka çocuklarla karşılaştırıyor. Bundan rahatsız oluyorsunuz. (Babacığım beni çok düşündüğünüzü anlıyamıyorum. Fakat başkalarıyla kıyaslamak hiç hoşuma gitmiyor.)

6.Kardeşinizi arkadaşınızla tanıştırdınız, fakat kardeşiniz arkadaşınıza karşı kaba davrandı. Arkadaşınıza karşı mahçup oldunuz ve utandınız.(Belki bu arkadaşımdan dışlanmadın ama ona kaba davranarak beni utandırdın. Oysa ben seni ne kadar gururla ....)

7.Bir arkadaşınız ev ödevlerini her zaman sizden yapıyor. Çok bozuluyorsunuz.(Hep ev ödevlerini benden çekmen beni üzmeye ve kızdırmaya başladı. Kendin yapmazsan öğrenemezsin diye de tedirgin oluyorum.)

8.Kardeşinizle çarşıya çıktınız. Kardeşiniz gördüğünüz her şeyi almanız için ısrar ediyor. Bundan rahatsız oluyorsunuz.(Her gördüğümüz şeyi almamız olanaksız, senin bu konudaki ısrarın seni sıkmaya başladı.)

9.Kardeşiniz çok sevdiğiniz bir arkadaşınızın hediyesi olan bardağınızı kırıyor. Çok üzülüyorsunuz. (Bu bardağı çok seviyordum. Biliyorum isteyerek olmadı genede çok üzüldüm.)

10.Anneniz hergün okul çıkışında sizi almaya geliyor. Fakat bir gün gecikiyor. Çok merak ediyorsunuz. (Çok şükür gelebildin. Size önemli bir şey oldu diye endişelenmeye başlamıştım.)

5

11.Anneniz sizin de olduğunuz bir toplantıda tavırlarınızeleştirdi.Siz de utandınız ve sıkıldınız. (Benim iyi bir insan olmam istediyinizi biliyorum. Ama başkalarının yanında beni eleştirmeniz beni çok utandırdı ve sıktı.)

12.Bir toplantıda aneniz sık sık sözünüzü kesip sizden bazı şeyler yapmanızı istiyorum sözünüzü yarım bırakıp dediklerini yapmak zorunda kalıyorsunuz. Anneniz tarafında dinlenmediğinizi ve diğer insanlara karşı mahçup olduğunuzu düşünüyorsunuz. (Anneciğim benim fikirlerime önem vermiyormuş, başkalarının yanında ikide bir sözümü kesmeniz beni çok mahçup etti.)

VII. OTURUM

Gerçek Dışı Düşüncelerden Kurtulun:Amaç: Üyelerin atılganca davranmalarını engelleyen gerçek dışı düşüncelerini tanımlamalarını ve düşüncelerini değiştirmelerini sağlamak

Üyeler sorulan soruları yazılı olarak yanıtlayarak bu alıştırmayı yaparlar.

Yanıtlanan Sorular:

1.Atılganca davranarak istediğiniz fakat korku endişe gibi duygulardan ötürü çekingen veya saldırgan davrandığınız belirli bir durumu yazın. Hangi ortamlarda nasıl ne zaman oluyor.

2.Bu yazdığınız durum da atılganca davrandığınızı düşünün. Aklımıza gelen olumsuz duyguları yaratan düşüncelerinizi yazın.

3.Yazdığınız bu düşüncelere bakın ve kendi kendinize şu soruları sorun.a) Bu yüzde yüz doğru mu? b) Kesinlikle bu korktuğum sonuç olacak mı?c) Geçmişte karşılaştığım benzer durumlarda insanların tepkileri nasıldı? Olumlu

olmuş muydu ? Bunlar nelerdi? Aklınıza gelen olumlu düşünceler neler?

4.Kendinize şu soruları sorun :

a) Bu kötü olay olsa bile benim için bir felaket mi? Üstesinde gelebilir miyim?b) Bu olay benim için ne ifade ediyor. Beni kötü ve değersiz yapıyor mu? Diğer

kişilerin durumu ne oluyor?c) Nasıl üstesinde gelebilirim?

Kas Gevşetmesi Alıştırması:

Amaç: Grup üyelerini rahatlatmak , vücutlarındaki kasların farkına varmalarını sağlamak ve gerek duydukça gerçek yaşamda da uygulamaları için teşvik etmek.

Üyelere gevşeme alıştırması uygulatılır. Korku, heyecan, endişe yaratan olaylardan önce veya olay sırasında vücutlarının gergin kısımlarını gevşetmeye çalışarak, bu duygularının zamanla azalıp ortadan kalkabileceği vurgulanır. Alıştırma için bkz. İnsan insana

VIII. OTURUM

Rathus atılganlık envanteri verildikten sonra uygulanan atılganlık eğitiminin özeti yazılı olarak üyelere dağıtılır.

Atılganlık davranışın her zaman olumlu sonuçlar vermeyeceği, hal olmayan bazı problemler doğurabileceği belirtilir. Bunun için atılgan davranışların olumsuz sonuçları arasında denge kurmaları gerektiği duruma göre denge kurmaları gerektiği vurgulanır.

IX.Oturum : İltifat kabul etme – İltifat Etme Alıştırması.1.Derslerinizi çok rahat ve zevkle izliyorum. Dersinizi derste öğrenebiliyorum.

- Teşekkürler, ders işleyiş biçimimi beğenmen beni mutlu etti.

6

2.Anneciğim bu yeni saç biçimi size çok yakıştı, eskisinden daha güzel görünüyorsunuz.-Çok teşekkürler yavrum. Bu biçimi senin de beğenmiş olman beni gerçekten sevindirdi.

3.Ali dün seni basketbol maçında izledim. Çoğu sayının alınmasındaki rolün büyüktü.-Teşekkür ederim, dikkatini çekmesi beni sevindirdi.

4.Ne kadar düzenli ve temiz bir yazın var.-Teşekkür ederim, dikkatini çekmesi beni sevindirdi.

5.Kitaplarını ne kadar iyi korumuşşun , sanki bu gün alınmış gibi.-Onlar benim en kıymetli eşyalarım. Yıpratmadan korumaya özen gösteriyorum.

6.Bu pembe bluz sana çok yakışmış, yeni mi aldın?-Evet yeni, bende çok severek ve beğenerek almıştım.

7.Daimaa güleryüzlü olman çok hoşuma gidiyor. Keşke bende becerebilsem.-Teşekkür ederim.

8.Kek nefis olmuş , ellerine sağlık.-Afiyet olsun, beğendiğine sevindim.

9.Çok zevklisin, odanı ne kadar güzel döşemişsin. Sıcak bir havası var.-Beğendiğine sevindim, ben de burada huzur buluyorum.

X. OTURUM Atılganca Ricada Bulunma ve Ricayı Reddetme:

Birisinden bir şey istemek için ricada bulunurken ilk başta dikkat edilmesi gereken noktalar: Açıkça ne istediğini belirtmektir. Yani dolambaçlı yollara sapmadan ve karşınızdakinede

evet yada hayır payı bırakacak şekilde dileğinizi belirtmeli ver hayır dersem alınabilir endişesi yaratmamalıyız.Örnek: Arkadaşınızdan daktilosunu rica ettiğinizi düşünelim.-Daktilo gerekmiyorsa, iki günlüğüne bana verebilir misin? Gibi açık bir ifade yerine istendiği belli olmayan ve mutlaka vermesi gerekiyormuş hissi uyandıran cümleler kullanılmamalı. Veya;-Şey, senden bir şey isteyecektim ama ne dersin bilmiyorum. Çok tereddüt ettim. Ama eminimki beni reddetmeyeceksin., düşündüm, taşındım ve beni reddetmeyeceğinden emin olunca isteme cesareti gösterebildim. gibi uzun cümleler konup dolambaçlı yollara sapıp karşımızdakini de güç durumda bırakmamalıyız.

Ricayı Reddetme:

Birisi bizden bir şey istediğinde gerçekten veremeyecek durumdayken sırf alınıp darılmasın diye istemediğimiz halde bir isteğe evet diye yanıt vermemeliyiz. tabi kalbini kırmayacak biçimde, yeni saldırganlığa girmeden bunu yapabilmeliyiz .Ayrıca ses tonu bir istekte bulunurken oldukça önemli bir mesajdır.

Ayşeciğim senden bir ricam olacak eğer mümkünse teybini verebilir misin? İşi biter bitmez geri getireceğim .

-Kusura bakma ama elektronik aletlerimi başkalarına vermek prensiplerime aykırı. Birkaç kez bundan ağzım yandı o nedenle kim olursa olsun bu gibi kolay bozulan aletleri vermiyorum.

Ahmet yolculuğa çıkmak için bir havale ihtiyacım var seninkini ödünç vermen mümkün müydü?

-Vermek mümkün değil çünkü bu ara her an bana gerekebilir.

7

Biraz borç para istemek için aramıştım. Eğer mümkünse aybaşında ödemek üzere bana

10.000,000 tl. verebilir misin?

-Kusura bakma bende ancak aybaşına kadar idare edecek para var. Vermem mümkün

değil.

Arkadaşım yaptıysan ödevini bana gösterebilir misin? Benimkiyle karşılaştırmak

istiyorum.

-Özür dilerim, yaptım ama veremem. Çünkü kendim bu konuda ne kadar başarılı

olduğunu ölçmek istiyorum. Sonra herkes kendi ödevin yapmalı bence.

Benim için bakkala kadar gidip bir bisküvi alabilir misin?

-Kusura bakma alamam şuan kendi işlerim var.

Bu mektubu benim için postalar mısın ?

-Postahaneye uğramam mümkün değil çünkü; yoluma ters düşüyor.

Olumlu ve Olumsuz Görüşleri Açıkça Belirtme :

Her zaman bağırarak konuşman çevredekileri rahatsız ediyor. Biraz daha yavaş konuşsan

daha iyi olur.

- Bu konuda uyarman iyi oldu. Yüksek sesle konuştuğumun hiç farkında değildim.

Öğretmenlerini yolda görmezlikten görmen doğrusu hoş bir davranış değil.

- Evet haklısın, gülümseyerek selam vermek hiç zor olmasa gerek.

Ödevlerini hep son ana sıkıştırıp benimkinden çekerek yapman beni sıkıyor. Lütfen

zamanında yapmaya dikkat et.

- Bende bu davranışımdan hiç memnun değilim. Haklısın bir daha yapmamaya özen

göstereceğim.

Telefonu bu kadar uzun süre meşgul etmemelisin.

- Özür dilerim, haklısınız ama bir türlü söylemek istediklerimi toplayamadım.

8

EV ÖDEVİ (1. OTURUM)

1. Kendinizi ve çevrenizdeki insanları bir hafta boyunca gözleyip, saldırgan, çekingen, ve atılgan davranışları iyice ayırtetmeye çalışın.2. Atılgan, saldırgan, çekingen davranışları ayırtetme testini yapınız ve haftaya getiriniz.3. Günlük tutmaya başlayınız. Günlük aşağıdaki gibi olmalı.

TARİH OLAY CEVAP ATILGAN CEVAP VE DÜŞÜNCELERİNİZ

Tarih Sütununa ; olayın olduğu tarih.Olay “ ; olayın nerede, nasıl , kiminle olduğuCevap “ ; olay karşısında ne yapıp , ne cevap verdiğinizi , neler düşünüp , neleri hissettiğinizi .Atılgan cevap ve davranış sütununa ; Atılgan olarak bu olay karşısında nasıl davranılması gerektiğini ,nasıl cevap verilmesi gerektiğini yazınız.

Bu bölüme yazacaklarınız şu soruları yanıtlamalı:

Ne yapmak , ne hissetmek , ne düşünmek isterdiniz?

Bu durumda , hangi duygu, düşünce ve fikirlerinizi ifade etmek isterdiniz?

Diğer kişinin neyi bilmesini isterdiniz?

İstediğinizi yapmaktan sizi alıkoyan şeyler neler?

Neyi yada neleri ifade etmenin uygun olabuleceğini düşünüyorsunuz?

İstediğinizi nasıl ifade edebilir, ve olayın üstüne nasıl gidebilirsiniz?

Suds düzeyini belirtiniz.

Haftaya kadar , en az iki tane başınızdan geçen olayı günlüğünüze yukarıdaki düzen

içinde kaydediniz.

* Ödevler oturumun sonunda yazılı olarak verileöektir.

* Suds Düzeyi: bir olay karşısındaki , korku, heyacan, endişe , kızgınlık..vb.

duygularınızın kuvvet derecesini gösterir.

- 0-100 arasındaki bir sayı ile kendi duygularınızı değerlendireceksiniz.

- 0’dan 100’e doğru giden sayılar, duygularınızın artışını gösterecektir. Bu sayılar;

olaylar ve duygularınıza göre değişecektir.

9

EV ÖDEVİ ( II. OTURUM İÇİN)

- Başkaları ile aranızdaki mesafeye dikkat edin. Aranızdaki mesafe neleree göre değişiyor. Diğer insanları iletişim esnasında gözlemleyin. Ne kadar yakınlıkta duruyorlar. Korudukları mesafe nedir.? Kendi mesafenizi bu gözlemlerinize göre şekillendirin.

- Bedeninizi duruşuna dikkat edin. Kendinden emin ve dik oturmaya çalışın.

- Konuşurken, karşınızdakiyle gözgöze gelmekten kaçınmaya çalışın. Önce yanında kendinizi rahat hissettiğiniz insanlarla alıştırma yapın. Sonra yabancılarla deneyin.

- Konuşma tarzınızdaki özellikleri igözlemlemeyee çalışın. Ses tonunuz nasıl ? Duruma göre konuşma tarzınız degğişiyor mu?

- Sözlü ve sözsüz davranışlarınızın uyumlu olmasına çalışın. Mutluluğunuzu paylaşın. Ve büyük güllümsemeyle gösterin. Kızgınlığınızı gülümseyerek saklamaya çalışmayın.

- Aynanın önünde gülümseme alıştırmaları yapın.gülümseme ile donuk yüz ifadesi arasındaki farkı görün. Ve yanında rahat olduğunuz insanlarla alıştırmaya başlayın. Sonra diğer insanlara gülümsemeye çalışın.

- Kendi sözsüz davranışlarınızı iyi gözlemleyip belirleyin. Grup içinde değiştirmek istediğiniz sözsüz davranışlarınızı değiştirmeye çalışın.

EV ÖDEVİ (III. OTURUM İÇİN)

1. Haftaya kadar üç kişiye yol sorun. 2. İki mağazaya girin (giyim , ayakkabı....vs.) fiat sorun, deneyin, fakat almayın.3. İki dükkana girip bir şey almadan para bozdurun.

EV ÖDEVİ (IV. OTURUM İÇİN)

1. Haftaya kadar beş kere iltifatta bulunun ve aldığınız cevapları değerlendirin.2. İltifat etmede ve iltifatı kabul etmede ne kadar atılgan olduğunuzu gösterin.

EV ÖDEVİ (V. OTURUM İÇİN)

1. Haftaya kadar 3 atılgan ricada bulunun. Reddedilmeye karşı hazırlıklı olun, bu sizin cesaretinizi kırmasın. Arkadaşınızdan borç isteyebilirsiniz. Veya ödünç verdiğiniz bir şeyi geri isteyebilirsiniz.

2. Eğer reddetmeniz gerekiyorsa, size bulunulan ricaları atılganca reddedin. 3. Olumlu ve olumsuz duygu , düşüncelerinizi önce yakın bulduğunuz insanlara belirtmeyee

çalışın.

EV ÖDEVİ (VI. OTURUM İÇİN)

1. Gerçek yaşamınızda kullandığınız dile dikkat edin.2. Anlattıklarım konusunda ben dilini kullanın.

10

11