Astronomy 05
Transcript of Astronomy 05
ธรณประวต • ตงแตโลกเรมเยนตวลงเมอประมาณ 4,600 ลานป ทแลว มการเปลยนแปลงเกดขนเรอยมา
• การเปลยนแปลงดงกลาวเกดขนทงแบบคอยเปนคอยไปและแบบฉบพลน ซงเปนผลจากการชนกนของอกกาบาตแผนดนไหวและภเขาไฟระเบด เปนตน
• สงเหลานลวนเปนขอมลทบอกกลาวความเปนมาเกยวกบสภาพและเหตการณทเกดขนในอดตของโลกหรออาจเรยกวา เปนประวตศาสตรทางธรณวทยาของโลก
ขอมลทางธรณวทยาทสามารถอธบายความเปนมา ของพนทในอดต
ไดแก
อายทางธรณวทยา
ซากดกด าบรรพ
ธรณโครงสราง
การล าดบชนหน
4.1 อายทางธรณวทยา • อายทางธรณวทยาแบงเปน 2 แบบ คอ อายเปรยบเทยบ และอายสมบรณ
อายเปรยบเทยบ (relative age)
เปนวธทางธรณวทยาทใชในการหาอายของหนและกลมหน โดยบอกวาหนและกลมหนใดมอายมากกวาหรอนอยกวาอกกลมหนหนง การศกษาดงกลาวท าไดโดยการศกษาในภาคสนาม หรอศกษาจากขอมลหลมเจาะเกบตวอยาง เมอน าขอมลมาศกษาลกษณะการล าดบชนหนและธรณโครงสราง ท าใหสามารถน ามาเปรยบเทยบหาอายเปรยบเทยบของหนและกลมหนได
อายสมบรณ (absolute age) • เปนอายของหน แร และซากดกด าบรรพ ทสามารถบอกเปนจ านวนปทคอนขางแนนอน
• การหาอายสมบรณ ท าไดโดยการวเคราะหหาปรมาณไอโซโทปทอยในหน กมมนตภาพรงสทนยมน ามาหาอายสมบรณ ไดแก คารบอน – 14 โพแทสเซยม – 40 รบเดยม- 87 และยเรเนยม – 238 เปนตน
• ตวอยางเชน หนแกรนตบรเวณฝงตะวนตกของเกาะภเกต ซงเปนหนทพบแรดบกเกดรวมดวย มอายสมบรณประมาณ 100 ลานป หาอายโดยใชกมมนตภาพรงสรบเดยม- 87
• สวนตะกอนและซากดกด าบรรพทมอายนอยกวา 70,000 ป มกจะใชกมมนตภาพรงสคารบอน-14 เชน ซากหอยนางรมยกษ หรอหอยตะโกรม ทวดเจดยหอย ต าบลบอหน อ าเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน มอายประมาณ 5,500 ป
4.2 ซากดกด าบรรพ • ซากดกด าบรรพหรอฟอสซล (fossil) คอ ซาก หรอรองรอยของสงมชวตทงพชและสตวทเคยอาศยอยในบรเวณนนกอนยคประวตศาสตร เมอสงมชวตในอดตเหลานนตายลง ซากกถกทบถมและฝงอยตวอยในหน
• นกธรณวทยาใชซากดกด าบรรพเปนหลกฐานบอกถงประวตความเปนมาของพนทตาง ๆ ซงสามารถบอกไดวาในอดตเปนสภาพแวดลอมบนบกหรอทะเล เปนตน
• นอกจากนนซากดกด าบรรพ ยงสามารถบอกชวงอายของหนตะกอนเหลานนไดดวย
จากกจกรรม 4.1
• จากกจกรรม 4.1 แสดงใหเหนวา • ชองวางของฟองน าและสารละลายสมแทรกเขาไปสะสมแลวตกผลกจนท าใหฟองน าแขงตวโดยเนอฟองน าเดมยงอย แตในสภาพแวดลอมจรงโครงสรางของซากดกด าบรรพจะหายไป และถกแทนททงหมดดวยสารละลายตาง ๆ จนกลายเปนซากดกด าบรรพอยในหนตะกอนและชนตะกอน
• เชน กระดกไดโนเสารและไมกลายเปนหน เปนตน ซงกระบวนการเกดซากดกด าบรรพสามารถไดตามขนตอน ดงภาพ 4.2
รองรอยบางอยางของสงมชวตทพมพรอยอยในตะกอนทแขงตวเปนหนกเปนซากดกด าบรรพได เชน รอยเทาของสตว รอยเปลอกหอย เชน รอยเทาไดโนเสารทภหลวง จ.เลย และทภแฝก จ.กาฬสนธ
ซากดกด าบรรพบางชนดไมไดกลายเปนหน ทงนขนอยกบสภาพแวดลอมในการเกดซากนน เชน ซากชางแมมมอธทตายลงในธารน าแขงจะไมกลายเปนหน แตยงคงสภาพเหมอนเดมเพราะถกแชแขงมานาน หรอซากแมลงทตายอยในยางไมหรออ าพน
4.2.1 ซากดกด าบรรพดชน(index fossil)
• เปนซากดกด าบรรพทบอกชวงอายไดแนนอน เนองจาก เปนซากดกด าบรรพทมการกระจายตวทวโลก และปรากฏใหเหนเพยงชวงอายหนงแลวกสญพนธไป เชน
ไทรโลไบต (trilobite)
แกรปโตไลต(graptolite) และ
ฟวซลนด (fusulinid) เปนตน
4.2.2 ซากดกด าบรรพในประเทศไทย • ประเทศไทยพบซากดกด าบรรพทงทเปนสตว และพชหลายชนดในชนหนตามภมภาคตาง ๆ เชน ไดโนเสาร ทอ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน เปนไดโนเสารกนพช เดนสเทา คอและหางยาว ไดรบการตงชอวา “ภเวยงโกซอรส สรนธรเน”
• ตอมาพบซากดกด าบรรพไดโนเสารอกหลายชนดทงทภกมขาว อ าเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ นอกจากนยงพบทจงหวดชยภม สกลนคร อดรธาน อบลราชธาน และนครราชสมา
4.2.2 ซากดกด าบรรพในประเทศไทย (ตอ)
• พบซากดกด าบรรพของสตวเลยงลกดวยน านม เชน กะโหลกหมดกด าบรรพ เมอรโคโปเตมส (Merycopotamas) ซงเคยมชวตอย 8-6 ลานป กะโหลกทพบทงหมดทวโลกม 5 ชน และชนทพบในประเทศไทยเปนชนทสมบรณทสด พบทบอขดทรายใน ต. ทาชาง อ.เฉลมพระเกยรต จ.นครราชสมา
• จะเหนวาแหลงซากดกด าบรรพไดโนเสารของประเทศไทยสวนมาก จะอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอในชนหนทราย หนทรายแปง ซงเปนหนอยในยคไทรแอสสกตอนปลายถงยคครเตเชยสตอนกลาง หรอตงแต 200 – 100 ลานปทผานมา สวนซากดกด าบรรพพชทพบในประเทศไทย ไดแก ใบไม ละอองเรณ สปอร สาหรายทะเล และไมกลายเปนหน
4.2.2 ซากดกด าบรรพในประเทศไทย (ตอ)
4.3 การล าดบชนหน
• โลกมการเปลยนแปลงไปตามกระบวนการ การเปลยนแปลงทเกดขนท าใหหนทปรากฏอยบนเปลอกโลกมการเปลยนแปลงทงรปแบบและต าแหนงทตง
• ตะกอนตาง ๆ เกดการสะสมตวเกดเปนชน • การทบถมของตะกอนตอเนองผานไปหลายลานป • ตะกอนดงกลาวจะแขงตวเปนชนหนตะกอนซอนกน • ตะกอนในชนแรกทตกทบถมกนกอนจะกลายเปนชนหนทแก
ทสด
• ดงนนจะเหนวา ชนหน รอยคดโคง รอยชนไมตอเนองทเกดขนในหน มความส าคญในการล าดบชนหนตะกอน
• แตในกรณทไมมชนหน และซากดกด าบรรพปรากฏใหเหน จะตองน าโครงสรางทางธรณวทยาทเกดขนในหนทกชนดทเกดรวมกนมาพจารณาหาความสมพนธ
• เชน ถามหนอคนแทรกดนตดผานชนหนตะกอน ชนหนตะกอนทถกหนอคนตดแทรกจะมอายแกกวาหนอคนชดนนเสมอ
4.3 การล าดบชนหน (ตอ)
นอกจากน รอยเลอนรปแบบตาง ๆ ทปรากฏอยในหน ท าใหชนหนเอยงเทและเคลอนออกจากต าแหนงเดม กสามารถทจะน ามาใชเปนหลกฐานในการล าดบชนหนได
รอยชนไมตอเนองเกดขนไดอยางไร ?
ตอบ
รอยชนไมตอเนองเปนรอยตอของชนหนตางชดทวางซอนกน เกดจากชนหนชดลางซงมอายมากกวากรอนหายไปในชวงเวลาใดเวลาหนงในอดต ตอมาสภาพแวดลอมเปลยนไปมการสะสมทบถมเกดเปนหนชดใหมวางทบอยระยะเวลาหนง
• นกเรยนจะเหนวาการศกษาธรณประวต นอกจากจะท าใหเรารความเปนมาของแผนดนทเราอาศยอยแลว ผลจากการศกษาซากดกด าบรรพ และการล าดบชนหนใหเปนหมวดหม ท าใหสามารถจ ากดขอบเขตของหนใหชดเจนขน
• เปนประโยชนในการน าขอมลเหลานไปใชในการวางแผนพฒนาใชประโยชนจากพนทใหเหมาะสม และยงใชในการส ารวจหาทรพยากรธรณ ทงนเพราะหนแตละชวงอายเกดในสภาพแวดลอมทแตกตางกน และมทรพยากรธรรมชาตตางกนไปดวย
ตวอยางกรณศกษา
• นกธรณวทยาใชหลกฐานตาง ๆ ดงทกลาวมาแลวมาอธบายวา พนทบางสวนทเกดเปนเทอกเขาของจงหวดสระบร ในปจจบน เมอหลายลานปกอนเคยมสภาพเปนทะเล ตอมาเกดการแทรกตวของหนอคนประเภทตาง ๆ และทายสดเกดการยกตวของพนทดงกลาว