Armen EDIGARIAN, Piotr KOŚCIELNIAK,Tomasz TOKARSKI, Mariusz TROJAK

TAKSONOMICZNE WSKAŹNIKI KONDYCJI

EKONOMICZNEJ WOJEWÓDZTW

W LATACH 2000-2009

Metoda taksonomiczna:W celu taksonomicznej oceny kondycji ekonomicznej

województw wybrano zbiór 6 stymulant i destymulant, złożony z:

I. produkcji sprzedanej przemysłu i budownictwa per capita,II. płac,III. wskaźnika CPI,IV. stopy bezrobocia rejestrowanego,V. stopy napływów do bezrobocia,VI. stopy odpływów z bezrobocia.

Metoda taksonomiczna:Wśród wspomnianych uprzednio stymulant i destymulant 3

mają charakter zmiennych kluczowych, które posłużyły do konstrukcji wstępnych wskaźników kondycji ekonomicznej województw. Są to:

I. produkcja sprzedana przemysłu i budownictwa per capita,II. wskaźnik CPI,III. stopa bezrobocia.

Metoda taksonomiczna:Wstępny wskaźnik kondycji ekonomicznej województw zdefiniowano w ten

sposób, że:I. jeśli rośnie produkcja sprzedana per capita, spada stopa bezrobocia i

wskaźnik CPI (wszystkie – kwartał do analogicznego kwartału roku poprzedniego), to wskaźnik ma wartość 3,

II. jeśli występują dwa ze wspomnianych uprzednio zdarzeń, to wskaźnik ten równy jest 2,

III. jeśli występuje jedno ze wskazanych zdarzeń, to wskaźnik jest równy 1,IV. jeśli nie występuje żadne z tych zdarzeń, to jest on równy 0.

Metoda taksonomiczna:Wstępny wskaźnik kondycji dla całej gospodarki w okresie od 1 kwartału 2000 roku do 3 kwartału 2009 roku przedstawia się następująco:

0

1

2

3

4

2000

,1

2000

,3

2001

,1

2001

,3

2002

,1

2002

,3

2003

,1

2003

,3

2004

,1

2004

,3

2005

,1

2005

,3

2006

,1

2006

,3

2007

,1

2007

,3

2008

,1

2008

,3

2009

,1

2009

,3

Metoda taksonomiczna:Przestrzenne zróżnicowanie średnich wartości owych wskaźników w

rozważanym okresie zilustrowane jest na poniższej mapie:

1,828 do 1,898 (6)1,757 do 1,828 (4)1,686 do 1,757 (2)1,615 do 1,686 (4)

Metoda taksonomiczna:Następnie destymulanty (wskaźnik CPI, stopa bezrobocia, stopa

napływów do bezrobocia) transformowano na stymulanty licząc ich odwrotności. Po przekształceniu destymulant na stymulanty uzyskano 6 zmiennych, które znormalizowano zgodnie z równaniem:

gdzie:indeks j odnosi się do stymulant, i-województw, zaś t-kwartałów.

]1;0[maxmax

,, jitti

jitjit y

yxtij

Metoda taksonomiczna:Znormalizowane stymulanty stanowią składowe

wskaźników taksonomicznych danych wzorem:

gdzie 1i , …, 6i to wagi dla poszczególnych znormalizowanych stymulant. Ponadto zakłada się, że:

j

jitjiit xt ω

1j

jiω

Metoda taksonomiczna:

Wartość informacyjna wskaźnika koniunktury jest podobna, jak wskaźnika giełdowego typu Dow Jones.

Metoda taksonomiczna:Dlatego też wagi te dobrano tak, by ilorazy:

były:I. wyższe od 1,1 wówczas, gdy wstępny wskaźnik koniunktury równy

jest 3,

j

tjiji

jjitji

x

x

)4(ω

ω

Metoda taksonomiczna:II. w przedziale [1;1,1], gdy wstępny wskaźnik koniunktury równy jest 2,III. w przedziale [0,9;1), gdy wstępny wskaźnik koniunktury równy jest 1,IV. niższe od 0,9 wówczas, gdy wstępny wskaźnik koniunktury równy jest 0,oraz by minimalizować wyrażenie:

Warunki I.-IV. w szacunkach metodą Monte Carlo zazwyczaj spełnione są dla kilku ostatnich kwartałów.

jji

2

61ω

Oszacowane wagi:Oszacowane metodą Monte Carlo wagi przedstawiają się następująco:

Województwo:Wagi dla:

produkcji sprzedanej

płac CPI stopy bezrobocia

stopy napływów

stopy odpływów

Dolnośląskie 0,243 0,228 0,214 0,046 0,044 0,226Kujawsko-pomorskie 0,022 0,003 0,007 0,292 0,490 0,185Lubelskie 0,190 0,025 0,015 0,181 0,324 0,264Lubuskie 0,505 0,018 0,006 0,045 0,081 0,344Łódzkie 0,223 0,186 0,173 0,109 0,099 0,210

Małopolskie 0,189 0,095 0,092 0,222 0,231 0,171Mazowieckie 0,222 0,055 0,047 0,114 0,202 0,360

Opolskie 0,265 0,047 0,162 0,057 0,246 0,223Podkarpackie 0,196 0,013 0,004 0,205 0,234 0,347

Podlaskie 0,225 0,220 0,219 0,044 0,029 0,263Pomorskie 0,135 0,051 0,037 0,250 0,278 0,248

Śląskie 0,266 0,123 0,106 0,112 0,153 0,241Świętokrzyskie 0,308 0,006 0,002 0,195 0,007 0,482

Warmińsko-mazurskie 0,031 0,000 0,000 0,001 0,448 0,519

Wielkopolskie 0,197 0,104 0,079 0,020 0,252 0,348Zachodnio-pomorskie 0,160 0,179 0,167 0,099 0,219 0,176POLSKA 0,279 0,012 0,001 0,133 0,224 0,352

Oszacowane wskaźniki:Wskaźniki koniunktury dla lat 2000-2009:

0,552 do 0,607 (4)0,499 do 0,552 (6)0,446 do 0,499 (3)0,393 do 0,446 (2)0,34 do 0,393 (1)

Oszacowane wskaźniki:Wartość wskaźników kondycji ekonomicznej wybranych

województw i całej gospodarki:

0,0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

2000

,1

2000

,3

2001

,1

2001

,3

2002

,1

2002

,3

2003

,1

2003

,3

2004

,1

2004

,3

2005

,1

2005

,3

2006

,1

2006

,3

2007

,1

2007

,3

2008

,1

2008

,3

2009

,1

2009

,3

DOLNOŚLĄSKIEŚLĄSKIE

MAZOWIECKIEPOLSKA

PODKARPACKIELUBUSKIE

ŚWIĘTOKRZYSKIE

Oszacowane wskaźniki:Indeksy wzrostu wskaźników kondycji województw (średnia

geometryczna ze wskaźników w kolejnych kwartałach):

1,0334 do 1,0441 (2)1,0226 do 1,0334 (4)1,0118 do 1,0226 (4)1,001 do 1,0118 (5)0,9902 do 1,001 (1)

Oszacowane wskaźniki:Województwo Średnia geometryczna

w latach 2000-2009Odchylenie standardowe

w latach 2000-2009

Dolnośląskie 1,030 0,0479Kujawsko-pomorskie 0,990 0,0602

Lubelskie 1,002 0,0598Lubuskie 1,044 0,0935Łódzkie 1,021 0,0392

Małopolskie 1,012 0,0496Mazowieckie 1,024 0,0548

Opolskie 1,013 0,0554Podkarpackie 1,006 0,0518

Podlaskie 1,021 0,0455Pomorskie 1,020 0,0625

Śląskie 1,032 0,0657Świętokrzyskie 1,035 0,1008

Śląskie 1,005 0,0769Warmińsko-mazurskie 1,024 0,0606

Wielkopolskie 1,011 0,0283Zachodniopomorskie 1,030 0,0479

POLSKA 1,024 0,0632

Oszacowane wskaźniki: Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2000:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 1,02. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: warmińsko-mazurskie, lubelskie i kujawsko-pomorskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: lubuskie, świętokrzyskie i podlaskie.

1,04 do 1,07 (3)1,008 do 1,04 (9)0,976 do 1,008 (2)0,944 do 0,976 (1)0,912 do 0,944 (1)

Oszacowane wskaźniki: Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2001:

Wartość wskaźnika dynamiki dla Polski wynosiła 0,9726.

Województwa o najwyższej wartości wskaźnika dynamiki to: kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: świętokrzyskie, lubuskie i mazowieckie.

1,04 do 1,077 (2)1,001 do 1,04 (2)0,962 do 1,001 (10)0,923 do 0,962 (1)0,884 do 0,923 (1)

Oszacowane wskaźniki: Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2002:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 0,9726. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i lubelskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: lubuskie, kujawsko-pomorskie i zachodniopomorskie.

1,044 do 1,0604 (3)1,0277 do 1,044 (3)1,0114 do 1,0277 (7)0,9951 do 1,0114 (3)

Oszacowane wskaźniki:

Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2003:

Wartość wskaźnika dynamiki dla Polski wynosiła 1,0293.

Województwa o najwyższej wartości wskaźnika dynamiki to: lubuskie, świętokrzyskie, śląskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie oraz małopolskie.

1,0483 do 1,0663 (2)1,0304 do 1,0483 (4)1,0125 do 1,0304 (5)0,9946 do 1,0125 (3)0,9767 do 0,9946 (2)

Oszacowane wskaźniki:

Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2004:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 1,0416. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: lubuskie, śląskie i świętokrzyskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie oraz lubelskie.

1,081 do 1,106 (1)1,055 do 1,081 (1)1,029 do 1,055 (5)1,003 do 1,029 (5)0,977 do 1,003 (4)

Oszacowane wskaźniki:

Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2005:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 1,0123. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: świętokrzyskie, lubuskie i dolnośląskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie oraz lubelskie.

1,042 do 1,07 (3)1,016 do 1,042 (4)0,99 do 1,016 (4)0,964 do 0,99 (4)0,938 do 0,964 (1)

Oszacowane wskaźniki:Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2006:

Wartość wskaźnika dynamiki dla Polski wynosiła 1,0763.

Województwa o najwyższej wartości wskaźnika dynamiki to: świętokrzyskie, lubuskie i dolnośląskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie oraz zachodniopomorskie.

1,112 do 1,158 (2)1,067 do 1,112 (2)1,022 do 1,067 (8)0,977 do 1,022 (4)

Oszacowane wskaźniki: Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2007Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 1,1023. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: lubuskie, świętokrzyskie i dolnośląskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: kujawsko-pomorskie, zachodniopomorskie oraz warmińsko-mazurskie.

1,136 do 1,169 (2)1,102 do 1,136 (1)1,068 do 1,102 (5)1,034 do 1,068 (7)1 do 1,034 (1)

Oszacowane wskaźniki: Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2008:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 1,0533. Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: śląskie, pomorskie i świętokrzyskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie oraz lubelskie.

1,083 do 1,107 (2)1,057 do 1,083 (3)1,031 do 1,057 (5)1,005 do 1,031 (3)0,979 do 1,005 (3)

Oszacowane wskaźniki:Średnioroczna dynamika wskaźników koniunktury w roku 2009:Wartość wskaźnika dynamiki

dla Polski wynosiła 0,8746.Województwa o najwyższej

wartości wskaźnika dynamiki to: świętokrzyskie, łódzkie i dolnośląskie.

Województwa o najniższej wartości wskaźnika dynamiki to: warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie oraz pomorskie.

0,946 do 0,968 (2)0,922 do 0,946 (4)0,898 do 0,922 (2)0,874 do 0,898 (5)0,85 do 0,874 (3)

Oszacowane wskaźniki rozwoju województw (jednolite wagi):Lata 2000-2009:

0,53 do 0,562 (2)0,496 do 0,53 (1)0,462 do 0,496 (2)0,428 do 0,462 (5)0,394 do 0,428 (6)

Oszacowane wskaźniki rozwoju województw (jednolite wagi):

Dynamika wskaźników w latach 2000-2009:

1,0316 do 1,0372 (1)1,0259 do 1,0316 (4)1,0202 do 1,0259 (3)1,0145 do 1,0202 (4)1,0088 do 1,0145 (4)

Oszacowane wskaźniki rozwoju województw (jednolite wagi):Dynamika wskaźników w roku 2009:

0,909 do 0,936 (1)0,882 do 0,909 (5)0,855 do 0,882 (4)0,828 do 0,855 (6)