ARALIN 31

1. Nakapagbibigay ng sariling pakahulugansa konsepto ng impormal na sektor.

2. Nauuri ang ibat-ibang anyo ng impormalna sektor.

3. Nakapagbibigay ng mga halimbawa nggawaing sakop ng impormal na ekonomiya.

4. Nababanggit ang ilang uri ng trabaho nakabilang sa impormal na sektor.

Ang Impormal na sektor ay binubuo ng ibat ibanghanapbuhay at negosyo katulad ng mga sari-sari store, karinderya, newspaper vendor, barberya, tubero, manghihilot at iba pa.Kabilang sa sektor naito and underground economy. Ang underground economy ay tumutukoysa mga transaksiyong pang ekonomiya, mga uri ng hanapbuhay at mga tao nakumikita na hindinakukuwenta at hindi nakalata sapamahalaan. Ang mga taong may ganitong uri ngnegosyo ohanapbuhay ay hindi nagbabayadng buwis.

1. Hindi nakarehistro sa pamahalaan.

2.Hindi nagbabayad ng buwis mula sa kinikitasa operasyon ng negosyo.

3.Hindi nakapaloob sa legal at pormal nabalangkas na inilatag ng pamahalaan para sapagnenegosyo.

Ayon dito ang Impormal na Sektor ay paraan ng pag angkop ng mgamamamayan lalo na ang tinaguriang“Isang kahig , Isang tuka” tuwingpanahon ng pangangailangan o kagipitan. Ito rin ang nagtala ng ibat-ibang katawagan tungkol sa Impormalna Sektor.

INVISIBLE ECONOMY

UNDERGROUND ECONOMY

SMALL-SCALE SECTOR

BLACK MARKET ECONOMY

SHADOW ECONOMY

HIDDEN ECONOMY

PARALLEL MARKET

SUBMERGED ECONOMY

1.ILLEGAL NA EKONOMIYA- binubuo ito ngmga gawaing ipinagbabawal ng batas subalitginagawa ng tao.

Hal. Jueteng , pagpupuslit ng ipinagbabawalna gamot

2.DI-NAKAREHISTRO- Ang gawaing ito ay paramakaiwas sa mga probisyon ng Kodigo ngPagbubuwis.

3. DI-NAKATALANG EKONOMIYA- binubuo itong mga gawaing pang-ekonomiko na dapatnakatala at nakasama sa National Accounting System subalit kulang sa datos.

Hal. Mga kabayaran sa konsultasyon ngwalang resibo

4. COUNTER TRADE- ito ang komplikadongbersyon ng kalakalang barter sapamamagitan ng minimum foreign exchange.

Ay sinasalo nito ang mga mamamayan nahindi nakakapasok bilang mga regular naempleyado.Bunga nito ng kawalan ng sapatna edukasyon o kasanayan.Ngunit may ibangmas pinipiling mag trabaho sa impormal nasektor kahit sila ay may lubos na kakayahanpara magtrabaho dahil ito sa ibat-ibang mgasalik tulad ngoras,kita,opurtunidad,kapaligiran at iba pa.

May mga taong napipilitan ding pumasoksa ganitong linya ng gawain lalo na kung hindi sapat ang kinikita mula sa regular nahanapbuhay.

Sa masaling salita , mas natutustusan o mas napapangalagaan ng Impormal na Sektorang buhay ng mga tao .

Sinasalamin ng laganap na operasyonng Impormal na Sektor sa isang bansaang kahinaan o kakulangan ngpamhalaan na mahigpit na mapatupadang mga batas na may kinalaman saregulasyon tulad ng pagbabantay,pagbabawal,pag samsam at panghuhuli sa mga lumalabag dito.

Ayon sa NATIONAL CAPITAL REGION(NCR) kung saan tuluyan ngsinakop ng mga tindero/tindera ang nag sisilbing daanan ng mga mamamayan.

Pag lala ng mabagal na daloy ng trapiko.

Pagdami ng mga basurang hindi nakokolekta sapaligid

Pagbabara ng mga kanal at estero

Paglala ng polusyon ng hangin

Pagliit ng limitadong espasyo para sa mgamotorista at pedestrian;

Paglala ng kaso ng aksidente at

Paglala ng kaso ng kriminalidad tulad ngsnatching at iba pa.

Ito ang proteksiyon sa mamimili laban sa mga depektibongkalakal o serbisyo na maaaring magresulta sa kanilangkapahamakan.

Epekto ng Kawalan at KLakulangan ngQUALITY CONTROL:

- Kulang sa timbang o dami ng produkto.

- Muling pagpapakete

- Mababang kalidad ng produkto o serbisyo at

- Kulang o hindi sumailalim sa masusingpananaliksik tungkol sa masamang epekto ngprodukto at serbisyo sa kapaligiran at kalusugan ng mamimili.

Ayon sa NATIONAL BUREAU OF INVESTIGATION(NBI),ang nakikita lamangng mga tumatangkilik sa mga piniratangprodukto ay ang nagtitipid nilang mula rito at hindi ang masamang idinudulot nito sapambansang ekonomiya.

Mahalagang bahagi rin ng kampanya labansa pamimirata ang patuloy na pag mumulat samamamayan tungkol sa INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS(IPR).

Copyright and Related Rights

Trademarks and Service Marks

Geographic Indications

Industrial Designs

Patents

Layout Designs

Protection of Undisclosed Information

Ayon kay ISAGANI ANTONIO YUZON, isangpilipinong dalubhasang sa Public Administration ang mga kabilang sa Impormal na Sektor ay maaaring suriin sa pamamagitan ng dalawangpananaw;

1) Maaari silang ituring na biktima ngGlobalisasyon.

2) Maaaring ituring ang gawaing ito na isang paraanng pag-angkop ng mga mamamayan samasasamang epekto ng Globalisasyon saekonomiya at lipunan.

Maaaring walang sapat na proteksiyon sa katawanang mga manggagawa habang nagtratrabaho.

Mapanganib sa mga naglalako ang kalsada dahil samga rumaragasang sasakyan.

Malalang polusyon sa hangin at maingay nakapaligiran.

Kalimitan ay hindi sila sakop ng INSURANCE .

Lalaganap ang mga kaso ng paglabag sakasunduan.