2006 ОНЫ ЖИЛИЙН ТАЙЛАНМонголын Урлагийн Зөвлөл

Чингэлтэй дүүрэг, Жуулчны гудамжДельта Төв, 4-р давхар

ш/х - 38/ 491Улаанбаатар 211238

Монгол улс

www.artscouncil.mn

1

3 МУЗ-ийн тэргүүний мэндчилгээ

5 МУЗ-ийн Удирдах Зөвлөлийн гишүүд

7 Хөтөлбөрүүд

7 Тэтгэлгийн хөтөлбөр8 Тэтгэлэг авсан урлагийн байгууллага, уран бүтээлчид, 9 Тэтгэлэг авсан урлагийн байгууллага, уран бүтээлчид

10 Урлагийн боловсролын хөтөлбөр

13 Бодлогын хөтөлбөр

15 Соёлын өвийн хөтөлбөр

17 Сан бүрдүүлэх хөтөлбөр

18 МУЗ-ийн Удирдах Зөвлөлийн гишүүд18 МУЗ-ийн ажилтнууд19 МУЗ-ийн Хороодын гишүүд20 МУЗ-ийн хандивлагчид20 МУЗ-ийн ерөнхий хандивлагч20 Олон улсын зөвлөх хороо20 Хандивлагчид20 Сайн дурын ажилтнууд20 Red Ger галерейг дэмжигч уран бүтээлчид

21 МУЗ-ийн санхүүгийн үйл ажиллагааны тайлан

22 АНУ дахь МУЗ

Агуулга

2

Та бүхэнд Монголын Урлагийн Зөвлөл (МУЗ)-ийн 2006 оны ажлын тайланг хүргэж байгаадаа баяртай байна.

2002 онд МУЗ үүсгэн байгуулагдаж үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлснээс хойш тав дахь жилтэйгээ золгож байна. Энэ хугацаанд МУЗ нь монголын соёл урлагийн тогтвортой хөгжлийг хангахад чиглэсэн эрхэм зорилгынхоо хүрээнд үйл ажиллагаагаа амжилттай өргөжүүлэн, соёл урлагийн салбарт өөрийн гэсэн байр сууриа нэгэнт бэхжүүлж гадаад дотоодын төр, олон нийт, хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай нягт харилцаа тогтоон хамтран ажиллаж ирлээ.

2006 он Монгол улс болон соёл урлагийн салбарын хувьд Èх Монгол улс байгуулагдсны 800 жилийн ойн хүрээнд олон арван шинэ уран бүтээл, түүх соёлоо дээдлэн сурталчилсан үйл ажиллагаагаар дүүрэн жил болж өнгөрлөө. Монголын Урлагийн Зөвлөлийн хувьд 2006 он үйл ажиллагаагаа болон санхүүгийн тогтвортой байдлаа хамгаалахад чиглэсэн олон шинэ санаа, төсөл, түншлэл, ололт амжилтаар дүүрэн жил болсныг тэмдэглэхэд таатай байна. Тухайлбал, МУЗ-ийн хүүхэд залуучуудын соёлын өвийн боловсролыг нэмэгдүүлэх зорилготой “Миний түүх, Миний соёл” телевизийн 37 цуврал нэвтрүүлгийн төслийг Èх Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ¯ндэсний Хорооноос санхүүжүүлсэн нь төр засгаас соёл урлагийн салбарын ТББ-ын үүсгэл санаачилгыг дэмжсэн чухал алхам болсон билээ. Мөн МУЗ нь өнгөрсөн 2006 онд сан бүрдүүлэлтийн хэмжээг ихээхэн нэмэгдүүлж, ННХ /Соросын Сан/-ийн санхүүжилтээс гадна нийт 264,307 ам долларын сан бүрдүүлсэн байна.

МУЗ-ийн бусад иргэний нийгмийн байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлсэн нөлөөллийн үйл ажиллагааны үр дүнд Татварын багц хууль нь иргэний нийгмийн байгууллагад таатай байхаар батлагдсан болно. Мөн МУЗ нь Соёлын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн ажлын хэсэгт ажиллаж байгаа бөгөөд цаашид соёл урлагийн салбарт төрөөс олгодог санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх, соёл урлагийг хөгжүүлэх төрийн бодлого, хууль эрх зүйн таатай орчныг бүрдүүлэх, хууль, бодлого боловсруулах явцад олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэх чиглэлээр үргэлжлүүлэн ажиллах юм.

МУЗ-ийн Урлагийн боловсролын хөтөлбөрийн “Миний түүх-миний соёл” телевизийн цуврал нэвтрүүлэг нь Монгол улсын Ерөнхий сайдаас тус ойн хүрээнд бүтээсэн “Шилдэг бүтээл”-ийн шагналыг хүртсэн нь МУЗ-ийн үйл ажиллагааг үнэлсэн томоохон амжилт юм. Тус хөтөлбөр нь соёл урлагийн салбарынхны хүрээнд урлагийн боловсролын нийгэм болон хувь хүний хөгжилд үзүүлэх ач холбогдлыг таниулах талаар анхааран ажиллаж, амьжиргааны хүнд нөхцөлд амьдардаг хүүхдүүдэд амьдрах ухаан, мэргэжлийн ур чадвар олгох “Хүүхэд ба Дуран” гэрэл зургийн сургалт, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд чиглэсэн “Би чадна” төслийг үргэлжлүүлэн зохион байгуулсны зэрэгцээ хүүхэд багачуудад түүх соёлын боловсрол олгох зорилготой “Солонгон морьд” урлагийн боловсролын төслийг санаачлан хэрэгжүүллээ. Мөн ЕБС-иудад урлагийн боловсролын хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж эхэлсэн нь урлагийн боловсролыг албан боловсролын системд нэвтрүүлэх анхны алхам болсон төдийгүй ЮНЕСКО-ийн Монголын ¯ндэсний Комисс МУЗ-ийг цаашид урлагийн боловсролыг Монголд хөгжүүлэх чиглэлээр ажиллах өөрийн стратегийн хамтрагчаар тодорхойлсон болно.

МУЗ-ийн Соёлын өвийн хөтөлбөр нь Говийн бүсийн музейн ажилтнуудын чадавхийг дээшлүүлэх цуврал сургалт, Монголын үндэсний язгуур урлагийг гадаадад сурталчилах, соёлын солилцоог өргөжүүлэх, Монголын уран бүтээлчдийг дэмжих зорилгоор үндэсний дуу бүжгийн “Түмэн эх” чуулгын аялан тоглолтыг 2006 оны 5-р сард Хойд Америкийн Канад, АНУ-д амжилттай зохион байгуулав.

МУЗ-ийн Тэтгэлгийн хөтөлбөр нь Монголын соёл урлагийн байгууллага, уран бүтээлчдэд дэмжлэг үзүүлэх, тэдний ур чадварыг дээшлүүлэх, олон улсын үйл ажиллагаанд хамруулах, сурталчилах зорилгоор жил бүр тэтгэлгийн уралдаан зарлан шалгарсан төслүүдэд тэтгэлэг олгодог. 2006 оны тэтгэлгийн уралдааныг соёл урлагийн байгууллагын чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр зарлаж, шалгарсан 25 төсөлд нийт 43,000 ам долларын тэтгэлгийг олгосон байна. Мөн МУЗ-ийн санхүүгийн нээлттэй, ил тод байдлыг үнэлэн бизнесийн байгууллагууд МУЗ-өөр дамжуулан уран бүтээлчдийг дэмжих, тэтгэлэг олгох хандлага өсөж байгаа бөгөөд 2006 онд бизнесийн байгууллагууд МУЗ-өөр дамжуулан нийт 28,082 ам долларын тэтгэлгийг уран бүтээлчдэд олгожээ.

2006 онд МУЗ нь олон улсын түншлэл, хамтын ажиллагааг өрнүүлэхэд анхааран ажиллаж ирлээ. Солонгосын Урлагийн Зөвлөлийн урилгаар МУЗ-ийн төлөөлөгчдийн 2006 оны 11-р сард Солонгос улсад хийсэн айлчлалын үеэр хоёр тал урт хугацааны хамтын

МУЗ-ийн Тэргvvний Мэндчилгээ

3

ажиллагааны санамж бичигт гарын үсэг зурсан бөгөөд мөн МУЗ нь дэлхийн томоохон, нэр хүндтэй урлагийн сүлжээ болох Дэлхийн Урлагийн Зөвлөл, Урлагийн Байгууллагуудын Нийгэмлэгийн хүсэлтээр тус Нийгэмлэгийн Азийн салбарын чуулга уулзалтыг Улаанбаатар хотноо 2007 оны 7-р сард зохион байгуулах гэж байна.

МУЗ-ийн Удирдах Зөвлөл, ажилтнуудын өмнөөс бидний үйл ажиллагааг дэмжиж, соёл урлагийн салбарын цаашдын хөгжилд хувь нэмрээ оруулж байдаг нийт гишүүд, хамтрагч байгууллагууд, дэмжигчид, сайн дурын ажилтнууддаа гүн талархал илэрхийлье.

Монгол улсын засгийн газар, АНУ дахь МУЗ, BHB Billiton, Trust for Mutual Understanding, Боинг комïани, Âестерн Юнион, CаBSAF (Чадавхийг бэхжүүлэх, жижиг үйл ажиллагааг дэмжих Монгол-Австралийн Зорилтот Хөтөлбөр), Nomadic Expeditions, Айвенхоу Майнз Монголиа Èнк, Tайïэйн Худалдаа Эдийн Засгийн Улаанбаатар дахь Төлөөлөгчийн Газар, Мобиком корïораци, АНУ-ын Элчин Сайдын Яам, ХААН Банк, Туркийн Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Агентлаг, Худалдаа Хөгжлийн Банк, Францын Хэл, Соёлын Төв, Франц улсын ЭСЯ, Америкийн Монгол Судлалын Төв, Èх Британий Хүүхдийг Èвээх Сан, Эйр Транс, Монголын Урчуудын Эвлэлийн Хороо, Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх Урлагийн музей, Олон улсын хүүхдийн Найрамдал төв болон бусад хамтрагч, дэмжигч байгууллагууд, бидний үйл ажиллагааг дэмжиж, Монголын соёл урлагийн салбарын цаашдын хөгжилд хувь нэмрээ оруулж байдаг нийт гишүүд, дэмжигчид, сайн дурын ажилтнууддаа гүн талархал илэрхийлье.

МУЗ нь үүсгэн байгуулагдснаас хойш эрхэм зорилгынхоо хүрээнд хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагаагаа цаашид үргэлжлүүлж өргөжүүлэн явуулах бөгөөд Монголын нийгмийн болон соёл урлагийн хөгжилд хувь нэмэр оруулахын төлөө чармайн ажиллах болно. ¯үнд Та бидний бүтээлч хамтын ажиллагаа томоохон түлхэц болно гэдэгт итгэл дүүрэн байна.

Монголын соёл урлагийн хийморь сүлд бат орших болтугай!

Н.ЖанцанноровМУЗ-ийн тэргүүн, ардын жүжигчин, Төрийн хошой шагналт хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач

МУЗ-ийн Тэргvvний Мэндчилгээ

4

Бид яагаад Монголын соёл урлагийг дэмждэг вэ?

5

Бадрал Ё.“Номадик Экспедишнс” ÕÕÊ-иé Дэд ерєнхиéлєгч

Баясгалан Д.”Ãоломò” Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Болд Л.Монголûн Урчуудûн Эвлэлиéн Õороонû Òэрг¿¿н, уран барималч

“Ñо¸л урлаг гэдэг х¿нд ус агаар шиг хэрэгòэé ç¿éлв çєвхєн òархинд òэæээл болох òєдиéг¿é со¸л гэдэг хэмæигдэх¿¿нээр х¿ниé ò¿вшинг òогòоодог ш¿¿ дээ. Ñо¸л урлаг гэдэг б¿хэлдээ х¿ниé ¿çэл бодол, эрх чєлєє гээд б¿хиé л ç¿éл баéдаг, энэ нü уран б¿òээлээр илэрхиéлэгдэн гарч баéдаг. Энэ уòгаараа уран б¿òээл òуурвиæ баéгаа х¿м¿¿с бол ниéгмиéг урагшлуулах ç¿òг¿¿р болæ баéдаг.”

Жанцанноров Н. “Их Урлаг” òовчоонû Ерєнхиé çахирал, хєгæмиéн çохиолч

“Ñо¸л гэхээр х¿м¿¿с урлагòаé их оéрхон оéлгодог. Миниé хувüд х¿н òєрєлхòниé б¿òээсэн эдиéн болон оþунû б¿х ç¿éлсиéг со¸л гэдэг ухагдахуунд хамааруулна. Áаéшин барилга, хєгæим драм, б¿æиг öэнг¿¿н, аéраг ааруул гээд б¿гд со¸лûн ç¿éлд орно. Монголûн со¸л гэдэг энэ єргєн уòгаас бид урлаг, со¸лûн єв хо¸рûг æинхэнэ, ¿ндэсниé оþунû ¿нэò ç¿éл гэдэг уòгаар нü сонгоæ ¿¿ниé òєлєє çорüæ аæиллаæ баéгаа þм. Монгол улсûг хєгæиæ буé, буураé орон гэæ дэлхиé дахинд ÿрüдаг, ¿¿ниéгээ х¿н ам, ниéгэм, эдиéн çасагòаé холбоæ òаéлбарладаг. Ãэòэл со¸лûн òалаасаа хоöрогдсон уу? гэвэл ¿г¿é. Дэлхиéгээс хэдэн çуун æил òаслагдмал баéсан энэ орон харин ч х¿н òєрєлхòниé хамгиéн ¿нэòэé, хамгиéн х¿чòэé òиéм со¸лûг авч ¿лдсэн, òиéм ч учраас єнєєдєр Монголûн со¸л урлагиéг хадгалан хамгаалах, хєгæ¿¿лэх нü дэлхиéн урлагò хамгиéн

х¿чòэé х¿н òєрєлхòниé со¸лд хамгиéн энергиòэé òэр со¸лûн òархиéг дэлгэн харуулах, ò¿гээх ÿвдал þм. Монголûн урлагиéг дэлхиéн гарö руу хєòлєхєд монголûн со¸л урлагиéн, монголûн со¸л урлагиéг хєгæ¿¿лэх МУÇ-иéн эрхэм çорилго оршмоé” Жèн-Õо ÏарêÑолонгос улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

First my wife is an artist. so i’m really close to the arts. before i got married, i didn’t know much about the world of arts. Then i got to know the arts and now i think that the art is really important to wake human spirit and the heart. “Áи урлагò их дурòаé. Манаé гэр б¿лиéн х¿н уран б¿òээлч учраас урлагò их оéр баéдаг. Ãэрлэхээсээ ємнє би урлагиéн òухаé òэр б¿р саéн мэддэгг¿é баéсан. Õарин урлагиéн ерòєнöиéг мэдэх болснûхоо дараа урлаг гэдэг бол х¿ниé ç¿рх сэòгэлиéг сэрээдэг ç¿éл þм гэдгиéг оéлгосон.”

È÷èõаøè ßсó¸øèßпон улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Ñаÿвòархан Áаÿнхонгор аéмагò очих ¿еэр 12 мÿнган æилиéн ємнє амüдарч баéсан х¿м¿¿сиéн ¿лдээсэн хэмээгдэх хаднû çургиéг ¿çэх çавшаан òохиосон билээ. Урò саéхан эвэрòэé буга, ан хиéæ буé х¿н çэрэг òухаéн ¿еиéн амüдралûн хэв маÿгûг 12 мÿнган æилиéн дараа єнєє ¿еиéнхэнд бодиòоор харуулсан гаéхамшигòаé б¿òээл баéсан. Õамò ÿвсан х¿нòэéгээ “олон х¿м¿¿с хамòарч çурсан баéхаа”, “¿г¿é нэг сууò авüÿасòан, Монголûн Микэлü Анæэло çурсан баéхаа” гэх çэргээр сонирхолòоé саéхан ÿриа єрнєсєн. Жинхэнэ х¿м¿¿н òєрєлхòєн энэ дэлхиéд ¿¿сч биé болсон öагаас хоéш уран çураг, дуу хєгæим, б¿æиг çэргээр х¿н урлаг хо¸р хоорондоо

салшг¿é холбооòоé ÿвсаар ирсэн билээ. Õ¿н гэдэг амüòан х¿н баéгаа öагòаа аливааг ¿ргэлæ б¿òээæ òуурüвиæ баéдаг нü х¿ниé мєн чанар þм гэæ хэлæ болно. Урлагиéн çєвлєлиéн Монгол Улсад урлагиéг хєгæ¿¿лэхэд оруулæ буé æинòэé хувü нэмэрò òалархаæ ÿвдагаа дахин илэрхиéлüе.

Ìарê Ìèнòон** АНУ-аас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Ìэнд-Оо¸о Г.Монголûн Ñо¸л ßруу наéргиéн Академиéн Ерєнхиéлєгч, ÿруу наéрагч

Оджаргал Ж.“MCS” Ãруппûн Ерєнхиéлєгч

Оìóр ШөлåндèлÒурк улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

“Ñо¸л урлаг гэдэг бол ниéгмиéн маш чухал салшг¿é нэгэн хэсэг. ßлангуÿа эрòниé их ò¿¿х со¸лòоé Монгол, Òурк хо¸р орнû хувüд б¿р ил¿¿ чухал. Манаé хо¸р орон эрòнээс ò¿¿х со¸лûн єргєн харилöааòаé баéсаар ирсэн бєгєєд одоо Òурк улсûн çасгиéн гаçраас Õєшєє öаéдам дахü Ò¿рэг хаадûн бунхнûг сэргээн çасварлах, хадгалæ хамгаалах, çам òавих, муçеé баéгуулах òєслиéг хэрэгæ¿¿лæ баéна. Миниé єєриéн хувüд урлагò их дурòаé, ÿлангуÿа ÿруу наéргиéг шимòэн сонирхдог х¿н.” Оюóн С.Улсûн Их Õурлûн гиш¿¿н

Н¿¿дэлч удмûн монголчууд бид со¸лûн євєрмєö ¿нэò их євòэéн дээр єнгєрсєн ÕÕ çуунû òуршид шинэ öагиéн со¸л урлагиéг б¿хиé л òєрлєєр ¿¿сгэн хєгæ¿¿лæ ирæээ. Ахмад ¿еиéнхниé

6

Бид яагаад Монголын соёл урлагийг дэмждэг вэ?маанü ç¿òгэлээр биé болсон урлаг со¸лûн уламæлалаа öагиéн бэрх энэ ¿ед бусниулан алдахг¿éг хичээæ буé мэргэæлиéн урлагиéн баéгууллагууд, аæилòнуудаараа би бахархдаг.

Оюóнгэрэл Ж.“Пеòровис” компаниé ерєнхиéлєгч

Ïаòрèê Êрèсìан Ôранö улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Ïèòåр Ìорроó Монголûн Õєдєє Аæ Ахуéн Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Ñо¸л урлаг нü Монгол х¿ниé баéгалиас çаÿасан чанар гэæ хэлæ болно. ÕААН банк монгол орнû єнöєг булан б¿рò х¿рч аæилладаг бєгєєд орон нуòгиéн х¿м¿¿сиéн со¸лûн хэрэгöээг хангахад анхааран аæилладаг. Иéм учраас ч бид Монголûн Урлагиéн Çєвлєлòэé нÿгò хамòран аæилладаг бєгєєд бидниé дэмæсэн òєсєл, ¿éл аæиллагаа нü єндєр чанарòаé, х¿м¿¿сиéн амüдралд хамгиéн их ¿р єгєєæòэé баéдаг бєгєєд ил òод баéдаг.

Сóìаòè Л.”Ñанò Марал” Ñангиéн çахирал

Уолòåр Жåнêèнс“Инçлþсив Ñолþшнс” компаниé ерєнхиéлєгч

“МУÇ-òэé холбогдох болсон шалòгаан гэвэл МУÇ çалуу ¿еиéнхниé боловсролд их анхаарч ¿éл аæиллагаагаа чигл¿¿лæ аæилладаг. Монгол со¸л урлаг, єв уламæлалûг хадгалæ хамгаалах, х¿¿хэд багачуудад дамæуулан уламæлуулах нü маш чухал асуудал þм. Миниé єєриéн хувüд урлагò их дурòаé. Õ¿н хичнээн ашигòаé, амæилòòаé биçнес хиéæ болно. Ãэхдээ урлаг гэдэг х¿ниé далд сэòгэлиéг илэрхиéлæ баéдаг ç¿éл гэæ

оéлгодогü òéим ч учраас урлаг гэдэг маш чухал ç¿éл þм. Монголûн со¸л урлагиéн òухаéд маш євєрмєö гэæ хэлэх баéна.”

Öагаан Ï.“Ñòеп Ëинк” Ассоöиаöиéн ерєнхиéлєгч

Энõбаò Б.“Мобиком” компаниé çахиргаа хариуöсан çахирал

Энõсайõан Ж.Ардчилалûн òєлєєх Олон Улсûн Иргэниé Ниéгмиéн Удирдах Çєвлєлиéн гиш¿¿н

“Ñо¸л урлаг бол ард ò¿мниé сэòгэл, сэòгэх¿é, х¿сэл мєрєєдлиéг нü òаниулдаг гэæ боддог. Ò¿¿ниéг мэдэæ мэдрэх¿é бол давсг¿é хоол идэæ буéн адил гэæ хэлæ болох баéна.”

Тэтгэлгийн хөтөлбөрÇорèлго

Монголын соёл урлаг, уран бүтээлчдийг дэмжих ойлголтыг үндэсний болон олон улсын түвшинд өргөжүүлэх зорилгоор урлагийн байгууллага, уран бүтээлчдийн шинэлэг, бүтээлч төсөлд дэмжлэг үзүүлж, тэдгээрийн тогтвортой хөгжилд бодитой хувь нэмэр оруулахад оршино.

Үйл ажèллагаа

МУЗ-ийн Тэтгэлэгийн ба Хөтөлбөрийн хороо хамтран жил бүр тухайн жилд явуулах урлагийн байгууллагуудын болон уран бүтээлч, урлагийн менежерүүдийн тэтгэлгийн уралдааны чиглэл болон болзол, сонгон шалгаруулах шалгуур, журам зааврыг тодорхойлдог.

МУЗ нь 2006 оны Төсөл шалгаруулах уралдааныг төвийн болон орон нутгийн мэргэжлийн соёл урлагийн байгууллагын чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр зарласан болно. Тус уралдааны хүрээнд нийт 44 орчим төсөл хүлээн авсан ба сонгон шалгаруулах тусгай шалгуурын дагуу эдгээр төслүүдийг МУЗ-ийн Тэтгэлгийн хороо болон Удирдах зөвлөл тус бүр хэлэлцэж 25 байгууллага, уран бүтээлч, урлагийн менежерт нийт 43,000 ам. долларын тэтгэлэг олгосон болно.

Мөн музейн чадавхийг дээшлүүлэх төслийн тусгай уралдааныг анх удаа зохион байгуулсан бөгөөд “Mongolian Museum Highlights” номын худалдааны орлогоос санхүүжүүлсэн эл тэтгэлгийн уралдаанд Богд хааны ордон музейн төсөл шалгарсан болно.Мөн уралдаанд оролцогчдын дунд “Төсөл хэрхэн бичих вэ?”,

“Байгууллагын чадавхийг дээшлүүлэх” сэдвээр сургалт явуулав.

Бóдаïåøò даõü Нээлòòэй Нèйгэì Õ¿рээлэн /Соросûн сан/-èйн Со¸л Урлагèйн Б¿сèйн Õөòөлбөрèйн õаìòûн ажèллагаа

МУЗ нь Будаïешт дахь Нээлттэй Нийгэм Хүрээлэн /Соросын Сан/-ийн Соёл Урлагийн Бүсийн Хөтөлбөрөөс зохион байгуулдаг төсөл шалгаруулах уралдааныг Монголын урлагийн байгууллага, уран бүтээлчдийн дунд зарлах, төслүүдийг хүлээн авах, анхан шатны шалгаруулалтыг хийх, батлагдсан төслүүдийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайланг хүлээн авах зэрэг үйл ажиллагааг явуулдаг.

2006 онд уг Бүсийн Хөтөлбөрөөс Төв Ази болон Кавказын орнуудын соёл хоорондын харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх чиглэлээр зарласан тэтгэлгийн уралдаанд “Гал ïикче” студи, Шинэ урлагийн холбоо, “Глоб Арт” төв, Соёл Урлагийн Èх Сургууль зэрэг Монголын таван байгууллагын чадавхийг дээшлүүлэх, соёлын солилцоог хөгжүүлэх, хөгжлийн асуудалд хувь нэмэр оруулах төслүүдийг шалгаруулж нийт 45,000 ам долларын тэтгэлэг олгосон байна.

Бèзнåсèйн байгóóллагûн ÌУÇ-өөр даìжóóлан со¸л óрлагèйн байгóóллага, óран б¿òээл÷дэд олгосон òэòгэлг¿¿д

Сүүлийн жилүүдэд Монголын бизнесийн байгууллагууд МУЗ-ийн Тэтгэлгийн хөтөлбөрийн ил тод, нээлттэй, шударга байдлыг үнэлэн тус Зөвлөлөөр дамжуулан уран бүтээлчдийг дэмжиж, тэдний төслүүдийг санхүүжүүлэх шинэ хандлага гарч ирж байна. 2006 онд ХААН Банк, Оюу Толгой төсөл хамтран зураач С.Саранцацралтын “Синтез арт шоу” төслийг дэмжиж нийтдээ 24,082 ам долларын тэтгэлгийг МУЗ-өөр дамжуулан олгов.

7

Ñургалòûн ¿еэр багаар аæиллаæ баéгаа нü “Ñинòеç арò” шоу

Тэтгэлэг авсан урлагийн байгууллага, уран бүтээлчид

Дарõан Уóл айìгèйн ìóзåй Áидниé ò¿¿х – бидниé бахархал Дархан Уул аймгийн музей дээр хүүхдэд зориулсан “Èх Монгол Гүрэн”, “Монголын соёлын өв” сэдэвт 16 цагийн музейн боловсролын хөтөлбөр хэрэгжүүлэх $1,200

Үндэснèй Дóó Б¿жгèйн Эрдìèйн Чóóлга Өсвєр çалуу ¿еиéг ардûн урлагаар со¸н гэгээр¿¿лэх нü Хүүхдэд зориулсан морин хуур, ардын дуу, бүжгийн чиглэлээр сургалтын хөтөлбөр боловсруулж, гарын авлага хэвлүүлэн түгээж, сургагч багш нарыг бэлтгэх сургалт зохион байгуулах $1,500

Ìонгол óлсûн боловсролûн èõ сóргóóлü Н¿¿дэлчин ард ò¿мниé òуулüсûн урлаг дахü òусгал Монгол, Халимагийн уран бүтээлчдийн хамтарсан “Нүүдэлчин ард түмний туульсын урлаг дахь тусгал” уран зургийн үзэсгэлэн зохион байгуулах $1,500

Говü-Алòай айìгèйн Öээл сóìûн дóнд сóргóóлü Монгол эгшиглэн Хүүхдэд зориулсан морин хуур, уртын дууны сургалт зохион байгуулах $1,300

Со¸л Урлагèйн Èõ Сóргóóлü Оþуòан òеаòр СУÈС-ийн Оюутан театрт засвар, тохижилтын ажлыг хийж гүйцэтгэх $2,000

“Êон Арò” Төв “Апосòроф” олон улсûн наадамд оролöох “Кон Арт” Төвийн тэргүүн Г.Мандах-Оргил 2006 оны 6-р сарын 29-өөс 7-р сарын 4-нд Чех улсын Праг хотноо “Аïостроф” олон улсын ïантомимо урлагийн наадамд оролцох $2,000

Сэлэнгэ айìгèйн ìóзåй Муçеéн боловсрол-Монгол çан ¿éл Сэлэнгэ аймгийн музейд боловсролын танхим байгуулж, хүүхдэд зориулсан Монголын зан үйлийн талаар музейн боловсролын хөтөлбөр боловсруулж, гарын авлага бэлтгэх $1,500

Улсûн Драìûн Эрдìèйн Тåаòр Òаéçнû урлаг “Тайзны урлаг” улирал тутмын сэтгүүл гаргаж, хэвлүүлэх $2,500

Аìåрèêèйн Ìонгол Сóдлалûн Төв Õовд аéмгиéн Õєгæимò Драмûн Òеаòрûн чадавхиéг дээшл¿¿лэхОйрд Монголын олон үндэстэн ястны ёс заншил, аман зохиол, хөгжмийн олон хэлбэрийг тусгасан “Монгол Драм” театрчилсан тоглолтыг Улаанбаатар хотод зохион байгуулах$2,000

Д¿рслэõ Урлагèйн Дээд Сóргóóлü Монголûн салхи 2006ДүУДС-ийн багш Г.Лхагвасүрэн 2006 оны 9-р сард Франц улсын Парис хотноо “Монголын салхи 2006” үзэсгэлэнд оролцох $900

Олон óлсûн õ¿¿õдèйн “Найраìдал” òөв Өв со¸лоо дээдэлæ, єєриéгєє хєгæ¿¿лöгээе“Монгол туургатан хүүхдийн урлагийн их наадам”-ын үеэр ОУХНТ-д амарч буй Монгол угсаатны 10-18 насны хүүхэд багачуудын дунд урлагийн боловсролын төрөл бүрийн хөтөлбөр зохион байгуулах $1,500

Со¸л Урлагèйн Èõ Сóргóóлü Урлагиéн менеæменòиéн магисòрûн сургалòСУÈС-ийн Бүжгийн тэнхмийн багш Г.Ононг тус Èх Сургуулийн урлагийн менежментийн магистрын сургалтанд хамруулах $570

Улсûн Драìûн Эрдìèйн Тåаòр Урлагиéн менеæменòиéн магисòрûн сургалòУДЭТ-ын Маркетингийн албаны дарга Б.Гэрэлийг СУÈС-ийн урлагийн менежментийн магистрын сургалтанд хамруулах $570

Ìонголûн Үндэснèй Т¿¿õèйн Ìóзåй“Áааòрууд” муçеéн боловсролûн хєòєлбєрМонголын ¯ндэсний Түүхийн Музей дээр хүүхдэд зориулсан Èх Монгол гүрэн, Чингис хааны талаарх “Баатрууд” музейн боловсролын хөтөлбөрийг боловсруулж, хэрэгжүүлэх $2,400

8

Со¸л Урлагèйн Èõ СóргóóлüАÿлал Жуулчлал, Чєлєєò Цагиéн Áоловсролûн Õолбоонû ÇєвлєлгєєнСУÈС-ийн Урлагийн менежментийн мэдээллийн төвийн ажилтан Д.Мөнхтуул 2006 оны 9-р сарын 20-23-нд Польш улсын Лодз хотноо Аялал Жуулчлал, Чөлөөт Цагийн Боловсролын Холбооны Зөвлөлгөөнд оролцох $1,670 Уран Çóргèйн Галåрåй Урлаг - харилöаа Уран Зургийн Галерейн захирал Д.Энхцэцэг, куратор Д.Баттөр нар 2006 оны 7-р сарын 18-22-нд Сингаïурт улсад “Азийн олон улсын XXI үзэсгэлэн”-д оролцох $2,000

“Блю Õорс” нèйгэìлэг “Монгол баéгалиéн урлаг 2006” олон улсûн ¿çэсгэлэн, чуулга уулçалò Монгол, Герман, Франц, Англи, Америкийн уран бүтээлчдийн “Байгалийн урлаг 2006” лэнд арт урлагийн олон улсын чуулга уулзалт, үзэсгэлэнг Улаанбаатар хот болон Èх газрын чулуунд зохион байгуулах. $1,660

Ìонгол Улсûн Үндэснèй Ноìûн СанМонгол улсûн бичиг со¸лûн євМонгол Улсын ¯ндэсний Номын Сангийн ажилтан Д.Батмөнх, Х.Ундрах нар 2006 оны 6-р сарын 2-5-нд БНАСАУ-ын Пхеньян хотноо “Шинжлэх ухаан, технологийн сангийн олон улсын номын үзэсгэлэн”-д оролцох.$2,000

Бóлган айìгèйн Тåаòр Êèнонû Õ¿рээлэнÁулганû Òеаòр Êинонû Õ¿рээлэн – урлагиéн боловсрол Булган аймгийн Театр Киноны Хүрээлэнд Төрийн шагналт хөгжмийн зохиол Ц.Чинзориг агсаны нэрэмжит урлагийн танхим байгуулж, түүний уран бүтээлийг сурталчилах, хүүхдэд зориулсан найрал дуу, морин хуур, уртын дууны сургалт явуулах $1,500

Çавõан айìгèйн Õөгжèì Б¿жгèйн Êоллåж Õєдєєгиéн сургуулиéн хєгæмиéн çэмсгиéг сэргээн çасварлах Завхан аймгийн Хөгжим Бүжгийн Коллежийн сургалтанд ашиглагдаж буй хөгжмийн зэмсгүүдэд их бага засвар хийж, 14 төгөлдөр хуурыг хөглөх $1,700

Баян-Өлгèй айìгèйн Боловсрол Со¸лûн ГазарÁаруун аéмгиéн уран б¿òээлчдиéн мэргэæлиéг дээшл¿¿лэхБаян-Өлгий, Увс, Ховд аймгуудын Хөгжимт Драмын Театруудын уран бүтээлчдийн мэргэжлийг дээшлүүлэх 14 хоногийн сургалт зохион байгуулах$2,000

Ìонголûн Çоõèол÷дûн Эвлэлèйн Õороо Ëиòвиéн ÿруу наéргиéн 42-р фесòивалüЯруу найрагч Г.Аюурзана, Б.Галсансүх нар 2006 оны 5-р сарын 22-28-нд Литви улсад “Литвийн яруу найргийн 42-р фестивальд” оролцох $1,830

Õовд айìгèйн Õөгжèìò Драìûн Тåаòр Өсвєриéн òуулüчдûн наадам “Тууль хайлж сурцгаая” гарын авлага хэвлүүлж, баруун таван аймгийн хүүхдүүдийн дунд “Өсвөрийн туульчдын наадам” зохион байгуулах $1,500

“Mongolia-Museum Highlights” ноìûн õóдалдаанû орлогоор санõ¿¿ж¿¿лсэн òэòгэлэг

Богд Õаанû Ордон Ìóзåй Монголûн с¿¿лчиéн хаан VIII Áогдûн орднû дэргэдэх урчуудûн б¿òээлиéн онöлогМонголын сүүлчийн хаан VIII Богдын ордны урчуудын уран бүтээл болон Богд хааны намтар, түүхийн талаар ЕБС-ийн сурагчдад зориулсан музейн боловсролын хөтөлбөрийг Богд хааны ордон музей дээр зохион байгуулах$3,000

Тэтгэлэг авсан урлагийн байгууллага, уран бүтээлчид

9

Чадавхиéг дээшл¿¿лэх сургалòûн ¿еэр

Çорèлго

Соёл урлаг болон боловсролын салбарын түншлэлийг үндэсний болон олон улсын хэмжээнд хөгжүүлэх, урлагийн боловсролын хувь хүний болон нийгмийн хөгжилд гүйцэтгэх үүргийг олон нийтэд таниулан сурталчилах, урлагаар дамжуулан хүүхэд залуучуудын бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх, амьдрах ухаанд сургах, ирээдүйн уран бүтээлч, үзэгчдийг бэлтгэхэд дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.

Үйл ажèллагаа

2006 онд МУЗ нь хүүхэд багачуудын бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх, амьдрах ухаанд сургах, Монголын уламжлалт болон орчин үеийн урлагийг хүртэх, тэдний мэдлэгийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн төрөл бүрийн төслүүдийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлсэн бөгөөд мөн урлагийн боловсролын хөтөлбөр боловсруулах, хэрэгжүүлэх чадавхийг бий болгох чиглэлээр ажиллалаа.

Цаашид МУЗ нь урлагийн боловсролыг шинэлэг арга барилыг албан боловсролын системд нэвтрүүлэх, боловсролын чанар, хувь хүний хөгжилд урлагийн гүйцэтгэх үүргийн талаар олон нийтэд таниулан сурталчилах, Монголын уламжлалт ба орчин үеийн урлаг, соёлыг хадгалан хамгаалах, хойч үедээ өвлүүлэх чиглэлээр төрөл бүрийн төсөл, судалгаа, нөлөөллийн үйл ажиллагаа явуулах юм.

“Бè ÷адна” хєгæлиéн бэрхшээлòэé х¿¿хдэд çориулсан урлагиéн боловсролûн òєсєл – 2-р ¿е шаò

Урлагаар дамжуулан хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх, амьдрах ухаанд сургах болон тэдний гэр бүлийг дэмжихэд хувь нэмэр оруулах зорилготой энэхүү төслийг Багануур дүүргийн хөгжлийн бэрхшээлтэй 25 хүүхэд, тэдгээрийн эцэг эхчүүдийн дунд Олон улсын хүүхдийн

“Найрамдал” төв дээр зохион байгуулсан болно.

Дүрслэх урлаг, керамик баримал, бүжгийн чиглэлээр эдгээр хүүхдүүдэд зориулсан тусгай хөтөлбөрүүдийг боловсруулж, долоон уран

бүтээлчийг дээрх хөтөлбөрүүдийг зааж хэрэгжүүлэхэд бэлтгэсэн бөгөөд Дэлхийн Зөнгийн хөгжлийн хөтөлбөр, МАЗТөв, 29-р дунд сургууль, Шар хад сэтгэц эмгэг клиник, 17-р цэцэрлэг зэрэг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагууд энэхүү сургалтын агуулгыг үйл ажиллагаандаа ашиглаж байгаа болно.

“Õаан óрлаг” х¿¿хдэд çориулсан сонгодог урлагиéн òєсєл

МУЗ нь Монголын хүүхэд залуучуудад сонгодог урлагийн талаар танилцуулж, мэдлэгээ дээшлүүлэх бололцоог олгох зорилготой “Хаан Урлаг” төслийг Дуурь Бүжгийн Эрдмийн Театртай хамтран хэрэгжүүллээ.

Арван сарын хугацаатай хэрэгжүүлсэн уг төслийн хүрээнд ДБЭТ дээр урлагийн боловсролын хөтөлбөрийг сар тутам зохион байгуулж эмзэг бүлгийн 3000 гаруй хүүхэд багачуудыг хамруулан, тус театрт тоглогдож буй уран бүтээлийн түүхийг танилцуулах, тайзны ар талыг танилцуулах аялалыг зохион байгуулах, хүүхэд багачуудад уран бүтээлчтэй нүүр тулан уулзах боломж олгох зэрэг сонирхолтой үйл ажиллагааг зохион байгуулсан болно. Энэхүү төслийн үр дүнд 20 гаруй ЕБС-тай байнгын хамтын ажиллагааг тогтоож чадсан байна.

“ArtsPlus” ЕÁÑ-иéн хичээлиéн дараах урлагиéн боловсролûн хєòєлбєр

ЕБС-ийн хичээлийн дараах албан бус сургалтын төсөл нь хүүхдэд урлагаар дамжуулан амьдрах ухаан, түүх соёлын өвийн талаарх мэдлэг олгох, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх зорилготой бөгөөд Боловсролын Хамтын Ажиллагааны Нийгэмлэгтэй хамтран ЕБ-ын “Сэтгэмж” цогцолбор, “Монген” цогцолбор, 35-р сургууль, 29-р тусгай дунд сургууль, Төв аймгийн 4-р сургуулийн дунд ангийн сурагчдын дунд хэрэгжүүлж эхэлсэн болно.

Төслийн хүрээнд мэргэжлийн багш, уран бүтээлчид хамтран

Урлагийн боловсролын хөтөлбөр

10

Урлагиéн боловсролûн хичээлиéн ¿еэр

“Áи чадна” òєслиéн б¿æгиéн хичээлиéн ¿еэр

дүрслэх урлаг, бүжиг, драмын чиглэлээр албан бус сургалтын шинэлэг, сонирхолтой хөтөлбөрүүдийг боловсруулсан ба эдгээр хөтөлбөрийн дагуу урлагийн хичээлийг сонирхолтой хэлбэрээр заах чадавхийг дээшлүүлэх сургалтыг дээрх сургуулиудын нийт 25 багш нарын дунд явуулсан болно. Одоогийн байдлаар бэлтгэгдсэн багш нар сургууль тус бүр дээр эдгээр хөтөлбөрүүдийг 400 гаруй сурагчдын дунд хэрэгжүүлж байна.

Эдгээр хөтөлбөрүүд нь хүүхэд залуучуудад Монголын уламжлалт бичгийн, аман болон жүжгийн урлагийг хүртэх, эдгээрийн талаар мэдлэгээ дээшлүүлэх бололцоог олгож байгаа онцлогтой юм.

Төслийн үр дүнд хамтрагч сургуулиудын багш нарын урлагийн боловсролын хөтөлбөр боловсруулах, урлагийн хичээлийг сонирхолтой арга барилаар заах чадавхи дээшилсэн бөгөөд соёл урлагийн ба боловсролын салбарын хамтын ажиллагаа бий болж өргөжлөө. Хичээлийн дараах урлагийн боловсролын хөтөлбөрүүд нь албан боловсролын системд шилжин орох бололцоотойг уг төсөл харуулж байгаа юм.

“Солонгон ìорüд” х¿¿хдэд çориулсан со¸лûн єв, урлагиéн боловсролûн òєсєл МУЗ нь Èх Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойн хүрээнд хүүхэд залуучуудын соёлын өвийн мэдлэгийг дээшлүүлэх, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх зорилгоор BHP Bil-liton, CABSAF, ХААН Банк зэрэг байгуулагын санхүүжилтээр “Солонгон Морьд” урлагийн боловсролын төслийг Хэнтий, Өвөрхангай, Баянхонгор, Төв, Өмнөговь аймаг, Улаанбаатар хотын дөрвөн дүүргийн найман сургуулийн 300 гаруй хүүхэд залуучуудын дунд амжилттай хэрэгжүүллээ.

Уг төслийн хүрээнд 88 морины барималыг бүтээж, морьтой холбоотой танин мэдэхүйн “Солонгон морьд” мэдээллийн

багцыг боловсруулан хэвлэж, уран бүтээлчдийн дунд урлагийн хичээл, бүтээлч үйл явцыг удирдан явуулах чадвар олгох сургалтыг зохион байгуулсан ба дээрх оролцогч хүүхдүүд мэдээллийн багцтай танилцан өөрийн орон нутгийн түүх, соёлын онцлогийг тусгасан морины загварыг сонгон эдгээр морьдыг будаж чимэглэсэн болно.

Уг төсөл нь уран бүтээлчдийг соёл урлагаар дамжуулан нийгмийн хөгжил, хүүхэд залуучуудын боловсролд хувь нэмэр оруулах боломжийг өгсөн ба хүүхдүүдэд Монголын түүх, соёлын талаарх мэдлэгээ нэмэгдүүлэх, сонирхолтой, бүтээлч үйл явцад оролцох, багаар ажиллах, өөрийгөө илэрхийлэх зэрэг чадварт сургасан болно. Цаашид МУЗ нь алслагдсан орон нутгийн болон эмзэг бүлгийн хүүхэд залуучуудын дунд “Солонгон Морьд” төслийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөтэй байна.

“Õ¿¿õэд ба Дóран”, фоòо çургиéн òєсєл-2-р шаò

МУЗ нь “Хүүхэд ба дуран” төслийг Швейцарын Хөгжлийн Агентлагийн санхүүжилтээр 2005 оны 2-р сард Èх Британий Хүүхдийг Èвээх Сангийн Чингэлтэй дүүрэг дэх Орон нутгийн хөжглийн төв дээр хэрэгжүүлж эхэлсэн бөгөөд 2006 оны 6-р сард уг төслийн 1-р үе шатны сургалтаас 20 хүүхэд төгссөн болно. Энэхүү төсөл нь гэрэл зургаар дамжуулан хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээ, хариуцлага хүлээх, өөртөө итгэлтэй байх, үзэл бодлоо илэрхийлэх чадварыг хөгжүүлэх зорилготой бөгөөд сургалтанд хамрагдсан хүүхдүүд хар цагаан гэрэл зураг авах, боловсруулах ерөнхий мэдлэг, техникт суралцсанаас гадна, тэдний бүтээлч сэтгэлгээ хөгжиж, гэрэл зургийг урлаг, хэрэглээний талаас нь ойлгох болсон байна.

Нэг жилийн хугацаатай үргэлжлэх 2-р шатны сургалтыг 2006

Урлагийн боловсролын хөтөлбөр

11

Áаéгалиéн çураг авах дадлага хиéæ баéгаа нü

“Ñолонгон морüд” наадмûн ¿еэр

оны 9-р сард шинээр 20 хүүхэд элсүүлэн эхэлсэн болно. Энэ удаагийн сургалтын хөтөлбөрийн онцлог нь техник-арга барилд тулгуурласан сургалтын агуулгаас ярилцлагад тулгуурласан сургалтын агуулгад шилжиж байгаад оршино.

“Ìèнèй ò¿¿õ-ìèнèй со¸л” х¿¿хдэд çориулсан òелевиçиéн öуврал нэвòр¿¿лэг

2005 онд амжилттай хэрэгжүүлсэн хүүхдэд зориулсан урлагийн боловсролын телевизийн “Энэ юу вэ?” цуврал нэвтрүүлгийн дараа, МУЗ нь 2006 онд хүүхдэд зориулсан Монголын түүх болон соёлын өвийн боловсрол олгох зорилготой телевизийн 37 цуврал нэвртүүлгийг ОНРТ-тэй хамтран бэлтгэн явуулсан болно.

Энэхүү долоо хоног тутмын цуврал нэвтрүүлэг нь Монголын анхны төрт улс болох Хүннү гүрнээс эхлэн Монголын түүх, соёл урлаг, зан заншил, өвийн талаар дэлгэрэнгүй танилцуулах Малгай, Хойморын авдар, Олдвор, Судар, Улаан гэр зэрэг сонирхолтой булангуудаас бүрдсэн бөгөөд урлагийн боловсролын хичээл заан, соёлын өвийн талаар нэр хүнтэй зочидтой ярилцаж, Монголын хосгүй соёлын өв болох ардын дуу, гар урлал, нүүдэлчний ахуй, дүрслэх урлаг, архитектурын талаар сэдэвчилэн танилцуулсан байна.

Нэвтрүүлгийн гуравны нэгийг хөдөө орон нутгаас бэлтгэж, Монголын түүхийн хосгүй чухал газруудыг танилцуулж, тухайн нутгийн хүүхэд багачуудыг өргөнөөр оролцуулсан болно.

“Èõ Ìонгол” хєлєгò òоглоом

МУЗ нь Мобиком Корïорацийн санхүүжилтээр Монголын эзэнт гүрний үеийн түүх болон Монголын Нууц Товчоон дээр сэдэвлэсэн шинэ, сонирхолтой хөлөгт тоглоомыг санаачлан бүтээлээ. “Èх Монгол” хөлөгт тоглоом нь сонирхолтой хэлбэрээр Монголын түүх соёлын талаарх хүүхэд залуучуудын мэдлэгийг дээшлүүлэх, тэдний эх оронч сэтгэлгээг хөгжүүлэх зорилготой юм.

Ор÷èн ¿åèйн б¿жгèйн сóргалò

МУЗ нь БСШУЯам, Америкийн Бүжгийн Фестиваль, “Арабеск” төвтэй хамтран Орчин үеийн бүжгийн сургалтыг 2006 оны 8-р сард гурав дахь удаагаа амжилттай зохион байгуулав.

Сургалтанд Улаанбаатар хот, Дундговь, Завхан аймгийн 30 гаруй бүжигчин, дэглээч, оюутнууд оролцов. Монголд орчин үеийн бүжгийн хөгжилд болон бүжигчин, дэглээгчдийн чадавхийг дээшлүүлэхэд хувь нэмэр оруулах, тэднийг мэргэжлийн түвшинд хөгжих боломжоор хангах зорилготой энэхүү сургалтыг АНУ-ын Аризона Èх Сургуулийн ïрофессор, бүжгийн багш Дуглас Ниелсен удирдан явуулсан бөгөөд Артс Линк хөтөлбөр болон АНУ-ын ЭСЯ-наас санхүүжүүлсэн болно. Энэ удаагийн сургалтын онцлог нь сургалтын үеэр Монголын бүжигчин, дэглээч нарт мэргэжлийн түвшинд өөрсдийгөө тодорхойлох, бие даан сэтгэн бодож, өөрсдөө бүжиг дэглэх бололцоог олгосонд оршино.

Урлагийн боловсролын хөтөлбөр

12

“Улаан гэр” булангиéн урлагиéн хичээл

“Их Монгол” хєлєгò òоглоом

Бодлогын хөтөлбөрÇорèлго

Соёл урлагийн салбарын нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх ач холбогдлын талаар олон нийтийн ойлголтыг төлөвшүүлэх, уг салбарын цаашдын тогтвортой хөгжил болон соёлын өвийг хадгалан хамгаалахад дэмжлэг үзүүлэх төрийн бодлого, хууль эрх зүйн таатай орчныг бүрдүүлэхэд нөлөөлөх, үүнд төр, олон нийт, хувийн хэвшлийн оролцоо, хамтын ажиллагааг дэмжин хөгжүүлэхэд оршино.

Үйл ажèллагаа

2006 онд МУЗ-ийн Бодлогын хөтөлбөр нь соёл урлагийг хөгжүүлэхэд төрийн бодлого, хууль эрх зүйн таатай орчныг бүрдүүлэх талаар төрийн болоод төрийн бус байгууллагын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх болон соёл урлагийн салбарын чадавхийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэн явууллаа.

Мөн тус хөтөлбөр нь олон улсын түншлэлийг бий болгох, ялангуяа Азийн орнуудын соёл урлагийн байгууллагатай харилцаа холбоо тогтоож, Монгол орон, Ази тив, дэлхийн соёлын хөгжил, бодлогын асуудлаар хамтын ажиллагаа өрнүүлэхээр ажиллаж эхлээд байна.

Нөлөөллèйн ¿йл ажèллагаа

МУЗ нь Нээлттэй Нийгэм Форум, Ардчиллын Боловсролын Төв зэрэг байгууллагатай хамтран ТББ-ын болон Татварын хуулийн талаар олон нийтийн цуврал уулзалт, хэлэлцүүлэг, нөлөөллийн үйл ажиллагаа зохион байгуулсан бөгөөд эдгээр үйл ажиллагааны үр дүнд иргэний нийгмийн байгууллагуудад таатай татварын хуулийг УÈХ баталсан болно. Энэ нь хууль, бодлого боловсруулах явцад олон нийтийн оролцооны ач холбогдлыг харуулсан шинэлэг үйл явдал болж чадсан юм.

Мөн тус хөтөлбөр нь БСШУЯамны Соёл Урлагийн Газартай хамтран 2006 оны 10-р сард “Соёл урлаг ба нөлөөлөл” сэдэвт сургалтыг зохион байгуулав. Уг сургалт нь нөлөөллийн үйл ажиллагаа болон ач холбогдлын талаар ерөнхий ойлголт өгч, Монгол болон АНУ-д амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагаас танилцуулах замаар соёл урлагийн салбарт нөлөөллийн үйл ажиллагаа явуулах чадавхийг бий болгох, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд чиглэсэн болно. Тус хоёр өдрийн сургалтыг АНУ-ын Âашингтон хотын “Америкчууд Урлагийн Төлөө” ТББ-ын Засгийн газрын асуудал эрхэлсэн захирал Энди Финч удирдан явуулж 40 гаруй соёл урлагийн байгууллагын удирдлага, менежер, уран бүтээлч, бодлого боловсруулагчид оролцов.

Сургалтын үр дүнд олон нийт болон бодлого боловсруулагчдад хүргэх Монголын соёл урлагийн салбарын үндсэн хоёр асуудлыг тодорхойлон томъёолж энэ асуудлаар МУЗ, БСШУЯам хамтран ажиллахаар болов. Энэхүү хамтын ажиллаганы эхлэл болгож 2007 оны 1-р сард хоёр байгууллага хамтран Соёлын хуулийн шинэчилсэн найруулгын талаар олон нийтийн уулзалт хэлэлцүүлгийг зохион байгууллаа.

Чадавõèйг дээøл¿¿лэõ ¿йл ажèллагаа

2006 онд МУЗ нь Монголын соёл урлагийн байгууллагын манлайлал, менежмент, нөлөөллийн чадавхийг дээшлүүлэх зорилгын хүрээнд төрөл бүрийн цуврал сургалт, лекцүүдийг зохион байгуулж, олон улсын мэргэжилтнүүдийг урьж ажиллуулсан болно.

Энэ ажлын хүрээнд МУЗ нь манлайлалын тухай ерөнхий ойлголт, удирдагч хүний хэлэлцээр явуулах, маргааныг шийдвэрлэх чадвар болон нийгэм ба улс орны хөгжилд хэрхэн хувь нэмэр оруулах арга барилыг танилцуулах зорилготой “Соёл урлагийн салбарын манлайлал” сэдэвт сургалтыг 40 гаруй соёл урлагийн байгууллагын удирдлага, менежер, уран бүтээлчдийн дунд зохион байгуулав.

МУЗ нь “Соёл урлагийн залуу манлайлагч” есөн сарын хугацаатай хөтөлбөрийг 2007 онд хэрэгжүүлж эхлэхээр төлөвлөн бэлтгэл ажлаа эхлэсэн бөгөөд жил бүр хэрэгжүүлэх энэхүү хөтөлбөр нь Монголын соёл урлагийн залуу

13

Уулçалò хэлэлö¿¿лгиéн ¿еэр

Бодлогын хөтөлбөр

удирдагчдын манлайллын чадавхийг дээшлүүлснээр тэдний соёл урлагийн цаашдын хөгжилд хувь нэмэр оруулахад нь дэмжлэг үзүүлэх зорилготой юм.

Мөн тус Зөвлөл болон Соёл Урлагийн Èх Сургуулийн урилгаар соёлын бодлогын судалгаа, стратеги төлөвлөлт, менежментийн чиглэлээр зөвлөгөө өгдөг Солонгосын “МЕТАА” ХХК-ний захирал ноён Канг, менежер ноён Чой нар манай оронд айлчилж, “Нүүдэлчний шинэ ухаан ба соёл”, “Өмнөд Солонгосын соёлын бодлого” зэрэг лекцийг Монголын 100 гаруй оюутан, багш, соёл урлагийн байгууллагын удирдлага, менежер, уран бүтээлчдийн дунд зохион байгуулав.

Мөн МУЗ нь АНУ-ын Нью-Йорк хотын Дуурийн Нийгэмлэгийн менежер ноён Стивен Брауны айлчлалыг зохион байгуулав. Тэрээр ДБЭТ-ын Маркетингийн албаны менежерүүдтэй ажиллаж, СУÈС-ийн театрын урлагийн оюутан, багш нарт “Театрын менежмент” сэдвээр лекц уншсан болно.

Олон óлсûн õаìòûн ажèллагааг өргөж¿¿лэõ ¿йл ажèллагаа Солонгосын Урлагийн Зөвлөлийн урилгаар МУЗ-ийн төлөөлөгчид 2006 оны 11-р сард Солонгост айлчлав. Энэхүү айлчлал нь МУЗ, Солонгосын Урлагийн Зөвлөлийн урт хугацааны хамтын ажиллагааны эхлэлийг тавих, Солонгосын соёл урлагтай танилцах, хоёр орны соёл урлагийн салбарт хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх үндсэн зорилготой байсан бөгөөд айлчлалын үеэр цаашид хамтран төсөл хэрэгжүүлэх зорилгоор хоёр талууд хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурсан ба Солонгосын Урлагийн Зөвлөлийн төлөөлөгчид 2007 онд манай оронд айлчлахаар тохиров.

Мөн МУЗ нь “Уран бүтээлчдийн олон талт үйл ажиллагаа” сургалтыг 9-р сард зохион байгуулсан ба тус сургалтыг Èталийн урлаг судлаач Дэвид Куадрио, Сингаïур, Малайзийн урлаг судлаачид болох Жэй Ко, Чу Ян нар удирдан явуулсан болно. Уг сургалт нь уран бүтээлчдийн олон талт үйл ажиллагаа болон тэдний орчин үеийн урлагийн хөгжилд гүйцэтгэх нийгмийн үүргийн талаар танилцуулах зорилготой байв. Сургалтын үр дүнд МУЗ нь Жэй Ко, Чу Ян нартай хамтран Монголд “Орчин үеийн урлагийн мэдээллийн төв”-ийг “Цэнхэр нар” контемïорари урлагийн төв дээр байгуулахаар ажиллаж эхлээд байна.

Õэвлэл ìэдээлэл

МУЗ нь Монголын урлагийг үндэсний болон олон улсын хэмжээнд сурталчлан таниулах, соёл урлагийн тогтвортой хөгжлийг хангахад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор Монголын соёл урлагийн талаарх мэдээллийг төрөл бүрийн чиглэлээр түгээдэг.

МУЗ-өөс сар тутам гаргадаг Улаанбаатар хотод зохиогдож буй соёл урлагийн үзвэр үйлчилгээний хуанлиг “Эйр Транс” ХХК болон аялал жуулчлалын мэдээллийн “Гийчин” төвтэй хамтран тус бүр 60 000 хувь хэвлэж түгээсэн болно.

Мөн англи хэл дээрх ”The Mongol Messenger” сонинд сар бүр соёл урлагийн тусгай булан эрхлэн гаргадаг бөгөөд Монголын уламжлалт болон орчин үеийн урлагийн бүх төрөл, соёл урлагийн байгууллага, уран бүтээлчдийн талаарх www.mongo-lart.mn вэб хуудсыг англи хэл дээр, МУЗ-ийн www.artscouncil.mn вэб хуудсыг тус бүр гаргаж, мэдээллийг байнга баяжуулан шинэчилдэг.

14

“Ñо¸л урлаг ба нєлєєлєл” сураглòûн оролöогчид

ÒÁÁ-ûн хуулиéн òалаарх олон ниéòиéн уулçалò хэлэлö¿¿лгиéн ¿еэр

Соёлын өвийн хөтөлбөрÇорèлго

Монголын түүх соёлын хосгүй өвийг хадгалан хамгаалах, хойч үедээ өвлүүлэн уламжлуулахад дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.

Үйл ажèллагаа

Тус хөтөлбөр нь музейн ажилтнуудын чадавхийг дээшлүүлэх, музейн боловсролыг хөгжүүлэх, Монголын соёл урлагийг олон улсад сурталчилах, төрөл бүрийн боловсролын хөтөлбөрөөр дамжуулан Монголын соёлын хосгүй өв, уламжлалыг хойч үедээ өвлүүлэн үлдээх зорилт тавин ажиллав.

2006 онд МУЗ нь “Түмэн Эх” үндэсний дуу бүжгийн чуулгын аялан тоглолтыг Хойд Америкт зохион байгуулсан ба мөн Ноён Хутагт Данзанравжаагийн өвийг хадгалан хамгаалах төсөл болон ЮНЕСКО-гийн “Гар Урлалын Чанарын Батламжит Бүтээгдэхүүн” /SEAL/ Хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн болно.

Ìонголûн со¸л óрлагèйг гадаадад сóрòал÷èлаõ ¿йл ажèллагаа

2006 онд МУЗ нь “Түмэн Эх” үндэсний дуу бүжгийн чуулгын аялан тоглолтыг Хойд Америкт зохион байгуулсанаар тус Зөвлөлийн Монголын ардын урлагийг гадаадад сурталчилах, соёлын хосгүй өвийг бусад улс үндэстнүүдэд танилцуулах, Монголын тайзны урлагийн тогтвортой хөгжлийг дэмжих зорилгыг хэрэгжүүлэх эхлэл болж чадсан юм.

“Т¿ìэн Эõ” ¿ндэснèй дóó б¿жгèйн ÷óóлгûн Õойд Аìåрèê даõü аялан òоглолò

МУЗ нь Монголын ардын урлаг, түүх, соёлыг Хойд Америкт танилцуулах, Хойд Америк болон Монголын ард түмний соёлын солилцоог өргөжүүлэх, харилцан ойлголцлыг нэмэгдүүлэх болон үндэсний дуу бүжгийн чуулгын мэргэжлийн өсөлт, хөгжлийг дэмжих зорилгоор Монголын үндэсний дуу бүжгийн шилдэг, чадварлаг чуулгуудын нэг болох “Түмэн Эх” чуулгын тоглолтыг 2006 оны 5-р сард Хойд Америкт зохион байгуулсан болно.

Èх Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойг тохиолдуулан зохион байгуулсан энэхүү аялан тоглолтыг АНУ-ын. Сиэттл хотын Олон Улсын Хүүхдийн Урлагийн Наадам, АНУ дахь МУЗ зэрэг байгууллага хамтран зохион байгуулсан бөгөөд 2006 оны 5-р сарын 5-нд АНУ-ын Нью-Йорк хотын Азийн Нийгэмлэгийн Тайзны Урлагийн Төвд нээлтээ хийж, АНУ-ын

Âашингтон, Денвер, Сиэттл, Канадын Такома, Оттава, Торонто, Сэнт Альберт хотуудад амжилттай аялан тоглолоо.

“Түмэн Эх” чуулгын уран бүтээлийн талаар боловсролын тусгай хөтөлбөрийг бэлтгэн хэвлүүлж, аялан тоглолтын үеэр үзэгчдэд түгээн Монголын түүх, соёлын тухай танилцуулсан болно.

Чадавõèйг дээøл¿¿лэõ ¿йл ажèллагаа

2006 онд МУЗ нь музей болон музейн ажилтнуудын чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр “Ноён хутагт Данзанравжаагийн өвийг хадгалан хамгаалах” төслийг амжилттай хэрэгжүүлж дууслаа.

Дорноговь аймгийн Данзанравжаагийн музейн сан хөмрөгийн хадгалалт, хамгаалалтын нөхцлийг сайжруулж, тус музейн ажилтнуудад төрөл бүрийн музейн сургалт явуулсанаар уг төсөл нь Монголын Буддын шашны нэгэн чухал төлөөлөгч болох Данзанравжаагийн өвийг цаашид хадгалан хамгаалахад хувь нэмэр оруулсан болно.

2007 онд Соёлын өвийн хөтөлбөр нь Монголын соёлын хосгүй өвийг хадгалан хамгаалахад хувь нэмэр оруулах зорилгоор Монголын музейн чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр үргэлжлүүлэн ажиллах болно.

15

“Ò¿мэн эх” чуулгûн öам б¿æгиéн ¿ç¿¿лбэр

Соёлын өвийн хөтөлбөрДанзанравжаагèйн Ìóзåй даõü Õадгалалò Õаìгаалалòûн Төсөл

АНУ-ын ЭСЯ-ны санхүүжилтээр 2005 оны 7-р сараас эхлэн Дорноговь аймгийн Данзанравжаагийн музейд хэрэгжүүлж эхэлсэн энэхүү төсөл нь Дорноговь аймгийн Данзанравжаагийн музейн сан хөмрөг, үзмэрийн хадгалан хамгаалалт, сэргээн засварлалтын чиглэлээр тус музейн чадавхийг дээшлүүлэх зорилготой юм.

“Ноён хутагт Данзанравжаагийн өвийг хадгалан хамгаалах” төслийн хүрээнд үзмэрийн хадгалалт, хамгаалалт, даавуу болон цаасан өвийг сэргээн засварлах зэрэг чиглэлээр нийт гурван сургалтыг Дорноговь, Дундговь, Өмнөговь аймгийн музейн ажилтнуудын дунд зохион байгуулсан болно.

Дээрх сургалтын мэдээллийг эмхэтгэн “Музейн сан хөмрөгийн хадгалалт, хамгаалалт” гарын авлагыг боловсруулсан бөгөөд ийм төрлийн сургалтыг хөдөө орон нутагт бүсчлэн явуулахаар төлөвлөж байна.

Мөн төслийн хүрээнд тус музейн фондын өрөөг засварлаж, сэргээн засварлах өрөөг тохижуулсан бөгөөд шаардлагатай сан хөмрөгийн хадгалалт хамгаалалтын хэрэгслүүдээр хангасан болно.

ЮНЕСÊО-гèйн “Гар Урлалûн Чанарûн Баòлаìжèò Б¿òээгдэõ¿¿н” /SEAL/ Õөòөлбөр

МУЗ нь Монголын гар урлалын байгууллага, уран бүтээлчдийн чадавхийг дээшлүүлэх, гар урлалын хөгжлийг дэмжих, түүний загвар, хийц, чанарыг дээшлүүлэх, олон улсын амжилттай туршлагаас суралцах, зах зээлээ олоход нь дэмжлэг үзүүлэх болон Монголын гар урлалыг олон улсад сурталчлах зорилгоор Монголын Гар Урлалыг Дэмжих Холбоотой хамтран ЮНЕСКО-гийн “Гар Урлалын Чанарын Батламжит Бүтээгдэхүүн” /SEAL/ Хөтөлбөрийг хэрэгжүүллээ.

ЮНЕСКО-ийн “Гар Урлалын Чанарын Батламжит Бүтээгдэхүүн” /SEAL/-ийн Зүүн Хойд Азийн сонгон шалгаруулалт 2006 оны 9-р сард Улаанбаатар хотод явагдаж шалгаруулалтанд Солонгосоос 50, Хятадаас 50, Монголоос 30-аад бүтээл тус тус оролцсон бөгөөд Монголын гар урлалын бүтээлээс Ж.Цолмонхүүгийн “Морь унасан хүн” \керамик\, Ж.Баасандоржийн “Монгол дэр” \модон сийлбэр\, Б.Баяндүүрэнгийн “Цагаан Уул” \эсгий\ зэрэг бүтээлд ЮНЕСКО-ийн “Гар Урлалын Чанарын Батламж” олгов.

Мөн МУЗ, ЮНЕСКО, Солонгосын Гар Урлалын Холбоо зэрэг байгууллагын хамтын ажиллагааны эхлэл тавигдаж, 2007 онд Яïоны Гар Урлалын Холбоотой хамтран ажиллах төлөвлөгөөтэй байна.

16

Цаасан євиéг хадгалах, сэргээн çасварлах сургалòûн ¿еэр

“Ãар Урлалûн Чанарûн Áаòламæиò Á¿òээгдэх¿¿н” хєòєлбєрò оролöсон б¿òээл

Сан бvрдvvлэх vйл ажиллагааÇорèлго

Монголын соёл урлагийг үндэсний болон олон улсын хэмжээнд санхүүжүүлэх хүсэл сонирхол, эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх, МУЗ-ийн Тэтгэлгийн болон бусад хөтөлбөрийг дэмжих зорилгоор сан бүрдүүлэхэд оршино.

Үйл ажèллагаа

МУЗ нь 2006 онд нийт 264,307 ам.долларын санхүүжилтийг МУЗ-ийн хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа, олон улсын сан, хандивлагч байгууллагууд, бусад ТББ, Засгийн газар, олон улсын байгууллагуудын туслалцаа дэмжлэг, МУЗ-ийн гишүүнчлэл болон “Red Ger” галерейн үйл ажиллагаанаас бүрдүүлснээс нийт 14,422 ам.долларын санхүүжилтийг бэлэн бусаар, 249,885 ам.долларыг бэлнээр буюу нийт 264.307 ам долларын сан бүрдүүлсэн байна. (¯үнд ННХ /Соросын Сан/-ийн 109, 985 ам долларын санхүүжилтийг оруулаагүй болно)Сан бүрдүүлэлт нь 2006 онд МУЗ-ийн чухал үйл ажиллагааны нэг хэсэг байсан бөгөөд дараах үндсэн дөрвөн чиглэлээр сан бүрдүүлсэн болно. ¯үнд:

Олон óлсûн сан б¿рд¿¿лэлò

Олон улсын хандивлагч байгууллага, сангуудад тодорхой төсөл боловсруулан тэтгэлэг авах нь МУЗ-ийн хувьд сан бүрдүүлэх хамгийн үр ашигтай арга зам юм. МУЗ нь 2006 онд Бээжин хот дахь ЮНЕСКО-ийн салбар, “Western Union” Сан, Trust for Mutual Understanding, АНУ дахь МУЗ зэрэг байгууллагаас тодорхой төслүүдэд санхүүгийн дэмжлэг авсан болно.

Õаìòарсан сан б¿рд¿¿лэлò

МУЗ нь төсөл боловсруулж Засгийн Газар, Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй гадаад дотоодын төрийн бус болон олон улсын байгууллагуудтай хамтран сан бүрдүүлдэг юм. 2006 онд МУЗ нь “Миний түүх-Миний соёл” телевизийн цуврал нэвтрүүлгийг бэлтгэн явуулахад анх удаа Засгийн Газраас 59,600 ам долларын санхүүжилтийг бүрдүүлсэн болно. Мөн Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй Туркийн Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Агентлаг, Худалдаа Хөгжлийн Банк, Францын Хэл, Соёлын Төв, Фран улсын ЭСЯ, CaBSAF (Чадавхийг бэхжүүлэх, жижиг үйл ажиллагааг дэмжих Монгол-Австралийн Зорилтот Хөтөлбөр), Мобиком Корïораци, АНУ-ын ЭСЯ, BHP Billiton, “Оюу Толгой” төсөл, ХААН Банк зэрэг байгууллагаас төрөл бүрийн төслүүдэд дэмжлэг авсан болно.

Гèø¿¿н÷лэл

МУЗ-ийн үйл ажиллагааг дэмжих, Монголын соёл урлагийн салбарын тогтвортой оршин тогтнох нөхцлийг хангах зорилго бүхий МУЗ-ийн гишүүнчлэлийн хөтөлбөр нь 2006 онд 8,500 ам долларын сан бүрдүүлсэн болно.

ÌУÇ-èйн “Red Ger” арò галåрåй Монголын дүрслэх урлагийг гадаад дотоодод сурталчилах, уран бүтээлчдийн санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангахад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор байгуулагдсан МУЗ-ийн Red Ger уран зургийн галерей нь уран бүтээлчдийн бүтээлийг сурталчлах үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд МУЗ-ийн сан бүрдүүлэлтийн тодорхой хувийг бүрдүүлдэг болно 2006 онд МУЗ нь тус галерейн орлогоос 11,515 ам долларыг бүрдүүлсэн болно.

Ìонголûн зóраа÷èд Азèйн óран б¿òээл÷дèйг дэìжèõ òэòгэлэгò õөòөлбөр õаìрагдаж байна

Монгол улсад суугаа БНСУ-ын ЭСЯ-ы санал болгосны дагуу МУЗ нь Монголын орчин үеийн дүрслэх урлагийг хөгжүүлэх, олон улсад сурталчилах, Азийн орнуудын соёлын солилцоог өргөжүүлэх зорилгоор Азийн уран бүтээлчдийг дэмжих тэтгэлэгт хөтөлбөрт Монголын зураачдыг хамруулахаар өргөдөл гаргасны үр дүнд зураач Х.Элбэгзаяа, Б.Нямхүү нар сонгон шалгарч БНСУ-ын Гоянг хотод зургаан сарын хөтөлбөрт хамрагдаж байна.

Дэлõèйн Усан Бóдгèйн Үзэсгэлэнд Ìонголûн зóраа÷èйн б¿òээл òавèгдлаа

Дэлхийн Усан Будгийн Холбооноос БНСУ-ын Сежонг хотод 9 сард зохион байгуулсан Дэлхийн Усан Будгийн Зургийн ¯зэсгэлэнд дэлхийн 40 гаруй улс үндэстний нийт 150 зураачдын бүтээл хамрагджээ. МУЗ нь Монголын зураачийн уран бүтээлийг оролцуулах саналыг тавьсан бөгөөд зураач С.Хадхүүгийн бүтээл шалгаран тус үзэсгэлэнд оролцсон болно.

“Ìонголûн д¿рслэõ óрлагèйн ò¿¿õэн õөгжèл” лåêц

МУЗ нь урлаг судлаач дэд доктор Ц.Уранчимэгийн “Монголын дүрслэх урлагийн түүхэн хөгжил” лекцийг 8-р сард “Red Ger” галерейд зохион байгуулсан бөгөөд цаашид урлаг судлалын чиглэлээр цуврал лекцүүдийг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.

17

ÌУÇ-ÈÉН УДÈÐДАÕ ÇӨÂЛӨЛ

Бадрал Ё.“Номадик Экспедишнс” ÕÕÊ-иé Дэд ерєнхиéлєгч

Баясгалан Д.”Ãоломò” Áанкнû ÿéöэòгэх Çахирал

Болд Л.Монголûн Урчуудûн Эвлэлиéн Õороонû Òэрг¿¿н, уран барималч

Жанцанноров Н. “Их Урлаг” òовчоонû Ерєнхиé çахирал, хєгæмиéн çохиолч

Жèн-Õо ÏарêÑолонгос улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд È÷èõаøè ßсó¸øèßпон улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Ìарê Ìèнòон** АНУ-аас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéдûг òєлєєлæ Алåêсåй Êрал, АНУ-ûн ЭÑßамнû Мэдээлэл со¸лûн аòòаше

Ìэнд-Оо¸о Г.Монголûн Ñо¸л ßруу наéргиéн Академиéн Ерєнхиéлєгч, ÿруу наéрагч

Оджаргал Ж.“MCS” Ãруппûн Ерєнхиéлєгч

Оìóр ШөлåндèлÒурк улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Оюóн С.Улсûн Их Õурлûн гиш¿¿н

Оюóнгэрэл Ж.“Пеòровис” компаниé ерєнхиéлєгч

Ïаòрèê Êрèсìан Ôранö улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн Эрхò Элчин Ñаéд

Ïèòåр Ìорроó Монголûн Õєдєє Аæ Ахуéн Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Сóìаòè Л.”Ñанò Марал” Ñангиéн çахирал

Уолòåр Жåнêèнс“Инçлþсив Ñолþшнс” компаниé ерєнхиéлєгч

Öагаан Ï.“Ñòеп Ëинк” Ассоöиаöиéн ерєнхиéлєгч

Энõбаò Б.“Мобиком” компаниé çахиргаа хариуöсан çахирал

Энõсайõан Ж.Ардчилалûн òєлєєх Олон Улсûн Иргэниé Ниéгмиéн Удирдах Çєвлєлиéн гиш¿¿н

* 2007 оны 6-р сарын байдлаар** Саналын эрхгүй гишүүн

ÌУÇ-èйн ажèлòнóóд

Арèóнаа Ö.ÿéöэòгэх çахиралariunaa@artscouncil.mn

Солонго У.Õєòєлбєр çохиöуулагчprogram@artscouncil.mn

Одгэрэл О.Õєòєлбєр çохиöуулагчfundraising@artscouncil.mn

È÷èнõорлоо С.Ерєнхиé нÿгòлан, Òэòгэлгиéн хєòєлбєр çохиöуулагчgrants@artscouncil.mn

Дэлгэрìаа Г.Áодлогûн хєòєлбєр çохиöуулагч advocacy@artscouncil.mn (2006 оны 7-р сар хүртэл)

Энõ÷èìэг Ö.Ñо¸лûн євиéн хєòєлбєр çохиöуулагч heritage@artscouncil.mn

Таня БóрêõардòУрлагиéн боловсролûн хєòєлбєр çохиöуулагч, Авсòралиéн Çалуу Элчин (2005 оны 10-р сар хүртэл)

Ðåбåêа ÏлюêõанÑо¸лûн євиéн хєòєлбєр çохиöуулагч Авсòралиéн Çалуу Элчин (2006 оны 10-р сараас эхлэн) marketing@artscouncil.mn

Ган-Өлзèй Г. Урлагиéн боловсролûн хєòєлбєр çохиöуулагч education@artscouncil.mn

Ноìèнòóяа Б.Õєòєлбєриéн òуслах assistant@artscouncil.mn

Öэндс¿рэн Б.Red Ger галереéн аæилòан

Удирдах Зөвлөл ба МУЗ-ийн ажилтнууд

18

*

Г¿йцэòгэõ Õороо

Жанцанноров Н.МУÇ-иéн Òэрг¿¿н, “Их Урлаг” òовчоонû Ерєнхиé çахирал

Ïèòåр Ìорроó МУÇ-иéн Дэд Òэрг¿¿н, МУÇ-иéн Ñангиéн хороонû дарга, ÕААН Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Баясгалан Д. МУÇ-иéн Ñанх¿¿гиéн асуудал эрхэлсэн гиш¿¿н, ”Ãоломò” Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Энõбаò Б.МУÇ-иéн Удирдах çєвлєлиéн Нариéн бичгиéн дарга, “Мобиком” компаниé çахиргаа хариуöсан çахирал

Сóìаòè Л.МУÇ-иéн Удирдах çєвлєлиéн доòоод хэргиéн хороонû дарга, ”Ñанò Марал” Ñангиéн çахирал

Доòоод õэргèйн õороо

Сóìаòè Л.МУÇ-иéн Удирдах çєвлєлиéн доòоод хэргиéн хороонû дарга, ”Ñанò Марал” Ñангиéн çахирал

Ганболд Ч.“ИДН” компаниé çахирал

Энõбаò Б.МУÇ-иéн Удирдах çєвлєлиéн Нариéн бичгиéн дарга, “Мобиком” компаниé çахиргаа хариуöсан çахирал

Болд Л.Урчуудûн Эвлэлиéн Õороонû Òэрг¿¿н

Сангèйн õороо

Ïèòåр Ìорроó МУÇ-иéн Ñангиéн хороонû дарга, ÕААН

Áанкнû ÿéöэòгэх çахирал

Бадрал Ё. “Номадик Экспедишнс” ÕÕÊ-иé Дэд ерєнхиéлєгч

Энõсайõан Ж.Ардчилалûн òєлєєх Олон Улсûн Иргэниé Ниéгмиéн Удирдах Çєвлєлиéн гиш¿¿н

Жèì Двайåр Çєвлєх

Саõа Дõэван ÌåйанаòанДэлхиéн Áанкнû Ñуурин òєлєєлєгч

Тóяацэцэг Ð. “Арабеск” б¿æгиéн òєвиéн çахирал

Уолòåр Жåнêèнс“Инçлþсив Ñолþшнс” компаниé ерєнхиéлєгч

Танåр Êараêаø Òурк улсаас Монгол улсад суугаа Онö бєгєєд Á¿рэн эрхò Элчин Ñаéд

Õөòөлбөрèйн õороо

Болд Л. МУÇ-иéн Õєòєлбєриéн хороонû дарга, Монголûн Урчуудûн Эвлэлиéн Õороонû Òэрг¿¿н

Ìэнд-Оо¸о Г. Ñо¸л ßруу наéргиéн Академиéн Ерєнхиéлєгч

Ганõóяг Н.Урлагиéн менеæер

Аюóрзана Г. ßруу наéрагч

Баяраа Б.Ñо¸л Урлагиéн Их Ñургуулиéн Урлагиéн удирдлагûн òэнхимиéн эрхлэгч

Нèêола Шаïóè Ôранö улсаас Монгол улсад суугаа онö бєгєєд Á¿рэн эрхò Элчин Ñаéд

Тэòгэлгèйн õороо

Оджаргал Ж. МУÇ-иéн Òэòгэлгиéн хороонû дарга, «MCS» Ãруппûн Ерєнхиéлєгч

Ганболд Ч.“ИДН” компаниé çахирал

Çаìбага Л.Чєлєєò уран б¿òээлч

Уран÷èìэг Н.Êино наéруулагч

Баò÷óлóóн Д.Морин Õуурûн Чуулгûн уран саéхнû удирдаач

Оюóн С.Улсûн Их Õурлûн гиш¿¿н

Санõ¿¿ õяналòûн õороо

Баясгалан Д.МУÇ-иéн Ñанх¿¿гиéн асуудал эрхэлсэн гиш¿¿н, МУÇ-иéн Ñанх¿¿ хÿналòûн хороонû дарга, ”Ãоломò” Áанкнû ÿéöэòгэх Çахирал

Энõòóяа О.”Их Урлаг” òовчоонû ÿéöэòгэх çахирал

Жèгжèдс¿рэн Г. Êино наéруулагч

Уõнаа Д. Монголûн Êонöерòûн Òєвиéн çахирал

Ï¿рэвõ¿¿ Ö.Ниéслэлиéн Çасаг Даргûн хэрэгæ¿¿лэгч агенòлаг Ñо¸л урлагиéн гаçрûн дарга

* 2007 оны 6-р сарын байдлаар

МУЗ-ийн Хороод

19

ÌУÇ-èйн Олон óлсûн зөвлөõ õороо

Ìоррèс ÐоссабèННÕ-ÑУÁÕ-иéн Удирдах дэд Çєвлєлиéн òэрг¿¿н, АНУ-ûн Êолумбиéн Их Ñургуулиéн профессор, АНУ

Сêоòò Шанêлèн ÏèòåрсонЧарлесòонû Êоллеæиéн Урлагиéн Менеæменòиéн òэнхимиéн эрхлэгч,АНУ

Тåодор Лåвèн АНУ-ûн “Òоргонû çам” òєслиéн менеæер, АНУ

Лèдèя ÂарбановаННÕ -ÑУÁÕ-иéн çахирал асан, Áолгар Бèлл ÌаêАлèсòåрННÕ (Ñоросûн сан)-иéн Удирдах çєвлєлиéн гиш¿¿н асан, Их Áриòани

Ïèòåр Бросåнс“Ice House” кино компаниé çахирал, Áелüги

Жоåл СаêсЖулüÿрдûн Õєгæмиéн сургуулиéн багш, Нüþ Йорк, АНУ

Бåрнõард Âóлüô Ôраéбург Õоòûн Õєгæмиéн Их Ñургуулиéн профессор, “Òуураéн òєвєргєєн” Олон Улсûн Õєгæмиéн Наадмûн Ерєнхиéлєгч, ÕНÁÃУ

Жэйìс ÂагåнландåрÕуулüч, Денвер хоò, АНУ

Доìèнèê Çèглåр“The Economist” сэòг¿¿лиéн редакòор, Их ÁриòаниДвайò ЖèÑиэòл хоòûн Урлагиéн Çєвлєлиéн Дэд Òэрг¿¿н, АНУ

Ðобåрò Нåсс “Несс Êонсалòинг” компаниé Ерєнхиéлєгч, АНУТåрåза ÌарêèвМонгол дахü АНУ-ûн ЭÑß-нû Мэдээллиéн Албанû дарга асан, АНУ

Дайан Âååрìан “Sundance” Êино Ôесòивалиéн çахирал, АНУ

ÌУÇ-èйн åрөнõèй õандèвлаг÷

2002-2006Нээлòòэй Нèйгэì Õ¿рээлэн /

Соросûн Сан/ - Со¸л Урлагèйн Б¿сèйн Õөòөлбөр

ÌУÇ-èйн õандèвлаг÷èд

2006 он

Эрхэм Хандивлагч ($5000 дээш)ХААН БанкХандивлагч ($1000-4999)Tайïэйн Худалдаа Эдийн Засгийн Улаанбаатар дахь Төлөөлөгчийн Газар Питэр Броссенс, Жессика ÂуудвортТэтгэгч ($100-499)Америкийн Монгол Судлалын Төв Брайэн ГолдбэкСади Мунсон, Брайэн Âайт

2005 он

Эрхэм Хандивлагч ($5000 дээш)Айвенхоу Майнз Монголиа Èнк.ХААН Банк“Бороо Голд” комïаниХандивлагч ($1000-4999)Tайïэйн Худалдаа Эдийн Засгийн Улаанбаатар дахь Төлөөлөгчийн Газар Nomadic ExpeditionsИвээгч ($ 500-999)Клайв БриллТэтгэгч ($100-499)

Америк Монгол Судлалын ТөвГаллант МинералсЖессика ÂуудвортДвайт ЖиЭрин Грин, Петер ХоуардЖон ЛевисБригит Коммингс

2004 он

Эрхэм Хандивлагч ($5000 ;ээш)Айвенхоу Майз Монголиа Èнк.Хандивлагч ($1000 - $4999)Эм-Си-Эс груïïNomadic ExpeditionsTайïэйн Худалдаа Эдийн Засгийн Улаанбаатар дахь Төлөөлөгчийн ГазарХудалдаа Хөгжлийн БанкТэтгэгч ($100-$499)Боб, Энди КенниБ.НасанцэнгэлДэмжигч ($25-$49)Женни ХоуиГордон Доусли

2003 он

Эрхэм хандивлагч ($5000 дээш)Голомт БанкХААН БанкХандивлагч ($1000 - $4999)Дэлхийн БанкQGX ХХКМ.ЭрдэнэбаярЖ.МөнхцэцэгИвээгч ($500-$999)Б.ЭнхбатКристофер ФинчКристофер ЖонстоунХАС БанкТэтгэгч ($100-$499)Д.БатмөнхДэвид БодикоутШон БрэйдэнМэри ЭдвардсЛ.ГанболдМаргарет ХэроуД.ЖадамбаБ.НасанцэнгэлБ.Шатарсайхан

МУЗ-ийн Хандивлагч гишүүд

20

Х.ЦэгмидД.УхнааЖэйн ЗиммерманТуслагч ($50-$99)Л.АмарсанааЦ.АриунтөгсС.БаярбаатарС.РэнцэнЧарльз РайсХидо Âербум

ÌУÇ-èйн сайн дóрûн ажèлòнóóд

Хидо Вербум Áуддûн шашнû òєслиéн мэргэæилòэнШ.Ган-ЭрдэнэÃэрэл çурагчинÖ. АрèóнòөгсÇураачС. Төгс-Оюóн ÇураачÊарл ÂåòаìЭмнесòи Инòернэéшнл ÒÁÁ-ûн сан б¿рд¿¿лэгч

Red Ger арò галåрåйг дэìжèг÷ óран б¿òээл÷èд*

Ì.ЭрдэнэбаярЖ.ÌөнõцэцэгД.БаòìөнõÖ. АрèóнòөгсÖ.ÖэгìèдС.НарангэрэлС.СаранцацралòO. ЭнõòайванС.Õадõ¿¿Д.ЭнõдавааШ.ЧèìэддоржГ.СэрээòэрД.ГанбааòарС. Төгс-ОюóнÖ.ЭнõжаргалД. БаòзорèгА. ЧадраабалЖ. Баянд¿¿рэн * Red Ger галерейг дэмжсэн дүнгээр жагсаав

Санõ¿¿жèлò ба зарцóóлалòûн òайлан2006 оны 12-р сарын 31(Ам. доллараар)

Д¯Н ННХ-СУБХ МУЗ ННХ СУБХ-ийн тэтгэлэг

ОÐЛОГО БА САНÕҮҮЖÈЛТ ННХ-СУБХөтөлбөр 99,985 99,985 МУЗ-ийн сан бүрдүүлэлтийн орлого 110,814 110,814 ННХ-СУБХ-ийн тэтгэлгийн хөтөлбөр 34,939 34,939 Бусад орлого 10,366 10,366Нийт орлого, хандив, тусламжийн дүн 256,104 99,985 121,180 34,939

ÇАÐДАЛ Хөтөлбөрийн зардал Бодлогын хөтөлбөр 13,211 13,211 Урлагийн боловсролын хөтөлбөр 34,127 34, 127 Соёлын өвийн хөтөлбөр 13,514 13,514 Тэтгэлгийн хөтөлбөр 64,605 64,605 Маркетинг, мэдээллийн хөтөлбөр 15,953 15,953 Сан бүрдүүлэлт 13,053 13,053 ННХ-СУБХөтөлбөрийн тэтгэлгийн хөтөлбөр 35,743 35,743 Нèйò õөòөлбөрèйн зардал 190,206 77,816 76,647 35,743

Çаõèргаанû зардал 46,446 20,107 26,339

Нèйò зардлûн д¿н 236,652 97,923 102,986 33,792

Öэвэр õөрөнгèйн өөр÷лөлò 19,452 2,062 18,194 (804) Öэвэр õөрөнгèйн эõнèй ¿лдэгдэл 265,153 130,980 120,285 13,888Öэвэр õөрөнгèйн эцсèйн ¿лдэгдэл 284,605 133,042 138,479 13,084

Cанхvvгийн vйл ажиллагааны тайлан

21

АНУ дахь Монголын Урлагийн Зөвлөл (АНУ дахь МУЗ) нь Монголын соёл урлагийг дэмжих зорилгоор Хойд Америкт сан бүрдүүлэх үйл ажиллагааг идэвхтэй зохион байгуулдаг. Тус байгууллага нь Монголын соёл урлагийн тогтвортой хөгжлийг дэмжих, МУЗ-ийн боловсруулсан тодорхой төсөл буюу тэтгэлгийн хөтөлбөрийг дэмжих зорилготой юм.

2006 онд АНУ дахь МУЗ нь Хойд Америкийн бизнесийн байгууллага, Монголын соёл урлагийг дэмжигчдээс нийт 101 132 ам долларын сан бүрдүүлснээс 62 887 ам долларыг бэлнээр, 38245 ам долларыг бэлэн бус хандиваас бүрдүүлсэн байна.

2006 онд АНУ дахь МУЗ нь МУЗ-тэй хамтран ардын дуу бүжгийн “Түмэн эх” чуулгын аялан тоглолтыг Хойд Америкт зохион байгуулсан болно.

ACM-US хаÿг:

Arts Council of Mongolia2025 23rd Avenue East

Seattle, WA 98112206.322.0535

acm-us@artscouncil.mnwww.acm-us.org

АНУ даõü ÌУÇ-èйн Удèрдаõ Çөвлөл

Ïèòåр ÌорроóÕААН Áанк, Çахирал

Двайò ЖèArtsFund, Дэд ерєнхиéлєгч

Жåйìс ÂагåнландåрWagenlander & Heisterkamp, Дэд ерєнхиéлєгч

Уолòåр Жåнêèнс“Инклþçив Ñолþшнс”, Ерєнхиéлєгч

АНУ даõü ÌУÇ-èйн õандèвлаг÷èд

‘Их Монгол’ Хандивлагч ($25000 ба дээш)Trust for Mutual Understanding*

‘Очир Эрдэнэ’ Хандивлагч ($10000 -$24999)Уолтер ЖенкинсБоинг комïани*

Эрхэм Хандивлагч ($5000 -$999)Питер Морроу*

Хандивлагч ($1000-4999)БД’с монгол ресторан*Жо Курт Жагода*ХААН Банк*Âестерн Юнион*

Ивээгч ($500 - $999)Дебора, Пол КорïиРоберт Кенни, Âенди КирбиСкотт Шанклин Петерсон, Терри Петерсон

Тэтгэгч ($100-499)Двайт Жи, Барбара ÂрайтЭллен ФройденхаймЭлен ЧангЖозеф БеллЛаури, Боб МакМахонРоберт НессПол ÂонксПитер Бломкист

*2006 онд Хойд Америк дахь “Түмэн Эх” аялан тоглолтын хандив

АНУ дахь МУЗ

22

“Ò¿мэн эх” чуулгûнхан òоглолòûн дараа