EVRĐMCĐ YOL: PATĐKAYA BAĞIMLILIK, ‘COASE

TEOREMĐ’ VE ĐKTĐSAT DÜŞÜNCESĐ

Altuğ YalçıntaşAnkara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Đktisat Bölümü

altug.yalcintas@politics.ankara.edu.tr

Đktisatta Yeni Yaklaşımlar ÇalıştayıĐstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Nisan 2009

Đktisatta Yeni Yaklaşımlar?

• ISI Web of Science

• Soru: Anahtar kavramlara yapılan atıf sayılarındaki hareket bize hangi yaklaşımın son yıllarda daha çok popüler hale geldiğinin ölçüsünü verebilir mi?

• Evrimci iktisat için kullanılabileceğimiz anahtar kavramlar: transaction costs, invisible hand, pathdependence ve diğerleri...

• Bu çalışma için path dependence kavramınıkullandık.

Đktisatta Yeni Yaklaşımlar?

• Zorluklar ve kısıtlar– (ISI’den kaynaklı): Sadece 1940’lardan

sonraki makalelere yapılan atıflar taranabiliyor.

– (ISI’den kaynaklı): Bazı makaleler için girişyapılan anahtar kavramlar hatalı ya da yetersiz.

– (Bu çalışma için): diğer yeni alanlarla (anahtar kavramlarla) karşılaştırma yapılmadı.

Tablo 2.1: Sonuçlar

• Patikaya bağımlılık sadece sosyal bilimlerde değil, doğal ve beşeri bilimlerde de önemli bir kavramdır.

• Sosyal ve beşeri bilimler tüm patikaya bağımlılık atıfları içinde %10’un biraz üzerinde bir ağırlığa sahiptir.

• Đktisat bu sıralamada ilk sosyal bilimler araştırma alanı ve 10. sırada yer alıyor.

Diyagram 2.2 ve 2.3: Sonuçlar

• Doğal, sosyal ve beşeri bilimlerde patikaya bağımlılık kavramı özellikle 1990’lardan itibaren popülerleşmiştir.

• Đktisatta ilk defa Paul David 1984 ve Brian Arthur 1989• Đktisattaki patikaya bağımlılık araştırmaları diğer sosyal

bilim dallarına göre daha hızlı artış göstermiş.• Başka bir deyişle, iktisadın ağırlığı tüm patikaya

bağımlılık literatürü içinde giderek artan bir seyir takip etmiştir.

• Tüm literatürü değerlendirdiğimizde, patikaya bağımlılık literatürü bu kavramın özellikle iktisatta kullanılmaya başlanmasıyla büyüyor – 1990’lar, David ve Arthur.

Tablo 2.2: Sonuçlar

• Sosyal bilimler alanında en çok atıf alan iki patikaya bağımlılık makalesi iki iktisatçıya ait.

• Đlk 13 makale içinde 9 makale iktisat alanında.

Tablo 4.1 ve 4.2: Sonuçlar

• Vaka olay olarak Coase (1960)

• Bu makale bütün iktisat literatürü için (aldığı atıf sayısı bağlamında) önemli bir makale

• Coase (1960) Ronald Coase’un tüm yazdıkları içinde en önemli makalesi.

• Bu liste Coase (1937)’yi kapsamıyor.

Neden Coase (1960)

• Coase (1960)’ın mesajı iktisatçılar tarafından yanlış anlaşılmıştır.

• Coase (1960), ‘Coase Teoremi’nin tam tersini söylemektedir.

• Bu yanlış 1990’lara kadar düzeltilmemiştir.• ‘Coase Teoremi’nin yanlış anlaşılmasında en

büyük etken George Stigler’in Theory of Price(1966) kitabıdır.

• ‘Coase Teoremi’nin iktisat literatüründe gelişimi patikaya bağımlı bir seyir takip etmiştir.

Tablo 4.3: Sonuçlar

Tablo 4.4: Sonuçlar (1/5)

• Tüm makalelerin (yaklaşık 40) %75’i Coase (1960)’ı Stigler’in anladığı şekilde anlamış. Stigler’in iktisadi düşüncenin evrimi üzerinde 50 yıldan fazla süren bir etkisi var ve bu etki sürmeye devam ediyor.

Tablo 4.4: Sonuçlar (2/5)

• A ve C kategorisi içerisindeki hiçbir makale Coase Teoremi’ni olması gerektiği şekilde ele almamış.

• Stigler’in kitabının yayınlanmasını takip eden yıllarda işlem maliyetleri teorisi literatürü tamamıyla Stigler’in (hatalı) yorumuna bağımlı kalmış.

Tablo 4.4: Sonuçlar (3/5)

• Coase’un 1991 yılındaki Nobel konuşmasından sonra dahi çok önemli bir değişiklik olmamış:

• 1991’den sonra yayınlanan ve en çok atıf alan 10 makalenin hiçbirisi Coase’unkatkısını olması gerektiği gibi ele almamış.

Tablo 4.4: Sonuçlar (4/5)

• Coase Teoremi üzerine en çok atıf alan makale (Kahneman, Knetsch, and Thaler1990) Coase’un hiçbir çalışmasına atıfta bulunmamış.

• Dahası, Coase’a atıf yapan makalelerin yarısından fazlası aynı zamanda Stigler’ede atıf yapmış.

Tablo 4.4: Sonuçlar (5/5)

• Özellikle son yıllarda “fikirler piyasası”(market for ideas) bu hatayı düzeltme eğilimine girmiş.

• Son 3 yılda yayımlanan makalelerin yaklaşık yarısı Coase Teoremi’ni olmasıgerektiği gibi ele almış.

• Ancak Stigler’in iktisadi düşünceler tarihi üzerindeki etkisi hala devam ediyor.

Diyagram 4.2: Sonuçlar

• Coase Teoremi’nin evrimi, Stigler’in Coase (1960) üzerindeki etkisi, bunun hangi şekilde “entelektüel patika bağımlılık”adönüştüğünü özetliyor.

Diyagram 4.3: Sonuçlar