Addana Magazine 19 issue

description

 

Transcript of Addana Magazine 19 issue

Page 1: Addana Magazine 19 issue
Page 2: Addana Magazine 19 issue

Tel: 300 9797, Fax: 330 1734

Email: [email protected]

Alia Building, Gan’dhakolhimagu, Male’

Page 3: Addana Magazine 19 issue

Tel: 300 9797, Fax: 330 1734

Email: [email protected]

Alia Building, Gan’dhakolhimagu, Male’

Page 4: Addana Magazine 19 issue

ކވރ ސޓރ:

އހނހނ ....

ނނބރ: 19 | އޕރލ 2016

ޤއމގ ތރއޤގއ ސފއނގ ހއސ

gggއނޑ gޑފނސ gއފ gމނސޓރނޝނލgސކއރޓގgޚޠބ

gggމޖރ gފސ gޑފނސ gއފ gޗފޖނރލgއޙމދgޝޔމގgޚޠބ

gggމޖރgފސgޑފނސgއފgޗފgވއސޖނރލgއޙމދgޝޔމގgޚޠބ

ggކޔމނތރކނgއޚލޤއgއސކރ

ggނޒރއgވޖބށgމސޢލއޔތއ

gggދއކމގއgމގgރނގޅgޒވނނނށgތޢލމ gދނ gތޢލމއ gދނޔވ

އއކރނޖހއވ.

gggއދކރމގއ gވޖބ gސފއނގޙއބލވޠނގgމތވރވރgރޙ

gg1965gޙލތgޞއޙgރއޖގ

gggމޢލމތ gޙއޤއ gހދމގ gމޢލމތފތރމގgޒނމ

gg!ކޢނތދނgތއބދgދތކނgދވހނގ

gggދތރގއgފވއމލކgބޔގgއލޒބތgމހރ gތރއނ gމހނގ gއރ gއނޑgތއޚނއކ gޙސއނ gހރ gދނޔގއ

ވގތކޅއ.

gg.އސއލތއgއހރގgފއތވ

ggކބ؟gއސލކgވހކgރނނމރ

ggމޒމނތއgއނގރސ

ހވފނއ ޙޤޤތކށ ހދނ މސއކތކށގނ

! ނ ތ ގ ނ ސ ދ ފ ލ ނ އ މ އސޖނޓ ފސޓ ކލސ

ޝމހ ޔސފ

ރހނދ އވޑއކ .....

ރއފމއވ. އދވސ ރނ ޖހދނއވ.

އހރނގ ޤބލއކ ކޢބތއهللا ގފޅވ.

? Abok IkawalubiQ egAbit

fOnA windegenq wuLunq

މތކށ ވހކ ދއކމއ ރތކށ ވހކ ދއކނ

30 12

3318

40

44

42

54

58

26

14

10

ކޕޓނ އބރހމ ޢޒމއޑޓރ

މޑއ އނޑ ޕބލޝނގ ސރވސ، އމ.އނ.ޑ.އފ

mndf.gov.mv :ވބސއޓ | [email protected] :ފނ: 3322607 | އމއލ

g124ggޚދމތށgޤއމgސފއނގgދވހg،ދކނgއސވޖބއކމށgއނމgއޅގނޑގgރއސލޖމހރއޔgޢއޒތތރgދވހރއޖގgމނސބތގއgއފވރgމgފރގނދgއހރggއދ gޢބދލޤއޔމށ gޔމނ gޢބދهللا gއލފޟލ gވރޔ gމތ gއނމ gސފއނގ gއދgޑފނސgއފgޗފgޢމރށއgޝރފgއދމgއލފޟލgމނސޓރgޑފނސgޢއޒތތރgޑފނސފސ gއފ gވއސޗފ g gއތރނ gގ gޝޔމ gއޙމދ gޖނރލ gމޖރ gފސgސފއނނށއgދވހgހތވރގދgއނމހg gއދgޝހދށgއޙމދgޖނރލgބރގޑއރ

gg.އރސކރމވgތހނޔgހޔއދމއgދވހގgg،ޢއލތކށgލބވތgސފއނގ

gވމނދ gޤއމށ gބދހސފތކނ gސފއނގ gހއޓމއނތ gޚދމތގއ gޤއމgހޔފލއކމށgހރgއއމތށgދވހgމޅgދޔމކgފރގނgއހރg124gމއދgޤރބނތކށgފރކށށދމނggރއޔތނނށgލބވތgދވހggވޞލތކއކgމދgޒމނgހރgލބނg.ދކމވgޤއމގg.ޤރބނއކވgބޑgވރށgވމނދgޤއމށgސފއނgދވހgޚދމތތކކgގނދgސބތވgސފއނgފރވރވމގއgނރއކލކށgކނމgކރމތވދނgބރނgއތރއނނއgކނމgކރމތވދނg.ފހކމއނތއވgވރބލކމއgއދg.އޚލސތރކމއކގއވgތބgއސލމދނއgވގނވgމތg.ދފޢކރމގއވgޤއމgކރމތލއgކރގނgނރއކލކށg.ފސޖހމއނތއވgޤރބނވމށgފރނއނgޙއޤގއggރއޔތނގgލބވތgޤއމއgދވހ

g.ރކރވލވފއވgމޅޤއމގއgމވނgމއދggލސކރތއggބރގgދފޢgޤއމgދވހgހރމނވރނgފދނތރކނgޤއމގgg.މގފހކށފއވgދވނgޚދމތgގތނgރއޔތނނއg.ހފމނނވ gބނނ gވސލތތކގ gޒމނ gހރމނވރނ gކރފރނތރކނ g gނވތgމސއކތ gކނޑނޅ gދރވސނމއކ ggއތރކރމށ gކނ gޤބލ gއސކރއޔގ g gއދgޤބލކނ gއސކރއޔގ g gހއސއނ gޒވނނގ gއތކއ gޤބލ gތޢލމ g.ކރމނނވgޖނސކށgވކggވމނދނgތރއޤgފރފރހމވgއސކރއޔgދވހg.އތރކރމނނވgޒމނށ g.ހނކރމއނތއވ gފރސތ gތމރނގ gކރއރމއ gއސކރއޔގއ gވމކނgއތކއgހނރވރgޢލމއg.ގތގއވgއސކރއޔއއގgޤބލgލހޅވފއވgބދލށgއނނ

g.ދނމގއވgޚދމތgދއރއކށgކނމgބނނވgޤއމgފނނތކކނ

ggއބދވސ gލސކރ gދވހ gކރމށ gކށވރ gރއކތރކނ gސލމތއ gޤއމގgވސނނތރކމއކ gގނޖހނތކށ gކރމތވ g.ހލތގއވ gތއޔރ gއނނނgލސކރގgދވހg.ވސނމނނވgކނކމށgއނމހgފއދވނgޤއމށg.ޢމލކރމނނވgކމށ gއމނ gޤއމގ g g،ކމށވމނ gކރނ gޚދމތ gޤއމށ gއބދމވނ gޢޒމކށgދވސތކއ gކޅ gގސފއވ gފނގނ gމޒނ gޤއމގ g.ނތވ gނނކމއ gފރވރވނgއފދ g.ދމތބގނނވ g gލސކރ gދވހ gހނދނކރމގއ gމތނ gދވސތކގ gހތgފޔވޅތއ gއނމހ gޖހ gއޅނ gނދނމށ gކރމތވޔ gޤއމށ gކޅދވސތކއ gދވނgކރމތލމށ gކރގނ gބލކށކރމށ gޢދއވނ gޤއމގ gފރވރވ gދރލ g.އޅމނނވgg.ސބތވމގއވgދފޢކރމށgޤއމgއހލވރވމނgގތތކށgޒމނgފހގg.ތއޔރގއވgގނދނgގނސދމނgއމނކނgހނތނވމއgޤއމށgދވހgވސgމޒނgއހރގg124gކރއށg،ޤއމgދވހgކރއށg.ނތވgޝއކއgސފއނކމމދgފޚރވރgޤއމގgދވހ

ދވހgސފއނ.gދވހgޤއމށgއމނކމއgޞލޙވރކނgމނވރކރއވށ.gއމނ

ޤއމ ޚދމތގއ 124 އހރ

އޑޓރގ ބސqDOb qlawirOTiDew

އޑޓރ

ކޕޓނ އބރހމ ޢޒމ

ޑޕއޓ އޑޓރ

ކމނޑ ސރޖނޓ މޖރ ޢބދهللا ސޢދ

މނޖނގ އޑޓރ

ސޓފ ސރޖނޓ

މޙއމދ ސޢދ

އސސއޓ އޑޓރ

ސޓފ ސރޖނޓ ޙސއނ ޞލޙ ޔސފ

ކޕރލ ޢލ ނފޢ

ޕރޑކޝނ މނޖރ

ކޕރލ މޙއމދ ޔޒދ ސޢދ

ކޕރލ ނވނ ސޢދ

ޑސޓރބއޝނ މނޖރ

ސޓފ ސރޖނޓ ސޔދ ޙބބ

މކޓނގ މނޖރ

ސރޖނޓ މސ ފއދ

ލއއޓ އދ ޑޒއނގ

ކޕރލ މޙއމދ ޔޒދ ސޢދ

Page 5: Addana Magazine 19 issue

ކޕޓނ އބރހމ ޢޒމއޑޓރ

މޑއ އނޑ ޕބލޝނގ ސރވސ، އމ.އނ.ޑ.އފ

mndf.gov.mv :ވބސއޓ | [email protected] :ފނ: 3322607 | އމއލ

g124ggޚދމތށgޤއމgސފއނގgދވހg،ދކނgއސވޖބއކމށgއނމgއޅގނޑގgރއސލޖމހރއޔgޢއޒތތރgދވހރއޖގgމނސބތގއgއފވރgމgފރގނދgއހރggއދ gޢބދލޤއޔމށ gޔމނ gޢބދهللا gއލފޟލ gވރޔ gމތ gއނމ gސފއނގ gއދgޑފނސgއފgޗފgޢމރށއgޝރފgއދމgއލފޟލgމނސޓރgޑފނސgޢއޒތތރgޑފނސފސ gއފ gވއސޗފ g gއތރނ gގ gޝޔމ gއޙމދ gޖނރލ gމޖރ gފސgސފއނނށއgދވހgހތވރގދgއނމހggއދgޝހދށgއޙމދgޖނރލgބރގޑއރ

gg.އރސކރމވgތހނޔgހޔއދމއgދވހގgg،ޢއލތކށgލބވތgސފއނގ

gވމނދ gޤއމށ gބދހސފތކނ gސފއނގ gހއޓމއނތ gޚދމތގއ gޤއމgހޔފލއކމށgހރgއއމތށgދވހgމޅgދޔމކgފރގނgއހރg124gމއދgޤރބނތކށgފރކށށދމނggރއޔތނނށgލބވތgދވހggވޞލތކއކgމދgޒމނgހރgލބނg.ދކމވgޤއމގg.ޤރބނއކވgބޑgވރށgވމނދgޤއމށgސފއނgދވހgޚދމތތކކgގނދgސބތވgސފއނgފރވރވމގއgނރއކލކށgކނމgކރމތވދނgބރނgއތރއނނއgކނމgކރމތވދނg.ފހކމއނތއވgވރބލކމއgއދg.އޚލސތރކމއކގއވgތބgއސލމދނއgވގނވgމތg.ދފޢކރމގއވgޤއމgކރމތލއgކރގނgނރއކލކށg.ފސޖހމއނތއވgޤރބނވމށgފރނއނgޙއޤގއggރއޔތނގgލބވތgޤއމއgދވހ

g.ރކރވލވފއވgމޅޤއމގއgމވނgމއދggލސކރތއggބރގgދފޢgޤއމgދވހgހރމނވރނgފދނތރކނgޤއމގgg.މގފހކށފއވgދވނgޚދމތgގތނgރއޔތނނއg.ހފމނނވ gބނނ gވސލތތކގ gޒމނ gހރމނވރނ gކރފރނތރކނ g gނވތgމސއކތ gކނޑނޅ gދރވސނމއކ ggއތރކރމށ gކނ gޤބލ gއސކރއޔގ ggއދgޤބލކނ gއސކރއޔގ g gހއސއނ gޒވނނގ gއތކއ gޤބލ gތޢލމ g.ކރމނނވgޖނސކށgވކggވމނދނgތރއޤgފރފރހމވgއސކރއޔgދވހg.އތރކރމނނވgޒމނށ g.ހނކރމއނތއވ gފރސތ gތމރނގ gކރއރމއ gއސކރއޔގއ gވމކނgއތކއgހނރވރgޢލމއg.ގތގއވgއސކރއޔއއގgޤބލgލހޅވފއވgބދލށgއނނ

g.ދނމގއވgޚދމތgދއރއކށgކނމgބނނވgޤއމgފނނތކކނ

ggއބދވސ gލސކރ gދވހ gކރމށ gކށވރ gރއކތރކނ gސލމތއ gޤއމގgވސނނތރކމއކ gގނޖހނތކށ gކރމތވ g.ހލތގއވ gތއޔރ gއނނނgލސކރގgދވހg.ވސނމނނވgކނކމށgއނމހgފއދވނgޤއމށg.ޢމލކރމނނވgކމށ gއމނ gޤއމގ g g،ކމށވމނ gކރނ gޚދމތ gޤއމށ gއބދމވނ gޢޒމކށgދވސތކއ gކޅ gގސފއވ gފނގނ gމޒނ gޤއމގ g.ނތވ gނނކމއ gފރވރވނgއފދ g.ދމތބގނނވ g gލސކރ gދވހ gހނދނކރމގއ gމތނ gދވސތކގ gހތgފޔވޅތއ gއނމހ gޖހ gއޅނ gނދނމށ gކރމތވޔ gޤއމށ gކޅދވސތކއ gދވނgކރމތލމށ gކރގނ gބލކށކރމށ gޢދއވނ gޤއމގ gފރވރވ gދރލ g.އޅމނނވgg.ސބތވމގއވgދފޢކރމށgޤއމgއހލވރވމނgގތތކށgޒމނgފހގg.ތއޔރގއވgގނދނgގނސދމނgއމނކނgހނތނވމއgޤއމށgދވހgވސgމޒނgއހރގg124gކރއށg،ޤއމgދވހgކރއށg.ނތވgޝއކއgސފއނކމމދgފޚރވރgޤއމގgދވހ

ދވހgސފއނ.gދވހgޤއމށgއމނކމއgޞލޙވރކނgމނވރކރއވށ.gއމނ

ޤއމ ޚދމތގއ 124 އހރ

އޑޓރގ ބސqDOb qlawirOTiDew

އޑޓރ

ކޕޓނ އބރހމ ޢޒމ

ޑޕއޓ އޑޓރ

ކމނޑ ސރޖނޓ މޖރ ޢބދهللا ސޢދ

މނޖނގ އޑޓރ

ސޓފ ސރޖނޓ

މޙއމދ ސޢދ

އސސއޓ އޑޓރ

ސޓފ ސރޖނޓ ޙސއނ ޞލޙ ޔސފ

ކޕރލ ޢލ ނފޢ

ޕރޑކޝނ މނޖރ

ކޕރލ މޙއމދ ޔޒދ ސޢދ

ކޕރލ ނވނ ސޢދ

ޑސޓރބއޝނ މނޖރ

ސޓފ ސރޖނޓ ސޔދ ޙބބ

މކޓނގ މނޖރ

ސރޖނޓ މސ ފއދ

ލއއޓ އދ ޑޒއނގ

ކޕރލ މޙއމދ ޔޒދ ސޢދ

Page 6: Addana Magazine 19 issue

www.mndf.gov.mv

بســمgاللـهgالرمحـنgالرحيــم

g.أمجعـنيgوصحبـهgآلـهgوعلىg‘حمـمدgعلـىgوالسالمgوالصـالةg‘العـالمـنيgربgللـهgاحلمـدgރއސލޖމހރއޔgޢއޒތތރgދވހރއޖގg،މނސބތގއgއފވރgމg،ފރgއހރg124gޚދމތށgއސކރgދވހgހމg.އރސކރމވgހޔއދނތއgތހނޔއއgދވހގgއރއހށgޢބދލޤއޔމގgޔމނgޢބދهللاg،ވރޔgއނމމތgސފއނގgއދgއޙމދgޖނރލgބރގޑއރgފސgޑފނސgއފgޗފgވއސgޝޔމއgއޙމދgޖނރލgމޖރgފސgޑފނސgއފgޗފgމފރޞތގއgލބވތgސފއނގgސފއނނއgހތވރގދgމސއކތކރއވgރނކތކގއgއހނހނgއފސރނނއgއފސރނނއgޖނރލgޝހދއgދވހގgއޚލޞތރކމއކ gފހލވނނނށ gއނމހއgކށދއވފއވ gޚދމތތއ gއގހރ gއސކރއޔގއgދވހgއދgޢއލތކށއ

g.އރސކރމވgތހނޔg.ވރށބޑވgއގgޚދމތގgކޅgޤއމށgދވހg،ސފއނgދވހg.މޒއކވgފޚރވރgމޒއކgޚދމތގgސފއނގg.މތވރއވgއހމgޒކރgޝހދނގgޤރބނކރއވgފރނgނފސއg،ދފޢގއgދއލތގgދވހg،ޙއޤގއgއސލމދނގgމތވގނވ

އބފޅނނށgމތهللاgސވރގގgދއމgނޢމތgމނވރgކރއވށއވ.gއމނ!gމދދވރކނ gއހތރކމއ g،ސފއނވނ gދވހ gކމއގއ gއތއ gއޖތމޢ gއދ gމދނ gކރމތވ gދވހރއޖއށgހދސތކގއgގއލނވފދgފރނއށgމހނގgހދސތކއgކނޑމތގgހދސތކއgފނބޑވމގgހދސތކއgއލފނގg.ފރކށދފއވgދމއވގނgމގތގއgކރމތgޢއޒތއgޝރފއgލޝކރގgސފއނގg.އކވރޔއށވgގތgއނމgރއޔތނގgވނgދވހސފއނ

މދނgދވހgސފއނގgނގޑފދgޢޒމއgހތވރއ،gބދހކމގއgއކތގނޑއގgގތގއgރކރވލވފއgއތމނނވ.gވރގދg،ނކމgސފށgފރތމ gއނމgދފޢގއ gޤއމގg.އއޑނއވ gދފޢ gޤއމގgދވހgސފއނނކgދވހgސފއނgދވހg.ފހލވނނނވgކރމތލgނރއކތކއgދމވgޤއމށg،ދފޢކށggޤއމg.މޖހދނނވgކރމތލgހތވރއކgޢޒމއgޤނނg.ދމހއޓމށވgޤނނއސސgދވހރއޖގgއދg.ނގހއޓމށވgއސލމދނg.ޙމޔތކރމށވgދފޢކށgދޢލތgދވހgތބނ

ސރކރށgރއކތރކނgދނމށވ.gހވގމތގއgކށފއވg،އހނކމނg.އމނތކވgމތވރgވރށg،ވރގދgވރށgމވނgޙވލވފއgސފއނނgދވހg.ދމތބނޖހއވ gމތގއ gތރހއގ gޤނނތކގ gދވހރއޖގ gއޞލތކއ gއސލމދނގ g.ސބތވނޖހއވ gސފއނ gދވހgއއވރއgސޔސgއދg.ދމތބނޖހއވgއބދވސgބދހކނމތgސފތކގg،ތރބއޔތއކgއޚލޤgތމރނއgދފއވgސފއނނށ

g.ކރނޖހއވgއއgޢޒމgގދވގތމގgނފސތއgހތތކއgސފއނގg،މއޗށgނފޒތކގgތފތg.މސތޤބލކވ gފގތ gއސކރއޔއށ gދވހ g.ދވސތކކވ gއފވރ gސފއނނށ gދވހ gއދނ gއޅގނޑ

ދވހރއޖއށgވޔވތgދވސތކކވ.gއމނ!

gوالســالمgعليــكمgورحـمــةgاللـهgوبـركاتـه

21 އޕރލ 2016

c

މނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓ

މލ / ދވހރއޖ

އދމ ޝރފ ޢމރމނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓ

މނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓގ ޚޠބ

Page 7: Addana Magazine 19 issue

بســمgاللـهgالرمحـنgالرحيــم

g.أمجعـنيgوصحبـهgآلـهgوعلىg‘حمـمدgعلـىgوالسالمgوالصـالةg‘العـالمـنيgربgللـهgاحلمـدgރއސލޖމހރއޔgޢއޒތތރgދވހރއޖގg،މނސބތގއgއފވރgމg،ފރgއހރg124gޚދމތށgއސކރgދވހgހމg.އރސކރމވgހޔއދނތއgތހނޔއއgދވހގgއރއހށgޢބދލޤއޔމގgޔމނgޢބދهللاg،ވރޔgއނމމތgސފއނގgއދgއޙމދgޖނރލgބރގޑއރgފސgޑފނސgއފgޗފgވއސgޝޔމއgއޙމދgޖނރލgމޖރgފސgޑފނސgއފgޗފgމފރޞތގއgލބވތgސފއނގgސފއނނއgހތވރގދgމސއކތކރއވgރނކތކގއgއހނހނgއފސރނނއgއފސރނނއgޖނރލgޝހދއgދވހގgއޚލޞތރކމއކ gފހލވނނނށ gއނމހއgކށދއވފއވ gޚދމތތއ gއގހރ gއސކރއޔގއgދވހgއދgޢއލތކށއ

g.އރސކރމވgތހނޔg.ވރށބޑވgއގgޚދމތގgކޅgޤއމށgދވހg،ސފއނgދވހg.މޒއކވgފޚރވރgމޒއކgޚދމތގgސފއނގg.މތވރއވgއހމgޒކރgޝހދނގgޤރބނކރއވgފރނgނފސއg،ދފޢގއgދއލތގgދވހg،ޙއޤގއgއސލމދނގgމތވގނވ

އބފޅނނށgމތهللاgސވރގގgދއމgނޢމތgމނވރgކރއވށއވ.gއމނ!gމދދވރކނ gއހތރކމއ g،ސފއނވނ gދވހ gކމއގއ gއތއ gއޖތމޢ gއދ gމދނ gކރމތވ gދވހރއޖއށgހދސތކގއgގއލނވފދgފރނއށgމހނގgހދސތކއgކނޑމތގgހދސތކއgފނބޑވމގgހދސތކއgއލފނގg.ފރކށދފއވgދމއވގނgމގތގއgކރމތgޢއޒތއgޝރފއgލޝކރގgސފއނގg.އކވރޔއށވgގތgއނމgރއޔތނގgވނgދވހސފއނ

މދނgދވހgސފއނގgނގޑފދgޢޒމއgހތވރއ،gބދހކމގއgއކތގނޑއގgގތގއgރކރވލވފއgއތމނނވ.gވރގދg،ނކމgސފށgފރތމ gއނމgދފޢގއ gޤއމގg.އއޑނއވ gދފޢ gޤއމގgދވހgސފއނނކgދވހgސފއނgދވހg.ފހލވނނނވgކރމތލgނރއކތކއgދމވgޤއމށg،ދފޢކށggޤއމg.މޖހދނނވgކރމތލgހތވރއކgޢޒމއgޤނނg.ދމހއޓމށވgޤނނއސސgދވހރއޖގgއދg.ނގހއޓމށވgއސލމދނg.ޙމޔތކރމށވgދފޢކށgދޢލތgދވހgތބނ

ސރކރށgރއކތރކނgދނމށވ.gހވގމތގއgކށފއވg،އހނކމނg.އމނތކވgމތވރgވރށg،ވރގދgވރށgމވނgޙވލވފއgސފއނނgދވހg.ދމތބނޖހއވ gމތގއ gތރހއގ gޤނނތކގ gދވހރއޖގ gއޞލތކއ gއސލމދނގ g.ސބތވނޖހއވ gސފއނ gދވހgއއވރއgސޔސgއދg.ދމތބނޖހއވgއބދވސgބދހކނމތgސފތކގg،ތރބއޔތއކgއޚލޤgތމރނއgދފއވgސފއނނށ

g.ކރނޖހއވgއއgޢޒމgގދވގތމގgނފސތއgހތތކއgސފއނގg،މއޗށgނފޒތކގgތފތg.މސތޤބލކވ gފގތ gއސކރއޔއށ gދވހ g.ދވސތކކވ gއފވރ gސފއނނށ gދވހ gއދނ gއޅގނޑ

ދވހރއޖއށgވޔވތgދވސތކކވ.gއމނ!

gوالســالمgعليــكمgورحـمــةgاللـهgوبـركاتـه

21 އޕރލ 2016

c

މނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓ

މލ / ދވހރއޖ

އދމ ޝރފ ޢމރމނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓ

މނސޓރ އފ ޑފނސ އނޑ ނޝނލ ސކއރޓގ ޚޠބ

Page 8: Addana Magazine 19 issue

بسم اهلل الرمحن الرحيم، احلمد هلل رب العاملني، والصالة والسالم على أشرف األنبياء واملرسلني، نبينا حممد وعلى آله وصحبه أمجعني

gއޢލނgދވސކނgސފއނގgދވހgވނg124gމއދކgއނނނgއgއރމނgއރgމއދގ ggއޅގނޑމނނށg،ވހރމނgމނވނކމއކgދދgޤއމgދވހgކއޓތކގއgދވހރއޖގg.ކރމނނވg.ޒކރއވgއބޠލނގgޝހދވދޔgޖހދކށgޙއޤގއgވޠނގgދނއgއޅގނޑމނގgއކށދނgހނދނgއފވރgމg.ކމށވgއމނއމނgޤއމގgހކވމނދނgކނޑތކނgހތގއމgއޑއgސފgދވހރއޖގgސފއނގ gއދ gރއސލޖމހރއޔ gޢއޒތތރ gދވހރއޖގ gހޔއދނތއ gއއ gތޙނޔ gދވހގgއދމ gއނރބލ gމނސޓރ gޑފނސ gޢއޒތތރ gޢބދލޤއޔމށއ gޔމނ gޢބދهللا gއނމމތވރޔgމ gއޅގނޑމނގ gއދ g.އރސކރމވ gޢއލތކށ gސފއނގ gސފއނނއ gހރހ gޢމރށއ gޝރފgމއއސސgމgހސބށgމgބފޅނނށއgހރހgޚދމތކރއވgދވސވރgއކgމއއސސގއgލބވތgއބދގgއޅގނޑމނނgއގތރއނg،ދނނވއgތހނޔgމއދގgކމނޑރނނށgއނމހgގނސދއވg.ކރމވgދޢgއދgރޙމތލއވނgދއމgސވރގގgފރނފޅތކށgބފޅނގgވކވވޑއގނފއވgއބދށ

gމނމގއg"ސފއނ"gދވހރއޖގއgދވހކgވނg21gއޕރލމހގgއހރގgވނg1892gމލދނ ggލޝކރއgދފޢgއތgމއޗށgހނގބކލނގgއރވސgދވހރއޖގއg.ދވހވgއކލވލވނgލޝކރgދފޢgމހރދނgބރކސލކgސރgނރއދނgއބރހމgއއސލޠނg،އއވއgލޝކރއgދފޢgއފދg.އތވgޖވބgސވލގgމg.ސވލކވgރނގޅgކށލނgއޅގނޑމނgމއދgމއgކއވގނތgއފއދވgސފއނgނނގވgބނވޅgހތތކގއgދވހރއޔތނގgލބވތgތސއވރgސފއނގgމހރދނgކރތgއދވހgލބނg.ބއކވgފދgދވނއއނތgކޔމނތރވމގއgއމރށg،ލބވgދކgޤއމgދނއgސފއނނކg.ގތނނވgބރއgނމވސgކރމތވgނރއކލއgބޑgކތނމgކރމގއgފރހމgމޝނތއg،ތނފޒކރމއgއމރތއgހނރވރgހތވރގދg،ކރg،ހޝޔރgސފއނނކg.ބއކވgކޔމނތރވgކމނޑރނނށgސހމއނތgމޤމއgއނނgދވފއgތދވރކމށgވޖބއgޤއމއgހފހއޓނgސފވނތކނgސފއނގg.ބއކވgޤބލgސފއނނށވސgމއދގ gއއފދއނ gއއޔއކ gދމހއޓމކ gތސއވރ gމ g.އސކމނނވ gދރޖއގgއކމށ gކމށވނމވސ gފރނއނ gލއއ gއމހއގ gއދކރނޖހނ gއގ gއކމށޓކއ g.ކމކވ gލޒމ

g.ނވނއވgފސޖހގނ

c

އނޓރގރޓޑ ހޑކއޓރޒމލޑވސ ނޝނލ ޑފނސ ފސ / މލ،

ޗފ އފ ޑފނސ ފސގ ޚޠބ

g.ހސލކރމނނވgޢބރތgއހރނgފއތވgޖހފއވނgކރމތލނgސފއނgދވހgއހރކށgއ ggރނގޅށgފސރgނރއކލކށgކނމgކރމތވދނgއސތޤލލށgސޔދތއgމނވނކމއgޤއމގgދނއgލބވތgދވހgތބނgސފއނgދވހgއބދވސgވގފޅއކgهللاގg.ތބގނނވgތއޔރވg،ހޅވއgލgމތވގނވg،ތބނgސފއނgދވހg.ވރކމއކގއވgޤނނgއނތޚބކށފއވgރއޔތނg،ރއޔތނނއ

އސލމދނއgދވހgޤއމގgދފޢގއކނgމއދވސgދވހރއޔތނނށgކށވރކށދނgބނނވއވ.

gދވހgސފއނކމއgއޅގނޑމނނކgމސޖކgބނނވgދނgއޅގނޑgސފއނނށg،މއދ ggހނދނ gމއއސސކނ gޝރފވރ gއނމ gއދ gފޚރވރ gއނމ gއތ gޤއމގއ gމ gއސކރއޔއކgވރށވރ gއގކރވ gއގކރމކނ gއއވސ gމއދ gޚދމތކ gދމނދ gސފއނ gދވހ g.ނއތނލށވgއޑނgހތގgޚދމތއކނgއނސނgއދgޤއމg،ދނgހމނgމސއލއޔތތކއgވޖބތކކއgމމހނމgސފއނގgދވހgސބބކހރgއއވސg.ތބށވgދމgއޚލޞތރކމއކgސބތވgޚދމތގއgޤބލކށގނgހއޓނކނgހރކތgދދއގgޤއމgވހރމނދgމނވނކމއކgޤއމގއgމg،ވއޖނމgފލgލޝކރgކރމއ gހތވރއ gއޚލޤއ gއސކރ gސފވނތ gސފއނނށވނ g،ސފއނ g.ނއތނލށވ gހނދނgއސސތކގއ gއތކސގ gއފ gކޑ gސފއނގ gޤބލކށ gޤބލކމނކނ gދއކއދ gމއދނގއ gޢމލ

g.ވށވgބޔކށgމސއކތކރgގދއޅއgހސލކރނgނތޖg،ހދއgނތޖgހފހއޓއގނ

gކރއރނތއ gއތރ gވގފޅއކ gމތهللاގ gއހރކ gއ gކރމތލ gއސކރއޔ gދވހ gމއދ gg،ފޔވޅތކއgއޅgކރއށgތރއޤގއgޢމރނgގތއގއgޚއޞg.ވގނދނއވgއހރކށgހސލކރވނgހނގމގ gސފއނގ gއދ g.އތރވގނދނއވ gކމޔބތއ gހދ gކނތއތކގއ gވލފއރގ gސފއނގgޚއޞކށg.ހސލކރވނއވgކރއރނތކއgބޑތgވސgމސއކތތކގއgކރވgހރދނކރމށgނޒމgމތކރއވފއވ gޤނނގތނ gސފއނނgފރކށދނމށ gރއޔތނނށ g،ތރއޤކށ gވސލތ gއނސނgސފއނgރއޔތނނގޅގނg.ފޅކރވނއވgއތރށgޚދމތgނއވމގgއލފނgޚދމތއgކނޑމތގgޤއމށgޒވނނނކgދވހgއއގތށgސޔސތgސރކރގg،ހރދނކށgޚދމތތއgއޖތމޢgދމނދgޖލކށgބނވފއވgމއޗށgދރފސކޅއގgތރބވgޖލކgޒވނgއދގg،ހދއgބޔކށgމހނމgބނނތރ

g.ކރވނއވgހރދނg،ފޅކށgމސއކތgކރވgހދމށ

gރއޔތނނށgލބވތgދވހgއދgޢއލތކށgސފއނގgސފއނނށއgދވހg،މތهللا g ggކރއވމނgސރކރނgކރއރމށޓކއgތރއޤއށއgސފއނގgދވހg.ކރއވށއވgމނވރgގތތއgހޔg.އމނg.ލހއޓވށއވgމނވނކމގއgވޠނgލބވތgމg.ލއވށއވgބރކތgމސއކތތކގއgގނދވ

ކރއށgދވހgޤއމg-gކރއށgދވހgސފއނ.

g2016gއޕރލg21

މޖރ ޖނރލ އޙމދ ޝޔމ gފސgޑފނސgއފgޗފgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg

Page 9: Addana Magazine 19 issue

g.ހސލކރމނނވgޢބރތgއހރނgފއތވgޖހފއވނgކރމތލނgސފއނgދވހgއހރކށgއ ggރނގޅށgފސރgނރއކލކށgކނމgކރމތވދނgއސތޤލލށgސޔދތއgމނވނކމއgޤއމގgދނއgލބވތgދވހgތބނgސފއނgދވހgއބދވސgވގފޅއކgهللاގg.ތބގނނވgތއޔރވg،ހޅވއgލgމތވގނވg،ތބނgސފއނgދވހg.ވރކމއކގއވgޤނނgއނތޚބކށފއވgރއޔތނg،ރއޔތނނއ

އސލމދނއgދވހgޤއމގgދފޢގއކނgމއދވސgދވހރއޔތނނށgކށވރކށދނgބނނވއވ.

gދވހgސފއނކމއgއޅގނޑމނނކgމސޖކgބނނވgދނgއޅގނޑgސފއނނށg،މއދ ggހނދނ gމއއސސކނ gޝރފވރ gއނމ gއދ gފޚރވރ gއނމ gއތ gޤއމގއ gމ gއސކރއޔއކgވރށވރ gއގކރވ gއގކރމކނ gއއވސ gމއދ gޚދމތކ gދމނދ gސފއނ gދވހ g.ނއތނލށވgއޑނgހތގgޚދމތއކނgއނސނgއދgޤއމg،ދނgހމނgމސއލއޔތތކއgވޖބތކކއgމމހނމgސފއނގgދވހgސބބކހރgއއވސg.ތބށވgދމgއޚލޞތރކމއކgސބތވgޚދމތގއgޤބލކށގނgހއޓނކނgހރކތgދދއގgޤއމgވހރމނދgމނވނކމއކgޤއމގއgމg،ވއޖނމgފލgލޝކރgކރމއ gހތވރއ gއޚލޤއ gއސކރ gސފވނތ gސފއނނށވނ g،ސފއނ g.ނއތނލށވ gހނދނgއސސތކގއ gއތކސގ gއފ gކޑ gސފއނގ gޤބލކށ gޤބލކމނކނ gދއކއދ gމއދނގއ gޢމލ

g.ވށވgބޔކށgމސއކތކރgގދއޅއgހސލކރނgނތޖg،ހދއgނތޖgހފހއޓއގނ

gކރއރނތއ gއތރ gވގފޅއކ gމތهللاގ gއހރކ gއ gކރމތލ gއސކރއޔ gދވހ gމއދ gg،ފޔވޅތކއgއޅgކރއށgތރއޤގއgޢމރނgގތއގއgޚއޞg.ވގނދނއވgއހރކށgހސލކރވނgހނގމގ gސފއނގ gއދ g.އތރވގނދނއވ gކމޔބތއ gހދ gކނތއތކގއ gވލފއރގ gސފއނގgޚއޞކށg.ހސލކރވނއވgކރއރނތކއgބޑތgވސgމސއކތތކގއgކރވgހރދނކރމށgނޒމgމތކރއވފއވ gޤނނގތނ gސފއނނgފރކށދނމށ gރއޔތނނށ g،ތރއޤކށ gވސލތ gއނސނgސފއނgރއޔތނނގޅގނg.ފޅކރވނއވgއތރށgޚދމތgނއވމގgއލފނgޚދމތއgކނޑމތގgޤއމށgޒވނނނކgދވހgއއގތށgސޔސތgސރކރގg،ހރދނކށgޚދމތތއgއޖތމޢgދމނދgޖލކށgބނވފއވgމއޗށgދރފސކޅއގgތރބވgޖލކgޒވނgއދގg،ހދއgބޔކށgމހނމgބނނތރ

g.ކރވނއވgހރދނg،ފޅކށgމސއކތgކރވgހދމށ

gރއޔތނނށgލބވތgދވހgއދgޢއލތކށgސފއނގgސފއނނށއgދވހg،މތهللا g ggކރއވމނgސރކރނgކރއރމށޓކއgތރއޤއށއgސފއނގgދވހg.ކރއވށއވgމނވރgގތތއgހޔg.އމނg.ލހއޓވށއވgމނވނކމގއgވޠނgލބވތgމg.ލއވށއވgބރކތgމސއކތތކގއgގނދވ

ކރއށgދވހgޤއމg-gކރއށgދވހgސފއނ.

g2016gއޕރލg21

މޖރ ޖނރލ އޙމދ ޝޔމ gފސgޑފނސgއފgޗފgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg

Page 10: Addana Magazine 19 issue

gސބޙނހgމތهللاgކރތވނތgގދgކރއވgއމރgޖހދކރމށgޙއޤގއgވޠނގgދނއgމ gދއކވ gނމނ gމތވރ gކރމގ gޖހދ gޤއމށޓކއ gދނއ g.ކރމވ gޝކރ gޙމދއ gވތޢލއށg.ދޢކރމވgއދgލއވނgސލމgޞލވތއgއށggوسلمgعليهgاهللgصلىgحممدgނބއޔgމތgއނމgއނމތގ

g.ކރމވgޝމލgޞޙބނgމތރgއލނނއgއކލގފނގgއތރgސލމގއgޞލވތއgމgއދ

gޢއޒތތރgދވހރއޖގgމނސބތގއgއފވރgމg.ދވހވgސފއނގgވނg124g،މއދކgތހނޔgއދމއgހޔgޢބދލޤއޔމށgޔމނgޢބދهللاgއނމމތވރޔgސފއނގgއދgރއސލޖމހރއޔgޑފނސgއފgޗފgޢމރށއgޝރފgއދމgއނރބލg،މނސޓރgޑފނސgޢއޒތތރgއދg.އރސކރމވgޝމލgތހނޔގއgމgޢއލތއgސފއނގgސފއނނއgހރހg،ޝޔމށއgއޙމދgޖނރލgމޖރgފސgއޚލޞތރކމއކgދވސވރgއކgމއއސސގއgމgތރޚގއgދގgސފއނގg،މގއތރނg.ކރމވgދނއgއދg.ދނނވމވgތހނޔg،ދނނވއgޝކރgޙއޤވgޚދމތތރނނށgޚދމތކށދއވgޤއމށgސވރގގgފރނފޅތކށgބފޅނގgއg،އކށgޒކރgސފއނގgޝހދވgޖހދކށgދފޢގއgޤއމގ

ދއމgނޢމތgލއވނgއދgދޢgދނނވމވ.

gމތކށފއވ gއ gމއއސސ gމ gމހނމކމއ gމއއސސގ gމ gމނސބތކ gއފވރ gމgޤއމކށg.ދކމވgކމގއgމނސބތއgރނގޅgވސނލނgމހކވސgކނމgސފއނގgދވހgދއރމދgކރg،ހޝޔރg،ޖނދނgފސނޖހgސލމތށޓކއgޤއމގgއވވނgދމgގތގއgޤއމއގgމނވނgއސކނދނ gޚދމތށ gޤއމ g،އއފރތކށ gމސލހތތއ gއމއލ g.ތބގނނވ gޤއމއގއ gއ gބޔކgދވހgރސކމގއgބނޑރއނގgނރއދނgއހރgވނg1892gމލދނg.އވގނނވgލޝކރއgދފޢgޤއމގއgމgލޝކރއgދފޢgޤއމގgނނދވފއވgނމނgހނގބކލނގgވސgއރgއފއދވgސފއނgދވހރއޖގg،އއސgފޅވމނgއނއދވހށgއއދވހނgދއރgސފއނގgއފދމށފހgސފއނg.އތވgގނދނgސފއނgވސgކރއސރgއނމg.ވފއވgސފއނgދވހgމވނgމއދgބރށgސލމތgޤއމgޖހދކށgޤއމށޓކއgދނއgތރއނgސފއނގg.އދކރމނނވgގތގއgފރހމgއނމgދއރgސފއނގgތgޤއމވސgމgއއgމއއސސgމgބފޅނނށޓކއgއg.މސލކވgމގgއއgމޖހދނgޝހދވދޔg.ހޔތނނވgއބފޅނގgނގނވgމސލgމހކވސgސފއނގgކނމgމއދގg.ފޚރވރވނއވgއބދށ

c

ވއސ ޗފ އފ ޑފނސ ފސގ ޚޠބ

އނޓރގރޓޑ ހޑކއޓރޒމލޑވސ ނޝނލ ޑފނސ ފސ / މލ،

8

gއޚލޞތރ gއހމއޔތއ gއސކމއ gދއވ gޤއމށ gދނއ gއބފޅނ gހދނވ gހތވރ gއކށ gޢޒމg.ވމށވgއބޠލނނށgވފތރgލބވgދކgޤއމgވސgއޅގނޑމނނކg،ފދއނgބފޅނgއg.ކމނނވ

gދނgބދލތކއgކމއކgހލވgއށވސgމޖތމޢgދވހgބދލތކއކgއނނމނދgޒމނށgބދލ gޢމލކރގތތކށ gވސނގތއ gދކގތއ gމހނ gކނތއތކމދ gބދލތކއކ gމ g.އނނމނނވg.ނވނއވgވގނgތފތgދކގތgވސނގތއgޤއމމދgދނއgއޅގނޑމނgއހނނމވސg.އނނނއވgކބއގއgސފއނގg،އކނވނgއހނg.އކއޗކށވgވނޖހނgފކރgވސނމއgސފއނގgޚއޞކށgއޚލޤއgސފއނނކg.ހފހއޓގނނވgފނވރgމތgއނމgދރޖއގއgމތgއނމgއޚލޤgއސކރgމއޗށ gޟމރގ gކރމތގއ gއދނތކގ gމއދ g.ވގނނވ gބޔކށ gޤބލ gނމނ gހރދނ gސލކgރހމއ gއމއލ g،މޖބރކމއނތ gއއވސ gސފއނނކ gމއދގ g.ވވގނނވ gބޔކށ gފރވ gބރg،ފހމވgބރކނgޚދމތގgސފއނގg.ބއކވgނކމތބgޚދމތކރނgޤއމށgއޚތޔރގއgއމއލgހދއގނgމޝވރގgޚޔލއgއނމނގgނވތg،ރހގތށgއނމgކމއgހރހgސފއނގއކg.އނގގނނވgއސކރއޔތކގއgކނތއތއgވލފއރgބނނތކއgއމއލg.ހލގއވgޤބލކރgނނކނgތނއgކރgދއވgއނސނއށgމތهللاg.ރހގނނވgފހތގއކމށgޚދމތތކށވރgޤއމgބރgއދgބރgއނނނgޢޒމgފސނޖހމށgޤރބނކރނgޤއމށޓކއgދނއg،ވސgފރނgކމގއވgނޢމތgއގހރgއނމ

gg.ކށގނނވgހވވސgގނދgމތهللاgއކމށgކނޑއޅއ

gރނގޅވނg.ނވއވgވސgގހއgއދgވސgރނގޅއgޒތގއgއގgމއއސސއއgއއވސgއޚލޞތރgވސލވވނgކމޔބށg.ނތޖއނނވgނރgމސއކތއgކރgބޔކgމސއކތކރgއތނއގއg،ކރވމނދއރ gމސއކތ gކރމގ gހރދނ gހނގނ gސފއނގ gދވހ g.ޚދމތނނވ gކރ gކމއކgޔނޓތކށއ gފރހމކރމށ gމޝނ g،އނގނޑއ gމއއސސގ g،ޤބލކމއ g،މޝނއއ gސފއނގgމކމށޓކއg.ކރވނއވgތރތބgއލނgއލތތއgމހނނއgމޤމތކއgބނނވgމއއސސއށgމޅgމޤމގg.މހނމވgދމހއޓނgދޅހޔކނgހށހޔކމއgއސސgހނނނޖހgކބއގއgމހއގgސފއނގg.ހފނޖހއވgމސރބgތމރނތކށgފރތތކނgއތރކރނޖހgޤބލކނgބނނވgއދކރމށgޒނމg،އސކށgމސލހތgޤއމgދމހއޓgޤބލކނgއކވރކމއ gބދހކމއ gލޝކރގgސފއނގgދވހ

g.އރނނވgކރވނgޚދމތgގތގއgދރނތކއގgލބވgދކgޤއމgމg،ވސނއgހޔކށ

gމސއކތގއgމކރgޚދމތގއ gޤއމgސފއނgދވހgދޢއކgއޚލޞތރgއޅގނޑގgއއލތކށ gސފއނގ gސފއނނށއ gދވހ g.ލއވމވ gބރކތ g،ކރއވއ gމނވރ gހޔގތ gމތهللاgދވހg.ދއވމވgނޞރgކމޔބއg،ކރއވއgމނވރgމދމއއgފގތgގތކނވސgހރހgއދށވރ

ޤއމށgއދށވރgފހgފގތgއމނgމސތޤބލއgމނވރgކރއވމވ.

2016gއޕރލg21

ބރގޑއރ ޖނރލ އޙމދ ޝހދ gފސgޑފނސgއފgޗފgވއސgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg

9

Page 11: Addana Magazine 19 issue

gއޚލޞތރ gއހމއޔތއ gއސކމއ gދއވ gޤއމށ gދނއ gއބފޅނ gހދނވ gހތވރ gއކށ gޢޒމg.ވމށވgއބޠލނނށgވފތރgލބވgދކgޤއމgވސgއޅގނޑމނނކg،ފދއނgބފޅނgއg.ކމނނވ

gދނgބދލތކއgކމއކgހލވgއށވސgމޖތމޢgދވހgބދލތކއކgއނނމނދgޒމނށgބދލ gޢމލކރގތތކށ gވސނގތއ gދކގތއ gމހނ gކނތއތކމދ gބދލތކއކ gމ g.އނނމނނވg.ނވނއވgވގނgތފތgދކގތgވސނގތއgޤއމމދgދނއgއޅގނޑމނgއހނނމވސg.އނނނއވgކބއގއgސފއނގg،އކނވނgއހނg.އކއޗކށވgވނޖހނgފކރgވސނމއgސފއނގgޚއޞކށgއޚލޤއgސފއނނކg.ހފހއޓގނނވgފނވރgމތgއނމgދރޖއގއgމތgއނމgއޚލޤgއސކރgމއޗށ gޟމރގ gކރމތގއ gއދނތކގ gމއދ g.ވގނނވ gބޔކށ gޤބލ gނމނ gހރދނ gސލކgރހމއ gއމއލ g،މޖބރކމއނތ gއއވސ gސފއނނކ gމއދގ g.ވވގނނވ gބޔކށ gފރވ gބރg،ފހމވgބރކނgޚދމތގgސފއނގg.ބއކވgނކމތބgޚދމތކރނgޤއމށgއޚތޔރގއgއމއލgހދއގނgމޝވރގgޚޔލއgއނމނގgނވތg،ރހގތށgއނމgކމއgހރހgސފއނގއކg.އނގގނނވgއސކރއޔތކގއgކނތއތއgވލފއރgބނނތކއgއމއލg.ހލގއވgޤބލކރgނނކނgތނއgކރgދއވgއނސނއށgމތهللاg.ރހގނނވgފހތގއކމށgޚދމތތކށވރgޤއމgބރgއދgބރgއނނނgޢޒމgފސނޖހމށgޤރބނކރނgޤއމށޓކއgދނއg،ވސgފރނgކމގއވgނޢމތgއގހރgއނމ

gg.ކށގނނވgހވވސgގނދgމތهللاgއކމށgކނޑއޅއ

gރނގޅވނg.ނވއވgވސgގހއgއދgވސgރނގޅއgޒތގއgއގgމއއސސއއgއއވސgއޚލޞތރgވސލވވނgކމޔބށg.ނތޖއނނވgނރgމސއކތއgކރgބޔކgމސއކތކރgއތނއގއg،ކރވމނދއރ gމސއކތ gކރމގ gހރދނ gހނގނ gސފއނގ gދވހ g.ޚދމތނނވ gކރ gކމއކgޔނޓތކށއ gފރހމކރމށ gމޝނ g،އނގނޑއ gމއއސސގ g،ޤބލކމއ g،މޝނއއ gސފއނގgމކމށޓކއg.ކރވނއވgތރތބgއލނgއލތތއgމހނނއgމޤމތކއgބނނވgމއއސސއށgމޅgމޤމގg.މހނމވgދމހއޓނgދޅހޔކނgހށހޔކމއgއސސgހނނނޖހgކބއގއgމހއގgސފއނގg.ހފނޖހއވgމސރބgތމރނތކށgފރތތކނgއތރކރނޖހgޤބލކނgބނނވgއދކރމށgޒނމg،އސކށgމސލހތgޤއމgދމހއޓgޤބލކނgއކވރކމއ gބދހކމއ gލޝކރގgސފއނގgދވހ

g.އރނނވgކރވނgޚދމތgގތގއgދރނތކއގgލބވgދކgޤއމgމg،ވސނއgހޔކށ

gމސއކތގއgމކރgޚދމތގއ gޤއމgސފއނgދވހgދޢއކgއޚލޞތރgއޅގނޑގgއއލތކށ gސފއނގ gސފއނނށއ gދވހ g.ލއވމވ gބރކތ g،ކރއވއ gމނވރ gހޔގތ gމތهللاgދވހg.ދއވމވgނޞރgކމޔބއg،ކރއވއgމނވރgމދމއއgފގތgގތކނވސgހރހgއދށވރ

ޤއމށgއދށވރgފހgފގތgއމނgމސތޤބލއgމނވރgކރއވމވ.

2016gއޕރލg21

ބރގޑއރ ޖނރލ އޙމދ ޝހދ gފސgޑފނސgއފgޗފgވއސgggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg

9

Page 12: Addana Magazine 19 issue

ކނލ މޙއމދ ޝހދ

gހވފނ gދކ gމގތށ gއނސނgޙޤޤތކށ gނވތ gވތއވ؟ gޙޤޤތކށgހތގއ gމއ gމނވރކށތއވ؟ gކހ gވނgއނމgސވލތކގgމg.ސވލތކވgއފދgހދމށ gޙޤޤތކށ gހވފނ gޖވބކ gކރgހވފނއ gއއވސ gނކށފނމ gމސއކތgދލލ gމކނ g.ނވނއވ gޙޤޤތކށgމހޖނނނށ gމހޖނނ g،ހކތކކ gކށދgނކށ gމސއކތއ gއއވސ gއތބ gވފއgނވތ g.ނނވ gތއބއއ gއތއރލއގނgމސއކތގ gއދ gމއދނގއ gދރއޅމގgއއވސ gލބނ gކރއރނތއ gމއދނގއg.ނނވ gތއބއއ gނކށ gމސއކތއ

ހވފނއ ޙޤޤތކށ ހދނ މސއކތކށގނ

gމހއމgވރށgފނނgކމށgބހއޓނޖހނދކމއގgވހކgފހގgކށލނމވ.

ޙޤޤތކށ . 1 ހވފނ އލވލއރ ވދނކމށ ޤބލ ކރނ:

gކށ gހސލ gކމޔބތއg،އރމއ gއފލއ g،މއސނދކމއgއޑއހއ gވހކތއ gމހނގ gއޅ gޖހގއgނވތ gވގތށ gވގތނ gފނގނ gނވތgއނސނ gދރއޅމގއ gގތގއ gޖދއއގgލނޑދނޑތއ gބނނވ gހސލކރނgވސނއގނ gކމށ gކރވނ gހސލgހސލކށފއވ gކމޔބތއ g.ނވނއވgބރgކރgވމށgވސލgއސމނށgއgމހނgވސނލނgވގތއމދgހދކރgމސއކތއgމސލއgއނgވހކgމހޖނނގg.ޖހނއވgމސލއ gފސހ gވރށ gމކމގއ g gނނގgފނgމބއލgއމރކގއg،ދނނވކމށވނމgއޕލކޝނ gއ gމހކ gހދ gއޕލކޝނއgއގބޑކށgވރށgކނފނޏކށgފނgމބއލgވހކ gމއސނދވ gއއދވހނ gވއކލއgނމވސg.އނގނއވgބޔކށgގނgވރށgބޔކށ gގނ g،ވސނލނޖހ gމކމގއgމgމހgހދgއޕލކޝނgމgޙޤޤތކgނނގgމސޓސgމފނނނgކމބކރgއޕލކޝނgދވހgއހރg20gހދއgޕއޗޑgހދއgޑގރgއޕލކޝނg30gމސއކތކށgމފނނގއ

ހދމށފހގއgކމވ.

ހވފނކ ކނމ އނސނކ ވސ ދކ އއޗކވ. މ ލއމގއ އލއޅވލނ

މއޅނ ރގނޑގ އރމ ނދގއ އނސނ އށ ފނނ ހވފނގ ވހކއއ ނނވ.

އހނސ ދރއޅމގ މއދނގއ އނސނ ހސލ ކރނ ބނނވ ލނޑދނޑތކއ،

އފވރކމއ، ހތހމޖހނ ހދމށ ކރނ ބނނވ ނވތ ދނ ބނނވ މނޒލށ

އނސނގ ވސނމގއ ގނގޅ ގނގޅމގ ވހކއވ. މއ ވސ އނސނ ދކ

ހވފނގ ގތގއ ސފ ކރވއވ.

gއނމ g،ވސނލއރ gމސލކށ gމފދgއނމgދނޔގgއނނނgހތށgފރތމވސgމއކރ"gހމނgތރގއgމހޖނނގgބޑތgކމޔބގ gގޓސގ gބލ gބނ gގ g"ސފޓgމހޖނކށgމހޖނgމgނމވސg.ވހކއވgހދކރ g،މސއކތއ gބރ gކރ gވމށ

ވގތއgމދgވޒނgކށލވތgއވ.

gއނސނgއސމނތކށgދރއޅމގgތބޢތގއgކރނgމސއކތgވމށgވސލgވމށ gމހކށ gކމޔބ g،ލއވފއވތވg.މހއމވ gވރށ gދކނ gހވފނgމސއކތ gއވގނ gއމޒއ gސބބކgމގފހވނ gވމށ gކމޔބ gކރމނg.ބޑވނތއވ gޔޤނކނ gއވސވފއgޙޤޤތކށ gހވފނ gހރމއކ gކނމހނgވސނނ gކރއރ gމސއކތ gހދމށ

އނސނ އސމނތކށ ދރއޅމގ ކރމށ މސއކތ ވމށ ވސލ ތބޢތގއ ލއވވފއވތވ، ކމޔބ މހކށ ވމށ ހވފނ ދކނ ވރށ މހއމވ. ސބބކ އމޒއ އވގނ ވމށ ކމޔބ ކރމނ މސއކތ ޔޤނކނ އވސވފއ މގފހވނ

ބޑވނތއވ.

10www.mndf.gov.mv

ތމގ ހވފނ އހނ މހކ ޙޤޤތކށ . 2ހދއދނކމށ ބލއގނ ހރނ:

gމސއކތގ g،ދށނނއ gކފމޒgރޙމތތރނނ gރއޓހ gތރއނ gމހއލގgބދލކރވ gޚޔލ g،ދކވ gވހކ gބއދލވgމސއކތއ gރނގޅ gތކގއ gވގތgވސނއ gކރމށ gއކމއ gނވތ gފށމގgއބދވސ gބދލކށ gޚޔލ gމކނކމއމދgކރނgދކވއރgމވހކތއg.ދކވއވgވހކgމއޅ gއފއދނ gނވތgމސއކތކgމއޅgލބނ gނފ gއދ gރނގޅ gވރށ gއއޗކgފއސ gބނނވ gމކމށ g،ކމކށވއސgއގތއ gބޒރގ g،ދތތކއ gހރ gހދމގއg،ނވދނކމއ gކމޔބ gމކނ gހރގތނgމހނނއgހރgތޖރބgކރމށgމކނgނވތgބނނވgކރނg،ފދgހދނgތނއgރނގޅgޙޤޤތކށ gހވފނ gދކ gނވތ gކމއgވހކ gދތތކގ gހރސތކއ gހރ gހދމށgގނg.އދއވgމޔސވތނgދކވgމގނއނgއނސނgމއދނގއgދރއޅމގgމއgފހރ

gނވތ gދރއޅމށ gއނސނކވސ gކނމgއނސނg.މސއކތވgކރgހދމށgއމދނgލބgއއދވހgކރއރgމސއކތgދރއޅމށgއނއދވހgއމދނއއgބޑgއމދނއށވރgޝއޤވރކނ g،ދކ gހވފނތއ gހދމގ

g.ވއވgއތރ

g،ލނޑދނޑތކއ gބނނވ gކރނ gހސލgދށ gހދމށ gހނހމޖހނ g،އފވރކމއgތމގ gޤބލކށ gބލހއކމށ gހވފނކg.ވދއވgކމށgމރހލgނމgއއމދތއ

gގތނ gނޔކރ gތބޢތ gއނސނގg،އރމއ g،އފލއ gދރއޅއރ gދނޔގއgކރމށ gޙސލ gމކނ g.ބނނވއވ gޖހgތނވސކނ g.ބނނވއވ gތނވސކނgމއ g.ޖހއވ gކރނ gމސއކތ gހދމށ

gމހނވސ gހނނ gޝއޤވރކނ gކރމގgމދނނވނ gފހނ gނމވސ g.އޅއވgހސލ gކމޔބތއ gދރއޅމގ gގތށgރވތgއނސނgކރމކgމސއކތgކރމށgތރއނ gކރމތގ gއނސނ g،އޚލޤއg.ކށވރވ gނވނކނ gކމޔބއކށ gހދgއޅގނޑމނފދ gޚއޞކށ gވކނ gއދgހދއ gކމޔބތއ gމގތށ gމސލމނgދނޔގއ gޖހގއ g،އރމއ g،އފލއg.ނވނއވgވސނއގނވސgދރއޅމށ

gރނގޅ gނވތ gގތގއ gރނގޅg،އފލއgމއދނގއgދރއޅމގggނޔތގއgދކ gހވފނތއ gހދމގ gޖހ g،އރމއg.ކރނވނއވgމސއކތgހދމށgކމޔބތއgވސgމހއލގއgމސއކތގgމބދއނgހމgކމޔބތއg،ދކgހވފނތއgދއމގgކރއރgކމޔބތއg.ކރނވނއވgމސއކތgހދމށgޙޤޤތކށ gހވފނތއ gދކ gތމ gހދމށgރވފއ g،ކށގނކމއ gމސއކތ gވނgޙޤޤތކށ gހވފނތއ gތމގ gއލވލއރgހވފނgދކgތމgއހނމހކgއދgނވނކނgނހރgބލއގނgހދއދނކމށgޙޤޤތކށgހވފނތއ gތމގ gމސއކތނ gތމގ

g.ވނއވgކމޔބg.ހދށވgޙޤޤތކށ gމޝއޤވރކނ gބއއމހނނށgކމޔބތއgހދފއވgމހނgއހނgއތރވނgމތ gއއށވރ gނވތ gމހކށ gއފދ gދކgޝއޤވރކނ gވސލވމގ gކމޔބއކށgވސ gއފދމގއ gއނއބޔކ g.ހރގނނވgޝއޤވރކނ gވސލވމށ gކމޔބއށgމސއކތއ gއއވސ gއދ g.ހރގނނވgބނނgފރޞތގgލބgގތގއgނހމgނކށgހސލ gކމޔބތއ gދރއޅމގ gހފއގނ

ކމޔބތއ ހދމށ ތމ ދކ ހވފނތއ ޙޤޤތކށ ވނ މސއކތ ކށގނކމއ، ރވފއ އލވލއރ ތމގ ހވފނތއ ޙޤޤތކށ ނވނކނ އދ އހނމހކ ތމ ދކ ހވފނ ޙޤޤތކށ ހދއދނކމށ ބލއގނ ނހރ ތމގ މސއކތނ ތމގ ހވފނތއ

ޙޤޤތކށ ހދށވ. ކމޔބ ވނއވ.

11www.mndf.gov.mv

Page 13: Addana Magazine 19 issue

ތމގ ހވފނ އހނ މހކ ޙޤޤތކށ . 2ހދއދނކމށ ބލއގނ ހރނ:

gމސއކތގ g،ދށނނއ gކފމޒgރޙމތތރނނ gރއޓހ gތރއނ gމހއލގgބދލކރވ gޚޔލ g،ދކވ gވހކ gބއދލވgމސއކތއ gރނގޅ gތކގއ gވގތgވސނއ gކރމށ gއކމއ gނވތ gފށމގgއބދވސ gބދލކށ gޚޔލ gމކނކމއމދgކރނgދކވއރgމވހކތއg.ދކވއވgވހކgމއޅ gއފއދނ gނވތgމސއކތކgމއޅgލބނ gނފ gއދ gރނގޅ gވރށ gއއޗކgފއސ gބނނވ gމކމށ g،ކމކށވއސgއގތއ gބޒރގ g،ދތތކއ gހރ gހދމގއg،ނވދނކމއ gކމޔބ gމކނ gހރގތނgމހނނއgހރgތޖރބgކރމށgމކނgނވތgބނނވgކރނg،ފދgހދނgތނއgރނގޅgޙޤޤތކށ gހވފނ gދކ gނވތ gކމއgވހކ gދތތކގ gހރސތކއ gހރ gހދމށgގނg.އދއވgމޔސވތނgދކވgމގނއނgއނސނgމއދނގއgދރއޅމގgމއgފހރ

gނވތ gދރއޅމށ gއނސނކވސ gކނމgއނސނg.މސއކތވgކރgހދމށgއމދނgލބgއއދވހgކރއރgމސއކތgދރއޅމށgއނއދވހgއމދނއއgބޑgއމދނއށވރgޝއޤވރކނ g،ދކ gހވފނތއ gހދމގ

g.ވއވgއތރ

g،ލނޑދނޑތކއ gބނނވ gކރނ gހސލgދށ gހދމށ gހނހމޖހނ g،އފވރކމއgތމގ gޤބލކށ gބލހއކމށ gހވފނކg.ވދއވgކމށgމރހލgނމgއއމދތއ

gގތނ gނޔކރ gތބޢތ gއނސނގg،އރމއ g،އފލއ gދރއޅއރ gދނޔގއgކރމށ gޙސލ gމކނ g.ބނނވއވ gޖހgތނވސކނ g.ބނނވއވ gތނވސކނgމއ g.ޖހއވ gކރނ gމސއކތ gހދމށ

gމހނވސ gހނނ gޝއޤވރކނ gކރމގgމދނނވނ gފހނ gނމވސ g.އޅއވgހސލ gކމޔބތއ gދރއޅމގ gގތށgރވތgއނސނgކރމކgމސއކތgކރމށgތރއނ gކރމތގ gއނސނ g،އޚލޤއg.ކށވރވ gނވނކނ gކމޔބއކށ gހދgއޅގނޑމނފދ gޚއޞކށ gވކނ gއދgހދއ gކމޔބތއ gމގތށ gމސލމނgދނޔގއ gޖހގއ g،އރމއ g،އފލއg.ނވނއވgވސނއގނވސgދރއޅމށ

gރނގޅ gނވތ gގތގއ gރނގޅg،އފލއgމއދނގއgދރއޅމގggނޔތގއgދކ gހވފނތއ gހދމގ gޖހ g،އރމއg.ކރނވނއވgމސއކތgހދމށgކމޔބތއgވސgމހއލގއgމސއކތގgމބދއނgހމgކމޔބތއg،ދކgހވފނތއgދއމގgކރއރgކމޔބތއg.ކރނވނއވgމސއކތgހދމށgޙޤޤތކށ gހވފނތއ gދކ gތމ gހދމށgރވފއ g،ކށގނކމއ gމސއކތ gވނgޙޤޤތކށ gހވފނތއ gތމގ gއލވލއރgހވފނgދކgތމgއހނމހކgއދgނވނކނgނހރgބލއގނgހދއދނކމށgޙޤޤތކށgހވފނތއ gތމގ gމސއކތނ gތމގ

g.ވނއވgކމޔބg.ހދށވgޙޤޤތކށ gމޝއޤވރކނ gބއއމހނނށgކމޔބތއgހދފއވgމހނgއހނgއތރވނgމތ gއއށވރ gނވތ gމހކށ gއފދ gދކgޝއޤވރކނ gވސލވމގ gކމޔބއކށgވސ gއފދމގއ gއނއބޔކ g.ހރގނނވgޝއޤވރކނ gވސލވމށ gކމޔބއށgމސއކތއ gއއވސ gއދ g.ހރގނނވgބނނgފރޞތގgލބgގތގއgނހމgނކށgހސލ gކމޔބތއ gދރއޅމގ gހފއގނ

ކމޔބތއ ހދމށ ތމ ދކ ހވފނތއ ޙޤޤތކށ ވނ މސއކތ ކށގނކމއ، ރވފއ އލވލއރ ތމގ ހވފނތއ ޙޤޤތކށ ނވނކނ އދ އހނމހކ ތމ ދކ ހވފނ ޙޤޤތކށ ހދއދނކމށ ބލއގނ ނހރ ތމގ މސއކތނ ތމގ ހވފނތއ

ޙޤޤތކށ ހދށވ. ކމޔބ ވނއވ.

11www.mndf.gov.mv

Page 14: Addana Magazine 19 issue

gއހނމހނގgވރނgޤބލކމށgތމގgކނމ g.ވކލތކރއވ gދށކމށ gޤބލކނgއނގކމށ gފރހމއށ gއނމ gމސއކތއgގނޖހލވވރgމސއކތށgތބގg.ބނއވg.އޑއފލއވ gބނ gނތކމށ gއހނބޔކgވރށ gހދމށ gފޑކޔ gކރމށ gކނކނgކމއg.ގނއވgފހރތއgއޅgދފސހކށގނ

gލގބ gބނ gވނއ gރއގނ gމހ gއޑގދg.ގނއވgލބފހރތއ

gދނގތމށ gނފސ gއމއލ g،އދg.ހނނނވgސވލތކއgކރނޖހggނފސg.ޔގނވgބނނވނކނgޖވބgސވލތކށgއgކރނ gސވލ g.އވ gތބ gވސ gޖވބދނgކރމށ gމހނ gކނކނ gމ g.ތބއވ gވސgބޑ gއނމ gނފސށ gއމއލ gމއg.ވދނއވgފހރގއggގނޖހމކށgއމއލ gޙޤޤތކ gޤބލކރނޖހgބއއފހރ gއގކރނ gނފސގgއޅނލ gނވތ g.ފސޖހކމވgނކމޔބއށgއއgކމޔބggކރމތވgކޑވގތކޅކށg.ތބވކމވgރހގނgއމއލ gއޅގނޑމނގ g gނމވސgދނގނވފއ gއމއލއށ gނފސgކނކމގއ gކރމތވ g g.ނވމވgމސކތއgދނގތމށggނފސgތބގgނފސ gތބގ gތބއށ gއދ g.ނކރއވgއނގނތއވ؟ gއހނމހނނށ gއނގވރށgއމއލ gހމ gދވނ gޖވބ gމސވލތކށgތބ gގތއގއ gބޑ gހމކނ g g.ނފސށވgތބg.ތބއށވgހމgއނގނgކކކނgއކgކނކނ gކރހތނވ gކނކމއ gކރހތވg.ފސހއއނވނވ gބނދނ gމހކށ gއހނgފހރގއ gމއޗށ gހއއގ gނވތ gލފގ

gއހނމހކށ gސފތއ gތބގ gބސކޔމނgމދނ gއދ g.އނދގވނވ gހމކށދނgހދގނgއނގކމށgކމއgހރހgނމވސgތރގއ gއޅގނޑމނގ gބޔކ gމދ gއޅ

g.އޅދނވ

gކކތއވ؟gއކgތބgވސgހޤޤތގއgކބއތއވ؟ gނނމނތކ gތބގ gއދgނފސށgއމއލgކމޔބއށgދރއޅމގއgތބގ gކބއތއވ؟ gކނކމކ gބނނވgރވނތރކމކ gއތ gމސތޤބލށgފނ gކރ gކރމގށ gވޒފގ gކބއތއވ؟gއހނމ gހމ gއދ gކބއތއވ؟ gއއމދކgބނދނނgއހނމހނނށgކކކނgއކgތބgތބއކ gއދ gބނނތރތއވ؟ gކނމހނgވގތggއހނމނނނށgދނގތމށgކކތ

ggއވދނބވއވ؟

gތބgއނގނgބޑގތއގއgހމކނgޤބލކނ gނފސގ gރވނތރކމއ gގgއދ g.އކގއކމވ gތބއއ gހނނނgގބލކނ gތބގ gހލތތކށ gކރމތވgއgވސgފރސތކgލބg.ފނގނދނކމވgވޒނކށލމށ gމނވރ gހނނ gގބލކނgތބގ gއހނމ gއދ g.ފރސތކވ gލބgއފލ gއމއލ gކމކ gކނމ gކރ gއފލށg.ކނކމވ gކރ gލބގތމށ gހތހމޖހނgއހނމހނނށgކނކނgކރgތބgފހރގއ

! ނ ތ ގ ނ ސ ދ ފ ލ ނ އ މ އކޕޓނ އބރހމ ޢޒމ

މހއށ ޤބލ އނމ އދއވ. އޅގނޑމނ ކމޔބވމށ އދ، ވމށ މސއކތ ކރއވ. ކރ ކނމ ކމއ އނމ ފރހމ ވމށ އދއވ. އހނމހނނށ ރވއވ. ރވނތކއ ގނ ވމށ މހއށ ތނވސ އނމ ކމޔބ ކނކނ އސކށގނ އދނ އމއލ އދއވ. މޅވމށ ވރނ ކރމށ މދނ ނމވސ މސއކތކރއވ. ކރމތވ ނކމޔބ ޤބލކރނ ދތވއވ. އދ ކނމ ނކމޔބއއ މދވރވ ކނކމށ ކނމވސ އޒރއ މދވރކރއވ. އދ އޒރދއކމގއ ދމހރއވ. އބދވސ އމއލ ގތ އއ އނމ މޅ ގތކމށ ދކއވ. ތމ ކރ ކނކމށ އހނމހނގ ފޑކޔނތއ

ބލއގތމށ ދތވއވ.

gފނބސތކނgބނgކރމށgޢމލgކރމށg.ދމތބއވgހދމގއgލބgއހމހނގgއޑgކމށ gޤބލ gޢލމއނތ gފރހމ g gކމގgލދބސތއgއހނމހނގgހދއގނgދއކނgދއކނތރކމނ g.އމޒވމނދއވgކރމތ gއހނމހނގ g gޒނތތރވގނgތބg.ފނނމނނވgދނgތނgބޒރވމނދg،ނނކމށ gބއއ gމހނނކ gއހނ gނނ 12

www.mndf.gov.mv

gނމވސ g.ވދނއވ gކމކށ gކމނދgކރނgކނކނgތބgޙޤޤތކgޤބލކރނޖހgހދފއވ g.އފލށކމވ gއމއލ g gތބގgކރ gތބ gތރނ gއމގ gޤނނގ gޤވއދg.ދނގނނށވgކނgކރވނgކނކނgހތވ

gތބގ gކމކ gކރނޖހ gހނދނgއހނމހނގgފހރކgކނމgޚޔލށgމނވނgއމއލ g.ހނގއދނކމވ gނލބ gރހނgފށނ gތބގ gމޒގއ gދނގތގއ gނފސgރގނޅ gކނކމއ gނރގނޅ gކރވފއވg.ބއދވރއވgގނއނgހތމއޗށgކނތއgހތހމޖހމއ gލބފއވ gއކމކނ gއދgބރދނ gވސނމނ gއމއލ gހތދތކނgކރވނ gއމރގއ gތބގ gއދ g.ބލލށވgކމގއgބރއއgދވހއގgކނމgކށތކކgދށވޔ gބރ gރޙނ gތބގ g.ނހތށވgކތތރކނ gބރނ gރޙނ g.ނދށވ

gމއޗށgއމލތކގgނފސގg.ލބގނނށވgތރނ gމޒގ g.ބރފރވށވ gބއދގg.ހނދނކރށވ gޢބރތތއ gލބފއވgކނމ gކރމތވ gބނނކށ gބއދގgކމއގ gކނމ g.ހއލހދށވ gހރހއގgގދބރނ gއހނކމނ g.އނނނއވ gހއލ

gއޅމކgކރމށgޙޞލgކނތއgއމއލއށgބނނކށgބރގggއދg.ނނވgބއދވރކމއgގތއgކނކރނވgކރމށgޙޞލgކނކނgނފސގ gއމއލ g.ނމނނމއވ gވސgހނދނgއބދވސgހނނކނgއނކނކނgވސނމއ gމހއގ gކނމ gހމ g.ކރށވgތބގ gވސ gއކމކ g.ތފތވނވ gޚޔލgދނގނގނ gއމއލޔށ gނފސ gއމއލgހއލ gކނކމށ gކރމތވ gނމ gހނނgކމޔބ gއބދވސ gވސނނވ g.ހދނއވg.އޅމނނވ gދރއޅނ gގޅލމހގނ gއތgގޅނ gއޚވނތ g gފއދމށ gބނނތއgމޅމހކ gވކ g.ނރގނނވ gކރއށgބއދ g،ކތތރ gއކމކވސ g.ނތވg.މޅމހނނވ gހމ gމހނނކ gއސކރgބއދ gތބގ gދނގތމށ gނފސ gއމއލ

ggg.އސކރށވ

އއ! ޔތކރމކ ފރދނގ ޒނމ މ ވށ ޙ މފރތއgޙމޔތކރމކggފރދނގgކމކgހކރ

gggފރތކގދރމgކޅމކgބރހރކމއކނgދސކރ g

ގނގނgޕލސޓކކތޅތއgކނޏއކgނކނgބނgggގނgފރތކށgލބމނއދgގއލމގgބރދނgސފކރ g

ދބރށgވދފދgމއދނgދޅފޅފދgތކތgފރތރgggދބރށވgހރgފރތކގgނލކނgގއލދކނgދނހރ g

ކށބތކނgފރތއމރވgނތދކމށgފތވދޔgggދރފސކޅށgމކމގgބރgކރމތވދކނgދނހރ g

މހޅނބލޑޔgއދވލgކހނބއgނތގނދނޔgggމބއދހރgވސނނތރނgދއވމއފތވއކ g

ނޒކgތމވއޓށgނޒރgދހނދރނgހހނކރނgggއއދނgޢލމgދރސތއgދފށނކޔgހތދސކރ g

ބނތރޖޒރތކގgނޒކކނgފހމވޔތgރމނgggއނތއgފހނޅgނދއމށgކރއލތމސggހނދނވމނ g

ރނބސއޅކކޅގމސލނgސފވވgމސނޢތށgggރނފރސތށއދގނgއލނgވސނނމއދgތޒgކރ g

ޖޢފރgޢބދއރޙމނ

13www.mndf.gov.mv

Page 15: Addana Magazine 19 issue

gނމވސ g.ވދނއވ gކމކށ gކމނދgކރނgކނކނgތބgޙޤޤތކgޤބލކރނޖހgހދފއވ g.އފލށކމވ gއމއލ g gތބގgކރ gތބ gތރނ gއމގ gޤނނގ gޤވއދg.ދނގނނށވgކނgކރވނgކނކނgހތވ

gތބގ gކމކ gކރނޖހ gހނދނgއހނމހނގgފހރކgކނމgޚޔލށgމނވނgއމއލ g.ހނގއދނކމވ gނލބ gރހނgފށނ gތބގ gމޒގއ gދނގތގއ gނފސgރގނޅ gކނކމއ gނރގނޅ gކރވފއވg.ބއދވރއވgގނއނgހތމއޗށgކނތއgހތހމޖހމއ gލބފއވ gއކމކނ gއދgބރދނ gވސނމނ gއމއލ gހތދތކނgކރވނ gއމރގއ gތބގ gއދ g.ބލލށވgކމގއgބރއއgދވހއގgކނމgކށތކކgދށވޔ gބރ gރޙނ gތބގ g.ނހތށވgކތތރކނ gބރނ gރޙނ g.ނދށވ

gމއޗށgއމލތކގgނފސގg.ލބގނނށވgތރނ gމޒގ g.ބރފރވށވ gބއދގg.ހނދނކރށވ gޢބރތތއ gލބފއވgކނމ gކރމތވ gބނނކށ gބއދގgކމއގ gކނމ g.ހއލހދށވ gހރހއގgގދބރނ gއހނކމނ g.އނނނއވ gހއލ

gއޅމކgކރމށgޙޞލgކނތއgއމއލއށgބނނކށgބރގggއދg.ނނވgބއދވރކމއgގތއgކނކރނވgކރމށgޙޞލgކނކނgނފސގ gއމއލ g.ނމނނމއވ gވސgހނދނgއބދވސgހނނކނgއނކނކނgވސނމއ gމހއގ gކނމ gހމ g.ކރށވgތބގ gވސ gއކމކ g.ތފތވނވ gޚޔލgދނގނގނ gއމއލޔށ gނފސ gއމއލgހއލ gކނކމށ gކރމތވ gނމ gހނނgކމޔބ gއބދވސ gވސނނވ g.ހދނއވg.އޅމނނވ gދރއޅނ gގޅލމހގނ gއތgގޅނ gއޚވނތ g gފއދމށ gބނނތއgމޅމހކ gވކ g.ނރގނނވ gކރއށgބއދ g،ކތތރ gއކމކވސ g.ނތވg.މޅމހނނވ gހމ gމހނނކ gއސކރgބއދ gތބގ gދނގތމށ gނފސ gއމއލ

ggg.އސކރށވ

އއ! ޔތކރމކ ފރދނގ ޒނމ މ ވށ ޙ މފރތއgޙމޔތކރމކggފރދނގgކމކgހކރ

gggފރތކގދރމgކޅމކgބރހރކމއކނgދސކރ g

ގނގނgޕލސޓކކތޅތއgކނޏއކgނކނgބނgggގނgފރތކށgލބމނއދgގއލމގgބރދނgސފކރ g

ދބރށgވދފދgމއދނgދޅފޅފދgތކތgފރތރgggދބރށވgހރgފރތކގgނލކނgގއލދކނgދނހރ g

ކށބތކނgފރތއމރވgނތދކމށgފތވދޔgggދރފސކޅށgމކމގgބރgކރމތވދކނgދނހރ g

މހޅނބލޑޔgއދވލgކހނބއgނތގނދނޔgggމބއދހރgވސނނތރނgދއވމއފތވއކ g

ނޒކgތމވއޓށgނޒރgދހނދރނgހހނކރނgggއއދނgޢލމgދރސތއgދފށނކޔgހތދސކރ g

ބނތރޖޒރތކގgނޒކކނgފހމވޔތgރމނgggއނތއgފހނޅgނދއމށgކރއލތމސggހނދނވމނ g

ރނބސއޅކކޅގމސލނgސފވވgމސނޢތށgggރނފރސތށއދގނgއލނgވސނނމއދgތޒgކރ g

ޖޢފރgޢބދއރޙމނ

13www.mndf.gov.mv

Page 16: Addana Magazine 19 issue

gކރއރމއ gރއޔތނގ gޤއމއgސފއނނކ gދވހ gއބދވސ gތރއޤގއg.އދކރއވ gހއސއއ gމތވރ gވރށgމޝރޢތކގއ gބޑތ gތރއޤގ gޤއމg.އވއވgއނތހއށgބއވރވނgސފއނގgއނގgއނމނނށgހއސއއgކނމgމފދ

g.އވދނއވgތލނވgމނވރށ

g.ސފވ gވރށ gދއރ gސފއނގgޤއމ gދވހރއޖގ gސފއނނކ gދވހgދފޢ gޤއމގ gމއ g.ބރވ gދފޢgވޖބކgއސgއނމgސފއނގg.ލޝކރވg.ރއކތރކރމވg،ހމޔތކށgޤއމgދނއgމ gކބއނ gބޣވތތރނގ gދޝމނނނއ

ކމނޑ ސރޖނޓ މޖރ ޢބދهللا ސޢދ

ކނމ ޤއމއ ވސ ޤއމއގ ގތގއ ދމ އނނނ އތއ ބއއގ މސއކތއ އގހރ ޤރބނގ ސބބނނވ. ޤއމ ޤއމކށވނ އދ ޤއމގ މނވނކމއ، ސޔދތއ، އސތޤލލ ރއކތރ ކރވނ ޤއމގ ދރނގ ޚދމތނނވ. ޤއމގ އދކދއއ، ސޤފތއ، ދނ އދ ޤއމ ވޙދތއ، ހދފއވ ބނތކއ ތރއޤގ މގގއ ހދފއވ ކނމ ކރއރމކވސ ރއޔތނގ ބރ މސއކތގ ނތޖއވ.

ގނ އރތތކގ ފހތގއ އނނނ ރއޔތނގ ތރއނ ގނ ބއއގ ބއވރވމއ އއބރލމވ.

gސލމތކށ gހމޔތކށ gވޠނ gލބވތgބރ gއދ gބރ gމ g.ކރމވ gރއކތރgތރއޤއށޓކއ gޤއމގ gއފލމނ gޒނމgމސއކތތކކ gކރމނދ gސފއނgފނނ gއދ gހނރވރ gހއރނވނޖހފދ

g.މސއކތތކކވgއގހރ

gތރއޤ gބޔކވސ gކނމgހލތށ gއނއ gހލތނ gއއ g.ބނނވއވgއއޗކށވރgލބgމއދg.އދއވgބދލވމށgމއދށވރg،ލބމށއgމދމgއއޗއgރނގޅgމއދށވރg،ވމށއgމދމgގތތކއgރނގޅgހމޖހމށgމދމgއނތޒމތކއgލއފސހgބރއކgލވgވސނމށgމg.ކރއވgއނމދ

gލތބއ gޤއމ gއނނނ gތރއޤ gޤއމg.ތރއނނވ gޖޝގ gޤއމ gރޙއ gޤއމgގތނgޢމރނgހމއކނgތރއޤއކgޙޤޤgޙޤޤ g.ނނވ gކރއރމއ gލބ gޤއމށgނވތ gކމއ g.ބދލވ gހޔ gތރއޤއކgތރއޤގ g.ދއމވ gކރއރއދ gތނއgތރއޤގ g.ތހޒބވމވ gމނއކ gޙޤޤgޤއމއގgއgޤއމއގއވސgކނމgނރހކgކރވނ gތރއޤއށ gޤއމ g.ރއޔތނނވgޤއމއޔތއ gޚދމތކ gމހނމ gއނމ

ބނކރމށgކރވgމސއކތވ.

gސފއނގ g،ބލލއރ gތރޚށgއގހރ gޤއމށ gތރއނ gޚދމތގ 14www.mndf.gov.mv

ތޢލމ ދއރއށ ބލއލއރ، ސފއނގ އޖތމޢ ޚދމތ ކޔވ ޒވނނނށއ ފނނނ އމޒވފއވތ ގތއގއ ޚއޞ ދރވރނނށވ. މގ މއގނޑ މޤޞދކ އދގ ޒވނ ޖލކ ތރބވ ސފއނ ހދމގއ ޖލކށ ބނވފއވ މއޗށ ދރފސކޅއގ

ހއސ ޤއމށ ދނމވ.

gހނރgޢލމއg.އފއދއފއވgދރނތކއgލބވgދކgޤއމgރނގޅgއޚލޤg،ލބދg.ކށދފއވ gއފނ gޝޚސއޔތނތކއgއއރޕޓއgހޅލgތރއޤގއgޢމރނgޤއމގgހދ gފރތމ gއނމ gއއރޕޓތއ gރޖނލgސފއނgދއރgއދކރgސފއނgހދމގއgމއދގgމސއކތތއgބރgއދgބރ gކރgމގ gމލގ g.އވދނއވ gނނގ gޖލށgރއޖގ gއދ gހއކމގއ gބނ g،ހދމއgފސހ gލފފރނ g gރށރށގއ gއހނހނgގއވމގއ gފޅ gނރއ gކރމށޓކއg.އވދނއވ gނނގ gއޅނގތ gސފއނgއއފސ gބދލކށ gމހނ gރށރށނgކރސތކgހދސތކއgނރއކތރg،ކރމއgބނކށ gގދރ gރއޔތނގ gއނމ gގޅގނgއޚލޞތރ gކށފއވ gސފއނ gދނމގއgތފސލތކކއކ gހރހ gމސއކތތއgއހނނމވސg.ދނއވgނނގgއނމނނށgސފއނގ gދއލތނ gއއރކ gޙޤޤތކgކމއގއ gކނމ gއދނ gއހތރކމށg.ނކމފއވކމވgފސޖހމއނތgއއވސgހއސ gސފއނގ gތރއޤގއ gޤއމގgއކgރއޖގg.އދކރމނދކމވgފސނޖހgތބ gޤއމވގނ gސފއނ gކނކޅތކގއg1993gފށgޚދމތދނgގތނgރއޔތނނgހނގgގޅގނgރއޔތނނg.އވgއހރgވނ

gއއ gފށގނ gއރނ gހރކތތއ gއޖތމޢgg.ފޅކރމނނވgއއgދވހށgއނއgދވހނ

gދއރގއ gޚދމތގ gއޖތމޢgމއދgދއރއއgނތgބއވރވނgސފއނgޚދމތތއ gއޖތމޢ gވރށ gދނނވ gނތgދއރއށ gތޢލމ g.އތރވފއވ gވނgޚދމތ gއޖތމޢ gސފއނގ g،ބލއލއރgފނނނ gއމޒވފއވތ gގތއގއ gޚއޞgމގ g.ދރވރނނށވ gކޔވ gޒވނނނށއgޖލކ gޒވނ gއދގ gމޤޞދކ gމއގނޑgބނވފއވgމއޗށgދރފސކޅއގgތރބވgޤއމށgހއސgސފއނgހދމގއgޖލކށgޤއމ gދވހރއޖގ gމގތނ g.ދނމވgޤބލ gތޢލމ gޚދމތކރ gބރގއ gދފޢgކރތgމގނgތޖވދg،މދވރކށgޒވނނg،ޕރގރމތކއgދސކށދgކޔވނgޤރއނgލޑރޝޕ gޑވލޕމނޓއ gޕރފޝނލgއވއރނސ gގނ gތފތ gޕރގރމތކއg.ކރވއވ gފހގ gހނގކނ gޕރގރމތއg،ކމޕތކއ gފޝ gކމޕތކއ gކޑޓ gއދgތރގއ gމގ gތމރނތއވސ gބނޑg،ޕރގރމތކއ gމލޓމޑއ g.ހމނއވg،ޕރގރމތކއ gފތނދސކށދނމގgހނގ gއތރކރމށ gދޅހޔކނg.ހމނއވ gވސ gޕރގރމތއ gކސރތgދވހ gޕރގރމއގއވސ gކނމ gމގ

gވލއޒތކއ gހރދނ gކބއގއ gޒވނނގgރތg.ކރވއވgމސއކތgއށގނނވމށgލބވ gދކ gޤއމ g،ދސކށދ gއދތއg.ކރވއވgމސއކތgހދމށgދރނތކކށ

gނޒރ gދއރއށ gޞއޙgސފއނ gގތނ gއޖތމޢ g،ހނގލއރgޞއޙgގޅފއއތgދއރgމއގނޑgއދކރgގޅގނgރއޔތނނgރށރށގgއދރތކއgދރލއgޕރގރމތކއgސފކރމގgހނގg.ހރކތތކއވ gހނގ gރއކތރވމށgދއރއއގއދ gފޅ gއނމ gމގއތރނgކނޑއ gހލތގއ gއމޖނސ gޚދމތކg،ގނސދމއgމލgމހނgބލgވއގމގނgދވނހރ gފރވ gޞއޙ gރނގޅgއވހކށ gވހވސ gމހނ gބލ gރށރށށgމގތނ g.ޚދމތވ gގނގސދނމގg583gއކނވސgއހރgވނg2015gފއތވgސފއނgއޕރޝނgއވކއޝނgމޑކލgއމއނޑއފ gމގއތރނ g.ހނގފއވއވgސއމބއލނސ gއޕރޓކރ gކސޓގޑނgސރޙއދތކނ gއކއކ gރއޖގ gތކގއg.އފލއދފއވއވ gމހނ gބލ g1751gމނސޓރއއ gއޑއކޝނ gމއއކgސކލ gގޅގނ gމނސޓރ gޑފނސgކރމށ gސކރނgހލތ gދރވރނ gތކގgހނގgއނgސރވސgމޑކލgއމއނޑއފg.ފޅވމނނވgއނނނgވސgޕރގރމތއgއކނވސ gއހރ gވނ g2015 gފއތވgސކރނgހލތgދރވރނgސކލއގg15gޑކޓރނގ gޚއޞ gއދ g.ކށދފއވއވgފނވއގނgއތޅތކށgއކgރއޖގgޓމތއgހނގމނgސފއނgވސgކމޕތއgމޑކލ

g.ގނދއވ

gޤއމ gތރއޤއއ gޢމރނgސރކރނ gބލއރ gދއރއށ gބނކރމގgތކގއ gމޝރޢ gގނ gބޑތ gހނގ

15www.mndf.gov.mv

Page 17: Addana Magazine 19 issue

ތޢލމ ދއރއށ ބލއލއރ، ސފއނގ އޖތމޢ ޚދމތ ކޔވ ޒވނނނށއ ފނނނ އމޒވފއވތ ގތއގއ ޚއޞ ދރވރނނށވ. މގ މއގނޑ މޤޞދކ އދގ ޒވނ ޖލކ ތރބވ ސފއނ ހދމގއ ޖލކށ ބނވފއވ މއޗށ ދރފސކޅއގ

ހއސ ޤއމށ ދނމވ.

gހނރgޢލމއg.އފއދއފއވgދރނތކއgލބވgދކgޤއމgރނގޅgއޚލޤg،ލބދg.ކށދފއވ gއފނ gޝޚސއޔތނތކއgއއރޕޓއgހޅލgތރއޤގއgޢމރނgޤއމގgހދ gފރތމ gއނމ gއއރޕޓތއ gރޖނލgސފއނgދއރgއދކރgސފއނgހދމގއgމއދގgމސއކތތއgބރgއދgބރ gކރgމގ gމލގ g.އވދނއވ gނނގ gޖލށgރއޖގ gއދ gހއކމގއ gބނ g،ހދމއgފސހ gލފފރނ g gރށރށގއ gއހނހނgގއވމގއ gފޅ gނރއ gކރމށޓކއg.އވދނއވ gނނގ gއޅނގތ gސފއނgއއފސ gބދލކށ gމހނ gރށރށނgކރސތކgހދސތކއgނރއކތރg،ކރމއgބނކށ gގދރ gރއޔތނގ gއނމ gގޅގނgއޚލޞތރ gކށފއވ gސފއނ gދނމގއgތފސލތކކއކ gހރހ gމސއކތތއgއހނނމވސg.ދނއވgނނގgއނމނނށgސފއނގ gދއލތނ gއއރކ gޙޤޤތކgކމއގއ gކނމ gއދނ gއހތރކމށg.ނކމފއވކމވgފސޖހމއނތgއއވސgހއސ gސފއނގ gތރއޤގއ gޤއމގgއކgރއޖގg.އދކރމނދކމވgފސނޖހgތބ gޤއމވގނ gސފއނ gކނކޅތކގއg1993gފށgޚދމތދނgގތނgރއޔތނނgހނގgގޅގނgރއޔތނނg.އވgއހރgވނ

gއއ gފށގނ gއރނ gހރކތތއ gއޖތމޢgg.ފޅކރމނނވgއއgދވހށgއނއgދވހނ

gދއރގއ gޚދމތގ gއޖތމޢgމއދgދއރއއgނތgބއވރވނgސފއނgޚދމތތއ gއޖތމޢ gވރށ gދނނވ gނތgދއރއށ gތޢލމ g.އތރވފއވ gވނgޚދމތ gއޖތމޢ gސފއނގ g،ބލއލއރgފނނނ gއމޒވފއވތ gގތއގއ gޚއޞgމގ g.ދރވރނނށވ gކޔވ gޒވނނނށއgޖލކ gޒވނ gއދގ gމޤޞދކ gމއގނޑgބނވފއވgމއޗށgދރފސކޅއގgތރބވgޤއމށgހއސgސފއނgހދމގއgޖލކށgޤއމ gދވހރއޖގ gމގތނ g.ދނމވgޤބލ gތޢލމ gޚދމތކރ gބރގއ gދފޢgކރތgމގނgތޖވދg،މދވރކށgޒވނނg،ޕރގރމތކއgދސކށދgކޔވނgޤރއނgލޑރޝޕ gޑވލޕމނޓއ gޕރފޝނލgއވއރނސ gގނ gތފތ gޕރގރމތކއg.ކރވއވ gފހގ gހނގކނ gޕރގރމތއg،ކމޕތކއ gފޝ gކމޕތކއ gކޑޓ gއދgތރގއ gމގ gތމރނތއވސ gބނޑg،ޕރގރމތކއ gމލޓމޑއ g.ހމނއވg،ޕރގރމތކއ gފތނދސކށދނމގgހނގ gއތރކރމށ gދޅހޔކނg.ހމނއވ gވސ gޕރގރމތއ gކސރތgދވހ gޕރގރމއގއވސ gކނމ gމގ

gވލއޒތކއ gހރދނ gކބއގއ gޒވނނގgރތg.ކރވއވgމސއކތgއށގނނވމށgލބވ gދކ gޤއމ g،ދސކށދ gއދތއg.ކރވއވgމސއކތgހދމށgދރނތކކށ

gނޒރ gދއރއށ gޞއޙgސފއނ gގތނ gއޖތމޢ g،ހނގލއރgޞއޙgގޅފއއތgދއރgމއގނޑgއދކރgގޅގނgރއޔތނނgރށރށގgއދރތކއgދރލއgޕރގރމތކއgސފކރމގgހނގg.ހރކތތކއވ gހނގ gރއކތރވމށgދއރއއގއދ gފޅ gއނމ gމގއތރނgކނޑއ gހލތގއ gއމޖނސ gޚދމތކg،ގނސދމއgމލgމހނgބލgވއގމގނgދވނހރ gފރވ gޞއޙ gރނގޅgއވހކށ gވހވސ gމހނ gބލ gރށރށށgމގތނ g.ޚދމތވ gގނގސދނމގg583gއކނވސgއހރgވނg2015gފއތވgސފއނgއޕރޝނgއވކއޝނgމޑކލgއމއނޑއފ gމގއތރނ g.ހނގފއވއވgސއމބއލނސ gއޕރޓކރ gކސޓގޑނgސރޙއދތކނ gއކއކ gރއޖގ gތކގއg.އފލއދފއވއވ gމހނ gބލ g1751gމނސޓރއއ gއޑއކޝނ gމއއކgސކލ gގޅގނ gމނސޓރ gޑފނސgކރމށ gސކރނgހލތ gދރވރނ gތކގgހނގgއނgސރވސgމޑކލgއމއނޑއފg.ފޅވމނނވgއނނނgވސgޕރގރމތއgއކނވސ gއހރ gވނ g2015 gފއތވgސކރނgހލތgދރވރނgސކލއގg15gޑކޓރނގ gޚއޞ gއދ g.ކށދފއވއވgފނވއގނgއތޅތކށgއކgރއޖގgޓމތއgހނގމނgސފއނgވސgކމޕތއgމޑކލ

g.ގނދއވ

gޤއމ gތރއޤއއ gޢމރނgސރކރނ gބލއރ gދއރއށ gބނކރމގgތކގއ gމޝރޢ gގނ gބޑތ gހނގ

15www.mndf.gov.mv

Page 18: Addana Magazine 19 issue

gސފއނކރ gގތނ gއލކރމގ gދރވgމސއކތކgއއgފނނވރgއދgބރgއނމggދވހށgޤއމgއހރގgވނg)2015(g1437g.ހއ gސއޒށ gއސލ gކޅއށފނމގg.މސއކތވgމނއމނޓގgހދgއތމގއ

gޤއމ gހއސއނލއ gސފއނގgހނދމ gހމއސކޅށ gތރއޤއށgޤބލކރނޖހފއވgމއދgމއgނލވނކނgއޤތޞދ gހދމނދ gރއޖ g.ޙޤޤތކވgބނވފއވނ gކރއރނތއ gއވސgމއޗށ gސލމތގ gހމޖހމއ gޤއމގgމދމގgދރއޅމއgދވހނގg.ކމށވތއވgތމވށގ gގޅލމހފއވނ gމސތޤބލg.ކމށވތއވ gމއޗށ gރއކތރކމގgއކވރކމއ gސލހވރކމއ gދވހނގgމތވގނވ gބނގލކ gއއބއވނތކމގgދވހ g.ކމށވތއވ gއސލމދނgޤއމގ gމ gއފފގތކމކ gރއޔތނގgކނމgމއނg.ވތއވgކމގއgމނވނކނgޤނނg،ދއރއgއދކރgސފއނgކމއގއgއއgޒނމgމތކށފއވgސފއނނgގތނgސފއނ g.ސބބނނވ gމސއލއޔތގgއހނ gހރކތތއ gހނގ gއސނގއގނ

gއހރށ gފއތވ g.ވއވ gހއސ gސފއނgއޅމނދgދމދgހޅލއgމލއއg،ބލލއރgބހލgސރޙއދގއgއgއޅމށޓކއgބރޖgކރމގއ gސވ gފސބލޓ gތރފއގނgމސއކތއ gކރ gޑއވރނ gކސޓގޑގgފރމއކށ gމޒމނގޅ gފލނ gޢއޒނދނgއމއނޑއފgގނއމގއgވޖދށgބދލކށgކރ gސފއނ gއނޖނއރސގ gމލޓރgފހގ gމސއކތތއ gބރ gއދ gފނނgމއޒނgބނgސނމgމގއތރނg.ކރވއވgއނޑgއލކޓރކލgއމއނޑއފgހދމގއgސފއނގ gއނޖނއރސގ gމކނކލgފހގ gވސ gމސއކތތއ gބރ gހނރވރ

g.ކރވނވ

gރއކތރކމގ gސލމތއgޚދމތ gއޖތމޢ gސފއނގ gދއރގއgފރދނގ gފނނނ gހފފއވތނ gއމޒgރއކތރކނވސ gޖމޢތގ gރއކތރކމއgކނމ gރއޖގ g.ގތށވ gކރވ gކށވރgޚއޞ gނއވމށ gއލފނ gރށއގއgކރމގއގއgކއރgބޔކgދވފއވgތމރނgވރށ gމސއކތ gކރވ gބތއބމށgމގއތރނ g.އބދއވ gކރއށ gބރށgޢމލކރނ gރއޔތނ gހލތގއ gކރސގgމހނ gއކނކމށ g،އގނނއދ gގތތއgރށ gވކޝޕތއ gހލނތރކރމގgކނޑމތގg.ގނދއވgކރއށgފނވރގއg،ގތނނއ gރއކތރކމބހ gސލމތއgހނގ gގތނ gރއކތރވމބހ gއލފނނgޕރގރމތއ gއތރކރމގ gހލނތރކނ

g.ފތރލފއވgރއޖއށވނgމޅ

gދވހgg،ފރކށދgދރވރނނށgސކލތކގgކރމގgޚދމތgޤއމއޔތށgއދބއޔތށއgދރވ gދސކށދ gކޅވރ gސޤފ gގތނgމދގއgރއޔތނގgދވހg.ތނވgއލކރgއފއދމށ gޖޝ gޤއމ gލތބއ gޤއމgދވހކgޤއމgކނމgސޑއއgލވgޤއމgވނގނgމއޒކgއނޑgބނޑgއމއނޑއފgބލއރgތރޚށgފހގg.ނރމނނވgގނދނgސޤފތgއދކދއއgޤއމއޔތއgދވހނގ

gމއއސސއކނ gނވތ gބޔކ gއއވސgމއސލއއgކނމgޤއމg.ނދތއވgކރމނgބޔކ gތބނ gހއލކރނ gއޚރގއ gވސgޖހނދނ gމހތނ g.ވތއވ gސފއނނށgކމއވސgބޑgކނމgމފދgދމވgޤއމށgފރނއނgލއއg،ނކމgއޒމއކgހތވރއgކރއށ gމސލހތގ gއމއލ gއދކށ gއގgސފއނgދވހ gއސކށގނ gޤއމ gދނއ

g.ހއލކށދފއވތއވ

gދރވއ gރޙ gޤއމ gލތބއ gޤއމgސފއނgހރދނކރމށgޤއމއޔތgއލކށgފނނނ gބލލއރ gމސއކތތކށ gކރgއދކދއއ gދވހ gބއއ gވޅޖހފއވgއލކރމށ gދރވ gސފއނ gސޤފތތއgދވހތރޚއg.މސއކތތކވgބރgކރމނދgކރމގ gއނމ gލޔ gތރޚ gއސކރgމޢލމތgތދgސފgދވހތރޚބހg،އތރނ

16www.mndf.gov.mv

qnakiretqnamayik iwAQ AluKaw Irakqsawqnakiretqnamayik iwAQ AluKaw Irakqsaw

gސފއނގ gއޚލޤކ gއސކރg،ސފތކ gހރދނ gހނނނޖހ gމހއގއgކނކމގއgދނގނgނފސgއދgއސލތކއgލބ gއށގނނވމށ gސފ gކތތރވމގgސފއނގgއޚލޤކ gއސކރg.ތމރނކވgއސލތއgސފވނތgހރދނgކމނޑއގއ

g.މނގޑވgބރއޅއދgދމހއޓމށ

gޖހދއgމތވރgވރށgސފއނނކ

gއސކރ gމފދ gބއއކމނ gކރމނދgސބތވތބމކ gމތގއ gސފތކގ gއޚލޤg.މއވgޒނމއއވސgފރދgމހނމgވރށgމސއކތކgކރމނދgސފއނgއޅގނޑމނgތރގއ gހކތކގ gސބތކރމގ gޖހދކނ

ހމނgބއއgދރޖތކކ:

gމތވރgއދކރނޖހgސފއނg.ހgހނރތއgޢލމއgބނނވgއދކރނgވޖބg.ލބގތނgތމރނgގތނgހރދނކރމގ

gއނމހ gއނގނނ gތމރނގއ g.ށgހވލކރވ gއއގތށ gހނރތކއ gޢލމއ

ޓސކތއgއދކރނ.

gޢލމއ gދސކށފއވ gތމ g.ނgމގ gރނގޅ gދސކށދ gއނކއށ gހނރ

ދއކއދނނ.

gމޝނގއވ gސފއނގ g.ރgދވހރއޖގ g،އސލމދނ gގތގމތނ

gއސތޤލލއ g،މނވނކމ gޖމހރއޔގgހށގޑއ gދފޢކރމށޓކއ gސޔދތ

ފރނއނgޤރބނވމށgތއޔރށgތބނ.

gއސކރ gއނގއދނ gމއނވސgއޚލޤ gއސކރ g.މތވރކމވ gއޚލޤގgމހނމ gވރށ gބރދ gދމހއޓމށgޢމލކރމށ gއއށ gސފއނg،ޤވއދތކއgކޑgސފއނގgދވހgއގތނg.ހދފއވއވgއސސކ g07 gހމނ gގއ gކނޑކޓ gއފ

މޖރ އމނهللا އޙމދ ރޝދ

gކމނޑރ gއއ gއސލމދނގ gމޤދއކވgނމނ gމ g"ކނޑ gهللاގ" gކމގއވgދވނއއgވލދކgބނgޚލދg،ނނދވފއވgމ g.ލޑރކވ gއސކރ gނމނ gނތgرضي اهلل عنه ގgޢމރg،ޚލފgދވނgއނމތގgލޝކރގgއސލމgގފނgޚލދgޚލފތގއgވކކރއވމނވސ gމޤމނ gކމނޑރގgޢމރ gއޚލސތރކނ gއކލގފނގgކޔމނތރކމއ g،ސބތކށދއވ gގފނށgއ gލޝކރގ gއސލމ gސބތކނމތgޖއރހގ gބނ gއބއދތ gއބ g،ކމނޑރgޖހދކރއވމގއ g،ދށގއ gކމނޑގgމސއކތކރއފއވކނgއކgޙކމތތރކމ

އސލމgތރޚނgސބތgވއވ.

gއހނހނgތރޚނނgއސލމgމގތނg،ހދ gއބރތ gފލވޅތކނ gއސކރgލބގތމކgސފgމތވރgއޚލޤގgއސކރ

gސބތވ gސފއނވސ gހރހ gއގމތgސފއނގgދވހg.އސސވg07gތބނޖހނgލބގނވgސފތއgއޚލޤގgއސކރgމތވރgއހލވރވނ gކނޑކޓތކށ gއފ gކޑ gމgޒނމއކށgފރދgމހއގgސފއނގgކނމ

ހދމކgވރށgމހނމgކމކވ.

gކޔމނތރކނ gއޚލޤއ gއސކރgމސލނ gނމނ gމތވރ gއދކރމގ

gހމ g.މހނމވ gހދނ gޒނމއކށ gފރދgކރވނ gޤއމ gއޚލޤ gއސކރ gއހނމgދރޖއގgމތgއނމg"ޑސޕލނgސލފ"gޑސޕލނނކ gސލފ g.ދމހއޓގނނވgގތނ gފރދ gއދކރމގ gޓސކއ g/ޑއޓg)ގތgދކgމދgކމއ(gއޓޓއޑgއބކލއގgއސލތކއ gސފވނތ gމސއކތގ gއދ

އދބgއޚލޤgބހއޓgމނގޑވ.

ޚލދ ބނ ވލދކ ދވނއއ ނތ ނމނ އސކރ ލޑރކވ. މ އނމތގ ދވނ ޚލފ، ޢމރ رضي اهلل عنه ގ ޚލފތގއ ޚލދ ގފނ އސލމ ލޝކރގ އޚލސތރކނ އކލގފނގ ވސ ވކކރއވމނ މޤމނ ކމނޑރގ ޢމރ ގފނށ ސބތކށދއވ، ކޔމނތރކމއ ސބތކނމތ އސލމ ލޝކރގ އ ކމނޑރ، އބ އބއދތ ބނ ޖއރހގ ކމނޑގ ދށގއ، އސލމ މސއކތކރއފއވކނ އކ ހކމތތރކމ ޖހދކރއވމގއ

ތރޚނ ސބތ ވއވ.

17www.mndf.gov.mv

Page 19: Addana Magazine 19 issue

qnakiretqnamayik iwAQ AluKaw Irakqsawqnakiretqnamayik iwAQ AluKaw Irakqsaw

gސފއނގ gއޚލޤކ gއސކރg،ސފތކ gހރދނ gހނނނޖހ gމހއގއgކނކމގއgދނގނgނފސgއދgއސލތކއgލބ gއށގނނވމށ gސފ gކތތރވމގgސފއނގgއޚލޤކ gއސކރg.ތމރނކވgއސލތއgސފވނތgހރދނgކމނޑއގއ

g.މނގޑވgބރއޅއދgދމހއޓމށ

gޖހދއgމތވރgވރށgސފއނނކ

gއސކރ gމފދ gބއއކމނ gކރމނދgސބތވތބމކ gމތގއ gސފތކގ gއޚލޤg.މއވgޒނމއއވސgފރދgމހނމgވރށgމސއކތކgކރމނދgސފއނgއޅގނޑމނgތރގއ gހކތކގ gސބތކރމގ gޖހދކނ

ހމނgބއއgދރޖތކކ:

gމތވރgއދކރނޖހgސފއނg.ހgހނރތއgޢލމއgބނނވgއދކރނgވޖބg.ލބގތނgތމރނgގތނgހރދނކރމގ

gއނމހ gއނގނނ gތމރނގއ g.ށgހވލކރވ gއއގތށ gހނރތކއ gޢލމއ

ޓސކތއgއދކރނ.

gޢލމއ gދސކށފއވ gތމ g.ނgމގ gރނގޅ gދސކށދ gއނކއށ gހނރ

ދއކއދނނ.

gމޝނގއވ gސފއނގ g.ރgދވހރއޖގ g،އސލމދނ gގތގމތނ

gއސތޤލލއ g،މނވނކމ gޖމހރއޔގgހށގޑއ gދފޢކރމށޓކއ gސޔދތ

ފރނއނgޤރބނވމށgތއޔރށgތބނ.

gއސކރ gއނގއދނ gމއނވސgއޚލޤ gއސކރ g.މތވރކމވ gއޚލޤގgމހނމ gވރށ gބރދ gދމހއޓމށgޢމލކރމށ gއއށ gސފއނg،ޤވއދތކއgކޑgސފއނގgދވހgއގތނg.ހދފއވއވgއސސކ g07 gހމނ gގއ gކނޑކޓ gއފ

މޖރ އމނهللا އޙމދ ރޝދ

gކމނޑރ gއއ gއސލމދނގ gމޤދއކވgނމނ gމ g"ކނޑ gهللاގ" gކމގއވgދވނއއgވލދކgބނgޚލދg،ނނދވފއވgމ g.ލޑރކވ gއސކރ gނމނ gނތgرضي اهلل عنه ގgޢމރg،ޚލފgދވނgއނމތގgލޝކރގgއސލމgގފނgޚލދgޚލފތގއgވކކރއވމނވސ gމޤމނ gކމނޑރގgޢމރ gއޚލސތރކނ gއކލގފނގgކޔމނތރކމއ g،ސބތކށދއވ gގފނށgއ gލޝކރގ gއސލމ gސބތކނމތgޖއރހގ gބނ gއބއދތ gއބ g،ކމނޑރgޖހދކރއވމގއ g،ދށގއ gކމނޑގgމސއކތކރއފއވކނgއކgޙކމތތރކމ

އސލމgތރޚނgސބތgވއވ.

gއހނހނgތރޚނނgއސލމgމގތނg،ހދ gއބރތ gފލވޅތކނ gއސކރgލބގތމކgސފgމތވރgއޚލޤގgއސކރ

gސބތވ gސފއނވސ gހރހ gއގމތgސފއނގgދވހg.އސސވg07gތބނޖހނgލބގނވgސފތއgއޚލޤގgއސކރgމތވރgއހލވރވނ gކނޑކޓތކށ gއފ gކޑ gމgޒނމއކށgފރދgމހއގgސފއނގgކނމ

ހދމކgވރށgމހނމgކމކވ.

gކޔމނތރކނ gއޚލޤއ gއސކރgމސލނ gނމނ gމތވރ gއދކރމގ

gހމ g.މހނމވ gހދނ gޒނމއކށ gފރދgކރވނ gޤއމ gއޚލޤ gއސކރ gއހނމgދރޖއގgމތgއނމg"ޑސޕލނgސލފ"gޑސޕލނނކ gސލފ g.ދމހއޓގނނވgގތނ gފރދ gއދކރމގ gޓސކއ g/ޑއޓg)ގތgދކgމދgކމއ(gއޓޓއޑgއބކލއގgއސލތކއ gސފވނތ gމސއކތގ gއދ

އދބgއޚލޤgބހއޓgމނގޑވ.

ޚލދ ބނ ވލދކ ދވނއއ ނތ ނމނ އސކރ ލޑރކވ. މ އނމތގ ދވނ ޚލފ، ޢމރ رضي اهلل عنه ގ ޚލފތގއ ޚލދ ގފނ އސލމ ލޝކރގ އޚލސތރކނ އކލގފނގ ވސ ވކކރއވމނ މޤމނ ކމނޑރގ ޢމރ ގފނށ ސބތކށދއވ، ކޔމނތރކމއ ސބތކނމތ އސލމ ލޝކރގ އ ކމނޑރ، އބ އބއދތ ބނ ޖއރހގ ކމނޑގ ދށގއ، އސލމ މސއކތކރއފއވކނ އކ ހކމތތރކމ ޖހދކރއވމގއ

ތރޚނ ސބތ ވއވ.

17www.mndf.gov.mv

Page 20: Addana Magazine 19 issue

gނވތ gނސބ gލބމގ gދރނgވރށ gމޙރމވފއވ gލބމނ gދރނgނލބމގ gދރނ g.އޅއވ gދމފރނ gގނgހތދތކމއgދމވgދމރފނނށgސބބނgދމވ gގތނ gނފސނ gއދ gމޔސކނgލބފއވgނސބgލބމގgދރނgކނކމކg.ކނކމވgކށލނދތgއނދޒgތކށgފރތgލބމގgދރނgވސgމހނނށgދޖނސގgތރއނވސgމގgކރމތވއރgމއސލތއg.ފހގކށލނޖހއވ gފރހނނކނ gގނއgއކކ gފރހނކނ g20 gކނމ gމގތނgމހނކނ gއޅ gމއސލ gލބމގއ gދރނgދރނ gއދ g.ދއކއވ gދރސތކނ gބއއgއއgތރއނgދމރނގgފސgކނމgނލބgސބބނgފރހނމހގgސދgދމފރނނކgބއއ gވސ gދމފރނކނ gނލބ gދރނ

ދރސތކނgދއކއވ.

gނލބމގ gދރނ gފރހނނނށgވރށވރgބއވgސއރކށފއgމއސލއކgމފދ gސބބކ g.ކމކވ gމސރޔސgމޔސކމނgހތދތކމއgދމވgފރތތކށgމފހރ gމގތނ g.ކށދނމވ gސލމތgނލބނ gދރނ gފރހނނނށ gމބލލނgކމއ gމފދ gއދ gމއސލތކއ gދމވgއދ gސބބތކއgބއއ gމދވރވ gދމމނgކރނވ gކނތއ gދމވމނ gމފދކމއ

g.މއޗށވgގތގ

gފށތgހޔތއgޒވޖgދމފރނgބއއgއނނއރ gބލވ gއނބމހ gތރ gއއމސgނވތ gމސތކއ gދމފރނނށ gބއއg.ލބގތވއވ gދރނ gވސ gފހނ gއހރއgދމފރކމގ gކމކ gވސނލނވ gނމވސ

ggވސgއހރއވއރgއތއgހނގއރgގޅނgދމފރނގgނމgނއނނgބލވgއނބމހgލބމގgދރނgއކއގgކނމވސgތރއނgމއސލgލބމގgދރނg.އޅކމވgމއސލgވސ gދމހނ gފރތމ gއނމ gއޅނމgލބމގއgދރނgއއg.ޖހއވgކރނgޓސޓg.ކރމށވgޔޤނgކކތgއޅނgމއސލ

ވކ ފރތނ ފރހނނގ ނލބ ދރނ ކހލ އލމތތކއ ފނނނ ހރތ؟

gމސމހނގgމފދgގތއގއgއއމgއލމތއ gކހލ gއއވސ gފރތނgމތމސ gތބޅ( gނމވސ g.ނފނނނއވgއޑ g،ފޅނ gއސތށ gމމތނ gއދg)ފޅވނ gކނޑ gދ gމމއޗއ gބދލވމއgފރތތކގ gނފނނ gނޝނތއ gފދggލބމގއ gދރނ g)ފރހނނނށ( gތރއނgމގ g.އކށގނވއވ gދމވނ gމއސލތއgގ gޑސއޑރސ gޖނޓކ gބއއ g،އތރނ

ލފޓނނޓ ޑރ. ޢލޔސ ޢބދهللا

ދޖނސގ މހނނށވސ ދރނ ލބމގ މއސލތއ ކރމތވއރ މގ ތރއނވސ ގނއ ފރހނނކނ ފހގކށލނ ޖހއވ. އކކ ފރހނކނ 20 ކނމ މގތނ ދރނ ލބމގއ މއސލ އޅ މހނކނ ބއއ ދރސތކނ ދއކއވ. އދ ދރނ ނލބ ކނމ ފސ ދމރނގ ތރއނ އއ ދމފރނނކ ސދ ފރހނމހގ ސބބނ ބއއ ދމފރނކނވސ ނލބ ދރނ

ދރސތކނ ދއކއވ.

18www.mndf.gov.mv

gސބބނ gމއސލތކގ gދމވ gސބބނgދތތއgލބމގއgދރނgފރހނނނށgވސ

g.ކރމތވއވ

ފރހނނނށ ދރނ ނލބނ ދމވ ބއއ ސބބތއ:

gދރނgފރހނނނށgމވނgތރގއg.ސބބތކވgބއއgދމވgނލބނ

1g .g.އޅނ gމއސލ gއފދމގއ gދރފނgސބބތކގgމދވރވ gދމވނ gމކނ

g:ތރގއ

gގ gޖނޓކ gނވތ gކރމޒމލ g.ހމއސލ

gވހއމގgޓސޓސgއނޑސނޑޑg.ށgތރގއ gވހއމގ gނވތ gކރނ

g.ނފބނgޓސޓސgއރވޅއށ

g.ސބބނgޖރސމއގg.ނ

g:ތރގއgކނކމގgޖހ

gއނބމހގ gނވތ gހ.ޤވއދނgއއދނgނމމނgދވސވރgހއޟގ

g.ނކރނ

gއކއކgދމވgކރޑށgސޕއނލg.ށgމއސލތކގ gނވތ gއނޖރސ

ސބބނ

ނ.gޕރސޓޓgސރޖރgހދނ

gސބބނgގއލމގgލބgނރތކށg.ރ

g.ސބބނgބހއގgބނނކރg.ނ

4g .g:މއސލތއgދމވgސބބނgހމނގg:ތރގއgމގ

ހ.gޕޓއޓރgޓއމރސ

gއނޑރޖނކ gނވތ gއނބލކ g.ށ

ކމކލއގgސބބނ

ކ.gރޑއޝނގgސބބނ

gބރވނgމމދނgބރވއރgދރފނg.އg.މދވނgފދgއތgއނނgނވތ

2g .gއޅނgމއސލgދތރކރމގއgދރފނgދމވނgމކނg:އފދނgމއސލgނވތ

މދވރވgސބބތކގgތރގއ:

gޑފރނސ gވސ gއފދމގއ g.ހgއޖކޔލޓރ gއނ gއޕޑޑމސ(g)ކރހޅ gދތރ gސޕރމ gޑކޓށ

g.ނތނ

gދމވ gގލނޑށ gޕރސޓރޓ g.ށgމއ(g.ސބބނgމއސލތކގgއކއކgއgޕނސgއއgބލޑރgނވތgމސނ

g)ގލނޑއgއނނgދތރ

gފރހނނށ gނވތ gވސކޓމ g.ނgކށފއ gއޕރޝނ gނލބ gދރނ

g.ހރނ

gދ gއރވޅތރގއ( gޓޝނ g.ރgނވތ gގށޖހފއ gއޅ gޓސޓސ

g)އނނgފތފއ

gނރgއރވޅގއgގއއgޓސޓސg.ބg.ހރނgފއޕފއ

gނވތgސބބނgބހއގgބނނކރg.ޅ

gއޖކޔލޝނ gރޓރގރޑ g.ރg)އޅނgއށgމސނgދރފނ(

g.ނވނgބރgދރފނg.ނ

gޑސފނކޝނ gއރކޓއލ g.ބg)ކރމތވނgވޅކނgޖނސ(

3g .gދމވނ gމއސލތއ gދމވ gއތރށ

gކރނgބނނgގތގއgނހމgސޓރއޑ

gހނނނވgބޑސgއނޓgސޕރމg.ނg.މދވނgވރށވރ

އތރ މއސލ ތކގ ތރގއ:

«ggދޅވފއgކއރގއgނވތgއރވޅގއgނގނgގނޑgއދgރހނg،ހރނ

ބއއ ދމފރނ ޒވޖ ހޔތއ ފށތ އއމސ ތރ އނބމހ ބލވ އނނއރ ބއއ ދމފރނނށ މސތކއ ނވތ އހރއ ފހނވސ ދރނ ލބގތ ވއވ. ނމވސ ވސނލނވ ކމކ ދމފރކމގ ގޅނ ހނގއރ އތއ އހރއވއރ ވސ އނބމހ ބލވ ނއނނނމ ދމރނގ ތރއނ ކނމވސ އކއގއ ދރނ

ލބމގ މއސލ އޅކމވ.

19www.mndf.gov.mv

Page 21: Addana Magazine 19 issue

gސބބނ gމއސލތކގ gދމވ gސބބނgދތތއgލބމގއgދރނgފރހނނނށgވސ

g.ކރމތވއވ

ފރހނނނށ ދރނ ނލބނ ދމވ ބއއ ސބބތއ:

gދރނgފރހނނނށgމވނgތރގއg.ސބބތކވgބއއgދމވgނލބނ

1g .g.އޅނ gމއސލ gއފދމގއ gދރފނgސބބތކގgމދވރވ gދމވނ gމކނ

g:ތރގއ

gގ gޖނޓކ gނވތ gކރމޒމލ g.ހމއސލ

gވހއމގgޓސޓސgއނޑސނޑޑg.ށgތރގއ gވހއމގ gނވތ gކރނ

g.ނފބނgޓސޓސgއރވޅއށ

g.ސބބނgޖރސމއގg.ނ

g:ތރގއgކނކމގgޖހ

gއނބމހގ gނވތ gހ.ޤވއދނgއއދނgނމމނgދވސވރgހއޟގ

g.ނކރނ

gއކއކgދމވgކރޑށgސޕއނލg.ށgމއސލތކގ gނވތ gއނޖރސ

ސބބނ

ނ.gޕރސޓޓgސރޖރgހދނ

gސބބނgގއލމގgލބgނރތކށg.ރ

g.ސބބނgބހއގgބނނކރg.ނ

4g .g:މއސލތއgދމވgސބބނgހމނގg:ތރގއgމގ

ހ.gޕޓއޓރgޓއމރސ

gއނޑރޖނކ gނވތ gއނބލކ g.ށ

ކމކލއގgސބބނ

ކ.gރޑއޝނގgސބބނ

gބރވނgމމދނgބރވއރgދރފނg.އg.މދވނgފދgއތgއނނgނވތ

2g .gއޅނgމއސލgދތރކރމގއgދރފނgދމވނgމކނg:އފދނgމއސލgނވތ

މދވރވgސބބތކގgތރގއ:

gޑފރނސ gވސ gއފދމގއ g.ހgއޖކޔލޓރ gއނ gއޕޑޑމސ(g)ކރހޅ gދތރ gސޕރމ gޑކޓށ

g.ނތނ

gދމވ gގލނޑށ gޕރސޓރޓ g.ށgމއ(g.ސބބނgމއސލތކގgއކއކgއgޕނސgއއgބލޑރgނވތgމސނ

g)ގލނޑއgއނނgދތރ

gފރހނނށ gނވތ gވސކޓމ g.ނgކށފއ gއޕރޝނ gނލބ gދރނ

g.ހރނ

gދ gއރވޅތރގއ( gޓޝނ g.ރgނވތ gގށޖހފއ gއޅ gޓސޓސ

g)އނނgފތފއ

gނރgއރވޅގއgގއއgޓސޓސg.ބg.ހރނgފއޕފއ

gނވތgސބބނgބހއގgބނނކރg.ޅ

gއޖކޔލޝނ gރޓރގރޑ g.ރg)އޅނgއށgމސނgދރފނ(

g.ނވނgބރgދރފނg.ނ

gޑސފނކޝނ gއރކޓއލ g.ބg)ކރމތވނgވޅކނgޖނސ(

3g .gދމވނ gމއސލތއ gދމވ gއތރށ

gކރނgބނނgގތގއgނހމgސޓރއޑ

gހނނނވgބޑސgއނޓgސޕރމg.ނg.މދވނgވރށވރ

އތރ މއސލ ތކގ ތރގއ:

«ggދޅވފއgކއރގއgނވތgއރވޅގއgނގނgގނޑgއދgރހނg،ހރނ

ބއއ ދމފރނ ޒވޖ ހޔތއ ފށތ އއމސ ތރ އނބމހ ބލވ އނނއރ ބއއ ދމފރނނށ މސތކއ ނވތ އހރއ ފހނވސ ދރނ ލބގތ ވއވ. ނމވސ ވސނލނވ ކމކ ދމފރކމގ ގޅނ ހނގއރ އތއ އހރއވއރ ވސ އނބމހ ބލވ ނއނނނމ ދމރނގ ތރއނ ކނމވސ އކއގއ ދރނ

ލބމގ މއސލ އޅކމވ.

19www.mndf.gov.mv

Page 22: Addana Magazine 19 issue

«ggނޒމށgނވލgއވހށgއވސgވރށރގgޖހނ

«ggބނނކރމގgގލޓނg(gޑޒޒgސލއކg)ބޔއgޖހgގހރށgސބބނ

«gނދވނgރނގޅށgވސވސgކހލgއކ

«gg)ގއނކމސތއg(gބޑވނgއރމތ

«ggއސތށ gގއގއ gއދ gމމތ g،މނމދވނgނވތgނފޅނ

«gޑފކޓވނgކރމޒމ

«ggކޑވނgމgއރވޅ

«ggވރށވރgހނނނވgކއނޓgސޕރމgފނރgމލމޓރއގއgސމނg(gދށވނgދށވނ gއށވރ gސޕރމ gމލޔނgމޅggއޖކޔލޝނއގއgކނމgނވތgމލޔނށg39gކއނޓgސޕރމgޖމލ

g.ދށވނgވރ

މހއލގ ސބބނ ދމވ މއސލތއ:. 5

gނވތ gމހއލނ gއޅނޖހ ggދރނgވސgމސއކތކނgކރgއމހއލގއgމގތނ g.ދމވއވ gމއސލތއ gލބމގއgއފއދ gއދ gދށވމއ gއފއދނ gސޕމg.ހމނއވ gދށވނ gފނކޝނ gސޕމގ

g:ތރގއgމއސލތކގgދމވgމގތނ

1g.gމ g:ކމކލސ gއނޑސޓރއލ

gއފދމގއgދރފނgވނމgއކސޕރޒgނލބނ gދރނ gމއސލތއޖހ

އކށގނވއވ.

3g.gއކސރއށ gނވތ gރޑއޝނgއކސ gގނގނއނ g:އކސޕރޒވނgއކސޕރޒވ gރޑއޝނއށ gރފދg.މދވއވgއފއދނ gސޕރމgމހނގgއކނ gމހނނށ gބއއ gނމވސgމޅ gމހނ gބއއ gއދ g.ރނގޅވއވgދރނgމދވgއފއދނgސޕރމgއމރށ

ލބމގgމއސލތއgކރމތވއވ.

4g.gމބޑށ gއށ g)ޓސޓކލސ( gއރވޅgހނވނމgމބޑށgއރވޅއށg:ހނވނgއފއދgއދgދށވgއފއދނgސޕރމ

gލޕޓޕ gހދކރމއ gގނވގތ gލއގނgބނނ gބހއޓއގނ gއނގމތގއgއރވޅއށggއނމކgގނވގތgކރނgދށވނ gއފއދނ gސޕރމ gހނވ

g.ސބބކވgމދވރވދނ

ދރނ ލބމގއ ހރސއޅދނ ބއއ ކނތއތއ:

gކނކމގ gދމވ gގތނ gގދރތgކރވgނވތgކރgއމއލއށgތމgއތރނgދތތއ gލބމގއ gދރނ gކނކމނވސ

g:މގތނg.ދމވއވ

1g .gއދ gކރނ gބނނ gތކތ gމސތވgޑރގސgއކލވgސޓރއޑgޚއސކށgމސގނޑ gމހގ gކރމނ gބނނgވރގދވ gމ gވރށވރ gހނނނވgމނށވރ gބޑވ gގތނ gގދރތgސބބނ gމކމގ g.ބޑވއވ gމބޑށgސޕރމgކޑވg)އރވޅ(gޓސޓކލސg،ކކއނ gއދ g.ދށވއވ gއފއދނgސޕރމ gމހނގ gބނނކރ gމރވނ

g.ދށވއވgކލޓ

2g .gފރހނg:ބއނgބނގރgނވތgއލކހލgލވލgޓސޓސޓރނgނވތgހމނސgދށވފއ gމހމނ gއދ g.ދށވއވgލބމގ gދރނ gމހނނށ gހނނgގނއނ gއދ g.ދމވއވ gމއސލgބނނ gތކތ gމސތވ gބނގރއއgހލކވފއ gލވރ gސބބނ gކރމގgލމބގއgދރނgވސgމހނނށgތބ

g.ކރމތވއވgމއސލތއ

3g .gދނފތނg:ކރނgއސތއމލgދނފތގgސޕރމ gމހނގ gކރ gއސތއމލgނކރgއސތއމލgދނފތގgކއނޓgދރސތކނ gދށކނ gވރ gމހނނށ

g،ޒއލނg،ބނޒނސgތރގއgކމކލސގg،ހރބސއޑސ g،ޕސޓސއޑސgޕއނޓނ g،ސލވނޓސ gއރގނކgތކކgމއދgފދgލޑgއދgމޓރއލސgއފއދ gސޕމgނވތ gކއނޓ gސޕމg.މއދތކކވgކށދފނgމދgމނވރ

2g.gލޑ g:އކސޕޒވނ gމޓލއށ gހވgމޓލސއށ gހވ gއހނނ gއދ

gމގތނ g.ދށވއވ gކއލޓ gސޕރމގgކރ gމސއކތ gތކގއ gމހއލ gހނgމއވސ gނވތ gމގނއނ gމހނނއggމހނނއgކރgބނނg)ސއނ(gއވހށgބނނgޓބgބތgއޅއގނgހނފނgއދgކނކނ gމފދ gމސމހނނށ gކރgއތރނ gމގ g.އކށގނވއވ gދމވނgމބރ gއނމއ gއށނދގނ gމގނއރgއއޗހ gފދ gޓއޓ gނވތ gޖނގޔ 20

www.mndf.gov.mv

gދށވމކgކއނޓgސޕރމg.ދއކއވgމއސލތއ gލބމގއ gދރނ

g.ދމވކމކވ

4g .gހސވ gވސނ gމބޑށ gކނކމގއgސބބނgވމގgސޓރސg:ފކރކރނgބއއ gބނނވ gއފއދމށ gސޕރމgބދލ gނވތ gދށވ gހމނސތއgދރނgސބބނgމކމގgއދg.އދއވ

g.ދމވއވgމއސލތއgލބމގއ

5g .gމހގ gފލވމނ gމބޑށ g:ފލވނgއދ g.އދއވ gބދލ gހމނސއށgލބމގއ gދރނ gސބބނ gމކމގ

g.ކރމތވއވgމއސލތއ

ތހލލ ކރނ:

gހރހއނތ gކރމށފހ gކއވނgދތ gބއވމނ gގޅނ gފރކމގ gއނބgތކއވފހނ gއހރ gނވތ gދވހއ gއތއgނއނނނgބލވgނމgނއނނgބލވgވސg.ޖހއވgބލނgއވހކށgވހވސgކއވތgޑކޓރކށ gއވހކށ gވހވސ g gމގތނgބލނ gހދތ gސބބ gދރނނލބ gދއކgވސނނވ gދއކއރ gޑކޓރށ g.ވނއވ

gޑކޓރށ gނފރވއgކމއ gއއވސ gކމކgނލބމގއ gދރނ gސބބކ g.ކޔދނމވgއދ g.އޅތއވ gމއސލތއ gގނ gވރށgކނކނgތރގއމވgމތނgލފގgޑކޓރއގ

g.ބލށވgކރވތgތޙލލ

1g.gބއލވއރgޑކޓރgތބgކމކgފރތމgސވލ gގނ gވރށ gބހގތނ gކމgތއޔރgއކމށgހރgއނގgކރނކނgސވލgކރgޑކޓރgއދg.ދއމވgވގނ

ތކށgތދgޖވބgދނމވ.

2g.g،ކރނ gތޙލލ gއ gނގއގނ gސމނgއގ gމނވރއ gހރ gދރފނ gމއgއކލވގނވgސޕރމގއggއދgޙލތgހދgކރމށgތޙލލgބއތއgއހނހނ

g.ޓސޓކވ

3g.gސއނޑgއލޓރg)އރވޅގ(gސކރޓމހދނ

4g.ޓސޓކރނgހމނސ

5g.gޔރނ gއޖކޔލޝނ gޕސޓgހދމނ gމޓސޓ g،އނލއސސgސޕރމ gބރވ gނވތ gއޖކއލޓވg.ކރވނއވgޔޤނgމސނއށތggދނ

6g.gމ gދރފނ g،ހދނ gޓސޓ gޖނޓކgގ gޖނޓކ gއއ gނމ gހނނ gމދނ

g.ވދނއވgކމށgމއސލއއ

7g.gމއ g،ހދނ gބއޕސ gޓސޓކޔލރgބނނކށގނ gކށޓއ gސރނޖކއgހދgނގއގނgސމޕލgއނgޓސޓސ

g.ޓސޓކވ

8g.gފނކޝނ gސޕރމ gސޕސއލއޒޑg.ޓސޓ

9g.gސއނޑ gއލޓރ gރކޓލ gޓރނސgވސ gއތރނ gމގ gއދ g.ހދނg.ހނނނއވgތޙލލއgއތއgކރވދނ

ބސ ފރވ ކރނ:

gދރނ gހދމށފހ gތޙލލތއgއޅނމ gމއސލއއ gއއވސ gލބމގއgމތނ gލފގ gޑކޓރގ gއވހކށ gވހވސgބސފރވ g g.ވނއވ gފށނ gފރވ gބސgކނކނ gއތރ gޖހ gކރނ gއދ gއއgދމވފއހރ gއމހކށ gބނވގނވނ

g.މށޗށވgމއސލއއގ

Page 23: Addana Magazine 19 issue

gދށވމކgކއނޓgސޕރމg.ދއކއވgމއސލތއ gލބމގއ gދރނ

g.ދމވކމކވ

4g .gހސވ gވސނ gމބޑށ gކނކމގއgސބބނgވމގgސޓރސg:ފކރކރނgބއއ gބނނވ gއފއދމށ gސޕރމgބދލ gނވތ gދށވ gހމނސތއgދރނgސބބނgމކމގgއދg.އދއވ

g.ދމވއވgމއސލތއgލބމގއ

5g .gމހގ gފލވމނ gމބޑށ g:ފލވނgއދ g.އދއވ gބދލ gހމނސއށgލބމގއ gދރނ gސބބނ gމކމގ

g.ކރމތވއވgމއސލތއ

ތހލލ ކރނ:

gހރހއނތ gކރމށފހ gކއވނgދތ gބއވމނ gގޅނ gފރކމގ gއނބgތކއވފހނ gއހރ gނވތ gދވހއ gއތއgނއނނނgބލވgނމgނއނނgބލވgވސg.ޖހއވgބލނgއވހކށgވހވސgކއވތgޑކޓރކށ gއވހކށ gވހވސ g gމގތނgބލނ gހދތ gސބބ gދރނނލބ gދއކgވސނނވ gދއކއރ gޑކޓރށ g.ވނއވ

gޑކޓރށ gނފރވއgކމއ gއއވސ gކމކgނލބމގއ gދރނ gސބބކ g.ކޔދނމވgއދ g.އޅތއވ gމއސލތއ gގނ gވރށgކނކނgތރގއމވgމތނgލފގgޑކޓރއގ

g.ބލށވgކރވތgތޙލލ

1g.gބއލވއރgޑކޓރgތބgކމކgފރތމgސވލ gގނ gވރށ gބހގތނ gކމgތއޔރgއކމށgހރgއނގgކރނކނgސވލgކރgޑކޓރgއދg.ދއމވgވގނ

ތކށgތދgޖވބgދނމވ.

2g.g،ކރނ gތޙލލ gއ gނގއގނ gސމނgއގ gމނވރއ gހރ gދރފނ gމއgއކލވގނވgސޕރމގއggއދgޙލތgހދgކރމށgތޙލލgބއތއgއހނހނ

g.ޓސޓކވ

3g.gސއނޑgއލޓރg)އރވޅގ(gސކރޓމހދނ

4g.ޓސޓކރނgހމނސ

5g.gޔރނ gއޖކޔލޝނ gޕސޓgހދމނ gމޓސޓ g،އނލއސސgސޕރމ gބރވ gނވތ gއޖކއލޓވg.ކރވނއވgޔޤނgމސނއށތggދނ

6g.gމ gދރފނ g،ހދނ gޓސޓ gޖނޓކgގ gޖނޓކ gއއ gނމ gހނނ gމދނ

g.ވދނއވgކމށgމއސލއއ

7g.gމއ g،ހދނ gބއޕސ gޓސޓކޔލރgބނނކށގނ gކށޓއ gސރނޖކއgހދgނގއގނgސމޕލgއނgޓސޓސ

g.ޓސޓކވ

8g.gފނކޝނ gސޕރމ gސޕސއލއޒޑg.ޓސޓ

9g.gސއނޑ gއލޓރ gރކޓލ gޓރނސgވސ gއތރނ gމގ gއދ g.ހދނg.ހނނނއވgތޙލލއgއތއgކރވދނ

ބސ ފރވ ކރނ:

gދރނ gހދމށފހ gތޙލލތއgއޅނމ gމއސލއއ gއއވސ gލބމގއgމތނ gލފގ gޑކޓރގ gއވހކށ gވހވސgބސފރވ g g.ވނއވ gފށނ gފރވ gބސgކނކނ gއތރ gޖހ gކރނ gއދ gއއgދމވފއހރ gއމހކށ gބނވގނވނ

g.މށޗށވgމއސލއއގ

Page 24: Addana Magazine 19 issue

gއސކމށgފނނބgއނމgދނޔގgރއޔތނނށ gގއމތކގ gދއވކރgމނވނކނ gޙއޤތކއ gލބގނވފދg،އކލވލއ gދސތރއ gލބގނވgއރތރއނ gފނމރކނ gމދސތރގgއ g،ހޖމކރމނދއރ gއތރކށgލޒމކށފއވ gމއޗށ gތމގ gދސތރނgވޖބތކމދ gމސއލއޔތތކއ

g.ކމކވgމހނމgވސނލމކ

gޢމލކރމނދ gމހރ gދވހނgއނމހ gބޔނކށފއވ gދސތރގއ

މސއލއޔތއ ވޖބތކށ ނޒރއ

ލފޓނނޓ ޢބދهللا ޙރސ ޢބދލ ޢޒޒ gމނވނކނ gޙއޤތކއ gއސސgއދކރނޖހgމހކވސgކނމg،ލބގނވނgދސތރgއކގއކނgމސއލއޔތgވޖބއgއހނކމނ g.ބޔނކށފއވ gވނ gގއgރއކތރކރވފއވgއބރކgނމއgއނކގgޢއލ gއދ gޒތ gއނކގ g،ޙއޤއކމއgއނކނނ g،ގދރއ gގވތ g،ދރއޅމއgޙރމތތރވގނވgމއޞލތތކކgޒތgކރކނކމއgތނތނކމށgބޔނކށފއgވއވ.

gއނމނގ gދރއޅ gދވހރއޖގއg،ފރދކވސgކނމgބނވގނދނgދޅހޔކނ

gދޅހޔކމށޓކއ gފރދއގ gއނއgމޅ gއދ g.މނވރކނނވ gސމލކނދgއޅފއވ gދޅހޔކމށޓކއ gމޖތމޢގg.ސމލވގނނވ gފޔވޅތކމދgކނމ gޖހނ gމހކވސ gކނމ gނމވސg،ރތކޅޖހމއ g،ކނއޅމއ gތނކށgއނކއމދ gނމވސ gއބއޅ gޤނނކނgތނއގއ gކނމ gޖހނ gވސނލމއނތgފދ gއސތޢމލކރނ gދނފތގ gތބގނgކނޑއޅފއވgދސތރނgއgހމgކނކމކgމސއކތކރމގ gދޅހޔކމށ gމޖތމޢގ

gނނތއވ؟gޢމލތކއgޚލފވgވޖބ

gބޑ gއނމ gތރއޤގ gދވހނގg،ދއރކމއ gފތރވރކމގ gސނއތކg.ގޅލމހފއވ gއދއރއ gދވހނވނgގލޒރއގ gހމނކމގ gދވހރއޖއކgދވއސއގgކނމgއދg،ބއވމއgގތގއgހތހޔކނ g،އގތރކމއ g،ހނތނވމއgފތރވރނނށ gޒޔރތކރ gމގއމށgގތގއ gފތރވރނގ g.ބނނވއވgމގނ gޢއލތއ gބޑތ gޒޔރތކރgއނއފރތށgއއފރތނgމގގgހރސކށ 22www.mndf.gov.mv

gދއވ gކރމށ gއޙތރމ gހރސކރމށgސމލކނ gފރތތކށ gދއވ gއއޗއ

g.ކމކވgމހނމgވރށgދނމކ

gއއވސ gދނޔގ g،ދވހރއޖއކgއޅވތކމއނތ gނވތ gނފޒއ gބއއގgމނވނކނމތ gސޔދތއ gފރހމgނމވސ g.ބއކވ gޤރރވފއވ gތބމށgމނވނކމށ gސޔދތއ gދވހނގgތރއނ gދވހނގ gކނކނ gބރއރފދgތރޚށg.ކރމނދއވgއބދވސgމދބޔކgމނވނކނgސޔދތއgދވހނގg،ބލއރgމދބޔކ gތރއނ gދވހނގ gގއލފއވނgކރއށ gއދނތއ gއމއލ gއމހނގgޙލތށ gއދގ g.ސބބނނވ gނރމގgކރވ gނމގއ gމނވނކމގ gބލއރgމޖތމޢގ gމޅ gކނތއތކނ gބއއgއރމނދކމ gބރ gއއބއވނތކމށgކނމgދނޔގg.ޙޤޤތކވgޤބލކރނޖހgތމއކgނމވސgއޅމނދޔgތމgތނއގއgޝރފއ gދވހނގ gދނ gދވއސއކނgއއވސ gލބގތށ gއނކނ gއއޒތށgލބގނއ gތމއށ gޙއޤއ gކރމގ gކމއgތރއނ gކނކމގ gބނވދޔ g.ނވއވgދވހރއޖގ g،ކރމކ gކމއ gއއވސg،އއބއވނތކމއgރއޔތނގg،ސޔދތއgޤއމގ g،ރއކތރކމއ g،އމނއމނކމއgމސއކތކރމށgހފހއޓމށޓކއgޝރފgލޒމކށފއވ gމއޗށ gތމގ gދސތރނgg.ޢމލތކވgކރgޚލފށgމސއލއޔތ

gދސތރއgޒމނgއނމgދވހނނށgދސތރގއgމg.ގނސފއވgވޖދށgވނgދވހނނކ g،ކބއކމއ gދއލތކ gދވހgނޒމ gވރކމގ gދވހނގ g،ކބއކމއg.ބނދފއވ gގތވނ gކރވފއވ gބއޓނgލބގނވ gރއޔތކށ gކނމ gހމއއއކgމސތޤއލ g،މނވނކމއ gޙއޤތކއgމޤމތއ gމސތޤއލ g،ކމޝނތކއgގތއގއ gޖމލ g.ބނދފއވ gވނgމއގނޑ gޢމލކރނޖހ gދވހނ gބނނމgގތކށgއޖމލgދސތރގއgމgއސސތއg،ހރއރ gކނމހނ g.ބނދފއވ gވނgއސސއށ gޤނނ gޚލފވމކ gމކނކމgވރކނ gޤނނގ g،ހތމއ gޙރމތތރކށgހތމށ gޙރމތތރކށ gއޞލށ gހނގމގgމސއލއޔތgލޒމކށފއވgމއޗށgތމގ

g.ކމކވgކރވgޚލފށ

gތހޒބ gދނޔގ gދވހނނކgތހޒބ gޢމލކރ gވސ gމޖތމޢތކނg.ބއކވ gއޤރރވފއވ gކރމށ gކނކނgޚލފނވ gއޞލކ gއސލމދނގ gއދgދރވއgގތތއgތހޒބgއފދg،ގތގމތނ

gގތތއgއޞލތކއgދމޤރޠg،ގތގމތނgކރމކgމސއކތgއށގނނވމށgކރއރވ

މހނމgކމކވ.

gދރތކތގgތމވއޓއgދވހރއޖގg،ރތކމއ gޤދރތ g،ނސލތކއg،ދމހއޓމއކ gރއކތރކށ gވސލތތއgވށgޤދރތgޢމލތކއgނސފވފދgތމވށgދރހލވމކ gޢމލތކނ gހލކވގނދފދgމސއލއޔތއކނgރއޔތއގgދވހgކނމg.ބޔނކށފއވgކނޑއޅgދސތރގއgވނg،ޘޤފތއ gދވހނގ g،އސލމދނއ gއދgރއކތރކށ gތރކ gޤއމ g،ބހއ gމދރgދއލތގg،އށއgދދgޤއމgދމހއޓމއކgޙރމތތރކށ gޤއމސލމށ g،ނޝނށއgދވހ gއނމހ gއމއޗށ gހތމކgއއށ gސއކޖހއ gއޤރރވ gރއޔތނgއލތޒމކރވފއވgއއބސވgޢމލކރމށ

g.މސއލއޔތތކވ

gދވހރއޖގ gކނކމކ gބނވދޔ

gބރއޅgބޑށgވރށgދސތރނgއލކރމކgއޞލތކއ gދމޤރޠ gއދ g.ކމކވgދއލތގ gހމއކނ gކރއރވމކ gގތތއg.ނނވ gމސއލއޔތއ gމއއސސތކގgކނފނތއ gޖމޢތތކއ gޖމއޔ gއމއލgހނގ gތނތނ gއމއލ gއހނވސ gއދgބޔނކށފއވ gދސތރނ gފރތތކނgދށގއgއމހނގgމނވނކމނgޙއޤތކއgމހނމgކރމކgއހލވރgމވއޒފނgތބgތނތނނ gމފދ gހމއއއކ g.ކމކވgޚދމޚތރކނ gވސ gދނމގއ gޚދމތgކނޑއޅފއވ gދސތރނ g،ކރއށނރމކgނވ gޚލފ gއޞލކ gއސލމދނގ

g67 gއސސގ gޤނނ gޖމހރއޔގgއ gރއޔތނ gދވހ gމއދގއވ gވނgކނޑއޅފއވ gޢމލކރމށ gމއޗށgވޖބތކށ gމސއލއޔތތކއgއމހނ gދވހނނކ gއނމހ g،ބލމށފހgޤބލވފއވ gރހ gޢމލކރމށ gއއށgއއގތށ gވޖބ gމސއލއޔތއg،ވނމ gބއއކމގއ gބހއޓ gޢމލތއgއކވރކމއ gކމއ gއފފގތ gދވހނނކgދރއޅމނދ gއއބއވނތކމއކgޝރފ gވމގ gގއމކށ gމސލ gތހޒބgއތކމއgޝއކތgއއވސgލބގނދނކމ

ނނވ.

ދނޔގ ދވހރއޖއކ، ނފޒއ ބއއގ އއވސ ފރހމ އޅވތކމއނތ ނވތ މނވނކނމތ ސޔދތއ ބއކވ. ޤރރވފއވ ތބމށ ސޔދތއ ދވހނގ ނމވސ މނވނކމށ ބރއރފދ ކނކނ މދބޔކ ތރއނ ދވހނގ

އބދވސ ކރމނދއވ.

23www.mndf.gov.mv

Page 25: Addana Magazine 19 issue

gދއވ gކރމށ gއޙތރމ gހރސކރމށgސމލކނ gފރތތކށ gދއވ gއއޗއ

g.ކމކވgމހނމgވރށgދނމކ

gއއވސ gދނޔގ g،ދވހރއޖއކgއޅވތކމއނތ gނވތ gނފޒއ gބއއގgމނވނކނމތ gސޔދތއ gފރހމgނމވސ g.ބއކވ gޤރރވފއވ gތބމށgމނވނކމށ gސޔދތއ gދވހނގgތރއނ gދވހނގ gކނކނ gބރއރފދgތރޚށg.ކރމނދއވgއބދވސgމދބޔކgމނވނކނgސޔދތއgދވހނގg،ބލއރgމދބޔކ gތރއނ gދވހނގ gގއލފއވނgކރއށ gއދނތއ gއމއލ gއމހނގgޙލތށ gއދގ g.ސބބނނވ gނރމގgކރވ gނމގއ gމނވނކމގ gބލއރgމޖތމޢގ gމޅ gކނތއތކނ gބއއgއރމނދކމ gބރ gއއބއވނތކމށgކނމgދނޔގg.ޙޤޤތކވgޤބލކރނޖހgތމއކgނމވސgއޅމނދޔgތމgތނއގއgޝރފއ gދވހނގ gދނ gދވއސއކނgއއވސ gލބގތށ gއނކނ gއއޒތށgލބގނއ gތމއށ gޙއޤއ gކރމގ gކމއgތރއނ gކނކމގ gބނވދޔ g.ނވއވgދވހރއޖގ g،ކރމކ gކމއ gއއވސg،އއބއވނތކމއgރއޔތނގg،ސޔދތއgޤއމގ g،ރއކތރކމއ g،އމނއމނކމއgމސއކތކރމށgހފހއޓމށޓކއgޝރފgލޒމކށފއވ gމއޗށ gތމގ gދސތރނgg.ޢމލތކވgކރgޚލފށgމސއލއޔތ

gދސތރއgޒމނgއނމgދވހނނށgދސތރގއgމg.ގނސފއވgވޖދށgވނgދވހނނކ g،ކބއކމއ gދއލތކ gދވހgނޒމ gވރކމގ gދވހނގ g،ކބއކމއg.ބނދފއވ gގތވނ gކރވފއވ gބއޓނgލބގނވ gރއޔތކށ gކނމ gހމއއއކgމސތޤއލ g،މނވނކމއ gޙއޤތކއgމޤމތއ gމސތޤއލ g،ކމޝނތކއgގތއގއ gޖމލ g.ބނދފއވ gވނgމއގނޑ gޢމލކރނޖހ gދވހނ gބނނމgގތކށgއޖމލgދސތރގއgމgއސސތއg،ހރއރ gކނމހނ g.ބނދފއވ gވނgއސސއށ gޤނނ gޚލފވމކ gމކނކމgވރކނ gޤނނގ g،ހތމއ gޙރމތތރކށgހތމށ gޙރމތތރކށ gއޞލށ gހނގމގgމސއލއޔތgލޒމކށފއވgމއޗށgތމގ

g.ކމކވgކރވgޚލފށ

gތހޒބ gދނޔގ gދވހނނކgތހޒބ gޢމލކރ gވސ gމޖތމޢތކނg.ބއކވ gއޤރރވފއވ gކރމށ gކނކނgޚލފނވ gއޞލކ gއސލމދނގ gއދgދރވއgގތތއgތހޒބgއފދg،ގތގމތނ

gގތތއgއޞލތކއgދމޤރޠg،ގތގމތނgކރމކgމސއކތgއށގނނވމށgކރއރވ

މހނމgކމކވ.

gދރތކތގgތމވއޓއgދވހރއޖގg،ރތކމއ gޤދރތ g،ނސލތކއg،ދމހއޓމއކ gރއކތރކށ gވސލތތއgވށgޤދރތgޢމލތކއgނސފވފދgތމވށgދރހލވމކ gޢމލތކނ gހލކވގނދފދgމސއލއޔތއކނgރއޔތއގgދވހgކނމg.ބޔނކށފއވgކނޑއޅgދސތރގއgވނg،ޘޤފތއ gދވހނގ g،އސލމދނއ gއދgރއކތރކށ gތރކ gޤއމ g،ބހއ gމދރgދއލތގg،އށއgދދgޤއމgދމހއޓމއކgޙރމތތރކށ gޤއމސލމށ g،ނޝނށއgދވހ gއނމހ gއމއޗށ gހތމކgއއށ gސއކޖހއ gއޤރރވ gރއޔތނgއލތޒމކރވފއވgއއބސވgޢމލކރމށ

g.މސއލއޔތތކވ

gދވހރއޖގ gކނކމކ gބނވދޔ

gބރއޅgބޑށgވރށgދސތރނgއލކރމކgއޞލތކއ gދމޤރޠ gއދ g.ކމކވgދއލތގ gހމއކނ gކރއރވމކ gގތތއg.ނނވ gމސއލއޔތއ gމއއސސތކގgކނފނތއ gޖމޢތތކއ gޖމއޔ gއމއލgހނގ gތނތނ gއމއލ gއހނވސ gއދgބޔނކށފއވ gދސތރނ gފރތތކނgދށގއgއމހނގgމނވނކމނgޙއޤތކއgމހނމgކރމކgއހލވރgމވއޒފނgތބgތނތނނ gމފދ gހމއއއކ g.ކމކވgޚދމޚތރކނ gވސ gދނމގއ gޚދމތgކނޑއޅފއވ gދސތރނ g،ކރއށނރމކgނވ gޚލފ gއޞލކ gއސލމދނގ

g67 gއސސގ gޤނނ gޖމހރއޔގgއ gރއޔތނ gދވހ gމއދގއވ gވނgކނޑއޅފއވ gޢމލކރމށ gމއޗށgވޖބތކށ gމސއލއޔތތކއgއމހނ gދވހނނކ gއނމހ g،ބލމށފހgޤބލވފއވ gރހ gޢމލކރމށ gއއށgއއގތށ gވޖބ gމސއލއޔތއg،ވނމ gބއއކމގއ gބހއޓ gޢމލތއgއކވރކމއ gކމއ gއފފގތ gދވހނނކgދރއޅމނދ gއއބއވނތކމއކgޝރފ gވމގ gގއމކށ gމސލ gތހޒބgއތކމއgޝއކތgއއވސgލބގނދނކމ

ނނވ.

ދނޔގ ދވހރއޖއކ، ނފޒއ ބއއގ އއވސ ފރހމ އޅވތކމއނތ ނވތ މނވނކނމތ ސޔދތއ ބއކވ. ޤރރވފއވ ތބމށ ސޔދތއ ދވހނގ ނމވސ މނވނކމށ ބރއރފދ ކނކނ މދބޔކ ތރއނ ދވހނގ

އބދވސ ކރމނދއވ.

23www.mndf.gov.mv

Page 26: Addana Magazine 19 issue

gކނކނކރމނg.ބދލވއޖއވgޒމނgބޑތ gވސ gވއޓފޅއށ gއދއއ gއނނgޓކނލޖއއކ g.އތވއޖއވ gބދލތކއgމg.ބދލވމނނވgކނކނgދނgވސgއދgދވހނgފއހމކށgއއހމއއގއgބދލތކgކރއރއ gމ g.ދނޖހއވ gކރއށ gވސgއނނ gކނކރމނ gމހރ gދއމގއgދނޔގއ gބދލވމނދ gދކށ gއސލތއgރނގޅށ g،ދނގނ gމގބލއ gކނހނގgރނގޅކރނ gދމހއޓއ gހރކނތއތއgg.ރނގޅކށލނޖހއވgކނތއތއgހރ

gސއތއނސއތ gދވހރއޖއކgގނއ gޤއމގއ gމ g.ޤއމކވ gއސލމgކމއgކނމgއހނކމނg.ޒވނނނވgވސg.ޒވނނނށވ gމޖހނ gއމޒކރނ gވސ

g.ހރމހނނވ gމދމގ gޒވނނނކgއ gތބނ gދނ gކރއށ gޤއމއގނgޒވނނނށ gއހނކމނ g.މހނނވgއސލތކއ gހމތކއ gދނގ gއސލމgއދބތއ gރވތ gގނސދފއވ gދނ gއgއޅނ gތޢލމ gދނ g.އބޖހއވ gއނގނgއނނނgކރވނgމކނg.އބޖހއވgފލނg.އގނނއދގނނވ gދނ gޒވނނނށgއމހނgދވނgއނގނނއgދނgޒވނނނށgއމހނނgބނނކށގނgވޞލތތއgދނނgގތށ gޝއޤވރވނ gއމހނ gގތށ gގޅgމއދގ gއހނކމނ g.ކރވގނނވ gއކނgއނގނނއދނމގއ gދނ gޒވނނނށgގތކ gޙކމތތރ gއނމ gއތ gބނނކރނ

gޓކނލޖގ gޒމނ gފތރމގ gމޢލމތgދރސތއ gބނނކށގނ gވޞލތތއgފލވޅތއ g.ނޞޙތދނމވ g.ދނމވ

g.ނގއދނމވ

gބޑ gއނމ gލބފއވ gދވހނނށ ggދވހނg.އސލމދނވgމތވގނވgނޢމތކgދނ gއ gކރމށފހ gއޚތޔރ gއސލމދނg.ނވއވgއޚތޔރކށފއއgދނއgއހނgނނgދވސވރއގއ gކނމ gއހނނމވސgނރ gމދނގ gހތތކނ gދވހނގ gވސgކރމނgކނތއތއgތފތgނއވލމށޓކއgމކނކނ gއހގއ g.އއސފއވއވgބނނކށގނ gކނޑބޑގ gއއ gކރވމނgއކނ gމއދ g.ހނގރމތކނނވ gކރވgކރވgބދލކރމށgވސނނgމހނގgކރނ

gވކނ g.ތރއނނވ gހނގރމއގ gފކރgއމޒކރވފއވނ gހނގރމ gމ gޚއޞކށg.ޒވނނނށވ gއޅ gޤއމއގއ gއgހއލނތރ gދޅތކށ gއކއކ gޒވނނgރއޓހgއއgބރއޓހގތތއgދނgކރވއgމފދ g.ވސނއދގނނވ gކމގއ gގތތއgއކނކރ gދނމގއ gވސނއ gވސނނތއgބނނކރނ gބޑށ gއނމ gފރތތކނg.ވޞލތތކވ gފތރމގ gމޢލމތ gޒމނgދޅވފއވލއ gއތކއޗށ gޒވނނ gއއgޒވނނގ gއސލމދނ g.ބޑކމނނވgއތކމކ gކރނ gބނވޅނގމށ gހތތކގއgބނނކށގނ gވޞލތތއ gމދނނވ gވސ

g.އނގނނއދނމވgފތރއgމޢލމތgދނgފތރމގއ gއސލމދނ gއހނކމނgވޞލތކgރނގޅgއނމgއތgބނނކރނgއނފރމޝނ( gއއސޓ gހމ gވސgޒވނނނ g.އވ g)ޓކނލޖ gކމޔނކޝނgއމހނgފރތgއމހނgކރނޖހނgމޢމލތgކމގއ gބނނކށގނ gވޞލތތއ gދނނ

g.ވތއވ

gއނފމޝނ gނވތ gޓ gސ gއއgމޢލމތ gއކ gޓކނލޖ gކމއނކޝނgއދ gބނނކރމއ gއއކރމއ gހދމއgއރgއއgހމއށgޤރނgވނg21gފތރމގއgއއސޓއކg.ވއގއވgއނމބޑgފތރފއވgމޢލމތ g،މވޞލތކރމއ gދށގއ gއގgމޢލމތgނވތgމވޞލތކރމގއgފތރމއgޓކނލޖގ gއނމހ gބނނކރ gފތރމގއg.ނމކވgދވފއވgހމނގތނgވޞލތތއgސލއލރ g،ޓވ g،ރޑޔ gތރގއ gމގg،ހރޑވއރ gނޓވރކ g،ކމޕޔޓރ g،ފނgމދވރކށ gސޓލއޓ gއއ gސފޓވއރg.ހމނއވ gވޞލތތއ gމވޞލތގ gކރވg،ހދމއ gކނފރނސ gވޑއ gއތރނ gމގgލއބރރތއ gއ gކލސރމތކއ gވރޗއލgފތރމގgމޢލމތggއތރނgމގg.ހމނއވgއކއކ gއނޓރނޓގ gކމގއވ gރސމގgއއސޓގ gހމނނ gވސ gވބސއޓތއ

g.ތރގއވ

gއނމފގތ gދށ gއސލމތރޚgދޔއ gކރއރއ gއނމތ gމ gދވސވރgއމނތރކމގ gސބތ gޒވނނގ gމސލމgއނގނނއgދނgގތގއgހރދނg.ސބބނނވgދޔއ gވގނ gދރނ gއ gސބބނ gދވމގgބޑތ gލބފއވ gތޢލމ gދނޔވ gއދ gދނg.ތޤވވރނނށވgއޅވރg.ޢލމވރނނށވgމޝހރ gނނ g.މޖހދނނށވ gހތވރގދgނވފދ gދކފއ gދނޔ g.ފތހނނށވgދރނތކއ gފދ gމ g.ވރނނށވ gޢދލވރgއނމ gއރށ gބނނކރ gއފއދމގއ gއރgޢލމވރނގ gއއ g.ވޞލތތކވ gރނގޅ

ޒވނނނށ ރނގޅ މގދއކމގއ ދނޔވ ސޓފ ސރޖނޓ ތޢލމއ ދނތޢލމ އއތނކރނޖހއވ.

ޙސއނ ޞލޙ ޔސފ

24www.mndf.gov.mv

gހރ gކތބޚނތކގއ gއކއކ gދރސތކއgބނނކރނgކރމށgމކނgމހރg.ފތތކވ

g.ވޞލތތކވgމހރގgޖހނ

gދކޅށ gމސލމނނ gމއދgކޅމށgސކނޑތކgޒވނނގgމސލމނގgދނގgބނނކށގނgވޞލތތއgއއސޓގg.މސއކތކރމނނވ gއނނނ gޢދއވނgޒވނނގgމދވރކށgތކތgއފދgސބބކgތފތ g.ފސހވމވ gކޅލމށ gސކނޑތކg.އފއދއވ gޕރގރމތއ gޓވ gގމތކއgއނޓރނޓg.ތއޔރކރއވgފލމތއgތފތgމ g.ހރއވ gލބނ gމޢލމތ gމދވރކށgހރދނކމއ gޢޤދގ gކނކމކ gދނނވgއނމgއތgސވރވމށgސކނޑތކށgނތgމކނކމގgގތނgނތޖއއގg.ފސހމގވg.ޣރޤވފއވgވނgޒވނނggޖހgއވއގއgސލމތކރމށޓކއ gމކމނ gއހނކމނgދނgބނނކށގނgވޞލތތއgމgހމgވސgވސgޒވނނgއރނg.ދނޖހއވgމޢލމތ

g.ބލނއވgއތކތgޝއގވރކމއކ

gޔނވރސޓތކގއgކލޖgސކލgމއދg.ކޔވއދމނދއވ gމއދތއ gސއނސގgދރވރނނކ gދސވނވ gތނތނނ gއg.ޒވނނނވ gތބ gކރއށދނ gޤއމއގނg.ޖހއވgއހލވރކރވނgދނށgބޔކgމފދg.ތރއނނވgތޢލމގgއއގތކgކރވނgމކނgރސލގ gޤރއނއ gކރތ gކޔވއދނމގއgއދ gޢލމ gހރ gސބތވނ gސނނތނg.ކޔވއދގނނވ gޙޤޤތތއ gސއނޓފކgމއދ gއސލމ gކޔވއދ gސކލތކގއgބޑގއ gހމއކނ gއއ gދނމގއ gކޔވއgޓކސޓgނވތgނޓކށލނgއއޗއgލޔފއވgކމގއgދސކށލނgކޔއgއއޗއgފތގއވ

gއ g.އއޗކށވ gފހ gވނ gމއދ gއ gވނމgވޞލތތއ gފހގ gކޔވއދނމގއ gމއދgކނކމ gއކއކ g.ޖހއވ gބނނކރނg.ޖހއވgދއކނgވޑއgހދފއވgގޅގތނgނވތކށ g.ބނނކރނޖހއވ gފޓgއރނ g.ހމނދނއވ gވސ gއނމޝނgޝއގނgވނgވސgމއދgއސލމgކޔވއރgހމއކނ gޤރއނ g.މއދއކށވ gފރފއވgފތގgއgބޔކށgނދނނgޢރބgކޔވމކނgމޢޖޒތތއ gހރ gފތގއ gއ gމތވރކމއg.އނދގވއވ gނގއގތމގއ gހތށgޢލމވރނgދނgދނނgޢރބބސgނމވސgކޔވއދއރ gމނ gއޔތތކގ gޤރއނގgޙޤޤތތއ gސއނޓފކ gޤރއނގއވgބޔނކށދކމގއ gވޞލތތކނ gމޒމނގgނގއގތމށ gސކނޑތކށ gއކނ gވނމg.ފސހވނއވgފހމވމގއg.ފސހވނއވ

gއލކނ gޒތގއ gއގ gހނދކgއހރމނ gނނކމށ gއއޗއ gލބފއވ

gމވހކ gއކމކ g.ކޔވމވ gފލވޅތކނgމދރސދއރgއނނކމއgޤރއނގއgކރތgކޔވއރgބޔލޖg.ނނގއވgވސgނމއރgކޔވއgމރޙލތއgއކgއފނވމގgއނސނgއކއކ gދސކރނތކގއ gމ g.ދސކރމވg.ބނނކރމވgވސgފޓgކރހމއgވޑއއއgލނގނޑ gކނޑގ gފނއ gކރގgވކނgފށލއއgއދމދގއgއއނވނކމއgޒމނގ gމ gއނގނ gއހރމނނށ gވސgޚލޤކރއވމގ gކއނތ g.ސއނސނނވgހރހgމgނމވސg.ހމއފދއވgވހކވސgތފޞލކށgވރށgޤރއނގއgކރތgވހކއއgއއ g.ނދނހއޓވ gބޔނވގނވކމއgކމށgހދނތއgހޅނގގgބނgތހޒބކމށgޒވނނނށgއހނކމނg.ހކރމވgއހރމނ

gދރކރވނ gވސނނ gމ g.އޅގތވއވgމއދތއ gފދ gފޒކސ gބޔލޖއއgހރ gޤރއނގއ gއކނކނ gކޔވއދއރg.ކޔވއދގނނވ gގޅވއގނ gކނތއތކއgސކނޑއކށgއއgދނgޢލމއg،އއސޓއއgއ gކޔވއދވނ gމގތށ g.ޖމކރވގނނވgއސލމ gމދއރސކ gކޔވއދ gމއދއއgމހކށ gހރ gރފލފއ gވސ gތޢލމނgތޢލމނ gދނޔވ gހޅނގގ g.ވގނނވg.ނވނއވ gމކމއ gދސވނވގނ gއކނgއނކމށ gމޖތމޢނ gދވހ gމ gމއދgދނޔވ gޢލމއ gދނ gއއބޔކ gފނނgދނނ gކޔވއދނ gގޅވލއގނ gޢލމgފރތމ gދވހރއޖގ g.މދއރސނނވgމކނކނ gޔނވރސޓއއކ gއސލމ

g.ބޑވgއއމދgކރވgޙއލވނކމށ

gދއމގ gދރށ gދނ gޒވނނ ggރނގޅގތކgއނމgއތgޙއލކރމށgމއސލgވޞލވނގތކށ gސކނޑއށ gޒވނނގgމކނ g.ފރކށދނމވ gޢލމ gދނގgފނ gގޅނހރ gދނ gގތތކކ gކރވދނg،އފއދމއ gދވހބހނ gއޕލކޝނތއgއއސޓގgދނމގއgކޔވއgމއދgއސލމgމއދއށ gބނނކށގނ gވޞލތތއgސއނސގ g،އފއދމއ gސއޤވރކނgޤރއނ gއކނކމ gކޔވއދއރ gމއދތއgޢލމވރނgދނgކރމއgބޔނgގޅނgހރg.އހލވރވމވ gބޑށ gވރށ gއއސޓއށgމއދތއgކޔވއދgސކލތކގއgހމއހނމgދނގgއއޗއgކޔވއދgއg،ކޔވއދނމގއg.ކޔވއދގނނވgގޅވއގނgޙޤޤތތކއ

gދނޔއއ gތމގ gދނކ ggމގދށކއދ gސދގތގއ gމގށ gއޚރތގgއޅގނޑމނގ gވމއކ g.އލހޤނނވggބފޔކށ gމޔކ gމސލމ g،ޒވނނނކgއމހނގ gނމއގއ gހމއކނ gއފނވތgބޔކށ gވރތވ gއސލމދނ gފރތނgކބއގއ gތމގ g.ކމކނދނއވ gވގނgއތރފށއ g،ޝޚޞއޔތއ gއސލމވނތgއދ g.ޖހނއވ gވސފނނނ gބރފށނgގތށ gއނގވފއވ gއސލމދނގއgބހއޓނ gވސ gޢމލތއ gގޅމއ gއޅމއgފރހމގތގއ gއކނކނ g.އނގނޖހނއވgތޢލމއgދނޔވgކޔވއދނމގއgކރވނ

g.އއތނކރވގނނވgތޢލމgދނ

www.mndf.gov.mv

25

Page 27: Addana Magazine 19 issue

gހރ gކތބޚނތކގއ gއކއކ gދރސތކއgބނނކރނgކރމށgމކނgމހރg.ފތތކވ

g.ވޞލތތކވgމހރގgޖހނ

gދކޅށ gމސލމނނ gމއދgކޅމށgސކނޑތކgޒވނނގgމސލމނގgދނގgބނނކށގނgވޞލތތއgއއސޓގg.މސއކތކރމނނވ gއނނނ gޢދއވނgޒވނނގgމދވރކށgތކތgއފދgސބބކgތފތ g.ފސހވމވ gކޅލމށ gސކނޑތކg.އފއދއވ gޕރގރމތއ gޓވ gގމތކއgއނޓރނޓg.ތއޔރކރއވgފލމތއgތފތgމ g.ހރއވ gލބނ gމޢލމތ gމދވރކށgހރދނކމއ gޢޤދގ gކނކމކ gދނނވgއނމgއތgސވރވމށgސކނޑތކށgނތgމކނކމގgގތނgނތޖއއގg.ފސހމގވg.ޣރޤވފއވgވނgޒވނނggޖހgއވއގއgސލމތކރމށޓކއ gމކމނ gއހނކމނgދނgބނނކށގނgވޞލތތއgމgހމgވސgވސgޒވނނgއރނg.ދނޖހއވgމޢލމތ

g.ބލނއވgއތކތgޝއގވރކމއކ

gޔނވރސޓތކގއgކލޖgސކލgމއދg.ކޔވއދމނދއވ gމއދތއ gސއނސގgދރވރނނކ gދސވނވ gތނތނނ gއg.ޒވނނނވ gތބ gކރއށދނ gޤއމއގނg.ޖހއވgއހލވރކރވނgދނށgބޔކgމފދg.ތރއނނވgތޢލމގgއއގތކgކރވނgމކނgރސލގ gޤރއނއ gކރތ gކޔވއދނމގއgއދ gޢލމ gހރ gސބތވނ gސނނތނg.ކޔވއދގނނވ gޙޤޤތތއ gސއނޓފކgމއދ gއސލމ gކޔވއދ gސކލތކގއgބޑގއ gހމއކނ gއއ gދނމގއ gކޔވއgޓކސޓgނވތgނޓކށލނgއއޗއgލޔފއވgކމގއgދސކށލނgކޔއgއއޗއgފތގއވ

gއ g.އއޗކށވ gފހ gވނ gމއދ gއ gވނމgވޞލތތއ gފހގ gކޔވއދނމގއ gމއދgކނކމ gއކއކ g.ޖހއވ gބނނކރނg.ޖހއވgދއކނgވޑއgހދފއވgގޅގތނgނވތކށ g.ބނނކރނޖހއވ gފޓgއރނ g.ހމނދނއވ gވސ gއނމޝނgޝއގނgވނgވސgމއދgއސލމgކޔވއރgހމއކނ gޤރއނ g.މއދއކށވ gފރފއވgފތގgއgބޔކށgނދނނgޢރބgކޔވމކނgމޢޖޒތތއ gހރ gފތގއ gއ gމތވރކމއg.އނދގވއވ gނގއގތމގއ gހތށgޢލމވރނgދނgދނނgޢރބބސgނމވސgކޔވއދއރ gމނ gއޔތތކގ gޤރއނގgޙޤޤތތއ gސއނޓފކ gޤރއނގއވgބޔނކށދކމގއ gވޞލތތކނ gމޒމނގgނގއގތމށ gސކނޑތކށ gއކނ gވނމg.ފސހވނއވgފހމވމގއg.ފސހވނއވ

gއލކނ gޒތގއ gއގ gހނދކgއހރމނ gނނކމށ gއއޗއ gލބފއވ

gމވހކ gއކމކ g.ކޔވމވ gފލވޅތކނgމދރސދއރgއނނކމއgޤރއނގއgކރތgކޔވއރgބޔލޖg.ނނގއވgވސgނމއރgކޔވއgމރޙލތއgއކgއފނވމގgއނސނgއކއކ gދސކރނތކގއ gމ g.ދސކރމވg.ބނނކރމވgވސgފޓgކރހމއgވޑއއއgލނގނޑ gކނޑގ gފނއ gކރގgވކނgފށލއއgއދމދގއgއއނވނކމއgޒމނގ gމ gއނގނ gއހރމނނށ gވސgޚލޤކރއވމގ gކއނތ g.ސއނސނނވgހރހgމgނމވސg.ހމއފދއވgވހކވސgތފޞލކށgވރށgޤރއނގއgކރތgވހކއއgއއ g.ނދނހއޓވ gބޔނވގނވކމއgކމށgހދނތއgހޅނގގgބނgތހޒބކމށgޒވނނނށgއހނކމނg.ހކރމވgއހރމނ

gދރކރވނ gވސނނ gމ g.އޅގތވއވgމއދތއ gފދ gފޒކސ gބޔލޖއއgހރ gޤރއނގއ gއކނކނ gކޔވއދއރg.ކޔވއދގނނވ gގޅވއގނ gކނތއތކއgސކނޑއކށgއއgދނgޢލމއg،އއސޓއއgއ gކޔވއދވނ gމގތށ g.ޖމކރވގނނވgއސލމ gމދއރސކ gކޔވއދ gމއދއއgމހކށ gހރ gރފލފއ gވސ gތޢލމނgތޢލމނ gދނޔވ gހޅނގގ g.ވގނނވg.ނވނއވ gމކމއ gދސވނވގނ gއކނgއނކމށ gމޖތމޢނ gދވހ gމ gމއދgދނޔވ gޢލމއ gދނ gއއބޔކ gފނނgދނނ gކޔވއދނ gގޅވލއގނ gޢލމgފރތމ gދވހރއޖގ g.މދއރސނނވgމކނކނ gޔނވރސޓއއކ gއސލމ

g.ބޑވgއއމދgކރވgޙއލވނކމށ

gދއމގ gދރށ gދނ gޒވނނ ggރނގޅގތކgއނމgއތgޙއލކރމށgމއސލgވޞލވނގތކށ gސކނޑއށ gޒވނނގgމކނ g.ފރކށދނމވ gޢލމ gދނގgފނ gގޅނހރ gދނ gގތތކކ gކރވދނg،އފއދމއ gދވހބހނ gއޕލކޝނތއgއއސޓގgދނމގއgކޔވއgމއދgއސލމgމއދއށ gބނނކށގނ gވޞލތތއgސއނސގ g،އފއދމއ gސއޤވރކނgޤރއނ gއކނކމ gކޔވއދއރ gމއދތއgޢލމވރނgދނgކރމއgބޔނgގޅނgހރg.އހލވރވމވ gބޑށ gވރށ gއއސޓއށgމއދތއgކޔވއދgސކލތކގއgހމއހނމgދނގgއއޗއgކޔވއދgއg،ކޔވއދނމގއg.ކޔވއދގނނވgގޅވއގނgޙޤޤތތކއ

gދނޔއއ gތމގ gދނކ ggމގދށކއދ gސދގތގއ gމގށ gއޚރތގgއޅގނޑމނގ gވމއކ g.އލހޤނނވggބފޔކށ gމޔކ gމސލމ g،ޒވނނނކgއމހނގ gނމއގއ gހމއކނ gއފނވތgބޔކށ gވރތވ gއސލމދނ gފރތނgކބއގއ gތމގ g.ކމކނދނއވ gވގނgއތރފށއ g،ޝޚޞއޔތއ gއސލމވނތgއދ g.ޖހނއވ gވސފނނނ gބރފށނgގތށ gއނގވފއވ gއސލމދނގއgބހއޓނ gވސ gޢމލތއ gގޅމއ gއޅމއgފރހމގތގއ gއކނކނ g.އނގނޖހނއވgތޢލމއgދނޔވgކޔވއދނމގއgކރވނ

g.އއތނކރވގނނވgތޢލމgދނ

www.mndf.gov.mv

25

Page 28: Addana Magazine 19 issue

gގތނ gވހވސ gދވހރއޔތނނ gޚދމތ gސފއނގgކމނޑgއރއgހތރgބރގއgދފޢgޤއމgދވހރއޖގgދނމށޓކއg.ޅ gއދ gބ g،ރ g،ނ g،ށ g،ހދ g،ހއ gއއ g.ޤއމކށފއވ gވނgއދ g،އއ g،ކ g،އރއއއ gނދނ gއމއނޑއފ gނސބތވ gއތޅg،ފ g،މ g،އރއއއ gމލ gއމއނޑއފ gނސބތވ gއތޅ g.ވ gއދg،އރއއއgސނޓރލgއމއނޑއފgނސބތވgއތޅg.ލg،ތg،ދgސދނ gއމއނޑއފ gނސބތވ gސޓއށ gއއޑ gޏ g،ގދ g،ގއgގތނgއޖތމޢgވސgއހރކgކނމgއރއއނgހތރgމg.އރއއވgބލލނgމgކޅއކނgއވސg.ހނގއވgޕރގރމތކއgގނgވރށgކމނޑތކނ gއރއ gމހތނށ gފށގނ gއނ g21 gއޕރލ g2015

ރއޔތނނށgދފއވgއޖތމޢgޚދމތތކށވ.

އމއނޑއފ ނދނ އރއ

gވތވދޔgދއރއކނg16gތފތgއރއއނgނދނgއމއނޑއފgޕރގރމތކގއ gމ g.ހނގފއވއވ gޕރގރމތއ gއޖތމޢ gއހރgކމޔނޓ gމގތނ g.ބއވރވފއވއވ gމހނ gގނ gއށވރ g1900gސފޓ gފޔރ gކރމށއ gތމރނ gފއޓރނ gފޔރ gވލނޓއރg،ކޅދއފށg.ހދgތރގއgރށރށގgހނގgޕރގރމgއވއރނސg.ހދg،ވއކރދg،ހދg،ނވއދg.ހދg،އހވނދg.ހއg،ކރނބg.ހދ

g،މދg.ރg،މރށg.ށg،ފކއދg.ށg،ފވއg.ށg،ނއފރg.ޅg،ހނމދgއޅވލފށg.ޅg،ވދg.ރg،ފއނg.ރg،އނނމދg.ރg،މޑއވރg.ރgޕރގރމތއ gއއޑ gފސޓ gއއ gސޕޓ gލއފ gބސކ g.ހމނއވg.ރg،ފއނg.ރg،މޑއވރg.ރg،މދg.ރgތރގއgރށރށގgހނގ

g.ހމނއވgމރށg.ށg،ވދ

gއމއލg–gސލމތgއމއލ"gއރއއނgނދނgއމއނޑއފgއވއރނސ gކމޕސޓ gހނގ gދށނ gޝޢރގ gމ g"ޝއޤގއgރސކޔg.މރށގއވg.ށgހނގފއވނgއހރgވނg2015gޕރގރމ

ސޓފ ސރޖނޓ މޙއމދ ސޢދ

އމއނޑއފ ނދނ އރއއނ މދޔ އހރގ ފބރއރ މހ ހދ ކޅދއފށ ސކލ ދރވރނނށ ½ހނގ ފޔރ އވއނސ ޕރގރމގ ތރއނ.

26www.mndf.gov.mv

g.ހނގފއވއވgފރތކށg219gއހރgވތވދޔgޕރގރމgސވމނގg.މރށގއވg.ށgއދgވދg.ރg،ފއނg.ރgހނގފއވނgޕރގރމgމgހނނވރ g.ޅ g،އހވނދ g.ހއ gޕރގރމ gދސކށދނމގ gފތނgޓރނނގgއއޓgއހރgފއތވg.ހނގފއވއވgނއފރގއg.ޅgއދg.ދވފރގއވg.ރgއދgފނދg.ށg،ކމނޑg.ށgހނގފއވނgޕރގރމgއތރކރމގgހލނތރކނgހނގgބނކރމށgދރފސކޅއgތރބވg.ކލގއވg.ހއgއތމއg.ހއgހނގފއވނgއހރgފއތވgޕރގރމgތއޔރކށދނމގgދރވރނgމބރތށgޤރއނgއތޅg.ހއgމގއތރނgކނޑތމg.ށg،ދރވރނނއg60gމރކޒގgތޢލމgއތޅg.ހއgގތނgކޔވނ gޤރއނ gކރތ gތޖވދމގނ gދރވރކށ g15 gސކލގgގނ gތފތ gމގއތރނވސ g.ކށދފއވއވ gތމރނ gދސކށދgޙރކތތއgކރމގgބދހgގޅނgއޖތމޢgޕރގރމތކއgއޖތމޢg.ހނގފއވއވgރށއގއg11gއތޅތކގgނސބތވgއރއއށgނދނ

gހނގފއވނ gއހރ gފއތވ gޕރގރމ gއވއރނސ gސކއރޓgޕރގރމgއވއރނސgސފޓgމރޓއމg.މވއޒފނނށވgއމޕއލގg.މވއޒފކށވg60gސޕގgއނޑgރސޓgސނއއލނޑgހނގފއވނgސކލގ gތޖއދނ gހނގފއވނ gޕރގރމ gލޑރޝޕ gސޓޑނޓgހރޔ gހނގފއވނ gޕރގރމ gލޑރޝޕ gޔތ g.ދރވރނނށވgސކލgއއgއރއgމލgއމއނޑއފgމއg.ދރވރކށވg60gސކލގgބސޑgކމއނޓg.ޕރގރމކވgހނގgގޅގނgސނޓރgޓރނނގg.އއgރށތކކgހނގފއވgވކޝޕgރޑކޝނgރސކgޑޒސޓރg.އއgއދ gފރދ g.އއg،މތވރ g.އއg،ބޑފޅދ g.އއg،އކޅސ

g.އވgހމނދ

ހދ. ނއވދގއ މދރ ކނޓރލ ކރމށ މދޔ އހރ ޖލއ މހ އމއނޑއފ ނދނ އރއއނ ½ހނގ ޕރގރމގ ތރއނ.

ދރމވނތ ސކލގ ދރވރނނށ މދޔ އހރގ އޕރ މހ ހނގ ފޔރ އވކއޝނ ޑރލގ ½ތރއނ. މ ޑރރލ ހނގފއ ފޔރ އނޑ ރސކއ ސރވސއނ.

އމއނޑއފ މލ އރއއނ މދޔ އހރގ މރޗ މހ ހނގ ޔތ ލޑރޝޕ ޕރގރމގ ތރއނ. ½މ ޕރގރމގއ ގނ އދދއގ ޒވނނ ބއވރވފއވ.

އމއނޑއފ މލ އރއ

gހނގ gއހރ gފއތވ gއރއއނ gމލ gއމއނޑއފgމރޓއމg،ޕރގރމgއވއރނސgސކއރޓggތރގއgޕރގރމތކގg،ޕރގރމ gލޑރޝޕ gސޓޑނޓ g،ޕރގރމ gއވއރނސ gސފޓgޕރގރމ gޑވލޕމނޓ gޕރފޝނލ g،ޕރގރމ gލޑރޝޕ gޔތgއދgވކޝޕgރޑކޝނgރސކgޑޒސޓރgބސޑgކމއނޓgއދ

ޙއޖވރނނށgއހތރވމށgހނގgޕރގރމgހމނއވ.

gހނގ gފރތތކށ gމސއކތކރ gގތގއ gސކއރޓނގ

އމއނޑއފ ސނޓރލ އރއ

gއޖތމޢgއހރgފއތވgއރއއނgސނޓރލgއމއނޑއފgތރގއgއގgg.ހނގފއވއވgޕރގރމއg31gގތގއgހރކތތކގgވލނޓއރ gކމޔނޓ gހނގ gމ.ދއގރގއ gގޔއ gބނޑދ g.ދgފޝރޒgމނދg.ލgg،ޕރގރމgކރމގgތމރނgފއޓރނgފޔރgއދgޑރލgއވކއޝނgފޔރgހނގgމވއޒފނނށgކމޕލކސގgޑރލgފޔރgހޓgހނގgފއޓރނނށgފޔރgއއރޕޓގgކއދg.ލ

gއވއރނސgފޔރgއތރނgޕރގރމތކގgމg.ހމނއވgއކސސއޒgއއ gފނދ g.ލ gތރގއ gރށތކގ gފރތތކއ gހނގ gޕރގރމތއgމމނދg.ލg،މވއޒފނgސރވސގgވރކސgޕބލކgތބgއސދގއgފލހނgމޑފށގއg.ތg،މވށގޔއg.ލgކޑހވދގޔޢg.ދg،ގޔއgޔނވރސޓގgޤއމgދވހރއޖގgg،ބއވރނgގg"ކމޕgރޑ"gހނގ

ދ. ބނޑދގއ މދޔ އހރގ މއ މހ އމއނޑއފ ސދނ އރއއނ ހނގ ކމއނޓ ވލނޓއރ ½ފޔރ ފއޓނގ ޕރގރމގ ތރއނ.

27www.mndf.gov.mv

Page 29: Addana Magazine 19 issue

g.ހނގފއވއވgފރތކށg219gއހރgވތވދޔgޕރގރމgސވމނގg.މރށގއވg.ށgއދgވދg.ރg،ފއނg.ރgހނގފއވނgޕރގރމgމgހނނވރ g.ޅ g،އހވނދ g.ހއ gޕރގރމ gދސކށދނމގ gފތނgޓރނނގgއއޓgއހރgފއތވg.ހނގފއވއވgނއފރގއg.ޅgއދg.ދވފރގއވg.ރgއދgފނދg.ށg،ކމނޑg.ށgހނގފއވނgޕރގރމgއތރކރމގgހލނތރކނgހނގgބނކރމށgދރފސކޅއgތރބވg.ކލގއވg.ހއgއތމއg.ހއgހނގފއވނgއހރgފއތވgޕރގރމgތއޔރކށދނމގgދރވރނgމބރތށgޤރއނgއތޅg.ހއgމގއތރނgކނޑތމg.ށg،ދރވރނނއg60gމރކޒގgތޢލމgއތޅg.ހއgގތނgކޔވނ gޤރއނ gކރތ gތޖވދމގނ gދރވރކށ g15 gސކލގgގނ gތފތ gމގއތރނވސ g.ކށދފއވއވ gތމރނ gދސކށދgޙރކތތއgކރމގgބދހgގޅނgއޖތމޢgޕރގރމތކއgއޖތމޢg.ހނގފއވއވgރށއގއg11gއތޅތކގgނސބތވgއރއއށgނދނ

gހނގފއވނ gއހރ gފއތވ gޕރގރމ gއވއރނސ gސކއރޓgޕރގރމgއވއރނސgސފޓgމރޓއމg.މވއޒފނނށވgއމޕއލގg.މވއޒފކށވg60gސޕގgއނޑgރސޓgސނއއލނޑgހނގފއވނgސކލގ gތޖއދނ gހނގފއވނ gޕރގރމ gލޑރޝޕ gސޓޑނޓgހރޔ gހނގފއވނ gޕރގރމ gލޑރޝޕ gޔތ g.ދރވރނނށވgސކލgއއgއރއgމލgއމއނޑއފgމއg.ދރވރކށވg60gސކލގgބސޑgކމއނޓg.ޕރގރމކވgހނގgގޅގނgސނޓރgޓރނނގg.އއgރށތކކgހނގފއވgވކޝޕgރޑކޝނgރސކgޑޒސޓރg.އއgއދ gފރދ g.އއg،މތވރ g.އއg،ބޑފޅދ g.އއg،އކޅސ

g.އވgހމނދ

ހދ. ނއވދގއ މދރ ކނޓރލ ކރމށ މދޔ އހރ ޖލއ މހ އމއނޑއފ ނދނ އރއއނ ½ހނގ ޕރގރމގ ތރއނ.

ދރމވނތ ސކލގ ދރވރނނށ މދޔ އހރގ އޕރ މހ ހނގ ފޔރ އވކއޝނ ޑރލގ ½ތރއނ. މ ޑރރލ ހނގފއ ފޔރ އނޑ ރސކއ ސރވސއނ.

އމއނޑއފ މލ އރއއނ މދޔ އހރގ މރޗ މހ ހނގ ޔތ ލޑރޝޕ ޕރގރމގ ތރއނ. ½މ ޕރގރމގއ ގނ އދދއގ ޒވނނ ބއވރވފއވ.

އމއނޑއފ މލ އރއ

gހނގ gއހރ gފއތވ gއރއއނ gމލ gއމއނޑއފgމރޓއމg،ޕރގރމgއވއރނސgސކއރޓggތރގއgޕރގރމތކގg،ޕރގރމ gލޑރޝޕ gސޓޑނޓ g،ޕރގރމ gއވއރނސ gސފޓgޕރގރމ gޑވލޕމނޓ gޕރފޝނލ g،ޕރގރމ gލޑރޝޕ gޔތgއދgވކޝޕgރޑކޝނgރސކgޑޒސޓރgބސޑgކމއނޓgއދ

ޙއޖވރނނށgއހތރވމށgހނގgޕރގރމgހމނއވ.

gހނގ gފރތތކށ gމސއކތކރ gގތގއ gސކއރޓނގ

އމއނޑއފ ސނޓރލ އރއ

gއޖތމޢgއހރgފއތވgއރއއނgސނޓރލgއމއނޑއފgތރގއgއގgg.ހނގފއވއވgޕރގރމއg31gގތގއgހރކތތކގgވލނޓއރ gކމޔނޓ gހނގ gމ.ދއގރގއ gގޔއ gބނޑދ g.ދgފޝރޒgމނދg.ލgg،ޕރގރމgކރމގgތމރނgފއޓރނgފޔރgއދgޑރލgއވކއޝނgފޔރgހނގgމވއޒފނނށgކމޕލކސގgޑރލgފޔރgހޓgހނގgފއޓރނނށgފޔރgއއރޕޓގgކއދg.ލ

gއވއރނސgފޔރgއތރނgޕރގރމތކގgމg.ހމނއވgއކސސއޒgއއ gފނދ g.ލ gތރގއ gރށތކގ gފރތތކއ gހނގ gޕރގރމތއgމމނދg.ލg،މވއޒފނgސރވސގgވރކސgޕބލކgތބgއސދގއgފލހނgމޑފށގއg.ތg،މވށގޔއg.ލgކޑހވދގޔޢg.ދg،ގޔއgޔނވރސޓގgޤއމgދވހރއޖގgg،ބއވރނgގg"ކމޕgރޑ"gހނގ

ދ. ބނޑދގއ މދޔ އހރގ މއ މހ އމއނޑއފ ސދނ އރއއނ ހނގ ކމއނޓ ވލނޓއރ ½ފޔރ ފއޓނގ ޕރގރމގ ތރއނ.

27www.mndf.gov.mv

Page 30: Addana Magazine 19 issue

g،ގދg.ލg،ދއގރg.މg،ދރވރނgކހގgނޔމgކމޕހގއgގމg.ލg.ހމނއވgކނހނދg.ލ

g.ލ gދސކށދނމށ gކޔވނ gޤރއނ gކރތ gތޖވދމގނg.ލgއދg.ކރއވgބއވރgފރތއg34gޕރގރމގއgހނގgފނދގއgއވއރނސgރސޕނޑރgފސޓgހނގgވމނޑގއg.ތgމނޑއއgދޅހޔކމއgރއޔތނގg.ދނވgމޢލމތgފރތކށg76gޕރގރމގއgހނގgގޅގނgހސޕޓލgރޖނލgގމg.ލgއތރކރމށgހށހޔކނgމލކg.މg،ބއވރވފއވއރgބއވރނg150gޕރގރމގއgކސރތgނމގއgމg"އފވރކނgކސރތނ"gއރށގއgގޅގނgކއނސލ

g.ބއވރވއވgބއވރނg66gޕރގރމގއgހނގ

gސކލgބޑތgއތޅގg.މgޕރގރމgއވއރނސgމރޓއމgމސވރނ gދއގރގއ g.މ g،ހނގފއވއރ gދރވރނނށ gތކގgއހލވރކރމށ gސޓށ gރޑއ gވއޗއފ gމރނ gޑއސސgއނވޔރމނޓލ gލ.އތޅގއ gއދ g.ހނގއވ gޕރގރމއ gޚއޞgވކޝޕއgދށނgތނއގgފސgޕރޖކޓގgއނޑކސgސނސޓވޓgބލތކއgފތރgއނމކށgއތރނgކނތއތކގgމg.ބއވފއވއވgޕރގރމތކއgހނގgސފކށދނމށgރށތރg،މޢލމތދgރގތކބހgކޑޓg،ހވރތކއgކޑކދނގgބއވgބދހކރމށgގޅނތއgއޖތމޢgޚއޞ gއހތރކނ gދނ gފރތނ gއރއގ gސނޓރލ gކމޕތކގއ

g.ކރވއވgފހގgގތއގއ

އމއނޑއފ ސދނ އރއ

gހނގފއވ gއހރ gފއތވ gއރއއނ gސދނ gއމއނޑއފgޕރގރމތކނ gއވއރނސ gފޔރ gތރއނ gހރކތތކގ gއޖތމޢgހނގ gޕރގރމތއ gމ g.ދފއވއވ gމޢލމތ gފރތކށ g2136gހތދgޔނވރސޓގgޤއމgދވހރއޖގgތރގއgރށރށގgތނތނއgމދނޑgއވށއgފނޑ(gފވއމލކg.ޏg،ޕޓgހތދg.ސg،ކމޕސgހފޟ g،ސކލ gއމޖއމ gފވއމލކ g،)އވށ gދނޑމގ g،އވށއgއއޑg،ސކލgމލގމg،ސކލgފވއމލކgދޑގމg،ސކލgއޙމދg،ސކލgފދg،ސކލgފދgމރދg،ބނދރgސރޙއދgހތދgސޓgރބޢލgމރދg،ސކލgމރދg،ސކލgއރޝދއޔg،ހއސކލgއއޑgއޕރޝނgދރގgސޓgއއޑgއދgޕރސކލgމދވލgހތދg،އލމg،މރކޒgތޢލމg.ގދgމގއތރނg.ހމނއވgމވއޒފނgސނޓރގ

gއތޅ g.ގދ g،ސކލ gއބބކރ gތނދ g.ގދ g،ސކލ gޕރ gރވލg.ގދg،ސކލgމޑވލg.ގދg،ސކލgނޑއލg.ގދg،މރކޒgތޢލމgވމނސ gއއޑ g،ރތފނދ g.ގދ g،ނޑއލ g.ގދ g،މތޑ gފރސg.ގއg،ސކލgނރނg،ކމޕލކސgފޝރޒgކއޑg،އސސއޝނ

g.ހމނއވgމމނދ

gއމއނޑއފ gގތނ gރއކތރކމބހ gސލމތއgކނޑމތގgމޢލމތgފރތކށg455g،ހނގއgޕރގރމއg8gއރއއނgސދނg،ގއދg.ގދg،ހޅދgސޓgއއޑgހނގgޕރގރމތއgމg.ދފއވއވg،ރތފނދg.ގއg،މޑވލg.ގދg،ނޑއލg.ގދg،މތޑgފރސg.ގދgޕރގރމއ gދ gގއދގއ g.ގދ gތރއނ gމގ g.އވ gމމނދ g.ގއgޞއޙgދނމއgމޢލމތgޞއޙgހނގgއތރނgމގg.ހނގފއވއވgމޢލމތgޞއޙgފރތކށg228gޕރގރމއގއg10gދޅހޔކމބހ

g.ދފއވއވ

ggޙރކތތއ gއޖތމޢ gހނގ gއރއތކނ gއމއނޑއފގgރށތކގ g،ކއނސލތކއ gއތޅ gސރހއދގ gއ g gހނގމނދނ

މދޔ އހރ އގސޓ މހ ރއޖއށ ކރ ވއސރއއ ގޅގނ އއޑ ސޓގ ރށތކށ ލބނ ½ގއލނތކއ ގޅގނ އމއނޑއފ ސދނ އރއއނ އހތރކނ ފރކށދނ.

މދޔ އހރގ އޕރލ މހ، ގދ. އތޅ ބއއ ރށރށނ ބފނ ހސވމއ ގޅގނ އމއނޑއފ ½ސދނ އރއއނ ބފނ ފރކށދނމގއ ހރކތތރވނ.

gގޅގނgސކލތކއg،ޖމޢތތކއgޖމޢއޔgކލބgކއނސލތކއg.ލބގނނވ gއހތރކނ gއއބރލމއ gބޑ gނހނ gފރތތކގ gއgޕރގރމތކގgއޖތމޢgމފދgހނގgކމނޑތކނgއރއgއމއނޑއފgފނވރގއވސgސފއނގgތކގއgކމނޑgއރއgމލއއgއތރނތފތgގނgއޖތމޢgހރކތތކއgއޖތމޢgމޝރޢތއgހނގއވ.

އމއނޑއފ ސނޓރލ އރއއނ މދޔ އހރގ ފބރއރ މހ ލ.މވށގއ ހނގ ފސޓ ½ރސޕނޑރ ޓރއނނގ ޕރގރމގ ތރއނ.

28www.mndf.gov.mv

ސފއނގ ވޖބ އދކރމގއ ޙއބލވޠނގ މތވރ ރޙސރޖނޓ އޙމދ ނޒރ

gމގތގއ gމވޖބ g.މނވނކމވ gމވޠނގgދނޔވgނނނމgމސރއކނgއދކރމކށg"ޝއޤވރ" gމހ gކމކނ gއއވސ gއހނg.ނކރމވgޤބލއgއޅގނޑgކމކށgކރވނgލނބކމށވނޏgހތgތމގgގތކށgމނނgޖސމނgބނވރހރgހށހޔgކތނމgއމހކgއމހކވނ gވޔސ gމހއކމގއ gދޅހޔg،ބވgސފތކނgބދހgސފވނތgސފއނގgނކޅދގނވ gއދކރމށ gވޖބ gސފއނގgކތނމgގތނgޖސމނgއއg.މހއކމގއވgއނގgވނgއނgވޔސgމހއކމގއgހށހޔ

gލބނ gއމދނއއ gޙއޤގތގއg،ޝރފވރ gވރށ gމސއކތކ gހމކނމgމހކވސ gކނމ g.މސއކތކވ gއބރވރgއމހކ gބނނތކށއ gއމއލ gއމހއގgމހނނށޓކއ gއހނ gބލނޖހgބނނވނ gއމދނއއ gކނމވސވރއގgވސ gސފއނނކ gމގތނ g.މހކވgއޅމށޓއgދރއޅމއgނޒޙތތރgއބރވރgއހނހނ gއދ gއނޔތތކކއ gއއ gމސރ

g.ބއކވgދވgއހތއވސgއކއކ

gމތކރވ gއނއށ gމހ gސފއނގgއނއށ gއދކރނ gވޖބ gޤއމgކމށ gއޖރއކށ gކނޑއޅg،ސފއނ g.ނނވ gދކގނgއދކރނ gވޖބ gއމހނގg.ނނވ gއސލކނ gވޔފރgކނޓރކޓ gހމއހނމ gއދg.ނމނނވ gއސލކނވސgގވލވ gއނއށ gޤއމ gމގތނgނކނނނ gޚދމތށ gހނދgއތރgލބދނgނވތgލބgއނއށgބލއގނނއވސ gނފއކށgސފއނގ g،ސފއނ g.ނނވ

gއދgކމކgކރކނމgހއޞއޔތނgމހއގgއކ gޤރބނ gކނމ gވދ gޙދމތގއ gޤއމgމޑލއކމގއވމށ gޖހނ gމމތގއ gއނގ

އދވގނgނވނއވ.

gސފއނގ gދނނވނ gއޅގނޑgރޙނބއ g gވރ gމއދއޔތށ gޚދމތގއgއނމ gއގ gވޖބ gސފއނގgބޑވގނނނg.ކމގއވ gނކރވނ gއދ gގތގއ gފރހމgހރހ gދރ gއނ gމހ gސފއނގ gއހނgއކމކށgފރނgހށގނޑއgއނގgހނދކgއވނgކރވފއgއއޔނgތރބއޔތކށgޓކއgއޅގނޑމނgހށއޅޔސgއގއgބޑgކތނމgދކށލއގނ g gފހލވނއވސ gހމއނމgއސސއ gދ gމއގނޑ gދވހނގ gނވނgދނއgދވހނގgއއg.ޓކއވgކރމށgދފޢ

gގއލވލއ gކނޓރލ gއނޑ gކމނޑg.ކށލއވ gވއސވހލ gރޑކށ gއބއމހނgތރއނgއޅގނޑމނގgވސgޢދވނގއgމg.ދޔއވgޝހދވގނgފހލވނނނއgއތއgދވހނގgފދއނgބޠލނނއgއތއgކރގgހނދކgދމގނދނހgއނމތgދވހgހތގއgބޠލނވސ gފވލވނ gއކރނ gރނgތބ gގގއ gދވހ gގ g.ދޔއވ gފނގނg،ދކށgމހނgލބވgއބއމހނގgސފއނgއސކށ gވޖބ gޤއމ gދރނނށވރ gއނބgދވހ gރކމނ gއނޑތކނ gޖހބޑތކގgސފއނގއށ gލޝކރގޅނgއތއ gހތވރގދ gލމސލ gއއg.ދޔއވ gފނގނ gފހލވނއވސgހރނތގތ gހރކތ gދޝމނނގgއތމއޗށ gފރނ gތމގ gބލމށgބޑގ gޖހމނދޔ gލއގނgނކމގނދޔއgކރމތނgއނޑތކގgފރނgއނގgސކނތކށވސgފޅgއނމދއ gކޑވސ gހނނނކމގ

g.ނނވgއވގނ

gމހކށދ gމކނކމކgއނނވސ gނނ gމސރއކނgހތވރކނ gލބދނ gމހކށ gމއދއޔތކނgދވހނގ gމއ g.ނނވ gކމއ gކރވނgފރދނގ gޤއމގ gފނވރއ gދރއޅމގgމސރއކށ gބލއރ gފދނތރކމށgހމއހނމgއލވނސތކކށgއހނgނނނމgކމއކމކށ gކރނވރ gދވއސކވސ

g.ނކރމވgޤބލއgއޅގނޑ

gހޅކޅއ gއލކމށ gއގ gވށއgތބgބއވރއކށgޙޔތގg،ފދއނgބނނވgދރހރމށ g،ފދއނ gބނނވ gމހކ gލބވgސފއނގgފދއނgބނނވgނވލނgޓކއgހތގއ gއމހއގ gއދކރމގއ gވޖބgއގއނމ gރޙ gމތވރ gވޠނގ gޙއބލgޤއމgމފދgނނgއށގނގނgމތފނވރގއ

މސއކތއގއgދމނހރވނއވ.

gސފއނގgހޔކނgދޅgރޙgއދgނފސނgވރށވރ gބނނވ gއދކރމށ gވޖބ

ނކޅދފއgކމގއgދނނވނgޖހއވ.

gހދސއށ gގ g3 gނވމބރ g1988g،ވގތgދނވރގgއg.ހނގލމތއވgނޒރއgވސނއގނތބ gހނގނކމށ gޢދވނ gމgދޔއ gވގނ gމކނ gބކލނތއވ؟ gކތއgޚލފ gއނސނއޔތއ gއޑށއ gބޑތކގgއތއ gދވހނގ gބރއޓހ gޢމލތށgތހރ gސފ gއ g،ލއހރވލއ gބއއގg.ހދސއކށވ gތތތޅވލ gމބމގއ gލއނgއނމ gހމ gފހތށ gދނޑވޅގއވސ gމgދޝމނނގ gއޅމއނތ gފޔވޅއވސgއނމތގ gދވހ g،ކރމތލއ gހމލތކއgދޝމނނގgތރގއgހނދކޅއގgލޝކރ

29www.mndf.gov.mv

Page 31: Addana Magazine 19 issue

ސފއނގ ވޖބ އދކރމގއ ޙއބލވޠނގ މތވރ ރޙސރޖނޓ އޙމދ ނޒރ

gމގތގއ gމވޖބ g.މނވނކމވ gމވޠނގgދނޔވgނނނމgމސރއކނgއދކރމކށg"ޝއޤވރ" gމހ gކމކނ gއއވސ gއހނg.ނކރމވgޤބލއgއޅގނޑgކމކށgކރވނgލނބކމށވނޏgހތgތމގgގތކށgމނނgޖސމނgބނވރހރgހށހޔgކތނމgއމހކgއމހކވނ gވޔސ gމހއކމގއ gދޅހޔg،ބވgސފތކނgބދހgސފވނތgސފއނގgނކޅދގނވ gއދކރމށ gވޖބ gސފއނގgކތނމgގތނgޖސމނgއއg.މހއކމގއވgއނގgވނgއނgވޔސgމހއކމގއgހށހޔ

gލބނ gއމދނއއ gޙއޤގތގއg،ޝރފވރ gވރށ gމސއކތކ gހމކނމgމހކވސ gކނމ g.މސއކތކވ gއބރވރgއމހކ gބނނތކށއ gއމއލ gއމހއގgމހނނށޓކއ gއހނ gބލނޖހgބނނވނ gއމދނއއ gކނމވސވރއގgވސ gސފއނނކ gމގތނ g.މހކވgއޅމށޓއgދރއޅމއgނޒޙތތރgއބރވރgއހނހނ gއދ gއނޔތތކކއ gއއ gމސރ

g.ބއކވgދވgއހތއވސgއކއކ

gމތކރވ gއނއށ gމހ gސފއނގgއނއށ gއދކރނ gވޖބ gޤއމgކމށ gއޖރއކށ gކނޑއޅg،ސފއނ g.ނނވ gދކގނgއދކރނ gވޖބ gއމހނގg.ނނވ gއސލކނ gވޔފރgކނޓރކޓ gހމއހނމ gއދg.ނމނނވ gއސލކނވސgގވލވ gއނއށ gޤއމ gމގތނgނކނނނ gޚދމތށ gހނދgއތރgލބދނgނވތgލބgއނއށgބލއގނނއވސ gނފއކށgސފއނގ g،ސފއނ g.ނނވ

gއދgކމކgކރކނމgހއޞއޔތނgމހއގgއކ gޤރބނ gކނމ gވދ gޙދމތގއ gޤއމgމޑލއކމގއވމށ gޖހނ gމމތގއ gއނގ

އދވގނgނވނއވ.

gސފއނގ gދނނވނ gއޅގނޑgރޙނބއ g gވރ gމއދއޔތށ gޚދމތގއgއނމ gއގ gވޖބ gސފއނގgބޑވގނނނg.ކމގއވ gނކރވނ gއދ gގތގއ gފރހމgހރހ gދރ gއނ gމހ gސފއނގ gއހނgއކމކށgފރނgހށގނޑއgއނގgހނދކgއވނgކރވފއgއއޔނgތރބއޔތކށgޓކއgއޅގނޑމނgހށއޅޔސgއގއgބޑgކތނމgދކށލއގނ g gފހލވނއވސ gހމއނމgއސސއ gދ gމއގނޑ gދވހނގ gނވނgދނއgދވހނގgއއg.ޓކއވgކރމށgދފޢ

gގއލވލއ gކނޓރލ gއނޑ gކމނޑg.ކށލއވ gވއސވހލ gރޑކށ gއބއމހނgތރއނgއޅގނޑމނގgވސgޢދވނގއgމg.ދޔއވgޝހދވގނgފހލވނނނއgއތއgދވހނގgފދއނgބޠލނނއgއތއgކރގgހނދކgދމގނދނހgއނމތgދވހgހތގއgބޠލނވސ gފވލވނ gއކރނ gރނgތބ gގގއ gދވހ gގ g.ދޔއވ gފނގނg،ދކށgމހނgލބވgއބއމހނގgސފއނgއސކށ gވޖބ gޤއމ gދރނނށވރ gއނބgދވހ gރކމނ gއނޑތކނ gޖހބޑތކގgސފއނގއށ gލޝކރގޅނgއތއ gހތވރގދ gލމސލ gއއg.ދޔއވ gފނގނ gފހލވނއވސgހރނތގތ gހރކތ gދޝމނނގgއތމއޗށ gފރނ gތމގ gބލމށgބޑގ gޖހމނދޔ gލއގނgނކމގނދޔއgކރމތނgއނޑތކގgފރނgއނގgސކނތކށވސgފޅgއނމދއ gކޑވސ gހނނނކމގ

g.ނނވgއވގނ

gމހކށދ gމކނކމކgއނނވސ gނނ gމސރއކނgހތވރކނ gލބދނ gމހކށ gމއދއޔތކނgދވހނގ gމއ g.ނނވ gކމއ gކރވނgފރދނގ gޤއމގ gފނވރއ gދރއޅމގgމސރއކށ gބލއރ gފދނތރކމށgހމއހނމgއލވނސތކކށgއހނgނނނމgކމއކމކށ gކރނވރ gދވއސކވސ

g.ނކރމވgޤބލއgއޅގނޑ

gހޅކޅއ gއލކމށ gއގ gވށއgތބgބއވރއކށgޙޔތގg،ފދއނgބނނވgދރހރމށ g،ފދއނ gބނނވ gމހކ gލބވgސފއނގgފދއނgބނނވgނވލނgޓކއgހތގއ gއމހއގ gއދކރމގއ gވޖބgއގއނމ gރޙ gމތވރ gވޠނގ gޙއބލgޤއމgމފދgނނgއށގނގނgމތފނވރގއ

މސއކތއގއgދމނހރވނއވ.

gސފއނގgހޔކނgދޅgރޙgއދgނފސނgވރށވރ gބނނވ gއދކރމށ gވޖބ

ނކޅދފއgކމގއgދނނވނgޖހއވ.

gހދސއށ gގ g3 gނވމބރ g1988g،ވގތgދނވރގgއg.ހނގލމތއވgނޒރއgވސނއގނތބ gހނގނކމށ gޢދވނ gމgދޔއ gވގނ gމކނ gބކލނތއވ؟ gކތއgޚލފ gއނސނއޔތއ gއޑށއ gބޑތކގgއތއ gދވހނގ gބރއޓހ gޢމލތށgތހރ gސފ gއ g،ލއހރވލއ gބއއގg.ހދސއކށވ gތތތޅވލ gމބމގއ gލއނgއނމ gހމ gފހތށ gދނޑވޅގއވސ gމgދޝމނނގ gއޅމއނތ gފޔވޅއވސgއނމތގ gދވހ g،ކރމތލއ gހމލތކއgދޝމނނގgތރގއgހނދކޅއގgލޝކރ

29www.mndf.gov.mv

Page 32: Addana Magazine 19 issue

g،އފނgނއފރށgފދއޕޅg،ހށހޅgއމއނޑއފނgމއހރg،އވޑށgރހނދgފށgދނgފށގނgއހރނgވނg2013gސފއނގgހވގgއހމg،ހނރވރg،ކރg،ހތވރގދgއކg)3530g:ނނބރgސރވސ(gޔސފgޝމހgފސޓކލސgސޖނޓgޔސފgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgޚދމތކށފއވއރgދގމއދތކށgއހރގg17gޚދމތގއgސފއނގg.ބކނބލކވ

g.ޚދމތތކކވgފދgފޚރވރވނgވސgޤއމgދވހgމgސފއނނއgދވހgޚދމތތކކgކށދއވފއވgފރހނgވނgޝމހޔސފgކލސgފސޓgސރޖނޓgގޅލއވgޚދމތgސފއނގgދވހgވނg23gޖނg1998

ކޕރލ މޙއމދ ޔޒދ ސޢދ

ރހނދ އވޑއކ .....

ސޖނޓ ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފ

ބއނލއޤވމ އނހނނގ ދވހ ގޅގނ ޤއމ ތރއޤއށ ލބޔއ މނފ ލބފދ އގހރ ޚދމތތކއ ކށދފއވ އނހނނނށ ސރކރނދ "ރހނދ" އވޑ މއހރ ލބނ ފރތތކގ ތރގއ ސފއނގ އނހނ ކނބލކ ހމނގނ ދއމކ ސފއނނށ ވސ ލބނ ފޚރކވ. ޚއޞކށ އނހނ ސފއނނށވ.

gތމރނތކއ gއތއ gތފތ gދކރމއނތ gވސ gތނފކއ gއނމ gސފއނނށgކސތކގgތމރނތކއgބއއgފހގކށލވgގތނgމg.ކށފއވgފރހމg،ކޑރgއނސއg،އސޓއފgއތރނgކހގgތމރނgއސސgތރގއg،ކސ gއނސޓރކޓރ gވޕނ g،ކސ gޓރނނގ gއނސޓރކޓރgކމބޓ gކލސ g،ކސ gގނ gމޝނގ gހވ gއނޓއއރކރފޓg،ކސgޑއވނގgބސކg،ކސgސޖނޓg،ކސgކޕރލg،1gލވލgކސ gލޑރޝޕ gއނސއ gއދ g،ކސ gޑއވނގ gއޑވނސ

ހމނއވ.gސފއނނށgފރހނgކސތކކgބއއgތރއނgމގgބރކށ gއނތހއށ g،އނދގ gކރމށ gފރހމ gވސgނމވސ gކސތކއ gމސއކތކރނޖހ gދވލ gރޔއgފސޓ gސރޖނޓ gފރހމކރމގއ gކސތއ gމgޚލފgއދޔgދއކވއދފއވނgޔސފgޝމހgކލސ

ހތވރކއgސބތކމކވ.gތފތ gހނގފއވ gއސކރއޔއނ gދވހgތޖރބއއ gލބފއވ gމކސތކނ gތމރނތކގއgސފއނgއއހމއއގއgފރހނނނއgއލގއgޢލމގgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgވސgތމރނކރމގއޔސފgއނނނgރއދވލgބރgމސއކތތކއgކރމނނވ.

gޔސފ gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓ gމގތނgބލއރ gކމޕތކށ gތމރނ gބޗތކއ gތމރނ gމސއކތކށފއވgކސތކގgތމރނgއސސgހނގgހމއށgމއދgފށގނgވނއހރނg1999

gމގތނ g.މސއކތކރއވފއވއވgގތގއ gއނސޓރކޓރއގ gބޗއގއ g16gގތގއgއނސޓރކޓރއގgޓކޓކސgއނޑgކރފޓgފލޑgގތގއއgއނސޓރކޓރއގgވޕނ

މސއކތކރއވފއgވއވ. 30www.mndf.gov.mv

gމމ gގތގއއ gއނސޓރކޓރއގ gބޗއގއ gހ gކހގ gތމރނ gއސޓއފ gއތރނ gމގgއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gކހގ gކޑރ gއނސއ gވނ g9 g gމސއކތކށފއވއރ gގތގއ gއއގgއއޓސ gކހއގއ gދ gކހގ gއނސޓރކޓރ gސވމނގgއދ g.ވއވ gކރއވފއ gމސއކތ gގތގއ

gއނސޓރކޓރgޓރނނގgފޒކލgވނg9gކރއވފއވއރgމސއކތgގތގއgއނސޓރކޓރއގgކސތކގ gމ g.ކރއވފއވއވ gމސއކތ gގތގއވސ gއނސޓރކޓރއގ gއއޓސ gކހގgގތގއgއނސޓރކޓރއގgވޕނgއކސސއޒއގއgދgއކތއގgވދވރgއކސސއޒgއތރނgޓކޓކލgޕލސgހނގgސރވސއނgޕލސgމލޑވސgއހރgވނg2015gމސއކތކށ

gއނސޓރކޓރއގgޓކޓކސg،ޓކޓކސގgއނޑgކރފޓgފލޑgކހގgރސޕނޑރgޕލޓނgކހއގgފސgކމޕގgކޑޓgޤއމg.ކރއވފއވއވgމސއކތgގތގއ

gމސއކތ gގތގއ gއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gމޤމއ gސޖނޓއގgގލގއޑgދgވނgޔސފgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgކރއވފއވgއސވ g.މސއކތކރއވފއވ gވސ gގތގއ gކޑނޓރއގ gކމޕއގgއމއނޑއފނgޒވނނނށgއތރނgތމރނތކގgކސތކއgދނނވނg.ކgޅ.މޑވރއgތރއނgޕރގރމގgއމއނޑއފgވތgވކނޑgހނގgއތރނ gއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gޕރގރމއގއ gހނގ gގރފށގއgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgވސgގތގއgއނސޓރކޓރއގgފމލ

gކ.ގރފށގއgއމއނޑއފނgކރމށgތމރނgކއނސލރނgއދg.ކރއވފއވއވgމސއކތgޔސފހނގgޕރގރމތކގއވސgއނސޓރކޓރއގgގތގއgމސއކތgކރއވފއވއވ.

gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgކރމގއ gތމރނ gސފއނ gޔސފކgހނގ gސފއނނށ gއތރނ gހރކތތރވމގgއސލހ gކރކއލމ gތމރނތކގ gއކއކgއނހނgހނރވރgހރކތތރވފއވgކރމގއވސgވނދނ gއހރތކއ gއތއ gމގތނ g.ކނބލކވgތމރނgއސސgއއgހނގމނgއމއނޑއފގއgކހއ gއނސޓރކޓރ gވޕނ gއޑވނސ gކހއgކހއ gރފރޝރ gއނސޓރކޓރ gވޕނ gބސކgއސލހ g gކރކއލމ gކހގ gތމރނ gއސޓއފg.އދކށފއވއވ gދއރއ gމހނމ gކރމގއވސ

gޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgކރއވފއވgމސއކތgޢމލގތނgގނއމގއgވޖދށg2gވލއމgމނއލގgހނޑލނގgވޕނgތއޔރކރgއމއނޑއފނޔސފgވނgދވނgއޓޑބލޔgކހގgވޕނgޕކޖgތއޔރgކރމގއވސgހރކތތރވފއވ.

gފހގކށލވ gވސ gތރއނ gސފއނގ gދވހ gދއރތކނ gގޅނހރ gހތޔރ gގސފއވނ gވގނ gޔސފ gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgހތވރއgހނރވރކމކgޚލފgއދޔgހއޞއޔތނgމހއގgސފއނގgއނހނgދއމގއgކރއށgރނގނgމgޚއޞކށgވކނg.ގތގއވgބކނބލއގ

ސބތކނgދއކއދފއވއވ.gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgއސކރgހމއކނgގސފއވނgފހގވގނgޔސފgތމރނ gމހނ g.ނނވ gގތގއއ gމދއރބއގgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgއތރނgކރމގgވސgކރމގއgމސއކތތއgއތތރgއކgޔސފg.ބކނބލކވgއނނgދއކމނgހނރވރކނgއނގgސފއނގ gރނގނ gމސއކތގ gއތތރ gމގތނgބއވރވ gމއރޒތކގއ gބއވ g gލވލގއgޑފނސgއފgޗފg.ހސލކށފއވއވgރނވނތއgމކސgއގޒބޝނގއgކރފޓgއނޑgއޓgފސގgޝމހg.ކލސgފސޓgސރޖނޓgއއވނgކރފޓނgޕނސލ gއގޒބޝނގ gއ gހދފއވއރ gޔސފgފސޓ gސރޖނޓ gވސ gތނވނ gޑރވނގއނ

ސރޖނޓ ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފ ފހގވގނ ގސފއވނ ހމއކނ އސކރ މދއރބއގ ގތގއއ ނނވ. މހނ ތމރނ ކރމގ އތރނ މސއކތތއ އތތރ އކ ސރޖނޓ ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފ ކރމގއ ވސ އނގ ހނރވރކނ ދއކމނ އނނ ބކނބލކވ. މގތނ އތތރ މސއކތގ ރނގނ ސފއނގ ލވލގއ ބއވ މއރޒތކގއ

ބއވރވ ރނވނތއ ހސލކށފއވއވ.

31www.mndf.gov.mv

Page 33: Addana Magazine 19 issue

gމމ gގތގއއ gއނސޓރކޓރއގ gބޗއގއ gހ gކހގ gތމރނ gއސޓއފ gއތރނ gމގgއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gކހގ gކޑރ gއނސއ gވނ g9 g gމސއކތކށފއވއރ gގތގއ gއއގgއއޓސ gކހއގއ gދ gކހގ gއނސޓރކޓރ gސވމނގgއދ g.ވއވ gކރއވފއ gމސއކތ gގތގއ

gއނސޓރކޓރgޓރނނގgފޒކލgވނg9gކރއވފއވއރgމސއކތgގތގއgއނސޓރކޓރއގgކސތކގ gމ g.ކރއވފއވއވ gމސއކތ gގތގއވސ gއނސޓރކޓރއގ gއއޓސ gކހގgގތގއgއނސޓރކޓރއގgވޕނgއކސސއޒއގއgދgއކތއގgވދވރgއކސސއޒgއތރނgޓކޓކލgޕލސgހނގgސރވސއނgޕލސgމލޑވސgއހރgވނg2015gމސއކތކށ

gއނސޓރކޓރއގgޓކޓކސg،ޓކޓކސގgއނޑgކރފޓgފލޑgކހގgރސޕނޑރgޕލޓނgކހއގgފސgކމޕގgކޑޓgޤއމg.ކރއވފއވއވgމސއކތgގތގއ

gމސއކތ gގތގއ gއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gމޤމއ gސޖނޓއގgގލގއޑgދgވނgޔސފgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgކރއވފއވgއސވ g.މސއކތކރއވފއވ gވސ gގތގއ gކޑނޓރއގ gކމޕއގgއމއނޑއފނgޒވނނނށgއތރނgތމރނތކގgކސތކއgދނނވނg.ކgޅ.މޑވރއgތރއނgޕރގރމގgއމއނޑއފgވތgވކނޑgހނގgއތރނ gއނސޓރކޓރއގ gވޕނ gޕރގރމއގއ gހނގ gގރފށގއgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgވސgގތގއgއނސޓރކޓރއގgފމލ

gކ.ގރފށގއgއމއނޑއފނgކރމށgތމރނgކއނސލރނgއދg.ކރއވފއވއވgމސއކތgޔސފހނގgޕރގރމތކގއވސgއނސޓރކޓރއގgގތގއgމސއކތgކރއވފއވއވ.

gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgކރމގއ gތމރނ gސފއނ gޔސފކgހނގ gސފއނނށ gއތރނ gހރކތތރވމގgއސލހ gކރކއލމ gތމރނތކގ gއކއކgއނހނgހނރވރgހރކތތރވފއވgކރމގއވސgވނދނ gއހރތކއ gއތއ gމގތނ g.ކނބލކވgތމރނgއސސgއއgހނގމނgއމއނޑއފގއgކހއ gއނސޓރކޓރ gވޕނ gއޑވނސ gކހއgކހއ gރފރޝރ gއނސޓރކޓރ gވޕނ gބސކgއސލހ g gކރކއލމ gކހގ gތމރނ gއސޓއފg.އދކށފއވއވ gދއރއ gމހނމ gކރމގއވސ

gޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgކރއވފއވgމސއކތgޢމލގތނgގނއމގއgވޖދށg2gވލއމgމނއލގgހނޑލނގgވޕނgތއޔރކރgއމއނޑއފނޔސފgވނgދވނgއޓޑބލޔgކހގgވޕނgޕކޖgތއޔރgކރމގއވސgހރކތތރވފއވ.

gފހގކށލވ gވސ gތރއނ gސފއނގ gދވހ gދއރތކނ gގޅނހރ gހތޔރ gގސފއވނ gވގނ gޔސފ gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgހތވރއgހނރވރކމކgޚލފgއދޔgހއޞއޔތނgމހއގgސފއނގgއނހނgދއމގއgކރއށgރނގނgމgޚއޞކށgވކނg.ގތގއވgބކނބލއގ

ސބތކނgދއކއދފއވއވ.gޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgއސކރgހމއކނgގސފއވނgފހގވގނgޔސފgތމރނ gމހނ g.ނނވ gގތގއއ gމދއރބއގgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgއތރނgކރމގgވސgކރމގއgމސއކތތއgއތތރgއކgޔސފg.ބކނބލކވgއނނgދއކމނgހނރވރކނgއނގgސފއނގ gރނގނ gމސއކތގ gއތތރ gމގތނgބއވރވ gމއރޒތކގއ gބއވ g gލވލގއgޑފނސgއފgޗފg.ހސލކށފއވއވgރނވނތއgމކސgއގޒބޝނގއgކރފޓgއނޑgއޓgފސގgޝމހg.ކލސgފސޓgސރޖނޓgއއވނgކރފޓނgޕނސލ gއގޒބޝނގ gއ gހދފއވއރ gޔސފgފސޓ gސރޖނޓ gވސ gތނވނ gޑރވނގއނ

ސރޖނޓ ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފ ފހގވގނ ގސފއވނ ހމއކނ އސކރ މދއރބއގ ގތގއއ ނނވ. މހނ ތމރނ ކރމގ އތރނ މސއކތތއ އތތރ އކ ސރޖނޓ ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފ ކރމގއ ވސ އނގ ހނރވރކނ ދއކމނ އނނ ބކނބލކވ. މގތނ އތތރ މސއކތގ ރނގނ ސފއނގ ލވލގއ ބއވ މއރޒތކގއ

ބއވރވ ރނވނތއ ހސލކށފއވއވ.

31www.mndf.gov.mv

Page 34: Addana Magazine 19 issue

gއޓމގgޔސފކgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgހދއރgބއވgއމއނޑއފގއgއތރނވސgމގg.ކޅނތރއކވgއއ gސނގލސ gބއވރވ gމބރތތކގއ gބޑމނޓނgފސޓ gސރޖނޓ gބއވރވ gޑބލސގއ g gއދ gމކސ

ކލސgޝމހgޔސފgވނgރނރޕކނgހދފއވ.gއނޑ gޓރނނގ gފރ gއނސޓޓއޓ gޑފނސgފސޓ gސރޖނޓ gކރއވ gމސއކތ gއޑއކޝނގއgއނހނ gގތގއ gހމކރއވ gޔސފ gޝމހ gކލސgފނމކ gމސއކތކރތނ gމއދނގއ gއމލ gނކމ gފލޑށ gސފއނgއނމgއދg.ދވހކވgވނgއފވސgއދgބނނވgދކނgބޑށgވރށgއނހނgމސއކތކރއވgގތގއgމދއރބނގgދވހކgބނނވgދކނgޓރނނގg،އތރވgމހރށވރgފސލޓސތއgލބނޖހgސފއނނށ

ހނގgސކލތކނgއgހރހgކމއgފސހgވގނދނgދވހވ.gޚދމތގއgޤއމgޔސފކgޝމހgކލސgފސޓgސރޖނޓgލބގނނނgހތވރgފރތތއgއނމހgތބgނކނނނgދފޢގއgޤއމގgކލސ gފސޓ gސރޖނޓ g.ޚދމތތރއކވ gޤއމ gއގހރ gޖހފދgއރހނނވ gތރއނ gކނބލނގ gއނހނ gދވހ gޔސފކ gޝމހgހތވރއ gވސ gއނހނނނށ gހރހ gމޤއމގ gއއ g.ޚދމތތރއކވ

ކރމއgސބތކމގgތރއނgނމނgދއކމނgއނނgބކނބލކވ.

gބއވgއމއނޑއފނgއދg.ހދފއވއވgޔސފgޝމހgކލސgއގޒބޝނގއgކރފޓgއނޑgއޓgސޑއފgދވނgފސޓ gސރޖނޓ gއއވނ gކޓގރނ gބއވރކރgއގޒބޝނގgއgހދފއވއރgޔސފgޝމހgކލސgސރޖނޓgވސgދވނgއނބރއޑނgއނޑgވވނގgމގg.ހދފއވgވނgޔސފgޝމހgކލސgފސޓgދއކލމށ gހނރ gޒވނނގ gއތރނgގލރގއ gއޓ gނޝނލ gއހރ gމދޔgބއވރވgމއރޒގއgފނނވރކމގgބއވgކލސ gފސޓ gސރޖނޓ gތރގއ gސފއނގ

g.ހމނއވgޔސފgޝމހgޝމހ gކލސ gފސޓ gސރޖނޓgދއރއނ gފލވމގ gމނފހ gކޅވރއ gޔސފކgހށހޔ gޙސލކށފއވ gރނވނތކއ gވސgއމއނޑއފގ gމގތނ g.ބކނބލކވ gއނހނg200 gއދ gމޓރ g100 gމބރތގއ gއތލޓކސgހސލކށފއވއރ gރނވނތކއ gދވމނ gމޓރgބއވރވgޖމޕގއgލނގgމބރތއގgއއgއގތރއނgއހރgވނg2014gއތރނgމގg.ހދފއވއވgވނgދgއމއނޑއފgމބރތގއgފޓސލgއފސތކގgބއވgއޓމgމބރތގއgއgހމނgޓމގއgފޓސލgއނހނgއހރ gއ gހމ gއދ g.ހދފއވ gޗމޕއނކނ gވނgމބރތގއ gފޓބޅ gއނހނ gބއވ gއފއއމނgބއވރކރgކލބނgސފއނގgދވހgވސgރނރޕކނgއމބރތގgޓމgފޓބޅgއނހނ

ސރޖނޓ ފސޓ ކލސ. ޝމހ ޔސފކ ޤއމ ޚދމތގއ ޤއމގ ދފޢގއ ނކނނނ ތބ އނމހ ފރތތއ ހތވރ ލބގނނނ ޖހފދ އގހރ ޤއމ ޚދމތތރއކވ. ސރޖނޓ

ފސޓ ކލސ ޝމހ ޔސފކ ދވހ އނހނ ކނބލނގ ތރއނ އރހނނވ ޚދމތތރއކވ.

32www.mndf.gov.mv

ކޕޓނ އޙމދ ފއޒ ރޝދ

gއލފނއވނ gއނމކށ gމހރ gg،ފޅތކކ gއލފނނވ gބނނކރgނއވgއލފނg.އއޗކވgބރgފދވރކށgވރށgއލފނއgނވނgއލފނgފޅއކނg.ކރމނނވgބނނgއފޅgހރgކއރގއgއގgސބބނgބލގgފޔރgއލޑgނމވސgއލފނ gއޕރޓވގނ gޒތގއ gއމއލ

gg.ނއވލދއވgއކގއ

gގގ gބލއކ gފޔރ gއލޑ ggއޑދނފހރއ gވހކލތކއ gކޓރތކއgބވތތކގއހފ gރބރގ gޕލސޓކއgއދ g.އއޗކވ gއލފނނއވލވgބވތތކއ gތލގ gހޅހފ gފސހއނgރވ gކރނޓގއ gރވގނނއ gގހގއg.މބނނކރވއވgވސgނއވލނgއލފނgތކގއވސ gސލނގ gގގ gމއލފނނވgރއކތރކމކ gއނމ g.ހރކރވދނއވgއހގއgމގgކރނgރވމގgގދއށgއލފނgއލޑg.ދނމވgނއވލgއލފނgއމއލއށgޑގރއށ g85 gއލފނރވ g،ބލ gފޔރgއމއލއށ gކރނ gއރމގ gޓމޕރޗރgއހނކމނ g.އޕރޓވނއވ gވރގނgކއރކށލމނ gއލފނކއ gރވފއހރgއލޑg"ތރއށgތނއގgރވފއވgނވތgވރ gމބޅ gއއލލމނވސ g"ބލ gފޔރ

g.ނވގނދއވgއލފނgރވފއވ

gއކލވ gމއލފނނވގއ ggއލފނ g،ބލއރ gސފތކށ gމހނމgއކ gމޑވއސ gޚލފށ gފޅއއ gނވgކމކލ gފސފޓ gއމނއމ gމނg.ބވތކވ gއކލވ gމއގނޑގތއގއ

gޑޓކޓރއކ gސމކ gއއ gސޕރނކލރgމއނޓނނސ gއހރކނ gފސ gކނމgވސgގތނgޚރދގgވރށgއދgކރނޖހg،މއލފނނއވކgނމވސg.އއޗކވgބޑgއއވސ gމއދތއ gދވހގ gއހރ gފސgބނނކރވދނ gނތ gމއނޓނނސއއ

g.ބވތކވ

gބނނކރނ gއތރކށ gރއޖއށ ggއޖދއ gއއ gމފދ gކރނ gފށމގgހލނތރވ g،އނގ gއނމރއޔތނނށgދނޔއށgސބބކg.ކމކވgމހނމgތބމކgއލފނނވއކ gމފދ gތޢރފވ gއލށgވސލތކށވމއ gފސހ gބނނކރނgގއލނ gލބ gހދސތކނ gއލފނގgބޑވރވ gއލފނއ gއދ g.ކޑކރމވgކރނ gދޔމގ gނއޓގނ gކނޓރލނgތބއޖނމgތއޔރވގނgރނގޅށgއކމށg.ވވދނއވgސލމތgގއލމކނgކޑgވރށgފސހކމއކ gއނމނށ gކދބޑ gގގ gމއgގޅ gއމރފރއކ gހރހ gބނނކރވ

g.އލފނނއވކވ

އލޑ ފޔރ ބލއކ މޅނ އލށ އލފނ ނއވމގ ދއރއށ ތޢރފ ކރވނ އލފނ ގނނނ އނގލބއ ޚދމތށ އލފނނއވމގ މއ އދ އޖދކވ. އއ ނއވކވ. މ އލފނނވ ފރމކށ ތއޔރ ކށފއވނ ބނނކރނ ފސހ އދ ރވމނ އހނ މހނނށ އނގއދވނފދ އލމއވސ ހރކރވގނނވ. މ އލފނނވ އފއދއ

ސޕލއ ކރނ ތއލނޑގ އލޑ ފޔރ ބލ ޕރ ކރ ލމޓޑނނވ.

gއއވސ gކމކލތކނ gއކލވ gމގއgގއލމއ gޖނވރކށ gއދ gއނސނކށgއލޑgތނށgއލފނރވފއވg.ނލބނއވgފސފޓތއ gއމނއމ gބލގއވ gފޔރgއލފނgރވފއވgއތނގއgރލސވމއކgމއ gއދ g.ނވގނދއވ gފސކމއކ

gއފކޓgހއސgގރނg،ރއޓހgތމވއޓgނވ gއކލވގނ gމގއ gއއގތކށވސgއލފނނވ gބނނކރ gމހރ g.އއޗކވgއދg.ޖހއވgޗކކރނgފހރgއއgއހރކ

Page 35: Addana Magazine 19 issue

ކޕޓނ އޙމދ ފއޒ ރޝދ

gއލފނއވނ gއނމކށ gމހރ gg،ފޅތކކ gއލފނނވ gބނނކރgނއވgއލފނg.އއޗކވgބރgފދވރކށgވރށgއލފނއgނވނgއލފނgފޅއކނg.ކރމނނވgބނނgއފޅgހރgކއރގއgއގgސބބނgބލގgފޔރgއލޑgނމވސgއލފނ gއޕރޓވގނ gޒތގއ gއމއލ

gg.ނއވލދއވgއކގއ

gގގ gބލއކ gފޔރ gއލޑ ggއޑދނފހރއ gވހކލތކއ gކޓރތކއgބވތތކގއހފ gރބރގ gޕލސޓކއgއދ g.އއޗކވ gއލފނނއވލވgބވތތކއ gތލގ gހޅހފ gފސހއނgރވ gކރނޓގއ gރވގނނއ gގހގއg.މބނނކރވއވgވސgނއވލނgއލފނgތކގއވސ gސލނގ gގގ gމއލފނނވgރއކތރކމކ gއނމ g.ހރކރވދނއވgއހގއgމގgކރނgރވމގgގދއށgއލފނgއލޑg.ދނމވgނއވލgއލފނgއމއލއށgޑގރއށ g85 gއލފނރވ g،ބލ gފޔރgއމއލއށ gކރނ gއރމގ gޓމޕރޗރgއހނކމނ g.އޕރޓވނއވ gވރގނgކއރކށލމނ gއލފނކއ gރވފއހރgއލޑg"ތރއށgތނއގgރވފއވgނވތgވރ gމބޅ gއއލލމނވސ g"ބލ gފޔރ

g.ނވގނދއވgއލފނgރވފއވ

gއކލވ gމއލފނނވގއ ggއލފނ g،ބލއރ gސފތކށ gމހނމgއކ gމޑވއސ gޚލފށ gފޅއއ gނވgކމކލ gފސފޓ gއމނއމ gމނg.ބވތކވ gއކލވ gމއގނޑގތއގއ

gޑޓކޓރއކ gސމކ gއއ gސޕރނކލރgމއނޓނނސ gއހރކނ gފސ gކނމgވސgގތނgޚރދގgވރށgއދgކރނޖހg،މއލފނނއވކgނމވސg.އއޗކވgބޑgއއވސ gމއދތއ gދވހގ gއހރ gފސgބނނކރވދނ gނތ gމއނޓނނސއއ

g.ބވތކވ

gބނނކރނ gއތރކށ gރއޖއށ ggއޖދއ gއއ gމފދ gކރނ gފށމގgހލނތރވ g،އނގ gއނމރއޔތނނށgދނޔއށgސބބކg.ކމކވgމހނމgތބމކgއލފނނވއކ gމފދ gތޢރފވ gއލށgވސލތކށވމއ gފސހ gބނނކރނgގއލނ gލބ gހދސތކނ gއލފނގgބޑވރވ gއލފނއ gއދ g.ކޑކރމވgކރނ gދޔމގ gނއޓގނ gކނޓރލނgތބއޖނމgތއޔރވގނgރނގޅށgއކމށg.ވވދނއވgސލމތgގއލމކނgކޑgވރށgފސހކމއކ gއނމނށ gކދބޑ gގގ gމއgގޅ gއމރފރއކ gހރހ gބނނކރވ

g.އލފނނއވކވ

އލޑ ފޔރ ބލއކ މޅނ އލށ އލފނ ނއވމގ ދއރއށ ތޢރފ ކރވނ އލފނ ގނނނ އނގލބއ ޚދމތށ އލފނނއވމގ މއ އދ އޖދކވ. އއ ނއވކވ. މ އލފނނވ ފރމކށ ތއޔރ ކށފއވނ ބނނކރނ ފސހ އދ ރވމނ އހނ މހނނށ އނގއދވނފދ އލމއވސ ހރކރވގނނވ. މ އލފނނވ އފއދއ

ސޕލއ ކރނ ތއލނޑގ އލޑ ފޔރ ބލ ޕރ ކރ ލމޓޑނނވ.

gއއވސ gކމކލތކނ gއކލވ gމގއgގއލމއ gޖނވރކށ gއދ gއނސނކށgއލޑgތނށgއލފނރވފއވg.ނލބނއވgފސފޓތއ gއމނއމ gބލގއވ gފޔރgއލފނgރވފއވgއތނގއgރލސވމއކgމއ gއދ g.ނވގނދއވ gފސކމއކ

gއފކޓgހއސgގރނg،ރއޓހgތމވއޓgނވ gއކލވގނ gމގއ gއއގތކށވސgއލފނނވ gބނނކރ gމހރ g.އއޗކވgއދg.ޖހއވgޗކކރނgފހރgއއgއހރކ

Page 36: Addana Magazine 19 issue

gތރޚށ g)ދވހރއޖގ( gއހލނކގgމނވނކމgއހލނކއކgހނގލއރgނޒރgދއކވއދނ gނމނއއ gއމއލވނތކމގgމއދ gއހނސ g.އތބއކވ gތރޚއgހތ gއގ gފނނމނދނ gއހލނކއނgމހލނކތކގ gއހލނކ g.މނޒރކވg.މނޒރވ gމށދށލވފވ g)ބރކރތކގ(gދސނ gދނނވނނމ gއބރތކނ gއހނg.ތނވ gއޅނނށވފއވ gބދސނގgއޅގނޑމނ g،ދތ gޤބލކރނ gމއgމއދގ g.ތދކވ g،ބނނނވ gޤބލކރނgކނމgމޙއލގgއޅގނޑމނގg.ޙޤޤތވgވޔސ gކމގއ gނޒރހނގލ gކނކށgކމގއ gގތރއނ g.ހޤޤތވ gފނނgވޔސ gކމގއ gމދރސއނ g،ވޔސg،ބޒރތކނނއ g.ޙޤޤތވ gފނނ gވސgވސ gދނޑބނތކނ gމސއޑފހރނނއgޢމލ gމހއލއ gއފސ g.ޙޤޤތވ gފނނgކރގތކށ g.ޙޤޤތވ gފނނ gމއދނގއgފނނމނދ gރއޖއނ gމޅ gދނނވނނމ

ޙޤޤތކވ.

gގތރއށ gއޅގނޑމނގ ggމސއކތ gގތރގ g.އވ gވސނލމތgނވތg.އނހނކވgބދސgގނގޅނgކރނg،ކރއނ gއތރ g،ބނގޅނ g.ފރހނކވgބރކރއއގ gވސ gއހނ gނނ gސލނނgބދގ gގތނ gނތޖއއގ g.ބދސއކވg.ދކށފއވ gހތކށ gއމހނގ gއނނނgބދސނގ gއނނނ gތރތބ gބދގގgއމހނނށgމހgއނހނgގގg.ކނޓރލގއވgވ gކއކނ gބނނޖހނ g.އމރވ gކރވނg.ބދސނނވgކއކނg.ނނތކވgއއޗހގg.ބދސނނވ gގނނނ gރހ gކތކތގgލނg.ބދސނނވgއޅނgހވދއgއޅނވgބދސނ g.ބދސނނވ gކރނ gހޔވރg.ނކވއވ gނނ gހދއދނމ gކނ gކއކފg.އއޗކވgދނgކއކފgއމހނgޖހނgކނgހމgދނgއރތރއށgވޔސgހއgކތނމgދވއސއގ gކތކއޗކ gމ g.ރހތކވ gއgކއކފއވ gބދގގއ gދވއސއގ gއމރށ

ނ ދސނ ބދސނގ އޅgއއޗކ gދވހވނތ gމއ gވމނ gއއޗކށ

g.އވgބނވދނތ

gކރމގ gތއޔރ gކބތކތ ggދވހނgވސgސފކރމގއgގތރgއތރނgގތރg.އމރވgކރނgމއޗށgބދސނގgއމހނނށ gކރނ gއމހނ gސފކރމގއgބނމނ gފޅށ gގތރ g.ގތކށވ gފނނgކހނgކނgބނމނgކހށgކނg.ފޅނއވg.އވgއޅނgމޕgބނމނgއޅށgމޕg.އވgސފ gފހނ gބނމނ gކރށ gސފ gފހނgޖހތ gކރނ gއއމނ gއމރއ g.ކރނއވ

gބދސނ g.ބރގނއވ gގސދނތ gއމހނއޅހgބތކށgދސނgތބނgރހވފއވ.

gއތރނ gމސއކތތކގ gގތރގ ggކނތއތއ gދރނގ gއޅގނޑމނގgހވލކރނ gއޅގނޑމނ gވސ gކރނgރތކށ gފނވރވ gކދނ g.ބދސނނއވgސކލށg،ޓއޝނތކށg،ކލސތކށgޤރއނgކނދނނgގނސދނމއgދނމއgގނގސg.ބދސނނވ gކށދނ gކމއ gހރހ gފދg.ބދސނނވ gކށދނ gތރބއޔތ gދރނ

ޕރއވޓ މރޔމ އސމ

gގތރ g.ކށލނއވ gގތކށ gވސ gކނމgވގނgލބgދކgތނg،ބހއޓމށgރތކށgބދސނgއހނg.ލބނތއވgމސރg.ނނވgލތބއgކނgހނނނgގދރށgއޅގނޑމނގgއމހނގg.ނނވgގއއgއމހނގgހއޔވ؟gއޅގނޑމނގ gއހނސ g.ނނވ gޤއމއgމgއޅގނޑމނgކރމށgސފތހރgގތރgއމހނg.އތމއޗށވgބދސނގgދކށލނgރހ gތބނ gމ gއޅގނޑމނ gގތކށ gކރgސކށފgހޑކށgކތނމg.ވގނނވgޤބލgބނކށgބހއgނރހމގgވޔސgކމގއgދޔgއ gއތނފއނ gއޅގނޑމނ g.ނކރއވgއޅގނޑމނ g.ނކރވނތއވ gމސއކތއgއމރކށ gކރހ gތބގނ gކމއކ gކނނތgވއޔއވ؟ gއމހނ gކރނ gމސއކތ

gދރނނށgއޅގނޑމނގgގތނgނތޖއއގgބދސނg.އދކދތކވgބދސނގgދސވނgބދސނgއދg.ވއޓފޅއވgކރgކނތއތއgފހގgދސނގgގތށgހނނgގޅނgއޅމއgހތ gމކމގ g.ދއވ gބއޓނވގނ gޖލgދރނ gލބވތ gއޅގނޑމނގ gނތޖއކg.ވމވgކޑgއޙތރމgކރgއޅގނޑމނނށgއކދނނށg،ވރgމއނބފއނނށgއމއލgމހނދކ gބދސ gޚދމތކށދ gތއބދgއޅގނޑމނގ g،އހނކމނ g.ލބވމވgއޅގނޑމނޖހނ gއފލށޓކ gދރނގgބރވފއgފތgލވgމށދށށgމހނގgބދސgއމރކރgއމހނނށgއޅގނޑމނg.ތބށވgދވހނ gހޤޤތކ gނމވސ gވ gކމގއ

ބދސނގgއޅނނށgވފއgވމވ. 34www.mndf.gov.mv

gދރނ gއޅގނޑމނގ ggމއ gއތނގ gގނދއރ gމދރސތކށg.ދރވނނނވgބދސgތބނgހޅވނgދރgއޅނ gސފކރމގއ gކނކހ gމދރސgކލހށ g.މހނނވ gމސއކތ gބދސgޖމލކށ gވސ gދނ gކޔވދނ gވނމނgމg.މދއރސނނވgބދސgދނނވނނމgވgކމގއgބލgމދރސއކށgކނމgދބގވgދވހgމޅg.ޙޤޤތވgފނނgމއgނމވސgބދސ gވނމވސ gބލލކމގއ gރއޖއށgނދރ gއތމކ gކލހއ gނދ gމދއރސކgފނނނ gމ gއޅގނޑމނނށ g.ކމކވgއނގނމގ gޤއމގ gއޅގނޑމނގgވސ gހއސދރކށ gބޑ gމއއސސގgމދރސގ g.ވފއވތނވ gބދސނgއއ gހމ gފނނނ gކނކނމ gކނމgހލއކށ gވރ gދސނނށ g.މނޒރކވg.މނޒރވ gއޅ gހލފލވ gބދސއއgއޅ gބދސނ gބރވރކށ gދސނނށވރgފށގނ gމހއނ gމސއކތ g.މނޒރވg.އނދރނނށވ gތބ gއނގނނއދނgކރގތކށg.ހނގނތރނނށވgމދރސގgދބގ gމ gއޅގނޑމނގ gދނނވނނމgހފއގނgދނމރގއgދނމގgއނގނނއgތޢލމgއޅގނޑމނގg.ބދސނނވgމތބgބދސނގ gވސ gފއދލވނ gއލ gވށގ

ހޔނގއgއޅފއވ.

gނނ gއކނޏއ gމދރސގއgއ gދބ gއޅގނޑމނގ g.އނގތއވgދވހނގ gފޚރވރވ gމސއކތކށޓކgމސއކތގއ gމޝހރ gކމށ gލނރgފނނނ gކރތނ gމސއކތ gމއދ gވސgއޑފހރގއ gމސވރކމގ g.ބދސނނވg.ބދސނނވ gމސއކތކރނ gވސgއޅނ gހލފލވ gބޒރގއ gވއކނ gމސg،ފކޓރތކގއ gމސކއކ g.ބދސނނވg.ބދސނނވgބރކރނgހއކgކއކgމސgހފހއޓނ gކލޓ gމސތކގ gއgދވހވނތ gމސތކގއ gއ g.އމހނނވg.ބނވދނތއވ gހނނނއ gކލޓ gދވހgރތކރމށ gނނ gދވހރއޖގ gބދސނg.ތއވgއފއދފނgއފއދނތކއgރނގޅgސކނޑގއgނވސނgއޅގނޑމނގgމއgއދ gމކމމދ gއހނސ gނއފއދ

ވސނލނޖހgސވލތކކވ.

gދނޑވރކމގއ gއޅގނޑމނނކgނމވސ gނވ gބޔކށ gއފއދނތރ gމgކޑކޑ gދބގ gކޑކޑ gމ gއޅގނޑމނގgފނނނgމސއކތކރތނgދނޑބނތކގއg.ނނކވg.ތއވgދސނgއޅގނޑމނgޚދgމ gކރ gބމގއ gއމއލ g.ބދސނނވgބރވރނނކ gވސ gމސއކތގ gކޑކޑ

g.ބދސނނވg.ނނވgއޅގނޑމނނއgޚދgނރނgމހނgއgނރވނgމނފgދނޑތކނgމސއކތކނgކރgއމހނg.މނވރކށވg.ނލބނއވgމވއއgއޅގނޑމނނށgނނgބދސނގ gއޅގނޑމނ gއހނވމ

އޅނނށgނވފއgއބއތތއވ.

gމޖތމޢ gމ gއޅގނޑމނގgމނޒރކ gދއކވއދ gއޅގނޑމނނށgކމއގއgކރކނމgދބގgމgއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނgބރgވކހއޕމގgބދސނނށgތނތނނނއ gވޔފރކރ g.ތނވ gދފއވgއޅގނޑމނނށ gވސ gއފސ/އދރތކނ

gގޅތކނ gބޒރގ g.ބދސނނވ gފނނނgސލސމނނނށއ gފހރތކގ gފށގނgހލފލgބދސނgފނނނgވސgސޓނނށgހނގނތރނނށ gފހރތގ g.އޅތނވgމހރ gތނ gމސއކތކރ gބދސނ gވސgމނޒރތކގ gހދކޅގ gހލވކމއކgއgއދg.ފނއވgދތނgކރހމނgގތގއgވޒފތށ gމސއކތކރމށ gވޔފރތކގއgނލބ gދސނނށ gއޅގނޑމނގ gނކމތg.ދއވgފނނމނgވސgދތނgބދސނނށgޕޓނރ gގޅގނ gމހނނ gބރކރކރގgދވހ gމ gއފއދއ gކނފނތށ gޝޕgމނފ gބދސނ gވސލތތކނgމދ gބމގgފރމސވރކނ g.ފނއވ gދތނ gހދމނgވޔފރތށ gލބނ gމނފ gއގހރ gފދg.ބދސނނވ gހދނ gމނފ gކނޓރލކށgމސއކތ gކނފނތކގއ gމފދ gއދgބރ gވސ gމސއކތމހނ gކރމށgކޑ gޚރދ gވޔފރގgގނއމނgކރތކނgކނފނތކނgދއކއގނgދޅgކރވނކމގgތދ gލބމ gދވހނނށ gވސ gވޒފތއ

gވޔފރތކގg.ފނއވgވފއވތނgކމކށgބދސނgފނނނgވސgއދރތކނgއތރނgއޅގނޑމނ gމއ g.ތނވ gހރކތތރވ

ބދސނގgއޅނނށgވމއgނނތއވ.

gޤއމގއ gމޅ gއޅގނޑމނގgކމމދ gމ gވއރ gގނވފއ gބދސނg.ދވހނތއވ gކތށ gފކރކށލނgފނނނ gޙޤގތގއ gމނޒރތއ gމgކމމދ gމ g.ތއވ gދވހނނށ gކތށgމކމގއg.ދވހނތއވgކތށgކނބޑވނgޤބލކރނgއހމލވވކނgއޅގނޑމނނށ

g.ދވހނތއވgކތށ

ޤއމގއ މޅ އޅގނޑމނގ ބދސނ ގނވފއ ވއރ މ ކމމދ ދވހނތއވ. ކތށ ފކރކށލނ ވސނލނ ފނކށ ކމމދ މ މނޒރތށ މ ދވހނތއވ. ކތށ ހޤގތގއ ފނނނ ކތށ ދވހނނށ ކނބޑވނ ކމމދ މ ތއވ. މކމގއ ދވހނތއވ. ކތށ އހމލވވކނ އޅގނޑމނނށ

ޤބލކރނ ކތށ ދވހނތއވ.

35www.mndf.gov.mv

Page 37: Addana Magazine 19 issue

gދރނ gއޅގނޑމނގ ggމއ gއތނގ gގނދއރ gމދރސތކށg.ދރވނނނވgބދސgތބނgހޅވނgދރgއޅނ gސފކރމގއ gކނކހ gމދރސgކލހށ g.މހނނވ gމސއކތ gބދސgޖމލކށ gވސ gދނ gކޔވދނ gވނމނgމg.މދއރސނނވgބދސgދނނވނނމgވgކމގއgބލgމދރސއކށgކނމgދބގވgދވހgމޅg.ޙޤޤތވgފނނgމއgނމވސgބދސ gވނމވސ gބލލކމގއ gރއޖއށgނދރ gއތމކ gކލހއ gނދ gމދއރސކgފނނނ gމ gއޅގނޑމނނށ g.ކމކވgއނގނމގ gޤއމގ gއޅގނޑމނގgވސ gހއސދރކށ gބޑ gމއއސސގgމދރސގ g.ވފއވތނވ gބދސނgއއ gހމ gފނނނ gކނކނމ gކނމgހލއކށ gވރ gދސނނށ g.މނޒރކވg.މނޒރވ gއޅ gހލފލވ gބދސއއgއޅ gބދސނ gބރވރކށ gދސނނށވރgފށގނ gމހއނ gމސއކތ g.މނޒރވg.އނދރނނށވ gތބ gއނގނނއދނgކރގތކށg.ހނގނތރނނށވgމދރސގgދބގ gމ gއޅގނޑމނގ gދނނވނނމgހފއގނgދނމރގއgދނމގgއނގނނއgތޢލމgއޅގނޑމނގg.ބދސނނވgމތބgބދސނގ gވސ gފއދލވނ gއލ gވށގ

ހޔނގއgއޅފއވ.

gނނ gއކނޏއ gމދރސގއgއ gދބ gއޅގނޑމނގ g.އނގތއވgދވހނގ gފޚރވރވ gމސއކތކށޓކgމސއކތގއ gމޝހރ gކމށ gލނރgފނނނ gކރތނ gމސއކތ gމއދ gވސgއޑފހރގއ gމސވރކމގ g.ބދސނނވg.ބދސނނވ gމސއކތކރނ gވސgއޅނ gހލފލވ gބޒރގއ gވއކނ gމސg،ފކޓރތކގއ gމސކއކ g.ބދސނނވg.ބދސނނވgބރކރނgހއކgކއކgމސgހފހއޓނ gކލޓ gމސތކގ gއgދވހވނތ gމސތކގއ gއ g.އމހނނވg.ބނވދނތއވ gހނނނއ gކލޓ gދވހgރތކރމށ gނނ gދވހރއޖގ gބދސނg.ތއވgއފއދފނgއފއދނތކއgރނގޅgސކނޑގއgނވސނgއޅގނޑމނގgމއgއދ gމކމމދ gއހނސ gނއފއދ

ވސނލނޖހgސވލތކކވ.

gދނޑވރކމގއ gއޅގނޑމނނކgނމވސ gނވ gބޔކށ gއފއދނތރ gމgކޑކޑ gދބގ gކޑކޑ gމ gއޅގނޑމނގgފނނނgމސއކތކރތނgދނޑބނތކގއg.ނނކވg.ތއވgދސނgއޅގނޑމނgޚދgމ gކރ gބމގއ gއމއލ g.ބދސނނވgބރވރނނކ gވސ gމސއކތގ gކޑކޑ

g.ބދސނނވg.ނނވgއޅގނޑމނނއgޚދgނރނgމހނgއgނރވނgމނފgދނޑތކނgމސއކތކނgކރgއމހނg.މނވރކށވg.ނލބނއވgމވއއgއޅގނޑމނނށgނނgބދސނގ gއޅގނޑމނ gއހނވމ

އޅނނށgނވފއgއބއތތއވ.

gމޖތމޢ gމ gއޅގނޑމނގgމނޒރކ gދއކވއދ gއޅގނޑމނނށgކމއގއgކރކނމgދބގgމgއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނgބރgވކހއޕމގgބދސނނށgތނތނނނއ gވޔފރކރ g.ތނވ gދފއވgއޅގނޑމނނށ gވސ gއފސ/އދރތކނ

gގޅތކނ gބޒރގ g.ބދސނނވ gފނނނgސލސމނނނށއ gފހރތކގ gފށގނgހލފލgބދސނgފނނނgވސgސޓނނށgހނގނތރނނށ gފހރތގ g.އޅތނވgމހރ gތނ gމސއކތކރ gބދސނ gވސgމނޒރތކގ gހދކޅގ gހލވކމއކgއgއދg.ފނއވgދތނgކރހމނgގތގއgވޒފތށ gމސއކތކރމށ gވޔފރތކގއgނލބ gދސނނށ gއޅގނޑމނގ gނކމތg.ދއވgފނނމނgވސgދތނgބދސނނށgޕޓނރ gގޅގނ gމހނނ gބރކރކރގgދވހ gމ gއފއދއ gކނފނތށ gޝޕgމނފ gބދސނ gވސލތތކނgމދ gބމގgފރމސވރކނ g.ފނއވ gދތނ gހދމނgވޔފރތށ gލބނ gމނފ gއގހރ gފދg.ބދސނނވ gހދނ gމނފ gކނޓރލކށgމސއކތ gކނފނތކގއ gމފދ gއދgބރ gވސ gމސއކތމހނ gކރމށgކޑ gޚރދ gވޔފރގgގނއމނgކރތކނgކނފނތކނgދއކއގނgދޅgކރވނކމގgތދ gލބމ gދވހނނށ gވސ gވޒފތއ

gވޔފރތކގg.ފނއވgވފއވތނgކމކށgބދސނgފނނނgވސgއދރތކނgއތރނgއޅގނޑމނ gމއ g.ތނވ gހރކތތރވ

ބދސނގgއޅނނށgވމއgނނތއވ.

gޤއމގއ gމޅ gއޅގނޑމނގgކމމދ gމ gވއރ gގނވފއ gބދސނg.ދވހނތއވ gކތށ gފކރކށލނgފނނނ gޙޤގތގއ gމނޒރތއ gމgކމމދ gމ g.ތއވ gދވހނނށ gކތށgމކމގއg.ދވހނތއވgކތށgކނބޑވނgޤބލކރނgއހމލވވކނgއޅގނޑމނނށ

g.ދވހނތއވgކތށ

ޤއމގއ މޅ އޅގނޑމނގ ބދސނ ގނވފއ ވއރ މ ކމމދ ދވހނތއވ. ކތށ ފކރކށލނ ވސނލނ ފނކށ ކމމދ މ މނޒރތށ މ ދވހނތއވ. ކތށ ހޤގތގއ ފނނނ ކތށ ދވހނނށ ކނބޑވނ ކމމދ މ ތއވ. މކމގއ ދވހނތއވ. ކތށ އހމލވވކނ އޅގނޑމނނށ

ޤބލކރނ ކތށ ދވހނތއވ.

35www.mndf.gov.mv

Page 38: Addana Magazine 19 issue

140g.gފށގނ gއހރނ gވނ g1959gWHO gދއރއށ gސއޙ gރއޖގg.ލބމނނވgއނނނgއހތރކނgގg)މނބރނ gވފދގ( gއޅގނޑމނgދއރ gސއޙ gވސ gރއޖއއރgޓމއ gގ gWHO gކރ gދރސgޓމގ gއ g.ތއބވ gރއޖގއgސލނގ( gހނނވ gއސބފޅކށgސއތޔgޑކޓރg)ކމގއވgރއޔތއgރއޖއށ gކރނ gއގ g.ނދނއވgގ gWHO gޒޔރތކރއވފއވgމޢލމތ gހއދވއފއވ gބފޅނgކރއވފއވ gޓމނ gމ gގ gWHOgއރއވފއވ gސރކރށ gދރސއއgވފދ gއ gރޕޓ gހމނ gލފތއg.ޙވލކރއވއވ gއޅގނޑމނނgމސއކތށ gއޅގނޑމނގ gމކމނgމދނނވg.ލބނވgފސހކނgވރށgދރސ gފރހމ gވރށ gރޕޓކgސއހ gއހނކމނ g.ރޕޓކވgދރސއއ gމބޑ gއތރ gދއރގgމނބރނނކށ gވފދގ gކރކށgމgއހނކމނg.ނގތވgފނވޑއއgހމނލނgމgއޅގނޑމނgރޕޓގއg.ޚލސއކވgދރސތކގgރޕޓގgއ

141g.gކރމތވފއވgރއޖއށgގތނgސއޙg.ފހގކރވއވ gމއސލތކއ gބޑތgޑޒޒސ gކމއނކބލ gއގތރގއgބލތކގ gއރ gގއނގޔށ gނވތg،މލރޔއއ g.ހމނއވ gމއސލތއg)ބއޔއ gފއފލ( gފއލރޔgހނގމގ gބރށ gއދ gޑސނޓރgބލތކކgފދgކއސނބލgރގތކއ

gރށކނ gހރހ gއޅ gމހނ gރއޖގg.ބލތކކވ gފނނ gއނމކށ gވސg)ޖޒމބއޔއ( gލޕރސ gއގއތރނgގނރޔ gކމށވ gބލތއ gހމގgމޒލސ g)ބލތކއ gކހނގ(gނވތ gޑފތރޔ g)ހމބއސއ(

gނވތ gޓޓނސ gބލތކއ gކރފޅގgމޓބލކ gދމބލތކއ gއދފށށgހނނނވވރށ gތކތ gހށގނޑގއ(gމނޓލ g)ބލތކއ gނހރމނޖހgމބނޑވ g)ބލތކއ gސނކނޑގ(gމއސލއއ gމރވ gމއމހ gނވހgމހރ g،ވހއމއ gދވސނފރgކނތއތއ gސއޙ gވސ gހއތހgސމލކނ gފރތތކނ gހނގވ

g.ކނކމވgދއވނޖހފއހރ

142g.gގނgއނމކށgނނgފހރކgހލކނg،ތރކރ gތރގއ gކއމގ gމހނg.ނޅއވ gކޔއ gތކތ gމވފދgތނކށgގނގޅgގރބކރgރއޖއކgނވތgދޅގއgނވތgކރgހކg،ނވތg)ކނޑނސޑ(gވޔސgގތކށgއހނ

gނނ gކރއ gހނނ gބނދކށފއgގނނނ gބނދކށ gކޑކދނނށgހނނgމގތށg.ނހރއވgކށއgލބgހމއކނgލބނgވސgބވތއgކރގg.ދރނނށވ gމހނގ gތނވސgކނއކgހމއކނgލއބއދgޕރޓނ

gއދއގgކކޅބހކgކކޅމހއg.މހވgއގބޑgމgވރށވރgގނވgމހނށgގނއނ gކއމގއ gއނމ g.ތކއޗވgހނޑލނ gނވތ gބތ gބނނކރނg،އލ gތކއޗއ gހނނ gހދފއ

g.ތކއޗވgކއޓލފދ

143g.gހލތgއދgވސgވޒރކgބޑgރއޖގg.ބފޅކވ gއއ gވސ gމނސޓރކgއމނކފނ gކނކމގއ gސއޙgމނސޓރ gޑޕއޓ gއހތރވދއވނgސކރޓރއކއgއނޑރgހލތއgއފgދއރގއ gސއޙ g.އކވ gސކރޓރgނމއގއgފދgހލތgއފgޑރކޓރgމލއއ g.ނހނނވއވ gބފޅކgސއޙ gރށރށގއ gކއރ gމލgWHOgޙރކތތރވނgކނތއތކގއ

މގ ކރނ މގ މޒމނއ ފށމގއ ދނނވލއފވނ ފދއނ މ މޒމނގއވސ މވނ 1966 ވނ އހރ ޔއނޑޕގ ވފދއ ރއޖއއސ އރ ރއޖގ ޙލތ

އތގތގ މއޗށ ލޔ ސރކރށ ހށހޅ ރޕޓގ ބއކވ.

ރއޖގ ޞއޙ ޙލތ 1965 )2(ނޢޢވ ޢބދއރޝދ ޙސއނ

36www.mndf.gov.mv

gޓމގ gއ g.މނބރނނވ gޓމ gގg.ޑކޓރކވgހނނވނgއސބފޅކށgޓކނޝނނނއgތނgތއބވނgދނgޖޒމ g.ނރހކވ gހލތ gޕބލކg.ކ gބއތއބނ gމހނ gބލގgމހނށ gބލގ gޖޒމ gގރއދގއgފރގނgމރކޒgހދފއވgފރވދނgއތރgއދgނތމއކgޖގgއތނގއgބލގ gޖޒމgނއފރގއgރށކއg3gމތނތނ g.ފރވދވއވ gމހނނށgޓމގgގgWHOgބލހއޓމގއވސg.ލބއވ gސރކރށ gއހތރކނgބލގ gކއސނ gބއޔއ gޖޒމgކނތއ gމބނޑމހނގ gމހނނއgބލހއޓމގއ gސރކރއކ gވސgމގ g.ޙރކތތރވއވ gޓމ gމgނރހނނއ gފޅމއނނއ gއތރށgމޓމނgވސgއސސޓނޓނgހލތ

g.ކރއވgތމރނ

144g.gލބނ gޚދމތއ gސއޙg.މލނނވ gހމއކނ gހނނނgއހގއ gއނގރސވލތގgހސޕޓލއgއނދގg40gތއޔރކރވgހރgމހރgމސއކތgއމރތކރމގgމލގއ g.ކއރވފއވ gވރށ gނމނgޕޝނޓނގ gއއޓ gހރ gމހރg.ހސޕޓލކވgއނދގg8gކލނކކއgބލނ gބލމހނ gހސޕޓލގއ gއgތބ gދނ g.ޑކޓރނނވ g2 gތބg.ނރހނނވ gޓކނޝނކއ gލބޓރgވރށ gޚދމތ gޑކޓރއގ gއތރgރޝޔއއg.ފށނއވgލބނgއވހށgއނގރސވލތނ gއދ gއނޑޔއނ

gރނގނgމޑކލgދރވރކg5gދވހg.ޙޞލކރއވgތޢލމgއބgމހރ

145g.gތމރނgހނގމގgކނތއތއgސއޙg.އހގއވ gގ gWHO gދވނg.ބސވރނނވgދވހgތބgރއޖތރގއgގތ gބސވރނ gއފދ gއމހނނކgފޔވއ gއއޗއ gއނގނ gއޅގނgބއއ gތމރނވފއވ gއރނގނgރއޖތރއނ gއހނކމނ g.ނނވgތނވސ gލބނގތ gޚދމތ gސއޙgބނނވފއވ gރއޖއށ gކށދނމކgކނމ gދރއޅ gމހނ g.ކމކވgއޅމކ gހސޱޕޓލއ gރށއގއgވސgބނނކމއgކރނgއދgކރވނgއތޅތކގއ gބޑތ gއކމކ g.ނނވgހސޕޓލކނދ gނވތ gހސޕޓލއ

gހމޖހމކ gލބނގތ gޚދމތތއgކނމހނ gމސތޤބލއގއ gކއރ

g.ކމކވgކރނޖހފއވgވސ

146g.gއޅނ gގތނ gފޔވޅއގ gފރތމgސއހgއރވނgލފgސރކރށgވފދgމކނޑތއg،ދވgބރށgދވނgޚދމތgލނޗ gދތނ gވރގ gހރސކރވgކނކމށgމgނވތg.ހމޖއސމށވgއއ g.ހލކޕޓރކވ gކރނ gބނނgނވތ gކލނކ gއތޅތކގއ gބޑތgޤއމކށ gޚދމތ gހސޕޓލގgޑކޓރނ gޤބލ gއތނތނށgމގތށ g.ކރމށވ gދތރ gގވއގނgއތޅކށgދgކނމgމސއކތކރމށgޑކޓރއ gއތޅކށ g3 gނވތgއތޅތކގއ g.ހމޖއސވނއވgކލނކ gހސޕޓލތކއ gހނނgމދނނވ g،ތބނ gއސކށ gތކގއgމދވރކށ gރޑއ gޑކޓރނނއgއތނތނގ gވޞލތތކއކ gގޅނgމ g.އސސޓނޓނނވ gހލތgހށއޅމކ gދށގއމވ gނނބރގg.ނނވgހށއޅމއgޓމގgގgWHOgސރކރށ gވފދނ gއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނނށ g g.ލފއކވ gއރވgސރކރށ gހށއޅނ gމ gފނނgމކމ gސރކރނ g.ހށއޅށވgޤއމއގ gއކވރ gނމ gއޅއވއފgކމއ gކރވދނ gމއ gދށނ gއހގ

g.ފނނތއވgކމށ

gg)6gފބރއރg1968(gޖހނgއނޖކޝނgބސޖgފރތނgވރރތއޞއޙގ

gg)6gފބރއރg1968(gޖހނgއނޖކޝނgބސޖgފރތނgވރރތއޞއޙގ37

www.mndf.gov.mv

Page 39: Addana Magazine 19 issue

gޓމގ gއ g.މނބރނނވ gޓމ gގg.ޑކޓރކވgހނނވނgއސބފޅކށgޓކނޝނނނއgތނgތއބވނgދނgޖޒމ g.ނރހކވ gހލތ gޕބލކg.ކ gބއތއބނ gމހނ gބލގgމހނށ gބލގ gޖޒމ gގރއދގއgފރގނgމރކޒgހދފއވgފރވދނgއތރgއދgނތމއކgޖގgއތނގއgބލގ gޖޒމgނއފރގއgރށކއg3gމތނތނ g.ފރވދވއވ gމހނނށgޓމގgގgWHOgބލހއޓމގއވސg.ލބއވ gސރކރށ gއހތރކނgބލގ gކއސނ gބއޔއ gޖޒމgކނތއ gމބނޑމހނގ gމހނނއgބލހއޓމގއ gސރކރއކ gވސgމގ g.ޙރކތތރވއވ gޓމ gމgނރހނނއ gފޅމއނނއ gއތރށgމޓމނgވސgއސސޓނޓނgހލތ

g.ކރއވgތމރނ

144g.gލބނ gޚދމތއ gސއޙg.މލނނވ gހމއކނ gހނނނgއހގއ gއނގރސވލތގgހސޕޓލއgއނދގg40gތއޔރކރވgހރgމހރgމސއކތgއމރތކރމގgމލގއ g.ކއރވފއވ gވރށ gނމނgޕޝނޓނގ gއއޓ gހރ gމހރg.ހސޕޓލކވgއނދގg8gކލނކކއgބލނ gބލމހނ gހސޕޓލގއ gއgތބ gދނ g.ޑކޓރނނވ g2 gތބg.ނރހނނވ gޓކނޝނކއ gލބޓރgވރށ gޚދމތ gޑކޓރއގ gއތރgރޝޔއއg.ފށނއވgލބނgއވހށgއނގރސވލތނ gއދ gއނޑޔއނ

gރނގނgމޑކލgދރވރކg5gދވހg.ޙޞލކރއވgތޢލމgއބgމހރ

145g.gތމރނgހނގމގgކނތއތއgސއޙg.އހގއވ gގ gWHO gދވނg.ބސވރނނވgދވހgތބgރއޖތރގއgގތ gބސވރނ gއފދ gއމހނނކgފޔވއ gއއޗއ gއނގނ gއޅގނgބއއ gތމރނވފއވ gއރނގނgރއޖތރއނ gއހނކމނ g.ނނވgތނވސ gލބނގތ gޚދމތ gސއޙgބނނވފއވ gރއޖއށ gކށދނމކgކނމ gދރއޅ gމހނ g.ކމކވgއޅމކ gހސޱޕޓލއ gރށއގއgވސgބނނކމއgކރނgއދgކރވނgއތޅތކގއ gބޑތ gއކމކ g.ނނވgހސޕޓލކނދ gނވތ gހސޕޓލއ

gހމޖހމކ gލބނގތ gޚދމތތއgކނމހނ gމސތޤބލއގއ gކއރ

g.ކމކވgކރނޖހފއވgވސ

146g.gއޅނ gގތނ gފޔވޅއގ gފރތމgސއހgއރވނgލފgސރކރށgވފދgމކނޑތއg،ދވgބރށgދވނgޚދމތgލނޗ gދތނ gވރގ gހރސކރވgކނކމށgމgނވތg.ހމޖއސމށވgއއ g.ހލކޕޓރކވ gކރނ gބނނgނވތ gކލނކ gއތޅތކގއ gބޑތgޤއމކށ gޚދމތ gހސޕޓލގgޑކޓރނ gޤބލ gއތނތނށgމގތށ g.ކރމށވ gދތރ gގވއގނgއތޅކށgދgކނމgމސއކތކރމށgޑކޓރއ gއތޅކށ g3 gނވތgއތޅތކގއ g.ހމޖއސވނއވgކލނކ gހސޕޓލތކއ gހނނgމދނނވ g،ތބނ gއސކށ gތކގއgމދވރކށ gރޑއ gޑކޓރނނއgއތނތނގ gވޞލތތކއކ gގޅނgމ g.އސސޓނޓނނވ gހލތgހށއޅމކ gދށގއމވ gނނބރގg.ނނވgހށއޅމއgޓމގgގgWHOgސރކރށ gވފދނ gއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނނށ g g.ލފއކވ gއރވgސރކރށ gހށއޅނ gމ gފނނgމކމ gސރކރނ g.ހށއޅށވgޤއމއގ gއކވރ gނމ gއޅއވއފgކމއ gކރވދނ gމއ gދށނ gއހގ

g.ފނނތއވgކމށ

gg)6gފބރއރg1968(gޖހނgއނޖކޝނgބސޖgފރތނgވރރތއޞއޙގ

gg)6gފބރއރg1968(gޖހނgއނޖކޝނgބސޖgފރތނgވރރތއޞއޙގ37

www.mndf.gov.mv

Page 40: Addana Magazine 19 issue
Page 41: Addana Magazine 19 issue
Page 42: Addana Magazine 19 issue

g.ދވހކވ gހތފސހ gރތ gމސނgއޅގނޑށ g.ނނވ gބރއ gއހއ gރޅފށgއތރފރތgމލގgހއޓވނgހނގމނގސgއދރހށ gވށއގނ g.އތރމތގއވg.ނތވ gއސރއ gވއސރއގ g.ބލއލމވgއނނތއއވސ gވލލމނ gވލމތgފނނނ gހވލ gދތރދތރއނ g.ނފނއވgކއރވމނ gވގތ gއރއއސމގ g.ހއޓވgބދލތކނgއނނމނދgދނޔއށgއނނކނgހމހމނgތރވފއgބgރޅތކގg.އނގއވgއސއފލއ gއޅގނޑށ gދނ g.ދވހކވgއޅގނޑށ gއވގތ g.މއޗށވ gބލއލވނgކރވނ gއޙސސ g.ލކރކވ gފނނgގނދ gފތމނ gބޔކ gރތލކރގއ gއ

ރއފމއވ. އދވސ ރނ ޖހދނއވ.g.ގނދނއވ gއޅމނ gގއ gމހއލއgމދނ gދނޑގ gފހ gމދނނވ gއވގތgއލނ gއނރގg.ނރކވgއލގދ gފނނ

g.ދއލފއވgވނgމޅރއޖ

gސހމއ gކއލ gއޅގނޑށg،މނޒރތކއ gމފނނ g.ލބނވgފނކށ gއޙސސތކމދ gކރވ gމgއޅގނޑށ gއދ g.ވސނއލއފމވgމނޒރތކމދgމފނނgތނކއgމހރވނgހއޓގނgއޅގނޑށg.ކށލއފމވgޚޔލgޖމހރg،އތރފރތގއgމލgހރވނgމgމދނgފނނމނgލލށg.ތރގއވgމއދނgކރނg.ދދއވgފޚރވރgޤއމގgދވހgއޙސސތކއgހރހއgލވނgމދނނވއ

ކށމ އޙމދ ޝކރ

gބޔކ gއވމނދނ g.އޙސސވ gކމގg.ކރއޑވ gއދސ gސލމތށއދ g.ރއޑވgހރއޑނgނނގގނgވތނއgމއނބފއނgދޔgހވފތވމނg.ކދނތކކވgދވgރމނgދރއޅމގ gދޔ gވރނވމނ gއނބނނއgއސޖހފއވ g،މޔސވ gސބބނgއ gއރކ gއތއ gއގތށ g.ތކކވ gމހނ

g.ހރވނވgކޅލކޅލgއޙސސތކ

gބލއgދމއށgއgހމgއނއކއވސgމޅނ gއދ gފނނ gމފހރ g.ލވއޖއވg.ދނޑތކކވ gފހ g.މނޒރކވ gތފތgރވއފއވgހތވރއކgކބފއނގgލބވތgކރލއ gރޙމތފޅއކ gهللاގ gގސތކއgގސގހނgއgއތއބޔކg.ތނވgދgހދމނg.ގނދނއވ gކމނ gމވތއ gފނ gބނgއފވރ gހތހމޖހމގއ gއކމގ gއދ

gދދ gޤއމ gދވހ gމކރވނ gއޅގނޑށgވހރމނgބޑކޓގއgވމއކg.ފނގނނވgހއދހއ gއބނދނ gދދވސ gޤއމ gއދg.އރއވgހތށgއޅގނޑgވހކއއތއgބޑ

gފނނ gއ gބރނ gއނމ gދދއގgފހކނ gއފނނ gއތރނ gރތކލއކgކބފއނ gގނސދއވމށ gޤއމށ gމgމތވރ gދއވއފއވ gވވޑއގނgލތކގgއހރވgޤއމށޓކއg.ޤރބނތކވg،ފހކމކ gފނނ gއ gއތރނ g.ކލއވg.ނތޖއވ gޤރބނގ gމތވރ gމދނނވg.ނސބވgނސރއgހއދވއދއވgޤއމށgފނނ gއ gތރއނ gފހކމގ gއ gއދgއސލމ gރއޖއކ gހނދފޅއކ gހދgމޤއމގ gއސލމދނކ g،ޤއމއކމއ

g.ދނކމވgރއޔތނގgލބވޔތ 40www.mndf.gov.mv

މނޒރތކއ، މފނނ ކއލ ސހމއ ލބނވ. އޅގނޑށ ވސނއލއފމވ. ފނކށ އޙސސތކމދ ކރވ މ މނޒރތކމދ މފނނ ތނކއ މހރވނ އޅގނޑށ އދ މލ ހރވނ މ ހއޓގނ އޅގނޑށ ކށލއފމވ. ޚޔލ

އތރފރތގއ، ޖމހރ މއދނ ތރގއވ.

www.mndf.gov.mv

Page 43: Addana Magazine 19 issue

www.mndf.gov.mv

Page 44: Addana Magazine 19 issue

އޔ މސ ކރ މ ޒ ހ ޑރ. އބރއހރނގ ޤބލއކ ކޢބތއهللا ގފޅވ.

? Abok IkawalubiQ egAbit

gޔރޕގ gބހގތނ gމސލމނނgޚއޞގތއގއ gވކނ g،މހނނށgމޢލމތ gދވ gކރސޓއނނނށgއބއމހނގ gމސލމނނއ gތކގތރގއgއޅވލވގނވގތގއ gވހކތއ gދނބހgހމކމއކ gއނމ gމކނ g.ދވފއހރއވgހދޔތގ gއސލމ gއގތރއނ g،އނގނgވއދވމނgމތهللاgހތތކށgއބއއގgނރgބޔނކރgޙޔތބހގތނgމހނގgއސލމވg،މސލމނނކ g،މގތނ g.ވހކތކނނވgހތރސކނށ gކޔތނއގއ gމއކއgއޅކނކށއޅgގއކށgކޅކލއގgހދފއވgބރޖހ gވށއގނ gގއއ gއ gބޔއކމއgފސފހރ gދވލ gރއއ g،ބޔއކމއ gއޅgއޅބޔއކމގއ gބސދ gބމގއgނނވސ gމ g.އވއވ gތޢރފކށދފއgއވރނނށgސބބނgމޢލމތތކގgމފދgރނގޅ gބހ gމސލމނނ gއސލމދނއgހރމގ gނލބފއ gމޢލމތތއ gތދ gއދgމސލމނނކ gއސލމދނއ g،ސބބނgއޅgކނތއތއކށgނޖހgބއދހމgވރށ

g.ބލވއވgބޔއކމގއ

gވގނ gމދ gއނމ gދވލ gރއއ ggކރމތލއގނހރ gއފރތށ gފސފހރgތނކ gއޅ gނމދކށ gމސލމނ

gދވހނގ gނވތ g.ކޢބތއهللاއވgމސލމނ g.ގފޅވ g،ޘޤފނމނނމg.ނނވ gގފޅކށ gއޅނ gއޅކނކށg.މތهللاއށވ gއޅކނކރނ gއބއމހނgފށ gކރމށ gނމދ gމސލމނ gގފޅކgއފރތށgއވދވނދނgނމދކށgހސބނgޝފޢ g.ފރތވ gތބ gކރމތލއގނgދކވޑއގނނވ gޢލމވރނ gމޛހބގgމނވރކނ gލބގނވ gކޅދނކނ gގތގއgހނނށޖހނgކރމތލއގނgކރއރgނމދg.ގފޅދމއށވ g.ނނވ gގފޅވފރތކށg،ނމދކރމކgހރgކރމތލއގނgގފޅށg.މއވgވސgޝރޠއgޞއޙވމގgނމދgމނނލވގތށgޤބލއށgކރހނދgދޢgއދgވސgދޢކރމކgއނދgބލއގނgމއޗށgޚލފކމއކނ gސނނތ gރސލގ gކރތ

gމސލމ gއމމ gއލ gބޚރއއ gއމމ gއލgރވކރއވފއވ gއރހނ gއނސގފނގ

g.ސބތވއވgޙދޘކނ

މތهللا gބމގއ gމ g،ގފޅކ ggފރތމ gއނމ gއޅކނކރމށ gއށޓކއgޢއޝގފނގ g.ތނވ gބނކރވގނދޔgޙނބލ gބނ gއޙމދ gއލއމމ gއރހނgރސލgކރތg.ޙދޘއގއވއވgރވކރއވgނމދގއ g،ހމކށވރނ g.ޙދޘކރއވއވgއއ g"އމނ" gކޔ gއހރމނ gއމމއއކg)މސލމނނށ(gއހރމނނށgޤބލވފރތgގއލގނgޔހދނނށg،ހނދgދއކވgމތهللاgއހރމނނށgދވހއgހކރg،ޤބލއއgދޔgޔހދނނށg،ހމޖއސވއg)މސލމނނށ(gޔހދނ gވރ gހކރދވހށ gގއލގނދޔg)މސލމނނމދ( gއހރމނނމދ

)ގފޅ( ކޢބތއهللا ޤބލއއކމގއ މސލމނގ ހތރސކނށ މޤޞދކ، ޙޤޤ ހމނފއވމގ ރނފއވ، ކޅ ކލއގ އރކޅއ ލވގނވ ޢމރތކށ

ކރނސކށ އޅވތވމއ ނނވ.42

www.mndf.gov.mv

? Abok IkawalubiQ egAbit

ހސދވރވgއއވސgކމއgނތވ.

gވސ gމސލމނ gފރތމ gއނމ ggފލސޠނގ gގނދޔއ gނމދކރމނgއޤޞއ gމސޖދލ gހނނ gއލޤދސގއgދޅއހރ gގތގޑކށ gމގތގއ g.ދމއށވgނމދކރއވމނ g gމދނގއ gދވހgމއކގއވ gއއށފހ gދނ g.ގނދވއވgކޢބތއهللاgހނނgޙރމގއgއލމސޖދލgއނބރލއވމގ gމނފޅ gދމއށ g)ގފޅ(g.ލބވޑއގތވ gއތރއކލގފނށ gވޙgމޙއމދގފނގg.ބނޏވgޔހދނgއހނދgޝއޤވރކނ gވޒނށ gކބފއނގg،ކރއވ gއ gއކނ g.އފދއޖއވgޤރއޝނ gކމގއވ gވނހ gއކލގފނގgއހރމނގ gއކލގފނ g.ރއސމށވg،ހނނވނމ gސބތވ gމތގއ gޤބލއގ

gއމރފޅކނ gއލހ gދޔއ gހމޖހގނgބޑނގgދނgއވރނގgއއg.ނނކމގއވgހނގދޔ gއއގތށ gނނމމކ gއމއލgބނކރވގނދޔ gބމގއ g.ކމއކމވgމއކގއ g،ހމ gޤބލއކ gފރތމ gއނމg،ދއދgއބg.ގފޅ(އވ(gކޢބތއهللاgހނނg،އރހނgމޢވޔގgބނgޔޒދgބނgޚލދgވރށ gމކނ gރވޔތކނ gރވކރއވފއވgއދ g.ވއވ gކށވރ gއނގ gރނގޅށgސރތގ gޔނސ g،ބޣވ gއލ gއމމ gއލgގތނ gތފސރކރއވމގ gއޔތގ g78ވނgޖރއޙ gއބނ gއރހނ gޢއބސގ gއބނgހކދއކވމނgރވޔތކނgރވކރއވފއވgއކލގފނށ gމސގފނއ g،ވދޅވފއވނgކޢބތއهللا g،ޤބލއކ gމހނގ gއމނވgއމމ gއލ g،މއ gއދ g.އވ g)ގފޅ(

gހނގމނ gހމޖހ gގތގމތނ gއއގތވgގފޅށ gމސލމނ g.ކމކވ gއނނgކރމނދނ gނމދ gތބ gކރމތލއގނgއޞލތކ gދނޔވ g،ގފޅކ g.މތهللاއށވgގތގއgމސރބއގgމތނgގތގgއއގތވ

ބނނކރވgދނgޝޢރކވ.

gކމގއ gޤބލއއ gމސލމނގ ggޙޤޤ gހމނފއވމގ g)ގފޅ( gކޢބތއهللاg،ރނފއވ gހތރސކނށ g،މޤޞދކgޢމރތކށgލވގނވgއރކޅއgކޅކލއގg.ނނވ gއޅވތވމއ gކރނސކށg،މސރބކ gޙޔތގ gމޅ gމސލމނގgރއސވމއ gމތهللاގ g،ޤބލއކ gއދgދނޔ gދ gމގނ gލބގނވ gފއސވނgދތރގ gކރ gކރމށޓކއ gބއޖވރg،މނޒލކ gއ g.ވސލވމވ gމނޒލށgދވސތއ gޙޔތގ gތދމގނ gސދވގނވgނސބ gދއމގ gސވރގއށ gހދކށgއތ gކމޔބވނ gމނޒލ gމ g.ލބމވgޙޔތގ g)ގފޅކ( gކޢބތއهللا gޢމލގތނgއހރނގg.ހދއގނނވgޤބލކމގއgވސgމރވދޔނ gދރހރމއ gއޅކމއ gހރހ

މތهللاއށޓކއgކމގއgހދއގނނވ.

gދވލ gރއއ g،މސލމނgފސgފރޟgއދކރgފސފހރgމދވގނgކރމތލއގނgފށއގނނއރgނމދކރމށgވރށgމއg.ކޢބތهللاއށވg،ޖހނgތބނg.ކމކވ gހމނ gއކމއގއ gފނމނއއg،މނއކ gތބމގ gކރމތލއގނ gޤބލއށg،އމޒއނތ gއއވސ g،ޙޔތކ gއނސނgއތgހދކރނgމޞރބއނތgއއވސgއދgމg،އނސނކމgކނމg.ނނކމވgޙޔތއgހނދކޅއގ gކނމ gހދކރ gބނމތގއgމޤޞދއgކމއގgކނމgކރgއދg،އމޒއgސރތގgއލއނޢމg.ޖހނކމވgއނނނgވޙކރއވފއވ gމތهللا gއޔތގއ g162gދނވ g،މޤޞދއ gޙޔތގ g،ބސފޅނgރނގޅށ gވރށ gމޞރބ g،މނޒލއgނތޖއށ gކމއގ gކނމ gކރ g.ހމވއވgއނސނއޔތށg،ތމމނނށއgވސނއގނgދމތބވތ gކރމގއ gޚދމތއ gލބހރgއތކނ gއމޒއ gޙޔތގ g.ޖހއވ gބލނgވގތgކނކމގއgބކރg،މހނނކgދނނgކނމ g،އހނ g.ނނވ gބޔއ gހދކރނg،މރވމށފހg،ބއދލވނކމއgމރgމހކgފއދކރނވ gޙޔތށ gއބދ gފށ gއލނgމނފއއ g،މނވ gއތއޔ gކށފއ gކމއ

g.ނކރނއވ

gއހރމނނށ gފޅވނކމށ gފހޒމނގއgކމގއgއކލގފނgނބބކލކgއނގފއވ

އހރމނgއނމދކރމހވ.

gބސތކނ gމފދ gޔހދނގ ggމސލޙތށgއމއލg،އވރނނކg،އނގނgފރޞތށgފއދކރgއވރނނށg،އސކނދg.ބޔއކމވ gއނތޒރކރ gއބދވސgކރތ g،ހމވގނދނ gމބހނ gއވރނގމތهللا g،ސބބކ gއމނނވ gރސލއށgޢމލކރއވމގ gއއގތށ gއމރފޅ gގgރސލގgކރތgޤބލއށgއވރނގgގތނgކޢބވgބދލގއgލއވމގgކރމތgމނފޅgއއ g.އނބރލއވމވ gމނފޅ gފރތއgމލކވވޑގނވ gވރކނ gބމގ gއޑއgވޑގނވމއ gމތهللا g.އމރފޅވ gއލހގgބއލވވޑގތމއ gއޅތކނނށ gއކލނގgއދކރމށ gއޅވތކނ gއކލނގއށgދކނއgއދgހޅގgއރއg،ނސބތކރއރ

އތރގއgއއވސgތފތއgނތވ.

gއނގ gހކތކނ gތރޚ ggއސރއލބގއގ gބނ g،ސބތވގނވނgމޤދސ gބއތލ gޤބލއއކމގއ gމހނގ

gބއޟވއއ gއލ gއލއމމ gޒމޚޝރއއgއނމ gވސ gއއނސފ gއލއމމ

ތއދކރއވgގތވ.

g،އނގގތގއ gތރޚނ gދނތކގ ggއޅމގއ gއޅކނކށ gކނމބޔކމgތނތނއ gދ gސމލކމއ gޚއޞ gވރށgޙއޖ gއލ g.ހރއވ gކނތއތކއgއޔތނ g67ވނ g34ވނއޔތއ gސރތގgއ g.ކށވރވއވ gއނގ gމކނ gވސgއމރފޅgމތهللاގg،ކނތއތކކgތނތނއgހނގ gހމޖހ gމތނ gއއގތވގތގgއލ g.ނވޔސވހވ gކނތއތކއކމގއgއޔތގއ g108ވނ gސރތގ gއނޢމgބދށ g.މވހކއވ gބޔނވގނވނgދމއށgބމgއނބރނgއޅމހނgއޅކނކށgމޞރގ gޤދމ g.ދމއށވ gތރތކ gނވތgމނޖގވމށ gދޢކރމށއ gއހލވރނ

އނބރނgއރgދމއށވ.

gޤބލއކށ gމސލމނގ ggގފޅށ gހދފއވނ g)ގފޅ( gކޢބތއهللاgމސލމނ gއއ g.ނނވ gކރމކށ gއޅކށgއމރފޅ gއލހގ gއއކއވނތ gއމނވ

މސލމނގ ޤބލއކށ ކޢބތއهللا )ގފޅ( ހދފއވނ ގފޅށ

އއކއވނތ އމނވ މސލމނ އއ ކރމކށނނވ. އޅކށ

އލހގ އމރފޅ އއގތވ ގތގމތ ހމޖހ ހގމނ އނނކމކވ.

މސލމނ ގފޅށ ކރމތލއގނތބ ނމދކރމނދނ މތهللاއށވ.

43www.mndf.gov.mv

Page 45: Addana Magazine 19 issue

? Abok IkawalubiQ egAbit

ހސދވރވgއއވސgކމއgނތވ.

gވސ gމސލމނ gފރތމ gއނމ ggފލސޠނގ gގނދޔއ gނމދކރމނgއޤޞއ gމސޖދލ gހނނ gއލޤދސގއgދޅއހރ gގތގޑކށ gމގތގއ g.ދމއށވgނމދކރއވމނ g gމދނގއ gދވހgމއކގއވ gއއށފހ gދނ g.ގނދވއވgކޢބތއهللاgހނނgޙރމގއgއލމސޖދލgއނބރލއވމގ gމނފޅ gދމއށ g)ގފޅ(g.ލބވޑއގތވ gއތރއކލގފނށ gވޙgމޙއމދގފނގg.ބނޏވgޔހދނgއހނދgޝއޤވރކނ gވޒނށ gކބފއނގg،ކރއވ gއ gއކނ g.އފދއޖއވgޤރއޝނ gކމގއވ gވނހ gއކލގފނގgއހރމނގ gއކލގފނ g.ރއސމށވg،ހނނވނމ gސބތވ gމތގއ gޤބލއގ

gއމރފޅކނ gއލހ gދޔއ gހމޖހގނgބޑނގgދނgއވރނގgއއg.ނނކމގއވgހނގދޔ gއއގތށ gނނމމކ gއމއލgބނކރވގނދޔ gބމގއ g.ކމއކމވgމއކގއ g،ހމ gޤބލއކ gފރތމ gއނމg،ދއދgއބg.ގފޅ(އވ(gކޢބތއهللاgހނނg،އރހނgމޢވޔގgބނgޔޒދgބނgޚލދgވރށ gމކނ gރވޔތކނ gރވކރއވފއވgއދ g.ވއވ gކށވރ gއނގ gރނގޅށgސރތގ gޔނސ g،ބޣވ gއލ gއމމ gއލgގތނ gތފސރކރއވމގ gއޔތގ g78ވނgޖރއޙ gއބނ gއރހނ gޢއބސގ gއބނgހކދއކވމނgރވޔތކނgރވކރއވފއވgއކލގފނށ gމސގފނއ g،ވދޅވފއވނgކޢބތއهللا g،ޤބލއކ gމހނގ gއމނވgއމމ gއލ g،މއ gއދ g.އވ g)ގފޅ(

gހނގމނ gހމޖހ gގތގމތނ gއއގތވgގފޅށ gމސލމނ g.ކމކވ gއނނgކރމނދނ gނމދ gތބ gކރމތލއގނgއޞލތކ gދނޔވ g،ގފޅކ g.މތهللاއށވgގތގއgމސރބއގgމތނgގތގgއއގތވ

ބނނކރވgދނgޝޢރކވ.

gކމގއ gޤބލއއ gމސލމނގ ggޙޤޤ gހމނފއވމގ g)ގފޅ( gކޢބތއهللاg،ރނފއވ gހތރސކނށ g،މޤޞދކgޢމރތކށgލވގނވgއރކޅއgކޅކލއގg.ނނވ gއޅވތވމއ gކރނސކށg،މސރބކ gޙޔތގ gމޅ gމސލމނގgރއސވމއ gމތهللاގ g،ޤބލއކ gއދgދނޔ gދ gމގނ gލބގނވ gފއސވނgދތރގ gކރ gކރމށޓކއ gބއޖވރg،މނޒލކ gއ g.ވސލވމވ gމނޒލށgދވސތއ gޙޔތގ gތދމގނ gސދވގނވgނސބ gދއމގ gސވރގއށ gހދކށgއތ gކމޔބވނ gމނޒލ gމ g.ލބމވgޙޔތގ g)ގފޅކ( gކޢބތއهللا gޢމލގތނgއހރނގg.ހދއގނނވgޤބލކމގއgވސgމރވދޔނ gދރހރމއ gއޅކމއ gހރހ

މތهللاއށޓކއgކމގއgހދއގނނވ.

gދވލ gރއއ g،މސލމނgފސgފރޟgއދކރgފސފހރgމދވގނgކރމތލއގނgފށއގނނއރgނމދކރމށgވރށgމއg.ކޢބތهللاއށވg،ޖހނgތބނg.ކމކވ gހމނ gއކމއގއ gފނމނއއg،މނއކ gތބމގ gކރމތލއގނ gޤބލއށg،އމޒއނތ gއއވސ g،ޙޔތކ gއނސނgއތgހދކރނgމޞރބއނތgއއވސgއދgމg،އނސނކމgކނމg.ނނކމވgޙޔތއgހނދކޅއގ gކނމ gހދކރ gބނމތގއgމޤޞދއgކމއގgކނމgކރgއދg،އމޒއgސރތގgއލއނޢމg.ޖހނކމވgއނނނgވޙކރއވފއވ gމތهللا gއޔތގއ g162gދނވ g،މޤޞދއ gޙޔތގ g،ބސފޅނgރނގޅށ gވރށ gމޞރބ g،މނޒލއgނތޖއށ gކމއގ gކނމ gކރ g.ހމވއވgއނސނއޔތށg،ތމމނނށއgވސނއގނgދމތބވތ gކރމގއ gޚދމތއ gލބހރgއތކނ gއމޒއ gޙޔތގ g.ޖހއވ gބލނgވގތgކނކމގއgބކރg،މހނނކgދނނgކނމ g،އހނ g.ނނވ gބޔއ gހދކރނg،މރވމށފހg،ބއދލވނކމއgމރgމހކgފއދކރނވ gޙޔތށ gއބދ gފށ gއލނgމނފއއ g،މނވ gއތއޔ gކށފއ gކމއ

g.ނކރނއވ

gއހރމނނށ gފޅވނކމށ gފހޒމނގއgކމގއgއކލގފނgނބބކލކgއނގފއވ

އހރމނgއނމދކރމހވ.

gބސތކނ gމފދ gޔހދނގ ggމސލޙތށgއމއލg،އވރނނކg،އނގނgފރޞތށgފއދކރgއވރނނށg،އސކނދg.ބޔއކމވ gއނތޒރކރ gއބދވސgކރތ g،ހމވގނދނ gމބހނ gއވރނގމތهللا g،ސބބކ gއމނނވ gރސލއށgޢމލކރއވމގ gއއގތށ gއމރފޅ gގgރސލގgކރތgޤބލއށgއވރނގgގތނgކޢބވgބދލގއgލއވމގgކރމތgމނފޅgއއ g.އނބރލއވމވ gމނފޅ gފރތއgމލކވވޑގނވ gވރކނ gބމގ gއޑއgވޑގނވމއ gމތهللا g.އމރފޅވ gއލހގgބއލވވޑގތމއ gއޅތކނނށ gއކލނގgއދކރމށ gއޅވތކނ gއކލނގއށgދކނއgއދgހޅގgއރއg،ނސބތކރއރ

އތރގއgއއވސgތފތއgނތވ.

gއނގ gހކތކނ gތރޚ ggއސރއލބގއގ gބނ g،ސބތވގނވނgމޤދސ gބއތލ gޤބލއއކމގއ gމހނގ

gބއޟވއއ gއލ gއލއމމ gޒމޚޝރއއgއނމ gވސ gއއނސފ gއލއމމ

ތއދކރއވgގތވ.

g،އނގގތގއ gތރޚނ gދނތކގ ggއޅމގއ gއޅކނކށ gކނމބޔކމgތނތނއ gދ gސމލކމއ gޚއޞ gވރށgޙއޖ gއލ g.ހރއވ gކނތއތކއgއޔތނ g67ވނ g34ވނއޔތއ gސރތގgއ g.ކށވރވއވ gއނގ gމކނ gވސgއމރފޅgމތهللاގg،ކނތއތކކgތނތނއgހނގ gހމޖހ gމތނ gއއގތވގތގgއލ g.ނވޔސވހވ gކނތއތކއކމގއgއޔތގއ g108ވނ gސރތގ gއނޢމgބދށ g.މވހކއވ gބޔނވގނވނgދމއށgބމgއނބރނgއޅމހނgއޅކނކށgމޞރގ gޤދމ g.ދމއށވ gތރތކ gނވތgމނޖގވމށ gދޢކރމށއ gއހލވރނ

އނބރނgއރgދމއށވ.

gޤބލއކށ gމސލމނގ ggގފޅށ gހދފއވނ g)ގފޅ( gކޢބތއهللاgމސލމނ gއއ g.ނނވ gކރމކށ gއޅކށgއމރފޅ gއލހގ gއއކއވނތ gއމނވ

މސލމނގ ޤބލއކށ ކޢބތއهللا )ގފޅ( ހދފއވނ ގފޅށ

އއކއވނތ އމނވ މސލމނ އއ ކރމކށނނވ. އޅކށ

އލހގ އމރފޅ އއގތވ ގތގމތ ހމޖހ ހގމނ އނނކމކވ.

މސލމނ ގފޅށ ކރމތލއގނތބ ނމދކރމނދނ މތهللاއށވ.

43www.mndf.gov.mv

Page 46: Addana Magazine 19 issue

gރއޓއސކއކg.ދވހވgމދކށgދދgމދ g،އނދއ gސއބނ gކފއއގއ gމލގgއއސ gފރހނކ gއނހނކއ gޢމރގg.ތބއޖއވgސއބނgމޒގއgހރgޖހގނg.ދމފރނނވ gއއ gގތގއ gލފކރވg.ހތށއރއވ gއޅގނޑގ gއއއކgކނ gއކގއ gފހރ gބއއ gދމފރނgފދ gމލ gގސއޅމކ gސއބނ gނވތgއވދނތg.ކމކވgމހއމgހދgތނއގއgތއޖހފއވ gދރއޅމއ gއޅނޖހފއވgވހކgހމޖހލއގނg،ނކމgމޙއލނgގގgލބgދމހނނށމgފހރށgބއއgދއކލނgކނgނމވސg.ވތއވgއކނgފރޞތކށgދމހނ g.ނނވ gގތކށ gހކރ gނމދޔއgމހކމ gކނމ gފށމއކ gކނ gއށނދgމބއލ gއމހއގ g"ފށ gދއކނ gވހކ"gއނކމގ gމހކ gކރމތގއ g.ފނއވg.ނވކހލއވ gދމހނނށވސ gއހސސއgއތކޅކނgހދކތއgހރgނގއފއgތއޓށgދމހނވސ g،ހސވއރ gކއ gއތކޅކނgއނކކށ gއކކ g.ފނށވ gތބ gގއލފއgކރތނއވސ gމޚޠބ gލފޒކނ gއނމ

g!އވgމގދgޖދgފނގg.ނދކމވ

gމ gދނނވ gމ gއޅގނޑ gއސވgމފހކށ g.ނނވ gވހކއއ gއދޔޚލފgނކނ gމޖތމޢނ gއޅގނޑމނގ gއއސg.ވހކއވ gމނޒރއގ gފނނ gގނއނg.ފރތނނވ gމހނގ gއމރގ gއކgމހނގ gތމގ gރޙމތތރނނއ gރއޓހgމހނނgއޅgމފދއނg.މއވgފރތނވސgތނކޅއ gތރއނ gއޅގނޑމނގ gދމއށgފނ gއޅނ gތޔ" gމހނ gއމރގ gދށ

g.ބނއޅތވgމހނg"އނދގނނ

g21 gމއޅނ gމއދ gއޅގނޑމނgއނނ gއއކ gޓކނލޖ g.ޤރނގއވ gވނgދވހރއޖގ gމކޑކޑ gއފއދނތއ gގނgދވހއ gގނ gމއދކ gވނނކށ gދރށނgމބއލ gޚއޞކށ g.ނވއވ gބނމއgރއޖއށ gއލތތއ gޒމނ gގޅނހރ gފނgއދ g.އވހވ gފސރ gކރވލއ gތޢރފ

fOnA windegenq wuLunqލ ޒ ޢ މ ރ

gވކ gފނގ gއއސ gމފހކށ gކއހއޔވ؟gނކނނ gބޒރށ gދނޔގ gއފއދނތކއgވއކނފށނ gރއޖގއވސ g،ވގތgކލގދ gޒތގ gއކ gއޙތފލކރމށg.ފށއފއވ gފނނނ gބއވތނ gޙފލތއg"އޑރgޕރ"gމކރނgފށމގgވއކނgފނgފނގgއޅgގނނނg،އދކށgއގgފނގg،ދgކނޑgގތގއgރއޓހނgބއސgމޅކމގgތމގ g.ނތވ gދނނވކށ gމދކ gމހނgބއވރޔ"ގ gއއ" gއޅ gއނނނ gޙޔތށgފސބކgވހކgނލބgހމނދgއނތޒރގއgމހނމgތބgޖހއލއގނgސޓޓސ"ގއ"gމވހކތއg.ގނވއޖއވgނކނgފނނލއgފހގ gފހރއގއވސ g،މދއކ gއޅގނޑg.ނނވgނކޔތއއgމރޙބgޓކނލޖތކށgމދނނވ gގދ gއފދރކނ gއހނސgއޅގނޑމނގg،ވޞލތތކއކgޓކނލޖގgއޖތމޢފރނgވދފއވgމހރވސgތރގއgދރއޅމއgނފސނފސވނތg،ވދgއތރށ

އށގނނgމނޒރgހތށgސފވތއވ.

gބލއލޔސ gޞފޙއއgމދ gމޒގgހތގއމ gހދ gފނނނ gއޅގނޑމނނށgއކގއ gއނމނ gޢއލގ g.މނޒރކވgވޤތގއ gކއމގ g.މނޒރވ gހދ gކއބއgދއކ gސމސތކއ gކރވ gއނކކ gއކކgބނދgނވތgދވސgހކރg.ވހކތކވgމޖgމހނނއ gތމގ g،ނމ gއތވއޖ gދވހއgއކކ gޒޔރތކށ gގގއށ gރޙމތތރނގgއޅނ gބލއ gޙލއޙވލ g،ފނ gއނކކށgމހމނކ gގއށ g.ގތތކވ gހތގއމgކޔމށ gމރޙބ gއނއށ gއއމއކgކޑމނނ gއނމ g،ތނދއކއ gއށނނނgގއނ g،ދއކށލއ gނމވސ gބފނތއޓއgއނގ g،އކނވޔނދ gހމޔށ gނކތމgއނނ gމހކ gބއވރވލނ gވހކއގއgކއހއޔވ؟ gއދ g.މނޒރވ gއފވރgމއސމ gއކދނގ gކދނ gތއތތއތgއކބވތގgގތތރގއgގއއgޙރކތތކއކgލލށ gއޅ gހބލއވމގއ gކޅވރތކއgމހނގސ g.މނޒރވ gގނވނވ gފނކނg.އފވރއވ gހދ g.ކމކވ gކތނމ gމފދ

g.ހތގއމވgހދ

gއފވރgމދނނވgއޅގނޑމނގgމއދgއޅގނޑމނގ gކބއތއވ؟ gދރއޅނgހތގއމކނ gއފވރކމއ gއ gދރއޅމނgއއ gކނތކނ gކކހއޔވ؟ g"ދމއގތ"g.ނނކވ gހއޔވ؟ gއނޔވރއއ gކނފދgއއ g.ނނވ gދމއގތއއ gމހކ gއއވސg،އޚތޔރގއ gފރހމ gއޅގނޑމނގg!ބދލކވ gގނއ gއމއލއށ gދރއޅމށgޒމނގgވއޓފޅgދރއޅމގgއޅގނޑމނގgދކށލމގ gއއކށ gވއގތރއށ gއޔއgދކށނލ gމޅނ g.ނނކވ g.ނތޖއވg.ބދލކރއވ gކނކރގތ gނމވސgއނމނ gއޅގނޑމނ gއނގތއބ gނވސgއމއލ gއޅގނޑމނގ g،ހއޓކ"ވ"

ނފސތއg"ހއޖކ"ވgނމނއވ.

gދރއޅgގގއgހނނgޖހގނgމއދgވގތއ gޒޔރތކށލނ gއވށޓރޔއށgގތ gޒމނވ gދމސވއރ gމސ g.ނވއވgދކލނ gގތތމގމހނ gރޙމތތރނނއg.ނވއވ gއޙސސއ gބނމއ gދޔމގgމސޖކނgފނވލވgފނނgއނނgޖބގއgއނނ gގއށ g.ފދއވ gފޓއކނ gނވތ 44www.mndf.gov.mv

gއނޔށgވގތgއކށގނވg،އޅލއgމހމނgކމގއ gބކރކރނ gވގތ gތމގ gދނމކg،ޕރގރމށgޓވgއނނgބލނg.ދކހލއވgކޅނg،މސޖށgފނވg،ކރޗޓށgފނނgވއބރނ gނވތ gފސބކ g،ގމށ gއނނgއޅ gފޓތކށ gލޔނތކއ gމޖ gފނނgއހރވgކރޔg!ވތއވgމހމނgހރހކށgބވތއގ gކނމވސ gކދނވސ gތއތgޖހފއgޖދގއgޓބއ"ގ"gނވތg"ޕޑއ"gއދ g.އދވނއވ gތބނ gއކނމއކނgނދނgރގނޑgދމފރނވސgކއހއޔވ؟gބލހއޓއގނ gދފނށ gދމހނގ g،އރއgނމމއ gމލސޓގ g.ނދނއވ gތއބgގޅމގ gއޖތމޢ gއޅގނޑމނގ g.ނތވgކރނ gމހކ gވސނ gކމމދ gދޅހޔ

އޅނއވ.

gއޅގނޑމނގ gމގށ gމދނނވgފނޏއ gނތޖ gދކށލމގ gނފސތއgކދނގ gއނނ gބޑތވމނ g.ނނވgއކދނގ g،ކޑވމނ gހރކތތރކނgކނކނ gފރހމވނޖހ gގތނ gޖސމނgއހނ gލލށއ g.ނވއވ gފރހމއއgބލތކގއ gޖހ gގނވނތކށ gބއއgއކއޅމއ g.ދނއވ gހފސވ gއކދނ

gއސސތކކ gމހއމ gއޖތމޢގޅމގgއކދނނށ gއކމކ g،މދޔގއވgއނކކށgއކކgމހނgބޑތg.ނވއއޗކވg.ކއރވއޖއވgނތދނgއޅއޅނgއޅލއgގޅމކނ g"ރސމ" gކބއހއޔވ؟ gއދg.ގނވއޖއވ gމހނ gއޅ gއނދގނgޢއލލބ gއޅނސ gތއޖހގނ gގގގއg.ކޑވއޖއވ gނހނ gއހސސވލއgބކވފއ gމހނ gއމރގ gދށ gޚއޞކށގގއgތބgހސބށgކނކނgހނގއޖއވ.

gއޅގނޑމނގgހރމއކgކނމހނ

gވސނމކނ gދވނ gގޅމމދ gއޖތމޢgޓކނލޖގgޒމނgނވހއޔވ؟gވސނކށgހރހ gއހނ g،ކއރވޔސ gވޞލތތކgދޅނވނ gޓކނލޖއ gދކށލވހ gއއޗއgއނނgފނgނވހއޔވ؟gކނޑއޅކށgޢޒމgއޅގނޑމނގ gނވހއޔވ؟ gދކށލކށg،ނދނސ gގއލ gމޅނ gއޅމއގޅނg،ލސވޔސg.ވސނށވgފނކށgމކމމދgއގgގޅމގgދދg.ނވއވgލހއgމgއދg.މތވރއވ gވރ gގޅމކށ g"ވރޗއލ"

g.ފނވgމނg.އގބޑވ

Page 47: Addana Magazine 19 issue

gއނޔށgވގތgއކށގނވg،އޅލއgމހމނgކމގއ gބކރކރނ gވގތ gތމގ gދނމކg،ޕރގރމށgޓވgއނނgބލނg.ދކހލއވgކޅނg،މސޖށgފނވg،ކރޗޓށgފނނgވއބރނ gނވތ gފސބކ g،ގމށ gއނނgއޅ gފޓތކށ gލޔނތކއ gމޖ gފނނgއހރވgކރޔg!ވތއވgމހމނgހރހކށgބވތއގ gކނމވސ gކދނވސ gތއތgޖހފއgޖދގއgޓބއ"ގ"gނވތg"ޕޑއ"gއދ g.އދވނއވ gތބނ gއކނމއކނgނދނgރގނޑgދމފރނވސgކއހއޔވ؟gބލހއޓއގނ gދފނށ gދމހނގ g،އރއgނމމއ gމލސޓގ g.ނދނއވ gތއބgގޅމގ gއޖތމޢ gއޅގނޑމނގ g.ނތވgކރނ gމހކ gވސނ gކމމދ gދޅހޔ

އޅނއވ.

gއޅގނޑމނގ gމގށ gމދނނވgފނޏއ gނތޖ gދކށލމގ gނފސތއgކދނގ gއނނ gބޑތވމނ g.ނނވgއކދނގ g،ކޑވމނ gހރކތތރކނgކނކނ gފރހމވނޖހ gގތނ gޖސމނgއހނ gލލށއ g.ނވއވ gފރހމއއgބލތކގއ gޖހ gގނވނތކށ gބއއgއކއޅމއ g.ދނއވ gހފސވ gއކދނ

gއސސތކކ gމހއމ gއޖތމޢގޅމގgއކދނނށ gއކމކ g،މދޔގއވgއނކކށgއކކgމހނgބޑތg.ނވއއޗކވg.ކއރވއޖއވgނތދނgއޅއޅނgއޅލއgގޅމކނ g"ރސމ" gކބއހއޔވ؟ gއދg.ގނވއޖއވ gމހނ gއޅ gއނދގނgޢއލލބ gއޅނސ gތއޖހގނ gގގގއg.ކޑވއޖއވ gނހނ gއހސސވލއgބކވފއ gމހނ gއމރގ gދށ gޚއޞކށގގއgތބgހސބށgކނކނgހނގއޖއވ.

gއޅގނޑމނގgހރމއކgކނމހނ

gވސނމކނ gދވނ gގޅމމދ gއޖތމޢgޓކނލޖގgޒމނgނވހއޔވ؟gވސނކށgހރހ gއހނ g،ކއރވޔސ gވޞލތތކgދޅނވނ gޓކނލޖއ gދކށލވހ gއއޗއgއނނgފނgނވހއޔވ؟gކނޑއޅކށgޢޒމgއޅގނޑމނގ gނވހއޔވ؟ gދކށލކށg،ނދނސ gގއލ gމޅނ gއޅމއގޅނg،ލސވޔސg.ވސނށވgފނކށgމކމމދgއގgގޅމގgދދg.ނވއވgލހއgމgއދg.މތވރއވ gވރ gގޅމކށ g"ވރޗއލ"

g.ފނވgމނg.އގބޑވ

Page 48: Addana Magazine 19 issue

46www.mndf.gov.mv

gލބގތމކ gހދއ gމއލމތgމއދ gގތނ gޤނނ gދވހނނށgދއލތގ g.ޙއޤކވ gކށވރކށދފއވgގނގޅgނވތgއފއދgއދރއކނgކނމgމޢލމތއ gކނމ gބލހއޓ gއދ/ނވތgވނ gމހރ gމގ gލބމގ gޢއމނނށgގނ gޢއމކށ gނމވސ g.ތނވސވފއވgހދމއgމޢލމތgފދއނgއނނgކނކމގއgއނނgމއޗށgއޅގނޑމނގgފތރމގއg.ނހރއވgހނދނއgމހނgގނgޒނމ

gބޔނކރމކ gކބއކނ gމޢލމތކgއއ g.ނނވ gފސހކމއ gޙޤޤތގއgއކމގg.ކމނނވgފޅgދއރgމޢލމތގgވމ g.ބޑކމނނވ gއޅނބޅނކނgކރކށނމވސ gކބއކނ gމޢލމތކ

މޢލމތ ހދމގ ޙއޤއ ޢބދލޢޒޒ ޖމލ އބބކރމޢލމތ ފތރމގ ޒނމ

gމގފހކށދ gދށކރމށ gނވތ gއތރކށgހރހ gމފދ gމނނސ gއދ g.ޑޓއވgލބގތނތއ gދނގތނތކއ gއނގނތކއ

g.ތރގއވgމޢލމތގgހމނނgވސ

gއނފރމޝނއgކޔgއނގރސބހނgއށgޑޓgއއgއނޑރސޓނޑނގgނލޖއgމޢލމތ gދވހބހނ gއޅގނޑމނ gވސgމވނ gވކ gމޢލމތކ g.އޅއވ gކޔއgމހނނށ gހމކށދނ gބނ gއއޗކ

އނދގވނgމgސބބހރއވ.

gވސ gވހކ gޑޓގ gލޔމގއ gމgކބއކނ gއކ gޑޓ g،ދއކފއވތgމހއމ gވސ gބލނ gބޔނކށދވތgތރގއgމޢލމތގgވސgޑޓއކg.ވއޖއވ

g.އއޗކށވތއވgހމނ

gއނގ gނވތ g،ދނގނވ gޙއސކނgދއރ gމޢލމތގ g.އނގނތކށވ gހގގgދނނވއލވނ gއޅގނޑށ gތނވސކމނgކނމ gމޢލމތކ g.މފދއކނނވ gއތgޚބރއ g.އއޗކވ gބނނވ gވސ gކމކށgނވތgހދސއއގgއgވސgތއޔރކރވނg.ހދއގނނވ gމޢލމތ gބހ gކމކ gއgކނމgނވޔސgޚބރކށgމޢލމތކgކނމgޚބރކނgކނމg.މޢލމތވgވސgޚބރކg،މޢލމތއgޚބރއg.މޢލމތވgލބނgވސgނލޖއgދނގތނތކއgއނގނތކއgއނގ

ޑޓއކgވސgމޢލމތވ.

gކނމg.ވހކއވgޚބރގgއތgދނgނމވސg.އވgނވނgޚބރކށgމޢލމތކgއހނވމ g.މޢލމތކވ gޚބރކ gކނމg.މނވރކވgކޑgމޢލމތގgވސgޚބރކgތޒ gއނމ gމޢލމތގ gޚބރކ g!އދހވgމހނ g.ބޔވ gޚލފ gއދޔ gއނމ g.ބޔވgމޢލމތއgތޒg.ބޔވgޝއޤވރވgއނމgދނގނނނgމހނg.މޢލމތވgޚލފgއދޔ

އނމgބނނވgމޢލމތވ.

gޙއޤ gހދމގ gމޢލމތ gމއދgމހނg.އތވgއބgދއރއއގއgފޅgވރށg.އވ gބނމކ gކނމވސ gހދނ gމޢލމތgއނމ g"ފތރއލމކ" gގތގއ gޚބރއގg.ސބބވ gއއ gހދ gމޢލމތ gމހނ gގނgބޑށgއހgއދgއޅގނޑމނނށgނމވސg.އތވgއބgކމއgނނގgދނgސމލކނgފދއނgއނނgޙއޤgހދމގgމޢލމތgއއgއޅގނޑމނގ gފތރމގއ gމޢލމތ gއg.މސއލއޔތވg.ޒނމއވgއނނgކބއގއ

gއ gމޢލމތކ gފތރ gތމgމޖތމޢށgތމއށއgސބބނgމޢލމތއގg.ވނޖހނއވgމޢލމތކށgފއދއއކރނgތމގ g.އނނނވނއވ gވސ gމޤޞދ gއgމޢލމތކމދ gޢއމކރ gދލނ gއތއ

gކމއކނ gމހއމ gއޅނފލވއދނމކކށވރވ.

g،ދނނވނމ gގތއގއ gޚލޞgވގތނވގތށgg)އނފމޝނކ(gމޢލމތކgވކ gނވތ g.ޑޓއވ gބރބރ gލބgއނތޒމކށ gމޤޞދކށޓކއ gޚއޞg.އކވgޑޓgޚއޞgވކgތރތބކރވފއވgއތބރހރ gގތކށ gދހވ gމނއއ gނވތgހށހޅ gޙލތއގއ gޚއޞ gވކ gގތއގއgއނގފއވgތމއށgނވތgއދg.އވgޑޓgގތއގއgނތgޝއކއgއއވސgއނގމއ

g،ވސނއރ gވސނމކނ gޢއމgތޙލލކރމށ g،އއ gޑޓއކgޙވލ gނވތ g)އނލއޒކރމށ(gއކއކgޙޤޤތތކއgއއކރވgދނމށޓކއgނވތg.ބލދނއވgކމށgހސބތއgތފސgނވތ g.ތކއޗވ gބލ gޙޤޤތކމށ gއއgމއg.އނގނތކވgއނގgގތގއgޙޤޤތގgސބބދއކމށޓކއgނވތgވޔކރމށޓކއ

އފއދgއސސތކވ.

g،ކޔނ gމ gމޢލމތ g،ވމgނވތ gޙއސތކކނ gހރހ gހށގނޑގ

މއދ އޖތމޢ ވޔގއގ ބނނކށގނ ކނމ ފދ މޢލމތއވސ )ނވތ ޙޤޤތއނތ ދގ ޚބރއ( ފތރއލމކ ފނތއޓއ ބއލމށފހ ވޔއ ޙޤޤތ އގ ވހކ ދއކ ޔލއށ މހނ ވމ ކމކވ. ލނހ ފސހ ނނގ ތބ ޤބލކރމކ ވރށ ނރއކތރކމކވ. އދ މހނ ރނގޅ މޤޞދގއ ކރ ކނކނ، އހނ ގތކށ މނ ދހވ ގތށ ބދލކށގނ

ފތރމކ ފތނ އފއދމވ. މއ މހނ މރމށވރ ނބއކމކވ.

gއތކނ gދވހއ gސވލކރވނ gތމއgއޅގނޑމނގ g.ހނދނކރނޖހއވgވސ gނޔތ gފރވފއވ gހތތކގއgއކމށ gޙޟރތގއ gهللاގ gދނވޑގނވ

g.ޖވބދރވނޖހނއވgތމ

gމޢލމތކgލބgތމއށg،އހނވމgއއވސgނނgފހގއgކށވރކރމށgތދއތgނހކރއވއފއވgهللاgފތރމކgމޢލމތއgވކށ gނއތއލއގނ gހނދނ gކމއކނgތމ gފހނ gނނނމ gއހނ g.ނނނނއވgޙޖރތgވނgއgهللاgޖހނކނgކރނgހތމgހނދނކށ gއޔތގއ gހވނ gސރތގgމނއގއ gއޔތގ gއ g.ދއވއފއވg!މސތކނނވ gإميانވއޖ gއ" g.ވއވgخربއކއގނ gفاسقއކ gތޔބއމހނގގތށgحقيقة g،ދގތދބލއ gއގ g،އތވއޖނމgތޔބއމހނނށg،ނނގތބg)އއ(g!ހދށވg،ފހ g.ގއލނދވދނތއވ gބޔކށgކރކނތކގgތޔބއމހނg،އހނވއޖނމgތޔބއމހނgބޔކކމގއgހތމކރgމއޗށ

ވދނތވ."

gވއރ gކމގއ gމހނ gއތ gކނgޞއޙ gމގނ gޞއޙ gނޔތގއ gހޔgވސ gމހކ gކނމ gފތރމށ gމޢލމތ

gފތރ gއgއދg.ދނއބޖހއވgސމލކނgހޔ gކނމވސ gމޖތމޢށ gމޢލމތކނgތމ gހމއކނ g.ކރނޖހނއވ gއސރއgހސކށލނ gބޔކ gނވތ gމޝހރވލނgމޢލމތ gފޟޙތކށލނ gބޔކ gނވތފތރމކgއނމgޒނމދރކނgކޑgގތވ.

gވޔގއގ gއޖތމޢ gމއދgމޢލމތއ gފދ gކނމ gބނނކށގނg)ޚބރއ gދގ gޙޤޤތއނތ gނވތ( gވސgބއލމށފހ gފނތއޓއ gފތރއލމކgމހނ gވމ g.ކމކވ gފސހgލނހ gވޔއgނނގ gޙޤޤތ gއގ gވހކ gދއކ gޔލއށg.ނރއކތރކމކވgވރށgޤބލކރމކgތބgކރ gމޤޞދގއ gރނގޅ gމހނ gއދgގތށgދހވgމނgގތކށgއހނg،ކނކނg.އފއދމވgފތނgފތރމކgބދލކށގނgބޤރg.ނބއކމކވgމރމށވރgމހނgމއgهللا gމތ gއޔތގއ gވނ g191 gސރތގg.މނއގއވއވ gއޔތގ gވޙކރއވއފއވgޤތލކރމށވރgމހކgއފއދމކgފތނ"

g."ނބއކމކވ

gލބގތމގ gހދއ gމޢލމތ g،ވމgޙއޤގgއg،އފކށgއޅގނޑމނgމދgޙއޤgސމލކނދނޖހgބޑށgމg،ކރއރgބނނ

gއބ gއޅގނޑމނ gއތކނ gއހނކމއgޒނމއކ gބޑ gއނމ g.ދނނނޖހއވgހރgއތބރgމޢލމތކgފތރgތމg.އއއވg.މޢލމތއތއވgތދgލބނgމޞދރކނgއފނދނ gފތނ gމޢލމތކ gއgއއ g.މޢލމތއތއވ g"އފއދއފއވ"gމޖތމޢށ gފތރއގނ gމޢލމތއ gއgލބނ gގއލމއ g،ނވތ gފއދއއލބނ

g.މޢލމތއތއވ

gޒނމއކ gފތރމގ gމޢލމތgއއޗއ gބނ gތމ g.ކމކވ gބޑ gވރށgލޔ gމޑއގއ g،ތމ gނވތ g،ބނމށފހgކނޓރލgއގgފހgދކށލމށgލޔgއއޗއgތމ g،ދނ gވއލނކނ gއތނ gތމގgޞއޙ g،ޚބރއކނ gތދ gޚބރކ gފތރgދނއ gކށވރކރމކ gމޢލމތއކނgލޒމކށފއވ gއޅގނޑމނނށ gދނޔgމޢލމތ g.ވޖބކވ gދނ gއއ g.ކމކވgޒނމއކ gބޑ gއނމ gމހނގ gފތރg.ގނއމވgހމޖހނgމޖތމޢށg.އއއވg.މސއކތކރމވ gޞލޙއށ gމޖތމޢގgފދއނgލބނgމނފgލބޔއgފރދނނށ

ހތހމޖހމއgއމނކނgހދއދނމވ.

Page 49: Addana Magazine 19 issue

gއތކނ gދވހއ gސވލކރވނ gތމއgއޅގނޑމނގ g.ހނދނކރނޖހއވgވސ gނޔތ gފރވފއވ gހތތކގއgއކމށ gޙޟރތގއ gهللاގ gދނވޑގނވ

g.ޖވބދރވނޖހނއވgތމ

gމޢލމތކgލބgތމއށg،އހނވމgއއވސgނނgފހގއgކށވރކރމށgތދއތgނހކރއވއފއވgهللاgފތރމކgމޢލމތއgވކށ gނއތއލއގނ gހނދނ gކމއކނgތމ gފހނ gނނނމ gއހނ g.ނނނނއވgޙޖރތgވނgއgهللاgޖހނކނgކރނgހތމgހނދނކށ gއޔތގއ gހވނ gސރތގgމނއގއ gއޔތގ gއ g.ދއވއފއވg!މސތކނނވ gإميانވއޖ gއ" g.ވއވgخربއކއގނ gفاسقއކ gތޔބއމހނގގތށgحقيقة g،ދގތދބލއ gއގ g،އތވއޖނމgތޔބއމހނނށg،ނނގތބg)އއ(g!ހދށވg،ފހ g.ގއލނދވދނތއވ gބޔކށgކރކނތކގgތޔބއމހނg،އހނވއޖނމgތޔބއމހނgބޔކކމގއgހތމކރgމއޗށ

ވދނތވ."

gވއރ gކމގއ gމހނ gއތ gކނgޞއޙ gމގނ gޞއޙ gނޔތގއ gހޔgވސ gމހކ gކނމ gފތރމށ gމޢލމތ

gފތރ gއgއދg.ދނއބޖހއވgސމލކނgހޔ gކނމވސ gމޖތމޢށ gމޢލމތކނgތމ gހމއކނ g.ކރނޖހނއވ gއސރއgހސކށލނ gބޔކ gނވތ gމޝހރވލނgމޢލމތ gފޟޙތކށލނ gބޔކ gނވތފތރމކgއނމgޒނމދރކނgކޑgގތވ.

gވޔގއގ gއޖތމޢ gމއދgމޢލމތއ gފދ gކނމ gބނނކށގނg)ޚބރއ gދގ gޙޤޤތއނތ gނވތ( gވސgބއލމށފހ gފނތއޓއ gފތރއލމކgމހނ gވމ g.ކމކވ gފސހgލނހ gވޔއgނނގ gޙޤޤތ gއގ gވހކ gދއކ gޔލއށg.ނރއކތރކމކވgވރށgޤބލކރމކgތބgކރ gމޤޞދގއ gރނގޅ gމހނ gއދgގތށgދހވgމނgގތކށgއހނg،ކނކނg.އފއދމވgފތނgފތރމކgބދލކށގނgބޤރg.ނބއކމކވgމރމށވރgމހނgމއgهللا gމތ gއޔތގއ gވނ g191 gސރތގg.މނއގއވއވ gއޔތގ gވޙކރއވއފއވgޤތލކރމށވރgމހކgއފއދމކgފތނ"

g."ނބއކމކވ

gލބގތމގ gހދއ gމޢލމތ g،ވމgޙއޤގgއg،އފކށgއޅގނޑމނgމދgޙއޤgސމލކނދނޖހgބޑށgމg،ކރއރgބނނ

gއބ gއޅގނޑމނ gއތކނ gއހނކމއgޒނމއކ gބޑ gއނމ g.ދނނނޖހއވgހރgއތބރgމޢލމތކgފތރgތމg.އއއވg.މޢލމތއތއވgތދgލބނgމޞދރކނgއފނދނ gފތނ gމޢލމތކ gއgއއ g.މޢލމތއތއވ g"އފއދއފއވ"gމޖތމޢށ gފތރއގނ gމޢލމތއ gއgލބނ gގއލމއ g،ނވތ gފއދއއލބނ

g.މޢލމތއތއވ

gޒނމއކ gފތރމގ gމޢލމތgއއޗއ gބނ gތމ g.ކމކވ gބޑ gވރށgލޔ gމޑއގއ g،ތމ gނވތ g،ބނމށފހgކނޓރލgއގgފހgދކށލމށgލޔgއއޗއgތމ g،ދނ gވއލނކނ gއތނ gތމގgޞއޙ g،ޚބރއކނ gތދ gޚބރކ gފތރgދނއ gކށވރކރމކ gމޢލމތއކނgލޒމކށފއވ gއޅގނޑމނނށ gދނޔgމޢލމތ g.ވޖބކވ gދނ gއއ g.ކމކވgޒނމއކ gބޑ gއނމ gމހނގ gފތރg.ގނއމވgހމޖހނgމޖތމޢށg.އއއވg.މސއކތކރމވ gޞލޙއށ gމޖތމޢގgފދއނgލބނgމނފgލބޔއgފރދނނށ

ހތހމޖހމއgއމނކނgހދއދނމވ.

Page 50: Addana Magazine 19 issue

ބރކ ރނނgއއސލޠނ g،ނކ gރނނ gބރކg.ކމނއވ gދއތ gގ g)ފސވނ( gޢލgދވހ gއކ g)ފސވނ( gޢލ gއއސލޠނg.އވ gފށނ gދނބޅ gމޝހރ gތރޚގއgއތgތޚތށgދވހgހތޕޅގއgބރކރނނގgރށދބއމގ gބޑކމނނއ gދހވތކމއގgމއޗށ gމނކފނގ gމޙއމދ gކޅgވރގދކމނgލތބއގgޢޝޤgއފދފއވgޢލ gއއސލޠނ gކއކފޅ gއކމނގgލއވއގނ gއޅވ gއށ g)ފސވނ(gވޑއގތމގ gވދއށ gހވދ gނދރފޅކށgއސކރއށgފރވޑއގނgމލއނgޢޒރގއgޕޗގޒgވޑއގނgގވއށgއތނނgވޑއގނgއމދނތކއ gދވހރއޖގ gވއސރއއށgޕޗގޒނގ gވޑއގނ gވޢދވ gދނމށgރއޖވޑއގނ gހއދވއގނ gމދދgޣދރވރgގg)ފސވނ(gޢލgއއސލޠނgޝހދކރވއ gއރދނ gލއވ gޚއދމއgރސކނgއހތރކމއކgސފއނގgޕޗގޒgގg)ފސވނ(gޢލgއއސލޠނg،ހއޕވއgފނވ gވދއށ gއތޅ gހވދ gރސކމގއgމޙއމދ gކޅ gރށދބއމގ gލއވފއހރgދނގއgރސކމގgމލގނނވއgމނކފނgކއވނ gމނކފނ gމޙއމދ gކޅ gވޑވއgމޙއމދgކޅgރށދބއމގg.ބއލވއގތވgމޝހރ gތރޚގއ gދވހ gމނކފނކgދނމރgސރgމޙއމދgކޅgއއސލޠނ

g.މހރދނނވgބވނ

gއދމއgއމއލgނކgރނނgބރކgއނގgއނނވgހސވފgގސgމޖލށgއފލgތޚތgލބވރޔއށgކރވއގނgޤތލgއޚgތރޚނ gމކމނއކ g.ބފޅކވ gހދއދއވggހދއގނgއހgމދދއgބރއގgބރގgއނގ

g.ބފޅކވgއތލއވgތޚތgރއޖގ

ކޅ މޙއމދ ރސގފނgމޙއމދ gކޅ gއއސލޠނ g،މއgމ g.މހރދނނވ gބވނ gދނމރ gސރgސރ gކލމނޖ gމޙއމދ gރދނނށgވސ gނނފޅނ gމހރދނގ gބވނ gދރމgމ g.ވއވ gނނގނވފއ gތރޚގއ gދވހgރސކނgމތނgފހރއގgތނgވނgރދނgކލgރދނގgއg،ރދނނކgމg.ކރއވފއވgއއg"ދނމރ"gހމނއވފއވgނނފޅގއgނސބތކރނ gލފޒކނ gމއނ g"ދރމ"gކޑ gރއޔތނނށ gދވހ gއކށގނވg"ދރމވރ"gފރކށދނgކމއވސg"އލ"gދނޔގ gރދނ gއ g.ނނވ gރސކލއgސބބނgކމގgދހވތgހރgޒނތތރކމށgދވހނނށ gއހތނށ g،ލބނ gދވހނނށgތޚތގ g.ބޑގއލމވ gއނމ gލބނgހނދސތނގ gޒމނގ gއ gދހވތކމގއgކރއގgހނދgރސރސކލނނއgބރހރgމހނނއgމލބރގgމހނނއgކނނށނރgތރއށgކނކމގgދޚލgޤއމގgޕޗގޒނgޖޒތއދ gވއދއ gއކވރށ gއކފހރ

ރއޖގgމޢޝތgފނޑލއވ.

އއސލޠނ ޙސނ )ނވވނ(g)ނވވނ( gޙސނ gއއސލޠނg،ނކ gމހރދނ gލކ gކސ gދރ gސރgދވހgބނgނފޅނgކޔނރއgއލގހކނgރދނގgމg.މސލކވgފރހމgމޙވރގg.ރސގފނވ gމޙއމދ gކޅ gކފފޅކgތޚތގއ gދވހ gޙސނ gއއސލޠނgކއޗއށ gފހނ gދއހރ gރދލކރއވތgވދވޑއގތމށފހgދނށgޢސއgވޑއގނgދވހgހއދވއގނgއހgމދދއgގgޕޗގޒgކރމސއކތޕޅގgހއދވނgއނބރgތޚތgއހރށވރ g15 gދވހނ gނތޖއކށވgއޅވތކމގއ gޕޗގޒނގ gދވހ gގނ

ތބނޖހމވ.

އބރހމ މޡހރއދނgމޡހރއދނgއބރހމgއއސލޠނg1113( gމހރދނ gރސލކ gމތއ gސރgހޖރއނgމރދނg.އވg)އށg1116gއނgވޑއގނފއ gޙއޖށ gއހރ gވނ g1115gއނބރ gމހ gޞފރ gއހރ gވނ g1116gވރށ gދތރފޅމތ gވޑއގނނވ gރއޖgދތރކރއވgދމވgވއސރގނޑކއgގދgއއ gތރއނ gއޅނދގ gހތރ gއރމޒގgދތރgނނގgއޅދވތނgއނއgއޅނދށgސރތgދވނgނވށgހނނވgރދނgގއލ

ދވހނގ ދތކނ ތއބދށ ލޢނތދނ!އއބޔކ ރއދކރނ ބސތއ ލޢނތގ ދވހނ އބޔކށ ދވހކ ދމއތހ ދނޔ ދވހރއޖގ މނވނކމއ ސޔދތ ނގލނ ބރގ ބރތއ ދވހނގ މއޗށ ފކރވ ޣއދރނނވ. މރނގނ ތރޚނ ނނ އނގ ޣއދރނގ ތރއނ އއ ބފޅކ ބރކ ރނނނވ. ދވނ ބފޅކ ކޅ މޙއމދ ރސގފނވ. ތނ ވނ ބފޅކ އއސލޠނ ޙސނ )ނވވނ( އވ. ހތރވނ ބފޅކ އބރހމ މޡހރއދނ އވ. ދނ އލޤޟ މޙއމދ ޝމސއދނ އއ އލޚޠބ އޙމދ މޙޔއދނ އވ. އދ އއށފހ އބރހމ ދށމނ ކލގފނއ އކލގފނގ ދރކލނ އޙމދ ދށމނ

ކލގފނވ. ދނ ވލނގ މޙއމދ ދދއއ އދވސ ބއއ ބއއ ބފޅނނވ.

48www.mndf.gov.mv

މޖރ ރޓޔރޑ ޙސއނ ޝކރ

gއޅނދގ gތނ gއނއ g g.ރށކށވ gކއރgއޅނދ gސލމތވ gކޅގނޑނ gތރއނgރދނނއ gއޅނދތކއ gއހނ gމލއއސgނތހގއޖgތރގއgވއސރގނޑގgމހނgކލތރގއgރސކމގgޚބރދނމނgކމގgއރ g،ގޑބޑގއ gފތނވރ gހނގއގތgދށމނ gމޙއމދ gބޑވޒރ gހނނވgމޙއމދgމޡއފރgއއސލޠނg،ތކރފނgސނދރ gކލ gސރ g)ދވނ( gޢމދއދނgނނފޅގއ gމހރދނގ gސސތރ gސޔކgފހނ g.އސވވޑއގތވ gރސކމށgއމނއޕޅގ gމޡހރއދނ gއބރހމgހއދވމށ gތޚތ gގއލނ gއތޕޅނgއނޑޔގ g.ކރއވއވ gމސއކތއ gއތއgތނ gހއދވއގނ gއހ gރސކލއގgހއޕވނ gދވހރއޖ gމތނ gފހރއގgވވޑއގނ gނކމޔބ gވޑއގނg.ވޑއގނނވއވgއނޑއއށgފއލވއގނgނކމތ gދވހ gކނމފހރކ gމއނgއތއgބޑތgހޅޖހއgތނތgފރgރއޔތނgއމނއޕޅg،ދއވއgދވހނނށgގއލމއ

gއލޤޟgބއޕފޅކgމނފގނގgދgމgއބފޅކށgތރޚgދވހg.ތޖއދނވgޙސނgޚދމތށgއބފޅއގgދރފއވgބޑށgއނމgޤއމގgދވހgބޑgޙއޤކނgޝކރވރވނgބދލގއ gއގ g.ޚދމކވ gވފތރ gތދވރgމޙއމދ g...ދބއނނކ gމނފގ gމgނޔކނޑއޅމގ gހނނވ gޝމސއދނgވޑއގނ gހވލވ gމޤމއ gމތ gއނމgއޙމދ g.ކމގއވ gފނޑޔރ gރއޖގgރސގފނގgއބރހމgހނނވgމޙޔއދނgބއލވއ gކއވނ gރނކލގފނއ gފޠމ

g.ގނގނނވ

gކރށ gކޑކއޖކ gގތނ gމއއގgއރހނgރޖގgއލgކނނނނރgއދފދއނgދވހރއޖގgނތgކނފޅއވސgހޔތގgލދgއދމނgތކރރކށgދހވތކމގއgތޚތގgމލބރނގ gނތޖއކށވ gހތ gދއމގgފނޑފނޑވ gރސކނ gދވހ g،ދށގއވgއނޔވރކމގއgޢލރޖގgކނނއނރgގސ

މgދބއނgފތgޣރގވgނތgދއމވ.

gހކމ gޢބދލ gދށގއ gމސރޚގ g"ފށނg...." g.ލޔއވފއވއވ gމނކ gޙސއނgރސރސކލނނއ gމލގ gއއސ gފހކށgދށމނކލގފނގ gޙސއނ gއލއމރgނކނނނ gނރގތ gއއގލށ gބފޅނނgމޅނވސ gރއޔތނ gދވހ g.ފށއފއވg.ރސކލނނށވgމލގgދނgތރޙބgއކލވgކލގފނގ gދށމނ gޙސއނ g،ސބބކgއޚލޤgކލގފނގgދށމނgއޙމދg)ދނ(gގނވފއ gޢމލތއ gފޙޝ gނބއވފއgގދވފއ gހށކޅގއ gބރ gޖސމނgދދ gއޙމދ gދނ g.ބޑކމވ gޢއޔޝކނgހއދވނgއހgދނވޑއގތމއކgބސgބރgވރކނކރ gސރލނކގއ gފއޓވgލޔއވފއ g".ފރތނނވ gއނގރސނގ

ވއވ.

gކލގފނގ gދށމނ gޙސއނgއސނނގވނ gމ gދދގ gއޙމދ gދނgއތރގggއއgޢއލgކކގg،ދޔއgނމގނgވދވރކނ gސޔސ gއތ gދމދ gޢއލއgއކމކgއވgނދރg،ނނމgބޑފތނޔކށވgމދގއgބޑނގgއޅއވgދއރގއgވރކމގgފތނވރކމގއ gދޔ gމލމނ gހކހފއgނމނgބޑހޅ"ގ" gg gއހރ gވނ g1887gމލތރ gގސ gހޅފޅއގނ gމޝހރވgނވނ gހޅ gމ g.އނދއގތމނނވgކމވށނނއ gތރއނ gބޑނގ gރއޖގgއބރހމ gއތރގ gއތއބއއ gއނމނގgއދބދ gހއޔރވ gކލގފނއކ gދށމނ

g.އރވލވގނނވ

gއނގރސނގ gފޅގއ gސއރgދށމނ gއބރހމ g،މދދލބގނgބއވރނ gކލގފނގ gއ gކލގފނއgކލގފނ gދށމނ gއބރހމ gޚއޞކށgއޙމދ gކލގފނގ gއ gމނވނކރމށg.ފށޓވއވ gމސއކތ gކލގފނ gދށމނgދގgއސތއމރގgއނގރސgނތޖއކށވgދވހނ gވއދ gތރއށ gދވހނގ gދއތgއހރgވނg1887gކސތޅނgއސތޢމރgޚނދނގgއތރގg.ބނދލމވgހލހލއޅgވރ gއހނށ gވރކނ gރއޖގ gބރގދވgއނމ g.ފށމވ gފރކނ gއއތށ gބޑށgއއ gވރކނކރމނ gރއޖގއ gފހނgއނތޚބ gގސ gނތވ gރސކނ gވރސgޖމހރ gފހނ gއނމ g،އފދ gރސކމއ

ނޒމgގއމވމވ.

gހއދވgދވހgއހރއހgތނgވރކނކރއވgކލނބކށ gލބ gރއޔތނގ g gނމއ gރތgލޢނތށ gދތކނ gޡނކ gއމނއޕޅށ

ހށހޅގނgދޔއވ.

އލޤޟ މޙއމދ ޝމސއދނ އއ އލޚޠބ އޙމދ މޙޔއދނ

gޝމސއދނއ gމޙއމދ gއލޤޟgއމއލ gމޙޔއދނކ gއޙމދ gއލޚޠބgދވހތރޚgދހވތކމގއgދނޔގgއދމއgދ gފތނވރ gނވފދ gދކފއ gއހތނށgއއވސ gއޞލށ gއފދނ g.ޣއދރނނވކލނއgލތބއgނތgފތނވރgދބނނވ.

ކލގފނގ ދށމނ އބރހމ ދބފއކލނ.

gކޑއމސ gޚނދނށ gހރގgލޔމކ gބސތކއgނނgރނގޅgބސބނgދވއސކށgއއވސgހމgހތފސހކމކށgއހނނމވސ g.ހޔއނވއވ gވނހނއgހތgޙޤޤތކg.ޙޤގތށވgހމgޙޤގތވނgއޅނ gބނ gމހނ gހތއއޗކ gބހށވރgމފދ gކރމތލނޖހ gކނކމ gހތނއދ

ފހރgފހރއވ.

g2 gވލއމ g"މޟމނ gތރޚ"g53 g)1981 gފބރއރ g9( g2 gނނބރgކލނއޒޝނgއނގރސ"gޞފޙގއgވނ

ހރގ ޚނދނށ ކޑއމސ ބސބނ ރނގޅ ނނ ބސތކއ ލޔމކ ހތފސހކމކށ ހމ އއވސ ދވއސކށ ވނހނއ ހޔއނވއވ. ބހށވރ ޙޤޤތކ ހތ ޙޤގތށވ. ހމ ޙޤގތވނ އހނނމވސ ހތއއޗކ މހނ ބނ އޅނ ހތނއދ ކނކމ ކރމތލނޖހ މފދ

ފހރ ފހރއވ.

49www.mndf.gov.mv

Page 51: Addana Magazine 19 issue

gއޅނދގ gތނ gއނއ g g.ރށކށވ gކއރgއޅނދ gސލމތވ gކޅގނޑނ gތރއނgރދނނއ gއޅނދތކއ gއހނ gމލއއސgނތހގއޖgތރގއgވއސރގނޑގgމހނgކލތރގއgރސކމގgޚބރދނމނgކމގgއރ g،ގޑބޑގއ gފތނވރ gހނގއގތgދށމނ gމޙއމދ gބޑވޒރ gހނނވgމޙއމދgމޡއފރgއއސލޠނg،ތކރފނgސނދރ gކލ gސރ g)ދވނ( gޢމދއދނgނނފޅގއ gމހރދނގ gސސތރ gސޔކgފހނ g.އސވވޑއގތވ gރސކމށgއމނއޕޅގ gމޡހރއދނ gއބރހމgހއދވމށ gތޚތ gގއލނ gއތޕޅނgއނޑޔގ g.ކރއވއވ gމސއކތއ gއތއgތނ gހއދވއގނ gއހ gރސކލއގgހއޕވނ gދވހރއޖ gމތނ gފހރއގgވވޑއގނ gނކމޔބ gވޑއގނg.ވޑއގނނވއވgއނޑއއށgފއލވއގނgނކމތ gދވހ gކނމފހރކ gމއނgއތއgބޑތgހޅޖހއgތނތgފރgރއޔތނgއމނއޕޅg،ދއވއgދވހނނށgގއލމއ

gއލޤޟgބއޕފޅކgމނފގނގgދgމgއބފޅކށgތރޚgދވހg.ތޖއދނވgޙސނgޚދމތށgއބފޅއގgދރފއވgބޑށgއނމgޤއމގgދވހgބޑgޙއޤކނgޝކރވރވނgބދލގއ gއގ g.ޚދމކވ gވފތރ gތދވރgމޙއމދ g...ދބއނނކ gމނފގ gމgނޔކނޑއޅމގ gހނނވ gޝމސއދނgވޑއގނ gހވލވ gމޤމއ gމތ gއނމgއޙމދ g.ކމގއވ gފނޑޔރ gރއޖގgރސގފނގgއބރހމgހނނވgމޙޔއދނgބއލވއ gކއވނ gރނކލގފނއ gފޠމ

g.ގނގނނވ

gކރށ gކޑކއޖކ gގތނ gމއއގgއރހނgރޖގgއލgކނނނނރgއދފދއނgދވހރއޖގgނތgކނފޅއވސgހޔތގgލދgއދމނgތކރރކށgދހވތކމގއgތޚތގgމލބރނގ gނތޖއކށވ gހތ gދއމގgފނޑފނޑވ gރސކނ gދވހ g،ދށގއވgއނޔވރކމގއgޢލރޖގgކނނއނރgގސ

މgދބއނgފތgޣރގވgނތgދއމވ.

gހކމ gޢބދލ gދށގއ gމސރޚގ g"ފށނg...." g.ލޔއވފއވއވ gމނކ gޙސއނgރސރސކލނނއ gމލގ gއއސ gފހކށgދށމނކލގފނގ gޙސއނ gއލއމރgނކނނނ gނރގތ gއއގލށ gބފޅނނgމޅނވސ gރއޔތނ gދވހ g.ފށއފއވg.ރސކލނނށވgމލގgދނgތރޙބgއކލވgކލގފނގ gދށމނ gޙސއނ g،ސބބކgއޚލޤgކލގފނގgދށމނgއޙމދg)ދނ(gގނވފއ gޢމލތއ gފޙޝ gނބއވފއgގދވފއ gހށކޅގއ gބރ gޖސމނgދދ gއޙމދ gދނ g.ބޑކމވ gޢއޔޝކނgހއދވނgއހgދނވޑއގތމއކgބސgބރgވރކނކރ gސރލނކގއ gފއޓވgލޔއވފއ g".ފރތނނވ gއނގރސނގ

ވއވ.

gކލގފނގ gދށމނ gޙސއނgއސނނގވނ gމ gދދގ gއޙމދ gދނgއތރގggއއgޢއލgކކގg،ދޔއgނމގނgވދވރކނ gސޔސ gއތ gދމދ gޢއލއgއކމކgއވgނދރg،ނނމgބޑފތނޔކށވgމދގއgބޑނގgއޅއވgދއރގއgވރކމގgފތނވރކމގއ gދޔ gމލމނ gހކހފއgނމނgބޑހޅ"ގ" gg gއހރ gވނ g1887gމލތރ gގސ gހޅފޅއގނ gމޝހރވgނވނ gހޅ gމ g.އނދއގތމނނވgކމވށނނއ gތރއނ gބޑނގ gރއޖގgއބރހމ gއތރގ gއތއބއއ gއނމނގgއދބދ gހއޔރވ gކލގފނއކ gދށމނ

g.އރވލވގނނވ

gއނގރސނގ gފޅގއ gސއރgދށމނ gއބރހމ g،މދދލބގނgބއވރނ gކލގފނގ gއ gކލގފނއgކލގފނ gދށމނ gއބރހމ gޚއޞކށgއޙމދ gކލގފނގ gއ gމނވނކރމށg.ފށޓވއވ gމސއކތ gކލގފނ gދށމނgދގgއސތއމރގgއނގރސgނތޖއކށވgދވހނ gވއދ gތރއށ gދވހނގ gދއތgއހރgވނg1887gކސތޅނgއސތޢމރgޚނދނގgއތރގg.ބނދލމވgހލހލއޅgވރ gއހނށ gވރކނ gރއޖގ gބރގދވgއނމ g.ފށމވ gފރކނ gއއތށ gބޑށgއއ gވރކނކރމނ gރއޖގއ gފހނgއނތޚބ gގސ gނތވ gރސކނ gވރސgޖމހރ gފހނ gއނމ g،އފދ gރސކމއ

ނޒމgގއމވމވ.

gހއދވgދވހgއހރއހgތނgވރކނކރއވgކލނބކށ gލބ gރއޔތނގ g gނމއ gރތgލޢނތށ gދތކނ gޡނކ gއމނއޕޅށ

ހށހޅގނgދޔއވ.

އލޤޟ މޙއމދ ޝމސއދނ އއ އލޚޠބ އޙމދ މޙޔއދނ

gޝމސއދނއ gމޙއމދ gއލޤޟgއމއލ gމޙޔއދނކ gއޙމދ gއލޚޠބgދވހތރޚgދހވތކމގއgދނޔގgއދމއgދ gފތނވރ gނވފދ gދކފއ gއހތނށgއއވސ gއޞލށ gއފދނ g.ޣއދރނނވކލނއgލތބއgނތgފތނވރgދބނނވ.

ކލގފނގ ދށމނ އބރހމ ދބފއކލނ.

gކޑއމސ gޚނދނށ gހރގgލޔމކ gބސތކއgނނgރނގޅgބސބނgދވއސކށgއއވސgހމgހތފސހކމކށgއހނނމވސ g.ހޔއނވއވ gވނހނއgހތgޙޤޤތކg.ޙޤގތށވgހމgޙޤގތވނgއޅނ gބނ gމހނ gހތއއޗކ gބހށވރgމފދ gކރމތލނޖހ gކނކމ gހތނއދ

ފހރgފހރއވ.

g2 gވލއމ g"މޟމނ gތރޚ"g53 g)1981 gފބރއރ g9( g2 gނނބރgކލނއޒޝނgއނގރސ"gޞފޙގއgވނ

ހރގ ޚނދނށ ކޑއމސ ބސބނ ރނގޅ ނނ ބސތކއ ލޔމކ ހތފސހކމކށ ހމ އއވސ ދވއސކށ ވނހނއ ހޔއނވއވ. ބހށވރ ޙޤޤތކ ހތ ޙޤގތށވ. ހމ ޙޤގތވނ އހނނމވސ ހތއއޗކ މހނ ބނ އޅނ ހތނއދ ކނކމ ކރމތލނޖހ މފދ

ފހރ ފހރއވ.

49www.mndf.gov.mv

Page 52: Addana Magazine 19 issue

ވލނގ މޙއމދ ދދgޝމސއދނgމޙއމދgއއސލޠނgކއތރ gސނދރ gކލ gސރ g)ވނ gތނ(gތރޚ gރސކމކ gމހރދނގ gބވނgއހނސgފގތgގތގއgލޔއވgޢލމވރނgގނ gމއސލތއ gމސރޙގއ gސޔސgތރގއgއހރgވނg1904g.ދވސވރކވg)މނކފނ gވލނ( gދދ gޙސނ gމލނގgޙސނg.އރވލވނވgފނދއށgހއދނމތgދދ gމޙއމދ gވލނގ gދރކލނ gދދގgގވއގނ gބއޕފޅ gވޑއގނ gފނދއށgސލނށgއހރ gވނ g1905gފއލވއގނgވނ g1906 gއދ g.ވޑއގނނވއވgކއޔށ gބޔކ gޕޓނނގ gކރޗނ gއހރgއނޑއއނgގވއގނgއމހނgހއޕވއގނgއރއވޑއގނgމލgރގނޑgއއސgރއޖgމޢލމތ gރވ gކރއވނ gބދލ gވރކނgހރދނ gއޅއވ gލބވޑއގނ gސރކރށ

g.ނކމޔބވއވgއކނgސބބނgފޔވޅގ

gބޣވތށފހ gނކމޔބ gމgދށގއ gވރކމގ gއނގރސނގ gވސgދރއޅއވމނ gމނވނކމއކ gއނޑޔގއg1909 gދދ gމޙއމދ gވލނގ g gގނދވgދކޅވރ gދވހރއޖއ g gއހރ gވނgވރކނ gގދބރނ gރއވވ gރވނތއgކއޔށ gބޔކ gޕޗރނގ gފރގތމށg.ވޑއގނނވއވ gރއޖ gހއޕވއގނgލޓވއ gރށރށ gމބފޅނ gމދތރގއgމލ gފރހދމނ gދނފހރ gއޑ gމހނގgދވހ gވޑއގނނވނއރ gބނޑހށ gއތޅgމލ gލބ gކރނ gމޢލމތ gއ gސރކރށވނgދރލgހނގރމއށgތއޔރވފއވ.

gފރތމgސފއނގgދވހgފޚރވރgދދގ gއސމޢލ gކމނޑރ g،ކމނޑރgލޝކރ gދވހ gދޔ gދށގއ gވރކމގgގނއ gއނޑއއނ gދދ gމޙއމދ gވލނގ

gބޣނނއgބލކށgލޝކރgސފއނގgކލޓރރސޓނgހއޔރކރއވ.

gޣދރވރވ gޤއމށ gދވހgކމޔބލބgފހރކgއއވސgޣއދރނނށgރޙމތފޅއކ gގ gهللا gމޤޞދ gއމހނގgއފރތތކށ g.ނވއވ gކރވފއއ gޙޞލދވހgދތކނgތއބދށgލބނgލޢނތވ.

gޚއނނނއ gއތއ gމފދgއގނނއދ gތރޚ gމޤއމގ g،އފދފއވgދރނ gދވހ gމއދގ gފލވޅތކނ gމފދ

g.ޖހއވgޙޞލކރނgޢބރތ

މޢލމތ ހދ:

1g.g2gނނބރgg2gވލއމgމޟމނgތރޚ2g.gތރޚށgދވހބހއg-g.އލކމއgއއgތރޚށgދވހ

ޚދމތކރgޤއމgމރކޒ3g.gތރޚށgދވހބހއg-gރނނgރހނނއgދވހރއޖއގ

ޚދމތކރgޤއމgމރކޒ4g.އކޑމgދވހބހގg-gދވހރއޖgމނވނ5g..ކޔގތށgފޅgމޙއމދgބރރg-gވހކgބޑތކރފނ

ކމނޑ ސރޖނޓ މޖރ ޢބދهللا ސޢދ

މgޤއމށgލgއހރވލނgކރށgލބވgދރޔgދރޔgލއނgއފލދށgޤދރgހއބތgޤއމގgމ g

gހތތކގއgހނgލgޒވނgޖހނgވނދތއgޤއމގgމމgޤއމގgފސގނޑށgހނދމނgއދgރތލގgޢއޒތގއ g

gދރޔgއސނގނgޒވނނgކރގނgބނމgޤއމށgމ g g g

gއކގއgޤއމއޔތgދވހgދރމއތgރޙgޤއމގgމgބގޗގއgފނދނgލއނgޝޢރތކށgމތgޤއމގgމ g

ggދރޔgޚދމތނgވފތރgފޅނgފރވgމgޤއމގgމ g g g

gފކރgވސނމgޝހދgހލވލgޖޝgޤއމނgމgޒކރgހޔgދރނގgފދވgހލއވgރޙgޤއމގgމ g

gދރޔgތރނgއޚލޞgވގނgފތޙކށލgހތgޤއމގgމ g g g

gދނއގއgރނމތގgއތgފޚރgޢއޒތgޤއމގgމgފޒއއގއgމނވނgހރggވހރނgވޔgދދgޤއމގgމ g

gދރޔgޖނވސgދނތgލބނgކބފއނgޤއމގgމ g g g

qsAmitqliw

50www.mndf.gov.mv

51www.mndf.gov.mv

Page 53: Addana Magazine 19 issue

51www.mndf.gov.mv

Page 54: Addana Magazine 19 issue

gމހގgއކޓބރgއހރgވނg2015g،ދތރގއgކރgފވއމލކށg.ޏg،ފހކޅgމސކތމގ gއރށ gދމވ gފވއމލކނgއހރގ g74 gއމރނ gދދރގ gއވށgދކނ g.ވއވ gބއދލ gތއޚނ gޙސއނgބޔgއލޒބތgއމ.ވgދވސވރgގޑބޑގgއރށގgސފއނނgދތރގއgކރgއރށށgތކގއgލނgކރމތgހނގgދމދgރޔތނނgދނޔގއgމހރgތރއނgއރމހނގgވޒނg.ތއޚނވ gޙސއނ gމހކ gހމއކނ gހރgސލމ gޙސއނ gނމކ gއސލ gއނގgދމފރނނކ gގ gތއޚނ gހސއނ g.އވgހތހޔ gއޅއވ gދރއޅމއ gސދ gވރށgވސgއހލމނgޙލgބއދލވgދމފރނކނgވގތއގއ gހނދނގ gވރށ g.އނގނވgދރށހދމގgގgބޔކލއވgދވނgއގއށgތއޚނ gޙސއނ gމސއކތއގއ gބރgމސއކތ gމހނނށ g.އޅއވނކށވgއނގ g،ކޔއދއވމނދޔއރ gކރނވގތgރނގޅށ gވރށ gފޑވރކނ gތޖރބއއgސލމކށލgއޅގނޑg.ދޔއވgސފވގނgއއވސ g،ނނގތމނ gބނނ gއޅގނޑގgއޅގނޑއކg،ނކރއވއgކރމތgސވލއgއށނނވgއނދލގއgބޑgދކރފރތgގގ

gއދވސވރވސ g،ހމޖހލފއ g.އވgމހކ gހރ gއއކޅށ gސރކރ gއނއކgވނ g1959 gފހނ gއގ g g.އވ gބނއވgވރށgވހކgއނޑއރgގޔށgއނގgއހރg.އވgފއޓވgކޔއދއވނgތފސލކށ

gހވދ gކމށވ gއތޅ gތނ gދކނގgއތޅގޅގނ gއއޑ gފވއމލކއ gއތޅއgގ g]އއލނޑ gސވއދބ gޔނއޓޑ g[g1959 gކރ gއޢލނ gސރކރއ gނމގއgގޅގނgމކމg.ކޅގއވgކރgވނއހރގgފޅއގ gޚއޞއމރ gމހރދނގ gކރތgއމ.ވ gހމޖއސމށޓކއ gއކނ gދށނgމހނނއg30gސފއނގgބޔގއgއލޒބތgމހކ g g41 gތރއނ gރއޔތނގ gއނމgއސވރއކށ gމދތރގ g g.ފނވއވg،ވކލgއމނޢނމގgމޙކމތލggހނނވgއދ gނއބ gވރޔގ gސފއނގ gއދgg.މސމނކވgދއޕރgކމނޑރgސފއނގgގއgދތރgމތރޚgބޔގgއލޒބތgއމވgހނހރgވg1959gމރޗg29gފރgމލއނgފރއގނgމލއނgބޓg.އވgހނދނgދވހgފއތޔgރއޖއރމތނg،ދރތކރgދކނށgއރނgކޅމޑލgއރނgއތޅގgމލކgބރނgފސދgއތޅgހވދg،އރމތނgހއދނމތ

gވނދވހގg30gމހގgމރޗgގސgދތރކށgފވއމލކgއތgބޔgއލޒބތgއރއރއރ

gg.ބރގއވ

gހމލލނgއނގg،ތއޚނgޙސއނgވމގgކޔއދއgވހކgކނކމގgދކލއވgއނގރސނ[ gފއޓވ gވކހ gގތނgއތކނgގgއމހނgތބއރgއއޑއތޅގއg.ނލބއވgއއޗއgމބޑgމހނނކށgމލކgގސgއއޑއށgމހނgތބgއސކށgރށގgލބނކމށgތކއgއއޗހgމގނgއމހނނށgކހލgއޅގނޑމނgއއކgވޔސgބނކމގއgއއޑއށg.ނނވgލބއއޗއgނކމތނނށgރއޔތނ gފވއމލކގ gމސއކތދgއއޑgލބނgކރނgއމހނނށgބނގތނgހތ gރނމއ gގދރ gމސމހނގ gއތޅގgދވލކg.މސއކތވgނގނފދgވލgނގމއgއރގg.އވgޕނg50gލބކމށވނgމހކށgރފޔgއށއކgއއgހރގތނgރފޔgދވހgދނކޔވޅއ gނލބގނ gމސއކތއ g.އވgމސއކތދgލބކމށވސgޕނg5gކނދނމgކޅނgމޢބރތgމނވއއލމނg].ބނgމހނgޢމރނgއނގgކރގgއހރg56gމގg.ނވgއއޔ gކނތއތކއ gހނގ gއހރގއ g18g.ގނދވއވgކޔއދއވމނgވކމއހނ

gގދށ gއޅގނޑ gއއދވހކ[gރށތރގއ gއޅނކށ gކރނ gމސއކތއgއއސgބޓއgހފއގނgކޑgއއޑނg،މހނgމއޑއވގނ g.ދޔއވ gގވމނ gއބއތgދމލށ gއދ gމހނ gދޔއ gއޅގނޑވސgވރށ gއދވސވރކ g.ފނނށވ gރސގgއޅނgކއgމހނgރށގg.ދވސވރކވgތދgބތކޅއg.ބވތތކވgފލމޑގgމޅނވސgބޑ gހއޓފނނނ gކއކފއ gގއއގއgދޔއރ gފނނށ g.ތދކވ g.ދވހއގއވ

ގ ހނ ޑ އރ މ ތ ބޔގ ފވއމލކ ދތރގއ އނ ބ ޒ ލ އ

ކ ވގތ ކޅއ އ ނ ޚ އ އ ހރ ޙސއނ ތ ގ ޔ ނ އނ މހރ ދ ތރ

ޖއފރ ޢބދއރޙމނ

52www.mndf.gov.mv

gއކމކg.އތވgބޓއgބޑgކއރgވރށgރށgއއސ g.ނނވ gގތކށ gހކރ gކނވއކgދތރކރތ gއނގރސނ g gބޓކ gއތgވރށ gފހރ gމނވރ gފނނ gއދވސވރgވނނgބރނgވއތރgއނމg.ބޓކވgތފތgގސ gއޅގނޑ g.ފހރއވ gބޓ gމސހފgކއރއށgތއgހރގgހރgފނނގއgރސގgއތނށgއތgރއޔތނgރށގgމޅgނކތއރgއރ gވނ gނކމ gއޅގނޑށ g.އއވފއވgއޅ gއނޖނ gކޑވރއގ gކއރނ gއބޓgކއރ gއއސ gރސގފނނށ gބއތއޔއgރއޔތނ g[ gކރއނ gއޑގދ g.ކރނއވgރއޔތނgވމށއgކޔމނgދއލތށgދވހg]ދއމށ gއއގމށ gއކ gކޔމނތރކމgދކޅވރކނ gރއޔތނ g.ދޔއވ gގވމނgބޑ gމއޗށ gސފއނ gދތ gފޅކރމނgފށގއ gއތޖހ gމހނގ gއރ g.ޖހއވgރއޔތނނށ gއއކށ gގއ gފނފނޏށgޖހފއgފސބޑgގތށgތބވgރއކތރވgގތނ gސފކށދނމގ gމނޒރ g].ވއވgރށގ gފވއމލކކ[ g.ކޔއދއވއވgމދށ g،އސ gވށއގނ gކއރ gބރg،ވމއކ gކމށ gއހނ g g.ރށކވ gއޑgމހނނކށgއޅgހނގބނގވgރށތރގއgމބޑ gޙމލއކނ gއނނ gބރނ gރށނ

g].ނކރނއވgއސރއ

gދނމގ gކޔއ gވހކ gބޑޖހg.ކޔއދއވއވ gތއޚނ gޙސއނ gގތނgގތނ gކޔއދއވ gތއޚނ gޙސއނgގތނgހރgޙރކތތއgރއޔތނގgއދވހgއމހނގ gހރ gހތޔރ gއތގއ gސފއނgވނ gނކށ gބނނ gހތޔރ gދފޢގއgއމހނނgހމލތއgރއޔތނގgނތވރށgއދވސވރ g.ދޔއވ gއހމނ gދމއށgގޅގނgކނކމއgފނގމގgއޑދނފހރނgނޖހgހތހމgބޑށgވރށgތބgބޔކgގނgއފރސތއgތބgއނގރސނgއދg.ފއވgހރ gރޅވރކނ gރއޔތނގ g.ބލބލއވgމނޒރgމg.ގއސއވgދރޖއށgއނތހ

g.ކޔއދއވއވgސފކށދމނ

gރސގgހއޓނgގސgއޅގނޑg[gg.ކއރގއވ gއޑހރގ gހރ gފނނގއgއއސ gބއތލ gއނޖނ gއއ gބރނgއކ gރޅކ gއއ g،ވގތ gކރ gކއރ gރށgމދ g،އތރނ gރސގފނނ g،ބއތލgހދފއgދގށgރށgހސބgގރލgދޔއގgބއތލ g.ބހނވ gއއނގޑމތގއ gއތ

gބލކށgއވގތg.އވgނވgގތއgފނވނg.ފށއފއވ gއކނ gގއ gރއޔތނ gނތބgގތއ gއކމނދޔ gރއޔތނ gވރހނ gވހg.ދޔއވ gއހމނ gދމލށ gބއތއޔgމއޗށ gސފއނgތބ gބއތލގއ gއވގތg.ނޖހނވgފހތކށgރއޔތނg.ބޑޖހއވgބއތލg.ދޔއވgޖހމނgބޑgދމއށgރށgސފއނgދތgއރވމނgދފރތށgރޅއކgއކ g،ނހފ gއމޒ gބޑވސ gޖހމނދޔgދޔgއރމނgއނޑތއgތނތނށgއކgފހރgފސގނޑށ gތކށ gހރގ gރއރކށ g.އވgރއޔތނgއރވސg.ދޔއވgއރމނgއނޑgތކގ gފސބޑ g.ނދއވ gއއގމކށg.ދނއވ gއކމނ gގ gތބގނ gނވލގއgފނކރނgބއތލg.ހޅލވނއވgއޑގދކށgމސއކތ gބޑށ gވރށ gސފއނ gވސgއކމއ gގއކވރނ gނމވސ g.ކރއވ

gބއތލގއgއނޖނg.ނވއވgއމހނނކށތބgމހނނށgވސgއނޔވއވ.[

gފނނ gއޅގނޑށ gކއލއކށ g[gތއތމނކ gދލގ gހރ gކއރ gއޅގނޑgއރއގނ gއނޑ gއރކ g.ތނވ gވއޓނg.ނގއވ gކމއ gވއޓނ gއނ gމރވގނgބއއgހޅލވމނgޒތށgބރގނނgނމވސgއޅގނޑ g.ފށއވ gދނ gއއގމށ gމހނgދނgއރފއgހތށgދނgއއގމށggވސgއތ gބނމތގއ gކއރ gވގތ gއނބރލgއއލލފއ gއގބރ gފނގނ gގބރއއgނގފއ gގބރ gއ g gއރފއ gހތށ gދނgއއޗއ gކނތގއ gވގތ gހދލ gއއލނgކނތ gއދ g.ހވއވ gއއސވހނ gޖހފއg.ހވއވ gގތއވހނ gވސ gއރކއޓށgބލލއރ gހވގނ gލއނނހނ gއތނgފސ gހތރ gފށގނ gއޅނބށނ gކނތgދމއނ gމސގނޑ gހކނދ gމތނ gއނޗggއދމgހރgއރg.އވgލއނނނgބރފށނ

gއހސބނ g.ލއއސފއވ gވސgއރކށނgކނ gއރ gއނޑ gވސ gގޔށ gއޅގނޑގgވރށgހރgއރތނgއނޑgއތށg.އނގނވgމލއހނgހރgނކތތއgއނޑg.ކށވgކޑgއއ gވސ gމހ gއތ gވއޓފއ g.ފޅފއވgމހއކނ gއތ gވއޓފއ gއރއގނ gއނޑgއނގނgފހނg.ކރވނވgގބލgމހހސބނgދލގgއރމހނނކgއނޑgއދވހgގތގއg،އއgދދgމޙއމދgވޑގgg،މނކއgތއތgޢލ gބޑވޅ g g،އއ gޙސނފތ gވލގފށgތއޚނgޙސއނgދދރގgއޅގނޑg،އއg.ކޅކވgވގތgބރވރgވރށgއއ]g.އވgބޔކ gތރއނ gރއޔތނގ gކއލއކށgމހނ gއއ gއއނ gބއތލގނޑ gމދޔއgދދ gއތނ g.އތރއށވ gކރނ gހއޔރgބޑgއހލgއޑފހރggއތgހސބއގއgކއރgއހލނgއއގމށgއބއތލgހފއgކނބއgއވގތgދޔgބއކgތރއނgރއޔތނގgއނޖނ gބހފއހރ gރޅކއކ gބޑ gއއ

gg.ދޔއވgބރށgފނވގނgބއތލ

g،ޙދސއށފހ gމހނގ ggތއޔރކށ g]ޖހދނޏއ gދހފލގ[g،ލފއ gފއޔށ gމހނ gދހ gބރގދgޒޚމވ gތރއނ gމހނގ gއރ gއނޑgފރވލ gއއޑއތޅށ gގވއގނ gމހނgއރ g.އވ gޖހއރ g4 gހވރ gއދވހގg.ނލބއވ gއނނ gއނނ gވނއޅވރނgކރgކއރgޖޓއށgގމgއރgޖހg11gއރg.ތއޔރށވgއތgއއސgއމބލނސgއރgވގތނ gބލމއކ gގމށ g gމހނ gޒޚމވgކނޑވނ gތދ gގޔށ gމހއގ gކނމgގނގނgއއށފހg.ޖހއވgއނޖކޝނއg.ކށދނވgރގޅgކށgފރވgހސޕޓލގއgވސgބރށgރއޖއނgބއއމހނgބޑgޙލgތއޚނgޙސއނgތރއކgއގg.ގނދޔއވgގމގއ gތއޚނ gޙސއނ g.އވ gނހމނg.ޢއޒތގއވ gމތ gވރށ gބހއޓފއހރgޙސއނ gތނކށ gބނނކނމ gގމގgޒޚމވgހނގރމތކގއg.ދވއވgތއޚނށg.އއގއވgދރޖgފދgދރޖgސފއނގ

gގތނgކޔއދއވgތއޚނgޙސއނgއއgބރވރgއނމgދއgހޔތގއgއދވހކggއނއކgގތނgބނއވgއނgއދg.ދވހވ

g.މހވgއއކޅgސރކރgމލgއރވސ

53www.mndf.gov.mv

Page 55: Addana Magazine 19 issue

gއކމކg.އތވgބޓއgބޑgކއރgވރށgރށgއއސ g.ނނވ gގތކށ gހކރ gކނވއކgދތރކރތ gއނގރސނ g gބޓކ gއތgވރށ gފހރ gމނވރ gފނނ gއދވސވރgވނނgބރނgވއތރgއނމg.ބޓކވgތފތgގސ gއޅގނޑ g.ފހރއވ gބޓ gމސހފgކއރއށgތއgހރގgހރgފނނގއgރސގgއތނށgއތgރއޔތނgރށގgމޅgނކތއރgއރ gވނ gނކމ gއޅގނޑށ g.އއވފއވgއޅ gއނޖނ gކޑވރއގ gކއރނ gއބޓgކއރ gއއސ gރސގފނނށ gބއތއޔއgރއޔތނ g[ gކރއނ gއޑގދ g.ކރނއވgރއޔތނgވމށއgކޔމނgދއލތށgދވހg]ދއމށ gއއގމށ gއކ gކޔމނތރކމgދކޅވރކނ gރއޔތނ g.ދޔއވ gގވމނgބޑ gމއޗށ gސފއނ gދތ gފޅކރމނgފށގއ gއތޖހ gމހނގ gއރ g.ޖހއވgރއޔތނނށ gއއކށ gގއ gފނފނޏށgޖހފއgފސބޑgގތށgތބވgރއކތރވgގތނ gސފކށދނމގ gމނޒރ g].ވއވgރށގ gފވއމލކކ[ g.ކޔއދއވއވgމދށ g،އސ gވށއގނ gކއރ gބރg،ވމއކ gކމށ gއހނ g g.ރށކވ gއޑgމހނނކށgއޅgހނގބނގވgރށތރގއgމބޑ gޙމލއކނ gއނނ gބރނ gރށނ

g].ނކރނއވgއސރއ

gދނމގ gކޔއ gވހކ gބޑޖހg.ކޔއދއވއވ gތއޚނ gޙސއނ gގތނgގތނ gކޔއދއވ gތއޚނ gޙސއނgގތނgހރgޙރކތތއgރއޔތނގgއދވހgއމހނގ gހރ gހތޔރ gއތގއ gސފއނgވނ gނކށ gބނނ gހތޔރ gދފޢގއgއމހނނgހމލތއgރއޔތނގgނތވރށgއދވސވރ g.ދޔއވ gއހމނ gދމއށgގޅގނgކނކމއgފނގމގgއޑދނފހރނgނޖހgހތހމgބޑށgވރށgތބgބޔކgގނgއފރސތއgތބgއނގރސނgއދg.ފއވgހރ gރޅވރކނ gރއޔތނގ g.ބލބލއވgމނޒރgމg.ގއސއވgދރޖއށgއނތހ

g.ކޔއދއވއވgސފކށދމނ

gރސގgހއޓނgގސgއޅގނޑg[gg.ކއރގއވ gއޑހރގ gހރ gފނނގއgއއސ gބއތލ gއނޖނ gއއ gބރނgއކ gރޅކ gއއ g،ވގތ gކރ gކއރ gރށgމދ g،އތރނ gރސގފނނ g،ބއތލgހދފއgދގށgރށgހސބgގރލgދޔއގgބއތލ g.ބހނވ gއއނގޑމތގއ gއތ

gބލކށgއވގތg.އވgނވgގތއgފނވނg.ފށއފއވ gއކނ gގއ gރއޔތނ gނތބgގތއ gއކމނދޔ gރއޔތނ gވރހނ gވހg.ދޔއވ gއހމނ gދމލށ gބއތއޔgމއޗށ gސފއނgތބ gބއތލގއ gއވގތg.ނޖހނވgފހތކށgރއޔތނg.ބޑޖހއވgބއތލg.ދޔއވgޖހމނgބޑgދމއށgރށgސފއނgދތgއރވމނgދފރތށgރޅއކgއކ g،ނހފ gއމޒ gބޑވސ gޖހމނދޔgދޔgއރމނgއނޑތއgތނތނށgއކgފހރgފސގނޑށ gތކށ gހރގ gރއރކށ g.އވgރއޔތނgއރވސg.ދޔއވgއރމނgއނޑgތކގ gފސބޑ g.ނދއވ gއއގމކށg.ދނއވ gއކމނ gގ gތބގނ gނވލގއgފނކރނgބއތލg.ހޅލވނއވgއޑގދކށgމސއކތ gބޑށ gވރށ gސފއނ gވސgއކމއ gގއކވރނ gނމވސ g.ކރއވ

gބއތލގއgއނޖނg.ނވއވgއމހނނކށތބgމހނނށgވސgއނޔވއވ.[

gފނނ gއޅގނޑށ gކއލއކށ g[gތއތމނކ gދލގ gހރ gކއރ gއޅގނޑgއރއގނ gއނޑ gއރކ g.ތނވ gވއޓނg.ނގއވ gކމއ gވއޓނ gއނ gމރވގނgބއއgހޅލވމނgޒތށgބރގނނgނމވސgއޅގނޑ g.ފށއވ gދނ gއއގމށ gމހނgދނgއރފއgހތށgދނgއއގމށggވސgއތ gބނމތގއ gކއރ gވގތ gއނބރލgއއލލފއ gއގބރ gފނގނ gގބރއއgނގފއ gގބރ gއ g gއރފއ gހތށ gދނgއއޗއ gކނތގއ gވގތ gހދލ gއއލނgކނތ gއދ g.ހވއވ gއއސވހނ gޖހފއg.ހވއވ gގތއވހނ gވސ gއރކއޓށgބލލއރ gހވގނ gލއނނހނ gއތނgފސ gހތރ gފށގނ gއޅނބށނ gކނތgދމއނ gމސގނޑ gހކނދ gމތނ gއނޗggއދމgހރgއރg.އވgލއނނނgބރފށނ

gއހސބނ g.ލއއސފއވ gވސgއރކށނgކނ gއރ gއނޑ gވސ gގޔށ gއޅގނޑގgވރށgހރgއރތނgއނޑgއތށg.އނގނވgމލއހނgހރgނކތތއgއނޑg.ކށވgކޑgއއ gވސ gމހ gއތ gވއޓފއ g.ފޅފއވgމހއކނ gއތ gވއޓފއ gއރއގނ gއނޑgއނގނgފހނg.ކރވނވgގބލgމހހސބނgދލގgއރމހނނކgއނޑgއދވހgގތގއg،އއgދދgމޙއމދgވޑގgg،މނކއgތއތgޢލ gބޑވޅ g g،އއ gޙސނފތ gވލގފށgތއޚނgޙސއނgދދރގgއޅގނޑg،އއg.ކޅކވgވގތgބރވރgވރށgއއ]g.އވgބޔކ gތރއނ gރއޔތނގ gކއލއކށgމހނ gއއ gއއނ gބއތލގނޑ gމދޔއgދދ gއތނ g.އތރއށވ gކރނ gހއޔރgބޑgއހލgއޑފހރggއތgހސބއގއgކއރgއހލނgއއގމށgއބއތލgހފއgކނބއgއވގތgދޔgބއކgތރއނgރއޔތނގgއނޖނ gބހފއހރ gރޅކއކ gބޑ gއއ

gg.ދޔއވgބރށgފނވގނgބއތލ

g،ޙދސއށފހ gމހނގ ggތއޔރކށ g]ޖހދނޏއ gދހފލގ[g،ލފއ gފއޔށ gމހނ gދހ gބރގދgޒޚމވ gތރއނ gމހނގ gއރ gއނޑgފރވލ gއއޑއތޅށ gގވއގނ gމހނgއރ g.އވ gޖހއރ g4 gހވރ gއދވހގg.ނލބއވ gއނނ gއނނ gވނއޅވރނgކރgކއރgޖޓއށgގމgއރgޖހg11gއރg.ތއޔރށވgއތgއއސgއމބލނސgއރgވގތނ gބލމއކ gގމށ g gމހނ gޒޚމވgކނޑވނ gތދ gގޔށ gމހއގ gކނމgގނގނgއއށފހg.ޖހއވgއނޖކޝނއg.ކށދނވgރގޅgކށgފރވgހސޕޓލގއgވސgބރށgރއޖއނgބއއމހނgބޑgޙލgތއޚނgޙސއނgތރއކgއގg.ގނދޔއވgގމގއ gތއޚނ gޙސއނ g.އވ gނހމނg.ޢއޒތގއވ gމތ gވރށ gބހއޓފއހރgޙސއނ gތނކށ gބނނކނމ gގމގgޒޚމވgހނގރމތކގއg.ދވއވgތއޚނށg.އއގއވgދރޖgފދgދރޖgސފއނގ

gގތނgކޔއދއވgތއޚނgޙސއނgއއgބރވރgއނމgދއgހޔތގއgއދވހކggއނއކgގތނgބނއވgއނgއދg.ދވހވ

g.މހވgއއކޅgސރކރgމލgއރވސ

53www.mndf.gov.mv

Page 56: Addana Magazine 19 issue

މތކށ ވހކ ދއކމއ ރތކށ ވހކ ދއކނ

gކނކމގތރގއ gއފވ gއނސނgކމ g.ހމނއވ gކރނ gއޙތރމ gއނއށgކމގއgމg.ހމނއވgހތނgމތކށgހތމއgއ g.ބހވ gވސލތކ gއއ gޚއޞ gއނމgވހކgމހކgތބއg.ގތވgކރވgބނނgބސgހތގއ gތބގ gމދގއ gއނއ gގތނ gދއކgފރތގ gދ g.އފދދނއވ gޤދރއ gޚއޞgވރގދ gގޅމކއ gބދހ gހރދނ gދމދގއgތބއ gމހކ g g.ޤއމވދނއވ gއތބރއgއނއކޅށgމގgކނgމgގތނgދއކgވހކgމޢމލތގއ gކރ g،ވމ g.ޖހދނއވ gވސgފރވތރވމކ gގތށ gގނގޅވ gބސމގ

g.މހނމކމކވgވރށ

gމޒމނގއ gމ gއޅގނޑ gގތނ gމgމތކށ g g،ބލނ gދނނވއލވތ gއއޗއgދއކމގ gވހކ gރތކށ g gދއކމއ gވހކgތފތއ gހރ gގތގއ gދ gއ g.މއޗށވgދއކމގއgވހކgއދg.މއޗށވgއއގތކމގgމހނމކމގggރއކތރވމގgއސލބށgދgމgވހކ g g،ފދއނ gމ g gސބބކ g.މއޗށވ

gހޔgއފވރކމއgމgފރތށgދg،ދއކމކg.ކމކވgލބgނތޖ

gތހލލތއ gޢލމ gބހގ( gބހވނgގތގއ gދކވޑއގނނވ g)މހރނ gކރއވgދ gމއގނޑ gހތމށޓކއ gކމ gއނކއށgގތކgފރތމg.ކރވއވgބނނgބސgދތކށg.ބސމގވg Honorificgނވތgބސgމތ

gހމނނ gދރޖ gބހގ gހމނ gދވހބހގއg.ތރގއވgމބއގ

gބސ gހތމށޓކއ gކމ gއނކއށgހމނ gރތ gގތކ gދވނ gކރވ gބނނgއޚތޔރgބސމގg politegނވތgބސމގg،ބސމގgއދބވރgބސމގށgމg.ކރމވgg.ކޔއވ gވސ gބސމގ gތހޒބ gނވތgމgކޔމށޓކއgނމއgބޔށgދgމgކރކށgއgދފއgއޅގނޑgބވތށgދgމgމޒމނގއgރތކށgދއކމއgވހކgމތކށg،ނމކgވ

ވހކgދއކމވ.

g،ގތގއ gއނގ gދރސތކނ ggބނނކށގނ gދރޖ gމތ gނވތ gމތކށgތފތކމގއ gބވތ gއގ g،ދއކމކ gވހކgވސ gޙޟރތތކއގއ gހރހއ g،ވޔސg،ވރނނށ gއކމނ gއއ g.ކމކވ gއނނgނމވސg.ހތމށޓކއވgމތކށg،ބޑނނށgފހގ gނކތގއ gމ g،ބލއރ gގތނ gޢލމgހމއކނg،އއކމކgޚއޞgއނމgކށލވgލފޒތކއgމތgނވތgކރމނgބނނgދރޖgކމށgދވgޤދރgއނކއށgކރމނgބނނgކމށ gކރވއޖ gއޙތރމ g g.ނވކމވgބއޙތރމgއނކއށgސބބކg.ނބލވކމވgމތ gއނމ gނވތ gބހނ gމތ g gގތށ gވ

އދމ ނޞރ އބރހމ

މތކށ

ނވތ މތ ދރޖ ބނނކށގނ

ވހކ ދއކމކ، އގ ބވތ ތފތކމގއ

ވޔސ، ހރހއ ޙޟރތތކއގއ ވސ އނނ

ކމކވ. އއ އކމނ ވރނނށ، ބޑނނށ،

މތކށ ހތމށޓކއވ.

54www.mndf.gov.mv

g.ދއކކމވ gވހކ gކށގނ gބނނ gދރޖgހމ g،ނކށ gބނނ gދރޖ g gޚލފށ gމއgނހނ gބނނކށގނ gބސމގ gސދ gއނމg.ދއކއވgވހކgއޙތރމއކgހތމއgކމgގތނ gފރތގ gކރވ gމޚޠބ gއހނމ gހމgވސgހލތgވgޖމg،އއފސވgސފgދgމgކރgގތގgތނgދނނވgމg،ވމg.އދއވ

ތފޞލއgހށހޅއލނމވ.

gވހކއނgދރޖއގgފރތމgއނމ ggއއމކށ gއޅގނޑމނނށ g.ފށމތއވgދރޖއނ gމތ gއނމ gއނނނ gވސނފއgދކވނgއgވހކg،ނމgކރވgމޚޠބgމހކg.ކމށވ gކށގނ gއޙތރމ gމހކށ gއgފދއނ gދނނވއލވނ gއސވ gނމވސgއހނއ gވނ gއކނ gބލއރ gގތނ gޢލމ

ނނވ.gސބބކgކބއgތއވ!

gވފއ gބނ gއޙތރމ gކރވ gބހނgއބރތތއ gބނމއގ gބނ gއ gއނނނgލފޒތކއ gއގ gގތއ gވ gއކލވއލވފއgމ gޝޢރއ gވ gހމ gމނނ gރގއ gބނވ

gމއސލއއގ gގނދވ gލސކރއވމނgކރހނ gމނ gމހ gބނ gބނނ gމ gގތގއgގތނgހރgރޙgބނމގg.ހވއވgއބgވސgމg.ކރވއވgއޙސސgއބgނރހނgއނގgބހގg،ބނމކgމgސބބތކށޓކއgދނނވgބނމއgވgބނވފއgދރޖއނgމތgއނމgކރމގ gއޙތރމ gއގއ g،ވޔސ gކމގއggއހނކމނ g.ނނވ gބނމއ gހމނ gސފgދއކފއ gމތކށ g،ނތ gހތމއ gކމ gމއ

g.ވހކއކވgވ

gހރ gއބރތގއ gފރތމ g.ވއވ gއމރކށgރޙއgގތކމގgހރgމނއގއgއގgލއކމއg،ބލއރgމސލށgދgމg.ނތވgއބރތކgމg،ނކށ gބނނ gދރޖ gމސލކ gފރތމgވgބނފއgރތކށgބސމގނgރތgތހޒބgދއކމގgވހކgރތކށgއއg!އދg.ބނމކވ

g.މސލކވ

gތނވނ g.ގތވ gތނވނ gއތ gދނgގތ gތހޒބ gކރމއކ gބނނ gދރޖ gގތކgރތކށ gމތކށ g.ކރމވ gބނނ gވސgއއހލތއގއgސފgދgއg.ދއކމވgވހކgމސލ gހށހޅ gފރތމ g.ކރމވ gޖމgއހނ gމސލ gއ gގނސ gހނދނށ gއލނgމސލކ؛ gއ gކށލމތއވ؟ gބދލ gގތކށgރއސލޖމހރއޔއށ gޢއޒތތރ[gމ gފޅގއ gކރހރ gވރށ gއޅގނޑgދނgނދއވއgފޅކނgރށgމg،ދނނވނgއރއވޑއގނނވއގނgރށށgމgމނކފނgކރވ gއބރތ gއލނ g.މއވ g]ނވނޔgއއ gމ gއޅގނޑ[ g.ބއލވށވ gގތgއރހގއ gމނކފނ g،ރއޔތނ gރށ gމgދނނވއލނgވހކއއgއދނgދނނވއލނgމނކފނ gދނ gބނ gއބ gއމހނ g.ކމށgރށފޅ gމ gފހރކ gވޑއގނނވ gމރށށgވއޖއޔgބދލgތނކށgނކgއސކޅgވސgއ gމސތޤބލއގއ gކއރ g.ރނގޅ gހދg.އވgމg]ތބމgއއމދގއgދށމގgދވސgކރވނ gރނގޅgއބރތ gއ gމއ gނމވސgފށއކށ gމހނ g.ނނވ gގތއ gއކނ gހމgތލ g،ސދ gކރ gއށވރ gމ g،ނނސgމ gއހނ g.ބނވދނއވ gވސ gއބރތކނgވހކއށgގތތއgރތgތހޒބgއދބވރgފދgއބރތތއ gގތކށ gއތއ gގނއމށޓކއgވސ gބހއގއ gކނމ gޤބލކނ gއފއދނgއ gޖހނ gލބނ gޤބލކނ gއ gދނg.ވއވgރތކށ gއރނ g.މހއށވ gބނ gބނމއgއޖދވގނ gއބރތ gހސ gބނވނ gމތކށ

gމސލކ g.މއޗށވ gކމއގ gއތއ gފދgޢއޒތތރ[ g!ވސނވއލއވށވ gމދgވރށ gއޅގނޑ gރއސލޖމހރއޔއށgރށ gމ g،ދނނވނ gމ gފޅގއ gކރހރgރށށgމgމނކފނgދނgނދއވއgފޅކނgޖމލgމg]ނވނޔgއރއވޑއގނނވއގނgވހކ gތނގއ gމ g.ގނނވށވ gހތޕޅށg.ދރޖއނނވ gމތ gއނމ gދއކނ gމgފދ g'ވޑއގތނ g،ޢއޒތތރ'،'މނކފނ'g.ކށގނވ gބނނ gލފޒތއ gމތ gއނމgދނމގgއނޒރgބނމގއgބނgއgނމވސgފޅ gރށ gއ gއދ g.ހއޓވ gއބ gރގއgގސތގއ gސރކރނ gމއސލއކ gކނމގ

gދރޖgދނނވއލނgމgދވނއށ ggގތގgކރވgއޙތރމgއނކއށgނކށgބނނgބސމގގ gއދބވރ gތހޒބ g.މސލކވgހއސއޔތނ gރއޓއސއގ[ g.މސލކވgއހރނ gފހރ gމ gއފވނ gވރށ gއހރނgވސgސލމgއހނނއކgދއރgރށށgއދށgމތgޖމލއގއgމg]ޖއސއލދނއޔgރށށgޖމލއގއ g.ކށފއއނތވ gބނނ gދރޖgބދލgގތކށgއހނgގތgއދg.އދމކވgވނgރއޓއސއކމށgއހރނގ[gތއވ؟gކށލމgރށށ gއދށ gއހރނ gފހރ gމ g،ވނޏgދނ gއހނނއކގއ gވސ gސލމ g،ދއރgއދނgތއވ؟gކހނއgވgމgފހރgމg]ޖހނ

މތ އނމ އނނނ ވސނފއ އއމކށ އޅގނޑމނނށ ދކވނ އ ވހކ ނމ، ކރވ މޚޠބ މހކ ދރޖއނ އސވ ނމވސ ކމށވ. ކށގނ އޙތރމ މހކށ އ ވނ އކނ ބލއރ ގތނ ޢލމ ފދއނ ދނނވއލވނ

އހނއ ނނވ.

55www.mndf.gov.mv

Page 57: Addana Magazine 19 issue

g.ދއކކމވ gވހކ gކށގނ gބނނ gދރޖgހމ g،ނކށ gބނނ gދރޖ g gޚލފށ gމއgނހނ gބނނކށގނ gބސމގ gސދ gއނމg.ދއކއވgވހކgއޙތރމއކgހތމއgކމgގތނ gފރތގ gކރވ gމޚޠބ gއހނމ gހމgވސgހލތgވgޖމg،އއފސވgސފgދgމgކރgގތގgތނgދނނވgމg،ވމg.އދއވ

ތފޞލއgހށހޅއލނމވ.

gވހކއނgދރޖއގgފރތމgއނމ ggއއމކށ gއޅގނޑމނނށ g.ފށމތއވgދރޖއނ gމތ gއނމ gއނނނ gވސނފއgދކވނgއgވހކg،ނމgކރވgމޚޠބgމހކg.ކމށވ gކށގނ gއޙތރމ gމހކށ gއgފދއނ gދނނވއލވނ gއސވ gނމވސgއހނއ gވނ gއކނ gބލއރ gގތނ gޢލމ

ނނވ.gސބބކgކބއgތއވ!

gވފއ gބނ gއޙތރމ gކރވ gބހނgއބރތތއ gބނމއގ gބނ gއ gއނނނgލފޒތކއ gއގ gގތއ gވ gއކލވއލވފއgމ gޝޢރއ gވ gހމ gމނނ gރގއ gބނވ

gމއސލއއގ gގނދވ gލސކރއވމނgކރހނ gމނ gމހ gބނ gބނނ gމ gގތގއgގތނgހރgރޙgބނމގg.ހވއވgއބgވސgމg.ކރވއވgއޙސސgއބgނރހނgއނގgބހގg،ބނމކgމgސބބތކށޓކއgދނނވgބނމއgވgބނވފއgދރޖއނgމތgއނމgކރމގ gއޙތރމ gއގއ g،ވޔސ gކމގއggއހނކމނ g.ނނވ gބނމއ gހމނ gސފgދއކފއ gމތކށ g،ނތ gހތމއ gކމ gމއ

g.ވހކއކވgވ

gހރ gއބރތގއ gފރތމ g.ވއވ gއމރކށgރޙއgގތކމގgހރgމނއގއgއގgލއކމއg،ބލއރgމސލށgދgމg.ނތވgއބރތކgމg،ނކށ gބނނ gދރޖ gމސލކ gފރތމgވgބނފއgރތކށgބސމގނgރތgތހޒބgދއކމގgވހކgރތކށgއއg!އދg.ބނމކވ

g.މސލކވ

gތނވނ g.ގތވ gތނވނ gއތ gދނgގތ gތހޒބ gކރމއކ gބނނ gދރޖ gގތކgރތކށ gމތކށ g.ކރމވ gބނނ gވސgއއހލތއގއgސފgދgއg.ދއކމވgވހކgމސލ gހށހޅ gފރތމ g.ކރމވ gޖމgއހނ gމސލ gއ gގނސ gހނދނށ gއލނgމސލކ؛ gއ gކށލމތއވ؟ gބދލ gގތކށgރއސލޖމހރއޔއށ gޢއޒތތރ[gމ gފޅގއ gކރހރ gވރށ gއޅގނޑgދނgނދއވއgފޅކނgރށgމg،ދނނވނgއރއވޑއގނނވއގނgރށށgމgމނކފނgކރވ gއބރތ gއލނ g.މއވ g]ނވނޔgއއ gމ gއޅގނޑ[ g.ބއލވށވ gގތgއރހގއ gމނކފނ g،ރއޔތނ gރށ gމgދނނވއލނgވހކއއgއދނgދނނވއލނgމނކފނ gދނ gބނ gއބ gއމހނ g.ކމށgރށފޅ gމ gފހރކ gވޑއގނނވ gމރށށgވއޖއޔgބދލgތނކށgނކgއސކޅgވސgއ gމސތޤބލއގއ gކއރ g.ރނގޅ gހދg.އވgމg]ތބމgއއމދގއgދށމގgދވސgކރވނ gރނގޅgއބރތ gއ gމއ gނމވސgފށއކށ gމހނ g.ނނވ gގތއ gއކނ gހމgތލ g،ސދ gކރ gއށވރ gމ g،ނނސgމ gއހނ g.ބނވދނއވ gވސ gއބރތކނgވހކއށgގތތއgރތgތހޒބgއދބވރgފދgއބރތތއ gގތކށ gއތއ gގނއމށޓކއgވސ gބހއގއ gކނމ gޤބލކނ gއފއދނgއ gޖހނ gލބނ gޤބލކނ gއ gދނg.ވއވgރތކށ gއރނ g.މހއށވ gބނ gބނމއgއޖދވގނ gއބރތ gހސ gބނވނ gމތކށ

gމސލކ g.މއޗށވ gކމއގ gއތއ gފދgޢއޒތތރ[ g!ވސނވއލއވށވ gމދgވރށ gއޅގނޑ gރއސލޖމހރއޔއށgރށ gމ g،ދނނވނ gމ gފޅގއ gކރހރgރށށgމgމނކފނgދނgނދއވއgފޅކނgޖމލgމg]ނވނޔgއރއވޑއގނނވއގނgވހކ gތނގއ gމ g.ގނނވށވ gހތޕޅށg.ދރޖއނނވ gމތ gއނމ gދއކނ gމgފދ g'ވޑއގތނ g،ޢއޒތތރ'،'މނކފނ'g.ކށގނވ gބނނ gލފޒތއ gމތ gއނމgދނމގgއނޒރgބނމގއgބނgއgނމވސgފޅ gރށ gއ gއދ g.ހއޓވ gއބ gރގއgގސތގއ gސރކރނ gމއސލއކ gކނމގ

gދރޖgދނނވއލނgމgދވނއށ ggގތގgކރވgއޙތރމgއނކއށgނކށgބނނgބސމގގ gއދބވރ gތހޒބ g.މސލކވgހއސއޔތނ gރއޓއސއގ[ g.މސލކވgއހރނ gފހރ gމ gއފވނ gވރށ gއހރނgވސgސލމgއހނނއކgދއރgރށށgއދށgމތgޖމލއގއgމg]ޖއސއލދނއޔgރށށgޖމލއގއ g.ކށފއއނތވ gބނނ gދރޖgބދލgގތކށgއހނgގތgއދg.އދމކވgވނgރއޓއސއކމށgއހރނގ[gތއވ؟gކށލމgރށށ gއދށ gއހރނ gފހރ gމ g،ވނޏgދނ gއހނނއކގއ gވސ gސލމ g،ދއރgއދނgތއވ؟gކހނއgވgމgފހރgމg]ޖހނ

މތ އނމ އނނނ ވސނފއ އއމކށ އޅގނޑމނނށ ދކވނ އ ވހކ ނމ، ކރވ މޚޠބ މހކ ދރޖއނ އސވ ނމވސ ކމށވ. ކށގނ އޙތރމ މހކށ އ ވނ އކނ ބލއރ ގތނ ޢލމ ފދއނ ދނނވއލވނ

އހނއ ނނވ.

55www.mndf.gov.mv

Page 58: Addana Magazine 19 issue

gމސލgދނނވއލވނgއސވg.އނނނއވgއއވނ gއ gވހކ g gއ g!އދ g.ފދއނނވgއހނ g.ކނފތޕޅށވ gރއސލޖމހރއޔގgމތކށg،ވނgމgތނގއgމggg،ވތgކމށgމ gދއކމ gވހކ gރތކށ gދއކމއ gވހކgމތކށ g.ހމނއފއވ gއކއކގއ gސފ gދ

g.ގތނނވgކރމގgއޙތރމgހތމއ

g،ގނއމgޖމލޔށgއgބދލgވgމތގއg،އފވރg.ނތވgވސgފޑއgއމރވރgމހރgއސލބށgމg.ހއޓވgއބgގތއgބލއގނވgވސ gއބދ gއކލވއލމގއ gއބރތތއgބރވރކމގ gއމރވރކމއ gދނ gއސކނgg.ބހއޓމށވ gބސމގ gއކނލވހނ gރޙgގތކށ gމވނ gއނނނވނ gކމއ gމވނgބދލގއgނނމމގgގތggއމއލއށg،ބނgވރށgއތނgގތކށgވނgމgވނކމއgމgރނގޅgހދgނމgއތgއހނgނވތgއދވޔgއބރތތއ gގތކށ gފދ gމ gއރޔ gހތށgހރހއgދރއޅމގgނމވސg.ނނމދނއވ

gއސލބgމgވގތއގއgހރހއgމއދނއގއgހނދމފޅގއ gވސ gނކރވނކނ gބނނ

g!ތއވgއނގgބހއޓވތ

gގނއމގgބދލgފދgމg،ކނމޔކސgއ g.މހނމވ gވސނއލނ gމދ gބނމgދއކމގgވހކg،ފރތމgއނމgކމށޓކއgކތނމgތބgg.ތއވgވސނލމgމދgބނމgޝއޤއgފރތގgއހg،ދއކވޔސgވހކއއgނތޖgއދgތބg،ނމgނލބgއކމށgރހނgކރނ gމވޞލތއ g.ނވދނއވ gޙޞލg.ބނމގއވ gނރމގ gނތޖއއ gއއނ

gހތgފރތގgއހgވހކg،ނމgވgއހނކމށgގނgވރށgޙލތgވgމހނމgކރނgފތޙgކރވއޖgފތޙgހތgފރތގgއހg.ވނއވgގތށgވgބނނgތބgމސޖތއgތބގg،ނމgވނgނތޖއކށgg.ވޞލވނއވgހތށgއggހށހޅކނކނg.ޙޞލވމވgމޤޞދgތބގgތބgއރgސބބކgg.ފނމވgމގgފދމގgފރތގgއg،ވgބލއގނފއgފރތނgއgވނg.މހކށވ gއތ gއތބރ gތރޙބއ gޝއޤއgނވތgއނބމހg،ވޔސgދރފޅކމށgއއ

gނނ gއ gއދ gނވތ g،ވޔސ gފރމހކމށg.ވޔސމއވgކމށgފރތއ

gމއ gޙޤޤތކ gޢލމ gބހގgވހކ gމތކށ gރތކށ g g،ކމށވފއgމހނ gބޑކނ gއހއޔމއޔތގ gދއކމގgމސލމނ gއޅގނޑމނނކ g،އރ gވ gހމgހއސކށލgވސgހނދނއgއވg،ކމށވތgg،ކޔވމނ gޤރއނ gކރތ gއއ g.ހތވއވg،އރ gދ gވސނމނ gމނޔމދ gއޔތތކގgވސނމގgމއޗށgއޔތއގgއgރނގނgމgއ gތރގއ g g.އޔތކވ gހއޓއލވ gނޒރ

gވ gދއވއފއ gއޔތގއ gދނނވ gމ gވgކރއވgވސނއވޑއގތމނgމދgއރޝދ

gތއވ؟gކބއgދހއކg،އޙސސކ

ادع إل سبيل ربك باحلكمة والموعظة احلسنة gحمكةއއg)125 :وجادلم بالت هي أحسن)سورةالنحلgވރރސކލނގgކލގފނގgوعظއއކgރވތgރވތgއދg.ގވއލއވށވgކލގފނgމގށg.ކރއވށވ gޖދލ gއއރނނ gގތގއg،އފސ gރއސލޖމހރއޔގ gތރޖމ؛(

gg.)2008

gބހވއޔތ g،ކނމޔކސ ggޒމނގ gމ gގ g)linguistic science(gނމ gވ gފލސފރއކމގއ gމޝހރgމތކށ gމހކށ gގތގއ gވދޅވ gޗމސކggދއކމނ gވހކ gއޙތރމއކ gހތއgދކވ gވހކ gއ gހމއކނ gދނ gއފލގނgކއތއވ؟g.ނނވgޢއޒތއgޤދރއgފރތގgވސ gޢއޒތ gޤދރއ gމހގ gދއކ gވހކgމ gސއނސgބހގ gމއ g.ދއވ gއފލގނg.ނތޖއކވgސބތgވgނރދފއgކމގއ

gސދ gއޅގނޑމނ g،ވމ ggއ gތނއގއ gދއކ gވހކ gބސމގނgބނނ gދރޖ g،ދއކޔސ gވހކ gބސމގނgބސމގނgއgތނއގއgދއކgވހކgކށގނggއg،ލޔނސgއދgނވތg،ދއކޔސgވހކgއބރތއކލވއgލފޒތކއg،ރގއgވހކއގgއސލބ gދނނވ gމ gގތގއ gހށހޅgހދހއ gޖހ g gދރވނ g،ކރމކ gއޚތޔރg.އރއވgހތށgއޚލޤކgމތgބނނތރgވg.ދރވމގއވ gޖވބ g.އދމގއވ gކނކމށgއރޝދgނސހތތރވg.ކރމގއވgބހސgރއޔއ gތމގ g،މދ gކނކމ g.ދނމގއވgކނމ gދނޔގ g.ކރމގއވ gޚޔލފޅgވސgޒމނއގއgކނމg،ވސgޙޟރތއގއgކރމނ gއމލ gއނސނނ gގތހރ،ތހޒބ

އނނgގތކgމއވ.

މހކށ މތކށ ހތއ އޙތރމއކ ވހކ ދއކމނ ފރތގ ދކވ ވހކ އ ހމއކނ ދނ އފލގނ ދއކ ވހކ ކއތއވ؟ ނނވ. ޢއޒތއ ޤދރއ

މހގ ޤދރއ ޢއޒތ ވސ އފލގނ ދއވ.

www.mndf.gov.mvwww.mndf.gov.mv

Page 59: Addana Magazine 19 issue

www.mndf.gov.mv

Page 60: Addana Magazine 19 issue

ސޓޝނ އނސޕކޓރ އޙމދ ނފޢ

gރށފށގ gޢއލއކ gޅގނޑގgނކމތ gވރށވސ gނސބތނވސ

gކޅނގސ gމކދނ gއދ g.ޕޗސއވ gހރޔg.ތރގއވ gފޅގއއގ gއބދވސ gއޅނgތނކޅއgހސބއgއޅgމހނgރށގgއގއކgމހސބގނޑގއ g.ގއކވ gހނނ gދރގއgއގތކގg.ނޅއވgމހނނއgހއޓސgގތއgރށރށށ gއހނ gވނ gކރނ gމގ gމހނgއޅގނޑގ gގއކ gއ gއދ g.ހޖރކށފއވgސފކށ gގ gއ g.ގއކވ gމހއގ gތމގgކޅނދނ g g.އޅގނޑވ gވސ gބލހއޓނgއވށޓރgގދށgނސބތވgކދނgއgވސg.އކގއވ gކދނނ gޢމރފރއގ gއކދނގgކރނ gދއމގ gސކލށ gއކދނ gއގތނgހދމކgމޖކށgއރލgމދށgއއމގތއގއgއދޔޚލފgވރށgއނނgމދގއgއކދނގgދއކވއދ gގތގޅނތކއ gއކވރކމގ

ކމކވ.

gކޅނދޔ gއދވހ gނމވސ gއހނg8 gއޅގނޑގ gހމނ gތރގއ gކދނގgބއޕ gއދރފޅގ gދރފޅ gފރހނ gއހރގgހދނ gއދ gގނދފއވ gކރނ gނޔވމގgއދސ gބނނވގނ gދއމށ gކޅނ gލއގނgކޑކދނ gބލއރ gއދވސވރށ g.ކރއވgދވހނގ gހއދމކ gނލ gދވސވރ gމފދ

އg.ޢއލއކވ gއޅމނދ gދރއޅމއg05 gކއވނޏށ gދމފރނގ gއޅގނޑގgޢމރކgދރފޅގgދށg.ލބފއވއވgދރނgއޅގނޑގ g.އހރވ g15 gގތގނޑކށgކރމނދޔ gހދމށ gއމދނ gފރމހg.މސއކތވgބޓދތކރކރމގgމސއކތކgހތމވރ gދމވ gކނދމކރގތނ gނމވސgޒނމ gޢއލގ gހދސއއގއ gއކސޑނޓgދރނގ gމސއކތކރމނދޔ gނގއގނgއހނކމނ g.ނޔވއވ gކއލގތކށ gބއޕg.ނކމތވއވgއތރށgދރއޅނgއޅގނޑގ

g.ހވފތވއވgއޅގނޑ

gނޔވތ gފރމހ gއޅގނޑގgއޅގނޑގ gއއދވހކ g.އހރއވއޖއވgފރހނ gއހރގ g8 gޢމރނ gހނނ gމދށgގތ gއޅގނޑގ gދނވގނ gކޅނ gދރފޅgރތgމސމgމތނgއދއގgދވހކg.ބނޏވgދރއޅމނދނgމހނgރށގއg.ދވހކވgއވދgރށގއg.ސރހއދއގއވgކޑgވރށgރށގgނތމނ gފރޞތތއ gވޒފގ gތޢލމއg.މލގއވ gއޅނ gދކށ gރށ gމހނ gގނ

gޢއމgރށގg.ފޅށވgހނނނgގތއgގނgއޅ gދރއޅމއ gއދއގ gވސ gދރއޅމކgކދނgފރއގgއމރgހގgރށގg.މހނނވgހނދނގ gދވހއގ gކނމ gޢއމގތއގއgކޅނgގއކށgހނނgފޅށgރށގއgވގތގއgވސgއޅގނޑ gއހނކމނ g.އޅއވ gގސgދއމށgކޅނgކޅވރgފހފލވނgދރފޅގgއއgދރފޅއgވސgއދވހg.ނޅމވgހރހއgދރފޅއކ gކދނ gހއއކ gފރއއގ gޢމރgއޅނgކޅgމކދނgއއމކށg.ކޅނދޔއވ

ދރފޅ ދމއށ އޅގނޑއ ގތކށ ކހލ ބލހއޓއގނ ލއނ ކޅވފއ އއވ އޅގނޑށ ދރފޅއ އވގތ ފނނވ. ހޅއލވއ އޅގނޑށ ބނ އޅގނޑށ އދ ގނވނވ.

ގސލފއ ރވނފށއވ.

ޙޤޤgހދސ

58www.mndf.gov.mv

gވރށވސ gހމނ gތރގއ gއދކދއގgހދމއ gމފދ gއގތނ g.ދވހކވ gމހނމgފރވ gއހދނ gލބމނ gކއޖކށ gއއނgއކދނގgއކމގއgގނގޅމކgރއކކށގނgޝއގވރކމއ gބޑ gވރށ gހތތކގއgމއނބފއނގgއކދނގgއދg.އފދކމކވg.އކލވކމކވ gއކމގއ gއނމދތކއވސgއއލއކށgނކމތgފދgއޅގނޑgހއޞކށgރއކކށގނ gއނނއނ gއފދއނgވރށgލބgއޅގނޑމނނށވސgގނގޅމކgފދgއޅގނޑgއކމނgއދg.އފލކވgބޑgކރވgއސރތކއgހތދތgމއނގgނކމތgދވހ gމދނނވ gކނމއކސ g.ކމކވgކރނgބނނވgކޅނދނgދރފޅgއޅގނޑގgލއގނ gއހދނ gހދދއވ gބއޕ gބނހނ

gގޑނ gހނދނ gއދވހގ gނމވސgދރފޅgއޅގނޑގg.ވގތވgހނގg11:00gއޚބރ gއވށޓރއކ gގދށ gބނ gމރއފޔgކނފތގއ gއޅގނޑގ g.ދނވ gއޅގނޑށgބނގނޑgފއދށނgއޅގނޑގgއޑނgޖހނgދރފޅގgއgނމވސg.ކހލއވgދޔgދމގނgއއސލމނgހޅgބލގgއޅގނޑގgޙއޤގއgއތރ gއރވޖހމނ gލބހއއކ gކނޑކއއgއޅގނޑ gދއކމއނތ gވހކއއ gއއވސgކމށބނ gކޅނދޔ gދރފޅ gދއވއގތgބއއgރށގgއޅގނޑއކg.ދމލށވgގއއgއގދށށ gދވމނ gފހތނ gމހނވސgވތއރ gގއށ gއ gއޅގނޑގސ g.ދޔއވgހރކތgދރފޅgލބވgއޅގނޑގgއގތރގއgއޅގނޑއgއދg.ފނނވgދޔތނgހއޓމނ

gކތތރކމއgދއވgއޅގނޑށgމތهللاgއހއއgމހއގgއތރgދމހރgސބތކނމތgދރފޅ gވގތނ gނތ gމޑކރމއ gލބމށgބދރއ gރށގ gނގއގނ gއތދނޑމއޗށgއދމލނgއދg.ދޔއމވgދވފއgވދމލށgއރގނދޔއ gމދށ gއދ g.އރނމވ gމދށgދރފޅ gބއކރއކށ gއތ gއސރހއދގއgމލއށ gއތ gބރގއ gއދމލނ g gލއގނgއތޅ gދރފޅ gލއގނ gބޓކށ gދތރކރgg.މޤޞދގއވ gގނދއމގ gހސޕޓލށgދރފޅގgހރކނgފރނgދރފޅގgއއރވސgރށގ g.ފހގކރވނވ gހރކތތކނ gބއއgބއކރގއ gއހތރކމއއކ gމހނގ gބއއgބޓށ gއ gދރފޅ gގސ gފލޖހފއgއރވމއކހނ gބޓށ gނމވސ g.އރވމވ

gމހދނgދރފޅgއދg.ބނޏވgދރފޅgކމށg.ކރމނދޔއވgއދސgދއމށgކޅނgލއގނgއދޔޚލފ gހތށ gއޅގނޑގ gއވގތgވގތކ gސބބކ g.ކރވއވ gއހސސތކއgއދއގ gދވހކ g،ވގތކށވފއ gހނދނގgހދނgއgދވހކށވފއgތރއނgދވސތކގgދވހ gއ gޚއޞކމއ gއއވސ gއޅމގgދއރ gކޅނ gކޅވރއ gއދ g.ނތމނނވgނލހދގނ gއޅއގނ gހދނ gއ gއފދއނgސވލތކއ gއކމގއ gއދމނ gދއމށgބނނ gހތށ gއޅގނޑގ gއދ g.އފދނވgއއ g.ކރވއވ gއހސސތކއ gކހލ gނގއޅގނޑކgއދރފޅގgމނމgކމށވތއވ.

gއފދ gދރއއގ gކނމއކސgކތއ gލގނޑއށ gމއއގ gއދހކށgއޅގނޑgއކމށgއހނކމނg.ނކރވނއވgހދދއވgބއޕgދޔއgދރފޅgއއބސވމނgދރފޅg.ކޅށވgގއށgއgލއގނgއހދނgދވހގgގތތރގއgއޅގނޑgދއމނgކޅނg.އޅމނދޔއމވgމސއލވgމސއކތއގނ

gގތކށgކހލgބލހއޓއގނgދރފޅgދމލށg.ފނނވgއޅގނޑށgއއވgކޅވފއgލއނgހޅއ gއޅގނޑށ g gބނ gދރފޅއ gއވގތgގސލފއgއޅގނޑށgއދg.ގނވނވgލވއgހތވރކށފއ gނމވސ g.ރވނފށއވgގތގއ gދރފޅގ gދވފއގސ gއޅގނޑgއނގމއޗށgއޅގނޑގgތރވgދކކމއޗށgހސބ gއތ gދރފޅ g.ނގމވ gދރފޅgބނގނޑ gލއނ gއތ gއއކށހނgގއނ gދރފޅގ gއރވސ g.ފވފއވgގޔށ gދރފޅގ g.އހރމނދޔއވ gލތއgނގވރށ gކނތނކށކނ gހމލދފއވނgއހރ gލތއ gމތނނ gއތނ gހށގނޑގg.ވގނދޔއވgކޅgލއނgވސgއޅގނޑ

gބލލއރgމނށgދރފޅގgއޅގނޑgދރފޅ gދމލށ gއޅގނޑއ gލހޅވއގނgފށގނgދމޔކނނgއނގވނg.އތވgބލނg،މނމއޗށއg.ކފލފއވgހމއށgކނފތއgތނއއޗކނ gމތނށ gއތނ gހށގނޑގg.ދފއހއޓވgޒހމތކއgގނgއތއgހމލދ

gދރފޅ gއތ gއތދނޑމތގއ gއޅގނޑގgއނމ gއދރފޅގ g.ދކރއވ gމދނޔgބއސލ gހށގނޑގއ gއޅގނޑގ gފހނވgއހސބނ g.އލވދޢކއވ gމދނޔއއ gހލgއދ g.ކޅނލއވ gކތތރކނ gއޅގނޑގg.ރވނވ gއޅގނޑށ gގސލފއ gގސލgއއ g.އހރނވ gކރނ gހސލފއ gލލނgފލއގނދނgދވހކވސgހތނgއޅގނޑގgހތށ gމކނ gމހރވސ g.ނނވ gދވހއg.ދރވއވ g.ރވއވ gއޅގނޑށ gއރފgސވރގގgދރފޅށ gއ gއޅގނޑގ gމތهللا

ދއމgނއމތgދއވށ.gއމނ.

............

gނދވ gމފދ gހނގ gމޖތމޢގއgއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނނއgއމލތކނgވޔނދ gމފދ gސލމތކރވނ gދރނ gޅgއދބ gހއޤ gފރތތކށ gހނގ gއމލތއ

g.ދގނނވ

އޅގނޑގ ދރފޅގ އނމ ފހނވލއރ ދރފޅގ މޅ ހޑގނޑ ވނ ލއނ ތތތޅފއވ. އރ އ ދރފޅ

އތ އޅގނޑގ އތދނޑމތގ.

““

59www.mndf.gov.mv

Page 61: Addana Magazine 19 issue

gވރށވސ gހމނ gތރގއ gއދކދއގgހދމއ gމފދ gއގތނ g.ދވހކވ gމހނމgފރވ gއހދނ gލބމނ gކއޖކށ gއއނgއކދނގgއކމގއgގނގޅމކgރއކކށގނgޝއގވރކމއ gބޑ gވރށ gހތތކގއgމއނބފއނގgއކދނގgއދg.އފދކމކވg.އކލވކމކވ gއކމގއ gއނމދތކއވސgއއލއކށgނކމތgފދgއޅގނޑgހއޞކށgރއކކށގނ gއނނއނ gއފދއނgވރށgލބgއޅގނޑމނނށވސgގނގޅމކgފދgއޅގނޑgއކމނgއދg.އފލކވgބޑgކރވgއސރތކއgހތދތgމއނގgނކމތgދވހ gމދނނވ gކނމއކސ g.ކމކވgކރނgބނނވgކޅނދނgދރފޅgއޅގނޑގgލއގނ gއހދނ gހދދއވ gބއޕ gބނހނ

gގޑނ gހނދނ gއދވހގ gނމވސgދރފޅgއޅގނޑގg.ވގތވgހނގg11:00gއޚބރ gއވށޓރއކ gގދށ gބނ gމރއފޔgކނފތގއ gއޅގނޑގ g.ދނވ gއޅގނޑށgބނގނޑgފއދށނgއޅގނޑގgއޑނgޖހނgދރފޅގgއgނމވސg.ކހލއވgދޔgދމގނgއއސލމނgހޅgބލގgއޅގނޑގgޙއޤގއgއތރ gއރވޖހމނ gލބހއއކ gކނޑކއއgއޅގނޑ gދއކމއނތ gވހކއއ gއއވސgކމށބނ gކޅނދޔ gދރފޅ gދއވއގތgބއއgރށގgއޅގނޑއކg.ދމލށވgގއއgއގދށށ gދވމނ gފހތނ gމހނވސgވތއރ gގއށ gއ gއޅގނޑގސ g.ދޔއވgހރކތgދރފޅgލބވgއޅގނޑގgއގތރގއgއޅގނޑއgއދg.ފނނވgދޔތނgހއޓމނ

gކތތރކމއgދއވgއޅގނޑށgމތهللاgއހއއgމހއގgއތރgދމހރgސބތކނމތgދރފޅ gވގތނ gނތ gމޑކރމއ gލބމށgބދރއ gރށގ gނގއގނ gއތދނޑމއޗށgއދމލނgއދg.ދޔއމވgދވފއgވދމލށgއރގނދޔއ gމދށ gއދ g.އރނމވ gމދށgދރފޅ gބއކރއކށ gއތ gއސރހއދގއgމލއށ gއތ gބރގއ gއދމލނ g gލއގނgއތޅ gދރފޅ gލއގނ gބޓކށ gދތރކރgg.މޤޞދގއވ gގނދއމގ gހސޕޓލށgދރފޅގgހރކނgފރނgދރފޅގgއއރވސgރށގ g.ފހގކރވނވ gހރކތތކނ gބއއgބއކރގއ gއހތރކމއއކ gމހނގ gބއއgބޓށ gއ gދރފޅ gގސ gފލޖހފއgއރވމއކހނ gބޓށ gނމވސ g.އރވމވ

gމހދނgދރފޅgއދg.ބނޏވgދރފޅgކމށg.ކރމނދޔއވgއދސgދއމށgކޅނgލއގނgއދޔޚލފ gހތށ gއޅގނޑގ gއވގތgވގތކ gސބބކ g.ކރވއވ gއހސސތކއgއދއގ gދވހކ g،ވގތކށވފއ gހނދނގgހދނgއgދވހކށވފއgތރއނgދވސތކގgދވހ gއ gޚއޞކމއ gއއވސ gއޅމގgދއރ gކޅނ gކޅވރއ gއދ g.ނތމނނވgނލހދގނ gއޅއގނ gހދނ gއ gއފދއނgސވލތކއ gއކމގއ gއދމނ gދއމށgބނނ gހތށ gއޅގނޑގ gއދ g.އފދނވgއއ g.ކރވއވ gއހސސތކއ gކހލ gނގއޅގނޑކgއދރފޅގgމނމgކމށވތއވ.

gއފދ gދރއއގ gކނމއކސgކތއ gލގނޑއށ gމއއގ gއދހކށgއޅގނޑgއކމށgއހނކމނg.ނކރވނއވgހދދއވgބއޕgދޔއgދރފޅgއއބސވމނgދރފޅg.ކޅށވgގއށgއgލއގނgއހދނgދވހގgގތތރގއgއޅގނޑgދއމނgކޅނg.އޅމނދޔއމވgމސއލވgމސއކތއގނ

gގތކށgކހލgބލހއޓއގނgދރފޅgދމލށg.ފނނވgއޅގނޑށgއއވgކޅވފއgލއނgހޅއ gއޅގނޑށ g gބނ gދރފޅއ gއވގތgގސލފއgއޅގނޑށgއދg.ގނވނވgލވއgހތވރކށފއ gނމވސ g.ރވނފށއވgގތގއ gދރފޅގ gދވފއގސ gއޅގނޑgއނގމއޗށgއޅގނޑގgތރވgދކކމއޗށgހސބ gއތ gދރފޅ g.ނގމވ gދރފޅgބނގނޑ gލއނ gއތ gއއކށހނgގއނ gދރފޅގ gއރވސ g.ފވފއވgގޔށ gދރފޅގ g.އހރމނދޔއވ gލތއgނގވރށ gކނތނކށކނ gހމލދފއވނgއހރ gލތއ gމތނނ gއތނ gހށގނޑގg.ވގނދޔއވgކޅgލއނgވސgއޅގނޑ

gބލލއރgމނށgދރފޅގgއޅގނޑgދރފޅ gދމލށ gއޅގނޑއ gލހޅވއގނgފށގނgދމޔކނނgއނގވނg.އތވgބލނg،މނމއޗށއg.ކފލފއވgހމއށgކނފތއgތނއއޗކނ gމތނށ gއތނ gހށގނޑގg.ދފއހއޓވgޒހމތކއgގނgއތއgހމލދ

gދރފޅ gއތ gއތދނޑމތގއ gއޅގނޑގgއނމ gއދރފޅގ g.ދކރއވ gމދނޔgބއސލ gހށގނޑގއ gއޅގނޑގ gފހނވgއހސބނ g.އލވދޢކއވ gމދނޔއއ gހލgއދ g.ކޅނލއވ gކތތރކނ gއޅގނޑގg.ރވނވ gއޅގނޑށ gގސލފއ gގސލgއއ g.އހރނވ gކރނ gހސލފއ gލލނgފލއގނދނgދވހކވސgހތނgއޅގނޑގgހތށ gމކނ gމހރވސ g.ނނވ gދވހއg.ދރވއވ g.ރވއވ gއޅގނޑށ gއރފgސވރގގgދރފޅށ gއ gއޅގނޑގ gމތهللا

ދއމgނއމތgދއވށ.gއމނ.

............

gނދވ gމފދ gހނގ gމޖތމޢގއgއޅގނޑމނގgއޅގނޑމނނއgއމލތކނgވޔނދ gމފދ gސލމތކރވނ gދރނ gޅgއދބ gހއޤ gފރތތކށ gހނގ gއމލތއ

g.ދގނނވ

އޅގނޑގ ދރފޅގ އނމ ފހނވލއރ ދރފޅގ މޅ ހޑގނޑ ވނ ލއނ ތތތޅފއވ. އރ އ ދރފޅ

އތ އޅގނޑގ އތދނޑމތގ.

““

59www.mndf.gov.mv

Page 62: Addana Magazine 19 issue

gggވނg2015gޝޔމgއޙމދgޖނރލgމޖރgފސgޑފނސgއފgޗފ

gދތރފޅގ gރސމ gކރއވ gބނގލދޝއށ gމހ gފބރއރ gއހރގ

ތރއނ.

gggސރޖނޓgއހރgވނg2015gގމސގއgއއލނޑgއޝނgއނޑއނgއގgއކމގgހދފއވތgރނމޑލgދވމނgމޓރg100gސއދgޙސނ

ވޒނgކރމގgގތނgޗފgއފgޑފނސgފސgމމނޓއއgދއވނ.

gggބއލވލއވމށ gހނގމނދގތ gމސއކތ gފލޓތކގ gހޔ gސފކ

gހޅމލއށ gފސ gޑފނސ gއފ gޗފ gއދ gއއ gމނސޓރ gޑފނސ

މދޔgފބރއރgމހgކރއވgޒޔރތގgތރއނ

gggޝރފgއދމ gސކއރޓgނޝނލ gއނޑ gޑފނސ gއފ gމނސޓރ

g،ވޑއގނނވމށފހ gހވލވ gމނސޓރކމއ gޑފނސ gޢމރ

ސފއނނgބއދލކރއވgފރތމgބއދލކރއވމގgތރއނ.

gggމހ gޖނއރ gއހރގ gވނ g2016 gއމއނޑއފށ gބނގލދޝއނ

ހދޔކރgވހކލތއgހވލކރމށgބއވgރސމއޔތގgތރއނ.

gggސފއނގgއދgރއސލޖމހރއޔgދވހgސފއނގgއހރގgވނg2015

އނމgމތgވރޔgސފއނނgމޚޠބކރއވgވހކފޅgދއކވނ.

60www.mndf.gov.mv

gggސފއނgމހgޖނgއހރގgވނg2015gހދމށgމރކޓgވރނގgދތރ

ކރgމސއކތތކގgތރއނ.

gggއހރގ gވނ g2015 gފރށ gރސޓގ gކޔ gނމކށ gހނޑހ g.ގއ

gކރމގއgފނމތg،ބޓgކޔgނމކށg"ސޕޑ"gއރgމހgޑސމބރ

އމއނޑއފgސދނgއރއގgސފއނgހރކތތރވނ.

gggއފ gޗފ gރސމއޔތގއ gހޅވމގ gރސމކށ gފލނ gޢއޒއދނ

ޑފނސgފސgމޖރgޖނރލgއޙމދgޝޔމgވހކފޅgދއކވނ.

gggހލތgހނގgއމއނޑއފނgދރވރނނށgސކލgއހރgވނg2015

ސކރނgޕރގރމގgތރއނ.

gggހޅމލގއgއމއނޑއފނgގޅގނgދވހއgޖމހރgއހރގgވނg2015

ބއވgމއޒކލgޑރލgޑސޕލގgތރއނ.

gggބނކރ gސފއނ gއތމގއ gމހ gނވމބރ gއހރގ gވނ g2015

ކޅއށފނމގgރމޒgބނgހޅވމގgރސމއޔތގgތރއނ.

61www.mndf.gov.mv

Page 63: Addana Magazine 19 issue

gggސފއނgމހgޖނgއހރގgވނg2015gހދމށgމރކޓgވރނގgދތރ

ކރgމސއކތތކގgތރއނ.

gggއހރގ gވނ g2015 gފރށ gރސޓގ gކޔ gނމކށ gހނޑހ g.ގއ

gކރމގއgފނމތg،ބޓgކޔgނމކށg"ސޕޑ"gއރgމހgޑސމބރ

އމއނޑއފgސދނgއރއގgސފއނgހރކތތރވނ.

gggއފ gޗފ gރސމއޔތގއ gހޅވމގ gރސމކށ gފލނ gޢއޒއދނ

ޑފނސgފސgމޖރgޖނރލgއޙމދgޝޔމgވހކފޅgދއކވނ.

gggހލތgހނގgއމއނޑއފނgދރވރނނށgސކލgއހރgވނg2015

ސކރނgޕރގރމގgތރއނ.

gggހޅމލގއgއމއނޑއފނgގޅގނgދވހއgޖމހރgއހރގgވނg2015

ބއވgމއޒކލgޑރލgޑސޕލގgތރއނ.

gggބނކރ gސފއނ gއތމގއ gމހ gނވމބރ gއހރގ gވނ g2015

ކޅއށފނމގgރމޒgބނgހޅވމގgރސމއޔތގgތރއނ.

61www.mndf.gov.mv

Page 64: Addana Magazine 19 issue

gހދސއ gއސލމވ gދވހރއޖgވހކއކgރނނމރgކޔމނއނނgގޅވއގނgމޝހރ gނކނ gތރގއ gއޅގނޑމނގgބޑޓއމ"g،ނނދވއރgކޑކދނg.ވހކއކވgއހޒމނގއ gގތގއ gއއގ g"ސޓރgކޑކދނg.ވހކއކވgއއސފއވgކޔއދމނgއނނނ gވސ gވހކއކށ gގޔވ gވރށgމނހޖގއ gތޢލމ gދވހރއޖގ g.ވފއވgއޅނgކޔއgލޔgފތފތގއgކޔވއދފއހރ

g.ވހކއއވސމއވ

gއޅ gވހކގއ gމ gކނމއކސgބޑgސވލކgކރވgޙޤޤތއތgރނނމރއކgވހކއކgރނނމރgވސgޔޤނނg.ސވލވgވހކ gކލގ gއޑތނ gކޔއއޅ gދވހނgހނޑގ gފޅދގ gއއ gވހކ gބބރކލ gއއgއހނ gއދ gއއ gވހކ gވގނގ gއއ gވހކg.ވހކއކވ gފލކ gފދއނ gވހކތއ gއތއgއސލމވgދވހނgމވހކgތފތކgހމއކނgއނނ gކޔއދމނ gގޅވއގނ gހދސއgގޅގނ gމވހކ gތރޚ gދވހ gނވތ g.ގތވgދވހރއޖއށ g.އއސފއވގތވ gއމނމނgހދޔތ gއސލމދނގ gދވހނނށ gއދ

gއތ gއނގނ gވހކއނ gމ gލބގނދޔގތގgބދދނގgތބgދވހނgއދވސވރgޙޤޤތކgދވހނ gދރށދނ gޚޔލ gނތހޒބ gބދ

ބނނވފއތބgމނވރވ.

gރނނމރg،ބލއރgޕލޓށgވހކއގgފވފއވ gއދމނ gޖނސ gސފކރވފއވނgމހއގ gކނމ g.ގތގއވ gކނޑފރތއއގgޢއފތތރg،އރއgފރމލއށgރއކgކޅފއgގއލވލއ gޢއފތތރކނ gއނހނކއޖއގgކމދކމށgރނނމރއށg.މރލނއވgއކއޖg.އނހނކދނނވ gބކރވރ gވނވސgވނ gގއދޔމނ gކއޖކ gނނ gބކރވރކހނއކމއgވހކއގއgކޔއދފއއgނވއވ.

gބހގ gއސ gފނނބ gދވހރއޖގgދރސކރއވ gތރޚ gދވހ g،ޢލމވރނނއgލޔއވނތކއ gއގހރ gވރށ gބފޅނgލޔއވއ gމޢޟގއ g"ރނނމރ"g.ދކރއވފއވgވނgހމއށgއޅގނޑމނނg،ހނގއލއރ gނޒރ gމއޗށ gވހކއގ gއgއތގތ gކނތއތއ gޒމނގއ gއ gއދgއ gވރކށ gކނމވސ g،ދރސކށލއރ

ވހކއގgޙޤޤތgއޅނފލއފނއވ.

ރނނމރއކ ރސގފނއ ނނ!

gކނޑނ g،ކމކ gޖހ gފހގކށލނgޖނސ gއގ g،ބނމކ gމރނނމރގ gއރgމފރތgކށފއgމކމއg.ކމވgފއދނgޣޒޒgބއވއދ gކއނލ gމސގނޑ gއނސނގgނނހއޔވ؟ gއޅ g.އޖއބކވ g،ކމވސgނނގނސ gމބޑށ gޙޤޤތ gފރތއގgއފދ gއރ gކނޑނ g،އޑއހނ gއޅގނޑg.ކމވ gއއޗހ gރލކ gމހނ g،އއޗއސކgއކ g"ރނނމރ" gއސލ gމސބބށޓކއgކރކމއކނ gބޔކ gނވތ gއނސނއކނgރއޖގ gއދވސވރ g،އއ g.އނގއވgނވތgކއލނgރސކމގgއނނވgތޚތގއgދރމވނތgހނނވgރސކމގއgއދވސވރgއއސފއވ gކރމނ gރވއގނ gރސގފނg.ތހމތކރއވgފރތތކނgބއއgކމކވސ

gނޒރ gމޢޟއށ gމ g،އހނސgނކތތކއgބހއޓނޖހgވސނނgހނގލއރgއސލމ gދވހރއޖއށ g.އބހއޓވgކރނgދވހނg،ލބނއރgއލކނgހދޔތގ 62www.mndf.gov.mv

ކޕރލ އބރހމ އޙމދ

g1400gއނނތgދނgބދgއޅކނކރމނދޔgބފޅނ gތރޚ gވދނކމށ gއހރއ gއތއgވފއވ gދވސ gގނ gމހ g.ލޔއވފއވއވgޚޔލފޅ gރދނ gއ gބދލކރއވނ gދނއgދނgމތgއނމgދނކgއސލމg،ކރއވނgކރއވނތ gޤބލފޅ gއޑނ gހތޕޅގ gކމށgހމނޖހ gހނނ gބދދނގއ gނވތ g.އވg.ޔޤނވ gސބބނކނ gކނތއތކއގgފތރއވމށ gއސލމދނ g،އޒމނގއgމސއކތޕޅތކއ gގނ gވސ gރދނނށgތރޚނ gޖހވޑއގނކނ gކރއވނgރށރށގއ gބއއ g.ހއޓވ gއބ gއނގނgކމށ gޖހވޑއގނނވ gހނގރމކރއވނg.ލޔފއވއވgލޔނތކގއgތރޚggބއއ

gކމގއ g"ރނނމރ" gރދނނކgކރއވނgއސލމgރއޔތނgރއޖގg،ވނމgވނތއވ؟gބނނފޅgކރއވނgމސއކތޕޅgޢމލތއ gފޙޝ gފދ gއބނ g،އރދނނކgވސ gއހގއ g،ނމ gބފޅކށވ gކރއވgކރއވނ gފފތއ gއފދ gގތކށ gހނނވgރސކލކ gހނނވ gއރ g.އތވ gހނނވނgގނނވނ gގނޑވރށ gއނހނކދނ gޒވނgމދ gގނނވމ gބޔކ gއފދ g،ބނނފޅނމ

g.ނވނއވgބޔކgހރސއޅނ

gއދކދތކށ gޒމނގ gއgބލއރވސ gމހރށ gއދ g،ބލއރވސgހސgރދނނށ"gތނތނގއgއނނgރސކނgލލނބލނ gރއޔތނ g"ހއދކނ gއނބނgރނނމރ"އއގ"gއހނކމނg.ކރއވgޤބލgކމއ gއފދ gހނނވއގނ gނވލގއ

gޖހވޑއއ gރސކލކށ gކރއވކށgބނނފޅވގނ gރސގފނ g.ނގނނވނއވg،އމއލއށ g،ނމ gއއވއފ gވދޅބސފޅgވދމށgރދނނށgދރނgއމހނގgރހމގއgފޚރވރކމއކgވސgމއނބފއނgއރވމކgނވލގއ gރނނމރ"އއގ" g.ކމކވ gކރނgގތއ gނނ gއ gޖހނ gކރނ gކމއ gމކހލ

ނތgމހނނވ.

gރސގފނކgދރމވނތg،އހނކމނgއއވސgވހކތކގއgދކވgރނނމރކމގއ

g.ނތވgބލވކށgއތކމކށgއސލއ

gދރސކރއވ gތރޚ gދވހg)2009( gމޙއމދ gނސމ gބފޅއކމގއވg،ރދނނކgދރމވނތgގތގއgލޔއވފއވgދނވޑއގނނވgއދބg،ހޔgޚލޤg،ދނވރ"gނކމތނނށg،މޑމޅgހތޕޅg.ރސކލކވgއޚރތގgވރgއށgދނޔg،އހވވޑއގނނވg"ކރއވgމސއކތgހއދވމށgބއޖވރކނgހތރgހޑg،މދgބފޅކgމފދg.ރސކލކވgރދނgއgޖލތކށgއތgއނނނg،ހދއgވހކ

އޅވލއގނgނވނއވ.

ބދދނގ ހމދރނގ ކމއ ނނބ!؟

gއތއ g،ޙޤޤތކ gޤބލކރނޖހgތބgމތގއgދނއގgއgވނދނgޒމނތކއgއހ gދވހނ gއސލމދނ g،ދކށ gދނ gބދgއނނނgސބބއgޖހނgޚޔރކރނgފސހއނgފނށgވހކއށވރgރނނމރg،އއg.ވނކމވ

gޙޤޤތގއ g.މޢޟއކވ gޖހވރގ gފނނgކރވ gޤރބނ gރނނމރއށ gއދވސވރgފރގނނނgޢއފތތރކނgކދނގgބކރވރgތބ gގރޖތކގއ gކލތކއ gފއޅތކއgދއކރވދނ gއނގލ gހމދރނކމށ

ސބބތއgފނނނgއބހއޓވ.

g،ސބބކ gމޖހ gދނނވނ gމހނgވގނވ gހއދ gފދރނނށ gކރމކ gކއވނgއތރހށގ gއމހނގ g،ނވތ gކމކށg.އހގއވgރނނމރ"ގ"gފނކރނgހނކނgކދނގ gވދނކރވ gރނނމރތކށ gމގތށgފރނ gއކދނގ g،ފރގނ gޢއފތތރކނgފހޝgއކރgއމހނgވކކށލނgހށގނޑއg.ފރވމށޓކއވ g"ވތބތނ" gއމލއގgއ gފހނ gނމ gނޗރނގ gރނނމރ"ގ"gޙޤޤތgރނނމރ"ގ"gދރތބއޖނމgކދނgދރgއދނތކނgނފސގ"g،އނގgމހނނށgކރ gމހނ g"ފދރނނށ gމތ gތބ gވގނg.ހނގއދނތއވgގއލގނgޤދރgއތބރއgމގތށ gވނ gހނގފއ gމކނތއ gރއޖގއgވރށgބލއރgވސނމކނgޢލމg،ވނgކމށgސޤފތތއ gއފދ gޖހނ gބލނ gކމށ gގތgކނތއgއކހލgމޖތމޢތކގއgއހނgއނނ

ހނގފއއތgގތށgބލއލމނނވ.

g،ދރސކރއރ gވހކ gރނނމރgއހނ gއޅނ gރއޖގއ gމ gއރވސgޖރމތއ gބޑތ gމހނ gދނ gދނތކގgދވހރއޖ gއރ g.އނގއވ gހނގފއވކނgއއ gބޑ gއނމ gމދވރވ gއސލމވމށgއgމހނގgދނgވސgބލވނgކމށgސބބgސލމތކރމށ gރއޔތނ g،އނޔވރކމނgއދ g.ބނނވފއވމވ gފރތނ gވރކމގgފސހއނgއހgއސލމދނgގތގއgދނއގgރވތ gހރ gއސލމދނގއ g،ޚޔރކރgސފތކގgއދކދއއg،މނގނޑތކއgއޚލޤ

ސބބނނވ.

ރނނމރ އކ ކލނގއއ!؟

gބފޅނ gދރސކރއވ gތރޚgކލނގއއgއކg"ރނނމރ"g،ވދޅވގތގއ

Page 65: Addana Magazine 19 issue

g1400gއނނތgދނgބދgއޅކނކރމނދޔgބފޅނ gތރޚ gވދނކމށ gއހރއ gއތއgވފއވ gދވސ gގނ gމހ g.ލޔއވފއވއވgޚޔލފޅ gރދނ gއ gބދލކރއވނ gދނއgދނgމތgއނމgދނކgއސލމg،ކރއވނgކރއވނތ gޤބލފޅ gއޑނ gހތޕޅގ gކމށgހމނޖހ gހނނ gބދދނގއ gނވތ g.އވg.ޔޤނވ gސބބނކނ gކނތއތކއގgފތރއވމށ gއސލމދނ g،އޒމނގއgމސއކތޕޅތކއ gގނ gވސ gރދނނށgތރޚނ gޖހވޑއގނކނ gކރއވނgރށރށގއ gބއއ g.ހއޓވ gއބ gއނގނgކމށ gޖހވޑއގނނވ gހނގރމކރއވނg.ލޔފއވއވgލޔނތކގއgތރޚggބއއ

gކމގއ g"ރނނމރ" gރދނނކgކރއވނgއސލމgރއޔތނgރއޖގg،ވނމgވނތއވ؟gބނނފޅgކރއވނgމސއކތޕޅgޢމލތއ gފޙޝ gފދ gއބނ g،އރދނނކgވސ gއހގއ g،ނމ gބފޅކށވ gކރއވgކރއވނ gފފތއ gއފދ gގތކށ gހނނވgރސކލކ gހނނވ gއރ g.އތވ gހނނވނgގނނވނ gގނޑވރށ gއނހނކދނ gޒވނgމދ gގނނވމ gބޔކ gއފދ g،ބނނފޅނމ

g.ނވނއވgބޔކgހރސއޅނ

gއދކދތކށ gޒމނގ gއgބލއރވސ gމހރށ gއދ g،ބލއރވސgހސgރދނނށ"gތނތނގއgއނނgރސކނgލލނބލނ gރއޔތނ g"ހއދކނ gއނބނgރނނމރ"އއގ"gއހނކމނg.ކރއވgޤބލgކމއ gއފދ gހނނވއގނ gނވލގއ

gޖހވޑއއ gރސކލކށ gކރއވކށgބނނފޅވގނ gރސގފނ g.ނގނނވނއވg،އމއލއށ g،ނމ gއއވއފ gވދޅބސފޅgވދމށgރދނނށgދރނgއމހނގgރހމގއgފޚރވރކމއކgވސgމއނބފއނgއރވމކgނވލގއ gރނނމރ"އއގ" g.ކމކވ gކރނgގތއ gނނ gއ gޖހނ gކރނ gކމއ gމކހލ

ނތgމހނނވ.

gރސގފނކgދރމވނތg،އހނކމނgއއވސgވހކތކގއgދކވgރނނމރކމގއ

g.ނތވgބލވކށgއތކމކށgއސލއ

gދރސކރއވ gތރޚ gދވހg)2009( gމޙއމދ gނސމ gބފޅއކމގއވg،ރދނނކgދރމވނތgގތގއgލޔއވފއވgދނވޑއގނނވgއދބg،ހޔgޚލޤg،ދނވރ"gނކމތނނށg،މޑމޅgހތޕޅg.ރސކލކވgއޚރތގgވރgއށgދނޔg،އހވވޑއގނނވg"ކރއވgމސއކތgހއދވމށgބއޖވރކނgހތރgހޑg،މދgބފޅކgމފދg.ރސކލކވgރދނgއgޖލތކށgއތgއނނނg،ހދއgވހކ

އޅވލއގނgނވނއވ.

ބދދނގ ހމދރނގ ކމއ ނނބ!؟

gއތއ g،ޙޤޤތކ gޤބލކރނޖހgތބgމތގއgދނއގgއgވނދނgޒމނތކއgއހ gދވހނ gއސލމދނ g،ދކށ gދނ gބދgއނނނgސބބއgޖހނgޚޔރކރނgފސހއނgފނށgވހކއށވރgރނނމރg،އއg.ވނކމވ

gޙޤޤތގއ g.މޢޟއކވ gޖހވރގ gފނނgކރވ gޤރބނ gރނނމރއށ gއދވސވރgފރގނނނgޢއފތތރކނgކދނގgބކރވރgތބ gގރޖތކގއ gކލތކއ gފއޅތކއgދއކރވދނ gއނގލ gހމދރނކމށ

ސބބތއgފނނނgއބހއޓވ.

g،ސބބކ gމޖހ gދނނވނ gމހނgވގނވ gހއދ gފދރނނށ gކރމކ gކއވނgއތރހށގ gއމހނގ g،ނވތ gކމކށg.އހގއވgރނނމރ"ގ"gފނކރނgހނކނgކދނގ gވދނކރވ gރނނމރތކށ gމގތށgފރނ gއކދނގ g،ފރގނ gޢއފތތރކނgފހޝgއކރgއމހނgވކކށލނgހށގނޑއg.ފރވމށޓކއވ g"ވތބތނ" gއމލއގgއ gފހނ gނމ gނޗރނގ gރނނމރ"ގ"gޙޤޤތgރނނމރ"ގ"gދރތބއޖނމgކދނgދރgއދނތކނgނފސގ"g،އނގgމހނނށgކރ gމހނ g"ފދރނނށ gމތ gތބ gވގނg.ހނގއދނތއވgގއލގނgޤދރgއތބރއgމގތށ gވނ gހނގފއ gމކނތއ gރއޖގއgވރށgބލއރgވސނމކނgޢލމg،ވނgކމށgސޤފތތއ gއފދ gޖހނ gބލނ gކމށ gގތgކނތއgއކހލgމޖތމޢތކގއgއހނgއނނ

ހނގފއއތgގތށgބލއލމނނވ.

g،ދރސކރއރ gވހކ gރނނމރgއހނ gއޅނ gރއޖގއ gމ gއރވސgޖރމތއ gބޑތ gމހނ gދނ gދނތކގgދވހރއޖ gއރ g.އނގއވ gހނގފއވކނgއއ gބޑ gއނމ gމދވރވ gއސލމވމށgއgމހނގgދނgވސgބލވނgކމށgސބބgސލމތކރމށ gރއޔތނ g،އނޔވރކމނgއދ g.ބނނވފއވމވ gފރތނ gވރކމގgފސހއނgއހgއސލމދނgގތގއgދނއގgރވތ gހރ gއސލމދނގއ g،ޚޔރކރgސފތކގgއދކދއއg،މނގނޑތކއgއޚލޤ

ސބބނނވ.

ރނނމރ އކ ކލނގއއ!؟

gބފޅނ gދރސކރއވ gތރޚgކލނގއއgއކg"ރނނމރ"g،ވދޅވގތގއ

Page 66: Addana Magazine 19 issue

gފރސކރއށ gމސލކށ g.ކމކވ gއނމgކރގ gއމހނގ gއއމނ gއސލމދނgކމގއވ gނނތއ gކޔފއވ gކލނގތކށgއއޗއސށgބރވރgނނތކކgފދg"ދވ"g.ދޔއވ gބދލވގނ gނނނމށ gކޔg"ދވ" gއނޑޔގއ gމއދވސ g،އހނސ

gg.ކލނގއވgދވތއކgނވތ

gއހގ gދވހނގ gކމނ gއހނgބލވނ gގތގއ gކލނގއއގ gއޤދގއgބދލވގނgއއޗކށgބރވރgވސgރނނމރ

ދޔއgމގތނgކމށgގބލކރވއވ.

ރނނމރ ސޤފތ ދވހރއޖއށ އއނ

gހރ gތނތނގއ gއސރgއނގ gލޔނތކނ gތރޚ g،ހކތކނނއg،ދވސތކގއgކރގgއސލމވމގg،ގތގއgބޑޒމގ gއތ gބޑށ gދވހރއޖގއgއނޑޔގgމއg.ދނވgމޛހބގgވޖރޔނgއފދނ gހސބގއ gއޅއސގ gބނގޅއgޒވނgމޛހބގއgމg.ކމށވއވgމޛހބއgކށއޅނ gޤރބނކރމކ gއނހނކދނgކނތކގ gމފދ g.ބނވއވ gކމގއ gކމއgފއޅގgހމދރނނއgމޛހބގgމg،ސބބނgކމށgފނވލވނgއނgއނޑޔgމހނgއސgކއރg،ނކމގނgމހނgމg.ބނވއވgވސgހޖރކރމގ gރށރށށ gއކ gހސބތކގgދވހރއޖއށ gބޔކ gއގ g،ތރގއg.ކމކވ gއކށގނވ gއއސފއވމކgހމނފއ gނޝނތއ gމޛހބގ gއ gއހނgތނތނނgބއއgރއޖގgތކތgބއއgހރgސޤފތgރނނމރގg.ހއޓވgއބgފނފއgއވހކ g،އއސ gގނޑދށށ gދވހރއޖގgފށgލޔވގނދނgފތތކގއgތރޚgދވހ

g.އވgވދނgކމށgފށމކނgމފދ

މޢލމތ ނގ:

� - ކޅއއ ނޒރކނ ބހވ ހދސއށ އސލމވ ދވހރއޖ އޔޒ ނސމ )2012(

ރނނމރ ވހކ - ނސމ މޙއމދ )2012( �

gދވހނ gއރ gގތގއgއހނ g.އކށގނވއވ gޤބލކށފއވނg"ރނނ"gބލއރgލފޒށgމg"ރނނމރ"gއސލކމގއވgއފދފއވgބސgދވހgމއg.ލފޒކވgވgއއސފއgބހނgސނސކރތg،ޖވހރ gމނއކ gލފޒގ gމ g"ރނނ"gފހކgވރށg.ދވތއވgއދgމތވރg،ބޑg،ލފޒgމg"ރނނ"gދވހނgވސgޖހނދނgމ gމތވރ gއދ g،ލބގނވ gޤދރ g،ބޑgރނނ" g.ކށފއވއވ gބނނ gމނއގއgމކނ gވސ gލފޒތކނ gފދ g"ބނޑރ

gދވނgލފޒގgމg"ރނނމރ"g.އނގއވg.މރ"އވ"gއސލކgގg"މރ"gކމށވgބއg.ކނޑވgނވތgކރg،ބޑފނގނޑgމނއކgޢލމގތނ g،ބލނމ gރއޔތކށ gމކމށgގތކރgއނމgނވތg،ގތކgއކށނgއނމg"ދވތgކނޑގ"gއކg"ރނނމރ"gގތކކމށgބލމވ.gއދ،g"ކނޑgކލނގ"އވ.

gއރ g،ވސނއރ gވސނމނ gމgކނޑގ gކރމކ gޤރބނ gރނނމރއށg.ބލދނއވgކމގއgކރނgޤރބނgދވތއށgއތgސޤފތgދނގgހނދgބދއޔތއgމއg.ކމކވgކށފއވgވސgތނތނގއgއހނgވސgސޤފތތކގއgޤދމgއހނgނނgމgގދމ gމސރގ g.ހއޓވ gއދތއ gމފދgއނހނgބކރވރgވސgނލކރށgތރޚގއgތރޚ gދޔކނ gކރވމނ gޤރބނ gކދނ

gމހނނށ gމސރ g.އނގއވ gފތފށތކނgހނދނނށgއދg،ފދއނgމހއމވgނލކރgކނޑކgދވހg،ފދއނgމހއމވgގނގކރgއހނކމނ g.ތނކވ gމހއމ gދވހނނށgކނޑގ" gނވތ g"ދވތއއ gކނޑގ"gއޤދގ gދވހނގ gއރގ g"ކލނގއއgވ gއކށގނ gބޑށ gވރށ gވމކ gތރގއ

ކމކވ.

gނކތތކށ gދނނވ gމgބކރވރ gދވހނވސ gއރ g،ވސނލމނgދޔއ gކރމނ gޤރބނ gކއޖކ gއނހނ

gކމގއ gކލނގ"އށ gކނޑ" gދވހނގޤބލކރނgޖހgސބބތއgފނއވ.

ރނނމރ "ފރތއއ" ގތގއ ސފކރވނ ކއވ؟

g"ރނނމރ"gސވލކgއފދgދނgކލނގއއgއޤދގއgދވހނގgއރގgއކgބނމނ gރނނމރ"އ" g،ވނމ gކމގއgސފ gމހރ gގތގއ gފރތއއގ gޖނނgހރހ gދނޔގ gބވއވ؟ gކއވ gކރވނgބދލވމނgދނgތބgކރނg،ތނއގއވސgޖނނgނނތކކgކލނގތކގgދނގgކރގgފރތތކގ gބރވރ gނވތ gޝއތނނgދއމކ gބދލވގނ gގތށ gނނތކގ

64www.mndf.gov.mv

Page 67: Addana Magazine 19 issue
Page 68: Addana Magazine 19 issue

Confession of a foot soldierI am a soldier, True to my oathI am been taught and trainedObey orders come what may

Not to question, but to do and die

Am I no longer allowed to think?Have I turned into a machine?

To be led as programmedNot to question, but to do and die

Am I allowed a conscience?To be free to think and decideReflect upon wrong and right?

Or not to question, but to do and die

When there are timesWhen my conscience haunts

I reiterate to myselfNot to question, but to do and die

It’s a life we choseTo serve the country tirelessly

And give our blood with joyNot to question, but to do and die

They say it’s a martyrs’ lifeYour country needs you now

You have an oath that you madeNot to question, but to do and die

And when everything’s doneNothing left but two stones

In it will shine so brightNot to question, but to do and die

And a nation will reflectHere’s a soldier true to his oath

Never backed down, kept his partDid not question, to do and die

LCol Dr. Ali Shahid Mohamed

66www.mndf.gov.mv

Roman Emperor Claudius was killed by poison in A.D. 54 even though he hired a food taster named Halotus. The role of a food taster was unfortunate and often were done by force as tasters who were unwilling to act. In more recent times the food taster has become essential to everyday life and needed in all food producing companies. President Vladimir Putin has hired a food taster who is part of his security staff to protect himself as well. In recent times, animals such as mice have been used to detect impurities in food to be consumed by humans, such as during the 2008 Olympic Games in Beijing, China. In the United States, several recent presidents have been known to employ food tasters.

Chemicals like arsenic trioxide, cyanide, strychnine and atropine have traditionally been used to poison people. Of those, only cyanide can kill within minutes, thus giving the tester enough time to fulfill his job description by notifying others of the tainted meal. If given in large doses, alkaloid poisons like strychnine and atropine can kill within 24 hours, while arsenic would make the victim vomit within a few hours and possibly die within a day.

Because noticing the effects of poison can take so long, tasting food at best has a placebo and deterrence effect. The taster made the royal eater feel safer, but didn't really protect him or her. It would also discourage the untrained poisoner by making him feel his

efforts will fail.

COMMERCIAL FOOD POISON DETECTION KITS

Food poison detections kits are available targeting inorganic chemicals. Some can detect up to thirty of the most common compounds like Azide, Sulfide, heavy metals (Lead, mercury etc) and arsenic compounds.

They are easy to use and gives results in under ten minutes. While it can screen for most of the inorganic poisons the organic poisons like toxins remain undetected and use of the kit every time for all the variety of foods is practically not feasible.

RECOMMENDATIONS:

Given the discussion above, best practice done in different countries, the amount of resources available in Maldives, some practical recommendations can be drawn.

�Food prepared at VVIP residence, Office and retreat should be closely monitored from the procurement stage

to the plate. VVIP should as far as possible restrict his food to these places.

�While eating from outside when possible the preparation of the food should be observed by the security.

�The hygiene of the plates and utensils must be ensured together with the food

�Water should be pre-packed and sealed and opened only at the time of drinking. Each time a new bottle should be opened under supervision.

� A food taster should be employed by the security and all foods are to be pre-

checked by him.

�When eating outside, there should be proper randomizing of the food so that a particular food or plate cannot be targeted for poisoning.

�Security should be made aware of the signs and symptoms and First Aid for common poisoning

�Universal Antidote/ Activated Charcoal to be made available with the security

It is clear that security for the VVIP is not limited to protecting him or her from external bodily harm. A security team should be aware of all the ways in which a VVIP can be harmed. And given the level of sophistication in the present world the security team should be able to think out of the box and actively sought out ways and potential threats in which a VVIP can be harmed.

67www.mndf.gov.mv

Page 69: Addana Magazine 19 issue

Roman Emperor Claudius was killed by poison in A.D. 54 even though he hired a food taster named Halotus. The role of a food taster was unfortunate and often were done by force as tasters who were unwilling to act. In more recent times the food taster has become essential to everyday life and needed in all food producing companies. President Vladimir Putin has hired a food taster who is part of his security staff to protect himself as well. In recent times, animals such as mice have been used to detect impurities in food to be consumed by humans, such as during the 2008 Olympic Games in Beijing, China. In the United States, several recent presidents have been known to employ food tasters.

Chemicals like arsenic trioxide, cyanide, strychnine and atropine have traditionally been used to poison people. Of those, only cyanide can kill within minutes, thus giving the tester enough time to fulfill his job description by notifying others of the tainted meal. If given in large doses, alkaloid poisons like strychnine and atropine can kill within 24 hours, while arsenic would make the victim vomit within a few hours and possibly die within a day.

Because noticing the effects of poison can take so long, tasting food at best has a placebo and deterrence effect. The taster made the royal eater feel safer, but didn't really protect him or her. It would also discourage the untrained poisoner by making him feel his

efforts will fail.

COMMERCIAL FOOD POISON DETECTION KITS

Food poison detections kits are available targeting inorganic chemicals. Some can detect up to thirty of the most common compounds like Azide, Sulfide, heavy metals (Lead, mercury etc) and arsenic compounds.

They are easy to use and gives results in under ten minutes. While it can screen for most of the inorganic poisons the organic poisons like toxins remain undetected and use of the kit every time for all the variety of foods is practically not feasible.

RECOMMENDATIONS:

Given the discussion above, best practice done in different countries, the amount of resources available in Maldives, some practical recommendations can be drawn.

�Food prepared at VVIP residence, Office and retreat should be closely monitored from the procurement stage

to the plate. VVIP should as far as possible restrict his food to these places.

�While eating from outside when possible the preparation of the food should be observed by the security.

�The hygiene of the plates and utensils must be ensured together with the food

�Water should be pre-packed and sealed and opened only at the time of drinking. Each time a new bottle should be opened under supervision.

� A food taster should be employed by the security and all foods are to be pre-

checked by him.

�When eating outside, there should be proper randomizing of the food so that a particular food or plate cannot be targeted for poisoning.

�Security should be made aware of the signs and symptoms and First Aid for common poisoning

�Universal Antidote/ Activated Charcoal to be made available with the security

It is clear that security for the VVIP is not limited to protecting him or her from external bodily harm. A security team should be aware of all the ways in which a VVIP can be harmed. And given the level of sophistication in the present world the security team should be able to think out of the box and actively sought out ways and potential threats in which a VVIP can be harmed.

67www.mndf.gov.mv

Page 70: Addana Magazine 19 issue

a rare radioactive isotope; he claimed before his death that his old comrades had killed him. Stories are still ripe with President Yasir Arafat being poisoned with Polonium.

This raises the question of how do we protect our VVIP in a world of invisible threats. This document will particularly look into the safety and hygiene of food which is to be delivered

to the VVIP. Ideally nothing edible should get near the VVIP unless we know where it comes from and who has handled it. But this may not be practical always and measure has to be taken to minimize and mitigate the potentially of contamination of the food to be served for the VVIP.

ENSURING A SAFE SOURCE

The best way to avoid contamination of the food is to ensure the security of its source. That would mean that safety needs to be established starting for the procurement of the raw ingredients up to the time the

food is served on the platter. Although a herculean task in itself it is more manageable when food is either prepared in the VVIP's residence where trusted personnel are employed.

But when the VVIP ventures out of these secure locations the food served needs to be scrutinized.

When food is eaten outside

the VVIP's residence, office or retreat where it is not always possible to secure the source of the food every effort must be taken to ensure that food is prepared under supervision of the security personnel. When this is not possible security has to resort to randomization so that the VVIP does not get any food pre-selected by a third party. Another popular but not so effective way of ensuring safety is the use of a food taster. A third but less practical way is the use of food poison detection kit.

FOOD TASTER

A food taster is a person that takes food (or drink) to be served to someone else

to confirm that it is safe to eat. The person to whom the food is going to be served is usually an important person or anyone that could possibly be under threat of assassination or harm.

Food tasters have several functions:

� The safety of the food may be determined by observing whether or not the food taster subsequently becomes ill. (Note, however, that food tasting would not be effective against slow-acting poisons that take a long time to show any visible symptoms.)

� The food taster may also be responsible for the preparation and serving of food. The hope is that tasters will be diligent in preventing poison from being introduced into food, in order to safeguard their own lives.

� In the event that the target VIP should fall ill or die, the similar illness or death of the taster provides evidence of deliberate poisoning.

Over history, presidents and royal families have hired food tasters or sacrifices, because of the fear of being poisoned. Adolf Hitler’s food taster Margot Woelk tried the food at 8:00 am every day and if she was not ill the food would be sent to Hitler’s military headquarters. They were not always successful though, Queen Durdhara, the Mauryan empress ate food that was prepared for her husband and died. In ancient Rome, the duty was often given to a slave (termed the praegustator). 68

www.mndf.gov.mv

LCol Dr. Ali Shahid Mohamed

The golden age of political poisoning (pace the estate of Alexander Litvinenko) has largely come and gone. As

various authors on the topic have pointed out, it made for an ideal assassination method in, say, Renaissance Italy: when forensic

medicine was nonexistent and food preparation (even for the privileged) was unsanitary, it was pretty hard to tell what was murder and what was simply bad shellfish. Back then food tasters were defense against inadvertent poisoning as much as the deliberate kind.

For long it was suspected that Napoleon was killed by arsenic poisoning. In 2004 doctors claimed that Russian Presidential Candidate Viktor Yushchenko was intentionally poisoned with dioxin causing disfigurement. A renegade Russian spy died in London in 2006 after ingesting or inhaling

ENSURING FOOD SAFETY FOR A VVIP

Legend has it that King Mithridates, scourge of Roman emperors, concocted a universal antidote to protect himself from poisoners. Less omnipotent leaders have had to be on the lookout for lethal enemies ever since.

69www.mndf.gov.mv

Page 71: Addana Magazine 19 issue

LCol Dr. Ali Shahid Mohamed

The golden age of political poisoning (pace the estate of Alexander Litvinenko) has largely come and gone. As

various authors on the topic have pointed out, it made for an ideal assassination method in, say, Renaissance Italy: when forensic

medicine was nonexistent and food preparation (even for the privileged) was unsanitary, it was pretty hard to tell what was murder and what was simply bad shellfish. Back then food tasters were defense against inadvertent poisoning as much as the deliberate kind.

For long it was suspected that Napoleon was killed by arsenic poisoning. In 2004 doctors claimed that Russian Presidential Candidate Viktor Yushchenko was intentionally poisoned with dioxin causing disfigurement. A renegade Russian spy died in London in 2006 after ingesting or inhaling

ENSURING FOOD SAFETY FOR A VVIP

Legend has it that King Mithridates, scourge of Roman emperors, concocted a universal antidote to protect himself from poisoners. Less omnipotent leaders have had to be on the lookout for lethal enemies ever since.

69www.mndf.gov.mv

Page 72: Addana Magazine 19 issue

artist’s view of original interior

artist’s view of a column detailFloor Plan

70www.mndf.gov.mv

CORAL STONE MOSQUES

20 surviving coral stone ‘hirigaa’ mosques have been identified in recent studies, out of which 6 have been included in the World Heritage Tentative List. This article presents one of them with artist’s conceptions of how they would have looked, to give an introduction of these mosques in their present condition and past splendour.

List of surviving 20 mosques

1. Guraidhoo Ziyaaraiy Mosque – c14002. Hulhumeedhoo Boadha Mosque – c14033. Hulhumeedhoo Fandiyaru Mosque – c15864. Veyvah Old Mosque – c16005. Bileddhoo Old Mosque – c16006. Male’ Old Friday Mosque – 1658 7. Kondey Old Mosque – c16878. Nolhivaram Old Friday Mosque – 1699 9. Fonadhoo Old Friday Mosque – c1700

10. Ihavandhoo Old Friday Mosque – 170111. Kelaa Old Friday Mosque – 170112. Fenfushi Old Friday Mosque – 170113. Isdhoo Old Mosque – 170114. Nilandhoo Old Friday Mosque – c1701 15. Kudahuvadhoo Old Friday Mosque – c170116. Bandidhoo Old Mosque – c170117. Meedhoo Old Friday Mosque – 1705 18. Male' Kalhuvakaru Mosque – 1789 19. Male’ Eid Mosque – 1815 20. Huraa Old Mosque – c1925

Male’ Old Friday Mosque, 1658

Male’ Old Friday Mosque and its compound comprise the most important heritage site in the country. It is also the biggest and one of the finest coral stone buildings in the world. It represents the best in terms of artistic excellence and the coral stone construction technique termed ‘coral stone carpentry’ - a sophisticated interlocking assembly technique without mortar. It also has been on the UNESCO World Heritage Tentative List since 2008.

The present mosque was built in 1658 on the old part of Male’, during the reign of Sultan Ibrahim Iskandhar I. It replaced the original mosque built in 1153 by the first Muslim Sultan of Maldives and

continues to serve not only as one of the most important places of worship, but also as a reminder of this country’s great ancestral heritage.

Artist’s view of the original mosque

Existing exterior view of the mosque

Existing view of the compound

Existing interior view71

www.mndf.gov.mv

Page 73: Addana Magazine 19 issue

CORAL STONE MOSQUES

20 surviving coral stone ‘hirigaa’ mosques have been identified in recent studies, out of which 6 have been included in the World Heritage Tentative List. This article presents one of them with artist’s conceptions of how they would have looked, to give an introduction of these mosques in their present condition and past splendour.

List of surviving 20 mosques

1. Guraidhoo Ziyaaraiy Mosque – c14002. Hulhumeedhoo Boadha Mosque – c14033. Hulhumeedhoo Fandiyaru Mosque – c15864. Veyvah Old Mosque – c16005. Bileddhoo Old Mosque – c16006. Male’ Old Friday Mosque – 1658 7. Kondey Old Mosque – c16878. Nolhivaram Old Friday Mosque – 1699 9. Fonadhoo Old Friday Mosque – c1700

10. Ihavandhoo Old Friday Mosque – 170111. Kelaa Old Friday Mosque – 170112. Fenfushi Old Friday Mosque – 170113. Isdhoo Old Mosque – 170114. Nilandhoo Old Friday Mosque – c1701 15. Kudahuvadhoo Old Friday Mosque – c170116. Bandidhoo Old Mosque – c170117. Meedhoo Old Friday Mosque – 1705 18. Male' Kalhuvakaru Mosque – 1789 19. Male’ Eid Mosque – 1815 20. Huraa Old Mosque – c1925

Male’ Old Friday Mosque, 1658

Male’ Old Friday Mosque and its compound comprise the most important heritage site in the country. It is also the biggest and one of the finest coral stone buildings in the world. It represents the best in terms of artistic excellence and the coral stone construction technique termed ‘coral stone carpentry’ - a sophisticated interlocking assembly technique without mortar. It also has been on the UNESCO World Heritage Tentative List since 2008.

The present mosque was built in 1658 on the old part of Male’, during the reign of Sultan Ibrahim Iskandhar I. It replaced the original mosque built in 1153 by the first Muslim Sultan of Maldives and

continues to serve not only as one of the most important places of worship, but also as a reminder of this country’s great ancestral heritage.

Artist’s view of the original mosque

Existing exterior view of the mosque

Existing view of the compound

Existing interior view71

www.mndf.gov.mv

Page 74: Addana Magazine 19 issue

Masjid Kampung Laut, Malaysia

Calligraphy from Mamluk period, Cairo, Egypt

Early coral tombstone, Kilifi, Kenya

Mosques using thelhigaa or chipped coral stone and masonry for construction. These mosques were introduced during the early 20th century when lime masonry became popular. There are many such mosques but most of them are still not recognised as cultural assets and are very much endangered. One such example is Male’ Bihurozukamana Mosque, rebuilt in 1919. The authors noted 7 mosques of this type.

Influences on the architecture of the coral stone mosque of Maldives

The tapestry of influences on the architecture of the coral stone mosque of Maldives is derived from the Indian Ocean region along with Maldives own past and maritime cultures. These influences can be traced by comparing the similar architectural features of the mosques and other structures of the Indian Ocean region.

The raised plinth, rising steps and exterior mouldings of the mosque are similar to the early stone structures of Maldives, Sri Lanka and India.

The roof form of the mosques is similar to structures found in India and the Straits of Malacca.

Thupuramaya, Polonnaruwa, Sri Lanka

The calligraphic decorations of the mosque are derived from the ancient Jeli Thuluth style from the Arab region.

The exterior coral carvings of the mosque are similar to carvings in India and Swahili Africa.

The interior decorations and lacquer work of the mosque are similar to those found in Myanmar and India.

Lacquer works from Mayanmar

72www.mndf.gov.mv

Typical features of a traditional mosque: A. prayer hall

B. dhaala

C. mihrab wall

D. rising stairs

E. raised plinth

F. tiered roof for

G. laage’ and coffered ceiling

Today the four types of traditional mosques that survive are built between the 14th Century and the 20th Century and can be categorized for their use of material and type of construction.

Mosques using veligaa and shaped stone masonry construction techniques. These are the earliest type of mosque and are few in number. An example is Gen Miskiy in Fuvah Mulah; the date of its construction is unclear, but it was built earlier than 1397. The author noted 9 mosques of this type.

F G

C

A

B

E

D

Mosques using both veligaa and hirigaa and shaped stone masonry construction techniques. Most of these mosques are probably rebuilt or restored old veligaa mosques where part of the old structure was used. A typical example of such a mosque is Vaadhoo Old Friday Mosque, believed to be built in the late 1500s. The author noted 7 mosques of this type.

Mosques using hirigaa and shaped stone carpentry techniques. These are the best of traditional mosques and are widely distributed throughout the country. They display the skills and craftsmanship of people from a bygone age. Examples of this type of mosque is Male’ Old Friday Mosque built in 1657. The author noted 20 mosques of this type. [image 14]

73www.mndf.gov.mv

Page 75: Addana Magazine 19 issue

Typical features of a traditional mosque: A. prayer hall

B. dhaala

C. mihrab wall

D. rising stairs

E. raised plinth

F. tiered roof for

G. laage’ and coffered ceiling

Today the four types of traditional mosques that survive are built between the 14th Century and the 20th Century and can be categorized for their use of material and type of construction.

Mosques using veligaa and shaped stone masonry construction techniques. These are the earliest type of mosque and are few in number. An example is Gen Miskiy in Fuvah Mulah; the date of its construction is unclear, but it was built earlier than 1397. The author noted 9 mosques of this type.

F G

C

A

B

E

D

Mosques using both veligaa and hirigaa and shaped stone masonry construction techniques. Most of these mosques are probably rebuilt or restored old veligaa mosques where part of the old structure was used. A typical example of such a mosque is Vaadhoo Old Friday Mosque, believed to be built in the late 1500s. The author noted 7 mosques of this type.

Mosques using hirigaa and shaped stone carpentry techniques. These are the best of traditional mosques and are widely distributed throughout the country. They display the skills and craftsmanship of people from a bygone age. Examples of this type of mosque is Male’ Old Friday Mosque built in 1657. The author noted 20 mosques of this type. [image 14]

73www.mndf.gov.mv

Page 76: Addana Magazine 19 issue

01

The Central Arab lands

02

Spain and North Africa

03

Iran and Central Asia

04Anatolia and the Ottoman region

05

West Africa and the Sub-Sahara region

06

The Indian subcontinent

07

South East Asia

08

East Africa and east Arab lands

09The Chinese region

D

ED

CB

A

B

Traditional mosques of Maldives

The earliest mosques of Maldives, built soon after the conversion to Islam in 1153, did not survive in their original state as they were rebuilt and remodeled many times. The earliest surviving mosques are from the 1300s. The following typical features can be observed:

Typical features of a traditional mosque compound:

A - mosque building

B - water wells

C - sundial

D - cemetery

E- mausoleum74

www.mndf.gov.mv

Mauroof Jameel

INTRODUCTION

Four types of traditional mosques survive in Maldives. Out of which the coral stone mosques or ‘Hirigaa’ mosques use special construction techniques and decorations not seen in any part of the world. They are the best of traditional mosques displaying the skills and craftsmanship of people from a bygone age. Coral stone mosques of Maldives are a type of South Asian tropical mosque built from ornamental interlocking porite coral stone (hirigaa) from the reef, using a construction technique called ‘coral stone carpentry’. Today the coral stone carpentry technique is extinct and coral mining is no longer possible for environmental reasons. The surviving mosques are the last of their kind and have become monuments of universal outstanding value that need protection for future generations.

We still do not know enough about these mosques and many are in poor states of condition of conservation. Their beauty and elegance cannot be appreciated because most have been modified and substantially extended. The legacy of the coral stone mosques of Maldives

is endangered and needs appreciation and protection. Today invaluable work is being done by Heritage Department, MNDF engineers and the author to document these mosques and raise awareness. This article is an introduction to coral stone mosques with illustrations of selected mosques in their former glory presented to raise awareness and appreciation.

Mosque architectural heritage

The first house of prayer was built when the Prophet Mohamed (PBUH) migrated to Medina in 622ce. It was a simple shelter with palm tree trunks, supporting a roof of palm leaves. The mosque was within his residential compound and was the place for meetings, congregational prayer and also the school, the courthouse, and the centre of Muslim life. The first four caliphs also continued to use the mosque in the tradition of the Prophet, and the mosque structure remained simple and humble.

During the Umayyad dynasty that followed the first four caliphs, the role of the mosque

The vanishing legacy of the Indian Ocean

changed from being the main centre of Muslim life to having a more specialised purpose. The Abbasid dynasty that followed brought more developments to the typology of the mosque. They separated many traditional mosque functions and the mosque became the place of prayers, congregational sermons and public announcements.

Today the main purposes of the mosques are as a place of congregational prayer and as a centre for religious learning, preaching, religious celebrations and religious administration.

Mosques are found in three sizes that primarily respond to the needs and levels of prayers. First is the individual mosque or masjid. The second is a Jami masjid or Friday mosque. The third is the Idgah masjid or the grand mosque, used for large gatherings for prayers and sermons like the Eid prayers. Over time, mosques evolved with a set of typical architectural features but do not have one specific architectural style. As Islam spread throughout the world, different styles of mosque architecture evolved from the following regions: 75

www.mndf.gov.mv

Page 77: Addana Magazine 19 issue

Mauroof Jameel

INTRODUCTION

Four types of traditional mosques survive in Maldives. Out of which the coral stone mosques or ‘Hirigaa’ mosques use special construction techniques and decorations not seen in any part of the world. They are the best of traditional mosques displaying the skills and craftsmanship of people from a bygone age. Coral stone mosques of Maldives are a type of South Asian tropical mosque built from ornamental interlocking porite coral stone (hirigaa) from the reef, using a construction technique called ‘coral stone carpentry’. Today the coral stone carpentry technique is extinct and coral mining is no longer possible for environmental reasons. The surviving mosques are the last of their kind and have become monuments of universal outstanding value that need protection for future generations.

We still do not know enough about these mosques and many are in poor states of condition of conservation. Their beauty and elegance cannot be appreciated because most have been modified and substantially extended. The legacy of the coral stone mosques of Maldives

is endangered and needs appreciation and protection. Today invaluable work is being done by Heritage Department, MNDF engineers and the author to document these mosques and raise awareness. This article is an introduction to coral stone mosques with illustrations of selected mosques in their former glory presented to raise awareness and appreciation.

Mosque architectural heritage

The first house of prayer was built when the Prophet Mohamed (PBUH) migrated to Medina in 622ce. It was a simple shelter with palm tree trunks, supporting a roof of palm leaves. The mosque was within his residential compound and was the place for meetings, congregational prayer and also the school, the courthouse, and the centre of Muslim life. The first four caliphs also continued to use the mosque in the tradition of the Prophet, and the mosque structure remained simple and humble.

During the Umayyad dynasty that followed the first four caliphs, the role of the mosque

The vanishing legacy of the Indian Ocean

changed from being the main centre of Muslim life to having a more specialised purpose. The Abbasid dynasty that followed brought more developments to the typology of the mosque. They separated many traditional mosque functions and the mosque became the place of prayers, congregational sermons and public announcements.

Today the main purposes of the mosques are as a place of congregational prayer and as a centre for religious learning, preaching, religious celebrations and religious administration.

Mosques are found in three sizes that primarily respond to the needs and levels of prayers. First is the individual mosque or masjid. The second is a Jami masjid or Friday mosque. The third is the Idgah masjid or the grand mosque, used for large gatherings for prayers and sermons like the Eid prayers. Over time, mosques evolved with a set of typical architectural features but do not have one specific architectural style. As Islam spread throughout the world, different styles of mosque architecture evolved from the following regions: 75

www.mndf.gov.mv

Page 78: Addana Magazine 19 issue

76www.mndf.gov.mv

pieces of development increase of disruptive social issues such as petty crimes, bribery and corruption. Value based trainings and essential skills development are key focus areas of military designed programs. Hence, with

Physical infrastructure development is also a key competency of a military that could be harnessed to build a better and more developed society. Often times, nations use its military to fill the gaps in urgent

its significant amount of skill in human capital development, the military can step in to fill this gap in the education, training and development system of the nation.

Maldives National Defence Force (MNDF) currently enga ges in several developmental programs such as swimming programs, physical fitness programs, fire safety awareness programs and leadership development programs. These programs assist in filling up such gaps for the selected few individuals who get the opportunity to participate. Given the limited amount of resources in the military and competing primary mission related demands. However, the current commitment is definitely remarkable and does contribute to the above mentioned larger mandate of the Military towards society development.

needs of physical infrastructure. MNDF have been extensively engaged in development of such critical infrastructure such as Airports, Office buildings,

Futsal Pitches, general public places and infrastructure related to disaster relief operations. Such important and time sensitive requirements are often undertaken by the military as part of fulfilling its extended mission set of assisting other government agencies in fulfilling the collective responsibilities towards the nation.

It is imperative that all soldiers and officers of MNDF and our society understand that a military force such as Maldives National Defence Force has an immense responsibility towards assisting in building a better society. Even with limited

amount of resources we ought to give our maximum possible time and energy in doing our part to help build a greater nation for all of us.

MNDF have been extensively engaged in development of such critical infrastructure such as Airports, Office buildings, Futsal Pitches, general public places and infrastructure related to disaster relief operations.

Maldives National Defence Force (MNDF) currently enga ges in several

developmental programs such as swimming programs, physical fitness

programs, fire safety awareness programs and leadership development

programs.77

www.mndf.gov.mv

A nation’s own military is a significant asset that symbolizes a nations identity, pride, independence and its sovereignty. Military is an expensive asset that is an absolute necessity. Hence 21st century militaries are, and should be going the extra mile to provide returns of its highly costly existence. Conducting value based trainings for the public and physical infrastructure development are two key areas of a nation building that quite often requires

Captain Ali Ihusaan

military assistance.

It is not so often that we see civilian training and education institutions conducting developmental programs focused on values essential for strengthening the social framework of our society. Neither do they focus on skills required to build a more robust and prepared population to face everyday challenges. Hence the youth and our workforce lack these essential

Since World War II, nation building efforts have been demonstrated by almost all the militaries as part of their Civil Military Corporation (CIMIC) agendas. The ratio of nation building efforts

to primary mission related activities heavily depends on the kind of security environment a military operates in. Most countries, during peacetime, engage their militaries extensively in nation building efforts.

Page 79: Addana Magazine 19 issue

Maldives National Defence Force (MNDF) currently enga ges in several

developmental programs such as swimming programs, physical fitness

programs, fire safety awareness programs and leadership development

programs.77

www.mndf.gov.mv

A nation’s own military is a significant asset that symbolizes a nations identity, pride, independence and its sovereignty. Military is an expensive asset that is an absolute necessity. Hence 21st century militaries are, and should be going the extra mile to provide returns of its highly costly existence. Conducting value based trainings for the public and physical infrastructure development are two key areas of a nation building that quite often requires

Captain Ali Ihusaan

military assistance.

It is not so often that we see civilian training and education institutions conducting developmental programs focused on values essential for strengthening the social framework of our society. Neither do they focus on skills required to build a more robust and prepared population to face everyday challenges. Hence the youth and our workforce lack these essential

Since World War II, nation building efforts have been demonstrated by almost all the militaries as part of their Civil Military Corporation (CIMIC) agendas. The ratio of nation building efforts

to primary mission related activities heavily depends on the kind of security environment a military operates in. Most countries, during peacetime, engage their militaries extensively in nation building efforts.

Page 80: Addana Magazine 19 issue

Sheri Pvt Limited. www.sherimaldives.com

Hair Cutting & Styling

Pedicure Manicure Make up

Facial TreatmentsBody Scrubs & TreatmentsRebonding & PermingHair ColouringStraightening and IroningThreading & Waxing

MassagesHair Cutting & Styling

Pedicure Manicure Make up

Facial TreatmentsBody Scrubs & TreatmentsRebonding & PermingHair ColouringStraightening and IroningThreading & Waxing

Massages

Galle Face Hotel @ Colombo

Ramada @ Colombo

Amagi Resort & Spa @ Negombo

Randholee Hotel @ Kandys

s

s

s

MNDF and Police personnel's can obtain an attractive discount at Sheri when showing your ID cards at the receptionAsk at Sheri Salon & Spa in Male’ for special packages in Sri Lanka

We operate at 4 different locations in Sri Lanka

G. Nanreethige, Nirolhu Magu, Male’, Maldives

For appointments Tel:3 310 310

Colombo, Sri Lanka

Page 81: Addana Magazine 19 issue
Page 82: Addana Magazine 19 issue