คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3...

33
คำนำ กรมส่งเสริมสหกรณ์เห็นชอบให้ดำเนินการพัฒนาองค์การ ตามเกณฑ์คุณภาพ การบริหารจัดการภาครัฐ เพื่อมุ่งสู่การเป็นระบบราชการ 4.0 ของกรมส่งเสริมสหกรณ์ ประจำปี งบประมาณ พ.ศ. 2562 และแผนกลยุทธ์ การบริหารทรัพยากรบุคคลกรมส่งเสริมสหกรณ์ ปีงบประมาณปีงบประมาณ พ.ศ.2560 2564 เพื่อเป็นกรอบและทิศทางในการจัดการทรัพยากร บุคคลให้สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ กรมส่งเสริมสหกรณ์ 20 ปี (พ.ศ.2560 2579) ซึ่งในแผน ดังกล่าวกำหนดให้ทุกหน่วยงานทั้งระดับจังหวัดและระดับกรมฯ มีการดำเนินการจัดการความรู(KM) ที่เกี่ยวกับกระบวนการเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลการทำงานให้มากยิ่งขึ้น สำนักงานสหกรณ์จังหวัดตาก โดยข้าราชการ พนักงานราชการ และลูกจ้างประจำ รวมทั้งคณะกรรมการดำเนินการ เจ้าหน้าที่สหกรณ์ ผู้แทนกลุ่มสมาชิกของสหกรณ์การเกษตร บ้านตาก จำกัด และสหกรณ์เดินรถแม่สอด จำกัด ได้ร่วมกันจัดทำกระบวนการจัดการความรู้ เรื่อง เทคนิคการส่งเสริมสมาชิกให้มีส่วนร่วมในสหกรณ์เพื่อเป็นคู่มือในการปฏิบัติงานส่งเสริมสหกรณ์ กลุ่มเกษตรกร ให้สามารถดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ บรรลุตามวัตถุประสงค์ และขอขอบคุณ กรมส่งเสริมสหกรณ์ มา ณ โอกาสนี้ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการ จนสำเร็จลุล่วง ด้วยดี สำนักงานสหกรณ์จังหวัดตาก สิงหาคม 2562

Transcript of คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3...

Page 1: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

คำนำ

กรมสงเสรมสหกรณ เหนชอบใหดำเนนการพฒนาองคการ ตามเกณฑคณภาพ การบรหารจดการภาครฐ เพอมงสการเปนระบบราชการ 4.0 ของกรมสงเสรมสหกรณ ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2562 และแผนกลยทธ การบรหารทรพยากรบคคลกรมสงเสรมสหกรณ ปงบประมาณปงบประมาณ พ.ศ.2560 – 2564 เพอเปนกรอบและทศทางในการจดการทรพยากรบคคลใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตร กรมสงเสรมสหกรณ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) ซงในแผนดงกลาวกำหนดใหทกหนวยงานทงระดบจงหวดและระดบกรมฯ มการดำเนนการจดการความร (KM) ทเกยวกบกระบวนการเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลการทำงานใหมากยงขน

สำนกงานสหกรณจงหวดตาก โดยขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจำ รวมทงคณะกรรมการดำเนนการ เจาหนาทสหกรณ ผแทนกลมสมาชกของสหกรณการเกษตร บานตาก จำกด และสหกรณเดนรถแมสอด จำกด ไดรวมกนจดทำกระบวนการจดการความร เรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณเพอเปนคมอในการปฏบตงานสงเสรมสหกรณ กลมเกษตรกร ใหสามารถดำเนนงานไดอยางมประสทธภาพ บรรลตามวตถประสงค และขอขอบคณ กรมสงเสรมสหกรณ มา ณ โอกาสน ทใหการสนบสนนงบประมาณในการดำเนนการ จนสำเรจลลวงดวยด

สำนกงานสหกรณจงหวดตาก สงหาคม 2562

Page 2: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

บทสรปผบรหาร

นโยบายและการกำหนดตวชวดของราชการใหทกหนวยงานและสำนก กอง จงหวด จดทำ KM รวมกนเพอใหเกดการแลกเปลยนความคด หรอเผยแพรแนวคดในการทำงานสงเสรมสหกรณเพอใหเกดความเทาทนสถานการณทเปลยนแปลง และเกดภาพลกษณเชงบวกในการปฏบตงาน ของขาราชการ

การขบเคลอนสหกรณ/กลมเกษตรกรอยางมประสทธภาพและมความยงยน เปนท พง แกสมาชกในการแกไขปญหาดานการประกอบอาชพ และการยกระดบความเปนอยใหแกสมาชก จำเปนตองมการบรหารจดการทด ภายใตแผนการดำเนนงาน แผนธรกจ อยางมประสทธภาพ มทศทางในการดำเนนงาน โดยเกดจากความตองการของสหกรณ และเกดจากการมสวนรวม ของบคคลากรทกฝายในสหกรณ

ตามทกลาวขางตนในเรองการจดการองคความร (KM) เรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ สำนกงานสหกรณจงหวดตากจะประกอบดวย ความเปนมา กรอบแนวคด ทฤษฎ วธดำเนนงาน และขอเสนอแนะ คณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) หวงเปนอยางยงวาจะเปนประโยชนตอผทสนใจ เจาหน าทสงเสรมสหกรณ สำนกงานสหกรณ จงหวดตาก ตลอดจนสหกรณ/กลมเกษตรกร ไดศกษาและใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน การสงเสรมสหกรณ โดยสามารถนำมาประยกตใชกบสหกรณอน ๆ ตามความเหมาะสมตอไป

Page 3: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

สารบญ หนา คำนำ (1) บทสรปผบรหาร (2) สารบญ (3) สารบญภาพ (4) บทท 1 บทนำ 1

1.1 ความเปนมา 1 1.2 วตถประสงค 1 1.3 กลมเปาหมาย 2 1.4 ผลผลต 2 1.5 ผลลพธ 2

1.6 ผรบผดชอบ 2 1.7 องคประกอบของทมงานจดการความรและผเขารวมโครงการ 2

บทท 2 กรอบแนวคด ทฤษฎ 3 2.1 แนวความคดเกยวกบสหกรณ 3

2.2 แนวคดการมสวนรวม 7 2.3 แนวคดการบรหารจดการ 9 บทท 3 วธดำเนนงาน 14

3.1 ขนตอนการจดทำชดความร 14 3.2 ประมวลชดความรเพอนำไปสกระบวนการจดเวทถายทอดชดความร 16 3.3 วธการดำเนนการจดการความร 18 บทท 4 ขอเสนอแนะ 22 บรรณานกรม ภาคผนวก

Page 4: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 การสรางชดความร “เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ” 15

Page 5: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

บทท 1 บทนำ

1.1 ความเปนมา

กรมสงเสรมสหกรณเหนชอบใหดำเนนการพฒนาองคการ ตามเกณฑคณภาพ การบรหารจดการภาครฐ เพอมงสการเปนระบบราชการ 4.0 ของกรมสงเสรมสหกรณ ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2562 และแผนกลยทธ การบรหารทรพยากรบคคลกรมสงเสรมสหกรณปงบประมาณ พ.ศ.2560 – 2564 เพอเปนกรอบและทศทางในการจดการทรพยากรบคคลให สอดคลองกบแผนยทธศาสตร กรมสงเสรมสหกรณ 20 ป (พ.ศ.2560 – 2579) โดยใหทกคนในองคกรสามารถเขาถงความร พฒนาตนเองใหเปนผร สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและพฒนาองคกรเขาสรปแบบองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) ทยงยน

สำนกงานสหกรณจงหวดตากไดแตงต งคณะทำงานจดการความร เกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) ตามคำสงสำนกงานสหกรณจงหวดตาก ท 25/2562 เรอง แตงตงคณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) สง ณ วนท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2562 ซงไดจดประชมคณะทำงาน ฯลฯ และพจารณากำหนดหวขอเรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ เปาหมายเพอใหสมาชกมสวนรวมกบสหกรณเพมขนในดานการดำเนนธรกจ ซงสหกรณหลายแหงทประสบความสำเรจในการดำเนนงาน เกดจากการมสวนรวมของสมาชก ยงมสมาชกเขามามสวนรวมมากเทาไหร กจะทำใหสหกรณมความเขมแขงมากขนเทานน เพราะสหกรณเนนในการทำธรกจกบสมาชกเปนหลก และนอกจากการมสวนรวมทางธรกจแลว การมสวนรวมทางสงคมกมผลทำใหสมาชกมความรสกเปนเจาของสหกรณ การปลกฝงใหสมาชกได รบความรเกยวกบหลกการ อดมการณ และวธการสหกรณ ตงแตเรมสมครเขาเปนสมาชก และการ ใหการศกษาอบรมอยางตอเนอง จะทำใหสมาชกมความเขาใจในองคกรของสหกรณ วาเปนองคกรของสมาชกตงขนมาเพอชวยเหลอซงกนและกน

การจดทำองคความร เรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณจะเปนประโยชนตอสหกรณ และบคลากรในสำนกงานสหกรณจงหวดตาก เพอใชเปนแนวทางในการแนะนำ สงเสรมสหกรณ รวมถงตวสหกรณ จะทำใหสมาชกเขามามสวนรวมกบสหกรณมากขน ทำใหสหกรณมความเขมแขง สามารถเปนทพงแกสมาชกในยามทเดอดรอนได

1.2 วตถประสงค 1. เพอดำเนนการใหเกดชดความรทสามารถนำไปใชประโยชนในการแนะนำสงเสรม การดำเนนงาน/ธรกจของสหกรณและกลมเกษตรกรตามภารกจของกรมสงเสรมสหกรณ 2. เพอนำชดความรทไดจากกระบวนการประชมเชงปฏบตการไปใชประโยชนในการปฏบตงานแลวเกดผลจรง

Page 6: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

3. เพอใหบคลากรในหนวยงานมสวนรวมในกระบวนการจดการความร และนำมาปรบใชกบการพฒนางานใหมประสทธภาพ และเปนทยอมรบของหนวยงานและกลมเปาหมายท ไปดำเนนการ

1.3 กลมเปาหมาย กลมเปาหมายทเขาไปดำเนนการกระบวนการจดการความร ประกอบดวยบคลากรของสำนกงานสหกรณจงหวดตาก ดงน 1. ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจำ จำนวน 48 ราย 2. คณะกรรมการดำเนนการ เจาหนาท ผแทนกลมสมาชกของสหกรณการเกษตรบานตาก จำกด และสหกรณเดนรถแมสอด จำกด 1.4 ผลผลต 1. เกดชดความรทสามารถนำไปใชประโยชนในการแนะนำสงเสรมการดำเนนงาน /ธรกจของสหกรณและกลมเกษตรกรตามภารกจของกรมสงเสรมสหกรณ 2. นำชดความรทไดจากกระบวนการประชมเชงปฏบตการไปใชประโยชนในการปฏบตงานแลวเกดผลจรง 1.5 ผลลพธ 1. บคลากรในหนวยงานมสวนรวมในกระบวนการจดการความร และนำมาปรบใชกบการพฒนาตนเอง พฒนาองคกร และพฒนางานใหมประสทธภาพ เพอเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) 2. กลมเปาหมายในการนำชดความรไปใชประโยชนในการแนะนำ สงเสรมไดรบประโยชนจากการปฏบตงานแลวเกดผลจรง 1.6 ผรบผดชอบ (คณะทำงาน) 1. คณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) ตามคำสงสำนกงานสหกรณจงหวดตาก ท 25/2562 ลงวนท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2562 1.7 องคประกอบของทมงานจดการความรและผเขารวมโครงการ ประกอบดวย 1. ขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจำ สำนกงานสหกรณจงหวดตาก 2. คณะกรรมการดำเนนการ เจาหนาท และผแทนกลมสมาชกของสหกรณการเกษตรบานตาก จำกด และสหกรณเดนรถแมสอด จำกด 3. คณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) ในหนวยงาน ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2562

Page 7: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

1

บทท 2 กรอบแนวคด ทฤษฎ

ในการจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน เรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหม สวนรวมในสหกรณ คณะผจดทำไดเสนอแนวคด ทฤษฎ ดงน 2.1 แนวความคดเกยวกบสหกรณ 2.2 แนวคดการมสวนรวม 2.3 แนวคดการบรหารจดการธรกจสหกรณ

โดยมรายละเอยด ดงน

2.1 แนวความคดเกยวกบสหกรณ (กรมสงเสรมสหกรณ, 2562) 2.1.1 ความหมายของ “สหกรณ” (Cooperative) สหกรณ คอ “องคกร ๆ หนง ทเกดขนจากการรวมกลมกนดวยความสมครใจ เพอดำเนนงานทงในดานความคด ระบบบรหารจดการผลผลต และบคคลโดยใชหลกประชาธปไตย เพอสนองความตองการ (อนจำเปน) ทงดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม"

2.1.2 ความหมายของ “คณคาของสหกรณ” (Cooperative Values) "สหกรณอยบนพนฐานแหงคณคาของการชวยตนเอง ความรบผดชอบตอตนเอง ความเปนประชาธปไตย ความเสมอภาค ความเทยงธรรม และความเปนเอกภาพสมาชก สหกรณเชอมนในคณคาทางจรยธรรมแหงความสจรต ความเปดเผย ความรบผดชอบตอสงคมและความเอออาทรตอคนอนโดยสบทอดประเพณปฏบตของ ผรเรมการสหกรณ"

2.1.3 ความหมายของ “อดมการณสหกรณ” (Cooperative Ideology) อดมการณสหกรณ คอ “ความเชอรวมกนทวาการชวยตนเองและการชวยเหลอซงกนและกนตามหลกการสหกรณจะนำไปส การกนดอยด มความเปนธรรมและสนตสขในสงคม”

2.1.4 ความหมายของ“หลกการสหกรณ” (Cooperative Principles) คอ“แนวทางทสหกรณยดถอปฏบต เพอใหคณคาของสหกรณเกดผลเปนรปธรรม” ซงประกอบดวยหลกการทสำคญ รวม 7 ประการ กลาวคอ

หลกการท 1 การเปนสมาชกโดยสมครใจและเปดกวาง 1) พงตระหนกวาการเขาและออกจากการเปนสมาชก จะตองเปนไปโดยความสมครใจ ของบคคล (คำวา "บคคล" หมายถง ทงบคคลธรรมดาและนตบคคล) ไมใชถกชกจง โนมนาวลอลวงบงคบขมขจากผอน

2) อยางไรกด การกำหนดคณสมบตสมาชกของสหกรณตาง ๆ เพอใหไดบคคลทเขามาเปนสมาชกแลวสามารถรวมกนดำเนนกจกรรมในสหกรณได และไมสรางปญหาความเดอดรอนใหแกเพอนสมาชกและสหกรณ ไมถอวาขดกบหลกการสหกรณขอน

3) สมาชกสมทบนน ควรมแตเฉพาะกรณของสหกรณบางประเภททมลกษณะพเศษและจำเปนเทานน ไมควรใหมในสหกรณทวไปหรอทกประเภท เพราะตามปกตสมาชกสมทบมาจากบคคล ซงขาดคณสมบตทจะเปนสมาชกธรรมดา หากสหกรณใดรบสมาชกสมทบจำนวนมาก กอาจกระทบตอ

Page 8: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

การสงเสรมผลประโยชนของสมาชกธรรมดาไดแมวากฎหมายจะไดหามมใหสมาชกสมทบมสทธบางประการกตาม

หลกการท 2 การควบคมโดยสมาชกตามหลกประชาธปไตย พงตระหนกวาเปนหนาทของสมาชกทกคนทจะตองรวมแรงกายใจ และสตปญญา

ในการดำเน นการและควบค มด แลการดำเน นงานของสหกรณ ตามวถ ทางประชาธป ไตย เพอใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยผานชองทางหรอองคกรตาง ๆ เชน คณะกรรมการดำเนนการ ผตรวจสอบกจการและทประชมใหญ

หลกการท 3 การมสวนรวมทางเศรษฐกจของสมาชก 1) หลกการสหกรณขอน มงเนนใหสมาชกทกคนพงตระหนกวาบทบาททสำคญ

ของตนคอ การทตองเปนทงเจาของและลกคาในคนเดยวกน (Co-owners and Customers) จงตองทำหนาทเปนผสมทบทน ผควบคม และผอดหนน หรอผใชบรการของสหกรณ มใชมาเปนสมาชกเพยงเพอมงหวงไดรบประโยชนจากสหกรณเทานน

2) ในการจดสรรกำไรสทธ เพ อความเปนธรรมแกสมาชก ส วนหน งตองกนไว เปนทนสำรองซงจะนำไปแบงกนมได แตเปนทนเพอพฒนาสหกรณของพวกเขาเองถอวาเปน ทนทางสงคม นอกนนอาจแบงเปนเงนปนผลในอตราจำกดและเปนเงนเฉลยคนตามสวนแหงธรกจ

หลกการท 4 การปกครองตนเองและความเปนอสระ 1) สมาชก กรรมการและพนกงานสหกรณรวมทงหนวยงานสงเสรมสหกรณตองสำนก

และตระหนกอยเสมอวาสหกรณเปนองคการชวยตนเอง และปกครองตนเอง เพราะฉะนน สหกรณตองเปนอสระในการตดสนใจ หรอทำสญญาใด ตามเงอนไขทสหกรณยอมรบไดกบบคคลภายนอกหรอรฐบาล

2) การรบความชวยเหลอหรอสนบสนนจากรฐ หรอบคคลภายนอกไมขดกบหลก ความเปนอสระของสหกรณ หากผใหความชวยเหลอมงหมายใหสหกรณชวยเหลอตนเองไดและควบคมตามหลกประชาธปไตย รวมทงธำรงไวซงความเปนตวของตวเองของสหกรณ

หลกการท 5 การศกษา ฝกอบรมและสารสนเทศ 1) หลกการขอนเปนจดออนของสหกรณในประเทศไทยทกระดบ ทงสหกรณขนปฐมและ

สหกรณขนสง เพราะขาดแผนแมบทในการพฒนาการศกษาทางสหกรณใหเปนบทบาท และความรบผดชอบของขบวนการสหกรณอยางแทจรงทง ๆ ทไดรบเรมใหจดตงกองทนสะสมจดสหภาพสหกรณ จากกำไรของสหกรณมาตงแต พ.ศ. 2492 และแมจะมการจดตงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยและมชมนมสหกรณระดบชาตบางแลว สวนราชการททำหนาทสงเสรมสหกรณกยงคงดำเนนการ ใหการศกษาและฝกอบรมทางสหกรณแทบจะเรยกไดวา ซำซอนกบขบวนการสหกรณโดยไมมเปาหมายทชดเจนใหขบวนการสหกรณสามารถรบผดชอบการใหการศกษาและฝกอบรมทางสหกรณไดดวยตนเองในทสด โดยมหนวยงานของรฐทำหนาทใหการสนบสนนอยางเพยงพอตามความจำเปนและเนนการฝกอบรมขาราชการใหปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพและประสทธผล

2) การศกษาฝกอบรมและสารสนเทศมความมงหมายและเนนกลมเปาหมาย ดงน - การศกษามงใหสมาชกและบคคลทวไปซงถอวาเปนผทจะเปนสมาชกในอนาคต มความรและความเขาใจเกยวกบสหกรณ รวมทงมความสำนกและตระหนกในสทธและหนาทของสมาชกหรอใหเปนผมจตวญญาณสหกรณ

Page 9: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

- การฝกอบรมมงใหกรรมการ ผจดการ และพนกงานสหกรณมความร ความสามารถและทกษะ รวมทงความรบผดชอบในบทบาทหนาทของตน

- สวนสารสนเทศนนมงใหบคคลทกกลม โดยเฉพาะอยางยงสำหรบเยาวชนและผนำดานความคดเปน เชน ผนำชมนม นกหนงสอพมพ นกเขยน ผนำองคกร พฒนาชมชน ฯลฯ โดยเนน การตดตอสอสาร 2 ทาง

3) หลกสตรและเนอหาของการศกษาอบรม ควรครอบคลมทงดานเศรษฐกจ สงคมการเมอง และวฒนธรรม

หลกการท 6 การรวมมอระหวางสหกรณ 1) แทจรงการรวมมอระหวางสหกรณเปนหลกการเดยวกนกบการรวมมอระหวาง

บคคลธรรมดาในการจดตงสหกรณนนเอง ซงจะกอใหเกดการประหยดดวยขนาด มอำนาจการตอรองสงขนและนำไปสการรบใชสมาชกอยางมประสทธผลยงขน

2) การรวมมอระหวางสหกรณอาจทำไดทงในแนวนอนและแนวตง ในแนวนอนสหกรณทกสหกรณไมวาประเภทเดยวกนหรอไม สามารถรวมมอกนไดในทกระดบเพอประโยชนสงสดของสมาชกและขบวนการสหกรณในแนวตงสหกรณทองถนประเภทเดยวกนควรรวมตวกนทางธรกจเปนชมนมสหกรณระดบภมภาค หรอระดบประเทศและระดบระหวางประเทศและสหกรณทกประเภท ทกระดบ ทกสหกรณควรรวมตวกนเปนองคการสหกรณสงสด (Apex Organization) เพอประโยชนในการสงเสรม ดานอดมการณ การศกษา การฝกอบรม การสงเสรมแนะนำ การกำกบดแล การตรวจสอบการวจย และการพฒนา

3) วตถประสงคสำคญของการรวมมอระหวางสหกรณ คอ เพอใหสหกรณสามารถมอำนาจผลประโยชนทางเศรษฐกจ เพราะฉะนนสหกรณทองถนแตละสหกรณ และสหกรณขนสงตองเปนสหกรณทมความเขมแขงและยงยน มชวตชวา (Viable & Sustainable) และรวมมอกนในลกษณะของ "ระบบรวม" หรอเปนเอกภาพ

หลกการท 7 การเอออาทรตอชมชน 1) สหกรณเปนองคการทางเศรษฐกจและสงคม และเปนสวนหนงของชมชนทสหกรณ

ตงอย เพราะฉะนนการดำเนนงานของสหกรณตองเปนไปเพอการพฒนาทย งยนของชมชนนน ๆ ซงหมายความวา เปนการพฒนาทไมทำลายทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและระบบนเวศ หรอเปนการพฒนาท สนองความตองการและความใฝฝนของคนรนปจจบน โดยไมทำลายโอกาส ความสามารถและอนาคตของคนรนหลง

2) เนองจากสมาชกสหกรณกเปนสมาชกของชมชนนนเอง สหกรณจงควรมสวนชวยเหลอในการพฒนาชมชนนนแบบยงยน

ประเภทของสหกรณ 1. สหกรณการเกษตร

สหกรณทจดตงขนในหมผมอาชพทางการเกษตร รวมกนจดตงขน และจดทะเบยนเปน นตบคคลตอนายทะเบยนสหกรณ โดยมจดมงหมายเพอใหสมาชกดำเนนกจการรวมกนและชวยเหลอซงกนและกน เพอแกไขความเดอดรอนในการประกอบอาชพของสมาชก และชวยยกฐานะความเปนอยของสมาชกใหดขน ความเปนมาสหกรณการเกษตรแหงแรกไดจดตงขนในป พ.ศ. 2459 ชอวา

Page 10: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

สหกรณวดจนทร ไมจำกดสนใช ในจงหวดพษณโลก เปนสหกรณการเกษตรชนดไมจำกด มขนาดเลกในระดบหมบานตงขนในหมเกษตรกรทมรายไดตำและมหนสนมากมสมาชกแรกตง จำนวน 16 คน ทนดำเนนงาน จำนวน 3,080 บาท เปนคาธรรมเนยมแรกเขา จำนวน 80 บาท และเปนทนจากการกแบงกสยามกมมาจล (ธนาคารไทยพาณชยในปจจบน) จำนวน 3,000 บาท

2. สหกรณออมทรพย สถาบนการเงนแบบหนงทมสมาชกเปนบคคลซงมอาชพอยางเดยวกนหรอทอาศยอย

ในชมชนเดยวกน มวตถประสงคเพอสงเสรมใหสมาชกรจกการออมทรพย และใหกยมเมอเกดความจำเปนหรอเพอกอใหเกดประโยชนงอกเงยและไดรบการจดทะเบยนตามพระราชบญญตสหกรณ สามารถกยมเงนไดเมอเกดความจำเปนตามหลกการชวยตนเอง และชวยเหลอซงกนและกน ความเปนมา สหกรณออมทรพยแหงแรกในประเทศไทย จดตงขนในหมขาราชการสหกรณและพนกงานธนาคารเพอการสหกรณ จดทะเบยนเมอวนท 28 กนยายน 2492 คอ สหกรณข าราชการสหกรณ จำกดสนใช และไดแพรหลายไปในหนวยงานของรฐและเอกชนทวประเทศ สวนสหกรณ ออมทรพยในชมชนแหงแรก คอ สหกรณเครดตยเนยนแมมล จำกด จดทะเบยนเมอวนท 1 มกราคม 2522

3. สหกรณประมง สหกรณทจดตงขนในหมชาวประมง เพอแกไขปญหาและอปสรรคในการประกอบอาชพ

ซงชาวประมงแตละคนไมสามารถแกไขใหลลวงไปไดตามลำพง บคคลเหลานจงรวมกนโดยยดหลกการชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน ความเปนมา สหกรณประมงแหงแรกไดจดตงขนในป พ.ศ. 2492 ชอวาสหกรณประมงพษณโลก จำกด ในทองทลำคลองกระบงโปงนก อำเภอพรหมพราม จงหวดพษณโลก เปนสหกรณประมงประเภทนำจด มสมาชกแรกตง จำนวน 54 คน ดำเนนการจดสรรททำกน การจำหนาย การแปรรป และขออนญาตสมปทานใหสมาชกจบสตวนำไดโดยสะดวก

4. สหกรณรานคา สหกรณทมผบรโภครวมกนจดตงขนเพอจดหาสนคา เครองอปโภคบรโภคมาจำหนายแก

สมาชกและบคคลทวไป โดยจดทะเบยนตามกฎหมายสหกรณในประเภท สหกรณรานคามสภาพเปนนตบคคลซงสมาชกผถอหนทกคนเปนเจาของสมาชกลงทนรวมกนในสหกรณดวยความสมครใจเพอแกไขความเดอดรอนในการซอเครองอปโภคบรโภคและเพอผดงฐานะทางเศรษฐกจของตนและ หม คณ ะ ความ เป นมา สหกรณ ร านค า จ ดต งข น โดยชาวชนบท อำเภอ เสน า จ งห วด พระนครศรอยธยา ในป พ.ศ. 2480 และไดเลกลมไป ตอมารฐบาลไดชวยเหลอ มนโยบายทจะชวยเหลอดานการครองชพใหกบประชาชน โดยการสงเสรมและสนบสนนใหมการจดตงสหกรณรานคาขน ทงในสวนกลางและสวนภมภาคทกจงหวดทวประเทศ ซงสหกรณรานคาทตงขนในเมอง ทประชาชนหนาแนนจะประสบความสำเรจมากกวาสหกรณรานคาทตงในชนบท

5. สหกรณนคม สหกรณการเกษตรในรปแบบหนง ทมการดำเนนการจดสรรทดนทำกนใหราษฎร

การจดสรางปจจยพนฐาน และสงอำนวยความสะดวกใหผทอยอาศยควบคไปกบการดำเนนการจดหาสนเชอ ปจจยการผลตและสงของทจำเปน การแปรรปการเกษตร การสงเสรมอาชพ รวมทงกจการใหบรการสาธารณปโภคแกสมาชก

Page 11: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

6. สหกรณบรการ สหกรณทจดตงขนตามพระราชบญญตสหกรณ โดยมประชาชนไมนอยกวา 10 คน ทม

อาชพอยางเดยวกน ไดรบความเดอดรอนในเรองเดยวกนรวมตวกนโดย ยดหลกการประหยด การชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน เพอแกปญหาตาง ๆ รวมทงการสงเสรมใหเกดความมนคงในอาชพตอไป

7. สหกรณเครดตยเนยน สหกรณอเนกประสงค ตงขนโดยความสมครใจของสมาชกทอยในวงสมพนธเดยวกน เชน

อาศยในชมชนเดยวกน ประกอบอาชพเดยวกน หรอในสถานทเดยวกน หรอมกจกรรมรวมกนเพอการรจกชวยเหลอตนเองอยางตอเนอง โดยมงเนนใหสมาชกประหยดและออม เพอการรจกชวยตนเองเปนเบองตนและเปนพนฐานในการสรางความมนคงแกตนเองและครอบครว

2. แนวคดการมสวนรวม 1. ความหมายของการมสวนรวม

(สถาบนพระปกเกลา, ม.ป.ป.) ไดใหความหมายของการมสวนรวม คอ การเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในทกขนตอน การพฒนาทงในการแกไขปญหาและปองกนปญหาโดยเปดโอกาสใหมสวนรวมในการคดรเรม รวมกำหนดนโยบาย รวมวางแผนตดสนใจและปฏบตตามแผน รวมตรวจสอบการใชอำนาจรฐทกระดบ รวมตดตามประเมนผลและรบผดชอบในเรองตาง ๆ อนมผลกระทบถงประชาชน ชมชนและเครอขายทกรปแบบในพนท

การมสวนรวมของประชาชนทนำไปสการพฒนาทยงยนนนประกอบดวย 5 ขนตอน ซงหากขาดขนตอนใดขนตอนหนงไป จะทำใหการมสวนรวมของประชาชนทจะนำไปสการพฒนาชมชนทยงยนจะไมสามารถเกดขนไดอยางสมบรณ โดย 5 ขนตอนนน ไดแก

1. การมสวนรวมในการรบร สามารถใหความคดเหนและขอเสนอแนะ 2. การมสวนรวมในการเลอกและเสนอแนวทางเพอตดสนใจ 3. การมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจ 4. การมสวนรวมในการดำเนนงานตดตามตรวจสอบ 5. การมสวนรวมรบประโยชนและเปนเจาของนโยบายสาธารณะ

(ธญญรตน มาลย, 2558) ไดกลาววาการมสวนรวมตรงกบภาษาองกฤษวา Participation เปนผลมาจากการเหนพองกนในเรองความตองการและทศทางของการเปลยนแปลงและความเหนพองตองกน จะตองมมากจนเกดความคดรเรมโครงการเพอการปฏบต เหตผลเบองแรกของการทมคนมารวมกนไดควรจะตองมการตระหนกวาปฏบตการทงหมด หรอการทำทงหมดททำโดยกลมหรอในนามกลมนน กระทำผานองคการ (organization) ดงนน องคกรจะตองเปนเสมอนตวนำใหบรรลถงความเปลยนแปลงได

(ทพวล มลแสง, 2553) ไดใหความหมายของการมสวนรวมไววา การมสวนรวม หมายถง การทบคคลหลายคนหรอหลายสวนรวมกนทำงานเพอสวนรวม การทเขามามสวนรวมของบคคลมสาเหตหลายประการ เชน มผลประโยชนรวมกน มแรงจงใจเปนตวเงน ถกปลกระดมใหเขามสวนรวม

Page 12: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

อยากมเพอนหรอตองการมความสำคญในสงคม อยากทดลองหรออยากแกตวทดแทนความผดทเคยทำมา เปนตน

2. การมสวนรวมของประชาชน (สำนกงาน กกพ., 2553) เปนหลกการสากลทอารยประเทศใหความสำคญและเปนประเดนหลกทสงคมไทยให

ความสนใจ เพอพฒนาการเมองเขาสระบอบประชาธปไตยแบบมสวนรวมตามหลกการธรรมาภบาลทภาครฐจะเปดโอกาสใหประชาชนและผทเกยวของทกภาคสวนในสงคมไดเขามามสวนรวม ในการรวมรบร รวมคด รวมตดสนใจเพอสรางความโปรงใสและเพมคณภาพการตดสนใจของภาครฐใหดขน และเปนทยอมรบรวมกนขอทก ๆ ฝายในการราชการ เพอประโยชนสขของประชาชนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 จงตางใหความสำคญตอการบรหารราชการอยางโปรงใสสจรต เปดเผยขอมล และการเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการกำหนดนโยบายสาธารณะ การตดสนใจทางการเมอง รวมถงการตรวจสอบการใชอำนาจรฐในทกระดบ

หลกการสรางการมสวนรวมของประชาชน หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนและผทเกยวของทกภาคสวนของสงคมไดเขามามสวนรวมกบภาคราชการนน International Association for Public Participation ไดแบงระดบของการสรางการมสวนรวมของประชาชนเปน 5 ระดบ ดงน

1) การใหขอมลขาวสาร ถอเปนการมสวนรวมของประชาชนในระดบตำทสด แตเปนระดบทสำคญทสด เพราะเปนกาวแรกของการทภาคราชการจะเปดโอกาสใหประชาชนเขาสกระบวนการมสวนรวม ในเรองตาง ๆ วธการใหขอมลสามารถใชชองทางตาง ๆ เชน เอกสารสงพมพ การเผยแพรขอมลขาวสารผานทางสอตาง ๆ การจดนทรรศการ จดหมายขาว การจดงานแถลงขาว การตดประกาศ และการใหขอมลผานเวบไซต เปนตน

2) การรบฟงความคดเหน เปนกระบวนการทเปดใหประชาชนมสวนรวมในการใหขอมล ขอเทจจรงและความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจของหนวยงานภาครฐดวยวธตาง ๆ เชน การรบฟงความคดเหนการสำรวจความคดเหน การจดเวทสาธารณะ การแสดงความคดเหนผานเวบไซต เปนตน

3) การเกยวของ เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปฏบตงาน หรอรวมเสนอแนะแนวทางทนำไปสการตดสนใจ เพอสรางมนใจใหประชาชนวาขอมลความคดเหนและความตองการของประชาชนจะถกนำไปพจารณาเปนทางเลอกในการบรหารงานของภาครฐ เชน การประชมเชงปฏบตการเพอพจารณาประเดนนโยบายสาธารณะ ประชาพจารณ การจดตงคณะทำงานเพอเสนอแนะประเดนนโยบาย เปนตน

4) ความรวมมอ เปนการใหกลมประชาชน ผแทนภาคสาธารณะมสวนรวม โดยเปนหนสวนกบภาครฐในทกขนตอนของการตดสนใจ และมการดำเนนกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง เชน คณะกรรมการทมฝายประชาชนรวมเปนกรรมการ เปนตน

5) การเสรมอำนาจแกประชาชน เปนขนทใหบทบาทประชาชนในระดบสงทสด โดยใหประชาชนเปนผตดสนใจ เชน การลงประชามตในประเดนสาธารณะตาง ๆ โครงการกองทนหมบาน ทมอบอำนาจใหประชาชนเปนผตดสนใจทงหมด เปนตน

Page 13: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

2.3 แนวคดการบรหารจดการ 1. ความหมายของการบรหารจดการ (พรณชา สภาวงค, 2560)

ไดใหความหมายการจดการ คอกระบวนการนำทรพยากรการบรหารมาใชใหบรรลวตถประสงคตามขนตอนการบรหาร คอ

1) การวางแผน (Planning) 2) การจดการองคการ (Organizing) 3) การชนำ (Leading) 4) การควบคม (Controlling) การบรหาร หมายถง ศลปะในการทำใหสงตาง ๆ ไดรบการกระทำจนเปนผลสำเรจ

กลาวคอ ผบรหารไมใชเปนปฏบต แตเปนผใชศลปะทำใหผปฏบตทำงานจนสำเรจตามจดมงหมาย ทผบรหารตดสนใจเลอกแลว

การบรหาร คอ กระบวนการทำงานรวมกบผอนเพอใหเกดผลสมฤทธตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ

การบรหาร คอ การทำงานของคณะบคคลตงแต 2 คนขนไป ทรวมปฏบตการใหบรรลเปาหมายรวมกน

การบรหารเปนกระบวนการทางสงคมทสามารถมองเหนได 3 ทาง คอ 1) ทางโครงสราง เปนความสมพนธระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาตามลำดบ

ขนตอนของสายการบงคบบญชา 2) ทางหนาท เปนขนตอนของหนวยงานทระบหนาท บทบาท ความรบผดชอบ และ

สงอำนวยความสะดวกตาง ๆ เพอใหสำเรจเปาหมาย 3) ทางปฏบต เปนกระบวนการทบคคลและบคคลตองการ (Getzals & Guba) รวม

ทำปฏกรยาซงกนและกน ลกษณะเดนทเปนสากลของการบรหาร คอ (1) การบรหารตองมวตถประสงคหรอเปาหมาย (2) ตองอาศยปจจยบคคลเปนองคประกอบสำคญ (3) ตองใชทรพยากรบรหารเปนองคประกอบพนฐาน (4) ตองมลกษณะการดำเนนการเปนกระบวนการทางสงคม (5) ตองเปนการดำเนนการรวมกนระหวางกลมบคคล 2 คนขนไป (6) ตองอาศยความรวมมอรวมใจเพอใหภารกจบรรลวตถประสงค (7) เปนการรวมมอดำเนนการอยางมเหตผล (8) มลกษณะเปนการตรวจสอบผลการปฏบตงานกบวตถประสงคทกำหนดไว (9) การบรหารไมมตวตน แตมอทธพลตอความเปนอยของมนษย โดยสรป การบรหาร หมายถง การทำงานของบคคลตงแต 2 คนขนไป ทรวม

ปฏบตการใหบรรลเปาหมายรวมกน เพอใหเกดผลสมฤทธตามเปาหมายอยางมประสทธภาพทรพยากรในการบรหาร

Page 14: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ในอดตทผานมาระบบการจดการของการผลต และกจกรรมตาง ๆ กด ทางเศรษฐกจ ทางการตลาด มไดมความสลบซบซอนมากนก และไมตองอาศยระบบของการจดการเชนในปจจบนนกระทงเมอมการปฏวตอตสาหกรรมเกดขนในโลก (ประมาณ ป ค.ศ. 1880 เปนตนมา) ซงเปนการเปลยนแปลงอยางมาก อนมผลทำใหเศรษฐกจ สงคม การเมอง มการเปลยนแปลงไปจากเดมมากตลอดจนมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว และแนวคดเกยวกบการจดการเรมเปน ทยอมรบและขยายตวมากขน มการพฒนามากขนเปนลำดบ สำหรบแนวคดทางการบรหารจดการ ไดววฒนาการเรอยมาเปนลำดบ ซงสามารถแบงออกได 4 แนว คอ

1. แนวคดกอนยคการจดการแบบวทยาศาสตร (Pre-Scientific Management) ในยคนเปนยคกอนป ค.ศ. 1880 ซงการบรหารในยคนอาศยอำนาจหรอการบงคบใหคนงานทำงาน ซงวธการบงคบอาจใช การลงโทษ การใชแส การทำงานในยคนเปรยบเสมอนทาส คนในยคนจงตองทำงานเพราะกลวการลงโทษ

2. แนวคดการจดการแบบวทยาศาสตร (Scientific Management) แนวคดนเรมในชวงของการปฏวตอตสาหกรรม คอประมาณป ค.ศ. 1888 เปนตนมาจนถงป 1930 ในยคนไดใชหลกวธการจดการแบบวทยาศาสตรมาชวยในการบรหารจดการ ทำใหระบบบรหารจดการแบบ โบราณไดเปลยนแปลงไปมาก ซงบคคลทมชอเสยงในการบรหารในยคน ม 2 ทาน คอ Taylor and Fayol โดย Taylor ไดรบการยกยองวาเปนบดาแหงการจดการแบบวทยาศาสตร หรอบดาของวธการจดการทมหลกเกณฑ โดยไดศกษาหาวธเพมประสทธภาพการทำงานของคนงานในโรงงานอตสาหกรรม โดย Taylor ไดเขาทำงานครงแรกในโรงงานทเพนซลวาเนย เมอป ค.ศ.1878 ซงเปนชวงทเศรษฐกจตกตำมาก การบรหารงานขาดประสทธภาพ ไมมมาตรฐานในการประเมนผลงานของคนงาน การแบงงานไมเหมาะสม การตดสนใจขาดหลกการและเหตผล Taylor ไดคดคานการบรหารงานแบบเกาทใชอำนาจ (Power) วาเปนการบรหารทใชไมไดและมความเชอวา การบรหารทดตองมหลกเกณฑ การทำงานไมไดเปนไปตามยถากรรม Taylor จงไดศกษาและวเคราะหเวลาการเคลอนไหวในขณะทำงาน (Time and Motion) เพอดการทำงานและการเคลอนไหวของคนงานในขณะทำงาน โดยไดคดคนและกำหนด วธการทำงานทดทสด (One Best Way) สำหรบงานแตละอยางทไดมอบหมายใหคนงานทำ ดงนน ผบรหารการจดการ จงตองเนนและปฏบต ดงน

2.1 กำหนดวธการทำงานดวยหลกเกณฑทไดมการทดลองแลววาเปนวธทดทสด 2.2 การคดเลอกบคลากรและการบรหารบคลากร ตองทำอยางเปนระบบเพอใหได

บคลากรทเหมาะสม 2.3 ตองมการประสานรวมมอระหวางผบรหารกบคนงาน 2.4 ผบรหารตองพจารณาอยางรอบคอบ ในดานการวางแผน และมการมอบหมาย

งานตามความถนดดวย สำหรบการศกษาทใชหลกวทยาศาสตร (The Scientific Approach) มสวนประกอบ

สำคญ 3 ลกษณะ คอ 1) มแนวคดทชดเจน (Clear Concept) แนวความคดตองชดเจนแนนอนในสงทจะ

วเคราะห

Page 15: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

2) วธทางวทยาศาสตร (Scientific) สาขาพจารณาขอเทจจรงไดทางวทยาศาสตร หรอสงเกตได แลวนำขอมลดงกลาวมาทำการทดสอบความถกตอง ถาเปนจรงกคอหลกเกณฑ (Principles)

3) ทฤษฎ (Theory) หมายถง การจดระบบความคดและหลกเกณฑมารวมกนเพอไดความรเรองใดเรองหนง

Fayol เปนวศวกรเหมองแรชาวฝรงเศส ไดสรางผลงานทางแนวความคดเกยวกบการบรหาร ซงมงทผบรหารระดบสง โดยศกษากฎเกณฑทเปนสากลและไดเขยนหนงสอ Industrial General Management เสนอแนวคดและกำหนดหลกเกณฑในการบรหารของผบรหาร ดงน

1. หนาทของนกบรหาร (Management Functions) มดงน 1.1 การวางแผน (Planning) หมายถง การทผบรหารจะตองเตรยมการวางแผนการทำงาน

ขององคการไวลวงหนา 1.2 การจดองคการ (Organizing) หมายถง การทผบรหารจะตองเตรยมจดโครงสราง

ขององคการใหเหมาะสมกบทรพยากรทางการบรหาร 1.3 การสงการ (Directing) หมายถง การทผบรหารจะตองมการวนจฉยสงการทด

เพอใหการดำเนนงานขององคการดำเนนการไปตามเปาหมาย 1.4 การประสานงาน (Coordinating) หมายถง การทมผบรหารมหนาทเชอมโยง

ตาง ๆ ขององค การใหดำเนนไปอยางสอดคลองตองกน 1.5 การควบคม (Controlling) หมายถง การทผบรหารคอยควบคมและกำกบกจกรรม

ตาง ๆ ภายในองคการใหดำเนนไปตามแผนทวางไว 2. หลกการบรหาร (Management Principle) Fayol ไดวางหลกพนฐานทางการ

บรหารไว 14 ประการ ดงน 2.1 การแบงงานกนทำ (Division of Work) การแบงงานกนทำจะทำใหคนเกด

ความชำนาญเฉพาะอยาง (Specialization) อนเปนหลกการใชประโยชนของคนและกลมคนใหทำงานเกดประโยชนสงสด

2.2 อำนาจหนาท (Authority) เปนเครองมอทจะทำใหผบรหารมสทธทจะสงใหผอนปฏบตงานทตองการไดโดยจะมความรบผดชอบ (Responsibility) เกดขนตามมาดวย ซงจะมความสมดลซงกนและกน

2.3 ความมระเบยบวนย (Discipline) บคคลในองคการจะตองเคารพเชอฟง และปฏบตตามกฎเกณฑ กตกาและขอบงคบตาง ๆ ทองคการกำหนดไว ความมระเบยบวนยจะมาจากความเปนผนำทด

2.4 เอกภาพในการบงคบบญชา (Unity of Command) ในการทำงานใตบงคบบญชาควรไดรบคำสงจากผบงคบบญชาเพยงคนเดยวเทานน ไมเชนนนจะเกดการโตแยงสบสน

2.5 เอกภาพในการสงการ (Unity of Direction) ควรอยภายใตการจดการหรอการ สงการโดยผบงคบบญชาคนหนงคนใด

2.6 ผลประโยชนขององคการมากอนผลประโยชนสวนบคคล (Subordination of Individual Interest to the General Interest) คำนงถงผลประโยชนขององคการเปนอนดบแรก

Page 16: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

2.7 ผลตอบแทนทไดรบ (Remuneration of Personnel) ตองยตธรรม และเกดความพงพอใจทงสองฝาย

2.8 การรวมอำนาจ (Centralization) ควรรวมอำนาจไวทศนยกลางเพอใหสามารถควบคมได

2.9 สายการบงคบบญชา (Scalar Chain) การตดตอสอสารควรเปนไปตามสายงาน 2.10 ความมระเบยบเรยบรอย (Order) ผบรหารตองกำหนดลกษณะ และขอบเขต

ของงานเพอประสทธภาพในการจดระเบยบการทำงาน 2.11 ความเสมอภาค (Equity) ยตธรรม และความเปนกนเอง เพอใหเกดความ

จงรกภกด 2.12 ความม นคงในการทำงาน (Stability of Tenure of Personnel) การ

หมนเวยนคนงาน ตลอดจนการเรยนร และความมนคงในการจางงาน 2.13 ความคดรเรม (Initiative) เปดโอกาสใหแสดงความคดเหน ใหแสดงออกถง

ความคดรเรม 2.14 ความสามคค (Esprit de Corps) หลกเลยงการแบงพรรคแบงพวกในองคการ

3. แนวคดการจดการยคมนษยสมพนธ (Human Relation) แนวคดมนษยสมพนธเปนแนวคดทขดแยงกบแนวคดการจดการแบบวทยาศาสตร

ทเนนประสทธภาพของการทำงาน และมองขามความสำคญของคน เหนวามนษยไมมชวตจตใจ ไมมความตองการมากนก มพฤตกรรมทงายตอความเขาใจ โดยอาศยโครงสรางขององคการมาเปนตวกำหนด และควบคม ใหมนษยทำงานใหบรรลผลสำเรจ ซงยคมนษยสมพนธนนเปนแนวคดทอยในชวงระหวางป ค.ศ.1930 – 1950 เนองจากเลงเหนวาการจดการใด ๆ จะบรรลผลสำเรจไดนนจะตองอาศยคนเปนหลก ดงนน แนวคดมนษยสมพนธ จงไดใหความสำคญในเรองราวความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal Relations) จงทำใหเรองราวของมนษยสมพนธ (Human Relation) กลบมามบทบาทสำคญมากขน นกวชาการสำคญทใหการสนบสนนและศกษาแนวคดนคอ จอรจ เอลตน มาโย (Greorge Elton Mayo) ไดทำการทดลองวจยทเรยกวา “Hawthorne Experiment” เมอป ค.ศ.1924 – 1927 ณ Western Electric Company ในเมองชคาโก มลรฐอลลนอยส ซงจดประสงคกคอตองการเขาใจพฤตกรรมของคนในหนาทงานทจดไวให ปรากฏวาคนทำงานมใชทำงานเพอหวงผลตอบแทนดวยตวเงนเพยงอยางเดยว แตคนทำงานตองการดานสงคมภายในกลม ทเกดขนอยางไมเปนทางการ ทเปนเรองของจตใจ ตลอดจนความสมพนธทางสงคมระหวางคนงานดวยกน การศกษาวจยดงกลาวไดศกษาทดลองออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ

3.1 การศกษาทดลองภายในหอง (Room Studies) ไดทำการทดลองเกยวกบการเปลยนแปลงของแสงสวางภายในหองทำงาน เพอสงเกตประสทธภาพของการทำงานวาเปลยนแปลงไปอยางไร

3.2 การศกษาโดยการสมภาษณ (Interviewing Studies) การทดลองนกเพอคนหาความเปลยนแปลงในการทำงานเกยวกบสภาวะแวดลอมของการทำงานและการบงคบบญชา

Page 17: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

3.3 การศกษาโดยการสงเกต (Observation Studies) เปนการสงเกตการทำงานของคนและปจจยอน ๆ จากการทดลองนไดประโยชนหลายประการ คอ

3.3.1 คนมใชวตถสงของ คนมชวตจตใจ จะซอดวยเงนอยางเดยวมได 3.3.2 การแบงงานกนทำตามลกษณะเฉพาะตว มใชมประสทธภาพสงสดเสมอ 3.3.3 เจาหนาทระดบสง การจงใจดวยจตใจมความสำคญ และมความหมาย

มากกวาการจงใจดวยเงนตรา 3.3.4 ประสทธภาพการทำงานหาไดขนอยกบสภาพแวดลอมเพยงอยางเดยวไม

แตยงขนอยกบความสมพนธภายในองคกรดวย จากการศกษาแนวคดมนษยสมพนธ ทำใหไดมการศกษาพฤตกรรมศาสตรทางการ

จดการมากขน โดยนำเอาหลกการจดการมาผสมผสานกบพฤตกรรมของมนษยในองคการ ทำใหไดความรทหลากหลายมากขน เชน Maslow ไดศกษาการแสวงหาความตองการของมนษย วามนษยเราแสวงหาอะไร โดยเขาไดเสนอ ทฤษฎลำดบขนของความตองการ (Hierarchy of Need) สวน Herzberg ไดศกษารปแบบของการจงใจโดยไดเสนอ ทฤษฎ Two Factor Theory of Motivation เปนตน

4. แนวคดการจดการยคการบรหารสมยใหม (Modern Management) แนวคดในยคนเรมตงแตป ค.ศ.1950 – ปจจบน ซงในขณะนเศรษฐกจ และธรกจ

ขยายตวอยางรวดเรว ความสลบซบซอนในการบรหารการจดการกมากขน เพราะฉะนน การจดการสมยใหมจงตองใชหลกทางคณตศาสตรมาชวยในการตดสนใจ ตลอดจนการจดการเชงระบบมาชวย แตอยางไรกตาม การบรหารการจดการสมยใหมกยงมไดทงหลกเกณฑทางวทยาศาสตรและแนวคด ในดานมนษยสมพนธเสยทเดยว การจดการเชงระบบ (System Approach) ความหมายของระบบ (System) “A Set of Interdependent, Interaction Element” ต วอย างเช น คน เป น ระบบ เพราะในรางกายของคนเรานน ประกอบดวย อวยวะ ซงมความสมพนธซงกนและกนอยางอตโนมต ระบบจงถอเปน Grand Theory เปนทฤษฎขนาดใหญ เพราะมระบบยอยหรอสงตาง ๆ มากมาย เนองจากปจจยตาง ๆ ขององคการไมวาภายในหรอภายนอก ลวนแตมความสมพนธ เกยวเนอง เปนอนหนงอนเดยวกน ดงนน การบรหารการจดการจงตองปรบตวใหมความสมดลอยางเปนระบบ เพอใหเกดความสมพนธกบปจจยตาง ๆ ทกลาวจงจะทำใหองคการเตบโต อยรอด และสมฤทธผลตามเปาหมาย การจดการโดยใชคณตศาสตร หรอเชงปรมาณมาชวยในการตดสนใจ (Quantitative or Decision Making Approach) การศกษาในแนวนจะใชเครองมอสมยใหมมาชวยในการตดสนใจ เชน การวเคราะหเชงปรมาณ การวจย การใชคอมพวเตอร เปนตน ทำใหตองมหลกการและเหตผล มหลกมเกณฑ และเปนการบรหารการจดการทสามารถลดความเสยงขององคการไดในระดบหนง สรป การบรหารจดการเปนการทำงานของบคคลตงแต 2 คนขนไปทรวมปฏบตการใหบรรลเปาหมายรวมกน ซงตองอาศยปจจยบคคลเปนองคประกอบสำคญ ใชทรพยากรบรหารเปนองคประกอบพนฐาน รวมมอดำเนนการอยางมเหตผลเพอใหเกดผลสมฤทธตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ

Page 18: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

บทท 3 วธดำเนนงาน

3.1 ขนตอนการจดทำชดความรเทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ

กรมสงเสรมสหกรณเหนชอบใหดำเนนการพฒนาองคการ การจดการความร ทเกยวกบกระบวนการทำงานเพอเพมประสทธภาพการทำงาน ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2562 โดยกำหนดใหทกหนวยงานทงระดบจงหวดและระดบกรมฯ มการดำเนนการจดการความร (KM) อยางนอย 3 เรอง เพอนำเขาระบบฐานขอมล (Knowledge Management) ของกรมสงเสรมสหกรณ ภายในวนท 30 สงหาคม 2562

สำนกงานสหกรณจงหวดตากไดจดประชมขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจำ สำนกงานสหกรณจงหวดตาก เมอวนท 2 กรกฎาคม 2562 รวมกนพจารณากำหนดหวขอเรอง “เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ” และมอบหมายภารกจ ใหผเกยวของรบผดชอบดำเนนการ และคณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) ไดรวมประชมทมงาน เมอวนท 8 กรกฎาคม 2562

กลมจดตงและสงเสรมสหกรณ สำนกงานสหกรณจงหวดตาก ในฐานะคณะทำงาน การจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) เรอง เทคนคการสงเสรมสมาชกใหม สวนรวมในสหกรณ ไดดำเนนการตามขนตอน ดงน

1. รวบรวมขอมลและเอกสาร มอบหมายใหกลมจดตงและสงเสรมสหกรณ กลมสงเสรมและพฒนาธรกจ

สหกรณ และนคมสหกรณแมสอด ซงเปนเจาภาพรบผดชอบจดทำชดความร รวบรวมขอมล คมอและเอกสารทเกยวของและสรปสงใหฝายบรหารทวไปรวบรวมประมวลขอมลเปนภาพรวม

2. การกำหนดกรอบรวมกน สำนกงานสหกรณจงหวดตากมการจดประชมผเกยวของ ในการดำเนนการจดทำกระบวนการจดการความร ผเขาประชมประกอบดวยขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางประจำ เพอรวมกนแลกเปลยนเรยนรเกยวกบ เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ ซงประสบการณจากการปฏบตงานแนะนำสงเสรมสหกรณทอยในความรบผดชอบ พรอมทงกำหนดกลมเปาหมายทจะนำชดความรทประมวลผลไปใชปฏบต

3. ประมวลและสรปเปนชดความร สำนกงานสหกรณจงหวดตากไดมการรวบรวมขอมลท งดานเอกสาร การคนหา

ทางเวบไซตตาง ๆ สามารถนำมาประมวลและสรปเปนชดความรเกยวกบ “เทคนคการสงเสรม สมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ” ไดแก เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในการประชมใหญ

4. ถายทอดชดความร เม อไดชดความร สำนกงานสหกรณ จ งหวดตากไดถ ายทอดชดความร

เรอง “เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ” เพอสรางความเขาใจกบบคลากรของ

Page 19: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

สหกรณ/กลมเกษตรกร พนกงาน และเจาหนาท ทงในทประชมประจำเดอน และจดทำหนงสอแจงเพอใหใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน เผยแพร บนเวบไซตของสำนกงานสหกรณจงหวดตาก

5. การตดตามและประเมนผล สรปผลการนำไปใช สำนกงานสหกรณจงหวดตาก โดยกลมจดต งและสงเสรมสหกรณ และ

คณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) ดำเนนการรวบรวมขอมล เทคนคการจดการความรและตดตามผล รวมทง ทบทวนผลทเกดขนรวมกน เพอประมวลเนอหาสราง ชดความรเปนรปเลม สำหรบใหผปฏบตงานใน พนทนำไปใชประโยชนและขยายผลสสหกรณ /กลมเกษตรกรในความแนะนำ สงเสรม

สรปวธดำเนนงาน การสรางชดความรหวขอ “เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ”

ภาพท 1 การสรางชดความร “เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ”

คดเลอกหวขอเรอง

ฝกอบรมสรางทมงาน

จดเวทถายทอดชดความร

จดทำรปเลมชดความร

ประชมเชงปฏบตการสรางทมงานจดการความร

แตงตงคณะทำงานกระบวนการจดการความร

ประชมพจารณาคดเลอกหวขอเรอง

ประชมสรางทมจดการความร

เผยแพร

ตรวจสอบความถกตอง

สรปบทเรยน

จดประชม

ทมงานจดการความร

Page 20: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

3.2 ประมวลชดความรเพอนำไปสกระบวนการจดเวทถายทอดชดความร

3.2.1 สาเหตของการขาดการมสวนรวมของสมาชก 1. การขาดการสอสาร และการใหขอมลทถกตองชดเจน ระหวางสหกรณและสมาชก และ

ระหวางสวนราชการและสหกรณ ทำใหขาดการประสานงานทตอเนอง สงผลใหไมมกจกรรม ทางเศรษฐกจในสหกรณ และกลมสมาชกตาง ๆ

2. สมาชกขาดความศรทธา/เชอมนในตวสหกรณ ทำใหการเขามามสวนรวมในการดำเนนธรกจกบสหกรณมนอยมาก

3. สมาชกยายทอยออกนอกแดนดำเนนงาน ทำใหขาดการตดตอ และสมาชกไมมสวนรวมในสหกรณ

4. สหกรณขาดการบรหารจดการทด 5. สหกรณไมมแรงจงใจใหกบสมาชกในดานตาง ๆ รวมทงการใหสวสดการสมาชกใหไดรบ

ความประทบใจ 6. สหกรณจดหาสนคาและบรการท ไมตรงความตองการของสมาชกทำใหสมาชกไมมา

ใชบรการ 7. การเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจสงคมในปจจบน ทมการเปลยนแปลงโครงสราง

การผลตการตลาดของสนคาและบรการ ทสมาชกสหกรณ และประชาชนทวไปสามารถเขาถงหรอใชบรการจากหนวยธรกจอน ๆ ทมอยมากมายตามชมชนตาง ๆ โดยเฉพาะสมาชกสหกรณ ถาสหกรณไมมกจกรรมหรอการสอสารทใกลชดกบสมาชก จะทำใหสมาชกขาดความจงรกภกดและจตสำนกตอการทตองเปนผอดหนน หรอผใชบรการสหกรณ ทำใหละเลยทจะเขารวมกจกรรมของสหกรณ และสหกรณกจะไมสามารถดำรงอยได

3.2.2 วธการสรางการมสวนรวมในสหกรณ 1. การประชม การใหการศกษาอบรม

- การสรางจตสำนกในการเปนสมาชกสหกรณ - การเสวนาเพอรบทราบปญหา - การประชมกลม - การจดทำขอมลพนฐานของสมาชก - การสำรวจความตองการในธรกจแตละดาน

2. การจดกจกรรมตาง ๆ - วนครบรอบการจดทะเบยนสหกรณ การจดงานวนสหกรณแหงชาต - การระดมทน - กจกรรมตามประเพณตามเทศกาล - การแขงขนกฬา การจดประกวดตาง ๆ ของสมาชกสหกรณ

3. การดำเนนธรกจอยางครบวงจรและมความหลากหลาย - การรบฝากเงน กำหนดรปแบบเงนฝากเพอสงเสรมการออม โดยมเปาหมายในการ ใชเงน เชน เงนฝากสจจะออมทรพย

- การใหกเงนเพอบรรเทาความเดอดรอน หรอการลงทนประกอบอาชพ หรอใชจาย

Page 21: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ยามจำเปน รวมถงการจายเงนกเปนวสดหรอสงของ บรการใหตรงตามความตองการของสมาชก ทงเวลาและคณภาพ เชน ปย เครองมอในการประกอบอาชพ ฯลฯ - การจดสนคามาจำหนาย สหกรณรวบรวมความตองการสนคาจากสมาชก และจดหามาใหสมาชก โดยไมมสนคาคงเหลอ มบรการสงถงบาน หรอนำไปขายในพนท รวมทงจดหาสนคาอปโภคบรโภคทจำเปนมาวางภายในรานคาของสหกรณ

- การรวบรวมผลผลตของสมาชกทเปนผลตผลจากอาชพหลกและอาชพรอง หรอแมแตผลตภณฑกลมอาชพไปจำหนาย

- ธรกจการใหบรการ เพมประเภทธรกจเพอบรการสมาชกหลาย ๆ ดานในสหกรณ บรการในหมบานตาง ๆ เชน บรการปมนำมนในพนทของกลมสมาชก ธรกจใหบรการ และเดกออนกอนวยเรยน บรการซกรด บรการทำความสะอาดบาน จดตลาดนด ทำ พรบ. และตอทะเบยนรถยนต จดสวน ฯลฯ

- ธรกจแปรรปผลผลตของสมาชกเพอจำหนายแกภายนอก หรอแปรรปสนคาทมความจำเปนในชวตประจำวนเพอจำหนายใหแกสมาชก

- สงเสรมใหสมาชกนำรายไดจากเงนปนผล เงนเฉลยคนฝากไวในสหกรณ แลวคอยทยอยถอนไปใชจายยามจำเปน

- ใหของขวญ หรอของรางวลแกสมาชกเปนคปองใชซอสนคาในสหกรณ หรอนำสนคาในสหกรณมาเปนของขวญ ของรางวล

- สงเสรมใหมการเชอมโยงธรกจระหวางสหกรณ/กลมเกษตรกรใหมากขน มการใหบรการระหวางสหกรณมากขน

4. การประชาสมพนธโดยวธการงาย ๆ 4.1 ใหสมาชกกรบรขาวสารของสหกรณ โดยสมำเสมอ ผานทางประธานกลมฯ

แอพพลเคชน LINE แผนพบ ใบปลว หรอทางวทยอน ๆ 4.2 จดใหมตแสดงความคดเหน 4.3 กำหนดจดบรการตามกลมสมาชก 4.4 การจดสวสดการสมาชก เพอใหสมาชกมความภมใจทไดเปนสมาชกสหกรณ - คารกษาพยาบาล - ทนการศกษาบตรสมาชก - การใหบรการในการจดงานตาง ๆ - การใหรางวลแกสมาชกดเดนดานตาง ๆ - การประกนภย ประกนอบตเหต

Page 22: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

3.3 วธดำเนนงานในการจดการความร

3.3.1 การจดประชมใหญของสหกรณ ตามทกฎหมายและขอบงคบของสหกรณกำหนดใหสหกรณตองจดประชมใหญสามญประจำปภายใน 150 วน นบจากวนสนปทางบญชของสหกรณ เพอรบทราบผลการดำเนนงานของสหกรณในปทผานมา อนมตงบแสดงฐานะการเงน งบกำไรขาดทน จดสรรกำไรสทธประจำป เลอกตงคณะกรรมการดำเนนการ แกไขเพมเตมขอบงคบ อนมตแผนการดำเนนงานและงบประมาณรายจายประจำป ตลอดจนดำเนนการอน ๆ ตามทขอบงคบของสหกรณกำหนดใหเปนอำนาจหนาทของ ทประชมใหญ

3.3.2 วธการปฏบตในการเตรยมการประชมใหญ ในการจดประชมใหญของสหกรณโดยทวไปแลว สหกรณจะตองเตรยมการ ดงน

1. การทำหนงสอนดประชม คอ การทำหนงสอถงสมาชกรายคน ใหทราบกำหนด วน เวลา และสถานทประชมของสหกรณ หรอถามการแกไขเพมเตมขอบงคบ หรอมเรองทตองใหทประชมใหญไดรวมกนพจารณา จะตองสงไปพรอมหนงสอเชญประชมลวงหนาไมนอยกวา 7 วน

2. การมอบหมายใหประธานกลมแจงสมาชก วธการนจะกระทำในกรณทสหกรณมสมาชกไมมาก และสมาชกรจกคนเคยกน สามารถบอกตอ ๆ กนได

3. การออกกระจายเสยงตามสาย มกใชในกรณชมชนหรอหมบานทมหอกระจายขาว กจะสงขาวสารไปใหผใหญบาน หรอองคการบรหารสวนตำบล ชวยประชาสมพนธเสยงตามสายให

4. การจดประชมกลมสมาชกกอนการประชมใหญ เพอซกซอมทำความเขาใจและนดหมายในการประชมใหญลวงหนา จะประชมกลมสมาชกกอนทจะมการประชมใหญไมนานนก เพราะ มเชนนนสมาชกอาจลมวนประชมได

5. การจดเตรยมสถานทกอนประชมใหญคณะกรรมการดำเนนการและเจาหนาทของสหกรณจะตองจดเตรยมสถานททจะใชในการประชมใหพรอม โดยสมาชกตองเดนทางสะดวก สถานทเหมาะสมสำหรบการประชม เชน มเครองขยายเสยง พดลม หองนำ

6. การเชญประธานพธเปด สหกรณควรกำหนดวาจะใหใครเปนประธานในพธเปด ตองมอบหมายใหมผรบผดชอบในการตดตอประสานงาน จดทำคำกลาวรายงาน หรอจดหาของทระลกสำหรบประธานในพธเปด

7. การจดเตรยมเอกสารและเครองใชตาง ๆ สำหรบใชในการประชมใหญ เชน รายงานประจำป สมดจดบนทกรายงานการประชมใหญ กฎหมาย ขอบงคบระเบยบทเกยวของ หรอเอกสารอน ๆ ทสำคญ สหกรณจะตองประชมซกซอมเจาหนาททเกยวของ เพอมอบหมายงานใหปฏบตอยางชดเจน

3.3.3 เทคนคและวธการสงเสรมใหสมาชกเขาประชมใหญ

➢ ทำหนงสอถงสมาชกรายตวลวงหนากอนประชมใหญ ไมนอยกวา 7 วน หรอประชาสมพนธทางอน เชน กระจายเสยงตามสาย

➢ ประชมกลมสมาชกซกซอมความเขาใจกอนการประชมใหญ เพอใหสมาชกเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและเหนความสำคญของการประชมใหญ

Page 23: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

➢ กำหนดชวงเวลาจดประชมใหเหมาะสม ไมตรงกบชวงฤดกาลทำนา หรอเทศกาลประจำป

➢ จดหาสถานทประชมใหเหมาะสม การคมนาคมสะดวก ไมคบแคบ แออด มแสงสวางเพยงพอ ไมรอน ถาสมาชกจำนวนมากตองมเครองขยายเสยง

➢ จดระเบยบวาระการประชมและดำเนนการประชมใหเหมาะสม ไมนานเกนไป จนสมาชกเบอและเดนออกจากทประชม

➢ สรางบรรยากาศเปนกนเองกบสมาชกทกคน โดยเฉพาะผทมหนคางชำระกบสหกรณ ตองพยายามใหสมาชกเหลานมาประชมกบสหกรณทกครง

➢ มการประกาศเกยรตคณ ยกยองชมเชย ใหกบประธานกลม เลขานการกลม หรอสมาชกททำคณความดใหกบสหกรณ เชน มเงนคาหนสงสด เงนฝากระหวางปสงสด ไมเคยผดสญญาชำระหน เปนตน

➢ จดหาผสนบสนนของรางวล แจกสมาชกทเขาประชมใหญดวยการจบสลากระหวางการประชม เพอดงดดสมาชกใหมสวนรวมในการประชม มใหสมาชกกลบกอนทการประชมจะเสรจสน

➢ มการประกวดกลมสมาชกดเดน ประธานกลมดเดน หรอสมาชกดเดน เพอกระตนใหทกคนเกดความกระตอรอรน อยากแขงขนกนทำความด แลวมอบใบประกาศ เกยรตคณ หรอโลรางวล เปนขวญและกำลงใจในการปฏบตงานตอไป

➢ เชญบคคลทสมาชกเชอถอ ศรทธา หรอเปนบคลากรชนผใหญในวงการสหกรณหรอหนวยงานทสนบสนนกจการของสหกรณ เปนประธานในพธเปดการประชม เพอใหสมาชกรสกภาคภมใจ

➢ เปดโอกาสใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน รบฟงความคดเหนของสมาชก เพอนำไปเปนขอมลในการพฒนาสหกรณตอไป

➢ สรางความศรทธาใหกบสมาชก ใหเชอมนในสหกรณ ดวยการทคณะกรรมการดำเนนการซอสตย เสยสละ และทำตวเปนตวอยางทดแกสมาชก

3.3.4 กระบวนการจดทำเวท สำหรบเวท “การสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในการประชมใหญ” ทำการจดเวทประชม

ใหญทสหกรณการเกษตรบานตาก จำกด และสหกรณเดนรถแมสอด จำกด มรายละเอยด ดงน

สหกรณการเกษตรบานตาก จำกด สหกรณการเกษตรบานตาก จำกด ไดจดประชมใหญสามญประจำป 2560 เมอวนท 23 สงหาคม 2561 ณ หองประชมของสหกรณ ซงสหกรณจดทะเบยนตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2511 เมอวนท 1 เมษายน 2516 สหกรณไดดำเนนงานมาโดยตลอด

1. สมาชกและกลมสมาชก เมอวนสนปทางบญช 31 มนาคม 2560 สหกรณมสมาชกรวม 46 กลม จำนวนสมาชก 2,366 คน ระหวางวนท 1 เมษายน 2560 ถงวนท 31 มนาคม 2561 สหกรณรบสมาชกเพม 42 คน

Page 24: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ลาออก/ปลดออก 51 คน ณ วนท 31 มนาคม 2561 มสมาชกทงสน 2,357 คน และสมาชกสมทบ ยกมา 934 คน เพมระหวางป 50 คน ลดระหวางป 49 คน คงเหลอสมาชกสมทบ 935 คน

2. ฐานะการเงนและผลการดำเนนงานของสหกรณ ณ วนท 31 มนาคม 2561

สำหรบการประชมใหญสามญประจำป 2560 เปนการประชมโดยผแทนสมาชก การประชมเปนไปดวยความเรยบรอย เนองจากสถานทประชมไปมาไดสะดวก เหมาะสม ไมคบแคบ แออด มแสงสวางเพยงพอ ไมรอน การจดระเบยบวาระการประชมและดำเนนการประชมเหมาะสม ไมนานเกนไป มการมอบรางวลเสอสามารถแกประธานกลมดเดน ประเภทการสงชำระหน คอสมาชกในกลมสามารถสงชำระหนไดด ไมมตนเงนและดอกเบยคาง ณ 31 ม.ค.61 จากนายอำเภอบานตาก มการกำหนดเวลาลงชอเขารวมประชม และลงคะแนนเลอกตงคณะกรรมการดำเนนการ เปดโอกาสใหสมาชกทนคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และใหขอเสนอแนะในการพฒนาสหกรณ มการจดสวสดการและแรงจงใจในการประชม เชน จดหานำดมทเพยงพอ จายคาพาหนะเดนทางใหสมาชกทเขารวมประชมใหญ และมการจบรางวลคปองมอบโชค สำหรบสมาชกทเขาประชมเปนเครองใชไฟฟาผาหม และจกรยาน สหกรณเดนรถแมสอด จำกด สหกรณ เดนรถแมสอด จำกด ไดจดประชมใหญ สามญประจำป 2561 เม อวนท 30 พฤษภาคม 2562 ณ หองประชมโรงเรยนแมสอด ซงสหกรณจดทะเบยนตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2511 เมอวนท 10 มนาคม 2523 สหกรณไดดำเนนงานมาโดยตลอด ปรากฏ ฐานะการเงนประจำปทางบญชสนสด ณ วนท 31 ธนวาคม 2561 ดงน

1. จำนวนสมาชก เมอเรมจดทะเบยนสหกรณมสมาชกทงสน 16 คน เมอตนป 2561 มสมาชกทงสน 256 คน รบสมาชกเพมระหวางป 14 คน สมาชกลาออกระหวางป 10 คน คงเหลอสมาชกสนป 2561 260 คน สมาชกสมทบป 2561 2 คน

ทนเรอนหน 105,722,130.00 บาท ทนสำรอง 49,187,161.33 บาท ทนอนๆ 19,644,509.26 บาท เงนรบฝาก 314,301,624.61 บาท กำไรสทธประจำป 13,766,853.63 บาท

Page 25: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

2. จำนวนหนของสมาชก ในวนสนปทางบญช 31 ธนวาคม 2561 มหนคงเหลอ จำนวน 17,055 หน มลคาหนละ 100 บาท เปนจำนวนเงน 1,705,500 บาท ซงเพมขนจากปทแลว 187 หนๆ ละ 100 บาท เปนเงน 18,700 บาท

3. ฐานะการเงนและผลการดำเนนงานของสหกรณ ณ วนท 31 ธนวาคม 2561

สำหรบการประชมใหญสามญประจำป 2561 เปนการประชมโดยผแทนสมาชก การประชมเปนไปดวยความเรยบรอย เนองจากสถานทประชมเหมาะสม ไมคบแคบ แออด มแสงสวางเพยงพอ มการกำหนดเวลาลงชอเขารวมประชม และลงคะแนนคดเลอกประธานฯ เวลา 07.00 – 08.00 น. การจดระเบยบวาระการประชมและดำเนนการประชมเหมาะสม ไมนานเกนไป มการจดสวสดการและแรงจงใจในการประชม เชน จายคาพาหนะเดนทางใหสมาชกทเขารวมประชมใหญ เปดโอกาสใหสมาชกทนคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และใหขอเสนอแนะในการพฒนาสหกรณ และมการแจกของรางวลใหกบสมาชก

3.3.5 ปญหาและอปสรรคในการจดประชมใหญ การประชมใหญ โดยทวไปแลวสหกรณขนาดเลกทมทนดำเนนงานนอย จะไมม

งบประมาณสำหรบเปนคาใชจายในการจดประชมใหญ ทำใหไมสามารถประชมใหญได เพราะสมาชกไมมาประชมหรอมาไมครบองคประชมตามกฎหมายและขอบงคบของสหกรณ อาจตองนดประชมครงทสอง ทำใหเสยเวลาและคาใชจาย ซงสาเหตททำใหสหกรณไมสามารถประชมใหญได มดงน

➢ สมาชกไมทราบวนประชม เนองจากไมไดรบหนงสอแจงจากสหกรณ หรอประธานกลมไมแจงใหทราบ

➢ สมาชกไมใหความสำคญกบการประชมใหญ ไมเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง ➢ ชวงเวลาทจดประชมไมเหมาะสม เชน ฝนตก เปนฤดกาลทำนา ➢ สมาชกเบอหนายการประชม เพราะเหนวาประชมแลวไมไดอะไร ➢ สมาชกขาดศรทธาในตวคณะกรรมการดำเนนการและสหกรณ ทำใหไมอยากเขา

ประชม ➢ สหกรณขาดทนตอเนอง จนสมาชกเกดความเบอหนาย ➢ สมาชกขาดแรงจงใจ เชน ไมมคาพาหนะ หรออาหารกลางวนเลยง ➢ สมาชกมหนคางชำระกบสหกรณ ทำใหไมอยากเขาประชม

ทนเรอนหน 1,705,500.00 บาท ทนสำรอง 2,985,549.87 บาท ทนอนๆ 349,148.19 บาท เงนรบฝาก 5,917,294.43 บาท กำไรสทธประจำป 1,491,655.34 บาท

Page 26: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

บทท 4 ขอเสนอแนะ

จากผลการดำเนนงานของกลมจดตงและสงเสรมสหกรณ สำนกงานสหกรณจงหวดตาก

คณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) หวขอ เทคนคการสงเสรมสมาชกใหมสวนรวมในสหกรณ โดยมขอเสนอเพอใหเกดประโยชนแกการดำเนนงานในการสงเสรมการดำเนนงานของสหกรณ ดงน

1. สหกรณควรสงเสรมใหสมาชกมสวนรวมในการดำเนนงานทกขนตอน ตงแตรวมเสนอความคดเหน ตดสนใจ ปฏบตการ รบผลประโยชน และประเมนผล โดยสรางแรงจงใจใหสมาชก มความตองการเขารวม โดยเปดโอกาสอยางเทาเทยมควบคไปกบกระบวนการแลกเปลยนความร

2. สหกรณควรจดประชม เมอมการเปลยนแปลงเรองตาง ๆ ทมความสำคญตอการดำเนนงานของสหกรณ เพอเปนการพบปะและสรางความสมพนธระหวางคณะกรรมการดำเนนงานและสมาชก เพอสรางการมสวนรวมของสมาชกสหกรณ

3. สหกรณควรสำรวจความพงพอใจของสมาชกอยางสมำเสมอ และใชชองทางการ ประชาสมพนธ หรอแจงขอมลขาวสารดานการบรการของสหกรณผานทางกลมสมาชก เนองจาก เพอนสมาชก เปนบคคลทสมาชกตดตอและไดรบขอมลขาวสารมากทสด

4. สมาชกควรมความตระหนกในบทบาทหนาทของตนเพอนำไปสการเขาไปมสวนรวมในการบรหารจดการสหกรณ ใหดำเนนงานไปตามวตถประสงคของสหกรณและเพอประโยชนของสมาชกโดยตรง

5. การตดตามและประเมนผลการปฏบตเปนสงทสหกรณควรดำเนนการอยางตอเนอง เพอปรบปรง พฒนาหรอหาแนวทางแกไขทนเหตการณ กาวทนตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในสงคมปจจบน

Page 27: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ภาคผนวก

Page 28: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ประชมสำนกงาน ประจำเดอนกรกฎาคม 2562 ครงท 6/2562 โดยมวาระตดตาม เรอง การจดการความรทเกยวกบกระบวนการทำงานเพอเพม

ประสทธภาพการทำงาน ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2562 วนท 2 กรกฎาคม 2562

ณ หองประชมสำนกงานสหกรณจงหวดตาก

Page 29: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ประชมคณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team) วนท 8 กรกฎาคม 2562

ณ หองประชมสำนกงานสหกรณจงหวดตาก

Page 30: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

ประชมเพอพจารณาแตงตงคณะทำงานจดการความรเกยวกบกระบวนการทำงาน (KM Team)

ณ หองประชมสำนกงานสหกรณจงหวดตาก

Page 31: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

รปภาพกจกรรมดำเนนงาน ประชมใหญสามญประจำป 2560 สหกรณการเกษตรบานตาก จำกด

Page 32: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

รปภาพกจกรรมดำเนนงาน ประชมใหญสามญประจำป 2561 สหกรณเดนรถแมสอด จำกด

Page 33: คำนำkm.cpd.go.th/pdf-bin/pdf_9802734166.pdf · บทที่ 3 วิธีดำเนินงาน 14 3.1 ขั้นตอนการจัดทำชุดความรู้

บรรณานกรม กรมสงเสรมสหกรณ. (2562). ความหมายของสหกรณ. สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2562, จาก

https://www.cpd.go.th/cpdth2560/index.php/component/k2/item/184

สถาบนพระปกเกล า . (ม .ป .ป .). การมส วนรวม . สบคน เม อ 12 กรกฎาคม 2562, จากhttp://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1

ธญญรตน มาลย. (2558). การศกษาปจจยทมผลตอการมสวนรวมของสมาชกในการดำเนนธรกจของสหกรณการเกษตรพราว จำกด อำเภอพราว จงหวดเชยงใหม.

ทพวล มลแสง. (2553). การมสวนรวมในการดำเนนงานของสมาชกสหกรณภาคการเกษตรในจงหวดกระบ.

สำนกงาน กกพ. (2553). การมสวนรวมของประชาชน. สบคนเมอ 19 กรกฎาคม 2562, จากhttps://recc.erc.or.th/index.php/2015-07-07-07-53-46/464-2010-02-01-08-32-52

พรณชา สภาวงค. (2560). การพฒนาระบบการควบคมภายในทดของสหกรณออมทรพยพรมไทย จำกด.