เอกสารเผยแพร่...

เอกสารเผยแพร การผลตบณฑตตามหลกการ Monozukuri

คณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญป น

ปการศกษา 2557

เอกสารเผยแพร การจดการความร ดานการผลตบณฑต การจดการเรยนการสอนตามหลก Monozukuri การประยกตใช และการเขยนมคอ 3. Page 1

ค าน า เอกสารเผยแพรชดนเกดจาการแลกเปลยนความรระหวางบคลากรในคณะบรหารธรกจ ประจ าปการศกษา 2557 การจดการความร องคความรดานการผลตบณฑตตามหลกการของ Monozukuri ตามนโยบายของทาน ผศ. รงสรรค เลศในสตย คณบดคณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน เนอหามทงวธการเขยนมคอ.3 หลกการของ Monozukuri และการประยกตใชของ Monozukuri โดยผจดท าไดรวบรวม เพมเตม เนอหาส าคญทเกยวของ เพอเปนประโยชนแกผสนใจศกษา สามารถน าไปใชในการเรยนการสอนเพอบณฑตบณฑตใหมคณภาพตามทศวรรษท 21

คณะกรรมการ การจดการความร


สารบญ

หนา การเขยนมคอ. 3 ...................................................................................................................................... 3 กรอบมาตรฐานฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต ............................................................................. 3 ทกษะครเพอศษยไทย ในศตวรรษท ๒๑ ............................................................................................... 3 วธการสอน / พฒนา (Teaching Methods) ........................................................................................... 7 วธการประเมน (Evaluation Methods) .................................................................................................. 8

Monozukuri ............................................................................................................................................. 9 หลกการท 1 ก าหนดวฒนธรรมการท างาน .......................................................................................... 11 หลกการท 2 พฒนาภาวะผน า เพอน าไปสการท างานเปนทม .............................................................. 12 หลกการท 3 ตดอาวธการท างาน ........................................................................................................ 13 หลกการท 4 สรางชมชนแหงการเรยนร .............................................................................................. 13 หลกการท 5 เพมพนทกษะใหคดเปน ท าเปน ...................................................................................... 14 หลกการท 6 ปลกฝง Daily Kaizen ..................................................................................................... 15 หลกการท 7 จดการเรยนร 3 ระดบ ..................................................................................................... 15 หลกการท 8 แกไข/ปรบปรง ดวยการลงพนทหนางานจรง ................................................................... 16 หลกการท 9 ท าใหเปนมาตรฐาน ....................................................................................................... 16 หลกการท 10 ฟงเสยงลกคา ............................................................................................................... 16 หลกการท 11 ปรบทศทางดวย Hoshin Kanri ..................................................................................... 17 หลกการท 12 ตองสอนใหรถงคณคา ................................................................................................... 17

การประยกตใช Monozukuri ในการเรยนการสอนตามกระบวนการ 5 จรง ............................................... 18 เอกสารอางอง ........................................................................................................................................ 21


การเขยนมคอ. 3

กรอบมาตรฐานฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต1 มาตรฐานผลการเรยนรของคณวฒของประเทศไทย การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลง

พฤตกรรม ทนกศกษาพฒนาขนในตนเอง จาก ประสบการณะทไดรบระหวางการศกษา กรอบมาตรฐานคณวฒก าหนดมาตรฐานผลการเรยนรทคาดหวงใหบณฑตมอยางนอย ๕ ดาน ดงน

(1) ดานคณธรรม จรยธรรม หมายถง การพฒนานสยในการประพฤตอยางมคณธรรม จรยธรรม และดวยความรบผดชอบทงในสวนตนและสวนรวม ความสามารถในการปรบวถชวตในความ ขดแยงทางคานยม การพฒนานสยและการปฏบตตนตามศลธรรม ทงในเรองสวนตวและสงคม

(2) ดานความร หมายถง ความสามารถในการเขาใจ การนกคด และการน าเสนอขอมล การวเคราะหและจ าแนกขอเทจจรงในหลกการ ทฤษฎตลอดจนกระบวนการตางๆ และสามารถเรยนรดวย ตนเองได

(3) ดานทกษะทางปญญา หมายถง ความสามารถในการวเคราะหสถานการณ และใช ความรความเขาใจในแนวคด หลกการ ทฤษฎและกระบวนการตางๆ ในการคดวเคราะหและการแกปญหา เมอตองเผชญกบสถานการณใหมๆ ทไมไดคาดคดมากอน

(4) ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ หมายถง ความสามารถใน การท างานเปนกลม การแสดงถงภาวะผน า ความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ความสามารถในการวางแผน และรบผดชอบในการเรยนรของตนเอง

(5) ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลย สารสนเทศ หมายถง ความสามารถในการวเคราะหเชงตวเลข ความสามารถในการใชเทคนคทาง คณตศาสตรและสถตความสามารถในการสอสารทงการพด การเขยน และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

ทกษะครเพอศษยไทย ในศตวรรษท ๒๑2 ครเพอศษยตองไมใชแคมใจ เอาใจใสศษยเทานน ยงตองมทกษะใน การ “จดไฟ” ในใจศษย ใหรก

การเรยนร ใหสนกกบการเรยนร หรอใหการ เรยนรสนกและกระตนใหอยากเรยนรตอไปตลอดชวต ครจงตองยดหลก “สอนนอย เรยนมาก” คอ ในการจดกจกรรม ตาง ๆ ของเดก ครตองตอบไดวา ศษยไดเรยนอะไร และเพอใหศษยได เรยนสงเหลานน ครตองท าอะไร ไมท าอะไร ในสภาพเชนน ครยงมความ ส าคญมากขน และทาทายครทกคนอยางทสดทจะไมท าหนาทครผดทาง คอ ท าใหศษยเรยนไมสนก หรอเรยน

1 ทมา : http://www.mua.go.th/users/tqf-hed/news/FilesNews/FilesNews1/3.pdf 2 ทมา : http://www.noppawan.sskru.ac.th/data/learn_c21.pdf


แบบขาดทกษะส าคญ การเรยนรในศตวรรษท ๒๑ ตอง “กาวขามสาระวชา” ไปสการเรยนร “ทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑” ( 21st Century Skills) ทครสอน ไมได นกเรยนตองเรยนเอง หรอพดใหมวาครตองไมสอน แตตองออกแบบ การเรยนร และอ านวยความสะดวก (facilitate) ในการเรยนร ใหนกเรยน เรยนรจากการเรยนแบบลงมอท า แลวการเรยนรกจะเกดจากภายในใจและ สมองของตนเอง การเรยนรแบบนเรยกวา PBL (Project-Based Learning)

ครเพอศษยตองเรยนรทกษะในการออกแบบการเรยนรแบบ PBL ให เหมาะแกวยหรอพฒนาการของศษย สาระวชากมความส าคญ แตไมเพยงพอส าหรบการเรยนรเพอมชวต ในโลกยคศตวรรษท ๒๑ ปจจบนการเรยนรสาระวชา (content หรอ subject matter) ควรเปนการเรยนจากการคนควาเองของศษย โดยคร ชวยแนะน า และชวยออกแบบกจกรรมทชวยใหนกเรยนแตละคนสามารถ ประเมนความกาวหนาของการเรยนรของตนเองได ทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑ ไดแก

สาระวชาหลก • ภาษาแม และภาษาโลก • ศลปะ • คณตศาสตร • เศรษฐศาสตร • วทยาศาสตร • ภมศาสตร • ประวตศาสตร • รฐ และความเปนพลเมองด

หวขอส าหรบศตวรรษท ๒๑

• ความรเกยวกบโลก • ความรดานการเงน เศรษฐศาสตร ธรกจ และการเปนผประกอบการ • ความรดานการเปนพลเมองด • ความรดานสขภาพ • ความรดานสงแวดลอม

ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม

• ความรเรมสรางสรรคและนวตกรรม • การคดอยางมวจารณญาณและการแกปญหา • การสอสารและการรวมมอ ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย


• ความรดานสารสนเทศ • ความรเกยวกบสอ • ความรดานเทคโนโลย ทกษะชวตและอาชพ • ความยดหยนและปรบตว • การรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง • ทกษะสงคมและสงคมขามวฒนธรรม • การเปนผสรางหรอผลต (productivity) และความรบผดรบชอบ เชอถอได (accountability) • ภาวะผน าและความรบผดชอบ (responsibility)

นอกจากนนโรงเรยนและครตองจดระบบสนบสนนการเรยนรตอไปน

• มาตรฐานและการประเมนในยคศตวรรษท ๒๑ • หลกสตรและการเรยนการสอนส าหรบศตวรรษท ๒๑ • การพฒนาครในศตวรรษท ๒๑ • สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการเรยนในศตวรรษท ๒๑

จากกรอบมาตรฐานคณวฒการศกษาแหงชาต และการเรยนการสอนตามทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท 21 อาจารยผสอนเมอไดมอบหมายวชาสอน กอนเปดการศกษาตองด าเนนการเขยนมคอ .3 เพอวางแผนเนอหารายวชา จากภาพท 1 แสดงการกระจายความรบผดชอบตอการเรยนรจากหลกสตรสรายวชา (Curriculum mapping) ประกอบดวย ความรบผดชอบหลก ความรบผดชอบรอง หมายถง สงทเนน ตองมวตถประสงค กจกรรมการเรยนการสอนทแสดงวา สงเสรมใหเกดสงนน และมการวดและประเมนผล หมายถง สงทไมเนน แตคาดวาจะมหรอเกดขน แตอาจไมระบชดเจนในวตถประสงค กจกรรมการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล3

3 เอกสารประกอบการบรรยายพฒนาเทคนคการเรยนการสอนดวย Active Learning คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง โดย ดร.วชย เสวกงาม จฬาลงกรณมหาวทยาลย 29 กรกฎาคม 2558


การเขยน มคอ.3 ในสวนของจดมงหมาย กบ จดประสงคตางกน โดยวตถประสงค ใหศกษาไดจากค าอธบายรายวชา สวนจดมงหมาย คอ เปาหมายในการเรยนการสอน ซงผเขยนตองเขาใจค าอธบายรายวชากอนเขยน การเขยนจดเนนในสวนของหมวดท 4 ควรยดตามหลกสตรทผานการอนมตจากสกอ. ทงหมด หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค ตองเปนความรจาก Body of Knowledge นนคอ ความรทอยในศาสตรทเกดขนตอเรองใดเรองหนง เกดจากการถายทอด จากประสบการณ การวเคราะหสงเคราะหขอมลสามารถน าไปปรบใชอยางเหมาะสมกบสถานการณ ถามผสอนรวมกนหลายคนควรเขยนรวมกน รวมถงการออกขอสอบเพอรกษาความเปนมาตรฐานเดยวกน และการวดผลตามจดเนนสามารถคดลอกตาม มคอ.2 มาใสใน มคอ.3 ไดเพอใชเปนการประเมนผล การก าหนดคะแนนของสวนตาง ๆ เชน ถาเปนนกศกษาป 1-2 เนนการใหคะแนนเนนในสวนบรรยาย และถานกศกษาป 3-4 เนนการใหในสวนของการคะแนนสอบยอยและปฏบต สวนผลการเรยนรตองครบทกขอตามจดด า หมวดท 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน หนงสอตองระบใหชดเจนเพอใหนกศกษาใชเปนการอางองในการหาหนงสออานประกอบการเรยน หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการด าเนนการของรายวชา เขยนตาม มคอ. 24

การท า มคอ.3 เหมอนกบการจดท า Course Syllabus มองคประกอบทงหมด 7 หมวด เรมจากหมวดท 1 เปนขอมลทวไป หมวดท 2 จดประสงคม keyword ค าวา “ตระหนกถง” “เขาใจหลกการของ” “สามารถ” นอกจากนความหมายของหนวยกต มดงน เลขตวท 1 หมายถง จ านวนหนวยกตรวม เลขตวท 2 หมายถง จ านวนชวโมงบรรยาย/สปดาห เลขตวท 3 หมายถง จ านวนชวโมงปฏบต/สปดาห เลขตวท 4 หมายถง จ านวนชวโมงศกษาดวยตนเอง/สปดาห ยกตวอยางเชน ทเขยนไว 3(3-0-6) หมายถง จ านวน 3 หนวยกต บรรยาย 3 ชวโมง/สปดาห ปฏบต 0 ชวโมง/สปดาห ศกษาดวยตนเอง 6 ชวโมง/สปดาห และ 3(2-2-5) หมายความวา วชานมการบรรยาย 2 ชวโมง ปฏบต 2 ชวโมง และใหผเรยนศกษาดวยตวเองอก 5 ชวโมงตอสปดาห (http://cu2524.blogspot.com/2013/02/blog-post.html) การเขยน หมวดท 4 การพฒนาการเรยนรของนกศกษา ควรเพม Curriculum mapping ไวบนหมวดนดวยตามค าแนะน าของคณะกรรมการตรวจ QA5

4 อาจารยอลงกรณ ประกฤตพงศ : กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต ครงท 1วนพธท 6 พฤษภาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน

5 โกศวต รตโนทยานนท,กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต ครงท 1วนพธท 6 พฤษภาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน


ทงนขอยกตวอยางวธสอน / พฒนา และวธการประเมน ดงน วธการสอน / พฒนา (Teaching Methods) (อางองเชงอรรถ หมายเลข 3)

1. การบรรยาย (Lecture) 2. การอภปราย (Discussion) 3. การสอนแบบสมมนา (Seminar) 4. การสอนโดยใชการนรนย(Deductive) 5. การสอนโดยใชการอปนย (Inductive) 6. การใชกรณศกษา (Case) 7. การแสดงบทบาทสมมต(Role Playing) 8. ภาคสนาม (Field work) 9. การไปทศนศกษา (Field Trip) 10. การใชสถานการณจ าลอง (Simulation) 11. การแสดงละคร (Dramatization) 12. การสาธต (Demonstration) 13. กา รสอนแบบศ นยก ล า ง ( Learning

Center) 14. การใชเกม (Game) 15. การทดลอง (Experiment) 16. การสอนแบบโปรแกรม / การเรยนดวย

บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน / การเรยนแบบผสมผสาน / การเรยนแบบออนไลน (Programmer instruction / Computer-aided instruction / Blended Learning / Online Learning)

17. การฝกปฏบต (Practice) 18. กา ร ฝ ก ง าน ( ร ว มถ ง ก า ร ฝ ก สอน )

(Practicum (including teaching practicum)

19. การสอนโดยใชวจยเปนฐาน (Research-based instruction)

20. การสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem – based instruction)

21. ก า ร ส ะ ท อ น ค ว า ม ค ด ( Reflective thinking)

22. การสอนแบบสบสอบ ( Inquiry-based instruction)

23. ก า ร ศ ก ษ า ค น ค ว า โ ด ย อ ส ร ะ (Independent study)

24. การเรยนรดวยการน าตนเอง (Self-directed instruction)

25. การสอนโดยใชโครงงาน (Project-based instruction)

26. การเรยนรจากบคคลตนแบบ / ปราชญ (Learning from model persons/learned persons)

27. การดงาน (Observation trip) 28. การเรยนรดวยตนเอง (Self-study) 29. ฝกงาน (Apprentice) 30. กจกรรม (Activites) 31. การใหค าปรกษารายบคคล ( Individual

advice)


วธการประเมน (Evaluation Methods) (อางองเชงอรรถ หมายเลข 3) 1. การสอบขอเขยน (Written examination) 2. การสอบปากเปลา (Oral examination) 3. การสอบทกษะ (Skills examination) 4. ก า ร ส ง เ ก ต พ ฤ ต ก ร ร ม ( Behavior

observation) 5. การประเมนกระบวนการท างาน /บทบาท

ในการท ากจกรรม (Assessment of work processes / activity roles)

6. การประเมนผลงาน / บทเรยนทถอดประสบการณจากนสต (Assessment of output / lessons based on students experience)

7. ก า ร ป ร ะ เ มน ก า รบ า น ( Homework assessment)

8. การประเมนรายงาน / โครงงาน (Report / Project assessment)

9. การประเมนแฟมพฒนางาน /อนทน (Diary / Journal assessment)

10. Performance testing 11. การประเมนการวพากษ /การน าเสนอ

ผลงาน (Assessment of report criticism / presentation)

12. การประเมนจากการสะทอนผลการท างานรวมกน (Assessment of result of team-work effort)

13. การประเมนตนเอง (Self-assessment) 14. การประเมนแบบ 360 องศา (360

Degree Assessment) 15. ก า ร ป ร ะ เ ม น โ ด ย เ พ อ น ( Peer

Assessment) 16. ก า ร น า เ ส น อ ป า ก เ ป ล า ( Oral

Presentation) 17. การเขาชนเรยน (Class Attendance)

Source : http://www.google.com


จากวธการสอน และวธการประเมนผล คณะบรหารธรกจ จงยดแนวทางปฏบตในการเรยนการสอน ตามนโยบายของสถาบนตามหลกการของ Monozukuri เพอผลตบณฑตตามคณลกษณะบณฑตทพงประสงคตามทศวรรษท 21

Monozukuri6 (http://ba.tni.ac.th/new/upload/files/pdf/KM_%202556_Monozukuri%20Model_TNI.pdf)

ค าวา “Monozukuri” หรอ “โมโนซคร” เปนค าภาษาญปน 2 ค ารวมกน คอ ค าวา Mono หมายถง สงของหรอ ผลตภณฑและ ค าวา Zukuri หมายถง การผลต การสรางสรรค เมอรวมกนกจะมความหมายวา การผลตสงของหรอสรางสรรค ผลตภณฑหรอบรการทมคณภาพโดยใชทกษะและเทคโนโลย ซงมลกษณะส าคญ ไดแกการผลตสนคาทมคณภาพสง ใชทงทกษะและเทคโนโลย สนคาตอบสนองความตองการของลกคา ผลตเองทกกระบวนการตงแตตนจนจบ และมการปรบปรงการผลตและ สนคาอยางตอเนอง (Kaizen)

ในการจดการเรยนการสอนตามหลก Monozukuri จะเปนการจดการเรยนการสอนเพอสรางคน (Hitozukuri) ทมจตวญญาณโมโนซครโดยอาศยหลกการตางๆ ดงตอไปน

1. สรางคนทมคณภาพสง 2. มทงทกษะ ความรและเทคโนโลย 3. มคณสมบตตรงกบความตองการของสถานประกอบการ 4. คดเปนท าเปน และสามารถเรยนรไดดวยตนเอง 5. มใจรกและทมเทในการสรางผลงานทดทสด 6. มการปรบปรงการสอนการสรางคนอยางตอเนอง

ซงสถาบนเทคโนโลยไทย-ญปนไดน าหลก Monozukuri มาประยกตใชกบการจดการเรยนการสอน

ในทก หลกสตรโดยก าหนดใหนกศกษาทกคนตองผานการปฏบตวชาสหกจศกษาหรอฝกงานกอนทจะส าเรจ การศกษา นอกจากนนแลวในแตละรายวชาซงถงแมจะไมใชวชาปฏบตการกยงยดแนวคดหลกในการเรยน การสอนทเนนใหนกศกษาไดลงมอปฏบตจรงทงในและนอกหองเรยน คณะ/ส านกวชาจะตองมการก าหนดให นกศกษาไดผลตผลงาน/ชนงาน รวมถงการใหบรการตางๆ ทงทางธรกจและอตสาหกรรมดวยตนเอง โดยยด หลกการ 6 ขอขางตนทกลาวมาแลว คอ สอนใหนกศกษามงผลตผลงาน (ผลตภณฑสงประดษฐ ซอฟทแวรการบรการ โครงงาน โครงการ) ทมคณภาพดวยใจรกและทมเท สอนใหนกศกษาลงมอท าดวยตนเอง ลงมอปฎบตเองทกขนตอน สามารถเรยนรไดเอง รจกแกไขปญหาและอปสรรคโดยใชความรจาก

6 กองเกยรต วระอาชากล, กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครงท 1-6 เรอง “Monozukuri คออะไร” วนท 31มนาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน


ทฤษฎทเรยนมา สอนใหรจกการสรางสรรคนวตกรรม การประดษฐ การท าโครงงาน โครงงานเขาประกวดแขงขน สอนใหคด เปนท าเปน คดเองท าเอง ใชความคดสรางสรรค มการวางแผน ออกแบบและท างานเปนทม โดยม

กระบวนการเรยนรผานหลกการ 5 จรง คอ สถานทจรง ของจรง สถานการณจรง ทฤษฎจรง หลกปฏบตจรง (5 G: Genba, Genbutsu, Genjitsu, Genri, Gensoku) การเรยนการสอนตามหลกการโมโนซครทน ามาใชถอ เปนแนวทางหลกในการผลตบณฑตของสถาบนฯ และเพอตอบโจทย การผลตบณฑตทตรงกบความตองการของสถานประกอบการตางๆ ทงของ ไทย ญปน และของชาต อนๆ สถาบนฯ จงไดน าจดเดนของวฒนธรรมการท างานของญปนมาเปนแนวทางเพอปพนฐานวฒนธรรมการ

การจดการเรยนการสอนตามหลกโมโนซคร มตนแบบมาจากบรษทโตโยตา มอเตอร เปนสวนใหญ โดยประกอบดวย 12 หลกการ คอ หลกการขอท 1 : ก าหนดวฒนธรรมการท างาน หลกการขอท 2 : พฒนาภาวะผน าเพอน าไปสการท างานเปนทม หลกการขอท 3 : ตดอาวธการท างาน หลกการขอท 4 : สรางชมชนการเรยนร หลกการขอท 5 : เพมพนทกษะใหคดเปน ท าเปน หลกการขอท 6 : ปลกฝง Daily Kaizen หลกการขอท 7 : จดการเรยนการสอน 3 ระดบ หลกการขอท 8 : ตองสอนใหรถงคณคาตอสงคม หลกการขอท 9 : แกไข/ปรบปรงดวยปญหาของหนางานจรง หลกการขอท 10 : ท าใหเปนมาตรฐาน หลกการขอท 11 : ฟงเสยงลกคา หลกการขอท 12 : ปรบทศทางดวย Hoshin Kanri


หลกการท 1 ก าหนดวฒนธรรมการท างาน

วฒนธรรมองคกร (Corporate Culture) คอ วถปฏบตเพอท าใหองคกร สามารถสรางคณคาไดตามเจตนารมณทองคกรตงไว และยงคงด ารงความเปนองคกรไดอยางเปนระเบยบเรยบรอย วฒนธรรมองคกร ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1. คณคา (Value) คอ สงทองคกรตองการสงมอบใหกบสงคม เชน คณะบรหารธรกจตองการสราง

นกศกษาใหกบสงคม โดยมเอกลกษณของคณะ คอ “เกงภาษา มภาวะผน า เลศล าบรหาร” 2. หลกการ (Principle) หรอมการเรยกกนวาเปน DNA โดยท DNA จะเปนตวก าหนดลกษณะการ

แสดงออกขององคกร ทจะท าใหองคกรสามารถสรางคณคาไดตามทตองการ เชน DNA หรอกรอบในการท างานขอคณะบรหารธรกจ

3. ทศนคต (Attitude) / พฤตกรรม (Behavior) หรอบางทเรยกวา Spirit ซงกคอวถทางทแสดงออกมาในระหวางการปฏบตงาน เพอสรางและสงมอบคณคาขององคกรไปยงลกคา เชน บรษทโตโยตามการก าหนด Spirit ไวดงน

ตองมวนย และใหเกยรตผอน ตองคนหา Waste/Root Cause จากความผดพลาดทเกดขนเสมอ ตองอทศตน เพอการคนหาความจรงในการขจดปญหาอยางแทจรง และจะไมหยดยง

จนกวาจะส าเรจ ตองไมผลดวนประกนพรง มงไปทหนางานทกอปญหาอยางทนทวงท ตองไมพอใจกบสงเดมๆ เลอกใชคนและเครองมออยางเหมาะสม และตองควบคมเวลาท างานใหเหมาะสมดวย ตองมความเชอวา “ฉนสามารถท าได” ตองสลดความคดทท าไมไดทงไป


ตองไมท างานใหไดตามคาเฉลย แตตองท าออกมาอยางดทสดเทาทเราท าได ตองเปลยนตวเองกอน กอนทจะเปลยนคนอน และตองไมมการกลาวโทษตอผอน

4. พธกรรม (Rituals) คอ กศโลบายทจะท าใหสมาชกขององคกรยอมรบในวถปฏบตทก าหนดขน (Spirit) และยงเปนเครองมอส าคญในการหลอหลอมใหสมาชกมพฤตกรรมตามทคาดหวงไว โดยการจดกจกรรมตางๆ เชน พธชงชาของประเทศญปน สอนใหคนท าตามขนตอนมมาตรฐาน หรอนโยบาย Zero Late ของคณะบรหารธรกจทสอนใหนกศกษามวนย นอกจากน พธกรรมทดควรจะครอบคลม Spirit ใหไดครบทกตว

หลกการท 2 พฒนาภาวะผน า เพอน าไปสการท างานเปนทม ภาวะผน า คอ กระบวนการทมการใช วธการตางๆ เพอท าการกระตน ชน า ผลกดน ใหบคคลหรอกลมบคคล มความเตมใจ และกระตอรอรนในการท าสงตางๆ เพอใหบรรลเปาหมาย

ภาวะผน าสไตลญปน จะมอยดวยกน 4 ระดบ คอ 1. ภาวะผน าระดบท 1 Commit to Self-Development สงทแสดงใหเหนวาบคคลผนนมภาวะผน าในระดบน คอ บคคลนนมวธคด และวธปฏบตตามกรอบ

Spirit อยางชดเจน เชน นกศกษาสามารถปฏบตงานไดตามมาตรฐานทก าหนด 2. ภาวะผน าระดบท 2 Coach and Develop Others สงทแสดงใหเหนวาบคคลผนนมภาวะผน าในระดบน คอ Problem Solving Skill มหลกคด PDCA,

ด าเนนการแกปญหาแบบ QC Story, ด าเนนการท างานดวยหลก 5G และประสบความส าเรจเปนทยอมรบของกลม QCC

3. ภาวะผน าระดบท 3 Support Daily Kaizen สงทแสดงใหเหนวาบคคลผนนมภาวะผน าในระดบน คอ จะตองเปนผมความคดสรางสรรค และท

ส าคญจะตองเปน The Trainer ทเกง เชน นกศกษาทเปนตวเตอรใหกบเพอน 4. ภาวะผน าระดบท 4 Create Vision and Align Goals สงทแสดงใหเหนวาบคคลผนนมภาวะผน าในระดบน คอ ความเขาใจระบบงานทงหมด มความ

แขงแกรงในการจดการงานประจ าวน (Daily Management) และมความสามารถในการมองเหนสงทเปน waste และเปนเลศในการคนหาแนวทางในการขจด waste รวมถงมความสามารถในการขบเคลอนคนใหด าเนนการตามทก าหนดเปาหมายไวได

ในการจดการเรยนการสอนตามหลกโมโนซคร อาจารยควรมกระบวนการในการพฒนาภาวะผน าใหกบนกศกษา จากระดบท 1 ถง 4 เพอรองรบกบการท างานในอนาคต


นอกจากน ยงมแนวคดเรอง ผน าทรบใช (Servant Leadership) เปนผน าทเหมาะกบองคกรบรการสงคม เชน แพทย อาจารย ฯลฯ เนองจากเปนองคกรทกลมพนกงานเปนผมความรสง โดยผน าทรบใช จะเปนผน าทสามารถจดพลงและสรางการตนตวใหกบผอน มอบหมายงานททาทายและโอกาสในการพฒนาตนเองใหกบลกนอง มองเหนและชนชมในความส าเรจของลกนอง เปนผน าทสขม รอบร และคอยตดตามผลงานของทม และของลกนองแตละราย สงเสรมใหพนกงานท างานดวยความรบผดชอบและพยายามอยางเตมท เพอใหบรรลผลตามทไดรบมอบหมายทกประการ

หลกการท 3 ตดอาวธการท างาน

นอกจากการสอนใหนกศกษามภาวะผน าแลว ในการทนกศกษาจะมภาวะผน าในระดบตางๆ ไดนน นกศกษาจ าเปนจะตองมความรความเขาใจในเรองตางๆ ดงตอไปน

การท าใหคนมความเขาใจใน DNA / Sprit ความรพนฐาน 3 Mu, 5S, 5G, Visual Control, PDCA Statistical Process Control (SPC) QC Story & Standardization Process Focus (System Thinking) Kaizen Daily Management Team Development and Motivation

โดยความรเหลาน ในประเทศญปนทกสาขาวชาจะเรยนวชาเหลาน เนองจากวชาเหลานเปนวชา

ทวไป สอนใหนกศกษามองหาความสญเปลา การควบคมคณภาพ เปนตน นอกจากน การท าใหวงจรความรด าเนนอยางตอเนอง ตองอาศย Team Development and Motivation และ Daily Management ประกอบดวย

หลกการท 4 สรางชมชนแหงการเรยนร ชมชนแหงการเรยนร (Communication of Practice) คอ การกลมคนทมารวมตวกน โดยมวตถประสงคเพอแลกเปลยนเรยนรและสรางองคความรใหมๆ เพอชวยใหการท างานมประสทธผลทดข น


หลกการท 5 เพมพนทกษะใหคดเปน ท าเปน

วธการสรางใหนกศกษาคดเปน ท าเปน ประกอบดวย 1. Idea Generation Method สอนใหนกศกษามหลกการคดในรปแบบตางๆ 2. Idea Contest จดการแขงขน เพอจงใจใหพฒนาไอเดย 3. Skill Competition จดการแขงขนทกษะ โดยเปนการแขงขนท าโจทยเลกๆตามระยะเวลาหรอ

เกณฑทก าหนด 4. Daily Kaizen การท าโครงการเพอแกปญหา โดยการสงเกตการปฏบตงานทกวนจนเปนนสย

ซงจะท าใหมองเหนขอบกพรองตางๆ ได เปาหมายทางตรงของการจดกจกรรม Monozukuri

1. ตองการใหเขาใจความหมายทแทจรงของการปรบปรง (Improvement) โดยตองการใหพนกงานเหนผลอยางเปนรปธรรม

2. เขาใจความส าคญของการสรางสงของ ทแสดงใหเหนถงการใชความสามารถ ความคดรเรม และความเฉลยวฉลาด

3. เขาใจความส าคญของการมสวนรวมของทกคน 4. ฝกฝนการใช QC Story 5. ตระหนกความส าคญของ ขอเทจจรง (Facts) และ ขอมล (Data)


6. ตระหนกความส าคญของการท าการทดลอง (Experiment) และ การทวนสอบ (Verification) 7. เรยนรการปองกนปญหาทเกดซ า โดยเรยนรผานประสบการณจรง

หลกการท 6 ปลกฝง Daily Kaizen

Daily Kaizen = Frequent Small Improvements คอ เครองมอทใชในการฝกฝนทมงานทกคน เพอฝกฝนการปรบปรงการท างาน และเสรมสรางภาวะผน า กระบวนการจดท า Daily Kaizen

1. การท างานตามมาตรฐาน 2. ฝกฝนใหมการตรวจสอบประสทธภาพการท างานอยางสม าเสมอ 3. ประชมตดตามผลงานประจ าวน เปรยบเทยบกบมาตรฐาน 4. แกไขปญหา เพอปรบปรงงานใหเปนไปตามมาตรฐาน 5. มองหาวธการปรบปรงมาตรฐานใหสงขน

หลกการท 7 จดการเรยนร 3 ระดบ

หลกการจดการเรยนรตามหลกโมโนซคร ม 3 ระดบ คอ

http://monozukuri.tni.ac.th/wp-content/uploads/2014/03/Mono01-06.jpg


ในการจดการเรยนการสอนตามหลกโมโนซคร จะตองมการก าหนดเปาหมายในการน าความรไปใชในชวตจรงได

หลกการท 8 แกไข/ปรบปรง ดวยการลงพนทหนางานจรง

การพจารณาขอเสนอแนะของผประกอบการเพอแกไข/ปรบปรงดวยการลงพนทหนางานจรง มขนตอนดงตอไปน

1) Observe operations to see what’s important สงเกตความผดปกต 2) Visualize processes to reveal problems เปดประเดนปญหา 3) React immediately to abnormal situations ตอบสนองตอความผดปกต 4) Reflect on your observations and reaction, and look for root cause(s) มองหาสาเหตท

แทจรง 5) Develop a follow-up plan and draw the right policy or strategy implications for the

business พฒนาแผนตดตามและวางแนวทางส าหรบผลกระทบทเหมาะสม

หลกการท 9 ท าใหเปนมาตรฐาน

ในการจดการเรยนการสอนควรมการก าหนดมาตรฐานเพอเปนทศทางในการปฏบตงาน ซงจะท าใหสามารถพจารณาปญหาไดงายขน เปาหมายของการท าใหเปนมาตรฐาน

1. เพอถายทอดใหทกคนปฏบตไปในทศทางเดยว 2. เพอการพฒนาไปสระดบทสงขน

หลกการท 10 ฟงเสยงลกคา

ขอเสนอแนะของผประกอบการหรอบรษททรบนกศกษาเขาท างาน ม 4 รปแบบ คอ 1. ขจดความสญเปลา เชน นกศกษาไมมความสามารถในการท างานตามท

ผประกอบการตองการ 2. ตอบสนองความตองการของผประกอบการ เชน นกศกษามความสามารถในการ

ท างาน แตใชเวลาในการท างานมากเกนความจ าเปน 3. การประหยดทรพยากร เชน ผประกอบการตองการไดพนกงานทมความรทผสมผสาน

(Integrated) เพอรองรบกบการท างานไดหลากหลาย


4. ปรบปรงคณภาพชวต เชน ผประกอบการตองการจางพนกงานทมรจกงานของตนเอง

หลกการท 11 ปรบทศทางดวย Hoshin Kanri

ตามหลก Hoshin Kanri ก าหนดใหมการน าเปาหมายไปก าหนดเปน KPI และใชในการประเมนผล

การปฏบตงาน

หลกการท 12 ตองสอนใหรถงคณคา

การทเราจะสอนนกศกษาใหรจกคณคา คอ สามารถน าความรไปใชท างานไดจรงนนสามารถโดยแบงเปน 3 ระดบ คอ

1. Motivation ใชในการท างานได 2. Improvement ประยกตรวมกบศาสตรอนได 3. Development น าไปใชเพอประโยชนของสงคม

http://monozukuri.tni.ac.th/wp-content/uploads/2014/03/Mono01-08.jpg


เชนโครงการโครงการ Train to The Trainer โครงการมลกษณะ กาอบรมใหกบผประกอบการ โดยมนกศกษาเขามารวมจดโครงการ ประกอบดวย แขนง HR สาขา BJ และสาขา HR ในประกอบวชา HRM 301 แบะรายวชา BUS 203 นกศกษาเปนพธกร และเปนมสวนรวมในการอบรม

การประยกตใช Monozukuri ในการเรยนการสอนตามกระบวนการ 5 จรง

วธการเรยนการสอนของคณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน ไดน าหลกการโมโนซคร มาประยกตใชดงน 1. การปฏบตงานตามหลก 5ส การมงเนนความส าเรจทไดจากการท างานเปนทม การปลกฝงจตส านกในการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง (Kaizen) และ การใชความคดสรางสรรคและเครองมอทเหมาะสมในการสรางสรรคผลตภณฑและสงใหมๆ เชน สาขา HR ไดใหนกศกษาไดฝกท ากจกรรม ท าโครงการ โดยมการวางแผน ด าเนนงาน และสรปผล ทงนมโครงการทเชญบคคลภายนอกเขามารวมกจกรรมดวย ดงเชนโครงการ Happy Workplace

2. การสรางภาวะผน า การสรางทม เชน การมอบหมายใหนกศกษาจดท ารายงานเปนรายงานกลมใหญ มการสมภาษณผบรหารดานการจดการทรพยากรมนษยเปรยบเทยบ โดยองคกรวฒนธรรมสญชาต


ญปน เปนหลก กบ องคกรวฒนธรรมสญชาตอนๆ โดยมนกศกษาสาขา HR, AC, IM, BJ, BM ประกอบการเรยนการสอนวชา7

3. นกศกษาไดน าความร จากการจ าลองสถานการณจรง เชน การเขยน Resume อยางไรใหถกตอง เทคนคการแตงกาย และเทคนคการสมภาษณงาน การเขยนเอกสารการสหกจศกษา และเทคนคการปรบตวในทท างาน8 หรอการใหนกศกษาใชโปรแกรม Click2Win เปนโปรแกรมนจะจ าลองสถานการณจรงในการเลนหนทงหมด ทงนใหนกศกษาเปนผเขยนโครงการเอง ด าเนนงานตามหลกของ PDCA9 4. การเชญผเชยวชาญมาบรรยาย เชน เชญบรษทจาก Broker เพอใหนกศกษาสมครเพอเลนหน ซงนกศกษาสามารถเลนหนไดจรง 5. การนกศกษาเขาแขงขนโปรแกรมตาง

4. การศกษาดงานนอกสถานท หรอ Field Trip 5. การเพมพนทกษะใหนกศกษาคดเปนท าเปน เชน ใหนกศกษาจดท าโครงการเพอน าสนคามา

ขาย รวมกบ กจกรรม ผประกอบการรนเยาว 6. มรายวชาฝกปฏบตจรง เชน วชาทางดานคอมพวเตอร วชาสหกจ หรอบางวชาอาจจะตองม

กจกรรมเสรม เชน อาจจะตองมการจบกลมม าโปรเจค มการพาไปดสถานท ทท างานจรง ไปดโรงงาน ไปดอตสาหกรรม เปนตน10

7 อาจารยเอบ พงบหงอ กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครงท 1,3 เรอง “Monozukuri คออะไร” วนท 31มนาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน 8 อาจารยอลงกรณ ประกฤตพงศกจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครงท 1 เรอง “Monozukuri คออะไร” วนท 31มนาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน 9 อาจารยสมบต วรนทรนวตร กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “การใหความรและประสบการสอนตามหลก Monozukuri ครงท 9” วนพฤหสท 21 พฤษภาคม 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน 10 สณฑวฒ ตลารกษ กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต ครงท 4 เรอง “12 หลกการสรางการเรยนรแบบโมโนซคร” วนท 17 กมภาพนธ 2558 ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน


เอกลกษณคณะบรหารธรกจ “เกงภาษา มภาวะผน า เลศล าบรหาร”


เอกสารอางอง

กรอบมาตรฐานฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต : http://www.mua.go.th/users/tqf-hed/news/FilesNews/FilesNews1/3.pdf (เขาถงเมอวนท 30 กรกฏาคม 2558)

โกศวต รตโนทยานนท. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต “Monozukuri คออะไร” ครงท 1. (2558, 6 พฤษภาคม). ณ หองประชมคณะบรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย- ญปน

กองเกยรต วระอาชากล. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครง ท 1-6. (2558,31 มนาคม). ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย- ญปน

ภาพการเรยนรทศวรรษท 21 : http://www.google.com (เขาถงเมอวนท 30 กรกฏาคม 2558)

วจารณ พานช วธสรางการเรยนรเพอศษยในทศวรรษท 21 : http://www.noppawan.sskru.ac.th/data/learn_c21.pdf(เขาถงเมอวนท 30 กรกฏาคม 2558)

วชย เสวกงาม. (2558, 29 กรกฎาคม). เอกสารประกอบการบรรยายพฒนาเทคนคการเรยนการสอนดวย Active Learning คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง สมบต วรนทรนวตร. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “การใหความรและประสบการ สอนตามหลก Monozukuri ครงท 9”. (2558, 21 พฤษภาคม). ณ หองประชมคณะ บรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน

สณฑวฒ ตลารกษ. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต ครงท 4 เรอง “12 หลกการสรางการ เรยนรแบบโมโนซคร”. (2558,17 กมภาพนธ). ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน

อลงกรณ ประกฤตพงศ. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครงท 1. (2558, 6 พฤษภาคม). ณ หองประชมคณะบรหารธรกจ อาคาร A สถาบนเทคโนโลย ไทย-ญปน


เอบ พงบหงอ. กจกรรมการจดการความร ดานการผลตบณฑต เรอง “Monozukuri คออะไร” ครงท 1,3. (2558, 31มนาคม). ณ หองประชมคณะบรหารธรกจอาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน เอกสารเผยแพร หลกการ12 ประการของ Monozukuri คณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนดลยไทย-ญปน นทรรศการ การจดการความรดานผลตตบณฑต “เปดโลก Monouzukuri in Education” 29 เมษายน 2557 ณ โถงนทรรศการชน 2 อาคาร A สถาบนเทคโนโลยไทย—ญปน (http://ba.tni.ac.th/new/upload/files/pdf/KM_%202556_Monozukuri%20Model_TNI.pdf) (เขาถงเมอวนท 30 กรกฏาคม 2558)

เอกสารเผยแพร่...

Documents

Transcript of เอกสารเผยแพร่...