~ 1 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การจดการดน

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

~ 2 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ค าน า

ดนเปนปจจยส าคญในการท าการเกษตรโดยทวไป แตเกษตรกรสวนมากยงขาดความตะหนกในความส าคญของดน โดยนอกจากเปนทยดเกาะของรากพชแลว ดนยงเปนแหลงธาตอาหารตาง ๆ ทพชสามารถน าไปใชในการเจรญเตบโต

เอกสารเลมนรวบรวมความร วธการจดการดนอยางไรใหมความเหมาะสมกอนการปลกพช และผลทไดรบจากการท าวจย เรอง ศกษาการเพมผลผลตการปลกมนส าปะหลงดวยวธการปรบปรงดนดวยถวพรารวมกบการใชน าสกดมลสกร ทใชถวพราเปนป ยพชสด ปรบปรงสภาพดนเพอใหดนมสภาพทรวนซย เหมาะส าหรบการปลกพช

ผเขยนหวงเปนอยางยงวา เอกสารเลมน จะเปนประโยชนตอผอบรม ผเรยน เกษตรกร และบคคลทสนใจทวไป

พนธทว สหะรตน เมษายน 2554

~ 3 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ดน: กบการเกษตร

ความหมายของดน (soils)

ดน ในดานของการเกษตร หมายถง วตถทเกดขนตามธรรมชาตจากหน และแรทสลายตวผพงเปนชนเลกชนนอย มาผสมคลกเคลากบอนทรยวตถทเนาเปอยผพง รวมตวกบน าและอากาศในสดสวนทเหมาะสม เกดเปนชนๆ หอหมเปลอกโลกไวชวยใหพชเจรญเตบโตและยงชพอยได ความส าคญของดน ดน เปนทรพยากรธรรมชาตทมความส าคญตอสงมชวต บนพนโลกคอ 2.1 ความส าคญของดน ดนเปนพนฐานในการด ารงชวตของมนษยเปนทมาของปจจย 4 คอ อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค อนเปนปจจยทส าคญตอการยงชพ และการเจรญเตบโตของมนษย ซงอาจเปนการไดมาทางตรง หรอทางออมกได

ดนเกยวของอะไร กบการเกษตร

กอนอนเรามาท าความเขาใจเรองดนทเกยวของกบการเกษตร“ดน” เปนตววตถทพชในการยดเกาะราก เปน

ทอยของธาตอาหารพชทใชในการเจรญเตบโต พชสามารถดงธาตอาหารมาใชในการเจรญเตบโต และใหผล

ผลต

~ 4 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

2.2 ความส าคญของดนทมตอพช พชโดยทวไปจะเจรญเตบโตอยบนดน อาศยดนเปนทหยงรากยดล าตนใหตงอยได พชยงไดรบน าและธาตอาหารตาง ๆ จากดน ส าหรบใชในการเจรญเตบโต สรางล าตน ใบ ดอก และผล นอกจากนพชยงไดรบอากาศทมอยในดนมาใชส าหรบการหายใจอกดวย 2.3 ความส าคญของดนทมตอประเทศชาต กลาวคอ ประเทศทมดนดเหมาะแกการเพาะปลกจะท าใหผลผลตทางการเกษตรสง ประเทศจะมรายไดด มความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม ประชาชนมการกนดอยด แตในทางกลบกนหากมสภาพดนเลวไมเหมาะสม แกการเพาะปลก ท าใหประเทศชาตตองสนเปลองงบประมาณส าหรบแกไขปรบปรงดน ใหสามารถปลกพชไดอกทงผลผลตพชอาจมคณภาพต าและปรมาณนอยไมพอเพยงกบความตองการของประชากร บางครงอาจตองสงซอจากตางประเทศ ซงมผลท าใหสภาพเศรษฐกจและสงคมตกต า และท าใหประเทศเสยดลการคากบตางประเทศ สวนประกอบของดน (soil component) ดนโดยทวไปประกอบดวยสวนทเปนของแขง ของเหลว และกาซซงสามารถแยกสวนประกอบตาง ๆ ออกไดดงนคอ 3.1 แรธาต หรออนนทรยวตถ (mineral matter) เปนสวนทเกดจากการสลายตวผพงของหนและแรชนดตาง ๆ โดยทางเคม ทางฟสกส และทางชวเคม สวนนท าหนาทเปนแหลงก าเนดธาตอาหารใหแกพช จลนทรยดน และควบคมเนอดน โดยเฉพาะสวนทเปนอนภาค

~ 5 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ดนเหนยว จะเปนสวนส าคญท าใหเกดขบวนการทางเคมตาง ๆ ในดน องคประกอบของดนสวนนจะมปรมาณมากทสด 3.2 อนทรยวตถ (organic matter) เปนสวนทเกดจากซากพช ซากสตวทเนาเปอยผพงแลว และทก าลงสลายตวอยทบถมกนอยบนดน อนทรยวตถมสวนชวยใหโครงสรางของดนมความรวนซยและดดซบน าไดด นอกจากนนยงเปนแหลงพลงงานของจลนทรยดน และแหลงธาตอาหารพชบางอยางเชน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และก ามะถน 3.3 น า (water) พบอยในชองวางระหวางเมดดน หรออนภาคดน ไมสามารถมองเหนน าไดดวยตาเปลา แตสามารถหาปรมาณน าในดนได โดยการเกบตวอยางดนมาชงน าหนกแลวน าไปอบใหแหงในตอบ ทอณหภม 105 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง เมอน ามาชงใหมจะพบวา น าหนกนอยลงกวาเดม น าหนกทหายไป คอน าทอยในชองวางดงกลาว น าในดนมประโยชนตอพชคอเปนตวละลายแรธาตตาง ๆ ท าใหพชสามารถดดไปใชเปนอาหารได ถาน าในดนมนอย พชอาจเกดอาการขาดน าท าใหใบและล าตนเหยวได 3.4 อากาศ (air) อยรวมกบน าภายในดน คอ อยตามชองวางของเมดดนหรออนภาคอากาศในดนประกอบดวย กาซไนโตรเจน ออกซเจน และคารบอนไดออกไซด ปรมาณของอากาศในอนภาคดนไมทเปลยนแปลงไปตามความมากนอยของน าในดน ดนทเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของพช ควรจะมสดสวนของสวนประกอบดนโดยปรมาตร ดงแสดงในภาพท 1.1 คอ

~ 6 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

อนนทรย

สาร

45%

อนทรยวตถ

5%

น า

25%

อากาศ

25%

แรธาตหรออนนทรยวตถ 45 % อนทรยวตถ 5 % น า 25 % อากาศ 25 %

สวนประกอบของดนทง 4 สวน เปนตวก าหนดสมบตตางๆ ของดนทางเคมและทางกายภาพ ในการวเคราะหดนเพอศกษาหาขอมลเกยวกบสมบตตาง ๆ ของดนจงมงไปท 4 สวนน โดยเฉพาะอยางยงสวนทเปนแรธาต และอนทรยวตถ ซงเปรยบเหมอนคลงอาหารของพช และยงมอทธพลตอสมบตทางกายภาพของดน เชน การยดตวของเมดดน การยดหดตวของดน ความสามารถในการอมน าของดนตลอดจนโครงสรางของดน ดงนน ขอมลตางๆ ทไดจากการวเคราะห จงไดมาจากสวนทเปนแรธาตและอนทรยวตถเกอบทงสน

ภาพท 1.1 แสดงสวนประกอบของดนทเหมาะสม ตอการเจรญเตบโตของพช

~ 7 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ชนดน (Soil Horizon) ชนดน :

เกดขนจากกระบวนการ เพมเตม สญเสย คลกเคลา เคลอนยายและ เปลยนแปลง ของพลงงาน และวสดตางๆทเปนองคประกอบของดน

ดนชน O :

เปนชนดนอนทรยวตถทพบในชดดนบางประเภทเทานน ดนชนนเปนชนบนสด เกดจากการทบถมของเศษพชทผพงทบถม ดนสวนใหญ ประกอบดวย ชนดนหลกดงตอไปน :

ดนชน A :

เปนดนชนแรธาตทอยบนสดในดนทวไป มการสะสมอนทรยคารบอนมากกวาดนชนถดลงไป

ดนชน B :

เปนดนชนแรธาตท มการสะสมปรมาณ แรดนเหนยว เหลก อะลมนม หรอ ฮวมส มากกวาดนชนอนอยางเหนไดชดเจน

ดนชน C :

เปนดนชนแรธาตทยงไมไดรบผลกระทบ จากกระบวนการตางๆทเกดขนในดน ดงดนชนขางบน ยกเวนดนมการเปลยนแปลง จากการทมน าขงเปนเวลานาน หรอมการสะสมคารบอเนต และเกลอทละลายน าได

ดนแตละชนมสมบตทางเคม และสมบตทางฟสกสแตกตางกน อนจะสงผลถงคณภาพของดนในแงการใชประโยชนดานผลตพช ดานวศวกรรม และความยากงายในการฟนฟสงแวดลอมแตกตางกนไป

~ 8 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ชดดนก ำแพงเพชร (Kamphaeng Phet series: Kp)

กลมชดดนท 33 การจ าแนกดน Fine-silty, mixed, active, isohyperthermic Oxyaquic (Ultic) Haplustalfs การก าเนด เกดจากตะกอนน าพาบรเวณสนดนรมน า สภาพพนท คอนขางราบเรยบถงเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย ความลาดชน 1-3 % การระบายน า ดปานกลาง การไหลบาของน าบนผวดนชา การซมผานไดของน า ปานกลาง พชพรรณธรรมชาตและการใชประโยชนทดน พชไร เชน ขาวโพด ออย ยาสบ ถวตางๆ พชผก และ ไมผล การแพรกระจาย พบมากในภาคเหนอ

~ 9 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การจดเรยงชนดน Ap(A)-Bt ลกษณะและสมบตดน เปนดนลกมาก ดนบนเปนดนรวนหรอดนรวนปนทรายแปง สน าตาลถงสน าตาลเขม ปฏกรยาดนเปนกรดปานกลางถงเปนกลาง (pH 6.0-7.0) ดนลางเปนดนรวนปนทรายแปงถงดนรวนเหนยวปนทรายแปง สน าตาลหรอสน าตาลปนเหลอง ปฏกรยาดนเปนกรดจดถงเปนกรดเลกนอย (pH 5.5-6.5) ชดดนทคลายคลงกน ชดดนก าแพงแสน และชดดนดงยางเอน ขอจ ากดการใชประโยชน ดนทใชปลกพชไรมานาน ใตชนไถพรวนมกแนนทบ รากชอนไชไดยาก ขอเสนอแนะในการใชประโยชน ท าลายชนดานใตชนไถพรวนโดยไถใหลกกวาปกตและใชอนทรยวตถในการปรบสภาพดนใหรวนซย ปรบปรงบ ารงดนอยเสมอโดยเพมอนทรยวตถ และใชปยอนทรยรวมกบปยเคมเพอเพมผลผลตใหสงขน ความลก

(ซม.) อนทรยวตถ

ความจแลกเปลยน แคตไอออน

ความอมตวเบส

ฟอสฟอรส ทเปน

ประโยชน

โพแทสเซยม ทเปนประโยชน

ความอดมสมบรณ ของดน

0-25 ต า ต า ปานกลาง ปานกลาง สง ปานกลาง 25-50 ต า ต า ปานกลาง ต า สง ปานกลาง 50-100 ต า ต า ปานกลาง ต า ปานกลาง ต า

ถาดนเปนแบบนเราจะแกปญหาอยางไรด

กนดละคะ เออ! จรงๆ ดวย

นะ

~ 10 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

จดประสงคของการวเคราะหดน เพอใหทราบถงความอดมสมบรณ และปญหาของดนในแปลง

ปลกพชพรอมกบค าแนะน าในการแกไขปรบปรง บ ารงดน เชน การใชปนปรบปรงดนกรด การใชปย รวมทงการใชวสดหรอสารปรบปรงดนอยางอนตามความจ าเปนเพอใหการปลกพชไดผลผลตเพมมากขน และมคณภาพดขน

การเกบตวอยางดนทถกตอง

แลวจะเราจะจดการดนไดอยางไรคะ

คราวนมารขนตอนการเกบตวอยางดนไปวเคราะหกน

กอนจะจดการอยางไร ตองรวาดนมธาตอาหารอะไรอย ทพชสามารถน าไปใช โดยการเกบตวอยางดนในแปลงทตองการปลกพช สงไปวเคราะหหาธาตอาหาร ทหมอดนอาสา ส านกงานพฒนาทดนอ าเภอ หรอจงหวด คลนกเทคโนโลยวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

~ 11 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ตวอยางดนทเกบมาจะตองเปนตวแทนทดทสดของดนแปลงนน ถาเกบตวอยางดนไมถกตอง ผลการวเคราะหกจะไมตรงกบคณสมบต ของดน ค าแนะน าการใชปยและการจดการดนจะผดพลาดทงหมด หลกส าคญของการเกบตวอยางดนมดงตอไปน

1. ควรเกบหลงจากเกบเกยวผลผลตแลว หรอกอนเตรยมดน ปลกพชครงตอไป ค าแนะน าจากผลการวเคราะหดนหลายอยางจะตองน ามาใชใหทนในการเตรยมดนปลกพช เชน การใสปน การไถกลบอนทรยวตถ การใสปยรองพน เปนตน

จะลงมอเกบตวอยางดน เมอใดนนจะตองเผอเวลาส าหรบ การสงตวอยางไปวเคราะห ระยะเวลาท างานของหองปฏบตการ จนถงการสงผล กลบให รวมแลวประมาณ 1 – 2 เดอน ส าหรบการเกบตวอยางดนเพอจะใหหนวยวเคราะหดนเคลอนทมาบรการใหนนจะตองเกบกอนวนนดหมาย 1 – 2 สปดาห เพอใหตวอยางดนแหงจงจะวเคราะหได

2. พนททจะเกบตวอยางดนไมควรเปยกแฉะหรอมน าทวมขง จะท าใหเขาท างานล าบากแตถาแหงเกนไปดนจะแขง ดนควรมความชนเลกนอยจะท าใหขดและเกบไดงายขน

3. ไมเกบตวอยางดนบรเวณทเคยเปนบาน หรอโรงเรอนเกา จอมปลวก เกบใหหางไกลจากบานเรอน อาคารทอยอาศย คอกสตว และบรเวณจดทมปยตกคาง

4. อปกรณทใชเกบตวอยางดนตองสะอาด ไมเปอนดน ปย

~ 12 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ยาฆาแมลง ยาปราบศตรพช หรอ สารเคมอน ๆ 5. ตองบนทกรายละเอยดเกยวกบตวอยางดนของแตละ

ตวอยางตามแบบฟอรม “บนทกรายละเอยดตวอยางดน” ใหมากทสด เพอเปนประโยชนตอการใหค าแนะน าการจดการดนใหถกตองทสด

เครองมอทใชเกบตวอยางดน

ก. เครองมอส าหรบขดตวอยางดน เปนเครองมอทหาไดทวไป ตามบานเรอน เชน พลว จอบ และ เสยม หรอ เครองมอส าหรบเจาะ เกบตวอยางดนโดยเฉพาะ เชน สวานเจาะ หลอดเจาะ และกระบอกเจาะ เปนตน

ข. ภาชนะส าหรบเกบตวอยางดน ไดแก ถง กระบง ฯลฯ ส าหรบเกบรวบรวมตวอยางดน ทขดแตละหลมและกลองกระดาษแขง หรอถงพลาสตก ส าหรบบรรจตวอยางดน เพอสงไป ใหหมอดน หรอหองปฏบตการวเคราะหดน

เครองมอทใชขดดน และภาชนะบรรจดน จะตองสะอาดไมมดน ปย ยาฆาแมลง ยาปราบศตรพช และวชพช หรอผงสกปรกอน ๆ ตดอย แมจะเขาไปปะปนเพยงนอยนดกตาม

การเกบตวอยางดนเพอประเมนความอดมสมบรณของดน

~ 13 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

วธการเกบตวอยาง 1. แบงพนท (กรณพนทใหญ หรอดนมความแตกตางกน) เมอแบงพนทแลวใหหมายเลขแตละแปลง หรอท าแผนทแสดงการ แบงแปลงเพอปองกนการลม

2. เกบตวอยางดน 1) กรณทเปนพนทไรนา หรอพนทยงไมมการ ปลกพช ใหเดนสมเกบตวอยางดนใหทวแปลงในแตละแปลง แปลงละประมาณ 15 จด

~ 14 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

2) กรณทเปนสวนไมผล ใหเกบดนภายในทรงพมตนละจด ประมาณ 15 ตน ในแตละแปลง

การเกบดนแตละจดใหใชพลวขดดนเปนรปลมลกประมาณ 15 ซม. หลงจากนนเกบดน โดยใชพลวแซะดนขางหลม (ดานเรยบ) ใหไดดนเปนแผนหนาประมาณ 2-3 ซม.จนถงกนหลม ดนทไดเกบรวบรวม ใสถงหรอถงพลาสตก

~ 15 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

3. คลกเคลาดนแตละแปลงทเกบมาใหเขากน เทลงบนผาพลาสตก ท าการคลกเคลาอกครงโดยยกมมผาพลาสตกทละ 2 มม ทอยตรงขามกน ท าสลบมมกน 3-4 ครง

หลงจากนนกองดนใหเปนรปฝาช แลวใชมอตบยอดกองใหแบนราบ หลงจากนนใชนวมอขดเปนกากบาด (+) บนยอดกอง ซงจะท าใหดน ถกแบงแยกเปน 4 สวน

~ 16 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

เกบตวอยางจากกองดนนเพยง 1 สวน ใหไดดนหนกประมาณ ครงกโลกรม หรอถาดนมหนกรวดปนมาก อาจเกบมา 1-2 กโลกรม ใสดนลงในถงพลาสตกทเตรยมไวเพอสงวเคราะห 4. เขยนปายเบอรแปลง พรอมรายละเอยดตางๆ เกยวกบตวอยางดน ผกตดไวกบถงตวอยางดน ปายนเกษตรกรควรท าไวอกชดหนงเพอเกบไวกนลม หมายเหต ตวอยางทเกบนเปนตวอยางดนบนถาเกษตรกรตองการทราบลกษณะของดนลางๆ จะตองเกบตวอยางเพมเตมอกแปลงละ 1 ตวอยาง โดยเกบดนทระดบความลก 40-50 ซม. เกบแปลงละ 2-3 จด แลว รวมเปน 1 ตวอยาง

รเรองดนแลวเอาไปท าอะไรได งงมาก จรงๆ

~ 17 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

บนทกรายละเอยดตวอยางดน 1. ชอผสง……………ตวอยาง…………………………………… ทอยเลขท……………………….หม……………ต าบล……………อ าเภอ…………………จงหวด………………………. โทรศพท………………………………………………… 2. ตวอยางดนท……………..รหส ตวอยาง............................. สถานทเกบตวอยาง หม……………ต าบล……………………… อ าเภอ………………จงหวด…………………เนอท……………..ไร ลกษณะของพนท ทลม ทราบ ทลาดเท ทสง ๆ ต า ๆ ทภเขา เกบตวอยางเมอวนท…………เดอน………………พ.ศ……………… 3. เคยปลกพช……………………ผลผลตตอไร……………………… ใสปยเคมสตร………….……อตรา…………………………………… ใสปยอนทรย…………..……อตรา…………………………………… ปญหาทเกดขน………………………………………………………… พชทตองการจะปลก…………………………………………………… ปญหาน าเพอการเกษตร……………………………………….……….. 4.ปญหาเฉพาะทตองการค าแนะน า……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

~ 18 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การวเคราะหดน ขนตอนเตรยมตวอยางดน

1) บดดนแหงใหละเอยดแลวตวงดนดวยชอนตวง 1 ชอนตวง โดยเคาะใหแนนแลวปาดหนาดนใหเรยบ น าใสลงในขวดสกดดน

2) เทน ายาเบอร 1 หรอ น ายาสกดดน ลงในกระบอกตวง จ านวน 20 มลลลตร แลวเทใสลงในขวดสกดดน ปดฝาใหแนน

3) เขยาสวนผสมในขวดสกดดน ประมาณ 5 นาท เทสวนผสม ทไดลงในกรอง จะไดสารละลายส าหรบหาธาตอาหาร NPK ตอไป

3.1) การเตรยมอปกรณส าหรบกรองน าสกดดน คอ ใหพบกระดาษทมในกรองเครองวเคราะหตวอยางดน เปน4 สวน ตามแนวของวงกลม

3.2) น ากระดาษกรองใสลงในกรวยส าหรบกรอง โดยแยก กระดาษกรอง จะไดรปกรวยแลวใสลงในกรวย 3.3) เทน าสกดดนลงในกรวยโดยใหอยแนวกงกลางกรวย น าสกดดนจะคอยๆ ซมไหลผานกระดาษลงมา น าทไดจะเปนน าใสๆทมธาตอาหาร NPK ปนอย สามารถน าไปวเคราะหไดในขนตอนตอไป

~ 19 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ขนตอนการวเคราะห

1. วธการตรวจหาแอมโมเนย 1.1. ดดสารละลายทกรองจากดนมา 2.5 มลลลตร ใสลงในหลอดแกว 1.2. เตมผงท าสเบอร 2 ลงในหลอดแกว 1 ชอนเลก 1.3. เตมน ายาท าสเบอร 3 ลงในหลอดแกว 5 หยด 1.4. ปดฝาหลอดแกวเขยาใหสวนผสมทงหมดเขากนด ทงไว 5 นาท แลวน าไปเทยบกบแผนเทยบสมาตรฐาน หมายเหต เมอเกดสฟาเทยบกบแผนสแบบท 1 ถาเกดสเขยวเทยบกบแผนสแบบท 2

สารเคมในการตรวจหาแอมโมเนย

~ 20 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

แผนเทยบสมาตรฐาน แบบท 1 แบบท 2

2. วธการตรวจสอบไนเตรต 2.1. ดดสารละลายทกรองจากดนมา 2.5 มลลลตร ใสลงในหลอดแกว 2.2. เตมน ายาท าสเบอร 4 ลงในหลอดแกว 0.5 มลลลตร หรอตามขดทก าหนดไวทหลอดดด 2.3. เตมผงท าสเบอร 5 ลงในหลอดแกว 1 ชอนแสตนเลส

~ 21 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

2.4. ปดฝาหลอดแกวเขยาใหสวนผสมทงหมดเขากนทงไว 5 นาท แลวน าไปเทยบกบแผนเทยบสมาตรฐาน ถามไนเตรตจะเกดสมวงแดง

สารเคมในการตรวจหาไนเตรต

แผนเทยบสมาตรฐานถามไนเตรตจะเกดสมวงแดง

~ 22 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

3. วธการตรวจสอบฟอสฟอรส 3.1. ดดสารละลายทกรองจากดนมา 2.5 มลลลตร ใสลงใน

หลอดแกว 3.2. เตมน ายาท าสเบอร 6 ลงในหลอดแกว 0.5 มลลลตร หรอตามขดทก าหนดไวทหลอดดด

3.3. เตมผงท าสเบอร 7 ลงในหลอดแกว ½ ชอนแสตนเลส 2.4. ปดฝาหลอดแกวเขยาใหสวนผสมทงหมดเขากนทงไว 5 นาท แลวน าไปเทยบกบแผนเทยบสมาตรฐาน เมอมฟอสฟอรสจะเกดสน าเงน

สารเคมในการตรวจหาฟอสฟอรส

~ 23 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

แผนเทยบสมาตรฐานเมอมฟอสฟอรสจะเกดสน าเงน

4. วธการตรวจสอบโพแทสเซยม 3.1. ดดสารละลายทกรองจากดนมา 0.8 มลลลตร ใสลงใน

หลอดแกว 3.2. เตมน ายาเบอร 8 ลงในหลอดแกว 2 มลลลตร

3.3. เตมน ายา 9 ลงในหลอดแกว 1 หยด 3.3. เตมน ายา 9A ลงในหลอดแกว 1 หยด 3.4. ปดฝาหลอดแกวเขยาใหสวนผสมทงหมดเขากน สามารถอานคาไดทนท หมายเหต ถาเกดตะกอนใหอานวามปรมาณ K สง ถาไมมตะกอนใหเปรยบเทยบกบแถบสมาตรฐาน อานคาตามแถบสทระบไว

~ 24 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

สารเคมในการตรวจหาโพแทสเซยม

แผนเทยบสมาตรฐาน

~ 25 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

5. วธการวดคาความเปนกรดเปนดาง(PH)ของดน 5.1. ใสดนลงในหลมพลาสตกประมาณครงหลมโดยใชชอนตกดนทสะอาด 5.2. หยดน ายาทดสอบความเปนกรด-ดาง ของดนลงไปจนอมตว แลวเพมลงไปอก 2 หยด 5.3. เอยงหลมพลาสตกไปมา ถาดนเหนยวเกาะกนเปนกอน ใหใชปลายชอนเขยเบาๆ ระวงอยาใหน ายาขน ปลอยใหน ายาท าปฏกรยากบดนประมาณ 1 นาท 5.4. เมอครบก าหนดเวลา เปรยบเทยบสของน ายาบรเวณขอบหลมกบแผนเทยบสมาตรฐาน อานคา PH ของดนจากแถบสทมสใกลเคยงกนมากทสด

สารเคมและอปกรณในการตรวจคาความเปนกรด-ดางของดน

~ 26 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

แถบวดคาความเปนกรด-ดางของดน

การเพมอนทรยวตถใหแกดน ท าไดโดยการใชปยอนทรย ซงมหลายชนดดวยกนเชน การใชปยคอก ปยหมก เปนตน แตมขอจ ากด คอ ตองใชในปรมาณมากตอไร ไมสะดวกแกการขนยายปย และหาไดไมเพยงพอ ดงนนวธการเพม อนทรยวตถ ใหแกดนอกวธหนง ทมวธการปฏบตงายกคอ การใชป ยพชสด

ป ยพชสด คอ ปยอนทรยชนดหนง ทไดจากการไถกลบ ตน ใบ และสวนตางๆของพช โดยเฉพาะพชตระกลถว ในระยะชวงออกดอก ซงเปนชวงทมธาตอาหารสงสด แลวปลอยทงไวใหเนาเปอยผพง

คราวนมาถงขนตอนการจดการดน

~ 27 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ยอยสลายเปนอาหารแกพชทจะปลกตามมา พชทใชปลกเปนปยพชสด ไดแก โสนอนเดย ปอเทอง อญชน ไมยราพไรหนาม พชตระกลถวตางๆ เปนตน

พชทปลกเปนป ยพชสด สงทเกษตรกรคนเคยมากในการเพมผลผลตพชกคอ การใชป ยเคม แตการใชปยเคมเพยง อยางเดยว โดยไมมการเพมอนทรยวตถ ใหแกดน จะท าใหดนสญเสยความอดมสมบรณไปอยางรวดเรว ดนจะแขงไมรวนซย ดดซบน า และแรธาตอาหารพช ไดนอยลงท าใหการปลกพชไมไดผลหรอไดผลไมดเทาทควร

ประโยชนของป ยพชสด 1. เพมปรมาณอนทรยวตถในดน 2. เพมธาตไนโตรเจนซงเปนธาตอาหารหลกใหแกพช 3. กรดทเกดจากการผพงของพชสด ชวยละลายธาตอาหาร

ในดนใหแกพชไดมากยงขน 4. บ ารงและรกษาความอดมสมบรณของดน 5. รกษาความชมชนในดนและใหดนอมน าไดดขน 6. ท าใหดนรวนซย สะดวกในการเตรยมดนและไถพรวน 7. ชวยในการปราบวชพชบางชนดไดเปนอยางด 8. ลดปรมาณการใชปยเคมลงไดบางสวน 9. ลดอตราการสญเสยดนอนเกดจากการชะลาง 10. เพมผลผลตของพชใหสงขน

~ 28 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ลกษณะทวไปของพชป ยสด 1. ปลกงาย เจรญเตบโตเรว ระบบรากแขงแรง ออกดอกใน

ระยะเวลาอนสน คอประมาณ 30 – 60 วน 2. สามารถใหน าหนกพชสดสง ตงแต 2,000 กโลกรมตอไรขนไป 3. ทนแลงและทนตอสภาพแวดลอมตางๆไดด สามารถปลก

ไดทกฤดกาล 4. มความตานทานตอโรคและแมลง 5. สามารถผลตเมลดพนธไดมาก และขยายพนธไดรวดเรว

เพอใหทนและเพยงพอตอความตองการ เมลดงอกงาย และมเปอรเซนตความงอกสง

6. ท าการเกบเกยว ตดสบและไถกลบไดงาย ไมควรเปนเถาเลอยมากเพราะจะท าใหไมสะดวกแกการไถกลบ

7. ล าตนออน เมอไถกลบแลวเนาเปอยผพงไดเรวและมธาตอาหารพชสง

การปลกพชป ยสด 1. ลกษณะของดน กอนปลกควรปรบปรงสภาพของดนให

เหมาะสม เชน ถาเปนดนเปรยวควรใสปนลงไปกอน จะชวยใหพชสดเจรญเตบโตและใหน าหนกพชสดสงดวย

2. เวลาและฤดกาลทปลก เวลาทเหมาะสมทสดคอ ปลกชวงตน ฤดฝน หรอปลกหลงจากเกบเกยวพช ซงความชนในดนยงคงมอย หรอปลกกอนการปลกพชหลก ประมาณ 3 เดอน

~ 29 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

เมลดพนธพชป ยสด ทใชปลกเพอไถกลบในพนท 1 ไร ควรใชอตราเมลดดงน

1. ปอเทอง 5 กโลกรมตอไร 2. โสนอนเดย 5 กโลกรมตอไร 3. โสนคางคก 5 กโลกรมตอไร 4. โสนไตหวน 5 กโลกรมตอไร 5. ถวพรา 5 กโลกรมตอไร 6. ถวเขยว 5 กโลกรมตอไร 7. ถวเหลอง 8 กโลกรมตอไร 8. ถวพม 8 กโลกรมตอไร 9. ถวนา 8 กโลกรมตอไร 10. ถวลาย 2 กโลกรมตอไร 11. ถวเสยนปา 2 กโลกรมตอไร 12. ไมยราพไรหนาม 2 กโลกรมตอไร 13. ถวเวลเวท 10 กโลกรมตอไร 14. คาโลโปโกเนยม 2 กโลกรมตอไร 15. อญชน 3 กโลกรมตอไร

วธการใชพชป ยสด วธการใชพชปยสด สามารถแบงการใชได 3 วธ คอ

1. ปลกพชสด ในพนทแปลงใหญ แลวท าการตดสบและไถกลบลงไปในพนทนนเลย

~ 30 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

2. ปลกพชสดแซมในระหวางรองพชหลกทท าการปลก โดยปลกพชสดหลงจากพชหลกเจรญเตบโตเตมทแลว

3. ปลกพชสดในพนทรกรางวางเปลา แลวตดสบเอาสวนของพชสดน ามาใสในแปลงทจะปลกพชหลกแลวไถกลบลงไปในดน

การตดสบและไถกลบพชสด การตดสบและการไถกลบพชสดนน จ าเปนตองพจารณาถงอาย

ของพชสดเปนส าคญ ระยะเวลาทเหมาะสม ในการตดสบ และไถกลบ ควรท าขณะทตนถว เรมออกดอกไปจนถงระยะดอกบานเตมท เนองจากในระยะนตนถวเจรญงอกงามสงสด เมอไถกลบแลวจะท าใหปรมาณอนทรยวตถและธาตไนโตรเจนสะสมอยในดนสงดวย อายการตดสบและไถกลบของพชป ยสดแตละชนด

ชนดพชสด อายการตดสบ และไถกลบ (วน)

น าหนกสดทได (ตน/ไร)

ธาตไนโตรเจน (กก./ไร)

ปอเทอง ถวพม ถวนา ถวเหลอง ถวเขยว โสนจนแดง

75 – 90 40 – 50 60 – 75 50 – 6

40 – 50 75 – 90

3 – 4 2 – 3 3 – 4

1.5 – 2 2

3 – 4

15 – 20 20 20 5

5 – 6 7 – 8

~ 31 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การใชปยพชสด เพอปรบปรงโครงสรางของดนไปพรอมๆกบการเพมความอดมสมบรณใหแกดนนอกจากจะท าใหดนรวนซยแลวยงเพมธาตอาหารใหแกพชดวย พชทนยมปลกเพอท าปยพชสด เชน ปอเทอง ถวพรา

ปอเทอง เปนพชตระกลถวชนดหนงขนไดดทงบนทดอนและในทลมทไมมน าแชขง ปอเทองทนตอความแหงแลงขนไดในดนเลว ปอเทองสามารถสรางธาตอาหารขนเองไดโดยเฉพาะไนโตรเจน จงสามารถปลกเปนพชเพอผลตเมลดพนธพชปยสด

การปลกปอเทองเพอเปนปยพชสด ใหปลกโดยวธหวาน โดยใชเมลดอตรา 5 กก.ตอไร ไถแลวคราดกลบ แลวจงไถกลบเมอปอเทองอายประมาณ 50 วน เปนชวงเวลาออกดอกเลกนอย ดนควรมความชนขณะไถกลบ จะไดน าหนกสดตงแต 2 – 5 ตอไร ขนอยกบการเจรญเตบโตของปอเทอง หลงไถกลบประมาณ 2 – 4 สปดาห จงปลกพชไรตาม

~ 32 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ถวพรา ถวพรามอยดวยกน 2 พนธ คอ 1. ถวพราเมลดขาว (Jack bean) ชอวทยาศาสตร Canavalia

ensiformis ลกษณะโดยทวไป เปนพชตระกลถวเมองรอน ลกษณะเปนทรงพมเจรญเตบโตและปรบตวไดดในสภาพดนฟาอากาศเกอบทกภาคของประเทศไทยทงภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออก มล าตนแขงแรงและระบบรากลก สามารถขนไดดในสภาพดนเหนยวและดนกรด

วธการปลก ปลกเปนหลมระยะปลก 50 x 50 ซม. ใชเมลดอตรา 10-12 กโลกรมตอไร หรอวธการหวานแลวพรวนกลบเมลด ถาปลกเพอผลตเมลดพนธใชระยะปลก 75 x 100 ซม. อตราเมลด 10 กโลกรม

การใชประโยชน - เพอใชเปนปยพชสด ควรท าการไถกลบเมออายประมาณ 64 วน

ระยะ ออกดอกใหผลผลตน าหนกสด 3-4 ตนตอไร ใหปรมาณธาตไนโตรเจน ประมาณ 35.55 กโลกรมตอไร

1) ถวพราชอบท าเลพนททมแดดคอนขางจด แตกสามารถขนไดดในบรเวณพม เงาไม ทนแลงและเจรญเตบโตไดดในพนททมฝนตกนอยประมาณ 700 ม.ม. จนกระทงฝนตกมากถง 4,200 ม.ม. ตอปโดยทวไป ชอบดนดอนระบายน าดทนตอสภาพความเคมไดดกวาพชถวชนดอน ๆ

2) เพอใชคลมดนปองกนการชะลางพงทลายใชคลมไดอายสน ไมเกน 6 เดอน เพราะมทรงพมแตกกงกานสาขาไดด ใบขนาดใหญประสานกนมจ านวนมาก จงสามารถปองกนเมดฝนตกระทบผวดนได น าหนกสดทมผลตอการคลมดนประมาณ 4 ตนตอไร ซงอยในเกณฑสง

~ 33 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ปรมาณธาตอาหารทได หลงจากไถกลบแลว 2-3 สปดาห สามารถปลกพชหลกตามได มเปอรเซนตธาตอาหารพช N, P, K ประมาณ 3.04, 0.37, 3.12 ตามล าดบ

2. ถวพราเมลดแดง (Sword bean) ชอวทยาศาสตร Canvalia gladiata ลกษณะทวไป แตกตางจากถวพราเมลดขาวตรงทจะมยอดออกสแดงและเลอย ฝกจะมขนาดใหญกวา และเมลดมสแดงหรอสแดงลาย

ผลทไดรบ ในการไถกลบถวพราพนท 1 ไร จะใหน าหนกสดประมาณ 2.5 - 4

ตน ซงจะไดธาตไนโตรเจนประมาณ 10 - 20 กโลกรม เทยบเทากบการใสปยยเรยปรมาณ 23 – 48 กโลกรม หรอปยแอมโมเนยมซลเฟตปรมาณ 47 – 95 กโลกรม โดยมปรมาณรอยละของไนโตเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยมประมาณ 2.00 - 2.95, 0.30 - 0.40 และ 2.20 - 3.00 หนวยตามล าดบ อยางไรกตามน าหนกมวลชวภาพและปรมาณธาตอาหารขนกบปจจยของดนและการจดการ

กรณศกษา งานวจย พนธทว สหะรตน เรองศกษาการเพมผลผลตการปลกมนส าปะหลงดวยวธการปรบปรงดนดวยถวพรารวมกบการใชน าสกดมลสกร พบวา ในแปลงทดลองทสภาพดนเปนดนทราย มกรดจด ธาตอาหารในดนต า หลงจากปลกถวพราและไถกลบเปนปยพชสด ดนมสภาพโปรงและรวนซยขน ความเปนกรดลดลง และมธาตอาหารเพมขน เหมาะส าหรบการปลกมนส าปะหลง นอกจากนนเมอใชน าสกดมลสกรฉดพน ทดแทนปยเคม พบวา ตนของมนส าปะหลงมอตราการเจรญเตบ

~ 34 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

เตบสงกวาแปลงทใชปยเคม ผลผลตมนส าปะหลงเพมขนมากกวา 50 เปอรเซนต เทยบกบทเกษตรกรเคยไดรบ

ลกษณะพนทของเกษตรกรทเปนดนทรายมสภาพกรดจด

ปลกถวพราเพอปรบปรงดน

~ 35 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ดอกถวพราเรมบาน

ไถกลบถวพราเพอใหเปนปยพชสดกลบลงไปในดน

~ 36 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

ป ยหมก คอ เปนปยธรรมชาตชนดหนงซงไดจากเศษพชตางๆ เศษขยะมลฝอยหลายชนด อาจมซากพชมลสตวรวมอยดวย เมอน ามาผสมรวมกนโดยอาศยกรรมวธหมกอยางงายๆ และใชเวลาในระยะหนง เศษพชเศษขยะเหลานจะเปลยนไปจากรปเดมอนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางชวเคมของจลนทรย หลงจากนนกสามารถน าเอา ปยหมกทไดไปใชในการปรบปรง บ ารงดน

ประโยชนของป ยหมก ในการปรบปรงบ ารงดน 1. ชวยเพมปรมาณอนทรยวตถใหแกดนโดยเฉพาะอยางยงดนทราย ดนทหนาดนถกชะลาง และดนชนลางทน ามาใชในการเพาะปลก 2. ชวยเพมปรมาณธาตอาหารพชทส าคญทงธาตอาหารพชหลกธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรม 3. ชวยรกษาความอดมสมบรณใหแกดนอยตลอดกาล โดยทธาตอาหารพชชนดตางๆ คอยๆ ละลายออกมาเปนประโยชนตอพช ชวยใหดนมประสทธภาพในการเพมผลผลต 4. ชวยรกษาปฏกรยาของดนไมใหเปลยนแปลงไดงาย โดยเฉพาะปยหมกจะมปฏกรยาเปนกรดออนๆ ซง พชโดยทวไปตองการ 5. ชวยใหดนเหนยวซงแนนทบมความรวนซยและดนทราย มการจบตวกนดยงขน 6. ชวยใหดนมความสามารถในการอมน าไดดยงขน เพราะปยหมกมคณสมบตคลายกระดาษซบทคอยซบน า และธาตอาหารไวใหพชใช

~ 37 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

7. ชวยปองกนมใหดนสญเสยหรอถกชะลางไปไดงาย เพราะปยหมกชวยซบน าและท าใหเมดเกาะกนดยงขน 8. ชวยใหเกดความสะดวกในการไถพรวน และการเตรยมดนโดยทวไป 9. ชวยเพมกจกรรมและปรมาณจลนทรยในดน ซงท าใหความอดมสมบรณของดนเพมขน

ป ยคอก ไดแก มลสตวตางๆ ทอยในรปของเหลวและของแขงสวนใหญจะเปนมลสตวเลยง เชน มลวว ไก และสกร เปนตน มลสตวเหลานจะประกอบดวยอจจาระและปสสาวะของสตว ซงเปนสวนของซากพชและสตวทผานกระบวนการยอยสลายจากระบบยอยของสตว ปสสาวะ กจะเปนสวนประกอบของเกลอและสารอนทรยทละลายน าได ซงเปนแหลงธาตอาหารพช

ปรมาณธาตอาหารในป ยคอกชนดตางๆ

ธาตอาหาร ความเปนกรด

เปนดาง ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม

มลวว กระบอ มลไก มลเปด มลสกร

มลคางคาว

7.8 7.6 7.5 6.9 6.3 -

1.10 1.26 1.04 2.70 1.54 0.50

0.40 0.69 1.84 2.40 14.28 0.10

1.60 1.66 2.11 1.00 0.60 0.04

~ 38 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การใชป ยคอกกบพชชนดตางๆมดงน 1. การใชปยคอกในพชสวน พชผก ไมกระถางใชดวยการใสกน

หลมกอนปลก โดยขดดนขนมาตากแหงแลวทบละเอยด ผสมปยคอกลงไปในอตราสวน ดน : ปยคอก 1 : 1 ถาเปนดนรวนกใชอตรา 1 : 1 ถาเปนดนเหนยวใชอตรา 1 : 2 ถาเปนดนทรายตองน าไปผสมดนเหนยว 1 : 1 กอนแลวจงน าดนผสมกบปยคอก ในอตรา 1 : 1 ใสรองกนหลม

2. การใชปยคอกในพชไร ควรใสกอนปลกตอนไถพรวนเตรยมดน ถาปลกพชหลายครง ควรใสหลงการเกบเกยวพชทกครง เมอใสปยแลวควรไถพรวนใหคลกเคลากนดกบดนแลวจงปลกพช การใสปยคอกหลงปลกโดยวธหวาน จะไดผลนอยกวาการใสกอนการปลกหรอตอน ไถพรวนดน

3. การใชปยในพชผก หรอแปลงไมดอก หรอพชทหวานดวยเมลด ถาใชปยคอกทเปนกอนโต หรอปยคอกทยงไมสลายตวสมบรณจะท าใหเมลดไมงอก บางครงอาจเกดโรคกบกลาของตนพชได ดงนนในกรณนควรใชปยคอกทละเอยดและมการเนาสลายยอยสมบรณแลว

4. การใสปยคอกในไมผล โดยการขดหลมลก 5-6 นว รอบรศมตน (ในไมยนตน) ใสปยแลวพรวนดนใหเขากบปย สวนในแปลงผก แปลงไมดอก ไมกระถาง ใสปยคอกโดยหวานบนผวหนาดน หรอผสมกบ ดนกอนแลวจงน าดนผสมปยคอกมาหวานบางๆในแปลงกได อตราการใสป ยคอก การใสปยคอกใหแกพชชนดตางๆจะมอตราการใสแตกตางกนดงน

~ 39 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

1. การใสปยคอกในพชไร ใสในอตรา 2-4 ตนตอไร เมอใสปยคอกทกปพชเจรญไดดเปนล าดบ เพราะคณสมบตของดนด รากพชเจรญไดด นอกจากนปยคอกยงมผลตกคางนานถงป การใสปยคอกรวมกบปยเคมจะท าใหลดการใสปยเคมลงไดมาก 2. ในพชสวนและไมยนตน จะใสในอตราสงอาจใช 1 กโลกรมตอตนไมยนตน 1 ตน ในแปลงผก ใชอตรา 1 กโลกรม ตอ 1 ตารางเมตร

ขอควรจ าส าหรบการปรบปรงดน 1. พนททท าการเกษตรทมเนอดนเปนดนทราย เชน ดนรวนปน

ทราย ดนเหนยวปนทราย ดนปนลกรง ควรใชปยอนทรยรวมดวย เชน ปยหมก ปยพชสด เพอเพมอนทรยวตถใหแกดน อตรา 2 ตนตอไร ขนไป สวนไมผล ควรมการใสปยหมก รองกนหลมปลก และขดใสเปนวงรอบรศมทรงพม ในปตอ ๆ ไป หรอปลกพชปยสด แลวไถกลบ

2. การใชปยเคม ปยเคมยงมความส าคญตอการปลกพชทกชนด ไมวาจะเปนพชไร เชน ออย มนส าปะหลง ขาวโพด หรอไมผลตาง ๆ แตในพนททเปนดนตน ไมมหนาดน ควรใสรวมกบการใสปยหมกหรอปยอนทรยอน ๆ เชน ปยคอก ปยพชสด อนงการใชปยเคมตองม ความรวาสตรใดใชกบพชชนดใด จงจะไดผลดและคมคากบทน

3. ในดนเปรยว ซงสงเกตไดจากพนทซงเปนทลมต ามน าแชขง น าจะใสมหญาทรงกระเทยมหรอกระจดหนขนหนาแนน จ าเปนตอง ใสปนมารล ปนขาว หนปนฝ น เปนตน

~ 40 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

การปรบปรงบ ารงดน ควรใชหลายๆ วธดงกลาวขางตนรวมกน เพราะการใชปยอนทรยตางๆ หากใชเพยงชนดเดยวท าใหตองใชปรมาณทมาก จงควรพจารณาปรมาณการใชตามก าลงความสามารถทม แตถาใชการปรบปรงบ ารงดนหลายวธรวมกน ปรมาณทใชในแตละชนดกลดลง จะชวยลดคาใชจายลงไดมากและควรมการปฏบตบ ารงดนอยางตอเนองทกป เพอรกษาระดบความอดมสมบรณของดนใหสงอยเสมอ เพอประโยชนตอการผลตพชผลทางการเกษตรในระยะยาวตอไป

คณคาทางธาตอาหารพชของตอซงพชชนดตางๆ

ชนด คารบอน / ไนโตรเจน

ปรมาณธาตอาหารรอยละ

N P K

ฟางขาว ตนขาวโพด ซงขาวโพด ยอดออย

ใบสบปะรด ตนมน

ส าปะหลง ตอซงถวเหลอง

89 37 80 105 48 32

42

0.69 0.71 1.41 0.49 1.12 1.28

1.31

0.08 0.11 0.05 0.10 0.22 0.24

0.15

1.56 1.38 0.47 0.25 1.23 1.20

1.14

~ 41 ~

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยก าแพงเพชร

เอกสารอางอง

กรมพฒนาทดน เมษายน 2554 “วธเกบตวอยางดน” http://www.sisaket.go.th/ กลมวจยดนและปยพชไร. ( 2544 ). การใชปยอนทรยกบพชบางชนด. กรงเทพมหานคร : กองปฐพวทยา กรมวชาการเกษตร.

เกษตรพอเพยง.กนยายน 2008, http://www.kasetporpeang.com/.

เกษตรแผนดนทอง 2553 ถวพรา สดยอดป ยใชบ ารงดนเลวไดด http://www.rakbankerd.com/

เกษมศร ซบซอน. (2541). ปฐพวทยา(พมพครงท4). กรงเทพมหานคร : นานาสงพมพ.

คณาจารยภาควชาปฐพวทยา. ( 2541). ปฐพวทยาเบองตน (พมพครงท8). กรงเทพมหานคร : เรองธรรมการพมพ.

ถวล ครฑกล. ( 2527 ). ดนและปยเพอการเพาะปลก. กรงเทพมหานคร : ภาควชาปฐพวทยา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พนธทว สหะรตน 2554 ศกษาการเพมผลผลตการปลกมนส าปะหลง ดวยวธการปรบปรงดนดวยถวพรารวมกบการใชน าสกดมลสกร ส านกวจยและพฒนาอาชวศกษา