รายงานการวจย

เรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

เรอง เครองดนตรสากลประเภทกระทบ และเครองลมนว ส าหรบนกเรยน โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โดย

นายธราพงษ ทองกระจาง

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปงบประมาณ 2560

บทคดยอ ชอเรอง : การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากล

ประเภทเครองกระทบและเครองลมนวลมนว ส าหรบนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

ชอผวจย : ธราพงษ ทองกระจาง ปการศกษา : 2560

.......................................................................................................................... การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1) พฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยใหม

ประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และ 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จ านวน 75 คน เครองมอทใชในการวจยคอ 1) บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และ 2) แบบทดสอบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคา t-test ผลการวจยพบวา

1) บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว มประสทธภาพ 83.13/80.51 สงกวาเกณฑทก าหนดไว 80/80

2) ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว หลงเรยนมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ค าส าคญ : เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

กตตกรรมประกาศ

การวจยนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาอยางยงจากผบรหารโรงเรยนสาธต มหาวทยาลย

ราชภฏสวนสนนทา ทไดกรณาอนญาตใหใชสถานทในการท าทดลอง และนกเรยนโรงเรยนสาธต

กลมตวอยางทกคนทใหความรวมมอในการทดลอง จนสามารถด าเนนการทดลองส าเรจไดดวยด

ขอขอบพระคณ อาจารยวชระ สงโขบล นางสาว สดารตน ศรมานางสาว ศภวรรณ เพชร

อ าไพ นางสาว นนทน นกดนตร นางสาว สภารณ สาระสา นาย อนนต สขจนทร ทไดกรณาเปน

ผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย และกรณาใหค าปรกษาแนะน าตลอดจน

ขอเสนอแนะตาง ๆ เพอปรบปรงแกไขขอบกพรอง จงขอขอบพระคณอยางสงในความกรณา

ดงกลาวมา ณ โอกาสน สดทายนขอขอบคณ เพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ และบคคลตาง ๆ ซงผวจยไมสามารถกลาวถงได

ทงหมดทคอยใหชวยเหลอ สนบสนน ใหค าแนะน า และเปนก าลงใจใหดวยดตลอดมาสงผลใหการ

วจยนส าเรจลลวงไดตามวตถประสงค

ธราพงษ ทองกระจาง

สารบญ

หนา

บทท 1 บทน า..................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา................................................................ 1 วตถประสงคของการวจย....................................................................................... 2 ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 3 นยามศพทเฉพาะ................................................................................................... 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................... 4 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.............................................................................. 5 เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา......................................... 6 เอกสารทเกยวของกบคอมพวเตอรมลตมเดย......................................................... 10 เอกสารทเกยวของกบการหาประสทธภาพ............................................................ 23 เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล................................................ 25 เอกสารทเกยวของกบวชาดนตร............................................................................ 33 งานวจยทเกยวของ................................................................................................. 46 บทท 3 วธการด าเนนงานวจย............................................................................................ 49 ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................... 49 เครองมอทใชในการวจย........................................................................................ 49 การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย................................................. 49 การเกบรวบรวมขอมล........................................................................................... 51 สถตทใชในการวเคราะหขอมล............................................................................. 52 บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................ 56 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย....................... 56 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน..................... 57 บทท 5 สรปผล อภปลายผล และขอเสนอแนะ............................................................................ 59 สรปผลการวจย...................................................................................................... 61 อภปรายผล............................................................................................................. 61 ขอเสนอแนะ.......................................................................................................... 63

สารบญ (ตอ)

หนา

บรรณานกรม......................................................................................................................... 64 ภาคผนวก.............................................................................................................................. 69 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ.............................................. 70 ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหเครองมอ................................................................. 72 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย.................................................................. 79 ประวตผวจย.......................................................................................................................... 93

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 แบบแผนการด าเนนการทดลอง........................................................................... 52 2 ผลการหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจากการทดลอง ครงท 2............................................................................................................... 57 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน.................... 58 4 แสดงคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ 73 5 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยดานเทคโนโลย การศกษา............................................................................................................. 75 6 ผลการประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยดานเนอหา...................... 76 7 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ............... 77

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 แผนภมแสดงกรอบแนวคด.................................................................................. 3 2 แผนภมแสดงความสมพนธและความแตกตางระหวางการวจยการศกษา กบการวจยและพฒนา.......................................................................................... 9 3 แผนภมแสดงสาระดนตร..................................................................................... 39 4 แผนภมแสดงกระบวนการของความซาบซงในสนทรยรสของดนตร.................. 44

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ดนตรเปนศาสตรทมความสมพนธกบมนษยมาตงแตอดตจนถงปจจบนโดยเชอวาดนตรนนสามารถพฒนามนษยไดทงทางดานการแสดงออกและทางดานจตใจ หลกสตรการศกษาขนพนฐานจงไดบรรจวชาดนตรไวในกลมสาระการเรยนรศลปะเพอใชพฒนาเยาวชน ดนตรซงเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการฟง การศกษาเรยนรเกยวกบกระบวนการเกดเสยง ลกษณะเสยง และฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญ แตเนองจากเครองดนตรทใชเปนสอในการเรยนการสอนมจ านวนมากหลายประเภทและชนด ครจงไมสามารถปฏบตเครองดนตรใหนกเรยนดและฟงลกษณะเสยงไดอยางครบถวน หรอโรงเรยนอาจมเครองดนตรไมเพยงพอ สวนมากการเรยนการสอนจงเปนไปในลกษณะคอ ครน ารปภาพเครองดนตรใหนกเรยนดแลวแสดงทาทางในการปฏบตเครองดนตรพรอมกบอธบายถงกระบวนการเกดเสยงและ ลกษณะเสยงใหนกเรยนฟง การเรยนการสอนลกษณะน ท าใหนกเรยนขาดประสบการณตรงจากการไดเหนวธการปฏบตเครองดนตรจรงและไดฟงลกษณะเสยงจากเครองดนตรโดยตรง และการทจะแสดงความรสกถงลกษณะของเสยงวานมนวลหรอกระดาง เสยงแหลมหรอเสยงทมมากนอยเพยงใด ซงไมสามารถอธบายไดดวยค าพดทท าใหมการรบรทเรวขนแลวเกดความเขาใจตรงกน อกทงยงท าใหการเรยนการสอนไมนาสนใจไมสามารถสรางแรงจงใจและ กระตนเราความอยากรอยากเหน ในการเรยนรใหกบนกเรยนได ฉะนนการเรยนการสอนจงจ าเปนทจะตองมการน าเสนอสอทเปนรปธรรมและสมผสไดมาประกอบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการรบรไดงายยงขน ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 ไดระบใหการพฒนาคนเปนเปาหมายหลกในการพฒนาชาตใหกาวหนา ถอเปนนโยบายแหงชาตทตองเรงด าเนนการ ในหนวยงานทงภาครฐและเอกชน รวมทงแผนพฒนาการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2543 โดยในแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2547-2549) ไดก าหนดเปาหมายใหสามารถ 1. สถานศกษาทกแหงสามารถเขาถงและใชอนทราเนตเพอจดการเรยนการสอน 2. สถานศกษามหองปฏบตการ ICT เพอการเรยนร 3. พฒนาสออเลกทรอนกส และ courseware

2

4. หนวยงานทางการศกษาทกแหงใช ICT ในการบรหารจดการและมศนยปฏบตการ เพอรองรบ E-Government 5. ผสอนและบคลากรทางการศกษาทกคน มความรและทกษะการใช ICT ในการจด การเรยนการสอน การบรหารจดการและปฏบตงานตามมาตรฐานทกษะ ICT ทสอดคลองกบการปฏบตงาน ในปจจบนเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรไดมความกาวหนาอยางรวดเรว จะพบวาไดมการน าเอาเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรเขามาประยกตใชในงานการศกษาดานตาง ๆ เปนอยางมาก เชน การบรหารการศกษา การวางแผนหลกสตร การพฒนาบคลากร หองสมด การแนะแนว สอการสอน งานดานการจดการเรยนการสอนและชวยการสอน (ชยอนนต สมทวณช, 2544) อกทงโปรแกรมชวยสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ไดรบการพฒนาใหมศกยภาพมากขนดวยเชนกน ทงในแงของความสะดวกในการใชงานและความสามารถในการรวมสอหลายรปแบบหรอทเรยกกนวามลตมเดย (Multimedia) ท งนเนองจากมลตมเดยสามารถน าเสนอขอความดนตร ภาพเคลอนไหว กราฟก ภาพถาย วสดตพมพ เสยง ภาพยนตร และวดทศน ประกอบกบสามารถทจะจ าลองภาพของการเรยนและการสอนทผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตวเองแบบเชงรก (พลลภ พรยะสรวงศ, 2542, น.9) การน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมาใชประกอบการเรยนการสอนจงไดรบความสนใจและเปนทางเลอกส าหรบครผสอนและ ผเรยนเพมมากขน จากแนวคดดงกลาว ผวจยจงไดสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เพอใชประกอบการเรยนการสอนวชาดนตรเรองเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว เพอใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน และมความสอดคลองกบกระบวนการเรยนรของผ เรยน ทไดน าเอาองคความรทางดานเทคโนโลยกบดนตรมาบรณาการเขาดวยกนเปนสอการสอนททนสมย

วตถประสงคกำรวจย 1.เพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยวชาดนตรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ใหมประสทธภาพตามเกณฑทตงไวคอ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

3

ขอบเขตของกำรวจย ประชำกรและกลมตวอยำง ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 จ านวน 5 หองเรยน รวมนกเรยน 196 คนและท าการสมตวอยางจ านวน 2 หองเรยนโดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) รวมนกเรยน 75 คน ตวแปรทศกษำ ตวแปรตน คอ บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยน เนอหำ เนอหาทใชในการทดลองครงนเปนเนอหาวชาดนตรสากลเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ระเวลำ ระยะเวลาทใชในการทดลอง 2 คาบ (100 นาท) ทฤษฎ สมมตฐำน และกรอบแนวควำมคดของโครงกำรวจย

1. สมมตฐาน สมมตฐานของการวจย คอ นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบ และเครองลมนวจะมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. กรอบแนวคด

นยำมศพทเฉพำะ

บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง บทเรยนดวยตนเองทน าคอมพวเตอรมาใชเปนสอทางการเรยน โดยท าหนาทในการน าเสนอในเนอหาวชาดนตรเรองเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธต

ตวแปรตาม ผลสมฤทธทางการเรยน

ตวแปรตน บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

4

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาประกอบดวย ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงดนตรประกอบมปฏสมพนธโดยการใหขอมลยอนกลบแกผเรยนได การพฒนาคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง การออกแบบและสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทมองคประกอบในการสงเสรมการเรยนรของผเรยนตามเนอหาวชาดนตร เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร Adobe Captivate 5.5 ทตองผานการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา ท าการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ แลวน ามาทดลองใชกบนกเรยนกลมตวอยาง และปรบปรงแกไขจนบทเรยนมประสทธภาพ ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย หมายถง ผลการเรยนรจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ตามเกณฑทก าหนด 80/80 80 ตวแรก หมายถง รอยละของคาเฉลยทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน ดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ไมต ากวา 80 80 ตวหลง หมายถง รอยละของคาเฉลยทไดจากการท าแบบทดสอบภายหลงจากการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ไมต ากวา 80

ผลสมฤทธทางการเรยนเรองเครองดนตรสากลหมายถง ความสามารถดานความร ความจ า ความเขาใจและ ดานทกษะการฟง เรองเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ซงวดไดจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผวจยสรางขน โดยวดความรความเขาใจและ ทกษะการฟง เครองดนตรสากลหมายถง เครองดนตรทมแหลงก าเนดจากประเทศตะวนตก ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ไดบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยประกอบการสอนวชาดนตรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทมประสทธภาพไวใชในการเรยนการสอน 2. เปนแนวทางในการสรางและพฒนาสอการเรยนการสอนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยส าหรบเครองดนตรประเภทอน ๆ ตอไป

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยแบงเปนหวขอและล าดบการด าเนนการดงตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา 2. เอกสารทเกยวของกบคอมพวเตอรมลตมเดย 3. เอกสารทเกยวของกบการหาประสทธภาพ 4. เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล 5. เอกสารทเกยวของกบวชาดนตร 6. งานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา ความหมายของการวจยและพฒนา (Research and Development หรอ R & D) การวจยและพฒนาทางการศกษา (Educational Research and Development) เปนการวจยทางการศกษาประเภทหนง ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไวดงน เกย (Gay, 1976, p.8) ไดกลาวถง การวจยและพฒนาวา เปนกระบวนการพฒนาผลตภณฑส าหรบใชในโรงเรยน ซงผลตภณฑจากการวจยและพฒนายงหมายรวมถง วสดอปกรณตาง ๆ ทใชในการฝกอบรม วสดอปกรณทใชในการเรยนร การก าหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมสอการสอน และระบบการจกการ การวจยและพฒนายงครอบคลมไปถงการก าหนดจดประสงคลกษณะของบคคลและระยะเวลา และผลตภณฑทพฒนาจากการวจยและพฒนาจะเปนไปตามความตองการและขนอยกบรายละเอยดทตองการ บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.784-785) ไดกลาวถงความหมายของการวจยและพฒนาการศกษา (Educational Research and Development หรอ R&D) วาเปนกระบวนการหรอวธการส าคญอยางหนงทมการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษาใหสมฤทธผล โดยเนนหลกตรรกวทยา เปาหมายหลกคอใชเปนกระบวนการในการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑทางการศกษา(Education Product) อนหมายถง วสดครภณฑทางการศกษา ไดแก หนงสอแบบเรยน ต ารา ฟลม สไลด เทปเสยง เทปโทรทศน คอมพวเตอรและโปรแกรมคอมพวเตอร นอกจากนนยงหมายรวมถงวธการดวย ซงวธการคอ การสอนและโปรแกรมตาง ๆ ในการสอน เชน

6

โปรแกรมการศกษาเรองยา หรอโปแกรมการพฒนาจดส าคญในการวจยและพฒนาในปจจบน ทปรากฏเปนการพฒนาขนพนฐาน โปรแกรมในระบบการเรยนทซบซอน และการอบรมใหกบบคลากรในการท างาน การวจยและพฒนา คอ วธการซงเกดจากความพยายามทจะสรางสรรคผลผลต ตลอดจนกระบวนการบางอยางทใชในการศกษา ตามหลกการและระเบยบวธการวจยทสามารถรบรองคณภาพและประสทธภาพของผลผลต ผลของการวจยและพฒนาท าใหไดมาเพอตอบสนองตอความตองการเฉพาะดานและเปนการแกปญหาดานการศกษาบางประการ ซงผวจยจะตองออกแบบสรางสรรคผลผลตและพฒนาขนใหสมบรณแบบเพอใหไดทงทางดานคณภาพและประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน (Gay, 1976, p.8) การวจยและพฒนา หมายถง กระบวนการในการพฒนาและพสจนผลผลตวาสมารถใชไดจรงในการศกษา ทงในรปแบบของต ารา หนงสอแบบเรยน (Textbooks) ฟลม (Films) และซอฟทแวรคอมพวเตอร (Computer Software) รวมทงวธการ วธสอน และชดการเรยนตาง ๆ (Gay, 1976, p.10-11) จากการวจยทางการศกษา ไมวาจะเปนการวจยในระดบการวจยพนฐานหรอการวจยประยกตกตาม จะใหประโยชนไดมากยงขน บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.782) กลาววา กระบวนการทน ามาพฒนาและการตรวจสอบความถกตองของผลตภณฑทางการศกษา ค าวาผลตภณฑในทนไมไดหมายความเพยงแตสงทอยในหนงสอ ในภาพยนตรประกอบการสอน และในคอมพวเตอรเทานน แตยงหมายรวมถงระเบยบวธ เชน ระเบยบวธในการสอน โปรแกรมการสอน เชน โปแกรมการศกษาเรองยา หรอโปรแกรมการพฒนาคนท างาน จดเนนของโครงการวจยและพฒนาในปจจบนนปรากฏในฐานะเปนพนฐานของโครงการพฒนาโปรแกรมเปนระบบการเรยนทสลบซบซอนทรวมเอาการพฒนาทางวตถและการอบรมบคลากรเพอใหสามรถท างานไดในบรบทเฉพาะ จากทกลาวมาขางตน ท าใหสรปไดวา การวจยและพฒนา หมายถงกระบวนการพฒนาผลตภณฑทางการศกษา เพอใหไดมาซงผลตภณฑทสามารถน ามาใชไดจรงในโรงเรยน บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1989, p.782) ไดกลาวไววา จดมงหมายของการวจยทางการศกษา คอ การคนหาความรใหม ซงเกยวของกบวชาพนฐาน (การวจยพนฐาน) หรอ เกยวกบการน าไปใชในการศกษา (การวจยประยกต) มไดเพอพฒนาผลตภณฑ แตถงแมวาการวจยประยกตจะมการผลตสอหรอผลตภณฑขนมา แตกเปนเพยงเพอใชในการทดสอบสมมตฐานของผวจยเทานน จงคอนขางยากทจะน าผลตภณฑเหลานนไปใชไดจรงในโรงเรยน ดงนนการวจยและพฒนาจงเปนหนทางทจะชวยเชอมชองวางและการทดสอบการใชผลตภณฑในโรงเรยนมาใชในการพฒนา

7

ผลตภณฑ ซง เกย (Gay, 1976, p.8) ไดกลาวเพมเตมวา ผลของผลตภณฑจะมคณภาพตามทตองการไดนนโรงเรยนจะเปนตองเปนผใชผลตภณฑจากการวจยและพฒนาอยางแทจรง ซงดเหมอนวาจะเปนการวจยทางการศกษาทมคณคา องคประกอบของการวจยและพฒนา โดยทวไปม 4 องคประกอบ 1. ผตองการใชผลจากการวจยและพฒนา ไดแก ผทตองการพฒนาการใหมจากการวจยและพฒนาการไปใชงาน ซง ผตองการใชผลการวจยจะเปนผก าหนดเปาหมายของการวจยแตละครง 2. นกวจยไดแก ผท าวจย มหนาทวางแผนการวจยใหตอบสนองความตองการของผใชในการชวยหาค าตอบเพอแกปญหาแกผทจะน าไปใช 3. สถาบนทการสนบสนนในการวจย ไดแก หนวยงานราชการ องคการธรกจเอกชนตาง ๆ 4. สงสงเสรมการวจยและพฒนา ไดแก ปจจยเสรมตาง ๆ เชน หองสมด และ แหลงสารสนเทศ ส าหรบเตรยมขอมลในการวจย พฤทธ ศรบรรณพทกษ (2531, น.21-24) ไดกลาวถง ความแตกตางระหวางการวจยและการพฒนาทางการศกษาและการวจยทางการศกษาวามความแตกตางกน 2 ประการ คอ 1. เปาประสงคการวจยทางการศกษามงคนควาหาความรใหม โดยการวจยพนฐาน หรอมงหาค าตอบเกยวกบการปฏบตงานโดยการวจยประยกต แตการวจยและพฒนาทางการศกษา มงพฒนาและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑทางการศกษา แมวาการวจยประยกตทางการศกษามหลายโครงการมการพฒนาผลตภณฑทางการศกษา เชน การวจยเปรยบเทยบประสทธผลของวธการสอน แมผลตภณฑเหลานไดใชส าหรบการทดสอบสมมตฐานของการวจยแตละครงเทานนไมไดน าไปสการใชส าหรบโรงเรยนทวไป 2. การน าไปใช การวจยทางการศกษามชองวางระหวางผลการวจยกบการน าไปใชจรงอยางกวางขวาง กลาวคอ ผลการวจยทางการศกษาจ านวนมากอยในตไมไดรบการพจารณาน าไปใชกบการศกษาและนกวจยจงหาทางลดชองวางดงกลาวโดยวธทเรยกวา “การวจยและพฒนา” อยางไรกตาม การวจยและพฒนาทางการศกษามใชสงทจะทดแทนการวจยการศกษาแตเปนเทคนควธทจะเพมศกยภาพของการวจยการศกษาใหมผลตอการจดการศกษาตอไป คอ เปนตวเชอมเพอแปลงไปสผลตภณฑทางการศกษาทใชประโยชนไดจรงในโรงเรยนทวไป ดงนนการใชกลยทธการวจยและพฒนาการศกษาเพอปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษาจงเปนการใชผลการวจยทางการศกษา (ไมวาจะเปนการวจยขนพนฐานหรอการวจยประยกต) ใหเปนประโยชนมากยงขน สามารถสรปความสมพนธและความแตกตางดงแผนภมตอไปน

8

ภาพท 1 แสดงความสมพนธและความแตกตางระหวางการวจยการศกษากบการวจยและพฒนา

การศกษา (บญสบ พนธด, 2537, น.80) ขนตอนของการวจยและพฒนา การวจยและพฒนาทางการศกษาโดยพนฐานการวจยเปนวธหนงทนยมใชในกรพฒนาการศกษาโดยเนนหลกเหตผลในการพฒนาตรวจสอบคณภาพของสอการเรยนการสอนซง บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1979, p.222-223) ไดเสนอแนะขนตอน กระบวนการวจยและพฒนาไว 10 ขนตอน ดงน 1. ก าหนดผลผลตทางการศกษาทจะท าการพฒนา ขนนตองก าหนดใหชดเจนวา ผลผลตทางการศกษาทจะวจย และพฒนาคออะไร โดยตองก าหนดวา 1.1 ตรงกบความตองการหรอไม 1.2 ความกาวหนาทางวชาการมพอเพยงในการทจะพฒนาผลผลตทก าหนดหรอไม 1.3 บคลากรทมอยมทกษะความร และประสบการณทจ าเปนตอการวจย และพฒนานนหรอไม 1.4 ผลผลตนนจะพฒนาขนในเวลาอนสมควรไดหรอไม 2. วางแผนวจย และพฒนา ขนนประกอบไปดวย 2.1 ก าหนดวตถประสงคของการใชผลผลต 2.2 ประมาณคาใชจาย ก าลงคน และเวลาทตองใชเพอศกษาหาความเปนไปได 2.3 พจารณาผลสบเนองของผลผลต 3. พฒนารปแบบขนตอนของผลผลต ขนนเปนการออกแบบและจดท าผลผลตการศกษา ตามทวางแผนไวเชนถาเปนโครงการวจย และพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกจะตองออกแบบ และวเคราะหเนอหาสรางบทเรยนมลตมเดย และแบบทดสอบวดการเรยนร

การวจยและพฒนา นวตกรรมทผานการ ทดลองใชไดผลด - หลกสตรใหม - วธการสอนใหม - ครแนวใหม

การวจยประยกต ความรประยกตบางสวน - เครองมอทดสอบ - วสด อปกรณ หลกสตร

ฯลฯ

การวจยขนพนฐาน ความรพนฐาน - ทฤษฎการเรยนร - ทฤษฎการสอสาร

ฯลฯ

9

4. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 1 ขนนเปนการน าผลผลตทออกแบบ และจดเตรยมไวในขนท 3 ไปทดลองใช เพอทดสอบคณภาพขนตอนของผลผลตในโรงเรยนจ านวน 1-3 โรงเรยน ใชกลมตวอยางขนาดเลก ประเมนผลโดยการใชแบบ สอบถาม การสงเกต และการสมภาษณ แลวรวบรวมขอมลมาวเคราะห 5. ปรบปรงผลผลต ครงท 1 ขนนเปนการน าขอมล และผลการทดลองใชจากขนท 4 มาพจารณาปรบปรง 6. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 2 ขนนเปนการน าผลผลตทปรบปรงแลวไปทดลองเพอทดสอบคณภาพผลผลตตามวตถประสงคในโรงเรยนจ านวน 5-15 โรงเรยน ประเมนผลเชงปรมาณในลกษณะ Pre-test กบ Post-test น าผลไปเปรยบเทยบกบวตถประสงคของการใชผลผลต อาจมกลมควบคม และกลมทดลอง ถาจ าเปน 7. ปรบปรงผลผลตครงท 2 ขนนเปนการน าน าขอมล และผลการทดลองจากขนท 6 มาพจารณาปรบปรง 8. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 3 ขนนเปนการน าผลผลตทปรบปรงไปทดลองเพอทดสอบคณภาพการใชงานของผลผลตโดยผใชตามล าพงในโรงเรยนจ านวน 10-30 โรงเรยน ประเมนผลโดยการใชแบบสอบถาม การสงเกต และการสมภาษณ แลวรวบรวมขอมลการวเคราะห 9. ปรบปรงผลผลตครงท 3 (ครงสดทาย) น าขอมลจากการทดลองขนท 8 มาพจารณาปรบปรงเพอผลต และเผยแพรตอไป 10.เผยแพร ขนนเปนการเสนอรายงานเกยวกบผลการวจย และพฒนาผลผลต ในทประชมสมมนาทางวาชาการ หรอวชาชพ หรอสงไปพมพเผยแพรไปใชในโรงเรยนตางๆ หรอตดตอหนวยงานเพอผลตจ าหนายตอไป สรปไดวา การวจยและพฒนามล าดบขนตอนทตอเนอง ท าใหมความเชอมนและแนใจไดวา ผลการวจยสามารถน าไปใชประโยชนไดจรงทงทางดานคณภาพ และประสทธภาพ ดงนนผท าการวจยจงควรค านงถงล าดบขนตางๆ ของการวจย และพฒนา จะใหไดผลทดนนควรทจะตองปฏบตตามล าดบขนตอนตางๆ ใหครบถวนสมบรณ ซงล าดบขนตอนในการวจยและพฒนาจะประกอบไปดวยกระบวนการทเปนระบบทงการคนหาขอมล รวบรวมขอมล และน าขอมลเหลานนมาวางแผนเพอท าการสรางเปนเครองมอหรอผลตภณฑขนมา และน าเอาเครองมอหรอผลตภณฑดงกลาวไปทดลองใช โดยขนตอนการน าเครองมอหรอผลตภณฑไปทดลองใช ไมไดกระท าเพยงครงเดยว แตตองท าถง 3 ครง นอกจากนแลวในการทดลองใชในแตละครงจะตองน าเอาผลการทดลองใช มาท าการปรบปรงเครองมอหรอผลตภณฑดงกลาวใหมประสทธภาพอยางตอเนอง ทงน

10

กเพอใหแนใจไดวาเครองมอหรอผลตภณฑทสรางขนมามประสทธภาพทนาเชอถอไดทสดและสามารถน าออกไปเผยแพรยงแหลงตางๆ ตอไป

เอกสารทเกยวของกบบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ความหมายของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ความหมายของคอมพวเตอรมลตมเดยและบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยนนไดมผใหความหมายไวหลายทาน ดงน กลค (Gluck, 1989, p.3) กลาววา มลตมเดยเปนการเชอมโยงขอมลและเขาถงขอมลโดยการใชสอตาง ๆ กนเรยกวา Multimedia information โดยผานคอมพวเตอร ขอมลอาจไมไดอยรปของของขอความ (Non-text information) แตอาจเปนภาพ 2 มต หรอ 3 มต ภาพเคลอนไหวภาพยนตร ภาพวดทศน หรอการบนทกเสยง ยน ภวรวรรณ (2536, น.5) ใหความหมายบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย (Hypermedia) ไวดงน คอ เปนรปแบบหนงของคอมพวเตอรชวยสอนทสนบสนนการเรยนรทประกอบดวยขอความรปแบบกราฟก การเคลอนไหวและเสยง โดยสามารถน าค าหรอวลจากขอความหนงเพอเชอมโยงสบคนไปยงเอกสารอน ๆ ทเกยวของไดอยางถกตองและรวดเรวจากฐานขอมล บปผชาต ทฬหกรณ (2538, น.27) ไดกลาวถง สวนประกอบของมลตมเดยวาม 3 สวน คอ 1. สวนสง เปนสวนทอาจปรากฏในรปของปมอกขระ ค าส าคญ ขอความหรอรปภาพเปนส าหรบใหผอานมปฏสมพนธโดยการคลกเมาสเพอไปยงสวนรบ 2. สวนรบเปนสวนของขอมลทอาจเปนค าหรอขอความ ประโยค ยอหนา หนารปภาพเสยง ภาพยนตร ภาพเคลอนไหว ภาพวดทศน ทงนขนอยกบความตองการทจะตอบสนองขอมลอะไรใหผอานทราบ สวนรบจะเปนสวนทสอขอมลทสมพนธกบสวนสง และในสวนรบเองอาจมสวนสงเพอเชอมดยงไปยงสวนรบอนตอไป 3. สวนเชอม เปนสวนของการเชอมในลกษณะตาง ๆ ซงอาจเปนการเชอมหนาเดยวกนหรอเอกสารเดยวกน หรอเปนการเชอมจากแฟมเอกสารหนงในคอมพวเตอรเครองเดยวกนหรอตางเครองกน หรอตางเครอขายกน เปนตน วไล กลยาณวจน (2541) ไดกลาวถงมลตมเดยวา เปนการน าเสนอคอมพวเตอรมลตมเดย คอ การใชคอมพวเตอรในการรวมและควบคมอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ ไมวาจะเปนจอภาพเครองเลนวดโอดสก แผนซดรอม เครองสงเคราะหเสยงและอปกรณอน ๆ เขาดวยกนเพอใชในการ น าเสนอขอมล (Presentation) การสอนฝกอบรม (Training) การแสดงขาวสาร (Information broad

11

cast) หรอเปนสอดานอน ๆ แตถาระบบนนสามารถเชอมโยงขอมลตาง ๆ เปนโครงสรางและผใชสามารถตดตามหารายละเอยดยอยไดจากหวขอทสนใจ โดยมการตดตอกบคอมพวเตอรเปนแบบโตตอบแบบทนททนใด (Interactive) กจะเขาสหลกการของมลตมเดย เกยรตศกด พนธล าเจยก (2541, น.14) ไดสรปความหมายของมลตมเดยไววา บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย หมายถงโปรแกรมคอมพวเตอรทน าเสนอสาระเนอหาดวย ภาพ ขอความเสยงและภาพเคลอนไหว โดยมลกษณะเปนบทเรยนแบบโปรแกรมท มโครงสรางประกอบดวยโหนด (Nodes) และลงค (Links) ทไมเปนเสนตรง โดยมลกษณะปฏสมพนธระหวางผเรยนกบโปรแกรม กดานนท มลทอง (2543, น.283) ไดกลาววา มลตมเดยเปนสอทมการสรางสงแวดลอมทยอมใหผใชสรางความเกยวโยงระหวางหวขอตาง ๆ แทนทจะตองอานเรองราวเรยงล าดบกนดวยเหตผลดงกลาวจงท าใหเปนสอหลายมตมการน าเสนอขอมลไมเปนแบบเสนตรง และเพมความสามารถในการบรรจขอมลในลกษณะของภาพเคลอนไหวแบบวดทศน ภาพกราฟกทเปนภาพนงและภาพเคลอนไหว ภาพสามมต ภาพถาย เสยงพด เสยงดนตร เขาไวในเนอหาดวย เพอใหผใชหรอผเรยนสามารถเขาถงเนอหาเรองราวในในลกษณะตาง ๆ ไดหลายรปแบบมากขนกวาเดมรวมถงการโตตอบระหวางผใชกบสอลกษณะสอผสมเชงโตตอบโดยการคลกทจดเชอมโยง จากความหมายและลกษณะของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยขางตน สรปไดวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยหมายถง บทเรยนคอมพวเตอรทน าเสนอขอมลในลกษณะแบบเสนทางทแยกสายสาขา บรรจขอมลในลกษณะของมลตมเดยประกอบดวย ตวอกอกษร ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว และเสยง โดยบทเรยนสามารถเชอมโยงสวน ประกอบมลตมเดยถงกนได เพอใหผเรยนสามารถเขาถงเนอหาในลกษณะตาง ๆ ไดหลายรปแบบรวมถงการโตตอบระหวางผใชกบสอลกษณะสอประสมเชงโตตอบโดยการคลกทจดเชอมโยง องคประกอบของคอมพวเตอรมลตมเดย จากความหมายของคอมพวเตอรมลตมเดยทกลาวมาแลว จะเหนวาไดใชสอหลายรปแบบมาน าเสนอสารสนเทศทตองการดวยคอมพวเตอร ซงสอทน ามาประกอบรวมเปนคอมพวเตอรมลตมเดยเหลานนมองคประกอบดงน (Linda. 1995 :5 – 7 และ Green . 1993 : อางองใน รฐพลประดบเวทย. 2543 : 8 – 9 ) 1. ขอความ (Text) ตวหนงสอและขอความสามารถสรางไดหลายรปแบบหลายขนาดออกแบบใหเคลอนไหวไดอยางนาสนใจ สวยงามตามความตองการ หรอเนนใหสามารถเชอมโยงในลกษณะของไฮเปอรเทกซ (Hypertext) ไดอกดวย 2. เสยง (sound) เชน เสยงดนตร เสยงบรรยาย เสยงจากธรรมชาต เสยงในระบบ มลตมเดย

12

เปนสญญาณดจตอล ดงนนจงตองเปลยนรปแบบเสยงจากสญญาณอนาลอกมาเปนดจตอลกอน แฟมเสยงในระบบแมคอนทอชนยมใชชอแฟมทลงทายดวย AIF หรอ SND สวนในระบบวนโดวนยมใช MID หรอ WAV แฟมประเภท MID นนจะเปนการสงเคราะหเสยงเพอสรางเสยงขนมาใหม ซงจะท าใหแฟมมขนาดเลกกวาแฟม WAV แตคณภาพเสยงจะดอยกวา (กตานนท มลทอง, 2543, น.272) 3. ภาพ(Picture) ม 2 ประเภท 3.1 ภาพนง (Still images) กอนทภาพวาด ภาพถาย หรอภาพตางๆ จะเปนภาพนงน าเสนอบนคอมพวเตอรนน ภาพเหลานนจะตองเปลยนรปแบบกอน ซงสามารถสรางโดยใชเครองสแกนภาพหรอใชโปรแกรมสรางภาพขนมา รปแบบภาพทนยมใชม 2 รปแบบ คอ แบบกราฟฟกแผนทบต ซงชอแฟมลงทายดวย .gif, .tiff, และ .bmp และ แบบกราฟฟกเสนสมมต ชอแฟมลงทายดวย .eps, .wmf และ .pict (กดานนท มลทอง, 2543, น.271) 3.2 ภาพเคลอนไหว(Motion picture) การน าภาพนงทตอเนองกนมาแสดงตดตอกนดวยความเรวทสายตาไมสามารถจบได เนองจากการสรางภาพสตองใชหนวยความจ า เปนจ านวนมากจงไดมการคดคนการบบอดสญญาณภาพใหมหนวยความจ านอยลง เรยกวา Video Compresion หรอทรจกกนด คอ MPEG Moving Picture Expert Group ซงสามารถบบอดไดทงภาพและเสยง 4. การเชอมโยงปฏสมพนธ (Interactive Links) หรอสวนประสาน เมอน าขอมลตางๆมารวบรวมสรางเปนแฟมขอมลดวยโปรแกรมสรางคอมพวเตอรมลตมเดยแลว จ าเปนตองสรางสวนประสานเพอผใชเลอกทจะเขาสสวนใดสวนหนงของการน าเสนอเพอศกษาตามความพอใจ 5. วดทศน (Video) การใชมลตมเดยในอนาคตจะเกยวของกบการน าเอาภาพยนตร วดทศนซงอยในรปของดจตอลรวมเขาไปกบโปรแกรมประยกตทเขยนขน ลกษณะทวไปของวดทศนจะน าเสนอดวยเวลาจรงทจ านวน 30 ภาพตอวนาท ในลกษณะนจะเรยกวา วดทศนดจตอล(Digital Video) คณภาพของวดทศนดจตอลจะทดเทยมกบคณภาพทเหนจากจอโทรทศน ดงนนวดทศนดจตอลและเสยงจงเปนสวนทรวมเขาไปสในรปแบบของการน าเสนอ และการเขยนโปรแกรมมลตมเดย วดทศนสามารถน าเสนอไดทนทดวยจอคอมพวเตอร ในขณะทเสยงสามารถเลนออกไปยงล าโพงภายนอกไดผานการดเสยง (Sound Card) ระบบของคอมพวเตอรมลตมเดย ปจจบนมลตมเดยเปนนวตกรรมทมการเตบโตขน ทงดานของซอฟตแวรและฮารดแวรคอมพวเตอรมลตมเดยพซมราคาถกลง ในขณะทประสทธภาพในดานของภาพ เสยงและการน าเสนอวดทศนไดรบการพฒนาจนมคณภาพสงขนกวาเดม ท าใหคอมพวเตอรในปจจบนม

13

ศกยภาพดานมลตมเดยสงและผผลตคอมพวเตอรกรองรบการน าเสนอซอฟตแวรในรปแบบมลตมเดยเพมมากขนดวย สามารถใชงายขน รวมท งในวงการการศกษากสามารถน าไปใชประโยชนดงกลาวได ตลอดจนมการพฒนาโปรแกรมประยกตทางการศกษาไดหลากหลายขน จากเดมทเปนเพยงบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเทาน น ระบบของมลตม เดยโดยหลกๆ จะประกอบดวย เครองคอมพวเตอรและอปกรณประกอบ ดงน 1. คอมพวเตอรทใชเปนมลตมเดยนนจ าเปนตองมระบบ เพอใหสามารถใชประมวลผล ใชควบคมตดตอและแกไขขอมล ภาพ เสยง และสามารถน าเสนอภาพและเสยงทมคณภาด จงจ าเปนตองมการยกระดบปรบเปลยนอปกรณทสนบสนนระบบมลตมเดย ซงเรยกวา Multimedia upgrade package เครองคอมพวเตอรทจ าหนายกนในปจจบนจะตดตงชดมลตมเดยไวเรยบรอยแลว คอมพวเตอรทตดตงชดมลตมเดยไวแลวนนจะเรยกวา มลตมเดยพซ (Multimedia PC) โดยใชชอยอวา MPC 2. การดเสยง(Sound Card) การดเสยงเปนอารดแวรอกตวหนงทขาดไมไดส าหรบระบบมลตมเดย เพราะในปจจบนซอฟแวรทออกมารองรบงานประเภทน จะมเสยงดนตร เสยงประกอบตางๆ เขามารวมอยในซอฟตแวรดวย เชน ซอฟตแวรสารานกรม ซอฟตแวรเกมส เปนตน โดยปกตการดเสยงทผลตออกมานนตองสามารถเลนไฟลขอมลทเกบอยในรปของ Waveform(.WAV) ซงเทคนคทใชเกบขอมลเสยงดงกลาวนเรยกวา PCM(Pulse Code Modulation) ซงเปนขอก าหนดของ MPC ดวยเชนกน 3. การดวดทศน(Video Card) ท าหนาทเปลยนสญญาวดทศนใหสามารถแสดงภาพบนจอคอมพวเตอรได ขณะเดยวกนสามารถสงสญญาณอนาลอกเขาจอภาพโทรทศนไดโดยไมตองใชหนวยความจ าแบบฮารดดสก สามารถเลนไดโดยไมตองใชเครองเลนวดโอเทป ปจจบนมจ าหนายตามทองตลาดไอทใหไดเลอกใชตามความตองการ เชน Video Blaster Real Magic, MPEG Master เปนตน 4. จอภาพ(CRT Monitor) เปนจอภาพทสามารถแสดงสได ตองมความเรวในการสแกนภาพและสรางภาพไดสงกวาจอโทรทศนทวๆ ไป และตองไมสะทอนแสง (Nonglare) มการกระจายรงสทต า (Low emission) ควรเปนแบบ non-interlace เพอใหไดจอภาพนง สบายตา ควรเปนจอภาพขนาด 15 นวเปนอยางต า จอรบสญญาณภาพเปนส 3 ส คอ สแดง สเขยว สน าเงน และสามารถท าการผสมสน าตามความเขมของสทงสามดงกลาวไดมากถง 16 ลานส 5. เครองเลนซด-รอม (CD-ROM Drive) เปนฮารดแวรรวมอยางหนงทควบคมโดย คอมพวเตอรเพออานขอมลทถกบนทกอยในแผนซด-รอม และแผนซด-รอมดงกลาวนจะมคณลกษณะดงน หนา 1 มลลเมตร มขนาดเสนผานศนยกลาง 12 เซนตเมตร ความจในการบนทก

14

ขอมลมประมาณ 550 MB 650 MB 680 MB มความเรวในการสงถายขอมลตงแต 150 KB/sec 300 KB/sec 600 KB/sec และความเรวในการเขาถงขอมล ขอไดเปรยบของคอมพวเตอรมลตมเดยเมอเปรยบเทยบกบสอชนดอนๆ มดงน 1. สามารถกระตนประสาทการรบรพรอมๆ กน ทงการดและการฟง 2. สามารถใหขอมลจ านวนมาก ท าใหงายตอการท าความเขาใจ 3. สามารถใหขอมลปอนกลบ และใหมการปฏสมพนธ ท าใหผใชรสกมสวนรวมในการท ากจกรรมในการเรยนการสอน 4. การรบรทงตาและหประกอบกบการมปฏสมพนธ ท าใหเกดประสบการณตรงตอผใช เปนผลใหสามารถเรยนรและเขาใจเนอหาไดอยางลกซง 5. การผลตและพฒนาคอมพวเตอรมลตมเดย มความยดหยนสงสามารถปรบเปลยนเนอหา ขอมลไดหลายครงโดยไมเสยเวลา และคาใชจายมากนก ท าใหผผลตมการพฒนา ทดลองท าไดหลายๆครง เพอใหไดสอทมคณภาพดขน 6. สงเสรมความคดสรางสรรคและสรางประสบการณทดทงดานผผลต และผใชประโยชนจากคอมพวเตอรมลตมเดย ประเภทของคอมพวเตอรมลตมเดย นกวชาการทางดานการศกษา ไดจ าแนกลกษณะของบทเรยนคอมพวเตอรออกเปนแบบตางๆ ซงสามารถสรปไดดงน (Kemp Dayton. 1985 ; กดานนท มลทอง. 2543 : 244-248) 1. บทเรยนสอนหรอทบทวน เปนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอการศกษา ผลตขนเพอเปนสอการเรยนการสอน 2. แบบฝกและปฏบตคอมพวเตอรมลตมเดยเพอฝกอบรม ผลตขนเพอการฝกอบรม 3. การสรางสถานการณจ าลอง บทเรยนคอมพวเตอรทน าเสนอบทเรยนในรปของการจ าลองสถานการณจรงขนใหแกผเรยนไดศกษา พบเหนภาพจ าลองของเหตการณเพอฝกทกษะและการเรยนร 4. การแกปญหา บทเรยนคอมพวเตอรทท าใหผเรยนจะตองพยายามทจะหาวธแกปญหาจะเนนใหฝกการคด การตดสนใจ 5. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอความบนเทง ผลตเพอความบนเทง เชน ภาพยนตร การตน เพลง 6. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพองานดานขาวสาร เปนการรวบรวมขอมลการซอขายแหลงซอขายสนคาตางๆ 7. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเพอการคนควา เปนการรวบรวมความรตางๆ

15

8. บทเรยนคอมพวเตอรออกมลตมเดยเพองานขายและการตลาด ประโยชนของคอมพวเตอรมลตมเดย 1. คอมพวเตอรชวยสอนสงเสรมใหผเรยน เรยนตามเอกตภาพ 2. คอมพวเตอรชวยสอนมการปอนกลบทนท มสสน ภาพและเสยง ท าใหผเรยนเกดความตนเตน ไมนาเบอ 3. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยน มโอกาสเรยนซ าแลวซ าอกกครงกไดตามตองการ 4. คอมพวเตอรชวยสอนยดผเรยนเปนส าคญ ซงการเรยนการสอนอนยดครเปนส าคญ ไมค านงถงความแตกตางของผเรยน 5. คอมพวเตอรชวยสอนมสวนชวยท าใหผเรยนเกดการเรยนรและเขาใจเนอหามากขน 6. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยนมเจตคตทดตอวชาทเรยน 7. คอมพวเตอรชวยสอนท าใหผเรยนไดเรยนแบบ Active Leaning 8. คอมพวเตอรชวยสอนสามารถประเมนผลความกาวหนาของผเรยนไดโดยอตโนมต ขอดและขอจ ากดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย การใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในการเรยนการสอนมขอดและขอจ ากด (กดานนท มลทอง, 2543, น.285-286) ดงน ขอดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 1. บทเรยนในลกษณะของสอประสมตวอกษร ภาพกราฟฟก ภาพเคลอนไหว และเสยงทท าใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางเตมทในชองทางการสอสาร และไดเนอหาความรเพมมากขนกวาเดม 2. การใชจดเชอมโยงหลายมตท าใหผเรยนสามารถเชอตอความคดจากเนอหาบทหนงไปยงเนอหาทเกยวของกนไดงาย 3. เปดโอกาสใหผเรยนส ารวจขอมลตามความสนใจของแตละคน ไดดวยตนเองในลกษณะการศกษารายบคคล และชวยใหมการจดโครงสรางการเรยนรในการคนพบของตนเองได 4. ผสอนและผเรยนสามารถรวมมอกนผลตบทเรยนจากซอฟตแวรโปรแกรม และผเรยนเองกสามารถใชโปรแกรมเหลานนในการท างานตางๆ ไดสะดวก ขอจ ากดของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 1. ถาบทเรยนนนไดรบการออกแบบทไมพอด อาจท าใหผเรยนหลงวนเวยนอยในเนอหาได 2. ผเรยนทมลกษณะตองพงพาผอน ในการเรยนรจะรสกสบสนในการเรยน หรออาจจะไมสามารถตดสนใจไดเองวาตองสบคนขอมลมากเทาใดจงจะเพยงพอเนองมาจากไมมผใหค าแนะน า

16

3. ซอฟตแวรโปรแกรมชนสงอาจยากในการใชงานเนองจากตองใชการเขยนสครปตรวมดวย 4. เนองจากเนอหาของสอหลายมตมลกษณะไมเปนเสนตรง ซบซอน และมงเนนในเรองการใหสบคน จงท าใหเสยเวลามากในการสรางบทเรยนในลกษณะน จากความกาวหนาอยางรวดเรวของเทคโนโลยคอมพวเตอร ประกอบกบศกยภาพของระบบขอมลซงพฒนาโลกสยคของขาวสารขอมล จนเปนเหตใหแนวทางในการพฒนาดานการศกษากาวตามไปเปนล าดบ ดวยการประยกตใชคอมพวเตอรใหสามารถน าเสนอขอมลทจ าเปนตอการเรยนรไดทกรปแบบ ทกระดบ ในลกษณะของตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง ภาพจ าลอง รวมถงวดทศน เพอชวยใหกระบวนการเรยนรมชวตชวานาสนใจ ชวนใหตดตามหรอทเรยกวา มลตมเดย(Multimedia) ซงตรงกบศพทบญญตของราชบณฑตยสถานวา 1.สอผสม 2.สอหลายแบบ (กดานนท มลทอง, 2543, น.255) มลตมเดยเปนการใชคอมพวเตอรเปนฐานในการน าเสนอสารสนเทศ โดยใชสอมากกวาหนงอยางในการน าเสนอไมวาจะเปนขอความ ภาพนง กราฟฟก ภาพเคลอนไหว เสยงและวดทศน ผสมผสานกนอยางมระบบ ทงในลกษณะของไฮเปอรเทกซและไฮเปอรมเดย เพอสอความคดไปสผใชอยางมประสทธภาพ นอกจากนตองมปฏสมพนธโตตอบระหวางผใชโปรแกรม ซงโดยทวไปสอดงกลาวมกปรากฏในรปของซด-รอม การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ศรชย สงวนแกว (2534, น.173 – 179) และถนอมพร (ตนพพฒน) เลาหจรสแสง (2541, น.27 – 39) ไดเสนอล าดบขนในการพฒนาคอมพวเตอรชวยสอนไววา ล าดบขนตอนในการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอนหรอทเรยกวา Instruction Computing Development พอจะแบงได 3 ขนตอนใหญๆ คอ 1. การออกแบบ (Instruction Design) 2. การสราง (Instruction Construction) 3. การประยกตใช (Instruction Implement) 1. การออกแบบ (Instruction Design) เปนการก าหนดคณลกษณะและรปแบบการท างานของโปรแกรม โดยเปนหนาทของนกศกษาหรอครผสอนทมความรอบรในเนอหาวชาหลกจตวทยาวธการสอน การวดผลประเมนผล ถาในระดบโรงเรยนกจะแบงเปนกลมครทมความช านาญในการสอนซงตองมกจกรรมรวม ดงน 1.1 วเคราะหเนอหา การเลอกสรรเนอหาจะมาท าเปนคอมพวเตอรชวยสอน โดยมขอพจารณาดงน

17

1.1.1 เลอกเนอหาทมการฝกทกษะท าซ าบอย ๆ ตองมภาพประกอบ 1.1.2 เลอกเนอหาทคาดวาจะชวยประหยดเวลาในการสอนไดมากวาวธเดม 1.1.3 เนอหาบางอยางทสามารถจะจ าลองอยในรปของการสาธตได โดยหากท าการทดลองจรง ๆ อาจมอนตราย หรอตองใชวสดสนเปลองหรออปกรณมราคาแพง 1.2 ศกษาความเปนไปได เพราะแมวาคอมพวเตอรจะมความสามารถเพยงไร แตกมขอจ ากดในบางเรอง ดงนนเมอครผสอนไดเลอกเนอหาและวเคราะหออกมาแลวกจ าเปนตองปรกษากบฝายเทคนคหรอผเขยนโปรแกรม โดยมขอพจารณาดงน 1.2.1 มบคลากรทมความรพอจะพฒนาโปรแกรมไดตามความตองการหรอไมจะใชระยะเวลาในการพฒนามากเกนการสอนธรรมดาหรอพฒนาดวยสอการสอนแบบอนหรอไม 1.2.2 ตองการอปกรณพเศษทตอเพมเตมจากเครองคอมพวเตอรหรอไม 1.2.3 มงบประมาณเพยงพอหรอไม 1.3 ก าหนดวตถประสงค การก าหนดคณสมบตและสงทคาดหวงจากผเรยนกอนและหลงการใชโปรแกรม โดยระบสงตอไปน 1.3.1 ความรเพอนฐานของผเรยน ผเรยนตองทราบอะไรบางกอนทจะมาใชโปรแกรม 1.3.2สงทคาดหวงจากผเรยนหลงการใชโปรแกรมวาผเรยนควรรอะไร 1.4 ล าดบขนตอนการท างาน น าเนอหาทไดจากการวเคราะห และสงทคาดหวงจากผเรยนสามารถผสมผสานเรยงล าดบ วางแนวการสอนในรปของ Story Board และ โฟวชารท (Flow Chart) ซงมหลกการน าเสนอคลายกบการภาพสไลด (Slide) โดยมราละเอยด เงอนไขในการดงภาพขามล าดบ ค าถามและค าตอบทแตกตางไปโดยเนนในเรองตอไปน 1.4.1 ภาษาทใชเหมาะกบผทเรยนหรอไม 1.4.2 ขนาดขอความใน 1 จอภาพ 1.4.3 ขนาดตวอกษรทเหมาะสมกบวยผเรยน 1.4.4 ค าต ค าชม แรงเสรมตาง ๆ ในการเรยน 1.4.5 หลกจตวทยาการเรยนร การชแนะ 1.4.6 แบบฝกหด การประเมนผลความสนใจ 2. การสราง (Instruction Construction) เปนการสรางการทดสอบและปรบปรงแกไขซอฟตแวรของ CAI โดยสวนนจะเปนหนาทของนกคอมพวเตอร หรอโปรแกรมเมอรในระดบ

18

โรงเรยนกอาจเปนครผสอนทมความรความสามารถในการเขยนโปรแกรม เขามาชวยในการสรางโปรแกรม ดงน 2.1 การสรางโปรแกรม เปนการน าเนอหาทมอยในรป Story Board บนกระดาษใหเปนชดค าสงทคอมพวเตอรเขาใจ โดยใชภาษาคอมพวเตอรภาษาไดภาษาหนง หรอโปรแกรมส าหรบสรางบทเรยนโดยเฉพาะ (Authoring System) โดยตองมการตรวจสอบขอผดพลาดโดยมสาเหตตอไปน 2.1.1 รปแบบค าสงผดพลาด (Syntax Error) เปนการใชค าสงไมถกตองตามขอก าหนดของภาษานน 2.1.2 แนวความคดผดพลาด (Logical Error) เปนขอผดพลาดเนองจากผเรยนเขาใจขนตอนการท างานคลาดเคลอน เชน สตรทก าหนดผด 2.2 ทดสอบการท างาน หลงจากตรวจสอบขอผดพลาดทเรยกวา “BUG” ในโปรแกรมเรยบรอยแลว กน าโปรแกรมทสรางไปใหครผสอนดานเนอหาตรวจดความถกตองบนจอภาพ อาจมการแกไขโปรแกรมบางสวน และน าไปทดสอบกบผเรยนในสภาพาจรงเพอทดสอบการท างานของโปรแกรม และหาขอบกพรองทผออกแบบคลาดไมถงเพอน าขอมลเหลานนกลบมาปรบปรงตนฉบบและแกไขโปรแกรมตอไป 2.3 ปรบปรงแกไข หลงจากทราบขอบกพรองจากการน าโปรแกรมไปทดสอบการท างานแลว กจะท าการปรบปรงแกไข การปรบปรงจะตองเปลยนแปลงทตวตนฉบบของ Story Board กอน แลวจงคอยปรบทตวโปรแกรม เมอแกไขเรยบรอยแลวกน ากบไปทดสอบการท างานใหม แตถายงมขอบกพรองกตองปรบปรงแกไขตอ วนเวยนซ า ๆ เชนนจนกวาจะไดโปรแกรมเปนทพอใจ ผออกแบบจงน าไปใชงาน จากนนกจะเปนเรองของการเขยนคมอประกอบการใชงานโปรแกรมเพอทผจะน าโปรแกรมไปใช จะไดเตรยมอปกรณ สภาพการท างานในการใชงานโปรแกรม โดยคมอจะแบงออกเปน 3 ระดบคอ คมอนกเรยน คมอคร และคมอการใชงานเครอง 2.3.1 คมอนกเรยน 2.3.1.1 บอกชอเรอง ชอวชา หนวยการสอนระดบชน 2.3.1.2 วตถประสงคทวไปของบทเรยน เชน เพอเสรมความร เพอ ทดสอบความร หรอเพอใชสอนแทนครในชนเรยน เปนตน 2.3.1.3 บอกวตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะของเนอหา 2.3.1.4 โครงรางเนอหา หรอบทสรปเนอหาในบทเรยน 2.3.1.5 ความรพนฐานทจ าเปนกอนการเรยน

19

2.3.1.6 แสดงตวอยางเฟรมในบทเรยน และค าชแจงในสวนทจ าเปน 2.3.1.7 บอกขนตอนกจกรรม กฎเกณฑและขอเสนอแนะในชวงทเกยวของกบการเรยน การทดสอบ 2.3.1.8 ประมาณระยะเวลาในการเขยนบทเรยน 2.3.2 คมอคร 2.3.2.1โครงรางของเนอหา 2.3.2.2 จดประสงคของโปรแกรมทใชสอน 2.3.2.3 ใชสอนวชาอะไร ตอนไหน สมพนธกบวตถประสงหลกอยางไร ผสอนควรมความรพนฐานอะไรบาง 2.3.2.4 ใหตวอยางเพอชแนะวาโปรแกรม CAI จะชวยไดอยางไรชวงไหนวชานน ๆ 2.3.2.5 ตวอยางการ Input/Output จากผเรยน 2.3.2.6 เสนอแนะแรงขอมลเพมเตมจากบทเรยน 2.3.2.7 เสนอแนะการด าเนนกจกรรมและเวลาทใชในการเรยน 2.3.2.8 ตวอยางแบบทดสอบกอนเรยน (ถาม) และหลงเรยนพรอมเฉลย 2.3.3 คมอการใชเครอง 2.3.3.1 ชอโปรแกรม ผ เ ขยนโปรแกรม ลขสทธ ว นแกไขปรบปรง 2.3.3.2 ภาษาทใชไฟลตาง ๆ ขนาดโปรแกรม 2.3.3.3หนวยความจ าของเครอง อปกรณฮารดแวรทตองใช หรอสวนประกอบเพมเตม 2.3.3.4 วธการใชเปนขน ๆ เรมตงแตการบทเครองเปนตนไป 2.3.3.5 พมพ Source Code ของโปรแกรมท งหมดลงกระดาษพมพ 2.3.3.6 โฟวชารทของโปรแกรม 2.3.3.7 ตวอยาง Input/output 2.3.3.8 ขอมลจากการทดสอบโปรแกรมกบตวอยางประชากร

20

3. การประยกตใช (Instruction Implement) การประยกตใชในการเรยนการสอน และการประเมนผล เปนขนตอนทนกคอมพวเตอรกบครผสอน จะตองประสานงานซงกนและกน เพราะมสวนทเกยวของกบการออกแบบและการสรางโปรแกรม โดยมการประเมนผลเปนล าดบขนตอนสดทายของการท างานรวมกน ทจะตดสนใจวาโปรแกรมบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ทพฒนาขนเปนอยางไร สมควรทจะใชงานในการเรยนการสอนหรอไม 3.1 ประยกตใชในหองเรยน การน าโปรแกรมไปใชในการเรยนการสอนจะตองท าตามขอก าหนดส าหรบการใชโปรแกรม เชน โปรแกรมออกแบบส าหรบการสาธต ทดลอง ควรใหนกเรยนไดใชโปรแกรมกอนเขาหองทดลองจรง ๆ โปรแกรมส าหรบเสรมการเรยนร ควรจะมชวโมงกจกรรมส าหรบการใชโปรแกรมเปนตน ส าหรบโปรแกรมทใชเปนสอเสรมใหผเรยนเหนทงชน อาจตองตออปกรณขยายภาพสจอขนาดใหญ เพอใหผเรยนไดเหนชดเจนทกคน 3.2 ประเมนผล การประเมนผลเปนขนตอนสดทายของการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน จะเปนการสรปผลวาโปรแกรมทสรางขนเปนอยางไร สมควรจะน าไปใชในการเรยนการสอนหรอไม การประเมนผลแบงออกเปนสองสวน คอ 3.2.1 สวนแรก ประเมนวาหลงจากทนกเรยนใชโปรแกรมนแลว บรรลวตถประสงคทตงไวหรอไม การประเมนผลสวนน จะท าไดโดยใหผเรยนท าตามแบบทดสอบกอนและหลงเรยน เพอวดความกาวหนาของผเรยน วดความเขาใจในเนอหา ถาผลการทดสอบออกมาตดลบ หรอการท าผดสงกวา 10% ของโปรแกรมบทเรยนหนง ๆ แสดงวาผเรยนไมไดพฒนาบทเรยนความรเพมเตม เปนอนวาตองมการปรบปรงตนฉบบ (Story Board) หรอวตถประสงคกนใหม เพราะโปรแกรมทพฒนาขนไมสมฤทธผลตามวตถประสงคทตงไว 3.2.2 สวนทสอง ประเมนในสวนของโปรแกรมการท างานวา การใชโปรแกรมกบเนอหาวชานเหมาะสมกนหรอไม ทศนคตของผเรยนตอการใชเปนอยางไร วธการใชโปรแกรมยากงายอยางไรวธการเสนอบทเรยน ความถกตองของเนอหา เอกสารประกอบหรอคมอและการตดตอกบผ เ รยนเปนอยางไร การประเมนผลสวนนจะใชกบแบบทดสอบภาม (Questionnaire) การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอน การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอน จะตองมการวางแผน วางกรอบแนวคดอยางมระบบและมขนตอน รวมถงสามารถสอความหมายใหผเรยนไดเรยนรอยางเขาใจ สามารถตอบสนองการเรยนรไดหลากหลายรปแบบตามจดประสงคเชงพฤตกรรมไดอยางถกตอง สามารถทจะประเมนผลกอนและหลงเรยนดวยตนเองได แนวทางของการออกแบบมลตมเดยทด คอ การ

21

ออกแบบใหมปฏสมพนธ โดยผเรยนสามารถทจะโตตอบกลบไดอยางสนกสนานและทาทายความสามารถในการเรยนของผเรยน บปผชาต ทฬหกรณ (2540, น.37) ไดกลาวถงการออกแบบปฏสมพนธในมลตมเดยวา เทคโนโลยทเปลยนแปลงไปไดขยายและเปดโอกาสของการมปฏสมพนธ หรอการมกจกรรมระหวางกน (Interactivity) ระหวางบทเรยนและผใชในลกษณะการสอสารสองทาง สวนการแพรหลายและเสยงออกทางโทรทศนทดชมกนทกวนนเปนตวอยางหนงของการสอสารทางเดยว การสอสารสองทางและการสอสารทางเดยวมความแตกตางกนเหมอนกบความแตกตางของการสนทนากบการฟงบรรยาย กจกรรมระหวางกนมศกยภาพในการท าใหผเรยนเขาถงสารสนเทศ ชวยท าใหผเรยนเกดโครงสรางทางความร ความคด หรอเกดการเรยนร รปแบบการมปฏสมพนธอาจอยในรปใดรปหนงตอไปน การใชเมน (Menu Driver) ลกษณะทเหนไดทวของการใชเมน คอ การจดล าดบหวขอบทเรยน ท าใหผ เรยนเลอกขาวสารขอมลทตองการไดตามความสนใจ การใชเมนมกจะประกอบดวยเมนหลก (Main Menu) ซงแสดงหวขอหลกใหเลอก และเมอไปยงแตละหวขอหลกกจะประกอบดวยเมนยอยทมหวขออนใหเลอกอก หรอแยกไปยงเนอหาหรอสวนนนๆ เลยทนท เชน แยกไปยงสวนของแบบฝก หรอวดทศน เปนตน การใชแบบฝก (Exercise Driven) มกใชกบคอมพวเตอรชวยสอนประเภทฝกฝน และ ฝกหด (Drill and Practice) และการสอน (Testing) ลกษณะทวไปของกจกรรมลกษณะนคอ ใชบทเรยนเปนผตดสนใจเลอกขาวสารขอมลเพอแสดงสมรรถนะของผใชบทเรยนในเนอหาวชานน ๆ ล าดบเสนทางจะเปนแบบเสนตรง (Linear) ในลกษณะไปทละกาวทละขน การใชฐานขอมลไฮเปอรมเดย (Hypermedia Database) เปนรปแบบปฏสมพนธทผใชบทเรยนเลอกไปตามเสนทางทเชอมค าส าคญ ซงอาจเปนค า ขอความ เสยง หรอภาพนน ค าส าคญเหลานเชอมโยงกนอยในลกษณะเหมอนใยแมงมม โดยสามารถเดนหนาและถอยกลบได การใชสถานการณจ าลอง (Simulation) ปฏสมพนธในรปแบบนท าใหผใชบทเรยนไดมสวนรวมในการทดลองหรอศกษาจากสงจ าลองทจะปรากฏเปนจรงในสถานการณทเปนจรง โดยชวยในการหลกเลยงอนตรายทจะเกดขนได นอกจากนนแลวยงชวยประหยดเวลาในการศกษาจากของจรง และลดคาใชจายจากการทตองซอวสดอปกรณและสารเคมทมราคาแพง พลลภ พรยะสรวงศ (2542, น.79) ไดกลาวถง การออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอนอยางเปนระบบวา จากการศกษาแนวคดการออกแบบมลตมเดยทางการเรยนการสอนของ แฮนนาฟน และ เพค (Hannafin & Peck, 1998, p.63-85) กาเย และบรกส (Gagne & Briggs, 1988, p.47) และจากการศกษาระบบกาเรยนการสอนของ เคมพ (Kemp, 1971, p.149) สามารถน าไปประยกต

22

ออกแบบระบบการสอนใหม ทสามารถน ามาใชในการเรยนการสอนดวยคอมพวเตอรมลตมเดยไดดงน บอรบค (Borsbook, 1991, p.151) แนะน าการออกแบบบทเรยนมลตมเดยทมปฏสมพนธจรงๆ โดยก าหนดเปนหลกส าคญ 7 ขอ ซงเปนคณสมบตของการมปฏสมพนธระหวางบคคลดงน 1. ตอบสนองทนททนใด 2. การเขาถงเนอหาหรอขอมลตองไมเปนล าดบขนตอน 3. มการแปลงขอมลใหเขาใจไดงาย 4. มการปอนกลบ 5. มสงประกอบนอกเหนอจากเนอหา เชน แนะน า การชวยเหลอ หรอขอมลเพมเตมจากเนอหา ฯลฯ 6. มการสอสารสองทาง 7. สามารถหยดโปรแกรมชวคราวเมอไมเขาใจจดใดจดหนงได หรอสามารถทจะขอความชวยเหลอ ชเวยร และ มสานชค (Schwier & Misanchuk, 1994, p.180) กลาวถงหลกการออกแบบบทเรยนมลตมเดยปฏสมพนธ ไวดงน 1. สามารถควบคมโปรแกรมและเขาถงขอมลในดสกไดอยางรวดเรวและสะดวก 2. ถาการเขาถงขอมลชา ควรมค าวา “รอสกคร” “ก าลงด าเนนการขอมลอย” เปนตน เพอบอกใหผใชทราบ 3. ใหผเรยนสามารถควบคมโปรแกรมการเรยนไดอยางเหมาะสม 4. ออกแบบใหผเรยนสามารถหยดหรอขดขวางโปรแกรมการเรยนไดและมขอความใหการชวยเหลอไปตามความตองการ 5. เปดโอกาสใหผเรยนคดแปลงโปรแกรมการเรยนได ทงนเพราะผเรยนนนแตกตางกน และเปนไปตามความตองการ 6. ใหขอมลปอนกลบเปนรายบคคล และตองมเหตผลทสมพนธกบเนอหาทผ เรยนปฏสมพนธดวย 7. สรางสวนประกอบนอกเหนอจากการสอนเนอหาใหมากและหลากหลาย เพอใหเกดการปฏสมพนธขน

23

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการหาประสทธภาพ มนกการศกษาไดใหความหมายของการหาประสทธภาพ ไวดงน อธพร ศรยมก (2525, น.211) กลาวถงการประเมนผลสอสารการสอนวา หมายถง การตรวจสอบคณภาพของสอการสอนนน ๆ วามคณภาพดเพยงใด ชวยใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคหรอไม ถาไมเปนเพราะเหตใด ขอมลทไดจากการประเมนผลสอการเรยนการสอนจะสามารถน ามาน ามาใชปรบปรงเลอกการสอนใหมคณภาพตอไป บญชม ศรสะอาด (2535, น.23) ไดกลาวถงความหมายการหาประสทธภาพของสอการเรยนการสอนวา เปนการประเมนสอการสอนนนวามคณภาพและคณคาหรอไม ในระดบใด จากความหมายของการหาประสทธภาพทนกการศกษาไดกลาวไวขางตน สามารถอธบายสรปความหมายของการหาประสทธภาพไดวา การหาประสทธภาพของสอการสอน เปนกระบวนการตรวจสอบ และพจารณาคณคาของสออยางมระบบกอนน าสอไปใชในงานกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพตอไป ความส าคญของการหาประสทธภาพ นกการศกษาหลายทานไดกลาวถงความส าคญของการหาประสทธภาพไวหลายรปแบบ ดงน อธพร ศรยมก (2525, น.46) ไดกลาวถงความส าคญของการหาประสทธภาพสอไววา สอทจดท า ขนนนมความมนใจวามคณภาพหรอไม มความแนใจวาสอนนสามารถท าใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคไดอยางแทจรงหรอไม และถาจะผลตสอออกมาเปนจ านวนมาก การทดสอบหาประสทธภาพจะเปนหลกประกนวาผลตออกมาแลวใชได มฉะนนจะเสยเงนเสยเวลาเปลา เพราะผลตออกมาแลวใชประโยชนไมได ไชยยศ เรองสวรรณ (2533, น.23) กลาวถง การประเมนสอการเรยนการสอนวาเปนการพจารณาหาประสทธภาพและคณภาพของสอการเรยนการสอน ดงนนการประเมนสอจงเรมดวยการก าหนดปญหา หรอค าถามเชนเดยวกบการวจยดวยเหตนการประเมนสอจงเปนการวจยอกแบบหนงทเรยกวา การวจยประเมน (Evaluation Research) บญชม ศรสะอาด (2535, น.23) กลาวถง สอทแตกตางกนอาจชวยใหเกดการเรยนรไดตางกนและสอชนดเดยวกนถาจดท าแตกตางกน กอาจมประสทธภาพในการชวยใหเกดการเรยนรอยในจดประสงค และเนอหาสาระอยางเดยวกนไดไมเทากน จดประสงคของการสอการสอนกเพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพจงจ าเปนเปนตองพฒนาและเลอกสอทเหมาะ สมทสดตามสถานการณนน ๆ เพอทราบวาสอการสอนมคณภาพและมคณคาหรอไมระดบใด

24

สรปไดวา การหาประสทธภาพสอการสอน เปนขนตอนทส าคญของการผลตสอการสอน ซงท าใหทราบวาสอการสอนนนมคณภาพเพยงใด จดเดน จดดอยอยางไร ชวยใหบรรลจดมงหมายของการสอนมากนอยเพยงใด ทงนเพอจะไดน าขอมลทไดมาปรบปรงและพฒนาใหมประสทธภาพตอไป ขนตอนการหาประสทธภาพ การทดสอบประสทธภาพเปนกระบวนการส าคญทจะท าใหทราบวา เมอใชสอกบนกเรยนแลวเกดประสทธผลในการเรยนการสอนมากนอยเพยงใด ฉลองชย สรว ฒนบรณ (2528, น.214-275) ไดกลาวถงกระบวนการทดสอบหาประสทธภาพของสอวา จะตองน าไปทดลองใช (Try Out) เพอปรบปรงแกไขแลวน าไปทดลองสอนจรง (Trial Run) เพอน าผลทไดมาปรบปรงแกไข เสรจแลวจงด าเนนการผลตเปนจ านวนมากหรอใชสอนในชนเรยนตามปกต โดยก าหนดกระบวนการหาประสทธภาพของสอไว 3 ขนตอน ดงน 1. ทดลองกบผ เ รยนแบบเดยว โดยทดลองใชกบผ เ รยน 1 คน ซง มระดบความรความสามารถออน ปานกลาง และเกง ค านวณหาประสทธภาพของสอแลวปรบปรงใหดขน 2. ทดลองกบผเรยนเปนกลม ตงแต 6 – 10 คน ทงผทเรยนเกงและออน ค านวณหาประสทธภาพของสอแลวปรบปรงแกไขใหดขน 3. ทดลองภาคสนาม เปนการทดลองกบนกเรยนทงชน 40 – 100 คน ค านวณหาประสทธภาพแลวปรบปรงแกไข ผลลพธทไดควรจะใกลเคยงกบเกณฑทไดตงไวต ากวาเกณฑไมไดเกน 2.5% เกณฑการหาประสทธภาพ การก าหนดเกณฑประสทธภาพเปนการคาดหมายวา ผเรยนจะบรรลจดประสงคหรอเปลยนพฤตกรรมเปนทนาพงพอใจกบผประเมน โดยก าหนดใหเปอรเซนตผลเฉลยของคะแนนการท างานและการประกอบกจกรรมของผเรยนทงหมด ตอเปอรเซนตการสอบหลงเรยนของผเรยนทงหมด นนคอ E1 / E2 หรอประสทธภาพของกระบวนการ / ประสทธภาพของผลลพธ การก าหนดเกณฑในการหาประสทธภาพ ชยยงค พรหมวงค (2518, น.490–492) ไดอธบายเกณฑและการก าหนดเกณฑในการหาประสทธภาพของชดการสอนดงนเกณฑการหาประสทธภาพ หมายถง ระดบประสทธภาพของชดการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เปนระดบทผผลตชดการสอนจะพงพอใจวา หากชดการสอนมประสทธภาพถงระดบนนแลวชดการสอนนนมคณคาทจะน าไปใชสอนนกเรยนและคมกบการลงทนผลตออกมาเปนจ านวนมาก

25

ส าหรบการก าหนดเกณฑประสทธภาพ กระท าไดโดยประเมนผลพฤตกรรมของผเรยน 2 ประเภท คอ พฤตกรรมตอเนอง (กระบวนการ) และพฤตกรรมขนสดทาย (ผลลพธ) โดยก าหนดคาประสทธภาพ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ และ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธและอธบายวธค านวณหาคา E1/E2 อยางงายไววา “ส าหรบคา E1 คาประสทธภาพของงานและแบบฝกหด กระท าใหโดยเอาคะแนนงานทกชนของนกเรยนแตละคนมารวมกน แลวหาคาเฉลยและเทยบสวนเปนรอยละส าหรบ E2 คอประสทธภาพของผลลพธของแตละชดการสอนไมมปญหาในการค านวณมากนก เพราะอาจท าไดโดยคะแนนของนกเรยนทงหมดมารวมกนหาคาเฉลยและเทยบสวนรอยละเพอหาคารอยละ” การก าหนดเกณฑ E1 / E2 ใหมคาเทาใดนนควรพจารณาตามความเหมาะสม โดยปกตเนอหาทเปนความร ความจ า มกตงไว 80 / 80, 85 / 85 และ 90 / 90 สวนเนอหาทเปนทกษะอาจตงไวต ากวาน เชน 75 / 75 เปนตน เมอก าหนดเกณฑแลว น าไปทดลองจรงอาจไดผลไมตรงตามเกณฑ แตไมควรไดต ากวาทก าหนดไว รอยละ 5 เชน ก าหนดไว 90/90 กไมควรต ากวา 85 /85.5 เกณฑการหาประสทธภาพของสอทเหมาะสมนน นกการศกษาไดใหความเหนไวหลายทานตามความเหนของ เสาวนย สขาบณฑต (2528, น.29) กลาววา ประสทธภาพของสอเกยวกบเนอหาทเปนความรความเขาใจควรใชเกณฑ 90 / 90 และส าหรบเนอหาทเปนวชาทกษะใชเกณฑ 80 / 80 การทกลาววาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ทสรางขนมานนใชไดผลดมประสทธภาพหรอไมนน พจารณาจาก 1. การวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยท าหารเปรยบเทยบคะแนนกอนและหลงจากการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 2. การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองใด ๆ กตามจ าเปนตองมการประเมนผลเสยกอน เพอเปนการควบคมคณภาพบทเรยนนน ๆ การประเมนประสทธภาพของสอการสอน ถอไดวาเปนขนตอนหนงเพอทจะรบประกนวาสอการสอนนนมคณภาพจรง

เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล การศกษาเปนสงจ าเปนและส าคญส าหรบมนษย แตละคนจงมความสามารถ ความสนใจ ความพรอม และความตองการทแตกตางกนท าใหการเรยนรไมเหมอนกน (เสาวนย สกขาบณฑต, 2528) ดงนนแนวคดทางการศกษาแผนใหมจงเนนในเรองการจดการศกษาโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences) เรยกการเรยนการสอนลกษณะนวา การจดการ

26

เรยนการสอนรายบคคล หรอการจดการเรยนการสอนเอกตภาพ (แบบเอกตบคคล) หรอการเรยนดวยตวเอง (Individualized Instruction) โดยยดหลกความแตกตางระหวางบคคลโดยมงจดสภาพการเรยนการสอนทจะเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ตามความสามารถ ความสนใจ และความพรอม ความหมายของการเรยนการสอนรายบคคล การเรยนการสอนรายบคคล (Individualized Instruction) มนกวชาการใหความหมายไวดงน เสาวนย สกขาบณฑต (2525, น.3) ไดใหความหมายของการเรยนการสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง เปนการจดการศกษาทผเรยนสามารถศกษาเลาเรยนไดดวยตนเอง และกาวไปตามความสามารถ ความสนใจ และความพรอม โดยจดสงแวดลอมส าหรบการเรยนใหผเรยนไดเรยนอยางอสระ พชร พลาวงศ (2526, น.83) ไดใหความหมายของการเรยนดวยตนเองไววา การเรยนดวยตนเองหมายถง วชาทเรยนชนดหนงทมโครงสราง มระบบทสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนได การเรยนรแบบนผเรยนมอสระในการเลอกเรยนตามเวลา สถานท ระยะเวลาในการเรยนแตละบท แตจะตองอยในระบบภายใตโครงสรางของบทเรยนนน ๆ เพราะในแตละบทเรยนจะมวธการชแนะไวในคมอ (Study Guide) สรางค โควตระกล (2533, น.227) ไดใหความหมายของการศกษารายบคคลวา เปนการสอนนกเรยนตวตอตวทละคน หรอการสอนนกเรยนกลมหนงทมลกษณะคลายคลงกนทางสตปญญา ความสามารถ ความตองการ และแรงจงใจโดยครจดวตถประสงคเฉพาะของหนวยเรยน หรอบทเรยนพรอมทงเนอหาและอปกรณ เมอนกเรยนเรยนจบหนวยการเรยนรไดรบการทดสอบเพอใหทราบวาไดเรยนรตามวตถประสงคทตงขนไวหรอไม ระววรรณ ศรครามครน (2542, น.110) ไดใหความหมายการจดการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนแตละคนซงจะไดรบการสอนตามแผนการสอนทก าหนดไวสอดคลองกบระดบความร ความสามารถ ความสนใจ และความตองการของตนเอง การจดการสอนในลกษณะดงกลาวมหลายรปแบบโดยการใชเครองมอประกอบการสอน นกเรยนอาจเปนรายบคคล เปนกลมเลกหรอกลมใหญแตเนนการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ ความสนใจของผเรยน กตานนท มะลทอง (2543, น.163-164) ไดใหความหมายของการเรยนรายบคคลไววาเปนการจดการศกษาทพจารณาถงลกษณะความแตกตาง ความตองการ และความสามรถเพอใหผเรยน แตละคนเรยนรในสงทตนสนใจไดตามก าลงความสามารถของตนตามวธการและ สอการเรยนท

27

เหมาะสมเพอบรรลถงวตถประสงคการเรยนทก าหนดไว สรปไดวา การเรยนการสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง หรอการเรยนรรายบคคลเปนรปแบบหนงของการเรยนการสอน โดยเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเลอกเรยนหรอเรยนตามความสามารถ ความสนใจของตนเอง โดยค านงถงหลกของความแตกตางระหวางบคคลซงไดแก ความแตกตางในดานความสามารถ สตปญญา ความตองการ ความสนใจ ดานรางกาย อารมณและสงคม โดยการเรยนดวยตนเองเปนการประยกตรวมกนระหวางเทคนคและสอการสอนใหสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคลไดแก การเรยนการสอนแบบโปรแกรม ชดการเรยนการสอน การจดตารางเรยนแบบยดหยน การสอนแบบโมดล การสอนแบบ PSI ซงวธการเรยนเหลานจะชวยเสรมประสทธภาพของการด าเนนการจดการเรยนการสอนไดอยางเตมท วตถประสงคของการจดการเรยนการสอนรายบคคล การเรยนการสอนรายบคคลยดหลกปรชญาทางการศกษาและอาศยพนฐานจากทฤษฏจตวทยาพฒนาการและจตวทยาการเรยนร วตถประสงคในการจดการเรยนการสอนรายบคคลจงมงเนน เสาวนย สกขาบณฑต (2525, น.9-12) 1. การเรยนการสอนรายบคคลมงเนนสนบสนนใหผเรยนรจกรบผดชอบในการเรยนร รจกแกปญหา และตดสนใจเอง การเรยนการสอนรายบคคลสอดคลองและสงเสรมการศกษาตลอดชวตและการศกษานอกโรงเรยน ครและผเรยนเชอวาการศกษาไมใชมหรอสนสดอยเพยงในโรงเรยนเทาน น การเรยนการสอนรายบคคลสนบสนนใหผเรยนรจกแสวงหาและเรยนรในสงทเปนประโยชนตอสงคมและตวเอง ใหรจกแกปญหาหรอความสนใจ มความรบผดชอบและพฒนาความคดในทางสรางสรรคมากกวาท าลาย 2. การเรยนการสอนรายบคคลสนองความแตกตางของผเรยนใหไดเรยนบรรลผลกบทกคน การเรยนการสอนรายบคคลสนบสนนความจรงทวา คนยอมมความแตกตางกนทกคนไมวาจะเปนดานบคลกภาพ สตปญญา หรอความสนใจ โดยเฉพาะความแตกตางทมผลตอการเรยนรทส าคญ 4 ประการคอ 2.1 ความแตกตางในเรองอตราเรวของการเรยนร (Rate of learning) ผเรยนแตละคนจะใชเวลาในการเรยนรและท าความเขาใจในสงเดยวกนในเวลาทแตกตางกน 2.2 ความแตกตางในเรองความสามารถ (Ability) เชน ความฉลาด ไหวพรบ ความสามารถในแงของความส าเรจ ความสามารถพเศษตาง ๆ 2.3 ความแตกตางในเรองวธการเรยน (Style of learning) ผเรยนเรยนรในทางทแตกตางกนและมวธเรยนทแตกตางกนดวย 2.4 ความแตกตางในเรองความสนใจและสงทชอบ (Interests and perfernce) เมอ

28

ผเรยนแตละคนมความแตกตางกนในหลายดานเชนน ครจงตองจดบทเรยนและอปกรณการเรยนในระดบและลกษณะตาง ๆ ใหผเรยนไดเลอกดวยตนเอง (Self-selection) เพอสนองความแตกตางดงกลาว 3. การเรยนการสอนรายบคคล เนนเสรภาพในการเรยนร เชอวาถาผเรยนเรยนดวยความอยากเรยนดวยความกระตอรอรนทไดเกดขน ผเรยนจะเกดแรงจงใจและการกระตนใหพฒนาการเรยนร โดยทครไมจ าเปนตองท าโทษหรอใหรางวลและผเรยนกจะรจกตนเอง มความมนใจในการกาวหนาไปขางหนาตามความพรอม และขดความสามารถ (Self-pacing) 4. การเรยนการสอนรายบคคล ขนอยกบกระบวนการและวชาการทเสนอความรใหแกผเรยน การเรยนการสอนรายบคคลเชอวา การเรยนรเปนปรากฏการณสวนตวทเกดขนในแตละบคคล การเรยนรเกดขนเรวหรอชา และจะเกดขนอยกบผเรยนไดนานหรอไม นอกจากจะขนอยกบความสามารถ ความสนใจของผเรยนแลวยงขนอยกบกระบวนการ และวธเสนอความรนนใหแกผเรยน การก าหนดใหผเรยนรเรองหนงในระยะเวลาหนง และเรยนรเรองหนงดวยวธการเดยวไมเปนการยตธรรมตอผเรยน ผเรยนควรจะไดเปนผก าหนดเวลาดวยตนเอง และควรจะมโอกาสเรยนรหรอมประสบการณในการเรยนรดวยขบวนการและวธการตาง ๆ 5. การเรยนการสอนรายบคคล มงแกปญหาความยากงายของบทเรยนเปนการสนองตอบทวา การศกษาควรมระดบแตกตางกนไปตามความยากงาย ถาบทเรยนนนงายกท าใหบทเรยนสนขน ถาบทเรยนนนยากมากผสอนกสามารถทจะจดยอยเนอหาทยากนนออกเปนสวน ๆ และปรบปรงใหเขาใจไดงายขน อาจจะเพมเวลาทเรยนใหไดสดสวนกบความยากโดยเรยงล าดบจากเรองทงายไปสเรองราวทยากขนตามล าดบ หลกการ/ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนการสอนรายบคคล การจดการเรยนการสอนรายบคคลมงสอนผเ รยนตามความแตกตางโดยค านงถงความสามารถ ความสนใจ ความพรอมและความถนด ทฤษฎทน ามาใชในการจดการเรยนการสอนรายบคคล คอ ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล ไดแก (เสาวนย สกขาบณฑต, 2528) 1. ความแตกตางในดานความสามารถ (Ability Difference) 2. ความแตกตางในดานสตปญญา (Intelligent Difference) 3. ความแตกตางในดานความตองการ (Need Difference) 4. ความแตกตางในดานความสนใจ (Interest Difference) 5.ความแตกตางในดานรางกาย (Physical Difference) 6. ความแตกตางในดานอารมณ (Emotional Difference) 7. ความแตกตางในดานสงคม (Social Difference)

29

จะเหนไดวาการจดการเรยนการสอนแบบน เปนการจดทรวมแนวทางใหมในการปฏรประบบการเรยนการสอนและการจดหองเรยน จากแบบเดมทมครเปนผน าแตเพยงผเดยว มาเปนระบบทครและผเรยนมสวนรวมกนรบผดชอบ การจดการศกษาจะเปนระบบเปด (Open Education) ผเรยนรดวยตนเองและปฏบตเอง จนสามารถบรรลเปาหมายไดเมอจบบทเรยนแตละหนวยหรอแตละบทเรยน โดยจะมการทดสอบ หากผเรยนสามารถสอบผาน จงจะสามารถเรยนบทเรยนหรอหนวยเรยนบทตอไปได บทเรยนนนอาจท าในรปของชดการเรยนการสอน (Instructional Package) บทเรยนส าเรจรป (Programmed Instruction) หรอโมดล (Instructional Module) สาเหตทตองจดใหมการเรยนการสอนรายบคคลขน เนองจาก 1. ความไมพอใจของคนทวไปในคณภาพการศกษาทมอย 2. การเนนถงความตองการทจะปรบปรงใหไดมาซงสมฤทธผลของนกเรยนทยงไมพรอมหรอนกเรยนทมปญหา 3. ความกาวหนาทางเทคโนโลยใหม ๆ ซงจะพฒนาโปรแกรมการเรยน 4. ความสามารถทเปนไปไดของคอมพวเตอรทจะจดการเรยนรายบคคล 5. การขยายตวอยางรวดเรวของโสดทศนวสด 6. การขยายตวของทนตาง ๆ เพอใชในกจกรรมการเรยนการสอน โดยเราจะใชการเรยนการสอนรายบคคลส าหรบเปนการฝกฝน ซงเปนสวนหนงของกระบวนการศกษา การเรยนการสอนแบบนจะใชเมอเราตองการชวยผเรยนเรยนทกษะทางดานชาง ทกษะการเขยนอานค า เปนตน และใชในเนอหาวชาทตอเนองกน เชน วชาชาง วชาวทยาสอเปนสงส าคญและจ าเปนส าหรบการสอนรายบคคล โดยจะเปนตวกลางในการถายทอดความรใหแกผเรยน สอทในเนอหาวชาแตกตางกนยอมมลกษณะทไมเหมอนกน การเลอกใชสอทเหมาะสมยอมท าใหการถายทอดเนอหานน ๆ มความหมายมากขน (เสาวณย สกขาบณฑต, 2528, น. 64) ดงนนสอทจดไวในกจกรรมการเรยน ควรจะตองค านงถงหลกส าคญ 3 ประการ คอ 1. ความนาสนใจและความดงดดตอผเรยน 2. ความงายในการใช รวมไปถงขนาดและรปรางทเหมาะสมของสอ 3. ความชดเจนและความถกตองของเนอหาวชาการและภาษาทใช นอกจากนเรายงพจารณาในรายละเอยดของสอในแตละชดเพอทจะใหผเรยนไดเกดสมรรถภาพตามทไดวางไว คอ 1. มวตถประสงคทชดเจนในการเรยนรจากสงนน 2. อธบายวธการใชอยางแจมแจง 3. ก าหนดสงทจ าเปนทกอยางไวอยางพรอมมล

30

4. ไดผานการทดลองใชและไดรบการแกไขปรบปรงแลว 5. ล าดบขนตอนของเนอหาเปนไปอยางมระเบยบแบบแผน ไมสบสน สอทไดมาทดลองใชในการเรยนการสอนรายบคคลอยางไดผล และแพรหลายจนเปนเทคโนโลยทรจกกนด ไดแก 1. สอทผลตส าเรจรป เชน ชดการเรยนการสอน(Instructional Package) ซงรวบรวมบทเรยน สอและกจกรรมการเรยน พรอมทงแบบทดสอบประเมนผลอยางพรอมขอมลไวเปนชด ๆ เพอมงสอนมโนภาพ (concept) หนง ๆ โดยเฉพาะสงใดทจะท าให การเรยนรส าหรบผเรยน จะจดไวอยางครบถวน ผเรยนไมจ าเปนตองไปคนควา หรอจดหาวสดอนใดเพมเตมจากทก าหนดไวใหภายในชดแตละชดจะมคมอส าหรบผใชชดการเรยนการสอน ซงในคมอจะอธบายรายละเอยดเพอใหผเรยนเกดความสะดวกและงายตอการใช 2. ชดการสอนทครท าเอง (Teacher-made-kits) หรอชดอปกรณชวยสอนทรวบรวมแบบฝกหดในรปของกจกรรมและอปกรณฝกทกษะดานใดดานหนงโดยเฉพาะ เชน การสอนทกษะเบองตนในการเลอน เปนตน 3. บทเรยนโปรแกรม (Programmed Instruction) เปนบทเรยนทส าเรจรปในตวเองจดประสบการณใหกบผเรยนตามล าดบเปนขนตอน หรอเปนกรอบ ๆ (Frames) ตามล าดบ เรยนไดดวยตวเอง สามารถตรวจสอบความกวาหนาในการเรยนรตามล าดบขนไดดวยตวเอง ในเนอหาแตละกรอบหรอแตละคนเฟรมจะมค าถามเพอตรวจเชคความเขาใจในเนอหานน และมค าตอบเฉลยไวใหถาผเรยนตอบผดจะอานเนอหาในกรอบหรอเฟรมใหมนน แลวตอบค าถามอกครงหนง เมอตอบถกกจะเรยนในกรอบหรอเฟรมตอไป 4. โมดลการเรยนการสอน (Instructional module) เปนบทเรยนทส าเรจรปตวเองจดประสบการณใหกบผเรยนใหไดเรยนอยางอสระ เชนเดยวกบบทเรยนโปรแกรมแตกตางกนตรงรายละเอยดตรงโมดลไมจ าเปนตองจดเนอหาเปนกรอบ ๆ หรอเปนเฟรม ๆ 5. อปกรณส าเรจรป ซงอาจใชอสระประกอบการเรยนการสอนทวไป หรอจะใชประกอบในชดการเรยนการสอนกได เชน สไลดประกอบเสยง ฟลมสตรปประกอบเสยงภาพยนตรฟลมลพ วดโอเทป รวมทงอปกรณเสรมสรางความพรอมและทกษะตาง ๆ ประโยชน 1. สรางบรรยากาศการเรยนตามความสนใจและเปนการสนองความตองการของผเรยน ผเรยนมสทธเลอกเรยนในสงทตนตองการมโอกาสทจะเลอกกจกรรม เลอกวธการทเขาสามรถเรยนรเนอหานนไดอยางสนกและนาสนใจ 2. สงเสรมใหผเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง เปนการเรยนทกาวหนาไปดวยตนเองใน

31

อตราของเขาเอง 3. สงเสรมใหผเรยนรบผดชอบตอการศกษาของตนเองขน นกเรยนจะท างานดวยความรวดเรวในทศทางของตวเอง และจะเรมท างานไดเลยโดยไมตองรอคร ผเรยนจะเปนผปรบและจดเวลาของเขาเองไดดทสด และจะเปนผควบคมใหไปในทศทางทเขาตองไปโดยไมตองใหครเปนผ ตดสนใจให 4. สงเสรมเสรภาพของผเรยนในการเรยน 5. เปดโอกาสใหครใกลชดกบผเรยนทกคน ครมโอกาสสงเกตพฒนาการของผเรยนมากขน ครไดทราบวาผเรยนคนใดมขอบกพรองอะไร ท าใหครมโครงการทจะตองแกไขผเรยนเปนรายบคคล และท าใหครประสานงานกบผเรยนมากขน 6. ชวยใหการถายทอดความรเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน ไมใชครบงคบใหผเรยนจดและทองจ าเพยงอยางเดยวอกทงเปดโอกาสใหไดพฒนาคณคาตาง ๆ ทสงคมตองการดวย 7. ใหครตนตวอยตลอดเวลาในการคนควาหาความรในรายวชาทตนสอนเพมเตม ท าใหเกด ความกระตอรอรนในการทจะส ารวจแหลงวสดอปกรณและการคดคนประดษฐอปกรณตาง ๆ ขอด 1. ลกษณะของการเรยนการสอนรายบคคลค านงถงหลกการในการเรยนรหลายอยางคอ 1.1 ความแตกตางระหวางบคคล โดยค านงถงผเรยนเปนหลกใครเรยนชาหรอเรวกวากนไมเปนเรองส าคญ เพราะขนอยกบขดความสามารถของแตละบคคล 1.2 ใชหลกจตวทยาในเรองการใหรางวลตอบสนอง เพราะผเรยนไดทราบผลการเรยนทนททบทเรยนแรกผานการทดสอบ 1.3 การแบงบทเรยนเปนหนวยยอย ๆ ชวยใหผเรยนรและท าความเขาใจเนอหาไดงายและใชเวลานอยดวย 1.4 การเรยนมประสทธภาพขน เพราะผเรยนรวธเรยนรจดประสงคในการเรยนจากขอแนะน าการเรยน 1.5 การทดสอบเมอเรยนจบบทเรยนแตละหนวย จะท าใหผเรยนขยนและเอาใจใสตอการเรยนอยางสม าเสมอ 2. ปญหาเรองการตกซ าชนไมม เพราะใชวธเรยนทไมมการแบงชน ผเรยนคนใดสอบไมผานกจะเรยนซอมเสรมหรอเรยนในบทเรยนนนใหมและท าการสอบใหม ท าใหไดความรแนขน 3. ปญหาเกยวกบการสกดกนความสามารถของผเรยนทเรยนเกงจะหมดไป เพราะการสอบแบบนปดโอกาสใหผเรยนเรยนไดตามความสามารถเฉพาะตว สวนผทเรยนออนกไมรสกวาตนมปมดอย และยงไดพบกบความส าเรจได

32

4.ผอนคลายปญหาเรองการมจ านวนนกเรยนมากเกนไปในชน จนครดแลไมทวถง 5. ในการสอนครสามารถสงเกตผเรยนไปไดทงดานการเรยนตลอดจนพฤตกรรมอน ๆ ดวย 6. ระบบการสอนแบบน สงเสรมใหครมความคดรเรม กระตอรอรนทจะตองเตรยมงานประเมนผลงานาของนกเรยนทกวน 7. สถานทเรยน ไมจ าเปนตองใชหองเรยนธรรมดา อาจเปนใตตนไม ในหองโถง มโตะหรอไมมกสามารถเปนทเรยนได ขอจ ากด 1. จะตองจดวสดอปกรณใหมากเพยงพอกบจ านวนผเรยน เพอสนองความตองการของผเรยน ซงอาจตองเสยคาใชจายมากในระยะเรมตน 2. ผเรยนอาจมปญหาในการเลอกวธใหเหมาะสมกบระดบความสามารถของตน ครตองคอยเปนพเลยงแนะน าอยางใกลชด ถาปลอยใหผเรยนทยงไมพรอมท างานดวยตนเองอาจลมเหลวไดงาย และอาจไมเกดความกวาหนาในการเรยน 3. ครตองท างานหนกมาก เพราะตองจดบนทกแลวเกบขอมลของตวผเรยน เชน 3.1 ท าแผนภมแสดงความกวาหนาของผเรยนแตละคน 3.2 บนทกทกษะทผเรยนไดรบและตองฝกเพมเตม 3.3 บนทกขอสงเกตเกยวกบความสนใจและเจตคตของผเรยนเกยวกบการเรยน 3.4 ใชเวลาในการตรวจงานมาก 4. ผเรยนทเรยนชามกจะขาดความสามารถทจะท างานตามล าพงตามทควรจะเปนและมกจะไมสามารถควบคมตวเองใหสนใจกบการเรยนไดนาน 5. การประเมนผลตามระเบยบการเรยนการสอนน อาจท าใหมจ านวนของผไดรบผลการเรยนเปนสญลกษณ (incomplete grade) อยมากพอสมควรเพราการเรยนการสอนแบบนเปดโอกาสใหผเรยนชาหรอรวดเรวตามความสามารถของตน เมอสนภาคการศกษา จะมการสอบเพอวดความรวชานน ผทยงไมพรอมทจะสอบเพราะเรยนยงไมผานทกบท กจะไดเกรด I ไว เพอใหโอกาสแกไขเปนเกรดอนในภาคการศกษาตอไป อาจกลาวไดวา การทจะน าระบบการเรยนการสอนรายบคคลไปใชใหเกดประโยชนเตมทนน จะตองค านงถงและใสใจดานตาง ๆ ดงน 1. การพฒนาสอการเรยนทเหมาะสม 2. วธการหมอบหมายงานและการตรวจสอบความกาวหนาของผเรยน 3. การฝกอบรมครเกยวกบวธการตาง ๆ ทน ามาใช

33

เอกสารทเกยวของกบวชาดนตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (กระทรวงศกษาธการ, 2551, น.4-9) หลกการ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทส าคญดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายส าหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรมบนพนฐานของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล 2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค และมคณภาพ 3. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอ านาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน 4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจดการเรยนร 5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ 6. เปนหลกสตรการศกษาส าหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

จดหมาย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงก าหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน 1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต 3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย 4. มความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและ การปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

34

5. มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ในการพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงเนนพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด ซงจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงค ดงน สมรรถนะส าคญของผเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญ ๕ ประการ ดงน 1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม 2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม 3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม 4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการน ากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การท างาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใช เทคโนโลยดาน

35

ตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การ สอสาร การท างาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม คณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการท างาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ นอกจากน สถานศกษาสามารถก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมใหสอดคลองตามบรบทและจดเนนของตนเอง มาตรฐานการเรยนร การพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล ตองค านงถงหลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จงก าหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ดงน 1. ภาษาไทย 2. คณตศาสตร 3. วทยาศาสตร 4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 5. สขศกษาและพลศกษา 6. ศลปะ 7. การงานอาชพและเทคโนโลย 8. ภาษาตางประเทศ ในแตละกลมสาระการเรยนรไดก าหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายส าคญของการพฒนาคณภาพผเรยน มาตรฐานการเรยนรระบสงทผเรยนพงร ปฏบตได มคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคเมอจบการศกษาขนพนฐาน นอกจากนนมาตรฐานการเรยนรยงเปนกลไก

36

ส าคญในการขบเคลอนพฒนาการศกษาทงระบบ เพราะมาตรฐานการเรยนรจะสะทอนใหทราบวาตองการอะไร จะสอนอยางไร และประเมนอยางไร รวมทงเปนเครองมอในการตรวจสอบเพอการประกนคณภาพการศกษาโดยใชระบบการประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอก ซงรวมถง การทดสอบระดบเขตพนทการศกษา และการทดสอบระดบชาต ระบบการตรวจสอบเพอประกนคณภาพดงกลาวเปนสงส าคญทชวยสะทอนภาพการจดการศกษาวาสามารถพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามทมาตรฐานการเรยนรก าหนดเพยงใด กลมสาระการเรยนรศลปะ กลมสาระการเรยนรศลปะ มงพฒนาใหผเรยนเกดความรความเขาใจ มทกษะวธการทางศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของศลปะเปดโอกาสใหผเรยนแสดงออกอยางอสระในศลปะแขนงตางๆ ประกอบดวยสาระส าคญ คอ ทศนศลป มความรความเขาใจองคประกอบศลป ทศนธาต สรางและน าเสนอผลงานทางทศนศลปจากจนตนาการ โดยสามารถใชอปกรณทเหมาะสม รวมทงสามารถใชเทคนค วธการของศลปนในการสรางงานไดอยางมประสทธภาพ วเคราะห วพากษวจารณคณคางานทศนศลป เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรมเหนคณคางานศลปะทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถนภมปญญาไทยและสากล ชนชม ประยกตใชในชวตประจ าวน ดนตร มความรความเขาใจองคประกอบดนตรแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะหวพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ทางดนตรอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคาดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล รองเพลง และเลนดนตรในรปแบบตางๆ แสดงความคดเหนเกยวกบเสยงดนตร แสดงความรสกทมตอดนตรในเชงสนทรยะ เขาใจความสมพนธระหวางดนตรกบประเพณวฒนธรรม และเหตการณในประวตศาสตร นาฏศลป มความรความเขาใจองคประกอบนาฏศลป แสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค ใชศพทเบองตนทางนาฏศลป วเคราะหวพากษ วจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ สรางสรรคการเคลอนไหวในรปแบบตางๆ ประยกตใชนาฏศลปในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลปกบประวตศาสตร วฒนธรรม เหนคณคาของนาฏศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล จากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกลมสาระการเรยนรศลปะ ประกอบดวย 3 สาระไดแก สาระท1 ทศนศลป, สาระท2 ดนตร, สาระท3 นาฏศลป สาระท2 ดนตร ไดก าหนดไว 2 มาตรฐาน คอ

37

มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณ คณคาดนตร ถายทอดความรสกความคดตอดนตรอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรมเหนคณคาของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล กรอบการพฒนาหลกสตร ในหลกสตรการศกษาขนพนฐานยงไดก าหนดไวดวยวาใหสถานศกษาเปนผจดหลกสตรของตนเองใหเปนไปตามกรอบหลกสตรหรอมาตรฐานทกลาวไวในหลกสตร สถานศกษาจ าเปนตองพฒนาหลกสตรของตนเองขนมา โดยค านงถงประโยชนทผเรยนควรไดรบจากการศกษา และมงเนนใหสถานศกษาสามารถก าหนดสาระการเรยนรทเหมาะสมกบสภาพทองถนของตนเองดวย (ณรทธ สทธจตต, 2545, น.4-5) และยงไดกลาวถง การพฒนาหลกสตรมขอควรค านงหลายประการเพอใหไดหลกสตรทมสาระครบถวนและเปนกรอบในการจดการเรยนการสอนดนตรทสมบรณแบบตอไป ตอไปนคอหลกส าคญทควรค านงถง 1. ดนตรเพอดนตร การพฒนาหลกสตรตองใหมนใจวาสาระทบรรจในหลกสตรเปนสาระส าคญเพอมงใหผเรยนไดเรยนรดนตรอยางแทจรง มใชเปนสาระทเรยนรเพอประโยชนหรอวตถประสงคเคลอบแฝงอน ๆ ทมใชดนตรอยางแทจรงไดแก การเรยนรดนตรเพอความรความเขาใจในสาระดนตรคอ เนอหาและทกษะดนตรเปนพนฐานส าคญ 2. ดนตรเพอความซาบซง สาระหลกสตรควรมงไปสการพฒนาผเรยนใหไดรบความซาบซงในดนตร ซงเปนจดมงหมายสงสดของการเรยนดนตรส าหรบผเรยนทว ๆ ไป หรอการศกษาขนพนฐาน 3. การก าหนดจดประสงค ควรใหครอบคลมถงสาระดนตรและใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยนในแตละวยโดยเนนถงการเรยนรสาระดนตรอยางแทจรงแลการเรยนรเพอความซาบซงในดนตรเปนหลกส าคญจดประสงคในการเรยนรดนตรนอกจากนเปนสงทสามารถก าหนดไดแตตองเนนจดประสงคขางตนเปนอนดบแรก 4. การก าหนดเนอหา ตองก าหนดใหเปนไปตามจดประสงคทตงไว และเปนเนอหาทมความสมดล ความครอบคลม ความถกตอง ความตอเนองของสาระดนตรอยางแทจรง นอกจากนควรเปนเนอหาทตรงตามหลกการเรยนรทางดนตร ทส าคญยงคอ หลกการเรองการเรยนรดนตรของเสยงกอนสญลกษณ และควรเปนเนอหาทมคณคาและนาสนใจโดยเปนเนอหาทเปนสากล รวมไป ถงเนอหาทส าคญสมควรเรยนรในทองถนนน ๆ เพอขยายโลกทศนของผเรยนอยางแทจรงในสภาพ โลกาภวตน

38

5. การก าหนดกจกรรม ตองใหเหมาะกบผเรยนและสามารถท าใหผเรยนไดเรยนรสาระดนตรไดอยางครบถวนสมบรณ 6. การก าหนดการประเมนผล ควรใหครอบคลมจดประสงคทต งไว และเปนการประเมนผลดนตรในทกดานไดแก ดานความร ทกษะ และเจตคต สาระดนตรศกษา ณรทธ สทธจตต (2545, น.8) ไดกลาววา สาระดนตรไดแก สาระเรองราวทางดนตรทประกอบไปดวยสองสวนส าคญคอ เนอหาดนตร และทกษะดนตร เนอหาดนตรแบงเปนสองสวนยอยคอ องคประกอบดนตร และวรรคดดนตร องคประกอบดนตรประกอบดวย จงหวะ ท านอง เสยงประสาน สสน ลกษณะของเสยง รปพรรณ และรปแบบ วรรณคดประกอบไปดวยเรองราวของ ประวตดนตร และบทเพลง ส าหรบทกษะดนตรแบงเปนทกษะส าคญ 6 อยางคอ การฟง การรอง การเคลอนไหว การเลน การสรางสรรค และการอาน สงตาง ๆ ทกลาวมาทงหมดน เปนสาระส าคญทางดนตรทผศกษาดนตรควรเรยนรเพอใหเกดความรความเขาใจและมทกษะซงน าไปสความซาบซงในสนทรยรสของดนตรตอไปรายละเอยดของสาระดนตรเปนสงทผสอนดนตรควรศกษาหาความรอยตลอดเวลาเพอใหเกดความรอบรใหมากทสด ซงเปนประโยชนอยางยงในการน ามาใชหรอถายทอดใหกบผเรยนอยางถกตองและเหมาะสมตอ

39

ภาพท 2 แสดงสาระดนตร (ณรทธ สทธจตต, 2545, น.8)

ประเภทของเครองดนตรสากล เนองจากเครองดนตรสากลนนมมากหลายประเภท และชนด หลกเกณฑในการจ าแนกจงอาจท าไดหลายประการ เชน ความแตกตางของวสดทใชท า รปทรง หรอกระบวนการท าใหเกดเสยงซงแตละชนชาตอาจมหลกเกณฑในการจ าแนกแตกตางกน ณรทธ (2538, น.31-34) ไดอธบายการจดประเภทของเครองดนตรตามลกษณะของเสยงทคลายคลงกน และลกษณะของเครองมอ ซงแยกเปนประเภทตางๆ ไวดงน 1. เครองดนตรประเภทคยบอรด (Keyboard Instruments) เครองดนตรประเภทคยบอรดทพบไดในปจจบนมอยดวยกน 4-5 ชนด คอ

สาระดนตร

ทกษะ เนอหา

- การฟง

- การรอง

- การเคลอนไหว

- การเลน

- การสรางสรรค

- การศกษา

การอาน

วรรณคดดนตร องคประกอบ

- จงหวะ

- ท านอง

- เสยงประสาน

- สสน

- รปพรรณ

- รปแบบ

- ประวตดนตร

- บทเพลง

40

1.1 เปยโน (Piano) เปยโนเรมใชอยางแพรหลายในราวศตวรรษท 18 ตอนปลาย เปยโนเกดเสยงจากการตสาย เปยโนสามารถจะท าใหเสยงยาวได โดยเหยยบ Pedal ชวงเสยงของเปยโนกวางมาก และสามารถเลนใหมเสยงดง คอย ไดหลายระดบตามแรงทผเลนกดลงบนคยเปยโน 1.2 ออรแกน (Organ) เปนเครองดนตรทมมานานแลว สามารถท าใหเกดเสยงไดหลายลกษณะ ท าใหเสยงมหลายชนดได สสนตางๆ กน และสามารถยดเสยงใหยาวไดโดยไมหยดเนองจากเปนเสยงเกดจากการเปาลม 1.3 ฮารพซคอรด (Harpsichord) เปนเครองดนตรทใชกนมาในศตวรรษท 16, 17 และ 18 การเกดเสยงของฮารพซคอรด เกดจากการดด ฮารพซคอรดไมสามารถเลนใหเกดเสยงดง-คอยไดอยางเปยโน แตใหเสยงทชดเจนซงมความดงและความยาวของเสยงจ ากด 1.4 คลาวคอรด (Clavichord) เปนเครองดนตรทมลกษณะคลายฮารพซคอรด แตการเกดเสยงเกดจากการต ใหเสยงมความแตกตางไดไมมากนกใชตงแตยคกลางจนถงศตวรรษท 18 1.5 คยบอรดประเภทอน ในปจจบนมคยบอรดมากมาย เชน ออรแกนไฟฟา อเลคโทน และพวกเครองดนตรประเภทอเลคโทรนค (Electronic music instruments) ซงใหเสยงแตกตางกนไดมากมายในเครองเดยว 2. เครองสาย (String Instruments) คอเครองดนตรทเกดเสยงโดยการดด หรอส ทสายขนาดตางๆ ทมอยทเครองดนตรนน ทส าคญ คอ 2.1 ไวโอลน (Violin) เรมมปรากฏในศตวรรษท 17 ไวโอลนเปนเครองดนตรเอกในวงออรเคสตรา มสายทงหมด 4 สาย สามารถใหเสยงทแหลมและต าปานกลาง มเทคนควธเลนตางๆ มากมาย ทงการสและการดดใหเกดเสยง 2.2 วโอลา (Viola) ลกษณะเหมอนไวโอลน แตมขนาดใหญกวามกใชเลนแนวประสานเสยงกบไวโอลน ในวงออรเคสตรา 2.3 วโอลอนเชลโล (Violoncello) มลกษณะใหญกวาวโอลามาก ตองตงกบพและนงส บางครงเรยกสนๆวา เชลโล 2.4 เบส (Bass) คอเครองสายทใหญทสดทใชในวงออรเคสตรา ใชเลนแนวเบสมกจะไมใชเลนแนวท านอง ชอเตมคอ ดบเบลเบส (Double Bass) 2.5 ฮารฟ (Harp) เปนเครองดนตรทมมาแตโบราณ เกดเสยงโดยการดด มสายทงหมด 43 สาย และม Pedal 7 อน ใชเทาเหยยบเพอปรบเสยงใหเปนไปตามบนไดเสยงตางๆ 2.6 ลท (Lute) เปนเครองดนตรโบราณเกาแกมาก ใชการดดท าใหเกดเสยง มสาย 6 สาย

41

2.7 กตาร (Guitar) เปนเครองดนตรทใชในการดดท าใหเกดเสยง มสาย 6 สาย นยมใชเลนประชนกบวงออรเคสตรา 3. เครองลมไม (Woodwind Instruments) เปนเครองดนตรทแตเดมท าดวยไม แตในปจจบนอาจท าดวยวสดอนๆ ใชการเปาลมท าใหเกดเสยง เครองดนตรในประเภทนมหลายชนด สามารถแบงไดเปน 3 ชนดใหญๆ คอ 3.1 เครองลมไมทมลนเดยว ไดแก 3.1.1 คลารเนท (Clarinet) มลกษณะคลายโอโบแตมขนาดใหญกวา และตรงปลายปากเปาไมมทอยาวยนออกมา ใหสสนของเสยงหลายแบบ 3.2.2 แซกโซโฟน (Saxophone) เปนเครองลมไมแตตวแซกโซโฟนท าดวยทองเหลอง 3.2 เครองลมทมลนค ไดแก 3.2.1 โอโบ (Oboe) มลกษณะคลายคลารเนท ยกเวนตรงปากเปาจะเปนทอเลกยาวยนออกมา 3.2.2 บาซน (Bassoon) เปนเครองลมไมทใหญทสดและใหเสยต าทสดในบรรดาเครองลมไม 3.2.3 องลชฮอรน (English horn) มลกษณะคลายโอโบแตมขนาดใหญกวา และปลายปอง ไมบานเหมอนโอโบใหเสยงทมกวาโอโบ 3.3 เครองดนตรทไมมลน เทยบไดกบขลยของไทย ม 2 ชนด คอ 3.3.1 ฟลท (Flute) ปจจบนฟลทท าดวยโลหะ มไดท าดวยไมแตยงจดเปนเครองลมไมเชนเดยวกบแซกโซโฟน 3.3.2 ปกโกโล (Piccolo) ลกษณะเหมอนฟลทแตเลกกวา 1 เทา จงใหเสยงสง ปกโกโลใหเสยงสงสดในจ าพวกเครองลมไม 4. เครองลมทองเหลอง (Brass Instruments) 4.1 ฮอรน หรอ เฟรนชฮอรน (Horn หรอ French Horn) มมาแตสมยศตวรรษท 17 มเสยงทดง มพลงสงางาม ไพเราะนาฟง เปนเครองดนตรทมรปรางสวย มกใชเปนสญลกษณของดนตร 4.2 ทรมเปท (Trumpet) มเสยงทดงชดแจว มพลงและใหเสยงสงสดในพวกเครองลมทองเหลอง 4.3 ทรอมโบน (Trombone) อาจกลาวไดวา เปนเบสของทรมเปท มเสยงทมนมกวาทรมเปท

42

4.4 ทบา (Tuba) เปนเครองลมทองเหลองทมขนาดใหญทสดจงใหเสยงต าสด จดวาเปนเบสของเครองลมทองเหลอง 5. เครองต (Percussion Instruments) สามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 5.1 เครองตทไมมระดบเสยง เชน 5.1.1 กลองใหญ (Bass drum) คอ กลองขนาดใหญสดมขาตงและใชไมต 5.1.2 กลองแตก (Snare drum) คอ กลองเลกสามารถท าเสยงซาๆ ได บางครงเรยกวา 5.1.3 ร ามะนา (Tambaurine) ลกษณะคลายร ามะนาไทย มทงชนดทมแผนหนง หรอวสดอนขงคลายกลอง และไมมแผนหนงขง 5.1.4 สามเหลยม (Triangle) เปนเครองดนตรทนยมใชทวไปในวงออรเคสตรา และส าหรบการเรยนการสอนตงแตระดบปฐมวย 5.1.5 ฉาบ (Cymbals) ท าดวยโลหะลกษณะเหมอนฉาบไทยแตมขนาดใหญ มกใชเปนค 5.1.4ฆองใหญ (Gong) มลกษณะเปนฆองแบบจนใบเดยวใชไมต 5.1.5 กรบ (Castanets) เปนเครองดนตรท าจงหวะของชาวสเปน 5.1.6 ลกแซก (Maracas) คอ เครองดนตรท าจงหวะของชาวควบา 5.2 เครองตทมระดบเสยง เชน 5.2.1 กลองทมพาน (Timpani) กลองชดปรบเสยงใหมระดบสงต าไดเปนชดอาจจะม 2-4 ใบ 5.2.2 ระนาดฝรง (Bell, Glockenspiel) มขนาดเลกใชวางบนโตะ และต ท าดวยโลหะ 5.2.3 ระนาดฝรง (Xylophone) มขนาดใหญ มขาตงตดมากบตวระนาดท าดวยไม 5.2.3 เซเลสตา (Celesta) ลกษณะคลายเปยโน คอ เปนเครองดนตรประเภทคยบอรด เสยงทไดคลาย Glockenspiel จากทกลาวมาพอสรปไดวาในปจจบนนยมจ าแนกประเภทเครองดนตรสากลไดเปน 5 ประเภท คอ 1. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองสาย 2. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมไม

43

3. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมทองเหลอง 4. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองกระทบ 5. สสนเสยงเครองดนตรสากลประเภท เครองลมนว ความซาบซงในสนทรยรสของดนตร ณรทธ สทธจตต (2545, น.6-7) ไดกลาววา ดนตรเปนเรองของความงามทางโสตศลปทมนษยบรรจงสรางสรรคขนใหมนษยดวยกนเองไดชนชมและซาบซงในความงามหรอความสนทร สนทรยศาสตรจงเขามาเกยวของในกระบวนการเรยนการสอนดนตร สนทรยศาสตร (aesthetics) เปนศาสตรทเกยวของกบความงามแบงแยกไดเปนสองสาขาคอ ในดานวทยาศาสตร มงศกษาองคประกอบและปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอการรบรเกยวกบเรองของความงดงาม สวนในดานปรชญา มงศกษาธรรมชาตของความงาม กระบวนการทจะน าไปสความซาบซงในความงาม องคประกอบส าคญไดแก สนทรยวตถ สนทรยประสบการณ สนทรยซาบซง

44

ภาพท 3 แสดงกระบวนการของความซาบซงในสนทรยรสของดนตร (ณรทธ สทธจตต : 2545, น.7)

บทเพลง (สนทรยวตถ)

ความรความเขาใจ ในดนตร

ผฟง (ความรความเขาใจ)

องคประกอบของเสยง (เชงปรมาณ)

การฟง (การรบรโดยกระบวนการทางปญญา)

คณภาพของเสยง (เชงคณภาพ)

สนทรยรสของดนตร (สนทรยประสบการณ)

การประเมนคณคา

ความซาบซงในสนทรยรส ของดนตร

45

การฟง เนองจากดนตรเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการฟง การเรยนรท าความเขาใจเกยวกบเรองเสยงและการฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญซงจะน าพาไปสความซาบซงในดนตรได วมลศร อปรนย (2548, น.5) ไดกลาววา การฟงเปนทกษะเบองตนทจ าเปนในการเรยนดนตร ทงนเนองจากการฟงท าใหผเรยนดนตรเกดความเขาใจในดนตรและเปนจดเรมตนใหผเรยนพฒนาการทางดนตรดานอนๆ ตอไปดวย นอกจากนการฟงจดเปนประสบการณทส าคญส าหรบผเรยนดนตรทกระดบ เพราะเมอผเรยนมความเขาใจในการฟงดนตรหรอบทเพลงใดๆ แลว ผนนจะเกดความพงพอใจ มอารมณความรสกรวมไปกบดนตรซงชวยใหผนนมพฒนาการทงทางดานความคดและอารมณ นอกจากนยงชวยใหผนนรจกใชเวลาวางในการฟงดนตร ซงผลรวมทงหมดนน าไปสความซาบซงในทางสนทรยทางดนตร ณรทธ (2538, น.1-3) ไดอธบายวา การฟงทจะเกดความซาบซงขนอยกบลกษณะและทศนคตของผฟงในการฟงซงสามารถจดไดเปน 4 ประเภท คอ 1. การฟงอยางมไดตงใจ(Passive listening) ไดแก การไดยนเสยงดนตรเปนสวนประกอบของเหตการณใด หรอสถานการณใดสถานการณหนง เชน การฟงเพลงในขณะรบประทานอาหาร การฟงเพลงระหวางเดนซอของตามศนยการคา 2. การฟงเนองจากดนตรท าใหสนใจ(Sensuous listening) การฟงทเกดจากความไพเราะของเสยงดนตร ท าใหผฟงรสกฉงน ตองฟงเพราะรสกวาดนตรไพเราะจบใจ การฟงชนดนท าใหผฟงรสกซาบซงในดนตรระดบหนง แตไมถงระดบความซาบซงทแทจรง 3. การฟงเนองจากอารมณ(Emotional listening) การฟงทผฟงมความรสกตอเพลงทตนชอบฟงไปตามอารมณของตนเองโดยมความตงใจฟงมากกวาการฟงเนองจากดนตรท าใหสนใจ แตมไดมความเขาใจในดนตรจนถงขนซาบซงอยางแทจรง 4. การฟงโดยรบร(Perceptive listening) การฟงลกษณะนแตกตางไปจากการฟงทกลาวมาแลว เนองจากใชสมาธ ความตงใจในการฟงดนตร โดยมความเขาใจเปนพนฐาน ซงจะน าไปสความซาบซงทแทจรง ความซาบซงในลกษณะนจดเปน ความซาบซงทแทจรง เพราะผฟงเขาใจสงทไดยนและมจดมงหมายในการฟง การฟงดนตรในลกษณะนเปนการรบรดนตรในลกษณะโสตศลปอยางแทจรง จากเอกสารทเกยวของกบวชาดนตรจะเหนไดวา วชาดนตรไดบรรจอยในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรศลปะททกคนตองเรยนซงสถานศกษาและครผสอนจะตองชวยกนพฒนาหลกสตรใหทนสมยอยเสมอโดยมจดมจดมงหมายสงสดคอ เพอใหผเรยนเกดความซาบซงในดนตร ซงการจะเกดความซาบซงไดนนผเรยนจะตองมความรความเขาใจท ง

46

ทางดานเนอหา และทางดานทกษะ และเนองจากดนตรเปนศาสตรทวาดวยเรองเสยงรบรโดยการฟง การศกษาท าความเขาใจเกยวกบเรองเสยง และการฝกทกษะการฟงจงเปนสงส าคญ จงเปนหนาทของครผสอนทจะตองคดหาวธทจะท าใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรงซงจะสามารถน าพาไปสความซาบซงในดนตรไดในทสด

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ธวช รตนมนตร (2534, น.53) ไดศกษาเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาดนตรศกษา ระหวางการสอนเสรมดวยบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอร กบการสอนปกต ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาดนตรศกษา ทไดรบการสอนเสรมจากบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอร สงกวาการสอนเสรมปกต อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 ผลสมฤทธทางการเรยน วชาดนตรสากล 1 ของนกศกษาวชาเอกดนตรศกษาทไดรบการสอนเสรมจากบทเรยนโปรแกรมไมโครคอมพวเตอรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 ความคดเหนของนกศกษาทเรยนดวยโปรแกรมไมโครคอมพวเตอรสอนเสรม สวนใหญมความคดเหนในทางทดตอบทเรยนโปรแกรมคอมพวเตอร ประณต พลอาษา (2545) ไดศกษาเรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด ในสถาบนราชภฏอบลราชธาน โดยมวตถประสงคเพอหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนโดยใชเกณฑ 80/80 และเพอเปรยบเทยบผลการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด ของนกศกษาระหวางกอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน และศกษาความคดเหนของนกศกษาทมตอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ นกศกษาโปรแกรมวชาดนตร ชนปท 2 จ านวน 30 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลคอโปรแกรมส าเรจรป Author ware ผลการศกษาพบวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขนมประสทธภาพ 84.06/85.25 ซงสงกวาเกณฑ ทก าหนด 80/80 หลงจากเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแลว นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนวชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด สงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.13 และผลจากการศกษาความคดเหน นกศกษามความเหนวาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน มความเหมาะสมในระดบมาก สฤษธ มลมณ (2548) ไดท าการวจย เรอง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาดนตรสากลปฏบตตามความถนด 1 (ศ 0211) เรองทฤษฎโนตสากลส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา

47

ปท 2 ของโรงเรยนพงโคนวทยาคม อ าเภอพงโคน จงหวดสกลนคร ผลการวจยพบวา บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทพฒนาขน มประสทธภาพเทากบ 82.83/85.08 ซงสงกวาเกณฑทก าหนดไว 80/80 และมดชนประสทธผลของการเรยนดวยคอมพวเตอรชวยสอนเทากบ 0.78 และผลจากการศกษาความคดเหนของนกเรยน มความเหนวาตอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนอยในระดบมาก สนต แกวใจ (2553) ไดศกษา การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการอานโนตดนตรสากล วชาดนตรสากลดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมพนฐานทางดนตร และไมมพนฐานทางดนตร ของโรงเรยนราชสมาวทยาลย จงหวดนครราชสมา ผลการศกษาพบวาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรอง การอานโนตดนตรสากล ทพฒนาขนมประสทธภาพ 75.67/78.70 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว 75/75 และพบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การอานโนตดนตรสากล วชาดนตรสากล ของกลมมพนฐานทางดนตร มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากลมไมมพนฐานทางดนตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 งานวจยตางประเทศ กลาส (Glass, 1986, p.2070-A) ไดท าวจยเกยวกบประสทธผลของโปรแกรม Tuning ทมตอความสามารถในการจ าแนกความแตกตางและการเทากนของระดบเสยงดนตร (Pitch Discrimination and Pitch Matching) ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน การวจยครงนเพอหาเทคนคการสอนใหม สมมตฐานของการวจยครงน คอโปรแกรม Tuning ซงเขยนโปรแกรมโดย William R.Higgins จะมผลตอความสามารถในการจ าแนกความแตกตางและความเของระดบเสยงดนตร กลมทดลองเปนนกเรยนเกรด 8 จ านวน 74 คน ซงเรยนโดยเกมทใชโปรแกรม Tuning ใชเวลาในการทดลองเรยน 25 นาท/วน เปนเวลา 10 วน จากการทดลองพบวาความแตกตางในการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต วคส (Weeks, 1987, p.865-A) ไดท าการวจยเรอง ประสทธผลของการใชคอมพวเตอรชวยสอนทมตอนกเรยนทเรมเรยนทรมเปต โดยทดลองกบนกเรยนทเรมเรยนทรมเปตและไมเคยมความรในการเลนทรมเปตมากอน จากเกรด 4 และเกรด 5 จ านวน 35 คน ผวจยไดแบงนกเรยนดงกลาวเปน 2 กลม ตามผลคะแนนจากขอสอบวดความรความสามารถทางดานดนตร (Musical Exploration Test)โดยกลมท 1 เรยนแบบธรรมดาใชเวลา 30 นาท กลมท 2 เรยนโดยการใชคอมพวเตอรโปรแกรม Micro - Trumpet เปนเวลา 10 นาท และเรยนแบบธรรมดา 20 นาท ผลการวจยพบวา คะแนนของกลมท 2 สงกวาและมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001

48

จากการศกษาคนควางานวจยทเกยวของจะเหนไดวา การเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยท าใหผเรยนมความสามารถทจะรบรและพฒนาความสามารถของตนเองไดท าใหประสทธภาพการเรยนสงขนเมอเปรยบเทยบกบการสอนดวยวธอน ๆ และยงท าใหผเรยนไมรสกเบอหนาย อกทงสามารถสนองตอบการเรยนรรายบคคลไดเปนอยางด การน าเทคโนโลยมลตมเดยเขามาใชในการเรยนการสอนจงเปนทางเลอกหนงทมประสทธภาพ แทนทจะใชการเรยนการสอนแบบเดมทเรยนกนโดยผานครผสอนเพยงอยางเดยว เนองจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสามารถสรางแรงกระตนความนาสนใจใหแกผเรยนไดคอ สามารถน าเสนอเนอหาไดอยางหลากหลายเชน ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง การโตตอบ ท าใหผเรยนเกดปฏสมพนธกบบทเรยนอยางแทจรง สามารถถามค าถามรบค าตอบจากผเรยน ตรวจค าตอบ และแสดงผลการเรยนรใหขอมลยอนกลบแกผเรยนไดทนท บนทกผลการเรยนและประเมนผลการเรยนซ า ๆ ไดหลายครงตามตองการ ชวยในการแกปญหาในการเรยนการสอนวชาดนตรท าใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรง จงท าใหผวจยมความสนใจทจะสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยวชาดนตรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว เพอใชในการแกปญหาการเรยนการสอน จงไดจดท าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทมประสทธภาพไวใชในการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และยงเปนแนวทางในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในเนอหาอน ๆ ตอไป

บทท 3

วธการด าเนนงานวจย

การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ผวจยไดด าเนนการศกษาคนควาตามล าดบขนตอนดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 5. การด าเนนการทดลอง 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล วธการด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาจ านวนทงสน 196 คน กลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา จ านวน 75 คน 2. เครองมอทใชในการวจย 2.1 บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว 2.3 แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยดานเนอหาและดานเทคโนโลยการศกษา โดยผเชยวชาญ 3. การสรางและหาคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 3.1 ศกษาเนอหาตามหลกสตร และก าหนดขอบเขตของเนอหาทจะใชในการสราง

50

และพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนวโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 3.2 ก าหนดวตถประสงคและผลการเรยนรทคาดหวงของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว 3.3 วางเคาโครงเรองของเนอหา โดยจดล าดบเนอหากอนหลง เพอน าไปใหผเชยวชาญดานเนอหา เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ตรวจสอบความถกตองและสอดคลองกบวตถประสงคการสอน กจกรรมการเรยนการสอน และการน าเสนออยางเปนล าดบขน 3.4 จดท าแผนงานของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยจะแสดงล าดบการด าเนนของบทเรยนในสวนของหวขอหลกและหวขอยอยในแตละรายการ ซงวางโครงเรองตามล าดบเนอหาของบทเรยน แลวเขยนบทตามผงงาน เพอใหเหนภาพการน าเสนอยงขน 3.5 ด าเนนการสรางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยตามผงงานทไดเขยนไวโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร Adobe Captivate 5.5 3.6 น าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขนน าเสนอผ เ ชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาจ านวน 3 ทาน ดานเนอหาจ านวน 3 ทาน 3.7 น าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทผานการประเมนจากผเชยวชาญแลวไปใชในการทดลองตอไป 4. การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ไดด าเนนการตามขนตอนดงน 4.1 ศกษาวธการสรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจากเอกสาร และ ต ารา 4.2 วเคราะหเนอหาและวตถประสงคของบทเรยนทสรางขนเพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 3. สรางแบบทดสอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจากเนอหาทใชในการพฒนาเปนแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ โดยใหครอบคลมเนอหาและวตถประสงคทตงไว 4. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเสนอผเชยวชาญดานเนอหาเพอพจารณาความเหมาะสม วเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางค าถามกบแบบทดสอบโดยใชสตร IOC (สมนก ภททยธน, 2541, น. 219-221) เลอกขอสอบทมคา IOC ตงแต 0.50 ถง 1.00 เปน

51

ขอสอบทอยในเกณฑ พบวามขอสอบเขาเกณฑ 35 ขอ มคาดชนความสอดคลองของขอสอบ ตงแต 0.67 ถง 1.00 (ดงแสดงในตาราง 7 ภาคผนวก ข) 5. น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญแลวไปทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเคยไดเรยนเรอง สสนเสยงเครองดนตรสากลมาแลวจ านวน 40 คน และตรวจขอทถกได 1 คะแนน ขอทผดได 0 คะแนน 6. น าคะแนนมาวเคราะหหาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก โดยการวเคราะหเปนรายขอ และท าการคดเลอกขอสอบไวจ านวน 30 ขอ ทมคาความยากงายระหวาง 0.20-0.80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ขนไป (ดงแสดงในตาราง 4 ภาคผนวก ข) 7. น าขอสอบทคดเลอกไดแลวมาหาคาความเชอมนโดยใชสตร KR-20 ของคเดอรรชารดสน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.197–198) 8. น าแบบทดสอบทหาคณภาพแลวไปใชในบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยตอไป 3. การเกบรวบรวมขอมล 3.1 การหาประสทธภาพ การหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจะท าการทดลอง 2 ครง การทดลองครงท 1 ผศกษาคนควาจะด าเนนการทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 10 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยน กอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนจบหวขอท 1 ผเรยนจะท าแบบฝกหดหลงเรยนของหวขอท 1 ทนท โดยท าเชนนจนครบทง 2 หวขอ และเมอเรยนครบทง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท ในขณะท าการทดลองผศกษาคนควาจะใชวธการสงเกต สอบถาม และสมภาษณกลมตวอยางเพอหาขอบกพรองตางๆ ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และบนทกไวเพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไข การทดลองครงท 2 ผศกษาคนควาน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทไดปรบปรงแกไขแลวจากการทดลองครงท 1 ไปทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 65 คนโดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนครบทง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน ไปหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยโดยใชสตร E1/E2

52

3.2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน 3.2.1 ผศกษาใชแบบแผนการทดลอง One Group The Pre-test Post-Test Control Design (พวงรตน ทวรตน, 2531, น.65) ดงตารางท 1 ตารางท 1 แบบแผนการด าเนนการทดลอง

กลม Pre-test Treatment Post-test ทดลอง T1 X T2

X แทน กลมทดลองทสอนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย T1 แทน ทดสอบกอนการทดลอง (Pre-test) T2 แทน ทดสอบหลงการทดลอง (Post-test) 3.2.2 ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล ผศกษาคนควาไดน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขนไปทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 65 คนโดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนครบทง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบทดสอบกอนเรยน และหลงเรยน ไปเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย 4. การวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมล มดงน 1. คาเฉลย (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น. 59 - 73)

x

xN

เมอ แทน คาคะแนนเฉลย

แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

แทน จ านวนของกลมตวอยาง 2. การหาคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.210 - 211)

x

x

N

RP

N

53

เมอ แทน คาความยากงาย แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในขอนน แทน จ านวนนกเรยนทงหมดทท าขอนน

เมอ แทน คาอ านาจจ าแนก แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมเกง แทน จ านวนนกเรยนทตอบถกในกลมออน แทน จ านวนนกเรยนทงกลมเกงและกลมออนรวมกน

3. การหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR – 20 ของ Kuder Richadsion (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ, 2538, น.197–198)

เมอ แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ

แทน จ านวนขอของแบบทดสอบ แทน สดสวนของผท าถกในขอหนง ๆ แทน สดสวนของผทท าผดในขอหนง ๆ หรอ 1 − p แทน ความแปรปรวนของคะแนนทไดจากแบบทดสอบทง

ฉบบ 4. การหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ใชสตร E1/E2

(เสาวนย สกขา บณฑต, 2528, น.295-296)

เมอ แทน ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย คด เปนรอยละจากการท าแบบฝกหดหรอประกอบกจ กรรระหวางเรยน

P

R

N

2

u lR RD

N

D

uR

lR

N

21

1tt

t

pqnr

n s

ttr

n

p

q

2

ts

1

100x

nEA

1E

54

แทน คะแนนรวมของผเรยนจากการท าแบบฝกหดหรอ ประกอบกจกรรมระหวางเรยน แทน คะแนนเตมของแบบฝกหดหรอกจกรรมระหวางเรยน แทน จ านวนผเรยน

เมอ แทน ประสทธภาพของผลลพธ (พฤตกรรมทเปลยนในตว นกเรยนหลงจากไดรบบทเรยนคอมพวเตอร มลตมเดย) คดเปนรอยละจากการท าแบบทดสอบยอย แทน คะแนนรวมของผเรยนจากการท าแบบทดสอบ หลงการจดกจกรรมการเรยนรดานบรบท แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงการจดกจกรรม การเรยน แทน จ านวนผเรยน

5. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงจากทไดรบบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยใชสตร t–test for Dependent Samples (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.104)

เมอ แทน คาทใชพจารณาใน t – Distribution แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการ ทดสอบหลงและกอนไดรบบทเรยนคอมพวเตอร มลตมเดย

x

A

n

2

100F

nEB

2E

F

B

n

22

; 1

1

Dt df n

n D D

n

t

D

55

แทน ผลรวมของก าลงสองของความแตกตางระ คะแนนการทดสอบหลง แล ะ กอนได รบบท เ ร ยนคอมพวเตอรมลตมเดย

แทน จ านวนนกเรยนทเปนกลมตวอยาง 6. คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบทดสอบรายหวขอ (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2538, น.59 – 79)

เมอ แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

แทน ผลรวมของก าลงสองของคะแนนแตละตว แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

7. การหาคาสมประสทธความสอดคลอง (Index of Item – Objective Congruence : IOCโดยใชสตร IOC (สมนก ภททยธน, 2541, น.219-221)

IOC แทน ความสอดคลองระหวางว ตถประสงคกบแบบทดสอบ ∑R แทน ผลรวมของคะแนนจากผเชยวชาญทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญ

2D

n

22

1

n x xs

n n

s

2x

2

x

n

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ผลการวเคราะหขอมลผศกษาคนควาจะน าเสนอเปน 2 ตอนตามล าดบ ดงน ตอนท 1 การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ตอนท 2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ในการวจยครงนผศกษาคนควาไดก าหนดความหมายของสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลเพอใหเกดความเขาใจตรงกน ดงน

แทน คาคะแนนเฉลย S แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน แทน ประสทธภาพของขบวนการจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน แทน ประสทธภาพของผลลพธจากการท าแบบทดสอบหลงเรยน ตอนท 1 การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 มผลการวเคราะหขอมล ดงน 1. ผลการวเคราะหขอมลส าหรบการพฒนาหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจากการทดลองแบบกลมเลก 1.1 ผลการทดลองครงท 1 ด าเนนการทดลองกบกลมตวอยางจ านวน 10 คน ทสมนกเรยนมาจากหองเรยนท 1 จ านวน 5 คน และหองเรยนท 4 จ านวน 5 คน เพอหาขอบกพรองของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยโดยการสงเกต สอบถาม และสมภาษณผเรยนในขณะท าการทดลองพบวา กลมตวอยางมความพงพอใจมากในบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยน และไดแสดงความคดเหนเพอปรบปรงแกไขดงน 1. ขนาดของตวอกษรในบางหนาเลกเกนไป 2. เสยงของเครองดนตรบางชนดเบาเกนไป 3. การเชอมโยงภายในเนอหา และแบบฝกหดในบทเรยนยงไมคลองตวเทาทควร จากปญหาทพบผวจยไดด าเนนการปรบปรงแกไขขอบกพรองตาง ๆ แลวน าไปทดลองครงท 2

x

1E

2E

57

1.2 ผลการทดลองครงท 2 น าบทเรยนทปรบแกไขแลวไปทดลองกบกลมนกเรยนจ านวน 65 คน โดยไมซ ากบนกเรยนทใชในการทดลองครงท 1 แลวน าผลคะแนนของแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบหลงเรยนทได ไปวเคราะหเพอหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ทไดตงไว ไดผลดงแสดงในตาราง 2 ตารางท 2 คะแนนเตม คะแนนเฉลย ประสทธภาพบทเรยนในแตละหวขอจ าแนกตามการทดสอบ

ระหวาง และหลงเรยน จากการทดลองครงท 2

หวขอท

คะแนนเตม

รอยละของผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางเรยน หลงเรยน

E1 E2 1. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยงของเครองดนตรประเภท เครองกระทบ

15 12.22 81.44 12.00 80.00

2. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยงของเครองดนตรประเภท เครองลมนว

15 12.72 84.82 12.15 81.03

ประสทธภาพรวมเฉลย 30 12.47 83.13 12.08 80.51

จากตารางท 2 พบวาผลคะแนนเฉลยการทดสอบระหวางเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทงหมดในแตละหวขอมคาเฉลยสงกวารอยละ 80 โดยทผลการเรยนรวมทกหวขอในการทดสอบระหวางเรยนของนกเรยนทกคนมคะแนนเฉลย 12.47 ประสทธภาพบทเรยนเปน 83.13 และผลการทดสอบหลงเรยนของนกเรยนทกคนมคะแนนเฉลย 12.80 ประสทธภาพบทเรยนเปน 80.51 แสดงวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ทไดตงไว ตอนท 2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ผลการวเคราะหขอมลเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย โดยใชการทดสอบคาท (t-test) ดงแสดงในตาราง 3

x x

58

ตารางท 3 คะแนนเตม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสถตพ ในแตละหวขอจ าแนกตามการ ทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

หวขอท

คะแนนเตม

ผลสมฤทธทางการเรยนเฉลย t-test

p-value กอนเรยน หลงเรยน

s s

1. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยง ของเครองดนตรประเภท เครองกระทบ

15 4.16 0.82 12.00

1.99 28.72 0.00

2. กระบวนการเกดเสยงและลกษณะเสยงของเครองดนตรประเภท เครองลมนว

15 3.93 0.78 12.15 1.98 32.92 0.00

รวม 30 4.05 0.81 12.08 1.98

จากตารางท 4 พบวาคะแนนเฉลยของนกเรยนทงหมดในแตละหวขอและรวมทกหวขอ นกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

x x

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การศกษาครงนเปนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา สามารถสรปผล อภปรายผล และ ขอเสนอแนะไดดงน

วตถประสงคการวจย 1.เพอพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยวชาดนตรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ใหมประสทธภาพตามเกณฑทตงไวคอ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา กอนเรยนและหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาจ านวน 5 หองเรยนทงสน 196 คน กลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา จ านวน 2 หองเรยนจ านวน 75 คน เครองมอทใชในการวจย 1. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ส าหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2560 ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบ 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยดานเนอหาและดานเทคโนโลยการศกษา โดยผเชยวชาญ

60

การเกบรวบรวมขอมล 1. การหาประสทธภาพ การหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจะท าการทดลอง 2 ครง การทดลองครงท 1 ผศกษาคนควาจะด าเนนการทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 10 คน โดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยน กอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนจบหวขอท 1 ผเรยนจะท าแบบฝกหดหลงเรยนของหวขอท 1 ทนท โดยท าเชนนจนครบท ง 2 หวขอ และเมอเรยนครบท ง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท ในขณะท าการทดลองผศกษาคนควาจะใชวธการสงเกต สอบถาม และสมภาษณกลมตวอยางเพอหาขอบกพรองตางๆ ของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย และบนทกไวเพอเปนแนวทางในการปรบปรงแกไข การทดลองครงท 2 ผศกษาคนควาน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทไดปรบปรงแกไขแลวจากการทดลองครงท 1 ไปทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 65 คนโดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนครบทง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน ไปหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยโดยใชสตร E1/E2 2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ผศกษาคนควาไดน าบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขนไปทดลองกบกลมตวอยาง จ านวน 65 คนโดยใหกลมตวอยางท าแบบทดสอบกอนเรยนกอนเรมเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขน เมอเรยนครบทง 2 หวขอ นกเรยนจะท าแบบทดสอบหลงเรยนทนท แลวน าผลคะแนนของแบบทดสอบกอนเรยน และหลงเรยน ไปเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลท าโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต เพอหาคาสถต ดงน 1. คาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย 2. คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท (t-test)

61

สรปผลการวจย จากการด าเนนการวจยตามขนตอนดงกลาวสามารถสรปผลไดดงน 1. บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมคาประสทธภาพ 83.13/80.51 สรปไดวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ทตงไว 2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสรปไดวา คาคะแนนเฉลยในทกหวขอยอยและรวมทงหมดทกหวขอ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

อภปรายผล จากการศกษาวจยพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรองเครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว สามารถอภปรายผลไดดงน 1. ผลการวจยพบวาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเปน 83.13/80.51 ซงเปนไปตามเกณฑทตงไวคอ 80/80 โดยผเชยวชาญดานเนอหามความเหนวาบทเรยนมคณภาพดานเนอหาอยในระดบดมาก และผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษามความเหนวาบทเรยนมคณภาพดานเทคโนโลยอยในระดบดมาก เหตทเปนเชนนเนองจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทสรางขนมการศกคนควาวจยพฒนาอยางเปนระบบคอ ศกษาหลกสตร วเคราะหเนอหา จดเนอหาออกเปนหมวดหมทชดเจน และออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยตามล าดบขนตอนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ไดแก ขนท 1) การก าหนดคณลกษณะและรปแบบการท างานของโปรแกรม การวเคราะหและเลอกสรรเนอหาใหเหมาะสมกบผ เ รยน ก าหนดวตถประสงค และล าดบขนตอนในรปของ Story Board ขนท 2) การสราง การทดสอบบทเรยน และปรบปรงแกไข แลวน าเสนอผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองเหมาะสมกอนน าไปทดลองกบกลมตวอยาง ขนท 3) การประยกตใช คอการน าบทเรยนทผานการรบรองโดยผเชยวชาญไปทดลองตามขนตอนการด าเนนงานการวจย เพอประเมนผลหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย (ศรชย สงวนแกว, 2534, น.173 – 179) อกทงไดด าเนนงานการวจยและพฒนาตามขนตอนของ บอรก และ กอลล (Borg & Gall, 1979, p.222-223) จงท าใหไดบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยทมประสทธภาพ จากการทดลองพบวาผเรยนใหความสนใจกบการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย คอ มความกระตอรอรน ตงใจ สนกสนานกบการเรยน และจะสงเกตไดวาผเรยนจะชนชอบกบการมปฏสมพนธโตตอบกบบทเรยน และการควบคมบทเรยนดวยตนเอง บทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจงเปนสอทชวยเพมแรงจงใจในการเรยนรใหกบผเรยนมากยงขน เนองจากการเรยนรดวย

62

บทเรยนคอมพวเตอรมลตม เดยในวชาดนตรเปนประสบการณใหม ทน าเสนอท งภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงบรรยาย เสยงดนตร การโตตอบ และใหขอมลยอนกลบไดทนท จงท าใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรอยางแทจรง อกทงบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยยงสามารถลดปญหาความแตกตางระหวางบคคลได คอผเรยนจะรสกพงพอใจกบการเรยน และไมเกดความกดดนในขณะเรยนเมอผเรยนเรยนไมทนผอน จงสงผลใหผเรยนมประสทธภาพในการเรยนรสงขน สอดคลองกบ เสาวนย สขาบณฑต (2525, น.3) กลาววา การเรยนการสอนรายบคคลหรอการเรยนรดวยตนเอง เปนการจดการศกษาทผเรยนสามารถศกษาเลาเรยนไดดวยตนเอง และกาวไปตามความสามารถ ความสนใจ และความพรอม โดยจดสงแวดลอมส าหรบการเรยนใหผเรยนไดเรยนอยางอสระ จากเหตผลดงทกลาวมาขางตนสรปไดวาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยเรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว ทพฒนาขนในครงนมประสทธภาพตามเกณฑทตงไวคอ 80/80 และสามารถน าไปใชในการเรยนการสอนได 2. ผลการวจยพบวาคะแนนเฉลยของนกเรยนทงหมดในแตละหวขอและรวมทกหวขอ นกเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนอาจเปนผลสบเนองมาจากบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย สามารถน าเสนอขอมลทจ าเปนตอการเรยนรไดทกรปแบบ ทกระดบ ในลกษณะของตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยง ภาพจ าลอง รวมถงวดทศน เพอชวยใหกระบวนการเรยนรมชวตชวานาสนใจ ชวนใหตดตาม (กดานนท มลทอง, 2543, น.255) ซงท าใหนกเรยนไดรบประสบการณตรงในการเรยนรคอ ไดเหนลกษณะ วธการปฏบต และไดยนเสยงทเกดจากเครองดนตรจรง ๆ ท าใหผเรยนไดรบองคความรอยางครบถวน อกทงสามารถเรยกขอมลยอนกลบมาดซ าไดเมอตองการ จงท าใหไดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนซงสอดคลองกบงานวจยของ ประณต พลอาษา (2545) สฤษธ มลมณ (2548) สนต แกวใจ (2553) และ กลาส (Glass, 1986) ทพบวาการเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยจะใหผลสมฤทธหลงเรยนสงกวากอนเรยน

63

ขอเสนอแนะ จากการวจยครงนผวจยมขอเสนอแนะอนอาจจะเปนประโยชนตอผเกยวของดงน ขอเสนอแนะทวไป 1. ควรมการสนบสนนใหมการใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยกบนกเรยนทมอายนอย ๆ เพอนกเรยนจะไดมความกระตอรอรน สนใจรกในการเรยนมากยงขน เปนการสงเสรมใหนกเรยนรจกการเรยนรดวยตนเอง 2. ในการเรยนบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยควรใหนกเรยนมเวลาเรยนมากพอตามความสามารถของนกเรยนแตละคน หรอไมจ ากดเวลาในการเรยน 3. ส าหรบครผสอนควรมการจดอบรมในการผลต และพฒนาสรางสรรคบทเรยนมลตมเดย หากครผสอนสามารถผลตไดเองจะเปนประโยชนตอนกเรยนมาก ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยในเนอหาวชาอน ๆ ตอไป 2. ควรศกษาผลของตวแปรอน ๆ อนเนองมาจากการเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เชน เวลาทใชในการเรยน ความรบผดชอบในการเรยน ทกษะการใชคอมพวเตอรของนกเรยน เปนตน 3. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยผานทางอนเทอรเนต ใหนกเรยนสามารถเขาไปดาวนโหลดมาเรยนรไดตามตองการ และควรมเรองทใหเรยนรหลากหลายเนอหา

บรรณานกรม

65

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. กตานนท มลทอง. (2543). เทคโนโลยและนวตกรรม. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. เกยรตศกด พนธล าเจยก. (2541). ผลของการน าเสนอวนโดวรวมการจดโครงการสรางเนอหาท ตางกนในบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบไฮเปอรมเดย ทมตอการใชความรของนกศก- ษาระดบปรญญาบณฑต ชนปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโสตทศน- ศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ฉลองชย สรวฒนบรณ. (2528). การเลอกใชสอการสอน. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ชยอนนต สมทวณช. (2544). แนวทางการด าเนนงานระหวางปการศกษา 2544-2546. กรงเทพฯ : วชราวธวทยาลย. ไชยยศ เรองสวรรณ. (2533). เทคโนโลยการศกษาทฤษฎและหลกการวจย. กรงเทพฯ : โอเดยนส- โตร. ชยยงค พรหมวงค. (2518). การปรบปรงการสอนตามแผนจฬา. ใน เอกสารประกอบการประชม (น.490–492). การปฏบตงานตามโครงการอบรมอาจารยครงท 1-4. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ณรทธ สทธจตต. (2538). พฤตกรรมการสอนดนตร. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ----------. (2545). สาระดนตรศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ณชชา โสคตยานรกษ. (2549). ทฤษฎดนตร. (พมพครงท 6). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถนอมพร (ตนพพฒน) เลาหจรสแสง. (2541). คอมพวเตอรชวยสอน. กรงเทพฯ : วงกมลโพรดก- ชน. ธวช รตนมนตร. (2534). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาทฤษฎดนตรสากล 1 ของ นกศกษาวชาเอกดนตรศกษา ระหวางการสอนเสรมดวยโปรแกรมไมโครคอมพวเตอรกบการ สอนเสรมปกต. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

66

บปผชาต ทฬหกรณ. (2538, กรกฎาคม-กนยายน). มลตมเดยสมพนธ. สถาบนสงเสรมการสอน วทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท.). 23(90), 27. บญชม ศรสะอาด. (2535). การวจยเบองตน. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. ประณต พลอาษา. (2545). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาทฤษฎดนตรสากล เรอง ตรยแอด ในสถาบนราชภฏอบลราชธาน. วทยานพนธศลปะศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ พฒนาหลกสตรการเรยนการสอน มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. พวงรตน ทวรตน. (2531). วธการวจยพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ : เจรญผล. พชร พลาวงศ (2526, กนยายน). การเรยนรดวยตนเอง. วารสารรามค าแหง 9 (ฉบบพเศษ “พฒนา บคลากร”). 82-91. พลลภ พรยะสรวงศ. (2542, ตลาคม-ธนวาคม). มลตมเดยเพอการเรยนการสอน. พฒนาเทคนค ศกษา, 11(28), 9. ภททรา เหลองวลาศ. (2547). สรางสอการเรยนการสอน CAI ดวย Macromedia Autthorware7. กรงเทพฯ : สวสดไอท. ยน ภวรวรรณ. (2536, มถนายน-กรกฎาคม). เทคโนโลยมลตมเดย. สงเสรมเทคโนโลย, 22(121), 5. ระววรรณ ศรครามครน. (2542). เทคนคการสอน. กรงเทพฯ : ภาควชาหลกสตรแลการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2536). หลกการวจยทางการศกษา. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : ศกษาภณฑ. ----------. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. วไล กลปยาณวจน. (2541). การศกษาผลการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนระบบมลตมเดย เรองเมองไทยของเรา. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ศรชย สงวนแกว. (2534, กมภาพนธ). แนวทางการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน. คอมพวเตอรรวว, 8(87), 173-179. ศลปชย กงตาล. (2542). โครงการต าราวชาการ ราชภฏเฉลมพระเกยรต ประวตศาสตรดนตร ตะวนตก. นครปฐม : คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร สถาบนราชภฏนครปฐม. สมนก ภททยธน. (2541). การวดผลการศกษา. มหาสารคาม : ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

67

สฤษธ มลมณ. (2548). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาดนตรสากลปฏบตตามความ ถนด 1 (ศ 0211) เรองทฤษฎโนตสากล ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. เสาวนย สขาบณฑต. (2525). การเรยนการสอนรายบคคล. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สถาบน- เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ----------. (2528). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนคร- เหนอ. สรางค โควตระกล. (2533). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สนต แกวใจ. (2553). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรองการอานโนตดนตรสากล วชา ดนตรสากล ดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทม พนฐานทางดนตร และไมมพนฐานทางดนตร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา เทคโนโลยและสอสารการศกษา. มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา. อธพร ศรยมก. (2525). เอกสารการสอนชดวชาสอการสอนระดบมธยมศกษาหนวยท 11-15. กรงเทพฯ : คราฟแมนเพรส. Borg, W. R. & Gall, M. D. (1979). Educational Research : an Introduction. New York : Longman. ----------. (1989). Educational Research : an Introduction. (5th ed). New York : White plains. Gagne, R. M. & Briggs, L. J. (1988). Principles of Instructional Design. New York : Holt, Reinhart and Winston. Gay, L. R. (1976). Educational Research Competencecies for Analysis and Application. New York : Merrill Publishing. Glass, J. S. (1986, December). The Effects of a Microcomputer-Assisted Tuning Program on Junior High School Student’ Pitch Discrimination and Pitch-Matching Abilities(Innovation, Computer-Assisted). Dissertation Abstracts International, 47(06), 2070-A. Gluck, M. (1989). Hypercard, Hypertext and Hypermedia for Libraries and Media Centers. Libraries.

68

Hannafin, M. J. & Peck, K. L. (1998). The Design, Development, and Evaluation of Instructional Software. New York : Macmillan. Kemp, T. J. (1971). Introductory Photochemistry. London : McGraw-Hill. Schwier, R. A. & Misanchuk, E. R. (1994). Interactive Multimedia Instrution. Englewood Cliffs, NJ : Educational Technology.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

71

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

ผเชยวชาญดานเนอหา

1. นางสาว นนทน นกดนตร ครดนตรโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาฝายมธยม

2. นางสาว สภารณ สาระสา ครดนตรโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาฝายประถม 3. นาย อนนต สขจนทร ครดนตรโรงเรยนสารสาสนวเทศบางบอน กรงเทพมหานคร

ดานเทคโนโลยการศกษา 1. อาจารยวชระ สงโขบล คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2. นางสาว สดารตน ศรมา ครคอมพวเตอร โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 3. นางสาว ศภวรรณ เพชรอ าไพ ครคอมพวเตอร โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

ภาคผนวก ข

ผลการวเคราะหเครองมอ

73

ผลการวเคราะหคาสถต

ตารางท 4 แสดงคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 0.24 0.39 2 0.39 0.25 3 0.59 0.34 4 0.80 0.36 5 0.43 0.26 6 0.59 0.38 7 0.44 0.56 8 0.46 0.34 9 0.60 0.24

10 0.50 0.28 11 0.73 0.26 12 0.35 0.44 13 0.63 0.24 14 0.59 0.59 15 0.64 0.34 16 0.59 0.24 17 0.76 0.39 18 0.65 0.49 19 0.28 0.20 20 0.54 0.53 21 0.48 0.31 22 0.40 0.53 23 0.68 0.59 24 0.46 0.46 25 0.49 0.56 26 0.39 0.60

74

ตารางท 4 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 27 0.76 0.41 28 0.39 0.28 29 0.79 0.41 30 0.71 0.34

คาความเชอมนของแบบทดสอบ

=

31.18

76.61

130

30

= 652.0

21

1tt

t

pqnr

n s

75

ผลการประเมนคณภาพเครองมอทใชในการวจย ตารางท 5 แสดงผลการประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยโดยผเชยวชาญดาน เทคโนโลยการศกษา

รายการประเมน ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ทาน ท 1

ทาน ท 2

ทาน ท 3

คาเฉลย ระดบ คณภาพ

1. ดานภาพ 1.1 ความเหมาะสมของปรมาณภาพกบเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 1.2 ความเหมาะสมของขนาดภาพ 5 5 5 5 ดมาก 1.3 ความคมชดของภาพ 5 5 5 5 ดมาก 1.4 ความนาสนใจของภาพ 5 5 5 5 ดมาก 2. ดานเสยง 2.1 ความชดเจนของเสยงบรรยาย 4 5 5 4.66 ดมาก 2.2 ความชดเจนของเสยงดนตร 5 5 4 4.66 ดมาก 2.3 ความนาสนใจของเสยงดนตร 5 5 5 5 ดมาก 3. ดานส และตวอกษร 3.1 ความเหมาะสมของสพนหลง 5 5 4 4.66 ดมาก 3.2 ความเหมาะสมของสภาพบนสพนหลง 5 5 5 5 ดมาก 3.3 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร 4 4 5 4.33 ด 3.4 ความเหมาะสมของรปแบบตวอกษร 4 4 5 4.33 ด 3.5 ความคมชดของตวอกษร 5 5 4 4.66 ดมาก 4. การออกแบบและเทคนคการน าเสนอ 4.1 ความเหมาะสมของการของการออกแบบ หนาจอโดยรวม 5 5 5 5 ดมาก 4.2 ความตอเนองของการน าเสนอเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 4.3 การควบคมบทเรยนท าไดงายและสะดวก 5 5 5 5 ดมาก 4.4 ความเหมาะสมของการเชอมโยงเนอหา และ แบบฝกหดในบทเรยน 4 5 5 4.66 ดมาก

76

ตารางท 5 (ตอ)

รายการประเมน ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ทาน ท 1

ทาน ท 2

ทาน ท 3

คาเฉลย ระดบ คณภาพ

4.5 ความคลองตวของการเชอมโยงเนอหา และ แบบฝกหดในบทเรยน 5 4 5 4.66 ดมาก 4.6 ความนาสนใจท าใหเกดแรงจงใจตอการเรยน 5 5 5 5 ดมาก 4.7 ความนาสนใจของการมปฏสมพนธโตตอบ กบผเรยน 5 5 5 5 ดมาก

รวมเฉลย 4.78 4.84 4.84 4.82 ดมาก

ตารางท 6 แสดงผลการประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยโดยผเชยวชาญดานเนอหา

รายการประเมน ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ทาน ท 1

ทาน ท 2

ทาน ท 3

คาเฉลย ระดบ คณภาพ

1. ดานเนอหา 1.1 เนอหาครอบคลมวตถประสงค 5 5 5 5 ดมาก 1.2 ความเหมาะสมของการแบงยอยเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 1.3 ความถกตองของเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 1.4 การจดล าดบขนตอนการน าเสนอเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 1.5 เนอหามความเหมาะสมกบระดบผเรยน 5 5 4 4.66 ดมาก 1.6 แบบฝกหดสอดคลองกบวตถประสงค 5 5 5 5 ดมาก 1.7 แบบทดสอบสอดคลองกบวตถประสงค 5 5 5 5 ดมาก 2. ดานการใชภาษา 2.1 ความถกตองของการใชภาษา 5 5 5 5 ดมาก 2.2 การสอความหมายชดเจนในการอธบายเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 2.3 ความเหมาะสมของค าศพทกบเนอหา 5 5 4 4.66 ดมาก

2.4 การใชภาษาเหมาะสมกบระดบผเรยน 5 5 4 4.66 ดมาก

77

ตารางท 6 (ตอ)

รายการประเมน ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ทาน ท 1

ทาน ท 2

ทาน ท 3

คาเฉลย ระดบ คณภาพ

3. ดานภาพและเสยง 3.1 ความเหมาะสมของปรมาณภาพกบเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 3.2 ภาพสอดคลองกบเนอหา และชวยใหเกดความ เขาใจเนอหา 5 5 5 5 ดมาก 3.3 เสยงดนตรสอดคลองกบเนอหา และชวยใหเกด ความเขาใจเนอหา 5 5 5 5 ดมาก

รวมเฉลย 5 5 4.91 4.97 ดมาก

ตารางท 7 แสดงผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ขอท ผลการประเมนของผเชยวชาญ คา IOC

เฉลย ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3 1 1 0 1 0.67 2 1 1 1 1.00 3 1 0 1 0.67 4 0 1 1 0.67 5 1 1 1 1.00 6 1 0 1 0.67 7 1 1 1 1.00 8 0 1 1 0.67 9 1 0 1 0.67

10 0 1 1 0.67 11 0 1 1 0.67 12 1 1 1 1.00 13 0 1 1 0.67 14 1 0 1 0.67

78

ตารางท 7 (ตอ)

ขอท ผลการประเมนของผเชยวชาญ คา IOC

เฉลย ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3 15 1 1 1 1.00 16 1 1 0 0.67 17 1 0 1 0.67 18 1 1 0 0.67 19 1 0 1 0.67 20 0 1 1 0.67 21 1 0 1 0.67 22 1 0 1 0.67 23 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00 25 1 0 1 0.67 26 0 1 1 0.67 27 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00 29 1 1 1 1.00 30 1 1 1 1.00 31 1 1 1 1.00 32 1 1 1 1.00 33 1 0 1 0.67 34 0 1 1 0.67 35 1 1 1 1.00

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย

80

แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ส าหรบผเชยวชาญดานเทคโนโลยทางการศกษา

เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

ค าชแจง : โปรดอานขอความตอไปนแลวท าเครองหมาย ( / ) ลงในชองทตรงกบระดบความคดเหน ของทานทมตอบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ดมาก

(5)

ด

(4)

พอใช

(3)

ตองปรบปรง

(2)

ไมม คณภาพ (1)

1. ดานภาพ 1.1 ความเหมาะสมของปรมาณภาพกบเนอหา 1.2 ความเหมาะสมของขนาดภาพ 1.3 ความคมชดของภาพ 1.4 ความนาสนใจของภาพ 2. ดานเสยง 2.1 ความชดเจนของเสยงบรรยาย 2.2 ความชดเจนของเสยงดนตร 2.3 ความนาสนใจของเสยงดนตร 3. ดานส และตวอกษร 3.1 ความเหมาะสมของสพนหลง 3.2 ความเหมาะสมของสภาพบนสพนหลง 3.3 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร 3.4 ความเหมาะสมของรปแบบตวอกษร 3.5 ความคมชดของตวอกษร

81

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ดมาก

(5)

ด

(4)

พอใช

(3)

ตองปรบปรง

(2)

ไมม คณภาพ (1)

4. การออกแบบและเทคนคการน าเสนอ 4.1 ความเหมาะสมของการของการออกแบบ หนาจอโดยรวม 4.2 ความตอเนองของการน าเสนอเนอหา 4.3 การควบคมบทเรยนท าไดงายและสะดวก 4.4 ความเหมาะสมของการเชอมโยงเนอหา และแบบฝกหดในบทเรยน 4.4 ความเหมาะสมของการเชอมโยงเนอหา และแบบฝกหดในบทเรยน 4.5 ความคลองตวของการเชอมโยงเนอหา และแบบฝกหดในบทเรยน 4.6 ความนาสนใจท าใหเกดแรงจงใจตอการ เรยน 4.7 ความนาสนใจของการมปฏสมพนธโตตอบ กบผเรยน

ความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ลงชอ...........................................................ผประเมน (..........................................................) ... วนท........../....................../...............

82

แบบประเมนคณภาพบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย ส าหรบผเชยวชาญดานเนอหา

เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

ค าชแจง : โปรดอานขอความตอไปนแลวท าเครองหมาย ( / ) ลงในชองทตรงกบระดบความคดเหน ของทานทมตอบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ดมาก

(5)

ด

(4)

พอใช

(3)

ตองปรบปรง

(2)

ไมม คณภาพ

(1)

1. ดานเนอหา 1.1 เนอหาครอบคลมวตถประสงค 1.2 ความเหมาะสมของการแบงยอยเนอหา 1.3 ความถกตองของเนอหา 1.4 การจดล าดบขนตอนการน าเสนอเนอหา 1.5 เนอหามความเหมาะสมกบระดบผเรยน 1.6 แบบฝกหดสอดคลองกบวตถประสงค 1.7 แบบทดสอบสอดคลองกบวตถประสงค 2. ดานการใชภาษา 2.1 ความถกตองของการใชภาษา 2.2 การสอความหมายชดเจนในการอธบาย เนอหา 2.3 ความเหมาะสมของค าศพทกบเนอหา 2.4 การใชภาษาเหมาะสมกบระดบผเรยน 3. ดานภาพและเสยง 3.1 ความเหมาะสมของปรมาณภาพกบ เนอหา

83

รายการประเมน

ระดบความคดเหนของผเชยวชาญ

ดมาก

(5)

ด

(4)

พอใช

(3)

ตองปรบปรง

(2)

ไมม คณภาพ

(1) 3.2 ภาพสอดคลองกบเนอหา และชวยใหเกด ความเขาใจเนอหา 3.3 เสยงดนตรสอดคลองกบเนอหา และ ชวยให เกดความเขาใจเนอหา

ความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ลงชอ...........................................................ผประเมน

(..........................................................) วนท........../....................../..............

84

แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบและเครองลมนว

ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดกลาวถงเครองดนตรประเภทลมนวไดถกตองทสด ก) มฝาไวส าหรบปดเปดตวเครองเพอขยายเสยง ข) มลมนวไวส าหรบกดใหลมนวสนสะเทอนท าใหเกดเสยง ค) มลมนวไวส าหรบกดเพอเปลยนระดบเสยง ง) ควบคมความดงเบาจากน าหนกการกดลมนวไดทกชนด 2. ขอใดเปนเครองกระทบทมระดบเสยงแนนอนทงหมด ก) Marimba, Snare Drum, Tubular Bells ข) Conga, Xylophone, Vibraphone ค) Marimba, Bell lyra, Xylophone ง) Tubular Bells, Cowbell, Glockenspiel 3. เครองดนตรในขอใดเสยงเกดจากการสนสะเทอนของสายทงหมด ก) Piano, Clavichord, Organ ข) Organ, Harpsichord, Melodion ค) Accordion, Melodion, Clavichord ง) Piano, Harpsichord, Clavichord 4. เครองดนตรในขอใดมลกษณะเสยงคลายกนมากทสด ก) Accordion กบ Organ ข) Organ กบ Harpsichord ค) Clavichord กบ Accordion ง) Piano กบ Melodion 5. เครองดนตรในขอใดไมสามารถเลนเปนท านองเพลงไดแตจะใชเลนเพอประกอบจงหวะ ก) Tubular Bells ข) Marimba ค) Glockenspiel ง) Tambourine

85

6. เครองดนตรในขอใดสามารถควบคมความดงเบาไดจากน าหนกการกดลมนวไดดทสด ก) Harpsichord ข) Organ ค) Accordion ง) Piano 7. เครองดนตรในขอใดมลกษณะเสยงคลายเสยงการตระฆงมากทสด ก) Tambourine ข) Cymbal ค) Maracas ง) Tubular bells 8. เครองดนตรในขอใดสามารถควบคมความดงเบาไดจากน าหนกการกดลมนวไดดทสด ก) Harpsichord ข) Organ ค) Accordion ง) Melodion 9. ถาตองการแสดงอารมณความรสกถงความยงใหญตนเตนเราใจ ควรใชเครองดนตรในขอใด ก) Bongo ข) Conga ค) Timpani ง) Tambourine 10. เครองดนตรในขอใดสยงเกดจากการสนสะเทอนของลนโลหะทอยใตลมนว ก) Electone ข) Clavichord ค) Piano ง) Melodion 11. เครองดนตรในขอใดเหมาะส าหรบบรรเลงในวงโยธวาทตมากทสด ก) Tambourine ข) Bell lyra ค) Maracas ง) Tubular bells

86

12. ถาตองการเลนดนตรเพยงคนเดยวแลวไดเสยงทออกมาเหมอนมเครองดนตรหลายชนด และมคนเลนหลายคน ควรใชเครองดนตรในขอใดมากทสด ก) Piano ข) Electone ค) Harpsichord ง) Accordion 13. เครองดนตรในขอใดเสยงเกดจากการตลงบนลกระนาดทท าดวยไม ก) Tubular Bells ข) Glockenspiel ค) Xylophone ง) Vibraphone 14. เครองดนตรในขอใดจดอยในจ าพวกเดยวกน ก) Harpsichord, Accordion, Electone ข) Organ, Piano, Conga ค) Accordion, Tubular Bells, Cowbell ง) Xylophone, Vibraphone, Clavichord 15. เครองดนตรในขอใดทผบรรเลงจะตองสบลมดวยมอในขณะบรรเลง ก) Harpsichord ข) Organ ค) Accordion ง) Piano 16. เครองดนตรในขอใดเสยงเกดจากการเขยา ก) Tubular Bells ข) Glockenspiel ค) Xylophone ง) Maracas

87

17. เครองดนตรในภาพขางลางคอขอใด

ก) Electone ข) Organ ค) Accordion ง) Melodion 18. เครองดนตรในภาพขางลางนมชอวาอะไร

ก) Bongo ข) Conga ค) Cowbell ง) Timbales 19. เครองดนตรในภาพขางลางคอขอใด

ก) Harpsichord ข) Organ ค) Accordion ง) Melodion

88

20. เครองดนตรในภาพขางลางนมชอวาอะไร

ก) Cabasa ข) Cymbal ค) Maracas ง) Tambourine 21. เครองดนตรในภาพขางลางคอขอใด

ก) Clavichord ข) Harpsichord ค) Accordion ง) Melodion 22. เครองดนตรในภาพขางลางนมชอวาอะไร

ก) Tubular Bells ข) Glockenspiel ค) Xylophone ง) Vibraphone

89

23. เครองดนตรในภาพขางลางคอขอใด

ก) Clavichord ข) Harpsichord ค) Accordion ง) Melodion 24. เครองดนตรในภาพขางลางนมชอวาอะไร

ก) Tubular Bells ข) Glockenspiel ค) Xylophone ง) Vibraphone 25. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Clavichord ข) Harpsichord ค) Accordion ง) Melodion 26. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Timpani ข) Bongo ค) Snare Drum ง) Drum Set

90

27. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Melodion ข) Organ ค) Harpsichord ง) Piano 28. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Bass Drum ข) Conga ค) Timpani ง) Drum Set 29. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Clavichord ข) Harpsichord ค) Accordion ง) Melodion 30. เสยงทนกเรยนฟงเปนเสยงของเครองดนตรอะไร ก) Triangle ข) Conga ค) Cymbal ง) Cowbell

91

ตวอยางบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรอง เครองดนตรสากลประเภทเครองกระทบ และเครองลมนว

92

ประวตผวจย

94

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล นายธราพงษ ทองกระจาง วน เดอน ปเกด 24 กรกฏาคม 2508 สถานทเกด ลพบร ประวตการศกษา ครศาสตรบณฑต พ.ศ. 2548 สาขาดนตรศกษา (ดนตรสากล)

มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา ต าแหนงและสถานทท างาน ครดนตรสากล โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

กรงเทพมหานคร