รายงานฉบับสมบูรณ์ · 2011-12-24 · ปิยะนุช...

รายงานฉบบสมบรณ

การศกษารวบรวมขอมลดานการเมองการปกครองไทย

เรอง

การเมองการปกครองทองถนไทย

สวนทหา

เอกสารวชาการ และ งานวจย

เสนอ

สถาบนพระปกเกลา

โดย

ตระกล มชย

ภาควชาการปกครอง คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เมษายน 2546

บทน ำสวนทหำ รายงานการศกษารวบรวมขอมล “การเมองการปกครองทองถนไทย” เลมน เปน “สวนทหา” ของรายงานการศกษา ซงเปนการรวบรวมเอกสารทางวชาการทตพมพเปนหนงสอ หรอเอกสารทางวชาการของสถาบนการศกษา กบ ผลงานการศกษาวจย ทเปนเรองเกยวของกบการกระจายอ านาจ และ การปกครองสวนทองถน ของ นกวชาการ ทงจากสถาบนทางการศกษา และ งานทางวชาการของหนวยงานราชการทเกยวของกบการกระจายอ านาจ และ การปกครองสวนทองถน โดยผศกษาไดสรปสาระส าคญของงานศกษาวจย หรอ สรปวาเอกสารทางวชาการนน ๆ มเนอหาสาระเกยวกบประเดนใดบาง เพอใหผทตองการศกษาในเรองนน ๆ สามารถไปคนควาเพมเตมได การรวมรวม เอกสารวชาการ และ งานวจย น รวบรวมจนถง ป 2545 ผศกษา ไดจ าแนก งานเอกสารทางวชาการ และ งานวจย ของนกวชาการ และ ของหนวยงานราชการ ออกจาก งานทเปนวทยานพนธ สารนพนธ ภาคนพนธ ซงรวบรวมไวใน “สวนทหก” และในการน าเสนองานใน สวนทหาน ไดน าเสนอเรยงตามล าดบผแตง หรอ ผศกษาวจย เพองายตอการสบคนผลงานของน าวชาการทศกษาเกยวกบการกระจายอ านาจ และ การปกครองทองถน ทงนในสารบญของสวนทหา ไดจดท าสารบญตามรายชอเพอความสะดวกในการคนควา งานศกษาในสวนน ถงแมวาผศกษาพยายามคนควาแหลงขอมลจากหองสมดหลาย ๆ แหง รวมทงจากหนวยราชการทเกยวของ เพอใหไดจ านวนผลงานทมการศกษาไวใหมากทสด แตกไมอาจรวบรวมงานไดทงหมด เนองจาก ผลงานศกษาวจย ของนกวชาการ และ หนวยราชการหลายเรองไมไดเผยแพรตอสาธารณะ ท าใหไมอาจรวบรวมไวในทเดยวกนได

(1)

สารบญสวนทหา

หมวดอกษร ชอผแตง (หนาท )

ก กระมล ทองธรรมชาต (1) กรวฒ เกดนาว (1) กฤษณพงษ จฑะกนก (1) กอบแกว จนทรด (2) เกรยงศกด อถประเสรฐกล (2) เกรยงศกด เขยวยง (2 , 5) กรมการปกครอง (2) กระทรวงมหาดไทย และ GTZ (2) กฤช เพมทนจตต (3-4) เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (4) ไกรยทธ ธรตยาคนนท (6-8) กรตพงศ แนวมาล (8) โกวทย พวงงาม (8-9) กลยา นตรองจรส (9)

ค คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (11) คณะกรรมการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน (11) คณะกรรมาธการการปกครอง สภาผแทนราษฎร (12) คณะกรรมาธการการปกครอง วฒสภา (12-13) โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน (14) โคทม อารยา (14) คสน กสสลานภาพ (15)

จ จกรกฤษณ นรนตผดงการ (16)

(2) จนทนา องชศกด (16) จรส สวรรณมาลา (17-25) จมพล หนมพานช (25) จฬาลกษณ พฒนศกดภญโญ (26-27) เจรญศร พงษสงห (28)

ช ช านาญ ยวบรณ (29) ชยรตน พฒนเจรญ (29) ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ (30) ชยอนนต สมทวณช (30) ชลพร เดชข า (31) ชลลดา จตตวฒนพงศ (31) ชศกด เทยงตรง (31) ชวงศ ฉายะบตร (31)

ณ ณรงค สนสวสด (34) ณภทร นอยน าใส (34)

ด ดวงจนทร อาภาวชรตม (36) ดเรก ปทมสรวฒน (36) ด ารง วฒนา (37-39) ดารารตน เมตตารกานนท (39)

ต เตช บนนาค (40) ตระกล มชย (40-42)

ถ ถาวร พงษพานช (43)

ท ทวศลป สบวฒนะ (44) ทววงศ ศรบร (44)

(3) ทรงธรรม สวนยะ (45)

ธ ธเนศวร เจรญเมอง (46-48) ธนน อนมานราชธน (48) ธนะจกร เยนบ ารง (49) ธ ารง ทดเทยม (50) ธเนศ ตวนชะเอม (50)

น นครนทร เมฆไตรรตน (51) นรนต เศรษฐบตร (51-54) นภดล ปทมะ (54) นยม รฐอมฤต (54-56) นนทวฒน บรมานนท (56) นรนทรชย พฒนพงศา (57)

บ บญมาก ชางโสภา (58) บรรจง นะแส (58)

ป ประหยด หงษทองค า (59-60) ปรชญา เวสารชช (60-61) ปรญญา อดมทรพย (62) ปยะนช เงนคลาย (62) ปยะ กจถาวร (62) ประทาน คงฤทธศกษากร (63-65) ประยร ศรประสาธน (65) ประเสรฐ จตตวฒนพงศ (66) ปธาน สวรรณมงคล (66-68) ปญยต นนทราช (68)

พ พงศสณห ศรสมทรพย (69)

(4) พรชย รศมแพทย (70) พรชย เทพปญญา (70-71) พรทพย ค าพอ (71) พระวรภกดพบลย (71) พชร สโรรส (72) ไพบลย ชางเรยน (72-73) ไพรช ตระการศรนนท (73) พานชย พรจนทร (74) พรธร บณยรตพนธ (74) พงษศกด ศรวรกล (75)

ภ โภคน พลกล (76) ภคพร วฒนด ารงค (78) ภญโญ ตนพทยคปต (78) ภาณ ธรรมสวรรณ (79)

ม มหาวทยาลยเชยงใหม (80) มหาวทยาลยธรรมศาสตร (80) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (81) มลนธไทย (82)

ย ยพน ระพพนธ (83)

ร รสคนธ รตนเสรมพงศ (84)

ล ลขต ธรเวคน (85) ลอชา วนรตน (86)

ว วญญ องคนารกษ (87)

(5)

วชย กาญจนสวรรณ (87) วนย ลสมธ (87) วรช วรชนภาวรรณ (89-90) วรพทย มมาก (90) วฒนา วงศเกยรตรตน (91-92) วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน (92-93) วนเดม มณโภคา (93) วระพงศ เดชบญ (93)

ศ ศภชย ยาวะประภาษ (94-95) ศนยขอมลทองถนเพอการพฒนา (95) ศรลกษณ คมภรานนท (96) ศรลกษณ ดวงแกว (96)

ส สถาบนด ารงราชานภาพ (97-102) สถาบนวจยสภาวะแวดลอม (102) สถาบนเทคโนโลยเพอการพฒนาชนบท (103-104) สถาบนพระปกเกลา (104) สถาบนพฒนานโยบายและการจดการ (105) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (106) สถาบนวจยและพฒนา (107) สมาน รงสโยกฤษณ (107) สมคด เลศไพฑรย (108-11) สมยศ เฉนบ ารง (111) สจต บญบงการ (111) สธานนท โพธชาธาร (113) สรว แสงสวาง (113) สมบต จนทรวงศ (114) สมพนธ เตชะอธก (114) สวทย ยงวรพนธ (115) ส านกบรหารราชการสวนทองถน (116-117) สนท จรอนนต (117)

(6)

สงศต พรยะรงสรรค (117) สนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย (118)

อ อมร รกษาสตย (118) อภชย พนธเสน (118) อรพนท สพโชคชย (118-119) อเนก เหลาธรรมทศน (120-121) อดม ทมโฆษต (122) อทธพล ศรเสาวลกษณ (123) อสระ สวรรณบล (123) เอมเมล เวจลน/ธนาคารโลก (124) อทย หรญโต (124) อทย บญประเสรฐ (124) อษฎางค โปราณานนท (126) อาคม ใจแกว (126-127) อาทร คระวรรณ (127-128) อบดลเหลาะ เบญนย (128) อไรวรรณ แสงศร (128) อานนท อาภาภรม (129) อรณ รกธรรม (129) อมร รกษาสตย (129)

โครงการ ศกษารวบรวมขอมลดานการเมองการปกครองของไทย เรอง : การเมองการปกครองทองถนไทย สวนทหา เอกสารวชาการ งานวจย และ บทความ

ตระกล มชย ภาควชาการปกครอง คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 1

เอกสารวชาการ และ งานวจย

ก กระมล ทองธรรมชาต และ สมบรณ สขส าราญ .องคการบรหารสวนจงหวด สถานภาพ ปญหา และ แนวทางการแกไข . คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2537 . 107 หนา หนงสอเลมน เปนการรวมบทความทางวชาการ สรปรายงานการสมมนาสมาชกสภาจงหวด นกวชาการ นกการเมองและขาราชการ เมอ วนท 30 พฤศจกายน 2534 มประเดนส าคญ ๆ ทรวบรวมไวในหนงสอ คอ (1) ความส าคญและววฒนาการของสภาจงหวด (2) ความพรอมและปญหาขององคการบรหารสวนจงหวด (3) แนวทางแกไขปญหาขององคการบรหารสวนจงหวด (4) ทศนะของสมาชกสภาจงหวด (5) ฐานะและบทบาทของสภาจงหวดในกระบวนการปกครองของไทย (6) แนวทางการปรบปรงสภาจงหวด (7) การกระจายอ านาจ : หลกการและองคประกอบอนทนาพจารณา (8) สมาชกสภาจงหวดของไทย การสมมนาไดสรปแนวทางการปรบปรงบทบาทและอ านาจหนาทของสภาจงหวด 3 แนวทาง คอ

1. คงสภาพปจจบนขององคการบรหารสวนจงหวดไว เพมอ านาจหนาทของสมาชกสภาจงหวดตามทบญญตไว

ในสมยปจจบนใหมากขน 2. ใหนายกองคการบรหารสวนจงหวดมาจากการเลอกตงโดยตรง คลายกบกรงเทพมหานคร หรอ เทศบาล 3. ใหสภาจงหวดมฐานะเปนสภาผแทนปวงชนในจงหวด สามารถควบคมการปฏบตงานของจงหวดในสวนตาง

ๆ ไดในฐานะเปนผแทนปวงชนในจงหวดนน ๆ กรวฒ เกดนาว . บทบาทขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ในการสงเสรมศนยการเรยนชมชน (ศรช.) ในอ าเภอผกไห. ศนยบรการการศกษานอกโรงเรยน อ าเภอผกไห จงหวดพระนครศรอยธยา , 2543. (เอกสารวจย) การวจยพบวา คณะกรรมการบรหาร อบต . ของอ าเภอผกไห มความคดเหนเกยวกบบทบาทของ อบต .ในการสงเสรมศนยการเรยนชมชนโดยเฉลยอยในระดบปานกลาง , การปฏบตตามนโยบาย แผนงาน โครงการและการด าเนนงานของ อบต .ในการสงเสรมศนยการเรยนชมชนโดยเฉลยอยในระดบมาก , ความคดเหนเกยวกบปญหา อปสรรคของคณะกรรมการ อบต.ในการสงเสรมศนยการเรยนรชมชนโดยเฉลยอยในระดบนอยมาก กฤษณพงษ จฑะกนก . บทบาทของพฒนากรในองคการบรหารสวนต าบล : กรณศกษา . กรมการพฒนาชมชน , 2539 . 39 หนา (เอกสารวจย) การวจยพบวา : สถานภาพพฒนากรสวนใหญเปนการใหไปชวยราชการใน อบต. ในฐานะหวหนาส านกงานปลด อบต. มบางสวนทเปนหวหนาสวนโยธา หรอหวหนาสวนการคลง บทบาทเปนผประสานงานและรบผดชอบการเบกจายเงนของ อบต . งานแผน งาน /โครงการ วธการท างานใชความสนทชดเชอหรอความสมพนธสวนตวกบผบรหาร อบต .



คอเปนการท างานตามพฤตนยมากกวานตนย ผวจยเสนอใหกรมการพฒนาชมชนก าหนดยทธศาสตรการพฒนาหรอทศทางการพฒนาใหชดเจน มจดยนของกรมเพอใหพฒนากรใชเปนฐานในการท างานทกต าบล พรอมทงทมงบประมาณและเทคโนโลยลงสศนยขอมลต าบล กอบแกว จนทรด . การศกษาศกยภาพขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ในการด าเนนงานพฒนาเดก . กองพฒนาเดก กรมการพฒนาชมชน , 2544 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : อบต.สวนใหญมความรความเขาใจเรองการพฒนาเดกในระดบมาก ป 2541 อบต.ใหการสนบสนนกจกรรมการพฒนาเดกเกอบทกกจกรรม แตมเพยงรอยละ 12.9 เทนนทใหการสนบสนนคาตอบแทนผดแลเดก(ผดด.) อบต.รอยละ 11.1 สามารถด าเนนการรบโอนงานศนยพฒนาเดกเลกไปด าเนนการไดด สวนกจกรรมท อบต .คดวาไมสามารถใหการสนบสนนงบประมาณได คอเรอง อาหารกลางวน อาหารเสรม (นม) อาหารกลางวก การฝกอบรม ผดด. เพราะมงบประมาณไมเพยงพอ เกรยงศกด อถประเสรฐกล . องคการบรหารสวนต าบลกบการบรหารจดการงานสาธารณสขมลฐาน : ความเชอมนและความคาดหวงของชมชน . ส านกงานสาธารณสขจงหวดหนองคาย , 2539 . 152 หนา (เอกสารวจย) การวจยพบวา : สมาชก อบต . ขาดความพรอมทงในดานความรในเรองงานสาธารณสขมลฐาน และความพรอมในดานความสามารถทจะบรหารจดการ ผวจยเสนอวาการจดโครงสรางของ อบต .ควรแบงออกเปนคณะกรรมการด าเนนงานฝายตาง ๆ เพอทจะไดมผรบผดชอบในงานแตละฝาย และคนทเขามารบผดชอบฝายตาง ๆ จะไดมประสบการณและทกษะในงานนนและไมกาวกายกน ในเรองการเตรยมความพรอมควรจดอบรม อบต . เปนระยะ ๆ ในเรองการมอบหมาย/กระจายอ านาจการบรหารจดการส อบต. ภาครฐควรเปนพเลยงให อบต.ในระยะแรก และคอย ๆ มอบอ านาจส อบต.ทละนอยเพอจะไดไมเปนการมากเกนไปส าหรบ อบต. และเสนอใหเพมบทบาทของ อสม.ทเปนก าลงหลกของการสาธารณสขมลฐานในชมชนใหมบทบาทมากขน เกรยงศกด เขยวยง . การพฒนาการเมองทองถนระดบต าบล : ศกษาเฉพาะกรณสภาต าบลในจงหวดขอนแกน . มหาวทยาลยขอนแกน , 2527 . (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ

เกรยงศกด เขยวยง . องคประกอบทมอทธพลตอขดความสามารถในการบรหารงานพฒนาของสภาต าบลในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . มหาวทยาลยขอนแกน , 2531 . 182 หนา (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย และ คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย . คมอสมาชกสภาจงหวด . กรงเทพมหานคร : บรษทปนเกลาการพมพ จ ากด , 2533 . 167 หนา หนงสอเลมน เปนการรวมมอระหวาง กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย กบ คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มวตถประสงคทจะแนะน าใหผทไดรบเลอกตงเปนสมาชกสภาจงหวดไดเขาใจถงอดมการณและหลกการของการปกครองทองถน รวมทงบทบาทอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด สภาจงหวด ตลอดจนตวของสมาชกสภาจงหวดเอง เพอใหสมาชกสภาจงหวดมความรความเขาใจในสงทเกยวของกบตวเองและปฏบตหนาทไดถกตอง



กระทรวงมหาดไทย และ GTZ . โครงการฝกอบรมเพอความยงยนเชงสถาบน บทเรยนจากประเทศฟลปปนส . 2543 . (เอกสารวจย) การศกษาพบวาฟลปปนสมการกระจายอ านาจสทองถน โดยประกาศใชประมวลกฎหมายรฐบาลทองถน ป 1991 (พ.ศ. 2543) เพอเอออ านวยตอการถายโอนอ านาจในการใหบรการพนฐานแกประชาชน เพมอ านาจในการจดเกบภาษและเพมบทบาทการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน รวมทงสงเสรมบทบาทของสนนบาตรบบาลทองถน (Leagues of Local Government) ซงผลจากการผานกฎหมายดงกลาว กระทรวงกจการภายในและรฐบาลทองถนจงไดจดตงสถาบนฝกอบรมขนมาเรยกวา วทยาลยรบบาลทองถน เพอท าการฝกอบรมใหกบบคลากรของทองถน รวมทงท างานคนควาวจยใหแกรบบาลทองถน โดยมการด าเนนการฝกอบรมเปนระบบเชงสถาบน (Institutionalizing Training) โดยเชอมโยงกบมหาวทยาลยในจงหวดตาง ๆ เขามารวมใหการอบรมแกบคลากรทองถน ท าการฝกอบรม “ครฝก” ทมขดความสามารถพอทจะถายทอดสงทไดเรยนรใหกบบคลากรทองถนไปประจ าตามศนยบรหารการปกครองทองถนและภมภาค (Center for Local and Regional Governance) และจดท าคมอ เอกสารต ารา และพฒนาวธการฝกอบรมเพอใหการอบรมไดมาตรฐาน และเปนไปในทศทางเดยวกน กฤช เพมทนจตต และคณะ (บรรณาธกร) . การเสรมสรางศกยภาพและประสทธภาพในการอ านวยบรการของเทศบาล . กรงเทพมหานคร : โครงการต าราวทยาศาสตรอตสาหกรรม , 2531 . 133 หนา หนงสอเลมนเปนการรายงานผลการประชมเชงปฏบตการ เรอง “การเสรมสรางศกยภาพและประสทธภาพในการอ านวยการบรการของเทศบาล “ ทจดโดย ศนยศกษาชมชนเมอง คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รวมกบ มลนธฟรดรช เอแบรท ระหวางวนท 12-13 ธนวาคม 2530 ณ โรงแรมซวว รสอรทส เมองพทยา สาระของหนงสอประกอบดวย (1) การอภปรายเปนคณะ เรอง “ปญหาและแนวทางในการเสรมสรางศกยภาพ และปรบปรงประสทธภาพในการอ านวยบรการของเทศบาล” ผอภปรายคอ นายชลอ ธรรมศร , นายประทาน คงฤทธศกษากร , นายยวรตน กมลเวชช , นายสามขวญ พนมขวญ , น.ส.เหมยอง อมรางกร และ นายปกรณ ปรยากร (2) การประชมเชงปฏบตการ โดยการแบงกลม และการประชมเตมคณะเพอพจารณาผลการประชมกลม ใน 4 หวขอ คอ เรองการอ านวยบรการดานสาธารณปโภคและสาธารณปการ , เรองการอ านวยบรการดานสวสดการและความปลอดภยในชวตและทรพยสน , เรองการอ านวยบรการดานการผลตและการตลาด , เรองการอ านวยบรการดานการพฒนาสงคม (3) มบทความทเปนเอกสารประกอบการประชม 3 เรอง คอ “การเพมพนประสทธภาพในการอ านวยบรการของเทศบาล : ขอพจารณาบางประการ” โดย ประทาน คงฤทธศกษากร , “ประสทธภาพในการบรหารกจการในหนาทของเทศบาล” โดย ประหยด หงษทองค า , “รายไดของเทศบาล” โดย อษฎางค ปาณกบตร กฤช เพมทนจตต . การบรหารการพฒนาในระดบทองถน . สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร , 2531 . 97 หนา (เอกสารวจย) เอกสารวชาการน มวตถประสงคเพอประมวลองคความรทางทฤษฎและปฏบตในการบรหารการพฒนาในระดบทองถน ซงรวมถงระบบและปจจยทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคม ทงในดานทเปนศกยภาพและเปนอปสรรคตอการพฒนาการปกครองทองถน ความสมพนธระหวางหนวยการปกครองทองถนตางระดบ ขดความสามารถของหนวยการปกครองทองถนในการด าเนนการแกไขปญหา และการพฒนา



อยางไรกตาม เพอใหการจดท าเอกสารวชาการเรองนมคณภาพ และสอดคลองกบหลกปฏบต ผวจยจงไดน าผลวจยภาคเอกสารและภาคสนาม ในหวขอ “บทบาทและขดความสามารถในการบรหารการพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนจงหวด : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดชลบร “ มาวเคราะหประกอบในฐานะทเปนหนวยการปกครองทองถนรปหนง โดยไดแสดงใหเหนถงบทบาทและขดความสามารถในการบรหารการพฒนาทองถนของหนวยการปกครองทองถนรปน ทงนไดวางกรอบการวเคราะห 2 ประการดวยกน คอ หนวยงานปกครองทองถนในฐานะทเปนสถาบนทางการเมอง และ ในฐานะทเปนองคกรอ านวยบรการทองถน การวางกรอบทเดนชดอยางน จะชวยใหท าความเขาใจกบปญหาและบทบาทของหนวยงานปกครองทองถนรปอน ๆ ไดในเชงเปรยบเทยบ กลาวคอ เทศบาล กรงเทพมหานคร สขาภบาล เมองพทยา และอาจหมายรวมไปถง สภาต าบล และคณะกรรมการหมบานดวย กฤช เพมทนจตต . การแสวงหารปแบบทเหมาะสมส าหรบการปกครองเทศบาลไทย . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2537 . (เอกสารวจย) การศกษาปญหา ขอจ ากด และศกยภาพของรปแบบองคกรเทศบาลแบบคณะเทศมนตรและสภา ไดด าเนนการภายใตกรอบของปญหา 2 กรอบ คอ (1) ปญหาของเทศบาลปจจบนในวงกวาง ประกอบดวยประเดนทศกษา ไดแก สถานภาพทางการเมองการบรหารของเทศบาล ภายใตระบบการปกครองแบบรบเดยว เสถยรภาพทางการเมองภายในของเทศบาล ทางสองแพรงของการปกครองเทศบาลในฐานะทเปนสถาบนทางการเมองทสมบรณ และหนวยผลตบรการสาธารณะ (2) ปญหาของรปแบบองคกรเทศบาลตาม พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 2496 ประกอบดวยประเดนศกษา ไดแก การบรหารงานภายในเทศบาล การกระจายอ านาจและการควบคมจากสวนกลาง การเมองและความขดแยงในองคกรเทศบาล และการมสวนรวมของประชาชน ผลการศกษาปญหาดานตาง ๆ น าไปสขอสรป 3 ประการ คอ หนง ปญหาทเกดขนจะเกดขนเฉพาะเทศบาลบางแหง ทงนขนอยกบปจจยทางการเมองทคอนขางจะเดนชดกวาปจจยทางดานอน ๆ สอง ปญหาทางดานการเมองและความขดแยงในองคกร มสวนสมพนธกบโครงการองคกรเทศบาลมากทสด สาม เทศบาลทประสบความส าเรจในการบรหารกจการเทศบาลมไดเกดจากการจดระบบโครงสราง หรอ องคกรเทศบาลแตเพยงอยางเดยว แตยงประกอบดวยปจจยทางองคกรและทรพยากรการบรหารอน ๆ การศกษารปแบบความเหมาะสมขององคกรเทศบาล ผวจย มขอเสนอแนะ ดงน ประการทหนง การแกไขใหระบบองคกรของการปกครองเทศบาลทมลกษณะหลากหลาย จะไมบรรลเจตนารมณของการปกครองตนเอง ถาไมมการมอบหมายอ านาจหนาทในการด าเนนภารกจของเทศบาลไวอยางชดเจน ประการทสอง สบเนองมาจากประการแรก ถาไมมการแกไขเปลยนแปลงกฎหมาย ระเบยบ และค าสงเกยวกบการบรหารการคลงและทรพยสน การบรหารงานบคคล และการบรหารการพฒนาดานตาง ๆ ของเทศบาล ซงในปจจบนกฎหมายเหลานเออประโยชนตอหนวยงานปกครอง ทงในสวนกลางและสวนภมภาค มากกวาความหลากหลายของระบบองคกรเทศบาล กมไดมประโยชนอนใด ประการทสาม การโอนอ านาจบางเรองจากตวรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ไปสผวาราชการจงหวด ยงเปนประเดนทควรแกการพจารณาวาจะเปนตวแปรส าคญทท าใหทองถนถกควบคมมากขนหรอนอยลง ประการทส การแสดงประชามตของประชาชนจะเปนประโยชนมากนอยเพยงใด ขนอยกบระดบความเขาใจ หรอการรบรของประชาชนทมตอความส าคญของการปกครอง จงเปนหนาทของผเกยวของตองชแจงแกประชาชนใหทราบโดยกวางขวาง



กฤช เพมทนจตต . บทบาทและขดความสามารถขององคการบรหารสวนจงหวดในการบรหารการพฒนาทองถน : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดชลบร . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2530 . 89 หนา (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม . การคลงทองถน และการกระจายอ านาจการคลงในประเทศไทย . กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2522 . 280 หนา หนงสอเลมน เกดจากการเสนอบทความทางวชาการของผเขยนเรอง “การกระจายอ านาจทางการคลงในประเทศไทย” ณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร เมอเดอนกมภาพนธ 2521 ผเขยนไดเขยนเพมเตมเปนต าราทางวชาการ เนอหารวม 12 บท คอ บทท 1 การรวมและการกระจายอ านาจทางการคลง บทท 2 ขอบเขตของการกระจายอ านาจแกทองถน บทท 3 ทฤษฎสนคาสาธารณะ บทท 4 การจดสรรและการกระจายสนคาสาธารณะ : เรองการวเคราะหการจดสรรสนคาสาธารณะโดยใชทฤษฎอรรถประโยชนเพม , เรองการวเคราะหการจดสรรสนคาสาธารณะโดยใชทฤษฎความสมครใจแลกเปลยน บทท 5 ขนาดของชมชนทเหมาะสมทสด : เรองการวเคราะหในทางทฤษฎเพอหาขนาดของชมชนทเหมาะสมทสด , เรองขอพจารณาในกรณรายไดและรสนยมของแตละคนไมเหมอนกน บทท 6 ปญหาและความสมพนธระหวางรฐบาลทองถน : เรองการไมสามารถจ ากดผลประโยชนหรอผลเสยทเกดจากการจดบรการสาธารณะใหอยในขอบเขตทจ ากด , การแกปญหาการแผกระจายหรอ Spillovers ของบรการสาธารณะทเกดขนระหวางทองถน , ปญหาความไมเสมอภาคระหวางทองถน บทท 7 ทฤษฎเงนอดหนน : วตถประสงคในการใหเงนอดหนน , เงอนไขในการก าหนดรปแบบของเงนอดหนน ประเดน เงนอดหนนทใหนนควรเปนแบบทวไปหรอเปนแบบเฉพาะกจ ประเดนเงนอดหนนทใหนนควรเปนแบบใหเปลาหรอแบบรวมสมทบ ประเดนเงนอดหนนทใหนนจะตองพจารณาฐานะทางการคลงของทองถนหรอไม บทท 8 รปแบบและหนาทของรฐบาลทองถนในประเทศไทย บทท 9 การกระจายอ านาจทางการคลงในประเทศไทย บทท 10 ปญหาการกระจายอ านาจทางการคลงระหวางรฐบาลกลางกบรฐบาลทองถน บทท 11 แนวทางการปรบปรงการกระจายอ านาจทางการคลง : เรองลกษณะและขอบเขตของการกระจายอ านาจทางการคลง , เรองแนวทางในการเพมรายไดใหแกรฐบาลทองถน ประเดนการหาทางเพมรายไดภายใตโครงสรางทเปนอยปจจบน กบ ประเดนการหาทางเพมรายไดโดยพจารณาปรบปรงโครงสรางใหม , แนวทางการกระจายอ านาจทางการคลงระหวารฐบาลกลางกบรฐบาลทองถน บทท 12 การควบคมรฐบาลทองถนในประเทศไทย : การควบคมการบญญตกฎหมายและการบรหารงานของรบบาลทองถน , การควบคมฝายบรหารของรฐบาลทองถน , การควบคมทางการคลงของรฐบาลทองถน โดยควบคมรายไดรฐบาลทองถน การควบคมรายจาย การควบคมการจดท างบประมาณของรฐบาลทองถน การตรวจสอบทางดานการเงนของรฐบาลทองถน เกรยงศกด เขยงยง . รปแบบการพฒนาการบรหารองคการบรหารสวนต าบลเพอเพมสมรรถนะในการจดการทรพยากร . มหาวทยาลยขอนแกน , 2542 . (เอกสารวจย) การวจยน เปนการวจยแบบทดลอง (Experimental) มวตถประสงคเพอ ศกษาปญหาและความตองการในการจดการทรพยากรของ อบต. เพอสรางสมรรถนะการจดการทรพยากรแก อบต. และเพอสรางรปแบบการพฒนาการบรหารของ อบต. กลมตวอยางในการวจยคอ สมาชก อบต. 10 แหง แบงเปน กลมควบคม (Control Group) และ กลมทดลอง (Experimental Group) กลมละ 5 อบต.



ผลการวจย สรปไดดงน (1) ปญหาและความตองการในการจดการทรพยากร อบต .มปญหาและความตองการในการจดการทรพยากรทกดาน ทงดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารงบประมาณ และดานการบรหารพสด (2) ผลการพฒนาการบรหารเพอเพมสมรรถนะในการจดการทรพยากรของกลมควบคมกบกลมทดลอง ผล : กอนการฝกอบรม สมรรถนะในการจดการทรพยากรโดยรวมทกดานของกลมควบคมกบกลมทดลองไมแตกตางกน หลงการฝกอบรมสมรรถนะในการจดการทรพยากรดดยรวมทกดานของกลมทดลองสงกวากลมควบคม , เปรยบเทยบสมรรถนะในการจดการทรพยากรโดยรวมทกดานของกลมควบคมหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม , เปรยบเทยบสมรรถนะในการจดการทรพยากรโดยรวมทกดานของกลมทดลองหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม ไกรยทธ ธรตยาคนนท . แนวทางการปฏรปการคลงทองถนในประเทศไทย . โครงการศกษานโยบายสาธารณะ สมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย , พฤศจกายน 2528 . 124 หนา (เอกสารวจย) งานวจยนมสาระส าคญ คอ

ตอนแรก เปนเรอง การคลงทองถน การปกครองสวนทองถน และการพฒนาชนบท โดยเสนอเนอหาสาระของกรอบมโนทศนทใชก ากบการเสนอแนะนโยบายการคลงทองถน

ตอนทสอง กลาวถงสภาพของการปกครองสวนทองถนในประเทศไทยทเปนอยในปจจบน(พ.ศ. 2528) เพอใช เปนกรอบดานสถาบนส าหรบวเคราะหประเดนของการคลงทองถน

ตอนทสาม สรปวเคราะหการคลงทองถนในรปของประเดนส าคญอนตองมการเสนอแนะนโยบายเพอปรบปรงสถานการณใหดขน การส ารวจผลงานวชาการในดานการคลงทองถน โดยมรายละเอยดการศกษาในเรอง (1) ภาษทรฐบาลทองถนจดเกบเอง (2) ภาษเสรม : ภาษการคา ภาษสราและเครองดม ภาษการพนน อากรมหรสพ ภาษน ามนและผลตภณฑปโตรเลยม ภาษปนซเมนต (3) ภาษทองถนทรฐบาลชวยจดเกบ : ภาษรถยนตหรอลอเลอน ภาษทเกบจากขาวสงออก (4) คาธรรมเนยม คาปรบ และคาใบอนญาต (5) รายไดจากทรพยสน (6) รายไดจากสาธารณปโภคและเทศพาณชย (7) รายไดเบดเตลด (8) เงนอดหนนจากรฐบาลกลาง (9) เงนก (10) เงนสะสม (11) การใหบรการในระดบทองถน (12) รายจายของรฐบาลทองถน (13) ประเดนหลกเกยวกบการคลงทองถนในประเทศไทย

ตอนทส เปนการอภปรายแนวทางปฏรปการคลงทองถน (1) แนวการเสนอนโยบายสาธารณะ (2) นโยบายการคลงทองถน : นโยบายหลกการ กบ นโยบายเฉพาะเรอง (3) นโยบายการคลงทองถน : การจดหาเงนเพอใหบรการ การหาเงนมาด าเนนการ และการก าหนดภาระการเงน , การปรบปรงภาษทรฐบาลทองถนจดเกบอยแลว , การปรบปรงการจดเกบภาษเสรมและภาษรวม , การปรบปรงระบบคาธรรมเนยมและอตราคาธรรมเนยม , การปรบปรงประเภทและเกณฑการจดสรรเงนอดหนนจากรฐบาลกลาง , การจดหาแหลงรายไดใหม , การปรบปรงสถาบนการเงนเพอเออการกของรฐบาลทองถน , การปรบปรงขอบขายการใหบรการเพอเสรมฐานะการคลง (4) นโยบายการปกครองสวนทองถน ไกรยทธ ธรตยาคนนท , สกนธ วรญญวฒนา และ จรส สวรรณมาลา . แนวทางการปรบปรงการจดเกบภาษและการจดหารายไดของหนวยการปกครองทองถน . สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย , พฤศจกายน 2537 . (เอกสารการวจย) โครงการวจยนไดรบการสนบสนนทนการศกษาวจยจากสถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย วตถประสงคของการวจย (1) เพอศกษาและก าหนดโครงสรางรายไดทเหมาะสมกบภารกจและบรการทจะตองจดท าใหแกชมชนของหนวยการปกครองทองถนแตละประเภท (2) เพอศกษาระบบโครงสรางภาษทสรางรายไดเพยงพอ



ใหกบทองถน และเปนธรรมแกประชากรกลมตาง ๆ ทอยอาศยในหนวยการปกครองทองถนแตละประเภท (3) เพอศกษาและปรบปรงวธการจดเกบรายไดของหนวยการปกครองทองถนทกประเภทใหสะดวกแกผช าระ และสามารถจดเกบไดเตมเมดเตมหนวย การวจย เนนการศกษาโครงสรางรายได โครงสรางภาษ และวธการจดเกบภาษของเทศบาล สขาภบาล องคการบรหารสวนจงหวด เมองพทยา และกรงเทพมหานคร สภาต าบล โดยมงทตวปยหาทงสวนทเปนปญหารวมและปญหาเอกเทศของหนวยการปกครองทองถนแตละรปแบบ และมงหาขอสรปทจะเปนฐานในการเสนอแนะโครงสรางรายได โครงสรางภาษ และวธการจดเกบทเหมาะสมส าหรบน ามาใชกบหนวยการปกครองทองถนแตละรปแบบและทเปนธรรมกบประชาชนผเสยภาษ

ผลการศกษาวจย สรปลกษณะของรายไดทองถน จ าแนกเปน รายไดประเภทภาษ ไดแก : ภาษทจดเกบเอง (ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบ ารงทองท อากรฆาสตว ) และ ภาษทรฐจดเกบให แยกเปนรฐเกบใหเตมจ านวน (Shared Tax) ไดแก ภาษและคาธรรมเนยมลอเลอน และภาษทรฐเกบเพมให (Surcharged Tax) ไดแก ภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะ ภาษสรา และภาษสรรพสามต รายไดทไมใชภาษ ไดแก คาธรรมเนยม คาใบอนญาตและคาปรบ ตามแตทจะมกฎหมายก าหนกรายไดจากทรพยสน รายไดจากสาธารณปโภคและการพาณชย รายไดเบดเตลด (เงนทมผอทศให รายไดอน) เงนอดหนนจากรฐบาล (เฉพาะกจและทวไป)

ผวจยไดเสนอแนวทางการปรบปรงรายไดทองถน ดงน 1. แนวทางปรบปรงแหลงรายไดหลกของทองถน

1.1 การปรบภาษโรงเรอนและทดน และภาษบ ารงทองท ควรรวมเปนภาษเดยวกน ในลกษณะ “ภาษทรพย สน” (Property Tax) แตควรใชชอ “ภาษบ ารงทองท(ใหม) หรอ ภาษบ ารงทองถน ” เพอไมใหเกดการตอตาน การบรหารการจดเกบภาษเนนเปนมตรกบประชาชนผเสยภาษ (Taxpayer Friendly) คอการเสยภาษจะสะดวกขน และโปรงใส เสยภาษทางไปรษณยได ผอนช าระได

1.2 ภาษปาย เสนอใหยกเลกการจดเกบภาษปายในอตราทแตกตางกนระหวางภาษไทยและภาษาตาง ประเทศ อตราภาษปายควรเปนอตราทก าหนดโดยทองถน ก าหนดอตราภาษเปนพสยเพอใหหนวยการปกครองทองถนมสทธเลอกเกบในอตราใดกไดในพสยทสอดคลองกบภาวะทางเศรษฐกจของทองถน และปรบปรงนยาม “ปาย” ทอยในขายทตองเสยภาษใหชดเจนครอบคลมสอขอสนเทศทงทเปนตวอกษรและรปภาพ

1.3 อากรฆาสตว การเกบอากรการฆาสตวใหสงขนจากเดมเพอเพมรายได อตราการเกบเพมเปนอ านาจ ของทองถนโดยใหอยในพสยทรฐบาลก าหนดไว 1.4 การปรบปรงวธการจดสรรภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะและภาษสรรพสามต เสนอใหปรบคาบรหารการจดเกบทจายใหสวนกลางลดจากรอยละ 5 เปน รอยละ 3 การจดสรรยดหลกกจกรรมเกดขนในพนทใด เสยภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะในพนทนน และใหภาษทจดเกบไดในพนทเปนของหนวยการปกครองทองถนนน

1.5 ภาษและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอน เพมมตของการจดเกบภาษ คอ จ านวนเงนทเสยภาษขน อยกบ “น าหนกรถ” “ความจกระบอกสบ” และ “ราคารถยนต” และ ยกเลกการลดหยอนภาษเพราะอายการใชงาน ปรบอตราจดเกบรถจกรยานยนตใหสงงขนในแนวเดยวกบรถยนต

2. แนวทางการปรบคาธรรมเนยม คาปรบ และคาใบอนญาต 2.1 คาธรรมเนยมและอน ๆ ทเรยกเกบจากบรการตาง ๆ ทหนวยการปกครองทองถนใหแกประชาชน ให



เรยกเกบคาธรรมเนยมการใหบรการตาง ๆ เพยงพอทจะไดทนคนทงหมด 2.2 รายไดจากทรพยสนและการพาณชย หนวยการปกครองทองถนไมควรเนนการพฒนารายไดจากการพาณชย แตถามกจการบางอยางทเอกชนสนใจและหนวยการปกครองทองถนมทรพยสนบางประเภททเกอกลกบของเอกชน การท ากจการ “รวมลงทน” (Joint-Venture) เปนสงทนาด าเนนการถาวจยพบวาโอกาสไดก าไรมอยสงและมหลกประกนการบรหารทมประสทธภาพ

2.3 รายไดจากสาธารณปโภค การสรางรายไดนไมมอนาคตส าหรบทองถน หนวยการปกครองทองถนควร ใชวธการใหเอกชนเขามามสวนรวม

3. การปรบปรงเงนอดหนนและเงนก 3.1 เงนอดหนน ระบบเงนอดหนน ควรมเฉพาะเงนอดหนนทวไปและเงนอดหนนเฉพาะกจ โดยควรปรบ

ปรงเกณฑค านวณเงนอดหนนทวไปจากตวแปร 2 ตว คอ ความพยายามจดเกบภาษและระดบความตองการดานบรการสาธารณะของทองถน เงนอดหนนเฉพาะกจควรม 2 ลกษณะ คอเงนอดหนนเปนกอน (Block Grant) เปนเงนทไมเนนควบคมรายละเอยด แตเนนผลการจายตามวตถประสงค และเงนอดหนนสมทบ (Matching Grant) โดยรฐบาลออกสวนหนง ทองถนสมทบสวนหนงตามฐานะการคลง ระดบความรนแรงของปญหา วงเงนโครงการ และขนาดของทองถน

3.2 เงนก ควรยกเลกกองทนหลก 3 กองทน ทตงขนเพอใหทองถนก ไดแก กองทนสงเสรมกจการของ เทศบาล (กสท.) กองทนสงเสรมกจการของสขาภบาล (กสส.) และ กองทนสะสมขององคการบรหารสวนจงหวด (กสอ.) แลวจดตงธนาคารเพอการพฒนาทองถน (ธพท.) โดยรฐจดสรรเงนจ านวนหนงเปนเงนประเดมและทองถนสมทบอกสวนหนง ใหบรการกแกทองถนในอตราดอกเบยต า

4. การพฒนาแหลงรายไดใหม จากการเกบภาษยาสบเสรม เพมจากภาษยาสบทรฐบาลกลางจดเกบในปจจบน

แบงรายไดจากคาธรรมเนยมการโอนอสงหารมทรพยใหทองถน จดเกบคาธรรมเนยมพฒนาการ หรอคาธรรมเนยมผลกระทบการพฒนา จดเกบภาษประเมนพเศษ เชน คาธรรมเนยมจากเจาของทดนทไดรบประโยชนจากการลงทนตดถนน รายไดจากทรพยากรธรรมชาต โดยรฐจดแบงใหแกจงหวดทมแหลงทรพยากรธรรมชาต รายไดจากรฐบาลโดยค านวณใหรอยละ 2 ของรายไดประชาชาตจากภาคอตสาหกรรมการทองเทยว การใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการใหบรการสาธารณะ การจดรปทดนใหม (Land Readjustment) กรตพงศ แนวมาล และ วน พรหมแพทย . ความเขาใจเรองการปกครองทองถนส าหรบเยาวชน (พมพครงท 2 แกไขปรบปรง พ .ร.บ.อบจ. 2540 โดย สนท จรอนนต ) . กรงเทพฯ: บรษท สขมและบตร จ ากด , 2540. 60 หนา หนงสอเลมนไดอธบายเกยวกบการปกครองทองถนอยางงาย โดยมแผนผง แผนภาพ ประกอบการอธบาย ทงายตอความเขาใจส าหรบเยาวชนทเรมหนมาสนใจการปกครองทองถน เหมาะส าหรบนกเรยนและประชาชนทวไป

โกวทย พวงงาม . การปกครองทองถนไทย : หลกการและมตใหมในอนาคต . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2544 (พมพครงท 3) . 370 หนา ผแตงต าราเลมน เปนอาจารยประจ าคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนต าราทางวชาการเกยวกบการปกครองทองถนในยคปจจบน ประกอบดวยสาระ 3 สวน คอ



(1) เปนแนวคดเกยวกบการปกครองทองถน บทเรยนการปกครองทองถนในตางประเทศ(ญปน องกฤษ ฝรงเศส เยอรมน ) และการปกครองทองถนของไทยในประเดนของความเปนมาของการบรหารราชการแผนดนของไทย การบรหารราชการแผนดนในปจจบน(สวนกลาง สวนภมภาค สวนทองถน ) และ ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคการปกครองทองถน (ประเดนภารกจของรฐ ภารกจทองถน ความสมพนธในเชงควบคม ก ากบ ดแล)

(2) เปนการอธบายการปกครองทองถนรปแบบตาง ๆ คอ องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล การเปลยน แปลงฐานะของสขาภบาลเปนทศบาล องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) เมองพทยา กรงเทพมหานคร

(3) เปนบทวเคราะหการปกครองทองถนไทย ในเรองทศทางการปกครองทองถนไทย (กอนและหลงการ ประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ. 2540) องคกรปกครองทองถนไทยในมตใหม (เสนอประเดนเกยวกบการมสวนรวมของประชาชน กลม องคกรชมชน และ ประชาคมทองถน ) บทวเคราะหและบทเสนอมตใหมการปกครองทองถนไทย (เสนอประเดน ความออนแอขององคกรปกครองทองถน การถายโอนภารกจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน) และ การเสรมสรางความเขมแขงองคกรปกครองทองถนไทย โกวทย พวงงาม และคณะ . การศกษาภารกจ อบต . และความเขมแขงของประชาคมต าบลในการจดการกบปญหาสขภาพของชมชนระดบต าบล . สถาบนวจยระบบสาธารณสข , 2544 . 227 หนา (เอกสารวจย) งานวจยนมวตถประสงคทจะส ารวจภารกจ อบต . และประชาคมต าบลในการเคลอนไหวเพอด าเนนการในการมสวนรวมรบผดชอบดานการจดการปญหาสขภาพชมชน ศกษาส ารวจโครงการหรอกจกรรมในแผนพฒนาต าบล 5 ป ของ อบต.เกยวกบโครงการและกจกรรมทสะทอนถงปญหาสขภาพชมชน ศกษาส ารวจความจ าเปนและความตองการพนฐานของ อบต .และประชาคมต าบลตอการจดการปญหาสขภาพชมชน และศกษาเปนกรณเฉพาะ อบต .ทมเงอนไขปจจยทกอใหเกดความรวมมอและการมสวนรวมในแนวทางประชาคมต าบล เพอจดการปญหาดานสขภาพชมชน ขอคนพบในการวจย มดงน

1. ผลการส ารวจโครงการกจกรรมในแผนพฒนาต าบล ป 2541-2542 พบวา อบต.สวนใหญใหความส าคญ ตอการจดการแกปญหาดานสขภาพชมชน โดยเฉลยแตละจงหวดมโครงการดานสขภาพชมชนประมาณรอยละ 10 –20 ของโครงการพฒนาดานอน ๆ สวนโครงการดานสขภาพชมชน สวนใหญเปนโครงการขนาดเลก และเปนโครงการใหเงนอดหนนแกหนวยงานทเกยวของ

2. ผลการส ารวจภารกจ อบต. และประชาคมต าบล ดานสขภาพชมชนเปนภารกจท อบต.ใหการสนบสนนงบ ประมาณใหหนวยงานอน ๆ ด าเนนกจกรรมทเปนไปในรปแบบเดยวกนทก อบต . เชนสนบสนนเวชภณฑยาแกสถานอนามย สนบสนนซอเครองพนหมอกควนก าจดยงลาย สนบสนนปศสตวก าจดโรคพษสนขบา ฯลฯ หรอเปนภารกจท อบต.เปนผด าเนนการซงกคลายคลงกนทก อบต . เชน กจกรรมตอตานยาเสพตด (ฝกอบรม เดนรณรงค ท าปายค าขวญ ) กจกรรมรณรงคตอตานโรคเอดส กจกรรมกฬา ฯลฯ หรอด าเนนกจกรรมสงเสรมสขภาพชมชนในเชงรก เชนสงเสรมการออกก าลงกายของประชาชนในพนท อบต. รณรงคเพออนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ฯลฯ

3. ผลการส ารวจความจ าเปนและความตองการพนฐานของ อบต. และกลมองคกรชมชน ในแนวทางประชาคม ต าบลในการเคลอนไหวจดการปญหาสขภาพชมชน ซง ไดสะทอนไปในทศทางเดยวกน เชนความจ าเปนและความตองการดานอนามยสงแวดลอม(การจดหาน าสะอาด การก าจดสงปฏกลฯลฯ ) ความจ าเปนและความตองการดานการปองกนโรคตดตอ(โรคระบาด โรคตดตอ เชน ไขเลอดออก โรคพษสนขบา โรคเอดส ยาเสพตดฯลฯ ) ความจ าเปนและความตองการ



ดานสขภาพชมชนและสวสดการสงคม (สขภาพชมชนและอนามยของประชาชนในพนท ความรพนฐานดานสขภาพอนามยแกชมชน ฯลฯ) กลยา นตเรองจรส . การใชสถตชประเดนหญง-ชายในการวางแผนพฒนาทองถนของ อบต . . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2542 . (เอกสารวจย) วตถประสงคเพอศกษาประเดนปญหาหญงชายในระดบต าบล , ขอมลระดบยอยทมอยแลวและทควรมในฐานขอมลส าหรบการวางแผนของ อบต. , สถานภาพการใชขอมลสถตชประเดนของหญงชายของ อบต. ผลการศกษาพบวา (1) ประเดนปญหาหญงชายในระดบต าบลมปญหา 9 ประเดน คอ ภาระทหญงหรอชายตองเลยงดลกตามล าพง การไมน าความรจากการอบรมมาใชประโยชน การทหญงตองท างานทงภายในและภายนอกบานท าใหขาดโอกาสพฒนาตนเอง ภาวะทสามจ ายอมอนญาตใหภรรยาไปท างานนอกบานเพราะภาวะเศรษฐกจ การททงพอและแมตองท างานนอกบานท าใหเกดปญหาการเลยงดลก การทลกจางในธรกจขนาดเลกไมไดรบการคมครองแรงงานและสวสดการ ปญหาการวางงานของคนในชมชน การไมยอมรบความเปนผน าของหญง และการทหญงมสวนรวมทางการเมองนอย (2) ขอมลระดบหมบานจาก จปฐ. กชช.2 ค. และการส ารวจขอมลระดบหมบาน จะครอบคลมทกดาน แตน ามาชประเดนหญงชายไมได เพราะไมมขอมลจ าแนกตามเพศ สวนขอมลจากแหลงอนทจดเกบอยแลวตามปกต น ามาจ าแนกเพศและชใหเหนประเดนความแตกตางของหญงชายได แตไมสามารถรายงานผลในระดบหมบานได เพราะใชขนาดตวอยางไมมากพอ (3) มการใชขอมลสถตชประเดนหญงชายในการวางแผนพฒนาของ อบต. นอยมาก เพราะไมมขอมลจ าแนกเพศ รวมทงผใชและผผลตขอมลขาดความตระหนกถงบทบาทหญงชาย



ค คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย . บทความและรายงานสมมนาทางวชาการเกยวกบการปกครองทองถน . กรงเทพฯ : โรงพมพสมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย , 2508. 82 หนา เปนหนงสอรวมบทความทใชในการสมมนาทางวชาการเกยวกบการปกครองทองถน ซงมขนระหวางวนท 13-18 ธนวาคม 2508 มบทความส าคญ ๆ เชน (1) ชบ กาญจนประกร . อดมคตและการด าเนนการปกครองทองถนในประเทศไทย (2) ชวงศ ฉายะบตร . ความสมพนธระหวางการปกครองสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน (3) วจตร แจมใส . รายไดของทองถนและเทศพาณชย เปนตน คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย . การจดการปกครองกบชนบทและทองถน . เอกสารประกอบการประชมทางวชาการ (เลม 3) ในวาระครบรอบ 50 ป คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , วนท 19 สงหาคม 2541 ณ หองประชมจมภฎ-พนทพย อาคารประชาธปก-ร าไพพรรณ , 2541 . เอกสารนประกอบดวยบทความ 6 เรอง ทเขยนโดยคณาจารยของคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย คอ

1. เศรษฐกจชมชนพงตนเอง : ทางรอดของชนบทไทย โดย ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ 2. ประชาคมเมองกบการเมอง การบรหาร กทม. โดย วนชย มชาต 3. การบรหารจดการภาครฐในยคโลกาภวฒน ระบบตลาด การจดการสมยใหม การมสวนรวมของประชาชฃน

และชมชนนยม โดย ทศพร ศรสมพนธ 4. การประเมนกระบวนการบรนหารจดการในโครงการพฒนาต าบลขององคการบรหารสวนต าบล โดย

วฒนา วงศเกยรตรตน 5. ศกยภาพทางการคลงขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) โดย จรส สวรรณมาลา



6. การบรหารทรพยากรมนษยขององคการบรหารสวนต าบล : ศกษาการพฒนาทรพยากรมนษยในระยะการ จดตงองคการบรหารสวนต าบล โดย ด ารง วฒนา คณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ส านกปลดส านกนายกรฐมนตร . รายงานประจ าป 2544 . กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว , 2545 . 195 หนา หนงสอเลมนไมใชต าราทางวชาการ หรอ เอกสารวจย แตเปนเอกสารรายงานประจ าปของคณะกรรมการการกระจายอ านาจ ฯ ซงจะตองมการจดท าขนทกป เพอรายงานใหคณะรฐมนตรทราบ รายงานน ไดรวบรวมขอมลตาง ๆ ตงแตจดเรมตนและความเปนมาของการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ผลการปฏบตงานการกระจายอ านาจประจ าปงบประมาณ พ .ศ. 2544 ของคณะกรรมการ และคณะอนกรรมการชดตาง ๆ ผลการด าเนนงานโครงการถายโอนงาน /กจกรรมบรการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2544 และปญหาอปสรรคตาง ๆ ตลอดจนกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ค าสงและกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของกบการกระจายอ านาจ เพอใหผสนใจตดตามดานการกระจายอ านาจสามารถคนควาและใชประโยชนจากเอกสารนได คณะกรรมาธการการปกครอง สภาผแทนราษฎร . การเลอกตงผวาราชการจงหวด : เปนแนวทางการกระจายอ านาจสทองถนทเหมาะสมในสภาวการณปจจบนหรอไม . เอกสารประกอบการสมมนา ณ หองประชมคณะกรรมาธการ หมายเลข 213-216 ชน 2 อาคารรฐสภา 2 วนพธท 2 มนาคม 2537 . 86 หนา การสมมนาน เปนผลสบเนองจากขอเสนอในการเลอกตงผวาราชการจงหวดของ นายถวล ไพรสณฑและคณะ ทมการวพากษวจารณอยางมากวาเปนความพยายามในการปฏรปการปกครองขนานใหญ ขณะเดยวกนกระทรวงมหาดไทยไดด ารทจะมการปรบปรงองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.)ใหม โดยจะรวมเอาอ านาจหนาทขององคการปกครองสวนทองถนทงหลายเขาไวดวย แนวคดทงสองเปนแนวคด 2 ขว คณะกรรมาธการการปกครอง จงจดสมมนาขน หนงสอทเปนเอกสารประกอบการสมมนาประกอบดวยเนอหา ดงน (1) สภาพการกระจายอ านาจการปกครองสทองถนในปจจบน (2) รางพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ .ศ. …. ของ กระทรวงมหาดไทย (3) รางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการจงหวด พ.ศ. …. ของ นายถวล ไพรสณฑ และ คณะ (3) โครงสรางของจงหวดทผวาราชการจงหวดมาจากการเลอกตง เอกสารเผยแพรประชาชนของ นายถวล ไพรสณฑ และตพมพใน หนงสอพมพสยามโพสต 28 กมภาพนธ 2537 หนา 3 (4) รายงานการพจารณาศกษาเรองความเหมาะสมและความพรอมในการเลอกตงผวาราชการจงหวด ของ คณะกรรมาธการการปกครอง วฒสภา คณะกรรมาธการการปกครอง วฒสภา . รายงานการพจารณาศกษา เรอง การปรบปรงรปแบบการบรหารกรงเทพมหานคร. กองกรรมาธการ ส านกงานเลขาธการวฒสภา , 2539 . 74 หนา (รายงานการศกษา) รายงานการศกษาไดตงขอสงเกตและขอเสนอแนะในการปรบปรงรปแบบการบรหารกรงเทพมหานคร ดงน

1. แบงเขตพนทการบรหารของกรงเทพมหานครใหมเปน 9 ทองถน และใหแตละทองถนเปนราชการบรหาร สวนทองถนโดยเรยกชอใหมวา “นครบาล…” ทงนเพอใหประชาชนไดมสวนรวมในการบรหารทองถนในเมองหลวงไดมากขน และผบรหารทองถนจะสามารถดแลรบผดชอบพนทและประชาชนในทองถนของตนไดอยางทวถง



2. ปรบปรงรปแบบการบรหารกรงเทพมหานครใหมเปนรปแบบใดรปแบบหนง ดงน 2.1 รปแบบกรงเทพธนบรมหานคร โดยผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนผบรหารแตมอ านาจหนาทและ

ความรบผดชอบนอยกวาในปจจบนเพราะไดแบงเขตพนทกรงเทพมหานครเปน 9 นครบาล และอยในการก ากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

2.2 รปแบบทบวงกรงเทพธนบรมหานคร ก าหนดใหมทบวงเปนผดแลรบผดชอบกรงเทพธนบรมหานคร แบงพนทออกเปน 9 นครบาล และอยในความรบผดชอบของราชการบรหารสวนกลาง คอ รฐมนตรวาการทบวง

3. ก าหนดอ านาจหนาทของนครบาลใหเหมาะสมกบสภาพการเปนทองถนของเมองหลวงใหมความชดเจนใน ขอบเขตของการปฏบตหนาทซงจะตองไมเกนกวาก าลงทนครบาลจะกระท าได

4. การปรบปรงรปแบบการบรหารกรงเทพมหานครใหมจ าเปนตองปรบปรงกฎหมายทเกยวของใหสอดคลอง กบรปแบบทน ามาใชดวย โดยจะตองปรบปรงกฎหมายตาง ๆ เชน กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการกรงเทพมหานคร และกฎหมายวาดวยการเลอกตงสมาชกสภากรงเทพมหานครและผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนตน นอกจากนนจะตองด าเนนการใหมกฎหมายใหมตามรปแบบการบรหารทจะน ามาใชตอไป คณะกรรมาธการการปกครอง วฒสภา . รายงานพจารณาศกษา เรอง บทบาทราชการสวนภมภาคในอนาคตกบการกระจายอ านาจของรฐ.กองกรรมาธการ ส านกงานเลขาธการวฒสภา , 2543. 116 หนา (รายงานการศกษา) รายงานการศกษามขอสงเกตในดานขอกฎหมาย ดงน

1. การทกฎหมายก าหนดใหทองถนมอ านาจหนาทมากไปกวาหลกการแหงการปกครองตนเองทอยภายใต ระบอบประชาธปไตยของประเทศทเปนรฐเดยว และในขณะเดยวกนกฎหมายยงมไดใหอ านาจหนาทราชการสวนภมภาค ใหสามารถท าหนาทแทนสวนกลางไดอยางเหมาะสมสอดคลองกบการกระจายอ านาจใหทองถนทเกดขน เปนปจจยทสงผลใหรฐมภาระตองสนบสนนใหทองถนมรายไดอยางเพยงพอแกการเลยงตนเอง ในขณะททองถนไมมความพรอมและการก ากบยงไมมประสทธภาพ

2. การทกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน ก าหนดใหสวนราชการสวนกลางใดเปนราชการสวน ภมภาคโดยใหด าเนนการออกเปนพระราชกฤษฎกาการแบงสวนราชการ เปนปจจยส าคญทท าใหมหนวยราชการสวนกลางตงอยในภมภาคมากยงขน เปนเหตท าใหการบรหารงานของผวาราชการจงหวดในดานการก ากบดแล การสงการ และการประสานงานทเกยวของเพอใหการด าเนนงานของจงหวดเปนไปตามกฎหมายและนโยบายของรฐไมสามารถด าเนนการไปไดอยางมประสทธภาพ เพราะผวาราชการจงหวดขาดเอกภาพในการก ากบ ดแลอยางใกลชด

3. การทรฐออกกฎหมายการบรหารงานบคคลของทองถน จากทอยในอ านาจหนาทของผวาราชการจงหวด ไป เปนในรปของคณะกรรมการพนกงานสวนทองถนในระดบจงหวดและระดบกลาง ท าใหบทบาทของผวาราชการจงหวดและนายอ าเภอในการบรหารงานบคคลของทองถนหมดไป ซงจะเปนปจจยหนงทท าใหการก ากบดแลทองถนอาจไมไดผล

4. การทรฐมไดด าเนนการกระจายอ านาจใหทองถนปกครองตนเองตามทรบธรรมนญก าหนดไดอยางเหมาะ สม คอสภาพทองถนเกนกวาครงของประเทศยงไมมความพรอมดานบคลากร ความร ความเขาใจ สภาพของความหนาแนนของประชากร สภาพของพนท และสภาพของแหลงทมาของรายไดของทองถนอยางเพยงพอ ท าใหการกระจายอ านาจเปนภาระหนกของรฐบาล



5. เรองรายไดทองถน แมกฎหมายจะก าหนดใหทองถนมฐานทมาของรายไดเพมมากขน แตประชากร และทรพยากรของทองถนมนอย ท าใหรายไดของทองถนจดเกบไดนอย

6. ตามรฐธรรมนญมาตรา 78 ถงแมจงหวดทถกพฒนาเปนทองถนขนาดใหญแลว ราชการสวนภมภาคกยง คงตองมอยตอไป เพอท าหนาทแทนราชการสวนกลางในจงหวดนน

7. แมรฐธรรมนญไมไดบญญตเรองการปกครองสวนภมภาคไว กไมจ าเปนตองเลอกตงผวาราชการจงหวดโดย ตรง ถงแมจงหวดใดจะถกพฒนาเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ นาจะมการเลอกตงเฉพาะสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถนเทานน

8. แมจะมการกระจายอ านาจใหทองถนมากเพยงใด กเปนการกระจายอ านาจหนาทใหทองถนตามหลกการปก ครองตนเองภายใตความเปนรฐเดยวเทานน สวนอ านาจหนาทของรฐกยงคงมอย ราชการสวนภมภาคอนเปนกลไกส าคญของรฐ ยงคงมความจ าเปนตองปฏบตหนาทแทนรฐในสวนภมภาคตอไป ในขอเทจจรงคณะกรรมาธการ พบวา ผวาราชการจงหวดขาดเอกภาพในการบรหารงาน , ศาลกลางจงหวดไมไดเปนศนยกลางการบรหารราชการสวนภมภาคในจงหวด , นโยบายกระจายอ านาจในทกพนทของประเทศเรงรดด าเนนการโดยไมค านงถงความพรอมของทองถน , มองคกรปกครองสวนทองถนซอนกนในพนทเดยวกนท าใหทองถนไมอาจพฒนาตนเองไดอยางมประสทธภาพ , จงหวดและอ าเภอมไดใชอ านาจหนาทในการก ากบ หรอควบคมดแลองคกรปกครองสวนทองถนตามทกฎหมายใหอ านาจไวอยางจรงจง ขอเสนอแนะจากการศกษา คณะกรรมาธการใหขอเสนอแนะไว หลายประการ เชน เรองเอกภาพในการบรหารของผวาราชการจงหวด ใหเลกการตงหนวยงานสวนกลางในภมภาค ใหมการมอบอ านาจใหจงหวดมากขน จดสรรงบประมาณใหจงหวด เปนตน , กรณนโยบายกระจายอ านาจ ควรมการส ารวจความพรอมของทองถนหากทองถนใดไมพรอมควรประกาศยกเลกการจดตงทองถน(เฉพาะ อบต .) การตงองคกรปกครองสวนทองถน มใชการตงในลกษณะบงคบซงทองถนบางทองทยงไมมสภาพความพรอม , กรณทองถนทบซอนพนทกน รบควรพจารณาแกไขปญหาเพอใหองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดไดมโอกาสมรายได มการพฒนาตนเอง ฯลฯ โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน . ววฒนาการการปกครองทองถนไทย . กรงเทพมหานคร : หจก.น ากงการพมพ , มกราคม 2543 . 132 หนา หนงสอเรองนเปนผลงานทางวชาการของโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน โดยน าเสนอขอมล เปน 3 สวน คอ (1) การปกครองทองถนกอนการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 : สมยสโขทย สมยพระบรมไตรโลกนาถ สมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (2) การปกครองทองถนภายหลงเปลยนแปลงการปกครอง โดยน าเสนอตามรายพระราชบญญตตงแตพระราชบญญตวาดวยระเบยบบรหารราชการแหงราชอาณาจกรสยาม พระราชบญญตจดระเบยบเทศบาล พ .ศ. 2476 จนถง พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2525 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ .ศ. 2534 (3) การปกครองทองถนยคปฏรปการเมอง ม พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ .ศ. 2537 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ. 2540 พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ .ศ. 2540 การด าเนนการตามรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบการกระจายอ านาจและการปกครองสวนทองถน



โครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน . บทความและแนวคดการกระจายอ านาจสทองถน . กรงเทพมหานคร : หจก.พมพอกษร , 2543 . 118 หนา หนงสอเลมนเปนการรวบรวมบทความและแนวคดการกระจายอ านาจสทองถนจากนกวชาการหลายทาน อาทเชน ปรชญา เวสารชช , ประทาน คงฤทธศกาากร , ปธาน สวรรณมงคล , จรส สวรรณมาลา , อสระ สวรรณบล , สกนธ วรญวฒนา , สมคด เลศไพฑรย เปนตน บทความทรวบรวมตพมพมเรองตอไปน (1) กรอบความคดเรองการกระจายอ านาจสทองถน (2) การกระจายอ านาจสทองถนในศตวรรษใหม (3) การกระจายอ านาจเปนการกระจายความมนคงของประเทศ (4) ปจจยส าคญตอการกระจายอ านาจ (5) รฐธรรมนญกบการปกครองสวนทองถน (6) การบรหารจดการทดเพอรองรบการกระจายอ านาจสทองถน (7) ปญหาทองถน..ตองตดสนใจโดยทองถน (8) การปกครองทองถนกบการบรหารจดการทด (9) การบรหารการจดการทดกบการปกครองทองถนทด จะเกอกลกนอยางไร (10) การปรบปรงการบรหารงานบคคลสทองถน (11) ขอเสนอเกยวกบตวแบบดานระบบบรหารงานบคคลสวนทองถน (12) การถายโอนหนาทและบคลากรจากราชการสวนกลางสทองถน : แนวคดและวธการ (13) การถายโอนหนาทและบคลากรจากราชการสวนกลางสทองถน : ขอสงเกตเบองตนจากการทดลองถายโอนภารกจจากสวนกลางสทองถนในโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน (14) การกระจายเงนสทองถน : ตองกระจายอยางถกตอง (15) การกระจายอ านาจสทองถน…..เพอสรางการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด โคทม อารยา . ศกษาสภาพและความตองการของต าบลและ อบต. . สถาบนเทคโนโลยเพอการพฒนาชนบท จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2541 . (เอกสารวจย) การวจยน เปนการศกษาส ารวจสภาพและความตองการของต าบลและ อบต . มวตถประสงคเพอกระตนและสงเสรมให อบต .เปนองคกรทเขมแขง โดยระดมพลงของประชาชนใหเขามามสวนรวมในการวางแผนพฒนาต าบลของตน โดยใชกระบวนการฝกอบรมหรอเรยกวา การจดประชมวางแผนพฒนาต าบลแบบมสวนรวม ดวยเทคนค AIC (Appreciation Influence Control) แบงเปน 2 ขน ขนแรกอบรมวทยากรต าบล เพอสรางทมวทยากรใหแกต าบล ขนทสอง วทยากรต าบลจะด าเนนการจดประชมวางแผนพฒนาต าบลแบบประชาชนมสวนรวม ผลการประชมในขนทสองท าใหไดแผนงาน/โครงการ/กจกรรม ทนาจะเกดขนภายในต าบล กระบวนการศกษาลกษณะน ท าใหมผลกระทบและเกดการเปลยนแปลงภายในต าบล รวมทงเกดผลกระทบตอการบรหารงานของ อบต . โดยเฉพาะ แผนงาน /โครงการทไดจากการประชมวางแผนพฒนาต าบลทประชาชนมสวนรวมนน มความสอดคลองกบปญหาความตองการของต าบลมากกวาแผนพฒนาต าบลทมกจะท ากนในกลมของขาราชการ หรอผทเปนคณะท างานจดท าไมกคน ท าใหมองเหนชดเจนวา การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจวางแผนพฒนาทองถนของตนจะสามารถตอบสนองและแกปยหาของชมชนไดดกวาวธการจดท าแผนแบบเดมทไมเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม คสน กสสลานภาพ . รปแบบขององคการบรหารสวนทองถนทประชาชนชาวจงหวดสงขลาพงประสงค : ศกษาความตองการของประชาชนในการปกครองตนเอง โดยการเลอกตงผวาราชการจงหวด . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2541. 187 หนา (เอกสารวจย) ผลการศกษาพบวา : กลมตวอยางเสนอวาปจจยทควรใชในการพจารณาความพรอมของจงหวดสงขลาในการเลอกตงผวาราชการจงหวด คอ เจตนารมณทางการเมองของประชาชน และ พจารณาจากรายไดของทองถน ส าหรบ



จงหวดสงขลานนมความพรอมในดานตาง ๆ เชน ในดานการเมองและการบรหาร ในดานเศรษฐกจ ในดานสงคม และในดานเจตนารมณทางการเมอง ซงถอวาเปนปจจยน าเขาทจะพสจนวาจงหวดสงขลาพรอมแลวทจะปกครองตนเองโดยวธการเลอกตวแทนของตนขนเปนผวาราชการจงหวด เพอท าหนาทบรหารงานบานเมอง โดยยดหลกการบรหารโดยชาวสงขลา ของชาวสงขลา เพอชาวสงขลา โดยคาดหวงวาการปกครองตนเองโดยการเลอกตงผวาราชการจงหวดจะเปนหนทางน าไปสความเปน “สงขลาศานตประชาคม” ไดในทสด ผวจยเสนอใหประชาชนรวมมอกนสรางชมชนในระดบทเลกใหเขมแขง ดวยวธการทใชภมปญญาชาวบาน เพอรกษาวถชวตเดมทเคยเขมแขงใหกลบมาเขมแขงขน เพอวาชมชนทเขมแขงจะน าไปสความเปนสงคมทเขมแขง และเมอสงคมเขมแขงจะมพลงในการตอรองกบระบบเศรษฐกจและระบบการเมองในระดบสงทเขมแขงกวา และเมอทกระบบยอยในระบบใหญทเรยกวาประเทศไทยเขมแขง จะน าไปสการอยรวมกนอยางเทาเทยม อยางเปนธรรม ภายใตหลกการสทธมนษยชน สทธชมชน และภายใตหลกการประชาธปไตยสมบรณตอไป

จ จกรกฤษณ นรนตผดงการ . ความสามารถในดานการเงนของเทศบาล : กรณของเทศบาลนครกรงเทพกอนการเปลยนแปลงเปนกรงเทพมหานคร . เอกสารการศกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2519 . 78 หนา การศกษาในหนงสอเลมนเปนการศกษารายไดของเทศบาลนครกรงเทพในชวงระยะเวลา ป 2503-2514 ซง แบงเนอหาของหนงสอเปน 4 บท คอ (1) ความสามารถในดานการเงนของเทศบาล : กรณของเทศบาลนครกรงเทพกอนการเปลยนแปลงเปนกรงเทพมหานคร ซงไดมการอธบายในเรอง หลกการเกยวกบภาษ (Fax revenue) หลกการเกยวกบรายไดทมใชภาษ ( Non-Tax revenue) ประเภทของรายรบ โครงสรางรายไดของเทศบาลนครกรงเทพ (2) ภาษเทศบาล:ลกษณะการเกบและปญหา โดยอธบายภาษประเภทตาง ๆ ตงแต ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบ ารงทองท ภาษ



การคา ภาษปาย ภาษรถยนตและคาธรรมเนยมลอเลอน ภาษเครองดม ภาษการพนน อากรมหรสพ อากรการฆาสตว ภาษการสงขาวออกนอกประเทศ (3) รายไดทมใชภาษและปญหาในการจดเกบ ในเรอง คาธรรมเนยม คาปรบ และคาใบอนญาต , รายไดจากทรพยสน สาธารณปโภค เทศพาณชย และกจกรรมเบดเตลด , รายไดจากเงนอดหนน เงนก เงนสะสม และเงนบรจาค (4) สรปและขอเสนอแนะ จกรกฤษณ นรนตผดงการ . เทศบาลนครกรงเทพกบการพฒนาในชวง พ.ศ. 2503-2514 วเคราะหนโยบายและการด าเนนงานจากการจดงบประมาณ . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2518 . (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ จนทนา องชศกด ,ศนสณ รชชกล และ สณ วงศคงคาเทพ (บรรณาธการ) . การกระจายอ านาจกบความรวมมอเพอแกปยหาสาธารณสขทองถน : แกะรอยประสบการณทนตสาธารณสข . กรงเทพฯ : ส านกงานโครงการปฏรประบบบรการสาธารณสข เอกสารวชาการชด “การกระจายอ านาจดานสขภาพ” ฉบบท 5 , 2543 . 80 หนา บคลากรสาธารณสขทกคนจะตองเขาไปเกยวของกบการกระจายอ านาจ ซงมผลท าใหตองทบทวนวธคดและวธท างานใหมใหสอดคลองกบหลกการทเปลยนใหม จากการตดตามสถานการณดานสาธารณสข หนวยงานสวนทองถนหลายแหงไดเขามามบทบาทมาขนในการรวมแกปยบหาทนตสขภาพของประชาชน เชนบทบาทดานการรวมตดสนใจและสนบสนนงบประมาณเพอการจดบรการหรอเพอการสงเสรมสขภาพและคณภาพชวตทดของประชาชน หนงสอเลมนมาจากการประชมเวทวชาการเรอง “การกระจายอ านาจกบสขภาพประชาชนไทย” โดยการรวบรวมประสบการณจากกรณทนตสาธารณสข เปนกรณศกษา รวม 9 เรอง คอ

1. การแกปญหาฟนตกกระในต าบลแมสน อ าเภอหางฉตร จงหวดล าปาง โดย ลลนา ถาค าฟ , เฉลมชย วฒพทยามงคล

2. การแกไขปญหาฟนตกกระของหมบานแมเตน : บานยากจนแหงต าบลแมถอด โดย จฑารตน รศม เหลองออน

3. สามประสานเพอการดแลสขภาพ …บทเรยนอ าเภอน าพอง โดย พลบพลง ศภรมย 4. องคการบรหารสวนต าบลกบการสนบสนนงานทนตสาธารณสข : บทเรยนจากบานแหลมชน จงหวดภเกต

โดย อนรกษ แซลม 5. ฟนปลอมเพมคณภาพชวตผสงอาย ความรวมมอขององคกรสวนทองถน และโรงพยาบาลดอนสก จงหวดสราษฎรธาน โดย กานดา มณรตน และคณะ

6.“เราจ าเปนตองลงทนเรองเดก” อบต. ชยนาท อ าเภอเมอง โดย ประสพ วชาตมานนท 7. การแกปญหาทนตสขภาพเดกกอนวยเรยน โดยกลมแกนน าสตร อ าเภอกนทรารมย จงหวดศรสะเกศ

โดย คณะท างานโครงการฯ กองทนตสาธารณสข กรมอนามย 8. ประสบการณการแกปญหาทนตสาธารณสขระดบทองถน อบต.บานเสดจ จงหวดล าปาง โดย พชรนทร

เลกสวสด , บญสง พมสาร , วาทรอยตรอรณศกด ปญญายน 9. สขภาพดตามวถชมชน : การแกปญหาฟนตกกระของกงอ าเภอภกามยาว จงหวดพะเยา โดย อดม

ปญจบร , อจฉรา อนตะสวรรณ



จากกรณศกษาทง 9 กรณ จนทนา องชศกด ไดสรปไวในหวขอ “การกระจายอ านาจกบความรวมมอเพอแกปญหาสาธารณสขในทองถน : แกะรอยประสบการณทนตสาธารณสข “ โดยไดสรปวเคราะหบทเรยนทง 9 กรณ ใน 4 ประเดน คอ

(1) รปแบบการท างานทนตสาธารณสขรวมกบองคกรทองถนหรอชมชน : ม 3 ลกษณะ คอ ประชาชนหรอชม ชนเปนผเปดประเดนปญหาและน าไปสความรวมมอในการแกไขปญหา , บคลากรสาธารณสขเปนผรเรมหรอเสนอปญหาตอองคกรชมชน และท าใหเกดความรวมมอกนในการท างานระดบทองถน , และ ชมชนเปนผพฒนางานสงเสรมสขภาพเองอยางเปนอสระ โดยบคลากรสาธารณสขมสวนรวมนอยมากในระยะเรมตน แตพฒนาไปสความรวมมอกนในทสด สรปวาการเขามามสวนรวมของ อบต .ม 4 ลกษณะ คอ การสนบสนนงบประมาณ , เปนผรวมคด รวมวางแผน และรวมตดสนใจ , การเปนตวกลางในการระดมความรวมมอ , เปนผใหขอมลดานสขภาพแกประชาชน

(2) ปจจยทท าใหเกดความรวมมอกนท างานในระดบทองถน : ตวกฎหมาย ความรวมเกดจากการรบรปญหา คณลกษณะบางประการของคนท างานและการปรบเปลยนวธคด

(3) การบรรลเปาหมายดานสขภาพของการกระจายอ านาจ : แมไมมนโยบายกระจายอ านาจ กจกรรมสขภาพ บางอยางมการพฒนาไปในทศทางทประชาชนมสวนรวมอยแลว เมอมนโยบายกระจายอ านาจไดมสวนชวยเสรมใหภาครฐในทองถนตองมบทบาทเชอมโยงกบชมชนชดเจนขน

(4) บทเรยนทพงระมดระวง : ปญหาการเมองทองถน ตองวางตวไมเขาเปนพวกใด ไมขดแยง , การใหองค กรทองถนเปนผตดสนใจในบางประเดนทมผลประโยชนมโอกาสพบปญหาเรองความไมเปนธรรม จรส สวรรณมาลา . แนวทางการประกอบการพาณชย ของราชการสวนทองถน . สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . สงหาคม 2538 . 113 หนา (เอกสารการวจย สดร.สป. 09/2537) การวจยนมวตถประสงคทจะส ารวจสภาพปญหาการด าเนนกจกรรมเชงพาณชยของหนวยราชการสวนทองถนในประเทศไทย และพฒนาแนวทางการประกอบการเชงพาณชยของหนวยการปกครองทองถนในอนาคต โดยเนนหนวยการปกครองทองถนเทศบาลเปนหลก ผลการศกษาพบวา ปญหาอปสรรคทส าคญของการด าเนนกจกรรมเชงพาณชยของเทศบาลในประเทสไทยมาจากสาเหตรวมกน 4 ประการ คอ

1. การบรหารงานทขาดประสทธภาพของทองถน การขาดประสทธภาพเกยวของกบปญหาหลก ๆ คอ (1) การเกบคาบรการไดไมเตมเมดเตมหนวย (2) การก าหนดอตราคาบรการไวต าเกนไปจนไมคมกบตนทนการด าเนนงาน (3) บรการคณภาพต า ไมสามารถแขงขนในระบบตลาดได บางกรณไมมคแขง กมกพบวาประชาชนผใชบรการมทศนคตในทางลบตอคณภาพของการใหบรการ และเปนเหตใหผใชบรการไมยนดทจะจายคาบรการใหแกเทศบาล (4) ตนทนการด าเนนงานสงเกนปกต (5) ลกษณะการบรหารงานทลาสมย ตายตว ยดระเบยบวธการปฏบตงานเหมอนสวนกลาง ท าใหเทศบาลตาง ๆ ไมสามารถปรบโครงสรางองคการ และกลยทธการด าเนนงานใหทนสมยและมประสทธภาพได (6) ขาดความคดรเรม และขาดประสบการณของผบรหารทองถน

2. การผกขาดของรฐวสาหกจระดบชาต ซงนอกจากจะท าใหทองถนไมสามารถเขาไปมสวนวางแผนการพฒนา สาธารณปโภคสาธารณปการในชมชนแลว ยงท าใหทองถนไมสามารถเขาไปรวมลงทนกบรฐวสาหกจหรอหนวยธรกจเอกชนเพอจดบรการดงกลาว และมสวนแบงจากรายไดหรอผลก าไรของกจกรรมไดอกดวย

3. การควบคมเชงบรหารของรฐบาลระดบชาตในดานตาง ๆ เชน การบรหารงานบคคล การบรหารการเงน



การคลง การก าหนดโครงสรางและระบบการบรหารงานของเทศบาล การก าหนดอตราคาธรรมเนยม คาปรบ คาบรการ ฯลฯ เหลานเปนตน ท าใหเทศบาลขาดความคลองตวในการปรบกลยทธการด าเนนกจกรรมใหสอดคลองกบสภาพความตองการของทองถน

4. การขาดเงนลงทน กจกรรมทเปนบรการพนฐานของทองถนหลายประเภทมกใชเงนลงทนจ านวนมาก ใน ขณะทมตนทนการด าเนนงานตอหนวยคอนขางสง เทศบาลสวนใหญไมสามารถรเรมกจกรรมสาธารณปโภคและสาธารณปการเหลานได เพราะขาดเงนลงทน เทศบาลสวนใหญไมมความสามารถในการกเงนมาลงทน เพราะขาดแหลงเงนก มศกยภาพในการใชหนต า รฐบาลระดบชาตไมมนโยบายทจะค าประกนเงนกหรอพนธบตรของเทศบาล

ผลการวจยชใหเหนวา มบรการสาธารณะหลายประเภททควรสงเสรมใหเทศบาล (ทองถนอน ๆ) ด าเนนการใน ระบบเกบคาบรการในอนาคต ในจ านวนนมกจกรรมทเทศบาลสวนใหญมความพรอมสง 8 กจกรรม คอ (1) การเกบขนและท าลายขยะมลฝอย (2) การบ าบดน าเสย (3) สถานทรบเลยงเดกกอนวยเรยน (4) ศนยการแพทยและอนามยชมชน (5) สถานธนานบาล (6) โรงฆาสตวและจ าหนายเนอสตว (7) บรการทจอดรถ โรงเกบรถ บรการลากรถ และท าลายซากรถยนต (8) สานสาธารณะ สระวายน า ศนยการพฒนาสขภาพ ในอนาคตเมอเทศบาลมความพรอมเพ อาจเลอกด าเนนกจกรรมในระบบเกบคาบรการไดอก 5 กจกรรม คอ (1) ตลาดสด/แผงลอย (2) การพฒนายานการคาและอตสาหกรรมใหม (3) ระบบการขนสงมวลชน (4) การใหค าปรกษาดานการออกแบบและกอสรางอาคาร (5) บรการจดหางาน การจดบรการของเทศบาล ผวจยเสนอใหเทศบาลมทางเลอกด าเนนการได 3 วธ คอ

1. เทศบาลด าเนนการเองแบบครบวงจร และเกบคาบรการจากประชาชนผรบบรการ 2. เทศบาลใชวธวาจาง (Contracting out) เอกชน ใหเปนผจดบรการ โดยเทศบาลเปนผจายคาจางแก

เอกชนทเปน Contractor ในขณะเดยวกนเทศบาลกเกบคาบรการจากประชาชนผรบบรการ การ Contracting out น เทศบาลอาจใหอ านาจแกบรษทหรอองคการทมารบจาง (Contractor) เปนผเกบเงนคาบรการจากผใชบรการ ตามอตราคาบรการทเทศบาลก าหนดกได ในกรณท Contractor มรายไดจากคาบรการทอนญาตใหจดเกบต าจนไมคมกบตนทนการใหบรการ เทศบาลกอาจจายเงนสนบสนนเพมเตมจนคมทนกได หรออาจสนบสนนโดยการลงทนซอเครองมออปกรณ กอสรางอาคาร ฯลฯ ใหแก Contractor เพอชวยลดตนทนกได

3. เทศบาลตงบรษทรวมทน (Joint venture / corporatization) ในกรณนเทศบาลอาจรวมทนกบเอกชนหรอ รฐวสาหกจด าเนนการจดบรการแบบครบวงจร และเกบคาบรการจากประชาชนกได โดยอาจใชนโยบายเกบคาบรการในอตราเดยว (Single price policy) หรอนโยบายหลายอตรา (Multiple price policy) ตามกลมผใชบรการ จรส สวรรณมาลา . ปฏรประบบการคลงไทย : กระจายอ านาจสภมภาคและทองถน . กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) , พฤศจกายน 2538 . 112 หนา หนงสอเลมน ผเขยนมงเสนอแนวความคดและวธการเชงรปธรรมเกยวกบการปรบปรงระบบการคลงของประเทศไทย เพอสนบสนนการกระจายอ านาจสภมภาคและทองถนภายใตกรอบความคดของการปฏรปทางการเมองและการบรหารประเทศทมการจดแบงหนาทกนใหมระหวางหนวยงานของรฐบาลระดบชาต กบองคกรของรฐในระดบภมภาคและทองถนเสยใหม ใหหนวยปฏบตงานระดบลางและประชาชนผรบบรการมอ านาจจดบรการสาธารณะของชมชนและภมภาคใหมากทสด



เนอหาของหนงสอ ม 3 บท บทแรก เปนการทบทวนประสบการณ แนวความคดพนฐานของการกระจายอ านาจ และการกระจายอ านาจทผานมาของไทย บททสอง สมตใหมของการกระจายอ านาจ ในเรองเปาหมายและกลยทธการเปลยนผาน ภารกจของรฐบาลระดบชาตและทองถน และ โครงสรางของหนวยราชการในสวนกลางและสวนภมภาค บทท 3 ระบบการคลงเพอการกระจายอ านาจ ประกอบดวย เปาหมาย , 10 กลยทธการกระจายอ านาจทางการคลง , การพฒนาระบบเงนอดหนนจงหวดและหนวยการปกครองทองถน , การพฒนาระบบภาษรวม (Revenue Sharing Taxes) , การปรบปรงระบบงบประมาณของรฐบาลระดบชาต , การพฒนาระบบงบประมาณจงหวด , การพฒนาระบบการคลงทองถน , การพฒนาระบบงบประมาณของหนวยการปกครองทองถน , “ยกเครอง” ระบบการบรหารของหนวยการปกครองทองถน , การน าระบบการบรหารงานคลงสมยใหม (Hybrid Financing) , การพฒนาระบบการควบคม และประเมนผล , การพฒนาระบบอน ๆ จรส สวรรณมาลา . เงนอดหนนทองถน ระบบงบประมาณเพอการกระจายอ านาจทางการคลง : ประสบการณนานาชาต และ แนวทางการพฒนาระบบเงนอดหนนทองถนเพอการกระจายอ านาจในประเทศไทย . มลนธเอเซย , มกราคม 2539 . 86 หนา (เอกสารวจย) การศกษาวจยน มจดมงหมายทจะส ารวจระบบเงนอดหนนทองถนประเทศตาง ๆ ทถอวาเปน “แมบท” ของการปกครองทองถน เพอน ามาประกอบการพจารณาก าหนดแนวทางการพฒนาระบบเงนอดหนนทองถน เพอสงเสรมการกระจายอ านาจในประเทศไทย โดยมขนตอนการศกษา 3 ขนตอน คอ (1) ท าการส ารวจระบบเงนอดหนนทองถนในตางประเทศจ านวน 5 ประเทศ คอ ญปน สหรฐอเมรกา องกฤษ เยอรมน และ ฝรงเศส (2) ท าการศกษาขอดขอเสยของระบบเงนอดหนนในประเทศไทยในปจจบน (3) พฒนาแนวคดในการวางระบบเงนอดหนนเพอสนบสนนการกระจายอ านาจในประเทศไทย ส าหรบแนวทางการพฒนาระบบเงนอดหนนทองถนของไทยนน ผลการศกษาผวจยใหขอสรปไววา ระบบเงนอดหนนทองถนทพงปรารถนาควรมคณสมบตหลก ๆ 4 ประการ คอ (1) ระบบเงนอดหนนควรมลกษณะเชงบรณาการในระดบพนทปฏบตการ (Area-Integrated-Program Budgeting) โดยมแผนยทธศาสตรการพฒนาของจงหวดและทองถนเปนเครองชน า (2) ระบบเงนอดหนนทองถนควรสามารถชวยลดชองวางทางการคลงทงในดานรายไดและรายจายอยางมดลยภาพ (3) ระบบเงนอดหนนควรสามารถชวยใหหนวยการปกครองทองถนมความคลองตวและมเสถยรภาพทางการคลงสง (4) ระบบเงนอดหนนทเนนการควบคมทางการคลงโดยวธการประเมนผลงาน (Performance audit) เปนหลก ผวจยเสนอใหรฐบาลใชระบบเงนอดหนนหลายประเภทรวมกน โดยหลกการแลว รฐบาลควรพฒนาระบบการคลงของหนวยการปกครองทองถนใหมรายไดจากภาษรวมในสดสวนทสงพอสมควร โดยเฉพาะอยางยง ในสวนของหนวยการปกครองทองถนระดบลางนน ควรจะใหมรายไดจากภาษรวมและรายไดอน ๆ ททองถนจดเกบไดในทองถนรวมกนไมนอยกวางรอยละ 70 ของรายจายประจ าส าหรบจดบรการสาธารณะพนฐานของทองถน ส าหรบเงนอดหนนทผานระบบงบประมาณประจ าป ประเภท block grants และ specific/project grants นน ควรมสดสวนนอยกวาเงนอดหนนประเภท Revenue sharing (เพอปองกนมใหทองถนตองพงพาเงนอดหนนประเภทนจากรฐบาลมากเกนไป) และควรใชเงนอดหนนประเภทนเปนเครองมอสรางความเทาเทยมและความเปนธรรมในการจดบรการสาธารณะพนฐานระหวางชมชนในภมภาคตาง ๆ หรออาจใชเปนเครองมอในกระตนหรอสงเสรมใหทองถนด าเนนกจกรรมใด ๆ ตามนโยบายของรฐบาลเทานน ไมใชเพอใหเปนรายไดหลกในการด าเนนกจกรรมขนพนฐานของทองถน



จรส สวรรณมาลา . ศกยภาพทางการคลงขององคการบรหารสวนต าบล . กรงเทพมหานคร : บรษท สขมและบตร จ ากด , ธนวาคม 2541 . 117 หนา (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคหลกทจะท าการปรเมนขดสมรรถนะและโอกาสในทางการคลงของ อบต . โดยเนนหนกในดานการวางแผน การบรหารรายได และรายจายเปนส าคญ ทงน เพอใหทราบวา อบต . มจดแขง และจดออนในเรองดงกลาวอยางไร และมศกยภาพและโอกาสในการพฒนาอยางไร โดยผวจยไดเลอกศกษา อบต . 4 แหง คอ อบต .บางพลใหญ (อ.บางพล จ.สมทรปราการ) อบต.เทพารกษ (องเมอง จ .สมทรปราการ) อบต.ธน (อ.อทย จ .พระนครศรอยธยา) อบต.ทาเยยม (กง อ.สากเหลก จ.พจตร) ผวจยไดประเมนศกยภาพทางการคลงของ อบต. 6 ดาน คอ (1) ดานรายไดและเสถยรภาพทางการคลง (2) ดานประสทธภาพในการจดเกบภาษทองถน (3) ดานการวางแผน (4) ดานการประมาณการรายไดของ อบต . (5) ดานการจดท างบประมาณ (6) ดานการบญช การควบคมและการตรวจสอบทางการเงน จากการศกษาพบวา อบต . ยงขาดสมรรถภาพทางดานการบรหารการเงนการคลงอยมาก การสงเสรมประสทธภาพดานการบรหารการเงนการคลงของ อบต. เปนเรองเรงดวน เนองจากปจจยดานการคลงเปนตวแปรพนฐานของการปกครองตนเองของทองถน ถาหาก อบต . มรายไดเพยงเลกนอย หรอพงพารายไดจากแหลงทไมแนนอน หรอบรหารงานอยางไมโปรงใส หรอมภาระรายจายประจ าทไมจ าเปนในสดสวนทสง กอาจท าใหการปกครองตนเองของ อบต.ขาดประสทธภาพ และอาจไมสามารถด ารงอยไดในระยะยาว การพฒนาขดสมรรถนะดานการคลงของ อบต . นน จ าเปนตองพจารณาปจจยทเกยวของทงในดานการเงนการคลงและดานอน ๆ ประกอบกน ทงนเพราะสวนหนงของปญหาทางการเงนการคลงมสาเหตมาจากตวแปรเชงโครงสรางการบรหารงาน และอกสวนหนงมาจากตวบคคล ระบบ และพฤตกรรมการบรหารงานดานการเงนการคลงโดยตรง โดยผวจยไดเสนอแนวทางการพฒนาขดความสามารถดานการเงนการคลงของ อบต. 4 ประการ คอ

1. การปรบปรงขนาด (Size) ทเหมาะสมของ อบต. โดยสงเสรมให อบต.ทมพนทนอยเกนความเหมาะสมไป รวมตวกบ อบต. เทศบาล หรอองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอน ๆ ทอยขางเคยง เพอใหมจ านวนประชากรและพนทมากเพยงพอ

2. การสงเสรมการพฒนารายได ในเรองของการพฒนาระบบภาษทรพยสน , สงเสรมให อบต.จดเกบภาษทอง ถนของตนเอง , สงเสรมให อบต . ด าเนนกจกรรมในระบบเกบคาบรการใหมากขน , เรงด าเนนการโอนรายไดตามกฎหมายใหแก อบต.

3. การสงเสรมการพฒนาประสทธภาพดานรายจาย โดย (1) การลดการควบคม อบต.ดานโครงสรางและการ บรหารจดการ (2) การสงเสรมให อบต .ด าเนนกจกรรมรวมกบ “องคกรภายนอก” และการจางเหมาเอกชนจดบรการแทนการด าเนนการเองแบบครบวงจร (3) สงเสรมให อบต. ใชระบบงบประมาณแบบ Performance Budgeting (4) พฒนาระบบการบรหารการเงน การบญช และการตรวจสอบภายในใหทนสมยและไมซบซอน (5) สงเสรมการพฒนาบคลากรในดานการวางแผนและการจดท างบประมาณ

4. การปรบปรงระบบเงนอดหนนจากรฐบาลใหม โดยระบบเงนอดหนนควรมลกษณะ ดงน (1) เปนระบบเงน อดหนนทจะชวยลดความแตกตาง หรอสรางความเทาเทยมในทางการคลงระหวาง อบต. ตาง ๆ (2) เปนระบบทโปรงใส มหลกเกณฑทชดเจน สามารถตรวจสอบได (3) เปนระบบทองคกรปกครองทองถนสามารถคาดการณลวงหนาไดระดบหนงวาในปตอ ๆ ไป (3 ป) อบต. หรอองคกรปกครองทองถนอน ๆ จะไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลประมาณเทาใด เพอใหองคกรปกครองทองถนสามารถวางแผนการใชเงนไดอยางมประสทธภาพ



จรส สวรรณมาลา . รฐบาล-ทองถน ใครควรจดบรการสาธารณะ . กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย, ธนวาคม 2542 . 166 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมนมาจากงานวจย เรอง “แนวทางการจดแบงภารกจระหวางรฐบาลระดบชาตอ ภมภาค และองคกรปกครองสวนทองถน” มวตถประสงคในการศกษาเพอส ารวจการจดสรรงบประมาณและการเลอกด าเนนกจกรรมของหนวยราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถนในพนทจงหวดหนง ๆ และจดท าขอเสนอหลกเกณฑในการจดแบงภารกจดานการจดบรการสาธารณะระหวางหนวยราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน เพอใหระบบการจดบรการสาธารณะในระดบจงหวดลงมามประสทธภาพ ความรบผดชอบ และสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 โดยการใชจงหวดเพชรบรเปนพนทศกษาในประเดนการแปลภารกจตามกฎหมายเปนกจกรรมเชงปฏบตการหรอจดบรการสาธารณะของหนวยราชการแตละแหงวามความซ าซอนและมประสทธภาพมากนอยเพยงใด การศกษาพบวา ระบบการจดบรการสาธารณะในระดบจงหวดลงมามแนวโนมทจะขาดประสทธภาพสง เนองจากมหนวยจดบรการประเภทตาง ๆจ านวนมากเกนไป และเกดความซ าซอนในการจดบรการ โดยมขอเสนอแนะ ดงน 1. การจดแบงภารกจระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเอง จะชวยขจดปญหาการจดบรการซ าซอนกนระหวางหนวยงานตาง ๆ ปญหาการมจ านวนหนวยจดบรการมากเกนไป โดยใชหลกเกณฑการวเคราะหเพอจดแบงหนาทความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะระหวางองคกรของรฐในจงหวด ดงน (1) การก าหนดระดบของหนวยจดบรการทมความรบผดชอบสงสด (2) การก าหนดขนาดการจดบรการทมประสทธภาพสงสด (3) การจ าแนกหนวยก าหนดนโยบายและหนวยจดบรการออกจากกน 2. ขอเสนอเชงนโยบายวาดวยการสรางความรบผดชอบรวมกนระหวางรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน ดวย 3 หลกการ คอ (1) รฐบาลตองรบผดชอบตอประสทธภาพ ความโปรงใส และความนาเชอถอไดของระบบการปกครองทองถน (2) องคกรปกครองสวนทองถนจะตองรวมรบผดชอบในการด าเนนนโยบายของรฐบาล (3) รฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน รวมกนรบผดชอบในเรองความเทาเทยม คณภาพ และมาตรฐานของบรการสาธารณะ จรส สวรรณมาลา . การปรบปรงสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย . เสนอตอสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย , ตลาคม 2543 . 130 หนา (เอกสารวจย) งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาสถานภาพ ภารกจ โครงสรางการบรหารจดการ การเงน การคลง กจกรรมในรอบปงบประมาณ รวมทงโอกาส ปญหา อปสรรค จดออนและจดแขงของสมาคมฯ ในบรบทของระบบการปกครองทองถนไทย และเพอจดท าขอเสนอแนะปรบปรงสมาคม ผวจยไดเสนอปรบปรงสมาคมสนนบาตเทศบาลในเรองสถานภาพและบทบาท 6 ดาน คอ (1) สงเสรมความรวมมอและความสมพนธอนดระหวางเทศบาล ซงเปนสมาชกของสมาคมฯ (2) สงเสรมความรวมมอและความสมพนธระหวางเทศบาลกบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอน ๆ องคกรชมชน องคกรภาคเอกชน รฐวสาหกจ และองคกรของรฐทกประเภท (3) สงเสรมความรวมมอและความสมพนธระหวางเทศบาลในประเทศไทย กบองคกรปกครองสวนทองถน และสมาคมองคกรปกครองสวนทองถนในตางประเทศ (4) สงเสรมการพฒนาระบบการเมองทองถนของเทศบาล (5) สงเสรมการพฒนาคณภาพการบรหารจดการ และ การจดบรการสาธารณะของเทศบาล (6) เปนองคกรตวแทนของเทศบาลทวประเทศ ด าเนนกจกรรมทางการเมองรวมกบเทศบาล รฐสภา และองคกรทางการเมองในระดบชาต ในเรองท



เกยวกบการก าหนดนโยบาย การออกกฎหมาย ระเบยบฯวาดวยการกระจายอ านาจสทองถน และความสมพนธระหวางรบบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน นอกจากนผวจยไดมขอเสนอเกยวกบ แผนยทธศาสตร โครงสรางแผนงาน ระบบงบประมาณและระบบบญช ระบบการบรหารงานบคคล ระบบการตรวจสอบ การประเมนผล และการรายงานผลการด าเนนงาน ของสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย จรส สวรรณมาลา และคณะ . ระบบเงนโอนและเงนอดหนนสองคกรปกครองสวนทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 228 หนา (เอกสารวจย) การศกษาวจย มจดมงหมายทจะพฒนาระบบเงนโอนและเงนอดหนนทองถนของประเทศไทยขน เพอใหเปนกลไกหลกในการรกษาดลการคลงทงในแนวตงและแนวราบ พรอมกบใหเปนกลไกส าหรบสงเสรมวนยทางการคลงของรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมการกระจายอ านาจสทองถนตามหลกการของกฎหมายใหม และสงเสรมประสทธภาพ ความโปรงใส ความคงเสนคงวา การคาดการณลวงหนาได และลดการใชดลยพนจสวนบคคลในกระบวนการบรหารจดการเงนอดหนนทองถนในอนาคต ระบบเงนอดหนนใหมทผวจยเสนอ คอ 1. แบงระบบเงนอดหนนออกเปน 3 ระบบ หลก ๆ คอ เงนอดหนนทวไป (เพอลดความแตกตางทางการคลงระหวางทองถน) เงนอดหนนแบบ Sectoral block grant ( เพอใหทองถนจดบรการบางประเภทแทนรฐบาล) และเงนอดหนนเปนรายโครงการ (เพอสงเสรมใหทองถนด าเนนกจกรรมในเรองใดเรองหนงเปนการเฉพาะ) , แบงกลมบรการขององคกรปกครองสวนทองถนออกเปน 2 กลมคอ กลมบรการทจายจากเงนรายไดและเงนอดหนนทวไป และกลมบรการทจายจากเงนอดหนน Sectoral block grant เพอใหทองถนมวนยทางการคลง โปรงใส และสงเสรมการพงตวเองทางการคลงในระยะยาว , ก าหนดเกณฑการจดสรรเงนอดหนนทงสองประเภทใหมความชดเจนและบรรลวตถประสงคของการจดสรรเงนอดหนนนน ๆ มากทสด

2. ก าหนดใหมหนวยรบจดสรรเงนอดหนนหลายประเภท เชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรทตงขนตาม กฎหมายพเศษ (เชน คณะกรรมการจดการศกษาฯประจ าเขตการศกษา คณะกรรมการพฒนาจงหวด คณะกรรมการจดการลมน า ฯลฯ เปนตน ) , ใหมการจดสรรเงนอดหนนหลายระบบ เชน การจดสรรผานกรมการปกครอง (เงนอดหนนทวไป) การจดสรรผานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (ตาม พ .ร.บ.การศกษาแหงชาตฉบบใหม) การจดสรรผานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต (ในเรองการจดการทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และมลพษ) ฯลฯ เปนตน

4. พฒนาระบบงบประมาณ ระบบบญชสวนกลาง และบญชสวนราชการ (องคกรปกครองสวนทองถน) ใหเปน ระบบงบประมาณแบบ result-base budget และมการจดท ากรอบการจดสรรเงนงบประมาณลวงหนา 3 ป พรอมกบปรบระบบโครงสรางบญชสวนกลาง-บญชสวนราชการใหเปนแบบ Governmental Funding Classification (System) และปรบระบบการรบรรายได-รายจายในระบบบญชขององคกรปกครองสวนทองถนใหเปนแบบ Accrual accounting basis

5. ใหมการก าหนดกรอบการจดสรรเงนอดหนนทวไป และเงนอดหนน Sectoral Block Grant สทองถนไว ในกรอบการจดสรรงบประมาณลวงหนา (Middle-term financial framework) ของส านกงบประมาณ ใหองคกรปกครองสวนทองถนไดรบทราบกรอบเงนอดหนนลวงหนาอยางนอย 3 ป (แตอนมตงบประมาณเงนอดหนนเปนรายป)

เนอหาของรายงานฉบบสมบรณ น าเสนอ เปน 9 บท คอ บทท 1 บทน า บทท 2 แนวความคดวาดวยระบบ



เงนโอนและเงนอดหนนสทองถน บทท 3 การจดแบงและการถายโอนหนาทความรบผดชอบในการจดบรการสาธารณะระหวางรบบาลและองคกรปกครองสวนทองถน บทท 4 เงนโอนสทองถนเพอรกษาดลการคลงแนวตง บทท 5 เงนอดหนนทวไปเพอสงเสรมความเทาเทยมทางการคลงระหวางทองถน บทท 6 เงนอดหนนทองถนแบบมเงอนไข บทท 7 ระบบการบรหารจดการเงนอดหนน บทท 8 การปรบปรงแกไขกฎหมาย และระเบยบวาดวยระบบเงนโอนและเงนอดหนนสทองถน บทท 9 กาวตอไปของระบบเงนโอนและเงนอดหนนสองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย จรส สวรรณมาลา และคณะ . การพฒนาคณภาพบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 181 หนา (เอกสารวจย) การศกษาวจยเรองนมวตถประสงคทจะสรางหลกประกนดานคณภาพบรการสาธารณะขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทยใหแกประชาชนผใชบรการ การกระจายอ านาจสทองถนโดยไมมหลกประกนคณภาพบรการสาธารณะของทองถนทดพอกอาจท าใหการกระจายอ านาจไมอาจบรรลจดมงหมายสดทายทประชาชนไดรบบรการสาธารณะทดขน การบรหารจดการมประสทธภาพ โปรงใส ตรวจสอบได การสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมระบบมาตรฐานในการบรการสาธารณะเปนการสรางหลกประกนสทธขนพนฐานของประชาชนในการรบบรการสาธารณะจากองคกรปกครองสวนทองถน ผวจยไดก าหนดระบบมาตรฐานขนต าทมลกษณะส าคญ 4 ประการ คอ (1) ระบบมาตรฐานขนต ามความสมพนธอยางใกลชดกบระบบบรหารราชการแผนดน และระบบเงนอดหนนทองถน เนองจากระบบมาตรฐานขนต าตองใชกลไกการบรหารราชการแผนดน และเงนอดหนนทองถนเปนมาตรการหลกในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนใหปฏบลตตามมาตรฐานฯ (2) ระบบมาตรฐานขนต ามมาตรฐานดานการสงเสรม และพฒนาศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถปฏบตตามมาตรฐานขนต าไดทวในระยะสนและระยะยาว (3) ระบบมาตรฐานขนต ามความยดหยนและหลากหลาย สามารถปรบใชกบกลมบรการและกจกรรมดานตาง ๆ รวมทงองคกรปกครองสวนทองถนทมความแตกตางกนทงในดานความตองการของชมชนและศกยภาพในการจดบรการของทองถน (4) ระบบมาตรฐานขนต าใหสทธแกชมชนในการเลอกใชหรอไมใชมาตรฐานขนต าทก าหนดขน ระบบมาตรฐานขนต าทการศกษาวจย ไดเสนอไว มดงน

1. ระบบมาตรฐานขนต าดานการบรหารจดการ กจการสภาทองถน และการมสวนรวมของประชาชน : การจด องคกรการบรหาร , การวางแผนยทธศาสตร , การบรหารงานคลง , การบรหารงารนบคคล , กจการสภาทองถน

2. ระบบมาตรฐานขนต าดานการผงเมองและการควบคมอาคาร : การบงคบใชมาตรฐานขนต า , เกณฑมาตร ฐานขนต าดานกระบวนการด าเนนการ , เกณฑมาตรฐานขนต าดานผลการด าเนนการ

3. ระบบมาตรฐานขนต าดานระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการในชมชน : การบงคบใชมาตรฐานขนต า , มาตรฐานขนต าดานกระบวนการด าเนนงาน , มาตรฐานขนต าดานผลการด าเนนงาน

4. ระบบมาตรฐานขนต าดานการจดการทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และศลปวฒนธรรม : การจดการ ทรพยากรน า , การจดการทรพยากรดน , การจดการทรพยากรปาไม , การจดการทรพยากรธรณ , การจดการโบราณสถาน โบราณวตถ และศลปวตถ , การจดการระบบระบายน า ปองกนน าทวม บ าบดน าเสย เกบขนและก าจดสงปฏกลและขยะมลฝอย , การเฝาระวง ตรวจสอบควบคมแหลงมลพษ เหตอนตราย เหตเดอดรอนร าคาญ และการรกษาความเปนระเบยบเรยบรอยของชมชน



5. ระบบมาตรฐานขนต าดานการสงเสรมอาชพ การลงทน การจางงาน การทองเทยวและรายไดของประชาชน : การฝกอาชพทตองมใบรบรองทางวชาชพ , การสงเสรมการจางงาน การคมครอง และการสงเสรมการแรงงาน , การสงเสรมผลผลตเพอการสงออก , การด าเนนกจการเงนทนสงเสรมอาชพ

6. ระบบมาตรฐานขนต าดานสงคมสงเคราะหและบรการชมชน : การสงเคราะหผดอยโอกาส , การประกนสข ภาพ , การเคหะส าหรบผมรายไดนอย

7. ระบบมาตรฐานขนต าดานการรกษาความสงบเรยบรอย สงเสรมสนบสนนการปองกนและ การรกษาความ ปลอดภยในชวตและทรพยสนในชมชน : การรกษาความสงบเรยบรอยและการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชน , การปองกนและบรรเทาสาธารณภย , การคมครองสทธมนษยชน และการคมครองสทธผบรโภค

8. ระบบมาตรฐานขนต าดานการศกษา : มาตรฐานดานการก ากบดแล , มาตรฐานดานกระบวนการปฏบตงาน , มาตรฐานดานผลงาน

9. ระบบมาตรฐานขนต าดานการสาธารณสข อนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล : มาตรฐานดานการ ก ากบดแล , มาตรฐานดานกระบวนการปฏบตงาน , มาตรฐานดานผลงาน

10. การบรหารระบบมาตรฐานบรการสาธารณะขนต าขององคกรปกครองสวนทองถน 11. ระบบมาตรฐานบรการเพอความเปนเลศ

จรส สวรรณมาลา และคณะ . คมอการพฒนารายไดขององคกรปกครองสวนทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 253 หนา ผวจยไดเสนอขนตอนการพฒนารายไดทองถน เปน 6 ขนตอน คอ ขนท 1 คนหา “โอกาส” ในการพฒนารายได : โอกาสในการพฒนารายไดคออะไร , จะคนหาโอกาสในการพฒนารายไดอยางไร และ เทคนคการวเคราะหโอกาสในการพฒนารายได ขนท 2 ก าหนดทางเลอกและมาตรการการพฒนารายได : การจดตงทมพฒนารายไดของทองถนควรประกอบดวยบคคลใดบาง และ ก าหนดทางเลอกในการพฒนารายได ขนท 3 จดท าเอกสารขอเสนอการพฒนารายได : ขอเสนอเชงนโยบายเพอการพฒนารายได ม 6 สวน คอ เหตผลและความจ าเปนในการพฒนารายได การวเคราะหโอกาสในการพฒนารายได ทางเลอกคาใชจายและเปาหมาย ผลทคาดวาจะไดรบ และขนตอนในการด าเนนงานของการพฒนารายได ขนท 4 “ผลกดน”ใหผานกระบวนการการตดสนใจทางการเมอง : ขอแนะน าในการผลกดนขอเสนอเชงนโยบายใหผานกระบวนการทางการเมองวาบทบาทของผเกยวของแตละฝายควรจะเปนอยางไร เพอใหขอเสนอเพอการพฒนารายไดนน สามารถผานความเหนชอบของสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน รวมทงประชาชนในทองถน ขนท 5 แปลงมาตรการเชงนโยบายสการปฏบตการ : กรณศกษาของการพฒนารายได ขนท 6 ประเมนผล และ ปรบปรงระบบปฏบตการใหมประสทธภาพมากยงขน จรส สวรรณมาลา . ระบบงบประมาณและระบบบญชขององคกรปกครองสวนทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 226 หนา



การศกษาไดชวาระบบงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนทเปนอยมขอดอย ดงน (1) การจดท างบประมาณขาดการพจารณาในเชงเหตผล (rational budget) (2) การบรหารงบประมาณมกจะขาดประสทธภาพในแงของการใชทรพยากรอยางจ ากดเพอใหไดประโยชนสงสด (cost effectiveness) (3) การเสนอโครงการมความซ าซอนและยากตอการประสานงาน การเสนองบประมาณรายจายในรปของโครงการและจดสรรตามหมวดรายจายท าใหไมสามารถเหนภาพการจดบรการของหนวยงานภายในขององคกรปกครองสวนทองถนไดอยางชดเจน (4) ขบวนการก าหนดเงนงบประมาณเปดโอกาสใหหนวยปฏบตงานเขามาตอรองหรอเกยวของในการก าหนดนโยบายการคลงและงบประมาณ ท าใหไมสามารถรกษาวนยทางการคลงไว เพราะฝายบรหารขาดขอมลในการประมาณคาใชจายส าหรบการจดบรการประจ า (5) ระบบงบประมาณไมเอออ านวยตอการกระจายอ านาจ เพราะไมทราบตนทนกจกรรมทอยในรปของโสหยและตนทนทางออม ท าใหการรวมกนตดสนใจระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบรฐบาลในเรองการจดแบงภารกจ รายได เงนโอน และเงนอดหนนสทองถน ภายใตระบบกระจายอ านาจใหมเปนไปไดยาก การพฒนาระบบงบประมาณส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนใหม มจดมงหมายหลกทจะท าใหระบบงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถนมคณสมบตพนฐานส าคญ 4 ประการ คอ (1) เปนระบบงบประมาณทเนนการรกษาวนยทางการคลงของทองถนทงในระยะสนและระยะยาว (2) เปนระบบงบประมาณทสงเสรมการจดสรรงบประมาณลงสกจกรรมตามล าดบความส าคญเรงดวน และประสทธผลการด าเนนงาน (3) เปนระบบงบประมาณทสงเสรมหนวยปฏบตการใหใชจายเงนงบประมาณอยางมประสทธภาพ รบผดชอบตอผใชบรการ โปรงใส และตรวจสอบไดตลอดเวลา (4) เปนระบบงบประมาณทสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการงบประมาณทกขนตอน ระบบงบประมาณใหม ผวจยเสนอใหมองคประกอบหลก ๆ 7 ดาน คอ (1) แผนยทธศาสตรการพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน (2) โครงสรางแผนงานขององคกรปกครองสวนทองถน (3) แผนการเงนระยะปานกลาง-3ป (4) ระบบงบประมาณประจ าปแบบ Result-Based Budget (5) ระบบปฏบตการทมโครงสรางการบรหารแนวราบ ขนาดกระทดรด กระจายอ านาจสหนวยปฏบตการยอย และเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมอยางกวางขวาง (6) ระบบบญช-การบรหารการเงน-การพสด แบบพงรบพงจาย (Accrual accounting) (7) ระบบรายงานการเงน-ผลการด าเนนงานแบบ Flexible-Budget และการวเคราะหความแปรปรวนของตนทนและผลการด าเนนงาน (Cost-output-variance analysis) จมพล หนมพานช สมคด พรมจย และ รสลน ศรยะพนธ . การกระจายอ านาจไปสทองถนชวง พ.ศ. 2535 –3539. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2541 . (งานวจย) การวจยนเปนการศกษาการกระจายอ านาจของรบบาลไปสทองถนในชวง พ.ศ. 2535-2539 โดยมวตถประสงคของการวจยเพอศกษาแผนการด าเนนงานและการเตรยมความพรอมในการด าเนนการกระจายอ านาจไปสทองถน เพอศกษาการสนองตอบของหนวยงานและขาราชการทเกยวของกบการแปลงนโยบายการกระจายอ านาจไปสทองถน และเพอศกษาขอคด ความเหนของนกการเมอง เจาหนาทของรฐ ตลอดจนประชาชนทมตอการกระจายอ านาจไปสทองถนในชวง พ.ศ. 2535-2539 ผลการวจยพบวา

1. ในการจดท าแผนด าเนนงานและการเตรยมความพรอมในการด าเนนการกระจายอ านาจไปสทองถนของรบ บาลนน หนวยงานและขาราชการทเกยวของไดมการจดท าแผนด าเนนงาน และเตรยมความพรอมในการด าเนนการกระจายอ านาจไปสทองถนในระดบหนง โดยนกการเมองสวนใหญเหนวารฐบาลไดสรางกลไกขนมารบผดชอบในการจดท าแผน ตอจากนนใหเปนเรองของหนวยงานและขาราชการทเกยวของด าเนนการ เจาหนาทของรฐสวนใหญเหนวา



หนวยงานและขาราชการทเกยวของพยายามใหประชาชนในทองถนเขามามบทบาทในการพฒนา การแกปญหาของตน มอสระในการตดสนใจ รฐบาลมความพยายามในการด าเนนการกระจายอ านาจใหกบทองถนตามนโยบายของรฐบาล ประชาชนมความเหนวา การด าเนนการของรฐบาล เพอใหมการกระจายอ านาจไปสทองถนเปนไปเพอการหาเสยงมากกวาความตงใจทจะใหมการกระจายอ านาจอยางแทจรง

ส าหรบเรองของการเตรยมความพรอม โดยทวไปรบบาลและกลไกรฐ กระทรวงมหาดไทย ไดมการเตรยม ความพรอมในเรองการกระจายอ านาจไปสทองถนในระดบหนง นกการเมองและเจาหนาทของรฐเหนพองตองกนวา หนวยงานและขาราชการทเกยวของมการเตรยมความพรอมในการด าเนนการกระจายอ านาจไปสทองถน มการเตรยมยกฐานะปรบปรงองคกรปกครองทองถน มการเตรยมการเสนอใหมการปรบปรงกฎหมาย ระเบยบขอบงคบทสอดคลองกบกฎหมายแมบทในรฐธรรมนญ

2. ในการตอบสนองของหนวยงานและขาราชการทเกยวของกบการแปลงนโยบายการกระจายอ านาจไปสทอง ถนนน เจาหนาทของรฐ และประชาชนมความเหนไมแตกตางกนในเรองน คอ สวนใหญเหนวาหนวยงานและขาราชการทเกยวของมการตอบสนองในเรองของการแปลงนโยบายการกระจายอ านาจไปสทองถนในระดบหนง และเหนควรสนบสนนการกระจายอ านาจอ านาจไปสทองถนตอไป ส าหรบผลการตอบสนองการกระจายอ านาจไปสทองถนทเปนรปธรรม รบบาลควรเรงยกฐานะสภาต าบลเปนนตบคคล ปรบปรงกฎหมายใหมการเลอกตงผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถน 3. ความเหนทวไป มความเหนวา (1) หากจะใหการกระจายอ านาจไปสทองถนบรรลผล ประชาชนจ าเปนตองมความรในเรองของการกระจายอ านาจไปสทองถน (2) การกระจายอ านาจไปสทองถนควรกระจายทงอ านาจทางการเมองและอก านาจการบรหาร จฬาลกษณ พฒนศกดภญโญ . ระบบการเลอกตงก านน ผใหญบาน กบการพฒนาการปกครองทองถน . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2541 . 157 หนา (เอกสารวจย) วตถประสงคการวจยเพอศกษาถงความสอดคลองของการก าหนดใหก านน ผใหยบาน ด ารงต าแหนงคราวละ 5 ป กบการพฒนาระบอบประชาธปไตยในทองถน รวมทงศกษาถงผลดผลเสยทเกดขนจากการก าหนดใหก านน ผใหยบานด ารงต าแหนงคราวละ 5 ป ผลการวจยพบวา : มความสอดคลองกนของการก าหนดใหก านน ผใหญบานด ารงต าแหนงตามวาระ 5 ป กบการพฒนาระบอบประชาธปไตยในทองถน ผวจยใหขอเสนอวา หนวยงานทเกยวของควรศกษาและก าหนดฐานะของต าบล หมบานใหชดเจนวาจะยงคงเปนลกษณะการปกครองทองถนหรอเปนลกษณะราชการบรหารสวนทองถน นอกจากนนยงควรก าหนดบทบาทและฐานะของก านน ผใหญบานใหชดเจน เนองจากปจจบนมหลายฐานะอนอาจท าใหเกดความสบสนในการท างานซงจะกอใหเกดผลเสยได ทส าคญคอควรท าใหหนวยงานทเกยวของกบการเลอกตงเอาใจใสดแลใหการเลอกตงเปนไปอยางบรสทธยตธรรม และปลกฝงใหประชาชนพจารณาเลอกคนทจะท าหนาทเปนตวแทนของตนในระดบลางโดยค านงถงความรความสามารถอยางแทจรง

จฬาลกษณ พฒนศกดภญโญ และคณะ . การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย : กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถนในภาคใต . วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , 2545. 188 หนา (เอกสารวจย)



การวจยมวตถประสงคเพอศกษาบทบาทหนาทขององคกรปกครองทองถน , ศกษาการรบร ทศนคต ความพงพอใจและการมสวนรวมของประชาชนตอองคกรปกครองทองถน , ศกษาบทบาทของราชการสวนภมภาคในการก ากบ ตรวจสอบองคกรปกครองทองถน ประชากรทใชในการวจย คอ สมาชกสภาทองถน-คณะผบรหารทองถน-พนกงานทองถน , ขาราชการสวนภมภาคทมบทบาทในการก ากบดแลองคกรปกครองทองถน , ประชาชนผมสทธเลอกตงในพนทองคกรปกครองทองถนทเปนตวอยางในการศกษา ผลการวจย พบวา ดานบทบาทหนาท ขององคกรปกครองสวนทองถน กลมตวอยาง รอยละ 53.9 เหนวาการจดตงองคกรปกครองทองถนขนในเขตพนทกอใหเกดผลดตอการพฒนาทองถน โดยกลมตวอยางในเขต อบต .เหนวากอใหเกดผลดตอการพฒนาทองถนในอตราสวนทมากทสด กลมตวอยางในพนท อบจ . เหนวากอใหเกดผลดตอการพฒนาทองถนในอตรานอยทสด การรบรของประชาชนตอองคกรและบคลากรในองคกรปกครองทองถน พบวากลมตวอยางมากกวารอยละ 50 ไมเคยไดรบรขอมลขาวสารเกยวกบการบรหารงานจากบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเฉพาะจากคณะผบรหารและหวหนาสวนราชการสงสดขององคกรปกครองทองถน เปนกลมบคคลทกลมตวอยางไมเคยพบปะพดคยดวยมากทสด สวนองคกรปกครองทองถนทกลมตวอยางไมเคยไดรบรทราบการจดท าโครงการพฒนาทองถนมากทสด คอ องคการบรหารสวนจงหวดและเทศบาลนคร คอเปนรอยละ 65.9 และ 63.4 ตามล าดบ ทศนคตของประชาชนตอองคกรและบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตกลาง ๆ ตอองคกรปกครองสวนทองถนและบคคลทเกยวของ โดยมทศนคตทดตอองคการบรหารสวนต าบลในสดสวนทสงทสด และมทศนคตทไมดตอองคการบรหารสวนจงหวดในสดสวนทสงทสด และพบวาประเภทขององคกรปกครองสวนทองถนมความสมพนธกบทศนคตอยางมนยส าคญทางสถต ความพงพอใจของประชาชนตอองคกรและบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจในระดบปานกลางตอองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนทกกลม นอกจากนนกลมตวอยางเหนวาผลการท างานของเทศบาลนครทเปนตวอยางทดกวาเทศบาลนครอนในละแวกใกลเคยง เปนสดสวนทสงกวาเทศบาล องคการบรหารสวนต าบล และองคการบรหารสวนจงหวด เมอเปรยบเทยบการท างานกบองคกรปกครองสวนทองถนประเภทเดยวกนในเขตพนทใกลเคยง การมสวนรวมของประชาชนตอองคกรปกครองสวนทองถน กลมตวอยางสวนใหญจะมสวนรวมในระดบพนฐาน เชน การไปใชสทธเลอกตง แตมสวนรวมทางการเมองขนสง เชน การชวยรณรงคหาเสยง การสนบสนนทางการเงนหรอสงของแกผสมครนอยมากจนถงไมมสวนรวมเลย ส าหรบการมสวนรวมทางการบรหารนนกลมตวอยางสวนใหญจะมสวนรวมนอยมาก โดยกลมตวอยางกวารอยละ 70 ไมเคยมสวนรวมเลย บทบาทของราชการสวนภมภาคในการก ากบ ตรวจสอบองคกรปกครองสวนทองถน พบวากลมตวอยางทเปนคณะผบรหารสวนทองถนสวนใหยไมมปยหาในเรองความสมพนธหรอความรวมมอในการประสานงานกบหนวยราชการสวนภมภาคทงในระดบจงหวดและอ าเภอ ทงนดวยเหตผลส าคญ 2 ประการ คอ (1) ลกษณะสวนบคคลของผบรหารทองถน ทมภาวะผน าและเปนผมบารมในทองถน ท าใหมความสะดวกและงายในการประสานงานกบหนวยราชการสวนภมภาค (2) ลกษณะของวฒนธรรมองคกร ทขาราชการสวนทองถนมความคนเคยในการยอมรบบทบาทของขาราชการสวนภมภาคในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน สวนกลมตวอยางทเปนขาราชการสวนภมภาค สวนใหญเหนวาหนวยราชการสวนภมภาคมความส าคญและมบทบาทในการสนบสนนและสงเสรมการบรหารงานขององคกรปกครองสวน



ทองถน เพอใหการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนเปนไปตามระเบยบ กฎเกณฑตาง ๆ ของราชการ เนองจากบคลากรของทองถนยงมความออนแอในดานดงกลาว ขอเสนอแนะการวจย แมในภาพรวมกลมตวอยางทเปนประชาชนผมสทธเลอกตงในเขตพนทรบผดชอบขององคกรปกครองทองถน จะมทศนคตทดและเหนความส าคญของการจดตงองคกรปกครองสวนทองถน แตพจารณาดานการรบรขอมลขาวสารความพงพอใจตอการปฏบตงานขององคกรปกครองทองถน และการเขาไปมสวนรวมของประชาชนตอการบรหารงานขององคกรปกครองทองถนกลบอยในระดบต า ดงนน หนวยราชการและบคคลทเกยวของกบองคกรปกครองทองถน ไมวาจะเปนขาราชการสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถน ควรทจะมมาตรการหรอกลไกทจะท าใหประชาชนไดเขามามสวนรบร และสวนรวมตอการบรหารงานขององคกรปกครองทองถนใหมากขน เพอใหสอดคลองและรองรบกบนโยบายแหงรฐทก าหนดไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ. 2540 รวมทงพระราชบญญตตาง ๆ ทก าหนดแผน ขนตอน และการมสวนรวมของประชาชนตอการบรหารกจการของทองถนตอไป เจรญศร พงษสงห . แนวทางการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป ของทองถน เพอรองรบการกระจายอ านาจทางการศกษา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . ส านกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เขตการศกษา 9 ,2544 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : ผบรหารสถานศกษาเหนดวยกบแนวทางการบรหารการศกษาดานการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน ดานการพฒนาระบบประเมนคณภาและมาตรฐานการศกษา และดานการบรหารงานบคคล สวนกรรมการบรหาร อบต . เหนดวยในดานการพฒนาระบบประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษา ดานการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน และดานการบรหารงานงบประมาณ



ช ช านาญ ยวบรณ . การรวมอ านาจและการกระจายอ านาจทางปกครองของกฎหมายไทย . ในหนงสออนสรณงานพระราชทานเพลงศพ นายสง ยวบรณ ณ เมรวดมกฎกษตรยาราม 31 มนาคม 2503 . กรงเทพฯ : โรงพมพสงวนทองถน , 2503 . 251 หนา หนงสอทตพมพเนองในพธพระราชทานเพลงศพ ของผเปนบดาของผเขยน พมพจากวทยานพนธของผเขยน ทเขยนเนนหนกไปในทางการรวมอ านาจแลพการกระจายอ านาจตามกฎหมายปกครองของไทย ซงเปนหนงสอทนาสนใจมากส าหรบผทตองการศกษาหลกการกระจายอ านาจ และ หลกการปกครองทองถนของไทย มการแบงหนงสอเปนภาค ดงน ภาค 1 หลกทวไป : กลาวถงสถานะทางภมศาสตรและประวตความเปนมาของชนชาตไทย , การผนแปรจากการกระจายอ านาจไปสการรวมอ านาจ และ การรวมอ านาจไปสการกระจายอ านาจ , ความหมายของค าวา “การรวมอ านาจ” และ “ การกระจายอ านาจ” ภาค 2 ลกษณะของการรวมอ านาจปกครองตามกฎหมายไทยและความพยายามในการทจะกระจายอ านาจ : กลาวถง ลกษณะการรวมอ านาจทางปกครองของกฎหมายไทย ตงแต พ.ศ. 1800 ถง พ.ศ. 2475 , ความพยายามในการทจะด าเนนการปกครองไปสการกระจายอ านาจในสมยสมบรณาญาสทธราชย(มลเหตแหงการเรมทดลองการกระจายอ านาจ , วธการเรมแรกในการกระจายอ านาจ “กรรมการสขาภบาล”) ภาค 3 การกระจายอ านาจทางปกครอง : กลาวถงเรอง มลเหตและทมาของการกระจายอ านาจ , การเปลยนแปลงจากระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาสระบอบประชาธปไตย , ลกษณะกฎหมายปกครองของไทยภายหลงการเปลยนแปลงการปกครอง(ลกษณะทวไปของกฎหมายปกครองไทย , ลกษณะการปกครองสวนภมภาค , หลกการปกครองสวนภมภาคของฝรงเศส , หลกการปกครองสวนภมภาคของไทย , ลกษณะการปกครองสวนทองถน) , การกระจายอ านาจปกครองตามพระราชบญญตจดระเบยบเทศบาล พ.ศ. 2476 ภาค 4 ความโนมเอยงในการคนเขาสการรวมอ านาจในทางปกครอง ชยรตน พฒนเจรญ และคณะ . การกระจายอ านาจการบรหารงานสาธารณสขมลฐานสองคการบรหารสวนต าบล . กรงเทพมหานคร : โรงพมพ พ.เอน.การพมพ , ตลาคม 2540 . 215 หนา (รายงานการวจย) ผลการศกษาดานความสมพนธของหลกการและเจตนารมณขององคการบรหารสวนต าบลกบการสาธารณสขมลฐาน มความสอดคลองตรงกนและน าไปสจดมงหมายเดยวกน คอ การมคณภาพชวตทดของประชาชนในชมชน โดยชมชน



เปนผตดสนใจบรหารจดการโดยชมชนเอง สวนดานโครงสรางขององคการบรหารสวนต าบล และการสาธารณสขมลฐาน มความแตกตางกน กลาวคอองคการบรหารสวนต าบลม พระราชบญญตรองรบเปนองคกรนตบคคลระดบต าบล แตการสาธารณสขมลฐานเปนองคกรจดตงระดบหมบาน ไมมกฎหมายรองรบ ผลการศกษาทศนะ วสยทศน ดานการกระจายอ านาจการบรหารงานสาธารณสข พบวาสวามารถกระจายอ านาจใหองคการบรหารสวนต าบล บรหารจดการสาธารณสขมลฐานโดยอสระไดเพยงบางกจกรรมเทานน เนองจากองคการบรหารสวนต าบลยงขาดความมนใจ ขาดความรและทกษะในกระบวนการบรหารจดการสาธารณสข แตในอนาคตองคการบรหารสวนต าบลควรมสวนรบผดชอบบรหารงานสาธารณสขมลฐานเพมมากขน ผวจยไดเสนอแนะแนวทางการกระจายอ านาจการบรหารงานสาธารณสขมลฐานสองคการบรหารสวนต าบลไว 3 ประการ คอ (1) กระทรวงสาธารณสขควรก าหนดนโยบายการกระจายอ านาจการบรหารงานสาธารณสขในระดบต าบล ในดานแนวทางและขนตอนการกระจายอ านาจใหชดเจน โดยใหองคการบรหารสวนต าบลบรหารจดการไดโดยอสระ และในบางกจกรรมใหอยภายใตค าแนะน าของเจาหนาทสาธารณสขไปกอน ท าการถายโอนอ านาจในภายหลง (2) กระทรวงสาธารณสขควรทบทวนบทบาทหนาทโครงสราง ระบบงานสาธารณสขต าบล ใหสอดคลองเหมาะสมกบรปแบบการปกครองทเปลยนแปลงไป (3) ควรมการศกษาทดลองรปแบบการบรหารจดการสาธารณสขมลฐาน โดยองคการบรหารสวนต าบลในงานหรอกจกรรมบรการสาธารณสขมลฐาน ทมแนวโนมวาจะด าเนนการไดโดในอนาคต ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ และคณะ . การศกษาและออกแบบศนยปฏบตการระบบสารสนเทศดานสาธารณสขทองถน . กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย , มนาคม 2539 . (เอกสารวจย) การศกษาวเคราะหเพอวางแผนและออกแบบศนยปฏบตการขอมลและระบบสารสนเทศ มวตถประสงค คอ (1) ศกษาความตองการขาวสารขอมลของระบบบรหารสาธารณสขขนมลฐาน และระบบบรหารงานทเกยวของกบหนวยงานทองถนและสวนกลาง (2) ออกแบบศนยปฏบตการขอมลและระบบสารสนเทศดานสาธารณสขของหนวยงานระดบตาง ๆ (3) เสนอแนะแนวทางการพฒนาระบบงานอน ๆ ทจ าเปนและเกยวของ เพอเพมประสทธภาพการบรหารงาน การศกษาวเคราะหความตองการขอมลขาวสารสารสนเทศ เพอออกแบบศนยปฏบตการขอมลและระบบสารสนเทศการบรหารงานสาธารณสขขนพนฐาน และระบบบรหารราชการสวนทองถนในครงน ด าเนนการภายใตกรอบแนวคดการวางแผนกลยทธระบบสารสนเทศ (SISP : Strategic Information System Planning) โดยใชวธการจดเกบขอมลแบบผสมผสาน อนไดแก การวเคราะหเอกสาร การส ารวจ การสงเกตการณ และการสมภาษณเจาะลก เพอใหไดขอมลขาวสารทตรงตอความตองการอยางสมบรณและครอบคลม การศกษาวจยและการพฒนาระบบสารสนเทศดานสาธารณสขทองถนควรมองคประกอบ ดงตอไปน (1) การพฒนาระบบสารสนเทศดานสาธารณสขของทองถนควรตองมความสอดประสานกนระหวางศนยปฏบตการระบบสารสนเทศในสวนกลางและสวนทองถน โดยอาศยคอมพวเตอรเปนเครองมอ ( Computer-base Information System) ใหมลกษณะเปนระบบเครอขายแบบวงกวาง (Wide Area Network : WAN) (2) ด าเนนการออกแบบและพฒนาระบบภายใตกรอบแนวคดการไหลเวยนของขอมลขาวสารตาง ๆ ในระบบสารสนเทศดานสาธารณสขทองถน (3) การพฒนาทรพยากรบคคลอยางตอเนองและเปนระบบ (4) การสนบสนนดานงบประมาณอยางตอเนองและเพยงพอ



ชยอนนต สมทวณช . งบประมาณจงหวด . กรงเทพฯ : บรษท สขมและบตร จ ากด , ธนวาคม 2537 . 58 หนา หนงสอเลมนผเขยนเสนอใหมการใชมาตรการทางงบประมาณมาเปนเครองมอของนโยบายการกระจายอ านาจ โดยชใหเหนวา ความแตกตางระหวางเมองหลวงกบเมองและชนบททวประเทศนน เปนผลสบเนองมาจากการจดสรรงบประมาณ โดยถอเอาสวนราชการระดบกรมเปนฐานหลก วธการงบประมาณนสงผลใหเกดการขยายตวของสวนทเปนเมอง โดยประเทศไทยกลบกลายเปนอาณาบรเวณของกรมแทนทจงหวดจะมความเตบโต โดยการแทรกตวลงไปในพนทอยางซ าซอนในแงกจกรรม ซงท าใหเมดเงนไมไดตกถงทองถนอยางทควรจะเปน ผเขยนเสนอใหมการปรบเปลยนวธการงบประมาณเสยใหม ดดยเพมใหจงหวดมฐานะเปนสวนราชการระดบกรมตามพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ .ศ. 2502 อนจะกอใหเกดผลสะเทอนหลายดานทงตอโครงสรางทางการปกครอง-การบรหาร และความสมพนธระหวางเมองกบชนบท ชยอนนต สมทวณช และ ปารชาต โชตยะ (บรรณาธการ ) . เทศบาลในบรบทการกระจายอ านาจแหงยคสมย . กรงเทพฯ : บรษทสขมและบตร จ ากด , ธนวาคม 2538 . 280 หนา . หนงสอเลมนเปนการรวมงานวจย 5 เรอง เกยวกบเทศบาล ทสถาบนนโยบายศกษา ซงเปนองคกรเอกชนใหทนสนบสนนในการวจย ประกอบดวย (1) เทศบาลนครเชยงใหม โดย วรพทย มมาก (2) เทศบาลเมองพษณโลก โดย ดเรก ปทมสรวฒน (3) เทศบาลนครนครสวรรค โดย สมรกษ รกษาทรพย และ เชาวนะ ไตรมาส (4) เทศบาลเมองมหาสารคาม โดย สนท จรอนนต และ ทวศลป สบวฒนะ (5) เทศบาลต าบลแสนสข โดย ตระกล มชย และ ภารด มหาขนธ นอกจากนยงมบทความอก 2 บทความ คอ 1) การกระจายอ านาจทผดพลาดซ าซากของมหาดไทยและนกการเมอง โดย อมร รกษาสตย 2) เทศบาลยคโลกานวตร โดย ธเนศวร เจรญเมอง ชลพร เดชข า . การปกครองทองถนประเทศสวเดน . กรงเทพฯ : โรงพมพ พมพอกษร , สงหาคม 2543 .63 หนา หนงสอเลมนผเขยน เรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก .พ. สาระของหนงสอประกอบดวย :- การปกครองทองถนประเทศสวเดน ประวตศาสตรการปกครองทองถน ววฒนาการของสวนทองถน การเงนการคลงขององคกรปกครองสวนทองถน องคกรประชาธปไตย การบรหารเทศบาลภายใตภาวะวกฤตทางการเงน-ชวงทศวรรษ 1990 – การปรบปรงการปกครองตนเองของทองถนใหทนสมย มาตรการของทองถนในการแกปญหาวกฤตเศรษฐกจ การเปรยบเทยบกบประเทศอน การปฏรปในศตวรรษท 21: เสนทางสการปกครองตนเองของทองถน หลกการปกครองตนเองของหนวยบรหารระดบภมภาคและทองถนภายใตสภาวะแหงโลกาภวตน ความตองการบรการและทรพยากรการบรหาร เทศบาลในอนาคต :จะอยภายใตกลไกตลาดหรอไปสการปกครองตนเองแบบประชาธปไตย ชลลดา จตตวฒนพงศ . การกระจายอ านาจทางการศกษา : ประสบการณของประเทศญปนกบแนวทางส าหรบประเทศไทย . กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ , 2537 . 104 หนา (เอกสารวจย)

ไมพบตนฉบบเอกสารวจย



ชศกด เทยงตรง . การบรหารการปกครองทองถนเปรยบเทยบ . กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2520 . 410 หนา หนงสอเลมนผเขยนไมไดเขยนอธบายการปกครองทองถนของไทยไว ดงนนเนอหาของหนงสอไดแบงเปน 3 ภาค ภาคแรกเปนแนวความคดในหลกวชาการการบรหารการปกครองทองถนทวไปและวธการศกษาเปรยบเทยบ ภาคทสองเปนการศกษารายประเทศซงมหลกเกณฑในการคดเลอกประเทศโดยยดถอประเทศแมบทหรอประเทศ “อาจารย” เฉพาะกลมประเทศซงมการปกครองระบอบประชาธปไตย 3 ประเทศ ไดแก องกฤษ ฝรงเศส และสหรฐอเมรกา และประเทศทเปนลกบทเฉพาะในภมภาคเอเซยอก 3 ประเทศ คอ อนเดย ญปน และฟลปปนส ภาคทสามเปนภาคผนวกไดรวมพระราชบญญตและกฎหมายทส าคญ ๆ ชวงศ ฉายะบตร . การปกครองทองถนไทย . กรงเทพฯ : บรษทพฆเณศ พรนทตง เซนเตอร จ ากด , พมพครงท 2 , เมษายน 2539. 383 หนา หนงสอเลมนประกอบดวยเนอหา 11 บท คอ บทท 1 บทน า บทท 2 หลกการและทฤษฎวาดวยการปกครองทองถน บทท 3 ววฒนาการของการปกครองทองถนในประเทศไทย บทท 4 องคการบรหารสวนจงหวด บทท 5 เทศบาล บทท 6 สขาภบาล บทท 7 สภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล บทท 8 กรงเทพมหานคร บทท 9 เมองพทยา บทท 10 การคลงทองถนไทย บทท 11 แนวโนมการปกครองทองถนของไทยในอนาคต ถงแมวาเนอหา และ ขอมล ในหลาย ๆ บทของหนงสอเลมนจะเกาและไมสอดคลองกบบทบญญตรบธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน แตถาผทตองการศกษาพฒนาการของการปกครองทองถนภายใตกรอบแนวคดของกระทรวงมหาดไทยแลว หนงสอเลมนเหมาะทจะศกษาและคนควา เพราะผเขยนคออดตขาราชการชนผใหญของกระทรวงมหาดไทย



ณ ณรงค สนสวสด , จกรพนธ วงษบรณาวาทย . โครงสรางทเหมาะสมส าหรบเทศบาลไทยตามความเหนของนายกเทศมนตรและปลดเทศบาล . สงหาคม 2536 . 72 หนา (เอกสารวจย) สรปผลการศกษาวจย ไดใหขอเสนอแนะในทางปฏบตเกยวกบรปแบบของเทศบาล โครงสรางของเทศบาล กฎเกณฑตาง ๆ ทเกยวกบการบรหารเทศบาล ดงน คณสมบตสมาชกสภาเทศบาล เพมคณวฒเปนมธยมตอนตนหรอเทยบเทา โดยมบทเฉพาะกาลวา ผทเคยเปนสมาชกสภาเทศบาลมากอนใหสมครเปนสมาชกสภาเทศบาลไดแมไมจบมธยมตน จ านวนสมาชกสภาเทศบาล เทศบาลเมอง อาจไมจ าเปนตองม ส .ท. 18 คน อาจมนอยกวา หรอ มากกวา กได การก าหนดจ านวนสมาชกควรใชจ านวนประชากรเปนเกณฑ โดยเทศบาลเมองขนาดใหญประชากรเกน 100,000 คน ใหม ส.ท.เพมขนทก ๆ จ านวนประชากรทเพมครบ 10,000 คน จากฐาน 100,000 คน เชนเดยวกบเทศบาลเมองขนาดเลก หากประชากรระหวาง 50,000-100,000 คน ม ส.ท. 18 คน หากมประชากรนอยกวา 50,000 คน กลดจ านวน ส.ท. ลง 1 คน ในจ านวนประชากรทนอยกวาทก 5,000 คน จ านวนคณะเทศมนตร คณะเทศมนตร 3 คน เปนอยานอยนาจะเหมาะสมแลว หากจะเพมจ านวนเทศมนตรควรมขอก าหนดผกพนกบจ านวน ส.ท. และตองพจารณารายไดของแตละเทศบาลประกอบดวย วาระการด ารงต าแหนงของสมาชกสภาเทศบาล ควรจะมวาระ 4 ป เพราะจะท าใหมความกระตอรอรนในการท างาน และสอดคลองกบการเมองระดบชาต จ านวนวาระของการด ารงต าแหนงนายกเทศมนตร ควรก าหนดไวท 2 วาระตดตอกน ถาจะเปนสมยท 3 ควรเวนวางใหผอนเปน 1 สมยกอน ประชาชนจะเกดความเปรยบเทยบ และลดแนวโนมทจะคดวาตนเองเปนเจาของเทศบาล วธการเลอกนายกเทศมนตร ควรทดลองใชวธรการเลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง 4 ป แลวใหประชาชนลงประชามตวาจะใชแบบใด ซงประชาชนกอาจจะเลอกรปแบบทเหมาะสมกบทองทของตนเอง ขอบเขตอ านาจหนาทของสภาเทศบาลและนายกเทศมนตร เพมอ านาจนายกเทศมนตรในการปฏบตโดยไมตองขออนมตจากกระทรวงมหาดไทย โดยเพมอ านาจดานการเงน การคลง การบรหารงานบคคล และการบงคบใชกฎหมาย แยกอ านาจระหวางนายกเทศมนตรกบปลดเทศบาล ก าหนดขอบเขตของอ านาจนายกเทศมนตรกบปลดเทศบาลใหชดเจน หลกเลยงการจะตองตความวาอ านาจสวนใดเปนของนายกเทศมนตร / เปนของปลดเทศบาล ณภทร นอยน าใส และ อปถมภ โพธกนษฐ . สภาพปจจบนของการทง การก าจดมลฝอย และผลกระทบจากการก าจดมลฝอยแบบฝงกลบของเทศบาลนครนครราชสมา . 2541 . (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการทง การจดเกบและการขนถายมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครนครราชสมา และบรเวณพนทใกลเคยง เพอศกษาสภาพปจจบนเกยวกบปรมาณมลฝอย องคประกอบของมลฝอย และแหลงทมาของมลฝอย เพอศกษาถงลกษณะสมบตของน าชะมลฝอย (Leachate) จากบอสงเกตการณ และเปนการศกษาถงผลกระทบสงแวดลอมจากการก าจดมลฝอยแบบฝงกลบ (Sanitary landfill) ทงทางดานสงแวดลอมทางกายภาพ ชวภาพ คณคาการใชประโยชนของมนษย และคณภาพชวต ผลการวจยพบวา :- ประชาชนทอาศยอยในชมชนผมรายไดนอย มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย การรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนตามโครงการอาสาพฒนาเทศบาล



(อพท.)อยางมนยส าคญ ทระดบความเชอมน รอยละ 95 , มความรความเขาใจเกยวกบอนตรายและผลกระทบจากมลฝอย แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนตามโครงการ อพท. อยางมนยส าคญทระดบความเชอมนรอยละ 95 , มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยง อยางมนยส าคญทระดบความเชอมน รอยละ 95 , มความรความเขาใจเกยวกบอนตรายและผลกระทบจากมลฝอย แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยง อยางมนยส าคญ ทระดบความเชอมน รอยละ 95 ประชาชนทอาศยอยในชมชนตามโครงการ อพท . มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายการรกาาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยง อยางไมมนยส าคญ ทระดบความเชอมน รอยละ 95 , มความรความเขาใจเกยวกบอนตราย และผลกระทบจากมลฝอย แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยงอยางมนยส าคญ ทระดบความเชอมน รอยละ 95 ประชาชนทอาศยอยในชมชนเขตเทศบาล (ชมชนผมรายไดนอย และชมชน อพท.) มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยง อยางมนยส าคญทระดบความเชอมน รอยละ 95 , มความรความเขาใจเกยวกบอนตรายและผลกระทบจากมลฝอย แตกตางจากประชาชนทอาศยอยในชมชนพนทขางเคยง อยางมนยส าคญทระดบความเชอมมน รอยละ 95 ปรมาณมลฝอยในเขตเทศบาลนครนครราชสมามวนละประมาณ 195 ตน อตราการผลตมลฝอยเฉลย 0.9 กโลกรม/คน/วน เทศบาลสามารถเกบขนไดวนละประมาณรอยละ 83 และอกประมาณ รอยละ 13 จะถกคดแยกน ากลบมาใชใหม ระบบรวบรวมมลฝอยสวนใหญเปนแบบมลฝอยผสมรวมอยในภาชนะรองรบมลฝอยถงเดยว ภาชนะส าหรบรองรบมลฝอยมแบบถงและภาชนะบรรจตงอยบรเวณขางถนน ตลาดสด และศนยการคา ส าหรบเขตชนในบางแหงเทศบาลไดจดท าโครงการใหประชาชนแยกทงมลฝอยในระบบถงสามใบ มลฝอยทงหมดจะถกเกบรวบรวมและขนไปก าจดแบบฝงกลบวธขดรอง พนทก าจดมลฝอยแบบฝงกลบตงอยทบานโคกหนองแหน ต าบลโคกกรวด อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา พนทประมาณ 289 ไร การประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ของพนทก าจดมลฝอย พบวาผลกระทบดานกายภาพ ไดแก ทตง และสภาพภมประเทศมลกษณะท าลายทศนยภาพ การฟงกระจายของฝนละออง กลนเหมนจากการยอยสลายของมลฝอย การปนเปอนของน าชะมลฝอยทมตอแหลงน าผวดนและแหลงน าใตดน สภาพดนเปนกรดและมเชอโรค ผลกระทบดานชวภาพไมมนยส าคญเนองจากบรเวณพนทขางเคยงไมมสตว หรอสงมชวตทมคาทางเศรษฐกจ ดานคณคาการใชประโยชนของมนษยและคณภาพชวต สงผลกระทบทางลบตอการตงถนฐานของประชาชนบรเวณพนทขางเคยง ดานการใชทดนเพอเปนทอยอาศย เชน กลนเหมน น าเสย และเปนแหลงเพาะพนธเชอโรค



ด ดวงจนทร อาภาวชรตม . เชยงใหม : เอกนครระดบภมภาค . เอกสารเพอการศกษาและแกไขปญหาทองถน

ล าดบ ท 2 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , ธนวาคม 2536 . 23 หนา ผเขยนเปนนกวจย สถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยเชยงใหม เปนนกวชาการดานผงเมอง ดงนนงานเขยนจงเปนการมองเชยงใหมในฐานะของนกผงเมอง ทชใหเหนวาปญหาของเมองเชยงใหม ในเรองการจราจรตดขด อากาศเสย สาธารณปโภคสาธารณปการไมเพยงพอตอความตองการ การใชทดนผดประเภท น าเสย การขยายตวของชมชนแออด ทดนราคาแพงเกนความเปนจรง ขอขดแยงในการสรางอาคารสง เยาชน โสเภณ โรคเอดส ขยะไมมททง การท าลายศลปและสถาปตยกรรมโบราณ ปญหาทงหมดเปนผลพวงของนโยบายทผดพลาดทรวมความเจรญของภาคเหนอตอนบนทงหมดไวในเมองเชยงใหม ท าใหเมองเชยงใหมก าลงจ าลองความผดพลาดของกรงเทพฯ มาไวทเชยงใหม ซงผเขยนเสนอใหแกไขโดย ลดความเปนศนยกลางของเมองเชยงใหม (ใหเหลอเพยงศนยกลางการทองเทยว การศกษา คาปลก คาสง )สวนเรองอน ๆ เชน ศนยกลางการเงนการคลง และศนยราชการ ควรอยทล าปาง , เสนอใหกระจายรายไดทเปนธรรม ลดจ านวนผอพยพเขาเมองเชยงใหม , มการวางแผนเมองเชยงใหมทดค านงถงวถธรรมชาตใหมาก , ควบคมการใชประโยชนทดนอยางรดกม , ปรบปรงโครงขายสาธารณปโภคสาธารณปการ ปรบปรงกฎหมายเพอควบคมปญหาตาง ๆ เชน ขนภาษการใชโฟมและถงพลาสตก ฯลฯ ดเรก ปทมสรวฒน และคณะ . เครองชวดประสทธภาพการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 199 หนา (เอกสารวจย) งานวจยนแบงเปน 4 สวน คอ สวนท 1 เครองชวดประสทธภาพการท างานขององคกรปกครองสวนทองถน จ าแนกเปน (1) เครองชวดการท างานขององคการบรหารสวนต าบล เทศบาล และเมองพทยา ม 4 กลม คอ กลมแรก เครองชวดประสทธผลทางนโยบายหรอการวดความทวถงของการใหบรการสาธารณะ ม 10 ตว กลมสอง เครองชวดดานการจดเกบรายได ม 7 ตว กลมสาม เครองชวดดานวนยทางการคลง ม 8 ตว กลมส เครองชวดประสทธภาพของการใหบรการ ม 10 ตว (2) ผลการประเมนเครองชวดการท างานของเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล (3) เครองชวดการท างานขององคการบรหารสวนจงหวด ม 5 กลม กลมแรก เครองชวดประสทธผลทางนโยบาย ม 6 ตว กลมสอง เครองชวดการจดเกบรายได ม 2 ตว กลมสาม เครองชวดวนยทางการคลง ม 5 ตว กลมส เครองชวดประสทธภาพการใหบรการ ม 1 ตว กลม 5 เครองชวดการเกบคาบรการคนทน สวนท 2 การส ารวจความพงพอใจของประชาชนตอองคกรปกครองสวนทองถน สวนท 3 การจดสรรเงนอดหนนองกบเครองชวดประสทธภาพการท างาน สวนท 4 เครองวดความเปนเมองขององคกรปกครองสวนทองถน



ดเรก ปทมสรวฒน และคณะ . ระบบขอมลการเงนการคลงทองถน . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544. 100หนา ผวจยเสนอจดตง “ศนยขอมลการเงนการคลงทองถน” เพอท าหนาทรบผดชอบการประมวลเกบจากองคกรปกครองสวนทองถน โดยเรยกขอมลดผานอนเตอรเนต web site www.localgov.nesdb.go.th ด ารง วฒนา และคณะ . การประเมนผลการฝกอบรมเพมพนประสทธภาพองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) . โครงการศกษาวจย ทนสนบสนนจาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย , 2540. (เอกสารวจย) ประเดนการศกษา ม 2 ประเดนคอ (1) การตดตามและประเมนสมฤทธผล และผลการฝกอบรม อบต .ทด าเนนการชวงป 2538-2539 (2) การประเมนความเหมาะสมของหลกสตรการฝกอบรมวาสอดคลองกบภารกจของ อบต.หรอไม การศกษาพบวา สมฤทธผลของการฝกอบรมเพมพนประสทธภาพ อบต . มระดบสงปานกลาง สาเหตทสมฤทธผลของการฝกอบรมไมสงมาก เนองมาจากขอจ ากดของหนวยงานจดการโครงการฝกอบรมทมทรพยากรการบรหารนอย เมอเทยบกบปรมาณงานทมาก ทงในรปของปรมาณของคนกลมเปาหมาย และเปนงานทตองลงลกในเนอหาการฝกอบรม และดวยเวลาอนจ ากด นอกจากนเจาหนาทยงขาดประสบการณเนองจาก อบต . เปนรปแบบการบรหารทองถนทจดตงใหม ซงท าใหเจาหนาทตองเรยนรงานใหมในเวลาอนจ ากด คณะทปรกษาไดมขอเสนอในการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมตามความจ าเปนของการฝกอบรม 3 ระดบ ไดแก ระดบองคการ ระดบกลม และระดบปจเจกบคคล ในดานการบรหารโครงการ กรมการปกครองจ าเปนตองปรบปรงการบรหารการจดการ ซงมทางเลอกหลายประการ ไดแก การจดตงสถาบนเฉพาะการพฒนาการปกครองทองถน หรอการเสรมสรางสมรรถนะของหนวยการฝกอบรมของส านกบรหารราชการสวนต าบล (รสต.) หรอรวมมอกบองคกรภายนอก รสต . เชน ทปรกษาเอกชน สถาบนการศกษา เปนตน ส าหรบการศกษาวจยตอไป ควรวางระบบการวดและประเมนผลการฝกอบรมทงกอนและหลงการฝกอบรม รวมทงใหมการวจยตดตามผล เพอน าผลการศกษาในลกษณะทตอเนองนไปพฒนาการจดการฝกอบรมตอไป ด ารง วฒนา . การประเมนกระบวนการบรหารจดการในโครงการพมนาต าบลขององคการบรหารสวนต าบล . ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2540 . (งานวจย) วตถประสงคการประเมน เพอประเมนกระบวนการบรหารจดการและประสทธผลจากการด าเนนโครงการพฒนาต าบล ป 2540 วามสวนสนบสนนและเตรยมความพรอมใหสภาต าบลและ อบต. อยางไร และจดท าขอเสนอแนะแนวทางในการด าเนนงานในปตอไป เพอใหสภาต าบลสามารถปฏบตภารกจไดอยางมประสทธภาพ และมกลไกบรหารจดการทสอดคลองกบนโยบายกระจายอ านาจ การประเมนพบวา กระบวนการบรหารจดการในป 2540 แมสวนกลางจะขยายกรอบโครงการโดยเพมดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการพฒนาระหวางสภาต าบลและ อบต . และดานการพฒนาองคกรทองถนและบคลากรทองถน แตประชาชนในต าบลยงใหความส าคญดานโครงสรางพนฐานทางกายภาพ โดยเฉพาะการสรางถนนและแหลงน า และเนนหลกการความสอดคลองกบแผนพฒนาต าบล ประชาชนมสวนรวมในการเสนอโครงการคอนขางมาก แมวาจะมสวนรวมในการปฏบตงานและตดตามความกาวหนา และรวมบ ารงรกษาโครงการทจดท าขน

http://www.localgov.nesdb.go.th/



คอนขางนอย การประเมนประสทธผล พบวา มประสทธผลตอการแกปญหาของทองถน และประชาชนไดรบประโยชนจากโครงการดานโครงสรางพนฐานและมรายไดเพมขนจากโครงการพฒนาอาชพ การประเมนผลกระทบ มผลกระทบในเชงบวกตอเศรษฐกจและสงคม และเหนวาเปนโครงการทมความจ าเปนตองด าเนนการในระดบจงหวด โดยเฉพาะเพอสงเสรมการปกครองทองถน และการพฒนาขดความสามารถของสภาต าบลและ อบต . แตมผลนอยมากตอการพฒนาโครงการระหวางต าบล ผวจยมขอเสนอวา (1) ในระดบกรอบนโยบาย รฐบาลควรทบทวนขอหามโครงการดานกฬา เนองจากประชาชนเหนวาเปนโครงการทชวยสงเสรมสขภาพอนามยของประชาชน และชวยลดปญหายาเสพตดและควรพฒนาบคลากรของ อบต. ในดานการวางแผน การจดระบบงาน และ ระบบงบประมาณ นอกเหนอจากการท าโครงการดานโครงสรางพนฐานทางกายภาพ (2) ในการวางแผนและการปฏบตงาน จงหวดและอ าเภอควรปรบปรงแผนพฒนาต าบลทวางไวกอนการยกฐานะจากสภาต าบลเปน อบต . ควรปรบปรงระบบและวธการประชาสมพนธโครงการ โดยเฉพาะการประชาสมพนธเพอใหประชาชนมสวนรวมในโครงการ และควรมชางดานเทคนคเพอสนบสนนการท างานของสภาต าบลและ อบต. ด ารง วฒนา และคณะ . โครงการศกษาเบองตน เรอง ระบบการบรหารจดการทองถน . ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย , เมษายน 2544 . 426 หนา (เอกสารวจย) กาารวจยมวตถประสงคเพอศกษาแนวคดและส ารวจความเคลอนไหวทเกยวของกบการพฒนาระบบการบรหารจดการทองถนทด (Good Local Governance) เพอก าหนดตวแบบทเหมาะสมของระบบการบรหารจดการทองถนของไทย โดยการศกษาจากเอกสาร บทความ ผลงานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ และการจดเวทสงเคราะหขอมลใน 32 รปแบบ ไดแก การจดสนทนาผานอนเตอรเนต (Internet conference) การสมภาษณและใชแบบสอบถามเพอส ารวจความคดเหนของผบรหารและนกวชาการชนน าทเกยวของกบการบรหารจดการทองถน และการจดสมมนาทางวชาการเพอสรางเครอขายผสนใจ ในดานการบรหารจดการทองถน พบวา การเปลยนแปลงของกระแสโลกทมงแสวงหารฐบาลประชาธปไตยทมงกระจายอ านาจใหแกทองถน การเพมบทบาทของภาคประชาสงคมเพอมงตอบสนองความตองการของคนสวนใหย การใชระบบตลาดเสรในการแกปญหาทางเศรษฐกจ และการสรางคานยมสากลในเรองการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยนของสงคมโลก เปนบรบททส าคญของระบบการบรหารจดการทองถน และตอแนวคดในเรองระบบการบรหารจดการทองถนทด (Good Local Governance) ซงเกยวกบโครงสรางการบรหารจดการในทองถนทประกอบดวยความสมพนธทเหมาะสมระหวางภาครฐ ธรกจเอกชน และประชาสงคม ซงจะท าใหการบรหารจดการของทองถนมความโปรงใส มความรบผดชอบและตระหนกถงการมสวนรวม น าไปสการเพมประสทธผลในการใหบรการสาธารณะเพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถน โดยใหบรการไดอยางเบดเสรจ ตอเนอง เชอถอไดและมงใหประโยชนแกประชาชนผานกลไกทางประชาสงคม แนวคดและความเคลอนไหวดงกลาว ผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงภายในประเทศ ทงในดานพฒนาการทางการเมอง และการเปลยนแปลงทศทางการบรหารจดการประเทศทท าใหการบรหารราชการแผนดนของไทยอยในชวงของการเปลยนผานจากการบรหารราชการแผนดนแบบรวมศนยอ านาจ สการบรหารจดการแบบการกระจายอ านาจ (Decentralizing Governance) ใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และการสนบสนนการมสวนรวมของประชาชน แตยงใหความส าคญกบประเดนการกระจายอ านาจใหกบองคกรปกครองสวนทองถนเปนหลก โดยไมไดมองทองถนหรอสงคมแบบองครวม ท าใหระบบการบรหารจดการทองถนมประเดนปญหาตาง ๆ เกดขนหลายประการ อยางไรกด



ทามกลางการเปลยนแปลงของกระแสโลก และความพยายามในการสรางระบบบรหารจดการทองถนทด จะยงคงมการพฒนาระบบการบรหารจดการทองถนไทย โดยการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และการพฒนาระบบบรหารจดการทองถน ควบคกบการพฒนาการมสวนรวมของประชาชนอยางตอเนอง ตวแบบทเหมาะสมของระบบบรหารจดการทองถนทด ประกอบดวยเครอขาย(Network) ความรวมมอของภาครฐ โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถน ภาคธรกจเอกชนและประชาสงคมตาง ๆ ในทองถนในการจดบรการสาธารณะ (Public Service) โดยแตละภาคสวนจะมปฏสมพนธ (Interaction) กนอยางตอเนอง มการพงพาซงกนและกน (Interdependence) มความเชอใจกน (Trust) และการใชกฎเกณฑทมอยรวมกนเพอการตอรองและตกลงกน ในขณะทองคกรปกครองสวนทองถนเองจะตองมโครงสราง อ านาจหนาท ศกยภาพและขดความสามารถ บคลากร มาตรฐานทางจรยธรรมและศลธรรม ทสอดคลองและเหมาะสมกบการใหบรการสาธารณะในทองถนตามหลกบรหารจดการทดดวย โดยรฐบาลควรพฒนานโยบายเพอพฒนาระบบการบรหารจดการทองถนของไทยไปสระบบการบรหารจดการทองถนทด และแกไขประเดนปญหาตาง ๆ ทเกดขนในกระบวนการกระจายอ านาจในปจจบน ประเดนตาง ๆ ทควรพจารณา ไดแก การสรางระบบบรหารจดการทดทงในทางการเมอง ระบบราชการ และภาคธรกจ ทสอดคลองเปนระบบเดยวกน การใชกลไกของรฐในการสรางความรความเขาใจใหแกผเกยวของทกฝาย เชน ขาราชการสวนกลาง ภมภาค ภาคธรกจเอกชน ในฐานะผประกอบการและผรบบรการสาธารณะ ประชาชนในทองถนในฐานะผเสยภาษและรบประโยชนจากบรการพนฐาน ฯลฯ เพอใหทราบถงทศทาง แนวโนมในการกระจายอ านาจและการพฒนาระบบการบรหารจดการทองถนทอาจมผลกระทบกบตนเองในดานตาง ๆ ซงจะท าใหเกดความรวมมอ และประสานประโยชนในกระบวนการกระจายอ านาจ การก าหนดนโยบายเรงดวนในกระบวนการพฒนาบคลากรของทองถนใหมศกยภาพในการบรหารจดการทองถน การพฒนาระบบการก ากบดแล เพอใหทองถนปฏบตหนาทไปตามบทบาทหนาทตามทกฎหมายก าหนด การแกไขความขดแยงของกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของ การสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมมอกนในการจดบรการสาธารณะ การสงเสรมและสรางแรงจงใจใหทองถนน าหลกการบรหารบรหารจดการบานเมองและสงคมทดมาใชเปนแนวทางในการบรหารจดการทองถนในองคกรปกครองสวนทองถนทกรปแบบอยางแพรหลาย การพฒนารปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนใหมความยดหยน และเหมาะสมตอความเปนลกษณะเฉพาะของพนทไป การพฒนาระบบการใหบรการสาธารณะ (Public service) ใหมมาตรฐานเทาเทยมกน โดยอาจน าระบบมาตรฐานสากล หรอมาตรฐานกลางของประเทศมาใชในการก าหนดมาตรฐานการจดบรการของทองถน การตดตามประเมนผลแผนงาน โครงการทภาครฐ องคกรพฒนาเอกชน ความชวยเหลอจากตางประเทศ เพอเสรมสรางขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนและพฒนาระบบบรหารจดการทองถน รวมทงโครงการน ารองทไดด าเนนการไป การสรางเครอขายการวจยเพอพฒนาองคความรและการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ทเกยวกบการบรหารจดการทองถนระหวางมหาวทยาลยใหมากขน และน าไปสการศกษาทครอบคลมทงประเทศ เพอสรางเครอขายผสนใจการพฒนาระบบการบรหารจดการทองถน และท าใหเกดความเชอมโยงของเครอขายของกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางทองถน สถาบนการศกษา และสงคม เอกชน และประชาสงคม โดยประเดนการศกษาวจยควรใหครอบคลมทงดานโครงสรางและความสมพนธของการบรหารจดการ (Governance) การกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนและการพฒนากลไกภายในของทองถน และการสนบสนนบทบาทของภาคประชาสงคมในระบบการบรหารจดการทองถน ดารารตน เมตตารกานนท . ผน าทองถนอสานกบเครอขายความสมพนธ กรณศกษาสมาชกสภาเทศบาลกรงเทพ.



มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย , 2536 . 51 หนา (เอกสารวจย) ไมพบเอกสารตนฉบบ

ต เตช บนนาค . การปกครองระบบเทศาภบาลของประเทศสยาม พ.ศ. 2435-2458. (ผแปล : ภรณ กาญจนษฐต) กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2532 . 402 หนา ผเขยนไดกลาวไวในค าน าวา “ ความพยายามทจะเขยนประวตการปกครองสวนทองถนของสยามตงแต พ .ศ. 2435-2458 นมจดเรมตนจากความปรารถนาทจะสบสาวเรองราวดานทส าคญดานหนงของการปรบปรงสยามประเทศใหทนสมย คอการกอตง การขยายตว และความส าเรจของกระทรวงมหาดไทยในสมยทสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพทรงด ารงต าแหนงเสนาบด………. สาระส าคญของหนงสอเลมนประกอบดวยการศกษาส ารวจลกษณะการปกครองหวเมองแตโบราณของประเทศสยาม การเปลยนแปลงแกไขอยางคอยเปนคอยไปในระหวาง พ .ศ. 2413-2423 และการศกษาส ารวจอยางละเอยดในเรองการกอตงการปกครองสวนทองถนใหมระบบรวมศนยดงทเรยกกนวา “ระบบเทศาภบาล” ระหวาง พ.ศ. 2435-2442 รวมทงการปรบปรงและพฒนาใหรดกมยงขนระหวาง พ.ศ. 2442-2458 ….” ดงนนหนงสอเลมนจงเปนหนงสอททรงคณคาทางประวตศาสตรอยางมากในการศกาาระบบ “เทศาภบาล” ของไทย และจะชวยใหเขาใจถงววฒนาการทางประวตศาสตรของการรวมศนยอ านาจในอดต กบ การกระจายอ านาจในปจจบนได ตระกล มชย . สภาต าบล . กรงเทพมหานคร : บรษทสขมและบตร จ ากด , ธนวาคม 2537 . 259 หนา หนงสอเลมนไดน าเสนอพฒนาการและววฒนาการของการปกครองระดบต าบล นบตงแต คณะกรรมการต าบล ตามกฎหมายลกษณะปกครองทองท สภาต าบลรปแบบตาง ๆ ทจดตงขนตามค าสงกระทรวงมหาดไทย สภาต าบลตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 326 องคการบรหารสวนต าบลทตงขนครงแรกตาม กฎหมายระเบยบบรหารราชการต าบล



พ.ศ. 2499 วาแตละรปแบบมโครงสราง อ านาจหนาท ปญหาอปสรรคอยางไร การอธบายเปรยบเทยบรางกฎหมายองคการบรหารสวนต าบลของพรรคการเมองตาง ๆ จนถงทมาของกฎหมายสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบลในปจจบน ในบทสรปผเขยนไดวเคราะหไววาในอนาคตจะเกดปญหาความขดแยงในองคการบรหารสวนต าบล ปญหาการแยงชงอ านาจในต าบล และปญหาการทจรตในการบรหารงาน ตระกล มชย . การกระจายอ านาจ . กรงเทพมหานคร : บรษท พ.เพรส จ ากด , ธนวาคม 2538 . 134 หนา หนงสอเลมนเปนการรวมรวมแนวความคดของนกวชาการไทย ชวง กอนป 2538 เกยวกบการกระจายอ านาจโดยจดหมวดหมเปน 6 สวนดวยกน คอ สวนท 1 ความหมายและแนวคดของการกระจายอ านาจ สวนท 2 แนวทางการกระจายอ านาจ สวนท 3 การกระจายอ านาจดานการคลง สวนท 4 การกระจายอ านาจกบการปกครองทองถน สวนท 5 การกระจายอ านาจกบการเลอกตงผวาราชการจงหวด สวนท 6 การกระจายอ านาจกบอนาคตการปกครองทองถนไทย ตระกล มชย . โครงการประเมนผลการเลอกตงสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบล : วนท 23 มถนายน พ.ศ. 2544. วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , 2544 . (เอกสารวจย) การประเมนผลการเลอกตงสมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 3,633 แหง ซงมการเลอกตงเมอวนท 23 มถนายน 2544 ผลการประเมนไดขอสรป ดงน

1. ดานการบรหารการเลอกตง เปนการด าเนนการโดย กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย โดยใชพระราช บญญตการเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล พ .ศ. 2482 (รวมทงทไดแกไขเพมเตมใหมถง พ .ศ. 2541) เปนกฎหมายในการเลอกตงสมาชกสภา อบต . จากการประเมนพบวามจดออนดานการประชาสมพนธการเลอกตงทงในระดบประเทศและระดบพนทขององคการบรหารสวนต าบล เจาหนาทผด าเนนการเลอกตงระดบลางสด คอ ปลดองคการบรหารสวนต าบล สวนใหญไมเคยมประสบการณในการจดการเลอกตงมากอน จงมขอผดพลาดบางอยางในการจดการเลอกตง

2. การกระท าผดตามกฎหมายเลอกตงทองถน ทพบคอ ขาราชการในพนทรวมกบนกการเมองระดบชาตใช ต าแหนงหนาทเออประโยชนแกผสมครรบเลอกตง มการจดเลยงอาหาร สรา มการใชอ านาจและอทธพลของกลมอทธพล ก านน ผใหญบานใหการสนบสนนญาตและพรรคพวกในลกษณะขอรองเชงบงคบ หรอขมขใหประชาชนลงคะแนนให

3. การแทรกแซงทางการเมองทองถนของนกการเมองระดบชาต มการวางโครงขายการเมองของนกการเมอง ระดบชาต กบการเมองระดบ อบต. โดยประสานเชอมกบนกธรกจทด าเนนกจการเกยวกบการรบเหมากอสราง ซงลกษณะความสมพนธแฝงไวดวยระบบอปถมภ-อ านาจ-บารม-ผลประโยชนทางการเมอง-ผลประโยชนทางการเงน ท าใหการเมองทองถนระดบ อบต. แปรสภาพไปส “Money Local Politics”

4. ลกษณะการหาเสยงของผสมครรบเลอกตงสมาชกสภา อบต. มแนวโนมการสงผสมครเปนคณะ โดยการ รวมทมของหมบานตาง ๆ เพอหวงผลการเขาเปนผบรหาร อบต . แตการหารเสยงเลอกตงยงไมมการเสนอแนวนโยบายการบรหาร อบต.

5. ความเขาใจของประชาชนตอการเลอกตงสมาชกสภา อบต. และ บทบาทหนาทของ อบต. ประชาชนม ความตนตวมากขน แตละหมบานผสมครมการแขงขนและใชกลยทธทงทถกกฎหมายและไมถกกฎหมายเพอใหไดมาซงชยชนะในการเลอกตงมากขน ประชาชนยงไมเขาใจบทบาทหนาทของ อบต .(ในฐานะองคกรทางการบรหาร)วาแตกตาง



กบ สมาชกสภา อบต.(องคการฝายสภา)อยางไร สวนใหญประชาชนเขาใจวาการเลอกตงสมาชกสภา อบต. เปนการเลอกบคคลทจะเขาไปแกไขปญหาของหมบาน และ ของตนเอง

6. ความตองการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานของ อบต. พบวาประชาชนตองการให อบต.เขาไป มสวนรวมประชมชแจงการด าเนนงานและรบฟงความเหนของประชาชนในแตละหมบาน ประชาชนตองการตรวจสอบการท างานโดยการถอดถอนผบรหาร อบต. แตประชาชนยงไมเขาใจกระบวนการของการถอดถอน ขอเสนอเชงนโยบาย ผวจยเสนอ 6 ประเดน คอ (1) เหนดวยกบรางกฎหมายการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน ยกเวนการบญญตใหใหเลอกตงสมาชกสภา อบต .เปนเขต ๆ ละหนงคน และใหหมบานเปนเขตเลอกตง (2) การประชาสมพนธการเลอกตง ควรเนนการกระจายขาวผานหอกระจายขาวประจ าหมบาน สวนเนอหาการประชาสมพนธ ควรเนนความเขาใจบทบาท อ านาจ หนาท ของ อบต . (3) การเลอกตงผบรหารโดยตรง หรอ การเลอกตงสมาชกสภาเปนคณะ เปนแนวทางทจะชวยพฒนาและสงเสรมการเมองทองถน (4) ขอเสนอเกยวกบการปรบระบบความสมพนธระหวาง ก านน ผใหญบาน กบ อบต . รวมทงการปรบแนวทางการมสวนรวมของประชาชน โดยใหพจารณาแยกบทบาทหนาทของแตละฝายใหชดเจน และมการปรบกฎหมายของ อบต . ใหด าเนนกจการรวมกบประชาคมต าบล และ ประชาคมหมบาน (5) การเพมบทบาทของสตรใน อบต. ควรพจารณาก าหนดสดสวนของสมาชกสภา อบต.ทม 2 คน นน ควรก าหนดใหเปนชาย 1 คน หญง 1 คน ตระกล มชย และ จมพล หนมพานช . ผลการส ารวจสถานภาพและพฒนาการการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย (พ.ศ. 2435-2540) . โครงการ การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย (สวนแรก) เสนอตอ วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , มถนายน 2545, 155 หนา . (เอกสารวจย) งานวจยนแบงการศกษาสถานภาพและพฒนาการการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทยเปน 5 ระยะ คอ (1) ชวงป 2435-2475 ทศทางการปกครองทองถนกอนการเปลยนแปลงการปกครอง : การปฏรปการปกครองและการบรหารสมยรชกาลท 5 , การปกครองทองถนสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว , การปกครองทองถนสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว , การปกครองทองถนสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว (2) ชวงป 2475-2516 การกระจายอ านาจยคการปกครองอ ามาตยาธปไตย : การกระจายอ านาจสทองถนในรปของการจดตงเทศบาล พ.ศ.2475-2494 , การจดตงสขาภบาล องคการบรหารสวนจงหวด และองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2495-2500 , ยคมดของการกระจายอ านาจสทองถน พ .ศ.2501-2516 (3) ชวง 2517-2519 การกระจายอ านาจยคการปกครองประชาธปไตยเบงบาน : การออกกฎหมายตงหมบานอาสาพฒนาเปนหนวยการปกครองตนเอง , โครงการเงนผนกบการเพมบทบาทสภาต าบล , การปรบปรงการปกครองกรงเทพมหานคร , การปกครองทองถนรปแบบอน (4) ชวง 2521-2531 การกระจายอ านาจยคการปกครองประชาธปไตยครงใบ : ยครฐบาลพลเอก เกรยงศกด ชมะนนท กบ ยครฐบาล พลเอก เปรม ตณสลานนท (5) ชวง 2531-2540 การกระจายอ านาจยคการกลบมาของการปกครองแบบประชาธปไตย : แบงเปนชวงกอนเกดเหตการณพฤษภาทมฬ ชวงการปฏรปการเมอง และชวงยางกาวสยคการรบประกนหลกการปกครองตนเองของการปกครองทองถน



ตระกล มชย . ประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย ชวง พ .ศ. 2540-2544 . โครงการประเมนความกระจายอ านาจในประเทศไทย (สวนทสอง) , วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , มถนายน 2545 . 123 หนา (เอกสารวจย) การประเมนผลการกระจายอ านาจชวงระยะเวลา 4 ป ผประเมน ไดประเมนใน 4 ดาน คอ การปรบปรงโครงสรางและกฎหมายองคกรสวนทองถน , การกระจายอ านาจการเงน การคลง และงบประมาณ , การถายโอนภารกจบรการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถน , การถายโอนบคลากรใหแกองคกรปกครองสวนทองถนและการบรหารงานบคคลสวนทองถน ประเดนขอพจารณาปญหาทเกดจากการกระจายอ านาจ ผประเมนชวา มแนวโนมของความตองการใหมการปรบโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถนใหฝายบรหารมาจากการเลอกตงโดยตรง แตฝายสภาทองถนยงออนแอ จงตองมการพฒนาฝายสภาทองถนใหเขมแขงเพอควบคมตรวจสอบการใชอ านาจของผบรหารทองถน ปญหาทมความขดแยงระหวาง ก านน ผใหญบาน กบ องคการบรหารสวนต าบล แพรกระจายไปเกอบทกแหง รวมทงการทก านน ผใหญบานเคลอนไหวทตองการใหคงไวซงก านน ผใหญบาน ในเขตเทศบาลต าบลทยกฐานะมาจากสขาภบาล ผประเมนเสนอใหมการจดสรรอ านาจใหมในต าบลหมบาน โดยเสนอใหปรบการปกครองหมบานใหมลกษณะของการปกครองตนเองเพอคงไวซงบทบาทของผใหญบานในอกสถานะหนงดวยการแกไขกฎหมายลกษณะปกครองทองท ขอเสนอนจะเปนการปรบอ านาจใหมในต าบล หมบาน และ ปรบแนวทางการพฒนาหมบานทเปนการปกครองตนเองอยางแทจรง

ถ ถาวร พงษพานช . มมมองของคณะกรรมการบรหารองคการบรหารสวนต าบลตอการจดการศกษา : ศกษากรณอ าเภอวงทอง จงหวดพษณโลก . สถาบนราชภฏพบลสงคราม , 2542 . (เอกสารวจย) การวจยศกษา 4 ประเดน คอ สภาพขอมลพนฐานโดยทวไป ความรความเขาใจทางการศกษา แนวคดตอการจดการศกษาในปจจบน และความตองการและมมมองทางการศกษาในอนาคต การวจยพบวา (1) คณะกรรมการสวนมากวฒการศกษาต ากวาปรญญาตร มอาชพหลกทางการเกษตร (2) ความรความเขาใจทางการศกษายงอยในระดบปานกลาง เนองจากพนความรในวชาสามญยงไมสงนก (3) แนวคดตอการจดการศกษาในปจจบน ตองการใหเนนวชาชพ มารยาทเรยบรอย ชวยเหลอตนเองได สถานทเรยนควรมในหมบานจนจบชนมธยมศกษา (4) ความตองการและมมมองทางการศกษาในอนาคต ตองการใหการศกษาสนองความตองการของชมชน ชมชนเปนผก าหนดนโยบายทงในเรองของการศกษาและอน ๆ สวนครผสอนหรอโรงเรยน เปนผสอนนกเรยนในรายละเอยดเจาะลก เนอหาวชาควรน าสภาพแวดลอมใกลตวมาเรยนร ใหนกเรยนมความรและความพอใจ ตลอดจนเกดความภาคภมใจในชมชนของตนและรจกพฒนาชมชน และน าวตถดบในชมชนมาใช ตองการใหเกดความเขมแขงและความอบอนในครอบครว และเกดครอบครวขยาย



ท ทวศลป สบวฒนะ . การเมองทองถน : ศกษาเฉพาะกรณเทศบาลเมองมหาสารคาม พ.ศ. 2511-2528 . ภาควชาประวตศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม สนบสนนทนวจย โดย มลนธเพอการศกษาประชาธปไตยและการพฒนา , 2529. (เอกสารวจย) งานศกษาวจยชนน เปนการศกษาการเมองทองถน ในเชงประวตศาสตร โดยผศกษาใหความส าคญตอพฒนาการของการเมองทองถนจงหวดมหาสารคาม ในชวงระยะยาวนาน นบตงแตระยะแรกในป พ .ศ.2480 จนถง พ.ศ.2528 ซงเปนชวงของการเปลยนแปลงอ านาจการบรหารเทศบาลทส าคญ สาเหตทเลอกศกษาเมองมหาสารคาม เพราะมหาสารคามเปนเมองทมขนาดไมใหญ มหาสารคามอาจใชเปนกรณทจะอธบายถงปรากฎการณของการเมองทองถนทมขนาดไมตางกนมากนกในพนทอน ๆ ของภาคอสาน ขอสรปของการศกษาชวา การเมองทองถนจงหวดมหาสารคาม (การเทศบาล) มลกษณะของทองถนซงยงคงรกษารปแบบเดม ๆ ไว ในหลายลกษณะ การแขงขนทางการเมองเพอด ารงต าแหนงผบรหารเทศบาลเมองมหาสารคาม ยงคงใชรปแบบเดมทเคยปฏบตมา ประชาชนยงเปนผทถกก าหนด มไดมอ านาจในการตอรองกบนกการเมองทองถน ถงแมการเมองทองถนจงหวดมหาสารคาม (การเทศบาล) ยงคงรกษารปแบบเดมไวอยางมาก แตความเปลยนแปลงตาม



รปแบบการเมองระดบชาตในหลายประการไดเรมปรากฎขน อยางไรกตาม ความเปลยนแปลงดงกลาวมไดสงผลถงอ านาจในการตอรองของประชาชน ทววงศ ศรบร และคณะ . การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย กรณศกษา : ภาคกลาง. วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , ธนวาคม 2544 . (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอประเมนสถานภาพ ความกาวหนา ปญหาอปสรรคและความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถนของการกระจายอ านาจในพนทภาคกลาง ในดานโครงสราง บทบาท อ านาจหนาท การบรหารจดการ และ การคลง การศกษาพบวา องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) เปนองคกรหลกระดบจงหวดทมความส าคญมากตงแตอดตถงปจจบนกอนมการเปลยน นายก อบจ . จาก ผวาราชการจงหวด มาเปนมาจากสมาชกสภา อบจง ทมาจากการเลอกตง อบจ.เปนทองถนขนาดใหญ มอ านาจในพนทจงหวดสง เมอมการจดตง องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ดและรบผดชอบพนทระดบต าบล ท าใหลกษณะการบรหารเรมเปลยนไป โดยเฉพาะเมอมการประกาศใช พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และหนวยงานกลางไดเรมโอนภารกจตาง ๆ ใหทองถนเปนผด าเนนการ ผวจยสรปผล ดงน องคการบรหารสวนจงหวด ในอดตพนทท อบจ .รบผดชอบในจงหวดยกเวนเขตเทศบาล , มหนาทในการรวมบรหารจดการระบบตาง ๆ ภายในจงหวด เพอใหประชาชนมความเปนอยและคณภาพชวตดขน , ไดรบการพฒนาเปนเวลายาวนานท าใหมบคลากรและเครองมอทคอนขางพรอมในการด าเนนโครงการตาง ๆ , สามารถเสนอโครงการตาง ๆ ผานทางจงหวดเพอขอรบงบประมาณสนบสนนจากรฐบาล หรอสามารถใชรายไดของตนเองในการพฒนาโครงการตาง ๆ ในพนท , สามารถหารายไดในลกษณะตาง ๆ แตเมอม อบต . รบผดชอบพนทตาง ๆ ท าให อบจ .บางแหง ขาดรายได เพราะรายไดเปนของ อบต. องคการบรหารสวนต าบล มหลาย อบตงทยงมความใกลชดกบ อบจ. เมอ อบต.มปญหาหรอไมสามารถด าเนนโครงการไดตามวตถประสงค เพราะไมมความร ไมมบคลากร ไมมเครองมอ ท าให อบต . ตองขอความชวยเหลอจาก อบจ. , อบต.สวนใหญคดวาตนเปนเปนผรบผดชอบพนทต าบลตามกฎหมาย หนวยงานอนไมสามารถเขามาจดการใด ๆ ได , อบต.คาดวาจะสามารถด าเนนโครงการตามทกฎหมายก าหนดดวยการจดการภายใน อบต .เอง , อบต.คดวาตนเองสามารถใกลชดกบประชาชนในพนทมากกวาหนวยงานอน ท าใหสามารถทราบถงปญหาและความตองการของประชาชนในพนทไดดกวา รวมทงสามารถเขาไปชวยเหลอประชาชนไดรวดเรวกวา เพราะอยในพนท , ผบรหาร อบต .สวนใหญเปนทยอมรบของประชาชนและคนกลมใหญ ซงในการท างานตองมการประชมรวมกบประชาคมในพนท ปญหาทผวจยพบ คอ พนทตอเนองกนอยางนอย 2 อบต. สวนใหญแลว อบต .จะไมสามารถด าเนนการได ซง อบจ.ควรเขามาด าเนนการแทน ดานการจดท าแผนของ อบต . แทบไมมหนวยงานใดเขามารวมในการพจารณา หรอท าการบรณาการโครงการตาง ๆ ท อบตงเสนอรวมกบ อบต. อน ท าใหแผนด าเนนโครงการไมสอดคลองกน , ความสามารถในการแกปญหา ดานสาธารณปโภค สาธารณปการ อบจ .มความสามารถในการด าเนนการมานาน ควรให อบจ .เปนพเลยง อบต.ภายในจงหวด แทนสวนกลาง , วธปฏบตในการกอสรางระบบสาธารณปโภค อบจ.สามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ รวมถงการทดสอบวสดทใชในการกอสราง ผวจยมขอเสนอแนะเพอให อบจ . อบต. สามารถด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพ มดงน (1) ใหมการประสานงานระหวาง อบจ. อบต. เทศบาล (2) ใหมการบรณาการแผนการตาง ๆ ทจะพฒนาในพนทจงหวด โดยให อบจ .



เปนแกนน าในการด าเนนงานโดยความเหนชอบขององคกรปกครองสวนทองถน (3) มการประชาสมพนธถงความรวมมอตาง ๆ ระหวาง อบจ. และ องคกรปกครองสวนทองถนอน (4) องคกรปกครองสวนทองถนทยงขาดประสบการณ อบจ.ตองเปนเสมอนพเลยงทใหความชวยเหลอในสวนทขาดแคลน (5) ใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในโครงการตาง ๆ มากขน ทงโครงการขนาดใหญและขนาดเลก ทรงธรรม สวนยะ . การถายโอนงานของกรมประชาสงเคราะหใหแกองคการบรหารสวนต าบล . กระทรวงแรงงานและสวดการสงคม , 2541 (เอกสารวจย) การศกษาไดขอสรปวา : กระบวนการถายโอนงานบางลกษณะงานของกรมประชาสงเคราะหให อบต .ยงไมมผลในการปฏบต จะตองศกษาในรายละเอยดเกยวกบวธปฏบตในการถายโอนงาน ตลอดจนการประสานงานกบสวนราชการทเกยวของ ปญหาอปสรรคในการด าเนนงานทส าคญอยทความพรอมของ อบต .ในเรองของคณภาพบคลากร นบตงแตทศนคต ความร ความสามารถ และทกษะของบคลากรทปฏบตงานใน อบต . มาตรการทพงปฏบตในการถายโอนงานมทมาตรการทางการบรหาร ( เชน ก าหนดบทบาทหนาทสวนราชการทเกยวของใหชดเจน ปรบปรงโครงสรางการแบงงาน ปรบปรงระเบยบการปฏบตงาน ) มาตรการทางกฎหมาย (เชน ใหมกฎหมายสวสดการสงคมก าหนดใหชดเจนของขอบเขตในการจดบรการดานสวสดการสงคมรพหวางสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน , ก าหนดใหทองถนแบงรายไดสวนหนงจดเปนรายจายดานสวสดการสงคมตามความรเรมของทองถนไวในกฎหมายสวสดการสงคม )

ธ ธเนศวร เจรญเมอง . เปดประเดนการเลอกตงผวาฯ . เอกสารเพอการศกษาและแกไขปญหาทองถน ล าดบท 3 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , มกราคม 2537 . 32 หนา หนงสอประกอบดวย 2 บทความทถอวาเปนการเปดประเดนตอสาธารณะใหมาพจารณาวา ผวาราชการจงหวดทมาจากการแตงตงของกระทรวงมหาดไทยนน ควรทจะมาจากการเลอกตงหรอไม

บทความแรก เรอง บานเมองจะพฒนาหากผวา ฯ มาจากการเลอกตง ผเขยนมเหตผลอธบายคอ (1) เปนการพฒนาคณภาพของคน เปนการสรางความคดทางการเมองแบบประชาธปไตย และเปนการท าลายความคดแบบเจาขนมลนาย (2) เปนการสรางระบบการศกษาใหม ทประชาชนรจกคด ท าใหประชาชนรจกสนใจปญหาของบานเมอง (3) คนด ๆ จะลงมาสมครเปนผวา ฯ จะเกดความตนตวในหมประชาชนครงใหญ (4) ประชาชนแตละจงหวดจะสรางระบบใหมดวยการคอยตดตามการท างานของผวา ฯเลอกตง (5) บานเมองทประชาชนมบทบาททางการเมอง สามารถผลกดนใหผบรหารท างานตามทประชาชนเรยกรอง ท าใหประชาชนยอมรบระบบการปกครองของประเทศไมคดแยกตงรฐอสระ



บทความท สอง เรอง ประเดนส าคญเกยวกบการเลอกตงผวา ฯ ผเขยนเสนอ 9 ประเดน คอ (1) เปนรปแบบหนงของการปกครองทองถนทผบรหารมาจากการเลอกตงของประชาชน (2) คนเหนดวยเนองจากเหตผลดานอารมณความรสกและเหตผลทางเศรษฐกจการเมองและสงคมผสมผสานกน (3) เกยวพนกบนโยบายของพรรคการเมองทมกใชในการหาเสยง แตเมอตงรฐบาลกบไมบรรจนโยบายการเลทอกตงผวาฯไวในนโยบายรฐบาลบ (4) ดานการบรหารทรบบาลโตฝายเรยกรองใหเลอกตงผวาฯ วารฐบาลไมมนโยบายน (5) การโตเถยงระหวางผสนบสนน และ ผคดคาน มกเปนการเลนค าพดกน (6) เกดการเผชญหนาของทง 2 ฝาย (7) ฝายคดคานมกอางวาจะกระทบกระเทอนสถาบนพระมหากษตรย (8) จะเลอกเอาจงหวดใดกอนใหมการเลอกตงผวาฯ ขนกบความตงใจจรงของรฐบาล (9) การปรบปรงการปกครองทองถนทกคนตองชวยกนคด ธเนศวร เจรญเมอง . ฉลองเชยงใหม 700 ป เลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง . เอกสารเพอการศกษาและแกไขปญหาทองถน ล าดบท 9 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , มถนายน 2538 . 98 หนา หนงสอเลมนรวมบทความทเขยนขนในโอกาสทเมองเชยงใหมจะมอายครบ 700 ป ( 12 เมษายน 2539) ไดน าเสนอบทความ 3 เรอง คอ (1) จากเกยวโตถงเชยงใหม บทเรยนเพอการพฒนาเมองในสงคมไทย เปนการศกษาเปรยบเทยบฐานะทางการเมองของเมองเกยวโตซงเพงฉลองวาระครบรอบ 1200 ป และฐานะทางการเมองของเมองเชยงใหมซงก าลงฉลองวาระครบรอบ 700 ป (2) เชยงใหม 700 ป ศกษาเกยวกบเมองเชยงใหม (3) เลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง เปนขอเสนอทใหเลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรงจากคนเชยงใหม

ธเนศวร เจรญเมอง . เชยงใหม 700 ป : การฉลองวนเกดเมอง การพฒนาเมองกบการปกครองทองถน . เอกสารชดปฏรปปการปกครองทองถน ล าดบท 1 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , มกราคม 2539 . 47 หนา ผเขยนบทความตองการจะอธบายการปกครองเมองเชยงใหมจากประโยค 2 ประโยค คอ “เมองคอกระจกสะทอนสงคม ขณะเดยวกน เมองยงเปนตวกอใหเกดการเปลยนแปลงสงคมดวย ” “เมองนนเปนทงเหยอและคนรายในกระบวนการเปลยนแปลงดานสงแวดลอมทก าลงเผยโฉมโดยมนษยเปนผกอ” โดยเนนทอ านาจและระบบการจดการเมอง (โดยเฉพาะการปกครองทองถน) วามผลตอการด ารงอยของเมองและการพฒนาเมองอยางไร และในโอกาสทเมองเชยงใหมวซงเปนเมองใหญอนดบสองของประเทศมอายครบรอบ 700 ป ซงถอเปนวาระส าคญส าหรบเมอง ๆ หนง โดยบทความไดพจารณาสาระส าคญของการฉลองวนเกดเมอง วาควรจะมความสมพนธอยางไรกบระบบการจดการเมองและการพฒนาปรบปรงเมอง ธเนศวร เจรญเมอง . 99 ปของการปกครองทองถนไทย พ .ศ. 2440-2539 . เอกสารชดปฏรปการปกครองทองถน ล าดบท 2 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ,กมภาพนธ 2539 . 28 หนา เปนบทความสน ๆ ทอธบายววฒนาการการปกครองทองถนไทยในชวงสมยรชกาลท 5 (พ.ศ. 2411-2543) สมยรชกาลท 6 (พ.ศ. 2543-2468) สมยรชกาลท 7 (พ.ศ. 2468-2475) ยคหลงการเปลยนแปลงการปกครอง (พ.ศ. 2475-2539) รวม 99 ป ผเขยนใหขอสรปวา 99 ป ของการปกครองทองถนไทย พฒนาการมลกษณะบงการและควบคมจาก



เบองบนเปนหลก มลกษณะการปกครองแบบเมองขนและจ ากดอ านาจของทองถนมากกวาการสงเสรมใหเกดประชาธปไตยในระดบทองถน และขาดการมบทบาทสนองตอบอยางคกคกจากเบองลาง การเปลยนแปลงโดยภาพรวมยงเปนแบบเชองชา ขาดทศทางทชดเจนในการพฒนาการปกครองทองถนทจะเปนประชาธปไตยมากขน ธเนศวร เจรญเมอง . การปฏรปการเมอง กบ การปฏรปการปกครองทองถน . เอกสารชดปฏรปการปกครองทองถน ล าดบท 11 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , พฤศจกายน 2539 . 15 หนา เปนบทความสน ๆ ทผเขยนสะทอนประเดนของการปฏรปทางการเมองนบตงแต ป 2537 กบ ประเดนของการกระจายอ านาจในชวงป 2535-2536 ไดสะทอนสภาวะทางการเมองไทยหลายประการ คอ (1) คความขดแยงใหมของการเมองไทยคอระหวางระบบรบสภาแบบดงเดม กบ ฝายทตองการปฏรปการเมอง (2)ประเดนกระจายอ านาจ หลง ป 2539 เปนการขดแยงระหวาง อบจ . กบ อบต . (3) การปฏรปการเมองทลาชาเพราะการปกครองทองถนไมมพลงมากพอทจะผลกดนใหเกดการปฏรปทางการเมองได ธเนศวร เจรญเมอง . 100 ป การปกครองทองถนไทย พ.ศ. 2440 – 2540 . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพคบไฟ , 2540 . 351 หนา หนงสอเลมนเปนการรวมบทความของผเขยน 25 เรอง แลวน ามาจดเปนกลมเรอง จ าแนกเปน 4 ภาค ดงน ภาคท 1 ทฤษฎและแนวคด ประกอบดวย รฐศาสตรในยคโลกาภวฒน , ทฤษฎและแนวคดเกยวกบการปกครองทองถน , รปแบบขององคกรปกครองทองถน , การศกษาเรองการปกครองทองถนไทย ภาคท 2 ก าเนด พฒนาการ และ ปญหาระดบโครงสราง ประกอบดวย การปกครองทองถนไทยกอนการปฏรปการปกครองสมยรชกาลท 5 , 99 ปของการปกครองทองถนไทย พ.ศ. 2440-2539 , วงจรอบาทว , เทศบาล , สขาภบาล , องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) , สภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล , กรงเทพมหานคร (กทม.) , เมองพทยา ภาคท 3 นโยบายและปญหารปธรรมเกยวกบการปกครองทองถน ประกอบดวย นโยบายของรบบาลเกยวกบการปกครองทองถน พ .ศ. 2475-2535 , นโยบายรฐบาลดานการปกครองทองถนของสงคมในระยะผาน , การปกครองทองถนกบปญหารปธรรมในสงคมไทย : กรณศกษาประเพณสงกรานต , การปกครองทองถนกบปญหาการคลง , การเลอกตงผวาฯ กทม. 2539 , วาดวยประเดนเลอกตงผวา ฯ ภาคท 4 การปกครองทองถนไทยในทศวรรษหนา ประกอบดวย ลทธเลอกตงกบการปกครองทองถน , การกระจายอ านาจในสงคมไทย : ปมปญหาและหวขอส าหรบการศกษา , บทเรยนจากรปแบบขององคกรปกครองทองถนในประเทศตะวนตก , การปฏรปการปกครองทองถนกบการปฏรปการเมอง , กระแสทองถนกบกระแสโลกาภวฒน , บทสรป: 100 ปของการปกครองทองถนไทย ธเนศวร เจรญเมอง (บรรณาธการ) . เทศบาลในศตวรรษท 21 . เชยงใหม :โรงพมพมงเมอง ,มกราคม 2541 . 143 หนา หนงสอเลมน เปนบนทกการประชมนายกเทศมนตรและปลดเทศบาลกลมภาคเหนอ ครงท 3 ประจ าป 2540 วนท 10 ตลาคม 2540 ณ บานสวนคนทรคลบ องเมอง ล าพน โดยมเนอหาประกอบดวย (1) ปาฐกถา “สถานการณทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคมของไทยปจจบน ” โดย พ .ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตร (2) การอภปรายเรอง “ทศทางของ



เทศบาลภายใตรฐธรรมนญฉบบใหม” ผอภปรายคอ ถวล ไพรสณฑ , วรวจน เอออภญญกล , วนชย จงสทธมณ (3) เทศบาลในศตวรรษท 21 โดย ธเนศวร เจรญเมอง ในเรองท (3) ธเนศวร เจรญเมอง ไดสรปประเดนสาระของการอภปรายไว โดยสรปวาผอภปรายมความเหน 5 ประเดน คอ ก ) ผบรหารเทศบาลสวนใหญเปนทาสกรมการปกครอง ยากทจะหาใครตอสเพอผลประโยชนของเทศบาล คดแตผลประโยชนของตนเอง ข ) ผน าของเทศบาลสวนใหญไมเคยตอสเพอผลประโยชนของเทศบาล ท าใหเทศบาลประสบปญหาดานโครงสรางมานาน องคกรของเทศบาลตกอยภายใตนโยบายแบงแยกแลวปกครอง (Divide and Rule Policy) ค) มแนวโนมทองคการบรหารสวนจงหวด(อบจ.) และ องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) จะมงบประมาณและอ านาจเพมมากขน เทยบกบเทศบาลซงจะลาหลงองคกรปกครองทองถนอน ๆ ในอนาคต ง ) ทางออกของเทศบาลคอการจดตงสมาคมใหมทเปนอสระ ไมควรอาศยสนนบาตเทศบาลอกตอไป สมาชกควรมการรวมตวกนและรวมมอกนท างานอยางเขมแขงเพอผลกดนใหเทศบาลมอ านาจและบทบาทมากขนกวาเดม จ ) แนวทางการปรบปรงโครงสรางของเทศบาลกคอ การก าหนดใหนายกเทศมนตรมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน เพอใหนโยบายการบรหารงานมความชดเจน เขมแขง ไมตองขอคะแนนจากสมาชกสภาเทศบาล และสามารถบรหารงานใหแกทองถนไดอยางมประสทธภาพมากกวาระบบเดม ธนน อนมานราชธน , จนทนา สทธจาร , ไพสฐ พาณชยกล . แนวทางการจดการความขดแยงเกยวกบทรพยากรน าในเขตอ านาจขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) จงหวดเชยงใหม . มหาวทยาลยเชยงใหม , 2545 . (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงประสทธภาพของ อบต . ในการจดการกบปญหาความขดแยงจากการใชน าจากแหลงน าธรรมชาต พนททศกษาไดแกลมน าแมวาง อ าเภอแมวาง และลมน าแมตาชาง อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม ผลการวจยพบวา (1) ในภาพรวม ประสทธภาพในการแกไขปญหาความขดแยงของ อบต . ยงอยในระดบทไมนาพงพอใจนก ทงนเพราะขอบเขตและลกษณะของปญหากวางขวาง สลบซบซอนเกนกวาโครงสรางและอ านาจหนาทของ อบต . ในปจจบนจะแกไขได (2) ประสทธภาพในการแกปญหาของแตละ อบต . แตกตางกนไปเพราะบรบทแวดลอมของแตละ อบต.ตางกน ธนะจกร เยนบ ารง , จรญญา วงษพรหม , ทองทพย สนทรชย . การศกษาองคกรชมชนเขตเทศบาลนครขอนแกน. สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน , 2542 . (เอกสารวจย) การศกษาองคกรชมชนเขตเทศบาลนครขอนแกน ในสภาวะปจจบนมความจ าเปนอยางยงทตองด าเนนการ เนองจากมปจจย เงอนไขหลายประการทงจากภายในและภายนอก ทสงผลกระทบตอการด าเนนชวตของชาวชมชนเปนอยางมาก ดงนน แนวทางในการศกษาจงมงสการหาแนวทางการเสรมสรางความเขมแขงขององคกรชมชน ตอการเผชญกบสภาวะตาง ๆ ทจะเขามากระทบตอชมชน งานวจยนมวตถประสงคเพอท าความเขาใจตอการเกดขน และขยายตวของชมชนเมองในเขตเทศบาลนครขอนแกน ตลอดจนความสมพนธในดานตาง ๆ ภายในชมชน และระหวางชมชนกบองคกรภายนอก โครงสรางในชมชน โครงสรางและสภาพทางเศรษบกจสงคมของชมชนเพอประมวลความรเรององคกรชมชนในเขตเทศบาลนครขอนแกน โดยเลอกพนทเปาหมายในการศกษา 4 พนท ตามการแบงประเภทชมชน ดงนน ชมชนดงเดมคอ ชมชนโนนทน 4 ชมชนบานจดสรรคอ ชมชนสามเหลยม 4 ชมชนแออดคอ ชมชนโนนหนองวด 2 และชมชนมตรภาพ(คมโรงส)



วธการศกษา ใชวธประเมนสภาวะชมชนแบบเรงดวน (RRA) ครอบคลมสภาพทวไปของชมชน ประวตชมชนและองคกรชมชน นอกจากนยงสมภาษณผใหขอมลหลกตามกรอบประเดนค าถามทสรางขน หลงจากนนน าขอมลทไดมาวเคราะหขนตนเพอท ากรอบประเดนค าถามในการจดประชมกลม (focus group) และจดประชมแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณท างานระหวางผน าองคกรชมชน 4 องคกร และหนวยงานตาง ๆ เพอรวมหาแนวทางในการเสรมสรางศกยภาพชมชนตอไป ผลการศกษาชมชนเปาหมาย 4 ชมชน พบวา มความแตกตางกนในหลายประเดน นอกเหนอจากความแตกตางของความเปนตวแทนประเภทชมชนทเปนเงอนไขของการเลอกศกษาแลว ชมชนทงสยงมลกษณะเฉพาะทนาสนใจคอ ชมชนโนนหนองวด 2 ถงแมลกษณะจะเปนชมชนแออดเชนเดยวกบชมชนมตรภาพ แตความแตกตางชองชมชนโนนหนองวด 2 อยทเปนชมชนทมขอไดเปรยบในแงของความเหมาะสมของพนททสามารถท ากจกรรมดานอาชพทสอดคลองกบวฒนธรรมดงเดมของชาวชนบทได เชน มพนทท ากจกรรมปลกผกขาย มทนาอยใกลชมชน มทรพยากรและกจกรรมตาง ๆ เขามาสนบสนนมากทง ๆ ทหากดผวเผนแลวประธานชมชนมบคลกภาพทไมเขมแขงนก ตางจากชมชนแออดหลายชมชนทมผผน าชมชนทมผน าเขมแขงแตไมคอยมทรพยากรหรอกจกรรมจากภายนอกเขาไปสนบสนน นอกจากน ลกษณะอาชพทไมแนนอนของชาวชมชนยงเปนปจจยเออตอการรองรบกจกรรมตาง ๆ ทเขามาในชมชนดวย ดงนนชมชนโนนหนองวด 2 จงเปนภาพลกษณทแสดงใหเหนวา บคลกของผน าเปนเพยงสวนหนงทเออใหชมชนเขมแขง แตผน าเขมแขงไมจ าเปนตองน าชมชนใหเขมแขงเสมอไป จะมสวนประกอบอนทเออใหชมชนไดเปรยบกวาชมชนอน คอ ความเหมาะสมของสถานทและโอกาส ชมชนมตรภาพ (คมโรงส) แมจะผานการตอสในดานทอยอาศย และการชวยเหลอตวเองในดานการพฒนาระบบสาธารณปโภคมามากแลว แตกยงเปรยบเสมอนกลมคนใหมทเพงรวมเขามาเปนคมหนงในชมชนมตรภาพ การรวมกลมในการพฒนาหรอท ากจกรรมตาง ๆ ยงไมเกดขนอยางเปนรปธรรม ทมอยขณะนเปนการเกาะเกยวกนตามระบบเครอญาตซงเกอกลกนในวงเลก ๆ ทงนเนองจากเงอนไขทางดานการประกอบอาชพ ทตองดนรนท ามาหากนเพอแกไขปญหาครอบครว เวลาในการท างานจะตางกน เหลานเปนปจจยสวนหนงทท าใหชาวชมชนมตรภาพ (คมโรงส) ไมมเวลานงคย ปรกษาหาแนวทางในการพฒนาชมชน ทงทหลายคนกสนใจรวมกลม ในดานประธานชมชนถงแมจะเขมแขงเปนผน าทสามารถตอทรพยากรจากภายนอกเขามาไดเปนอยางด แตกยงคงตองการเวลาทจะรวมกลมและประสานกบชาวชมชน (คมโรงส) ในดานตาง ๆ อกระยะหนง ชมชนโนนทน 4 เปนชมชนดงเดมทมการตงบานเรอนสบทอดตอกนเทยบเทาอายของเมองขอนแกน ความเปนอยและความสมพนธของชาวชมชนจะมลกษณะกงเมองกงชนบท เชน การเกาะเกยวในระบบเครอญาต กยงมใหเหนอย การเคารพนบถอผอาวโส หรอแมแตการเกอกลกนของคนทอยบานใกลเคยง ชมชนนจงตางจากสองชมชนแรกทความสมพนธของชาวชมชนจะอยทการรวมตอสเพอการแกไขปยหาทอยอาศยและการท ามาหากน ปญหาของชาวชมชนโนนทน 4 จงเปนปญหาของความขดแยง เพราะสมาชกในชมชนยงขาดการมสวนรวมในดานแนวคดและการรบรขอมลขาวสาร ชมชนสามเหลยม 4 ซงเปนชมชนทมความหลากหลายของผเขามาอยอาศย มทงคนทมฐานะด ปากกลาง และจน ท าใหความตองการและศกยภาพในการประสานทรพยากรภายนอกและการแกไขปยหาแตกตางกน ชมชนนเปนชมชนบานจดสรร ซงมทงคอนโดมเนยม หอพก บานเชา และบานเรอนของขาราชการ ดงนนการรวมกลมกนจงขนอยกบความตองการและปญหาของแตละครวเรอน เนองจากมความเปนปจเจกสงกวาสามชมชนขางตน เชน กจกรรมการพฒนาดาน



อาชพ หากมทรพยากรเขามา กลมคนจนทมอาชพไมแนนอน กสนใจทจะเขารวมกลม แตบานขาราชการหรอผมอาชพมนคงแลวกไมสนใจ จะเหนไดวา การมสวนรวมในชมชนจะมหลายระดบ ขนอยกบศกยภาพ ปญหา และความตองการของแตละครวเรอน สรปแลว ชมชนแตละแหงตางมกระบวนการในการจดการปยหาและความขดแยงภายในและภายนอกทแตกตางกน ตามเงอนไขและบรบทแตละชมชน ในประเดน (1) อายการตงชมชน ซงสมพนธกบ “คณภาพความสมพนธ” ของสมาชกในชมชนนน ๆ (2) บคลกลกษณะผน าชมชนในการจดการสถานการณภายในและภายนอกชมชน (3) การเรยนรและการปรบตวของชมชน จากผลการศกษา น าไปสแนวทางการพฒนาศกยภาพองคกรชมชนตามขอเสนอดงน (1) ควรมกระบวนการสรางจตส านกรวมของชมชน โดยเนนการพงตนเองมากทสด (2) ควรพฒนาภาวะผน าและระบบบรหารจดการของชมชนใหเหมาะสมสอดคลองกบเงอนไขแตละชมชน (3) ควรปรบปรงบทบาทและวธการในการสนบสนนจากองคกรหรอหนวยงานภายนอกจาก “การสงการ” หรอ “พเลยง” มาเปนเพอนคคดทท างานรวมกนระหวางชมชนและองคกรภายนอกอยางเทาเทยมกน ธ ารง ทดเทยม , ส าเภา สมบรณ และ ค าออน คณะพฒน . ศกษาความคดเหนของผน าองคกรทองถนตอความส าคญและความจ าเปนในการจดท าหลกสตรทองถน เขตการศกษา 10 . กระทรวงศกษาธการ , 2542 . (เอกสารวจย) ผลการศกษาพบวา : ผน าองคกรทองถน เหนความส าคญในการจดท าหลกสตรทองถนสงสดคอภมปญยาทองถนควรมบทบาทในการใหความรดานคณธรรม จรยธรรม แกนกเรยนในสถานศกษา และสถานศกษาสรางความเขาใจอนดกบผปกครองในดานการจดท าหลกสตร , ความเหนรองมา คอ องคกรทองถน ทงภาครฐและเอกชนควรมบทบาทรวมกบบคลากรในสถานศกษาจดท าหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถน การน าภมปญญาทองถนมาประยกตใชในกระบวนการจดการเรยนการสอนในสถานศกษา นอกจากนน ผน าองคกรทองถน เหนความจ าเปนในการจดท าหลกสตรทองถน ,ความเหนรองมาคอ การปรบกจกรรมการเรยนการสอนในสถานศกษาใหสอดคลองกบความตองการของทองถน สถานศกษาควรจดคาบการสอนใหภมปญญาทองถนอยางตอเนองตลอดปการศกษา ธเนศ ตวนชะเอม . การเขาไปมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน : ศกาาเปรยบเทยบระกหวางเทศบาลกบสขาภบาล พ.ศ. 2527 . ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต , 2528 . 97 หนา (เอกสารวจย)


น นครนทร เมฆไตรรตน . การเมองในระดบทองถน กบการพฒนาการเมองในระบอบประชาธปไตย : ศกษาเปรยบเทยบการเมองทองถนของสองนครในเขตภาคเหนอของประเทศไทย . ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร , 2541 . (เอกสารวจย)



งานศกษาวจยน มงศกษาการเมองการปกครองทองถนของประเทศไทยในพนทเขตเมอง ซงไดแก เทศบาลนครของไทย โดยมวตถประสงคทส าคญ 3 ประการ ไดแก (1) เพอศกษาถงลกษณะทางการเมองแบบเปนทางการในระดบทองถน เนนเทศบาล (2) เพอศกษาถงลกษณะทางการเมองแบบไมเปนทางการในระดบทองถน เนนการเมองแบบไมเปนทางการทเขาไปสมพนธกบเทศบาล และ (3) เพอศกษาถงปฏสมพนธระหวางการเมองแบบเปนทางการ กบการเมองแบบไมเปนทางการ โดยศกษาวจยเทศบาลนครเชยงใหม และ เทศบาลนครนครสวรรค ผลของการศกษาวจย พบวา การปกครองทองถนของไทยอยในสภาพแวดลอมแบบทวลกษณ อนเนองมาจากการทราชการสวนกลางและสวนภมภาคยงคงมบทบาทอยางส าคญในทองถน การเปลยนแปลงไปเปนเมองเกดขนอยางเรว มการกอตวของกลมการเมองทองถนแบบไมเปนทางการ ในขณะทสถาบนการเมองทองถนแบบเปนทางการคอเทศบาลมพฒนาการลาชา ผลการศกษาในเชงเปรยบเทยบระหวางเทศบาลนครเชยงใหมกบเทศบาลนครนครสวรรคท าใหเหนไดวา เทศบาลนครเชยงใหมมสถานะเปนเมอง “เอกนคร” ในขณะทเทศบาลนครนครสวรรคเปลยนแปลงอยางชา ๆ การเปลยนแปลงไปเปนเมองในระดบทแตกตางกนน สงผลใหการเมองในระดบทองถนของเทศบาลทงสองมความแตกตางกน กลาวคอ เทศบาลนครเชยงใหมเปนระบบเปด เกดมกลมการเมองทองถนทงทเปนทางการและไมเปนทางการใหม ๆ ขนใหมในทกชวงทศวรรษ กลมการเมองทองถนใหม ๆ มลกษณะเดนคอเปนกลมผน าธรกจรนใหม และเปนกลมฝกฝายขาราชการประจ า ซงรวมตวกนแบบเปน “พนธมตรทางการเมอง” แตกตางจากการเมองในระดบทองถนของเทศบาลนครนครสวรรค ซงยงคงเปนระบบปด และมกลมการเมองทองถนกลมเดยวสามารถครองต าแหนงบรหารเทศบาลนครนครสวรรคไดนานหลายสบป หากพจารณาดวยทฤษฎสถาบนทางการเมอง สภาพการณทางการเมองในระดบทองถนของเทศบาลนครเชยงใหม จดเปน “การเสยสมดลยของสถาบนทางการเมอง” ตางจากเทศบาลนครนครสวรรค ซงยงเปนไปในแบบของ “การมสมดลยของสถาบนทางการเมอง” ลกษณะของการเมองทองถนทงสองแบบ โดยเฉพาะแบบแรกเปนอปสรรคโดยตรงตอการพฒนาการเมองในระบอบประชาธปไตย ในขณะทแบบทสอง มขอจ ากดในเรองของการมสวนรวมของประชาชน และยงคงมความสมเสยง หากพจารณาถงการเปลยนแปลงไปเปนเมองทเกดขนอยางรวดเรว การเกดกลมการเมองทองถนแบบไมเปนทางการทจะกอตวเพมมากขน ในขณะเดยวกนกบทสถาบนการเมองทองถนแบบเปนทางการ คอเทศบาลนน ยงคงมพฒนาการทลาชา และอยในสภาพแวดลอมทไมเอออ านวยตอการท างานเปนอยางยง นรนต เศรษบบตร . การเลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง . กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2544. 49 หนา หนงสอเลมนไดเรยบเรยงอธบายความเปนมาของการแกไขกฎหมายเทศบาลใหม เพอใหมการเลอกตงนายนกเทศมนตรโดยตรง พรอมทง พระราชบญญตเทศบาล (ฉบบท 11) พ.ศ. 2543 ซงเปนกฎหมายทแกไขกฎหมายเทศบาลใหมการเลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง นรนต เศรษฐบตร และคณะ . โครงการวจยรวมระหวางประเทศไทยและญปน เรอง การเสรมสรางสมรรถนะใหแกองคกรปกครองสวนทองถน . DOLA & JICA , 2545 . โครงการวจยนเปนการวจยรวมระหวางนกวชาการไทย และ ญปน นกวชาการฝายไทย คอ นรนต เศรษฐบตร , สมคด เลศไพฑรย , จรส สวรรณมาลา , นยม รฐอมฤต , ปธาน สวรรณมงคล , สรสทธ วชรขจร นกวชาการฝายญปน



คอ มซโอะ มรามทส , โนบก โมชดะ , ยทากะ คาทายามา , มาซาฮซะ ฮายาช , เคนโกะ อกซก , ฟมโอะ นากาอ การศกษา ม 4 ประเดน ซงแตละประเดน คณะผวจยมขอสรปของการศกษาและใหขอเสนอแนะ ดงน 1. การจดชนองคกรปกครองสวนทองถน การวจยประเดนนเพอประเมนความสามารถในการประยกตใชหลกการการจดแบงชนองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทย(เทศบาล กบ อบต .) ผลการศกษาพบวา หลกการและเหตผลของการแบงชนองคกรปกครองสวนทองถนซงยงมการควบคมจากสวนกลางในปจจบนยงไมหมาะสมกบหลกการกระจายอ านาจ ทองคกรปกครองสวนทองถนจะมอ านาจในการบรหารงานเพมขน หนวยงานกลางไดแก คณะกรรมการกระจายอ านาจ กรมการปกครอง และ ส านกงบประมาณ ซงรบผดชอบในการตรวจสอบความกาวหนาของการกระจายอ านาจและการจดสรรงบประมาณใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ควรมระบบขอมลเกยวกบผลตภาพทองถนและความสามารถดานการคลงททนสมย ผวจยเสนอใหมระบบการประเมนดชนผลตภาพทองถนและดชนความแตกตางทางการคลงเพอเปนทางเลอกของสวนกลางในการใชเปนขอมลเพอบรหารงานระดบประเทศ การศกษา(กรณจงหวดชลบร)พบวา ขนาดของทองถน(จ านวนผอยอาศย) ไมมความสมพนธโดยตรงกบผลตภาพและความแตกตางดานการคลงของทองถน ขนาดของทองถนไมไดเปนตวพยากรณผลผลตและความแตกตางดานการคลงของทองถนทด การวจยเสนอวา ขนาดของเทศบาลและ อบต . ไมใชการประเมนผลตภาพและความแตกตางดานการคลงทองถนทด เทศบาลและ อบต .ไมไดมความแตกตางในเรองระดบของผลตภาพและความแตกตางดานการคลงโดยไมตองค านงถงการแบงชน ผลการวจยจงปฏเสธความเชอทวา เทศบาลชนหนงหรอชนสองทมขนาดใหญจะมผลตภาพและความแตกตางดานการคลงสง ผวจยใหขอเสนอแนะ (1) ระบบการแบงชนองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทยในปจจบนควรยกเลก (2) กรณทหนวยงานสวนกลางซงมหนาทตรวจสอบนโยบายการกระจายอ านาจและการจดสรรเงนอดหนนใหแกทองถน ตองการขอมลเกยวกบดชนความแตกตางทางดานการคลงและดชนผลตภาพทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ควรพฒนาระบบ Digital Ranking เพอการจดชนองคกรปกครองสวนทองถน

2. ความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนในการจดบรการสาธารณะ ขอสรป คอ (1) นโยบายรบ บาลเปนปจจยภายนอกทส าคญในการสนบสนนใหมการรวมมอกน (2) การพฒนาระบอบประชาธปไตยและการกระจายอ านาจการบรหาร ชะงกงนสงผลใหการพฒนาการบรหารราชการสวนทองถนหยดชะงก (3)การเมองทองถนทมการแขงขนทางการเมองอยางรนแรงในแนวทางทไมเปนประชาธปไตย เปนปจจยท าใหความรวมมอในการบรหารจดการทองถนไมประสบความส าเรจ (4) ปญหาขยะเปนกรณตวอยางทชใหเหนถงความส าคญของการรวมมอกนระหวางกลมทเกยวของเพอใหเกดการแกปยหาทประสบผลส าเรจ (5) การสรางความตระหนกในเรองความรบผดชอบใหกบผทมสวนเกยวของกบโครงการ กรณขยะ หนวยงานราชการตองมมาตรการ “ผใดท าใหเกดมลพษตองเปนผจาย- polluted pay”

ขอเสนอแนะเกยวกบนโยบาย (1) นโยบายรฐบาลตองชดเจนในเรองการสงเสรมสนบสนนใหเกดความรวมมอ ระหวางองคกรปกครองสวนทองถน รฐบาลควรมมาตรการกระตนใหองคกรปกครองสวนทองถนรวมมอกนโดยใชระบบการใหงบประมาณพเศษสนบสนน (2) รฐบาลควรสงเสรมและสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนใหปรบปรงการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล ทองถนใดปรบปรงไดระดบมาตรฐานจะไดรบงบประมาณมากขน แตถาไมสามารถปรบปรงใหเสรจในระยะเวลาทก าหนดกจะไดรบงบประมาณนอยลง ขอเสนอแนะทางปฏบต (1) คณะกรรมการกระจายอ านาจ ควรจดท าแนวทางและขนตอนในการรวมตวกนจดตงองคกรเพอความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน(ตงสหการ) , ปรบปรงกฎระเบยบการจดสรรเงนเพอกระตนให



เกดความรวมมอฯ , จดท าแนวทางสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน ฯลฯ (2) องคการบรหารสวนจงหวด ควรมบทบาทเพมมากขนโดยท าหนาทประสานงานในแนวราบกบสวนกลางและสวนภมภาค และ ประสานแนวดง กบองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวด (3) สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจดประชมสมมนาแลกเปลยนความคดและก าหนดแนวทางการพฒนาทองถนในแนวทางเดยวกน (4) ใหค าแนะน าส าหรบการแกไขปญหาของทองถนททกฝายพอใจกบประโยชนทไดรบ(ชนะ-ชนะ) (5) องคกรปกครองสวนทองถนควรแจงขอมลขาวสารทชดเจนและถกตองใหประชาชนในทองถนทราบเกยวกบโครงการและพนททก าหนดใหเปนสถานทตงโครงการ (6) มโครงการน ารองทก ๆ สวนของประเทศ เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนเหนถงผลประโยชนของความรวมมอ 3. การยบรวมองคกรปกครองสวนทองถน ขอเสนอแนะเพอยบรวมองคกร (อบต.)อยางมประสทธภาพ (1) จ าเปนตองเขาใจโดยชดเจนวา การยบรวมองคกรหมายถงอะไร เพอจะไดมองเหนประโยชนในการมหนวยการปกครองขนาดใหญ โดยยกกรณตวอยางของ ญปน (2) ตองรแนชดวา อบต.จะไดรบมอบหมายหนาทใด คอ เปนเวทชมชน (ไมตองยบรวม) หรอ หนวยบรหารและการเมองแทนทการท างานของอ าเภอ จ าเปนตองมทมงานมออาชพ ขนาดใหญ เขมแขง (ตองยบรวม) (3) ขนาดทเหมาะสม ประชากรของ อบต . 2,000คน นอยไป 5,000 คน กยงไมพอ ซงไมมความแตกตางในแงของประสทธภาพในการบรหารงาน การยบรวมควรมประชากร 10,000 คนทก าหนดไวส าหรบเทศบาลเมองนาจะเหมาะกวา ดงนนควรพจารณายบรวม อบต . 3-5 แหง เพอสราง อบต .ทเขมแขง (4) ควรใชมาตรการใหเงนอดหนนกระตนให อบต . ขนาดเลกและออนแอเขารวมกบองคกรเพอนบาน (5) เพอเอาชนะการตอตานของผน าทองถนและประชาชนซงเปนผสญเสยต าแหนงและผลประโยชน ใหก าหนดมาตรการชดเชยความสญเสย โดยมวตถประสงคเพอชกจงใหนกการเมองเหนชอบกบการยบรวม (6) บคลากรของรฐบาลกลางควรเลกท าทาวางเฉยและไมเกยวของ ควรตงคณะกรรมการยบรวมองคกรในแตละจงหวดและอ าเภอใหเปนผน านโยบายไปสการปฏบต (7) เจตนารมณทางการเมองชวยใหเกดความรวมมอในหมประชาชน ชวยใหสามารถก าหนดมาตรการลงโทษผตอตาน ใหรางวลผสนบสนน ความลมเหลวนโยบายการยบรวมองคกรเนองจากมฐานสนบสนนแคบ (8) ใชมาตรา 40 ของกฎหมายสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบลในการเปลยนเกณฑจดตง อบต.ดานรายได และปรบมาตรฐานรายไดทองถนใหสงกวาปจจบน (9) ควรพจารณาตความมาตรา 78 มาตรา 282 มาตรา 283 ของรฐธรรมนญเกยวกบสทธการจดตงองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหองคกรทไมมคณสมบตจะไมไดรบสทธปกครองตนเอง และจะยบรวมกน 4. การประสานแผนพฒนา การศกษาพบวามปญหาอปสรรค 3ประการ (1) หนาทและความรบผดชอบทซ าซอนระหวางหนวยงานของรฐบาล (2) มระบบคขนานในการวางแผน 2 ระบบในจงหวด คอแผนของภมภาค กบ แผนทองถน (3) คณะกรรมการประสานแผนพฒนาทองถน และ ศนยประสานการพฒนาของ อบต. มขนาดใหญเกนกวาจะท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ ขอเสนอแนะ (1) รฐบาลไทย คณะกรรมการกระจายอ านาจ ควรทบทวนกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของเพอขจดความซ าซอนในเรองภารกจและความรบผดชอบของสวนราชการระดบจงหวดและทองถน (2) ควรมการทบทวนระบบคขนานของแผนพฒนาระดบภมภาคและทองถน โดยใชนโยบายกระจายความเจรญสภมภาคและทองถนภายใตระบบของคณะกรรมการพฒนาการเศรษบกจและสงคมแหงชาตเปนกรอบในการประสานโดยแผนพฒนาจงหวด (3) ควรเปลยนองคประกอบของคณะกรรมการประสานแผนพฒนาทองถนระดบจงหวด ทใหญเกนไป และให อบจ .ท าหนาทเปนผประสานแผนพฒนาทองถนไมไดรบการยอมรบจากเทศบาล และ อบต . ดาน อบจ .กมขดความสามารถไมเพยงพอ ทางเลอกกรณน หากให อบจ . ท าหนาทประสานแผนเหมอนเดมตองพฒนาความรเจาหนาท อบจ . และก าหนด



องคประกอบใหม อกทางเลอกคอน าบคคลภายนอก (อาจเปนผวาราชการจงหวด)มาท าหนาทเปนประธานคณะกรรมการประสานแผนทองถน และ ใหหวหนาส านกงานจงหวดเปนเลขานการฯ นภดล ปทมะ . ทางออกกรงเทพฯ:แนวคดใหมเพอบรหารและจดการเมองหลวง . กรงเทพมหานคร : เลมอนกรป , มถนายน 2544 . 60 หนา ผเขยนอดตเปน ส.ส.กรงเทพมหานคร พรรคประชาธปตย อดตเลขานการผน าฝายคาน ปจจบนเปนอาจารยสอนวชากฎหมายทคณะนตศาสตร มหาวทยาลยรงสต หนงสอเลมนเปนการเสนอแนวคดในการบรหารและจดการเมองหลสวงเพอแกปญหากรงเทพมหานคร โดยน าเสนอประเดนตาง ๆ คอ (1) สภาพการณของการบรหารและจดการกรงเทพมหานคร (2) กรงเทพมหานครในรปแบบและโครงสรางปจจบน (3) ปญหาของการบรหารและจดการกรงเทพมหานคร (4) โครงสรางใหมของกรงเทพมหานคร (5) การเลอกตงผบรหารทองถนโดยตรง (6) สภาทองถนรปแบบใหมทมอ านาจแทจรง (7) ความสมพนธของกรงเทพมหานครกบองคกรปกครองสวนทองถนตามโครงสรางใหม (8) ระบบการบรหารงานบคคลตามโครงสรางการกระจายอ านาจใหม (9) รายไดของกรงเทพมหานครและของนคร/เขต (10) ประเทศอนเขาบรหารเมองหลวงกนอยางไร (11) พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 นยม รฐอมฤต . อบต.กบศกยภาพในการพฒนาสงคมชนบท . คณะรบศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง , 2542 . (เอกสารวจย) การจดตงองคการบรหารสวนต าบล ท าใหเกดค าถามวา หนวยการปกครองทองถนรปใหมจะสามารถท าหนาทในฐานะเปนกลไกจดท าบรการสาธารณะและเปนโรงเรยนสอนประชาธปไตยใหกบสงคมชนบทตามเจตนารมณของกฎหมายสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบลไดหรอไม สาเหตของการเกดค าถามสบเนองจากประสบการณในอดตเกยวกบการปกครองทองถนของไทยในรปตาง ๆ ไดแก เทศบาล สขาภบาล องคการบรหารสวนจงหวด เมองพทยา ลวนเตมไปดวยเรองราวของความลมเหลว การจดตง อบต . จะเปนการเดนซ ารอยเดม ๆ ของการปกครองทองถนหรอไม ค าถามนมความส าคญอยางยงส าหรบสงคมไทย โดยเฉพาะประชาชนในชนบท ซงประกอบอาชพและอยอาศยในพนทของ อบต . การศกษานมงความสนใจไปท อบต . เปนการเฉพาะเพอประเมนศกยภาพของ อบต . ในการท าหนาทในฐานะเปนกลไกพฒนาสงคมชนบท การศกษาคนควาหาค าตอบกระท าโดยตรวจสอบฐานทางทรพยากรของ อบต. ในดานตาง ๆ ทเกยวกบบคลากร รายได และการมสวนรวมของประชาชน วาเพยงพอตอการปฏบตหนาทตามทกฎหมายก าหนดหรอไม สวนการจดเกบขอมลเพอประเมนศกยภาพกระท าโดยวธวจยเอกสาร เสรมเตมดวยการวจยสนามและการวจยส ารวจ ในสวนของการวเคราะหและตความขอมลกระท าโดยอาศยแนวความคดตาง ๆ ในทางการบรหารและการปกครอง ไดแก แนวความคดในเรองการจดคนลงสต าแหนงใหสอดคลองกบความรความสามารถ หลกการก าหนดต าแหนงและอตราก าลงโดยถอปรมาณงานและชนดของงาน หลกเรองความพอเพยงและการวเคราะหตนทนก าไร และหลกความเปนอสระของทองถน จากการศกษาพบวา การจะชลงไปวา อบต . มศกยภาพในการท าหนาทเปนกลไกพฒนาสงคมชนบทต าหรอสงนน ขนอยกบใครเปนผประเมน และประเมนโดยใชอะไรเปนเกณฑ ในมมมองของประชาชนและบคลากรของ อบต . เอง เหนวา (1) ดานบคลากร ซงประกอบดวยบคลากรฝายการเมองและฝายประจ า คอ สมาชกสภา อบต . คณะกรรมการ อบต. พนกงาน อบต . ฝายตาง ๆ มศกยภาพในการท าหนาทในความรบผดชอบ เชน การท าหนาทในสภาทเกยวกบการ



อภปรายปญหา การประสานความขดแยง การตดสนใจเกยวกบการจดท าโครงการตาง ๆ การจดท านโยบาย การสงการ การประสานงาน และอน ๆ อยในเกณฑปานกลางถงสงกวาเกณฑทคาดหวง ทงน โดยพจารณาในแงของผลงานทชมชนไดรบเทยบกบผลงานเมอครงยงไมมการจดตง อบต . (2) ดานรายได อบต .ชน 5 สวนใหญมรายไดไมพอกบรายจาย เนองจากมรายไดนอย เพราะเปนชมชนชนบททมกจกรรมการธรกจนอย ในขณะทมรายจายดานคาจางแรงงาน และคาตอบแทนบคลากรมาก อบต .ชน 5 ตองพงพารฐบาลในดานการเงน สวน อบต .ชน 1-4 โดยทวไปไมมปญหาดานการเงน (3) ดานการมสวนรวมของประชาชน อบต .มศกยภาพคอนขางสง เพราะประชาชนมความคาดหวงใน อบต . มความเชอมนในความสามารถของตนเอง ถามโอกาสเขาไปบรหารงานของ อบต . และตดตามรบทราบการท างานของ อบต.เสมอ ๆ แตมปญหาตดขดอยทรปแบบการปกครองไมอ านวยความสะดวกใหประชาชนทจะเขาไปมสวนรบรหรอตรวจสอบการท างานของ อบต. นอกเหนอจากการออกเสยงเลอกผแทนหมบาน โดยสรป ปญหาเกยวกบศกยภาพของ อบต. ในการท าหนาทเปนกลไกพฒนาสงคมชนบท สวนใหญเกดจากการกระท าของรฐ ซงพยายามก าหนดรปแบบ และแบบแผนการท างานของ อบต. ใหเหมอนกบ จงหวด อ าเภอ โดยไมเขาใจในหลกการปกครองทองถนทยอมรบในเรองความแตกตางของทองถน และหลกเรองความพรอมของทองถน นนทวฒน บรมานนท , แกวค า ไกรสรพงษ . การปกครองสวนทองถน กบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม . กรงเทพฯ : บรษท ส านกพมพวญญชน จ ากด , พฤษภาคม 2544 . 164 หนา ศาสตราจารย ดร.ชยอนนต สมทวณช เขยนค านยมใหกบหนงสอเลมนวา :- “บทบญญตใหม ๆ ของรฐธรรมนญสมยปจจบนกอใหเกดกฎหมายทเปนผลตามมาจากการรบรองสทธเสรภาพหลายประการ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พ.ศ.2540) ท าใหการศกษาเกยวกบการปกครองสวนทองถนตองเปลยนไป โดยเฉพาะในสวนทเปนเรองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนเนอหาสาระของวถชวตชมชน การทจะเขาใจบทบาทใหมของประชาชนในการมสวนรวมก าหนดชวตของตนเองและชมชนได จ าเปนทจะตองเขาใจกฎหมายหลก ๆ ทเกยวกบการกระจายอ านาจการบรหารการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสยกอน เปนทนายนดวา ดร .นนทวฒน บรมานนท นกกฎหมายมหาชน และ ดร .แกวค า ไกรสรพงษ นกรฐศาสตรผสนใจนโยบายสงแวดลอม ไดรวมกนเขยนหนงสอเลมนขน เปนกรบกเบกศกษาเรองส าคญทยงไมเคยมผกระท าในมตนมากอน ทงนเนองจากการกระจายอ านาจการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนเรองใหม หนงสอนไดใหภาพรวมครอบคลมหวขอทจ าเปนตองร อธบาย แยกแยะ วเคราะห ลกษณะการกระจายอ านาจสองคกรปกครองสวนทองถนกบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามทมรฐธรรมนญและกฎหมายส าคญรองรบไวอยางละเอยดลกซง อกทงยงไดหยบยกประเดนทควรมการพจารณาศกษาวจยตอไปอกดวย ประเดนส าคญ ๆ ทผเขยนทงสองกลาวไวทง 6 เรองในสวนท 3 ของหนงสอน ถอวาเปน “การบาน” ส าหรบการเมองภาคพลเมอง ทจะตองขบคดกนตอไป โดยบทวเคราะหในสวนสดทาย ไดตงโจทยทส าคญไววา ท าอยางไรจงจะใหการใชทรพยากรรวมกนเปนไปโดยมดลยภาพระหวางประโยชนสวนตวกบประโยชนชมชน ดลยภาพนชนเผาบางเผาทอยกบปามาดงเดมเขาใจดและสามารถจดการกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางยงยน แตในโลกปจจบน ประชากรทเขาไปใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตไมไดมแตประชากรทอยกบชมชนมาแตดงเดมเทานน ยงมบคคลและบรษทจากภายนอกทเขาไปเกยวของกบการใชทรพยากรธรรมชาตของชมชนตาง ๆ อกดวย บทวเคราะหของหนงสอนจงพยายามเสนอความคดทจะชวยลดความขดแยง ทงระหวางรฐกบประชาชน และระหวางประชาชนดวยกนเอง โดยสรปวา ฐานความคดซงเปนพนฐานของบทบญญตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของรฐธรรมนญฉบบปจจบน ตางไปจากฐานความคดเดมในการ



บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทยทผานมา โดยฐานความคดใหมเนนบทบาทของประชาชนและชมชนทองถนซงเปนผใชและไดรบผลจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในการทจพดแลรกาาใหการบรหารจดการเปนไปอยางยงยน ความคดใหมนเปนความคดทมศรทธา ความเชอมน และความไววางใจวา ประชาชนและชมชนทองถนสามารถก ากบควบคมการใชทรพยากรสวนรวมใหเปนไปอยางมประสทธภาพได ผเขยนชใหเหนวา แนวทางนมไดปฏเสธอ านาจรฐหรอสทธสวนบคคลแตอยางใด หากถอวาบคคลสามารถสรางเงอนไขรวมกนเพอใหหลดพนจากสภาพเดมซงถอวารฐตองเปนฝายใชอ านาจรฐเปนหลกในการบรหารจดการ และมการก าหนดหลกความผดทางการปกครองและหลกความผดเดดขาดทางแพง ตลอดจนสภาพบงคบของกฎหมายในทางเศรษบกจเปนหลก” นนทวฒน บรมานนท . การปกครองทองถนฝรงเศส . กรงเทพฯ : บรษท สขมและบตร จ ากด , มถนายน 2544. 155 หนา หนงสอเลมนถอไดวาเปนหนงสอเกยวกบการปกครองทองถนฝรงเศสทสมบรณและทนสมยเลมหนง เนองจากผเขยนนอกจากจบการศกษาดานกฎหมายมหาชนจากฝรงเศส และ เปน รองศาสตราจารยประจ า คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และเปนผรเรมเครอขายกฎหมายมหาชน (www.pub-law net) แลว ในการเขยนหนงสอเลมน ไดรบความรวมมอจากสถานทตฝรงเศสประจ าประเทศไทยในการสนบสนนดานเอกสาร และไดรบทนดงานระยะสนเปนเวลา 1 เดอน ในการเดนทางไปฝรงเศสเพอหาขอมลการปกครองทองถนฝรงเศส เนอหาของหนงสอ ปรกอบดวย บทน า ของหนงสอ ไดเสนอเกยวกบ การจดระเบยบบรหารกจการแผนดนของประเทศฝรงเศส ในประเดนการการบรหารกจการสวนกลาง (ประธานาธบด นายกรฐมนตร รฐมนตร ) การบรหารกจการสวนทองถนโดยรฐ (ผวาราชการจงหวด , หนวยงานของกระทรวงประจ าจงหวด) บทท 1 แนวความคดเกยวกบการกระจายอ านาจ บทท 2 หลกทวไปเกยวกบการปกครองทองถน บทท 3 มาตรการส าคญในการกระจายอ านาจการปกครอง : กฎหมายกลางเกยวกบการกระจายอ านาจ บทท 4 โครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน : องคกรปกครองสวนทองถนรปแบบทวไป (เทศบาล จงหวด ภาค ) , องคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ (เมองใหญ เชน เมอง Paris เมอง Lyon เมอง Marseille เกาะ Corse , จงหวดโพนทะเล , ดนแดนโพนทะเล ) บทท 5 อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน : อ านาจหนาทในดานเศรษฐกจ , อ านาจหนาทในดานการศกษา , อ านาจหนาทในดานอน ๆ(สงแวดลอม , การผงเมอง ทพกอาศย ทางสญจร , ดานการขนสง , ดานสขอนามยและสงคม , ดานวฒนธรรม ) , ความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถน บทท 6 เครองมอในการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน : การคลงทองถน , บคลากรทองถน , ทรพยสนของทองถน , การจดท าบรการสาธารณะโดยทองถน บทท 7 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน : การยกเลกการก ากบดแลนตกรรมทางปกครอง , การควบคมองคกรและบคคล , การควบคมมต การตดสนใจ หรอค าสงขององคกรปกครองสวนทองถน , การควบคมดานการคลง (ศาลตรวจเงนแผนดน,ศาลตรวจเงนแผนดนภาค) บทท 8 ค าวนจฉยศาลปกครองเกยวกบการปกครองทองถน : ประโยชนสาธารณะของทองถน , การหามองคกรปกครองสวนทองถนควบคมกนเอง , การเขาฟงประชมสภาทองถน , เหตผลในการยบสภาทองถน , การตดสนใจทมลกษณะทางการเมอง , การเขาใชบรการสาธารณะของทองถน ภาคผนวก : รฐธรรมนญแหงสาธารณรฐฝรงเศส ค.ศ. 1958 (เฉพาะมาตราทมการน ามาอางองในหนงสอ)

http://www.pub-law/



นนทวฒน บรมานนท . การปกครองสวนทองถน . กรงเทพฯ : ส านกพมพวญญชน , 2545 (พมพครงท 2)319หนา หนงสอเลมนแบงเปน 8 บท บทน า เปนหลกทวไปในการจดการปกครองสวนทองถนทอธบายหลกพนฐานเกยวกบระบบการรวมอ านาจการปกครอง และระบบการกระจายอ านาจการปกครอง บทท 1 เปนววฒนาการการปกครองสวนทองถนของไทยในรอบ 100 ป คอระหวางป 2440 ทมการจดตงสขาภบาลทาฉลอมเปนครงแรก จนถงป 2540 ทมการกระจายอ านาจตามรฐธรรมนญ และถอเปนจดเรมตนของการปกครองทองถนอยางแทจรง บทท 2 กลาวถงแนวทางของการปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญฉบบปจจบน รวมถงการออกกฎหมายทเกยวของกบการปกครองสวนทองถนตามทรฐธรรมนญก าหนด บทท 3 น าเสนอรปแบบองคกรปกครองสวนทองถนทง 5 รปแบบ ทปรบปรงใหสอดคลองกบรฐธรรมนญ และกฎหมายทออกตามรฐธรรมนญ บทท 4 กลาวถงขอบญญตทองถนในฐานะเปนเครองมอทางกฎหมายในการด าเนนกจกรรมขององคกรปกครองสวนทองถน ในลกษณะขอบญญตทองถน อ านาจในการออกขอบญญตทองถน และการควบคมการออกขอบญญตทองถน บทท 5 เรองการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน เดมเปนหนาทของรฐฝายเดยว ปจจบนประชาชนมสวนรวมในการก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนได บทท 6 บทบาทองคกรวนจฉยขอชขาดของขอพพาทเกยวกบการปกครองทองถนทกลาวถงคณะกรรมการวนจฉยรองทกข และบทบาทของศาลปกครอง โดยน าคดตาง ๆ มาศกษาดวย บทท 7 วเคราะหทศทางการปกครองทองถนในอนาคต ซงชปญหาหลายประการทอาจเกดขนตอการปกครองทองถนในอนาคต นรนทรชย พฒนพงศา . การศกษาความร ทศนคต และการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมทเกยวกบขยะในชวตประจ าวนของชมชนทางวชาการและประชาชนในเขตเทศบาล อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เพอการรณรงคจดการขยะทสมฤทธผล . มหาวทยาลยเชยงใหม , 2539. (เอกสารวจย) การวจยนเพอคนหาความร ทศนคตและการปฏบตเกยวกบการจดการขยะในชวตประจ าวน เพอเปนแนวทางรณรงคแบบ Strategic Extension Campaign โดยสมตวอยางจากชมชนทางวชาการ ชมชนทวไป และชมชนทมรายไดสง4 แหลงของเทศบาลนครเชยงใหม ผลการศกษาพบวาผตอบค าถามไมทราบวาหลมฝงกลบขยะทใชอยจะเตมในชวงไมเกน 1 ปขางหนา และอาจมปญหาในการหาหลมฝงกลบใหม ไมทราบวาปรมาณขยะทตองจดการในเขตเทศบาลมวนละเทาไร และเกบขยะไปแลวใชวธก าจดอยางไร กองขยะมกระดาษมากนอยเพยงใด และน ากลบไปขายของเกา (เพอ recycle) ไดมากนอยเพยงใด , ดานทศนคตผตอบค าถามเหนชอบใหเทศบาลใหความส าคญตอขยะมากขน ควรรณรงคใหแยกขยะเปยกออกจากขยะแหง คาธรรมเนยมการจดเกบขยะควรเพมสงขนจากเดมครอบครวละ 20 บาทตอเดอน และความคดเหนวาผททงขยะไมเปนทนนสงคมควรรงเกยจ , ผตอบค าถาม ใหขอแนะน าชาวเชยงใหมปฏบตเกยวกบการแยกขยะ เทศบาลจดหาถงขยะทมฝาปดเพมขน ผวจยมขอเสนอให (1) เทศบาลนครเชยงใหมรณรงคเรองความรเกยวกบสงแวดลอมขยะในประเดนทคนยงไมทราบ แกไขทศนคต พจารณาขนคาธรรมเนยมเกบขยะแตมการจดการขยะใหดขน พจารณาลงโทษปรบผททงขยะนอกทรองรบ (2) ควรมการรวมมอกนระหวางเทศบาลนครเชยงใหมกบองคกรเอกชน และกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ในการรวมรณรงคจดการขยะตาง ๆ ควรใชสอของทองถนใหเปนประโยชนมากขน ออกรางวลลอตเตอรหางบตรใบเสรจคาธรรมเนยมเกบขยะ



บ บญมาก ชางโสภา . การถายโอนงานและกจกรรมพฒนาชมชนใหแกองคกรปกครองทองถน : ศกษาเฉพาะกรณ อบต.ในพนทจงหวดก าแพงเพชร . ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอคลองขลง , 2543 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : องคกรปกครองทองถนมความพรอมในการรบถายโอนงานและกจกรรมพฒนาชมชนระดบปานกลาง ความพรอมในการรบถายโอนใชเวลาประมาณ 3 ป ดานองคกรปกครองสวนทองถนเหนวาการถายโอนงานนนควรจดสรรงบประมาณและบคลากรมาใหดวยเพราะทองถนมไมเพยงพอ ในการถายโอนเจาหนาทควรชแจงท าความเขาใจ ควบคมดแลอยางใกลชด เหนดวยกบการถายโอนเพอใหผน าทองถนไดรบรปยหาของประชาชน มความตองการใหถายโอนงานเปนดาน ๆ อยางคอยเปนคอยไปตามความเหมาะสมและศกยภาพของแตละ อบต. บรรจง นะแส . ศกษาวจยเชงปฏบตการ เรอง “การสรางประชาคมต าบลทงหวง” . สงขลา : องคการบรหารสวนต าบลทงหวง , 2544 . (เอกสารวจย) การวจยพบวา : หากจะใหมการพฒนาเปนองคกรประชาคมทเขมแขง ตองมการปฏบตการอยางเขมขน และเปนขนตอน 5 ขนตอน คอ

(1) การรณรงคเผยแพรความคด อดมการณของ “ประชาคม” ใหแพรหลาย และกวางขวางในหลาย ๆ รปแบบในพนทเปาหมาย

(2) จดใหมการจดตงกลมตาง ๆ ทหลากหลายตามเนอหาของพนททสอดคลองกบวถการผลตหรอ สภาพปญหาทมอย

(3) จดใหมการฝกอบรมใหแกกลมผน าอยางเขมขน (4) ปฏบตการจดกระบวนการศกษา เนอหาตาง ๆ ทเกยวของกบชมชนในทกมตทกเนอหา (5) ปฏบตการ(ลงมอท า) โดยน าผลจากการจดขบวนการศกษาในแตละเนอหามาทดลองเพอการแกไข

ปญหา หรอสรางกจกรรมใหม ๆ



ป ประหยด หงษทองค า . การปกครองทองถนไทย . กรงเทพ : บรษท ส านกพมพ ไทยวฒนาพานช จ ากด , พมพครงท 2 พ.ศ. 2526. 240 หนา ผแตงต าเลมน อดตเปนรองศาสตราจารย ประจ าภาควชาการปกครอง คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยเปนผสอนวชาการปกครองทองถน เนอหาของต าราเลมนประกอบดวย 4 ภาค คอ ภาคแรก ความหมายและหลกการปกครองทองถน ม 3 บท คอ ความหมายและหลกการปกครองทองถน วตถประสงคของการปกครองทองถน ระบบและการปกครองทองถนสากล ภาคสอง การปกครองทองถนไทย ม 9 บท คอ อดมคตและการด าเนนการปกครองทองถนในประเทศไทย , ววฒนาการการปกครองทองถนในประเทศไทย , การจดตงและเขตพนทในอ านาจขององคการปกครองทองถน , อ านาจและหนาท , การจดองคการ , การบรหารงานบคคล , การบรหารงานคลง , ความสมพนธระหวางรฐบาลกลางกบองคการปกครองทองถน , บทบาทขององคการปกครองตนเองของประชาชนในทองถนตอการพฒนาประเทศ ภาคสาม อปสรรคและขอเสนอแนะ ม 3 บท คอ อปสรรคและปญหาของการปกครองทองถน , ขอเสนอแนะในการแกไขอปสรรคและปญหาของการปกครองทองถน ภาคพเศษ เมองพทยา การปกครองทองถนรปพเศษ ประหยด หงษทองค า และ พรศกด ผองแผว . ปญหาและแนวทางปรบปรงประสทธภาพของการบรหารเทศบาลไทย. กรงเทพมหานคร : เจาพระยาการพมพ , 2529 . 330 หนา (เอกสารวจย) ผลการวจยเรองนสรปไดดงน

1. โครงสรางและหนาทของเทศบาล : บคลากรเทศบาลฝายประจ าอยากใหมการเปลยนแปลงระบบเทศบาลท เปนอย(คณะเทศมนตรและสภาเทศบาล) เปนระบบเลอกนายกเทศมนตรโดยตรง ระบบผจดการ และ ระบบทใหผไดรบคะแนนเสยงเลอกตงจ านวนสงสดเปนนายกเทศมนตร ดานหนาท สงทเปนหนาทหลกทเทศบาลควรท า คอ สาธารณปโภคและสาธารณปการ(ไฟฟา ประปา ถนน ทอระบายน า ตลาด ทจอดรถ สวนสาธารณะ สนามเดกเลน ) และ หนาทดานการศกษาและสาธารณสข กรณทเทศบาลมสมรรถนะในการปฏบตหนาทต าอปสรรคส าคญตฃคอ ปญหาทางดานการเงน ดานบคลากร ดานอ านาจหนาท การบรหารงานทวไป

2. สถานะของเทศบาลในระบบการเมอง ระบบการเมองเทศบาลมสมรรถนะต าในดานการน าเอาขอเรยกรองหรอความตองการของประชาชน (demands) และการสนบสนน (supports) ไปสรางสมรรถนะในดานผลตผลของระบบ

3. ดานการคลง : เทศบาลขาดความเปนอสระทางดานการจดเกบรายได การคลง ประสทธภาพของการบรหาร



การคลงมสมรรถนะต า แตการอาศยรายไดจากการก เงนสะสม เงนอดหนนของรฐบาล บคลากรของเทศบาลเหนวาจะท าใหเทศบาลตองสญเสยความเปนอสระมากยงขน 4. ดานการเมองภายใน : เทศบาลมฐานะของความเปน “ระบบการเมอง” ต ามาก ประชาชนขาดความสนใจและขาดศรทธาตอเทศบาล ท าใหการเรยกรองความตองการและการใหการสนบสนนมนอย กลมผลประโยชนทเกดขนเพอรวบรวมผลประโยชนของทองถนเขาเปนกลมกอน (interest articulation) อยในวงจ ากดมาก

5. ดานความสมพนธระหวางองคการภายในเทศบาล : ความขดแยงทเกดชดเจนคทอระหวางบคลากรฝาย การเมองกบฝายประจ า ในเรองทศนคตทไมดตอกน การมองการกาวกายงานของฝายประจ าจากฝายการเมอง ฝายการเมองเลนพวกและค านงผลประโยชนสวนตนมากกวาสวนรวม ดานความสมพนธระหวางเทศบาลกบประชาชนบคลากรเทศบาลมองวาประชาชนขาดความเคารพและปฏบตตามระเบยบของเทศบาล

6. ดานความสมพนธกบองคการภายนอก : ปยหาทเกดขนเนองจากการควบคมของรฐบาลกลาง การขดแยง ในหนาท และ เกดจากทศนคตทไมดของหนวยงานอนทมตอเทศบาล องคกรทมความสมพนธไมดกบเทศบาล คอ จงหวด อ าเภอ ไฟฟา การประปา ฯลฯ ผวจยไดสรปปญหาทส าคญของเทศบาล คอ ปญหาการกระจายอ านาจ ความเปนอสระในอนททจะใหทองถนปกครองตนเอง หรออกนยหนงคอความใจกวางของรฐบาลทมตอการปกครองทองถน ความใจกวางตองตงอยบนพนฐานของความเชอมนในความสามารถของบคลากรของทองถนทจะปกครองตนเอง การแกไขปญหาของเทศบาลนาจะใหความส าคญด าเนนการในลกษณะของการพฒนาทางการเมอง พฒนาเทศบาลใหเปนองคกรปกครองทองถนทแทจรง มศกยภาพสง สามารถเปนระบบยอยทจะปฏบตหนาทสนองความตองการของประชาชนในทองถน ชวยแบงเบาภาระทางการปกครองของรฐบาล เปน “โรงเรยน” สอนประชาธปไตยขนพนฐานใหแกพลเมอง และเปนสถาบนทกลนกรองเอาบคลากรทางการเมองทมความสามารถไปเปนบคลากรทางการเมองทส าคญของชาตได ประหยด หงษทองค า . การพฒนาทางการเมองโดยกระบวนการปกครองทองถน . กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจ ากด พาพาส , ไมปรากฏปทพมพ . 99 หนา ในบทน าของหนงสอเลมน ผเขยนไดกลาววา “…..การพฒนาการเมองการปกครองระบอบประชาธปไตยของชาต จะกระท าใหเปนผลส าเรจไดอยางมประสทธภาพนน จะตองมการพฒนาการปกครองตนเองในทองถนกอน จะตองพฒนาใหประชาชนเขาใจและยอมรบวาการปกครองทองถนเปนสงจ าเปนและมประโยชนตอชวตความเปนอยของเขา…” หนงสอเลมนจงเปนการน าเสนอเนอหาทสมพนธกนระหวางการปกครองระบอบประชาธปไตย กบ การปกครองทองถน โดยเนอหาบทแรก เกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตย วามความหมาย หลกการ และปจจยทเออตอความส าเรจของระบอบประชาธปไตย บททสอง เปนเรองการปกครองทองถน อธบายถงความหมายและหลกการปกครองทองถน วตถประสงคของการปกครองทองถน อปสรรคและปญหาของการปกครองทองถน บททสาม เปนเรองการพฒนาการปกครองทองถนเพอปพนฐานระบอบประชาธปไตย อธบายปจจยสภาพแวดลอมทางดานเศรษฐกจ การศกษา วฒนธรรมทางการเมองทมอทธพลตอการพฒนาทางการเมอง และ อธบายพฒนาการปกครองทองถนในเรองของการมสวนรวมในการปกครองทองถนของประชาชน การเงนในทองถน และโครงสรางขององคการการปกครองทองถน หนงสอเลมนสามารถชวยใหผทเรมสนใจการปกครองทองถน ไดมความเขาใจทลกซงในมตของการเมองกบการปกครองทองถนวามสวนสมพนธกนอยางไร



ปรชญา เวสารชช . การปกครองทองถนของประเทศฟลปปนส . กรงเทพฯ : บรษท แอล เอส เพรส จ ากด , กนยายน 2542 . 82 หนา หนงสอเลมนผเขยนเรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก.พ. สาระของหนงสอ กลาวถง : ภมหลง-ววฒนาการของการปกครองทองถน การกระจายอ านาจใหแกทองถน โครงสรางการปกครองทองถน บทบาทหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน การสนบสนนรฐบาลกลาง กระทรวงมหาดไทยและทองถน(Department of Interior and Local Government) การเงนการคลงทองถน การบรหารงานบคคลส าหรบพนกงานทองถน การประสานงานระหวางทองถน การตรวจสอบ ก ากบดแลและสนบสนน สรปสาระส าคญของประมวลกฎหมายการปกครองทองถน สถาบนการปกครองทองถน (Local Government Academy) ประสบการณในการผลกดนการกระจายอ านาจ ปญหาบางประการของทองถนฟลปปนส ภาคผนวก ประมวลกฎหมายการปกครองทองถน ค.ศ. 1991 ปรชญา เวสารชช . การปกครองทองถนของประเทศญปน . กรงเทพฯ : [ibKym cv] gvl gril 0edyf } dyopkpo 2542 . 82 หนา หนงสอเลมนผเขยนเรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน กงพ . สาระของหนงสอ กลาวถง : ภมหลง การปกครองทองถนของญปน การแบงหนาทระหวางองคกรปกครองสวนทองถน หนาทความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานกลางทเกยวของกบการปกครองทองถน การปกครองทองถนในจงหวดโตเกยว เมองโยโกฮามา คณะกรรมการสงเสรมการปกครองทองถน แนวโนมของการปกครองทองถนในประเทศญปน ภาคผนวก ประกอบดวย กฎหมายปกครองตนเองของทองถน และ กฎหมายสงเสรมการกระจายอ านาจ ปรชญา เวสารชช . การปกครองทองถนของประเทศองกฤษ . กรงเทพฯ : โรงพมพพมพอกษร , มกราคม 2543 . 99 หนา หนงสอเลมนผเขยนเรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก .พ. สาระของหนงสอ : ขอมลเบองตนเกยวกบสหราชอาณาจกร การกระจายอ านาจและการปฏรปการเมอง ลกษณะของการปกครองทองถนสหราชอาณาจกร รปแบบการปกครองทองถนในองกฤษ การเลอกตงสภาทองถน หนาทและความรบผดชอบของทองถน การด าเนนการรวมกนระหวางทองถนตามทกฎหมายก าหนด การคลงทองถน การบรหารทองถน ความสมพนธระหวางรฐบาลกบทองถน การปฏรปการปกครองทองถน การปรบปรงโครงสรางการปกครองทองถนในองกฤษ ภาคผนวก 1 ของหนงสอ เปนเรองเกยวกบ แนวคดเรองการปกครองทองถนสมยใหมในองกฤษ มสาระ : ความจ าเปนในการเปลยนแปลง การด าเนนการใหเกดการเปลยนแปลง โครงสรางใหมทางการเมอง การปรบปรงระบอบประชาธปไตยในทองถน การปรบปรงความรบผดชอบดานการเงนทองถน กรอบจรยธรรมใหม การปรบปรงบรการทองถนโดยมงคณคาทดทสด การสงเสรมการกนดอยดของชมชน การสนบสนนทางการเงน ภาษธรกจ ส าหรบในภาคผนวก 2 ผเขยนไดน าเสนอ ตวอยางมาตรฐานบรการขององคกรปกครองสวนทองถนในองกฤษ กรณเขตเชศเชอร (Cheshire County) ค.ศ. 1997-1998



ปรชญา เวสารชช . การปกครองทองถนของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน. กรงเทพฯ : โรงพมพพมพอกษร , พฤษภาคม 2543 . 67 หนา หนงสอเลมนผเขยนไดเรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก .พ. สาระของหนงสอประกอบดวยเรอง : สหพนธสาธารณรฐเยอรมน การปกครองตนเอง ความส าคญของการปกครองทองถน รปแบบการปกครองทองถน ความสมพนธระหวางหนวยการปกครองสวนทองถนกบรฐ หนาทของหนวยปกครองทองถน การเงนการคลงทองถน องคการความรวมมอระหวางหนวยการปกครองทองถน แนวโนมของการปกครองทองถน การปกครองทองถนของบาวาเรย (ลกษณะและภาระงานของเทศบาล สทธหนาทของผอยอาศยในเขตเทศบาล , อ านาจอสระของเทศบาล , องคกรเทศบาล , การเงนการคลงทองถน , การไดมาและบรหารทรพยสน , การสอบบญช , พนกงานสวนเทศบาล , การก ากบดแลโดยมลรฐ) การปกครองทองถนของมลรฐนอรธไรน เวสตฟาเลย(โครงสรางการบรหาร , หนาทของชมชนและทองถน , การมสวนรวมของประชาชนในกจการทองถน , สภาทองถน , นายกเทศมนตร , การก ากบดแลทองถน , ความสมพนธกบหนวยงานอน) ปรญญา อดมทรพย . ความรเบองตนการปกครองสวนทองถนในประเทศไทย . สราษฎรธาน : โรงพมพอดมลาภ , 2541 . 84 หนา ผเขยนเปนอดตผวาราชการจงหวด ปจจบนด ารงต าแหนงรองอธบดกรมการปกครอง เปนขาราชการประจ าทสนใจในทางวชาการ จงเปนผหนงทเขาใจในการปกครองทองถนของไทยเปนอยางด หนงสอเลมนผเขยนไดใชการเขยนดวยภาษางาย ๆ เพอใหผน าทองถนในระดบหมบานชนบท ชมชนเมองทสนใจการบานการเมอง สามารถท าความเขาใจไดไมยากนก โดยมการอธบายการปกครองทองถนไทยในทกรปแบบ โดยองการอธบายในแงตวบทกฎหมาย และในทายเรองของแตละรปแบบ ผเขยนไดแสดงความเหนสวนตวจากประสบการณทเคยท างานรวมกบก านน ผใหญบาน คณะกรรมการหมบาน สภาต าบล สขาภบาล เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด ปยะนช เงนคลาย . การส ารวจทศนคตและความพรอมของประชาชนตอการกระจายอ านาจ . ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร , 2540. (เอกสารวจย) การศกาาเรองการส ารวจทศนคตและความพรอมของประชาชนตอการกระจายอ านาจ มวตถประสงคเพอศกษาทศนคตของประชาชนทมตอการกระจายอ านาจ และทศนคตเกยวกบปญหาอปสรรคในการกระจายอ านาจ ศกษาความรความเขาใจของประชาชนทมตอรปแบบของการกระจายอ านาจ ปจจยทสงเสรมความพรอมของประชาชนในการกระจายอ านาจ และการเสนอแนะรปแบบในการกระจายอ านาจทเหมาะสม โดยใชรปแบบการวจยเชงส ารวจ ดวยวธการตอบแบบสอบถาม นอกจากนยงใชการวจยเอกสารประกอบ การวจยนมงศกษาประชาชนทอยในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลจากจงหวดชลบร เชยงใหม นครราชสมา และสงขลา ผลการศกษาพบวา

1. ประชาชนสวนใหญไดรบขาวสารโดยผานสอมากกวาเจาหนาทของรฐ 2. ระดบของการไปใชสทธเลอกตงคอนขางสง 3. ระดบของการมสวนรวมทางการเมอง คอนขางต า 4. ระดบของความเขาใจในการกระจายอ านาจ คอนขางถกตอง และประชาชนใหความส าคญกบการมสวน

รวม



ตดสนปญหาและแกไขปญหาดวยตนเอง 5. ระดบความเขาใจผลของการกระจายอ านาจ ประชาชนจะใหความส าคญกบสภาพความเปนจรงของทองถน 6. ระดบความพรอมในการเขาไปมบทบาทตอการกระจายอ านาจ พบวาประชาชนตองการใชสทธในการเลอก

ผ บรหารทองถน 7. ระดบความรความเขาใจของประชาชนตอการเมอง และการบรหาร ซงประชาชนสวนใหญสนใจในการตดตามการบรหารงานของรฐบาล ปยะ กจถาวร . พฤตกรรมในการใชสทธออกเสยงเลอกตงสมาชกสภาเทศบาล : ศกษากรณเทศบาลเมองปตตาน . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2541 . 55 หนา (เอกสารวจย) ผลการศกาาไดขอสรปเกยวกบพฤตกรรมการเลอกตงระดบทองถนของจงหวดปตตาน คอ ผมการศกษาสงมแนวโนมทจะเลอกผสมครโดยอาศยเกณฑการดทนโยบายมากกวาผมระดบการศกษาต ากวา ทงทมความเชอโดยทวไปวาในพนทจงหวดชายแดนภาคใตตวแปรทางศาสนาและวฒนธรรมทองถนมความส าคญทสดตอทศนคตและพฤตกรรมทางการเมอง แตการศกษานกลบใหขอสรปทไดขอมลเชงประจกษวา ถงแมศาสนาจะมความส าคญ แตสงทอยเบองหลงซงมความส าคญมากกวาคอระดบการศกษาและระดบรายไดซงสงอทธพลทงทางตรงและทางออมผานตวแปรทางศาสนา ท าใหบคคลมทศนคตและพฤตกรรมทางการเมองตางกน ประทาน คงฤทธศกษากร . ทฤษฎการปกครองทองถน . เอกสารการศกษาสาขารฐประศาสนศาสตร ฉบบท 34 คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ,เมษายน 2525 . 143 หนา เอกสารทางวชาการเลมนนาสนใจส าหรบผทตองการศกษาการปกครองทองถนในเชงทฤษฎ เพราะผเขยนเปนผมประสบการณในการสอนวชาการปกครองทองถนมานาน เนอหาของเอกสารนครอบคลมใน 6 เรอง คอ

1. ความหมายและความส าคญของการปกครองทองถน : เหตผลและความจ าเปนทจะตองมการปกครองทอง ถน , การกระจายอ านาจทางการปกครอง , การแบงอ านาจทางการปกครอง , การมอบอ านาจใหทองถนปกครองตนเอง , ค าจ ากดความของการปกครองทองถน , ประโยชนของการปกครองทองถน , การปกครองทองถนเปนการเมอง

2. ความสมพนธระหวางหนวยการปกครองทองถนกบรฐบาล : แนวความคดทวไปในการควบคมหนวยการปก ครองทองถน , วธการควบคมหนวยการปกครองทองถน (การควบคมโดยการบญญตกฎหมาย การควบคมโดยกระบวนการยตธรรม การควบคมการบรหาร)

3. โครงสรางและรปแบบของการปกครองทองถน : ลกษณะทวไปของเมองในประเทศตาง ๆ (เมอง ชนบท มหานคร) , การจดหนวยการปกครองทองถนตามสภาพของพนทและชมชน (ระบบประเทศสหพนธรฐ ระบบรฐเดยว /องกฤษ-ฝรงเศส) การจดหนวยการปกครองทประชมมสวนรวมมากหรอนอย (การปกครองทองถนแบบตวแทนประชาชนด าเนนการ การปกครองทองถนแบบตวแทนรฐบาลด าเนนการ)

4. อ านาจหนาทและความรบผดชอบของหนวยการปกครองทองถน : หลกการบรหารขององคการทวไป , หลกการทวไปในการก าหนดหนาทใหหนวยการปกครองทองถน , หนาทและความรบผดชอบทหนวยการปกครองทองถนควรด าเนนการ , วธการก าหนดหรอมอบอ านาจใหทองถนด าเนนการ

5. ระบบการบรหารงานบคคลของหนวยการปกครองทองถน : ตวบคคลทมาจากการเลอกตง , ตวบคคลท



เปนพนกงานประจ า , ระบบการบรหารงานบคคลของหนวยการปกครองทองถน , ระบบการบรหารงานบคคลโดยรวมขาราชการของรฐกบพนกงานทองถน , ระบบการบรหารงานบคคลแยกเปนอสระ

6. การคลงของหนวยการปกครองทองถน : การจดหารายไดของทองถน (ทมาของรายไดของหนวยการปก ครองทองถน ขอสงเกตเกยวกบระบบภาษและการจดเกบ ขอเสนอแนะในการปรบปรงระบบการจดเกบรายได ) , การก าหนดรายจายและการจดท างบประมาณ (การพจารณางบประมาณและการตราขอบญญตงบประมาณ รายละเอยดของงบประมาณ) , การจดซอและการวาจาง , การจดท าบญชและการตรวจ ประทาน คงฤทธศกษากร . การปกครองทองถน . กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร , 2526. 180 หนา หนงสอเลมนแบงการน าเสนอเปน 7 บท คอ (1) ความหมายและความส าคญของการปกครองทองถน (2) ความสมพนธระหวางหนวยการปกครองทองถนกบรฐบาล : แนวความคดทวไปในการควบคมหนวยการปกครองทองถน , วธการควบคมหนวยการปกครองทองถนโดยการบญญตกฎหมาย-โดยกระบวนการยตธรรม-การควบคมการบรหาร (3) โครงสรางและรปแบบของการปกครองทองถน : ลกษณะของเมองในประเทศตาง ๆ , ปญหาส าคญของเมองใหญและเมองมหานคร , การจดหนวยการปกครองทองถนตามสภาพของพนทและชมชน , การจดหนวยการปกครองทองถนทประชาชนมสวนรวมมากหรอนอย (4) อ านาจหนาทและความรบผดชอบของหนวยการปกครองทองถน : หลกการบรหารขององคการทวไป , หลกการทวไปในการก าหนดหนาทใหหนวยการปกครองทองถน , หนาทและความรบผดชอบทหนวยการปกครองทองถนควรด าเนนการ , วธการก าหนดหรอมอบอ านาจใหทองถนด าเนนการ (5) ระบบการบรหารงานบคคลของหนวยการปกครองทองถน : ตวบคคลทมาจากการเลอกตง , ตวบคคลทเปนพนกงานประจ า , ระบบการบรหารงานบคคลของหนวยการปกครองทองถนในประเทศตาง ๆ , ระบบการบรหารงานบคคลทรฐบาลก าหนดหลกการและควบคมในระบบคณะกรรมการ , ระบบการบรหารงานบคคลโดยรวมเอาระบบขาราชการของรฐกบพนกงานทองถนเปผนอนหนงอนเดยวกน , ระบบการบรหารงานบคคลโดยการกระจายอ านาจอยางแทจรง (6) การคลงของหนวยการปกครองทองถน : การจดหารายไดของทองถน , การก าหนดรายจายและการจดท างบประมาณ , การจดซอและวาจาง (7) การปกครองทองถนของไทย : การปกครองทองถนในระบบการบรหารราชการสวนภมภาค , การปกครองทองถนในระบบการบรหารราชการสวนทองถน ประทาน คงฤทธศกษากร . สขาภบาลในฐานะหนวยการปกครองตนเอง : ปจจยทมผลกระทบตอโอกาสการยกฐานะเปนเทศบาลของสขาภบาล . คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2529. 176 หนา (เอกสารวจย) ผวจย เปนอาจารยประจ าสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ผลการวจยพบวา

1. ทตงส านกงานสขาภบาล(อาศยบนทวาการอ าเภอ) มผลอนส าคญตอการบงชถงความเปนไปไดในการแสดง ฐานะความเปนหนวยการปกครองตนเอง จงเสนอใหทกสขาภบาลควรจะมสถานทตงส านกงานของตนเอง

2. การจดโครงสรางองคการ รปแบบ และ อ านาจหนาทและความรบผดชอบของสขาภบาล ในระบบคณะ กรรมการนนจะกอใหเกดปญหาถาในกรณทมไดมการประชมปรกษาหารอและใชการตดสนใจในรปของมตหรอการออกเสยง กลาวคอเปนการตดสนใจในรปของเสยงขางมาก จะกอใหเกดปญหาในทางปฏบตได จงเสนอใหใหใชรปแบบสขาภบาลใหม โดยแยกฝายนตบญญตและฝายบรหาร ดานอ านาจหนาทผวจยเหนวามมากไปไมไดสดสวนกบรายไดหรองบประมาณตลอดจนก าลงคน จงเสนอใหโอนกจการทหนวยงานภมภาคท าอยแลวรบไปท า (เชน ประปา ไฟฟา )



กจการทพงท า คอการรกษาความสะอาด การจดท าบ ารงถนนหนทาง ทางระบายน า การกฬาและบนเทง สถานทพกผอนหยอนใจ การสงเสรมการท ามาหากนของราษฎร

3. รายไดของสขาภบาล มนอย จงเสนอใหปรบปรงรายได เชน มอ านาจจดเกบภาษไดมากชนดขน ปรบปรง ฐานภาษหรออตราภาษใหสงขน ปรบปรงคาธรรมเนยมตาง ๆ จดใหมระบบการจดเกบภาษโดยใชแผนทภาษ (Tax map) จายเงนอดหนนเพอพยงฐานะสขาภบาลทมรายไดนอย

4. สาเหตอนทมผลกระทบตอโอกาสการยกฐานะของสขาภบาล คอกระทรวงมหาดไทยทมการเปลยนเกณฑ การยกฐานะใหม ดวยเกรงวาเกณฑเดมจะท าใหสขาภบาลทยกฐานะเปนเทศบาลจะมปญหาทางขดความสามารถเพราะรายไดนอยไมเพยงพอจดท าบรการตาง ๆ ประทาน คงฤทธศกษากร . การปกครองเมองพทยาในฐานะการปกครองทองถน . คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2530 . 78 หนา (เอกสารวจย) การศกษาพบวาการบรหารเมองพทยาในรปแบบผจดการเมองมปญหาในตวผบรหาร(ปลดเมองพทยา)ทมาจากการวาจางตองเกรงใจนายกเมองพทยา และ เกรงใจสภาเมองพทยาดวย ท าใหเกดความไมมนคงในต าแหนง สญญาจางปลดเมองคาจางต าเกนไป และระบบทใชเปนรปแบบการแบงแยกอ านาจซงเปนรปแบบทางการเมองของสหรฐอเมรกา ไมสอดคลองกบความเคยชนหรอความตองการของนกการเมองระดบทองถน ท าใหรปแบบผจดการของเมองพทยาไมเหมาะสมทจะท าใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของการปกครองเมองพทยา ประเดนนผวจยเสนอใหการปกครองเมองพทยาหนมาใชรปแบบคณะเทศมนตรและสภา หรอ ใชรปแบบใหมการเลอกตงผบรหารโดยตรงจากประชาชน ประทาน คงฤทธศกษากร . การปกครองเมองพทยา . เอกสารการศกษารฐประศาสนศาสตร อนดบท 68 คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , พฤษภาคม 2534. 197 หนา หนงสอเลมน ไดน าเสนอการปกครองเมองพทยา (รปแบบผจดการเมอง) โดยมเนอหา ดงน (1) แนวความคดทวไปเกยวกบการปกครองทองถน ทฤษฎและแนวความคดเกยวกบการกระจายอ านาจการปกครอง ความหมายและความส าคญของการปกครองทองถน การปกครองทองถนกบระบบการเมองการบรหาร (2) ววฒนาการและการจดการปกครองเมองพทยา มสาระในเรอง ประวตและววฒนาการ , การปกครองและการบรหารเมองพทยา , การจดระเบยบบรหารราชการเมองพทยา , การบรหารงานบคคล , อ านาจหนาทและความรบผดชอบของเมองพทยา , การคลงของเมองพทยา (3) การวเคราะหโครงสรางรปแบบการปกครองเมองพทยา (4) สรปปญหาและขอเสนอแนะ ประทาน คงฤทธศกษากร . การจดท างบประมาณของกรงเทพมหานคร . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2525 . (เอกสารวจย)


ประทาน คงฤทธศกษากร . บทบาทของสภากรงเทพมหานครในการควบคมฝายบรหารของกรงเทพมหานคร . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2526 . (เอกสารวจย)




ประทาน คงฤทธศกษากร . องคการบรหารสวนจงหวดในฐานะหนวยการปกครองตนเอง . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ,2528 . (เอกสารวจย)


ประทาน คงฤทธศกษากร . ปญหาและแนวโนมการปกครองระดบต าบล . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2532. 62 หนา (เอกสารวจย)


ประทาน คงฤทธศกษากร . บทบาทสมาชกสภาทองถนในการเปนกรรมการสภา . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร . 2533 . 30 หนา (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ ประยร ศรประสาธน , สมประสงค วทยเกยรต , นฤมล ตนธสรเศรษฐ , อมพร อรชตมาศ . ความพรอมขององคการบรหารสวนต าบลในการบรหารการศกษา . มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2544. (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคเพอศกษา (1) ระดบความพรอมขององคการบรหารสวนต าบลในการมสวนรวมในการบรหารการศกาาของรฐ จ าแนกตามระดบชนรายไดขององคการบรหารสวนต าบล (2) ความคดเหน ความตองการ และความสนใจของผบรหารองคการบรนหารสวนต าบลและผบรหารโรงเรยนในเขตองคการบรหารสวนต าบลในการมสวนรวมในการบรหารการศกษาของรฐ (3) ระดบการศกษาทผบรหารองคการบรหารสวนต าบลและผบรหารสถานศกษาตองการ และเหนวามความเปนไปไดทจะมสวนรวมในการบรหารการศกษาของรฐ (4) ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะในการทองคการบรหารสวนต าบลจะมสวนรงวมในการบรหารการศกษาของรฐ การวจย พบวา ผบรหารและผเกยวของกบ อบต . มความเหนวา อบต . ทงในภาพรวม และ แตละระดบชนมความพรอมในการมสวนรวมในการบรหารการศกษาอยในระดบปานกลาง ส าหรบความพรอมดานแรงจงใจอนแสดงใหเหนถงคงวามตองการและความสนใจของผบรหาร อบต. และผเกยวของนน มความสนใจทจะจดการศกษาเองอยในระดบต ากวาความพรอมดานอน หาก อบต .ตองจดการศกษาเองและมความเปนไปไดคอ ความพรอมในระดบอนบาลและเดกเลก สวนระดบการศกษาอน ๆ อบต . สามารถเขาไปมสวนรวมจดไดทกระดบในลกษณะจดสรรงบประมาณสนบสนนมากทสด ปญหาและอปสรรคทส าคญในดานความพรอมของการมสวนรวมจดการศกษาของ อบต . คอ บคลากร อบต .ขาดความรดานการจดการศกษา และ อบต. สวนใหญมรายไดนอย ประเสรฐ จตตวฒนพงศ . การกระจายอ านาจและการเลอกตงผวาฯ : บทเรยนจากญปน . เอกสารเพอการศกษาและแกไขปญหาทองถน ล าดบท 4 โครงการศกษาการปกครองทองถน คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, กมภาพนธ 2537 . 20 หนา ในชวงเดอนกมภาพนธ 2537 มการวพากษวจารณกนอยางมากเกยวกบการเสนอแนวคดใหมการเลอกตงผวาราชการจงหวดของไทย โดยมการเปรยบเทยบกบการเลอกตงผวาราชการจงหวดของญปน หนงสอเลมนผเขยนไดอธบายถงประสบการณการปฏรปการปกครองทองถนของญปน และการเลอกตงผวาราชการจงหวดของญปน



ปธาน สวรรณมงคล . การจดองคกรและการบรหารงานพฒนาทองถน : ศกษาเฉพาะกรณคณะกรรมการหมบาน (กม.) . ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต , 2528 . 60 หนา (เอกสารวจย) วตถประสงคในการศกษานเพอศกษาถงปญหา อปสรรคในการบรหารงานของคณะกรรมการหมบานเพอเปนแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพในการบรหารงานในระดบหมบานตอไป จากการศกษาพบวา คณะกรรมการหมบานซงเปนองคกรประชาชนในทองถนระดบฐานรากนน ยงมบทบาทจ ากดในการบรหารงานพฒนาของหมบาน เพราะโดยขอเทจจรงตามกฎหมายแลว คณะกรรมการหมบานมฐานะเปนเพยงทปรกษาของผใหญบานเทานน และแมวาคณะกรรมการหมบานจะมมานานกวา 40 ปแลวกตาม หนวยงานตางยงไมใหความส าคญกบคณะกรรมการหมบานเทาทควร โดยยงคงมความสมพนธโดยตรงกบผใหญบาน หรอกบตวแทนของตนในหมบานโดยไมผานคณะกรรมการหมบาน ดวยเหตนการจะท าใหคณะกรรมการหมบานมความเขมแขงจงจ าเปนตองมการปรบปรงบทบาทของคณะกรรมการหมบานใหมอ านาจหนาทในการบรหารงานของหมบานอยางแทจรง และเนนใหหนวยงานตาง ๆ ทปฏบตงานในอ าเภอ ต าบล หมบาน ตดตอสมพนธอยางใกลชดกบคณะกรรมการหมบาน เพอรวมกนผนกก าลง เพอพฒนาทองถนใหเจรญกาวหนาตอไป ปธาน สวรรณมงคล และ อสระ สวรรณบล . การบรหารการปกครองภเกตในอนาคต . กรงเทพมหานคร : หจก.พมพอกษร , 2536 . 191 หนา (เอกสารวจย) ผวจยทง 2 ทาน เปนอาจารยประจ า สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช งานวจยเรองน ด าเนนการวจยในชวงป พ.ศ. 2534-2535 ผลการวจย สรปได ดงน การก าหนดรปแบบการบรหารงานภเกตในอนาคต ควรตงอยบนพนฐานของหลกการส าคญคอการพฒนาขดความสามารถทางการบรหารเพอใหภเกตสามารถบรหารจดการกบความเปลยนแปลงทภเกตตองเผชญในอนาคต โดยมเปาหมายหลกอยทการอ านวยบรการสาธารณะแกประชาชน โดยเสนอรปแบบ 3 รปแบบ คอ รปแบบท 1 : ปรบปรงขดความสามารถของกลไกของรฐในจงหวดภเกตและหนวยการปกครองทองถนใหเขมแขง เพอเปนการปพนฐานไปสการเปลยนแปลงในการบรหารงานภเกตในรปแบบท 2 หรอ รปแบบท 3 รปแบบท 2 : การบรหารปกครองในรปแบบเทศบาล โดยอนาคตภเกตจะมรปแบบการบรหารปกครองแบบเทศบาลเตมพนท ดวยการยบรวมเทศบาลตาง ๆ เขาเปนเทศบาลมหานครภเกตหรอการยกฐานะเทศบาลเมองภเกตเปนเทศบาลนครภเกตและมเทศบาลอนกระจายรบผดชอบพนทตาง ๆ ทงภเกต รปแบบท 3 : ภเกตมหานคร โดยรปแบบการบรหารแบบภเกตมหานครเปนการปกครองทองถนรปพเศษทมความเหมาะสมส าหรบพนททมความเจรญทางเศรษฐกจอยางมากในขณะเดยวกบทมปญหาทตองการไดรบการแกไขอยางจรงจงทงในระยะสนและระยะยาว หวใจของรปแบบนอยทการมคณะผบรหารทมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน และมสมาชกสภาทมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนเพอคอยตรวจสอบ ตดตามการนปฏบตงานของฝายบรหาร และมกลไกภายนอกทเสรมบทบาทของภาคประชาชนใหมสวนรวมในทางการเมองมากขน คอมการรบฟงความคดเหนของสาธารณะ (public inquiry) ในกรณทมขอกลาวหาหรอขอสงสยในการปฏบตงานของฝายบรหาร ปธาน สวรรณมงคล และคณะ. การก าหนดอ านาจหนาทและความสมพนธระหวางสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน . สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย , 2538 . (เอกสารวจย) ผวจยไดเสนอแนวทางปรบปรง ดงน



บทบาทหนาท (1) สวนกลาง เนนบทบาทดานนโยบาย ดานอ านวยการ(ก ากบดแล) ดานชวยอ านวยการ(การใหค าปรกษาดานเทคนควธการ หนาทหลกรฐ 10 กลม คอ นโยบาย แผนและอ านวยการทวไป เศรษฐกจและโครงสรางพนฐานทวไป การตางประเทศและธรกจการคาระหวางประเทศ การปองกนประเทศ ความมนคงภายในและกระบวนการยตธรรม ทรพยากรมนษยและสวสดการสงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม วทยาศาสตรและเทคโนโลย พฒนาชนบทชมชนเมอง (2) สวนภมภาค เนนบทบาทดานอ านวยการ(การมอบอ านาจจากสวนกลางทมากขน) ดานปฏบตการเพมการจดสรรดานบคลากร งบประมาณ วดดอปกรณ ) ดานชวยอ านวยการ มหนาทน านโยบาย การตดสนใจของรฐบาล และงานของกระทรวง ทบวง กรม ไปปฏบตใหบรรลผล รวมถงการรเรมแผน แผนงาน โครงการเพอพฒนาหรอแกไขปญหาในพนท การก ากบดแล ประสานงานกบราชการบรหารสวนทองถนและรฐวสาหกจ (3) สวนทองถน เนนภารกจทเกยวของกบการด าเนชวตของคนในทองถนทสอดคลองกบขดความสามารถในการบรหารงานของหนวยการปกครองทองถนนน ๆ โครงสรางความสมพนธระหวางสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน (1)ราชการบรหารสวนกลางตองมอบอ านาจใหผวาราชการจงหวดโดยค านงถงกลมหนาทมากกวาหนวยงาน ความสมพนธกบทองถนควรเปนการสงเสรมมากกวาการควบคม (2) การบรหารงานบคคล สวนกลางเนนเรองนโยบายและการก าหนดมาตรฐาน มอบอ านาจใหผวาราชการจงหวดมอ านาจในการบรรจแตงตง ลงโทษ ใหความดความชอบขาราชการอยางเพยงพอและมมาตรฐานเดยวกน สวนทองถนควรมการบรหารงานบคคลเปนมาตรฐานเดยวกน (3) งบประมาณ ควรมการจดงบประมาณใหกลมจงหวดตามพนธกจทกลมจงหวดก าหนดขนโดยชดเจน เนนการกระจายอ านาจการบรหารงบประมาณใหสวนทองถน ปธาน สวรรณมงคล . การส ารวจผลงานทเกยวกบการปกครองทองถน . มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2540. (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอส ารวจและน าเสนอสาระส าคญของผลงานทเกยวของกบการปกครองทองถนของไทย และ เพอพฒนาองคความรทางดานการปกครองทองถนของไทย ผลการศกษาพบวา :- 1. การบรหารการปกครองทองถนไทยตงแตสมยสโขทย ถง รตนโกสนทรตอนตน ยงไมเปนการปกครองทองถนโดยประชาชน แตประชาชนไดเขามามสวนรวมในการปกครองทองถนอยางแทจรงตงแตสมยรชกาลท 5 เปนตนมา 2. นโยบายการพฒนาการปกครองทองถนไทย นบตงแตการเปลยนแปลงการปกครองในป 2475 มใชรฐบาลทกชดทจะใหความส าคญกบการปกครองในระดบทองถน โดยรบบาลทใหความส าคญกบการปกครองทองถนแยกเปน 2 ลกษณะ คอ รฐบาล 11 ชด ก าหนดนโยบายกระจายอ านาจในลกษณะของการพฒนาการปกครองทองถนทเนนเฉพาะเจาะจง ขณะทรฐบาล 15 ชด มนโยบายทไมเฉพาะเจาะจงทจะพฒนาการปกครองทองถนรปแบบใดรปแบบหนงโดยเฉพาะ 3. ปญหาและอปสรรคของการพฒนาการปกครองทองถนไทยทส าคญ คอ ปญหาเกยวกบความเขาใจแนวคดของการปกครองทองถน ปญหาเกยวกบเกณฑการพจารณาหรอลกษณะของหนวยการปกครองทองถน ปญหาเกยวกบโครงสราง ปญหาเกยวกบอ านาจหนาท ปญหาเกยวกบการบรหารงานบคคล ปญหาเกยวกบการคลง และปญหาเกยวกบการควบคมโดยรฐบาลกลาง 4. ผลการศกษางานวจย 124 เรอง เปนการศกษาภาพรวม 8 เรอง องคการบรหารสวนจงหวด 17 เรอง เทศบาล 50 เรอง สขาภบาล 14 เรอง กรงเทพมหานคร 31 เรอง เมองพทยา 4 เรอง



ปญยต นนทราช , นกรบ หอมไกรลาศ , สกญญา สทธอาจ . การศกษารปแบบการจดการศกษาทองถนของจงหวดสกลนครในอนาคต . ส านกงานศกษาธการจงหวดสกลนคร , 2544 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : การวจยทใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Techniques) นโยบายทจะเกดในป 2545-2549คอ สนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนจดการศกษาไดเองโดยมหนวยงานเฉพาะขนมารองรบ บรหารเปนองคคณะบคคล โดยสรรหาจากหลากหลายสาขาในทองถน , หลงป 2560 ตองการใหจดตงหนวยงานจดการศกษาทองถนระดบจงหวดเปนส านกการศกษาทองถนจงหวด , ดานการบรหารวชาการ ในชวงป 2545–2549 นนใหมการพฒนาครตนแบบ ครเชยวชาญแตละวชา , ชวงป 2550-2554 ตองการใหจดการผลตครโดยหลกสตร 5 ป ใหมความร มคณธรรม ทกษะ ประสบการณ จตวญญาณความเปนครและรกทองถนอยางแทจรง

พ พงศสณห ศรสมทรพย และ ปยะนช เงนคลาย . การจดการปกครองทองถนของเขตเมองทตอเนองกบกรงเทพมหานคร : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดนนทบร . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง , 2542 . 494 หนา (เอกสารวจย) ผท าการศกษาวจยทง 2 ทาน เปนอาจารยประจ าคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง งานวจย น ไดรบทนอดหนนการวจยประเภทก าหนดเรอง ประจ าป พ .ศ. 2540 จากส านกงานคณะกรรมกรวจยแหงชาต หนงสอเลมนตพมพโดยมหาวทยาลยรามค าแหง เพอเปนหนงสออานประกอบ วชา PA 332, PS 602, PS 681, PS 702 วชา การบรหารงานสวนทองถน (Local Government Administration) การวจยนเปนการศกษาวจยทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ จดประสงคในการศกษาเพอพจารณาวาจงหวดนนทบรในฐานะทเปนหนงในจงหวดปรมณฑลจะไดรบผลของความเจรญ และการขยายตวของกรงเทพมหานคร (กทม.) อยางไรบาง ระบบการปกครองทองถนทใชอยสามารถรองรบความเจรญเตบโตทเกดขนเพยงใด มปญหาอปสรรคอยางไรบาง จะมแนวทางในการปรบปรงแกไขใหเหมาะสมไดอยางไร ผลการศกษาผวจยพบวา เทศบาลทง 5 แหง ในจงหวดนนทบร ไดรบการขยายพนทรบผดชอบออกไปอยางกวางขวางมความหลากหลายในโครงสรางทางเศรษบกจของชมชนท าใหมองคประกอบของเมองครบถวนยงขน เทศบาลในแตละพนทจะมปญหาแตกตางกนตามสภาพความเจรญและโครงสรางของชมชนนน ๆ เชน พนทของเทศบาลต าบลบาง



กรวยเปนทสวนรกรางเปนสวนใหญ มวดพทธมาก และวดมบทบาทมากในดานสงคมสงเคราะหแกคนยากจนในพนท ขณะทเทศบาลบางบวทองมมสยดของอสลามมากกวาวดพทธ สภาพพนทเปนทนามากกวาทสวน สขาภบาลก าลงยกฐานะเปนเทศบาลต าบล ปญหาอยทพนทเดมของสขาภบาลมขนาดเลกมาก การยกบานะควรพจารณาในแงความหลากหลายของพนทเพอใหมพนทปกครองทมสภาพของชมชนเมองทแทจรง อบต.เปนหนวยการปกครองทองถนในพนทชนบท เปนชมชนเกษตรกร มทงสน 37 แหง การปกครองจะเนนการประสานประโยชนระหวางหมบาน และการดแลสาธารณปโภคพนฐาน ผวจยพบวาพนทของ อบต . หลายแหงมความเจรญและเปนสวนหนงของชมชนเมอง ควรไดรบการจดตงเปนเทศบาล หรอรวมเขตเขากบเทศบาลทมพนทตดตอกน ส าหรบองคการบรหารสวนจงหวดนนทบร (อบจ.) เพงจะไดรบการจดรปการบรหารตามแนวคดใหมทใหมบทบาทในการประสานแผนของทองถนตาง ๆ และใหบรการในสงททองถนอน ๆ ประสงคใหท า ปจจบนยงคงมบทบาทมากในดานการรกษาความสะอาดในเขต อบต . เปนสวนใหญ และบรการก าจดขยะใหกบเทศบาลทกแหง อบจ . ควรมบทบาทในดานการดแลสภาพแวดลอม การวางแผนพฒนาจงหวดในภาพรวม ซงเปนบทบาททตองการความเชยวชาญสง ตองมการพฒนาศกยภาพขององคกรใหเหมาะสมกบบทบาทดงกลาว นอกจากนควรมการเปลยนแปลงสถานะภาพของสภา อบจ . ใหมฐานะเปนตวแทนขององคกรทองถนตาง ๆ ของจงหวด เพอใหองคกรทองถนเกดการยอมรบในบทบาทหนาท ในภาพรวมผวจยพบวา การปกครองทองถนทกรปแบบมลกษณะของการรวมอ านาจในการบรหาร สภาพโครงสรางของชมชนแตกตางกน แตก าหนดใหใชรปแบบการปกครองเดยวกนหมดทวประเทศ ประชาชนไมมโอกาสทจะเลอกรปแบบทเหมาะสมกบทองถนของตน มระบบการบรหารงานบคคลทไมสอดคลองกบการกระจายอ านาจและไมสงเสรมใหผปฏบตงานมความผกพนกบทองถน ในดานการคลงทองถน กฎหมายยงใหอ านาจองคกรทองถนในการจดเกบภาษอากรไวนอย และยงขาดอ านาจในการจดเกบดวยตนเอง การจดท างบประมาณยงขาดวนยทางการคลง มการจดท างบประมาณรายจายเพมเตมหลายครงตามรายไดทไดรบการจดสรร ผวจยเหนวาควรยกเลกระบบเงนอดหนนทกระทรวงมหาดไทยเปนผจดสรร โดยการขยายฐานภาษและมอบอ านาจในการจดเกบใหทองถนเพอใหสามารถประมาณการรายไดแมนย ามากขน และควรน าระบบของแผนมาผกกบงบประมาณ โดยใหมการรกษาวนยทางการคลงอยางเขมงวดตามแผนทวางไว ผวจยพบวา ประชาชนมความเชอมนในการปกครองสวนภมภาค เชอในอ าเภอ และจงหวด วามศกยภาพในการใหบรการแกประชาชนไดเหนอกวา และมความผกพนกบวถชวตของประชาชนมานานกวาองคกรสวนทองถน และยงพบวาหลายบทบาทขององคกรสวนทองถนทเปนอยขดตอเจตนารมณของรฐธรรมนญป พ.ศ. 2540 ผวจยเหนวาควรใหอ านาจแกทองถนในการก าหนดโครงสรางการปกครองของตนเอง เทศบาลควรหนมาใหความส าคญตอการพฒนาคณภาพชวตในชมชนใหมากขน มการวางแผนการพฒนาเมอง และใหความส าคญตอประชาชนทกระดบในพนทอยางเสมอภาค การพฒนารปแบบการปกครองทองถนควรเปนผลใหประชาชนและผปฏบตงานในทองถนมความผกพนกบองคกรปกครองทองถนของตนเองใหมากขน ภารกจททองถนท าไมได หรอท าแลวอาจไมมประสทธภาพ หรอเปนบรการทเกยวของกนหรอใชประโยชนรวมกนระหวางหลาย ๆ ทองถน อาจใหทองถนรวมกนจดตงองคกรอสระเพอท าหนาทเฉพาะอยาง ภารกจบางอยางทองถนอาจมการวาจางหรอรวมกนวาจางใหเอกชนดแลรบผดชอบ



พรชย รศมแพทย . หลกกฎหมายการปกครองทองถนไทย . นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2535 . 266 หนา ผแตงต าเลมน เปนอาจารยประจ าสาขาวชานตศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ต าราเขยนขนจากหลกกฎหมายทองถน 5 ฉบบ กฎหมายวาดวยการบรหารงานบคคลของทองถน กฎหมายวาดวยการเลอกตงระดบทองถน และกฎหมายทเกยวของ โดยตงใจใหเปนต าราประกอบการศกษาวชากฎหมายมหาชน และวชาหลกกฎหมายเกยวกบการบรหารราชการไทย เนอหาหนงสอเนนทหลกการกระจายอ านาจบรหารทางเขตแดน จดมงหมายของต าราเลมนม 3 ประการ

1. ใชหลกการรวมอ านาจบรหารและหลกการกระจายอ านาจบรหารในการอธบายกฎหมายการปกครองทองถน ทง 5 ฉบบ โดยมองราชการสวนกลางในความหมายอยางกวาง ซงหมายถง ราชการสวนกลางตามหลกการรวมอ านาจบรหาร(สวนกลางและสวนภมภาค) ตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน โดยชใหเหนความแตกตางระหวางหลกทงสองโดยมหลกกฎหมายเปนตวชน า ไดแก หลกการบงคบบญชา และหลกการก ากบดแล ซงมอทธพลตอความเปนอสระของทองถน ในขณะทหลกนตบคคลของทองถนเปนเรองทก าหนดขนเพอความสะดวกในกาารบรหารงาน การท านตกรรม และการเปนโจทกจ าเลย

2. สอดแทรกแนวคดและแนวทางการวเคราะหปญหาเกยวกบหลกกฎหมายการปกครองทองถนไทยทกบท 3. เรองทเกยวกบอ านาจศาลยตธรรมและอ านาจศาลปกครองนน ผเขยนไดเปรยบเทยบแนวคดและหลกการ

ส าคญของศาลยตธรรมกบศาลปกครองทพงมบทบาทตอทองถนและราษฎรในทองถน พรชย เทพปญญา และ วทยา นภาศรกลกจ . การส ารวจและประเมนเจตคตความรและการปฏบตของขาราชการฝายปกครองตอการปกครองทองถน . คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง , 2524. 222 หนา (เอกสารวจย) ผวจยเปนอาจารยประจ าคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง วตถประสงคของการวจย เพอศกษาสถานภาพดานเจตคต ความร และการปฏบตของขาราชการฝายปกครองตอการพฒนาการปกครองทองถน และเพอประเมนสถานภาพเหลานนของขาราชการฝายปกครองวาจะมผลตอการปกครองทองถนหรอไม ผลการวจยพบวา เจตคต ความร และการปฏบตของขาราชการฝายปกครองไมเออตอการปกครองทองถนเทาทควร ดงนนจงพอจะคาดคะเนไดวา การพฒนาการปกครองทองถนใหเตมรปแบบจงยงเปนไปไมได เนองจากผทท าหนาทเปนผน าและสงเสรมยงมความขดแยงในการทจะเปลยนแปลงอยางเตมท และมแนวโนมทยงพอใจกบลกษณะการปกครองแบบเดมทยดสวนกลางเปนแมบทอย นนคอมเจตคตในแนวทางทเหนดวยกบการรวมอ านาจไวทสวนกลาง และไมเหนดวยกบการเปดโอกาสใหอ านาจทองถนอยางเตมท ผวจยเสนอใหมการปรบปรงโครงสรางและรปแบบองคกรปกครองทองถน ใหประชาชนเขามามสวนรวมมากขน และใหแยกการปกครองทองถนออกจากการควบคมของกระทรวงมหาดไทย โดยจดตง “ทบวงการปกครองทองถน” ขนรบผดชอบแทน ประโยชนของการจดตงทบวงการปกครองทองถน ท าใหนโยบายในการปกครองทองถนมความแนนอนขน มความคลองตวในการบรหาร และท าใหความสมพนธระหวางสวนกลางกบทองถนดขนคอมผรบผดชอบระดบรฐมนตรในคณะรฐบาล ลดอ านาจของขาราชการสวนภมภาค และท าใหขวญก าลงใจของพนกงานประจ าของทองถนดขน



พรชย เทปญญา . การส ารวจความเหนของนายกเทศมนตรและปลดเทศบาลทมตอโครงสรางของเทศบาลในปจจบน . กรงเทพมหานคร : แสงจนทรการพมพ , 2526 . 118 หนา (เอกสารวจย) การศกษานเปนการศกษาความคดเหนของนายกเทศมนตร และปลดเทศบาลตอโครงสรางของระบบเทศบาลในปจจบนวาเหมาะสมกบสภาพทองถนแตละทองถนหรอไม ผลการศกษา นายกเทศมนตรและปลดเทศบาลเหนวาโครงสรางของเทศบาลในปจจบนมไดเปนอปสรรคในการบรหารงานเทศบาล แตบางสวนมความเหนวาทมาของนายกเทศมนตรควรปรบปรงเพราะรปแบบทเปนอยมอ านาจนอยไป ผวจยใหขอเสนอแนะวา ควรมการปรบปรงโครงสรางองคการเทศบาลใหเหมาะกบสภาพทเปนจรงแทนการใชรปแบบเดยวทวประเทศ การควบคมของกระทรวงมหาดไทยท าใหเทศบาลไมสามารถพฒนาตนเองได ควรมการตงหนวยงานขนมารบผดชอบตอการบรหารขององคกรปกครองทองถน และควรมการฝกอบรมขาราชการสวนทองถนเพอเปนการเพมความรใหทนกบลกษณะปญหาในปจจบน พรทพย ค าพอ . ความรเกยวกบองคการบรหารสวนต าบล .กรงเทพมหานคร : โรงพมพวชรนทรสาสนรชดา ,กรกฎาคม 2544 . 177 หนา หนงสอนเปนการเรยบเรยงประกอบการเรยนการสอน ผเรยบเรยงเปน รองศาสตราจารย ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน โดยมสาระในเรอง : ความเปนมาของสภาต าบล โครงสรางของสภาต าบล อ านาจหนาทของสภาต าบล ความสมพนธกบทองถนอน การประชมสภาต าบล ความเปนมาของ อบต . บทบาทความส าคญของ อบต. โครงสรางการบรหารงานของ อบต. อ านาจหนาทของ อบต. ระเบยบวาระการประชมของ อบต. การจดท ารางขอบงคบของ อบต . การวางแผนพฒนาของ อบต . การบรหารงานบคคลของ อบต . โครงสรางทางการบรหารของ อบต. กรอบอตราก าลงและต าแหนงของ อบต. โครงสรางองคกรของ อบต. การบรรจแตงตงและการโอน อตราคาตอบแทน วนยพนกงานสวนต าบล การพฒนาบคลากร สวสดการของพนกงานสวนต าบล พระวรภกดพบลย . ค าบรรยายการปกครองทองถน .คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2500 . 302 หนา ผแตงต าราค าบรรยาย เปนอาจารยประจ าคณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนต าราทมสาระเกยวกบการปกครองทองถนในลกษณะของกฎหมาย โดยกลาวถง องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล การสขาภบาล และองคการบรหารสวนต าบล ถงแมวาต ารานจะลาสมยตอยคปจจบนของการปกครองทองถน แตจะมประโยชนในการศกษาพฒนาการของการปกครองทองถนในยคกอนป 2500 พชร สโรรส และ อรทย กกผล (บรรณาธการ) . การบรหารเมอง : กรงเทพมหานคร . โครงการปรญญาโทส าหรบนกบรหาร สาขาบรหารรฐกจ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร , มนาคม 2543 . 268 หนา หนงสอเลมนเปนการเผยแพรผลงานภาคนพนธของมหาบณฑต โครงการปรญญาโทส าหรบนกบรหาร (EPA) สาขาบรหารรฐกจ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ประกอบดวยสาระของภาคนพนธ 3 เรอง คอ

1. “ปญหาและอปสรรคของการบรหารกรงเทพมหานคร” โดย อรรถ แพทยงกล (อดตประธานสภา



กรงเทพมหานคร) เปนการมองการบรหารกรงเทพมหานครจากโครงสรางใหญ และชใหเหนถงปญหาและอปสรรคในการบรหารจากขอจ ากดดานกฎหมาย ทท าใหสภากรงเทพมหานครไมสามารถมบทบาทและอ านาจหนาทในการตดตาม และตรวจสอบผลการปฏบตงานของฝายบรหาร กทม. ไดเตมท

2. “ปญหาและอปสรรคในขนตอนการจดเตรยมงบประมาณของกรงเทพมหานคร” โดย อเนก หตงคบด (อดตประธานสภากรงเทพมหานคร) เปนการศกษาปญหา อปสรรคของแตละขนตอนของการเตรยมงบประมาณใน กทม. ภายใต พ .ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2528 ทมไดใหอ านาจสมาชกสภาเขตมสวนรวมในกระบวนการจดสรรงบประมาณ ทงทสมาชกสภาเขตเปนฝายรบขอรองเรยนจากประชาชนในเขตพนท นอกจากนยงไดวเคราะหการบรหารงบประมาณทขาดประสทธภาพ สาเหตเนองมาจากหลกเกณฑและวธการทส านกงานงบประมาณ(กรงเทพมหานคร) ก าหนดไวทมลกษณะรวมศนยและเปนระเบยบราชการ ท าใหหนวยงานทขอใชงบประมาณขาดความเขาใจถงเหตผลของระเบยบ สงผลใหการจดเตรยมงบประมาณลาชาไมทนการพจารณา

3. “การเมองในกระบวนการงบประมาณ : ศกษากรณกระบวนการงบประมาณทองถนของกรงเทพมหานคร ภายใต พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528” โดย สนย เศรษฐบญสราง (อดตเลขานการ อดตผวาราชการกรงเทพมหานคร ร .อ.กฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา ) เปนการมองกระบวนการจดสรรงบประมาณของกรงเทพมหานคร จากมมมองเชงเศรษฐศาสตรการเมอง กลาวคอ วเคราะหถงการประสานประโยชนของฝายนตบญญตและฝายบรหารทน าไปสระบบโควตาของงบแปรญตต และความคลองตวในการบรหารงบประมาณทจะมมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบการคมเสยงขางมากในสภากรงเทพมหานครของฝายบรหารแตละยคเปนส าคญ ไพบลย ชางเรยน . การปกครองมหานคร . กรงเทพฯ : ส านกพมพ ไทยวฒนาพานช จ ากด , 2516 . 282 หนา หนงสอเลมนผเขยนมงใหเปนประโยชนตอการศกษา ววฒนาการของความสมพนธระหวางราชการบรหารสวนกลางกบราชการบรหารสวนทองถน เนอหาประกอบดวย 3 สวน คอ

1. ทฤษฎและทางปฏบตในการปกครองทองถน : ลกษณะการบรหารราชการสวนทองถนในระบบ ประชาธปไตย , ความสมพนธระหวางการบรหารราชการสวนกลางกบสวนทองถน(ศกษาเฉพาะกรณการควบคม) , การแกไขปญหาในการปกครองทองถน

2. ปญหาการปกครองของนครหลวงและทางแกไข : ระบบการปกครองนครหลวง , แหลงเสอมโทรมใน นครหลวง , การปรบปรงแหลงชมชน , การอาคารสงเคราะห , ปญหาดานแรงงาน , น าโสโครก , การวางแผนครอบครว

3. การเพมประชากรและการขยายตวของเมองในเขตนครหลวงกรงเทพ-ธนบร : ทฤษฎการขยายตวของเมอง และการเพมประชากร , ปจจยทท าใหเกดการเคลอนยาย , การขยายตวของชานเมอง , ผลกระทบของการเพมประชากรทมตอปญหาเมอง , โครงการนครหลวงกบนโยบายควบคมการเพมประชากร ไพบลย ชางเรยน . การเพมรายไดของหนวยการปกครองทองถน : กรณศกษาเทศบาลเมองพนสนคม จงหวดชลบร. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2529 . 92 หนา (เอกสารวจย)




ไพบลย ชางเรยน . การบรหารเมองพทยา : ศกษาความสมพนธตางระดบ . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2526 . (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ ไพบลย ชางเรยน . การปรบปรงรปแบบการบรหารกรงเทพมหานคร . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2539 . 69 หนา (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ ไพรช ตระการศรนนท และคณะ . การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย : ภาคเหนอ. วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , 2545 . (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคเพอศกษาสถานภาพ ความกาวหนา และปญหาอปสรรคของการกระจายอ านาจในพนทภาคเหนอตอนบน ดานโครงสราง บทบาท อ านาจหนาท การบรหารการจดการ การคลง ขององคกรปกครองสวนทองถน และความสมพนธระหวางรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน และ เพอเสนอทศทางการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย การศกษาพบวา องคการบรหารสวนต าบล ดานบทบาท อ านาจหนาท การบรหารงานบคคล โครงสราง นน ประชาชนทราบการมอยของ อบต . จากสอในระดบตาง ๆ แตยงไมสามารถทราบถงบทบาท อ านาจหนาท ในระดบทเปนอ านาจหนาท โครงสรางความสมพนธกบหนวยงานอน ๆ รวมถงการงบประมาณทก าหนดไวในกฎหมาย , การมสวนรวมของประชาชนกบ อบต. นนการมสวนรวมนอกเหนอจากการเลอกตงยงมนอย ความคาดหวงตอบทบาทของ อบต.ยงเปนเรองบทบาทในการพฒนาทางวตถเปนสวนใหญ สวนเรองคณภาพชวตถาจะมความตองการอยบางกมกจะเปนสวนทตรงกบปญหาส าคญ ๆ ทชมชนประสบรวมกน เชน ปญหาเดก เยาวชนตดยาเสพยตด หรอการสงเสรมอาชพเพอเพมรายไดเปนตน , การมสวนรวมตรวจสอบการท างานของ อบต . มนอยมาก ปยหาสวนหนงเนองจากลกษณะการท างานแบบเปนทางการ เชนระบบงบประมาณ และระบบเอกสารเปนสงทถกมองวายงยากทจะท าความเขาใจ จงยากตอการตรวจสอบ , ดานการบรหารจดการของ อบต. ประชาชนจะรการท างานของ อบต.ในเรองใกลตว เชน ขยะ ถนน มการจดสรรงบประมาณใหดวยการแบงเงนตามจ านวนหมบาน ไมมการรวมมอระหวางหนวยการปกครองทองถนทมพนทตดตอกนในการท ากจการของ อบต. , ดานภาษของ อบต. ประชาชนมองการเกบภาษของ อบต.ในทางลบกรณทตองรบภาระในการเสยภาษ และไมเหนผลตอบแทนจากการเสยภาษให อบต. เทศบาล ประชาชนใหความสนใจการเมองระดบชาตมากกวา ระดบเทศบาล , ประชาชนมสวนรวมโดยการไปเลอกตง , การประเมนผลงานเทศบาลจะใหความสนใจบางกจกรรม เชนการเกบขยะ การแกปญหาน าทวม การเขาดแลประชาชนในงานทางสงคมและประเพณของนกการเมองระดบเทศบาล , เทศบาลยงมปญหาดานงบประมาณ ตองการความชวยเหลอจากรบบาล และหนวยงานภมภาคในโครงการขนาดใหญทเกนความสามารถเทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด มความเปนเอกภาพสง ความสมพนธภายใน อบจ .ด ความสมพนธกบ อบต .ด อบจ.มความสามารถในการจดเกบภาษไดมาก ความสามารถของนายก อบจ .มลกษณะบารมของผน าท าใหองคกรของ อบจงเขมแขง และมความราบรนในความสมพนธกบองคกรอน , ประชาชนมความยอบรบ อบจ.สง(เพราะมารมผน า) , ในเชยงใหมปญหาความขดแยงในดานพนท หนาท ระหวางองคกรทองถนดวยกนไมม



ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน (1) รฐและทองถนปรบเปลยนแนวคดเพอใหสมพนธกบประชาชนมากขน (2) องคกรทองถนตองคลองตว กฎ ระเบยบปฏบตควรปรบและยดหยน (3) เรงสรางความเขมแขงดานการคลงทองถนควบคกบการถายโอนภารกจใหทองถนแตตองระวงการโอนถายงานทควรท าเทาทจ าเปนทจะไมท าใหองคกรทองถนมขนาดโตเกนความจ าเปนและหางไกลจากประชาชนในทองถน (4) กรณผน าในต าบล มทง ก านน ผใหญบาน และ อบต . หากเปนชมชนขนาดเลกระดบหมบานอาจกอปญหาความสบสน (5) ควรมการก าหนดคณสมบตขนต าดานวฒการศกษาของนกการเมองทองถน ควรระดบปรญญาตร หรอเทยบเทา หรอมประสบการณเทยบเคยงกน พานชย พรจนทร และคณะ . บทบาทการสงเสรมศาสนาและวฒนธรรม ขององคการบรหารสวนต าบล เขตการศกษา 10 . ส านกพฒนาการศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม เขตการศกษา 10 , 2543 . (เอกสารวจย) ผลการวจย มดงน (1) องคการบรหารสวนต าบล โดยประธานกรรมการบรหารองคการบรหารสวนต าบล มบทบาท สงเสรมศาสนาและวฒนธรรม ดานศาสนา พบวา มบทบาทในระดบปานกลาง โดยไดจดกจกรรมในวนส าคญทางศาสนา ไดสนบสนนสงเสรมการประชาสมพนธงานดานศาสนาทางหอกระจายขาว และไดรวมมอกนจดสงเสรมใหประชาชนปฏบตตามหลกธรรม ค าสอนของศาสนา ตามล าดบ ดานวฒนธรรม พบวามบทบาทในระดบปานกลาง โดยไดรวมมอกบชมชนจดงานประเพณของทองถน ไดรวมมอกบวดจดงานประเพณทองถน และไดจดกจกรรมสบสานวฒนธรรมประเพณอนดงามของทองถน (2) เปรยบเทยบบทบาทการสงเสรมศาสนาและวฒนธรรม องคการบรหารสวนต าบล โดยประธานกรรมการบรหาร อบต . จ าแนกตามเพศ พบวา ทงเพศชาย และ หญง มบทบาทสงเสรมศาสนาและวฒนธรรมไมแตกตางกน เมอจ าแนกกลมอายพบวา ประธานกรรมการบรหาร อบต . กลมอายต ากวา 41 ป และ 41 ป ขนไป มการสงเสรมศาสนาและวฒนธรรมแตกตางกน (3) ปญหาอปสรรคในการสงเสรมศาสนา และวฒนธรรมของ อบต. พบวา ขาดงบประมาณสนบสนนอยางเพยงพอ ขาดบคลากรทรบผดชอบงานดานศาสนาและวฒนธรรม รวมทงขาดความรความเขาใจงานดานสงเสรมศาสนาและวฒนธรรม ส าหรบแนวทางแกไขปญหา คอ รฐควรจดสรรงบประมาณให อบต . อยางเพยงพอ จดอตราก าลงดานการศาสนาและวฒนธรรม รวมทงจดใหมการอบรมเพมพนความรแกบคลากรของ อบต .ดานสงเสรมศาสนาและวฒนธรรมมากขน พรธร บณยรตพนธ . การประเมนประสทธผลโครงการพฒนาทด าเนนการโดยองคการบรหารสวนต าบลภายใตการถายโอนภารกจจากส านกงานเรงรดพฒนาชนบท ในปงบประมาณ 2543 . กองวจยและประเมนผล กรมเรงรดพฒนาชนบท , 2544 . (เอกสารวจย) ผลการประเมนพบวา : (1) การทดสอบระดบความมประสทธผลโครงการถนนในหมบาน ไมไดมประสทธผลในระดบทก าหนด แตประชาชนไดใชประโยชนจากโครงการมาก (2) ผลการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยในโครงการถนนในหมบาน ความสมพนธเรมตนจากการมผลการด าเนนโครงการทดจะสงผลใหประชาชนใชประโยชนจากโครงการมาก และท าใหประชาชนเกดความพงพอใจในโครงการรวมทงมความรสกเปนเจาของรวมกน (3) ผลการศกษาระดบประสทธผลโครงการขดลอก ขดสระ ประชานคาดวาจะไดรบประโยชน – พงพอใจ – ใชประโยชนไดจรง – ความรสกเปนเจาของโครงการ อยในระดบปานกลาง (4) ผลการทดสอบระดบความมประสทธผลโครงการขดลอก ขดสระ นนไมไดมประสทธผลในระดบทก าหนด มประสทธผลอยในระดบปานกลาง



พงษศกด ศรวรกล . ศกยภาพขององคการบรหารสวนต าบลในการด าเนนการจดการศกษาตามแนวทางปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ เขตการศกษา 9 . ส านกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เขตการศกษา 9 , 2541 . 179 หนา (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : อบต.สวนใหญรบรเขาใจสภาพปญหาและแนวทางการพฒนาการศกษาในทองถน ปญหามาจากผปกครองยากจน (2) อบต.สวนใหญยงไมไดแสดงบทบาทในการด าเนนกจกรรมสนบสนนการด าเนนงานพฒนาการศกษา (3) อบต.สวนใหญเหนวาสงทนาท าคอการออกขอบงคบของสภา อบต.ในการสงเสรมการศกษา



ภ โภคน พลกล และคณะ . แนวทางการพฒนากฎหมายเกยวกบการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองทองถน . ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา , 2538 . 472 หนา (เอกสารวจย) งานวจยน มวตถประสงค (1) ศกษาความเปนมาของระบบการปกครอง และการบรหารราชการแผนดนของประเทศไทยและสภาพปญหาเกยวกบการกระจายอ านาจในทางการปกครอง และในทางการเงนการคลงใหแกองคกรปกครองทองถน (2) ศกษาเปรยบเทยบแนวทางการกระจายอ านาจของตางประเทศและของประเทศไทย (3) เสนอแนวทาง รปแบบและขนตอนของการด าเนนการกระจายอ านาจ ตลอดจนการปรบปรงโครงสรางขององคกรปกครองทองถนทเหมาะสมกบประเทศไทย (4) เสนอรางกฎหมายทจะใหมขนใหม หรอแกไขเพมเตมกฎหมายทมอยในปจจบน เพอใหเปนไปตามขอเสนอในการกระจายอ านาจ จากการศกษาพบวา ในความเปนมาของระบบการปกครองและบรหารราชการแผนดนของประเทสไทยนน เพอตอสใหรอดพนจากลทธลาอาณานคม (colonization) จงจ าเปนตองรวมศนยอ านาจปกครองเพอสรางรฐชาต (nation state) สมยใหมอนเปนผลใหมการปกครองสวนภมภาค และเมอเขาสการปกครองทองถนในรปเทศบาลขนและขยายตอไปเปนสขาภบาล องคการบรหารสวนจงหวด ฯลฯ ในการกอก าเนดองคกรปกครองทองถนของไทยนน เปนการจดตงโดยรฐ ดวยการออกกฎหมายสรางองคกรปกครองทองถนขน ซงแตกตางจากของตางประเทศทพฒนาแลว เชน องกฤษและฝรงเศสททองถนถอก าเนดขนโดยธรรมชาตของชมชนเอง ระบบทองถนจงเปนพนฐานทท าใหเกดระบบการปกครองในระดบชาตขน ตรงขามกบของประเทศไทยทการปกครองระดบชาตกลบเปนกรอบทก าหนดระบบและโครงสรางของการปกครองทองถน ความแตกตางดงกลาวนนมผลตอการด าเนนการของทองถน ทงในแงความสมพนธกบรฐ การคลงทองถน และการใหความสนใจมสวนรวมของประชาชน เมอรฐเปนผสรางองคกรปกครองทองถน รฐจงก าหนดหลกเกณฑทจะใหเกดองคกรปกครองทองถนขน โดยพจารณาจาก 3 ปจจย คอ รายได จ านวนและความหนาแนนของประชากร ตลอดจนความส าคญของพนท ซงเหนไดจากเกณฑการจดตงเทศบาลระดบตาง ๆ ตอมาเพอใหพนทการปกครองทองถนขยายมากขน รฐจงไดลดระดบของเกณฑลงมา ซงปรากฏใหเหนในรปของสขาภบาล และในทสดกขยายครอบคลมพนทชนบททเหลอทงหมด โดยไมใชเกณฑใดเลย อนไดแกรปแบบองคการบรหารสวนจงหวด จะสงเกตไดวายงรฐลดเกณฑลงมา รฐกยงเขาไปแทรกแซงมากขนทงในดานการควบคม ก ากบ และการใหเจาหนาทของรฐเขาไปมบทบาทส าคญในการบรหาร แมแตเทศบาลซงบรหารโดยผทมาจากการเลอกตง รบกยงเขาไปควบคมอยางเขมงวดในเรองการเงนการคลง และการบรหารงานบคคล มแตกรงเทพมหานครทหลงจากการปรบปรงใหม ในพ .ศ.2528 นบเปนองคกรปกครองทองถนเดยวทมความเปนอสระทงในแงของการบรหารการเงนการคลง ตลอดจนการบรหารงานบคคล จากการศกษาแนวทางการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองทองถน ของประเทศฝรงเศส องกฤษ และญปนซงเปนรบเดยวเชนเดยวกบประเทศไทย พบวาการทฝรงเศสมการปกครองสวนภมภาคกเพราะมาจากประวตศาสตรทกษตรยฝรงเศสปราบปรามและเลกระบบศกดนา รวมศนยอ านาจการปกครองไวทสวนกลางดวยการแบงประเทศออกเปนจงหวด อ าเภอ และสงเจาหนาทของกษตรยไปปกครอง ทงนเพอสรางรฐชาต (nation state) ขน สวนการปกครองทองถนในรปของคอมมนกเกดขนโดยธรรมชาตควบคกนไป เนองมาจากการเปลยนแปลงระบบการผลตแบบศกดนามาเปนแบบทนนยม เชนเดยวกบประเทศองกฤษ ส าหรบประเทศองกฤษนน กษตรยยอมรบการด ารงอยของเจาเมองตาง ๆ ท



มอยเดม แมจะไดพยายามรวมศนยอ านาจ ดวยการสรางระบบกฎหมายทเปนอนหนงอนเดยวกน เรยกวา common law แตไมอาจเลกลมระบบเจาเมอง การปกครองทองถนขององกฤษจงพฒนาจากชมชนทเกดขนตามระบบการผลตใหมภายใตแควนตาง ๆ สวนประเทศญปนนน หลงจากสนสดยคศกดนาแบบ “โชกน” ในสมยเมจ ไดมการรวมศนยอ านาจเขาสสวนกลางภายใตองคจกรพรรด โดยยกเลกระบบเจาเมองทงหมด การปกครองทองถนเรมเกดขนเมอมกระแสเรยกรองใหมสภาผแทนราษฎรและสภาทองถน รฐบาลไมตองการใหมสภาผแทนราษฎร จงผอนคลายดวยการใหมสภาทองถน แตผวาราชการจงหวดตาง ๆ มาจากการแตงตงของรฐบาลและมอ านาจมาก สภาจงหวดทมาจากการเลอกตงเปนเพยงสภาทปรกษา จวบจนกระทงหลงสงครามโลกครงทสองรฐธรรมนญทสหรฐอเมรกาจดท าให จงก าหนดใหผวาราชการจงหวดมาจากการเลอกตง ซงเปรยบไดกบเปน “นายกเทศมนตรระดบจงหวด” นนเอง ดงนน ตวแบบของตางประเทศ จงมอย 2 ระบบใหญ ๆ คอ ระบบทคงใหมการปกครองสวนภมภาคควบคกบการปกครองสวนทองถน อนไดแก ประเทศฝรงเศส กบ ระบบทไมมการปกครองสวนภมภาค อนไดแกประเทศองกฤษและญปน ปจจบนประเทศฝรงเศสไดปรบบทบาทเจาหนาทของรฐในสวนภมภาคจากการเปนผบรหารสงการ และควบคมก ากบทองถนโดยเครงครด ไปสการเปนผประสานนโยบาย แผน ชวยเหลอและสงเสรมสนบสนนการปฏบตภารกจของทองถน ในขณะทประเทศองกฤษ รบไดจดตงคณะกรรมการวางแผน เพอจดท าและประสานแผนทงของรฐและของทองถนในแตละภาค ซงประธานคณะกรรมการจะท าหนาทคลายกบผวาราชการภาคของฝรงเศส สวนผวาราชการจงหวดของประเทศญปน จะท าหนาทเปนตวแทนของรฐมากกวาของทองถน แนวโนมในอนาคตนน ประเทศตาง ๆ ก าลงกาวเขาสจดรวมทเหมอนกนในยคโลกาภวฒน (globalization) นนคอ รฐเขาไปมบทบาทมากขนในเรองของแผน การประสานงาน การสนบสนนชวยเหลอ และการจดท าภารกจใหญ ๆ ทจ าเปน ในขณะททองถนรบผดชอบในการตอบสนองตอความตองการในชวตประจ าวนของประชาชน โดยประเทศทรวมศนยอ านาจมากกผอนคลายดวยการปรบบทบาทความสมพนธระหวางรฐกบทองถนเสยใหม สวนประเทศทกระจายการรวมศนยอ านาจมากกเพมบทบาทเจาหนาทของรฐในการเขาไปก าหนดและประสานแผน ประสานงานรวมกบทองถน จากการศกษาและวเคราะหขอมลทงหมดแลว คณะผวจยจงเหนวาแนวทางในการพฒนากฎหมายเกยวกบการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนนน ควรทจะใหมระบบภมภาคและระบบทองถนอยควบคกนไป โดยปรบบทบาทและอ านาจหนาทในลกษณะท านองเดยวกบของประเทศฝรงเศส ซงจะสอดคลองกบสภาพขอเทจจรงทเปนอยในขณะน คณะผวจยไดเสนอแนวทางการปรบปรง ดงน

1. การปรบปรงโครงสรางขององคกรปกครองทองถน ใหใชรปแบบของระบบรฐสภา และระบบเทศบาลเปน ตวแบบ ทงน เนองจากพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบลทเพงประกาศใชไดวางตวแบบองคกรระดบลางสดไวในลกษณะดงกลาว แตอยางไรกตามหากเปนนโยบายนของรฐจะใหองคกรปกครองทองถนมโครงสรางรปแบบอน เชน ระบบคณะกรรมการ กสามารถท าไดตามความเหมาะสมและความจ าเปน

2. ในทองถนชนบทหรอกงชนบท ซงมสภาต าบล องคการบรหารสวนต าบลและสขาภบาลอยนน คณะผวจย เหนวายงตองคงบทบาทของก านน ผใหญบานเอาไว เพอเปนจดเชอม จดประสาน ระหวางรฐกบทองถนในการปฏบตงาน จนกวาจะมการยกฐานะสภาต าบล องคการบรหารสวนต าบลและสขาภบาลนนขนเปนเทศบาล บทบาทของก านน ผใหญบานจงหมดไป



3. นอกเหนอจากองคกรปกครองทองถนรปแบบพเศษทจดตงขนเปนการเฉพาะแลว คณะผวจยเหนวาการปกครองทองถนในระดบจงหวดนนควรแยกเปน 2 ระดบ คอทองถนขนาดใหญระดบจงหวด ไดแกองคการบรหารสวนจงหวด ซงจะท าหนาทจดท าแผน นโยบาย ประสานแผนและนโยบาย จดท ากจการขนาดใหญทมลกษณะรวมหรอผลกระทบรวม เชน การจราจร สงแวดลอม การศกษา และกจการอน ๆ ทองคกรปกครองทองถนอนไมสามารถกระท าได และทองถนขนาดเลกไดแก เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล และสขาภบาล ซงจะรอการพฒนาเปนเทศบาลในอนาคต ดงนนการปกครองทองถนในจงหวดจะมระดบเทศบาลและระดบจงหวด เหมอนกบประเทศทงสามทไดกลาวมา ส าหรบกรงเทพมหานครซงเปนองคกรปกครองทองถนรปแบบพเศษซงมขนาดใหญนน คณะผวจยเหนวาควรจะจดใหม 2 ระดบเชนเดยวกน โดยอาจแบงใหมทองถนขนาดเลกประมาณ 7-8 องคกรอยภายใตกรงเทพมหานคร ทงนโดยใหกรงเทพมหานครเปนองคกรทท าหนาทคลายกบองคการบรหารสวนจงหวด งานวจยนเนนแนวทางในการปรบปรงโครงสรางองคกรใหมภาพรวมทเปนระบบสอดคลองและตอเนอง เพอใหเปนจดเรมตนทจะไดมการศกษาวจยในเรองทเกยวกบการกระจายอ านาจในดานการแบงแยกภารกจและอ านาจหนาท ดานการเงนการคลงระหวางรฐกบทองถนหรอในระหวางทองถนดวยกน รวมทงดานการบรหารงานบคคล การถายโอนพนกงานเจาหนาทระหวางรฐกบทองถน หรอระหวางทองถนกบทองถน ซงจะตองมการศกษาวจยโดยละเอยดตอไป ภคพร วฒนด ารงค . การศกษาศกยภาพทางการคลงขององคการบรหารสวนต าบล : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดพษณโลก . สถาบนราชภฎพบลสงคราม , 2541 . (เอกสารวจย) การวจยนเพอประเมนขดความสามารถและโอกาสของ อบต .ในการพฒนาทองถน ดดยเนนการบรหารดานรายไดและรายจาย และ เพอใหทราบวา อบต .มศกยภาพและโอกาสในการพฒนาอยางไร ในการวจยไดมการส ารวจขอมลดานการเงน การคลง ขอมลอนทเกยวของ การศกษามการศกษา ใน 4 ประเดน คอ ดานรายไดและเสถยรภาพทางการคลง ดานประสทธภาพในการจดเกบภาษทองถน ดานการประมาณการรายไดของ อบต . และ ดานกรบญช การควบคมและการตรวจสอบทางการเงน ภคพร วฒนด ารงค . ความคาดหวงของชมชนตอคณะกรรมการองคการบรหารสวนต าบลทมตอการพฒนาทองถน : เฉพาะกรณจงหวดพษณโลก . คณะวทยาการจดการ สถาบนราชภฎพบลสงคราม , 2544. (เอกสารวจย) ผลการวจย สรปได ดงน :- ประชาชนในชมชนสวนใหญมความคาดหวงตอคณะกรรมการองคการบรหารสวนต าบลในเรองบทบาท หนาทและความรบผดชอบของบคคลทจะไดรบเลอกเปนคณะกรรมการขององคการบรหารสวนต าบลเปนอยางมาก ขณะเดยวกนกมความคาดหวงนอยตอการทจะไดเขารวมมอในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการแสดงความคดเหนในการออกขอบงคบในเรองทเปนประโยชนตอชมชน เชน การจดการสงแวดลอมหรอทรพยากรในพนท อนงชมชนยงมความคาดหวงนอยตอการไดรบรรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบแผนงาน โครงการ กจกรรมในการบรหารงานของ อบต . โดยเฉพาะอยางยงประเดนของการมสวนรวมในการรบรเรองรายไดและโครงสรางรายได ตลอดจนการบรหารงบประมาณของ อบต . โดยมความคาดหวงใหคณะกรรมการ อบต .ไดมการชแจง ประชาสมพนธ การด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหกบชมชนไดทราบ เพอทชมชนจะไดปฏบตและท าความเขาใจไดอยางเหมาะสม กอใหเกดการพฒนาในชมชนทดตอไป



ความคาดหวงของชมชนตอคณะกรรมการ อบต . ของผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษา อาชพ ต าแหนงและรายไดตางกน พบวา ไมแตกตางกน ไมวาจะเปนความคาดหวงในเรองการใหความรวมมอในการด าเนนกจกรรมของ อบต. การแสดงความคดเหนในการออกขอบงคบต าบล การรบรขอมลขาวสารเกยวกบกจกรรมของ อบต. ภญโญ ตนพทยคปต . บทบาทของสตรในองคการบรหารสวนต าบลของจงหวดสงขลา . คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ , 2540 . (เอกสารวจย) การกระจายอ านาจไปสทองถน โดยการจดตง อบต. นบเปนพฒนาการส าคญอกกาวหนงทมผลตอการมสวนรวมทางการเมองของสตรในชนบท ในป 2539 จงหวดสงขลาม อบต. 141 แหง มสตรเปนสมาชก 101 คน ประเดนนาสนใจ อะไรคอสาเหตทชกน าใหสตรสนใจสมครรบเลอกตงและไดรบเลอกตง สมาชก อบต .สตรวางเปาหมายในการท างานไวอยางไร มวธการท างานและประสบผลส าเรจในการท างานหรอไมอยางไร รวมทงไดพบปญหาอปสรรคและเอาชนะปญหาอปสรรคเหลานนไดอยางไร ขอคนพบเหลานจะเปนประโยชนอยางยงตอการพยายามเพมสดสวนการมสวนรวมทางการเมองทองถนของสตร ซงกคอ การเพมสดสวนการน าศกยภาพทมอยในชมชนมาใชใหเปนประโยชนตอชมชน ผลการวจยพบวา อบต .สตรสวนใหญจะเปนผมบทบาทในชมชนมากอนแลวอยางตอเนอง อาทเปนสมาชกหรอประธานกลมอาสาสาธารณสขหมบาน สมาชกอาสาสมครรกษาดนแดน หรอกลมแมบานสตรลงสมครรบเลอกตงดวยเหตผล 2 ประการ คอ ตองการใหชมชนของตนพฒนา และสมาชกในครอบครวสนบสนน ปจจยส าคญทสงเสรมใหสตรไดรบเลอกตงม 2 ปจจยคอ ความมญาตพนองมากและการมบทบาทในกจกรรมชมชนมาอยางตอเนอง เปาหมายส าคญในการพฒนาชมชนของ อบต .สตรนอกเหนอจากเรองโครงสรางพนฐานแลว จะขยายรวมถงการยกระดบคณภาพชวตของผสงอาย เดก เยาวชน และสตร ในดานผลงานชาวบานมความเหนวายงมอยนอย สวนใหญจะเปนลกษณะชวยเหลอกจกรรมชมชนซงเปนบทบาททไดท ามาตงแตกอนเปน อบต . แตชาวบานยอมรบวาสตรมคณสมบตทด คอละเอยด รอบคอบ รบผดชอบ และมมนษยสมพนธด แตมขอดอยคอไมกลาตดสนใจ ไมคลองตวในการท างาน ปญหาส าคญของ อบต.สตรสวนใหญคอความรสกวามความรและทกษะทจ าเปนไมเพยงพอ ใน อบต .มความขดแยง และในบาง อบต . การยอมรบบทบาทของสตรยงมนอย อบต .ในการรบรของ อบต .สตรมปญหาส าคญคอความขดแยง ความไมโปรงใสเรองงบประมาณ และอทธพล อบต .สตรโดยภาพรวมจะมทศนะแบบประชาธปไตยคอใฝสนต และตองการใหประชาชนมสวนรวม วธการแกปญหาท อบต.สตรสวนใหญใชคอพยายามเพมพนศกยภาพของตนเอง ใจเยนและอดทน ภาณ ธรรมสวรรณ . วฒนธรรมทางการเมองของชนชนน าระดบทองถน : ศกษากรณ สมาชกสภา อบต . ในอ าเภอควนขนน และ อ าเภอปาพะยอม จงหวดพทลง . ภาควชาสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ , 2543. (เอกสารวจย) ผลการวจย พบวา (1) ชนชนน าระดบทองถนมระดบความร ความเขาใจตอการปกครองทองถนในระดบปานกลาง รอยละ 50.5 กลมอาย 25-40 ป มจ านวนสงสด (2) ปจจยภมหลงของชนชนน าระดบทองถน คอ อายมความสมพนธกบระดบความร ความเขาใจ ตอการปกครองทองถน โดยชนชนน าทมอายนอย (25-40 ป) จะมระดบความร ความเขาใจ ตอการปกครองทองถนมากกวาชนชนน าทมอายมาก (มากกวา 40 ป) สวนปจจย เพศ ระดบการศกษา อาชพ อายงาน และการตดตามบทบญญตของรฐธรรมนญ กฎหมายอน ๆ ไมมความสมพนธกบระดบความร ความเขาใจตอการปกครองทองถน (3) ความคดเหนของชนชนน าตอการปกครองทองถน พบวาชนชนน า สวนใหญมความเหนดวยกบการเปลยนแปลงของ อบต . ทจะเกดขนตามกฎหมายใหม แตไมเหนดวยในประเดนการใหสทธถอดถอน การรเรมเสนอ



กฎหมาย การรบรขาวสารของ อบต . แกประชาชน และอยากใหก านนเปนประธานกรรมการบรหาร อบต.เชนเดม ปจจยดานอาย ระดบการศกษา และการตดตามบทบญญตของรฐธรรมนญ กฎหมายอน ๆ มความสมพนธกบความคดเหนตอการปกครองทองถน คอชนชนน าทมระดบอาย ระดบการศกษา และตดตามบทบญญตของรฐธรรมนญตางกน มความคดเหนตอการปกครองทองถนแตกตางกน (4) ชนชนน าสวนใหญคดวา การเปลยนแปลงก าหมายจะน าไปสการท างานของ อบต . ทดกวาเดม พรอมทจะสนบสนนรปแบบ อบต . ตามกฎหมายใหม คณสมบตของสมาชก อบต .ทส าคญคอ ตองเขาใจปญหาทองถน และคาดหวงตอการท าหนาทในต าแหนงสมาชกสภา อบต . คอ การท าประโยชนและสรางความเจรญแกชมชน

ม มหาวทยาลยเชยงใหม และ สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . โครงการศกษาแนวทางการบรหารงานและจดการทองเทยวในพนทรบผดชอบขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) และสภาต าบล . ทนสนบสนนการวจยจาก การทองเทยวแหงประเทศไทย , ธนวาคม 2541 . (เอกสารวจย) การศกษาพบวาปญหา/ขอจ ากดของ อบต ./สภาต าบลในการบรหารจดการการทองเทยว ทท าใหการด าเนนงานไมมประสทธภาพคอ (1) ขอจ ากดดานงบประมาณและทศนคตวาถาเปนกจกรรมเกยวกบการทองเทยวเปนหนาทของ ททท. ทจะใหการสนบสนน (2) ปญหาบคลากร ดานวฒการศกษาและประสบการณ (3) อปสรรคดานการประสานงานกบหนวยงานอนมากกวาการประสานความรวมมอจากประชาชนเนองจากไมทราบขอบขายอ านาจและภาระหนาททไดรบมอบหมายตามกฎหมาย (4) ความไมเขาใจขอบเขตอ านาจ และภาระหนาท (5) อปสรรคดานการออกกฎหมายและระเบยบขอบงคบ อบต .ศกษากฎหมายและระเบยบขอบงคบไมครอบคลม และภายใตกฎหมายเดมทยงมผลบงคบใช ท าใหการบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาตบางอยางยงมหนวยราชการอกหลายสวนรวมรบผดชอบอยดวย (6) ปญหาความขดแยงภายในและภายนอก อบต. และ สต. ไดแก ความขดแยงระกวาง อบต. หรอ สต. กบหนวยงานอนทรบผดชอบการบรหารจดการการทองเทยวอยกอน ความขดแยงกบกลมผลประโยชน ความขดแยงระหวางสมาชก อบต.หรอ สต.ดวยกนเอง ผวจยเสนอแนะแนวทางทจ าเปนเรงดวนในการด าเนนงานของ อบต. และ สภาต าบล คอ การบรหารและจดการทองเทยวในพนท , การบรหารและจดการดานการตลาด , การส ารวจ คนหา และการกอสรางทรพยากรการทองเทยว , การบรหารและการจดการดานสวสดภาพและความปลอดภย โดยมรปแบบ 6 รปแบบ คอ (1) ด าเนนการบรหารและจดการเองทงหมด (2) ด าเนนการเองโดยมทปรกษาจากภายนอก (3) ด าเนนการโดยมคณะกรรมการรวมจากหนวยงานฝายทเกยวของ (4) ด าเนนการในรปของสหกรณ (5) ใหองคกรประชาชนภายในหมบานบรหารและจดการ (6) จางหรอใหสมปทานกบบรษทเอกชนจากภายนอก



มหาวทยาลยธรรมศาสตร . การประเมนผลประสทธภาพการใชจายเงนอดหนนองคการบรหารสวนต าบล . กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย , 2542 . (เอกสารวจย) วตถประสงคเพอวจยประสทธภาพการใชจายเงนอดหนน วงเงนทไดรบ ประเภทของโครงการทใชจาย ความเหมาะสมและความสอดคลองของโครงการกบปญหาและความตองการของประชาชน และปญหาอปสรรคในการใชจายเงนอดหนนในดานตาง ๆ การศกษาพบวา

1. เงนอดหนน อบต.สวนมากถกจดสรรไปใชในกจกรรม/แผนงานดานโครงสรางพนฐานเกอบทงหมด โดยทก อบต.จะตองมแผนงาน/กจกรรมดานโครงสรางพนฐานเปนหลก และใหความส าคญกบแผนงาน /กจกรรมดานอน ๆ ลดนอยลงไป มการท ากจกรรมดานเศรษฐกจสงคมบางเลกนอย สวนกจกรรมดานการเมองการบรหารแทบไมมการจดสรรงบประมาณ โดยเฉพาะ อบต.ชน 4-5 เนองจากประชาชนตองการโครงสรางพนฐานมากกงวาดานอน

2. ประสทธภาพการใชจายเงนอดหนนใน กจกรรมดานเศรษฐกจยงไมประสบผลส าเรจอยางมประสทธภาพ เนองจากแผนงานดานเศรษฐกจแมมาจากการรเรมของประชาชนกตองไดรบการสนบสนนจากราชการเพราะงบประมาณไมพอการด าเนนงานจงมปยหา การแกปญหาตองใหการสนบสนนงบประมาณทเพยงพอ หรอไดรบการสนบสนนบคลากรทมความรความสามารถเหมาะกบโครงการ/กจกรรมจากหนวยงานทเกยวของ กจกรรมดานสงคม ประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพในระดบหนง เพราะเปนโตรงการเพอความสงบสขของการอยรวมกนในสงคมเปนสวนมาก สวนราชการใหการสนบสนน ประชาชนรบรและยอมรบคอนขางมาก เขารวมกจกรรมมาก กจกรรมดานการเมองและการบรหาร ไมม อบต .ใดท า เพราะยงเปนเรองไกลตวประชาชน กจกรรมดานโครงสรางพนฐาน ทกโครงการมาจากความตองการของประชาชน บางโครงการเกนขดความสามารถของ อบต.ตองขอความชวยเหลอจากหนวยงานทเกยวของ ผวจยมขอเสนอระดบนโยบาย คอ (1) ควรก าหนดอตราสวนการใชจายเงนอดหนนแบงตามชน อบต . อยางชดเจน (2) ควรมการจดตงหนวยงานระดบนโยบายทใหค าปรกษา อบต.ดานระเบยบ กฎหมาย ขอบงคบเกยวกบขอบเขต อ านาจ หนาท ความสามารถของ อบต. และการใชจายเงนของ อบต. (3) ควรมการจดตงหนวยงานระดบนโยบายทคอยประสานแผน และกจกรรมของ อบต . (4) ควรมการจดตงองคกรระดบนโยบายเพอสงเสรมการสรรหารายไดของทองถน ปรบปรงประสทธภาพการจดเกบรายไดของ อบต. (5) อบต.ควรมต าแหนงทปรกษา หรอผมความรความสามารถทจะคอยใหค าปรกษา แนะน าการบรหารงาน ขอเสนอแนะในแนวปฏบต (1) สวนภมภาคตองใหการสนบสนนอจางจรงจง (2) อบรม สมมนาเพมความรความสามารถของ อบต. (3)ตงองคกรระดบจงหวด/อ าเภอเพอประสานงานกบ อบต. (4) การด าเนนกจกรรมตาง ๆ ควรแสวงหาการมสวนรวมและใชประโยชนจากทรพยากร แรงงาน ในทองถนเปนหลก (5)การวางแผนตองมประสทธภาพใชประโยชนไดจรง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , โครงการวทยาลยการเมอง สาขาวชารฐศาสตร . เกณฑการพจารณาจดตงและยกฐานะหนวยการปกครองทองถน . สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย , เมษายน 2537. 252 หนา (เอกสารวจย) โครงการวจยเรอง เกณฑการพจารณาจดตงและยกฐานะหนวยการปกครองทองถน เปนโครงการทกระทรวงมหาดไทยมอบใหโครงการวทยาลยการเมอง สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนทปรกษาในการด าเนนการวจย โดยมวตถประสงค 3 ประการ คอ (1) เพอศกษาปจจยทเกยวของในการก าหนดเกณฑการจดตงและยกฐานะหนวยการปกครองทองถน โดยค านงถงบรบทของการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ



สงคม การเมอง เทคโนโลยในอนาคต (2) เพอเสนอแนะเกณฑการจดตงและยกฐานะหนวยการปกครองทองถน โดยพจารณาก าหนดใหเหมาะสมกบหนวยการปกครองทองถน (3) ศกษากฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบทเกยวของ การศกษาพบวา

1. การจดตงและยกบานะหนวยการปกครองทองถน เพอปฏบตพนธกจ (mission) ส าคญ 3 ประการ คอ การ สงเสรมการมสวนรวมของประชาชน การอ านวยบรการสาธารณะพนฐานแกประชาชน และการพฒนาเศรษฐกจ สงคมของทองถน

2. เกณฑการจดตงเทศบาล สขาภบาล และองคการบรหารสวนต าบล มความหลากหลาย และเกณฑรายไดม

ความลาสมยไมเหมาะสมกบสภาพการณทเปลยนไป 3. ผวจยเสนอเกณฑกลางในการจดตงและยกฐานะหนวยการปกครองทองถน ประกอบดวยรายไดจรงยอน

หลง 3 ป ไมรวมเงนอดหนน จ านวนประชากรทอาศยในทองถนนน โดยมจ านวนและความหนาแนนทเหมาะสมกบหนวยการปกครองทองถน และขนาดพนทตดตอกนคดเปนตารางกโลเมตร ดงน

3.1 ชมชนชนบท ทมรายไดปละ 600,000 บาท และมประชากร 3,200 คน พนทตงต าบล จดตง เปน อบต.

3.2 ชมชนกงเมองกงชนบท มรายไดปละ 1 ลานบาท ประชากร 2,000 คน (700 คน : 1 ตร. กม.) พนท 3 ตร.กม. จดตงเปนสขาภบาล 3.3 ชมชนเมอง รายไดปละ 15 ลานบาท ประชากร 10,000 คน ( 2,000 คน : 1 ตร.กม.) พนท 5 ตร.กม. จดตงเปนเทศบาลต าบล , รายไดปละ 30 ลานบาท ประชากร 20,000 คน (3,000 คน : 1 ตร.กม.) พนท 10 ตร.กม. จดตงเปนเทศบาลเมอง , รายไดปละ 100 ลานบาท ประชากร 100,000 คน (3,000 คน : ตร.กม.) พนท 15 ตร.กม. จดตงเปนเทศบาลนคร 3.4 ชมชนทมความเจรญทางเศรษฐกจ/สงคมสง ไดแก รปแบบ กทม. และเมองพทยา

4. นอกจากนผวจยไดเสนอใหองคกรปกครองทองถนแตละรปแบบวาควรมหนาทอะไรบาง เสนอใหมการจด ท าประมวลกฎหมายทองถน และการจดตงกองทนพฒนาการปกครองทองถน เพอปรบปรงสมรรถนะทางการบรหารงานของทองถน และศกษาวจยการพฒนาโครงสราง รปแบบ กฎหมายของทองถน

มลนธไทย . อนาคตการปกครองทองถนของไทย . กรงเทพฯ : พ.พรนตง กรป จ ากด , 2540 . 23 หนา หนงสอเลมนผแตงในนามมลนธไทย (ผแตงเปนอดตขาราชการระดบสงของกระทรวงมหาดไทย) ซงเขยนขนกอนทรฐสภาจะพจารณาใหความเหนชอบรางรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ทสมาชกสภารางรฐธรรมนญ (สสร.)จดท าขน โดย มลนธไทยแถลงวาการเขยนขนมเปาหมายทตองการเผยแพรความรเกยวกบการปกครองทองถนของไทยในปจจบน และการพฒนาทจะเปนประโยชนตอไปในอนาคต รวมถงการวเคราะหการเปลยนแปลงการปกครองทองถนตามรางกฎหมายรฐธรรมนญ ท สสร. ไดยกรางไววาจะสถาปนาไปสรปแบบการปกครองระบบใดตอไป หนงสอเลมน ไดกลาวน าเรองของหนงสอไว ดงน บทความเรองอนาคตการปกครองทองถนของไทย เปนเอกสารทชแจงการปกครองทองถนของไทยทมอยในปจจบนทพฒนามาจากอดต วามรปแบบการปกครองอะไร และมวตถประสงคของการจดตงรปแบบนนเพอวตถประสงค



ประการใดบาง รปแบบดงกลาวทเปนรปแบบทวไป ซงในแตละจงหวดจะมรปแบบคอ เทศบาล สขาภบาล องคการบรหารสวนต าบล และองคการบรหารสวนจงหวด สวนรปแบบพเศษทจดตงขนเพอเปาหมายพเศษเปนการเฉพาะในพนทนนในปจจบนนไดแก กรงเทพมหานคร ซงเปนพนทตงของเมองหลวงของประเทศ และเมองพทยา ซงเปนพนทการทองเทยวส าคญของประเทศ นอกจากนนบทความนไดชใหเหนถง อดมการณ และรปแบบการปกครองทองถนทเปนสาระส าคญของการปกครองทองถนและการปกครองระดบชาต เพอใหเปนมาตรการของการสรางความมนคง ความเปนปกแผน และความเปนเอกภาพของประเทศ โดยเปนรปแบบการปกครองในระบบประชาธปไตยแบบรฐสภา เมอสภาพของทองถนและประชาชนรวมถงสภาพทางเศรษฐกจพรอมกจะเปลยนรปการปกครองทองถนภายในจงหวดไปสรปแบบเทศบาลเพยงรปเดยว ยกเวนองคการบรหารสวนจงหวดทครอบคลมพนททงจงหวด สวนรปแบบพเศษทจดตงเปนการเฉพาะ เชน กทม . หรอเมองพทยายอมจะจดตงขนไดตามความเหมาะสมของชมชนนน ๆ สวนประเดนสดทาย บทความนไดวเคราะหถงการก าหนดรปแบบการปกครองทองถนขนในรางรฐธรรมนญฉบบใหม โดยสมาชกสภารางฯ (สสร.) ก าหนดวานอกจากระบบรฐสภาแลว ยงก าหนดรปแบบประธานาธบดมาใชอกดวย ซงเปนประเดนปญหาของการเปลยนอดมการณการปกครองทองถนของไทยอยางส าคญยง โดยใหมการเพมรปแบบประธานาธบดเปนรปแบบการทวไป ทจะจดตงขนทวประเทศ ซงเทากบสถาปนาการปกครองทองถนเพอรองรบการเปลยนแปลงการปกครองระดบชาต จากรปแบบรฐสภาไปสรปแบบประธานาธบด จงนบไดวาจะเกดความขดแยงและความยงเหยงในการปกครองภายในประเทศตอไปอยางแนนอน

ย ยพน ระพพนธ . ความร ทศนคต และการจดการทสงผลตอการมสวนรวมของคณะกรรมการชมชนในการจ าแนกประเภทมลฝอยทใชในชวตประจ าวนกอนทง ในเขตเทศบาลเมองพนสนคม อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร . มหาวทยาลยเกษตรศาสตร , 2544 . (เอกสารวจย) การศกษามวตถประสงคเพอศกษาความร ทศนคต และการจดการในการจ าแนกประเภทมลฝอย และศกษาความสมพนธระหวางปจจยลกษณะสวนบคคล ความร ทศนคต และการจดการ ทสงผลตอการมสวนรวมของคณะกรรมการชมชนในการจ าแนกประเภทมลฝอยทใชในชวตประจ าวนกอนทง กลมประชากร จ านวน 230 คน สวนใหญเปนเพศหญง มอาย 50 ปขนไป ประกอบอาชพรบจาง และ คาขาย โดยมรายไดตอเดอนอยระหวาง 10,001-15,000 บาท ซงสวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษา และเปนผทอยอาศยในชมชนเปนระยะเวลา 20 ปขนไป กลมประชากรมความรความเขาใจมากในเรองของขยะมลฝอยทเกดจากกจกรรมการบรโภคอปโภคทเกดขนเปนประจ าในชวตประจ าวน ซงเปนมลฝอยทสามารถปฏบตไดงาย ไมยงยากซบซอน สวนความรทกลมประชากรมความรความเขาใจนอยนน สวนใหญจะเปนกจกรรมเกบมลฝอยทปฏบตโดยเจาหนาทของรฐ มขนตอนและวธปฏบตทยงยาก ซบซอน ในดานทศนคตกลมประชากรมทศนคตทเหนดวยในการจ าแนกประเภทมลฝอยทมผลดานเศรษบกจ และเหนดวยกบหลกการในการจ าแนกประเภทมลฝอยทจะชวยลดปรมาณมลฝอยซงจะกอใหเกดปยหาดานสงคมและสงแวดลอม



กลมประชากรมการรบรขอมลขาวสารดานสงแวดลอมในลกษณะนาน ๆ ครง โดยสอในการรบรขอมลขาวสารสวนใหญจะไดรบจากทางราชการ การสนทนากบเพอน /ญาต และเคยเรยนรและอบรมเกยวกบสงแวดลอม เคยมประสบการณทเขารวมกจกรรมดานสงแวดลอม แตสวนใหญไมเคยด ารงต าแหนงทปฏบตงานดานสงแวดลอม ในดานการจดการมลฝอย กลมประชากรมการจดการมลฝอยเปยกและแหงถกวธ แตการจดมลฝอยประเภทอนตรายยงปฏบตไดไมถกตอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการมลฝอยของกลมประชากร ไดแก เพศ อาชพ ระดบการศกษา ระยะเวลาทอยอาศยในชมชน ความรเกยวกบมลฝอย ความถในการรบรขาวสารดานสงแวดลอม ประสบการณเกยวกบสงแวดลอม และการเคยด ารงต าแหนงทปฏบตงานดานสงแวดลอม

ร รสคนธ รตนเสรมพงศ . การวเคราะหโครงสรางและแนวทางการพฒนาประสทธภาพในการปกครองตนเองของทองถน : กรณศกษาหนวยการปกครองทองถนในทองทอ าเภอองครกษ จงหวดนครนายก . คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ , 2540 . 193 หนา (เอกสารวจย) ผลการวจย สรปได ดงน :- สขาภบาล และ อบต . รบบาลกลางเปนผจดตงขน มใชมาจากการรเรมของราษฎรในทองถน การจดตงมเปาหมายตองการใหเปนบนไดไปสความเปนเทศบาล ททองถนสามารถปกครองตนเองและบรหารกจการทองถนของตนเองไดอยางกวางขวาง แตรบบาลกลางกไดก าหนดกฎเกณฑส าหรบสขาภบาลและ อบต. ไวแตกตางกน เปนผลใหสขาภบาลเตบโตชามาก อบต .มลกษณะตรงขาม คอเตบโตเรวขามขนตอนจนราษฎรปรบตวไมทน ประชาชนในเขตสขาภบาลซงมความพรอมมากกวากลบไมไดรบการสนบสนนใหปกครองตวเอง ในขณะทประชาชนนอกเขตสขาภบาลซงมความพรอมนอยกวากลบถกก าหนดใหตองจดตงองคการขนาดใหญทมโครงสรางสลบซบซอน การทสขาภบาล และ อบต . มมลกษณะดงกลาว กดวยอ านาจของรฐบาลกลางก าหนด ไมใชเพราะประชาชนในเขตสขาภบาล หรอ เขตต าบลตองการทจะเปน นอกจากนน ทงสขาภบาล และ อบต . ตางกมโครงสรางทบกพรองหลายประการ ทเปนปญหาส าคญทสดคอเรองการมสวนรวมของประชาชน ซงตราบใดทโครงสรางขององคการปกครองทองถนยงไมแยกกน



เดดขาดจากราชการสวนภมภาค กคงยากล าบากส าหรบราษฎรในทองถนจะสามารถเขามามบทบาทในการปกครองตนเอง ผวจยสรปวา ววฒนาการการปกครองทองถนของไทย ตงแตยคแรกเรมจนถงปจจบน มไดมลกษณะกาวหนาเทาทควรจะเปน ดวยปญหาอปสรรคนานาประการ ประกอบกบเหตผลความเปนมาทางประวตศาสตรการปกครองประเทศ ซงมความจ าเปนทจะตองรวมอ านาจการบรหารประเทศไวทสวนกลาง เพอใหเกดบรณภาพแหงดนแดน ความเปนเอกภาพและสงเสรมความมนคงของประเทศชาต ความส าเรจในการด าเนนนโยบายรวมอ านาจนสงผลใหรฐบาลกลางมอ านาจมาก ประกอบกบการเตบโตอยางรวดเรวของสถาบนการรวมอ านาจ กระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานตาง ๆ ของรฐบาลกลาง ตลอดจนการแผขยายสาขาอ านาจในราชการบรหารสวนภมภาค ซงท าใหประชาชนในทองถนขาดส านกในการปกครองตนเอง ขาดโอกาสเรยนรและฝกฝนการบรหารกจการทองถนตนเอง และปดกนการเตบโตของผน าในทองถน เมอรบบาลมนโยบายทจะกระจายอ านาจบรหารไปสทองถนจงไมสามารถด าเนนการใหบรรลตามเปาหมายได การจดตงองคกรปกครองทองถนแตละรปแบบเปนความประสงคของสวนกลาง มใชขอเรยกรองจากประชาชนในทองถน รปแบบ โครงสราง อ านาจหนาท และวธการปฏบตตาง ๆ สวนกลางก าหนดไวแบบส าเรจรป มการควบคมดแลจนองคกรปกครองทองถนขาดความเปนอสระและอยในสภาพเลยงไมโต ตองมพเลยงคอยก ากบ ความจรงใจของรฐบาลในการกระจายอ านาจใหประชาชนในทองถนปกครองตนเองจงเปนประเดนทส าคญทตองพจารณา

ล ลขต ธรเวคน . การกระจายอ านาจและการมสวนรวมในการพฒนาชนบท . เอกสารทางวชาการ หมายเลข 5 ศนยวจย คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร , กรกฎาคม 2527 . 85 หนา (เอกสารวจย) งานวจยน เปนงานวจยภายใตโครงการวจย “กลยทธและมาตรการในการพฒนาประเทศในทศวรรษ 1980” ซงเนนการวเคราะหปญหาและเสนอแนะนโยบาย รวมทงเสนอยทธวธและมาตรการในการปฏบตดวย การเกบขอมลใชวจยจากเอกสาร การสงเกตการ (non-participant observation) และการสมภาษณ การสงเกตการนนไดไปสงเกตการประชมสภาต าบลหมอนนาง อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร และสมภาษณกรรมการสภาต าบลหมอนนางกลงการประชม รวมทงการสมภาษณ นายบญช โรจนเสถยร ดร .นพนธ ศศธร และบคลากรของกระทรวงมหาดไทย ในการวจย ผวจยพบวา ปญหาการกระจายอ านาจมขอสงเกต ดงน

1. รฐบาลและผน าทางการเมองมองขามประเดนการกระจายอ านาจ เปนตนวา ปะปนการกระจายอ านาจกบ



การแบงอ านาจ เชน การเนนใหอ านาจและความเปนอสระใหแกผวาราชการจงหวดมากขนโดยมองขามขอเทจจรงทวาผวาราชการจงหวดเปนขาราชการสวนภมภาคทตอบสนองสวนกลาง ไมใชคนในทองถน ดงนน การพดถงการกระจายอ านาจตองจบจดระหวางการกระจายอ านาจและการแบงอ านาจใหชดแจง

2. ปญหาการลงเลใจในการใหมการปกครองตนเองในรปของการกระจายอ านาจใหมการปกครองทองถนอยาง แทจรงนน มสาเหตมาจากขอถกเถยงทวา ประชาชนยงไมพรอม ถาปลอยเรวไปจะเกดความเสยหาย ความพรอมหรอไมพรอมนเปนจดส าคญตองพจารณา แตกจการตองมการเรมตนการอางวาไมพรอมและไมปลอยใหเกดการเรยนรอยางแทจรง ยอมกลบไปสจดเดมในลกษณะวฏจกร “ไมพรอม ไมปลอย ไมเรยนร ไมพรอม ” ขอนาคด ความไมพรอมอาจมใชเปนลกษณะธรรมชาต เพราะทกคนทมความคด มความสามารถ ยอมรวาตนและทองถนตองการอะไร มความจ าเปนตองสรางอะไร และมวธการท าอยางไร ความสามารถอาจถกท าใหนอยลงเนองจากการควบคมจากระบบการบรหารราชการแผนดน

3. นกวชาการตระหนกปญหาอปสรรคของการกระจายอ านาจ ไดแก ระบบการบรหารราชการแผนดนของไทย การเตบโตของกระทรวงมหาดไทยและการรวมศนยอ านาจอยางเกนขนาดท าใหไมสามารถพฒนาการกระจายอ านาจได แตการเสนอใหยบกระทรวงมหาดไทยเปนการเสนออยางไมมองความเปนจรงทางการเมอง เปนการพดดวยอารมณมากกวาการใชวจารณญาณอยางถถวน ทางออกคอปรบเปลยนบทบาทกระทรวงมหาดไทยใหรบผดชอบงานระดบชาตในการวางแผน ประสานงาน และท าโครงการทตองใชก าลงคนและก าลงทรพยากรเกนกวาต าบล ขอส าคญใหท าหนาทใหขอแนะน าในทางวทยาการ การจดการ

4. การไมสอดคลองและสงเสรมซงกนและกนในการพฒนาระดบชาตและระดบทองถน เหนไดจากการ พยายามใชระบบการเลอกตงผแทนในระดบชาต หรอการสรางประชาธปไตยระดบชาต ขณะทการปกครองตนเองในระดบทองถนซงเปนฐานหรอรากแกวของระบบประชาธปไตยถกปลอยปละละเลย ขาดความสอดคลอง ผลท าใหมการพยายามพฒนาชนบทหรอพฒนาทองถนโดยยนใหจากระดบชาตไปสระดบทองถนโดยทองถนไมมฐาน กลาวไดวาการบรหารมการรวมอ านาจไวทสวนกลาง ในดานการเมองกเนนพฒนาระดบชาตโดยมองขามการพฒนากระบวนการประชาธปไตยในรปการปกครองตนเอง 5. ความพยายามในการสงเสรมใหมการปกครองตนเองในรปตาง ๆ เชน กทม . การปกครองสวนทองถนรปพเศษ “เมองพทยา” เทศบาล สขาภบาล องคการบรหารสวนจงหวด และสภาต าบล (ครงใบ) มปญหาตาง ๆ เชน การขาดความอสระอยางแทจรง ปญหาเรองรายไดและงบประมาณ เจาหนาทและวทยากร ความรวมมอของคนในทองถน การแทรกแซงจากสวนกลาง ลอชา วนรตน และคณะ . บทบาทของ อบต .ในงานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม. กรงเทพฯ : โครงการต ารา ส านกงานวชาการ กรมอนามย , 2540 . 150 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมน เปนรายงานการวจยทเปนการเสนอผลการวจยโดยการวเคราะห วจารณ ในรปแบบทอานไดโดยไมตองกงวลกบระเบยบวธวจยและล าดบขนตอนตาง ๆ การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ หรอรปแบบการวจยทางสงคม ระยะเวลาด าเนนการ ตลาคม 2539 – กนยายน 2540 อบต.ทเลอกวจยแบงเปน 3 กลมคอ อบต.ชนหนง อบต.ชนสองถงชนส และ อบต .ชนหา การเกบขอมลผวจยใชทงการสมภาษณเจาะลก การสนทนากลม การสงเกต และเกบขอมลเฉพาะดานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม งานวจยในหนงสอเลมน ผวจยไดสรปและมขอเสนอเพอการพจารณาส าหรบผบรหาร ดงน



1. องคกร อบต. เปนองคกรทองถนทเหมาะสมทจะรองรบการกระจายอ านาจในการบรหารจดการ ทรพยากร และการดแลแกไขปญหาไปถงการพฒนาทองถนได แตตองการการดแลสนบสนนในเรองการพฒนาโครงสราง อบต. ออกระเบยบเพอใหกลไกในการบรหารมความชดเจน การเลอกตงระดบ อบต.ควรใหคณะกรรมการการเลอกตงมาดแล และคารรณรงคเผยแพรความรความเขาใจแกประชาชนในบทบาทหนาทของ อบต.

2. บทบาทหนาทของ อบต. ยงไมชดเจน ขาดการตความและขยายความหรอการอธบายความ ควรมการ อธบายและเผยแพรให อบต.รบทราบ มการอบรมชแจงให อบต.เขาใจบทบาทตามอ านาจหนาทกฎหมายอน เชนกฎหมายสาธารณสข กฎหมายรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง กฎหมายควบคมอาคาร 3. บทบาทของหนวยราชการ หนวยราชการบรหารสวนกลางตองปรบแนวคดของขาราชการใหมในเรองการปฏบตราชการในระดบต าบล โดยยดหลกการกระจายอ านาจให อบต. การสรางความเขมแขงใหกบ อบต. และการปรบแกเงอนไขตาง ๆ เพอสนบสนนการท าหนาทของ อบต .ตามกฎหมาย ตองทบทวนกลยทธ และรอปรบกลยทธทใชในการพฒนาองคกรทองถนและประชาชนในทองถนใหเกดผลโดยเรว กลยทธในการประสานงานระหวางหนวยงานราชการตงแตระดบชาตถงระดบพนท 4. งานสงเสรมสขภาพปองกนโรคและอนามยสงแวดลอมในทองถน กระทรวงสาธารณสข และ กระทรวงมหาดไทย ตองรวมกนจดท าแนวทางการปฏบตงานของ อบต . และสถานบรการสาธารณสขในทองถนขนโดยเรว เผยแพรแนวทางการปฏบต ก าหนดใหทกสวนใชแนวทางปฏบตนน โดยการสนบสนนทรพยากรทจ าเปนใหเพยงพอเหมาะสม แนวทางปฏบตเนนหลกการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค และการอนามยสงแวดลอม มงปรบเปลยนพฤตกรรมดานการบรโภคอาหาร ยา พฤตกรรมการเลยงดทารก และเดก เยาวชนทกวย พฤตกรรมการปฏบตตนของหญงวยเจรยพนธในเรองการวางแผนครอบครว การตงครรภ การคลอด การปฏบตตนภายหลงคลอด ฯลฯ สวนบทบาทหนาทเรองการบรการดานการรกษาพยาบาลนนแมยงตองอยในมอของเจาหนาทรฐ หรอหนวยราชการ หรอบรการของภาคเอกชน แตการรกษาพยาบาลเบองตน การเลอกใชยาประจ าบาน การรกษาพยาบาลแผนไทย การใชสมนไพร การนวด อบ ฯลฯ ตองรวมกนก าหนดขอบเขตทเหมาะสม

ว วญญ องคณารกษ (บรรณาธการ) . กรงเทพมหานคร . กรงเทพฯ : โรงพมพสมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย , 2516. 254 หนา บรรณาธกรหนงสอนคออดตปลดกระทรวงมหาดไทย และอดตผบรหารกรงเทพมหานครในยคทเปนเทศบาลนครหลวง สวนผเขยนบทความภายในหนงสออดตเคยเปนอาจารยในมหาวทยาลย แลวโอนไปรบราชการใน



กระทรวงมหาดไทย เชนนายสวสด สงสมพนธ , นายสวสด กฤตรชตนนต นายชวงศ ฉายะบตร เปนตน จงมความเขาใจเกยวกบววฒนาการของการปกครองกรงเทพมหานครเปนอยางด เหมาะส าหรบการศกษาในชวงกอนป 2515 เนอหาของหนงสอนประกอบดวยบทความ 9 เรอง คอ (1) ประวตกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายประมล จนทรจ านง (2) กฎหมายส าคญ ๆ เกยวกบกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายสวสด สงสมพนธ (3) เขตของกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายสนทร ศรสตนา (4) บรการของกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายสวสด กฤตรชตนนต (5) การสาธารณปโภคและสาธารณปการในเขตกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายมยร วเศษกล (6) กลมอทธพลของกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายสเทพ อตถากร (7) สงคมและเศรษบกจของกรงเทพมหานคร เขยนโดยนายเจรญศข ศลาพนธ (8) การเมองและการปกครองของกรงเทพมหานคร เขยนโดย นายชวงศ ฉายะบตร (9) ประสบการณจากนครหลวงกรงเทพธนบร เขยนโดย นายวญ องคนารกษ วชย กาญจนสวรรณ . บทบาทของสภาจงหวดในการพฒนาประชาธปไตย กรณศกษาสภาจงหวดสงขลา . คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2538 . (เอกสารวจย) การศกษาพบวา ทศนคตตอระบอบประชาธปไตยของผน าระดบทองถน 3 ฝาย ไมมความแตกตางทมนยส าคญทางสถต แตมความแตกตางทมนยส าคญทางสถตในเรองการกระจายอ านาจการปกครอง และการรบรสภาพปญหาของสภาจงหวด กลาวคอ ก านนและสมาชกสภาจงหวด มความตองการการกระจายอ านาจการปกครองอยทระดบทสง สวนขาราชการอยระดบปานกลาง สวนปญหาของสภาจงหวด ทสมาชกสภาจงหวดรบรแตกตางจากขาราชการคอ เรองเงนประจ าต าแหนง ความรวมมอจากหวหนาสวนราชการและผวาราชการจงหวด การตดตามผลงานทสมาชกสภาจงหวดไดสอบถาม และการมองวาสภาจงหวดเปนองคกรทไมมอ านาจในการแกไขปญหา การศกษาพบในความเปนจรง สภาจงหวดไมไดเปนตรายางตามทนกวชาการหลายฝายเขาใจ แตเปนองคกรทส าคญในการอนมตงบประมาณขององคการบรหารสวนจงหวด และควบคมดแลการบรหารงานของขาราชการและผวาราชการจงหวด ผวจยจงไดเสนอแนวทางการพฒนาสภาจงหวดเพอพฒนาประชาธปไตยในระดบจงหวด ออกเปนสองแนวทาง แนวทางแรก เสนอใหมการเลอกตงผวาราชการจงหวดโดยตรงจากประชาชน แลวใหสภาจงหวดเปนฝายนตบญญต แนวทางทสอง ใหเลอกตงนายกองคการบรหารสวนจงหวดโดยตรงจากประชาชนในจงหวด แลวใหสภาจงหวดเปนฝายนตบญญต วนย ลสมธ และ ศภสทธ พรรณารโณทย . การกระจายอ านาจดานสาธารณสขในประเทศไทย . วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , 2545. 132 หนา (เอกสารวจย) การศกษานมวตถประสงคเพอใหทราบวา บทบาทดานสขภาพทเหมาะสมขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทสไทยเปนเชนไร วธการศกษาประกอบดวยการทบทวนวรรณกรรมจากเอกสารและงานวจย การศกษาเชงคณภาพ และการวเคราะหสถตเชงปรมาณทเกยวของกบการศกษาเชงคณภาพ ประชากรเปาหมายของการศกษาคอ กลมผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนและเจาหนาทสาธารณสขทมสวนเกยวของกบการถายโอนภารกจดานสาธารณสข การศกษาทเกยวของกบประสบกรณดานการกระจายอ านาจดานสาธารณสขและบทบาทดานสขภาพของกลมประเทศนอรดกและประเทศก าลงพฒนาบางประเทศ พบวาความสนใจในการกระจายอ านาจดานสาธารณสขเรมขนในป ค.ศ. 1950 เปนตนมา การกระจายอ านาจมค าจ ากดความทวไปวาเปนการสงตอหรอแพรอ านาจในการวางแผน การจดการ และการตดสนใจในกจการภาครฐจากระดบประเทศไปสระดบทต ากวา มเหตผลส าคญ 3 ประการในการกระจาย



อ านาจ คอ เหตผลทางการบรหารจดการ ทางเศรษฐศาสตร และทางการเมอง อ านาจทกระจายมระดบการตดสนใจแตกตางกนจงเปนเหตใหเกดรปแบบการกระจายอ านาจหลายรป ไดแก การแบงอ านาจตามหนาท (Functional Deconcentration) การแบงอ านาจทประสานระดบจงหวด (Integrated Prefectoral Deconcentration) การคลายอ านาจ (Devolution) การกระจายอ านาจสองคกรทองถนทมตวแทนของสวนกลางและสวนทองถนผสมกน การมอบอ านาจ (Delegation) การปกครองแบบรฐอสระ (Federalism) การกระจายอ านาจโดยผานกลไกตลาดภายในรฐ (Public Sector Market or Internal Market) หรอการขายโอนกจการจากภาครฐใหเอกชนด าเนนการ (Privatization) องคการอนามยโลกไดนยามองคกรปกครองสวนทองถนไววาเปนองคกรทมสทธและความสามารถภายใตกฎหมายทก าหนดส าหรบควบคมและจดการกจกรรมสาธารณะทส าคญ เพอตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถน ความแตกตางของจ านวนและความหนาแนนของประชากรเปนปจจยทท าใหองคกรปกครองสวนทองถนมการแบงเปนหลายระดบชน ซงอาจแบงเปนระดบเขต ระดบจงหวด อ าเภอหรอเมอง และระดบลางสดคอเทศบาล องคกรปกครองสวนทองถนมทงบทบาทปฐมภมและทตยภมเพอจดบรการสาธารณะใหแกประชาชนทรบผดชอบ รฐบาลกลางสรางความสมพนธเพอการควบคมก ากบองคกรปกครองสวนทองถนโดยผานระบบการคลงและการวางแผน บทบาทดานสขภาพเปนบทบาททเดนมากของกลมประเทศนอรดก บทบาทดานสขภาพมหลายประการตงแต การก าหนดนโยบายสาธารณสข การจดบรการสขภาพ การบรหารจดการสถานบรการ การควบคมก ากบบรการสขภาพเอกชน และการก าหนดราคากลางเพอจายคาตอบแทนแกผจดบรการ ประเทสก าลงพฒนาไดมการกระจายอ านาจดานสาธารณสขและกอใหเกดการจดตงคณะกรรมการสขภาพในพนทระดบตาง ๆ ตงแตระดบพนทชมชน อ าเภอ จงหวด และ/หรอเขต เพอรบผดชอบบรหารจดการระบบบรการสขภาพของประเทศ อยางไรกตามสถานบรการตาง ๆ ยงคงอยในการดแลของกระทรวงสาธารณสข บรการสขภาพทมการถายโอนแกองคกรปกครองสวนทองถนสวนใหญเปนงานดานสาธารณสขมลฐาน โดยการตดสนใจในปญหาทส าคญยงคงเปนอ านาจของสวนกลาง การกระจายอ านาจดานสาธารณสขของประเทศก าลงพฒนากอใหเกดปญหาหลายประการไดแก เกดการตอตานจากกลมวชาชพทางการแพทยและสาธารณสขอยางรนแรงตอการกระจายอ านาจ สรางภาระทางการเงนและเกดขาดแคลนงบประมาณดานสาธารณสข สรางความแตกแยกของระบบบรการสขภาพเดม เปดโอกาสใหเกดการคอรรปชนมากขน มการรวบอ านาจรวมศนยในระดบพนท และสรางความขดแยงระหวางสวนกลางกบองคกรปกครองสวนทองถนในบทบาทดานสาธารณสข

ประเดนเกยวกบเรองการบรหารจดการระบบสขภาพหลงการกระจายอ านาจดานสาธารณสข ผวจย ชวา การเปลยนแปลงการบรหารจดการเกดขนทงในบทบาทความรบผดชอบของกระทรวงสาธารณสข และบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน บทบาทกระทรวงสาธารณสขควรเนนในการก าหนดนโยบายสาธารณสขประเทศ ก าหนดมาตรฐานการบรการสขภาพ ตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามนโยบาย และการวจยและพฒนาการสาธารณสข มากกวาการเปนผใหบรการ การบรหารจดการดานสาธารณสขขององคกรปกครองสวนทองถนนนขนอยกบบทบาทดานสาธารณสขทองคกรปกครองสวนทองถนควรม และบทบาทดานสาธารณสขทองคกรปกครองสวนทองถนควรมกแปรตามทางเลอกของการถายโอนภารกจดานสขภาพ โดยอาศยตวชวดทางการเงนและการบรหารจดการทางเลอกในการถายโอนภารกจดานสขภาพม 3 ทางเลอก ทางเลอกท 1 อบจ.รบผดชอบงานดานสาธารณสขมลฐาน เชน การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค เปนตน ขณะเดยวกน เทศบาลและ อบต .บรหารจดการโรงพยาบาลและสถานอนามย ทางเลอกท 2 ก าหนดให อบจ .รบผดชอบบรหารกบเปนเจาของสถานบรการทกระดบในเครอขายการบรการระบบเดยวกน เทศบาลและ อบต.ดแลบรการดานสาธารณสขมลฐาน (รปแบบประเทศกลมนอรดก) ทางเลอกท 3 กระทรวงสาธารณสขยงคงเปน



เจาของสถานบรการและเปนผจดบรการดานสขภาพเชนเดม แตเปดโอกาสใหองคกรปกครองทองถนเขามามสวนรวมในการบรหารโดยเปนกรรมการในคณะกรรมการสขภาพพนท (รปแบบคณะกรรมการสขภาพจงหวด)

ผวจยพบวาทางเลอกท 3 ของการถายโอนภารกจดานสขภาพจากกระทรวงสาธารณสขใหแองคกรปกครองสวนทองถนมความเหมาะสมมากกวาทางเลอกท 1 และ 2 โดยเฉพาะระยะเปลยนผานของการกระจายอ านาจ เพราะสรางภาระทางการเงนและการบรหารจดการใหแกองคกรปกครองทองถนนอยทสด ทางเลอกท 2 ของการถายโอนภารกจดานสขภาพเปนขนตอไปในการกระจายอ านาจดานสาธารณสข เพราะองคกรปกครองทองถนมภาระทางการเงนและการบรหารจดการนอยกวาทางเลอกท 1 อยางไรกดตองพงเขาใจวาการพจารณาทางเลอกโดยใชตวแปรทางการเงนและการบรหารจดการนนตงอยบนสมมตฐานวาปจจยอน ๆ คงท นอกจากนในการประเมนความเหมาะสมส าหรบการถายโอนภารกจดานสาธารณสขนน ตองค านงถงคณภาพการบรการและประสทธภาพทเกดขนประกอบดวย จงจ าเปนทตองมการศกษาวจยพฒนากอนทจะด าเนนการถายโอนภารกจอยางเตมทในประเทศไทย

จากการศกษาสรปประเดนและสงเคราะหขอเสนอแนะเชงนโยบายไดหลายประการ ดงน ระบบบรการสขภาพควรกระจายอ านาจไปสพนทจงหวด เพราะเปนจดเหมาะสมทองคกรปกครองทองถนทกระดบสามารถประสานงานกนรบผดชอบไดด การบรหารบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขเปนเรองส าคญทรฐบาลตองใหความสนใจ เพราะอาจกอใหเกดแรงตอตานขนมาอยางรนแรงส าหรบการถายโอนบคลากรจากกระทรวงสาธารณสขใหแกองคกรปกครองสวนทองถน การถายโอนตองด าเนนการเปนขนตอนชา ๆ ดวยการสรางความมนใจใหแกบคลากรทจะถกถายโอนเกยวกบความมนคงในหนาทการงานในอนาคต การจดสรรทรพยากรทางสขภาพตองไดรบหลกประกนถงความส าคญ การจดสรรแบบเทาเทยมและเปนธรรม (Equalization) จะกอใหเกดความยตธรรมและความเปนธรรมทางสขภาพระหวางพนทองคกรปกครองทองถนตาง ๆ การจดสรรงบประมาณแบบกอนยอดรวม (Global Budget) จะน าไปสการมประสทธภาพของการคลงสขภาพ งบดานลงทนควรแยกออกจากงบด าเนนการ ควรตองมระบบตดตามประเมนผลการด าเนนงานหลงการกระจายอ านาจทดเพอใหเกดความมนใจวาประชาชนในพนทองคกรปกครองทองถนสามารถเขาถงการบรการทดมคณภาพและเกดประสทธภาพ ประชาชนควรมโอกาสทเขามามสวนรวมในการวางแผน ด าเนนการ จดการ และตดตามการด าเนนงานดานสขภาพมากขนกวาทผานมาในอดต วรช วรชนภาวรรณ . การบรหารและการจดการทรพยากรธรรมชาต : บทบาทขององคกรในทองถน. กรงเทพมหานคร : โอ.เอส.พรนตง เฮาส , 2535 . 197 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมนพมพจากงานวจย ปจจบนผเขยน เปนอาจารยประจ ามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช การศกษานมการศกษาในประเดน ระบบ และรปแบบขององคกรในทองถนระดบหมบานและต าบล , บทบาทขององคกรในทองถนในการบรหารและการจดการทรพยากรธรรมชาตตามสภาพทเปนอย , ปญหาอปสรรคของการบรหารและการจดการทรพยากรธรรมชาตขององคกรในทองถน , บทบาทหนาท และความรบผดชอบของหนวยงานภาครฐรวมทงบคคลหรอกลมบคคลทเกยวของกะบทรพยากรธรรมชาตในระดบหมบานและต าบล , และ เสนอแนวทางและรปแบบทเปนไปไดในการบรหารและการจดการ หรอการพฒนาทรพยากรธรรมชาต โดยอาศยการมสวนรวมและการพงตนเองขององคกรในทองถนเปนหลก วรช วรชนภาวรรณ . การบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถน เปรยบเทยบ : องกฤษ สหรฐอเมรกา ฝรงเศส ญปน และไทย . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพโอเดยนสโตร , 2541 . 302 หนา (เอกสารวจย)



การศกษานมการศกษาทพจารณาศกษาการบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถนของตางประเทศและของไทยในเชงวเคราะหเปรยบเทยบ (comparative and analytical approach ) การศกษามขอบเขตทศกษา ความส าคญ ความหมาย แนวคด และหลกการของการบรหารเมองหลวง ซงครอบคลมเรองการบรหารทองถนและการกระจายอ านาจเฉพาะทเกยวของกบการบรหารเมองหลวง และ ยงมการศกษาหนวยงานบรหารเมองหลวง โดยเนนเรอง รปแบบ โครงสราง และอ านาจหนาทของไทยและตางประเทศ รวมทงการพจารณาศกษาและวเคราะหการบรหารเมองหลวงทเหมาะสมของไทยในอนาคต แนวทางการปรบปรงกฎหมายตลอดจนกฎระเบยบทเกยวของ วรช วรชนภาวรรณ . ผวาราชการจงหวดไทย วเคราะหเปรยบเทยบกบผวาราชการจงหวดของ สหรฐอเมรกา ฝรงเศส และญปน . กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ,2541 . 552 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมนแบงเปน 7 บท บทแรก เปนบทน า บททสอง เปนภาคทฤษฎซงกลาวถงความส าคญ ความหมายของผวาราชการจงหวด แนวคดและหลกการส าคญทเกยวของกบผวาราชการจงหวด (การจดระเบยบบรหารราชการแผนดน สวนกลาง -สวนภมภาค-สวนทองถน , หลกการบรหารราชการ หลกการรวมอ านาจ -หลกการแบงอ านาจหรอหลกการมอบอ านาจ-หลกการกระจายอ านาจ) บททสาม ผวาราชการจงหวดของตางประทศ คอของ สหรฐอเมรกา ฝรงเศส ญปน โดยกลาวถง ภาพรวมการบรหารราชการแผนดน , รปแบบและโครงสรางจงหวด , ผวาราชการจงหวด-อ านาจหนาท-ปญหาอปสรรค บททส ผวาราชการจงหวดของไทย : ความเปนมา อ านาจหนาท ปญหาอปสรรค บททหา ผลการวเคราะหทไดจากการวจยสนาม มการเสนอตวแบบ (models) ของผวาราชการจงหวดไทย วรช วรชนภาวรรณ . การบรหารและการจดการเทศบาลในยคปฏรปการเมอง. กรงเทพฯ : ส านกพมพ Forepace , มกราคม 2546 . 210 หนา เนอหารหนงสอเลมน แบงเปน 3 บท บทแรก ไดปพนฐานความรเกยวกบการบรหารทองถนรปเทศบาล โดยการน าเสนอ แนวคด ความหมายและความส าคญของการบรหารทองถนรปแบบเทศบาล พรอมทงเสนอววฒนาการของเทศบาลไทย บททสอง มรายละเอยดเกยวกบทฤษฎและการด าเนนงานทงหลายทเกยวของกบกระบวนการและเทคนคการบรหารเทศบาล บททสาม เสนอแนวความคดเกยวกบปญหา สาเหต แนวทางแกไข และแนวโนมของเทศบาลไทย พรอมทงภาคผนวก พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ. 2496 ระเบยบ ขอบงคบ หนงสอสงการเกยวกบเทศบาล วรพทย มมาก . การวเคราะหโครงสรางการคลงของหนวยการปกครองทองถน : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดเชยงใหม. สถาบนนโยบายศกษา , 2536. 409 หนา (เอกสารวจย)

ผวจย เปนอาจารยประจ า คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม งานวจยนไดรบงบประมาณสนบสนน จาก โครงการส านกวจยและวเคราะหงบประมาณฝายนตบญญต สถาบนนโยบายศกษา ผลการวจยมดงน

1. รฐบาลควบคมรายรบและรายจายของทองถนเอาไว โดยใชระเบยบขอบงคบและเงนอดหนน ดงนน รฐบาล จงมอทธพลอยางส าคญตอการปฏบตงานของทองถน

2. โครงสรางภาษอากรของทองถนซบซอนมาก และไมเพยงพอตอการจดท าบรการพนฐาน และการบ ารง รกษาและบรการตาง ๆ ภาษอากรทโอนจากรฐบาลเปนแหลงทมาของรายไดทส าคญตอทองถนมากกวาภาษททองถนจดเกบเอง ลกษณะของการพงตนเองทางการคลงของทองถนจากการจดเกบภาษทองถนยงเปนไปไดยาก



3. สมรรถนะทางการคลงของทองถนแตละแหงยงไมเพยงพอตอการจดการกบงานพฒนา 4. ระบบการจดเกบและการประเมนภาษอากรลาสมยและไมมประสทธภาพ และท าใหรายรบอยในระดบต า

มาก แผนทภาษในเทศบาลยงไมสมบรณเพยงพอ และยงไมไดมการจดท าแผนทภาษในเขตองคการบรหารสวนจงหวดและสขาภบาล

5. ทศนะโดยทวไปของผเสยภาษอากรเหนวา การช าระภาษอากรและคาธรรมเนยมใหแกทองถนไมไดเปน หลกประกนวาจะไดบรการตามทตองการ ภารกจททองถนด าเนนการไมไดสอใหสาธารณะไดรบทราบอยางเพยงพอ และประสทธภาพของทองถนยงต า

6. อตราการเจรญเตบโตเฉลยของรายรบจากภาษต ามาก โดยทวไปสขาภบาลจะมเสถยรภาพของภาษอากรด กวาเทศบาลและองคการบรหารสวนจงหวด

7. การหลกเลยงและการหลบหลกภาษอากรทมอยเปนจ านวนมาก สาเหตส าคญมาจากการขาดประสทธภาพ และความเปนธรรมของเจาหนาทจดเกบภาษอากร

8. เกณฑการจดสรรทเปนอยส าหรบภาษเสรมและภาษแบง คอนขางไมยดหยนและไมตอบสนองตอการ เปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเปนไปอยางรวดเรวและกอใหเกดความไมเปนธรรมระหวางทองถนตาง ๆ เกณฑการจดสรรใหมส าหรบภาษการคาและคาธรรมเนยมรถยนตและลอเลอนควรจะขนอยกบระดบของการเจรญเตบโตทางเศรษบกจในแตละพนท

9. เงนอดหนนมความส าคญตอทองถน อยางไรกตาม ระบบเงนอดหนนยงไมสามารถท าใหเกดความเสมอ ภาคทางการคลง และยงไมสามารถแกไขปญหาผลกระทบภายนอกได

10. อปสรรคส าคญของการใชเงนสะสมมาจากขอจ ากดของระเบยบกระทรวงมหาดไทย และการขาดการชวย เหลอของทปรกษาในการลงทน ทางเลอกทเปนไปไดในการท าผลก าไรจากเงนสะสมกคอ การลงทนในโครงการทไดรบผลตอบแทนสงและการท าใหเปนทรพยสนทมรายไดในรปของดอกเบย เชน การฝากธนาคารและพนธบตรรฐบาล

11. ขอบกพรองของกรรมวธการด าเนนงานของเงนกองทนสงเสรมกจการของทองถน เปนผลมาจากสมรรถนะ ในการช าระหนของทองถนมอยต า อนเนองมาจากเงอนไขทางการคลง ความลาชาของการขอกและการอนมตเงนก และเกณฑการขอกเงนทคลมเครอ การแกไขปญหาในระยะยาวกคอ ยกสถานภาพของเงนกองทนสงเสรมกจการของทองถนใหเปนนตบคคล

12. ประสทธผลดานภาษอากรของทองถนอยในระดบกลาง อยางไรกตาม องคประกอบยอยทส าคญตอการ พฒนาหลายประการยงไมดนก เชน ความคดรเรม การบรรลเปาหมาย และการประสานงาน

13. การบรหารงานเปนปจจยทมอทธพลมากทสดตอประสทธผลดานภาษอากรของทองถน ผวจยใหขอเสนอแนะเชงนโยบายไวหลายประการ เชน การตนประชาชนในทองถนตระหนกตอการช ารพภาษ ,

สรางวธการประเมนผลภาษอากรเชงระบบทใชการประเมนผลสวนบคคลใหนอยทสด , ปรบปรงประสทธภาพการจดเกบภาษททองถนจดเกบเอง กรณเทศบาลใหจดท าระบบการตดตามตรวจสอบเพอทบทวนและปรบปรงขอมลแผนทภาษและทะเบยนทรพยสนใหทนสมย ทองถนรปแบบอนใหรเรมจดท าแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน , ระยะสนภาษโรงเรอนและทดน ควรจดเกบตามมลคาทรพยสนของโรงเรอน ระยะยาวควรรวมภาษโรงเรอนและทดน และ ภาษบ ารงทองทใหเปนภาษทรพยสน ฯลฯ



วฒนา วงศเกยรตรตน . การประเมนกระบวนการบรหารจดการในโครงการพฒนาต าบลขององคการบรหารสวนต าบล . ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2540 . (เอกสารวจย) วตถประสงคการวจย เพอประเมนกระบวนการบรหารจดการและประสทธผลจากการด าเนนโครงการพฒนาต าบล ป 2540 วามสวนสนบสนนและเตรยมความพรอมใหสภาต าบลและ อบต. อยางไร และจดท าขอเสนอแนะแนวทางในการด าเนนงานไนปตอไป เพอใหสภาต าบลสามารถปฏบตภารกจไดอยางมประสทธภาพ และมกลไกบรหารจดการทสอดคลองกบนโยบายการกระจายอ านาจ โดยประเดนทศกษาคอ ประเมนผลกระทบ (Impact) ของโครงการ 3 ดาน คอ ผลกระทบตอเปาหมายและแนวทางของแผน ฯ 8 ผลกระทบดานเศรษบกจ วฒนา วงศเกยรตรตน และ วนชย มชาต . การเปลยนแปลงระบบการเมองและการบรหารกรงเทพมหานคร . โครงการวจยของฝายวจย จฬาลงกรณมหาวทยาลย เนองในวโรกาสฉลองกาญจนาภเษกสมโภช , ภาควชารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2540 . 139 หนา (เอกสารวจย) รายงานวจยน ศกษาการเปลยนแปลงระบบการเมองและการบรหารของกรงเทพมหานครในระยะเวลา 50 ปทผานมา (พ.ศ. 2489-2539) โดยการวจยเอกสารและการวเคราะหเชงประวตศาสตร ซงแสดงใหเหนถงความเปลยนแปลงทเกดขนในดานการปกครองทองถนทงการจดองคการทางนตบญญตและทางการบรหาร อ านาจและหนาท การจดระบบการบรหารงานคลงและการบรหารบคคล ระบบการวางแผน ระบบการปฏบตงาน และระบบควบคมการบรหารงานในชวง 50 ป ทผานมา รวมทงสรปผลงานทสามารถจดเกบและรวบรวมขอมลไดในชวง 20 ปทผานมา การศกษาประกอบดวยเนอหาเกยวกบประวตการจดตงกรงเทพมหานครในลกษระการปกครองทองถน จากการจดตงเทศบาลนครกรงเทพและเทศบาลธนบรขนเมอวนท 1 เมษายน พ .ศ. 2480 การจดตงนครหลวงกรงเทพธนบรเมอวนท 21 ธนวาคม พ.ศ. 2514 และการจดตงกรงเทพมหานครเมอวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515 การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานครทปฏบตอยในปจจบนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2528 เนอหาเกยวกบรปแบบและฐานะของกรงเทพมหานครระหวางป 2489-2514 กรงเทพมหานครในชวงป พ.ศ. 2515 (21 ธนวาคม 2514 – 13 ธนวาคม 2515) กรงเทพมหานครในชวงป 2515 – ปจจบน (รปแบบกรงเทพมหานคร) เนอหาเกยวกบอ านาจหนาทและภารกจของกรงเทพมหานคร ประวตความเปนมาของฝายนตบญญตและฝายบรหาร การจดองคการ การบรหารงานคลงและการบรหารบคคลของกรงเทพมหานคร ระบบการวางแผน ระบบการปฏบตงานตามแผน และระบบการควบคมงาน ลกษณะของโครงการทไดจดท าเฉพาะชวง 20 ปทผานมา เชน งานโยธา งานระบายน า งานรกษาความสะอาด งานเทศกจ งานแพทย งานอนามย งานศกษา งานสวสดการสงคม งานคลง และงานอน ๆ รวมทงตวอยางโครงการเดนทไดจดท าในระยะ 20 ปทผานมา วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา . การประชมระดมความคดเหน เรอง ทศทางการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย ( วนจนทรท 12 มนาคม พ .ศ. 2544 ณ หองจนดา ณ สงขลา สถาบนพระปกเกลา) . กรงเทพฯ : บรษท ธรรมดาเพรส จ ากด , พฤษภาคม 2544 . 75 หนา หนงสอเลมนเปนสรปผลการประชมระดมความคดเหน เรอง ทศทางการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย โดยม

1. บทความประกอบการประชม เรอง นโยบายการกระจายอ านาจและการปกครองทองถน : อดต ปจจบน และยทธศาสตรสอนาคต โดย จรส สวรรณมาลา



2. ประเดนเกยวกบทศทางการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย 8 ประเดน คอ (1) ผลกดนการกระจายอ านาจอยางจรงจง (2) สรางความพรอมใหกบทองถน (3) ปรบโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน (4) ถายโอน งาน เงน คน สทองถน (5) ปรบบทบาทของราชการสวนกลางและภมภาค (6) ปรบปรงระเบยบและกฎหมาย (7) สงเสรมการมสวนรวมของประชาชน (8) พฒนาระบบตดตามและประเมนผล

3. ค าอภปรายของผรวมประชม วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา . กระจายอ านาจสทองถน ประชาชนไดอะไร . กรงเทพฯ : หจก.ธรรกมลการพมพ , มกราคม 2546 . 143 หนา หนงสอเลมนเปนการสรปการประชมสมมนาเรอง กระจายอ านาจสทองถน : ประชาชนไดอะไร ซงไดรวบรวมความคดเหนของ นกการเมอง นกวชาการ และผมสวนส าคญตอการก าหนดทศทางการกระจายอ านาจในประเทศไทย วามความเหนตอการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนของสงคมไทยทผานมาอยางไร รวมถงการน าเสนอถงผลส ารวจความคดเหนของประชาชนกลมในตาง ๆ ทมตอการกระจายอ านาจทผานมา (ภาคผนวก) เรอง เดกและเยาวชนไดอะไรจากการกระจายอ านาจสทองถน , เรอง ผหญงไดอะไรจากการกระจายอ านาจสทองถน , เรอง ประชาชนไดอะไรจากการกระจายอ านาจสทองถนดานสาธารณสข นอกจากนยงไดน าเสนอบทความทชนะเลศจากการประกวดบทความ เรอง องคกรปกครองทองถนในอดมคต ทงประเภทเยาวชน และ ประเภทประชาชนทวไป สดทายไดสรปความคดเหนของผเขารวมสมมนาทไดเขยนผานกระดานความคดเหนหนางาน วา ถาคณเปลยนแปลงการปกครองทองถนได คณจะเปลยนอะไร วนเดม มณโภคา . การศกษาแนวทางหรอรปแบบการจดการศกษาของทองถน เพอรองรบการกระจายอ านาจทางการศกษา . ส านกงานศกษาธการจงหวดสรนทร , 2541 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : การน ารปแบบการบรหารหมบาน อพป . มาปรบใชกบการบรหารสถานศกษานน ผบรหารสถานศกษาในเขตการศกษา มความเหนในระดบปานกลาง ซงแปลคาไดวาผบรหารสถานศกษาในเขตการศกษา 11 ไดแสดงความคดเหนวาไมคดคานและไมสนบสนนตอการน ารปแบบการบรหารหมบาน อพป .ปรบใชกบการบรหารสถานศกษา และ การบรหารการศกษาของทองถนโดยกระบวนการกระจายอ านาจนน สมควรน าเอารปแบบการบรหารหมบาน อพป.มาปรบใช วระพงศ เดชบญ , พนชย พรจนทร และ เรองเดช เขจรศาสตร . ความพรอมในการมสวนรวมจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป ขององคการบรหารสวนต าบล เขตการศกษา 10 . ส านกพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เขตการศกษา 10 , 2542 . (เอกสารวจย) ผลการศกษาพบวา : อบต.มความพรอมในการมสวนรวมจดการศกษาขนพนฐาน 12 ปดานการมความรเรองการศกษาอยในระดบปานกลาง , เหนประโยชนของการศกษาอยในระดบมาก , ดานการมสวนรวมจดการศกษาในระดบปานกลาง , ความพรอมจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป ในระดบปานกลาง ทงนตวประธานกรรมการบรหาร อบต . มความพรอมมากกวา ปลด อบต . และ ผน า อบต .ทมระดบการศกษามธยมปลายลงมา มความพรอมในดานการมสวนรวมจดการศกษามากกวาผน า อบต.ทมระดบการศกษาสงกวามธยมศกษาตอนปลาย



ปญหาอปสรรคในการมสวนรวมจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป คอ ขาดงบประมาณทเพยงพอ ขาดบคลากรทมความรความเชยวชาญดานการศกษา ขาดการประสานงาน ขาดการวางแผนและการตดตามประเมนผลรวมกน แนวทางแกไข ผวจยเสนอใหรฐจดสรรงบประมาณในสวนการศกษาเพมขนใหกบ อบต . ก าหนดอตราก าลงดานการศกษา ฝกอบรมความรเกยวกบการจดการศกษาใหกบบคลากรของ อบต . ออกระเบยบกฎหมายวาดวยการนใหชดเจน เพอถอเปนแนวปฏบตอยางจรงจง

ศ ศภชย ยาวะประภาษ และคณะ . โครงการศกษาเพอปรบปรงการจดระเบยบบรหารราชการแผนดน. ไดรบทนสนบสนนจากส านกงานกองทนสนบสนนการวจย และ ส านกงาน ,กรกฎาคม 2540 . 77 หนา (เอกสารวจย) การศกษาพบวาระเบยบบรหารราชการทก าหนดโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ .ศ. 2534 เมอน าไปปฏบตจรงพบขอเทจจรงทนาสนใจ 6 ประการ คอ (1) การบรหารราชการของประเทศไทยเกอบทงหมดเปนการบรหารราชการดดยสวนกลาง (2) การจดโครงสรางการบรหารราชการสวนกลางไมเอออ านวยตอการบรหารงานในสภาพปจจบนและอนาคต (3) กลไกการจดตง ยบ และเปลยนแปลงสวนราชการยงขาดประสทธภาพ (4) การมอบอ านาจและการกระจายอ านาจในการบรหารอยางแทจรงยงไมเกดขน (5) การบรหารราชการสวนภมภาคยงไมสามารถสนองตอบตอความตองการของประเทสได (6) การบรหารราชการสวนทองถนยงขาดประสทธภาพ ขอเทจจรง 6 ประการ น ามาซงขอสรปส าคญคอ การบรหารราชการไทยในปจจบนยงไมสามารถสนองตอบตอความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ เมอพจารณาประกอบกบการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนในประเทศตาง ๆ ทวโลกในปจจบน ยงชชดวาในอนาคตหากไมมการปรบเปลยนระเบยบบรหารราชการแผนดน ภาครฐไทยจะไมสามารถสนองความตองการของประชาชนทจะเพมมากขนทงในเรองของความตองการบรการสาธารณะ การมสวนรวมในการปกครองไปจนถงเรองสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต และอน ๆ คณะผวจย เสนอแนวทางในการปฏรปภาครฐไทย โดยชใหเหนถงวสยทศนภาครฐไทย พ .ศ. 2563 วาจะด าเนนการใน 3 เรอง คอ

1. การบรหารเศรษฐกจ ระบบราชการของภาครฐไทยจะเปนผปฏบตตามนโยบายใหเกดประสทธภาพ มงด แลเศรษฐกจมหภาคเพอสวนรวม มการรวมกนระหวางภาคธรกจเอกชนและภาครฐในการบรหารเศรษฐกจ ใหความส าคญตอการใชอ านาจดานเศรษฐกจของรฐ และมงหวงทกระบวนการวดผลการบรหารเศรษฐกจ กลาวโดยสรปคอ มงผนกก าลง เปนตวแทนผลประโยชนของประชาชนในชาต มการเกบรวบรวมตวเลข สถตขอมลทางเศรษฐกจ เพอสนบสนนการด าเนนธรกจของเอกชน

2. การบรหารเศรษฐกจและสงคม ระบบราชการของภาครฐไทย มงเรองความเปนธรรม มงเรองการกระจาย อ านาจอยางมประสทธภาพ และมงการแขงขนทมคณภาพในการสรางมลคาเพม (Value Competition) มากกวาการแขงขนเรองราคา (Cost Competition) เนองเพราะกระแสโลกาภวฒน ภายใตระบบเศรษฐกจเสรสงผลตอบทบาทของรฐททกประเทศเหมอนกนหมด (Level playing field) คอมมาตรฐานโลกเปนตวก าหนด



3. การบรหารบรการ ระบบราชการของภาครฐไทย จะด าเนนการเฉพาะบทบาทในการก าหนดนโยบาย ก ากบ ดแล เนนบทบาทในการเปนผจดหาบรการ (Service provider) มากกวาการเปนผผลต (Service producer) ทงน เพอเปดโอกาสใหภาคเอกชน และองคกรอน ๆ เขามามบทบาทในอตสาหกรรมบรการสาธารณะมากขน เพอน าไปสการมอบบรการสาธารณะแกประชาชนอยางมคณภาพโดยใชคาใชจายคมคาทสด

ในความสมพนธภายในภาครฐเองนน สวนกลางจะรบผดชอบดแลในดานนโยบายระดบชาต และการตาง ประเทศ โดยน านโยบายทก าหนดโดยฝายการเมองไปประสานใหเกดการปฏบต ก ากบดแล และตรวจสอบเปนส าคญ บทบาทในการจดบรการสาธารณะตาง ๆ รวมตลอดจนการบงคบใหเปนไปตามกฎหมายทไมใชขอบเขตระดบชาต ใหทองถนเปนผรบผดชอบด าเนนการ ในการด าเนนการเพอใหบรรลถงวสยทศนนน คณะผศกษาไดเสนอใหจดความสมพนธระหวางสวนกลาง -สวนภมภาค-สวนทองถน ใหม โดยด าเนนการเปน 3 ระยะ คอ

1. ชวงแรก ภายใน 5 ป คงไวซงโครงสรางของสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ทง 3 ระดบทเปนอย ในปจจบน แตถายโอนงาน งบประมาณ และบคลากรจากสวนกลางไปสสวนภมภาค

2. ชวงสอง ภายใน 10 ป คงไวซงราชการสวนภมภาค แตใหภมภาคมแคระดบจงหวดเทานน ขณะเดยวกน แปรสภาพอ าเภอ-ต าบล-หมบาน ใหเปนหนวยการปกครองทองถนในรปแบบเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบลทงหมด

3. ชวงสาม ภายในป 2563 ใหมเฉพาะการบรหารราชการสวนกลาง และทองถนเทานน เนองจากภารกจ อ านาจหนาท และบคลากรสวนราชการตาง ๆ ในภมภาค ไดแปลงสภาพเปนหนวยการปกครองทองถนหมดแลว นอกจากนนแลวยงไดเสนอใหมการปรบโครงสรางการบรหารราชการสวนกลางใหม โดยเฉพาะอยางยงการปรบปรงสถานภาพหนวยงานตาง ๆ ทท าหนาทจดบรการสาธารณะใหเปนหนวยงานในก ากบรฐบาลโดยเรว และควรปรบปรงกลไกในการจดตง ยบ รวม และเปลยนแปลงสวนราชการใหมความคลองตวยงขน โดยใหการจดตง ยบ และเปลยนแปลงหนวยงานระดบกรมและต ากวาเปนอ านาจของฝายบรหาร โดยคณะกรรมการปฏรประบบราชการทเสนอใหจดตงขนใหม ตามพระราชบญญตวาดวยการปฏรประบบราชการทน าเสนอใหม ขอเสนอสดทาย คอใหเรงรดใหมการมอบอ านาจจากสวนกลางไปสภมภาคและทองถน และมอบอ านาจภายในสวนราชการเองอยางจรงจง ศภชย ยาวะประภาษ และ วนดา นวลบญเรอง . การบรหารราชการสวนภมภาค : กลยทธบรหารภาครฐ . สถาบนมาตรฐานสากลภาครฐแหงประเทศไทย ส านกงาน ก.พ. , มถนายน 2545 . 62 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมน ผแตงไดเรยบเรยงขน อนเปนงานทตอเนองจากการศกษาวจย เรอง “โครงการศกษาเพอการปรบปรงการจดระเบยบบรหารราชการแผนดน” ทด าเนนการเมอ ป 2540 ในการศกษา ไดมการเสนอปรบปรงราชการบรหารสวนภมภาค ในประเดนทใหมหนวยงานเพอปฏบตภารกจในเชงวชาการ การประสานงาน ก ากบ ตดตาม ประเมนผล และใหค าปรกษาแนะน า เสนอใหทบทวนออกแบบระบบบรหารงานจงหวด /อ าเภอใหมบนพนฐานของหลกการมประสทธภาพสงสดและความรบผดชอบตอประชาชนในพนท การท างานของขาราชการควรเปน “ทมจงหวด” สวนรฐบาลตองมหนาทก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนในเรองคณภาพและมาตรฐานบรการสาธารณะตลอดจนความเทาเทยมกนของการบรการสาธารณะททองถนจดใหแกประชาชนและชมชน ดานทมาของผวาราชการจงหวดเสนอ



ใหยายสงกดของผวาราชการจงหวดไปสงกดส านกนายกรฐมนตรเพอใหสามารถสรรหาบคคลทจะด ารงต าแหนงไดจากหลากหลายหนวยงานเพอตอบสนองความตองการในแตละพนทได ในเรองการกระจายอ านาจ ผเขยนไดเสนอวา การกระจายอ านาจใหแกราชการบรหารสวนทองถนตองด าเนนการควบคไปกบการเพมความเขมแขงใหกบราชการสวนภมภาค เพอใหการกระจายอ านาจนนทองถนสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ ลดความซ าซอนทงเรองงบประมาณและบคลากร และควรเกดการบรณาการในการพฒนาจงหวดในภาพรวม ศนยขอมลทองถนเพอการพฒนา สถาบนราชภฎนครราชสมา . การกระจายอ านาจทองถนของสงคมไทย : เสยงเพรยกจากภาคประชาชน . กรงเทพฯ : หจก.ภาพพมพ , พฤษภาคม 2538 . 40 หนา หนงสอเลมนเปนสรปรายงานและบทสงเคราะหจากการสมมนา เรอง “ การปกครองทองถนและการสรางระเบยบองคกรประชาชน” เมอวนท 12-13 ธนวาคม 2537 ณ โรงแรมสมาธาน ซงมประเดนทนาสนใจ คอ เมอไมมการกระจายอ านาจจะเกดปญหาอะไรและอยางไร? , สาเหตของการไมกระจายอ านาจ , กลยทธและการสรางแนวรวมในการกระจายอ านาจ , เหตผลหลก ๆ ของความสมควรในการกระจายอ านาจ และ บทสรปของแนวทางทเปนไปไดในการกระจายอ านาจ ศรลกษณ คมภรานนท . การศกษารปแบบและขดความสามารถของประชาคมทองถนทเออตอกลไกธรรมรฐในรฐบาลทองถน : ศกษากรณองคการบรหารสวนต าบลใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต . คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร สถาบนราชภฎยะลา , 2544 . (เอกสารวจย) การศกษาพบวา : ความเปนประชาสงคมทองถนยงไมเกดขนแทจรง แตมเปนกลไกยอยกคอกลมองคกรชมชนทมเปาหมายของตนเอง และสอดคลองกบวฒนธรรมทองถน ทมศาสนาอสลามเปนกรอบการด าเนนชวตในทกดาน ทงน ขดความสามารถในการบรหารจดการของกลมประชาสงคมทองถนอยในระดบต า และเมอพจารณาผลการศกษาใน 2 มต คอมตดานความพรอม พบวา ทรพยากรและเครอขายการสอสาร การประสานงาน มขดความสามารถระดบปานกลาง แตดานการจดการ การมโครงสรางพนฐานและพนทสาธารณะมขดความสามารถระดบต า และในมตดานกระบวนการการบรหารงานของกจกรรม พบวา การมสวนรวมวเคราะหปญหา การวางแผน และการตดตามประเมนผลมขดความสามารถระดบต า แตการมสวนรวมปฏบตปฏบตงานมขดความสามารถระดบปานกลาง สวนปจจยทชวยเพมศกยภาพของประชาสงคมทองถนทเออตอกลไกธรรมรฐของ อบต .ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต พบวามหลายปจจย อนไดแก การมผน าทเขมแขง หรอมภาวะผน า การมสวนรวมของชมชน ความเปนกลมหรอชมชนเดยวกน จตส านกตอทองถน การรบรคณคาและประเดนตาง ๆ รวมกน การศกษาและกระบวนการเรยนรทางสงคม การสนบสนนทางสงคม การพงตนเองของชมชน และโครงสรางการจดการและสอสารทชดเจน เปนตน สงเหลานเปนทนของทองถนในทกดานทสามารถน ามาเปนแนวทางในการปฏบต ทงรปแบบปจเจกบคคล กลมองคกร และเครอขาย เปนตน ใหสามารถชวยเพมศกยภาพของประชาสงคมทองถนใหเออตอการบรหารปกครองทองถนทดของ อบต.ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ขอเสนอแนะ :- (1) การสรางเงอนไขทางสงคม วฒนธรรม และการเมอง ใหเออตอการเปนประชาสงคมทองถนของ อบต . (2) ผลกดนใหองคกรทมอยเดมและจดตงขนใหมตาง ๆ เชอมเปาหมาย ผลประโยชนของกลมตนเองกบเปาหมายรวมของทองถน ใหเหนเปนรปธรรมชดเจนมากขน เนองจากสภาพของกลมคนในพนทดงกลาวยงขาดทกษะการเชอมโยง หรอยงไมเกดความเขมแขงในระบบความคด (3) หากจกรรมและรปแบบทชวยกระตนใหชมชนรบร และเขาใจ



อบต. แบบไมแปลกแยกจากชมชน (4) การน ากจกรรมและรปแบบตาง ๆ ไปใชในกระบวนการเรยนร และการสอสารในการเชอมโยงกลมชมชน ประชาสงคม กบฝาย อบต.ในพนท (5) ควรสงเสรมการศกษาและหาทางพฒนากลมองคกร คณะบคคล ใหเปนรปธรรมและมจตวญญาณแบบอาสาสมคร (6) เชอมบรบทของวฒนธรรมกบการพฒนาตาง ๆ ทมแกนกลางบนหลกศาสนาอสลาม (7) ควรสงเสรมประชาสงคมทองถนในเชงการเคลอนไหวทางสงคม เพอชวยเสรมการท างานของประชาสงคม กบ การตรวจสอบการใชอ านาจรฐทองถนได (8) การค านงพนทสาธารณะใหกลมประชาสงคมในทองถน มความสะดวกในการปฏบตกจกรรมรวมกนดวยความเตมใจ ศรลกษณ ดวงแกว . การสนบสนนองคกรการปกครองสวนทองถน : กรณศกษาการถายโอนภารกจของส านกงาน รพช.ใหแก อบต. กองวจยและประเมนผล ส านกงานเรงรดพฒนาชนบท , 2543 . (เอกสารวจย) ผลการวจย : ขอเสนอใหจดท าคมอมาตรฐานงานดานตาง ๆ ทเขาใจงายใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใชปฏบตงาน ดดยใหมแบบมาตรฐานและมรายละเอยดการท างานทกขนตอน , ดานระบบการตรวจตดตามและก ากบดแลตามภารกจทถายโอน ควรมระบบการตรวจทชดเจนเปนมาตรฐานเดยวกน , จงหวดควรแตงตงชดเฉพาะกจหรอคณะท างานดานชางส าหรบประสานงานและอ านวยความสะดวกในการชวยเหลอดานเทคนควชาการใหองคกรปกครองสวนทองถนอยางใกลชด , ควรพจารณาเกยวกบการสงมอบงานทไดด าเนนการแลวใหทองถน(ถนน แหลงน า ) เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนมการตงงบประมาณรองรบในการบ ารงรกษาในระยะยาว และจดท าทะเบยนไวทองคกรปกครองสวนทองถน , เขาไปมสวนในการจดท าแผนพฒนาต าบลรวมกบ อบต. เพอชวยใหค าปรกษาในการจดท าแผนทไดมาตรฐานในภารกจทถายโอน



ส สกนธ วรญญวฒนา และคณะ . การประเมนมลคาฐานภาษทรพยสนขององคกรปกครองสวนทองถนไทยภายใตกฎหมายทดนและสงปลกสรางใหม . โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารการเงนการคลงทองถน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , พฤษภาคม 2544 . 160 หนา (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอ (1) เปรยบเทยบ “รายไดภาษ” ทจดเกบภายใตระบบภาษปจจบน (ภาษโรงเรอนและทดน และ ภาษบ ารงทองท ) กบ ภายใตระบบภาษใหม (ภาษทดนและสงปลกสราง) (2) เปรยบเทยบ “ภาระภาษ” ของผเสยภาษแตละรายภายใตระบบภาษปจจบน กบภายใตระบบภาษใหม (3) ประเมนความเหมาะสมของ “อตราโครงสรางภาษทดนและสงปลกสราง” ผวจยไดมขอเสนอแนะเชงนโยบาย 5 ประการ คอ (1) ขอเสนอวาดวยการสรางความยอมรบในกลมผเสยภาษ (2) ขอเสนอวาดวยการเพมประสทธภาพของระบบการจดเกบภาษ (3) ขอเสนอวาดวยการเลอกใชอตราภาษ (4) ขอเสนอวาดวยมาตรการลดหยอนภาษ (5) ขอเสนอวาดวยการบงคบใชผงเมอง สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . ปญหาการบรหารงานขององคการบรหารสวนต าบล. เอกสารวจยสถาบนด ารงราชานภาพ , 2539. (เอกสารวชาการ สดร.11/2539) ผลการวจยพบวา อบต .มความสมพนธอยางใกลชดกบการบรหารงานในระดบต าบลหมบานตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองท ปยหาการบรหารงานของ อบต. มทงดานการจดโครงสรางและระบบงาน ดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารการคลงและงบประมาณ ดานการบรหารพสด ขอเสนอแนะทางนโยบาย ครอบคลมในเรอง ใหสวนกลางปรบโครงสรางการบรหารงานของสวนภมภาค การจดสรรเงนอดหนนให อบต . การสงเสรมรายได อบต . การฝกอบรม ปรบปรงระเบยบการปฏบตงานใหยดหยน มการประสานแผนทกระดบ สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . บทบาทและความสมพนธของสวนราชการในเขตองคการบรหารสวนต าบล .กรงเทพฯ : บพธการพมพ , 2539 . 151 หนา (เอกสารวจย) การศกษาวจยนศกษา 4 ประเดน คอ ความผกพนทเกยวของของอ านาจหนาทของสวนราชการตาง ๆ การเงน การคลง ทรพยากรบคคล และกระบวนการวางแผนของ อบต . การวจยพบวา อบต . เปนเรองใหมทคนสวนใหญทงประชาชนทวไป และขาราชการทปฏบตหนาททเกยวของในพนท ยงไมเขาใจในสาระรายละเอยด แตการด าเนนกจการของ อบต.ในระยะแรก สามารถด าเนนการไดดพอสมควร เนองจากผปฏบตงานสวนใหญใน อบต. เคยผานงานในสภาต าบลมากอน และประกอบดวยคนรนใหม มความคดเหนแบบใหม และมความรความสามารถในจ านวนทเกอบก ากงกน รวมทงไดรบความชวยเหลอและค าแนะน าปรกษาจากเจาหนาทสวนภมภาค ขอเสนอแนะการวจย ระยะแรกเรงท าความเขาใจเรอง อบต .แกสวนราชการตาง ๆ เพอเปนพนฐานใหบคลากรของสวนราชการนนเกดความรความเขาใจ สามารถประสานและสนบสนนงานของ อบต .ไดอยางถกตอง เรงพฒนาทรพยากรบคคลทรบผดชอบหรอเกยวของกบงานของ อบต . สรางความกระจางในอ านาจหนาทของ อบต .วามขอบเขตเพยงใด และ จะด าเนนการไดอยางไรบาง พจารณาสรางเกณฑการใหเงนอดหนนจากรฐบาลแก อบต . เพมขดความสามารถของ อบต .ในการจดหารายไดจากกจการพาณชย ระยะยาว พจารณาใหอสระในการบรหาร การเงน การ



คลงแก อบต . การควบคมจากสวนภมภาคตองลดลง มการก าหนดกฎ ระเบยบในการตรวจสอบโดยผมสวนไดเสยในทองถน สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . การเปนชมชนเมองของพนทองคการบรหารสวนต าบล(อบต.) . กรงเทพฯ : กรงเทพกอปป แอนด สเตชนเนอร , 2539. (เอกสารวจย) การศกษามวตถประสงค (1) เพอศกษาการเปนชมชนเมองของพนท อบต . วามลกษณะการเปนชมชนเมองมากนอยเพยงใด (2) พจารณาคณลกษณะตาง ๆ ของการเปนชมชนเมองของ อบต . ในระดบตาง ๆ (3) เพอศกษาแนวโนมของการพฒนาเปนชมชนเมองตามความหมายของพระราชบญญตเกยวกบการจดตงเขตเทศบาล ตวแปรทใชเปนตวบงชการเปนชมชนเมองม 4 ดาน คอ ดานประชากร ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และกายภาพ โดยมตวชวดรวมทกดาน 8 ตวแปร คอ ขนาดของประชากร ความหนาแนนของประชากร สดสวนของครวเรอนทท าการเกษตร จ านวนรานคา รายไดของ อบต . สดสวนของผจบการศกษาสงกวาภาคบงคบ คะแนนการใหบรการดานสาธารณสข เวลาการเดนทางโดยเฉลยจาก อบต. ถงตวอ าเภอ ผลการวจย พบวา อบต .สวนใหญทศกษามากกวาครงหนง(รอยละ 53.4) มระดบการเปนเมองปานกลาง มเพยง 1 ใน 4 (รอยละ 25.9) มระดบการเปนชมชนเมองสง เมอเปรยบเทยบระดบการเปนชมชนเมองระหวางภาคตาง ๆ พบวา อบต.ในเขตปรมณฑล ม อบต .ทมระดบการเปนเมองในสดสวนทสงทสด คอ รอยละ 46.8 รองลงมาภาคใต รอยละ 27.1 ภาคเหนอ รอยละ 25.6 ภาคตะวนตกรอยละ 20.9 ภาคตะวนออก รอยละ 19.0 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ 16.2 และภาคกลางมสดสวนการเปนเมองต าสด คอ รอยละ 10.2 จากผลการศกษาน แสดงใหเหนวา อบต . ทมระดบการเปนชมชนเมองสง คอ อบต . ทอยในเขตอทธพลของเมองขนาดใหญ เชน กรงเทพมหานคร ซงเปนศนยกลางของกจกรรมตาง ๆ ในทกดาน ชมชนในเขตรอบนอกทมพนทตอเนองเขตกรงเทพมหานคร จงเปนเสมอนเมองบรวารทอยโดยรอบเมองแม และมอตราการเจรญเตบโต รวมทงการขยายตวของชมชนทเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดมา ดงนน อบต .ในเขตปรมณฑล จงมศกยภาพทสามารถจะไดรบการพฒนายกฐานะชมชนขนเปนเทศบาลไดตอไป สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . การถายโอนงานและกจกรรมพฒนาชมชนใหแกองคกรการปกครองสวนทองถนและองคกรชมชน . โครงการวจยของ สถาบนด ารงราชานภาพ , 2542 . (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคศกษารปแบบทเหมาะสมในการถายโอนงานและกจกรรมการพฒนาตาง ๆ ขององคกรและหนวยงานทเกยวของ โดยเฉพาะกรมการพฒนาชมชน เพอก าหนดเปนแผนปฏบตการถายโอนงานและกจกรรมพฒนาชมชนใหแกองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรชมชน การวจยพบวา :- งานและกจกรรมทควรถายโอนใหองคกรชมชน คอ งานจดกจกรรมชมชน งานบรหารการจดกลม /องคกรและกจกรรมพฒนาชมชนทด าเนนงานอยในชมชน งานจดหรอใหบรการฃมชนดวยการพฒนาเดก สตร เยาวชน อาชพ เงนทน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม งานและกจกรรมทควรโอนใหใหองคกรปกครองสวนทองถน คอ งานสนบสนนหรออดหนนกจกรรมพฒนาชมชน และการจดหรอใหบรการชมชนทด าเนนงานโดยกลม/องคกรชมชน และชมชน รวมทงงานจดหรอใหบรการชมชนดานการพฒนาเดก สตร เยาวชน อาชพ เงนทน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในสวนทเกนความสามารถของชมชน



ในสวนของกรมการพฒนาชมชน จะด าเนนการในสวนของนโยบาย การวจย การพฒนารปแบบและวธการพฒนาชมชน การก าหนดและสงเสรมการใหบรการ การสนบสนนทรพยากรเพอการจดบรการ การสงเสรมและพฒนาเครอขาย การตดตาม ประเมนผล เพอสนบสนนและประสานงานใหชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนสามารถด าเนนการไดตามภารกจ ทงนไมสามารถก าหนดระยะเวลาใหด าเนนการถายโอนงาน และกจกรรมไดพรอมกนทกพนท จ าเปนตองมการวเคราะหองคกร ชมชน และกจกรรมเปนกรณ ๆ ไป แตจะแบงแผนการถายโอนเปน 2 ระยะ คอ กอนและหลงการถายโอน กอนการถายโอนมงานทจะตองด าเนนไปพรอม ๆ กน 3 ดาน คอ การเตรยมความพรอมของชมชน การสงเสรมและพฒนาสงจงใจทงภายในและภายนอก และการยกระดบงานและการสรางความสมพนธ หลงการถายโอนมงานทจะตองด าเนนการ 3 เรอง คอ การพฒนาชองทางสอสารระหวางองคกรกบเจาหนาทของกรมการพฒนาชมชนทกระดบ และระหวางองคกรชมชน การสงเสรมการเรยนรของชมชน และพฒนาการท างาน การสงเสรมเครอขายองคกรชมชน เพอใหเกดความรวมมอและแลกเปลยนขอมลระหวางกน ขอเสนอเชงนโยบาย คอ ควรปรบทศนคตของเจาหนาทใหเปนนกพฒนาทด และตดตามการปฏบตงานของเจาหนาทใหสามารถท างานรวมกบประชาชน ปรบการรบรของประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถนใหตระหนกในความเปนเจาของกจกรรมการพฒนาชมชน ควรท าความเขาใจกบเจาหนาทในการปรบบทบาทคามแนวทางการปฏรประบบราชการ ควรใหจงหวด อ าเภอศกษาแนวทางการวเคราะหความสามารถและความพรอมของชมชน และจดท าแผนการถายโอนงานฯหนวยงานระดบกอง ควรศกษาแผนการถายโอนเพอรองรบการเปลยนแปลงแผนงาน /โครงการ ในระบบงบประมาณควรมการเตรยมปรบรปแบบ/วธการท างานเพอด าเนนงาน/กจกรรมทกระท าภายหลงการถายโอน สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . การถายโอนภารกจของกรมโยธาธการใหองคการบรหารสวนจงหวด และองคการบรหารสวนต าบล . โครงการศกษาวจยของสถาบนด ารงราชานภาพ , 2542 . (เอกสารวจย) การศกษานเปนการศกษาผลการด าเนนการตามภารกจทกรมโยธาธการไดถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถน ในปงบประมาณ 2542 วาด าเนนการตามหลกเกณฑ แนวทางทส านกงบประมาณก าหนดหรอไม และเสนอแนะขนตอน แนวทางปฏบตในการถายโอนภารกจของกรมโยธาธการใหองคกรปกครองสวนทองถน ผวจยใหขอเสนอแนะในการวจยวา ภารกจทกรมโยธาธการสามารถถายโอนใหองคกรปกครองสวนทองถน (ตามศกยภาพของทองถน) แบงเปน 3 กลม คอ (1) องคการบรหารสวนจงหวด มศกยภาพและความพรอมทจะรบโอน 9 ภารกจ คอ กอสรางถนนในหมบาน ปรบปรงสะพานไมเปนสะพาน คสล . ขดเจาะบอบาดาล กอสรางประปาหมบาน กอสรางฝาย/คลอง กอสรางถงเกบน าฝน กอสรางระบบก าจดขยะ ก าจดผกตบชวาและขดลอกคคลอง และการควบคมอาคาร (2) องคการบรหารสวนต าบล ชน 1-2 มศกยภาพและความพรอมใน 9 ภารกจเชนกน (3) องคการบรหารสวนต าบล ชน 3-5 มศกยภาพและความพรอมใน 7 ภารกจ (ยกเวน ปรบปรงสะพานไมเปนสะพาน คสล . และ กอสรางระบบก าจดขยะ) ผวจยเสนอใหแยกภารกจทถายโอนเปน 4 ประเภท คอ (1) งาน/โครงการทใหทองถนด าเนนการเอง ไดแก โครงการกอสรางถนนคอนกรตในหมบาน และงานกอสรางถงเกบน าฝน โดยกรมโยธาธการควรตดโอนงบประมาณเปนเงนอดหนนใหองคกรปกครองสวนทองถนไปด าเนนการเอง (2) งาน/โครงการทใหทองถนด าเนนการเอง โดยกรมโยธาธการก ากบดแล ไดแก โครงการกอสรางถนนลาดยาง งานขดเจาะบอบาดาล โครงการกองสรางประปามาตรฐาน ก ข งานกอสรางฝาย/คลอง และโครงการบางประเภทในงานบรณะ บ ารงรกษาสงสาธารณประโยชน โดยกรมโยธาธการก าหนด



ระยะเวลา ขนตอนและแนวทางในการถายโอน (3) งาน/โครงการทคงไวทกรมโยธาธการระยะเวลาหนง ไดแก โครงการทตองใชเทคนคสง หรอตองอาศยความรวมมอมากกวา 1 อบต. โดยกรมโยธาธการก าหนดระยะเวลา ขนตอนและแนวทางในการถายโอนฯ (4) งาน/โครงการทคงไวทกรมโยธาธการ ไดแก งาน/โครงการทมความยงยากสงมาก ใชเทคนคสง งานทเปนอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน แตไมสามารถด าเนนการไดเอง โครงการทไมอยในอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน งานทเปนอ านาจของกรมโยธาธการตามทกฎหมายก าหนด สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . แนวทางการตรวจสอบการบรหารงานขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) . โครงการศกษาวจยรวมระหวาง สถาบนด ารงราชานภาพ กบ กองราชการสวนต าบล กรมการปกครอง , สงหาคม 2543 . (เอกสารวจย) วตถประสงคการวจย เพอศกษาถงการบรหารงานของ อบต . และขนตอน ระเบยบปฏบตทเกยวของ ตงแตการวางแผน การจดท างบประมาณ การบรหารงบประมาณ พสด และการเบกจายเงน รวมทงศกษาแนวทางการตรวจสอบการบรหารงานของ อบต . โดยมงใหประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารงานของ อบต . ประเดนการวจย คอ การบรหารงานของ อบต. และการปองกนการทจรตของ อบต. การศกษาพบวา การด าเนนงานของ อบต .มปญหาเนองจาก (1) ความไมพรอมของ อบต .ในดานความร ความเขาใจในบทบาทหนาท และระเบยบกฎหมาย (2) ความไมพรอมในดานงบประมาณทมนอย การจดท าขอบงคบงบประมาณทไมถกตองตามระเบยบ กฎหมาย และไมสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของประชาชน (3) การปฏบตงานเบกจายและการเกบรษาเงนไมถกตองตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ (4) การจดซอจดจางไมเปนไปตามระเบยบ กฎหมายและการก ากบดแล (5) การตรวจสอบการท างานของ อบต. ไมครอบคลมและทวถง ขอเสนอแนะการวจย (1) การตรวจสอบการบรหารงานของ อบต . แบบมสวนรวม โดยองคกรและบคคลภายใน อบต. (ประชาชนในพนท สมาชก อบต . และหนวยตรวจสอบภายในของ อบต.) (2) ควรมการตรวจสอบโดยองคกรและบคคลภายนอก อบต . (ทท าการปกครองอ าเภอ/จงหวด ส านกงานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ส านกงาน ปปช. และหนวยตรวจสอบเอกชน โดยจะตองตรวจสอบทกขนตอนในกระบวนการบรหารของ อบต . ตงแตการจดท าแผนพฒนา การน าแผนไปสการปฏบต และการตดตามประเมนผล การตรวจสอบมงเนนทประชาชน หากไดมการสงเสรมใหประชาชนไดรวมตวกนอยางเขมแขง จะท าใหมพลงในการถวงดลกบอ านาจของผบรหาร อบต. ไดอยางด สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย .รายงานการศกษาวจย เรอง การกระจายอ านาจของกระทรวง ทบวง กรม ลงสภมภาคและทองถน . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเสมาธรรม , กนยายน 2543 . 268 หนา . (เอกสารวชาการ สดร.11/2542) การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนและระบบความสมพนธระหวางสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน ศกษาการกระจายอ านาจทางการบรหารของสวนกลางใหแกภมภาคในระดบจงหวด รวมทงปญหาในทางปฏบตของจงหวด ตลอดจนเสนอแนะแนวทางการปรบบทบาทภารกจของสวนกลาง การกระจายอ านาจและถายโอนภารกจของรฐใหแกภมภาคและทองถน สรปผลการศกษาได ดงน

1. ความสมพนธระหวางสวนกลาง สวนภมภาค สวนทองถนมในลกษณะทงการควบคมบงคบบญชา (สวน กลาง กบ สวนภมภาค) และควบคมก ากบดแล (สวนกลาง-สวนภมภาค กบสวนทองถน)

2. การควบคมก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถน ทง องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการ



บรหารสวนต าบล กรงเทพมหานคร เมองพทยา มลกษณะทแตกตางกนตามกฎหมายจดตจงองคกรปกครองสวนทองถนนน ๆ วาจะก าหนดความสมพนธไวอยางไร

3. ขอเสนอแนะระดบนโยบายของรฐ 3.1 การกระจายบทบาทภารกจของสวนกลางดานความมนคงและความเปนดอกภาพของรฐ กบ ดานการ

พฒนาของรฐ ใหแกสวนภมภาคมากขน 3.2 ปรบปรงโครงสรางและระบบการบรหาราชการสวนภมภาค โดยใหจงหวดเปนสวนราชการ สมารถจด

ท าค าของบประมาณตอรฐบาลตาม กฎหมายงบประมาณได ถายเทบคลากรดานเทคนคสจงหวด รวมทงการปรบองคกรการบรหารงานของจงหวดใหมการประสานงานในระดบแนวราบมากขน

3.3 การกระจายอ านาจและการถายโอนภารกจของรฐสทองถน ควรวเคราะหจ าแนกลกาณะและขนาดของ ภารกจของรฐทจะถายโอนใหทองถนใหชดขน โดยค านงถงศกยภาของทองถนแตละรปแบบวาสามารถรองรบการถายโอนภารกจนน ๆ จากรฐไดมากนอยเพยงใด และรฐควรก าหนดขอบเขตภารกจของรฐกบทองถนและรวมทงทองถนดวยกนเองใหชดเจน โดยจดล าดบภารกจของรฐทจะตองถายโอนใหทองถนในอนาคตเพอใหทองถนไดเตรยมความพรอมทจะรองรบภารกจนน ๆ อยางมขนตอน

4. ขอเสนอระดบปฏบตการ 4.1 การมอบอ านาจและการบรหารราชการสวนภมภาค ควรมกฎหมายวาดวยการมอบอ านาจทก าหนด

หลกการและแนวทางการมอบอ านาจของทกสวนราชการใรสวนกลางลงไปทจงหวดในทศทางเดยวกน มการวางแนวทางการมอบอ านาจการบรหารงบประมาณและพสดเปนแบบมาตรฐานเดยวกน

4.2 การกระจายอ านาจและการก ากบดแลทองถน กระทรวงมหาดไทยควรเปนองคกรหลกในการประสาน งานกบสวนราชการในสวนกลางทมภารกจในพนท และ ภารกจการก ากบดแลทองถนในการจดท าบรการสาธารณะ ทกสวนราชการควรสรางความเขาใจใหตรงกนเกยวกบกรอบ “ทศทางการกระจายอ านาจของรฐ”

5. การพฒนาประสทธภาพการบรหารงานของทองถน 5.1 ดานระบบการบรหารงานและการจดบรการสาธารณะ ควรพฒนาขดความสามารถขององคกรปก

ครองสวนทองถนโดยเฉพาะทองถนขนาดเลกใหมศกยภาพในการรบการถายโอนภารกจ มการก าหนดขอบเขตภารกจและลกษณะงานของหนวยงานทจะถายโอนลงไปยงทองถนใหชดเจน กระทรวง ทบวง กรม ทมภารกจตองถายโอนควรเรงก าหนดแผนและโครงการถายโอนใหเปนไปอยางมระบบ รบควรพฒนาตวชวดผลการด าเนนงานหลด ( Key Performance Indicator) ของทองถนเกยวกบบรการสาธารณะเพอเปนมาตรฐานกลางในการยกระดบการท าบรการสาธารณะของทองถนใหมคณภาพ

5.2 ดานงบประมาณและการจดเกบรายได รบควรเนนใหเงนอดหนนทวไปมากกวาเงนอดหนนเฉพาะกจ และพฒนาประสทธภาพการจดเกบรายไดของทองถน เสรมสรางความรวมมอระหวางทองถนในการจดบรการสาธารณะในเชงพาณชย

5.3 ดานการพฒนาบคลากรของทองถน ทกกระทรวง ทบวง กรม ตองใหการสนบสนนและชวยเหลอองค กรปกครองสวนทองถนทงทางเทคนคและวชาการทจ าเปนตอการบรหารงานของทองถนดวยการฝกอบรมเพมความรแกบคลากรของทองถน



สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย . การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางผสมผสานในระดบต าบล . โครงการศกษาวจยของ สถาบนด ารงราชานภาพ , กรกฎาคม 2543 . (เอกสารวจย) การศกษาพบปญหาอปสรรคในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4 ประการ คอ การขาดขอมลและตวชวดคณภาพสงแวดลอม การขาดความเชอมโยงของการแกไขปญหาอยางเปนระบบ การขาดการวางแผนและการจดท าโครงการแบบมสวนรวม และ ขาดองคความรทเหมาะสมและเปนระบบ ผวจยเสนอแนะวาควรมการด าเนนงานแบบเครอขาย ท างานรวมกนแบบพหภาค โดยใชประโยชนเชงนโยบายและการสนบสนนงบประมาณจากแผนภายใตระบบแผนพฒนาจงหวด และแผนปฏบตการเพอการจดการคณภาพสงแวดลอมระดบจงหวด ภาคทเกยวของคอ อบต .เจาของพนท อบต .ใกลเคยง องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล หนวยงานรฐทเกยวของ องคกรพฒนาเอกชน โดย อบต .เจาของพนทเปนแกนหลกในการรบผดชอบเพอจดท าแผนการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางผสมผสานและมสวนรวมระดบต าบล เสนอเขาเปนสวนหนงของแผนพฒนาต าบลเพอขอรบการสนบสนนจาก อบต. หรอสวนราชการอน ทงนมการสนบสนนการท างานระบบเครอขายในเรองของการสรางทมงานการจดการสงแวดลอมของ อบต .และทองถนอน การศกษาและพฒนาระบบขอมลสงแวดลอมชมชน การวเคราะหสถานภาพและการแกไขปญหาความเชอมโยงของปญหาและพนทคาบเกยว สถาบนวจยสภาวะแวดลอม จฬาลงกรณมหาวทยาลย . การศกษาบทบาทของกรมการเรงรดพฒนาชนบทในกระบวนการกระจายอ านาจสทองถน . โครงการ ARD/GTZ, 2544 . (เอกสารวจย) การศกษาประเดนความพรอมของ อบต . มดงน :- (1) ศกยภาพของ อบต .ทไดรบการถายโอนและไมไดรบการถายโอนไมมความแตกตางกน (2) ความพรอมดานเทคนคของ อบต. ตอการรบถายโอนงานจาก รพช. การถายโอนงานทใชเทคนคไมสงมากซงหนวยงานของรฐไดออกแบบมาตรฐานการกอสรางไวแลวแต อบต .ยงมปญหาคอการขาดความพรอมดานเครองมอพนฐาน การถายโอนงานทใชเทคนคคอนขางสง จ าเปนตองมวศวกรเปนผควบคมงาน ปญหาของ อบต. คอ คณวฒหวหนาสวนโยธาระดบ ปวส ./ปวช. ไมสามารถท างานระดบวศวกรได ปญหาความไมเพยงพอของแหลงทดสอบวสดและความไมสมบรณของระบบการใหบรการทดสอบวสดในพนท ปญหายงไมมมาตรฐานรองรบในการควบคมงานเนองจากงานประเภทนเปนโครงขายเชอมตอกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถน การควบคมคณภาพงานจงควรจะมความเสมอกนในการตรวจรบงานของแตละองคกรปกครองสวนทองถน การศกษาความคดเหนของประชาชนตอความพรอมของ อบต.ในการรบถายโอนงาน ประชาชนรอยละ 61 เหนวารบโอนไดบางสวน รอยละ 25 ระบวารบโอนไดทงหมด รอยละ 12 ระบรบโอนไมได เหตผลทประชาชนเหนวารบโอนไดทงหมดระบวาเปนเพราะ อบต .มประสบการณสามารถท างานไดรวดเรว – มความรความสามารถ – เปนหนาทของ อบต. –อบต.สามารถตดตอประสานงานกบหนวยงานอนได , เหตผลทคดวารบโอนงานไมได เปนเพราะ อบต .ไมมความรความสามารถ – ไมมนใจการท างานของ อบต . – เครองมอยงไมพรอม – อบต.ไมสนใจทจะพฒนาหมบาน , เหตผลทประชาชนเหนวารบโอนไดบางสวน เพราะ อบต .ยงขาดความรประสบการณ – งานทมเทคนคสง อบต .ยงท าไมได , อบต.ยงขาดเครองมออปกรณททนสมย – มหนวยงานอนทท าไดดอยแลวและเกรงวาจะเกดปญหาคอรปชน การศกษาบทบาทของกรมการเรงรดพฒนาชนบทในกระบวนการกระจายอ านาจสทองถน ในชวงการถายโอนงานบทบาท คอ เปนทปรกษาทางเทคนคใหกบทองถน , การเพมขดความสามารถใหกบทองถนดานศกยภาพบคลากรทองถน และการเรยนรเครองมอและอปกรณการกอสราง /การซอมบ ารง และสรางความพรอมดานบรการทดสอบวสด



ในชวงหลงการถายโอนงาน ระดบประเทศเปนองคกรก าหนดมาตรฐานการกอสรางโครงสรางพนฐาน เปนองคกรใหใบอนญาตประกอบการ (Certified Body) ทงในระดบบคคลและระดบองคกรเพอเปนการควบคมครภาพของงานกอสรางโครงสรางพนฐานทองคกรปกครองสวนทองถนจะด าเนนการ ระดบจงหวด เขารวมเปนกรรมการในแตละสาขาเพอตรวจสอบความถกตองของโครงการตาง ๆ การขนทะเบยนผรบผดชอบโครงการ หนวยงาน /บรษทกอสรางโครงการ เปนทปรกษาและใหบรการทางเทคนคแกองคกรปกครองสวนทองถน สถาบนเทคโนโลยเพอการพฒนาชนบท จฬาลงกรณมหาวทยาลย . การศกษารปแบบและแนวทางเสรมสรางความเขมแขงขององคการบรหารสวนต าบล . ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , มนาคม 2540 . 88 หนา (เอกสารวจย) การศกษาวจยนมวตถประสงค เพอ (1) ศกษาโครงสรางบทบาทหนาทและการปฏบตภารกจของ อบต. ตลอดจนกลไกและปจจยตาง ๆ ทสรางการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการบรหารของ อบต . (2) สงเสรม กระตน ใหประชาชน กลม องคกรชมชน ผน าทองถน และผน าสตร เขามามสวนรวมในกระบวนการวางแผนพฒนาต าบลและกจกรรมตาง ๆ ของ อบต . และ ผลกดนให อบต .เปนแกนน าในการพฒนาของต าบลอยางแทจรง (3) เพอใหไดขอเสนอแนะเชงนโยบายทชดเจน อนเปนประโยชนตอแนวทางสงเสรมพฒนาศกยภาพของ อบต . และการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพฒนาอยางเปนระบบ การศกษาวจย เปนการศกษาทงการวจย และการฝกอบรมแบบมสวนรวม (AIC) ผลการด าเนนการฝกอบรมแบบมสวนรวม (AIC) การด าเนนการฝกอบรมวางแผนพฒนาต าบลแบบมสวนรวมแกชาวบานปรากฎวาชาวบานไดเรยนร ตระหนก และตนตวในสทธหนาทของตน ชาวบานไดเรยนรการหาพวก (Lobby) เพอสนบสนนโครงการ/กจกรรมของตน บทบาทในการวางแผนพฒนาต าบลหญงและชายมบทบาทเทาเทยมกน ชาวบานมความรสกเปนเจาของแผน หรอ “แผนในความฝน” และ ชาวบานมความเขาใจในการท างานของ อบต. มากขน สวนผลทเกดกบ อบต . คอ สมาชก อบต .มความรความเขาใจในบทบาทหนาทของตนมากขน อบต .เหนความส าคญในการมสวนรวมของประชาชนมากขน อบต.ยอมรบความสามารถของคนรนใหมในกระบวนการพฒนา ผลการฝกอบรมเพอวางแผนพฒนาต าบลแบบมสวนรวม โดยใชเทคนค AIC กอใหเกดเทคนคใหม คอ ไดเรยนรกระบวนการจดท าแผนพฒนาทสนองตอบตอปญหาความตองการของชมชน ลกษณะของแผนพฒนาต าบลมมตทางสงคมและสงแวดลอม โครงการ/กจกรรมมการประสานความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ในสวนของกระบวนการจดท าแผนเกดการสรางธรรมเนยมปฏบตใหมในการจดท าแผนในลกษณะประชาธปไตยแบบพนฐาน (GRASSROOTS DEMOCRACY) มการตดตาม/ผลกดนแผนไปสการปฏบต มการเชอมโยงแผนแบบองครวม มแนวโนมความส าคญกบมตดานเวลามากขน แผนมความหลากหลาย และสนองตอบการแกปญหาไดครอบคลมกวางขวางมากขน การศกษานแสดงใหเหนวา แผนพฒนาต าบล และกระบวนการจดท าแผนพฒนาแบบมสวนรวมตองมการประสานความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ คอ อบต .ตองเรยนรการประสานงานกบหนวยงานอนเพอแกปญหา การฝกอบรมทเกดขนท าใหไดขอมลทหนวยงานอนใชในการจดท าแผน หนวยงานภมภาคมความตนตวในการท างานรวมกบ อบต.มากขน สถาบนเทคโนโลยเพอการพฒนาชนบท จฬาลงกรณมหาวทยาลย . การมสวนรวมของสตรในองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) . ทนวจย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต , 2540 . (เอกสารวจย)



วตถประสงคของการศกษา เพอศกษาความสนใจและความพรอมของหนวยงานของรฐและเอกชนในการสงเสรมการมสวนรวม รวมทงการด าเนนงานของหนวยงานของรฐและเอกชนในการสงเสรมใหผน าสตรเขาสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภา อบต . ในป 2539 ตลอดจนประมวลหลกสตรและคมอการฝกอบรมสตรทเกยวกบการเพมศกยภาพการมสวนรวมใน อบต. โดยประเดนทศกษา คอ การพฒนาศกยภาพและสงเสรมการมสวนรวมของสตรใน อบต. การศกษา พบวา หลกสตรการฝกอบรมเพอเตรยมความพรอมแกสตร กอนลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชก อบต . มสวนกระตนใหสตรตดสนใจลงสมครรบเลอกตงเปนสดสวนถงรอยละ 23-36 สตรทไดรบเลอกตงรอยละ 50 เชอวา การอบรมเปนปจจยส าคญหนงทท าใหไดรบเลอกตง การจดอบรมสวนใหญยงใชงบประมาณสนบสนนจากหนวยงานเอกชน เพราะงบประมาณจากสวนราชการมนอยและมแนวโนมวาอาจถกปรบลดอกในสภาวะเศรษบกจปจจบน อยางไรกตามการใหความส าคญตอการสงเสรมการมสวนรวมของสตรในการเมองทองถน โดยบคลากรของราชการทงสวนกลางและทองถนเปนผสงเสรม และกระตนใหทองถนตนตว ยอมเปนกลไกส าคญในการเขารวมของสตรในการพฒนาชมชนเปนจรงยงขน โครงสรางการจดตงกลมและเครอขายสตรรปแบบตาง ๆ ซงสนบสนนโดยหนวยงานของรฐ เชน คณะกรรมการพฒนาสตรระดบต าบล อ าเภอ จงหวด กลมแมบานเกษตรกร อาสาสมครสาธารณสขมลฐาน เปนตน ถอเปนคณปการตอการเสรมสรางความเชอมนของสตร โดยมงประเดนเศรษฐกจ อนามย อาชพ เปนตน ท าใหการตอเตมแนวคดเรองการเมอง กระท าไดงายขน ปรชญาและเทคนคการฝกอบรม ซงปรบเปลยนจากการบรรยาย สอสารทางเดยว มาเปนการเรยนรแบบผใหญ ทเชอวาทกคนมประสบการณ ศกยภาพ และเปนผเรยนรได การใชเทคนคการมสวนรวมสอดแทรกใหผเขารบการฝกอบรมเกดการวเคราะห ตระหนกรดวยตนเอง การใชแนวคดบทบาทหญงชาย (gender perspective) เปนเครองมอชวยกระตนจตส านก การรคณคาของตนเอง ผวจยเสนอแนะวา ควรสนบสนนความเขมแขงของ อบต . ใหมงบประมาณและการด าเนนการทเปนอสระและเหมาะสมกบสภาพของแตละทองถน ผลกดนให อบต .มการด าเนนงานทตอบสนองและเออประโยชนตอสมาชกชมชนอยางเสมอภาคและกวางขวาง โดยเฉพาะการมสวนรวมของสตรในการเขามามบทบาทรวมกบบรษรณรงคใหประชาชนมความร ความเขาใจบทบาทหนาทของ อบต . และมสวนรวมในการพฒนาการตรวจสอบการท างานของ อบต . เพอใหเกดความโปรงใส มประสทธภาพและเออประโยชนทยงยน ประชาชนควรรวมแสดงความคดเหนตอการวางแผนและการด าเนนงานของ อบต . เพอใหสอดคลองกบความตองการของทองถน ใหความรวมมอตอการสงเสรมสตรลงสมครเปนสมาชก อบต. สถาบนพระปกเกลา วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน (บรรณาธการ) . การกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย . เอกสารประกอบการประชมวชาการสถาบนพระปกเกลา ครงท 3 . กรงเทพ ฯ : ธรรมดาเพรส บจก. , 2545 . 563 หนา หนงสอเลมนเปนการรวมบทความและผลการสมมนา ในการประชมวชาการของ สถาบนพระปกเกลา ครงท 3 (The KPI Congress III) ระหวางวนท 10-11 พฤศจกายน 2544 โดยแบงเนอหาของบทความเปน 8 กลม คอ ภาคท 1 แนวความคด : บทท 1 กาวตอไปของการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนไทย บทท 2 การกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในประเทศไทย ขอเสนอจากผน าชมชน ภาคท 2 ระบบและกระบวนการกระจายอ านาจในประเทศไทย : บทท 3 การกระจายอ านาจในประเทศไทย ความกาวหนาและขอพจารณา บทท 4 การตดตามและประเมนผลองคกรปกครองสวนทองถน บทท 5 หนงทศวรรษ



แหงการกระจายอ านาจในสงคมไทยพ.ศ. 2534-2544) บทท 6 ระบบและกระบวนการการกระจายอ านาจในประเทศไทย(บทสรปจากการสมมนา) ภาคท 3 การกระจายอ านาจดานการศกษา : บทท 7 การกระจายอ านาจดานการศกษาในประเทศไทย บทท 8 การกระจายอ านาจดานการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต บทท 9 การกระจายอ านาจดานการศกษา(บทสรปจากการสมมนา) ภาคท 4 การกระจายอ านาจดานสาธารณสข : บทท 10 การกระจายอ านาจคมครองผบรโภคดานสขภาพ บทท 11 การกระจายอ านาจดานสาธารณสขในประเทศไทย บทท 12 การกระจายอ านาจดานสาธารณสข(บทสรปจากการสมมนา) ภาคท 5 การมสวนรวมของประชาชน กบการจดการสงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาตของทองถน : บทท 13 การมสวนรวมของชมชน ในการใชตวชวดทางชวภาพ เพอสนบสนนการปฏบตจรงและการมสวนรวมวเคราะหความเสยงจากพษสารเคมของชมชนมาบตาพด บทท 14 การมสวนรวมของประชาชนในการจดการทรพยากรทองถน ค าถามทถงเวลาตองถาม บทท 15 การมสวนรวมของประชาชน กบการจดการสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตของทองถน (บทสรปจากการสมมนา) ภาคท 6 การมสวนรวมของประชาชน ในการตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน : บทท 16 ความเปนเลศดานความโปรงใสและการมสวนรวมของประชาชน การจดอนดบองคกรปกครองสวนทองถนทเขารวมโครงการรางวลพระปกเกลา ประจ าป 2544 บทท 17 การมสวนรวมกบการพฒนาชมชนทองถนทสมดลย บทท 18 การมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการด าเนนงานขององคการบรหารสวนต าบล บทท 19 การมสวนรวมของประชาชน ในการตรวจสอบการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน (บทสรปจากการสมมนา) ภาคท 7 ประสบการณนานาชาต : บทท 20 Decentralization and Intergovernmental Relations บทท 21 Global Experience with Decentralization บทท 22 Thailand : Problems with Decentralization? บทท 23 Implementation of Decentralization and Deconcentration : Respective Roles of the State Authorities and Local Government in Cambodia บทท 24 Institutional Reforms and Decentralization : The French Example บทท 25 ประสบการณนานาชาต(บทสรปจากการสมมนา) ภาคผนวก ประกอบดวย การกระจายอ านาจและการปกครองทองถน : แนวคดและความหมาย , รปแบบขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย , ววฒนาการการปกครองทองถนในประเทศไทย , หนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในประเทศไทย , การกระจายอ านาจและการปกครองทองถนในรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 สถาบนพฒนานโยบายและการจดการ , คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย . โครงการศกษาปจจยประเมนความพรอมขององคการบรหารสวนจงหวด(อบจ.)เพอรองรบการถายโอนภารกจตามแนวทางการกระจายอ านาจสองคกรปกครองสวนทองถน . ส านกงาน ก.พ. , มกราคม 2546 . 90 หนา (งานวจย) ผลการศกษาปจจยประเมนความพรอมของ อบจ . พบวาปจจยทสามารถใชประเมนความพรอมของ อบจ .ประกอบดวย 4 ตวแปร คอ

1. ตวแปรดานสมรรถนะขององคการ ประกอบดวยปจจยดานก าลงคน ปจจยดานงบประมาณ และความ คลองตวในการจดซอจดจาง

2. ตวแปรดานความซบซอนของงาน ซงสรปไดวาการถายโอนภารกจทมความซบซอนนอยไปให อบจ. จะม



ความเปนไปไดมากกวาการถายโอนภารกจทยงยากซบซอน ใชเทคนควชาการสง 3. ตวแปรดานการเมอง “ความนง” ของการเมองทองถน และการมผบรหารทมภาวะผน าสง ท าให อบจ.ม

ความพรอมในการปฏบตงานตามภารกจทจะไดรบถายโอนสงไปดวย 4. ตวแปรดานความชดเจนของแผนการกระจายอ านาจ ทไมมความชดเจนทงในเรองเนองาน ระยะเวลาการ

ถายโอนงาน งบประมาณ เงนเดอนของบคลากรทจะโอนมาจากราชการสวนกลางและสวนภมภาค อาคารสถานท พสดครภณฑทจะถายโอน ตลอดจนการท าความเขาใจกนระหวางหนวยงานทจะถายโอนงานกบ อบจ.

จากผลการศกษาดงกลาว มขอเสนอแนะดงน 1. รฐบาลควรก าหนดขอบเขต อ านาจหนาท ความรบผดชอบ งบโครงสรางองคกรของ อบจ. ใหสอดคลอง

เหมาะสม และชดเจน ตองก าหนดนโยบายใหแนนอนในการถายโอน และพฒนาศกยภาพของ อบจ . ใหสงขนเพอรองรบการถายโอนงานดานทใชเทคนควทยาการสง

2. อบจ. ตองพฒนาองคกร ทรพยากรบคคล วธการบรหาร และจดสรรงบประมาณ วธการตดตามประเมน ผลการด าเนนงานใหรดกมและเขมขนกวาเดม รวมทงระบบบรหารงานดานตาง ๆ ใหมความโปรงใส ตรวจสอบได (Good Governance)

3. ควรสรางความชดเจนในเรองเขตพนทกบองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบตาง ๆ และควรท าในรปแบบ ของโครงการน ารองกอนทจะถายโอนงานใหพรอมกนทก อบจ . โดยก าหนดงานและแผนการถายโอนงานให อบจ . ตามศกยภาพ ขนาด และลกษณะพเศษ โดยรฐบาลควรจดใหมหนวยงานสนบสนนทางวชาการแกองคกรปกครองสวนทองถนดวย

4. ควรจดการอบรมเกยวกบการบรหารงานและระเบยบการปกครองทองถนเพอใหผน าทางการเมองทองถนม ประสทธภาพในการบรหารงาน และมบทลงโทษส าหรบคนทไมรบผดชอบ รวมทงการปฏบตทผดระเบยบ สถาบนวจยระบบสาธารณสข . การกระจายอ านาจการบรหารงานสาธารณสขสภมภาคและทองถน . สถาบนทปรกษาเพอพฒนาประสทธภาพในราชการ , 2539 . 1185 หนา (เอกสารวจย) งานวจยนมวตถประสงคเพอ (1) ประมวลกฎหมาย ขอก าหนด แบบแผนการปฏบตและวรรณกรรมเกยวกบการกระจายอ านาจทางสาธารณสข (2) ศกษาวเคราะหถงรปแบบ ขนตอน วธการ (Pattern) ของงานทจะจดสรรอ านาจหนาท ทสาธารณสขสามารถกระจายจากทสวนกลางและภมภาคปฏบตอย ไปยงหนวยการปกครองทองถน องคกรเอกชนใหเปนรปธรรมทชดเจน (3) เพอศกษาวเคราะห เพอน าไปสการก าหนดรปแบบ นโยบาย และแนวทางการกระจายอ านาจทางการบรหาร (Administative Decentralization) ในขอบเขตงานของกระทรวงสาธารณสขจากราชการสวนกลางไปยงราชการสวนภมภาค และงานสวนใดบางทไมอาจการะจายอ านาจใหแกทองถนหรอองคกรเอกชนได (4) ศกษารปแบบตวอยาง (Models) ของนโยบายและการพฒนากระจายอ านาจบนพนฐานของกรอบความคดเชงทฤษฎ เงอนไขทางปฏบต การระดมความคดและวพากยวจารณจากผทมสวนเกยวของส าคญ (Stakeholders) โดยเสนอรปแบบเหลานในลกษณะทางเลอกเชงนโยบาย มการแสดงขอด ขอเสย ของทางเลอกแตละรปแบบ ผลการวจยพบวา

1. ทศทางและแนวโนมขององคกรระบบราชการของกระทรวงสาธารณสขทงในสวนกลางและสวนภมภาค ม ความพรอมและความตองการทจะกระจายอ านาจใหราชการบรหารสวนทองถน ซงกลมงานทจะกระจายอ านาจใหทองถนไดแก กลมงานสาธารณสขมลฐาน กลมงานอนามยสงแวดลอม กลมงานบรการทางการแพทยและสาธารณสข กลมงานโภชนาการ กลมงานควบคมปองกนโรคเอดส กลมงานคมครองผบรโภคดานสาธารณสข กลมงานควบคมปองกน



โรคตดตอ กลมงานอนามยครอบครว แตกลมงานทองคกรบรหารราชการสวนทองถนมศกยภาพและพรอมทจะด าเนนการอยางชดเจน คอ กลมงานสาธารณสขมลฐาน กบ กลมงานอนามยสงแวดลอม

2. แมองคกรบรหารราชการสวนทองถนมความตองการทจะบรหารและด าเนนการในกลมงานสาธารณสขอ หลายกลม แต มขอจ ากดดานศกยภาพ และความไมพรอมดานนโยบายและแผน หากจะพฒนาตองพฒนาโดย การเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนมสวนรวมทางการเมอง การปกครอง และการบรหารทองถนตนเองมากขน พฒนาก าลงคนทองถน พฒนาระบบการเงน การคลง และงบประมาณ พฒนาเทคโนโลยและระบบสารสนเทศ 3. ขอเสนอรปแบบการกระจายอ านาจ 3 รปแบบ คอ (1) DEVOLUTION : การใหประชาชนมสวนรวมในการเมองการปกครอง (2) PRIVATIZATION : การลดบทบาทภาครฐและมอบบทบาทใหภาคเอกชนด าเนนการแทน สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน . โครงการศกษารปแบบและแนวทางเสรมสรางความเขมแขงขององคการบรหารสวนต าบล : ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , เมษายน 2540 . 79 หนา (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคองคการ อบต . การสงเสรมผน าทองถนและสตร การกระตนการมสวนรวม การพฒนาศกยภาพ อบต .ในการบรหารองคกร การวางแผน การประสานงาน การบรหารงบประมาณ ตลอดจนขอมลขาวสารใหเปนระบบ ผลการศกษา พบวา ปจจยความส าเรจในการสงเสรมความเขมแขงของ อบต . โดยการวางแผนแบบมสวนรวม พบวาไดมการเปลยนแปลงสถานการณการวางแผน 5 ป ของ อบต . จากการใชขอมล จปฐ . กชช.2 ค. และกรรมการบรหารเปนคนวางแผน มาใชการระดมความคดจากประชาฃน และการรบรขอมลจากสวนราชการ ขอเสนอผวจย ระดบนโยบายควรมการรณรงคเผยแพรความร อบต .ตอประชาชน จดตงสถาบนพฒนาความเขมแขงแก อบต. ระยะยาวควรมการกระจายอ านาจแก อบต. ใหราชการเปนทปรกษา ระดบกลไกการปฏบตของราชการ ควรประสานแผนกบ อบต . เพอใชทรพยากรไดคมคาและไมซ าซอน ระดบ อบต . ควรจดกระบวนการวางแผนแบบมสวนรวมในระดบหมบานและประมวลสรปเปนแผนต าบล จดสดสวนงบประมาณใหครอบคลมดานเดก เยาวชน สตร คนดอยโอกาส และทรพยากรธรรมชาต มกลไกตรวจสอบการท างานของ อบต . จดท าแผนผงต าบล จด อบต .พบประชาชนในพนท และประสานงานกบองคกรชมชนอน ๆ ในต าบลใหมแผนพฒนา อบต. สมาน รงสโยกฤษณ . การปกครองสวนทองถนในประเทศตาง ๆ : สหราชอาณาจกร สวเดน ฝรงเศส ญปน สาธารณรฐฟลปปนส และ ไทย . กรงเทพฯ: บรษท ส านกพมพบรรณกจ(1991) จ ากด , 2543 . 164 หนา ผเขยนเปน อดตทปรกษาระบบราชการ ส านกงาน ก .พ. หนงสอเลมน ไดน าเสนอสาระการปกครองทองถนตางประเทศรวม 5 ประเทศ ไวอยางกระชบโดยมสาระของแตละประเทศครอบคลม ประเดน การปฏรปการปกครองสวนทองถนในอดต , การปกครองสวนทองถนในปจจบน มเนอหาเกยวกบ โครงสรางองคการและการบรหาร – ความสมพนธกบรฐบาลกลาง – การเลอกตงทองถน – การเงนการคลง – หนาทและบรการของทองถน – การบรหารงานบคคล – การบรหารนครบางนคร (เชน ปารส โตเกยว) , สวนการปกครองสวนทองถนในประเทศไทย มเนอหาเกยวกบ การปฏรปในอดต การปกครองทองถนในปจจบน(โครงสรางรปแบบ การเงนการคลง การบรหารงานบคคล ความสมพนธระหวางสวนกลางและสวนภมภาคกบการปกครองสวนทองถน การมสวนรวมในการปกครองทองถนของประชาชน) , ในบทสดทาย ผเขยนได เสนอเกยวกบ การปกครองสวนทองถนทพงประสงคในอนาคตวาควรเปนอยางไรในเรองของการก าหนดอ านาจหนาท –



การก าหนดโครงสราง – ระบบการเลอกตงทองถน – รปแบบการบรหารและการจดการการปกครองสวนทองถน – การเงนการคลง – การบรหารงานบคคล – ความสมพนธสวนกลางกบทองถน และ ระหวางทองถนดวยกนเอง ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. การรบรบทบาทของ อบต . ตอการพฒนาสาธารณสขจงหวด สงขลา . 2542. (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคเพอศกษาการรบรบทบาท และการพฒนาสาธารณสขของสมาชก อบต .ในแตละระดบชน ความสมพนธระหวางการรบรบทบาทของสมาชก อบต. กบ การพฒนาสาธารณสขในแตละระดบ เปรยบเทยบการพฒนาสาธารณสขของ อบต. และปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะของสมาชก อบต. ผลการวจยพบวา การรบรบทบาทของสมาชก อบต.ในการพฒนาสาธารณสข ปจจยภายใน ไดแก ประสบการณเจบปวย ระดบชน 3 มการรบรมากสด ประสบการณเคยเจบปวย รดบชน 1 และ 3 มการรบรมากทสด ความสนใจสขภาพ ระดบชน 1 และ 5 มการรบรมากสด ปจจยภายนอก ไดแก การรบรบทบาทตามกฎหมายดานสาธารณสขทกระดบชนของ อบต .มการรบรมาก ปจจยอน ๆ ไดแก ระดบชน 3 มการรบรบทบาทขอมลขาวสารสาธารณสขมาก ระดบชน 1 มการรบรขอมลขาวสารจากสอบคคลสงสด ระดบชน 3 มการพฒนาสาธารณสขมาก ปจจยสวนบคคล ไดแก อาชพอน ต าแหนงทางสงคม และระยะเวลาในการด ารงต าแหนงทางสงคม มความสมพนธกบการพฒนาสาธารณสข การรบรบทบาทสมาชก อบต . มความสมพนธการพฒนาสาธารณสข ระดบชน 3 และ 5 มความแตกตางของระดบการพฒนาสาธารณสข ปญหาอปสรรคในการด าเนนงานไดแก ปญหาดานงบประมาณ ปญหาการบรหาร และการบรหารจดการ ขอเสนอแนะในการพฒนาสาธารณสขไดแก การจดสรรงบประมาณและการตรวจสอบ การพฒนาบรการ และการประสานงาน สมคด เลศไพฑรย . รวมบทความ กฎหมาย การปกครองทองถน . กรงเทพฯ : ส านกพมพนตธรรม , มถนายน 2539 . 253 หนา หนงสอเลมนมความนาสนใจทผเขยนเปนนกกฎหมายมหาชน (ส านกฝรงเศส) ทมบทบาทส าคญในการรางรฐธรรมนญ ฉบบปจจบน หมวดการปกครองทองถน โดยรวบรวมบทความทส าคญ ๆ คอ

1. รฐธรรมนญไทยกบบทบญญตเรองการปกครองทองถน : ววฒนาการของบทบญญตรฐธรรมนญวาดวยการ ปกครองทองถน , หลกเกณฑของการปกครองทองถนตามบทบญญตของรฐธรรมนญ , ขอจ ากดของการปกครองทองถน

2. การกอตงหรอถอหนในบรษทจ ากดขององคการปกครองทองถน : หลกกฎหมาย และขอสงเกต 3. การรวมกลมขององคการปกครองทองถนเพอจดท าบรการสาธารณะ : องคการทไมมรายไดเปนของตนเอง

, องคการทมรายไดเปนของตนเอง 4. ลกษณะความสมพนธระหวางราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน : ความสมพนธในทาง

กฎหมาย , ความสมพนธในเรองการเงนการคลง 5. การก ากบดแลเหนอองคการปกครองทองถนในประเทศไทย : ลกษณะพเศษของการก ากบดแลในประเทศ

ไทย , วธการในการก ากบดแลตามพระราชบญญตตาง ๆ ทเกยวกบการปกครองทองถนของไทย 6. องคการบรหารสวนจงหวดจะไปทางไหนกน 7. เลอกตงผบรหารทองถน : ความฝนหรอความเปนจรง 8. จากสภาต าบลสสภาต าบลนตบคคล



9. สภาต าบลนตบคคลและองคการบรหารสวนต าบล 10. ทศทางการปรบปรงอ านาจหนาทขององคการปกครองทองถนในประเทศไทย : กฎหมายจดตงองคการปก

ครองทองถนไทยในปจจบนยงไมมความเหมาะสม , แนวทางการปรบปรงอ านาจหนาททองถนใหเหมาะสม 11. การกระจายอ านาจใหแกองคการปกครองทองถนในประเทศฝรงเศส : ระบบการเมองการปกครอง , โครง

สรางของการปกครองทองถน(เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด ภาคหรอมณฑล มหานครปารส ) , อ านาจหนาทขององคการปกครองทองถน , การคลงทองถน , ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคการปกครองทองถน และ ระหวางองคการปกครองทองถนดวยกน

12. เขต (Arrondissement) ในเมองปารส ลยอง และมารเซย ของฝรงเศส : ปญหาทางรฐธรรมนญ , องคกร ของเขต

13. ขอความคดเกยวกบการก ากบดแลทางปกครอง:ความหมายของการก ากบดแล , ลกษณะของการก ากบดแล 14. การก ากบดแลทางปกครอง : การก ากบดแล และการควบคมทางปกครอง , การแบงแยกระหวางอ านาจ

ในการควบคมหรออ านาจในการก ากบดแล กบอ านาจบงคบบญชา , เปาหมายของการก ากบดแล , วธในการก ากบดแล 15.งบประมาณขององคการปกครองทองถนในประเทศฝรงเศส : กฎเกณฑเกยวกบวธการงบประมาณ , ลกษณะของงบประมาณ 16.การกระจายอ านาจใหแกองคการปกครองทองถนในประเทศองกฤษ : ระบบการเมองการปกครอง , โครงสรางขององคการปกครองทองถน , อ านาจหนาทขององคการปกครองทองถน , การคลงทองถน , ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคการปกครองทองถน และระหวางองคการปกครองทองถนดวยกน 17.รายไดจากภาษขององคการปกครองทองถนในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน สมคด เลศไพฑรย . การกระจายอ านาจตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 . กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2543 . 64 หนา ผเขยนเปนอาจารยประจ าคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนนกกฎหมายมหาชน และเปนอดตสมาชก สสร . ทมสวนส าคญในการรางรฐธรรมนญฉบบปจจบนในหมวดวาดวยการปกครองสวนทองถน และมบทบาทในการรางกฎหมายก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ ดงนนหนงสอเลมนจงเปนหนงสอทอธบายกฎหมายดงกลาวไดเปนอยางด สมคด เลศไพฑรย . การปรบปรงองคการบรหารสวนจงหวด . คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2543. (งานวจย) การวจยนไดแนวคดจากการเกดขนขององคการบรหารสวนต าบลและสภาต าบล ตามพระราชบญญตองคการบรหารสวนต าบลและสภาต าบล พ .ศ. 2537 ทท าใหเกดปยหาตอความรบผดชอบในอ านาจหนาทระหวางองคการบรหารสวนจงหวด ซงเกดความซ าซอนกนทงในดานหนาทความรบผดชอบ กบรายไดจากแหลงภาษ ดวยสาเหตอนเปนสภาพปญหาดงกลาว จงน ามาสการวจยฉบบนดวยวตถประสงค คอ (1) เพอศกษาแนวทางในการแกปญหาอนเนองมาจากความซ าซอนระหวางอ านาจหนาทความรบผดชอบ และรายไดจากแหลงภาษขององคการบรหารสวนจงหวดทมตอการเกดขนขององคการบรหารสวนต าบลและสภาต าบล (2) เพอเปนแนวทางในการปรบปรง



โครงสรางอ านาจหนาทและรายไดระหวางองคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล และสภาต าบล ตามสถานการณการเปลยนแปลงในอนาคต วธการด าเนนการวจยชนน ผวจยใชวธการวจยผสมผสานกนทงการศกษาคนควาจากบทบญญตกฎหมายและเอกสารตาง ๆ ทเกยวของ (Documentary Research) ประกอบกบการวจยในเชงคณภาพ (Qualitative) และการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) เพอใหไดมาซงขอมลทครบถวนในทก ๆ ดาน การวจยคนพบผลกระทบทเกดขนตอองคการบรหารสวนจงหวด ม 3 ประการ คอ

1. ดานรายได : มรายไดทส าคญของ อบจ.เดมลดลง คอภาษมลคาเพม และภาษธรกจเฉพาะท อบจ. จะตอง แบงฐานรายไดประเภทภาษการคาในป 2530 ทมอยใหกบ อบต . ทจดตงขนใหมและในกรณทมการจดตง อบต .เตมทงจงหวด รายไดในสวนนของ อบจ .กจะหมดไป , ส าหรบภาษสราและภาษสรรพสามต กจะลดลงดวยเนองจากภาษประเภทนจดสรรใหทองถนตามสดสวนจ านวนประชากร ดงนน เมอมการจดตง อบต .ท าใหประชากรในเขต อบจ.ลดลงตามไปดวย และหากจงหวดใดมการจดตงเปน อบต .ทงจงหวด อบจ .กจะไมมรายไดประเภทนอกตอไป โดยเปนของ อบต .ทงหมด , นอกจากนน ยงมระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยรายไดสภาต าบล ซงไดรบจดสรรจากองคการบรหารสวนจงหวด พ .ศ. 2538 ทก าหนดให อบจ. จะตองแบงปนรายไดสวนหนงใหสภาต าบล โดยผลของระเบยบดงกลาว อบจ . จะมรายไดลดลงอยางนอยทสดรอยละ 35 ของรายไดทมอยเดม

2. ดานเขตพนทรบผดชอบและการบรหารงานตามอ านาจหนาท : ในกรณทมการประกาศจดตงสภาต าบลเปน อบต. เปนผลท าใหเขตพนท อบจ . ทจะบรหารงานตามอ านาจหนาทเดมลดลง และหากในจงหวดใดมการประกาศจดตง อบต. ขนเตมพนทของอ าเภอหรอเพมพนทของจงหวด กจะท าใหเขตพนทรบผดชอบของ อบจ . ในสวนอ าเภอหรอทงพนท อบจ. แลวแตกรณหมดไปดวย

3. ดานโครงสรางองคกรและบรหารงานบคคล : ประเดนทนาทบทวนโครงสรางองคกรของ อบจ. คอยงจะม สวนอ าเภอในเขตพนทอ าเภอทมการจดตง อบต .เตมพนทหรอไม เพราะหากยงคงมอยกไมแนวาจะสามารถปฏบตภารกจตามอ านาจหนาทไดหรอไม นอกจากนนดานการบรหารงานบคคลจะตองมการปรบปรงใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงดานอ านาจหนาทและรายไดทลดลงของ อบจ. ทอาจจะไมมเงนจายเปนเงนเดอน คาจาง หรอคาใชจายในการบรหารเลย จนนาเปนหวงวากรณนอาจน าไปสการเกดปญหาทางการเมองตอไปได

แนวทางแกปญหาดงกลาว การวจยคนพบวาองคการบรหารสวนจงหวด ซงเปนจดเรมตนของการกระจายอ านาจ จะยงคงอยตอไป แตทงนจะตองมการปรบเปลยนบทบาทในเชงอ านาจหนาทใหม ซงแตเดมองคการบรหารสวนจงหวดจะเปนผดแลการปฏบตทเกยวของกบการจดท าบรการสาธารณะ ตอดจนการดแลรกษาสงแวดลอมตาง ๆ มาเปนผประสานงานใหกบสวนราชการทองถนระดบต าบล กบราชการสวนภมภาค เชน การประสานงานการจดท าแผนพฒนาต าบล การประสานการปฏบตงานระหวางทองถน การด าเนนกจกรรมทสวนทองถนอนไมสามารถกระท าได ตลอดจนมหนาทในการแบงสรรเงนใหกบสวนราชการทองถนตาง ๆ นอกจากนผลการศกษาความคดเหนของกลมตวอยางยงตองการใหองคการบรหารสวนจงหวดมหนาทในการดแลและจดการดานสงแวดลอมอกดวย ในประเดนรายไดทเปนขอถกเถยงกนระหวางองคการบรหารสวนจงหวดกบองคการบรหารสวนต าบลนน กลมตวอยางไดเสนอแนวทางใหมการจดแบงรายไดระหวาง อบจ . และ อบต .ในสดสวน 70:30 อนง ตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ. 2540 มาตรา 282-290 ถอไดวาเปนแนวทางการแกไขปยหาตาง ๆ ของการปกครองทองถนทครอบคลมทงปญหาเรองอ านาจหนาท การเงนการคลง และการบรหารงานบคคล ผบรหารทองถน หรอ



สมาชกสภาทองถนยงไมไดมาจากการเลอกตงของประชาชนอยางแทจรง การควบคมจากสวนกลางทมมากเกนไปและประชาชนยงไมมสวนรวมเทาทควร รวมทงกรณของ อบจ .ดวย ดงนนการด าเนนการตามรบธรรมนญ หากสามารถท าไดเสรจครบถวนตามเจตนารมณของสภารางรฐธรรมนญทเลงเหนปญหาการปกครองทองถนไทย และมการแกไข พ .ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวด พ .ศ. 2540 พรอมกนไปดวย ผวจยเชอวาจะมสวนส าคญทจะท าใหการแกไขปญหาตาง ๆ ส าเรจลลวงไปได สมคด เลศไพฑรย . การปกครองทองถนประเทศฝรงเศส . กรงเทพฯ : โรงพมพพมพอกษร , สงหาคม 2543 . 58 หนา หนงสอเลมน ผเขยนเรยบเรยงขนภายใตโครงการสงเสรมการบรหารจดการทดโดยการกระจายอ านาจสทองถน ส านกงาน ก .พ. เนอหาของหนงสอเลมน ประกอบดวย ขอมลเบองตนเกยวกบประเทศฝรงเศส ระบบการเมองการปกครอง โครงสรางการปกครองทองถน อ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน การคลงทองถน ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถนและระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกน เทศบาลในประเทศฝรงเศส (ววฒนาการ , องคกรของเทศบาล , อ านาจหนาทของเทศบาล) สมยศ เฉนบ ารง . การสรางหลกสตรฝกอบรมสงแวดลอมศกษา เรอง การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส าหรบสมาชกองคการบรหารสวนต าบล อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร . ส านกงานสาธารณสขจงหวดสพรรณบร , 2542. 66 หนา (เอกสารวจย) การศกษาน เปนการวจยกงการทดลองแบบกลมเดยววดผลสองครง เพอสรางหลกสตรฝกอบรมสงแวดลอมศกษา เรอง การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส าหรบสมาชกองคการบรหารสวนต าบล โดยก าหนดเปน 3 ขนตอน (1) ขนตอนการสรางหลกสตรฝกอบรม (2) ขนสรางหลกสตรฝกอบรม (3) ขนตอนฝกอบรมและประเมนผลหลกสตรฝกอบรม กลมตวอยางในการวจย คอ สมาชก อบต. อ าเภอเมอง จงหวดสพรรณบร จ านวน 33 คน ใชเวลาในการฝกอบรม 3 วน หาประสทธภาพของหลกสตร โดยประเมนจากแบบทดสอบความร แบบวดเจตคตกอนและหลงการฝกอบรม และแบบประเมนความพงพอใจตอการฝกอบรม วเคราะหขอมลโดยใชสถตพรรณนาแสดงดวยคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และใชสถตวเคราะห t-test ผลการวจย พบวา กอนการทดลองและหลงการทดลอง ผเขารบการฝกอบรมมคาเฉลยของคะแนนความรแตกตางกนอยางมนบส าคญทางสถต ทระดบ 0.001 แตคาเฉลยของคะแนนเจตคตไมแตกตางจากกอนการทดลอง ผเขารบการฝกอบรมเหนวาหลกสตรมประโยชนตอการปฏบตงานของตนมาก และไดรบความรจากการฝกอบรมในระดบปานกลางถงมาก ขอเสนอแนะทไดจากการวจย คอ ควรมการจดฝกอบรมตอเนองและกระจายไปสกลมเปาหมายอ าเภออน และควรมการตดตามผลหลงการฝกอบรม สจต บญบงการ , พรศกด ผองแผว และ ไมเคล เนลสน . การเมองทองถนของ อบต . และ อบจ . .คณะกรรมการวจยแหงชาต สาขารฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร , 2540. (เอกสารวจย) การปกครองทองถนของไทยมประวตความเปนมาทยาวนานและมการเปลยนแปลงทงในดานรปแบบ โครงสราง อ านาจ หนาท มาหลายครงหลายครา แตยงเปลยนมากเทาใด กยงมความสบสนมากยงขนเทานน ทส าคญคอในระยะ



หลงนบตงแต ป 2537 เปนตนมา การปกครองทองถนในรปแบบ อบต. ไดกระจายไปยงพนททวประเทศ โดยจะเตมพนททวประเทศในป 2542 ยงกวานนยงมสญญาณทแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงจากบทบาทของการบรหารราชการสวนทองถนไปสการเมองสวนทองถน สญญาณเครองชดงกลาวไดรบการเสรมแรงจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ซงไดใหความส าคญแกการกระจายอ านาจและการปกครองทองถนยงกวารฐธรรมนญฉบบใด ๆ ในอดต นกรฐศาสตรไทยดานการปกครองทองถนจ านวนมากมความเหนวา การปกครองทองถนเปนเสนเลอดส าคญทสดเสนหนงในชวตของสงคมมนษย เพราะถาหากการดแลจดการและแกไขปญหาตาง ๆ ในทองถนเปนไปอยางมประสทธภาพแลวทองถนนนกจะมความสงบสข นาอย คณภาพชวตของคยทอยกจะดขน อนเปนพนฐานส าคญส าหรบสงคมและรฐ ในทางตรงกนขาม หากการดแลจดการดงกลาวไมประสบผลด บานเมองกจะเตมไปดวยปญหานานปการ ซงจะทวความรนแรงมากขนเรอย ๆ ดวยเหตน การศกษาคนควาเพอท าความเขาใจเกยวกบประเดนปญหาขางตน จงส าคญและจ าเปนอยางยงตอการบรหารและการพมนาการปกครองทองถนของไทย โครงการวจยเรองน มวตถประสงคเพอศกษาวาการปกครองสวนทองถนของไทยโดยรวมในปจจบนอยในสถานภาพอยางไร เปลยนแปลงจากเดมซงเปนการบรหารราชการสวนทองถน (local administration) ไปสความเปนการเมองการปกครองทองถน (local politics) มากขนหรอไมเพยงใด กระบวนการเปลยนแปลงไปสการเมองการปกครองสวนทองถนของ อบต . และ อบจ . ไดประสบอปสรรคในดานใดบาง ในลกษณะอยางไร และมผลกระทบอยางไรในกระบวนการเปลยนแปลงดงกลาวนน และการเมองทองถนของไทยมความเกยวพนกบวฒนธรรมและแบบแผนทางสงคมของทองถนและของไทยโดยสวนรวมอยางไรบาง การวจยเรองนท าขนในชวง พ .ศ. 2539-2541 ซงเปนระยะหวเลยวหวตอของการกระจายอ านาจไปสต าบลและหมบานของไทย โดยมกฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบ อบต . และ อบจ .ออกมาจ านวนมาก รวมทงการออกกฎหมายแมบทคอรบธรรมนญ พ .ศ. 2540 ดวย อยางไรกตาม เนองจากเปนโครงสราง อ านาจหนาท และบทบาททเกดขนใหม หรออยในระบบการเปลยนแปลง ยงไมกลนตวเปนครรลองทางการปกครองทองถนทมนคง ตลอดจนเปนการศกษาเฉพาะกรณ จาก อบต .จ านวนทงสนเกอบ 7,000 แหง รวมทง “ธรรมชาตทางการเมองของทองถน” ทท าการศกษามขอบเขตกวางขวางและมอตราการเปลยนแปลงทรวดเรว ขอสรปจากการศกษาจงอยในวงจ ากด กรอบความคดหลกทใชในการศกษาม 2 ลกษณะ คอ แนวความคดวาดวยการปกครองทองถน โดนเนนคณลกษณะทางโครงสรางของ อบต . และ อบจ . และแนวความคดวาดวยพฤตกรรมทางการเมองในการปกครองสวนทองถนของไทย ภายใตบรบทของระบบวฒนธรรมและความเขมแขงของระบบราชการไทย ซงด าเนนมาจากอดตอนยาวไกล การวจยเรองน ใชวธการวจยแบบสงเกตการณแบบมโครงสรางตามสมมตฐาน โดยการสงเกตการณในพนททท าการศกษาโดยละเอยดท อบต .ก าพวน จงหวดระนอง ระหวางเดอนตลาคม 2540 ถงเดอนกมภาพนธ 2541 นกวจยและผชวยวจยไดเขาไปท าความคนเคยกบสมาชก อบต .เปนเบองตน แลวไดเขาไปมสวนรวมในการประชมประจ าเดอน การประชมโครงการพฒนาตาง ๆ ของต าบล การสมมนา รวมทงงานทางดานวฒนธรรมประเพณตาง ๆ ดวย การเลอกกรณศกษาดงกลาวขางตนมงพนทและสภาพแวดลอมทางการเมองและสงคม รวมทงสภาพแวดลอมเชงวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาตดวย ซงมความละมายคลายคลงกบสภาพการณของสงคมไทยโดยรวม



นอกจากขอมลทไดจากการสงเกตการณตามโครงสรางแลว การวจยเรองนยงไดอาศยขอมลจากการสมภาษณสมาชกสภา อบต . ประชาชนทวไป ขอมลทมอยแลว (aggregate data) จากเอกสาร โครงการพฒนาดานสงคม วฒนธรรม การทองเทยว สงแวดลอม พฒนาชมชน และขอมลทวไปอน ๆ การวเคราะหขอมลทไดจากการสงเกตการณดงกลาวขางตนกระท าโดยวธการบรรยายความ ตามโครงสรางหรอประเดนทปรากฎในปญหาการวจย วตถประสงคการวจย และสมมตฐาน ดงทกลาวมาขางตน ผลการศกษายนยนสมมตฐานทตงไว กลาวคอ การปกครองทองถนของไทยไดเปลยนแปลงจากรปแบบการบรหารราชการสวนทองถนไปสสภาวะการเมองการปกครองทองถนทละเลกละนอยมากขนเปนล าดบ กระบวนการเปลยนแปลงไปสการเมองการปกครองสวนทองถนของ อบต. และ อบจ . ไดรบการถวงรงในดานการก าหนดโครงสรางและการเลอกปฏบตของระบบราชการ โดยเฉพาะเพอผดงอ านาจ ความมนคง และศกดศรอนเปนสถานภาพเดม (status quo) ของระบบราชการสวนกลางและสวนภมภาค โดยเฉพาะอทธพลในดานบทบาทของการก ากบดแล การบรหารงานบคคล การคลง และความเฉอยในการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนในทองถน อนง การเมองทองถนมความผกพนอยางแนนแฟนกบระบบอปถมภ และความเคยชนในวฒนธรรมทางการเมองดงเดมของไทย ในลกษณะดงกลาวขางตน ก านนผใหญบานไมสามารถแยกแยะบทบาทของตน ระหวางการปกครองสวนภมภาคกบการปกครองสวนทองถนไดอยางชดเจน แมวาการยกฐานะต าบลขนเปน อบต . มผลตอแบบแผนการเมองของทองถนทมอยเดมในระดบสง แตบทบาทในการเปนผน าทองถนของก านนผใหยบานมกจะขนอยกบผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนของพรรคพวกเปนส าคญ ก านนผใหญบานมกมเครอขายเชอมโยงกบนกการเมองในระดบชาตอยางเหนยวแนนตามสภาพการบงคบทางโครงสราง ภายใตการแบงปนผลประโยชนในระบบอปถมภและวฒนธรรมอ ามาตยาธปไตยของสงคมไทย และนบตงแตมการเปลยนแปลงไปสการการปกครองทองถนในรปแบบ อบต . ตงแต พ .ศ. 2515 เปนตนมา ก านน ผใหญบาน และสมาชกสภา อบต . มวสยทศนทางการเมองการปกครองทแตกตางไปจากเดมแตเพยงเลกนอย ปญหาส าคญของการเมองการปกครองทองถนทปรากฎอยในปจจบนสรปได ดงน

(1) รปแบบโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถนบางสวนยงไมเหมาะสม และไมสอดคลองกบลกษณะพน ท โดยมการก าหนดรปแบบทไมออนตวหรอยดหยน

(2) หนวยงานของรฐในสวนกลางและภมภาค ยงไมกระจายอ านาจการจดท าบรการสาธารณะใหทองถนอยาง จรงจง

(3) โครงสรางการคลงของทองถนยงไมสอดคลองกบหลกการกระจายอ านาจ หนาทและบทบาทของทองถน (4) องคกรปกครองสวนทองถนไมมบทบาทน าในฐานะผบรหารและจดการเศรษฐกจชมชน (5) ก านน ผใหญบาน ยงมบทบาททสบสนและไมชดเจน หากไมแกไขจะเปนปญหาในชมชนอยางรนแรง สวนปญหาอน ๆ ไดแก ปญหาองคกรปกครองสวนทองถนไมมประสทธภาพทางการบรหารจดการทองถน

ปญหาการบรหารงานบคคลทองถนและทรพยากรบคคลทองถนซงขาดความเปนอสระและไมมคณภาพเพยงพอตอการท าบรการสาธารณะ และปญหาประชาชนในทองถนขาดความสนใจในการมสวนรวมปกครองทองถนอยางรอบดาน สธานนท โพธชาธาร . การศกษาผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรของโครงการแกไขน าเสยของเทศบาลนครนครราชสมา. สถาบนราชภฎนครราชสมา , 2542 . (เอกสารวจย)



น าเสย เปนปญหาดานมลพษทส าคญปญหาหนงของชมชน ในสวนของเทศบาลนครนครราชสมาไดตระหนกถงปญหาดงกลาวทเกดขน ท าใหเทศบาลฯ ไดกอสรางระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยแลวเมอป 2539 แตโครงการดงกลาวเปนโครงการลงทนโดยรฐบาล ซงมแหลงเงนทนมาจากภาษของประชาชน จงตองศกษาผลตอบแทนทคนในสงคมไดรบในรปของสวสดการทดขน ดงนน ในการศกษาวจยนมงทวตถประสงคหลกคอศกษาผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรของการมโครงการระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยของเทศบาลฯ โดยน าขอมลดานตนทนและผลประโยชน มาท าการวเคราะหดวยเกณฑทชวด 3 ตว คอ มลคาปจจบนสทธ อตราสวนผลประโยชนตอการลงทน และอตราผลตอบแทนภายในโครงการ ในชวงระหวางป 2540-2555 ผลการศกษาพบวา ณ อตราคดลด 12 % โครงการมผลตอบแทนคมคาในการลงทน กลาวคอ มมลคาปจจบนสทธ เทากบ 311.54 ลานบาท อตราสวนผลประโยชนตอการลงทนเทากบ 1.17 และอตราผลตอบแทนภายในโครงการเทากบ 15.11% ส าหรบการทดสอบความออนไหวของโครงการสามารถยอมรบโครงการไดในกรณตนทนรวมของโครงการเพมขน 10 % กบกรณตนทนรวมของโครงการเพมขน 10 % และผลประโยชนลดลง 5 % แตไมสามารถยอมรบโครงการไดในกรณทอตราคดลดเพมขนเปน 16.5 % ซงแสดงวาการลงทนในโครงการดงกลาวไมมความคมคาถาหากสมมตวาเงนลงทนของโครงการเทศบาลไดกจากภาษอกรของประชาชน ดงนนเทศบาลจงตองจายผลตอบแทนคนประชาชนในอตราทเทากบอตราดอกเบยเงนกของสถาบนการเงน สรว แสงสวาง และ สวทย จ าปา . แนวความคดเกยวกบหนาทและแนวทางปฏบตงานส าหรบพฒนากรในปจจบนและอนาคต ของเจาหนาทและสภาองคการบรหารสวนต าบล ภาคเหนอตอนลาง . ศนยชวยเหลอทางวชาการพฒนาชมชน เขตท 6 , 2542 . (เอกสารวจย) ผลการวจยมขอเสนอแนะ (1) หนาททพฒนากรควรสนบสนน อบต . ระดบสงสด คอ การบรหารงาน การสนบสนนและรวมกจกรรมพฒนาชมชน การพฒนาเงนทนทองถน การจดระบบขอมลหมบานต าบลไวทอ าเภอ สนบสนนท าแผนพฒนาต าบล ตามล าดบ (2) พฒนากรควรประสานงานกบ อบต .ซงมคณวฒแตกตางกนเพอหาขอสรปในการสนบสนนสรางสอฝกอบรมเรองเศรษฐกจ (3) พฒนากรควรประสานงานกบ อบต . และหาวธเพอทราบความพงพอใจในต าแหนง กรณพบวาสวนใหญพงพอใจสงหรอท าใหมความพงพอใจสง ควรเสนอแนวคดในการสนบสนนดานการใหการศกษาและพฒนากระบวนการเรยนรของประชาชน สมบต จนทรวงศ . การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร 2539 : การศกษายทธศาสตรการสรางภาพ . ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต , พฤษภาคม 2540 . 170 หนา (เอกสารวจย) งานวจยชนนไดรบทนวจยจาก คณะกรรมการสาขารฐศาสตร และรฐประศาสนศาสตร ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ผวจย เปนอาจารยประจ าภาควชารฐศาสตรศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร ผลงานวจยสรปได ดงน การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2539 เปนการเลอกตงทมการรณรงคหาเสยงดวยสอประชาสมพนธอเลคโทรนคททนสมย ภายในระยะเวลาทคอนขางสน ในเขตเลอกตงทใหญ ตอผเลอกตงทเชอกนวามความรอบรและมความตนตวทางการเมองสง ซงเหนไดชดวา ยทธศาสตรการสรางภาพของนกการเมอง เปนเรองทมความส าคญยง งานวจยชนนมงจะตรวจสอบและอธบายวา ผสมครคนส าคญ ๆ ใชยทธศาสตรอะไรในการสรางภาพ ยทธศาสตรดงกลาวถกก าหนดโดยสภาพแวดลอมอยางไร และปฏกรยาของผเลอกตงตอยทธศาสตรดงกลาวเปนอยางไร โดยอง



กรอบการแขงขนชงต าแหนงประธานาธบดอเมรกน และทฤษฎเรองภาพ (Image) เปนหลก โดยใชวธการเกบขอมลจากทงขอมลเอกสาร การสมภาษณคณะผหาเสยง และการออกแบบสอบถามส าหรบกลมตวอยางของผเลอกตง ผลการศกษาพบวา “ภาพ” ใหมของนกการเมองเปนสงทสรางกนได โดยความส าเรจของ ดร .พจตต รตตกล นน สวนหนงคงอธบายไดวา เปนผลพวงมาจากการทภาพของ ดร .พจตต รตตกล มไดถกสรางขนมาจากการพจารณาตามมตเดยว ตามแบบทฤษฎ Image Theory หรอ Stimulus Theory หากแตเปนการสรางสรรคภาพจากสองมต คออาศยฐานความโนมเอยงเดมของผเลอกตงเกยวกบตวผสมคร (จาก Perceiver - determinded Theory หรอ Perceptual Balance Theory) เปนฐานในการสรางภาพเพอฉายหรอสอกลบมาหาผเลอกตงอกครงหนง เพราะฉะนนการฉายภาพ “ผมความมงมน” และ “ ใหโอกาสผมบาง” จงสอดคลองกบภาพทผเลอกตงมอยแลวกบตวของ ดร.พจตต รตตกล สวนกรณของ พลตรจ าลอง ศรเมอง (และ ร .อ.กฤษฎา อรณวงศ ณ อยธยา ) เปนการสรางภาพตามแบบทฤษฎ Image Theory หรอ Stimulus Theory เพยงอยางเดยว ในขณะทภาพเดม ๆ ทฉายออกไป ไมสอดคลองกบการรบรของผเลอกตงทไดเปลยนแปลงไปแลว นอกจากนยงพบวา สภาพแวดลอมดานยทธศาสตรทมผลกระทบโดยตรงตอยทธศาสตรการหาเสยง (และการสรางภาพของผสมคร) คอกระบวนการสรรหาตวผสมครของแตละพรรคการเมองซงปกปด ไมโปรงใส และมผลกระทบใหเกดความแตกแยกในพรรค ท าใหปจจยดานการเปนผด ารงต าแหนงเดม (Incumbency) ของผสมครอยาง ร .อ.กฤษฎา อรณวงศ ณ อยธยา และ พลตรจ าลอง ศรเมอง เสอมสลายไปจนหมดสน อนง ความผนผวนทางการเมองกมสวนกระทบทส าคญตอการรณรงคหาเสยงและการสรางภาพของผสมครดวย เพราะฉะนน ตราบเทาทกระบวนการสรรหาตวผสมครของพรรคตาง ๆ ไมมการเปลยนแปลงไปในทางทดขน ในอนาคต แนวโนมทจะมผสมครอสระ (ซงจะปลอดจากภาระความผนผวนทางการเมองระดบชาตทอาจสงผลลบตอภาพของพรรคและตวผสมคร) กนาจะยงมสงขน ซงกหมายถงความส าคญของการสรางภาพผานสอโฆษณาททนสมยกคงจะเพมมากขนเชนเดยวกน สมพนธ เตชะอธก และคณะ . อบต. เทศบาล อบจ. : อ านาจของใคร . ขอนแกน : หจก.ขอนแกนการพมพ , มกราคม 2546 . 60 หนา (เอกสารวจย) หนงสอเลมนเรยบเรยงจากโครงการวจย เรอง “ การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจ : กรณศกษา 9 องคกรปกครองสวนทองถนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” ซงเปนสวนหนงของโครงการวจย “การประเมนความกาวหนาของการกระจายอ านาจในประเทศไทย” ท ม นายตระกล มชย เปนหวหนาโครงการวจย ภายใตการสนบสนนของ วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา การศกษานพบวา องคกรปกครองสวนทองถนหลายแหงท าบทบาทไดดพอสมควร มการจดท าวสยทศน นโยบาย ยทธศาสตรและแผน โดยเนนการมสวนรวมของประชาชนในทองถน มทงการจดเวทรบฟงความคดเหน การจดกระบวนการท าแผน การออกแบบสอบถาม การลงพนทพบปะกบชาวบาน มการก าหนดแผนครอบคลมหนาทตามกฎหมายการกระจายอ านาจ องคกรปกครองสวนทองถนอกหลายแหงทท าบทบาทไดยงไมด และไมไดปฏบตหนาทตามกฎหมาย มกขาดการมสวนรวมจากประชาชนในทองถน ในการจดท าวสยทศน นโยบาย ยทธศาสตร แผน และการจดสรรงบประมาณไมครอบคลมกจกรรมตามทกฎหมายก าหนด มการเนนเฉพาะโครงสรางพนฐาน โดยก าหนดจากนกการเมองทองถนและขาราชการ พนกงาน เทานน



ปญหาการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน ยงมปญหางบประมาณ ก าลงคน ไมเพยงพอตอความตองการของพนท ขาดความอสระในการปกครองตนเอง ยงขนอยกบสายการบงคบบญชา กฎระเบยบจากสวนกลางและจงหวด การท างานมขนตอน ระบบ ระเบยบ ยงยาก ซบซอน พนกงานขาดจตส านกในการบรการประชาชน มคณะบรหารทมาจากนกการเมองกลมเดยวกน ท าใหขาดการตรวจสอบ และมความขดแยงกบขาราชการ/พนกงานประจ า การรบรและทศนคตของประชาชน มองวา องคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทเนนหนกไปในทางโครงสรางพนฐาน ยงไมตอบสนองดานอาชพ ความเปนอย การมงานท า การศกษา สขภาพอนามย ศลปวฒนธรรมและสงแวดลอม ประชาชนยงพงพาความชวยเหลอและการเอออ านวยความสะดวกตาง ๆ ในยามเดอดรอน จงมทงทพงพอใจและไมพงพอใจ ซงขนอยกบความใกลชด การท างานชมชนไดประโยชนจรง การกระจายผลประโยชนทวถง ไมมผลประโยชนสวนตวและพวกพอง การมสวนรวมของประชาชนมการไปลงคะแนนเสยงเลอกตงรอยละ 30-80 การวางแผนมทงทมสวนรวมและด าเนนการโดยนกการเมองกบขาราชการโดยประชาชน ไมมสวนรวมดานการตดสนใจ การตดสนใจยงขนอยกบคณะผบรหารองคการเปนหลก ประชาชนเปนเพยงผเสนอขอมล แผนความตองการ สวนการตรวจสอบมเพยงตรวจสอบแคเรองโครงสรางพนฐานทเหนเปนรปธรรม ประชาชนสวนใหญไมมสวนรวมในการตดสนใจและตรวจสอบการท างาน ความสมพนธระหวางสวนราชการกบองคกรปกครองสวนทองถน โดยทวไปขนกบสายการบงคบบญชา กฎหมาย กฎ ระเบยบตาง ๆ มปญหาความลาชาในการประสานงาน และงบประมาณสนบสนน ความสมพนธกบนกการเมองมลกษณะอปถมภในการจดสรรผลประโยชนและงบประมาณลงพนท สวทย ยงวรพนธ . ยทธศาสตรการบรหารงานของสภาต าบล และองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) . กรงเทพมหานคร : บรษท เทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จ ากด , พฤษภาคม 2542 . 334 หนา ผเขยนหนงสอเคยรบราชการเปนอดตผวาราชการจงหวด ผตรวจราชการกระทรวงมหาดไทย และอดตอธบดกรมแรงงาน หนงสอเลมนผเขยนมเจตนารมณเพอสนบสนนการปฏบตงานของบคลากรทกระดบของสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล โดยมเนอหาเกยวกบ (1) ววฒนาการของสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล (2) บทบาทส าคญของสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบลตาม พ .ร.บ.สภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ .ศ. 2537 บทบาทอ านาจหนาทของนายอ าเภอและปลดอ าเภอผเปนหวหนาประจ ากงอ าเภอในการก ากบดแลองคการบรหารสวนต าบล (3) ยทธศาสตรการบรหารงานของสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล โดยเฉพาะยทธศาสตรในการบรหารในยคโลกาภวฒน (4) บทบาทของความเปนผน าสมยใหม (Leadership) เชน วธการพฒนาตนเองและบคลากร วธท างานแบบประชาธปไตย และการท างานรวมกบผใตบงคบบญชาหรอลกนอง (5) ความรในการบรหารงานทวไปของประธาน อบต. เชน เรองคณลกษณะผน า นโยบาย อ านาจหนาทความรบผดชอบ การวางแผน การจดองคการบรหาร การจดการงานบรหารบคคล การอ านวยการสงการ การประสานงาน การจดท ารายงาน การจดท างบประมาณและการเบกจาย การประเมนผลงาน (6) ปญหาและขอเสนอแนะในการบรหารงานขององคการบรหารสวนต าบล ส านกบรหารราชการสวนทองถน กรมการปกครอง และ บรษททปรกษาคเปอรส แอนด ไลแบรนด แอสโซวเอทส จ ากด . โครงการศกษาเพอหารปแบบการเขามามสวนรวมของภาคเอกชนในกจการสาธารณะของเทศบาล . สนบสนนทนโดย ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) , 2535 . (เอกสารวจย)



โครงการศกษานมวตถประสงคเพอท าการศกษาหาวธการทจะใหภาคเอกชนเขามาจดท ากจการเกยวกบการใหบรการสาธารณะแกประชาชนแทนเทศบาล และหาวธปรบปรงและเสรมสรางประสทธภาพการใหบรการสาธารณะประเภทตาง ๆ ของเทศบาลดวยการใหเอกชนเขามามสวนรวมลงทนหรอจดบรการ โดยด าเนนการศกษาในเทศบาลน ารอง 3 แหง คอ เทศบาลนครเชยงใหม เทศบาลเมองเชยงราย และเทศบาลเมองนครปฐม โครงการวจยพบวา กจกรรมทสามารถใหภาคเอกชนเขามาด าเนนการ และมความเปนไปไดมากในทางปฏบต และสมควรจะใหเอกชนเขารวมด าเนนการม 7 กจกรรม คอ งานเกบขยะมลฝอย งานกวาดถนนและทางเทา งานก าจดสงปฏกล งานบ ารงรกษาสวนสาธารณะ งานซอมบ ารงรถยนต งานซอมบ ารงรกษาไฟฟาสาธารณะ และงานถายเอกสาร ผวจยเหนวาเรองนเปนสงใหม เทศบาลจงอยระหวางการปรบตวใหเขากบแนวคดน อกทงเอกชนทมความรความช านาญและประสบการณยงมนอย ท าใหขาดการแขงขนในการใหบรการ การจะใหแนวคดประสบผลส าเรจ ตองค านงเรองตอไปน คอ

1. การท าสญญาโดยใหภาคเอกชนรวมด าเนนกจการสาธารณะของเทศบาล ควรก าหนดระยะเวลาสญญา 7 ป จงจะท าใหภาคเอกชนถงจดคมทน แตตดทระเบยบกฎหมายทใหเทศบาลท าสญญาไดไมเกน 5 ป ควรแกไขระเบยบและกฎหมายนน

2. การประเมนผลประสทธภาพการด าเนนงานของภาคเอกชน ควรมหลกเกณฑในการประเมนผลทชดเจน เพราะหากพจารณาในภาพรวมจะท าใหการประเมนผลไมตรงกบขอเทจจรง

3. การค านวณอตราคาจางทเหมาะสม ตองมการพจารณาขอมลอยางละเอยด เพอปองกนความผดพลาดใน การก าหนดอตราคาจางทสงหรอต าเกนไป อาจท าใหเทศบาลเสยคาใชจายเพมขน หรออาจเปนภาระใหกบผรบจาง ท าใหประสทธภาพการท างานต าลง เทศบาลทประสงคใหภาคเอกชนเขามาด าเนนการในกจการสาธารณะของเทศบาล ควรใชหลกเกณฑพจารณา ดงน (1) ใหด าเนนการในพนททเทศบาลมการขยายเขตใหม เพราะจะท าใหสามารถเปรยบเทยบกบพนทเทศบาลด าเนนการอยกอนแลว (2) เทศบาลรเรมกจการใหมนอกเหนอจากกจการเทศบาลไดด าเนนการมาแลว (3) เปนกจการทเทศบาลด าเนนการแลวเกดปญหาหรอความลมเหลว หลกเกณฑทง 3 ประการท าใหเหนผลของความแตกตางในการใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในกจการสาธารณะของเทศบาลไดอยางชดเจน และไมเปนการกระทบกระเทอนกจการทเทศบาลไดด าเนนการอยกอนแลว และเนองจากประชาชนเปนผรบผลกระทบจากการทเทศบาลใหภาคเอกชนเขาด าเนนการแทน ประชาชนจะมบทบาทสนบสนนการด าเนนงานดวยการใหความรวมมอกบเทศบาลและภาคเอกชนทท าหนาทใหบรการสาธารณะโดยการรกษาทรพยสนสวนรวม ใหความรวมมอในการเกบคาธรรมเนยม สอดสองดแลการท างานของภาคเอกชนและแจงใหเทศบาลทราบเพอการแกไขปญหาไดอยางถกตอง ส านกบรหารราชการสวนทองถน มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยสงขลานครนทร , เอกสารประกอบการประชมสมมนาเพอรบฟงความคดเหนเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองทองถน . 2540 . 231 หนา หนงสอเลมนเปนการรวบรวมบทความตาง ๆ เพอใชในการประชมสมมนา ซงจดโดยการรวมมอระหวางกระทรวงมหาดไทยกบสถาบนการศกษาตาง ๆ มบทความทเขยนโดยนกวชาการ และ นกปฏบตการ (ขาราชการประจ า)ทนาสนใจ คอ

1. แนวคดการมสวนรวมทางการเมอง โดย นรนต เศรษฐบตร



2. การปกครองและการบรหารทดกบการตรวจสอบของประชาชน โดย ประทาน คงฤทธศกษากร 3. บทบาทของประชาชนตอการสงเสรมและพฒนาประชาธปไตย โดย บญธรรม เลศสขเกษม 4. รปแบบการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญฉบบปจจบน โดย สมคด

เลศไพฑรย 5. วธประชาพจารณ : กลไกเพอประกอบการตดสนใจของหนวยงาน โดย นวฒน วสสดแกว 6. ปญหาการปกครองทองถน : ปญหาเกาในจนตนาภาพใหม โดย อเนก เหลาธรรมทศน 7. ท าไมคนไทยจงไมมสวนรวมทางการเมองเทาทควร? ค าถามทตองการค าตอบ โดย วฒสาร ตนไชย 8. ประชาธปไตยสองระดบ : ความคดชน าการกระจายอ านาจสทองถน โดย อเนก เหลาธรรมทศน 9. การคลงทองถน โดย สวฒน ตนประวต 10. การคลงทองถนกบการมสวนรวมของประชาชน โดย จรส สวรรณมาลา 11. เดกหญงอลส อายด : แบบอยางของเยาวชนรนใหม โดย ธเนศวร เจรญเมอง 12. บทบาทของสภาจงหวดในการพฒนาประชาธปไตย : กรณศกษาสภาจงหวดสงขลา โดย วชย กาญจน

สวรรณ สนท จรอนนต .ความเขาใจเรองการปกครองทองถน . กรงเทพมหานคร:บรษท สขมและบตร จ ากด , 2543. 91 หนา หนงสอเลมน ไดน าเสนอรปแบบการอธบายการปกครองทองถน ตงแต องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล เมองพทยา กรงเทพมหานคร เหมาะส าหรบผทตองการรพนฐานการปกครองทองถนไทย สงศต พรยะรงสรรค และ ผาสก พงษไพจตร (บรรณาธการ) . กระจายอ านาจอยางไรสรางประชาธปไตย. ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2537 . 351 หนา หนงสอเลมนเปนการรวบรวมบทความทเกยวกบการกระจายอ านาจจ านวน 10 เรอง ทใชเปนเอกสารประกอบการสมมนาทางวชาการครงท 4 ซงจดโดย ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอวนท 23-24 พฤศจกายน 2536 เรอง “การกระจายอ านาจสทองถน : เราจะไปทางไหนกน” ทใหแนวความคด ประสบการณจากตางประเทศ และขอเสนอแนะเชงแนวคดและนโยบาย ดงน

1. การกระจายอ านาจในประเทศฝรงเศส : ประเดนทางการเมองและเศรษฐกจ โดย สทธพนธ จราธวฒน และ ฌอง ครสตอฟ ซมอง

2. การกระจายอ านาจในสหพนธสาธารณรฐเยอรมนน โดย เวรา เอดมนน-คเฟอร 3. กระจายอ านาจสทองถน โดย ธเนศวร เจรญเมอง 4. การกระจายอ านาจทางการเมอง และการคลงสทองถนในทศวรรษหนา โดย จรส สวรรณมาลา 5. เจาสว เจาพอ เจาท โดย ผาสก พงษไพจตร 6. การกระจายอ านาจ : มมมองทางดานงบประมาณรฐบาล โดย นวลนอย ตรรตน 7. นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมกบการกระจายอ านาจสทองถน โดย สามารถ เจยสกล 8. กระทรวงแรงงาน : รวมศนยหรอกระจายอ านาจ? โดย สงศต พรยะรงสรรค 9. นโยบายการเกษตรกบการกระจายอ านาจสทองถน โดย สมภพ มานะรงสรรค



10. การพฒนาชนบทเพอการกระจายอ านาจ : กรณศกษาจากประสบการณขององคกรชาวบาน โดย กนกศกด แกวเทพ

สนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย . การปรบปรงประสทธภาพการบรหารงานของเทศบาล . กรงเทพฯ , 2524 . (เอกสารวจย)


อ อมร รกษาสตย . เทศบาลเพอการพฒนา . กรงเทพฯ : โรงพมพสวนทองถน , 2509 . 338 หนา ผเขยนปจจบนเปนตลาการศาลรฐธรรมนญ อดต เปน ศาสตราจารยประจ าคณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร หนงสอเปนการรวมบทความของผเขยนทเกยวกบเทศบาล จดพมพเปนเอกสารประกอบความรในการประชมใหญสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย ครงท 7 ณ จงหวดสงขลา มนาคม 2509 เนอหาของบทความในหนงสอแบงเปน 3 ภาค คอ ภาคแรก การพฒนาเทศบาล (1) เทศบาลกบการพฒนาประเทศ (2) เทศบาลในสมยพฒนา (3) เทศบาลกบการพฒนาเศรษฐกจ ภาคสอง กระบวนการพฒนาเทศบาล (4) กระบวนการพฒนาเทศบาล (5) บทบาทของเทศบาลในการพฒนาประเทศ ภาคสาม การพฒนาการบรหารเทศบาล (6) ความรบผดชอบของเทศบาลตอประชาชน (7) เงนของเทศบาล ? (8) การหลกเลยงภาษอากร (9) อาคารสงเคราะห (10) การควบคมเทศบาลของสหรฐ และของไทย (11) แนวทฤษฎในการพฒนาเทศบาล : บทสรป อภชย พนธเสน , สมยศ เชอไทย และ บญยน เรองดษฐ . รปแบบนตบคคลทเหมาะสมของสภาต าบล . สมดปกขาว ฉบบท 2 เอกสารส าหรบคณะกรรมาธการของรฐสภา สถาบนนโยบายศกษา สมาคมสงคมศาสตรแหงประเทศไทย . กรงเทพฯ : มาสเตอรเพรส , กมภาพนธ 2533 . 46 หนา หนงสอเลมน เปนการเสนอแนวคดการปรบรปแบบการบรหารของสภาต าบลตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 326 ใหม ใหเปนสภาต าบลทมฐานเปนนตบคคล โดยมการศกษาเปรยบเทยบกบรางกฎหมายสภาต าบลของพรรคการเมองตาง ๆ จงเหมาะส าหรบการศกษาพฒนาการทางแนวความคดการปกครองต าบลในรปแบบของสภาต าบล กอนทจะพฒนามาเปนองคการบรหารสวนต าบลในปจจบน อรพนท สพโชคชย และคณะ . โครงการศกษารปแบบและแนวทางการสงเสรมความเขมแขงขององคการบรหารสวนต าบล . มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย , มนาคม 2540 . 135 หนา (เอกสารวจย) การวจยนเปนการวจยเชงปฏบตการ โดยน ากระบวนการ AIC ซงเปนกระบวนการหรอเทคนคการจดเวทการระดมความคดเพอการวางแผนแบบมสวนรวมและเปนกระบวนการการกระตนการมสวนรวมของชมชน มาใชในการศกษา ผลการศกษาผวจยมขอเสนอ สรปได ดงน

1. ความเขมแขงของ อบต. และการกระจายอ านาจ การสงเสรมความเขมแขงของ อบต. ในการพฒนาชมชน ควรมแนวทาง ดงน : การพฒนาทกษะทจ าเปน , การสรางกระบวนการท างานรวมกน , การกระจายอ านาจหนาทใหองคการบรหารสวนต าบล , การพฒนารปแบบการบรหารททนสมย , พฒนาองคกรบนพนฐานของการเปน Good Governance



2. การสรางการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพฒนา : สรางใหชมชนมความเปนเจาของ อบต. , การสรางเงอนไขทเอออ านวยใหประชาชนมโอกาสเสนอขอคดเหนในการพฒนา , เพมโอกาส สรางกลไก และเพมศกยภาพใหประชาชนในการดแลตรวจสอบองคการบรหารสวนต าบลไดอยางมประสทธภาพ

3. ภาคราชการและการสงเสรมความเขมแขงขององคการบรหารสวนต าบล : สงเสรมการพฒนาจากระดบหม บาน , การผนกพลงการพฒนาของนกพฒนาภาคราชการ , การพฒนากระบวนการ AIC ใหเปนกลไกเพอสรางการมสวนรวม , สนบสนนรปแบบการพฒนาทเปนการพฒนารวมกน (หนสวนการพฒนา) , มการวจยและพฒนาทตอเนอง

อรพนท สพโชคชย , กรวภา บญซอ และ พรรณยา บณษร .อบต.ทมธรรมาภบาล : การวางรากฐานตานทจรต . เอกสารการสมมนาวชาการประจ าป 2543 เรอง “สงคมโปรงใสไรทจรต” จดโดย ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน และ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย , 18-19 พฤศจกายน 2543 ณ โรงแรมแอมบาสซาเดอร ซต จอมเทยน ชลบร . 122 หนา (เอกสารวจย) รายงานผลการศกษาฉบบน เปนผลจากการด าเนนโครงการทดลองพฒนาและสงเสรมธรรมาภบาลในการบรหารงานของทองถนระดบ อบต . ซงเปนสวนหนงของโครงการ Strategic Intervention in Support of Emerging Issues on Governance ของมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย ซงไดรบการสนบสนนดานเงนทนจากกรมวเทศสหการและโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) คณะผวจยไดศกษาแนวทางการน าหลกการธรรมาภบาลมาประยกตใชส าหรบการบรหารงานสวนทองถน เพอเสนอรปแบบและแนวทางในการสรางธรรมาภบาลในระดบต าบลและหมบาน คณะผวจยไดเลอก อบต.ชมพ อ าเภอสารภ จงหวดเชยงใหมเปนพนทท าการศกษา โดยไดรบความรวมมอจากผบรหาร สมาชกสภา อบต. และเจาหนาทอยางแขงขนและตอเนอง ผลการด าเนนงานภาคสนามแสดงใหเหนวา การสราง อบต . ทมธรรมาภบาลในภาคปฏบตเปนสงทสามารถด าเนนงานไดอยางเปนรปธรรม กระบวนการพฒนาธรรมาภบาลระดบ อบต . เรมตงแตกระบวนการสรางความเขาใจ การก าหนดแนวทางและรปแบบ การทดลองปฏบต และสนสดทการทบทวนและสรปบทเรยน โดย อบต .ชมพ เลอกประยกตหลกธรรมาภบาล 4 หลก คอ หลกนตธรรม หลกความโปรงใส หลกความคมคา หลกการมสวนรวม (ไมไดด าเนนการในหลกหวามรบผดชอบ และ หลกคณธรรม) การศกษานมขอเสนอแนะเชงนโยบาย คอ (1) ก าหนดการสงเสรมและพฒนาธรรมาภบาลในสงคมไทยเปนนโยบายส าคญของรฐบาล (2) หนวยงานทเกยวของควรพจารณาสงเสรมและพฒนา อบต. ทมธรรมาภบาล เพอรวมเปนแกนน าหลกในการผลกดนและด าเนนงานตามวาระแหงชาตนใหประสบความส าเรจ (3) หากมการก าหนดแนวนโยบาย แนวทางการปฏบตและระเบยบทเกยวของ ส าหรบ อบต . ควรก าหนดใหสอดคลองกบหลกธรรมาภบาลทก าหนดในระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด (4) รฐบาลควรเนนนโยบายการพฒนาและสรางความเขมแขงชมชนทเขมแขงและจรงจง (5) การสงเสรมธรรมาภบาลในภาครฐและระดบทองถนควรบรรจกรอบนโยบายทชดเจนในแผนพฒนาเศรษบกจและสงคมแหงชาตทกฉบบ ขอเสนอแนะเชงปฏบต (1) หนวยงานทเกยวของในการพฒนาและสงเสรมการท างานของ อบต . ควรท าความเขาใจและศกษาหลกการของธรรมาภบาล หามใาตรการในการปฏบต และก าหนดแผนการพฒนาทเปนรปธรรมและสรางสรรค (2) จดกจกรรมการสรางความรความเขาใจใหกบเจาหนาทของหนวยงานกลางและบคลากร เพอทจะเปนแกนน าในการผลกดนและคดคนระบบวธการปฏบตทจะสงเสรมธรรมาภบาลระดบ อบต. ตอไป (3) หนวยงานทเกยวของควร



เรงทบทวน ปรบปรง และแกไขแนวทางปฏบตส าหบ อบต . ใหสอดคลองกบหลกธรรมาภบาลหลกตาง ๆ (4) เมอมการก าหนดระเบยบแนวทางการปฏบต ควรใหความรและสรางความเขาใจแกเจาหนาทในระดบภมภาคและผทปฏบตงานในภาคสนามอยาสงมประสทธภาพ (5) จดท าคมอการสรางธรรมาภบาลในระดบต าบล (6) สรางความเขาใจใหผทเกยวของและชมชนเพอสรางกระแสความตองการพฒนาธรรมาภบาลในระดบชมชน (7) จ าเปนตองสรางความรความเขาใจและทกษะในการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมกบเจาหนาทระดบต าบล (8) ขยายผลการพฒนา อบต . ใหมธรรมาภบาล (9) หนวยงานทก ากบดแลควรพฒนาตวชวดผลส าเรจและผลงานของ อบต. ซงควรมตวชวดทเกยวกบหลกธรรมาภบาลดวย อเนก เหลาธรรมทศน . วสยทศนการปกครองทองถน และแผนการกระจายอ านาจ . กรงเทพมหานคร : โรงพมพ ดแอลเอส จ ากด , 2543 . 144 หนา ผเขยน อดต เปนคณบดคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนประธานคณะท างานจดรางแผนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนของรบบาล ปจจบน เปนสมาชกสภาผแทนราษฎรในระบบบญชรายชอ ของพรรคประชาธปตย ผเขยนมวตถประสงคทจะใหผอานไดทราบถงแผนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ซงจะเปนแผนชน าการกระจายหนาท กระจายรายได และกระจายบคลากรจากรบบาล ไปใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ผเขยนไดเขยนไวในค าน าทนาสนใจวา

“ภารกจทส าคญของการกระจายอ านาจ คอ การสรางประชาธปไตยในระดบทองถน มใชการสรางการปกครองหรอการบรหารเปนหลก เราตองเนนการปกครองทองถนทประชาชนมสวนรวม และรบผดชอบโดยตรงใหมากทสด และถาการท าเชนนนจะท าใหการปกครองทองถนมประสทธภาพและมความสจรตดวย กจะเปนการดอยางยง

แตประเดนหลกของเราอยทการสรางการปกครองทใหประชาชนมสวนรวม ทใหประชาชนมสวนท าประโยชนใหสวนรวมโดยตรง ดวยความเสยสละ ดวยความรบผดชอบ และดวยความกระตอรอรน

ประชาธปไตยในระดบทองถนน แตกตางจากประชาธปไตยระดบชาตพอสมควร ควรคดวา ขณะนมภารกจการสรางประชาธปไตยในสองระดบทแตกตางกน และเราจะไมสรางประชาธปไตยระดบทองถนโดยน าเอาประชาธปไตยระดบชาตมาเปนตวแบบ”

สาระของหนงสอม 5 บท บทท 1 แผนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน มประเดน ความเปนมาของแผนกระจายอ านาจ , ไตรภาคเขารวมเปนคณะกรรมการกระจายอ านาจ , รปลกษณของแผนและสาระการกระจายอ านาจ , จงหวะกาวตาง ๆ ในการท า “แผนกระจายอ านาจ” , บทท 2 การเมองตอไปน จะตองมงสราง “พลเมอง” มประเดน การกระจายอ านาจไมใชการมอบอ านาจ , ไมมเหตผลอกแลวทจะไมถายโอนอ านาจ , ตองใหเครดตแกรฐบาลสองรฐบาล , การเมองแบบใหม , การเมองตอไปนตองสราง “พลเมอง” บทท 3 นคอวธการ : ทประชาชนจะไดพงตนเอง มประเดน การปกครองทองถนกคอประชาธปไตยทองถน , ความผดพลาดในอดตเหตหนงแหงความลมละลายของทองถน , เมอเรามวฒนธรรมอปถมภเรากไดประชาธปไตยอปถมภ , นคอวธการ : ทประชาชนจะไดพงตนเอง บทท 4 ตองประสานและกลมกลนกบวฒนธรรมเดม มประเดน ตองเปลยนวธคดกนใหมในทองถน , ประชาธปไตยทประชาชนเขามามสวนรวม , มตของความหลากหลายในการปกครองทองถน , ตองประสานและกลมกลนกบวฒนธรรมเดม บทท 5 มตใหม:ของการปกครองทองถน มประเดน คนสวนใหญเพยงแคผงกหวรบ , ทถกตองแลวเราควรจะมทาทตอแผนการกระจายอ านาจอยางไร , ในฐานะทเปนประธานคณะท างาน มอง เหน และรสกกบสงทจะเกดขนในทองถนอยางไร , ไมมอะไรจะ



เรยบรอยได ดวยแผนเพยงแผนเดยว , มตใหม : ของการปกครองทองถน ภาคผนวก เปนแผนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2543 อเนก เหลาธรรมทศน . เหตอยททองถน : ปญหาการเมองการปกครองทระดบชาตอนสบเนองจากการปกครองทองถนทไมเพยงพอ. กรงเทพฯ : บรษท บพธการพมพ จ ากด , 2543. 89 หนา หนงสอเลมนผเขยนบอกวาเปนสวนขยายหรอสวนตอของ “สองนคราประชาธปไตย” ซงเปนหนงสอเลมหนงของผเขยน นอกจากนนหนงสอเลมนจะเปนสวนหนงของกระแสเรยกรองการปกครองทองถนทมบทบาท อ านาจ หนาท และทรพยากรมากขน เนอหาประกอบดวย หกบท คอ บทท 1 เกรนน า บทท 2 กรมธปไตย บทท 3 การปกครองทองถน บทท 4 การท าใหราชการและการปกครองสนองตอบตอการเมองมากขน บทท 5 เครอขายฝกฝายระดบจงหวด บทท 6 บทปดทาย ในบทปดทายผเขยนไดเขยนไววา “……การพฒนาทองถนโดยเอาเครอขายฝกฝายของนกการเมองระดบชาตเปนแกนน า แมจะโยงเอกาการบรหารและการปกครองทงสามระดบเขาดวยกนได แตไมไดแกปญหาทเมองไทย “การปกครองทองถนดวยสวนกลาง และปกครองสวนกลางดวยทองถน” คอราชการสวนภมภาคและราชการสวนกลางไมใชราชการสวนทองถนทเปนหลกในการปกครองททองถน แตในทางกลบกน คณะรฐมนตรซงเปนยอดสดของการปกครองสวนกลาง บอยครงกลบเปนนกการเมองทมาจากทองถน เปนนกบรหารทมความรความสามารถ และความสนใจในการงานทอยในระดบทองถนมากกวาระดบชาต ประเดนสดทายทผเขยนอยากฝากขอสงเกตไวคอ การพฒนาทองถนโดยเอาเครอขายฝกฝายเปนแกนน า ไมไดเปนแตเพยง “ผล” ของการไมมการปกครองทองถนทมอ านาจหนาทและเอกสทธอสรภาพทพอเพยง หากอาจเปน “เหต” ของการไมมการกระจายอ านาจหนาทใหทองถนอยางจรงจงในปจจบนอกดวย ผทไดรบประโยชนและหวงแหนระบบรวมศนยในปจจบน มไดใหเพยงกระทรวงมหาดไทยอยางทคนสวนใหญเขาใจ มไดมเพยงบรรดากรมทงหลายในสวนกลาง หากอาจรวมไปถงนกการเมองและเครอขายของเขาซงไมเพยงแตสนทดในการท างานกบระบบรวมศนยเชนทกวนนไดเปนอยางด แตยงไดประโยชนจากระบบนอยมากทเดยว” อเนก เหลาธรรมทศน . สาระส าคญของการเมอง ประชาธปไตยทองถน และการปกครองสวนทองถน . กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมตใหม (โครงการหนงสอชดพฒนาการปกครองทองถน) , 2545 . 72 หนา หนงสอเลมนเขยนขนหลงจากทผเขยนไดเขาสเวทการเมองในต าแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎร ในระบบบญชรายชอของพรรคประชาธปตย จงเปนการเสนอมมมองทงจากนกวชาการ และ นกการเมองทสนใจเรองการกระจายอ านาจและการปกครองทองถน การน าเสนอเนอหา เปนเรองขนาดสนเขยนใหอานแบบสบาย ๆ แตแฝงไวดวยขอคด โดยแบงเนอหาเปน 2 สวน สวนแรก หวเรอง คอ เกยรตประวต ของการปกครองทองถนไทย มประเดนยอย ๆ คอ สขาภบาลทาฉลอม , เรอง “ทองถน”มคนเขาคดกนมานานแลว , “Political Education” และ “ Local Democracy” , ผน าสามญชนกคดเชนเดยวกน สวนทสอง หวเรอง ปรชญาการปกครองทองถน มประเดนยอย ๆ คอ การเมองทองถน , งานพพธภณฑในญปน , งานกวาดถนนและสวนหยอมในญปน , สมาคมคนรกกนในญปน , ยายสนามเดกเลนในอเมรกา , ถาประชาธปไตยเปน



ทางออกเราจะเรมกนอยางไร , ราชการและการบรหารทองถน , การศกษาทท าใหไมรเรองหลงบาน , รเรม-เปดชอง ใหคนดมารวมงาน , ตวอยางการท างาน ดวยวธคดแบบทองถน , “ทองถน” น า “ระดบชาต” ได , ประเทศไทยในอนาคต อดม ทมโฆษต และคณะ . การวด การวเคราะห และการพยากรณฐานะทางการเงนการคลงขององคการบรหารสวนต าบล (อบต.) : การแสวงหาตวแบบและการประยกตใชเพอการพฒนาการบรหารการคลงทองถนไทยในระดบต าบล . ส านกวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , มกราคม 2544. 792 หนา (เอกสารวจย) ผวจย เปนอาจารยประจ าคณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ไดรบทนวจย จาก ส านกวจย ของ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร งานวจยนมวตถประสงคเพอคนหาตวแบบและเทคนคการวด วเคราะห และพยากรณฐานะทางการเงนการคลงของ อบต. โดยผวจยมฐานคตวา อบต.เปนองคกรทองถนขนาดเลกและเกดขนใหม แตมเปนจ านวนมากทวประเทศ หากประเทศไทยสามารถพฒนา อบต .ใหเขมแขงได เชอวา อบต .จะเปนฐานอนส าคญทจะท าใหประเทศไทยจะมความเจรญกาวหนาเปนอยางมาก ผลการวจย พบวา ประการท 1 ตวแบบทเหมาะสมในการอธบายฐานะรายไดรายจายของ อบต.ประกอบดวยตวแปรตาม คอ ฐานะทางการเงนของ อบต. ซงวดโดยดชนดลรายไดรายจายของ อบต.ในแตละรอบป สวนตวแปรอสระ คอ (1) ฐานะรายได (2) ฐานะรายจาย (3) นโยบายและฐานะการเงนของรฐบาลกลาง (4) แรงกดดนดานรายจายจากชมชนทตง อบต . (5) ปจจยพนฐานของชมชนทมอทธพลตอรายได/รายจายของ อบต. ประการท 2 ดชนส าหรบชวดฐานะรายไดและรายจายของ อบต . ผวจยไดคนพบ 4 ดชน คอ (ก) ดชนส าหรบพจารณาภาพรวมของฐานะการเงนของ อบต. คอ ดชนดลการเงน (หรอดลรายไดรายจายในรอบปงบประมาณ) (ข) ดชนทใชในการวเคราะหรายการรายได/รายจายทมการเปลยนแปลงทสนใจ ผวจยไดเสนอดชนขนาดรวม (Common Size Statement Index – CSSI) (ค) ดชนส าหรบวเคราะหอตราการเปลยนแปลงของรายไดในแตละชวงป ผวจยไดคนพบวาดชนการเปลยนแปลงอตราสวนรอย (Percentage Change Index – PCI) มความเหมาะสม (ง) ดชนส าหรบวเคราะหการเปลยนแปลงของรายไดโดยเปรยบเทยบกบปฐานทเราสนใจ พบวาเทคนคดชนจ านวนเปรยบเทยบกบปฐาน (Index Number – IN) มความเหมาะสม ประการท 3 ส าหรบเทคนคพยากรณรายไดในปถดไป (1-2) ผวจยพบวาเทคนคอนกรมเวลาแบบท าใหเรยบสองชนของ Holt มความเหมาะสมทจ าน าพยากรณได ประการท 4 การคนหาตวแปรอสระทมอทธพลตอฐานะการเงนของ อบต . (ซงตวแปรอสระเหลานถอวาเปนตวพยากรณรายไดอนจะน าไปพฒนาเปนหลกเกณฑส าหรบพจารณาเงนอดหนนไดอยางเหมาะสมยงขน) พบวาตวแปรอสระทมอทธพลตอฐานะรายไดมทงหมด 12 ตว คอ (1) รายไดท อบต.จดเกบเอง (2) รายไดทหนวยงานอนจดเกบให (3) ภาษท อบต .จดเกบเอง (4) ภาษทหนวยงานอนจดเกบให (5) คาธรรมเนยมท อบต .จดเกบเอง (6) คาธรรมเนยมทหนวยงานอนจดเกบให (7) จ านวนประชากรในเขต อบต . (8) จ านวนโรงเรยนประถมศกษา (9) จ านวนโทรศพทสาธารณะในเขต อบต. (10) ปรมาณผลตภณฑมวลรอบของ อบต. (11) จ านวนรานคายอยในเขต อบต. และ(12) รอยละของประชากรทประกอบอาชพคาขาย จากผลการคนควาน ผวจยไดน ามาพจารณาขอเสนอแนะเชงนโยบายเปน 3 สวน คอ สวนท 1 ขอเสนอแนะเพอรายได สวนท 2 ขอเสนอแนะเพอการพฒนารายจาย และสวนท 3 ขอเสนอแนะเพอการพฒนาระบบงบประมาณ



อทธพล ศรเสาวลกษณ , วระชย นาควบลยวงศ , ทชชมย ฤกษะสต . โครงการวจยกฎหมายเพอการบรหารจดการในทองถน. คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2544. (เอกสารวจย) โครงการวจยนมจดมงหมายทจะศกาาปญหาขอกฎหมายของชมชนอยางเปนระบบ เพอแสวงหากฎหมายทชวยกระตนและสงเสรมการพฒนาและกฎหมายทมลกษณะควบคมอนเปนอปสรรคตอความเขมแขงของชมชน เพอน าไปสการศกษาทเปนการพฒนาเสรมสรางองคความรกฎหมายเกยวกบชมชน ซงจะน าไปใชในการบรหารจดการในทองถน ผลการศกษาพบวา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 เปนกฎหมายหลกทส าคญในการเสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน เพราะบญญตใหกระจายอ านาจสทองถน ใหสทธแกประชาชนทวไป ชมชนทองถนดงเดม และองคกรปกครองสวนทองถนทจะมสวนรวมกบรฐในการอนรกษ และใชประโยชนจากทรพยากรและสงแวดลอมอยางชดเจน สวนกฎหมายทเกยวกบการจดการทรพยากร สวนใหญเปนอปสรรคทท าใหประชาชนและชมชนไมสามารถมสทธ มสวนรวมในการจดการทรพยากรอนเปนฐานชวตความเปนอยของประชาชน โดยเฉพาะประชาชนในชนบท กอใหเกดปญหาความขดแยงในการครอบครอง ใชประโยชน และความไมเทาเทยมกน เพราะเปนกฎหมายดงเดมทใชมาเปนเวลานานและยงมไดมการปรบปรงใหสอดคลองกบบทบญญตในกฎหมายรฐธรรมนญ ซงจะตองหาทางแกไขปรบปรงโดยเรว สวนกฎหมายทสงเสรมการรวมตวเพอความเขมแขงของชมชนสวนใหญทมในปจจบนไมสอดคลองกบวถของชมชนในชนบทอนเปนคนสวนใหญของประเทศ เพราะมขนตอนและขอก าหนดทเหมาะกบคนในสงคมเมองมากกวา กลมคนทรวมตวกนในชนบทตามแบบประเพณวฒนธรรมของทองถนไมมกฎหมายรองรบ จงอาจตองหารปแบบของกฎหมายทเหมาะสมมารองรบการด าเนนกจกรรมของทองถนใหเปนไปดดยถกตอง สามารถเชอมตอกบองคกรทางการของรบในระดบตาง ๆ ได กฎหมายการบรหารจดการทองถนทกระจายอ านาจการบรหารราชการใหกบองคกรปกครองสวนทองถน ยงมความไมชดเจนในหลายเรอง ไดแก ความสมพนธระหวางองคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ การบรหารสวนภมภาคทยงมผลกบการจดการภายในทองถน และการตรวจสอบองคกรปกครองสวนทองถน ทประชาชนในทองถนยงไมมสวนรวม จงอาจตองสรางกระบวนการตรวจสอบทเหมาะสมและการมสวนรวมของประชาชนในทองถน ขอเสนอแนะจากการศกษา เสนอวาในระยะตอไปควรสนบสนนการศกษากฎหมายระบบการจดการทรพยากรทใหประชาชน และทองถนมสวนรวมในการจดการทรพยากรและสงแวดลอม เชน ปาไม ทดน น า ทรพยากร ประมง และขยะ ของเสย เปนตน และการเสรมกระบวนการเรยนรกฎหมาย ระเบยบ ตาง ๆ ทเกยวของใหแก ชมชน องคกร กลมเกษตรกร และองคกรปกครองสวนทองถน อสระ สวรรณบล . รปแบบการบรหารกรงเทพมหานคร 2545. คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2528. (เอกสารวจย) ผวจยอดตเปนอาจารยประจ า คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปจจบนเปนอาจารยประจ าสาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช งานวจยนเสนอตอคณะกรรมการปฏบตภารกจการวจยเกยวกบกรงเทพมหานคร จฬาลงกรณมหาวทยาลย



การศกษาพบวา นกวชาการและนกปฏบตตางใหความสนใจเกยวกบการปรบปรงโครงสรางการบรหาร โดยใชกฎหมายเปนเครองมอ โดยไดมการตงคณะกรรมการหลายชดเพอพจารณา ในระยะหลงพรรคการเมองไดใหความสนใจ และไดรางกฎหมายระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครเสนอรฐสภาตลอดมา อาจกลาวไดวา การสถาปนากรงเทพมหานคร โดยประกาศคณะปฏวต ฉบบท 334 ลงวนท 13 ธนวาคม 2515 และ พ .ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2518 เปนความพยายามซงใชเวลากวาหนงทศวรรษทจะสรางรปแบบการบรหารทมประสทธภาพ แตในทางปฏบตกไมอาจแกปญหาไดมากนก มหน าซ า ความรายแรงในบางปญหา อาท การจราจรตดขด น าทวม บรการสาธารณปการ และสาธารณปโภคทไมเพยงพอและไมมคณภาพ ฯลฯ ไดเพมมากขนอก ในการบรหารของศาลาวาการกรงเทพมหานครกแทบจ าลองความไมมประสทธภาพในการบรหารระดบชาตมาไว ปญหาหลกของระบบราชการเปนเชนใด กรงเทพมหานครกประสบปญหาเชนนน ไมวา การขยายตวอยางรวดเรว ทงในแนวตงและแนวนอน การสรางจกรวรรด การท างานทซ าซอน คนลนงาน คาใชจายก าลงคนทสงขนอยางรวดเรว ฯลฯ ผศกษาเสนอแนะวาการแกปญหากรงเทพมหานคร จ าเปนตองยอมรบวามาตรการทางการบรหารทมประสทธภาพทงในระดบจลภาคและมหภาคเปนสงทปรารถนา หรอ ตองเอาการบรหารน าหนาการเมอง โดยใชวตถประสงค นโยบาย เปาหมาย กลยทธ และแผน เปนตวน าในการปฏรปการบรหาร ขอเสนอตอมาคอ ตองพจารณาวตถประสงคทแทจรง (corporate mission)ของศาลาวาการกรงเทพมหานครกอน กคอ การปกครองทองถน ใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ เพอสามารถใหบรการทมคณภาพและเพยงพอ ในราคาทเหมาะสม และเพอสามารถพฒนาและบรณะนครไดอยางมประสทธภาพ แลวมการก าหนดนโยบาย เปาหมาย และกลยทธ มการวางแผนระดบตาง ๆ เอมเมล เวจลน . ประเทศไทย : การประเมนขดความสามารถในการกระจายอ านาจ ผลการประเมนและขอเสนอแนะ . ธนาคารโลก และ ส านกงานคณะกรรมการการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน , สงหาคม 2545 . 72 หนา หนงสอนเปนผลงานตาม “โครงการสรางขดความสามารถ ส านกงานคณะกรรมการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน” ซงไดรบการสนบสนนจากธนาคารโลก การประเมนขดความสามารถท าขนชวงเดอน มกราคม -กมภาพนธ 2545 ประเดนของการประเมน ม 9 ประเดน คอ (1) การบรหารจดการขอมลการกระจายอ านาจ (2) การประหยดเชงขยาดในการปกครองสวนทองถน (3) ขอจ ากดของกฎขอบงคบ (4) นโยบายดานบคลากร (5) กลยทธการอบรมดานการกระจายอ านาจ (6) สงจ าเปนเรงดวนส าหรบการฝกอบรม (7) การเพมศกยภาพใหกบหนวยงาน (8) ความชวยเหลอทางดานวชาการส าหรบงานจดการเพมขดความสามารถทส าคญ (9) การกระจายอ านาจในสวนของกรงเทพมหานคร อทย หรญโต . การปกครองทองถน . กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร , พฤศจกายน 2523 . 206 หนา ผเขยนเคยรบราชการกระทรวงมหาดไทย เคยเปนผบรรยายวชาการปกครองทองถน ชนปรญญาตร ของคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร หนงสอเลมนไดเรยบเรยงขนประกอบการสอน สาระของหนงสอเลมนมสามภาค ภาคแรก ทฤษฎและแนวความคดเกยวกบการปกครองทองถน : ความรเบองตนเกยวกบการปกครองทองถน , การกระจายอ านาจกบการปกครองทองถน , รปแบบของการปกครองทองถน , การปกครองทองถนกบการพฒนาการเมองในระบบประชาธปไตย ภาคสอง การปกครองทองถนในตางประเทศ การปกครองทองถนของประเทศองกฤษ , การ



ปกครองทองถนของประเทศฝรงเศส , การปกครองทองถนของสหรฐอเมรกา , การปกครองทองถนของสหพนธมาเลเซย , การปกครองทองถนของสาธารณรฐศรลงกา , การปกครองทองถนของสาธารณรฐฟลปปนส , การปกครองทองถนของประเทศไทย , ปญหาการปกครองทองถน ภาคผนวก : ระบบบรหารราชการสวนภมภาคของไทย

อทย บญประเสรฐ , สมศกด ดลประสทธ , สรางคณา มณยานนท . การกระจายอ านาจดานการศกษาในประเทศไทย . วทยาลยพฒนาการปกครองทองถน สถาบนพระปกเกลา , 2544 . (เอกสารวจย) การวจยมวตถประสงคเพอใหทราบสภาพการบรหารและการจดการดานการศกษาในประเทศไทยโดยทวไป ตงแตอดตถงปจจบน โดยเฉพาะทเกยวกบการศกษาในสวนทองถน เพอจดท าขอเสนอแนะและแนวทางการจดการดานการศกษาและการกระจายอ านาจดานการบรหารจดการศกษาในองคกรบรหารสวนทองถนในอนาคต และแนวการบรหารจดการเพอการเปลยนผานสยคหลงปฏรปการศกษา การศกาาสภาพและปยหาการบรหารการศกษาไทยโดยรวมทงระบบในปจจบนพบวาประสบกบปยหาทส าคญ ๆ คอ (1) ปญหาทเกดจากโครงสรางการบรหารทรวมอ านาจเขาสสวนกลาง (2) การขาดการมสวนรวมในการจดการศกษาของประชาชน (3) การระดมสรรพก าลงและทรพยากรเพอการศกษายงเปนไปอยางไมมระบบ มความขดของและมขอจ ากดดวยระเบยบแบบแผนตาง ๆ อยเสมอ (4) ขาดเอกภาพในการจดการศกษาในทกระดบ (5) มความลาชาเกดขนในการปฏบตงานทางการศกษาอนเปนผลมาจากการมหนวยงานบรการหลายระดบ หลายขนตอน (6) การขาดกระบวนการพฒนานโยบายเพอการศกษาอยางเปนระบบ (7) ระบบบรหารการศกษาไมอาจปรบปรงและพฒนาตนเองใหทนสมยโดยตนเองได (8) ขาดการตรวจสอบและควบคมมาตรฐานคณภาพการศกษาจากหนวยงานภายนอกทเขมแขง ระบบการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนและควบคมมาตรฐานคณภาพการศกษา ทมอยในปจจบนขาดประสทธภาพ งานวจยชวา การกระจายอ านาจบรหารจดการทางการศกษาของไทย ยงคงตองเผชญกบปญหาและอปสรรคททาทายการด าเนนการเปลยนแปลงอกมากทงดานการปรบเปลยนกระบวนทศน (Paradigm) ทเกยวกบงานการศกษา แนวการกระจายอ านาจการบรหารจดการทางดานการศกษาดานโลกทศน (Worldview) และวสยทศน (Vision) ของผบรหาร ดานการปรบเปลยนระบบบรหารจดการศกษาในสวนตาง ๆ สระบบทสอดคลองกบทศทางการปฏรปการศกษา รวมทงดานพฤตกรรมการบรหารและผลประโยชนเชงการเมองและประโยชนทไมเปดเผยอยางอน และทส าคญคอการเหนคณคาของการศกษาทมใชเปนเพยงรปแบบ (Appearance) ทละเลยไมใสใจถงสาระส าคญ (Substance)ทางดานการศกษา และผลจากการจดการศกษาทจะเกดขนตอสงคมโดยสวนรวมและประเทศชาตในอนาคต การวจยไดเสนอขอเสนอเชงนโยบาย ดงน

1. ควรมการก าหนดยทธศาสตรการปฏรปการศกษาทเนนการประสานองคการทด าเนนงานดานการศกษา ให ด าเนนการภายใตนโยบายและแผนเดยวกน โดยยดเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 เปนกรอบ และแปลงสาระของ พ .ร.บ.การศกษาแหงชาต และ พ.ร.บ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจฯ และกฎหมายอนทเกยวของไปสการปฏบต โดยทกฝายมสวนรวมและยอมรบ

2. จดระบบการสรางความพรอม และความเขาใจในการเขามสวนรวมของชมชนและองคกรตาง ๆ และสรางผ บรหารการศกษาใหเปนผน าดานการบรหารงานวชาการ และมทกษะในการบรหารแบบมออาชพ

3. บททวนบทบาทและภารกจการศกษาของแตละองคกร หรอหนวยงานทเกยวของตาม พ.ร.บ.การศกษาแหง ชาต พ.ศ.2542 ใหชดเจน พรอมทงก าหนดแนวปฏบตในการเปลยนผานจากภารกจแบบเดมสภารกจใหม

4. ในแตละองคกรปกครองสวนทองถน ควรจดใหมคณะกรรมการการศกษา (Board of Education) ขนเพอ



ท าหนาทบรหารงานทางการศกษาซงเปนงานทตองอาศยบคคลทมความรความเชยวชาญเฉพาะทางและพฒนาบทบาทของคณะกรรมการการศกษาไปสองคกรวชาชพดานการจดการศกษา เพอใหสามารถพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางแทจรง

5. ในการบรหารบคลากรครและบคลากรทางการศกษา ควรมองคกรบรหารบคคลทเปนเครอขายในพนท หรอหนวยอสระ ทสามารถน านโยบายไปปฏบตไดอยางอสระและคลองตว ม Autonomy ของตวเอง โดยยดมาตรฐานวชาชพ และความมนคง ความกาวหนาในวชาชพทดเทยมกบวชาชพชนสงอน ๆ

6. ควรจดท าแผนการประชาสมพนธในการน านโยบายทเกยวของกบการกระจายอ านาจดานการศกษาไปสการ ปฏบต เพอสรางความเขาใจทงดานการเตรยมความพรอมของผรบการกระจายอ านาจและผทเกยวของ เพอเปนการปองกนปยหาแทรกซอนทอาจมผลกระทบตอการพฒนาคณภาพการศกษาในอนาคต และน าไปสความรวมมอของทกทกฝาย

7. จดระบบการประกนคณภาพภายใน และเตรยมการประกนคณภาพภายนอกใหเกดขนอยางมประสทธภาพ ในทกสถานศกษา ทกสงกด และเปนไปในทศทางเดยวกน

8. ก าหนดยทธศาสตรการระดมทรพยากรและการลงทนทางการศกษา โดยเนนการระดมทรพยากรทองถน และน าเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษามาใชทางดานการศกษาใหเกดประโยชนสงสด

9. จดการอบรมและสมมนา เพอใหความรในดานการจดการศกษาแกคณะกรรมการการศกษาในทองถน ทจะ รบถายโอนการศกษาใหมคณภาพยงขน

10. ก าหนดบทบาทขององคกรทเกยวของกบการกระจายอ านาจทางการศกษาใหชดเจน เพอลดปญหาการ ปฏบตงานซ าซอนและขจดอปสรรคของการกระจายอ านาจทางการศกษาคอ ส านกบรหารการศกษาทองถน องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานสวนกลางของกระทรวงการศกษาและวฒนธรรม คณะกรรมการและส านกงานเขตพนทการศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และผบรหารสถานศกษา

11. ปรบปรงกฎหมายและเพมประสทธภาพการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถน และชกน าให เปนองคกรของประชาชนทแทจรง โดยไมตองใหถกครอบง าหรอควบคมจากหนวยงานสวนกลาง ทงโดยรปแบบและพฤตกรรมจากทกหนวยทกกระทรวง 12. กระตนและเรงรดใหหนวยงานทเกยวของกบการกระจายอ านาจ ใหตระหนกถงความส าคญของการกระจายอ านาจ และสรางความเขาใจกบหนวยงานบรหารสวนกลาง สวนภมภาค สวนทองถน เขตพนทการศกษา และสถานศกษา และประชาชนทวไป ใหทราบและเขาใจการปฏบตงานตามหลกการและแนวทางกระจายอ านาจดานการศกษาทถกตอง อษฎางค โปราณานนท และ พวงเพชร ธนสน . ปญหาและความตองการของเทศบาลในภาคเหนอตอนบน. ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม , 2537 . (เอกสารวจย) งานวจยมเปาหมายรวบรวมขอมลเบองตนและปญหาของเทศบาลทง 10 แหง ทอยในเขตภาคเหนอตอนบน ไดแก เทศบาลนครเชยงใหม เทศบาลเมองล าปาง เทศบาลเมองเชยงราย เทศบาลเมองพะเยา เทศบาลเมองล าพน เทศบาลเมองแมฮองสอน เทศบาลเมองแพร เทศบาลเมองนาน เทศบาลเมองตาก และเทศบาลเมองอตรดตถ การศกษาไดด าเนนการทงโดยการรวบรวมขอมลจากเอกสาร การใชแบบสอบถามสงไปยงเทศบาลตาง ๆ และการเดนทางไปตดตอขอขอมลและส ารวจเกบขอมลบางอยางในพนท



ผลการศกษาปรากฏวา เทศบาลเกอบทกแหงมปญหาทคลายกน คอ ปญหาการก าจดขยะ โดยเฉพาะปญหาเกยวกบพนททจะใชเปนทส าหรบฝงกลบ ปญหาการบ าบดน าเสย ปญหาการระบายน า และปญหาน าทวม และเฉพาะในเทศบาลนครเชยงใหมเทานนทมปญหาการจราจรทชดเจน สวนเทศบาลอน ๆ ยงไมมปญหาการจราจรทชดเจน อาคม ใจแกว . การศกษาความเปนไปไดเกยวกบความเปนอสระของการปกครองสวนทองถนในการบรหารงานบคคล : ศกษาเฉพาะกรณเทศบาล . คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2541 . 232 หนา (เอกสารวจย) ผลการศกษา (1) ความเปนไปไดส าหรบความเปนอสระในการบรหารงานบคคลของเทศบาลอยในระดบปานกลางถงระดบสง (2) ปญหาส าคญทสด 3 อนดบแรกทจะมผลกระทบตอความเปนอสระของเทศบาลในการบรหารงารนบคคลคอ กรมการปกครอง ความไมพรอมของเทศบาลโดยภาพรวม และสดทายคอปญหาดานงบประมาณ (3) รปแบบการบรหารงานเทศบาล 2 ลกษณะทจะชวยใหการบรหารงานบคคลของเทสบาลเมเปนอสระมความคลองตวมากขนคอ รปแบบนายกเทศมนตร-สภา กบ รปแบบการเลอกตงนายกเทศมนตรโดยตรง (4) ปญหาในการบรหารงานบคคลของเทศบาลปจจบน เรยงตามล าดบคอ การพจารณาความดความชอบ ระบบอปถมภ การก าหนดกรอบต าแหนง ความไมสมดลยระหวางคนกบงาน การบรรจแตงตง และโอกาสความกาวหนา (5) ผบรหารระดบสงคอ ปลดเทศบาล รองปลดฯ ผอ านวยการ รองผอ านวยการ หรอต าแหนงอน ๆ เทยบเทาไมต ากวาน มความตองการ กฎ ระเบยบ ใหมส าหรบเทศบาล ตลอดถงมความเหนชอบตอการเลอกนายกเทศมนตรโดยตรง โดยเฉพาะอยางยงจะเปนรปแบบทสอดคลองและเหมาะสมกบความเปนอสระในการบรหารงานบคคลของเทศบาลดวย ในขณะเดยวกนกลมพนกงานเทศบาลระดบลางและลกจางยงคงเหนวา กฎ ระเบยบเดมกบรปแบบการบรหารเทศบาลปจจบนกดอยแลว และเหมาะสมกบการบรหารงานบคคลของเทศบาลเมอเปนอสระจากสวนกลางดวย (6) คณะกรรมการบรหารงานบคคลของเทศบาล มเพยง 2 ระดบ คอ คณะกรรมการระดบกรม กบระดบเทศบาล ขอเสนอแนะของ ผวจย (1) รฐบาลควรด าเนนการสนบสนนผานกระทรวงมหาดไทยใหด าเนนการเรองนอยางเรงดวน (2) ควรแบงแยกและก าหนดขอบเขตหนาทระหวางนายกเทศมนตรกบปลดเทศบาลใหชดเจน นนคอนายกเทศมนตรควรมบทบาทดานการก าหนดนโยบาย ตรวจสอบตดตามการปฏบตงานของพนกงานเทศบาลระดบสง และดแลใหบคคลเหลานปฏบตหนาทโดยไดรบความเชอถอและการยอมรบจากประชาชน สวนปลดเทศบาลนนควรมบทบาทในการควบคมดแลพนกงานเทศบาลระดบกลางกบระดบลางใหปฏบตงานเปนทยอมรบและเชอถอของประชาชน (3) คณะกรรมการพนกงานเทศบาลระดบกรม ควรมสมาชกจ านวน 16 คน ประกอบดวยผแทนของนายกเทศมนตร 6 คน จาก 6 ระดบเทศบาล ผแทนของปลดเทศบาล 6 คน จาก 6 ระดบเทศบาล ผทรงคณวฒจากภายนอก 2 คน อธบดกรมการปกครอง เปนประธาน และผแทนจากกระทรวงมหาดไทย 1 คน (4) คณะกรรมการระดบเทสบาล ควรจะม 8 คน ประกอบดวย นายกเทศมนตร เปนประธาน ปลดเทศบาล ผแทนจากหวหนาทง 3 ระดบ 3 คน และ ผทรงคณวฒจากภายนอก 1 คน (5) หนาทของคณะกรรมการอาจจะอาศยรปแบบเดม ซงสามารถปรบเปลยนในรายละเอยดใหสอดคลองกบระบบบรหารงานบคคลใหมได อาคม ใจแกว . โครงสรางและกระบวนการบรหารหรอปองกนและบรรเทาอทกภย : กรณศกษาเทศบาลนครหาดใหญ. คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2544 . (เอกสารวจย)



การศกษามวตถประสงคเพอศกษาโครงสรางกระบวนการบรหารการจดการและปจจยทเกยวของสงผลกระทบตอกระบวนการบรหารตลอดถงแนวทางการแกไข ผลการศกษาพบวา : - สภาพการบรหารการจดการถกประเมนใหอยในระดบต า ทงนมปจจยส าคญทเกยวของคอ สภาพทตงของเมอง ปจจยขอจ ากดดานกฎหมายและระบบราชการ การจดท าแผนทไมมประสทธภาพส าหรบการปฏบตจรง คณภาพความรความสามารถของบคลากรในหนวยงานทเกยวของ การสนบสนนจากหนวยเหนอและปจจยดานประชาชน แนวทางการแกไขควรด าเนนการทงมาตรการระยะสนและระยะยาวจากทกฝายทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงเมองหาดใหญเองจะตองปฏบตหนาทอยางจรงจงในการด าเนนการเพอจดการและปองกนน าทวม ดวยการใหความส าคญทง 3 ประการ คอ ปจจยโครงสรางพนฐาน ปจจยดานหนวยงานทเกยวของ และการจดการ และสดทายคอปจจยดานประชาชนในอนทจะท าใหมการจดท าแผนจดการน าทวมทครอบคลมและปฏบตไดจรง อาทร คระวรรณ . บทบาทสมาชสภาองคการบรหารสวนต าบลในการพฒนาทองถน : ศกษาเปรยบเทยบกรณองคการบรหารสวนต าบลใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2541 . 140 หนา (เอกสารวจย) การศกษาพบวา :- สมาชกสภา อบต .ใหความส าคญกบบทบาทในการพฒนาสงคมมากทสด และใหความส าคญกบบทบาทในการพฒนาเศรษฐกจนอยทสด ถงแมวาสมาชกสภา อบต .จะมระดบความรความเขาใจในการบรหารงานของ อบต .ในระดบปานกลางและระดบต า แตเมอพจารณาดานบทบาทของสมาชกสภา อบต .ตอการพฒนาทองถน กลบพบวาสมาชกสวนใหญมบทบาทตอการพฒนาทองถนในระดบปานกลางและระดบสง ดงนนงานวจยนสรปไดวา ระดบความร ความเขาใจชองสมาชกสภา อบต . ไมเปนปจจยส าคญตอบทบาทของสมาชกในการพฒนาทองถน กลาวคอ สมาชกทมความรความเขาใจในการบรหารงานของ อบต .ในระดบต า อาจมบทบาทตอการพฒนาทองถนในระดบสงได งานวจยพบอกวาปยหาอปสรรคของสมาชกในการพฒนาทองถน คอ ปญหาดานงบประมาณ ปญหาดานตวสมาชกสภา อบต. ปญหาดานบคลากรเจาหนาทใน อบต. และปญหาดานความขดแยงใน อบต. ตามล าดบ อาทร คระวรรณ . บทบาทสมาชกสภาเทศบาลในการพฒนาทองถน : ศกาากรณเทศบาลใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต . มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2543 . (เอกสารวจย) ผลการวจยพบวา : (1) สมาชกสภาเทศบาล (ส.ท.)มบทบาทในการวางแผนพฒนาเทศบาลในระดบ มาก /มากทสด โดยเฉพาะบทบาทดานการสะทอนปญหาใหคณะเทศมนตรทราบและการใหความเหนชอบแผนพฒนาเทศบาล (2)

ส.ท. มบทบาทในการตรวจสอบและก ากบดแลฝายบรหาร ระดบปานกลางและมแนวโนมไปทางมาก (3) ส.ท. มบทบาทในการตราเทศบญญตระดบปานกลางและมแนวโนมไปทางนอย (4) ส.ท. มบทบาทในดานการมสวนรวมทางการเมองใหกบประชาชนในทองถนในระดบมาก /ปานกลาง (5) ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลของ ส .ท. ปจจยดานลกษณะการเมองในสภาเทศบาล ปจจยดานสภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรมของชมชนทแตกตางกน ไมมความสมพนธกบบทบาท ส .ท.ในการพฒนาทองถน แตพบวาปจจยดานชนหรอประเภทของเทศบาลทแตกตางกน มความสมพนธกบบทบาทของ ส .ท.ในการพฒนาทองถน (6) ปญหาอปสรรคของ ส .ท.ในการพฒนาทองถนมทงในดานตวบคคลทเกยวของกบการบรหารงานเทศบาลและดานนโยบายการกระจายอ านาจของรฐบาล โดยมขอเสนอแนะเพมพนศกยภาพ



และบทบาทของ ส .ท.ในการพฒนาทองถน ดวยการปรบปรงแกไขก าหมายและระเบยบตาง ๆ ทเกยวของกบการบรหารงานเทศบาล อบดลเหลาะ เบญนย . การวางแผนจดเกบขยะและขนสงขยะมลฝอยในเขตเทศบาลต าบลบานพร โดยใชระบบสารสนเทศ . ส านกวจยและพฒนา มหาวทยาลยสงขลานครนทร , 2542 . (เอกสารวจย) การศกษานเปนการศกษาเพอคดเลอกพนททเหมาะสมส าหรบระบบก าจดมลฝอยของเทศบาลต าบลบานพร โดยใชปจจยตาง ๆ จ านวน 11 ปจจย ไดแก ทตงหมบาน แหลงน าผวดน ชนน าใตดน การระบายน าของดน ความสงของภมประเทศ ถนน ทตงบอบาดาล ความลาดชนของพนท ลกษณะการใชประโยชนพนท สมรรถนะการใชทดนและเขตสงวน /เขตอนรกษ การวเคราะหขอมลใชวธการถวงน าหนก (Weight) และใชเทคนค Overlay ของระบบสารสนเทศภมศาสตร สวนการวเคราะหหาเสนทางทสนทสดในการวงรถเพอจดเกบและขนสงขยะมลฝอยจากแหลงก าเนดไปยงสถานทก าจดขยะใชเทคนค Optimum Routing ของโปรแกรม Areview Network Analyst อไรวรรณ แสงศร . ชมชนชาวเขากบองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) : กรณศกษาหมบานในเขตพนทโครงการหลวง . สถาบนวจยชาวเขา จงหวดเชยงใหม , 2544 . (เอกสารวจย) การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาถงปญหาและอปสรรคทท าใหชมชนชาวเขาไมสามารถเขาไปมสวนรวมในการด าเนนงานของ อบต. และเพอหาแนวทางในการเสรมสรางความเขมแขงใหกบองคกรชมชนใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนของตนเอง ผลการศกษาพบวา : เกษตรกรชาวเขาประสบปญหาดานหนสนทงในระบบและนอกระบบ การตลาดเกยวกบผลผลตสวนเกนจากโควตา ความเสอมโทรมของระบบนเวศวทยา ดนขาดความสมบรณ การแพรกระจายของสารเคมทางการเกษตร ตลอดจนปญหาสขภาพอนามยททรดโทรม เนองจากตรากตร างานหนก และการไดรบสารพษเขาสะสมในรางกาย ปญหาดานการเมองการปกครองอยทสมาชก อบต . ทเปนชาวเขา ยงขาดความรความเขาใจในบทบาทหนาททแทจรงของตนเอง โดยเฉพาะอยางยงการรกาาผลประโยชนของชมชนทเกยวของกบปญหาทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง หรอแมแตทางดานวฒนธรรม เพอผลในระยะยาวทจะอยอยางยงยนทางระบบนเวศวทยา ความมนคงในชวตครอบครวและชมชน ในสวนของชาวบานหรอลกบานกเชนกน การมจตส านกทดตอการมสวนรวมในทางการเมอง เพอสะทอนปยหาความเดอดรอนของตนเองผานตวแทน เปนเรองส าคญอกประการหนง ซงยงมนอยในหมบานกรณศกษา



อานนท อาภาภรม . บทบาทของสภาต าบลกบการพฒนาแหลงน าขนาดเลกในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร , 2525 . (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ อรณ รกธรรม . ความขดแยงในกรงเทพมหานคร : กรณศกษาเฉพาะระดบเขต. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2528 . (เอกสารวจย)

ไมพบเอกสารตนฉบบ อมร รกษาสตย . การปรบปรงราชการบรหารสวนทองถน . สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร , 2535 . 35 หนา (เอกสารวจย)


รายงานฉบับสมบูรณ์ · 2011-12-24 · ปิยะนุช...

Documents

Transcript of รายงานฉบับสมบูรณ์ · 2011-12-24 · ปิยะนุช...