การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ...

14
529 การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์การของครูและบุคลากรทางการศึกษา โรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร * สุนันท์ ปิ่นทอง นันทิยา น้อยจันทร์ บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์การของครูและบุคลากรทางการ ศึกษาโรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร และเพื่อเปรียบเทียบปัจจัยที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์การของครูและ บุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร จาแนกตามเพศ ระดับการศึกษา ประสบการณ์การทางาน และ ตาแหน่งงาน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ครูและบุคลากรทางการศึกษาของโรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร เครื่องมือที่ใช้ใน การศึกษา ได้แก่ แบบสอบถามแบบประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ( %) ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ค่า t-test และค่า F-test (One way ANOVA) ผลการวิจัยพบว่า 1. ความผูกพันต่อองค์การของครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร ในภาพรวม อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.69) โดยเรียงลาดับค่าเฉลี่ยรายด้าน ทั้ง 3 ด้าน ที่มีความผูกพันสูงสุดลงมา ได้แก่ ความ ปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะดารงไว้ซึ่งความเป็นสมาชิกภาพขององค์การ ( = 4.74) ความเต็มใจที่จะทุ่มเทความ พยายามอย่างมากในการปฏิบัติงานเพื่อประโยชน์ขององค์การ ( = 4.69) และความเชื่อมั่นอย่างแรงกล้า การ ยอมรับเป้าหมาย และค่านิยมขององค์การ ( = 4.65) ตามลาดับ 2. การเปรียบเทียบ ปัจจัยที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์การของครูและบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียน เอกชนในจังหวัดพิจิตร จาแนกตามเพศ ระดับการศึกษา ประสบการณ์การทางาน และตาแหน่งงาน พบว่า ครูและ บุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนเอกชนในจังหวัดพิจิตร ทั้งเพศชายและเพศหญิง ผู้ที่มีประสบการณ์การทางาน และ ตาแหน่งงานต่างกัน มีความผูกพันต่อองค์การแตกต่างกันอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนผู้ที่มีระดับ การศึกษาต่างกัน มีความผูกพันต่อองค์การไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 คาสาคัญ: ปัจจัย, ความผูกพันต่อองค์การ, โรงเรียนเอกชน * บทความวิทยานิพนธ์ หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา, 2559 นักศึกษาหลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์, 2559, E-mail: [email protected] รองศาสตราจารย์, หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์

Transcript of การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ...

Page 1: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

529

การศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษา โรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร*

สนนท ปนทอง นนทยา นอยจนทร

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร และเพอเปรยบเทยบปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน กลมตวอยางไดแก ครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร เครองมอทใชในการศกษา ไดแก แบบสอบถามแบบประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชในการศกษา ไดแก คาความถ คารอยละ (%) คาเฉลย ( ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คา t-test และคา F-test (One way ANOVA) ผลการวจยพบวา 1. ความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ในภาพรวมอยในระดบมากทสด ( = 4.69) โดยเรยงล าดบคาเฉลยรายดาน ทง 3 ดาน ทมความผกพนสงสดลงมา ไดแก ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ ( = 4.74) ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ ( = 4.69) และความเชอมนอยางแรงกลา การยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ ( = 4.65) ตามล าดบ 2. การเปรยบเทยบปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทงเพศชายและเพศหญง ผทมประสบการณการท างาน และต าแหนงงานตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนผทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนตอองคการไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ค าส าคญ: ปจจย, ความผกพนตอองคการ, โรงเรยนเอกชน

* บทความวทยานพนธ หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา, 2559 นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค, 2559, E-mail: [email protected] รองศาสตราจารย, หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

Page 2: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

530

Factor effecting to organizational commitment of teacher and personnel private school in Phichit province *

Sunan Pinthong Nuntiya Noichun

Abstract

The purposes of the research were to study the factor effecting to organizational commitment of teacher and personnel private school and compare the factor effecting to organizational commitment of teacher and personnel private school by sex, education level, experience and position. The samples were 261 teachers and educational personnel. The data were collected by a set of five-point rating scale questionnaires. Data analysis was done through frequency, percentage (%), arithmetic means ( ), standard deviation (S.D.), t-test and F-test (One way ANOVA). The results were as follows: 1. The factor effecting to organizational commitment of teacher and personnel private school as a whole was at a highest level. Accordingly the highest level three means were the desire to maintain a membership organization ( = 4.74), the willing to devote a lot of effort in working for the benefit of the organization. ( = 4.69) and the faith strong target recognition and values of the organization ( = 4.65). 2. The comparison of factor effecting to organizational commitment of teacher and personnel private school by sex, education level, experience and position revealed as follows: Sex and position as well as experience in the different groups showed differences significantly at the .05 level. Education level in the different groups showed no differences significantly at the .05 level. Keywords: Factor effecting, Organizational commitment, Private school

* Thesis, Master of Education Degree in Educational Administration, 2016. Student in Master of Education Degree in Educational Administration, Nakhon Sawan Rajabhat University, 2016, E-mail: [email protected] Associate Professor, Master of Education Degree in Educational Administration, Nakhon Sawan Rajabhat University.

Page 3: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

531

บทน า ปกตการจางบคคลแตละคนเขาท างาน องคการตางๆ มไดจางแตความรความสามารถ และประสบการณทบคคลมอยเทานน แตจะจางบคคลซงมพนฐานนสยใจคอเฉพาะทแตกตางกน ขณะเดยวกนบคคลสวนใหญกมไดมเปาหมายในชวตวาจะท างานใหกบองคการเพยงดานเดยวเทานน แตจะท างานเพอหารายไดมาใชในการด ารงชวตและจนเจอครอบครว ซงสงเหลานตางมอทธพลตอการท างาน สวนความพอใจในงานทเกดขนจะสรางความผกพนตอองคการ ซงเปนเรองทเกยวกบความรสกของคนทมตอองคการทตนปฏบตงาน อกทงเปนสาเหตใหคนผกพนตอองคการในลกษณะทตางกน เมอองคการตองการใหพนกงานมความผกพนกบองคการ และใหพนกงานสามารถปฏบตงานทมคณภาพและทมเทใหกบองคการอยางเตมท ผบรหารจะตองพยายามหาวธการทจะท าใหบคลากรแสดงศกยภาพอยางแทจรง โดยการสรางสมดลระหวางงานและชวตของบคคล เพอใหพนกงานมคณภาพชวตการท างานทด เพราะคณภาพชวตการท างานจะใหความส าคญกบผลของงานทมตอบคคล และประสทธภาพขององคการ (ณฏฐพนธ เขจรนนทน, 2551, น. 98) ความผกพนตอองคการเปนตวพยากรณทดถงอตราการโยกยายเปลยนแปลงของสมาชกในองคการ และเปนเครองชหรอตวพยากรณทมประสทธภาพมากกวาความพงพอใจในการท างาน ซงเคยไดรบการเชอถอวาเปนตวพยากรณทด เมอคนมความผกพนตอองคการกจะแสดงออกมาในรปแบบของพฤตกรรมตอเนอง หรอความคงเสนคงวาในการท างาน ไมขาดงาน ความตอเนองในการท างาน โดยไมโยกยายเปลยนแปลงทท างาน และตรงตอเวลาในการท างานสมาชกทมความผกพนตอองคการมแนวโนมทจะอยกบองคการนานกวา และเตมใจทจะท างานอยางเตมความสามารถ เพอใหบรรลเปาหมายทตงไว (สมฤทธ ผวบวค า, 2546, น. 2; อางองจาก อนนตชย คงจนทร, 2529) ดงนน การสรางความผกพนตอองคการอาจเปนหนทางหนง ในการด ารงรกษาทรพยากรมนษยทมคาขององคการ ท าใหพนกงานท างานอยางมความสข มความรสกและจตใจทยากจะอยกบองคการเพอปฏบตหนาทของตนอยางเตมความสามารถ ความผกพนตอองคการเปนสงส าคญอยางยงในการรกษาบคลากรขององคการใหอยกบองคการ เปนความสมพนธทเกดขนระหวางคนกบองคการ ซงบคคลพรอมทจะทมเทก าลงกายก าลงใจในการท างานอยางมประสทธภาพ เพอใหบรรลเปาหมายขององคการ (บษบา มาพบพนธ, 2544, น. 1-2) สถานศกษาเปนองคการหนงทเปนหวใจส าคญในการผลต การผลตคอการพฒนาทยงยน เปนการสรางคนเขาระบบการผลตทรพยากรมนษยใหมคณภาพ หากทรพยากรยงไมไดรบการพฒนาแลวประเทศชาตจะพฒนาไดอยางไร ดงนนการศกษาเปนเครองมอทส าคญทสดในการพฒนาประเทศ ไมวาจะเปนการพฒนาในดานเศรษฐกจ การเมอง หรอดานสงคมและวฒนธรรม กลาวคอทรพยากรมนษยจะมประสทธภาพเพยงใดยอมขนอยกบประสทธภาพของการศกษา และครจงเปนปจจยส าคญอนหนงในการจดการศกษา (ธดา พาหอม, 2545, น. 1) ความผกพนตอองคการของครเปนปจจยส าคญทจะสงผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานในหนาท และสงเสรมความเจรญกาวหนาทางการศกษา (เบญจรตน เดชนวฒนชย, 2541, น. 1) โรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร มภารกจหลกในการจดการศกษาขนพนฐาน โดยบรหารการศกษาตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ และส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในปจจบนมสถานศกษาขนพนฐานในจงหวดพจตร จ านวน 21 โรงเรยน อยในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพจตร เขต 1 จ านวน 9 โรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพจตร เขต 2 จ านวน 12 มครและบคลากรทางการศกษารวมทงสน 741 คน (ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน, 2555, ออนไลน) จากสภาพปญหาของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทผานมาพบวา ปญหาการลาออกเนองจากการเปลยนงาน และการลาออกเพอไปสอบบรรจเปนขาราชการครเพอความกาวหนาและมนคงในอาชพมอยอยางตอเนอง ท าใหขาดแคลนครตามเกณฑอตราก าลง และโดยเฉพาะอยางยงสถานศกษาไดท าการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาเหลาน เพอใชเปนทรพยากรในการขบเคลอนงานของสถานศกษาใหบรรลเปาหมายทตงไว เมอมการลาออก เปลยนไปประกอบอาชพอนท าใหตองสญเสยงบประมาณเปนจ านวนมาก ท าใหขาดทงในสวนของอตราก าลงในการบรหารงานและการปฏบตงาน นบเปนปญหาทส าคญของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร

Page 4: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

532

จากปญหาขางตนท าใหมองเหนวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ขาดความรสกทผกพนตอองคการ แสวงหาความมนคงจากการรบราชการ และอาชพอน จงท าใหขาดความกระตอรอรนและตงใจทจะปฏบตงานใหเกดประสทธภาพตามเปาหมายทก าหนดไว ไมมความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ ไมมคานยมทกลมกลนกบคนในองคการ และไมมความรสกวาเปนเจาขององคการ ไมยอมอทศก าลงกายก าลงใจในการปฏบตงานอยางเตมท และไมประสงคทจะด ารงซงความเปนสมาชกภาพขององคการ คดโยกยายเปลยนงาน หรอลาออกจากองคการ มความรสกวาตนเองไมเปนสวนหนงขององคการ ความผกพนในองคการจงเปนองคประกอบทส าคญ ทจะชวยยดเหนยวจตใจใหบคคลจงรกภกดและทมเทก าลงกายก าลงใจในการท างานและพฒนาองคการใหมความกาวหนา รวมทงมความคดวาตนเปนสวนหนงขององคการ ดงนน ผวจยจงตองการศกษาถงปจจยส าคญทสงผลตอความผกพนตอองคการโดยตรง อนจะเปนประโยชนในการพฒนาและหามาตรการในการสงเสรมหรอสนบสนนใหครและบคลากรทางการศกษามความผกพนตอองคการใหเหมาะสมยงขน อนจะสงผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานและการพฒนาคณภาพของการศกษาโรงเรยนเอกชนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร 2. เพอเปรยบเทยบปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ/กรอบแนวคดการวจย แนวคดและลกษณะของความผกพนตอองคการ Baron (1986, p. 21) กลาววา บคคลทมความยดมนผกพนตอองคการ มลกษณะ 7 ประการ ดงน 1) การมความเหนพองกบองคการ (Identify with their organization) เปนลกษณะของบคคลทมความรสกวาคานยมขององคการเปนสงทด และมประโยชนตอการท างาน ดงนน เมอบคคลเขาใจและยอมรบคานยมขององคการแลวจะกอใหเกดเจตคตในเชงบวกและมการปฏบตงานทดขน 2) การมความเชอมนในองคการ (Trust management) เปนลกษณะทบคคลมความรสกเชอมนในการจดการขององคการวามความยตธรรม มสวนรวมในการตดสนใจเพอสรางสรรคงานใหกบองคการ ไดรบโอกาสในการพฒนางานและพฒนาตนเองใหดขน 3) การแสดงความเตมใจทจะทมเทความพยายามในการท างาน (Show a willingness to invert effort) เปนลกษณะของบคคลทเตมใจจะทมเทพลงความสามารถในการท างาน และปองกนองคการไมใหถกคกคามจากแหลงอน 4) การมสวนรวมในการตดสนใจ (Participate in decision making) เปนลกษณะของบคคลทมสวนรวมในการตดสนใจในการท างานหรอแกปญหางาน 5) การมความรสกในเชงบวกตองาน (Feed positive about work) เปนการรบรของขอมลทไดรบการสนบสนนในงานและมความสขในการท างาน 6) การแสดงความคดเหนทหวงใยตอองคการ (Voice concern) เปนลกษณะของบคคลทมความจงรกภกดตอองคการ มสวนรวมแสดงความคดเหนและไดรบการยอมรบในการแสดงความคดเหนนนๆ จากองคการ 7) มความรสกวาองคการใหความเสมอภาคอยางเทาเทยมกน (Feel their place of work in an equitable one) เปนการรบรของบคคลในองคการเกยวกบการจดการในการใหรางวลหรอสงตอบแทนใหแกบคคลทปฏบตงานอยางยตธรรม

Page 5: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

533

Kanter (1968, p. 499-517) กลาววา สมาชกในองคการแตละคนมความคดพฤตกรรมแตกตางกน และความแตกตางเหลานท าใหคนในองคการผกพนกบองคการดวยสาเหตตางกน ซงแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ 1) ความผกพนตอเนอง (Continuance commitment) เกยวของกบความรความเขาใจของบคคล โดยค านงถงคาใชจายและผลก าไร เชน เมอคดวาคาใชจายในการออกจากองคการสงมาก การทจะคงอยกบองคการตอไปกจะท าใหบคคลนนอยกบองคการตอไปเพอใหเกดผลก าไร จงกลาวไดวาเปนความผกพนตอบทบาททางสงคมในระบบ 2) ความผกพนยดตด (Cohesion commitment) เกยวของกบความรสกทางบวกกบองคการ อารมณและความรสกทดจะผกมดสมาชกไวกบองคการ และความพงพอใจจะเกดขน ถาสมาชกกลมมความสมพนธกนสงกจะไมมการตอตานอจฉารษยากน ระบบทจะรวมกนนจะสามารถด ารงอยตอไป สมาชกจะยดตดซงกนและกน 3) ความผกพนควบคม (Control commitment) เปนความผกพนทผกระท ายดถอมาตรฐานและเคารพอ านาจของกลม เกยวของกบการทพวกเขาเรมตนประเมนคาทางบวกเหนชอบกบศลธรรม จรยธรรม ความสมเหตสมผล การแสดงคานยมของบคคลของกลม ดงนนการเชอฟงตอความตองการเหลานกเปนความจ าเปนของมาตรฐานของสงคม และการลงโทษในระบบตองค านงถงความเหมาะสม Porter, Steers, and Mowday (1974, p. 603-609) ใหความเหนวาความผกพนตอองคการประกอบดวยลกษณะ 3 ประการคอ 1) ความเชออยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ เนองจากบคคลมความรสกเปนหนงเดยวกบกบองคการ มคานยมทกลมกลนกบสมาชกองคการคนอนๆ มความรสกเปนเจาขององคการ 2) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคการเพอใหเปาหมายขององคการบรรลผลส าเรจ โดยบคคลจะไมโยกยายหรอเปลยนแปลงทท างานหรอลาออกจากองคการเพราะรสกวาตนเองเปนสวนหนงขององคการมความรสกมนคงทจะอยกบองคการนน 3) เตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอองคการ โดยบคคลจะอทศก าลงกายก าลงใจเพอปฏบตภารกจขององคการอยางเตมท โดยความรสกนจะแตกตางจากความผกพนตอองคการอนเนองมาจากความเปนสมาชกขององคการโดยปกตตรงทพฤตกรรมของผปฏบตงานมความยดมนผกพนตอองคการอยางแทจรง มงเนนความเตมใจทจะปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ Steers, and Porter (1983, p. 442) ไดเสนอแนวคดความผกพนตอองคการ สามารถแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ 1) ความผกพนทางดานทศนคต คอ การทบคคลจะน าตนเองไปเปนสวนหนงองคการและผกพนในฐานะสมาชกขององคการเพอไปสเปาหมายขององคการ 2) ความผกพนทางดานพฤตกรรม คอ การศกษาพฤตกรรมทเปนปจจยความสนใจทบคคลจะไดรบจากองคการ เชน การไดรบความนบถอเปนอาวโส การไดรบคาตอบแทนสง Meyer, Allen, and Smith (1993, p. 539) สรปโครงสรางหรอลกษณะของความผกพนตอองคการเปน 3 ลกษณะ คอ 1) ความผกพนดานความรสก (Affective commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากความรสก เปนความผกพนและเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคการ รสกเปนสวนหนงขององคการ ทมเทอทศตนใหกบองคการ 2) ความผกพนตอเนอง (Continuance commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากการคดค านวณของบคคล โดยมพนฐานอยบนตนทนทบคคลใหกบองคการ ทางเลอกของบคคลและผลตอบแทนทบคคลไดรบจากองคการ โดยจะแสดงออกในรปของพฤตกรรมตอเนองในการท างานของบคคลวาจะท างานนนกบองคการนนตอไป หรอโยกยายเปลยนงานทท า

Page 6: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

534

3) ความผกพนทเกดจากมาตรฐานทางสงคม (Normative commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากคานยม วฒนธรรม หรอบรรทดฐานของสงคมหรอองคการ เปนความผกพนทเกดขนเพอตอบแทนในสงทบคคลไดรบจากองคการ แสดงออกมาในรปของความจงรกภกดของบคคลตอองคการ ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2551, น. 106-107) กลาววาการทคนผกพนตอองคการจะมเหตผลส าคญ 3 ประการไดแก 1) ความผกพนเพราะอยากอยตอ ซงหมายถงการทบคคลอยท างานกบองคการตอไปเพราะไมสามารถหางานอนได 2) ความผกพนดวยใจรก เปนประเดนทเกดจากความสอดคลองกบเปาหมาย เปนเหตใหบคคลปรารถนาทจะอยท างานกบองคการตอไป เพราะเหนดวยกบเปาหมายและตองการท างานแบบเดยวกน 3) ความผกพนเพราะจ าตองอยตอ ความผกพนแบบนเกดจากความรสกจ าใจตองอยกบองคการ เพราะแรงกดดนบงคบ เชน ไมชอบอาชพพยาบาล แตพอแมชอบ จงบงคบหรอกดดนใหเรยนพยาบาลและมอาชพเปนพยาบาล เปนตน อนนตชย คงจนทร (2529, น. 34-41) ไดเสนอแนวคดในการศกษาเรองความผกพนตอองคการออกเปน 3 ลกษณะคอ 1) แนวคดดานทศนคตตอองคการ เปนแนวคดทไดรบความสนใจมากกวาแนวคดอน มองวาความผกพนตอองคการเปนความรสกของบคคลวาตนเองเปนสวนหนงขององคการ และไดใหความหมายของความผกพนตอองคการไววา 1.1) ความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ 1.2) ความเตมอกเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมททจะท างานเพอองคการ 1.3) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาสมาชกภาพขององคการ 2) แนวคดดานพฤตกรรม แนวคดนมองวาความผกพนตอองคการอยในรปของความสม าเสมอของพฤตกรรม คอเมอคนมความผกพนตอองคการจะแสดงออกมาในรปของพฤตกรรมอยางตอเนอง ไมคดโยกยายไปท างานทอน พยายามรกษาสมาชกภาพไว เนองจากไดเปรยบเทยบผลไดเสยทเกดขนหากละทงองคการไป 3) แนวคดทางดานทเกยวกบความถกตองหรอบรรทดฐานของสงคม แนวคดนมองวาความผกพนตอองคการเปนความจงรกภกดและความเตมใจทจะอทศตนใหกบองคการ ซงเปนผลมาจากบรรทดฐานขององคการและสงคม คอเมอบคคลเขามาอยในองคการแลวตองมความผกพนตอองคการ เพราะนนคอความถกตองและเหมาะสม ความผกพนตอองคการนนเปนหนาทหรอพนธะทบคคลตองมตอองคการ ปจจยทมผลหรอมความส าคญตอความผกพนตอองคการ Steers (1977, p. 46-56) ไดสรปผลการวเคราะหทงของตนเองในป ค.ศ. 1976 และของ Buchanan ในป ค.ศ. 1974 พบวา มปจจย 3 ประการทส าคญในอนทจะน าไปสความรสกผกพนตอองคการ ซงประกอบดวย 1) ลกษณะสวนบคคล (Personal characteristics) หมายถง ตวแปรตางๆ ทระบถงคณสมบตของบคคลนนๆ เชน เพศ อาย ระดบการศกษา 2) ลกษณะงาน (Job characteristics) หมายถง สภาพงานทแตละบคคลรบผดชอบหรอปฏบตอยวามลกษณะเปนอยางไร ซงประกอบดวย ความมอสระในงาน ความหลากหลายในงาน การรบทราบผลยอนกลบของงาน ความประจกษในงาน งานททาทาย งานทมโอกาสปฏสมพนธกบผอน 3) ประสบการณในการท างาน (Work experience characteristics) หมายถง ความรสกของผปฏบตงานแตละคนวามความรบรตอการท างานในองคการทผานมาอยางไร โดยก าหนดไว คอ ทศนคตของกลมตอองคการ ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ ความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคการ และความรสกวาองคการเปนทพงพงได

Page 7: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

535

ปจจยทกลาวขางตนนมความสมพนธซงกนและกน และมอทธพลตอความผกพนตอองคการ ขณะเดยวกนความผกพนตอองคการกมผลกระทบหรอมอทธพลตอความปรารถนาทจะอยในองคการ ความเอาใจใสตองานเพมขน การคงรกษาพนกงานไวได ความผกพนตองาน และการเพมความพยายามในการปฏบตงาน Sheldon (1971, p. 143-149) กลาววาองคประกอบทสมพนธกบความผกพนตอองคการจะเกยวของกบระยะเวลาในการท างานในองคการ อาย เพศ ระดบต าแหนง รวมถงปจจยทเปนประสบการณของผทปฏบตงาน ดงน 1) ระยะเวลาทใชในการศกษาเพอประกอบอาชพ 2) ความผกพนกบเพอนรวมงานซงมสวนผลกดนใหเกดคานยมตออาชพ 3) การพฒนาประสบการณและความสนใจในอาชพ Mowday, Porter, and Steers (1982, p. 28-43) ไดกลาววาปจจยทมอทธพลตอความผกพนตอองคการมอย 4 ปจจย ซงแตละปจจยตางกมความสมพนธกนดงน 1) คณลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย การศกษา เพศ บคลกลกษณะ 2) ลกษณะบทบาท (Role-related characteristics) ไดแก ความขดแยงในบทบาท ความคลมเครอในบทบาท ความทาทายในงาน 3) โครงสรางขององคการ (Structural characteristics) ไดแก ขนาดขององคการ การรวมอ านาจ การกระจายอ านาจ การมสวนรวมในการตดสนใจ ความเปนทางการ 4) ประสบการณในการท างานไดแก ความสมพนธภาพในองคการ รปแบบการบรหารของผบรหาร Hrebiniak, and Alutto (1972, p. 555-573) กลาววา ปจจยทมผลกระทบตอความผกพนตอองคการ ประกอบดวย 1) ความตงเครยดในบทบาท 2) ระยะเวลาในการท างานในหนวยงาน 3) ความไมกาวหนาในหนาทการงาน และไดท าการวจยพบวาปจจยลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพการสมรส อาชพของบดา ความตงใจทจะศกษาตออยางเปนทางการ เปนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ อนนตชย คงจนทร (2529, น. 34-41) กลาววา ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการม 4 ประเภทใหญๆ คอ 1) คณลกษณะสวนบคคล เชน อาย สถานภาพในการท างาน ระดบการศกษา เพศ บคลกภาพ 2) คณลกษณะทเกยวกบงาน เชน ขอบเขตของงาน ความทาทายของงาน ความเขาใจในบทบาทหนาทในการท างาน ความพงพอใจในการท างาน และความพงพอใจในการไดรบเลอนขน 3) คณลกษณะทเกยวกบองคการ เชน การกระจายอ านาจในองคการ ความส าคญของหนาทการงานของตนตอองคการ หรอเพอนรวมงาน ความชดเจนของกฎระเบยบ ความเปนเจาของกจการและการทสมาชกมสวนรวมในการตดสนใจในการบรหารขององคการ 4) ประสบการณจากการท างาน เชน ความรสกไวเนอเชอใจของสมาชกทมตอองคการ ทศนคตของเพอนรวมงาน ความรสกวาไดรบคาตอบแทนดวยความยตธรรม เปนตน วชาญ สวรรณรตน (2543, บทคดยอ) กลาววา ปจจยทท าใหคนในองคการเกดความผกพนตอองคการแตกตางกนนนคอ ต าแหนงหนาทการงาน รายได ระยะเวลาในการปฏบตงาน และระดบการศกษา ศภวฒ กาฬสวรรณ, ปราณ ทองค า, และควน ขาวหน (2545, น. 77) กลาววา ปจจยทเพมระดบความผกพนตอองคการและปจจยทลดระดบความผกพนตอองคการ มดงตอไปน 1) ปจจยทเพมระดบความผกพนตอองคการ 1.1) แนวโนมแรงจงใจตองานเฉพาะดาน

Page 8: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

536

1.2) ความรบผดชอบตอการปฏบตงาน 1.3) ความมอสระตอการปฏบตงานอยในระดบสง 1.4) ความพอใจในระดบการท างานของตน 1.5) ความมอาวโสหรอมต าแหนงงานมนคงถาวร 1.6) การควบคมงานทมระดบคณภาพสง 1.7) การประเมนผลงานทมความบรสทธยตธรรม 2) ปจจยทมกลดความผกพนตอองคการใหนอยลง 2.1) บทบาทในงานทรบผดชอบคลมเครอไมชดเจน 2.2) บรรยากาศในการท างานเครงเครยด 2.3) โอกาสหางานใหมทอนมมาก 2.4) มความเชอมนวาบรษทไมใสใจในลกจางของตน 2.5) ควบคมงาน/หวหนางานใชวธท าโทษคนงาน

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย สมมตฐานของการวจย ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตรแตกตางกน เมอจ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน

วธด าเนนการวจย ประชากร ประชากรในการวจยครงน ไดแก ครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ านวน 741 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางในการวจยครงน ไดแก ครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชน ในจงหวดพจตร ซงก าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตารางส าเรจรปของ Taro Yamane ไดกลมตวอยางจ านวน 261 คน และใชวธการสมแบบแบงชน (Stratified random sampling) โดยใชเขตพนทการศกษาเปนเกณฑในการเลอกกลม ตวแปรทศกษา ตวแปรตน ไดแก ครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน ตวแปรตาม ไดแก ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร

ขอมลทวไปของครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตาม 1. เพศ 2. ระดบการศกษา 3. ประสบการณการท างาน 4. ต าแหนงงาน

ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร

Page 9: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

537

เครองมอทใชในการวจย เครองมอในการวจยครงนเปนแบบสอบถามส าหรบครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ านวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน เปนแบบสอบถามแบบเลอกตอบ ตอนท 2 ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ านวน 3 ดาน ไดแก 1) ดานความเชอมนอยางแรงกลา การยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ 2) ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ และ 3) ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ของ Likert (1976 , p. 247) ดงน 5 หมายถง เปนปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการมากทสด 4 หมายถง เปนปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการมาก 3 หมายถง เปนปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการปานกลาง 2 หมายถง เปนปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการนอย 1 หมายถง เปนปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการนอยทสด การเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ถงผบรหารสถานศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทเปนกลมตวอยาง เพอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล ในระหวางวนท 28-31 ตลาคม 2556 2. ผวจยสงแบบสอบถามไปยงสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง จ านวน 261 ฉบบ พรอมทงขอความอนเคราะหใหโรงเรยนสงแบบสอบถามกลบมายงผวจย โดยผวจยใสซองตดแสตมปและจาหนาซองถงผวจยไปพรอมกน 3. ผวจยรวบรวมแบบสอบถามทสงกลบมาทงหมด แลวน าขอมลไปใชในการวเคราะหผล 4. ในกรณทผวจยไมไดรบแบบสอบถามกลบมาตามระยะเวลาทก าหนด หรอในกรณทแบบสอบถามสญหาย ผวจยแกปญหาโดยตดตอ ประสานงานไปยงโรงเรยนทเปนกลมตวอยางโดยตรง พรอมทงจดสงแบบสอบถามไปใหครทเปนกลมตวอยางเพอใหตอบแบบสอบถามอกครงหนง การวเคราะหขอมลและผลการวเคราะหขอมล 1. วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยใชสถตพนฐาน ดวยการแจกแจงความถ และหาคารอยละ 2. วเคราะหความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ านวน 3 ดาน ไดแก 1) ดานความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ 2) ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ และ 3) ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ ในภาพรวม รายดาน และรายขอ โดยใชสถตพนฐานวเคราะหหาคาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยใชเกณฑในการแปลความหมายของคะแนน (บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว, 2535, น. 23-24) ดงน คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง มความผกพนตอองคการอยในระดบมากทสด คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง มความผกพนตอองคการอยในระดบมาก คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง มความผกพนตอองคการอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง มความผกพนตอองคการอยในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง มความผกพนตอองคการอยในระดบนอยทสด

Page 10: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

538

3. วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน ใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One – way ANOVA) โดยการทดสอบเอฟ (F-test) เมอมนยส าคญทางสถตจงเปรยบเทยบรายค โดยใชการทดสอบของ Scheffe (Scheffe’ test)

สรปผลการวจย การศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ผวจยสรปผลการวจยได ดงน 1. ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร พบวา 1.1 ในภาพรวม ความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร อยในระดบมากทสด โดยเรยงล าดบคาเฉลยรายดานทง 3 ดาน ทมความผกพนตอองคการสงสดลงมา ไดแก 1) ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ 2) ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ และ 3) ดานความเชอมนอยางแรงกลา การยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ ตามล าดบ 1.2 ดานความเชอมนอยางแรงกลา การยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ ในภาพรวม ความผกพนตอองคการอยในระดบมากทสด โดยเรยงล าดบคาเฉลยรายขอทมความผกพนตอองคการสงสดลงมา 3 อนดบ ไดแก 1) การมความเชอมนศรทธาในคานยมของโรงเรยน 2) การกลาวถงโรงเรยนในแงดดวยความเลอมใสและศรทธาอยเสมอ และ 3) การมสวนรวมในการวางแผน ก าหนดนโยบาย แผนกลยทธ โครงการ/กจกรรมตางๆ ของโรงเรยน 1.3 ดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ ในภาพรวม ความผกพนตอองคการอยในระดบมากทสด โดยเรยงล าดบคาเฉลยรายขอทมความผกพนตอองคการสงสดลงมา 3 อนดบ ไดแก 1) การมความตงใจทจะปฏบตงานในโรงเรยนตอไปจนเกษยณอายการท างาน 2) การยอมรบการเปลยนแปลงทเกดขนดวยความเตมใจเมอมการปรบเปลยนหนาทและความรบผดชอบในโรงเรยนดวยความเตมใจ และ 3) การมผลงานเปนทยอมรบของทกคนในโรงเรยน 1.4 ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ ในภาพรวม ความผกพนตอองคการอยในระดบมากทสด โดยเรยงล าดบคาเฉลยรายขอทมความผกพนตอองคการสงสดลงมา 3 อนดบ ไดแก 1) การใหความรวมมอปฏบตงานทกอยางเพอชวยใหโรงเรยนมความกาวหนายงขน 2) การปฏบตงานทไดรบมอบหมายดวยความเตมใจและเตมก าลงความสามารถ และ 3) การปฏบตงานภารกจอนนอกเหนอจากภาระงานประจ าใหกบโรงเรยนโดยไมค านงถงคาตอบแทน 2. การเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณ การท างาน และต าแหนงงาน 2.1 การเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทงเพศชายและเพศหญง มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2.2 การเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนตอองคการไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

Page 11: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

539

2.3 การเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามประสบการณการท างาน พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทมประสบการณการท างานตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2.4 การเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามต าแหนงงาน พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทงครผสอน และบคลากรสายสนบสนนการสอน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

อภปรายผล จากผลการวเคราะหปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร มประเดนทน ามาอภปรายผลการวจยได ดงน 1. ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ตามความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร มความเหนวา ในภาพรวมอยในระดบมากทสด จากผลการวจยดงกลาวอาจเปนเพราะวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร สวนใหญมประสบการณท างานอยในชวง 5-10 ป จงมความผกพนตอองคการสง เพราะผบรหารโรงเรยนจะสงเสรมใหมการท างานในลกษณะของเครอขายรวมกนเพอความเขมแขงในดานวชาการ และจดกจกรรมทสงเสรมความรกความสามคคระหวางบคลากรของแตละสถานศกษา ตลอดจนการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาใหมความกาวหนา สรางวฒนธรรมองคกรใหอยกนฉนทพนอง ซงถอเปนการสรางความรกความผกพนอนดตอกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฐาปะน จลนทร (2550) ทไดวจยเรองปจจยทมผลตอความผกพนองคการของครโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร พบวา ระดบความผกพนองคการของครโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร โดยภาพรวมพบวามความผกพนองคการอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยสงสด คอ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากทจะปฏบตงานเพอองคการ ดานความเชอถอและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ และดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ และสอดคลองกบงานวจยของอรยพร กาญจนวฒน (2549) ทไดวจยเรองการศกษาความผกพนตอองคการของครโรงเรยนเซนตหลยส พบวา ความผกพนตอองคการของครโรงเรยนเซนตหลยส โดยรวมอยในระดบมาก และรายดานอยในระดบมากทกดาน เชนเดยวกน 2. จากผลการเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน พบวา ครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ทงเพศชายและเพศหญง ผทมประสบการณการท างาน และต าแหนงงานตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สวนผทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนตอองคการไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนอาจเปนเพราะวา ระดบการศกษาไมไดเปนตวบงชความผกพนตอองคการไดอยางแทจรง แตสงทบงชเดนชดในสภาพการณปจจบนของโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร พบวา บคลากรสายสนบสนนการสอนมอตราการลาออกจากงานนอยกวาสายครผสอน ซงจะเหนไดวาครผสอนมทางเลอกและโอกาสในการไปสอบบรรจเขารบราชการไดทกป เพอความกาวหนาและมนคงในการท างาน ซงสงผลกระทบตอการบรหารจดการของสถานศกษาอยางมาก สวนสายสนบสนนการสอนสวนใหญจะเปนคนในพนทมความผกพนตอองคกรมากกวา เพราะมรายไดทเพยงพอกบคาใชจาย จงไมแสวงหาอาชพอนบอยครงมากกวาครผสอน ซงสอดคลองกบงานวจยของลดดา ธาราศกด (2552) ทไดวจยเรองปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของขาราชการครในโรงเรยนศรราชา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 พบวา ปจจยสวนบคคล ซงประกอบดวย เพศ

Page 12: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

540

ระยะเวลาการปฏบตงานในโรงเรยนปจจบน และต าแหนงปจจบน เปนปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ อยางไมมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบงานวจยของ ฐาปะน จลนทร (2550) ทไดวจยเรองปจจยทมผลตอความผกพนองคการของครโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร พบวา ปจจยทมอทธพลตอความผกพนองคการของครโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ไดแก ปจจยดานสถานภาพ ปจจยดานนโยบายและการบรหารงานของโรงเรยน ปจจยดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน และปจจยดานความภาคภมใจในวชาชพ เชนเดยวกน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1) จากการวจยพบวา ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ดานความเชอมนอยางแรงกลา การยอมรบเปาหมาย และคานยมขององคการ มระดบความผกพนตอองคการต าสดกวาทกดาน แตอยในระดบมาก ดงนน ผบรหารสถานศกษาควรสรางความสมพนธอนดตอผใตบงคบบญชาเพอใหเกดการยอมรบ ความเขาใจอนดทมตอกน เขาใจคานยม และเหนคณคาวฒนธรรมในการท างานของทกฝาย ยอมรบความคดเหนของผอน เพอใหสามารถท าใจใหอยรวมกบผอนไดอยางเปนสข 2) จากผลการศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร ในรายดานทง 3 ดาน พบวา ทกดานมระดบความผกพนตอองคการอยในระดบมากทสด ดงนน ผบงคบบญชาตองหาวธหรอกลยทธการธ ารงรกษาไว สวนรายการทเปนล าดบสดทายในแตละดานควรใชกลยทธแกไข ปรบปรง 3) จากผลการเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร จ าแนกตามเพศ ระดบการศกษา ประสบการณการท างาน และต าแหนงงาน พบวา เพศชายมความผกพนตอองคการมากกวาเพศหญง สวนบคลากรสายสนบสนนการสอนมความผกพนตอองคการมากกวาครผสอน ซงผบรหารโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร สามารถใชผลจากการวจยครงนไปใชประโยชนในการพฒนาการบรหารงานหรอเปนขอมลพนฐานในการบรหารงานสถานศกษาตอไป 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1) ควรท าการศกษาเกยวกบแนวทางการสรางความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร 2) ควรศกษาถงบทบาทของหนวยงานตนสงกดกบการพฒนาความผกพนตอองคการของครและบคลากรทางการศกษาโรงเรยนเอกชนในจงหวดพจตร

เอกสารอางอง ฐาปะน จลนทร. (2550). ปจจยทมอทธพลตอความผกพนองคการของครโรงเรยนเอกชนใน จงหวดพจตร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต (การบรหารการศกษา). เพชรบรณ : มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ, ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2551). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ : ว.พรนท (1991). ธดา พาหอม. (2545). ปจจยทมผลความผกพนองคการของอาจารยสถาบนราชภฏ พระนครศรอยธยา. วทยาการจดการปรทรรศน. 4(4): 137. บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว. (2535). การวจยเบองตน. พมพครงท 6. มหาสารคาม : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม. บษบา มาพบพนธ. (2544). ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ: ศกษากรณบรษทยโนแคล ไทยแลนด จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 13: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

541

เบญจรตน เดชนวฒนชย. (2541). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของความผกพนตอองคกร และการ ปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต (วจยการศกษา). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. มณ ถาวรทววงษ. (2536). ความผกพนตอองคการของเจาหนาททรบผดชอบงานบรการสาธารณสข ในศนยบรการสาธารณสข ของกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (การบรหารสาธารณสข). นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล. ลดดา ธาราศกด. (2552). ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของขาราชการครในโรงเรยน ศรราชา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). ชลบร : มหาวทยาลยบรพา. วชาญ สวรรณรตน. (2543). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานกบความผกพนตอ องคการของพนกงานฝายปฏบตการบน บรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (จตวทยาอตสาหกรรม). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ศภวฒ กาฬสวรรณ, ปราณ ทองค า, และควน ขาวหน. (2545). ปจจยทมผลตอความผกพนตอ องคการของเจาหนาทสาธารณสขระดบต าบลในจงหวดปตตาน. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมสงเคราะหศาสตรและมนษยศาสตร. 9(34): 74-89. สมฤทธ ผวบวค า. (2546). ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของขาราชการครในโรงเรยน ประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). กาญจนบร : มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2555). “ขอมลบคลากรโรงเรยนเอกชนใน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพจตร เขต 2.” (ออนไลน) แหลงทมา http://www.opec.go.th. (5 มถนายน 2555). อนนตชย คงจนทร. (2529). ความผกพนตอองคการ. วารสารจฬาลงกรณธรกจปรทศน. 9(34): 34-41. อรยพร กาญจนวฒน. (2549). การศกษาความผกพนตอองคการของครโรงเรยนเซนตหลยส. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. (การบรหารการศกษา). ชลบร : มหาวทยาลยบรพา. Baron, R.A. (1986). Behavior in organization. Boston : Allyn and Bacon. Hrebiniak, L.G., and Alutto, J.A. (1972). Personal and role-related factors in the development of organizational commitment. Administrative science quarterly. 17: 555-573. Kanter, M.R. (1968). Commitment and social organization: A study of commitment mechanisms in utopian communities. American sociological review. 33: 499-517. Likert, R., and Likert, J. (1976). New way of managing conflict. New York : McGraw-Hill. Meyer, J.P., Allen, N.J., and Smith, C.A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three component-conceptualization. Journal of applied psychology. 78: 538-551. Mowday, R.M., Porter, L.W., and Steers, R.M. (1982). Employee organizational linkage. New York : Academic Press.

Page 14: การศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อ ...gs.nsru.ac.th/NSRUNC/research/pdf/43.pdf1. เพ อศ กษาป จจ ยท ส งผลต

542

Poter, L.W., Steers, R.M., and Mowday, R.M. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of applied psychology. 59: 603-609. Sheldon, M.E. (1971). Investment and involvement as mechanism producing commitment to the organization. Administrative science quarterly. 16: 143-149. Steers, R.M. (1977). Antecedents and outcomes of organizational commitment. Administrative science quarterly. 22: 46-56. Steers, R.M., and Porter, L.W. (1983). Motivation and work behavior. New York : McGraw-Hill.