บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ทฤษฎทเกยวของ 2.1.1 ประวตและความเปนมาของคลนก

คลนกรกษาสตว หมอวนชย ทตง 1315 ม.1 ต.บรบอ อ.บรบอ จ.มหาสารคาม 4 4130 โทรศพท 080-0109458 เจาของคลนกชอนายสตวแพทยวนชย ดอนโคตรจนทร จากการศกษาระบบ ระบบของทางคลนกจะสวนของการรกษาสตว ระบบจะเรมททางคลนกไดรบยาทสงกบบรษทผผลต เมอไดยามาแลวกจะน าไปท าการรกษาสตวทมาท าการรกษา การใหยาสตวทมาท าการรกษากจะใหตามอาการและขนาดของสตว การคดคารกษาจะคดตามปรมาณยาทใหกบสตว เนองจากทางคลนกจะประสบปญหาในสวนของสนคาทไมทราบวายาตวไหนขาดเทาใดและอปกรณเวชภณฑทใชกบสนขขาดอยหรอเหลออยเทาใด

นอกจากนระบบยงสามารถตรวจสอบยาและอปกรณเวชภณฑทใชกบสนขในคลนกวาเหลออยจ านวนเทาใด และตวไหนหมดหรอใกลจะหมด เมอไหรจะสงซอสนคาไมวาจะเปนยาหรออปกรณเวชภณฑทใชกบสนขเขาคลนกไดเพอใหเพยงพอกบความตองการใช ยาหรออปกรณเวชภณฑ และสามารถตรวจดรายงานของทางราน ท าใหมผลตอการตดสนใจของเจาของราน ระบบนจะท าใหการท างานของรานมระบบมากยงขนและท าใหการท างานมประสทธภาพมากขนดวย

2.1.2 นยาม/ความหมาย “คลนก” หมายถง สถานพยาบาลทเปนของเอกชนและสถานพยาบาลทไมรบผปวยคาง

คน จะมแพทยเปนทง เจาของและแพทยประจ าคลนกดวย ซงจะใหบรการรกษาผปวยทมารอรบการรกษา โดยทผปวยนนมอาการเจบปวยทไมรนแรงมาก (สรพร เอกอคคอทธกล , 2546) หมอสวนมากจะม “คลนก” ไวใหคนไขมาหาเพอตรวจรกษาโรค สวนมากจะอยในยาน ชมชน เปนหองแถวมชอคลนกตดไวเชนเดยวกบรานคา บางคนจงเรยกวา “ รานหมอ ” คลนกสวนใหญมหมอคนเดยวเปนเจาของ ถามคนไขมากพอจะมผชวยในการตอนรบ เกบเงน และจายยา เพอประหยดรายจายและควบคมกจการ ผชวยมกเปนภรรยาหมอ ในกรณทหมอไมมภรรยา หรอ ภรรยามกจการอน หรอหมอไมไดเปน เจาของคลนก ผชวยอาจเปนพยาบาลหรอบคคลอน หมอทท าคลนกสวนมากยงรบราชการ เวลาท าการทคลนกจงเปนเวลาเยนถงค า บางทองถนจะมเวลาเชา หรอม ชวง 12.00 – 13.00 น. ดวย ส าหรบหมอทไมไดรบราชการเวลาท าการกจะมตงแตเชาจนค า ขอดของ

7

คลนกประเภทน คอ ในทางสงคมถาคนไขใชบรการเปนประจ า หมอและคนไขจะรจกกนด และ ในทางเศรษฐกจคลนกประเภทนมตนทนต า ระบบการจดการคลนก คอ การจดการแกไขปญหาและออกแบบระบบคลนกใหระบบม ประสทธภาพและมผลดตอการจดสรรทรพยากรในคลนก การจดการเวลาและท าใหผปวยพอใจ ( Clinic Management System , 2546)

“สตวแพทย” คอ แพทยทรกษาสตว หรอกลาวแบบภาษาชาวบานวา "หมอรกษาสตว" โดยค าวา veterinarian นยมใชในอเมรกาเหนอ ถกใชเปนครงแรกโดยโทมส บราวน ( Thomas Browne) หรอ veterinary surgeon นยมใชในยโรป ซงมรากศพทมาจากภาษาละตน คอ veterinae โดยมหมายความวา draught animals บางครงอาจจะใชค าสนๆ วา "Vet"

ในประเทศไทย คาดวา ค าวา สตวแพทย พล.ต. ม.จ.ทองฑฆาย ทองใหญ ผซงเปนพระบดาของวชาสตวแพทยสมยใหม เปนผใชค าน โดยทรงกอตงโรงเรยนอศวแพทยทหารบก ซงไดพฒนาตอมาเปนโรงเรยนนายสบสตวแพทย และ โรงเรยนนายดาบสตวแพทยทหารบก ตามล าดบ ซงถอวาเปนการศกษาวชาสตวแพทยศาสตรครงแรกของประเทศไทย โดยตองการผลตก าลงพลปอนกองทพ และไดพฒนาเปนแผนกอสระสตวแพทยศาสตร ตงอย ณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยม ศาสตราจารยพนโท หลวงชยอศวรกษ เปนปฐมคณบด ซงถอวาเปนการศกษาวชาสตวแพทยศาสตร ในสถานศกษาพลเรอนเปนครงแรก เพอผลตสตวแพทย ในระดบปรญญา ตอมาไดมการพฒนาเปนคณะสตวแพทยศาสตร สงกดมหาวทยาลยแพทยศาสตร และเพอใหสอดคลองกบนโยบายพฒนาประเทศในสมยนน รฐบาลไดโอนคณะสตวแพทยศาสตรมาสงกด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในปพทธศกราช 2497 โดยมการเรยนทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จ านวน 2 ป และไปเรยนทถนน องรดนง อก 4 ป ตอมาไดมการยายกจการคณะไปสงกดจฬาลงกรณมหาวทยาลย และจดตงเปนคณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยในปจจบนเมอป พทธศกราช 2510 แตกยงมอาจารยและนสตสวนหนงอยพฒนาคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรตอไป โดยไดเชญอธบดกรมปศสตวในสมยนน คอ ศาสตราจารย นายสตวแพทย ดร.จกร พชยรณรงคสงคราม เปนคณบด และถอวา ทานคอ บดาของคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยางไรกตาม กรมปศสตว กเปดสอนวชาสตวแพทยศาสตร ในระดบประกาศนยบตร ณ โรงเรยนสตวแพทย (Paraveterinary School)เพอผลต บคลกรใหกรมปศสตว เพอบรรเทาความขาดแคลนสตวแพทยของประเทศโดยมเพลงนกนอยในไรสมเปนเพลงทถกแตงเพอชนชมการปฏบตหนาทของสตวแพทยในชนบท

ส าหรบประเทศไทย ค าวา “สตวแพทย ”สามารถสอความหมายได 2กรณ คอสตวแพทย (Paravet) และ นายสตวแพทย (Veterinarian) นายสตวแพทย คอ บคคลทเรยนจบสตวแพทย ใระดบปรญญาตร ในมหาวทยาลยตางๆไดรบคณวฒ ปรญญาทางสตวแพทยศาสตร (สพ.บ.)และไดรบ

8

ใบประกอบวชาชพการสตวแพทยชนหนง สตวแพทย คอ บคคลทเรยนจบ โรงเรยนสตวแพทย ของ กรมปศสตว ไดรบประกาศนยบตร

(2ป) และไดรบ ใบประกอบวชาชพการสตวแพทย ชน สอง ปจจบน โรงเรยนสตวแพทย ของกรมปศสตว ไดยบและโอนยายไปเปน คณะเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปดท าการสอนในระดบปรญญา ดาน เทคนคการสตวแพทย (4ป)( http://th.wikipedia.org/wiki)

“สตว ” เปนสงมชวตกลมทใหญทสด จดอยใน อาณาจกรสตว (องกฤษ: Kingdom Animalia) เปนสงมชวตพวกทนวเคลยสมผนงหอหม ประกอบดวย หลายเซลลมการแบงหนาทของแตละเซลลเพอท าหนาทเฉพาะอยางแบบถาวร ไมมคลอโรฟลล สรางอาหารเองไมได ด ารงชวตไดหลายลกษณะทงบนบกในน า และบางชนดเปนปรสต อาณาจกรนไดแกสตวทกชนด ตงแตสตวไมมกระดกสนหลงจนถงสตวทมกระดกสนหลง ไดแก พยาธใบไม กบ ลง กระตาย ดาวทะเล แมงดาทะเล พลานาเรย หอยสองฝา แมลงสาบ ในทางชววทยา มนษย กจดอยในอาณาจกรสตว โดยค าวาสตว กลายความหมายมาจากค าวา "สตตว" ในภาษาสนสกฤตซงแปลวาสงมชวต

2.1.3 ประเภทของสตว 2.1.3.1 แบงตามโครงสราง

“สตวมกระดกสนหลง” (Vertebrate) สงมชวตประเภทนมกระดกสนหลงหรอไขสนหลง สงมชวตทมกระดกสนหลงเรมมววฒนาการมาเปนเวลาประมาณ 505 ลานป ในยคแคมเบรยนกลาง ซงเปนสวนหนงของชวงยคแคมเบรยน โครงกระดกของไขสนหลง ถกเรยกวากระดกสนหลง Vertebrate เปนไฟลมยอยทใหญทสดใน Chordates รวมทงยงมสตวทคนรจกมากทสดอกดวย (ยกเวนแมลง) ปลา สตวสะเทนน าสะเทนบก สตวเลอยคลาน นก และสตวเลยงลกดวยนม (รวมทงมนษย)เปนสงมชวตทมกระดกสนหลงทงสน ลกษณะเฉพาะของไฟลมยอยนคอระบบของกลามเนอจ านวนมาก เชนเดยวกบระบบประสาทสวนกลางทถกวางในกระดกสนหลงเปนสวน ๆ

“สตวมกระดกสนหลง ” คอกระดกสนหลงจะอยเปนแนวยาวไปตามดานหลงของสตว กระดกสนหลงจะตอกนเปนขอๆ ยดหยน เคลอนไหวไดมหนาทชวยพยงรางกายใหเปนรปรางทรวดทรงอยไดและยงชวยปองกนเสนประสาทอกดวย สตวพวกมกระดกสนหลง แบงออกเปน 5 พวกคอ

- สตวพวกปลา - สตวครงบกครงน า - สตวเลอยคลาน - สตวปก - สตวเลยงลกดวยนม

9

ววฒนาการ จากหลกฐานทางธรณวทยาพบวา สตวมกระดกสนหลงพวกแรกคอออสตราโคเดรม

(ostracoderm) ซงเปนปลาไมมขากรรไกร ปจจบนสตวในกลมนทพบคอปลาปากกลม สตวมกระดกสนหลงอนๆทพบในล าดบถดมาคอปลามขากรรไกรพวกแรก เรยกพลาโคเดรม ( placoderm) ซงววฒนาการตอมาเปนปลากระดกแขงและปลากระดกออนในปจจบน ตอมาจงเกดสตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน นก และสตวเลยงลกดวยนมตามล าดบ (สตวครงบกครงน าผดตองสตวครงน าครงบก)

การจดจ าแนก

ชนใหญพสเซส ซงเปนสตวมกระดกสนหลงทเปนสตวน าหายใจดวยเหงอก ทเหงอกมชองใหน าผานเขาออก อาจมแผนแขงปกคลมหรอมผวหนงปด มครบใชเคลอนไหวและทรงตว มหวใจ 2 หอง เสนประสาทสมอง 10 ค ปกคลมตวดวยหนงหรอเกลด แบงไดเปน 3 ชนคอ

- ชนอะแบทา ไดแกปลาปากกลม พบในเขตหนาว ไมพบในประเทศไทย - ชนคอนดรกไทออส ไดแกปลากระดกออน โครงสรางเปนกระดกออนทงหมด เชน ปลากระเบน ปลาฉลาม ปลาฉนาก ปลามงกร - ชนออกตอกไทออส ไดแกปลากระดกแขง เชน ปลามปอด ปลาหมอเทศ ปลาดก ชนใหญเตราโปดา มรยางคใชในการเคลอนไหว 2 ค หวใจม 3 – 4 หอง หายใจดวยปอด

แบงไดเปน 4 ชนคอ - ชนแอมฟเบย ไดแกสตวครงบกครงน า เชน กบ คางคก เขยด ปาดองอาง งดน - ชนเรปทเลย ไดแกสตวเลอยคลาน เชน ตะพาบน า ตกแก กงกา จงเหลน ง จระเข - ชนเอวส ไดแกสตวปก พวกนกตางๆ - ชนแมมมาเลย ไดแกสตวเลยงลกดวยนม แบงไดอกเปน 2 ชนยอย คอ ชนยอยโปรโตเทเรย ออกลกเปนไข ไดแก ตนปากเปดและตวกนมด ชนยอยเทเรย ออกลกเปนตว ไดแกสตวเลยงลกดวยนมทเหลอเชน จงโจ คางคาว นมเกลด

กระตาย กระรอก โลมา “สตวไมมกระดกสนหลง ” (องกฤษ: Invertebrates) หมายความรวมถงสตวทไมมแทงกระดก

สนหลงส าหรบยดตดใหเปนสวนเดยวกนของรางกาย จดเปนสตวประเภททไมมกระดก และไมมกระดกออนอยภายในรางกาย มความแตกตางจากสตวทมกระดกสนหลง ททงหมดถกจดอยในไฟลมเดยวในอาณาจกรสตว แตส าหรบสตวไมมกระดกสนหลง มจ านวนมากมายหลากหลายไฟลม และมจ านวนมากกวาสตวทมกระดกสนหลงมากทสดในโลก

10

ววฒนาการและการจดหมวดหม สตวไมมกระดกสนหลง มการววฒนาการของเชอสายสตวพวกนมจ านวนมากวาสตวพวกม กระดกสนหลง แบงเปน - พวกฟองน า - พวกสตวล าตวกลวง - พวกพยาธ - พวกสตวทะเลผวขรขระ - พวกสตวล าตวกลม - พวกหอยกบหมก - พวกสตวมขาเปนขอเปนปลอง - พวกสตวมกระดอง

2.1.3.2 แบงตามทอย “ สตวบก” เปนสงมชวต ทเปนสตวเดรจฉาน มทง 2ขาและ 4ขาหรอมากกวานน ไมนบคน จะอาศยใชชวตอยบนบก สวนใหญเปนสตวทเลยงลกดวยนมทใหญ ๆ คอ พวกทออกลกเปนไข เชน ไก พวกออกลกเปนตวเชน แมว สนข ชาง พวกทมกระเปาหนาทองเชน จงโจ และพวกทมรก โดยสวนใหญสตวตวเมยมนมใหลกกน

“สตวน า” (องกฤษ: aquatic animal) หมายถง สตวทอาศยในน าหรอมวงจรชวตสวนหนงอยในน าหรออาศยอยในบรเวณทน าทวมถง เชน ปลา กง ป แมงดาทะเล หอย เตา กระ ตะพาบน า จระเข รวมทงไขของสตวน านน สตวน าจ าพวกเลยงลกดวยนม ปลงทะเล ฟองน า หนปะการง กลปงหา และสาหรายทะเล ทงน รวมทงซากหรอสวนหนงสวนใดของสตวน าเหลานน และหมายความรวมถงพนธไมน า ตามทไดมพระราชกฤษฎการะบชอ

“สตวน าตางถน” หมายถงสตวน าทไมไดอย หรอมถนก าเนดในทองทหรอสงแวดลอมนนๆ โดยอาจจะถกน ามาทงดวยความตงใจหรอไมตงใจของมนษย หรออาจมาอย ณ สถานทนนๆดวยอบตเหตทางธรรมชาต ส าหรบสตวน าตางถนในประเทศไทย ไดมการน าเขามาตงแตสมยกรงศรอยธยา คอ ปลาเงนปลาทอง ( Carassius auratus) เพอใชเพาะเลยงเปนอาหารและ สตวน าสวยงาม ปจจบนพบวามสตวน าตางถนในประเทศไทยมากกวา 1 ,100 ชนด จากประเทศตาง ๆ เชน ปลา ประมาณ 1,000 ชนด สตวสะเทนน าสะเทนบก ประมาณ 50 ชนด สตวเลอยคลาน ประมาณ 50 ชนด หอย 3 ชนด กง ป 8 ชนด

11

ปลา สวนใหญเปนปลาสวยงาม มการน าเขามาจากประเทศในเขตรอนโดยเฉพาะอเมรกาใต ตอมาคอ

แอฟรกาและอนโดนเซย ปลาทนยมน ามาเลยง ไดแก กลมปลาหมอส ปลาเทวดา และปลาออสการ (วงศ Cichlidae) ปลานออนและอน ๆ (วงศ Characidae และวงศใกลเคยง) และปลากลมหางนกยง ปลาสอด (วงศ Poeceilidae) และยงมปลากลมอน ๆ อกหลายชนด (เชน วงศปลาหวตะกว Aplocheilidae วงศปลาผ Gymnotidae วงศปลากระเบนน าจด Trigonidae ฯลฯ) และมอก 14 ชนดทน าเขามาเพอเลยงหรอทดลองเลยงเพอเปนอาหาร

2.1.3.3 แบงตามลกษณะยอย “สตวเลยงลกดวยน านม” (องกฤษ: Mammalia) จดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลง โดยค า

วา Mammalia มาจากค าวา Mamma ทมความหมายวา "หนาอก" เปนกลมของสตวเลยงลกดวยน านม ทมการววฒนาการและพฒนารางกายทดหลากหลายประการ รวมทงมระบบประสาททเจรญกาวหนา สามารถด ารงชวตไดในทกสภาพสงแวดลอม [1] มขนาดของรางกายและรปพรรณสณฐานทแตกตางกนออกไป รวมถงการท างานของระบบตาง ๆ ภายในรางกาย ทมการปรบเปลยนไปตามลกษณะของสายพนธ มลกษณะเดนคอมตอมน านมทมเฉพาะในเพศเมยเทานน เพอผลตน านมเพอใชเลยงลกวยแรกเกด [2] เปนสตวเลอดอน มขนเปนเสน ๆ (hair) หรอขนออน (fur) ปกคลมทวทงรางกาย เพอเปนการรกษาอณหภมในรางกาย ยกเวนสตวน าทไมมขน

สตวเลยงลกดวยน านม ไมจดอยในประเภทสตวกลมใหญ คอมจ านวนประชากรประมาณ 4,500 ชนด ซงถอวาเปนปรมาณนอยมากเมอเทยบกบนก ทมประมาณ 9 ,200 ชนด และปลาอกประมาณ 20,000 ชนด รวมทงแมลงอกประมาณ 800,000 ชนด สวนใหญเปนสตวบก เชน สนข ชาง ลง เสอ สงโต จงโจ เมน หน ฯลฯ ส าหรบสตวน าทจดเปนเลยงลกดวยน านมไดแก โลมา วาฬ พะยน แตส าหรบสตวปกประเภทเดยวทเลยงลกดวยน านมคอคางคาว ซงกระรอกบนและบางนน ไมจดอยในประเภทของสตวปก เนองจากใชปกในการรอนไปไดเพยงแคระยะหนงเทานน สตวเลยงลกดวยน านมสวนใหญออกลกเปนตว ยกเวนตนปากเปดและอคดนาเทานนทออกลกเปนไข

“สตวเลอยคลาน” (องกฤษ: Reptilia) จดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลง โดยค าวา Reptilia มาจากค าวา Repera ทมความหมายวา "คลาน" เปนสตวมกระดกสนหลงทจดเปนสตวในกลมแรก ๆ ของโลกทมการด ารงชวตบนบกอยางแทจรง สตวเลอยคลานในยคดกด าบรรพทรอดชวตจากการสญพนธและยงด ารงชวตในปจจบน มจ านวนมากถง 7,000 ชนด[1] กระจายอยทวโลกทงชนดอาศยในแหลงน าและบนบก จดเปนกลมของสตวทประสบความส าเรจในการปรบเปลยนสภาพรางกายในการเอาตวรอดจากเหตการณหนอกกาบาตพงชนโลกมามากกวา 100 ลานปมาแลว

12

ในยคจแรคสค ( Jurassic period) ทอยในมหายคมโซโซอค ( Mesozoic era) ซงมอายของยคทยาวนานถง 100 ลานป จดเปนยคทสตวเลอยคลานมววฒนาการจนถงขดสด [2] มสตวเลอยคลานมากมายหลากหลายขนาด ตงแตกงกาตวเลก ๆ จนถงไทรนโนซอรส เรกซซงเปนไดโนเสารกนเนอขนาดใหญ ทมจ านวนมากมายครอบครองพนททวทกแหงในโลก ยคจแรคสคจงถอเปนยคของสตวเลอยคลานอยางแทจรง ตอมาภายหลงเกดเหตการณอกกาบาตพงชนโลก ท าใหกลมสตวบกทอาศยในยคจแรคสค เกดลมตายและสญพนธอยางกระทนหนโดยไมทราบสาเหตของการสญพนธทชดเจนและแนนอน

“สตวสะเทนน าสะเทนบก ” หรอเรยกอยางทวไปวา สตวครงบกครงน า (องกฤษ: Amphibians) เปนสตวทอยไดทงในน าและบนบก มตอมเมอกท าใหผวหนงชมชนตลอดเวลา ผวหนงเปยกลนอยเสมอ ไมมเกลดหรอขน หายใจดวยเหงอก ปอด ผวหนง หรอผวในปากในคอ สบพนธโดยการผสมพนธภายนอกล าตว สบพนธเมออาย 2 –3 ป สวนใหญตวผจะมถงลมปากเพอใชสงเสยงรองเรยกตวเมย ออกลกเปนไขอยในน า ไมมเปลอก วางไขเปนกลมในน ามสารเปนวนหม

ลกออนทออกจากไขมรปรางคลายปลา อยในน าหายใจดวยเหงอก เมอเตบโตเตมทแลวมปอดหายใจ ขนบกได แตตองอยใกลน า เชน กบ คางคก องอาง เขยด ซาลามานเดอร

สตวครงบกครงน าสวนใหญจะมการเปลยนแปลงรปรางทงภายนอกและภายในอยางสนเชง ไปตามวงจรชวต ตวออนอาศยอยในน า หายใจดวยเหงอก เมอโตขนจะเปลยนรปรางอาศยอยบนบก หายใจดวยปอดหรอผวหนง โดยเฉพาะในหนาแลงใน

ชวงระหวางฤดหนาวถงฤดรอน สตวพวกนสวนใหญจะขดรจ าศล เพอหนความแหงแลง มใหผวหนงแหง ถาผวหนงแหงมนจะหายใจไมไดและอาจตายได เพราะกาชจากอากาศตองละลายไปกบน าเมอกทผวหนง แลวจงแพรเขาสกระแสโลหต ระยะนมนจะใชอาหารทสะสมไวในรางกายอยางชาๆ นวตและซาลามานเดอรกเปนสตวครงบกครงน าเหมอนกน แตแตกตางกนตรงทนวตและซาลามานเดอรจะยงคงหางของมนไว เมอเจรญเตบโตเตมท

สตวครงบกครงน าเปนสตวเลอดเยน เชน เดยวกบสตวพวกปลา กนแมลง และ หนอนทยงมชวตอย

“สตวปก” เปนสตวเลอดอน จงรกษาอณหภมของรางกายไวไดคงทประมาณ 40 องศา ขาหนามลกษณะคลายกบขาของสตวเลอยคลาน ซงจะเปลยนเปนปกเพอใชส าหรบบน และมขนปกคลมตลอดตว มเกลดทขาและนวเทา ออกลกเปนไข มเปลอกแขงหม

สตวปกไมมฟนแตมจะงอยปาก สตวปกทกนพชจะใชสวนของกระเพาะบดอาหารทเรยกวา กน เปนตวบดอาหารใหละเอยด บางครงสตวปกจะกนเมดทรายเขาไปเพอชวยใหบดอาหารไดดขน

13

โครงกระดกสตวปกจะเบามาก เนองจากกระดกหลายชนมชองกลางและมโครงสรางแบบรงผงทแขงแรงอยภายใน สตวกลมนมถงลมตดกบปอด โดยหายใจเอาอากาศเขาออกจากถงลม ซงกระจายอยในรางกายเหนอปอด โดยอากาศจะไหลผานปอดไปดวย

ปลา จดอยในไฟลมสตวมกระดกสนหลง เปนสตวทอาศยอยในแหลงน า เปนสตวเลอดเยน หายใจดวยเหงอกและมกระดกสนหลง สามารถเคลอนไหวไปมาดวยครบและกลามเนอของล าตว บางชนดมเกลดปกคลมทวตว บางชนดไมมเกลดแตปกคลมดวยเมอกลน ๆ หรอแผนกระดก มหวใจสองหองและมขากรรไกร ยกเวนปลาจ าพวกปลาฉลาม

สตวทอาศยอยในแหลงน าบางประเภท ถกเรยกตดปากวาปลาเชนเดยวกนเชน ปลาดาว , โลมา , วาฬและหมก ซงสตวทงหมดนกมแหลงอาศยอยในน าดวยกนทงสน แตไมไดจดอยในจ าพวกเดยวกนกบปลา ดวยลกษณะทางกายวภาคและสรรวยาทแตกตางกนเชน ปลาดาวเปนสตวทไมมกระดกสนหลงเชนเดยวกบปลา มโครงสรางทเปนหนปน โลมาและปลาวาฬถกจดเปนสตวเลยงลกดวยนมทสามารถหายใจไดทางปอดไมใชทางเหงอก และปลาหมกจดเปนสตวทไมมกระดกสนหลง แตถกจดรวมอยกบสตวประเภทเดยวกนกบหอย

แมลง (องกฤษ: Insect) เปนสตวไมมกระดกสนหลง จดอยในไฟลมอารโธรโพดา จ าแนกออกเปนไฟลมตาง ๆ ได 13 กลม มลกษณะส าคญคอมล าตวเปนปลอง ซงอาจแบงเปน 2 หรอ 3 สวน สามารถมองเหนไดอยางชดเจน ล าตวทงสองดานซายขวามความเหมอนและมขนาดเทากน มเปลอกหอหมล าตวดวยสารไคตน (องกฤษ: Chitinous Exoskeleton) ไมมขน หายใจแบบใชเหงอกหรอใชรหายใจ มวฎจกรวงจรชวตในการเจรญเตบโตแบบไข มการลอกคราบเปนบางครงแลวสรางผนงหรอเปลอกหอหมล าตวใหม มรยางคเปนคและเปนปลอง สวนใหญนกกฏวทยามกใชรยางคในการแบงเพศผเพศเมยของแมลง

มอวยวะภายในทมทอทางเดนอาหารเปนทอยาวตลอดจากปากไปถงทวารหนก ระบบเลอดเปนแบบเปดและมทอเลอดอยทางดานสนหลงเหนอระบบทางเดนอาหาร มระบบประสาททประกอบไปดวยสมองอยเหนอทออาหาร มเสนประสาทขนาดใหญหนงคเชอมตอจากสมอง มการรวมตวเปนระยะกอเกดเปนปมประสาท เสนประสาทขนาดใหญของแมลง จะอยทางดานลางของล าตวใตทออาหาร มกลามเนอแบบเรยบอยตามล าตว[1]

มการหายใจแบบใชทออากาศ ซงจะตดตอผานเขาออกขางล าตวทางรหายใจ มอก 2 ค มทอง 8 ค โดยมปลองละ 1 ค ขบถายของเสยจากรางกายทางทอขบถาย มการเปลยนแปลงลกษณะและรปรางเพอการเจรญเตบโตจากตวออนทฟกจากไขจนกลายเปนตวโตเตมวย

14

2.2 ทฤษฏโปรแกรม 2.2.1 การวเคราะหและออกแบบ (System Analysis Design)

การวเคราะหและออกแบบระบบ คอ วธทใชการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนง หรอระบบยอยธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบใหดขนกได การวเคราะหระบบกคอการหาความตองการ (Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขาระบบ และการออกแบบระบบกคอ การน าเอาความตองการระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบนนใหใชงานไดจรง ตวอยาง ระบบสารสนเทศเชนระบบการขายความตองการของระบบกคอ สามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เพอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนท

วงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle) ระบบสารสนเทศทงหลายมวงจรชวตทเหมอนกนตงแตเกดจนตาย วงจรนทเปนล าดบตงแตตนจนเสรจเรยบรอย เปนระบบทใชงานไดซงนกวเคราะหระบบตองท าความเขาใจใหดวาแตละขนตอนตองท าอะไร อยางไร ขนตอนการพฒนาระบบมอยดวยกน 7 ขนตอน คอ

2.2.1.1 การวเคราะหปญหา (Problem Analysis) - เปนการวเคราะหปญหาของระบบงานเดม - เมอองคกรมความตองการทจะสรางระบบสารสนเทศขน - เปนหนาทของผจดการโครงการ (Project Manager) นกวเคราะหระบบ

(System Analysis) และผออกแบบฐานขอมล (DBA) ตองรวมกนท างาน 2.2.1.2 ศกษาความเปนไปได (Feasibility Study)

- ความเปนไปไดของเทคโนโลย (Technology Feasibility) ก) ระบบงานเดมมอปกรณทางดานฮารดแวรและซอฟตแวรเพยงพอทจะรองรบสารสนเทศทจะเกดขนหรอไม ข) ถาไมเพยงพอตองวเคราะหวาจะจดซอฮารดแวรและซอฟตแวรประเภทใดเพมเตม ค) ถามอยแลวตองวเคราะหวามความสามารถเพยงพอหรอไม - ความเปนไปไดทางดานการปฏบตการ (Operational Feasibility) ก) บคลากรเดมมความสามารถหรอประสบการณในการพฒนาและตดตงระบบหรอไม

ข) ผใชระบบมความคดเหนอยางไรกบการเปลยนแปลงของระบบทจะเกดขน - ความเปนไปไดทางดานเศรษฐศาสตร (Feasibility Study)

15

ก) ศกษาถงคาใชจายตาง ๆ ทจะเกดขนตงแตเรมตนดานพฒนาระบบไปจนกระทงมการตดตงและใชงานระบบจรง รวมถงคาใชจายประจ าวน ข) คาดการณถงผลประโยชนทจะไดรบ ค) เวลาทใชในการพฒนาระบบ ง) ตดสนใจวาเปลยนแปลงระบบหรอไม 2.2.1.3 วเคราะหความตองการของผใช (User Requirement Analysis)

- ศกษาระบบการท างานเดมใหเขาใจ - ก าหนดขอบเขตของฐานขอมลทจะสรางขน - ก าหนดความสามารถของโปรแกรมประยกตทจะสรางขน - ก าหนดอปกรณทางดานฮารดแวรและซอฟตแวรทจะมใช

การวางแผนระยะเวลาในการท างาน 2.2.1.4 การออกแบบฐานขอมล (Database Design)

- การวเคราะหหาเอนตตหรอรเลชน - การวเคราะหความสมพนธ

2.2. 1.5 การออกแบบและพฒนาโปรแกรม (Implementation) - จะมการเลอกระบบจดการฐานขอมลขนมาใช - ออกแบบโปรแกรมวาระบบจะตองประกอบดวยโปรแกรมอะไรบาง แตละ

โปรแกรมมหนาทอะไร มความสมพนธกนอยางไรการเชอมโยงระหวางโปรแกรมท าอยางไร

- ออกแบบหนาจอการน าขอมลเขา รปแบบรายงาน การควบคมความคงสภาพ ขอมล

- เพอน าขอมลทไดมาสรางเปนเอกสารการออกแบบโปรแกรม (Program Specification) สงใหโปรแกรมเมอรในการเขยนโปรแกรมตอไป

- ในขนตอนการพฒนาโปรแกรม โปรแกรมเมอรตองท าการเขยนและทดสอบความถกตองของโปรแกรม (Program Testing)

- หลงจากนนกน าโปรแกรมมารวมกนและท าการทดสอบอกทเรยกวาการทดสอบระบบ (System Testing)

- ท าการทดสอบและแกไขจนกระทงระบบมความถกตองตามตองการ 2.2.1.6 ท าเอกสารประกอบโปรแกรม (Documentation)

16

- เปนการอธบายรายละเอยดของโปรแกรมวาจดประสงคของโปรแกรมคออะไร ใชงานในดานไหน ฯลฯ

- สรปรายละเอยดของโปรแกรมและแสดงเปนผงงาน (Flowchart) หรอรหสจ าลอง (Pseudo_code) กได

- เอกสารประกอบจะมอย 2 แบบ คอ ก) โปรแกรมส าหรบผใช (User Documentation) ส าหรบผทไมเกยวของกบการพฒนาโปรแกรม แตเปนผทใชงานโปรแกรมอยางเดยว ข) เอกสารประกอบโปรแกรมส าหรบผเขยนโปรแกรม (Technical Documentation)

2.2.1.7 การตดตงและบ ารงรกษาโปรแกรม (Program Maintenance) - เมอโปรแกรมผานการตรวจสอบตามขนตอนเรยบรอยแลว จะถกน ามาตดตงให

ผใชงาน - รวมถงการฝกอบรมใหกบพนกงานทตองใชจรง เพอใหท างานไดโดยไมมปญหา

ซงในระยะแรก ๆ อาจมปญหาในการใชงานได - ในระยะแรกจะตองมผคอยดแลและตรวจสอบการท างาน และเมอมการใชงานไป

นาน ๆ อาจตองมการแกไขปรบปรงโปรแกรมใหเหมาะกบเหตการณ และความตองการของผใชทเปลยนแปลงไป

2.3 โครงสรางขอมล ในการจดเตรยมขอมลเขาสขนตอนการประมวลผลนน ขอมลจะตองไดรบการจดใหม

อยในรปแบบทเครองคอมพวเตอรสามารถรบได คอ การจดการโครงสรางของขอมลซงประกอบดวยสวนตางๆ ดงน 2.3.1 ฟลด (Filed) คอ กลมขอมลตวหนงสอ ตวเลข หรอสญลกษณพเศษตางๆ ทมความสมพนธกนและแสดงลกษณะหรอความหมายอยางใดอยางหนง โดยทวไปฟลดสามารถแบงได 3 ประเภท คอ 2.3.1.1 ฟลดตวเลข (Number Field) คอ ฟลดทเปนกลมของตวเลข จ านวนเตม จ านวนเตมบวก จ านวนเตมลบ 2.3.1.2 ฟลดตวอกษร (Alphabetic Field) คอ เปนกลมของตวอกขระทเปนตวอกษรหรอชองวางระหวางตวอกษร

17

2.3.1.3 ฟลดอกขระ (Alphanumeric) คอ เปนกลมของตวอกขระทเปนตวเลขหรอตวอกษร 2.3.2 เรคคอรด (Record) คอ ชนดขอมลทสามารถเกบขอมลชนดอนๆ ไวภายในไดโดยเราเรยกขอมลแตละตวทอยภายในวา ฟลด (Filed) และกอนทจะใชงานเรคคอรดไดนนจะตองประกาศชนดของเรคคอรดเสยกอน จากนนท าการประกาศคาตวแปร เรคคอรดหรอระเบยน คอ กลมของฟลดทมความสมพนธกนในรปแบบใดรปแบบหนง เรคคอรดประกอบดวยฟลดตางประเภทกนเปนชด โดยพนฐานของเรคคอรดจะตองมฟลดทใชอางองอยางนอย 1 ฟลดซงเรยกวา คยฟลด (Key Field) และฟลดทจะใชเปนคยฟลดในแตละเรคคอรดจะตองไมซ ากน

2.3.3 ไฟล (File) หรอแฟมขอมลเปนกลมของเรคคอรดทมความสมพนธกนในดานใดดานหนง ดงนนไฟลจงประกอบดวย เรคคอรดหลายๆ เรคคอรดมารวมกน

2.3.4 ฐานขอมล (Database) ฐานขอมลประกอบดวยไฟลหรอแฟมขอมลทมความสมพนธกนโดยใชหลกการไมใหมขอมลซ ากน สามารถเรยกใชงานไดอยางถกตองและรวดเรว ซงเรยกวาระบบการจดการฐานขอมล 2.4 องคประกอบของระบบฐานขอมล

ระบบฐานขอมลโดยทวไป จะเกยวกบ 4 สวนหลกๆ ดงน 2.4.1 ขอมล (Data) ขอมลทจดเกบอยในฐานขอมล ขอมลสามารถทจะใชงานรวมกนไดและ

ผใชสามารถเรยกใชขอมลพรอมกนได 2.4.2 ฮารดแวร (Hardware) คอ สวนของอปกรณทเกยวของกบระบบฐานขอมลไดแก

หนวยความจ าหลก (Memory) เปนตวทน าขอมลจากฐานขอมลขนมาประมวลผลและหนวยเกบบนทกขอมลภายนอกหรอหนวยความจ าส ารอง (Secondary Storage) เปนตวทจดเกบขอมลของฐานขอมล

2.4.3 ซอฟตแวร (Software) เปนโปรแกรมทชวยจดการและควบคม ความถกตอง ความซ าซอนของขอมลและความสมพนธตาง ๆ ภายในฐานขอมล สงผลใหผใชสามารถทจะเรยกขอมลไดโดยไมจ าเปนจะตองทราบถงโครงสรางทางกายภาพของขอมลและอ านวยความสะดวกใหแกผใชในการใชฐานขอมล

2.4.4 ผใชระบบฐานขอมล (User) คอ ผทเรยกใชขอมลจากระบบฐานขอมลสามารถแบงออกเปน 3 กลม ดงน

18

2.4.4.1 ผพฒนาโปรแกรม ( Application Programmer) ไดแก ผทท าหนาทพฒนาโปรแกรม เพอเรยกใชขอมลจากระบบฐานขอมลมาประมวลผล 2.4.4.2 กลมผใช ( End User) ไดแก ผทน าขอมลจากฐานขอมลไปใชงาน ซงแบงออกเปน 2 กลม ดงน

ก) Naive User ไดแก ผใชทเรยกใชขอมลโดยอาศยโปรแกรมทพฒนาขน ข) Sophisticated User ไดแก ผใชทเรยกใชขอมลจากฐานขอมลดวยประโยคค าสง คอ ค าสงทใชดงขอมลใน Database 2.4.4.3 Database Administrator (DBA) ไดแก ผบรหารทท าหนาทควบคมและตดสนใจใจการก าหนดโครงสรางของฐานขอมล ชนดขอมล วธการจดเกบขอมล รปแบบในการเรยกใชขอมล ความปลอดภยของขอมลและกฎระเบยบทใชควบคมความถกตองของขอมลภายในฐานขอมล โดยอาศยค าสงในกลม Data Definition Language (DDL) ซงเปนสวนหนงของ Query Language เปนตวก าหนด 2.5 ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS) เปนโปรแกรมทท าหนาเปนตวกลางในการตดตอระหวางผใชกบฐานขอมล เพอจดการและควบคมความถกตอง ความซ าซอน และความสมพนธระหวางขอมลภายในฐานขอมล ซงตางจากระบบฐานขอมล หนาทเหลานจะเปนหนาทของโปรแกรมเมอร ในการตดตอกบฐานขอมลในฐานขอมล ไมวาจะดวยการใชค าสง DML หรอ DDL หรอจะดวยโปรแกรมตาง ๆ ทกค าสงทใชกระท ากบขอมลจะถกโปรแกรม DBMS น ามาแปล (Compile) เปนการกระท า (Operation) ตางๆ ภายใตค าสงนน เพอน าไปกระท าตวขอมลในฐานขอมลตอไป ส าหรบสวนการท างานตาง ๆ ภายในโปรแกรม DBMS ท ท าหนาทในการแปลค าสงไปเปนการกระท าตางๆ ทจะกระท ากบขอมลประกอบดวยสวนการท างานตางๆ ดงน 2.5.1 Database Manager เปนสวนทท าหนาทก าหนดการกระท าตางๆ ใหกบสวน File Manager เพอไปกระท ากบขอมลทเกบอยในฐานขอมล (File Manager เปนสวนทท าหนาทบรหารและจดการกบขอมลทเกบอยในฐานขอมลในระดบกายภาพ) 2.5.2 Query Processor เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของ Query Language ใหอยในรปแบบของค าสงท Database Manager เขาใจ 2.5.3 Data Manipulation Language Precompiled

19

เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DML ใหอยในรปแบบทสวน Application Programs Object Code จะน าไปเขารหสเพอสงตอไปยงสวน Database Manager ในการแปลประโยคค าสงของกลมค าสง DML ของสวน Data Manipulation Language Precompiled นจะตองท างานรวมกบสวน Query Processor

2.5.4 Data Definition Language Precompiled เปนสวนทท าหนาทแปล (Compile) ประโยคค าสงของกลมค าสง DDL ใหอยในรปแบบของ Data Dictionary ของฐานขอมล (Metadata) ไดแก รายละเอยดทบอกถงโครงสรางตางๆ ของขอมล

2.5.5 Application Programs Object Code เปนสวนทท าหนาทแปลงค าสงตางๆ เปนโปรแกรม รวมทงค าสงในกลมค าสง DML ทสงตอมาจาก Data Definition Language Precompiled ใหอยในรปของ Object Code ทจะสงตอไปให Database Manager เพอกระท ากบขอมลในฐานขอมล (โอภาส เอยมสรวงศ, 2545: 11-15) 2.5.6 หนาทหลกของระบบจดการฐานขอมล (DBMS – Functional) 2.5.6.1 รกษาความถกตองของขอมล (Data Integrity) ปองกนไมใหมการน าขอมลทขดแยงกน (Data Redundancy) ขอมลทไมถกตองเขาสฐานขอมลซงในการควบคมความถกตองของขอมลจะขนอยกบกฎ (Constraint) ทผออกแบบฐานขอมลทก าหนดขนมา 2.5.6.2 จดการดแลควบคมการเขาถงขอมลในฐานขอมล (Data Access) เชน การเรยกดขอมล (Select) การบนทกขอมล (Insert) การแกไขขอมล (Update) ซงค าสงหรอภาษาทใชตดตอกบระบบจดการฐานขอมลเพอเขาถงขอมลไดแก Structured Query Language (SQL) 2.5.6.3 จดการดแลระบบรกษาความปลอดภย (Security) และจดการระดบสทธ (Permission) การเขาถงขอมลในฐานขอมลของผใชแตละราย เชนการเรยกดขอมลได (Select) เพมขอมลได (Insert) แกไขขอมลได (Update) เปนตน 2.5.6.4 จดการดแลการใชงานขอมลในฐานขอมลรวมกนจากผใชหรอโปรแกรมมากกวาหนง (Multi User Accessibility) เพอใหผใชหรอโปรแกรมไดขอมลทถกตองอยเสมอ 2.5.6.5 จดการดแลบ ารงรกษาขอมลในฐานขอมล (Data Maintenance) กรณขอมลเกดความเสยหายสามารถซอมแซมและเรยกขอมลกลบคนมาได (Data Repair and Recovery)

20

2.6 ระบบฐานขอมลกบคอมพวเตอร ฐานขอมล คอ แหลงทใชเกบรวบรวมขอมล ซงขอมลทถกเกบรวบรวมไวนจะถกจดการ

เพอตอบสนองความตองการของผสรางฐานขอมลในการสรางฐานขอมลมความเปนทจะตองแจกแจงขอมลทใชในระบบงานพรอมทงตงชอขอมลแตละตว ชอทตงควรเปนมาตรฐานและมเพยงชอเดยวเพราะผใชแตละคนจ าเปนตองอางองถงขอมล โดยการตงชอทเหมาะสมจะสามารถหลกเลยงการสบสนการเรยกใชขอมลได การจดเกบฐานขอมลเปนการน าเอาฐานขอมลมาจดเกบรวมกนภายใตขอมลเดยวกน ซงสามารถใชขอมลและสามารถแกไขปญหาทเกดขนในระบบแฟมขอมลได ขอมลตางๆ ทถกจดเกบในฐานขอมลจะเปนฐานขอมลทสมพนธกนและเปนขอมลทสนบสนนการด าเนนงานขององคกร จงกลาวไดวาฐานขอมลแตละตวจะเทยบเทากบแฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกขอมลทท าขนเพอสนบสนนการด าเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา “ระบบฐานขอมล” (Database System)

ภาพท 2-1 แสดงสญลกษณฐานขอมล

2.6.1 อธบายค าศพทจาก E – R Model 2.6.1.1 เอนทต (Entity) เปนรปภาพทใชแทนสงทเปนรปธรรมของสงตางๆ ทสามารถ

ระบไดในความเปนจรง ซงอาจเปนสงทจบตองได เชน บคคล สงของ 2.6.1.2 แอททรบวท (Attributes) เปนสงทใชอธบายคณลกษณะของเอนทตหนงๆ ซงม

ความหมายเดยวกนกบฟลดหรอเขตขอมล 2.6.1.3 ความสมพนธ (Relationships) ใชแสดงความสมพนธระหวางแตละเอนทตใน

เอนทตจะแสดงโดยการใชสญลกษณสเหลยมขาวหลามตดแทนความสมพนธ ส าหรบสญลกษณทใชแทนแอททรบวทจะใชรปวงรโดยมเสนเชอมไปยงเอนทต

2.6.2 ประเภทของความสมพนธระหวางเอนทต ความสมพนธระหวางเอนทตเปนความสมพนธทสมาชกของเอนทตหนงสมพนธกบ

สมาชกของเอนทต ซงสามารถแบงประเภทของความสมพนธออกเปน 2 ประเภท ไดแก 2.6.2.1 ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One – to – One)

จะใชสญลกษณ 1: 1 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตมความสมพนธกบสมาชหนงรายการของอก

แฟมขอมล DBMS Database แฟมขอมล

21

เอนทตหนง เชนสาม 1 คน มภรรยาโดยตามกฎหมายได 1 คน และภรรยา 1 คน มสามโดยตามกฎหมายได 1 คน

2.6.2.2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One – to – Many) จะใชสญลกษณ 1 : M แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ซงความสมพนธแบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในเอนทตหนง เชน นสต 1 คน สามารถมอาจารยทปรกษาไดเพยง 1 ทาน อาจารยแตละทานสามารถเปนอาจารยทปรกษานสตไดหลายคน

2.6.2.3 ความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many – to – Many) จะใชสญลกษณ M: M แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม ซงความสมพนธ

แบบนจะเปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทต มความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในเอนทตหลายรายการ เชน สนคาหลายรายการสามารถอยในใบสงซอไดหลายใบ ใบสงซอมสนคาหลายรายการ

2.6.3 การท า Normalization เปนวธการทใชในการตรวจสอบ และแกไขปญหาทางดานความซ าซอนของขอมล โดย

ด าเนนการใหขอมลแตละ Relation อยในรปหนวยทเลกทสดไมสามารถแตกออกเปนหนวยยอยไดอก โดยยงคงความสมพนธระหวางขอมลใน Relation ตางๆ ไวตามหลกการทก าหนดไวใน Relation Model

การท า Relation น เปนการด าเนนงานอยางเปนล าดบทก าหนดไวดวยกนเปนขนตอนตามปญหาทเกดขนในขนตอนนนๆ แตละขนตอนจะมชอตามโครงสรางขอมลทก าหนดไวดงน

1. ขนตอนการท า First Normal Form (1NF) 2. ขนตอนการท า Second Normal Form (2NF) 3. ขนตอนการท า Third Normal Form (3NF) 4. ขนตอนการท า Boyce - Codd Normal Form (BCNF) 5. ขนตอนการท า Fourth Normal Form (4NF) 6. ขนตอนการท า Fifth Normal Form (5NF)

ในแตละขนตอนของการท า Normalization จะมการะบรปแบบของโครงสรางของขอมลทควรจะเปนทเรยกวา Normal Form ไว ซงโครงสรางทระบนจะสามารถแกไขปญหาทเกดขนในโครงสรางของขอมลขนตอนกอนหนาได หรอกลาวอกนยหนงวา Normalization แตละขนตอนตองอาศยผลทไดจากการท า Normalization ในขนตอนกอนหนามาปรบปรงเพอใหมโครงสรางเปนไปตามโครงสรางทก าหนดไวตามขนตอนนนๆ

22

ในการท า Normalization ไมจ าเปนตองเรมขนตอนการท า First Normal Form และสนสดในขนตอนการท า First Normal Form เสมอไป การท า Normalization จะพจารณาจากโครงสรางขอมลทน ามาท า Normalization นนวาจดอยในโครงสรางขอมลของขนตอนใด แลวจงเรมท า Normalization จากขนตอนนนเปนตนไป

2.6.4 รปแบบของขอมล ระบบการจดการฐานขอมลในปจจบนสามารถจดประเภทของรปแบบขอมล Data Model ได 3 รปแบบ ไดแก

2.6.4.1 ฐานขอมลแบบล าดบชน Hierarchical Model จะมความสมพนธระหวางแฟมขอมลเปนล าดบขนอาวโส แฟมขอมลจะมต าแหนงจากบนลงลาง โดยทแฟมขอมลทอยในระดบสงกวาจะเปนแมของแฟมขอมลทอยต ากวา ซงจะมขอสงเกตวาล าดบชนหนงๆ แฟมขอมลหนงจะมแฟมขอมลยอยไดเพยงแฟมเดยว

2.6.4.2 ฐานขอมลแบบเครอขาย Network Model จะมลกษณะคลายกบแบบฐานขอมลแบบล าดบชน แตมขอมลแตกตางตรงทฐานขอมลแบบเครอขายสามารถมแฟมขอมลหลกไดมากกวาหนงแฟม

2.6.4.2 ฐานขอมลแบบความสมพนธ Relational Model มลกษณะทแตกตางจากฐานขอมลทง 2 แบบแรก กลาวคอ จะไมมแฟมขอมลหลกหรอแฟมขอมลลก คอ แฟมขอมลแตละสวนจะเปนอสระตอกน และไมมความสมพนธกนโดยใชองคประกอบขอมล การทฐานขอมลแบบนจะถกเรยกใชเปนฐานขอมลสมพนธดวยเหตผลทวาขอมลจะสรางความสมพนธของตวเองขนมา 2.6.5 ทฤษฎเกยวกบการเขยนภาพแสดงกระแสขอมล หรอ Data Flow Diagram (DFD) DFD เปนภาพแสดงการเปลยนแปลงของขอมลในขณะไหลผานกระบวนการท างานตางๆ ของระบบสารสนเทศ ดเอฟดจงเปนภาพหรอเปนโครงสรางของระบบงานสารสนเทศทสอใหเขาใจการท างานของระบบงานในรปแบบของความสมพนธระหวางกระแสขอมลและโพรเซสดเอฟดไมไดสอความหมายในลกษณะทตรรก (Logic) ของกระบวนการท างาน กลาวโดยงายๆ ภาพดเอฟดท าใหเราเขาใจสวนประกอบของระบบงาน เขาใจการใชขอมลในแตละโพรเซส และขอมลทเปนผลจากการท างานของโพรเซสโดยโครงสรางจะเรมจากระดบสงสดซงจะแสดงสวนทอยภายนอกระบบ สวนนส าคญเพราะวาเปนสวนทบอกวาระบบนนๆ ไดรบขอมลมาจากทใด และผลลพธตางๆ ถกสงไปทใดบาง ดเอฟด ในระดบลกลงไปจะไมแสดงสงทอยนอกระบบคอ ไมมสงนนเปนสวนประกอบ

23

โดยปรกตหรอถาเปนไปได เราจะวางแหลงทมาของขอมลไวทางซายมอของดเอฟด และสวนภายนอกทรบผลลพธของระบบจะอยทางขวามอ ทงนเพอใหอยในรปแบบของกระแสขอมลจากซายไปขวา แตหลายๆ กรณไมอาจเยยนตามแนวทางนได เนองจากบางครงอนพต และผลลพธอาจจะเปนสงเดยวกน ในกรณนนเราจะวางขอมล และผลลพธไวในทเหมาะสมซงอาจจะอยเหนอโพรเซสหรอใต โพรเซสกได ดเอฟด ระดบรองลงมา (Low-Level Data Flow Diagram) คอสวนทแสดงระบบยอยลงมาจาก ดเอฟดทกลาวมาแลวหรอเรยกวา ระดบแมเมอระดบแมไมสามารถแสดงรายละเอยดทงหมดไดเปนตองแตก Level ยอยออกมาเพอแสดงการประมวลขนตอนการท างานใหชดเจนขน

ตารางท 2-2 สญลกษณทใชในภาพกระแสขอมล (DFD)

สญลกษณ ชอสญลกษณและค าอธบาย

1

Process

ขอมลผดแลระบบD2

โพรเซส (Process)

มหนาทรบขอมลและท าการค านวณ เรยบเรยง เปลยนสภาพของขอมล ท าใหเกดขอมลชดใหม โดยจะเขยนชอโพรเซสไวในวงกลม การตงชอ โพรเซสใหถอหลกดงน น าหนาดวยค ากรยา และตามดวยค านามทสอความหมายของโพรเซสนนๆ

กระแสขอมล (Data Flow)

แสดงสวนของขอมลทถกสงเขากระบวนการประมวลผลและผลลพธทไดผานขบวนการประมวลแลว ทกโพรเซสทอยในดเอฟด จะตองมทงกระแสขอมลเขาและออก จากโพรเซสเสมอ

ทเกบขอมล (Data Store)

คอ แหลงเกบขอมลซงอยภายนอกของโพรเซส

สงภายนอก (External Entity)

คอ สงทอยนอกระบบประมวลผลขอมล อาจหมายถงบคคล หนวยงาน ระบบประมวลผลอนทมหนาทสงขอมลให หรอรบขอมลจากโพรเซสของระบบงาน

24

2.7 ประโยชนของฐานขอมล 2.7.1 สามารถลดความซ าซอนของขอมล (Data Redundancy) โดยไมจ าเปนตองจดเกบขอมลทซ าซอนกนไวในระบบแฟมขอมลของแตละหนวยงานเหมอนเชนเดม แตสามารถน าขอมลมาใชรวมกนในคณลกษณะ Integrated แทน 2.7.2 สามารถหลกเลยงความขดแยงของขอมล (Data Inconsistency) เนองจากไมตองจดเกบขอมลทซ าซอนกนในหลายแฟมขอมล 2.7.3 แตละหนวยงานในองคกรสามารถใชขอมลรวมกนได

2.7.4 สามารถก าหนดใหขอมลมรปแบบทเปนมาตรฐานเดยวกนได เพอใหผใชขอมลในฐานขอมลชดเดยวกน สามารถเขาใจและสอสารถงความหมายเดยวกน 2.7.5 สามารถก าหนดระบบความปลอดภยใหกบฐานขอมลได โดยก าหนดระดบความสามารถในการเรยกใชขอมลของผใชแตละคนใหแตกตางกนตามความรบผดชอบ 2.7.6 สามารถรกษาความถกตองของขอมลไดโดยการระบกฎเกณฑในการควบคมความผดพลาดทอาจเกดขนจากการปอนขอมลผดได 2.7.7 สามารถตอบสนองตอความตองการใชขอมลในหลายรปแบบ 2.7.8 ท าใหขอมลเปนอสระจากโปรแกรมทใชงานขอมลนน (Data Independence) 2.8 ทฤษฎเกยวกบโปรแกรม Microsoft Visual Studio.NET 2008

Visual Basic.Net หรอ VB .Netเปนเครองมอในการพฒนาโปรแกรม Visual Programming บนระบบปฏบตการ Windows ซงไดรบการพฒนามาจากภาษา BASIC (Beginners All Purpose Symbolic Instruction Code ) ซงไดรบความนยมอยางแพรหลายส าหรบผเรมหดเขยนโปรแกรมคอมพวเตอร เนองจากภาษา BASIC เปนภาษาโปรแกรมทสามารถท าความเขาใจไดงาย

Vb.Net เปนเวอรชนลาสดของ Visual Basic ทบรษทไมโครซอฟตไดพฒนามาอยางตอเนอง (เวอรชนกอนหนาน ไดแก เวอรชน 6 ) ไมโครซอฟตไดเพมขดความสามารถขนมาอกมากมายใน Vb.Net สงทโดดเดน กคอการปรบเปลยนภาษาใหเปนลกษณะ OOP ( Object – Oriented Programming ) เตมตวเหมอนกบภาษาโปรแกรมสมยใหม เชน C, C++, C# , Delphi และ JAVA เปนตน และดวยความท Vb.Net อยในตระกล .NET จงซมซบเอาความสามารถอนๆ ใน .NET เขามาดวย เชนกน นอกจากนนแลว VB ยงเปนภาษาทถกผนวกเขากบโปรแกรมอนๆ ของไมโครซอฟต เชน Microsoft Access , Excel ,word เปนตน เพอใชเขยนโปรแกรมลกษณะสครปต (script) หรอ มาโคร (Macro) การเรยนร VB จงนบวาคมคาทสด

25

ดอตเนตเฟรมเวรด (.NET Framework) คอแพลตฟอรมส าหรบพฒนาซอฟตแวรสรางขน

โดยโดยรองรบภาษาดอตเนตมากกวา 40 ภาษา[1] ซงมไลบรารเปนจ านวนมากส าหรบการเขยนโปรแกรม รวมถงบรหารการด าเนนการของโปรแกรมบนดอตเนตเฟรมเวรก โดยไลบรารนนไดรวมถงสวนตอประสานกบผใช การเชอมตอฐานขอมล วทยาการเขารหสลบ อลกอรทม การเชอมตอเครอขายคอมพวเตอร และการพฒนาเวบแอปพลเคชน โปรแกรมทเขยนบนดอตเนตเฟรมเวรกจะท างานบนสภาพแวดลอมทบรหารโดย Common Language Runtime (CLR) นนเตรยมสภาพแวดลอมเสมอน ท านนเตรยมสภาพแวดลอมเสมอน ท าใหผพฒนาไมตองค านงถงความสามารถทแตกตางระหวางหนวยประมวลผลตางๆ และ CLR ยงใหบรการดานกลไกระบบความปลอดภย การบรหารหนวยความจ า และException handling ดอตเนตเฟรมเวรกนนออกแบบมาเพอใหการพฒนาซอฟตแวรงายขน รวดเรวขน และปลอดภยขนกวาเดม โปรแกรมทเขยนบนดอตเนตเฟรมเวรก จะท างานบนสภาพแวดลอมทบรหารโดย Common Language Runtime (CLR) ซงเปนสวนหนงในดอตเนตเฟรมเวรก โดย CLR นนเตรยมสภาพแวดลอมเสมอนท าใหผพฒนาไมตองค านงถงความสามารถทแตกตางระหวางหนวยประมวล ผลตางๆ และ CLR ยงใหบรการดานกลไกระบบความปลอดภย การบรหารหนวยความจ า และException handling ดอตเนตเฟรมเวรกนนออกแบบมาเพอใหการพฒนาซอฟตแวรงายขน รวดเรวขนและปลอดภยขนกวาเดมดอตเนตเฟรมเวรกนนยงไดเปนสวนประกอบในระบบปฏบต การ วนโดวส เซรฟเวอร 2003 และวนโดวสวสตาซงรนแรกไดออกในปพ.ศ. 2545 รนทสองไดออกในปพ.ศ. 2548 ซงตงแตรนแรกถงรนสองนนไดรองรบระบบปฏบตการไมโครซอฟท วนโดวสเกอบทกรน และรนทสาม ซงเปนรนปจจบนไดออกวนท6 พฤศจกายน พ.ศ. 2549 โดยไดรองรบวนโดวสเอกซพ SP2 วนโดวสเซรฟเวอร 2003 SP1 และวนโดวสวสตา (http://th.wikipedia.org/wiki/.NET_Framework)

26

ตารางท 2-3 ชนดขอมลพนฐานของ Visual Basic ชนด รายละเอยด หนวยความจ า

Byte มคาตงแต 0 - 255 1 ไบต Integer ใชเกบเลขจ านวนเตม มคาตงแต -32,768 ถง

32,767 2 ไบต

Long ใชเกบเลขจ านวนเตม มคาตงแต -2,147,483,648 ถง 2,147,483,647

4 ไบต

Single ใชเกบเลขจ านวนจรงมจดทศนยม โดยมคาลบตงแต -3.402823E + 38 ถง -1.401298E+45 และ +1.401298E-45 ถง 3.402823E+38

4 ไบต

Double ใชเกบเลขจ านวนจรงมจดทศนยม โดยมคาลบตงแต -1.79769313486232E308 ถง -4.94065645841247E-324 และคาบวกตงแต4.94065645841247E-324 ถง1.79769313486232E308

8 ไบต

Currency ใชเกบเลขทศนยมต าแหนงจ ากด (Fixed Decimal Point) มคาตงแต -922,337,203,685,477.5808 ถง 922,337,203,685,477.5808

8 ไบต

Boolean ใชเกบคาทางตรรกะ (logic) คอ True และ False 2 ไบต String ใชเกบกลมของตวอกษรหรอชดของขอความ

(Character String) ขนกบความยาวของขอความ

Date ใชเกบตวแปรทเปนเวลา หรอวนท 8 ไบต Object ใชเกบตวแปรทอางถงออบเจคใดๆ 4 ไบต Variant เปนตวแปรพเศษของ Visual Basic สามารถใช

เกบตวแปรไดทกแบบตามขางตน 22 ไบต

27

2.8.1 ประเภทของขอมล (Data Type) ใน Visual Basic จะแบงขอมลออกเปนประเภทตางๆ ดงตาราง 2.8.1.1 String ใชเกบขอความตางๆ หรอชดของตวเลขในรปแบบขอความ 2.8.1.2 Integer and Long ใชเกบคาของเลขจ านวนเตมซง Long จะใชกบเลขจ านวนเตมทมขนาดใหญกวา Integer 2.8.1.3 Single and double ใชเกบคาของเลขจ านวนจรง ซง Double จะใชกบเลขจ านวนจรงทมขนาดใหญกวา Single 2.8.1.4 Currency ใชเกบคาทเปนจ านวนเงน 2.8.1.5 Variant ใชเกบคาประเภทใดกได โดยจะแปรเปลยนไปตามขอมลทจดเกบ 2.8.1.6 Boolean ใชเกบคาทางตรรกะทมคาเปนจรง (True) หรอเทจ (False) 2.8.1.7 Date ใชเกบขอมลในรปวนท 2.8.1.8 Object ใชอางถง Object ใดๆ 2.8.1.9 Byte ใชเกบขอมลในรป Binary

ตวแปรอกประเภทหนงทตางจากตวแปรประเภทขางตน ไดแก คาคงท (Constant) ซงใชเกบคาใดคาหนงตลอดการใชในโปรแกรม โดยไมมการเปลยนแปลงคา 2.8.2 กฎในการตงชอตวแปร

2.8.2.1 ชอตวแปรทใชตองขนตนดวยตวอกษร 2.8.2.2 ชอตวแปรหาวยาวเกน 255 ตวอกษร 2.8.2.3 สามารถใชตวอกษรหรอเครองหมายขดลาง (_) ผสมเปนชอ แตหามมจด. ขด

หรอเครองหมายอนภายในชอ 2.8.2.4 หามซ ากนกบค าทสงวนไวในโปรแกรม เชน Dim เปนตน 2.8.2.5 ชอตวแปรหามซ ากนถาอยในขอบเขต (Scope) เดยวกน

28

2.9 ทฤษฎเกยวกบโปรแกรม SQL Server 2005 SQL Server 2005 เปนแพลตฟอรมดาตาเบสครบวงจร ซงมระบบบรหารขอมลระดบเอน

เตอรไพรซ พรอมกบมเครองมอระบบธรกจอจฉรยะ (business intelligence -BI) ในตว กลไกดาตาเบสของ SQL Server 2005 ชวยใหจดเกบขอมลรเลชนแนลและขอมลทมโครงสรางไดอยางปลอดภยมากขนและมเสถยรภาพมากขน รวมทงชวยใหคณสรางและบรหารแอพพลเคชนขอมลประสทธภาพสงและพรอมทจะใหบรการตลอดเวลา เพอใชในธรกจได

กลไกขอมลของ SQL Server 2005 ถอเปนหวใจส าคญของโซลชนบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ นอกจากนน SQL Server 2005 ยงไดผสมผสานระบบวเคราะห ระบบท ารายงาน ระบบผสานขอมล และระบบแจงเตอนทดทสดเขาไวดวยกน วธการนจะชวยใหธรกจของคณสรางและตดตงโซลชน BI ทคมคาทชวยใหทมงานของคณจดสรรขอมลไปยงทกจดภายในองคกรไดผานระบบใหคะแนนระบบขอมลส าหรบผบรหาร เวบเซอรวส และอปกรณโมไบลตางๆ

SQL Server 2005 สามารถท างานรวมกบ Microsoft Visual Studio, Microsoft Office System และชดเครองมอพฒนารนใหมๆ อาทเชน Business Intelligence Development Studio เปนตน ดวยเหตน SQL Server 2005 จงตางจากระบบรหารดาตาเบสชนดอนๆอยางมาก ดงนนไมวาคณจะเปนนกพฒนา ผดแลระบบดาตาเบส พนกงานทตองการใชขอมล หรอผมอ านาจตดสนใจกตาม SQL Server 2005 จะเปนโซลชนทไดรบคณคาจากขอมลเพมขนได

ไดอะแกรมดานลางนแสดงคอมโพเนนตหลกๆทมอยใน SQL Server 2005 ซงแสดงใหเหนวา SQL Server 2005 คอองคประกอบหลกของ Windows Server System ซงสามารถผสานการท างานกบแพลตฟอรม Microsoft Windows (ซงประกอบดวย Microsoft Office System และ Visual Studio) ได จนกลายเปนโซลชนทสามารถจดสรรขอมลใหแกทกจดภายในองคกรได (http://www.microsoft.com/thailand/sql/what-is-sql-servert_th.aspx) 2.10 ทฤษฏการวเคราะหและออกแบบระบบ 2.10.1 ความหมายของการวเคราะหและออกแบบ

การวเคราะหและออกแบบระบบคอ วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนง หรอระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขนดวยกได การวเคราะหระบบคอ การหาความตองการ ( Requirements) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขามาในระบบและการออกแบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยว ในการสรางระบบสารสนเทศนนใหใชในงานไดจรง ผทท าหนานกคอ

29

นกวเคราะหและออกแบบระบบ( System Analysis : SA ) (http://www.bcoms.net/system_analysis/lesson1.asp)

2.10.2 เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบ 1.ก าหนดปญหา เปนขนตอนการระบปญหา และจดมงหมายของการพฒนาระบบงาน ซงเปนขนตอนทมความส าคญมาก เพราะใชในการก าหนดทศทางในการพฒนาระบบงานใหชดเจน ในการระบปญหามกไดมาจากพนกงานท างานแลวพบวางานทท าอยมปญหาเกดขน หรอไมพอใจกบระบบงานเดมทเปนอย ในการระบปญหาสามารถท าไดโดยสงเกตวาลกษณะงานเดมสามารถน าระบบสารสนเทศมาปรบปรงใหการท างานสะดวกรวดเรวไดหรอไมสามารถเพมประสทธภาพ ประสทธผลในการท างาน หรอสกบคแขงในดานสารสนเทศไดอยางไร 2.วเคราะหปญหา เปนขนตอนการวเคราะหระบบ ซงเปนการน าสงทรวบรวมขอมลจากขนตอนท1 มา ทบทวนอกครง และน ามาสรางเปนแบบจ าลองเชงตรรกะ (Logical Model) โดยนกวเคราะหระบบจะออกแบบไปตามความตองการของผใชวาควรมลกษณะการท างานของระบบมรปแบบทแสดงผลออกมาอยางไร มการจดเกบขอมลอะไรบาง วเคราะหออกมาในรปแบบของแผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram) และพจนานกรมขอมล (Data Dictionary) 3.ออกแบบ เปนขนตอนการออกแบบระบบงานโดยมจดมงหมายเกยวกบการแกไขปญหานนจะตองท าอยางไร ซงในขนตอนนแบบจ าลองเชงตรรกะ (Logical Model) จะถกสรางใหเปนแบบจ าลองทางกายภาพ (Physical Model) คอการออกแบบใหระบบนนสามารถปฏบตงานไดจรง 4.พฒนา ขนตอนนเปนการท างานรวมกนระหวางโปรแกรมเมอรและนกวเคราะหระบบเพอพฒนาระบบ ซงตองน าสวนทไดจากการวเคราะหระบบในขนตอนท3 และการออกแบบระบบในขนตอนท4 มาใช ซงในขนตอนนจะตองมการจดท าเอกสารและฝกอบรมผใชงานควบคไปดวย 5.ทดลอง เปนขนตอนการทดสอบระบบเพอใหแนใจวาระบบทพฒนาขนมาสามารถใชไดจรงและถกตองตามความตองการของผใชโดยไมมขอผดพลาดใด ๆ ซงในการทดสอบควรใชขอมลทปฏบตงานจรงมาทดสอบ เมอมความผดพลาดไมถกตองตามทวเคราะหและออกแบบตองท าการปรบแก โดยในการปรบแกนนเอกสารตาง ๆทไดจดท ามาแลวนนตองน ามาปรบแกใหตรงกบสงทแกไขนนดวย 6.ขนตดตงระบบ หลงจากทดสอบระบบเรยบรอยแลวขนตอนตอไป คอ ขนตดตงระบบโดยท าการตองแตการแปลงขอมล การก าหนดแฟมขอมล การUpdate ขอมล ตรวจสอบความถกตองของขอมล จากนน จะท าการตดตงระบบ ซงจะตองท าการเลอกวธการตดตงระบบจากวธตาง ๆเชน แบบขนาน แบบโดยตรง เปนตน นกออกแบบระบบจะตองท าการเลอกวธการตดตงทเหมาะสม เพอไมใหมผลกระทบการด าเนนงานขององคกร

30

7.บ ารงรกษา เปนขนตอนการบ ารงรกษาระบบ เพอใหท างานไดในระดบทยอมรบไดซงมความส าคญตอระบบ เพราะอาจมขอผดพลาดทไมรมากอนขณะท าการทดสอบ หรอผใชมความตองการทเปลยนแปลงไป เทคโนโลยตาง ๆ เปลยนแปลงไป ธรกจมการขยายตว หรอมการ ปรบเปลยนรปแบบการบรหารงาน ซงถาตนทนของการ Maintenance ระบบสงขน ควรจะตองน ามาเปรยบเทยบพจารณาวาควรจะ Maintenance ตอหรอจะตองกลบมาเรมพฒนาระบบกนใหมการวเคราะหและออกแบบระบบ เปนวธการพฒนาระบบงานจากระบบงานเดมทมปญหาเปนระบบงานใหมทดขนโดยการน าเอาเทคโนโลยมาใชเพอใหระบบเปนไปอยางมประสทธภาพ http://aofsa80.exteen.com/20081002/entry แผนผงระบบงาน (Flowchart) ผงงาน คอ แผนภาพทมการใชสญลกษณรปภาพและลกศรทแสดงถงขนตอนการท างานของโปรแกรมหรอระบบทละขนตอน รวมไปถงทศทางการไหลของขอมลตงแตแรกจนไดผลลพธตามทตองการ ผงงานโปรแกรม ( Program Flowchart ) การเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตาง ๆ ทเรยกวา สญลกษณ ANSI ( American National Standards Institute ) ในการสรางผงงาน ดงตวอยางทแสดงในรปตอไปน ตารางท 2-4 แสดงสญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม

จดเรมตน / สนสดของโปรแกรม

ลกศรแสดงทศทางการท างานของโปรแกรมและการไหลของขอมล

ใชแสดงค าสงในการประมวลผล หรอการก าหนดคาขอมลใหกบตวแปร

แสดงการอานขอมลจากหนวยเกบขอมลส ารองเขาสหนวยความจ าหลกภายในเครองหรอการแสดงผลลพธจากการประมวลผลออกมา

การตรวจสอบเงอนไขเพอตดสนใจ โดยจะมเสนออกจารรปเพอแสดงทศทางการท างานตอไป เงอนไขเปนจรงหรอเปนเทจ

แสดงผลหรอรายงานทถกสรางออกมา

31

ตารางท 2-4 แสดงสญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม

แสดงจดเชอมตอของผงงานภายใน หรอเปนทบรรจบของเสนหลายเสนทมาจากหลายทศทางเพอจะไปสการท างานอยางใดอยางหนงทเหมอนกน

การขนหนาใหม ในกรณทผงงานมความยาวเกนกวาทจะแสดงพอในหนงหนา

การท างานดวยแรงงานคน

แสดงผลลพธออกทางจอภาพ

ผงงาน มรปแบบทจ ากดอย 3 แบบดวยกน คอ

1. การท างานแบบมล าดบเปนรปแบบการเขยนโปรแกรมทงายทสดคอ เขยนใหท างานจากบนลงลางเขยนค าสงเปนบรรทดและท าทละบรรทดจากบรรทดบนสดลงไปจนถงบรรทดลางสด สมมตใหมการท างาน 3 กระบวนการคออานขอมลค านวณและพมพ

ภาพท 2-5 แสดงการท างานแบบมล าดบ

2. การท างานแบบใหเลอกท าและการแบบท าซ าในเงอนไขตางๆเปนการตดสนใจหรอเลอกเงอนไขคอ เขยนโปรแกรมเพอน าคาไปเลอกกระท าโดยปกตจะมเหตการณใหท า 2 กระบวนการ คอเงอนไขเปนจรงจะกระท ากระบวนการหนงและเปนเทจจะกระท าอกกระบวนการหนง

Decision

Yes No

ProcessProcess

ภาพท 2-6 แสดงการท างานแบบใหเลอกท าและการแบบท าซ าในเงอนไขตางๆ

32

3. การท าซ าเปนการท ากระบวนการหนงหลายครงโดยมเงอนไขในการควบคมการเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตางๆทเรยกวา สญลกษณANSI (American National Standards Institute)ในการสรางผงงานดงตวอยางทแสดงในรปตอไปนการเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตางๆทเรยกวา สญลกษณ ANSI ( American National Standards Institute )ในการสรางผงงานดงตวอยางทแสดงในรปตอไปน

Decision

No

yes

Process

ภาพท 2-7 แสดงการท าซ า

33

2.11 วรรณกรรมทเกยวของ (สพรม เอกวงษา. 2542. 1-60)ระบบจดการฐานแฟมประวตขอมลสถานอนามยบานสะอาด การท างานจะเรมจากเมอผปวยเขามาใชบรการ เจาหนาทกจะท าการบนทกขอมลลงในแบบฟอรมการของผปวยเจาหนาทกจะท าการคนหาประวตการรกษาถาหากยงไมเคยมารกษากจะท าการเกบประวตของผปวย แตถาเคยมารกษาแลวจะไปตรวจรกษา ซงมการเกบครงทรกษาดวย ท าใหทราบวาผปวยมารกษากครงแลว และแตละครงเปนอะไร ทราบรายละเอยดการปวยแตละครงดวย และก าหนดการรกษาครงใหมดวยจากนนจะไปจดยาใหและค านวณคารกษาพยาบาล และออกใบเสรจรบเงนใหกบผปวยดวย สวนรายละเอยดยา เจาหนาทสามารถ เพม ลบ แกไข รายละเอยดของยาไดและมการบนทกลงฐานขอมลดวย ขนตอนการเขาสโปรแกรมดงน

เมอเขาสระบบจะตองท าการปอนชอและรหสผานเพอเขาไปใชโปรแกรม ในการทจะเขาไปใชขอมลผใชขอมลผใชมสทธทกรอกรหสผานไดเพยง 3 ครง ถาครบ 3 ครงแลวยงเขาระบบไมไดผใชจะเสยสทธในการใชระบบเมอเขาสเมนหลกจะปรากฏหนาแบบฟอรมตาง ๆ ในฐานขอมลกจะมขอมลผปวย ขอมลบคลากร ขอมลการใหบรการ รายงานตาง ๆ ในการท างานของฟอรมประวตผปวยคลกทเมนผปวยเพอท ากรอกขอมล ในการใชงานฟอรมประวตผปวยสามารถ คนหา ยกเลก เพม ลบ และแกไขขอมลผปวยได ในการคนหาขอมลของผปวยสามารถคนหาไดเฉพาะชอ เมอคนหาไมพบกจะแจงขอมลวาไมพบขอมล

จากขอมลระบบการจดการฐานขอมลสถานอนามยบานสะอาดทไดกลาวมาเบองตนนนในลกษณะการท างานยงสวนทตองแกไขอยคอในการเกบรายละเอยดของขอมลยงเกบรายละเอยดไมมากพอหรอขอมลทจ าเปนในการกรอกไมม และในการจายยาตองท าการเขยนเอาเพราะระบบไมไดท าไว และในสวนของการคดคาการใหบรการกยงไมไดจดท าระบบการคดคาบรการไวจงยากทจะคดคาบรการในแตละครง

(สมภคด. 2547.1-55) ระบบงานประกนสงคมโรงพยาบาลมหาสารคาม การเพมขอมลผ ประกนสงคม การท างานในการเพมขอมลผประกนในกรณทมผประกนแจงทจะใชการบรการทางการแพทยกบสถานพยาบาลในจงหวดมหาสารคาม โดยเมอท าการลงขอมลของผประกนสงคมเรยบรอยแลวท าการกดปมบนทก จนกวาจะมการบนทกขอมลเสรจเรยบรอยครบตามทเราจะบนทกแลวกท าการ exit ออกไปจะไปปรากฏทหนาจอของขอมล ผประกนสงคม

การแกไขขอมลผประกนสงคม การแกไขขอมลกตอเมอมการบนทกขอมลผดพลาดแลตองการท าใหขอมลนนถกตองเราจงตองเราจงตองเลอกหนาจอการแกไขขอมลประกนสงคม เมอไดขอมลทตองการแกไขแลวกท าการแกไขขอมลใหถกตองแลวท าการบนทกขอมลทถกตองใหเรยบรอย

34

การคนหาขอมลประกนสงคม เมอตองการคนหาขอมลผประกนสงคมเพอใชตรวจสอบสทธบตรวาเปนผประกนจนในระบบประกนสงคมจรงหรอไม กสามารถคนหาขอมลผประกนสงคมได ซงสามารถคนหาดวยเลขทบตรประกนสงคม และชอ ของผประกนสงคม

ขอมลโรงพยาบาลเครอขาย จะมขอมลของโรงพยาบาลทบรการทางการแพทยแกผประกนตนทขนกบส านกงานประกนสงคมทนายจางไดเลอกใหแกลกจางในกรณไมสามารถหรอตองการทพบแพทยหรอใชบรการทางการแพทยแพทยกบสถานพยาบาล กรณการแกไขขอมล สามารถท าไดเชนเดยวกนโดยการเลอกโรงพยาบาลทตองการแกไขหลงจากนนกดปมแกไข แลวท าการแกไขขอมลใหถกตอง จากนนกดปมบนทกจะเปนการเสรจสนการแกไข

การพมพรายงานผปวยนอก ในระบบประกนสงคม จะจดท ารายประจ าเดอนทกเดอนเพอสงใหแกส านกงานประกนสงคม เพอสรปคาใชจายในโรงพยาบาลแตละโรงพยาบาลในการท าการรกษาผปวยนอก ใหเลอกเดอนทตองการพมพรายงานออกมาแลวเลอกป พ .ศ. แลวกดปมพมพรายงาน กจะปรากฏรายงานออกมาแลวท าการสงพมพ ถาไมตองการใหกดปมยกเลก

การออกใบเสรจ จะออกไดสองแบบคอ ออกใบเสรจทสามารถเบกคนไดและเบกคนไมไดซงในสวนนจะขนอยกบบตรทผปวยน ามาอางในการรกษา ซงสามารถยกตวอยางบตรทสามารถเบกคนไดคอบตรขาราชการ ในสวนนสามารถออกใบเสรจทสามารถเบกคนไดเลย เปนตน

(สภาพร โฉมเฉลา) ระบบจดการฐานขอมลคลนกนายแพทยปรดา ระบบจดการฐานขอมลคลนกนายแพทยปรดา ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Visual Basic.Net2003 ในการพฒนาโปรมแกรมและออกแบบในสวนของผใชงานระบบ เพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใช และใชโปรแกรมMicrosoft SQL Server 2000 ในการจดการดานขอมลทาใหขอมลทจดเกบมความเปนระเบยบ มการออกแบบหนาจอทด งายและสะดวกตอผใช มการเกบขอมลตวแทนจาหนาย มการออกรายงานตางๆ อาท ใบเสรจรบเงน รายงานการสงซอสนคารายงานรายไดเปนตน

(ประภสสร พลเสนา) ระบบจดการสถานอนามยแสงสวาง ระบบจดการสถานอนามยแสงสวาง ไดพฒนาขนโดยใชโปรแกรม Microsoft Visual Basic 6.0ในการพฒนาโปรแกรม และใชโปรแกรมMicrosoft SQL Server 2000 ในการจดการดานฐานขอมล เปนการวเคราะหและออกแบบระบบการจดการสถานอนามยแสงสวาง ต าบลแสงสวาง อ าเภอหนองแสง จงหวดอดรธาน จากระบบงานเดมซงไมไดนาระบบคอมพวเตอรมาใช นามาพฒนาเปนระบบงานใหมโดยไดพฒนาโปรแกรมรวมกบการจดการฐานขอมล เพอเปนการอ านวยความสะดวกในการจดการกบขอมลเกยวกบขอมลผปวยใหมประสทธภาพทดขน ขอบเขตในการท างานของโปรแกรมสามารถ เพม,ลบ,แกไข ,คนหา และจดเกบขอมลผปวย ,ขอมลบคลากรในสถานอนามย ,ขอมลหนวยงานทจายยา ,ขอมลยา,ขอมลตารางการนดหมายการมาตรวจโรค