โครงการฝกอบรมหลกสตร “บทบาทการตรวจสอบภายในยคใหม :ปจจยส าเรจสการ ก ากบดแลกจการทด

(Good Governance)”

กลมตรวจสอบภายใน กรมธรกจพลงงาน

พระบรมราชโองการงานของแผนดนนน เปนงานสวนรวม มผลทกวางขวางเกยวของกบบานเมองและบคคลทกคนทกฝาย เมอเปนงานสวนรวมและมผลเกยวของกบคนหมมาก ปญหาขอขดแยงตางๆ อนเนองมาจากความคดเหนไมตรงกน กยอมเกดมขนบางเปนปรกตธรรมดา ขาราชการผปฏบตบรหารงานของแผนดน ตลอดจนทกคนทกฝายทเกยวของ จงตองมใจทหนกแนนและเปดกวางรบฟงความคดเหนทแตกตางแมกระท งค าวพากษวจารณอยางมสต ใชปญญาและเหตผลเปนเครองปฏบตวนจฉย โดยถอวาความคดเหนและค าวพากษวจารณนนคอการระดมสตปญญาและประสบการณอนหลากหลายจากทกคนทกฝาย เพอประโยชนแกการปฏบตบรหารงานและการแกไขปญหาตางๆ ใหงานทกสวนทกดานของแผนดนส าเรจผลเปนความเจรญมนคงแกประเทศชาตและประชาชนอยางแทจรงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชการทานแกขาราชการพลเรอน เนองในโอกาสวนขาราชการพลเรอน ๓๑/๓/๒๕๕๖

หลกการพนฐานการตรวจสอบภายในและการควบคมภายใน

การตรวจสอบภายในเปนองคประกอบทส าคญของการบรหารจดการทด

(Good Governance) เปนยทธศาสตรหลกทใชในการบรหารราชการแผนดน เพอใชส าหรบการถวงดลอ านาจอยางเหมาะสม

ระบบการตรวจสอบภายใน เปนเครองมอหรอผชวยของผบรหารในการตดตามประเมนการปฏบตงานของบคลากรในหนวยงาน

ขอบเขตการตรวจสอบภายใน มความหลากหลาย ไดแก การตรวจสอบทางการเงน (Financial Audit) การตรวจสอบการปฏบตตามขอก าหนดในกฎหมาย (Compliance Audit) การตรวจสอบผลการด าเนนงาน (Performance Audit) ทเนนประสทธภาพและผลสมฤทธของงานเปนส าคญ การตรวจสอบการบรหาร การตรวจสอบสารสนเทศ เพอสรางหลกประกนคณภาพงานตรวจสอบภายใน

การควบคมภายใน

การบรหารราชการแผนดนทมระบบ ระเบยบและคณธรรม นบเปนสวนส าคญในการปฏบตงานตามธรรมชาตอยางยงยน ระบบการควบคมภายในทมมาตรฐานสามารถตรวจสอบไดถงอดมคตและจรธรรม ทซอนอยในบคลากรทกระดบขององคการ อนเปนสวนชวยใหการท างานบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคแลว ยงสงเสรมใหเกดการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด

กฎหมาย กฎ ระเบยบ/ขอบงคบตาง ๆ ส าหรบใชในการปฏบตงาน

ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการตรวจสอบภายในของสวนราชการ พ.ศ. ๒๕๕๑

ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน วาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. ๒๕๔๔

ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการปฏบตหนาทของผตรวจสอบภายใน พ.ศ. ๒๕๔๖

มาตรฐานการตรวจสอบภายในและจรยธรรมของผตรวจสอบภายในของสวนราชการ

มาตรฐานการตรวจสอบภายใน ประกอบดวย ๒ ดาน คอ

๑. มาตรฐานดานคณสมบต ก าหนดหนาท ความรบผดชอบ ในการ

ปฏบตงานตรวจสอบภายใน

๒. มาตรฐานดานการปฏบตงาน ก าหนดหลกเกณฑ การบรหารงาน

ตรวจสอบภายในใหบรรลตามวตถประสงค

จรยธรรมของผตรวจสอบภายใน

๑. ความซอสตย ๒. ความเทยงธรรม

๓. การปกปดความลบ ๔. ความสามารถในหนาท

“กฎบตรการตรวจสอบภาย ๒๕๕๖” เผยแพรในเวบไซด ธพ.

กรอบความประพฤตของผตรวจสอบภายใน

การประเมนความเสยงระบบควบคมภายในมาตรการควบคมภายในทส านก สถาบน กลมงาน ไดก าหนดใหมขน

เพอปองกนความเสยงและตดตามผลการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทตงไว

การตรวจสอบภายในเปนเพยงผท าหนาทสอบทานการประเมนดงกลาวอยางเปนอสระ ปราศจากการมสวนไดสวนเสยในผลของการด าเนนงาน เปนการประเมนดวยความระมดระวงรอบคอบวาระบบควบคมภายในทมอยมความเพยงพอ เหมาะสม สามารถตดตามผลการด าเนนงานในแตละชวงเวลาไดสอดคลองเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทไดก าหนดใหมกจกรรมควบคม หรอการปองกนความเสยงไวหรอไม เพอสรปความเหนและรายงานผลการประเมนตอหวหนาสวนราชการ

การพฒนางานดานการตรวจสอบภายในการพฒนางานตามนโยบายของทานอธบดในฐานะฝายบรหาร

เพอสรางใหมระบบการตรวจสอบแบบมสวนรวม :

การใหความรจากขอตรวจพบตามรายงานผลการตรวจสอบทผานมา ชวยสรางความเขาใจใหกบบคลากร นบเปนวธการควบคมแบบปองกน ตามนโยบายของผบรหาร ชวยสรางความตระหนกในการปฏบตงานใหมความถกตอง ตามระเบยบและเครองมอตาง ๆ ทางการบรหาร

การตรวจสอบแบบมสวนรวม ดวยการประสานงานระหวางผบรหาร ผปฏบตงาน และผตรวจสอบ เพอแกไขปญหาของหนวยงานรวมกน ใหเกดความเขาใจและยอมรบผลการตรวจสอบ ซงจะเปนประโยชนในการแกไขและการบรหารงานของกรม

การตรวจสอบประเภทตางๆ

๑ การตรวจสอบรายงานทางการเงน

๒ การตรวจสอบการปฏบตตามกฎระเบยบ

๓ การตรวจสอบการด าเนนงาน

๔ การตรวจสอบผลการปฏบตงาน

๕ การตรวจสอบสารสนเทศ

๖ การตรวจสอบการบรหาร

การตรวจสอบรายงานทางการเงน

การตรวจสอบรายงานทางการเงนในระบบ GFMIS

เรองท ๑ บญชเงนสดและบญชเงนฝากธนาคาร

เรองท ๒ บญชสนทรพยถาวร

เรองท ๓ รายงานการเงน

เรองท ๔ การจดท าบญชมความเปนปจจบน

เรองท ๕ สงรายงานใหส านกงานการตรวจเงนแผนดนภายในระยะเวลาทกรมบญชกลางก าหนด

การตรวจสอบการปฏบตตามกฎระเบยบ- การตรวจสอบการขอรบใบอนญาตและการตออายใบอนญาตรานจ าหนายกาซปโตรเลยมเหลวในกรงเทพ

- การตรวจสอบการขอรบใบอนญาตและการตออายใบอนญาตสถานบรการกาซธรรมชาตในกรงเทพ

การออกใบอนญาตฯ ใหเปนไปตามระยะเวลาทก าหนดไวในกฎกระทรวง พ.ศ.๒๕๓๗ ซงออกตามในพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. ๒๕๓๕

การออกแบบระบบควบคมภายใน ทค านงถงภารกจหนาทและสามารถด าเนนการไดภายใตกฎหมายก าหนด

๕.๓ การตรวจสอบการด าเนนงานการจางทปรกษาแนวทางการลงทนเพอจดสรางทอขนสงน ามน

ตรวจสอบการด าเนนการท าสญญาจางทปรกษา(ระเบยบพสดฯ)

ตรวจสอบการบรหารสญญาจางทปรกษา

ตรวจสอบการสงมอบงานในแตละงวดตามขอตกลงของสญญา

จางทปรกษา

ตรวจสอบการออกแบบกจกรรมการควบคมภายใน ส าหรบ

เงนงบประมาณทไดรบจดสรรในหมวดงบลงทนจ านวนเงนสง

การตรวจสอบผลการปฏบตงาน

โครงการพลงงานสญจรสะทอนปญหา ผประกอบการ ป ๕๖

การบรหารโครงการ

การเบกจายตามระเบยบการคลงวาดวย คาใชจาย ตางๆ

ตรวจสอบระบบควบคมภายใน

กรณมขอทกทวงจากหนวยรบตรวจ

การตรวจสอบสารสนเทศ

ตรวจสอบนโยบายและแนวปฏบตดานสารสนเทศของกรมธรกจพลงงาน เปนไปตามกฎหมายและประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส เรองแนวนโยบายและแนวปฏบตในการรกษาความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศของหนวยงานของรฐ พ.ศ. ๒๕๕๓

ตรวจสอบวาหนวยงานมการด าเนนงานในการควบคมดานการรกษาความปลอดภยระบบสารสนเทศตามประกาศคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกสฯ

การตรวจสอบการบรหารการตรวจสอบการบรหารเงนงบประมาณ

การตรวจสอบการควบคมและตดตามการใชจายงบประมาณ

การจดท าแผน/รายงานผลการจดซอจดจางตามประกาศ คตง. พ.ศ. ๒๕๔๖ ขอ ๕

การตรวจสอบการจดท าค าขอและการจดสรรงบประมาณ

การตรวจสอบการเบกจายเงนงบประมาณหมวดงบลงทน

การตรวจสอบการใชเงนเหลอจายและการกนเงนไวเบกเหลอมปกรณมหนผกพน

การสอบทานระบบควบคมภายใน

การตรวจสอบรายได (คาธรรมเนยม)

การจดเกบรายไดคาธรรมเนยมตามภารกจของกรมธรกจพลงงาน

การออกใบเสรจรบเงน

รายได/ผลประโยชน

น าสงรายไดถกตองครบถวน ตามระเบยบ กฎหมาย

ขอตรวจพบจากผลการตรวจสอบและการใชประโยชนจากรายงานผลการตรวจสอบ

การตรวจสอบการใชรถราชการ

- การบนทกควบคมการใชงานและการเตมน ามน

การตรวจสอบการเบกจายเงนสวสดการคารกษาพยาบาล

- การเบกจายคารกษาพยาบาลในกรณไมมสทธเบก เชน การใชสทธเบกของบตรทบรรลนตภาวะแลว การน าใบเสรจรบเงนทมอายเกน ๑ ป มาขอใชสทธเบกฯ

การตรวจสอบโครงการพลงงานสญจรสะทอนปญหาผประกอบการ

- การลงทะเบยนเขารวมการอบรมสมมนา

- การเบกจายคาสมนาคณวทยากร

ขอตรวจพบจากการตรวจสอบและการใชประโยชนจากรายงานผลการตรวจสอบ

การสอบทานระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยง

- การใชแบบฟอรมรายงานยงไมเปนไปตามรปแบบทก าหนด

- การประเมนการควบคมภายใน ยงไมสมพนธสอดคลองกนของหวขอทก าหนดใหมการประเมน ตลอดจนกจกรรมทน ามาประเมนยงไมเปนไปตามสถานการณทเปลยนแปลงไป เชน การเปลยนกฎหมาย เปนตน

- การประเมนบางส านกระบวา “ไมมความเสยง” ซงโดยหลกการความเสยง คอ ความไมแนนอนทอาจเกดขนไดเสมอ จงตองมหาแนวทางการปองกนความเสยง เชน การปดลอมสถานทไมใหเขาท างาน เปนตน

ปญหาทพบจากการตรวจสอบ (ขอมล สตง.)ดานการรบ - จายเงน เชน - รบเงนและไมลงบญช หรอรบเงนไมออกใบเสรจรบเงน - การรบเงนและไมน าฝากธนาคารและน าสงภายในเวลาทก าหนด - หลกเลยงการใชเชคจายเงน - น าใบเสรจรบเงนทยกเลกไปใชรบเงน - การเขยนเชคสงจายเงนไมขดครอมและผถอ - จายเงนโดยยงมไดรบอนญาตหรออนมตใชจาย - อนมตเกนวงเงนทไดรบมอบอ านาจ - การแบงแยกหนาทไมเหมาะสม รบ-จายเงน ลงบญชเปนคนๆ เดยวกน - ลงลายมอชอในเชคสงจายลวงหนาเปนจ านวนมาก - ไมประทบตราใบส าคญเมอจายเงนแลว และเกบรกษาไมรดกม

ปญหาทพบจากการตรวจสอบ (ขอมล สตง.)ดานการเกบรกษาเงน เชน

- ไมมทเกบเงนทรดกม เรยบรอย

- ไมน าสง/น าฝากธนาคาร (เกนวงเงนเกบรกษา)

- กรรมการเกบรกษาเงน ไมปฏบตหนาทตรวจรบเงนคงเหลอประจ าวน

- ไมจดท ารายงานเงนคงเหลอประจ าวน (ในวนทมการรบจายเงน)

- ไมตรวจสอบหรอจดท างบพสจนยอดเงนฝากธนาคาร (เดอนละครง)

ความรเกยวกบการปฏบตราชการทดตามค าพพากษาศาลปกครอง

เพอปองกนมใหเปนคดปกครองสบคนไดจาก http://www.admincourt.go.th

ความรกอนเปนคดปกครอง(ค าพพากษาศาลปกครอง)คดปกครองเกยวกบการปฏบตราชการ

ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. ๘๓๗/๒๕๕๕

ผปฏบตงานตองปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย โดยไมอาจอางความไมรและไมเชยวชาญในงานเพอใหตนเองพนผดได เนองจากงานราชการอาจกอใหเกดความเสยหายแกหนวยงานของรฐได

เจาหนาทยอมมหนาทปฏบต งานดวยความอตสาหะ เอาใจใส ระมดระวงรกษาผลประโยชนของทางราชการตลอดจนศกษาหาความรเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย ใหเขาใจในงานอยางถองแทและขอค าปรกษาจากผมความรความเชยวชาญเฉพาะดาน น ามาพจารณาประกอบการปฏบตงานใหถกตอง

ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. ๔๕๐/๒๕๕๔การจดซอชดนกเรยนดวยเงนบรจาค

ผบงคบบญชาสงการใหจดท าเอกสารจดซอเปนเทจ และ เจาหนาทลงชอในใบตรวจรบพสดโดยไมมพสดจรง

ศาลวนจฉยวาการทจรต เงนบรจาคถงแมไมใชเงนงบประมาณ เมอน าไปใชเปนประโยชนองตน แมภายหลงมการน ามาคนใหรฐเพราะถกรองเรยนหรอเพราะเหตใด ๆ กตาม กยงมความผดตาม พรบ.ระเบยบขาราชการพลเรอน ๒๕๕๑ (เปนกฎหมายหลกทก าหนดลกษณะการกระท านน ๆ หรอพฤตการณทถอเปนเหตแหงการกระท าผดวนย เชน การปฏบตหนาทหรอการละเวนการปฏบตหนาทโดยมชอบ เพอใหตนเองไดประโยชนทมควรได)

ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. ๔๙-๕๐/๒๕๕๕

เจาหนาทแกไขใบส าคญงบเดอนแลวใชน ามาเปนหลกฐานการเบกจายเงนงบประมาณ (ท ามา ๒ ป) ตรวจหลกฐานพบใบส าคญไมครบตามเชคทสงจาย ท าใหเงนขาดบญช

ผบงคบบญชาตองรบผดชอบชดใชเงนใหกบสวนราชการรวมกบเ จ า หน าท ใ นฐ านท ม ก า รปล อ ยปละละ เลยม ไ ด ค วบค ม ใหผใตบงคบบญชาปฏบตงานตามระเบยบ

ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. ๑๐๑/๒๕๕๕เปนวทยากรบรรยายแตอาศยโอกาสท าทจรต

การทจรตในการเบกเงนงบประมาณโดยอาศยโอกาสทตนเปนวทยากรในโครงการฝกอบรม โดยขอใหเจาหนาทของหนวยงานผจดฝกอบรมรวบรวมรายชอผเขารบการอบรมและใหผเขารบการอบรมกรอกชอ ทอยและลงลายมอชอ เพอเปนหลกฐานในการเบกเงนงบประมาณ

การเบยดบงน ามนของทางราชการไปใชประโยชนสวนตว

ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ. ๓๕๑/๒๕๕๖ผควบคมงานจางใชดลพนจเปลยนแปลงงานจาง

สญญาของทางราชการ เมอไดท าสญญาแลว จะตองด าเนนการใหบรรลผลตามขอตกลงของสญญา การเปลยนแปลงแกไขเพมเตม

การตรวจการจางและควบคมงานตองเปนไปตามแบบรปรายละเอยดของสญญา และกรณเปลยนแปลงรายละเอยดของสญญาจะตองท าเปนลายลกษณอกษรและตองไมท าใหสวนราชการเกดความเสยหาย