แนวทางการดำเนินงาน โครงการพัฒนาการเกษตรครบวงจรในพื้นที่ที่มีศักยภาพ
แนวทางการดำเนินงาน...
Transcript of แนวทางการดำเนินงาน...
แนวทางการดำเนนงาน
การสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา
กรมการศาสนา
กระทรวงวฒนธรรม
แนวทางการด าเนนงานโครงการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ปทพมพ พ.ศ.๒๕๕๗ จ านวน ๑๐,๐๐๐เลม ทปรกษา ๑.นายกฤษศญพงษ ศรอธบดกรมการศาสนา ๒.นายกฤษฎาคงคะจนทร รองอธบดกรมการศาสนา ๓.นายสเทพเกษมพรมณ ผอ านวยการส านกพฒนาคณธรรมจรยธรรม ๔.นายพสทธนรตตวงศกรณ ผอ านวยการกองศาสนปถมภ ๕.นางสาวพไลจรไกรศร นกวชาการศาสนาเชยวชาญ ๖.นายชวลตศรภรมย เลขานการกรมการศาสนา คณะผจดท า ๑.นายพลศกดสขทรพย ทวผลนกวชาการศาสนาช านาญการพเศษ ๒.นายวเชยรอนนตศรรตน นกวชาการศาสนาช านาญการ ๓.นางสาวฐตมาสภภคนกวชาการศาสนาช านาญการ ๔.นายสรยาววฒน กจเลศนกวชาการศาสนาช านาญการ ๕.นายบรบรณ ศรทธานกวชาการศาสนาช านาญการ ๖.นางสพตราหะยอบดลรอมานนกวชาการศาสนาช านาญการ ๗.นางสจราศรเลขเจาพนกงานการศาสนาช านาญงาน ๘.นายนรตม ธรรมธนกวเทศสมพนธ ๙.นางสาวพจตรานทรตน นกวเคราะห งานดานศาสนา
พระราชดำร สของพระบาทสมเด จพระ เจ าอย ห ว
กบการเสรมสรางสนตสขแกประเทศชาต
“ฉะนนกขอให….ชวยกนคดคอหนหนาเขาหากน,ไมใชเผชญหนากน
เพราะวาเปนประเทศของเรา ไมใชประเทศของหนงคนสองคน
เปนประเทศของทกคน. เขาหากนไมเผชญหนากนแกไขปญหา
เพราะปญหามอยทเวลาเกดจะใชคำวาบาเลอด, เวลาคนมการปฏบต
รนแรงมนลมตว ลงทายเขาไมรวาตกนเพราะอะไร, แลวกจะ
แกปญหาอะไร. เพยงแตวาจะตองเอาชนะ แลวกใครจะชนะ
ไมมทาง อนตรายทงนน มแตแพ คอ ตางคนตางแพ ผทเผชญหนา
กแพ. แลวทแพทสดกคอ ประเทศชาต ประชาชนจะเปนประชาชน
ทงประเทศ ไมใชประชาชน เฉพาะในกรงเทพมหานคร. ถาสมมตวา
เฉพาะในกรงเทพมหานครเสยหายไป ประเทศกเสยหายไปทงหมด
แลวกจะมประโยชนอะไรทจะทะนงตววาชนะ เวลาอยบนกองซาก
ปรกหกพง.”พระราชดำรสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
เมอวนท 20 พฤษภาคม 2535 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจออก
ณ พระตำหนกจตรลดารโหฐาน พระราชทานพระบรมราชวโรกาส ให
นายสญญา ธรรมศกด ประธานองคมนตร พรอมดวย พล.อ.เปรม ตณสลานนท
องคมนตร นำ พล.อ.สจนดา คราประยร นายกรฐมนตร และ พล.ต.จำลอง ศรเมอง
หวหนาผชมนมประทวงรฐบาล เฝาทลละอองธลพระบาท รบพระราชทาน
กระแสพระราชดำร เกยวกบความสงบเรยบรอยของบานเมอง
คำนำ สงคมไทยในปจจบนตกอยในภาวะวกฤต เกดความขดแยงแบงพรรคแบงพวกแบงภาคแบงชาตพนธแบงสแบงฝายแตกความสามคคของคนในชาต อยางไมเคยปรากฏมากอน นบจากการเสยกรงศรอยธยา ซงตองสญเสยกรงถงสองครงสองคราแกอรราชศตร เพราะความแตกแยก แตกสามคคของคนไทยดวยกนเอง กลมบคคลองคกร กองทพพยายามชวยกนรวมหาทางออกใหสงคมไทย รวมทงไดเชญคขดแยงมาปรกษาหารอเพอหาทางออก ใหประเทศไทยเกดสนตสข แตไมบรรลผลทำใหเกดวกฤตของชาตประกอบกบระยะเวลาทผานมาสญเปลาไปกบการขดแยงของคนในชาต ดงนน เพอใหประเทศเดนหนาตอไปไดและเพอผลประโยชนของประเทศชาตเปนสำคญ “การสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต” จงเปนสงจำเปนเรงดวน เปนภารกจเพอบานเมอง เพอผองไทยทงมวลศาสนา คอ สถาบนทางสงคมสถาบนหนง มบทบาทนำทางจตวญญาณของศาสนกเปนสถานบนทกำเนดขนเพอความดความสงบสนตสขและเพอแกไขปญหาสงคม ตามวถ หลกธรรมของศาสดาแหงศาสนานน ๆศาสนกของศาสนาทเปนชาวไทย ซงทกคนลวนแตเกดบนแผนดนน เปนผลผลตแหงแผนดนผนนกรมการศาสนามบทบาทรบผดชอบในการอปถมภ ทำนบำรง คมครองศาสนา และสงเสรมกจการดานศาสนา ทกศาสนา มความเชอมนวา พลงทางศาสนาและหลกธรรมทางศาสนาสามารถแกไขปญหาและวกฤตของสงคมไทยได โดยเฉพาะอยางยง การสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต หากบรรดาสมาชกของสงคมหรอศาสนกของศาสนาทกคนนอมนำหลกธรรมทางศาสนาทตนนบถอเปนหลกชย เปนหลกธรรม นอมนำสใจมาประพฤตปฏบตเปน
ศาสดาบชา
กระบวนการดำเนนงานไปส เปาหมาย “การสรางความ ปรองดองสมานฉนทของคนในชาต” นนทกองคาพยพทกภาคสวน ทกองคการ โดยเฉพาะอยางยงประชาชนทกคน รวมกนขบเคลอนไปสเปา ใหไดเปาหมายสงสดคอประเทศไทยมความสขสงบสนตเจรญทดเทยมนานาอารยะประเทศ ดงนน การขบเคลอนโครงการสรางความปรองดอง สมานฉนท ของคนในชาตดวยมตศาสนา กรมการศาสนา ไดจดทำแนวทางการดำเนนงาน เพอมรรควธหนงไปสความสำเรจ โดยเรมตนตงแต ความเปนมาแผนการยทธศาสตรแผนภมการดำเนนงานการดำเนนโครงการ ขนตอน๓ตอนการรายงานตดตามผลแบบการรายงานพรอมเงอนไขการปฏบต แตอยางไรกตามหนงสอแนวทางฉบบนเปนเพยงแนวทาง เพออำนวยความสะดวกใหทำไดใช เปนคมอปฏบตงานไดงายขน หากกระบวนการใด ไมเหมาะสมกบบรบทแหงสงคม วฒนธรรมศาสนวถ ผดำเนนงานทกภาคสวนสามารถปรบประยกตใหเหมาะสมกบบรบท ดงกลาวขางตนได กรมการศาสนา ขอขอบกราบขอบพระคณ ขอบคณ ทกภาคสวน อาท มหาเถรสมาคม องคกรปกครองและบรหารคณะสงฆทกระดบทงสองนกายและพระสงฆาธการทกระดบและองคการศาสนาพทธ องคการศาสนาอสลามองคการศาสนาครสตองคการศาสนาพราหมณ-ฮนดและองคการศาสนาซกข คณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวด ผวาราชการจงหวดหวหนาสวนราชการทงในสวนกลางและจงหวดทกหนวย สำนกงานวฒนธรรมจงหวด นายอำเภอ กำนน ผใหญบาน สถานบน การศกษาทกแหง องคกรเอกชนทกหนวย สภาวฒนธรรมทกระดบ ทสำคญ คอ ประชาชนทกคนทใหความรวมมอ รวมใจ ขบเคลอน ความปรองดอง สมานฉนท ไดบรรลสำเรจคอ “คนไทยทกคนรกกน รกประเทศชาตศาสนาและพระมหากษตรย” (นายกฤษศญพงษศร) อธบดกรมการศาสนา
สารบญ
หนา
บทท๑ บทนำ ๑
๑.ความเปนมาเหตผลและความจำเปนการสราง
ความปรองดองสมานฉนท ๑
๒.นโยบายหลกการแผนงาน(RoadMap)
ของคณะรกษาความสงบแหงชาต(คสช.) ๒
๓.พลงศาสนาพลงแหงการสรางความปรองดอง
และสมานฉนท ๓
๔.องคการศาสนาในประเทศไทย ๔
๕.แผนการสรางความปรองดองและสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตทางศาสนา ๕
๖.แผนและยทธศาสตรการดำเนนงาน ๖
๗.วตถประสงค ๗
๘.ยทธศาสตรการดำเนนงาน ๙
บทท๒ หลกธรรมทางศาสนาเกยวกบการสงเสรมความปรองดอง
สมานฉนทความรกความสามคค ๒๕
ศาสนาพทธ ๒๕
พทธศาสนสภาษต ๒๖
สงคหวตถ๔ ๒๖
พรหมวหาร๔ ๒๗
สารณยธรรม๖ ๒๘
สารบญ (ตอ)
หนา
ศาสนาอสลาม ๒๙
ศาสนาครสต ๓๑
ศาสนาพราหมณ-ฮนด ๓๒
ศาสนาซกข ๓๖
บทท๓ การดำเนนงานโครงการ ๓๙
แผนภมการดำเนนงาน ๔๐
การดำเนนงานโครงการ ๔๑
ขนตอนท๑การแตงตงคณะกรรมการ
หรอคณะทำงานโครงการ ๔๑
ตวอยางรปแบบของคณะกรรมการ ๔๒
อำนาจหนาท ๔๒
การแตงตงคณะทำงานโครงการสราง
ความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนา ๔๓
โครงสรางคณะทำงานโครงการฯประจำหมบาน ๔๔
อำนาจหนาท ๔๕
ขนตอนท๒การดำเนนงานโครงการ ๔๖
สารบญ (ตอ)
หนา
การดำเนนการในสวนกลาง ๔๖
กจกรรมหลก ๔๖
กจกรรมรอง ๔๘
การดำเนนงานในสวนภมภาค ๕๐
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด ๕๐
ขนตอนท๓การตดตามประเมนผลโครงการฯ ๕๒
การตดตามประเมนผลในระดบจงหวด ๕๒
การตดตามผลในระดบหมบาน ๕๒
บทท๔ บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบ
การขบเคลอนความปรองดองสมานฉนทของชนในชาต
ดวยมตศาสนา ๕๓
บทบาทหนาทของกรมการศาสนา ๕๓
บทบาทหนาทของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด ๕๙
บทบาทหนาทขององคการศาสนา ๖๕
บทบาทหนาทของคณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวด ๗๑
บทบาทหนาทของคณะทำงานชมชน/หมบาน/
ผนำศาสนาเปนประธาน/ผใหญบานเปนรองประธาน ๗๔
บทบาทหนวยงานภาครฐองคการบรหารสวนทองถน ๗๘
บทบาทหนาทของสถาบนการศกษาในจงหวด/ในชมชน ๘๑
สารบญ (ตอ)
หนา
บทบาทหนาทหนวยงานภาคเอกชน/สภาวฒนธรรมจงหวด
สภาวฒนธรรมอำเภอ/สภาวฒนธรรมตำบล/
สภาวฒนธรรมหมบาน ๘๓
บทบาทหนาทของเครอขายวด/เจาคณะปกครองสงฆ/
พระสงฆาธการ/พระธรรมกถก/พระธรรมวทยากร/
หนวยอบรมประชาชนประจำตำบล ๘๗
บทบาทหนาทของประชาชนในหมบาน/ครอบครว ๙๐
การรายงานตดตามประเมนผล
๑.กระบวนการรายงานขอองคการศาสนาในสวนกลาง
และแบบรายงานประเมนผล ๙๓
๒.กระบวนการรายงานของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
และแบบรายงานประเมนผล ๙๔
๓.กระบวนการรายงานขององคการศาสนา/
องคการสงฆในสวนภมภาคระดบจงหวด
คณะกรรมการหรอคณะทำงานประจำหมบานฯลฯ๙๕
และแบบรายงานประเมนผล
สารบญ (ตอ)
หนา
ภาคผนวก๑ ๙๗
๑.ตวอยางปายไวนล ๙๙
๒.สำเนาหนงสอรายงานกรมการศาสนา ๑๐๒
๓.แบบรายงาน ๑๐๓
๓.๑ แบบรายงานประเมนผลกรมการศาสนา
ขององคการศาสนาในสวนกลาง(ป.อศ.๑) ๑๐๓
๓.๒ แบบรายงานประเมนผลกรมการศาสนา
ของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด(ป.วธ.๑) ๑๐๔
๓.๓ แบบรายงานประเมนผลกรมการศาสนา
ทกองคกร(ระดบจงหวด)(ป.อศ.๒) ๑๐๕
ภาคผนวก๒ ๑๐๗
๑.ประกาศกรมการศาสนา
เรองบญญตคำเรยกชอตำแหนงทางศาสนา ๑๐๙
๒.ระเบยบกรมการศาสนาวาดวยองคการศาสนาตางๆ
พ.ศ.๒๕๑๒ ๑๑๐
๓.ระเบยบกรมการศาสนาวาดวยการเผยแพรศาสนา
ของผเผยแพรศาสนาชาวตางประเทศ
ในประเทศไทยพ.ศ.๒๕๒๔ ๑๑๓
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �
บทท ๑ บทนำ
๑. ความเปนมา เหตผลและความจำเปนการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท ตามสถานการณทมกลมผชมนมทางการเมองหลายกลม
ไดทำการชมประทวงในพนทกรงเทพมหานคร เขตปรมณฑล ตลอดจน
พนทตาง ๆ ของประเทศ และมกลมผ ไมหวงดสรางสถานการณ
ความรนแรง ดวยการใชอาวธสงครามตอประชาชน และสถานทสำคญ
อยางกวางขวาง เปนผลใหประชาชนผบรสทธ เสยชวต ไดรบบาดเจบ
และเกดความเสยหายตอทรพยสนอยางตอเนอง ซงเหตการณดงกลาว
มแนวโนมจะกอใหเกดเหตการณจลาจล และความไมสงบเรยบรอย
อยางรนแรงในหลายพนท อนกระทบตอความมนคงของชาตและ
ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนโดยรวม เพอใหการ
รกษาความสงบเรยบรอยเปนไปอยางมประสทธภาพ และนำความสข
กลบคนสประชาชนทกกลมทกฝายโดยเรวตอมาคณะ๔เหลาทพไดเชญ
คขดแยงมาหารอหาทางออกเพอสรางสนตสขสประเทศชาต ๒ ครง
ณสโมสรทหารบกแตคขดแยงตางไมยอมกนจงทำใหเกดวกฤตของชาต
ประกอบกบระยะเวลาทผานมา เวลาในการแกไขปญหาสญเปลาไปกบ
ความขดแยงของคนภายในชาตมาพอแลว คสช. จงจำเปนเขามารกษา
ความสงบ เร ยบร อย เพ อ ให ป ระ เทศ เด นหน าต อ ไป ได และ
เพอผลประโยชนของประเทศชาตเปนสำคญและตงบดนเปนตนไปคสช.
มนโยบาย“การสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต”
� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๒. นโยบาย หลกการ แผนงาน (Road Map) ของคณะ
รกษาความสงบแหงชาต(คสช.): ระยะท ๑ ชวงแรกของการควบคมอำนาจการปกครอง
ประเทศ จะดำเนนการในเรองการปรองดองสมานฉนทใหเรวทสด
ในกรอบเวลา ๒-๓ เดอน นอกจากงานความมนคงและขบเคลอนได
เรมจดตงศนยการปรองดองสมานฉนท เพอการปฏรปทงในสวนกลาง
และในระดบพนท เพอนำไปสการปฏรป ในระยะท ๒ ทงน ทกพนท
ตองเรมจากครอบครวหมบานตำบลอำเภอจงหวดคสช.ไดมอบหมายให
กอ.รมน. ดำเนนการโดยเรมรวมกลมจากเลกมาใหญ เพอใหผเหนตาง
ไดพบปะพดคยกนแตเนนและมใหเปนปญหาตอไปในระยะท ๒ รวมทง
จดตงคณะทำงานเตรยมการปฏรปเพอเตรยมการสการปฏบตใหพรอม
ในระยะท๒โดยปราศจากความขดแยงตงแตบดนซงมไดมการดำเนนการ
ในเรองการปรบโครงสรางของสวนราชการใด ๆ หรอเรยกผลประโยชน
คาตอบแทนหรอการนรโทษกรรมใดๆทงสน
ระยะท ๒ การใชรฐธรรมนญชวคราวซงกำลงดำเนนการ
จดทำอย โดยฝายกฎหมายจะมการจดตงสภานตบญญต สรรหา
นายกรฐมนตรตงคณะรฐมนตร เพอบรหารราชการ ราง/จดทำรฐธรรมนญ
พรอมกบการตงสภาปฏรปเพอปฏรปแกไขในทกเรองททกฝายตองการ
และเปนทยอมรบ โดยนาจะใชเวลาประมาณ๑ป มากหรอนอยกวานน
ขนอยกบสถานการณ หากสถานการณเรยบรอยเปนปกต ปฏรปสำเรจ
ปรองดองสมานฉนทกนทกฝาย ประชาชนมความรกความสามคคกน
กจะเรมดำเนนการกาวเขาสระยะท๓
ระยะท ๓ การเลอกตงตามระบอบประชาธปไตยโดยสมบรณ
ททกคนทกพวกทกฝายพอใจ กฎหมายทนสมยในทกดาน รวมทง
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �
กฎระเบยบกตกาตางๆไดรบการแกไขเพอใหไดคนดสจรตมคณธรรมมาปกครองบานเมองดวยหลกธรรมาภบาล ทงนขอใหเชอมนในการปฏบตงานของเจาหนาททกภาคสวน ใหความรวมมอ ทงขาราชการ พลเรอน ตำรวจ ทหาร และใหกำลงใจ ซงกนและกน ประเทศชาตตองมากอนเสมอ คสช. เขาใจความรสก ของชาวตางประเทศ เขาใจดถงกฎเกณฑของสงคมโลกในปจจบน เปนโลกของประชาธปไตย แตขอใหเวลาเราในการปรบเปลยนทศนคตคานยม และอะไรอกหลายอยาง เพอแกประชาธปไตยของไทยใหเปนสากล ถกตอง ชอบธรรม รบผดชอบ เสยสละ นกถงประโยชนของประชาชนทกกลมทกฝาย ทกพนท รวมทงประชาชนเสยงขางมาก ขางนอย ตองไดรบความพงพอใจอยางทวถงกน หากทกคนรวมมอกน จะนำพาประเทศกาวไปขางหนาอยางมนคงปลอดภยยงยน ทกอยาง จะผอนคลายไปตามลำดบ เราเขาใจวา ทกคนคงตองเลอกประเทศชาตกอนประชาธปไตยทจะตองมการแกไขปรบปรงนน ประมาณระยะเวลา
ทไมนานนก
๓. พลงศาสนา พลงแหงการสรางความปรองดองและ
สมานฉนท ศาสนา คอ สถาบนทางสงคมสถาบนหนง เปนสถานบน
ทกำเนดขนเพอความด ความสงบ สนตสขและเพอแกไขปญหาสงคม
มนษยและโลกเพอความสขของสรรพสตวทงมวลตามวถหลกธรรมของ
ศาสดาแหงศาสนานนๆ ศาสนกของศาสนาทเปนชาวไทย ซงทกคน
ลวนแตเกดบนแผนดนน เปนผลผลตแหงแผนดนผนน โครงการสรางความ
ปรองดองและสมานฉนท เปนภารกจเพอบานเมองกรมการศาสนามบทบาท
รบผดชอบในการอปถมภทำนบำรงคมครองศาสนาและสงเสรมกจการ
� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ดานศาสนาทกศาสนา มความเชอมนวา พลงทางศาสนาและหลกธรรม
ทางศาสนา สามารถแกไขปญหาและวกฤตของสงคมไทยได โดยเฉพาะ
อยางยงการสรางความปรองดองสมานฉนทของชนในชาตหากบรรดา
สมาชกของสงคม หรอศาสนกของศาสนาทกคนนอมนำหลกธรรมทาง
ศาสนาทตนนบถอเปนหลกชย เปนหลกธรรม นอมนำสใจมาประพฤต
ปฏบตเปนศาสดาบชา
๔. องคการศาสนาในประเทศไทย ศาสนาตาง ๆ ทดำรงอยในสงคมไทยตางมบทบาทในการ
รกษาบานรกษาเมองดวยกนทงสน โดยเพราะอยางยง นบตงแต
สมยสโขทย อยธยาจนถง สมยรตนโกสนทร ปจจบนประกอบดวย
ศาสนาพทธ ศาสนาอสลาม ศาสนาครสต ศาสนาพราหมณ-ฮนด
และศาสนาซกข ซงเปนศาสนาทกรมการศาสนาใหความอปถมภศาสนา
เหลานมองคกรหนวยงานหลกในกรงเทพมหานคร และมเครอขายทง
ในสวนกลางและสวนภมภาค ในประวตศาสตรศาสนาเหลานไดมสวน
ในการกอบกประเทศชาตจากอรราชศตร
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �
แผนการสรางความปรองดองและสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตทางศาสนา
หลกการและเหต ตามทกรมการศาสนาได เขารวมประชมรบฟงนโยบาย
การดำเนนงานของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) เมอวนจนทรท
๒ มถนายน ๒๕๕๗ณ หองเทวกรรมรงสรรค สโมสรทหารบกวภาวด
กรงเทพฯ เพอรบฟงนโยบาย ขอเสนอแนะดานการศกษาและศาสนา
เพอนำไปบรณาการปรบใชในการบรหารราชการตามภารกจ นอกจากนน
คสช. มนโยบายมงเนนสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
โดยใชหลกธรรมทางศาสนาเนองจากพจารณาเหนวาสถาบนศาสนา
เปนสถาบนหลกทเสรมสรางความมนคงของชาต โดยคณะสงฆผนำทาง
ศาสนา มบทบาทสำคญในการแกไขปญหาวกฤตของชาตมาโดยตลอด
และเหนวาเปนโอกาสอนดทคณะสงฆ ผนำศาสนา จะเขามามบทบาท
เสรมสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต จงไดมอบนโยบาย
ใหกรมการศาสนา เขาถวายรายงานคณะสงฆ และนำเรยนผนำศาสนา
ทกศาสนาใหรบทราบถงสาเหตความจำเปนทคสช.เขามาบรหารราชการ
แผนดน พรอมทงใหกรมการศาสนาขอความอนเคราะหคณะสงฆ
ผนำศาสนา รวมสนบสนนการขบเคลอนกระบวนการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาต โดยแจงพระสงฆาธการ/บคลากรหรอองคกร
ในสงกดขององคการศาสนาไดดำเนนการจดกจกรรมทางศาสนาหรอ
แสดงธรรมเรองเกยวกบความสมานฉนทความสามคค เพอใหศาสนกชน
ของแตละศาสนาไดเขาใจ และใหความรวมมอสนบสนนการปฏบตของ
� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
เจาหนาท ในทกภาคสวน เพอเปนการสอดคลองกบนโยบายของ
คณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ในเรอง “การสรางความปรองดอง
และสมานฉนทของคนในชาตดวยหลกธรรมทางศาสนา” และรวม
สนบสนน การคนความสขใหกบประเทศไทย โดยคนไทยทกภาคสวน
ของประเทศมคานยม จตสำนกเอออาทร สามคคปรองดองสมานฉนท
สงผลใหสงคมไทยเกดความสงบสขรวมเยนอยางมนคงและยงยน
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม ในฐานะทเปนหนวยงานหลกทม
ภารกจในการสงเสรมการเผยแพรหลกธรรมพฒนาความรคคณธรรมสงเสรม
ความเขาใจอนดและสรางความสมานฉนทระหวางศาสนกชนทกศาสนา
รวมทงสงเสรมใหคนไทยนำหลกธรรมของศาสนามาใชในการพฒนา
คณภาพชวตใหเปนคนดมคณภาพ จงไดกำหนดแผนยทธศาสตร
การดำเนนงาน “การนำมตทางศาสนาสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาต”
แผนและยทธศาสตรการดำเนนงาน๑.วสยทศน
สงคมไทยมความปรองดอง อยรวมกนอยางสมานฉนท
สงบสขรมเยนดวยมตทางศาสนาอยางมนคงและยงยน
๒.เปาประสงค
๑.ประชาชนนำหลกธรรมคำสอนทางศาสนามาเปนเครอง
ยดเหนยวทางจตใจและเปนเครองมอ ในการเสรมสรางความสมพนธ
อนดระหวางครอบครวชมชนสงคมและประเทศชาตอยางเขมแขง
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �
๒.ภาคเครอขายทางศาสนาและประชาชนในพนทสามารถ
บรหารจดการนำมตทางศาสนา มาเสรมคณคาทางสงคมและมลคาเพม
ทางเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพบนพนฐานความแตกตางหลากหลาย
ทางวฒนธรรม
๓.ภาค เครอขายพลงมวลชนทกพนท เหนความสำคญ
ในการรวมแกไขปญหาวกฤตเศรษฐกจและสงคมของชาตดวย “มตทาง
ศาสนา”
๔.สงคมไทยเกดความปรองดองและสมานฉนทประชาชนอย
รวมกนอยางสงบสขรมเยนอยางมนคงและยงยน
๓.วตถประสงค
วตถประสงคหลก
๑.เพอสงเสรมบทบาทภาคคณะสงฆ องคการทางศาสนา
ในการรวมกบองคกรเครอขายทงภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาสงคม
นำมตทางศาสนามาแกไขปญหาวกฤตของชาต
๒.เพอรบขอเสนอแนะจากภาคคณะสงฆ ผนำองคการ
ทางศาสนาและหนวยงานทเกยวของ กรมการศาสนาจะไดนำไปพฒนา
กลไกการสงเสรม สนบสนนใหประชาชนมศลธรรมดำเนนชวตตาม
หลกธรรมทางศาสนาอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล
๓.เพอระดมพลงจากทกภาคสวนของสงคมขบเคลอนนำ
“มตทางศาสนา” ไปเสรมสรางใหชมชนและสงคมเกดความเขมแขงทาง
คณธรรมจรยธรรมบนพนฐานความแตกตางหลากหลายทางวฒนธรรม
� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๔.เพอใหประชาชนนำหลกธรรมคำสอนทางศาสนามาเปน
เครองยดเหนยวทางจตใจและเปนเครองมอในการเสรมสรางความสมพนธ
อนดระหวางครอบครวชมชนสงคมและประเทศชาต
วตถประสงครอง
๑.เพอสงเสรมและปลกฝงใหประชาชนเกดความรความเขาใจ
หลกธรรมทางศาสนาทตนเองเคารพนบถอและสามารถนำหลกธรรม
ทางศาสนาไปประพฤตปฏบตสรางความเขมแขงทางคณธรรมจรยธรรม
ใหเปนคนดมคณธรรมอยางทวถงผานสอบคคล และสอสารมวลชน
ทหลากหลาย
๒. เพอใหผแทนศาสนาและประชาชนไดรวมกนสานเสวนารบร
และเขาใจเกยวกบการนำมตศาสนามาบรณาการปรบใชในการแกไข
ปญหาของชมชน/สงคมของตนอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล
๓.เพอสงเสรมใหเครอขายทางศาสนาฯ มสวนรวมสรางพลง
มวลชน ในการรวมแกไขปญหาวกฤตเศรษฐกจและสงคมของชาตดวย
“มตทางศาสนา”
๔.เพอใหประชาชนกลมเปาหมายเปนกำลงสำคญในการเผยแพร
“หลกธรรมทางศาสนา ทสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” ไปส
ประชาชนใหสามารถบรณาการนำไปปรบใชในชวตประจำวนได
อยางถกตองเหมาะสม
๕.เพอเพมชองทางและเปดพนท ใหประชาชนไดเขามา
มสวนรวมศกษาแลกเปลยนเรยนรหลกธรรมทางศาสนาทหลากหลาย
และเขารวมกจกรรมทางศาสนาอยางทวถงทกพนท
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �
๔.ยทธศาสตรการดำเนนงาน
เพอสงเสรมบทบาทภาคคณะสงฆ องคการทางศาสนา
นำมตทางศาสนามาแกไขปญหาวกฤตของชาต และสนบสนนกระบวนการ
สรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตดวยมตทางศาสนา
กรมการศาสนากำหนดแผนการดำเนนงานเปน๓ระยะคอ
ระยะท ๑ สงเสรมบทบาทภาคคณะสงฆ องคการทางศาสนา
ในการรวมกบองคกรเครอขายทงภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาสงคม
นำมตทางศาสนามาแกไขปญหาวกฤตของชาต(ดำเนนการในยทธศาสตร
ท๑:โดยมแผนการดำเนนงานระหวางเดอนมถนายนพ.ศ.๒๕๕๗)
ระยะท ๒ พฒนากลไกขบเคลอนกระบวนการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท เพอสรางคานยมและจตสำนกใหคนไทยมความ
ปรองดองสมานฉนท(ดำเนนการในยทธศาสตรท ๒-๓ : โดยมแผน
การดำเนนงานระหวางเดอนมถนายน-สงหาคมพ.ศ.๒๕๕๗)
ระยะท๓พฒนาระบบการกำกบตดตามและประเมนผลการ
ดำเนนงานการสรางความปรองดองสมานฉนท (ตดตามประเมนผลความ
สำเรจการขบเคลอนตามยทธศาสตรท ๑-๓ : โดยมแผนการดำเนนงาน
ระหวางเดอนสงหาคม-กนยายนพ.ศ.๒๕๕๗)
ยทธศาสตรท ๑ สงเสรม สนบสนน บทบาทของภาค
คณะสงฆ องคการทางศาสนา ในการนำมตศาสนามาแกไขปญหา
วกฤตของชาต
วตถประสงค
๑.สงเสรม สนบสนนบทบาทของภาคคณะสงฆ องคการทาง
ศาสนา เปนแกนหลกในการนำหลกธรรมทางศาสนาเสรมสราง
ความปรองดองสมานฉนททงในระดบบคคลและระดบองคกร
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๒. รบสนองงานภาคคณะสงฆ/ขอเสนอแนะของผนำองคการ
ทางศาสนาและหนวยงานทเกยวของ เพอกรมการศาสนาจะไดนำไป
พฒนากลไกการสงเสรมสนบสนนใหประชาชนมศลธรรมดำเนนชวต
ตามหลกธรรมทางศาสนาอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล
๓.เพอถวายความรและเสรมสรางความเขาใจแกพระสงฆาธการ/
ผเผยแพรศาสนาขององคกรทางศาสนา รวมนำหลกธรรม/คำสอนทาง
ศาสนาไปเสรมสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
๔. เพอประสานสมพนธกบผนำทางศาสนาทกระดบกำหนด
ทศทางและดำเนนการเสรมสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
มาตรการ
๑.กราบนมสการสมเดจพระราชาคณะ/กรรมการมหาเถร
สมาคม เพอขอความเมตตานเคราะห ในการแจงพระสงฆในสงกด/
พระสงฆาธการ ไดดำเนนการในเรองการจดกจกรรมทางศาสนา
และแสดงธรรมเรองเกยวกบความสมานฉนทความสามคคแกประชาชน
อาท การดำเดนงานในสวนกลาง คอ กรมการศาสนา ไดดำเนนการ
เขากราบนมสการสมเดจพระราชาคณะ/กรรมการมหาเถรสมาคม
เพอขอความเมตตานเคราะห ในการแจงพระสงฆในสงกด/พระสงฆาธการ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ไดดำเนนการในเรองการจดกจกรรมทางศาสนา และแสดงธรรมเรอง
เกยวกบความสมานฉนทความสามคคแกประชาชนเชนอธบดกรมการศาสนา
เขากราบนมสการสมเดจพระรชมงคลาจารย ประธานคณะปฏบตหนาท
สมเดจพระสงฆราชและสมเดจพระพทธชนวงศ และพระราชาคณะรปอน
ในเรองการสรางความปรองดอง สมานฉนท และปรกษาหารอกบ
องคการศาสนาตางๆ๕ศาสนาและไดดำเนนการ
๒.ประชมหารอรวมกบองคการทางศาสนาเพอแลกเปลยน
แนวคดและกำหนดทศทางการดำเนนงานสรางความสามคค ปรองดอง
สมานฉนทของชนในชาต
ตวอยางในการดำเนนงานในสวนกลาง คอ หลงจาก
ไดปรกษาหารอผนำระดบสงทางพระพทธศาสนาและองคการศาสนา
ตางๆแลวคอ
๑.กำหนดนโยบาย ยทธศาสตร แผนงานโครงการ กลยทธ
การดำเนนงานในระดบประเทศ และสวนกลาง รวมทงประสานแผนกบ
หนวยงานและเครอขายในการขบเคลอนการดำเนนการโครงการ
๒.ปรกษาหารอกบองคการบรหารคณะสงฆอน ๆ และ
องคการศาสนาทง ๕ ศาสนา คอ พทธ อสลาม ครสต พราหมณ-ฮนด
และซกข
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๓.จดทำเครองมอการดำเนนงาน อาท แนวทางการดำเนนงานโครงการสรางความปรองดอง สมานฉนทและขอมล เอกสาร ในการดำเนนงาน ๔.การประสานความรวมมอ: ก. จดประชมศาสนกสมพนธ เพอขอรบคำชแนะ และระดมความคดเหนจากองคกรผนำทางศาสนาทง๕ศาสนาเพอวางกรอบ นโยบายยทธศาสตรแผนงานโครงการกจกรรมในการสรางความปรองดอง สมานฉนท ข. การขอความอนเคราะหและขอความรวมมอผนำศาสนาและองคการศาสนาเปนกรณพเศษ: ๑. ขอความอนเคราะห และขอความรวมมอองคการศาสนาและผนำองคการศาสนาเปนกรณเรงดวนในการแกไขปญหาวกฤตของชาตในสภาวการณปจจบน ๒. ขอความอนเคราะหและขอความรวมมอองคการและองคกรเครอขายของศาสนาแตละศาสนา ทงในสวนกลางและสวนภมภาคทวประเทศชวยอนเคราะหและใหความรวมมอในการดำเนนงานจดกจกรรมตางๆดานการสรางความปรองดองและสมานฉนท ๓. ขอความรวมมอและอนเคราะหในการตดตามประเมนผล และการจดทำรายงาน ใหกรมการศาสนาทราบเพอรายงานหนวยเหนอตอไป
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ค. การสนบสนนงบประมาณในการดำเนนงาน:
๑. เนองงบประมาณของกรมการศาสนามจำนวนจำกด
กรมการศาสนา จงใครขอความอนเคราะหและความรวมมอองคการ
ศาสนาทกศาสนา ผนำทางศาสนาทกศาสนา และทกระดบ ในการ
สงเสรมสนบสนน รวมดวยชวยกนในการใชทรพยากรทางศาสนาททานม
สนบสนนในการดำเนนงานในภารกจน ถอวาการสรางความปรองดอง
สมานฉ นท เป นหน าท ข อ งคนไทยท กคน ท กหม เ หล า อ าท
การอนเคราะหใหใชสถานท ในการตดตงปายคดเอาทประชาสมพนธ
การใหสถานทจดประชมพรอมวสดอปกรณ เครองเสยงหรออน ๆททาน
พอจะอนเคราะหสงเคราะหไดเปนตน
ยทธศาสตรท ๒ พฒนากลไกกระบวนการขบเคลอนนำมต
ทางศาสนาสรางความปรองดองสมานฉนทในสงคมไทย
วตถประสงค
๑.เพอสงเสรม สนบสนนใหภาคคณะสงฆ ผนำทางศาสนา
และองคกรเครอขายทงในสวนกลาง และสวนภมภาครวมสรางพลง
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
มวลชนเสรมสรางความปรองดองสมานฉนท และรวมแกไขปญหาวกฤตของชาต อาทเชน สนบสนนใหผนำศาสนาในสวนกลาง/คณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวดประสานความรวมมอกบศนยปรองดองสมานฉนทเพอการปฏรปจงหวด และเครอขายในพนทขบเคลอนนำมตทางศาสนาสรางความปรองดองสมานฉนทแกประชาชนในพนท ๒.เพอบรณาการความรวมมอกบทกภาคสวนทงหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม รวมสรางความปรองดองสมานฉนทใหเกดกบคนในชาตอยางยงยน มาตรการ ๑. กรมการศาสนาสงเสรมใหองคการทางศาสนาขบเคลอนการดำเนนการเสรมสรางความปรองดองและสมานฉนทแกประชาชนหนวยงานองคกรในพนทดงน ๑.๑จดประชมชแจงผนำศาสนา หรอหนวยงานในสงกดทงในสวนกลางและสวนภมภาค เพอขอความรวมมอจดกจกรรมทางศาสนาและเผยแพรหลกธรรมคำสอนทเกยวกบความสามคคใหประชาชนไดปฏบตเพอสรางความสมานฉนทใหเกดขนในทกภาคสวนของสงคมไทย อาทเชน ๑.๑.๑ องคกรศาสนาพทธ:การใหความร/จดกจกรรมสงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตในวนสำคญทางศาสนาทมการจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนาดงน - สงเสรมการจดตงหมบานรกษาศล๕ - การจดกจกรรมเนองในเทศกาลอาสาฬหบชา - สอดแทรกหลกธรรมคำสอน ในการทำกจกรรมทางศาสนา เชน การทำบญในวนธรรมสวนะ การฟงพระธรรมเทศนาฯลฯ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
- ใหความร ความเขาใจเกยวกบหลกธรรม
การเสรมสรางความปรองดองสมานฉนทแกศาสนกชนของตน
- สงเสรมกจกรรมทเสรมสรางความสมานฉนท
เชน กจกรรมจตอาสา บำเพญสาธารณประโยชน ทำกจกรรมรวมกน
ในชมชนฯลฯ
๑.๑.๒ องคกรศาสนาอสลาม:การใหความร/จดกจกรรม
สงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญทางศาสนา
ทมการจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนาดงน
- สอดแทรกหลกธรรมคำสอน ในการทำ
กจกรรมทางศาสนาเชนการละหมาดวนศกรและในชวงการถอศลอดฯลฯ
สมานฉนทแกศาสนกชนของตน
- สงเสรมกจกรรมทเสรมสรางความสมานฉนท
เชน กจกรรมจตอาสา บำเพญสาธารณประโยชน ทำกจกรรมรวมกน
ในชมชนฯลฯ
๑.๑.๓ องคกรศาสนาครสต:การใหความร/จดกจกรรม
สงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญทางศาสนา
ทมการจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนาดงน
- สอดแทรกหลกธรรมคำสอนในการทำกจกรรม
ทางศาสนาเชนการเขาโบสถวนเสาร-อาทตยฯลฯ
- ใหความร/ความเขาใจเกยวกบหลกธรรม
การเสรมสรางความปรองดองสมานฉนทแกศาสนกชนของตน
- สงเสรมกจกรรมทเสรมสรางความสมานฉนท
เชน กจกรรมจตอาสา บำเพญสาธารณประโยชน ทำกจกรรมรวมกน
ในชมชนฯลฯ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๑.๑.๔ องคกรศาสนาพราหมณ–ฮนด:การใหความร
จดกจกรรมสงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญ
ทางศาสนาทมการจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนาดงน
- สอดแทรกหลกธรรมคำสอนในการทำกจกรรม
ทางศาสนาเชนการสวดภาวนาในงานศาสนพธฯลฯ
- ใหความร/ความเขาใจเกยวกบหลกธรรม
การเสรมสรางความปรองดองสมานฉนทแกศาสนกชนของตน
- สงเสรมกจกรรมทเสรมสรางความสมานฉนท
เชน กจกรรมจตอาสา บำเพญสาธารณประโยชน ทำกจกรรมรวมกน
ในชมชนฯลฯ
๑.๑.๕ องคกรศาสนาซกข :การใหความร/จดกจกรรม
สงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตในวนสำคญทางศาสนา
ทมการจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนาดงน
- สอดแทรกหลกธรรมคำสอนในการทำ
กจกรรมทางศาสนาเชนการเขาวดซกขสวดภาวนาขอพรฯลฯ
- ใหความรความ/เขาใจหลกธรรมในการ
เสรมสรางความปรองดองสมานฉนทแกศาสนกชนของตน
- สงเสรมกจกรรมทเสรมสรางความสมานฉนท
เชน กจกรรมจตอาสา บำเพญสาธารณประโยชน ทำกจกรรมรวมกน
ในชมชนฯลฯ
- จดกจกรรมทางศาสนาหรอกจกรรมในวน
สำคญทางศาสนา วนสำคญของสถาบนพระมหากษตรย หรอโอกาสตางๆ
เพอใหศาสนกชนรวมกจกรรม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
๒.กรมการศาสนาสงเสรมใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
ในฐานะผแทนกระทรวงวฒนธรรม เปนศนยอำนวยการในการประสานงาน
กบผนำศาสนา ศนยปรองดองสมานฉนท เพอการปฏรปจงหวดและ
องคกรเครอขายทงหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม
ในพนท รวมเสรมสรางความปรองดองและสมานฉนท โดยกำหนด
บทบาทใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวดเปนหนวยงานหลกในการสราง
ความเขาใจและเสรมสรางความปรองดองแกภาคคณะสงฆ/หนวยงาน
ตางๆและประชาชนในพนทอาทเชน
- นมสการหารอเจาคณะจงหวด เพอขอความอนเคราะห
ในการแจงพระสงฆาธการระดบตางๆ ไดดำเนนการในเรองการจด
กจกรรมและแสดงธรรมเรองเกยวกบความสมานฉนท ความสามคค
แกประชาชน
- อำนวยความสะดวกแกวด ศาสนสถานตาง ๆ ในการจด
กจกรรมทางศาสนาและกจกรรมสรางความสมานฉนท
- จดกจกรรมบรณาการเสรมสรางความปรองดองสมานฉนท
รวมกบหนวยงานทางศาสนาหรอหนวยงานอนๆภายในจงหวด
- สนบสนนใหมการจดประชมผนำศาสนา ผนำองคกร
ศาสนาในนามของคณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวดเพอขอความรวมมอ
ในการดำเนนการสรางความสมานฉนทสประชาชน
๓.กรมการศาสนาสนบสนนงบประมาณใหคณะกรรมการ
ศาสนกสมพนธจ งหวดร วมกบภาค เครอข ายในพนท ขบ เคล อน
การดำเนนงานสรางความปรองดองสมานฉนทแกประชาชนครอบคลม
ทกพนททวประเทศ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๔.จดพมพหนงสอ “แนวทางการดำเนนงานศาสนกสมพนธ ในการเสรมสรางความปรองดองและสมานฉนท” เผยแพรองคกรเครอขาย ทางศาสนา หนวยงานภาครฐ และภาคเอกชน เพอรวมเปนพลงสำคญ ในขบเคลอนกระบวนการสรางความปรองดองและสมานฉนทของคนในชาต ๕. จดพมพหนงสอคตบะห (ธรรมกถา) วาดวย ความสามคค เผยแพรแกผนำศาสนาอสลามทวประเทศเพอใหผนำศาสนาเปนกลไก ขบเคลอนการสรางความปรองดองและสมานฉนทแกประชาชนชาวมสลม ในพนทตางๆ ยทธศาสตรท๓การสรางคานยมและปลกจตสำนกใหคนไทยปรองดองสมานฉนท วตถประสงค ๑.เป ดพ นท ว ด /ศาสนสถานท วประ เทศจ ดก จกรรม ทางศาสนาใหประชาชนไดเขารวมกจกรรม/ศกษาเรยนรหลกธรรม ทางศาสนาทตนเคารพนบถอ เพอนำมาปรบใชในการเสรมสรางความ ปรองดองสมานฉนทแกคนในครอบครวชมชนสงคมและประเทศชาต ๒.รณรงคสงเสรมใหประชาชนทกระดบรบรและเขาใจ เกยวกบความสามคค ปรองดองและการสรางสมานฉนทผานวนสำคญทางศาสนา/สอทหลากหลายและทวถงทกพนท มาตรการ ๑.กรมการศาสนารวมกบองคการศาสนาจดกจกรรม การสรางความปรองดองและสมานฉนทแกประชาชนในโอกาสวนสำคญทางศาสนาวนสำคญของสถาบนพระมหากษตรยหรอวนอนๆอาทเชน ๑.๑จดโครงการสปดาหสงเสรมพระพทธศาสนา เนองในเทศกาลวนอาสาบชาและเขาพรรษาภายใตหลกการนำหลกธรรม ทางศาสนา (ศล๕)มาเปนฐานในการสรางจตสำนกใหคนไทยทกภาคสวนตงแตระดบครอบครว ชมชน สงคม มคณธรรมจรยธรรมทเขมแขง
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
มความสามคคปรองดองสมานฉนท เพอสรางความมนคงแกประเทศชาต
รวมทงนำความรก ความสงบสขรมเยนกลบมาสประเทศไทย ระหวาง
วนท๗-๑๑กรกฎาคม๒๕๕๗
๑.๒การจดโครงการ “รวมพลงทางศาสนาเสรมสราง
ความสมานฉนทเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ”
เน องในวนเฉลมพระชนมพรรษาของสมเดจพระนางเจาสรกต
พระบรมราชนนาถ ในวนท ๑๒ สงหาคม๒๕๕๗ เพอเฉลมพระเกยรต
สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เนองในโอกาสมหามงคล
เฉลมพระชนมพรรษา๑๒สงหาคม๒๕๕๗รวมทง รวมพลงของศาสนกชน
ทกศาสนาในการแสดงออกถง ความจงรกภกดดวยการจดกจกรรม
ทหลากหลายและสงเสรมใหประชาชนยดมนในคณธรรมจรยธรรม
ความสามคคและสรางความสมานฉนทระหวางศานกชนศาสนาตางๆ
๑.๓การจดโครงการพธเจรญพระพทธมนตนพเคราะห
และพธสบดวงพระชาตาเฉลมพระเกยรตสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ
สยามมกฎราชกมาร เนองในโอกาสเจรญพระชนมาย ๖๒ พรรษา
๒๘ กรกฎาคม ๒๕๕๗ เพอเฉลมพระเกยรตและถวายพระราชกศล
แดสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เนองในโอกาส
ทรงเจรญพระชนมาย ๖๒ พรรษา รวมทงเทดทนสถาบน ชาต ศาสนา
พระมหากษตรย และสรางขวญกำลงใจของพทธศาสนกชน สงผลให
สงคมเกดความสงบรมเยน
๒.กรมการศาสนารวมกบ ภาคคณะสงฆ ชมชน และองคกร
เครอขายในพนท เปาหมายจดทำโครงการหมบานรกษาศล ๕ :
ปวงประชาเปนสข โดยสงเสรมใหผนำศาสนสถาน/ชาวบานในชมชน
จดกจกรรมรณรงครกษาศล๕เชน
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
- จดเทศนาธรรม จดนทรรศการใหความร และประชม/
จดเสวนาเกยวกบหลกศล ๕/ หลกธรรมกบความสมานฉนท/ศล ๕
ความสขทยงยนฯลฯ
- ประสานความรวมมอเครอขายในพนทเชนหนวยงานภาครฐ
ภาคเอกชน รณรงคเผยแพรใหประชาชนรกษาศล ๕ ผานสอตาง ๆ
เชน สอบคคล วทยชมชน สอสงพมพ หอกระจายขาว/เสยงตามสายของ
หมบานหรอเคเบลทวฯลฯ
๓. จดทำสอรณรงคเกยวกบการรกษาศล ๕ /การสราง
ความปรองดองและสมานฉนทดวยหลกธรรมทางศาสนา
ยทธศาสตรท ๔พฒนาระบบการบรหารจดการขบเคลอนงาน
เสรมสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตใหมประสทธภาพ
วตถประสงค
๑.เพอกำกบตดตามประเมนผลสมฤทธการดำเนนงานเสรม
สรางความปรองดองสมานฉนทขององคกรเครอขายทงในสวนกลางและ
สวนภมภาค
๒.บรณาการความรวมมอกบภาคคณะสงฆ องคการทางศาสนา
รวมสนบสนนในการกำกบตดตามประเมนผลการดำเนนงานโครงการฯ
มาตรการ
๑.กรมการศาสนาขอความอนเคราะหภาคคณะสงฆแตละ
ระดบตงแต เจาคณะใหญหนตาง ๆ เจาคณะภาค เจาคณะจงหวด
เจาคณะอำเภอ และเจาคณะตำบล รวมสนบสนนโครงการเสรมสราง
ความปรองดองสมานฉนทโดยรวมกำกบตดตามประเมนผลโครงการฯ
๑.๑ดำเนนการใหความร หรอจดกจกรรมสงเสรมความ
ปรองดองสมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญทางศาสนา หรอ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ในโอกาสตาง ๆ ทมการจดกจกรรม รวมทงกจกรรมครอขายทางศาสนา
อาท วนธมมสสวนะ, การแสดงพระธรรมเทศนาในโอกาสตาง ๆ
วนทำบญขนบานใหมงานบวชงานแตงงานงานศพงานในวดงานเทศกาล
ตางๆงานประเพณกจกรรมตางๆทเกดขนในชมชนเปนตนฯลฯ
๑.๒กรณเปนพระเจาคณะปกครองสงฆระดบตาง ๆ
เชนระดบจงหวดอำเภอตำบลกดำเนนการสงการขอความรวมมอกบ
เจาอาวาสหรอผบรหารฝายบานเมองรวมกนดำเนนการสรางความปรองดอง
สมานฉนทและพระคณเจาเองกอาจดำเนนการตามโอกาสอนควร
๑.๓เปนผนำชมชน ขบเคลอนโครงการฯตามความสะดวก
และเหมาะสมตามหลกการแหงพทธศาสนา หรอบรณาการสราง
ความปรองดองสมานฉนทตามสภาพของชมชนนนๆเชนเปนกรรมการ
หรอประธานกรรมการ หรอคณะทำงานรวมกบกำนน ผใหญบาน
ขบเคลอนความปรองดอง สมานฉนทในมตพทธศาสนา หรอในมต
ศาสนกสมพนธเปนตน
๑.๔เมอไดรบกจนมนตไปในงานตาง ๆ กอาจปาฐกถา,
กลาวสมโมทนยกถา, เทศน, ปรารภ, ชกชวน, จงใจผคน สงคม ผทอย
ในประชาคมนนรวมกนสรางความปรองดองสมานฉนทเปนตน
ดานการประชาสมพนธ:
๑.การสนบสนนหรอขอรบการสนบสนนจากศรทธา
สาธชนในการตดตงปายคดเอาทประชาสมพนธณบรเวณหนาวด
๒.ประชาสมพนธผ าน เสยงประชาสมพนธของวด
เชนการทำบญในวนพระ,งานตางๆในวด
๓.การเขยนบทความ ขาวสารในวารสารของวด หรอ
สถาบนทเกยวของ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๔.การสอสารตอประชาชน และสอสาธารณะตามโอกาส
อนควร
๒.กรมการศาสนาขอความรวมมอสำนกงานวฒนธรรม
จงหวดลงพนทประชมชแจงกบคณะสงฆ/ชมชน ในการประชาสมพนธ
ใหคณะสงฆ ชมชน หนวยงานในพนทรวมเปนเจาภาพดำเนนงาน
โครงการเสรมสรางความปรองดองสมานฉนท/กจกรรมสงเสรมคณธรรม
จรยธรรม
โดยสำนกงานวฒนธรรมจงหวดทำหนาทเปนสำนกงาน
ประสานงานกลาง บรหารโครงการและตดตามประเมนโครงการ/
กจกรรมและรายงานผลการดำเนนงานใหกรมการศาสนารบทราบ
ตามแนวทางวาดวยบทบาทหนาทของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
ในบทท ๓-๔ ดงแผนภมการดำเนนงานแตอยางไรกตาม ทงแผนภม
และแนวทางตามเอกสารฉบบน เปนเพยงแนวทางเพอชวยใหสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด หรอหนวยงานทกหนวยงาน ทำงานไดสะดวกขน
แตแนวทางนหากสำนกงานวฒนธรรมจงหวดหรอหนวยงานองคกรตาง ๆ
เหนวาวธไหน กจกรรมใด หรอกระบวนการทำงานจรงในพนทเปนไป
อยางเหมาะสมสะดวกบรรลผลดงเปาหมายของโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา กสามารถปรบเปลยน
หรอประยกตการทำงานตามสภาพแตละทองถน พนท ศาสนา
ธรรมเนยมปฏบตวฒนธรรมแตละทองถนได
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทท ๒ หลกธรรมทางศาสนา
เกยวกบการสงเสรมความปรองดอง
สมานฉนท ความรก ความสามคค
หลกธรรมคำสอนทางศาสนา ทกศาสนาถอวาเปนหวใจสำคญ
ในการดำเนนการสงเสรมการสรางความปรองดอง สมานฉนทในมต
แหงศาสนา เปนไปตามพนธกจของกรมการศาสนาดวยแตอยางไรกตาม
หลกธรรมของศาสนาทง ๕ มจำนวนมากหลากหลาย แมแตหลกธรรม
ทกลาวถงการสรางความรก ความสามคค ปรองดอง กมจำนวนมากสด
ทจะคณานบแตดวยขอจำกดดวยมตแหงเวลาและเนอทกระดาษทจดพมพ
ครงน จงไดนำหลกธรรมเกยวกบการสงเสรมความปรองดอง สมานฉนท
ความรก ความสามคคของคนในชาต ศาสนา พทธ อสลาม ครสต
พราหมณ-ฮนด และซกข มาเปนหลกนำทางการสรางความปรองดอง
สมานฉนทเพยงสวนหนงเทานน
ศาสนาพทธ พระพทธศาสนาไดมหลกธรรมทสงเสรมความรก ความสามคค
การสงเคราะหซงกน สงเสรมการทำความด เพอการพฒนาตนเองและ
เสรมสรางความสงบสขของสวนรวมเปนอนมาก ในทนจะนำมากลาว
โดยสงเขปดงน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
พทธศาสนสภาษต(หมวดสามคค)
สขาสงฆสสสามคคความสามคคของหมทำใหทำใหเกดสข สมคคาน ตโป สโขความเพยรของหมชน ผพรอมเพรยงกนทำใหเกดสข(ทมา:หนงสอพทธศาสนสภาษต พระนพนธของสมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยา
วชรญาณวโรรส,หลกสตรนกธรรมชนตร, โรงพมพมหามกฎราชวทยาลย)
สงคหวตถ๔
ธรรมเครองยดเหนยวคอยดเหนยวใจบคคลและประสานหมชน ไวในสามคค,หลกการสงเคราะห ๑.ทาน การให คอ เออเฟอเผอแผ เสยสละ แบงบน ชวยเหลอกนดวยสงของตลอดถงใหความรและแนะนำสงสอน ๒.ปยวาจาหรอเปยยวชชะวาจาเปนทรกวาจาดดดมนำใจหรอวาจาซาบซงใจ คอ กลาวคำสภาพไพเราะออนหวานสมานสามคค ใหเกดไมตรและความใครนบถอ ตลอดถงคำแสดงประโยชนประกอบดวยเหตผลเปนหลกฐานจงใจใหนยมยนด ๓.อตถจรยา การประพฤตประโยชน คอ ขวนขวายชวยเหลอกจการ บำเพญสาธารณประโยชนตลอดถงชวยแกไขปรบปรงสงเสรม ในจรยธรรม ๔.สมานตตตาความมตนเสมอคอทำตนเสมอตนเสมอปลายปฏบตสมำเสมอกนในชนทงหลาย และเสมอในสขทกข โดยรวมรบร รวมแกไข ตลอดถงการวางตนเหมาะแกฐานะ ภาวะบคคล เหตการณและสงแวดลอมถกตองตามธรรมในแตละกรณ(ทมา:หนงสอพจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม,พระธรรมปฎก
(ป.อ. ปยตโต) ขอ ๑๘๖ สงคหวตถ ๔,หนาท ๑๔๒-๑๔๓)
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
พรหมวหาร๔
ธรรมเครองอยอยางประเสรฐ, ธรรมประจำใจอนประเสรฐ,
หลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ , ธรรมทตองมไวเปนหลกใจ
และกำกบความประพฤต จงจะชอวาดำเนนชวตหมดจด และปฏบตตน
ตอมนษยสตวทงหลายโดยชอบ
๑.เมตตา ความรก ปรารถนาอยากใหเขามความสข มจต
อนเปนไมตรและคดทำประโยชนแกมนษยสตวทวหนา
๒.กรณา ความสงสาร คดชวยใหพนทกข ใฝใจในอน
ปลดเปลองบำบดความทกขยากเดอดรอนของปวงสตว
๓.มทตา ความยนด ในเมอผอนอยดมสข มจตผองใสบนเทง
กอปรดวยอาการแชมชนเบกบานอยเสมอ ตอสตวทงหลาย ผดำรงใน
ปกตสขพลอยยนดดวยเมอเขาไดดมสขเจรญงอกงามยงขนไป
๔.อเบกขา ความวางใจเปนกลาง อนจะใหดำรงอยในธรรม
ตามทพจารณาเหนดวยปญญา คอ มจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชง
ไมเอนเอยงดวยรกและชง พจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระทำแลว
อนควรไดรบผลดหรอชว สมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะ
วนจฉยและปฏบตไปตามธรรม รวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองด ในเมอ
ไมมกจทควรทำ เพราะเขารบผดชอบตนไดดแลว เขาสมควรรบผดชอบ
ตนเอง หรอเขาควรไดรบผดชอบตนเอง หรอเขาควรไดรบผลอนสมกบ
ความรบผดชอบของตน(ทมา:หนงสอพจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม,พระธรรมปฎก
(ป.อ. ปยตโต) ขอ ๑๖๑ พรหมวหาร ๔, หนาท ๑๒๔, แถวท ๑๓ จากดานบน
ของหนากระดาษ)
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
สารณยธรรม๖
ธรรมเปนทตงแหงความระลกถง,ธรรมเปนเหตใหระลกถงกน,ธรรมททำใหเกดความสามคค,หลกการอยรวมกน ๑.เมตตากายกรรมคอ ตงเมตตากายกรรมในเพอพรหมจรรย ทงตอหนาและลบหลง คอ ชวยเหลอธระกจของผรวมคณะดวยความเตมใจแสดงกรยาอาการสภาพเคารพนบถอกนทงตอหนาและลบหลง ๒.เมตตาวจกรรมคอตงเมตตาวจกรรมในเพอนพรหมจรรยทงตอหนาและลบหลง คอ บอกแจงสงทเปนประโยชน สงสอน แนะนำ ตกเตอนดวยความหวงด กลาววาจาสภาพ แสดงความเคารพนบถอกนทงตอหนาและลบหลง ๓.เมตตามโนกรรมคอตงเมตตามโนกรรมในเพอนพรหมจรรย ทงตอหนาและลบหลง คอ ตงจตปรารถนาด คดทำสงทเปนประโยชน แกกนมองกนในแงดมหนาตายมแยมแจมใสตอกน ๔.สาธารณโภคตา คอ ไดของสงใดมากแบงปนกน คอ เมอไดสงใดมาโดยชอบธรรม แมเปนของเลกนอย กไมหวงไวผเดยว นำมาแบงบนเฉลยเจอจานใหไดมสวนรวมใชสอยบรโภคทวกน ๕.สลสามญญตา คอ มศลบรสทธ เสมอกนกบเพอน พรหมจรรย ทงหลาย ทงตอหนาและลบหลง คอ มความความประพฤตสจรตดงามถกตองตามระเบยบไมทำตนใหเปนทนารงเกยจของหมคณะ ๖.ทฏฐสามญญตา คอ มทฏฐดงามเสมอกนกบเพอน พรหมจรรยทงหลาย ทงตอหนาและลบหลง คอ มความเหนชอบรวมกนในขอทเปนหลกการสำคญอนนำไปสความหลดพนสนทกขหรอขจดปญหา (ทมา:หนงสอพจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม,พระธรรมปฎก
(ป.อ. ปยตโต) ขอ ๒๗๓ สารณยธรรม ๖, หนาท ๒๐๐, แถวท ๓ จากดานลาง
ของหนากระดาษ)
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ศาสนาอสลาม หลกธรรมคำสอนทางศาสนาเกยวกบความสามคคในมตของ
หลกธรรมคำสอนทางศาสนา เพอสงเสรมใหประชาชนสามารถ
นำหลกคณธรรมเกยวกบความสามคคไปประยกตใชในชวตประจำวนได
อยางเหมาะสม โดยมงหวงใหเกดการชวยเหลอเกอกลกน รวมมอกน
ประสานประโยชนเพอผลสำเรจทงตอตนเองและสงคมโดยรวม
หลกคำสอนศาสนาอสลามดานสามคคธรรมกวกฤตสงคม
คำสอนท๑
“ทานพนองผศรทธาทงหลาย จงมความยำเกรงตออลลอฮ
ทงในทลบและทเปดเผยเถด”
การใชชวตอยรวมกนในสงคมนน สงทจะขาดไมได คอ
ความสามคคธรรมและการเสยสละเพอสวนรวม คราใดทสงคม
ขาดสามคคธรรมไรการเสยสละครานนสงคมจะเตมไปดวยความขดแยง
และความเหนแกตวเปนสงคมทไมมความสขรอนรมสบสนความสามคค
เปนสงสำคญทสดในการใชชวตรวมกน เพราะสาเหตของความขดแยง
มนเกดขนไดมากมาย จนบางทเราไมรกนดวยซำวามนเกดขนและ
มตนตอมาจากอะไรแตนคอความจรงความจรงทคนหมมากยอมหนไมพน
ความขดแยง สำคญทสดคอ เมอความขดแยงเกดขน ตองรจกใหอภย
ผอนหนกผอนเบา และประนประนอมรอมชอมกน ซงคณสมบตเหลาน
ลวนเปนคำสอนทมอยในศาสนาอสลาม.(ทมา:คตบะฮ (บทธรรมกถา) วาดวย ควาสามคค,สามคคธรรม กวกฤตสงคม,
หนาท ๒๙, กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
คำสอนท๒
ทานพนองผมเกยรตทรกทงหลาย
การเสรมสรางความรก ความสามคคในสงคมแหงเรานน
เปนภารกจของเราทกคนทจะตองชวยเหลอกนทำใหสงคมแหงเราน
มความเปนนำหนงใจเดยวกน...(ทมา:คตบะฮ (บทธรรมกถา) วาดวย ความสามคค, สามคคธรรม กวกฤตสงคม,
หนาท ๔๒ แถวท๖-๙ จากดานบน, กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
คำสอนท๓
อสลามกบความสามคคและความปรองดอง
ทานพนองผศรทธาทรกทงหลาย
ความรก ความสามคค และความปรองดองจะเกดขน
ในสงคมแหงเราได เมอพนองมความรกอนบรสทธใจใหกนและกน
ใหอภยในความผดพลาดทเกดขนในอดตกาลและหางไกลจากการใชคำพด
และพฤตกรรมทเปนสาเหตททำใหเกดความแตกแยกในสงคมเรา ซงอาจ
จะมพนองสวนหนงมกจะไมระมดระวงเกยวกบการใชคำพดตองหาม
ในอสลาม...(ทมา:คตบะฮ (บทธรรมกถา) วาอสลามกบความสามคคและความปรองดอง,
หนาท ๔๙, แถวท๑-๖, กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ศาสนาครสตหลกคำสอนครสตศาสนาดานความรก
๑.บทบญญต๑๐ประการขอท๒คอ“ทานจงรกเพอนมนษย
เหมอนรกตนเอง”(ทมา:หนงสอความรศาสนาเบองตน, หนาท ๙๓, แถวท ๔ จากดานบน,
กรมการศาสนา, กระทรวงวฒนธรรม)
๒.บญญต ๑๐ ประการของครสตศาสนาสามารถทอนลงมา
ใหเหลอแตเพยง๒ขอคอ
“ทานตองรกองคพระผเปนเจาพระเจาของทานสดจตใจ
สดวญญาณสดสตปญญาของทาน นคอ บทบญญตเอกและเปน
บทบญญตแรก บทบญญตประการทสองกเชนเดยวกน คอทานตองรก
เพอนมนษยเหมอนรกตนเอง”(มทธว๒๒:๓๗-๓๙)(ทมา:หนงสอวถชวต ๕ ศาสนา, หนาท ๑๗๒, แถวท ๒-๖ จากดานบน,
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
๓.นกบญเปาโลหรอเซนตปอล ไดสาธยายความรกทมตอ
เพอนมนษยไววา “ความรกยอมอดทนมใจเออเฟอไมอจฉาไมโออวด
ตนเองไมจองหอง ไมหยาบคาย ไมเหนแกตว ความรกไมฉนเฉยว
ไมจดจำความผดทไดรบ ไมยนดในความชวแตรวมยนดในความถกตอง
ความรกใหอภยทกอยาง เชอทกอยาง หวงทกอยาง อดทนทกอยาง”
(๑โครนธ๑๓:๔-๗)(ทมา:หนงสอวถชวต ๕ ศาสนา, หนาท ๑๗๒, แถวท ๖-๑๐ จากดานบน,
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ศาสนาพราหมณ-ฮนดคณธรรมหลก๑๐ประการ
ปรชญาดานจรยธรรมพราหมณ-ฮนด อาจจะกลาวโดยยอ มคณธรรม
๑๐ประการเรยกวาธรรมลกษณะซงกลาวไวในคมภรมนสมฤต
๑.อโกรธะ (อะ-โกร-ธะ) คอ ไมมความโกรธ ความโกรธ
จะบดบงการคดโดยใชหลกเหตผลเปนผลทำใหบคคลขาดการแยกแยะวา
อะไรผด และอะไรถก อะไรด อะไรชว เมอความสามารถทจะแยกแยะ
ถกทำลายไปบคคลกลมตว เมอลมตวบคคลกพบกบความหายนะโดยสนเชง
(ภควคตาอธยายท๒โศลกท๖๓)คนทมความโกรธคอผทำรายตวเอง
และผอน ๓ ทาง คอ ทางกาย (คอ ใชกายทำรายผอน) ทางวาจา
(ทหยาบกระดานดางทำรายผอน) และทางใจ (คอ คดรายหรอคดไมด
ตอผอน) บคคล ตองควบคมความโกรธใหไดจนเปนนสย ถาทำไดถอวา
เปนผมจตใจสงสงอยในตวแลว
๒.อสเตยะ (อส-เตย-ยะ) คอ การไมลกขโมย คำจำกดความ
ของคำวาขโมย คอ ถอเอาทรพยสมบตของผอน โดยใชกำลงหรอโดย
วธการท ไมชอบธรรมตามหลกจรยธรรมพราหมณ-ฮนด อสเตยะ
หมายรวมถง การสะสมทรพยไวมากกวาความจำเปนทตนจะตองใช
หมายรวมถงการขดขวางความเจรญกาวหนาของคนอน โดยทำใหผอน
หมดโอกาสหรอโดยการไดมาซงบางสงบางอยางโดยวธผดกฎหมายหรอ
โดยวธทผดศลธรรมการขาดการควบคม ตา ห จมก ลน กาย และ
การขาดการควบคมความโลภกระตนใหบคคลทมจตใจตงมนในการไมขโมย
ยอมหมดความโลภและไมมแรงกระตนทจะขโมย ธรรมชาตจะชวยเขา
ใหมความอดมสมบรณและมสงทเขาจำเปนตองบรโภคใชสอยอยตลอดเวลา
จะตองมทงทางกายวาจาใจ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
๓.อาตมวนครหะ (อาต-มะ-ว-น-คระ-หะ)คอการควบคมใจ
ทเปนตวคด ใจทวนวายยอมไมสามารถแยกไดวาอะไรถก อะไรผด อะไรด
อะไรชว การทำใจ ใหเปนสมาธ ทำใหเกดปญญาและความรความเขาใจ
ทลก ทำใหความจำดขน ทำใหจตใจเขมแขง จตใจทเขมแขงจะคมครอง
รกษาและเผยแพรสงทมคณคาดานศลธรรมและจรยธรรม
๔.ทมะการควบคมอนทรยคอประสาทสมผสทางตาหจมก
ลน และประสาทสมผสทางผวหนง เมอบคคลควบคมอนทรยได อนทรย
ของเขากจะทำงานภายใตการบงคบของเหตผลทเหมาะสมการควบคม
อนทรยไมไดหมายความวา บคคลจะไมยอมใชประโยชนใด ๆ จาก
อนทรยหรอประสาทสมผสกบสงภายนอก แตหมายความวา บคคลจะ
ตองรจกทำความตองการของตนใหอย ในระดบทพอดไมมากเกน
ความจำเปน บคคลทควบคมอนทรยได จะไมพดจาเหลวไหลไรสาระ
จะไมนนทาใหรายผอน จะไมรบประทานอาหารเกนประมาณทรางกาย
ตองการ ไมดมของมนเมา รางกายและจตใจจะอยภายใตการควบคมของขา
การตกเปนทาสของอนทรย (ประสาทสมผสทำใหบคคลเฝานกถงคำนงถง
ตลอดเวลาถงวตถภายนอกทคกบประสาทสมผสนนๆเชนนกถงคำนงถง
รปทคกบตา เสยงทคกบห เปนตน เมอเขาตกเปนทาสของอนทรย
เขากจะทำลายความสามารถทจะแยกแยะวาอะไรผด อะไรถก
เมอความสามารถทจะแยกแยะวาอะไรควรทำ อะไร ไมควรธรรมหมดไป
บคคลกขาดปญญาทจะนำเขาไปสเปาหมายอนสงสดของชวต (ภควคตา
อธยายท๒โศลกท๖๒-๖๓)
๕.ธ คอ สตปญญาทสะอาดหมดจดปราศจากกเลส คอ
สงชวรายเจอปนการมสตปญญาทสะอาดหมดจดมความสำคญมากกวา
การมความรสงทเกดจาการศกษาเลาเรยน บคคลทมสตปญญาสะอาด
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
หมดจด จะไมมกลว (ในการทจะทำสงทถกตอง) จะไมมอารมณเสย
จะไมมจตใจขนมว จะไมทำสงทไมควรทำ ฤา ษสอนวา บคคลจะทำให
สตปญญาอนสะอาดหมดจดใหเกดขนไดดวยการศกษาคมภรทางศาสนา
แลวนำสงทดงามไปนกคดทบทวนตลอดเวลา จากนนตองฝกทำใจใหเปน
สมาธ
๖.ธฤต คอ ความมใจทแนวแนมนคง ไมวอกแวก มความ
จรงจง บคคลจะตอง มนคงในความเชอของตน ถาไมมความมนคง
เขายอมไมสามารถคนพบความจรงได ใจทโลเลวอกแวกยอมหาความจรง
ไมพบ ชวตทมคณธรรมจะเกดขนไดจากการทบคคลบงคบตนเอง
ใหดำเนนชวตทมคณธรรมเทานน
๗.กษมะ (กษะ-มะ) คอ การรจกใหอภย หรอ การอดกลน
ตอสงยวยตางๆทเกดขนในเหตการณตางๆ
๘.สตยะ คอ การเปนผมความสตยจรง สตยะไมหมาย
เพยงวา การไมพดคำเทจพดแตความจรง แตหมายถง ความสตยจรง
ทางความคด ความสตย จรงทางการพด และความสตยจรงทางการ
กระทำและความจรงตอมนษยในโลกโดยรวม
๙.เศาจะ คอ ความสะอาดทงกายและใจ ความสะอาด
ทางกายหมายถงการรกษากายใหสะอาดทงภายนอกภายในการรกษากาย
ใหสะอาดจากภายในทำไดโดยการปฏบตตามกฎของสขภาพอนามยทด
และโดยการรบประทานอาหารชนดทเรยกวา สาตวก (อาหารทเปน
ประโยชนตอสขภาพอาหารทเพมพลงจตใจเพมกำลงกายทำใหอายยน
อาหารทบำรงสวนทสกหรอในรางกาย อาหารททำใหรางกายเจรญ
เตบโต) การรกษาใหรางกายสะอาดจากภายนอกหมายถง การแตงตว
ดวยเสอผาทสะอาด ความสะอาดหมดจดทางใจ หมายถง การไมม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ความคดเชงลบ คอ ความคดดานตณหาราคะ ความคดโลภอยากได
ความคดเชงโกรธ เชงเกลยด เชงหยงยะโสและเชงอจฉารษยา ฯลฯ
ฤา ษสอนวา ความสะอาดหมดจดทางใจจะสำเรจได กดวยการสมาคม
กบคนดมคณธรรมสง กบบณฑต (ผมปญญาบรสทธ) กบผมใจสงบกบ
ผทมความกลมเกลยวในตวเอง การศกษาคมภรทางศาสนาและนกคด
พจารณาคำสอนของฤษผทรงคณอนประเสรฐและของผบรรลธรรมชนสง
ทำใหใจบรสทธ ได ทำใหไมมความกลว ความโลภ ความเกลยด
ความโกรธและอารมณทไมดอนๆ
๑๐. วทยา คมภรศาสนาพราหมณ-ฮนด กลาววาความรม
๒ ประการ คอ ความรระดบตำ เรยกวา อปราวทยาและความรระดบ
สงสด เรยกวา ปราวทยา ความรระดบตำ คอความรทสอนใหบคคล
เอาชนะสงเลวราย.(ทมา:คำแปลทแปลจากตนฉบบภาษาสนสกฤต โดย ผศ.ดร.จรพฒน ประพนธวทยา,
ภาควชาภาษาสนสกฤต,คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร,ประสานงาน
และตรวจสอบคดเลอกคำสอนมอบให กรมการศาสนา โดย นายสถตย กมาร,
สมาคมฮนดสมาช)
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ศาสนาซกขหลกปรชญามลมนตระ
ปรชญามลมนตระไดกลาวไววาหากพจารณาใหดจะเหนวา
พระศาสดามพระประสงคจะใหมนษยทงหลาย เขาใจวาเราทกคนลวน
กำเนดมาจากพระเจาองคเดยวกนมนษยทกคนจงเสมอนพนองรวมสายโลหต
ฉะนน จงไมควรมฉนไมควรมเธอ ควรจะมแตเราเทานน พระองค
ยงตองการใหมนษยทกคนเขาใจความจรงหรอสตยะหรอสจธรรมลวนเปน
หนทางไปสมรรคผลหรอความสขชวนรนดรพระองคไดกลาววาหากเรา
หนหนาเขาหากนหาความจรง ความสขจะตามมาเสมอนเงาตามตว
ยามหนหนาเขาหาดวงอาทตยแตในมมกลบหากหนหลงใหความจรง
กลาวคอ เมนความไมยอมรบความจรง ความสขจะปรากฏอยเบองหนา
แตไมมวนไดสมผส เสมอนหนงเงาททอดอยบนเบองหนา ยามหนหลง
ใหดวงอาทตยฉะนนมนษยผใดกตามทยอมรบความจรงแมความจรง
นนจะขมขนเพยงใดกตาม จะสามารถหาความสขในความทกขนนได
ดงพระวจนะของพระศาสดาทไดกลาวไวตอนหนงวา“หากทองฟามดวงจนทร
นบพนมสรยนนบหมนแตดวงใจทไรซงสจธรรมคงมดมดดจรตตกาล”(ทมา:หนงสอวถชวต ๕ ศาสนา, หนาท ๒๖๖, แถวท ๑-๘ จากดานบน, กรมการศาสนา
กระทรวงวฒนธรรม)
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
ความสมพนธระหวางมนษย:
พระศาสดา ไดกลาวไวในพระมหาคมภรครครนถ ซาฮบ
อยางชดเจนวา “มนษยคอมวลมตร หาใชศตร หาใชผแปลกหนา”
ดวยพระวจนะอนเปนเอกน ชาวซกขทกคนจงมหนาทตามหลกศาสนา
ทตงตนอยในสงคมดวยความรกและควาวสามคคตอกน อกทงยง
ผกมตรกบศาสนกชนทกศาสนาดวยความออนนอมถอมตน พรอมรบใช
สงคมทตนอาศยอย ดวยจตปวารณา ดวยจตอนบรสทธ โดยไมคำนงถง
เชอชาตศาสนาวรรณะหรอตำแหนงหนาทการงาน.
ความสมพนธระหวางเพอนมนษยเพอนบานและเพอนตางศาสนา:
ตามทไดเคยกลาวไววามนษยคอมวลมตร หาใชศตร หาใช
ผแปลกหนา ฉะนน เชอชาต วรรณะ ความเชอและวฒนธรรมของเพอน
มนษยถงแมตางศาสนาตางเผาพนธจงไมเคยเปนอปสรรคในการดำรงชวต
อยรวมกนในสงคมบทพสจนทจะเหนไดชดวาชาวซกขอยกระจดกระจาย
อยทวโลกทกทวปทกประเทศดวยความรกและความสงบชาวซกขทกคน
พยายามปรบตวเองใหเขากบวฒนธรรมจารตประเพณของประเทศ
ของสงคมเจาภาพทตนเองเขามาอาศยจะปฏบตตวเองใหเปนประโยชน
ตอสงคมจะแบงปนความสขทรพยสนเงนทองตามสมควรและตาม
ความตองการตามกาลเวลา ชาวซกขจะสนบสนนกจกรรมของเพอนบาน
จะรวมงานบญงานกศลดวยศรทธาและดวยความเตมใจฉะนนจงไมเปน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ทแปลกใจ หากทานเหนชาวซกขรวมทำบญตกบาตรพระภกษสงฆ
ในศาสนาพทธ รวมทอดกฐนผาปาตามวดตาง ๆ รวมงานแตงงาน
งานบวช งานศพ ของเพอนบานและมตรตางศาสนา นอกจากจะไมม
บทบญญตใด ๆ ในพระมหาคมภรทหามไมใหรวมกจกรรมตางศาสนาแลว
ยงแนะนำ ชนำ ใหเคารพในศกดศร วถชวตและความเปนอยของมนษย
ตางศาสนาครวพระศาสดาในศาสนสถานวดซกข กเปนอกหนงในตวอยาง
ของการอยรวมกนระหวางเพอนมนษยตางศาสนา การรบประทาน
อาหารรวมกนจากหมอขาวเดยวกนยอมแสดงออกซงความสมพนธอนดงาม
การบรจาคสบเปอรเซนตของรายไดหลงจนเจอครอบครวเพอจรรโลงไว
ซงสงคมเพอนมนษยกเปนแบบอยางทดในวถแหงซกข(ทมา:หนงสอวถชวต ๕ ศาสนา, หนาท ๒๘๘, แถวท ๙-๒๘ จากดานบน,
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม)
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทท ๓ การดำเนนงานโครงการ
การดำเนนงานสรางความปรองดองสมานฉนท ในมตศาสนานน
กระบวนการดำเนนงานกเหมอนกบการดำเนนงานสรางความปรองดอง
สมานฉนท ตามปรกตของหนวยงานทวไป แตขอแตกตางคอ กระบวนงาน
ในมตศาสนาอาจเปนเรองละเอยดออน อาจตองมกระบวนงานมากขน
ทงดานวถแหงศาสนา ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมทางศาสนา
แตละศาสนา คอ พทธ อสลาม ครสต พราหมณ-ฮนด และซกข ดงนน
ในสงคมไทยนนจงเปนพหสงคม มความหลากหลายทางวฒนธรรม
และศาสนา รวมถงชาตพนธ ซงแตละชาตพนธยงมวฒนธรรมยอย
ของตนเองซงชนเหลานนตางเปนเจาของวฒนธรรม
พระบรมราโชวาททวา... “เขาใจ เขาถง พฒนา” เปนคำสอน
ททรงคณคาอยางยงในการทำงาน โดยเฉพาะอยางยงการทำงาน
ทามกลางความหลากหลายทางวฒนธรรม และความหลากหลาย
ทางศาสนาจงเปนเรองออนไหวและพงนอมนำพระบรมราโชวาทขางตน
มาเปนหลกชยในการดำเนนงานสรางความปรองดองสมานฉนท
ส ำห ร บ ผ น ำ น โ ยบ าย ไปปฏ บ ต พ ง ต อ ง ใช ส ต ป ญญา
ความใครครวญ ระมดระวง ความรอบครอบ และความวรยะอสาหะ
อยางส งท จะขบเคล อนไดบรรล เป าหมายไดอย างมผลสมฤทธ
เพอเปาประสงคดงกลาว จงไดนำเสนอรปแบบการแนวทางการดำเนนงาน
โครงการสรางความปรองดอง สมานฉนท ของคนในชาตดวยมตศาสนา
ดงน
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
คณะรกษาความสงบแหงชาต(คสช.)นโยบายสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
กระทรวงวฒนธรรม
แผนภมการดำเนนงาน(ImplementationModel)
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
กรมการศาสนา
สำนกงานกลางประสานงานโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
การประสานงานหนวยงานตางๆในสวนกลางทกสวนราชการ/ภาครฐ/องคการบรหารคณะสงฆ/องคการศาสนา/
ภาคเอกชน/ภาคประชาสงคม/ภาคสอมวลชน/และอนๆทกภาคสวน
สวนภมภาคสำนกงานวฒนธรรมจงหวด๗๖จงหวดเปนสำนกงานกลางในการ
บรหารโครงการระดบจงหวดมผวาราชการจงหวดเปนประธาน,
หวหนาสวนทกภาคสวนและภาคเอกชน,ภาคประชาสงคม,
ภาคสอมวลชน,ผนำศาสนา,คณะสงฆในจงหวด,และอนๆ
เปนกรรมการวฒนธรรมจงหวดเปนเลขานการ
• คณะทำงานประจำหมบาน
• คณะทำงานประจำอำเภอ
• ผนำศษสนา,อบต.,อบจ.
• สวนราชการตางๆในทองถน
• กำนน,ผใหญบาน
• และภาคสวนอนๆ
• หนวยงานภาครฐทกหนวยงาน
• ภาคเอกชน
• ภาคประชาชน,ประชาสงคม
• ภาคสอมวลชน
• และภาคสวนอนๆ
• ธรรมสภา/ศาสนาเสนา/ความสขเสนา/สาธารณะเสวนา/• จดกจกรรมสรางความปรองดองและสมานฉนทอาทเสวนาปรองดองและสมานฉนทเกม,ปรองดองสมานฉนท-แคมปหรอตามบทบาทของคณะกรรมการแตละชดและดำเนนการตรมภารกจของแตละหนวยงานตามความเหมาะสม• รณรงคประชาสมพนธกจกรรมปรองดองและสมานฉนทในโอกาสตางๆเชนวนจดพธกรรมทางศาสนา,การสวดมนตในศาสนสถาน,วนทำบญตกบาตรในวนพระ• รณรงคผานสอตางๆเชนวทย,โทรทศนระบบออนไชนเชนโทรทศนออนไลน,เวปไซตตางๆของสำนกงานตนเอง/หนวยงานในสำนกและเครอขาย• สอสงพมพเชนวารสารของโรงเรยน,หนวยงานของตน,หนวยงานศาสนา• เสยงตามสายชมชน,หอกระจายของมสยค,โบสถ,เสยงในศาสนสถาน• จดนทรรศการกจกรรมศาสนกสมพนธในชมชนและจดคายศาสนกสมพนธฯลฯเปนตน
คณะทำงานประจำหมบาน
รายงานและตดตามประเมนผลระดบชมชนในหมบาน
เกยวกบความปรองดองสมานฉนท
คณะกรรมการบรหารระดบจงหวด
รายงานและตดตามประเมนผลการปรองดอง
สมานฉนทระดบจงหวด
เปาหมาย
ประเทศไทยมความสขสงบสนตรกสามคคปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
รกชาตศาสนาพระมหากษตรย
คำนยาม กระบวนการการเชอมโยงและการประสานงานขอความรวมมอและอนเคราะหหนวยงานตางๆ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
การดำเนนงานโครงการ ในการดำเนนงานโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา ซงการดำเนนงานตามโครงการสรางความ
ปรองดองและสมานฉนทประกอบดวย๓ขนตอนดงน
ขนตอนท ๑ การแตงตงคณะกรรมการ หรอคณะทำงานเพอดำเนน
โครงการ
ขนตอนท๑การแตงตงคณะกรรมการ
๑.๑ การแตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการฯ ระดบ
จงหวด ใหผวาราชจงหวดเปนผแตงตงเพอบรหารโครงการสราง
ความปรองดองและสมานฉนทฯ โดยมโครงสรางประกอบดวยคณะกรรมการ
ศาสนกสมพนธเปนทปรกษาผวาราชการจงหวดเปนประธานกรรมการ
ปลดจงหวดเปนรองประธานกรรมการมหวหนาสวนราชการทเกยวของใน
จงหวด ไมเกน ๙ ทาน (ประธานสภาวฒนธรรมจงหวด, นายกองคการ
บรหารสวนจงหวด พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด
สาธารณสขจงหวด เกษตรจงหวด ผอำนวยการเขตการศกษาในพนท
พฒนาชมชนจงหวดฯลฯ)เครอขายทางศาสนา(พทธสมาคมยวพทธสมาคมฯลฯ)
เปนกรรมการ และผทรงคณวฒตามทจงหวดเหนสมควร (ผนำตาม
ธรรมชาต/ปราชญทองถน ฯลฯ) ไมเกน ๓ คนรวมเปนกรรมการ
และมวฒนธรรมจงหวดเปนกรรมการและเลขานการรวม และม
นกวชาการวฒนธรรม ทไดรบมอบหมายจำนวน ๑ คน เปนผชวย
เลขานการรวมรายละเอยดดงตวอยางโครงสรางและอำนาจหนาดงน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ตวอยางองคคณะกรรมการประกอบดวย
๑. ผวาราชการจงหวด ประธานกรรมการ
๒. ปลดจงหวด รองประธานกรรมการ
๓. คณะกรรมการศาสนกสมพนธ
จงหวด กรรมการ
๔. ผแทนเครอขายองคการ
ทางพระพทธศาสนา กรรมการ
๕. หวหนาสวนราชการทเกยวของ
ในจงหวดไมเกน๙คน กรรมการ
๖. ผทรงคณวฒไมเกน๓รป/คนกรรมการ
๗. วฒนธรรมจงหวด กรรมการ
๘. นกวชาการวฒนธรรม/
ทไดรบมอบหมาย กรรมการและผชวย
เลขานการรวม
อำนาจหนาท
๑.อำนวยการ ประสานงานและประชมหารอกบเจาอาวาส
ผใหญบาน ผนำชมชน เพอวางแผนรณรงคเชญชวนประชาชนเขารวม
โครงการฯกบจงหวด
๒.ส ง เสรมสนบสนนอำนวยการบรหารโครงการและ
ใหคำปรกษาแนะนำเกยวกบการดำเนนงานโครงการฯ ใหกบคณะทำงาน
โครงการฯประจำหมบานภายในจงหวดใหเกดการพฒนาและบรรลเปาหมาย
๓.ใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวด กำกบดแลโครงการฯ
ทงจงหวด
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
๔.กำกบตดตามการดำเนนการโครงการฯ ภายในจงหวดและ
ประเมนและรวบรวมรายงานกรมการศาสนาทราบ
๕.แตงตงคณะอนกรรมการเพอชวยเหลอการปฏบตงานตาม
ทเหนสมควร
๖.มอำนาจสงการใหสวนราชการ รฐวสากจ ภายในจงหวด
เอออำนวยและสนบสนนการดำเนนการโครงการฯเพอใหบงเกดผลสมฤทธ
๗.ใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวดจดทำรายงานสรปผล
การดำเนนการโครงการฯ ภายในจงหวดเปนราย ๑๕ วน รายเดอน
และรายป รวมทงประมวลสรปผลเปนภาพรวมรายงานตามแบบ ปวธ.๑
สงกรมการศาสนา
๘.ดำเนนการอน ๆ ท เกยวของตามท ไดรบหมายจาก
กระทรวงวฒนธรรม
๑.๒ การแตงต งคณะทำงานโครงการสรางความ
ปรองดองและสมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ประจำหมบาน
ใหผวาราชการจงหวดเปนผแตงตงโดยประสานงานกบผนำศาสนา
ทเกยวของกบชมชนนน และผนำชมชนตามธรรมชาต ผนำหนวยงาน
ระดบทองถน(อบต.,กำนน,ผใหญบานฯลฯ)ตลอดจนคนในชมชนเปาหมาย
เปนผนำเสนอรายชอคณะทำงานฯดงกลาวประจำหมบานๆละ๑คณะ
เพอทำหนาทขบเคลอนโครงการฯ ภายใตศาสนสถานและหมบานนน ๆ
โดยรวมศกษาวถชวตดงเดมของคนในชมชน รวมคดกจกรรมทสอดคลอง
และสรางสรรค เพอใหนำหลกธรรมทางศาสนามาประยกตใชในชวต
ประจำวน โดยมศาสนสถานเปนสถานทปลกปญญา และเปนแหลงจด
กจกรรมสงเสรมการสรางความปรองดองสมานฉนทดวยคณธรรม
จรยธรรม
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
โครงสรางของคณะทำงานโครงการฯประจำหมบาน
ประกอบดวย นายอำเภอทวดนนตงอยเปนทปรกษา โดยมผนำศาสนา
ในชมชนนนเปนประธานกรรมการ และหวหนาหนวยงานราชการ
ทเกยวของในตำบล/หมบานไมเกน๑๐คน (ประธานสภาวฒนธรรมอำเภอ/
ตำบล, ผบรหารสถานศกษาทวดตงอย, กำนน/ผใหญ, อาสาสมคร
สาธารณสข, นกจดรายการวทยชมชน, พฒนาการตำบล ฯลฯ)
และผทรงคณวฒไมเกน๙ รป/คน (เปนคนชมชนทเปนผนำตามธรรมชาต
เชน ขาราชการทเกษยณ/คนทชาวบานนบถอ/ผนำเดก/ผนำเอกชน
ภาคธรกจ ฯลฯ ซงจะเปนผนำในการดำเนนกจกรรมโครงการฯ
ในชมชน)ผแทนเครอขายทางศาสนาในพนท (พทธสมาคมยวพทธกสมาคม
ศนยพทธศาสนาวนอาทตย)รวมเปนกรรมการโดยมนกวชาการวฒนธรรม
ทไดรบมอบหมายเปนกรรมการและเลขานการรวมผนำศาสนาในชมชนนนๆ
มอบหมายเปนกรรมการและผชวยเลขานการรวม รายละเอยดโครงสราง
และอำนาจหนาทดงตวอยางดงน
ตวอยางโครงสรางประกอบดวย
๑.๑ นายอำเภอทวดหรอ
ศาสนสถานนนตงอย ทปรกษา
๑.๒ ผนำองคการศาสนาในพนท ทปรกษา
๑.๓ ผนำศาสนา ประธานคณะทำงาน
๑.๔ ผใหญบาน รองประธานคณะทำงาน
๑.๕ หวหนาหนวยงานราชการ
ทเกยวของในตำบล/หมบาน
ไมเกน๑๐คน คณะทำงาน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
๑.๖ ผทรงคณวฒไมเกน๙รป/คน คณะทำงาน
๑.๗ ผแทนเครอขายทางศาสนา คณะทำงาน
ในพนท
๑.๘ นกวชาการ(วธ.จ.)
ทไดรบมอบหมาย คณ ะท ำ ง า น แ ล ะ
เลขานการรวม
๑.๙ ผทผนำศาสนามอบหมาย คณ ะท ำ ง า น แ ล ะ
เลขานการรวม
อำนาจหนาท
๑.ดำเนนการจดประชมคณะทำงานโครงการประจำหมบาน
เพอปรกษาหารอและมอบหมายบคคลใหดำเนนงานตามโครงการสรางความ
ปรองดองและสมานฉนท
๒.ดำเนนการจดทำสอเพอประชาสมพนธเชญชวนสมาชกใน
ชมชนมารวมกจกรรม
๓.ใหคนในชมชนมสวนรวมกระบวนการในการวางแผน
ขบเคลอนสประชาชนในพนทตลอดจนอาจมการมอบหมายใหอาสาสมคร
เปนผรบผดชอบกจกรรมยอยตางๆเพอใหบรรลผลตามเปาหมายทกำหนด
๔.ตรวจตดตามการดำเนนการโครงการฯ และรวมแกไขปญหา
ตามสถานการณ
๕.ประชาสมพนธเชญชวนคนในชมชนมารวมโครงการสราง
ความปรองดองและสมานฉนท รวมทงขอความรวมมอทกหนวยงานใน
ชมชนสอดแทรกกจกรรมการรณรงคสรางความปรองดองสมานฉนท
ในกจกรรม ตางๆ ท เกดขนในชมชน จดเสวนากระตนใหกำลงใจ
แกผปฏบตดปฏบตชอบจดเทศนาธรรมในโอกาสตางๆ ในวนธมมสสวนะ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
วนสำคญทางพระพทธศาสนาวนทำบญขนบานใหม งานบวช งานแตง
งานเทศกาลตาง ๆ งานประเพณ โดยสอดแทรกความสำคญของ
ความปรองดองสมานฉนทเขาไปในบทเทศนาหรอศาสนเสวนา
๖.เปนผประเมนทศนคต พฤตกรรมของคนในชมชนหมบาน
รายงานจงหวดและสำนกงานวฒนธรรมจงหวดทราบ
๗.แตงตงคณะทำงานในดานตาง ๆ เพอชวยเหลอการปฏบต
งานตามทเหนสมควร
๘.มอำนาจเรยกสวนราชการในชมชน มาสอบถามในเรองท
เกยวของกบโครงการฯ
๙.รายงานสรปผลการดำเนนการโครงการสรางความ
ปรองดองและสมานฉนท ของหมบานทรบผดชอบ เปนราย ๑๕ วน
รายเดอน รวมทงประมวลสรปผลในภาพรวมรายป ตาม ปอศ.๒ สง
วฒนธรรมจงหวด
ขนตอนท๒การดำเนนงานโครงการ
๒.๑ การดำเนนการในสวนกลาง
กรมการศาสนาจดทำโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทเพออนมตงบประมาณและกำหนดกจกรรมดำเนนการดงน
กจกรรมหลก
ก.กรมการศาสนาไดดำเนนการ
ปรกษาหารอกบองคการบรหารคณะสงฆและ
องคการศาสนาทง ๕ ศาสนา คอ พทธ อสลาม ครสต พราหมณ-ฮนด
และซกข/จดทำเครองมอการดำเนนงาน/การประสานความรวมมอ/
จดประชมศาสนกสมพนธ เพอขอรบคำชแนะและระดมความคดเหน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
จากองคกรผนำทางศาสนาเพอวางกรอบนโยบายยทธศาสตรแผนงาน
โครงการกจกรรมในการสรางความปรองดองสมานฉนท/ขอความอนเคราะห
และขอความรวมมอผนำศาสนาและองคการศาสนาเปนกรณพเศษ :
ขอความอนเคราะห และขอความรวมมอองคการศาสนาและผนำ
องคการศาสนาเปนกรณเรงดวนในการแกไขปญหาวกฤตของชาต
ในสภาวการณปจจบน/ขอความอนเคราะหและขอความรวมมอองคการ
และองคกรเครอขายของศาสนาแตละศาสนาทงในสวนกลางและ
สวนภมภาคทวประเทศชวยอนเคราะหและใหความรวมมอในการดำเนน
งานจดกจกรรมตาง ๆ ดานการสรางความปรองดองและสมานฉนท/
ขอความรวมมอและอนเคราะหในการตดตามประเมนผลและการจดทำ
รายงานใหกรมการศาสนาทราบ เพอรายงานหนวยเหนอตอไป/
กรมการศาสนา จดสรรงบประมาณสนบสนนในการดำเนนงานใหกบ
องคการศาสนาทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดยสวนภมภาคจะโอนเงน
ผานสำนกงานวฒนธรรมจงหวดๆละ๑๐,๐๐๐บาท/เนองงบประมาณ
ของกรมการศาสนา มจำนวนจำกด กรมการศาสนา จงใครขอความ
อนเคราะหและความรวมมอองคการศาสนาทกศาสนา ผนำทางศาสนา
ทกศาสนา ทกระดบ ในการสงเสรมสนบสนน รวมดวยชวยกนในการใช
ทรพยากรทางศาสนาททานม สนบสนนในการดำเนนงานในภารกจน
ถอวาการสรางความปรองดอง สมานฉนท เปนหนาทของคนไทยทกคน
ทกหมเหลา อาท การอนเคราะหใหใชสถานท ในการตดตงปายคดเอาท
ประชาสมพนธ การใหสถานทจดประชมพรอมวสดอปกรณ เครองเสยง
หรออนๆททานพอจะอนเคราะหสงเคราะหไดเปนตน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ข.กรมการศาสนา ขอความรวมมอใหสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด ๗๖ จงหวด/วดทวประเทศ/นายอำเภอทองท
ทกอำเภอ/เทศบาลทกแหง/องคการบรหารสวนจงหวดทกแหง/องคการ
บรหารสวนตำบลทกแหง/สวนราชการระดบกระทรวงกรมทงสวนกลาง
และภมภาค/กำนน ผใหญบานทกทองท/ททำการปกครองจงหวด/
สถานศกษาทกแหง/เครอขายของกรมการศาสนา ลานธรรมลานวถไทย
ศนยศกษาพระพทธศาสนาวนอาทตยพระธรรมวทยากรคลนกคณธรรม
ในสถานศกษา โรงเรยนวถพทธ/เปรยญธรรมสมาคมแหงประเทศไทย/
องคการพทธศาสนกสมพนธแหงโลก/ยวพทธสมาคมแหงประเทศไทย/
ยวพทธกสมาคมแหงประเทศไทย/พทธสมาคมแหงประเทศไทย/สภายว
พทธกสมาคมแหงชาต รวมสงเสรมสนบสนนการรณรงคประชาสมพนธ
เชญชวน ประชาชนทกพนทใหเหนคณคาและใหรวมโครงการสราง
ความปรองดองและสมานฉนท โดยเนนสงเสรมใหเกดความปรองดอง
สมานฉนททกๆกลมของคนในสงคม
กจกรรมรอง สงเสรมใหโรงเรยนวถพทธในกองทน
เผยแผพระพทธศาสนา เฉลมพระเกยรตของกรมการศาสนา จดรณรงค
การสรางความปรองดอง สมานฉนทในมตศาสนา กบทงสงเสรมใหม
การสรางเยาวชนยคใหมมความรกใครปรองดอง สมานฉนท เทดทนชาต
ศาสนาพระมหากษตรยจนเกดการปฏบตอยางเปนวถ
• กรมการศาสนาจดทำแนวทางการดำเนนงาน
โครงการสรางความปรองดองและสมานฉนท และมอบใหกบจงหวด/
หมบานตางๆใชเปนแนวทางในการดำเนนงาน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
• กรมการศาสนาประสานงาน ขอความรวมมอ
กระทรวง กรมตาง ๆ ในสวนกลาง สงการใหขาราชการ สวนภมภาค
ในสงกดใหการสงเสรมสนบสนนใหเกดกจกรรมรณรงคสรางความปรองดอง
สมานฉนท ในมตศาสนาในทกพนท ตลอดจนขอความรวมมอ
หนวยงานในระดบกระทรวง กรม รฐวสาหกจ บรษทเอกชน ใหเขามา
รวมเปนสวนหนงในการสนบสนนกจกรรมรณรงคสรางความปรองดอง
สมานฉนทในมตศาสนา
• กรมการศาสนาขอความรวมมอองคกรปกครองสวน
ทองถน/กำนน/ผ ใหญบานใหทำความเขาใจกบพนองประชาชน
ในชมชนทองถนในจงหวดตาง ๆ เชญชวนประชาชนในหมบาน
มารวมโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
• กรมการศาสนาขอความรวมมอสำนกงานวฒนธรรม
จงหวด ๗๖ จงหวดทวประเทศตดตามประมวลผลโครงการฯทงจงหวด
และจดทำรายงานในระดบจงหวดแจงใหกรมการศาสนาทราบและ
ขอความอนเคราะหจากผใหญบานตดตามผล และจดทำรายงาน
ในระดบหมบานแจงจงหวดทราบ
• การสนบสนนงบประมาณในการดำเนนงาน :
กรมการศาสนา จดสรรงบประมาณสนบสนนในการดำเนนงานใหกบ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด ๆ ละ ๑๐,๐๐๐ บาท เพอใชจายในการ
ดำเนนงานจดประชม/เชญชวนหนวยงาน/องคการศาสนาในสวนภมภาค
มารวมรณรงคเชญชวนและจดกจกรรมสงเสรมใหประชาชนมความปรองดอง
สมานฉนททงจงหวด
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
๒.๒ การดำเนนการในสวนภมภาค
๑)สำนกงานวฒนธรรมจงหวด ประสานงานใหผวา
ราชการจงหวดเปนผแตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการฯ ระดบ
จงหวด เพอบรหารโครงการสรางความปรองดองและสมานฉนท โดยม
โครงสราง ประกอบดวย คณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวด
เปนทปรกษา ผวาราชการจงหวด เปนประธานกรรมการ ปลดจงหวด
เปนรองประธานกรรมการ และมวฒนธรรมจงหวด เปนกรรมการและ
เลขานการรวมและมนกวชาการวฒนธรรมเปนผชวยเลขานการรวม
๒)สำนกงานวฒนธรรมจงหวด จดประชมคณะกรรมการ
บรหารโครงการฯ ระดบจงหวด โดยมผวาราชการจงหวดเปนประธาน
เพอวางแผนในการสรางความเขาใจในการขบเคลอนการดำเนนโครงการ
สรางความปรองดองและสมานฉนทรณรงคเชญชวนประชาชนมารวมกน
สรางความปรองดองสมานฉนท และตดตามความคบหนาของโครงการฯ
ทขบเคลอนโดยผนำศาสนาและผใหญบานในหมบานนนๆ
๓)สำนกงานวฒนธรรมจงหวด ประสานงานให
ผวาราชการจงหวดเปนผแตงตงคณะทำงานโครงการฯประจำหมบาน
โดยประสานงานกบเจาอาวาส และผนำชมชน เปนผนำเสนอรายชอ
คณะทำงานฯ ดงกลาวประจำหมบาน ๆ ละ ๑ คณะ เพอทำหนาท
ขบเคลอนโครงการฯภายใตวดหรอศาสนสถานและหมบานนนๆ
๔)สำนกงานวฒนธรรมจงหวดประสานงานกบผนำศาสนา/
ผใหญบานในคณะทำงานโครงการฯประจำหมบาน เพอมอบหมายใหเปนผ
ดำเนนการเชญชวนสรางแรงจงใจใหสรางความปรองดองสมานฉนท
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
๕)สำนกงานวฒนธรรมจงหวดจดประชมชแจงผนำ
ศาสนาตางๆ/คณะสงฆ กำนน ผใหญบาน ผนำทองถน องคกรทาง
พระพทธศาสนา เครอขายของกรมการศาสนา (ศพอ. ลานธรรม ฯลฯ)
ผแทนภาคเอกชน (หอการคาจงหวด ฯลฯ) ในจงหวด เพอสรางความร
และความเขาใจ เกยวกบการขบเคลอนกจกรรมการรณรงคสรางความ
ปรองดองสมานฉนทใหเกดขนในทกครวเรอนทกหมบานครอบคลมพนท
ทงจงหวด โดยเชญชวนใหประชาชนทกครวเรอนมารวมโครงการ
สรางความปรองดองสมานฉนท
๖)สำนกงานวฒนธรรมจงหวดขอความรวมมอและ
ประสานงานกบทกหนวยงานในจงหวดขนปายประชาสมพนธเชญชวน
ประชาชนเขารวมโครงการฯ
๗)คณะทำงานโครงการฯ ประจำหมบาน โดยผนำ
ศาสนารวมกบผใหญบานเปนผทำการประเมน พฤตกรรมทศนคต
เกยวกบการปรองดองสมานฉนท
๘)คณะกรรมการบรหารโครงการฯ ระดบจงหวดโดย
ผวาราชการจงหวด หรอปลดจงหวด รวมกบวฒนธรรมจงหวดเปน
ผทำงานประเมนโครงการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนา
ขนตอนท๓การตดตามประเมนผลโครงการฯ
การตดตามประเมนผลโครงการฯ มวตถประสงค เพอให
จงหวดและหมบานทเขารวมโครงการฯ ไดตดตามผลการดำเนนงาน
อยางใกลชด ใหการดำเนนงานบรรลผลสำเรจตามวตถประสงคและ
เปาหมายของโครงการฯ ทกำหนดไวอยางมประสทธผล ประสทธภาพ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
มความคมคา ประหยดทรพยสนของทางราชการและปฏบตถกตอง
ตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ รวมทงผลลพธหรอผลกระทบทเกดขน
มาจากการดำเนนงานของชมชน ตลอดจนเพอใหขอสงเกต ขอคดเหน
และหรอขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป กรมการศาสนา
ไดจดทำแบบตดตามและรายงานผลดงน
๓.๑ การตดตามประเมนผลในระดบจงหวด
กระบวนการจดทำรายงาน และการตดตามประเมนผล
ระดบจงหวดใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวดรายงานเปนรายจงหวด
ตามแบบรายงานผลของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด (แบบ ปวธ. ๑)
และนำสงรายงานกรมการศาสนา โดยสรปผลจากการประเมนผลเบองตน
คดเปนผลสมฤทธก % ของจงหวดสวนระยะเวลาและความถในการ
รายงานผล : ขอใหรายงาน ผลการดำเนนงานแจงกรมการศาสนา
ทกวนท๑๐:๒๐:๓๐ของทกเดอน/เดอน/ปและสรปเปนรายเดอน/
รายป
๓.๒ การตดตามประเมนผลในระดบหมบาน
กระบวนการจดทำรายงาน และการตดตามประเมนผล
ระดบหมบาน ขอความรวมมอใหผใหญบาน เปนผจดทำรายงานเปน
รายหมบานตามแบบรายงานผลของหมบาน (แบบปอศ.๒)และนำสง
รายงานไปยงจงหวด โดยใหรายงานเกยวกบการดำเนนการเชญชวน
ไปแลวกหมบาน กครอบครวทเขารวมโครงการฯ กคน ผลประเมนผล
เบองตน คดเปนก%ของหมบาน สวนระยะเวลาและความถในการ
รายงานผล : ขอใหรายงานผลการดำเนนงานแจง สำนกงานวฒนธรรม
จงหวดทกวนท ๑๐ :๒๐ :๓๐ ของทกเดอน/เดอน/ป และสรปเปน
รายเดอน/รายป
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทท ๔ บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบ
การขบเคลอนเพอสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาต ดวยมตศาสนา
การขบเคลอนเพอสรางความปรองดอง สมานฉนทของ
คนในชาต ดวยมตศาสนา กระบวนการดำเนนงานไปส เปาหมาย
“การสรางความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต”นนทกองคาพยพ
ทกภาคสวน ทกองคการ ทกองคกรทงภาครฐ และเอกชน จะตอง
ใหความรวมมอกนถอวาเปนวาระแหงชาตซงแตละองคกรภาคสวนตางๆ
มบาทบาทหนาทดงน
บทบาทหนาทของกรมการศาสนาในขบเคลอนการสรางเสรมความปรองดองสมานฉนท:นโยบายและยทธศาสตรขบเคลอน
การดำเนนงานกบองคการทางศาสนาเปนปจจยละเอยดออน
และออนไหว ปจจยแหงความสำเรจของการดำเนนงานรวมกบองคการ
ทางศาสนาหนวยงานทเกยวของจะตองมหลกในการดำเนนงานทงดาน
ความรความเขาใจในบรบทแหงหลกธรรมคำสอนทางศาสนา วฒนธรรม
ทางศาสนา ธรรมเนยมประเพณ ธรรมเนยมปฏบตทางศาสนา
แตละศาสนาระดบองคการบคลากรทางศาสนาทเราจะตองเกยวของดวย
ดวยการตระหนกถงปจจยดงกลาวขางตนกรมการศาสนาจงไดขอความ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
เมตตาอนเคราะห และขอคำแนะนำ และพงบารมองคกรศาสนาทง
๕ศาสนาคอพทธอสลามครสตพราหมณ-ฮนดและซกขประกอบดวย
บทบาทหนาท
กรมการศาสนา
การดำเนนงานของกรมการศาสนา
ในสวนกลาง
๑. เป นสำน ก ง าน
อ ำนวยก า ร กล า ง
ใ นบ ร ห า ร จ ด ก า ร
สรางความปรองดอง
ส ม า น ฉ น ท ข อ ง
คนในชาต
๑. กำหนดนโยบาย ยทธศาสตร แผนงาน
โครงการกลยทธการดำเนนงานในระดบประเทศ
และสวนกลางรวมทงประสานแผนกบหนวยงาน
และเครอขายในการขบเคลอนการดำเนนการ
โครงการ
๒. ปรกษาหารอกบองคการบรหารคณะสงฆ
และองคการศาสนาทง ๕ ศาสนา คอ พทธ
อสลามครสตพราหมณ-ฮนดและซกข
๓. จดทำเครองมอการดำเนนงาน อาท
แนวทางการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนทฯ และขอมล เอกสาร
ในการดำเนนงาน:
๔. การประสานความรวมมอ:
ก. จดประชมศาสนกสมพนธ เพอขอรบ
คำชแนะ และระดมความคดเหน จากองคกร
ผนำทางศาสนาทง ๕ ศาสนา เพอวางกรอบ
นโยบาย ยทธศาสตร แผนงาน โครงการ
กจกรรมในการสรางความปรองดองสมานฉนท
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
กรมการศาสนา
การดำเนนงานของกรมการศาสนา
ในสวนกลาง
ข. การขอความอนเคราะหและขอความ
รวมมอผ นำศาสนาและองคการศาสนา
เปนกรณพเศษ:
๑. ขอความอนเคราะห และขอความ
รวมมอองคการศาสนาและผนำองคการ
ศาสนาเปนกรณเรงดวนในการแกไขปญหา
วกฤตของชาตในสภาวการณปจจบน
๒. ขอความอนเคราะหและขอความ
รวมมอองคการและองคกรเครอขายของ
ศาสนาแตละศาสนา ทงในสวนกลางและ
สวนภมภาคทวประเทศชวยอนเคราะหและ
ใหความรวมมอในการดำเนนงานจดกจกรรม
ตาง ๆ ดานการสรางความปรองดอง และ
สมานฉนท
๓. ขอความรวมมอและอนเคราะห
ในการตดตาม ประเมนผล และการจดทำ
รายงานใหกรมการศาสนาทราบ เพอรายงาน
หนวยเหนอตอไป
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
กรมการศาสนา
การดำเนนงานของกรมการศาสนา
ในสวนกลาง
ค. การสนบสนนงบประมาณในการ
ดำเนนงาน :
๑. กรมการศาสนาจดสรรงบประมาณ
สนบสนนในการดำเนนงานใหกบองคการ
ศาสนา ทงในสวนกลางและสวนภมภาค
โดยสวนภมภาคจะโอนเงนผานสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวดเปนกรณ ๆ ไป เพอการ
ดำเนนงาน
๒. เ น อ ง จ า ก ง บป ร ะ ม าณข อ ง
กรมการศาสนามจำนวนจำกดกรมการศาสนา
จงใครขอความอนเคราะหและความรวมมอ
องคการศาสนาทกศาสนา ผนำทางศาสนา
ทกศาสนาและทกระดบในการสงเสรมสนบสนน
รวมดวยชวยกนในการใชทรพยากรทางศาสนา
ททานมสนบสนนในการดำเนนงานในภารกจน
ถอวาการสรางความปรองดอง สมานฉนท
เปนหนาทของคนไทยทกคนทกหมเหลาอาท
การอนเคราะหใหใชสถานทในการตดตงปาย
คดเอาทประชาสมพนธ การใหสถานทจด
ประชมพรอมวสดอปกรณ เครองเสยง หรอ
อน ๆ ททานพอจะอนเคราะหสงเคราะหได
เปนตน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
กรมการศาสนา
การดำเนนงานของกรมการศาสนา
ในสวนกลาง
ง. กระบวนการจดทำรายงาน และการ
ตดตามประเมนผล:
๑. รปแบบการรายงาน
๒. รายละเอยดขนตอน
๓. ระยะเวลาและความถ
ข. มหนงสอแจงสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
ใหดำเนนในสวนภมภาค เพอกำหนดบทบาท
หนาท ยทธศาสตร กลยทธ แผนงาน
การดำเนนงานในสวนภมภาคและการทำงาน
ในพนท ใหบรรลเปาทคอความปรองดอง
สมานฉนทเกดขนกบประชาชนโดยกรมการศาสนา
จดสรรงบประมาณเพอการดำเนนงาน ใหทง
๗๖จงหวด
๑. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศน ทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนททงในแบบผานผประกาศ
ตววงในจอโทรทศน
๒. การอำนวยการ
โครงการสรางความ
ปรองดอง สมานฉนท
ข อ ง ค น ใ น ช า ต
ดวยมตศาสนาในสวน
ภมภาค
๓. เป นสำน ก ง าน
ประชาสมพนธกลาง
โครงการสรางความ
ปรองดอง สมานฉนท
ข อ ง ค น ใ น ช า ต
ดวยมตศาสนา
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
กรมการศาสนา
การดำเนนงานของกรมการศาสนา
ในสวนกลาง
๒. จ ดทำสปอตว ทย โทรท ศน เชญชวน
ประชาชนทวประเทศเขารวมโครงการสราง
ความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนา
๓. จดแถลงขาว พรอมประสานนกขาว
ทงหนงสอพมพ วทยโทรทศน เพอรายงานขาว
การดำเนนโครงการและจดทำขาวแจกจาย
ใหสำนกขาวตางๆ
๔. จดทำสกปขาว ถายทำเปนสารคดเชงขาว
เพอลงในหนงสอพมพและสอตางๆทกระบบ
เชนสอออนไลนเปนตน
๔. ผบรหารออกรายการโทรทศนเสวนาในเรอง
ก า ร ส ร า ง ค ว า มป ร อ ง ด อ ง สม านฉ น ท
ของคนในชาตดวยมตศาสนาเปนตน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
บทบาทหนาทของสำนกงานวฒนธรรมจงหวด : (โดยใหทำงาน
ประสานและรวมมอกนกบศนยปรองดอง สมานฉนทเพอการปฏรป
ของจงหวดทคสช.ตงขน)
สำนกงานวฒนธรรมจงหวดมบทบาทสำคญยงในฐานะเปน
หนวยงานสวนภมภาคของกระทรวงวฒนธรรม และมผลตอความสำเรจ
ของการสงเสรมการสรางความปรองดอง สมานฉนทของกระทรวง
วฒนธรรมและหนวยงานในสงกด สำหรบโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา บทบาทของวฒนธรรมจงหวด
ดงน
๑. เป นสำน ก ง าน
อำนวยการบรหาร
จ ด ก า ร โ ค ร ง ก า ร
สรางความปรองดอง
สมานฉนทของคน
ในชาตดวยมตศาสนา
ระดบจงหวด (โดยให
ทำงานประสาน และ
รวมมอกนกบศนย
ปรองดองสมานฉนท
จงหวด)
๑. ดำเนนการฝายเลขานการและบรหาร
จดการโครงการใหบรรลเปาหมาย
๒. จดประชมคณะกรรมการศาสนกสมพนธ
จงหวดเพอขบเคลอนโครงการและรวมกบ
องคกรทางศาสนา เพอสรางความรและความ
เขาใจรวมกนและกำหนดแนวทางการขบเคลอน
กจกรรม พรอมทงรวมขบเคลอนกจกรรม
ในการสงเสรมความรกและความสามคค
ใหเกดขนในชมชน
๓. ดำเนนการใหผวาราชการจงหวดลงนาม
แตงตงคณะกรรมการบรหารและดำเนนการ
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนท ของคนในชาตดวยมตศาสนาทงในระดบจงหวดอำเภอตำบลหมบานชมชนเพอรวมกนวางแผนมสวนรวมทกภาคสวนในการดำเนนงาน แตละระดบรวมทงประสานงานเพอสรางความรความเขาใจและการขบเคลอนกจกรรม๔. ผวาราชการจงหวดสงการและขอความรวมมอใหสวนราชการ รฐวสาหกจ สถานศกษา หนวยงานสาธารณสขโรงพยาบาลอาสาสมครสาธารณสข หนวยงานสาธารณสขในตำบลโรงงานสถานประกอบการในจงหวดใหสนบสนน ใน๒กรณ ๑) ใหเชญชวนขาราชการ/พนกงานในสงกดรวมโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ ๒) ใหขาราชการ/พนกงานในโครงการน ไปเผยแพรในกลมเปาหมายและในกลมเครอขาย จนถงครอบครวเชนกลมเกษตรกรกลมแมบาน กลมกจกรรม ชมรมทกประเภทในหมบานชมชน ฯลฯ ใหบรณาการโครงการนลงในกจกรรมทตนรบผดชอบและดำเนนการใหเปนรปธรรม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
๕. ผวาราชการจงหวดสงการใหนายอำเภอ
ทกอำเภอกำนนทกตำบลผใหญบานทกหมบาน
ภายในจงหวดสนบสนนโครงการและรวมมอกน
ดำเนนการโครงการนอยางจรงจงใหบรรล
เปาหมาย คอ ความปรองดองและสมานฉนท
ทกคนทวประเทศ
๖. ประสานองคกรทางศาสนา หนวยงาน
ภาครฐภาคเอกชนภาคประชาสงคมองคกร
พฒนาเอกชน และภาคการพฒนาทเกยวของ
รวมทงเครอขายองคกรชมชน เพอสราง
ความรความเขาใจและแนวทางในการขบเคลอน
กจกรรมในการสรางความสามคคใหเกดขน
ในชมชน
๗. อำนวยความสะดวกใหกบองคกรศาสนา
ภาคการพฒนาตาง ๆ เพอใหการดำเนนการ
บรณาการรวมกนอยางมประสทธภาพ
๘. จดเวทการสรางความร ความเขาใจ และ
การขบเคลอนกจกรรมในการสรางความ
สามคคใหเกดขนในชมชน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
๙. รวมกนผลกดนให โครงการ/กจกรรมทได
รวมกนจดทำขนเกดผลในทางปฏบตจรง
๑๐. เปนผสรปรายงานผลทกหมบานรายงาน
ความกาวหนาการขบเคลอนกจกรรมในการ
สรางความสามคคใหเกดขนในชมชน และ
ตดตามผลการดำเนนงานผวาราชการจงหวด
และกรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรมเปน
ระยะ ๆ ตามความถทระบไวในขนตอน
ของการรายงานตดตามประเมนผล
๑๑. จดเวทเรยนรผลการดำเนนงานตอเนอง
๑๒. ประสานงานดานประชาสมพนธเพอ
สรางความรความเขาใจเกยวกบการบรณาการ
ใหกบหนวยงานภาครฐ และภาคการพฒนา
ตางๆตลอดจนประชาชนทวไป
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
๑. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนททงในแบบผานผประกาศ
ตววงบนหนาจอโทรทศน ในจงหวด เชน
สำนกประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน
สอตางๆภายในจงหวด
๒. จ ดทำสปอตว ทย โทรท ศน เชญชวน
ประชาชนทวประเทศ เขารวมโครงการ
สรางความปรองดองและสมานฉนท ภายใน
จงหวด
๓. จดแถลงขาว พรอมประสานนกขาว
ทงหนงสอพมพ วทยโทรทศน เพอรายงานขาว
การดำเนนโครงการและจดทำขาวแจกจาย
ใหสำนกขาวตางๆภายในจงหวด
๔. จดทำสกปขาว ถายทำเปนสารคดเชงขาว
เพอลงในหนงสอพมพ และสอตาง ๆทกระบบ
เชนสอออนไลนเปนตนภายในจงหวด
๒. เป นสำน ก งาน
ประชาสมพนธกลาง
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ข อ ง ค น ใ น ช า ต
ดวยมตศาสนา
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ของสำนกงาน
วฒนธรรมจงหวด
การดำเนนงานของ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
๕. ผบรหาร เชน ผวาราชการจงหวด หรอ
รวมกบหนวยตาง ๆ ชาวบาน กลมขดแยง
ออกรายการโทรทศนเสวนาในเรองโครงการ
สรางความปรองดองและสมานฉนท เปนตน
ภายในจงหวด
๖. จดทำแผนปายไวนล ประชาสมพนธ
ใหคนในจงหวดและผมาเยอนทราบ รวมทง
ป ระชาส มพ น ธ โ ค ร งกา รน ใ นภาพรวม
ตามความเหมาะสมโดยหาผสนบสนน และ
ตดตงปายไวณบรเวณหนาศาลากลางจงหวด/
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด/ทวาการอำเภอ/
ศาสนสถาน/หนวยงานราชการสวนทองถน/
ชมชนฯลฯเปนตนตามความเหมาะสม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
องคการศาสนาพทธ : ประกอบดวย
พระสงฆาธการทกระดบและองคกรทางศาสนา
เชน พทธสมาคม ยวพทธกสมาคม ชมรม
พทธศาสนาในสถานศกษาตาง ๆ ดำเนนการ
ใหความรหรอจดกจกรรมสงเสรมความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญ
ทางศาสนา หรอในโอกาสตาง ๆ ทมการจด
กจกรรม รวมทงกจกรรมครอขายทางศาสนา
อาท วนธมมสสวนะ,การแสดงพระธรรมเทศนา
ในโอกาสตางๆวนทำบญขนบานใหมงานบวช
งานแตงงาน งานศพ งานเทศกาลตาง ๆ
๑. เปนสำน กงาน
อำนวยการบรหาร
จดการโครงการสราง
ความปรองดองและ
สมานฉนทของคน
ในชาตขององคการ
ศาสนาทง๕ศาสนา
บทบาทหนาทขององคการศาสนา บทบาทขององคทางศาสนาในขบเคลอนโครงการสราง
ความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต ดวยมตศาสนา : องคการศาสนา
เปนองคการทมพลง และมบารมเกยวของผกพนกบประชาชน สงคม
นอกจากนน ศาสนายงเปนสถานบนหนงของสงคม ดงนนการขบเคลอน
โครงการสรางความปรองดองและสมานฉนท จะสำเรจไดสวนหนง
ตองพงบารมขององคการศาสนาคอพทธอสลามครสตพราหมณ-ฮนด
และซกขบทบาทหนาทขององคการศาสนามดงน
แนวทางการดำเนนงานขององคกรศาสนา:
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
งานประเพณ กจกรรมตาง ๆ ทเกดขนใน
ชมชนเปนตนฯลฯ
องคการศาสนาอสลาม :ประกอบดวย เชน
จฬาราชมนตร คณะกรรมการอสลามประจำ
จงหวดอหมาม, คอเตบ, บหลน, สปปรษ
โตะคร, โตะอหมามและผนำศาสนาระดบตางๆ
ชมรม สมาคม ทางศาสนาอสลามรวมกน
ดำเนนการใหความร หรอจดกจกรรมสงเสรม
ความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
ในวนสำคญทางศาสนาอสลาม หรอในโอกาส
ทจดกจกรรมตาง ๆ ของชาวมสลม เชน
การละหมาดวนศกรและในชวงการถอศลอดฯลฯ
หรอทกกจกรรมท เกดขนในชมชนตาง ๆ
รวมท งกจกรรมของเครอขายของชมชน
แตละกลมเปนตน
องคการศาสนาครสต : ประกอบดวย เชน
มขนายกมซซง อธการโบสถ บาทหลวง
ในเขตมซซงตาง ๆ รวมทงองคกร ชมรม
สมาคมดำเนนการใหความรหรอจดกจกรรม
สงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
ในวนสำคญทางศาสนาวนทมการจดกจกรรม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
ตาง ๆ ของเครอขายทางศาสนา เชน
การเขาโบสถวนเสาร-อาทตย ฯลฯ หรอทก
กจกรรมท เกดขนในชมชนตาง ๆ รวมทง
กจกรรมของเครอขายของชมชนแตละกลม
เปนตน
องคการศาสนาพราหมณ-ฮนด :ประกอบดวย
บ ค ล า ก ร ท า ง ศ า ส น าพ ร า ห มณ - ฮ น ด
ผนำศาสนาระดบตาง ๆ ชมรม สมาคม เชน
ส ำ น ก พ ร า หมณ พ ร ะ ร า ช ค ร ใ น ส ำ น ก
พระราชวง สมาคมฮนดสมาช สมาคมฮนด
ธรรมสภา รวมกนดำเนนการใหความร หรอ
จดกจกรรมสงเสรมความปรองดอง สมานฉนท
ของคนในชาตในวนสำคญทางศาสนาวนทม
การจดกจกรรมตางๆของเครอขายทางศาสนา
เชนวนสวดมนตในศาสนสถานของพราหมณ-
ฮนดหรอทกกจกรรมทเกดขนในชมชนตางๆ
รวมท งกจกรรมของเครอขายของชมชน
แตละกลมเปนตน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
องคการศาสนาซกข:ประกอบดวยบคลากร
ทางศาสนาซกข ผนำศาสนาระดบตาง ๆ
รวมทง ชมรม สมาคมศรครสงหสภา สมาคม
นามธารสงคตแหงประเทศไทยรวมกนดำเนนการ
ใหความรหรอจดกจกรรมสงเสรมความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาต ในวนสำคญทางศาสนา
วนทมการจดกจกรรมตาง ๆ ของเครอขาย
ทางศาสนาซกข เชน วนสวดมนตในศาสนสถาน
ของชาวซกข หรอทกกจกรรมท เกดขน
ในชมชนตาง ๆ รวมทงกจกรรมของเครอขาย
ของชมชนแตละกลมเปนตน
ก. การประชาสมพนธขององคการศาสนา :
เนองจากองคการศาสนาตางๆทง๕ศาสนา
โดยสถานะขององคการแตละองคการมเรอง
ศรทธาบารมทมตอองคการ ดงนน พลงแหง
ศาสนาจงมความสำคญดวยเหตนจงขอพงบารม
และขอความเมตตานเคราะห ชวยสนบสนน
การประชาสมพนธในรปแบบองคการศาสนา
แตละศาสนาเหนสมควรในการประชาสมพนธ
สอตางๆอาท
๒. การประชาสมพนธ
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ข อ ง ค น ใ น ช า ต
ดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
๑. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดอง สมานฉนททงในแบบผานผประกาศ
ตววงในจอโทรทศนในจงหวด เชน สำนก
ประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน สอตาง ๆ
ภายในจงหวด
๒. จ ดทำสปอตว ทย โ ท รท ศน เชญชวน
ประชาชนทวประเทศเขารวมโครงการสราง
ความสมานฉนทฯ
๓. จดแถลงขาว พรอมประสานนกขาว ทง
หนงสอพมพ วทยโทรทศน เพอรายงานขาว
การดำเนนโครงการและจดทำขาวแจกให
สำนกขาวตางๆ
๔. จดทำสกปขาว ถายทำเปนสารคดเชงขาว
เพอลงในหนงสอพมพและสอตางๆทกระบบ
เชนสอออนไลนเปนตน
๕. ผบรหารทางศาสนารวมกบ ผวาราชการ
จงหวด ศนยปรองดอง สมานฉนทเพอ
การปฏรปของคสช.หรอรวมกบหนวยตางๆ
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท
ขององคการศาสนา
๕ศาสนา
การดำเนนงานของ
องคการศาสนา
ชาวบาน กลมขดแยง ออกรายการโทรทศน
เสวนาในเรองโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทเปนตนภายในจงหวด
๖. จดทำแผนปายไวนล ประชาสมพนธ
ใหคนในจงหวดและผมาเยอนทราบ รวมทง
เพอประชาสมพนธโครงการนในภาพรวม
ตามความเหมาะสมโดยหาผสนบสนน และ
ตดตงปายไว ณ บรเวณหนาศาลากลาง
จงหวด/สำนกงานวฒนธรรมจงหวด/ทวาการ
อำเภอ/ศาสนสถาน/หนวยงานราชการ
สวนทองถน/ชมชน ฯลฯ เปนตนตามความ
เหมาะสม
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทการดำเนนงานของคณะกรรมการ
ศาสนกสมพนธจงหวด
๑. ประชมปรกษาหารอกบจงหวด เพอปรกษา
หารอและรวมวางแผนยทธศาสตรในการ
ดำเนนงานโครงการ
๒. ประชมหารอกบองคการศาสนาและ
ศาสนกของตนในการจดทำกจกรรมศาสนก
สมพนธสรางความปรองดอง และสมานฉนท
ขอความรวมมอเครอขายของตนใหเขารวม
กจกรรมอยางพรอมเพรยง
บทบาทหนาทของคณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวด การดำเนนการโครงการสรางความปรองดองและสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา เปนกจกรรมทสำคญ เปนกจกรรมเพอบาน
เพอเมองถนอาศยของชาวไทยทกหมเหลาการรวมมอกนการรวมพลงกน
ทกภาคสวนจงมความจำเปนและสำคญนอกจากองคการทางศาสนาแลว
ยงตองไดรบความรวมมอจากทกภาคสวนในสงคมไทยทจะตองชวยเหลอกน
เพอความสนตสขของสงคมไทย คณะกรรมการศาสนกสมพนธจงหวด
มผวาราชการจงหวดเปนประธานคณะกรรมการเปนคณะกรรมการรวม
ขององคการศาสนาทกศาสนาภายใตการอปถมภของรฐบาลไทย
คณะกรรมการชดนจงมความสำคญทเปนกลไกในการสรางความสมานฉนท
ทางศาสนามาชานานโดยบทบาทมดงน
๑. ใหการสนบสนน
ก า ร ด ำ เ น น ง า น
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมต
ศาสนาในภาพรวม
ทง๕องคการศาสนา
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาทการดำเนนงานของคณะกรรมการ
ศาสนกสมพนธจงหวด
และความร วมม อ
ในการทำกจกรรม
ดงกลาวในศาสนา
ข อ ง ต น ใ น ร ะ ด บ
จงหวดและรวมกบ
สำนกงานวฒนธรรม
จ ง ห ว ด ใ น ก า ร
ขบเคลอนโครงการ
๒. ด ำ เ น น ก า ร
ประชาสมพนธโครงการฯ
ทงในภาพรวมของ
องคการศาสนาท ง
๕ ศาสนาและการ
ดำเนนงานในสวน
ของศาสนาของตน
ในระดบจงหวด
๓. ส น บ ส น น ใ น ก า ร เ น น ง า น ท ง ด า น
งบประมาณและทรพยากรดานตางๆในการ
จดกจกรรม
๔. ดำเนนงานจดทำรายงาน การตดตาม
ประเมนแจงสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
๑. รวมกบจงหวดและสำนกงานวฒนธรรม
จงหวดและสนบสนนงบประมาณในการ
ประชาสมพนธดานตาง ๆ และการจดทำสอ
ประชาสมพนธโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนท อาท แผนพบ สถานทดำเนน
กจกรรมเปนตน
๒. จดทำปายประชาสมพนธคดเอาท ตดตง
ณ หนาศาลากลางจงหวด ทวาการอำเภอ/
หนาหนวยงานของทาน/หนาวดฯลฯ
๓. เปนสำนกงานประชาสมพนธในเขตพนท
ในโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทการดำเนนงานของคณะกรรมการ
ศาสนกสมพนธจงหวด
๔. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศน ทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท ทงในแบบผานผประกาศ
ตววงในจอโทรทศน ในจงหวด เชน สำนก
ประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน สอตาง ๆ
ภายในจงหวดและพนท
๕. จ ดทำสปอตว ทย โทรท ศน เชญชวน
ประชาชนท วประเทศเข าร วมโครงการ
สรางความปรองดองสมานฉนทฯ ภายใน
จงหวด
๖. จดแถลงขาว รวมกบผวาราชการจงหวด
และพรอมประสานนกขาว ทงหนงสอพมพ
วทยโทรทศน เพอรายงานขาวการดำเนน
โครงการและจดทำขาวแจกใหสำนกขาวตาง ๆ
ภายในจงหวด
๗. ประชาสมพนธผานสอทางศาสนาของตนๆ
และหอกระจายขาวของศาสนาเปนตน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาทการดำเนนงานคณะทำงาน
โครงการประจำหมบาน
๑. ประสานงานกบสำนกงานวฒนธรรม
จงหวดเพอเปนการแตงตงคณะกรรมการหรอ
คณะทำงานประจำหมบานโดยผวาราชการจงหวด
เปนประธาน และมวฒนธรรมจงหวด เปน
กรรมการและเลขานการ
๒. จดประชมคณะกรรมการหรอคณะทำงาน
โครงการสรางความปรองดองและสมานฉนท
ประจำหมบานเพอดำเนนกจกรรมและรณรงค
บทบาทหนาทของคณะทำงานชมชน/หมบาน/ผนำศาสนาเปน
ประธาน/ผใหญบานเปนรองประธาน การขบเคลอนโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทของ
คนในชาตดวยมตศาสนา เปาหมายคอประชาชนทกกภาคสวนในสงคมไทย
ทงในเมองและชนบทผนำทางจตวญญาณหรอผนำทางศาสนาเปนผมบารม
เปนผนำทสำคญของชมชน ผใหญบานเปนผนำของหมบาน เปนผทได
รบเลอกจาก ตงจากประชาชนในหมบานโดยตรง ดงนนการใหบทบาท
ตอผนำท งสองจงเปนยทธศาสตรสำคญตอความสำเรจโครงการ
กระบวนการคดเลอกนนใหชมชนมสวนรวมโดยใหผนำศาสนาในชมชน
เปนประธานและผใหญบานของหมบานนนเปนรองประธานแลวเสนอ
ผวาราชการจงหวดเปนผลงนามในการแตงตงโดยสำนกงานวฒนธรรมจงหวด
เปนผดำเนนการทางธรการ คณะทำงานเมอไดรบการแตงตงแลว
มบทบาทดงน
๑. เ ป น ส ำน ก ง าน
อำนวยการบรหาร
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวย
ม ต ศ าสนาของท ก
หมบาน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทการดำเนนงานคณะทำงาน
โครงการประจำหมบาน
ใหประชาชนทกหมเหลาเขาใจและเหนคณคา
ในการสรางความปรองดองและสมานฉนท
โดยมวฒนธรรมจงหวดหรอนกวชาการวฒนธรรม
ท ไ ด ร บ มอบหมาย เป นผ ป ระสานงาน
และรวมดำเนนการ
๓. ประสานงานเชญชวนคนในชมชนให
มสวนรวมและสนบสนนการจดกจกรรม
รณรงคสรางความปรองดองสมานฉนท
๔. ตรวจตดตามโครงการฯของหมบานทตน
รบผดชอบ
๕. ใหผใหญบานทเขารวมโครงการฯประเมน
การจดกรรมและการเปลยนแปลงพฤตกรรม
ทศนคตของคนในชมชนหมบานทตนปกครอง
โดยคำแนะนำของสำนกงานวฒนธรรม
จงหวด และรายงานสรปผลการดำเนนงาน
และการเปลยนทศนคต พฤตกรรมของ
ประชาชนทกกลมในหมบานในดานความ
ปรองดองสมานฉนท ทก ๑๕ วน ของ
ทกเดอน รวมทงสรปผลในภาพรวมตลอดป
ตามแบบรายงานดงแนบ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาทการดำเนนงานคณะทำงาน
โครงการประจำหมบาน
๑. รวมกบจงหวดและสำนกงานวฒนธรรม
จงหวดในการประชาสมพนธดานตาง ๆ และ
การจดทำสอประชาสมพนธโครงการสราง
ความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนา อาท แผนพบ สถานทดำเนน
กจกรรมเปนตน
๒. จดทำปายประชาสมพนธ คดเอาทตดตง
ณ หนาศาลากลางจงหวด ทวาการอำเภอ/
หนาหนวยงานของทาน/หนาวดฯลฯ
๓. เปนสำนกงานประชาสมพนธในเขตพนท
ในโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
๔. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนทฯทงในแบบผานผประกาศ
ตววงในจอโทรทศนในจงหวด เชน สำนก
ประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน สอตาง ๆ
ภายในจงหวดและพนท
๒. เปนสำน กงาน
ประชาสมพนธโครงการ
สรางความปรองดอง
สมานฉ นท ข อ ง
คนในชาตด วยมต
ศาสนาของหมบาน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทการดำเนนงานคณะทำงาน
โครงการประจำหมบาน
๕. จ ดทำสปอตว ทย โทรท ศน เชญชวน
ประชาชนท วประเทศเข าร วมโครงการ
สรางความปรองดองสมานฉนทฯ ภายใน
จงหวด
๖. จดแถลงขาว รวมกบผวาราชการจงหวด
และพรอมประสานนกขาว ทงหนงสอพมพ
วทยโทรทศน เพอรายงานขาวการดำเนน
โครงการฯ และจดทำขาวแจกจายใหสำนกขาว
ตางๆภายในจงหวด
๗. ประชาสมพนธผานสอทางศาสนาของตนๆ
และหอกระจายขาวของศาสนาเปนตน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๑. ใหการสนบสนนการดำเนนงานในพนท
เขตปกครอง ทงเชงนโยบาย ยทธศาสตร
กลยทธ ทรพยากร บคลากรในการขบเคลอน
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
๒. สนบสนน/อดหนนงบประมาณในการ
ดำเนนงาน
๓. เปนหนวยนำในการขบเคลอนในเขต
การปกครองของตน
๔. รวมมอกบหนวยงานเครอขายในการผลกดน
โครงการ เชน เขารวมเปนกรรมการบรหาร
โครงการฯระดบจงหวด/คณะทำงานโครงการ
ประจำหมบาน/ชมชน/ชมรม/สมาคมฯ
บทบาทหนาทของหนวยงานภาครฐองคการบรหารสวนทองถน: องคการบรหารราชการสวนทองถน (อปท.) เปนองคทสำคญ
เพราะเปนองคกรบรหารราชการในสวนภมภาคโดยสมผสกบประชาชน
อยางใกลชด มสวนรวมกบการบรหารจดการระบบการปกครองของ
ประชาชนในทองถนนนโดยตรง ประกอบดวย องคการบรหาร
สวนจงหวด (อบจ.) องคการบรหารสวนตำบล (อบต.) ดงนนบทบาท
หนวยงานกลมนจงมความสำคญ โดยมบทบาทของการดำเนนโครงการ
ดงน
๑. ใหการสนบสนน
ง บ ป ร ะ ม า ณ แ ล ะ
สนบสนนเชงนโยบาย
ยทธศาสตร กลยทธ
ทรพยากร บคลากร
ใ น ก า ร ข บ เ ค ล อ น
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวย
มตศาสนาในพนท
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๕. ใหการสนบสนนและอำนวยการบรหาร
โครงการฯ ในจงหวด/ในวด/ในชมชนตาง ๆ
ให เกดการดำเนนงานอยางเปนรปธรรม
ใหบรรลเปาหมาย
๖. รวมเปนเจาภาพใหการสนบสนนดานตางๆ
อาท สงของอาหาร เครองดม ยานพาหนะฯ
ในการขบเคลอนโครงการฯ
๑. สนบสนนงบประมาณในการประชาสมพนธ
ดานตาง ๆ และการจดทำสอ ประชาสมพนธ
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
อาทแผนพบสถานทดำเนนกจกรรมเปนตน
๒. จดทำปายประชาสมพนธ คดเอาทตดตง
ณ หนาศาลากลางจงหวด ทวาการอำเภอ/
หนาหนวยงานของทาน/หนาวดฯลฯ
๓. เปนสำนกงานประชาสมพนธในเขตพนท
ในโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา
๒. ใหการสนบสนน
การประชาสมพนธ
ในพ นท ปกครอง/
ภายในจงหวด/และ
ชมชน
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๔. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำเนนงานโครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนทฯทงในแบบผานผประกาศ
ตววงในจอโทรทศนในจงหวด เชน สำนกงาน
ประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน สมาคม
ผสอขาวของจงหวด สอตาง ๆ ภายในจงหวด
และพนท
๕. จ ดท ำสปอตว ทย โ ท รท ศน เช ญชวน
ประชาชนทวประเทศเขารวมโครงการสรางความ
สมานฉนทภายในจงหวด
๖. จดแถลงขาว พรอมประสานนกข าว
ทงหนงสอพมพวทยโทรทศนเพอรายงานขาว
การดำเนนโครงการและจดทำขาวแจกจาย
ใหสำนกขาวตางๆภายในจงหวด
๗. จดทำสกปขาว ถายทำเปนสารคดเชงขาว
เพอลงในหนงสอพมพและสอตางๆทกระบบ
เชนสอออนไลนเปนตนภายในจงหวด
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงานของสถานศกษา
๑. เขารวมเปนคณะทำงานและเปนทปรกษา
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
ประจำหมบาน/ชมชนและรวมวางแผนเพอให
การสรางความปรองดอง สมานฉนทประสบผล
สำเรจตามเปาหมาย
๒. รวมเปนเจาภาพในการใชทรพยากรของ
โรงเรยนทง คร อาจารยนกเรยนนกวชาการ
ทงกจกรรมการรณรงค การประชาสมพนธ
ผานนกเรยนสผปกครอง นกเรยนจตอาสา
ในชมชนนนๆ
บทบาทหนาทของสถาบนการศกษา สถาบนการศกษาใน
จงหวด/ชมชน:มหาวทยาลย,วทยาลย,โรงเรยนฯลฯ สถาบนการศกษาทกระดบมบทบาทนำของชมชน สงคมและ
ประเทศ โดยเฉพาะอยางยงในชมชนและในชนบท สถาบนการศกษาอย
กบชมชนและใกลชดชมชน เปนผนำเชงวชาการใหกบชมชน นอกจากนน
สถาบนการศกษาอยกบเดก เยาวชนซงผปกครองใหเกยรต นบถอ ดงนน
การไดรบการสนบสนนจากสถาบนการศกษา จงจำเปน ตอความสำเรจ
ของโครงการฯสถาบนการศกษามบทบาทดงน
๑. ใหการสนบสนน
โดยมสวนรวมในการ
ม ส ว น ร ว ม ใ นก า ร
ดำเนนการโครงการ
สรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนา
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงานของสถานศกษา
๒. การใหการสนบสนน
ในดานประชาสมพนธ
ภ า ย ในปร ะชาคม
ของตนและชมชนท
สถานศกษาตงอย
๑. ดานวชาการ : สงเสรมงานดานวชาการ
เพอขบเคลอนโครงการฯ รวมกบเครอขาย
ในชมชน
๒. รวมสนบสนนในการออกแบบปายไวนล
เพอประชาสมพนธโครงการ/กจกรรมตามทวด
หรอชมชน/คณะกรรมการชมชน/คณะทำงาน
โครงการในพนทประสงค
๓. สนบสนนการในการทำแผนพบในรปแบบ
ตางๆตามศกยภาพของตน
๔. ขอความรวมมอกบคณะครอาจารย
นกเรยนทกระดบดำเนนการรณรงคประชาสมพนธ
โครงการฯ และเชญชวนชาวบานรวมการ
สรางความปรองดองสมานฉนท
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทของหนวยงานภาคเอกชน/สภาวฒนธรรม
หมบาน/สภาวฒนธรรมตำบล/สภาวฒนธรรมจงหวด หนวยงานภาคเอกชนเปนหนวยงานทมอำนาจในการ
ขบเคลอนสงคมสง มทรพยากรเพยบพรอมทงทรพยากรบคคล
ทรพยากรดานเศรษฐกจ ทรพยากรดานวทยาการและเทคโนโลย
และทรพยสนทางปญญาสำหรบสภาวฒนธรรมทกประเภทถอไดวาเปน
องคกรเอกชนทเปนผเปนเจาของวฒนธรรมประเพณในแตละทองถน
เปนผทอยในพนทผกพนกบถนอาศยแตละถนครอบคลมทกหมบาน
ตำบล อำเภอ จงหวด นอกจากนนแลวสภาวฒนธรรมสวนใหญแลว
เปนศนยรวมแหงผทรงคณวฒดานวชาการ ปราชญชาวบาน สภาวการณ
ปจจบนสภาวฒนธรรมยงเปนทรวมของนกธรกจ นกการเมองทงระดบ
ทองถนและระดบชาต ดงนนสภาวฒนธรรมจงเปนขมกำลงสำคญในการ
บำเพญประโยชนสาธารณะโดยเฉพาะอยางยงในดานขบเคลอนโครงการ
สร า งความปรองดองสมานฉนทของคนในชาตด วยมต ศาสนา
โดยมบทบาทดงน
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๑. ใหการสนบสนน
งบประมาณทรพยากร
ดานตาง ๆ และเปน
เจาภาพในการดำเนนการ
โครงการฯ รวมกบ
สำนกงานวฒนธรรม
จงหวด
๑. ประสานองคกรเอกชนจดประชมเพอ
ดำเนนงานโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
และวฒนธรรม เขารวมเปนคณะทำงาน
และเปนทปรกษาโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ประจำหมบ าน/ชมชนและรวมวางแผน
เพอใหการสรางความปรองดองสมานฉนท
ประสบผลสำเรจตามเปาหมาย
๒. รวมเปนเจาภาพในการจดกจกรรมใน
รปแบบตาง ๆ ตามวชาชพของแตละกลม
ภายใตโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
พรอมสนบสนนใหใชทรพยากรของบรษท
หางรานกจการอน ๆ ของตน และสนบสนน
ดานวชาการดานตางๆตามความถนดของตน
๓. สนบสนนงบประมาณเพอการดำเนนงาน
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
รวมทงทรพยากรดานอนเพอความสำเรจ
ของโครงการฯ
๔. สงเสรมใหบคลากรในสงกดของตนและ
เคร อข ายจดก จกรรมหรอร วมก จกรรม
สรางความปรองดองสมานฉนทฯ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๒. ใหการสนบสนน
ดานการประชาสมพนธ
โครงการฯ
๑. สนบสนนงบประมาณในการประชาสมพนธ
ดานตาง ๆ และการจดทำสอประชาสมพนธ
โครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
อาทแผนพบสถานทดำเนนกจกรรมเปนตน
๒. จดทำปายประชาสมพนธคดเอาทตดตง
ณ หนาศาลากลางจงหวด ทวาการอำเภอ/
หนาหนวยงานของทาน/หนาวดฯลฯ
๓. เปนสำนกงานประชาสมพนธในเขตพนท
ในโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทฯ
ของคนในชาตดวยมตศาสนา
๔. ขอความรวมมอสถานวทย โทรทศน
โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนทงระบบ
ดจตอลและระบบอนาลอคในการประชาสมพนธ
กจกรรมการดำ เนนงานโครงการสร า ง
ความปรองดองสมานฉนทฯ ท ง ในแบบ
ผานผประกาศ ตววงในจอโทรทศนในจงหวด
เชน สำนกประชาสมพนธจงหวด วทยชมชน
สอตางๆภายในจงหวดและพนท
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๕. จ ดทำสปอตว ทย โ ท รท ศน เชญชวน
ประชาชนทวประเทศเขารวมโครงการสราง
ความสมานฉนทฯภายในจงหวด
๖. จดแถลงขาว พรอมประสานนกขาว
ทงหนงสอพมพวทยโทรทศนเพอรายงานขาว
การดำเนนโครงการและจดทำขาวแจกจาย
ใหสำนกขาวตางๆภายในจงหวด
๗. จดทำสกปขาว ถายทำเปนสารคดเชงขาว
เพอลงในหนงสอพมพและสอตางๆทกระบบ
เชนสอออนไลนเปนตนภายในจงหวด
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาทของเครอขายวด/เจาคณะปกครองสงฆ/
พระสงฆาธการ/พระธรรมกถก/พระธรรมวทยากร/หนวยอบรม
ประชาชนประจำตำบล ดงไดกลาวในเบองตนวาองคการและบคลากรทางศาสนามบทบาทตอสงคมชมชน ในทองถนความจรงประการหนงคอประชาการสวนใหญของไทย เปนพทธศาสนกชน องคกรสงฆจงมบทบาทในสงคมไทยตงสมยสโขทย อยธยา ถงรตนโกสนทร การดำเนนกจกรรมใด ๆ เกยวของกบการขบเคลอนดวยมพระสงฆมามสวนรวมดวย วด เจาคณะปกครองสงฆ พระสงฆาธการ มความสำคญในการเชอมโยง สงการสนบสนนความสำเรจจะมสงอกทงหนวยเผยแผพทธศาสนา ระดบทองถน คอ หนวยอบรมประชาชนประจำตำบล มความสำคญตอการผลกดน
โครงการใหดำเนนไปไดอยางบรรลเปาหมายโดยมบทบาทดงน
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๑. บรหารจ ดการ
ในการนำหลกธรรม
และสงเสรมการสราง
ค ว า ม ป ร อ ง ด อ ง
สมานฉนทสประชาชน
๑. ดำเนนการใหความร หรอจดกจกรรม
สงเสรมความปรองดองสมานฉนทของคนในชาต
ในวนสำคญทางศาสนา หรอในโอกาสตาง ๆ
ทมการจดกจกรรม รวมทงกจกรรมครอขาย
ทางศาสนา อาท วนธมมสสวนะ, การแสดง
พระธรรมเทศนาในโอกาศตาง ๆ วนทำบญ
ขนบานใหม งานบวช งานแตงงาน งานศพ
งานเทศกาลตางๆงานประเพณกจกรรมตางๆ
ทเกดขนในชมชนเปนตนฯลฯ
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๒. กรณเปนพระเจาคณะปกครองสงฆระดบ
ตาง ๆ เชน ระดบจงหวด อำเภอ ตำบล
กดำเนนการของความรวมมอกบเจาอาวาส
หรอผบรหารฝายบานเมองรวมกนดำเนนการ
สรางความปรองดองสมานฉนทและพระคณเจา
เองกอาจดำเนนการตามโอกาสอนควร
๓. เปนผนำชมชน ขบเคลอนโครงการสราง
ความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาต
ดวยมตศาสนาตามความสะดวกและเหมาะสม
ตามหลกการแหงพทธศาสนา หรอบรณาการ
สรางความปรองดอง สมานฉนทตามสภาพ
ของชมชนนน ๆ เชน เปนกรรมการหรอ
ประธานกรรมการ หรอคณะทำงานรวมกบ
กำนน ผใหญบาน ขบเคลอนความปรองดอง
สมานฉนทในมตพทธศาสนา หรอในมต
ศาสนกสมพนธเปนตน
๔. เมอไดรบกจนมนตไปในงานตาง ๆ กอาจ
ปาฐกา,กลาวสมโมทนยกถา, เทศน,ชกชวน,
จงใจผคนสงคมผทอยในประชาคมนนรวมกน
สรางความปรองดองสมานฉนทเปนตน
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๑. การสนบสนนหรอขอรบการสนบสนน
จากศรทธาสาธชนในการตดตงปายคดเอาท
ประชาสมพนธณบรเวณหนาวด
๒. ประชาสมพนธผานเสยงประชาสมพนธ
ของวดเชนการทำบญในวนพระ,งานตางๆ
ในวด
๓. การเขยนบทความ ขาวสารในวารสาร
ของวดหรอสถาบนทเกยวของ
๔. การสอสารตอประชาชนและสอสาธารณะ
ตามโอกาสอนควร
๒. ใหการสนบสนน
การประชาสมพนธ
ต า ม ส ม ค ว ร แ ก
ส ม ณ ว ส ย แ ห ง
ธ ร ร ม ว น ย ต า ม
พทธบญญต
�0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาทของประชาชนในหมบาน/ครอบครว ครอบครวถอเปนสถาบนทเลกสดในสงคม แตสำคญทสด
ในสงคม และประเทศชาต การขบเคลอนกจกรรมสาธารณะหากสมาชก
ของสงคมสถาบนนมปญหาไมยนยอมขดขนตอตาน โครงการกจกรรม
เหลานนยากทจะดำเนนการไปไดอยางมประสทธภาพ บรรลเปาประสงค
ดงนนขบวนการผลกดนโครงการสรางความปรองดองสมานฉนท
ของคนในชาตดวยมตศาสนา ประชาชนในชมชนและสถาบนครอบครว
จงมบทบาทสรปดงน
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๑. ใหการสนบสนน
โครงการสรางความ
ปรองดองสมานฉนท
ข อ ง ค น ใ น ช า ต
ด ว ย ม ต ศ า ส น า
ในฐานะเปนเจาของ
ชมชนและสมาชก
ครอบครวอยในชมชน
๑. รวมพลงทกครอบครวในชมชนเปนนำหนง
ใจเดยวกน รวมกนคด รวมกนทำ เคารพ
ความคดของกนและกน เคารพสทธของคน
สวนนอย ปฏบตตามกฎหมาย วฒนธรรม
ประเพณของชมชน รบฟงเหตผล ยอมรบ
ความเหนตางและความหลากหลายของสงคม
๒. สงเสรมสมาชกของชมชนและครอบครว
มจตอาสามจตสาธารณะรแพรชนะรอภย
๓. สงเสรมสมาชกของชมชนและครอบครว
เขาใกลชดพระศาสนาศกษาเรยนรปฏบตธรรม
รกษาศล ๕ มคณธรรมจรยธรรม เขารวม
กจกรรมสงเสรมความเปนคนด เชน เขารวม
กจกรรมวนสำคญทางศาสนา หมนทำบญ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๒. ดานการประชา
สมพนธโครงการฯ
ตกบาตร เขารวมกจกรรมลานบญลานวถไทย,
เปนสมาชกหมบานรกษาศล๕เปนตน
๓. เขารวมเปนคณะทำงาน เขารวมกจกรรม
ในชมชน ใหความรวมมอในการสงเสรม
กจกรรมดานตางของชมชนตามความถนด
ความสามารถของตน เชนทำอาหารทำความ
สะอาดวด หรอศาสนสถาน ดแลรบรอง
ผเขารวมกจกรรมเพอความดของชมชนสงคม
และประเทศชาต
๔. เปนคนคดดทำดและเปนคนดของสงคม
ชมชนครอบครวและประเทศชาต
๕. ดำรงชวตตามวถปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ
๑. รวมกบบอกเลาความดประโยชนและ
คณคาของโครงการสรางความปรองดอง
สมานฉนทฯคดเชงบวก
๒. รวมกนประกาศเชญชวนประชาชนในชมชน
หรอนอกชมชนเขารวมโครงการกจกรรม
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๓. สนบสนน บรจาค ตามกำลงของตน
โดยไมเดอดรอน
๔. ใชวสดทองถนตามแตจะหาได เปนสอ
ประชาสมพนธเชนปายผาปายไมปายอนๆ
ตดตงตามวดและชมชนเปนตน
๕. ของรบการสนบสนนจากผมฐานะผมศรทธา
ทจะสงเสรมกจกรรมสาธารณะเพอบานเมอง
เปนตนฯ
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
การรายงานตดตามประเมนผล การรายงาน การตดตามประเมนผลเปนเรองสำคญทจะตอง
เกบขอมลอยางตอเนอง ซงการรายงานนนไดแยกเปนการรายงานของ
องคการศาสนาในสวนกลางและสวนภมภาคการรายงานตดตามประเมน
ผลของจงหวด ซงมเงอนไขเรองระยะเวลาและความถในการดำเนนการ
แตกตางกนซงกระบวนการจดทำรายงาน และการตดตามประเมนผล
ประกอบดวย
๑)รปแบบการรายงาน
๒)รายละเอยด ขนตอนซงจะตองรายงานตดตามประเมนผล
ทงระยะเตรยมงาน ขณะดำเนนงาน/โครงการ/กจกรรม และหลงการ
ดำเนนโครงการ/กจกรรม
๓)ระยะเวลาและความถ
ดงน
บทบาทหนาท การดำเนนงานตดตามประมวลผล
ก. องค กรศาสนา
ในสวนกลาง:
๑) รปแบบการรายงาน : ตามแบบรายงาน
ขององคการศาสนาสวนกลาง(แบบปอศ.๑)
และหนงสอนำสงพรอมรายงานกรมการศาสนา
๒) รายละเอยดขนตอน:เมอทานจดกจกรรม
ใดๆ หรอทานไดไปปฏบตศาสนกจ และได
ดำเนนการเกยวกบการสรางเสรมความปรองดอง
สมานฉนท เชน เทศน, กลาวปาฐกถา,
จดกจกรรมรปแบบตางเกยวกบการสราง
ความปรองดองสมานฉนท
�� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
๓) ระยะเวลาและความถ :ขอใหทานรายงานผลการดำเนนงาน ตดตามประเมน แจงกรมการศาสนาทกๆวนศกรของเดอนๆละ๒ครง(รายงานทก๑๕วนของเดอน)๑) รปแบบการรายงาน : ตามแบบรายงานขององคการศาสนาสวนภมภาค(แบบปวธจ.๑) และหนงสอนำสงพรอมรายงานกรมการศาสนา เชน ทำกจกรรมอะไร, หมบานไหน, ชมชน ทำอะไร, จำนวนกคน, ผลการประเมนผล เบองตนของผรายงานเปนอยางไรฯ๒) รายละเอยด ขนตอน:ขอใหสำนกงานวฒนธรรมจงหวดดำเนนการจดทำรายงานเปนรายหมบานเมอทานจดกจกรรมใดๆหรอทานไดไปไดดำเนนการเกยวกบการสรางเสรมความปรองดองสมานฉนท เชน การจดก จกรรมรปแบบต า ง เก ย วกบการสร า ง ความปรองดองสมานฉนทเปนตนฯ๓) ระยะเวลาและความถ:ขอใหทานรายงานผลการดำเนนงานตดตามประเมนผลพฤตกรรม ประชาชนและการเคลอนไหวการดำเนนโครงการ/กจกรรม ทงขนเตรยมการขณะดำเนนการและหลงการดำเนนการโครงการฯและแจงกรมการศาสนาทก ๆ วนศกร ของเดอน ๆ ละ ๓ครง (รายงานทก๑๐ วน
ของเดอนคอวนท๑๐:๒๐:๓๐ของเดอน)
ข. สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
บทบาทหนาท การดำเนนงาน
ค. คณะกรรมการศ า ส น ก ส ม พ น ธประจำจงหวด/ผนำ
ศาสนาในจงหวด
๑) รปแบบการรายงาน : ตามแบบรายงาน
ขององคการศาสนาสวนภมภาค(แบบปอศ.๒)
และหนงสอนำสงพรอมรายงานกรมการศาสนา
เชนหมบาน,ชมชนทำอะไร,จำนวนคนเทาไหร
๒) รายละเอยด ขนตอน : เมอทานจด
กจกรรมใด ๆ หรอทานไดไปปฏบตศาสนกจ
และไดดำเนนการเกยวกบการสรางเสรมความ
ปรองดอง สมานฉนท เชน เทศน, กลาว
ปาฐกถา, การสวดมนตและกลาวอบรม
สงสอนศาสนกในโบสถ, การละหมาด และ
อบรมผ เขาละหมาด หรอการจดกจกรรม
รปแบบตางๆ เกยวกบการสรางความปรองดอง
สมานฉนทเปนตนฯ
๓) ระยะเวลาและความถ : ขอใหทาน
รายงานผลการดำเนนงาน ตดตามประเมนผล
แจงกรมการศาสนาทกๆวนศกรของเดอนๆละ
๓ครง(รายงานทก๑๐วนของเดอนคอวนท
๑๐:๒๐:๓๐ของเดอน)
ภาคผนวก ๑
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ��
รายการ รายละเอยด
รายการวทย
ชมชน/
เสยงตามสาย
คดเอาว/
ปายไวนล
ประชาสมพนธ
(ขอรบการ
สนบสนน)
เผยแพรเวบไซต
เชญชวนเขาวด
ในจงหวด
๑. สถานวทยกระจายเสยงฯ
ของจงหวด
๒. ประชาสมพนธ
๓. รายการตางๆ
๔. สถานทเครอขายตางๆ
๑. หนาศาลากลางจงหวด
๒. ทวาการอำเภอ
๓. วดเจาคณะจงหวด/
อำเภอ/ตำบล
๔. หางสรรพสนคา
โรงพยาบาลฯลฯ
๑. เวบไซดจงหวดและ
หนวยงานตางๆ
๑. จดทำfacebook
เชญชวนสมาชก
(ตวอยาง)แผนประชาสมพนธ
สรางเสรมความปรองดองสมานฉนทของชนในชาต
ระยะเวลา
ออกเผยแพร
ตงแตเดอน
มถนายน๒๕๕๗
เปนตนไป
ตงแตเดอน
มถนายน ๒๕๕๗
เปนตนไป
ออกเผยแพร
ตงแตเดอน
มถนายน ๒๕๕๗
เปนตนไป
�00 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
รายการ รายละเอยด ระยะเวลา
ตงแตเดอน
มถนายน๒๕๕๗
เปนตนไป
ตงแตเดอน
มถนายน ๒๕๕๗
เปนตนไป
ตงแตเดอน
มถนายน ๒๕๕๗
เปนตนไป
เขยนขาวประชาสมพนธ
ใหสอมวลชนทกแขนง
ของจงหวด
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด
ดำเนนการทวประเทศ
เผยแพรเชญชวนประชาชน
ทกศาสนาเขารวมกจกรรม
เชญทานผวาราชการจงหวด
เจาคณะจงหวดผนำศาสนา
ประชาสมพนธจงหวด
สอตางๆและหนวยงานตางๆ
ขาวประชาสมพนธ
วทยชมชน/
ทองถน
เคเบลทว
จดแถลงขาว
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �0�
ตวอยางปายประชาสมพนธ
สำนกงานวฒนธรรมจงหวด................รวมกบกรมการศาสนา
และองคกรศาสนา..................................
ดำเนนโครงการสรางความปรองดองสมานฉนทของชนในชาต
ดวยมตศาสนา
ณสถานท..............................อำเภอ...............เขต/จงหวด.......................
โลโกองคกร
�0� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
ท........./.......... ชอทอยหนวยงาน มถนายน๒๕๕๗เรอง ขอสงแบบรายงานผลการดำเนนกจกรรมการสรางความปรองดอง ของคนในชาต
เรยน อธบดกรมการศาสนา
สงทสงมาดวย แบบรายผลการดำเนนกจกรรมการสรางความปรองดอง ของคนในชาตจำนวน...ชด ตามทกรมการศาสนา ขอความอนเคราะหให................. จดใหมการดำเนนกจกรรมสรางความปรองดองของคนในชาต และ รายงานผลการดำเนนกจกรรมการสรางความปรองดองของคนในชาต ในการน ......................................... ขอสงแบบรายงานผลการดำเนนกจกรรมการสรางความปรองดองของคนในชาตเพอดำเนนการในสวนทเกยวของตอไป จงเรยนมาเพอโปรดทราบ ขอแสดงความนบถอ (.............................) ตำแหนง................. ชอ(องคกร/หนวยงาน)..................................................โทร..........................................................
ตวอยาง
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �0�
�0� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �0�
ภาคผนวก ๒
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา �0�
��0 แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ���
��� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ���
��� แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา
แนวทางการดำเนนงานการสรางความปรองดอง สมานฉนทของคนในชาตดวยมตศาสนา ���