วิมล ปั้นคงสถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและการพัฒนา (องค์การมหาชน)

การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก” 1

การจัดการทรัพย์สินทางปัญญา: กรณีศึกษา TLO

การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก” 2

วงจรของทรัพย์สินทางปัญญา

นิยามและขอบเขตของนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์

ข้อเสนอแนะการจัดการทรัพย์สินทางปัญญา

การจัดการทรัพย์สินทางปัญญา : ความท้าทายของนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในประเทศไทย

TLO และ กรณีศึกษาจากต่างประเทศ

การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก” 3

- WIPO เน้น ลิขสิทธิ์

- UNESCO เน้น ด้านวัฒนธรรม

- UNCTAD + ไทย มี 4 กลุ่มหลัก คือ

1. มรดกทางวัฒนธรรม ( Heritage or Cultural Heritage )

2. ศิลปะ ( Arts )

3. สื่อ ( Media )

4. งานสร้างสรรค์ตามลักษณะงาน ( Functional Creation )

= ขอบเขต ครอบคลุมถึงอุตสาหกรรมกลุ่มตา่งๆทีแ่ยกประเภท

ตามชนิดสินค้า / บริการ หรือตามกิจกรรมการผลิต

4การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

5การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

นโยบายเศรษฐกจิสรา้งสรรค์ (Creative Economy Industry)

= นิยาม - เป็นแนวความคิดในการพัฒนา และสรา้งความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจโดยใช้สินทรพัย์ทีเ่กิดจากการใชค้วามคิดสร้างสรรค์ ( UNCTAD,2008 )

- อุตสาหกรรมที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ ความชํานาญ และความสามารถที่มีศักยภาพในการสรา้งงาน และความมั่งคั่งโดยการผลิตและการใช้ประโยชน์จากทรพัย์สินทางปัญญา ( UNESCO )

- การขับเคลื่อนเศรษฐกิจบนพื้นฐานของการใช้องค์ความรู้ การศึกษา การสรา้งสรรค์งาน และการใชท้รพัยส์ินทางปัญญาทีเ่ชือ่มโยงกับรากฐานทางวัฒนธรรม การสั่งสมความรู้ของสังคม และเทคโนโลยี / นวัตกรรมสมัยใหม่

( ประเทศไทย – สศช )

6การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

What : คอือะไร

องคก์รที่จดัตั้งขึ้น เพื่อทาํหนา้ที่บริหารจดัการทรัพยส์ินทางปัญญา โดยเฉพาะอยา่งยิง่ส่งเสริมใหม้ีการถ่ายทอดเทคโนโลยจีากสถาบนัการศึกษา ไปยงัภาคอุตสาหกรรม

Creation IP Management Commercialization

คน้ควา้วจิยั ตวักลาง ผลิตสินคา้จาํหน่าย

ผูบ้ริโภคในทอ้งตลาด

University TLO Industry

- สํานักงานส่งเสริมให้มกีารอนุญาตให้ใช้สิทธิในเทคโนโลยี

7การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

1. Technology Push

2. Market Pull

3. Technology Consulting

How : บทบาททําอย่างไร

U

U

U

TLO

TLO

TLO I

I

I

8การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ระบบการดําเนินงาน

= Protection

รับจดทะเบียน ยื่นคําขอ

จดทะเบียน

= Commercialization

ให้เทคโนโลยี

จัดสรรส่วนแบ่งรายได้

ทําสัญญา Licensing

จ่าย Royalty

Fee

Iใช้เทคโนโลยี

ซึ่งเป็นผลจาก

การวิจัย

= Creation

U

- คณาจารย์

- นักวิจยั

9การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ภาคการศกึษา

- ใชก้ารสรา้งสรรค์ของ U. ในการช่วยพฒันาอุตสาหกรรมและฟื้นฟเูศรษฐกิจของประเทศ

- พัฒนานักวจิยั / บุคลากร ( ทกัษะ / ผลประโยชน์ )

ภาคอุตสาหกรรม

- ประหยัด เงิน , เวลา , บุคคลากรในการทํา R & D

- มีศักยภาพและการแข่งขันมากขึ้น

ภาครัฐและสังคม

- มีทางเลือกกับสินค้าใหม่มากขึ้น

- รัฐมีรายได้จากภาษีอากรมากขึ้น

- การจัดการทรพัย์สินทางปัญญาในประเทศมีประสิทธภิาพ

( ลดความซ้ําซ้อนในเรื่องเวลา , บุคคลากร , ค่าใช้จ่าย )

ประโยชน์ของ TLO

10การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

= นโยบาย / กฎหมาย

• ( Bayh – Dole Act 1980 )

• IP co-owner ระหว่าง U และ I

• ความร่วมมือระหว่าง U และ I ในการ Commercialization

• SME ม ี priority ในการ Licensing

• Benefit Sharing ระหว่าง U และ ผู้สร้างสรรค์

• รัฐทํา CL ไดห้าก U ไม ่Commercialization

• ( March - In Right )

กรณศีึกษาต่างประเทศ ( US , Japan )

11การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

• Law Promoting Technology Transfer from U to I ( 1998 )

• Law Promoting Research Exchange ( 1998 )

• ให้ I ใชท้ีด่ินของ U ของรัฐได้ในราคาต่ํา เพื่อร่วมกันทาํ R & D

• Law on Special Measures for Industrial Revitalization ( 1999 )

• ลดค่าธรรมเนียมสิทธิบัตรรายปีแก่ TLO

• Law to Strengthen Industrial Technology ( 2000 )

• ให้ TLO ใชท้ีด่ินของ U ได้ฟรี

• ให้มีระบบ Dual Assignment System

กฎหมาย

12การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

13การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

• เครือ่งดื่ม Gatorade , U. of Florida , USD 25 m

• Recombinant DNA Technology , U. of California

และ Stanford U. , USD 200 m

• Growth Hormone , UCSF , USD 200 m

• Vitamin D , U. of Wisconsin , USD 14 m

• Fax Algorithm , Iowa State U. , USD 36 m

• Magnetic Core Memory , MIT , USD 22 m

= ตัวอย่างความสําเร็จ

14การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

• Waseda U. IP Center มีสิทธิบัตร 202 เรื่อง , License 53 เรื่อง

• Keio IP Center มีสิทธิบัตร 316 เรื่อง , License 98 เรื่อง

• Tokyo U. of Agriculture and Technology TLO Co, Ltd.

มสีิทธิบัตร 20 เรื่อง , License 12 เรื่อง

15การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

สถานะและบทบาทของผู้เล่นสําคัญในวงจร IP ที่เกี่ยวข้องกับ CEP

วิธีการ : สัมภาษณ์ + แบบสอบถาม

ผู้ให้ขอ้มลู : 1. คณาจารย์ / นักวจิยั

2. ภาคอุตสาหกรรม

3. TLO

4. หน่วยงานภาครัฐ

- หน่วยจัดการทรัพยส์ินทางปัญญาและถ่ายทอดเทคโนโลยี สํานักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

- กรมทรพัยส์ินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์

16การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

การสร้างสรรค์ปัญหา : - การขาดความร่วมมือในการสร้างสรรค์งาน

สาเหตุ : - คณาจารย์ในมหาวิทยาลัยมีลักษณะการทํางานเป็นอิสระ

จึงขาดโอกาส และช่องทางในการสรา้งความสัมพันธ์กับภาคส่วนอื่นๆ

ผลลพัธ์ : - ขาดทุนทรัพย์ในการสรา้งงาน

- งานที่สร้างสรรค์ไม่ตอบสนองความต้องการของตลาด , สังคม ,

ภาคอุตสาหกรรม

- ขาดโอกาสใช้ความเชี่ยวชาญจากภาคอุตสาหกรรม

- ผู้ประกอบการมีข้อจํากัดในการพัฒนาขีดความสามารถ

ปัญหา , สาเหตุ , ผลลัพธ์ของการจัดการทรัพย์สินทางปัญญาในประเทศไทย

17การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ปัญหา : งานสร้างสรรคจ์าํนวนมากอยู่นอกระบบ ไม่ได้รับความคุ้มครอง

ตามกฎหมาย

สาเหตุ : - ผูส้รา้งสรรคไ์ม่ทราบว่างานสร้างสรรคข์องตนเป็นทรัพย์สนิทาง ปัญญา

- ขาดความรู้ ความเข้าใจเรื่องการจดทะเบียน

- กระบวนการจดทะเบียนเสียค่าใช้จ่าย , เสียเวลา ไม่คุ้มค่ากับ ประโยชน์ทางธุรกิจ

ผลลัพธ์ :- มีการลอกเลียนมาก เพราะทําง่าย ความเสีย่งต่ํา

การคุ้มครอง

18การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ปัญหา : งานสร้างสรรค์นาํออกหาประโยชน์ในเชงิพาณิชย์ได้เพียง 20%

สาเหตุ : - งานสร้างสรรค์ไม่ตอบสนองความต้องการของตลาด,สังคม ,

ภาคอุตสาหกรรม

- การขาดความร่วมมือระหว่าง U กับ I

- U และ I ยังขาดทัศนคติในการประสานประโยชน์ร่วมกัน

- ทศันคติในการเป็นเจา้ของทรัพย์สินทางปัญญาของ U

ผลลพัธ์ :

- ขาดรายได้

- ขาดผลงานใหม่ๆมาเสนอความต้องการตลาด

- ไม่เพิ่มศักยภาพในการแข่งขันทางธุรกิจ

การนําออกหาประโยชน์ในเชงิพาณิชย์

19การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ปัญหา : - การบังคับสิทธขิองประเทศไทยไม่มีประสิทธิภาพ

สาเหตุ : - ผูส้รา้งสรรคไ์ม่ได้จดทะเบียนขอรับความคุ้มครอง

จึงบังคับสิทธิไม่ได้

- ขาดความรู้ ความเข้าใจในการบังคับสิทธิ

- การบังคับสิทธิมีขั้นตอนยุ่งยาก , เสียเวลา , เสียคา่ใชจ้า่ย

ผลลัพธ์ : - มีการละเมิดมาก

- ทําลายภาพพจน์ของประเทศ

20การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

เป็นคลังสมองศูนย์รวมบุคลากรชั้นเลิศ

กําหนดนโยบายการศึกษาให้สอดคล้องกับความ

ต้องการ

ของภาคสังคมมีหลักสูตรสอดแทรกเรื่องการสร้างสรรค์ ,

การจัดการ

ทรัพย์สินทางปัญญา

บทบาทที่น่าจะเป็นของผู้เล่นสําคัญ

21การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ภาคอุตสาหกรรม

เป็นแหล่งทุนในการทําวิจัย

มีบทบาทร่วมกับภาคการศึกษาในการ

กําหนด

ทิศทางการเรียนการสอน เป็นผู้ใช้ทรัพย์สิน

ทางปัญญา และส่งเสริมการตลาด

22การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

เป็นตัวกลางในการสร้างความร่วมมือ

ระหว่าง U-I

เป็นศูนย์กลางรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับบุคลากร

งานวิจัย , ผู้ประกอบธุรกิจ

ประชาสัมพันธ์บทบาท/หน้าที่ของ TLO ให้สังคม

ทราบ โดยเฉพาะผู้มีส่วนในการกําหนดและ

เกี่ยวข้อง

กับนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์

23การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

ก. พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในการจัดการทรัพย์สินทางปัญญา

- พัฒนากฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา

- พัฒนาระบบการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา

- มีกฎหมายยอมรับทรัพย์สินทางปัญญาเปน็ทุน

- มีกฎหมายส่งเสริมการดําเนินงานของ TLO

4. ภาครัฐ

24การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

- ให้ TLO เป็นผู้มีบทบาทสําคัญในนโยบายเศรษฐกิจสร้างสรรค์

- ขยายขอบเขตของเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้รวม งานด้าน

วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี

- ให้ความสําคัญในลําดับต้นในการสร้างความเข้มแข็งให้ SME

- เร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในการติดต่อสื่อสาร

- สร้างสภาพแวดล้อมทางสังคมให้มีความคิดที่เปิดกวา้ง ,

แลกเปลี่ยนความคิด และยอมรับความเหน็ที่แตกต่าง

ข. ปรับปรุงนโยบายเศรษฐกจิสร้างสรรคใ์ห้มีความยั่งยืนมากขึ้น

25การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

26การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

• ให้ความรู้ ความเข้าใจเรื่องทรัพย์สินทางปัญญา

• เป็น IP Agent และ IP Adviser ในการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา

27การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

• เป็นตัวกลางในการนํางานสร้างสรรค์ของ U ไปให้ I

• ช่วยในการเจรจาทําความตกลง

• ช่วยในการทําสัญญา

28การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”

29การอบรมเชิงปฏบิตัิการ “นวัตกรรมก้าวล้ํา: นําผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ไทยสู่ตลาดโลก”