แร่และหิน Minerals and Rocks...2....
Transcript of แร่และหิน Minerals and Rocks...2....
![Page 1: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/1.jpg)
ระบบผลก และสมบตทางกายภาพ
Crystal system and Physical properties
![Page 2: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/2.jpg)
แรหรออญมณแตละชนด ตางประกอบดวยอะตอมของธาตเดยวกน หรอตางชนดกน จบตวกนแนนดวยวธการตางๆ เกดเปนโครงสรางทเปนระเบยบหลากหลายรปแบบ
สงผลใหแรหรออญมณแตละชนด มรปผลก สมบตทางกายภาพ และสมบตทางแสง ตลอดจนสวนประกอบทางเคมทแตกตางกน ซงท าใหสามารถจ าแนกชนดของอญมณได โดยอาศยความแตกตางดงกลาว
![Page 3: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/3.jpg)
ระบบผลก (crystal system) และรปผลก (crystal form)
สมบตทางกายภาพและทางแสงของอญมณ ซงบางลกษณะสามารถเหนไดดวยตาเปลา เชน ส ความใส ความแวววาว สามารถใชเปนหลกเบองตนในการบอกชนดของอญมณได
แตบางลกษณะ เชน คาความถวงจ าเพาะ คาดชนหกเห การเรองแสง จ าเปนตองใชเครองมอในการตรวจสอบ และตองเปนเครองมอพเศษแตกตางจากการตรวจสอบแรทวไป เนองจากการตรวจสอบตองไมมการขดขด หรอบดท าลายตวอยางใหเกดความเสยหาย
![Page 4: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/4.jpg)
ผลกและระบบผลก(Crystal and Crystal System)
• ผลก เปนของแขงเนอเดยว มโครงสรางภายในทเปนระเบยบทงสามมต และมการจดเรยงตวซ าๆ กนภายในโครงสราง
Halite
![Page 5: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/5.jpg)
Crystal forms หรอ รปแบบผลก หมายถง ลกษณะภายนอกของผลกทมกจะพบในธรรมชาต ซงเปนลกษณะเฉพาะของแรแตละชนด แรบางแรอาจมรปแบบไดหลายอยาง เชน แรแคลไซด มประมาณ 108 รปแบบ
รปแบบเมอประกอบกบโครงสรางภายในท เปนระเบยบของแรสามารถจะชวยในการตรวจสอบแรได
โครงสรางภายในของแรสามารถแบงเปนระบบ ตามสมมาตรได 6 ระบบ และมรปแบบพนฐานทมกพบไดบอยๆ ในแตละระบบ
![Page 6: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/7.jpg)
ระบบผลก (Crystal System) เปนการจดแบงผลกออกไดเปนระบบตางๆ โดยอาศยลกษณะการวางตวของแกน ไดเปน 6 ระบบคอ
1. ระบบไอโซเมตรก (Isometric System) มแกน 3 แกนยาวเทากน และตดกนเปนมมฉาก
![Page 8: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/8.jpg)
1. Isometric system
garnet
diamond spinel
![Page 9: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/9.jpg)
2. ระบบเฮกซะโกนอล (Hexagonal System) มแกน 1 แกนอยในแนวดงวางตงฉากกบ 3 แกนทยาวเทากนอยในแนวราบ ท ามม120 องศา รปแบบทพบมกตองประกอบกบรปแบบอนถงจะเปนผลกมหนาสมบรณ
![Page 10: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/10.jpg)
2. Hexagonal system
•Hexagonal division beryl
apatite
![Page 11: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/11.jpg)
2. Hexagonal system•Rhombohedral division
corundum
quartz
tourmaline
![Page 12: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/12.jpg)
3. ระบบเตตระโกนอล (Tetragonal System) มแกน 1 แกนอยในแนวดงวางตงฉากกบ 2 แกนทยาวเทากนอยในแนวราบ ท ามมฉากซงกนและกน
zircon
![Page 13: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/13.jpg)
4. ระบบออโทรอมบค (Orthorhombic System) มแกน 1 แกนอยในแนวดงวางตงฉากกบ 2 แกนอยในแนวราบท ามมฉากซงกนและกนโดยทง 3 แกนมความยาวไมเทากน
topaz
chrysoberylcyclic twin
![Page 14: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/14.jpg)
5. ระบบโมโนคลนค (Monoclinic System) มแกน 2 แกนท ามมเอยงและแกนท 3 ตงฉากกบแกนทงสองทท ามมเอยงกนอย ความยาวของทงสามแกนไมเทากน
orthoclase มกดาหารหรอมนสโตน (moonstone )
![Page 15: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/15.jpg)
6. ระบบไตรคลนค (Triclinic System) มแกน 3 แกนทความยาวไมเทากนและไมตงฉากซงกนและกน
microcline kyanite
![Page 16: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/16.jpg)
ผลกแรตางๆ ไมวาจะตกผลกอย ในระบบใดยอมประกอบดวยหนาผลกทมาจากรปแบบพนฐานเหลาน บางผลกอาจมรปแบบเดยว แตผลกสวนมากมกประกอบดวยรปแบบหลายๆ อยาง และผลกทสมบรณทกหนานนมกจะหายาก
นอกจากนกลมผลก (crystal aggregate) และลกษณะทผลกมกเกดเปน (crystal habit) สามารถชวยบงบอกชนด หรอกลมของแรไดเชนกน
เมอแรอย ในลกษณะผลกเดยว อาจมลกษณะดงน ผลกรปเขม ผลกเปนเสนคลายเสนผม เสนไหม เสนดาย ผลกเปนแทง ผลกคลายใบมด
![Page 17: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/17.jpg)
เมอแรอยในลกษณะกลมผลก (aggregate) คอเกดจากผลกเดยวมาตอกนตามมมหรอหนาผลก ท าใหไดลกษณะตางๆ เชน
เกดเปนกงกาน (dendritic) เกดลกษณะทเปนแผน (foliated) กลมทรงกลมหลายๆ กลม (botryoidal) เกดเปนลกษณะคลายเสนใย (fibrous) เกดเ ปนลกษณะแรท เ ปนเมดเลกๆ เกาะก ลมก น (granular)
![Page 18: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/19.jpg)
สมบตทางกายภาพ(Physical properties)
![Page 20: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/20.jpg)
เปนความทนทานของอญมณ ตอการขดขวน หรอการขดส ใชสญลกษณ H
ความแขง ขนอยกบความแขงแรงของพนธะ (bond) ทเชอมอะตอมเขาดวยกน คาความแขงมสเกลเปนตวเลขตงแต 1 ถง 10 ตามสเกลมาตรฐานในการวดความแขงของโมห(Mohs’ scale of hardness)
Friedrich Mohs (1773-1839)
ความแขง (Hardness)
![Page 21: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/21.jpg)
Mohs' scale of hardness
1. ทลก (Talc) 6. เ ลดสปาร (Feldspar)
2. ยปซม (Gypsum) 7. ควอตซ (Quartz)
3. แคลไซต (Calcite) 8. โทแพซ (Topaz)
4. ลออไรต (Fluorite) 9. คอรมดม (Corundum)
5. อะพาไทต (Apatite) 10. เพชร (Diamond)
![Page 22: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/24.jpg)
ความเหนยว (Toughness)
•เปนความคงทนของอญมณตอการแตกหก การโคงงอ การฉกขาด หรอการบด ความเหนยวและความแขง เปนปจจยส าคญในการบงบอกความคงทน (durability) ของอญมณ
![Page 25: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/25.jpg)
Exceptional(เหนยวดมาก)
jadeite
Excellent(เหนยวมาก)
Good (เหนยวปานกลาง) Poor (ไมเหนยว)
corundum
rose quartz topaz
![Page 26: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/26.jpg)
•ค าอธบายสมบตลกษณะความเหนยวหรอความคงทนไดแกเปราะ (Brittle)
ตเปนแผนได (Malleable)
ดงเปนเสนได (Ductile)มดตดได (Sectile)
งอได (Flexible)
ยดหยนได (Elastic)
![Page 27: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/27.jpg)
เสถยรภาพ (Stability)
เปนปจจยส าคญประการหนงทแสดงความคงทนของอญมณ นอกเหนอจากความแขงและความเหนยว เสถยรภาพเปนความทนทานตอการจางลงของสเนองจากแสง ความรอน หรอ สารเคม
pearlopal coral
kunzite
อญมณทสมกจางลงเมอโดนแสง
yellow-brown topaz
อญมณทควรระวงไมใหถกสารเคม
malachite
![Page 28: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/28.jpg)
แนวทแตกเปนระนาบเรยบตามโครงสรางอะตอมในผลกแร เปนทศทางทอะตอมจบตวกนไมแขงแรง
Perfect octahedron in diamond Perfect rhombohedron in calcite
Imperfect prismatic in diopside Poor pinacoid in beryl
แนวแตกเรยบ (Cleavage)
![Page 29: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/30.jpg)
แนวแตกของผลกตามแนวระนาบทโครงสรางไมแขงแรง มกเปนแนวระนาบแฝดซ าซอน
เปนแนวแตกอนๆ ของผลก ทไมใชแนว cleavage หรอ parting มทศทางไมแนนอน
Rhombohedral pinacoid
รอยแตกแบบกนหอย (conchoidal fracture)
แนวแตก (Parting)
รอยแตก (Fracture)
![Page 31: แร่และหิน Minerals and Rocks...2. ระบบเฮกซะโกนอล(Hexagonal System) ม แกน1 แกนอย ใน แนวด งวางต](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022011814/5e506e9926cea021b33b4ccf/html5/thumbnails/31.jpg)
การแตกแบบอนๆไดแกแบบกนหอย (Concoidal)แบบเปนเสยน (Fibrous)แบบเปนเสยนคลายไมหก (Splintery)แบบผวขรขระแหลมคม (Hackley)แบบเรยบ (Even)