ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน

จงหวดพระนครศรอยธยา

โดย

นางสาวเบญจมาศ อนหนองปลง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน

จงหวดพระนครศรอยธยา

โดย

นางสาวเบญจมาศ อนหนองปลง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

FACTORS INFLUENCING ACCIDENT AMONG VEHICLE IN FORKLIFT OPERATOR WAREHOUSE: A CASE STUDY OF

LOGISTICS COMPANY AT BANGPA-IN INDUSTRIAL ESTATE, PHRA NAKHON SI AYUTTHAYA PROVINCE

BY

MISS BENJAMAS ONNONGPLONG

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR

THE DEGREE OF MASTER OF PUBLIC HEALTH MAJOR IN ENVIRONMENTAL HEALTH AND SAFETY MANAGEMENT

FACULTY OF PUBLIC HEALTH THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

ชอผเขยน นางสาวเบญจมาศ อนหนองปลง ชอปรญญา สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย วชาเอกการจดการอนามยสงแวดลอมและความปลอดภย

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

อาจารย ดร.ชยยทธ ชวลตนธกล รองศาสตราจารย ดร.เพยงจนทร เศวตศรสกล

ปการศกษา 2558

บทคดยอ

งานวจยนวตถประสงคเพอศกษาปจจยพฤตกรรม เครองจกรกลหรอสภาพรถยกสภาพแวดลอม และมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา รปแบบการวจยเปนแบบการศกษาเปรยบเทยบพนกงานทเคยประสบอบตเหตและไมเคยประสบอบตเหต ในคลงสนคาของบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา โดยเลอกพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต จ านวน 15 คน และพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต จ านวน 15 คน ทมคณลกษณะคลายกน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามประเมนตนเอง ไดแก ปจจยพฤตกรรม สภาพของรถยก และสภาพแวดลอมและแนวค าถามในการสนทนากลม สวนหวหนางาน มจ านวน 13 คน ใชแบบสอบถามประเมนมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน และแบบสมภาษณ แบบสอบถามทสรางขนมความตรง =0.96 และความเทยง =0.80 สถตทใช ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ Mann Whitney U test และการวเคราะหเชงเนอหาขอมลเชงคณภาพจากการสนทนากลม และการสมภาษณหวหนางาน

ผลการวจยพบวาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตจากการขบรถยกคอ ปจจยดานพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตแตกตางกนอยางมนยส าคญ ไดแก คาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ (p-value= 0.001) จอดรถเปนระเบยบ (p-value= 0.021) และขบรถขณะมอาการปวย (p-value=0.034) สวนปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถยก และสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหต ผลการสนทนากลมของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต พบวาการ

(2)

ขบรถยกเดนหนาเปนสาเหตของการเกดอบตเหตมากทสด รองลงมาขบรถเรวเกนก าหนดและไมมองหลงกอนถอยรถ และผลการสนทนากลมของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต พบวางาของรถไมพรอมใชงานเปนสาเหตของการเกดอบตเหตมากทสด รองลงมาขบรถยกถอยหลงแลวไมมองขางหลงกอนถอย ขบรถยกเดนหนา และพนทในการปฏบตงานไมเพยงพอ ส าหรบหวหนางานสรปวามสาเหตจากการฝกอบรม ทบทวนมาตรการความปลอดภยในการขบรถยกของพนกงานขบรถยกมนอย ขอเสนอแนะเพอลดความเสยงจากการเกดอบตเหต จงควรจดการฝกอบรมใหมความถมากขน และหมนเวยนเพอใหพนกงานไดทบทวนมาตรการขบรถยกอยางปลอดภยอยางทวถง ค าส าคญ: พนกงานขบรถยก, การเกดอบตเหต, ปจจยการเกดอบตเหต, คลงสนคาบรษทโลจสตกส

(3)

Thesis Title Factors Influencing Accident Among Vehicle in Forklift Operators Warehouse: A Case Study of Logistics Company Bangpa-in Industrial Estate, Phra Nakhon Si Ayutthaya province

Author Miss Benjamas Onnongplong Degree Master of Public Health

Major in Environmental Health and Safety Management

Department/Faculty/University Faculty of Public Health Thammasat University

Thesis Advisor Thesis Co-Advisor

Dr. Chaiyuth Chavalitnitikul Associate Professor Peeungjun Sweatsriskul, Ph.D.

Academic Years 2015

ABSTRACT

This research aimed to identify the factors affecting forklift accidents among forklift operators in a warehouse of a logistics company in the Bangpa-in Industrial Estate, Phra Nakhon Si Ayutthaya province. Such factors might include driving behavior, machinery condition, work environment, and work safety standards. The research design was a comparative study among 15 forklift operators who had experienced forklift accidents and another 15 who had never had such accidents. The study tools were a questionnaire, focus group discussion and interview. The self-assessment questionnaire covered driving behavior, machinery conditions, work environment and work safety standards, whose total validity and reliability values were 0.96 and 0.80, respectively. Focus groups were conducted among the selected forklift operators and 13 supervisors. Data were analyzed to determine, or perform, percentage, mean, standard deviation, Mann Whitney U test and content analysis.

The results showed that the behaviors of forklift operators that significantly affected forklift accidents were seat-belt use (p-value = 0.001), proper

(4)

truck parking (p-value = 0.021) and driving while sick (p-value = 0.034). The machinery conditions and work environment had no effect on forklift accidents. The focus group discussion with the forklift operators who had ever had a forklift accident revealed that driving forward was the leading cause of accidents, followed by driving over the speed limit and not looking back before reversing the truck. The focus group with non-accident group indicated that the unsuitable condition of the forks was the major cause of forklift accidents, followed by not looking back before reversing, driving forward, and inadequate working area. The supervisors concluded that the major causes of accidents could be inadequate training on work safety for forklift operators. So it is suggested that more frequent refresher training activities should be organized for all forklift operators to ensure the safety of their operations. Keywords: forklift operator, accident, factors affecting accident, warehouse of logistics company

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด เนองจากไดรบความกรณาอยางสงจาก อาจารย ดร.ชยยทธ ชวลตนธกล อาจารยทปรกษาวทยานพนธ และรองศาสตราจารย ดร.เพยงจนทร เศวตศรสกล อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทกรณาใหค าแนะน าปรกษาตลอดจนปรบปรงแกไขขอบกพรอง ตาง ๆ ดวยความเอาใสใจอยางดยง ผวจยตระหนกถงความตงใจจรงและความทมเทของอาจารย และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.เฉลมชย ชยกตตภรณ อาจารย ดร .ทวสข พนธเพง และอาจารยรณภม สามคคคารมย ทใหความอนเคราะหตรวจสอบคณภาพเครองมอวจยในการท าวทยานพนธ ขอขอบพระคณอาจารย ดร.สรอยสดา เกสรทอง ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทไดใหค าแนะน าตาง ๆ ในวทยานพนธนเปนอยางสงจนท าใหวทยานพนธนส าเรจลลวงไปดวยด

ขอขอบคณ คณปรยานนท ลขตศานต ผเชยวชาญเฉพาะดานความปลอดภยแรงงาน นกวชาการแรงงานระดบเชยวชาญ ส านกความปลอดภยแรงงาน กรมสวสดการและคมครองแรงงานทกรณามาเปนผทรงคณวฒในการสอบวทยานพนธ ตลอดการใหค าแนะน าทเปนประโยชนตาง ๆ ในวทยานพนธน รวมถงขอขอบคณเจาหนาททกทานของมหาวทยาลยธรรมศาสตรทไดใหการชวยเหลอรวมทงคอยประสานงานตาง ๆ ใหเปนอยางดตลอดมา

ผวจยหวงวาวทยานพนธนจะมประโยชนอยไมมากกนอย จงขอมอบสวนดทงหมดนใหแดเหลาอาจารยทไดประสทธประสาทวชาจนท าใหผลงานวจยเปนประโยชนตอผทเกยวของ

นางสาวเบญจมาศ อนหนองปลง

(6)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (11) สารบญภาพ (13) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 9

1.2.1 วตถประสงคทวไป 9 1.2.2 วตถประสงคเฉพาะ 9

1.3 สมมตฐานการวจย 9 1.4 ขอบเขตของงานวจย 10 1.5 ขอจ ากดในการศกษา 10 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 11 1.7 กรอบแนวคดในการศกษา 11 1.8 นยามศพทปฏบตการ 12

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 14

2.1 แนวคดเกยวกบความปลอดภยและอบตเหตจากการท างาน 14 2.1.1 ความหมายของอบตเหต (Accident) 14

(7)

2.1.2 ความหมายของเหตการณเกอบกลายเปนอบตเหต (Near Miss) 15 2.1.3 ความหมายของความปลอดภย (Safety) 15 2.1.4 สาเหตของการเกดอบตเหต 15 2.1.5 ความสญเสยเนองจากเกดอบตเหต 18

2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเกดอบตเหต 20 2.2.1 ทฤษฎโดมโน (Domino Theory) 20 2.2.2 ทฤษฎระบบ (Systems Theory) 21 2.2.3 ทฤษฎการเกดอบตเหตจากหลายสาเหต (Multiple Causation Theory) 22

2.3 ทฤษฎเกยวของกบความสญเสยเนองจากเกดอบตเหต 23 2.4 หลกการบรหารจดการความปลอดภย 25

2.4.1 หลกการบรหารงาน 25 2.4.2 หนาทของบคคล 26 2.4.3 การเสรมสรางความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ 27 2.4.4 ระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย 27

2.5 กฎหมายทเกยวกบการบรหารงานความปลอดภย 31 2.5.1 พระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอม 31

ในการท างาน พ.ศ. 2554 2.5.2 กฎกระทรวง ก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดาน 32

ความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานเกยวกบ เครองจกร ปนจน และหมอน า พ.ศ. 2552

2.5.3 ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4270 (พ.ศ. 2553) ออกตามความ 34 ในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 เรองก าหนด มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม การยศาสตร-การเคลอนยายสงของดวย แรงคน เลม 1: การยกและการขนยาย

2.6 การบรหารจดการดานอาชวอนามยและความปลอดภยของบรษท โลจสตกส ก. 38 2.6.1 การบรหารจดการความปลอดภย 39 2.6.2 กระบวนการปฏบตงานในคลงสนคาและการใชงานรถยก 52 2.6.3 ผลการตรวจสขภาพและผลการตรวจวดคณภาพสงแวดลอมของ 60

บรษทโลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558 2.6.4 สถตการเกดอบตเหต 63

2.7 งานวจยทเกยวของ 68

(8)

บทท 3 วธการวจย 73

3.1 รปแบบการวจย 73 3.2 ประชากรและขนาดตวอยาง 73

3.2.1 ประชากรทศกษา 73 3.2.2 กลมตวอยางและขนาดตวอยาง 73

3.3 การพทกษสทธผเขารวมวจย 77 3.4 เครองมอทใชในการวจย 77

3.4.1 แบบสอบถาม 77 3.4.2 การสนทนากลม (Focus Group Discussion) 78 3.4.3 การสมภาษณ (Interview) 78

3.5 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 79 3.5.1 การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) 79 3.5.2 การทดสอบความเทยง (Reliability) 80 3.5.3 การทดสอบแนวค าถามการสนทนากลมและแบบสมภาษณ 80

3.6 การเกบรวบรวมขอมล 80 3.7 การวเคราะหขอมลและสถต 81

3.7.1 การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ 81 3.7.2 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ 83

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 85

4.1 ผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 85 4.1.1 ตอนท 1 ปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก 85 4.1.2 ตอนท 2 ลกษณะบคคลของพนกงานระดบหวหนางาน 87 4.1.3 ตอนท 3 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก 95 4.1.4 ตอนท 4 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก 93 4.1.5 ตอนท 5 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก 95

4.2 ผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 97 4.2.1 ตอนท 1 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก 97 4.2.2 ตอนท 2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก 99

(9)

4.2.3 ตอนท 3 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก 100 4.3 ผลการวเคราะหปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน 101 4.4 ผลจากการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงานขบรถยก 104

4.4.1 ผลการสนทนากลมท 1 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 104 4.4.2 ผลการสนทนากลมท 2 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 104 4.4.3 ผลการสนทนากลมท 3 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 105 4.4.4 ผลการสนทนากลมท 4 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 106

4.5 ผลจากการสมภาษณ (Interview) ของพนกงานระดบหวหนางาน 107 4.6 อภปรายผลการศกษา 111

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 114

5.1 สรปผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 115 5.1.1 ปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก 115 5.1.2 ปจจยดานพฤตกรรม 115 5.1.3 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ 116 5.1.4 ปจจยดานสภาพแวดลอม 116

5.2 สรปผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 117 5.2.1 ปจจยพฤตกรรม 117 5.2.2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ 117 5.2.3 ปจจยสภาพแวดลอม 117

5.3 สรปผลการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน 117 5.4 สรปผลจากการสนทนากลมและการสมภาษณ 117

5.4.1 สรปผลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงาน 117 ขบรถยกทเคยประสบอบตเหต

5.4.2 สรปผลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงาน 118 ขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

5.4.3 สรปผลจากการสมภาษณ (Interview) ของพนกงานระดบหวหนางาน 118 5.5 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 119 5.6 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 120

(10)

รายการอางอง 121 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก 125 ภาคผนวก ข 134 ภาคผนวก ค 138 ภาคผนวก ง 140 ภาคผนวก จ 143 ภาคผนวก ฉ 145

ประวตผเขยน 146

(11)

สารบญตาราง ตารางท หนา 1.1 จ านวนผใหบรการโลจสตกสทจดทะเบยนกบกรมพฒนาธรกจการคา 1

1.2 จ านวนอบตเหตในประเทศตาง ๆ ระหวางป 1983-2008 4 1.3 จ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง 6

จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556 1.4 จ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกส าหรบบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง 6

จ าแนกตามคลงสนคา ในป 2554 – 2556 1.5 ประเภทรถยกทประสบเหตของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนงในป 2554 – 2556 7 1.6 จ านวนอบตเหตและความสญเสยทเกดจากรถยกจากการตรวจความปลอดภย 8

ของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง คลงสนคาบางปะอน ในป 2556 2.1 ผลการตรวจสขภาพประจ าปของ บรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558 61 2.2 วธการเกบและการวเคราะหตวอยาง พารามเตอรในการตรวจวดคณภาพ 62

สงแวดลอมของบรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558 2.3 สาเหตการเกดอบตเหตเนองจากรถยก ของบรษทในเครอ โลจสตกส 64

(คลงสนคา 5 แหง) จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556 2.4 ความเสยหายของการเกดอบตเหตเนองจากรถยก ของบรษทในเครอ โลจสตกส 65

(คลงสนคา 5 แหง) จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556 2.5 บนทกการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ในบรษท โลจสตกส ก. 66

ตงแตป พ.ศ. 2554-2556 3.1 จ านวนตวอยางของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตในชวง 12 เดอน 75

ทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 โดยใช แบบสอบถามความคดเหนและการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของบรษท โลจสตกส ก.

3.2 จ านวนพนกงานขบรถยกทงทเคยและไมเคยประสบอบตเหต 76 จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

3.3 สมมตฐานทางสถตและสถตทใชในการทดสอบ 84 4.1 จ านวนพนกงานระดบหวหนางาน จ าแนกตามลกษณะบคคล 88

(12)

4.2 จ านวนและรอยละการประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก 90 ทเคยและไมเคยประสบอบตเหต จ าแนกตามพฤตกรรมทปลอดภย

4.3 จ านวนและรอยละการประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก 92 ทเคยและไมเคยประสบอบตเหต จ าแนกตามพฤตกรรมทไมปลอดภย

4.4 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ 94 ของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.5 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยของพนกงานขบรถยก 96 ทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.6 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของ 97 พนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.7 ผลการวเคราะหปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคย 99 ประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.8 ผลการวเคราะหปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก 100 ทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.9 ผลการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคย 101 ประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

4.10 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภย 103 ในการปฏบตงานของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผล ตอการเกดอบตเหต

(13)

สารบญภาพ ภาพท หนา 1.1 สรปสดสวนการจางงานในต าแหนงพนกงานคลงสนคา 2 1.2 กรอบแนวคดการวจย 11 2.1 ความสญเสยของอบตเหตเปรยบเทยบกบภเขาน าแขง. 19 2.2 ตวโดมโนทเรยงกนอย 5 ตวใกลกน. 22 2.3 แบบจ าลองสาเหตทท าใหเกดความสญเสย 23 2.4 องคประกอบของระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย. 30 2.5 โครงสรางของบรษท โลจสตกส ก. จากหนวยงานความปลอดภย 38

และสงแวดลอม, 2558. 2.6 โครงสรางการบรหารระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย 42

(OHSAS18001:2007) 2.7 พาเลทส าหรบวางสนคา 53 2.8 รถยกประเภท Power Pallet Truck 53 2.9 รถยกประเภท Reach Truck 54 2.10 รถยกประเภท Forklift 55 2.11 ภาพรวมของขนตอนการปฏบตงานภายในคลงสนคา 55 2.12 กระบวนการรบสนคาโดยใชรถ Power pallet truck บรรทกสนคา 56 2.13 บรเวณทาโหลดสนคา 56 2.14 บรเวณลานรบสนคาดานลางทาโหลดสนคา 57 2.15 พนทส าหรบการตรวจสอบสนคาเพอรบเขาระบบ WMS (Exceed) 57 2.16 การจดเกบสนคาโดยใชรถประเภท Power Pallet Truck และ Reach Truck 58 2.17 การใชรถยกประเภทReach Truck ในการเตมเตมสนคา 59 2.18 กระบวนการจดสนคาโดยใชรถยกประเภท Power Pallet Truck 59

และ Reach Truck 2.19 กระบวนการจดสงสนคาโดยใชรถยกประเภท Power Pallet Truck 60

และ Reach Truck

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ประเทศไทยมผประกอบการในกลมธรกจใหบรการโลจสตกสทจดทะเบยนกบกรมพฒนาธรกจการคา จ านวน 18,399 ราย ในป 2554 และมแนวโนมขยายตวอยางตอเนองมาตงแต ป 2548 โดยมอตราผประกอบการใหบรการโลจสตกสเพมขนเฉลยรอยละ 3.77 ตอป (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2554, น. 2) นอกจากนประเทศไทยยงมการจดท าแผนแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกส ฉบบท 2 พ.ศ. 2556-2560 ซงมการพจารณาถงแนวทางการพฒนาของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตนโยบายรฐบาลเพอสนบสนนใหกระบวนการเคลอนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ชนสวนประกอบ การบรการ และการด าเนนธรกจของผประกอบการใหมประสทธภาพ เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนดวยการลดตนทน เพมผลตภาพ และสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบประเทศดวย (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2556)

ตารางท 1.1

จ านวนผใหบรการโลจสตกสทจดทะเบยนกบกรมพฒนาธรกจการคา

ทมา: สรปจ านวนผใหบรการโลจสตกสทจดทะเบยนกบกรมพฒนาธรกจการคาในป 2554. ดดแปลงขอมลจาก รายงานโลจสตกสของประเทศไทยประจ าป 2554 (น. 15), โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต, 2554.

ป พ.ศ. จ ำนวนผใหบรกำรโลจสตกส จ ำนวนทเพม อตรำกำรขยำยตว

2548 14,761 - -

2549 15,732 971 6.58

2550 16,545 813 5.17

2551 17,193 648 3.92

2552 17,105 -88 -0.51

2553 17,945 840 4.91

2554 18,399 454 2.53

3.77อตรำกำรขยำยตวเฉลย

2

ในการบรหารจดการธรกจโลจสตกสมความเกยวของกบบคลากรตงแตการบรหารสนคาคงคลงไปจนถงการจดสง จากผลการส ารวจในป 2554 พบวามการจางงานพนกงานโลจสตกส จ านวน 244,643 คน ในจ านวนนเปนพนกงานคลงสนคา รอยละ 42.1 หรอ 103,032 คน (ภาพท 1.1) ซงพนกงานขบรถยกเปนสวนหนงของพนกงานคลงสนคา (ส านกงานสถตแหงชาตและการค านวณ, 2554, น. 17)

ภาพท 1.1 สรปสดสวนการจางงานในต าแหนงพนกงานคลงสนคา

ทมา: a สรปสดสวนการจางงานในต าแหนงพนกงานคลงสนคา. ดดแปลงขอมลจากจาก “แนวโนมสถานการณก าลงแรงงาน การมงานท าและการวางงาน ป 2555”, โดยส านกงานสถตแหงชาต, 2555, น. 2 b สรปสดสวนการจางงานในต าแหนงพนกงานคลงสนคา. ดดแปลงขอมลจาก “รายงานโลจสตกสของประเทศไทยประจ าป 2554”. โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2554, น. 13

การจางงานในประเทศทงหมด 38.5 ลานคนa

การจางงานภาคโลจสตกส รอยละ 2.44 ของการจางงานภายในประเทศb รอยละ 3.97 ของการจางงานภายในประเทศ

(ไมรวมภาคการเกษตร)b

พนกงานโลจสตกส 244,643 คน รอยละ 34.5 ของการจางงานภาคโลจสตกสb

พนกงานในคลงสนคา103,032 คน รอยละ 42.1 จากพนกงานโลจสตกส b

3

ในแผนกคลงสนคายงไมมรายงานวามพนกงานขบรถยกเปนสดสวนเทาไร แตจากรายงานของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง มพนกงานแผนกคลงสนคารวม 922 คน มพนกงานขบรถยก 385 คน คดเปนรอยละ 41.76 ของพนกงานคลงสนคา (หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม, 2558) จงประมาณการวาจะมพนกงานขบรถยกอยทวประเทศเทากบ 103,032 คน x 41.76/ 100 = 43,023.12 หรอประมาณ 43,023 คน ซงเปนกลมบคคลทมความเสยงในฐานะทเปนผใชเครองจกรกลชนดหนง และอาจเปนผท าใหเกดอบตเหตในคลงสนคาได เพราะ“พนกงานขบรถยกเปนบคลากรทท างานในแผนกคลงสนคา ท าหนาทเคลอนยายสนคาตาง ๆ ทมน าหนกจดวางทงในแนวระนาบบนพนและบนชนวางทมระดบความสงต าแตกตางกนออกไป โดยรถยกตองขบเคลอนเขาออกตามซอย มมตาง ๆ เพอจดเกบและเบกจายสนคาตลอดเวลา การด าเนนการอยางรวดเรวตลอดเวลาจงมกน าไปสการเกดอบตเหตบอยครง ไมวาจะเปนวตถตกหลนขณะมการเคลอนยายสนคา การใชงานรถยกทไมถกวธ โดยขนไปยนบนงาของรถยก คนตกจากรถยก พนกงานถกรถยกชน และรถยกพลกคว า กอใหเกดความสญเสยทงบาดเจบ เสยชวต ตลอดจนทรพยสนเสยหายจากการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงานขบรถยก” (ชมพล มณฑาทพยกล, 2553, น. 3-4)

ในประเทศไทยยงไมมรายงานอบตเหตจากการขบรถยก แตมการศกษารายงานอบตเหตในตางประเทศถงอนตรายทเกดจากการขบรถยกทไมปลอดภย ในป 1983 และ 1985 ในประเทศอเมรกา พบวามการเกดอบตเหตจากการใชงานรถยกสงผลใหบาดเจบและหยดงานเพมขนแตไมมผเสยชวต จ านวน 13,417 ราย และ 34,000 ราย ตามล าดบ ตอมาในระยะป 1991-1992, 2001-2005 และ 2008 พบวาการเกดอบตเหตจากการใชงานรถยกมความรนแรงมากขน โดยสงเกตจากการมสถตเสยชวตเพมมากขน (ตารางท 1.2)

4

ตารางท 1.2 จ านวนอบตเหตในประเทศตาง ๆ ระหวางป 1983-2008

Source: a Nancy Stout-Wiegand, Data adapted from Journal of Safety Research of the National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), 1987, Vol. 18, No. 4, 179-190. b Occupational Safety & Health Administration, Data adapted from Preventing injury related to powered industrial trucks with effective training, 2008, 1-2. c Gary A. Helmer, Fatal Workplace Injuries in 1992. Data adapted from Bureau of Labor Statistics, 1994. d Kate Sweeney, Data adapted from Health and Safety Executive Workplace Transport Statistical Overview, 2005, 3-10.

บำดเจบไมหยดงำน บำดเจบและหยดงำน เสยชวต

1983 อเมรกำ - 13,417 - 13,417

1985 อเมรกำ - 34,000 - 34,000

1991-1992 โคลมเบยร - - 170 170

2001-2002 องกฤษ - - 53 53

2002-2003 องกฤษ - - 58 58

2003-2004 องกฤษ - - 68 68

2004-2005 องกฤษ - - 68 68

2008 อเมรกำ 94,570 - 101 94,671

ประเทศควำมรนแรง

รวมป ค.ศ.

a

a

b

c

c

c

c

d

d

(ราย)

5

ส าหรบประเทศไทยสถตการเจบปวยหรอประสบอนตรายจากการท างานของส านกงานกองทนเงนทดแทนของประเทศไทย ในป 2556 พบวาในทกประเภทกจการมการประสบอนตรายทงหมด 111,894 ราย โดยประเภทกจการขนสง การคมนาคม รหส 1400 พบวามการประสบอนตรายทงหมด 4,230 ราย เมอพจารณาเฉพาะในกจการคลงสนคา รหส 1411 พบวาการประสบอนตรายทงหมด 160 ราย คดเปนรอยละ 3.78 ของประเภทกจการขนสง การคมนาคม และคดเปนรอยละ 0.14 ของการประสบอนตรายทงหมดในทกประเภทกจการ โดยแยกเปน

- เสยชวตจากการปฏบตงาน 3 ราย - สญเสยอวยวะบางสวน 2 ราย - หยดงานเกน 3 วน 54 ราย - หยดงานไมเกน 3 วน 101 ราย

(ส านกงานประกนสงคม กระทรวงแรงงาน, 2556, น. 87) บรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง ด าเนนธรกจเกยวกบการบรหารคลงสนคารวมไปถง

การขนสง ประกอบไปดวยคลงสนคา 5 แหง คอคลงสนคาในนคมอตสาหกรรมบางปะอน คลงสนคาสระบร คลงสนคาชลบร คลงสนคาลาดกระบง และคลงสนคาฉะเชงเทรา โดยแตละคลงสนคามระบบการบรหารจดการดานอาชวอนามยและความปลอดภยเหมอนกน สถตการเกดอบตเหตจากการขบรถยกของบรษทในเครอโลจสตกส แหงน ในป 2554, 2555 และ 2556 มจ านวน 13, 76 และ 151 ราย ตามล าดบ รวม 240 ราย เปนอบตเหตทไมมการบาดเจบแตทรพยสนเสยหาย จ านวน 230 ราย บาดเจบแลวหยดงาน จ านวน 3 ราย และบาดเจบแลวไมหยดงาน จ านวน 7 ราย สงเกตไดวาอบตเหตจากการขบรถยกมแนวโนมสงขนจากป 2554 และ 2556 มากกวา 10 เทา (13: 151 = 11.61) และสรางความสญเสยเปนจ านวนเงนรวม 3 ป 534,783 บาท ซงเปนความสญเสยทเกยวของกบกองทนเงนทดแทนเปนจ านวนเงน 14,379 บาท และคาใชจายซอมแซม เครองจกร เครองมอ อปกรณ ทไดรบความเสยหายรวมไปถงความเสยหายตอสนคาตาง ๆ เปนจ านวนเงน 520,404 บาท (ตารางท 1.3 และตารางท 1.4)

6

ตารางท 1.3

จ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556

ทมา: สรปจ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง จ าแนกตามปทเกดอบตเหต. จาก สถตการเกดอบตเหต. โดยหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง, 2554-2556.

ตารางท 1.4

จ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกส าหรบบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง จ าแนกตามคลงสนคา ในป 2554 – 2556

ทมา: สรปจ านวนอบตเหตทเกดขนเนองจากรถยกส าหรบบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง จ าแนกตามคลงสนคา. จาก สถตการเกดอบตเหต. โดยหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง, 2554-2556.

หยดงำน ไมหยดงำน กองทนเงนทดแทน คำใชจำยอนๆ

พ.ศ. 2554 10 1 2 13 - 55,100.00 55,100.00

พ.ศ. 2555 74 1 1 76 6,000.00 211,600.00 217,600.00

พ.ศ. 2556 146 1 4 151 8,379.00 253,704.00 262,083.00

รวม 230 3 7 240 14,379.00 520,404.00 534,783.00

ไมมกำรบำดเจบ

ทรพยสนเสยหำย

กำรบำดเจบปทเกด

อบตเหต

ควำมรนแรง (รำย)รวม

(ครง)

ควำมสญเสยทเปนตวเงน (บำท) รวม

(บำท)

หยดงำน ไมหยดงำน กองทนเงนทดแทน คำใชจำยอนๆ

คลงสนคำบำงปะอน 54 2 3 59 4,679.00 277,404.00 282,083.00

คลงสนคำสระบร 6 0 0 6 - 11,500.00 11,500.00

คลงสนคำชลบร 43 - 3 46 3,700.00 41,500.00 45,200.00

คลงสนคำลำดกระบง 31 1 0 32 6,000.00 30,000.00 36,000.00

คลงสนคำฉะเชงเทรำ 96 0 1 97 - 160,000.00 160,000.00

รวม 230 3 7 240 14,379.00 520,404.00 534,783.00

สถำนท

ควำมรนแรง (รำย)รวม

(ครง)

ควำมสญเสยทเปนตวเงน (บำท)ไมมกำรบำดเจบ

ทรพยสนเสยหำย

กำรบำดเจบรวม

(บำท)

7

โดยความเสยหายทเกดจากอบตเหตจากการใชงานรถยกมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก สนคาโคนลม ชนวตถตาง ๆ เชน ก าแพง ประต ชนอปกรณ วสด เครองมอตาง ๆ ชนเสาชนวาง และชนคานวางสนคา ซงมสาเหตจากการขบรถยกไมมองหลงเมอจะถอยรถหรอเลยวรถ ไมชะลอความเรวขณะเลยวรถ วางสนคาไมถกวธเสยงตอการโคนลม พนฟลมสนคาไมแนนหรอไมพนฟลมกอนเคลอนยายสนคา ไมลดงาลงกอนเคลอนยายตวรถ และอน ๆ ซงจะไดศกษาในรายละเอยดตอไป เมอพจารณาประเภทรถยกทเกยวของในการเกดอบตเหตทผานมาในป พ.ศ. 2554-2556 พบวารถยกประเภท Reach Truck (RT) สงผลใหเกดอบตเหตมากทสด 154 ครง รองลงมาเปนรถยกประเภท Power Pallet Truck (PPT) 81 ครง และรถยกประเภท Forklift 5 ครง (ตารางท 1.5) ตารางท 1.5

ประเภทรถยกทประสบเหตของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง ในป 2554 – 2556

ทมา: สรปประเภทรถยกทประสบเหตของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง. จาก สถตการเกดอบตเหต. โดยหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมของ บรษทในเครอ โลจสตกส แหงหนง, 2554-2556.

เนองจากความสญเสยคาใชจายของคลงสนคาบางปะอนมล าดบสงสด เมอเทยบกบคลงสนคาอน ๆ จากคลงสนคา 5 แหง ซงเปนจ านวนเงน 282,083 บาท นอกจากนยงพบวาความรนแรงของการเกดอบตเหตแลวสงผลตอการบาดเจบและหยดงานมจ านวน 2 ครง ซงมากกวาคลงสนคาอน ๆ เชนกน (ตารางท 1.4) และนอกจากนในป พ.ศ. 2556 ไดมการส ารวจความปลอดภยภายในคลงสนคาโดยแผนกความปลอดภยและสงแวดลอมของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง พบวาจากการตรวจสอบท าใหพบรองรอยของการถกรถยกเฉยว/ ชน ภายในคลงสนคาตามจดตาง ๆ มรองรอยของการถกชน/ เฉยว จ านวน 87 จด

RT PPT Forklift

2554 10 2 1 13

2555 42 32 2 76

2556 102 47 2 151

รวม 154 81 5 240

รวมปทเกดอบตเหตประเภทรถทประสบเหต (ครง)

8

โดยสวนใหญแลวเกดการเฉ ยว/ ชนเสาและคานของชนวางสนคา ประเมนคาความเสยหายท เกดขน จ านวนเงน 204,000 บาท ซงกรณนไมสามารถสอบสวนหาสาเหตของการเกดอบตเหตได เน องจากเกดการชนแลวเม อไมมผ พบเหนกไมมการแจงตอหวหนางานใหรบทราบ ถงแมจะมกฎระเบยบและบทลงโทษส าหรบกรณเกดอบตเหตแลวไมแจงแลวกตามแตมการตรวจพบในภายหลง ดงนนคาใชจายทเกดขนจากขบรถยกไมปลอดภยจงมคาความเสยหายเพมขนรวมเปนจ านวนเงน 486,083 บาท ซงเปนความสญเสยเกอบเทากบคลงสนคาทงหมดของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง (ตารางท 1.6)

ตารางท 1.6

จ านวนอบต เหตและความสญเสยท เกดจากรถยกจากการตรวจความปลอดภยของ บรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง คลงสนคาบางปะอน ในป 2556

ทมา: สรปจ านวนอบตเหตและความสญเสยทเกดจากรถยกจากการตรวจความปลอดภยของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหน ง คลงสนคาบางปะอน . จากสถตการเกดอบต เหต . โดยหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมของบรษทในเครอ โลจสตกส แหงหนง, 2556.

จากขอมลการเกดอบตเหตขางตน บรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง ตองการลดตนทนหรอความสญเสยในสวนของการเกดอบตเหตนออกไป การประสบอนตรายไมไดเกดจากสาเหตเดยวแตเกดจากหลาย ๆ สาเหต ถงแมบรษทมนโยบายเกยวกบความปลอดภยมระบบการสอบสวนหาสาเหต มาตรการปองกนไมใหเกดซ าและลดอบตเหตมาโดยตลอด แตสถตการเกดอบตเหตจากรถยกของบรษท

ประเภทควำมเสยหำย จ ำนวน (ครง) ควำมสญเสยทเปนตวเงน (บำท)

เสำชนวำงสนคำ/ คำนชนวำงสนคำ 53 204,000.00

ขอบประต/ ขอบผนง 21 -

กำรดกนชน 12 -

ฝำผนงหอง 1 -

รวม (ไมมกำรรำยงำนอบตเหต) 87 204,000.00

อบตเหตจำกกำรขบรถยกทมรำยงำน 59 282,083.00

รวม 146 486,083.00

9

ในเครอโลจสตกส แหงหนง ในชวง 3 ปทผานมายงมแนวโนมสงขน ซงสงผลตอชอเสยง ความนาเชอถอตอองคกร เกดปญหาการขาดทรพยากรบคคลในการท างานและอาจเกดการบาดเจบทรนแรง

ดงนนผวจยจงเหนความส าคญของลดความสญเสยของการเกดอบตเหตทเกดขนของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง คลงสนคาบางปะอน จงไดสนใจท าการศกษาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาน เพอใหเขาใจถงสภาพปญหาทเกดขนอยางแทจรง ทราบสาเหตของการเกดอบตเหต โดยน าผลทไดจากการศกษาเปนแนวทางในการปองกนและแกไขเพอหามาตรการในการลดอบตเหตเสนอตอผบรหารในอนทจะเปนขอมลในการตดสนใจวางแผนปฏบตการปองกนการเกดอบตเหตภายในองคกรอยางมประสทธภาพ และเพอเปนแนวทางในการบรหารจดการใหเปนประโยชนกบบรษทในเครอตอไป 1.2 วตถประสงคของการวจย 1.2.1 วตถประสงคทวไป เพอศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของ บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา 1.2.2 วตถประสงคเฉพาะ 1.2.2.1 เพออธบายปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ ปจจยสภาพแวดลอม และปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา 1.2.2.2 เพอเปรยบเทยบปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถและปจจยสภาพแวดลอม ของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาทเคยเกดอบตเหตและไมเคยเกดอบตเหตในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา 1.2.2.3 เพอวเคราะหปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา 1.3 สมมตฐานการวจย

1.3.1 ปจจยพฤตกรรม มความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาทเคยเกดอบตเหต ในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

10

1.3.2 ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ มความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงาน

ขบรถยกในคลงสนคาทเคยเกดอบตเหต ในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

1.3.3 ปจจยสภาพแวดลอม มความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาทเคยเกดอบตเหต ในบรษท โลจสตกสแหงหนง นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา 1.4 ขอบเขตของงานวจย

1.4.1 เนอหาเปนการศกษาเฉพาะสภาพปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของบรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ศกษาเฉพาะปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ ปจจยสภาพแวดลอม และปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

1.4.2 ขอบเขตพนท ด าเนนการศกษาเฉพาะพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษาบรษท โลจสตกสแหงหนง ประกอบไปดวยคลงสนคา 4 แหง ซงตงอยในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

1.4.3 ระยะเวลาในการศกษา เรมตงแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2558 ถงเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559

1.4.4 บรษท โลจสตกสแห งหน ง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จ งหวดพระนครศรอยธยา จากนไปเรยกวา “บรษท โลจสตกส ก.” 1.5 ขอจ ากดในการศกษา

การวจยครงนศกษาเฉพาะพนกงานขบรถยกในคลงสนคาทเคยและไมเคยประสบอบตเหตของบรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยาเทานน ดงนนจงมขอจ ากดทส าคญ 3 ประการ

1.5.1 ผลการวจยสามารถน าไปใชไดกบบรษทในเครอโลจสตกสทมอย 5 คลงสนคา เนองจากอยภายใตการบรการจดการความปลอดภยเหมอนกนแตไมสามารถน าไปใชกบบรษท โลจสตกสทวไป

1.5.2 การศกษานเปนการใหพนกงานขบรถยกประเมนเหตการณยอนหลง อาจท าใหมความคลาดเคลอนในการระลกได

11

1.5.3 การควบคมตวแปรปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถ ยงมตวแปรทยงไมมการควบคมในงานวจยน เชน สถานภาพ รายได ความเครยด เปนตน 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลการวจยครงนท าใหทราบสาเหตการเกดอบตเหต เพอน าไปวางแผนในการจดการลดอบตเหตไดอยางเหมาะสม และเปนขอมลในการจดการบรการดแลสขภาพและความปลอดภยกบพนกงานขบรถยกภายในสถานประกอบการ

1.7 กรอบแนวคดในการศกษา

การศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของบรษท โลจสตกส บางปะอน ผวจยไดท าการศกษาแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของสรปเปนกรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework) ได 5 สวนดงน สวนท 1 ปจจยสวนบคคล สวนท 2 ปจจยพฤตกรรม สวนท 3 ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ สวนท 4 ปจจยสภาพแวดลอม และสวนท 5 ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน สงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก (ภาพท 1.2)

ภาพท 1.2 กรอบแนวคดการวจย

ปจจยสวนบคคล (ควบคมโดยแบบการวจย) - จ านวน ชม. ทขบรถ - การเกดอบตเหต

ปจจยพฤตกรรม - จ านวน ชม. ทขบรถ - การเกดอบตเหต

ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ - จ านวน ชม. ทขบรถ - การเกดอบตเหต

ปจจยสภาพแวดลอม - จ านวน ชม. ทขบรถ - การเกดอบตเหต

ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

อบตเหตจากการท างานของพนกงานขบรถยก

12

1.8 นยามศพทปฏบตการ

1.8.1 ปจจยสวนบคคล หมายถง ขอมลสวนบคคลของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา

ของกลมตวอยางทปฏบตงานตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ไดแก อาย ระดบการศกษา และอายงาน ณ วนทส ารวจ

1.8.2 ปจจยพฤตกรรม หมายถง พฤตกรรมเกยวของกบการเกดอบตเหตในการปฏบตงานของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของกลมตวอยางทปฏบตงานตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558

1.8.3 ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ หมายถง สภาพของรถยกทใชในการปฏบตงานของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของกลมตวอยางทปฏบตงาน ไดแก สภาพรถ สภาพอปกรณชดงาของรถยก สภาพตวถง เครองปองกนตางๆ ใชงาน สภาพยาง ลอหนา ลอหลง สภาพชดควบคมการยก และการควบคมทศทาง สภาพ Socketของแบตเตอร ระบบการหมนพวงมาลย การบงคบ การทดสอบเดนหนา ถอยหลง ระบบเบรก ระบบการท างานทเทาเหยยบ ระบบยก สภาพสญญาณแตร และสภาพปมฉกเฉน

1.8.4 ปจจยสภาพแวดลอม หมายถง สภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของกลมตวอยางทปฏบตงาน ไดแก พนทในคลงสนคา พนทหนางาน แสงสวาง สภาวะอากาศรอน และเสยงดง

1.8.5 ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน หมายถง มาตรการดานความปลอดในการท างานของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาของกลมตวอยางทปฏบตงาน ไดแก การตรวจสอบรถยกกอนใชงานของพนกงานขบรถยก แบบฟอรมการตรวจสอบในการตรวจสอบสภาพรถยก การน ารถเขาบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนด กฎความปลอดภยส าหรบขบรถยก ทราบเกยวกบกฎความปลอดภยของงานขบรถยก การสบเปลยนต าแหนงงานเมอพนกงานขบรถยกมปญหาสขภาพ พนกงานไดรบการสอสารเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย พนกงานปฏบตตามคมอในการขบรถยก หนวยงานความปลอดภยมการทบทวนความรในเรอง กฎความปลอดภยของการขบรถเปนระยะๆ หนวยงานความปลอดภยมมาตรการในการลงโทษหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก หวหนางานใหความใสใจ/ สนใจในดานความปลอดภยในการขบรถยก หนวยงานความปลอดภยมนโยบายชดเจนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย การควบคมการปฏบตงานดานความปลอดภยทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของการขบรถยก และพนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรออบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย

1.8.6 การเกดอบตเหตในการท างาน หมายถง เหตการณทเกดขนโดยบงเอญ ไมไดคาดคด วางแผน หรอก าหนด ไวลวงหนาซงกอใหเกดการบาดเจบ พการ เสยชวต ทงนรวมทงการสญเสย

13

ทรพยสน ทเปนไปตามกฎระเบยบของการเกดอบตเหตส าหรบพนกงานขบรถยกในคลงสนคาภายในบรษท โลจสตกส บางปะอน

1.8.7 คลงสนคา หมายถง คลงสนคาของบรษท โลจสตกส บางปะอน ประกอบไปดวย 4 คลงสนคา ดงน

- Distribution center 1 (DC1) - Distribution center 2 (DC2) - Distribution center 3 (DC3) - Distribution center 4 (DC4)

1.8.8 พนกงานขบรถยก หมายถง พนกงานขบรถยกของบรษท โลจสตกส บางปะอนทด ารงต าแหนงเปนพนกงานขบรถยก มหนาทในการขบรถยก โดยผานการอบรมความปลอดภยเกยวกบการขบรถยกพรอมทงไดรบบตรอนญาตในการขบรถตามกฎระเบยบของ บรษท โลจสตกส บางปะอนในชวง 1 ปทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558

1.8.9 รถยก หมายถง รถยกทมการใชงานส าหรบคลงสนคาของ บรษท โลจสตกส บางปะอน ซงมทงหมด 3 ประเภท ไดแก

(1) Reach Truck (RT) เปนรถยกไฟฟาทมงายดยาวส าหรบยกสนคาในชนวางทสง ๆ ภายในอาคาร

(2) Power Pallet Truck (PPT) เปนรถยกไฟฟาแบบงายาว ส าหรบยกซอนและเคลอนยายพาเลทสนคา ใชส าหรบยกสนคาไมสงภายในอาคาร

(3) Forklift เปนรถยกแกส ส าหรบยกเคลอนยายพาเลทสนคาบรเวณหนาคลงสนคา ดานลางหนาประตโหลดสนคาดานนอกอาคาร

14

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเร อง “ปจจยท มผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกใน

คลงสนคา :กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหน ง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา”ไดมงศกษาปจจยตางๆ ทมผลตอการเกดอบตเหต ไมวาจะเปนปจจย สวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ปจจยสภาพแวดลอม และปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ผวจยไดศกษาและรวบรวมทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอน ามาใชเปนแนวคดในการวจยครงน ดงตอไปน

2.1 แนวคดเกยวกบความปลอดภยและอบตเหตจากการท างาน 2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเกดอบตเหต 2.3 ทฤษฎทเกยวของกบความสญเสยเนองจากเกดอบตเหต 2.4 หลกการบรหารจดการความปลอดภย 2.5 กฎหมายทเกยวกบการบรหารงานความปลอดภย 2.6 การบรหารจดการดานอาชวอนามยและความปลอดภยของบรษท โลจสตกส ก. 2.7 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบความปลอดภยและอบตเหตจากการท างาน

2.1.1 ความหมายของอบตเหต (Accident) วฑรย สมะโชคด (2532, น. 112) ไดใหความหมายอบตเหต (Accident) วาหมายถง

เหตการณทเกดขนโดยไมไดมการวางแผน หรอคาดการณไวลวงหนาท าใหเกด การบาดเจบ พการ หรอตาย ทรพยสนเสยหาย ผลผลตตกต า หรอหยดชะงกไมเปนไปตามเปาหมาย การเสยเวลา ความเสอมในดานขวญและก าลงใจ ภาพพจนเสยหายแกองคการ

กตต อนทรานนท (2538, น. 26) ไดกลาววาอบตเหต (Accident) คอปรากฏหรอเหตการณทเกดขนโดยไมคาดฝน และไมไดจดวางแผนไวท าใหมการบาดเจบแกบคคล หรอท าใหเกดการเสยหายแกทรพยสน หรอท าใหเกดการสญเสยใดๆ แกสวนตวหรอสวนรวม

ณรงค ณ เชยงใหม (2525, น. 88) ไดกลาววาอบตเหต (Accident) คอเหตการณทเกดขนโดยไมคาดฝน แลวมผลกระทบกระเทอนตอการท างาน โดยตองท าใหงานหยดชะงก เครองมอ

15

เครองจกร ช ารดเสยหาย ผลผลตกตกต า ราคาตนทนของสนคาเพมสงขน ทางดานผประสบอบตเหตอาจจะรอดไดอยางหวดหวดหรอบาดเจบ หรอพการ หรอถงเสยชวตได

อบตเหตโดยทวไปสรปไดวา เปนเหตการณทเกดขนโดยไมไดคาดคด ไมไดมการวางแผนไวลวงหนา เมอเกดขนแลวสงผลท าใหเกดการบาดเจบ พการ ตาย หรอท าใหเกดความเสยหายตอทรพยสนทงตอตนเองและสวนรวม

อบตเหตในงานวจยน หมายถง เหตการณทเกดขนโดยบงเอญ ไมไดคาดคด วางแผน หรอก าหนด ไวลวงหนาซงกอใหเกดการบาดเจบ พการ เสยชวต ทงนรวมทงการสญเสยทรพยสนทเปนไปตามกฎระเบยบของการเกดอบตเหตส าหรบพนกงานขบรถยกในคลงสนคาภายในบรษท โลจสตกส ก.

2.1.2 ความหมายของเหตการณเกอบกลายเปนอบตเหต (Near Miss) เกยรตศกด บตรสงเนน (2550, น. 137) ไดใหความหมายเหตการณเกอบกลายเปน

อบตเหต (Near Miss) วาหมายถง เหตการณทเกดขนจากการท างาน ไมไดคาดคด ไมไดตงใจหรอไมไดวางแผนเอาไวลวงหนา เมอเกดขนแลวไมสงผลใหเกดความเสยหาย แตวามแนวโนมทจะท าใหเกดการความเสยหายตอองคกรได เชน เกดการบาดเจบทรพยสนตาง ๆ เสยหาย

2.1.3 ความหมายของความปลอดภย (Safety) วฑรย สมะโชคด (2532, น. 113) ไดใหความหมายวา ความปลอดภยหมายถง การ

ท างานทไมมอบตเหตอนตรายอนเกดจากสภาพแวดลอมทไมปลอดภย หรอการกระท าทไมปลอดภยของพนกงาน แสดงวาการกระท านน จะตองไมท าใหเกด การบาดเจบ พการ หรอตาย ทรพยสนเสยหาย ผลผลตตกต าหรอหยดชะงก การเสยเวลา ความเสอมในดานขวญและก าลงใจ ภาพพจนเสยหายแกองคการ

วฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน (2538, น. 19) กลาววา ความปลอดภยโดยปกตทวๆ ไป หมายถง “การปราศจากภย” ซงในทางปฏบตเปนไปไมไดทจะขจดภยทกชนดใหหมดไปโดยสนเชง ความปลอดภยจงใหรวมถงการปราศจากอนตรายทมโอกาสจะเกดขนดวย

เฉลมชย ชยกตตภรณ และคณะ (2533, น.17) กลาววาความปลอดภย (Safety) หมายถง สภาวะการปราศจากภยหรอการพนภย รวมถงการปราศจากอนตราย (Danger) การบาดเจบ (Injury) การเสยงภย (Risk) หรอการสญเสย (Loss)

ความปลอดภย (Safety) ในงานวจยน หมายถงสภาวะปราศจากภยหรออนตรายจากการบาดเจบ พการ หรอตาย ทรพยสนเสยหาย และจากสภาพเสยงภยตาง ๆ ทมโอกาสจะเกดขนในบรษท โลจสตกส ก.

2.1.4 สาเหตของการเกดอบตเหต เฉลมชย ชยกตตภรณ และคณะ (2533, น. 20-21) ไดกลาววาสาเหตของอบตเหต

แบงออกเปน 2 ประการหลก ๆ ดงน

16

1) สาเหตพนฐานหรอสาเหตทเอออ านวยใหเกดอบตเหต ม 3 ประการ ไดแก (1.1) การบรหารจดการและการควบคมงาน ความปลอดภยขาดประสทธภาพ

เนองจาก - ไมมการสอนหรออบรมงานเกยวกบความปลอดภย - ไมบงคบใหปฏบตตามระเบยบหรอกฎความปลอดภย - ไมไดวางแผนงานความปลอดภยในการท างาน - ขาดการตดตามแผนการท างานดานความปลอดภยอยางสม าเสมอ - ไมไดท าการแกไขจดทเปนอนตราย - ไมจดอปกรณความปลอดภยใหแกคนงาน

(1.2) สภาวะจตใจของบคคลไมปกต เนองจาก - ขาดความรหรอจตส านกความปลอดภย - มทศนคตไมด และไมถกตอง - ภาวะจตใจตอบสนองชาเกนไป - ไมสามารถควบคมอารมณได

(1.3) สภาวะรางกายของบคคลไมปกต เนองจาก - ออนเพลย - หหนวก - สายตาไมด - สภาพรางกายไมเหมาะกบงาน - รางกายพการ - โรคหวใจ ความดนโลหตสง

2) สาเหตหลกทท าใหเกดอบตเหต (2.1) การกระท าทไมปลอดภยของบคคล รอยละ 88 ของอบตเหตทเกดจาก

การกระท าทไมปลอดภยของผปฏบตงาน ไดแก - ปฏบตงานโดยไมมหนาทรบผดชอบโดยตรง - บ ารงรกษา ซอมแซมเครองจกรโดยไมหยดเครอง - ถอดเครองปองกนออกแลวไมใสเขาทหรอจงใจไมใช - ท างานหรอใชเครองจกรเรวกวาอนตราทก าหนด - ไมใสเครองปองกนอนตรายสวนบคคลขณะปฏบตงาน - ไมปฏบตตามกฎความปลอดภย - ใชเครองมอทช ารด หรอใชไมถกวธและไมเหมาะสมกบงาน

17

- ดมสรา หรอของมนเมา ขณะปฏบตงาน - สวมใสชดท างานไมรดกม

(2.2) สภาพการท างานทไมปลอดภย รอยละ 10 ของอบตเหตเกดจากสภาพการท างานและสภาพแวดลอมไมปลอดภย

- อปกรณการผลต เครองจกร อยในสภาพช ารดไมมเซฟการด ฝาครอบ - ขาดการวางแผนจดระเบยบรกาษาความสะอาดในโรงงาน - การจดกองวสดสงของไมเปนระเบยบ และไมถกวธ - สถานทท างานไมปลอดภย เชน แสงสวางไมเพยงพอ เสยงดงเกนไป - ไมมระบบการระบายอากาศ หรอมแตไมเหมาะสม ไมมประสทธภาพ - ไมมระบบการเตอนภยทเหมาะสม

ณรงคศกด องคะสวพลา (2536, น.114) ไดกลาววาสาเหตทวไปของการเกดอบตเหตจากการท างานเกดจากองคประกอบตางๆ ดงน

1) คนตองไดรบการฝกอบรมดานความปลอดภย การปฏบตงานในเรองความปลอดภยอยางถกตองและการจดงานใหเหมาะสมกบสภาพรางกาย

2) เครองจกรตองอยในสภาพทใชการไดด และมผดแลรบผดชอบ 3) สภาพแวดลอม ตองมความเปนระเบยบเรยบรอย มการสอบสวนอบตภย 4) การบรหารความปลอดภย ทกคนตองมสวนรวมในการด าเนนงานดานบรหาร

ความปลอดภย มนโยบายในการบรหารความปลอดภยทชดเจน และผบรหารทกระดบตองใหความส าคญในเรองความปลอดภย

ณรงค ณ เชยงใหม และเอองฟา นนทวรรธนะ (2536, น. 127) แบงสาเหตทท าใหเกดอบตเหตในการท างานออกเปน 3 สาเหตใหญ ดงน

1) สาเหตเกดจากบคคล ไดแก การแตงกายไมเหมาะสม บคคลทมทศนคตไมดตอความปลอดภย บคคลมอปนสยไมดเพราะวาชอบลอง ขาดประสบการณ สภาพรางกายไมพรอมทจะท างาน เปนตน

2) สาเหตเกดจากเครองจกรและอปกรณในการท างาน ไดแก เครองมอช ารด การใชเครองมอผดประเภท การใชเครองจกรทไมมระบบปองกนอนตราย เปนตน

3) สาเหตเกดจากสภาพแวดลอมในการท างาน ไดแก บรเวณภายนอกของโรงงาน การจราจรภายในโรงงาน ความไมเปนระเบยบภายในโรงงาน แสงสวาง การระบายอากาศ เสยง เปนตน

สาเหตของการเกดอบตเหตส าหรบในงานวจยน สรปไดวา สาเหตของอบตเหต แบงออกเปน 5 ประการหลก ๆ ไดแก

18

1) สภาวะสวนบคคล แบงออกเปนสภาวะจตใจและสภาวะรางกายไมปกต 2) พฤตกรรมของบคคลไมปลอดภย 3) เครองจกรและอปกรณในการท างานไมปลอดภย 4) สภาพการท างานและสภาพแวดลอมไมปลอดภย 5) การบรหารจดการและการควบคมไมมประสทธภาพ

2.1.5 ความสญเสยเนองจากเกดอบตเหต ความสญเสยทเกดขนเมอเกดอบตเหต มลกษณะเชนเดยวกบ ทฤษฎภเขาน าแขง

(Iceberg Theory) โดยเปรยบเทยบความสญเสยเหมอนกอนน าแขงทมสวนทโผลเหนอน าและมสวนทจมอยใตผวน า เปนอตราสวนประมาณ 1:4 โดยสวนทโผลเหนอน าเปรยบเสหมอนความสญเสยทางตรงจากอบตเหต และสวนทจมอยใตผวน าเปรยบเสหมอนความสญเสยทางออมทเกดขน ซงจากการศกษาของเฮนรช (Heinrich) พบวา ในการเกดอบตเหตแตละครง อตราสวนโดยประมาณระหวางคาใชจายทางตรง และคาใชจายทางออม เปน 1 ตอ 4 โดยความสญเสยทางออมมคามากกวาความสญเสยทางตรงมาก ซงปกตมกจะคดกนไมถง จงมผเปรยบเทยบวาความสญเสยหรอคาใชจายของการเกดอบตเหตเปรยบเสมอน “ภเขาน าแขง” รายละเอยดของความสญเสยทางตรงและความสญเสยทางออม (วฑรย สมะโชคด, 2532, น. 8-9) มดงน

2.1.5.1 ความสญเสยทางตรง หมายถง จ านวนเงนทตองจายไปอนเกยวเนองกบผไดรบบาดเจบโดยตรงจากการเกดอบตเหต ไดแก คารกษาพยาบาล คาเงนทดแทน คาท าขวญ คาท าศพ คาประกนชวต เปนตน

2.1.5.2 ความสญเสยทางออม หมายถง คาใชจายอนๆ ซงสวนใหญจะค านวณเปนตวเงนได นอกเหนอจากคาใชจายทางตรงส าหรบการเกดอบตเหตแตละครง ไดแก

1) การสญเสยเวลาท างานของคนงานหรอผบาดเจบ เพอรกษาพยาบาล คนงานอนหรอเพอนรวมงานทตองหยดชะงกชวคราวเนองจาก ชวยเหลอผบาดเจบโดยการปฐมพยาบาล หรอน าสงโรงพยาบาล ความอยากรอยากเหนประเภทไทยมง การวพากษวจารณ ความตนตกใจ และหวหนางานหรอผบงคบบญชา เนองจากชวยเหลอผบาดเจบ สอบสวนหาสาเหตของการเกดอบตเหต บนทกและจดท ารายงานการเกดอบตเหตเพอเสนอตามล าดบชนและสงแจงไปยงหนวยราชการทเกยวของ จดหาคนงานอนและฝกสอนใหเขาท างานแทนผบาดเจบ หาวธแกไขและปองกนอบตเหตไมใหเกดซ าอก

2) คาใชจายในการซอมแซม เครองจกร เครองมอ อปกรณ ทไดรบความ เสยหาย

3) วตถดบหรอสนคาทไดรบความเสยหายตองโยนทง ท าลายหรอขาย เปนเศษขยะ

19

4) ผลผลตลดลง เนองจากขบวนการผลตขดของ ตองหยดชะงก 5) คาสวสดการตางๆ ของผบาดเจบ 6) คาจางแรงงานของผบาดเจบซงโรงงานยงคงตองจายตามปกต แมวา

ผบาดเจบจะท างานยงไมไดเตมท หรอตองหยดงาน 7) การสญเสยโอกาสในการท าก าไร เพราะผลผลตลดลงจากการ

หยดชะงกของขบวนการผลต และความเปลยนแปลงความตองการของทองตลาด 8) คาเชา คาไฟฟาน าประปา และโสหยตางๆ ทโรงงานยงคงตองจาย

ตามปกต แมวาโรงงานจะตองหยดหรอปดกจการหลายวนในกรณเกดอบตเหตรายแรง 9) การเสยชอเสยงและภาพพจนของโรงงาน

ภาพท 2.1 ความสญเสยของอบตเหตเปรยบเทยบกบภเขาน าแขง. จากวศวกรความปลอดภย (น. 8-9), โดยวฑรย สมะโชคด, 2532, กรงเทพมหานคร: ส านกพมพฟสกสเซนเตอร.

ความสญเสยเนองจากเกดอบตเหตในงานวจยน แบงออกเปน 2 สวน 1) ความสญเสยทางตรง หมายถง จ านวนเงนทตองจายไปอนเกยวเนองกบ

ผไดรบบาดเจบโดยตรงจากการเกดอบตเหตภายในบรษท โลจสตกส ก. 2) ความสญเสยทางออม หมายถง คาใชจายอน ๆ นอกเหนอจากคาใชจายทางตรง

ส าหรบการเกดอบตเหตแตละครงภายในบรษท โลจสตกส ก.

20

2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการเกดอบตเหต

2.2.1 ทฤษฎโดมโน (Domino Theory) ทฤษฎโดมโน (Domino Theory) ของการเกดอบตเหต สามารถเชอมโยงไดกบ

ปรชญาความปลอดภยของ H.W. Heinrich เกยวกบสาเหตของอบตเหตได ทฤษฎโดมโนกลาววา การบาดเจบและความเสยหายตางๆ เปนผลทสบเนองโดยตรงมาจากอบตเหต และอบตเหตเปนผลมาจากการกระท าทไมปลอดภย (หรอสภาพการณทไมปลอดภย) ซงเปรยบไดเหมอนตวโดมโนทเรยงกนอย 5 ตวใกลกน เมอตวท 1 ลมยอมมผลท าใหตวโดมโนถดไปลมตามกนไปดวย ตวโดมโนทง 5 ตว (อางใน วฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน, 2538, น. 8-9) ไดแก

1) สภาพแวดลอมหรอภมหลงของบคคล 2) ความบกพรองผดปกตของบคคล 3) การกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภย 4) อบตเหต 5) การบาดเจบหรอเสยหาย

ภาพท 2.2 ตวโดมโนทเรยงกนอย 5 ตวใกลกน. จาก วศวกรรมและการบรหารความปลอดภยในโรงงาน. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน) พมพครงท 1 (น. 8-9), โดยวฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน, 2538, กรงเทพฯ: สวนต าราสนบสนนเทคนคอตสาหกรรม สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), 2541.

21

จากภาพท 2.2 สภาพแวดลอมของสงคมหรอภมหลงของคนใดคนหนง (สภาพครอบครว ฐานะความเปนอย การศกษา การอบรม) กอใหเกดความบกพรองผดปกตของคนนน (ทศนคตตอความปลอดภยไมถกตอง ชอบเสยง มกงาย) กอใหเกดการกระท าทไมปลอดภยหรอสภาพการณทไมปลอดภยกอใหเกดอบตเหต กอใหเกดการบาดเจบหรอความเสยหาย ทฤษฎโดมโนน เขยนเปนภาษาไทยคอ “ลกโซของอบตเหต” (Accident Chain) การปองกนอบตเหตตามทฤษฎโดมโนหรอลกโซของอบตเหต เมอโดมโนตวท 1 ลม ตวถดไปกลมตาม ดงนนหากไมใหโดมโนตวท 4 ลม (ไมใหเกดอบตเหต) กตองเอาโดมโนตวท 3 ออก (ก าจดการกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภย) การบาดเจบหรอความเสยหายกจะไมเกดขน

การปองกนอบตเหตตามทฤษฎโดมโนหรอลกโซอบตเหต คอ การตดลกโซการเกดอบตเหต โดยก าจดการกระท าหรอสภาพการณทไมปลอดภยดวยวธการตาง ๆ อบตเหตกจะไมเกดขน การทจะแกไขปองกนทโดมโนตวท 1 สภาพแวดลอมของสงคมหรอภมหลงของบคคล หรอตวท 2 ความบกพรองผดปกตของบคคล เปนเรองทแกไขไดยากกวา เพราะเปนสงทเกดขนและปลกฝงเปนคณสมบตสวนบคคลแลว (วฑรย สมะโชคด และวรพงษ เฉลมจระรตน, 2538, น. 8-9)

2.2.2 ทฤษฎระบบ (Systems Theory) บอบ ฟเรนซ (Bob Firenze) ไดอธบายแนวคดรปแบบความปลอดภยวาการศกษา

เรองอบตเหตตองศกษาองคประกอบทงระบบ ซงมปฏกรยาสมพนธเกยวของกน องคประกอบดงกลาวประกอบดวย คน (Man) เครองจกร (Machine) และสงแวดลอม (Environment) ความส าคญขององคประกอบทเปนสาเหตของการเกดอบตเหต แตละองคประกอบมความส าคญตอการตดสนใจผลตงานและการเกดอบตเหต ดงตอไปน (อางใน เฉลมชย ชยกตตภรณ และคณะ, 2533, น. 23-24)

2.2.2.1 คนหรอผปฏบตงาน (Man) ในการผลตงานหรอท างานแตละชน ผปฏบตงานจ าเปนตองตดสนใจเลอกวธปฏบตอยางใดอยางหนง เพอใหบรรลเปาหมายแตการตดสนใจในการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายในแตละครงนนยอมมความเสยงแอบแฝงอยเสมอ ดงนนการตดสนใจแตละครง ผปฏบตงานจะตองมขอมลขาวสารเพยงพอ หากขอมลขาวสารด ถกตองกจะท าใหการตดสนใจถกตอง หากขอมลไมถกตองกจะท าใหการตดสนใจนนผดพลาดหรอมความเสยงสง อาจท าใหเกดความลมเหลวในการท างาน ซงอาจจะสงผลใหเกดอบตเหตตามมาได

2.2.2.2 อปกรณเครองจกร (Machine) อปกรณเครองจกรทใชจะตองมความพรอม ปราศจากขอผดพลาด ถาอปกรณเครองจกรออกแบบไมถกตอง ไมถกหลกวชาการหรอขาดการบ ารงรกษาทดยอมท าใหกลไกของเครองจกรปฏบตงานผดพลาดซงอาจจะน าไปสอบตเหต

2.2.2.3 สงแวดลอม (Environment) สภาพการท างานและสงแวดลอมในการท างาน มบทบาทส าคญตอการปฏบตงาน ความผดพลาดทเกดขนกบสงแวดลอมอาจกอใหเกดปญหาตอผปฏบตงานและเครองจกรซงเปนสาเหตของการเกดอบตเหตได

22

ฉะนนกอนทจะตดสนใจทกครง ผปฏบตงานจะตองหาขอมลเพอใหแนใจวาการตดสนใจนนถกตอง แตอยางไรกตามถงแมวาผปฏบตงานจะมความร มขอมลทมคณคา แตความผดพลาดในการตดสนใจกอาจเกดขนได เนองจากตวแปรส าคญทมการมองขามไป ตวแปรนคอความเครยด เมอความเครยดเกดขนกบผปฏบตงาน จะท าใหความสามารถในการตดสนใจของผปฏบตงานชะงกหรอลาชาลง ซงจะมผลตอการท างาน ความเครยดทกลาวนประกอบดวยความเครยดทางรางกาย เชน การตดยาเสพตด และแอลกอฮอล ฯลฯ ความเครยดทางจตใจ เชน ความกงวลใจ ความกาวราว และความเมอยลา ฯลฯ และความเครยดทเกดจากสภาพของงาน เปนตน ความเครยดแตละประเภทยอมมศกยภาพในตวของมนเอง หรออาจจะรวมกบความเครยดหรอองคประกอบอนๆ ทจะเปนสาเหตท าใหคนมพฤตกรรมทไมปลอดภย หรอเกดการตดสนใจทผดพลาด ซงผลทตามมากคอการเกดอบตเหต

2.2.3 ทฤษฎการเกดอบตเหตจากหลายสาเหต (Multiple Causation Theory) แดน ปเตอรเซน (Dan Petersen, 1971) ไดน าเสนอแนวคดใหมทวาอบตเหตท

เกดขนแตละครงไมไดมสาเหตมาจากสาเหตเดยวแตเกดจากหลายสาเหตรวมกน และเมอสบคนลงไปถงตนตอของปญหาจะพบวาอบตเหตทเกดขนนนเปนผลมาจากกระท าทไมปลอดภยหรอสภาพการณทไมปลอดภยตลอดจนการขาดประสทธภาพของระบบการจดการบรหารจดการดานความปลอดภย ตวอยางเชน ชางซอมบ ารงตกจากบนไดในขณะทปนบนไดเพอเปลยนหลอดไฟทเพดานหอง ถาวเคราะหสาเหตการเกดอบตเหตโดยมองเพยงสาเหตเดยวคอ อาจเกดจากการกระท าทไมปลอดภย เนองจากชางซอมบ ารงปนบนไดทช ารด วธการแกไขคอการหามใชบนไดทช ารด แตถาวเคราะหสาเหตของการเกดอบตเหตตามทฤษฎการเกดอบตเหตจากหลายสาเหต จะพบวาสา เหตการเกดอบตเหตดงกลาวเกดจากการขาดประสทธภาพของระบบบรหารจดการดานความปลอดภย เชน การขาดการตรวจสอบสภาพและบ ารงรกษาบนได หวหนางานละเลยการควบคมงาน การขาดความรและขาดการฝกอบรมใหเกดทกษะในการปฏบตงาน การขาดความตระหนกในเรองความปลอดภย เปนตน ซงจะน าไปสวธการปรบปรงแกไขในดานการบรหารจดการ เชน การปรบปรงวธการตรวจความปลอดภย ก าหนดหวหนางานตรวจสอบและควบคมงานอยางใกลชด การจดใหมการฝกอบรมใหความรในการปฏบตงาน เปนตน (อางใน ณรงค ณ เชยงใหม และเอองฟา นนทวรรธนะ, 2536, 132)

ดงนนตามทฤษฎนเหนไดวาถามระบบการบรหารจดการทด โอกาสทจะเกดอบตเหตกลดลงหรออาจไมเกดขนเลย และถงแมจะมอบตเหตเกดขน แตถามระบบการบรหารจดการทดกท าใหมมาตรการรองรบสถานการณทเกดขนไดอยางทนทวงท เพอลดความสญเสยทจะเกดขนตามมา

23

2.3 ทฤษฎทเกยวของกบความสญเสยเนองจากเกดอบตเหต

ทฤษฎของ Loss Causation Model โดยทฤษฎนเปนแบบจ าลองสาเหตทท าใหเกดอบตเหตและความสญเสย เปนแบบจ าลองของสาเหตความสญเสยทน ามาใชในการควบคมอบตเหตทเกดขนไดอยางกวางขวาง ตลอดจนสามารถชวยแกไขปญหาการจดการเกยวกบความสญเสยทเกดขนได ซงแบบจ าลองนจะท าใหผใชเขาใจและทราบขอเทจจรงตางๆ ทส าคญทใชในการควบคมการเกดอบตเหตไดอยางครอบคลม โดยมองคประกอบทส าคญ 5 ประการ มการเกยวโยงและสมพนธกนเปนล าดบขนตอน (ชยยทธ ชวลตนธกล, 2549, น. 1)

ภาพท 2.3 แบบจ าลองสาเหตทท าใหเกดความสญเสย. จากสาเหตการประสบอนตรายและความสญเสย (The causes and effects of loss), โดยชยยทธ ชวลตนธกล, 2549, 8.

2.3.1 ความสญเสย เมอเกดอบตเหตขน ผลทตามมาคอความสญเสย ซงหมายรวมถงอนตรายทเกดกบคน ทรพยสน และกระบวนการผลต และความสญเสยทเกดขนอาจมความรนแรงของความเสยหายแตกตางกนออกไป ทงทเกดขนแลวสงผลตอความเสยหายทางทรพยสน และสงผลตอคน ไดแก การบาดเจบ เจบปวด สญเสยอวยวะ เจบปวยจากการท างาน พการ หรอเสยชวต ซงความสญเสยทเกดยอมกอใหเกดคาใชจายตามมามากมาย

2.3.2 เหตการณผดปกต เปนเหตการณทเกดขนกอนความสญเสย ไดแก การสมผสซงเปนการถายโอนอนตรายจากตนตอหรอแหลงอนตรายไปยงผรบหรอสงทรบอนตรายนน เปนผลใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย การสมผสและการแลกเปลยนพลงงานจะชวยใหเกดความคดในการหาวธหรอมาตรการในการปองกนได พลงงานนนจะสามารถลดอนตรายหรอลดความเสยหายในชวงเวลาทมการสมผสเกดขนได เชน การใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล การหลกเลยงการสมผสอนตรายตาง ๆ การหาวสดมารองรบสวนทมการสมผส เปนตน แตถาหากเกดมสภาพงานทต ากวามาตรฐานหรอการกระท าทต ากวามาตรฐาน ยอมมความเปนไปไดทจะท าใหเกด

ขำดกำรควบคม สำเหตพนฐำน สำเหตในขณะนน เหตกำรณผดปกต ควำมสญเสย

1. โครงกำรไม

เพยงพอ ปจจยจำกคน กำรกระท ำและ สมผสกบพลงงำน คน

2. มำตรฐำนของ สภำพแวดลอม หรอวตถ ทรพยสน

โครงกำรไมเพยงพอ ปจจยจำกงำน ทไมไดมำตรฐำน กระบวนกำร

3. กำรปฏบตตำม

มำตรฐำนไมเพยงพอ

24

การสมผสและมการแลกเปลยนพลงงาน ซงอาจเปนอนตรายตอคน ทรพยสน และหรอกระบวนการผลต

2.3.3 สาเหตในขณะนน เปนสาเหตทก าลงจะเกดอบตเหต เปนภาวะทเกดขนกอนหนาทจะมการสมผสเกดขน ซงอาจเปนไดทงการกระท าทต ากวามาตรฐาน และสภาพทต ากวามาตรฐาน ตวอยางของการกระท าทต ากวามาตรฐาน ไดแก ใชอปกรณทช ารด ใชอปกรณไมถกตอง การยกของไมถกวธ ดมสรา/ สงเสพตด เปนตน สวนสภาพทต ากวามาตรฐาน ไดแก ไมมครอบหรอก าบงทเหมาะสม ไมมระบบเตอนภยทเหมาะสม เสยงดง ไมมการระบายอากาศ เปนตน โดยสภาพทต ากวามาตรฐานจะเกดขนรวมกบการกระท าทต ากวามาตรฐาน ซงทง 2 ประการนเปนเพยงสาเหตทเกดขนในขณะนนหรอเปนอาการแสดงเทานน ดงนนจะตองด าเนนการวนจฉยหาสาเหตทแทจรงตอไป เพราะหากรสาเหตจะชวยชหนทางในการควบคมใหมประสทธภาพในการแกไขปญหาไดมากขน

2.3.4 สาเหตพนฐาน ชวยอธบายวาท าไมจงเกดการกระท าหรอสภาพงานทต ากวามาตรฐานขนได ปจจยเหลานจะน าไปสการควบคมการจดการทมประสทธภาพ สาเหตพนฐานยงชวยอธบายไดวาเหตใดคนจงท าสงทต ากวามาตรฐาน กลาวคอ คนอาจจะมแนวโนมไมปฏบตตามวธการทเหมาะสม ถกตอง หากไมไดมการอบรมเกยวกบเรองนน ๆ นอกจากสาเหตพนฐานยงชวยอธบายวาสาเหตใดสภาพงานทต ากวามาตรฐานจงยงคงเกดขนอย สงเหลานยงคงเกดขนไดแนนอนหากไมมาตรฐานทเหมาะสม ไมปฏบตตามมาตรฐานทก าหนด ตลอดจนมการออกแบบโครงสรางและกระบวนการผลตทไมปลอดภย โดยจดกลมสาเหตในขณะนนไดเปน 2 กลม ดงน

2.3.4.1 ปจจยจากบคคล ไดแก ขาดความสามารถ ขาดความร ขาดความช านาญ ความเครยด ขาดแรงจงใจ เปนตน

2.3.4.2 ปจจยจากงาน ไดแก การออกแบบทางวศวกรรมไมเพยงพอ การบ ารงรกษาไมเพยงพอ มาตรฐานของงานไมเพยงพอ ใชงานผดวตถประสงค เปนตน

2.3.5 การขาดการควบคม หากปราศจากการควบคมการจดการอยางพอเพยง สาเหตและและผลกระทบของการเกดอบตเหตยอมเกดขนได และหากแกไขไมทนเวลา อาจน าไปสความสญเสยตามมาได การขาดการควบคมมสาเหตมาจาก 3 ประการ ดงน

2.3.5.1 โครงการไมเพยงพอ โครงการความปลอดภยหรอควบคมความสญเสยตางๆ อาจมนอยเกนไป ทงนขนอยกบลกษณะและประเภทขององคกรดวย

2.3.5.2 มาตรฐานของโครงการไมเพยงพอ สาเหตพนฐานทท าใหเกดความสบสนและไดแก มาตรฐานทมไมชดเจน หรอมาตรฐานไมสงพอ มตวอยาง 10 ประการของบรษทแหงหนงใชงานอย โดยใชเกณฑวดทชดเจนวาสงทกระท ามความสมพนธกบมาตรฐานมากนอยเพยงไร ไดแก 1) พนกงานทกคนไดเคยรบทราบเกยวกบ กฎ ระเบยบ

25

2) การกระท าหรอสภาพงานทไมปลอดภยตาง ๆ 3) พนกงานทกคนไดรบค าแนะน าในการปฏบตงานทเหมาะสมและผานการ วางแผน 4) พนกงานใหมทกคนไดรบการอบรม 5) พนกงานทกคนตองเขารวมประชมเกยวกบความปลอดภย 6) พนกงานทกคนตองรบร เขาใจและท าตามหลกในการดแลรกษาใหม ความเปนระเบยบ 7) พนกงานทกคนไดรบแจกอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล 8) อบตเหตทกครงทเปนผลใหมผบาดเจบ หรอทรพยสนเสยหายตอง ไดรบการสอบสวน

9) พนกงานแตละคนในสายบงคบบญชาของผจดการฝาย ไดรบการยก ยองชมเชยเมอแสดงพฤตกรรมทพงประสงค หรอมความปลอดภย

2.3.5.3 การปฏบตตามมาตรฐานไมเพยงพอ เปนเหตผลใหญทสดของความลมเหลวในการควบคมความสญเสยจากอบตเหต 2.4 หลกการบรหารจดการความปลอดภย

การจดการคอ กระบวนการท างานทมการจดการอยางเปนระบบ มหลกเกณฑและทฤษฏทนาเชอถอได เพอประโยชนในการท างานใหบรรลเปาหมายในการปฏบตงาน ทงนใหเหมาะสมกบสถานการณและสงแวดลอมการจดการเปนศาสตรทเกยวกบการบรหาร (Administrative sciences) ซงสามารถใชไดกบการบรหารงานทกชนด โดยสรปสาระส าคญดงน (กตต อนทรานนท, 2538, น. 232) คอ

2.4.1 หลกการบรหารงาน แบงออกเปน ดงน 2.4.1.1 หนาทการจดการ (Management Functions) ประกอบดวย

1) การวางแผน (planning) หมายถง หนาทของผบรหารทจะตองท าการคาดการณลวงหนาถงเหตการณตาง ๆ ทจะมตอธรกจและก าหนดขนเพอเปนแผนการปฏบตงานหรอวถทางทจะปฏบตเอาไวส าหรบเปนแนวทางของการท างานในอนาคต

2) การจดองคกร (organizing) หมายถง หนาทของผบรหารทจ าตองจดใหมโครงสรางของงานตางๆ และอ านาจหนาททงนเพอใหเครองจกรสงของและตวคนอยในสวนประกอบทเหมาะสมในอนทจะชวยใหงานขององคกรบรรลผลส าเรจไปได

26

3) การบญชาสงการ (commanding) หมายถง หนาทในการสงงานตางๆ ของผบงคบบญชา ซงหากจะใหบรรลผลดวยด ผบรหารจะตองท าตวเปนแบบอยางทด และตองเขาใจในหนาทของตนเองเปนอยางด

4) การประสานงาน (coordinating) หมายถง ภาระหนาททจะตองเชอมโยงงานของทกคนใหเขากนไดและก ากบใหไปสจดมงหมายเดยวกน

5) การควบคม (controlling) หมายถง ภาระหนาทในการทจะตองก ากบใหสามารถใหกจกรรมตาง ๆ ทท าไปนนเขากนไดกบแผนทไดวางไวแลว

2.4.1.2 คณสมบตของผบรหาร ตองมคณลกษณะพรอมความสามารถทงทางรางกาย จตใจ ไหวพรบ การศกษาหาความร เทคนคในการท างานและประสบการณตางๆ โดยคณสมบตทางดานเทคนควธการท างานนนส าคญทสดในระดบพนกงานปฏบตการ แตส าหรบระดบสงขนไปกวานนความสามารถทางดานบรหารจะเพมความส าคญตามล าดบและมความส าคญมากทสดในระดบผบรหารชนสง (Top executive) โดยทกษะทส าคญของผบรหารทควรม ไดแก ทกษะดานความคด ทกษะดานคน และทกษะในดานเทคนค

2.4.2 หนาทของบคคล 2.4.2.1 ฝายผจดการ

1) ตองพยายามท าใหคนงานเกดความสนใจในการปองกนอบตเหตโดย อาจจะมการประกาศหรอจดแสดงใหเหนและเขาใจอยางแจมแจง ชดเจน

2) ตองจดหาทครอบปองกนสวนทเปนอนตรายของเครองจกรให เพยงพอ และเหมาะสม

3) ตองแนใจวาผทอยใตบงคบบญชาจะเขาใจ และยอมรบความ รบผดชอบในเรองนรวมกน

4) ตองแนใจวาผทอยใตบงคบบญชาจะน าเอาค าแนะน า และความรท ไดรบการอบรมมาไปปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยแกตวเขาเอง

2.4.2.2 ฝายหวหนาคนงาน 1) ตองพยายามเนนหรอชแจงใหคนงานปฏบตตามระเบยบของโรงงาน

และสงแกไขการปฏบตงานทไมปลอดภยของคนงานเมอเขาพบ 2) ตองเสนอแนะฝายบรหารใหปรบปรงแกไขสภาวะทไมปลอดภยตางๆ

ใหดขน 3) ตองสนบสนนและกระตนใหคนงานเกดความสนใจในการปองกน

อบตเหต

27

2.4.2.3 ฝายคนงาน 1) ปฏบตตามกฎขอบงคบ และระเบยบการทวาดวยความปลอดภยใน

การท างาน 2) ชแจงสงตางๆ ใหคนงานใหมไดรบทราบ และควรจะสงไปฝกงานกอน

บรรจเขาท างาน 3) คนงานจะตองรายงานสภาวะทไมปลอดภยทเกดขนใหหวหนางาน

ทราบทนท 4) คนงานควรจะแสดงความคดเหนและแนะน าการท างานอยางไรจงจะ

ปลอดภยกวา 2.4.3 การเสรมสรางความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ ตองยดหลกการ

3E (วฑรย สมะโชคด, 2532: 19-21) ไดแก 2.4.3.1 Engineering (วศวกรรมศาสตร) คอการใชความรทางวชาการดาน

วศวกรรมศาสตร ในการค านวณและออกแบบเครองจกรเครองมอทมสภาพการใชงานทปลอดภยทสด การตดตงเครองปองกนอนตรายใหแกสวนทเคลอนไหวหรออนตรายของเครองจกร การวางผงโรงงาน ระบบไฟฟา แสงสวาง เสยง การระบายอากาศ

2.4.3.2 Education (การศกษา) คอการใหการศกษา หรอการฝกอบรมและแนะน าคนงานหวหนางานตลอดจนผทเกยวของในการท างาน ใหมความรความเขาใจเกยวกบการปองกนอบตเหตและการเสรมสรางความปลอดภยในโรงงาน ใหรวาอบตเหตจะเกดขนและปองกนไดอยางไร

2.4.3.3 Enforcement (การออกกฎขอบงคบ) คอการก าหนดวธการท างานอยางปลอดภย และมาตรการควบคมบงคบใหคนงานปฏบตตาม เปนระเบยบปฏบตทตองการประกาศใหทราบทวกน หากผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามจะตองถกลงโทษ เพอใหเกดความส านกและหลกเลยงการท างานทไมถกตองหรอเปนอนตราย

2.4.4 ระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย (Occupational health and safety management system) เปนระบบทใชในการปรบปรงการด าเนนงานดานอาชวอนามยและความปลอดภยขององคกร โดยมเปาหมายเพอลดและควบคมความเสยงอนตรายของลกจางและผทเกยวของ เพมประสทธภาพการด าเนนงานขององคการ และแสดงถงความรบผดชอบขององคกรตอสงคม ขอก าหนดของระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย ประกอบไปดวย

2.4.4.1 ขอก าหนดทวไป เปนองคประกอบทงหมดซงเปนภาพรวมของระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย องคกรตองจดท าและปฏบตตาม

28

2.4.4.2 การทบทวนสถานะเรมตน องคกรตองทบทวนการด าเนนงานดานอาชวอนามยและความปลอดภยทมอย ไมวาจะเปนขอก าหนดตามกฎหมายทเกยวของ ประสทธภาพและประสทธผลของทรพยากรทมอย แนวทางการด าเนนการดานอาชวอนามยและความปลอดภยทมอยในองคกร และขอปฏบตและการด าเนนงานทดกวาซงองคกรอนไดจดท าไว ซงขอมลจากการทบทวนสถานะเรมตนน จะใชในการพจารณาก าหนดนโยบายและกระบวนการจดท าระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย โดยการทบทวนสถานะเรมตนน จะใชเฉพาะเมอมการน าระบบนมาใชเปนครงแรกเทานน และองคกรตองท าและเกบบนทกตามทก าหนด

2.4.4.3 นโยบายอาชวอนามยและความปลอดภย ผบรหารสงสดขององคกรตองเปนผทก าหนดนโยบาย มการจดท าเปนเอกสารพรอมทงลงนาม เพอแสดงเจตจ านงในการจดการ อาชวอนามยและความปลอดภย โดยนโยบายตองเปนสวนหนงของธรกจ เหมาะสมกบลกษณะและความเสยงขององคกร แสดงเจตจ านงทจะปฏบตตามกฎหมายก าหนด ปรบปรงและปองกนอนตรายทจะเกดกบลกจาง และผทเกยวของอยางตอเนอง

2.4.4.4 การวางแผน 1) การประเมนความเสยง องคกรตองจดท าตามเอกสารขนตอนการด าเนนงาน

ในการชบงอนตราย และการประมาณระดบความเสยงทกกจกรรมและสภาพแวดลอมในการท างานของลกจางและผทเกยวของ เพอทใชก าหนดเปนมาตรการควบคมความเสยง และองคกรตองทบทวนการประเมนความเสยงหากมกจกรรมใหมเกดขน

2) กฎหมายและขอก าหนดอนๆ องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการชบงตามขอก าหนดกฎหมายใหทนสมย

3) การเตรยมการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานดงน ก าหนดแผนงานและวตถประสงค บคลากรและทรพยากร วางแผนเพอควบคมความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได เปนไปตามกฎหมายก าหนด วางแผนตดตามตรวจสอบและการวดผลการปฏบต

2.4.4.5 การน าไปใชและการปฏบต 1) โครงสรางและความรบผดชอบ

(1) องคกรตองมการก าหนดโครงสราง อ านาจหนาทและความรบผดชอบของลกจางทกระดบทเกยวของกบการจดการในดานอาชวอนามยและความปลอดภย

(2) องคกรตองแตงตงผแทนฝายบรหารดานอาชวอนามยและความปลอดภย เพอปฏบตงานในการดแลระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยทไดจดท าขน

(3) ผบรหารระดบสงตองเปนผน าแสดงความรบผดชอบดาน อาชวอนามยและความปลอดภย พรอมทงดแลใหมการปรบปรงระบบ

29

(4) การฝกอบรม การสรางจตส านกและความรความสามารถ องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงาน โดยจดใหมการฝกอบรมบคลากรทกระดบในองคกรใหมความรความสามารถ และตองมการประเมนความรความสามารถของผปฏบตงานในกจกรรมทมความเสยง และองคกรจดท าและเกบบนทกเปนหลกฐาน

(5) การสอสาร องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการสอสารดานอาชวอนามยและความปลอดภยทงภายในและภายนอก

(6) เอกสารและการควบคมในระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย

(7) องคกรตองมเอกสารในระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยอยางเพยงพอและมประสทธภาพ ประสทธผล

(8) องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการเกบรกษาและควบคมเอกสาร เอกสารตองมความทนสมยและใชไดตามวตถประสงค

2) การจดซอและการจดจาง องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานส าหรบการจดซอและการจดจางในสวนทจะมผลตออาชวอนามยและความปลอดภย

3) การควบคมการปฏบต องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการควบคมลกจางในแตละกจกรรม

4) การเตรยมความพรอมส าหรบภาวะฉกเฉน องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานส าหรบภาวะฉกเฉน มการก าหนดแผนฉกเฉนเพอลดผลกระทบทอาจเกดขน และมการฝกซอม ใหเปนไปตามมาตรฐานหรอขอก าหนดของกฎหมาย

2.4.4.6 การตรวจสอบและแกไข 1) การตดตามตรวจสอบและการวดผลการปฏบต องคกรตองจดท า

และปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการตดตามตรวจสอบและการวดผลการปฏบต ท งในเชงรกและเชงรบเพ อใหบรรลนโยบายท ก าหนดไว เม อมการใชงานเคร องมอ ม การตรวจวดและวเคราะหตวอยางการสอบเทยบตามระยะเวลาทก าหนด

2) การตรวจประเมน องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานในการตรวจประเมนระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยตามชวงเวลาทก าหนดอยางสม าเสมอ ผตรวจประเมนตองเปนบคคลทมความรความสามารถ มการก าหนดแผนการตรวจประเมน

3) การแกไขและการปองกน องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานทแสดงถงการแกไขขอบกพรองทพบจากการตดตามตรวจสอบ การวดผลการ

30

ปฏบต ขอรองเรยนและขอเสนอแนะ เปนตน โดยมการก าหนดหนาทความรบผดชอบในการด าเนนการแกไข เพอลดผลกระทบทอาจเกดขนภายในระยะเวลาทก าหนด

4) การจดท าและเกบบนทก องคกรตองจดท าและปฏบตตามเอกสารขนตอนการด าเนนงานทแสดงถงการชบง การรวบรวม การจดเกบ การรกษา และการท าลายบนทกดานอาชวอนามยและความปลอดภย บนทกอยในรปแบบใดกได แตตองเขาใจงาย ชดเจน หางาย ปองกนการเสยหาย การเสอมสภาพหรอการสญหาย และตองมการก าหนดระยะเวลาในการเกบรกษา

2.4.4.7 การทบทวนการจดการ ผบรหารระดบสงขององคกรหรอผบรหารระดบสงขององคกรและคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานทมตามกฎหมาย ตองมการทบทวนระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยตามระยะเวลาทก าหนดไว เพอใหแนใจวาระบบการจดการยงคงมความเหมาะสม มประสทธภาพ ประสทธผล โดยพจารณาถงผลการด าเนนงานของระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภยทงหมด สงทพบจากการตรวจประเมน ปจจยภายในและภายนอกขององคกร ทงนผบรหารระดบสงตองวเคราะหวาการกระท าใดทจ าเปนตองแกไข พจารณาถงความจ าเปนในการเปลยนแปลงนโยบาย

ภาพท 2.4 องคประกอบของระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย. จาก BSI British Standards OHSAS18001, 2007. โดย Occupational health and safety management system-Requirements.

31

2.5 กฎหมายทเกยวกบการบรหารงานความปลอดภย

การทบทวนเอกสารกฎหมายทเกยวของ แบงออกเปน 3 กลม ไดแก 1) พระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554 2) กฎกระทรวง ก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน และ 3) ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4270 (พ.ศ. 2553) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 โดยมรายละเอยดของกฎหมายทส าคญดงตอไปน

2.5.1 พระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554

การก ากบดแลเกยวกบความปลอดภยในการท างานของประเทศไทยมพฒนาการตามยคสมยเรอยมา โดยมการออกกฎหมายใหมความเหมาะสมกบสภาวการณดานแรงงาน รวมทงสอดคลองกบภาวะทางเศรษฐกจและสงคม กฎหมายดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานเปนมาตรฐานขนต าใชส าหรบการบรหารจดการในสถานประกอบกจการ เพอคมครองใหลกจางท างานอยางปลอดภย ววฒนาการของกฎหมายดานความปลอดภยในการท างานเกดขนตงแตป 2515 โดยมการออกประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 103 ลงวนท 16 มนาคม พ.ศ. 2515 ตงแตป พ.ศ. 2519 เปนตนมา และพฒนามาเปนพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และพฒนาเปนพระราชบญญต ความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน พ.ศ. 2554 เพอใหทนสมยและเพมประสทธภาพในการบรหารและการจดการในเรองความปลอดภยของผใชแรงงานในปจจบน เพอประโยชนในการวางมาตรการควบคม ก ากบ ดแล และบรหารจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานอยางเหมาะสม ส าหรบการปองกน และใหใชบงคบเมอพน 180 วน นบแต 17 มกราคม 2554 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา คอใหมผลบงคบใชหลงจาก 17 มถนายน 2554 ทประกอบดวย 8 หมวด 74 โดยมมาตราทส าคญสรปไดดงน

มาตรา 3 ไดก าหนดใหใชบงคบแกหนวยงาน ดงน - ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน - กจการอนตามทไดก าหนดในกฎกระทรวง

โดยจดใหมมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานในหนวยงานของตนไมต ากวามาตรฐานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานตามพระราชบญญตน

มาตรา 6 นายจางจดและดแลสถานประกอบกจการและลกจางใหมสภาพการท างานและสภาพแวดลอมในการท างานทปลอดภยและถกสขลกษณะ และสงเสรมสนบสนนการปฏบตงานของลกจางไมใหลกจางไดรบอนตรายตอชวต รางกาย จตใจ และสขภาพอนามย และลกจางมหนาทใหความ

32

รวมมอกบนายจางในการด าเนนการและสงเสรมดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน เพอใหเกดความปลอดภยแกลกจางและสถานประกอบกจการ

มาตรา 8 นายจางบรหาร จดการ และด าเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน ใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด และมหนาทจดท าเอกสารหรอรายงานตามทก าหนด และลกจางมหนาทปฏบตตามหลกเกณฑดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานตามมาตรฐานทก าหนด

มาตรา 13 นายจางตองจดใหมเจาหนาทความปลอดภยในการท างาน บคลากร หนวยงานหรอคณะบคคลเพอด าเนนการดานความปลอดภยในสถานประกอบกจการตามหลกเกณฑทก าหนดไว

มาตรา 16 นายจางจดใหผบรหาร หวหนางาน และลกจางทกคนไดรบการฝกอบรมความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานตามทก าหนดไว

มาตรา 21 ลกจางมหนาทดแลสภาพแวดลอมในการท างานตามมาตรฐานทก าหนด เพอใหเกดความปลอดภยตอชวต รางกาย จตใจ และสขภาพอนามย และหากทราบถงขอบกพรองหรอการช ารดเสยหาย และไมสามารถแกไขไดดวยตนเองใหแจงตอบคคลทเกยวของใหทราบโดยไมชกชา

มาตรา 22 นายจางตองจดและดแลใหลกจางสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทไดมาตรฐานตามทก าหนด และลกจางตองสวมใสและดแลรกษาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลใหสามารถใชงานไดตามสภาพและลกษณะของงานตลอดระยะเวลาท างาน

มาตรา 24 ใหมคณะกรรมการคณะหนง เรยกวา“คณะกรรมการความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน”โดยคณะกรรมการมอ านาจหนาทตามทก าหนด

มาตรา 32 ใหนายจางด าเนนการจดใหมการประเมนอนตรายศกษาผลกระทบของสภาพแวดลอมในการท างานทมผลตอลกจาง จดท าแผนการด าเนนงานดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน และจดท าแผนการควบคมดแลลกจางและสถานประกอบกจการ และสงผลการประเมนอนตราย การศกษาผลกระทบ แผนการด าเนนงานและแผนการควบคม ใหผทมอ านาจตามทก าหนด

มาตรา 34 กรณทสถานประกอบกจการเกดอบตภยรายแรง หรอลกจางประสบอนตรายจากการท างานใหนายจางแจงในทนท และ/ หรอแจงตามแบบทก าหนด

2.5.2 กฎกระทรวง ก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างานเกยวกบเครองจกร ปนจน และหมอน า พ.ศ. 2552

2.5.2.1 เรองเครองจกร นายจางตองดแลใหลกจางซงท างานเกยวกบเครองจกรปฏบต ดงตอไปน

1) สวมใสเครองนงหมใหเรยบรอย รดกม และไมรงรง 2) ไมสวมใสเครองประดบทอาจเกยวโยงกบสงหนงสงใดได

33

3) รวบผมทปลอยยาวเกนสมควรหรอท าอยางหนงอยางใดใหอยในลกษณะทปลอดภยในบรเวณทมการตดตง การซอมแซม หรอการตรวจสอบเครองจกร

4) เครองปองกนอนตรายจากเครองจกร ตองตดปายแสดงการด าเนนการ โดยใชเครองหมายหรอขอความทเขาใจงายและเหนไดชดเจน รวมทงจดใหมระบบ วธการ หรออปกรณปองกนมใหเครองจกรนนท างาน และใหแขวนปายแสดงเครองหมายหรอสญลกษณหามเปดสวตชไวทสวตชของเครองจกร

5) การประกอบ การตดตง การซอมแซม และการใชงานเครองจกร ตองจดใหมวศวกรเปนผรบรองตามหลกเกณฑและวธการทก าหนด

6) นายจางตองดแลใหลกจางซงท างานเกยวกบเครองจกร ตรวจสอบเครองจกรนนใหอยในสภาพใชการไดดและปลอดภย ตามระยะเวลาการใชงานทเหมาะสม และจดใหมการตรวจรบรองประจ าปตามทก าหนด

7) หามมใหนายจางใชหรอยอมใหลกจางใชเครองจกรท างานเกนพกดหรอขดความสามารถทผผลตก าหนด

8) นายจางตองดแลใหพนบรเวณรอบเครองจกรอยในลกษณะทปลอดภย 9) นายจางตองจดใหมวธการด าเนนการเพอปองกนมใหลกจางไดรบอนตราย

จากการท างานเกยวกบเครองจกร 2.5.2.2 เรองรถยก กรณทนายจางใหลกจางท างานเกยวกบรถยก นายจางตอง

ปฏบต ดงตอไปน 1) จดใหมโครงหลงคาทมนคงแขงแรง สามารถปองกนอนตรายจากวสดตก

หลนได 2) จดท าปายบอกพกดน าหนกยกใหตรงกบความสามารถในการยกสงของตด

ไวทรถยกเพอใหลกจางเหนไดชดเจน 3) ตรวจสอบรถยกใหมสภาพใชงานไดอยางปลอดภยกอนการใชงานทกครง 4) จดใหมสญญาณเสยงหรอแสงไฟเตอนภยในขณะท างานตามความเหมาะสม

ของการใชงาน 5) หามนายจางท าการดดแปลงหรอกระท าการใดทมผลท าใหความปลอดภยใน

การท างานของรถยกลดลง 6) นายจางตองก าหนดเสนทางและตเสนชองทางเดนรถยกในอาคารหรอบรเวณ

ทมการใชรถยกเปนประจ า 7) นายจางตองตดตงกระจกนนหรอวสดอนทมคณสมบตคลายกนไวทบรเวณ

ทางแยกหรอทางโคงทมองไมเหนเสนทางขางหนา

34

8) นายจางตองจดใหพนเสนทางเดนรถยกมความมนคงแขงแรงและสามารถรองรบน าหนกรถรวมทงน าหนกบรรทกของรถยก

9) นายจางตองจดใหลกจางทผานการฝกอบรมตามหลกสตรทก าหนดท าหนาทเปนผขบรถยก

10) นายจางตองควบคมดแลมใหลกจางน ารถยกไปใชปฏบตงานใกลสายไฟฟาหรออปกรณไฟฟาทมกระแสไฟฟาใกลกวาระยะหางทปลอดภยตามทก าหนด

11) นายจางตองควบคมดแลมใหบคคลอนโดยสารไปกบรถยก 12) นายจางตองจดใหมคมอการใช การตรวจสอบ และการบ ารงรกษา

รถยกใหลกจางไดศกษาและปฏบตเพอความปลอดภยในการท างาน 2.5.2.3 เรองการคมครองความปลอดภยสวนบคคล

1) นายจางตองจดใหสภาพแวดลอมในการท างานของสถานประกอบกจการอยในลกษณะทไมเปนอนตรายตอสขภาพและความปลอดภยของลกจาง หากไมสามารถด าเนนการปองกนแกไขอนตรายได ตองจดหาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทสามารถปองกนอนตรายนนใหลกจางสวมใส

2) นายจางตองจดและดแลใหลกจางใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทไดมาตรฐานและเหมาะสมกบประเภทและชนดของงาน ตลอดเวลาทท างาน โดยในงานยก ขนยาย หรอตดตง ใหสวมหมวกนรภย ถงมอผา และรองเทานรภย

2.5.3 ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4270 (พ.ศ. 2553) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 เรองก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมการยศาสตร-การเคลอนยายสงของดวยแรงคน เลม 1: การยกและการขนยาย

เนอหาจะพดถงปจจยตางๆ ทอาจน าไปสวธการเคลอนยายสงของทไมปลอดภย และอาจสงผลใหเกดความผดปกตของกระดกและกลามเนอได จงไดจดท าขอเสนอแนะขอจ ากดส าหรบน าหนกของสงของ ทาทางการท างาน ความถและระยะเวลาในการยกสงของเพอลดความเสยงจากการยกและเคลอนยายสงของ โดยเนอหาในสวนทเกยวของกบงานวจยทศกษามดงน

2.5.3.1 ปจจยทอาจกอใหเกดอนตรายจากการยกวสดสงของหนก 1) ปจจยเสยงจากงานทท า (Job Risk Factors) ไดแก น าหนกของวสด

สงของทจะท าการยกระยะหางของวสดในแนวนอนและแนวดง ความถและระยะเวลาในการยกความสมดลของวสดสงของความยากงายในการจบถอวสดสงของ แผนผงของพนทหรอสถานทท างานมผลกระทบตอระยะทางการยกเคลอนยายและ ทาทางการยกสงแวดลอมขณะยก เชน อณหภม ความสนสะเทอน หรอแรงเสยดทาน

35

2) ปจจยเสยงจากตวบคคล (Personal Risk Factor) ไดแก เพศ ความแขงแรงของรางกาย อาย สมรรถภาพของรางกาย และขนาดสดสวนของรางกาย

2.5.3.2 การวางแผนการยกและการยกทถกวธ ตองประเมนน าหนกของวสดสงของวาจะยกตามล าพงเพยงคนเดยวไดหรอไม

1) ไมสามารถยกได ตองหาคนชวยไมควรพยายามยกเคลอนยายวสดสงของทหนกมากโดยล าพง

2) สงแวดลอมในการท างาน เชน ตองไมมสงกดขวางทาง มเนอทวางมากพอในการยกเคลอนยาย พนจะตองไมลน และมแสงสวางเพยงพอ เปนตน

3) ควรใชเครองทนแรงทเหมาะสมเพอลดการใชก าลงแรงงานคนจดวางต าแหนงวสดสงของทจะยกไมสงเกนกวาระดบไหล

4) การท างานกบวสดสงของทมน าหนกตางๆ กน เมอยกของทหนกแลวใหสลบมายกของเบา เพอพกกลามเนอและเพอชวยลดความตงตวของกลามเนอ

5) ควรใชถงมอเพอปองกนการถลอก ขดขด และการถกบาดจากของมคม และสวมใสรองเทานรภย เพอปองกนการลนไถล และปองกนการบาดเจบจากวสดสงของหลนทบ

2.5.3.3 หลกการเคลอนยายวสด ก าหนดไวดงน นายจางจะตองพจารณาใหแนใจวาทกขนตอนการท างานเปนดงน

1) สภาพโรงงาน อปกรณ และบรรจภณฑ ทใชในการท างานไดรบการออกแบบ กอสราง และบ ารงรกษาตลอดการใชงาน รวมทงไมมอนตรายตอสขภาพ และมความปลอดภย ขณะทเคลอนยายวสด

2) มการฝกอบรมเกยวกบวธกาท างานทถกตอง 3) สงแวดลอมการท างานจะตองไดรบการออกแบบใหมความปลอดภย

2.5.3.4 หลกการออกแบบ 1) นายจางควรค านงถงความแตกตางของขนาดรปรางลกจางแตละคน

เชนความสง ระยะเออมมอ เพอใหการเลอกอปกรณและเครองเฟอรนเจอรเหมาะสมกบลกษณะงานและคนท างาน

2) การออกแบบอปกรณ และเฟอรนเจอรใชงาน ตองมการออกแบบโดยไมกอใหเกดอนตราย เตรยมการวางแผนใหกจกรรมและลกษณะงาน เหมาะสมกบความสามารถและก าลงคน นายจางควรระวงมใหเกดอนตรายกบลกจาง

3) การลดความเสยงควรท าควบคไปกบการออกแบบบรเวณสถานทท างาน โรงงาน และอปกรณเครองมอเครองใช ไดแก ลดการท างานยกของขนลงทตองออกแรงมาก

36

เกนไป พยายามหลกเลยงการท างานทตองมการบด หมน หรอเหยยดรางกายขณะท างาน และลดการออกก าลงกายทตองผลก ดง ลาก แบก หรอถอ มากเกนไป

4) การพจารณาขนตอนออกแบบและวางแผนประกอบดวยขนาด ลกษณะพนผว ความคงท และน าหนกของวตถ การเคลอนไหวทงตามแนวตงฉาก และแนวราบ แผนผงสถานทท างาน และสงแวดลอมทวไป ทาทางการท างาน และความตองการบรเวณทวางในสถานทท างาน

5) สงทตองพจารณาในขอ 4 ทควรท าควบคไปกบขนตอน คอ การขนสง และการรบสนคา การท างานในสถานทประกอบการ การเกบรกษาสนคา และการน าจาย

2.5.3.5 การพจารณาการประเมน และการควบคมความเสยง ขอปฏบตส าคญ 3 ประการ ในการลดอนตรายทอาจเกดกบรางกายจาก

การเคลอนยายวสด ไดแก แจกแจงปจจยทท าใหเกดความเสยงในสถานทท างาน ทอาจน ามาสความเจบปวย หรอบาดเจบ ประเมนปจจยทท าใหเกดความเสยงอยางละเอยด และระบใหชดเจน และการมมาตรการในการควบคม และมการแสดงตวอยางมาตรการ ทจะขจดและลดความเสยง

1) หลกการเคลอนยายวสด นายจางตองพจารณาใหแนใจวาสามารถควบคมความเสยงทเกดจากการเคลอนยายวสดควรมการปรกษากบพนกงาน หรอตวแทนคนอน ๆ เรองสขภาพอนามยและความปลอดภยในการเคลอนยายวสดถาประเมนไดวามความเสยงจากการท างาน นายจางควรปฏบต ไดแก ออกแบบงานทท าใหม โดยลดความเสยง หรอควบคมงานเสยงนนไวใหได จดใหมการอบรมเทคนคความปลอดภยในการท างาน ใหกบพนกงานทเกยวของในกรณทการออกแบบงานใหมไมสามารถกระท าได หรอเพอแกปญหาในระยะสน และเปนมาตรการชวคราว นายจางควรปฏบตดงน จดเครองทนแรงหรออ านวยความสะดวกชวยในการท างาน อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล และหรอจดใหชวยกนท างานเปนทม เพอลดอตราเสยง และจดอบรมวธการท างานทถกตอง การใชเครองทนแรง เครองอ านวยความสะดวกชวยในการท างาน การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล และขนตอนการท างานเปนทม

2) การควบคมความเสยงเปนวธการลดและขจดความเสยงทมการระบ และประเมนแลว

3) การควบคมจะท าไดผลดทสดเมอท ารวมกบการออกแบบงานใหม ใชอปกรณส าหรบการยกเคลอนยายวสดและการฝกอบรม

2.5.3.6 อปกรณส าหรบการเคลอนยายวสด อปกรณหรอเครองมอในการขนยาย อาจชวยลดอตราเสยง อปกรณเหลานประกอบดวย

1) เครองมอทนแรงงายๆ เชน คาน รางเลอน ลกกลง 2) ปนจนและรอกผอนแรง อปกรณล าเลยง เชน สายพาน 3) เครองมอส าหรบวางต าแหนง เชน แมแรงยกวสด

37

4) ยานพาหนะอตสาหกรรม เชน รถยก รถตดฐานรองวสด รถเขน 2 ลอ รถประกอบรางวง รถเขน

2.5.3.7 การฝกอบรม 1) หลกการเคลอนยายวสด หากประเมนไดวามความเสยงจากการท างาน

นายจางตองปฏบต ไดแก ออกแบบงานทท าใหม เพอลดและควบคมความเสยงนนไวใหได และตองจดใหมการอบรมเทคนคความปลอดภยในการท างานใหพนกงานทเกยวของ

2) การฝกอบรมตาง ๆ ควรวเคราะหลกษณะงานทท ากอน เพราะจะท าใหทราบถงปจจยความเสยงตาง ๆ ทอาจเกดขน การวเคราะหชวยหลกเลยงการออกแบบงานใหมทไมมประสทธภาพ

3) การอบรมควรเฉพาะเจาะจงกลมพนกงานปฏบตการ ทงนเพอสรางความเขาใจในเหตผลของการท างานทเกดความเสยงนอยทสด สามารถรบรความเสยงและตองตดสนใจไดวาท าอยางไรถงจะดทสด ท าใหทราบวาจะใชวธใด จงจะเหมาะสมทสด

4) การอบรมควรจดขนเปนการเสรมการท างาน ทงพนกงาน หวหนางาน และผควบคมหวหนาการฝกอบรม การเคลอนยายวสดดวยวธทถกตอง

5) จดประสงคการฝกอบรม เพอใหสามารถประยกตหลกการตางๆ ไปใชไดอยางมประสทธภาพ

6) เพอหลกเลยงการรบน าหนกทมากไป จนอาจท าใหเกดการบาดเจบ จงควรประเมนของทยกยาย พจารณาวาจะน าของไวตรงไหน และขนยายอยางไร การประเมนจะชวยตดสนใจวาควรใชเครองมอทนแรงชนดใด

2.5.3.8 การควบคมโดยวธอน ๆ 1) การมอบหมายงานเคลอนยายวสดควรการค านงถงสขภาพอนามยของพนกงาน

เปนสงส าคญ ควรใหค าแนะน าเรองรกษาและสงเสรมสขภาพ ถาหากวามพนกงานเจบปวยและมผลตอความสามารถในการท างานตามหนาทปกตจะเปนโดยถาวรหรอชวคราวกควรปรบงานใหเหมาะสมกบพนกงานนน หรอมอบหมายงานอนทเหมาะสมให

2) ผทมอายมากประสบการณและความช านาญจะสามารถทดแทนพละก าลง และความสมบรณของรางกายได

3) นายจางควรประเมนความเหมาะสม และถกตองในแตละคนตามแตละกรณไปตามหนาททปฏบต มากกวาทจะสรปผลทว ๆ ไป จากความสามารถของกลมพนกงานทงหมดทปฏบตรวมกนอย

4) เครองแตงกายเปนปจจยส าคญทอาจลดอนตรายาจากการบาดเจบในการท างานได กลาวคอเครองนงหมแบบพเศษจะชวยลดความเสยงได

38

5) ถงมอชวยปองกนการถลอก ขดขด และการถกบาดจากของมคม 6) รองเทานรภย ชวยปองกนการลน ไถล หกลม และการปองกนการบาดเจบ

เมอของตกหลนทบเทา 2.6 การบรหารจดการดานอาชวอนามยและความปลอดภยของบรษท โลจสตกส ก.

บรษท โลจสตกส ก . คลงสนคาในนคมอตสาหกรรมบางปะอน Distribution center 1-4 (DC1 – DC4) (ภาพท 2.5) ไดจดท าและไดรบการรบรองระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย OHSAS18001: 2007 มาตงแตป 2555

ภาพท 2.5 โครงสรางของบรษท โลจสตกส ก. จากหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม, 2558. โดยบรษทฯ ไดด าเนนการตามมาตรฐานระบบการจดการอาชวอนามยและความ

ปลอดภยตามขอก าหนด ประกอบไปดวย 1) การทบทวนสถานะเรมตน 2) นโยบายอาชวอนามยและ

Managing Director

Snr. Secretary

Director-LogisticsBangpa-in

Director-TransportDirector-LogisticsOutside Bangpa-in

Bangpa-in

Outside Bangpa-in

Snr. ManagerLat Krabang

Snr. ManagerChachoengsa

Snr. ManagerChonburi

Snr. ManagerSaraburi

Snr. ManagerDC1 & DC2

Snr. ManagerDC1 & DC2

DC3 & DC4

39

ความปลอดภย 3) การวางแผน 4) การน าไปใชและการปฏบต 5) การตรวจสอบและแกไข และ 6) การทบทวนการจดการ โดยผลจากการด าเนนงานตามมาตรฐานระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย สามารถแบงการบรหารจดการดานอาชวอนามยและความปลอดภยของบรษท โลจสตกส ก. ออกเปน 4 สวนใหญ ๆ ไดแก

2.6.1 การบรหารจดการความปลอดภย 2.6.2 กระบวนการปฏบตงานในคลงสนคาและการใชงานรถยก 2.6.3 ผลการตรวจสขภาพ และผลการตรวจคณภาพสงแวดลอม 2.6.4 สถตการเกดอบตเหต 2.6.1 การบรหารจดการความปลอดภย แบงออกเปน 7 สวน ดงมรายละเอยดตอไปน

2.6.1.1 โครงสรางการบรหารระบบการจดการความปลอดภยและ อาชวอนามย (OHSAS18001: 2007)

หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมขนตรงตอผบรหารสงสด (Executive Vice President) หนาทตามโครงสรางการบรหารระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย (OHSAS18001) ในแตละฝายมรายละเอยดดงน (ภาพท 2.6)

1) รองประธานกรรมการบรหาร อ านาจ คอก าหนด ควบคม บรหาร จดการ และอนมตในเรองของการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย โดยมหนาทดงน

(1) ควบคมบรหารจดการบรษทใหสอดคลองตามกฎหมายและมาตรฐานการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

(2) จดสรรทรพยากรใหเพยงพอตอการจดท า ปฏบต รกษา และปรบปรงระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

(3) ก าหนดหนาท ความรบผดชอบ ส านกรบผดชอบ และมอบหมาย อ านาจในสวนงานตาง ๆ เพอใหองคกรด าเนนการใหเปนไปตาม การจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

(4) สอสารใหพนกงานรบทราบทวองคกรในเรองของการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

2) ตวแทนฝายบรหารดานความปลอดภยและอาชวอนามย (SMR) อ านาจ คอควบคม บรหาร จดการ และตดตามผลการด าเนนการตามระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย และกรณท SMR ไมอยผชวยตวแทนฝายบรหารดานความปลอดภยและอาชวอนามย SMR (Assistant SMR) จะปฏบตหนาทแทน โดยมหนาทดงน

(1) จดท า น าไปปฏบต และรกษาไว ซงระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามยใหเปนไปตามมาตรฐาน

40

(2) รายงานผลการด าเนนการตามระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย (OHSAS 18001) ตอผบรหารระดบสงเพอน าไปใชในการทบทวนและเปนแนวทางส าหรบการปรบปรงระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

3) ฝายกฎหมายดานความปลอดภยและอาชวอนามยและความสอดคลอง อ านาจ คอแจกจาย เรยกคน และท าลายเอกสารดานขอก าหนด กฎหมายทใชในระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย โดยมหนาทดงน

(1) พจารณา จดท า รวบรวม ขนทะเบยน แจกจาย น าไปปฏบตและรกษาไวซงขอก าหนด กฎหมายทเกยวของดานความปลอดภยและอาชวอนามย

(2) รกษาใหขอมลดานขอก าหนดกฎหมายมความเปนปจจบน (3) สอสารขอมลทเกยวของกบกฎหมายและขอก าหนดอน ๆ ไปยง

พนกงานทกคนในองคกรและผสนใจตาง ๆ ทเกยวของ (4) ประเมนความสอดคลองในการประยกตใชขอก าหนดกฎหมาย

4) ฝายสอสาร อ านาจ คอ สอสารและรายงานกบหนวยงานภายนอกทงภาครฐและเอกชนทเก ยวของกบกจกรรมขององคกรและทกคนภายในองคกรเก ยวกบดานความปลอดภยและ อาชวอนามย โดยมหนาทดงน

(1) สอสารกบหนวยงานภายนอกทงภาครฐและเอกชนทเกยวของกบกจกรรมขององคกร เชน การนคมอตสาหกรรม ผรบเหมา ผขาย ผเยยมชมทเขามาภายในองคกร

(2) แจงและรายงานผลการด าเนนการทเกยวของกบความปลอดภยและอาชวอนามย (OHSAS 18001) ของบคคลภายนอกทเกยวของกบกจกรรมขององคกร

(3) สอสาร รณรงค ประชาสมพนธภายในองคกรระหวางระดบและสวนตางๆขององคกรในเรองของ นโยบายความปลอดภยและอาชวอนามย วตถประสงค เปาหมายและแผนการด าเนนการดานความปลอดภยและอาชวอนามย ความเสยงทมนยส าคญ จตส านกดานดานความปลอดภยและอาชวอนามย และการสบสวนอบตการณทเกดขนในองคกร

5) ฝายสบสวนสอบสวนอบตการณ อ านาจ คอไตสวนหาขอเทจรงในเหตการณทเกดขน โดยมหนาทดงน

(1) สบสวนเหตการณ วเคราหสาเหต ระบการแกไข (2) หาวธการปองกนและปรบปรง

6) ฝายอบรม อ านาจ คอจดและประเมนผลการฝกอบรมพนกงานในองคกร โดยมหนาทดงน

(1) หาและก าหนดความรความสามารถทจ าเปนของพนกงานทปฏบตงานในพนทดานความปลอดภยและอาชวอนามย

41

(2) จดใหมการฝกอบรมในเรองของความเสยงและความปลอดภยของการปฏบตงานภายในองคกร รวมถงนโยบายและเปาหมายของระบบการจดการดานความปลอดภยและอาชวอนามย

(3) ประเมนผลการฝกอบรมและเกบบนทกผลของการอบรมดานความปลอดภยและอาชวอนามย

7) ฝายควบคมปฏบตการ อ านาจ คอควบคมและสงการ การด าเนนงานภายในองคกร โดยมหนาทดงน

(1) ควบคมดแลการปฏบตงานใหสอดคลองตามขอก าหนดกฎหมายและมาตรฐานตาง ๆทก าหนดขนเพอใหเปนไปตามมาตรฐานการจดการดานความปลอดภยและอาชวอนามย

(2) จดท าเกณฑและมาตรฐานการทางงานดานความปลอดภยและ อาชวอนามย (OHSAS 18001) ภายในองคกรและผทเกยวของจากภายนอก

(3) ก าหนดเกณฑในการจดซอสนคาอปกรณและบรการทมผลตอความปลอดภยและอาชวอนามย

8) ฝายตอบสนองในภาวะฉกเฉน อ านาจ คอควบคมและสงการการด าเนนการตอบสนองตอเหตการณฉกเฉน โดยมหนาทดงน

(1) การก าหนด ชบง เหตการณฉกเฉนทอาจจะเกดขน (2) จดท าแผนการตอบสนองตอเหตการณฉกเฉน (3) การซอมแผนฉกเฉน (4) ทบทวนและบนทกผลการตอบสนองตอเหตการณฉกเฉน

9) ฝายควบคมเอกสาร อ านาจ คอ แจกจาย เรยกคน และท าลายเอกสารทใชในระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย โดยมหนาทรวบรวม ขนทะเบยน แจกจาย และรกษาไวซงเอกสารทจ าเปนตองมในระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย ทงเอกสารทจดท าขนภายในและเอกสารทรบมาใชจากภายนอกองคกร

42

ภาพท 2.6 โครงสรางการบรหารระบบการจดการความปลอดภยและอาชวอนามย

(OHSAS18001:2007). จากหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก, 2558.

2.6.1.2 นโยบายความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน (1) จดหาและใหการดแลรกษาเพอคงไวซงความปลอดภย อาชวอนามยและ

สภาพแวดลอมทดในการทางานสาหรบพนกงาน ผรวมธรกจและลกคา (2) จดการทบทวนความคบหนาอยางสม าเสมอและเปนระบบ ในทกพนท

ของการปฏบตงานทมการบงชถงโอกาสทจะเกดอนตรายและความเสยงในดานอาชวอนามยความปลอดภย

(3) เพอใหเกดความเชอมนวา บรษทฯ ไดด าเนนการจดตงระบบการตรวจวดการปองกนแบบเชงรก และมการพฒนาอยางตอเนอง

(4) บรษทไดด าเนนการในทางปฏบตใหสอดคลองกบขอก าหนดของกฎหมาย มาตรฐานการปฏบตขององคการแรงงานระหวางประเทศและขอก าหนดอน ๆ ทเกยวของ และมจดมงหมาย ดงน

- จดการพนทการท างานของเราทงหมดใหมความปลอดภย - พนกงานทงหมดตองไดรบการอบรมในเรองความปลอดภย - ดแลระมดระวงอนตรายทอาจเกดขนและท าการควบคมปองกน

หรอก าจดออกไป

Executive

Vice President

(SMR)

Assistant SMR

Law &

Regulation

Compliance

CommunicationOperation

Control

Incident

InvestigationTraining

Emergency

Response

Team

Document

Control

DC1 DC2 & DC3 DC4 TransportSurrounding

Area

43

- ตรวจวดและตดตามเพอใหทราบผลการด าเนนงานวามสภาพการท างานดอยางไร และท าการปรบปรงแกไข

2.6.1.3 คณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน มหนาทตามกฎหมายก าหนดดงตอไปน

(1) พจารณานโยบายและแผนงานดานความปลอดภยในการท างาน รวมทงความปลอดภยนอกงานเพอปองกนและลดการเกดอบตเหต การประสบอนตราย การเจบปวย หรอการเกดเหตเดอดรอนร าคาญอนเนองจากการท างานหรอความไมปลอดภยในการท างานเสนอตอนายจาง

(2) รายงานและเสนอแนะมาตรการหรอแนวทางปรบปรงแกไขใหถกตองตามกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการท างานและมาตรฐานความปลอดภยในการท างานตอนายจางเพอความปลอดภยในการท างานของลกจาง ผรบเหมา และบคคลภายนอกทเขามาปฏบตงานหรอเขามาใชบรการในสถานประกอบกจการ

(3) สงเสรม สนบสนน กจกรรมดานความปลอดภยในการท างานของสถานประกอบกจการ

(4) พจารณาขอบงคบและคมอตามขอ (3) รวมทงมาตรฐานดานความปลอดภยในการท างานของสถานประกอบกจการเสนอตอนายจาง

(5) ส ารวจการปฏบตการดานความปลอดภยในการท างานและตรวจสอบสถตการประสบอนตรายทเกดขนในสถานประกอบกจการนน อยางนอยเดอนละหนงครง

(6) พจารณาโครงการหรอแผนการฝกอบรมเกยวกบความปลอดภยในการท างาน รวมถงโครงการหรอแผนการอบรมเกยวกบบทบาทหนาทความรบผดชอบในดานความปลอดภยของลกจางหวหนางาน ผบรหาร นายจาง และบคลากรทกระดบเพอเสนอความเหนตอนายจาง

(7) วางระบบการรายงานสภาพการท างานทไมปลอดภยใหเปนหนาทของลกจางทกคนทกระดบตองปฏบต

(8) ตดตามผลความคบหนาเรองทเสนอนายจาง (9) รายงานผลการปฏบตงานประจ าป รวมทงระบปญหา อปสรรค และ

ขอเสนอแนะในการปฏบตหนาทของคณะกรรมการเมอปฏบตหนาทครบหนงปเพอเสนอตอนายจาง (10) ประเมนผลการด าเนนงานดานความปลอดภยในการท างานของสถาน

ประกอบกจการ (11) ปฏบตงานดานความปลอดภยในการท างานอนตามทนายจางมอบหมาย

44

2.6.1.4 การก ากบ ดแล พนกงานผใตบงคบบญชา ในดานความปลอดภยของหวหนางานของบรษท โลจสตกส ก. มดงน

(1) หวหนางานระดบปฏบตการทกแผนกจะตองมการสนทนาดานความปลอดภย (Safet talk) กบพนกงานกอนเรมปฏบตงานประจ าวน และรบฟงขอสเนอแนะดานความปลอดภยจากพนกงานทกระดบชน หากมปญหาหรอขอเสนอแนะนนๆ สามารถปรบปรงแกไขไดใหรบด าเนนการทนท

(2) หวหนางานทกทานตองมสวนรวมในการควบคมดแลใหพนกงานผใตบงคบบญชาทกคนสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลตามกฎของบรษทฯ ใหเรยบรอยกอนเรมปฏบตงานในแตละวน

(3) หวหนางานตองมสวมรวมในการก ากบ ดแลพนกงานผใตบงคบบญชาทปฏบตงานทมความเสยง เชน งานบนทสง งานขบรถยกทกประเภท งานทเกยวกบเครองจกรทกชนด งานทเกยวกบสารเคม และงานอนๆ ทอาจสงผลตอความปลอดภยของพนกงานและเพอนรวมงานใหปฏบตงานภายใตกฎระเบยบ ขอบงคบดานความปลอดภยทเกยวกบงานนนๆ โดยเครงครด

(4) หวหนางานตองเปนแบบอยางทดในดานความปลอดภยใหกบพนกงานผใตบงคบบญชา ปฏบตตามกฎระเบยบ ขอบงคบความปลอดภยของบรษทฯ อยางเครงครด

2.6.1.5 มาตรฐานการใชงานรถยกอยางปลอดภย รถยกแตละประเภททน ามาใชงานคลงสนคาของบรษท โลจสตกส ก.

น าเขาโดย BT Midland Co.,Ltd. ภายใตทชอวา BT brand เปนบรษททใหการบรการเชา จ าหนายรวมไปถงการบรการหลงการขายส าหรบรถยกหลากหลายประเภทโดยมตวแทนทวโลก BT brand มฐานการผลตรถยกประเภทตาง ๆอยทประเทศสวเดนในการผลตรถยกของ BT brand ไดผลตภายใตมาตรฐานของยโรป (European Standards) คอ EN 1726-1, EN 1726-2, EN 1175-1 และ EN 12895 โดยมาตรฐานของยโรป (European Standards) เปนมาตรฐานของการผลตและการใชงานรถยกส าหรบใชในงานอตสาหกรรมโดยเฉพาะ ไมรวมถงรถบรรทกตามทองถนนทวไปโดยบรษทโลจสตกส ก. ไดน าเอามาตรฐานการใชงานรถยกอยางปลอดภยทมอยในคมอของการใชงานรถยก (Operator’s Manual) ของทาง BT Midland Co.,Ltd. มาเปนก าหนดเปนกฎระเบยบในการขบรถยกของผใชงานรถยก โดยภายในคมอของการใชงานรถยก (Operator’s Manual) ไดกลาวเกยวกบมาตรฐานการใชงานรถยกอยางปลอดภย ดงน

(1) ผทใชงานรถยกตองผานการอบรมโดยเฉพาะ (2) ตรวจสอบรถยกกอนการใชงานเสมอ (3) รกษาระยะหางการขบรถทปลอดภย ระยะหางทแนะน าประมาณ

3-5 ฟต จากขอบของทางลาด ในขณะทโหลดงานบรเวณทาโหลดสงใด ๆ หรอบรเวณรถขนสงสนคา

45

(4) รถยกสามารถขบผานไดอยางปลอดภยในพนทตาง ๆ (5) ขบรถดวยความเรวทก าหนด (6) ชะลอรถและใหสญญาณแตรเมอมเสนทางทมคนเดนผาน (7) ขบรถมองตรงไปดานหนา (8) ระหวางบรรทกสนคาตองไมมสงของวางกดขวางเสนทางเดนรถ (9) ขบรถยกสนคาตองมการหงายงาขนประมาณ 10% และเมอวาง

สนคาใหท าการหงายงาลง 10% โดยท าอยางชา ๆ (10) ชะลอรถเมอมพนเปยกเพราะอาจท าใหลน (11) บรรทกสนคาไมเกนก าหนด (12) ไมใชงานรถยกขณะทสภาพรางกายไมพรอมปฏบตงานทอาจสงผล

ตอความไมปลอดภย เชน มอาการงวงเมอทานยา งวงนอน วงเวยนศรษะ

(13) ไมใชรถยกเปนยานพาหนะ ใชส าหรบบรรทกสงของเทานน (14) ไมใชงานรถยกเมออยในสภาพไมปกต (15) ไมใหคนลอดผานใตงารถยกไมวาขณะท างานหรอรถจอดอย (16) พนทจอดรถยกตองหางจากเสนทางรถวงมากกวา 8 ฟต (17) ไมยนแขนหรอขาออกนอกตวรถยก (18) ไม ใชรถยกส าหรบเปดหรอปดประตรถขนสงสนคาหรอใช

เคลอนยายรถบรรทก (19) ไมจอดรถกดขวางประตหนไฟ ทางเดนหนไฟ (20) ไมขบรถยกไปในพนททหามเขาหรอพนทอนตรายตาง ๆ (21) ไมขบรถยกลากหรอดนสงใด ๆ (22) เมอปฏบตงานกบรถยกตองสวมใสรองเทานรภยทกครง (23) ไมเบรกรถกะทนหน และออกตวรถดวยความเรวสง (24) ไมขบรถยกในพนทเอยง (25) มการตรวจสอบแบตเตอรใหอยในความปลอดภย (26) เมอรถยกมความผดปกตตองแจงผทมหนารบผดชอบเทานน หาม

ท าการใด ๆ ดวยตนเอง (27) การบ ารงรกษารถยกตองเปนความดแลรบผดชอบของผท

รบผดชอบเทานน

46

(28) เมอขบรถมาถงทางแยกใด ๆ ใหคนหรอรถยกคนอน ๆ ทอยทางหลกขบผานไปกอน

ส าหรบผใชงานรถยกตองมการอบรมใหไดรบความรความเขาใจเกยวกบการใชงานรถยกเพอความปลอดภยและเปนการปองกนอบตเหตทอาจเกดขนจากการใชงานรถยก โดยมาตรฐานของ OSHA: 29 CER 1910.178 ไดมขอก าหนดการอบรมเกยวกบรถยกทใชในงานอตสาหกรรม (Powered industrial trucks) ขน โดยไดกลาวไวดงน (Occupational Safety and Health Administration, 1998) ผทปฏบตงานทมหนาทขบรถยกของบรษท โลจสตกส ก. ไดรบการอบรมเกยวกบการใชงานและความปลอดภยของรถยกทใชงานจาก BT Midland Co.,Ltd. ในทกหวขอตามมาตรฐานของ OSHA: 29 CER 1910.178 ทไดก าหนดไว ดงตอไปน

(1) การอบรมเกยวกบรถยก - การปฏบตงานทปลอดภย ผทใชรถยกปฏบตงานตองไดรบการ

อบรมและมการประเมนผลตามขอก าหนดมาตรฐานของ OSHA: 29 CER 1910.178 - ระยะเวลาทอนญาตใหผปฏบตงานใชงานรถยก ตองมนใจวา

ผใชงานรถยกไดผานการอบรมตามขอก าหนดมาตรฐานของ OSHA: 29 CER 1910.178 ไดอยางมประสทธภาพ

(2) โปรแกรมการอบรมของผใชงานรถยก - ผฝกหดขบรถยกตองตองอยภายใตความดแลของหวหนางานผซงม

ความรความสามารถในการประเมนผใตบงคบบญชาทใชงานรถยก และสถานทปฏบตงานตองไมเปนอนตรายตอผฝกหดหรอผอน

- การฝกอบรมตองประกอบดวยหลายสวนรวมกน โดยการเรยนการสอนตองมการบรรยายโดยใชคอมพวเตอรเปนสอการเรยนการสอนและมการอภปราย ส าหรบการฝกอบรมภาคปฏบตตองมการสาธตจากผสอน การประเมนผลของผเขารวมอบร

- การฝกอบรมและการประเมนผลจะตองด าเนนการโดยบคคลทมความร มประสบการณในการฝกอบรมส าหรบรถยกในประเภทนนโดยเฉพาะ

เนอหาของโปรแกรมการอบรมส าหรบผใชงานรถยก ผใชงานรถยกตองไดรบการอบรมในหวขอดงน

- หวขอทเกยวของกบรถยก ไดแก ความแตกตางระหวางรถยกและรถยนตทวไป การควบคมระบบการท างานของรถยกตาง ๆ การท างานของเครองยนต การบงคบของพวงมาลย

47

ความสามารถในการมองเหน การใชงานของชดงา ความสามารถและน าหนกในการยก การตรวจสอบและการบ ารงรกษา การใชงานแบตเตอร ขอจ ากดในการใชงาน ค าแนะน าในการใชงานอนๆ

- หวขอทเกยวของกบสถานทท างาน ไดแก สภาพพนทขบรถ สวนประกอบของการโหลด พนทในการเดนในสถานทปฏบตงาน ทางเดนระหวางชนวางสนคาและพนทจ ากด พนทอนตรายในสถานทปฏบตงาน การปฏบตงานบนพนลาดหรอเอยง สภาพแวดลอมทเปนอนตรายทอาจเกดขนได สภาพแวดลอมทปดหรอพนทอน ๆ ทการระบายอากาศไมด

หรอการบ ารงรกษาอาจกอใหเกดกาซคารบอนมอนออกไซดหรอการสะสมไอเสยดเซล

(3) การฝกอบรมทบทวนและการประเมนผล - การฝกอบรมทบทวนรวมทงประเมนประสทธผลของการฝกอบรม

จะตองด าเนนการเพอใหมนใจวาผใชงานรถยกมความรและทกษะทจ าเปนในการขบรถยกไดอยางปลอดภย

- การฝกอบรมทบทวนจ าเปน กรณดงตอไปน การปฏบตงานไมปลอดภย ผใชงานรถยกประสบอบตเหตหรอเกดเหตการณเกอบจะ

เกดอบตเหต ผใชงานรถยกถกประเมนวาปฏบตงานไมปลอดภยเกยวกบ

รถยก สภาพพนทปฏบตงานมการเปลยนแปลงไป ผใชงานรถยกมการใชงานทเปลยนแปลงไปจากประเภทเดม

- การประเมนผลของผใชงานรถยกอยางนอย 3 ปครง

48

- หลกเลยงการอบรมทซ าหรอเหมอนกนในเนอหาตามทกลาวมา ถาหากผใชงานรถยกตองท างานกบรถยกทมลกษณะเฉพาะ ตองอบรมใหเหมาะสมกบลกษณะของรถและสภาพพนทในการปฏบตงาน

- ผใชงานรถยกตองไดรบการฝกอบรมและการประเมนผลเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด โดยในใบรบรองการผานการอบรมนนจะตองประกอบไปดวยชอของผเขาอบรม วนทอบรม วนทประเมนผลการอบรม และผลการประเมนของผเขาอบรมทกคน

2.6.1.6 กฎระเบยบความปลอดภยในการใชรถยกของบรษท โลจสตกส ก. แบงออกเปน 3 ประเภท ดงน

1) ความปลอดภยในการใชรถ Forklift และ Reach Truck (1) ผขบข ตองเปนผทไดรบอนญาตและผานการอบรมอยาง

ถกตองเทานน

(2) ผขบข ตองตดบตรอนญาตขบรถตลอดเวลาทขบข (3) กอนเรมปฏบตงานใหท าการตรวจสภาพรถกอนเสมอ

(4) คาดเขมขดนรภยทกครงขณะขบรถ

(5) กอนทจะท าการสตารทเครองตองดงเบรคมอ และปลดเกยรวาง เสยกอน (ส าหรบรถ Forklift)

(6) ปฎบตตามกฎจราจร และใชอตราความเรวตามทก าหนดภายในอาคารไมเกน 10 กม./ชม. และนอกอาคารไมเกน 15 กม./ชม.

(7) หามออกรถหรอหยดรถทนททนใด และตองขบรถทงระยะหางจากคนหนาในระยะทปลอดภย

(8) เวลาขบรถสวนกนตองเผอระยะหางระหวางรถใหเพยงพอ

(9) ตองมนใจวาวสดสงของทบรรทกอยบน Pallet หรอแรคอยใน สภาพทมนคงปลอดภยกอนขบเคลอนรถ

(10) หามใชรถดนวสดสงของ (11) จดระยะหางของงาใหพอดกบพาเลทสนคา กอนยกหรอ

เคลอนยายสนคา

(12) หามยกสนคาโดยใชงาขางเดยว

(13) ขณะขบรถทไมไดบรรทกสนคาหามยกงาคางไว (14) กรณยกงาขนสงหามไมใหพนกงานยนใตงารถโดยเดดขาด

(15) หามโดยสารรถยก

49

(16) หามฟงเพลง คยโทรศพทขณะขบรถ

(17) หามขบรถยก แซงคนอนทวงในเสนทางเดยวกน

(18) เมอขบรถยกลงเนนโดยมของบรรทกอย ใหขบรถถอยหลง เมอลงเนนเสมอ (ส าหรบรถForklift)

(19) ลดความเรว ใหสญญาณแตร เมอเลยวรถหวมมหรอจดทางแยก

(20) บบแตรใหสญญาณทกครงเมอขบรถในจดอบ จดเลยว ทางแยกหรอบรเวณทมคนปฏบตงาน

(21) ขณะขบรถหามยนแขน ขา หรออวยวะอนๆออกนอกตวรถ

(22) กรณยกสงของขน – ลง บนทางลาด

(23) กรณยกสนคาลงทางลาดใหถอยหลงลง (24) กรณยกสนคาขนทางลาดใหเดนหนาขน (25) กรณไมไดบรรทกสนคาและขบขน – ลง บนทางลาด

(26) ขบรถเดนหนาเมอขบขนทางลาด (Forklift) (27) ขบถอยหลงเมอขบลงทางลาด

(28) หามเลยวหรอเปลยนทศทางกะทนหนบนทางลาด

(29) เมอขบรถบรรทกสงของทมขนาดใหญหรอบงระดบสายตาตองขบรถยกโดยการถอยหลง

(30) หามใชงารถยกเปนคานงด

(31) ขณะบรรทกสนคาตองกระดกงาขนเขาหาตวรถทกครง (32) หามเลอนรถดวยความเรวสงเขาหาวตถทจะยก

(33) ไมใชพาเลททช ารดในการบรรทกสนคา

(34) กอนเคลอนรถตองตรวจสอบกอนวาไมมสงของหรอคนท างานในบรเวณนนและใหสญญาณแตรทกครงกอนเคลอนรถ

(35) ขบรถชาๆ เมอผานทเปยกหรอลน

(36) หามใหพนกงานนงบนวตถทรถยกก าลงบรรท

(37) กอนขบรถลอดผานทใดๆ ผขบตองแนใจวาสามารถขบลอดผานไดอยางปลอดภย

50

(38) หามขบรถยกในขณะทมอาการงวง มนงงหรออยในอาการเมา

(39) หามยกงาสงคางไวในกรณวงรถเปลา

(40) เลอกใชพาเลทใหเหมาะสมกบของทจะยก

(41) อยายกของทบรรทกไวสงขณะทรถยกวงผานพนทลาดเอยงตางระดบ

(42) ขณะจอดอยกบท ตองลดงาลงวางตดกบพนกอนทกครง (43) การจอดรถยกหลงจากเลกใชงานตองใหสวนงาวางแตะพน

ดบเครอง ลอค password และดงกญแจออกทกครงและตองจอดในพนททก าหนดเขาเกยรวางดงเบรคมอปดสวทช และดงกญแจออกจากรถทกครง

2) ความปลอดภยในการใชรถ Power Pallet Truck (1) ขบรถถอยหลงเมอตองเคลอนยายสนคาหรอตกสนคา (2) ขบรถในเสนทางทก าหนดให ไมขบเขาไปในเสนทาง

ส าหรบเดน (3) เมอถงมมเลยว มมอบ จะตองท าการบบแตร ใหเลยวรถไม

ชดกบสนคาหรอ Rack จนเกนไป (4) เมอตองวางพาเลทสนคาใน Location ตาง ๆ ตองวางพา

เลทสนคาใหมระยะหาง ไมวางพาเลทชดกนวางหางประมาณ 1 ฝามอ

(5) เมอขบรถสวนทางกน ตองบบแตร และขบเวนระยะหางระหวางตวรถไมขบชดตวรถ

(6) เมอขบรถผานพนกงานทปฏบตงานอยตองบบแตรใหสญญาณ และชะลอรถขบผานไปอยางชา ๆ

(7) เมอขบรถถงทางแยก ตองชลอรถและดซายขวา วามรถขบผานมาหรอไมหากมกใหทางรถทขบมาทางหลกกอนปองกนการขบชนกนของรถ

(8) หามบรรทกพาเลทมากเกนไป อาจท าใหพาเลทพลดตกลงมาทบผปฏบตงานคนอนๆ ไดหรอท าใหทรพยสนเสยหาย

(9) หามสวมหฟงขณะขบรถ (10) หามคยโทรศพทขณะขบรถ

51

(11) หามขบรถดนพาเลท (12) หามนงบนตวกนของรถ (13) หามวางลงสนคาบนทแปนยน ท าใหพนทในการเหยยบ

นอยลงท าใหตกจากรถได (14) หามพดคยกบคนอน ในขณะทขบรถ ท าใหไมไดดทางท

ขบ (15) หามขบรถใกลพนกงานทปฏบตงานอยในพนในระยะกระ

ชนชดมากเกนไป (16) หามใชรถเปนยานพาหนะ โดยใหพนกงานขนไปยนบนงา

ของรถ (17) หามใชงาบรรทกสนคาโดยทไมมพาเลทรอง และหามวาง

สนคาเอาไวบนตวรถ 3) มาตรการลงโทษกบผทไมปฏบตตามกฎระเบยบความปลอดภยใน

การขบรถยกของบรษทฯ จนเปนเหตใหเกดอบตเหตเกดขน แบงโทษออกเปน 4 กรณ ไดแก (1) กรณท 1 ผขบขทขาดคณสมบต หมายถง ผมไมไดรอนญาตหรอไม

ผานการรบรองทกษะใหสามารถขบขได หากตรวจสอบจะตองไดรบการพจารณาการด าเนนการทางวนยตามระดบความรนแรง

(2) กรณท 2 ผขบขทมคณสมบตครบถวน หมายถง ผทไดรบอนญาตหรอไดรบการรบรองทกษะใหสามารถขบขได แตปกระท าความประมาท บกพรอง กจะตองไดรบการพจารณาการด าเนนการทางวนย โดยผานขนตอนการสอบสวน ตามระดบความรนแรงดงน

- กรณขบขไมเปนไปตามระเบยบซงมความเสยงตอการเกดอบตเหตหรอความเสยหายขน จะไดรบการพจารณาโทษในระดบ “ตกเตอนดวยวาจาและบนทกเปนลายลกษณอกษร

- กรณทกอใหเกดอบตเหตและความเสยหายตอรางกายและทรพยสน จะไดรบการพจารณาลงโทษตามระดบความรนแรง

(3) กรณท 3 หากพบวากรณท 1 เกดจากการสงการมอบหมายจากผบงคบบญชา จะถอวาผบงคบบญชาจะตองไดรบการลงโทษตามระดบการลงโทษขางตนเหมอนพนกงาน โดยจะตองไดรบการสอบสวนจากคณะกรรมการในระดบบรหารของหนวยงานทเกยวของ รวมกบฝายความปลอดภยและฝายทรพยากรบคคล กอนพจารณาลงโทษตอไป

(4) กรณท 4 ชนแลวไมรายงานอบตเหตใหทราบ กลาวคอ เมอมอบตเหตเกดขนพนกงานตองแจงผบงคบบญชาใหรบทราบโดยทนท และหวหนาตองรายงานอบตเหตให

52

ฝายความปลอดภยและฝายบรหารภายใน 24 ชวโมงหลงจากเกดอบตเหตและสงรายงานผลการสอบสวนอบตเหตภายใน 48 ชวโมง หากพบวาพนกงานหรอผบงคบบญชาจงใจปกปด ไมท าการรายงานเพอหนการกระท าผด พนกงานหรอผบงคบบญชาจะไดรบการลงโทษตามกฎระเบยบบรษทตอไป

2.6.1.7 ระบบการซอมบ ารงเชงปองกนส าหรบรถยก (Preventive Maintenance) แบงการดแลรถยกออกเปน 2 สวนหลก ๆ ดงรายละเอยดตอไปน

(1) พนกงานขบรถยกของ บรษท โลจสตกส ก. ตองดแลรบผดชอบการตรวจสอบประจ าวนกอนการใชงานรถยกทกครงตามแบบฟอรมการตรวจสอบ และหากพบความผดปกตของรถยกจะด าเนนการแจงหวหนางานใหรบทราบ และหวหนางานแจงท าการแกไขในความผดปกตของรถยกไปยงชางซอมบ ารงของบรษท บทฯ

(2) ชางซอมบ ารงของบรษท บท มตรแลนด จ ากด มหนาททตองรบผดชอบเกยวกบรถยก ดงน

- การซอมบ ารงเชงปองกน (Preventive Maintenance) ตามแผน ซงทางบรษท บทฯ ด าเนนการซอมบ ารงเชงปองกนเดอนละ 1 ครง ตามมาตรฐานการซอมบ ารงเชงปองกนของบรษท บทฯ เมอพบความผดปกตหรอตองเปลยนอะไหลใด ๆ ทางชางซอมบ ารงจะแจงใหหวหนางานบรษท โลจสตกส ก. รบทราบ

- การซอมบ ารงเมอรถยกมความผดปกต กรณนหากระหวางการใชงานรถยกของพนกงานขบรถยกของ บรษท โลจสตกส ก. มความผดปกตเกดขน ชางซอมบ ารงบรษท บทฯ จะเปนผด าเนนการเขามาตรวจสอบ

2.6.2 กระบวนการปฏบตงานในคลงสนคาและการใชงานรถยก แบงออกเปน 2 สวน ไดแก 1) วสดอปกรณเครองมอตาง ๆ และรถยกทใชในงานคลงสนคา และ 2) ขนตอนการปฏบตงานของรถยกในงานคลงสนคา มรายละเอยดดงตอไปน

2.6.2.1 วสดอปกรณเครองมอตาง ๆ และรถยกทใชในงานคลงสนคา (1) เครองมออปกรณทใชในการจดเกบสนคา

- ชนเกบสนคามหลายรปแบบ เชน Block Stacking, Selective Pallet Racking, Standard shelving, Small part shelving และ Long span shelving ชนวางสนคานบเปนอปกรณธรรมดาทสดในจ านวนอปกรณและเครองมอตางๆ ในคลง ซงชนเหลานท ามาจากโลหะ โดยชนเกบสนคาจะมความสงตงแต 0.5-9 เมตร ส าหรบชนวางในระดบต าๆ ใชคนขนสงสนคาเนองจากเปนระดบหวเขาและระดบไหล สวนชนเกบสนคาในระดบสงใชรถยกในการเคลอนยายสนคา

- พาเลทเปนอปกรณทใชในการรวบรวมสนคา เพอท าใหสามารถขนถายไดปรมาณมาก ท ามาจากไมและพลาสตกสามารถวางสนคาไดทงดานเดยวหรอสองดานและถกออกแบบใหสามารถตกไดสทศทาง คอ ตกไดรอบดาน

53

ภาพท 2.7 พาเลทส าหรบวางสนคา. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

(2) เครองมออปกรณทใชในการขนยายสนคา - รถยกประเภท Power Pallet Truck (PPT) เปนอปกรณขนถาย

หรอเคลอนยายสนคาทใชระบบไฟฟามาควบคมไฮโดรลก ใชคนในการควบคมการขบขนถายหรอเคลอนยายสนคา โดยสามารถยกน าหนกไดโดยประมาณ 1,000 กโลกรม เหมาะส าหรบพนททมทางแคบ เปนรถทใชลากสนคาทเปนพาเลทเตม เพอน าไปจดเกบหรอไปวางใหรถ Reach Truck น าไปจดเกบในชนวางสนคาทอยสง ๆ การขบรถประเภทนจะตองยนขบ จดเดนของรถประเภทนกลาวคอ เมอเกดเหตฉกเฉนเกดขนสามารกดปมหยดฉกเฉนได ระบบเบรคจะท างานอตโนมตและรวดเรว ใชงานงายมความคลองตวสงในการขบเคลอนยายสนคา สามารถวงบนพนเรยบไดด วสยทศนในการมองเหนดานหลงด ไมสรางมลพษในอากาศ และไมมเสยงดงรบกวน จดดอยคอ ไมสามารถวงในพนทตางระดบและทางขรขระได ไมสามารถใชยกสนคาขนลงในชนวางทอยสง ๆ ได

ภาพท 2.8 รถยกประเภท Power Pallet Truck. จาก หนวยงานความปลอดภยและ สงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

54

- รถยกประเภท Reach Truck (RT) เปนรถทใชในคลงสนคาสามารถยกงาสงสดได 11 เมตร และยกสนคาไดชนสงสดท 1,000 กโลกรม หากยกสนคาในชนต าลงมาจะยกน าหนกไดมากขน รถประเภทนใชยกสนคาในซอยเทานน โดยจะยกพาเลทสนคาอยในชนวางสนคาทความสงตงแต 2 เมตรขนไป โดยตกสนคาลงมาวางทพนแลวใหรถประเภทอนมาท าการยกตอไป หรอเมอมสนคาทตองจดเกบสนคาไวตามชนวางตาง ๆ กจะยกสนคาขนจดเกบตามชนวางตาง ๆ ซงเปนการนงขบ จดเดนของรถประเภทนกลาวคอ การเบรคเกดขนโดยอตโนมตและรวดเรวเมอเทาของผขบขถกยกออกจากคนเรง มความคลองตวสงในการขบเคลอนยายสนคา ยกสนคาขนลงในชนวางสง ๆ ไดด รศมการเลยวดเลยวในพนทแคบไดด วงบนพนเรยบไดด วสยทศนในการมองเหนดานหลงด ไมสรางมลพษในอากาศ และไมมเสยงดงรบกวน จดดอยคอ ไมสามารถวงในพนทตางระดบและทางขรขระได

ภาพท 2.9 รถยกประเภท Reach Truck. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

- รถยกประเภท Forklift หรอเรยกอกอยางวา Counter Balanced Truck ขบเคลอนดวยแกส ใชคนขบเคลอนพวงมาลย สามารถยกสนคาไดตงแต 1.5-2 ตน ยกงาสงสดได 3 เมตร โดยตองอาศยวงเลยวในการเลยว มงายนออกมา เอาไวบรรทกพาเลทสนคา โดยรถฟอรคลฟทนเอาไวใชบรรทกเคลอนยายสนคาภายนอกอาคารเทานน จดเดนของรถประเภทนกลาวคอ ใชงานภายนอกคลงสนคาไดด เนองจากลอรถสามารถวงไดทงในเสนทางทเปนพนเรยบและขรขระและวงในเสนทางทตางระดบไดด มกาซพษนอยเนองจากใชแกส LPG เปนเชอเพลงและไมมเสยงดงรบกวนเวลาใชงาน จดดอย คอ รศมการเลยวในพนทแคบไมด ไมสามารถใชงานยกสนคาขนลงในชนวางสง ๆ ได เสยงตออนตรายทแกสจะรวไหลและระเบดได

55

ภาพท 2.10 รถยกประเภท Forklift. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก. 2.6.2.2 ขนตอนการปฏบตงานของรถยกในงานคลงสนคา ประกอบไปดวย 5 ขนตอน โดยทกขนตอนเกยวของกบการใชงานรถยก ไดแก 1) กระบวนการรบสนคา 2) กระบวนการจดเกบสนคา 3) กระบวนการเตมเตมสนคา 4) กระบวนการจดสนคา และ 5) กระบวนการจดสงสนคา (ภาพท 2.11) ดงรายละเอยดตอไปน

ภาพท 2.11 ภาพรวมของขนตอนการปฏบตงานภายในคลงสนคา. จากหนวยงานความ ปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

Warehouse ReceivingProcess

Put awayProcess

ReplenishmentProcess

PickingProcess

DispatchProcess

Warehouse Management System (WMS)

1 2 3 4 5 6

56

(1) กระบวนการรบสนคา (Receiving Process) ม 2 กรณ - กรณท 1 รถขนสงจากบรษทตางๆ มาสงสนคาและถอยหลงรถเขา

บรเวณทาโหลดสนคาและมพนกงานขบรถประเภท Power pallet truck มาท าการบรรทกสนคาออกมาจากในรถขนสงอกทหนง

- กรณท 2 หากรถขนสงไมสามารถโหลดสนคาไดในบรเวณทาโหลดสนคา รถขนสงตองถอยหลงรถและจอดอยบรเวณลานรบสนคาดานลางทาโหลดสนคา หลงจากนนพนกงานขบรถประเภท Forklift ท าการตกสนคาทบรเวณดานขางของตวรถเพอบรรทกสนคาไปไวบรเวณพนททาโหลดสนคา และพนกงานขบรถประเภท Power pallet truck มาท าการบรรทกสนคาน าไปวางไวในพนทรบสนคาตอไป

ภาพท 2.12 กระบวนการรบสนคาโดยใชรถ Power pallet truck บรรทกสนคา. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

ภาพท 2.13 บรเวณทาโหลดสนคา. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

57

ภาพท 2.14 บรเวณลานรบสนคาดานลางทาโหลดสนคา. จาก หนวยงานความปลอดภย และสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก. หลงจากการรบสนคามาวางไวในพนทรบสนคาแลว ตอไปเปนขนตอนของการตรวจสอบสนคาโดยมการตรวจสอบจ านวนของสนคา วนหมดอาย วนผลต รหสสนคา ตรวจสอบสภาพสนคา ความเสยหายทอาจเกดขนตามมาตรฐานการปฏบตงานทก าหนดไว โดยเปนการสมตรวจสอบตามแบบบนทกรายละเอยดทมอย และการชบงสถานะของสนคาและทายทสดพนกงานรบสนคาจะท าการรบสนคาโดยขอมลถกคยเขาระบบ WMS (Exceed) ของศนยกระจายสนคาของบรษท โลจสตกส ก. เพอเปนขอมลในการท าการรบสนคาเขาระบบ

ภาพท 2.15 พนทส าหรบการตรวจสอบสนคาเพอรบเขาระบบ WMS (Exceed). จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

(2) กระบวนการจดเกบสนคา (Put Away Process) การจดเกบสนคาภายในคลงสนคาเปนขนตอนทตอจากการรบ

สนคาเขาคลง ซงการเคลอนยายพาเลทสนคาตองไมท าใหสนคาเสยหายหรอแตกหก โดยพนกงานท

58

ขบรถประเภท Power Pallet Truck วงตกสนคาจากหนาพนทรบสนคาไปใหพนกงานทขบรถประเภท Reach Truck ใน ซอยของชนวาง และพนกงานขบรถยกประเภท Reach Truck ท าการขบรถบรรทกพาเลทสนคาไปยงพนทจดเกบสนคาบนชนวางสนคาตงแตชนท 2-6 ขนไป โดยพนกงานท าการจดเกบสนคาตามพนททระบบก าหนด โดยใชเครองมอทเรยกวา RDT ในการยนยนการจดเกบสนคาในระบบ

ภาพท 2.16 การจดเกบสนคาโดยใชรถประเภท Power Pallet Truck และ Reach Truck. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก. ตอจากนนเจาหนาทจดเกบสนคารบเอกสารเกบสนคา (Put away advice) จากเจาหนาทรบขอมล พรอมดรายละเอยดในเอกสารการจดเกบสนคา (Put away advice) ระบพนทจดเกบท าการยายสนคาไปยง พนททระบใหจดเกบพรอมทงท าการยนยนการจดเกบโดยการท าเครองหมายถกในเอกสาร เจาหนาทตรวจสอบจ านวนสนคาวาถกตองตามรายละเอยดทระบในเอกสารใบจดเกบสนคา (Put away Advice) เจาหนาทจดเกบสนคาล าเลยงสนคาเขาจดเกบตามพนททระบในเอกสารการจดเกบสนคา (Put away advice) เมอเจาหนาทจดเกบสนคาท าการจดเกบครบทกรายการเรยบรอยแลว ใหเซนชอในเอกสารการจดเกบสนคาเพอยนยนในการจดเกบพรอมสงเอกสารใหเจาหนาทรบขอมลสนคาตอไป

(3) กระบวนการเตมเตมสนคา (Replenishment Process) เจาหนาทขอมลจะท าการเรยกขอมลในกรณถาไดสนคาไมครบตาม

จ านวน สนคาไมเพยงส าหรบการจดสนคา แลวจงจะสงใหพนกงานขบรถยกประเภท Reach Truck เพอตกสนคาลงมาเตมในพนททระบในเอกสารจากสนคาทอยบนชนวางสนคาชน 2-6 เพอมาเตมสนคาทอยในพนทส าหรบจดสนคา

59

ภาพท 2.17 การใชรถยกประเภท Reach Truck ในการเตมเตมสนคา. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

(4) กระบวนการจดสนคา (Picking Process) พนกงานทท าหนาท เกยวกบเอกสาร ท าการดงขอมลเพอให

พนกงานด าเนนการหยบสนคาตามจ านวนทระบในเอกสาร โดยการหยบสนคามลกษณะ 2 ประการ ประการแรกจะมพนกงานเดนไปยงต าแหนงตางๆ ของสนคาทจดเกบในพนทจดสนคา โดยหยบสนคาเพอจดรายการสนคาตามเอกสารทระบ ประการท 2 พนกงานขบรถยกไมวาจะเปนประเภท Power pallet truck และ Reach truck เพอท าการตกสนคาทจดเกบบนชนวางทอยระดบชนท 2-6 ลงมาดานลาง และในบางกรณพนกงานขบรถยกประเภท Power pallet truck และ Reach truck กตองท าการจดสนคาตามรายการดวยเชนกน หลงจากนนสนคาบางชนดตองน ามาบรรจใสกลองปดผนก ส าหรบสนคาบางชนดกวางบนพาเลทไม และพนกงานขบรถยกประเภท Power pallet truck และ Reach truck น าพาเลทสนคาไปวางไวบรเวณสายการสงสนคา (Route) ทจดเตรยมไว หลงจากนนพนกงานทมหนาทตรวจสอบท าการตรวจสอบสนคากอนสงใหในสวนจดสงสนคา (Dispatch) ตอไป

ภาพท 2.18 กระบวนการจดสนคาโดยใชรถยกประเภท Power Pallet Truck และ Reach Truck. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

60

(5) กระบวนการจดสงสนคา (Dispatch Process) เมอมการจดสนคาและการบรรจหบหอตามรายการสนคาแลว ตอไปก

เปนการจดสงสนคา โดยในขนตอนนมพนกงานขบรถยกประเภท Power Pallet Truck ในการเคลอนยายหรอบรรทกพาเลทสนคาไปยงหนาทาโหลดสนคาและลานจดสงสนคา เพอรอสงตอไปยงรถขนสงสนคาทมารบสนคาตอไป

ภาพท 2.19 กระบวนการจดสงสนคาโดยใชรถยกประเภท Power Pallet Truck และ Reach Truck. จาก หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

2.6.3 ผลการตรวจสขภาพและผลการตรวจวดคณภาพสงแวดลอมของบรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558

2.6.3.1 ผลการตรวจสขภาพประจ าปของบรษท โลจสตกส ก. บรษท โลจสตกส ก. ด าเนนการตรวจสขภาพประจ าปตามโปรแกรม

ตรวจสขภาพในทก ๆ ป โดยผลการตรวจสขภาพประจ าป พ.ศ. 2558 พบวาผลการตรวจสขภาพทพบความผดปกตมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก ตรวจสายตาอาชวอนามย (OCCUPATIONAL-VISION) รอยละ 28.71 ตรวจระดบไขมนในเลอด (Cholesterol) รอยละ 26.93 และตรวจระดบไขมนในเลอด (Triglycerides) รอยละ 17 โดยสรปผลการตรวจสขภาพประจ าป พ.ศ. 2558 ดงตารางท 2.1

61

ตารางท 2.1

ผลการตรวจสขภาพประจ าปของ บรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558

รายละเอยดการตรวจ จ านวนผเขารบการตรวจ ปกต ผดปกต % ผดปกต

ตรวจสายตาอาชวอนามย: OCCUPATIONAL-VISION 505 360 145 28.71

ตรวจระดบไขมนในเลอด : Cholesterol 505 369 136 26.93

ตรวจระดบไขมนในเลอด : Triglycerides 201 166 35 17.41

ตรวจระดบไขมนในเลอด : LDL-Cho 201 188 13 6.47

ตรวจคลนไฟฟาหวใจ : EKG 110 105 5 4.55

ตรวจระดบน าตาลในเลอด : FBS 505 483 22 4.36

ตรวจรางกายทวไปโดยแพทย: Physical Examination 505 485 20 3.96

ตรวจระดบไขมนในเลอด : HDL-Cho 201 197 4 1.99

ตรวจระดบกรดยรคในเลอด : URIC ACID 201 197 4 1.99

ตรวจระดบความสมบรณของเมดเลอด : CBC 505 495 10 1.98

ตรวจปสสาวะทวไป : Urinalysis 505 499 6 1.19

ตรวจสมรรถภาพการท างานของตบ : SGPT 201 199 2 1

ตรวจเอกซเรยทรวงอก : Chest X-Ray 505 500 5 0.99

ตรวจหาเชอไวรสตบอกเสบบ: HBsAg 505 503 2 0.4

ตรวจสมรรถภาพการท างานของปอด : Spirometry 2 2 0 -

ตรวจอจจาระเพาะเชอ : Stool Culture 8 8 0 -

ตรวจสมรรถภาพการท างานของไต : CRE 505 505 0 -

ตรวจสมรรถภาพการท างานของตบ : SGOT 201 201 0 -

ตรวจสมรรถภาพการท างานของตบ : ALP 24 24 0 -

ทมา: หนวยงานทรพยากรมนษย บรษท โลจสตกส ก., 2558.

2.6.3.2 ผลการตรวจวดคณภาพสงแวดลอม

บรษท โลจสตกส ก. ด าเนนการตรวจวดคณภาพสงแวดลอม ไดแก การตรวจวดคาความรอนการตรวจวดคาความเขมของแสงสวาง การตรวจวดระดบเสยง (Noise 8 Hrs.) และการตรวจวดคณภาพอากาศ โดยวธการเกบตวอยางและตรวจวเคราะห (ตารางท 2.2)

62

ตารางท 2.2

วธการเกบและการวเคราะหตวอยาง พารามเตอรในการตรวจวดคณภาพสงแวดลอมของ บรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558

พารามเตอร เครองมอทใชในการเกบและวธเกบตวอยาง วธวเคราะห มาตรฐานอางอง

Heat Stress

WBGT WBGT กฎกระทรวง

Light Level

Lux Meter Lux Meter กฎกระทรวง

Noise (Leq. 8 Hrs.)

Sound Level Meter Sound Level Meter

กฎกระทรวง

Respirable Dust Personal Air Sample, Cyclone Polyvinyl chloride filter

Gravimetric NIOSH 0600

ทมา : กฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างานเกยวกบความรอนแสงสวางและเสยง พ.ศ. 2549 : มาตรฐานของ National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH) : มาตรฐานของ Occupation Safety and Health Administration (OSHA)

ส าหรบผลจากการตดตามตรวจวดคณภาพสงแวดลอมของ บรษท โลจสตกส ก. ในป พ.ศ. 2558 มดงน

(1) ผลการตรวจวดคาความรอน ในคลงสนคา 4 คลง จ านวน 4 จด พบวาในพนท 4 จด มคาความรอนอยในเกณฑมาตรฐาน เมอน ามาเทยบกบกฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน เกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549

(2) ผลการตรวจวดความเขมของแสงสวาง ในคลงสนคา 4 คลง จ านวน 216 จดพบวา ในพนท 198 จด มความเขมของแสงสวางอยในเกณฑมาตรฐาน สวนในพนทอก 18 จด มความเขมของแสงสวางต ากวามาตรฐาน โดยเปนงานคอมพวเตอรทงหมด เมอน ามาเทยบกบกฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท างาน เกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2549 โดยมขอเสนอแนะคาความเขมแสง ดงน

63

- ควรตดตงหลอดไฟใหตรงตามต าแหนงหรอพนทท างานเพอใหไดรบแสงสวางโดยตรง และใชประโยชนจากความสวางของหลอดไฟไดสงสด

- ควรตรวจเชคสภาพสายไฟ หลอดไฟอยางสม าเสมอ และควรท าความสะอาดหลอดไฟและทครอบไฟอยางสม าเสมอเพอปองกนการเกาะตวของฝนตามหลอดไฟ ซงจะท าใหหลอดไฟมประสทธภาพลดลง

- ควรตดตามตรวจวดคาความเขมแสงสวางอยางตอเนองเพอใชในการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างานเพอเปนแนวทางแกไขและปองกนผลกระทบเกยวกบแสงสวางไมเพยงพอ

(3) ผลการตรวจวดระดบเสยงเฉลย (Leq. 8 Hrs.) ในคลงสนคา 4 คลง จ านวน 6 จด พบวา ในพนท 6 จด มระดบเสยงเฉลย (Leq. 8 Hrs.) อยในเกณฑมาตรฐานเมอน ามาเทยบกบกฎกระทรวงก าหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน เกยวกบความรอน แสงสวาง และเสยง พ.ศ. 2459

(4) ผลการตรวจวดคณภาพอากาศ ในคลงสนคา 4 คลง พบวา Respirable Dust มคาอยในเกณฑมาตรฐาน เมอน ามาเทยบกบประกาศกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2520 เรอง “ความปลอดภยในการท างานเกยวกบภาวะแวดลอม (สารเคม)”

2.6.4 สถตการเกดอบตเหต สถตการเกดอบตเหตของบรษทในเครอโลจสตกส คลงสนคา 5 แหง ในป 2554-2556

มจ านวนทงหมด 240 ครง โดยจ าแนกเปนอบตเหตทเกดขนสงผลใหทรพยสนเสยหายจ านวน 230 ครง เกดการบาดเจบแลวหยดงาน จ านวน 3 ครง และบาดเจบไมหยดงานจ านวน 7 ครง โดยความสญเสยทเกดขนเปนจ านวนเงน 534,783 บาท จ าแนกออกเปนความสญเสยทเปนตวเงนทเกยวของกบกองทนเงนทดแทน จ านวนเงน 14,379 บาท และคาใชจายซอมแซม เครองจกร เครองมอ อปกรณทไดรบความเสยหายรวมไปถงความเสยหายตอสนคาตาง ๆ เปนจ านวนเงน 520,404 บาท

สาเหตของการเกดอบตเหต พบวาสาเหตสวนใหญเกดจากไมมองหลงเมอถอยรถหรอเลยวรถ รอยละ 13.75 ไมชะลอความเรวขณะเลยวรถ รอยละ 12.08 วางสนคาไมถกวธเสยงตอการโคนลม รอยละ 11.25 ฟลมสนคาไมแนนหรอไมพนฟลมกอนเคลอนยายสนคา รอยละ 8.75 ไมลดงาลงกอนเคลอนยายตวรถ รอยละ 7.92 และสาเหตอน ๆ (ตารางท 2.3)

ความเสยหายจากอบตเหตการใชงานรถยกมากทสด 5 ล าดบแรก ไดแก สนคาโคนลม รอยละ 32.08 ชนวตถตาง ๆ เชน ก าแพง ประต รอยละ 28.75 ชนอปกรณ/ วสด/ เครองมอตาง ๆ รอยละ 21.67 ชนเสาชนวาง รอยละ 5.83 ชนคานวางสนคา รอยละ 4.58 และอน ๆ (ตารางท 2.4)

64

ตารางท 2.3

สาเหตการเกดอบตเหตเนองจากรถยก ของบรษทในเครอ โลจสตกส (คลงสนคา 5 แหง) จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556

ทมา: หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษทในเครอของบรษท โลจสตกส ก. ป 2554 – 2556

สำเหตของกำรเกดอบตเหต จ ำนวน (ครง) รอยละไมมองหลงเมอท ำกำรถอยรถ/ เลยว 33 13.75ไมชะลอควำมเรวขณะเลยว 29 12.08วำงสนคำไมถกวธ เสยงตอกำรโคนลม 27 11.25พนฟลมสนคำไมแนน/ ไมพนฟลมกอนเคลอนยำยสนคำ 21 8.75ไมลดงำลงกอนเคลอนยำยตวรถ 19 7.92ขบรถเรวเกนก ำหนด 11 4.58ม สงกดขวำงกดขวำงทำงเดนรถ 11 4.58สภำพพนทไมปลอดภย 9 3.75ใชรถผดประเภทในกำรปฏบตงำน 8 3.33ไมคว ำปลำยงำ 8 3.33ใชอปกรณไมถกวธ 6 2.50ระบบกำรท ำงำนของรถผดปกต 6 2.50เลยวรถกระทนหน 6 2.50ใชงำนรถยกโดยไมไดรบกำรอบรม 5 2.08ไมเงยปลำยงำรถ 5 2.08ขำดทกษะในกำรปฏบตงำน 5 2.08ขบรถดนพำเลท 4 1.67ออกตวรถแรงท ำใหเกดกำรกระชำก/ เบรกกระทนหน 4 1.67พนทในกำรปฏบตงำนแคบ 3 1.25เคลอนยำยสนคำผดวธ 3 1.25ยกงำสงเกนก ำหนด 3 1.25กำรสอสำรทผดพลำด 2 0.83ใชงำเสยบพำเลทสนคำไมถกวธ 2 0.83ขบรถเดนหนำ 2 0.83ขบรถเขำพนทตองหำม 2 0.83แสงสวำงไมเพยงพอ 2 0.83ขบรถบรรทกสนคำเดนหนำ สนคำบดบงสำยตำ 1 0.42ไมไดประเมนสภำพพนทกอนท ำกำรหมนตวรถ 1 0.42ไมตรวจสภำพรถกอนใชงำน 1 0.42ขบรถในสภำพไมพรอมใชงำน 1 0.42

รวม 240 100.00

65

ตารางท 2.4 ความเสยหายของการเกดอบตเหตเน องจากรถยก ของบรษทในเครอ โลจสตกส (คลงสนคา 5 แหง) จ าแนกตามปทเกดอบตเหต ในป พ.ศ. 2554 – 2556

ทมา: หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษทในเครอของบรษท โลจสตกส ก. ป 2554 – 2556

นอกจากนจากตรวจสอบความปลอดภยยงพบรองรอยของการถกรถยกชนจ านวน 87

จด หากคดเปนคาใชจายในการซอมแซมเปนจ านวนเงน 204,000 บาท โดยสงทถกรถยกเฉยวชน ไดแก เสาชนวางสนคา คานชนวางสนคา ขอบประต การดกนชน และฝาผนงหอง ซงกรณนไมมรายงานแจงเขามายงแผนกความปลอดภย

บรษท โลจสตกส ก. ไดท าการเกบบนทกประวตของการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถ ตงแตป พ.ศ. 2554-2556 (ดตารางท 2.5) โดยขอมลบนทกน ชวยใหเหนภาพรวมของการเกดอบตเหตทเกดจากรถยก

ควำมเสยหำยจำกกำรเกดอบตเหต จ ำนวน (ครง) รอยละสนคำโคนลมเสยหำย 77 32.08ชนก ำแพง/ ประต 69 28.75ชนอปกรณ/ วสด/ เครองมอตำงๆ 52 21.67ชนเสำชนวำงเสยหำย 14 5.83ชนคำนวำงสนคำเสยหำย 11 4.58ชนกนชนเสยหำย 8 3.33แบตเตอรตกเสยหำย 5 2.08เทำถกเหยยบไดรบบำดเจบ 1 0.42ล ำตวกระแทกไดรบบำดเจบ 1 0.42พำเลทหนบเทำไดรบบำดเจบ 1 0.42พำเลทลวงโดนขำขวำบำดเจบ 1 0.42

รวม 240 100.00

66

ตารางท 2.5

บนทกการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ในบรษท โลจสตกส ก. ตงแตป พ.ศ. 2554-2556

2554 2555 2556 หยดงำน ไมหยดงำน RT PPT Forklift

1 Mr. NAT.NA DC1 P - - - - P บรรทกสนคำเกนก ำหนด P

2 Mr. SUR.SA DC1 P - - P - ไมมองดำนหลงกอนท ำกำรเคลอนยำยตวรถ P

3 Mr. SOM.SA DC1 P - - P - - บรรทกสนคำเกนก ำหนด P

4 Mr. JAR.KA DC3 P - - - - P ไมมองดำนหลงกอนท ำกำรเคลอนยำยตวรถ P

5 Mr. SAN.MA DC2 P - - P - - บรรทกสนคำเกนก ำหนด P

6 - DC2 P - - P - - ไมลดงำรถยกกอนขบรถผำน P

Mr. TAN.NG DC2 P - - P - - พนทปฏบตงำนแคบ P

Mr. TAN.NG DC2 - - P P - - ขบรถเรว P

8 Mr. ARJ.CH DC2 P - - P - - ขบรถโหลดสนคำใกลกบเสำมำกเกนไป P

Mr. ANI.SA DC1 P - - - P - พนทปฏบตงำนแคบ P

Mr. ANI.SA DC1 - - P - P -เกดจำกใชกำรปฏบตงำนไมถกขนตอน เอำเทำ

เหยยบแผงกนงำรถ (นวหวแมโปงเทำ)P

10 Mr. KON.KA DC1 P - - P - - ไมลดงำรถยกกอนขบรถผำน P

11 Mr. PRA.TO DC1 P - - P - - ไมมผนงกน ปองกนกำรตก P

12 Mr. NIK.SA DC1 - P - P - - ไมมองหลงกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

Mr. WAT.PU DC2 - P - P - - กำรจดวำงพำเลทกดขวำงทำงเดนรถ P

Mr. WAT.PU DC2 - - P P - - วำงสนคำกดขวำงทำงเดนรถ P

Mr. WAT.PU DC2 - - P P - - กำรจดวำงสนคำไมถกวธ P

14 Mr. SOM.TO DC1 - P - P - - กำรจดวำงเครองมออปกรณไมเหมำะสม P

15Mr. CHO.SR

Mr. TAN.KADC1 - P - P - - ไมชลอรถในทำงแยกกอนท ำกำรเลยว P

16 Mr. AKA.KE DC1 - P - P - - โคมไฟอยต ำกวำปกต P

17 Mr. SUC.SA DC1 - P - P - -มสนคำวำงกดขวำงทำงเดนรถ จงท ำให

ชองทำงวงของรถแคบP

Mr. LID.PR DC2 - P - P - - ดนพำเลทสนคำ P

Mr. LID.PR DC2 - - P P - - ไมปฏบตตำมขนตอนในกำรเปลยนแบตเตอร P

Mr. LID.PR DC2 - - P P - - ไมลดงำใหสดกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

Mr. LID.PR DC2 - - P P - - วำงสนคำกดขวำงทำงเดนรถ P

19 Mr. ADI.NA DC2 - P - P - - จดวำงพำลเทสนคำใกลกบอปกรณ P

20 Mr. NOP.SA DC1 - P - P - - ทลอครถเปลยนแบตเตอรช ำรด P

21 Mr. MON.CH DC1 - P - P - - กำรจดวำงสนคำไมเหมำะสม P

22 Mr. SIR.TO DC1 - P - P - - พนช ำรด P

23 Mr. CHA.PO DC1 - P - P - - ขบรถเรว P

7

9

13

18

ล ำดบทรหสพนกงำน

ขบรถยก

สถำนท

ปฏบตงำน

จ ำนวนครง

ทประสบเหต (ครง)

ควำมรนแรง

สำเหตของกำรเกดอบตเหตประเภทรถทขบ

ทรพยสน

เสยหำย

กำรบำดเจบ

67

ตารางท 2.5 (ตอ)

บนทกการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ในบรษท โลจสตกส ก. ตงแตป พ.ศ. 2554-2556

ทมา: หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก, 2554-2556.

2554 2555 2556 หยดงำน ไมหยดงำน RT PPT Forklift

24 - DC1 - P - P - - ไมมองหลงกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

25 - DC4 - P - P - - วำงพำเลทสนคำใกลผนงก ำแพงเกนก ำหนด P

26 - DC4 - - P P - - ขบรถเรว เบรครถไมทน P

27 Mrs. NUC.BU DC1 - - P P - - จำกกำรวำงพำเลทสนคำทเบยดกบเสำ Rack P

28 - DC1 - - P P - - - P

29 - DC1 - - P P - - - P

30 - DC1 - - P P - - - P

31 Mr. SOM.SU DC4 - - P P - - วำงพำเลทสนคำเกนขอบเขตก ำหนด P

32 - DC1 - - P P - - - P

33 Mr. CHA.PO DC1 - - P P - - ท ำกำรเคลอนตวรถ โดยทไมไดลดงำลงใหสด P

34 Mr. SIN.OI DC3 - - P P - - เปดประตไมสดกอนท ำกำรขบรถผำน P

35 Mr. SAH.ON DC4 - - P - - P ไมหนมองหลงกอนท ำกำรถอยรถ (หวเขำซำย) P

36 Mr. SAH.PA DC1 - - P P - - ไมหนมองหลงกอนท ำกำรถอยรถ P

37 Mr. SOM.PA DC2 - - P P - - ขบรถเขำไปในพนทหำมเขำ P

38 Mr. PRA.TO DC2 - - P P - - ไมมองหนกอนถอยรถ ไมไดรบกำรอบรมกอนขบ P

39 Mr. SAT.CH DC2 - - P P - - มสงของวำงกดขวำงทำงเดนรถ P

40 Mr. BUN.BU DC3 - - P P - - กำรจดวำงพำเลทสนคำไมแนบสนทกน P

41 Mr. SAN.SA DC2 - - P P - - ขบรถเรว P

42 Mr. SUR.PO DC1 - - P P - - บรรทกพำเลทเกนก ำหนด P

43 Mr. SAK.TO DC1 - - P P - - ไมมองหลงกอนถอยรถ P

44 Mr. WAN.SI DC2 - - P P - - ขบรถเรว P

45 Mr. TRE.SU DC2 - - P P - - พดคยในขณะทก ำลงขบรถ P

46 Mr. NAR.LE DC2 - - P P - - ไมลดงำใหสดกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

47 Mr. SAR.BA DC2 - - P P - - ไมลดงำใหสดกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

48 Mr. WAN.BU DC2 - - P P - - วำงสนคำกดขวำงทำงเดนรถ P

49 Mr. SOM.NG DC2 - - P P - - วำงอปกรณกดขวำงทำงเดนรถ P

50 Mr. PRA.HU DC2 - - P P - - ขบรถเรว P

51 - DC2 - - P P - - ไมลดงำใหสดกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

52 Mr. JIR.WI DC2 - - P P - - ไมลดงำใหสดกอนท ำกำรเคลอนตวรถ P

ล ำดบทรหสพนกงำน

ขบรถยก

สถำนท

ปฏบตงำน

จ ำนวนครง

ทประสบเหต (ครง)

ควำมรนแรง

สำเหตของกำรเกดอบตเหตประเภทรถทขบ

ทรพยสน

เสยหำย

กำรบำดเจบ

68

จากการทบทวนเอกสารและทฤษฎทเกยวของกบการเกดอบตเหต พบวาสาเหตของการเกดอบตเหตมาจาก 5 สวนหลก ๆ ไดแก 1) สภาวะสวนบคคล แบงออกเปนสภาวะจตใจและสภาวะรางกายไมปกต 2) พฤตกรรมของบคคลไมปลอดภย 3) เครองจกรและอปกรณในการท างานไมปลอดภย 4) สภาพการท างานและสภาพแวดลอมไมปลอดภย 5) การบรหารจดการและการควบคมไมมประสทธภาพ

จากการทบทวนเอกสารขางตน ท าใหทราบสาเหตของการเกดอบตจากการใชงานรถยก กฎระเบยบความปลอดภยตาง ๆ รวมไปถงขอมลตาง ๆ ทเปนประโยชนในการศกษาวจยครงน โดยผวจยไดน าบนทกสาเหตการเกดอบตเหตจากการใชงานรถยก ประกอบกบมาตรฐานและกฎระเบยบความปลอดภยในการใชงานรถยกมาใชสรางเครองมอ เพอคนหาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในงานวจยครงน 2.7 งานวจยทเกยวของ

จากการทบทวนผลงานวจยทผานมา พบวางานวจยทศกษาเกยวกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการขบรถยกของพนกงานขบรถยกในคลงสนคานนมอยนอยมาก แตจากการศกษาความส าคญและทมาของปญหาของการเกดอบตเหตจากรถยกนนมความรนแรงไมนอย ประกอบไปดวยทรพยสนเสยหาย เกดการบาดเจบหยดงานและไมหยดงาน ตลอดจนเสยชวต จะเหนไดวาเกดความสญเสยตามมามากมาย ดงนนในการทบทวนผลงานวจยทผานมาทจะกลาวตอไปน จะท าใหทราบไดวามปจจยใดบางทมผลตอการเกดอบตเหตจากการขบรถยก ผวจยไดเสนอเพอเปนแนวทางในการศกษาวจยครงน โดยสรปเปนงานวจยทเกยวของ ดงน 2.7.1 ปจจยสวนบคคล

สพชญา บญวรรณ (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาปจจยสวนบคคล ไมมความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก อายงาน ระดบการศกษา ประเภทเครองจกรกลทใช ซงสอดคลองกบการศกษาของชญานนทน บญญต (2552) ทศกษาปจจยทมผลกระทบตออตราการเกดอบตเหตอนเนองจากการท างานของพนกงาน ทกลาววา เพศ อาย ประสบการณการท างาน วฒการศกษาเปนงานบรการไมมความซบซอน ไมมกระบวนการผลต ไมตองใชความรเฉพาะทาง หรอความรทางวชาการ พนกงานวฒการศกษาไมสงสามารถท างานไดเทาเทยมกน ฉะนนการเกดอบตเหตจากการท างานจงไมขนอยกบวฒการศกษา ต าแหนงงาน พนกงานเขาใหมทกคนตองไดรบการอบรมกอนปฏบตงานอยแลว ปจจยดงกลาวจงไมมความสมพนธกบอตราการเกดอบตเหต แตไมสอดคลองกบการศกษาของสนตรฐ นนสะอาง และคณะ ทศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย แลวพบวา เพศ อาย ประสบการณท างาน รายไดตอเดอน การศกษามความสมพนธกบระดบความรนแรงของการเกดอบตเหตจากการขนถาย

69

สนคาในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย พบวาระดบความคดเหนของพนกงานโดยรวมอยในระดบมาก โดยทพนกงานฝนปฏบตงานในขณะทรางกายออนเพลยหรอเจบปวย พนกงานปฏบตงานดวยความประมาทเลนเลอ และพนกงานไมปฏบตตามระเบยบขอบงคบเกยวกบความปลอดภย เปนปจจยดานบคคลทสงผลตอการเกดอบตเหตสามอนดบแรก

จากการศกษาของ Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah (2012) ไดศกษาอบตเหตในสถานทปฏบตงานในประเทศมาเลเซยไดกลาววา ความเครยดและความเหนอยลา มอทธพลตอการเกดอบตเหตไดโดยตรงในสถานทปฏบตงานทมการเกดอบตเหตของผปฏบตงานขบรถยก สมพนธกบการศกษาของ Ruth Harley and Alistair Cheyne (2005) ทศกษาเกยวกบการทบทวนปจจยของมนษยทเกยวของกบการเกดอบตเหตการขนสงในสถานทท างาน พบวาพฤตกรรมการขบขทวไป ความเครยดความเหนอยเปนผลมาจากความตองการในการท างานหลายชวโมงตดตอกน พบวามความเชอมโยงตอการขบรถกอใหเกดอบตเหตในสถานทท างานซงเปนสาเหตการเกดอบตเหตทมแนวโนมทจะน าไปสความไมปลอดภยตาง ๆ ของการท างานขนสงในสถานทปฏบตงาน และสมพนธกบการศกษาของ Edem M. Azila-Gbettor & Stephen Afenyo Dehlor ทไดศกษาสาเหตและลกษณะการเกดการบาดเจบจากการใชงานรถยกในทาเรอของประเทศกานา โดยพบวาความเครยดและความเหนอยลา มความสมพนธกบการเกดอบตเหตรถยกในสถานทปฏบตงาน 2.7.2 ปจจยพฤตกรรม

สพชญา บญวรรณ (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาปจจยดานพฤตกรรมมความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก พนกงานขบรถเรวเกนอตราทก าหนด การโทรศพทมอถอขณะขบรถ และการดมเครองดมแอลกอฮอลกอนขบรถ โดยมความสมพนธกบการศกษาของสพรชย อทยนฤมล ทท าการศกษาสาเหตและปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย ทพบวา ปจจยดานพฤตกรรม เปนปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย สาเหตของการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย สาเหตทพบมากทสดคอ ผขบขรถบรรทกวตถอนตรายขบรถเรวเกนกวาอตราทก าหนด แตไมสอดคลองในงานวจยของเกตชรนทร หาปอง และ นนทยา หาญศภลกษณ (2556) ทไดศกษาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของยานพาหนะทใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานในสนามบน แลวพบวาปจจยดานพฤตกรรม ไดแก ปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลทมผลตอการควบคมรถ ไมสมพนธกบการเกดอบตเหตหรอถอวาไมเปนสาเหตของการเกดอบตเหต 2.7.3 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ

สพชญา บญวรรณ (2553) ไดท าการศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาดานสภาพเครองจกรกล ไดแก สภาพ Socket แบตเตอรอยในสภาพด การทดสอบระบบยก

70

ท างานไดด สภาพแตรใชงานไดด มความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกอยางมนยส าคญทางสถต

สนตรฐ นนสะอาง และคณะ ศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทยพบวา ความบกพรองของเครองจกรมความสมพนธกบระดบความรนแรงของการเกดอบตเหตจากการขนถายสนคาในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย โดยภาพรวมพบวา ระดบความคดเหนของพนกงานโดยรวมอยในระดบมาก โดยทเครองมอมสภาพช ารด ไมเหมาะแกการใชงาน พนกงานขาดความรและทกษะในการใชเครองมอและเครองจกร และเครองจกรเครองมอและอปกรณอยในสภาพทไมปลอดภย เปนความบกพรองของเครองจกรทสงผลตอการเกดอบตเหต สมพนธกบการศกษาของ สมพนธกบการศกษาของเกตชรนทร หาปอง และนนทยา หาญศภลกษณ (2556) ทศกษาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของยานพาหนะทใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานในสนามบน กลาววาดานสภาพการบ ารงรกษารถ ไดแก การใชรถเตมน ามนเชอเพลงทมระบบไฟเบรกเสย ระบบไฟหนาไมสวาง และการทดสอบการหยดของอปกรณส าหรบยกพนกงานขนไปตอหวเตมน ามนทจดรบน ามนใตปกอากาศยาน สมพนธกบการเกดอบตเหตทสนามบนสวรรณภม ถอวาเปนสาเหตของการเกดอบตเหต และยงสมพนธกบการศกษาของ สพรชย อทยนฤมล ทศกษาสาเหตและปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย แลวพบวาสาเหตทเกยวของกบการเกดอบตเหตสาเหตหลก ไดแก สภาพทช ารดและขาดการบ ารงรกษาของระบบหามลอ ยางรถยนต ระบบควบคมทศทางรถ ระบบไฟสองสวาง และอปกรณเพอความปลอดภย 2.7.4 ปจจยสภาพแวดลอม

สพชญา บญวรรณ (2553) ไดท าการศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาปจจยดานสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหต ไดแก ความกวางของพนท ในคลงสนคา การวางสนคากดขวาง พนทในอโมงค แสงสวาง และพนขรขระ สอดคลองการงานวจยของชญานนทน บญญต (2552) ทศกษาปจจยทมผลกระทบตออตราการเกดอบตเหตอนเนองจากการท างานของพนกงาน พบวา ปจจยดานสภาพการณทไมปลอดภย ไมสงผลตออตราการเกดอบตเหตอยางมนยส าคญทางสถต ปจจยหลกทมผลตอการเกดอบตเหตเนองจากพนทท างานแคบท าใหขบรถยกไฟฟาเขาไปจดเรยงสนคาไมสะดวก พนทท างานไมเปนระเบยบเรยบรอย แตไมสมพนธกบการศกษาของสนตรฐ นนสะอาง และคณะทศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย แลวพบวา พนทในการปฏบตงานไมเพยงพอกบการขนถายสนคามความสมพนธกบระดบความรนแรงของการเกดอบตเหต

จากการศกษาของ Edem M. Azila-Gbettor & Stephen Afenyo Dehlor ทศกษาสาเหตและลกษณะการเกดการบาดเจบจากรถยกในทาเรอของประเทศกานา พบวาสถานทปฏบตงานมความสมพนธกบการเกดอบตเหตรถยก สมพนธกบการศกษาของ Noorul Huda Zakaria, Norudin

71

Mansor & Zalinawati Abdullah (2012) ทศกษาอบตเหตในสถานทปฏบตงานในประเทศมาเลเซย และพบวาปจจยสภาพแวดลอมในการท างาน การออกแบบสถานทท างาน มอทธพลตอการเกดอบตเหตไดโดยตรงในสถานทปฏบตงานทมการเกดอบตเหตของผปฏบตงาน 2.7.5 ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

สพชญา บญวรรณ (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาปจจยดานการบรหาร ไดแก การตรวจสอบเครองจกรกอนขบ การใชแบบฟอรมในการตรวจสอบ การบ ารงรกษาเครองจกรตามก าหนด มคมอขบเครองจกรกล ปฏบตตามคมอเครองจกรกล การทบทวนกฎเฉพาะงานอยเสมอ มการลงโทษหากท าผดกฎความปลอดภย มนโยบายดานความปลอดภยชดเจน หนวยงานมการฝกอบรมในการขบเครองจกรกล และมการอบรมซ าหรอทบทวนในการขบเครองจกรกล มความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกอยางมนยส าคญทางสถต สมพนธกบการศกษาของ Ruth Harley and Alistair Cheyne (2005) ทไดศกษาการทบทวนปจจยของมนษยทเกยวของกบการเกดอบตเหตการขนสงในสถานทท างาน พบวา การขาดการฝกอบรม เปนสาเหตการเกดอบตเหตทมแนวโนมทจะน าไปสปญหาความไมปลอดภยตาง ๆในการขนสงในสถานทท างาน และสมพนธกบการศกษาของ Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah (2012) ทพบวาขนตอนการฝกอบรม มอทธพลตอการเกดอบตเหตไดโดยตรงในสถานทปฏบตงานของผปฏบตงาน แตไมสมพนธกบการศกษาของเกตชรนทร หาปอง และ นนทยา หาญศภลกษณ, (2556) ทrบวาปจจยดานการบรหารจดการความปลอดภย คอ การอบรมความปลอดภย ไมสมพนธกบการเกดอบตเหต หรอกลาวไดวาไมเปนสาเหตของการเกดอบตเหต

ชญานนทน บญญต (2552) ท าการศกษาปจจยทมผลกระทบตออตราการเกดอบตเหตอนเนองจากการท างานของพนกงาน พบวาระบบการจดการดานความปลอดภยของบรษท มการจดการในระดบปานกลาง โดยผบงคบบญชาใหความส าคญในดานความปลอดภยในการท างานในระดบมาก และหนวยงานทดแลความปลอดภยมการแนะน าใหความส าคญในดานความปลอดภยในการท างาน ปญหาทพบคอพนกงานไมปฏบตตามกฎระเบยบความปลอดภย ไมมผสอนวธการท างานทปลอดภย และเครองมอทใชในการปฏบตงานไมเพยงพอตอการใชงาน

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ผวจยตองการศกษาหาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา โดยไดน าทฤษฎโดมโน (Domino Theory) ของ H.W. Heinrich ทฤษฎระบบ (Systems Theory) ของบอบ ฟเรนซ (Bob Firenze) และทฤษฎการเกดอบตเหตจากหลายสาเหต (Multiple Causation Theory) ของ แดน ปเตอรเซน เปนกรอบแนวคดเชงทฤษฎในการศกษา ซงปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตเกดจากหลายปจจยทเกยวของกน หลายสาเหตดวยกน จงจ าเปนทจะตองประยกตทฤษฎทเกยวของกบสาเหตของการเกดอบตเหตเขาดวยกนเพอท าการคนหาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตทจะท าการศกษา จงไดน าทฤษฎดงทกลาวมา เพอ

72

เปนกรอบแนวคดในการอธบายผลการศกษา ผวจยไดก าหนดปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ประกอบไปดวย 5 ปจจยดงตอไปน 1) ปจจยสวนบคคล 2) ปจจยพฤตกรรม 3) ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ 4) ปจจยสภาพแวดลอม 5) ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบต

จากการทบทวนงานวจยทเกยวของขางตน ท าใหทราบสาเหตของการเกดอบตจากการใชงานรถยก ผวจยไดใชขอมลทมการศกษามาเปนองคประกอบในการสรางเครองมอส าหรบการศกษาวจยครงน เพอคนหาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาตอไป

73

บทท 3 วธการวจย

3.1 รปแบบการวจย

การวจยนเปนการวจยเชงเปรยบเทยบ (Comparative Study) โดยท าการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตระหวางพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตกบพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตในคลงสนคา ของบรษท โลจสตกส ก. นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

3.2 ประชากรและขนาดตวอยาง

3.2.1 ประชากรทศกษา แบงออกเปน 2 กลมใหญ ดงน 3.2.1.1 พนกงานขบรถยกในคลงสนคา จ านวน 198 คน แบงเปน 2 กลม ไดแก

(1) พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต จ านวน 18 คน (2) พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจ านวน 180 คน

3.2.1.2 พนกงานระดบหวหนางานจ านวน 15 คน 3.2.2 กลมตวอยางและขนาดตวอยาง แบงออกเปน 2 กลมใหญ

3.2.2.1 พนกงานขบรถยกในคลงสนคา แบงเปน 2 กลม ไดแก (1) พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต จ านวน 15 คน

โดยมเกณฑการคดเลอกเขา (Inclusion criteria) คอ เปนพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ไดกลมตวอยาง จ านวน 15 คน จาก จ านวน 18 คน โดยมกลมตวอยาง จ านวน 3 คน ทไมไดประสบอบตเหตในชวงเวลาดงกลาว (ตารางท 3)

(2) พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต จ านวน 15 คน โดยมเกณฑการคดเลอกเขา (Inclusion criteria) คอ เปนพนกงานขบรถยกทไม

เคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 จนถง 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ทมคณลกษณะคลายกบพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต โดยควบคมตวแปร ดงน

- ชนดของรถทขบเปนประจ า - อายงาน

74

- ระดบการศกษาสงสด - สถานทปฏบตงาน - อาย

ผลจากการคดเลอกตวอยาง (ตาราง 3.1) ไดตวแปร ดงน - ชนดของรถทขบเปนประจ า ควบคมไดโดยไมคลาดเคลอน

- อายงาน พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 1-19 ป มอายงานเฉลย 4.40 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 4.41 ป สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 2-18 ป มอายงานเฉลย 3.67 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.88 ป โดยพนกงานทง 2 กลมมความคลาดเคลอนมากทสดในชวงอายงาน 6-10 ป แตทดสอบแลวทง 2 กลมมอายงานไมแตกตางกน (p-value= 0.915)

- ระดบการศกษาสงสด ระดบการศกษาของพนกงาน 2 กลมพบวามความคลาดเคลอนเทากนคอ กลมละ 2 คน ทงกลมระดบการศกษาต ากวา ปวช . และ ปวช.

- สถานทปฏบตงาน สถานทปฏบตงานของพนกงาน 2 กลมพบวาสถานทปฏบตงานอาคาร 2 มความคลาดเคลอนมากทสดคอจ านวน 3 คน

- อาย พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 20-43 ป มอายเฉลย 31.33 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 7.49 ป สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 23-44 ป มอายเฉลย 33.80 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 6.39 ป โดยพนกงานทง 2 กลมมความคลาดเคลอนมากทสดในชวงอาย 31-35 ป แตทดสอบวาทง 2 กลมมอายไมแตกตางกน (p-value= 0.280)

รายละเอยดตารางท 3.2 3.2.2.2 พนกงานระดบหวหนางาน จ านวน 13 คน ศกษาโดยใชแบบสอบถามและ

การสมภาษณ (Interview) โดยมเกณฑการคดเลอกเขา ( Inclusion criteria) คอ พนกงานระดบ

หวหนางานตองเปนผบงคบบญชาของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต และมอายงานตงแต 1 ปขนไป ท าใหไดกลมตวอยาง จ านวน 13 คน จาก จ านวน 15 คน โดยมกลมตวอยางจ านวน 2 คน ทมอายงานไมถง 1 ป

75

ตารางท 3.1 จ านวนตวอยางของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตในชวง 12 เดอนทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 โดยใชแบบสอบถามความคดเหนและการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของบรษท โลจสตกส ก.

ทมา: หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม บรษท โลจสตกส ก.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

สถำนท DC1 DC1 DC1 DC4 DC2 DC3 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC1 DC1 DC1 DC4 DC2 DC3 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2 DC2

แผนก Diversey Mektec Diversey PLF LF-H Minor Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars Diversey Mektec Diversey PLF LF-H Minor Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars Mars

อำย (ป) 25 28 27 43 30 35 24 40 27 41 34 20 28 43 25 39 35 30 26 30 36 31 40 32 44 34 23 25 44 24

อำยงำน (ป) 7 3 3 5 6 5 2 3 2 3 3 1 2 19 1 7 3 2 6 7 1 2 2 3 3 3 2 2 3 4

ระยะเวลำกำร

ประสบอบตเหต

ทผำนมำ (เดอน)

1 4 5 11 3 10 2 2 2 2 1 1 1 4 11 - - - - - - - - - - - - - - -

วฒกำรศกษำ ม.3 ม.3 ม.6 ม.3 ม.3 ม.6 ม.3 ม.3 ม.6 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.6 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3 ม.3

ประเภทรถทขบ RT Forklift PPT Forklift RT RT RT RT RT RT RT RT PPT RT RT RT Forklift PPT Forklift RT RT RT RT RT RT RT RT PPT RT RTกำรสนทนำกลม

(Focus group)

(กลมท)

พนกงำนคนทพนกงำนขบรถยกทเคยประสบอบตเหตในชวง 12 เดอนทผำนมำ พนกงำนขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตในชวง 12 เดอนทผำนมำ

1 2 1 2

76

ตารางท 3.2

จ านวนพนกงานขบรถยกทงทเคยและไมเคยประสบอบตเหต จ าแนกตามปจจยสวนบคคล

ปจจยดานบคคล จ านวน (N= 15)

พนกงานขบรถยกทเคย ประสบอบตเหต

พนกงานขบรถยกทไมเคย ประสบอบตเหต

ชนดของรถทขบเปนประจ า Reach Truck 10 10 Power Pallet Truck 3 3 Forklift 2 2 รวม 15 15

อายงาน (ป) 1-5 12 12 6-10 2 3 11-15 0 0 16-20 1 0 รวม 15 15

µ1= 4.40, S.D.= 4.405, Min= 1, Max= 19 µ1= 3.67, S.D.= 1.877, Min= 2, Max=8

ระดบการศกษาสงสด ต ากวาปวช.หรอเทยบเทา 12 14 ปวช. หรอเทยบเทา 3 1 รวม 15 15

สถานทปฏบตงาน DC1 4 2 DC2 8 11 DC3 2 1 DC4 1 1 รวม 15 15

อาย (ป) 20-25 4 2 26-30 5 2 31-35 2 6 36-40 1 2 41-45 3 3

รวม 15 15 µ1= 31.33, S.D.= 7.490, Min= 20, Max= 43 µ1= 33.80, S.D.= 6.394, Min= 23, Max= 44

77

3.3 การพทกษสทธผเขารวมวจย

การท าวจยครงนทางผวจยไดรบการอนมตดานจรยธรรมจากคณะกรรมการจรยธรรมของมหาวทยาลยธรรมศาสตร โดยกอนด าเนนการเกบขอมลทกครง ผวจยจะชแจงวตถประสงค ขอตกลง รวมไปถงประโยชนจากการเขารวมการวจยตาง ๆ ใหกบผเขารวมวจยไดทราบทกครง เพอใหเกดความเขาใจทตรงกนและไดรบความยนยอม เตมใจในการเขารวมรวมไปถงการใหขอมล ตาง ๆ ทเกยวของกบงานวจย ผลจากการวจยนผวจยจะน าเสนอผลในภาพรวมโดยไมเปดเผยขอมลเปนรายบคคล ไมเปดเผยชอหรอตวตนของผใหขอมลโดยเดดขาด และจะน าไปใชในทางวชาการเทานน โดยกลมตวอยางมสทธหยดหรอยกเลกการตอบแบบสอบถาม รวมถงการใหขอมลจากการสนทนากลมไดตลอดเวลา หากไมประสงคตอบแบบสอบถามหรอการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ตอโดยไมเสยสทธประโยชนใด ๆ และสามารถยกเลกไดตลอดระยะเวลาทท าการวจย 3.4 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล แบงออกเปน 3 สวน ไดแก แบบสอบถาม การสนทนากลม (Focus Group Discussion) และการสมภาษณ (Interview) มดงน

3.4.1 แบบสอบถาม แบงออกเปน 2 สวน ไดแก 3.4.1.1 แบบสอบถามปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกใน

คลงสนคา: กรณศกษา บรษทโลจสตกส ก. ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยาส าหรบพนกงานขบรถยก โดยผวจยไดจดท าขนเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคทท าการศกษา มทงหมด 4 สวน ดงน

สวนท 1 ค าถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก สวนท 2 ค าถามเกยวกบการประเมนปจจยพฤตกรรมทมผลตอการเกดอบตเหต

ของพนกงานขบรถยก สวนท 3 ค าถามเกยวกบการประเมนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพ

รถทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ลกษณะค าถามเปนแบบปลายปด สวนท 4 ค าถามเกยวกบการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทมผลตอการเกด

อบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ลกษณะค าถามเปนแบบปลายปด ค าถามทง 4 สวน เปนลกษณะค าถามแบบปลายปด ค าตอบในแตละขอเปนแบบ

เลอกตอบ โดยใชการประมาณคา (Rating scale) 4 ระดบ ดงน

78

ระดบการประเมน คะแนน 100% 4 75% 3 50% 2 25% 1

3.4.1.2 แบบสอบถามปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ส าหรบพนกงานระดบหวหนางาน

เปนค าถามเกยวกบการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ลกษณะค าถามเปนแบบปลายปด ซงค าตอบในแตละขอเปนแบบเลอกตอบ โดยใชการประมาณคา (Rating scale) 4 ระดบ เชนเดยวกบแบบสอบถามของพนกงานขบรถยก

3.4.2 การสนทนากลม (Focus Group Discussion) ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษทโลจสตกส ก. ในนคมอตสาหกรรม บางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ส าหรบพนกงานขบรถยก

การสนทนากลมทเปดโอกาสใหผเขารวมไดแสดงความคดเหน ระดมสมองชวยกนพจารณาเกยวกบปจจยทมผลตอการเกดอบต เหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ของ บรษท โลจสตกส ก. โดยมเครองมอทใชส าหรบการสนทนากลม ดงน

(1) แนวค าถาม (2) สมดบนทก (3) เครองบนทกเสยง

3.4.3 การสมภาษณ (Interview) ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษทโลจสตกส ก. ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ส าหรบพนกงานระดบหวหนางาน

เปนค าถามแบบปลายเปด โดยเปดโอกาสใหพนกงานระดบหวหนางานไดแสดงความคดเหน พรอมทงใหค าอธบายรายละเอยดเกยวกบปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา

79

3.5 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

การศกษาครงน ผวจยไดด าเนนการควบคมคณภาพเครองมอ ดงน 3.5.1 การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity)

น าแบบสอบถามและแนวค าถามทไดดดแปลงและปรบปรงใหผ เชยวชาญพจารณาตรวจสอบความตรงตามเนอหา ความชดเจนภาษาทใช และความเหมาะสมของขอความปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC) โดยก าหนดเกณฑการพจารณาคอ

ใหคะแนน +1 ถาแนใจวาขอค าถามสอดคลองตรงตามวตถประสงค ใหคะแนน 0 ถาไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองตรงตามวตถประสงค ใหคะแนน -1 ถาแนใจวาขอค าถามไมสอดคลองตรงตามวตถประสงค ดชนความสอดคลองของวตถประสงค ค านวณคาตามสตร ดงน

NR

IOC

R = ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N = จ านวนผเชยวชาญ

รวบรวมขอมลจากความคดเหนของผเชยวชาญ มาค านวณหาคาดชนความสอดคลอง โดยเลอกขอค าถามทมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป โดยผลจากการหาคาดชนอยในเกณฑทใชไดทงหมด ดงน

(1) แบบสอบถามขอมลดานปจจยดานพฤตกรรม คาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (IOC) = 0.87

(2) แบบสอบถามขอมลดานดานเครองจกรกลหรอสภาพรถ คาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (IOC) = 0.97

(3) แบบสอบถามขอมลดานสภาพแวดลอม คาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (IOC) = 1.00

(4) แบบสอบถามขอมลดานมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน คาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (IOC) = 1.00

คาดชนความสอดคลองของวตถประสงค (IOC) เฉลย = 0.96

80

3.5.2 การทดสอบความเทยง (Reliability) ของเครองมอ มขนตอนดงน น าแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขและผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญโดยใช

ดชนความสอดคลองของวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC) แลวไปทดลองใช (Try out) กบพนกงานขบรถยก ภายในบรษท โลจสตกส ก. นคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ซงมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทศกษามากทสด จ านวน 30 คน หลงจากนนน าแบบสอบถามททดลองใชมาหาความเทยงของแบบสอบถาม โดยใชวธสมประสทธแอลฟาของครอนบช (Cronbachs’s Alpha Coefficient) ซงผลการวเคราะหท าใหไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha) ดงน

(1) แบบสอบถามขอมลดานปจจยดานพฤตกรรม

คาสมประสทธแอลฟา (α) = 0.76 (2) แบบสอบถามขอมลดานดานเครองจกรกล (รถยก)

คาสมประสทธแอลฟา (α) = 0.85 (3) แบบสอบถามขอมลดานสภาพแวดลอม

คาสมประสทธแอลฟา (α) = 0.78 (4) แบบสอบถามขอมลดานมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

คาสมประสทธแอลฟา (α) = 0.84

คาสมประสทธแอลฟา (α) ทงชด = 0.80

3.5.3 การทดสอบแนวค าถามการสนทนากลมและแบบสมภาษณ (1) น าแนวค าถามไปทดลองสอบถามพนกงานขบรถยกทมลกษณะใกลเคยงกบกลม

ตวอยางทศกษา จ านวน 6 คน โดยผลการทดลองสอบถามปรากฏวาพนกงานสามารถตอบค าถามไดตรงตามแนวค าถามทกคน

(2) น าแบบสมภาษณไปทดลองสอบถามพนกงานระดบหวหนางานทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางทศกษาจ านวน 6 คน โดยผลการทดลองสอบถามปรากฏวาพนกงานสามารถตอบค าถามไดตรงตามค าถามทกคน 3.6 การเกบรวบรวมขอมล

(1) น าหนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลแจงตอผบรหารของหนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอม และนดวนเวลาเพอเกบขอมล

(2) ผวจยท าการชแจงวตถประสงคของการวจยและขอความยนยอมจากกลมตวอยาง

81

กอนท าการเกบขอมล พรอมทงใหลงนามเขารวมวจยในหนงสอยนยอมดวยความสมครใจทงหมด 43 คน โดยกลมตวอยางมสทธหยดหรอยกเลกการเขารวมวจยไดตลอดเวลา

(3) ด าเนนการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม ดงน - พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 15 ฉบบ - พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต 15 ฉบบ - พนกงานระดบหวหนางาน 13 ฉบบ

รวม 43 ฉบบ (4) ด าเนนการเกบขอมลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) กบพนกงานขบ

รถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต โดยใชแนวค าถามในการสนทนากลม ระดมสมองพจารณาปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตทผานมา ดงน

- พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจ านวน 2 กลม กลม ๆ ละ 8 คน และ 7 คน ใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง เกบขอมลวนเสาร ในชวงเวลา 08:00 – 16:30 น.

- พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจ านวน 2 กลม กลม ๆ ละ 8 คน และ 7 คน ใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง เกบขอมลวนเสาร ในชวงเวลา 08:00 – 16:30 น.

(5) ด าเนนการเกบขอมลโดยการสมภาษณ (Interview) พนกงานระดบหวหนางานเปนรายบคคล ใชแบบสมภาษณโดยเปดโอกาสใหพนกงานระดบหวหนางานไดแสดงความคดเหน เกยวกบปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ใชเวลาคนละประมาณ 30 นาท เกบขอมลวนเสาร ในชวงเวลา 08:00 – 16:30 น.

(6) เกบรวบรวมขอมลทงหมดในระหวางวนท 20 กมภาพนธ – 12 มนาคม พ.ศ. 2559 3.7 การวเคราะหขอมลและสถต

ตรวจสอบความสมบรณขอมลของแบบสอบถาม ขอมลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) และขอมลการสมภาษณ (Interview) เพอใหไดขอมลทครบถวน ถกตองตามทก าหนดไวทกประการ และเปลยนขอมลใหอยในรปของรหส ใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตโดยการวเคราะหขอมลม 2 สวน ดงน

3.7.1 การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ 3.7.1.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพอใชในการพรรณนา ปจจย

5 สวน ดงตอไปน สวนท 1 ปจจยสวนบคคล ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

สวนท 2 ปจจยพฤตกรรม ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

82

พฤตกรรมทปลอดภย ระดบการประเมน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง

50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด

พฤตกรรมทไมปลอดภย ระดบการประเมน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก

50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง 25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

สวนท 3 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ไดแก รอยละ คาเฉลย ระดบการประเมน ความหมาย

100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง

25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

สวนท 4 ปจจยสภาพแวดลอม ไดแก รอยละ คาเฉลย สภาพแวดลอมทปลอดภย

ระดบการประเมน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก

25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด สภาพแวดลอมทไมปลอดภย

ระดบการประเมน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด

75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก

83

50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง

25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

สวนท 5 ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ไดแก รอยละ คาเฉลย

ระดบการประเมน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด

75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง

25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

3.7.1.2 สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) แบบไมมพารามเตอร (Nonparametric statistics) โดยใชวธ Mann Whitney U test (ตารางท 3.3)

3.7.2 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ 3.7.2.1 การสนทนากลม (Focus Group Discussion) เปนการสนทนากลมส าหรบพนกงาน

ขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต ผวจยเขยนการถอดเทปและไดใชหลกการวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) จดหมวดหมของค าตอบทไดจากการสนทนากลมของกลมพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตกบกลมทไมเคยประสบอบตเหต ในสวนของขอมลทไดจากการสนทนากลมตามปจจยตาง ๆ ทท าการศกษา น ามาเปนขอมลประกอบการอภปรายผลการวจยเปรยบเทยบรวมกบขอมลทไดจากแบบสอบถามซงเปนขอมลเชงปรมาณ วามความสอดคลองกบขอมลเชงคณภาพหรอไม มปจจยใดบางทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต

3.7.2.2 การสมภาษณ (Interview) เปนการสมภาษณพนกงานระดบหวหนางาน ผวจยเขยนการถอดเทปและไดใชหลกการวเคราะหเชงเนอหา (Content Analysis) มาใชวเคราะหสรปวามอะไรบางในปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทเปนปจจยทสงผลใหเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต เพอน าขอมลทไดจากการสมภาษณมาเปนขอมลประกอบการอภปรายผลการวจยรวมกบขอมลทไดจากแบบสอบถามวามความสอดคลองกนหรอไม

84

ตารางท 3.3

สมมตฐานทางสถตและสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐานทางสถต สถตทใช ในการทดสอบ

สมมตฐานท 1 H0: µ1=µ2, H1: µ1≠µ2 µ1= ปจจยพฤตกรรมเฉลยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา µ2= ปจจยพฤตกรรมเฉลยของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา H0: ปจจยพฤตกรรมเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตไมแตกตางกบพนกงานขบรถยกทไม เคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา Ha: ปจจยพฤตกรรมเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตแตกตางกบพนกงานขบรถยกทไมเคย ประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา

Mann Whitney U

test

สมมตฐานท 2 H0: µ1=µ2, H1: µ1≠µ2 µ1= ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถเฉลยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจากการขบรถ ยกในคลงสนคา µ2= ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถเฉลยของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบ รถยกในคลงสนคา H0: ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตไมแตกตางกบ พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา Ha: ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตแตกตางกบ พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา

Mann Whitney U

test

สมมตฐานท 3 H0: µ1=µ2, H1: µ1≠µ2 µ1= ปจจยสภาพแวดลอมเฉลยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา µ2= ปจจยสภาพแวดลอมเฉลยของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา H0: ปจจยสภาพแวดลอมเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตไมแตกตางกบพนกงานขบรถยก ทไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา Ha: ปจจยสภาพแวดลอมเฉลยของพนกงานขบรถทเคยประสบอบตเหตแตกตางกบพนกงานขบรถยกท ไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยกในคลงสนคา

Mann Whitney U

test

85

บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล

การศกษาวจยครงน เปนการวจยศกษาแบบเปรยบเทยบพนกงานขบรถยกทเคยประสบ

อบตเหตและไมเคยประสบอบตเหตในคลงสนคาของบรษท โลจสตกส ก. โดยผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 5 สวนใหญ ๆ ดงน

สวนท 1 ผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต ตอนท 1 ปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก ตอนท 2 ลกษณะบคคลของพนกงานระดบหวหนางาน ตอนท 3 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก ตอนท 4 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก ตอนท 5 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก

สวนท 2 ผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต ตอนท 1 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก ตอนท 2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก ตอนท 3 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก

สวนท 3 ผลการวเคราะหปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน สวนท 4 ผลจากการสนทนากลม (Focus Group Discussion) สวนท 5 ผลจากการสมภาษณ (Interview)

4.1 ผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต

การวเคราะหปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ไดแกปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ และปจจยสภาพแวดลอม โดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยแบงออกเปน 5 ตอน ดงน

4.1.1 ตอนท 1 ปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตในชวง 12 เดอนทผานมาตงแตวนท

1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 เปนเพศชายจ านวน 15 คน และพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตในชวงเวลาเดยวกน ท าการคดเลอกเพอใหมคณลกษณะใกลเคยงกนมาก

86

ทสด โดยเรยงล าดบตามปจจยทควบคมไดมากทสด ซงสามารถควบคมตวแปรชนดของรถท ขบเปนประจ าไดโดยไมคลาดเคลอน สวนตวแปรทสามารถเลอกไดใกลเคยงกนมดงน อายงาน ระดบการศกษาสงสด สถานทปฏบตงาน และอาย โดยอธบายปจจยสวนบคคลของกลมตวอยางไดดงน

4.1.1.1 ชนดของรถทขบเปนประจ า พบวาพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบต ขบรถยกประเภทรถ Reach Truck มากทสดเทากนคอจ านวน 10 คน รองลงมาขบรถประเภท Power Pallet Truck จ านวน 3 คน และขบรถประเภท Forklift จ านวน 2 คน

4.1.1.2 อายงาน พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 1-19 ป มอายงานเฉลย 4.40 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 4.41 ป โดยชวงอายงาน 1-5 ป มจ านวนมากทสดคอ 12 คน รองลงมาชวงอายงาน 6-10 ป จ านวน 2 คน และชวงอายงาน 16-20 ปจ านวน 1 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 2-8 ป มอายงานเฉลย 3.67 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.88 ป โดยชวงอายงาน 1-5 ป มจ านวนมากทสดคอ 12 คน และรองลงมาชวงอายงาน 6-10 ป จ านวน 3 คน

4.1.1.3 ระดบการศกษาสงสด พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมระดบการศกษาต ากวา ปวช. หรอเทยบเทามากทสด จ านวน 12 คน รองลงมาระดบการศกษา ปวช. หรอเทยบเทา จ านวน 3 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตพบวามระดบการศกษาต ากวา ปวช. หรอเทยบเทามากทสด จ านวน 14 คน รองลงมาระดบการศกษา ปวช. หรอเทยบเทา จ านวน 1 คน

4.1.1.4 สถานทปฏบตงาน พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตปฏบตท DC2 มากทสด จ านวน 8 คน รองลงมาปฏบตงานท DC1 จ านวน 4 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตพบวาปฏบตท DC2 มากทสด จ านวน 11 คน รองลงมาปฏบตงานท DC1 จ านวน 2คน

4.1.1.5 อาย พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 20-43 ป มอายเฉลย 31.33 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 7.49 ป โดยชวงอาย 26-30 ประสบอบตเหตมากทสด จ านวน 5 คน รองลงมาชวงอาย 20-25 จ านวน 4 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 23-44 ป มอายเฉลย 33.80 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 6.39 ป โดยชวงอาย 31-35 มากทสด จ านวน 6 คน รองลงมาชวงอาย 41-45 จ านวน 3 คน

87

4.1.2 ตอนท 2 ลกษณะบคคลของพนกงานระดบหวหนางาน พนกงานระดบหวหนางานเปนผบงคบบญชาของพนกงานขบรถยก เปนเพศชาย

ทงหมดจ านวน 13 คน โดยอธบายลกษณะบคคลของกลมตวอยางไดดงน (ตารางท 4.1) 4.1.2.1 อาย

พนกงานระดบหวหนางานมอายอยระหวาง 30-52 ป มอายเฉลย 38.77ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 7.37 ป จากการศกษาพบวาพนกงานระดบหวหนางานอยในชวงอาย 31-35 ปมากทสด จ านวน 5 คน

4.1.2.2 อายงาน พนกงานระดบหวหนางานมอายงานอยระหวาง 2-17 ป มอายงานเฉลย

7.38 ป สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 4.50 ป จากการศกษาพบวาพนกงานระดบหวหนางานอยในชวงอายงาน 1-5 ปมากทสด จ านวน 6 คน

4.1.2.3 ระดบการศกษาสงสด พนกงานระดบหวหนางานจากการศกษาพบวามระดบการศกษาตงแต

ปรญญาตรขนไปมากทสด จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 69.2 รองลงมาไดแก ปวช. หรอเทยบเทา จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 23.1 และ ปวส. หรอเทยบเทา จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 7.7 ตามล าดบ

4.1.2.4 สถานทปฏบตงาน จากการศกษาพบวาพนกงานระดบหวหนางานปฏบตงานทอาคาร DC2

มากทสด คดเปนรอยละ 46.2 รองลงมาไดแก อาคาร DC1 รอยละ 23.0 อาคาร DC3 และอาคาร DC4 รอยละ 15.4 ตามล าดบ

88

ตารางท 4.1 จ านวนพนกงานระดบหวหนางาน จ าแนกตามลกษณะบคคล

ลกษณะบคคลของพนกงานระดบหวหนางาน จ านวน (N= 13) สถานทปฏบตงาน

DC1 3 DC2 6 DC3

DC4 2 2

รวม 13 อาย (ป)

26-30 1 31-35 5 36-40 2 41-45 3 46-50 0 51-55 2

รวม 13 µ1= 38.77, S.D.= 7.37, Min= 30, Max= 52

อายงาน (ป) 1-5 6 6-10 4 11-15 2 16-20 1

รวม 13 µ1= 7.38, S.D.= 4.50, Min= 2, Max= 17

ระดบการศกษาสงสด ปวช. หรอเทยบเทา 3 ปวส. หรอเทยบเทา 1 ตงแตปรญญาตรขนไป 9 รวม 13

89

4.1.3 ตอนท 3 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก การส ารวจความคดเหนการประเมนปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและ

ไมเคยประสบอบตเหต แบงออกเปน 2 สวน คอการประเมนปจจยดานพฤตกรรมทปลอดภย มคะแนนเตม 300 คะแนน และพฤตกรรมไมปลอดภยมคะแนนเตม 1,140 คะแนน โดยผลการศกษา มดงน

4.1.3.1 การประเมนปจจยพฤตกรรมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต

การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนพฤตกรรมทปลอดภยนอยทสด คอคะแนนระดบ 1 หรอรอยละ 25 โดยภาพรวมพบวาพฤตกรรมทปลอดภยมคะแนนเฉลยรวม 258 (รอยละ 88.00) พบวาพฤตกรรมทปลอดภยมากทสด ระดบ 4 คอตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด รอยละ 17.33 และพฤตกรรมทปลอดภยนอยทสด ระดบ 1 คอจอดรถเปนระเบยบ และคาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ (ตารางท 4.2)

การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนพฤตกรรมทปลอดภยนอยทสด คอคะแนนระดบ 1 หรอรอยละ 25 โดยภาพรวมพบวาพฤตกรรมทปลอดภยมคะแนนเฉลยรวม 214 (รอยละ 71.33) พบวาพฤตกรรมทปลอดภยมากทสด ระดบ 4 คอตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด รอยละ 12.00 และพฤตกรรมทปลอดภยนอยทสด ระดบ 1 คอจอดรถเปนระเบยบ และตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด (ตารางท 4.2)

การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวม รอยละ 88.00 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวมรอยละ 71.33 โดยภาพรวมพบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมพฤตกรรมทปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

90

ตารางท 4.2

จ านวนและรอยละการประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต จ าแนกตามพฤตกรรมทปลอดภย

ล าดบ ปจจยพฤตกรรมทปลอดภย

(จ านวนคะแนนเตม= 300 คะแนน)

การประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบ

รถยกทเคยประสบอบตเหต (N= 15) การประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบ

รถยกทไมเคยประสบอบตเหต (N= 15) จ านวนคะแนน (รอยละ) จ านวนคะแนน (รอยละ)

4 3 2 1 4 3 2 1

1 ตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด

52(17.33) 0(0.00) 2(0.67) 1(0.33) 36(12.00) 6(2.00) 8(2.67) 0(0.00)

2 จอดรถเปนระเบยบ 48(16.00) 9(3.00) 0(0.00) 0(0.00) 24(8.00) 21(7.00) 4(1.33) 0(0.00)

3 คาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ 40(13.33) 12(4.00) 2(0.67) 0(0.00) 4(1.33) 21(7.00) 12(4.00) 1(0.33)

4 ความสามารถในการมองเหนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต

36(12.00) 0(0.00) 10(3.33) 1(0.33) 24(8.00) 3(1.00) 6(2.00) 5(1.67)

5 ความสามารถในการไดยนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต

32(10.67) 0(0.00) 12(4.00) 1(0.33) 20(6.67) 6(2.00) 10(3.33) 3(1.00)

รวม 208(69.33) 21(7.00) 26(8.67) 3(1.00) 108(36.00) 57(19.00) 40(13.33) 9(3.00)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 258 (88.00) 214 (71.33)

หมายเหต: วธการค านวณคอ

4.1.3.2 การประเมนปจจยพฤตกรรมทไมปลอดภยพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต

การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตก าหนดใหการประเมนพฤตกรรมทปลอดภยมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาพฤตกรรมทไมปลอดภยมคะแนนเฉลยรวม 537 (รอยละ 47.11) พบวาพฤตกรรมทไมปลอดภยมากทสด ระดบ 4 คอระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ รอยละ 1.40 และพฤตกรรมทไมปลอดภยนอยทสด ระดบ 1 คอเหนอยเมอยลาขณะขบรถ และขบรถเดนหนา (ตารางท 4.3)

การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนพฤตกรรมทปลอดภยมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาพฤตกรรมทไมปลอดภยมคะแนนเฉลย 493 (รอยละ 43.25) พบวาพฤตกรรมทไมปลอดภยมากทสด ระดบ

คะแนนแตละขอ = จ ำนวนพนกงำนทประเมนระดบพฤตกรรม x จ ำนวนคะแนนรอยละของคะแนน = (คะแนนแตละขอทได x 100)/ คะแนนเตม

91

4 คอเหนอยเมอยลาขณะขบรถ รอยละ 0.70 และขบรถเดนหนา รอยละ 0.70 และพฤตกรรมทไมปลอดภยนอยทสด ระดบ 1 คอเหนอยเมอยลาขณะขบรถ (ตารางท 4.3)

การประเมนพฤตกรรมของตนเองของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวม รอยละ 28.95 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวมรอยละ 43.25 โดยภาพรวมพบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมการพฤตกรรมทไมปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

92

ตารางท 4.3

จ านวนและรอยละการประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต จ าแนกตามพฤตกรรมทไมปลอดภย

ล าดบ

ปจจยพฤตกรรมทไมปลอดภย

(จ านวนคะแนนเตม= 1,140 คะแนน)

การประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถ

ยกทเคยประสบอบตเหต (N= 15) การประเมนระดบพฤตกรรมของพนกงานขบรถ

ยกทไมเคยประสบอบตเหต (N= 15) จ านวนคะแนน (รอยละ) จ านวนคะแนน (รอยละ)

4 3 2 1 4 3 2 1

1 ระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ

16(1.40) 0(0.00) 14(1.23) 4(0.35) 4(0.35) 6(0.53) 10(0.88) 7(0.61)

2 ขบรถเรวเกน (10 กโลเมตร/ ชวโมง)

12(1.05) 9(0.79) 12(1.05) 3(0.26) 4(0.35) 12(1.05) 14(1.23) 3(0.26)

3 ไมใหสญญาณจอดรถ/ ชะลอ/ เลยว

12(1.05) 12(1.05) 8(0.70) 4(0.35) 4(0.35) 9(0.79) 14(1.23) 4(0.35)

4 เหนอย เมอยลา ขณะขบรถ 8(0.70) 27(2.37) 8(0.70) 0(0.00) 8(0.70) 12(1.05) 18(1.58) 0(0.00)

5 อานเอกสารขณะขบรถจดสนคาในซอย

4(0.35) 18 (1.58) 8(0.70) 4(0.35) 4(0.35) 6(0.53) 20(1.75) 2(0.18)

6 ระหวางขบรถดมเครองดมทมแอลกอฮอล

4(0.35) 0(0.00) 2(0.18) 13(1.14) 0(0.00) 3(0.26) 0(0.00) 14(1.23)

7 ขบรถเดนหนา 4(0.35) 18(1.58) 16(1.40) 0(0.00) 8(0.70) 9(0.79) 18(1.58) 1(0.09)

8 ไมมองดานหลงกอนขบรถ/ เลยวรถ

4(0.35) 12(1.05) 12(1.05) 4(0.35) 0(0.00) 3(0.26) 12(1.05) 8(0.70)

9 ขบรถเขาไปในพนทหามเขา 4(0.35) 3(0.26) 0 (0.00) 13(1.14) 0(0.00) 0(0.00) 6(0.53) 12(1.05)

10 ขบรถใหคนโดยสารรถยก 4(0.35) 0(0.00) 0 (0.00) 14(1.23) 4(0.35) 3(0.26) 2(0.18) 12(1.05)

11 ใชโทรศพทมอถอขณะขบรถ 0(0.00) 6(0.53) 14(1.23) 6(0.53) 0(0.00) 0(0.00) 18(1.58) 6(0.53)

12 ขณะทขบรถมอาการงวงนอน 0(0.00) 9(0.79) 16(1.40) 4(0.35) 0(0.00) 0(0.00) 20(1.75) 5(0.44)

13 ขบรถขณะมอาการปวย 0(0.00) 9(0.79) 20(1.75) 2(0.18) 0(0.00) 0(0.00) 18(1.58) 6(0.53)

14 ทานยาแกแพระหวางขบรถ 0(0.00) 3(0.26) 10(0.88) 9(0.79) 0(0.00) 0(0.00) 12(1.05) 9(0.79)

15 ขบรถยกแลวมเหตการณ เฉยด/ เฉยวชนเลกนอย จนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย

0(0.00) 0(0.00) 14(1.23) 8(0.70) 0(0.00) 6(0.53) 12(1.05) 7(0.61)

16 ขบรถบรรทกสนคาเกนก าหนด 0(0.00) 3(0.26) 8(0.70) 10(0.88) 0(0.00) 0(0.00) 10(0.88) 10(0.88)

17 ไมลดงาลงใหสดกอนเคลอนยายตวรถ 0(0.00) 0(0.00) 18(1.58) 6(0.53) 0(0.00) 6(0.53) 16(1.40) 5(0.44)

18 ขบรถดนพาเลทสนคา 0(0.00) 3(0.26) 22(1.93) 3(0.26) 4(0.35) 0(0.00) 26(2.28) 1(0.09)

19 วางพาเลทไมถกวธเสยงตอการโคนลม

0(0.00)

3(0.26) 14(1.23) 7(0.61) 0(0.00) 0(0.00) 10(0.88) 10(0.88)

รวม 72(6.32) 135(11.84) 216(18.95) 114(10.00) 40(3.51) 75(6.58) 256(22.46) 122(10.70)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 537 (28.95) 493 (43.25)

93

4.1.4 ตอนท 4 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก การส ารวจความคดเหนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก

ทเคยและไมเคยประสบอบตเหต เปนการประเมนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยกทงสองกลมทมผลตอการเกดอบตเหต มคะแนนเตม 780 คะแนน โดยผลการศกษามดงน

การประเมนปจจยสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนปจจยสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอ รอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาปจจยสภาพรถมคะแนนเฉลยรวม 366 (รอยละ 46.92) พบวาปจจยของสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด ระดบ 4 คอการทดสอบระบบยกสามารถท างานไดด รอยละ 0.51 และสภาพสญญาณแตร รอยละ 0.51 สวนปจจยสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตนอยท สด ระดบ 1 คอสภาพอปกรณชดงาของรถยก รอยละ 0.38 (ตารางท 4.4)

การประเมนปจจยสภาพรถของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนปจจยสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอ รอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาปจจยสภาพรถมคะแนนเฉลยรวม 336 (รอยละ 43.07) พบวาปจจยของสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด ระดบ 3 คอสภาพรถยก รอยละ 1.54 สวนปจจยของสภาพรถทมผลตอการเกดอบตเหตนอยทสด ระดบ 1 คอสภาพชดควบคมการยก และการควบคมทศทางใชงาน (ตารางท 4.4)

การประเมนปจจยสภาพรถของพนกงานขบรถยกท เคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวมรอยละ 46.92 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวมรอยละ 43.07 โดยภาพรวมพบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมการประเมนวาปจจยสภาพรถเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของการขบรถยกมากกวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

94

ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบ ปจจยเครองจกรกลหรอสภาพรถ (จ านวนคะแนนเตม= 780 คะแนน)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทเคยประสบอบตเหต (N= 15)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทไมเคยประสบอบตเหต (N= 15)

จ านวนคะแนน (รอยละ) จ านวนคะแนน (รอยละ)

4 3 2 1 4 3 2 1 1 การทดสอบระบบยกสามารถท างาน

ไดด

4(0.51) 3(0.38) 12(1.54) 7(0.90) 0(0.00) 3(0.38) 20(2.56) 4(0.51)

2 สภาพสญญาณแตรใชงานไดด 4(0.51) 6(0.77) 10(1.28) 7(0.90) 0(0.00) 0(0.00) 14(1.79) 8(1.03)

3 สภาพรถมสภาพด 0(0.00) 21(2.69) 8(1.03) 4(0.51) 0(0.00) 12(1.54) 10(1.28) 6(0.77)

4 สภาพอปกรณชดงาของรถยกใชงานไดด

0(0.00) 15(1.92) 14(1.79) 3(0.38) 0(0.00) 9(1.15) 18(2.31) 3(0.38)

5 สภาพตวถง เครองปองกนตางๆ ใชงานไดด

0(0.00) 15(1.92) 12(1.54) 4 (0.51) 0(0.00) 6(0.77) 14(1.79) 6(0.77)

6 สภาพยาง ลอหนา ลอหลง ใชงานไดด

0(0.00) 12(1.54) 14(1.79) 4(0.51) 0(0.00) 9(1.15) 16(2.05) 4(0.51)

7 สภาพชดควบคมการยกและการควบคมทศทางใชงานไดด

0(0.00) 6(0.77) 14(1.79) 6(0.77) 0(0.00) 0(0.00) 30(3.38) 0(0.00)

8 สภาพ Socket แบตเตอรอยในสภาพด

0(0. 00) 9(1.15) 7(0.90) 4(0.51) 0(0.00) 6(0.77) 18(2.31) 4(0.51)

9 ระบบการหมนพวงมาลยการบงคบอยในสภาพด

0(0.00) 12(1.54) 14(1.79) 4(0.51) 0(0.00) 9(1.15) 12(1.54) 6(0.77)

10 การทดสอบเดนหนาถอยหลงอยในสภาพปกต

0(0.00) 9(1.15) 14(1.79) 5(0.64) 0(0.00) 0(0.00) 20(2.56) 5(0.64)

11 การทดสอบระบบเบรกสามารถท างานไดด

0(0.00) 9(1.15) 16(2.05) 4(0.51) 0(0.00) 0(0.00) 14(1.79) 8(1.03)

12 ระบบการท างานทเทาเหยยบอยในสภาพด

0(0.00) 3(0.38) 16(2.05) 6(0.77) 0(0.00) 0(0.00) 12(1.54) 9(1.15)

13 ปมฉกเฉนใชงานไดด 0(0.00) 0(0.00) 10(1.28) 10(1.28) 0(0.00) 0(0.00) 12(1.54) 9(1.15)

รวม 8(1.03) 120(15.38) 170(21.79) 68(8.72) 0(0.00) 54(6.92) 210(26.92) 72(9.23)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 366 (46.92) 336 (43.07)

95

4.1.5 ตอนท 5 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก การส ารวจความคดเหนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยและไม

เคยประสบอบตเหต แบงออกเปน 2 สวน คอการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภย คะแนนเตม 60 คะแนน และสภาพแวดลอมทไมปลอดภย คะแนนเตม 360 คะแนน โดยผลการศกษามดงน

4.1.5.1 การประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต

การประเมนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนสภาพแวดลอมทปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาสภาพแวดลอมทปลอดภย มคะแนนเฉลยรวม 34 (รอยละ 56.67) พบวาปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากท สด ระดบ 4 คอพนท จราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย รอยละ 6.67 (ตารางท 4.5)

การประเมนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกท ไมเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนสภาพแวดลอมทปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาสภาพแวดลอมทปลอดภย มคะแนนเฉลยรวม 38 (รอยละ 63.33) พบวาปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด ระดบ 3 คอพนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย รอยละ 50.00 (ตารางท 4.5)

การประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต มคะแนนเฉลยรวม รอยละ 56.67 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตมคะแนนเฉลยรวม รอยละ 63.33 โดยภาพรวมพบวา พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตมการประเมนวาสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน มความปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต

96

ตารางท 4.5

จ านวนและรอยละการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบ ปจจยสภาพแวดลอม

ทปลอดภย (จ านวนคะแนนเตม= 60 คะแนน)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทเคยประสบอบตเหต (N= 15)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทไมเคยประสบอบตเหต (N= 15)

จ านวนคะแนน (รอยละ) จ านวนคะแนน (รอยละ)

4 3 2 1 4 3 2 1 1 พนทจราจรส าหรบขบรถยกมความ

กวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย

4(6.67) 18(30.00) 8(13.33) 4(6.67) 0(0.00) 30(50.00) 6(10.00) 2(3.33)

รวม 4(6.67) 18(30.00) 8(13.33) 4(6.67) 0(0.00) 30(50.00) 6(10.00) 2(3.33)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 34 (56.67) 38 (63.33)

4.1.5.2 การประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกท

เคยและไมเคยประสบอบตเหต การประเมนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยประสบ

อบตเหต ก าหนดใหการประเมนสภาพแวดลอมทไมปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาสภาพแวดลอมทไมปลอดภย มคะแนนเฉลยรวมรวม 202 (รอยละ 56.12) พบวาปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด ระดบ 4 คอพนทในคลงขรขระเปนหลม รอยละ 4.44 และภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน รอยละ 4.44 (ตารางท 4.6)

การประเมนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกท ไมเคยประสบอบตเหต ก าหนดใหการประเมนสภาพแวดลอมทไมปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาสภาพแวดลอมทไมปลอดภย มคะแนนเฉลย รวม213 (รอยละ 59.17) พบวาปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด ระดบ 4 คอพนทในคลงขรขระเปนหลม รอยละ 3.33 และพนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอ รอยละ 3.33 (ตารางท 4.6)

การประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต มคะแนนเฉลยรวม รอยละ 56.12 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต มคะแนนเฉลยรวม รอยละ 59.17 โดยภาพรวมพบวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบ

97

อบตเหตมการประเมนวาสภาพแวดลอมในการท างานมความไมปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต ตารางท 4.6

จ านวนและรอยละการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบ ปจจยสภาพแวดลอม

ทไมปลอดภย (จ านวนคะแนนเตม= 360 คะแนน)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทเคยประสบอบตเหต (N= 15)

การประเมนของพนกงานขบรถยก ทไมเคยประสบอบตเหต (N= 15)

จ านวนคะแนน (รอยละ) จ านวนคะแนน (รอยละ)

4 3 2 1 4 3 2 1

1 พนทในคลงขรขระเปนหลม 16(4.44) 12(3.33) 8(2.22) 3(0.83) 12(3.33) 15(4.17) 6(1.67) 4(1.11)

2 ภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน 16(4.44) 0(0.00) 16(4.44) 3(0.83) 8(2.22) 12(3.33) 16(4.44) 1(0.28)

3 พนทหนางานมสนคาวางกดขวางในการตกสนคา/ เคลอนยายสนคา

8(2.22) 18(5.00) 12(3.33) 1(0.28) 8(2.22) 24(6.67) 8(2.22) 1(0.28)

4 ภายในคลงสนคามเสยงดงรบกวนการ ขบรถ

8(2.22) 6(1.67) 8(2.22) 7(1.94) 0(0.00) 9(2.50) 8(2.22) 8(2.22)

5 พนทอโมงควางสนคาสงผลให เกดอบตเหต

4(1.11) 9(2.50) 6(1.67) 8(2.22) 4(1.11) 9(2.50) 12(3.33) 5(1.39)

6 พนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอสงผลใหเกดอบตเหต

4(1.11) 15(4.17) 10(2.78) 4(1.11) 12(3.33) 21(5.83) 10(2.78) 0(0.00)

รวม 56(15.56) 60(16.67) 60(16.67) 26(7.22) 44(12.22) 90(25.00) 60(16.67) 19(5.28)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 202 (56.12) 213 (59.17)

4.2 ผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต

การวเคราะหปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา ไดแก ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ และปจจยสภาพแวดลอม โดยใชสถตอนมานแบบนอนพาราเมตรกคอ Mann Whitney U test ทดสอบสมมตฐานความแตกตางของปจจยตาง ๆ ทมผลตอการเกดอบตเหต แบงออกเปน 3 ตอน ดงน

4.2.1 ตอนท 1 ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก การทดสอบสมมตฐานปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคย

ประสบอบตเหตดวย Mann Whitney U test พบวาการประเมนตนเองดานพฤตกรรมทมผลตอการเกดอบตเหตคอ คาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ (p-value= 0.001) จอดรถเปนระเบยบ (p-value=

98

0.021) และขบรถขณะมอาการปวย (p-value= 0.034) (ตารางท 4.7) สวนปจจยพฤตกรรมอน ๆ ททดสอบสมมตฐานทางสถตแลวพบวาไมมผลตอการเกดอบตเหต 10 ล าดบแรก ไดแก ไมมองดานหลงกอนขบรถ/ เลยวรถ เหนอยเมอยลาขณะขบรถ ความสามารถในการมองเหนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกตตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด ระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ วางพาเลทไมถกวธเสยงตอการโคนลม ความสามารถในการไดยนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต ขณะทขบรถมอาการงวงนอน ไมใหสญญาณจอดรถ/ ชะลอ/ เลยว และไมลดงาลงใหสดกอนเคลอนยายตวรถ เปนตน พฤตกรรมเหลานควรใหความส าคญเชนกน

99

ตารางท 4.7

ผลการวเคราะหปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบท ปจจยพฤตกรรม p-value

1 คาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ 0.001 2 จอดรถเปนระเบยบ 0.021 3 ขบรถขณะมอาการปวย 0.034 4 ไมมองดานหลงกอนขบรถ/ เลยวรถ 0.081 5 เหนอย เมอยลา ขณะขบรถ 0.187 6 ความสามารถในการมองเหนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต 0.217 7 ตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด 0.285 8 ระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ 0.285 9 วางพาเลทไมถกวธเสยงตอการโคนลม 0.305 10 ความสามารถในการไดยนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต 0.367 11 ขณะทขบรถมอาการงวงนอน 0.367 12 ไมใหสญญาณจอดรถ/ ชะลอ/ เลยว 0.436 13 ไมลดงาลงใหสดกอนเคลอนยายตวรถ 0.512 14 ขบรถเดนหนา 0.567 15 ขบรถยกแลวมเหตการณ เฉยด/ เฉยวชนเลกนอย จนเกอบจะท าให

เกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย 0.567

16 ขบรถดนพาเลทสนคา 0.567 17 ขบรถใหคนโดยสารรถยก 0.567 18 อานเอกสารขณะขบรถจดสนคาในซอย 0.624 19 ขบรถเรวเกน (10 กโลเมตร/ ชวโมง) 0.683 20 ใชโทรศพทมอถอขณะขบรถ 0.713 21 ระหวางขบรถดมเครองดมทมแอลกอฮอล 0.775 22 ขบรถเขาไปในพนทหามเขา 0.870 23 ทานยาแกแพระหวางขบรถ 0.902 24 ขบรถบรรทกสนคาเกนก าหนด 0.935 * p-value < 0.05

4.2.2 ตอนท 2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก

การทดสอบสมมตฐานปจจยสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทดวย Mann Whitney U test พบวาการประเมนปจจยสภาพรถไมมผลตอการเกดอบตเหต โดยเรยงล าดบจากคา p-value นอยทสดไปหามากทสด ไดแก การทดสอบระบบเบรกสามารถท างานไดด สภาพชดควบคมการยก และการควบคมทศทางใชงานไดด สภาพตวถง เครอง

* * *

100

ปองกนตาง ๆ ใชงานไดด ระบบการท างานทเทาเหยยบอยในสภาพด สภาพรถมสภาพด สภาพสญญาณแตรใชงานไดด ระบบการหมนพวงมาลยการบงคบอยในสภาพด การทดสอบเดนหนาถอยหลงอยในสภาพปกต การทดสอบระบบยกสามารถท างานไดด สภาพอปกรณชดงาของรถยกใชงาน ไดด ปมฉกเฉนใชงานไดด สภาพยางลอหนาลอหลง ใชงานไดด และสภาพ Socket แบตเตอรอยในสภาพด ปจจยเหลานควรใหความส าคญเชนกน (ตารางท 4.8)

ตารางท 4.8

ผลการวเคราะหปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบท ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ p-value

1 การทดสอบระบบเบรกสามารถท างานไดด 0.098 2 สภาพชดควบคมการยก และการควบคมทศทางใชงานไดด 0.217 3 สภาพตวถง เครองปองกนตางๆ ใชงานไดด 0.285 4 ระบบการท างานทเทาเหยยบอยในสภาพด 0.305 5 สภาพรถมสภาพด 0.325 6 สภาพสญญาณแตรใชงานไดด 0.461 7 ระบบการหมนพวงมาลย การบงคบอยในสภาพด 0.512 8 การทดสอบเดนหนา ถอยหลง อยในสภาพปกต 0.539 9 การทดสอบระบบยกสามารถท างานไดด 0.539 10 สภาพอปกรณชดงาของรถยกใชงานไดด 0.624 11 ปมฉกเฉนใชงานไดด 0.775 12 สภาพยาง ลอหนา ลอหลง ใชงานไดด 0.838 13 สภาพ Socket แบตเตอรอยในสภาพด 0.838

p-value < 0.05

4.2.3 ตอนท 3 ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยก การทดสอบสมมตฐานปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยและไม

เคยประสบอบตเหตดวย Mann Whitney U test พบวาการประเมนปจจยสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหต ไดแก พนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอสงผลใหเกดอบตเหตพนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย พนทอโมงควางสนคาสงผลใหเกดอบตเหต ภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน พนทหนางานมสนคาวางกดขวางในการตกสนคา/

101

เคลอนยายสนคา ภายในคลงสนคามเสยงดงรบกวนการขบรถ และพนทในคลงขรขระเปนหลม ปจจยเหลานควรใหความส าคญเชนกน (ตารางท 4.9)

ตารางท 4.9

ผลการวเคราะหปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบท ปจจยสภาพแวดลอม p-value 1 พนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอสงผลใหเกดอบตเหต 0.067 2 พนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย 0.436 3 พนทอโมงควางสนคาสงผลใหเกดอบตเหต 0.512 4 ภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน 0.539 5 พนทหนางานมสนคาวางกดขวางในการตกสนคา/ เคลอนยายสนคา 0.624 6 ภายในคลงสนคามเสยงดงรบกวนการขบรถ 0.624 7 พนทในคลงขรขระเปนหลม 0.775 p-value < 0.05

4.3 ผลการวเคราะหปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

ปจจยดานมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานเปนการส ารวจความคดเหนของพนกงานระดบหวหนางานทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก มคะแนนเตม 728 คะแนน โดยผลการศกษามดงน

การประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานระดบหวหนางานทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ก าหนดใหการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ทมผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอคะแนนระดบ 4 หรอรอยละ 100 โดยภาพรวมพบวาปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน มคะแนนเฉลยรวม 634 (รอยละ 87.08) พบวาหวหนางานประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานวามผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกมากทสดระดบ 4 ทงหมดรอยละ 4.40 คอ (1) พนกงานบ ารงรกษารถยกตามชวงเวลาทก าหนด (2) หนวยงานความปลอดภยมกฎความปลอดภยส าหรบขบรถยกทชดเจน (3) พนกงานปฏบตตามคมอในการขบรถยก (4) หนวยงานความปลอดภยมการทบทวนความรในเรองกฎความปลอดภยของการขบรถเปนระยะ ๆ และ

102

(5) หวหนางานใหความใสใจ/ สนใจเกยวกบดานความปลอดภยในการขบรถยกของพนกงาน สวนทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกนอยทสด ระดบ 1 ไดแก พนกงานบ ารงรกษารถยกตามชวงเวลาทก าหนด ดแลการตรวจสอบรถยกกอนใชงานของพนกงาน กฎความปลอดภยของงานขบรถยก มาตรการในการลงโทษหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก และอน ๆ (ตารางท 4.10)

103

ตารางท 4.10 จ านวนและรอยละการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทมผลตอการเกดอบตเหต

ล าดบ

ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภย ในการปฏบตงาน

(จ านวนคะแนนเตม= 728 คะแนน)

จ านวนคะแนน (รอยละ) (N= 13)

4 3 2 1

1 พนกงานบ ารงรกษารถยกตามชวงเวลาทก าหนด 32(4.40) 15(2.06) 0(0.00) 0(0.00)

2 หนวยงานความปลอดภยมกฎความปลอดภยส าหรบ ขบรถยกทชดเจน

32(4.40) 15(2.06) 0(0.00) 0(0.00)

3 พนกงานปฏบตตามคมอในการขบรถยก 32(4.40) 12(1.65) 2(0.27) 0(0.00)

4 หนวยงานความปลอดภยมการทบทวนความรในเรอง กฎความปลอดภยของการขบรถเปนระยะๆ

32(4.40) 15(2.06) 0(0.00) 0(0.00)

5 ทานใหความใสใจ/ สนใจเกยวกบดานความปลอดภย ในการขบรถยกของพนกงาน

32(4.40) 15(2.06) 0(0.00) 0(0.00)

6 พนกงานไดรบการสอสารเกยวกบกฎระเบยบ การขบรถยกอยางปลอดภยอยางตอเนอง

28(3.85) 12(1.65) 4(0.055) 0(0.00)

7 ดแลการตรวจสอบรถยกกอนใชงานของพนกงาน 24(3.30) 21(2.88) 0(0.00) 0(0.00)

8 ทานทราบเกยวกบกฎความปลอดภยของงานขบรถยก 24(3.30) 18(2.47) 2(0.27) 0(0.00)

9 หนวยงานความปลอดภยมมาตรการในการลงโทษหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก

24(3.30) 21(2.88) 16(2.20) 0(0.00)

10 หนวยงานความปลอดภยมนโยบายชดเจนเกยวกบ การขบรถยก

24(3.30) 21(2.88) 0(0.00) 0(0.00)

11 หากพนกงานมปญหาสขภาพทมผลท าใหไมสามารถ ขบตอไปไดจะมการสบเปลยนต าแหนงงาน

20(2.75) 24(3.30) 0(0.00) 0(0.00)

12 พนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรอ อบรมทบทวน เกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย

20(2.75) 21(2.88) 2(0.27) 0(0.00)

13 หนวยงานความปลอดภยมคมอในการขบรถยก 12(1.65) 18(2.47) 6(0.82) 1(0.14)

14 พนกงานใชแบบฟอรมการตรวจสอบสภาพรถยก กอนใชงาน

12(1.65) 21(2.88) 2(0.27) 2(0.27)

รวม 348(47.80) 249(34.20) 34(4.67) 3(0.41)

คะแนนเฉลย (รอยละ) 634 (87.08)

104

4.4 ผลจากการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงานขบรถยก

ผวจยไดแบงการสนทนากลมออกเปน 4 กลม ดงน 4.4.1 ผลการสนทนากลมท 1 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต

สมาชกทกคนบอกวาอบตเหตทเกดจากการขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผานมาทพบมากทสดคอ การขบรถยกประเภท RT เคลอนยายพาเลทสนคาเพอท าการจดเกบและจายสนคาชนเสาชนวางสนคาไดรบความเสยหายไมมผไดรบบาดเจบ โดยเหตการณนเกดขนคอนขางบอย ซงการขบรถยกเดนหนาเปนสาเหตของการเกดอบตเหตนมากทสดซงกผดกฎระเบยบทก าหนดใหขบรถยกประเภท RT ถอยหลงเสมอ สาเหตรองลงมาคอการขบรถยกในขณะทตกสนคาลงมาจากชนวางแลวไมลดงารถใหสดกอนท าการเคลอนยายตวรถจงท าใหพาเลทสนคาโคนลมไดรบความเสยหาย และยงพบวาในขณะทขบรถยกเคลอนยายสนคาพนกงานกไมไดคาดเขมขดนรภยดวยเมอถามวาจากเหตการณดงกลาวท าไมจงเปนเชนนน สมาชกทกคนบอกวาไมไดปฏบตตามกฎระเบยบอยางเครงครด เพราะคดวาการขบรถเดนหนากสามารถมองเหนทางไดและไมไดคดวาจะเกดอบตเหตขน เนองจากมความช านาญและประสบการณในการขบรถยก ซงอบตเหตทเกดขนนนสมาชกทกคนบอกวาสามารถแกไขได โดยตองขบรถยกถอยหลงทกครงเมอท าการเคลอนยายพาเลทสนคาตองปฏบตตามกฎระเบยบทก าหนดอยางเครงครด

เหตการณขบรถยกแลวมเหตการณเฉยด/ เฉยวชนเลกนอยจนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย สมาชกทกคนบอกวาเคยมเหตการณขบรถยกประเภท RT ถอยหลงแลวเบยดพาเลทสนคา แตไมไดรบความเสยหายใด ๆ โดยสาเหตเกดจากพนทปฏบตงานแคบ ท าใหพนทในการเลยวรถไมเพยงพอ

แนวปฏบตในการปองกนอบตเหตทเกดขนนน สมาชกทกคนบอกวาจะตองก าหนดใหพนกงานขบรถยกตองอบรมทบทวนการขบรถยกอยางปลอดภยในทก ๆ เดอน ซงภายใน 1 ปตองเขาอบรมทบทวนใหครบทกคน จะชวยใหพนกงานมความตระหนกและตนตวอยตลอดเวลาในการขบรถยกทปลอดภย เพราะเนองจากพนกงานทเมอขบรถยกเปนเวลานาน ๆ แลวจะเกดความมนใจ ละเลยการปฏบตตามกฎความปลอดภยและตดสนใจอยางรวดเรวบางครงอาจไมทนไดคด หรอเรยกวาเกดความยงคดเรองการขบรถยกจงสงผลใหเกดอบตเหต

4.4.2 ผลการสนทนากลมท 2 พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต สมาชกทกคนบอกวาอบตเหตทเกดจากการขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปท

ผานมาท คอขบรถประเภท RT ชนกนชนไดรบความเสยหาย และการขบรถประเภท RT ชนเสาชนวางสนคาและคานไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบโดยไมมผไดรบบาดเจบ โดยเหตการณแรกเกดขนบอยกวาเหตการณทสอง โดยมสาเหตมาจากพนกงานขบรถดวยความเรงรบ ขบรถเรวเกน

105

ก าหนด ไมมองหลงกอนถอยรถ และมพาเลทสนคาวางกดขวางทางเดนรถดวย เมอถามวาจากเหตการณดงกลาวท าไมจงเปนเชนนน กลมสมาชกทกคนบอกวาไมไดตระหนก และมการกะระยะผดพลาดในการถอยรถดวย และเนองดวยจากบางครงตองเรงรบเพอท างานใหทน ตองบรรทกสนคาเพอเตรยมจดสงสนคาใหทนตามก าหนด ในบางครงบางวนมพนกงานลาปวย ลาพกรอนกท าใหขาดคนปฏบตงาน บางครงจงตองท างานดวยความเรงรบ ซง สมาชกทกคนบอกวาอบตเหตทเกดขนนนสามารถแกไขได โดยตองแกไขทตวบคคล ตองสงพนกงานไปอบรมบอย ๆ เชน สงอบรมทกครงทเกดอบตเหตสงไปอบรมทบทวนอยางนอยทกคนตองไดรบการอบรมทบทวนปละ 1 ครง หวหนางานมสวนส าคญคอตองเนนย าเรองการขบรถและอบตเหตทอาจเกดขน จดเสยงตาง ๆ ทควรระวง แตในเรองทแกไขคอนขางยากคอ เรองของภาวะงานเรงรบ เพราะมนมาจากระบบของงานทตองสงงานหรอโหลดงานใหทนในเวลาทก าหนด หากจะแกไขไดคอการเพมพนกงานและในบางชวงทเปนโปรโมชนจะมงานเยอะอาจตองพจารณาใหมรถยกเพมขนมาอกจะไดลดภาวะงานเรงรบได

เหตการณขบรถยกแลวมเหตการณเฉยด/ เฉยวชนเลกนอยจนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย สมาชกทกคนบอกวากเคยมเหตการณทขบรถเฉยวกนชน เฉยดพาเลทสนคาแตกไมไดสงผลตอความเสยหายใด ๆ เกดขน สาเหตมองวามาจากการขบรถโดยใชความมนใจและตดสนใจเรวเกนไป เพราะดวยความช านาญทขบรถยกมานาน จงท าใหเกดเหตการณดงกลาวขน

แนวปฏบตในการปองกนอบตเหตทเกดขน สมาชกทกคนบอกวาหวหนางานตองมการประชมในชวงเชาทกวนเกยวกบการขบรถยกใหระมดระวง ย าเตอนและใหความใสใจตลอด ทผานมามการพดคยกจรงแตมองวาอาจนอยเกนไป เพราะสวนใหญเนนพดในเรองของงานทจะตองปฏบตในแตวนเปนหลก ทางกลมคดวาเรองนส าคญเชนกน เพราะจะเปนการชวยย าเตอนพนกงานขบรถยกทกเชากอนเรมงานจะสามารถกระตนใหพนกงานระมดระวงการขบรถมากขนได

4.4.3 ผลการสนทนากลมท 3 พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต สมาชกทกคนเหนวาอบตเหตทเกดจากพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผาน

มาคอขบรถ RT บรรทกสนคาโคนลมไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบ ซงทางกลมคดวาเกดขนในระดบปานกลาง โดยสาเหตของการเกดอบตเหตจากการขบรถ RT บรรทกสนคาโคนลมไดรบความเสยหายมาจากงาของรถไมพรอมใชงาน โดยกระดกไดนอยกวาปกต และคดวาบางครงพนกงานขบรถยกกอาจจะท าการกระดกปลายงานอยกวาปกตดวย เพราะทกครงในการบรรทกสนคาจะตองท าการกระดกปลายงาขนเมอเวลาขบรถเคลอนท พาเลทสนคาจะไดไมไหลออกจากงารถยก เมอถามวาจากเหตการณดงกลาวท าไมจงเปนเชนนน จากการสนทนากลมสมาชกทกคนเหนวาน ารถไมพรอมใชงานมาใช รถคงใชงานได โดยมการแจงซอมไปแลวแตตองรอซอมโดยทางชางจะเขามาตรวจสอบชามากหลงจากทแจงไปแลว ระหวางทรอซอมกไมมรถใชงานจงท าการใชงานรถยกตอไปทงทสภาพไมพรอมใชงาน อกประเดนคอพนกงานขบรถละเลยในเรองของการ

106

กระดกปลายงาเมอท าการเคลอนยายพาเลทสนคา คอมนตองกระดกใหเยอะถากระดกเลกนอยจะมความเสยงทพาเลทสนคาโคนลมได ซงสมาชกทกคนกลาววาอบตเหตทเกดขนนนสามารถแกไขได โดยตองท าการกระดกปลายงาใหสดกอนท าการเคลอนยายพาเลทสนคา และเมอรถมความผดปกตตองท าการแจงตอหวหนางานใหรบทราบไมน ารถมาใชงานหากไมมความพรอม

เหตการณขบรถยกแลวมเหตการณเฉยด/ เฉยวชนเลกนอยจนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย สมาชกทกคนเหนวากนาจะมเหตการณดงกลาวเกดขน เชน อาจจะเฉยด/ เฉยวกนชน เนองจากเหนรองถากเลกนอยบรเวณกนชน และอกเหตการณคอการใชรถดนพาเลทอนนกเสยงตอการจะเกดเปนอบตเหตไดเชนกน

แนวปฏบตในการปองกนอบตเหตทเกดขนนน สมาชกทกคนเหนวาอยากใหทางชางเขามาตรวจสอบรถยกทผดปกตโดยเรวทสดเทาทจะท าได และหากตรวจสอบแลวรถไมพรอมใชงานจรง ๆ ตองรอรถซอมแซมหลายวน ทางชางจะตองจดหารถส ารองมาใชงานชวคราว เพราะรถนนมจ ากดในการปฏบตงาน หากตองขาดรถ 1-2 คนไปใน 1 วนกไมสามารถทจะท างานไดตามก าหนด

4.4.4 ผลการสนทนากลมท 4 พนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต สมาชกทกคนเหนวาอบตเหตทเกดจากพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผาน

มาคอขบรถประเภท RT ชนพาเลทสนคาไดรบเสยหาย และขบรถประเภท PPT ชนเสาชนวางไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบ โดยเหตการณขบรถประเภท RT ชนพาเลทสนคาไดรบเสยหายเกดขนบอยกวาเหตการณขบรถประเภท PPT ชนเสาชนวางไดรบความเสยหาย ซงสาเหตของการเกดอบตเหตจากพนกงานขบรถยกถอยหลงแลวไมมองขางหลงกอนถอยและการขบรถยกเดนหนา ทง ๆ ททกคนทเปนพนกงานขบรถยกทราบเปนอยางดวาพฤตกรรมเหลานไมถกตอง ไมปลอดภย เมอถามวาจากเหตการณดงกลาวท าไมจงเปนเชนนน จากการสนทนากลมสมาชกทกคนเหนวาพนกงานขบรถยกไมปฏบตตามกฎระเบยบ เพราะพนกงานขบรถคดวาดานหลงคนไมมสงของวางอย และหากขบรถผดกฎระเบยบกคดวาหวหนางานไมเหนและมาลงโทษอะไรได และพนกงานเลอกทจะท าตามความสะดวกของตวเองเปนหลกหากไมมหวหนางานอยบรเวณหนางาน อกสาเหตหนงทอาจเกยวของของการเกดอบตเหตคอพนทในการปฏบตงานไมเพยงพอเพราะสนคามจ านวนเขามามาก ท าใหไมมพนทในการจดเกบบนชนวาง ท าใหตองวางพาเลทสนคาดานลางของพนคลงสนคา ซงกสงผลใหมพนทการวงของรถยกนอยมจ ากดและคบแคบ สมาชกทกคนเหนวาอบตเหตทเกดขนนนสามารถแกไขได โดยตองมองหลงกอนท าการถอยหลงทกครง เพอใหมนใจวาไมมสงของวางอย และไมขบรถยกเดนหนา ส าหรบในพนสวนของพนทคลงสนคาทคบแคบอาจจะตองมมาตรการจดวางสนคาทเปนระเบยบ และควรจะเวนชองวางใหรถยกสามารถวงไดสะดวก

เหตการณขบรถยกแลวมเหตการณเฉยด/ เฉยวชนเลกนอยจนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหายนน สมาชกทกคนเหนวากนาจะมเหตการณขบรถประเภท RT ถอยหลงเฉยดกนชนเปนรอยรอยเลกนอย

107

แนวปฏบตในการปองกนอบตเหตท เกดขนนน สมาชกทกคนเหนวาอยากใหมบทลงโทษทชดเจนและจรงจงในเรองของการท าผดกฎระเบยบของการขบรถยก ปจจบนททราบกนคอตกเตอนดวยวาจา และใบเตอนเปนลายลกษณอกษรแตบางครงพบวาเมอพนกงานผดกฎระเบยบกไมไดจรงจงทจะลงโทษ แคเรยกมาท าการพดคยเทานนแตในความเปนจรงแลวพนกงานคนนปฏบตผดกฎระเบยบหลายครง เชน พฤตกรรมขบรถเรว ขบรถไมบบแตร และไมคาดเขมขดนรภยเมอขบรถ เปนตน หากท าแบบจรงจงจะท าใหพนกงานเกดความตระหนกและระมดระวงมากขนในเรองของการขบรถยก

4.5 ผลจากการสมภาษณ (Interview) ของพนกงานระดบหวหนางาน

ผวจยไดท าการสมภาษณพนกงานระดบหวหนางานจ านวน 13 คน เปนรายบคคลซงเปนผ บงคบบญชาพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยก โดยใชค าถามในการสมภาษณ ผ วจยไดด าเนนการสมภาษณเก ยวกบปจจยทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ผลจากการเกบขอมลโดยการสมภาษณ มดงน

4.5.1 การสมภาษณประเดนขอท 1 เรองการตรวจสอบรถยกของพนกงานขบรถยกเปนอยางไรบาง

เรองการตรวจสอบรถยกของพนกงานขบรถยก หวหนางานสวนใหญ (จ านวน 8 คน) ใหขอมลวาพนกงานขบรถยกตรวจสอบทกครงตามแบบฟอรมทม โดยตรวจสอบวนละครงซงหากพนกงานคนไหนทใชรถยกวนแรกของวนตองท าการตรวจสอบ หากมปญหาผดปกตของรถทางพนกงานจะมาแจงหวหนางานใหทราบ และหวหนางานกด าเนนการแจงชาง BT เขามาตรวจสอบ และหวหนางานจ านวน 5 คนใหขอมลวาการตรวจสอบรถยกของพนกงานขบรถยก ตรวจสอบรถยกเกอบทกครง อาจจะมบางเดอนไมไดตรวจ 1-2 ครง ซงพนกงานจะทราบเปนอยางดและทกคนทขบรถรหนาทความรบผดชอบตรงนอยแลว แตบางครงอาจละเลย ไมตระหนกหรอลมไปบาง อาจมลม ตรวจสอบรถยกบาง และหวหนางานทกคนคดวาการตรวจสอบรถยกมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.2 การสมภาษณประเดนขอท 2 เรองการน ารถยกเขารบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนดเปนอยางไรบาง ปญหาทมกพบบอย ๆ มอะไรบาง

การน ารถยกเขารบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนดหวหนางานสวนใหญ(จ านวน 10 คน) บอกวารบทราบทกครงเมอชาง BT เขามา PM รถยก เมอเสรจงานชางจะน าเอกสารมาใหเซน มหวหนางานบางสวน (จ านวน 3 คน) ทบอกวาไมทราบแผนการ PM ของชาง BT แตเหนชางเขามา PM เวลาชางมาจะเขามา PM ทรถเลย โดยปญหาทพบมากทสดของรถประเภท RT ไดแก ระบบยกของรถมปญหามเสยงดงเวลายก ระบบยกโซทบางครงมเสยงดง และมน ามนไหลออกมา

108

เยอะผดปกต สภาพลอช ารดสงผลใหเมอขบรถยกเคลอนทจะมการสะเทอนเนองจากลอไมราบเรยบ ระบบหนาจอมปญหาไมสามารถใชงานได สญญาณไฟไมตด เขมขดนรภยช ารด ส าหรบรถประเภท PPT ปญหาทพบ ไดแก ลอช ารด นอกจากนหวหนางานยงใหขอมลวาบางชวงเวลารถยกมนเสยกอนก าหนด และการแจงซอมไปชาง BT มาซอมลาชา บางครงอปกรณทน ามาเปลยนไมตรงสเปก เชน ตวลอคแบต และหวหนางานทกคนคดวาการน ารถยกเขารบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนดมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.3 การสมภาษณประเดนขอท 3 เรองหวหนางานมความคดเหนตอกฎความปลอดภยส าหรบการขบรถยกอยางไรบาง ท าไมจงคดเชนนน

กฎความปลอดภยส าหรบรถยกหวหนางานทกคนใหขอมลวากฎความปลอดภยครอบคลมดอยแลว ไมมอะไรทตองแกไขเพมเตม พนกงานกทราบกฎระเบยบเปนอยางด เนองจากพนกงานไดผานการอบรมและไดรบการรบรองตามทฝายความปลอดภยก าหนด มนอยทพฤตกรรมของพนกงานขบรถมากกวาทจะปฏบตหรอไมปฏบตตามกฎความปลอดภยทมอย แตพนกงานยงมบางทไมปฏบต มการละเลย ไมใสใจ เปนตน และหวหนางานบางทานกลาววาบางครงกฎระเบยบของทางหนวยงานความปลอดภยขนอยกบทางผจดการ เชน เมอพนกงานปฏบตผดกฎระเบยบกไมลงโทษตามกฎทก าหนดไว แตกลบใหการตดสนใจขนอยกบทางผจดการของพนกงานแทน เปนเชนนจะท าใหกฎระเบยบทมนนไมสามารถบงคบใชไดจรงและพนกงานคนอน ๆ กอาจจะท าผดกฎระเบยบไปดวยได และคดวากฎความปลอดภยส าหรบรถยกมผลตอเกดอบตเหต

4.5.4 การสมภาษณประเดนขอท 4 เรองพนกงานไดรบการสอสารเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยอยางไรบาง ชองทางการสอสารเปนอยางไร ท าไมถงใชชองทางนน

หวหนางานใหขอมลวาพนกงานไดรบการสอสารเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยจากการอบรม การ Safety talk ชวงเชาของฝายความปลอดภย การ Morning talk ตอนเชาจากหวหนางาน เชน เนนย าใหตรวจสภาพรถกอนใชงานทกครง การเขาอบรมของพนกงานในเรองของการขบรถยกปลอดภยและถกวธ การบบแตรรถตามจดเสยงตาง ๆ การขบรถการตรวจสอบรถกอนใชงาน การตดประกาศขอความในหองน า บอรดความปลอดภย ซงทงหมดเปนชองทางทพนกงานสามารถเขาถงไดงายและท าใหพนกงานรบรขาวสารเกยวกบการขบรถยกไดรวดเรว โดยการไดรบการสอสารเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.5 การสมภาษณประเดนขอท 5 เรองเมอพนกงานขบรถยกไมสบาย มปญหาทางสขภาพหวหนางานดแลพนกงานขบรถยกอยางไรบาง

หวหนางานใหขอมลวาเมอพนกงานขบรถยกไมสบายมปญหาทางสขภาพจะท าการสอบถามพนกงานโดยตรงวาขบรถไหวหรอไมทานยาอะไรมาบาง หากไมไหวกจะเปลยนคนขบรถทนทไมใหพนกงานขบรถหรออาจเปลยนงานใหพนกงานท าชวคราว เชน การหยบสนคา นอกจากนพนกงานจะรตวและ

109

สวนใหญจะลาปวยไมมาปฏบตงาน ทผานมาพนกงานจะเปนคนมาบอกดวยตนเอง และในชวงเชามประชมทกวน หากพนกงานไมสบายทางหวหนางานกจะทราบในอาการเบองตน และคดวาปญหาทางสขภาพมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.6 การสมภาษณประเดนขอท 6 เรองหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก หวหนางานมวธจดการอยางไรบาง ท าไมจงจดการอยางนน

หากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยกหวหนางานใหขอมลวาจะท าการเตอนดวยวาจาหากเกดขนครงแรก สวนใหญพนกงานจะท าผดในกรณทเปนความผดไมรนแรง เชน ขบรถไมบบแตร ขบรถไมคาดเขมขดนรภย ไมบบแตรเมอเลยวโคง ไมตรวจสอบรถยกกอนใชงานกจะเปนการเตอนดวยวาจากอน หากยงกระท าผดกฎความปลอดภยซ า ๆ จะท าการออกใบเตอนเปนลายลกษณอกษร ขบรถเรว ถอยหลงไมมองดานหลง จอดรถไมเปนท ใสหฟงขณะขบรถยกหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยจนกระทงท าใหเกดอบตเหตเกดขนจะด าเนนการตามกฎระเบยบทก าหนดของทางหนวยงานความปลอดภย โดยพจารณาผลจากการสอบสวนอบตเหต และคดวาการท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยกมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.7 การสมภาษณประเดนขอท 7 เรองหวหนางานใหความใสใจกบพนกงานขบรถยกมากนอยเพยงใด จงยกตวอยาง

ในเรองของความใสใจพนกงานขบรถยกเกยวกบความปลอดภย หวหนางานใหขอมลวาใหความใสใจมาก เชน หากเปนพนกงานใหมทเพงผานการอบรมมาใหม ๆจะตองดเปนพเศษ การตรวจสอบสภาพรถกอนใชงานหากเกดความผดปกตของรถตองมการแจงเพราะหากรถไมพรอมใชงาน จะเปนจดเสยงทอาจกอใหเกดอบตเหตและอนตรายตามมาได การขบรถบบแตรกอนเลยว การตรวจสอบสภาพรถกอนใชงาน การจอดรถใหเปนระเบยบไมกดขวางทางเดนอปกรณระงบอคคภยตาง ๆ การขบรถตามซอยตาง ๆ ตองดใหด ไมขบรถเรวและตองมองทางตลอดระยะทางทขบ กอนถอยหลงตองท าการมองหลงกอนทกครงวามอะไรกดขวางหรอไม ไมประมาทหรอใชความเคยชนในการตดสนใจในการขบรถเดดขาด และการขบรถหามใสหฟง ฟงเพลง เพราะจะท าใหไมไดยนเสยงอน ๆ อาจจะเปนเสยงใหสญญาณแตรของรถยกคนอน ๆ จะเนนย าตลอด โดยเฉพาะกอนปฏบตงาน และคดวาการใหความใสใจกบพนกงานขบรถยกมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.8 การสมภาษณประเดนขอท 8 เรองหนวยงานความปลอดภยมนโยบายชดเจนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยอยางไร

หวหนางานใหขอมลวาหนวยงานความปลอดภยมนโยบายทชดเจนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย โดยขนอยกบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกมากกวา ไมมอะไรเพมเตมในสวนน

4.5.9 การสมภาษณประเดนท 9 เรองพนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรอ อบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยมากนอยแคไหน

110

พนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรออบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย หวหนางานสวนใหญใหขอมลวาไดสงพนกงานเขาอบรมทบทวนทกป แตไมสามารถสงไดครบทกคน เนองดวยภาระงานทเยอะหากจดสงพนกงานไปอบรมหลายคนกจะท าใหไมมคนปฏบตงาน ประกอบกบการจดอบรมคดวายงจดอบรมนอยครงไปอยากใหจดอบรมมากครงกวานส าหรบหวหนางานบางสวนกใหขอมลวาไมไดสงไปอบรมทบทวนเลย เพราะคดวาไมไดเปนกฎระเบยบทบงคบและการประกาศชดเจนในการสงอบรมทบทวน จงคดวาไมตองสงพนกงานไปอบรมทบทวนซ ากได จงไมไดสงไปอบรม และคดวาการไดรบการฝกอบรมซ าหรออบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกมผลตอการเกดอบตเหต

4.5.10 การสมภาษณประเดนท 10 เรองทานมขอเสนอแนะในมาตรการควบคมความปลอดภยของพนกงานขบรถยกอยางไรบาง ท าไมจงคดเชนนน

เรองขอเสนอแนะในมาตรการควบคมความปลอดภยของพนกงานขบรถยก หวหนางานไดเสนอเรองตาง ๆ ดงน หวหนางานบอกวาตองประกาศเปนกฎระเบยบใหชดเจนในเรองของการสงพนกงานคนเกาไปอบรมทบทวนการขบรถยกในทก ๆ ป เพราะพนกงานขบรถยกคนเกาถงจะมความช านาญในการขบรถแลว แตพวกเขาอาจขาดความระมดระวงและความตระหนกหากไมไดรบการอบรมทบทวนบาง อาจท าใหพวกเขาเกดความประมาทและสงผลตอการเกดอบตเหตได สวนในเรองของกฎระเบยบมาตรการดอยแลว แตตองไปมงเนนทตวพฤตกรรมพนกงาน เรองคลงสนคามนแคบหากมพนทมากกวานจะสามารถจดการพนทรถวงกบคนปฏบตงานไดดกวาน แสงสวางบางจดไมเพยงพอ พนทวางงานไมเพยงพอ หวหนางานบอกวาอยากใหมการจดสมมนา มกจกรรมเฉพาะพนกงานขบรถยกปละ 1 ครง มการทดสอบการขบรถและใหรางวลพนกงาน เพอสรางความตระหนกและแรงจงใจในการปฏบตงานเกยวกบรถยก และท าใหอบตเหตลดนอยลงหรอไมเกดขนดวย

4.5.11 การสมภาษณประเดนท 11 เรองหากสมมตทานเปนผบรหาร ทานจะมแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตอยางไร ท าไมจงคดเชนนน

หวหนางานใหขอมลวาหากสมมตเปนผบรหาร จะมแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตเกยวกบอปกรณเกยวกบรถยกตองดพรอมใชงาน 100% เพราะตอนนอปกรณไม 100% เชน ระบบเบรก เปนตน และชาง BT ตองใหการดแลอยางรวดเรวหากรถยกเสยหรอใชงานไมไดควรจะตองหารถมา support รถทใชงานไมได ไมควรปลอยใหรถตองรอซอมอยหลายวน ท าใหจดงานไมทนตามก าหนดดวย เรองการจดหาพนทในการเกบอะไหลของรถยกเพราะปจจบนไมม เมอเวลารถยกเสยตองเปลยนอะไหลจะตองรออะไหลนานมาก ๆ หากมอะไหลเตรยมพรอมเปลยนกจะชวยท าใหมรถยกใชท างานไดเรวขน และบางครงตองทนใชงานรถยกในสภาพทไมพรอมใชงานดวยอาจเสยงตอการเกดอบตเหตได และอยากใหพนกงานขบรถมคาต าแหนงของการเปน Driver ในทก ๆ คนทกแผนก จะไดเปนขวญก าลงใจใหกบพนกงาน พนกงานจะไดรสกวาตวเองมความสามารถ และเปนแรงจงใจในการขบรถอยางปลอดภย พนกงานจะไดมความตระหนกในการขบรถ และอาจเอาคาต าแหนงมา

111

เชอมโยงในเรองพฤตกรรมการขบรถ เชนหากขบรถชนเมอสอบสวนอบตเหตแลวพบวาเกดจากพฤตกรรมทไมปลอดภยกอาจจะไมใหคาต าแหนง คดวาในเรองนจะชวยท าใหพนกงานขบรถยกไดอยางปลอดภยขนมความตระหนกมากขน

4.6 อภปรายผลการศกษา

จากผลการวจยทท าการศกษาเรอง “ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษทโลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา” ไดขอมลเกยวกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา โดยสามารถอภปรายผล ดงน

4.6.1 ปจจยพฤตกรรม ผลการวจย พบวา พนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตของบรษท

โลจสตกส ก. ประเมนวามเพยงปจจยพฤตกรรมคาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ จอดรถเปนระเบยบ และขบรถขณะมอาการปวย มผลตอการเกดอบตเหต ซงไมสอดคลองกบงานวจยของสพชญา บญวรรณ (2553) ทศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา แลวพบวาปจจยดานพฤตกรรม ไดแก พนกงานขบรถเรวเกนอตราทก าหนด การโทรศพทมอถอขณะขบรถ และการดมเครองดมมแอลกอฮอลกอนขบรถมความสมพนธกบการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกอยางมนยส าคญทางสถต ทงนอาจเปนเพราะบรษท โลจสตกส ก. ทเปนพนทการวจยไดจดท าและมมาตรการดานความปลอดภยเกยวกบการใชรถยกตามมาตรฐานระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย (OHSAS: 2007) สงเกตไดจากการสมภาษณหวหนางานทใหขอมลวากฎความปลอดภยการใชรถยกนนดอยแลวแตอบตเหตทเกดขนมาจากพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกมากกวา เมอพจารณาจ านวนตวอยางทศกษาของสพชญา บญวรรณ (2553) พบวาศกษาในพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจ านวน 7 คน จาก 70 คน ในขณะทการวจยนมจ านวน 15 คน จาก 30 คน ซงความแตกตางของจ านวนพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตนอาจท าใหผลการวจยทไดแตกตางกน

นอกจากนยงมขอมลในสวนของการประเมนปจจยพฤตกรรมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตทไดจากแบบสอบถาม พบวาพฤตกรรมไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทพบมากทสด คอระหวางขบรถมการดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ เหนอยเมอยลาขณะขบรถ ขบรถเดนหนา นอกจากนขอมลจากการสนทนากลมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยก ยงพบวาสาเหตของการเกดอบตเหตจากการขบรถยกทพบมากทสดคอการขบรถยกเดนหนา ขบรถเรวเกนก าหนด ไมมองหลงกอนถอยรถ ซงท าใหเหนวาพนกงานยงคงมพฤตกรรมทไมปลอดภยในขณะทใชงานรถยก และจากการสมภาษณหวหนางานยงพบวายงไมมการเอาจรงเอาจงในเรองการปฏบตพฤตกรรมทไมปลอดภยดงทกลาวมาขางตน ทง ๆ ท

112

กฎระเบยบไดก าหนดใหปฏบต และถงแมวาผลการทดสอบทางสถตจะพบแคบางพฤตกรรมเทานนทสงผลใหเกดอบตเหตกตามแตผบรหารควรใหความส าคญในเรองนเปนส าคญ

4.6.2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ผลการวจยพบวา การประเมนความคดเหนเครองจกรกลหรอสภาพรถในบรษท

โลจสตกส ก. พบวา ไมมผลตอการเกดอบตเหต ซงไมสอดคลองกบงานวจยของสพชญา บญวรรณ (2553) ทไดท าการศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา พบวาดานสภาพเครองจกรกลทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยก ไดแก สภาพ Socket แบตเตอร การทดสอบระบบยก และสภาพแตรซงแตกตางจากบรษท โลจสตกส ก. อาจเนองมาจากบรษท โลจสตกส ก. มระบบการบ ารงรกษารถยกอยางชดเจนและพบวาสวนใหญพนกงานขบรถยกไดตรวจสอบสภาพรถกอนใชงาน ประกอบกบจากขอมลการสมภาษณหวหนางานท าใหทราบวารถยกไดรบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนดจากชางซอมบ ารง และหากมปญหาพนกงานทตรวจสอบจะแจงหวหนางาน และหวหนางานกแจงตอชางซอมบ ารงทนท ทงนระบบการบ ารงรกษารถยกของการศกษาวจยสพชญา บญวรรณ (2553) และสนตรฐ นนสะอาง และคณะ อาจมความแตกตางกนออกไปไมเหมอนของบรษท โลจสตกส ก. จงท าใหผลการศกษาทไดไมสอดคลองกน และไมสอดคลองกบงานวจยของสนตรฐ นนสะอาง และคณะ ทศกษาปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทยพบวา ความบกพรองของเครองจกรมความสมพนธกบระดบความรนแรงของการเกดอบตเหตจากการขนถายสนคาในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย พนกงานโดยรวมมความคดเหนอยในระดบมาก โดยทเครองมอมสภาพช ารด ไมเหมาะแกการใชงาน พนกงานขาดความรและทกษะในการใชเครองมอและเครองจกร และเครองจกรเครองมอและอปกรณอยในสภาพทไมปลอดภย เมอพจารณาวธการเกบขอมลของการศกษาสนตรฐ นนสะอาง และคณะ พบวามการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถามความคดเหนเพยงอยางเดยว แตส าหรบการวจยนไดมการเกบขอมลทงในสวนของแบบสอบถาม การสนทนากลม และการสมภาษณ จงท าใหผลการศกษาทไดในปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถแตกตางกน

นอกจากนยงมขอมลในการประเมนความคดเหนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต พบวาปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถทพนกงานประเมนวามผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอการท างานของระบบยก สภาพสญญาณแตร สภาพรถยก และยงมขอมลจากการสนทนากลมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยก พบวาสาเหตการเกดอบตเหตจากการใชงานรถยกมสาเหตมาจากงาของรถไมพรอมใชงานโดยงากระดกไดนอยกวาปกต และจากการสมภาษณของหวหนางาน ยงท าใหทราบวาเมอรถยกเสยในบางครงท าใหตองรอซอมรถนาน ซงทงนทกลาวมาชใหเหนวาปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ยงมความบกพรองซงอาจเปนความเสยงอนตรายซงท าใหเกดอบตเหตได ถงแมการทดสอบทางสถตจะไมมผลตอการเกดอบตเหตกตาม ผบรหารจะตองใหการดแลระบบของรถยก ใหมประสทธภาพอยางตอเนอง รถยกตองพรอมใชงานตลอดเวลา โดยเฉพาะหากรถยก

113

เสยหรอใชงานไมไดควรจะตองหารถมาทดแทนหรอหามใชงานรถยกโดยเดดขาดหากไดรบการประเมนจากทางชางแลววาไมสามารถใชงานได

4.6.3 ปจจยดานสภาพแวดลอม ผลการวจยนสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหตในการใชงานรถยก

ซงสอดคลองกบงานวจยของสพชญา บญวรรณ (2553) ทท าการศกษาปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา ทพบวาปจจยดานสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหตอาจเนองมาจากการจดพนทและสภาพแวดลอมในการปฏบตงานเปนระเบยบเรยบรอยดอยแลว มการปฏบตตามกฎระเบยบและขอก าหนดของการปฏบตงาน นอกจากนพบวาจากขอมลการตรวจวดคณภาพสงแวดลอมในป พ.ศ. 2558 ของบรษท โลจสตกส ก. ประกอบไปดวยการตรวจวดคาความ การตรวจวดระดบเสยง การตรวจวดคณภาพอากาศรอน ผานทกจดของการตรวจวดในพนทปฏบตงาน สวนการตรวจวดคาความเขมของแสงสวางมบางจดทไมผาน แตเปนในสวนของงานคอมพวเตอรซงไมไดเกยวของกบพนกงานขบรถยก จากขอมลสภาพแวดลอมดงกลาวจะเหนไดวาสภาพแวดลอมของบรษท โลจสตกส ก. มความปลอดภยตอการปฏบตงาน จงท าใหไมมผลตอการเกดอบตเหต แตไมสอดคลองกบงานวจยของ Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah (2012) ทศกษาอบตเหตในสถานทปฏบตงานในประเทศมาเลเซย และพบวาปจจยสภาพแวดลอมในการท างาน ไดแก การออกแบบเครองจกรและเครองมอ การออกแบบสถานทท างาน มอทธพลตอการเกดอบตเหตไดโดยตรงในสถานทปฏบตงาน อาจเนองมาจากสภาพแวดลอมภายในบรษท โลจสตกส ก.ไมเหมอนของงานวจยของ Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah (2012)

ส าหรบขอมลในสวนของการประเมนความคดเหนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตโดยพบวาพนกงานประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยวามผลตอการเกดอบตเหตมากทสดคอ พนทในคลงขรขระเปนหลม ภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน พาเลทสนคาวางกดขวางทางเดนรถ พนทในการปฏบตงานไมเพยงพอ และพนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอ ซงแสงสวางทางองคกรไดมการตรวจวดและคาอยในเกณฑมาตรฐาน แตจากการสมภาษณของหวหนางานใหขอมลวาคลงสนคามพนทวางงานไมเพยงพอ ดงนนถงแมการทดสอบทางสถตจะไมมผลตอการเกดอบตเหตกตาม แตผบรหารควรพจารณาในเรองสภาพแวดลอมในการปฏบตงานใหมนใจวาภายในคลงสนคาทใชส าหรบปฏบตงานของพนกงานขบรถยกมสภาพแวดลอมทปลอดภย ประกอบกบทางหวหนางานมการจดสรรพนทหนางานใหเปนสดสวนอยตลอดเวลาและเปนระเบยบเรยบรอยมากทสดไมสงผลใหเกดอบตเหต

114

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง “ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกใน

คลงสนคา : กรณศกษา บรษทโลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา” การวจยนเปนการวจยเชงเปรยบเทยบ (Comparative Study) โดยเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตระหวางพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตกบพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตในคลงสนคา ตวอยาง 2 กลม กลมแรกเปนพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตจ านวน 15 คน โดยใชเกณฑการคดเลอกเขา คอเคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมา ตงแตวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2557 – 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 และพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตจ านวน 15 คน มคณลกษณะคลายกบพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต โดยควบคมตวแปรไดแก ชนดของรถทขบเปนประจ า อายงาน ระดบการศกษาสงสด สถานทปฏบตงาน และอาย ตามล าดบ เครองมอทใช ไดแก แบบสอบถามการประเมนตนเองดานพฤตกรรม สภาพของรถยก สภาพแวดลอม รวมกบการเกบขอมลเชงคณภาพ โดยการสนทนากลม สถตทใช ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ Mann Whitney U test และการวเคราะหเชงเนอหา การ

ตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดแก การตรวจสอบความตรงตามเนอหา ไดคาดชนความสอดคลองของ

วตถประสงค (IOC) เฉลยรวมเทากบ 0.96 และการทดสอบความเทยง ไดคาสมประสทธแอลฟา (α) ทงชดเทากบ 0.80 เกบขอมลดวยแบบสอบถาม 4 สวน ไดแก ปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ และปจจยสภาพแวดลอม และเกบขอมลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) และพนกงานระดบหวหนางานจ านวน 13 คน โดยใชเกณฑการคดเลอกเขา คอเปนผบงคบบญชาของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต และมอายงานตงแต 1 ปขนไป เกบขอมลดวยแบบสอบถามในปจจยมาตรการควบคมความปลอดภย และเกบขอมลการสมภาษณ (Interview) โดยสามารถสรปผลแยกออกเปน 6 สวนใหญ ๆ ไดดงน

5.1 สรปผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 5.2 สรปผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต 5.3 สรปผลการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน 5.4 สรปผลจากการสนทนากลมและการสมภาษณ 5.5 ขอเสนอแนะงานวจยครงน 5.6 ขอเสนอแนะในการท างานวจยครงตอไป

115

5.1 สรปผลการประเมนปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต

5.1.1 ปจจยสวนบคคลของพนกงานขบรถยก ในงานวจยนควบคมตวแปร ไดดงน (1) ชนดของรถทขบเปนประจ า พบวาพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบ

อบตขบรถยกประเภทรถ Reach Truck มากทสดเทากนคอจ านวน 10 คน รองลงมาขบรถประเภท Power Pallet Truck จ านวน 3 คน และขบรถประเภท Forklift จ านวน 2 คน

(2) อายงาน พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 1-19 ป ( = 4.40 ป, SD= 4.41 ป) โดยชวงอายงาน 1-5 ป มจ านวนมากทสดคอ 12 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายงานอยระหวาง 2-8 ป ( = 3.67 ป, SD= 1.88 ป) โดยชวงอายงาน 1-5 ป มจ านวนมากทสดคอ 12 คน

(3) ระดบการศกษาสงสด พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมระดบการศกษาต ากวา ปวช. หรอเทยบเทามากทสด จ านวน 12 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตพบวามระดบการศกษาต ากวา ปวช. หรอเทยบเทามากทสด จ านวน 14 คน

(4) สถานทปฏบตงาน พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตปฏบตท DC2 มากทสด จ านวน 8 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตพบวาปฏบตท DC2 มากทสด จ านวน 11 คน

(5) อาย พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 20-43 ป ( = 31.33 ป, SD= 7.49 ป) โดยชวงอาย 26-30 ประสบอบตเหตมากทสด จ านวน 5 คน สวนพนกงานขบรถทไมเคยประสบอบตเหตมอายอยระหวาง 23-44 ป ( = 33.80 ป, SD= 6.39 ป) โดยชวงอาย 31-35 มากทสด จ านวน 6 คน รองลงมาชวงอาย 41-45 จ านวน 3 คน

5.1.2 ปจจยดานพฤตกรรมของพนกงานขบรถยก การส ารวจความคดเหนการประเมนปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคย

และไมเคยประสบอบตเหต แบงออกเปน 2 สวน คอปจจยดานพฤตกรรมทปลอดภย มคะแนนเตม 300 คะแนน และพฤตกรรมไมปลอดภยมคะแนนเตม 1,140 คะแนน ดงน

การประเมนปจจยพฤตกรรมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต พฤตกรรมทปลอดภยมากทสด คอตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด รอยละ 17.33 ส าหรบพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตพบวาพฤตกรรมทปลอดภยมากทสด คอตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด รอยละ 12.00

การประเมนปจจยพฤตกรรมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต พบวาพฤตกรรมไมปลอดภยมากทสด คอระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ รอยละ 1.40 ส าหรบพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต พบวาพฤตกรรมทไมปลอดภยมากทสด

116

คอเหนอยเมอยลาขณะขบรถ รอยละ 0.70 และขบรถเดนหนา รอยละ 0.70 การประเมนพฤตกรรมตนเองของพนกงานขบรถยก ในภาพรวมพบวาพนกงานขบ

รถยกทเคยประสบอบตเหต มการปฏบตพฤตกรรมทปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

5.1.3 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ การส ารวจความคดเหนปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยก

ทเคยและไมเคยประสบอบตเหต มคะแนนเตม 780 คะแนน พบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตประเมนปจจยสภาพรถวามผลตอการเกดอบตเหตมากทสด คอการท างานของระบบยก รอยละ 0.51 และสภาพสญญาณแตร รอยละ 0.51 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตประเมนปจจยสภาพรถวามผลตอการเกดอบตเหตมากทสดคอสภาพรถยก รอยละ 1.54

การประเมนปจจยสภาพรถ ในภาพรวมพบวา พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตมความคดเหนวาปจจยสภาพรถเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของการขบรถยกมากกวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

5.1.4 ปจจยดานสภาพแวดลอม การส ารวจความคดเหนปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคย

ประสบอบตเหตจ าแนกตามปจจยสภาพแวดลอมแบงออกเปน 2 สวน คอการประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภย คะแนนเตม 60 คะแนน และสภาพแวดลอมทไมปลอดภย คะแนนเตม 360 คะแนน ดงน

การประเมนปจจยดานสภาพแวดลอมทปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไม เคยประสบอบต เหต พบวาพนกงานขบรถยกท เคยประสบอบต เหตประเมนปจจยดานสภาพแวดลอมทปลอดภยมากทสดคอ พนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย รอยละ 6.67 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตประเมนปจจยสภาพแวดลอมทปลอดภยมากทสดคอพนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย รอยละ 50.00

การประเมนปจจยดานสภาพแวดลอมทไมปลอดภยของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหต โดยพบวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตสภาพแวดลอมทไมปลอดภยมากทสด คอพนทในคลงขรขระเปนหลม รอยละ 4.44 และภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน รอยละ 4.44 สวนพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตประเมนปจจยสภาพแวดลอมทไมปลอดภยมากทสด คอพนทในคลงขรขระเปนหลม รอยละ 3.33 และพนทในคลงสนคาทมแสงสวางไมเพยงพอสงผลใหเกดอบตเหต รอยละ 3.33

117

การประเมนปจจยดานสภาพแวดลอมทปลอดภยสรปไดวา พนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตประเมนวาพนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางไมเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย ดวยเหตนจงเปนเหตใหเกดอบตเหตขนกบพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต และการประเมนปจจยดานสภาพแวดลอมทไมปลอดภยสรปไดวา พนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตประเมนวาพนทในคลงขรขระเปนสภาพแวดลอมทไมปลอดภยมากทสด และโดยภาพรวมพบวาพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตประเมนวาสภาพแวดลอมในการท างานมความไมปลอดภยมากกวาพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต 5.2 สรปผลการทดสอบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหต

5.2.1 ปจจยพฤตกรรม ปจจยพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตพบวา

พฤตกรรมคาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ (p-value= 0.001) จอดรถเปนระเบยบ (p-value= 0.021) และขบรถขณะมอาการปวย (p-value= 0.034) มผลตอการเกดอบตเหต

5.2.2 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคย

ประสบอบตเหตพบวาไมมผลตอการเกดอบตเหต 5.2.3 ปจจยสภาพแวดลอม

ปจจยสภาพแวดลอมของพนกงานขบรถยกของพนกงานขบรถยกทเคยและไมเคยประสบอบตเหตพบวาไมมผลตอการเกดอบตเหต 5.3 สรปผลการประเมนปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทหวหนางานประเมนวามผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกมากทสด คอพนกงานบ ารงรกษารถยกตามชวงเวลาทก าหนด หนวยงานความปลอดภยมกฎความปลอดภยส าหรบขบรถยกทชดเจน พนกงานปฏบตตามคมอในการขบรถยก หนวยงานความปลอดภยมการทบทวนความรในเรองกฎความปลอดภยของการขบรถเปนระยะๆ หวหนางานใหความใสใจ/ สนใจเกยวกบดานความปลอดภยในการขบรถยกของพนกงาน ทงหมดรอยละ 4.40

118

5.4 สรปผลจากการสนทนากลมและการสมภาษณ

5.4.1 สรปผลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหต

อบตเหตทเกดจากการขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผานมา ทพบมากทสดคอการขบรถยกประเภท RT เคลอนยายพาเลทสนคาเพอท าการจดเกบและจายสนคาชนเสาชนวางสนคาไดรบความเสยหายไมมผไดรบบาดเจบ การขบรถยกเดนหนาเปนสาเหตของการเกดอบตเหตนมากทสด และเหตการณขบรถประเภท RT ชนกนชนไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบ สาเหตเกดจากจากพนกงานขบรถดวยความเรงรบ ขบรถเรวเกนก าหนด ไมมองหลงกอนถอยรถ และมพาเลทสนคาวางกดขวางทางเดนรถ

แนวทางในการปองกนอบตเหตทเกดขนนน พบวาตองก าหนดใหพนกงานขบรถยกตองอบรมทบทวนการขบรถยกอยางปลอดภยในทก ๆ เดอน ซงภายใน 1 ปตองเขาอบรมทบทวนใหครบทกคน จะชวยใหพนกงานมความตระหนกและตนตวอยตลอดเวลาในการขบรถยกทปลอดภย และตองมการประชมในชวงเชาทกวนเกยวกบการขบรถยก

5.4.2 สรปผลจากการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหต

อบตเหตทเกดจากการขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผานมาทพบมากทสดคอขบรถ RT บรรทกสนคาโคนลมไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบ สาเหตเกดจากงาของรถไมพรอมใชงาน โดยงากระดกไดนอยกวาปกต และพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทท าการกระดกปลายงานอยกวาปกตดวย และเหตการณขบรถประเภท RT ชนพาเลทสนคาไดรบเสยหาย และขบรถประเภท PPT ชนเสาชนวางไดรบความเสยหายโดยไมมผไดรบบาดเจบ สาเหตเกดจากพนกงานขบรถยกถอยหลงแลวไมมองขางหลงกอนถอย ขบรถยกเดนหนา และพนทในการปฏบตงานไมเพยงพอ

แนวทางในการปองกนอบตเหตทเกดขน คอชาง BT ตองเขามาตรวจสอบรถยกทผดปกตโดยเรวทสดเทาทจะท าได และหากตองรอรถซอมแซมหลายวน ทางชางจะตองจดหารถส ารองมาใชงานชวคราว เพราะรถนนมจ ากดในการปฏบตงานท าใหพนกงานตองเรงรบทจะตองขบรถยกเพอปฏบตงานใหทนตามก าหนด ตองมบทลงโทษทชดเจนจรงจงในเรองของการท าผดกฎระเบยบของการขบรถยกจะท าใหพนกงานเกดความตระหนกและระมดระวงมากขนในเรองของการขบรถยก

5.4.3 สรปผลจากการสมภาษณ (Interview) ของพนกงานระดบหวหนางาน หวหนางานใหขอมลแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตคอ อปกรณเกยวกบรถยกตอง

ดพรอมใชงาน ทางชาง BT ตองใหการดแลอยางรวดเรว หากรถยกเสยหรอใชงานไมไดควรจะตองหารถมา support เรองการจดหาพนทในการเกบอะไหลของรถยก เมอเวลารถยกเสยตองมอะไหลเตรยมพรอมเปลยน

119

จะชวยท าใหมรถยกใชท างานไดเรวขน พนกงานขบรถยกไมตองทนใชงานรถยกในสภาพทไมพรอมใชงาน เสยงตอการเกดอบตเหตได

การอบรมเสนอแนะวาตองประกาศเปนกฎระเบยบใหชดเจนในเรองของการสงพนกงานคนเกาไปอบรมทบทวนการขบรถยกในทก ๆ ป เพราะพนกงานขบรถยกคนเกาถงจะมความช านาญในการขบรถแลว แตพวกเขาอาจขาดความระมดระวงและความตระหนกหากไมไดรบการอบรมทบทวนบาง อาจท าใหพวกเขาเกดความประมาทและสงผลตอการเกดอบตเหตได

คลงสนคามนแคบหากมพนทมากกวานจะสามารถจดการพนทรถวงกบคนปฏบตงานไดดกวาน พนทวางงานไมเพยงพอ ทางหวหนางานตองจดสรรพนทหนางานใหเปนสดสวนมากทสด

การจดสมมนาการมกจกรรมเฉพาะพนกงานขบรถยกอยางนอยปละ 1 ครง มการทดสอบการขบรถและใหรางวลพนกงาน เพอสรางความตระหนกและแรงจงใจในการปฏบตงานเกยวกบรถยก และท าใหอบตเหตลดนอยลงหรอไมเกดขนดวย

5.5 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

งานวจยนสามารถน าไปใชในบรษท โลจสตกส ก. และบรษทในเครอได เนองจากม โครงสรางการบรหารจดการความปลอดภยเหมอนกน ส าหรบบรษทอนทมการใชงานรถยก และเปนบรษททไดรบการรบรองระบบการจดการอาชวอนามยและความปลอดภย สามารถน าไปประยกตใชได และบรษททไมไดรบรองระบบดงกลาวกน าไปประยกตใชแตตองศกษารายละเอยดใหดกอนน าไปใช ขอเสนอแนะใชหวขอตามผลการศกษาตามกรอบการวจย แบงออกเปน 3 สวน ดงน

5.5.1 พฤตกรรมการขบรถยก

จากการศกษาพบวามผลตอการเกดอบตเหตจากการขบรถยก แมวาจะมเพยง 3 พฤตกรรมทมนยส าคญ แตพฤตกรรมอน ๆ ทไมมนยส าคญทางสถตกมยงคงมความเสยงและควรใหความส าคญเชนเดยวกน ผลจากการสนทนากลมและสมภาษณพบวามขอเสนอแนะ ดงน

- ก าหนดใหมการอบรมความปลอดภยในการใชงานรถยกทกเดอน - พนกงานขบรถยกทกคนตองเขาอบรมทบทวนในเรองความปลอดภยในการใช

งานรถยกอยางนอย 1 ครงตอป - จดกจกรรมเพอสงเสรมความปลอดภย ตวอยางเชน เสนอใหมรางวลส าหรบ

พนกงานขบรถยกทมพฤตกรรมปลอดภย ไมเกดอบตเหต เปนตน

120

5.5.2 เครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ จากผลการศกษาพบวาปจจยสภาพรถยกไมมผลตอการเกดอบตเหตจากการขบ

รถยก แตผลจากการสนทนากลมและสมภาษณพบวามขอเสนอแนะ ดงน - เพอเปนการปองกนไมใหมผลตอการเกดอบตเหต ควรมการพฒนาระบบการ

ซอมแซมรถยกใหมประสทธภาพ เมอรถยกเสยใชงานไมไดใหมการซอมอยางรวดเรว ทนตอการใชงาน - จดใหมอปกรณส ารองหรอมรถยกส ารอง เพอใหมรถยกเพยงพอตอการใชงาน

ขณะทรถยกอยระหวางการซอมแซม เพอไมใหพนกงานท างานดวยความเรงรบ ซงเปนความเสยงหรอสาเหตการเกดอบตเหตจากการขบรถยกได

5.5.3 สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน จากผลการศกษาพบวาปจจยสภาพแวดลอมไมมผลตอการเกดอบตเหตจากการ

ขบรถยก แตผลจากการสนทนากลมและสมภาษณพบวามขอเสนอแนะ คอ หวหนางานตองดแลสภาพพนทการปฏบตงาน จดทมความเสยงทไมสามารถแกไขไดตามความตองการในขณะนน โดยตองชแนะ หรอเตอนใหพนกงานขบรถยกเพมความระมดระวงในจดเสยง นน ๆ เปนพเศษ เพอปองกนการเกดอบตเหตทอาจเกดขน 5.6 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

(1) การวจยครงตอไปหากท าการศกษาในเรองเดม เพอลดขอจ ากดทมอย ตองท าการศกษาไปขางหนาโดยใชการสงเกตพฤตกรรมจะท าใหไดขอมลเชงประจกษทเปนจรงมากกวาการใชแบบสอบถาม การสนทนากลมและการสมภาษณ

(2) ควรศกษาระดบความเอาใจใส ความสนใจของผบรหาร หวหนางาน วามผลตอการควบคมงาน พฤตกรรมการขบรถยกของพนกงานหรอไม

(3) หากท าการวจยตอเนองเกยวกบเรองน นาจะท าการทดลองวามาตรการความปลอดภยตาง ๆ ชวยลดอบตเหตและคาใชจายไดมากนอยเพยงใด

(4) ท าการศกษาทกษะการขบรถของพนกงานวามผลตอการเกดอบตเหตแตกตางกนหรอไม

121

รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ กตต อนทรานนท. (2538). วศวกรรมความปลอดภย พนฐานของวศวกร. คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย พมพครงท 1 กรงเทพฯ : สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย, 2538, น. 26, 232. เกยรตศกด บตรสงเนน.(2550). เอกสารประมวลสาระรายวชา 618101อาชวอนามยและความปลอดภยพนฐาน Basic Occupational Health and Safety. ส านกวชาแพทยศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร, น. 137. เฉลมชย ชยกตตภรณ, ณฐวตร มนตเทวญ, และสราวธ สธรรมาสา. (1990). เอกสารการสอนชดวชาการ บร หารงาน ความปลอดภ ย เล ม 1: หน วยท 1-8 การบร หารงานความปลอดภ ย . ส าน กงานพ มพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. พมพครงท 1 สาขาวชา วทยาศาสตร สขภาพ, น. 17, 20-21, 23-24. ณรงค ณ เชยงใหม และเอองฟา นนทวรรธนะ. (2536). การบรหารอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ ฟสกสเซนเตอร. ณรงค ณ เชยงใหม. (2525).อาชวสงแวดลอมและเทคนคการจดการความปลอดภย . คณะแพทย ศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.พมพครงท 1: ทพยอกษรการพมพ กทม, น. 88. ณรงค ณ เชยงใหม และเอองฟา นนทวรรธนะ. (2536). การบรหารอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ ฟสกสเซนเตอร, น. 127, 132. ณรงคศกด องคะสวพลา. (2536). อบตเหตในโรงงานอตสาหกรรม. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ องคการทหารผานศก, น. 114. วฑรย สมะโชคด. (2532). วศวกรความปลอดภย.กรงเทพมหานคร: หจก.ส านกพมพฟสกสเซนเตอร,

น. 8-9, 19-21, 112-113. วฑรย สมะโชคด และ วรพงษ เฉลมจระรตน. (2538). วศวกรรมและการบรหารความปลอดภยในโรงงาน. สมาคม สงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน) พมพครงท 10, ฉบบปรงปรงเพมเตม. กรงเทพฯ : สวนต าราสนบสนน เทคนคอตสาหกรรม สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), น. 19.

122

บทความวารสาร ชยยทธ ชวลตนธกล. (2549). สาเหตการประสบอนตรายและความสญเสย (The causes and effects of loss). ผเชยวชาญเฉพาะดานความปลอดภยในการท างาน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน, น. 1, 8. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). รายงานโลจสตกสของประเทศไทย ประจ าป 2554, น. 15. ส านกงานประกนสงคม กระทรวงแรงงาน. (2556). รายงานประจ าป 2556 กองทนเงนทดแทน, น. 87.

วทยานพนธ เกตชรนทร หาปอง และ นนทยา หาญศภลกษณ. (2556). ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของยานพาหนะท ใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานในสนามบน. วศวกรรมสาร มก. ฉบบท 84 ปท 26 เมษายน - มถนายน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ชญานนทน บญญต. (2552). ปจจยทมผลกระทบตออตราการเกดอบตเหตอนเนองจากการท างานของ

พนกงาน กรณศกษาบรษท โฮม โปรดกส เซนเตอร จ ากด (มหาชน). (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, แขนงวชาบรหารธรกจ สาวชาวทยาการจดการ.

วรต คงใหญ. (2551). ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงานสวนคลงพสด ฝาย บรหารพสด บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน). (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยราชภฎ ธนบร บรหารธรกจมหาบณฑต. สนตรฐ นนสะอาง และคณะ. (ไมระบ). ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถาย สนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา ธนบร, คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย. สพชญา บญวรรณ. (2553). ปจจยทมผลตออบตเหตในการเดนรถขนของในคลงสนคา กรณศกษา :

บรษท ลนฟอกซ เอม โลจสตคส (ประเทศไทย) จ ากด. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, สาขาวศวกรรมความปลอดภย.

สธร วจฉละญาณ. (2547). ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตยานพาหนะของพนกงานขบรถของการ ไฟฟาฝายผลต แหงประเทศไทย. (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, คณะวศวกรรมศาสตร. สพรชย อทยนฤมล. (ไมระบ). การศกษาสาเหตและปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบตเหตของ รถบรรทกวตถอนตราย. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา พระนครเหนอ. คณะวศวกรรมศาสตร

123

สออเลกทรอนกส ชมพล มณฑาทพยกล. (2553). การจดการคลงสนคา. สบคนจาก www.thaicostreduction.com.ส านกงานสถตแหงชาตและการค านวณ. (2555). ภาพรวมและสถานะของธรกจบรการโลจสตกสไทย. สบคนจาก http://www.nso.go.th/index-2.html, น. 2. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (10 กนยายน 2556). แผนยทธศาสตรการพฒนา ระบบโลจสตกสของประเทศไทยฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560). สบคนจาก http://www.nesdb.go.th/.

เอกสารอน ๆ หนวยงานความปลอดภยและสงแวดลอมของบรษทในเครอโลจสตกส แหงหนง. สถตการเกดอบตเหต.

2554-2556. Books and Book Articles BSI British Standards OHSAS18001. (2007). Occupational health and safety management system- Requirements. Articles Nancy Stout-Wiegand. (1987). Characteristics of Work-Related Injuries Involving Forklift Trucks. Journal of Safety Research of the National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) 870. Retrieve from https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_ document?p_table=FEDERAL_REGISTER&p_id=13 , p 179-190. Occupational Safety and Health Administration. (1998).Training Requirements on OSHA Standards and Training Guidelines. U.S. Department of Labor Alexis M. Herman, Secretary. Retrieved from https://books.google.co.th/books?id=xCERmdvlIC&printsec=frontcover#v=onepage& q&f=false

124

Electronic Media Edem M. Azila-Gbettor & Stephen Afenyo Dehlor. The Causes and Nature of Forklift Injury in the Ghanaian Port Environment. Retrieved from http://www.wbiconpro.com/435-Stephen.pdf Gary A. Helmer. (1994). Fatal Workplace Injuries in 1992. Data adapted from Bureau of

Labor Statistics. Retrieved from

https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=FEDERAL_REGISTER&p_id=13870

Kate Sweeney. (2005). Workplace Transport Statistical Overview. Health and Safety Executive; Statistics Branch. Retrieved from http://www.hse.gov.uk/consult/condocs/wptevents/wptstats.pdf

Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah. (2012). Workplace Accident in Malaysia: Most Common Causes and Solutions. Retrieved from http://www.businessjournalz.org/articlepdf/BMR_2508july2512g.pdf Occupational Safety & Health Administration (2008). Preventing injury related to powered industrial trucks with effective training. Retrieved from https://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=FEDER AL_REGISTER&p_id=13870

Rebecca Lancaster and Rachel Ward. (2002). The contribution of individual factors to driving behavior: Implications for managing work-related road safety. Entec UK Limited for the Health and Safety Executive and Scottish Executive 2002. Retrieved from http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr020.pdf

Ruth Harley & Alistair Cheyne. (2005). Review of key human factors involved in workplace transport accidents. Loughborough University Business School for the Health and Safety Executive 2005. Retrieved from http://www.hse.gov.uk/research/rrpdf/rr398.pdf

ภาคผนวก

125

ภาคผนวก ก การทบทวนงานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของ

พนกงานขบรถยกในคลงสนคา

126

ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา

หวขอ เรองท 1 เรองท 2 เรองท 3

ชองานวจย ปจจยทมผลกระทบตออตราการเกดอบตเหตอนเนองจากการท างานของพนกงาน กรณศกษา บรษท โฮม โปรดกส เซนเตอร จ ากด (มหาชน)

ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตยานพาหนะของพนกงานขบรถของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

ปจจยท มผลตออบ ต เหต ในการ เดนรถขนของในคลงสนคา กรณศกษา: บรษท ลนฟอกซ เอม โลจสตกส (ประเทศไทย) กด

ชอผวจย ชญานนทน บญญต สธร วจฉละญาณ สพชญา บญวรรณ

ป พ.ศ. 2552 2547 2553

แหลงขอมล บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วตถประสงค เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานบคคล การกระท าทไมปลอดภย สภาพการณทไมปลอดภย กบอตราการเกดอบตเหต และศกษาระบบการจดการดานความปลอดภยขององคกร บรษท โฮม โปรดกส เซนเตอร จ ากด (มหาชน)

เพอศกษาความสมพนธและปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตยานพาหนะของพนกงานขบรถ ไปหาปจจยทกอใหเกด 3 ปจจยหลกคอ ปจจยสวนบคคล ปจจยทาง ดานทศนคตและพฤตกรรม และปจจยทางดานการบรหารจดการและศกษาเปรยบเทยบปจจยกบกลมตวอยางทไมเคยเกดอบตเหตในชวงระยะ 5 ป พนกงานขบรถของ กฟผ.

เพอหาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล พฤตกรรม การบรหาร สภาพเครองจกรกล และสภาพแวดลอมในการท างาน กบการเกดอบต เหต ของพนกงานขบเครองจกรกล บรษท ลนฟอกซ เอม โลจสตกส (ประเทศไทย) จ ากด

วธการศกษา รปแบบ: การวจยเอกสารและการวจยเชงส ารวจ กลมตวอยาง: พนกงานบรษท โฮม โปรดกส เซนเตอร จ ากด (มหาชน) ทเคยเกดอบตเหตในขณะทปฏบตงานอยภายในบรษท จ านวน 300 คน

รปแบบ: การวจยประเภทยอนรอย กลมตวอยาง: พนกงานขบรถของ กฟผ. ทเคยประสบอบตเหตยานพาหนะในชวง 5 ปทผานมา (พ.ศ.2542-2546) จ านวน 284 คน

รปแบบ: การวจยแบบยอนรอย กลมตวอยาง: พนกงานขบเครองจกรกล บรษท ลนฟอกซ เอม โลจสตกส (ประเทศไทย) จ ากด ทเคยและไมเคยเกดอบตเหต จ านวน 70 คน

127 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 1 เรองท 2 เรองท 3

ผลการศกษา 1. ปจจยดานบคคล เชน เพศ อาย ประสบการณการท างาน วฒการศกษา ต าแหนงงาน ลกษณะงานทท า และการฝกอบรม ไมมความสมพนธกบอตราการเกดอบตเหต 2. ปจจยดานการกระท าทไมปลอดภยทสงผลตออตราการเกดอบตเหตอยางมนยส าคญทางสถต อยในระดบมาก ไดแก การหยอกลอเลนกนระหวางท างาน 3. ปจจยดานสภาพการณทไมปลอดภย ไมสงผลตออตราการเกดอบตเหตอยางมนยส าคญทางสถต แตสงผลตออตราการเกดอบตเหตในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ไดแก พนทท างานแคบท าใหขบรถยกไฟฟาเขาไปจดเรยงสนคาไมสะดวก 4. ระบบการจดการดานความปลอดภยของบรษทมการจดการในระดบปานกลาง โดยผบงคบบญชาใหความส าคญในดานความปลอดภยในระดบมาก 5. ปญหาทพบจากการวจยพบวาพนกงานไมปฏบตตามกฎระเบยบความปลอดภย ไมมผสอนวธการท างานทปลอดภย และเครองมอทใชในการปฏบตงานไมเพยงพอตอการใชงาน

1) ตวแปรทมอทธพลตอการจ าแนกกลม คอ ปจจยการบรหารจดการดานการตรวจสอบ/ การบ ารงรกษา พฤตกรรมดานการปฏบตตามกฎจราจร จ านวนวนทขบข เฉลยตอเดอน ระยะทางทขบขเฉลยตอเดอน การตดสนใจใชความเรว 2) ผบรหารควรสงเสรมระบบการตรวจสอบบ ารงรกษากอนการใชงาน มงเนนใหความร ตลอดจนเขมงวดกบการปฏบตตามกฎจราจร และการตดสนใจในการใชความเรว สงเสรมใหมระบบการเตรยมความพรอมกอนการเดนทาง

ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตคอ ปจจยดานพฤตกรรม ปจจยดานบรการจดการ และปจจยดานเครองจกรกล

131 128 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 4 เรองท 5 เรองท 6

ชองานวจย ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย

ปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงานสวนคลงพสด ฝายบรหารพสด บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน)

การศกษาสาเหตและปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย

ชอผวจย สนตรฐ นนสะอาง และคณะ วรต คงใหญ สพรชย อทยนฤมล ป พ.ศ. ไมระบ 2551 แหลงขอมล คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎธนบร

วตถประสงค เพอศกษาปจจยดานบคคล ดานความบกพรองของเครองจกร ดานการปฏบตงาน ดานการจดการความปลอดภยทสงผลตอการเกดอบตเหตจากการปฏบตงานขนถายสนคาของพนกงานในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย

เพอศกษาปจจยดานบคลากร ดานระบบการบรหารความปลอดภย ดานอปกรณชวยปฏบตงาน และดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงานสวนคลงพสด และเพอเปรยบเทยบปจจยทผลตอตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงาน

เพอศกษาสาเหตและปจจยดานคน ดานยานพาหนะ ดานถนนและสงแวดลอมทมผลตอการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตราย

วธการศกษา รปแบบ: ไมระบ กลมตวอยาง: พนกงานทปฏบตงานดานการขนถายสนคาในเขตการทาเรอแหงประเทศไทย ประกอบดวย พนกงานการทาเรอภมภาค พนกงานการทาเรอกรงเทพ และพนกงานการทาเรอแหลมฉบง จ านวน 325 คน

รปแบบ: ไมระบ กลมตวอยาง: พนกงานสวนคลงพสดฝายบรหารพสด บรษท ทโอท จ ากด (มหาชน) จ านวน 148 คน

รปแบบ: ไมระบ กลมตวอยาง: ผขบขรถบรรทกวตถอนตรายทเคยประสบอบตเหต จ านวน 43 คน

132 129 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 4 เรองท 5 เรองท 6

ผลการศกษา เพศ อาย ประสบการณท างาน รายไดตอเดอน และการจดการความปลอดภย เปนปจจยทสงผลตอการเกดความรนแรงของอบตเหต และความเสยงทจะเกดอบตเหตจากการปฏบตงานมากทสด คอ อบตเหตทท าใหพนกงานหยดงานเกน 3 วน ดวยความนาจะเปน 8.912×10-1 รองลงมาคอ อบตเหตทท าใหพนกงานตายดวยความนาจะเปน 1.086×10-1 ส าหรบความเสยงทจะเกดอบตเหตจากการปฏบตนอยทสด คอ อบตเหตทท าใหพนกงานสญเสยอวยวะบางสวน ดวยความนาจะเปน 1.030×10-5

1) พนกงานมความคดเหนเกยวกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานในภาพรวมอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบดงน ดานอปกรณชวยปฏบตงาน ดานบคลากร ดานระบบการบรหารความปลอดภย และดานสภาพแวดลอม 2) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตในการท างานของพนกงาน พบวาพนกงานทมความถของการเขารบการอบรม อาย สถานภาพสมรส และรายไดตางกน มความคดเหนในภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

1) ปจจยดานคนเปนปจจยทมผลกระทบตอการเกดอบต เหตของรถบรรทกวตถอนตรายมากท ส ด รองลงมาคอปจจยดานยานพาหนะ และสดทายคอปจจยดานถนนและสงแวดลอม 2) สาเหตของการเกดอบตเหตของรถบรรทกวตถอนตรายเกยวของกบปจจยทง 3 ดาน สาเหตทพบมากทสดคอ ผขบขรถบรรทกวตถอนตรายขบรถเรวเกนกวาอตราทก าหนด

130 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 7 เรองท 8 เรองท 9

ชองานวจย ปจจยความเสยงในการปองกนอบตเหตของพนกงานขบรถขนสงน ามนเชอเพลง บรษท เชลลแหงประเทศไทย จ ากด

ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของยานพาหนะทใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานในสนามบน

ทบทวนปจจยของมนษยทเกยวของกบการเกดอบตเหตการขนสงในสถานทท างาน

ชอผวจย พนดา สถานสถต เกตชรนทร หาปอง และ นนทยา หาญศภลกษณ Ruth Harley and Alistair Cheyne ป พ.ศ. 2550 2556 2005 แหลงขอมล บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร วศวกรรมสาร มก. ฉบบท 84 ปท 26 เมษายน -

มถนายน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร Loughborough University Business School

วตถประสงค 1) เพอศกษาปจจยความเสยงทท าใหเกดอบตเหตของพนกงานขบรถ 2) เพอศกษาแนวทางการปฏบตงานในการปองกนอบตเหตของพนกงานขบรถ 3) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยความเสยงทท าใหเกดอบตเหตกบแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตของพนกงานขบรถ

เพอวเคราะหหาความสมพนธระหวางการเกดอบตเหตกบ 5 ปจจย คอ ปจจยสวนบคคล ปจจยดานพฤตกรรม ปจจยดานการบรหารจดการความปลอดภย ปจจยดานสภาพการบ ารงรกษารถทใหบรการเตมน ามนเชอเพลง และปจจยดานสภาพแวดลอมในการท างานของพนกงานขบรถใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานทปฏบตงานในสนามบน

ทบทวนปจจยของมนษยทเกยวของในการด าเนนงานขนสงในสถานทท างาน

วธการศกษา รปแบบ: ไมระบ กลมตวอยาง: พนกงานขบรถขนสงน ามนเชอเพลง บรษทเชลลแหงประเทศไทย จ านวน 208 คน

รปแบบ: ไมระบ กลมตวอยาง: พนกงานกลมทเคยและไมเคยเกดอบตเหต ทใหบรการเตมน ามนเชอเพลงอากาศยานทปฏบตงานในสนามบนสวรรณภมจ านวน 120 คน

รปแบบ: การทบทวนวรรณกรรม กลมตวอยาง: -

134 131 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 7 เรองท 8 เรองท 9

ผลการศกษา 1) ระดบการศกษาและประสบการณการท างานทแตกตางกนมผลตอปจจยความเสยงในดานความร ดานทศนคต ดานพฤตกรรม ดานความเสยง ดานการรบรเกยวกบอนตราย แตกตางกน 2) ปจจยความเสยงดานความร ดานทศนคต ดานพฤตกรรม ดานความเสยง และดานการรบรเกยวกบอนตราย มความสมพนธกบแนวทางการปฏบตงานในการปองกนอบตเหต

ผลการวเคราะหม 4 ปจจยทสมพนธกบการเกดอบตเหตทสนามบนสวรรณภม หรอถอวาเปนสาเหตของการเกดอบตเหต คอ ปจจยสวนบคคล ปจจยดานพฤตกรรมปจจยดานสภาพการบ ารงรกษารถ และปจจยดานสภาพแวดลอม

สาเหตการเกดอบตเหตทมแนวโนมทจะน าไปสปญหาความไมปลอดภยตางๆ ในการขนสงในสถานทท างาน ดงน 1.ปจจยสวนบคคล ไดแก พฤตกรรมการขบขทวไป 2.ความเครยดความเหนอยลาและความตองการ ไดแกพฤตกรรมการขบขทวไปเพมขนในระดบของความเครยดทเกยวของกบพฤตกรรมการขบขทมค ว าม เ ส ย ง ค ว าม เหน อ ย ล า เ ป น ผลมาจ ากความเครยดหรอความตองการในการท างานหลายชวโมงตดตอกน พบวามความเชอมโยงตอการขบรถเกดอบตเหตในสถานทท างาน 3. การฝกอบรมสมรรถนะและการเลอก: การขาดการฝกอบรมเปนปจจยในการเกดอบตเหต

138 132 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 10 เรองท 11 เรองท 12

ชองานวจย ปจจยสวนบคคลทสนบสนนของพฤตกรรมการขบ: ผลกระทบส าหรบการจดการความปลอดภยในการท างานบนทองถนน

อบตเหตในสถานทปฏบตงานในประเทศมาเลเซย: สาเหตสวนใหญและสถานการณ

สาเหตและลกษณะการเกดการบาดเจบในทาเรอของประเทศกานา

ชอผวจย Rebecca Lancaster and Rachel Ward Noorul Huda Zakaria, Norudin Mansor & Zalinawati Abdullah

Edem M. Azila-Gbettor & Stephen Afenyo Dehlor

ป พ.ศ. 2000 2012 ไมระบ แหลงขอมล Entec UK Limited Doherty Innovation Centre

Pentlands Science Park Bush Loan Penicuik Midlothian EH26 0PZ

Business and Management Review Vol. 2(5) pp. 75 – 88 July, 2012

University of Leicester

วตถประสงค 1) ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบปจจยสวนบคคลทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตบนทองถนน 2) หารอเกยวกบผลกระทบของการท างานบนทองถนนทเกยวของกบนโยบายความปลอดภยบนทองถนนและระเบยบปฏบต

1) เพอศกษาสาเหตทน าไปสการเกดอบตเหตในสถานทปฏบตงาน และหาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลโดยวดจากความเครยดและความเหนอยลา การกระท าทไมปลอดภย กบสถานทปฏบตงานทมการเกดอบตเหตในผทปฏบตงาน 2) เพอศกษาลกษณะของงานโดยวดจากเครองจกรหรอเครองมอ การออกแบบสถานทท างาน และมาตรฐานการฝกอบรม กบสถานทปฏบตงานทมการเกดอบตเหตของผปฏบตงาน

เพอศกษาสาเหตและลกษณะการเกดการบาดเจบในทาเรอของประเทศกานา

133 ตารางท 1 งานวจยทเกยวของกบปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา (ตอ)

หวขอ เรองท 10 เรองท 11 เรองท 12

วธการศกษา ผลการศกษา

รปแบบ: การทบทวนวรรณกรรม กลมตวอยาง: - ปจจยสวนบคคลทแตกตางกนจะมความสมพนธกบพฤตกรรมการขบและการเกดอบตเหตบนทองถนน ไมวาจะเปนเพศ อาย เชอชาต การศกษา บคลกภาพ การรบรความเสยง ความแตกตางกนทางสงคม การเกดอบตเหตทผ านมา ประสบการณ ความเครยด การด ารงชวตประจ าวน ความเมอยลา

รปแบบ: การวจยภาคตดขวาง กลมตวอยาง: พนกงานผทปฏบตงานจ านวน 177 คน แบงเปนพนกงานฝายบรหารจ านวน 30 คน และพนกงานเทคนค จ านวน 147 คน ความเครยดและความเหนอยลา การกระท าท ไมปลอดภย การออกแบบเครองจกรและเครองมอ การออกแบบสถานทท างาน ขนตอนการฝกอบรม มอทธพลตอการเกดอบตเหตไดโดยตรงในสถานทปฏบตงานทมการเกดอบตเหตของผปฏบตงาน

รปแบบ: การวจยเชงพรรณนา กลมตวอยาง: พนกงานทปฏบตงานในทาเรอ ประเทศกานา จ านวน 250 คน ปจจยสวยบคคลและปจจยสถานทท าปฏบตงานมความสมพนธกบการเกดอบตเหตรถยกในสถานทปฏบตงาน

134

ภาคผนวก ข แบบสอบถาม เรอง ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา:

กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา ส าหรบพนกงานขบรถยก

ค าชแจง แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต โดยมวตถประสงคเพอศกษาขอมลเกยวกบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา เพอใหไดขอมลทถกตองสมบรณขนกบการใหความรวมมอในการตอบแบบสอบและการใหขอมลตามความเปนจรงและถกตองมากทสดจากทานผใหขอมล

ขอมลทไดรบจากแบบสอบถามชดนน าไปใชประโยชนทางวชาการเทานน และเปนความลบโดยไมมผลใดๆ ตอผใหขอมล และผวจยขอขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามและใหขอมล ซงแบบสอบถามแบงออกเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 ปจจยสวนบคคล ค าชแจง โปรดกรอกรายละเอยดหรอท าเครองหมาย P ลงในชองค าตอบ หนาขอความทตรงกบความเปนจรงของตวทาน

1. สถานทปฏบตงาน DC……………………… 2. อาย………….ป 3. อายงาน (ในต าแหนงงานปจจบน) …………..ป 4. ระดบการศกษาสงสด

ต ากวา ปวช. หรอเทยบเทา ปวช. หรอเทยบเทา ปวส. หรอเทยบเทา ตงแตปรญญาตรขนไป

5. ชนดของรถทขบเปนประจ า Reach Truck Power Pallet Truck Forklift

135

สวนท 2 ปจจยพฤตกรรม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย P ลงในชองทเกยวกบพฤตกรรมของพนกงานขบรถยกทตรงกบความเปนจรงของทานมากทสด 100% หมายถง ทกวนตลอดสปดาห

75% หมายถง 4-5 วนตอสปดาห 50% หมายถง 1-5 วนตอสปดาห

25% หมายถง 0 วนตอสปดาห

ล าดบ ลกษณะพฤตกรรมทเปนสาเหตท าใหเกด

อบตเหตจากการขบรถยก พฤตกรรมทปฏบต

100% 75% 50% 25%

1 ขบรถเรวเกน (10 กโลเมตร/ ชวโมง)

2 ไมใหสญญาณจอดรถ/ ชะลอ/ เลยว

3 ใชโทรศพทมอถอขณะขบรถ

4 อานเอกสารขณะขบรถจดสนคาในซอย

5 ขณะทขบรถมอาการงวงนอน

6 เหนอย เมอยลา ขณะขบรถ

7 ขบรถขณะมอาการปวย

8 ความสามารถในการมองเหนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต 9 ความสามารถในการไดยนขณะขบรถดเมอเทยบกบสภาวะปกต

10 ระหวางขบรถดมเครองดมทมแอลกอฮอล

11 ระหวางขบรถดมเครองดมบ ารงก าลงหรอกาแฟ

12 ทานยาแกแพระหวางขบรถ

13 ขบรถเดนหนา

14 คาดเขมขดนรภยระหวางขบรถ

15 ขบรถยกแลวมเหตการณ เฉยด/ เฉยวชนเลกนอย จนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย

16 ขบรถบรรทกสนคาเกนก าหนด

17 ไมมองดานหลงกอนขบรถ/ เลยวรถ

18 ไมลดงาลงใหสดกอนเคลอนยายตวรถ

19 ขบรถดนพาเลทสนคา

20 วางพาเลทไมถกวธเสยงตอการโคนลม

21 ขบรถเขาไปในพนทหามเขา

22 ตรวจสอบรถกอนใชงานโดยใชแบบฟอรมทก าหนด

23 จอดรถเปนระเบยบ 24 ขบรถใหคนโดยสารรถยก

136

สวนท 3 ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถ ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย P ลงในชองวางของระดบความคดเหนเกยวกบลกษณะตางๆ ของเครองจกรกล (รถยก) ทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตจากการขบรถยก ในชวงระยะเวลา 1 ปทผานมาทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบคะแนน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง 25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

ล าดบ

ปจจยเครองจกรกล (รถยก) หรอสภาพรถทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตจากการขบรถยก

ระดบคะแนนและความหมาย เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมากทสด

100%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมาก

75%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตปานกลาง (50%)

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตนอยมาก

(25%)

1 สภาพรถมสภาพด

2 สภาพอปกรณชดงาของรถยกใชงานไดด 3 สภาพตวถง เครองปองกนตางๆ ใชงานไดด

4 สภาพยาง ลอหนา ลอหลง ใชงานไดด

5 สภาพชดควบคมการยก และการควบคมทศทางใช งานไดด

6 สภาพ Socket แบตเตอรอยในสภาพด

7 ระบบการหมนพวงมาลย การบงคบอยในสภาพด 8 การทดสอบเดนหนา ถอยหลง อยในสภาพปกต

9 การทดสอบระบบเบรกสามารถท างานไดด

10 ระบบการท างานทเทาเหยยบอยในสภาพด

11 การทดสอบระบบยกสามารถท างานไดด

12 สภาพสญญาณแตรใชงานไดด

13 ปมฉกเฉนใชงานไดด

137

สวนท 4 ปจจยสภาพแวดลอม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย P ลงในชองวางของระดบความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตจากการขบรถยก ในชวงระยะเวลา 1 ปทผานมา ทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบคะแนน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง 25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

ล าดบ

ปจจยสภาพแวดลอมทเปนสาเหตของการเกดอบตเหต

จากการขบรถยก

ระดบคะแนนและความหมาย เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมากทสด

100%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมาก

75%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตปานกลาง (50%)

เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก (25%)

1 ทานมความเหนวาในพนทจราจรส าหรบขบรถยกมความกวางเพยงพอตอการขบไดอยางปลอดภย

2 พนทหนางานมกจะมสนคาวางกดขวางในการตกสนคา/ เคลอนยายสนคาหรอไม

3 พนทในคลงสนคามกเกดอบตเหตในอโมงคทวางสนคา 4 พนทในคลงสนคาทมกเกดอบตเหตมแสงสวางไม

เพยงพอ

5 พนทในคลงขรขระเปนหลม

6 ภายในคลงสนคามสภาวะอากาศรอน

7 ภายในคลงสนคามเสยงดงรบกวนการขบรถ

138

ภาคผนวก ค กรอบและแนวค าถามในการสนทนากลม

เรอง ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

ส าหรบพนกงานขบรถยก

1. ขนตอนการสนทนากลม 1.1 แจงนดหมายผเขารวมการสนทนากลมใหทราบลวงหนา 1.2 ผวจยเรมตนดวยการแนะน าตนเองและชแจงวตถประสงคในการจดสนทนากลม 1.3 ขออนญาตผเขารวมการสนทนากลมกอนการใชเครองบนทกเสยง 1.5 ผวจยเปนผด าเนนการสนทนากลมกบผเขารวมเปนกลมๆ ละ 8 และ 7 คน โดยการเกรนน าดวยค าถามเพอสรางบรรยากาศผอนคลายเปนกนเอง และมการจดบนทกขอมลทส าคญในขณะทท าการสนทนากลม 1.6 เมอผเขารวมสนทนากลมเรมมความคนเคยกนจงเรมค าถามในแนวการสนทนาทจดเตรยมตอไป

2. กรอบของการสนทนากลม 2.1 ผเขารวมสนทนาเปนพนกงานขบรถยกทงทเคยและไมเคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมาตามทก าหนดไว 2.2 ใชเวลาในการสนทนากลมไมเกนกลมละ 1 ชวโมง 2.3 ผวจยจะด าเนนการสนทนากลมเพอใหไดซงค าตอบทเกยวกบปจจยทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาทง 4 ปจจย ไดแก ปจจยดานพฤตกรรม ปจจยดานเครองจกรกล (รถยก) และปจจยดานสภาพแวดลอม เพอน ามาเปนขอมลยนยนสมมตฐานทไดก าหนดไว

3. แนวค าถามของการสนทนากลม 3.1 แนวค าถามส าหรบพนกงานขบรถยกทเคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมา 1) อบตเหตทเกดจากพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผานมา มเหตการณใดบาง 2) อบตเหตทเกดขนนน เกดขนบอยหรอไม 3) สาเหตของอบตเหตทเกดขนนนเกดจากสาเหตใดบาง

139

4) ท าไมจงเปนเชนนน 5) อบตเหตทเกดขนนนแกไขไดหรอไม - ถาอบตเหตทเกดขนนนแกไขได แกไขไดอยางไร จงอธบายหรอยกตวอยาง - ถาอบตเหตทเกดขนนนแกไขไมได เปนเพราะเหตใด จงอธบายหรอยกตวอยาง 6) ทานเคยขบรถยกแลวมเหตการณ เฉยด/ เฉยวชนเลกนอย จนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหายหรอไม จงอธบายหรอยกตวอยาง 7) หากสมมตทานเปนผบรหารหรอหวหนางาน ทานจะมแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตทเกดขนนนอยางไร ท าไมจงคดเชนนน 3.2 แนวค าถามส าหรบพนกงานขบรถยกทไมเคยประสบอบตเหตในชวง 1 ปทผานมา 1) อบตเหตทเกดจากพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในชวง 1 ปทผานมา มเหตการณใดบาง พอจะทราบไหม 2) อบตเหตทเกดขนนน เกดขนบอยหรอไม 3) สาเหตของอบตเหตทเกดขนนนคดวาเกดมาจากสาเหตใดบาง 4) คดวาท าไมจงเปนเชนนน มความคดเหนอยางไรบาง 5) อบตเหตทเกดขนนนคดวาแกไขไดหรอไม - ถาอบตเหตทเกดขนนนแกไขได คดวาแกไขไดอยางไร จงอธบายหรอยกตวอยาง - ถาอบตเหตท เกดขนนนแกไขไมได คดวาเปนเพราะเหตใด จงอธบายหรอยกตวอยาง 6) ทานเคยขบรถยกแลวมเหตการณ เฉยด/ เฉยวชนเลกนอย จนเกอบจะท าใหเกดการบาดเจบหรอทรพยสนเสยหายหรอไม จงอธบายหรอยกตวอยาง 7) หากสมมตทานเปนผบรหารหรอหวหนางาน ทานจะมแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตอยางไร ท าไมจงคดเชนนน

140

ภาคผนวก ง เรอง ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

ส าหรบพนกงานระดบหวหนางาน

ค าชแจง แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต โดยมวตถประสงคเพอศกษาขอมลเกยวกบปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา เพอใหไดขอมลทถกตองสมบรณขนกบการใหความรวมมอในการตอบแบบสอบและการใหขอมลตามความเปนจรงและถกตองมากทสดจากทานผใหขอมล

ขอมลทไดรบจากแบบสอบถามชดนน าไปใชประโยชนทางวชาการเทานน และเปนความลบโดยไมมผลใดๆ ตอผใหขอมล และผวจยขอขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามและใหขอมล ซงแบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล

ค าชแจง โปรดกรอกรายละเอยดหรอท าเครองหมาย P ลงในชองค าตอบ หนาขอความทตรงกบความเปนจรงของตวทาน

1. สถานทปฏบตงาน DC……………………แผนก…………………………………. 2. อาย………….ป 3. อายงาน (ในต าแหนงงานปจจบน) …………..ป 4. ระดบการศกษาสงสด

ต ากวา ปวช. หรอเทยบเทา ปวช. หรอเทยบเทา ปวส. หรอเทยบเทา ตงแตปรญญาตรขนไป

141

สวนท 2 ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย P ลงในชองวางของระดบความคดเหนเกยวกบมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตจากพนกงานขบรถยก ในชวงระยะเวลา 1 ปทผานมา ทตรงกบความเปนจรงมากทสด

ระดบคะแนน ความหมาย 100% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมากทสด 75% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตมาก 50% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตปานกลาง 25% เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหตนอยมาก

ล าดบ

ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

ทเปนสาเหตของการเกดอบตเหต จากการขบรถยก

ระดบคะแนนและความหมาย เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมากทสด

100%

เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหต

มาก 75%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตปานกลาง (50%)

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตนอยมาก

(25%)

1 ดแลการตรวจสอบรถยกกอนใชงานของพนกงานขบรถยก

2 ใชแบบฟอรมการตรวจสอบสภาพรถยก

3 ดแลทวนสอบการน ารถยกเขารบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนด

4 หนวยงานความปลอดภยมกฎความปลอดภยส าหรบขบรถยกทชดเจน

5 ทานทราบเกยวกบกฎความปลอดภยของงานขบรถยก 6 หากพนกงานขบรถยกมปญหาสขภาพทมผลท าใหไมสามารถ

ขบตอไปไดจะมการสบเปลยนต าแหนงงาน

7 พนกงานไดรบการสอสารเกยวกบกฎระเบยบการขบรถยกอยางปลอดภยอยางตอเนอง

8 พนกงานปฏบตตามคมอในการขบรถยก 9 หนวยงานความปลอดภยมการทบทวนความรในเรอง กฎ

ความปลอดภยของการขบรถเปนระยะๆ

10 หนวยงานความปลอดภยมมาตรการในการลงโทษหากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก

11 ทานใหความใสใจ/ สนใจในดานความปลอดภยในการขบรถยก

142

ล าดบ

ปจจยมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงาน

ทเปนสาเหตของการเกดอบตเหต จากการขบรถยก

ระดบคะแนนและความหมาย เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตมากทสด

100%

เปนปจจยทกอใหเกดอบตเหต

มาก 75%

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตปานกลาง (50%)

เปนปจจยทกอใหเกด

อบตเหตนอยมาก

(25%)

12 หนวยงานความปลอดภยมนโยบายชดเจนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย

13 พนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรอ อบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภย

14 หนวยงานความปลอดภยมคมอในการขบรถยก

สวนท 3 ขอเสนอแนะอนๆ ค าชแจง กรณากรอกขอความแสดงความคดเหนของทานลงในชองวาง ขอเสนอแนะเกยวกบปจจยดานมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานใดบางททานคดวาควรปรบปรงใหดขน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

143

ภาคผนวก จ กรอบและแนวค าถามในการสมภาษณ

เรอง ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคา: กรณศกษา บรษท โลจสตกสแหงหนง ในนคมอตสาหกรรมบางปะอน จงหวดพระนครศรอยธยา

ส าหรบพนกงานระดบหวหนางาน

1. ขนตอนการสมภาษณ 1.1 แจงนดหมายผใหสมภาษณใหทราบลวงหนา 1.2 ผวจยเรมตนดวยการแนะน าตนเองและชแจงวตถประสงคในการท าสมภาษณครงน 1.3 ขออนญาตผใหสมภาษณกอนการใชเครองบนทกเสยง 1.4 ผวจยเปนผด าเนนการสมภาษณผใหสมภาษณเปนรายบคคล โดยการเกรนน าดวยค าถามเพอสรางบรรยากาศผอนคลายเปนกนเอง และมการจดบนทกขอมลทส าคญในขณะทท าการสมภาษณ 1.5 เมอผใหสมภาษณเรมมความคนเคยกนจงเรมค าถามในแนวการสมภาษณทจดเตรยมตอไป

2. กรอบและแนวค าถามในการสมภาษณ 2.1 ผใหสมภาษณเปนพนกงานระดบหวหนางาน เปนผบงคบบญชาพนกงานขบรถยกทเคยหรอไมเคยประสบอบตเหตจากการขบรถยก 2.2 ใชเวลาในการสมภาษณไมเกนคนละ 30 นาท 2.3 ผวจยจะด าเนนการสมภาษณเพอใหไดซงค าตอบทเกยวกบปจจยทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตของพนกงานขบรถยกในคลงสนคาในปจจยดานมาตรการควบคมความปลอดภยในการปฏบตงานเพอน ามาเปนขอมลยนยนสมมตฐานทไดก าหนดไว

3. แนวค าถามของการสมภาษณของพนกงานระดบหวหนางาน 3.1 การตรวจสอบรถยกของพนกงานขบรถยกเปนอยางไรบาง 3.2 การน ารถยกเขารบการบ ารงรกษาตามชวงเวลาทก าหนดเปนอยางไรบาง ปญหาทมกพบบอย ๆ มอะไรบาง 3.3 ทานมความคดเหนตอกฎความปลอดภยส าหรบการขบรถยกอยางไรบาง ท าไมจงคดเชนนน 3.4 พนกงานไดรบการสอสารเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยอยางไรบาง ชองทางการสอสารเปนอยางไร ท าไมถงใชชองทางนน 3.5 เมอพนกงานขบรถยกไมสบาย มปญหาทางสขภาพทานดแลพนกงานขบรถยกอยางไรบาง

144

3.6 หากพนกงานท าผดกฎความปลอดภยของการขบรถยก ทานมวธจดการอยางไรบาง ท าไมจงจดการอยางนน 3.7 ทานใหความใสใจกบพนกงานขบรถยกมากนอยเพยงใด จงยกตวอยาง 3.8 หนวยงานความปลอดภยมนโยบายชดเจนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยอยางไร 3.9 พนกงานไดรบการฝกอบรมซ าหรอ อบรมทบทวนเกยวกบการขบรถยกอยางปลอดภยมากนอยแคไหน 3.10 ทานมขอเสนอแนะในมาตรการควบคมความปลอดภยของพนกงานขบรถยกอยางไรบาง ท าไมจงคดเชนนน 3.11 หากสมมตทานเปนผบรหาร ทานจะมแนวปฏบตในการปองกนอบตเหตอยางไร ท าไมจงคดเชนนน

145

ภาคผนวก ฉ ใบรบรองโครงการวจย

146

ประวตผเขยน ชอ นางสาว เบญจมาศ อนหนองปลง วนเดอนปเกด 14 มกราคม พ.ศ. 2531 ต าแหนง เจาหนาทความปลอดภยในการท างานระดบวชาชพ

บรษท แอลเอฟ โลจสตกส (ประเทศไทย) จ ากด ทนการศกษา (ถาม) ป พ.ศ. 2553: ทนสนบสนนการวจยประเภทวจยทวไป

ส าหรบนกศกษาระดบบณฑตศกษา กองทนวจย มหาวทยาลยวลยลกษณ

ผลงานทางวชาการ - ประสบการณท างาน ปพ.ศ. 2554-ปจจบน: เจาหนาทความปลอดภยในการ

ท างานระดบวชาชพ (หวหนางาน) บรษท แอลเอฟ โลจสตกส (ประเทศไทย) จ ากด