डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर क ष ......श सन वनर धय क रम क ववघय -2016/प र.क र.176/4अ पष ट 7 प क
परर्ानग 1साठ 1 · 2020. 9. 19. · ’ म 4गजळ’ या...
Transcript of परर्ानग 1साठ 1 · 2020. 9. 19. · ’ म 4गजळ’ या...
’ मृगजळ’ या काव्यसंग्रहाचे सर्ााधिकारी कर्ी डॉ.
अमुल पार्सकर हे आहेत. ‘डॉ. सौ कादंबरी पार्सकर’
यांनी ते प्रकाधित केले.
त्ांनी ई साधहत् प्रधतष्ठानला याचे ई पुस्तक बनरू्न
धर्नामूल्य धर्तररत करण्ा ा्चे कायदेिीर अधिकार धदले
आहेत. त्ानुसार आम्ही आमच्या र्ाचकांना हे ई पुस्तक
धर्नामूल्य देत असून त्ांनी ते आपल्या ओळखीच्या
र्ाचकांत धर्नामूल्य धर्तररत करारे् ही धर्नंती करत आहोत.
या परर्ानगीसाठी आम्ही
डॉ. अमुल पावसकर
स्वरूप हॉस्पिटल, सारं्तर्ाडी, ९४२२०५४९९१
यांचे आभारी आहोत.
ई साधहत् प्रधतष्ठान
www.esahity.com
www.esahity.in
* ‘wÐH$ -AmH$ma H$ba qàQ>g©Hw$S>mi, & : 02362-222211
* àH$meH$ -S>m°. gm¡. H$mX§~ar A‘wb nmdgH$a9423051525
‘¥JOi
* ‘yë¶ -ê$n¶o 350/-
V¥Vr¶ Amd¥Îmr (2019)
* H$drS>m°. A‘wb nmdgH$añdê$n hm°pñnQ>bgmd§VdmS>r, qgYwXþJ©.9422054991
S>m°. A‘wb nmdgH$a
({ÛVr¶ H$mì¶ g§J«h)
S>m°. A‘wb nmdgH$a
AmZ§XmMo S>mohr...
Ho$di {ZgJ©M Zìho Va dV©_mZmVrb gm_m{OH$ d amOH$s` pñWVrM§ Xe©Z KS>dUmè`m H${dVm Am{U Ë`m_wi§ ì`{WV Pmbobm H$drhr nmhm`bm {_iVmo. H$mhr doim ̀ m gJù`mda AmnU H$mhrM H$ê$ eH$V Zmhr ̀ mMrhr I§V H$dr "gm_mÝ`', "AJ{VH$' `mgma»`m H${dVmVyZ àH$Q> H$aVmo. OwÝ`m-Zì`m {nT>rVrb ~XbVr OrdZe¡br, OrdZmH$S§> nmhÊ`mMm Am{Y^m¡{VH$ Ñ{ï>H$moZ `m_wi§ ZmË`m§Mr drU CgdV Mmbbr H$s H$m` ̀ m {dMmamZ§ H$dr AñdñW hmoVmo. '~Xb' gma»`m H${dVmVyZ ømM§ àË`§Va ̀ oV§. AWm©V ho gJi§ H$mbMH«$mZwgma d OmJ{VH$sH$aUmÀ`m aoQ>çmZwgma KS>V Amho d KS>V amhUma Aho `mMr _Zmo_Z OmUrd Agbr Var Ë`m ̂ mdZm ì`º$ Ho$ë`m{edm` H$drbm amhdV Zmhr.
àñVmdZm
noemZo S>m°ŠQ>a nU dmaemZ§ {_imbobr _mÌ C{eam bjmV Ambobr H$mì`mMr OmUrd H$drbm ñdñW ~gy XoV Zmhr. g§doXZerb _Z Am{U d¡Mm[aH$ àJë^Vm Agë`mZ§ A_wb H${dVoÀ`m ê$nmV ì`º$ hmoV AgVmo. {ZgJ©g§nÞ, {haì`mJma dZlrZ§ ZQ>boë`m gmd§VdmS>rV amhV Agë`m_wi§ {ZgJm©Mo {d{dY Am{dîH$ma Ë`mÀ`m H${dVm§_Ü`o dmMm`bm {_iVmV.. _J Vmo "gy`m©ñV' Agmo ({XdgmMm dm Am`wî`mMm) dm "Am§~mobr', "gm§O,' "n{hbm nmD$g' gma»`m H${dVm AgmoV. "nhmQ>' gmaIr H${dVm Hw$gw_mJ«Om§À`m 'ñdßZmMr g_már' ̀ m H${dVoMr AmR>dU H$ê$Z XoVo. C_§J gma»`m H${dVoV {ZgJm©gmo~V \w$bUmè`m H${d_ZmM§ Xe©Z KS>V§.
eãXm§M§ gm_Ï`© Anma AgV§. VwH$mam_ _hmamOm§Zr "eãX' hoM g§Vm§KaM§ YZ Amho Ag§ åhQ>b§ Amho. "eãXgm_Ï`©' gma»`m H${dVmVyZ Ë`mM§ b»I à{Vq~~ C_Q>V§. H$dr Amnë`m H${dVmVyZ gd©_m§Jë`mMr, gdm©À`m H$ë`mUmMr BÀN>m àH$Q> H$aVmo. H$moUr Xþ…Ir, X[aÐr amhÿ Z`o Ag§ Ë`mbm dmQ>V§. Vmo B©œamH$So> Ë`mgmR>r "Vy Xo', " EoH$ Xodm' gma»`m H${dVoVyZ àmW©Zm H$aVmo. H$dr AmpñVH$ Amho. B©œaH¥$noda Ë`mMm {dœmg Amho. "_mbdUr JUnVr' da {b{hë`m{edm` Ë`mbm amhdV Zmhr. "_Z Am^mimEdT>§' Ag§ ~{hUm~mB© åhUyZ Joë`m AmhoV. _ZmMr {d{dY ê$n§ "XþYmar', '_Z' `mgma»`m H${dVmVyZ H$dr dU©Z H$aVmo. "Pw§Oy_w§Oy' hr ór-JrVmÀ`m YVudaMr H${dVm Amho.
H$dr Hw$Qw>§~dËgb Amho. AmB©-dS>rb Jwé `m§À`m~Ôb Ë`mbm AmXa
OrdZmMm gdmªJmZr AZw^d KoUmè`m H$drbm åhUyZM g_agyZ Ë`m Ë`m {df`mbm {^S>Vm ̀ oV§. Ë`mÀ`m {dMmamV d ̂ mdZmV gƒonUm Amho åhUyZM Ë`m H${dVm dmMmì`mem dmQ>VmV. Ë`mV b` Amho. Ë`mVrb MnIb eãX H${dVoMr Iw_mar A{YH$ dmT>dVmV.
H$drZ§ Ho$boë`m naXoeàdmgmM§ {MÌUhr H$dr Amnë`m H${dVoVyZ H$aVmo. {d_mZmVyZ H$mù`m-nm§T>è`m gem§Zr ì`mnbob§ Am^mi nmhÿZ H$dr gwImdVmo. AQ>bm§{Q>H$ W§S>rMm AZw^d Vmo dmMH$m§Zm XoVmo. _§S>mboMm Vwé§J nmhVmZm Ë`mbm VoWrb B{VhmgmM§ ñ_aU hmoV§. éj Xþ~B© Am{U AmëhmXXm`H$ H$moH$U `m§Mr VwbZm H$dr ghOnU§ H$aVmo. "_±S>[aZÀ`m _wbr' `m H${dVoVyZ {MZr _wbr Ë`m§Mr Xoh`ï>r, Ë`m§Mo S>moio. Ë`m§À`m arV^mV `m gJù`mM§ H$drZ§ Xe©Z KS>db§ Amho.
{d{eï> d`mV Am`wî`mMr MT>U g§nyZ CVaUrbm bmJë`mda nwT>o H$Yr EH$Q>çmZ§ Am`wî` OJmd§ bmJob hr ̂ rVr H$drbmhr AñdñW H$aVo. hr ̂ rVrhr Ë`mÀ`m H${dVmVyZ C_Q>bobr {XgVo. AbrH$S>À`m H$mimV ñ_¥{V^«§emZ§ J«ñV Pmbobo é½U KamKamVyZ {XgVmV. EHo$H$mir g§nÞ OrdZ OJbobo ho bmoH$ AmnU nm{hbobo AgVmV Ë`m§Mm ^yVH$mi AmR>dyZ H$drM§ Jb~byZ Jobob§ _Zhr H${dVoÀ`m énmZ§ ghOnU§ nwT>§ ̀ oV§.
dmQ>Vmo. naXoer ^wa©H$Z CSy>Z OmUmar _wbo ñWbm§V[aV nú`m§à_mU§ R>amdrH$ H$mbmdYrgmR>r KaQ>çmV naV ̀ oVmV d nwÝhm Amnmnë`m {XeoZo {ZKyZ OmVmV. "_wbo', "dmËgë`' `mgma»`m H${dVm Aem ^mdZm ì`º$ H$aVmV. nwT>À`m {nT>rer OmoSy>Z KoU§ _hÎdmM§ Amho hr ̂ mdZm H$drZ§ "Ë`m§Zm gm§Jm`M§`' gma»`m H${dVoVyZ ñnï> Ho$br Amho. ghOrdZmVrb AË`wƒ AmZ§XmM§ dU©Z§hr H$dr H$aVmo. H$mhr H${dVmV e¥Jma Va H$mhrV {dahmM§ dU©Z Amho. Pmonmù`mda Ë`mbm OrdZmMr b` gmnS>Vo. (Pmonmim). a§JJ§YmÀ`m, ZmXm§À`m b`rV H$dr Xoh^mZ hanVmo. bVmÀ`m JmÊ`mMr _mo{hZr BVam§à_mU§ H$drbmhr _§Ì_w½Y H$aVo.
3, AmZ§XdZ, gm{hË` ghdmg, ~m§Ðm (nyd©), _w§~B©-400051
øm H$mì`g§J«hmÀ`m {Z{_ÎmmZ§ A_wbbm nwT>À`m H$mì`àdmgmgmR>r Vg§M Ë`mÀ`m ì`mdgm{`H$ `emgmR>r Iyn Iyn ew^oÀN>m Am{U AZoH$ ew^merdm©X!
- dmg§Vr \$S>Ho$,
AmZ§X
ñnYm©
‘¥Ë¶yMm gmohim
ñdßZ^§J
àmW©Zm
ñdßZ{dœ
EH$Q>onUm
g§JV
h[ahar
ào‘
àha
~Xb
~mnw
ZmV§
Am^mg
AOr~ OrdZ
g§Ho$V OJʶmMm
{dœ EH$sH$aU
g¥ï>r
dmñVd
ZmVo
H$mhÿa
gmW©H$
ñ’y$Vu
‘miamZ
gwI Xþ…I
AamOH$
àmaãY
‘m¡Z
‘¥JOi
‘ZmVb CÝh
‘r ‘mPm
XþYmar
AZwH«$‘{UH$mgOrd dV©Z
AmR>dU
gËg§J
PmH$moibobo AmH$me
gy¶m©ñV
EH$Q>m
Omo{J¶m
Omo{J¶m
H${b¶wJ
A‘¥VjU
dm ao ‘mZdm
Mmhÿb
AmoT>
Pmonmim
n{hbm nmD$g
gy¶m}X¶
‘wbo
‘moh
àVrjm
ñÌr
J§Y doJim
EoaU
AmoT> H${dVoMr
gm§O
‘m¡Z
JVñ‘¥Vr
Xþamdm
AV¥ßV
nam^d
{Z¶Vr
ñ‘¥Vr
A‘¥Vdob
AmˑnarjU
{Zamem
àVrjm
nm¡{U©‘m
dfm©d
‘Z
A§VZm©X
~§S>Imoar
{ZgJ©^mdZm
{ZaW©
{ejU
g§^«‘
O¶ lr am‘
A^mJr
‘±S>arZ ‘wbr
nmD$g {Zamim
‘mZdVm
Anojm
A^mJr
Xoh{dH«$s
bVm
Am§~mobr
hdmgm
OJUo OJbmo
~Xb
CԤJ
AJ{VH$
ñdßZgwI
‘mPo Jwwê$
gmJa
Jmo‘m§VH$
gm‘mݶ
nmD$g Ambm
AmV©Vm
dmñVd
Xm[aÐ
nhmQ>
Yw§X
‘r ‘mPm
g§{X½Y
AZw^d
nmdgmVbo H$moH$U
A‘¥VqgYw
dmXir nmD$g
Xþ^§J
Vy Xo
eãXgm‘϶©
Vwbm nmhVmo
‘Z ‘w³V Pmbo...
qOH$bmo Varhr
dmñVd
~Xb
Pw§Py‘w§Oy
EoH$ Xodm
Z^ XmQ>bo
Ho$nQ>mD$Z dm°Q>a’«$ÝQ>
Ho$nQ>mD$Z Vo A{¸$bm g’$mar
‘§S>obm§Mm Vwê§$J
H$mbMH«$
‘mbdU JUnVr
{ejH$ {XZ
‘Z {dH$mar
ñ‘¥Vr
{Zamem
AmH«$moe
H$mì¶ {Z{‘©Vr
dmËgë¶
dfm©d
Xþ~B© ~obJ«oS> {d‘mZàdmg
~obJ«oS> ¶wdVr
ì¶Wm
^moJ
gaU
ñ‘¥Vr^§e
Zd{nT>r
XmoKo
n¡bVra
àrV
‘r ‘mPo
OdmZ
{bbmd
˶m§Zm gm§Jm¶M§¶
ñdßZm§Mm B‘bm
XJm~mO
ew^ Xrnmdbr
ñdê$nXe©Z
‘¡{’$b
H$moH$UMr amUr
YmJo
H$moe
H$mbMH«$
gm§O
eãX
ܶmg
{dñ‘¥Vr
à{V‘m
AmoT>
àrV
g§JV
˶mJ
MamMa
‘mPr H${dVm
ahmQ>JmS>o
OZVm
AmR>dUr
g§ñH$ma
AmH$m§jm
"Vr' ...Ambr
ZQ>g‘«mQ>
naVrMr dmQ>
g§^«‘
‘mPm M§Ð
ImoQ>o
Xmdm
H$mimoI
AmboI
H«$m§Vr
Im§Xo
‘mVm
JXu
{‘bZ
Aly
X¡d
OmJa
‘¥JOi
aoer‘JmR>r
àm³VZ
Mmhÿb
AmZ§XZH$mo .......A{V g_¥ÕrMo _ZmoaodoXZoMo OiOirV {ZImaoC\$miË`m ^mdZm§Mo {H$Zmaoà{gÕrMo bIbIVo {gVmao
gwImÀ`m bhatdarào_i {_Ì_¡{ÌqUg§JoAmZ§Xr OrdZ \w$bdy gmao
nmhV ........C_bVo VoOmMo VmaogmWrbm Jma dmaog§JrVmVbo gya Ý`mao{ZgJm©Vbo AX^yV ZOmao
***&‘¥JOi 09
ñnYm©
d¡få` Zgo XoVmA_mZdr `mVZmCaVo CamV Ho$di doXZm
amoOÀ`m añgrIoMrV{WOë`m g§doXZmgaë`m ^mdZmJmoR>bo H$éUoMo Amgy
ñnY}À`m AH«$mi {dH«$mibmQ>m§_Ü`o ~Xbë`m`em -An`emÀ`m g§H$ënZm
n{hë`m -d{hë`mZ§~agmR>rg§nVmo A§VamË_m
***& ‘¥JOi10
‘¥Ë¶yMm gmohim
_¥Ë`yZ§VaÀ`m A§Ë`{dYrhm Va Ago nmoaIoiHo$di d«Vd¡H$ënm§Mm _oi_¥Ë`ynydu ào_ Úmdo gH$i
***
H$gbm _moj, H$gbm AmË_m{Zìdi AÜ`mpË_H$ dëJZmdmY©Š`mV ZH$mo namdb§{~ËdVoM gXmMmamMo A§{V_ \$bËd
d¥ÕnUmZ§Va Z¡g{J©H$ _¥Ë`yMmZH$mo Xþ…I {dbmn doJimZH$mo H$mTy> {d`moJmMm JimH$amdm AmZ§Xr gmohimOgm OÝ_moËgd AmJim
_¥Ë`y hmM nyU©{dam_ZgVmo nwZO©Ý_ZgVmo ñdJ© ZaH$ho gmao H$ënZoVbo Ioi
OÝ_mZ§Va _¥Ë`y AQ>iË`mV H$gbo ^`gd© gOrdm§Zm bmJyhoM {ZgJ©{Z`_m§Mo ~i
OÝ_mnmgyZ _¥Ë`yn`ªVMOJÊ`mgmR>rMm doiË`mVM {bhmdr gÝ_mZmMrH$V¥©ËdmMr OrdZH$hmUr
&‘¥JOi 11
ñdßZ^§J
CamV ^abo Am^mi Mm§XÊ`m§Mo A_mdmñ`oMm H$mimoIm M§Ð,Vmohr Xÿa Jobm
gwJ§Y `oB© H$nS>çm§g _moJè`mMm{dgê$Z JOam \w$bm§Mm,ñdßZmV amÌ Jobr
AmH$memV Mm§XÊ`m§Mr amÌ gabréVboë`m nmdbm§Mo R>go,nygV amÌ Jobr
AbJX ~Z{dbo dmiyMo {H$„obmQ>oÀ`m EH$m ^aVrV,{XgoZmgo Pmbo
dmè`mMr OmoamV PwiyH$ AmbrH$m` hmoVo Amnbo,H$ioZmgo Pmbo
***& ‘¥JOi12
àmW©ZmZH$mo ñd¡a {dMmam§Mo W¡_mZH$amdo {MÎmr EH$ê$nr Ü`mZHo$di em§V _ZmMo n[aYmZAm|H$mamVM kmZmMo CJ_ñWmZ
Zm OmVr -Y_© -emómMo ~§YZZm Jar~ -lr_§VrMo AdYmZZm _§Ì- V§Ì -arVtMo CƒñWmZAgmo _§{Xa dm _pñOX àmW©ZmñWmZ_Zñdr Ü`mZM Ago g_mYmZ
ZH$mo Eo{hH$ gwImMr `mMZmZH$mo Xþ…ImVM B©œar AmamYZmAgmdr gd©H$ë`mUmgmR>r àmW©Zm
***&‘¥JOi 13
ñdßZ{dœ
BVa gOrdm§ZmHw$R>o bmJVo emgZ
Zgob H$mhr AnamYH$embm nmo{bgm§Mm ImH$
Zgob H$mhr Xþ…emgZH$embm nm{hOo emgZ
ñdßZmVë`m `m {dœmVZgo AZoH$ Xoe Y_© OmVAgo gwIr EH$ _mZdOmV
Zgob H$mhr PJS>m V§Q>mH$embm H$moQ>© H$Moè`m§Mm P§PmoQ>m
Zgob ì`Wm d¡a^mdH$embm `wÕmMm A{d^m©d
***
Zgob Xþ…I {Zamem A{^bmfmgd© AmZ§XmMrM ^mfm
& ‘¥JOi14
EH$Q>onUm
XmQy>Z `oVr ^mdZmAdKS>boë`m _Zm
hþahþa ^mgo _Zr EH$bonUmMr^` dmQ>o Jm|JmQ>mVë`m {Ze…ãXnUmMr
Aly XoIrb hmoVr {ZaW©H$Ooìhm nwgUmam Zgo gmW©H$
AmoT> dmQ>o Ë`m ghOrdZmMrgwIXþ…ImÀ`m ghMm[aUrMr
***
ZH$mo Vr EH$m{H$nUmVrb em§Vrnm{hOo XmoZ JßnmJmoï>tMr g§JVr
JO~Oboë`m g§Ü`mH$mirAgVmo _r EH$Q>m
&‘¥JOi 15
g§JVgËg§J Ago gw{dMmam§Mm g§Jg§V ghdmgmV hmoB© _Z X§JàmU -œmgmMm {Z…g§J{ZJw©U {dMmam§Mm ì`mg§J
hmoVo AmËå`mMo AdZrVrH$aUàH$memH$Sy>Z H$mimoImH$So> à`mUÁ`mo{V_© V_gmo J_`m!
Hw$g§J Ago Hw${dMmam§Mm g§JA{dMma XþJ©Vr Mm nmg§JAem§V _Zr AZmR>m`r dmX§JEo{hH$ gwImVM amhVr X§J
H$ar _ZmMo CÞVrH$aUH$mimoImVyZ àH$memH$So> à`mUV_gmo _m§ Á`mo{VJ©_`m!
***& ‘¥JOi16
h[ahar¿`mbAmË_{dœmgmMr ^amar{_iobgwIr OrdZmMr g\$mar
H$ambkmZmO©ZmMr gdmarVoìhmM~w{Õd§Vm§Mr ~amo~ar
Ho$bmAnamY OarH$amdrj_m`mMZm gËdar
H$ê$`mào_mMr dmarg_ñVm§nar
ZH$mo^abobr {VOmoarË`mVyZ `oVon¡emMr _wOmoar
Agobgm¡ÝX`©VoMr OmUH$marJdgobñdßZdV nar
AgobZ_«Vm eararVaMì`{º$_Ëdmbm C^mar
&‘¥JOi 17
***
eodQ>r h[aharhrM dñWwpñWVr Iar
ZH$moeãX XþYmarAWdmd¥Îmr {dImar
& ‘¥JOi18
ào‘ào_mÀ`m Ë`möÚ AmR>dUrZo^md{dœ C_bVo
^mdwH$ qM~ _ZhbHo$M {dhaVo\w$bnmIamgmaIo
H$miOmVrb YS>YS>doYVo gyú_Aì`º$ doXZm
öX`mVrb hþahÿa{Q>nVo EImXm hidmnmUmdbobm Amgy
WaWaUmar H$m`mgm§JVo nydm©l_rMrAnwar H$hmUr
***
Am`wî`mÀ`m CVaUrbmXmQ>Vo hr nyd© g§{MVmMrAV¥á ~mdar {damJUr
&‘¥JOi 19
àha
***
àmV…H$mir AZw^dm{ZgJm©Mo gw_Ywa VamUogm`§H$mir Yyga g§Ü`mN>m`mhþahÿa ^` Vo Ho${dbdmUo
_mÜ`mÝhrMm VinVm gy`©XoB© à\w$„VoMm VoOñdrCëh{gV _ZrMm àH$meamÌrÀ`m àhar {MaUmam{ZOud em§V JyT> H$mimoI
PQ>Š`mV ~Xbo àhaOgm OrdZmV `oB© H$YrgwImMm ~ha Va H$YrAVrd Xþ»ImMm H$ha
KS>çmimVbo H$mQ>o JmVrAm`wî`mMo g_`r JrV
OrdZmV Jw§\$VmoAmS>ì`m Cä`m Ym½`m§MoÛ§Û ho {ZamioH$Yr Jw§\$Vmo ,H$Yr CgdVmodoYyZ _ZrÀ`m g_`raofm
& ‘¥JOi20
~Xb
AmMma {dMmam§V ~XbOrdZe¡brV ~Xb
ZH$mo nm{ü_mË` Z¸$bZH$mo A§Y AZwH$aU
Om{Udm§er éOdmV gmYVMhmoVmo _yb^yV Am_ybmJ« ~Xb
~Xb nm{hOo emœV g§H«$_U~Xb nm{hOo H«$m§VrMm nS>K_
***
ñdrH$mam dm ZmH$mamA{Zdm`© Amho ~Xb
_mZ{gH$VoV ~XbJ{V_mZVoV ~Xb
&‘¥JOi 21
~mnw_obmo Oar {H$VrhrgË`mg ampIVmo _r
{df_VoÀ`m OJmVg_mZVog OmJVmo _r
ghdoXZm Á`mÀ`m R>m`rË`mg d¡îUd _mZVmo _r
^yVX`m namonH$maCnhma _mZVmo _r
dmT>Ë`m qhgoÀ`m OJmVAqhgm nmiVmo _r
amhUr Agob gmYrCƒ {dMmam§Zm B©œa _mZVmo _r
***
_¥Ë`y AgVm g_moa'ho am_'åhUVmo _r
OJUo AgVm OJrì`W© qMVZ Q>miVmo _r
H$moU åhUo amï´>nwéfgwk _mUyg g_OVmo _r
& ‘¥JOi22
ZmV§
g§nVo Yw§XrVbr _ñVr{dgaVo JmT> Vr XmoñVrCaVo Jmbr~ nwaVr _¡Ìr
{_imbm VaAVyQ> _¡ÌrMm {H$ZmamZmVo~§YZmMm {ZdmamAÝ`Wmem§V _ZmMm ghmam
gmJamgmaIo OJmdoAmnë`mM bhatdaYw§XrV JmV OrdZJmUo
***
lr_§VrV AgVmV ZmVr JmoVrJ[a~rV XoD$Z Ë`m§Zm _yR>_mVrdmQ>Vo `mM ZmË`m§Mr ^rVr
`emÀ`m {eIamda C§M OmVrAn`emÀ`m XarV _mJo CaVrH$moUr Zm H$moUmgmR>r Wm§~Vr
&‘¥JOi 23
Am^mgZ^r XmQ>bm H$mimoI Ë`m T>Jm§MmnÎmm Zgo YwdmYma nmdgmMm
dmQ>bo hmoB©b V¥á dfm©dmV{daë`m gmè`m doXZm _ZmV
Hw$R>oVar gmnSo>b EImXo AmoE°{gg`mgmR>rM OJÊ`mMm ewîH$ Am^mg
{^OVrb qM~ Ë`m JVñ_¥Vrg§VVYma AmoKiUmè`m AmgdmV
{dIwaë`m Mm§XÊ`mVë`m JwOJmoï>r_§Vaboë`m Yw§Xboë`m amÌr
***
EImXr `mdr drO bH$mH$V{Mê$Z gmam Am§Yim A§Yma
OJVmo {damU Am`wî` Yw§S>miVdmVS> dmid§Q>mVbo nwgQ> R>go
& ‘¥JOi24
AOr~ OrdZ
***
dmB©Q>mZo dmB©Q> Am{U ~è`mZo ~a åhQ>b§OoìhS>r àË`oH$mMr JaO,VoìhT>M _bm AmoiIb§
OiVmV _mÂ`mda Xþí_ZH$maU _mÂ`mH$So> AmhoV,Vw_À`mgmaIo {_ÌOZ
H$sVr AOr~ Amho OrdZ
g§Ü`mH$mi g§nVm g§nV Zmhrg§nV Mmbbob§,Am`wî` H$iV Zmhr
{dH$V KoD$Z EH$ KS>çmi H$m` ~m§YboH$mQ>çm§À`m {XZH«$_mV,AS>H$V _r Jobmo
_Z…em§VrgmR>r Ka H$m` ~m§YboKam§À`m JaOm§gmR>r,^Q>H$V _r am{hbmo
qOH$V Jobmo Va Amnbo _mJo amhVmVhabmo Va AmnboM,Amnë`mbm _mJo gm§S>VmV
_bm à{gÕrMm hì`mg ZmhrVwåhr AmoiIVm EìhS>M,_bm nwaog§ Amho
ZXrH$Sy>Z {eH$md§ OJÊ`mM§ Jw{nVAmnë`mM Yw§XrV OJmd§,dmhV em§V àdmhmV
&‘¥JOi 25
g§Ho$V OJʶmMmZH$mo {dgê$ g§Ho$V OJÊ`mMmZH$ g§Ho$V CJrM aS>Ê`mMm
Agmdr gwImMr AmH$m§jmZH$mo amjgr _hËdmH$m§jm
Xþgè¶mH$Sy>Z Anojm H$aÊ`mnyduñdV…er àm_m{UH$ amhmdo
^a^ê$Z AmoO§irV Amnwë`mH$YrVar XoUmao hmVhr ¿`mdo
¿`m emoY AÜ`mpË_H$ em§VrMmZH$mo {Zìdi Eo{hH$ gwIàmárMm
Ogo `oB©b Vgo amhUohoM ì`mdhm[aH$ OJUo
***
ZH$mo {Zìdi AmemdmXZH$mo Ho$di {ZamemdmX
ZH$m ~Xby XaamoO gaS>`mMo a§JAgmdo EH$ê$nr ñdÀN> A§Va§J
& ‘¥JOi26
{dœ EH$sH$aU
H$m` Agmdm àJVrMm g§Ho$V^m¡{VH$ CnbãYrMm {dn`m©g?
***
AUygj_ eº$s¨Mo `wÕgmhgH$aVrb nwè`m OJmMm èhmg
{dœmÀ`m EH$sH$aUmZodmT>Vmo` {dg§dmX
XmoZ `wÕm§_Yrb {dam_Ho$di VmËH$m{bH$ em§VVm
AmpË_H$ g_mYmZmgmR>r ^«_§VrXoB©b Iar OmJ{VH$ em§Vr
Am{W©H$ ñnYm©Ë_H$ `wJmVlr_§V hmoVmV {eaOmoa
Agob aMZmË_H$ ghOrdZVoìhmM hmoVrb gmao nmdZ
Jar~ _mÌ ~ZVmVZramYma H$_Omoa
ZH$mo ì`Wm dmX{ddmXnm{hOo AmË_{Z^©a g§dmX
Xþ~©bm§Mm Cnhmg {H$AmË_mZ§Xr gd©ì`mnr n[ahmg!
&‘¥JOi 27
g¥ï>r
gmYy g§V dgVr O§JbmVAgo {Zad em§VVoMm Ü`mg
na_oœambm ZH$moXodimMm Am^mg
{OWo M¡VÝ`mMm œmg{VWoM B©œar ghdmg
nú`m§Mm {H$b{~bmQ>nmÊ`mMm IiIimQ>
g¥ï>rMm hm {dbmggwIdr {ZJ©dr _Zmg
\$im \w$bm§Mm gwdmgXadio Amgnmg
{ZgJm©À`m Jm^mè`mVMË`mMm {Z_©i a{hdmg
nmZmnmZmVyZ M_Ho$ gy`©àH$meMm§XÊ`m amÌr Yw§Xbob§ AmH$me
***
gd© àm{U_mÌm§Zmg_mZVoMm ^mg
& ‘¥JOi28
dmñVd
***
OrdZmÀ`m ^mJXm¡S>rV{d{dY a§J {~IaVmVAgm_mÝ` _mUgo XoIrbgd©gmYmaU ~ZVmV
_mVrV H$YrVar ~gVmo _rH$maU _bm _mPr Am¡H$mV AmdS>VoAg§ Zmhr {H$ _mÂ`mV H$mhr Eo~ ZmhrIa§Va _mÂ`mV H$mhr \$ao~ Zmhr
EH$ gH$mi hmoVrhgV hgV CR>V hmoVmoAmVm g§Ü`mH$mi g§nVohgUo H$gbo Vo {dgaVmoM _r
{H$Vr Xÿa Jobmo _rZmVrJmoVr OnVmZmAmnë`m§Zm OnVmZmñdV…Vë`m "_r' bmM hadbmo _r
_bm _m{hV Amho_mPo H$mhr _mob ZmhrnU Vw_À`mgma»`mAZ_mob ZmË`m§Zm OnVmo _r
bmoH$ g_OVmVIyn hgVmo _rIa§Va ñdV…Mr Xþ…IbndVm bndVm WH$Vmo _r
AgVmo AmZ§Xr H$YrVarBVam§Zm gwIr R>odVmo _rAgbmo Oar ~o{\$H$saBVam§Mr {\$H$sa H$aVmo _r
&‘¥JOi 29
ZmVo
Vwbm Z H$ibo _bm Z H$iboH$go g§nbo ZmVo Amnwbo
{dœmgmÀ`m qhXmoù`mdahobH$mì`mV ZmVo Onbo
d`mÀ`m CVaUrbmH$m ~ao ho ~§Y Cgdbo
{H$Vrhr ^m§S>bmo, {H$Vrhr aS>bmoF$UmZw~§Y H$Yr Zm hbbo
ñdßZdV Anwë`m ZmË`mbmAh§H$mamZo H$m ~ao doT>bo
AmO AMmZH$ Ago H$m PmbohbŠ`m H$mZm§Zr doY H$m KoVbo
***
Vwbm Z H$ibo _bm Z H$iboH$go g§nbo ZmVo Anwbo
Am`wî`mVë`m gwIXþ…ImVEH$_oH$m§g Oar gm§^mibo
ZmVo hmoVo eãXm§À`m nbrH$S>boZgo aº$ ~§YZmV AS>H$bobo
& ‘¥JOi30
H$mhÿaImob éVboë`m doXZobmJmoR>bobo Amgy {XgVrb H$m
öX`mVë`m _wŠ`m aS>Ê`mbmMohè`mdaMo hmgy nmhdob H$m
~agË`m Ymam§Zm H$mid§S>bob§Am^mi nobdob H$m
***
AV¥á éÐ bmQ>m§ZmAmobm {H$Zmam gmnSo>b H$m
_wIdQ>çm§Mo ho OJUo OJVmH$mhÿa doS>çm ^mdZm§Mo {_Q>ob H$m?
A§VarÀ`m AnyV© ñdßZm§ZmXþ^§Jbobr YaVr gm_mdob H$m
hobH$mdUmè`m ZmdobmgmJamMm Vi H$Yr H$iob H$m
_ZmVë`m `m Û§Xmbm_moH$io hmoVm `oB©b H$m
&‘¥JOi 31
gmW©H$
Amnë`m OmÊ`mZ§VaAmnbo Mm§Jbo Zmd amhUohoM OrdZmMo gmW©H$ Amho
***
Ho$gmVyZ ào_mZo hmV{\$adUma H$moUr ZgobVa Pwë\o$Xma Ho$g ì`W© Amho
_¥Ë`yZ§Va OaH$moUr aS>Uma ZgobVa OJUo ì`W© Amho
JmÊ`mVë`m gwambmXmX XoUma H$moUr ZgobVa VmZ KoUo ì`W© Amho
H${dVoVë`m ^mdmWm©bmg_OUma H$moUr ZgobVa H$mì`aMZm ì`W© Amho
earamÀ`m H$_Zr`VobmdmIUUma H$moUr ZgobVa earagm¡ð>d ì`W© Amho
& ‘¥JOi32
ñ’y$Vu
eãX AgVrEH$ _mÜ`_
^mdZoÀ`m AmdoJmVCbJS>Vo A§Va§J
H$moU åhUo H${dVmH$moU åhUo JmUo
H$Yr gw_maH$Yr ~ogw_ma
H$moU åhUo d¥ÎmN>§XH$moU åhUo _wº$N>§X
H$Yr MnIbH$Yr Ho${dbdmUo
Ë`mVë`m ^mdZmVbm AW©AgVmo Iam H$mì`mW©
***
AgVmoOJÊ`mMm A{d^m©d
eãXm§nbrH$S>ë`m{ZeãX OmJmVM
&‘¥JOi 33
‘miamZào_mÀ`m _miamZmdaAmZ§XmMr a§Jr~oa§Jr \w$bo
_¡ÌrÀ`m ghdmgVCS>Vr nmIam§Mo Wdo
Zgo ndm© dmXi dmè`mMrAWdm W§S>r nmdgmMr
Zmhr d¥Îmr g§M`mMrAgob Z{e~r amoO {_io
_Z _moH$ù`m dmè`mg§JogwJ§Y Amg_§Vr Xadio
Am^mimbm nm§Kê$ZñdËd YaVr_mVobm {~bJo
Zmhr qMVm CÚmMrdm H$mo_oOÊ`mMr
***
{ZgJm©Mr hr {eH$dU AgVmH$embm _yë`{ejUmMo YSo>
& ‘¥JOi34
gwI Xþ…I
Xþ…I AgVr YaVrdaråhUyZ gwImbm ì`m»`m Iar
gwImV `oVr CWi {dMmaXþ…I àJë^VoMm gmjrXma
***
gwImMm nmR>bmJ H$aVrVoM OmñV Xþ…I ^moJVr
_Z_moH$ionUo hgm gwImVCÝ_wº$nUo aS>m Xþ…ImV
ZH$m O„mof gwImnarZH$mo Z¡amí` Xþ…ImVrar
g_mZVoZo gwIXþ…ImMm ñdrH$mahmM n[anyU© OrdZmMm gmjmËH$ma
&‘¥JOi 35
AamOH$
gw{dMmam§Mm ghdmgA{dMmamV hadVr
Ah§H$ma Bf}À`m dmñVdmgembrZ Z_«VoMm Zgo Ü`mg
XþJw©Um§À`m _m§{X`mirVgX²JwUm§Zm H$moU nwgVr
gÎmoÀ`m amOH$maUmVg§doXZerbVoMm Am^mg
AamOH$VoÀ`m AmJS>m|~mVhmoanio {dœê$nr n[ahmg
H${b`wJmVrb `m pñWË`Vamg~XbVr gwg§ñH$maM gdmªg
aËZo AgVm ^modVraËZnmaIr Zgo g^modVr
***& ‘¥JOi36
àmaãY{dMma AgVm VmoH$So>Xmof gmao Zer~mH$So>
***
{H$Vrhr XodmMo ~S>~So>nU nXamV H$mhr Z nSo>
H$ï>mMo Ago dmdSo>nS>Vr gmao \$mgo CnSo>
^oQ>Vr AZoH$ ~mobKodSo>JaOog ZñVr H$moUr VrH$So>
Ymd KoVr BH$So> {VH$So>Kmbm`m XodmH$So> gmH$So>
H$moUr ZgVr _ZH$dSo>H$_© `moOVr ^{dî`mVbo nmT>o
Am`wî`mMo {ZKVr qYS>dSo>H$maU åhUo àmaãYM dmH$So>
&‘¥JOi 37
‘m¡Z
S>moù`mVrb OmUrd {dabrA§VarMr doXZm gabr{^S>br CWi Z_© g§doXZm{dgabmo H$m` R>adbo _Kmer
OÝ_mVbr `m g§nbr ^mfm\w$Q>ob dmMm nwT>rb OÝ_mOJVm OJVm ZH$mo {Zamem_aVmZm OmJdy ZdM¡Ë`ZmMr Amem
***
AgoM VwÂ`mer R>adyZ Ambmo~mobm`Mo åhUyZ _ZmerVgoM H$mhr OdiyZ n{hboVwÂ`m S>moù`mVrb ^mdZm§er
dada hgVm {dgê$Z JobmoH$m` R>a{dbo ~mobm`Mo VwÂ`merVwhr habr _rhr habmoJßnmJmoï>tÀ`m ZmXmer
EH$ Amd§T>m {JiyZ VwhraM{dbo Vo ~§X AmoR>rXm~yZ AmoR> Vo CR>{dbrH$nmimda hbH$sM AmR>r
Ë`m AmR>rMm N>oX KoVbmZ{e~mVë`m Ë`m KS>rZoVy Pmbrg _wH$s AMmZH$_r{h KoVbo _m¡Z AemZo
& ‘¥JOi38
‘¥JOi_¥JOimV _r ^abr KmJaaoVmS> {dœmV _ZrÀ`m[aº$ Pmbr _mPr Am|Oi
***
_¥JOimV _r ^abr KmJag§nbm Vmo [aVm CîU àha`oB©b ZdOrdZmMm ~ha
_¥JOimV _r Ýhmbmo {^Obmo_¥JOi _r gm§S>V ß`mbmoV¥îUm _mPr H$er gabr
_¥JOimÀ`m bhardarCJrMM _r gwImdbmoVá CÝhmV _r H$mo_oObmo
&‘¥JOi 39
‘ZmVbo CÝh
gwñV em§V nmÊ`mVVa§J M§Ð\w$bm§Zm
nmamdaÀ`m ~ZmVAmoemië`m ào_^mdZm
VmoM M§Ð VmoM dmamVgoM AgVr Vmg ~mam
T>mgië`m H$moaS>çm[aË`m g§H$ënZm
nmdgmVë`m Ymam§VAmog§S>ë`m g§doXZm
\$º$ g§nbm g§dmX gmamCao Ho$di `mVZm§Mm ngmam
***
XmQ>ë`m `m OÝ_rÀ`m\w§$H$boë`m doXZm
_ZmVë`m CÝhmVMoVmdë`m ^mdZm
Zgo WmondUmam {H$ZmamAmoKiUmè`m Amgdm§Zm
& ‘¥JOi40
‘r ‘mPm
g§Vá _ZmMo JrV ho {damUoVá Ë`mÀ`m VmZobm _r Jm|Omé H$embm
eãX AgVrb [aVo Ho${dbdmUoË`mVë`m ^mdmWm©bm _r C_Oy H$embm
AgVm _amR>_moim _mPm ~mUmgÎmmYmè`m§Mo C§~ao _r {POdy H$embm
nhmQ>doir à{V^m A§VarbmOmJUmè`m eãXm§Zm _r {ZOdw H$embm
OJÊ`mMm AgVm AmJim gmohimAH$mbr _aUmbm _r ñdrH$mê$ H$embm
_r PmonVmo KoD$Z XJS> CembmM§Xoar Mm§XÊ`mV _r [aPdy H$embm
_r Zmhr nyU©ËdmMm nwVimH$_OmoanUmbm _r pIOdy H$embm
Amgdm§Zr _r _bm {^Ody H$embmJmoR>boë`m ^mdZm§Zm _r éOdy H$embm
***&‘¥JOi 41
XþYmar
H$go Hw$Umbm \w$bdmdoH$er H$amdr jUmV _mVr
jUmV Úmdo ^ê$Z H$am§ZrjUmV ¿`mdo gmao Amoa~Sw>Zr
H$go ~mobmdo eãX XþYmarH$go XþIdmdo naHo$nUr
H$go _Zmbm PwbdV OmdoAgo CnOV H$bm Vwbm Vr
VwÂ`m H$boV VwObm V¥árH$embm hr XÿYmar AmË_H|$Ðr d«wÎmr
H$er pñZ½YVm AmUyZ ZoÌrAgm bmKdrnUm Vmo AmoR>r
***& ‘¥JOi42
gOrd dV©Z
nm{hOo {dgam`m;`emMm CÝ_mXH$YrVar An`emÀ`m AmR>dUrZo
nm{hOo YwVbo;~a~Q>bobo H$nSo>AI§S> hgè`m H$ï>mÀ`m Km_mZo
nm{hOo gmoS>{dbm;^«_mMm Jw§VmgmÜ`m gmoß`m {Z_©i g§dmXmZo
AgoM Amnwbo;~hþê$nr OrdZ\w$bdmdo gOrd dV©ZmZo
nm{hOo {edbo;\$mQ>Ho$ OrdZ{ZgJm©Vë`m {ZIi AmZ§XmZo
***&‘¥JOi 43
AmR>dU^mdmHw$b ZOa VwPrAmoW§~bobo eãX VwPo
\o$gmiUmè`m bmQ>m§_Ü`oH$bUmar Zmd nwT>o
em§V {ZOboë`m nmÊ`mdaC_bbr H¥$îUdUu` H$_io
ZOa nSo> Amg_§VrAmR>dVr ^md VwPo
{Zù`m {Za^« Z^mbm{^S>Umao ew^« H$So>
H$bbobo _mS> ^dVrVwQ>bobo S>m|JaH$So>
XmQ>Vo gb _Zr{dahmMo gmH$So>
***
JJZmdar PonmdVrnm§T>ao ~Jù`m§Mo Wdo
AmR>dVr amhþZr _bmAOyZr OI_ Zm ~wOo
dmiyVë`m {eënm§MrnwgV OmUmar nmD$bo
& ‘¥JOi44
gËg§J
gË` Aqhgm ghdoXZmXoVr OJÊ`mMm gÝ_mZ
H$m_ H«$moY _ËgamMo{dgê$Z gmao ^mZ
***
ZH$mo nm[adm[aH$ ZmiZH$mo d¡è`m½`mMm _oi
ZH$mo g§gmamMm nmoaIoiZH$mo Om{VY_m©Mm Ioi
H$YrVar M§Ð^mJoVrar X§JJmV d¡îUdm§À`m g§J
Ago gæ`_mMo {OUoAgmdo _mZdmMo amhUo
ZH$mo {XZ^a gËg§JZH$mo AdKo àn§MmV _¾
&‘¥JOi 45
PmH$moibobo AmH$meAm^mi PmH$moiboPmH$moibm Vmo gy`©
Mm§XUo Zmhr gmjrbmM§ÐàH$me CVaUrbm
Mma CS>mbo qeVmoSo>_moa AH$mbr ZmMbo
***
H$S>mS>bo JS>X AmH$meM_H$bm {dOoMm àH$me
CÚmÀ`m nmdgmMr Amem{dPdob AmOMr {Zamem
njm§Zmhr H$ioZm AdH$mirnmdgmMo AmJ_Z H$m Ambo
aIaIbr Vá nmVrVS>VS>br ewîH$ YaVr
~agë`m Km_mÀ`m YmamHw$R>o {_ioZm W§S> Jmadm
& ‘¥JOi46
gy¶m©ñV
ZgVmo H$Yr emœV AñVAmëhmXXm`r à^mV {Z{üV
gya C_Q>Vr Jmo{OadmUoAì`º$ AdH$memVw{Z
ngabm a{º$_m Vmo Z^rVa§J ~XbË`m bmQ>m§dar
gy`m©ñVmÀ`m AX^yV jUrg§Ü`mamJ JJZmÀ`m A§JUr
g§W dmhVr Jma dmamgwIdVr g§Ü`mN>m`m
VwQ>bo n¢OU éUPwUr{dIwabo Zj̧Mo _Ur
{Zem dmQ>Vr ^`àX _m`mJ§^ra ñVãY VrMr H$m`m
***
_b_br nhmQ> C_bVo KoD$ZàmOº$mMm gS>m nwÝhm A§JUr
&‘¥JOi 47
EH$Q>m
A{bánUmMm ^md AmUrVñdV… amhr _mÌ Zm_m{Zamim
JwbwJwbw H$[aVr EH$gmWrZoCS>Vr OmoS>rZo \w$bm nmZm§da
H$mogo ñdV…bm Xÿada doJimñVãY {ZeãX EH$ ~Jim
J{hdao ñdV…À`m EH$Q>onUmVÝ`mhmirV EH$bo ê$n nmÊ`mV
***
~«÷M`m©Mo AdgmZ _Zmerg§V åhUo _r {~Mmam ñdV…er
nmhVm `m `wJwbmMo Jw§OZào_^md XmQ>Vr Ë`mÀ`m _Zr
ZXrVë`m Ë`m nmfmUmda{Md{Md H$[aVmo EH$ {M_Um
^wbyZ Ë`mÀ`m AmO©dmda`oVr EH$ àU`moËgwH$ {M_Ur
& ‘¥JOi48
Omo{J¶m{ZKmbmo Vwbm emoYm`bmEH$m em§V Šbm§V gm`§H$mir
{dgê$Z JVH$mimVrbXmQ>bobr JyT> H$mOir
añVo gmao {Z_©Zwî` gwZogwZoH$m|S>Umam A§Yma JS>X Vir
{_U{_UVo A~mob nWXrn Xe©VrAV¥á {damU Am`wî`mVrb nir
XmamoXmar _m[aë`m AmV© hmH$mnS>gmX Zgo Hw$R>ë`mM ñWir
{Zame Omhbo _Z CXmgrnaVbmo Ë`m eyÝ` H$mir
***
Zgo gmnS>ë`m Xmhr{XemnmD$bIwUm éVboë`m ^yVH$mir
OJUo Ho$di [aº$ ~hmUoYw§S>miV JVñ_¥VtMr Am|Oir
&‘¥JOi 49
H${b¶wJ
{Zì`©gZr AgVmo ~wim ^m~S>mì`gZmYrZVm Eoœ`m©Mm AmImS>m
dmT>br Vm|S>r C_©Q> ^mfmeãXg§ñH$mam§Mr XþX©em
dmT>br` n¡í`mMr _wOmoar{Zìdi gÎmmYrem§Mr {eaOmoar
hr H$gbr nm{ü_mË` àJVrhr Va _mZdVoMr AYmoJVr
***
H$_Omoa Pmbr` g{hîUwVmCÔm_nUmZo dmT>bm` V§Q>m
nmhmdo {VWo AmH$S>çm§Mm XmdmOrdKoÊ`m ñnY}Mm H$m§Jmdm
Eo{hH$ gwImVM a_bo gmaogwg§ñH$ma {dgabo haàH$mao
Zmhr AmXa Ooð> loð>m§MmZmhr AmXa Cƒ {dMmam§Mm
g§nVmo` gæ`_ gwg§dmXmVbmAh§H$ma dmT>bm` OrdZmVbm
Hw$R>o Jobm _{hbm§Mm gÝ_mZHo$di AmË_àm¡T>rMo Cabo ^mZ
& ‘¥JOi50
A‘¥VjUAmO AmR>do _bm Vmo {XdgAm|OirVë`m A_¥VjUm§Mm
a{º$_m VwÂ`m bp‚mV JmbrAOyZ VmOr AmoR>m§daMr bmbre¥§JmamV bmObr, Zd~mdar _mohabr
Zmhr gwH$br _oh§XrMr Omir~mdaboë`m ZoÌmV Vr PimirqnOa Amobr AÚmn {VÀ`m ^mir
AmVwaë`m Ë`m _¥Xÿ^mdZmghdmgmÀ`m JmoS> g§H$ënZm~§YZ_wº$ hmoVr gmè`m g§doXZm
KoD${Z XÿY WaWaË`m hmVr{dœmgmZo, H$aÊ`m ñdßZnyVuA{n©bo gd©ñd _mÂ`m daVr
g§H$ën Ho$bm AmZ§Xr OJÊ`mMm_m§S>bm AmboI gwIXþ…Im§MmH$ê$ nmR>bmJ Ë`m ñdßZaoIm§Mm
***
AmO AmR>do _bm Vmo {XdgAm|OirVë`m A_¥VjUm§Mm
&‘¥JOi 51
dm ao ‘mZdm
***
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....OÝ_^a pIim ^ma gmogVmoñVwVr _mÌ VpñdarMr H$aVmV
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV ....._¥Ë`yZ§Va _oU~Îmr noQ>dVmVdmT>{Xdgmbm _mÌ Ë`m {dPdVmV
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....JrVm Am{U Hw$amU H$Yr bT>V ZmhrY_mªY bT>Umao H$Yr Vo dmMV Zmhr
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....ñnï> ImaQ> {_R>mV {H$So> nS>V ZmhrbmKdr {_R>mB© OmñV {Q>H$V Zmhr
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....XÿY {dH$m`Mr ^Q>H§$Vr AmQ>nV ZmhrXmê$gmR>r am§J amÌ^a g§nV Zmhr
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....nm`mVë`m n¢OUmda hOmamo CYiVmVgm¡^m½`mMr q~Xr EH$ én`mV ^mJdVmVdm ao _mZdm !!dm ao _mZmdm !!!
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....gwImÀ`m damVrV bmoH$ ZQy>Z nwT>o ZmMVmVXþ…ImÀ`m KS>rbm _`VmÀ`m _mJo MmbVmV
{H$Vr {d{MÌ Amho _mUgmMr arV .....àoVmbm {edë`mda A§Kmoi H$aVmV_m§gmhma H$ê$Z hmV H$mJXmbm nwgVmV
& ‘¥JOi52
Mmhÿb
***
H$S>mS>Ë`m drOm§Zr dmO{dbogZB© Mm¡KSo> VmZm§V
gwa§JrMm _¥XJ§YXadio Amg_§VmV
ñdßZm§À`m J{hdamVZ H$io H$moU hadbo H$moUmV
nmdgmMr Mmhÿb bmJbrVmnboë`m CÝhmV
Q>nmoè`m Ë`m W|~m§Zr AjVmQ>mH$ë`m amZmdZmV
VwPo Zr _mPo b¾ bmJbo{dgmdboë`m _ZmV
&‘¥JOi 53
AmoT>
H$bë`m M§Xoar gmdë`m PmS>mnmZm§VM§Ð ~wS>mbm bIbIË`m énoar nmÊ`mV
~gbmo {edmamV EH$Q>m {dMmamVÝ`mhmiV Mm§XUo H$mimo»`m Am^mimV
XmQ>br pñZ½ÕVm Amgwgboë`m _ZmVAmgyhr gwH$bo OS>mdboë`m nmnÊ`mV
amoS>mdbr JbrV JmÌo, _§Xmdbo œmgg§nbm {dgmdm ,Cao OrdZmMm Am^mg
Amg Ë`m JyT> AZmoi»`m àrVrMrA§YmaV Mmbboë`m EH$m§VmV
***
CamV ^aboë`m Ë`m Cgmñ`m§ZmAV¥á EH$Q>onUmMm AmKmV
& ‘¥JOi54
PmonmimPwbUmam _mÂ`m A§JUr Pmonmim{VWoM bmJbm _bm eãXm§Mm bim
ZH$mo emB© ZH$mo H$mJX ZH$mo bmH$S>r \$imOm{Udm§À`m éOdVtZm C_bVreãXH$im
Jw§OVr gya H$mZr, AmO©dr Ë`m JimC_Q>Vr _Zr doXZoÀ`m AmV© H$im
H$Yr _m{_©H$ ì`{º${MÌUm§À`m {MÌH$imH$Yr _ZmVrb ^mdZm§Mm H$idim
dmMVm H$mì`aMZm, àoaUoMm ómoÌ doJimH$Yr H$Yr OmUdo à{V^oMr AdH$im
PwbUmam _mÂ`m A§JUr PmonmimnhmQ>o `oVr H${dVoÀ`m àgy{VH$im
{ZgJm©Vë`m F$VwMH«$m§Mm b{S>dmimnwH$maVr Z^r ew^« ~Jù`m§À`m _mim
ngaVr _mÏ`mda M§ÐH$imOmJdr AÜ`mpË_H$ AmZ§X AmJim
***&‘¥JOi 55
n{hbm nmD$g
Vmnboë`m YaVrgW§S>mdm Img
nmÊ`mgmR>r à`mgg§nbm Ordmg
***
J{hdabm œmg~ago _moË`m§Mr amg
JS>Xbo AmH$menjm§Mm H$`mg
n{hbm nmD$g_mVrMm gwdmg
PmS>mnmZm§Mm gwhmggwIdr _Zmg
gwImdbo _Z CXmghmoVm dfm©dmMm ghdmg
& ‘¥JOi56
gy¶m}X¶
~habr Vr dZXodVm{haì`m Jma nmZmonmZrdiUo KoV KoV ObnarMmbbr Amnë`mM Yw§XrVyZr
énoar A^«m§da ~¡gmo{Zgy`© Z^rMm S>moH$mdVrObme`mV AmagnmZra{º$_m ngaVr YaVrdar
***
AmZ§XmMm gmohim KS>Vr{ZË` `m {ZgJm©VwZr^ynmirMo gya C_Q>Vrà^mVr àgÞ _Z _ZmVwZr
njm§Mm {H$b{~bmQ> A§~amVJma dmè`mMm C_§J VZm_ZmVgigiË`m nmZm§Mo gya JmVr{ZgJm©Mo AX^yV gm¡ÝX`© JrV
&‘¥JOi 57
‘wbo
A{d^m©d EH$m§VmMm ~io~ioIaVa, dmQ> nmhVr AmV© S>iogVV Ë`m§À`m AmJ_ZmMo S>mohmio
***
[aº$ ^mgVr Kao Ho${dbdmUrOar Agbr Eoœ`m©Mr {ZemUrKamKamVrb hr amoOMr H$hmUr
aoQ>Ê`mg EH$Q>onUmMo JmSo>CngVr XaamoO H$m_mMo aJmSo>bmoH$m§g dmQ>o, n¡em§_mJo YS>nSo>
_wbo `o{V gwÅ>rV KamKa^a H$aVr ngmamVar Vmo{M {Xdmir Xgam
ZdZdrZ joÌmV KoVm CS>rKam~mhoa nS>br nwT>Mr {nT>r{dñH$Q>br {M_wH$br KaQ>r CKS>r
& ‘¥JOi58
‘moh
{^Obo eara qM~, H$Q>r J AmobrKS>m ^abobm AZ {hadr J Mmoir
Am¡Q> KQ>Ho$Mm _moh J Q>mirJù`mV VwÂ`m J gm¡^m½` bir
ZH$mo dmH$S>r dmQ> H$mVadoirnaVrbm VwPm J KS>m gm§^mir
Amgdo T>mirb Hw§$Hy$ J ^mirCJrMM ZH$mo J ñdßZm§Mr hmoir
***
Jma dmam AZ Yw§X Vr M§ÐH$irgIm dmQ> nmhr J Ë`m nmUWir
Kar naV `o J COmS> doirZH$mo _mohmMm J {e¸$m H$nmir
ZH$mo nmÊ`m OmD$ J, gm§O Ë`m doirS>i_iob nm` J H$mgd Vir
&‘¥JOi 59
àVrjm
a§Jdboë`m ñdßZm§Zm OmJerb VyAmV© dMZm§Mr enW On{eb H$m
bmoMZm§Vrb AmVwaVm AmR>dob VwbmàVrjm ghdmgmMr H$Yr g§nob H$m
VméÊ`gwb^Vobm gm§^mierb Z¸$sM§Mb _Zmbm Amdaerb H$m
{dhaV {dh§J A§~amV {VWë`mÑï>r AmS>Mr g¥ï>r Yyga hmoB©b H$m
***
Omerb XþaXoem _mÂ`m g»`m{dgaerb H$m Vy _bm {OdbJm
Omerb XþaXoem _mÂ`m g»`m{dgaerb H$m Vy _bm {OdbJm
& ‘¥JOi60
ñÌr
O_rZ {VMr, Myb {VMrA§JU {VMo, _wb§ {VMr
_wbJr AgVm gyZ PmboAmB© AgVm gmgy Pmbo
_mn Amobm§Sw>Zr AmbrZd§ ~mdar Vr bmOar
N>ßna {VMo, q^V {VMrHw§$nU KaMo gm§^mibo
bhmZ _moR>çm N>rÐmgdmËgë`mZo PmH$bo
AmVm åhUVo nwao PmboemoYVo AmËå`m X~bobm
***
KoB©Z _moH$im œmg _mPmEHw$bË`m `m OÝ_mVbm
g_¥Õ H$arZ _mPo OrdZHo$di KamVM PmH$moibobo
dmV Oimbr, Á`moV noQ>brA§Yma jU {VZo àH$mebo
OmoS>rV VwH$So> H$V¥©ËdmMoA~moY Ë`m AmË_emoYmMo
&‘¥JOi 61
J§Y doJim
J§Y doJim Ë`m \w$bm§Mm_bm H$Yr C_Oob H$m
EH$ _mVr EH$ AmH$meEH$ nmUr EH$ dmam
~§{YV Ë`m a§Jm§Zm g§Joñd¡a dmam CYirb H$m
H$mo_oOboë`m Ë`m \w$bm§MrgH$mi H$Yr hmoB©b H$m
em{nV Ë`m H$ù`m§ZmamoOMo \w$bUo _mZdob H$m
\w$bm\w$bm§Mo a§J doJioH$moU ~ZmV H$moU amZmV
***& ‘¥JOi62
EoaU
^mdZm§Mo Kmd gmogVmCS>Vrb VoO…H$U ........öX`mMo EoaU
gwImÀ`m Ë`m gwdU© jUm§ZrH$aob ZV©Z .....öX`mMo EoaU
Xþ…I ^mdZm nMdyZ gmè`mH$aob AmH«$ÝXZ .....öX`mMo EoaU
A{n©Z Ë`m§Mr H$mì`_mbm OmVa{gH$m§Zm eaU .........öX`mMo EoaU
***
{Zame hmoVm ào_ {d`moJH$aob éXZ ......öX`mMo EoaU
ñne© hmoVm Ë`m ^{º$agmMmH$aob ñVdZ .........öX`mMo EoaU
&‘¥JOi 63
AmoT> H${dVoMrAmoT> eãXmVbr, gwam§VbrJmÊ`mVë`m VmZm§Vbr
AmoT> Pè`mVbr, AmoT>çmVbr`_wZoÀ`m S>mohmVbr
AmoT> XmÊ`mVbr, KaQ>çmVbr^amaUmè`m {M_wH$ë`m§Vbr
AmoT> nmZmVbr, \w$bm§VbrH$mo{H$ioÀ`m JmÊ`mVbr
AmoT> d«Vd¡H$ënmVbr, Am|H$mamVbrkmZoœarÀ`m Amoì`mVbr
AmoT> dmËgë`mVbr, H«$moYmVbr_w½Y Yw§X e¥§JmamVbr
AmoT> _ZmVbr, _mUgmVbrgaUmdaÀ`m OiÊ`mVbr
***
AmoT> diUmVbr, S>m|JamVbrJS>JS>Umè`m dmXimVbr
AmoT> eãXm§nbrH$S>ë`m H$ënZoVbrnmPaUmè`m H${dVoVbr
& ‘¥JOi64
gm§Oh§~aUmè`m dmgam§Mrgm§O ì`mHw$ibr
{POUmè`m _mD$btMrAmMio AmoW§~br
n|Jwiboë`m N>Hw$ë`m§Mrgm§O Hw$erV {dgmdbr
JS>X `oVm H$mimoImMrnmD$bo AS>Iibr
Yy§X VwÂ`m S>moù`mVrbgm§O ñd¡a Pmbr
***
AmoPaË`m M§Ð_mZoZd{ZVm _mohabr
{XdobmJUrÀ`m H$mVadoirgm§O AJVrH$ Pmbr
Xÿa OmV gmdë`m§Mrgm§O d¡a Pmbr
&‘¥JOi 65
‘m¡Z
AmO ñdJ© gwImMr bmQ> _ZrCgiyZ CgiyZ \w$Q>br J
ZH$iV AbJV AmO gIoJmR> OrdmMr gwQ>br J
ghdoXZoÀ`m `m gwdU© jUmbmVwPo _m¡Z _mÂ`m _m¡ZmV bnbo J
^§Jboë`m Ë`m AYra ñdßZm§ZmgwImMr _Ywa nhmQ> gmnS>br J
***
VwÂ`m AmoR>mdaMr bmbr_mÂ`m AmoR>mda a§Jbr J
AZ _ZmÀ`m Jm^mè`mVyZJ§Y _moJè`mMm Xadibm J
& ‘¥JOi66
JVñ‘¥Vr
EH$mM aº$mMo doJdoJio Voìhm ^md hmoVoAmnë`m§ZrM Amnë`mda Ho$bobo Kmd hmoVo
ñdßZ nhmd`mMo XoIrb {Zamio ^md hmoVoAmVm AgVrb gmYy, Voìhm _mÌ gmd hmoVo
_bm AmR>d|Zm Voìhm _mPo H$m` Zmd hmoVoKoVbobo œmg gwÕm habobo S>md hmoVo
`m g_¥Õr nbrH$So> _mPo EH$ Jmd hmoVo_bm AmR>doZm Voìhm _mPo H$m` Zmd hmoVo
***
_wH$ ^mdZm§Mo gya Voìhm å`md hmoVoCamVrb OI_m§da doXZoMo Kmd hmoVo
&‘¥JOi 67
Xþamdm
g§nVm _Ywa ghdmg VwPmS>moio bmJo VwÂ`m naVmdm
AdIi VwPr H$m`m _m`mamoO YmSy> H$m Vwbm gm§Jmdm?
ew^«nmZr Vy àmOº$mMm gS>mhgam M§Ð_m VwPm nmhmdm
***
H$go {dgê$ Vwbm gIoZH$mo hm OrdKoUm Xþamdm
AmR>dU `oVm gm§OgH$mir`oV AmoR>§S>moù`m§Zm Amobmdm
_Z hmoVo {X½_yT> CXmgAmZ§XmMm {H$Vrhr H$m§Jmdm
& ‘¥JOi68
AV¥ßV
***
{\$abmo {dœ OarJobr Zm CXmgr
{j{VO Vo AmZ§XmMo{XgVo ao Xÿa H$mhr
dmQ>o Vmo OS> {_imbmVi H$ibm Zmhr
Oar dmQ>o kmZ {_imboehmUnU H$ibo Zmhr
KoD$Z _r Mmby H$gmAmoPo ho WH$boë`m ~mhr
bmJbo Zm hmVmbmH$mhr A{dZmer
&‘¥JOi 69
nam^dMm§XUr Yw§X amÌ {\$aÊ`mgmR>rVyM Zmhr AmVm hmV YaÊ`mgmR>r
bmS>mdë`m ~Q>m VwÂ`m_wº$hñVo Jm|OmaÊ`mgmR>r
C^r R>mH$br q^V _ZmMrXma ZìhVoM {eaÊ`mgmR>r
***
OwZo Kmd ho H$embm _moOynwam OÝ_ hm PwaÊ`mgmR>r
{\$H$Q>bobo ewîH$ AmoR> VwPoAmgwgbo CîU a§J ^aÊ`mgmR>r
nam^dmMr AmJ Oimbr_Zmo_Zr {Od§V _aÊ`mgmR>r
& ‘¥JOi70
{Z¶Vr_mVrMo Ka Vo H$gboH$UmH$UmZo T>mgiboq^Vr VwQ>ë`mN>Vhr nS>bonoQ>bm dUdmC\$mibm gmJa\w$Q>ë`m bmQ>mH$mimoI XmQ>bmXrn CbJbo
***
H$Yr Z H$ibo{Z`VrMo ho Ioi
VwÂ`mM OÝ_rVyM {dPdbo{~KS>bo gmaoJ{UV gJioH$m` IaoH$m` ImoQ>ogmnoj ^mdmVMgmao Jw§Vbo
Jwa\$Q>bo Ho$diAm`wî`mV Amnmnë`mN>oX XoV Ë`mbmAmZ§XmMo jUH$Yr Jm|Omabo~ao VoìhSo>MAmnbo åhQ>bo
&‘¥JOi 71
ñ‘¥VrAmVm Zgo Odi AWdm XÿaZ`ZmV XmQ>o Amgdm§Mm nya
Ho$di AmVm VwÂ`m ñdßZmV MyaAmR>dUrV VwÂ`m ^ê$Z `oVmo Ca
^¡adrV a_bo Mm§XUo ^anyaAmVm Hw$R>o {_giy gwamV gya
***
CYibo J§Y _ZrMo AZmda ñd¡aAmVm Zmhr Odi AWdm Xÿa
gabo gmao ^bo Am{U J¡aH$gbo `wJm`wJmMo d¡a
& ‘¥JOi72
A‘¥VdobgwdmgmV C_bbo amÌrMo \w$bOgo PmonoV hgVo {Zînmn _yb
KoD$Z ñdßZgwam§Mr a§OZdobC_Q>o AbJX gwJ§Yr nmD$b
A§JUr \w$bbr Mm§XUdobJJZmV PonmdVr njm§Mo Pob
***
Z^mVyZ M§Ð gwImdobnmhVm {ZgJm©Mr A_¥Vdob
&‘¥JOi 73
AmˑnarjU
ZgVr \$ma _bmIoX dm Ë`mMr I§V
diyZ nmhVm _mJo _ObmAmOMoM OJUo ng§V
{_iob H$m `mOÝ_rAmË_narjUmg Cg§V
H$YrVar ^mdVmo Aeara dg§Vehmê$Z OmVmo öX`mVrb agd§V
hoM gyÌ gm§JyZ Jobo gmao g§Vg_mYmZ gmYÊ`m ^Obo ^Jd§V
***
Ho$di hmoÊ`mnojm lr_§VñdrH$mabo hmoUo JwUd§V
& ‘¥JOi74
{Zamem
H$m|S>bobo Vo Xþ»I H$YrMoöX`mbmhr H$go C_OoZm
dada ^mgo hf© AmZ§XmMoñdßZ H$s gË` g_OoZm
gy`m©ñVmÀ`m C§~aR>çmda_ZmMr JmR> H$mhr CH$boZm
***
gwI Ambo Amog§Sy>Z OareãXmVyZ H$mhr Vo nmPaoZm
g§nV Ambo Am`wî` VardoXZoMo d«V H$Yr _mbdoZm
{Zamem hr AMmZH$ _ZmbmH$moRy>Z `o{V _bm H$ioZm
&‘¥JOi 75
àVrjmCîå`mMm MT>bm J nmamH$Yr `oVr J nmdgmÀ`m Ymam
nmÊ`m{dZm gwH$bo Kag§gmamH$Yr `oVrb J nmdgmÀ`m Ymam
Amgwgbo _Z dfm©dmÀ`m e¥§JmamH$Yr doMw`m J A§JUr Jmam
gmogmQ>çmMm gwQ>bm J dmamYwirMo bmoQ> `o{V J Xmam
VhmZboë`m Ordmg J ghmamJwamT>moamg H$Yr {_io J Mmam
***& ‘¥JOi76
nm¡{U©‘m
\w$bë`m bmI ñne©gwJ§YmÀ`m H$ù`m_Zr ZmMy bmJë`m ñdßZtMm nwVù`m
nm¡{U©_oMm M§Ð C^ao AmH$memV {Zù`mJmoS> ñ_¥VtÀ`m Á`moVr nmOië`m gJù`m
bdë`m ZjÌbVm bmb {ndù`mAmZ§XmÀ`m \w$Q>ë`m J _bm CH$ù`m
òdbr Z`Zo öX`mVyZ Cgi`m§da Cgù`mJ§{YV _mo{hV hmoV \w$bë`m Mm\o$H$ù`m
***&‘¥JOi 77
dfm©d
AmoT> XmQ>o _Zr AZm{_H$ñdßZmVë`m Ë`m amOHw$_mam
VZhr qM~, _Zhr qM~{dhaVr Ogo \w$bnmIam
A§JUmV CgiVr Vwfma _moVrnmZmnmZmVyZ AmoKiVr Ymam
{H$b{~b H$arV njr naVVremoYVr KaQ>çm§Mm ghmam
Q>nQ>n nS>Vr N>namdaVrXmamV nmdù`m§Mm nhmam
[a_{P_ ~agVr aoer_Ymamg§Jo Pm|~Vmo JmaJma dmam
***
V¥á _mVrMm gwJ§Y _mohdr{ZgJm©Vbm erVb ZOmam
& ‘¥JOi78
‘Z_Z _mohaVo _Z ~mdaVo_Z ñdßZmV _ZrÀ`m C_bVo
_Z EìhSo> _Z VoìhSo>_Z _Zmg H$Yr Zm OmoH$Vo
***
_Z H$mogiVo _Z aS>Vo_Z {ZînU© d¥jmg_ ^mgVo
_Z {d{dYa§Jr _Z {ddrYT>§Jr_Z Amnë`mM Z{e~mV {dgmdVo
_Z Jm|YiVo _Z qnOmaVo_Z AmS>ì`m Cä`m Ym½`mV Jwa\$Q>Vo
&‘¥JOi 79
A§VZm©X
~Jù`m§Mo Wdo {Zù`m Am^mimVdoS>r{ner _m`m Ymdo VwÂ`m nmemV
amV{H$S>çm§Mr {H$a{H$a {ZeãX ñ_emZmVCamVrb YS>YS> _ZrÀ`m A§YmamV
IiIiVm ZmX Kw_o S>m|JamVA§VarMr hmH$ VwPr ñdßZmV
Mm§XÊ`mMm Ü`mg C^ao Z^mVAm^mg VwPm _mÂ`m _ZmV
g_`rVrb dmV COir Jm^mè`mVào_mMr dmV Oio _mÂ`m OrdZmV
***& ‘¥JOi80
~§S>ImoarH$mimoIVë`m pñZ½Y _ZmVMm§XUo ^mgo H$Yr AZm{_H$
amoO b»I Vá àH$memVgwIdr EH$ T>Jmi N>m`m
ZH$mo amoO nm¡{U©_oMm M§ÐH$Yr ^mdo A_mdñ`m JX©
CYmU H$Yr ~§S>ImoarMonmaV§Í`mVë`m [aº$ jUm§Mo
***
^rVr dmQ>o A{VgwImMrXþ…ImMr dmQ>o OdirH$ _Zmgr
&‘¥JOi 81
{ZgJ©^mdZm
a§J Vmo Jwb_mohamMmCgiUmè`m hfm©Mm
ñne© Vmo Jwbm~mMmYnmnUmè`m Cam§Mm
Va§J Ë`m H$_bnwînm§Mmem§V {ZeãX S>mohmVbm
gS>m _b_br àmOº$mMm{Z_©b {Zînmn _ZmVbm
J§Y Vmo amVamUrMmhiwdma ^mdZm§Mm
Ioi gmam {dœmVbm{ZgJm©Vë`m AXmH$marMm
***& ‘¥JOi82
{ZaW©
H$Yr hgUo VwPo Pobm`MoVwQ>bobo _Z H$Yr ~m§Ym`Mo
CJrMM [aVo hmoV gm§S>m`MoH$go~go ~oJS>r {OUo ho OJm`Mo
{^OV H$monè`mV Yw_gm`MoAQ>i Am`wî` Q>iV Q>mim`Mo
^mg BWbo H$Yr Zm g§nm`MoCJrMM VoM VoM Mohao O_dm`Mo
CJrMM H$Yr hgm`MoCJrMM H$Yr ~mobm`Mo
aS>V bmoMZ H$moaSo> Omim`ModoXZoV KaM H$Yr CYim`Mo
***
{XdmñdßZ Oar Xþ^§JbonwÝhm nwÝhm _mJo dim`Mo
&‘¥JOi 83
{ejU
H$moU Z§~ar dmQ>o Jmdmg noT>oH$moU {~Mmam Kmbo _mZog doT>o
{ejU ~ZVo` nmR>m§VamMo YSo>Zmhr Cabo {ejH$ Aä`mgH$ JmT>o
ZìdXr nma H$aVr nwñVH$mVbo {H$So>g_J« dmMZ-qMVZmMo gdmªg dmdSo>
***
n¡go -gÎmm aoQ>Vr ^«ï> g§ñWm§Mo JmSo>{ejUmMm XOm© XaamoO H$mob_So>
EImXm Ago OmUVm, Vmo EH$Q>m nSo>~mOmamV Ë`mÀ`m {dÛÎmoMo qYS>dSo>
& ‘¥JOi84
g§^«‘
Agm H$gm hmoVm Vmo ^«_mMm Hw§$MbmImoQ>o ZmQ>o Mohè`m§Mo ^md {MVmê$Z Jobm
Zm {_iVm CÎma aS>dobm Pmbmg§^«_mV JhZ àý {dMmaV Jobm
AmR>dy bmJbmo J§Y Vmo ñdßZmVbme¥§Jma amÌrMm nhmQ>o {ZgQy>Z Jobm
***
Oar Ambm AmfmT> Vmo Amobm_oK_ëhma Jm`Mm amhÿZ Jobm
œmg Oar Voìhm MwH$sMm KoVbmVmo ^yVH$mi AmVm {dñ_¥VrV Jobm
^mS>moÌr H$mOì`m§Mm àH$me {dPbmH$mimoI Am^mir {dH$monmg Jobm
&‘¥JOi 85
O¶ lr am‘
{Xbmg VyM AmajUmMm [aº$ nobmWoå~ Zmhr Ë`mV, nU Yw§X Ë`m Y_mªYm§Zm
bmO dmQ>o nmhVm CÝ_mX gÎmm~imMm AmV© _wŠ`m doXZm Aëng§Ir gOrdm§Zm
{Va§½`mV bnoQ>bo ehrX _mPo Zr VwPoJS>X ^Jdm _mÌ \$S>\$S>Umè`m ÜdOm§Zm
Zgbo Var MmbVrb én`o H$moQ>rH$moQ>rZH$mo AKmoar AmohmoQ>r g_VoÀ`m VËdm§Zm
***
Ambr g_{dMmam§Mr Zdr nhmQ> Ambrgm§Jy Var H$go `m AÑí` OmZì`m§Zm
g_mOdmXr AmVS>çm§Mm nri hmoV AmhoH$Yr H$iob H$m `m Y_©doS>çm ~m§Ydm§Zm
arVr _mPr {ZY_u OmVrnmVrMr PmoirXoemV _mZ `m§À`m ^Jì`m OmoJì`m§Zm
& ‘¥JOi86
A^mJr^mOyZ Jobm nmaV§Í`mMm CÝhmimH$moaS>m AmVm ñdmV§Í`mMm nmdgmim
***
Moham ZìhVm `m _mV¥^y_rV {ZamimañË`mdar CS>Umam Ho$di _Vm§Mm Ywaim
Oar am{hbmo bmoH$gÎmoV Zm_m{Zamim Var H$m|S>bobm œmg KoÊ`mMm OwZmM bim
M§Ð ZìhVm Voìhm H$mimoIr Am^mimAmOMm noQ>Umam gy`© XoIrb H$mim
gÎmoÀ`m amOH$maUmMm gdmªg Mmim H$moUmg Zgo H§$Jmbm§Mm {Oìhmim
&‘¥JOi 87
‘±S>arZ ‘wbr
{nVmV MhmH$mim {Xdg^am ...ZyS>bg-^mVmdaË`m§À`m ZOam ...
qMJ À`md H$[aVrgVV gmè`m ...{eñVrMm _mÌnwaVm ~moOdmam ...
BH$Sy>Z {VH$Sy>ZniVr VamVam ...ZgVmo Ë`m§À`mnm`m§Zm Wmam ...
Oar Agë`mH$mù`m^moè`m ...Var _wbr Amnë`m^maVr`M ~è`m ...
_±S>arZ _wbr {XgVmVMtQy>H$ë`m Jmoè`m ...~marH$ Ë`m§À`m ^oXH${MZr ZOam ....
gJù`m EH$mMgmÀ`mVë`m gw§Xè`m ...H$í`m H$m` `m§ZmAmoiIVmV Iè`m ...
VéUnUr {XgVrJmoè`m nè`m ...Mmirg Z§VagwaHw$Vboë`m åhmVmè`m ...
***& ‘¥JOi88
nmD$g {Zamim
gardagar ~agVr aoer_Ymamagagboë`m§Zm Amobm {H$Zmam
\$S>\$S>{dV qM~ n§I Anwbonjr emoYVr KaQ>çm§Mm Amgam
PwiPwi nmZo JmVr JmUo gmaoX[aXarVyZ dmho gm¡ÝX`m©Mm Pam
***
Yw§X V¥á Amobo hmoD$ZamÌ^a _w½Y ~agUmam......nmD$g {Zamim ......
AmoboqM~ hmoVo VZ_Z Ñï>rVJS>X Z^mVbm g¥ï>rMm ZOmam
eoVH$è`m§Mm hgbm MohamJwamT>moam§g {Xgo {hadm Mmam
bH$bH$Ë`m WaWaVr {dOmJS>JS>Ë`m JO©ZoMm ehmam
Pmoå~mPm|~r H$arV Ambm dmamS>mobË`m PmS>m§Mm Omoe Ý`mam
VS>VS> nS>Vr N>namdaVrH$mogiUmè`m ObYmam
&‘¥JOi 89
‘mZdVm
ghH$m`m©V g_OVoBVam§Mo _moR>onU ..eÌyg XoIrb Úmdo_¡ÌrMo AmqbJU ..
Q>mHy$Z XoD$ ì`WmAh§H$mamMo H$m|XU.._r hoM gd©ñdrEH$Q>onUmMo H$maU..
***
^m¡{VH$ ñdmW© hoM gmè`mVmUVUmdmMo aUm§JU..{ZñdmW© na_mW© hoC‚db _mZdmMo bjU..
Ho$di ì`º$ hmoUoH$moaSo> g§^mfU..ghdoXZoZo OmoS>Uo_mZdVoMo Am^yfU..
& ‘¥JOi90
Anojm
Vwåhr H$m` åhUVm`mMm {dfmX Zmhr_r à`ËZ H$[aVmo_mPm à_mX Zmhr
qOH$bmo Var _rhabmo Varhr _r~mX hmoV Jobo gmaoVar _r ~mX Zmhr
***
H$embm H$dQ>miyXmhr {Xem§Mo hþ§XHo$Amgdm§Zr {^ObojU AmZ§XmMo _moOHo$
ì`W© VmUmMr _rndm© H$arV ZmhrHw$Umbmhr Hw$UmMrMBWo XmX Zmhr
AWm§J gmJa Cgio`mVZm§Mm S>mohrH$ï>mZo OmB©Z gm_moao`mV dmX Zmhr
Yoæ`gº$sZo ^mabogwImdVo _Z _mPoZH$mo VwbZm OrdKoUrH$embm Anojm§Mo AmoPo
&‘¥JOi 91
A^mJramÌ Aer A§YmabrVodV Zgo Xrn Hw$R>o
AS>IiVr nm` BWoA§Wabo nWr H$mQ>oHw$Q>o
T>onmibo VwQ>bo ^§Jbo_mVrMo ho ^¾ B_bo
VyM {dPdbo Xrn gmaoVyM nmR>dbo _bm BWo
AmeoMm {H$aU ZgoXÿaXÿa Vr dmQ> {VWo
{Z`VrÀ`m IoimVA§Vr Adeof Cabo
***& ‘¥JOi92
Xoh{dH«$s
ZQ>ë`m WQ>ë`m earam_mJrb{WOboë`m öX`mMm AmH«$ÝX
\w$Q>Š`m nUVrVbr H$moaS>r Á`moVnmoQ>mV {OÀ`m {d{N>Þ _ZmMo àoV
ZmB©bmOmZo H$mhtZr pñdH$mabm{dH¥$V g_mOd¥ÎmrMm hm Kmd
AmoR>mda bmb^S>H$ hmñ` _yH$jU^a CJ« _mXH$Vm {dŠbmÝV
***
H$embm bmdbm Xoh{dH«$sMm XmdH$ï>mZo OJÊ`mbm Zmhr H$m ^md
H$moU åhUo XodXmgr H$moU A§JdóEH$M ^md Oar {d{dY Ë`m§Mo Zmd
{nT>çmZ{nT>çm A_ra Am{U amd `m§À`m dmgZmnyVuMm hm J{bÀN> S>md
&‘¥JOi 93
bVmH$Yr EoH$Vmo VwPo _§Owi JmZ{VWoM Wm§~Vmo {dgê$Z Xoh^mZ
H$mimoImVw{Z XþéZr {Xì` Vmo ZmX_ZmVë`m aUr C_Q>o em§V nS>gmX
***
_§Ð b`rVbr AmV© Vr _mohH$ PmaVá gwam§Mr OUy Vy IoMVog Vma
gwamgwam§VyZ C_Q>o CËH$Q> Vmo ^mdOUy nm[aOmVH$mMm H$mo_b dfm©d
Amido VwPo _Ywa g§JrVJmZVab VZ_Zmbm H$arVr ~o^mZ
& ‘¥JOi94
Am§~mobrnmdgmV Am§~mobr Mm¡Hw$i KmQ>{ZgJm©Mm a_Ur` ñdJu` WmQ>
H$mdiogmXbm YwŠ`mMm bn§S>mdCbQ> nmD$g dmè`mMm Ioi A\$mQ>
_Q>U ^mH$ar BWbr WmoS>r {VIQ> KmQ>mV ^Or MhmMr JmoS>r AdrQ>
Z^r Jw§OVmo dmè`mMm gigimQ>PmS>mnmZmV njm§Mm {H$b{~bmQ>
~o^mZ _ÚYw§X n`©Q>H$ hmoVr gwgmQ>H$arVr _Zmohar {ZgJm©Mm Zm`ZmQ>
YwŠ`mV hadVr diUmMr dmQ>Pm|~Umam Jma dmam dmho g¡amQ>
_hmXodJS>mMo Ñí` _mohdr Ordmg{haÊ`Ho$er gmYwg§Vm§Mr d{hdmQ>
g§VVYma nmD$g gwIdr _ZmgXè`m Imoè`mV ngabo YwHo$ XmQ>
JX© {hadirZo gObm YObm KmQ>MhÿH$So> Y~Yã`m§Mm IiIimQ>
Mm¡Hw$iMo O§Jb {hado KZXmQ>OmJmoOmJr dmhVr nmÊ`mMo nmQ>
***&‘¥JOi 95
hdmgm
{ZameoV {Xbmgm ....ImoQ>çm Anojm§Mm Iwbmgm
OmUbm H$gmgm ....^¾ ñdßZm§Mm ^adgm
gwImMm ß`mgm....Vmo _bmhr hdmgm
ào_mMm ß`mgm.....Vmo Vwbmhr hdmgm
ñnem©Mm Cgmgm ....XS>bm _ZmV H$gm
Xþ»ImV {Xbmgm ....Ho$bm MwH$m§Mm Iwbmgm
emoYbm Agm ....ñdßZ nyVuMm Cgmgm
***& ‘¥JOi96
OJUo OJbmo
Aé§X dmQ>oV ñdV…bm gm§^miboamOañË`mV O{_Zrda am{hbmo
hmñ`mV hþ§XŠ`m§Zm ñdrH$mamV JobmoemoYV \w$bm§Zm H$mQ>çmdê$Z Jobmo
hr dmQ> MmbVmZm X_bmo ^mJbmoOJÊ`mÀ`m {Zü`mZo Vê$Z Jobmo
a§Jboë`m JmbmMo _wHo$hr n{hbo^wHo$bobo ì`mHw$i {XZhr AZw^dbo
CÜdñV `mMZoMo H$moaSo> _oK XmQ>boAly§À`m nmdgmV {^OVmZm JmR>bo
***&‘¥JOi 97
~Xb
^m¡{VH$ nmR>bmJmV haIbmogwImMr ì`m»`mM {dgabmo
^mdwH$Vm H$_Omoa Ho$brì`mdhm[aH$ ñdV…g g§~moYbo
Xodio lr_§V g§ñWmZo PmbrXod Xe©ZmgmR>r am§JoV WH$bmo
IoiUo H$gbo {dgabmoOrdKoÊ`m ñnY}VM a_bmo
_ZmMr em§Vr hadyZ ~gbmoAm¡fYmV Amamo½` Yw§S>mibo
AmnU JaOonojm {eH$bmo~mOmamV ñdV…bm {dH$bmo
_mUwgH$sZo ~mobUo {dgabmo_mo~mB©bÀ`m Xþ{Z`oV Jw§Vbmo
àIa {Xì`mbm gy`© åhQ>bo{Xdg^a EogrV Hw$S>Hw$S>bmo
***& ‘¥JOi98
CԤJ
{haì`mJma a§JmZrPmS> gOy bmJb§
{Zi^moa Am^miJS>X ^ê$Z Amb§
XmamVë`m nmdù`m§Zr_Z {^Oy bmJb§
Ë`m AmR>dUrZo_Z bmOy bmJb§
***
a§Jr~oa§Jr \w$bm§ZramZ JmOy bmJb§
H$m¡bm§da nmdgmM§nmD$b dmOy bmJb§
AerM Amobr amÌA§J qM~ Pmb§
{dgmdboë`m Jmä`mV§_Z C_§J nmdb§
&‘¥JOi 99
AJ{VH$
Oar _hmJmB© dmT>brH«$sHo$Q>_Ü`o a_md§ bmJV§
gy`© Oar PmH$moibmñdmV§Í`JmZ Jmd§ bmJV§
nmoQ>mÀ`m IiJrgmR>ramoO _amd§ bmJV§
gwIXþ…ImÀ`m bhatdañdma ìhmd§ bmJV§
gÎmmYrem§À`m _wOmoarbmbmMma ìhmd§ bmJV§
Hw$UrVar Jm åhQ>b§åhUyZ JmU§ Jmd bmJV§
_Vm§À`m OmoJì`mgmR>ram_^º$ ìhmd§ bmJV§
***
AmVyZ aS>VmZmImoQ>§ hgmd bmJV§
ImoQ>çm AmeonmoQ>r_V Úmd§ bmJV§
Hw$UrVar Om åhQ>b§åhUyZ emioV Omd§ bmJV§
d`mV Amb§ åhUyZ~§YZmV AS>H$md§ bmJV§
àmº$ZmZo {Xbob§OJU§ OJmd§ bmJV§
& ‘¥JOi100
ñdßZgwI
_moh aoe_r ñnem©MmYw§X H$ar A§Va§Jmbm
bHo$a Vr hmñ`mMrCYmU `oB© AmZ§Xmbm
ñdßZmVbo gm¡ÝX`©gwI{demX `m OmJonUmbm
***
J§Y Ho$dS>çmMm VwPm_mohdr _w½Y _Zmbm
JmbmdaMr JmoS> IirdoS> bmdr Ordmbm
Mmb VwPr EoQ>XmagwIdr Z`Zm§bm
aoIrd VwPr H$_Zr`VmC^ma AmVwa _Zmbm
&‘¥JOi 101
‘mPo Jwwê$AmB© -dS>rb -{ejH$ _mPo JwéË`mZ§VaM _mPo ApñVËd gwé
***
nmUr- AÞ -hdm _mPo JwéË`m§À`m{dZm _r H$gm Vé
àË`oH$ gwIXþ…I _mPo JwéË`mVyZM VmdyZ gwbmIyZ Cê$
OJVmZm àË`oH$ jU _mPm JwéJwénmo{U©_obm H$moUmMr nyOm H$ê$
nmZo -\w$bo -njr _mPo Jwé{ZgJ© hmM _mPm H$ënVê$
& ‘¥JOi102
gmJa
***
gmogmQ>çmMm Pm|~Umam dmamJmO OmJdr amÌrMm nhmam
XrnñV§^ EH$bm Ü`mZñW _wZrOmJVm S>m|Jamda nar am̧{XZr
{Zù`m nm§T>è`m JO©Vr bmQ>mnwgVr dmiyVë`m nmD$bdmQ>m
{j{VOmda S>mobUmar nm§T>ar erSo>MrÌH$bm aoImQ>Vr dmiyda IoH$So>
g§nyU© H$_mZrV B§ÐYZyMm ZOmamg§Jo gwImdUmè`m nmdgmÀ`m Ymam
Ñï>rV Zgo Xÿada Hw$R>o n¡bVraZ^rMo Zrba§J {_Q>Vr Obmda
WHy$Z ^mJyZ JmR>bm VwPm {H$Zmam{eUë`m _Zmda Vamao C_§J Ý`mam
PwbVr {H$Zmar C§M C§M _mS>gigiË`m ~ZmV gwéMo PmS>
&‘¥JOi 103
Jmo‘m§VH$
\o$gmiË`m bmQ>m§V {dgabmo _Z CXmgg_wÐmMm JmO gwIdr VZ_Zmg
gH$mir KoV H$m°\$sMr b‚mVñ\w$aVo EImXr H${dVm _ZmV
\w$bPmS>m§^modVr \w$bnmIao MmaAm§ã`mda H$b_r niUmar Ima
CYmUmV ~§{XñV _mgo_marÀ`m hmoS>çmH$moir AmoT>Vr {dgmdmÀ`m {dS>çm
{dñ_`H$mar Jmoì`mMr {Z^}i gmXnwÝhm ¿`mdm Jmo_m§VH$s AmñdmX
***
OmB©OwB©gmaIm CH$S>m dm\$miVm ^mVg§Jo {ZñË`mMo hþ_U Imdo Jmoì`mV
Jmoì`mV am{hbmo nmdgmV Mma {Xdg^mdbm hm gweoJmV OJÊ`mMm Ü`mg
_mJo {Zim^moa nmohÊ`mMm Vbmdnyd}g Jƒrda nm{hbm nmdgmMm dfm©d
MhÿH$So> COiUmao C§M Xodim§Mo Kw_Q>OmJmoOmJr H«y$g hm nmoVw©JrOr WmQ>
emór` g§JrVmV S>mobVr VmgZVmg nm{ü_mË` Vmbmda ZmMVr VoìhT>oM OmoamV
& ‘¥JOi104
gm‘mݶ
_mOboë`m ~mOmamV_mUwgH$sbm ^md Zmhr
ñdmWu Ah§H$mar OJVmV{dZ`erbVobm dmd Zmhr
AY©nmoQ>r ^wHo$boë`m§Zmg§ñH¥$VrMr hmd Zmhr
d§{MVm§Zm _mZhmZrgmaImXþgam H$moUVm Kmd Zmhr
gm_mÝ`mbm Zmd Zmhrgm_mÝ`mbm Jmd Zmhr
{MVodaÀ`m _{V©H$mbma§H$ AWdm amd Zmhr
***&‘¥JOi 105
AmV©Vm
Iè`mVë`m "I' MmXmIbm ZH$mo CJrM Vwåhr
ñdßZmVë`m H$ù`m§Zmo\w$bw ZH$m H$YrH$Yr
BÀN>oÀ`m IéOoVbm "I'ImOdrV OJVmo Amåhr
{dQ>boë`m `m {MIbmV{Z_m©ë` hmoB© \w$bÊ`mAmYr
***
{Zînmn Vmo J§Y amhÿXoñdßZmVM AYr_Yr
JaOonwaVm "J' Am{U_mPm '_r' OnVmo Amåhr
ñdßZmVë`m H$ù`m§Zmo\w$bw ZH$m H$YrH$Yr
& ‘¥JOi106
nmD$g Ambm
{haì`m Ü`mgmMmnmD$g Ambm\w$bUmè`m œmgmMmnmD$g Ambm
IiIiË`m Pè`m§MmnmD$g AmbmZXrZmë`m§À`m nwam§MmnmD$g Ambm
nmD$g AmbmnmD$g Ambm
dmè`mMr gmX KoD$ZnmD$g AmbmAmobrqM~ `mX KoD$ZnmD$g Ambm
~mhoê$Z KamKamVnmD$g AmbmAmVyZ _Zm_ZmVnmD$g Ambm
***
_mVrMm _¥XJ§Y KodyZnmD$g AmbmH$modim gwJ§Y bodyZnmD$g Ambm
OJÊ`mÀ`m CËgdmMmnmD$g Ambm_aUmÀ`m Xþ»ImMmnmD$g Ambm
&‘¥JOi 107
dmñVd
doXZm H$dQ>miV{Od§VnUr Oibmo
H$mQ>çm§dê$Z MmbVaº$~§~mi Pmbmo
***
aS>V aS>V OJVAm`wî`mV ^§Jbmo
IiJrÀ`m ^wHo$Vg§ñH$ma {dgabmo
gwImÀ`m nmR>bmJmVAmZ§Xmbm _wH$bmo
ApñVËdmÀ`m bT>mB©VAmË_^mZ hadbmo
Am§YionUr niVOmJonUr AS>Iibmo
& ‘¥JOi108
dfm©d
Q>nmoao Woå~ A§JUrZmMVmZm nm{hbo
C§M C§M VmS> _mS>S>mobVmZm nm{hbo
H$moaS>çm ^mdZm{^OVmZm nm{hbo
WamaVr nmZo PmSo>PwbVmZm nm{hbo
^abobo JS>X Am^miH$mogiVmZm nm{hbo
Amog§S>Umè`m YmamVS>mS>Vm§Zm nm{hbo
W§S>Jma dmè`mZoœmg Amobmdbo
qM~ `m dfm©dmVñ_¥{VJ§Y XmQ>bo
***&‘¥JOi 109
Xm[aÐ
PmH$boë`m S>moù`mV,XrgVr _m` boH$aoAmR>dUrZo Ë`m§À`m,nS>Vr H$miOmbm VSo>
Wm§~bm JmoR>bobm œmg,nmnUr Imbr nSo>Km|JmdVr _mí`m,{Züb _wÐoda ~mJSo>
_yH$ àoV JO©Vr,`m g§ñH¥$VrMo dm^mSo>
XÿaXoem Jmd,BWo \$mQ>Ho$ PmonSo>emoYÊ`m Kmg,Ambo {~Mmao ~mnwSo>
amIÊ`m b‚mm,qMÜ`m§Mr bº$aoA§Var doXZoMo Kmd,_mWr H$ï>mMo OmoISo>
S>moù`mVë`m {ZImè`mV,AmQ>br AmV© Amgdo^wHo$Zo noQ>bobo,ì`mHw$i Vo AmVSo>
AdVr^dVr _hmbr,dmOVr gZB© Mm¡KSo>XrZdmUr `mMZm,~oNy>Q> YZXm§S>½`m§nwT>o
& ‘¥JOi110
Vrg H$moQ>r X¡dVm§À`m,X`oMr gmj XoVr ho _T>o
***
H«$m§VrMo JrV JmVr,amOH$s` ^oH$So>O`Kmof ñdV…Mm,H$arVr MmohrH$So>
&‘¥JOi 111
nhmQ>
A§JUr nm[aOmVH$mMr ew^« amgdmè`mda ngabo J§{YV œmg
amÌ Ambr AmVm g§nV g§nV{j{VOmnbrH$So> {XdgmMo XÿV
Amobga Xd JdVmda AmgnmgOgm VmaH$m§À`m Amgdm§Mm ^mg
ñdßZmgdo bwá hmoB© M§Ð Z^mVA§Yma {daVmo` àH$me gmJamV
Yyga XÿaÀ`m AmH¥$Ë`m§Zm `oB© OmJHw$O~wO hiyhiy hmoB© OmJmoOmJ
***
g§nV amÌ AmVm CJdbr nhmQ>H$mT> gIo VwPo Mm§XÊ`mMo hmV
YwŠ`mV gwé nmIam§Mm Jb~bmQ>_m¡Z AmVm amV{H$S>çm§Mo ^mdJrV
& ‘¥JOi112
Yw§X
dmè`mda amVamUr H$ar Yw§X_mohdr gwdmg {VMm _§X
nagmV ì`mHw$i {Z{eJ§Y gwJ§Yr Ho$dS>çmMm Ë`mg g§J
_mOKamV VodVo dmV Vr _§X _ZrMm EH$bonUm hmoVgo ^§J
***
g§VVYma dfm©dmV Oar dmQ>o Hw§$X ~ohmof H$[aVr \w$bnmIam§Mo a§J
H$mZr nSo> AmV©dmUrVbm A^§J éUPwUVm ZmX ~Zo {Z…g§J
kmZoœar Amoì`mVbm C_§JOmJdVr gJwUr gËg§J
&‘¥JOi 113
‘r ‘mPm_r Z OJmMm_r Z Hw$UmMm_r _mÂ`m A§Va§JmMmVarhr gmam ngmam_mÂ`mM AmË_ào_mMm
***
_r {Za§H$mar_r eyÝ`H$mar_bm Z H$moUVr AXmH$marVar dñVwOmV `m {dœmV_r _moR>m Ah§H$mar
_r ñdÀN>§Xr_r N>§Xr_bm Z Hw$UmMr nm~§XrVar {d{dYê$nr g¥ï>rMm_r AmOrdZ ~§Xr
_r eyadra_r `moJrAX^yV _mPo Ü`mZVar {ZgJm©Vë`m ñdJm©V_rM {dœmMm àmU
& ‘¥JOi114
g§{X½Y
hþahÿa XmQ>o _Zr AZm{_H${Xì` Am¡fYr Amho H$m Ë`mbm
***
Hw$Ry>Z `oVr AMmZH$CXmgrZVm A§V_©Zmbm
BWo Zmhr {VWo ZmhrH$m` AOyZ gmYm`mbm
H$m` ~moMVo g_OoZmöX`mVë`m Jm^mè`mbm
Hw$UrH$So> dmhVmo dmamhmH$ _mar _Z H$moUmbm
ZmVo ~§Y {dê$Z OmVrN>oX XoV `m g§^«_mbm
_wŠ`m _ZmMo _wHo$ ~mob hoCar doXZm `m OJÊ`mbm
&‘¥JOi 115
AZw^ddmñVdmer IoiVmZmgmao gwI Xþ…I nm{hbo
gË`dmXr Oar AàH$m{eVH$Yr Zm habobo nm{hbo
Jmob_mb `m Xþ{Z`oVMT>bo nS>bo Kgabo
ì`mdhm[aH$ ñdmWu OJVmVñdËdmbm \$º$ OmJUmao nm{hbo
nS>Vm nS>Vm gmdaboEH$mM Am`wî`mV AZw^dbo
***
~mbnUrÀ`m OS>U KS>UrVVËdm§Zr g_{n©V OJUmao nm{hbo
& ‘¥JOi116
nmdgmVbo H$moH$U
S>mobUmao ^mVmMo eoV~mobVo dmè`mMo JrV
hþ§XS>Vr Ë`m§Mr dmgao{nD$Z Jma dmam
***
nmD$bIwUm `m nmdgmÀ`mH$moH$UmVë`m JmdmJmdmV
XþV\$m© {H$Zma gw§Xa{ndù`m amZ\w$bm§Mr
Km_oObm Oar {MIbmVgwImdbm {nH$nmÊ`mV
PwSw>nmVbo OZmdaJwSy>n hmoB© gaga
V¥á Pmbr JwaoT>moaoImD$Z {hadm Mmam
Baë`m§Mr _mi {XgVrH$mogiUmè`m Ymam§V
IiIiVo bmb àdmhYmdVr VwSw§>~ AmoT>çmV
dmQ> hr diUr KiUrMr{haì`mJma eoVm_Ybr
Amog§S>Umao ew^« nmUr^mVeoVmVë`m nmQ>m§V
&‘¥JOi 117
A‘¥VqgYw
H$mì`mdmQ>o _Z ~mobVrgJio IoX Zr I§V
nmdgmV {^OwZr hmoVrXJS>hr h[aV lr_§V
diyZ ~KVm _mJo _mJoKS>bo VoM AmVm ng§V
Oar dmT>bo A_mn ì`mnVar Ë`mVM CX§S> Cg§V
nhmQ>oÀ`m àmV…H$mireãXgw_Zm§Mr g§JV
OJÊ`mgmR>r g§VdmUr~mobyZ Jobo gmao g§V
MmbVm Oar H$mQ>çm§dê$ZrC_bo J§{YV Hw$gw{_V n§W
lmdUVmhr ñney©Z OmVmoH$Yr Aeara dg§V
Onm gw{dMmam§Mm A_¥VqgYwVoìhmM ^oQ>o IamIwam ^Jd§V
H$moUr Z Cao naHo$ AmVmgmao ^oQ>Vr Vo JwUd§V
ehmê$Z H$Yr ~mobVmoöX`mVrb agd§V
***& ‘¥JOi118
dmXir nmD$g
PmSo> PwS>no Kwg_irV PobVrdmXir nmdgmMm ê$Ð _mam
pIS>Š`m Xmao ñd¡a CKSw>Zr`o{V ñdUub A_¥VYmam
dmVrdaMr PSy>Z H$mOirA§Hw$abm CXmg _ZrMm Vmam
H${dVm§daMr Yyi CS>mbr\$S>\$S>br dmè`mda nmZo
eãXm§Mo VmoSw>Zr àM{bV ~§Y_wº$ AZmda _ZrMo JmUo
***
Pmonmù`mda S>mobV ~KVmoH$monbobm VwÂ`m AdVmam
Ah§ PmSw>Zr bIbIbmg{_Ym§_Yrb {ZImam
AmO AMmZH$ H$moRy>Z AmbmgmogmQ>çmMm AX^yV dmam
AkmZmMm Yyn OimbmJ§{YV Pmbmo {Xì` VoOmZo
&‘¥JOi 119
Xþ^§JOJÊ`mMm AW© emoYVmeãX Zo_Ho$ \$mQ>bo
Anojm§À`m Yw§XrVVabVoMo C_mio N>mQ>bo
dM©ñdmÀ`m bT>mB©VöX`mVrb ñn§XZ JmoR>bo
AmVyZ Xþ^§JVmZm_¡ÌrMo Paohr AmQ>bo
***
^mdZm§er IoiVmZmhþ§XHo$ Jù`mer XmQ>bo
& ‘¥JOi120
Vy Xo
amVamUr ~haob OoìhmVy ew^« Mm§XÊ`mMr amÌ Xo
JXuV Cä`m q^Vr naŠ`mVy AmoiIrMm œmg Xo
H$mimoI g§nob H$YrVarVy {dœmgmMr gmo~V Xo
{H$Vr Xoerb gVV H$mhrVarEH$Xm XoUmao hmVM Xo
ZH$mo OrdKoUm hm EH$m§VVy ghdmgmMr ~agmV Xo
gmogdoZm hr _yH$ em§VVmVy ~mobÊ`mMr gmW Xo
***&‘¥JOi 121
eãXgm‘϶©
hOmamo Mm§Jbo eãX {dgaVmVEH$ dmB©Q> _ZmV H$moê$Z R>odVmV
œmgmgmaI§ gai ~mobVm `oVgmÜ`m eãXm§Zr öX` ImobVm `oV
eãXm§ZrM OwiVmV JmoS> ZmVrH$Yr AmobmdVmV S>moù`mMr nmVr
***
ZmVo VwQ>VmZm eãXm§Zm `oVo Yma`m YmaoZoM hmoVmo H$m`_Mm dma
eãXmbm eãXmZo H$bh hmoVmoXþamdboë`m ZmË`mV {dah `oVmo
XþImdUmao eãX ZH$iV gwQ>VmVnU VoM WoQ> H$miOmV KwgVmV
gæ`_r `oV Zgob ~mobUVa ehmU§ AgV§ em§V amhU§
& ‘¥JOi122
Vwbm nmhVmo
Ooìhm Vwbm bmObobr nmhVmohmñ`mV hþ§XŠ`m§Zm Amobm§Sy>Z OmVmo
Ooìhm VwPm eãX AmoR>mV AmobmdVmoAZmoIm VwPm gwJmdm _bm ^mdVmo
***
Ooìhm VwPr ~mdar nmnUr bdVoAmR>dUtMr AmO©do _r dmhVmo
Ooìhm Vwbm bmObobr nmhVmogwImÀ`m Yw§X ñdßZmV _r ZmhVmo
Ooìhm \w$bm§Mm ~mU Car bmJVmoË`m§À`m _w½Y gwJ§YmVM _r \w$bVmo
Ooìhm VwÂ`m g^modVr dmam Kw_VmoCR>Umè`m Va§JmV _r S>mobVmo
&‘¥JOi 123
‘Z ‘w³V Pmbo...
H$moUmg ñn{e©bo H$m Zmhr H$iboì`º$ Pmbobo _Z nwb{H$V Pmbo
nmdgmÀ`m dfm©dmV \w$bboA§Hw$a H$modio _Zr CJdbo
Ajam§À`m AmV _Z XS>bobo_mVrV Ogo ~rO JmS>bobo
g§nbm OrdKoUm H$m|S>_mam_wº$ _Z H$m|S>rV {^Obobo
EH$Q>`mZo {b{hÊ`mMr I§V Zm _ZmAnwë`m ZmË`mer F$U ~m§Ybobo
***& ‘¥JOi124
qOH$bmo Varhr
Oar IoMbo lo` _bm _rdoS>r {OÔ Vr ^ma Pmbr
_ZmVbr _¥Xþb \w$bogm\$ H$mo_oOyZ Jobr
ñnY}V Oar _r a_bmo Varhr_wŠ`m doXZoMr amÌ OmJyZ Jobr
***
VmaH$m§Zr nwÝhm gmX Zmhr {XbrAmVbr nmoH$ir H$mimoI ß`mbr
qOH$bmo Oar _rhma _mPrM Pmbr
&‘¥JOi 125
dmñVd
VinUmè`m gy`m©bm gwÕmJ«hU H$Yr bmJmd§ bmJV
em§V erVb {Zb`mbmgwZm_rM§ CYmU `md§ bmJV
Amem {ZameoÀ`m Ym½`m§MoOrdZ Jw§\$V Omd§ bmJV§
{Xdg amÌrÀ`m nmR>{edUrVñdV…bm _¾ ahmd§ bmJV
***
öX`mda OS> XJS> R>odyZXþIam gya bmdmdm bmJVmo
hfm©À`m gwIX CVmamZ§VaH$ï>mMm S>m|JaMT> bmJVmo
H$Yr ~ha AmogaVmoXþ»ImMm H$ha `oVmo
& ‘¥JOi126
~XbAmnU Iyn Iyn {eHy$ bmJbmo~mOmamV ñdV…bm {dHy$ bmJbmo
_wb§ ~mobU§ IoiU§ hgU§ {dgabr_mo~mB©bÀ`m j`mV gwHy$ bmJbr
g§JrVmVbm hidm gya J_mdbmdmÚm§À`m Jm|JmQ>mV a_y bmJbmo
Xodi§ gwÕm X`m^md {dgabrZmÊ`m§À`m Omoam§da {Q>Hy$ bmJbr
***
~oJS>r XOm© OnÊ`mÀ`m ZmXmVg_{n©V _¡Ìr^mdZm WHy$ bmJbr
gÎmm ñnY}À`m {OdKoÊ`m doJmV_mUwgH$s {Z_yQ> PwHy$ bmJbr
&‘¥JOi 127
Pw§Py‘w§Oy
XodimV nhmQ>oM§ K§Q>mZmX Pmb§h§~aÊ`mZ§ dmgamÀ`m JmoR>m CR>b§
Pw§Py_wOy Pmb§ ~mB© Pw§Py_w§Ow Pmb§Amob§ga YwH§$ nm§T>a§ XdmV {dab§
AmogaV Mm§XU§ nagmV Ýhmb§~Hw$irÀ`m dmgmM§ AÎma gm§S>b§
Pw§Py_wOy Pmb§ ~mB© Pw§Py_w§Ow Pmb§Amob§ga YwH§$ nm§T>a§ XdmV {dab§
A§JUmV eoUmMm J§ gS>m gmadb§_mimda nbrH$S§> H$m|~S§> Amadb§
{Zù`m Am^mimV Ho$ea CYib§\o$gmiUmè`m bmQ>oV A^«H$ {Xgb§
nhmQ>oÀ`m `oiobm _Z Iwe Pmb§{XgmÀ`m H$m_mbm A§Jr ~i Amb§
H$mo{H$ioZ§ ^ynmirM gya Yab§{H$b{~bmQ>mZ§ gma§ amZ OmJb§
***& ‘¥JOi128
EoH$ Xodm
`m OÝ_rÀ`m MwH$^ybm§MmXodm `m OÝ_rM Xo à{VgmX
EìhS>r eº$s Xo _Obm XodmOmJ¥V amhÿ Xo gmpËdH$ A§VZm©X
EoH$ Xodm EH$M _mPr gmXnMy Z Xo _bm EH$hr à_mX
naXþ…Imda bm^bo Oa gwIXþ»ImMo bm^wXo eV nS>gmX
R>oM AMmZH$ bmd nm`mbm`emMm Oa MT>bm CÝ_mX
{ejog Vmobbm VamOyZH$mo H$ê$ _O AndmX
gwH¥$V H$mhr KS>bo hmVyZXo AmZ§Xr OJÊ`mMm àgmX
***
AnamY KS>bm Oa hmVwZrYw_gV R>od OÝ_^a {dfmX
ñdmWm©Zo Oa {dQ>bo _Z_mJo bmd _mÂ`m àdmX
&‘¥JOi 129
Z^ XmQ>bo
nm§T>è`m H$mù`m gí`m§Zr ì`mnbr{Zù`m AmH$memMr {Za^« eH$bo
{H$aUm§Zr T>JmAmSy>Z S>moH$mdboew^« PmoV Ë`m§Mo _YyZM nS>bo
{d_mZ WmoSo> T>JmV S>J_Jboj{UH$ ^rVrMo H$mhÿa XmQ>bo
_Zmg IamoIar dmQ>boA{O å`m ~«÷m nm{hbo
***
M§Xoar H$S>m g^modVr M_H$ë`m{dbmo^Zr`VoMo ñdJ©gwI bm^bo
{d_mZmVyZ AmO AZw^dbodmhUmao Z^ _r nm{hbo
Ogo H$mnyg gd©Xÿa qnOboYaVrg _D$_D$ nm§Kabo
& ‘¥JOi130
Ho$nQ>mD$Z dm°Q>a’«$ÝQ>
nyd}g Q>o~b _mD$§Q>ZMm nhmamn{ü_og Ho$ear a§J Z^r Ý`mam
***
bwH$bwH$Ë`m {Xì`m§Mm ^ì` ZOmamAQ>bm§{Q>H$ W§S>rMm AZw^d gmOam
IS>H$mi nar gw§Xa {H$Zmam{H$Zmar {eS>m§V ^abm dmam
Ho$nQ>mCZAm`Mo MH«$ {\$ao JamJamAm{\«$H$Z Z¥Ë`mV ~rQ²gMm Wamam
CYië`m ~Q>m AZ Ho$gm§Mm ngmamCëh{gV _Z H$mX§~arÀ`m ghmam
gy`m©ñVmMm Pm|~Umam Jma dmamCgiË`m AdIi bmQ>m§Mm _mam
&‘¥JOi 131
Ho$nQ>mD$Z Vo A{¸$bm g’$mar_¡bmoZ_¡b ngaboÐmjmMo {eñV~Õ _io
C§M d¥jm§Mo ApñVËd\$ma \$maM {daio
qgh J|S>m hÎmr {Oam\$h_Img {XgVr {MVio
XÿaÀ`m S>m|Ja_mÏ`mdaew^« ~\©$ H$So> {ZWio
C§MC§M H$S>rH$nmardarIwaQ>bobr PwS>no doJio
{ndù`m Ho$gar \w$bm§MoañË`mXÿV\$m© a§J AmJio
CKS>`m Orn_YyZ {\$aVmZmdÝ` àmÊ`m§Mo Xe©Z {_io
AYyZ_YyZ {XgVrH¥${Ì_ nmÊ`mMr Vio
{Zdm©{gVm§Mr gaH$mardñVr _YyZM AmT>io
g\$marÀ`m `m àdmgmVboZ`Zaå` nar Ñí` AmJio
***
N>moQ>çm N>moQ>çm PmonS>çmVwZH$m_Jmam§Mo Xm[aÐç H$io
& ‘¥JOi132
‘§S>obm§Mm Vwê§$J
gw~w¹o$Mr ~{bXmZH$Wm EoH$br X{jUAm{\«$Ho$Mr OÝ_H$Wm nm{hbr
Jm§YrOtMo {Zñgr_ ^º$ nm{hbogË` AqhgoMo gm_Ï`© nm{hbo
BWbm A{ÛVr` {ZgJ© nm{hbm`m Xm¡è`mZo IaM H¥$VH¥$Ë` Pmbmo
***
AmO Am{\«$H$Z am°~oZ ~oQ> nm{hboñdmV§Í`g§J«m_mMo gmå` nmhtbo
Am{\«$H$Z Cƒ^«y dñË`m nm{hë`mBWë`m Xm[aв`JmWmhr nmhrë`m
_§So>bm§Mm EH$mH$s Vwé§J nm{hbm27 dfmªMm Vwê$Jdmg nm{hbm
g_mZVogmR>r g§Kf© nm{hbmd§e^o{X gÎmo{déÕ bT>m nm{hbm
A§X_mZ Vwé§Jmer VwbZm H$aVmgmdaH$am§À`m ì`Wm H$ië`m
&‘¥JOi 133
H$mbMH«$
***
{H$b{~b H$arVr {M_Ur nmIaoAmR>dUrZo Ë`m§À`m _Z doSo> nwH$mao
gmogdoZmV ho EH$bonUmMo ehmao{ZgJm©Mo H$mbMH«$ ho AgoM Ý`mao
H$Yr naVVrb H$m ho Z{^Mo Vmao{ZñVoO Kar OmJdr VoOnw§O gmao
{dœ JdgUrg {ZKmbr nmIaodmQ> nmhVr Amobo S>moù`m§Mo {H$Zmao
Zer~dmZ \$maM WmoSo> dS>rbYmaoÁ`m§Zm AIoan`ªV {n„m§Mo ghmao
KamKamV AmZ§Xr hmñ`mMo \$dmaoKa^a {dñH$Qy>Z hmoVrb ngmao
& ‘¥JOi134
‘mbdU JUnVr
V~ë`mMmo nwS>mo AdZw \w$Q>bmo _obmoQ>mi I` Q>mH$ë`mZ§ VoVar ~K ao
{Pbm ~oJrZ ~oJrZ H$a ao\$më`m JUnVr `oVbmo ao
~mnyg {H$Ë`m AmoJrM H$admXVmZ`m Am§JmVbm {edë`mZ _ao
\$mQ>oH$ _w_¡dmbmo `oVbmo{eVë`mH$ EñQ>ra YmS> ao
{Zù`m a§JmMmo nwS>mo hmSy>Z^m`ë`mZ Oam _ma ao
haVmiHo$À`m AmdaUmH$Mma AmS>gmam CVê$Z Xr ao
_mR>`oH$ ~m§YyH$ \$im§dm§JS>mAm§ã`mMo Q>mi Am{U haUm hmS> ao
~o~bm ZwñVm _w_¡dmë`ma _wamS>Vm§VoH$m dóm dmVr diwH$ bm` ao
H$Ìmb`mVbr g_` H$mTy>Z~m`oH$ amIoZ ~ar KmgyH$ bm` ao
gS>çmd`br Xþdm© CnQy>Z hmS> _ao_§XmÀ`m naS>çmV \w$bm ~K ao
Jw_mñVmMmo _mimaMmo nS>XmoAm{U bm`Q>rMmo \$moH$g H$mT> ao
Am`oZ XoB©Mmo \$moQ>mo bmoQ>mo Am{UåhmXodmMmo Zmb R>o`ë`mZ H$m` ao
&‘¥JOi 135
AmderH$ Imd§ ìhamZ Bgmab§`gH$i J§ß`m ^Q>mH$ Yê$Z hmS> ao
Zm¡~Vdbmo åhmoå_X COS>mH$ `oVbmonm`br^a ^mV Am{U Zmb Xr ao
***
JUoe hmS>VmZm noT>rH$ a§Jdm¡Z`oVmZm hþ§Xra ~amo ~KyZ hmS> ao
{Pbm ~oJrZ ~oJrZ H$a ao\$më`m JUnVr `oVbmo ao
& ‘¥JOi136
{ejH$ {XZ
àÎ`oH$ jU {eH$dV AgVmoOÝ_bobm {eH$V _aV AgVmo
{ejH$ {ejH$ Hw$R>o AgVmoamoO H$moUrVar {eH$dVM AgVmo
nmZo \w$bo dmam Iyn {eH$dVmo~KUmè`mg {ZgJ© amoO {eH$dVmo
OÝ_XmVm Amnbm AmÚJwê$ AgVmoJwéOZ {hè`mbm `mo½` n¡by nmS>Vmo
Jm`Z dmMZ ho XoIrb {eH$dVmVg§V dm¶` OJÊ`mM§ ~i XoVmV
^mD$-~hrU, {_Ì-_¡ÌrUghdmg ~aM {eH$dVmo
gwIm ~amo~a Xþ…I§ ~aM {eH$dV~aodmB©Q> AZw^d Iao Jwé AgVmV
H$moU Ñí` Va H$moU AÑí`gmao _mPo {ejH$ AgVmV
H$moU H$moUmbm {eH$dV ZgVmoAmnUM Amnb§ {eH$V AgVmo
***&‘¥JOi 137
‘Z {dH$mar
{d{MÌ {dH$mar {dMmam§ZtZ`Z {dgaVr BWo CnmofU
{H$Vrhr H$R>moa H$m`Xo H$mZyZ{dH¥$V n§Im§Zm H$go bmdmdo ~§Y
CKS>r nS>Vr añË`mda AZAdKS>VmV _Zo {dbjU
H$er XSo>b Vr b|{JH$ qPJ{dImar Ë`m ZOaoV {Xgo A§Va§J
gä`nÊ`mÀ`m H$nS>çm§ImbrZmJS>r gmoÁdi {XImdy Yw§X
CKS>r nS>Vr añË`mda AZAdKS>VmV _Zo {dbjU
***& ‘¥JOi138
ñ‘¥Vr
***
ñ_¥VrMr MmiVm nmZoZI{eIm§V _mohabr H$m`m
`m¡dZmÀ`m Mmhþbrbmào_ghdmgmMr _moh_m`m
g§gmamÀ`m Ama§^mbmì`dhmamZo ì`mnbr N>m`m
AÜ`mpË_H$ OJVmVMmbo M§Ð^mJm Vra nm`m
{d{dYm§Jr `m gwIXþ…ImVgmYbr OJÊ`mMr {H$_`m
dmY©Š`mVë`m {dñ_¥VrbmgmnSo>Zm ñdV…MrM naN>m`m
ñ_¥VrMr MmiVm nmZoZI{eIm§V _mohabr H$m`m
~mbnUrÀ`m {ZamJgVobm_m`bmoMZr ~agbr _m`m
&‘¥JOi 139
{Zamem
H$mù`mHw$Å> gmdë`m§MmZH$mo A§YmamV doY KoD$
gË`mMm H$Sy> KmoQ> KoVmAmeoÀ`m {H$aUm§Zm nmhÿ
{ZameoÀ`m S>mohm_Ü`oZH$mo Imob Imob OmD$
***
{ZameoÀ`m S>mohm_Ü`oZH$mo Imob Imob OmD$
g§^«_mÀ`m Jm^mè`mVZH$mo EH$Q>çmZo amhÿ
Kmoa ì`WodrU naVUoO_ob H$m H$moUmg R>mD$
& ‘¥JOi140
AmH«$moe
Jmbmda gwH$bobo Imao nmUr{nD$Z gmao H$go OJob H$moUr
~KVm j{UH$ {g¾b g§nbmg_¥ÕrMm Am^mg JwX_abm
{dH$V ñdV§Ì ^maVmMm {Va§JmH$_aoda eoå~S>çm nmoamMm X§Jm
nmhVm OJÊ`mMm Xþ~im à`mgAÜ`m©amÌr hmoVrb Ë`mMo AQ>i ^mg
JmS>çm§À`m Wì`mVyZ _rhr {ZgQ>bmoW§S> EgrV {WOyZ XJS> hmoV {ZKmbmo
Ho${dbdmUm _wH$m AmH«$moeKembm bmJbm H$moaS>m emof
AÞ H$nS>çm§Mo gwÕm ^mZ ZmhrkmZ _mZ H$Yr n{hboM Zmhr
Wm§~bmo añË`mVë`m {g¾bnmer^rH$ _mJUmè`m Ordm§nmer
nmhÿZ Ë`m§Mo {OUo ^H$mgN>mVrV AS>H$bm AYm© œmg
***&‘¥JOi 141
dmËgë¶
_m§S>rda XmoZ {M_wH$bo hbHo$M {dgmdbohiwdma Ë`m {~bJÊ`mZo A§Va§J J{hdabo
***
AmH«$ÝXbobo _Z öX`mV H$mgmdrg PmbobmoMZrMo {Z{ÐñV H$mOdo Jmbr AmoKibo
d`naËdo _Z OS> dmY©Š`mZo dmH$bo{dñ_¥VrV aº$mMo ZmVo H$go {dgabo
C~Xma gm{ÞÜ`mV hadbobo a§J Iwbbod«VñW Amgwgbobo VZ_Z gwImdbo
naXoemVbo njr AMmZH$ KaQ>r naVbohiwdma Ë`m {~bJÊ`mZo A§Va§J J{hdabo
q^Vrdaë`m \$moQ>moV XmoZ S>moio AmoW§~boXþImdbobo _m`Mo H$mirO nmPabo
jU^a jrU Ñï>rg Zmhr {XgboH$mnè`m ñnem©g Zmhr H$mhr C_Obo
& ‘¥JOi142
H$mì¶ {Z{‘©Vr
***
H$YrnoQ>bobm AdH$mir nO©Ý`!H$Yr{h_Jma C_Q>Umam _¥XJ§Y!H$YramVamUrMm {dñ_`r gwJ§Y!H$YrdV©_mZH$mimV YmdUmao H$~§Y!H$YrnQ>bobo AÜ`mpË_H$ {Z~ªY!H$YrEH$bH$m|S>m {Zame g_§Y!H$Yrnañnam§Mo _mZdr g§~§Y!
AgoM gwMVmV H$Yr H$Yr{~Z ì`mH$aUmMo {Z~§Y!H$moU emoYrË`mV H$mì`J§Y!H$moU åhUo Ho$diempãXH$ {ZaW©H$ à~§Y!
H$mì`mVyZ AbJX [aVo hmoVmV_ZmV H$m|S>bobo {dMmam§Mo ~m§Y
&‘¥JOi 143
Xþ~B© ~obJ«oS> {d‘mZàdmg
***
{Za^« {Zio Am^mi N>Vmdarew^« T>Jm§Mo Wdo dmhVr _Ü`mdar
diUo KoV ZXr EImXr {Xgo XþadarVwaiH$ Hw$R>oVar dñVr ZXr{H$Zmar
{hado Zm_mo{ZemU Zgo Hw$R>darIar dmid§Q>mVrb aIaIrV g\$mar
EoZ CÝømù`mV AÜ`m© XþnmarXþ~B© ~obJ«oS> {ZKmbr {d_mZñdmar
Xÿa Xÿa Ë`m {j{VOmdaréj gyj S>m|Ja H$nmar
AmR>dU Ambr KaMr ^marAmëhmXXm`r {H$Vr H$moH$UmVrb gdmar
& ‘¥JOi144
~obJ«oS> ¶wdVr
Hw$Qw>§~ ì`dñWobm {VWo ^mar gÝ_mZnmhþÊ`m§À`m ga~amB©V hmoVr a__mU
MmbÊ`mV _Zmoha b`rMo R>odVr ^mZH$_Zr` ~m§Ü`mV doimdVr ZmOyH$ _mZ
***
ZmH$s S>moir Ë`m§Mr gw~H$ N>mZgmV \y$Q> C§Mr ho XodmMo daXmZ
{ZVi nmoV Am{U a§J JmoamnmZ~mobÊ`mV Z_« Oar gw§Xar N>mZ
Q>{H©$e a{e`Z `wamo{nAZ {_l n[aYmZgm_m{OH$ {eñVrMo OmJmoOmJr AdYmZ
&‘¥JOi 145
ì¶Wm
XaamoO OJy hr ì`dhmar _m{bH$mgmo`rZwgma ~Xby nyOoÀ`m nmXþH$m
{H$Vrhr Pmë`m Ajå` Oar MwH$mgË` Ë`mMo {OWo dgVr gÎmoÀ`m ~§XþH$m
***
nwînH$ {d_mZmV Jobm _mPm VwH$m^m{dH$m§Zm Ë`mÀ`m ^§S>mdVr amoO ^wH$m
XodVm§Zmo AmVm H$m Vw_Mm \$moQ>mo _wH$mAmgdm§Mm Kmg {^Obm AYm©M gwH$m
& ‘¥JOi146
^moJ
gVV Hw$T>V OJm`MoAmV {^OV Yw_gm`Mo
AQ>i Am`wî` aS>V Q>mim`Mo[aº$ _ZmVyZ ^moJ ^moJm`Mo
***
{Xdg H$go~go H$mT>m`MoVoM VoM Mohao O_dm`Mo
H$YrVar H$mhrVar ~mobm`MoCJrMM A{Y_{Y hgm`Mo
&‘¥JOi 147
gaU
amoOM Xþ…ImM§ OJU§ amoOM§ A_wM aS>JmU§
amoOMo ho doXZm _aU§ _yH$ `mVZoM§ OiU§
ñ_emZmV aMVmo gaU `oD$Z ^wHo$bm eaU
***
OJU§ AWdm _aU§ Ë`mVM AmVm a_U§
ZH$mo ho gaUmdaM OJU§ ho Va Oië`m{dZm _aU§
& ‘¥JOi148
ñ‘¥Vr^§e
{dMmam§Zm gmnSo>Zm {Xem H$er~ereãXm§Mm Jm|JmQ> \$º$ AdVr^dVr
œmg KoD$ AmVm ho am{hbobo {H$VrOrdZmMm hm Am^mg AOwZr {H$Vr
{dñ_¥VrV OJUo Ambo Z{e~rAmR>dUtMm H$`mg H$ê$ {H$Vr
ào_ Amem {da§Jwim Oar g§JVrOnmdo AOwZr _r ^mg {H$Vr
bwH$bwH$Umao Vmaohr pIÞ hmoVr amÌrMm§XUohr AmVm ^mgo CXmg {H$Vr
Oar AmoiIrMm gwdmg ngaVrAmoiI nQ>oZm H$moUmMr g^modVr
gVV Vw_Mr N>m`m _mÂ`mdaVrVar namdb§~r hm àdmg {H$Vr
***&‘¥JOi 149
Zd{nT>r
AZw^dr d`mbm _mZmMo ñWmZ Zmhr
Aën g§Vwï> Xþ{Z`oV H$ï>mbm H$m_ Zmhr
gwImÀ`m nmR>bmJmV AmZ§Xmbm Xm_ Zmhr
V§Ì`§ÌmÀ`m `m `wJmV Km_mbm gÝ_mZ Zmhr
CYinÅ>rÀ`m `wJmV g§M`mMo ^mZ Zmhr
CÔm_ Zd{dMmam§V Z_«Vobm _mZ Zmhr
***& ‘¥JOi150
XmoKoEH$_oH$m§Mo nwgÊ`m Amgy eodQ>r XmoKo EH$Q>oM Agy
{dñH$Q>bobr Oar Mm¡H$S> h¸$mMr Ony
EH$_oH$m§Mo nwgÊ`m Amgy eodQ>r XmoKo EH$Q>oM Agy
***
{dgaUmè`m jUmV JVñ_¥Vr Omonmgy
nwgQ> Yyga ZOaoVEH$_oH$m§g emoYy
{MS>bmo amJmdbmo Va EH$_oH$m§Mr g_OyV H$mTy>
XþIUmè`m JwS>¿`m§Zr EH$_oH$m§Mr H$mR>r ~Zy
Pmon Zmhr Ambr amÌr Va Jßnm _maV OmJy
&‘¥JOi 151
n¡bVra
COië`m JV ñ_¥Vr ^mdZm hmoV {dŠbmÝV
{dñ_¥VrÀ`m XoUJrZo d¥ÕËd Iao {Z{üÝV
H$mobmhb Oar g^modVr OiVo EH$Q>onUmMr I§V
{Xgy bmJo n¡bVraH$Yr hmoB©Z _r _wº$
gy`m©ñVmÀ`m g§YràH$mer {XgVmo H$mimoIr A§V
OJVmZm _moObo nmn nwÊ`mMo g§{MV
emoYVmo Imobda AmV a_Ê`mMm gwIr àm§V
***
XmQ>bm H§$R> nmhVm ^{dî`mVbm EH$m§V
& ‘¥JOi152
àrV
^wa^waË`m ñnem©Zo Ë`m gwImdbm Vá {H$Zmam
***
S>moù`mVbr àrV VwPr OÝ_moOÝ_rMm ghmam
bm{S>H$ JmoS> eãXm§Zr \w$bbm _Zr ehmam
ew^« dmiyV H$moaS>çm aoImQ>bm ñdßZ _Zmoam
CYië`m ñd¡a VwÂ`m ~Q>m Yw§Xbo VZ_Z {nD$Z dmam
Yw§X `m jUm§V Onbo AmR>dUtMm hm ngmam
AbJX CS>Umè`m nXamZogmdabm A§JrMm \w$bmoam
&‘¥JOi 153
‘r ‘mPoAmË_àm¡T>rZo JmR>bm Cƒm§H$ AmË_g§VwbZmMm hm ZrMm§H$
'_r _mPo 'OnVm g§nVo OrdZ H$Yr Z {_io AmZ§Xr nyUmªH$
R>o{dbo AZ§Vo V¡go{M gwIr ahmdo H$embm AmH$m§jm§Mm AnyUmªH$
R>oD$Z gmao OmD$ naVrg [aº$gË`mg `m Zgo H$moUr gme§H$
***
^m¡{VH$ gwImbm Zgo H$Yr A§V {H$Vr a_erb _moOÊ`mV A§H$
{dœmV VwPo j{UH$ ApñVËd ñdrH$maÊ`mg H$m Vy Ame§H$
& ‘¥JOi154
OdmZ
hmVmV KoD$Zr era Vy Xoe amIVmo Amho
_bm ^§S>mdVo Amho _mPr VoOr VwPr _§Xr
nmodmSo> JmVmo _r _mÂ`mM `emMo
gr_oda amIUm`mªZmo Ambr {Xdmir Am_Mr
{OWo R>odVm Xoh VrM Vw_Mr Ami§Xr
***
H$gm ¿`mdm {dgmdm KamVë`m {M_wH$ë`m{Z
VwÂ`mhr S>moù`mV Ago ñdßZMo Ka Mrao~§Xr
{Xdo OmiyZ aº$mMo H$am Amåhmg AmZ§Xr
~\$m©V JmoR>br VwPr dg§VmVrb aOm_§Xr
_§Xra _erXrV a_bmo Amåhr ho Y_©doSo>
&‘¥JOi 155
{bbmd
ZmJS>m hmoD$Z nmhVmo _mÂ`mM Amaí`mV ~oJS>çm bº$am§Mr Ag§»` AmoPr H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
dada {Xgbo \w$bm§Mo gwJ§Yr hmaVwao ~moMUmè`m H$mQ>çmV EH$Q>mM aS>bmo H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
H$Yr _m§S>bm {bbmd _rM _mPm {dH$bmo `m a§Jr~oa§Jr ~mOmamV H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
Jm`bo AmË_ñVwVrMo gmpËdH$ nmodmSo> _rM Ho$bobo N>moQ>o_moR>o AnamY H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
***
XaamoO N>mnbr AmXe©dmXr H${dVmOJÊ`mVë`m Ajå` MwH$m H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
AmoiIrÀ`m JamS>çmV Yw§X _r a_bmo doXZoVbm AZmoiIr EH$Q>m EH$m§V H$Yr _mPo _bmM H$ibo Zmhr
& ‘¥JOi156
˶m§Zm gm§Jm¶M§¶
nmbH$m§er {dœmgM ZmV§ Iw§Q>b§ Agwa{jVVm ì`gZm§H$So> PwH$V OmB©b
Ë`m§Zm Oo gm§Jm`M§` Vo EoH$mdoM bmJob ZmhrVa {Oìhmù`mM§ ZmV§ WH$V OmB©b
***
{OVH§$ A{YH$ _mJV OmB©b {VVH§$ A{YH$ _wH$V OmB©b
{OVH§$ Imobda emoY ¿`mb {VVH§$ A{YH$ hþH$V OmB©b
_wbm§er Ë`m§À`m H$bmZo ~moby bmJmb ào_mZo Ë`m§Mo Am`wî` \w$bV OmB©b
Amnë`m Anojm KÅ> Yê$Z R>odmb Ë`m§À`m hþfmarM J{UV MwH$V OmB©b
OS> gmIiX§S> H$Xm{MV {dO` XoB©b nU aº$mM§ H$modi§ \w$b gwH$V OmB©b
&‘¥JOi 157
ñdßZm§Mm B‘bm
amoO BWo nm{hbmgm_Zm a§Jbobm
AmaemV {Xgbm Ord H$mo_oObm
***
ZmË`mV g§nbm {dœmg habobm
{Zame Omhbm œmg drQ>bobm
Ord _mPm X§Jbm Ord _mPm ^§Jbm
AH$mbr VwQ>bm ñdßZm§Mm B_bm
X_yZ g§nbm nhmam {dPbobm
amoIyZ Yabm ào_mMm A~mobm
& ‘¥JOi158
XJm~mO
\w$bmVrb gwJ§Y KoD$Z Vmo Xÿa Jobm doMë`m _r Va {dPboë`m Ádmbm
H$go gmdê$ JmoR>boë`m `m Amgdm§Zm VwÂ`m ñnem©{dZm Ë`m§Mm AW© bmonbm
qPJbmo X§Jbmo _r H$m H$embm OJÊ`mMm {nVmo` _r [aº$ ß`mbm
***
ho H$gbo gya VwÂ`m ghdoXZoMo hm Va XJm~mO VwPm ~mob~mbm
A§Ymè`m H$mimoImV OmJbr amÌ gmarA_mdmñ`oMm M§ÐXoIrb AñVmbm Jobm
&‘¥JOi 159
ew^ Xrnmdbr
^mD$~rOobm ì`º$ hmoVmo~hrU^mdm§À`m ZmË`mMm JmoS>dm AmZ§XmÀ`m ào_i ^oQ>rJmR>tZr KÅ> H$ê$ amIr~§YZmMm hm YmJm
ZaH$mgwamÀ`m amÌrbm Xþï> gmao Zï> H$ê$Zr OmJ `oD$Z Ñï>rbm dmT>dy lwï>rVbm ào_YmJm
{XdmirÀ`m Aä`§Jmbm bwá hmoB© H$mimoI gmam kmZ{dkmZmMr Á`moV ngamo A§YmamZo ì`mnboë`m `m OJm
nmS>ì`mÀ`m ew^{XZmbm n{VnËZrÀ`m AVyQ> ~§YmVbm JmoS> hm ga~amB©Mm gmohim Am¡jUmbm `m OÝ_^a OmJm
***
{Xì`m§ H§${Xbm§À`m amofUmB©V Xrnm§Zr COibm Amg_§V gmam a§J am§JmoirMr CYiU H$ê$Zr AmZ§XmMm g§Xoe XoD$ gd©OJm
& ‘¥JOi160
ñdê$nXe©Z
nmdbo A§VYm©ZgJwU AdYmZ
A{n©bo VZbmonbo _Z
nmdg ñWmZAmZ§Xr Z§XZdZ
{ZË` Am|H$ma Jw§OZg_mYr Jw\$mñWmZ
AmoT> bmJo am̧{XZñdê$nmZ§X Xe©Z
kmZoœar kmZC{MV AZwdmXZ
***
{Xgo ñdénÜ`mZVoM AmË_g_mYmZ
gwImdbo bmoMZgH$b n[aYmZ
{ZË`mZ§Xr Ü`mZnmhþZ hanbo ^mZ
gmYZoMo gmYZam_H¥$îU H$sV©Z
&‘¥JOi 161
‘¡{’$b
_¡{\$b AH$mbr g§nbrAZdQ>r gya {ZIibm
V~ë`mÀ`m P§H$mamZogwam§Zm ZmX {Xbm
^a Xþnmar ^¡adrAndmXmZo Jm`br
_ZmVë`m ^mdZm§ZmlwVtZr gmX {Xbr
***
n¢OUm§À`m Kw§Kwam§Zrbm{bË`mbm b` {Xbr
amJYmarZo gmW {Xbra{gH$m§Zr XmX Xrbr
VmZnwè`mMr OrU©Vma ZH$iV ^§Jbr
& ‘¥JOi162
H$moH$UMr amUr
~moJÚmVwZ JmVr YS>YS> JmUrg^modVr bmb H$m¡bmé {ZemUr
_Yy X§S>dV|Mr H$V¥©Ëd dmUrAmåhr F$Ur Ë`m§À`m MaUr
{Xgo N>mZ ^mVeoVrMr bmdUrnwbmImbyZ IimiUmao nmUr
Mmbbr Yw§XrV JmV VamUrH$moH$UMr hr bmS>H$s amUr
gmao ~mobVr _Ywa _mbdUr dmUrH$m|~S>rdS>çm gmo~V Am§~moir MQ>Ur
***
Oar ~oaH$s Var gmYr^moir amhUrH$moH$U aoëdoZo ~Xbbr OrdZH$hmUr
Anma BÀN>meº$sMr H$hmUrVm§~S>çm _mVrMr hr OrdZJmUr
&‘¥JOi 163
YmJo
ào_mMr AYraVm ZoÌtM§ VwÂ`m _w½Y amhÿ Xo_yH$nUo \w$bUmè`mg \w$bdyZ Pybdy ZH$mo
gwMVo Oo _Zm_Ü`o ~mobyZ Vo Xmdy ZH$mogwImÀ`m KS>rbm {ZameoMm gya bmdy ZH$mo
ZH$mo ZH$mo åhUVmZm Jw§Vbmo VwÂ`mV _rJw§\$boë`m Ym½`m§Zm Vy AmVm gmoS>dy ZH$mo
***
eãXm§_Yë`m OmJm§Vrb AW© Vy gm§Jy ZH$moAì`º$ ^mdZm§Zm eãX~§YZmV ~m§Yy ZH$mo
ghdmgmV VwÂ`m _Zr ^md{dœ C_bVo`m V¥á g_mYrVyZ OmJ AmVm AmUy ZH$mo
& ‘¥JOi164
H$moe
ghdoXZoMr ½dmhrZH$mo H$m AmnU XoD$
***
AmgwV bnbobo hgyöX`mVwZ H$go S>moH$mdy
BVam§À`m doXZm§Mrgr_m _r ZH$mo H$m nmhÿ
'_r _mPm 'À`m H$moemVH$Yrn`ªV _r amhÿ
_mÂ`mM§ gwImMo _r{H$Vr åhUyZ JrV§ JmD$
{ZOXþ…Im§Mr g§doXZmOm{UdoZo ZH$mo H$m dmhÿ
hmñ`m_mJMm {dfmXgeº$ _Zr H$gm gmdê$
&‘¥JOi 165
H$mbMH«$hbHo$M nmD$b C_Q>V Jobogwdmg XadiV XÿaXÿa Jobo
AmYrMo nmD$b nwgbo Jobo_mVrÀ`mM nwamV dmhÿZ Jobo
Ogo Ambo VgoM {Z_yQ> JoboahmQ>JmSo> JVrV {\$aV am{hbo
ZgVoM Vgo BWo H$mhrM AmnwboamhVm amhVo Ho$di Zmd Onbobo
~aodmB©Q> gmaoM {dñ_¥VrV JoboZd§ M¡VÝ`mZo OJ nwÝhm ì`mnbo
***& ‘¥JOi166
gm§O
^mdZoÀ`m nwamV H$Yréj ì`dhmamZo JmR>bo
doi WmoS>m am{hbmgya gmao g§nbo
AOyZhr CËH$Q> ZmVo_r emoYVmo` Amnbo
ghdmg Amho VarhrH$m ho œmg ~ao XmQ>bo
***
AmogaUmè`m gm§Oobma§Jr~oa§Jr AW© _mPo bmonbo
amÌrÀ`m EH$bonUmV[aº$ H$mimoImZo ì`mnbo
&‘¥JOi 167
ܶmg
A{YaVoMm hm AgmZ g§nUmam àdmg Amho
àmº$Zmda Zgbm VarnwZO©Ý_mda {dœmg Amho
OÝ_moOÝ_r ho F$UmZw~§Y amhmohmM AmVm OrdZ Ü`mg Amho
ghdmgmMr J§{YVXadi Amgnmg Amho
***
ZmË`mMm Zgbm VaràrVrMm ahrdmg Amho
ì`VrV gmoZoar jUm§Mmhdmhdmgm {Zdmg Amho
JmoR>boë`m Amgdm§Zmhr\w$bm§Mm gwdmg Amho
Jw§Vbobm VwÂ`m œmgmV_mPmhr œmg Amho
& ‘¥JOi168
eãXeãX hmoVmV {ZeãX_ZmÀ`m Jm^mè`mV
{Z{ÐñV _yH$ H$dmS>mVdoT>bobr EH$mH$s ~oQ>o
eãXm§Zr {^S>Vmo AmnUAmnë`mVë`m Û§Xmbm
eãX ^oQ>VrbM Ago ZmhreãX noQ>VrbM Ago Zmhr
H$Yr ^oQ>VmV eãXm§À`m H${dVmH$Yr noQ>VmV aº$~§~mi g§{hVm
***&‘¥JOi 169
{dñ‘¥VrAW©eyÝ` `m nmdgmVH$mimoImÀ`m àb`mV{dgaVo _r _mÂ`mMKamH$So> OmUmar dmQ>
^mgVmo Ogm CgiVmo`AZmoiIr nya AZmdahobH$mdUmè`m A\$mQ>{XemhrZ Jb~VmgmaIm
***
MmMnVo ñ_aUmVOnbobr ZmVrJmoVrW§S> AmJnoQ>rgma»`m{^OyZ {dPVmV ñ_¥Vr
Am`wî`mVrb gwg§JVrMMmbbr` ñd¡a {Xem§ZrAmaemV _r emoYVoñdV…MoM OmUVo én
gmdaVo H$er~erhm WH$bobm œmgAW©eyÝ` `m nmdgmVH$mimoImÀ`m àb`mV
& ‘¥JOi170
à{V‘m
***
JX© bm§~ Ë`mÀ`m N>m`oImbr_rM Ho$bm OrdZ_yë`m§Mm A§V
`m ~oJS>r _hVrZo WH$bmo^oXabmo _r {Zame Šbm§V
C{Û¾ ~gbmo nm`m§er em§VJmR>Ê`mg _mPm EH$Q>m EH$m§V
dmImUyZ Ë`mMr `emoJmWmgO{dbr Vrg ZI{eIm§V
ZmdmObmo OZ_mZgmV åhUo{Z^uS> H$V¥©ËddmZ Wmoa _h§V
_r C^r Ho$br _mPrM à{V_m`m {dH$mD$ ^aboë`m ~mOmamV
&‘¥JOi 171
AmoT>ZoÌn„dr VwPrXoVr _bm gbm_r
ZIè`mV VwÂ`m Jw§Vbmo{MÎm Z bmJo H$m_r
~mobUo VwPo bmKdrH$mdm _mÌ J{Z_r
ñnem©Vë`m _¥XbVoZo\w$bdr A§J amo_amo_r
OI_r H$ê$Z öX`mhgVr Vy dê$Z Zm_r
Oar hþahÿa dmQ>o _ZmgMmbob _bm hr Jwbm_r
{XdgamÌr C\$miVrào_bhatMr gwZm_r
_mohH$ Ë`m g§Ho$Vm§ZrPmbmo _r nwaVm {ZH$m_r
***& ‘¥JOi172
àrV_I_br eoOmda VwPoaoe_r `m¡dZ CbJS>bo
œmgmVbo _mohH$ gyab`rV bhê$ bmJbo
A§VarMo Hy$OZ AbJXhbHo$M _Zr Hw$O~wObo
AmoR>mdaMo JrV VwÂ`mAg§»` drUm§Zr N>oS>bo
Pmonmië`m ZOaoV Ë`mMm§XUo CÝ_mXH$ \w$bbo
Yw§X a§Jboë`m `m amÌr_ZmV {Z{eJ§Y _mohabo
***
g¡b Ho$e~§YmVwZ VwÂ`mgwJ§Yr nwînJ§Y nar_ibo
_wÐoVë`m VwÂ`m Xn©UmVàrVrMo pñZ½Y A§Hw$a Iwbbo
dmñVd H$s ñdßZ ho _mÌA~moY _Zmg Z H$ibo
&‘¥JOi 173
g§JV
A{bá hmoVm XmQ>Vo_Zmo_ZrMr ^º$s
Odir AgVm Vy_Zr `oVo {daº$s
VwÂ`m g§Jo OJÊ`mV{Zamem nmdVo _wº$s
S>moù`mAmS> hmoVm VyAmoT>Vo JwT> Amgº$s
VwÂ`m{dZm gmnSo>ZmOJÊ`mMr H$mhr `wº$s
***& ‘¥JOi174
˶mJ
~haÊ`mg Anwë`m ZmOyH$ `m Ordmgñdgd©ñdmMm {ZñdmWu Ë`mJ AZ_mob
\w$bm\$im§Zr gwImdbo AmH$mer PonmdboO{_ZrImbr KÅ> amodyZ R>odVo ZmVo AQ>b
ImÚnmUr XoD$Z {eH$dVo {H$aUm§Mo _mob~ZdVr PobÊ`m dmè`mdmXimg Iwemb
A§YmamVbo OJUo Oar AÑí` AQ>iOJdÊ`mgmR>r emofVmV {_iob Vr Amob
nmZm\w$bm§Mm a§Jr~oa§Jr {ngmam gmdaV_wio KoVmV JmSy>Z ñdV…g Imob Imob
***
PmS> _mohaVo S>daVo \w$bVo PS>Vo nS>Vo_yiM XoVo nwÝhm Zì`mZo OJÊ`mMo ~b
&‘¥JOi 175
MamMa
***
MamMamg {Xë`m Vy gmè`m AmZ§X_wÐmAZw^dÊ`m hm emœVmMm àdmg Amho
AdVr^modVr VwPmM œmg AmhoJwbm~r W§S>rghr VmoM gwdmg Amho
H$moU åhUo Xod Vmo Z^mnbrH$So> AmhoIaVa§ {ZgJm©VM Vmo Amgnmg Amho
CISy>Z µ\o$H$bo _bm ZmpñVH$mg OarCamV _mÂ`m AOyZ VwPmM {Zdmg Amho
{Xgerb H$Yr Va bnerb H$Yr VyAZ§V ê$no nmhÊ`mMm hm à`mg Amho
& ‘¥JOi176
‘mPr H${dVm
{H$Ë`oH$ dfmªMm T>rJ gmR>bobm BWo_mVrVyZ Ë`m ñdV…bm CngV am{hbmo
_mPr g§hrVm _r Amnbr {bhrV am{hbmo'doS> bmJb§ ~hþVoH$ 'gmao åhUV am{hbo
F$Vy BWbo doJio, ~ha hr AmJimD$O}V BWë`m _r {^ZV am{hbmo
Vw§~bo AmV AI§S> Am`wî`mVbo g§^«__moH$im hmoD$Z Amog§Sy>Z dmhÿ bmJbmo
***
eãXm§À`m JXuVyZ ^mdZm MmoaVm§Zm{^Þ dmQ>m§da _r ^Q>H$V am{hbmo
Hw$Urhr ghO S>moH$mdyZ AmV {eaobAgm H$mì`H$moe _r Jw§\$V am{hbmo
&‘¥JOi 177
ahmQ>JmS>o
VoM JmUo AZ VoM VamUoVoM _yI© AZ VoM ehmUo
{eio H$mì` AZ ~wio {dZmoXOwÝ`m H$Wm AZ ^«ï> ~moY
nwZ… nwÝhm VoM VoM ^moJAmgº$sMm VmoM VmoM amoJ
amoOMo VoM ahmQ>JmSo>{dIwabo ñdßZ MhÿH$So>
VoM Jm^mao AZ Ë`mM _yVuVrWo {_iVo VrM VrM ñ\y$Vu
***
Hw$ê$n Agmo dm ñdê$n ZmarÝ`mar ß`mar Var EH$Vmar
VoM AmoR> AZ VoM S>moioe¥§JmamVbo VoM VoM Mmio
aQ>mi Am`wî`mV Pmbmo ~oOmagwI WmoSo> AZ Xþ…IM \$ma
& ‘¥JOi178
OZVm
OZVoÀ`m CÐoH$mVÁdmbm_wIrMr bmQ> AmhoOZVoÀ`m H$ë`mUmV^{dî`mMr nhmQ> Amho
OZVoÀ`m nmoQ>mV^wHo$Mr AmJ AmhoOZVoÀ`m S>moŠ`mVàVmaUoMm amJ Amho
OZVoÀ`m CÕmamH$arVmAOyZ EH$ g_a AmhoOZVm AI§S> AgobVaM bmoH$emhr A_a Amho
***
OZVoÀ`m _ZmVAÝ`m`mMr H$i AmhoOZVoÀ`m _ZJQ>mV{edam`m§Mo ~i Amho
OZVoÀ`m {dImamVVmnbobo aº$ AmhoOZVoÀ`m _Vm§VgÎmoM§ V»V Amho
&‘¥JOi 179
AmR>dUr
Amog§S>Umao ^mdZm§Mo Aly{Zðw>a S>moù`mV CJrMM gmR>dbo
Añnï> Yyga g§YràH$memVHw$UrVar Xþê$Z AbJX XQ>mdbo
'Jobo Vo XrZ 'åhUV åhUVJVñ_¥VtZm AmO AmR>dbo
Ag_§Og j{UH$ dmX {dV§S>mVì`W© Ah§H$mamZo ñdV…g noQ>dbo
gm§Odoir éÜX _Zmg H$ioZmH$m` H$_mdbo H$m` J_mdbo
Ë`m AZmR>m`r Ìmgboë`m jUr AOmUVonUr {Vbm XþImdbo
_mJo AmdoJmZo diyZ nmhVmo VahmVmV hmV _rM _mPo JmR>dbo
Zì`m ZdbmB©Vë`m {Xdgm§VñdßZ A§VarMo Mm§JboM ZQ>dbo
***& ‘¥JOi180
g§ñH$ma
AIoa `m {ZaW©H$ Û§XmV^mdZm hmoVmV nm`CVma
H$YrH$Yr C\$miyZ `oVmVX~m Yê$Z ~gbobo {dH$ma
gaVoeodQ>r EH$Ì AmUVmVào_ {Oìhmi`mMo g§ñH$ma
COiboë`m b»I dmQ>odaMoAëneo Ah§H$mar MT>CVma
Amnë`m ZmË`mV XS>boV{H$Vr {d{dYm§Jr AmH$ma
***
Bf}À`m Ë`m AdKS> jUrbmonVmV gmamgma {dMma
&‘¥JOi 181
AmH$m§jm
Amogabr CÝho Am{U C~ AmoiIr{M {dgao^modVmbr Km|KmdVr MH«$ {dMmam§Mo dmao
_r _mPoMr AdmOdr Yw§Xr H$Yr AmogaoOrdZ OJVm OJVm C_Obo AmVm gmao
H$embm ~oJS>r ZmË`m§Mr ì`W© AdS§>~aoJar~ lr_§V gmar `m YVuMrM boH$ao
***
añË`mañË`mda Q>m§Jbr dmgZoMr bº$aogË`m AgË`mMm _mJ_yghr AmVm Zm Cao
[aº$ AmH$memV M_H$Vr Mm§X {gVmaoOrU© ImoS>mghr \w$Q>Vr AmeoMo Yw_mao
H$YrVar N>oS>Uma H$m AmVm EH$gwar V§~moaoAmZ§XmMo JrV JmÊ`mg g‚m hmoD$ gmao
& ‘¥JOi182
"Vr' ...Ambr
***
AbJX nmdbm§Zr Hw$erV Vr pñWamdbrJwbm~r JmoS> {_R>rV hbHo$M Vr {dgmdbr
{_bZmÀ`m ñdJ©gwImV _wº$ Vr hadbr{ZadVoÀ`m Jwá g_oda AZ K§Q>m {ZZmXbr
_wI~§X AmoR>mV Yw§Xbobr ñdßZo {dabr{Z…ñVãY ghdmgmV gmar JmÌo Wamabr
_I_br Xdq~Xÿ§V ZIerIm§V Vr ZhmbrYwŠ`mMo Vb_ ew^« dó bodyZ Vr nYmabr
Vá àVrjoZ§Va hiwdmanUo Vr AmbrnhmQ> CKS>Vm A^« {dViV Vr Ambr
C{eamZo H$m hmoB©Zm gmbm~mXr Vr AmbrVr Jwbm~r W§S>r Jma Jmadm KoD$Z Ambr
a§Jr~oa§Jr nmIam§Zm g§Jo KoD$Z CJdbr{H$aUm§Mm Jwbmb CYirV Vr AdVabr
~§X e`ZKamV C~XmanUo Vr gwImdbr~moMè`m _mohH$ _¥Xÿ ñnem©Zo Vr ehmabr
&‘¥JOi 183
ZQ>g‘«mQ>
ZmQ>H$mZo g_¥Õ OrdZ OJyZ \$ma JoboZmQ>H$mgmR>rM OJyZ \$ma WmoSo>M Jobo
***
M¡VÝ`hrZ ZmQ>Ho$ H$ê$Z \$ma JobonS>gmX R>odyZ _mJo _moOHo$M Jobo
Oar S>m° lram_ bmJy AmO Xÿa JoboË`m§Mm ZQ>g_«mQ> _ZmV H$moê$Z Jobo
ZmQ>çmVbo g§dmX \o$Hy$Z \$ma JoboeãXmVbm Ame` XoD$Z WmoSo>M Jobo
^y{_Ho$V H$moaS>çm ÝhmD$Z \$ma Joboa§J_§Mmda OJUmao _moOHo$M Jobo
& ‘¥JOi184
naVrMr dmQ>Ponmd Vy AdH$memV_mVrV PmonSo> _r ~m§YVo_S>Š`mVwZr _mVrÀ`mAmR>dUrV _r am§YVo
Ko {Z{üÝV JJZ^amarC§M C§M {j{VOmdarH$m|S>boë`m Mma q^VrVg§gma _r _mPm _m§S>Vo
ghdmgmdmMyZ hobmdVoJX© Am^mi Amgdm§Moœmgm§Mm VwPm XþamdmH$mì`mVwZr _r gm§YVo
Aghm` Pmbo VarhrgmMboë`m doXZobmCamV Jƒ H$dQ>miyZnaVrMr dmQ> _r nmhVo
COoS>mMr dmQ> emoYVOm gy`m©H$So> AgmM VyAYm§Var H§${Xb nmhVH$mimoImV _r Zm§XVo
***&‘¥JOi 185
g§^«‘
H$YrVar `oUmanmn nwÊ`m§Mm nyagË` emoYÊ`m Ë`mVCJrMM Vy dmhÿ ZH$mo
ì`º$s {VWo ^º$snmfmU {VWo XodlÕm Zmhr Amnbr{VWo _ñVH$ Vy Q>oHy$ ZH$mo
AmoR>mV Agob ~mgarZOa {\$aVr Ë`mdarOmo amJ Zmhr AmnbmVmo gya Vy bmdy ZH$mo
{OWo Ago gwI{VWo `oB© Xþ…Iì`W© Ë`m g§^«_mVCJr Vy hobmD$ ZH$mo
***& ‘¥JOi186
‘mPm M§Ð_mPm AmnbmM M§ÐAZ {M_yQ>^a Mm§XUoOnbo _r _mÂ`mM~§{XñV Am^mimV
a_bmo Mm§XÊ`mÀ`merVb àH$memVAnydm©B© Ë`mMr_mÂ`mM nmoam~mim§g
H$mid§S>bm M§Ð{ZgQ>bo Mm§XUoT>Jmibo Am^miAZ XmQ>bm H$mimoI
WaWaË`m hmVm§VyZAmoKibo Mm§XUoAZ Amgdm§V emoYVmo_r _mPmM Vmo M§Ð
***&‘¥JOi 187
ImoQ>o
Iao _§ÌrnXIao ~§JboIao bdmO_ogÎmoÀ`m Yw§XrVJwbm~r ^m§S>Uo
ImoQ>oM hgUoImoQ>oM aS>UoImoQ>r g§^mfUoImoQ>çm§g§Jo BWoImoQ>oM OJUo
hoM XoemMo gd©khoM R>adVr nyd©{XemhoM H$aVr ì`m»`mAmngmV ImVrgÎmoMr Hw§$nUo
***
Ë`m§MoM gË`Ë`m§MoM AgË`Ë`m§MrM H«$m§Vr\w$Q>Vr Am_Mr H$nmioË`m§Mo {MWmdUo
H$Yr Ym{_©H$H$Yr {ZY{_©H$H$Yr Xoe^º$gÎmogmR>r `wVrEH$Ì ^w§H$Uo
& ‘¥JOi188
Xmdm
C_Q>br AjamVyZ VwPr _yH$ doXZmnmPabm hþ§XŠ`mVyZ VwPm H$m§Jmdm
nmhVm VwPo amoOMo H$moaSo> \$gdo hgyAmgdmVbm _mÂ`m g§nbm Amobmdm
H$sVr H$am`Mm JmoS> ~mobm`Mm XmdmH$embm CJrMM hm ~oJS>r XoImdm
^mdZoV Jw§\$bobm amoOMm H${dVoMm MmimH$emgmR>r hm eãXm§Mm AW©hrZ _oimdm
***
gmam OÝ_ Oar Amnwbm dmXir JobmAmVm gmogdoZm hm AIoaMm gm§Jmdm
&‘¥JOi 189
H$mimoIAmoemibm M§Ð _mPmH$mOì`m§Mm hm ngmam
H$mimoIboë`m amÌr Hw$R>o{XgoZm bwH$bwH$Vm Vmam
M_M_Ë`m `m Xþ{Z`oVXþamdbm _m`oMm {H$Zmam
Hw$R>o Hw$R>o AmVm R>odygOJ OmJVm nhmam
***
Amoemibm M§Ð _mPmH$mOì`m§Mm hm ngmam
\w$bboë`m dg§V amÌrgmnSo>Zm gwJ§Yr ghmam
& ‘¥JOi190
AmboI
H$Yr ñdrH$maboH$Yr ZmH$mabo
Xþ»ImMo AmM_Z Ho$bogwImV AmoboqM~ {^Obo
{heo~mMo XoV XmIboAmboI Ho$di AmIbo
H$mhr Zdo gya OwiboOwibobo H$mhr {dñH$Q>bo
{H$Vr H$m` OJbo{H$Vr OJm`Mo Cabo
dfm©_mJyZ df© gabogwIXþ…I EH$_oH$m Jw§\$bo
dfm©_mJyZ df© gabogwIXþ…I EH$_oH$m Jw§\$bo
H$Yr dg§VF$Vy \w$bboH$Yr nmZJirZo JmR>bo
ZdñdßZm§Mo C_§J ^aboñdßZ^§JmZo H$Yr doT>bo
***
ZmË`mVbo ZmVo {daboAZmoiIr ZmVo ~m§Ybo
&‘¥JOi 191
H«$m§VrA§VamV A_wÀ`m noQ>bm {dñVdnmhVm g^modVr XméU dmñVd
H$m|S>bobm H«$m§VrMm _Zr A§V^m©dda gwg§ñH¥$VnUmMm ImoQ>m S>md
EH${Xdg ^S>Ho$b AmJS>m|~OmiyZ gwg§ñH¥$VnUmMm Amd
{dñVd AmVë`mAmV Yw_gVmo`_moH$im œmg YwamV Kwg_Q>Vmo`
noQ>Vrb Vá Ádmbm JmdmoJmddmñVdmVë`m ZaH$mgwamda Kmd
hm gmam X~bobm ~oJS>r A{d^m©dg§`_mZo H$gm~gm Amdabm ^md
***& ‘¥JOi192
Im§Xo
Pw§S>emhrMm P|S>m KoVmV Vo Im§Xo~§XþH$sZo eÌybm {Q>nVmV Vo Im§Xo
ào_mZo S>moH§$ {dgmdVmV Vo Im§Xogm§ËdZmgmR>r WmonQ>VmV Vo Im§Xo
XodmMr nmbIr dmhVmV Vo Im§XoAIoaÀ`m àdmgmV XoVmV Vo Im§Xo
_wbmbm bmS>mZo ~gdVmV Vo Im§XoT>gmT>gm aSy>Z {^OVmV Vo Im§Xo
An`emZo Imbr nS>VmV Vo Im§Xoem~mgH$sZo \w$bVmV Vo Im§Xo
***
gÎmmnbQ>mV ~XbVmV Vo Im§XoVËdo g_W©nUo nobVmV Vo Im§Xo
S>moŠ`mbm AmYma XoVmV Vo Im§XoHw$Qw>§~mM§ AmoPo nobVmV Vo Im§Xo
&‘¥JOi 193
‘mVm
åhUyZ _mVog \w$Q>Vmo nmÝhmXodhr {VMm Pmbm VmÝhm{Ma§Ord Vmo {nD$Zr Ë`m§ZmH¥$Vk Pmbm Vmo _mVoMm gXZm
AdIi Vy H$Ý`m gJwUrM§ÐH$moarg_ ào_i ^{JZrJ§Jog_ dmËgë` OZZr_mZdmMr gwIg§OrdZr
VmoM {nC{Z X[aÐr _mZdH¥$V¿ZVoZo hmoVmo H$Yr XmZd{H$VrXm H$aVmo VwPr d§MZm{Xë`m Vwbm A{_V `mVZm
Oar ^moJë`m ào_`mVZmË`m XméU àgddoXZm`m{Ö XoD$Z ê$n`m¡dZmgwI nmhVm nXar H$mÝhm
H$Yr Z AmQ>br VwPr H$éUmYmdVr H$idiwZr Aly bmoMZm{dgê$Z Oar gmè`m JVdoXZmhoM _§Jbê$n AmB© VwPo Z`Zm
***& ‘¥JOi194
JXu_w§~B©À`m JXuVaoëdo ñQ>oeZdadmT>Vm nm`m§Mm nyaË`mV YnmnUmao CaAmUr Km_mZo{ZWiUmar eara§{~ZMohè`mMrAZmoiIrg§doXZmeyÝ`OrdKoUr aoQ>maoQ>r{~Z^mfoMr Jb~bAg§~§Y JbH$m^Jì`m {haì`m {Zù`mEbB©S>r àH$memVghO ~XbUmao{Zîà^ Mohao_mUgm§À`m nwamVAmH§$R> ~wS>mbobm{ZOud Va§JUmam_mUygH$sMm ^mdñdV…Mm Mohamnma {dgabobmAm`wî` aoQ>UmamamoOÀ`m MH«$mVbmoå~H$aUmam`m A^mJrJXuV EH$Q>m_mPmM _r !
***
&‘¥JOi 195
{‘bZ
***
{Zù`m Z^m§VyZ {ZWioñdJu` gwJ§Yr Xdq~Xÿ EH$a§JrV ZdOrdZ\w$bm§Mraoe_r nmH$ir C_bo àË`oH$
H$mbàdmh Wm§~Vmo AmVmVwåhm Xm|Km§À`m MaUmer{dgê$Z {damQ> àn§M gmamXmoKoM Camb `m ào_{dœH$mofr
öX`o Aem§V EH$mH$s XmoZAZmoiIr `wJmV MmbV dmQ>nañnam§À`m emoYmV hmoVrAmOMr hr JmoS> {_bZ^oQ>
g§nbm EH$Q>onUm Vmo AmOhmoVgo OrdZ g\$b gm§Jg§nVmo g§H$moM AZ àVrjmCOiV hOmamo {Xì`m§Mr am§J
& ‘¥JOi196
Aly
gwI Xþ»ImMo AmoPoAmgdo ZoVmV dmhÿZ_ZmdaMm OS> ^mahmoVmo hbH$m hmoD$Z
ImoQ>| H$YrM ZìhVoAmgdm§Mo ~mob S>moir^yVH$mi gmam {XgVmoXmQ>Vm S>moù`mV nmUr
***
bndm`Mm hf© hmoVmAmgdm§Zr CKS> Ho$bmAmobmdboë`m H$S>mJw{nV gm§JyZ Joë`m
XS>dm`Mo Xþ»I AgVmZo_Ho$ AmoKiVmV JmbrAmgdo {H$Vr hr {ZX©`rdmhVmV Adoir Imbr
&‘¥JOi 197
X¡d
gmnSo>Zm H$YrM ñdñW {H$Zmam{dg§~y§Zr Ë`m X¡dmg bmdr A§Jmam
\$mQ>Š`m g§gmamV OmVmo AmhmamAIoa gmar _Xma {dfàm` _{Xam
***
J[a~ \$mQ>Š`m g§gmamMma PmnmVë`m {Zdmam
H$m` gOdob {VÀ`m e¥§JmamHw$Ry>Z Kmbob {à`og _{Uhmam
Ordmg ZgVmo H$Yr WmamH$miOrMr gVV {dfYmam
emoYVmo H$Yr gwImMm dmamAmOÝ_ Xþ»ImMm gmam ngmam
& ‘¥JOi198
OmJa
g_mZ ^mJrXmar hr Amho gÚpñWVrgj_ Amho Vr H$aÊ`m gwÑT> amOZrVr
{VÀ`mR>m`r j_merbVoMr `wº$sàg§Jr H$R>moa {eñVrMr Vr ^moº$s
nmiÊ`mMr Aj` Xmoar {OÀ`m hmVr{VÀ`m ZoV¥ËdmVM XS>br` OJmMr àJVr
ór eº$s hrM göX`r Am{Xeº$s{VMrM _mZdVoda {Z…ñgr_ ^º$s
{VÀ`mH$So> Amho gdm}ƒ ghZeº$sH$g bmJVmo gm§^miVm _wbo d nVr
***
ào_mZo OJ qOHo$b {VMr {ddoH$_Vr`wÕImoarg Wmondob \$º$ óreº$s
&‘¥JOi 199
‘¥JOi
***
H$mJXmda H$YrVar dmQ>bo`oB©b aº$mV Iar H$i
H$mJXmda _r OJboAmeo-{ZameoMo Ioi
H$mJXmda _r CVadbogÎmm{nnmgy§da nmoQ>eyi
H$mJXmda _r Jm`boCX`-AñVmMo _§S>i
H$mJXmda _r nm{hboeãXm§Mo Am^mgr _¥JOi
H$mJXmdaM _r aopIboM§Ð-gy`© AZ g_wÐVi
H$mJXmda _r OmJ{dbo{dÐmohmMo A{¾~i
nU H$mJXmdaM am{hbog§doXZerb OrdZ {Zî\$i
& ‘¥JOi200
aoer‘JmR>r
KÅ> ZmË`m§À`m A~moY `m aoer_JmR>rH$Yr H$ioZm H$m` nmoQ>r AZ H$m` AmoR>r
ÑT> ZmVr Yw§S>miVm ^ê$Z Ambm OrdemoYVmZm Amobm§S>br Xþamì`mMr erd
àË`oH$ ^oQ>rV ^oQ>o ZdZdrZ n[aM`nwÝhm ZdrZ g§e` AZ ZdZdrZ ^`
***
H$mimo»`m JyT> dmQ>m {d{har ImobImobnU Imob gmR>bobr Ë`mV Bdbrer Amob
CËH$Q>Vm AmoiIrMr Oar eãXmVrVAmoiIrMo gya nU AZmoiIr Vo JrV
&‘¥JOi 201
àm³VZ
àË`oH$ ^oQ>rV Z{e~mMm Zdm MohamZH$mogo dmQ>Vo AmVmAÑí` H$mOdo doMUo
***
{H$Vr àmº$Zmer OwidyZ ¿`m`MoZH$mogo dmQ>Vo AmVmZì`mZo ñdV…g emoYUo
A§Yma nmD$bdmQ>m Yw§S>miyZ Ambmo {H$VrZH$mogo dmQ>Vo AmVmJX© H$mimoImV hadUo
AOmU nmD$bo ZoVr AkmV àm§VmVZH$mogo dmQ>Vo AmVmAOmU Wì`mg§Jo CS>Uo
{H$Vr ^mdZm§À`m qhXmoù`mda PwbUoZH$mogo dmQ>Vo AmVmH$moaS>`m Amgy§Mo égUo
& ‘¥JOi202
MmhÿbXþS>H$V XþS>H$V bodyZ Ambrà^mVr bmbr CYiV Jmbr
ehmê$Z H$m§Vr AbJX ngabrAZmda Jmaì`mV nhmQ> {dgmdbr
{hadrJma YaVr em§V {ZObrnm§Kê$Z Xdq~Xÿ§Mr Amob§ _I_br
***
gmoZoar {H$aUm§Mr nmD$bo X~H$V AmbrYwŠ`mMo Vb_ dó \o${S>V {dñVmabr
IimiV AdIi Obnar C\$mibrYyga b`Xma diUmV hiyM hadbr
gw§XaVoda dmhV `m gH$mi CbJS>brñdßZdV OJÊ`mMr Mmhÿb bmJbr
&‘¥JOi 203