કાયકાર સારાંશ

પયાવરણીય અસર આકારણી

(એ વરોનમનેટ ઈ પે ટ એસેસસમે ટ)

તાિવત પોરબંદર તબ ો -2 મ યઉ ોગ

બંદર

ુર કતા

મ યો ોગ કિમશનર, ુજરાત સરકાર

પયાવરણ સલાહકાર

અ ા-ટક, ઍ વાઇર મટ ક સલટ સી અ દ લૅબોરટર નાબેટ અિધ ૃત

Page 1 of 13

1 પ રચય

ફશર ઝ ડપાટમે ટ ારા િવિવધ માળખાક ય ુ િવધાઓ ૂ ચત બંદરોમા ં િવકસાવવા માટ ન

કરવામા ં આ ુ ં છે મ ક હાફ, ેકવોટર, ટ , હરા હોલ, ચો ખી ળવણી શેડ, નેટ

ૂ કવણી યાડ, ક ટ રોડ, ટોઇલેટ લોક, સંયોજન દવાલ, ઇલે કલ યવ થા, બંદર

ુ િવધાઓ, અ ભગમ / ત રક માગ, બરફના છોડ, પાણી ુ રવઠો અને ગટર, એસ.ટ .પી. યવ થા વગેર.

ુજરાત સરકારના મ યો ોગ કિમશનરને ુપ બી ડવલપમે ટ તર ક લ ટર કયા બાદ પસંદગી કર છે.

• વેરાવળ ફઝ (તબ ો) - II મ યઉ ોગ હાબર

• ૂ પાડા માછ માર બંદર

• પોરબંદર ફઝ (તબ ો) -II મ યો ોગ હાબર

• ઓખા માછ માર બંદર

• ભ ર મ યઉ ોગ હાબર

પોરબંદર લા ુજરાતના ં14 દ રયાઇ જ લાઓમાં ુ ંએક છે. પોરબંદર લાની કનાર લંબાઇ

106 ક.મી. છે અન ે ુલ દ રયાકાંઠ લંબાઈના 6.56% ભાગ ુજરાત રા યની છે. પોરબંદર લામા ંપોરબંદર, રાણાવાવ, ુ ટયાના, 3 તા ુકા છે. પોરબંદર તા ુકા મા દ રયાઇ િવ તારોમા ંઆવે ુ ંછે. 2011 ની વસિત ગણતર ુજબ પોરબંદર લામા ંરહતા ુલ માછ મારોના પ રવારો 6088 છે

અન ે 32,925 ની વ તી છે. પોરબદરમા ં ુલ સ ય દ રયાઇ માછ મારો 7586 છે. મ યો ોગ

િવભાગના જણા યા ુજબ, ુજરાત સરકાર ુલ 4899 યાંિ ક બોટ ( ુજરાત રા યના 20.36%)

અન ેપોરબંદર જ લામા ંકાયરત 133 નોન-યાંિ ક બોટ છે 5032 ની ુલ બોટ સાથ ેકામ કર છે.

( ુજરાત રા યની ુલ દ રયાઇ બોટના 19.76%).

આવા વો ુમન ે ૂ ણ કરવા માટ પોરબંદર ખાત ે ફઝ-2 ઇવે સમા ં માછ માર બંદરનો િવ તાર

કરવાની જ ર છે. પોરબંદર ખાત ેહાલના મ ય બંદર હાલમા ંનાના બોટ તેમજ ાવેલસ ુ ંસંચાલન

કર છે. ત ેOAL ના 2600 વાહનોન ેિનયં િ ત કર શક છે (15 - 18 મીટર). પોરબંદર બંદર પાસ ે ુલ

5032 સંચાલન બોટ છે, મા ં 4899 યાંિ ક અન ે 133 નોન-યાંિ ક નૌકાઓ છે. ભીડ અને ા ટ

િતબંધન ે લીધ ે હાલની સગવડની જ ર છે. હાલના બંદરની ઉ રપિ મ તરફ નવા બંદરની દરખા ત કરવામા ંઆવી છે

Page 2 of 13

પોરબંદર મ યઉ ોગ હાબર ુ ં થાન

2 ાયો જત ો ટ ની િવગતો

માછ માર બંદરની લેઆઉટ આયોજન તેની જળભાર અન ે ૂ િમગત ુ િવધાઓ સાથે સં ુલ છે.

િવિવધ બંદરની ુ િવધાઓની રચના માટ ુ ંસૌથી મહ વ ુ ંપ રબળ માછ માર ના કાફલાની સં યા અન ેકદ છે. માછ માર બંદર માટ જ ર સામા ય જળ બા ુની ુ િવધાઓ નીચ ેદશાવેલ છે

કો ટલ આ ય થાન અન ેર ણ માળ ુ ં મ ક ેકવોટર

હાબર વેશ ચેનલ

હાબર બેિસન

સંર ત લંગર બે ઝન

નેિવગેશન એઇ સ

લે ડગ વ ે

બૅ રગ વ ે

આઉટ ફ ટગ વ ે

સમારકામ કાપો લપવ ે

Page 3 of 13

માછ માર બંદર માટ જ ર સામા ય જમીનની બા ુ નીચે ુ ત કરવામા ંઆવ ેછે

માછલીની લીલામ હોલ

આઇસ લા સ કમ કો ડ ટોરજ

મ યઉ ોગ ગયર ટોરજ

નેટ મેઇિનગ શેડ

સિવસ ટશન

બોટ મકાન યાડ

ઇ મે ટ અન ેર ડયોની ુ કાનો વહ વટ કાયાલય અન ેસંચાર સેવાઓ

ફ લગ ટશન

એ ોચ રોડ અન ેઇ ટરનલ ટ પાથ

તા પાણી ુ ં ૂ રવઠો અને ગટર

ઇલે કલ ુ રવઠો અન ેિવતરણ (સબ ટશન, હાઈ માસ લાઇ સ, અન ે ટ લાઇ સ)

પા કગ ુ િવધાઓ

નેજ અન ેસીવરજ

તેલ િવભાજક બનાવવો ટબલ ઓઇલ ર સે શન શે સ, ઝેર કચરાના સં હો શેડ

ઉપચાર સારવાર લા ટ અને સેવેજ ટમે ટ લા ટ

હાબર િસ ો રટ (ક પાઉ ડ દવાલો, ગે સ, િસ ો રટ હાઉસ)

ર ટોર ટ, શૌચાલય, નાગ રક ુ િવધાઓ

હ રયાળ અન ેલે ડ કિપગ

િવગતવાર લેઆઉટ એ અ ુ ૂ ચ 1 તર ક જોડાયેલ છે

Page 4 of 13

પોરબંદર મ યઉ ોગ હાબર ખાતે તાિવત િવકાસની કમત

મ ન ં તાિવત િવકાસ ૃ િ

કમત (આઈએનઆર કરોડ)

1 જગ અન ેિનકાલ 20

2 ર લેમેશન + બૉ સ ક વર + ર ેટમે ટ + ેકવોટર 211.6

3 વ ેમાળ ુ ં 67

4 હાડ સપાટ 24

5 બ ડ ગ કામો 29

6 પયાવરણ ુ ર ા અને સલામતીના પગલા ં 23

7 આક મક (3%) + કાય થાન થાપના ખચ (2%) 18

ુલ 392.6

3 ો ટ િવ તારની પયાવરણની વતમાન થિત

પોરબંદર તબ ો -2 મ યઉ ોગ બંદર તર ભરતી ઝોનમા ં તાિવત છે. આ સાઇટ ુ લા દ રયાની સામે આવ ેછે અન ેબેિસનન ેર ણ આપવા માટ ેકવોટર બનાવવાની જ ર છે, ન ેપેટા િવભા જત ઝોનમા ંસમાિવ ટ કરવામા ંઆવ ેછે. બેિસન અને જમીન આધા રત માળખા ંમાટ ૂ રતો જમીન િવ તાર ઉપલ ધ નથી. તેથી ર લેમેશન 1.1 િમ લયન m3 ૂ ચત છે. જમીન એમ બી ( ુજરાત મેર ટાઇમ બોડ) ની અિધકાર ે હઠળ છે. યા ં કોઈ વન પિત, ઇમારતો, વગેરનો સ ુદાયનો િવનાશ થવા ુ ંનથી. પોરબંદર પ ી અભયાર ય પોરબંદર શહરમા ં આવે ુ ં છે અન ે ત ે માણસ અન ે ૃ િતના સહ-

અ ત વ ુ ંએક અજોડ ઉદાહરણ છે. પોરબંદર પ ી અભયાર ય 9.33 હકટર િવ તારમા ંફલાયેલો સૌથી નાના પ ી અભયાર ય છે. અભયાર યમા ંએક થળાંત રત પ ીઓ અને અ ય પ ીઓ મ

ક ટ લ, ફો સ, લેિમગો આકષ છે.

Page 5 of 13

મ યઉ ોગ હાબરથી 10 ક.મી. િ યા (રડ યસ) આવર લેતા અ યાસ ે

4 પયાવરણીય અસર આકારણી (એ વરોનમનેટ ઈ પે ટ એસેસસમે ટ) ના હ ુઓ

ભારતમા ં ુ ય પયાવરણીય ર ુલેટર એજ સી પયાવરણ વન અને લાયમેટ ચજ (. એમ. ઓ

.ઇ. એફ. અન ેસીસી),ભારત સરકારના મં ાલય છે. એમ. ઓ .ઇ. એફ. અને સીસી પયાવરણીય

નીિતઓની રચના કર છે અન ે ઇઆઇએ ૂ ચનને આકષ છે તેવા ો ટો માટ એ વરોનમનેટ

(પયાવરણીય) લયર સને મા યતા આપે છે. રા ય ૂષણ િનયં ણ મંડળ (એસપીસીબી) ો સ માટ ઓપરશન માટ થાપના અન ે સંમિત માટ નો ઓ શન સ ટ ફકટ (એનઓસી)

મં ૂર આપ ેછે. 14 મી સ ટ બર 2014 ના રોજ એમ. ઓ .ઇ. એફ. અન ેસીસી ારા ઇઆઇઈ ારા આપવામા ં આવેલા એ વરોનમનેટ ઈ પે ટ એસેસસમે ટ હરનામામા ં આપવામા ં આવતી પયાવરણીય લયર સની જ ર ુજબ યોજના અથવા ૃ િ ઓની ૂ ચ ુજબ, ૂ ચત ો ટ

S.No.7 (ઈ) પર ૂ ચબ છે અને SEIAA, સરકાર પાસેથી પયાવરણીય લયર સની જ ર છે.

ુજરાત યારથી, સીઆરઝેડની ૂચના ુજબ ુઆર 2011 ુજબ, દ રયાઇ િવ તારમા ંદ રયાઇ િવ તારમા ંત ે ો ટ સીઆરઝેડ લયર સન ેઆકિષત કર છે. ૂ ચત ો ટ લૉજ 3

આઇ (એ) ુજબ વીકાય ૃ િ છે. આ સંબંધમાં, ફોર- I, TOR સાથે િનયત ફોમટમા ં SEIAA,

Page 6 of 13

ુજરાત સરકારન ે ુપરત કરવામા ંઆવી હતી. 7 મી ડસે બર, 2016 ના રોજ યો યેલી રા ય

એ સપટ ૂ યા ંકન સિમિત (એસઇએસી) ની 316 મી બેઠક દરિમયાન તેની સમી ા કરવામા ંઆવી હતી. ો ટ સાઇટ માટની એચટ એલ / એલટ એલ સીમાંકન, ઇ ટટ ૂટ ઓફ રમોટ સે સગ

(આઇઆરએસ) અ ા ુ િનવિસટ , ચે ાઇ ારા હાથ ધરવામા ંઆવી હતી.

4.1 પયાવરણીય અસર આકારણી (એ વરો મે ટ ઈ પે ટ એસેસસમે ટ) અ યાસ માટની

પ િત

ૂ ચત ો ટ માટ સંભિવતતા અહવાલની િવગતવાર સમી ા હાથ ધરવામા ં આવી છે.

અ યાસના 10 કલોમીટરની િ યા ો ટ સાઇટના અ ાંશો અન ેઅ ાંશો ારા ચ ત થયેલ છે.

તમામ ુ ય પયાવરણીય ઘટકો માટ, ઇએમપી િવકસાવવા માટ િવિવધ પયાવરણીય ઘટકોના ૂ યા ંકન માટ ા ય ડટા ા ય અન ે ા ય ઐિતહાિસક / કાિશત કરલી મા હતી સાથ ેસરખામણી

કરવામા ંઆવ ેછે.

ામીણ સ યની ચકાસણીના અ ુસંધાનમાં GIS II ર મોટ સે સગ નકશાઓનો ઉપયોગ કર ન ે

ૂ ચત સાઇટમાંથી જમીનના ઉપયોગની પ િતન ે 10 ક.મી.ની દર મેપ કરવામા ં આવી હતી. અ યાસના િવ તારમા ં ૃ ઠ ૂ િમની ુણવ ા, ૂ િમ અન ેસપાટ ના જળની ુણવ ા, માટ ુણવ ા અન ેઘ ઘાટ તરની થાપના કરવા માટ ૂ વ ચોમાસાની મોસમ (માચ 2018 થી એિ લ 2018) માટ

બેઝલાઇન મોિનટ રગ કાય મ હાથ ધરવામા ં આ યો હતો. રસાયાની લગતી હવામાન મા હતી આઇએમડ પાસેથી મળ હતી. અ યાસના િવ તારના પાિથવ ઘટકો માટ ઇકોલો અન ે

વિવિવધતા અ યાસો હાથ ધરવામા ં આ યા હતા. અ યાસ ે ની સામા જક-આિથક ોફાઇલ

િવકસાવવા માટ ે સવ ણ હાથ ધરવામા ંઆ ુ ંહ ુ ંઅન ે કાિશત વસતી ગણતર ની મા હતી સાથ ેસરખામણી કરવામા ંઆવી હતી. વાહ અને ઘન કચરા વા સંભિવત પયાવરણીય ૂષકો પર િવગતવાર સમી ા હાથ ધરવામા ંઆવી હતી. અસર અસરના મહ વને િનધા રત કરવા માટ

ાથિમક અને મા યિમક બેસલાઇન ડટાના યો ય ઇન ુટ સાથ ે ધોરણ ઇઆઇએ ૂ સ અને તકનીકોનો ઉપયોગ કર ન ેિવિવધ પયાવરણીય ઘટકો ુ ં ૂ યા ંકન હાથ ધરવામા ંઆ ુ ંછે. ૂ ચત

યોજનાના િનમાણ અન ે સંચાલનના તબ ાઓ દરિમયાનની િવિવધ ૃ િ ઓ ું ૂ યા ંકન તેના મહ વ માટ ૂ યા ંકન કરવામા ં આ ુ ં હ ુ.ં ૂષણન ે ઘટાડવા માટ અસરકારક એ વરો મે ટ

મા ગેમે ટ લાન િવકસાવવામા ંઆવી હતી. ર ક એસેસમે ટ ટડ , ઇમરજ સી ર પો સ લાન

પણ તાિવત ો ટ માટ તૈયાર કરવામા ંઆવી હતી. પોરબદર માછ માર ના હાબર ફઝ -2 એ ીન ફ ડ ો ટ છે, ુપર ગેસ ઇ ટોલેશન ક પાઉ ડ

દવાલની 200 મીટર દ ણપિ મે ૂ ચવવામાં આ ુ ંછે. આ સાઇટ નીચી નીચાણવાળ જમીન છે,

સ ુ થી ચાઈ ધરાવતી બીચ રતી ટલી મોટ છે. આ સાઇટ ુ લા દ રયાન ેસામનો કર રહ

Page 7 of 13

છે અન ેબેિસનના ર ણ માટ ેકવોટરની જ ર છે બીચ િવ તારની દરની નીચી નીચાણવાળ

જમીન પર બાંધવામા ંઆવ ે છે. ો ટ ૃ િ ઓની અસરો ુ ં ૂ યા ંકન કર ુ ંઆવ યક છે, થી નકારા મક અસરોથી આસપાસનો િવ તાર અન ેસ ુદાયો ઓછામા ંઓછો ભાિવત થાય. ો ટ

લેઆઉટન ે યાનમા ં લેતા, ઇઆઇએ ૂ ચન માગદિશકા ુજબ ાથિમક અ યાસ િવ તારન ે

બેઝલાઇન પયાવરણ િનર ણ માટ ો ટ સાઇટના 10 ક.મી. ની દર ગણવામા ંઆવ ેછે. 10

ક.મીના િ યામા ંપયાવરણીય સંવેદનશીલતાના અ યાસ માટ, સેકંડર ડટા પણ મેળવી શકાય

છે.

બેઝલાઇન મોનીટર ગ થાનો દશાવતો નકશો

ન ૂનાના થાનોની િવગતો

ટશન કોડ

ગામ

ો ટ સાઇટથી

તર

ો ટ સાઇટથી

તર

ટશન 1 ો ટ સાઇટ

-- --

ટશન 2

ુછડ

2 ક.મી.

ઉ ર પિ મ

ટશન 3

ક ટલા

8.5 ક.મી.

ઉ ર પિ મ

Page 8 of 13

ટશન કોડ

ગામ

ો ટ સાઇટથી

તર

ો ટ સાઇટથી

તર

ટશન 4

દહગામ

6.1 ક.મી.

ઉ ર

ટશન 5

પોરબંદર

5.5 ક.મી.

ૂ વ

4.2 માટ પર અસરો

િવિવધ રાસાય ણક ુણધમ માટ એકિ ત જમીનના ન ૂના ું િવ લેષણ કરવામા ંઆ ુ ંહ ુ.ં પસંદ

કરલ પ રમાણો પી.એચ., ઇલે કલ વાહકતા, ા ય સં ાઓ, સીશન િવિનમય મતા (સીઇસી) હતા. પીએચ એક મહ વ ુ ંપ રમાણ છે માટ ના આ કલાઇન અને તે બી ૃ િતન ે ૂ ચવે છે. તે માઇ ોબાયલ વ તીને તેમજ મેટલ આયનોની ા યતા પર અસર કર છે અન ેપોષક ા યતાને િનયં િ ત કર છે. અ યાસના િવ તારની જમીનની પીએચ, 7.2 થી 7.6 ની વ ચ ેછે. તટ થથી થોડો આ કલાઇન

4.3 હવાની ુણવ ા પર અસરો

ઓ ટોબરથી ડસે બર 2016 દરિમયાન PM2.5, PM10, સ ફર ડાયો સાઈડ (SO2), નાઇ ોજન

ઓ સાઇડ (NOx) અન ેCO ની પ રમાણો એક સીઝનની અવિધ માટ મોનીટર કરવામા ંઆવી હતી. ો ટ સાઇટની હવાની ુણવ ા ગેની મા હતી નેશનલ એ બય ટ એર વો લટ ટા ડ ્સ

સાથ ેસરખામણી કરવામા ંઆવી હતી. પોરબંદર મ યઉ ોગ હાબર લોકશન પર કટલાક ર ડ સ િસવાય પા ટ ુલેટ મેટર (પીએમ 10)

પ રણામો સી.પી.સી.બી.ની મયાદામા ં છે. ભાર પવનન ેકારણ ેઆ કનાર ન કના મીઠાના ેન ે

આભાર હોઈ શક છે. તમામ ભાગો માટ તમામ પા ટ ુલેટ મેટર (પીએમ 2.5) કમતો સી.પી.સી. ની મયાદાની દર છે. સો ફર ડાયો સાઈડ (SO2), ઓ સાઇડ ઓફ નાઇ ોજન (NOx) અને કાબન

મોનો-ઓ સાઇડ (CO) કમતો બધા થાનો માટ CPCB મયાદાની દર છે.

4.4 અવાજ તર પર અસરો

અ યાસના સમયગાળા દરિમયાન ો કટ સાઇટ પર કલાકના ધોરણે ઘ ઘાટ ુ ં તર ુ ં િનર ણ

કરવામા ંઆ ુ ંહ ુ.ં લીક દવસ અન ેલીક રાિ અવાજ ુ ં તર ઉતર આ ુ ંહ ુ ંઅને ત ે ુજબ

Page 9 of 13

અહવાલ આ યો હતો. દવસનો સમય 10.00 થી 22.00 કલાક અને રાતના સમય ે 22.00 કલાક

06.00 કલાક ગણવામા ંઆ યો હતો. ઘ ઘાટના તરને વીકાય મયાદામા ંજોવા મ ુ ંહ ુ.ં

4.5 દ રયાઇ અને જમીન ના પાણી પર અસરો

અ યાસના િવ તારની દર કોઈ તા ુ પાણી ુ ંમંડળ જોવા ુ ંનથી. મોટાભાગના તળાવો જળના પાણીથી ૂ કાયા હતા અથવા ભાિવત હતા. ખાડ ઓ અને તળાવન ે લગતી સરફસ પાણીના ન ૂનાઓ 3 થળોથી એકિ ત કરવામા ંઆ યા હતા. અ યાસ િવ તારની દરની હાલની જળની

ુણવ ાનો અ યાસ કરવા માટ, બોરવેલ ારા ૂ ગભ જળના ન ૂના એકિ ત કરવામા ં આ યા હતા. મર ન વોટર મોનીટર ગ 5 િવિવધ થળોએ હાથ ધરવામા ંઆવી હતી. ૂષણથી પાણીની

ુણવ ાની ુ તતા જોવા મળ હતી.

4.6 દ રયાઇ કાંપ (મર ન સે ડમે ટ) પર અસરો

કચરામા ંહાજર કાબિનક ય તેના ભૌિતક અન ેરાસાય ણક ુણધમ ન ે ભાિવત કર છે. કો ટલ

કચરાના િવ લેષણ દશાવ ે છે ક કાબિનક ય ુ ં માણ 0.4% -0.5% ની ર જમા ં હોય છે અને ઓગિનક કાબન 0.2% -0.3% ની કચરા િવ લેષણ કાબિનક કાબનના નીચા ૂ ય દશાવ ે છે.

સામા ય ેણીમા ંભાર ધા ુઓની સાં તા.

4.7 ઇકોલો પર અસરો

આ વન પિત મોટ ભાગ ે ુ લી ઝાડ વન પિત ધરાવે છે ોસોપીસ ુ લીફલોરા (ગાંડા બાવાલ)

અ યાસના િવ તારમા ં ુ વ જણા ુ ંછે. વન પિતનો કાર ઉપ-ઉ ણક ટબંધીય દ રયાઇ કાંટા ં

ઝાડ જ ં ગલો છે ૃ ો સાથ ે ુ ય વ ે ભેજવાળ પાનખર કાર છે પરં ુ ભા ય ે સદાબહાર છે.

ુદરતી વન પિત ુ લભ, વેરિવખેર અન ેખોલો છે. અ ય તમામ ે ોમા,ં ૃ ો પર બ ૂલ િનલોટ કા અન ે ોસોિપસ ુલીફલોરાનો ુ વ છે. દર યાઇ કાંઠા ં ુધી મયા દત દ રયા કનાર બેડની બા ુમા ંજોવા મળેલી એિવસેિનયા મર ના સાથે મે ોવ ઇકોિસ ટમ છે. ઉ ણ ક ટબંધની ઘનતા ુ લા જ ં ગલોથી ગાઢ હોય છે.

આ વન પિત મોટ ભાગ ે ુ લી ઝાડ વન પિત સમાવેશ થાય છે. ૉ પસ ુલીફલોરા (ગંદા બેવાલ) એ અ યાસના િવ તારમા ં ુ વ જણા ુ ં છે. વન પિતનો કાર ઉપ-ઉ ણક ટબંધીય

દ રયાઇ કાંટા ંઝાડ જ ં ગલો છે ૃ ો સાથે ુ ય વ ે ભેજવાળ પાનખર કાર છે પરં ુભા ય ે

સદાબહાર છે. ુદરતી વન પિત ુ લભ, વેરિવખેર અને ખોલો છે. અ ય તમામ ે ોમા,ં ૃ ો પર

બ ૂલ િનલોટ કા અન ે ોસોિપસ ુલીફલોરાનો ુ વ છે. દર યાઇ કાંઠા ં ુધી મયા દત દ રયા કનાર બેડની બા ુમા ં જોવા મળેલી એિવસેિનયા મર ના સાથ ે મે ોવ ઇકોિસ ટમ છે. ઉ ણ

ક ટબંધની ઘનતા ુ લા જ ં ગલોથી ગાઢ હોય છે.

Page 10 of 13

પોરબંદર બડ અભયાર ય પોરબંદર શહરમા ંમાનવ અને ૃ િતના સહ-અ ત વન ેહલનચલન કર

છે. 9 હકટર િવ તાર પર ફલાવો, આ િવિશ ટ પાણી િનવાસ, ૃ ોથી ઘેરાયે ુ ંહ ુ,ં વષ 1988 મા ંએક અભયાર ય તર ક સમથન હ ુ.ં તેની િવિશ ટતાન ેકારણ,ે ત ેબારમાસી જળાશય બની ગ ુ.ં સવ દરિમયાન સફદ ibis, પાણી મરઘી, coot, mallard, લેિમગો જોવા મળ હતી. પોરબંદર પ ી અભયાર ય ો ટ સાઇટની ન ક ુ ંધારથી ~ 6.0 કમી ૂર થત

ુજરાત ઇકોલો કિમશનએ વષ 2012 દરિમયાન િવ બક ારા સહાિયત સંક લત કો ટલ ઝોન

મેનેજમે ટ ો ટ હઠળ "સી ટટલ કંઝવશન" પર અ યાસ હાથ ધય છે. આ અ યાસમા ંરંતલાથી ુચ લીમા ંનવ માળાઓની ન ધણી કરવામા ં આવી હતી, યારબાદ અ ુ મ ે બાલેજ ગોરસરંદ,

રતદ -કા તાલાના આઠ અન ેસાત માળાઓનો સમાવેશ થાય છે. 16 ભાગોમા,ં ચાર ભાગોમા ંકોઈ

માળામા ં કોઈ અહવાલ નથી. 2001 ના અ યાસ ુજબ, દરકન ે કા તાલાથી ુછડ ુધીના મોટાભાગના 29 માળાઓની ણ કરવામા ં આવી હતી. િમયાની-ભાવરપરા, ભવપરા-િવસાવડા, રતીયા-બાલાજ અને નવ બદર- રિતયાથી 10 માળાઓથી વ ુમા હતી મળ . ૂ ચત ો ટ સાઇટ

પોરબંદર બંદર તરફ ુછડ ગામની દ ણે થત છે. આ ચાઇએ કોઈ પણ સ ુ ી ટટલ માળામા ંણ કર નહોતી.

4.8 સામા જક-આિથક વન પર અસરો

લામા ં3 તા ુકા એટલ ેક 3 તા ુકા છે. પોરબંદર, ુ ટયાણા અન ેરાણાવવ તા ુકા. ુજરાતમા ંપોરબદર લા ુ ંઅથતં ુ ય વે મેટા જ કલ, પો ્સ, િસમે ટ, કિમક સ અન ેિશપ મકાન અન ે

મ યઉ ોગ ઉ ોગ પર આધા રત છે. જ લામા ં ૂ નો, ચાક અન ે બો સાઇટ વા આવ યક

ખિનજોના િવશાળ અનામતોની હાજર થી સં યાબંધ ખિનજ-આધા રત અન ે િસમે ટ ઉ ોગોમા ંવધારો થયો છે. સૌરા િસમે ટ લિમટડ વી કંપનીઓ બરલા વીએ સએલ લિમટડ વગેર

પોરબંદર જ લામા ં ઉ પાદન ુ િવધાઓ ુ ત કર છે. કટલાક નાના પાય ે ઉ ોગો ઠંડા સં હ, દ રયાઇ ખા ઉ ોગ, માછલી ોસેિસગ એકમો વગેરમા ંરોકાયેલા છે. તા તરના ક સ (2011) ુજબ, અ યાસ િવ તારની વસતી 226728 છે. પોરબંદર અન ેઅ યાસ

િવ તાર પોરબંદર વાઘ અન ે પોરબંદર ા ય િવ તારમા ં િવભા જત છે. વસિત ગણતર 2011

ુજબ, યા ંઅ યાસ િવ તારમા ં ુલ 47892 પ રવારો રહ છે. અ યાસ િવ તારની ુલ વ તી 226728

છે. પૈક 116164અર ુ ુષો અન ે110564અર ીઓ છે, તેથી પોરબંદરની સરરાશ િત ુણો ર

951 છે. અ યાસ ે ની સૌથી વ ુવ તી પોરબંદર િસટ (185191) છે.

Page 11 of 13

5 પયાવરણીય અસરો અને અ ભનય ના પગલાં

પોરબંદર ખાત ે વતમાન સવલતો અન ેહરા હોલ, માછ મારો આરામ ખંડ, ઇ.ટ .પી. વગેરના િનમાણમા ં ૂ ચત આ ુિનક કરણમા ંસામેલ ૃ િ ઓ. પાસાઓ ઓળખવા અને પ રણામોને ન

કરવા અન ેમા ા મક અન ે ુણા મક ર ત ે ૂ યા ંકન કરવા માટ અ ય ૃ િ ઓની િવગતવાર ચચા કરવામા ંઆવી છે. િવિવધ ઉપચાર પ િતઓના ખાતામા ંલેવાતી યો ય સાધનો અન ેતકનીકો સાથે અસર ુ ં ૂ યા ંકન કરવામા ંઆ ુ ંછે.

પયાવરણ પર યા િત યા અન ે અસરની ડ ીના આધાર, પાસાઓન ે ન ધપા / ન ધપા

તર ક ગણવામા ંઆવ ેછે. ન ધપા અસરોન ેફર થી ફરવી શકાય તેવા અન ેઉલટાવી શકાય તે ુ ંતર ક વગ ૃત કરવામા ંઆવે છે. ઉલટાવી શકાય તે ુ ંઅસર એ છે ક ુદરતી પ ર થિતઓન ે

ુનઃ થાિપત કરવાની મતા ધરાવ ેછે જો નકારા મક પયાવરણીય અસરોને ટાળવા, ઘટાડવી ક

સરભર કરવા યો ય પગલા ંલેવામા ંઆવે તો. િત ૂળ અસરો એ છે ક ુદરતી પ ર થિતઓ /

ટાળવા માટ ુનઃ થાિપત કર શકાતી નથી. દ રયાઇ ઇકોલો પર અસરો ઘટાડવા માટ, સાધનો અન ે ડરગસની પસંદગી વા પગલા,ં મોનીટર ગ પ રણામો પર આધા રત પયાવરણીય િન ર ણ અન ે િનયમન ૃ િ ઓ વીકારવા જોઈએ.

લાંબા તર માટ સ પે ડ કરાયેલ ચળવળન ેટાળવા માટ લીટ ન આપવામા ંઆવશ.ે ખોટા બગાડ નો િનકાલ મા ુજરાત મેર ટાઇમ બોડ ારા મં ૂર કરલી િન ુ ત થળે કરવામા ંઆવશે.

મ ય જનન અન ેટટલ માળોના મોસમ દરિમયાન જગ અને ર લેમેશન ટાળવામા ંઆવશ.ે

ફિશગ બંદરની ન કમા ંજો કોઈ પણ ટટલ માળો હોય તો તેન ેજ ં ગલ િવભાગન ેતા કા લક ણ

કરવામા ંઆવશ ે

દ રયાઇ કાચબા અન ેિશકાર િવશે માછ મારોન ેસંવેદનશીલ બનાવવામા ંઆવશ,ે ડાના િશકારની અવગણના કરવામા ંઆવશ.ે

સફાઈ કામગીર માંથી પેદા થયેલા પાણી, બરફના ઓગળેલા પાણી, વંત શેલફ શ પ રવહન,

પેલે ગક ટ ક બો સ અને ટાફ સવલતોનો ઉતારો કરવો, 1 એમએલડ ઇ.ટ .પી.મા ંયો ય સારવાર

અન ે વા ુનાશક યા પછ વે ટ થશે. જહાજો ારા ઉતરાવેલ જણ તેલના સં હ અન ે િનકાલ

માટ જોગવાઈ કરવામા ં આવશ.ે ફશર બંદર સં ુલમાંથી મળપાણી ુ ં પાણી યો ય ર તે 100

કએલડ ની એસટ પીમા ંસારવાર કરવામા ંઆવશે

Page 12 of 13

6 વધારાની ટડ ઝ

6.1 ઉ ચ ભરતી રખા/ નીચા ભરતી રખા સીમાંકન (એચ ટ એલ / એલ ટ એલ સીમાંકન)

સી અર ઝેડ (કોઅ ટલ ર ુલેશન ઝોન ે ) િનયમો ુ ં પાલન કરવા માટ, પોરબંદર ખાત ે ો ટ

સાઇ સના સંદભમા ં િવગતવાર એચટ એલ / એલટ એલ સીમાંકન અ યાસ હાથ ધરવામા ંઆ યા હતા. અ યાસ એક અિધ ૃત એજ સી, ર મોટ સે સગ સં થા, અ ા ુ િનવિસટ , ચે ઈ ારા હાથ

ધરવામા ંઆ યો છે. પોરબંદરના એચટ એલ / એલટ એલ નકશામા ં1: 4000 પાયે.

6.2 હાઇ ોડાયનેિમક મોડ લગ

પોરબંદર ખાત ે ીન ફ ડ માછ માર બંદરના િવકાસ માટ િવગતવાર ો ટ રપોટ તૈયાર કરવા માટ જ ર અ યાસોના ભાગ પ,ે કડાશા ીય મોડલ અ યાસો Egis India Consulting

Engineers ારા હાથ ધરવામા ં આવ ે છે. આ મોડલ અ યાસો, ન કના દ રયાઇ વાતાવરણ,

ત રક હાબર તરંગ ુલભતા, હાઈ ોડાયનેિમક લો શરતો, િસ લટ ા સપોટ પેટન, અને ેકવોટર ડઝાઇન અન ેઅ ય દ રયાઇ માળખા માટ મેટ-સ ુ ડઝાઇન આધાર થાપવામા ંમદદ

કરશે.

7 ો ટનો લાભો

પોરબંદર માછ માર બંદર ુજરાત સરકાર ારા રચવામા ંઆવેલ અ તન અને આિથક ર ત ેશ

ો ટ પૈક એક હશે. ૂ ચત િવકાસથી ુજરાત અન ેભારતની સેવાઓની આવકમા ંવધારો થશ.ે

ૂ ચત િવકાસ માછ માર ની ૃ િ , સાધનસામ ીના આ ુિનક કરણ, આ િવકામા ં ુધારો, યાપાર લાભો અન ે અ ય ુ િવધાઓમા ં ુધારો કરશે. થાિનક અન ે િનકાસ બ રો બંન ે માટ

માછલી અને ટશને ુ રવઠો વધારવા માટ આ ો ટ ન ધપા ર ત ેયોગદાન આપશે. ો ટ

ો ટ અમલીકરણમાંથી માછ માર ઉ ોગમા ં ~ 40,000 ય તઓન ેરોજગાર આપશ,ે ઉપરાંત

અ ય લાભો ક િવકાસના યાસોના પ રણામ ેજમા થશ.ે

8 પયાવરણીય સંચાલન યોજના

પયાવરણીય સંચાલન યોજના એ એક સાઇટ-િવિશ ટ યોજના છે ો ટન ેપયાવરણન ેટકાઉ

ર ત ે અમલમા ં ૂ કવાની ખાતર કરવા માટ રચવામા ં આવી છે. ન કના િનવાસીઓ, કાયકરો, ઠકદારો, સલાહકારો, ડઝાઇન ઇજનેરો વગેર વા તમામ મહ વના હ સાધારકો, સાઇટ પર,

તાિવત ો ટના બાંધકામ તેમજ કાયકાર તબ ા દરિમયાન ઊભી થનારા જોખમોન ે યાલ

કરશે અન ે તે જોખમો ઘટાડવામા ં તેઓ કવી ર ત ે યોગદાન આપી શક છે. . ઇએમપી એ પણ

ુ િનિ ત કર છે ક ો ટની અમલીકરણ ડઝાઇન ુજબ અને લાંબા ગાળાના ગાળા માટ િત ૂળ

પયાવરણીય અસરોન ેઘટાડવા માટ યો ય ઉપાયની કામગીર કર ન.ે

Page 13 of 13

સોલીડ વે ટ મેનેજમે ટ િસ ટમ, ા ફક ભીડ સંચાલન અને અ ય પહલ ઇએમપીમા ંપણ સામેલ છે.

ચો સ ૃ િ માટ ો ટ ૃ િ માટ સાઇટનો િવકાસ ુ ય વ ેબાંધકામના તબ ા દરિમયાન

અિનવાય અસરો ઊભી કર છે, પરં ુઅસરકારક EMP ની મદદથી આ અસર ન ધપા ર તે ઘટાડ

શકાય છે. સંભિવત પયાવરણીય અસરો, ન ેિનયં િ ત કરવાની જ ર છે, નીચે દશાવેલ છે

વા ુ ૂષણન ેકારણ ે ૂ મ પદાથ અન ેવા ુ ુ ષકોના ઉ સ નન ેકારણ ે

ઘ ઘાટના ૂષણન ે લીધ ે ડ સે સ, મશીનર થી વાઇ ેશન, વાહકોના વાહનો, ભીડને કારણ ેઅવાજ (ર તા પ રવહન તેમજ ુસાફરો) ારા ઘ ઘાટ ૂષણ થાય છે.

સેિનટર / ઘર ુ ં ૃ િ ઓમાંથી ગંદા પાણી ઉ પ

ઘન કચરાના યવ થાપન (સં હ - યા અને િનકાલ).

પાણી, શ ત, વ છતા અન ેતબીબી સગવડો સાથ ે મ િશ બર

દ રયાઈ િવક વાતાવરણ પર જગ અન ે ર લેમેશનનો ભાવ બાંધકામ તબ ા દરિમયાન ો ટ સાઇટ તેમજ પડોશી વસતીમા ંઅન ેઆસપાસના પયાવરણન ે

વ ુસાર બનાવવા માટ, અલગથી એ વરો મે ટ મૅનેજમે ટ લાન િવકસવા મા ંઆ યો છે.