บทที่ 4 · 1 S u r a n g C h e r w a n i t c h a k o r n บทที่ 4...

1

S u r a n g C h e r w a n i t c h a k o r n

บทท 4

พฒนาการวยรน

(Adolescent Development)

อาจารยสรางค เชอวณชชากร

วตถประสงค หลงจบการศกษาบทนแลว นกศกษาสามารถ

1. บอกความหมายของวยรนได

2. บอกลกษณะทวไปของวยรนได

3. บอกงานพฒนาการในระยะวยรนได

4. อธบายพฒนาการดานรางกายในระยะวยรนได 5. อธบายพฒนาการดานอารมณในระยะวยรนได 6. อธบายพฒนาการดานสงคมในระยะวยรนได 7. อธบายพฒนาการดานสตปญญาในระยะวยรนได 8. บอกวธการสงเสรมสขภาพจตและคณภาพชวตในระยะวยรนได

หวขอทสอน

1. ลกษณะทวไปของพฒนาการวยรน 2. งานตามขนพฒนาการในวยรน 3. การสงเสรมความสขและคณภาพชวตของวยรน

2


Adolescence

วยรน (Adolescence) มาจากค ากรยา ในภาษาละตนวา Adolescere หมายถง การกาว

ไปสวฒภาวะ (to grow into maturity) หรอการเจรญยางเขาสวยผใหญ

G. Stanley Hall นกจตวทยา ทไดรบการยกยองวาเปน บดาของการศกษาทาง

วทยาศาสตรดานวยรน ใหนยามวยรน โดยนยามวา วยรนเปน “วยพายบแคม” (Stress and

Strom) สาเหตมาจากการทวยรนมการเปลยนแปลงอยางมาก และเปนไปอยางรวดเรว

วยรนสามารถแบงออกเปน 3 ระยะ คอ

1. วยรนตอนตน (Early Adolescence) อาย 11-14 ป เปนระยะทมการเปลยนแปลง

อยางมากทงทางรางกาย สรระวทยา (Physiology) และทางปญญา

2. วยรนตอนกลาง (Middle Adolescence) อาย 14-17 ป เปนระยะทมการปรบตวใหเขา

กบการเปลยนแปลงใหมๆ น

3. วยรนตอนปลาย (Late Adolescence) อาย 17-20 ป เปนระยะทมการเปลยนจากการ

เปนเดกเขาสการเปนผใหญ

Puberty: The time between the first onrush of hormones and full adult physical

development. Puberty usually lasts three to five years. Many more years are required to

achieve psychosocial maturity. (Berger, 2008; p. 364)

วยแรกรน (Puberty) เปนวยทมการเจรญเตบโตของรางกายทรวดเรวมากชวงหนง (รอง

มาจากการเจรญเตบโตในวยทารก) และมวฒภาวะทางเพศอยางสมบรณแบบ ซงถอเปนการ

สนสดของวยเดก การเจรญเตบโตทางดานรางกายจะมการเปลยนแปลงทงดานขนาด (size)

รปราง (shape) และประสทธภาพทางเพศ (sexual potential)

งานพฒนาการ

งานตามขนพฒนาการของฮาวกเฮอรสท (Havighurst : Developmental Tasks)

ทฤษฎของอรคสนเนนความส าคญ และความสมพนธของชวงอายทแนนอนในการพฒนา

รปแบบของพฤตกรรมเฉพาะ ซงฮาวกเฮอรสทไดรบอทธพลแนวคดดานลกษณะของพฒนาการใน

3


แตละชวงวยมาจากอรคสน แตเขาอธบายในอกแงมมหนงซงแตกตางไปจากอรคสน ซงอรคสน

อธบายวา “ในแตละชวงวยของชวตนน พฤตกรรมของคนอาจจะพฒนาออกมาในทางบวกหรอลบ

กได ซงทงนขนอยกบการอบรมเลยงด” สวนฮาวกเฮอรสท อธบายวา “ในแตละชวงวยของชวตนน

จะมงานประจ าวยซงเปนงานททกคนควรจะท าไดในชวงวยนนๆ โดยเปนงานทแตละบคคลจะตอง

เรยนร ถอเปนงานของชวต โดยในชวงวยตางๆ ถาบคคลใดไมประสบความความส าเรจในงานนนๆ

จะมผลตอการปรบตว ซงจะมอทธพลตองานในระยะหลงได” การทสงคมทจะเจรญกาวหนาตอไป

ไดอยางสมบรณนน คอ บคคลในสงคมจะตองบรรลงานตามขนพฒนาการ

งานประจ าวยทส าคญชวงวยรน 1. สามารถสรางความสมพนธอนดและเหมาะสมกบเพอนรนเดยวกนไดทงทเปนเพศเดยวกนและตางเพศ 2. สามารถแสดงบทบาททางสงคมไดเหมาะสมกบเพศของตน 3. ยอมรบสภาพรางกายตนเอง สามารถปรบตวใหเขากบความเปลยนแปลงทงหลายไดเปนอยางด ตลอดจนรจกระวงรกษาสขภาพของตนเองได 4. รจกควบคมอารมณของตนเองได โดยไมตองพงพาผใหญ 5. มความสนใจเกยวกบเรองคาใชจาย รจกรบผดชอบตอการเงน และการใชจายของตนเองไดเปนอยางด 6. มการเลอกและเตรยมตวเพออาชพ

7. มการเตรยมตวเพอการแตงงานและการมครอบครว 8. เตรยมตวทจะเปนพลเมองด โดยการหาทกษะในการใชภาษา การสอความหมาย การหาความรความเขาใจเกยวกบเรองตางๆ เชน กฎหมาย รฐบาล เศรษฐกจและสงคม 9. มความตองการและรจกพฒนาตนใหมความรบผดชอบตอตนเอง และตอสงคมโดยรวม 10. มความรสกและความเขาใจในเรองคานยม ตลอดจนรจกตดสนใจเลอกคานยมและมาตรฐานทตนควรยดถอเปนหลกใชเปนแนวทางในชวต

Transformations of Puberty รางกายทกสวนเกดการเปลยนแปลงในชวงวยรนตอนตน การเปลยนรปรางจากเดกไปส

ผ ใหญ จะมการเปลยนแปลง 3 สวน คอ ดานการเจรญเตบโต สมรรถภาพทางเพศ และการรบรของ

สมอง

4


ตวอยางเชน ในชวงวยรนตอนตน เมอสงเกตเหนขนบนขาไมวาเปนชายหรอหญง ถาเปน

วยรนหญง มกตองการโกนขนทขา เพอใหดเหมอนผหญงทวไป แตถาเปนวยรนชาย กจะมองหาวา

มขนเกดใหมเหนอรมฝปาก คาง และหนาอก ทแสดงถงความเปนชายหรอไม ดงนน สญลกษณของ

วฒภาวะทไมไดเกยวกบดานเพศ จะถกจ าแนกลกษณะการแสดงออกถงเพศนนๆ ซงความคดและ

ความจ าดงกลาวจะถกเกบไวในสมอง

Biosocial Development

Growing Bigger and Strong

Growth spurt: The relatively sudden and rapid physical growth that occurs during puberty.

Each body part increases in size on a schedule. Weight usually precedes height, and the

limbs precede the torso.

อนดบแรกของการเปลยนแปลงทเหนไดชดเจนในระยะ Puberty คอ Growth spurt ซงเปน

การเจรญเตบโตอยางรวดเรวเกอบทกสวนของรางกายเพอปรบจากวยเดกเขาสวยผใหญ การ

เจรญเตบโตจะเรมตนจากแขนขา (Extremities) ไปสสวนกลางล าตว (ซงตรงขามกบ Proximal-

distal growth ของทารกแรกเกด) โดยนวมอนวเทาจะยาวกอนมอและเทา มอและเทาจะเจรญกอน

แขนและขา แขนและขาจะเจรญกอนล าตว (Torso) ซงล าตวจะเปนสวนสดทายของรางกายทจะ

เจรญเตบโต

Sequence: Weight, Height, Muscles

เมอเรมตนของ Growth spurt วยรนจะรบประทานอาหารมากขน น าหนกตวจะเพมขน

การเพมขนของน าหนกตว จะขนอยกบปจจยดานพนธกรรม อาหาร การออกก าลงกาย และเพศ

วยรนหญงจะมการเพมของไขมนมากกวาวยรนชาย สวนวยรนชายน าหนกทเพมขนสวนใหญจะ

เปนกลามเนอ

ประมาณ 1-2 ป หลงจากทความสงเพมขนอยางรวดเรว Muscle spurt จะเกดตามมา โดย

เฉลยทวไป กลามเนอแขนของวยรนชายอาย 18 ปจะแขงแรงเปน 2 เทาของตอนอาย 8 ป กลามเนอ

แขนจะมความแขงแรงแตกตางอยางมากในระหวางชายและหญง กลามเนอสวนอนจะเปนไปตาม

ธรรมชาตของเพศนนๆ เชน อตราความเรวในการวงจะเพมขนในวยรนทงสองเพศ และวยรนชายจะ

วงเรวกวาวยรนหญงเลกนอย (Berger, 2008; p. 372)

5


อวยวะภายในรางกายจะเจรญเตบโตและมประสทธภาพมากขน ปอดมน าหนกมากขน 3

เทา ท าใหหายใจชาลง แตลกขน หวใจจะมขนาดใหญขน 2 เทา จงหวะการเตนจะชาลง แตความ

ดนโลหตและปรมาณของเลอดจะเพมขน ท าใหวยรนสามารถออกก าลงกายกลางแจงไดนานขน

การบาดเจบจากการเลนกฬาเปนสงทพบเหนไดเปนปกตในโรงเรยน เนองจากความสง

ทมาจากการเพมขนของมวลกระดก ในวยรนตอนตนจงมกระดกหกไดงายกวาผใหญ

ระบบน าเหลอง (Lymphoid system) รวมทง ตอม Tonsil และ Adenoids จะมขนาดลดลง

จงท าใหวยรนมปญหาดานระบบการหายใจลดลง เชน อาการ Mild asthma จะลดลงในชวงวยแรก

รน

ผวหนงมการเปลยนแปลง โดยใบหนาจะมนงายและมเหงอมากขน ท าใหมแนวโนมเกดสว

ไดงาย

ในชวง Puberty ผมทศรษะ และตามแขนขาจะหยาบและสเขมขน มขนขนทใบหนา รกแร

และม Pubic hair

Sex maturation Sex Body Changes

Primary sex characteristics ในระหวาง Puberty Primary sex organ (ovaries, uterus,

penis, testes) มการเพมขนาด และท าหนาทอยางสมบรณ ท าใหสามารถสบพนธได

ในขณะท Primary sex characteristics มการเจรญเตบโตอยางสมบรณ Second sex

characteristics ซงเปนลกษณะทแสดงความเปนเพศชายหรอเพศหญงกมการพฒนาขนมา

ในชวง Puberty เพศชายจะมความสงกวาเพศหญง (เฉลยสงกวาประมาณ 5 เซนตเมตร) และมชวง

ไหลกวาง ในขณะทเพศหญงจะมการพฒนาของหนาอก และมเชงกรานกวางขน

Second sex characteristics จะมความส าคญตอจตใจมาก ในเพศชายและหญง มเสยง

โทนต าลง ในขณะทชายมปอดและกลองเสยง (Larynx) เจรญเตบโตขน

ปจจยทมสวนท าใหเกดการเปลยนแปลงตางๆในวย Puberty คอ ฮอรโมนตางๆทหลง

ออกมาในชวงน ซงตามปกตกระบวนการเขาสวยแรกรนจะเรมในชวงอาย 11-14 ป ตามตารางท 1

พฒนาการดานรางกายของวยรนหญงตอนตนจะมการเปลยนแปลงตามล าดบ ดงน

: การขยายใหญขนของหวนม (Nipples)

: Pubic hair เรมขน

6


: ม growth spurt

: การขยายขนาดของสะโพก

: มประจ าเดอนครงแรก (Menarche) อายเฉลยทวยรนมประจ าเดอนครงแรกคอ 12 ป 8

เดอน

: Final public-hair pattern

: Full breast development

พฒนาการดานรางกายของวยรนชายตอนตนจะมการเปลยนแปลงตามล าดบ ดงน

: การขยายขนาดของอณฑะ (Testes)

: Pubic hair เรมขน

: การขยายขนาดขององคชาต (Penis)

: การหลงอสจครงแรก (Spermarche)

: การมหนวด เคราขน

: การม growth spurt

: การมเสยงหาว

: Final public-hair pattern

การเจรญเตบโตดานรางกายจะเจรญเตบโตสมบรณเตมท ตามกระบวนการตางๆภายใน 4 ป

หลงจากการเรมปรากฎลกษณะการเขาสวยรน

Hormones

มฮอรโมนอยางนอย 23 ชนดทมผลตอการเจรญเตบโตจนวยรนเตบโตสมบรณเตมท

ตารางท 1 กระบวนการเขาสวยรน (Berger, 2008; p. 364-365)

The sequence of Puberty Girls Approximate Average rate Boys

Ovaries increase production of estrogen and progesterone

9

Uterus and vagina begin to grow larger

9 Testes increase production of testosterone

7


Girls Approximate Average rate Boys Breast “bud” stage 10 Testes and scrotum grow

larger Public hair begins to appear, weigh spurt begins

11

Peak height spurt 11.5 Pubic hair begins to appear Peak muscle and organ growth (also hips become wider)

12 Penis growth begins

Menarche (first menstrual period)

12.5 Spermarche (first ejaculation); weight spurt begins

First Ovulation 13 Peak height spurt Voice lowers 14 Peak muscle and organ growth

(also, shoulders become noticeably broader)

Final public-hair pattern 15 Voice lowers; visible facial hair Full breast growth 16 18 Final public-hair pattern

Primary sex characteristics: The parts of the body that are directly involved in reproduction, including

the vagina, uterus, ovaries, testicles, and penis.

Secondary sex characteristics: Physical traits that are not directly involved in reproduction but that

indicate sexual maturity, such as a man’s beard and a woman’s breasts.

Increase in many Growth spurt

Hypothalamus Hormones Pituitary Growth H. (GH) Adrenal glands hormones, including 1o sex characteristics

testosterone and

Gonadotropin Gonads estrogen 2o sex characteristics

releasing H. (Ovaries or testicles)

Sex Hormones ในชวงวยรนตอม Pituitary จะกระตนการท างานของตอมเพศ (Gonads, Sex glands:

Ovaries ในเพศหญง: Testes หรอ Testicles ในเพศชาย) และฮอรโมนทมบทบาทส าคญคอ

Gonadotropin-releasing hormone จะท าใหตอมเพศขนาดใหญขน ท าใหมการผลตฮอรโมนเพศ

8


จ านวนมาก ทส าคญคอ Estradiol ในเพศหญง และ Testosterone ในผชายซงฮอรโมนเหลานจะม

ผลในการเปลยนแปลงรปรางและหนาทของรางกายโดยสนเชง

Estrogen (รวมทง Estradiol) เปนฮอรโมนเพศหญง และ Androgen (รวมทง

Testosterone) เปนฮอรโมนเพศชาย ซงฮอรโมนทงสองชนดนจะผลตจาก Adrenal glands

Genes

ยนสบน sex chromosome มผลใหเกดการเขาส Puberty โดยเฉลยวยรนหญงจะมความ

สงน าวยรนชายกอนประมาณ 2 ป และจะสงอยางเตมท (Height spurt) ประมาณกอนการม

ประจ าเดอน แตในวยรนชายจะเกดชากวา คอเกดหลงจากการเขาสภาวะการหลงสเปอรมครงแรก

(Spermarche)

ยนสกกมอทธพลตอการเขาส Puberty ตวอยาง เชน ในวยรนฝาแฝดไขใบเดยวกนจะเขาส

Puberty ในระยะใกลเคยงกนมากกวาฝาแฝดไขคนละใบ เชอชาตซงเปนสวนหนงของยนสกเปน

ปจจยผนแปรในการเขาสระยะ Puberty เชนกน ดงเชนในประเทศสหรฐอเมรกา ชาว African

Americans จะเขาส Puberty เรวกวาชาว European Americans หรอ Hispanic Americans สวน

Asian Americans มคาเฉลยการเขาสระยะ Puberty ชากวาวยรนเชอชาตดงกลาวหลายเดอน

Body fat

ความแตกตางทางดานโภชนาการจะเหนไดชดเจนเมอเปรยบเทยบกบเดกทไดรบการเลยง

ดทด เชน ในประเทศก าลงพฒนา เดกในตวเมองจะเขาส Puberty เรวกวาเดกทอยในหมบาน

หางไกล เนองจากเดกทอยหางไกลมกประสบกบปญหาดานโภชนาการ และภาวะการขาด

สารอาหารเรอรง (Chronic malnutrition) ทงในวยรนชายและหญง จะเปนสาเหตใหการเขาส

Puberty ลาชาลง

บางคนเชอวา ฮอรโมนทมปะปนอยในอาหารกเปนสาเหตใหเขาส Puberty ไดเรว และใน

เดกหญงทม Body fat นอย จะมการเขาสการมประจ าเดอนครงแรกลาชา เชนกน

Nutrition

การเปลยนแปลงทงหมดทเกดขนใน Puberty จะขนอยกบอาหารทรบประทาน ซงพบวา

สวนใหญวยรนจะขาด วตะมนและเกลอแรทส าคญ

9


การมประจ าเดอนกเปนสาเหตท าใหรางกายขาดธาตเหลก (พบในผกใบเขยว ไขและ

เนอสตว) วยรนหญงสวนใหญจะมภาวะซด มากกวาวยอนๆ เนองจากการรบประทานอาหารทไม

ถกตอง เชน ประเภทอาหารจ าพวกแปง น าตาล และ fast food สวนวยรนชายจะเกดภาวะซดได

เชนกน เนองจากการใชก าลงแรงกายมาก การแขงขนกฬา เพราะรางกายจะน าธาตเหลก ไปชวยใน

การเสรมสรางกลามเนอ

ประมาณครงหนงของมวลกระดกในผใหญ มาจากแคลเซยมทไดรบเพยงพอในชวงอาย

10-20 ป แตมวยรนจ านวนนอยทบรโภคแคลเซยมใหเพยงพอตอการปองกนการเกดภาวะกระดก

พรน (Osteoporosis) แมแตเดกในประเทศสหรฐอเมรกา กมการบรโภคนมไมเพยงพอตอความ

ตองการของรางกาย

การขาดแคลนสารอาหารมผลมาจาก การมทางเลอกทเพมขนในวยรนตอนแรก โดยจาก

การศกษา พบวา มความสมพนธโดยตรงกนระหวางการขาดสารอาหารของนกเรยนกบความ

สะดวกในการซออาหารจากเครองจ าหนายอาหาร fast-food แบบหยอดเหรยญ (Vending

machine) ในโรงเรยน ซงก าลงไดรบความนยมในหมวยรน

ราคาอาหารกเปนอกปจจยหนง โดยจากการทดลอง พบวา วยรนอาย 10-14 ปจะเลอกซอ

อาหารทดตอสขภาพถาอาหารนนมราคาถกกวา ซงในความเปนจรงพบวา นมและน าผลไมจะม

ราคาสงกวาน าหวานและน าอดลม การรบประทานผกและผลไมสดในแตละวนเชนกน พบวา ม

จ านวนลดลงกวาในอดตเมอกวา 10 ปทผานมา

Brain Development การเจรญเตบโตของสมองใน Puberty และวยรน เปนผลมาจากฮอรโมน วฒภาวะและ

ประสบการณ โดยในระบบ Limbic system (มหนาทดานการสรางอารมณ, แรงจงใจ, Long term

memory) จะเจรญเตบโตกอนสวน Prefrontal cortex (มหนาทดานการวางแผน, การควบคม

อารมณ) มาหลายป และฮอรโมนชวงวย Puberty จะมผลตอสมองสวน Amygdala (ควบคม

อารมณแบบสญชาตญาณสตว) มากกวามผลโดยตรงตอ Cortex ซงจะไดรบอทธพลจากอายและ

ประสบการณทเพมขน

Body Rhythms

ฮอรโมนทผลตจาก Hypothalamus และ Pituitary จะมผลตอความเครยด ความอยาก

อาหาร การนอนหลบ สงมชวตทกประเภทม day-night cycle ซงเปนเหตผลทวา “ภาวะ Jet lag ม

10


ผลตอผ โดยสารเครองบนทเดนทางขามโลกจากตะวนออกไปตะวนตก” ซงเปนการเปลยน time

zones แตจะไมเกดในผ ทเดนทางไปในทศเหนอไปใต เนองจากในระหวางวนจะมการเพมและ

ลดลงของ Melatonin ท าใหคนเราตองการการพกผอนนอนหลบ

ฮอรโมนจาก Pituitary gland เปนสาเหตของ Phase delay ใน Sleep-wake pattern โดย

วยรน จะมชวงเวลาตนนอนทนานในตอนดก แตจะมอาการงวเงยในชวงเชา แตตามธรรมชาต

สมองของผใหญจะกระปรกระเปราในตอนเชา และงวงนอนในตอนกลางคน รปแบบการด าเนน

ชวตตามสงคมนน ผใหญเปนผก าหนดซงไมลงตวกบชวงการด าเนนชวตของวยรน และตารางการ

นอนของวยรนจะไมสม าเสมอ ซงถอเปนเรองปกตของวยน

สรป

Growth spurt, ความแตกตางทางเพศ และการเจรญเตมทของสมอง จะโดดเดนในชวง

ระหวางป หลงจากทมการแสดงสญญาณแรกของการเขาส Puberty การเจรญเตบโตของรางกาย

จะเรมตนจากแขนขาเขาสสวนกลางล าตว ดงนน แขนขาจะเจรญเตบโตกอนกลามเนอและการ

เจรญของอวยวะภายใน น าหนกกอนสวนสง ทงวยรนหญงและชายมความสนใจดานเพศเพมขน

ในขณะทรางกายมการพฒนาและระดบฮอรโมนสงขน พรอมกบพฤตกรรมและความคดเกยวกบ

เพศไดรบผลกระทบทมอทธพลมากจากวฒนธรรม

การท าหนาทของ Prefrontal cortex ในผใหญไมไดขนอยกบฮอรโมนใดๆ แตขนอยกบอาย

และประสบการณ สมองมผลตอชวงการด าเนนชวตของวยรน ทเหนไดขดคอ Phase delay ซงท า

ใหวยรนเขานอนดก

Emotional Development Stress

การผลตฮอรโมนตางๆในรางกายจะมความเกยวของกบความเครยด และความเครยดจะ

มผลกระทบตอการผลตฮอรโมนเชนกน ในวยรนหญงหลายคนบางครงจะพบวารอบประจ าเดอนม

การคลาดเคลอน เชน เมอตองไปอาศยอยไกลบานเพอศกษาตอ หรอกรณไปตางประเทศ และค

สมรสหลายคจะพบวามการตงครรภเกดไดงายในชวงหยดลาพกรอนมากกวาในชวงทตองท างาน

11


Sudden Emotions

ฮอรโมนทหลงจาก Hypothalamus – Pituitary - Adrenal จะมผลตอการแสดงพฤตกรรม

อทธพลของฮอรโมนตอพฤตกรรมของวยรน เปนททราบกนดวาจะเดนชดในดานการแสดงออกทาง

อารมณตางๆ เชน อารมณทางเพศ และความตองการทางเพศ โดยมรายละเอยดดงน

: Testosterone จะกระตนใหเกดอารมณ โดยเฉพาะอารมณโกรธ (Anger)

: ฮอรโมนทหลงออกมาจ านวนมากจะกระตนใหมการแสดงออกทงอารมณดานสนหวง

(Despair) และความปตสข (Ecstasy) อยางมาก

: วยรนชายสวนใหญ มการหลง Androgen เพมขน ท าใหมความคดทางดานเพศ และ

ตองการส าเรจความใครดวยตนเอง (Masturbation)

: วยรนหญงสวนใหญ มการขนลงของระดบ Estrogen โดยวยรนหญงจะรสกมความสข

(Happiness) เพมขนในชวงกลางของ Menstrual cycle หรอชวงตกไข (Ovulation) และม

ความเศรา (Sadness) หรอความโกรธ (Anger) ในชวงทายของ Menstrual Cycle

การเขาส Puberty เรวหรอชาเกนไป

กรณทเดกหญงเขาส Puberty เรวเกนไป จะมการเจรญเตบโตของหนาอกชดเจน ซงอาจ

ท าใหเกดภาวะการเหนคณคาในตนเองลดลง (Lower self-esteem) มภาวะซมเศรามากขน (More

depression) และมองรปลกษณของรางกายไมด (Poorer body image)

ส าหรบวยรนทงสองเพศ การเขาสวยรนทเรวเกนไปท าใหเกดการมเพศสมพนธ และเปน

การเขารบบทบาทการเปนพอและแมเรวเกนไป อาจน าใหเกดความซมเศราและปญหาทางดาน

จตใจตางๆได

สวนผ ทเขาสวยรนชากมผลเสยเชนกน โดยเฉพาะในวยรนชาย ซงจากการศกษาเรอง

ความเครยดในนกเรยนทมเชอชาตตางกนในโรงเรยนระดบมธยมศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา ท

มนกเรยนหลายเชอชาตมาศกษา (Berger, 2008; p. 369) พบวา ชาว Asian Americans จะม

ความเครยดสง เนองจากมรปรางขนาดเลกและบอบบาง มกถกลอเลยนจากเพอนๆเปนทตลก

ขบขน ซงแตกตางจากนกเรยนชาว Samoan ทมการเขาสระยะวยรนเรว โดยจะไดรบการยอมรบ

จากเพอนๆมากกวา นกเรยนชาว African และ Mexican

12


ภาพลกษณของรางกาย (Body image)

วยรน (ชวงอาย 12-17 ป) มกหวงภาพลกษณของตนเองมาก โดยเฉพาะวยรนหญงจะม

ความกงวลในเรองภาพลกษณมากกวาวยรนชาย วยรนหญงตองการใหตนเองมรปรางบอบบาง

สวนวยรนชายมกตองการความสงและความแขงแรง วยรนทมความเครยดเกยวกบภาพลกษณ

ตนเองสวนใหญมกจะใชยาชวยเพอการลดน าหนกในหญง และการมกลามเนอเพมขนในชาย ซง

การกระท าเชนนท าใหเกดผลเสยตอรางกาย โดยอาจท าใหเปนคนไมมแรงและอวนได ถาวยรนอวน

มากจะเพมอตราเสยงในการเสยชวตกอนเวลาอนควร การเกดภาวะ Eating disorders (Anorexia

and Bulimia nervosa) มกเรมเกดในวยรนตอนตนและจะด าเนนไปจนมอาการเลวลงในวยผใหญ

ตอนตน

สรป ระยะ Puberty ปกตจะเรมตนในชวงอาย 11-14 ป (เฉลยทอาย 11 ป) ซงเปนผลจากการ

ตอบสนองของฮอรโมนภายในสมอง จาก Hypothalamus ไปส Pituitary ไปส Adrenal และ Sex

glands

ฮอรโมนจะมผลตออารมณและรางกาย การแสดงลกษณะของวยรนมสาเหตจากอทธพล

ของฮอรโมนหลายชนด และวฒนธรรมทางสงคม ปจจยสวนใหญรวมทง Genes, Body fat และ

Stress จะมผลเมอเรมเขาส Puberty

ในปจจบนการเขาสระยะ Puberty จะเรวกวาในชวงศตวรรษทผานมา การเขาสวยรนทเรว

กวาก าหนดของวยรนหญง และการเขาสวยรนทชากวาก าหนดของวยรนชายท าใหเกดปญหาได

และวยรนทงหมดจะมจดเปราะบางในเรองการขาดสารอาหาร และมความกงวลเกยวกบ

ภาพลกษณของตนเอง

Sexual Activity

ฮอรโมนกระตนความคดและอารมณ แตทางสงคมจะปรบความนกคดใหมอารมณตางๆ

เชน ความสนกสนาน การมจนตนาการ ความละอาย สงกระตนใหตกใจ หรอการไดสมผสตอ

สถานการณจรง ผ เชยวชาญบางทานกลาววา วยรนชายจะไดรบอทธพลสวนใหญจากฮอรโมน

และวยรนหญงจะไดรบอทธพลจากวฒนธรรม ซงเมอผหญงมสมพนธภาพและความใกลชดทาง

เพศแลว จะมการแสดงอารมณรก และหวงใยมากกวาผชาย

บรรทดฐานทางวฒนธรรมมผลตอการมเพศสมพนธครงแรกของวยรน

13


Sadness and Anger

วยรนยคนมโอกาสทดกวาวยรนยคกอน การเรงรบทจะคนหาเอกลกษณใหกบตนเอง

เหมอนในยคกอนกลดลง บดามารดาและเพอนจะคอยใหความชวยเหลอในเรองทวๆไป การ

ตงครรภและการแตงงานมจ านวนลดลงกวาแตกอน วยรนสวนใหญจะอยในสถานศกษา มจ านวน

นอยทเสยชวตจากโรคภยไขเจบ ปญหาสขภาพสวนใหญไมไดเกดจากการเจบปวย หรอความ

ผดปกตใดๆ

การจ าแนกระหวางอารมณปกตและปญหาทเกดจากพยาธสภาพมความซบซอน วยรน

สวนใหญมความสขนอยลง และจะโกรธงายกวาเมอตอนเปนเดก อยางไรกตาม อารมณอาจกลาย

สภาพรนแรงสดขว กลายเปนพยาธสภาพ และอารมณตายดาน ถาวยรนใชวธการปรบตวไม

เหมาะสม

Depression

แนวโนมของอารมณทวไปจากวยเดกตอนปลายถงวยรนจะมความเชอมนในตนเองลดลง

ในทกงานวจย พบวา ชวงจะเขาสวยแรกรน (Puberty) ชาว African Americans มแนวโนมทจะม

ความเหนคณคาในตนเองเพมขน ในทางกลบกนชาว Asian Americans จะมแนวโนมลดลง ขอมล

จากการศกษาแบบ cross-sequential พบวา วยรนชายจะมความเชอมนในตนเองกอนวยรนหญง

แตความเชอมนในตนเองจะลดลงเรวกวาเมอมอายเพมขน

ความแตกตางทางดานเพศทมผลตอความซมเศรา พบวาวยรนหญงจะมความซมเศรา

รนแรงกวาวยรนชาย ในวยรนบางคนมกจะนงเฉย เอาจรงเอาจงในการตระหนกรเกยวกบตนเอง ซง

เปนลกษณะเฉพาะของวยรน ซงจะน าไปสภาวะซมเศราได (Clinical depression = ความสนหวง

รสกไรคณคา มอาการเซองซม ซงอาการตองเกดตงแต 2 สปดาหขนไป) สาเหตของภาวะซมเศรา

รวมทงความเปราะบางทางอารมณทสบทอดมาจากพนธกรรม มารดาวยรนอาจเกดภาวะซมเศรา

ทตองเลยงดบตร มบางเหตการณทเกดกบวยแรกรนทผลกดนใหเกดความเปราะบาง เกดภาวะสน

หวงได อตราการเกด Clinical depression พบประมาณ 15% ในวยรน โดยเกดทก 1 ใน 5 ของ

วยรนหญง และเกด 1 ใน 10 ของวยรนชาย

การครนคด (Rumination) เกยวกบเหตการณในอดต เปนปรากฎการณทเกดในเพศหญง

มากกวาชาย ซงจะน าไปสภาวะซมเศรา และท าใหวยรนหญงมอาการเศรามากกวาเดม แตมองอก

14


แงมมหนง กถอเปนวธหนงทชวยปองกนวยรนไมใหเกดอาการโดดเดยว และอาการหนหนพลน

แลน

Suicide

เมอมปญหาเกดขน วยรนอาจเกดภาวะซมเศราได และบางรายอาจเกดความคดฆาตว

ตาย (Suicide ideation) ซงจะเกดสงสดในชวงอาย 15 ป

ความคดฆาตวตาย (Suicide ideation) เปนภาวะปกตทเกดขนไดในวยรน แตการฆาตว

ตายไมใชภาวะปกต แตพบวาวยรนมกจะฆาตวตายนอยกวาผใหญ

Parasuicide เปนค าทผ เชยวชาญเรยกแทน Attempted หรอ Failed suicide หมายถง การฆาตว

ตายทไมส าเรจ

เพศ (Gender) เปนปจจยทมอทธพลสงสดในการฆาตวตาย แมวาภาวะซมเศราและ Parasuicide

จะพบไดมากในเพศหญง แตการฆาตวตายทส าเรจ (Complete suicide) จะพบมากในเพศชาย

เหตผลหนงกคอ ผชายมกใชวธยงตวตาย มากกวาการใชวธอน

ในการศกษา Longitudinal สวนใหญสรปวา การโกรธใน Puberty เปนเรองปกต แตควร

จะตองแสดงออกในทางทถก เชน การตะโกนเสยงดงใสเพอน การบนเกยวกบพฤตกรรมของผใหญ

ฯลฯ การโกรธทถกระเบดออกและถอวาเปนการแสดงความโกรธทไมเหมาะสม ไดแก การท าลาย

สงของ และการท ารายผ อน

ความกาวราวและอาชญากรรมทรนแรงจะเกดไดบอยในชวงวยรนมากกวาเกดในชวงอาย

อน โดยทวๆไปวยรนทถกจบกมจะมชวงอายตงแต 12 -16 ป และจะลดจ านวนลงอยางชาๆ

จนกระทงผานเขาวยผใหญ

สรป

ถาเปรยบเทยบกบวยอนแลว วยรนมกแสดงอารมณทนททนใดและสดขด ซงจะน าไปส

ความเศราโศกเสยใจและโกรธเคอง ซงความรสกเหลานปกตจะแสดงภายในครอบครว และกลม

เพอนทเขาใจกน ส าหรบวยรนบางคนอารมณดงกลาวทไมไดรบการดแลทถกตอง อาจน าไปสการ

พยายามฆาตวตายได (โดยเฉพาะในวยรนหญง), การท าผดกฎเลกนอย (เกดในทงสองเพศ), การ

ฆาตวตายโดยส าเรจและการกออาชญากรรม (เกดในวยรนชาย) การปองกนความเสยงทจะเกด

สงเหลานไดดทสดคอ การใหหางไกลจากปน และยา พรอมกบพฒนาการมสมพนธภาพทด

ระหวางวยรน กลมเพอนและผใหญ

15


Social Development Problem in Adolescence

ปญหาในวยรนมตางๆมากมายและนบวนจะเพมขน ไมวาจะเปนอาชญากรรมในวยรน

พฤตกรรมตอตานสงคม การตงครรภในวยรน การดมเหลา-สบบหร และการใชสารเสพตด ฯลฯ

ปญหาทางดานเพศของวยรนในศตวรรษท 21 มเหตผล 3 ประการ คอ

1. การเขาสระยะ Puberty เมอยงมอายนอย การมประสบการณดานเพศกอนเวลา

อนควร และมความสมพนธกบภาวะซมเศรา และการใชยาเสพตด

2. การเลยงดเดก มความสลบซบซอนมากขน ซงสงผลใหมการตงครรภในวยรน โดย

ไมไดตงใจ

3. การเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ

Teenage Pregnancy

วยรนหญงตงครรภทมอายนอยกวา 15 ป จะพบวามความเสยงมากทจะเกดภาวะ

ภาวะแทรกซอนเกอบทกชนด เชน ภาวะ Spontaneous & Induced Abortion, High blood

pressure, Stillbirth, Cesarean section และ Low-birth weight baby ดงนน จงควรยดเวลาการ

ตงครรภออกไปตงแต 5 ปขนไป เพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอนทจะเกดขน

Sexual Infection

โรคตดตอทางเพศสมพนธสวนใหญไมมอาการ แตมผลตอรางกายทรนแรง เชน โรค

Chlamydia สามารถท าใหเปนหมนไดตลอดชวต โรค Human Immunodeficiency Virus (HIV) ซง

ผ ปวยจะไมแสดงอาการนานหลายป หลงจากนนผ ปวยจะมอาการภมคมกนบกพรอง และจะ

เสยชวตในทสด

Sexual Abuse

การทารณกรรมทางเพศจะพบมากในวยรนระหวางอาย 10-15 ป ซงถอเปนปญหาใหญ

ส าหรบทกชาต องคการสหประชาชาต (The United Nation) บนทกวา ในแตละปมวยรนตอนตน

หลายลานคนทถกบงคบใหแตงงาน หรอบงคบใหเปนโสเภณ ซงในหลายประเทศมกฎหมายท

ตอตานการกระท าน

16


Drug use

จากการวจยของสหรฐอเมรกา ไดศกษาในวยรนทก าลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอน

ปลาย เมอ 7 ปกอน พบวา 73% ของนกเรยนเหลานดมเครองดมแอลกอฮอล 47% สบบหร และ

42% สบกญชา หลงจากนนอตราการเสพสงเหลานจะลดลง แตอตราการใชยาประเภทกลอม

ประสาทมแนวโนมเพมขน

ในชวง Puberty จะมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ถาวยรนทอยในชวงวยน มการใชยาเสพ

ตดจะท าใหมผลตอการรบประทานและการยอยอาหารโดยท าใหพรองหนาทลง โดยยาสบจะมผล

มากทสดในการลดการบรโภคอาหาร และรบกวนการดดซมของสารอาหาร ซงเปนเหตผลหนงทท า

ใหวยรนทสบบหรจะมรปรางอวนเตย และในวยรนทเจรญเตบโตเตมทแลว ยาสบกจะมผลตอหวใจ

ปอด สมอง และระบบสบพนธ สวนแอลกอฮอลจะมผลตอความจ า และการควบคมตนเอง โดยจะ

ไปท าลาย Hippocampus และ Prefrontal cortex

สรป การตงครรภในวยรนกอนอาย 15 ป จะมผลตอรางกายและจตใจ, มโอกาสตดเชอและ

เผยแพรโรคทางเพศสมพนธ, มโอกาสตดแอลกอฮอลและสารเสพตด และท าใหพฒนาการดาน

สมองและรางกายลดลง

School Violence

นกเรยนจะมพฤตกรรมความรนแรงลดลง ถามสมพนธภาพทดตอคร นกเรยนรนพ และการ

ไดเขาไปมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน นกเรยนบางคนจะสรางเกราะปองกนตนเองจากเพอนท

มปญหาในชนเรยน เชน การแจงขาวใหครรบทราบ จากการส ารวจของผอ านวยการโรงเรยนชน

มธยมศกษาในรฐเทกซส สหรฐอเมรกา พบวา มาตรการตางๆทมผลในการลดอาชญากรรมใน

โรงเรยน ไดแก การมกฎทชดเจนส าหรบการควบคมพฤตกรรมของนกเรยน การใหรางวลนกเรยนท

ท าความดในโอกาสตางๆ และการมกจกรรมดานกฬาภายในโรงเรยน การปองกนอนดบแรกทชวย

เพมบรรยากาศทดของโรงเรยน คอ การเพมสมพนธภาพทดในระหวางเพอนๆ สมพนธภาพทด

ระหวางคร-นกเรยน การสงเสรมนกเรยนใหตระหนกถงการลดความรนแรง หลงจากนนควรท าการ

ประมนผล ซงถอเปนเรองส าคญ

17


สรป

การเรยนในระดบชนมธยมศกษา เปนการเรยนในรปแบบบรณาการดานพฒนาการการร

คด ปจจบนนกวจยและนกวชาการไมเหนดวยกบวธการส าหรบวยรนทศกษาในโรงเรยนระดบ

มธยม (Middle school) ทเนนเรองความเปนบคคลและมความยดหยนนอยลง แตกมความเขมงวด

มากกวาในระดบประถมศกษา โดยทงหมดนอาจจะเปนการลดประโยชนทนกเรยนควรไดรบ การ

สงผานเปนการสงทยากส าหรบเดกๆ โดยเฉพาะเมอความตองการของวยแรกรน (Puberty) และ

การยดถอตนเองเปนศนยกลางยงมอทธพลอย นกเรยนและนกการศกษามความเหมอนกนตรงท

การหนกลบไปสเทคโนโลย เมอตองพบกบเหตผลทแตกตางกน ซงไมมขอความชชดวาประโยชนใน

การใช Internet จะน ามาใชในการแกปญหา แตกสงเกตชดเจนวา วยรนสวนใหญจะใชเทคโนโลยท

มความหลากหลายมากขน

การศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลายสามารถพฒนาความคดไดในทกรปแบบ ไมเวน

แมแตการคดวเคราะหและการคดตามสญชาตญาณ แตจะพบบอยในการคดแบบ Formal

operational thinking สงทจ าเปนส าหรบความส าเรจของการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน

คอ กจกรรมซงกระตนนกเรยนมความรและคดเปนรวมกบครผสอน

Psychosocial Development Identity versus Role Confusion (12 to 18 years old) (ขนพฒนาความเปนเอกลกษณแหงตนหรอความไมเขาใจตนเอง)

Erik Erikson ไดแบงพฒนาการทางดานจตสงคมของวยรนอยในขนท 5 โดย Erikson

กลาววา ในชวงวยรน เดกจะมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว มวฒภาวะทางเพศ และมความคด

กาวหนาโดยจะตระหนกถงภาระหนาทในวยผใหญ

Identity

พฒนาการดานจตสงคมในชวงวยรนเปนการพฒนาดานเอกลกษณ ซงแตละบคคล

ตองการทราบวาอนาคตของเขาจะเปนอยางไร (Who am I?)

Erik Erikson ไดอธบายวา วกฤตของพฒนาการดานจตสงคมของวยรนซงอยในขนท 5 คอ

Identity versus diffusion เขาพบวา การคนหาเอกลกษณเปนภาวะวกฤตเรมตนของวยรน ซงเปน

วกฤตทวยรนพยายามทจะยอมรบความเขาใจเกยวกบเอกลกษณของตวเอง และมความเกยวเนอง

กบประเพณสบทอดและสงคมเปนสวนใหญ

18


Identity achievement

การบรรลผลส าเรจดานเอกลกษณ เปนจดมงหมายสงสดของจตสงคม ตามท Erikson

กลาวไว วยรนจะคนหาและสรางเอกลกษณของตนเอง โดยการพจารณาจดมงหมายทงหมด

คานยมทไดรบมาจากบดามารดาและวฒนธรรมของตนเอง การยอมรบในบางสงและการปฏเสธ

เรองบางอยาง วยรนยงคงมความตอเนองเกยวกบอดตเพอมงไปสอนาคต

Identity diffusion

ความสบสนดานเอกลกษณ เปนสงทตรงขามกบ การบรรลผลส าเรจดานเอกลกษณ เปน

การขาดความรบผดชอบตอจดมงหมายหรอคณคาของตนเอง เกดการขาดความกระตอรอรนใน

ทกๆสงทเปนความตองการทางสงคม เชน การไมสนใจในเรองการแตงตว การสรางสมพนธภาพกบ

เพอน การท างานทไดรบมอบหมายจากโรงเรยน และการคดเกยวกบการศกษาตอหรอการเขา

สมครท างาน แตจะท าในสงเหลาน เชน การนอนทมากเกนไป การอยหนาโทรทศนโดยไมไดสนใจท

จะด การเปลยนครกโดยไมไดเกดจากความชอบหรอมเหตทตองเลกรากบคนเดม ผลทไดรบคอ

ความลมเหลวในดานการเรยน การต าหนจากบดามารดา การไมรจกก าหนดระยะเวลา

Identity foreclosure เกดขนเมอวยรนจ ากดตวเองในการคนหาค าถามดานคณคาขนบธรรมเนยมประเพณ โดย

เขาจะยอมรบกฎหรอเดนตามแบบบดามารดาหรอตามความเชอเพยงเทานน โดยไมมองหาทาง

เลอกดานอน ตวอยางเชน บตรชายมกจะเดนตามรอยเทาบดา ถาบดาเปนแพทย บตรชายกจะม

ความเกงทางดานวชาเคมและชววทยาในชวงเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ถาบดาเปนผใช

แรงงาน บตรชายกจะลาออกจากโรงเรยนตอนอาย 16 ป ส าหรบวยรนสวนใหญ foreclosure จะ

เปนทพกพงทสะดวกและสบายใจ และเปนวธการหลกเลยงภาวะเครยดจากการทตองหาวธการอน

Identity Moratorium

เปนวธการเลอนการรบผดชอบตนเองหลงจากส าเรจการศกษา ซงถาเปนวยรน (16-18 ป)

ทมภาวะ Identity achievement กจะเปนชวงเลอกคครองหรอเพอนใกลชด และอาชพ สงทสงเกต

ไดระยะ Identity Moratorium ในประเทศสหรฐอเมรกา คอ การเขาศกษาในระดบมหาวทยาลย

เนองจากเปนสถานทสงเสรมใหนกศกษาเรยนรระเบยบวนย และใหค าตอบส าหรบทกคน ในดาน

การเตรยมตวประกอบอาชพและการสรางครอบครว สถาบนอนทจะกลาวถงกคอ การเขารบการ

เปนทหาร การท างานใหกบศาสนา การท าหนาทแพทย/ ครฝกหดในรฐบาล สถานศกษา และ

19


อตสาหกรรม ซงจะไมเหมอน Identity diffusion วยรนใน Identity Moratorium พยายามท าในสงท

ตองการ (ในสถานะนกศกษา ทหาร มชชนนาร ฯลฯ) ซงเปนสถานะชวคราว ไมใชเอกลกษณล าดบ

สดทายทจะสรางขน

การสราง Identity achievement ม 4 สถานการณ คอ

Erikson ไดระบ 4 รปแบบของเอกลกษณ คอ ศาสนา เพศ การเมอง และอาชพ

1. Religious Identity 2. Sexual/ Gender Identity

Sex, sexual กลาวถง ลกษณะทางชววทยาของชาย/ หญง

Gender กลาวถง ลกษณะทางสงคม และวฒนธรรม

Gender Identity โดยทวไปหมายถง บทบาททางเพศ และการก าหนดเปาหมายทาง

เพศ

3. Political/ Ethnic Identity

วยรนสวนใหญเมอมอายครบเลอกตงจะมความตงใจทจะเลอกผแทนเปนตวบคคล

มากกวาการเลอกพรรค ในประเทศสหรฐอเมรกา Ethnic Identity เปนศนยกลางของ

วยรนทมเชอสาย African, Asia และ Hispanic

4. Vocational Identity

ในยคศตวรรษท 21 Vocational Identity ไดถกเลอนออกไปจนกระทงวยรนมอาย 25

ปขนไป ดวยเหตผล ดงน

1. มวยรนจ านวนเลกนอยทสามารถคนพบอาชพทมความหมายส าหรบตนเอง

2. อาชพในปจจบนสวนใหญมความแตกตางจากรนกอนๆทผานมา

3. อาชพในปจจบนสวนใหญตองการทกษะ เพอสรางความช านาญหลายป เชน

อาชพแพทย พยาบาล

Moral Development ตารางความสมพนธระหวาง Kohlberg’s Moral และ Piaget’s Cognitive (Berk, 2001; p.397)

20


Kohlberg’s Moral Stage Description Piaget’s Cognitive Stage The Preconventional Level Punishment and obedience orientation

Fear of authority and avoidance of punishment

Preoperational, early concrete operational

Instrumental purpose orientation

Satisfying personal needs Concrete operational

The Conventional Level “Good boy-good girl’’ orientation

Maintaining the affection and approval of friends and relatives

Early formal operational

Social-order-maintaining orientation

A duty to uphold laws and rules for their own sake

Formal operational

The Postconventional Level Social contract orientation

Fair procedures for changing laws to protect individual rights and the needs of the majority

Universal ethical principles orientation

Abstract universal principles that are valid for all humanity

Relationship บดามารดามความส าคญในการแนะแนวทางใหกบบตรทอยในชวงวยรน ซงรวมทงผใหญ

คนอนๆ เชน ญาต คร ผน าทางศาสนา หรอแมแตบดามารดาของเพอน กสามารถมบทบาทชวยใน

ดานพฒนาการของวยรนไดเชนกน

21


Conflicts at Home

สมพนธภาพระหวางบดา-มารดากบวยรนอาจจะไมราบลน ปญหาอาจเกดขนเมอบตร

ตองการความเปนอสระขดแยงกบการควบคมทเปนเรองปกตของบดามารดา ซงขนกบปจจยตางๆ

เชน อาย เพศ และวฒนธรรม

ชวงทมความขดแยงมากทสดระหวางบดา-มารดากบวยรน คอชวงวยรนตอนตน

โดยเฉพาะสวนใหญจะเปนความขดแยงระหวางมารดากบบตรสาว ซงมกเปนเรองงานบานตางๆ

แตโดยทวไป วยรนจะสามารถปรบตวไดกบความขดแยง เมออาย 18 ป เพราะมการเพมวฒภาวะ

ทางดานอารมณ และลดภาวะการเอาตนเองเปนศนยกลาง (Egocentrism)

ในหลายชนชาต ไมเพยงแตบรรทดฐานทางวฒนธรรม แตธรรมเนยมปฏบตในครอบครว

ซงมผลกระทบตอหลกเกณฑ ระยะเวลา และความรนแรงของความไมลงรอยกนระหวางบดา

มารดา-บตร ตวอยางการแสดงบทบาททไดรบอทธพลจากบดามารดา และพนอง เชน ถาพเปนคน

กาวราว หรอใชยาเสพตด นองทมอายนอยกวากจะเลยนแบบตวอยางมากกวาทจะเรยนรวามน

เปนสงทไมด

Closeness with the Family

ความใกลชดของสมพนธภาพระหวางบดา-มารดาและบตร ม 4 ดาน คอ

1. Communication: การทบดามารดา มการตดตอสอสารกบบตรแบบเปดเผย

2. Support: บดามารดาใหการสนบสนนบตรในดานตางๆ

3. Connectedness: อารมณ ซงแสดงออกถงความใกลชดตอกน

4. Control: บดามารดาไมใหความเปนอสระ หรอจ ากดในการใหบตรดแลตนเอง

ในประเทศสหรฐอเมรกา สงทมความส าคญและเกยวของกบความใกลชดของบดา

มารดาในการดแลบตร (Parent monitoring) คอ การรทนของบดามารดาในการทบตรอาจกระท า

อาชญากรรม การท ากจกรรมตางๆ และเพอนๆทบตรคบหา การดแลของบดามารดาควรตองม

ความอบอน สมพนธภาพทด และการสนบสนนบตร ซงจะชวยสรางความมนใจใหกบบตรได

อยางไรกตาม บดามารดาทเขมงวดและควบคมบตรมากเกนไป จะสมพนธกบอาการ

ซมเศราและความผดปกตอนๆ ตามทปรากฎโดยทวไป วยรนตองการอสระภาพพรอมๆกบการ

ยอมรบวาเขามความสามารถ และเปนทรกของบดามารดา

22


Ongoing Influence

บดามารดายงคงมอทธพลตอบตรวยรน ถงแมวาบตรวยรนจะแสดงความทาทายหรอ

พฤตกรรมทไมเหมาะสมกตาม ปจจยดานยนส วฒภาวะ และสมพนธภาพ กมผลตอบคลกภาพ

และพฤตกรรมตางๆเชนกน วยรนมแนวโนมทจะเลยนแบบบดามารดาในหลายๆกจกรรม เชน ใน

ดานการนบถอศาสนา การสนใจดานกฬา การเสพยา ฯลฯ เปนตน

Cliques and Crowds

วยรนจะสราง Cliques and Crowds ซงจะชวยเปนปจจยลดชองวางระหวางวยเดกและ

วยรน

ลกษณะของ Cliques

1. Clique จะเปนกลมเพอนสนททมเพศ และอายใกลเคยงกนตงแต 2-12 คน (ปกตจะม

5-6 คน)

2. Clique จะมกจกรรมทวไปรวมกน ซงเปนกจกรรมงายๆ ตรงไปตรงมา

3. วยรนหญงจะชอบรวมกลมแบบ Clique สวนวยรนชายมกชอบอยตามล าพง

ลกษณะของ Crowds

1. Crowds เปนกลมใหญ และเปนทรวมของกลม Cliques หลายกลม

2. สมพนธภาพของสมาชกในกลม Crowds จะตงอยบนพนฐานของชอเสยง ทศนคต

และกฎทชดเจน

3. Crowdsจะเปนการรวมกลมใหญของวยรน ทมความสนใจในเรองหนงเรอใดรวมกน

ซงไมจ าเปนวาจะตองเปนเพอนกน

ทง Cliques and Crowds ตองการทงการควบคมและการสนบสนนทางสงคม

Choosing Friends

เพอนเปนบคคลทส าคญมากส าหรบวยรน ผใหญจงมกตระหนกดาน Peer pressure ท

อาจเกดขนไดในวยรน ซงหมายถง ความกดดนดานสงคม เพอนส าหรบวยรน จะคอยสงเสรมให

เกดพฤตกรรมทเปนความตองการทางสงคม โดยสมาชกของ Cliques and Crowds จะสนบสนน

ซงกนและกนในดานการรวมกลมดานกฬา การรวมกลมศกษาเพอการสอบ การหลกเลยงการสบ

บหร และการสมครเขาศกษาตอ

23


การเลอกเพอน บางครงอาจพบเพอนทมพฤตกรรมเบยงเบน ไมเปนทยอมรบของสงคม

โดยเฉพาะอยางยง ถาวยรนมความเชอวาพฤตกรรมทท าจะเปนทยอมรบและเปนทนยมชมชอบใน

กลมเพอน เชน การไมท าการบาน การมเพศสมพนธกอนเวลาอนควร การตดยาเสพตด ฯลฯ

การเลอกเพอนของวยรนม 2 ปจจยทเกยวของ คอ การคดเลอก (Selection) และ การ

สนบสนน (Facilitation)

วยรนจะเลอกเพอนทมคณคา และสนใจในสงรวมกน และจะไมคบเพอนทมความคดเหนท

แตกตางกน โดยจะท าการทดสอบเกยวกบดานความลบ เงน และดานตางๆกอนทจะคบหากนเปน

เพอน สมพนธภาพความเปนเพอนจะคอยๆลดลง ถาวยรนรสกวาถกหกหลง แตการเลอกคบเพอน

จะยงคงด าเนนตอเนองไป

การสนบสนนเพอนจะเปนเหตการณทเปนไปในทางพฤตกรรมทสรางสรร และการท าลาย

ซงจรงๆแลวการคดเลอกและการสนบสนนสามารถท างานไปในทศทางเดยวกนได เชน วยรนเขา

รวมกลม Clique ทสมาชกของกลมสบบหรและดมเบยร แตวยรนคนนจะท ากจกรรมนเมอมงาน

เลยงสงสรรเทานน หรอกรณการเลอกเพอนทมความสนใจดานคณตศาสตร และทกๆคนกตดสนใจ

ทจะสมครเรยนแคลคลสดวยกน

Friends of Both Sexes

วยรนมกมความไวตอความตองการทางเพศ ซงท าใหผใหญเกดความกงวลในสมพนธภาพ

ระหวางวยรนชายและหญง หรอการเปน Homosexual ของวยรน

สมพนธภาพทใกลชดจะชวยใหวยรนสรางเอกลกษณของตนเอง และประสานงานไดดกบ

กลม Cliques and Crowds การขดขวางสมพนธภาพกบเพอน ซงไมเกยวของทางดานเพศอาจเปน

สาเหตของความรษยาและภาวะซมเศรา วยรนจะไววางใจเพอนมากกวาคนอน สมพนธภาพกบ

เพอนจะด าเนนไดนานป แตสมพนธภาพทางดานเพศอาจจะด าเนนเพยงระยะเวลาสนๆเทานน

สรป

สมพนธภาพกบเพอนทงสองเพศและกบผใหญมความส าคญในชวงวยรน บดามารดาและ

วยรนมกจะมการโตแยงในเรองนบางเลกนอย แตการดแลเอาใจใสของบดามารดาและการ

ตดตอสอสารกนและกนจะชวยใหสขภาพจตสงคมของวยรนด การละเลยของบดามารดาและการ

ควบคมมากเกนไปจะสามารถท าใหวยรนเปนคนดอดง

24


เพอนทงสองเพศจะมความส าคญตอวยรน โดยเพอนจะชวยใหวยรนคนพบการเหนคณคา

ในตนเองและการมวฒภาวะ เพอนบางกลมจะท าใหวยรนเกดพฤตกรรมตอตานสงคม (Antisocial)

หรอการท ารายตนเอง (Self-destructive) แตสวนใหญวยรนจะไดรบการชวยเหลอใหมการปรบตว

กบความเครยดทางดานรางกาย อารมณ และสงคม วยรนจะเลอกคบเพอนทง Cliques และ

Crowds

Sexuality

โดยธรรมชาตของมนษยนน สรางใหวยรนมแรงกระตนทางเพศสง การรสกมความพง

พอใจทางเพศครงแรกจะเรมปรากฎในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (High school) และเพอนสนท

ทคบกนจะเปนปจจยเกอหนนทางดานอารมณ การเลกคบกบเพอนสนท ถอเปนเรองปกตทเกดขน

ได

ในปจจบน บดามารดาและสงคม มความกงวลเกยวกบสมพนธภาพทางเพศของวยรน

การใหความรแกวยรนซงเปนวธทใชมากทสดในการควบคมการมเพศสมพนธของวยรนผานทาง

โรงเรยนและสอตางๆ

Peers

พฤตกรรมดานเพศของวยรนไดรบอทธพลอยางมากจากตวอยางพฤตกรรมทางเพศของ

วยรนอนๆ วยรนสวนใหญจะมการพดคยเรองเพศและความรกในกลมเพอนสนท (Clique) การ

คาดหวงดานพฤตกรรมทางเพศไดรบการเหนดวยจากกลมเพอน บอยครงทวยรนชายจะพดโออวด

สวนวยรนหญงจะรสกวตกกงวลเกยวกบกตตศพททไดรบ โดยเฉพาะจากเพอนๆ

Parents

บดามารดามบทบาทส าคญในการตดสนใจเรองเพศของวยรน ไมวาจะเปนทงดานการ

ควบคม รปแบบ ค าพดตางๆ และวยรนจะมความคดวาบดามารดาเปนผ ทใหขอมลทด

มารดาในประเทศสหรฐอเมรกาสวนใหญ (72%) บอกวา ไดคยเรองเพศใหลกทเปนวยรน

ฟง แตมวยรนเพยง 45% ทเหนดวยเทานน โดยบดามารดามกจะคยกบบตรสาวมากกวาบตรชาย

Sex education in School

บดามารดาสวนใหญตองการใหโรงเรยนสอนวยรนเกยวกบเรองเพศศกษา ในเรองตอไปน

1. การรจกปองกนตวเองในการใชสงปองกน เชน การสวมถงยางอนามย

2. วธการเลอกคนอนทไมมโรคตดตอทางเพศสมพนธ

3. การรจกวธปองกนโดยวธอน ถาการปองกนทเราใชไมมประสทธภาพ

25


4. การรทนถงผลลพธทจะตามมาหลงจากการมเพศสมพนธ

5. การรวาผลลพธทจะตามมาหลงจากการมเพศสมพนธทผดพลาด

Sexual Behavior

อตราการมเพศสมพนธในวยรนจะแตกตางกนในแตละชาต จากการส ารวจในประเทศ

สหรฐอเมรกา (2005) พบวา 50% ของวยรนทงหมดมเพศสมพนธเมออาย 16 ป 75%ของวยรนชาย

ในประเทศบลตมอร (Baltimore) และ1/3 ของวยรนหญงในซานฟรานซสโก (San Francisco) เคย

มเพศสมพนธ เชนกน (2006) (Berger, 2008; p. 432)

การมเพศสมพนธในวยรน อาจท าใหเกดปญหาตางๆ เชน การท าแทง การรบเลยงบตรบญ

ธรรม และการแตงงานทยงไมถงเวลาอนควร

สรป

วยรนมกมความสนใจเกยวกบเพศสมพนธ และสงคมพยายามทจะควบคมการแสดงออก

ทางดานเพศของวยรนเชนกน วยรนสวนใหญตองการค าชแนะและขอมลทถกตอง

บดามารดา เพอน และโรงเรยนบางครงสามารถใหขอมลเหลานได และบางครงไมไดสอน

สงทวยรนตองการร เชน บดามารดามกมอทธพลเกยวกบบทบาท แตบดามารดาสวนใหญมกจะ

พดเรองเพศกบบตรวยรนชาไป โรงเรยนกสามารถสอนวยรนได แตการใหการศกษาดานเพศควรจะ

เรมตนกอนทวยรนนนจะสามารถมเพศสมพนธได ประมาณครงหนงของวยรนในสหรฐอเมรกา เคย

มเพศสมพนธตงแตอาย 16 ป และอตราไมไดเพมมากกวาในอดตกอนหนาเมอ 10 ปกอน มขอมล

แสดงการเพมของพฤตกรรมทางเพศของวยรน อตราการการเกดของทารกเพมขนเลกนอย และม

การใชการคมก าเนดเพมขน

Cognitive Development: Adolescent Thinking

Egocentric: self at the center

Egocentrism

เปนลกษณะเฉพาะของวยรนทจะคดถงตนเองเปนศนยกลาง วยรนตอนตนไมเพยงคดถง

เฉพาะตนเองเทานน แตวยรนยงมองวาผคนรอบขางจะคดอยางไรตอตวเอง ซงเราเรยกวาภาวะน

วา Adolescent Egocentrism

26


Egocentrism เปนสาเหตใหคนแปลพฤตกรรมผ อนใหเกยวของกบตนเอง การแสดงสหนา

บงตง หรอการวจารณของครอาจท าใหวยรนสรปเองวา “ไมมใครชอบเขา” และจะอนมานวา “ฉน

ไมเปนทรกของใคร”

Invincibility Fable: An adolescent’s egocentric conviction that he or she cannot be

overcome or even harmed by anything that might defeat a normal mortal, such as

unprotected sex, drug abuse, or high-speed driving.

The Invincibility Fable

ในวยรนจะมความคดทวา ตนเองไมเคยพายแพ จะถกปกปองจากการไดรบภยนตราย เมอ

เขาท าเรองเสยงภยและรอดชวตมาไดโดยไมไดรบบาดเจบ เชน การขบรถเรว การมเพศสมพนธโดย

ไมไดปองกน และการท าสงตางๆทเสยงอนตราย พวกเขาจะมความรสกพเศษ ภาคภมใจ โดยไมได

คดวาเปนความโชคด หรอรสกขอบคณทไมเกดอนตรายขน

Imaginary Audience: The other people who, in an adolescent’s egocentric belief, are

watching, and taking note of, his or her appearance, ideas, and behavior. This belief

makes many teenagers very self-conscious.

Imaginary Audience

Egocentrism ท าใหวยรนจนตนาการดาน Imaginary Audience วยรนเชอวา มทกสายตา

จบจองเขาอย ดวยเหตน วยรนจะมการจนตนาการทตอเนองวา ผ อนจะมปฏกรยาอยางไรตอการ

ปรากฎตวและพฤตกรรมของเขา

วยรนสวนใหญจะใหความสนใจเกยวกบความคดเหนของเพอนทมตอตนเองทงดาน

รปลกษณและพฤตกรรม

Egocentrism Reassessed

มงานวจยหลายชน กลาววา การทวยรนม Egocentrism อาจเปนสญญาณของพฒนาการ

การกาวเขาสการมวฒภาวะดานการรคด

Formal Operational Thought: In Piaget’s theory, the fourth and final stage of cognitive

development, characterized by more systematic logic and the ability to think about

abstract ideas.

27


Formal Operational Thought

วยรนจะมการพฒนาการทางดานตรรก (Logic) Jean Piaget เปนบคคลแรกทสงเกตและ

อธบายเรองนวา กระบวนการรคด (Cognitive process) จะเกดขนหลงจากเรมเขาสวยรน ซงเรยก

กระบวนการนวา Formal Operational Thought

วธหนงทท าใหเหนความแตกตางระหวาง Formal และ Concrete Thinking คอ การเรยน

หลกสตรของโรงเรยน เมอเวลาเรยนเกยวกบการคณเลข ในเดกจะเรยนเกยวกบจ านวนจรง (4 x 8)

แตในวยรนจะสามารถคณตวเลขทไมใชจ านวนจรงได เชน (2x)(3y)หรอ (-5xy2)(3zy3) ในวยเดกจะ

เรยนวฒนธรรมตางๆโดยเรยนเกยวกบ การด าเนนชวตประจ าวน การปลกตนไม และการเลยง

กระตาย ในขณะทวยรนจะเรยนเกยวกบ ผลตภณฑมวลรวมของชาต การสองดเซลล และเชอโรค

ตางๆ

ขอส าคญของ Formal Operational Thought คอ การคดถงสงทสามารถเปนไปได

(สมมตฐาน) ไมใชเพยงคดถงสงทเปนความจรงเทานน แตจะเรมตนคดถงวธแกปญหาทสามารถ

เปนไปได จนเขาสการแกปญหาทเปนความจรง

วยรนจะเขาใจค าถามทวา “ถาสมมตวา” (Hypothetical thinking) ในการพฒนาการคดเกยวกบ

การสมมต วยรนสามารถทจะคดเกยวกบ Deductive reasoning (เหตผลเกยวกบการสรป) ซงจะ

เขาสการคดแบบนามธรรม (Abstract) หรอการใชตรรกทจะเขาสขอสรปในเรองนนๆ

Deductive reasoning: Reasoning from a general statement, premise, or principle, through

logical steps, to figure out (deduce) specific. (Sometimes called top-down thinking.)

Inductive reasoning: Reasoning from one or more specific experiences or facts to a

general conclusion; may be less cognitively advanced than deduction. (Sometimes called

bottom-up reasoning.) (Berger, 2008; p. 397)

Inductive reasoning Deductive reasoning (การหาขอสรปจากสงทสงเกตได) (เหตผลเกยวกบการสรป) General conclusion General conclusion Observation Ideas from authority Application Test case Past experiences Example Extension Hypothetical case

28


Intuitive thought: Thought that arises from an emotion, beyond rational explanation. Past

experiences, cultural assumptions, and sudden impulses are the precursors of intuitive

thought. (Also called contextualized or experiential thought)

Analytic Thought: Thought that results from analysis, such as systematic ranking of pros

and cons, risks and consequences, possibilities and facts. Analytic thought depends on

logic and rationality.

Intuitive, Emotional Thought

Two Modes of Thinking

การหยงร (Intuitive) คอ ความคดชนดแรกเรมจากความเชอ ประสบการณในอดต หรอ

สมมตฐานทวๆไป มากกวาสมมตฐานทสอดคลองตามหลกเหตผล

การคดวเคราะห (Analytic thought) คอ ความคดทเปนรปแบบ ตรรก สมมตฐานเกยวกบ

deductive thinking ซงใชเหตผลในการวเคราะหปจจยตางๆ การคดในลกษณะนตองใชระดบ

สตปญญา แรงจงใจ และการฝกปฏบต

ซงไมมขอสรปวาการคดแบบใดดกวากน บคคลควรเรยนรทจะประยกตใชความคดทงสอง

แบบดวยกน คนเราเมอใชเหตผลทางดานอารมณแลว การใชเหตผลทางการวเคราะหจะลดลง

Egocentrism จะท าใหการวเคราะหสงตางๆดวยเหตผลเกดขนยาก

สรป ความคดเกยวกบความระมดระวงตนเองจะมมากขนเมอเขาชวง Puberty พฒนาการ

ทางดานการรคดของ Piaget กลาววา วยรนอยในขนท 4 ซงเปนขนสดทายของสตปญญา เรยกวา

Formal operational thought โดยวยรนจะมพฒนาการทดทางดาน Deductive logic และม

ความคดในการตงสมมตฐาน ประกอบกบมความคดทเรวกวา ใชระบบการวเคราะห และตรรก

ทางดานนามธรรมมากกวาวยเดกทผานมา

Technology and Cognition

ผใหญมมมมองเกยวกบเทคโนโลยทจะมผลตอการเรยนรของวยรน บางคนคดวา

คอมพวเตอรมประโยชนตอการเรยนรของวยรนเพมขน สามารถสรางสรรวยรนใหเปนคนรนใหมทด

29


ขนกวาคนรนกอนๆ แตผ ใหญบางคนมความคดวาคอมพวเตอรจะท าใหการเคารพนบถอผใหญ

และสถานศกษาลดลง โดยจะยงไปเพมระดบ egocentrism เนองจากคดวาผ ใหญไมมความร

เกยวกบเทคโนโลยสมยใหม

จากการเพมขนของเทคโนโลยใหมๆ อยางรวดเรวในปจจบน ท าใหวยรนเกดความคนเคย

และสรางสรรศพทใหมๆ ขนมาเพอตดตอสอสารกบผ อน ในประเทศสหรฐอเมรกามการแบงออก

ชดเจนในระหวางผใช Internet และผไมไดใช Internet ในปค.ศ. 2005 พบวาสดสวนของวยรนทใช

Internet เทากบ 78% ปจจบนคอมพวเตอรถกมองวา เปนเครองมอส าคญส าหรบการศกษา และ

Internet จะเพมทกษะการอานและในดานตางๆ การตดตอสอสารทางออนไลนจะชวยสราง

สมพนธภาพกบเพอนไดใกลชดขน โดยพบวาวยรนทขอายแยกตวจากสงคม จะสรางหนาจอโดยใช

ชอของตนเอง และเขาไปพดคยกบบคคลทมความคดเหนทแตกตางกนได โดยปราศจากอนตราย

การสงเสรมความสขและคณภาพชวต ปจจยเสรมจากภายนอก (External asset) คอ

1.การไดรบการสนบสนน (Support )

1.1 ครอบครวใหการสนบสนนดวยความรกและผกพน

1.2 สมาชกในครอบครวใหก าลงใจซงกนและกน และปรกษาไดทกเรอง

1.3 ไดรบแรงใจทดจากเพอนบาน

1.4 ไดรบการสนบสนนรวมทงบรรยากาศทดจากโรงเรยน

2. Boundaries and Expectations

2.1 ครอบครวมวนย กรอบกตกาทเหมาะสม และตดตามสมาชกในครอบครว

2.2 โรงเรยนมวนยและขอบเขตทเหมาะสม และตดตามผลงานและพฤตกรรมของนกเรยน

ทกคน

2.3 ชมชนแวดลอมมวนย ขอบเขตทเหมาะสม และตดตามพฤตกรรมสมาชกรวมทงตว

วยรน

2.4 กลมเพอนทเปนแบบอยางทด

2.5 ใหก าลงใจและกระตนในการเรยนหรอกจกรรมทดจากผปกครองและคร

30


ปจจยจากภายในตวเอง (Internal asset) คอ

1. การสรางคณคาใหกบตนเอง

1.1 การชวยเหลอผ อน

1.2 การมจดยนทชดเจน

1.3 ความซอสตย

1.4 ความรบผดชอบ

1.5 วนยในตนเองทจะไมของเกยวกบพฤตกรรมเสยง

2. ความสามารถในการอยรวมในสงคม

2.1สรางทกษะในการตดสนใจโดยค านงถงผลดและผลเสยจากการตดสนใจนน

2.2 มทกษะในการแกปญหาขดแยงดวย สนตวธรวมทงการขจดความโกรธ

ปจจยเสรมจากภายนอก ดงน

1. การใชเวลาใหเปนประโยชน

1.1 กจกรรมสนทนาการนอกหลกสตร

1.2 การเลนกฬาออกก าลงกาย

1.3 กจกรรมทางศาสนา

1.4 การมนดกบเพอนนอกบานไปรวมท ากจกรรมทมประโยชน

2. การไดรบการสนบสนน

2.1 ครอบครวใหการสนบสนนดวยความรกและผกพน

2.2 สมาชกในครอบครวใหก าลงใจซงกนและกนและปรกษาไดทกเรอง

2.3 มผใหญนอกเหนอจากครอบครวทใหการสนบสนนมากกวาหรอเทากบ 3 คน

2.4 ไดรบการตดตามเรองการเรยนเปนอยางดจากผปกครองทงค าแนะน า สอการ

เรยน ค าสงสอน และตดตามการประเมน

3. ผใหญ กลมเพอนทเปนแบบอยางทด

31


เอกสารอางอง

กลยา นาคเพชร และคณะ. (2548). จตวทยาพฒนาการส าหรบพยาบาล. กรงเทพฯ:

ส านกพมพสภา จ ากด.

เพญพไล ฤทธาคณานนท. (2549). พฒนาการมนษย (Human Development). พมพครงท 1.

กรงเทพฯ: ธรรมดาเพรส จ ากด.

Chris Beckett and Hilary Taylor. (2010). Human Growth and Development. 2nd ed. London:

SAGE.

Kathleen Stassen Berger. (2008). The Developing Person Through the life span. 7thed.

New York: Worth.

Laura E. Berk. (2001). Development Through the Lifespan. 2nd ed. Boston: Allyn and

Bacon.

www.apa.org/pi/families/resources/develop.pdf (developmental adolescence) 26 July, 2013 www.ehsnrc.org/Publications/.../TIP%20SHEET%2034_addendum.pdf TT

www.aacap.org

http://www.funnelbrain.com/c-225068-difference-between-clique-crowd.html

http://www.hotcourses.in.th/study-in-australia/student-finance/study-in-australia-

postgraduate-study-with-full-scholarship-iprs/?campaign=5939

http://highered.mcgraw-

hill.com/sites/0072414561/student_view0/part2/chapter5/chapter_outline.html

http://www.funnelbrain.com/c-225068-difference-between-clique-crowd.html

http://www.hotcourses.in.th/study-in-australia/student-finance/study-in-australia-postgraduate-study-with-full-scholarship-iprs/?campaign=5939

http://www.hotcourses.in.th/study-in-australia/student-finance/study-in-australia-postgraduate-study-with-full-scholarship-iprs/?campaign=5939

http://highered.mcgraw-hill.com/sites/0072414561/student_view0/part2/chapter5/chapter_outline.html

http://highered.mcgraw-hill.com/sites/0072414561/student_view0/part2/chapter5/chapter_outline.html

บทที่ 4 · 1 S u r a n g C h e r w a n i t c h a k o r n บทที่ 4...

Documents

Transcript of บทที่ 4 · 1 S u r a n g C h e r w a n i t c h a k o r n บทที่ 4...