บทท 2

ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

กอนจะเขาสการวเคราะหระบบงานเดม ในบทนจะทาการอธบายถงทฤษฎของสหกรณการซอการขาย

และทฤษฎทเกยวของอกทงกลาวถงวรรณกรรมทเกยวของกบระบบทผานมาจากอดตจนถงปจจบน โดย

อธบายความเปนมา รายละเอยดความส าคญและอธบายถงหลกการทางานทส าคญตางๆ ดงน

2.1 ประวตและความเปนมาของกองทนหมบานและชมชนเมอง กองทนหมบานและชมชนเมอง คอ เปนการเสรมสรางกระบวนการพงพาตนเองของหมบานและชมชนเมองในดานการเรยนร การสรางและพฒนาความคดรเรม และการแกปญหาและเสรมสรางศกยภาพทงดานเศรษฐกจและสงคมของประชาชนในหมบานและชมชน โดยรฐบาลจดตงกองทนหมบาน และชมชนเมอง กองทนละ 1 ลานบาท พรอมเสรมสราง และพฒนาหมบานและ ชมชนเมองใหมขดความสามารถในการจดระบบบรหารจดการเงนกองทนหมนเวยนในหมบานและชมชนเมองกนเอง มปจจยส าคญดงน 2.1.1 เปนแหลงเงนทนหมนเวยนในหมบาน และชมชนเมองส าหรบการลงทนเพอการพฒนาอาชพ สรางงาน สรางรายได หรอเพมรายได การลดรายจายการบรรเทาเหตฉกเฉนและความจ าเปนเรงดวน และส าหรบการน าไปสการสรางกองทน สวสดภาพทดแกประชาชนในหมบานหรอชมชน 2.1.2 สงเสรมและพฒนาหมบานและชมชนเมองใหมขดความสามารถในการจดระบบ และบรหารจดการเงนทนของ ตนเอง 2.1.3 เสรมสรางกระบวนการพงพาตนเองของหมบานและชมชนเมองในการเรยนรการสราง และพฒนาความคดรเรม เพอ แกไขปญหาและเสรมสรางศกยภาพ และสงเสรมเศรษฐกจพอเพยง ในหมบานและชมชนเมอง 2.1.4 กระตนเศรษฐกจในระดบฐานรากของประเทศรวมทงเสรมสรางภมคมกนทางเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ ในอนาคต 2.1.5 เสรมสรางศกยภาพและความเขมแขงทงทางดานเศรษฐกจและสงคมประชาชนในหมบานหรอชมชนเมอง

2.2 ทฤษฎทเกยวของ 2.2.1 นยามคาศพท กองทน หมายถง กองทนหมบานตามเงอนไขทคณะกรรมการก าหนดใหเปนหมบานตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต พ .ศ. 2544 หมบาน หมายถง หมบานทจดตงขนตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองถน ชมชนเมอง หมายถง ชมชนทตงอยในเขตกรงเทพมหานคร เมองพทยา เทศบาลในเขตปกครองทพเศษและชมชนอน ทงน การจะก าหนดวาชมชนใดเปนชมชนเมองใหเปนไปตามเงอนไขทคณะกรรมการก าหนด คณะกรรมการกองทนระดบหมบาน หมายถง กลมบคคลทท าหนาทในการบรหารจดการกองทนใหบรรล

วตถประสงคทไดมาจากการคดเลอกของประชาชนในหมบานมประมาณ 9-15 คน ตอหมบาน

มตคณะกรรมการ หมายถง จ านวนเงนทคณะกรรมการกองทนหมบานอนมตใหก ซงอาจจะเทากบจ านวนทขอกหรอต ากวากได

คณะกอนกรรมการสนบสนนระดบอ าเภอ หมายถง คณะอนกรรมการสนบสนนและตดตามการดาเนนงาน

กองทนหมบานระดบอ าเภอหรอเขต

คณะอนกรรมการสนบสนนระดบจงหวด หมายถง คณะอนกรรมการสนบสนนและตดตามการดาเนนงาน

กองทนหมบานระดบจงหวดหรอกรงเทพ

ธนาคาร หมายถง สถานททท าหนาทเปนสอกลางระหวางผออมเงนกบผตองการใชเงนโดยหนาทของ

ธนาคารคอรบฝากเงน ใหผลตอบแทนเปนดอกเบย และคาตอบแทนในการรวมลงทน อกหนาทหนงของ

ธนาคารโดยทวไปคอ ใหกยม

หน หมายถง การออมทรพยรปแบบหนง โดยมลคาของหนใหเปนไปตามทกองทนก าหนด

คาหน หมายถง จ านวนเงนคาหนทสมาชกช าระเปนเงน คาแรง หรอทรพยสนตามหลกเกณฑ และวธการทกองทนก าหนด เงนฝากสจจะ หมายถง เงนทสมาชกตกลงทจะฝากหรอออมไวกบกองทนตามแตจะตกลงกน และจะถอนหรอปดบญชไดตอเมอพนสภาพจากการเปนสมาชกตามระเบยบหรอขอบงคบทกองทนก าหนด

เงนรบฝาก หมายถง เงนรบฝากประเภทตางๆนอกเหนอจากเงนออมตามทกองทนก าหนด สมาชก หมายถง สมาชกกองทน ทประชมสมาชก หมายถง ทประชมใหญสามญประจาปหรอทประชมใหญวสามญ 2.3 เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบ 2.3.1 ก าหนดปญหา เปนขนตอนการระบปญหา และจดมงหมายของการพฒนาระบบงาน ซงเปนขนตอนทมความส าคญมาก เพราะใชในการก าหนดทศทางในการพฒนาระบบงานใหชดเจน ในการระบปญหามกไดมาจากพนกงานทางานแลวพบวางานททาอยมปญหาเกดขน หรอไมพอใจกบระบบงานเดมทเปนอย ในการระบปญหาสามารถทาไดโดยสงเกตวาลกษณะงานเดมสามารถนาระบบสารสนเทศมาปรบปรงใหการทางานสะดวกรวดเรวไดหรอไมสามารถเพมประสทธภาพ ประสทธผลในการทางาน หรอสกบคแขงในดานสารสนเทศไดอยางไร 2.3.2 วเคราะหปญหา เปนขนตอนการวเคราะหระบบ ซงเปนการนาสงทรวบรวมขอมลจากขนตอนท1 มาทบทวนอกครง และนามาสรางเปนแบบจาลองเชงตรรกะ (Logical Model) โดยนกวเคราะหระบบจะออกแบบไปตามความตองการของผใชวาควรมลกษณะการทางานของระบบมรปแบบทแสดงผลออกมาอยางไร มการจดเกบขอมลอะไรบาง วเคราะหออกมาในรปแบบของแผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram) และพจนานกรมขอมล (Data Dictionary) 2.3.3 ออกแบบ เปนขนตอนการออกแบบระบบงานโดยมจดมงหมายเกยวกบการแกไขปญหานนจะตองทาอยางไร ซงในขนตอนนแบบจาลองเชงตรรกะ (Logical Model) จะถกสรางใหเปนแบบจาลองทางกายภาพ (Physical Model) คอการออกแบบใหระบบนนสามารถปฏบตงานไดจรง 2.3.4 พฒนา ขนตอนนเปนการทางานรวมกนระหวางโปรแกรมเมอรและนกวเคราะหระบบเพอพฒนาระบบ ซงตองนาสวนทไดจากการวเคราะหระบบในขนตอนท3 และการออกแบบระบบในขนตอนท4 มาใช ซงในขนตอนนจะตองมการจดทาเอกสารและฝกอบรมผใชงานควบคไปดวย

2.3.5 ทดลอง เปนขนตอนการทดสอบระบบเพอใหแนใจวาระบบทพฒนาขนมาสามารถใชไดจรงและถกตองตามความตองการของผใชโดยไมมขอผดพลาดใด ๆ ซงในการทดสอบควรใชขอมลทปฏบตงานจรงมาทดสอบ เมอมความผดพลาดไมถกตองตามทวเคราะหและออกแบบตองทาการปรบแก โดยในการปรบแกนนเอกสารตาง ๆ ทไดจดทามาแลวนนตองนามาปรบแกใหตรงกบสงทแกไขนนดวย 2.3.6 ขนตดตงระบบ หลงจากทดสอบระบบเรยบรอยแลวขนตอนตอไป คอ ขนตดตงระบบโดยทาการตองแตการแปลงขอมล การก าหนดแฟมขอมล การUpdate ขอมล ตรวจสอบความถกตองของขอมลจากนน จะทาการตดตงระบบ ซงจะตองทาการเลอกวธการตดตงระบบจากวธตางๆ เชน แบบขนานแบบโดยตรง เปนตน นกออกแบบระบบจะตองทาการเลอกวธการตดตงทเหมาะสม เพอไมใหมผลกระทบการดาเนนงานขององคกร 2.3.7 บ ารงรกษา เปนขนตอนการบ ารงรกษาระบบ เพอใหทางานไดในระดบทยอมรบไดซงมความส าคญตอระบบ เพราะอาจมขอผดพลาดทไมรมากอนขณะทาการทดสอบ หรอผใชมความตองการทเปลยนแปลงไป เทคโนโลยตาง ๆ เปลยนแปลงไป ธรกจมการขยายตว หรอมการ ปรบเปลยนรปแบบการบรหารงาน ซงถาตนทนของการ Maintenance ระบบสงขน ควรจะตองนามาเปรยบเทยบพจารณาวาควรจะ Maintenance ตอหรอจะตองกลบมาเรมพฒนาระบบกนใหมการวเคราะหและออกแบบระบบ เปนวธการพฒนาระบบงานจากระบบงานเดมทมปญหาเปนระบบงานใหมทดขนโดยการนา เอาเทคโนโลยมาใชเพอใหระบบเปนไปอยางมประสทธภาพ 2.3.8 แผนผงระบบงาน (Flowchart) ผงงาน คอ แผนภาพทมการใชสญลกษณรปภาพและลกศรทแสดงถงขนตอนการทางานของโปรแกรมหรอระบบทละขนตอน รวมไปถงทศทางการไหลของขอมลตงแตแรกจนไดผลลพธตามทตองการ 2.3.8.1 ผงงานโปรแกรม ( Program Flowchart) การเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตาง ๆ ทเรยกวาสญลกษณ ANSI (American National Standards Institute) ในการสรางผงงาน ดงตวอยางทแสดงในรปตอไปน

ตารางท 2-1 แสดงสญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม

จดตอเชอม (connector symbol) หมายถง แสดงจดตอเนองของผงงานทอยในหนาเดยวกน แตไมสะดวกทจะใชเสนโยงหากน ภายในสญลกษณนจะมหมายเลขหรออกษรกากบ เพอไมใหสบสนวาจาก

สญลกษณ

ค าอธบาย

จดเรมตน / สนสด (Terminal) หมายถง การก าหนดจดเรมตนการทางานและแสดงจดสนสดของการทางานในโปรแกรมหลกหรอโปรแกรมยอย

ทศทาง (Direction) หมายถง การแสดงทศทางความสมพนธของการทางานหรอในโปรแกรมทไดออกแบบไว

ขอมล การนาเขา/สงออก (Input/Output) หมายถง การรบคาขอมลหรออานขอมลโดยไมระบอปกรณรบขอมล (Input Device) โดยอาจรบคาขอมลมาจากคยบอรดหรอจากแฟมขอมลกได โดยหนงสอเลมนขอใชสญลกษณนในการรบคา

ประมวลผล (Process) หมายถง การแสดงรายละเอยดการทางานโดยสงทใชเกบคาขอมลของการทางานคอตวแปรทใชในโปรแกรม(จะตองก าหนดขนมาเอง) โดยทตวแปรนจะแสดงความสมพนธของการทางานดวยเครองหมายการประมวลผลทางคณตศาสตร

การตดสนใจ (Decision) หมายถง การแสดงรายละเอยดการเปรยบเทยบเงอนไขตางๆ ตามเครองหมายทางคณตศาสตรและความสมพนธทางตรรกศาสตร ไดแก =, <>, !=, < , > , >= , <= , AND , OR เปนตน

เอกสาร(document symbol) หมายถงการแสดงรายเอยดขอมล หรอแสดงการแสดงผลลพธบนกระดาษโดยใชเครองพมพ (Printer)

จดใดไปตอทจดใดในกรณทมการใชสญลกษณนหลายครงในผงงานเดยวกน

2.4 UML (Unified Modeling Language) UML(UnifiedModelingLanguage)คอ สญลกษณมาตรฐานทใชในวธการออกแบบการพฒนาเชงวตถ (Object-oriented Design Methodology) ซงสญลกษณทใชนนจะไดมาจากการรวมเอาวธการในการออกแบบและวเคราะหแบบ Object oriented 3 แบบคอ - Booch Method ของ Grady Booch - Object-Modeling Technique (OMT) ของ James Rumbaugh - Use case methodology ของ lvar Jacobson 2.4.1 ความเปนมาของภาษา UML 2.4.1.1 ชวงป 1989 - 1994 มการพฒนาแนวคดและวธการเกยวกบ การสรางแบบจาลองเชงวตถ (object-oriented modeling) อยางกวางขวาง 2.4.1.2 3 แนวคด/วธการเชงวตถทเปนทนยมใชในชวงกลางป 1990 ไดแก - OOSE (Object-Oriented Software Engineering) โดย Ivar Jacobson - OMT (Object Modelling Technique) โดย James Rumbaugh - Booch method โดย Grady Booch 2.4.1.3 ปญหาดานการสอสาร สญลกษณทใชในแตละวธการไมเหมอนกน 2.4.1.4 ในป 1994 Booch, Rumbaugh และ Jacobson (เรยกตวเองวา “three amigos”) รวมกนทาการรวบรวมแนวคด องคความร และเทคนคตางๆ เขาดวยกน ท Rational Software 2.4.1.5 Three Amigos เสนอ Unified Modelling Language (UML) ไปยง หนวยงาน OMG (Object Management Group) เพอใหเปนภาษามาตรฐานสาหรบสรางแบบจาลองเชงวตถ 2.4.1.6 UML Version 1.1 ไดถกพฒนาขนในป 1997 เพอเปนมาตรฐาน สาหรบสรางแบบจาลองเชงวตถ 2.4.2 ทาไมเราจงตองใช UML 2.4.2.1 UML ไดรวมขอดของโมเดลตางๆ ไว ไดแก - Data Model ซงนามาจากโมเดล OMT ของ Rambaugh ซง Rambaugh เนนหนกมากในเรองของขอมลดยเอาแนวความคด มาจาก E-R Diagram „ -Business Model คลายกบ Data Flow Diagram (DFD) แตดกวาในเรองของ sequence, loop, check if condition - Object Model คอสามารถทจะสรางออปเจกตในแบบตางๆได 2.4.2.2 เปนภาษาทเปนมาตรฐานเปด (Open standard) ของทกภาษาในปจจบนไมวาจะเปน Java, J2EE

ผลตภณฑใหมๆ ของ Microsoft ลวนแตสนบสนน UML

2.4.2.3 ภาษา UML ครอบคลมทกสวนในวงจรชวต (Life cycle) ของการพฒนาระบบ

2.4.2.4 เปนภาษาทไมยากเกนไปทจะเรยนรและนามาใชงานจรง และสามารถนาไปใชงานทซบซอนมากๆ

ได

2.4.2.5 มบรษทชนนาและอตสาหกรรมตางๆ ใหการยอมรบและใหการสนบสนน เชน บรษทไอบเอม

2.4.3.1 สญลกษณทวไป (Things) คอสญลกษณพนฐานทถกใชงานในการสรางไดอะแกรมยเอมแอลตาง ๆ โดย แบงเปนหมวดยอย ๆ ดงน - หมวดโครงสราง (Structural) ไดแก ยสเคส คลาส อนเทอรเฟซ คอมโพเนนต คอลแลบอเรชน -หมวดพฤตกรรม (Behavioral) คอสวนทเปนไดนามกของยเอมแอล ไดแก อนเตอรแอกชน สเตตแมชชน -หมวดจดกลม (Grouping) เพอใชในการรวบรวมองคประกอบตาง ๆ ใน โมเดลใหเหมาะสม ไดแก แพกเกจ - หมวดคาอธบายประกอบ (Annotational ) ไดแก โนต (Note) 2.4.3.2 ความสมพนธ (Relationships) ม 3 ชนดคอ -ความสมพนธแบบพงพา (Dependency Relationship) -ความสมพนธแบบเจเนอรลไลเซชน (Generalization Relationship) หรอความสมพนธแบบไมเจาะจง ไดแก ความสมพนธแบบสบทอดคณสมบต (Inheritance) 2.4.3.3 ไดอะแกรมตาง ๆ (Diagrams) ในสวนของไดอะแกรมจะประกอบดวย 9 ไดอะแกรม โดยในแตละ

ไดอะแกรมจะเปรยบเสมอนมมมองในดานตางๆ ของระบบทกาลงพฒนา ซงจะชวยในการวเคราะห

ออกแบบเปนไปไดอยางมประสทธภาพและงายดายมากยงขน

2.5 ความส าคญของระบบ

การทางานอยางเปนระบบเปนการจดสงตางๆ ในการทางานอยางเปนระเบยบเรยบรอยเปนแผนเพอปองกน

ความสบสน อามมการออกกฎหมายในการทางานเพอขจดความขดแยงระหวางผรวมงาน การจดระบบเออ

ใหเกดความสะดวกรวดเรวและไมเกดความซ าซอนในการทางานระบบจะชวยในการทางานงายขนเปนการ

ประหยดเวลาและงบประมาณการทางานจะเสรจตามวตถประสงคทตงไวอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผล

2.5.1 ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

ในปจจบนระบบเทคโนโลยสารสนเทศมความส าคญและความจาเปนอยางยงในการดาเนนงานของ

หนวยงานตาง ๆ ไมวาจะเปน หนวยงานรฐบาลหรอเอกชน โดยอาศยกระบวนขอมลขาวสารทมอย

กระบวนททาใหเกดสารสนเทศนเรยกวา การประมวลผลสารสนเทศ (Information Technology) และเรยก

วธการประมวลผลสารสนเทศดวยเครองมอทางอเลกทรอนกส นวา เทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร(Information Technology) เรยกสน ๆ วา ไอท (IT) หรอเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร (Information and Communication Technology) หรอเรยกสน ๆวา "ไอซท" ประกอบดวยคา

วา "เทคโนโลย" และคาวา "สารสนเทศ" นามารวมกนเปน "เทคโนโลยสารสนเทศ" ซงแตละคาม

ความหมายดงน

-เทคโนโลย (Technology) มความหมายคอนขางกวางโดยทวไป หมายถงสงทมนษยพฒนาขน เพอชวยใน

การทางานหรอแกปญหาตาง ๆ เชน อปกรณ เครองมอ เครองจกร วสด หรอสงทไมไดเปนสงของทจบตอง

ได

- สารสนเทศ (Information) หมายถงขาวสารทไดจากการนาขอมลดบ (Rawdata)จากแหลงตาง ๆ นามา

ค านวณทางสถตหรอผานกระบวนการประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร เพอใหไดผลลพธตามทตองการ

เรยกวา "สารสนเทศ" ขอมลทไดออกมาจะอยในรปทสามารถนาไปใชงานไดทนท

-เทคโนโลยสารสนเทศ" หมายถงการประยกตเอาความรทางดานวทยาศาสตรมาจดการสารสนเทศท

ตองการโดยอาศยเครองมอทางเทคโนโลยใหม ๆ เชน เทคโนโลยดานคอมพวเตอร การเกบรวบรวมขอมล

การประมวลผล การแสดงผลลพธ การทาสาเนา และการสอสารโทรคมนาคม เพอใหไดสารสนเทศ และ

สามารถนามาใชประโยชนได โดยมขนตอนตาง ๆ เชน การเกบรวบรวมขอมล เปนวธการรวบรวมขอมล

เชน แปนพมพ เครองอานบารโคด รหสแทงการประมวลผลเปนการนาขอมลทเกบรวบรวมไวมาผานการ

ประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร คอ "ชปซพย" ควบคมการทางานทกอยาง การแสดงผลลพธ ใช

เทคโนโลยในการแสดงผลลพธ ไดแก ตวอกษร รปภาพ หรอเสยงการทาสาเนา เปนการทาสาเนาขอมล ท

จดเกบไวในสออเลกทรอนกส ใหมจานวนหลายชด เพอสะดวกตอการเกบรกษาและการนาไปใช เชน

เครองพมพ เครองถายเอกสาร แผนบนทกขอมล อารดดสก หรอแผนซด

2.5.2 องคประกอบระบบสารสนเทศทใชคอมพวเตอร

ระบบสารสนเทศเพอการจดการทใชคอมพวเตอร (Computer-based information systems CBIS) ม

องคประกอบทส าคญ 6 สวนคอ ฮารดแวร (hardware) ซอฟตแวร (software) ฐานขอมล (database) เครอขาย

(network) กระบวนการ (procedure) และคน (people) - ฮารดแวร (Hardware) ไดแก อปกรณทชวยในการ

ปอนขอมล ประมวลจดเกบ และ ผลต เอาทพทออกมาในระบบสารสนเทศ - ซอฟตแวร (Software) ไดแก

โปรแกรมคอมพวเตอรทชวยใหฮารดแวรทางาน - ฐานขอมล (Database) คอ การจดระบบของแฟมขอมล

ซงเกบขอมลทเกยวของกน - เครอขาย (Network) คอ การเชอมโยงคอมพวเตอรเขาดวยกนเพอชวยใหมการ

ใชทรพยากรรวมกน และชวยการตดตอสอสาร - กระบวนการ (Procedure) ไดแก นโยบาย กลยทธ วธการ

และกฎระเบยบตางๆ ในการใชระบบสารสนเทศ - คน (People) เปนองคประกอบทส าคญทสดในระบบ

สารสนเทศ ซงไดแก บคคลทเกยวของในระบบสารสนเทศ เชน ผออกแบบ ผพฒนาระบบ ผดแลระบบ และ

ผใชระบบ

2.5.3 ประโยชนของระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศทาใหการปฏบตงานมความรวดเรวมากขน โดยใชกระบวนการประมวลผลขอมลซงจะทา

ใหสามารถเกบรวบรวม ประมวลผลและปรบปรงขอมลใหทนสมยไดอยางรวดเรวระบบสารสนเทศชวยใน

การจดเกบขอมลทมขนาดใหญ หรอมปรมาณมากและชวยทาใหการเขาถงขอมล (access) เหลานนมความ

รวดเรวดวย

- ชวยลดตนทน การทระบบสารสนเทศชวยทาใหการปฏบตงานทเกยวของกบขอมล ซงมปรมาณมากม

ความสลบซบซอนใหดาเนนการไดโดยเรว หรอการชวยใหเกดการตดตอสอสารไดอยางรวดเรว ทาใหเกด

การประหยดตนทนการดาเนนการอยางมาก

- ชวยใหการตดตอสอสารเปนไปอยางรวดเรว การใชเครอขายทางคอมพวเตอรทาใหมการตดตอไดทวโลกภายในเวลาทรวดเรว ไมวาจะเปนการตดตอระหวางเครองคอมพวเตอรกบเครองคอมพวเตอรดวยกน (machine to machine) หรอคนกบคน (human to human) หรอคนกบเครองคอมพวเตอร (human to machine) และการตดตอสอสารดงกลาวจะทาใหขอมลทเปนทงขอความ เสยง ภาพนง และภาพเคลอนไหวสามารถสงไดทนท - ระบบสารสนเทศชวยทาใหการประสานงานระหวางฝายตาง ๆ เปนไปไดดวยดโดยเฉพาะหากระบบสารสนเทศนนออกแบบ เพอเอออานวยใหหนวยงานทงภายในและภายนอกทอยในระบบของซพพลาย

ทงหมด จะทาใหผทมสวนเกยวของทงหมดสามารถใชขอมลรวมกนได และทาใหการประสานงาน หรอการทาความเขาใจเปนไปไดดวยดยงขน - ระบบสารสนเทศชวยในการตดสนใจ ระบบสารสนเทศทออกแบบสาหรบผบรหาร เชน ระบบสารสนเทศทชวยในการสนบสนนการตดสนใจ (Decision support systems) หรอระบบสารสนเทศสาหรบผบรหาร (Executive support systems) จะเอออานวยใหผบรหารมขอมลในการประกอบการตดสนใจไดดขน อนจะสงผลใหการดาเนนงานสามารถบรรลวตถประสงคไวได - ระบบสารสนเทศชวยในการเลอกผลตสนคา/บรการทเหมาะสมระบบสารสนเทศจะชวยทาใหองคการทราบถงขอมลทเกยวของกบตนทน ราคาในตลาดรปแบบของสนคา/บรการทมอย หรอชวยทาใหหนวยงานสามารถเลอกผลตสนคา/บรการทมความเหมาะสมกบความเชยวชาญ หรอทรพยากรทมอย - ระบบสารสนเทศชวยปรบปรงคณภาพของสนคา/บรการใหดขนระบบสารสนเทศทาใหการตดตอระหวางหนวยงานและลกคา สามารถทาไดโดยถกตองและรวดเรวขน ดงนนจงชวยใหหนวยงานสามารถปรบปรงคณภาพของสนคา/บรการใหตรงกบความตองการของลกคาไดดขนและรวดเรวขนดวย

2.6 ความหมายของระบบฐานขอมล

2.6.1 ฐานขอมล (Database)

หมายถง กลมของขอมลทมความสมพนธกน นามาเกบรวบรวมเขาไวดวยกนอยางมระบบและขอมลท

ประกอบกนเปนฐานขอมลนน ตองตรงตามวตถประสงคการใชงานขององคกรดวยเชนกน เชน ในสา

นกงานกรวบรวมขอมล ตงแตหมายเลข

โทรศพทของผทมาตดตอจนถงการเกบเอกสารทกอยางของสานกงาน ซงขอมลสวนนจะมสวนทสมพนธกนและเปนทตองการนาออกมาใชประโยชนตอไปภายหลง ขอมลนนอาจจะเกยวกบบคคล สงของสถานท หรอเหตการณใด ๆ กไดทเราสนใจศกษา หรออาจไดมาจากการสงเกต การนบหรอการวดกเปนได รวมทงขอมลทเปนตวเลข ขอความ และรปภาพตาง ๆ กสามารถนามาจดเกบเปนฐานขอมลได และทส าคญขอมลทกอยางตองมความสมพนธกน เพราะเราตองการนามาใชประโยชนตอไปในอนาคต 2.6.2 ระบบฐานขอมล (Database System) หมายถง การรวมตวกนของฐานขอมลตงแต 2ฐานขอมลเปนตนไปทมความสมพนธกน โดยมวตถประสงคเพอเปนการลดความซ าซอนของขอมล และทาใหการบ ารงรกษาตวโปรแกรมงายมากขน โดยผานระบบการจดการฐานขอมล หรอ เรยกยอ ๆ วา DBMS

2.6.3 ระบบจดการฐานขอมล ระบบจดการฐานขอมล หมายถง กลมโปรแกรมหรอซอฟตแวรชนดหนง ทสรางขนมาเพอทาหนาทบรหารฐานขอมลโดยตรง ใหมประสทธภาพมากทสด เปนเครองมอทชวยอานวยความสะดวกใหผใชสามารถเขาถงขอมลได โดยทผใชไมจาเปนตองรบรเกยวกบรายละเอยดภายในโครงสรางฐานขอมลพดงายๆ กคอ DBMS นเปนตวกลางในการเชอมโยงระหวางผใช และ โปรแกรมตางๆ ทเกยวของกบระบบฐานขอมล ตวอยางของ DBMS ทนยมใชในปจจบน ไดแก Microsoft Access, FoxPro, SQL Server, Oracle, Informix, DB2 เปนตน ในการดาเนนการกบขอมลในฐานขอมลนนจาเปนตองมซอฟตแวรประยกตทชวยในการจดการฐานขอมล ซงจะทาหนาทในการเกบรวบรวมขอมลใหเปนแฟมทมระเบยบ งายตอการใชงาน และชวยทาใหผใชประมวลผลขอมลตางๆ ตามความตองการไดอยางรวดเรว โปรแกรมเหลานเรยกกนวา ซอฟตแวรจดการฐานขอมล หรอระบบจดการฐานขอมล (DataBase Management System : DBMS) ซอฟตแวรจดการฐานขอมลน มความสามารถทางดานการจดการแฟมขอมลมากมาย เชน การสรางแฟม การก าหนดความสมพนธของขอมล การประมวลผลขอมลหลายๆ แฟมรวมเปนระบบเดยว การจดระบบขอมลใหเปนระเบยบ การคนหาขอมลทตองการได และการจดการเนอทของหนวยความจาได ดงนนเมอใชโปรแกรมจดการฐานขอมล เขามาแทนระบบการจดกระทาแฟมดงในรป จะทาใหใชงานไดสะดวกรวดเรวขน การจดระบบแฟมสามารถ ท าไดโดยใชคาสงของซอฟตแวรจดการฐานขอมลทเตรยมไวแลว เชน คาสงสรางแฟมขอมล คาสงเพมหรอลบขอมล แฟมขอมลสมาชก โปรแกรมจดการขอมลสมาชก แฟมขอมลหนงสอ ระบบจดการฐานขอมล โปรแกรมจดหนงสอ แฟมขอมลการยม โปรแกรมค านวณคาปรบ

ตวอยางการใชระบบจดการฐานขอมล 2.6.4 องคประกอบของระบบฐานขอมล ระบบฐานขอมลสวนใหญเปนระบบทมการนาคอมพวเตอรเขามาชวยในการ จดเกบขอมลโดยมซอฟแวรหรอโปรแกรมชวยในการจดการขอมลเหลานเพอใหไดขอมลตามผใช ตองการ องคประกอบของระบบ ฐานขอมล แบงออกเปน 5 ประเภท คอ

1. ฮารดแวร (Hardware) ในระบบฐานขอมลทมประสทธภาพควรมฮารดแวรตาง ๆ ทพรอมจะอา นวยความ สะดวกในการบรหารระบบงานฐานขอมลไดอยางมประสทธภาพ ไมวาจะเปนขนาดของ หนวยความจา ความเรวของหนวยประมวลผล กลาง อปกรณนา เขาและออกรายงาน รวมถงหนวยความจา สา รองทรองรบการประมวลผลขอมล ในระบบไดอยางมประสทธภาพ

2. โปรแกรม (Program) ในการประมวลผลฐานขอมลอาจจะใชโปรแกรมทแตกตางกน ทงนขนอยกบ ระบบคอมพวเตอรทใชวาเปนแบบใด โปรแกรมททา หนาทการสราง การเรยกใชขอมล การจดทา รายงาน การปรบเปลยนแกไขโครง สราง การควบคม หรอกลาวไดอกอยางหนงวา ระบบจดการฐานขอมล (Database Managemen System) คอโปรแกรมหรอซอฟทแวรททาหนาทในการจดการฐานขอมลโดยจะเปนสอกลางระหวางผใชและโปรแกรมประยกตตาง ๆ ทมอยในฐานขอมล

3. ขอมล (Data) ฐานขอมลเปนการจดเกบรวบรวมขอมลใหเปนศนยกลางขอมลอยางเปนระบบ ซงขอมลเหลานสามารถใชรวมกนได ผใชขอมลในระบบฐานขอมล จะมองภาพขอมลในลกษณะทแตกตางกน เชน ผใชบางคนมองภาพของขอมลทถกจดเกบไวในสอเกบขอมลจรง (Physical Level ) ในขณะทผใชบางคนมองภาพขอมลจากการใชงานของผใช (External Level) บคลากร (People) - ผใชทวไป เปนบคลากรทใชขอมลจากระบบฐานขอมล เพอใหงานส าเรจลลวงได เชน ในระบบขอมลการจองตวเครองบน ผใชทวไป คอ พนกงานจองตว - พนกงานปฏบตงาน (Operating) เปนผปฏบตการดานการประมวลผล การปอนขอมลลงเครองคอมพวเตอร - นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst) เปนบคลากรททาหนาทวเคราะหระบบฐานขอมล และออกแบบระบบงานทจะนามาใช - ผเขยนโปรแกรมประยกตใชงาน (Programmer) เปนผทาหนาทเขยนโปรแกรมประยกตใชงานตาง ๆ เพอใหการจดเกบการเรยกใชขอมลเปนไปตามความตองการของผใช - ผบรหารงานฐานขอมล (Database Administrator : DBA) เปนบคคลททาหนาทบรหารและควบคมการบรหารงานของระบบฐานขอมลทงหมด เปนผทจะตองตดสนใจวาจะรวบรวมขอมลอะไรเขาสระบบ จดเกบโดยวธใด เทคนคการเรยกใชขอมล ก าหนดระบบการรกษาความปลอดภยของขอมล การสรางระบบขอมลสารอง การก และประสานงานกบผใชวาตองการใชขอมลอยางไร รวมถงนกวเคราะหและออกแบบระบบ และโปรแกรมเมอร ประยกตใชงาน เพอใหการบรหารการใชงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

4. ขนตอนการปฏบตงาน ( Procedures ) ในระบบฐานขอมลควรมการจดทาเอกสารทระบขนตอนการทางานของหนาทการงานตาง ๆ ในระบบฐานขอมล ในสภาวะปกต และในสภาวะทระบบเกดปญหา (Failure) ซงเปนขนตอนการปฏบตงานสาหรบบคลากรทกระดบขององคกร 2.6.5 ขอดของการใชฐานขอมล - กระทดรด (Compactness) ไมตองมทซ าซอนจานวนมาก - ความเรว (Speed) เรยกใชขอมลไดรวดเรวขน - นาเบอหนายลดลง (Less drudgery) ความยงยากลดลง และความนาเบอหนายลดลง - แพรหลาย (Currency) มขอมลทถกตองทนสมยใหใชตลอดเวลา ในวงกวางขน

2.7 โมเดลเชงสมพนธ (E-R Model) 2.7.1 เอนตต แอททรบวทและความสมพนธ ในการออกแบบและใชงานฐานขอมลใด ๆ เราจา เปนตองนยามสงตางๆ ได และเขาใจถงความสมพนธของสงตาง ๆ ได โดยใช เอนตต และ แอททรบวทเปนเครองมอในการอธบาย - เอนตต (Entity) หมายถงสงตางๆทเราเกยวของกบฐานขอมลนนๆ ซงอาจจะเปนรปธรรมหรอ นามธรรมกได ตวอยางเชน เอนตตทเปนรปธรรม ไดแก บคคล สถานท สงของ หรอเอนตตทเปนนามธรรม ไดแก การลงทะเบยน การสงซอของ เปนตน ตวอยางเชนการลงทะเบยนของนกศกษา ประกอบดวย 3 เอนตต ไดแก นกศกษา รายวชา การลง ทะเบยน ผลการเรยน สาขาวชา และสา นกวชาตนสงกด เปนตน - แอททรบวท (Attribute) จะเปนสวนองคประกอบทแสดงคณสมบตของเอนตต เชน เอนตตรายวชาจะประกอบดวยแอททรบวทรหสวชา และ หนวยกต เปนตน 2.7.1.1 เอนตต (Entity) องคประกอบพนฐานทส าคญทสดคอ “Entity” ซงหมายถง สงของ วตถ หรอองคกรของสงคมทมอยในโลกทมนษยเขาใจและยอมรบความมอยจรงอยางมรปธรรม (Conceptual Existence) เชน บรษท, งาน, มหาวทยาลย,พนกงาน ฯลฯ ในแตละ Entity มคณสมบต (Attribute)เฉพาะตวทบรรยายตวเอง Attribute ของแตละ Entity จะกลายเปน ขอมลทเราตองการเกบไวในฐานขอ มลดงภาพแสดง Entity และ Attribute Entity Employee entity อาจถกบรรยายโดย Name (ชอ) Age (อาย) Address (ทอย) Salary (เงนเดอน) และ Job (งาน) 2.7.1.2 ความสมพนธระหวางเอนตต (Relationships,Roles, and StructuralConstraints)ความสมพนธระหวางเอนตต 3 ประเภทใหญๆ คอ ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One toOne Relationship) ความสมพนธแบบหนงตอกลม (One to Many RelationshIp) และความสมพนธแบบกลมตอกลม (Many to Many Relationship) ER model ฉะนนสามารถแสดง ความสมพนธในรปของสมการทางคณตศาสตรคอ ให R = relationship type คอ เซตของความสมพนธ ri ใด ๆ โดยแต ละ ri คอ entity จา นวน n ใด ๆ (e1 , e2 , e3____, em) และแตละ ej ri คอสมาชกของ Entity type Ej ท 1< =<= n ดงนน ความสมพนธ R เกดจาก subset ของ Cartesian product E1 x E2 x ___x En และ สามารถเขยนเปนสมการดงน ri = (e1 , e2 , e3____, em) 2.7.2 Weak Entity types Weak Entity types บาง Entity อาจจะไมมลกษณะเฉพาะ ของตวเองเลยนนหมายถง เราอาจจะ ไมสามารถหาความมตวตนของ Entity ได (Value ของ Attribute ไมมเอกลกษณเฉพาะของตวเอง) เราเรยก Entity แบบนวา Weak Entity typesEntity ทเราเรยกวา Weak Entity type จะถกกา หนดโดยอก Entity หนงโดยใชผลรวมของบาง

Attribute value ของ Entity น เราเรยก Entity อนหลงวา Identifying owner และเรยกความสมพนธแบบนวาIdentifying relationship 2.7.3 ประเภทของความสมพนธ การกา หนดรเลชนชประหวางเอนทตนนตองคา นงถงทศทางของการกา หนดรเลชนชปนนดวยวาเปนรเลชนชปจากเอนทตใดไปเอนทตใดโดยใชลกศรแทนทศทางของรเลช นชป และจะตองมเอนทตหนงเปนเอนทตหลก เราเรยก เอนทตหลกนนวาเอนทตระดบพอแม (Parent Entity)และเรยกเอนทตทตามมาวาเอนทตระดบลก (Child Entity) และหวลกศรจะชไปทางเอนทตระดบลกเสมอ โดยวธนเราสามารถแบงรเลชนชปออกเปน 3 ประเภท โดยขนอยกบอตราสวนของระเบยน (Record) ในเอนทตระดบพอแมและเอนทตระดบลก คอ 1. ความสมพนธแบบหนงตอหนง (one-to-one, 1:1 Relationship) เปนรเลชนชปทเมอพจารณาระเบยนใดระเบยนหนงในเอนทตหนง จะมความสมพนธกบระเบยนในอกเอนทตหนงเพยงระเบยนเดยวเทานน 2. ความสมพนธแบบหนงตอหลาย (one-to-many, 1:N Relationship) รเลชนชปจะเกดขนไดตงแต 0 จนถงหลาย ๆ ครง โดยแตละระเบยนของเอนทตลกจะสมพนธกบเอนทตแมไดหนงระเบยนเทานน แตหนงระเบยนในเอนทตแมสมพนธกบเอนทตลกไดหลายระเบยน 3. ความสมพนธแบบหลายตอหลาย (many-to-many, M:N Relationship) เปนรเลชนชปทเกดขนไดตงแต 0 ครงจนถงหลาย ๆ ครงในทงสองทศทาง กลาวคอระเบยนใดระเบยนหนงในเอนทตลกจะมความสมพนธกบระเบยนในเอนทตแมไดหลายระเบยนและในทางกลบกนระเบยนใดระเบยนหนงในเอนทตแมกสมพนธกบระเบยนในเอนทตลกไดหลายระเบยนเชนกน ความสมพนธระหวา ง DEPENDENT(ผอยในอปการะ) กบ EMPLOYEE (พนกงาน) มลกษณะเปน แบบ 1: N relationship Attributes ของ DEPENDENT ประกอบดวย 1. Dependent Name (ชอ) 2. Birthday (วนเกด) 3. Sex (เพศ) 4. Relationship (เกยวพนอยางไรกบพนกงาน) นนคอ พนกงานบางคน อาจมคาของ Attribute(DEPENDENT Name, Birthday , SEX , Relationship) เหมอนกนแตเปน Entity คนละอน เราสามารถแยก Entity เหลานอยางเดนชดไดโดยหา EMPLOYEE กอนแลวหา Weak Entity ของมน 2.7.4 คย (key) คย คอ ชดของแอตตรบวทเลกทสดทใชอางถงระเบยนตาง ๆ ในเอนทต แอตตรบวทแทนคาคยจะมคาซากนไมได (Unique) ทกเอนทตจะตองมคยหลกเสมอ คยหลกมคณสมบตพเศษตางจากคยอน ๆ คอมคาเปนนล (Null Character) ไมได นอกจากนนในเอนทตหนง ๆ อาจมคยรองเพอใชในการอางองถงระเบยนตาง ๆ ในเอนทตซงชดของแอตตรบวทแทนคยรองจะตองเปนคนละชดกบแอตตรบวทแทนคยหลกเสมอ และในเอนทตหนง ๆ จะมคยรองหรอไมกได กลาวอยางายๆกคอ คยนนเปนสงทเลกทสดทสามารถบงบอกความมตวตนอยในเอนตตนนๆ

2.7.5 โมเดลขอมลเชงสมพนธ (Entity_Relationship Model) โมเดลขอมลเชงสมพนธ (Entity_Relationship Model) ถกนา เสนอโดย Chen (1976) และไดรบการพฒนาจะสมบรณในป 1979 เพอใชในการ พยายามจะอธบายฐานขอมลในรปแบบแผนภาพ นนคอมนษยพยายาม เขยนสรางทเปนจนตราภาพ (ในทนคอ มมมองทเขามองฐานขอมล)ใหเปนกายภาพในรปแผนภาพ แผนภาพ ER ดงกลาวใชพนฐานของโมเดลขอมลเชงตรรกะ (Logical Data Model)ของ Fleming ทเสนอไวในป 1989เปนวธการแสดงความตองการสารสนเทศในระบบธรกจใหเปนแผนภาพ ในขนตอนการ วเคราะหและออกแบบระบบฐานขอมล เนนตวขอมลทมอยจรงโดยไมค านงถงรายละเอยดในการ ตดตง, ความตองการพเศษอนในแงการใชงาน และความเรวในการสบคนขอมล หรออาจกลาวอกนยหนงวาโมเดลขอมลเชงตรรกะเปนการสรางโครงรางววของผใช (Skeletal User View) จะแสดงขอมลในขอบเขตทผออกแบบสนใจโดยมสงทตองก าหนดเปนพนฐานไดแก เอนทต, รเลชนชป, แอตตรบว ในแงของ ER-DIagram ประกอบดวย เอนทต คอสงทมอยจรง จบตองได หรอเปนจนตราภาพทแสดงความเปนหนงเดยว เมอกลาวถงแลวทกคนเขาใจตรงกน เชน สนคา, วตถดบ, แผนกตาง ๆ , การสงซอ รเลชนชป คอความสมพนธซงเปนลกษณะการเกยวพนกนระหวางเอนทรหนงกบตวมนเองหรอ เอนทตอน อาจเปนความสมพนธทมากกวา 2 เอนทตกได เชนแผนกจดซอทา การสงซอสนคาหรอวตถดบ แอตตรบว คอกลมของคาความจรงใด ๆ ทเปนรายละเอยดของเอนทตซงแสดงลกษณะและ คณสมบตของเอนทต ทา ใหเขาใจเอนทตไดลกซงยงขน และเปนสงทไมสามารแตกยอยลงไปไดอกโดยไมเสยความหมายไป เชน รหสสนคา, สถานทเกบ, ชอสนคา, ราคา นอกจากนนยงมการระบดวยวาแอตตรบวใดเปนคก าหนดกฎขอบงคบตาง ๆ ของเอนทตและรเลชนชป 2.7.6 คณลกษณะของ ER DIagram 2.7.6.1 แสดงไดดวยแผนภาพ (Graphical Diagrams) ไมวาจะเปนเทคนคโมเดลขอมลแบบใดกตามจะมภาษาและรปภาพทางกราฟฟกโดยเฉพาะ เพอใชแสดงรายละเอยดขอมลทงกลมใหญและรายละเอยดสวนยอย ซงทา ใหงายตอการแปลความ เชน ใชวงกลม หรอสเหลยมแทนเอนทตใชเสนโคงหรอเสนตรงแทนรเลชนชป 2.7.6.2 แสดงชดเจนถงความหมายของขอมล (Explicit Representation of Semantic) มทางเลอกในการแสดงความหมายของขอมล เราอาจใชสญลกษณทตางกนจ านวนมาก บางนอยบางเพอแสดง แตจดส าคญคอแผนภาพทไดออกมาควรงาย ไมซบซอน และเหนความหมายของขอมลชดเจนโดยเฉพาะอยางยงสญลกษณหนง ๆ ไมควรมหลายความหมาย 2.7.6.3 แสดงรายละเอยดในระดบทเหมาะสม (Appropriate Level of Detail) กลาวคอโมเดลระดบตรรกะจะมรายละเอยดทเพยงพอทจะชจดททา ใหเกดความแตกตางระหวางชนดของขอมลรเลชนชปและขอบงคบตาง ๆ แตจะนอยกวาโมเดลทางกายภาพ

2.7.6.4 ไมพงพงกบระบบจดการฐานขอมลแบบใดแบบหนง (DBMS Independence) โมเดลทไดจากการออกแบบแลวควรใชไดกบระบบฐานขอมลหลายแบบ ไดแก แบบความสมพนธ, แบบลา ดบชนและแบบเครอขาย 2.7.7 ขนตอนการ ออกแบบ ER Model ในการออกแบบ ER-Diagram มดวยกนหลายขนตอนสา หรบใน 5 ขนตอนแรกจะเปนการออกแบบทางดานโครงสรางพนฐานของโมเดล ไดแก พวกเอนทต, รเลชนชป, คยหลก, คยสา รอง, คยภายนอก, กฎเกณฑ พนฐาน จากนนจงเรมเพมรายละเอยดในระดบทผใชมองเหน (User View)และรวมรายละเอยดเหลานนเขาดวยกน จงไดเปนโมเดลขอมลเชงตรรกะทสมบรณ ขนตอนท 1 การก าหนดเอนทตหลกสามารถออกแบบฐานขอมลโดยเรมจากการนา Requirement ในขางตนทกลาวมาแลว การก าหนดเอนทตนนเปนงานทยาก และตองอาศยความรวมมอของผทเขาใจระบบทเราออกแบบ เพอ คดเลอกสงทถกตอง มความส าคญและเหมาะสมทสดมาเปนเอนทต วธการอยางคราว ๆ กคอใหพจารณาขอมลทงหมดทม และจดกลมของขอมล โดยดจากคา และความหมายถาสามารถรวมกลมกนไดกใหรวมเขาไวในเอนทตเดยวกน แลว จงนา ไป ก าหนดชอและความหมายลงในพจนานกรมขอมล และเขยนลงโมเดลขอมลดวยการตงชอไมควรเกน 20 ตวอกษร ขนตอนท 2 การก าหนดความสมพนธ ระหวางเอนทตก าหนดชอ ความหมาย รเลชนชป ทศทาง และขนาดอตราสวนทเกดรเลชนชปนน ๆ พรอมทงบนทกลงในพจนานกรมขอมลดวยสา หรบชอกไมควรเกน 20 หลงจากทเราสามารถแบงกลมรเลชนชประหวางเอนทตได เรยบรอยแลว จะพบวารเลชนชปแบบ 1:Many เปนสงทเราตอง สนใจมากทสดเพราะเปนตว ทา ใหการสรางฐาน ขอมลเชงตรรกะมความยงยากซบซอนมากขน ขนตอนท 3 การก าหนดคยหลกและคยรองหลงจากทไดก าหนดเอนทตตาง ๆ แลว ขนตอนตอไปของการสรางโมเดลขอมลทางตรรกะคอ การเพม ขอมลทเรยกวา แอตตรบวลงในทก ๆ เอนทตสงทส าคญอกประการหนง คอ เอนทตทเปนซบไทปจะตองมคยหลกอนเดยวกบเอนทตทเปนซปเปอรไทปของมน หลงจากก าหนดแลวใหตงชอระบในโมเดลขอมลเชงตรรกะพรอมทงใสในพจนานกรมขอมลดวย การตงชอควรก าหนดสน ๆ งาย ๆ อาจใชชอยอกได และควร หลกเลยงการตงชอแอตตรบวของสองสงทไมเหมอนกนดวยชอเดยวกน ขนตอนท 4 การก าหนดคยภายนอกเมอกา หนดคยหลกและคยรองไดแลว ใหก าหนดคยภายนอกสา หรบเอนทตทมรเลชนชปกนทกอนคยภายนอก คอ แอตตรบวในเอนทตระดบลกทแทนคยหลกของเอนทตระดบพอแม เพอใชในการอางถงระเบยนในเอนทตระดบพอแมและแสดงถงรเลชนชประหวางเอนทตตาง ๆ ซงอาจใหคยหลกเปนคยภายนอกดวยกได

ขนตอนท 5 พจารณาขอบเขตคาโดเมนของแอตตรบว ใหก าหนดโดเมนของแอตตรบวทกตวในเอนทตแลวบนทกในพจนานกรมขอมลโดเมน คอกลมคาทถกตองเปนไปไดส าหรบแอตตรบวแตละตว อนไดแก 1. ชนดของขอมล (Data Type) เชน จ านวนเตม, วนท, ตวอกษร, ทศนยม 2. ความยาว (Length) เชน 5 หลก, 35 ตวอกษร 3. รปแบบขอมล (Format) เชน dd/mm/yy (วนท) 4. คาทอนญาต (Allowable value) เชน เปนไดเฉพาะวนศกรตนเดอน 5. ชวงของขอมลหรอขอก าหนดอน ๆ (Range, Constraints) 6. ความหมาย (Meaning) อธบายความหมายของแอตตรบวนนวาคออะไร 7. ความเปนหนงเดยว (Uniqueness) ตองมคาเปนหนงเดยว 8. ความเปนนล (Null support) อนญาตใหเปนนลไดหรอไม 9. คาโดยปรยาย (Default value) ก าหนดใหมคาเปน 0 ขนตอนท 6 การวเคราะหความมเสถยรภาพและการเตบโตในอนาคต การออกแบบโมเดลทด ตองค านงการเปลยนแปลงในอนาคตเสมอ และ ควรจะยดหยนตอการ เปลยนแปลงนน 2.7.8 การเขยน ER Diagram Data model หมายถงกลมของ แนวคดทชวยเราก าหนดโครงสรางของฐานขอมลและ ชดเซททเกยวของกบชดคา สงทใชในการเรยกใช และ เปลยนแปลง ขอมล และ ในบทนนา เสนอแนวคดConceptual Data Modeling ทเรยกวา แบบจา ลอง Entity Relation (ER Model) ทสามารถ อธบายภาพรวม (Data View) ของทงองคกรไดดในรปแบบ ER Diagram แบบจา ลองแบบ E-R Model ถกออกแบบใหงายตอความเขาความเขาใจของผใชงาน โดยไมค านงถงลกษณะการเกบทางกายภาพของขอมลวาเกบอยางไรทใดหลงจากทไดความสมพนธทงหมดแลว พยายามขจดความซบซอนของ Attribute ในแตละEntity ใหมากทสด เพอเขยนเปน Conceptual Schema และเพอใหเกดความเขาใจงาย มนษยจงคดER Diagram เพออธบาย Conceptual Schema ใหงายตอการเขาใจและตความ โดยใชสญลกษณดงตอไปน 2.7.9 การแปลง ER-DIagram ใหเปน SubSchema ( Mapping ER Diagram ) หลงจากทเราได ER Schema เรยบรอยจะเขาส Mapping เพอใหเขยนอยในรปสมการงาย ๆ ขนตอนท 1 ทก ๆ Entity type E ใน ER Schema เราจะสราง Relation R ทรวบรวมAttribute ของ E นนเขาไวในรปสมการแลวเลอกเอาหนงใน Attribute ของ R เปน Key เพอใชเปนตวแทนและงายตอการคนหา โดยใชสญลกษณขดเสนใต และเปนตวหนา สวนคยภายนอก (ForeignKey) คอ สญลกษณตวเอยง

ขนตอนท 2 สา หรบ weak entity type ใน ER schema เราสราง relation R และเอา primarykey attribute ของ owner entity W เพอเปนความสมพนธระหวางกน ตวอยางเชน DEPENDENTประกอบดวย 3 attribute(Dependent_name , sex , และ Birthdate) เราจะเอาESSN(Primary keyattribute ของ EMPLOYEE) มาใสใน R ดงนน ESSN และ DEPENDENT_NAME รวมกนจะกลายเปน Primary key ขนตอนท 3 ถาความสมพนธ 1:1 ใหเลอกเอา Primary key จากหนง entity ทงสองมาเปน Foreign keyของ อก Entity หนง ในตวอยางนเรารวมเอา Primary key ของ EMPLOYEE เปน Foreign key ขEMPLOYEE เปน Foreign key ของ DEPARTMENTถาความสมพนธ 1:Manay ใหเลอกเอา Primary key จากหนง entity ดาน 1 มา เปน Foreignkey ของ อก Entity หนงถาความสมพนธ Many:Many ใหสรางรเลชนนนเพมเตม โดย เอา Primary key จากหนงentity ทงสองมาเปน Foreign key 2.8 เกยวกบ Visual Basic.Net วชวลเบสกดอทเนต (VB.NET) คอ เครองมอสาหรบพฒนาโปรแกรมเปนภาษาหนงในกลมไมโครซอฟทวชวลสตดโอดอทเนต (Microsoft Visual Studio .NET) เปนการโปรแกรมทมสภาพแวดลอมแบบกราฟกสาหรบระบบปฏบตการวนโดว (Windows Operating System) โดยมรากฐานภาษามาจากภาษาเบสก และท างานบนดอทเนตเฟรมเวรค (Dotnet Framework) ถกออกแบบใหมความสามารถในการพฒนาโปรแกรมเชงวตถอยางแทจรง และรองรบการออกแบบดวยยเอมแอล (UML = Unified Modeling Language) วชวลสตดโอดอทเนต (Visual Studio .NET) คอ เครองมอสาหรบพฒนาโปรแกรมแบบครบวงจร เปนการรวมเครองมอทจาเปนตอการพฒนาโปรแกรมอยางครบถวน (IDE = Integrated Development Environment) ซงรวมบรการการพฒนาภาษาโปรแกรม บรการคลาสพนฐานใหนามาใชงานรวมกนไดอยางเปนระบบ เชน เอสควแอลเซรฟเวอร (SQL Server) วชวลเบสกดอทเนต (VB.NET) วชวลซชารป (VC#) วชวลเจชารป (VJ#) วชวลซพลสพลส (VC++) และเอเอสพดอทเนต (ASP .NET) เปนตน โดยทงหมดทางานอยบนซแอลอาร (CLR = Common Language Runtime) ทรองรบการประมวลผลและเขาใชทรพยากรในเครองไดอยางมประสทธภาพ 2.9 เกยวกบ SQL SEVER 2005 SQL Server 2005 เปนแพลตฟอรมดาตาเบสครบวงจร ซงมระบบบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ พรอมกบมเครองมอระบบธรกจอจฉรยะ (business intelligence -BI) ในตว กลไกดาตาเบสของ SQL Server 2005 ชวยใหจดเกบขอมลรเลชนแนลและขอมลทมโครงสรางไดอยางปลอดภยมากขนและมเสถยรภาพมากขน รวมทงชวยใหสรางและบรหารแอพพลเคชนขอมลประสทธภาพสงและพรอมทจะใหบรการตลอดเวลาเพอใชในธรกจ กลไกขอมลของ SQL Server 2005 ถอเปนหวใจส าคญของโซลชนบรหารขอมลระดบเอนเตอรไพรซ นอกจากนน SQL Server 2005 ยงไดผสมผสานระบบวเคราะห ระบบทารายงาน ระบบผสานขอมล และระบบแจงเตอนทดทสดเขาไวดวยกน วธการนจะชวยใหสรางและตดตงโซลชน BI ทคมคาทชวยใหจดสรรขอมลไปยงทกจดภายในองคกรไดผานระบบใหคะแนนระบบขอมลสาหรบ

ผบรหาร เวบเซอรวส และอปกรณโมไบลตางๆ SQL Server 2005 สามารถทางานรวมกบ Microsoft Visual Studio, Microsoft Office System และชดเครองมอพฒนารนใหมๆ อาทเชน Business Intelligence Development Studio เปนตน ดวยเหตน SQL Server 2005 จงตางจากระบบรหารดาตาเบสชนดอนๆอยางมาก SQL Server 2005 เปนการปรบปรงให SQL Server 2000 มความแขงแกรงยงขนในรปของโซลชนบรหารและวเคราะหขอมลแบบเบดเสรจ ซงชวยใหองคกรทกขนาดทางานตางๆเหลานได - สราง ตดตง และบรหารเอนเตอรไพรซแอพพลเคชนทมความปลอดภยมากขน ขยายระบบไดดขน และมเสถยรภาพมากขนกวาเดม - เพมผลผลตสงสดใหแกระบบงานดานไอท โดยลดความซบซอนของการพฒนาและใหบรการดาตาเบสแอพพลเคชน - แลกเปลยนขอมลระหวางแพลตฟอรมแอพพลเคชนและอปกรณหลากชนด เพอชวยใหการเชอมโยงระบบภายในและภายนอกทาไดงายขน - ควบคมคาใชจาย โดยไมไดทาใหประสทธภาพ ความพรอมในการใหบรการ ความสามารถในการขยายระบบ หรอระบบรกษาความปลอดภยดอยลง 2.9.1 แพลตฟอรมขอมลของ SQL Server ประกอบดวยเครองมอตางๆดงน - รเลชนแนบดาตาเบส กลไกรเลชนแนลดาตาเบสทปลอดภยมากขน มเสถยรภาพมากขน ขยายระบบไดดขน และมความพรอมในการทางานทดขนกวาเดม กลไกดงกลาวไดรบการปรบปรงใหมประสทธภาพดขน เพอรองรบการทางานของขอมลแบบมโครงสรางและไมมโครงสราง (XML) ได - บรการสรางชดขอมลซา บรการสรางชดขอมลซาใชรองรบการทางานของแอพพลเคชนแบบกระจายแอพพลเคชนประมวลผลขอมลโมไบล ระบบทตองเตรยมความพรอมในการใหบรการตลอดเวลา และระบบทมการขยายตวตลอดเวลา ขอมลชดทสองจะรองรบการทางานของโซลชนระบบทารายงานองคกร และผสานการทางานรวมกบระบบอนๆ อาทเชน ดาตาเบส Oracle ทมอยเดมเปนตน - บรการแจงเตอน คณสมบตบรการแจงเตอนททนสมยมากขน เพอรองรบการพฒนาและการตดตงแอพพลเคชนทมการขยายตวตลอดเวลา ซงจะทาใหอปกรณทเชอมตอกบระบบหรออปกรณโมไบลไดรบขอมลสวนตวลาสดอยางทนทวงท - บรการผสานขอมล คณสมบตตด แปลงสภาพ และโหลด (extraction, transformation and loading -ETL) ขอมล รองรบการทางานของระบบคลงขอมลและการผสานขอมลระดบเอนเตอรไพรซ - บรการวเคราะห คณสมบตประมวลผลการวเคราะหออนไลน (online analytical processing -OLAP) ชวยรองรบการวเคราะหชดขอมลขนาดใหญทซบซอนไดอยางรวดเรว โดยใชระบบจดเกบขอมลหลายมต -บรการทารายงาน โซลชนครบวงจร สาหรบการสราง การบรหาร และการจดการ รายงานทเปนกระดาษแบบเกา หรอรายงานผานเวบแบบอนเตอรแอคทฟ - เครองมอบรหาร SQL Server มเครองมอบรหารแบบเบดเสรจ เพอรองรบการ

บรหารและปรบแตงดาตาเบส รวมทงยงผสานการทางานกบเครองมออนๆได อาทเชน Microsoft Operations Manger (MOM) และ Microsoft Systems Management Server (SMS) อกดวย สวนโพรโตคอลเรยกใชขอมลแบบมาตรฐานจะชวยลดเวลาในการผสานขอมลของ SQL Server กบระบบทมอยเดมลงไดอยางมาก นอกจากนน SQL Server ยงมบรการเวบเซอรวสในตว ซงสามารถนาไปทางานรวมกบแอพพลเคชนและแพลตฟอรมอนๆไดเปนอยางดอกดวย - เครองมอพฒนา SQL Server มเครองมอพฒนาแบบเบดเสรจในตว เพอรองรบการทางานกบกลไกลดาตาเบส ระบบ ETL ระบบคลงขอมล ระบบ OLAP และระบบทารายงาน แถมยงผสานการทางานกบ Microsoft Visual Studio ไดอยางกลมกลน เพอชวยใหผใชมสภาพแวดลอมในการพฒนาแอพพลเคชนแบบครบวงจร ระบบยอยหลกๆใน SQL Server มโมเดลออปเจกตและชด application programming interfaces (APIs) เปนของตนเอง เพอขยายขอบเขตของระบบขอมลไปยงทศทางใดกได ใหสอดคลองกบความตองการเฉพาะในธรกจ 2.10 วรรณกรรมทเกยวของ พรเพญ สนณรงค (2549) ระบบงานกองทนหมบาน บานยางเครอ ตาพลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม วตถประสงค เพอทจะนาระบบคอมพวเตอรเขาไปชวยในการปฏบตการของระบบงานกองทนหมบานบานยางเครอตาพลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม ซงจะทาใหลดระยะเวลาในการปฏบตงานลงได ลดการทางานทซ าซอน ประหยดพนทในการนเกบเอกสาร และทส าคญจะทาใหระบบตรวจสอบขอมลสมาชกกองทนหมบานบานยางเครอ เปนไปดวยความรวดเรวยงขน ระบบงานกองทนหมบาน บานยางเครอ ตาพลหนองโดน อ าเภอจตรส จงหวดชยภม ไดพฒนาโดยโปรแกรม MICROSOFT SQL SERVER 2002 เปนฐานขอมลเพอใชในการจดการดานขอมล และใชโปรแกรม VISUAL BASIC 6.0 ออกแบบในสวนของผใชเพอใหเกดความสะดวกในการใชงานของผใช โดยโปรแกรมฯสามารถทาการบนทก แกไข ปรบปรง ขอมลพนฐานทวไป และขอมลการบรการในระบบงานกองทนหมบาน และขอมลอนๆ รวมทงสามารถประมวลผลรายงานตางๆ ไดอตโนมต และสามารถจดทารายงานทเกยวกบการกยมเงนและการชาระเงนกยม เปนการลดภาระของเจาหนาทไดอกทางหนง รวมทงใชเปนขอมลในการบรหารจดการงานกองทนหมบาน ไดดวย จราภรณ นนทะล (2548) ศกษารปแบบการบรหารและการจดการกองทนหมบานและธนาคารประชาชน อ าเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ผลจากการสมภาษณประชาชนหม บานดอนเวยง จนทร หมท 18 จานวน 20รายการไดขอมลทสมบรณจากเพศชาย จานวน 9 คน เพศหญง จานวน 11 คนประชาชนสวนใหญมอายระหวาง 41-45 ป ทราบเรองกองทนหมบานจากสอมวลชนประเภทวทยโทรทศน มทศนคตทมตอโครงการกองทนหมบานทเปนสงสรางความเขมแขงใหชมชนมความสามคคกระตอรอลนในการคดรปแบบบรหารการจดการเงนเพอมใหสญหาย และคดวาเงนจานวนนจะสามารถสรางอาชพใหเกดรายไดแกประชาชนได ในจดดอยของโครงการประชาชนสวนใหญใหความเหนวาระเบยบขอบงคบน สวนกลางเปนผก าหนดวาใหชาระคนทงตนและดอกภายใน 1 ป ชาวบานมความเดอดรอยในขอบงคบน การบรหารการ

จดการใหมประสทธผลสวนใหญตองการระยะเวลาในการใชหน 2-5 ป ในดานกลมผบรหารสวนใหญจะไววางใจใหคนมประสบการณในการปกครองเปนผใหญบาน กรรมการหมบานหรอผมความรเปนผบรหารเงนกองทนสาหรบขอเสนอแนะตอรฐบาลในโครงการกองทนหมบานรฐบาลควรก าหนดนโยบายวางแผนตดตามผลอยางตอเนองเพอจะไดทราบปญหาแนวทางแกไข ทส าคญควรจะมวทยากรหรอผทมความรในการบรหารจดการคอยแนะนาหรอชชองทางใหคณะกรรมการในดานการผลตการก าหนดใหสวนราชการทเกยวของจดหาวทยากรหรอผทมความรในการสงเสรมอาชพใหประชาชนตามสภาพแวดลอม และความเปนไปไดของทองถนรวมไปถงการจดหาตลาดสาหรบรองรบผลผลตของประชาชนจะดยง วราภา คณาภร (2547) ความสามารถในการชาระคนเงนกของสมาชกกองทนหมบานในจงหวดเชยงใหม วตถประสงค เพอศกษาการชาระคน ปจจยทมผลตอการชาระคน รวมทงปญหาและอปสรรคในการชาระคนเงนกกองทนหมบานในจงหวดเชยงใหม โดยมจานวนตวอยางทใชในการศกษานทงหมด 210 ตวอยาง ผลการศกษาพบวา ตวอยางสมาชกรอยละ 56.7 ไดทาการชาระคนเงนกแกกองทนหมบานดวยการชาระคนครงเดยวพรอมดอกเบย และมตวอยางสมาชกฯ เพยงรอยละ 6.7 ของจานวนตวอยางสมาชกฯ ทงหมดเทานนทไมสามารถคนเงนกไดตามสญญา สวนปจจยทมผลตอความสามารถในการชาระคนเงนกกองทนหมบาน ไดแก การประกอบอาชพรบจาง การศกษาในระดบประถมศกษา รายไดของทงครวเรอน และอตราดอกเบยของกองทนหมบาน สาหรบปญหาและอปสรรคในการชาระคนเงนก คอ ระยะเวลาในการกเงนสนเกนไป จ านวนเงนกไมเพยงพอ และในบางกองทนมอตราดอกเบยคอนขางสง และขนตอนการขอกมความซบซอน ขอเสนอแนะทไดจากการศกษาครงน คอ ผทมสวนเกยวของกบการดาเนนนโยบายกองทนหมบานควรใหความสนใจเปนพเศษกบปจจยทง 4 ทมความสมพนธกบความสามารถในการชาระคนเงนก โดยอตราดอกเบยทเหมาะสมนนควรอยทระดบรอยละ 6 ตอป นอกจากนควรมการปรบปรงทางดานกฎระเบยบของกองทนใน 2 ประเดน คอ 1) เพมระยะเวลาของการกยมเงนใหมากวา 1 ป และ 2) ขยายวงเงนกเพมขน สดทายทางภาครฐบาลควรมการจดสงเจาหนาทเขาไปใหความรในการพฒนาอาชพสมาชกฯ เพอใหสมาชกสามารถสรางโอกาสสรางรายไดใหตนเองจากเงนทนทไดจากกองทนหมบานไดมประสทธภาพมากยงขน