การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

โดย

นางสาวจารวรรณ ยงยงค

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

โดย

นางสาวจารวรรณ ยงยงค

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF DEMOCRATIC CITIZENSHIP CHARACTERISTICS OF MATTHAYOMSUKSA 1 STUDENTS USING GROUP INVESTIGATION MODEL

By Miss Jaruwan Yingyong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Education Program in Teaching Social Studies

Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2015 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม” เสนอโดย นางสาวจารวรรณ ยงยงค เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนสงคมศกษา

........................................................................ (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท...........เดอน.......................พ.ศ..............

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. อาจารย ดร. มนสนนท น าสมบรณ 2. ผชวยศาสตราจารย ดร. อรพณ ศรสมพนธ 3. อาจารย ดร. ชยรตน โตศลา

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .............................................. ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม) .............../.............../............... .............................................. กรรมการ .............................................. กรรมการ (ดร.วฒนา อคคพานช) (อาจารย ดร.มนสนนท น าสมบรณ) .............../.............../............... .............../.............../............... .............................................. กรรมการ .............................................. กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ) (อาจารย ดร.ชยรตน โตศลา) .............../.............../............... .............../.............../......

ง

54262303: สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ค าส าคญ: คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย/รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จารวรรณ ยงยงค: การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: อ.ดร.มนสนนท น าสมบรณ, ผศ.ดร.อรพณ ศรสมพนธ, อ.ดร.ชยรตน โตศลา. 243 หนา การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 2) ศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม และ 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 จ านวน 49 คน ทไดมาจากการสมอยางงาย โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2) แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3) แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และ 5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช

กระบวนการกลม สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจยพบวา

1. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2. พฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มพฒนาการจากระดบปานกลางไปสง 3. ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม โดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา.......................................... ปการศกษา 2558 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1………….…………..…. 2…….....….….……..…….. 3………..…....………….

จ

54262303: MAJOR: TEACHING SOCIAL STUDIES KEYWORD: DEMOCRATIC CITIZENSHIP CHARACTERISTICS / GROUP INVESTIGATION MODEL JARUWAN YINGYONG: THE DEVELOPMENT OF DEMOCRATIC CITIZENSHIP CHARACTERISTICS OF MATTHAYOMSUKSA 1 STUDENTS USING GROUP INVESTIGATION MODEL. THESIS ADVISORS: MANASANAN NAMSOMBOON, Ph.D., ASST.PROF. ORAPIN SIRISAMPHAN, Ph.D., AND CHAIRAT TOSILA, Ph.D. 243 pp. The purposes of this research were to: 1) compare the democratic citizenship characteristics of the Mathayomsuksa 1 students before and after the participation in the learning management us ing group investigation model 2) investigate the growth of democratic citizenship characteristics of the Mathayomsuksa 1 students during the participation in the learning management using group investigation model 3) compare the learning achievement on democratic citizenship of the Mathayomsuksa 1 students before and after using group investigation model and 4) study the opinions of the Mathayomsuksa 1 students toward using group investigation model. The sample of this research consisted of 49 students from Mathayomsuksa 1/10 students studying in the second semester during the academic year 2015 at Mathayomwatsing School, Chomthong District, Bangkok of The Secondary Educational Service Area Office 1, using simple random sampling and taking each classroom as a sampling unit. The instruments were: 1) lesson plans 2) a democratic citizenship characteristics test 3) an assessment form of democratic citizenship characteristics 4) a learning achievement test and 5) a questionnaire on students’ opinions towards

the learning management using group investigation model. The collected data were analyzed by mean ( X ), standard deviation (S.D.), dependent sample t-test and content analysis. The findings were as follows: 1. The democratic citizenship characteristics of students after the participation in the learning achievement using group investigation model were significantly higher than before the participation learning at the .05 level. 2. The development of democratic citizenship characteristics of the Mathayomsuksa 1 students during the participation in the learning management using group investigation model had developed from moderate to high level. 3. The learning achievement of students on democratic citizenship after the participation in the learning achievement using group investigation model were significantly higher than the learning achievement before the participation at the .05 level. 4. The opinions of students towards participation in the learning management using group investigation model were at the highest level. Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University Student’s signature.......................................... Academic Year 2015 Thesis Advisor’s signature 1….…….....…....…….….…. 2……..……..…….……......…… 3…….……....….…..……….

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เลมนส าเรจลลวงเปนอยางดดวยความกรณาในการใหค าปรกษา ค าแนะน า ความชวยเหลอ และก าลงใจจากอาจารย ดร.มนสนนท น าสมบรณ ผชวยศาสตราจารย ดร.อรพณ ศรสมพนธ และอาจารย ดร.ชยรตน โตศลา ผเปนอาจารยทปรกษาตงแตเรมตนจนวทยานพนธเลมนส าเรจลลวงไปดวยด ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ไชยยศ ไพวทยศรธรรม ประธานตรวจสอบวทยานพนธ และ ดร.วฒนา อคคพานช ผ ทรงคณวฒ ทกรณาใหค าปรกษา แนะน า แกไขขอบกพรองเพอใหวทยานพนธมความถกตองและสมบรณยงขน ขอขอบพระคณ อาจารย ดร.เพญพนอ พ วงแพ อาจารยพ ช าต แกวพวง และ ผชวยศาสตราจารย ดร. วรรณวร บญคม ทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอในการวจย ท าใหผวจยด าเนนการวจยและเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ รวมทงขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอการท าวทยานพนธใหมความถกตองและสมบรณยงขน ขอขอบพระคณผอ านวยการ รองผอ านวยการ กลมบรหารงานบคคล คณะครและนกเรยนโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ทใหความรวมมอและอ านวยความสะดวกในการเกบขอมลเปนอยางด ขอขอบพระคณเพอน พและนองระดบปรญญาโท สาขาวชาการสอนสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร และบคคลอนเปนทรกทกทานส าหรบความชวยเหลอ ค าแนะน าและก าลงใจทมใหเสมอมาจนท าใหวทยานพนธเลมนส าเรจลลวงเปนอยางด สดทายนขอขอบพระคณ บดา มารดา ผ ซ งให ชวต การอบรมเล ยงด ให ความ ร ความสามารถ เปนผวางรากฐานทางการศกษา รวมถงสนบสนนปจจยทางการศกษามาโดยตลอด และขอขอบคณสมาชกในครอบครวทกๆ ทานทเปนก าลงใจในการศกษาเปนอยางด ท าใหผวจยส าเรจการศกษาปรญญาโทดงทมงหมายไว

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ......................................................................................................................... ฎ สารบญแผนภาพ...................................................................................................................... ฑ บทท 1 บทน า………………………………………………………………………….…... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา……………………………….…………... 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย……………………………………………………... 12 ค าถามการวจย……………………………………………………..…....... 13 วตถประสงคของการวจย………………………………………………..... 13 สมมตฐานของการวจย………………………………………………......... 13 ขอบเขตของการวจย………………………………………………………. 14 ประชากรและกลมตวอยาง………………………………………. 14 ตวแปรทศกษา………………………………………………........ 14 เนอหาทใชในการวจย…………………………………………… 14 ระยะเวลาในการวจย…………………………………………….. 14 นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………….. 15 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ……………………………………………….. 17 2 วรรณกรรมทเกยวของ……………………………………………………………. 18 รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ………………. 19 ความหมายของรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม................................................................. 19 แนวคดของรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม…….............................................……… 21

ซ

บทท หนา วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม................................................................. 23 ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม…......................................................…... 24 ขนตอนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม................................................................. 26 ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม………………….............……… 32 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย…………...........…. 35 ความหมายของพลเมอง …………………………………............. 35 ความหมายของพลเมองในระบอบประชาธปไตย........................... 35 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย………..... 36 ทฤษฎจตวทยาพฒนาการทเกยวกบคณลกษณะ ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย………......................... 49 พฒนาการเรยนรความเปนพลเมองในแตละชวงวย........................................ 57 แนวทางในการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย…………........................................................…….. 60 งานวจยทเกยวของ......................................................................................... 67 งานวจยทเกยวของกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม…………………………….........……… 67 งานวจยในประเทศ……………………………......…….. 67 งานวจยตางประเทศ…………………….……………….. 69 งานวจยทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย…………………………...........………. 70 งานวจยในประเทศ……………………………...…...….. 70 งานวจยตางประเทศ………………………....…………... 72

ฌ

บทท หนา 3 วธการด าเนนการวจย…………………………………………...…….…………... 73 เครองมอทใชในการวจย…………………………………………......….. 74 การสรางเครองมอทใชในการวจย………………………........................ 75 การด าเนนการทดลองในการวจย………............……………..………… 96 การวเคราะหขอมล……………………………………………......…..… 97 สรปวธด าเนนการวจย……………………...………………………......... 98 4 ผลการวเคราะหขอมล……………………………....……................……………. 100 ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและ หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม ......................................................................... 101 ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย ชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม................................................................ 102 ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม........................................................................... 104 ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม................................................................. 105 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ……………………....……….......... 110 สรปผลการวจย……….....................…………………………………....... 111 อภปรายผล……….....................………………………………….............. 112 ขอเสนอแนะ……….....................………………………………...…........ 120

ญ

บทท หนา ขอเสนอแนะส าหรบการน าไปใช……………...…..................... 120 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป…………............................... 121 รายการอางอง................................................................................................................... 122 ภาคผนวก......................................................................................................................... 129 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ................................................................................ 130 ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย............................................ 132 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการท าวจย................................................................. 186 ประวตผวจย...................................................................................................................... 243

ฎ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 ล าดบขนพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจท……………………….....……....….. 50 2 ความรความเขาใจ ความสามารถและทกษะ ของความเปนพลเมองในระดบชนมธยมศกษาปท 1-3…………...........… 59 3 โครงสรางรายวชา ส 21102 สงคมศกษา 2………………………….........…….…. 75 4 โครงสรางแผนการจดการเรยนร………………….………………...........………... 77 5 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยกบตวบงชของแบบทดสอบวดคณลกษณะ ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย.............................................. 80 6 เกณฑระดบคะแนนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย............. 81 7 เกณฑระดบคะแนนรายดานของคณลกษณะความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตย................................................................................... 82 8 การแปลความหมายของค าถามคณลกษณะความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตย................................................................................... 85 9 คาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมนคอนกเรยน คร และ บคคลภายนอก............................................................................................... 86 10 การวเคราะหความสมพนธระหวางจดประสงคการเรยนรกบระดบพทธพสย ของขอสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย........................................ 89 11 การแปลความหมายของค าถาม............................................................................ 93 12 ตารางสรปวธการด าเนนการวจย.......................................................................... 99 13 ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม........................................ 101 14 ผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม.................... 102

ฏ

ตารางท หนา 15 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม....................................................................... 104 16 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม.................................... 105 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ......................... 113 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะ ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ.......................... 149 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนพฤตกรรมคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ....................................................... 154 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ................... 157 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชสตร ของคเดอร รชาดสน KR-20.................................................................. 173 22 ดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ของผเชยวชาญ............................................................................................. 177

ฐ

ตารางท หนา 23 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม................. 178 24 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน................................. 179 25 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน................................. 182 26 คะแนนแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม..................................... 185

ฑ

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย………………………………………………..… 12 2 แสดงผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม………………………………… 34 3 หลกการรวมในดานคณลกษณะของพลเมอง………………………….….. 45 4 ทฤษฎตนไมจรยธรรม แสดงจตลกษณะพนฐาน และองคประกอบทางจตใจของพฤตกรรมทางจรยธรรม……….... 54 5 หลกการรวมดานการจดการเรยนร ทเกยวกบความเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตย………..….… 60 6 การสรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม….…....................................................... 79 7 การสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1........................... 84 8 การสรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ......................... 87 9 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1..................................................................... 92 10 การสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม...................... 95

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ประเทศไทยเปลยนแปลงระบอบการปกครองเปนแบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย เปนประมข ตงแตพทธศกราช 2475 ซงจดวามการพฒนากระบวนการประชาธปไตยมารวม 80 ป แตยงคงมปญหาของการถอยกลบไปสยคทเรยกวา “ขาดความเปนประชาธปไตย” (ถวลวด บรกล และคณะ, 2555: 1) โดยพจารณาไดจากสถานการณและวกฤตการณตางๆ ทเกดขนในสงคมไทย ท งปญหาดานการซอสทธขายเสยง การทจรตคอรรปชน การเหนประโยชนของตนมากกวาประโยชนของสงคม การละเมดสทธ ไมเคารพกฎหมาย สงคมขาดระเบยบวนย หรอแมแตความขดแยงทางการเมอง ซงพนฐานของการขดแยงทางการเมองของประเทศไทยในปจจบนน น เกดจากนกการเมองและประชาชน ไมเขาใจสทธและหนาทในระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยทแทจรง ทกคนตางใชเสรภาพไปในทางทเปนประโยชนสวนตว และท าใหเกดความขดแยงทางสงคม (เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม, 2554: 388-389) โดยจากสภาพปญหาการเมอง การปกครองไทย สามารถจดกลมปญหาได 3 เรองใหญๆ คอ ปญหาความไมเปนประชาธปไตย ของระบบการเมอง ประชาชนยงไมเปนเจาของอ านาจสงสดในการปกครองประเทศอยางแทจรง ปญหาความดอยประสทธภาพของระบบการเมอง ระบบการเมองไทยยงไมสามารถน าความสขความเจรญกาวหนามาสประชาชน และประเทศชาตไดอยางแทจรง ทงทประเทศไทยเปนประเทศ ทมทรพยากรอดมสมบรณ แตเรากพบวาประชาชนสวนหนงยงอดยาก ยากจน แสดงถงการกระจายทรพยากรทไมเปนธรรม ปญหาความทจรตของระบบการเมองไทย มการเบยดบงงบประมาณแผนดน รบสนบน เกบสวยจากเจาหนาทของรฐ ออกกฎระเบยบเพอใหไดผลประโยชน ใชอ านาจและอทธพลในทางมชอบ ซงกอใหเกดผลรายตอประเทศชาตและประชาชนอยางรนแรง ทงยงกอใหเกดปญหาอนๆตามมาอกมากมาย (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2557: 10-11) จากการแกไขปญหาการเมองไทยทผานมา ทกภาคสวนไดมความคดเหนและพยายามทจะแกไขปฏรปการเมองไทยใหดขนไมวาจะเปนการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ การปรบปรงโครงสรางทางการเมอง การปรบปรงระบบการเลอกตง การปราบปรามการซอเสยง การตงองคกรอสระเพอ

2

ตรวจสอบนกการเมอง การกระจายอ านาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน แตอยางไรกตาม ยงพบวา ระบบการเมองยงประสบปญหาอยเชนเดม (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2557: 15-16) นอกจากนการไมยอมรบกฎกตกาตามแนวทางของประชาธปไตยอยางแทจรง มกอางสทธ เสรภาพ แตขาดการค านงถงภราดรภาพ คอมนษยทกคนจะตองมความเทาเทยมกนและปฏบตตอกนดจพนอง รวมถงการใหขอมลแกสงคมมการบดเบอน เพอผลประโยชนของกลมตน จนท าให คนอนๆ ทไมไดเกยวของเกดความสบสน น ามาซงการถกแทรกแซงบอนท าลายความมนคง และความสามคคในชาต (สพตรา จตตเสถยร, 2553: 10) สงผลใหการแกปญหาการเมองไทยทผานมา ไมไดผล เนองจากไมใชการแกปญหาทสาเหตอยางแทจรง ซงเมอพจารณาถงสาเหตทแทจรงของปญหาทเกดขนในสงคมไทยนน เกดจากประชาชนขาดความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ไมเขาใจถงหลกการส าคญของการปกครอง ในระบอบประชาธปไตย ถกชกจงและปลกระดมไดงาย นกการเมองสวนใหญจะมความคดแบบมจฉาทฐ คอเหนแกประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสวนรวม (เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม, 2554: 389-390) สอดคลองกบรายงานการวจยของสถาบนพระปกเกลาทพบวา เยาวชนมความสบสนตอประชาธปไตย ขาดการวเคราะหเหตผล และมองไมเหนภาพของการมประชาธปไตย ไมทราบวาหากขาดการเคารพสทธผอนแลวจะเกดอะไรขน ยดความเหนของตนเองโดยไมสนใจเพอนรวมงาน และเหนการเอาเปรยบบคคลอนเปน เรองธรรมดา (ถวลวด บรกล , 2551: 5-6) สอดคลองกบสายชล สตยานรกษ และทพยพาพร ตนตสนทร (2555: 4) ทรวมกนส ารวจและวเคราะหถงวถไทยในอดตถงปจจบนทไมเออตอความเปนพลเมองไทย ไดแก การปกครองแบบรวมศนยอ านาจ ตลอดจนการตกอยภายใตระบบอปถมภ ระบบการศกษาทกลอมเกลาใหประชาชนรบใชกลไกของรฐเปนแบบแผนเดยวกนท งประเทศ และมเนอหาสาระทสอนแตเรองหนาทพลเมอง การสอสารมวลชนทเปรยบเสมอนกระบอกเสยงของรฐ หรอการสอสารทางเดยว สถาบนครอบครวทใชระบบอาวโสในการอบรมสงสอนบตรหลาน และมโนทศนทมตอวฒนธรรมไทย วาเปนวถทดงาม และควรคงอยไวไมเปลยนแปลง การจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยจงถอวามความส าคญ โดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม(ฉบบท 2) พ.ศ.2545มาตรา 7 มงหมายใหในกระบวนการเรยนรตองปลกฝงจตส านกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครอง ในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจน

3

อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง (กระทรวงศกษาธการ, 2545: 3) ซงสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 6) ทมงพฒนาผเรยนใหมความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข สอดคลองกบการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ทมงพฒนาคณภาพคนไทยยคใหมใหสามารถคดวเคราะห แกปญหา คดรเรมสรางสรรค มจตสาธารณะ มระเบยบวนย เหนแกประโยชนสวนรวม สามารถท างานเปนกลม มศลธรรม คณธรรม จรยธรรม คานยม จตส านก และความภมใจในความเปนไทย ยดมนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รงเกยจการทจรต ตอตานการซอสทธขายเสยง และสามารถกาวทนโลก (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552: 9-12) ซงเปนการศกษาทมงปลกฝงใหประชาชนของรฐมคณลกษณะของความเปนพลเมอง ทเหมาะสม มสวนรวมอยางกระตอรอรนตอการปกครอง รจกสทธ หนาท และการปกปองสทธของบคคลและประโยชนสาธารณะ มความรความสามารถในการตดสนใจอยางมคณภาพ และอยบนขอเทจจรงและเหตผล (ศรณย หม นทรพย, 2553: 4-5) โดยความเปนพลเมองน นถอไดวา มความส าคญ เพราะถาสมาชกในสงคมประชาธปไตยรจกปฏบตตนเปนพลเมองดยอมเกดผลดตอสงคมและประเทศ ซงท าใหสงคมและประเทศพฒนาไปอยางมนคง เพราะการททกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนอยางหลากหลาย ยอมสงผลใหการท างานนนมประสทธภาพ อกทงยงกอใหเกดความรกและความสามคค ในหมคณะ สงคมมความเปนระเบยบ สงบเรยบรอย เพราะ ทกคนปฏบตตามระเบยบกตกา และกฎเกณฑททกคนยอมรบ สงคมมความเปนธรรม สมาชกทกคนไดรบสทธ หนาท เสรภาพ ความเทาเทยมกนตามกฎหมาย และสมาชกในสงคมมความเออเฟอเผอแผและมน าใจตอกนตามหลกศลธรรมทเปนพนฐานในการปฏบตตอกนตามวถประชาธปไตย (ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2555: 22-23)

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มงใหนกเรยนอยรวมกนในสงคมไทย และสงคมโลกอยางสนตสข การเปนพลเมองด ศรทธาในหลกธรรมของศาสนา การเหนคณ ค าข อ งท รพ ย าก ร แ ล ะ ส งแ วดล อ ม ค ว าม รก ช า ต แ ล ะ ภ ม ใจ ใน ค วาม เป น ไท ย (กระทรวงศกษาธการ, 2551:10) ซงการเปนพลเมอง หมายถง คนทอาศยอยในรฐ ท าหนาทเปนก าลงส าคญของรฐ มส านกในสทธ หนาท และความรบผดชอบ ท งตอตนเอง ครอบครว รฐ และมความรบผดชอบตอสวนรวมรวมกน(ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร , 2556: 13)

4

ซงสอดคลองกบยทธศาสตรพฒนาการศกษาเพ อสรางความเปนพลเมอง พ.ศ. 2553-2561 (คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด, 2553: 4-5) ทมเปาหมายเพอท าใหการปกครองในระบอบประชาธปไตยประสบความส าเรจในประเทศ โดยการสราง “พลเมอง” ทมความสามารถปกครองตนเองในระบอบประชาธปไตย ซงหมายถง สมาชกในสงคมทใชสทธ เสรภาพ โดยมความรบผดชอบตอตนเอง ตอผอน และตอสงคม โดยบคคลทเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย จะมพฤตกรรมทส าคญ คอ การมคารวธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงความเคารพซงกนและกน เคารพในระเบยบกฎเกณฑหรอระเบยบขอบงคบของสงคมสวนรวม การมสามคคธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงออกของบคคลซงอยรวมกนในสงคมและมการท างานรวมกน มการประสานประโยชนของหนวยงานและองคกรรวมกน มลกษณะการรวมคด รวมท าหรอท างานเปนทมดวยความเตมใจเปนน าหนง ใจเดยวกน และตงใจปฏบตงานนนใหส าเรจลลวงตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนด และการมปญญาธรรม เปนพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกในดานผใชสตปญญา ใชเหตผล และความ ถกตองในการพฒนาหรอแกไขปญหาในการด าเนนชวตประจ าวน (ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2555: 25-28) จากความส าคญของการเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย โรงเรยนมธยมวดสงหจงไดก าหนดทศทางของโรงเรยนโดยมเปาประสงคใหนกเรยนเปนพลเมอง และ พลโลกทด มคณภาพและมความสข ตามแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาป 2556 - 2558 (นโยบายและแผนงานโรงเรยนมธยมวดสงห, 2556: 28-30) โดยการฝกใหผเรยนเกดคณลกษณะความเปนพลเมองตามระบอบประชาธปไตยนน จะท าใหผเรยนกลายเปนพลเมองทด มคณภาพ และเปนสมาชกทดของสงคมตอไป แตจากสภาพการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมองทผานมายงไมไดผล เนองจากปญหาทพบเกยวกบการจดการเรยนการสอนความเปนพลเมองส าหรบประเทศไทยนน ถงแมจะเคยม “วชาหนาทพลเมอง” เปนวชาเฉพาะในหลกสตรการศกษาทนกเรยนทกคนตองเรยน แต “วชาหนาทพลเมอง” ไดถกลดทอนความส าคญใหเหลอเพยงเปนสาระหนงในสาระการเรยนรสงคมศกษาเทานน นอกจากนนเนอหาตามทหลกสตรก าหนดกเปนวชาการมาก อกทงยากเกนไปส าหรบนกเรยน วชาหนาทพลเมองจงกลายเปนวชาทนาเบอ และท าใหการศกษาขนพนฐานของชาตไมสามารถสรางเดกและเยาวชนใหเปน “พลเมอง” ใหกบประเทศไทยได อกทงหลกสตรและวธการจดการเรยนการสอนเนนความรภาคทฤษฎ และวธการบรรยาย ทงๆทความเปนพลเมอง คอการเคารพตนเอง เคารพผอน เคารพกตกา และมความรบผดชอบตอสงคม และการไดมาซงคณลกษณะดงกลาว ตองจดการเรยนการสอนแบบคดวเคราะห ฝกฝน ผานกจกรรมเชงกระบวนการเรยนรของกลมรวมกน นอกจากนในปจจบนความรความเขาใจเรองประชาธปไตยในโรงเรยน

5

ซงสมพนธกบการสรางความเปนพลเมองโดยตรงนน เทาทปรากฏในสถานศกษาเปนแตเพยงการเลอกต งสภานก เรยน ท งๆ ทประชาธปไตยเปนเรองของวถ ชวต การอย รวมกนในสงคม (คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด, 2553: 2) ซงสอดคลองกบ อ าพล จนดาวฒนะ และคณะ(2555: 8) ทไดกลาวถงระบบการสอนสวนใหญทเนนการสอนดวยวธบรรยายเนอหาวชาเกยวกบความเปนพลเมองด และความเปนพลโลกทดมากกวาการจดฝกฝนปฏบต ท าใหขาดประสบการณตรงในการเรยนรเกยวกบการเปนพลเมองด และการเปนพลโลกท ด ท าใหผเรยนขาดโอกาสในการพฒนานสยดานความรบผดชอบทางสงคม ทางศลธรรมและจรยธรรม โดยเฉพาะขาดประสบการณในการมสวนรวมกบชมชน การรบใชสงคมซงเปนแกนสาระ และรากฐานของการเปนพลเมองดและการเปนพลโลกทด สอดคลองกบวฒนา อคคพานช (2543: 58) ทไดกลาววา การจดการศกษาในเรองประชาธปไตย มกเปนการเรยนโดยใชทองจ า ผเรยนไมเหนคณคา ไมเขาใจ จงกลายเปนวชาทเครยด บางครงผ สอนกเบอ ไมชอบการเมอง เนองจากผ สอนเองกยงไมไดเขาใจสาระของการเมองอยาง แตกฉานพอ ซงจากสภาพปญหาการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย สงผลใหการประเมนผลสมฤทธทางการศกษานานาชาต (IEA)ดานความรเกยวกบพลเมองศกษา พบวานกเรยนไทยมคะแนนเฉลย 452 ซงต ากวาคาเฉลย 500 คะแนนของ ICCS และเมอจ าแนกระดบความสามารถของนกเรยนไทยพบวามความสามารถระดบ 3 รอยละ 25 ความสามารถระดบ 2 รอยละ 29 ความสามารถระดบ 1 รอยละ 38 และความสามารถต ากวาระดบ 1 รอยละ 25 (IEA: 2010, อางถงในสมหวง พธยานวฒน, 2557: online) ซงแสดงใหเหนถงการขาดคณลกษณะความเปนพลเมองของนกเรยนไทย อกทงยงมปญหาในดานการจดการศกษา ซงจากการทดสอบการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) พบวาคะแนนเฉลยในรายวชาสงคมศกษา ของนกเรยนโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร มคาเฉลยต ากวารอยละ 50 ดงน ปการศกษา 2555 มคาเฉลยเทากบ 49.09 ปการศกษา 2556 มคาเฉลยเทากบ 41.26 และปการศกษา 2557 มคาเฉลยเทากบ 49.85 (วชาการโรงเรยนมธยมวดสงห, 2558: 15) การจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนการจดการเรยนรทจะสามารถพฒนาผ เรยนใหมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย โดยเปนการเรยน การสอนทเนนใหนกเรยนไดเผชญสถานการณทเปนปญหาแลวตองพสจนความจรงดวยหลกของเหตผล เพอหาแนวทางในการแกปญหา อกทงยงเปนการฝกใหนกเรยนเกดการเรยนรรวมกนและยอมรบฟงความคดเหน รวมถงยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ซงท าใหผเรยนเกดการเรยนรรวมกนในการท างานแบบประชาธปไตย สอดคลองกบ สรวรรณ ศรพหล (2552: 51) ไดกลาวถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาลกษณะความเปนพลเมองด โดยกจกรรมการเรยน

6

การสอนแบบสบสวนสอบสวนเปนกจกรรมทอาศยหลกการและวธการทางวทยาศาสตร เชนเดยวกบกจกรรมแบบแกปญหา ซงเนนการพฒนาความสามารถในการใชสตปญญาของผเรยนไดมาก เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตวของเขาเอง วธการนนยมใชมากในวชาสงคมศกษาและวทยาศาสตร บางแหงเรยกวาวธการสอนแบบสบเสาะหาความร กจกรรมแบบสบสวนสอบสวนเนนความส าคญทผเรยนเปนอนมาก โดยเฉพาะความสามารถในการเรยนรดวยตนเองใหเปนคนชางสงเกตและชางสงสย เพอจะไดเพยรพยายามหาขอมลมาขจดความสงสยนน จนในทายสดจะเกดมโนคตในเรองทศกษาและสามารถสรปเปนหลกการหรอกฎเกณฑไดดวยตนเอง ซงกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสบสวนสอบสวน เปนกจกรรมทมงสงเสรมวธการแกปญหาใหผเรยนไดฝกฝนกระบวนการคด รวมทงฝกทกษะและความสามารถในการตดสนใจ การยอมรบเจตคตของผเรยนแตละคน การเปนผทคดอยางมเหตผลน าไปสการแกปญหาอยางมประสทธภาพ ซงเปนคณสมบตขอหนงของการเปนพลเมองด ซงสอดคลองกบศกดชย นรญทว (2548: 57) ทกลาวถงกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความเปนพลเมองวา การเรยนการสอนโดยกระบวนการกลม ชวยท าใหเนอหาทางดานคณธรรม จรยธรรมของความเปนพลเมอง กลายเปนเรองทมชวตชวานาสนใจมความเคลอนไหว นกเรยนสามารถมองเหนแงมมทแตกตาง การใชกระบวนการกลม มงใหผเรยนมสวนรวมท งทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และ การปฏสมพนธเปนสวนใหญ โดยมการใชกจกรรมและสอการสอนหรอกจกรรมอนมาประกอบ ตามความเหมาะสม นอกจากน ดวงกมล สนเพง (2551: 198-199) ยงไดกลาวไววา กระบวนการจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเปนรปแบบหนงทมลกษณะส าคญ โดยเนนการพฒนาทกษะทางสงคม ฝกการวางแผน การแบงหนาท แบงงาน การตดตามผลงาน การแกไขปญหารวมกน การอภปรายแสดงความคดเหน ยอมรบความแตกตางของสมาชกภายในกลม สงเส รมความรกความสามคคในหมคณะ ซ งทกษะเหลาน ถอเปนพ นฐานของชวตแบบประชาธปไตย สอดคลองกบจอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 221-222) ทกลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการสอนทมาจากการอยรวมกนในสงคม ซงเปนรปแบบทพฒนาความเปนพลเมอง โดยการใหผเรยนระบปญหา ศกษารายละเอยดเกยวกบปญหานน รวมกนศกษารวบรวมขอมล ความคด และทกษะอนเปนการพฒนาความสามารถในการอยรวมกนในสงคม โดยการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมมขนตอนกระบวนการ ทส าคญ ดงน 1) ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา หมายถง ผเรยนรวมกนเสนอปญหาทผสอนก าหนดสถานการณให 2) ขนพจารณาปญหา หมายถง ใหผเรยนแตละกลมรวมกนพจารณาปญหาทเสนอและศกษาใบความรจากผสอน เพอเชอมโยงไปสจดประสงคทก าหนด 3) ขนวางแผน หมายถง ใหผเรยนแตละกลมไดรวมศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษาคนควาตาม

7

ใบกจกรรม โดยการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน 4) ขนลงมอปฏบต หมายถง สมาชกแตละคนในกลมคนควาหาความรตามทไดรบมอบหมาย พรอมทงรวมกนปฏบตตามกจกรรมทเนนการสงเสรมความฉลาดทางอารมณดานสงคม โดยผสอนจะคอยแนะน า และชวยเหลอในการปฏบตกจกรรม เพอน าผลมาอภปรายสรปสาระส าคญของกลม 5) ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และเสนอผลงาน หมายถง สมาชกไดเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกน อภปรายสรปเปนความคดของกลม และบนทกในแบบบนทกกจกรรมสงตวแทนน าเสนอผลการศกษาหนาชนเรยน และผเรยนในชนไดรวมกนวเคราะหวาบรรลจดมงหมายทก าหนดหรอไม 6) ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม หมายถง เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความรในรปของแผนผงความคด พรอมทงประเมนผลความฉลาดทางอารมณดานทกษะทางสงคมลงในบนทกของฉน (Joyce and Weil, 2009: 226-227 ) จากแนวคดและงานวจย ท เกยวของกบ รปแบบการจดการเรยน รสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จะเหนวาการจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มสวนชวยสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการตางๆของผเรยนใหดขน รวมทงชวยใหผเรยนไดพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย อกทงยงเปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดวยเหตนผวจยจงไดน ารปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มาใชในการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 อนจะท าใหนกเรยนสามารถปรบตวไดเมอเกดการเผชญสถานการณตางๆ และเปนการสรางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยใหกบนกเรยนเพอพฒนาประเทศใหกาวหนาสบตอไป กรอบแนวคดการวจย การวจยครงนผวจยไดศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เพอศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยและผลสมฤทธทางการเรยน ซงเปนแนวทางในการก าหนดกรอบแนวคดการวจย โดยการจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลม (Group Investigation) เปนการจดการเรยนรทมแนวคดใหผเรยนคนพบการเรยนรดวยตนเอง เปนการพฒนาความสามารถของผเรยนในการแสวงหาความร รวบรวมขอมล วเคราะหขอมลเพอสรปเปนค าตอบ ฝกความรบผดชอบในการท างานเปนกลม ฝกการแกไขปญหาและเรยนรรวมกน ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหนทแตกตางกน ซงกจกรรมดงกลาวเปนการสงเสรมนกเรยนใหไดเรยนรวถชวตในสงคม

8

ประชาธปไตยไดอยางถกตอง (ดวงกมล สนเพง 2551: 188) โดยรปแบบนมาจากแนวคดหลกของ เธเลน (Thelen) 2 แนวคด คอ แนวคดเกยวกบการสบเสาะแสวงหาความร (inquiry) และแนวคดเกยวกบความร (knowledge) เธเลนไดอธบายวา สงส าคญทสามารถชวยใหผเรยนเกดความรสกหรอความตองการทจะสบคนหรอเสาะแสวงหาความรกคอ ตวปญหา แตปญหานนจะตองมลกษณะทมความหมายตอผ เรยนและทาทายเพยงพอทจะท าใหผเรยนเกดความตองการแสวงหาค าตอบ นอกจากนนปญหาทมลกษณะชวนใหเกดความงนงงสงสย(puzzlement) หรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด จะยงท าใหผเรยนเกดความตองการทจะเสาะแสวงหาความรหรอค าตอบมากยงขน เนองจากมนษยอาศยอยในสงคม ตองมปฏสมพนธกบผอนในสงคม เพอสนองความตองการของตนท งทางดานรางกาย สตปญญา จตใจ อารมณ และสงคม ความขดแยงทางความคดทเกดขนระหวางบคคลหรอในกลม (ทศนา แขมมณ , 2550: 248) ท งนการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มแนวคดมาจากทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ โดยมองคประกอบทส าคญ คอการพงพาและเกอกลกน มความตระหนกวา สมาชกกลมทกคนมความส าคญ และความส าเรจของกลมขนกบสมาชกทกคน สมาชกแตละคนจะประสบความส าเรจกตอเมอกลมประสบความส าเรจ มการปรกษาหารอกนอยางใกลชด ท าใหสมาชกในกลมการเรยนรทกคนจะตองมหนาทรบผดชอบและพยายามท าหนาท ทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ เกดการใชทกษะการปฏสมพนธระหวางบคคล และทกษะการท างานกลมยอย และมการวเคราะหกระบวนการท างานของกลม เพอชวยใหกลมเกดการเรยนรและปรบปรงการท างานใหดขน (ทศนา แขมมณ, 2550: 99-101) ท ง น จากการศกษาพบวามแนวคดการจดการเรยน รสบสวนโดยใชกระบวนการก ลม ของนกวชาการหลายทาน ไดแก จอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 226-227) กลาวถงขนตอนการจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลม แบงเปน 6 ขนตอน คอ 1) ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา หมายถง ผเรยนรวมกนเสนอปญหาทผสอนก าหนดสถานการณให 2) ขนพจารณาปญหา หมายถง ใหผเรยนแตละกลมรวมกนพจารณาปญหาทเสนอและศกษาใบความรจากผสอน เพอเชอมโยงไปสจดประสงคทก าหนด 3) ขนวางแผน หมายถง ใหผเรยนแตละกลมไดรวมศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษาคนควาตามใบกจกรรม โดยการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน 4) ขนลงมอปฏบต หมายถง สมาชกแตละคนในกลมคนควาหาความรตามทไดรบมอบหมาย พรอมทงรวมกนปฏบตตามกจกรรมทเนนการสงเสรมความฉลาดทางอารมณดานสงคม โดยผสอนจะคอยแนะน า และชวยเหลอในการปฏบตกจกรรม เพอน าผล มาอภปรายสรปสาระส าคญของกลม 5) ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และเสนอผลงาน หมายถง สมาชกไดเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกน อภปรายสรปเปนความคด ของกลม และบนทกในแบบบนทกกจกรรมสงตวแทนน าเสนอผลการศกษาหนาช นเรยน

9

และผเรยนในชนไดรวมกนวเคราะหวาบรรลจดมงหมายทก าหนดหรอไม และ 6) ขนทบทวน และเชอมโยงปญหาใหม หมายถง เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความรในรปของแผนผงความคด พรอมทงประเมนผลความฉลาดทางอารมณดานทกษะทางสงคมลงในบนทกของฉน สอดคลองกบทศนา แขมมณ (2550: 249-250) ไดเสนอรปแบบการจดการเรยนรแบบสบสวน โดยใชกระบวนการกลม ตามขนตอนตอไปน 1) ใหผเรยนเผชญปญหาหรอสถานการณทชวนใหงนงงสงสย 2) ใหผเรยนแสดงความคดเหนตอปญหาหรอสถานการณนน 3) ใหผเรยนแตละกลมรวมกนวางแผนในการแสวงหาความร 4)ใหผ เรยนด าเนนการแสวงหาความร 5)ใหผ เรยนวเคราะหขอมล สรปผลขอมลน าเสนอ และอภปรายผล 6) ใหผเรยนก าหนดประเดนปญหา ทตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป และดวงกมล สนเพง (2551: 190-192) อธบายข นตอน การจดการเรยนรแบบสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ประกอบดวยขนตอน 6 ขนตอน ไดแก 1) ขนเสนอปญหา 2) ขนพจารณาปญหา 3) ขนคดวธแสวงหาความร 4 ) ขนคนควาแสวงหาความร 5) ขนเสนอผลการแสวงหาความร และ 6) ขนสรปผล

โดยในการวจยครงนผวจยไดใชแนวคดการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ของจอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 226-227) มาใชในการจดการเรยนร โดยกระบวนการของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มความเหมาะสมกบเนอหาเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย โดยเปนการฝกใหผเรยนรจกการแสวงหาความร ฝกการแกปญหาและการท างานรวมกนภายใตความสามารถของแตละบคคลในกลม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหนเพอน าไปสจดมงหมายของความเปนพลเมองดภายใตสงคมประชาธปไตย ประกอบดวย 6 ขนตอน ไดแก 1) ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา 2) ขนพจารณาปญหา 3) ข นวางแผน 4) ข นลงมอปฏบต 5) ข นรวบรวม วเคราะหขอมล เสนอผลงาน และ 6) ข นทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม ซงรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนรทสงเสรมความเปนพลเมองใหแกผเรยน ใหผเรยนรจกแกปญหา ฝกการท างานกลม โดยกระบวนการประชาธปไตยเปนกลม ทสบเสาะหาความรภายใต ความเปนประชาธปไตยเปนหลก ผเรยนตองถกเถยงกนและตกลงกน ภายใตความสามารถของ แตละบคคลภายในกลม โดยมการแขงขนระหวางกลมและมความรวมมอกนภายในกลม เพอน าไปสจดมงหมายของความเปนพลเมองดของสงคม สอดคลองกบ (กรมวชาการ, 2544: 15-16) ทกลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนการเรยนการสอนทเนนบรรยากาศการท างานรวมกน เพอสงเสรมความคดสรางสรรค และการเรยนรทจะด าเนนชวตอยในสงคมประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบ นวลจตต เชาวกรตพงศ (2540: 70) กลาววา

10

รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ท าใหผเรยนเกดการอยากรอยากเหน เปดโอกาสใหผเรยนไดท ากจกรรมสบสวนเพอคนหาค าตอบส าหรบปญหาใดปญหาหนง ผเรยนจะตองท างานเปนกลม ตองปรกษาหรอแบงหนาทการงาน จะตองถกเถยงเสนอขอมล อธบายขอสรปส าหรบขอคดเหนแตละขอ การสอนตามรปแบบนมแนวคดเรองความแตกตางระหวางบคคล กลาวคอ เปนสงเราใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนวา ผอนคดอยางไร และเขาใจ การท างานของผอน ไดแกปญหารวมกบผอน การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จงเปนรปแบบทสงเสรมใหผเรยนเกดคณลกษณะความเปนพลเมอง สอดคลองกบการด าเนนชวตแบบประชาธปไตย และสอดคลองกบลาวณย วทยาวฑฒกล (ม.ป.ป.: 103) ไดกลาวถงแนวทาง ในการพฒนาการเรยนการสอนเพอความเปนพลเมองด วากระบวนการเรยนการสอนแบบสบสอบ เปนการเรยนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดสบคนความรดวยตนเอง และฝกทกษะอนจ าเปนแกการตดสนใจ เปนกระบวนการทเหมาะสมแกการเรยนการสอน เพอพฒนาความเปนพลเมองดอยางยง ส าหรบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คอการทบคคลสามารถแสดงบทบาทหนาทและความรบผดชอบของตนเองตอสงคม อกท งด ารงตนเปนประโยชน ตอสงคม ชวยเหลอเกอกลกน อนจะกอใหเกดการพฒนาสงคมและประเทศชาต ใหเปนสงคมประชาธปไตย ซงการสรางพลเมองใหมความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยนน มหลกพนฐานอย 3 ประการ ดงน 1) เคารพศกดศรความเปนมนษย 2) เคารพสทธ เสรภาพ และกตกาของสงคมทเปนธรรม 3) รบผดชอบตอตนเอง ผอน และสงคม (ส านกงานเลขาธการสภาผแทน ราษฎร,2556: 9) สวนคณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด (2553: 4-5) ไดสรปคณสมบตของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยไว 6 ประการ ดงน 1) มอสรภาพ และพงตนเองไดไมอยภายใตการครอบง าของระบบอปถมภ 2) เคารพสทธผอน ไมใชสทธเสรภาพของตนไปละเมดสทธเสรภาพของบคคลอน 3) เคารพความแตกตาง มทกษะในการฟง และยอมรบความคดเหนทแตกตางจากตนเอง 4) เคารพหลกความเสมอภาค เคารพศกดศรความเปนมนษยของผอน และเหนความ เทาเทยมกน มองคนเปนแนวระนาบ ไมใชแนวดง 5) เคารพกตกา เคารพกฎหมาย ใชกตกาในการแกปญหาไมใชก าลง และยอมรบผลของการละเมดกฎหมาย 6)รบผดชอบตอสงคม ตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคม กระตอรอรนทจะรบผดชอบ และรวมแกไขปญหาสงคมโดยเรมตนทตนเอง สอดคลองกบสาโรช บวศร (2544: 84-89) ซงไดอธบายสมพนธภาพระหวางสงคมมนษยแบบประชาธปไตยมลกษณะส าคญ 3 ประการ ดงน 1)มการเคารพซงกนและกนอยางยง หรอคารวธรรม คอ ทกคนจะตองใหเกยรตซงกนและกนทงทางกาย วาจา และความคด เคารพในความคดเหนของผอน แสดงความคดเหนออกมาโดยไมลวงเกนผอน 2) มการแบงปนรวมงานกน

11

และประสานงานกนหรอสามคคธรรม คอ ผ ใดสามารถในทางใดกอาสารบแบงงานไปท า ไมบายเบยงและหลกเลยง รวมมอกนท าหมดตามอตภาพและประสานงานกนหมด โดยท าตามทไดตกลงกนวางแผนซงรวมกนวางไวแลว ไมมใครดอดงกลนแกลงเนองจากเหนแกตวเอง และ 3) มความเชอมนในวถการแหงปญญาหรอปญญาธรรม คอ การทคนเรานบถอกนและรวมมอสามคคกนนน บางทอาจนบถอและรวมมอไปในทางทผด ดงนนจ าเปนตองม “ปญญา” เปนเครองเหนยวรงและชทางมใหเขวไปได ดงนนในสงคมประชาธปไตยจงมการนบถอปญญาธรรมอยางยง อกทงยงสอดคลองกบส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2555: 25-28)ทไดกลาวถงคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยประกอบดวย 1) การมคารวธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงความเคารพซงกนและกน เคารพในระเบยบกฎเกณฑหรอระเบยบขอบงคบของสงคมสวนรวม 2) การมสามคคธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงออกของบคคลซงอยรวมกนในสงคมและมการท างานรวมกน มการประสานประโยชนของหนวยงานและองคกรรวมกน มลกษณะการรวมคด รวมท าหรอท างานเปนทมดวยความเตมใจเปนน าหนงใจเดยวกน และตงใจปฏบตงานนนใหส าเรจลลวงตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนด และ 3) การมปญญาธรรม เปนพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกในดานผใชสตปญญา ใชเหตผล และความถกตองในการพฒนาหรอแกไขปญหาในการด าเนนชวตประจ าวน โดยในการวจยครงนผวจยไดท าการศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ซงประกอบดวยคณลกษณะ 3 ดาน คอ 1) ดานคารวธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงใหเหนถงการเคารพกฎระเบยบ การเคารพสทธของผอน และเคารพความคดเหนของผอน 2) ดานสามคคธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกของบคคลในการท างานรวมกน เปนกลม การรบผดชอบตองานกลม และการเหนแกประโยชนของสวนรวม 3) ดานปญญาธรรม หมายถง การเสนอแนวทางการแกไขปญหาไดอยางถกตองตามหลกวชาการ หลกศลธรรม และตามหลกเหตผล โดยยดหลกความจรงและความถกตองเปนส าคญ

จากการศกษาแนวคด หลกการ การจดการเรยนการสอนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมชวยพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ผวจยจงไดก าหนดกรอบแนวคดในการวจย ดงแผนภาพท 1

12

ตวแปรตน ตวแปรตาม

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

ขนท 1 ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา การใหผเรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณตางๆ ทจะ

ท าใหนกเรยนเกดความสงสย ขนท 2 ขนพจารณาปญหา การใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหน และพจารณาปญหา ขนท 3 ขนวางแผน การใหผเรยนแตละกลมรวมกนศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษา คดวธการทจะคนควาหาความร โดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน ขนท 4 ขนลงมอปฏบต ผ เรยนด าเนนการแสวงหาความรตามบทบาทหนาท ทนกเรยนไดรบจากกลม โดยครผสอนใหค าแนะน านกเรยนท งแหลงคนควาหาความร และชวยหาขอมลความรใหนกเรยนอกท งผสอนคอยดแลตดตามการท างานของนกเรยน แนะน าใหนกเรยนรวมมอกนอยางจรงจงในการท างานเพอคนควาแสวงหาความร ขนท 5 ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และน าเสนอผลงานทตนเอง ไดศกษา ผเรยนรวมกนอภปรายสรปผลเปนความคดของกลม รวมถงปญหาและอปสรรคในการท างานดวย ขนท 6 ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม

เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน..โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความร โดยเปนประเดนปญหาทผเรยนตองการสบเสาะ หาค าตอบตอไป

ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย 3 ดาน ประกอบดวย 1. ดานคารวธรรม 2. ดานสามคคธรรม 3. ดานปญญาธรรม

13

ค าถามการวจย 1. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม 2. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มพฒนาการอยระดบใด 3. ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม 4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม อยในระดบใด วตถประสงคของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 2. เพอศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม

สมมตฐานการวจย 1. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หลงเรยนสงกวากอนเรยน

14

ขอบเขตการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยน มธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ภาคเรยน ท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 14 หองเรยน มนกเรยนจ านวน 605 คน

1.2 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 โรงเรยน มธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 1 หองเรยน จ านวนนกเรยน 49 คน ทไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

2. ตวแปรทวจย ตวแปรทวจยในครงน ไดแก 2.1 ตวแปรตน (Independent Variable) ไดแก รปแบบการจดการเรยนรสบสวน

โดยใชกระบวนการกลม 2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก 2.2.1 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.2.2 ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.2.3 ความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

3. เนอหาทใชในการศกษา เนอหาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 2 หนาท

พลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม รายวชาพนฐานสงคมศกษา 2 (ส 21102) หนวยการเรยนรท 1 เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ระดบชนมธยมศกษาปท 1 ประกอบดวยเนอหายอย ดงน 1) รฐธรรมนญ 2) กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล 3) การเคารพกตกาของสงคม 4) การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน 5) หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 6) การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรม ทางสงคม 7) การรกษาสาธารณสมบต และ 8) การอนรกษทรพยากรธรรมชาต

4. ระยะเวลาทใชในการวจย ระยะเวลาทใชในการวจยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 ด าเนนการทดลองเปนเวลา

8 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง รวมทงหมด 16 ชวโมง

15

นยามศพทเฉพาะ เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน ผวจยจงใชความหมายค าศพทเฉพาะส าหรบการวจย ดงน 1. รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง กระบวนการ ท สงเส รมความสามารถของผ เรยนในการแสวงหาความร โดยให ผ เรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณตางๆ เนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย ไดคนควาหาความรจากแหลงตางๆ ฝกการแกปญหาและการท างานรวมกนภายใตความสามารถ ของแตละบคคลในกลม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหนของผอน และเปนการปลกฝงนสยในการสบเสาะคนหาความร เพอน าไปสจดมงหมายของความเปนพลเมองภายใตสงคมประชาธปไตย ซงมล าดบข นตอนการจดการเรยนรตามแนวคดของจอยส และวล (Joyce and Weil.) ดงน 1.1 ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา เปนการใหผเรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณตาง ๆ ทจะท าใหนกเรยนเกดความสงสย 1.2 ขนพจารณาปญหา เปนการใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหน และพจารณาปญหา 1.3 ขนวางแผน ใหผเรยนแตละกลมไดรวมกนศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอน ในการศกษาคดวธการทจะคนควาหาความร หรอค าตอบทตองการ เพอมาสนบสนนความคดเหนของตนโดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน 1.4 ข นลงมอปฏบต ผ เรยนด าเนนการแสวงหาความรตามบทบาทหนาท ทนกเรยนไดรบจากกลม โดยครผสอนใหค าแนะน านกเรยนทงแหลงคนควาหาความร และชวยหาขอมลความรใหนกเรยน อกทงผสอนคอยดแลตดตามการท างานของนกเรยน แนะน าใหนกเรยนรวมมอกนอยางจรงจงในการท างานเพอคนควาแสวงหาความร

1.5 ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และน าเสนอผลงานทตนเองไดศกษา ผเรยนรวมกนอภปรายสรปผลเปนความคดของกลม รวมถงปญหาและอปสรรคในการท างานดวย

1.6 ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความร โดยเปนประเดนปญหาทผเรยนตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป

2. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในการเปนสมาชกของสงคมในระบอบประชาธปไตย โดยยดหลกการเคารพสทธเสรภาพ เคารพความแตกตาง ม เหตผล ม สวนรวมรบผดชอบตอสงคม และเหนแกประโยชนสวนรวม

16

ซงใชแบบวดเชงสถานการณ และแบบประเมน ทแสดงถงคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ซงผวจยสรางขน ประกอบดวย 3 ดาน ดงน

2.1 ดานคารวธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการเคารพใหเกยรตซงกน และกน ปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รบฟงความคดเหนของผอน สงเกตไดจากการปฏบต ดงน

2.1.1 การเคารพกฎเกณฑทก าหนด หมายถง การปฏบตตนตามกตกา กฎ ระเบยบ และขอบงคบ โดยไมละเมดหรอฝาฝน ตามทสงคมก าหนด

2.1.2 การเคารพสทธของตนเองและผอน หมายถง การใหเกยรตซงกนและกน รจกสทธของตนเอง และไมละเมดสทธของผอน ยอมรบในความเทาเทยมกนของทกคน

2.1.3 การเคารพความคดเหนของผอน หมายถง การยอมรบฟงความคดเหนของบคคลอน และรบฟงความคดเหนทแตกตาง 2.2 ดานสามคคธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการรวมมอกนท างาน รบผดชอบตองาน และเหนแกประโยชนสวนรวมเปนหลก สงเกตไดจากการปฏบต ดงน 2.2.1 การท างานรวมกนเปนกลม หมายถง การรวมมอ รวมใจกน ชวยเหลอซงกนและกน ชวยกนคด และวางแผนจนงานทไดรบมอบหมายส าเรจลลวงไปไดดวยด 2.2.2 การรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย หมายถง การปฏบตงานอยางเตมความสามารถ เสรจทนตามเวลาทก าหนด โดยไมทงงานใหเปนภาระของเพอนในกลม 2.2.3 การเหนแกประโยชนสวนรวม หมายถง การนกถงประโยชนสวนรวม มากกวาประโยชนสวนตน อาสาชวยเหลอในสวนทตนท าได นอกเหนอจากหนาท มน าใจตอผอน และท าโดยไมหวงผลตอบแทน 2.3 ดานปญญาธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการใชหลกเหตและผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ โดยค านงถงความถกตองเปนหลก สงเกตไดจากการปฏบต ดงน 2.3.1 การก าหนดปญหา หมายถง การใชสต คดพจารณา ไตรตรอง ระบปญหา ประมวลเหตการณตางๆ ดวยหลกเหตผลตามสถานการณ 2.3.2 การวเคราะหปญหา หมายถง การใชหลกเหตผลในการคาดการณและตดสนใจ เมอเจอสถานการณตางๆทเปนปญหา 2.3.3 การเสนอวธการแกไขปญหา หมายถง การเสนอแนวทางการแกไขปญหาไดอยางถกตองตามหลกวชาการ หลกศลธรรม และตามหลกเหตผล โดยยดหลกความจรงและความถกตองเปนส าคญ

17

3. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คะแนนของนกเรยนทไดจากการท าแบบทดสอบหลง การเรยน รเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ว ดจากการท าแบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยน ทผ วจ ยสรางขนตามตารางวเคราะหหลกสตร ซงสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร โดยเปนแบบปรนยเลอกตอบ 4 ตวเลอก

4. ความคดเหน หมายถง การแสดงออกถงความรสกนกคดของนกเรยนทมตอรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ในดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยนร และดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร โดยใชแบบสอบถามความคดเหน ซงเปนแบบมาตรประมาณคา (Rating scale) ของลเครท (Likert) ทผวจยสรางขน

5. นกเรยน หมายถง ผทก าลงศกษาอยในชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมวดสงห ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558

ประโยชนทไดรบ

1. นกเรยนทเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยสงขน

2. เปนแนวทางส าหรบครและผทเกยวของกบการศกษา ในการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และผลสมฤทธทางการเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

3. เปนแนวทางในการจดท าแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ทจะน าไปประยกตใชจดการเรยนการสอนในสาระการเรยนรอน ของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

18

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผวจยไดศกษาคนควา เอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของเพอรวบรวมแนวคดและทฤษฎ โดยมสาระส าคญดงน 1. รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.1 ความหมายของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.2 แนวคดของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.3 วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.4 ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.5 ข นตอนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.6 ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 2. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.1 ความหมายของพลเมอง 2.2 ความหมายของพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.3 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3. ทฤษฎจตวทยาพฒนาการทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3.1 ทฤษฎพฒนาการสตปญญาของเพยเจท 3.2 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก 3.3 ทฤษฎตนไมจรยธรรม 4. พฒนาการเรยนรความเปนพลเมองในแตละชวงวย 5. แนวทางในการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

18

19

6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยทเกยวของกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 6.2 งานวจยทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 1. รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม (Group Investigation Instructional Model) 1.1 ความหมายของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นกการศกษาไดใหความหมายของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ดงตอไปน นวลจตต เชาวกรตพงศ (2540: 70) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง รปแบบการสอนทมงสอนกระบวนการเรยนแกผเรยน ประกอบการสอนใหผเรยนเกดการอยากรอยากเหน เปดโอกาสใหผเรยนไดท ากจกรรมสบสวนเพอคนหาค าตอบส าหรบปญหาใดปญหาหนง ผเรยนจะตองท างานเปนกลม ตองปรกษาหรอแบงหนาทการงาน จะตองถกเถยงเสนอขอมลอธบายขอสรปส าหรบขอคดเหนแตละขอ การสอนตามรปแบบนมแนวคดเรองความแตกตางระหวางบคคล กลาวคอ เปนสงเราใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนวา ผอนคดอยางไร และเขาใจการท างานของผอน ไดแกปญหารวมกบผอน การสอนแบบนจงสอดคลองกบการด าเนนชวตแบบประชาธปไตย กรมวชาการ (2544: 15-16) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนการเรยนการสอนทเนนบรรยากาศการท างานรวมกน เพอสงเสรมความคดสรางสรรค และการเรยนรทจะด าเนนชวตอยในสงคมประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม ในการสอนแบบสบสอบ เปนกลม (Group Investigation) ครผสอนจะแบงนกเรยนเปนกลมยอยกลมละ 5 คน หรอนอยกวาน แตละกลมจะวางแผนกนเองวาจะศกษาหวเรองอะไร และจะศกษาอยางไร สมาชกแตละคน หรอสมาชกแตละคในกลมจะเลอกหวขอยอยและเลอกวธแสวงหาค าตอบในเรองนนๆดวยตนเอง หลงจากนนสมาชกแตละคนหรอแตละคจะรายงานความกาวหนาและผลการท างานใหกลม ของตนเองทราบ กลมจะอภปรายเกยวกบรายงานของสมาชกและจดท ารายงานของกลมใหเพอน ทงชนฟงขนตอนการจดกจกรรม สคนธ สนธพานนท (2545: 39) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง การจดการเรยนรเพอเตรยมท างานหรอท าโครงการทผสอนมอบหมาย ฝกใหผเรยนรจกสบคนความรหรอการวางแผนสบสวนเพอแกปญหา

20

อาภรณ ใจเทยง (2546: 160) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง รปแบบการเรยนรทเนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย ใหผเรยนไดรจกการท างานรวมกบผอน ใหไดคนควาหาขอมลความรจากแหลงตางๆ มใชเฉพาะในหองเรยนเทานน ท าใหผเรยนเกดนสยการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองไดดวยความมนใจ

ศรมงคล เทพเรณ (2548: 122) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมหมายถง กระบวนการเรยนรทผจดการเรยนรเนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย กลาวคอ หลกการท างานรวมกบผอน อยางเปนระบบ เปนกลม โดยวธการศกษาจากแหลงเรยนรตางๆ โดยเรมจากการวเคราะหสภาพปญหา การส ารวจขอมล การตงสมมตฐาน และการสรปอยางมเหตผล ท าใหผเรยนเรยนรกระบวนการท างานเปนกลม การเปนผน าผตาม ยอมรบฟงความคดเหนตามหลกของประชาธปไตย

ทศนา แขมมณ (2550: 205) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย รจกการท างานรวมกบผอน การท างานระบบกลม การศกษาหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ สงผล ท าใหผเรยน เกดนสยรกการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองไดดวยความมนใจ เพอสงเสรม การเรยน รทจะด าเนนชวตอยในสงคม ผ สอนจะแบงผ เรยนออกเปนกลมยอยตามระดบความสามารถแตละกลมมผเรยนทมความสามารถสง ปานกลางและออน แตละกลมจะรวมกนวางแผนกนเองวาจะศกษาหวเรองอะไร และจะศกษาอยางไร รวมกนถกปญหา คนหาค าตอบทงในและนอกหองเรยน แลวน ามาอภปรายแลกเปลยนความคดเหน และสรปผลเพอรายงานหนาชน การวดผลจะตดสนจากผลงานสรปจากกลม โดยใหคะแนนหรอรางวลเปนกลม

ดวงกมล สนเพง (2551: 188) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมหมายถง กระบวนการจดการเรยนรรปแบบหนงทมกจกรรมเอออ านวยตอการพฒนาความสามารถของผเรยนในการแสวงหาความร รวบรวมขอมล วเคราะหขอมลเพอสรปเปนค าตอบ ฝกความรบผดชอบในการท างานเปนกลม ฝกการแกไขปญหาและเรยนรรวมกน ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหนทแตกตางกน ซงเปนกจกรรมทสงเสรมผเรยนไดเรยนรวถชวตในสงคมประชาธปไตยอยางถกตอง

จอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 216) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง รปแบบการเรยนรทผ เรยนแกปญหา โดยกระบวนการประชาธปไตยเปนกลม ทสบเสาะหาความรภายใตความเปนประชาธปไตยเปนหลก ผเรยนตองถกเถยงกนและ ตกลงกนภายใตความสามารถของแตละบคคลภายในกลม โดยมการแขงขนระหวางกลม และมความรวมมอกนภายในกลม เพอน าไปสจดมงหมายของการเปนพลเมองดของสงคม

21

จากทกลาวมาสรปไดวา รปแบบจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม หมายถง กระบวนการทสงเสรมความสามารถของผเรยนในการแสวงหาความร เนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย ฝกการแกปญหา และการท างานรวมกนภายใตความสามารถของแตละบคคลในกลม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหนเพอน าไปสจดมงหมายของความเปนพลเมองภายใตสงคมประชาธปไตย 1.2 แนวคดของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ดวงเดอน เทศวานช (2535: 20 – 22) กลาววา รปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ไดรบการพฒนามาจาก แนวคดของเฮอรเบรต เธเลน (Herbert Thelen) เปนวธทใหผเรยนสงเกตปญหา รวบรวมขอมล ทดสอบสมมตฐานและแกปญหา วธสอนแบบนมพนฐาน มาจากกระบวนการประชาธปไตย โดยจอหน ดวอ (John Dewey) เสนอแนวคดวา โรงเรยนควรใหความรเกยวกบการปกครองแบบประชาธปไตย และฝกใหผเรยนเปนประชาธปไตย เพอทจะสามารถพฒนาสงคมตอไป เธเลน(Thelen) ไดพฒนาแนวคดน โดยน าไปใชสอนผเรยนมธยมศกษาในวชาสงคมศกษา โดยเสนอปญหาใหผเรยนมปฏกรยาโตตอบ คดวธการไปคนควาหาค าตอบแลวเสนอผลการศกษา ผลทผเรยนไดรบ คอ ไดฝกกระบวนการประชาธปไตย ผเรยนยอมรบความแตกตางของแตละบคคล ผเรยนเขาใจวาชวยกนคดยอมดกวาคดตามล าพงคนเดยว มความรสกวาตนเองเปนเจาของปญหาทจะตองหาวธการแกปญหานนดวยตนเอง และสามารถแกปญหาทวไปได ฉะนน จงเปนหนาทของผเรยนทจะเสาะแสวงหาความรใหมๆ ดวยวธการตางๆ กน เธเลน (Thelen, 1970: 165) ใหความสนใจการจดกจกรรมกลมทจะท าใหผ เรยนเกดกระบวนการพฒนา ทกษะทางสงคม โดยเปนผสรางแนวคดรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชก ระบวนการก ล ม (Group Investigation Instructional Moldel) ก ารจดก าร เรยน รแบบ น จะเชอมโยงกระบวนการทางประชาธปไตยกบกระบวนการคนควาหาความรเขาดวยกน เปนวธการจดการเรยนการสอนทใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณหรอสถานการณทผเรยนไปใชในชวตจรงได โดยผสอนควรมงพฒนาทกษะการเรยนรแบบประชาธปไตย สมาชกในกลมมปฏสมพนธ มการพฒนาทกษะทางสงคม ทกษะการอยรวมกนเปนหมคณะ เรยนรวชาการรวมกนแกไขปญหารวมกน หองเรยนเปรยบเหมอนสงคม ผ สอนจะสอนแตความรอยางเดยวไมได ตองพฒนากระบวนการทางสงคมดวย กจกรรมกลมจะชวยพฒนาทกษะทางสงคมใหกบผเรยน งานทส าคญของผสอนคอการกระตนใหผเรยนตองศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง กระตอรอรนในการแกไขปญหา หรอการสรางความงนงงสงสยใหเกดขนกบผเรยน ความขดแยงทางความคดจะน าไปส การแกปญหาทหลากหลาย โดยใหแนวคดวา การเรยนรแบบสบสวนทใชกระบวนการกลม

22

ควรเรมตนดวยการใหผ เรยนไดเผชญสถานการณทเปนปญหาจากการน าเสนอของผ สอน หรอจดเปนสถานการณจรงกได จากนนผสอนตองดงความร แนวคด ปฏกรยา ของผเรยนออกมา ใหหลากหลาย ผสอนจะโนมนาวใหผเรยนคดเหมอนกนไมได เมอผเรยนคดตางกน แนวทาง การแกปญหา การคนควาแสวงหาความร ขอความรทจะคนพบกหลากหลาย ท าใหผเรยนมความรและประสบการณมากขน กจกรรมกลมจะชวยใหผ เรยนเสาะแสวงหาความรไดอยางมประสทธภาพมากขน และยงไดฝกฝนทกษะทางสงคมได เขาใจความแตกตางระหวางบคคล และไดเรยนรทจะแกไขปญหารวมกน

จอยส และ วล (Joyce and Weil, 2009: 215-218) เปนผพฒนารปแบบนจากแนวคดหลกของเธเลน (Thelen) 2 แนวคด คอแนวคดเกยวกบการสบเสาะแสวงหาความร (Inquiry) และแนวคดเกยวกบความร (Knowledge) เธเลนไดอธบายวา สงส าคญทสามารถชวยใหผเรยนเกดความรสกหรอความตองการทจะสบคนหรอเสาะแสวงหาความรกคอตวปญหา แตปญหาน น จะตองมลกษณะทมความหมายตอผเรยน และทาทายเพยงพอทจะท าใหผเรยนเกดความตองการทจะแสวงหาค าตอบ นอกจากน น ปญหาทมลกษณะชวนใหเกดความงนงงสงสย (Puzzlement) หรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด จะยงท าใหผเรยนเกดความตองการทจะเสาะแสวงหาความรหรอค าตอบมากยงขน เนองจากมนษยอาศยอยในสงคม ตองมปฏสมพนธกบผอนในสงคม เพอสนองความตองการของตนทงทางดานรางกาย สตปญญา จตใจ อารมณและสงคม ความขดแยงทางความคดทเกดขนระหวางบคคลหรอในกลม จงเปนสงทบคคลตองพยายามหาหนทางขจดแกไข หรอจดการท าความกระจางใหเปนทพอใจหรอยอมรบทงของตนเองและผเกยวของ สวนในเรอง “ความร” นน เธเลน มความเหนวา ความรเปนเปาหมายของกระบวนการสบสอบทงหลาย ความรเปนสงทไดจากการน าประสบการณ หรอความรเดมมาใชในประสบการณใหม ดงนน ความร จงเปนสงทคนพบ ผานทางกระบวนการสบสอบ (Inquiry) โดยอาศยความรและประสบการณ จากทกลาวมาสรปไดวา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเปนการพฒนามาจากแนวคดของเธเลน (Thelen) โดยใหนกเรยนไดเผชญปญหาทงจากสถานการณจรงหรอจากการน าเสนอของคร เพอหาแนวทางการแกปญหา การคนควาแสวงหาความร น าไปสขอคนพบ ทหลากหลาย ผานทางกระบวนการสบสอบ เปนการฝกทกษะสงคม ใหเกดการเขาใจความแตกตางระหวางบคคล เพอใหเกดการแกปญหารวมกน วธสอนแบบนมพนฐานมาจากกระบวนการประชาธปไตย โดยเชอมโยงกบ แนวคดของจอหน ดวอ (John Dewey) เสนอแนวคดวา โรงเรยนควรใหความรเกยวกบการปกครองแบบประชาธปไตย และฝกใหผเรยนเปนประชาธปไตย เพอทจะสามารถพฒนาสงคมตอไป

23

1.3 วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เธเลน (Thelen, 1970: 82) กลาววา วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ไวดงตอไปน 1. เพอพฒนาทกษะการเรยนรแบบประชาธปไตย 2. เพอพฒนาทกษะทางสงคม ทกษะการอยรวมกนเปนหมคณะ เรยนรวชาการรวมกน และแกไขปญหารวมกน ดวงกมล สนเพง (2539: 39) กลาวถง วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ซงสอดคลองกบแนวคดของนวลจตต เชาวกรตพงศ (2540: 70-74) สามารถสงเคราะหไดดงตอไปน 1. ตองการใหผเรยนไดรจกกระบวนการเรยนรดวยตนเอง 2. ตองการใหผเรยนไดท างานรวมกนเพอใหเกดการเรยนรทถกตองเกยวกบวถชวตในสงคมประชาธปไตย 3. ตองการใหผเรยนเกดความตระหนกในเรองความแตกตางระหวางบคคลและยอมรบวาคนเรามความคดทแตกตางกน 4. ผสอนตองมความรเรองการท างานกลม 5. ผสอนมความสามารถและเทคนคการคมชนเรยน 6. ผสอนมความสามารถและเทคนคการสรางความประนประนอม ทศนา แขมมณ (2550: 249) กลาววา วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม คอ รปแบบทมงพฒนาทกษะในการสบสอบ เพอใหไดมาซงการเปนเครองมอทางสงคมชวยกระตนความสนใจหรอความอยากร และชวยด าเนนงานการแสวงหาความรหรอค าตอบทตองการ กลาวโดยสรป การจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวนเปนกลม มวตถประสงคเพอฝก การท างานกลมแบบประชาธปไตย ฝกการสบคนควาหาความร มความใฝรใฝเรยน ฝกใหกลาคด กลาแสดงออกกลาตดสนใจ มความรบผดชอบ และมงมนในการท างานใหส าเรจ จอยส และวล (Joyce and Weil, 2009: 219-221) กลาววา ว ตถประสงคของรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ซงสอดคลองกบแนวคดอาภรณ ใจเทยง (2546: 160) สามารถสงเคราะหไดดงตอไปน 1. เพอฝกกระบวนการกลมในการท างานแบบประชาธปไตย ฝกการเปนผ น ากลม ฝกการเปนสมาชกกลม และฝกการยอมรบฟงความคดเหนของผอน

24

2. เพอฝกวธการสบเสาะคนควาหาความรอยางมกระบวนการ ฝกการวเคราะหปญหา การขบคดปญหา การพจารณาปญหาหลายๆ ดาน การส ารวจ และรวบรวมขอมลสนบสนนสมมตฐานเพอการสรปผลอยางมเหตผล 3. เพอฝกการกลาคด กลาแสดงออก ฝกการตดสนใจ ฝกความรบผดชอบ และความมงมนในการท างานใหส าเรจ 4. เพอปลกฝงนสยในการสบเสาะคนควาหาความร เปนผใครร ใครเรยน รกการคนควา หาขอมลมาเปนค าตอบตอปญหาหรอค าถามทไดรบดวยตนเอง จากทกลาวมาสรปไดวา วตถประสงคของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนการฝกการท างานเปนกลม เพอใหเกดการเรยนรรวมกน และแกไขปญหารวมกน ในการท างานตามแบบประชาธปไตย เนนใหผ เรยนแสวงหาความรหรอค าตอบทตองการอยางมกระบวนการ รจกท างานรวมกนเปนหมคณะ เกดความตระหนกในเรองความแตกตางระหวางบคคลและยอมรบความคดเหนของผอน รวมถงเปนการฝกความรบผดชอบ ซงเปนคณลกษณะของความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย อกทงยงฝกการกลาคด กลาแสดงออก และเปนการปลกฝงนสยในการสบเสาะคนหาความรอกดวย

1.4 ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นกวชาการหลายทานไดกลาวถงลกษณะส าคญของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว ดงตอไปน ทศนา แขมมณ (2536: 115) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว 3 ประการ ดงน 1. พลงกลมชวยใหเกดการเรยนรมากกวาลกษณะการเรยนรแบบอน ลกษณะของการเรยนรม 3 ลกษณะ คอการเรยนรแบบแขงขน (competitive) แบบตวใครตวมน (individualized) และแบบรวมมอกน (cooperative) แ ตการเรยน รแบบกลมสบ เสาะเนนการเรยน รแบบรวมมอกน เพ อ ให ผ เร ยน เรยน รแบบพ งพ าอาศยกน ม ค วามส มพน ธ ระหว างสม าช ก ใน ก ล ม มความรบผดชอบงานสวนบคคลเพอสวนรวม 2. การสบ เสาะแสวงหาความ ร เปนกระบวนการทส าคญในการไดมาซงความ ร องคประกอบส าคญของการสบเสาะ คอ ความงนงงสงสยน าไปสความอยากร น าไปสวธการแสวงหาความร น าไปสทกษะกระบวนการคดวาขอมลทหามามความหมายอยางไร 3. ความรเปนสงทบคคลไดมาจากการเรยนรซงเปนกระบวนการทแตละบคคลตองสรางขนเอง และมความหมายเฉพาะบคคล

25

กรมวชาการ (2544: 22) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการจดการเรยนแบบกลมยอย โดยสมาชกทกคนชวยเหลอกน มการฝกฝนท างานกลม กระบวนการกลม และการประเมนผล อาภรณ ใจเทยง (2546: 160) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนทเนนใหผเรยนมอสระในการศกษาความรตามหลกประชาธปไตยใหผเรยนท างานรวมกบผอน ใหไดคนควาหาขอมลความรจากแหลงตาง ๆทมใช เฉพาะหองเรยนเทานนท าใหผเรยนเกดนสยการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองดวยความมนใจ

ดวงกมล สนเพง (2551: 198-199) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไววา เปนรปแบบการเรยนเนนการพฒนาทกษะทางสงคม ฝกการวางแผน การแบ งหน า ท แบ งงาน การตดตามผลงาน การแกไขปญหารวมกน การอภปรายแสดงความคดเหน ยอมรบความแตกตางของสมาชกภายในกลม สงเสรมความรกความสามคคในหมคณะ ซงทกษะเหลานถอเปนพนฐานของชวตแบบประชาธปไตย

จอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 216) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไววา เปนรปแบบการเรยนทไดผนวกการเตรยมการใชชวตในสงคมประชาธปไตย และการสรางเสรมการเรยนรทางวชาการเขาดวยกน โดยการใหผเรยนระบปญหา ศกษารายละเอยดเกยวกบปญหานน รวมกนศกษารวบรวมขอมล ความคด และทกษะ อนเปนการพฒนาความสามารถในการอยรวมกนในสงคม จากทกลาวมาสรปไดวา ลกษณะส าคญของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนทเนนใหผเรยนเรยนรแบบรวมมอกน พ งพาอาศย เพอใหเกดการแกปญหารวมกน โดยใหผเรยนระบปญหา ศกษารายละเอยดเกยวกบปญหานน รวบรวมขอมล อภปรายแสดงความคดเหน ซงเปนการฝกการท างานกลม เคารพความแตกตางของสมาชกภายในกลม ฝกการรบผดชอบงานสวนบคคลเพอสวนรวม อนเปนทกษะพนฐานของการด ารงชวต ในสงคมประชาธปไตย

26

1.5 ขนตอนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นกวชาการหลายทานไดกลาวถงขนตอนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ดงตอไปน เธเลน (Thelen, 1970: 166) ไดเสนอขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม (Group Investigation Instructional Moldel) ไว 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 การเผชญปญหาหรอสถานการณทท าใหงนงงสงสย ขนท 2 การพจารณาปญหาหรอสถานการณ ขนท 3 การวางแผนคดวธการทจะไดขอมลความร ขนท 4 การด าเนนการเสาะแสวงหาความร ขนท 5 การวเคราะหขอมลความร กระบวนการกลม และสรปผล ขนท 6 การท ากจกรรมเพมเตม หรอสบเสาะแสวงหาความรในเรองตอไป สลาวน (Slavin, 1990: 261-283 ) กลาววา ขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว 6 ขอดงน 1. ผสอนเสนอหวขอใหญ และผเรยนเลอกหวขอยอยเพอศกษาตามทตวเองสนใจ 2. ผเรยนวางแผนการท างาน โดยค านงถงหวขอทจะศกษา วธการรวบรวมขอมล และ การแบงงานกนท าในกลม 3. ขนการท างาน ผเรยนแลกเปลยนความคดเหน อภปรายรวบรวมขอมลและสรปผล 4. การเตรยมตวรายงาน แตละกลมสรปสาระส าคญของเรองทจะศกษา และเตรยมความพรอม เพอรายงานตอชน โดยผสอนใหความชวยเหลอ 5. การเสนอผลงานของกลมตอทประชม 6. การวดผล อาจท าโดยใหเพอนวดผลกนเอง ผสอนและผเรยนชวยกนประเมน หรอผสอนประเมนโดยการแจกค าถามแกผเรยนทกคน ดวงเดอน เทศวานช (2535: 20–22) กลาววา ขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมวามล าดบขนตอนดงน ขนท 1 เผชญหนาสถานการณทเปนปญหา 1.1 ผสอนเสนอปญหา อาจเปนปญหาซงผสอนวางแผนไวกอนหรอไมไดวางแผนกอนลวงหนา โดยใชวธการตางๆ เชน เลาเรอง ใชภาพ แผนภม ฯลฯ

1.2 ผเรยนพจารณาปญหารวมกบผสอน

27

ขนท 2 ส ารวจปฏกรยาทมตอสถานการณปญหา 2.1 ผสอนเสนอปญหา อาจเปนปญหาซงผเรยนวางแผนไวกอนหรอไมไดวางแผนกอนลวงหนา โดยใชวธการตางๆ เชน เลาเรอง ใชภาพ แผนภม ฯลฯ

2.2 ผสอนกระตนใหผเรยนแปลความหมายขอมล แสดงความคดเหนออกมา ขนท 3 ก าหนดและจดระเบยบงานเพอศกษา

3.1 ผเรยนชวยกนคดวธทจะไปศกษาหาค าตอบ 3.2 ผเรยนจะน าปญหามา แบงงาน แบงหนาท มอบหมายงานไปคนควาและบอก

วธการหาขอมลวาจะไปหาใครหรอทไหนหรอใชวธการใด ขนท 4 ศกษาเปนรายบคคลและเปนกลม 4.1 ผ เรยนแบงกลม กลมละ 4-8 คน น าปญหาขนท 2 และวธการในขนท 3 แยกยายกนไปคนควาหาความร ขนท 5 วเคราะหความกาวหนาและวเคราะหกระบวนการ

5.1 ผเรยนเสนอผลโดยรายงานความรทไดรบการคนควาในกลม และรายงานผล หนาชนเรยน

5.2 ผเรยนวเคราะหวธการทใชในการคนควาหาความรวา เหมาะสมเพยงใด ขนท 6 ยอนไปท ากจกรรม (ในกรณทไมบรรลจดมงหมาย)

6.1 ระหวางทผเรยนรายงานในขนท 5 ใหยอนไปท ากจกรรมขนท 1-5 ใหม 6.2 ผเรยนคดตอไปวา อยากรในเรองใดและจะมวธหาความรไดอยางไรใหยายไป

ท ากจกรรมขนท 1-5 อกครง สรย บาวเออร (2535: 20) กลาววา ขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไวตามล าดบขนตอน ดงน 1. ผสอนอธบายหวขอและจดกลมผเรยนตามระดบความสามารถ ผเรยนจะเลอกหวขอ ทตนสนใจ 2. ผเรยนวางแผนการท างาน โดยผเรยนจะตองค านงถงหวขอทจะเขยนวธการรวบรวมขอมลและการแบงงานกนท า 3. ขนท างาน ขนนผเรยนแลกเปลยนความคดเหน อภปราย รวบรวมขอมลและสรปผล 4. เตรยมตวรายงาน แตละกลมจะสรปสาระส าคญของเรองทศกษา เพอรายงานตอชนเรยน 5. เสนอผลงาน 6. การวดผล อาจจะท าในลกษณะโดยใหเพอนวดกนเอง ผสอนและผเรยนชวยกนวดผลโดยการแจกค าถามแกผเรยนทกคน

28

ไสว ฟกขาว (2542: 158) กลาววา ขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว 6 ขนตอน ดงน 1. การเลอกหวขอเรองทจะศกษา ผเรยนเลอกหวขอทเฉพาะเจาะจงของปญหาทเลอกแลวกลมจะแบงภาระงานออกเปนงานยอย ๆ ทมสมาชก 2-5 คนรวมกนท างาน 2. การวางแผนรวมมอกนในการท างาน ผสอนและผ เรยนวางแผนรวมกนในวธการด าเนนการ ภาระงานทท า และเปาหมายของงานในแตละหวขอยอยตามปญหาทเลอก 3. การด าเนนงานตามแผนการทวางไว ผเรยนด าเนนงานตามแผนการทวางไวในกจกรรม และทกษะตางๆ ทผเรยนจะตองศกษาควรมาจากแหลงขอมลทงภายใน และภายนอกโรงเรยน ผ สอนจะใหค าป รกษากบกลมพรอมกบ ตดตามความกาวหนาในการท างานของผ เรยน และชวยเหลอผเรยนเมอตองการความชวยเหลอ 4. การวเคราะห และสงเคราะหงานทท า ผเรยนวเคราะห และประเมนขอมลทเขารวบรวมไดในขนท 3 และวางแผนหรอลงขอสรปในรปแบบทนาสนใจเพอน าเสนอตอชนเรยน 5. การน าเสนอผลงาน กลมน าเสนอผลงานตามหวขอเรองทเลอก ผสอนตองพยายามใหผเรยนทกคนไดมสวนรวมขณะทมการเสนอผลงานหนาชนเรยนเพอเปนการขยายความคดของตวผเรยนเองใหกวางไกล โดยเฉพาะในหวขอเรองทกลมไมไดศกษาผสอนจะเปนผประสานงานระหวางการน าเสนอผลงาน 6. การประเมนผล ผสอน และผเรยนจะรวมกนประเมนผลงานทถกน าเสนอพรอมทงแสดงความคดเหนทม ตอผลงานทกชน การประเมนผลอาจรวมท งการประเมนเปนรายบคคล และเปนกลม กรมวชาการ (2544: 15-18) กลาววา ขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว 6 ขนตอน ดงน ข นตอน ท 1 ท าความ เขาใจปญหา (Identifying the Topic and Organizing Pupils into Groups) 1.1 ผสอนเสนอปญหาแกผเรยนทงชน แลวใหผเรยนชวยกนเสนอสงทตนอยากรเกยวกบปญหาดงกลาว 1.2 ผเรยนปรกษาหารอกนเกยวกบเรองทตนเองสนใจ และเสนอหวขอใหแกสมาชกในชนทราบ ผเรยนทงชนชวยกนก าหนดหวขอทสนใจใหผเรยนจดกลมเพอศกษาหวขอ ทสนใจเพยง 1 หวขอ

29

ขนตอนท 2 วางแผนการแกปญหา (Planning the Investigation Group) ผสอนและผเรยนวางแผนรวมกนเกยวกบกระบวนการด าเนนงานภาระงานทตองท าและเปาหมายของงานในแตละหวขอยอยตามปญหาทเลอก เพอใหผเรยนสามารถเรยนในขนตอน ท 2 ไดผล ผสอนอาจใชค าถาม ปญหาทกลมเลอกคออะไร สมาชกในกลมไดแกใคร กลมตองการศกษาคนควาอะไร แหลงความรทจะศกษาคออะไร จะแบงงานกนท าอยางไร ขนตอนท 3 ด าเนนการแกปญหา (Carrying Out the Investigation) ขนตอนนเปนขนตอนทผเรยนใชเวลานานทสด ผเรยนด าเนนงานตามแผนการทวางไวในขนตอนทสอดคลองกบกจกรรม และทกษะตางๆ ทผ เรยนตองศกษาควรมาจากแหลงขอมลทงภายใน และภายนอกโรงเรยน ผสอนใหความชวยเหลอกบกลมตามความตองการของกลม เมอแตละคนหรอแตละคท าเสรจแลว จะน าเสนอขอมลกบกลมของตนเพอใหสมาชกไดอภปราย และหาขอมลสรปในแตละขอ ขนตอนท 4 รวบรวมขอมล และสรปสาระส าคญ (Preparing Final Report) ผเรยนแตละกลมรวบรวมขอมลทสมาชกในกลมตนไดจดท า ชวยกนแกไขแลวสรปเปนรายงานของกลม เพอเสนอตอผเรยนทงชน สมาชกชวยกนเตรยมการเสนอรายงานใหนาสนใจและมประสทธภาพ เพอใหการน าเสนอรายงานของกลมยอยมประสทธภาพ ผสอนควรแนะน าผเรยนใหเตรยมพรอมเกยวกบการเนนสาระส าคญของการคนควา แหลงความรหรอวธการ ทกลมศกษา การเปดโอกาสใหมการซกถาม การใหผเรยนในชนมกจกรรมรวมดวย ไมควรนงฟงนานๆสมาชกทกคนตองใหความรวมมอในการน าเสนอผลงาน อปกรณและวสดทจ าเปนตองใชในการน าเสนอรายงาน ขนตอนท 5 เสนอผลงาน (Present the Final Report) ผเรยนแตละกลมเสนอผลงานในกลมของตนและใหสมาชกในชนเรยนทราบตามทเตรยมไวในขนตอนท 4 ควรใหผเรยนในชนมกจกรรมรวมดวย เชน การถามตอบปญหา การท ากจกรรมทผรายงานก าหนดใหท า

30

ขนตอนท 6 ประเมนผล (Evaluating Achievement) ผสอนและผเรยนประเมนผลการรายงานกลมยอย และประเมนงานรวมของทงชนการประเมนนรวมถงการประเมนรายบคคลดวย สงทควรประเมนไดแก ความสามารถในการคดระดบสง วธการทใชในการศกษา การประยกตใชความร การใชหลกฐานอางอง วธการทใชในการสรปขอมลวธการทใชในการประเมนควรเปนการประเมนแบบเหมาะสม โดยดวธการท างานของผเรยนแตละคนตงแตเรมจนจบโครงการ และควรมการแจงผลการประเมนใหผเรยนทราบเปนระยะๆ ผเรยนควรไดรบผลยอนกลบจากเพอนผเรยน และจากผสอน การประเมนผลทใชควรชวยใหผเรยนเกดผลสมฤทธดานเนอหาและกระบวนการหรอชวยพฒนาความสามารถในการวางแผนการศกษาเรองตางๆ ในอนาคตได นอกจากนผ สอนควรมการประเมนผลดานจตพสย เชน ความรสกตอเรองทเรยน งานทท า แรงจงใจ และเจตคตทมตอผสอนตอเพอน จอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 226-227); อาภรณ ใจ เท ยง (2546: 161-162); ทศนา แขมมณ ( 2550:249-250); ดวงกมล สนเพง (2551: 190 – 192) ไดกลาวถงขนตอนส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไว 6 ขนตอน สามารถสรปไดดงน 1. ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา หมายถง ใหผเรยนเผชญปญหาหรอสถานการณ ทชวนใหงนงงสงสยปญหา หรอสถานการณทใชในการกระตนความสนใจและความตองการ ในการสบสอบและแสวงหาความรตอไปนน ควรเปนปญหาหรอสถานการณทเหมาะสมกบวย 2. ขนพจารณาปญหา หมายถง ใหผเรยนแตละกลมรวมกนพจารณาปญหาทเสนอ ผสอนกระตนใหผเรยนแสดงความคดเหนอยางกวางขวาง และพยายามกระตนใหเกดความขดแยง หรอความแตกตางทางความคดขน เพอทาทายใหผ เรยนพยายามหาทางเสาะแสวงหาขอมล หรอวธการพสจนทดสอบความคดของตน เพอเชอมโยงไปสจดประสงค 3. ขนวางแผน หมายถง ใหผเรยนแตละกลมไดรวมศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษาคนควา โดยการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน ซงในขนนผเรยนจะไดฝกทกษะการสบสอบ(Inquiry) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร(Scientific Process) และทกษะกระบวนการกลม (Group Process) ผสอนท าหนาทอ านวยความสะดวกในการท างานใหแกผเรยนรวมทงใหค าแนะน าเกยวกบการวางแผน แหลงความร และการท างานรวมกน 4. ขนลงมอปฏบต หมายถง สมาชกแตละคนในกลมคนควาหาความรตามทไดรบมอบหมาย พรอมทงรวมกนปฏบตตามกจกรรมทเนนการสงเสรมความฉลาดทางอารมณดานสงคม โดยผ สอนจะคอยแนะน า และชวยเหลอในการปฏบตกจกรรม เพอน าผลมาอภปรายสรปสาระส าคญของกลม

31

5. ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และเสนอผลงาน หมายถง สมาชกไดเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกน อภปรายสรปเปนความคดของกลม และบนทกในแบบบนทกกจกรรม สงตวแทนน าเสนอผลการศกษาหนาชนเรยน และผเรยนในชนไดรวมกนวเคราะห วาบรรลจดมงหมายทก าหนดหรอไม 6. ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม หมายถง เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความรในรปของแผนผงความคด พรอมทงประเมนผลความฉลาดทางอารมณดานทกษะทางสงคมลงในบนทกของฉน จากทกลาวมาสรปไดวาขนตอนของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมตามแนวคดของนกการศกษา นกวชาการแตละทานจะมความคลายคลงกน ประกอบดวย 6 ขนตอน คอ ขนท 1 การเผชญปญหาหรอสถานการณทท าใหงนงงสงสย ขนท 2 การพจารณาปญหาหรอสถานการณ ขนท 3 การวางแผนคดวธการทจะไดขอมลความร ขนท 4 การด าเนนการเสาะแสวงหาความร ข น ท 5 การวเคราะหขอมลความร กระบวนการกลม และสรปผล และขนท 6 การประเมนผลหรอสบเสาะแสวงหาความรในเรองตอไป โดยในการวจยครงน ผวจยไดน าขนตอนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมตามแนวคดของ จอยซ และวล (Joyce and Weil.) มาใชเพราะขนตอนของจอยซ และวล (Joyce and Weil.) มความสอดคลองกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย เนองจากเปนรปแบบทสงเสรมความสามารถของผเรยนในการแสวงหาความร เนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย ฝกการแกปญหาและการท างานรวมกนภายใตความสามารถของแตละบคคลในกลม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหน เพอน าไปสจดมงหมายของความเปนพลเมองภายใตสงคมประชาธปไตย โดยผ วจ ยไดน ามาปรบใชใหเหมาะสมกบเนอหาวชาทสอน ซงในการจดการเรยนการสอน กอนเรมท าการสอนไดมการตกลงกบผเรยนทงหองเรองการแบงกลม การก าหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบ การก าหนดเวลาในการรายงานหรอน าเสนอ การประเมนการรวมมอในการท ากจกรรม โดยมล าดบขนตอนการจดกจกรรม ดงน 1. ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา เปนการใหผเรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณ ตาง ๆ ทจะท าใหนกเรยนเกดความสงสย 2. ขนพจารณาปญหา เปนการใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหน และพจารณาปญหา

32

3. ข นวางแผน ใหผ เรยนแตละกลมไดรวมกนศกษา รวมกนคดวางแผนข นตอน ในการศกษาคดวธการทจะคนควาหาความร หรอค าตอบทตองการ เพอมาสนบสนนความคดเหนของตนโดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน 4. ขนลงมอปฏบต ผเรยนด าเนนการแสวงหาความรตามบทบาทหนาททนกเรยนไดรบจากกลม โดยครผสอนใหค าแนะน านกเรยนทงแหลงคนควาหาความร และชวยหาขอมลความรใหนกเรยนดวย อกทงผสอนคอยดแลตดตามการท างานของนกเรยน แนะน าใหนกเรยนรวมมอกนอยางจรงจงในการท างานเพอคนควาแสวงหาความร 5. ขนรวบรวม ผเรยนวเคราะหขอมล น าเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกนอภปรายสรปผลเปนความคดของกลม รวมถงปญหาและอปสรรคในการท างานดวย 6. ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความร โดยเปนประเดนปญหาทผเรยนตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป 1.6 ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ทศนา แขมมณ (2550: 250) กลาววา ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผเรยนจะสามารถสบสอบและเสาะแสวงหาความร ดวยตนเอง เกดความใฝรและมความมนใจในตนเองเพมขน และไดพฒนาทกษะการสบสอบ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะการท างานกลม ดวงกมล สนเพง (2551: 197-199) กลาววา แนวทางการจดกจกรรมการเรยนการสอนรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนกระบวนการจดการเรยนร ทสามารถพฒนาทกษะหลาย ๆ ดานใหกบผเรยน ทกษะทส าคญไดแก 1. การพฒนากระบวนการคด ซงเปนกระบวนการทเปนประโยชนตอการด ารงชวตของผเรยนอยางยง การพฒนากระบวนการคดมขนตอนทส าคญดงน 1.1 การสงเกต การใชค าถามกระตนใหเกดการสงเกตการณตางๆ 1.2 การสงสย การสรางสถานการณ การใชสอทท าใหผเรยนเกดความงนงงสงสย การตงค าถามหรอปญหาตางๆ 1.3 การอยากรค าตอบ เมอผเรยนเกดความสงสย ยอมท าใหอยากรค าตอบ ผสอนตองเสรมแรงใหผเรยนคดหาค าตอบ ไมใชหยดแคเพยงสงสย

33

1.4 การเสาะแสวงหาค าตอบ เมออยากรค าตอบกตองแสวงหา ผสอนอาจชวยอ านวยความสะดวกใหผเรยนในการแสวงหาค าตอบ แสวงหาความร ซงตองพฒนาผเรยนหลายดาน เชน การตงสมมตฐาน การคาดคะเน การรวบรวมขอมล การพฒนาขอมล จนถงการสรปขอมล ขนตอนนสามารถฝกการคดอยางมเหตผล คดวเคราะห คดเชอมโยงความร และประสบการณตาง ๆ ทผเรยนมอยเดมเพมความรใหม 1.5 การสรป ความรทไดจากการเสาะแสวงหาสามารถตอบขอสงสยของผเรยน ไดอยางมเหตผลซงผานกระบวนการคดมาหลายขนตอน ดงนน การจดกจกรรมการเรยนรทผสอนไดฝกฝนพฒนากระบวนการคดใหกบผเรยน บอย ๆ กจะชวยใหผเรยนเกดทกษะ ความช านาญ มความคลองตวในการคด เมอเกดปญหาใด ๆ กสามารถแกไขปญหาไดอยางรอบคอบมเหตมผลมากขน การกระตนใหผเรยนเกดความสงสยและอยากหาค าตอบจงเปนการเรมตนการพฒนากระบวนการคดใหกบผเรยน 2. การพฒนาทกษะการแสวงหาความร นอกจากทกษะการแสวงหาความรเปนสวนหนงของการพฒนากระบวนการคดแลว ยงเปนการพฒนาทกษะการคนควาหาแหลงเรยนร การสบคนขอมล การเปรยบเทยบ การจดหมวดหมของขอมล การหาความสมพนธความเชอมโยงของขอมล การเลอกใชสอความร การอาน การฟง การเขยน การสอบถาม การสมภาษณ การอภปราย การแสดงความคดเหน การทดสอบค าตอบ การสรป 3. การพฒนาทกษะการท างานเปนกลม ผเรยนไดพฒนาทกษะทางสงคม ไดฝกความรบผดชอบ ฝกความเปนผน าและผตามทด ฝกการวางแผนงาน การแบงหนาท แบงงาน การตดตามผลงาน การแกไขปญหารวมกน การอภปรายแสดงความคดเหนผ เรยนไดมโอกาสแสดงความสามารถของแตละบคคล ยอมรบความแตกตางของสมาชกภายในกลม สงเสรมความรกความสามคคในกลมสมาชก ซงทกษะเหลานถอเปนพนฐานของวถชวตแบบประชาธปไตย นอกจากนยงไดเรยนรมารยาททางสงคม การเคารพกฎระเบยบตาง ๆ ของหนวยงานเมอจะตดตอขอขอมล หรอสมภาษณ จอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 225) การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สามารถปฏบตไดหลากหลาย เปาหมายของการเรยนแบบสบสอบ เปนการรวมกนทางสงคม และกระบวนการทางสงคม ซงการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมสามารถใชไดกบทกวชา และทกระดบชน โดยแสดงผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ดงแผนภาพท 2

34

ภาพประกอบท 2 แสดงผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม

จากทกลาวมาสรปไดวา ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผเรยนจะสามรถพฒนาการสบเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง โดยเปนการฝกกระบวนการ คด ทงการสงเกต การสงสย การอยากรค าตอบ การเสาะแสวงหาค าตอบ และการสรปความร รวมถงการแสวงหาความร พฒนาทกษะการท างานเปนกลม การเคารพ ใหเกยรตซงกนและกน สงเสรมความรกความสามคคในกลมสมาชก ซงทกษะเหลานลวนเปนคณลกษณะความเปนพลเมองทส าคญ อนเปนพนฐานของวถชวตแบบประชาธปไตย

การอบรม (Nurturant)

มเสรภาพในฐานะ ทเปนผเรยน

(Independence as learners)

สงคมการสบเสาะซงใชในการด าเนนชวต (Social Inquiry as a

way of life)

(Respect for dignity of all) การเคารพให

เกยรตกนและกน

กระบวนการกลมและการปกครองทมประสทธภาพ

(Effective Group Process and Governance)

การสรางแนวความคดดานความร (Constructional View

of Knowledge)

ระเบยบวธการรวมกนสบสวนสอบสวน (Discipline of

Collaborative inquriry)

ความรสกผกพน และความอบอน ระหวางบคคล

(Interpersonal warmth and affiliation)

การสอน (Instruction)

Group Investigation

Model

35

2. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.1 ความหมายของพลเมอง ราชบณทตยสภา (2556: Online) ไดใหความหมายของพลเมอง หมายถง ชาวเมอง ชาวประเทศ ประชาชน ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2555: 10) ไดใหความหมายของพลเมอง หมายถง หมคนทเปนของประเทศใดประเทศหนง คนทงหมดซงเปนก าลงของประเทศ ทงในทางเศรษฐกจ การทหาร และอ านาจตอรองกบประเทศอน วชย ตนศร (อางถงใน ทพยพาพร ตนตสนทร, 2555: 5-6) ไดใหความหมายของพลเมอง หมายถง การเปนผรบ คอยแบมอรบทงผลบวกและผลลบจากนโยบายรฐบาล การเปนพลเมอง จงเปนเพยงผตาม ผปฏบตตามค าสงและกฎหมายอยางเครงครด เปนพลเมองทยอมรบอ านาจ ทางการเมองอยางเปนทางการ คอ เปนผอยใตการปกครองนนเอง สรป พลเมองคอ ประชาชนทอยภายในรฐ หรอหมคนซงเปนก าลงของประเทศ ซงเปน ผอยใตการปกครองของประเทศนน 2.2 ความหมายของพลเมองในระบอบประชาธปไตย คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด (2553: 4) ไดใหความหมายพลเมองในระบอบประชาธปไตยวา หมายถง สมาชกของสงคมทมอสรภาพ (Liberty) และพ งตนเองได (Indenpendent) ใชสทธเสรภาพโดยควบคกบความรบผดชอบ เคารพสทธเสรภาพของผอน เคารพความแตกตาง เคารพหลกความเสมอภาค เคารพกตกา ไมแกปญหาดวยความรนแรง ตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคม รวมรบผดชอบตอสงคม มจตสาธารณะ และกระตอรอรนทจะรบผดชอบหรอรวมขบเคลอนสงคม และแกปญหาในระดบตางๆ ตงแตในครอบครว ชมชน จนถงระดบประเทศ ระดบอาเซยน และระดบประชาคมโลก ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2555: 11-12) ไดใหความหมายของพลเมองดในวถประชาธปไตย หมายถง พลเมองทมคณลกษณะทส าคญ คอ เปนผทยดมนในหลกศลธรรมและคณธรรมของศาสนา มหลกการทางประชาธปไตยในการด ารงชวต ปฏบตตนตามกฎหมาย ด ารงตนเปนประโยชนตอสงคม โดยมการชวยเหลอเกอกล อนจะกอให เกดการพฒนาสงคมและประเทศชาต ใหเปนสงคมและเปนประเทศประชาธปไตยอยางแทจรงตามหลกการประชาธปไตย

36

วชย ตนศร (อางถงใน ทพยพาพร ตนตสนทร. 2555: 6) ไดใหความหมายพลเมองในสงคมประชาธปไตย คอ พลเมองทมสวนเปนผกระท า มจตสาธารณะ เหนประโยชนสวนรวม มความรบผดชอบ และพรอมเปนผน าการเปลยนแปลงในทกระดบ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2558: 7) ไดใหความหมายของพลเมองในวถประชาธปไตย หมายถง พลเมองตามวถประชาธปไตย จะตองมสงทบงชถงคณภาพพลเมอง คอมศกดศรแหงความเปนมนษย มอสรภาพ มความร มเหตผลและมสวนรวมในกจการของสวนรวม ศภณฐ เพมพนววฒน (2558: 36) ไดใหความหมายพลเมองในระบอบประชาธปไตยวา พลเมองในระบอบประชาธปไตยจะตองเปนผทมส านกรบผดชอบ ซอสตย และมจตสาธารณะ เปนคณธรรมประจ าใจ รวมไปถงตองเปนผมวนย มเหตผล แสดงออกถงสทธเสรภาพนนไดอยางเหมาะสม ไมละเมดผอน ทส าคญคอมความรบผดชอบตอสงคม กระตอรอรนและเขามามสวนรวมทางการเมอง สรป พลเมองในระบอบประชาธปไตยน น คอ สมาชกของสงคม ทมการเคารพสทธเสรภาพของผอน เคารพความแตกตาง เคารพหลกความเสมอภาค เคารพหลกกตกา มเหตผล เหนแกประโยชนสวนรวม และกระตอรอรนทจะมสวนรวมรบผดชอบหรอรวมขบเคลอนทางสงคม 2.3 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย นวลเพญ และวรยทธ วเชยรโชต (2517: 152-154) ไดตงสตรประชาธปไตยส าหรบครไว 6 ประการ เพ อน าไปใชในการตรวจสอบพฤตกรรมของคนวาเปนประชาธปไตยหรอไม สตรดงกลาวมดงน 1. คารวธรรม คอ การเคารพในสทธเสรภาพ และศกดศรในความเปนมนษยซงกนและกน ทงทางกาย วาจา และใจ 2. สามคคธรรม คอ การรวมมอประชมปรกษาหารอ วางแผนในการท างานรวมกนตดสนใจรวมกน 3. ปญญ าธรรม คอ การใช ปญญาใน รปของวทยาศาสต รพฒนาแนวความ คด แบบสงเคราะหและสรางสรรค รจกการวพากษอยางมเหตผล 4. วนยธรรม คอ รจกขอบเขต กตกา ส านกในสทธ และหนาท ใชเสรภาพในขอบเขต การมวนยนนตองมวนยทงตอตนเอง ตอกลม และตอสงคม 5. คณธรรม ซงไดแก การมศลธรรมประจ าใจ มความซอสตยสจรต ยตธรรม ปรารถนาดตอคนอน

37

6. สนตธรรม คอ การใฝหาสนตภาพในสงคม ไมมงท าลายและเอารดเอาเปรยบคนอน มงประสานประโยชนในสงคมใหมากทสด ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2540: 25-28) ไดกลาวถงวถชวตประชาธปไตยและระบบประชาธปไตยวาควรประกอบดวยคณลกษณะดงน 1. คารวธรรมมพฤตกรรมทแสดงออก ดงน 1.1 เคารพในสถาบนศาสนา พระมหากษตรย ไดแก การแสดงความเคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรยในทกโอกาส การรวมกจกรรมตาง ๆ ทจดเพอแสดงความจงรกภกดตอสถาบนพระมหากษตรยในโอกาสวนส าคญตาง ๆ การไปรบเสดจเมอพระมหากษตรยหรอพระบรมวงศานวงศเสดจไปในถนทอยหรอบรเวณใกลเคยงการปฏบตตอสญลกษณทแสดงถงสถาบนพระมหากษตรย เชน ธงชาต พระบรมฉายาลกษณ เพลงสรรเสรญพระบารม เปนตน ดวยความเคารพเมอไดยนหรอเหนบคคลใดแสดงกรยาวาจาหรอมการกระท าอนไมสมควรตอสถาบนพระมหากษตรย ตองวากลาวตกเตอนและหามไมใหปฏบตเชนนนอก เคารพในหลกปฏบต ของศาสนาทตนนบถอ และไมลบหลศาสนาอน 1.2 เคารพซงกนและกนทางกายไดแกการแสดงความเคารพซงกนและกน เชน การทกทาย การใหเกยรตแกผอน การแสดงความเคารพแกบคคลซงอาวโสกวา การใหการตอนรบแกบคคล และการแสดงความเออเฟอซงกนและกน 1.3 เคารพกนทางวาจา ไดแก การรจกพดจาใหเหมาะสมกบกาลเทศะ ใชค าพดเหมาะสมตามกบฐานะของบคคล พดจาสภาพ ไมกาวราวสอเสยด ไมพดในสงทจะท าใหผอนเกดความเดอดรอน ไมน าความลบของบคคลอนไปเปดเผย และไมพดนนทาหรอโกหกหลอกหลวง 1.4 เคารพในสทธของผอน ไดแก การไมลวงละเมดสทธของผอนทงทางกายหรอวาจา รจกเคารพในสทธของคนทมากอนหลง เคารพในความเปนเจาของสงของเครองใช และตองรจกขออนญาตเมอลวงล าเขาไปในทอยอาศยของบคคลอน 1.5 เคารพในความคดเหนของผอน ไดแก การยอมรบฟงความคดเหนของบคคลอนเมอมผพดเสนอความคดเหนควรฟงดวยความตงใจ และใครครวญดวยวจารณญาณหากเหนวาเปนการเสนอแนวคดทดมประโยชนมากกวาความคดเหนของตนเอง ควรยอมรบแลวปฏบตตาม 1.6 เคารพในกฎระเบยบของสงคม ไดแก การยดมนในกรอบระเบยบของสงคม เชน วฒนธรรมประเพณ กฎเกณฑทางสงคม และกฎหมายของประเทศ 1.7 มเสรภาพและใชเสรภาพในขอบเขตของกฎหมายและขนบธรรมเนยมประเพณ

38

2. สามคคธรรมมพฤตกรรมทแสดงออก ดงน 2.1 การรจกประสานประโยชนโดยถอประโยชนของสวนรวมหรอของชาต เปนทตง ไดแก การท างานรวมกนอยางสนตวธ รจกการประนประนอมโดยค านงถงประโยชน ทจะเกดขนแกสวนรวมเปนใหญ มการเสยสละความสขสวนตนหรอหมคณะเพอประโยชนของสวนรวมหรอของชาต 2.2 รวมมอในการท างานหรอท ากจกรรมอยางใดอยางหนงรวมกนโดยมบคคลผรวมงานตงแต 2 คนขนไป ในการรวมกนท างานนจะตองมการวางแผนในการท างานรวมกนคดและท ารวมกนเมอถงขนตอนของการท างานกชวยเหลอกนอยางตงใจจรง ไมหลกเลยงหรอเอาเปรยบผอน เหนแกประโยชนสวนรวม ถอวางานสวนรวมเปนงานของตนเองรบผดชอบหนาท ทไดรบมอบหมายจากสวนรวมและหนาทตอสงคมความเปนน าหนงใจเดยวกนของกลมคน ในหนวยงานและในสงคม รกหมคณะ มใจหวงดและชวยเหลอเกอกลซงกนและกน 3. ปญญาธรรมมพฤตกรรมทแสดงออก ดงน 3.1 การไมถอตนเปนใหญ คอ การรจกรบฟงความคดเหนของผอนการยอมรบฟงและปฏบตตามของเสยงสวนมากในทประชมหรอในการท างานตาง ๆ และการรจกเปนผน าและ ผตามทด 3.2 เนนการใชปญญาใชเหตผลและความถกตองในการตดสนปญหาทงปวงไมใชเสยงขางมากในการตดสนปญหาเสมอไป 3.3 เมอมปญหาใดเกดขนหรอเมอมเรองทจะตองตดสนใจทกคนตองรวมกนคดและชวยกนตดสนใจโดยใชเหตผล 3.4 ในกรณทมปญหาโตแยงในหมคณะจะตองพยายามอภปรายจนกระทงสามารถชกจงใหทกคนเหนคลอยตาม เมอเกดกรณทตางกมเหตผลทดดวยกนและไมอาจชกจงใหกลมหนไปทางใดทางหนงเทานนจงจะใชวธการออกเสยง 3.5 เมอไดรบขอมลขาวสารแลวสามารถวเคราะหและประมวลเหตการณตาง ๆ ดวยสตปญญา 4. ระบบประชาธปไตยเปนรปแบบหรอกระบวนการในการท างานโดยใชกระบวนการกลมทกคนในกลมตองมสวนรวมท างานทกขนตอนเมอมปญหาในการท างานเกดขนตองใชเหตผลในการตดสนใจเพอแกปญหารวมกนโดยมพฤตกรรมทแสดงออกดงน 4.1 รจกเลอกคนดมความรความสามารถ และมความรบผดชอบเขาท างานแทน หมคณะ

39

4.2 รขนตอนในการด าเนนงานโดยมสวนรวมในกจกรรมตอไปน 4.2.1 การวางแผนงาน 4.2.2 การปฏบตงานตามแผน 4.2.3 การประเมนผลงาน 4.3 สามารถปฏบตงานแตละขนตอนอยางมประสทธภาพ 4.4 ทกคนรวมเปนสมาชกของกลมและรวมกจกรรมทกขนตอน วลย พานช (2542: 226-235) ไดวเคราะหวา บคคลทจะเปนพลเมองดนน ตองเปนผมความประพฤตด มความเปนพลเมองดโดยมคณลกษณะในดานตางๆ ตอไปน 1. มความเปนพลเมองดดานความร ทกษะและคณลกษณะพนฐาน ประกอบดวย 1.1 รและเขาใจ และรบผดชอบในฐานะสมาชกของสงคม 1.2 รและเขาใจสนใจกจกรรมตางๆ ของสงคมและโลก 1.3 รและมทกษะกระบวนการคดอยางม เห ตผลในการตดสนใจโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและธรรมะ แกปญหาของสงคม เศรษฐกจและเทคโนโลย 1.4 ใฝหาความรและมทกษะ 1.5 มความรและทกษะในวชาสามญ วชาเฉพาะดาน วทยาการและเทคโนโลย 1.6 ด ารงชวตบนพนฐานแหงคณธรรม 1.7 มระเบยบ 1.8 ซอสตย 1.9 ยตธรรม 1.10 ประหยด 1.11 พงตนเองได 1.12 ไมเบยดเบยน 1.13 เลอกรบวทยาการและวฒนธรรมจากภายนอก 1.14 มความคดรเรม 1.15 อดทน 1.16 มความกลาทางจรยธรรม 1.17 แกปญหาและประเมนผลได 1.18 มมนษยสมพน ธในระหวางสมาชกในครอบครว ชมชน ท งส งคมภายในประเทศและในโลก

40

2. ม ความ เปนพล เม องดดานการเมอง การปกครองในระบอบประชาธปไตย ทมพระมหากษตรยเปนประมข ประกอบดวย 2.1 รและเขาใจ รบผดชอบในสทธของตนในระบอบประชาธปไตย 2.2 รและเขาใจกฎหมายตางๆ ของบานเมอง 2.3 รกษาความมนคงของชาต ศาสนา และพระมหากษตรย 2.4 รและเขาใจปญหาตางๆและหาแนวทางแกไขในทางการเมองการปกครอง 2.5 ตระหนกในคณคาการใชสทธเสรภาพบนรากฐานแหงกฎหมาย จรยธรรม และศาสนา 3. มความเปนพลเมองดดานสงคมและวฒนธรรม ประกอบดวย 3.1 มความส านกในความเปนคนไทย 3.2 รกและเหนคณคาของวฒนธรรม 3.3 ธ ารงรกษาไวซงสญลกษณ และวฒนธรรมไทย 3.4 ภมใจในผลงานอนดเดนของไทย 3.6 รบผดชอบตอการอนรกษและพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3.7 ท าประโยชนใหสงคมตามบทบาทหนาท 3.8 เหนคณคาในวทยาการศลปวฒนธรรม 3.9 เทดทนสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย 4. มความเปนพลเมองดดานเศรษฐกจ ประกอบดวย 4.1 รเขาใจ ในพนฐานทางเศรษฐกจและการพฒนาประเทศ 4.2 เหนคณคาของการรกษาทรพยากรสงแวดลอม 4.3 นยมใชผลผลตของไทย 4.4 รและเขาใจปญหาดานเศรษฐกจและหาแนวทางแกไขปญหา กรมวชาการ (2543: 54-58) ไดมการประชมระดมสมองผทรงคณวฒ เพอก าหนดกรอบหรอคณลกษณะของเดกไทยโดยมเปาหมายในการพฒนา ในดานคานยมประชาธปไตย คอ คณลกษณะทางจตใจและพฤตกรรมของบคคลและคณคาของผอน เคารพสทธและปองกนสทธของตนเองและผอน ดวยน าใจทเคารพตอคณคาของเสยงสวนใหญ ดวยความเขาใจระหวางกนและกนดวยความสนต

41

พฤตกรรมทบงชถงความมประชาธปไตย 1. เหนคณคาของตนเองและผอน 2. การยอมรบฟงความคดเหนของผอน 3. การเคารพสทธ ปองกนสทธของตนเอง 4. การเคารพสทธผอน 5. ความมเหตผล 6. การเคารพกตกาของสงคม 7. ท างานรวมกบผอนเปน 8. มความเสยสละ 9. มองโลกในแงด มความไววางใจผอน 10. ไมมจตใจเปนเผดจการ สาโรช บวศร (2544: 84-89)ไดอธบายสมพนธภาพระหวางสงคมมนษยแบบประชาธปไตยซงมลกษณะส าคญ 3 ประการ ดงน 1. มการเคารพซงกนและกนอยางยง (Respect for Individuals) หรอคารวธรรม คอทกคนจะตองใหเกยรตซงกนและกนท งทางกาย วาจา และความคด เคารพในความคดเหนของผอน แสดงความคดเหนออกมาโดยไมลวงเกนผอน 2. มการแบงปนรวมงานกนและประสานงานกน(Sharing, Participation,and Co-operative) หรอสามคคธรรม คอ ผใดสามารถในทางใดกอาสารบแบงงานไปท า ไมบายเบยงและหลกเลยง รวมมอกนท าหมดตามอตภาพและประสานงานกนหมด โดยท าตามทไดตกลงกนวางแผน ซงรวมกนวางไวแลว ไมมใครดอดงกลนแกลงเนองจากเหนแกตวเอง 3. มความเชอมนในวถการแหงปญญา (Faith in the Method of Intelligence) หรอปญญาธรรม คอ การทคนเรานบถอกนและรวมมอสามคคกนนน บางทอาจนบถอและรวมมอไปในทาง ทผด ดงนนจ าเปนตองม “ปญญา” เปนเครองเหนยวรงและชทางมใหเขวไปได ดงนนในสงคมประชาธปไตยจงมการนบถอปญญาธรรมอยางยง และคนในสงคมประชาธปไตยตองเปนผทรบการศกษาดพอควร เพอทจะไดมปญญาธรรม โดยบคคลควรจะน าความคดในแงปรชญาประชาธปไตยไปปฏบตในชวตประจ าวนอยเสมอจนเปนนสยในชวตหรอเปนแนวทางแหงชวต (A Way of Life) ของแตละคน

42

คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด (2553: 4-5) และปรญญา เทวานฤมตรกล (2555: 30-31) ไดสรปคณสมบตของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยไว 6 ประการ ดงน 1. มอสรภาพ (Liberty) และพ งตนเองได (Indenpendent) ไมอยภายใตการครอบง าของระบบอปถมภ 2. เคารพสทธผอน ไมใชสทธเสรภาพของตนไปละเมดสทธเสรภาพของบคคลอน 3. เคารพความแตกตาง มทกษะในการฟง และยอมรบความคดเหนทแตกตางจากตนเอง 4. เคารพหลกความเสมอภาค เคารพศกดศรความเปนมนษยของผอน และเหนความเทาเทยมกน มองคนเปนแนวระนาบ ไมใชแนวดง 5. เคารพกตกา เคารพกฎหมาย ใชกตกาในการแกปญหา ไมใชก าลง และยอมรบผลของการละเมดกฎหมาย 6. รบผดชอบตอสงคม ตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคม กระตอรอรนทจะรบผดชอบ และรวมแกไขปญหาสงคมโดยเรมตนทตนเอง ทพยพาพร ตนตสนทร (2554 : 55-56) ไดอธบายเกยวกบคณลกษณะของพลเมองไทยในระบอบประชาธปไตยนน ประกอบดวย 1. การเปนผทมความร มการศกษา และมความสามารถทจะมองเหนและเขาใจสงคมของตนและสงคมโลกเฉกเชนเปนสมาชกของสงคม 2. ยดถอประโยชนสวนรวมและสงคมเปนหลก 3. มความรกในเสรภาพและมความรบผดชอบ 4. เคารพความเสมอภาค ความยตธรรม 5. มความสามารถทจะคดวเคราะหอยางเปนเหตเปนผล 6. มความเขาใจเรองหลกสทธมนษยชน และยอมรบความแตกตางในความเปนพหสงคม 7. เคารพกฎหมาย และยดหลกนตรฐ 8. มความร ความเขาใจตอการเปลยนแปลงทางสงคมและทางการเมอง (Political Literacy) และเขาไปมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation) ในทกระดบต งแตชมชน ทองถน ระดบชาตและนานาชาต 9. ยดมนในหลกสนตวธ ไมใชความรนแรงในการแกไขปญหาความขดแยง

43

วฒนา อคคพานช (2558: 19-20) ไดกลาวถงการใชประชาธปไตยในการด าเนนชวต ไดแก 1. คารวธรรม 1.1 เหนคณคาและเคารพศกดศรความเปนมนษยและสทธมนษยชน 1.2 ใชสทธโดยไมละทงหนาท 1.3 ใชเสรภาพอยางรบผดชอบ 1.4 ซอสตยสจรตและมความโปรงใส 1.5 ยดหลกความเสมอภาคและความยตธรรม 2. สามคคธรรม 2.1 ยดหลกภราดรภาพ ปรองดอง สมานฉนท 2.2 ใชหลกสนตวธ 2.3 ยดหลกเสยงขางมากและเคารพสทธของเสยงขางนอย 2.4 เหนความส าคญในประโยชนของสวนรวม 2.5 มจตส านกรวมหมและท างานเปนหมคณะ 2.6 มจตสาธารณะ และการมจตอาสา มสวนชวยในการพฒนาครอบครว โรงเรยน ชมชน สงคมและประเทศชาตอยางย งยน 3. ปญญาธรรม 3.1 ยดหลกเหตผล ความจรง และความถกตอง 3.2 รทนขอมลขาวสาร และรทนสอสารมวลชน 3.3 มความกลาหาญทางจรยธรรม ( moral courage ) กลาทจะยนหยดในสงทถกตอง ( moral assertiveness ) 3.4 มทกษะการคดอยางมวจารณญาณ การใชเหตผล การต งค าถาม การวจย การคนควา การรวบรวมขอมล การโตแยง 3.5 มทกษะการสอสารในระบอบประชาธปไตย ไดแก การฟง การอาน การคนควา การจบใจความ การสรปความ การยอความ การขยายความ การตความ การแปลความ การพด การเขยน การโตเวท การอภปราย การวจารณ การกลาแสดงออก การแสดงความคดเหนและการรบฟงความคดเหนของผอน 3.6 พฒนาความร ความคด จตใจ พฤตกรรมและการท างานของตนเองอยเสมอ 3.7 มสวนรวมทางการเมองอยางสรางสรรค 3.8 มความรพนฐานทางการเมองทถกตอง

44

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2555: 25-28) ไดกลาวถงบคคลทเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย จะมพฤตกรรมทส าคญ 3 ดาน ดงน ดานคารวธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงความเคารพซงกนและกน เคารพในระเบยบกฎเกณฑหรอระเบยบขอบงคบของสงคมสวนรวม การประพฤตตนเปนผมคารวธรรมปฏบตได ดงน 1. เคารพบคคลทเกยวของ โดยเฉพาะบดามารดาซงเปนผใหก าเนด เคารพญาตผใหญ เชน ป ยา ตา ยาย และผสงอาย เคารพครอาจารย และเพอน ๆ โดยแสดงความเคารพและกลาวทกทายดวยค าสภาพ 2. เคารพกฎระเบยบทางสงคม เชน ยดมนในขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามของสงคม ปฏบตตามกฎหมายของประเทศ 3. เคารพสทธของผอน เชน ไมท ารายผอนโดยเจตนาไมเอาทรพยของผอนมาเปนของตนโดยไมไดรบอนญาต ไมท าใหผอนเสอมเสยชอเสยง เปนตน 4. เคารพความคดเหนของผอน เชน ควรฟงความคดเหนของผอนดวยความตงใจและไตรตรองกอนตดสนใจวาจะเชอหรอไมเชอ และไมควรยดถอความคดเหนของตนวาถกเสมอไป 5. เคารพและเทดทนสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรยซงถอเปนสถาบนทส าคญสงสดของประเทศ ดานสามคคธรรม เปนพฤตกรรมทแสดงออกของบคคลซงอยรวมกนในสงคม และมการท างานรวมกน มการประสานประโยชนของหนวยงานและองคกรรวมกน มลกษณะการรวมคด รวมท าหรอท างานเปนทมดวยความเตมใจเปนน าหนงใจเดยวกน และตงใจปฏบตงานนนใหส าเรจลลวงตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนดการประพฤตตนเปนผมสามคคธรรม ปฏบตได ดงน 1. รวมกนคด ชวยกนวางแผน และรวมกนท างานดวยความเตมใจ 2. รวมกนรบผดชอบ ท างานทไดรบมอบหมายใหส าเรจ 3. รวมกนตดตาม ประเมนผลการด าเนนงานอยางตอเนอง 4. รวมกนปรบปรง มการแกไข พฒนางานใหมประสทธภาพ 5. รวมกนท างาน โดยค านงถงประโยชนของสวนรวมเปนหลก ดานปญญาธรรม เปนพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกในดานผใชสตปญญา ใชเหตผล และความถกตองในการพฒนาหรอแกไขปญหาในการด าเนนชวตประจ าวน เชน การใชความรสตปญญาจากการศกษาเลาเรยนมาประกอบอาชพ หรอพฒนาครอบครว ชมชน และสงคมของเราใหนาอย เปนตน การประพฤตตนเปนผมปญญาธรรม ปฏบตได ดงน

45

1. มความคดกวางไกล โดยรบฟงขาวสารและความคดเหนของผอน 2. ใชเหตผลในการแกไขปญหาตาง ๆ ไมน าอารมณหรอความรสกสวนตวมาใชตดสนปญหา 3. แสดงความคดเหน โดยปราศจากอคต 4. รจกการคด มการวเคราะห วพากษ วจารณอยางมเหตผล 5. รจกโตแยงดวยเหตผล ถามการโตแยงในหมคณะใหใชเหตผล และสตปญญาเพอใหอกฝายหนงยอมรบฟง ไมใชอารมณมาเปนตวตดสนปญหา การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของไทย (2556: Online) ไดอธบายถงหลกการรวมในดานคณลกษณะของพลเมอง การศกษาเพอสรางความความเปนพลเมองควรจะสรางพลเมองในระบอบประชาธปไตย ใหมลกษณะทส าคญๆ ดงแผนภาพท 3 ภาพประกอบท 3 หลกการรวมในดานคณลกษณะของพลเมอง

รกความเปนธรรมและความ

เสมอภาค

ใชเสรภาพ

ดวยความรบผดชอบ

ตอสงคม

เคารพกฎหมายและเคารพกตกา

มภราดรภาพและเคารพความแตกตาง

เหนความส าคญของประโยชนสวนรวม

คดอยางมวจารณญาณ

มสวนรวมทางการเมอง

Democratic

Citizen

ใชสทธแต

ไมละทงหนาท

46

1. รกความเปนธรรมและความเสมอภาค (Adhere to equality and justice) ยดถอความยตธรรม ใหความส าคญกบความเปนธรรมและความเทาเทยมกน ทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ในฐานะทเปนมนษยดวยกน โดยไมมการกดกน เนองจากความแตกตางในเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมอง 2. ใชเสรภาพดวยความรบผดชอบตอสงคม (Use freedom based on social responsibility) บคคลในระบอบประชาธปไตยยอมมเสรภาพไดมากตราบเทาทไมละเมดผอน นนหมายความวาบคคลพงใชเสรภาพดวยความยนดทจะใหผอนมเสรภาพ ไดเชนเดยวกบตน กลาวคอบคคลยอมใชเสรภาพอยางรบผดชอบโดยทเสรภาพนนตองไมกอใหเกดผลเสยแกผอน ระบอบประชาธปไตยไมสามารถใหบคคลใชเสรภาพโดยไมตองรบผดชอบตอสงคมโดยรวมได 3. เคารพกฎหมายและกฎกตกา (Respect law and rule) ทกสงคมตองมกฎหมายและกฎกตกา บคคลในระบอบประชาธปไตยจงตองเคารพกฎหมายและกฎกตกาเพอใหสงคมอยรวมกนอยางสนตสข โดยทบคคลในระบอบประชาธปไตยทกคนจะตองสนใจและชวยกนผลกดนใหกฎหมาย และกฎกตกาตางๆของสงคม มความเปนธรรมส าหรบทกคนดวย 4. ใชสทธแตไมละทงหนาท (Use right without neglecting duty) ระบอบประชาธปไตยเปนระบอบการเมองการปกครองทบคคลไดรบการรบรอง สทธตางๆมากมายในฐานะมนษยและในฐานะอนๆ นอกจากนนบคคลในระบอบประชาธปไตย กยอมมสทธทจะใหดวย สทธทจะใหนกคอหนาทนนเอง เชน หนาทในการเลอกตง หนาทในการเสยภาษ หนาทในการศกษาเลาเรยน เปนตน บคคลในระบอบประชาธปไตยจะมสทธตางๆไดกตองท าหนาทดวย เปนตนวา บคคลมสทธทจะไดรบบรการจากรฐบคคลกยอมตองมหนาทตองเสยภาษ ดวย บคคลมสทธทจะไดรบประโยชนจากนโยบายทดของรฐบาลบคคลกยอมตองมหนาทในการใชสทธเลอกตงอยางมวจารณญาณทดดวย ระบอบประชาธปไตยไมสามารถด ารงอยไดดวยดหากบคคลเรยกรองสทธโดยไมตองท าหนาท 5. มภราดรภาพ และเคารพความแตกตาง (Adhere to fraternity and respect for differences) การทบคคลในระบอบประชาธปไตยมความเสมอภาคกนอาจท าใหบคคลในสงคมขดแยงแตกแยกกน เพราะบคคลในระบอบประชาธปไตยยอมมความแตกตางกนในทางความ คดเหนหรออนๆได แตความแตกตางเหลานตองไมเปนเหตใหบคคลโกรธ เกลยด ทะเลาะ ขดแยง ท าราย หรอสงหารบคคลอนได บคคลในระบอบประชาธปไตยตองมขนตธรรม ( tolerance)

47

กลาวคอบคคลในระบอบประชาธปไตยตองอดทนตอความแตกตางของกนและกนได ความแตกตางของบคคลในระบอบประชาธปไตยตองไมท าใหสงคมแตกแยก 6. เหนความส าคญของประโยชนสวนรวม (Consider public interests) เนองจากบคคลไมสามารถอยคนเดยวในโลกได จงตองอยรวมกนในสงคม บคคล จงตองถอประโยชนสวนรวมเปนส าคญดวย เพราะหากทกคนเหนแกประโยชนสวนตนส าคญ กวาประโยชนสวนรวม สงคมกไมอาจด ารงอยได และในกรณทมความขดกนในผลประโยชน (conflict of interests) บคคลในระบอบประชาธปไตยตองสามารถแยกประโยชนสวนรวมกบประโยชนสวนตนได ทงยงพงเลงเหนใหไดวา แททจรงประโยชนของสวนรวมกเปนประโยชนของบคคลนนเองดวย 7. มสวนรวมทางการเมอง (Participate in politics) ระบอบประชาธปไตยเปนระบอบการเมองการปกครองทใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองดวยเพราะการเมองเปนเรองของประชาชนทกคน ดงน นบคคลในระบอบประชาธปไตยจงจ าเปนตองมความรความเขาใจทางการเมองทเพยงพอตอการเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยดวย เปนตนวา บคคลในระบอบประชาธปไตยพงรและเขาใจวาการเมอง มความส าคญตอชวตของตนและคนอนๆในสงคมอยางไรรและเขาใจโครงสรางพนฐานของระบบการเมองการปกครองและการบรหารราชการแผนดนของประเทศ รและเขาใจขอบเขตภารกจและอ านาจหนาทของตวแทนทเลอกเขาไป รนโยบายของพรรคการเมอง รวมถงพฤตกรรมและกลไกการควบคมตรวจสอบบคลากรทางการเมองดวย นอกจากน พลเมองในระบอบประชาธปไตย ยงสามารถมสวนรวมทางการเมองไดหลายทาง เชน 7.1 การเลอกตง ส.ส. ส.ว. 7.2 การเลอกตงทองถน นายก อบต. สมาชกสภา อบต. นายกเทศมนตร 7.3 สมาชกสภาเทศบาลนายก อบจ.สมาชกสภา อบจ. 7.4 การออกเสยงประชามต 7.5 รวมท าประชาคมใหความเหนชอบเรองตางๆ 7.6 เสนอแนะแนวทางการท างานและการแกไขปญหา 7.7 การเขาชอเสนอรางพระราชบญญต 7.8 การเขาชอรองขอใหถอดถอนผด ารงต าแหนงทางการเมอง 7.9 ตดตามตรวจสอบการท างานของผด ารงต าแหนงทางการเมอง 7.10 รวมท าประชาพจารณ 7.11 ชวยผสมครรบเลอกตงและพรรคการเมองหาเสยง

48

7.12 เปนสมาชกพรรคการเมอง 7.13 บรจาคเงนใหผสมครและพรรคการเมอง 7.14 การรวมกลมกนปกปองสทธตางๆ 7.15 การชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธเพอประทวงหรอเรยกรองเรองตางๆ 7.16 ชวยเหลอภารกจของสวนรวม 7.17 สมครรบเลอกตง 7.18 การถอดถอนผบรหารทองถน 8. คดอยางมวจารณญาณ (Think critically) บคคลในระบอบประชาธปไตยจะตองไดรบขอมลทเพยงพอเพอคดอยางม วจารณญาณทด มทกษะในการตรวจสอบ การตความ การสะทอนความคด อนน าไปสการสรางความคดเหนของตนเอง เรยนรทจะแสดงออกซงความคดเหนของตน และพรอมทจะทบทวนแกไขความคดเหนของตน ตลอดจนรจกตดสนใจเลอกบคคล หรอตดสนประเดนทางการเมองไดอยางถกตองเหมาะสม เวสเธเมอร และเคหน (Westheimer and Kahne 2004, อางถงในถวลวด บรกล และคณะ, 2555) ไดอธบายวาความเปนพลเมองทดนน ประกอบดวย 3 ดาน ไดแก 1. ความรบผดชอบสวนตว เชน มหนาทรบผดชอบในชมชนของตน ท างานอยางสจรต และจายภาษ เคารพกฎหมาย การแยกขยะ การบรจาคโลหต และเปนอาสาสมครในชวงเวลาวกฤต 2. การมสวนรวมในความเปนพลเมอง เชน เขารวมเปนสมาชกของชมชน และพยายามทจะ พฒนาชมชน ดแลชมชนโดยพยายามทจะดแลความตองการ สนบสนนการพฒนาเศรษฐกจหรอรกษาสงแวดลอม มความรวารฐท างานอยางไร และมความรกลยทธเพอจะไดบรรลวตถประสงคในการท างาน 3. จตส านกเกยวกบความยตธรรมทางสงคม เชน ประเมนโครงสรางทางสงคม การเมองและเศรษฐกจอยางวพากษวจารณ เพอเขาใจปญหาอยางลกซง คนหาและบอกถงสงทไมไดรบความยตธรรม และรเรองความเคลอนไหวทางสงคมและวธการทจะกอใหเกดการเปลยนแปลง อโบวทซ และ ฮารนช (Abowitz & Harnish 2006, อางถงในถวลวด บรกล และคณะ,2555) อธบายวา องคประกอบของพลเมอง ประกอบดวย 1. มเอกลกษณทมาจากความเปนสมาชกของชมชนทางการเมอง 2. ยดถอคานยมเฉพาะและอดมคต 3. มสทธและหนาท 4. มสวนรวมทางการ

49

5. มความร ความเขาใจเกยวกบการเมองการปกครอง จากทกลาวมาสรปไดวา คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยตามแนวคดของนกการศกษา นกวชาการแตละทานจะมความแตกตางกนออกไปขนอยกบมมมองในดานคณลกษณะความเปนพลเมอง แตสามารถสรปออกมาไดเปนประเดนใหญๆได 3 ดานคอ 1) ดานคารวธรรม คอ การเคารพใหเกยรตซงกนและกนทงทางกาย วาจา ความคด เคารพในความคดเหน สทธ เสรภาพของผอน เหนคณคาและเคารพศกดศรความเปนมนษย 2) ดานสามคคธรรม คอ การท างานรวมกน มลกษณะการรวมคด รวมท าหรอท างาน ดวยความเตมใจเปนน าหนงใจเดยวกน เหนความส าคญในประโยชนของสวนรวม โดยยดหลกภราดรภาพ และใชหลกสนตวธ และ 3) ดานปญญาธรรม คอ การใชปญญาในการคดแกปญหาตางๆ ยดหลกเหตผล ความจรง และความถกตอง รจกการวพากษอยางมเหตผล และมวจารณญาณ ซงงานวจยครงนผวจยไดแบงคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ออกเปน 3 ดาน ดงน 1. ดานคารวธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการเคารพใหเกยรตซงกนและกน ปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รบฟงความคดเหนของผอน 2. ดานสามคคธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการรวมมอกนท างาน รบผดชอบตองาน และเหนแกประโยชนสวนรวมเปนหลก 3. ดานปญญาธรรม หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการใชหลกเหตและผลในการ คด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ โดยค านงถงความถกตองเปนหลก 3. ทฤษฎจตวทยาพฒนาการทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3.1 ทฤษฎพฒนาการสตปญญาของเพยเจท

เพยเจทมหลกการของเชาวปญญาของเดก หรอ Cognitive นนมพฒนาการทแบงออกได 4 ขนพฒนาการ ในแตละขนกจะมลกษณะเฉพาะและมคณลกษณะของความสามารถใหมๆเกดขน ความสามารถของแตละขนจะเปนพนฐานสะสมสงทเปนพฒนาการในขนตอไป พฒนาการของเชาวปญญาและความคดนเกดจากการทเดกไดกระท า หรอการไดมปฏสมพนธโดยตรงกบสงแวดลอม ความรเกดจากการกระท า (ลขต กาญจนาภรณ, 2548: 9) ดงตารางท 1

50

ตารางท 1 ล าดบขนพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจท อาย (ป) ขน พฒนาการ

0-2 ประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor)

เดกเรยนรโดยใชประสาทสมผส เชน ปาก ห ตา สงแวดลอมรอบตว

2-6 ความคดกอนเกดปฏบตการ (Intuitive or Preoperational)

เรยนรภาษาพด สญลกษณ เครองหมาย ทาทางในก าร ส อ ค ว ามห ม าย ร จก ส ง ท เป น ตว แท น(Representation) โครงสรางสตปญญาแบบงาย สามารถหาเหตผลเชงอางองได มความเชอในความคดของตนอยางมาก ยดตวเองเปนศนยกลาง(Egocentric) เลยนแบบพฤตกรรมของผใหญ

7-11 ปฏบตการคดแบบรปธรรม (Concrete Operations)

รบ ร รปธรรมไดด ใช เห ตผล ส รางกฎเกณฑ เหนความสมพนธของสงตางๆเปนนามธรรม

11-16 ปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operations)

รจกคดหาเหตผล มระบบ คาดคะเน ตงสมมตฐาน แกปญหา พฒนาส ตปญญาอยางสมบ รณ มความคดเทาผใหญ

ทฤษฎพฒนาการสตปญญาของเพยเจทยงแบงองคประกอบทมสวนเสรมสรางพฒนาการ เชาวปญญาม 4 องคประกอบ คอ วฒภาวะ (Maturation) ซงเปนการเจรญเตบโตทางสรรวทยา โดยเฉพาะเสนประสาทและตอมไรทอ ทมสวนส าคญตอการพฒนาเชาวปญญา หรอจะตองจดประสบการณและสงแวดลอมใหเหมาะสมกบความพรอมหรอวยของเดก องคประกอบทสอง ประสบการณ (Experience) โดยแบงไดเปน 2 ชนด คอ ประสบการณทเนองมาจากปฏสมพนธกบสงแวดลอมตามธรรมชาต (Physical Environment) กบ ประสบการณเกยวกบการคดหาเหตผลและทางคณตศาสตร(Logico-mathematical experience) องคประกอบทสาม การถายทอดความรทางสงคม (Social Transmission) โดยเปนการทพอแม คร และคนทอยรอบตวเดกจะถายทอดความรใหเดก หรอสอนเดกทพรอมจะรบการถายทอดดวยกระบวนการซมซาบประสบการณหรอการปรบโครงสรางทางเชาวปญญา และองคประกอบทส กระบวนการพฒนาสมดล (Equilibration) หรอการควบคมพฤตกรรมของตนเอง (Self-regulation) ซงอยในตวของแตละบคคล เพอจะปรบความสมดลของพฒนาการเชาวปญญาขนตอไปอกขนหนงซงสงกวา โดยใชกระบวนการซมซาบประสบการณ และการปรบโครงสรางทางสตปญญา

51

กลาวโดยสรป เพยเจทเชอวาพฒนาการสตปญญาของบคคลเปนผลมาจากการไดมปฏสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม โดยเพยเจทไดแบงพฒนาการทางสตปญญาไว 4 ขน คอประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor) ขนความคดกอนเกดปฏบตการ(Intuitive or Preoperational) ขนปฏบตการคดแบบรปธรรม (Concrete Operations) และ ขนปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operations) โดยมสวนประกอบทชวยเสรมเสรมสรางพฒนาการเชาวปญญาม 4 องคประกอบ คอ วฒภาวะ (Maturation) ประสบการณ (Experience) การถายทอดความรทางสงคม (Social Transmission) และกระบวนการพฒนาสมดล (Equilibration) หรอการควบคมพฤตกรรมของตนเองซงอยในตวของแตละบคคล ทฤษฎของเพยเจทไดอธบายพฒนาการสตปญญาในชวงอาย 11-16 ป วาเปนการปฏบตการคดแบบนามธรรม (Formal Operations) คอเดกจะรจกคดหาเหตผล มระบบ คาดคะเน ตงสมมตฐาน แกปญหา พฒนาสตปญญาอยางสมบรณ มความคดเทาผใหญ ซงตรงกบชวงอายของนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 จงน ามาใชอธบายการเกดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 โดยพฒนาการทางสตปญญาจะสงผลใหเดกรจกคด รจกใชเหตผล สามารถคดอยางมระบบ และแกปญหาได โดยครผ สอนจะตองจดประสบการณและสงแวดลอมใหเหมาะสมกบความพรอมหรอวยของเดก เพอทเดกจะไดเรยนรและพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยใหเหมาะสมกบชวงวย 3.2 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก มรากฐานการพฒนามาจากทฤษฎของ เพยเจท โดยโคลเบอรกแบงการพฒนาการใชเหตผลเชงจรยธรรมออกเปน 3 ระดบ แตละระดบแบงออกเปน 2 ข น รวมท งหมด 6 ข น (พรรณทพย ศ รวรรณบศย, 2547: 166-167; สรางค โควตระกล, 2553: 68-75; สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2553: 61-62) ดงน 1. ระดบกอนกฎเกณฑ (Pre-conventional Level) เปนระดบ ท บคคลยดตนเองเปนศนยกลางในการตดสนการกระท า พฤตกรรมทางจรยธรรมจะขนอยกบเหตผลทผมอ านาจก าหนดใหหรอผลประโยชนของตนเองเปนใหญ โดยไมค านงถงผลกระทบตอผอน โดยแบงออกเปน 2 ขน คอ 1.1 ข น ท 1 หลกการเชอฟงและหลบหลกการถกลงโทษ (Punishment and Obedience Orientation) (อาย 2-7 ป ) เปนระดบขนทเดกท าตามกฎ และหลกเลยงการกระท าซงจะสงผลใหถกลงโทษ เดกพจารณาการกระท าจากผลทเหนไดภายนอก โดยไมสนใจเจตนาหรอความเหนของบคคลอน เดกเขาใจวาความด หมายถง สงทกระท าแลวไมถกลงโทษหรอถกต าหน

52

เดกจงพยายามหลกเลยงการกระท าทจะกอใหเกดการสญเสยหรอความเจบปวดทางรางกายและทรพยสน 1.2 ขนท 2 หลกการแสวงหารางวล (Instrumental Relativist Orientation) (อาย 7-10 ป) เปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าตามขอบงคบ ความสนใจความพงพอใจของตนเอง หรอท าดเพราะอยากไดของรางวลตอบแทน โดยไมไดค านงถงความยตธรรมและความเหนอก เหนใจผอน เดกตระหนกวาผอนกมสทธท าในสงทเขาสนใจ เดกเรยนรวาการกระท าทถกตอง คอ การกระท าทสนองความตองการของตนและท าใหตนเกดความพงพอใจความสมพนธกบบคคลอนเปนไปในลกษณะการแลกเปลยนซงกนและกน 2. ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional Level) เปนระดบทบคคลเรยนรทจะกระท าตามกฎเกณฑของกลมยอยหรอสงคมทตนเปนสมาชก พฤตกรรมทางจรยธรรมจะขนอยกบความคาดหวงของสงคม ทกคนมหนาททจะตองแสดงบทบาทของตนเองอยางเหมาะสมเมออยในสงคมกลาวคอ บคคลตองสนบสนนและปฏบตตามกฎเกณฑของสงคมนนๆ ระดบนแบงออกเปน 2 ขน คอ 2.1 ขนท 3 หลกการท าตามความเหนชอบของผอน (Interpersonal Concordance of “good boy nice” Orientation) (อาย 10-13 ป) เปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าตามความคาดหวงของผทอยใกลชดหรอสงทผอนเหนชอบ ดงนนพฤตกรรมทางจรยธรรมจะขนอยกบความคาดหวงของผอน โดยพฤตกรรมทถกตองคอ การกระท าตนใหดดในสายตาของผอนเพอรกษาความสมพนธ เชน ความซอสตย ความกตญญ ซงเดกจะยดถอและปฏบตตามขอตกลงหรอกฎเกณฑของกลม โดยไมไดพจารณาจากมมมองทเปนหลกการหรอหลกเกณฑโดยทวไปท าใหเดกยงไมมความเปนตวของตวเอง และมองวาการท าดคอการท าใหผอนชนชอบและยอมรบ 2.2 ขนท 4 หลกการท าตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบทางสงคม (Law and Order Orientation) (อาย 13-16 ป) เปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าบทบาทหนาทของตน ในฐานะทเปนสวนหนงของสงคม เดกพยายามปฏบตหนาทตามกฎเกณฑทเหนดวยอยางเตมทความถกตองจะพจารณาทผลประโยชนของสงคมหรอกลม หรอสถาบนทตนอาศยอยจะไดรบเพอรกษาความสงบเรยบรอย และความเปนระเบยบของสงคม 3. ระดบ เห นอกฎเกณฑ (Post-Conventional Level) เปนระดบ บคคลพยายาม ทจะตความหมายของหลกการ และมาตรฐานทางจรยธรรมดวยวจารณญาณ โดยจรยธรรมทบคคลยดถอจะมความถกตองเปนแบบสากล กลาวคอ บคคลทมการใชเหตผลทางจรยธรรมในระดบน จะตดสนสงตางๆ ดวยหลกการทถกตองยตธรรมมากกวาการใชระเบยบแบบแผน หรอความคาดหวงของบคคลในสงคม บคคลจะแยกตนเองออกจากกฎเกณฑและการคาดหวงของผอน

53

หรออาจกลาวไดวากฎเกณฑ ตางๆและความคาดหวงของบคคลในสงคมไมมอทธพลตอวจารณญาณของบคคล บคคลจะด าเนนการดวยวจารณญาณของตนเอง โดยค านงถงความยตธรรมวาเปนสงทมความส าคญทสด ระดบนแบงออกเปน 2 ขน คอ 3.1 ขนท 5 หลกการท าตามค ามนสญญา (Social Contract Orientation) (อาย 16 ปขนไป) ในระดบนบคคลสามารถควบคมจตใจของตนเองได บคคลมความภาคภมใจเมอท าด และละอายใจตนเองเมอท าชว บคคลมความตระหนกในขอตกลงหรอกฎเกณฑทางสงคมทจะท าใหผอนไดรบประโยชน หรอความชอบธรรมภายใตเหตผลอนควรเกยวกบสทธสวนบคคล และจะไมกระท าตนขดตอสทธอนพงไดของผอน ตลอดจนไมขดตอความเหนชอบของสงคมสวนรวมมองเหนวากฎเกณฑเปนสงส าคญแตสามารถเปลยนแปลงได โดยการเปลยนแปลงตองค านงถงผลประโยชนของสงคม และไมขดตอความชอบธรรมของบคคลดวยเชนกน 3.2 ขนท 6 หลกการยดอดมคตสากล (Universal Ethical Principle Orientation) (วยผใหญ) ในระดบนบคคลจะแสดงถงการมความรอยางกวางขวางเปนสากลนอกเหนอจากกฎเกณฑในสงคมของตนเอง ตลอดจนมความยดหยนทางจรยธรรมเพอจดมงหมายในบนปลาย อนเปนอดมคตอนเปนมาตรฐานทางจรยธรรมสากล เปนหลกการเพอมนษยธรรม เพอความ เสมอภาคในสทธมนษยชน และเพอการสงวนไวซงการใหความเคารพตอศกดศรของบคคล บคคลจะเหนดวยกบกฎเกณฑในสงคม ถาหากกฎเกณฑน นอยบนความถกตองอนเปนอดมคต เชน การปฏบตตามหลกศาสนาตางๆ โดยความถกตองเปนสงทขนอยกบมโนธรรมของแตละบคคล ซงไดพฒนาแลว กลาวโดยสรปทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก มรากฐานการพฒนามาจากทฤษฎของเพยเจท โดยโคลเบอรกแบงการพฒนาการใชเหตผลเชงจรยธรรมออกเปน 3 ระดบ แตละระดบแบงออกเปน 2 ขน รวมทงหมด 6 ขน ไดแก ระดบกอนกฎเกณฑ จะประกอบดวย ขนท 1 หลกการเชองฟงและหลบหลกการถกลงโทษ และขนท 2 หลกการแสวงหารางวล ระดบตามกฎเกณฑ จะประกอบดวยขนท 3 หลกการท าตามความเหนชอบของผอน และขนท 4 หลกการท าตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบทางสงคม สดทายระดบเหนอกฎเกณฑ จะประกอบดวยขนท 5 หลกการท าตามค ามนสญญา และขนท 6 หลกการยดอดมคตสากล เมอพจารณาทฤษฎของโคลเบอรกไดอธบายพฒนาการทางจรยธรรมระดบ ท 2 ตามกฎเกณฑ (Conventional Level) ขนท 4 หลกการท าตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบทางสงคม (Law and Order Orientation) อาย 13-16 ป เปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าบทบาทหนาทของตนในฐานะทเปนสวนหนงของสงคม เดกพยายามปฏบตหนาทตามกฎเกณฑทเหนดวยอยางเตมทความถกตองจะพจารณาทผลประโยชนของสงคม หรอกลม หรอสถาบนทตนอาศยอยจะไดรบ

54

เพอรกษาความสงบเรยบรอย และความเปนระเบยบของสงคม สามารถน ามาใชอธบายการเกดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ซงจะมพฒนาการอยในระดบตามกฎเกณฑ (Conventional Level) ซงเปนระดบทบคคลเรยนรทจะกระท าตามกฎเกณฑของกลมยอยหรอสงคมทตนเปนสมาชก ซงเดกจะยดถอและปฏบตตามขอตกลงหรอเคารพกฎเกณฑของกลม ท าตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบทางสงคม แสดงออกถงการเคารพสทธผอน เดกจะตดสนใจกระท าบทบาทหนาทของตนในฐานะทเปนสวนหนงของสงคม ใหความรวมมอในการท างานรวมกนเปนกลม รวมกนคด รวมกนตดสนใจ และรบผดชอบตองานกลม พยายามปฏบตหนาทตามกฎเกณฑทเหนดวยอยางเตมทความถกตองโดยใชเหตผลในการแกปญหา พจารณาทผลประโยชนของสงคมหรอกลม หรอสถาบนทตนอาศยอยจะไดรบเพอรกษาความสงบเรยบรอย และความเปนระเบยบของสงคม ซงเปนสงทส าคญและจ าเปนอยางยงของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3.3 ทฤษฎตนไมจรยธรรม ทฤษฎตนไมจรยธรรม (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2539: 2-3)เปนทฤษฎทแสดงถงสาเหตของพฤตกรรมของคนดและคนเกง วาพฤตกรรมเหลานมสาเหตทางจตใจอะไรบาง โดยทฤษฎนสรางจากการสรปผลการวจยของเยาวชนไทยและประชาชนไทย ซงเปนทฤษฎทสรางขนโดยนกวชาการไทย เพอน ามาประยกตใชในการพฒนาบคคลและสงคมไดเปนอยางด (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2539: 2-3) ดงแผนภาพท 4 ภาพประกอบท 4 ทฤษฎตนไมจรยธรรม แสดงจตลกษณะพนฐาน และองคประกอบทางจตใจของพฤตกรรมทางจรยธรรม

55

ทฤษฎตนไมจรยธรรมนม 3 สวน คอ สวนทเปนดอกและผลไมของตน สวนล าตนและสวนทเปนราก ดงน สวนทหนง ไดแก ดอกและผลไมบนตน แสดงถงพฤตกรรมการท าดละเวนชว และพฤตกรรมการท างานอยางขยนขนแขงเพอสวนรวม สวนแรกนเปนพฤตกรรมประเภทตางๆ ทรวมเขาเปนพฤตกรรมของพลเมองด พฤตกรรมทเออตอการพฒนาประเทศ และพฤตกรรมการท างานอาชพอยางขยนขนแขง สวนทสอง ไดแก สวนล าตนของตนไม ซงเปนสาเหตของจตใจอนท าใหเกดพฤตกรรม ทนาปรารถนา ประกอบดวยจตลกษณะ 5 ดาน คอ 1. เหตผลเชงจรยธรรม 2. มงอนาคตและการควบคมตนเอง 3. ความเชออ านาจในตน 4. แรงจงใจใฝสมฤทธ 5. ทศนคต คณธรรมและคานยม สวนทสาม ไดแก รากของตนไม ทแสดงถงพฤตกรรม ซงเปนสาเหตของจตใจอกดานหนงทท าใหเกดพฤตกรรมทนาปรารถนา ประกอบดวยจตลกษณะ 3 ดาน คอ 1. สตปญญา 2. ประสบการณทางสงคม 3. สขภาพจต จตลกษณะทงสามดานนอาจใชเปนสาเหตของการพฒนาจตลกษณะ 5 ประการทล าตนของตนไมกได กลาวคอ บคคลจะตองมลกษณะพนฐานทางจตใจ 3 ดานในปรมาณสง เหมาะสมกบอาย จงจะเปนผทมความพรอมทจะพฒนาจตลกษณะทง 5 ประการทล าตนของตนไม โดยทจตลกษณะทง 5 นจะพฒนาไปเองโดยอตโนมต ถาบคคลมความพรอมทางจตใจ 3 ดานดงกลาว และอยในสภาพแวดลอมทางบาน ทางโรงเรยน และทางสงคมทเหมาะสม นอกจากนนบคคลยงมความพรอมทจะรบการพฒนาจตลกษณะบางประการใน 5 ดานนโดยวธการอนๆดวย ฉะนนจตลกษณะพนฐาน 3 ประการ จงเปนสาเหตของพฤตกรรมคนดและคนเกงนนเอง ส าหรบการพฒนาจรยธรรมแกนกเรยนระดบประถมปลายถงมธยมศกษาตอนตน ชวงอาย 9-13 ป โดยในวยน เดกจะมความสามารถทางสตปญญาสงกวาวยเดกเลก ดงนนจงควรพฒนาลกษณะทางจรยธรรมดงน คอ 1) การควบคมตน 2) การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา 3) ความมเหตผล โดยจะตองใชวธการปลกฝงทเหมาะสมกบความสามารถทางการร การคด สตปญญา และสขภาพจตของเดก โดยสามารถสรปได ดงน (ดวงเดอน พนธมนาวน. 2539 : 83-88)

56

1. การพฒนาการควบคมตน ในวยนเดกไดรบการฝกใหรวาสงใดควรท า และสงใดไมดควรหลกเลยง ซงเมอเขาสวยกอนวยรน ผใหญจะตองเปดโอกาสใหเดกเปนอสระบางในบางกาลเทศะ เพอฝกใหเดกคดเอง ตดสนใจเอง และเลอกกระท าในสงทตนเหนวาเหมาะสม ถาเดกสามารถท าตวดในขณะทไมมผใหญควบคม กควรจะมการชมเชยใหก าลงใจ เพอเดกจะไดท าไดมากขน แตถาในกรณทเดกไมสามารถจะควบคมตนเองได ผใหญกไมควรจะดวาลงโทษเดกมาก เพราะจะท าใหเดกเกลยดกลวความลมเหลวเกนไป ควรรวมพจารณากบเดกถงสาเหตทท าใหเดกควบคมตนเองไมได และแนะน าวธการอนทอาจดกวาแลวใหก าลงใจเดกในการฝกครงตอไป โดยเดกในชวงกอนวยรนน ยงเปนชวงทกระท าสงตางๆเพอตองการประโยชนหรอผลไดทเปนวตถสงของ หรอเปนการยอมรบสนบสนนรกใครของคนรอบตว ตงแตบดามารดา คร และเพอน ฉะนนเดกจงยงเปนตวของตวเองไดนอย จ าเปนจะตองไดรบการฝกฝนเรองการควบคมตนตอไปอก 2. การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา หรอการรจกเหนอกเหนใจผอน ท งทอยใกลชดตนและ ทเปนสมาชกในกลมใหญดวย ซงความสามารถในการรบรเกยวกบบคคลและเหตการณรอบตวน เกดจากการไดรบประสบการณทางสงคมทงโดยตรง และทางออม โดยเดกจะมสตปญญาดพอทจะเรยนรจากประสบการณทไดรบนน และการทเดกจะรบรสงใดไดมาก ลกซง และถกตองแมนย า ยอมขนอยกบการมสขภาพจตทดของเดกดวย 3. การฝกความมเหตมผล เดกในชวงวยนสามารถมองเหนความแตกตางระหวางตนเองกบคนอน เดกสวนใหญสามารถเขาใจหรอเหนความส าคญของสงทมตวตน ตดยดวตถ ยงไมเขาใจ สงทเปนนามธรรม หรอสญลกษณมากนก ในชนนความดงามยงตองแปลงเปนขาวของทเดกพอใจอยากได ความไมดเปนวตถสงของทไมนาปรารถนา เชน สกปรก มกลนเหมน หรอสงทไมสวยงาม เปนตน เดกวยนนยมชมชอบคนอนทรปรางหนาตา การแตงกาย แตเดกยงไมสามารถจะเขาใจความงดงามทางจตใจ หรอคณคาทลกซงของศลปะตางๆไดมากนก เดกในวยนจงยงเหนความส าคญของกลมเพอน และคนทแวดลอมรอบตว มากกวาจะเหนแกสวนรวม ฉะนนการสอนเดกเรองเหตผลในระยะน คอ การสอนใหเดกลดความเหนแกตวลง ใหเหนแกผอนใหมากยงขน กลาวโดยสรปทฤษฎตนไมจรยธรรมนม 3 สวน คอ สวนทเปนดอกและผลไมของตน สวน ล าตนและสวนทเปนราก โดยสวนรากเปนสวนทส าคญทจะเปนพนฐานในการพฒนาจรยธรรมประกอบดวย 3 ดานคอ สตปญญา ประสบการณทางสงคม และสขภาพจต รวมทงความพรอมทงทางดานจตใจและอาย สวนทสอง ไดแก สวนล าตนของตนไม ซงเปนสาเหตของจตใจอนท าใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค ประกอบดวยจตลกษณะ 5 ดาน คอ เหตผลเชงจรยธรรม มงอนาคตและการควบคมตนเอง ความเชออ านาจในตน แรงจงใจใฝสมฤทธ ทศนคต คณธรรมและคานยม โดยจะ

57

พฒนาไปเองโดยอตโนมต ถาบคคลมความพรอมทางจตใจในสวนทเปนราก พฒนาจนตนไมเปนดอกและผลไม จนกลายเปนพฤตกรรมตางๆ ของพลเมองด พฤตกรรมทเออตอการพฒนาประเทศ ส าหรบการพฒนาจรยธรรมแกนกเรยนระดบประถมปลายถงมธยมศกษาตอนตน ชวงอาย 9-13 ป ทฤษฎตนไมจรยธรรม ไดอธบายไววา เดกในวยน เดกจะมความสามารถทางสตปญญาสงกวาวยเดกเลก ดงนนจงควรพฒนาลกษณะทางจรยธรรมดงน คอ การควบคมตน การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา ความมเหตผล โดยจะตองใชวธการปลกฝงทเหมาะสมกบความสามารถทางการร การคด สตปญญา และสขภาพจตของเดก เมอพจารณาทฤษฎตนไมจรยธรรมจะพบวาพฒนาการของเดกในชวงวย 9-13 ป เดกจะมความสามารถทางสตปญญาสงขน การพฒนาการควบคมตน ในวยนเดกจะไดรบการฝกใหรวาสงใดควรท า การรจกเอาใจเขามาใสใจเรา หรอการรจกเหนอกเหนใจผอน และมเหตผล ซงตรงกบชวงอายของนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 จงน ามาใชอธบายการเกดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 โดยพฒนาการทางจรยธรรมของเดกในวยนจะเปนผทมพฒนาการควบคมตน เดกจะคดเอง ตดสนใจเอง และเลอกกระท าในสงทตนเหนวาเหมาะสม รจกเหนอกเหนใจผอน ตองการการยอมรบจากกลมหรอคนรอบตว และสามารถฝกความมเหตผลในตวเดกได เนองจากเปนวยทเดกรจกคด ตงค าถามเพอแสวงหาค าตอบ สบคนขอมลรวมทงวเคราะหขอมล อนจะน าไปสการใชเหตผลในการแกปญหา ซงเปนลกษณะของบคคลทมความเปนประชาธปไตย 4. พฒนาการเรยนรความเปนพลเมองในแตละชวงวย ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตงและส านกงานงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษา (2552: 6) ไดจดท าค มอการจดกจกรรมการเรยนรประชาธปไตย ส าหรบ คร-อาจารย ชนมธยมศกษาปท 1-3 ซงไดอธบายการพฒนาบคลกภาพประชาธปไตย โดยเนนถง การปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซงจะตองรจกปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท สทธ เสรภาพ และหนาทของตนอยางถกตองบนพนฐานของคณธรรม จรยธรรม มสวนรวม ในกจกรรมทางการเมอง ท าประโยชนใหกบสงคมและประเทศชาต นอกจากนนยงไดเรยนรเกยวกบสทธมนษยชน แนวทางคมครองปกปองตนเองและผอนตามหลกสทธมนษยชน คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองด (2553: 6-7) ไดอธบายพฒนาการเรยนรเพอใหผเรยนไดพฒนาความเปนพลเมองในระดบชนมธยมศกษาตอนตน โดยฝกฝนใหเปนพลเมองของโรงเรยนในระดบสงขน เปนรปธรรมขน เชน คดถงสวนรวม มจตสาธารณะ ดวยการใหท าโครงงาน เพอรวมกนแกปญหา

58

ทเกดขนในโรงเรยน ซงเปนปฏบตการทเรมจากตนเอง ส าหรบเนอหาและกระบวนการทตองตอยอดตอไป นนคอ การฝกฝนการเคารพกฎหมาย การใชสทธเสรภาพโดยไมละเมดสทธเสรภาพของผอน ไมเปนปฏปกษตอรฐธรรมนญ ตอการปกครองระบอบประชาธปไตยทมพระมหากษตรยเปนประมข และไมขดตอศลธรรมอนดของประชาชน ตามรฐธรรมนญมาตรา 28 มลนธฟรดช เอแบรท และส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2556: 33-34)ไดอธบายพฒนาการเรยนรความเปนพลเมองในระดบช นมธยมศกษาปท 1-3 (อาย 12-13 ป) ดงน การเปลยนผานจากโรงเรยนประถมศกษาไปสมธยมศกษาเกดขนพรอมกนกบพฒนาการส าคญของผเรยน ทงดานรางกาย อารมณ และสงคม ผเรยนในวยนเรมเขาสชวงวยรนตอนตน ซงเปนชวงวยทผเรยนมความกระตอรอรนสนใจในเรองราวทขยายไปไกลกวาชมชน และมความสนใจในประเดนทกวางขน และซบซอนมากขน ผเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1-3 (อาย 12-13 ป) ควรไดพฒนาความตระหนกและความสนใจทกวางขนในเรองความเปนพลเมอง ผเรยนควรไดพฒนาความสามารถทจะคดท า และแกปญหาอยางสรางสรรคบนพนฐานของความสนใจในชมชนทกวางขนมากกวาผลประโยชนสวนตว ผเรยนควรไดเรยนรจากประสบการณตรงและสรปความรเชอมโยงกบแนวคดทมความเปนนามธรรมสามารถอธบายประเดนปญหาทซบซอนมากขนได ประสบการณจดใหกบผเรยนในวยนควรมความทาทายและเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความคดเหน โตแยงและแสดงทศนะของตนเองอยางมเหตผล ผเรยนควรไดพฒนาการคดอยางมวจารณญาณและการประยกตใชทกษะตางๆ ในการแสดงออกในฐานะพลเมองอยางเปนอสระบนพนฐานความเปนประชาธปไตย ตลอดจนไดรบการพฒนาความตระหนกในประเดนทางจรยธรรมและเรยนรประเดนตางๆ ทเกยวของเชอมโยงกนระหวางรฐ วฒนธรรม สงแวดลอมและการพฒนา ดงตารางท 2

59

ตารางท 2 ความรความเขาใจ ความสามารถและทกษะ ของความเปนพลเมองในระดบชน มธยมศกษาปท 1-3

ความรความเขาใจ ความสามารถและทกษะ อดมการณประชาธปไตย และวถชวตประชาธปไตย ความรพนฐานทางการเมองการปกครอง ระบอบการเมองการปกครอง ความรทวไปเกยวกบกฎหมาย ประวตศาสตรการเมองการปกครองของไทย กลไก สถาบน และกระบวนการทางการเมองการปกครอง ของไทยในปจจบน การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและการไดมา ซงสมาชกวฒสภาในปจจบน การบรหารราชการแผนดนของไทยในปจจบน การเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน การมสวนรวมทางการเมองการปกครองของประชาชนและ การพฒนาการเมองการปกครองของไทย ขาวสารการเมองการปกครองของไทยและของโลก

การตงค าถามและการแสวงหาค าตอบ การสบคนขอมลและการตรวจสอบขอมล การท างานกลม ความเปนผน าและการท างานเปนทม การแสดงความคดเหน การสอสาร การคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ ความคดรเรมสรางสรรค การแกปญหา การมสวนรวมในการตดสนใจ การรวมกลมท ากจกรรมดานการเมอง (Political participation)

กลาวโดยสรปพฒนาการเรยนรความเปนพลเมองในชวงวยของผเรยนระดบชนมธยมศกษา ปท 1-3 (อาย 12-13 ป) ผเรยนควรไดพฒนาดานความรความเขาใจวถชวตประชาธปไตย เนนถงการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย ซงจะตองรจกปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท สทธ เสรภาพ และหนาทของตนอยางถกตองบนพนฐานของคณธรรม จรยธรรม อกทงยงควรไดรบการพฒนาความสามารถและทกษะ ทงความสามารถทจะคด ท า และแกปญหาดวยเหตผล รจกสบคนขอมลและแสวงหาค าตอบ และการท างานรวมกนเปนกลม เพอใหผเรยนเตบโตเปนพลเมองทมคณภาพของสงคม โดยการวจยในครงน ผ วจ ยไดยดแนวคดทฤษฎจตวทยาพฒนาการท เกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และพฒนาการเรยนรความเปนพลเมอง ในแตละชวงวย ซงสามารถน ามาอธบายความสมพนธการเกดคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ในการวเคราะหองคประกอบ ทจะกอใหนกเรยนเกดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ส าหรบการวจย ในครงน ประกอบดวยตวชวด ดงน

60

1. ดานคารวธรรม ตวชวด ไดแก การเคารพกฎเกณฑทก าหนด การเคารพสทธของตนเองและผอน และการเคารพความคดเหนของผอน 2. ดานสามคคธรรม ตวชวด ไดแก การท างานรวมกนเปนกลม การรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย และการเหนแกประโยชนของสวนรวม 3. ดานปญญาธรรม ตวชวด ไดแก การก าหนดปญหา การวเคราะหปญหา และการเสนอวธการแกไขปญหา 5. แนวทางในการจดการเรยนการสอนเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของไทย(Online : 2556) ไดอธบายหลกการรวมดานการจดการเรยนร และการเผยแพรเกยวกบความเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตย ดงแผนภาพท 5 ภาพประกอบท 5 แสดงถงหลกการรวมดานการจดการเรยนรทเกยวกบความเปนพลเมองในสงคม ประชาธปไตย

แบบมสวนรวม Participatory

เนนผเรยนเปนส าคญ

Learner centered

ไมชน าความคด Prohibition against imposition of points

view

ไมฝกใฝฝายใด ฝายหนงทางการเมอง Prohibition against

Political bias

แบบลงมอท า Learning by doing

การจดการเรยนรแกพลเมองในสงคมประชาธปไตย

61

1. แบบมสวนรวม (Participatory) การจดการเรยนร ส าหรบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง จะตองจดการเรยนรโดยใหผเรยน เรยนรแบบมสวนรวมเพอใหผเรยนรจกทจะเรยนรจากการรวมวางแผนการเรยนร จดกจกรรมและวธการเรยนร และประเมนผลการเรยนร ตลอดจนการมปฏสมพนธกบเพอนบคคล และสอตางๆ เพอใหการเรยนรมความหมาย และเปนเจาของการเรยนรอยางแทจรง 2. แบบลงมอท า (Learning by doing) การจดการเรยนร ส าหรบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจะตองจดการเรยนรโดยใหผเรยนเรยนรจากสถานการณจรงหรอเสมอนจรง โดยไดมการวางแผน การปฏบต และแกปญหาจรง ทงนเพอใหการเรยนรน าไปสการปฏบตไดจรง ไดผลจรง 3. เนนผเรยนเปนส าคญ (Learner centered) การจดการเรยนรส าหรบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจะตองจดการเรยนร โดยเนนบทบาทของผเรยนในการแสวงหาความร และสรางความรเปนของตนเอง ไมใชการปอนความรจากผสอนแตฝายเดยว 4. ไมชน าความคดเหน (Prohibition against imposition of points of view) การจดการเรยนรส าหรบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจะตองจดการเรยนรโดยเคารพ และใหความส าคญกบความเปนมนษยของผเรยน คอ ตองไมชน าความคดเหน ไมครอบง า ไมโฆษณาชวนเชอเพอใหผเรยนเขาใจผด หรอหลงผดดวยวธการใด 5. ไมฝกใฝฝายใดฝายหนงทางการเมอง (Prohibition against political bias) การจดการเรยนรส าหรบการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจะตองไมใชอ านาจ หนาทในการจดการเรยนรโดยล าเอยงเขาขางฝายใดฝายหนงทางการเมอง ไมวาจะดวยการน าเสนอขอมลเทจ บดเบอน หรอไมครบ โดยมเจตนาใหเปนประโยชนหรอเปนโทษแกฝายใดฝายหนงทางการเมองโดยไมเปนธรรม สรวรรณ ศรพหล (2552 : 37-51) ไดกลาวถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาลกษณะความเปนพลเมองด โดยตองมงจดกจกรรมในหลายๆ ลกษณะ ทงกจกรรมในหลกสตรและกจกรรมเสรมหลกสตร โดยกจกรรมทจดตองมงพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจเกยวกบความเปนพลเมองด พฒนาเจตคตและจตส านกความเปนพลเมองด ตลอดจนมทกษะและความสามารถในการทจะอยรวมกบผอนในสงคมทตนเปนสมาชกไดอยางมความสข โดยเนนตวผเรยนเปนส าคญ ซงสามารถสรปแนวทางการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดงน

62

1. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสาธต กจกรรมการสาธต คอ การแสดงหรอกระท าพรอมๆกบการบอกหรออธบายเพอใหผเรยนไดประสบการณตรงในเชงรปธรรม ซงจะท าใหสามารถเขาในมโนคตและหลกการไดดขน โดยกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสาธตน ผสอนสามารถน าไปจดกจกรรมการเรยนการสอนไดในการสอนสาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคมไดอยางเหมาะสม เชน ถาจะสอนผเรยนในระดบประถมศกษาเรยนรเกยวกบบทบาทและหนาทของพลเมองด ผสอนอาจสาธตบทบาทดงกลาว หรอใหผเรยนออกมาสาธตเพอใหไดประสบการณตรง เปนตน 2. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการอภปราย การอภปรายเปนกจกรรมการเรยนการสอนแบบหนงท มงใหผ เรยนไดรบประสบการณของการท างานแบบกลม เนนการแสดงบทบาทของสมาชกในกลมทเกยวกบการเสนอความคดเหนตอปญหาหรอประเดนทน ามาเพอถกเถยงและยงตองการใหผเรยนรจกและเขาใจกระบวนการของกลมอกดวย วธการสอนแบบอภปรายจงเปนเทคนคเบองตนทส าคญในการชวยใหการท างานของกลมมประสทธภาพ ซงเปนการสงเสรมการพฒนาความเปนพลเมองดของผเรยนไดชดเจน โดยเฉพาะการฝกใหผเรยนไดรจกการแสดงความคดเหน การยอมรบฟงความคดเหน ของผอน การท างานรวมกบผอน ซงทกษะเหลานมความจ าเปนส าหรบการเตรยมผเรยนใหรจกบทบาทและหนาทในการด ารงตนใหเปนพลเมองดของประเทศและโลกอยางแทจรง 3. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการแสดงบทบาทสมมต การแสดงบทบาทสมมตเปนกจกรรมแบบหนงทใหผเรยนแสดงบทบาท กลาวคอ หยบเอาเหตการณ ประเดนหรอปญหาขนมาใหผเรยนศกษา โดยวธการใหผเรยนเขาไปเกยวของกบเหตการณนนๆ ทงนเพอใหผเรยนเขาในถงสภาพเหตการณทเกดขน ตลอดจนสามารถแกปญหาทเกดขนนนดวย ซงการแสดงบทบาทสมมตนนท าใหผเรยนเกดการเรยนรจากการปฏบตของผเรยน ซงมความเหมาะสมทผสอนจะน าไปจดกจกรรมในการสอนสาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม เพราะการเปนพลเมองดตองเนนการปฏบตทถกตอง 4. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเกมจ าลองสถานการณ เกมจ าลองสถานการณ คอ การประยกตการสอนแบบเกมและแบบสถานการณจ าลองมาผสมผสานกนจดเปนกจกรรมการเรยนการสอนอกแบบหนง โดยผสอนน าเอาสถานการณมาจ าลองไวในหองเรยน พยายามใหมสภาพเหมอนจรงทสด และก าหนดกตกา กฎหรอเงอนไขส าหรบเกมนน แลวแบงผเรยนออกเปนกลมๆ เขาไปแขงขนหรอเลนในสถานการณจ าลองนน ผเรยนจะตองเผชญกบปญหาและจะตองแขงขนกบฝายตรงขาม จงตองการตดสนใจของกลมเพอมงเอาชนะกน เกมจ าลองสถานการณนจงใหประโยชนกบผเรยนอยางมาก เพราะจะชวยใหผเรยน

63

เผชญกบสภาพทเหมอนจรง ท งยงเปนการฝกใหผเรยนเคารพในกฎ กตกา การมน าใจนกกฬา การท างานเปนกลม รวมทงความสนกสนานจากการแขงขน การชงไหวชงพรบอกดวย เกมจ าลองสถานการณจงเหมาะทจะจดเปนกจกรรรมเพอการพฒนาความเปนพลเมองด เนองจากขนตอน การสอนไมยงยากจนเกนไป และยงสงเสรมกระบวนการเพอการพฒนาความเปนพลเมองดอกดวย 5. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการแกปญหา กจกรรมการแกปญหาเปนวธการทมงใหผเรยนคนควาหาค าตอบหรอแสวงหาความรดวยตนเอง โดยเสนอในรปของค าถาม หรอปญหาทนาสนใจ แลวใหผเรยนหาทางแกปญหานน กจกรรมดงกลาวไดใชขนตอนของวธการทางวทยาศาสตร ตงแตขนการก าหนดปญหา จนถงขนการสรปผล การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการแกปญหาจะท าใหผเรยนไดมโอกาสฝกความสามารถทางสตปญญา โดยเฉพาะในเรองของการคด คอ คดอยางมระบบ คดอยางมเหตผล ไมหลงงมงาย หรอเชออะไรงายๆ ทงๆทยงไมขอมลสนบสนน การฝกแกปญหาจะสงเสรมใหผเรยนมพฤตกรรมดานพทธพสยในระดบสง คอ ทกษะทางสตปญญา และยงเนนทกษะการตดสนใจอกดวย กจกรรมการแกปญหาจงเปนกจกรรมทนาสนใจมาก เพราะมงทตวผเรยนใหเปนผ แกปญหา เมอเขาตองไปอยสงคมภายนอก ในฐานะทเปนพลเมองคนหนง เมอเผชญกบปญหาจะมวธการแกปญหาและการตดสนใจอยางไรจงจะถกตองและสอดคลองกบบทบาทและหนาททพงประสงคมากทสด 6. การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสบสวนสอบสวน กจกรรมการเรยนการสอนแบบสบสวนสอบสวนเปนกจกรรมทอาศยหลกการและวธการทางวทยาศาสตร เชนเดยวกบกจกรรมแบบแกปญหา ซงเนนการพฒนาความสามารถในการใชสตปญญาของผเรยนไดมาก เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตวของเขาเอง วธการนนยมใชมากในวชาสงคมศกษาและวทยาศาสตร บางแหงเรยกวาวธการสอนแบบ สบเสาะหาความร กจกรรมแบบสบสวนสอบสวนเนนความส าคญทผเรยนเปนอนมาก โดยเฉพาะความสามารถในการเรยนรดวยตนเองใหเปนคนชางสงเกตและชางสงสย เพอจะไดเพยรพยายามหาขอมลมาขจดความสงสยนน จนในทายสดจะเกดมโนคตในเรองทศกษาและสามารถสรปเปนหลกการหรอกฎเกณฑไดดวยตนเอง ซงกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสบสวนสอบสวน เปนกจกรรมทมงสงเสรมวธการแกปญหาใหผเรยนไดฝกฝนกระบวนการคด รวมทงฝกทกษะ และความสามารถในการตดสนใจ การยอมรบเจตคตของผเรยนแตละคน การเปนผทคดอยางมเหตผลน าไปสการแกปญหาอยางมประสทธภาพ ซงเปนคณสมบตขอหนงของการเปนพลเมองด

64

ศกดชย นรญทว (2548: 57-70) ไดกลาวถงกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความเปนพลเมองวามหลายวธ โดยอาจแบงเปนกลมไดดงนตามลกษณะเดนของการสอนนน ไดแก 1. กจกรรมทใชกระบวนการกลม การเรยนการสอนโดยกระบวนการกลม ชวยท าใหเนอหาทางดานคณธรรม จรยธรรมของความเปนพลเมอง กลายเปนเรองทมชวตชวานาสนใจมความเคลอนไหว นกเรยนสามารถมองเหนแงมมทแตกตาง การใชกระบวนการกลม มงใหผเรยนมสวนรวมทงทางดานรางกาย สตปญญา อารมณและการปฏสมพนธเปนสวนใหญ โดยมการใชกจกรรมและสอการสอนหรอกจกรรมอนมาประกอบ ตามความเหมาะสม 2. การสอนโดยใชบทบาทสมมต การสอนโดยการใชบทบาทสมมต เปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนไดมโอกาสแสดงออกดวยการก าหนดบทบาทหนาทตามความจ าเปนของเหตการณจะท าใหนกเรยนเกดความรสกนกคดในบทบาททตนเอง ไดทดลองสมมตใหตนเองเปนผมบทบาทดงก าหนดในเรองจะสงผลเกดความรความเขาใจอยางซาบซง 3. การเรยนการสอนแบบรวมแรงรวมใจ (Cooperative Learning) การเรยนการสอนวธนใหประโยชนตอการพฒนาคานยม บคลกลกษณะจรยธรรม และความเปนพลเมองอยางยง โดยเฉพาะการสรางความเปนพลเมองวธการน จะชวยใหผเรยนคนเคยกบกจกรรมในระบอบประชาธปไตย เนองจากจะชวยใหผเรยนเรยนร ทจะใหเรยนทจะเปลยนบทบาทความรบผดชอบ เรยนรทจะฟงคนอน เรยนรทจะแลกเปลยนทศนะ คานยม และเรยนร ทบรรลถงผลดทพงไดรบรวมกนอนเปนสาระส าคญของระบอบประชาธปไตยวธการเรยนแบบน สามารถน ามาใชรวมกบการสอนแบบตางๆ รวมทงในการเลน เดวดและโรเจอร จอหนสน บรรยายถงตวบงชลกษณะทดของ การเรยนการสอนแบบรวมแรงรวมใจไว 2 ประการ คอ 1. การพงพาอาศยซงกนและกนในทางบวก คอผเรยนตองคดวาการรวมพลงกนคอทมาของผลดรวมกน ตองคดในลกษณะ All for one and one for All หรอ รวมกนเราอย แยกกนเราตาย หรอ จมกจมดวยกน 2. ปฏสมพนธแบบตวตอตว ( Face to Face interaction ) การท างานรวมกน ตองการ การตดตอสอสารกนโดยตรง ทงตองพด ฟง อธบายการแสดงความรสก ท าใหสมาชกในกลมเกดลกษณะเหลาน 2.1 ความรบผดชอบของแตละคน ผ เรยนแตละคนตองมขอบเขตของความรบผดชอบในงานแตกตางกนไปตามสดสวนไมใชปลอยใหเปนหนาทของคนใดคนหนง

65

2.2 ทกษะของการสอสารและการท างานกลมเลก ผเรยนตองไดรบการสอนเกยวกบการท างานในกลม ตองใหรใหมทกษะในการท างาน 2.3 กระบวนการผเรยนตองมชวงเวลา วเคราะห อภปรายถงวธการทท าใหกลมของตนด าเนนงานอยางมประสทธภาพ พรอมๆ กบท าใหความสมพนธในกลมพฒนาขน 4. การเรยนการสอนดวยการรบใชสงคม (Service - Learning) การเรยนการสอนดวยวธนเปนการเรยนโดยผานกจกรรมทนกเรยนน าความรจากทไดในหองเรยนไปประยกตใชกบกจกรรมทเปนประโยชนหรอตรงกบความตองการ ความจ าเปนของสงคม เชน กจกรรมการอานหนงสอใหคนชราฟง กจกรรมการน าความรทางวทยาศาสตร มาวเคราะหสภาวะน าเสยในทองถนเปนตน ขอดของการเรยนดวยวธน คอ 1..เปนการฝกหดนก เรยนไดม โอกาส เรยน รสภาพความเปนจรงของส งคมดวยประสบการณตรง เนองจากชมชนแตละแหงมสภาพการณทแตกตางกนอยางมาก บางแหงกมความละเอยดซบซอนไมตรงกบต าราทเรยน 2. เปดโอกาสใหนกเรยนน าความรทไดรบจากในชนเรยนประยกตเขากบสถานการณจรง ท าใหเกดตอยอดความรทเกยวของกบชวตจรง รวมท งอาจจะตองคนควาเพมเตมเพออธบายสถานการณทพบ 3. ความรทไดรบเปนความรจากประสบการณตรง ผานการแกปญหาการกระท าทกขนตอน ยอมมความหมาย มความชดเจน สามารถตกผลกอยในความทรงจ า ไดมากกวาการเรยนจากต ารา ในหองเรยนแตเพยงอยางเดยว 4. เปนการฝกประสบการณของการเปนพลเมอง ไดเรยนรบทบาทของการเปนสมาชกของชมชน อยางผมความร ความคด มความรสกรบผดชอบ ตระหนกในบทบาทความรบผดชอบ รวมแกไขปญหาของชมชนดวยตนเอง 5. กจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเพลงและเกม ไมวาจะเปนยคสมยใด เพลงและเกมยงคงเปนกจกรรมทท าใหผมสวนรวม มความสข สนกสนานโดยซมซบเนอหา เนอหาสาระ คตธรรมไดตามโอกาสอนควร เพลงทน ามาสอนควรเปนเพลงทมเนอความสน งายและมความหมายตรงกบบทเรยนทสอนอาจเปนเพลงประเภทกลอมเดก หรอเพลงแปลงเนอจากเพลงไทยสากล เพลงพนบาน เพลงยอดนยมตามยคตามสมย

66

6. การสอนโดยใชกรณตวอยาง กรณตวอยางเปนอกกจกรรมการเรยนการสอนหนงทสามารถหยบเอาเหตการณทเปน เรองจรง หรอเปนเรองแตงขนจากเคาโครงเรองจรงทมมตชวนใหคดไดหลายแงหลายมม บางเรองอาจจะเปนประเดนขดแยงทางจรยธรรมทสามารถมองไดท งถกและผด บางเรองเปนประเดนถกเถยงกนไดในแงของการปฏบตหนาทของความเปนพลเมอง กระบวนการเรยนดวยวธนจะชวยฝกใหนกเรยนมความเขาใจในเหตการณอยางเปนรปธรรม กระตนใหหาขอสรปอยางสรางสรรคและเปนประโยชน บนฐานของเหตและผล ฝกการรบฟงความคดเหนของผ อนซงมมมมอง ทแตกตางกน และชวยใหพฒนาทกษะของการอภปรายกลาเสนอความคดเหน ซงอาจเปนความเหนซงแตกตางจากผอน 7. การเรยนรจากขาวและเหตการณทเกดขนจรง ในสงคมในปจจบนเปนยคทขาวสารแพรกระจายอยางรวดเรวและหลายชองทางวทยโทรทศนและหนงสอพมพไมใชของแปลกของหายากส าหรบครอบครวไทยเหมอนดงเชนแตกอน การตดตามเหตการณทเกดขนจรงในสงคมจะท าใหมองเหนมมมองทแตกตางกน เหนเคลอนไหวทางสงคม ไดเรยนรเหตและผลจากบคคลทมตวตนจรง มบทบาทอยในสงคมตามสถานภาพ และหนาทของแตละคน 8. การใชสมดสะสมคะแนนความด กลวธการสงเสรมความดอกวธหนงคอการใชสมดสะสมคะแนนความดของโรงเรยน ในระดบการศกษาขนพนฐานบางโรงเรยน เชน โรงเรยนมธยมวดดสตาราม ใชสมดสะสมคะแนนความดเพอกระตนใหนกเรยนแสดงพฤตกรรมทเปนประโยชนตอตนเองและตอสงคม กลวธนพบในโรงเรยนระดบประถมและมธยมศกษาโดยทวไป เพยงแตปจจบนอาจลดความสนใจลง สรปแนวทางในการจดการเรยนการสอนเพ อส รางความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย ทจะชวยพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยใหแกผเรยน คอ การจดกจกรรมการเรยนการสอนทมงสงเสรมใหผเรยนท ากจกรรมในกระบวนการเรยน การสอน โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ครผสอนเปนผจดประสบการณใหผเรยน สอนใหผเรยนปฏบตจรง ไดรบประสบการณตรงจากการสบสวนสอบสวน รจกการแกปญหา เปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงออกทางความคดเหน การอภปราย รจกรบฟงความคดเหนของผอน และการท างานรวมกนเปนหมคณะ รวมทงการใชสอการสอนตางๆ เชน การใชขาว ใชเกมจ าลองสถานการณ การสาธต การแสดงบทบาทสมมต และการกระท ากจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนหรอการเรยนรดวยการรบใชสงคม

67

โดยผวจยสนใจแนวการจดกจกรรมการเรยนการสอนสบสอบโดยใชกระบวนการกลม เพอสรางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เนองจาก เปนกจกรรมการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตวเอง เนนการแกปญหา โดยใชเหตผล ฝกทกษะ และความสามารถในการตดสนใจ การยอมรบเจตคตของผอน โดยการใชกระบวนการกลม เปนการมงใหผเรยนมสวนรวมทงทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และการปฏสมพนธกบผอน รวมถงการอยรวมกนในสงคม ซงเปนพนฐานทส าคญในสงคมประชาธปไตย 6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยทเกยวของกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

งานวจยในประเทศ ดวงกมล สน เพง(2539: 64)ได ศกษาผลส มฤท ธ ในการเรยนแบบกลม สบ เสาะ เรองสงแวดลอมศกษาในวชาสงคมศกษาของผเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตสงกดทบวงมหาวทยาลย ผลการศกษาพบวาผลสมฤทธในการเรยนเรอง สงแวดลอมศกษา ในวชาสงคมศกษาของผเรยนกลมทใชรปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบเสาะกบผเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกต มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยผลสมฤทธในการเรยนเรองสงแวดลอมศกษา ของผเรยนกลมทเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบเสาะ สงกวาผเรยนกลมทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกต สรปไดวา รปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบ เส าะ และว ธการเรยนแบบปกต ท าให ผ เรยนแตละก ลม มผลสมฤท ธ ในการเรยน เรองสงแวดลอมศกษา ในวชาสงคมศกษาสงขนอยางมนยส าคญทระดบ .05 นตยา ชงคมานนท (2544: บทคดยอ) ไดศกษาผลการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคจไอ ทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการท างานรวมกน ในรายวชา ส 503 สงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสรนธรราชวทยาลย จงหวดนครปฐม กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2544 จ านวน 83 คน แบงเปนกลมทดลอง 40 คน และกลมควบคม 43 คน ระยะเวลาทใชในการทดลองกลมละ 18 คาบ คาบละ 50 นาท เครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการสอนการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคจไอ แผนการสอนแบบปกต แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบประเมนทกษะการท างานรวมกน ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอ มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยส าคญทระดบ .05 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทสอน โดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอ หลงเรยนสงกวากอน

68

เรยนอยางมนยส าคญทระดบ .05 และทกษะการท างานรวมกน ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทระดบ .05 วนด เพงด า (2548: บทคดยอ) ศกษาผลของกจกรรมประกอบการเรยนแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวนทมตอความภาคภมใจในตนเองและผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงกลมตวอยางเปนนกเรยนทก าลงศกษาชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2548 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน อ าเภอเมอง จงหวดปตตาน จ านวน 90 คน เครองมอทใชในการทดลองประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) รวมกบกจกรรมประกอบการเรยนแบบสญญาการเรยน 2) แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) รวมกบกจกรรมประกอบการเรยนแบบฝกทกษะ 3) แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) แบบไมมกจกรรมประกอบ 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา และ 5) แบบวดความภาคภมใจในตนเอง ผลการวจยพบวานกเรยนทเรยนดวยกจกรรมประกอบการเรยนแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) แบบสญญาการเรยน นกเรยนทเรยนดวยกจกรรมประกอบการเรยนแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) แบบฝกทกษะ และนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมประกอบการเรยนแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวน (GI) แบบไมมกจกรรมประกอบ มความภาคภมใจในตนเองไมแตกตางกนและผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นงคราญ จตรจง (2550: 61) ไดศกษาเรองทกษะการจดการของผเรยนชวงชนท 2 ทเรยนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม การวจยครงน มว ตถประสงคเพอ 1) ศกษาความสามารถดานทกษะการจดการในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนแบบสบเสาะหาความรเปนกลม 2) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนแบบสบเสาะหาความรเปนกลม กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2549 โรงเรยนบานเจดยแมครว อ าเภอ สนทราย จงหวดเชยงใหม ทไดจากการสมแบบเจาะจง จ านวน 32 คน โดยใชเวลาในการจดการเรยนการสอนทงหมด 20 ชวโมง เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย 1) แผนการสอนวชาวทยาศาสตร โดยใชกจกรรมการเรยนแบบสบเสาะหาความรเปนกลมในเรอง การดและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบดวยขนตอนในการจดการเรยนร 6 ขนตอน ตามแนวการสอนของ Sharan ดงน ขนท 1 ขนสรางความสนใจ ,ขนท 2 ขนวางแผน,ขนท 3 ขนลงมอ ปฏบต, ขนท 4 ขนวเคราะห และสรปผล, ขนท 5 ขนเสนอขอมล และ ขนท 6 ขนประเมนผล 2) แบบวดความสามารถทกษะการจดการในวชาวทยาศาสตร 3) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

69

วชาวทยาศาสตร เรอง การดและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลแลววเคราะหขอมลโดยการหาคาคะแนนเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความแตกตางของคะแนนกอนและหลงเรยน โดยการทดสอบคาท (t-test) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป พบวาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของผเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความรเปนกลม เรองการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ผลการศกษาพบวามผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .01 งานวจยตางประเทศ ทรอยส และคณะ (Tsoi and et al, 2001: Abstract) ไดท าการศกษาเรอง การใชกจกรรมการสบเสาะหาความรเปนกลมส าหรบวชาเคมในการศกษาของคร ผลการศกษาพบวา รปแบบ การเรยนแบบสบเสาะหาความรเปนกลมท าใหเกดการเรยนทรวมมอกน พรอมทงฝกทกษะการคดระหวางเรยนดวย และเปนการสรางสงคมในการเรยนอยางหนงเพอใหผเรยนท างานรวมกน เรยนรการท างานเปนกลมมทกษะทางดานการแบงหนาท และความรบผดชอบ รวมทงเสรมสรางความสามคค แอลเลน (Allen, 2002: Abstract) เสนอบทความ เรอง Social Science Model of Teaching Path to Effective : The Group Investigation Model. กลาวถงกลมการทดลองของเธเลน(Thelen) ซงไดพฒนาการสอนแบบสบเสาะเปนกลมมาเปนการสอนแบบเธเลน (Thelen Model)ซงใชวธการคลายกน คอ ก าหนดปญหาใหผเรยนแตละกลมแกปญหา โดยการสบเสาะแสวงหาความรเปนกลม แลวน าความรแตละคนมาอภปรายรวมกน ด าเนนการคดวเคราะหปญหา จากนนน าเสนอโดยการแสดงบทบาทสมมต รายงานหรออนๆ ซงสงตางๆ เหลานไดผานการอานของทกคนมาแลว การวจยพบวาผเรยนสามารถปฏบตจรง จากการทผเรยนสามารถอธบายแกปญหา พฒนาความคดการประยกตใช การสาธต วจารณและสามารถเชอมโยงความคดกบประเดนตางๆ ได และมการตดสนใจทเทยงตรงตอปญหาตางๆ จากงานวจยเกยวของ พบวา การจดการเรยนรแบบสบสวนสอบสวนเปนกลม สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขน มพฤตกรรมการท างานกลมทด มความกระตอรอรนในการท างาน มความสมพนธทดตอกน มปฏสมพนธทดตอกน เกดกระบวนการคดแกปญหา มความรบผดชอบในการท างาน ทงยงชวยใหผสอนเกดการพฒนาการสอนทดขน จากทกลาวมาสรปไดวา การจดการเรยนรสบสวนทใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนรทเนนใหผเรยนไดพฒนาการเรยนรทางการเรยนสงขน มพฤตกรรมการท างานกลมทด มความสมพนธ และปฏสมพนธท ดตอกน มความกระตอรอรน มแรงจงใจในการท างาน

70

เกดกระบวนการคดวเคราะห คดแกปญหา สรางความสามคค และมความรบผดชอบในการท างาน ซงเปนคณลกษณะของความเปนประชาธปไตย ทงยงชวยใหผสอนเกดการพฒนาการสอนทดขน

สงเสรมใหมการจดการเรยนรทมประสทธภาพมากขน

6.2 งานวจยทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย งานวจยในประเทศ ปนประภา บตรไสว (2523: 81-82) ไดท าการศกษาเปรยบเทยบวธสอนแบบสบสวนสอบสวน และวธสอนแบบปกต ทสงผลใหเกดทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยและผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ช นมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยของกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ผลสมฤทธทางการเรยนของทง 2 กลมแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต และทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยกบผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อนสรณ สชาตานนท (2536: บทคดยอ) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและบคลกภาพประชาธปไตยของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยการเรยน แบบรวมมอ ผลการวจยพบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 มบคลกภาพประชาธปไตยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพบวา นกเรยนกลมทดลองมบคลกภาพประชาธปไตย หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สพตรา ศรรกษ (2540: บทคดยอ) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ความสามารถในการแกปญหาและบคลกภาพประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธสอนแบบวธการทางวทยาศาสตร โดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอ กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเมองกระบ อ าเภอเมอง จงหวดกระบ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2540 จ านวน 72 คน แบงเปนกลมทดลอง 36 คน และกลมควบคม 36 คน กลมทดลองสอนแบบวธการทางวทยาศาสตรโดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอ กลมควบคมสอนแบบวธการทางวทยาศาสตร ด าเนนการทดลองโดยใชแบบแผน Randomized control-group posttest-only design ส ถ ต ท ใช ใน ก ารว เค ร าะ ห ข อ ม ล ค อ t-test แบ บ Independent Group ผลการศกษาคนควา พบวา 1) นกเรยนทไดรบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตรโดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอกบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตร มผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) นกเรยนทมความสามารถสง ปานกลาง

71

และต า มผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 3) นกเรยนทไดรบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตรโดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอกบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตรมความสามารถในการแกปญหาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 4) นกเรยนทมความสามารถสง ปานกลาง และต า มความสามารถในการแกปญหาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 5)นกเรยนทไดรบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตรโดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอกบการสอนแบบวธการทางวทยาศาสตร มบคลกภาพประชาธปไตยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ 6) นกเรยนทมความสามารถสง ปานกลาง และต า มบคลกภาพประชาธปไตยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สมนก ปฏปทานนท (2549: บทคดยอ) ไดท าการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคม บคลกภาพประชาธปไตย และทกษะกระบวนการกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางกลมทใชวธสอนแบบสตอรไลน แบบการใชการวจยเปนฐานและแบบปกต ตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยมจ านวน 115 คน โดยใชแผนการสอน 3 แบบ คอ แผนการเรยนการสอนแบบสตอรไลน จ านวน 9 แผน แผนการเรยนการสอนแบบการใชการวจยเปนฐาน จ านวน 10 แผน และแผน การเรยนการสอนแบบปกต จ านวน 12 แผน ใชเวลาในการทดลอง 6 สปดาห สปดาหละ 3 คาบ คาบละ 50 นาท เครองมอทใชในการวจย คอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา แบบทดสอบวดบคลกภาพประชาธปไตย แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการกลม แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม และแบบประเมนการปฏบตงานในวชาสงคมศกษา ซงผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธสตอรไลน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเฉลยบคลกภาพประชาธปไตย และคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการกลม ทปรบแกดวยตวแปรรวมไมแตกตางจากนกเรยนกลมทเรยนปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการใชการวจยเปนฐาน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเฉลยบคลกภาพประชาธปไตย และคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการกลม ทปรบแกดวยตวแปรรวมไมแตกตางจากนกเรยนกลมทเรยนปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

72

งานวจยตางประเทศ แพทเนอร (Platner, 1977) ไดท าการวจยเรอง “พฤตกรรมของนกเรยนอาย 9-11 ป ทไดรบการสอนและการปกครองช นเรยนแบบประชาธปไตย” วตถประสงคของการวจยเพอศกษาพฤตกรรมทไดรบการสอนและปกครองชนเรยนจากครทไดรบการอบรมเทคนคการสอนและการบรหารช นเรยนแบบประชาธปไตย กลมตวอยางคอ นกเรยนเกรด 3 และ 4 โรงเรยนมดเดล ไอแลนด จ านวน 138 คน แบงเปน 2 กลม คอ กลมซงสอนดวยวธอตตาธปไตยและตามสบาย และกลมทดลองซงสอนดวยวธประชาธปไตย เปนเวลา 12 สปดาห ผลการวจยพบวา กลมทดลอง มพฤตกรรมแบบประชาธปไตยสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เจนนง (Jenning, 2003) ไดท าการวจยเรอง Transforming civics and citizenship education in the middle years of schooling: an exploration of critical issues informing teachers’ theories of action. การศกษาครงนมงเนนทการศกษาหาความรเรองหนาทพลเมองและความเปนพลเมองดของระดบชนมธยมศกษา เพอระบประเดนทเปนปญหาส าคญในการใหความรของครตามทฤษฎของการกระท า การศกษาครงนใชกรณตวอยางเปนโรงเรยนทคดเลอกจากทางตอนเหนอของ นวเซาทเวล และทางตอนตะวนออกเฉยงใตของควนแลนด โดยการเขาไปมสวนรวมของคร ในกลมทมการวจยเชงปฏบตการเพอสบหาทฤษฎการกระท าในการเชอมโยงความสมพนธระหวางความรเรองหนาทพลเมองและความเปนพลเมองด การศกษาครงนเกบขอมลโดยการสมภาษณคร ทมประสบการณการสอนมาเปนเวลา 1-3 ปและมการสงเกตโดยตรง รวมทงรวบรวมขอมลจากบทความของผเชยวชาญและวเคราะหเนอหาของนโยบายและเอกสารหลกสตร และไดมการวเคราะหขอมลในสามประเดนดงน ประการแรกคอ การสะทอนตนเองของคร ประการทสองคอ ความเหนของครเกยวกบความรทหลกสตรก าหนด และประการทสามคอ โอกาสในการกระท าการถายโอนความรไปสนกเรยน ผลทไดรบจากการศกษาในครงนคอ ไดคมอทเปนโปรแกรมในการพฒนาวชาชพครทเนนวธการสอนทส าคญในเรองของหนาทพลเมองและการศกษาเพอความเปนพลเมองดในชนเรยนทเปนระดบมธยมศกษา จากทกลาวมาสรปไดวา งานวจยทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ตองจดกจกรรมการเรยนการสอนทเหมาะสม เนนการปลกฝงความเปนพลเมองใหกบผเรยน ใหผเรยนไดเรยนแบบมสวนรวม เพอสรางความตระหนกในบทบาทหนาทความรบผดชอบในฐานะทเปนพลเมองของสงคม

73

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนลกษณะการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) แบบกลมเดยวทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน (One Group Pretest Pottest Design) ซงมรายละเอยดและขนตอนในการด าเนนการวจยดงน

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทก าลงศกษาอยใน โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 14 หองเรยน มนกเรยนทงหมดจ านวน 605 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 ของโรงเรยนมธยม วดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ทก าลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 49 คน ทไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม รปแบบการทดลอง ในการวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) โดยใชแผนการวจยแบบการวจยกอนทดลอง (Pre Experimental Research) ประเภทการวจย แบบกลมเดยวทดสอบ กอน-หลง (The One-Group Pretest-Posttest Design) (Tuckman, 1999: 159-160 อางถงใน, มาเรยม นลพนธ, 2554: 146-147) มรปแบบดงน

73

74

แสดงแผนการวจย สอบกอน กลมทดลอง สอบหลง T1 X T2 เมอ T1 แทน การทดสอบกอนทดลอง X แทน การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม T2 แทน การทดสอบหลงทดลอง เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน มดงน 1. แผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 8 แผน แผนละ 2 ชวโมง ไดแกหวขอ ดงน 1) รฐธรรมนญ 2) กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล 3) การเคารพกตกาของสงคม 4) การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน 5) หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 6) การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม 7) การรกษาสาธารณสมบต และ 8) การอนรกษทรพยากรธรรมชาต 2. แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนการวด เชงสถานการณ ซงแตละสถานการณจะครอบคลมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทง 3 ดาน คอ คารวธรรม สามคคธรรม ปญญาธรรม แบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 45 ขอ โดยมเกณฑการใหคะแนนแบบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของแตละตวเลอกตามระดบขนพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก ดงน ตวเลอกทอยในขนหลบหลกการลงโทษ ให 1 คะแนน ตวเลอกทอยในขนแสวงหารางวล ให 2 คะแนน ตวเลอกทอยในขนทท าตามความเหนชอบของผอน เพอใหผอนยอมรบ ให 3 คะแนน และตวเลอกทอยในขนท าตามบทบาทหนาทของตนในฐานะสวนหนงของสงคมให 4 คะแนน 3. แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ระหวางเรยน มลกษณะเปนแบบมาตรประเมนคา 4 ระดบ คอ ปฏบตเปนประจ า ปฏบตบอยครง ปฏบต นานๆครง ไมปฏบตเลย โดยครอบคลมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทง 3 ดาน คอ 1) คารวธรรม 2) สามคคธรรม 3) ปญญาธรรม ดานละ 9 ขอ รวมทงหมด 27 ขอ

75

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ก าหนดการใหคาคะแนน คอ ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน 5. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มลกษณะเปนแบบมาตรประเมนคา 5 ระดบ และค าถามปลายเปด การสรางเครองมอทใชในการวจย 1. การสรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย มขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนร ดงน 1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม หนงสอ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 1.2 วเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนร ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร เพอน ามาสรางแผนการจดการเรยนร ดงตารางท 3 ตารางท 3 โครงสรางรายวชา ส 21102 สงคมศกษา 2 หนวยท ชอหนวย

การเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระการเรยนร เวลาเรยน

1 เครองมอทางภมศาสตรและ ระบบเวลา

ส5.1 ม.1/1 ส5.1 ม.1/2

-เครองมอทางภมศาสตร -ระบบเวลา

4

2 ทวปเอเชย ออสเตรเลย และโอเชยเนย

ส5.2 ม.1/1 ส5.2 ม.1/2 ส5.2 ม.1/3 ส5.2 ม.1/4

-ลกษณะภมประเทศ - กจกรรมทางเศรษฐกจสงคม และวฒนธรรม - สงแวดลอมใหมทางสงคม - การอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในทวป

13

76

ตารางท 3 โครงสรางรายวชา ส 21102 สงคมศกษา 2 (ตอ) หนวยท ชอหนวย

การเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระการเรยนร เวลาเรยน

3 วกฤตการณทางธรรมชาตทเกดขน

ส5.1 ม.1/3 - ภยธรรมชาตและการระวงภย ทเกดขนในประเทศไทยและทวปเอเชย ออสเตรเลยและโอเชยเนย

3

4 ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ส 2.1 ม.1/1 ส 2.1 ม.1/2 ส 2.1 ม.1/4 ส 2.2 ม.1/1 ส 2.2 ม.1/2 ส 2.2 ม.1/3

- รฐธรรมนญ - กฎหมาย คมครองสท ธ ส วนบคคล - การเคารพกตกาของสงคม - การใช สท ธและเส รภาพของตน เอ งอ ย าง เค ารพ ส ท ธ แล ะเสรภาพของผอน - หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย - การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม - การรกษาสาธารณสมบต - การอนรกษทรพยากรธรรมชาต

16

5 วฒนธรรมกบการสานสมพนธกบเพอนบาน

ส 2.1 ม.1/3 - ความหมายและคณคาของวฒนธรรม - เรยนรวฒนธรรมของประเทศเพอนบาน - ปจจยในการสรางสมพนธกบประเทศเพอนบาน

4

จากโครงสรางรายวชา ส 21102 สงคมศกษา 2 จะประกอบดวยสาระการเรยนรภมศาสตร และสาระการหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ซงมการแบงหนวย การเรยนรเปน 5 หนวย คอ หนวยท 1 เครองมอทางภมศาสตรและระบบเวลา หนวยท 2 ทวปเอเชย

77

ออสเตรเลย และโอเชยเนย หนวยท 3 วกฤตการณทางธรรมชาตทเกดขน หนวยท 4 ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และหนวยท 5 วฒนธรรมกบการสานสมพนธกบเพอนบาน โดยเนอหาทใชในการท าวจย คอ หนวยการเรยนรท 4 ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 16 ชวโมง ประกอบดวยเรอง รฐธรรมนญ กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล การเคารพกตกาของสงคม การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม การรกษาสาธารณสมบต และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต 1.3 สรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปน พลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 8 แผน ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรท 1 รฐธรรมนญ จ านวน 2 ชวโมงแผนการจดการเรยนรท 2 กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 3 การเคารพกตกาของสงคม จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 4 การใชสทธและเสรภาพของตนเอง จ านวน 2 ชวโมง อยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน แผนการจดการเรยนรท 5 หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 6 การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม จ านวน 2 ชวโมงแผนการจดการเรยนรท 7 การรกษาสาธารณะประโยชน จ านวน 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 8 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต จ านวน 2 ชวโมง โดยก าหนดเนอหาและจ านวนชวโมงในการจดท าแผนการจดการเรยนรดงตารางท 4 ตารางท 4 โครงสรางแผนการจดการเรยนร เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

แผนการจดการเรยนร เรอง ตวชวด แผนการจดการเรยนรท 1 รฐธรรมนญ ส2.2 ม.1/1,1/2 แผนการจดการเรยนรท 2 กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล ส2.1 ม.1/1 แผนการจดการเรยนรท 3 การเคารพกตกาของสงคม ส2.1 ม.1/2 แผนการจดการเรยนรท 4 การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพ

สทธและเสรภาพของผอน ส2.1 ม.1/4

แผนการจดการเรยนรท 5 หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย ส2.2 ม.1/3 แผนการจดการเรยนรท 6 การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม ส2.1 ม.1/2 แผนการจดการเรยนรท 7 การรกษาสาธารณสมบต ส2.1 ม.1/2 แผนการจดการเรยนรท 8 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต ส2.1 ม.1/2

78

1.4 น าเสนอแผนการจดการเรยนรตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอใหขอเสนอแนะซงอาจารยทปรกษาวทยานพนธใหขอเสนอแนะวา การเขยนแผนการจดการเรยนรตองแสดงใหเหนขนตอนของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ทสงผลใหเกดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 1.5 น าแผนการจดการเรยน รให ผ เช ยวชาญจ านวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผ เชยวชาญพจารณาดงน (วรรณ แกมเกต 2551: 219-221) +1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองและเหมาะสม 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรสอดคลองและเหมาะสม -1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรไมสอดคลองและเหมาะสม คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวาสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของมคาอยระหวาง 0.67-1.00 และผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา แผนการจดการเรยนรควรจดเรองล าดบเรองทสอนใหมความสมพนธเกยวของกน การวดและประเมนผลเกณฑการใหคะแนนตองชดเจน และในขนของการน าเสนอปญหา ครควรน าเสนอปญหาใหเหมาะสมและตรงประเดนกบเรอง ทสอน 1.6 สมแผนการจดการเรยนร เรอง การอนรกษทรพยากรธรรมชาต ทจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมจ านวน 1 แผน ไปทดลอง จดการเรยนรกบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 2/9 จ านวน 50 คน ของโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ซงไมใชหองเรยนในการวจยครงน เพอตรวจสอบความเหมาะสมกอนน าไปใชจรงกบกลมตวอยาง ผลการทดลองใชพบวานกเรยนสามารถปฏบตตามขนตอนของแผนการจดการเรยนรไดเปนอยางด จนบรรลจดประสงคทตงไว แตมนกเรยนบางกลมทไมคอยแสดงความคดเหน ครจงคอยกระตนโดยการตงค าถาม และนกเรยนบางกลมไมตงใจท างาน ครจงเสรมแรงทางบวกโดยการใหรางวลส าหรบกลมทท างานเสรจทนตามก าหนด 1.7 น าแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ไปทดลองใชกบนกเรยนโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร จ านวน 49 คน ซงเปนกลมตวอยาง

79

สรป ขนตอนในการสรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดงแผนภาพท 6

แผนภาพ ท 6 ก ารส รางแผนการจดการเรยน รดวย รปแบบการจดการเรยน รสบสวน โดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย มขนตอนดงน

ขนตอนท 1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนมธยมวดสงห งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนร

ขนตอนท 2 วเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนร ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร เพอน ามาสรางแผนการจดการเรยนร

ขนตอนท 3 สรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 8 แผน

ขนตอนท 6 สมแผนการจดการเรยนร เรอง การอนรกษทรพยากรธรรมชาต ทจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยน รสบสวนโดยใชกระบวนการกลมจ านวน 1 แผน ไปทดลอง จดการเรยนรกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2/9 จ านวน 50 คน ของโรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ซงไมใชหองเรยนในการวจยครงน เพอตรวจสอบความเหมาะสมกอนน าไปใชจรงกบกลมตวอยาง

ขนตอนท 5 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวใหผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ตรวจสอบหาคา IOC แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 7 น าแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแลวไปทดลองใชกบนกเรยน ชนมธยมศกษาป 1 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร

ขนตอนท 4 น าเสนอแผนการจดการเรยนรตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ แลวน ามาปรบปรงแกไข

80

2. แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย โดยใชประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนการสรางดงน 2.1 ศกษาวธการสรางแบบทดสอบและหลกเกณฑการใหคะแนน จากเอกสาร และงานวจยท เกยวของกบการสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.2 น าขอมลและแนวคดตางๆ ทไดจากแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกวชาการหลาย ๆ ทาน มาสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย โดยวเคราะหขอสอบตามระดบขนพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก จดท าตารางวเคราะหเนอหา ก าหนดน าหนกเนอหาตามความส าคญ แลวจงก าหนดจ านวนขอสอบทงหมดทตองการใชจรง และค านวณหาจ านวนขอสอบในแตละเนอหา แตทงนตองสรางไวมากกวาจ านวนขอสอบทใชจรง เนองจากขอสอบบางขออาจไมไดคณภาพ ดงตารางท 5 ตารางท 5 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยกบตวบงชของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ตวบงช รวม (ขอ)

คารวธรรม

การเคารพกฎเกณฑทก าหนด 5

การเคารพสทธของตนเองและผอน 5

การเคารพความคดเหนของผอน 5

สามคคธรรม

การท างานรวมกนเปนกลม 5

การรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย 5

การเหนแกประโยชนสวนรวม 5

81

ตารางท 5 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยกบตวบงชของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย (ตอ)

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ตวบงช รวม (ขอ)

ปญญาธรรม

การก าหนดปญหา 5

การวเคราะหปญหา 5

การเสนอวธการแกไขปญหา 5

รวม 45

ส าหรบแบบทดสอบทจดท าครงนม 1 ฉบบ แบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก จ านวน 45 ขอ ผวจยสรางขอสอบจ านวน 90 ขอ เพอส าหรบการเลอกหลงตรวจสอบหาคณภาพ เมอตรวจสอบหาคณภาพของขอสอบแลว จงเลอกน าไปใชจรง 45 ขอ ซงแบบทดสอบนเปนแบบทดสอบปรนยเชงสถานการณ จ านวน 45 ขอ ซงแตละสถานการณจะครอบคลมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทง 3 ดาน คอ 1) คารวธรรม 2) สามคคธรรม 3) ปญญาธรรม ดานละ 15 ขอ โดยมเกณฑการใหคะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของแตละตวเลอกตามระดบขนพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก ดงน ตวเลอกทอยในขนหลบหลกการลงโทษ ให 1 คะแนน ตวเลอกทอยในขนแสวงหารางวลให 2 คะแนน ตวเลอกทอยในขนทท าตามความเหนชอบของผอนเพอใหผอนยอมรบให 3 คะแนน และตวเลอกทอยในขนท าตามบทบาทหนาทของตนในฐานะสวนหนงของสงคมให 4 คะแนน ระดบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยโดยรวม คอ ระดบคะแนนเฉลยทไดจากแบบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 45 ขอ คะแนนระหวาง 45-180 คะแนน โดยมเกณฑการแปลความหมายของคะแนน ดงตารางท 6

ตารางท 6 เกณฑระดบคะแนนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนนระหวาง ระดบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

136- 180 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบสง 91 - 135 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบปานกลาง 45- 90 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบต า

82

คะแนนรายดานของแบบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม และดานปญญาธรรม จ านวนดานละ 15 ขอ คะแนนระหวาง 15 - 60 คะแนน โดยมเกณฑการแปลความหมายของคะแนน ดงตารางท 7 ตารางท 7 เกณฑระดบคะแนนรายดานของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนนระหวาง ระดบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

46- 60 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบสง 31-45 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบปานกลาง 15- 30 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบต า

(ตามเกณฑการแปลผลการก าหนดชวงคะแนนเฉลย (บญชม ศรสะอาด, 2553 : 3-4) 2.3 น าแบบทดสอบทสรางขน ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองตรงตามเนอหา ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา ควรปรบเปลยนขอค าถามใหตรง เขาใจงาย และสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และปรบตวเลอกใหสอดคลองกบทฤษฎระดบขนพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก โดยตองเปนตวเลอกทไมงายจนเกนไปซงจะท าใหนกเรยนเดาค าตอบได 2.4 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผ เชยวชาญพจารณาดงน (วรรณ แกมเกต 2551: 219-221 ) +1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองและเหมาะสม 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองและเหมาะสม -1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความไมสอดคลองและเหมาะสม คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวาสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลอง ของผเชยวชาญมคาเทากบ 1.00 และผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา การสมมตชอคนควรเปนชอ ทนกเรยนคนเคย หรอเปนชอทนกเรยนรจก กจะชวยใหนกเรยนท าขอสอบอยางมความสข อกทงควรปรบขอค าถามและตวเลอกใหมความกระชบ ชดเจน ไมก ากวม

83

2.5 น าแบบทดสอบแบบปรนยทปรบปรงแลวจ านวน 90 ขอ ไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ทไดรบการเรยนรบทเรยนนมาแลว จ านวน 50 คน ทงนเนองจากแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย สามารถน าไปใชไดทกขอ ผวจยไดคดเลอกขอสอบทครอบคลมนยาม เชงปฏบตการ ทไดมาจากตารางการวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยกบตวบงชของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยใหคงเหลอทงสน 45 ขอ 2.6 น าแบบทดสอบมาหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใชคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ซงไดเทากบ 0.92 2.7 น าแบบทดสอบทหาคาความเชอมนแลวไปทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย หลงการทดลองดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม กบนก เรยนช นมธยมศกษาป ท 1 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร จ านวน 49 คน สรป ขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดงแผนภาพท 7

84

แผนภาพท 7 การสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนดงน

ขนตอนท 1 ศกษาเอกสารทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย รวมถงวธการสรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ขนตอนท 2 สรางแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ซงเปนแบบทดสอบปรนยเชงสถานการณ 3 ดาน ไดแก ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม ดานการยกตวอยาง และดานการน าไปใช

ขนตอนท 6 น าแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย มาหาคาความเชอมน โดยใชคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค

ขนตอนท 5 น าแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทปรบปรงแลว ไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการเรยนรบทเรยนนมาแลว

ขนตอนท 7 น าแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทหาคาความเชอมนแลว ไปทดลองใชกบนกเรยนกลมตวอยาง

ขนตอนท 3 น าเสนอแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 4 น าแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ตรวจสอบหาคา IOC แลวน ามาปรบปรงแกไข

85

3. แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนแบบประเมนพฤตกรรมของนกเรยน โดยใชประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนการสราง ดงน 3.1 ศกษาวธการสรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จากเอกสารทเกยวของ 3.2 สรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย แบบมาตรประเมนคา 4 ระดบ (Rating Scale) คอ ปฏบตเปนประจ า ปฏบตบอยครง ปฏบต นานๆครง ไมปฏบตเลย โดยครอบคลมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ท ง 3 ดาน คอ 1) คารวธรรม 2) สามคคธรรม 3) ปญญาธรรม ดานละ 9 ขอ รวมทงหมด 27 ขอ (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 128) ดงตารางท 8 ตารางท 8 การแปลความหมายของค าถามคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนนเฉลย ระดบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2.50 – 3.00 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยสง 1.50 – 2.49 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยปานกลาง 0.50 – 1.49 คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยต า 0.00 – 0.49 ไมผาน

3.3 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยทสรางขน ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองตรงตามเนอหา ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา ขอค าถามในแตละดานควรเขยนใหสอดคลองกบตวบงชของคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และไมควรมค านเสธ 3.4 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยทปรบปรงแกไขไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน (วรรณ แกมเกต, 2551: 219-221 +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมเปนตวแทนพฤตกรรมนน

86

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวาสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญไดเทากบ 1.00 และผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา ขอค าถามแตละดานควรเลอกใชค า ทสอความหมายชดเจน เขาใจงาย 3.5 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยทผานเกณฑแลวไปสอบถามนกเรยนกลมตวอยาง 3.6 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยมาหาคาความสอดคลองภายในทงหมด 8 ครงตามแผนการจดการเรยนร ระหวางผตอบแบบประเมนคอครกบนกเรยน ซงไดเทากบ 0.83 นอกจากนไดน าแบบประเมน คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยมาหาคาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมนคอนกเรยน คร และบคคลภายนอก จ านวน 3 ครง คอแผนการจดการเรยนรท 1 แผนการจดการเรยนรท 4 และแผนการจดการเรยนรท 8 ซงไดคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ดงตารางท 9 ตารางท 9 คาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมนคอนกเรยน คร และบคคลภายนอก

คาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมน คาทได คร กบ บคคลภายนอก 0.93 บคคลภายนอก กบ นกเรยน 0.90 นกเรยน กบคร 0.90 สรป ข นตอนในการสรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดงแผนภาพท 8

87

แผนภาพท 8 การสรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนดงน

ขนตอนท 2 สรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนแบบทดสอบมาตรประเมนคา 4 ระดบ (Rating Scale) โดยครอบคลมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทง 3 ดาน คอ 1) คารวธรรม 2) สามคคธรรม 3) ปญญาธรรม ดานละ 9 ขอ รวมทงหมด 27 ขอ

ขนตอนท 4 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผเชยวชาญจ านวน 3 คน ตรวจสอบหาคา IOC แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 3 น าเสนอแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 5 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ไปประเมนกบนกเรยนกลมตวอยาง

ขนตอนท 1 ศกษาเอกสารทเกยวของกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย รวมถงวธการสรางแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ขนตอนท 6 น าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย มาหาคาความสอดคลองภายใน โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

88

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย มขนตอนการสรางดงน 4.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม วธการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และหลกเกณฑใหคะแนนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบ และคมอวดผลและประเมนผล 4.2 วเคราะหมาตรฐาน ตวชวด สาระการเรยนร และวตถประสงค ในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมในสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 4.3 สรางแบบทดสอบ ใหสอดคลองกบตวชวด จดประสงคการเรยนร และครอบคลมเนอหาในหลกสตร โดยวเคราะหขอสอบตามระดบความรของนกเรยนทแสดงพฤตกรรมดานพทธพสยตามแนวคดของแอนเดอรสนและแครทโวล (Anderson and Krathwohl, 2001) จดท าตารางวเคราะหเนอหา และก าหนดน าหนกเนอหาตามความส าคญ แลวจงก าหนดจ านวนขอสอบทงหมดทตองการใชจรง และค านวณหาจ านวนขอสอบในแตละเนอหา แตทงน ตองสรางไวมากกวาจ านวนขอสอบทใชจรง เนองจากขอสอบบางขออาจไมไดคณภาพ

89

ตารางท 10 การวเคราะหความสมพนธระหวางจดประสงคการเรยนรกบระดบพทธพสยของ ขอสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ตวชวด

เนอหา

จดประสงค การเรยนร

ระดบพทธพสย

จ า

เขาใจ

น าไป

ใช

วเคราะห

ประเม

นค า

สรางสร

รค

รวม (ขอ)

ส2.2 ม.1/1,1/2

รฐธรรมนญ 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายของรฐธรรมนญ ได 2. นกเรยนสามารถอธบายหลกการและเจตนารมณ ของรฐธรรมนญไดถกตอง 3. นกเรยนสามารถอธบายโครงสรางและสาระส าคญ ของรฐธรรมนญไดถกตอง 4. นกเรยนสามารถวเคราะหบทบาทการถวงดลของ อ านาจอธปไตยในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร ไทยไดถกตอง

1 1 1

2

1 1 1 2

ส2.1 ม.1/1

กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล

5. นกเรยนสามารถบอกความหมายของ กฎหมายได 6. นกเรยนสามารถอธบายประเภทของกฎหมาย คมครองสทธสวนบคคลไดถกตอง 7. นกเรยนสามารถปฏบตตามกฎหมายการคมครอง สทธของบคคลไดถกตอง

1 1 2

1

1 1 3

ส2.1 ม.1/2

การเคารพกตกาของสงคม

8. นกเรยนสามารถบอกความหมายการเคารพกตกา สงคมได 9. นกเรยนสามารถวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถง การเคารพกตกาสงคมได 10. นกเรยนสามารถปฏบตตามกฎ กตกาสงคมได อยางถกตอง

1 2

3

1 3 2

ส2.1 ม.1/4

การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน

11. นกเรยนสามารถบอกความหมายของสทธ เสรภาพได 12. นกเรยนสามารถวเคราะหผลทไดจากการเคารพ ในสทธเสรภาพของตนเองและผอนได 13. นกเรยนสามารถปฏบตตนในการเคารพสทธ เสรภาพของตนเองและผอนไดถกตอง

1

3

1

1

1 1 4

90

ตารางท 10 การวเคราะหความสมพนธระหวางจดประสงคการเรยนรกบระดบพทธพสยของ ขอสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย (ตอ)

ตวชวด

เนอหา

จดประสงค การเรยนร

ระดบพทธพสย

จ า

เขาใจ

การป

ระย กตใช

วเคราะห

ประเม

นคา

สรางสร

รค

รวม (ขอ)

ส2.2 ม.1/3

หนาทของชนชาวไทยตามวถประชา ธปไตย

14. นกเรยนสามารถบอกความหมายของหนาทได 15. นกเรยนสามารถปฏบตหนาทของชนชาวไทย ไดถกตอง 16. นกเรยนสามารถแสดงคณคา และความส าคญใน การปฏบตตามหนาทของชนชาวไทยตามวถ ประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม

1

3

1 3

ส2.1 ม.1/2

การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม

17. นกเรยนสามารถอธบายความส าคญของการม สวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคมได 18. นกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมทตนเองม สวนรวมและรบผดชอบกจกรรมทางสงคมได

1

2

1

1 3

ส2.1 ม.1/2

การรกษาสาธารณสมบต

19. นกเรยนสามารถบอกความหมายของ สาธารณสมบตได 20. นกเรยนสามารถปฏบตตนในการรกษา สาธารณสมบตได 21. นกเรยนสามารถประเมนพฤตกรรมของบคคล ในการรกษาสาธารณสมบตไดถกตอง

1

3

1

1 3 1

ส2.1 ม.1/2

การอนรกษทรพยากร ธรรมชาต

22. นกเรยนสามารถบอกความหมายของ ทรพยากรธรรมชาตได 23. นกเรยนสามารถวเคราะหแนวทาง การอนรกษทรพยากรธรรมชาตได 24. นกเรยนสามารถบอกประโยชนของ ทรพยากรธรรมชาตได

1 1

3

1 3 1

รวม 8 6 16 8 2 - 40

ส าหรบแบบทดสอบทจดท าครงนม 1 ฉบบ แบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ผวจยสรางขอสอบจ านวน 80 ขอ เพอส าหรบการเลอกหลงตรวจสอบหาคณภาพ เมอตรวจสอบหาคณภาพของขอสอบแลว จงเลอกน าไปใชจรง 40 ขอ ก าหนดการใหคาคะแนน คอ ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดหรอไมตอบได 0 คะแนน

91

4.4 น าแบบทดสอบทสรางขน ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเหมาะสมความถกตองและใหขอเสนอแนะ ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวา ควรออกขอสอบใหมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและพฤตกรรมแตละดานทก าหนด ควรปรบขอค าถามและตวเลอกใหมความชดเจนมากยงขน 4.5 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผ เชยวชาญจ านวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC)โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน (วรรณ แกมเกต, 2551: 219-221 ) +1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองและเหมาะสม 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองและเหมาะสม -1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความไมสอดคลองและเหมาะสม

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวาสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ ไดคาสงสดเทากบ 1.00 คาต าสดเทากบ 0.67 4.6 น าแบบทดสอบแบบปรนยทปรบปรงแลวจ านวน 80 ขอ ไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ทไดรบการเรยนรบทเรยนนมาแลว จ านวน 50 คน น าแบบทดสอบไปหาคาความยากงาย ไดคาระหวาง 0.48-0.78 โดยใชเกณฑความยากงายระหวาง 0.20-0.80 และเพอหาคาอ านาจจ าแนก (r) ของขอสอบแตละขอ ไดคาระหวาง 0.24-0.60โดยใชเกณฑคาอ านาจจ าแนก ตงแต 0.20 ขนไป ทงนผวจยไดคดเลอกขอสอบใหคงเหลอทงสน 40 ขอ ตามพฤตกรรมดานพทธพสยทก าหนดไว 4.7 จากนนน าแบบทดสอบมาหาคาความเชอมน (Reliability) ของขอสอบทงฉบบ โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร-รชารดสน ซงไดเทากบ 0.92 4.8 น าแบบทดสอบทหาคาความเชอมนแลวไปทดสอบวดผลการเรยนรหลง การทดลอง ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร สรป ขนตอนในการสรางและพฒนาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดงแผนภาพท 9

92

แผนภาพท 9 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มขนตอนดงน

ขนตอนท 3 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ใหสอดคลองกบตวชวด จดประสงค และครอบคลมเนอหาในหลกสตร

ขนตอนท 6 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไมใชกลมตวอยาง เพอหาคณภาพของแบบทดสอบ

ขนตอนท 1 ศกษาหลกสตรแกนกลางข นพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รวมถงวธการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ขนตอนท 2 วเคราะหมาตรฐาน ตวชวด สาระการเรยนร และวตถประสงค ในหลกสตรแกนกลางขนพนฐานพทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ขนตอนท 5 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ทปรบปรงแกไขแลว ใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ตรวจสอบหาคา IOC แลวน ามาปรบปรงแกไข จ านวน 3 ทาน

ขนตอนท 7 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไปหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของขอสอบแตละขอ ทงฉบบ

ขนตอนท 4 น าเสนอแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ตรวจสอบความเหมาะสม ความถกตอง แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 9 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทหาคาความเชอมนแลว ไปทดลองใช กบนกเรยนกลมตวอยาง

ข นตอนท 8 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มาหาคาความเชอมน (Reliability) ของขอสอบทงฉบบ โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร-รชารดสน

93

5. การสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จ านวน 1 ฉบบ สอบถามโดยการสมภาษณดานสถานภาพ และขอมลทวไป ของนกเรยน ดานบรรยากาศในการเรยน ดานกจกรรมการเรยนการสอน และดานประโยชน ทไดรบจากการเรยนร มขนตอนในการสราง ดงน 5.1 ศกษาวธการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน จากเอกสาร ทเกยวของ 5.2 สรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม แบบมาตรประเมนคา 5 ระดบ (Rating Scale) จ านวน 12 ขอ ตอนท 1 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ประกอบดวยค าถาม จ านวน 12 ขอ พรอมดวยมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ คอ เหนดวยมากทสด เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย เหนดวยนอยทสด ซงสอบถามใน 3 ดาน คอ ดานบรรยากาศในการเรยน ดานการจดการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ โดยก าหนดคาความคดเหน 5 ระดบดงตารางท 11 ตารางท 11 การแปลความหมายของค าถาม

ระดบความคดเหน คะแนน เหนดวยมากทสด เหนดวยมาก

เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย

เหนดวยนอยทสด

4.50 – 5.00 3.50 – 4.49 2.50 – 3.49 1.50 – 2.49 1.00 – 1.49

ตอนท 2 การแสดงความคดเหนของนกเรยนโดยใชค าถามปลายเปด 1 ขอ 5.3 น าแบบสอบถามความคดเหนทสรางขน ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเหมาะสม และความถกตองตรงตามเนอหา ซงอาจารยทปรกษาใหขอเสนอแนะวาขอค าถามแตละดานควรเขยนใหกระชบ และชดเจนมากยงขน

94

5.4 น าแบบทดสอบทปรบปรงแกไขไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ประกอบดวย 1) ผเชยวชาญดานการสอนสงคมศกษา 2) ผเชยวชาญดานเนอหา และ 3) ผเชยวชาญดานการวด และประเมนผล เพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) โดยใหผเชยวชาญพจารณาดงน (วรรณ แกมเกต, 2551: 219-221 ) +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามเปนตวแทนพฤตกรรมนน -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมเปนตวแทนพฤตกรรมนน คาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence : IOC) มคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวาสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงจากการหาคาดชนความสอดคลอง ของผเชยวชาญไดเทากบ 1.00 และผเชยวชาญใหขอเสนอแนะวา ขอค าถามในแตละดานควรเขยนใหครอบคลมกบกจกรรมการเรยนร และใหสอดคลองกบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 5.5 น าแบบสอบถามความคดเหนทผานเกณฑแลวไปสอบถามนกเรยนกลมตวอยาง สรป ขนตอนในการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมดงแผนภาพท 10

95

แผนภาพท 10 การสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม มขนตอนดงน

ขนตอนท 2 สรางแบบสอบถามความคดเหนเปนแบบทดสอบมาตรประเมนคา 5 ระดบ (Rating Scale)

ขนตอนท 4 น าแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผเชยวชาญจ านวน 3 คน ตรวจสอบหาคา IOC แลวน ามาปรบปรงแกไข

ข นตอนท 3 น า เสนอแบบสอบถามความ คด เหน ตออาจารย ท ป รกษ าวท ยานพน ธ แลวน ามาปรบปรงแกไข

ขนตอนท 5 น าแบบสอบถามความคดเหนไปสอบถามกบนกเรยนกลมตวอยาง

ขนตอนท 1 ศกษาวธการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

96

การด าเนนการทดลอง ในการด าเนนการทดลอง ผวจยแบงออกเปน 3 ขนตอน ดงน 1. ขนกอนทดลอง เปนขนตอนทผวจยเตรยมความพรอม ในดานตางๆ ตอไปน 1.1 สรางเครองมอทใชในการวจย 1.2 ผวจยทบทวนเกยวกบวธการเรยนรใหกบนกเรยนกลมตวอยาง 1.3 ใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบทดสอบ วดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยกอนเรยน ซงเปนฉบบเดยวกบแบบทดสอบหลงเรยน 2. ขนทดลอง ผวจยไดด าเนนการสอนดวยตนเองตามแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทสรางไว ไดด าเนนการทดลองโดยใชเครองมอทใชในการวจยทเตรยมไว ซงรายละเอยด ดงน 2.1 เวลาทใชในการทดลองเปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง รวมทงหมด 16 ชวโมง 2.2 การจดชวงเวลาในการเรยนแตละวน จดการเรยนการสอนตามเวลาของ การเรยนการสอนในกลมสาระการเรยน รส งคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามแผน การจดการเรยนรของคร 2.3 เน อห าท ใชทดลองสอน คอ เน อหาจากสาระการเรยน รแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรสถานศกษาโรงเรยน มธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 2.4 ด าเนนการทดลองสอน โดยผ วจยเปนผ ด าเนนการสอนเอง โดยการจด การเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมมขนตอนการด าเนนการ 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา เปนการใหผเรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณตาง ๆ ทจะท าใหนกเรยนเกดความสงสย ขนท 2 ขนพจารณาปญหา เปนการใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหน และพจารณาปญหา ขนท 3 ขนวางแผน ใหผเรยนแตละกลมไดรวมกนศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษาคดวธการทจะคนควาหาความร หรอค าตอบทตองการ เพอมาสนบสนน ความคดเหนของตนโดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน

97

ขนท 4 ขนลงมอปฏบต ผเรยนด าเนนการแสวงหาความรตามบทบาทหนาท ทนกเรยนไดรบจากกลม โดยครผสอนใหค าแนะน านกเรยนทงแหลงคนควาหาความร และชวยหาขอมลความรใหนกเรยนอกทงผสอนคอยดแลตดตามการท างานของนกเรยน แนะน าใหนกเรยนรวมมอกนอยางจรงจงในการท างานเพอคนควาแสวงหาความร ขนท 5 ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และน าเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกน อภปรายสรปผลเปนความคดของกลม รวมถงปญหาและอปสรรคในการท างานดวย ขนท 6 ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความร โดยเปนประเดนปญหาทผเรยนตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป และหลงจบการสอนแตละแผน ครไดน าแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยไปใหนกเรยนประเมน 3. ขนหลงการทดลอง ภายหลงเสรจสนการด าเนนการทดลอง ผ วจ ยน าแบบทดสอบ วดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และน าแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไปสอบถามกบนกเรยน การวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลเพอศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนเรยนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จากแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนการวดเชงสถานการณ โดยวเคราะหคะแนนเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent) 2. การวเคราะหขอมลเพอศกษาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยน จากแบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย โดยวเคราะหคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงแบนมาตรฐาน (S.D.) 3. การวเคราะหขอมลเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอนเรยนและ หลงเรยน โดยวเคราะหคะแนนเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และทดสอบคาท แบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

98

4. การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจด การเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม โดยวเคราะหคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สรป การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เป น ก ารวจย เช งทดลอง (Experimental Research) โดย ม แบบแผนการวจย ก อนทดลอง (Pre Experimental Designs) แบบกลมเดยวสอบกอนและหลง (The One - Group Pretest - Posttest Design) กลมตวอยางทใชคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ทเรยนรายวชา ส21102 สงคมศกษา 2 เรองความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 49 คน โดยผวจยด าเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง จากนนน าขอมลมาวเคราะหโดยเปรยบเทยบคาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และเปรยบเทยบคะแนนทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม โดยทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent) ขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมคอ ดานกจกรรมการเรยนร ดานบรรยากาศการเรยน และ ดานประโยชนทไดรบ วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และขอมลทเปนขอเสนอแนะ ใชการวเคราะหเชงเนอหา (content analysis) สรปวธด าเนนการวจยไดดงตารางท 12 ดงน

99

ตารางท 12 ตารางสรปวธการด าเนนการวจย วตถประสงค วธการ เครองมอ การวเคราะหขอมล

1. เพอเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

ทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

แบบทดสอบ วดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

2. เพอศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

ประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ระหวางเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม

แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยน าขอมลทไดไปเปรยบเทยบกบเกณฑระดบความคดเหน ทก าหนด รวมถงหาคาความสมพนธระหวางครกบนกเรยน

3.เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 กอน และหลงเรยนดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม

ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ทดสอบคาทแบบไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

4.เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

สอบถามความคดเหนของนกเรยนหลงการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลม

แบบสอบถาม ความคดเหน

คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยน าขอมลทไดไปเปรยบเทยบกบเกณฑระดบความคดเหนทก าหนด

100

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ในครงน ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางซงเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 ทเรยนรายวชา ส21102 สงคมศกษา 2 เรอง ความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย จ านวน 49 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนร เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 2) แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 3) แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย และ 5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ซงผ วจ ยไดด าเนนการวจยตามข นตอนและขอน าเสนอ ผลการวเคราะหขอมล โดยแบงออกเปน 4 ตอนดงตอไปน ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

100

101

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผลการเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ของนกเรยนจ านวน 49 คน ปรากฏดงตารางท 13 ตารางท 13 การเปรยบเทยบคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบ

ประชาธปไตย

คะ แนนเตม

กอนเรยน หลงเรยน t

p X S.D ระดบ ล าดบท X S.D ระดบ ล าดบท

คารวธรรม 60 41.86 7.48 ปานกลาง 2 50.24 6.06 สง 3 -12.62 0.00 สามคคธรรม 60 41.51 8.74 ปานกลาง 3 51.65 6.53 สง 1 -13.78 0.00 ปญญาธรรม 60 43.33 7.61 ปานกลาง 1 51.27 5.54 สง 2 -13.23 0.00 คะแนนรวม 180 126.69 20.75 ปานกลาง 153.16 15.19 สง -19.78 0.00

จากตารางท 13 พบวา คะแนนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนเฉลยหลงเรยน ( X = 153.16, S.D. = 15.19) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน ( X = 126.69, S.D. = 20.75) เปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1 ซงเมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน ดานสามคคธรรม ( X = 51.65, S.D. = 6.53) ดานปญญาธรรม ( X = 51.27, S.D. = 5.54) และดานคารวธรรม ( X = 50.24, S.D. = 6.06) ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1

102

ตอนท 2 ผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ช นมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ของนกเรยนจ านวน 49 คน ปรากฏดงตารางท 14 ตารางท 14 การศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม

แผนการจดการเรยนร

คะแนนเฉลย

คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ผประเมน

นกเรยน คร

X S.D X S.D

แผนการจดการเรยนรท 1

3

คารวธรรม 2.13 0.53 2.07 0.52 สามคคธรรม 2.18 0.46 2.11 0.47 ปญญาธรรม 2.10 0.46 2.05 0.44 รวม 2.14 0.48 2.07 0.48

ระดบ ปานกลาง ปานกลาง

แผนการจดการเรยนรท 2

3

คารวธรรม 2.20 0.47 2.20 0.44 สามคคธรรม 2.25 0.47 2.24 0.47 ปญญาธรรม 2.22 0.45 2.17 0.42 รวม 2.23 0.46 2.20 0.44

ระดบ ปานกลาง ปานกลาง

แผนการจดการเรยนรท 3

3

คารวธรรม 2.29 0.52 2.26 0.46 สามคคธรรม 2.40 0.50 2.34 0.49 ปญญาธรรม 2.32 0.48 2.30 0.46 รวม 2.34 0.50 2.30 0.47

ระดบ ปานกลาง ปานกลาง

103

ตารางท 14 การศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ชนมธยมศกษาปท 1 ของนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม (ตอ) แผนการจดการ

เรยนร คะแนนเฉลย

คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ผประเมน

นกเรยน คร

X S.D X S.D

แผนการจดการเรยนรท 4

3

คารวธรรม 2.44 0.54 2.37 0.50 สามคคธรรม 2.42 0.52 2.41 0.52 ปญญาธรรม 2.38 0.54 2.34 0.49 รวม 2.41 0.53 2.37 0.51

ระดบ ปานกลาง ปานกลาง

แผนการจดการเรยนรท 5

3

คารวธรรม 2.43 0.54 2.40 0.54 สามคคธรรม 2.53 0.56 2.52 0.50 ปญญาธรรม 2.46 0.52 2.47 0.51

รวม 2.48 0.54 2.46 0.52

ระดบ ปานกลาง ปานกลาง

แผนการจดการเรยนรท 6

3

คารวธรรม 2.56 0.50 2.47 0.56 สามคคธรรม 2.66 0.47 2.62 0.53 ปญญาธรรม 2.63 0.48 2.59 0.51 รวม 2.61 0.49 2.56 0.54

ระดบ สง สง

แผนการจดการเรยนรท 7

3

คารวธรรม 2.66 0.48 2.61 0.49 สามคคธรรม 2.76 0.43 2.74 0.44 ปญญาธรรม 2.68 0.47 2.65 0.48 รวม 2.70 0.46 2.67 0.47

ระดบ สง สง

แผนการจดการเรยนรท 8

3

คารวธรรม 2.80 0.40 2.82 0.39 สามคคธรรม 2.86 0.35 2.86 0.35 ปญญาธรรม 2.72 0.45 2.77 0.42 รวม 2.79 0.40 2.82 0.39

ระดบ สง สง

104

จากตารางท 14 พบวาผลการศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยนกเรยนและคร ระหวางเรยนดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จากระดบปานกลางไปจนถงระดบสง เมอพจารณาแตละแผนการจดการเรยนร พบวา แผนการจดการเรยนรท 1 นกเรยน( X = 2.14, S.D. = 0.48) คร ( X = 2.07, S.D. = 0.48) แผนการจดการเรยนรท 2 ( X = 2.23, S.D. = 0.46) คร ( X = 2.20, S.D. = 0.44) แผนการจดการเรยนรท 3 ( X = 2.34, S.D. = 0.50) คร ( X = 2.30, S.D. = 0.47) แผนการจดการเรยนรท 4 ( X = 2.41, S.D. = 0.53) คร ( X = 2.37, S.D. = 0.51) แผนการจดการเรยนรท 5 ( X = 2.48, S.D. = 0.54) คร ( X = 2.46, S.D. = 0.52) มคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบปานกลาง แผนการจดการเรยนรท 6 ( X = 2.61, S.D. = 0.49) คร ( X = 2.56, S.D. = 0.54) แผนการจดการเรยนรท 7 ( X = 2.70, S.D. = 0.46) คร ( X = 2.67, S.D. = 0.47) และแผนการจดการเรยนรท 8 ( X = 2.79, S.D. = 0.40) คร ( X = 2.82, S.D. = 0.39) มคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบสง ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผลการเป รยบ เทยบผลสมฤท ธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ของนกเรยนจ านวน 49 คน ปรากฏดงตารางท 15 ตารางท 15 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

กลมทดลอง จ านวนนกเรยน

คะแนนเตม

คะแนนเฉลย ( X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

T p

ทดสอบกอนเรยน 49 40 19.65 2.51 -31.44 0.00

ทดสอบหลงเรยน 49 40 31.02 2.74

105

จากตารางท 15 พบวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวน โดยใชกระบวนการกลมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนเฉลย หลงเรยน ( X = 31.02, S.D. = 2.74) สงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยน ( X = 19.65, S.D. = 2.51) ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 2 ตอนท 4 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จ านวน 49 คน ปรากฏดงตารางท 16 ตารางท 16 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการ เรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

รายการ คาเฉลย ( X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ระดบ ความคดเหน

ล าดบท

ดานกจกรรมการเรยนร 1. นกเรยนรจกการใหเกยรต ยอมรบกฎ และกตกาในการเรยนรรวมกบผอน

4.61

0.53

เหนดวยมากทสด

(2)

2. นกเรยนมการท างานรวมกบผอน จนงานส าเรจลลวงไปไดดวยด

4.67 0.47 เหนดวยมากทสด (1)

3. นกเรยนใชหลกเหตผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ

4.59 0.50 เหนดวยมากทสด (3)

4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปราย ในเรองทเรยน

4.49 0.74 เหนดวยมาก (4)

รวม 4.62 0.54 เหนดวยมากทสด (1)

106

ตารางท 16 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการ เรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม (ตอ)

รายการ คาเฉลย ( X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ระดบ ความคดเหน

ล าดบท

ดานบรรยากาศการเรยนร 5. นก เรยน รสกสนก มความสขในการรวมท ากจกรรมการเรยนร

4.53

0.65

เหนดวยมากทสด

(1)

6. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร

4.51 0.50 เหนดวยมากทสด (2)

7. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน และใหความเปนกนเองกบนกเรยน

4.47 0.45 เหนดวยมาก (3)

8. หองเรยนมสอ อปกรณทมความพรอม และชวยสงเสรมการเรยนร

4.41 0.61 เหนดวยมาก (4)

รวม 4.48 0.62 เหนดวยมาก (3)

ดานประโยชนทไดรบ 9. ชวยใหเกดการเคารพกฎเกณฑ สทธของตนเองและผอน รวมทงเคารพความคดเหนของผอน

4.57

0.50

เหนดวยมากทสด

(3)

10. ชวยใหนกเรยนท างานรวมกบผอน ฝกความเปนผน าและผตามทดได

4.69 0.51 เหนดวยมากทสด (1)

11. ชวยเสรมสรางทกษะการสบคนความร พฒนากระบวนการคด พจารณาการแกปญหาไดอยางรอบคอบ สมเหตสมผล

4.55 0.65 เหนดวยมากทสด (4)

12. นกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใช ในชวตประจ าวนได

4.63 0.49 เหนดวยมากทสด (2)

รวม 4.61 0.54 เหนดวยมากทสด (2)

ความเหนโดยภาพรวมทกดาน 4.57 0.56 เหนดวยมากทสด

107

จากตารางท 16 พบวา นกเรยนมความคดเหนตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด ( X = 4.57, S.D. = 0.56) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสดเปนล าดบทหนง ( X = 4.62, S.D. = 0.54) รองลงมาไดแก ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสดเปนล าดบทสอง ( X = 4.61, S.D. = 0.54) และดานดานบรรยากาศการเรยน รนก เรยนมความคดเหนอยในระดบ เหนดวยมากเปนล าดบสดทาย ( X = 4.48, S.D. = 0.62) ซงแตละดานมรายละเอยดดงน ดานการจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน นกเรยนมการท างานรวมกบผอน จนงานส าเรจลลวงไปไดดวยด ( X = 4.67, S.D. = 0.47) นกเรยนรจกการใหเกยรต ยอมรบกฎ และกตกาในการเรยนรรวมกบผ อน ( X = 4.61, S.D. = 0.53) นกเรยนใชหลกเหตผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ ( X = 4.59, S.D. = 0.50) และครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายในเรองทเรยน ( X = 4.49, S.D. = 0.74) ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน ชวยใหนกเรยนท างานรวมกบผอน ฝกความเปนผน าและผตามทดได ( X = 4.69, S.D. = 0.51) นกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจ าวนได ( X = 4.63, S.D. = 0.49) ชวยใหเกดการเคารพกฎเกณฑ สทธของตนเองและผอน รวมทงเคารพความคดเหนของผอน( X = 4.57, S.D. = 0.50) และชวยเสรมสรางทกษะการสบคนความร พฒนากระบวนการคด พจารณาการแกปญหาไดอยางรอบคอบ สมเหตสมผล ( X = 4.55, S.D. = 0.65) ตามล าดบ ดานบรรยากาศในการจดการเรยนร นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยการเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน นกเรยนรสกสนก มความสขในการรวมท ากจกรรมการเรยนร ( X = 4.53, S.D. = 0.65) นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ( X = 4.51, S.D. = 0.50) ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน และใหความเปนกนเองกบนกเรยน ( X = 4.47, S.D. = 0.45) และหองเรยนมสอ อปกรณทมความพรอม และชวยสงเสรมการเรยนร( X = 4.41,S.D. = 0.61) ตามล าดบ

108

ส าหรบขอเสนอแนะเพมเตมของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมพบวา นกเรยนตองการเวลาในการเรยนรแตละเรองให มากขน เพราะนกเรยนตองใชเวลาคอนขางมากในชวยกนคนควาหาขอมลทกลมตวเองศกษา เพอเปนการน าความรทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนกน นอกจากนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมท าใหนกเรยนกลาแสดงออก เพราะเปดโอกาสใหนกเรยนไดอภปรายแสดงความคดเหน ประมวลผลการสงเกตจากการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นอกจากการวจยดงกลาวแลว ในระหวางกระบวนการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผวจยไดสงเกตและบนทกผลการจดการเรยนรแลวน ามาสรปไวดงน 1. การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ครตองมการกระตนความสงสยใหนกเรยนไดเผชญสถานการณทเปนปญหา หรอสงทนกเรยนสนใจศกษา และตองการแสวงหาค าตอบโดยใชกระบวนการการสบสอบ ซงควรเปนปญหาหรอสถานการณทเหมาะสมกบวยหรอใกลเคยงประสบการณของนกเรยน 2. การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนการฝกนกเรยนใหกลาแสดงความคดเหนของตนเอง โดยสงเกตไดจากการจดกจกรรมในชนเรยน เมอครถามค าถาม นกเรยนจะชวยกนตอบโดยแสดงความคดเหนของตนไดอยางหลากหลาย 3. การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นอกจากจะชวยพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยแลว นกเรยนยงไดพฒนาทกษะการอภปราย เพราะในการจดกจกรรมการเรยนรเมอนกเรยนรวมกลมกนศกษาเรองทกลมสนใจ หลงจากการศกษาหาขอมลแลว นกเรยนตองกลบมาอภปรายเพอหาขอสรปกอนน าเสนอผลงานหนาชนเรยน 4. การจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม นอกจากจะชวยพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยแลว นกเรยนยงไดพฒนาทกษะการใหเหตผล เพราะในการจดกจกรรมการเรยนรเมอครใหนกเรยนตอบค าถามหรอแสดงความคดเหน นกเรยนจะมการบอกเหตผลประกอบการตอบค าถามหรอการแสดงความคดเหนของตน

109

5. ในการด าเนนกจกรรมการเรยนรแตละขนตอนในภาพรวม นกเรยนสวนใหญมความสนใจและตงใจเรยน มความกระตอรอรนและใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตามทครมอบหมายใหอยางสม าเสมอ ท าใหการจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตามทครก าหนดไว แตอาจมบางแผนการจดการเรยนรทนกเรยนน าเสนอไมทนภายในคาบเรยน เนองจากเวลามจ ากด ซงครไดนดหมายนกเรยนใหน าเสนอผลงานนอกเวลาเรยน

110

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ในครงน เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) โดยใชแผนการวจยแบบการวจย กอนทดลอง (Pre Experimental Research) ประเภทการวจย แบบกลมเดยวทดสอบกอน-หลง (The One-Group Pretest-Posttest Design) โดยมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบคณลกษณะ ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 2) เพอศกษาพฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม 3) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยน ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม และ 4) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ซงกลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/10 ภาค เรยน ท 2 ป การศกษา 2558 โรงเรยนมธยมวดส งห เขตจอมทอง ก รงเทพมหานคร ส านก งาน เขตพ น ทการศกษามธยมศกษาเขต 1 ท เรยนรายวชา ส 21102 ส งคมศกษา 2 เรองความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 49 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดวยวธการจบสลากโดยใชหองเรยนเปนหนวยสม เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนร เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย จ านวน 8 แผน 16 ชวโมง ทผานการตรวจหาคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.99 2) แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนการวด เชงสถานการณ แบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 45 ขอ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 และคาความเชอมนเทากบ 0.92 3) แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย แบบมาตรประเมนคา 4 ระดบ (Rating Scale) จ านวน 27 ขอ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 และคาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมนคอครกบนกเรยน ซงไดเทากบ 0.83 นอกจากนยงประเมนคาความสอดคลองภายในระหวางผตอบแบบประเมนคอ

110

111

นกเรยน คร และบคคลภายนอก จ านวน 3 ครง คอแผนการจดการเรยนรท 1 แผนการจดการเรยนรท 4 และแผนการจดการเรยนรท 8 ดงน ครกบบคคลภายนอก ไดเทากบ 0.93 บคคลภายนอกกบนกเรยน ไดเทากบ 0.90 และ นกเรยนกบคร ไดเทากบ 0.90 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.99 คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.48-0.78 คาอ านาจจ าแนก (r) ระหวาง 0.24-0.60 และคาความเชอมนเทากบ 0.92 และ 4) แบบสอบถาม ความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 ส าหรบการวเคราะหขอมลด าเนนการโดยใชคะแนนเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคาทแบบไมอสระตอกน (t-test dependent) และ การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) สามารถผลการวจยดงตอไปน

สรปผลการวจย

การวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สามารถสรปผลการวจยดงน 1. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2. พฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มพฒนาการจากระดบปานกลางไปสง 3. ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม โดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด

112

อภปรายผล จากผลการวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม สามารถอภปรายผลดงน 1. คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม พบวา นกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1 ท งนอาจเปนเพราะรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนกระบวนการทสงเสรมใหนกเรยนไดแสวงหาความร เนนใหนกเรยนมอสระในการศกษาหาความร ฝกการแกปญหาและการท างานรวมกนภายใตความสามารถของแตละบคคลในกลม ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ยอมรบความคดเหน ซงเปนหลกการของประชาธปไตย เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาดานทมคะแนนเฉลยสงสดคอดานสามคคธรรม ทงนอาจเปนเพราะรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนกระบวนการฝกใหนกเรยนไดท างานรวมกนเปนกลม ชวยเหลอซงกนและกน ชวยกนคดและวางแผนจนงานทไดรบมอบหมายส าเรจลลวงไปไดดวยด รจกรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย ชวยเหลองานของสวนรวมในสวนทตนท าได นอกเหนอจากหนาท สอดคลองกบดวงกมล สนเพง (2551: 198-199) กลาววา ลกษณะส าคญของรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนทเนนการพฒนาทกษะทางสงคม ฝกการวางแผน การแบงหนาท แบงงาน การตดตามผลงาน การแกไขปญหารวมกน การอภปรายแสดงความคดเหน ยอมรบความแตกตางของสมาชกภายในกลม สงเสรมความรกความสามคคในหมคณะ ซงทกษะเหลานถอเปนพนฐานของชวตแบบประชาธปไตย และอาภรณ ใจเทยง (2546: 160) กลาววา ลกษณะส าคญของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนทเนน ใหผเรยนมอสระในการศกษาความรตามหลกประชาธปไตย ใหผเรยนท างานรวมกบผอน ไดคนควาหาขอมลความรจากแหลงตางๆ ทมใชเฉพาะหองเรยนเทานน ท าใหผเรยนเกดนสยการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองดวยความมนใจ ซงกอใหเกดคณลกษณะความเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตย สอดคลองกบส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (2555: 25-28) ไดกลาวถงบคคลทเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตย จะมพฤตกรรมทส าคญ 3 ดาน ประกอบดวย คารวธรรม สามคคธรรม และปญญาธรรม โดยดานสามคคธรรมนน เปนพฤตกรรมทแสดงออกของบคคลซงอยรวมกนในสงคม และม

113

การท างานรวมกน มการประสานประโยชนของหนวยงานและองคกรรวมกน มลกษณะการรวมคด รวมท าหรอท างานเปนทมดวยความเตมใจเปนน าหนงใจเดยวกน และตงใจปฏบตงานนนใหส าเรจลลวงตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนด ซงสอดคลองกบสาโรช บวศร(2544: 84-89) ไดอธบายสมพนธภาพระหวางสงคมมนษยแบบประชาธปไตยซงมลกษณะส าคญ 3 ประการ ดงน 1) มการเคารพซงกนและกนอยางยง (Respect for Individuals) หรอคารวธรรม คอ ทกคนจะตองใหเกยรตซงกนและกนทงทางกาย วาจา และความคด เคารพในความคดเหนของผอน แสดงความคดเหนออกมาโดยไมลวงเกนผอน 2) มการแบงปนรวมงานกน และประสานงานกน(Sharing, Participation, and Co-operative) หรอสามคคธรรม คอ ผใดสามารถในทางใดกอาสารบแบงงาน ไปท า ไมบายเบยงและหลกเลยง รวมมอกนท าหมดตามอตภาพและประสานงานกนหมด โดยท าตามทไดตกลงกนวางแผนซงรวมกนวางไวแลว ไมมใครดอดงกลนแกลงเนองจากเหนแกตวเอง 3) มความเชอมนในวถการแหงปญญา (Faith in the Method of Intelligence) หรอปญญาธรรม คอ การทคนเรานบถอกนและรวมมอสามคคกนนน บางทอาจนบถอและรวมมอไปในทางทผด ดงนนจ าเปนตองม “ปญญา” เปนเครองเหนยวรงและชทางมใหเขวไปได ดงนนในสงคมประชาธปไตย จงมการนบถอปญญาธรรมอยางยง และคนในสงคมประชาธปไตยตองเปนผทรบการศกษาดพอควร เพอทจะไดมปญญาธรรม โดยบคคลควรจะน าความคดในแงปรชญาประชาธปไตย ไปปฏบตในชวตประจ าวนอยเสมอจนเปนนสยในชวตหรอเปนแนวทางแหงชวต(A Way of Life) ของแตละคน สวนดานทผเรยนไดคะแนนเฉลยนอยทสด คอ ดานคารวธรรม ทงนเปนเพราะในบางครงการท างานรวมกน เมอนกเรยนมความคดเหนแตกตางกบเพอน และอยากใหเพอนยอมรบในความคดเหนของตน จงท าใหไมรบฟงความคดเหนของเพอนคนอน น าไปสการไมปฏบตตามขอตกลงของกลม ซงเมอพจารณาจากระดบเหตผลเชงจรยธรรมของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ทมอายราว 12-13 ป ตามทฤษฎของโคลเบอรก (พรรณทพย ศรวรรณบศย, 2547: 166-167; สรางค โควตระกล, 2553: 68-75; สรมา ภญโญอนนตพงษ, 2553: 61-62) จะพบวาเดกในวยนอยในระดบขนท 4 หลกการท าตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบทางสงคม (Law and Order Orientation) (อาย 13-16 ป) เปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าบทบาทหนาทของตนในฐานะทเปนสวนหนงของสงคม เดกพยายามปฏบตหนาทตามกฎเกณฑทเหนดวยอยางเตมท ความถกตองจะพจารณาทผลประโยชนของสงคม หรอกลม หรอสถาบนทตนอาศยอยจะไดรบเพอรกษาความสงบเรยบรอย และความเปนระเบยบของสงคม แตพฒนาการของเดกวยนบางคนยงอยระหวางขนท 3 หลกการท าตามความ เหนชอบของผ อน (Interpersonal Concordance of “good boy nice” Orientation) (อาย 10-13 ป) ซงเปนระดบขนทเดกตดสนใจกระท าตามความคาดหวงของผทอยใกลชด หรอสงท

114

ผอนเหนชอบ ดงน นพฤตกรรมทางจรยธรรมจะขนอยกบความคาดหวงของผอน โดยไมไดพจารณาจากมมมองทเปนหลกการหรอหลกเกณฑโดยทวไปท าใหเดกยงไมมความเปนตวของตวเอง และมองวาการท าดคอการท าใหผอนชนชอบและยอมรบ โดยนกเรยนบางคนยงยดความคดของตนเปนหลก ซงในหลกการประชาธปไตย การรบฟงความคดเหนของผอนทแตกตางจากความคดของตน การเคารพใหเกยรตซงกนและกน เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน และปฏบตตามกฎระเบยบของสวนรวม ถอเปนเรองทส าคญในหลกการประชาธปไตย สอดคลองกบกรมวชาการ (2543: 54-58) ทไดก าหนดกรอบหรอคณลกษณะของเดกไทยโดยมเปาหมายในการพฒนา ในดานคานยมประชาธปไตย คอ คณลกษณะทางจตใจ และพฤตกรรมของบคคล และคณคาของผอน เคารพสทธและปองกนสทธของตนเองและผอน ดวยน าใจทเคารพตอคณคาของเสยงสวนใหญ ดวยความเขาใจระหวางกนและกนดวยความสนต นอกจากนย งมสอดคลองกบงานวจยของปนประภา บตรไสว (2523: 81-82) ไดท าการศกษาเปรยบเทยบวธสอนแบบสบสวนสอบสวน และวธสอนแบบปกต ทสงผลใหเกดทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยและผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยของกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ผลสมฤทธทางการเรยนของท ง 2 กลมแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต และทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยกบผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และงานวจยของอนสรณ สชาตานนท (2536: บทคดยอ) ไดท าการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและบคลกภาพประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยการเรยนแบบรวมมอ ผลการวจยพบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 มบคลกภาพประชาธปไตยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพบวา นกเรยนกลมทดลองมบคลกภาพประชาธปไตยหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

2. พฒนาการคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม มพฒนาการจากระดบปานกลางไปสง ซงจากการจดการเรยนรทงหมด 8 แผน เมอพจารณาแตละแผนพบวา แผนการจดการเรยนรท 1 ถง แผนการจดการเรยนรท 5 นกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยอยในระดบปานกลาง ท งนอาจเปนเพราะนกเรยนมพนฐานคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยจากการด าเนนชวตในปจจบน ซงในการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยนนตองใชระยะเวลาทจะคอยพฒนา

115

คณลกษณะใหผเรยนไดซมซบ หรอฝกฝนกระบวนการเปนประจ า ซงรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ถอไดวาเปนการเรยนการสอนทพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย สอดคลองกบจอยซ และวล (Joyce and Weil, 2009: 216) กลาววา ลกษณะส าคญของการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการเรยนทไดผนวกการเตรยมการใชชวตในสงคมประชาธปไตย และการสรางเสรมการเรยนรทางวชาการ เขาดวยกน โดยการใหผ เรยนระบปญหา ศกษารายละเอยดเกยวกบปญหาน น รวมกนศกษารวบรวมขอมล ความคด และทกษะอนเปนการพฒนาความสามารถในการอยรวมกนในสงคม ซงสอดคลองกบดวงกมล สนเพง (2551: 197-199) กลาววา แนวทางการจดกจกรรมการเรยน การสอนรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนกระบวนการจดการเรยนร ทสามารถพฒนาทกษะหลาย ๆ ดานใหกบผเรยน ทกษะทส าคญอกทกษะคอ การพฒนาทกษะการท างานเปนกลม ผเรยนไดพฒนาทกษะทางสงคม ไดฝกความรบผดชอบ ฝกความเปนผน าและ ผตามทด ฝกการวางแผนงาน การแบงหนาท แบงงาน การตดตามผลงาน การแกไขปญหารวมกน การอภปรายแสดงความคดเหน ผเรยนไดมโอกาสแสดงความสามารถของแตละบคคล ยอมรบความแตกตางของสมาชกภายในกลม สงเสรมความรกความสามคคในกลมสมาชก ซงทกษะเหลานถอเปนพนฐานของวถชวตแบบประชาธปไตย นอกจากนยงไดเรยนรมารยาททางสงคม การเคารพกฎระเบยบตาง ๆ ของหนวยงานเมอจะตดตอขอขอมล หรอสมภาษณ ส าหรบแผนการจดการเรยนรท 6 ถงแผนการจดการเรยนรท 8 น น พบวานกเรยนมคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยอยในระดบสง ทงนอาจเปนเพราะวาเมอนกเรยนไดฝกทกษะกระบวนการ ลงมอปฏบตจรง ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม จงท าใหคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยพฒนาขน ท งดานคารวธรรม โดยในกจกรรมการเรยนการสอน นกเรยนจะไดมโอกาสแสดงถงการเคารพใหเกยรตซงกนและกน ปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รบฟงความคดเหนของผอน ดานสามคคธรรม จากการท างานรวมกนเปนกลม นกเรยนจะไดท างานรวมกน ชวยกนคด ชวยกนวางแผนจนงานส าเรจ รบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย และเหนแกประโยชนสวนรวมเปนหลก อาสาชวยเหลอในสวนทตนสามารถท าได นอกเหนอจากหนาทของตน มน าใจตอผอน และท าโดยไมหวงผลตอบแทน และดานปญญาธรรม นกเรยนตองใชหลกเหตและผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ โดยค านงถงความถกตองเปนหลก ซงเปนการสงเสรมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย สอดคลองกบนวลจตต เชาวกรตพงศ (2540: 70) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนรปแบบการสอนทมงสอนกระบวนการเรยนแกผเรยน ประกอบการสอนใหผเรยนเกดการอยากรอยากเหน เปดโอกาสให

116

ผเรยนไดท ากจกรรมสบสวนเพอคนหาค าตอบส าหรบปญหาใดปญหาหนง ผเรยนจะตองท างานเปนกลม ตองปรกษาหรอแบงหนาทการงานจะตองถกเถยงเสนอขอมลอธบายขอสรปส าหรบขอคดเหนแตละขอ การสอนตามรปแบบนมแนวคดเรองความแตกตางระหวางบคคล กลาวคอ เปนสงเราใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนวา ผอนคดอยางไร และเขาใจการท างานของผอน ไดแกปญหารวมกบผอน การสอนแบบนจงสอดคลองกบการด าเนนชวตแบบประชาธปไตย และศรมงคล เทพเรณ (2548: 122) กลาววา การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนกระบวนการเรยนรทผจดการเรยนรเนนใหผเรยนมอสระในการศกษาหาความรตามหลกประชาธปไตย กลาวคอ หลกการท างานรวมกบผอน อยางเปนระบบ เปนกลม โดยวธการศกษา จากแหลงเรยนรตางๆ โดยเรมจากการวเคราะหสภาพปญหา การส ารวจขอมล การตงสมมตฐาน และการสรปอยางมเหตผล ท าใหผเรยนเรยนรกระบวนการท างานเปนกลม การเปนผน า ผตาม ยอมรบฟงความคดเหนตามหลกของประชาธปไตย อกทงยงสอดคลองกบงานวจยของทรอยส และคณะ (Tsoi and et al, 2001: Abstract) ไดท าการศกษาเรอง การใชกจกรรมการสบเสาะหาความรเปนกลมส าหรบวชาเคมในการศกษาของคร ผลการศกษาพบวา รปแบบการเรยนแบบสบเสาะหาความรเปนกลมท าใหเกดการเรยนทรวมมอกน พรอมทงฝกทกษะการคดระหวางเรยนดวย และเปนการสรางสงคมในการเรยนอยางหนงเพอใหผเรยนท างานรวมกน เรยนรการท างานเปนกลม มทกษะทางดานการแบงหนาท และความรบผดชอบ รวมทงเสรมสรางความสามคค และงานวจยของสมนก ปฏปทานนท (2549: บทคดยอ) ไดท าการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคม บคลกภาพประชาธปไตย และทกษะกระบวนการกลมของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ระหวางกลมทใชวธสอนแบบสตอรไลน แบบการใชการวจยเปนฐานและแบบปกต ซงผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธสตอรไลน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเฉลยบคลกภาพประชาธปไตย และคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการกลม ทปรบแกดวยตวแปรรวมไมแตกตางจากนกเรยนกลมทเรยนปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาดวยวธการใชการวจยเปนฐาน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเฉลยบคลกภาพประชาธปไตย และคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการกลม ทปรบแกดวยตวแปรรวม ไมแตกตางจากนกเรยนกลมทเรยนปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. ผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ทงนเปนเพราะรปแบบการจดการ

117

เรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เปนวธสอนทเหมาะทจะน ามาใชในการสอนวชาหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม เนองจากวชาหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม เปนวชาท เนนการปฏบตตนให เปนพลเมองด ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตย เพอใชในการด าเนนชวตในสงคมไทยและสงคมโลก ดงนนผเรยนจะเรยนวชานไดด เมอผ เรยนไดฝกทกษะกระบวนการ ฝกปฏบต เพอกอใหเกดคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย สอดคลองกบสรวรรณ ศรพหล (2552: 37-51) กลาววา กจกรรมการเรยนการสอนแบบสบสวนสอบสวนเปนกจกรรมทเนนการพฒนาความสามารถในการใชสตปญญาของผเรยนไดมาก เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตวของเขาเอง วธการนนยมใชมากในวชาสงคมศกษาและวทยาศาสตร กจกรรมแบบสบสวนสอบสวนเนนความส าคญทผเรยนเปนอนมาก โดยเฉพาะความสามารถในการเรยนรดวยตนเองใหเปนคนชางสงเกตและชางสงสย เพอจะไดเพยรพยายามหาขอมลมาขจดความสงสยนน จนในทายสดจะเกดมโนคตในเรองทศกษาและสามารถสรปเปนหลกการหรอกฎเกณฑไดดวยตนเอง ซงกจกรรมการเรยนการสอนโดยการสบสวนสอบสวน เปนกจกรรมทมงสงเสรมวธการแกปญหาใหผเรยนไดฝกฝนกระบวนการคด รวมทงฝกทกษะและความสามารถในการตดสนใจ การยอมรบเจตคตของผเรยนแตละคน การเปนผ ทคดอยางมเหตผลน าไปสการแกปญหาอยางมประสทธภาพ ซงเปนคณสมบตขอหนงของการเปนพลเมองด

โดยจากการจดการเรยนการสอนดวย รปแบบการจดการเรยน รสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ท งหมด 8 แผน ดงน 1) รฐธรรมนญ 2) กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล 3) การเคารพกตกาของสงคม 4) การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน 5) หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 6) การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม 7) การรกษาสาธารณสมบต 8) การอนรกษทรพยากรธรรมชาต โดยทกแผนมขนตอนทสงเสรมคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ทงทางดานคารวธรรม สามคคธรรม และปญญาธรรม ซงขนท 1 ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา เปนการใหผเรยนไดเผชญปญหา หรอสถานการณตาง ๆ ทจะท าใหนกเรยนเกดความสงสย เพอน าไปสการแสวงหาค าตอบ สอดคลองกบจอยส และวล (Joyce and Weil, 2009: 215-218) ซงเปนผพฒนารปแบบนจากแนวคดหลกของเธเลน (Thelen) 2 แนวคด คอแนวคดเกยวกบการสบเสาะแสวงหาความรและแนวคดเกยวกบความร เธเลนไดอธบายวา สงส าคญทสามารถชวยใหผเรยนเกดความรสกหรอความตองการทจะสบคนหรอเสาะแสวงหาความรกคอตวปญหา แตปญหานนจะตองมลกษณะทมความหมายตอผเรยน และทาทายเพยงพอทจะท าใหผเรยนเกดความตองการทจะแสวงหาค าตอบ นอกจากนน ปญหาทมลกษณะชวนใหเกดความงนงงสงสย หรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด

118

จะยงท าใหผ เรยนเกดความตองการทจะเสาะแสวงหาความรหรอค าตอบมากยงขน ขนท 2 ขนพจารณาปญหา เปนการใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหน และพจารณาปญหาทนกเรยนตองการแสวงหาค าตอบ โดยเปนขนทครตองกระตนเพอใหนกเรยนสงสย ใหโอกาสนกเรยนไดแสดงความคดเหน ทหลากหลาย ความคดเหนทแตกตางกน เพอใหนกเรยนรสกทาทาย น าไปสปญหาทนกเรยนอยากสบสอบ เพอใหนกเรยนสามารถตงประเดนปญหาทนกเรยนสงสยได ซงหากครคอยกระตน กจะสามารถท าใหนกเรยนสามารถก าหนดปญหาเรองทจะสบคนไดเรวยงขน ดงจะเหนไดจากแผนท 8 เรองการอนรกษทรพยากรธรรมชาต จากการทครไดเสนอสถานการณทเปนปญหา ซงเปนปญหาทนกเรยนพบเหนไดบอยตามสอตางๆ ท าใหผเรยนสามารถพจารณาหวขอทจะศกษาไดอยางรวดเรว ขนท 3 ขนวางแผน เปนขนทใหผเรยนแตละกลมไดรวมศกษา รวมกนคดวางแผนขนตอนในการศกษา คดวธการทจะคนควาหาความร หรอค าตอบ ทตองการ เพอมาสนบสนนความคดเหนของตน โดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม และมอบหมายการท างาน ซงถานกเรยนไมรวมกนวางแผนเพอศกษาหาความร ยอมท าใหผเรยนตองใชเวลามาก เชน ในแผนการจดการเรยนรท 1 รฐธรรมนญ เนองจากเปนเนอหาทผ เรยนอาจมประสบการณในเรองนนอย เปนเรองทผเรยนไมคนเคย ท าใหการคนควาขอมลเปนไปอยางลาชา จงท าใหการวางแผนการท างานชาตามไปดวย ขนท 4 ขนลงมอปฏบต ผเรยนด าเนนการแสวงหาความรตามบทบาทหนาททนกเรยนไดรบจากกลม โดยครผสอนใหค าแนะน านกเรยนทงแหลงคนควาหาความร และชวยหาขอมลความรใหนกเรยน อกทงผสอนคอยดแลตดตามการท างานของนกเรยน แนะน าใหนกเรยนรวมมอกนอยางจรงจงในการท างานเพอคนควาแสวงหาความร จากนนน าไปสขนตอนท 5 ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และน าเสนอผลงานทตนเองไดศกษารวมกน น ามารวมกนอภปรายอภปรายสรปผลเปนความคดของกลม รวมถงปญหาและอปสรรคในการท างานดวย ดงเชนแผนท 4 การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธและเสรภาพของผอน เมอนกเรยนแตละกลมจะออกมาน าเสนอหนาชนเรยน นกเรยนในหองตางซกถามในขอมลทตนสงสย พรอมทงเสนอประสบการณทตนเคยประสบ และขนท 6 ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม เปนการวเคราะหและอภปรายบทเรยน โดยผเรยนและผสอน หลงจากนนน าความรไปขยายตอเชอมโยงความรใหมๆ เพอสรางองคความร โดยเปนประเดนปญหาทผเรยนตองการสบเสาะหาค าตอบตอไป ดวยเหตนจงท าใหผเรยนทผานกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของดวงกมล สนเพง (2539: 64) ไดศกษาผลสมฤทธในการเรยนแบบกลมสบเสาะเรอง สงแวดลอมศกษาในวชาสงคมศกษาของผเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตสงกดทบวงมหาวทยาลย ผลการศกษาพบวาผลสมฤทธในการเรยนเรอง สงแวดลอมศกษา ในวชา

119

สงคมศกษาของผเรยนกลมทใชรปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบเสาะกบผเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกต มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยผลสมฤทธในการเรยนเรอง สงแวดลอมศกษา ของผเรยนกลมทเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบเสาะสงกวาผเรยนกลมทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกต สรปไดวา รปแบบการเรยนการสอนแบบกลมสบเสาะ และวธการเรยนแบบปกต ท าใหผ เรยนแตละกลมมผลสมฤทธในการเรยนเรองสงแวดลอมศกษา ในวชาสงคมศกษาสงขนอยางมนยส าคญทระดบ .05 ซงสอดคลองกบงานวจยของนตยา ชงคมานนท (2544: บทคดยอ) ไดศกษาผลการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคจไอ ทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการท างานรวมกน ในรายวชา ส 503 สงคมศกษาของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสรนธรราชวทยาลย จงหวดนครปฐม ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอ มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยน ทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยส าคญทระดบ .05 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทสอน โดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทระดบ .05 และทกษะการท างานรวมกน ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคจไอหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทระดบ .05 4. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม โดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด เมอพจารณาเปน รายดานพบวา ดานกจกรรมการเรยนรนกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด เปนล าดบหนง ทงนเพราะดานกจกรรมการเรยนรนกเรยนมการท างานรวมกบผอน จนงานส าเรจลลวงไปไดดวยด ซงการท างานรวมกนท าใหนกเรยนรจกการใหเกยรต ยอมรบกฎ และกตกาในการเรยนรรวมกบผอน และฝกใหนกเรยนใชหลกเหตผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ อกทงครยงเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายในเรองทเรยน ท าใหนกเรยนสามารถแสดงความคดของตนเองไดอยางเตมความสามารถ รองลงมาเปนดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด ทงนเปนเพราะนกเรยนไดท างานเปนกลม จงชวยใหนกเรยนรจกท างานรวมกบผอน ฝกความเปนผน าและผตามทดได ชวยใหเกดการเคารพกฎเกณฑ สทธของตนเองและผอน รวมทงเคารพความคดเหนของผอน อกทงเปนการชวยเสรมสรางทกษะการสบคนความร พฒนากระบวนการคด พจารณาการแกปญหาไดอยางรอบคอบ สมเหตสมผล จงท าใหนกเรยนสามารถนกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจ าวนได และดานสดทายทไดนอยทสดทครควรพฒนา คอดานบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความคดเหน อยในระดบเหนดวยมาก ทงนเพราะสภาพหองเรยนมสอ อปกรณทมความพรอม ทจะชวยสงเสรม การเรยนรยงไมครบถวนสมบรณ เพราะในกระบวนการสบสอบ ในขนทนกเรยนตองลงมอปฏบต

120

ครตองจดสอการเรยนรทหลากหลาย เชน หนงสอเพมเตม วารสาร สอสงพมพตางๆ เพอใหนกเรยนสามารถด าเนนการแสวงหาความรไดดยงขน ซงสอดคลองกบแนวคดของทศนา แขมมณ (2550: 250) กลาววา ผลการจดกจกรรมการเรยนรดวยการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ผเรยนจะสามารถสบสอบและเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง เกดความใฝรและมความมนใจในตนเองเพมขน และไดพฒนาทกษะการสบสอบ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะการท างานกลม

ขอเสนอแนะ จากผลการวจยเรอง การพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ในครงน ผวจยมขอคนพบและแนวคดทเปนขอเสนอแนะดงรายละเอยดดงตอไปน ขอเสนอแนะส าหรบการน าไปใช 1..จากการจด กจกรรมการเรยน รพบวา นก เรยนแตละคนมพ นฐานความ รความสามารถทแตกตางกนออกไป นกเรยนบางคนสามารถเรยนรและท าความเขาใจไดภายในเวลาอนรวดเรว แตนกเรยนบางคนตองใชเวลานานจงจะท าความเขาใจในสงทเรยนได ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนร ครควรกระตนนกเรยนในกลม โดยใชระบบเพอนชวยเพอน เพอน าไปสการท ากจกรรมทประสบความส าเรจ 2. ในการจดกจกรรมการเรยนร ครผสอนควรเตรยมสอการเรยนรทมความหลากหลาย เชน หนงสอเพมเตม วารสาร ขาว บทความ สอสงพมพตางๆ เพอใหนกเรยนสามารถด าเนนการแสวงหาความรไดดยงขน 3. จากผลการวจยพบวา ในแผนการจดการเรยนรทมเนอหาสาระมาก เปนเรองท ไกลตวนกเรยน หรอนกเรยนมประสบการณในเรองนนนอย ครควรขยายเวลาเพมขน เพอใหการจดการเรยนรส าเรจลลวงตามขนตอนการสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

121

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการน ารปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมไปใชรวมกบกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยน 2. ควรมการน ารปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ไปพฒนาทกษะการคดอน ๆ เชน ทกษะการคดอยางมเหตผล ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ เปนตน

122

รายการอางอง

ภาษาไทย กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2543). ทกษะการจดการของเดกไทย : คณลกษณะ พฤตกรรม และการสงเสรม.กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.(2543). รายงานการวจยเรองรปแบบหรอแนวการจด กระบวนการเรยนรทเสรมสราง คณลกษณะ ด เกง มสข ระดบประถมศกษา.กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2544). การจดการเรยนรแบบรวมมอ. กรงเทพฯ: โรงพมพการ ศาสนา. กระทรวงศกษาธการ. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และทแกไข เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงทเกยวของ และพระราชบญญต การศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : กระทรวงฯ. กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กระทรวงศกษาธการ.ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). การปฏรปการศกษาในทศวรรษท สอง ( พ.ศ. 2552-2556) กรงเทพฯ : ส านกนโยบายและแผนการศกษา ส านกงานเลขาธการ การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของไทย. (2556). หลกการรวมใน ดานคณลกษณะของพลเมอง. สบคนเมอ 28 กนยายน 2556,จาก http://www.thaiciviceducation.org/ _______. (2556). หลกการรวมดานการจดการเรยนร และการเผยแพรเกยวกบความเปน พลเมองในสงคมประชาธปไตย. สบคนเมอ 16 ตลาคม 2556,จาก http://www.thaiciviceducation.org/ เกรกเกยรต พพฒนนเสรธรรม. (2554). “เหลยวหลงแลหนาสงคมเศรษฐกจไทย:วกฤตการณของ ปญหาและทางออก.” วารสาร The Journal of the Royal Institute of Thailand, ฉบบท 36 (เดอนกรกฎาคม-กนยายน): 388-390.

123

คณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ดานพฒนาการศกษาเพอสรางความ เปนพลเมองด.(2553).ยทธศาสตรพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง พ.ศ. 2553-2561. กรงเทพฯ : ส านกนโยบายดานพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา ส านก เลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. ดวงกมล สนเพง. (2539). “ การศกษาผลสมฤทธในการเรยนแบบกลมสบเสาะเรอง สงแวดลอม ศกษาในวชาสงคมศกษา ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตสงกด ทบวงมหาวทยาลย” : รายงานการวจย . ก รงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.ถายเอกสาร. _______. (2551). การพฒนาผเรยนสสงคมแหงการเรยนร : การจดการเรยนการสอนท เนน ผเรยนเปนศนยกลาง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ดวงเดอน เทศวานช. (2535). “รปแบบการสอน.” วารสารวชาการวทยาลยครพระนครสหวทยาลย รตนโกสนทร,ฉบบท 1: 20 – 22. ดวงเดอน พนธมนาวน. (2539). ทฤษฎตนไมจรยธรรม การวจยและการพฒนาบคคล.พมพครงท 2. กรงเทพฯ:โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย ถวลวด บรกล และคณะ. (2555). การวดความเปนพลเมอง (Measuring Citizenship).สบคนเมอ 10 พฤศจกายน 2557, จาก http://kpi.ac.th/media/pdf/10_285.pdf. ทพยพาพร ตนตสนทร. (2555). การศกษาเพอสรางพลเมอง.กรงเทพฯ : สถาบนนโยบายศกษา ทศนา แขมมณ .(2550).ศาสตรการสอน : องคความ รเพ อการจดกระบวนการเรยน รทม ประสทธภาพ. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. _______. (2550). รปแบบการเรยนการสอน : ทางเลอกทหลากหลาย. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ และคนอน ๆ. (2536). กจกรรมสอนและฝกทกษะกระบวนการกลมส าหรบนกเรยน

ระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นงคราญ จตรจง. (2550). “ทกษะการจดการของนกเรยนชวงชนท 2 ทเรยนวทยาศาสตรแบบสบ

เสาะหาความรเปนกลม.” เชยงใหม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. นโยบายและแผนงานโรงเรยนมธยมวดสงห. (2556). เอกสารการประชมแผนพฒนาคณภาพการจด การศกษา ระยะ 3 ป พ.ศ.2556-2558.ถายเอกสาร.

124

นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2540). “รปแบบการสอน Group Investigation.” วารสารสารพฒนา หลกสตร, (เมษายน – ตลาคม): 65-69. นวลเพญ และวรยทธ วเชยรโชต. (2517). อารยะประชาธปไตย.กรงเทพฯ:ส านกพมพประชาชน จ ากด. นตยา ชงคมานนท. (2544). “ผลการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนค จไอ ทมผลตอผลสมฤทธ ทางการ เรยนและทกษะการท างานรวมกน ในรายวชา ส 503 สงคมศกษาของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสรนธรราชวทยาลย จงหวดนครปฐม.” ปรญญานพนธศกษา ศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. บญชม ศรสะอาด.(2553). การแปรผลเมอใชเครองมอรวบรวมขอมลแบบมาตราสวนประมาณคา. สบคนเมอวนท 29 พฤศจกายน 2558,จาก http://www.watpon.com/boonchom/05.doc ปรญญา เทวานฤมตรกล.(2555).การศกษาเพอสรางพลเมอง.กรงเทพฯ : บรษทนามมบคส พบลเคชนส จ ากด. ปนประภา บตรไสว. (2523). “การศกษาเปรยบเทยบวธสอนแบบสบสวนสอบสวนและวธสอน แบบปกตทสงผลใหเกดทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยและผลสมฤทธทางการเรยน วชาสงคมศกษา ชนมธยมศกษาปท 1.” ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. พรรณทพย ศรวรรณบศย. (2547). ทฤษฎจตวทยาพฒนาการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพ แหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. มาเรยม นลพนธ.(2554). วธวจยทางการศกษา.พมพครงท 5. นครปฐม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. มลนธฟรดช เอแบรท และส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน(2556). กรอบแนวคดหลกสตร การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตยของไทย(ฉบบราง). กรงเทพฯ: บรษท เทคนค อมเมจ จ ากด. ราชบณทตยสภา. (2556).พลเมอง.สบคนเมอ 16 ตลาคม 2556,จากhttp://www.royin.go.th/th/home/ ลาวณย วทยาวฑฒกล.(ม.ป.ป.). เอกสารค าสอนวชา 414-726 การศกษาเพอสรางความเปน พลเมองด. ภาควชามธยมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ถายเอกสาร. ลขต กาญจนาภรณ. (2548). จตวทยาการศกษา:จตวทยาประยกตเพอการสอนทมประสทธภาพ. เอกสารประกอบการสอน 463101 Education Psychology.

125

วรรณ แกมเกต . (2551). วธวทยาการวจยทางพฤตกรรมศาสตร.กรงเทพฯ :โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วลย พานช. (2542). ความเปนพลเมองดในวชาสงคมศกษา : การวเคราะหหลกสตรมธยมศกษา ประมวลบทความการเรยนการสอนและการวจยระดบมธยมศกษา.กรงเทพฯ: โรงพมพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วฒนา อคคพานช. (2543). “บททบทวนทางทฤษฎ วาดวยการสรางประชาธปไตยในประเทศไทย.” วารสารวชาการ ทางดานมนษยศาสตร และสงคมศาสตร สถาบนราชภฏนครปฐม , ฉบบท: 448-59. _______(2558). การเมองเรองของพวกเรา.กรงเทพฯ:มลนธฟรดรค เอแบรท ประเทศไทย. วนด เพงด า.(2548). “ผลของกจกรรมประกอบการเรยนแบบรวมมอเทคนคกลมสบสวนสอบสวนท มตอความภาคภมใจในตนเองและผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3.” ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร. วชาการโรงเรยนมธยมวดสงห.(2558). “การทดสอบการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) คะแนนเฉลยในรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ป พ .ศ. 2555-2557”. ถายเอกสาร. ศรณย หมนทรพย.(2553). การศกษาเพอสรางพลเมอง : ฐานรากของการเมองภาคพลเมอง. สบคน เมอ 28 ธนวาคม 2557,จาก http://kpi.ac.th/media/pdf/M7_135.pdf ศรมงคล เทพเรณ (2548). การพฒนาการการจดการเรยนร. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา. ศกดชย นรญทว. (2548). รายงานการวจยเอกสาร การจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหเปน พลเมองด .กรงเทพฯ : กลมประเมนผลการจดการศกษาเพอพฒนาสงคม ส านกงาน เลขาธการสภาการศกษา. ศภณฐ เพมพนววฒน. (2558). การสรางส านกพลเมอง.กรงเทพฯ:สถาบนพระปกเกลา. สมนก ปฏปทานนท. (2549). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา บคลกภาพ ประชาธปไตย และทกษะกระบวนการกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางกลม ทใชวธการสอนแบบการใชวจยเปนฐานและแบบปกต.” รายงานการวจย. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

126

สมหวง พธยานวฒน. ยทธศาสตรการจดการศกษาเพอความเปนพลเมองและพลโลกในศตวรรษท 21.บทความออนไลนภาคสมาชก ส านกธรรมศาสตรและการเมองราชบณฑตยสถาน. สบคนเมอ 5 มนาคม 2557, จาก http://www.kpi.ac.th/kpith/images/stories/2012/13. สายชล สตยานรกษ และทพยพาพร ตนตสนทร.(2555).“วถไทยกบการเสรมสรางความเปน พลเมองไทย.” จดหมายขาว, (23 มนาคม 2555): 4 สาโรช บวศร.(2544). ความหมายของค าวาประชาธปไตยในการศกษาปรชญาการศกษา ประชาธปไตยและจรยธรรม.สนทร โคตรบรรเทา.กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ส านกงานคณะกรรมการการปฐมศกษาแหงชาต.(2540).คมอการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอ พฒนาประชาธปไตยในโรงเรยนสงกดส านกงานการประถมศกษาแหงชาต(ฉบบปรบปรง 2540). พมพครงท 4.กรงเทพฯ: ครสภา. ส านกงานคณะกรรมการการเลอกต งและส านกงานงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษา. (2552). คมอการจดกจกรรมการเรยนรประชาธปไตย ส าหรบครผสอน ชนมธยมศกษาปท 1-3. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากด สหายบลอกและการพมพ. ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.(2555).พลเมองในระบอบประชาธปไตย .กรงเทพฯ : กลมงานผลตเอกสารส านกประชาสมพนธ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. _______.(2556). พนฐานความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย .กรงเทพฯ :กลมงานผลต เอกสารส านกประชาสมพนธ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. _______.(2556). สทธ เสรภาพ และหนาทของพลเมองในระบอบประชาธปไตย. กรงเทพฯ: กลม งานผลตเอกสารส านกประชาสมพนธ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2557). Civic Education พลงเยาวชน พลงพลเมอง: การ จดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง.กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศ ไทย. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2553). แนวทางการพฒนา การวดและประเมนคณลกษณะอนพง ประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด. สรมา ภญญโญอนนตพงษ. (2553) การวดและประเมนแนวใหม:เดกปฐมวย(ปรบปรงแกไข). กรงเทพฯ:ดอกหญาวชาการ.

127

สรวรรณ ศรพหล. (2552). การจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและ วฒนธรรม.นนทบร:โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. สคนธ สนธพานนท; และคนอนๆ. (2545). การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ.

กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน. สพตรา จตตเสถยร.การแกปญหาความรนแรงทางการเมองของไทย:พบทางตนจรงหรอ. สบคนเมอ 2 มนาคม 2557, จาก http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php/. สพตรา ศรรกษ. (2540). “ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ความสามารถในการแกปญหา และบคลกภาพประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาดวย วธสอนแบบวธการทางวทยาศาสตร โดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอ.” ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต วชาเอกการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรางค โควตระกล. (2556). จตวทยาการศกษา.พมพครงท 11.กรงเทพฯ :ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรย บาวเออร. (2535). “การเรยนรโดยการรวมมอ.” วารสารวชาการอดมศกษา,(กนยายน – ธนวาคม): 18-20. ไสว ฟกขาว. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: เอมพนธ. อนสรณ สชาตานนท. (2536). “การผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาและบคลกภาพ ประชาธปไตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยการเรยนแบบรวมมอ.” ปรญญา นพนธการศกษามหาบณฑต วชาเอกการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาภรณ ใจเทยง. (2546). หลกการสอน .พมพครงท 3.กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. อ าพล จนดาวฒนะ และคณะ. (2555). “ยทธศาสตรการสรางความเปนพลเมองในสงคมไทย.” จดหมายขาว, (23 มนาคม 2555): 8 ภาษาองกฤษ Jennings, Robert Neville.(2003). Transforming civics and citizenship education in the middle years of schooling : an exploration of critical issues informing teachers’ theories of action. PhD thesis, James Cook University. Joyce Bruce; & Weil Marsha. (2009). Models of teaching . 8th ed. Boston, Ma. : Pearson. Plater,M.and Joyce B.( 1978) . The Effects of Democratic Classroom Procedures on the Behavior Of 9 to 11 Year-Old Children. Dissertation Abstracts International

128

Slavin, R.E.. (1990). Cooperative Learning: Theory Research and Practice. Massachusetts: A Division of Simon & Schuster. Thelen, Herbert A (1970). Dynamics of groups at work. Chicago : The University of Chicago Press Thompson, max Allen.(2002).Actual and Ideal Usage of Information Technology Used by Education Administrators in Public Schools as Perceived by Members of the National Council of Professors of Education Administration.Dissertation Abstracts International Tsoi,M.f., Goh,n., K and Chai,L.S. ( 2001) Modeling of Group Investigation for effective e- learning in educational technology program., Enhancement of Quality

129

ภาคผนวก

130

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญ

131

รายชอผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

1. อาจารย ดร.เพญพนอ พวงแพ อาจารยประจ าภาควชาหลกสตรและวธสอน สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานหลกสตรและวธสอน 2. อาจารย พชาต แกวพวง อาจารยประจ าวทยาลยการฝกหดคร สาขาวชาการสอนสงคมศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ผเชยวชาญดานเนอหาสงคมศกษา (หนาทพลเมอง) 3. ผชวยศาสตราจารย ดร. วรรณวร บญคม อาจารยประจ าภาควชาพนฐานทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล

132

ภาคผนวก ข

ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

133

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 1 รฐธรรมนญ

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

0 +1 +1 2.00 0.67

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

134

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

135

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 2 กฎหมายคมครองสทธสวนบคคล

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

0 +1 +1 2.00 0.67

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

136

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

137

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 3 การเคารพกตกาของสงคม

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

+1 +1 +1 3.00 1.00

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

138

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

139

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 4 การใชสทธและเสรภาพของตนเองอยางเคารพสทธ และเสรภาพของผอน 1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

+1 +1 +1 3.00 1.00

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

140

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

141

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 5 หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

+1 +1 +1 3.00 1.00

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

142

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

143

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 6 การมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

0 +1 +1 2.00 0.67

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

144

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

145

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 7 การรกษาสาธารณสมบต

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

0 +1 +1 2.00 0.67

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

146

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

147

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

แผนการจดการเรยนรท 8 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต

1. มาตรฐานการเรยนร 1.1 มาตรฐานการเรยนรสอดคลองกบตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

2. ตวชวด 2.1 ตวชวดสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

2.2 ตวชวดสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 3. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร 3.1 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรครบถวน ตามรปแบบของแผนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

3.2 องคประกอบของแผนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนเปนระบบ

+1 +1 +1 3.00 1.00

4. จดประสงคการเรยนร 4.1 จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

4.2 จดประสงคการเรยนรมความชดเจน สามารถวดพฤตกรรมการเรยนรได

0 +1 +1 2.00 0.67

5. สาระการเรยนร 5.1 สาระการเรยนรมความครบถวนสมบรณสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

+1

+1

+1

3.00

1.00

5.2 สาระการเรยนรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 5.3 สาระการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00

148

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองขององคประกอบแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบ การจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมเรอง ความเปนพลเมองใน ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการประเมน

ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6. กระบวนการจดการเรยนร 6.1 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบจดประสงค

+1

+1

+1

3.00

1.00

6.2 กระบวนการจดการเรยนรมล าดบขนตอนทชดเจนและสมพนธตอเนองกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

6.3 กระบวนการจดการเรยนรสอดคลองกบการพฒนาคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 7.1 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร แลกระบวนการจดการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

7.2 สอการเรยนรและแหลงการเรยนรมความเหมาะสมกบวยของผเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. การวดและการประเมนผล 8.1 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

3.00

1.00

8.2 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบสาระการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.3 การวดและการประเมนผลสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

8.4 การวดและการประเมนผลครอบคลมทงความร ทกษะและเจตคต

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 0.99

149

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ขอ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานคารวธรรม

การเคารพกฎเกณฑ ทก าหนด

1 +1 +1 +1 3.00 1.00 2 +1 +1 +1 3.00 1.00 3 +1 +1 +1 3.00 1.00 4 +1 +1 +1 3.00 1.00 5 +1 +1 +1 3.00 1.00 6 +1 +1 +1 3.00 1.00 7 +1 +1 +1 3.00 1.00 8 +1 +1 +1 3.00 1.00 9 +1 +1 +1 3.00 1.00

10 +1 +1 +1 3.00 1.00

การเคารพสทธของตนเองและผอน

11 +1 +1 +1 3.00 1.00 12 +1 +1 +1 3.00 1.00 13 +1 +1 +1 3.00 1.00 14 +1 +1 +1 3.00 1.00 15 +1 +1 +1 3.00 1.00 16 +1 +1 +1 3.00 1.00 17 +1 +1 +1 3.00 1.00 18 +1 +1 +1 3.00 1.00 19 +1 +1 +1 3.00 1.00 20 +1 +1 +1 3.00 1.00

150

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ขอ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานคารวธรรม

การเคารพความคดเหนของผอน

21 +1 +1 +1 3.00 1.00 22 +1 +1 +1 3.00 1.00 23 +1 +1 +1 3.00 1.00 24 +1 +1 +1 3.00 1.00 25 +1 +1 +1 3.00 1.00 26 +1 +1 +1 3.00 1.00 27 +1 +1 +1 3.00 1.00 28 +1 +1 +1 3.00 1.00 29 +1 +1 +1 3.00 1.00 30 +1 +1 +1 3.00 1.00

ดานสามคคธรรม การท างานรวมกน

เปนกลม

31 +1 +1 +1 3.00 1.00 32 +1 +1 +1 3.00 1.00 33 +1 +1 +1 3.00 1.00 34 +1 +1 +1 3.00 1.00 35 +1 +1 +1 3.00 1.00 36 +1 +1 +1 3.00 1.00 37 +1 +1 +1 3.00 1.00 38 +1 +1 +1 3.00 1.00 39 +1 +1 +1 3.00 1.00 40 +1 +1 +1 3.00 1.00

151

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ขอ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานสามคคธรรม

การรบผดชอบตองาน ทไดรบมอบหมาย

41 +1 +1 +1 3.00 1.00 42 +1 +1 +1 3.00 1.00 43 +1 +1 +1 3.00 1.00 44 +1 +1 +1 3.00 1.00 45 +1 +1 +1 3.00 1.00 46 +1 +1 +1 3.00 1.00 47 +1 +1 +1 3.00 1.00 48 +1 +1 +1 3.00 1.00 49 +1 +1 +1 3.00 1.00 50 +1 +1 +1 3.00 1.00

การเหนแกประโยชนสวนรวม

51 +1 +1 +1 3.00 1.00 52 +1 +1 +1 3.00 1.00 53 +1 +1 +1 3.00 1.00 54 +1 +1 +1 3.00 1.00 55 +1 +1 +1 3.00 1.00 56 +1 +1 +1 3.00 1.00 57 +1 +1 +1 3.00 1.00 58 +1 +1 +1 3.00 1.00 59 +1 +1 +1 3.00 1.00 60 +1 +1 +1 3.00 1.00

152

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ขอ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานปญญาธรรม

การก าหนดปญหา

61 +1 +1 +1 3.00 1.00 62 +1 +1 +1 3.00 1.00 63 +1 +1 +1 3.00 1.00 64 +1 +1 +1 3.00 1.00 65 +1 +1 +1 3.00 1.00 66 +1 +1 +1 3.00 1.00 67 +1 +1 +1 3.00 1.00 68 +1 +1 +1 3.00 1.00 69 +1 +1 +1 3.00 1.00 70 +1 +1 +1 3.00 1.00

การวเคราะหปญหา

71 +1 +1 +1 3.00 1.00 72 +1 +1 +1 3.00 1.00 73 +1 +1 +1 3.00 1.00 74 +1 +1 +1 3.00 1.00 75 +1 +1 +1 3.00 1.00 76 +1 +1 +1 3.00 1.00 77 +1 +1 +1 3.00 1.00 78 +1 +1 +1 3.00 1.00 79 +1 +1 +1 3.00 1.00 80 +1 +1 +1 3.00 1.00

153

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองกบระหวางขอค าถามกบคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองใน

ระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

คณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

ขอ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานปญญาธรรม การเสนอวธการแกไข

ปญหา

81 +1 +1 +1 3.00 1.00 82 +1 +1 +1 3.00 1.00 83 +1 +1 +1 3.00 1.00 84 +1 +1 +1 3.00 1.00 85 +1 +1 +1 3.00 1.00 86 +1 +1 +1 3.00 1.00 87 +1 +1 +1 3.00 1.00 88 +1 +1 +1 3.00 1.00 89 +1 +1 +1 3.00 1.00 90 +1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00 หมายเหต 1. ทงนเนองจากแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย สามารถน าไปใชไดทกขอ ผวจ ยไดคดเลอกขอสอบทครอบคลมนยามเชงปฏบตการท งดาน คารวธรรม สามคคธรรม และปญญาธรรม ทไดมาจากการการวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยกบตวบงชของแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

2. รวมตดแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยทงหมด จ านวน 45 ขอ และคงเหลอแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยทงหมด 45 ขอ ตามทก าหนดไว

นอกจากน ผวจยไดหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชาดสน (Kuder Richardson) ไดเทากบ 0.92

154

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนพฤตกรรมคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ

รายการ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

ดานคารวธรรม - การเคารพกฎเกณฑ 1. นกเรยนปฏบตตามขอตกลงของกลม +1 +1 +1 3.00 1.00 2. นกเรยนปฏบตตามกตกาของสวนรวม +1 +1 +1 3.00 1.00 3. นกเรยนปฏบตตามกฎของโรงเรยน +1 +1 +1 3.00 1.00 ดานคารวธรรม - การเคารพสทธของตนเองและผอน 4. เมอเพอนไดรบมอบหมายหนาท นกเรยนยอมรบบทบาทของเพอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

5. นกเรยนใชสทธในการยกมอแสดงความคดเหนหรอซกถาม

+1 +1 +1 3.00 1.00

6. นกเรยนปฏบตตอเพอนอยางใหเกยรต และเทาเทยมกน

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานคารวธรรม - การเคารพความคดเหนของผอน 7. นกเรยนยอมรบมตของเสยงสวนมาก +1 +1 +1 3.00 1.00 8. นกเรยนยอมรบฟงความคดเหนของผอน ทแตกตางจากของตน

+1 +1 +1 3.00 1.00

9. นกเรยนแสดงความคดเหนโดยปราศจากอคต +1 +1 +1 3.00 1.00 ดานสามคคธรรม - การท างานรวมกนเปนกลม 10. นกเรยนมสวนรวมในคด และวางแผนในการท างานกลม

+1 +1 +1 3.00 1.00

11. นกเรยนใหความรวมมอ ในการท างานกลมจนส าเรจ

+1 +1 +1 3.00 1.00

12. เมอเกดปญหาในการท างาน นกเรยนจะชวยกนแกไขปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

155

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนพฤตกรรมคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

ดานสามคคธรรม – การรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย 13. นกเรยนท างานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ

+1 +1 +1 3.00 1.00

14. นกเรยนท างานเสรจทนตามเวลาทก าหนด +1 +1 +1 3.00 1.00 15. นกเรยนรบผดชอบงานของตนจนชนงานนนส าเรจลลวง

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานสามคคธรรม – การเหนแกประโยชนสวนรวม 16. นกเรยนเสยสละอทศตนเพอสวนรวม +1 +1 +1 3.00 1.00 17. นกเรยนอาสาชวยงานในสวนทตนท าได โดยไมหวงผลตอบแทน

+1 +1 +1 3.00 1.00

18. นกเรยนเออเฟอ แบงปน มน าใจ ใหกบ คนรอบขาง

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานปญญาธรรม – การก าหนดปญหา 19. นกเรยนคดพจารณา ไตรตรอง เมอพบปญหาทสงสย

+1 +1 +1 3.00 1.00

20. นกเรยนสามารถระบปญหาไดอยางมเหตผล +1 +1 +1 3.00 1.00 21. เมอมปญหาเกดขน นกเรยนมสต ในการประมวลสถานการณตางๆทเกดขนดวยหลก ของเหตผล

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานปญญาธรรม – การวเคราะหปญหา 22. นกเรยนบอกสาเหตทแทจรงของปญหาได +1 +1 +1 3.00 1.00 23. นกเรยนใชหลกของเหตผลในการคดวเคราะหปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

156

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบประเมนพฤตกรรมคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

รายการ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

24. นกเรยนใชหลกของเหตผลในการคาดการณและตดสนใจเมอเจอสถานการณทเปนปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานปญญาธรรม – การเสนอวธการแกปญหา 25. นกเรยนเสนอแนวทางแกไขปญหาโดยใชหลกเหตผล ความจรงและความถกตอง

+1 +1 +1 3.00 1.00

26. นกเรยนใชหลกวชาการเปนหลกในการคดวธแกปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

27. นกเรยนใชหลกศลธรรมเปนหลกในการคดวธแกปญหา

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00

157

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

1 กฎหมายใดเปนกฎหมายสงสดของประเทศและเปนแมบทของกฎหมายอนทงหมด (ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

2 ขอใดคอความหมายของรฐธรรมนญ (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00 3 การกระท าในขอใดทสอดคลองกบเจตนารมณ

ของรฐธรรมนญฉบบปจจบน (ความเขาใจ) +1 +1 +1 3.00 1.00

4 “ รกกนไวเถด เราเกดรวมแดนไทย จะเกดภาคไหน กไทยดวยกน เชอสายประเพณ ไมมกดกน เกดใตธงไทยนน ปวงชนทกคนคอไทย” จากบทเพลงดงกลาวเกยวของกบหลกการของรฐธรรมนญในเรองใด (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

5

จากภาพดงกลาวเกยวของกบโครงสรางและสาระส าคญของรฐธรรมนญ ในเรองใด (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

158

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

6

จากบทสนทนาตอไปนบคคลใดทเขาใจผดเกยวกบสถานะของพระมหากษตรย (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

7 เพราะเหตใดจงตองมการถวงดลอ านาจอธปไตย (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

8 ขอใดคอหนาททส าคญทสดของอ านาจนตบญญต (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

9 ขอใดคอผลทเกดจากการถวงดลอ านาจอธปไตย (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

10 การทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยแบงแยกการใชอ านาจอธปไตย สงผลอยางไรตอการท างานของศาล (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

แตงโม : พระมหากษตรยทรงเปนประมข ของรฐ องน : นอกจากนพระองคยงทรงด ารง ต าแหนงจอมทพไทยอกดวย ขนน : ทส าคญนะ พระมหากษตรยทรง ท าหนาทโดยตรงในการ บรหารกจการภายในประเทศ สมโอ : แลวพวกเธอรไหม พระมหากษตรยยงทรงเปนผท าน บ ารงศาสนา โดยเปนอคร ศาสนปถมภกอกดวย

159

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

11 “กฎทสถาบนหรอผมอ านาจสงสดในรฐก าหนดขน โดยใชบงคบใหคนในสงคมปฏบตตาม” จากขอความดงกลาวตรงกบความหมายของขอใด(ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

12 กฎหมาย มความหมายตรงกบขอใด (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00 13 “เดกทกคนจะตองไดรบการศกษาขนพนฐาน 12

ป” จากขอความดงกลาวเกยวของกบกฎหมายใด (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

14

จากภาพดงกลาวเกยวของกบกฎหมายใด (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

15 กบเรยนจบการศกษาในชนมธยมศกษาปท 3 แตไมสามารถเรยนตอในระดบชนมธยมศกษาตอนปลายได เพราะตองชวยพอแมท างาน ถานกเรยนเปนกบนกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

16 ขงซอขนมปงมารบประทาน แลวพบวาในขนมมเศษพลาสตกปะปนอย ถานกเรยนเปนขง นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

160

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

17 บคคลใดตอไปนไมไดสรางสรรคงานลขสทธ (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

18 พฤตกรรมใดในขอตอไปนทเมอกระท าแลว จะเปนการละเมดกฎหมายคมครองเดก (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

19 บคคลใดตอไปนน าความรเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภคไปใชไดถกตองทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

20 การปฏบตตนตามกฎหมายคมครองเดกกอใหเกดประโยชนตอเดกอยางไร (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

21 ขอใดกลาวถงกตกาสงคมไมถกตอง (จ า) +1 +1 +1 3.00 1.00 22 “กฎเกณฑทคนในสงคมรวมกนก าหนดขนเพอ

เปนแนวทางในการปฏบต ท าใหสงคมเปนระเบยบเรยบรอย” จากขอความดงกลาวหมายถงขอใด (จ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

23 ใครปฏบตตนไดสอดคลองกบบทกลอนดงกลาวมากทสด (การวเคราะห)

+1 +1 0 2.00 0.67

กตกา ยอมรกษา ความผาสก ชวยใหทก ยคสมย ไดสขสนต

ระเบยบสราง วางระบบ ไวครบครน ระลกมน รกษครรลอง ครองความด

ทมาhttp://www.oknation.net/blog/din22/2008/06/25/entry-1

161

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

24 จากภาพดงกลาวสะทอนใหเหนถงเรองใดชดเจนทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

25 ใหนกเรยนอานขาวตอไปน แลวตอบค าถาม

นกเรยนคดวาขอใดคอสาเหตส าคญทสดของอบตเหตดงกลาว (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

ชาวญปนเขาควรอขนรถบสเพออพยพออกจากเมองเซนได ประเทศญปน ในเหตการณแผนดนไหวป 2011

เกดอบต เหตรถกระบะพงชนจกรยานยนต บรเวณแยกไฟแดงอทยานสวรรค จ.นครสวรรค โดยรถกระบะขบฝาไฟแดงมาดวยความเรว พงชนเขากบจกรยานยนต จนทะยานขนเกาะกลางถนน และเกอบชนเขากบจกรยานยนตอกคนหนง ทจอดรออยบรเวณจดกลบรถ โดยเหตการณครงนท าใหผ ข บ ขจกรยานยนตบาดเจบสาหส เจาหนาทไดชวยเหลอและน าสงโรงพยาบาล แตเสยชวตในภายหลง

ทมา ขาวไทยรฐออนไลน วนท 4 มกราคม พ.ศ. 2559

162

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

26 จากเนอเพลงทกลาววา “เราเกดมาเปนคนตองหมนฝกฝนใหตรงตอเวลา” นกเรยนคดวาขอใดไมใชผลทเกดขนจากการตรงตอเวลา (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

27 เพราะเหตใดคนในสงคมจงตองเคารพกตกาทสงคมก าหนดขน (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

28 จากพฤตกรรมของผโดยสารเครองบนดงกลาว เกยวของกบเรองใดมากทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

เมอวนท 20 ต.ค. 2558 จากกรณทมผใชเฟซบก เผยแพรคลปวดโอ ความยาวประมาณ 5 นาท ระบวา มผ โดยสารเค รองบน 2 คน ก าลงแสดงพฤตกรรมตอวาและต าหนพนกงานสายการบนแอรเอเชยบนเครองบน พรอมทงยกโทรศพทมอถอขนมาถายคลปวดโอ เนองจากไมพอใจทถกพนกงานสายการบนเชญใหลงจากเครอง สาเหตเนองจากน ากระเปาสมภาระขนาดใหญ ทมน าหนก 7 กโลกรม ขนมาบนเครองบน ซงพนกงานไดแจงวากระเปาขนาดใหญเกน ตองขออนญาตโหลดใตเครอง ท าใหผโดยสารไมพอใจและไดโยนกระเปาไปขางลางตรงประตทางขนเครองบน ขณะทพนกงานสายการบนตางพยายามอธบายเหตผลตามกฎระเบยบของสายการบนเพอใหผโดยสารเขาใจ ซงทายทสดกไดพาชาย 2 คนนลงจากเครองบน ท าใหเทยวบนไฟลทดงกลาวดเลยเปนเวลาครงชวโมง

ทมา ขาวไทยรฐออนไลน วนท 20 ธนวาคม พ.ศ. 2558

163

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

29 โจอปนจกรยานมาถงทางมาลาย ซงขณะนนมคนก าลงจะขามถนน ถานกเรยนเปนโจอ นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

30 เยนวนหนงครไดใหเปกบจวไปหยบของบนอาคารเรยน ซงนกเรยนทกคนตองถอดรองเทากอนขนอาคารเรยน แตเปไมกลบชวนจวใสรองเทาขนบนอาคารเรยน โดยใหเหตผลวาขนมาหยบของใหคร ถานกเรยนเปนจวนกเรยนจะท าอยางไรจงจะเหมาะสม (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

31 ญาญาตองรบไปสอบเกบคะแนน ทอาคารวทยาศาสตร ซงปกตจะสามารถเดนลดสนามหญาทโรงเรยนได แตวนนมแตมปายประกาศตดไววาหามเดนลดสนามหญา เนองจากก าลงปลกหญาใหม ถานกเรยนเปนญาญานกเรยนจะท าอยางไรจงจะเหมาะสม (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

32 ขณะทแกวเขาแถวซอบตรชมภาพยนตร มคนมาแซงควแกว ถานกเรยนเปนแกวนกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

33 ขอใดกลาว ไม ถกตองเกยวกบความหมายของสทธ (จ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

34 ขอใดคอความหมายของเสรภาพ (จ า) +1 +1 +1 3.00 1.00

164

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

35 การกระท าในขอใดทแสดงถงการเคารพในสทธเสรภาพของตนเอง และผอนไดอยางเหมาะสมทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

36 ถาทกคนในสงคมเคารพในสทธเสรภาพทงของตนเองและผอน จะสงผลใหสงคมเปนอยางไร (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

37 ชมพจอดรถขวางทางเขาออกหนาบานของแตงโมเปนประจ า ท าใหแตงโมล าบากในการเขาออก ถานกเรยนเปนแตงโมนกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

38 แกมมเพอนทไมไดนบถอศาสนาพทธ แตคณครไดมอบหมายงานใหท างานกลมรวมกนในวชาพระพทธศาสนา โดยใหไปสวดมนตและถวายสงฆทานทวด แตเพอนทไดนบถอศาสนาพทธบอกกบแกมวาไมสามารถไปรวมกจกรรมได จากเหตการณน ถานกเรยนเปนแกมจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

39 ปอเลนบอลกบเพอนๆในซอยบานตนเอง แลวเตะลกบอลตกลงไปในบานของปาสรย ปอเรยกปาสรยแลวแตไมมใครออกมาเกบบอลให ถานกเรยนเปนปอจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

165

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

40 บทสนทนาระหวางอมกบป จากบทสนทนาดงกลาว ถานกเรยนเปนป จะบอกกบอมวาอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

41 เจยบก าลงจะแชรภาพผเสยชวต จากเหตการณลอบวางระเบดทแยกราชประสงค เมอวนท 17 สงหาคม 2558 ในสอสงคมออนไลน ขณะนนหวานซงนงอยขางๆไดเหนการกระท าของเจยบ ถานกเรยนเปนหวาน นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

42 ลงสมหวงเปนคนตางถน ยายเขามาปลกยางพาราในหมบานแหงหนง แตถกลงทองกอนกดกนไมใหปลกยางพารา เพราะบานลงทองกอนปลกยางพาราอยแลว จนเปนเหตใหทะเลาะกน ถานกเรยนเปนผใหญบาน ทมหนาทดแลลกบาน นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

ป : “ อม การทเธอเอารปของฉนไปลงใน เฟสบค แบบนน เธอขออนญาตฉนรยง” อม : “ กเราเหนวามนนารก และตลกด เพอนๆ ก ข ากน แลวกเขาไปคอมเมนกนเยอะแยะ เลยนะป เรากเหนวามนไมมอะไรนะ” ป : “................................................”

166

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

43 ทกๆครงทมใบงานวาดภาพระบายส วนเสนจะหยบดนสอสของเจนนไปใชเสมอโดยไมขออนญาต นกเรยนคดวาการกระท าของวนเสนเหมาะสมหรอไม อยางไร (การประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

44 ปาสมใจเปนคนรกสตว จงเกบสนขจรจดมาเลยง โดยทกๆเชาปาสมใจจะปลอยใหสนขออกไปขบถายบรเวณสวนสาธารณะทายหมบาน ซงไมคอยม คนไปใชตอนเชา การกระท าของปาสมใจเหมาะสมหรอไม อยางไร (การประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

45 “ภาระและความรบผดชอบของประชาชนชาวไทยทกคนทตองยดถอปฏบต” จากขอความดงกลาวหมายถงขอใด (ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

46 ขอใดกลาวถงความหมายของหนาทไดถกตอง (ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

47 ขณะทหนงและเพอนๆ ไปเขาหองน าในหางสรรพสนคา ไดพบชาวตางชาตทาทางมพรธน ากระเปามาวางไว ถานกเรยนเปนหนง นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

48 ลงทองแดงลงสมครรบเลอกตงองคการบรหารสวนทองถน โดยมาขอใหสมคดเลอกตนเอง แลวจะใหเงนเพอเปนคาตอบแทน ถานกเรยนเปนสมคด นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

167

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

49 น าผงมบานอยตดรมคลอง ซงพบปญหาขยะลอยเตมล าคลอง สงกลนเนาเหมน ถานกเรยนเปนน าผง นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

50 มคนมาเสนอขายน ามนพชหนภาษใหกบปาสมจตทขายกลวยทอด ถานกเรยนเปนปาสมจตนกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

51 ตอมมอาย 21 ป ซงถงก าหนดตองไปเกณฑทหาร แตมเจาหนาทรฐมายนขอเสนอกบตอมวา ถาตอมยอมจายเงนจ านวนสองแสนบาท จะไมตองเกณฑทหาร ถานกเรยนเปนตอม นกเรยนจะท าอยางไร อยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

52 ออมพบเหนนกทองเทยวชาวตางชาตหยบพระพทธรปในพพธภณฑขนมาถายรปคกน ถานกเรยนเปนออม นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

53 ทกๆป เมอปดเทอม ครอบครวของแปงจะไปพกผอนทตางประเทศ แตปนกลบเลอกทจะไปพกผอนทจงหวดเชยงใหม เพอเปนการสงเสรมการทองเทยวไทย แสดงวาครอบครวของแปง มสวนรวมกจกรรมทางสงคมในดานใด (ความเขาใจ)

0 +1 +1 2.00 0.67

54 การปฏบตตนอยางไรจงจะกลาวไดวามสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

168

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

55 จากกรณภยพบตตางๆทเกดขน เชน น าทวม สนาม แผนดนไหว นกเรยนจะมสวนชวยเหลอในกรณดงกลาวไดอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

56 จากปญหายาเสพตดในโรงเรยน ซงเปนปญหาทตองเรงแกไข นกเรยนสามารถมสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางไรจงจะเหมาะสม (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

57 จากปญหาความขดแยงหรอการแตกแยกในความคดเหนทางการเมอง นกเรยนซงเปนเยาวชนสามารถมสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหาดงกลาวไดอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

58 “ ประเพณสงกรานตทดก าลงหายไป คนสวนใหญใชปนฉดน าและมการแตงกายทวาบหวว จนกลายเปนเพยงปารตเลนน า” จากขอความดงกลาว นกเรยนจะมสวนรวมในการแกปญหานไดอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

59 บคคลใดทปฏบตตนไมสอดคลองกบการมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

60 เมอนกเรยนเปนอาสาสมครพทกษสงแวดลอมจะกอใหเกดคณคาทางสงคมอยางไร (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

61 ขอใดคอความหมายของสาธารณสมบต (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00 62 ขอใดกลาวถงสาธารณสมบตไมถกตอง (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00

169

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

63 เอเดนผานหนาหองเรยนทเปดไฟ- เปดพดลมทงไว ถานกเรยนเปนเอ นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

64 ผงก าลงเขยนขอความทไมสภาพบนก าแพงโรงเรยน ซงขณะนน แนนไดผานมาเหนการกระท าของผง ถานกเรยนเปนผง นกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

65 ตนหอมไปเทยวเชยงใหมกบเพอนๆ แลวไดเชาจกรยานสาธารณะปนชมรอบเมอง ขณะทก าลงปนจกรยาน ไดเกดเหตการณตะปต าลอจนยางรว ยยทนงซอนทายจกรยานของตนหอมมาจงบอกใหหยดกอน ถานกเรยนเปนยยนกเรยนจะท าอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

66 นกเรยนกบเพอนไปอานหนงสอเตรยมสอบทหองสมด ปรากฏวาเพอนของนกเรยนเหนปกนตยสารรปดาราทชนชอบ เพอนของนกเรยนจงแอบน านตยสารใสกระเปาเพอน าไปเปนของสวนตว นกเรยนจะบอกเพอนวาอยางไร (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

67 พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทมสวนชวยดแลรกษาสาธารณะประโยชนของชมชน (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

170

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

68 พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทไมมสวนในการบ าเพญประโยชนเพอสวนรวม (การประยกตใช)

+1 +1 +1 3.00 1.00

69 จนดาน าถงขยะสาธารณะไปไวในบานตวเอง เพอทงขยะ จากพฤตกรรมของจนดานกเรยนคดวาเหมาะสมหรอไม (การประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

70 คณครสงใหสมใจปลกผกสวนครวแลวน ามาสง แตสมใจไมไดท าตามทครสง สมใจจงแอบไปขดผกในโครงการอาหารกลางวนของโรงเรยนมาสง จากพฤตกรรมของสมใจนกเรยนคดวาเหมาะสมหรอไม อยางไร (การประเมนคา)

+1 +1 +1 3.00 1.00

71 ขอใดคอความหมายของทรพยากรธรรมชาต (ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

72 “สงทเกดขนเองตามธรรมชาต ทมนษยน ามาใชประโยชน” จากขอความดงกลาวหมายถงขอใด (ความจ า)

+1 +1 +1 3.00 1.00

73 โครงการแกลงดน เปนโครงการในพระราชด ารเพอแกปญหาดนเปรยวใหสามารถเพาะปลกได ซงสะทอนใหเหนถงการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตในเรองใด ชดเจนทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

74 การปฏบตในขอใดเปนการอนรกษสงแวดลอมทางออม (ความเขาใจ)

+1 +1 +1 3.00 1.00

171

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

75 พฤตกรรมในขอใดตอไปนทเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตไดผลดทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

76 ปญหาภาวะโลกรอนเปนปญหาทก าลงอยในภาวะวกฤต ซงเปนปญหาส าคญทหลายๆ ฝายตองรวมกนแกไขปญหา จากปญหานพฤตกรรมของใครทไมไดมสวนรวมในการชวยแกปญหาภาวะโลกรอน (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

77 จากภาพดงกลาว นกเรยนคดวาสงผลตอสงแวดลอมในขอใดมากทสด (การวเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

172

ตารางท 20 คาดชนความสอดคลองจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของผเชยวชาญ (ตอ)

ขอท ขอค าถาม ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

78 ขอใดเปนผลทเกดขนจากพธบวชปา(วเคราะห)

+1 +1 +1 3.00 1.00

79 ขอไมใชประโยชนของทรพยากรดน (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00 80 ขอไมใชประโยชนของทรพยากรปาไม (ความจ า) +1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 0.99

“พธบวชปา” มวธคดมาจากการตออายตนไมใหเจรญยงยนสบไปตามคตความเชอ ดวยวธการหมจวรใหกบตนไมเชนเดยวกบการบวชพระ "บวชปา" ไมใชเพยงการน าเอาผาเหลองไปผกมดตนไมเทานน แตเปนการเชอมรอยคนทกฝายใหมาอยรวมกน และเปนสญญาใจในการรวมกนคมครองปา สงนเปนวธคดและการกระท าทแยบยล นบเปนการน าความเชอทางศาสนามาประยกตใชในการดแลรกษาปาและแหลงตนน าล าธารเอง

ทมา สวรรณา นมพษณ https://www.gotoknow.org/posts/135507

และมลนธฮกเมองนาน http://www.hmnf.org/

173

ตารางท 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล สมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 1 0.64 0.56 ใชได

2 0.74 0.28 ใชได

3 0.70 0.36 ใชได

4 0.64 0.32 ใชได

5 0.84* 0.08* ใชไมได 6 0.50 0.36 ใชได

7 0.64 0.32 ใชได

8 0.52 0.24 ใชได

9 0.50 0.36 ใชได

10 0.62 0.44 ใชได

11 0.72 0.32 ใชได

12 0.54 0.52 ใชได

13 0.68 0.40 ใชได

14 0.92* 0.08* ใชไมได

15 0.36 0.08* ใชไมได

16 0.68 0.56 ใชได 17 0.42 0.12* ใชไมได 18 0.78 0.36 ใชได

19 0.58 0.36 ใชได

20 0.84* 0.24 ใชไมได 21 0.92* 0.08 ใชไมได 22 0.64 0.48 ใชได 23 0.84* 0.32 ใชไมได 24 0.70 0.12 ใชไมได

174

ตารางท 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล สมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 25 0.62 0.36 ใชได

26 0.64 0.32 ใชได

27 0.70 0.20 ใชได

28 0.66 0.36 ใชได

29 0.68 0.40 ใชได

30 0.34 0.20 ใชได

31 0.96* 0.04* ใชไมได 32 0.76 0.48 ใชได

33 0.68 0.32 ใชได

34 0.66 0.12* ใชไมได

35 0.92* 0.08* ใชไมได

36 0.72 0.40 ใชได

37 0.78 0.44 ใชได

38 0.96* 0.08* ใชไมได 39 0.82* 0.36 ใชไมได

40 0.68 0.56 ใชได

41 0.76 0.40 ใชได

42 0.74 0.12* ใชไมได

43 0.84* 0.16* ใชไมได

44 0.54 0.28 ใชได

45 0.66 0.52 ใชได

46 0.68 0.40 ใชได

47 0.72 0.40 ใชได

48 0.80 0.24 ใชได

175

ตารางท 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล สมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 49 0.84* 0.24 ใชไมได 50 0.72 0.48 ใชได 51 0.88* 0.08 ใชไมได 52 0.58 0.44 ใชได 53 0.74 0.52 ใชได

54 0.82* 0.12* ใชไมได 55 0.64 0.48 ใชได 56 0.92* 0.08* ใชไมได 57 0.70 0.36 ใชได

58 0.66 0.44 ใชได

59 0.62 0.28 ใชได

60 0.82* 0.20 ใชไมได

61 0.58 0.28 ใชได

62 0.68 0.32 ใชได

63 0.98* 0.04* ใชไมได 64 0.70 0.60 ใชได

65 0.62 0.20 ใชได

66 0.72 0.40 ใชได

67 0.52 0.08 ใชไมได 68 0.68 0.32 ใชได 69 0.74 0.52 ใชได 70 0.92* 0.16* ใชไมได 71 0.60 0.24 ใชได

72 0.74 0.20 ใชได

176

ตารางท 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล สมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชสตรของคเดอร รชาดสน KR-20 (ตอ)

ขอท คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) สรปความหมาย 73 0.68 0.24 ใชได

74 0.48 0.32 ใชได

75 0.62 0.36 ใชได

76 0.90* 0.20 ใชไมได 77 0.60 0.16* ใชไมได 78 0.56 0.40 ใชได

79 0.66 0.28 ใชได

80 0.64 0.32 ใชได

เฉลย 0.70 0.30 -

หมายเหต 1. ข อ ส อ บ ข อ ท 5,14,20,21,23,31,35,38,39,43,49,51,54,56,60,63,70 แ ล ะ 76 ม ค า

ความยากงาย (p) มากกวา 0.80 จดเปนขอสอบทงายเกนไปจงตดออก 2. ขอสอบขอ ท 5,14,15,21,24,31,34,35,38,42,43,54,56,63,67,70 และ 77 ม ค าอ าน าจ

จ าแนก (r) นอยกวา 0.20 จดเปนขอสอบทไมสามารถจ าแนกเดกเกงและเดกออนไดจงตดออก 3. เนองจากมขอสอบเกนจ านวนทตองการจงตดออกแบบเจาะจง ไดแกขอสอบขอท

2,3,8,10,11,27,30,46,48,57,62,65,75 และ 79 4. รวมตดขอสอบออกทงหมด 40 ขอ และคงเหลอขอสอบจ านวน 40 ขอ นอกจากน ผวจยไดหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง

การเรยน เรอง คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ดวยโปรแกรมคอมพวเตอร โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชาดสน (Kuder Richardson) ไดเทากบ 0.92

177

ตารางท 22 ดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมของนกเรยน ของผเชยวชาญ

รายการ ผเชยวชาญ

∑R IOC คนท 1

คนท 2

คนท 3

ดานกจกรรมการเรยนร 1.นกเรยนรจกการใหเกยรต ยอมรบกฎ และกตกาในการเรยนรรวมกบผอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

2.นกเรยนมการท างานรวมกบผอน จนงานส าเรจลลวงไปไดดวยด +1 +1 +1 3.00 1.00 3.นกเรยนใชหลกเหตผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ +1 +1 +1 3.00 1.00 4.ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปราย ในเรองทเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานบรรยากาศการเรยนร 5.นกเรยนรสกสนก มความสขในการรวมท ากจกรรมการเรยนร +1 +1 +1 3.00 1.00 6. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

7. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน และใหความเปนกนเองกบนกเรยน

+1 +1 +1 3.00 1.00

8. หองเรยนมสอ อปกรณทมความพรอม และชวยสงเสรมการเรยนร

+1 +1 +1 3.00 1.00

ดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนร 9. ชวยใหเกดการเคารพกฎเกณฑ สทธของตนเองและผอน รวมทงเคารพความคดเหนของผอน

+1 +1 +1 3.00 1.00

10.ชวยใหนกเรยนสามารถท างานรวมกบผอน ฝกความเปนผน าและผตามทดได

+1 +1 +1 3.00 1.00

11.ชวยเสรมสรางทกษะการสบคนความร พฒนากระบวนการคด พจารณาการแกปญหาไดอยางรอบคอบ สมเหตสมผล

+1 +1 +1 3.00 1.00

12.นกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใช ในชวตประจ าวนได

+1 +1 +1 3.00 1.00

รวมทงฉบบ 1.00

178

ตารางท 23 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนร สบสวนโดยใชกระบวนการกลม คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน

1 155 167 26 103 125 2 138 160 27 147 167 3 113 150 28 118 156 4 139 161 29 112 135 5 140 153 30 99 136 6 92 114 31 147 171 7 160 174 32 100 147 8 120 146 33 144 171 9 134 158 34 153 170 10 144 165 35 130 156 11 139 161 36 122 143 12 142 157 37 137 155 13 150 170 38 115 137 14 100 130 39 151 170 15 121 154 40 123 156 16 143 166 41 136 163 17 138 166 42 115 155 18 116 147 43 145 165 19 119 148 44 122 152 20 89 136 45 85 116 21 76 118 46 149 166 22 123 145 47 132 163 23 107 152 48 157 167 24 155 169 49 111 142 25 138 154

กอนเรยน X = 126.69 S.D. = 20.75

หลงเรยน X = 153.16 S.D. = 15.19

179

ตารางท 24 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 1 47 55 53 155 สง 2 39 49 50 138 สง 3 39 33 41 113 ปานกลาง 4 44 45 50 139 สง 5 49 47 44 140 สง 6 30 33 29 92 ปานกลาง 7 52 52 56 160 สง 8 28 46 46 120 ปานกลาง 9 51 41 42 134 ปานกลาง

10 47 45 52 144 สง 11 45 51 43 139 สง 12 46 48 48 142 สง 13 56 47 47 150 สง 14 37 30 33 100 ปานกลาง 15 47 34 40 121 ปานกลาง 16 53 49 41 143 สง 17 53 46 39 138 สง 18 36 37 43 116 ปานกลาง 19 41 33 45 119 ปานกลาง 20 32 26 31 89 ต า

180

ตารางท 24 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 21 25 25 26 76 ต า 22 37 44 42 123 ปานกลาง 23 41 32 34 107 ปานกลาง 24 48 51 50 149 สง 25 40 35 33 108 ปานกลาง 26 40 28 35 103 ปานกลาง 27 51 56 40 147 สง 28 34 44 40 118 ปานกลาง 29 34 33 45 112 ปานกลาง 30 29 34 36 99 ปานกลาง 31 44 53 50 147 ส. 32 35 28 37 100 ปานกลาง 33 44 47 53 144 สง 34 48 53 52 153 สง 35 42 37 51 130 ปานกลาง 36 47 43 32 122 ปานกลาง 37 43 47 47 137 สง 38 38 39 38 115 ปานกลาง 39 48 48 55 151 สง 40 41 39 43 123 ปานกลาง

181

ตารางท 24 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 41 42 39 55 136 สง 42 34 43 38 115 ปานกลาง 43 47 46 52 145 สง 44 44 41 37 122 ปานกลาง 45 28 23 34 85 ต า 46 50 49 50 149 สง 47 41 42 49 132 ปานกลาง 48 50 56 51 157 สง 49 34 32 45 111 ปานกลาง รวม 41.86 41.51 43.33 126.69 ปานกลาง

182

ตารางท 25 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 1 52 58 57 167 สง 2 50 55 55 160 สง 3 54 46 50 150 สง 4 52 54 55 161 สง 5 54 53 46 153 สง 6 38 41 35 114 ปานกลาง 7 59 57 58 174 สง 8 41 49 56 146 สง 9 57 51 50 158 สง

10 53 57 55 165 สง 11 53 56 52 161 สง 12 52 52 53 157 สง 13 56 56 58 170 สง 14 38 43 49 130 ปานกลาง 15 52 51 51 154 สง 16 58 55 53 166 สง 17 56 58 52 166 สง 18 39 56 52 147 สง 19 53 44 51 148 สง 20 50 47 39 136 สง

183

ตารางท 25 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 21 40 38 40 118 ปานกลาง 22 42 51 52 145 สง 23 50 53 49 152 สง 24 57 56 56 169 สง 25 59 51 44 154 สง 26 42 35 48 125 ปานกลาง 27 54 59 54 167 สง 28 45 57 54 156 สง 29 45 42 48 135 ปานกลาง 30 50 41 45 136 สง 31 57 59 55 171 สง 32 50 51 46 147 สง 33 56 58 57 171 สง 34 53 59 58 170 สง 35 50 50 56 156 สง 36 49 50 44 143 สง 37 50 52 53 155 สง 38 43 52 42 137 สง 39 55 57 58 170 สง 40 50 56 50 156 สง

184

ตารางท 25 คะแนนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใช กระบวนการกลม จ าแนกตามรายดาน (ตอ)

คนท คณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย คะแนน

รวม ระดบ

ความสามารถ ดานคารวธรรม ดานสามคคธรรม ดานปญญาธรรม 41 51 54 58 163 สง 42 45 53 57 155 สง 43 56 55 54 165 สง 44 54 54 44 152 สง 45 38 31 47 116 ปานกลาง 46 58 54 54 166 สง 47 51 56 56 163 สง 48 52 59 56 167 สง 49 43 49 50 142 สง รวม 50.24 51.65 51.27 153.16 สง

185

ตารางท 26 คะแนนแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนดวยรปแบบการจดการ เรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน

1 20 31 26 18 29 2 19 27 27 20 28 3 21 32 28 19 35 4 22 33 29 17 28 5 17 25 30 19 28 6 18 29 31 21 32 7 19 28 32 18 31 8 17 29 33 17 29 9 21 29 34 24 36 10 19 30 35 22 32 11 24 31 36 22 31 12 20 33 37 16 28 13 19 32 38 19 34 14 24 31 39 20 33 15 16 27 40 24 32 16 20 31 41 21 32 17 21 33 42 23 35 18 17 29 43 21 33 19 18 36 44 18 33 20 16 29 45 15 29 21 21 32 46 18 33 22 20 28 47 19 35 23 21 33 48 21 36 24 25 34 49 14 26 25 22 30

กอนเรยน X = 19.65 S.D. = 2.51

หลงเรยน X = 31.02 S.D. = 2.74

186

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการวจย

187

แผนการจดการเรยนรท 5 ตามรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม ภาคเรยนท 2/2558 รหสวชา ส 21102 วชา สงคมศกษา 2 เวลา 2 คาบ เรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย มาตรฐานการเรยนร ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมนศรทธาและธ ารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ตวช ม.1/3 ปฏบตตนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบนทเกยวของกบตนเอง ขอสรปทวไป ในฐานะบคคลทเปนพลเมอง ยอมมหนาทตองรบผดชอบและปฏบตตนตามหนาทของพลเมองทด เพอกอใหเกดประโยชนตอตนเอง สงคมและประเทศชาต

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถบอกความหมายหนาทของชนชาวไทยไดถกตอง 2. นกเรยนสามารถปฏบตหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม 3. นกเรยนสามารถแสดงคณคา และความส าคญในการปฏบตตามหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตยไดอยางเหมาะสม สมรรถนะส าคญของผเรยน 1. ความสามารถในการสอสาร 1.1 ทกษะการอภปราย 2. ความสามารถในการคด 2.1 ทกษะการวเคราะห 2.2 ทกษะการใหเหตผล 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย 3.1 ทกษะการสบคนขอมล

188

คณลกษณะอนพงประสงค 1. คารวธรรม 2. สามคคธรรม 3. ปญญาธรรม 4. ความใฝเรยนร 5. มงมนในการท างาน สาระการเรยนร 1. การก าหนดหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 1.1 หนาทในฐานะผปกครอง 1.2 หนาทในฐานะผอยใตการปกครอง 2. การปฏบตตนตามหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 2.1 หนาทพทกษรกษาไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 2.2 หนาทเสยภาษอากร 2.3 หนาทปองกนประเทศ 2.4 หนาทปฏบตตามกฎหมาย 2.5 หนาทรบราชการทหาร 2.6 หนาทไปเลอกตง 2.7 หนาทรบการศกษาอบรม 2.8 หนาทการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2.9 หนาทการสบสานศลปวฒนธรรมของชาต (สาระการเรยนรอยางละเอยดปรากฏอยในใบความรเรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย)

189

ชนงาน/ภาระงาน การก าหนดประเดนปญหาเกยวกบหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย และแสวงหาความรจากแหลงขอมลตางๆ เพอน าเสนอผลงานหนาชนเรยน เกณฑการประเมน

รายการประเมน ระดบคณภาพ

ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1) การก าหนดประเดนปญหา

ก าหนดประเดนส าคญของปญหาไดสอดคลองกบเรองทศกษา สามารถขยายเปนประเดนยอยๆไดค รอบค ลม และ มกรอบแนวคดทใชในการศกษาชดเจน

ก าหนดประเดนส าคญ ของปญหาไดสอดคลองกบเรองทศกษา สามารถขยายเปนประเดนยอยๆได และมกรอบแนวคดทใชในการศกษา

ก าหนดประเดนส าคญของปญหาไดสอดคลองกบเรองทศกษา สามารถขยายเปนประเดนยอยๆได

การแสวงหาความร และขอมล

ระบแหลงทมาของขอมลได 4 แหลงขอมลขนไป

ระบแหลงทมาของขอมลได 3 แหลงขอมลขนไป

ระบแหลงทมาของขอมลได 2 แหลงขอมลขนไป

เกณฑการตดสนคณภาพ ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 9-6 ด 3-4 พอใช นอยกวา 2 คะแนน ปรบปรง หมายเหต คะแนนผานเกณฑ คอ เทากบหรอมากกวา 3 คะแนนขนไป

190

กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 1 ครอธบายขนตอนการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ซงแบงกลมนกเรยนออกเปน 8 กลม กลมละประมาณ 6-7 คน คละความสามารถ ซงแตละกลมประกอบดวยนกเรยนเกง กลาง ออน ในอตราสวน 2:3:2 ซงไดมาจากการจดล าดบคะแนนของแบบทดสอบกอนเรยน โดยมการก าหนดบทบาทหนาทของสมาชกภายในกลมประกอบดวย ประธาน รองประธาน กรรมการ และเลขานการ โดยมการหมนเวยนบทบาทหนาทตามทตนไดรบมอบหมาย 1. ขนเสนอสถานการณทเปนปญหา 1.1 ครใหนกเรยนชมวดทศนเรอง หนาทพลเมองคออะไร

จากนนครสนทนากบนกเรยน โดยใหนกเรยนแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหนวา 1) “ทกวนนนกเรยนมหนาอะไรบาง” (เรยนหนงสอ,ท ำงำนบำน,ดแลนอง เปนตน) 2) “หนาททนกเรยนปฏบตในทกวนน ใชหนาทของชนชาวไทยหรอไม” (ใช เพรำะ กำรเรยนหนงสอ เปนหนงในหนำทของชนชำวไทยทตองไดรบกำรศกษำ) 3) “ แลวหน า ท ของชนชาวไทยมอะไรบ าง ” (พ ทกษ รกษ าไวซ งชาต ศ าสน าพระมหากษตรย,เสยภาษอากร,ปองกนประเทศ,ปฏบตตามกฎหมาย,รบราชการทหาร,ไปเลอกตง, รบการศกษาอบรม ,การอน รกษท รพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม และการสบสานศลปวฒนธรรมของชาต) จากนนครเชอมโยงเขาสบทเรยนเรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

191

2. ขนพจารณาปญหา 2.1 ครใหนกเรยนรวมกนบอกความหมายของหนาทชนชาวไทย โดยใหนกเรยนไปเขยนบนกระดาน จากนนครชวยเรยบเรยงความหมายเพมเตมใหสมบรณ ( Obj.1) 2.2 ครแจกใบความรเรอง หนาทของชนชาวไทย ใหนกเรยนศกษาเปนเวลา 5 นาท จากนนครอธบายสาระส าคญ โดยใช Powerpoint เรอง หนาทของชนชาวไทย ประกอบการซกถาม ดงน 1) “ ท าไมเราตองปฏบตหนาทของชนชาวไทย” (เพรำะถอเปนควำมรบผดชอบของทกคนในฐำนะชนชำวไทย) 2) “ เราปฏบตหนาทไปเพออะไร ไมท าไดหรอไม” (ถำทกคนปฏบตตำมหนำท ยอมท ำใหบำนเมองด ำเนนไปดวยควำมเรยบรอย เพรำะฉะนนทกคนจงตองท ำ) 3) “ค าวา “หนาท” เกยวของกบค าวา “สทธ” อยางไร (ค ำวำ “สทธ” มค ำคกนอยคอ “หนำท” ไมวำเรองใด ๆ กตำม เมอม “สทธ” กยอมม “หนำท” คกนเสมอ เพรำะเมอเรำเกดมำเปนคนไทยมสทธตำมทรฐธรรมนญไทยก ำหนด เรำกยอมมหนำททจะตองปฏบตในฐำนะเปนคนไทยดวยเชนกน อำท รฐธรรมนญบญญตใหควำมเสมอภำคแกบคคลในกำรรบกำรศกษำขนพนฐำนทรฐมหนำทตองจดใหทวถงและมคณภำพโดยไมเกบคำใชจำย แตในขณะเดยวกนกบญญตใหบคคลมหนำทรบกำรศกษำดงกลำว) 4) “ใหนกเรยนยกตวอยางหนาท และสทธ ทเกยวของกน” (หนำทเสยภำษอำกรยอมไดรบสทธประโยชนตำงๆจำกรฐ) 2.3 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนพจารณาปญหาทนกเรยนสนใจ หรอสงสย เพอใหนกเรยนรวมกนคนหาค าตอบ สบคนและตรวจสอบขอมล เกยวกบเรองหนาทของชนชาวไทย พรอมทงใบกจกรรมท 1 เรอง การก าหนดปญหาทเราสนใจ ซงเปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมกนก าหนดหวขอปญหาทนกเรยนจะศกษาจากมตของกลม โดยครคอยใหค าแนะน า กระตนใหนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหน รบฟงและแลกเปลยนความคดเหนของสมาชกคนอนๆภายในกลม แลวใหนกเรยนสงตวแทนกลมออกมาเขยนปญหาทกลมตวเองสนใจศกษาบนกระดาน (คำรวธรรม,ปญญำธรรม,ทกษะกำรอภปรำย)

192

3. ขนวางแผน 3.1 เมอนกเรยนก าหนดปญหาทกลมตนสงสยไดแลว ใหนกเรยนในกลมรวมกนท าใบกจกรรมท 2 เรอง การก าหนดประเดน และวธการในการหาขอมล โดยใหสมาชกในกลมรวมกนอภปรายถงแนวทางในประเดนตางๆ ทกลมตนจะศกษา โดยรวมกนวางแผนขนตอน วธการ รวมถงแหลงความรตางๆ ทจะใชในการคนควาหาความร 3.2 ใหสมาชกในกลมรวมกนแสดงความคดเหน และรบฟงความคดเหนของผอน ใชหลกของเหตผลในการคนหาค าตอบ โดยมการก าหนดหนาทของสมาชกในกลม เพอเปนการก าหนดกตกาของกลม รวมทงความรบผดชอบตองานทตนไดรบมอบหมาย โดยมครคอยใหค าแนะน าและใหค าปรกษา (คำรวธรรม,สำมคคธรรม,ปญญำธรรม,ทกษะกำรใชเหตผล) 4. ขนลงมอปฏบต 4.1 นกเรยนด าเนนการสบคนหา หาค าตอบในประเดนยอยทตนไดรบมอบหมายจากกลม โดยสมาชกในกลมรวมกนการตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลตางๆทตนไปศกษามา ซงมครคอยใหค าแนะน าถงหนงสอ เอกสาร และส อตางๆ ท เกยวของกบหวขอทนกเรยนสนใจ (สำมคคธรรม,ปญญำธรรม,ทกษะกำรสบคนขอมล) ชวโมงท 2 5. ขนรวบรวม วเคราะหขอมล และเสนอผลงาน 5.1 ใหสมาชกในกลมน าขอมลทแตละคนไปศกษามาในประเดนตางๆ น ามารวมกน แลวสรปเปนความคดของกลม ซงทกคนจะตองรวมกนวเคราะหขอมลและอภปราย บนพนฐานของเหตผล ซงนกเรยนจะตองรวมกนแสดงความคดเหน การรบฟง การเคารพในสทธและบทบาทของสมาชกในกลม รวมถงท าตามขอตกลงทกลมตงขน และบอกถงปญหาและอปสรรคในการท างาน 5.2 นกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมาน าเสนอผลงานตามความคดของกลมตนเอง เชน ผงมโนทศน, แผนพบ, บอรด เปนตน พรอมทงเปดโอกาสใหเพอนในหองซกถาม 5.3 ครสมใหนกเรยนออกมาเลาการปฏบตตนตามหนาทของชนชาวไทย ทนกเรยนปฏบตชวตประจ าวน และความส าคญของหนาทของชนชาวไทย (Obj.2,3) (คำรวธรรม, สำมคคธรรม, ปญญำธรรม ,ทกษะกำรใชเหตผล,ทกษะกำรวเครำะห ,ทกษะกำรอภปรำย)

193

6. ขนทบทวนและเชอมโยงปญหาใหม 6.1 ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเรอง หนาทของชนชาวไทย พรอมทงต งค าถามทบทวนบทเรยน โดยการสมเรยกรายบคคล ค าถามมดงน 1) “ทกคนมหนาททตองปฏบตในฐานะชนชาวไทยใชหรอไม” (ใช) 2) “ เพราะเหตใดทกคนจงตองปฏบตหนาทในฐานะชนชาวไทย” (เพอใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมและประเทศชำต เปนกำรรกษำไวซงชำต ศำสนำ พระมหำกษตรย ตำมระบอบประชำธปไตยอนมพระมหำกษตรยทรงเปนประมข) 3) “ ถาเราไมปฏบตตามหนาทของตนเอง สงคมจะเปนอยางไร ” (สงคมจะวนวำย ขำดควำมสงบสข) จากน นค รแจกแบบฝกหดทบทวน เรองหน า ท ของชนชาวไทยตามว ถประชาธปไตย 6.2 ครกระตนนกเรยนแตละกลมวาจากการทไดไปศกษาเรองหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย นกเรยนพบเหนปญหาอนๆทจะน ามาแสวงหาค าตอบตอไปหรอไม อยางไร โดยใหนกเรยนเขยนแสดงถงปญหาใหมตอไป แลวด าเนนการศกษาตามขนตอนการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมทไดด าเนนการไปแลว (ปญญำธรรม, ทกษะกำรใชเหตผล,ทกษะกำรคดวเครำะห) สอ/แหลงการเรยนร 1. ชมวดทศนเรองหนาทพลเมองคออะไร 2. ใบความรเรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 3. Powerpoint เรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 4. ใบกจกรรมท 1 เรอง การก าหนดปญหา

5. ใบกจกรรมท 2 เรอง การก าหนดประเดน และวธการในการหาขอมล 6. แบบฝกหด เรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย 7. แหลงเรยนรทสบคน/ศกษา เชน อนเทอรเนต หนงสอเพมเตม เปนตน

เอกสารอางอง พทธชาต ทองเอม. หนาทของชนชาวไทย จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=หนาทของ ชนชาวไทย. ฐานขอมลการเมองการปกครองสถาบนพระปกเกลา เขาถงเมอ 5 พฤศจกายน 2558.

194

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.(2556). สทธ เสรภาพ และหนาท ของพลเมองในระบอบ ประชาธปไตย.กรงเทพฯ: กลมงานผลตเอกสาร ส านกประชาสมพนธ ส านกงานเลขาธการ สภาผแทนราษฎร. การวดและการประเมนผล

ขอบเขตการวด วธการ เครองมอ ผประเมน

1. ความร - ความรเรองหนาทของชนชาวไทย

- การตอบปากเปลา - การท าใบงาน

-ประเดนค าถาม - แบบฝกหด หนาท ของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

- คร

2. ทกษะ/กระบวนการ - ทกษะการวเคราะห - ทกษะการใชเหตผล - ทกษะการอภปราย - ทกษะการสบคนขอมล

- การสงเกตพฤตกรรม

- แบบสงเกตทกษะ/กระบวนการ

- คร

3. เจตคต คณธรรม จรยธรรม/คณลกษณะ อนพงประสงค - คารวธรรม - สามคคธรรม - ปญญาธรรม - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การสงเกตพฤตกรรม

- แบบสงเกตคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย - แบบสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค

- คร - นกเรยน

195

ผลการจดการเรยนร

โดยภาพรวมนกเรยนตงใจเรยนและกระตอรอรนในการท ากจกรรมตางๆ นกเรยนใหความสนใจในขนเสนอสถานการณทเปนปญหา เนองจากสอทน ามาเปนสอทนาสนใจ ท าใหดงดดความสนใจของนกเรยน โดยครคอยกระตนตงค าถามเกยวกบสอทน ามา ท าใหนกเรยนเกดความสงสย น าไปสเรองทนกเรยนอยากคนหาค าตอบ ซงเปนไปตามขนตอนและกระบวนการจดการเรยนร นกเรยนสามารถคนหาความรจากแหลงเรยนรตางๆไดหลากหลายยงขน อกทงเมอครซกถามถงปญหาใหมทนกเรยนคนพบในคาบทแลว มนกเรยนหลายกลมไปศกษาคนควาเพมเตมแลวน ามาเลาใหเพอนในชนเรยนฟง เชน เรอง กระตวแทงเสอ ภมปญญาทควรอนรกษ,สวสดการของรฐ ทคนไทยควรไดรบ และความเทาเทยมทางการศกษาของโรงเรยนทหางไกล เปนตน นกเรยนสามารถปฏบตตามขอตกลงของกลม มสวนรวมในการแสดงความคดเหน และรบฟงความคดเหน เมอเพอนแสดงความคดเหนทไมตรงกบตนเอง มการใชหลกเหตผลในการโตแยงกนเมอเกดความคดเหนทไมตรงกน นกเรยนมความตงใจในการท างานกลม ชวยเหลอซงกนและกน แบงหนาทกนท างาน รบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย นกเรยนรวมกนระดมสมองอภปรายในเรองทกลมตนเองไปสบคนมา บรรยากาศในหองเรยนเปนไปดวยความสนกสนาน นกเรยนกลาแสดงออกมากขน โดยมการยกมอแสดงความคดเหนในประเดนทตนเองสงสยหรอไมเขาใจ รวมถงมการซกถามในกรณทเพอนออกมาน าเสนอหนาชนเรยน จงท าใหการเรยนรตามจดประสงคการเรยนรทตงไว ปญหาหรออปสรรค

ในขนลงมอปฏบต นกเรยนบางคนยงคยกนนอกเหนอประเดนทสอน มนกเรยนบางคนเมอ

รบผดชอบงานในสวนของตนเสรจแลว นกเรยนไมชวยงานในสวนอนๆ ของกลม อกทงยงชวน

เพอนคนอนๆคยเลนกน สวนในชวงสมาชกในกลมน าขอมลประเดนตางๆทตนไดศกษามานน

น ามารวมกนวเคราะหขอมลและอภปรายเรองทตนไปศกษามา นกเรยนบางคนยงนงเฉยไมคอย

อภปราย รวมแสดงความคดเหน ท าใหครตองกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหน

บนทกหลงการสอน

196

ขอเสนอแนะ ครควรเสรมแรงทางบวกส าหรบกลมทท างานจนประสบผลส าเรจ และตกเตอนนกเรยน ทไมปฏบตตนตามขอตกลงเบองตนในการจดการเรยนเรยนร ครควรมการกระตน และชแนะนกเรยนอยางใกลชดขณะทนกเรยนก าลงอภปรายกลม เพอใหการด าเนนกจกรรมกระชบมากขน และนกเรยนเกดการเรยนรในประเดนตางๆทตงไวไดอยางครบถวน

ลงชอ....................................................... (นางสาวจารวรรณ ยงยงค) ผสอน

197

กลมท__________________________

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม ทกษะ การคดอภปราย

ทกษะ การคดวเคราะห

ทกษะ การใหเหตผล

ทกษะ การสบคนขอมล

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 9-12 5-8 1-4 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบประเมนสมรรถนะส าคญของผเรยน

198

1. ความสามารถในการสอสาร 1.1 ทกษะการอภปราย

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) แสดงความคดเหนบนพ น ฐ าน ข อ งค ว ามถ ก ต อ ง ส า ม า ร ถแ ล ก เป ล ย น ค ว ามคดเหนซงกนและกน แ ล ะ ร บ ฟ ง ค ว า มคดเหนทหลากหลาย จ น ส ร ป ผ ล ก า รอภปรายเปนขอสรปของกลมได

แสดงความ ค ด เห น สามารถแลกเป ลยนความ คด เหน ซ งกนและกน และ รบ ฟ งค ว า ม ค ด เ ห น ทหลากหลายจนสรปผลก า ร อ ภ ป ร า ย เป นขอสรปของกลมได

แสดงความ คด เห น สามารถแลกเป ลยนความ คด เหน ซ งกนและกน จนส รปผลก า ร อ ภ ป ร า ย เ ป นขอสรปของกลมได

ไม มการแสดงความคด เหน แลก เป ลยนความคด และขาดการรบฟงความคดเหนทหลากหลาย และไมสามารถสรปผลการอภปรายเปนขอสรปของกลมได

2. ความสามารถในการคด 2.1 ทกษะการวเคราะห

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ระบ ปญหาไดอยางละ เอยดและอธบายเห ต ผ ล ป ร ะ ก อ บ ส า ม า ร ถ แ ย ก แ ย ะองคป ระกอบ ต างๆ จากสถานการณหรอตวอยางทก าหนด เพอน ามาเปนเกณฑในการตดสนใจจนสามารถสรปไดอยางเหมาะสม

ระบปญหาและอธบายเห ต ผ ล ป ร ะ ก อ บ ส า ม า ร ถ แ ย ก แ ย ะองคป ระกอบ ต างๆ จากสถานการณหรอตวอยางทก าหนด จนสามารถสรปได

ระ บ ปญห าได เพ ยงเล ก น อ ย ส า ม า ร ถแยกแยะองคประกอบตางๆ จากสถานการณตวอยางทก าหนด จนสามารถสรปได

ไมสามารถระบปญหาแยกแยะองคประกอบและสรปได

เกณฑการประเมนสมรรถนะส าคญของผเรยน

199

2.2 ทกษะการใหเหตผล

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) สามารถรวบรวมขอมลเกยวกบเรองหรอการกระท าตางๆทตองการอธบายโดยให เหตผลอยางละ เอ ยด คนห าสาเหตหรอการกระท าทเกดขนโดยพจารณาถงคว าม น า เช อ ถ อและขอ เท จจ ร ง ส าม ารถอธบายเชอมโยงใหเหนถงความสอดคลองของเหตและผลในเรองหรอการกระท านนๆ ได

ส าม ารถ รวบ รวมขอมลเกยวกบเรองหรอการกระท าตางๆท ตอ งก ารอ ธบ าย คนห าสาเห ตห รอการกระท าทเกดขนโดยพจารณาถงความน า เ ช อ ถ อ แ ล ะขอเทจจรง สามารถอธบายเชอมโยงใหเ ห น ถ ง ค ว า มสอดคลองของเหตและผลในเรองหรอการกระท านนๆ ได

ส าม า ร ถ ร ว บ ร ว มขอม ล เก ยวกบ เรองหรอการกระท าตางๆทตองการอธบาย คนหาสาเหตหรอการกระท าท เก ด ข น ส าม ารถอธบ าย เชอมโยงใหเ ห น ถ ง ค ว า มสอดคลอ งของ เห ตและผลใน เรองห รอการกระท านนๆ ได

ไมสามารถรวบรวมขอมลเกยวกบเรองหรอการกระท าตางๆทตองการอธบายใหเหตผล ขาดการคนหาสาเหต และอธบายเชอมโยงใหเหนถงความสอดคลองได

3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย 3.1 ทกษะการสบคนขอมล

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) มการสบคนตรงตามส ง ท จะคนห า ห รอความตองการ มการตรวจส อบขอ ม ล ทสบคนมาวาเชอถอไดอ ย า งล ะ เอ ย ด แ ล ะคนควาจากแหลงการเรยนรทหลากหลาย

มการสบคนตรงตามส ง ท จะคนห า ห รอความตองการมการต ร ว จ ส อ บ ข อ ม ลสบคนมาวาเชอถอไดและคนควาจากแหลงก า ร เ ร ย น ร ทหลากหลาย

มการสบคนตรงตามส ง ท จะคนห า ห รอความตองการมการต ร ว จ ส อ บ ข อ ม ลสบคนมาวาเชอถอไดและคนควาจากแหลงการเรยนร

ไมสามารถสบคนตรงตามสงทจะคนหา ขาดการตรวจสอบขอมล และการคนควาจากแห ล งก าร เร ย น ร ทหลากหลาย

200

กลมท................................................................

ท ชอ-สกล

รายการ

รวม คาราวธรรม สามคคธรรม ปญญาธรรม ใฝเรยนร มงมนใน

การท างาน

3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0 3 2 1 0

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

11-15 6-10 1-5 0

3 หมายถง ดเยยม 2 หมายถง ด 1 หมายถง ผาน 0 หมายถง ไมผาน

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

201

1. คารวธรรม

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) เคารพใหเกยรตซงกนและกน ป ฏบ ตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รวมถงรบฟงความคดเหนของผอน เปนประจ า

เคารพใหเกยรตซงกนและกน ป ฏบ ตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รวมถงรบฟงความคดเหนของผอน บอยครง

เคารพใหเกยรตซงกนและกน ป ฏบ ตตามกฎระเบยบขอบงคบของสวนรวม เขาใจถงสทธของตนเองและของผอน รวมถงรบฟงความคดเหนของผอน นานๆ ครง

ไมปฏบต

2. สามคคธรรม

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ร ว ม ม อ ก น ท า ง านชวยกนคด วางแผนจนงานทไดรบมอบหมายส า เร จ ล ล ว ง ไป ไ ดดวยด ปฏบตงานอยางเต ม ค ว าม ส าม ารถรบ ผ ด ช อ บ ต อ ง าน และเหนแกประโยชนสวนรวมเปนประจ า

ร ว ม ม อ ก น ท า ง านชวยกนคด วางแผนจนงานทไดรบมอบหมายส า เร จ ล ล ว ง ไป ไ ดดวยด ปฏบตงานอยางเต ม ค ว าม ส าม ารถรบ ผ ด ช อ บ ต อ ง าน และเหนแกประโยชนสวนรวมบอยครง

ร ว ม ม อ ก น ท า ง านชวยกนคด วางแผนจนงานทไดรบมอบหมายส า เร จ ล ล ว ง ไป ไ ดดวยด ปฏบตงานอยางเต ม ค ว าม ส าม ารถรบ ผ ด ช อ บ ต อ ง าน และเหนแกประโยชนสวนรวมนานๆ ครง

ไมปฏบต

เกณฑการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

202

3. ปญญาธรรม

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ใชหลก เห ตและผล ในการคด ตดสนใจ เม อ เจอสถานการณต างๆ ท เป น ปญห าส าม ารถ เสนอแน วทางการแกไขปญหาไดอยางถกตองโดยยดหลกความจ รงและค ว า ม ถ ก ต อ ง เป นประจ า

ใชหลก เห ตและผล ในการคด ตดสนใจ เม อ เจอสถานการณต างๆ ท เป น ปญห าส าม ารถ เสนอแน วทางการแกไขปญหาไดอยางถกตองโดยยดหลกความจ รงและความถกตองบอยครง

ใชหลก เห ตและผล ในการคด ตดสนใจ เม อ เจอสถานการณต างๆ ท เป น ปญห าส าม ารถ เสนอแน วทางการแกไขปญหาไดอยางถกตองโดยยดหลกความจ รงและความ ถกตองนานๆ ครง

ไมปฏบต

4. ใฝเรยนร

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ต งใจเรยน เอาใจใส กระตอรอรน มความเพ ย รพ ย าม ใน ก ารเรยนร และมสวนรวมในการเรยนรกจกรรมตางๆทโรงเรยนจดขนเปนประจ า

ตงใจเรยน เอาใจใส กระตอรอรน มความเพ ยรพยามในการเรยน ร และ ม ส วนรวมในการเรยน รก จ ก ร ร ม ต า ง ๆ ทโ ร ง เ ร ย น จ ด ข นบอยครง

ต ง ใ จ เร ยน เอ าใจ ใ ส กระตอรอ รน มความเพยรพยามในการเรยนร และมสวนรวมในการเรยนรกจกรรมตางๆทโ ร ง เร ย น จด ข น เป นบางครง

ไมตงใจเรยน

203

5. มงมนในการท างาน

ดเยยม (3) ด (2) ผาน (1) ไมผาน (0) ต งใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาท ตามทไดรบมอบหมายใ ห ส า เ ร จ ม ก า รป ร บ ป ร ง แ ล ะพฒนาการท างานใหดขนดวยตนเอง

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาท ต า ม ท ไ ด ร บมอบหมายใหส าเรจ มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขน

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาท ตามทได รบ ม อบห ม าย ใหส าเรจ มการปรบปรงการท างานใหดขน

ไ ม ต ง ใ จ ป ฏ บ ตหนาทการงาน

204

ค าชแจง : ใหสมาชกในกลมรวมกนคดประเดนปญหา เรองหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

ชอกลม.................................................................. 1.…....................................……………………..... เลขท .….. หนาทรบผดชอบ………...… 2.…....................................……………………..... เลขท .….. หนาทรบผดชอบ………...… 3.…....................................……………………..... เลขท ..…. หนาทรบผดชอบ………...… 4.…....................................……………………..... เลขท ..…. หนาทรบผดชอบ………...… 5.…....................................……………………..... เลขท ..…. หนาทรบผดชอบ………...… 6.…....................................……………………..... เลขท ..…. หนาทรบผดชอบ………...… 7.…....................................……………………..... เลขท ..…. หนาทรบผดชอบ………...…

ประเดนปญหา

การททกคนปฏบตตามหนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตยจะกอใหเกดผลตอสวนรวมอยางไร

ประโยชนทนกเรยนคาดวาจะไดรบ

ใบงานกจกรรมท 1 การก าหนดปญหา

205

ค าชแจง : ใหสมาชกในกลมรวมกนวางแผนก าหนดประเดนส าคญในการศกษา รวมทงแนวทางการศกษาทครอบคลมในแตละประเดน และวธการในการหาขอมล

ประเดน แหลงขอมลทใชในการคนควา

แหลงขอมลทใชในการคนควา

แหลงขอมลทใชในการคนควา

แหลงขอมลทใชในการคนควา

ใบงานกจกรรมท 2 การวางแผนก าหนดประเดน และวธการในการหาขอมล

206

1. ฐานะผปกครอง รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหอ านาจอธปไตย ซงเปนอ านาจสงสดในการปกครองเปนของปวงชนชาวไทย และประชาชนสามารถใชอ านาจดงกลาว ผานการเลอกผแทนของตน อนไดแก สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา เพอใหปฏบตหนาทในรฐสภาแทนตน

2. ฐานะผอยภายใตการปกครอง รฐธรรมนญนอกจากจะมบทบญญตในเรองการคมครองสทธและเสรภาพไวอยางชดเจน ขณะเดยวกนกไดก าหนดใหประชาชนมหนาทบางประการควบคไปดวย กลาวคอ เมอรฐไดใหหลกประกนในสทธและเสรภาพแกประชาชนแลว ประชาชนกมหนาททตองปฏบตตอรฐดวย จากบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศไดก าหนดรปแบบของการปกครอง และเปนหลกประกนสทธเสรภาพของประชาชน โดยรฐธรรมนญทกฉบบทผานมาไดก าหนดเรองสทธเสรภาพของชนชาวไทยไวอยางชดเจน ทงน ค าวา “สทธ” มค าคกนอยคอ “หนาท” ไมวาเรองใด ๆ กตาม เมอม “สทธ” กยอมม “หนาท” คกนเสมอ เมอเราเกดมาเปนคนไทยมสทธตามทรฐธรรมนญไทยก าหนด เรากยอมมหนาททจะตองปฏบตในฐานะเปนคนไทยดวยเชนกน อาท รฐธรรมนญบญญตใหความเสมอภาคแกบคคลในการรบการศกษาขนพนฐานทรฐมหนาทตองจดใหทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย แตในขณะเดยวกนกบญญตใหบคคลมหนาทรบการศกษาดงกลาว

หนาทของชนชาวไทย หมายถง ภาระและความรบผดชอบของประชาชนชาวไทยทกคนทตองยดถอปฏบต

ภายใตการปกครองระบอบประชาธปไตย ประชาชนมสองสถานะ คอ

ใบความร เรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

การก าหนดหนาทของชนชาวไทยตามรฐธรรมนญ

207

หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

1. หนาทพทกษรกษาไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ทกคนในประเทศ มการพทกษรกษาชาต ศาสนา และพระมหากษตรย และการป ก ค รอ งร ะบ อบ ป ระช า ธ ป ไ ต ย อน มพระมหากษตรยทรงเปนประมข

2. หนาทเสยภาษอากร ภาษอากร คอ สงทรฐบาลบงคบเกบจากราษฎร เพอใชเปนประโยชนสวนรวม ซงมวตถประสงคเพอหารายได โดยรฐบาลจ าเปนตองหารายไดเพอใชในกจการดานตาง ๆ ซ งกจการทวา เปน กจการเพ อสวนรวมเชน การสรางถนน การใชจายดานความมนคง ดานการศกษา เปนตน

3. หนาทปองกนประเทศ รกษาผลประโยชนของชาต ประชาชนชาวไทยมหนาทตอประเทศ โดยทกคนตองมหนาทในการปกปองประเทศไมวาดานใดๆ รวมทงตองรกษาผลประโยชนของชาต

208

4. หนาทปฏบตตามกฎหมาย ประชาชนชาวไทยมหนาทเค ารพ และป ฏ บ ต ต าม กฎหม าย เนองจากกฎหมายเปนหลกปฏบตในการอยรวมกนในสงคม จงจะละเวนการปฏบตตามกฎหมายไมได ซงชาวไทยทกคนจะตองศกษา และท าความเข า ใ จ เ ร อ ง ก ฎ ห ม าย เพ อ ไ ม ใ หเส ย เป ร ยบ ห รอ ได ร บ โท ษ โด ยรเทาไมถงการณ

5. หนาทรบราชการทหาร

ประชาชนชาวไทยทกคนตองมหนาทเสยสละเพอสวนรวมในการรบราชการทหาร

6. หนาทไปเลอกตง และสวนรวมทางการเมอง

ประชาชนชาวไทยมสวนรวมในการเลอกตวแทนของตน เขา ส ระบบการปกครอง โดยก าหนดใหบคคลทมสทธเลอกตงมหนาทตองไปใชสทธเลอกตง ดงนน รฐตองมหนาทโดยตรงในการอ านวยความสะดวกและจดใหสามารถใชสทธเลอกตงไดโดยงาย การไมไปใชสทธเลอกตงโดยไมมเหตอนสมควรยอมเสยสทธบางประการตามทกฎหมายก าหนดแลวแตกรณ ในทางตรงกนขามหากไปใชสทธเลอกต งยอมไดสทธบางประการตามทกฎหมายบญญตเชนกน เพอเปนการจงใจใหบคคลไปใชสทธเลอกตงควบคกบการตดสทธของผ ไมไปใชสทธเลอกตง ทงนเพอปองกนการซอสทธขายเสยงอกดวย

209

5. หนาทรบการศกษาอบรม

6. หนาทการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ประชาชนชาวไทยมหนาทอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชอยางฉลาด ใชใหนอย เพ อให เกดประโยชนสงสด โดยค านงถงระยะเวลาในการใชใหยาวนาน และกอใหเกดผลเสยหายตอสงแวดลอมนอยทสด

7. หนาทการสบสานศลปวฒนธรรมของชาตและภมปญญาทองถน เพอสงเสรมใหทกคนเหนคณคา รวมกนรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของชาตและของทองถนสบตอไป

หนาทในการรบการศกษาภาคบงคบตามเงอนไขและวธการทกฎหมายก าหนด เพอชวยใหมคณภาพชวตทดและเปนก าลงในการพฒนาประเทศตอไป

210

_____________________

_____________________

_____________________

_____________________

_____________________

_____________________

_____________________

_____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

________

ตอนท 1 ค าชแจง : ใหนกเรยนยกตวอยางการปฏบตหนาทดานหนาทตอตนเอง หนาทตอสงคม และหนาทตอประเทศชาต

ชอ_______________________________________________ชน___________เลขท_________

แบบฝกหด เรอง หนาทของชนชาวไทยตามวถประชาธปไตย

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

________

หนาทตอตนเอง หนาทตอสงคม หนาทตอประเทศชาต

211

ตอนท 2 ค าชแจง : ใหนกเรยนยกตวอยางหนาท และสทธทสอดคลองกน ใหถกตอง 11

หนาท

สทธ

หนาท

สทธ

212

ค าชแจง

1. แบบทดสอบฉบบนจดท าขนเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง ความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม

2. แบบทดสอบฉบบนมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ โดยใชเวลาตอบ 50 นาท

3. ใหนกเรยนตอบค าถามโดยเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว โดยท าเครองหมาย Xลงในกระดาษค าตอบ

4. ไมอนญาตใหนกเรยนขดเขยนหรอท าเครองหมายใดๆ ลงในแบบทดสอบ

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

213

1. กฎหมายใดเปนกฎหมายสงสดของประเทศและเปนแมบทของกฎหมายอนทงหมด ก. กฎหมายอาญา ข. กฎหมายปกครอง ค. กฎหมายรฐธรรมนญ ง. กฎหมายระหวางประเทศ 2. “ รกกนไวเถด เราเกดรวมแดนไทย จะเกดภาคไหน กไทยดวยกน

เชอสายประเพณ ไมมกดกน เกดใตธงไทยนน ปวงชนทกคนคอไทย”

จากบทเพลงดงกลาวเกยวของกบหลกการของรฐธรรมนญในเรองใด

ก. การท าใหการเมองมความโปรงใส มคณธรรมและจรยธรรม

ข. สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคล ยอมไดรบความคมครองจากรฐธรรมนญ

ค. ประเทศไทยมการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ง. ประชาชนชาวไทยไมวาเหลาก าเนด เพศ หรอศาสนาใด ยอมอยในความคมครองแหงรฐธรรมนญ 3. จากบทสนทนาตอไปนบคคลใดทเขาใจผดเกยวกบสถานะของพระมหากษตรย ก. ขนน ข. องน ค. สมโอ ง. แตงโม 4. เพราะเหตใดจงตองมการถวงดลอ านาจอธปไตย ก. เพราะเปนแสดงถงความชดเจนในทมาของอ านาจในฝายตางๆ ข. เพราะเปนสงเสรมใหองคกรผมอ านาจทงสามฝายท างานแขงขนกน ค. เพราะเปนการแสดงถงความเปนเอกภาพ และอสระในการบรหารประเทศ ง. เพราะเปนการควบคมไมใหองคกรทงหลายผกขาดอ านาจ และใชอ านาจเกนขอบเขต

แตงโม : พระมหากษตรยทรงเปนประมขของรฐ องน : นอกจากนพระองคยงทรงด ารงต าแหนงจอมทพไทยอกดวย ขนน : ทส าคญนะพระมหากษตรยทรงท าหนาทโดยตรงในการบรหารกจการภายในประเทศ สมโอ : แลวพวกเธอรไหม พระมหากษตรยยงทรงเปนผท านบ ารงศาสนา โดยเปนอคร ศาสนปถมภกอกดวย

214

5. ขอใดคอผลทเกดจากการถวงดลอ านาจอธปไตย ก. ท าใหระบบอปถมภหมดไป ข. นกการเมองไมสามารถทจรตได ค. เกดการบรหารทโปรงใส ตรวจสอบได ง. การบรหารงานของฝายบรหารเปนไปอยางรวดเรว 6. กฎหมาย มความหมายตรงกบขอใด ก. กตกาทคนในสงคมรวมกนก าหนดขน ข. ระเบยบทใชควบคมพฤตกรรมคนในสงคม ค. ขอบงคบทใชควบคมพฤตกรรมคนในสงคม ง. กฎทสถาบนหรอผมอ านาจสงสดในรฐก าหนดขน 7. “เดกทกคนจะตองไดรบการศกษาขนพนฐาน 12 ป” จากขอความดงกลาวเกยวของกบ

กฎหมายใด

ก. กฎหมายลขสทธ

ข. กฎหมายการศกษา

ค. กฎหมายคมครองเดก

ง. กฎหมายคมครองผบรโภค 8. ขงซอขนมปงมารบประทาน แลวพบวาในขนมมเศษพลาสตกปะปนอย ถานกเรยนเปนขง นกเรยนจะท าอยางไร ก. ไมซอขนมปงยหอนอก ข. หยบชนใหมมารบประทานแทน ค. บอกเพอนวาอยาซอขนมยหอนอก ง. รองเรยนตอส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค 9. พฤตกรรมใดในขอตอไปนทเมอกระท าแลว จะเปนการละเมดกฎหมายคมครองเดก ก. ครใชนกเรยนใหท าความสะอาดหองเรยน ข. พอใหลกชวยขนดนเพอมาปลกผกสวนครว ค. แมใหลกออกไปขายขนมตามปายรถเมลตอนกลางคน ง. แมลงโทษลกทไมยอมท าการบานโดยการลดเงนคาขนมเปนเวลา 7 วน

215

10. บคคลใดตอไปนน าความรเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภคไปใชไดถกตองทสด ก. แดงมอาการอาหารเปนพษเนองจากดมนมไมไดมาตรฐานจงแจงส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ข. ด าไดรบความไมเปนธรรมจากราคาน าตาลทสงกวาปกตจงแจงตอเจาหนาทต ารวจ ค. เขยวเปนเกษตรกรถกกดราคาจากพอคาคนกลางจงแจงตอกรมการคาภายใน ง. เหลองน าเครองดกแมลงทคดคนเองไปขนทะเบยนจดลขสทธทส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม 11. “กฎเกณฑทคนในสงคมรวมกนก าหนดขนเพอเปนแนวทางในการปฏบต ท าใหสงคมเปนระเบยบเรยบรอย” จากขอความดงกลาวหมายถงขอใด ก. กตกา ข. สทธ ค. ศลธรรม ง. วฒนธรรม 12. ใหนกเรยนอานขาวตอไปน แลวตอบค าถาม นกเรยนคดวาขอใดคอสาเหตส าคญทสดของอบตเหตดงกลาว(การวเคราะห) ก. การขาดสต ข. ความมกงาย ค.การฝาฝนกฎ ง. ความเหนแกตว

เกดอบตเหตรถกระบะพงชนจกรยานยนต บรเวณแยกไฟแดงอทยานสวรรค จ.นครสวรรค โดยรถกระบะขบฝาไฟแดงมาดวยความเรว พงชนเขากบจกรยานยนต จนทะยานขนเกาะกลางถนน และเกอบชนเขากบจกรยานยนตอกคนหนง ทจอดรออยบรเวณจดกลบรถ โดยเหตการณครงนท าใหผข บขจกรยานยนตบาดเจบสาหส เจาหนาทไดชวยเหลอและน าสงโรงพยาบาล แตเสยชวตในภายหลง

ทมา ขาวไทยรฐออนไลน วนท 4 มกราคม พ.ศ. 2559

216

13. จากเนอเพลงทกลาววา “เราเกดมาเปนคนตองหมนฝกฝนใหตรงตอเวลา” นกเรยนคดวาขอใดไมใชผลทเกดขนจากการตรงตอเวลา ก. ท าใหเราเปนคนมสมมาคารวะ ข. ท าใหเรามความซอตรงตอตวเอง ค. ท าใหชวตมระเบยบ และมวนยกบตนเอง ง. สามารถท ากจกรรมตางๆ ตามเวลาทก าหนด 14. ใหนกเรยนอานขาวตอไปน แลวตอบค าถาม จากพฤตกรรมของผโดยสารเครองบนดงกลาว เกยวของกบเรองใดมากทสด ก. การไมเคารพกตกา ข. การขาดมารยาทในการโดยสาร ค. การท าลายชอเสยงของสายการบน ง. การไมเตรยมพรอมในการเดนทาง 15. โจอปนจกรยานมาถงทางมาลาย ซงขณะนนมคนก าลงจะขามถนน ถานกเรยนเปนโจอ นกเรยนจะปฏบตตนอยางไร ก. รบปนจกรยานเพอใหพนจากคนขามทางมาลาย ข. เตรยมหยดเพอรอใหคนขามทางมาลายขามไปกอน ค. ปนจกรยานผานทางมาลายโดยเลยวหลบคนขามทางมาลาย ง. สามารถปฏบตไดทกขอ

เมอวนท 20 ต.ค. 2558 จากกรณทมผใชเฟซบก เผยแพรคลปวดโอ ความยาวประมาณ 5 นาท ระบวา มผโดยสารเครองบน 2 คน ก าลงแสดงพฤตกรรมตอวาและต าหนพนกงานสายการบนแอรเอเชยบนเครองบน พรอมทงยกโทรศพทมอถอขนมาถายคลปวดโอ เนองจากไมพอใจทถกพนกงานสายการบนเชญใหลงจากเครอง สาเหตเนองจากน ากระเปาสมภาระขนาดใหญ ทมน าหนก 7 กโลกรม ขนมาบนเครองบน ซงพนกงานไดแจงวากระเปาขนาดใหญเกน ตองขออนญาตโหลดใตเครอง ท าใหผโดยสารไมพอใจและไดโยนกระเปาไปขางลางตรงประตทางขนเครองบน ขณะทพนกงานสายการบนตางพยายามอธบายเหตผลตามกฎระเบยบของสายการบนเพอใหผโดยสารเขาใจ ซงทายทสดกไดพาชาย 2 คนนลงจากเครองบน ท าใหเทยวบนไฟลทดงกลาวดเลยเปนเวลาครงชวโมง

ทมา ขาวไทยรฐออนไลน วนท 20 ธนวาคม พ.ศ. 2558

217

16. ขณะทแกวเขาแถวซอบตรชมภาพยนตร มคนมาแซงควแกว ถานกเรยนเปนแกวนกเรยนจะท าอยางไร ก. โวยวายเสยงดงวามคนแซงคว ข. เดนไปแทรกดานหนาของคนทมาแซงคว ค. แสดงออกใหเขารวาเราไมพงพอใจทเขามาแซงคว ง. บอกผทแซงคววา เขามาทหลงกตองตอแถวดานหลง 17. ขอใดกลาว ไม ถกตองเกยวกบความหมายของสทธ ก. ประโยชนหรออ านาจโดยชอบธรรมทบคคลพงมพงได ข. ประโยชนหรออ านาจของบคคลทกฎหมายรบรองและคมครองมใหมการละเมด ค. ประโยชนหรออ านาจทจะกระท าการใดๆไดอยางอสระ ตามความพงพอใจตนเอง ง. ประโยชนหรออ านาจของบคคลทจะกระท าการใดๆไดอยางอสระ โดยไดรบการรบรองจากกฎหมาย 18. ถาทกคนในสงคมเคารพในสทธเสรภาพทงของตนเองและผอน จะสงผลใหสงคมเปนอยางไร ก. สงคมมความสงบสข ข. สงคมเกดความพอเพยง ค. สงคมสามารถพงพาตนเองได ง. สงคมพรอมรบการเปลยนแปลง 19. ชมพจอดรถขวางทางเขาออกหนาบานของแตงโมเปนประจ า ท าใหแตงโมล าบากในการเขาออก ถานกเรยนเปนแตงโมนกเรยนจะท าอยางไร ก. ตดปายหามจอดทหนากระจกรถชมพ ข. แจงต ารวจใหมายกรถของชมพไปโรงพก ค. น าเกาอมาวางหนาบานเพอไมใหชมพจอดรถ ง. บอกชมพวาบรเวณหนาบานนมรถเขาออกเปนประจ า 20. บทสนทนาระหวางอมกบป

ป : “ อม การทเธอเอารปของฉนไปลงในเฟสบค แบบนน เธอขออนญาตฉนรยง” อม : “ กเราเหนวามนนารก และตลกด เพอนๆ กข ากน แลวกเขาไปคอมเมนกน เยอะแยะเลยนะป เรากเหนวามนไมมอะไรนะ” ป : “................................................”

218

จากบทสนทนาดงกลาว ถานกเรยนเปนปจะบอกกบอมวาอยางไร ก. ถาเธอลงรปฉน ฉนกจะลงรปของเธอบาง ข. แลวแตนะเอาทเธอสบายใจ แตฉนไมชอบ ค. เธอท าอยางนไมไดนะ เปนการละเมดสทธของฉน ง. ไปลบรปของฉนออกเดยวน ไมงนฉนจะไปฟองคร 21. เจยบก าลงจะแชรภาพผเสยชวต จากเหตการณลอบวางระเบดทแยกราชประสงค เมอวนท 17 สงหาคม 2558 ในสอสงคมออนไลน ขณะนนหวานซงนงอยขางๆไดเหนการกระท าของเจยบ ถานกเรยนเปนหวาน นกเรยนจะท าอยางไร ก. บอกหวานวาท าไดเลย คนอนกท ากน ข. บอกหวานวาเปนการละเมดสทธของผเสยชวต ค. บอกหวานวาอยาแชรเลย ภาพหนากลว ไมสวย ง. บอกหวานวาใหจดเกบภาพลงบนมอถอแทนดกวา 22. ปาสมใจเปนคนรกสตว จงเกบสนขจรจดมาเลยง โดยทกๆเชาปาสมใจจะปลอยใหสนขออกไปขบถายบรเวณสวนสาธารณะทายหมบาน ซงไมคอยม คนไปใชตอนเชา การกระท าของปาสมใจเหมาะสมหรอไม อยางไร ก. เหมาะสม เพราะสตวเลยงตองขบถาย ข. เหมาะสม เพราะตอนเชาสาธารณะทายหมบานไมคอยมคนไปใช ค. ไมเหมาะสม เพราะเปนพนทของสวนรวมทใชรวมกน ง. ไมเหมาะสม เพราะการกระท าดงกลาวท าใหคนทเกลยดสนขต าหนได 23. “ภาระและความรบผดชอบของประชาชนชาวไทยทกคนทตองยดถอปฏบต” จากขอความดงกลาวหมายถงขอใด ก. กตกา ข. หนาท ค. กฎหมาย ง. ขอบงคบ

219

24. ขณะทหนงและเพอนๆ ไปเขาหองน าในหางสรรพสนคา ไดพบชาวตางชาตทาทางมพรธน ากระเปามาวางไว ถานกเรยนเปนหนง นกเรยนจะท าอยางไร ก. หยบกระเปาไปคนชาวตางชาต ข. แจงเจาหนาทรกษาความปลอดภยของหาง ค. ชวนเพอนใหรบเดนหนออกจากหองน า ง. ชวนเพอนไปเปดกระเปาดวยความอยากร 25. มคนมาเสนอขายน ามนพชหนภาษใหกบปาสมจตทขายกลวยทอด ถานกเรยนเปนปาสมจตนกเรยนจะท าอยางไร ก. รบซอแลวน าไปขายตอ ข. บอกใหคนอนรบมาซอของถก ค. รบซอกกตนไวทอดกลวยขาย ง. ไปแจงต ารวจวามสนคาหนภาษมาขาย 26. ออมพบเหนนกทองเทยวชาวตางชาตหยบพระพทธรปในพพธภณฑขนมาถายรปคกน ถานกเรยนเปนออม นกเรยนจะท าอยางไร ก. แจงเจาหนาทพพธภณฑ ข. เขาไปตอวานกทองเทยว ค. ขอนกทองเทยวถายรปตอ ง. บอกใหนกทองเทยววางพระพทธรปลง 27. ทกๆป เมอปดเทอม ครอบครวของแปงจะไปพกผอนทตางประเทศ แตปนกลบเลอกทจะไปพกผอนทจงหวดเชยงใหม เพอเปนการสงเสรมการทองเทยวไทย แสดงวาครอบครวของแปง มสวนรวมกจกรรมทางสงคมในดานใด ก. ดานการเมอง ข. ดานเศรษฐกจ ค. ดานวฒนธรรม ง. ดานสงแวดลอม

220

28. จากกรณภยพบตตางๆทเกดขน เชน น าทวม สนาม แผนดนไหว นกเรยนจะมสวนชวยเหลอในกรณดงกลาวไดอยางไร ก. หยบเงนแมไปบรจาค ข. หยดเรยนไปเปนอาสาสมคร ค. ตดตามขาวสารอยางตอเนอง ง. รวมรณรงคขอรบบรจาคเพอนๆในโรงเรยน 29. “ ประเพณสงกรานตทดก าลงหายไป คนสวนใหญใชปนฉดน าและมการแตงกายทวาบหวว จนกลายเปนเพยงปารตเลนน า” จากขอความดงกลาว นกเรยนจะมสวนรวมในการแกปญหานไดอยางไร ก. ใชขนน าแทนปนฉดน า ข. ใสชดไทยเลนน าสงกรานต ค. รดน าด าหวผใหญในวนสงกรานต ง. ไมใชดนสอพองในการเลนสงกรานต 30. บคคลใดทปฏบตตนไมสอดคลองกบการมสวนรวมและรบผดชอบในกจกรรมทางสงคม ก. ฟารวมแหเทยนในวนเขาพรรษา ข. รงซอสนคา OTOP ในงานกาชาด ค. เมฆลงสมครแขงขนฟตบอลประจ าจงหวด ง. ฝนจดนทรรศการเผยแพรในวนสงแวดลอม 31. ขอใดคอความหมายของสาธารณสมบต ก. งานทท าใหกบประชาชน หรอคนสวนรวมในสงคม ข. กจการเกยวกบการสงเคราะหบคคลทไมสามารถชวยตวเองได ค. ทรพยสนสวนรวมทรฐจดบรการเพอใหประชาชนไดรบประโยชน ง. แนวทางกจกรรมหรอการเลอกตดสนใจของรฐตามความตองการของประชาชน 32. ผงก าลงเขยนขอความทไมสภาพบนก าแพงโรงเรยน ซงขณะนนแนนไดผานมาเหนการกระท าของผง ถานกเรยนเปนผง นกเรยนจะท าอยางไร ก.ปลอยทงไว เพราะไมใชธระ ข. ชวนเพอมาเขยนตอขอความเดม ค. ชนชมกบความกลาหาญของคนทขดเขยน ง. แจงครฝายปกครองเพอใหด าเนนการตอไป

221

33. นกเรยนกบเพอนไปอานหนงสอเตรยมสอบทหองสมด ปรากฏวาเพอนของนกเรยนเหนปกนตยสารรปดาราทชนชอบ เพอนของนกเรยนจงแอบน านตยสารใสกระเปาเพอน าไปเปนของสวนตว นกเรยนจะบอกเพอนวาอยางไร ก. เกบใหดอยาใหครเหนนะ ข. แกลงท าเปนไมเหนขณะเพอนหยบหนงสอใสกระเปา ค. เตอนเพอนวาควรไปยมหนงสอ เพราะเปนหนงสอหองสมด ง. บอกเพอนคนอนใหทราบ เพอทเพอนคนนนจะไดไปบอกคร 34. พฤตกรรมของบคคลใดตอไปนทไมมสวนในการบ าเพญประโยชนเพอสวนรวม ก. ปาชมท าอาหารกลางวนเลยงเดกก าพรา ข. ลงชอบบรจาคทดนสวนตวสรางวดประจ าหมบาน ค. ลงแชมสรางถนนเพอใหคนในหมบานเขาออกสะดวก ง. ปาชนแจกขนมใหชาวบานฟร กอนเปดกจการรานขนม 35. จนดาน าถงขยะสาธารณะไปไวในบานตวเอง เพอทงขยะ จากพฤตกรรมของจนดานกเรยนคดวาเหมาะสมหรอไม ก. เหมาะสม เพราะไมตองเสยเงนซอถงขยะ ข. เหมาะสม เพราะถงขยะตองทงขยะอยแลว จะตงตรงไหนกได ค. ไมเหมาะสม เพราะทบานมถงขยะอยแลว ง. ไมเหมาะสม เพราะถงขยะเปนของสวนรวมไมใชของสวนตว 36. ขอใดคอความหมายของทรพยากรธรรมชาต ก. สงทเกดขนเองตามธรรมชาต ทอยรอบตวเรา ข. สงทเกดขนเองตามธรรมชาต ทมนษยน ามาใชประโยชน ค. สงทเกดขนเองตามธรรมชาต และทมนษยสรางขน ทอยรอบตวเรา ง. สงทเกดขนเองตามธรรมชาต และทมนษยสรางขน ทมนษยน ามาใชประโยชน 37. โครงการแกลงดน เปนโครงการในพระราชด ารเพอแกปญหาดนเปรยวใหสามารถเพาะปลกได ซงสะทอนใหเหนถงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในเรองใด ชดเจนทสด ก. การถนอม ข. การปรบปรง ค. การใชสงทดแทน ง. การน ากลบมาใชใหม

222

38. การปฏบตในขอใดเปนการอนรกษสงแวดลอมทางออม ก. การใชทรพยากรเทาทจ าเปน ข. การน าทรพยากรกลบมาใชซ าอก ค. การใชสงอนทดแทนทรพยากรทท าลายสงแวดลอม ง. การสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการอนรกษทรพยากร 39. ใหนกเรยนอานขาวตอไปน แลวตอบค าถาม

ขอใดเปนผลทเกดขนจากพธบวชปา ก. ทรพยากรธรรมชาตไดรบการดแล รกษา ข. ประเพณทส าคญของทองถนคงอยตอไป ค. เกดความรวมมอ รวมใจ ของคนในชมชน ง. พระพทธศาสนาไดรบการสบทอดตอไปใหยาวนาน 40. ขอไมใชประโยชนของทรพยากรปาไม ก. ชวยปองกนอทกภย ข. เปนตวบงชดานความมนคง ค. เปนปจจย 4 ในการด ารงชวตของมนษย ง. เปนทพกผอนหยอนใจและศกษาหาความร

“พธบวชปา” มวธคดมาจากการตออายตนไมใหเจรญย งยนสบไปตามคตความเชอ ดวยวธการหมจวรใหกบตนไมเชนเดยวกบการบวชพระ "บวชปา" ไมใชเพยงการน าเอาผาเหลองไปผกมดตนไมเทานน แตเปนการเชอมรอยคนทกฝายใหมาอยรวมกน และเปนสญญาใจในการรวมกนคมครองปา สงนเปนวธคดและการกระท าทแยบยล นบเปนการน าความเชอทางศาสนามาประยกตใชในการดแลรกษาปาและแหลงตนน าล าธารเอง

ทมา สวรรณา นมพษณ https://www.gotoknow.org/posts/135507 และมลนธฮกเมองนาน http://www.hmnf.org/

223

ค าชแจงในการท าแบบทดสอบ 1. แบบทดสอบน เปนแบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เชงสถานการณ โดยมรปแบบค าถามใหนกเรยนเลอกแนวทางปฏบต จ านวน 45 ขอ เวลา 60 นาท 2. ใหนกเรยนแทนตนเองเปนบคคลทอยในสถานการณนน 3. ค าตอบทนกเรยนเลอกตามสถานการณทก าหนดใหในแตละขอ ไมใชค าตอบทบงบอกถงพฤตกรรมทถกตองหรอไมถกตอง และไมมผลตอการเรยนของนกเรยน จงขอใหนกเรยนตอบ ใหตรงกบพฤตกรรมของตนเองตามความเปนจรง 4. วธการตอบใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในชองสเหลยมใหตรงกบขอ ก ข ค ง ทนกเรยนเลอกในกระดาษค าตอบเพยง 1 ตวเลอกเทานน และใหนกเรยนตอบแบบทดสอบใหครบทกขอ 5. หากนกเรยนไมเขาใจวธท าหรอขอความใดๆ ทปรากฏในแบบทดสอบ ใหนกเรยนถามครไดกอนลงมอท า

ชอ_____________________________นามสกล_______________________

ชน___________________ เลขท___________________

แบบทดสอบวดคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

224

1. ในการเขารวมกจกรรมฐานอาเซยนนาร ผเขารวมกจกรรมทกคนจะไดประทบตราเขารวมฐานลงในสมดกจกรรม แตหวานปวยจงนอนทหองพยาบาล ออเกรงวากลมของตนจะไดคะแนนนอย จงน าสมดกจกรรมฐานของหวานไปประทบตราแทน ซงแตงกวาเหนพฤตกรรมของออ แตงกวาควรท าอยางไร ก. บอกออวา ถาครจบไดจะถกปรบแพ (2 คะแนน) ข. รบเดนหน เพราะกลวถกมองวาสมรรวมคด (1 คะแนน) ค. ชวนออไปสารภาพกบคร แลวน าสมดคะแนนไปคนคร (3 คะแนน) ง. บอกออวา ใหลบตราประทบออกเพราะผดกตกา เอาเปรยบกลมอน (4 คะแนน) 2. ณ หางสรรพสนคาแหงหนง ไดมการแจกคปองเพอซอน ามนพชลดราคา 1 คปองตอการซอน ามนพช 3 ขวด ซงในการซอแตละครง สามารถใชไดเพยงหนงคปอง ปาชมมอยแลว 1 ใบ และพบคปองตกอยอก 1 ใบ ปาชมจงไดน ามาใชในการช าระเงนทเคานเตอรทง 2 ใบ พนกงานทเคานเตอรจะท าอยางไร ก. รบช าระเงนตามปกต เพราะเดยวลกคาจะโวยวาย (1 คะแนน) ข. อธบายวธการใชคปอง ตามหนาทของพนกงานทด (3 คะแนน) ค. น าคปองไปแจงหวหนา เพอบนทกลงในประวตการท างานทด (2 คะแนน) ง. แจงใหปาชมทราบวา สามารถใชไดใบเดยว เพราะเปนไปตามกตกาการซอสนคา (4 คะแนน) 3. กอนสอบวชาหนาทพลเมอง มนถามมดวา ตองการใหตนสงโพยขอสอบวชานใหกบมดหรอไม มดตอบวาไมตองการ มดมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. เพอความภมใจในคะแนนของตน (2 คะแนน) ข. ถาถกครจบไดแลวจะหมดสทธสอบ (1 คะแนน) ค. เปนการท าผดกฎการสอบ และเปนการโกงเพอนคนอนๆ (4 คะแนน) ง. ถาเพอนในหองคนอนรวาลอกขอสอบ เพอนจะไมคบตนเอง (3 คะแนน) 4. ณ หางสรรพสนคาแหงหนง นารนทรและเพอน ๆ ก าลงหาทจอดรถ ซงทกทเตมหมด ยกเวนทจอดรถส าหรบคนพการทยงวางอย เพอนจงบอกนารนทรใหขบเขาไปจอด แตนารนทรไมยอมจอดรถตรงทจอดส าหรบคนพการจงขบรถเลยไป นารนทรมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ไมอยากเสยคาปรบ (1 คะแนน) ข. เพอนจะไดชนชมในการกระท าของเรา (2 คะแนน) ค. จะไดไมฝาฝนกฎของหาง และเปนการละเมดสทธคนพการ (4 คะแนน) ง. เพอกระตนใหเพอนเหนวาถาเราจอดตรงน แลวคนพการจะจอดตรงไหน (3 คะแนน)

225

5. ขณะทฉวกบเพอนๆ กลบบานโดยรถไฟฟาใตดน ฉวรสกหวจงน าอาหารและน าดมมารบประทาน แอนจงบอกฉววา การกระท าดงกลาวเปนขอหามของรถไฟฟาใตดน แอนมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ถาเจาหนาทมาพบจะถกเชญลงจากรถไฟฟา (1 คะแนน) ข. เพอใหคนอนบนรถไฟฟาใตดนเหนถงการรกษากฎระเบยบ (3 คะแนน) ค. ตองการใหทกคนปฏบตตามกฎระเบยบของของสถานทนนๆ (4 คะแนน) ง. อยากไดรบค าชมเชยจากเพอนๆวาปฏบตตามกฎของรถไฟฟา (2 คะแนน) 6. ในวนทเอไมไดท างาน มกจะเปดเพลงเสยงดงกอใหเกดความร าคาญและรบกวนคนขางบาน คนขางบานจงมาบอกแมของเอ แมจงใชออมซงเปนพสาวเอ เดนไปปดวทย การเดนไปปดวทยของออมเปนเพราะเหตผลในขอใด ก. ตองถกแมบน ถาใชแลวไมไป (1 คะแนน) ข. เพอแมจะไดเหนวาเปนลกทเชอฟง (3 คะแนน) ค. เพอทแมจะไดอารมณด ใหคาขนมเพม (2 คะแนน) ง. เพอใหนองรวาพฤตกรรมดงกลาว กอใหเกดความร าคาญตอผอน (4 คะแนน) 7. ขณะทครก าลงหนหลงเขยนกระดาน กองกบกงไดขย ากระดาษปาใสเพอนคนอน ๆ ในหองเรยน กบซงเปนหวหนาหองจงหนไปต าหนเพอนทงสอง กบมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. กลวเรยนไมเขาใจ แลวจะไดเกรดไมด (2 คะแนน) ข. เหนใจเพอนรวมหองคนอนทเรยนรวมกน (3 คะแนน ) ค. กลวถกครต าหนวาไมดแลความเรยบรอยในหอง (1 คะแนน) ง. กองกบกงจะไดรวาการกระท าของตนรบกวนการเรยนของผอน (4 คะแนน) 8. เตปวยเขาโรงพยาบาล แลวไมมใครดแลสนขทบาน เตจงแอบน าสนขเขามาในโรงพยาบาล ตนหอมซงเปนพยาบาลเหนจงบอกเตวาหามน าสนขเขามาในโรงพยาบาล ตนหอมมเหตผลอยางไร ทท าเชนนน ก. เพอจะไดรบการยกยองวาปฏบตหนาทอยางเขมแขง (2 คะแนน) ข. เพอเปนการชวยใหผปวยคนอนไมตองทนเสยงสนข (3 คะแนน) ค. เพอไมใหถกหวหนาพยาบาลต าหนวาบกพรองตอการท างาน (1 คะแนน) ง. เพอเปนการบอกวาเตก าลงละเมดสทธของผปวยคนอน ๆ ทนอนรกษาตว (4 คะแนน)

226

9. ในหองเรยนของนกเรยนมเพอนทเปนชนกลมนอยจากภาคเหนอมาเรยนรวมกน ซงนกเรยนคนดงกลาวพดไมชด จงท าใหเพอนคนอนๆ ลอเลยนเปนทสนกสนาน แตนกเรยนกลบไมลอเลยนเพอนคนดงกลาว พรอมกบบอกเพอนคนอนวาไมควรท าอยางนน นกเรยนมเหตผลอยางไร ทท าเชนนน ก. เพอเปนการใหเกยรตเพอน (4 คะแนน) ข. ถาครรแลวจะถกต าหนวาเปนเดกไมด (1 คะแนน) ค. เพอแสดงใหเพอนเหนวา ตนเองไมดถกผอน (3 คะแนน) ง. เพอนทเปนชนกลมนอยจะไดยอมคยและเลนกบตนเอง (2 คะแนน) 10. ตนเปนนกเรยนโรงเรยนแหงหนง เมอถงงานแขงขนกฬาฟตบอลระหวางโรงเรยน ตนกลบไปเชยรทมตรงขาม ท าใหเตยซงเปนเพอนตน โกรธตนทไมเชยรทมโรงเ รยน ตนจะบอกเตยดวยเหตผลอยางไร ก. ถงจะเชยรทมอนกไมถกหกคะแนน (1 คะแนน) ข. การเชยรกฬาเปนเรองสวนตว ทกคนจะเชยรทมใดกได (4 คะแนน ) ค. เพอนอกโรงเรยนใหชวยเชยร เดยวเพอนจะพาไปเลยงขาว (2 คะแนน) ง. การเชยรทมอนเปนการแสดงน าใจนกกฬาสรางความสามคค (3 คะแนน ) 11. ในการประชมกลมยอย เสอเสนอความคดเหนแตกวางไมเหนดวย กวางมกจะพดแทรกความคดเหนของเสออยบอยครง จนท าใหเกดการเถยงกน กบในฐานะทเปนประธานกลมจงพยายาม ไกลเกลย กบมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ไมอยากใหสมาชกในกลมต าหนวานงเฉย (1 คะแนน) ข. เปนการไกลเกลยใหเพอนยอมรบฟงความคดเหนของคนอน (4 คะแนน) ค. การประชมจะไดด าเนนตอไป เพอทงานจะไดเสรจทนตามเวลา (2 คะแนน) ง. ใหเพอนคนอนเหนถงความสามารถของตนซงเปนประธานกลม ในการไกลเกลยขอขดแยง (3 คะแนน)

227

12. ในการจดทศนศกษาเสนทางธรรมชาตปาชายเลน ครไดใหแผนทโดยใหนกเรยนแตละกลมเดนส ารวจแลวกลบมาใหทนภายในเวลาทก าหนด เพอรบของรางวลส าหรบผชนะ ปรากฏวาเมอถงทางแยก แกมซงเปนหวหนาทมบอกใหแยกไปทางซาย แตออมสนซงเปนรองหวหนาทมบอกวา จากแผนทนาจะแยกไปทางขวากสามารถเดนถงทหมายไดเหมอนกน ถานกเรยนเปนหนงในผรวมทม นกเรยนจะท าอยางไร ก. ขอดแผนท เพอชวยกนดเสนทาง จะไดชนะและกลบไปรบ รางวลจากคร (2 คะแนน) ข. บอกใหเพอนใจเยน คอยๆหาทางกลบ เพอแสดงใหเพอนเหนตนเปนผรวมทมทด (3 คะแนน) ค. บอกใหเพอนยอมรบฟงความคดเหนทแตกตางกน จากนนจงหาขอสรปเพอใหกลบถงทหมาย (4 คะแนน) ง. ปลอยใหสองฝายแสดงความคดเหนกนไป แลวคอยรอขอสรป เพราะถาเลอกฝายใดฝายหนง เพอนจะโกรธ (1 คะแนน) 13. ในการอภปรายหวขอ “ท าอะไรตามใจคอไทยแท” คณครใหโอกาสนกเรยนไดแสดงความคดเหน ซงแบงกกไดยกมอแสดงความคดเหนดวย แตปรากฏวา คณครไมเหนดวยกบความคดแบงก แบงกจะท าอยางไร ก. ไมแสดงความคดเหนใดๆอก (1 คะแนน) ข. ฟงความคดเหนของครเพยงอยางเดยว เพราะจะไดไมถกหกคะแนน (2 คะแนน) ค. ฟงความคดเหนของคร เพอทเพอนจะไดเหนวาตนเปนคนรจกกาลเทศะ (3 คะแนน) ง. ฟงความคดเหนของคร พรอมทงยกมอเมอจะแสดงความคดเหนทเกยวกบมมมองของตน (4 คะแนน) 14. ในคาบวชาแนะแนว คณครไดใหนกเรยนจบคกน เพอท ากจกรรม “รบฟงเขา เขาใจเรา” โดยเปนกจกรรมทใหบอกขอดและขอเสยของอกฝาย อญญากบององจงจบคกนท ากจกรรมดงกลาว ขณะทอญญาบอกขอเสยององ แตององรบไมไดและกลาวหาวาอญญามอคตกบตนเอง อญญาจะท าอยางไร ก. ไมพดตอเพราะกลวเพอนจะโกรธตนเอง (1 คะแนน) ข. เลนกจกรรมตอไปใหจบ เพอจะไดรบคะแนนในการท ากจกรรม (2 คะแนน) ค. บอกใหเพอนเขาใจวามนเปนการแสดงความคดเหน เพอทเพอนจะไดเขาในเราวาไมไดอคต (3 คะแนน) ง. อธบายใหเพอนเขาใจ เพราะในการท างานขางหนายอมตองเจอสถานการณแบบ เพราะฉะนน กจกรรมในวนนเปนการฝกการรบ ฟงความคดเหนของผอน (4 คะแนน)

228

15. สายไหมเปนผจดกจกรรมคายอาเซยน ซงไดไปส ารวจสถานทกบคณะท างานเรยบรอยแลว แตปรากฏวาเมอถงวนใกลเดนทาง เกดพายพดถลมพนท แตวซงเปนหนงในคณะท างานจงเสนอวาควรเลอนวนท ากจกรรม จงท าใหเกดการโตแยงกบสายไหม เพราะสายไหมบอกวาตนไดเตรยมทกอยางเรยบรอยแลว ถานกเรยนเปนผอนมตกจกรรมคายจะท าอยางไร ก. นงเฉย เพราะถาเหนดวยกบฝายใดฝายหนงเพอนจะโกรธ คดวาล าเอยง (1 คะแนน) ข. ใชหลกเหตผลในการตดสน เพอทคณะท างานจะไดเหนถงความยตธรรมในการท างาน (3 คะแนน) ค. บอกใหเพอนทงสองใจเยน แลวคอยหาขอมลคยกน เพอทเพอนจะไดชมวาเปนคนทรบฟง ความคดเหน (2 คะแนน) ง. อธบายใหเพอนตางยอมรบฟงความคดเหนซงกนและกน เพอหาขอสรปทดทสด และเกด ประโยชนกบกจกรรม (4 คะแนน) 16. ในรายวชาหนาทพลเมอง คณครไดมอบหมายใหนกเรยนท างานกลม แตตาลไมยอมชวยเพอนท างานกลมโดยใหเหตผลวาตนเองจายเงนมากกวาคนอน ยอมตองท างานนอยกวาคนอน ถานกเรยนเปนเพอนสนทของตาล นกเรยนจะท าอยางไร ก. บอกใหตาลมาชวยเพอน เพอทงานจะไดเสรจ (2 คะแนน) ข. บอกใหตาลซอขนมมาเลยงเพอน เพอนจะไดไมโกรธ (1 คะแนน) ค. บอกใหตาลเขาใจวาเปนงานกลม ทกคนตองชวยกน งานจงจะส าเรจ (4 คะแนน) ง. บอกใหตาลชวยเพอนบาง เพอใหเพอนคนอนๆในกลมเหนวาตนเองเปนคนท าในสงทถกตอง (3 คะแนน) 17. เอเปนประธานกลม จงวางแผนก าหนดการท างานของสมาชกในกลม โดยไมไดถามความสมครใจ จงท าใหแจนไมพอใจเพราะเปนงานทแจนไมถนด แจนจะท าอยางไร ก. ท าตามทเอก าหนด เนองจากกลวถกมองวาเรองมาก (1 คะแนน) ข. ท าตามทเอก าหนด แตบอกเอวาครงหนาตองใหเลอกตามความสมครใจ (2 คะแนน) ค. ประชมหารอกบสมาชกคนอน เพอใหยกเลกแผนการท างานเดม และหาแนวทางใหม (3 คะแนน) ง. ประชมหารอกบสมาชกคนอน เพอชวยกนคดวางแผนปรบ แนวทางในการท างาน (4 คะแนน)

229

18. ในงานกลมปอไดรบมอบหมายใหท างานตามความถนดของตน เมอปอท างานเสรจเรยบรอย แตปานท างานไมเสรจ ปอจงอาสาเขาไปชวยปาน ปอมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. อยากไดรบค าชมเชยวาเปนคนมน าใจ (2 คะแนน) ข. ถางานกลมเสรจไมทน จะถกตดคะแนน (1 คะแนน) ค. เปนการแสดงน าใจในการชวยเหลอเพอน (3 คะแนน) ง. เพอทงานในกลมจะไดส าเรจลลวงไปไดดวยด (4 คะแนน) 19. ครไดขอรองใหแนนกบผงมาชวยครท าปายชอเพอใชในการอบรม โดยใหท าคนละ 20 ชน ปรากฏวาแนนท าปายชอเสรจกอนผง แนนจงถามผงวาจะใหชวยหรอไม แนนมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ผงจะมองวาตนไมมน าใจ (1 คะแนน) ข. เพอใหงานส าเรจลลวงไปไดดวยด (4 คะแนน ) ค. เพอแสดงน าใจทมในการชวยงานผง (3 คะแนน ) ง. รบท างานใหเสรจ ครจะไดใหทานขนม (2 คะแนน ) 20. พรงนเปนงานวนเปดโลกกจกรรมของโรงเรยน แตชมรมของนกเรยนยงจดซมกจกรรมไมเสรจ นกเรยนในชมรมจงตกลงกนวาจะจดใหเสรจภายในวนน แอนซงบานอยไกลจากโรงเรยนมาก ตกลงจะอยชวยจดใหเสรจ แตเพอน ๆ ตางกบอกไมเปนไร ใหแอนรบกลบบาน แตแอนกยงยนยนทจะอยท างานจนเสรจ แอนมเหตผลใดทท าเชนนน ก. กลวจะไมผานกจกรรมชมรม ถางานไมส าเรจ (1 คะแนน) ข. เพอจะไดรบค าชมเชยในการรวมมอรวมใจกนท างานไมทงเพอน (2 คะแนน ) ค. เพอใหงานส าเรจลลวงไปไดดวยด จากการรวมมอรวมใจของทกฝาย (4 คะแนน ) ง. เพอใหเพอนในชมรมเหนวาตนเองแมบานไกล กยงชวยกนท างาน จนงานกลมส าเรจ (3 คะแนน ) 21. เนยมความสามารถในการวาดรป แตมกท างานเสรจชาเสมอ เมอมงานกลมจงมกท าใหงานกลมเสรจชาไปดวย กระตายซงเปนหวกลมจงไปบอกใหเนยรบท า และตดตามงานของเนยเปนระยะ กระตายมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. เพอทงานกลมจะไดเสรจสงครไดตามก าหนด (3 คะแนน) ข. ครจะไดชมเชยวาเปนกลมทสงงานตรงตอเวลา (2 คะแนน) ค. ถาสงงานไมตรงตามก าหนด ครจะไมรบตรวจงาน (1 คะแนน) ง. เปนการกระตนใหเนยเหนวาทกคนตองรบผดชอบงานของตนเอง (4 คะแนน)

230

22. อารมน าสนขมาเลยงทบาน โดยบอกวาจะดแลเปนอยางด แตเมอเวลาผานไปอารมไดปลอย ปละละเลยไมดแลสนขจนสนขลมปวย อารมจงรบพาสนขไปหาหมอ อารมมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ถาพอรเรอง จะถกดทไมดแลสนข (1 คะแนน) ข. ถาสนขไมหาย พอจะไมใหเลยงอก (2 คะแนน ) ค. เพอเปนการดแลรบผดชอบสตวเลยงของเรา (4 คะแนน ) ง. เพอเปนการแสดงใหพอเหนวาตนเอาใจใสสนข (3 คะแนน ) 23. เปาเปนเวรท าความสะอาดรวมกบเพอนๆอก 5 คน แตเพอนๆมกไมคอยมาท าเวรและยงชกชวนเปาไมใหท าเวรอกดวย แตเปาปฏเสธ และยงไปท าเวรตามปกต เปามเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. เพอจะไดรบรางวลหองเรยนสะอาด (2 คะแนน) ข. ถาไมไปท าเวรจะถกครใหท าเวรตลอดสปดาห (1 คะแนน) ค. เพอเปนแบบอยางใหเพอนคนอน รจกรบผดชอบตอหนาทของตนเอง (3 คะแนน) ง. เพอแสดงใหเหนถงการรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย และไมทงงานใหเปนภาระ ของผอน (4 คะแนน) 24. กบเพงเขามาเปนพนกงานใหม และไดรบมอบหมายจากเพอนในกลมใหเปนคนจดท าสอน าเสนองานตอทประชมในวนพรงน แตปรากฏวากบท างานไมเสรจ กบจงน างานกลบไปท าตอทบาน กบมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. ถางานไมเสรจจะถกลงโทษไมใหผานชวงฝกงาน (1 คะแนน) ข. เพอทหวหนาไดชมเชยวาเปนคนขยน มความรบผดชอบ (2 คะแนน) ค. เพอใหเพอนรวมงานคนอน เหนถงการทมเท รบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย (3 คะแนน) ง. เพอเปนการแสดงออกรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมายและปฏบตงานใหดทสด(4 คะแนน) 25. สมาชกชมรมรกพฤกษา ไดรวมกนจดกจกรรมศกษาเสนทางธรรมชาต ณ ปาชายเลน โดยตกลงกนวาทกคนจะตองจายเงนคนละ 200 บาท เพอเปนเงนสนบสนนในการจดกจกรรม แตเมอถง วนเดนทางปรากฏวาแตนตกบนไดขาหก ท าใหไมสามารถไปรวมกจกรรม แตไดฝากเงนมากบ ตนออซงเปนเพอนขางบานจายใหแทน แตนมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. กลวไมผานชมรมกจกรรมชมรม (1 คะแนน) ข. เพอใหเพอนเหนวาตนเองเปนคนไมทงงาน ไมทงภาระใหกบผอน (3 คะแนน) ค. เพอทครจะไดชนชมวาแมบาดเจบกอยากมสวนรวมกบกจกรรมรกพฤกษา (2 คะแนน) ง. เพอเปนการรบผดชอบงานในสวนของตน และจะไดไมกระทบตองานกลม (4 คะแนน)

231

26. อาแกวเปนอาของสายใจ ขายอาหารตามสงอยหนาโรงเรยน อาแกวมกจะทงเศษอาหารลงคลองทหนาโรงเรยนเสมอ สายใจควรท าอยางไร ก. นงเฉย เพราะถาพดไปจะถกอาแกวด (1 คะแนน) ข. บอกอาแกววาเปนการกระท าอยางทไมด เพอแสดงใหเหนวาตนเองใสใจสงแวดลอม (3 คะแนน) ค. อธบายวาการกระท าแบบไมด เพราะคลองเปนของสวนรวม ทกคนตองชวยกนรกษา (4 คะแนน) ง. บอกอาแกววาถาท าแบบนน าในคลองจะเนา แลวรบไปเลาใหคณครฟง เพอคณครจะไดชมเชย (2 คะแนน) 27. ชมชนของนกเรยนเกดน าทวมใหญ และขาดแคลนก าลงคน ในการชวยขนกระสอบทราย นกเรยนจงไปชวย ตามเหตผลในขอใด ก. เพราะกลวถกมองไมด วาไมมน าใจ (1 คะแนน) ข. เพราะน าจะไดไมทวมชมชนไปมากกวาน (3 คะแนน) ค. เพราะจะไดน ากระสอบทรายไปไวทบานตวเองดวย (2 คะแนน) ง. เพราะถอวาตนเปนสวนหนงของชมชน ตองชวยเหลอซงกนและกน (4 คะแนน) 28. แพนเคกเปนดาราก าลงจะไปรวมงานประกาศผลรางวลตกตาทอง แตระหวางเดนทางแพนเคกพบเหตการณมผประสบอบตเหตถกรถชน แพนเคกจงลงไปชวย เพราะเหตผลในขอใด ก. จะไดไมถกมองวาแลงน าใจ (1 คะแนน) ข. เพราะอาจมนกขาวมาท าขาว (2 คะแนน) ค. เพราะจะไดอพรปลงเฟสบค คนจะไดมองวาเปนดาราทด (3 คะแนน) ง. เพราะเปนการชวยเหลอเพอนมนษยดวยกน ( 4 คะแนน) 29. โดมขบรถก าลงจะไปสมครงาน แตพบวารถคนหนาจอดเสยอย โดยมต ารวจ 1 คน และคนขบมอเตอรไซดรบจางอก 1 คน ก าลงชวยกนเขนรถเพอไปจอดไวขางทาง โดมจงลงไปชวยเขนรถดวย โดมท าเชนนนเพราะเหตผลในขอใด ก. เพราะจะถกมองวาไมมน าใจ (1 คะแนน) ข. เพอทจะไดไปสมครงานไดทนเวลา (2 คะแนน ) ค. เพอทจะไดรบเปดชองทางการจราจร (4 คะแนน ) ง. เพอจะไดเปนตวอยางใหรถคนอนมาชวยกน (3 คะแนน )

232

30. ทชมชนเจรญสขไมมไฟฟาตดตามทาง บานของเปซงขายอปกรณไฟฟา จงตดหลอดไฟดวงใหญไวหนาบานของตนเพอใหคนทสญจรผานไปมาสามารถมองเหนทางตอนกลางคน เปมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. เพอนแสดงความมน าใจตอชาวบาน (3 คะแนน) ข. เพอจะไดรบค ายกยองจากคนในชมชน (2 คะแนน ) ค. เพอใหคนในชมชนไดใชประโยชนรวมกน (4 คะแนน) ง. กลวถกชาวบานนนทาเพราะทบานขายอปกรณไฟฟา (1 คะแนน) 31. นกเรยนอาศยอยในกรงเทพมหานคร ซงไมมปญหาเรองน าประปาขาดแคลน สามารถใชน าไดตลอดทงป แตในปนปรากฏวาในภาคตางๆของประเทศไทย ประสบปญหาสถานการณภยแลง ท าใหไมสามารถเพราะปลกได นกเรยนจงชวยประหยดน า นกเรยนคดวาจากสถานการณดงกลาว เกยวของกบนกเรยนอยางไร ก. เพราะถาไมประหยดน าจะถกแมบน (1 คะแนน) ข. เพราะทบานจะไดมน าใชตลอดทงป (3 คะแนน) ค. ทบานจะไดไมตองเสยคาน าประปาแพง (2 คะแนน) ง. เพราะการประหยดน าเปนเรองททกคนตองชวยกน (4 คะแนน) 32. นกเรยนและครอบครวก าลงจะไปเทยวภทบเบก จ.เพชรบรณ ขณะทนกเรยนก าลงดขาวภาคค า มขาวปญหาเอกชนรกล าพนทบนภทบเบก ไดมการน าพนทไปใชผดวตถประสงคในปจจบน จนท าใหเกดปญหาแหลงทองเทยวและปญหาสงแวดลอมเสอมโทรม นกเรยนคดวาจากปญหาดงกลาวเกยวของกบนกเรยนอยางไร ก. เพราะจะไดรบเปลยนทเทยวแทน (2 คะแนน) ข. เพราะถาไมรบบอกจะถกบนในภายหลง (1 คะแนน) ค. เพราะปญหาสงแวดลอมเปนเรองของทกคนในสงคม ทจะชวยกนตดตาม รบทราบขาวสาร และชวยกนดแลรกษา (4 คะแนน) ง. เพราะคนในครอบครวจะไดเหนวานกเรยนเปนผตดตามขาวสารตางๆ ทสงผลกระทบตอ ตนเองและคนในสงคม (3 คะแนน)

233

33. จากการใชพลงงานไฟฟาทมากเกนไป และปญหาภาวะโลกรอน กระทรวงพลงงาน ขอความรวมมอประชาชนทวประเทศ รวมกจกรรม “พรอมใจปดไฟ...ใหโลกพก” เปนเวลา 1 ชวโมง ระหวางเวลา 20.30 – 21.30 น. พรอมกบเมองใหญทวโลกทรวมกจกรรมน โดยทบานของนกเรยนกเขารวมกจกรรมน นกเรยนคดวาจากปญหาดงกลาวเกยวของกบนกเรยนอยางไร ก. ถาไมประหยดไฟจะถกแมบนวาไมรจกประหยด (1 คะแนน) ข. การชวยทบานประหยดไฟจะท าใหไดคาขนมเพม (2 คะแนน) ค. เพอแสดงใหทบานเหนวานกเรยนรจกประหยด และรจกใชพลงงาน (3 คะแนน) ง. เปนการท าแสดงถงความรวมมอ ทจะชวยกนประหยดพลงงานไฟฟา และเพอเปนการลดภาวะ โลกรอน (4 คะแนน) 34. โรงเรยนของนกเรยนก าลงเผชญภาวะปญหาขยะลนโรงเรยน เนองจากนกเรยนทงขยะไมเปนทเปนทาง ท าใหบรเวณรอบๆ โรงเรยนสกปรก นกเรยนกบเพอนๆจงชวยกนเกบขยะหลงเลกเรยน นกเรยนคดวาจากสถานการณดงกลาวเกยวของกบนกเรยนอยางไร ก. เพอใหไดรบการชนชมจากเพอนๆและคณครวารจกชวยเหลอโรงเรยน (2 คะแนน) ข. ถาไมชวยกนดแลความสะอาดรอบๆโรงเรยนกจะถกคณครต าหนหนาเสาธง (1 คะแนน) ค. เพอเปนแบบอยางใหนกเรยนคนอนท าตาม ในการรกษาความสะอาดของโรงเรยน (3 คะแนน) ง. เพอเปนการท าประโยชนใหกบสวนรวมในการดและรกษาความสะอาดของโรงเรยน (4 คะแนน) 35. นกเรยนกบเพอนๆ ไปเลนกนทสนามเดกเลน และเหนกองขยะก าลงเกดไฟลกไหม เพอนๆจงบอกนกเรยนวาใหชวยกนดบไฟ นกเรยนคดวาจากเหตการณดงกลาวเกยวของกบนกเรยนอยางไร ก. แสดงถงความมน าใจ ไมนงดดาย (3 คะแนน) ข. เพอทชาวบานจะไดใหรางวลในการท าความด (2 คะแนน) ค. ถาไมชวยดบไฟแลวไฟอาจลกลามจะท าใหถกท าโทษได (1 คะแนน) ง. เพอเปนการชวยเหลอสวนรวมไมใหเกดอนตรายจากไฟไหม (4 คะแนน)

234

36. กระทรวงสาธารณสขไดมาใหความรเรองไขเลอดออกกบนกเรยนทโรงเรยน พรอมทงแจก

ทรายอะเบท เพอใหไปก าจดลกน ายงลายทบาน เมอนกเรยนไปถงบานพบวาบานของนกเรยนม

ทรายอะเบทอยแลว นกเรยนจงน าไปใหกบคนขางบานทเปนสวนมะมวง นกเรยนมสาเหตใดทท า

เชนนน

ก. เปนการแสดงน าใจกบคนขางบาน (3 คะแนน) ข. คนขางบานจะไดน ามะมวงมาใหกนฟร (2 คะแนน) ค. ถาแมมาเหนทรายอะเบทอยเตมบาน จะถกบนวาเอามาแลวไมใช (1 คะแนน) ง. เปนการชวยลดปญหายงลาย และเปนการปองกนโรค ไขเลอดออก (4 คะแนน) 37.นกเรยนไปทศนศกษากบโรงเรยนทอทยานแหงชาตภกระดง จงหวดเลย ระหวางทางเดนขน ภกระดง นกเรยนและครเหนขยะอยสองขางทาง จงชวยกนเกบขยะตามรายทาง นกเรยนมเหตผลใดทท าเชนนน ก. ถาไมท าจะถกครดทไมชวยเกบขยะ (1 คะแนน) ข. เพอสรางชอเสยงทดใหกบโรงเรยน (2 คะแนน) ค. เพอเปนการชวยรกษาสงแวดลอม และท าเพอสวนรวม (4 คะแนน) ง. ใหเพอนคนอนเหนวาไมควรนงดดายในการรกษาความสะอาด (3 คะแนน) 38. กาฟวเปนเพอนหองเดยวกบโอม อยมาวนหนงกาฟวเหนโอมสบบหรในหองน าชาย จงรบวงไปบอกคณครฝายปกครอง กาฟวมเหตผลอยางไรทท าเชนนน ก. กลวจะถกต าหนจากคร ถาไมบอกความจรง (1 คะแนน) ข. เพอตนเองจะไดรบเกยรตบตรคนดของโรงเรยน (2 คะแนน) ค. ตองการแสดงใหคณครเหนวาตนเปนคนกลาหาญและยดมนในความถกตอง (3 คะแนน) ง. เปนหนาทของนกเรยนทกคนทจะชวยกนสอดสองดแลไมใหมการกระท าผดกฎระเบยบ เกดขนในโรงเรยน(4 คะแนน) 39. มรถบรรทกขนทรายท าทรายหลนหนาบานของนกเรยนเปนจ านวนมาก นกเรยนจงน าไมกวาดมากวาดทราย นกเรยนมสาเหตใดทท าเชนนน ก. เพอใหคนในชมชนสญจรไดสะดวก (3 คะแนน) ข. เพอชวยแบงเบาภาระแม และอาจไดคาขนมเพม (2 คะแนน) ค. เพอเปนการปองกนอบตเหตจากรถทสญจรไปมา (4 คะแนน) ง. เมอแมกลบมาจากท างาน แลวหนาบานไมสะอาดจะถกแมบน (1 คะแนน)

235

40. นกเรยนเกบกระเปาเงนได จงน าไปสงสถานต ารวจเพอตามหาเจาของ เมอเจาของกระเปาเงนมารบคนจงมอบสนน าใจใหกบนกเรยน แตนกเรยนไมรบสนน าใจ นกเรยนมสาเหตใดทท าเชนนน ก. เปนแบบอยางทดใหกบสงคม (3 คะแนน) ข. ถารบจะถกแมดวาเหนแกสนน าใจ (1 คะแนน) ค. แสดงถงความซอสตยและเปนการชวยเหลอผอน (4 คะแนน) ง. คณครจะไดใหเพอนปรบมอใหในทประชมระดบ (2 คะแนน) 41. ชมชนของนกเรยนไดรบงบประมาณจากรฐในการจดสรางฝายเกบน าขนาดใหญ ซงตองใชพนทปาบางสวนของชมชน ท าใหชาวบานเกดความคดเหนขดแยง แบงออกเปนสองฝาย ระหวางฝายสนบสนนกบฝายคดคาน ถานกเรยนอยในฐานะผน าชมชน นกเรยนจะแกปญหานอยางไร ก. รบสรางฝายเกบน าเพราะกลวทางรฐมาตรวจสอบ (1 คะแนน) ข. เปรยบเทยบขอดขอเสยเพอหาขอสรปในการสรางฝาย แลวจงตดสนใจในฐานะผน าชมชน (3 คะแนน) ค. จดประชมชาวบานเพอหาขอสรปททกคนเหนตรงกน เพอทจะไดเกดประโยชนกบสวนรวม มากทสด (4 คะแนน) ง. บอกชาวบานใหมาเสนอความคดของฝายตน เพอทชาวบานจะไดชมเชยวานกเรยนเปนผน าทม ความเปนกลาง (2 คะแนน) 42. นกเรยนเปนคณะกรรมการโรงเรยน มหนาทดแลเงนในสวนของการจดกจกรรมตางๆของคณะกรรมการนกเรยน ตอมานกเรยนพบวาประธานนกเรยนทจรตน าเงนไปใชสวนตว นกเรยนจะแกปญหานอยางไร ก. แจงคณครเพอใหไดรบค าชมเชยวาเปนคนซอสตย (2 คะแนน) ข. แจงคณครเพอทเพอนๆจะไดยอมรบวาเปนคนด ไมเหนแกพวกพอง (3 คะแนน) ค. ท าเปนไมรไมเหน เพราะกลวประธานนกเรยนซงเปนเพอนสนทโกรธ (1 คะแนน) ง. ด าเนนการใหมการตรวจสอบ เพราะถอวาการทจรตกอใหเกดความเสยหายตอสวนรวม (4 คะแนน)

236

43. นกเรยนในโรงเรยนบางสวนก าลงประสบปญหาภาวะโรคอวน ซงเปนผลท าใหสขภาพของนกเรยนไมแขงแรง เจบปวยบอย ผอ านวยการจงใหครมะลซงเปนครทดแลดานน ด าเนนการแกไขปญหาดงกลาว ครมะลจะแกปญหานอยางไร ก. รบด าเนนการใหนกเรยนควบคมอาหารทนท เพอจะไดรบค าชมจากผบรหาร (2 คะแนน) ข. บงคบใหนกเรยนลดความอวน เพราะกลวจะถกผบรหารต าหนวาไมใสใจนกเรยน (1 คะแนน) ค. ท าตนใหเปนแบบอยางกบนกเรยนในเรองการรกษาสขภาพ ไมใหเกดโรคอวน เพอทนกเรยน จะไดปฏบตตาม (3 คะแนน) ง. จดกจกรรมออกก าลงการเพอสขภาพ และการรบประทานอาหาร ตามโภชนาการใหกบ นกเรยน เพอใหนกเรยนมสขภาพด (4 คะแนน) 44. ชมชนทอยใกลปาชายเลน มกมปญหาชาวบานลกลอบตดไมในปาชายเลนไปเผาถานขายเปนจ านวนมาก ถานกเรยนเปนเจาหนาทดแลดานการอนรกษปาชายเลน นกเรยนจะท าอยางไร ก. ประชาสมพนธใหชาวบานทราบ เพอใหไดรบรางวลเจาหนาทดเดน (2 คะแนน) ข. จดอบรมใหชาวบานเหนถงผลทตามมาจากการลกลอบตดไม ชาวบานจะไดเหนถงการท างาน ของตน (3 คะแนน) ค. จดท าโครงการอนรกษ เพอใหชาวบานทราบวาการตดไมเปนการท าลายระบบนเวศ และจะท า ใหเกดภยธรรมชาตตอสวนรวม (4 คะแนน) ง. รบไปบอกชาวบานใหหยด เพราะตวเองจะถกตรวจสอบการท างาน (1 คะแนน) 45. คณสมภพปลกบานล าเขาไปรมคลอง จงท าใหน าไหลผานในคลองไมสะดวก จนถกชาวบานรองเรยนไปทส านกงานเขตพนท เขตพนท จงสงเจาหนาทเขามาตรวจสอบ ถานกเรยนเปนเจาหนาทเขต นกเรยนจะแกปญหานอยางไร ก. รบเขามาด าเนนการเพราะกลวชาวบานต าหนการท างาน (1 คะแนน) ข. ก าหนดวนใหท าการลอถอนโดยเรว เพราะจะไดรบค าชนชมจากชาวบาน (2 คะแนน) ค. ด าเนนการตามกฎหมาย เพอแสดงใหคนอนเหนวาตนเองปฏบตหนาทดวยความเขมแขง (3 คะแนน) ง. ใหลอถอนสวนทล าออก เพราะการทมสงกดขวางทางน า ยอมกระทบถงคนสวนรวมทอยใน ชมชน (4 คะแนน)

237

แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมอง ในระบอบประชาธปไตย

238

แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

ค าชแจง 1. แบบสงเกตคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย เปนการแสดงออกของนกเรยนเปนรายบคคล โดยประเมนจากพฤตกรรมตางๆทปรากฏตามความเปนจรง 2. ชวงเวลาส าหรบการสงเกตคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยเปนชวงเวลาในหองเรยน หรอปฏบตกจกรรมตางๆ 3. แบบสงเกตประเภทมาตรประมาณคา ขอใหนกเรยนท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความเปนจรงของตวนกเรยน โดยระดบของพฤตกรรมทเกดขนหรอระดบการปฏบตของนกเรยนมคาตงแต 0-3 ซงแตละคามความหมาย ดงน 3 หมายถง ปฏบตเปนประจ า 2 หมายถง ปฏบตบอยครง 1 หมายถง ปฏบตนานๆครง 0 หมายถง ไมปฏบตเลย

239

ค าชแจง โปรดแสดงเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทเปนจรงเกยวกบนกเรยน

รายการ ระดบปฏบต

3 2 1 0 1. นกเรยนปฏบตตามขอตกลงของกลม 2. นกเรยนปฏบตตามกตกาของสวนรวม 3. นกเรยนปฏบตตามกฎของโรงเรยน 4. เมอเพอนไดรบมอบหมายหนาท นกเรยนยอมรบบทบาทของเพอน 5. นกเรยนใชสทธในการยกมอแสดงความคดเหนหรอซกถาม 6. นกเรยนปฏบตตอเพอนอยางใหเกยรต และเทาเทยมกน 7. นกเรยนยอมรบมตของเสยงสวนมาก 8. นกเรยนยอมรบฟงความคดเหนของผอนทแตกตางจากของตน 9. นกเรยนแสดงความคดเหนโดยปราศจากอคต 10. นกเรยนมสวนรวมในคด และวางแผนในการท างานกลม 11. นกเรยนใหความรวมมอ ในการท างานกลมจนส าเรจ 12. เมอเกดปญหาในการท างาน นกเรยนจะชวยกนแกไขปญหา 13. นกเรยนท างานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ 14. นกเรยนท างานเสรจทนตามเวลาทก าหนด 15. นกเรยนรบผดชอบงานของตนจนชนงานนนส าเรจลลวง 16. นกเรยนเสยสละอทศตนเพอสวนรวม 17. นกเรยนอาสาชวยงานในสวนทตนท าได โดยไมหวงผลตอบแทน 18. นกเรยนเออเฟอ แบงปน มน าใจ ใหกบคนรอบขาง 19. นกเรยนคดพจารณา ไตรตรอง เมอพบปญหาทสงสย 20. นกเรยนสามารถระบปญหาไดอยางมเหตผล

ชอ_________________________________________________ชน___________เลขท_______

แบบประเมนคณลกษณะความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย

240

รายการ ระดบปฏบต

3 2 1 0 21. เมอมปญหาเกดขน นกเรยนมสต ในการประมวลสถานการณตางๆทเกดขนดวยหลกของเหตผล

22. นกเรยนบอกสาเหตทแทจรงของปญหาได 23. นกเรยนใชหลกของเหตผลในการคดวเคราะหปญหา 24. นกเรยนใชหลกของเหตผลในการคาดการณและตดสนใจเมอเจอสถานการณทเปนปญหา

25. นกเรยนเสนอแนวทางแกไขปญหาโดยใชหลกเหตผล ความจรงและความถกตอง

26. นกเรยนใชหลกวชาการเปนหลกในการคดวธแกปญหา 27. นกเรยนใชหลกศลธรรมเปนหลกในการคดวธแกปญหา

241

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

ทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม เรอง ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

************************************************ ค าชแจง แบบสอบถามความคดเหนแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม ประกอบดวยค าถาม จ านวน 12 ขอ พรอมดวยมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ โดยใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนทตรงกบความคดเหนของนกเรยน ซงตวเลขเกณฑแตละระดบมความหมาย ดงน 5 หมายถง นกเรยนเหนดวยมากทสด 4 หมายถง นกเรยนเหนดวยมาก 3 หมายถง นกเรยนเหนดวยปานกลาง 2 หมายถง นกเรยนเหนดวยนอย 1 หมายถง นกเรยนเหนดวยนอยทสด

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลมจ านวน 1 ขอ

242

ตอนท 1 ความคดเหนเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรสบสวนโดยใชกระบวนการกลม รายการ ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1 ดานกจกรรมการเรยนร 1.นกเรยนรจกการใหเกยรต ยอมรบกฎ และกตกาในการเรยนรรวมกบผอน

2. นกเรยนมการท างานรวมกบผอน จนงานส าเรจลลวงไปไดดวยด 3. นกเรยนใชหลกเหตผลในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาตางๆ 4. ครเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปราย ในเรองทเรยน

ดานบรรยากาศการเรยนร 5. นกเรยนรสกสนก มความสขในการรวมท ากจกรรมการเรยนร

6. นกเรยนมความกระตอรอรนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร 7. ครสรางบรรยากาศทดในชนเรยน และใหความเปนกนเอง กบนกเรยน

8. หองเรยนมสอ อปกรณทมความพรอม และชวยสงเสรมการเรยนร ดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนร 9. ชวยใหเกดการเคารพกฎเกณฑ สทธของตนเองและผอน รวมทงเคารพความคดเหนของผอน

10. ชวยใหนกเรยนสามารถท างานรวมกบผอน ฝกความเปนผน า และผตามทดได

11. ชวยเสรมสรางทกษะการสบคนความร พฒนากระบวนการคด พจารณาการแกปญหาไดอยางรอบคอบ สมเหตสมผล

12. นกเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใช ในชวตประจ าวนได

ตอนท 2 ปญหาและขอเสนอแนะ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

243

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวจารวรรณ ยงยงค ทอย บานเลขท 110 ซอยบางแค 10 แขวงบางแค เขตบางแค กรงเทพมหานคร 10160 ทท างาน โรงเรยนมธยมวดสงห 35ก หม 3 แขวงบางขนเทยน เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร 10150 ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 ส าเรจการศกษาระดบประถมศกษา โรงเรยนอภจตอนสรณ กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2547 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษา โรงเรยนวดนวลนรดศ กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552 ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร (เกยรตนยมอนดบ 2) วชาเอกสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2554 ศกษาตอระดบปรญญาโท สาขาวชาการสอนสงคมศกษา ภาควชาหลกสตรและวธสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ประวตการท างาน พ.ศ. 2552 ครผชวย โรงเรยนราชนนทาจารย สามเสนวทยาลย 2 เขตบางซอ กรงเทพมหานคร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 พ.ศ. 2555 – ปจจบน คร คศ.1 โรงเรยนมธยมวดสงห เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1