ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐...

22
คูมือทีจัดทำและเผยแพรโดย สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ศูนยศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร ผลสำเร็จทีโดดเดน ของศูนยศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ การเลี้ยง ไกดำภูพาน สอบถามขอมูลเพิ่มเติมไดทีงานศึกษาและพัฒนาดานปศุสัตว ศูนยศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตู ปณ. ๒๑ บานนานกเคา ตำบลหวยยาง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร ๔๗๐๐๐ โทรศัพท ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๕๘-๙ โทรสาร ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๖๐ www.royal.rid.go.th/phuphan คูมือที่ ๑ สายธารแหงชีวิต คูมือที่ ๒ การเลี้ยงโคเนื้อภูพาน คูมือที่ ๓ การเลี้ยงไกดำภูพาน คูมือที่ ๔ การเลี้ยงสุกรภูพาน คูมือที่ ๕ การปลูกขาว พันธุสกลนคร คูมือที่ ๖ การปลูกขาว พันธุขาวดอกมะลิ ๑๐๕ คูมือที่ ๗ ลิ้นจี่ นพ.๑ คูมือที่ ๘ การเลี้ยงสัตวปกเพื่อควบคุมศัตรูพืชสวนไมผล คูมือที่ ๙ การผลิตวุนเสนจากถั่วเขียว คูมือที่ ๑๐ การเลี้ยงปลานิลแดงรวมกับ เปดบาบาลีลูกผสมในบอครัวเรือน คูมือที่ ๑๑ การเลี้ยงปลาดุกในบอซีเมนต คูมือที่ ๑๒ เกษตรทฤษฎีใหม คูมือที่ ๑๓ การจัดการดินเค็ม เพื่อปลูกขาว คูมือที่ ๑๔ การจัดการดินลูกรัง เพื่อผลผลิตพืช คูมือที่ ๑๕ การเพาะเห็ดเศรษฐกิจและเห็ดพื้นเมือง คูมือที่ ๑๖ การปลูกยางพารา คูมือที่ ๑๗ หมอนพันธุสกลนครและไหมพันธุนางตุคูมือที่ ๑๘ การแปรรูปผลิตภัณฑจากพืชสมุนไพร คูมือที่ ๑๙ การผลิตผายอมคราม

Transcript of ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐...

Page 1: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอท ๓

จดทำและเผยแพรโดย สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ อนเนองมาจากพระราชดำร (สำนกงาน กปร.) ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร จงหวดสกลนคร

สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ

ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร จงหวดสกลนคร

ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพาน

อนเนองมาจากพระราชดำร

บรรณานกรม

กรมปศสตว. มปป. การเลยงลกไกลกผสมและการจดการดานสขภาพสตวปกกระทรวงเกษตร และสหกรณ.ไชยา อยสงเนน. มปป. ไกบาน - ไกพนเมอง. ฐานเกษตรกรรม. นนทบร

การเลยงไกดำภพาน

สอบถามขอมลเพมเตมไดทงานศกษาและพฒนาดานปศสตว ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำรต ปณ. ๒๑ บานนานกเคา ตำบลหวยยาง อำเภอเมอง จงหวดสกลนคร ๔๗๐๐๐โทรศพท ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๕๘-๙ โทรสาร ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๖๐www.royal.rid.go.th/phuphan

ชอ คมอท ๓ การเลยงไกดำภพานพมพครงท ๒ ตลาคม ๒๕๕๕ จำนวน ๔,๐๐๐ เลมวตถประสงค เพอเปนคมอในการศกษาเรองการเลยงไกดำภพานผจดพมพ สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงาน โครงการอนเนองมาจากพระราชดำร (สำนกงาน กปร.) ๒๐๑๒ ซอยอรณอมรนทร ๓๖ ถนนอรณอมรนทร แขวงบางยขน เขตบางพลด กรงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐ โทรศพท ๐ ๒๔๔๗ ๘๕๐๐-๖ โทรสาร ๐ ๒๔๔๗ ๘๕๖๒ http://www.rdpb.go.thพมพท บรษท มฟเมนท เจน ทร จำกด

คมอท ๑ สายธารแหงชวตคมอท ๒ การเลยงโคเนอภพานคมอท ๓ การเลยงไกดำภพานคมอท ๔ การเลยงสกรภพานคมอท ๕ การปลกขาว พนธสกลนครคมอท ๖ การปลกขาว พนธขาวดอกมะล ๑๐๕คมอท ๗ ลนจ นพ.๑คมอท ๘ การเลยงสตวปกเพอควบคมศตรพชสวนไมผลคมอท ๙ การผลตวนเสนจากถวเขยวคมอท ๑๐ การเลยงปลานลแดงรวมกบ เปดบาบาลลกผสมในบอครวเรอนคมอท ๑๑ การเลยงปลาดกในบอซเมนตคมอท ๑๒ เกษตรทฤษฎใหมคมอท ๑๓ การจดการดนเคม เพอปลกขาวคมอท ๑๔ การจดการดนลกรง เพอผลผลตพชคมอท ๑๕ การเพาะเหดเศรษฐกจและเหดพนเมองคมอท ๑๖ การปลกยางพาราคมอท ๑๗ หมอนพนธสกลนครและไหมพนธนางตยคมอท ๑๘ การแปรรปผลตภณฑจากพชสมนไพรคมอท ๑๙ การผลตผายอมคราม

Page 2: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอท ๓

จดทำและเผยแพรโดย สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ อนเนองมาจากพระราชดำร (สำนกงาน กปร.) ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร จงหวดสกลนคร

สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ

ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร จงหวดสกลนคร

ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพาน

อนเนองมาจากพระราชดำร

บรรณานกรม

กรมปศสตว. มปป. การเลยงลกไกลกผสมและการจดการดานสขภาพสตวปกกระทรวงเกษตร และสหกรณ.ไชยา อยสงเนน. มปป. ไกบาน - ไกพนเมอง. ฐานเกษตรกรรม. นนทบร

การเลยงไกดำภพาน

สอบถามขอมลเพมเตมไดทงานศกษาและพฒนาดานปศสตว ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำรต ปณ. ๒๑ บานนานกเคา ตำบลหวยยาง อำเภอเมอง จงหวดสกลนคร ๔๗๐๐๐โทรศพท ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๕๘-๙ โทรสาร ๐ ๔๒๗๔ ๗๔๖๐www.royal.rid.go.th/phuphan

ชอ คมอท ๓ การเลยงไกดำภพานพมพครงท ๒ ตลาคม ๒๕๕๕ จำนวน ๔,๐๐๐ เลมวตถประสงค เพอเปนคมอในการศกษาเรองการเลยงไกดำภพานผจดพมพ สำนกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงาน โครงการอนเนองมาจากพระราชดำร (สำนกงาน กปร.) ๒๐๑๒ ซอยอรณอมรนทร ๓๖ ถนนอรณอมรนทร แขวงบางยขน เขตบางพลด กรงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐ โทรศพท ๐ ๒๔๔๗ ๘๕๐๐-๖ โทรสาร ๐ ๒๔๔๗ ๘๕๖๒ http://www.rdpb.go.thพมพท บรษท มฟเมนท เจน ทร จำกด

คมอท ๑ สายธารแหงชวตคมอท ๒ การเลยงโคเนอภพานคมอท ๓ การเลยงไกดำภพานคมอท ๔ การเลยงสกรภพานคมอท ๕ การปลกขาว พนธสกลนครคมอท ๖ การปลกขาว พนธขาวดอกมะล ๑๐๕คมอท ๗ ลนจ นพ.๑คมอท ๘ การเลยงสตวปกเพอควบคมศตรพชสวนไมผลคมอท ๙ การผลตวนเสนจากถวเขยวคมอท ๑๐ การเลยงปลานลแดงรวมกบ เปดบาบาลลกผสมในบอครวเรอนคมอท ๑๑ การเลยงปลาดกในบอซเมนตคมอท ๑๒ เกษตรทฤษฎใหมคมอท ๑๓ การจดการดนเคม เพอปลกขาวคมอท ๑๔ การจดการดนลกรง เพอผลผลตพชคมอท ๑๕ การเพาะเหดเศรษฐกจและเหดพนเมองคมอท ๑๖ การปลกยางพาราคมอท ๑๗ หมอนพนธสกลนครและไหมพนธนางตยคมอท ๑๘ การแปรรปผลตภณฑจากพชสมนไพรคมอท ๑๙ การผลตผายอมคราม

Page 3: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอท ๓การเลยงไกดำภพาน

เรยบเรยงโดยงานศกษาและพฒนาดานปศสตวศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำรจงหวดสกลนคร

Page 4: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คำนำ

ไกดำ จดเปนอาหารบำรงสขภาพ เหมาะสำหรบผปวย คนชรา คนทองและหลงคลอด หรอผตองการบำรงสขภาพโดยเชอวาไกดำ ถาบรโภคสมำเสมอจะชวยสรางความแขงแรงใหแกรางกาย ทำใหสมองแจมใส กระชมกระชวย เสรมสรางสมรรถภาพการทำงานของรางกาย จากความเชอนจงทำใหไกดำเปนทนยมกนอยางแพรหลายในปจจบน ทงการบรโภคเปนตวหรอการทำเปนซปไกสกดทมจำหนายโดยทวไป ดวยความนยมในการบรโภคทำใหไกดำมราคาทสงกวาไกพนเมองหรอไกเนอทวไป โดยไกดำราคาตวละ ๒๐๐ - ๒๕๐ บาท เมอเทยบกบไกพนเมองทมนำหนกเทากนซงจะมราคาเพยงตวละ ๕๐ - ๘๐ บาท ภายใตระบบการจดการเลยงแบบเดยวกน

ไกดำภพานเปนไกดำสายพนธใหมทงานศกษาและพฒนาดานปศสตวศนยศกษาการพฒนาภพานฯ ไดศกษาและพฒนาปรบปรงสายพนธ ใหไดไกดำพนธด ทนโรคทนตอสภาพแวดลอม เลยงงาย กนเกงโตเรว สรางรายไดใหแกเกษตรกรและลดตนทนการผลต

Page 5: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

สารบญ หนา

ความเปนมาไกดำภพาน ๕

รปแบบการเลยงไกดำภพาน ๖

อปกรณภายในโรงเรอน ๗

โรงเรอนเลยงไกดำภพาน ๗

ความตองการอาหารของไกดำภพาน ๑๐

การใหอาหาร ๑๑

การผสมพนธ ๑๒

การฟกไข ๑๒

การฟกโดยตฟกไข ๑๔

การจดการไกดำภพาน ๑๔

การดแลดานสขภาพ ๑๖

โรคทสำคญในสตวปก ๑๘

ตนทนและคาตอบแทนในการผลตไกดำภพาน ๒๐

Page 6: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล
Page 7: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอการเลยงไกดำภพาน

การเลยงไกดำภพาน

ความเปนมาไกดำภพาน

เมอ๑๕ปกอนไดมการนำไกดำเขามาเลยงทจงหวดสกลนครโดยกรมปศสตวเปนผนำเขาจากประเทศจนไกดำไดสรางความสนใจใหแกเกษตรกรไดระยะหนงแลวกหายไปตอมาคณชชพหาญสวสด

ครงดำรงตำแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ ไดมาเยยมศนยฯภพานจงมแนวคดหาสงใหมๆใหเกษตรกรเลยงเกษตรกรสามารถเลยงงายตนทนตำพอเพยงในครอบครวดงนนจงเลงเหนการเพาะเลยง

ไกดำ เพราะไกดำขายไดราคาดกวาไกพนเมองธรรมดา งานศกษาและพฒนาดานปศสตวจงไดเรมตนการพฒนาไกดำตงแตป๒๕๔๕เปนตนมาโดยการนำไกดำ๕ตวเปนไกลกผสมมาผสมพนธแบบinbreedการศกษาและพฒนาใชระยะเวลาทงหมด๓ชวรนจงไดไกดำทตรงตามลกษณะทตองการคอขนดำหนงดำแขงดำเนอเทาดำ และกระดกเทาดำ นำหนกเมอโตเตมทเพศผมนำหนกตวอยท๓.๐๐กโลกรมเพศเมย๑.๕๐กโลกรมใหไข๓-๔ชด/ปชดละ๑๐-๑๕ฟอง/ตวสามารถฟกไขและเลยงลกดวยตวเองไดมความทนทานตอโรคและสภาพแวดลอมไดด

Page 8: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร

รปแบบการเลยง

รปแบบการเลยงไกดำภพาน

๑. การเลยงแบบปลอย เปนวธทนยมเลยงกนมาก ตามชนบท ซงผเลยงจะสรางเลาขนาดเลกไว ใหไกไดหลบนอนเฉพาะกลางคน และปลอยไกออกหากนอยางอสระ ในตอนเชา โดยเกษตรกรอาจใหขาวเปลอกปลายขาวหรอเมลดธญพชตางๆชวยใหไกเจรญเตบโตไดดขน การเลยงแบบปลอยน จะชวยใหไกไดออกกำลงกายมสขภาพทแขงแรง แตตองมนใจวาพนท ทปลอยจะไมมไกพนเมอง อยบรเวณใกลเคยง เพราะอาจมปญหาในการผสมพนธ ถาไกดำภพานผสมกบไกพนเมองอาจทำใหลกทไดมลกษณะไมตรงตามความตองการ

๒.การเลยงแบบกงขงกงปลอย เปนการเลยงทพฒนามาจากการเลยงไกแบบปลอยมากกขงบางในบางชวง โดยการสรางเลาไกใหมขนาดกวางขน มรวลอมกนกนไมใหไกออกไปหากนไกลๆ จดหานำและรางอาหารไวใหไก รปแบบการเลยงนถอไดวาเปนวธการเลยงทดและเหมาะสมทสด

๓. การเลยงแบบขงเลาโดยเกษตรกรตองสรางเลาไกทสามารถกนแดดกนลมและฝนได ควรมรงไขวางเปนจด ตามมมหรอฝาเลา พรอมจดหาอาหารและนำใหไกไดกนตลอดเวลาการเลยงแบบขงเลาสามารถปองกนโรคระบาดไดด

การปลอยเลยงไกสามารถหากนอาหารเองอยางอสระ การสรางรวเปนการจำกดบรเวณไมใหไกออกนอกพนท

Page 9: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอการเลยงไกดำภพาน

อปกรณภายในโรงเรอน

โรงเรอนสตวเลยงจำเปนตองมอปกรณสำหรบสตวใหเหมาะสมกบสตวและการเจรญเตบโตของสตวในแตละระยะของสตวไดแก

๑. ระบบไฟฟา,หลอดไฟแสงสวาง,โคมไฟกก,หลอดไฟกก ๒.ถาดอาหาร,รางนำ,รางอาหาร ๓. พดลมระบบอากาศ ๔. รงไขสำหรบคอกพอแมพนธสตวปก ๕. บอนำยาฆาเชอ ๖. ถงนำสำรอง ๗.อปกรณดบไฟ

โรงเรอนเลยงไกดำภพาน

โรงเรอนจะตองมความแขงแรงสามารถกนแดดกนฝนไดดแหงโปรงอากาศถายเทสะดวก มทางระบายนำไดด ตองปองกนภยจากสตวรายตางๆ และวสดทใชในการสรางโรงเรอน ควรเปนวสดทหางายราคาถก แตสามารถใชงานไดนานสถานทตงของเลาไกควรใหหางจากตวบานพอสมควรและอยในทดอนไมชนแฉะ

การเลยงแบบขงเลาจะตองมพนทใหไกไดเดนเลนออกกำลงกายบาง โรงเรอนคอกไกดำภพาน

Page 10: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

รปแบบโรงเรอนเลยงสตว

โรงเรอนสตวเลยงจะตองมขนาดทเหมาะสมกบจำนวนสตวและใชวสดทหาไดงายราคาไมแพงโรงเรอนแบงไดดงน

๑. แบบเพงหมาแหงน เปนรปแบบโรงเรอนทสรางไดงายทสด เพราะไมสลบซบซอน ลงทนนอยแตมปญหาแดดและฝนอาจจะสาดเขาไปในโรงเรอนได ๒.แบบเพงหมาแหงนกลาย ลกษณะของโรงเรอนมการระบายอากาศรอนกนฝนกนแดดไดดกวาแบบเพงหมาแหงนและแบบหนาจวคากอสรางจะถกกวาแบบหนาจว ๓. แบบหนาจว ลกษณะของโรงเรอนสามารถปองกนแดดและฝนไดดกวาแบบเพงหมาแหงนคาวสดอปกรณและคาแรงงานในการกอสรางจงสงกวา ๔. แบบหนาจวสองชน ลกษณะของโรงเรอนแบบน อากาศภายในโรงเรอนจะเยน ทงนเพราะจวสองชนจะเปนทระบายอากาศรอนไดดทำใหไกอยไดอยางสบายโดยไมเกดความเครยด

๘ ๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร

Page 11: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

การเลอกรปแบบโรงเรอนในการเลยงจะขนอยกบ รปแบบของการเลยงวตถประสงควสดอปกรณและตนทนของผเลยงสวนประกอบทสำคญของโรงเรอนคอ

พนคอก ควรถมดนอดแนนใหสงกวาระดบดนเดมประมาณ๑๐เซนตเมตรถาใชเปนพนคอนกรตจะดยงขน พนคอกควรใชขเลอย หรอแกลบปทบอกครง โดยใหมความหนาแนนประมาณ๕ เซนตเมตรและตองเปลยนวสดรองพนทกๆ๑ เดอน ใหหนาเทาเดมอยเสมอ

เสา อาจเปนเสาปน หรอใชเสาไมทหาไดในทองถนทมความแขงแรง ใหมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ๕นว หลงคา ควรใชวสดทหางายราคาถก

ควรปลกตนไม เชน กระถนยกษ กระถนณรงค เพอใชเปนรมเงาของโรงเรอน ควรมกรงไกขนาดเลกอก๒กรงคอกรงหรอสมสำหรบเลยงแมไกกบลกออน๑กรงกรงหรอสมสำหรบเลยงไกเลก๑กรง

๙คมอการเลยงไกดำภพาน

Page 12: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร๑๐

ภายในคอกควรมคอนใหไกไดเกาะนอน ลกษณะของสมไกใชสำหรบขงแยกไก

ความตองการอาหารของไกดำภพาน

อาหารเปนปจจยสำคญในการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของไกอาหารทมคณภาพดเหมาะสมกบความตองการของไกแตละชวงอาย และขนาด ซงอาหารทไกตองการแบงได๖ประเภทคอ

๑. คารโบไฮเดรตเพอนำไปสรางพลงงานใชในการเดนการวงอาหารประเภทนไดจากรำปลายขาวขาวโพดขาวเปลอกกากมนสำปะหลง ๒. โปรตนเพอนำไปสรางเนอเยอทจำเปนตอการเจรญเตบโตซอมแซมสวนตางๆ ของรางกาย และใชในกระบวนการสรางไข และเนอ อาหารประเภทนไดจากแมลงไสเดอนปลาปลาปน ๓. ไขมน อาหารทใหพลงงานสงกวา คารโบไฮเดรต นำไปสรางความรอนใหรางกายอบอนซงไดจากนำมนพชตางๆไขสตวนำมนหมกากงา ๔. แรธาต ไกตองการอาหารแรธาตไปสรางกระดก เลอด และเปลอกไขแรธาตตางๆไดจากเปลอกหอยปนกระดกปน ๕. วตามน สรางความแขงแรง และกระปรกระเปราแกรางกาย สรางความตานทานโรคและบำรงระบบประสาทแหลงของวตามนไดแกหญาสดใบพชตระกลถวขาวโพดรำขาวปลาปนฯลฯ ๖. นำเปนสงจำเปนทสดในรางกายไกมนำ๖๐-๘๐เปอรเซนตถาขาดนำไกจะตายภายใน๒๔ชวโมงจะตองมนำทสะอาดใหไกกนตลอดเวลา

Page 13: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอการเลยงไกดำภพาน ๑๑

การผสมหวอาหารไกสำเรจรปกบปลายขาวและขาวเปลอก

การใหอาหาร

หลกการงายๆคอเกษตรกรจะตองเอาใจใสดแลในการเลยงสามารถทำไดดงน

๑. ใหนำสะอาดตงไวใหไกกนตลอดวนและคอยเปลยนนำทกๆวน ๒. ใหอาหารทกเชาและเยน เพมเตมจากอาหารทไกหากนไดตามปกต เชนปลายขาวรำขาวขาวโพดปนปลาปนขาวเปลอกกากถวกากมะพราวหวอาหารไกสำเรจรปชนดเมด หรอการใหหวอาหารไกสำเรจรปผสมลงในรำขาวหรอปลายขาวหรอขาวเปลอกเปนวธการทสะดวกทสด เกษตรกรสามารถหาซอไดงายและผสมเองไดชวยใหไกเจรญเตบโตรวดเรวขน ๓. มเปลอกหอยปนและเศษหนตงทงไวใหไกกนเพอเสรมแคลเซยมและชวยบดยอยอาหาร ๔. ใหหญาสดใบกระถนหรอผกสดใหไกกนทกวน

Page 14: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

การผสมพนธ

ผสมแบบธรรมชาต๑ตอ๑คอใชพอพนธ๑ตวตอแมพนธ๑ตวหรอผสมแบบใชพอหนงตวผสมกบแมหลายตวเชนใชพอพนธ๑ตวตอแมพนธ๕-๘ตว

การฟกไข

แมไกดำภพานจะเรมใหไขเมออายประมาณ๖-๘เดอนใหไข๓-๔ชด/ปชดละ๑๐-๑๕ฟอง/ตวแมไกเมอไขหมดชดแลวกจะเรมฟกไข

กอนจะใหแมไกฟกไข ควรฆาไรและเหาบนตวไกเสยกอน โดยจบแมไกจมนำยาฆาไรเหาทงนเพอปองกนไรและเหารบกวนแมไกในขณะกกไข

๑๒

ภายในตฟกจะมถาดจดวางไขเปนชนๆถาดลางสดเปนไขทรอการฟกเปนลกไก

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร

Page 15: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

การฟกไขนนในเวลากลางคนแมไกจะนอนกกไขตลอดคน และออกหากนในเวลาเชาตอนกลางวนแมไกจะขนกกไขแลวลงจากรงไขออกหากนสลบกนไปแลวจะกลบมากกไขอกเมอแมไกฟกไขไปไดประมาณ๕ -๗ วน ควรเอาไขมาสองดเชอใชกระดาษแขงมามวนเปนรปกระบอก เอาไขไกมาชดทปลายทอดานหนงแลวยกขนสองดกบแสงแดด

ไขทมเชอจะเหนจดดำอยขางในและมเสนเลอดสแดงกระจายออกไป สวนไขทไมมเชอจะใสไมเหนเสนเลอดตองคดออกและเอาไปกนได ซงจะเปนการชวยใหแมไกฟกไขทมเชอทเหลอไดดขน และไดลกไกมากขน

แมไกจะใชเวลาฟกไขจนออกเปนตวประมาณ๒๑วนเมอลกไกฟกออกหมดแลวควรเอาฟางทรองรงไขรวมทงเปลอกไขเผาทงเสยและทำความสะอาดรงไข

๑๓

วสดทำรงหาไดงายโดยใชเขงเการองดวยฟางขาว

๑๓คมอการเลยงไกดำภพาน

Page 16: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร

การฟกโดยตฟกไข

ตฟกไข

การฟกไขไดในปรมาณมากโดยใชหลกการเหมอนกบการกกไขของแมไกใชเวลาในการฟก๒๑วนอณหภมของตฟกอายการฟกไข๑-๑๘วนอณหภม๓๗.๗องศาเซลเซยสความชนสมพทธ๘๔ องศาฟาเรนไฮต อายการฟกไข ๑๙ - ๒๑ วน อณหภม ๓๗.๒ องศาเซลเซยสความชนสมพทธ ๘๖ - ๘๘ องศาฟาเรนไฮต มการกลบไขทกวน ถาตฟกไขแบบกลบไขโดยคนโยกกลบไขจะตองกลบไขวนละ ๓ - ๔ ครง แตถาตฟกไขอตโนมตจะกลบไขทกๆ ๑ ชวโมง การสองไข เปนการตรวจสอบไขมเชอหรอไม โดยทำการสองไข วนท ๗,๑๔ ของการนำไขเขาฟก ไขมเชอเมอสองจะเหนเสนเลอดแตกแขนงเปนรางแห ฟกไขตอไปได ๑๘ วน ใหยายไขไปไวถาดเกด อก ๓ วนไขกจะฟกออกเปนตวยายลกไกนำไปอนบาลในโรงเรอนอนบาลตอไป

การจดการไกดำภพาน

การเลยงดไกเลก เปนการเลยงไกแบบพนบาน เลยงโดยใหแมไกทำหนาทในการกกและเลยงลกเอง จนลกไกอาย ๖ - ๘ สปดาห จงปลอยใหลกไกออกหากนเองแยกจากแมไกในชวงสปดาหแรกลกไกยงไมแขงแรง ควรใชสมครอบหรอขงกรงแมไกกบลกไกไวโดยใหอาหารและนำ

๑๔

ลกษณะของตฟกไขประกอบดวยตฟกและตเกด

Page 17: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอการปลกขาวพนธขาวดอกมะล ๑๐๕คมอการเลยงไกดำภพาน

การเลยงไกรน ไกชวงอาย ๘ - ๑๖ สปดาห การเลยงไกในชวงนไมตองดแลมาก เพราะถาเลยงแบบปลอยไกสามารถหาอาหารกนเองได เกษตรกรเพยงแตใหอาหารในตอนเชาหรอเยนเทานน หรอถาการเลยงเพอตองการจำหนายเปนไกเนอจำเปนทจะตองดแลเอาใจใสเรองอาหาร เกษตรกรควรทราบความตองการโภชนาและปรมาณอาหารในแตละวนของไก เพอการเจรญเตบโตทเรว ไกควรมนำทสะอาดกนตลอดเวลา ไกทอาย ๔ - ๕ เดอน เปนชวงทสามารถจบจำหนายเปนไกเนอได นำหนกประมาณ๐.๘-๑.๒กโลกรมซงไกมขนาดและนำหนกตรงกบความตองการของตลาด

การอนบาลไกเลก ในกรณใชตฟกไขหรอการแยกลกไกออกจากแมไก เพอใหแมไกไดไขเรวขนหรอซอลกไกมาเลยงลกไกตองการความอบอนจำเปนตองมการกก ลกไกโดยใชหลอดไฟฟาขนาด๑๐๐วตต แขวนสงจากพนขนอยกบสภาพอากาศ

และตองระวงไมใหลมโกรกลกไกจะตองมอาหารและนำใหกนตลอดเวลาพนคอกรองพนดวยแกลบหนา ๕ เซนตเมตรและเปลยนแกลบทก๑เดอน

๑๕

หลอดไฟ๑ดวงใหความอบอนแกลกไกได๕๐ตว

เกษตรกรโปรยขาวใหไกเปนวธการใหอาหารทงายและสะดวก

ลกษณะของตฟกไขประกอบดวยตฟกและตเกด

Page 18: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร

การเลยงไกพอแมพนธ การเลยงไวเพอขยายพนธ จะตองเลยงแบบควบคมอาหารโดยการปรบลดอาหารทใหโปรตนและพลงงานทไปบำรงการเจรญเตบโตลง แตไปเพมอาหารจำพวกเมลดธญพชมากกวา

การคดเลอกพอแมพนธโดยใชหลกเกณฑดงน ๑. ลกษณะพอพนธ จะตองมรปรางสมบรณแขงแรง อายตงแต ๙ เดอน แตไมเกน ๓ ปและมนำหนกตงแต๒.๕กโลกรมขนไป ๒.ลกษณะแมพนธ จะตองมรปรางสมบรณแขงแรงอายตงแต๗เดอนแตไมเกน๓ปใหไขชดละ๑๐-๑๕ฟองเลยงลกเกงมนสยไมดรายหรอจกตลกไกของตวอน ๓. พอพนธไก๑ตวสามารถคมฝงเพอผสมพนธแมไกไดไมเกน๖ -๑๐ตวและไมควรใหคมฝงนานเกนไปเพราะจะทำใหเกดปญหาเลอดชดในฝงได

การดแลดานสขภาพ

๑.โปรแกรมวคซน วคซนนวคาสเซลไกอาย๑และ๓๐วนโดยการหยอดจมก(ทำซำทกๆ๓เดอน) วคซนฝดาษไกไกอาย๑๔วนโดยการแทงปก(ปละ๑ครง)

๑๖

พอพนธ๑ตวตอแมพนธไมเกน๖–๘ตว

Page 19: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

วคซนอหวาตไกไกอาย๑เดอนโดยการฉดเขากลามเนอ(ทำซำทกๆ๓เดอน) วคซนหลอดลมอกเสบ ไกอาย ๗ วนโดยการหยอดจมก (ทำซำทกๆ ๓เดอน)

๒. การสขาภบาล ๑.ดแลความสะอาดภาชนะอปกรณตางๆ ทอยในโรงเรอนและบรเวณใกลเคยงดวยนำสะอาดและยาฆาเชอโรคทกวน ๒.ลกษณะโรงเรอนตองระบายอากาศไดด ปองกนลมโกรก หรอ

ฝนสาด ดานหนาประตเขาโรงเรอนตองมอางนำยาฆาเชอสำหรบจมเทากอนเขาโรงเรอน ๓. ไกจะตองไดรบอาหารและนำทสะอาด ตองประมาณอาหารทใหในแตละวนใหพอดกบความตองการของไกไมควรเหลอสะสมไว นำควรเปลยนเชา - เยนทกวน ๔. กรณไกปวยควรแยกไกปวยออกจากฝงเพอปองกนการระบาดไปยงไกตวอนในฝง๑ถาไกปวยตายควรเผาหรอฝงซากทนท ๕. ชวงอากาศเปลยนแปลงหรอมการเคลอนยาย ไกอาจปวยได ควรละลายไวตามนใหไกกนทงฝงเพอใหไกแขงแรงและมสขภาพด

๑๗๑๗คมอการเลยงไกดำภพาน

Page 20: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร๑๘

โรคทสำคญในสตวปก

โรคขขาว สาเหตเชอแบคทเรยพวกซลโมเนลลา การตดตอตฟกไขตฟกเครองมอเครองใช อาการไกเลกรนแรงเมอลกไกอายได๓-๔วนทองเสยมอจจาระขาวตดกนหงอยซมขนยงหายใจหอบจะตายเมออาย๗-๑๒วนตวทรอดจะแคระแกรนไกใหญมอาการอกเสบของรงไขและทอนำไข การปองกนใชยาฟราโซลโนหรอยาประเภทซลฟาบางชนด

โรคอหวาต สาเหตเชอแบคทเรยคอปาสเจอเรลลา การตดตอการสมผสทางนำทางอาหาร อาการมชนดรนแรงและชนดเรอรงเปดไกจะตายอยางรวดเรวเบออาหารทองเสยมอจจาระสเขยวปนเหลองตดกนหงอยซมขนยงหายใจหอบหงอนและเหนยงมสคลำจะตายใน๒-๓วน การปองกน ยาซลฟาควนอกซาลน หรอยาปฏชวนะ และการสขาภบาลสตว

๖. ทำการถายพยาธไกทก๒เดอนอยางสมำเสมอ ๗.ควรมตยาประจำในฟารมเชนยาปฏชวนะยาบำรงและไวตามน ๘. กอนนำไกจากภายนอกเขามาเลยงควรกกดอาการกอนอยางนอย๑๕วนกอนนำเขารวมฝง

Page 21: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

คมอการเลยงไกดำภพาน ๑๙

โรคหวดตดตอ สาเหตเชอแบคทเรย การตดตอการสมผสอากาศ อาการ ไกมนำมกนำตา หนาบวม มแผนฝาสเหลองคลายเนยเกดขนในปากและจมก เปนมากตาจะแดง ใตตาบวม ยนหลบตา ขนพอง อาจเกดปอดบวมทำใหตายได การปองกนใชยาปฏชวนะสเตรปโตไมซนหรอยาซลฟาเชนซลฟาโมโนเมททอกซนและการสขาภบาลสตว

โรคนวคลาสเซล สาเหตเชอไวรส การตดตอการสมผสทางนำทางอาหารเครองมอเครองใช อาการ มความรนแรงของเชอแตกตางกนดงน ชนดรนแรงมาก ชนดรนแรงปานกลาง ชนดรนแรงนอย ชนดรนแรงมากจะทำใหไกตายเรว การรบเชอเปนเวลา๓-๖วนจะทำใหเกดอาการทางระบบหายใจระบบประสาทรวมกนอาการทางระบบหายใจไกจะหายใจลำบากอาปากหายใจอาการทางระบบประสาทไกคอบดเดนหมนเปนวง หรอเดนถอยหลง พรอมกบมอาการทองรวง อจจาระเปนสเขยวไกจะตายภายใน๒-๓วน การปองกนไมมยารกษาแตมการทำวคซนปองกนโรคเนนการสขาภบาล

โรคหลอดลมอกเสบ สาเหตเชอไวรส การตดตอทางอากาศ อาการมอาการคลายหวดในลกไกอายตำกวา๓สปดาหลกไกจะแสดงอาการหลงรบเชอภายใน ๑๕ - ๑๖ ชงโมง อาการหายใจลำบาก มเสยงครดคราด ลกไกจะตายเพราะมเมอกใสอดในหลอดลม โรคนมอตราการตายนอย แตมผลกระทบตอรงไขไขผดปกตแมไกไขทำใหไกใขลด

ความเครยด สาเหตสภาพอากาศเปลยนแปลงการจบไกไกไดกนอาหารไมเพยงพอการทำวคซนไกการเคลอนยายสตว

Page 22: ไก ดำภูพานpuparn.rid.go.th/nineteen MENU/three.pdfค ม อท ๑๐ การเล ยงปลาน ลแดงร วมก บ เป ดบาบาล

๑๙ ผลสำเรจทโดดเดนของศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชดำร๒๐

การปองกนโดยการใชยาปฏชวนะหรอวตามนรวมละลายนำใหไกดมลวงหนากอนหรอในวนทพบวาไกไดเผชญกบสงททำใหเกดความเครยดขน

โรคพยาธ พยาธภายนอก เชน เหา ไร และการรกษาโรคพยาธภายนอกอาจทำไดโดยการจบไกจมลงในนำยาทละลายดวยยาฆาแมลงพวก เซฟวน ความเขมขน ๐.๕เปอรเซนตตอนำ๑แกลลอนหรอใชมาลาไธออน๑เปอรเซนตตอนำ๑แกลลอนการจบไกจมควรใสถงมอยางใหเรยบรอย เพอปองกนไมใหยาถกดดซมผานเขาทางผวหนงของมนษยในระหวางการจมยานนควรใชมอลบยอนขนไกเพอใหยาสวนมากแทรกซมเขาไปตามซอกขนไก พยาธภายในวธการกำจดโดยใชยาถายพยาธผสมในอาหารใหไกกน

ตนทนและคาตอบแทนในการผลตไกดำภพาน

การเลยงไกดำภพาน สามารถจำหนายเปนรายไดใหกบเกษตรกรไดมากถง ๓เทาตวเมอเปรยบเทยบกบราคาไกพนเมองทวไปโดยใชระยะเวลาการเลยงประมาณ๔เดอนทไกดำภพาน๑ตวจะไดนำหนกประมาณ๐.๗-๑กโลกรมซงเลยงภายใตระบบการเลยงปลอยหากนอสระเหมอนการเลยงไกพนเมองโดยสามารถจำหนายไดตวละ๒๐๐-๒๕๐บาทในขณะทไกพนเมองจำหนายไดราคาประมาณตวละ๖๐-๘๐บาทเทานนและหากเกษตรมไกดำภพานแมพนธ๑ตวจะสามารถผลตลกไกไดเฉลย๔๐ตวตอปหากจำหนายตวละ๒๐๐บาทจะสามารถผลตลกไกไดเฉลย๔๐ตวตอปหากจำหนายตวละ ๒๐๐ บาท จะสามารถสรางรายไดเสรมใหกบครอบครวไดสงถง๘,๐๐๐บาทตอปและหากเกษตรกรเลยงแมไกรายละ๓แมจะมรายไดเฉลยตอปสงถงประมาณ๒๔,๐๐๐บาท