บทท 3ประเภทและพนธไกพนเมอง

ประเภทของไกพนเมอง ไกถกจดอยในสตวปกจำ�พวกนก แตเดมนนเปนไกป� (Red

Jungle fowl) มชอวทย�ศ�สตรว� Gallus domesticus โดยมนกเปนตนตระกล นกสตววทย� ไดจดจำ�แนกไก (อรวรรณ,2547) ไดดงน

Kingdom animal, Order Galliformes, Suborder Galli,

Family Phasianide, Subfamily Phasianinae, Tribe Phasianini, Genus Gallus

พนธไกพนเมองส�ยพนธไกพนเมองไทย ไดแก พนธไกอ ไกตะเภ� ไกแจ(ไทย) ไก

กล�ยพนธ และไกดำ� ซงส�ยพนธประเภทนไมมก�รผสมและคดเลอกพนธอย�งเขมงวดอย�งไกชน โดยมก�รบรรย�ยลกษณะส�ยพนธ อย�งกว�ง ๆ ดงน

1. ไกอ: เปนไกพนธหนก ตวเมยมขนสดำ�ปกคลมทงตว ตวผมลกษณะเปนไกชน มนสยชอบจกตหรอชน มสขนแตกต�งกนออกไป เชน มสแดงสลบสเขยว สดำ� สเท� สเหลองออกข�ว ห�งสดำ�หรอสล�ยอน ๆ ตำ�ร�ก�รเลยงไกชนทวไปกล�วว�เปนตนตระกลของ ไกชน เชน“ ”

1.1 ไกประดห�งดำ�: เปนพนธไกพนเมองประเภทไกอ ไกพนธประดห�งดำ� (ภ�พท 3.1)

มลกษณะเดน ๆ พอทจะสงเกตไดดงน ป�ก เปนพนธไกชนทมป�กสดำ� อมใหญ โดยป�กจะคล�ย

ป�กนกแกว ป�กบนมรองนำ�ทงสองข�ง ระหว�งรองนำ�จะเปนสนร�ง ต� ต�สประด หรอแดงอมมวง หรอต�ออกสดำ� หรอสแดง

หงอน เปนหงอนหนไมมจกรเลย

20

สรอย สรอยคอสประดย�วประบ� ปกใหญย�ว สรอยปกสเดยวกบสรอยคอ สรอยหลงส

ประดย�วระย�ประกน เพศเมยสเดยวกบเพศผแตไมมสรอย ขน ขนลำ�ตว ขนปกและห�งสดำ� กะลวยห�งดำ� โคนข�ใหญ

หน�อก หน�อกกว�ง และย�วเนอเตมแนน ข�แขง เลบและเดอย สดำ�

ภาพท 3.1 ไกประดห�งดำ�ทมา: กรมปศสตว (ม.ป.ป.)

ไกประดห�งดำ� ทสม�คมอนรกษและพฒน�ไกพนเมอง รบรองพนธม 4 ชนด คอ

1.1.1 ประดมะข�ม สแกเรยกมะข�มไหม ลกษณะขนพนตวสดำ� ขนปก ขนห�ง

21

สดำ� ขนสรอยคอ สรอยปก สรอยหลงสประดแบบเมดมะข�มแก ป�ก แขง เลบ เดอย สน�ต�ลไหม (แก) ต�สไพล ขนปดห สประด

1.1.2 ประดแสมดำ�มะข�มไหม ลกษณะเหมอนประดมะข�มทกอย�ง ยกเวนป�ก

แขง เลบ เดอย และต�สดำ�1.1.3 ประดแขงเขยวต�ล�ย ลกษณะจะเหมอนประด

มะข�ม ต�งกนตรงป�ก แขงเลบ เดอย สเขยวอมดำ� ต�ล�ยดำ�

1.1.4 ประดแดง ลกษณะเหมอนประดทว ๆ ไป ต�งกนตรงสรอยคอ สรอยปก

สรอยหลงสออกแดง (นำ�ต�ลแดง) ป�ก แขง เลบ เดอยสน�ต�ล ต�สแดง

มไกประดห�งดำ�อกชนดหนง ลกษณะประจำ�พนธไมแนนอน พนตวสดำ� ขนห�ง ขนปก

สดำ� ขนสรอยคอ สรอยปก สรอยหลงสประดเหมอนทง 4 ตวดงกล�ว แตป�ก แขง เลบ เดอยสไมแนนอน มสดำ� สเขยว สนำ�ต�ล ปะปนกนอย และต�กสไมแนนอน มสดำ� สสวย สไพล สแดงปะปนกนอย ไกพวกนถอว� ผสมข�มพนธม�จ�กประดทง 4 ชนด ลกทออกม�จงผดเพยนไปจ�กพนธเดม ในวงก�รประกวด ไกประดห�งดำ�ทว ๆ ไป กอนโลมอยในพวกไกประดห�งดำ� แตเลอดไมใชเฉพ�ะพนธ

1.2 ไกประดเล�ห�งข�ว: เปนไกพนธพนเมองประเภทไกอ ทมรปร�งสงโปรง ตวใหญ

ขนลำ�ตวมสดำ� มขนสข�วแซม ขนปกสดำ�แซมขนข�วปล�ยปก ขนพนลำ�ตวและขนปกปกคลมดวยสรอยคอ สรอยหลงและสรอยปกสเหลองหรอสเหลองอมแดง ขนห�งเปนพวงสดำ�มขนสข�วแซม ป�กและแขงมสเหลอง ผวหนงสข�วอมเหลอง เปลอกไขสน�ต�ลออน หงอนถว (ภ�พท 3.2)

22

ภาพท 3.2 ไกประดเล�ห�งข�วทมา: โสมนส ปยพสทธ (2556)

1.3 ไกเขยวห�งดำ�: เปนไกพนเมองประเภทไกอของไทยม�แตโบร�ณ ทพฒน�ม�จ�กไก

บ�นพนธ กะตงอ หรอ ไกอ มม�พรอมคนไทยโบร�ณ สบไดตงแตตนสมยสโขทย เปนตนม� ไกเขยวห�งดำ�เปนไกพนธหนงมชนเชงดมลำ�หกลำ�โคนด นยมเลยงแพรหล�ยตงแตช�วบ�นไปจนถงขนน�งชนผใหญ เชน พระย�พชยด�บหก เลยงไกเขยวห�งดำ� ชอ ไกพ�ล

ไกเขยวห�งดำ� ทนยมเปนพนธแทจะเปนไกจ�กอตรดตถ ชลบร (พนสนคม) อยธย� และ

แถบภ�คใตหล�ยจงหวด ไกเขยวห�งดำ�เปนไกในประวตศ�สตร และในวรรณคดไทยเรองพระรถเมร หรอพระรถเสน หรอน�งสบสอง ทเกยวของกบประวตศ�สตร พระย�พชยด�บหก ไกเขยวห�งดำ�มถนกำ�เนดท�งภ�คใต ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ และภ�คเหนอของไทย ไกเขยวมชอเรยกต�งกนไปต�มทองถน เชน แถบภ�คตะวนออก จงหวดชลบร (พนสนคม) เรยก เขยวพระรถ ในภ�คเหนอ จงหวดอตรดตถ เรยก เข“ ” “

23

ยวพ�ล สวนภ�คกล�ง เรยก เขยวพระย�พชยด�บหก และภ�คใต ” “ ”เรยก เขยวมรกต และยงมชออน ๆ อก เชน เขยวไขก�“ ” , เขยวพระอนทร, เขยวนลส�ลก� ไกพนธเขยวห�งดำ� ปจจบนคอนข�งห�ย�ก กำ�ลงอนรกษและพฒน�กนตอไป ไกเขยวห�งดำ� เปนไกขน�ดกล�ง นำ�หนกโดยเฉลย เพศผหนก 3.00 กโลกรมขนไป เพศเมยประม�ณ 2.00 กโลกรมขนไป สของเปลอกไข สน�ต�ลนวล ลกษณะลกไก หว หน�อก ปกไชนอกสข�วเลกนอยคล�ยประดห�งดำ� ป�ก แขง สเขยวอมดำ� (ภ�พท 3.3)

ภาพท 3.3 ไกเขยวก�หรอเขยวห�งดำ�ทมา: ตฟกไขดอทคอม (ม.ป.ป.)

1.4 ไกเหลองห�งข�ว: ไกเหลองห�งข�ว คอ ไกพนเมองของไทยอกส�ยพนธหนง ซง

24

พฒน�ม�จ�กไกบ�นพนธกะตงอ หรอไกอ เปนพนธเก�แกมม�พรอมคนไทยโบร�ณ ตงแตสมยสโขทย ตอม�ในสมยสมเดจพระนเรศวรมห�ร�ช พระเจ�เสอ และสมเดจพระเจ�ต�กสนมห�ร�ช เปนตน แตไกเหลองห�งข�วทนยมเปนพนธแทดงเดม ตองเปนไกบ�นกร�ง บ�นหวเท จงหวดพษณโลก

ลกษณะของลกไก หน�อก ปกไชนอกมสข�ว สวนป�ก และข� สข�วอมเหลอง

ลกษณะทส�ม�รถคดเปนไกชน ป�กสข�วอมเหลอง หรอสง�ช�ง ป�กสน อวบใหญคล�ย

ป�กนกแกว มรองนำ�ชดเจน กล�งป�กนนเปนสนข�ง ๆ เปนรองนำ� ต�เปนเหยยว หวต�แหลม ต�ดำ�ควำ� ต�ดำ�เลกและร รอบ ๆ ต�ดำ�สข�วอมเหลอง หงอนหน ด�นบนของหงอนบ�งเรยบปล�ยหงอนย�วเลยต� โคนหงอนโคงตดกบศรษะ ตมหสแดงสเดยวกบหงอน ขน�ดเลกไมหยอนย�นรดรบกบใบหน� เหนยงเลกรดตดค�ง รปใบหน�แหลมย�ว มเนอแนน ผวหน�เรยบมน กะโหลกศรษะหน�ย�ว

ลกษณะลำ�ตว อกแนนกลมเนอเตม กระดกอกย�วตรง หลงเปนแผนกว�ง กล�มเนอม�ก

หลงเรยบตรงไมโคงนน ไหลกว�งยกตงตรง คอใหญ กระดกคอถ ปนข�ใหญ กลมมเนอเตม เนอแนน แขงแรง ผวหนงข�วอมเหลอง ข�วอมแดง สขนลำ�ตวดำ�จะมแซมข�วบ�งทหว หวปก ขอข� สรอยคอเหลองชดเจน ย�วประบ� สรอยหลงเปนสเดยวกบสรอยคอเรยงกนเตมแผนหลง จ�กโคนคอถงโดนห�ง เสนขนละเอยดย�วระย� สรอยปกสเดยวกบสรอยคอ เหนเดนชดเจนยงข�วและย�วม�ก ๆ ยงด ขนห�งควรพงตรงและย�ว ปล�ยห�งโคงตกลงเลกนอย ข�แขงและเดอยข�วอมเหลองสเดยวกบสป�ก เกลดแขงแนนหน�เรยบ เดอยใหญแขงแรง เลบสข�วอมเหลองทกเลบ และไมมสดำ�ปน

เพศเมยลำ�ตวสดำ� หงอนและใบหน�สเดยวกบไกตวผ

25

ขน�ดและนำ�หนก เปนไกขน�ดกล�ง นำ�หนกเพศผ 3-4 กโลกรม ตวเมยนำ�หนก 2

กโลกรม ขนไป สของเปลอกไข สข�วนวล ภ�พท 3.4

ภาพท 3.4 ไกเหลองห�งข�วทมา: กรมปศสตว (ม.ป.ป.)

1.5 กลมพนธไกด�ง: คว�มหล�กหล�ยของไกด�งทพบในก�รสำ�รวจม 3 ชนดคอ ไกด�ง

ไกด�งนำ�ดอกไม และไกด�งดอกหม�ก ลกษณะทวไป สขนสวนใหญเปนสข�วสลบดำ�ในขนเสน

เดยวกน ทงขนบรเวณสรอยคอ ขนรองหลง มขนหลกเปนสข�ว สวนสขนต�มลำ�ตวเปนสข�วสลบดำ�เปนสวนใหญ

คว�มแตกต�งของไกด�ง ไกด�งนำ�ดอกไม และไกด�งดอกหม�ก คอ ไกด�งนำ�ดอกไมจะ

มสสรอยคอและขนรองหลงหล�ยส เชนสข�วแดง สน�ต�ล หรอสข�วลวน สวนไกด�งจะมสข�วสลบดำ� และไกด�งดอกหม�กจะมขนสรอยคอ

26

หรอสรอยหลงเปนสดอกหม�ก ขนบรเวณลำ�ตวเปนล�ยข�วสลบดำ� (ภ�พท 3.5)

ภาพท 3.5 ไกเบญจณรงคทมา: บลอคสปอตดอทคอม (2555)

1.5.1 ไกด�ง: ลกษณะทวทพบคอ สขนสรอยคอ ขนรองหลง และขนปกมสข�ว

สลบดำ�ม�กกว�จะเปนสข�วลวน ๆ หงอนพบเปนหงอนจกร หรอหงอนแจ หงอนอ และหงอนหน ตมหมสแดง สแขงพบทง สข�ว สดำ� สข�วเหลอง สข�ว และสเหลอง ไกด�งทสำ�รวจไดนมลกษณะและสขนเหมอนไกล�ยข�วตอก ซงต�มตำ�ร�ไกชนถอว�ไกล�ยข�วตอกเปนส�นพนธแท ดงนนจงสนนษฐ�นว�ไกด�งล�ยข�วดำ�นอ�จจะเปนไกชนดเดยวกบไกล�ยข�วตอก แตมก�รเรยกชอแตกต�งกนต�มคว�มนยมในทองถน

1.5.2 ไกด�งนำ�ดอกไม: ลกษณะทวไปทสำ�รวจพบ คอ สขนสรอยคอและสขน

27

รองหลงเปนสข�วแดง สน�ต�ลหรอสข�วลวน ซงแตกต�งจ�กไกด�งทมสข�วสลบดำ� สวนลกษณะอน ๆ สวนใหญคล�ยไกด�ง สแขงมสดำ�และสเหลอง หงอน ทพบสวนใหญเปนหงอนจกร และหงอนหน ลกษณะไกด�งนำ�ดอกไม จะมสวนคล�ยไกล�ย หรอไกด�ง 3 ส หรอ ไกเบญจรงค (ภ�พท 3.5) ในบ�งพนท ซงสนนษฐ�นว�น�จะเปนชนดเดยวกนแตมชอเรยกแตกต�งกนต�มทองถน

1.5.3. ไกด�งดอกหม�ก: ผเลยงเรยกว� ไกด�ง“ดอกหม�ก เนองจ�กขนบรเวณ”

สรอยคอมสเหลองข�ว แตขนบรเวณลำ�ตวมสข�วปนดำ�คล�ยไกด�ง ไกด�งหรอด�งนำ�ดอกไมมสขนสรอยคอเปนสเหลองข�ว และหงอนเปนหงอนหน สแขงจะเปนสเหลอง ซงจ�กก�รบรรย�ยนพบไดว�ใกลเคยงกบลกษณะของไกด�งดอกหม�ก ดงนน น�จะเปนขอสงเกตว�คว�มเข�ใจของนกวช�ก�รเกยวกบไกด�งไมสอดคลองกบลกษณะของไกด�งต�มภมปญญ�ทองถน โดยภมปญญ�ทองถนแยกไกด�ง ไกด�งนำ�ดอกไม และไกดอกหม�ก เปนคนละชนดกนซงแยกต�มคว�มแตกต�งของสขน แตอ�จเปนไปไดว� ไกด�งดอกหม�กนเปนลกไกทไมลงเหล�เกดจ�กก�รผสมข�มระหว�งไกดอกหม�กและไกด�ง

1.6 ไกแดง: เปนไกพนเมองประเภทไกอ รปร�งสง ทะมดทะแมง ขนพนลำ�ตว หน�คอ

หน�ทอง ขนใตปก ขนสรอยคอ สรอยปกแดง ขนห�งมสดำ�หรอแดงมขนสข�วแซม ป�กและแขงสเหลอง ผวหนงสข�วอมเหลอง เปลอกไขสน�ต�ลออน หงอนถว (ภ�พท 3.6)

28

ภาพท 3.6 ไกแดงทมา: กรมปศสตว (ม.ป.ป.)

1.7 ไกแดงสร�ษฎร เปนไกประเภทไกอ ศนยวจยและบำ�รงพนธสตวสร�ษฎรธ�น อำ�เภอพนพน จงหวดสร�ษฎรธ�น เปนผพฒน� และใหชอว� "ไกแดงสร�ษฎรธ�น" แหลงทเลยงพบม�กในพนทภ�คใตของประเทศไทย

ลกษณะภ�ยนอกประจำ�พนธ เพศผ มสรอยคอสแดง ขนห�งสแดง-ดำ� ขนลำ�ตวสแดง แขง ป�กสเหลอง ใบหน�สแดง หงอนถว เพศเมย ลกษณะเหมอนเพศผ ยกเวน ไมมขนสรอยคอและมขนห�งสแดง (ภ�พท 3.7)

ลกษณะท�งเศรษฐกจ อ�ย 12 สปด�ห นำ�หนกตวเพศผ 1,083-1,393 กรม เพศเมย 857-1,071 กรม ประสทธภ�พก�รใชอ�ห�ร (FCR) 3.6 อตร�ก�รต�ย (Mortality) 3.4 % อ�ยเมอใหไขฟองแรก 181-203 วน ผลผลตไข 78-140 ฟอง/แม/ป ผลก�รทำ�วจยของกรมปศสตวกบมห�วทย�ลยเชยงใหม พบว�นอกจ�กเนอไก

29

แดงสร�ษฎรจะมคอเลสเทอรอลตำ�แลว ยงมโอเมก�-3 และวต�มนอกหล�ยชนด (เพญพชญ� เตยว, 2558)

คว�มส�ม�รถในก�รเปนไกชนของไกแดงสร�ษฎรธ�น ใชเดอยจดต�มแบบฉบบไกชนใต มชนเชงก�รชนดเดอด กดบ�ตตว ตแผลหลง อดทนบนอด ตแมนและเฉยบข�ด

ลกษณะเดนคอโครงสร�งใหญ หน� เกลดหน� เดอยย�วเปนอ�วธทมพษสงอนตร�ย เมอไกชนอ�ยประม�ณ 1 ปขนไป คว�มสวยง�มจะชดเจนขน ปกและห�งจ�กย�วเตมทหลงเรมถ�ยขนครงแรก ตวจะใหญโตขนอก ขนและเกลดหน�กว�เดม (บอลมนดอทคอม, 2559)

นอกจ�กจะจำ�หน�ยเพอเลยงเปนไกไข ไกเนอ เลยงเปนไกชนแลวยงเลยงไวใหนกเลงไกสงประกวดอกดวย

ไกแดงเมอถอนขน ขนออนมสแดง ผบรโภคมกเข�ใจผดคดว�เปนไกไข

30

ภาพท 3.7 ไกแดงสร�ษฎรธ�นทมา: สำ�นกพฒน�พนธสตว กรมปศสตว (2558)

1.7 ไกทองแดง: ไกทองแดง ทสำ�รวจไดมลกษณะสวนใหญคล�ยไกแดง คอ มขนสแดง

และสดำ�เปนสหลก ขนบรเวณขนสรอยคอและขนรองหลงพบสแดงม�กกว�สทองแดงทพบเพยง 20 เปอรเซนต ของไกทองแดงทพบทงหมด

ขนรอบห�ง ขนห�งหลก และขนปก พบว�มสดำ�แดงต�งจ�กไกแดง ทมกเปนสแดงลวน

นอกจ�กนยงพบว�สขนบรเวณทองและอกเปนสดำ�แดง ขณะทไกแดงมสดำ�ลวน สวนหงอน ทพบเปนหงอนหนและหงอนอ สแขงเปนสออกแดง (ภ�พท 3.8) ปจจบนห�ไกทองแดงไดย�ก

ภาพท 3.8 ไกทองแดงทมา: ธน�กร  กรมย และอำ�พล ยศแกวกอ (ม.ป.ป.)

31

1.8 ไกช: เปนไกพนเมองประเภทไกอ มรปร�งโปรง ขนลำ�ตว สรอยคอ สรอยหลงและ

ขนห�งมสข�ว ป�กและแขงสเหลองและข�วอมเหลอง ผวหนงสข�วอมเหลอง หงอนถว เปลอกไขสข�ว (ภ�พท 3.9)

ภาพท 3.9 ไกชทมา: กรมปศสตว (ม.ป.ป.)

1.9. ไกเท�ดำ�: ลกษณะทวไปไกเท�ทองหรอไกเท�ดำ� พบว�ไกเท�ดำ�มแนวโนมคว�มสง

และคว�มย�วลำ�ตวม�กกว�ไกเท�ทอง ลกษณะสขนไกเท�ดำ�โดยทวไปจะมสเท�ดำ�บรเวณสรอยคอ

และอ�จมขนสดำ� แดง หรอเหลอง ปะปนม�บ�ง สวนขนรองหลงพบสประดม�กกว�สเท� ขนรอบห�งและขนห�งหลกจะมสเท�และเท�ดำ�เปนสวนใหญ สำ�หรบขนปกจะพบสดำ�ม�กกว�สเท� หงอบพบ 4 ชนดคอ หงอนแจ หงอนตม หงอนหน

32

และหงอนถว นอกจ�กนพบว�ไกเท�ดำ�มสแขงหล�ยชนดคอ สเหลอง สเท�อมเหลอง สดำ� และสข�วปนดำ� ตมหมสแดงและนวเท� 4 นวทกตว

พบว�ก�รมสขนหล�ยสอ�จเกดจ�กก�รเลยงแบบปะปนกนหล�ยพนธของเกษตรกร ทำ�ให

ลกษณะของไกเท�ดำ�พนธแทเปลยนแปลงไป (ภ�พท 3.10) และขอมลทเกยวกบไกเท�มคว�มขดแยงบ�งประก�ร เชน บ�งตำ�ร�กล�วว�ไกเท�ดำ�เปนชนดเดยวกบไกเท�ขคว�ย ซงก�รสำ�รวจทตำ�บลบ�นกร�ง อำ�เภอเมอง จงหวดพษณโลก พบว�มลกษณะแตกต�งกนอย�งชดเจน และในก�รนไมพบไกเท�ข�วหรอไกเท�เหลอง

ภาพท 3.10 ไกเท�ดำ�ทมา: ไกชนเหนอดอทคอม (2557)

1.10 ไกเท�ทอง: ลกษณะทวไปของไกเท�ทองทพบได คอ มสเหลองทบรเวณสรอยคอ

และขนรองหลง สำ�หรบขนรอบห�งและขนห�งหลกจะมสคล�ยไกเท�ดำ�คอมสเท�และสเท�ดำ� สวนหงอนพบ 2 ชนดคอ หงอนหนและหงอนอ สวน

33

สแขงพบว�สวนใหญมสเหลองแตกต�งจ�กไกเท�ดำ�ทมสแขงหล�ยส (ภ�พท 3.11)

ภาพท 3.11 ไกเท�ทองทมา: ไกชนไทยส�มคคดอทคอม (2556)

2. ไกตะเภ�: เปนไกขน�ดใหญ สสวย สนำ�ต�ลออกเหลอง มขนออนนมละเอยด มขนทหน�แขง เนอนมมรสช�ตอรอย สนนษฐ�นว�เปนไกทมถนฐ�นกำ�เนดจ�กประเทศจน นำ�เข�ม�ประเทศไทยในชวง ทมก�รตดตอค�ข�ยระหว�งประเทศไทยและประเทศจน โดยก�รนำ�ไกม�กบเรอสำ�เภ� จงเรยกไกพนธนว� ไกตะเภ� ปจจบนไกตะเภ�ส�ยพนธแท ๆ เกอบไมมแลว เพร�ะปลอยใหมก�รผสมพนธกบส�ยพนธอน ๆ จนส�ยพนธปะปนกนไปหมด (ภ�พท 3.12)

34

ภาพท 3.12 ไกตะเภ�ทมา: ไชยรตน สมฉน (2556)

4. ไกแจ: อยคกบประเทศไทยม�เปนระยะเวล�อนย�วน�น คนทพบเหนสวนม�กจะชมชอบทวงท�และรปทรงทน�รกของมน (ภ�พท 3.13) ทำ�ใหหล�ยคนอดใจไมไดทตองตระเวนห�ไกแจม�เลยง พบว�ไกแจมววฒน�ก�รม�จ�กไกป�ขนสแดง (red jungle fowl) เชนเดยวกบไกชนดอน ๆ เกอบทวโลก

ลกษณะทวไป มแขงสน มองแทบไมเหนข� ลกษณะแขงสนดงกล�วถกควบคมดวยยน Cp ส�ม�รถพบเหนไกแขงสนไดในหล�ยพนทของโลก ไกข�สนจะมเอกลกษณเฉพ�ะตวคอแขงสน แตกต�งจ�กไก Bantams ทวไปทหม�ยถงไกทมขน�ดเลก นำ�หนกไมม�ก แตคว�มย�วข�ปกต ยนแขงสน (Cp) มผลกระทบตอกระดกชนต�ง ๆ ทำ�ใหกระดกเหล�นนสนกว�ปกตประม�ณ 13-24 เปอรเซนต ในเพศเมยและ 18-31 เปอรเซนต ในเพศผ ซงพบว�มผลอย�งรนแรงเฉพ�ะสวนของกระดกแขง (tarsometatarsus) ททำ�ใหแขงมขน�ดสนม�ก จนแทบมองไมเหนข�ในขณะทไกยน ก�รผดปกตของกระดกร�งก�ยนเปนก�รผด

35

ปกตทเรยก achondrophasia หรอ chondrodystrophy (วสนต, 2537; ศร, 2534; โอเคเนชนดอทเนต, 2550)

ภาพท 3.13 ไกแจทมา: สจต เมองสข (2556)

5. ไกกล�ยพนธ: เปนไกทเกดจ�กก�รผสมระหว�งไกพนเมองหล�ยชนดดวยกน ในบ�งครงมลกษณะแปลกไปจ�กไกพนเมอง เชน ไมมขนทคอ (เรยกว� ไกคอลอน) (ภ�พท 3.14) ไกขนกลบ (ลกษณะท�งพนธกรรมชนดหนง) (ภ�พท 3.15) เปนตน

36

ภาพท 3.14 ไกคอลอนทมา: สำ�นกง�นสภ�เกษตรกร จงหวดสงขล� (ม.ป.ป.)

ภาพท 3.15 ไกขนกลบทมา: เชยงร�ยโฟกสดอทคอม (2557)

6. ไกดำ�: มรปร�งคล�ยไกพนเมองทเลยงกนโดยทวไป มสดำ�ตลอดทงตว เชน ป�ก แขง ข� ขน ฯลฯ เนอไกดำ�ปจจบนเปนทนยม

37

บรโภค มร�ค�แพง เพร�ะมคว�มเชอว�ก�รรบประท�นเนอไกดำ�ทำ�ใหร�งก�ยแขงแรงและมอ�ยยน (ภ�พท 3.16)

ภาพท 3.16 ไกดำ�ทมา: อดรรอยแปดดอทคอม (2555)

7. ไกลกผสมพนเมอง: เปนไกทเกดจ�กส�ยพอเปนไกพนเมอง ส�ยแมเปนไกกงไขกงเนอ ลกทไดจะมลกษณะภ�ยนอกและสขนคล�ยกบไกพนเมอง ทำ�ใหข�ยไดร�ค�สงใกลเคยงกบไกพนเมอง นอกจ�กนยงมอตร�ก�รเจรญเตบโตสงกว�ไกพนเมองในชวงอ�ยท 12 สปด�ห ไกลกผสมจะมนำ�หนกตวสงกว�ไกพนเมองเกอบ 30 เปอรเซนต โดยอ�ยท 12 และ 16 สปด�ห มนำ�หนกตวเท�กบ 1,396 และ 1,786 กรม ต�มลำ�ดบ (ภ�พท 3.17)

38

ภาพท 3.17 ไกลกผสมพนเมองทมา: สำ�นกพฒน�พนธสตว กรมปศสตว (2559)