รายงานผลการวจย เรอง

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในทกษะการ คดขนพนฐานดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนร

แบบ K–W–L A STUDY ON SCIENCE ACHIVEMENT AND ABILITY IN BASIC THINKING SKILLS BY

USING PROBLEM – BASED LEARNING AND K–W–L LEARNING TECHNIQUE

โดย

นายวสทธ ตรเงน

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

รายงานการวจยนไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลย

2556

DPU

ชอเรอง : การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน

ดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ผวจย : นายวสทธ ตรเงน สถาบน : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ : 2557 สถานทพมพ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย แหลงทเกบรายงานการวจยฉบบสมบรณ จ านวนหนา : 78 หนา : ศนยสนเทศและหอสมด

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ลขสทธ : สงวนลขสทธ

บทคดยอ

การวจยครงนมจดประสงค 2 ประการ คอ 1) เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ จากการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ จากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 2) เพอศกษาทกษะการคดขนพนฐานของนกศกษาจากการจดการเรยนโดยการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L และการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

กลมทศกษาเปนนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาวชาการตลาด สาขาวชาโลจสตกสและโซอปทาน สาขาวชาการเละสาขาวชาการจดการอตสาหกรรม คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จ านวน 85 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรแบบ K–W–L การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลการศกษาพบวา 1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวต เรอง ระบบนเวศ จากการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ จากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว 2. ทกษะการคดขนพนฐานของนกศกษาจากการจดการเรยนโดยการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L และการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หลงเรยนสงกวากอนเรยน มนยส าคญทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

DPU

สารบญ หนา

สารบญตาราง (3) บทท 1 บทน า 1 ความเปนมาของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 ขอบเขตของการวจย 3 ตวแปรทศกษา 4 ขอตกลงเบองตน 4 นยามศพท 4 บทท 2 การตรวจเอกสาร 6 การใชปญหาเปนฐานในการสอน 6 ความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 7 ความส าคญของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 8 ลกษณะการใชปญหาเปนฐานในการสอน 10 ขนตอนการใชปญหาเปนฐานในการสอน 12 บทบาทของผสอนและผเรยนของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 21 งานวจยเกยวการใชปญหาเปนฐานในการสอน 24 เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L 26 งานวจยทเกยวกบเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L 27 ความหมายของการคด 28 กรอบของความคด 28 ทกษะการคด 29 ลกษณะส าคญของการคด 36 ลกษณะของนกคด 36 แนวทางในการพฒนาความสามารถดานการคด 37 ประโยชนของการคด 37 งานวจยทเกยวกบการคด 38 สมมตฐานการวจย 39

DPU

สารบญ (ตอ) หนา

บทท 3 ระเบยบวธวจย 40 ประชากรและตวอยาง 40 เครองมอทใชในการวจย 41 การเกบรวบรวมขอมล 43 การวเคราะหขอมล 43 บทท 4 ผลการวจย 44 ผลการวเคราะหขอมล 44 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 48 สรปผลการวจย 49 ขอเสนอแนะ 49 เอกสารอางอง 50 ภาคผนวก ก - คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

- คะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน 55

ภาคผนวก ข - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ระบบนเวศ - แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ปญหาสงแวดลอมของประเทศ - แบบทดสอบวดความสามารถในทกษะในการคดขนพนฐาน

59

DPU

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ

คณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

45

ตารางท 2 เปรยบเทยบคาสถตพนฐานและสถตทดสอบความแตกตางของคาเฉลย (t) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนกอนการทดลอง และหลงการทดลองกลมทดลอง

46

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาสถตพนฐานและสถตทดสอบความแตกตางของคาเฉลย (t) ของคะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานกอนการทดลอง และหลงการทดลองกลมทดลอง

47

ตารางท 4 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน

56

ตารางท 5 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ปญหาสงแวดลอมภายประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน

57

ตารางท 6 คะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานกอนการเรยน และหลงการเรยน 58

DPU

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาของปญหา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนเครองมอส าคญในการพฒนาประเทศทงดานเศรษฐกจสงคมและอตสาหกรรม ปจจยส าคญประการหนง คอ การพฒนามนษยใหเปนผทมความรความเขาใจ ปรากฏการณธรรมชาตและเทคโนโลย มทกษะการคนควาหาความร มความสามารถในการคดแกปญหา คดสรางสรรคและรกการเรยนร เพอใหน าไปพฒนาคณภาพชวตของตน ตลอดจนพฒนาประเทศไดอยางยงยน ดงนนการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรในปจจบน จงตองพฒนาผเรยน ในดานทกษะการคด ใหเปนผคดเปน ท าเปน แกปญหาไดดวยตนเอง ตงแตในระดบประถมศกษา เพอเปนการเตรยมประชากรของประเทศใหมสมรรถภาพพนฐานในการพฒนาตนเอง สงคมและประเทศชาตในวนขางหนา การพฒนาทกษะการคดเปนเปาหมายส าคญในการปฏรปการศกษา ซงในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดแนวการจดการศกษาไวในหมวด 4 มาตรา 22 มาตรา 23 และมาตรา 24 อยางชดเจนวา การจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ เนนความส าคญทง ความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการอยางเหมาะสม ตองจดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผ เรยน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ใหผเรยนไดฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกน และแกไขปญหา มการจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน เกดการใฝรอยางตอเนอง (กระทรวงศกษาธการ, 2546) นอกจากนหลกสตรแกนกลางขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ยงไดก าหนดสมรรถนะส าคญของผเรยน 5 ประการ ซงสมรรถนะทส าคญประการหนงกคอ ความสามารถในการคดของผเรยน โดยใหมความสามารถในการคดขนพนฐาน การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความร การตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคม จะเหนวาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) 2545 รวมทงหลกสตรแกนกลางขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ใหความส าคญกบการพฒนากระบวนการคดใหเกดกบผเรยน ทกษะการคดนบเปนคณลกษณะทควรพฒนาใหเกดขนในตวผเรยน เพราะทกษะการคดเปนความสามารถทมนษยใชสมรรถภาพทางสมองและจต เพอน าไปสการตดสนใจกระท าสงใด ๆ โดยอาศยหลกการเหตผล ดงนน การพฒนาทกษะการคดจงเปนหวใจส าคญของการจดการเรยนการสอนทจะท าใหผเรยนมความสามารถในการแก ปญหาทเกยวของกบกระบวนการทางวทยาศาสตร (สนย เหมะประสทธ. 2548 : 1-3) ซงสอดคลองกบส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543 : 34) ทกลาวไววา การฝกทกษะการคดเปนหวใจของการเรยนวทยาศาสตร

DPU

2

ภาพสะทอนของเดกทงประเทศวายงขาดความสามารถดานการคดขนพนฐาน ดวยเหตนจดดอยทควรปรบปรงและพฒนาใหดขน คอทกษะการคด และผลสมฤทธทางการเรยนโดยเฉพาะวทยาศาสตร การคดขนพนฐาน คดแกปญหา คดหาเหตผลทางวทยาศาสตรของนกศกษายงมนอย สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนคอนขางต า นอกจากนคณะกรรมการยงไดใหขอเสนอแนะวาครควรพฒนาวธการสอน โดยใชเทคนคการสอนทกระตนใหผเรยนรจกคดเปน และคดอยางเปนระบบ (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา: http://www.thaipost.net.news/ )

กองวจยทางการศกษา ( กรมวชาการ,2542 : 33-34 ) กลาววา “…การคดเปนความสามารถทพฒนาไดโดยการฝกฝนการคดจากระดบงายจนถงระดบทซบซอนมากขนไดแก ฝกทกษะการคด ลกษณะการคดและกระบวนการคดตามล าดบโดยการจดท ากจกรรมการเรยนการสอนตามระดบวย วฒภาวะของแตละบคคลโดยใหผเรยนคดเปน ใหผเรยนตระหนกในปญหาและคดหาทางแกปญหาโดยใชขอมลตางๆ ทเกยวของทงหมดมาผสมผสานจนเกดเปนความคดทจะเลอกตดสนใจ หรอปฏบตใหเกดความพงพอใจและสามารถแกปญหานนได…” ซงสอดคลองกบค ากลาวของพมพพนธ เดชะคปต (พมพพนธ, 2549) ทกลาววา “…การสอนคดเปนเรองเกยวกบกระบวนการทางสมองนนมความเปนนามธรรม การสอนคดนจะน าไปสการพฒนาทกษะการคด และทกษะกระบวนการคดใหกบผเรยน …” เทคนคและวธการสอนวธหนงทสามารถน ามาใชในการฝกทกษะการคดใหผเรยนได คอ การใชปญหาเปนฐานในการสอน และเทคนค K–W–L ไพฑรย สนลารตน (ไพฑรย, 2551) กลาววา “… การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) จะเปนแนวทางทชวยใหผเรยนเรยนรไปพรอมกนไดโดย การคดแกไขปญหารวมกน การคดรวมกนนผเรยนแตละคนจะใชวธการหาค าตอบทแตกตางกนไดโดยมจดมงหมายรวมกนคอ การหาทางออกของปญหา …” ซงสอดคลองกบค ากลาวของ ปรญญา เชาวนาศย (ปรญญา, 2547) ทกลาววา “… การเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน เปนจดเรมตนในการเรยนรทท าใหผเรยนเปนผคนควาหาขอมลทจ าเปน ด าเนนการ วเคราะหปญหา แกปญหาและพฒนาการเรยนรของตนเองและในกลมผเรยนดวยกน ซงกระบวนการนจะท าใหผเรยนมความสามารถเรยนรดวยตนเองและมประสบการณทเหมอนท างานจรง …” นอกจากนผเรยนยงควบคมแนวทางการเรยนรของตนเองในการสบคนขอมลขอสนเทศทตองการ และรบผดชอบในการเรยนรของตนเอง (Uyeda และคณะ, 2002 : 25) และมณฑรา ธรรมบศย ( มณฑรา, 2549) ยงกลาววา “… วธใชปญหาเปนฐานในการสอน เปนรปแบบทสามารถน ามาใชในการพฒนาคณภาพการเรยนรของผเรยนทดทสดวธหนง …” การสอนโดยวธการใชปญหาเปนฐาน ไมไดเนนทผลลพธของการเรยนรของผเรยนเพยงอยางเดยว แตจะเนนทกระบวนการเรยนร (สธ, 2547) ซงจะท าใหผเรยนไดเขารวมในกระบวนการเรยนรทกขนตอน คอ 1) การก าหนดปญหา 2) การท าความเขาใจปญหา 3) การด าเนนการศกษาคนควา 4) การสงเคราะหความร 5) การสรปและการประเมนคาค าตอบ 6) การน าเสนอและการประเมนผลงาน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2553) นอกจากนกระบวนการดงกลาวยงสอดคลองกบแนวคดการจดกจกรรมการเรยนรโดยการใชเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L (What I Know / what I Want to know/ what I have Learned) ทเนนการ

DPU

3

จดกจกรรมการเรยนรโดยเชอมโยงประสบการณเดมกบประสบการณใหมอยางเปนรปธรรมแล ะเปนระบบ ซงเปนอกวธสอนหนงทสนบสนนแนวทางการปฏรปการศกษา เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L พฒนาขนโดย Dr. Oga I Koroleva ในป 1986 เพอน ามาใชในชนเรยน ซงจดวาเปนเทคนคการเรยนรอกแบบหนงทเสรมสรางกจกรรมการเรยนรใหกบผเรยนเปนอยางด ท าใหผเรยนเกดความคงทนทางการเรยนทยาวนานมากกวาการเรยนการสอนแบบปกต ทมผสอนเปนผน าในชนเรยน รวมทงเปนการเสรมสรางการเรยนรแบบรวมมอทใชไดผลด สามารถใชไดทงผเรยนรายบคคลหรอผเรยนเปนกลม ทงกลมเลก ๆ และกลมใหญ (ทศนา แขมมณ, 2548 ) ปการศกษา 2556 มหาวทยาลยธรกจบณฑตยมนโยบายใหอาจารยปรบเปลยนการสอน โดยใหเนนการเรยนรมากกวาการสอนแบบเดม ลดการสอนแบบบรรยายและใหผสอนเปลยนบทบาทเปน ผชแนะ ใชรปแบบการสอนแบบกาวหนา โดยเนนวานกศกษาจะท าอะไรได ไมใชวานกศกษาตองร อะไร พยายามใหนกศกษาหาความรดวยตนเอง โดยการคนควาจากแหลงขอมล เนนการคดขนพนฐานแกปญหาใหได ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาวธสอนแบบใชปญหาเปนฐานในการสอน และและเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ทนกการศกษาออกแบบไวเพอใหผเรยนใชทกษะกระบวนการคดและกระบวนการกลมเพอหาความรดวยตนเอง อกทงใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนและมปฏสมพนธกบผสอนหรอผเรยนดวยกน

วตถประสงคของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงวตถประสงคไวดงน

1) เพอศกษาผลสมฤทธของนกศกษาจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

2) เพอศกษาความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ไดแนวทางส าหรบการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม เพอ ผลสมฤทธทางการเรยน และทกษะการคดสการพฒนาผเรยนดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และ เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L ขอบเขตของการวจย

1) ประชากรและตวอยาง ประชากร

ประชากรทใชในการวจย เปนนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทเรยนหลกสตรภาษาไทย ชนปท 2 ใน 11 คณะวชา คอคณะบรหารธรกจ คณะการบญช คณะเศรษฐศาสตร

DPU

4

คณะนตศาสตรปรด พนมยงค คณะนเทศศาสตร คณะศลปกรรมศาสตร คณะเทคโนโลยสารสนเทศ คณะรฐประศาสนศาสตร คณะศลปศาสตร คณะการทองเทยวและการโรงแรม

ตวอยาง ตวอยางทใชในการวจย คอนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ทลงทะเบยนเรยนวชา วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม (SC 103) ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จ านวน 3 กลมเรยน

ตวแปรทศกษา ตวแปรตน (Independent variable) คอวธการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L ตวแปรตาม (Dependent veritable) คอ คะแนนการคดขนพนฐาน ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศและเรองปญหาสงแวดลอม

ขอตกลงเบองตน

การวจยครงนศกษาเฉพาะผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L ของนกศกษาชนปท 2 ทลงทะเบยนเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

นยามศพท 1. การใชปญหาเปนฐานในการสอน หมายถง กระบวนการทผสอนจดขนเพอใหผเรยนใชกระบวนหาเหตผลเชงตรรกวทยาในการสรางความเขาใจและหาทางออกของปญหาในแตละขนตอนดงน 1) การก าหนดปญหา 2) การท าความเขาใจปญหา 3) การด าเนนการศกษาคนควา การสบคนดวยวธการ 4) การสงเคราะหความรและน าความรมาอธบายแกสมาชกในกลม 5) การสรปและการประเมนคาของค าตอบ 6) การน าเสนอความรและผลงานของกลมตอสมาชกในชนเรยน และการประเมนผลงาน 2. เทคนคการเรยนรแบบ K–W–L หมายถงการจดการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการอาน ซงสอดคลอง กบทกษะการคดอยางรตว โดยดงเอาประสบการณเดมของผเรยนมาชวยในการตความเนอเรอง มสวนรวมในการตงค าถาม โดยมขนตอนในการสอน ดงน 1) นกศกษารอะไร K (What I Know) 2) นกศกษาตองการรอะไร W (What I Want to learn) 3) กจกรรมนกศกษาไดเรยนรอะไร L (What have I Learn) 3. ความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานหมายถงความสามารถทประกอบดวย

1) ทกษะการคดทใชในการสอสาร ไดแก ทกษะการฟง ทกษะการพด ทกษะการอาน และทกษะการเขยน

DPU

5

2) ทกษะการคดทเปนแกน ไดแก ทกษะการสงเกต ทกษะการตงค าถาม ทกษะการระบ ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการแปลความ ทกษะการเปรยบเทยบ ทกษะการเชอมโยง ทกษะการใหเหตผล ทกษะการเรยงล าดบ ทกษะการรวบรวมขอมล ทกษะการสรปอางอง ทกษะการน าความรไปใช 4. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถในการแสดงออกดานพทธปญญาของ

นกศกษาทไดจากการตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชนดปรนยแบบเลอกตอบ วชา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ และเรอง ปญหาสงแวดลอมใน

ประเทศ

5. กลมทดลอง หมายถง นกศกษากลมตวอยางทเรยนโดยใชปญญาเปนฐานในการสอน และเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L

DPU

6

บทท 2 การตรวจเอกสาร

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการใชปญหาเปนฐานในการ

สอน การสอนโดยใชเทคนค K–W–L และการคดขนพนฐาน ซงไดน าเสนอตามล าดงตอไปน 1. การใชปญหาเปนฐานในการสอน 2. ความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 3. ความส าคญของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 4. ลกษณะการใชปญหาเปนฐานในการสอน 5. ขนตอนการใชปญหาเปนฐานในการสอน 6. บทบาทของผสอนและผเรยนของการใชปญหาเปนฐานในการสอน 7. งานวจยทเกยวการใชปญหาเปนฐานในการสอน 8. เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L และงานวจยทเกยวของ 9. งานวจยทเกยวกบเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L 10. ความหมายของการคด 11. กรอบของความคด 12. ทกษะการคด 13. ลกษณะส าคญของการคด 14. ลกษณะของนกคด 15. แนวทางในการพฒนาความสามารถดานการคด 16. ประโยชนของการคด 17. งานวจยทเกยวกบการคด

1. การใชปญหาเปนฐานในการสอน

ประวตและความเปนมาของการใชปญหาเปนฐานในการสอน

ในชวงเวลาหลายปทผานมา ไดมทฤษฎการเรยนรเกดขนหลายทฤษฎเชน ทฤษฎการเรยนรพฤตกรรมนยม (Behaviorist learning theory) ทฤษฎการเรยนรพทธนยม (Cognitivism learning theory) และทฤษฎหนงทไดรบความนยมจากนกการศกษา คอทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism learning theory ) ซงหลกการส าคญของทฤษฎนกคอ ในการเรยนรผเรยนจะตองเปนผกระท า (active) และสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) จากแนวคดนเองจงท าใหเกดรปแบบของการเรยนรหลายๆ รปแบบดวยกน อาทเชน การเรยนรแบบรวมมอรวมใจ (Cooperative Learning) การเรยนรแบบชวยเหลอกนและกน (Collaborative Learning) การเรยนรโดยการคนควาอยางอสระ

DPU

7

(Independent investigation method) และการเรยนรแบบการใชปญหาเปนฐานในการสอน (Problem – Based Learning) เปนตน

การใชปญหาเปนฐานในการสอน ((Problem – Based Learning : PBL) เปนระบบการเรยนการสอนทเรมใชกนมาตงแตป ค.ศ. 1950 เปนหลกสตรทเรมตนใช โดยคณะวทยาศาสตรสขภาพ (Faculty of Health Sciences) ของมหาวทยาลย McMaster ประเทศแคนาดา และโรงเรยนแพทยอกหลายแหง อาทเชน Western Reserve Medical School, Mc Master University Medical School และ University of New Mexico Medical School (Oon – Seng Tan, 2003) ตอมาวธการดงกลาว ไดกลายเปนรปแบบ ทมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกาน าไปเปนแบบอยาง ในการจดการเรยนร โดยเรมจากปลายป ค.ศ. 1950 มหาวทยาลย Case Western Reserve ไดน ามาใชเปนแหงแรก รปแบบการสอนทมหาวทยาลย Case Western Reserve พฒนาขนมานนไดกลายมาเปนพนฐานในการพฒนาหลกสตรของโรงเรยนหลายแหงในสหรฐอเมรกา ทงในระดบมธยมศกษา ระดบอดมศกษา และบณฑตวทยาลย

โดยแนวคดพนฐานของการใชปญหาเปนฐานในการสอน คอ การปรบ เปลยนการเรยนการสอน เพอใหผเรยนมการพฒนาในการเรยนร มกรอบความร และการเรยนรทมพนฐานของการเรยนโดยใชทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ซงวธการนจะเนนผเรยนเปนส าคญในการสรางความร โดยค าน ง ถงความรท ม อย เ ดมของผ เ ร ยนและจะใชทฤษฎการ เรยนรพท ธปญญานยม (Cognitive Constructivism) ทเนนการสรางความรของแตละคน

2. ความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอน

Problem – Based Learning หรอ PBL มชอเรยกเปนภาษาไทยหลายแบบ เชน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก วธการปญหาสมมต นกการศกษาไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอนไวแตกตางกนดงน

สปรยา วงษตระหงาน (2536 : 3) ไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอน หมายถง กระบวนการแสวงหาความร ความเขาใจ ทกษะและเจตคตจากสถานการณทไมเคยคนพบมากอน โดยน าการเรยนรมาประยกตใชสถานการณนนๆ กระบวนการนจะไดรบการจดไวอยางเหมาะสม เพอกระตนใหเกดการเรยนร

ทศนา แขมมณ (2548) ไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอนไววา หมายถง การจดสภาพการณของการเรยนการสอนทใชปญหาเปนเครองมอในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมาย โดยทผสอนอาจน าผเรยนไปเผชญสถานการณ หรอปญหาจรง หรอผสอนอาจจดสถานการณใหผเรยนเผชญปญหา และฝกกระบวนการคดขนพนฐานปญหารวมกนเปนกลม ซงจะชวยใหผเรยนเกดความ

DPU

8

เขาใจในปญหานนอยางชดเจน ไดเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายในการแกปญหานน รวมทงชวยใหผเรยนเกดความใฝร เกดทกษะกระบวนการคด และกระบวนการแกปญหาตางๆ

มณฑรา ธรรมบศย (2549) ไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอนไววา หมายถง รปแบบการเรยนรท เ กด ขนจากแนวคดตามทฤษฎการสร างอง คความร ดวยตวเอง (Constructivism) โดยก าหนดใหผเรยนไดสรางความรใหม จากการใชปญหาทเกดขนในโลกแหงความเปนจรงเปนบรบทของการเรยนร เพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดขนพนฐานและคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาวชาทตนศกษาดวย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน จงเปนผลมาจากกระบวนการท างานทตองอาศยความเขาใจและการแกปญหาเปนหลก

อานภาพ เลขะกล (2551) ไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอนวา หมายถง ระบบการศกษาซงใชปญหา หรอเหตการณเปนโจทยปญหา เพอใหนกศกษาไดเรยนรวธการแกปญหา ฝกวธการแกปญหา และคนควาความรความเขาใจ ทงขนพนฐานและขนสง

Oon-Seng Tan (2003 : 41) ไดใหความหมายของการใชปญหาเปนฐานในการสอน หมายถง การสอนโดยใชปญหาเพอกอใหเกดกระบวนการเรยนร ซงการทจะบรรลตามวตถประสงคหรอผลสมฤทธทเราตองการใหเกดขนนน เปนผลมาจากกระบวนการเรยนรโดยตรง

3. ความส าคญของการใชปญหาเปนฐานในการสอน

สงส าคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน คอ การใชปญหาเปนสงกระตนใหเกดการเรยนร ผเรยนจะแสดงบทบาทเปนเจาของปญหา และพยายามแกปญหาดวยวธการตางๆ นน เกดการคดอยางมวจารณญาณ มทกษะในการแกไขปญหา และลงมอปฏบตดวยวธการของตนเอง ผเรยนสามารถทจะสรางความรดวยการสรางแนวคดทเปนนามธรรมและหลกการทวไป การเชอมโยงประสบการณ หรอแนวคดยงไมเพยงพอทจะแสดงใหเหนวาผเรยนเกดการเรยนรขน แตมองคประกอบทส าคญ องคประกอบหนงกคอ กระบวนการสะทอนความคดทจะชวยใหผเรยนพฒนาความตระหนกถงการคดดวยตนเอง โดยผเรยนจะไดแสดงประสบการณ หรอแนวคดของตนเอง และการมกจกรรมสอบถามตนเอง (Ryan, 1997 อางใน สธ พรรณหาญ, 2547)

วธการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน จะใหความส าคญกบผเรยน ซงแตกตางจากการเรยนการสอนแบบเดมทเนนผสอนเปนส าคญ ซงสธ พรรณหาญ (2547) ไดเปรยบเทยบการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน กบการเรยนการสอนแบบเดมไว ดงน

DPU

9

การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน การเรยนการสอนแบบเดม

1. ผเรยนเรมตนการเรยนรโดยการทผสอนน าเสนอ สถานการณปญหา

1. เรมตนการเรยนรโดยผสอนน าเสนอเนอหา ความร

2. ผเรยนเปนศนยกลางเขารวมในการเรยนร อยางกระตอรอรน โดยการสรางความร

2. ผสอนเปนศนยกลาง โดยผเรยนเปนผ คอยรบความร

3. เรมจากสงทรเปนรปธรรมไปยงสงทไมร 3. เรมจากนามธรรมไปสรปธรรม โดยการ เสนอแนวคด (Concept) ตามดวยการ แกปญหาทายบทเรยน

4. ผเรยนเปนผก าหนดเปาหมายการเรยนร 4. ผสอนหรอต าราทก าหนดเปาหมายการ เรยนร ไวลวงหนา

5. ขอสนเทศจดระบบตามสถานการณปญหา โดยผเรยนจะระบสงทรและสบเสาะหาสงท ควรจะรเพอน ามาใชในการแกปญหา

5. ขอสนเทศทน าเสนอจดระบบตามหลก เหตผลหรอเรยงล าดบ

6. ผเรยนฝกการแกปญหาจากสถานการณ ปญหาและออกแบบการทดลองเอง

6. ผเรยนฝกการแกปญหาจากต าราและท า การทดลองตามขนตอนทก าหนดไวแลว

7. ผเรยนคนหาขอสนเทศเพมเตมจาก แหลงขอมลทจดไวให เพอท าใหปญหา ชดเจนและนยามปญหาเพอก าหนดเสนทาง ทเปนไปไดในการคนหาค าตอบ

7. ผเรยนไดรบการตอบกลบในการจดการ กบปญหาโดยการวเคราะหความ คลาดเคลอน

8. ผเรยนจดเปาหมายการเรยนรบนพนฐานขอ คนพบของตนเอง

8. ผเรยนไดรบการประเมนจากปญหาและ ไดรบการตอบกลบมากขน

9. ผเรยนรวบรวมขอสนเทศและขอมลท าการ ทดลอง แบงปญหาเพอหาเสนทางทเปนไป ไดในการคนหาค าตอบ

9. ผเรยนด าเนนการในหนวยเปนล าดบ ตอเนองกนและคาดวาจะประยกต ขอสนเทศและกระบวนการทไดรบสปญหา ใหมทเกยวของ

10. ผเรยนสรางค าตอบและตดสนใจการ ปฏบตโดยพนฐานความรวมมอกนใน ขอสนเทศ

10. ผสอนหรอต าราแสดงตวอยาง กระบวนการ เรยน โดยอธบาย ค าตอบและเตอนผเรยน ถงความ ยากล าบากหรอความผดพลาดท โดยทวไปเกดขนในขณะทแกปญหา

DPU

10

การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน การเรยนการสอนแบบเดม

11. ผเรยนน าเสนอและสนบสนนค าตอบท ไดรบจากการประเมนทมตวอยางค าถาม ผเรยนสะทอนความคดในเนอหาทได เรยนรและกลวธทใชแกปญหา

12. ผเรยนตงเปาหมายเพอเรยนรตอไป และ ท าการปรบปรงการประยกตใช กระบวนการแกปญหา

ทมา : สธ พรรณหาญ, 2547 4. ลกษณะการใชปญหาเปนฐานในการสอน

วธการใชปญหาเปนฐานในการสอน เปนวธการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนการปรบการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนในการเรยนร โดยมกรอบแนวคดทใหผเรยนไดเรยนรจากกระบวนการมากกวาเรยนรจากต ารา หรอ การบรรยายเพยงอยางเดยว นอกจากนผเรยนจะไดใช ความรรวมกนเพอคนหาค าตอบ บรณาการความรตางๆ เขาดวยกน ลงมอท ากจกรรม และรบผดชอบตนเอง ซงจะท าใหเกดการเรยนรและเขาใจแนวคดตางๆ และมความสนกสนานทโรงเรยนมากขน (Dilisle,1997 อางในสธ, 2547) ลกษณะการสอนดวยวธการใชปญหาเปนฐานในการสอน จะตองพจารณาองคประกอบหลายองคประกอบ คอ สถานการณปญหา บทบาทของผสอน บทบาทของผเรยน และการวดผลประเมนผล ดงน

1. สถานการณของปญหา เปนองคประกอบทส าคญประการหนงของวธการน เพราะท าหนาทเสมอนเปนศนยรวมของการเรยนร และเพอใหผเรยนเปนผคนควาหาขอมล ด าเนนการ วเคราะหปญหา แกปญหาและพฒนาการเรยนรของตนเองและในกลมผเรยนดวยกน สถานการณของปญหาจะพจารณาถงลกษณะ แหลง และสวนประกอบของสถานการณปญหา ซงสธ (สธ, 2547) ไดกลาวไว ดงน

1.1 ลกษณะสถานการณของปญหา เปนสถานการณปญหาทผเรยนจะ เผชญในโลกทเปนจรง เปนจดเรมตนในการเรยน โดยมลกษณะดงน

1.1.1 เปนปญหาหรอสถานการณทผเรยนไดพบในชวตจรง หรอจะพบ ในวชาชพของตน ซงจะท าใหเกดความร ความเขาใจ แนวคดตางๆ ทเกยวของ เนองจากเหนความเชอมโยงระหวางสงทศกษากบชวตจรง

1.1.2 เปนปญหาหรอสถานการณชนดทมโครงสรางไมสมบรณ (ill structured problem) โดยมลกษณะดงน

DPU

11

1) มความซบซอน มหลายแงหลายมม สถานการณเรมตนไม ชดเจนและขาดขอมลใหมเพมเตม การนยามปญหากจ ะเปล ยน ไป ดงนนขอมลทไดรบเพมเตมเปนสงจ าเปนในการนยามใหม และหาวธแกปญหา

2) มวธการทถกตองในการแกปญหาหลายวธ ขนอยกบ ประสบการณและสภาพของผเรยนขณะพบปญหา

3) ผเรยนจะไมมนใจทงหมดวาตนเองเลอกไดถกตอง จากแนวทางเลอกทหลากหลาย เนองจากยงคงมขอมลทขาดหายไป แตผเรยนจะตดสนใจเลอกวธการทดทสด ในการแกปญหาจากขอมลทรวบรวมได

4) มลกษณะปลายเปด โดยน าเสนอขอมลนอยทสด ทา ทายผเรยนในการใชเหตผล การประเมนคา และการตงสมมตฐานทหลากหลาย

1.1.3 ท าใหเกดประเดนขดแยง หรอตองการการตดสนใจ ดงนนวธการแกปญหาจงตองการใหผเรยนแสดงทกษะการคดไปสการไดรบความร และความเขาใจไดงาย

1.1.4 ใหขอมลทเพยงพอในการสบเสาะ มความซบซอนพอสมควร ส าหรบผเรยนในแตละกลมทยอมรบถงความตองการท างานรวมกน เพอความส าเรจในขอสรปทนาพอใจ

1.1.5 กระตน และสงเสรมการเรยนร โดยท าใหผเรยนเชอมโยง ความรเดมเขากบความรใหม

1.1.6 ท าใหผเรยนไดรบความร ทกษะตามจดประสงคของหลกสตร และไดใชทกษะการแกปญหาและความคดสรางสรรค

1.1.7 ผเรยนไดรจกการวางแผน การสงเคราะห การวเคราะห และ ไดฝกกระบวนการคดขนสง

สงส าคญของวธการใชปญหาเปนฐานในการสอนกคอ ควรเปนปญหาทมลกษณะ คลมเครอ ไมชดเจน หรอเรยกวาปญหาทมโครงสรางไมสมบรณ (ill-structured problem) ซงแตกตางไปจากปญหาทมโครงสรางสมบรณ (Well-structured problem) ดงตอไปน ปญหาชนดทมโครงสรางสมบรณ (Well-structured problem)

ปญหาชนดทมโครงสรางไมสมบรณ (ill-structured problem)

1. นยามปญหาจดท าไดงาย ชดเจน 1. ปญหาตองสามารถนยาม และอาจนยาม ใหมได

2. ในปญหามการจดใหขอมลทจ าเปนตอการ แกปญหา

2. ตองมการสบเสาะขอมลเพมเตมจาก ภายนอกเพอใชในการแกปญหา

3. มจดเนนทวธการแกปญหา 3. มจดเนนทธรรมชาตของปญหา

DPU

12

ปญหาชนดทมโครงสรางสมบรณ (Well-structured problem)

ปญหาชนดทมโครงสรางไมสมบรณ (ill-structured problem)

4. สามารถระบค าตอบไดเพยงค าตอบเดยว 4. มวธการแกปญหาทเปนไปไดหลายแนวทาง

5. นยามปญหาไดชดเจน และยอนหลงไปหา ค าตอบได

5. การแกปญหาด าเนนไปโดยไมมการนยาม ปญหาทชดเจนหรอขอมลทเพยงพอ

6. มบรบททเปนนามธรรม 6. มบรบททางสงคม

7. มแรงจงใจต าในการแกปญหา 7. มแรงจงใจสงในการแกปญหา

ทมา : สธ พรรณหาญ, 2547

1.2 แหลงของปญหา ทมาของปญหามหลายรปแบบ ดงน (Mierson, 2001 อางใน สธ พรรณหาญ, 2547)

1.2.1 ปญหาทางคลนค 1.2.2 ปญหาจากงานวจยในหองปฏบตการ 1.2.3 สถานการณทตองการค าอธบายทเกยวของกบวชาเรยน 1.2.4 บทความจากวารสาร ขอความจากหนงสอพมพหรอจาก

อนเตอรเนต

1.3 สวนประกอบของการด าเนนงานกบสถานการณปญหา ดวยวธการใชปญหาเปนฐานใน การสอน ประกอบดวย (Uyeda และคณะ, 2002 : 24 - 29) 1) การน าเสนอ (problem presentation orentry) โดยใหผเรยนทราบบทบาทของตนเอง ในสถานการณปญหา ปญหาทจะตองแกและองคประกอบ อนๆ ทเปนกรอบใชในการพจารณา หรอเปนแนวทางในการแกปญหา 2) จดตรวจสอบปญหา (problem checkpoint) แตละปญหาควรจะมจดทผเรยนไมสามารถด าเนนการตอไปได (blind alley) ถาไมมขอมล ใหเพมเตม ตวอยางเชน ปญหาดานสงแวดลอม ในประเดนการใชทดน อาจจะมจดทเปนทางตนทไม สามารถด าเนนการตอไปได กอนทผเรยนจะตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหา 3) การตดสนใจเลอกแนวทาง แกปญหา (problem resolution) เปนสวนสดทาย หรอสวนจบของปญหา ทประกอบดวยการประเมน ความร การประเมนตนเองในการท างานรวมกบผอน เพอแกปญหาของผเรยน

5. ขนตอนการใชปญหาเปนฐานในการสอน

กระบวนการและขนตอนของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ไดมนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงกระบวนการและขนตอนของการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก มดงน

DPU

13

Delisle (อางใน รงสรรค ทองสกนอก, 2547) ไดก าหนดขนตอนในการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก ดงน

1. ขนเชอมโยงปญหา (Connecting with the Problem) เปนขนตอนในการสรางปญหาเพราะในการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก ผเรยนจะตองมความรสกวาปญหานนมความส าคญตอตนเองกอน ผสอนจงควรเลอกหรอออกแบบปญหาใหสอดคลองกบผเรยน ดงนนในขนตอนนผสอนจะมการส ารวจประสบการณ และความสนใจของผเรยนแตละคนกอนเพอเปนแนวทางในการเลอกหรอออกแบบปญหา โดยผสอนอาจจะยกประเดนทเกยวของกบปญหาขนมาอภปรายกอน แลวผสอนและผเรยนชวยกนสรางปญหาทผเรยนสนใจขนมา เพอน าไปเปนปญหาส าหรบการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก ประเดนทผสอนยกมานนจะตองเปนประเดนทมความสมพนธกบความรในเนอหาวชาและทกษะทจะตองการใหผเรยนไดรบดวย

2. ขนจดโครงสราง (Setting up the Structure) ประกอบดวย แนวความคดตอปญหา (Ideas) ขอเทจจรงจากปญหา (Facts) สงทตองการเรยนรเพมเตม (Learning Issues) และแผนจดการเรยนร (Action Plan) 3. ขนเขาพบปญหา (Visiting the Problem) ในขนตอนทผเรยนจะใชกระบวนการกลมในการส ารวจปญหาตามโครงสรางของการเรยนรในขนทสอง คอผเรยนในกลมจะรวมกนเสนอแนวคดตอปญหา วามแนวทางทเปนไปไดหรอไมในการแกปญหา จะแกปญหาดวยวธใด ความรอะไรทจะน ามาเปนหลกของการแกปญหา จากนนผเรยนในกลมจะรวมอภปรายถงขอเทจจรงและก าหนดสงทตองการเรยนรเพมเตม เพอจะน ามาเปนพนฐานของความรในการแกปญหา พรอมทงก าหนดวธการหาความรและแหลงทรพยากรของความรนนดวย เมอกลมก าหนดหวขอเสรจแลว กลมจะมอบหมายใหสมาชกในกลมไปศกษาคนควาตามแผนจดการเรยนรทไดก าหนดไวแลวน าความรทไปศกษามาน าเสนอตอกลม ท าเชนนไปเรอยๆ จนไดความรเพยงพอส าหรบการแกไขปญหาในขนนผเรยนมอสระในการก าหนดหวขอในแตละหวขอ ผสอนเปนเพยงผสงเกตและคอยอ านวยความสะดวกในการเรยนรเทานน 4. ขนเขาพบปญหาอกครง (Revisiting the Problem) เมอกลมไดไปศกษาความรตามแผน จดการเรยนรแลว กลมจะรวมกนสงเคราะหความรทไดมาวาเพยงพอตอการแกปญหาหรอไมถาความรทไดมานนไมเพยงพอ กลมตองการก าหนดสงทตองการเรยนรเพมเตมและแผนจดการเรยนรอกครง แลวท าตามแผนจดการเรยนรจนกวาจะไดรบความรทสามารถน าไปแกปญหาได ในขนตอนนผเรยนในกลมจะตองใชการวเคราะหขอมลทไดมาจากศกษาตามแผนจดการเรยนร ท าใหผเรยนไดพฒนาความสามารถในการสอสาร การพด การวเคราะห และการสงเคราะหขอมล 5. ขนผลตผลงาน (Producing a Product or Performance) ในขนตอนนผเรยนจะใชความรทไดมาจากการศกษามาแกปญหาหรอสรางผลผลตขนตอนสดทายของการเรยนร และน าเสนอผลผลตนนใหผเรยนทงชนเรยนไดทราบถงผลโดยทวกน 6. ขนประเมนผลงานและปญหา (Evaluating Performance and the Problem) ในการประเมนผลงานของผเรยน ทงผสอนและผเรยนจะมความรบผดชอบรวมกน ในการประเมนจะประเมนดาน

DPU

14

ความร ทกษะดานการเรยนร ไดแก การแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร และทกษะทางสงคม ไดแก การท างานรวมกนเปนทม นอกจากทจะประเมนผเรยนแลว ผสอนยงตองประเมนปญหาทใชในการเรยนรดวยวามประสทธภาพหรอไม

ทองจนทร หงศลดารมภ (2537) ไดก าหนดขนตอนของการใชปญหาเปนฐานในการสอน ดงน 1. ขนการท าความกระจางกบถอยค าเปนหลก แนวคดตางๆ (Clarify Terms and Concept) ใน

ขนตอนแรก กลมจะตองพยายามหาค าอธบายใหชดเจนโดยจะตองอาศยความรพนฐานของสมาชกภายในกลม หรอจากเอกสาร ต าราอนๆ

2. ขนระบประเดนปญหา (Define the Problem) เปนการใหค าอภบายของปญหาทงหมดโดยกลมจะตองมความเขาใจตอปญหาทถกตองสอดคลองกน โดยอยางนอยทสดจะตองเขาใจวามเหตการณใดทถกกลาวถงหรออภบายถงในปญหานนบาง

3. ขนวเคราะหปญหาและตงสมมตฐาน (Analyze the Problem Performance Hypothesis) การวเคราะหปญหาไดมาซงความคดและขอสนบสนนเกยวกบโครงการสรางปญหาทงนโดยอาศยความรพนฐานเดมของผเรยนรวมทงความคดทมเหตผล ในการสรปรวบรวมความคดเหน ความร และแนวคดของสมาชกภายในกลม เกยวกบกระบวนการและกลไกทเปนไปไดในการแกปญหา รวมถงการตงสมมตฐาน

4. ขนตอนการจดล าดบความส าคญของสมมตฐาน (Identify the Priority of Hypothesis) จากสมมตฐานตางๆทไดมาจากกลมนนจะตองน ามาพจารณาจดล าดบความส าคญอกครงโดยอาศยขอสนบสนนจากขอเทจจรง และความรจากกลมเพอพจารณาหาขอสรป ส าหรบสมมตฐานทปฏเสธและคดเลอกสมมตฐานทจะตองแสวงหาขอมลเพมเตมตอไป 5. ขนก าหนดวตถประสงคของการเรยนร (Formulate Learning Objectives) เมอกลมอภปรายและตดสนใจวาขอมลอะไรทจะเปนและยงขาดอย ซงท าใหไมสามารถตอบค าถามหรอตอบสมมตฐานทตงขนได กลมจะชวยกนก าหนดวตถประสงคการเรยนรเพอไคนควาหาขอมลเพมเตมในการทดสอบสมมตฐานทไดคดเลอกไว 6. ขนศกษาคนควาหาขอมลเพมเตมจากภายนอกกลม (Collect Additional Information Outside the Groups) จากวตถประสงคทก าหนดไว สมาชกภายในกลมมหนาทรบผดชอบในการไปศกษาคนควาหาขอมลเพมเตมจากภายนอกลม โดยสามารถหาไดจากแหลงขอมลตางๆทงจากต าราเอกสารทางวชาการและผเชยวชาญตางๆ ทเกยวของโดยการท างานจะท าเปนกลมหรอรายบคคลกได 7. ขนสงเคราะหและทดสอบขอมลทไดศกษาคนความา (Synthesize and Test the Newly Acquired Information) กระบวนการของการเรยนรแบบใชปญหาเปนหลกจะสมบรณโดยการวเคราะหขอมลทไดศกษาคนความา เพอพสจนสมมตฐานทตงไวโดยสมาชกของกลมแตละคนจะน าความรทไดจากการศกษาคนความาเสนอตอสมาชกคนอนๆในกลมเดยวกน เพอพจารณาวาขอมลทไดมาเพยงพอตอการพสจนสมมตฐานหรอไม ดงนนกลมอาจพบวาขอมลบางสวนไมสมบรณจ าเปนตองหาขอมลเพมเตมอกกได 8. ขนสรปการเรยนรหลกการแนวความคดจากการแกปญหา (Identify Generalization and Principles from Studying this Problem) กระบวนการจะสนสดเมอกลมสามารถหาขอมลไดครบถวน

DPU

15

ตอการพสจนสมมตฐานไดทงหมด และสามารถสรปไดถงหลกการตางๆ ทไดจากการศกษาปญหานรวมทงเหนแนวทางในการน าความรและหลกการนนไปใชในการแกปญหาในสถานการณทวๆ ไปในชวตประจ าวนได

Cowedrow (อางใน อาภรณ แสงรศม, 2543.) ไดก าหนดขนตอนในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ดงน

1. ขนการใชปญหากระตนใหผเรยนแสดงเหตผล และน าอาความรเดมออกมา 2. ขนการศกษาดวยตนเอง ผเรยนจะเปนอสระจากผสอน ผเรยนจะท างานทไดรบมอบหมายมา

จากลม โดยคนควาขอมลจากแหลองการเรยนรตางๆ 3. ขนประยกตใชความร ผเรยนจะน าเอาความรทไดรบมาใหม ยอยกลบไปอภบายปญหาสรป

แนวคดและน าเสนอผลงาน

ภาพท 1 แสดงกระบวนการในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนของ Cowedrow ทมา : อาภรณ แสงรศม (2543)

จดประสงคของการเรยนร

ปญหา

การวเคราะหปญหา

การสนบสนนของคอมพวเตอร

กจกรรมการเรยนรระหวางศกษาดวยตนเอง

รายงานผลการเรยนร

ผเรยนสรางประเดนการเรยนร

INTERNET

การอภปรายภายในกลม

แหลงการเรยนร เชน หองสมด ต ารา ฯลฯ DP

U

16

Duch (อางใน มณฑรา ธรรมบศย, 2549) ไดก าหนดขนตอนของการใชปญหาเปนฐานในการสอน ดงน

1. ขนน าเสนอดวยปญหา ปญหาอาจจะมาจากกรณตวอยาง เทปโทรทศน รายงานการคนควา ใหผเรยนในกลมไดรวบรวมแนวคดและความรเดมเกยวกบปญหานน

2. ขนสรางประเดนการเรยนในระหวางการอภปรายภายในกลม ประเดนการเรยนเปนการระบวาสงใดทพวกเขารและสงใดทยงไมรค าถามอะไรทควรไปหาความรมาเพมเตม

3. ขนจดล าดบความส าคญของประเดนการเรยนร และใหผเรยนท างานโดยใหศกษาเปนรายกลมหรอเปนรายบคคล

4. ขนสรปความรทไดจากการเรยนหลงจากการแสวงหาความรเพมเตม โดยความรใหม ทไดรวบรวมมาจะถกน ามาสรปและผสมผสานกบความรเดมทมอยเพอน าไปแกปญหาและสรปเปนความรใหม ผเรยนอาจจะตองระบประเดนปญหาใหมและหาขอมลเพมเตมจนกวาจะหาขอมลครบถวนตอการแกปญหา

Kreger (อางในพชรพล เถาธรรมพทกษ, 2550) ไดก าหนดขนตอนในการใช ปญหาเปนฐานในการสอน ดงน

1. ขนการน าเสนอสถานการณทเปนปญหาใหแกนกเรยน 2. ขนการเขยนเกยวกบสงทรเกยวกบสถานการณทเปนปญหา ซงอาจมาจาก

สถานการณหรอความรเดมของผเรยน โดยผเรยนในกลมท าการจดบนทก 3. ขนวเคราะหปญหา 4. ขนการเขยนสงทตองการคนหาขอมลในสวนทขาดเปนค าถาม 5. ขนการเขยนการกระท าทเปนไปได เชน ขอเสนอแนะ ค าตอบ หรอสมมตฐาน 6. ขนน าเสนอและสนบสนนวธการแกไขปญหา

ศนยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนของมหาวทยาลยอลลนอยส ประเทศสหรฐอเมรกา (รงสรรค ทองสกนอก, 2547) ไดกลาวถงขนตอนในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ดงน

1.ขนเตรยมความพรอมของผเรยน ในขนนมจดประสงคเพอใหผเรยนเตรยม ความพรอมในการเปนผเผชญหนากบการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกโดยการเตรยมความพรอมนมกจะขนอยกบ อาย ความสนใจ ภมหลงของผเรยน ในการเตรยมความพรอมนจะใหผเรยนอภปรายในเรองทผเรยนจะเรยนอยางกวางๆซงจะตองตระหนกวาการเตรยมความพรอมนไมใชการเรยนเนอหากอนเพราะการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกตางจากการเรยนรแบบอนตรงทความรหรอทกษะทผเรยนจะไดรบเปนผลมาจากการแกปญหาของผเรยน

DPU

17

2. ขนพบปญหา ในขนนมจดประสงคเพอสนบสนนใหผเรยนไดก าหนดบทบาท ของตนเองในการแกปญหาหรอกระตนใหผเรยนตองการทจะแกปญหา โดยผสอนอาจจะใชค าถามในการกระตนใหผเรยนไดอภปรายและเสนอความคดเหนตอปญหา เพอมองใหเหนถงความเปนไปไดในการแกปญหา

3. ขนนยามถง เรารอะไร (What We Know) เราจ าเปนตองรอะไร (What We Need to Know) และแนวคดของผเรยน (Our Ideas) ในขนนมจดประสงคเพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาในสงทตนเองรแลว อะไรทผเรยนจ าเปนตองร และแนวคดอะไรทผเรยนไดจากสถานการณปญหา ซงสงเสรมใหผเรยนไดพจารณาถงความรทเกยวของกบสถานการณปญหา และเตรยมพรอมใหผเรยนไดรวบรวมขอมลเพอน าไปประกอบการแกปญหา ในขนนผเรยนจะท าความเขาใจและส ารวจปญหา คนควาหาความร เพอการแกปญหา ผสอนจะใหผ เรยนไดก าหนดสงทตนเองรจากสถานการณปญหา สงทจ าเปนตองเรยนรเพมเตมเพอจะมาสงเสรมใหแกปญหาได โดยจะตองระบแหลงขอมลส าหรบการคนควาและแนวคดในการแกปญหา

4. ขนก าหนดปญหา ในขนนมจดประสงคเพอสนบสนนใหผเรยนไดก าหนดปญหา ทแทจรงจากสถานการณทไดเผชญ และก าหนดถงเงอนไขทขดแยงกบเงอนไขทปรากฏในสถานการณปญหา ซงจะชวยใหไดค าตอบของปญหาทด

5. ขนการคนควา รวบรวมขอมลและน าเสนอขอมล ในขนผเรยนจะชวยกนคนควา ขอมลทจ าเปนจะตองรจากแหลงขอมลทก าหนดไว และน าเสนอขอมลเหลานนมาน าเสนอตอกลมใหไดเขาใจตรงกน จดประสงคในขนนมหลายขอ ขอแรกเพอสนบสนนใหผเรยนไดวางแผนและด าเนนการรวบรวมขอมลอยางมประสทธภาพ พรอมทงน าเสนอขอมลเหลานนตอกลม ขอทสองเพอสงเสรมใหผเรยนไดเขาใจวาขอมลใหมทไดคนความานนจะท าใหเขาใจถงปญหาไดอยางไร และจะประเมนขอมลใหมเหลานนวาสามารถชวยใหเขาใจปญหาไดอยางไร ขอทสามเพอสงเสรมใหผเรยนเปนผทมความสามารถในการสอสารและการเรยนรแบบรวมมอ ซงจะชวยใหการแกปญหามประสทธภาพมากขน

6. ขนการหาค าตอบทเปนไปได จดประสงคในขนนเพอใหผเรยนไดเชอมโยงขอมล ทไดคนความากบปญหาทก าหนดไว แลวแกปญหาบนฐานขอมลทไดคนความา เนองจากปญหาใชในการเรยนรสามารถมไดหลายค าตอบ ดงนนผเรยนจะตองคนควาหาค าตอบทสามารถเปนไปไดมากทสด

7. ขนการประเมนคาค าตอบ จดประสงคในขนนเพอสนบสนนใหผเรยนไดท าการ ประเมนคาขอมลทไดศกษาคนควาเพอการแกปญหา และผลของค าตอบทไดในแตละปญหาวาท าใหเกดการเรยนรอะไร ซงผเรยนจะมการแสดงเหตผลและรวมกนอภปรายในกลมโดยใชขอมลทคนความาเปนพนฐาน

8. ขนการแสดงค าตอบและการประเมนผลงาน ในขนนมจดประสงคเพอสนบสนน ใหผเรยนไดเชอมโยงและแสดงถงสงทผเรยนไดร การทผเรยนไดความรเหลานนมาอยางไรและเหตใดความรนนจงมความส าคญ ในขนนผเรยนจะน าเสนอผลงานทแสดงถงกระบวนการเรยนรตงแตตนจนไดค าตอบของปญหาออกมา ซงเปนการประเมนผลงานของตนเองและกลมไปดวย

DPU

18

9. ขนตรวจสอบปญหาเพอขยายผลของการเรยนร ในขนนมจดประสงคเพอให ผเรยนรวมกนก าหนดสงทตองการจะเรยนรตอไป ผเรยนจะพจารณาจากปญหาทไดด าเนนการแกไขไปแลว วามประเดนอะไรทตนเองอยากเรยนรอก เพราะในขณะด าเนนการเรยนรผเรยนอาจจะมสงทผเรยนอยากรเพมเตมนอกเหนอจากทผสอนเตรยมไวให

พชรพล เถาธรรมพทกษ (พชรพล, 2550) ไดท าการสรปกระบวนการและขนตอน ของการเรยนรขนใหม เพอใหเหมาะสมกบการจดกจกรรมทางวทยาศาสตรดงน

1. ขนการจดกลม ในขนนสมาชกในกลมจะท าความคนเคยซงกนและกนสมาชกใน กลมแนะน าตนเอง ควรมการบอกถงความสามารถทม ความสนใจ ประสบการณตางๆ ทจะมประโยชนตอกลม แลวกลมจะด าเนนการก าหนดบทบาทของสมาชกในกลม โดยในกลมกลมหนงจะตองมหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม

2. ขนเชอมโยงปญหาและระบปญหา ในขนนผสอนจะเสนอสถานการณทมความ สมพนธกบสงทผเรยนจะไดเรยนร และปญหาทจะใชในการกระตนใหเกดการเรยนร โดยใหผเรยนรวมกนอภปรายเพอเตรยมความพรอมใหกบผเรยนกอนทจะพบกบปญหา เมอผสอนเสนอปญหาแลวใหสมาชกในกลมเสนอแนวคดตอปญหาในทางทเปนไปไดส าหรบการแกปญหาและก าหนดขอเทจจรงทปรากฏอยในปญหา หากสมาชกในกลมคนใดมประสบการณเกยวกบปญหาทไดนนตองเสนอใหสมาชกในกลมทเหลอรบทราบ จากนนชวยกนระบปญหายอยและใหค าอธบายตอปญหายอยทงหมด โดยสมาชกในกลมทกคนจะตองเขาใจตอปญหายอยในทศทางเดยวกน การระบปญหายอยจะตองระบเปนขอๆ โดยสามารถมองเหนแนวทางของการแกปญหายอยนนไดอยางชดเจน ในปญหาหนงปญหาทผสอนเสนอให อาจมปญหายอยอกขนอยกบการวเคราะหปญหาของกลม

3. ขนการสรางสมมตฐาน ในขนนเมอผเรยนในกลมระบปญหาไดแลว กจะรวมกน วเคราะหปญหายอยแตละขอและตงสมมตฐานใหสอดคลองกบปญหายอยนนๆ สมมตฐานทตงมลกษณะเปนค าตอบของปญหายอยนนๆ โดยตงอยบนเหตผลและความรพนฐานทมอยกอน

4. ขนเตรยมการศกษาคนควา ในขนนผเรยนจะก าหนดสงทตองการเรยนรเพมเตม และ ก าหนดวาตองการจะศกษาคนควาอะไร เพอจะน าสงทคนควาไดเหลานนมาตรวจสอบสมมตฐานทไดตงไว เปนการวางเปาหมายของการเรยนร

5. ขนการศกษาคนควา ในขนนผเรยนแตละคนจะมหนาทความรบผดชอบในการ แสวงหาขอมลเพมเตมจากภายนอกกลม โดยสามารถหาไดจากแหลงขอมลตางๆ ซงการศกษาคนควาจะท าเปนกลมหรอเปนรายบคคลกได ในการศกษาคนควาสมาชกในกลมจะตองศกษาอยางละเอยดใหเขาใจ จนสามารถอธบายใหสมาชกทเหลอเขาใจได

6. ขนการวเคราะหสงเคราะหขอมล และน าไปตรวจสอบสมมตฐาน ในขนน ผเรยนจะวเคราะห และสงเคราะหขอมลทไดจากการศกษาคนควาวาเพยงพอตอการตรวจสอบสมมตฐานหรอไม แลวจงน าขอมลทไดไปตรวจสอบกบสมมตฐานและท าการแกไขปญหา ถาขอมลทหามาไดไม

DPU

19

เพยงพอตอการแกปญหา กลมจะตองก าหนดสงทตองเรยนรเพมเตม แลวจงด าเนนการศกษาอกครงเพอใหไดขอมลทสมบรณ

7. ขนการสะทอนผลการเรยนร ในขนนจะประกอบไปดวยการเสนอผลงาน โดยจะ เสนอผลการด าเนนงานของกลมทงหมด ตงแตขนตอนท 1 ถงขนตอนท 6 ซงในขนตอนนจะเปดโอกาสใหผเรยนไดท าการซกถาม หรอประเมนผลงานของกลมอนๆดวย

8. ขนสรป ในขนนจะเปนการสรปผลของการด าเนนงานทงดานความร ดานทกษะ ในการแกปญหา และทกษะทางสงคม การประเมนผลการด าเนนงานประกอบดวยการประเมนผลของผสอนทงในระหวางด าเนนกจกรรม และเสรจสนการด าเนนกจกรรม รวมถงการประเมนตนเอง และการประเมนลกษณะรปแบบกจกรรมของผเรยนอกดวย

ภาพท 2 แสดงความสมพนธของกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ทมา : พชรพล เถาธรรมพทกษ, 2550.

จดกลม

เชอมโยงปญหา/ระบปญหา

สรางสมมตฐาน

เตรยมการศกษาคนควา

ศกษาคนควา

วเคราะห/สงเคราะห/ตรวจสอบสมมตฐาน

สะทอนผลการเรยนร

สรปผล

เกดปญหา/สถานการณปญหา

น าไปใชในชวตประจ าวน DPU

20

Oog – Seng Tan (2003) ไดก าหนดขนตอนในการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน 1. ขนเผชญกบปญหา (Meeting the Problem) ขนตอนนผเรยนจะสรางปญหาจากสถานการณทผก าหนดให ผเรยนจะไดใชกระบวนการกลมในการคดขอปญหา สถานการณทผสอนก าหนดใหจะเปนตวกระตนใหผเรยนไดฝกคดปญหา ซงบรบทเชนนผเรยนอาจจะมโอกาสพบจรงในอนาคต ในขนตอนนจะสงเสรมใหผเรยนในสงเหลาน คอ

- เกดการพฒนา การสะทอนความคดของผเรยนแตละคน ซงจะท าใหได รายละเอยดเพมมากขน

- ผเรยนแตละคนทอยในกลมจะมมความมงมนและความรบผดชอบในบทบาทของตนเอง

- เกดการระดมความคด เพอคดเลอกปญหา - ผเรยนมความตงใจและมงมนเพอรวมกนพจารณาและวเคราะหสถานการณจนได

ปญหาทเปนมตของกลม 2. ขนวเคราะหประเดนของปญหาและการเรยนร (Problem Analysis and

Learning Issues) เปนขนตอนทมการโนมนาวใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง ผเรยนไดใชความรเดม และศกษาคนควาขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เพมเตม มการระดมความคดและวเคราะหเพอตงปญหา หรอสมมตฐาน อกทงยงมการก าหนดวตถประสงคการเรยนร เพอจะไดมแนวทางในการคนหาค าตอบ บางครงค าตอบนนอาจจะมาจากทฤษฏ ความรจากต าราหรอแหลงอนๆ กระบวนการกลมจะท าใหผเรยนสามารถคนควาขอมล หลงจากนนผเรยนกจะน าขอมลทไดมาตอบค าถามหรอตอบปญหาตามทก าหนดไวตงแตแรก 3. ขนการระดมสมองเพออธบายประเดนปญหา (Discovery and Reporting) ภายหลงจากทผเรยนไปคนควาขอมลหรอเรยนรดวยตนเอง ผเรยนจะตองน าขอมลทไดนนมารายงานตอสมาชกในกลม มการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน มการรวบรวมขอมลของผเรยนแตละคน ซงผเรยนจะไดใชทกษะการสอสาร การฝกการซกถาม การตอบ ประเดนของค าตอบจงท าใหเกดการระดมสมองเพอใหไดค าตอบทมนใจและถกตอง สงเหลานจะสรางความมนใจใหกบผเรยน ซงผสอนไมสามารถแสดงความคดเหนได จะเปนเพยงผอ านวยความสะดวก (Facilitation) เทานน ส าหรบการตรวจสอบความถกตองของขอมล หรอความรของผเรยนจะสามารถตรวจสอบไดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเทานน 4. ขนการน าเสนอขอมลและการสะทอนผลการเรยนร (Solution, Presentation and Reflection) ในขนตอนนจะท าใหเกดกระบวนการเรยนรอกครง จากการทผเรยนไดน าเสนอขอคนพบ การสะทอนผลการเรยนรตอชนเรยนจะเปนการเปดโอกาสใหผเรยนกลมอนๆ ไดซกถาม ซงบางครงค าถามใหมนจะชวยใหมการคนควาขอมลเพมเตมไดอก หากเปนเชนจงเกดกระบวนการเรยนรอกครงหนง 5. ขนบรณาการและการประเมนผล (Overview Integration and Evaluation) ในขนตอนนเปนการบรณาการความรจากหลายๆ กลม แลวน ามาสงเคราะหเขาดวยกน ซงเปนไปตามกระบวนการใชปญหาเปนฐานในการสอน ท าใหผเรยนเกดทกษะในการแกปญหา และทกษะทางสงคม การประเมนผลจากการด าเนนงาน นอกจากนผเรยนยงไดแสดงความคดเหนเกยวกบแหลงเรยนรวาเปนอยางไร

DPU

21

เพอจะไดเปนประโยชนตอการเรยนรตอไปในอนาคต ซงจะสะทอนใหเหนวาความรทไดจากแหลงเรยนรนนถกตองหรอไม

ภาพท 3 แสดงขนตอนการใชปญหาเปนฐานในการสอน ทมา : Oog – Seng Tan, 2003.

6. บทบาทของผสอนและผเรยนของการใชปญหาเปนฐานในการสอน

เมอผสอนใชการเรยนการสอนโดยใชยทธศาสตรการใชปญหาเปนฐานในการสอน ผสอนสามารถด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน (มณฑรา ธรรมบศย, 2549) 1. ขนสรางกลมยอย (Form Small Group) กอนทจะเรมตนการสอน ใหแบงกลมผเรยนออกเปนกลมยอย กลมละประมาณ 5-6 คน ตามความสมครใจของผเรยนหรอผสอนอาจจดแบงมากอนลวงหนากได 2. ขนน าเสนอปญหา (Present the problem statement) เปนขนทผสอนอธบายภาพสถานการณปญหาใหผเรยนดรบร ปญหาอาจจะน ามาจากกรณตวอยาง เทปโทรทศน รายงานการคนควา

ขนวเคราะหประเดนของปญหา และการเรยนร

การเรยนรดวยตวเอง

การเรยนรดวยตวเอง

ขนเผชญกบปญหา

ขนการระดมสะมองเพออธบายประเดนปญหา

ขนการน าเสนอขอมลและ การสะทอนผลการเรยนร

การเรยนรดวยตวเอง

ขนบรณาการและการประเมนผล

การเรยนรดวยตวเอง DPU

22

หรอปญหาจากชวตจรง ปญหาควรมลกษณะคลมเครอ ไมชดเจน เพราะจดประสงคของการใชปญหาเปนฐานในการสอน คอ ระหวางทผเรยนอยในระหวางการใชปญหาเปนฐานในการสอนนน ผสอนตองใหผเรยนคนหาความรเพอใหไดความคดรวบยอด หลกการ หรอ ทกษะใหมๆใหไดมากทสด 3. ขนกระบวนการกลม (Activate the Group) เปนขนทผสอนกระตนใหผเรยนทกกลมชวยกนระดมความคดโดยอาศยความรเดมทแตละคนมอย แลวจงสะทอนสงทตนรใหเพอนๆ ในกลมไดรบร ในขนน ผสอนตองใหความเปนอสระแกผเรยน ไมควบคมจนเกนไป 4. ขนเสนอผลการระดมความคด (Provide Feedback) เปนขนทผสอนใหผเรยนรายงานผลการระดมความคดของกลมเพอใหสมาชกทงชนเรยนไดรบร โดยอาจใหตวแทนกลมออกมาเขยนบนกระดานหรอใหรายงานหนาชนกได หลงจากนน จงใหผเรยนทกคนรวมกนอภปราย 5. ขนเสนอแนวทางแกปญหา (Ask for a Solution) เปนขนทผสอนขอใหผเรยนแตละกลมหาทางออกหรอเสนอวธแกปญหาวาจะท าอยางไร ผสอนมหนาทแนะน าผเรยนใหไปศกษาคนควาหาขอมลเพมเตมจากภายนอกกลม เชน ศกษาจากต าราเอกสารทางวชาการ สมภาษณผรหรอผเชยวชาญตางๆ ทเกยวของ การท างานในขนน ผเรยนจะท าเปนรายบคคลหรอรวมมอกนท าเปนกลมกได

เฉลม วราวทย (2531) ไดสรปบทบาททส าคญของผสอน ในการใชปญหาเปนฐานในการสอนไววา ผสอนเปนผกระตนใหผเรยนเกดความคดและชแนะการอภปรายระหวางผเรยนดวยกน ใหเปนไปในแนวทางทจะท าใหเกดความคดทก าหนดไวในหลกสตร หรอใหขอมลหรอเนอหาวชาการทเหมาะสม เพอใหผเรยนสามารถศกษาตอไปไดอยางมประสทธภาพ แนะแนวทางดวยวธการทางตรงหรอทางออมเพอใหผเรยนรจกวธการแสวงหาความรดวยตนเองและหาวธการประเมนผลใหผเรยนเกดการเรยนร

สารภ ลประเสรฐ (2534) ไดกลาวถงบทบาททส าคญของผสอน ในการเรยนรแบบใชปญหาเปนหลกไว 3 ประการ ไดแก 1. กระตนใหผเรยนเกดความคด 2. ชวยใหการประชมกลมของผเรยนมบรรยากาศของการอภปรายและไมออกไปสนอกประเดน 3. ใหขอมล ขาวสาร หรอความรทเปนประโยชนแกกลม แตจะใหเฉพาะกรณทจ าเปนและไมควรจะบอกขอมลทงหมด เปนการบอกเพอใหผเรยนไดมความคดตอเนองหรอมความคดทกวางขนนนเอง

สรปไดวาบทบาทของผสอน ของการใชปญหาเปนฐานในการสอนนน ตองเปนไปในลกษณะทผสอนเปนผคอยชวยเหลอหรอผอ านวยความสะดวก เปนผเสนอสถานการณปญหาใหแกผเรยน คอยกระตนความคดของผเรยน แนะน าและจดเตรยมทรพยากรการเรยนรอยางเหมาะสมและเพยงพอตอผเรยน เพอใหผเรยนไดมการจดกระบวนการเรยนรและสามารถเรยนรไดดวยตนเอง

นอกจากผสอนจะมล าดบขนของการใชปญหาเปนฐานในการสอนแลว ส าหรบผเรยนเองกมล าดบขนของการเรยนร ซงมอย 4 ขนตอน ดงน (มณฑรา ธรรมบศย, 2549)

DPU

23

1. ขนก าหนดประเดนปญหาอยางรอบคอบ (Define the Problem Carefully) ในขณะทเขากลม ผท าหนาทประธานกลมตองพยายามใหสมาชกทกคนคดประเดนทเปนปญหาอยางแทจรง 2. ขนส ารวจแนวทางแกปญหาทเปนไปได (Explore Possible Solution) เปนขนทผเรยนส ารวจแนวทางแกไขปญหาทมโอกาสประสบผลส าเรจ โดยการระดมสมองจากกลม ประธานกลมตองพยายามใหสมาชกทกคนไดพดและรบฟงความคดเหนของคนอนๆในกลมดวย 3. ขนจ ากดทางเลอก (Narrow the Choice) หลงจากกลมไดก าหนดรายการสมมตฐานหลายๆสมมตฐานแลว ตองพยายามจ ากดทางเลอกใหแคบลง โดยอาจลองจดล าดบความเปนไปได และเลอกแนวทางทจะท าใหเกดอปสรรคในการแกปญหานอยทสด 4. ขนทดสอบผลการแกปญหา (Test a Solution) เปนขนทผเรยนเสนอความคดเหนของกลมทไดจากการไปศกษาคนควานอกหองเรยนใหผสอนและเพอนๆ ทงชนไดรบทราบ ถาวธการทกลมน ามาเสนอไมเปนทยอมรบ ซงอาจเปนเพราะยงคนหาวธการทถกตองไมได ผเรยนจะตองกลบไปเรมตนทขนตอนทหนงอกครง

Howard (1999) ไดกลาวถงบทบาททส าคญของผเรยน ในการเรยนรแบบใชปญหาเปนหลกไววา ผเรยนจะถกมอบหมายใหรบบทบาทในทรรศนะของบคคลในปญหาทใหแงคด ความสนใจของผเรยนตอการแกไขปญหานนกเปนเปาหมายของผเรยนเพอทผเรยนจะไดเกดการเรยนรดวยตนเอง Barrows and Tamblyn (1980) ไดกลาวถงบทบาททส าคญของผเรยน ในการเรยนรแบบใชปญหาเปนหลกไววา ผเรยนจะเปนผถกกระท าโดยตรง ไมใชเปนผรบ ผฟง ผสงเกต ผเขยนและผจดจ า แตนกเรยนจะเปนผถามเพอใหเกดการปฏบต ผ เรยนจะมการคด มการแสดงความคดเหนอยางเปดเผยและเรยนรดวยความพยายาม

Gijselaers (1996) ไดกลาวถงบทบาททส าคญของผเรยน ในการเรยนรแบบใชปญหาเปนหลกไววา ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร มบทบาทในการตดสนใจสงทเรยนและวธการเรยนร ผเรยนตองมสวนรวมดวยความกระตอรอรน มการถามค าถาม อธบายความเปนไปได พสจนใหเหนความจรง ประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และสามารถท างานรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

สรปไดวาบทบาทของผเรยน ในการใชปญหาเปนฐานในการสอนนน จะเปนไปในลกษณะทผเรยนตองเปนผเรยนรดวยตนเอง มการก าหนดปญหา กรอบของปญหา ประเดนของปญหา และวธการแกไขปญหาดวยตนเอง สามารถตดสนใจไดวาจะเรยนรอะไรและเรยนรไดอยางไร ผเรยนจะตองเปนผมความรบผดชอบ ท างานอยางเปนระบบและมขนตอนโดยเรมตงแตการวางแผน การด าเนนการและการสรปผล การก าหนดบทบาทของผเรยนในรปแบบการเรยนลกษณะเชนน ผเรยนจงเปรยบเสมอนเปนผแกไขปญหาดวยตนเองอยางแทจรง

DPU

24

7. งานวจยทเกยวของกบการใชปญหาเปนฐานในการสอน จากการศกษางานวจยโดยใชปญหาเปนฐานในการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของผเรยน มดงน

งานวจยภายในประเทศ

แสงจนทร ณ สงขลา (2541) ไดศกษาผลสมฤทธทางเรยนวชาการพยาบาลสตสาสตร ของนกศกษาพยาบาลในจงหวดสงขลา ระหวางการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกและแบบใชตวแบบรวมกบค าถาม พบวานกศกษากลมทเรยนโดยใชปญหาเปนหลก มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมทเรยนโดยใชตวแบบรวมกบค าถาม

มยร แกมพนธ (2545) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการวเคราะหวงจรไฟฟา ของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง แผนกไฟฟาก าลง ในจงหวดเพชรบรระหวางการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกตามทฤษฎคอนสตรคตวสท และการเรยนรแบบปกต พบวากลมทเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกตามทฤษฎคอนสตรคตวสททมผลสมฤทธสงกวากลมทเรยนรแบบปกต และกลมทเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกตามทฤษฎคอนสตรคตวสท มความสามารถในระดบวเคราะหสงกวากลมทเรยนรแบบปกต และนกเรยนปกต กลมท เรยนรโดยใชปญหาเปนหลกตามทฤษฎคอนสตรคตวสท มความสนใจ ความกระตอรอรนในการเรยนร มปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลมและตางกลม

รงสรรค ทองสกนอก (2547) ไดศกษาผลสมฤทธของนกเรยน จากชดการเรยนการสอนทใชปญหาเปนหลก เรองทฤษฎจ านวนเบองตน ระดบมธยมศกษาปท 4 ในจงหวดนครราชสมา ทผวจยสรางขน พบวา นกเรยนทมผลสมฤทธผานเกณฑทผวจยก าหนด

ศภสรา โททอง (2547) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการวดความยาว กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 ในจงหวดอบลราชธาน ระหวางการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก และการเรยนรตามคมอของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) พบวา นกเรยนกลมทเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก มผลสมฤทธทางการเรยนรสงกวากลมทไดเรยนรตามคมอของ สสวท. และนกเรยนกลมทเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก มความพงพอใจในการเรยนรอยในระดบดมาก

สธ พรรณหาญ (2547) ไดท าการศกษาการใชปญหาเปนหลกในการสอน เรอง ไฟฟา ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ผลการศกษาพบวา 1) วธสอนโดยการใชปญหาเปนหลก เรองไฟฟาทใชม 7 ขนตอน คอ ขนนยามปญหา ขนวางแผน ขนสบเสาะ ขนอธบาย ขนน าเสนอ ขนขยายความร และขนสรป 2) ผลของวธสอนโดยการใชปญหาเปนหลกท าใหนกศกษา มกระบวนการเรยนรแตละขนตอนอยในระดบด มปฏสมพนธทางสงคมอยในระดบสง 3) นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยน และลกษณะการเรยนร

DPU

25

ดวยการน าตนเองหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ 4) นกศกษามเจตคตทดตอการเรยนรดวยวธการสอนโดยใชปญหาเปนหลก

สรพล พหลภาคย (2549) ไดท าการศกษาการพฒนารปแบบการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ชวตและการด ารงชวตส าหรบชวงชนท 3 โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการสอนทบทวน ผลการวจยพบวา นกเรยนในกลมทดลองทเรยนดวยรปแบบการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการสอนทบทวนมคะแนนการคดวจารณญาณและผลสมฤทธทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวานกเรยนในกลมทเรยนดวยแบบเรยนอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบนอยกวา .05 โดยการวเคราะหความแปรปรวนรวมและการวเคราะหความแปรปรวน แตไมพบความแตกตางระหวางคะแนนความเขาใจทางวทยาศาสตรหลงเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบมากกวา .05 โดยการวเคราะหดวยสถตเวลช นอกจากนยงพบวานกเรยนทเรยนดวยรปแบบการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการสอนทบทวนมความพงพอใจตอการเรยนรนมากกวาแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการศกษาชใหเหนวารปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการสอนทบทวนเปนแบบการเรยนรทท าใหนกเรยนเรยนรบรรลตามวตถประสงค

พชรพล เถาธรรมพทกษ (2550) ไดท าการศกษาผลของกจกรรมทางนตวทยาศาสตร เพอพฒนากระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกของผเรยนชวงชนท 3 ผลการวจยพบวา กลมตวอยางมคะแนนจากการท ากจกรรม คดเปนรอยละ 78.59 กลมตวอยางสวนใหญ มคะแนนเฉลยอยในระดบทมพฤตกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกอยในระดบดมาก และมความคดเหนตอเนอหาสาระ การจดกจกรรมการเรยนการสอนวาไดชวยใหผเรยนเกดทกษะการแกปญหาทางวทยาศาสตร และพฤตกรรมการท างานกลมอยในระดบทมาก รวมคดเปนรอยละ 92.38 โดยกลมตวอยางเหนดวยวากจกรรมนไดใชความคดในกระบวนการทางวทยาศาสตร สงเสรมใหผเรยนไดท างานเปนหมคณะและเปนรายบคคล ผเรยนไดท ากจกรรมททาทายความสามารถและผด าเนนกจกรรมสามารถด าเนนกจกรรมใหมความนาสนใจ

งานวจยตางประเทศ

Candela (1998) ไดศกษาจากการเปรยบเทยบการใชปญหาเปนฐานในการสอนกบการเรยนรแบบบรรยาย ตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาผชวยพยาบาล โดยแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม คอกลมทใชรปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกกบการเรยนรแบบบรรยาย พบวากลมนกศกษาผชวยพยาบาลทใชรปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลกมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมทเรยนรแบบบรรยาย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05

Valle และคณะ (1999) ไดศกษาจากการประเมนผลการปฏบตงานของนกศกษาจากการใช ปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวานกศกษาทปฏบตงานโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กลม 1996 และ 1997 มผลสมฤทธสงกวานกศกษากลม 1995 ในสวนของวชาจตเวชศาสตร (p=0.001) และกลม 1997 ท าคะแนนไดมากกวากลม 1995 และ 1996 ในสวนของเวชศาสตรปองกนและอนามยชมชน (p=0.001)

DPU

26

ไมปรากฏความแตกตางในหลกสตรอนๆ รวมทงคะแนนการใชเหตผลทางคลนก ตลอดจนคะแนนรวมค าถามแบบปรนยใหเลอกและสดสวนของนกศกษาทมสมฤทธผลทางการเรยน

David และคณะ (1998) ไดท าการศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาแพทยทเรยนดวยหลกสตรแบบเดมกบใชปญหาเปนฐานในการสอน ผลการวจยพบวานกศกษากลมทใชปญหาเปนฐานในการสอนมการวเคราะหปจจยแบงตาม 4 ปจจยคอ การศกษาคนควาแบบอสระ การปฏสมพนธเปนกลม ทกษะการใชเหตผล และการรวมกจกรรมเชงรก มคาความเทยงขององคประกอบอยางเหนไดชดในกลมเรยน และสามารถใชเปนเครองมอวดผลส าหรบผสอนทตองการตดตามพฒนาการของผเรยนในแตละองคประกอบได

8. เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L (K-W-L Learning Technique)

เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L แมจะเปนเทคนคเกา แตกสามารถใชไดผลด โดยเฉพาะการเรยนการสอนทเนนกจกรรมการเรยนการสอน โดยใหผเรยนเปนศนยกลาง ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ฉบบป 2545 เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L พฒนาขนโดย Dr. Oga I Koroleva ในป 1986 เพอน ามาใชในชนเรยน ซงจดวาเปนเทคนคการเรยนรอกแบบหนงทเสรมสรางกจกรรมการเรยนรใหกบผเรยนเปนอยางด ท าใหผเรยนเกดความคงทนทางการเรยนทยาวนานมากกวาการเรยนการสอนแบบปกต ทมผสอนเปนผน าในชนเรยน รวมทงเปนการเสรมสรางการเรยนรแบบรวมมอทใชไดผลด สามารถใชไดทงผเรยนเปนรายบคคลหรอผเรยนเปนกลมยอยๆ ซงเทคนคการเรยนรนนจะเปนแบบการจดกจกรรมการเรยนรผานตาราง 3 ชอง คอ K-W-L (What I already know/ what I want to know/ what I have learned) ทเนนการจดกจกรรมการเรยนรโดยเชอมโยงประสบการณเดมกบประสบการณใหม เทคนคการเรยนรแบบ K-W-L ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

K = What I Know W = What I Want to know L = What I have Learned นกศกษาจะเขยนขอมลเกยวกบ สงทนกศกษารมาแลวในชองน

นกศกษาจะเขยนเกยวกบ สงทนกศกษาตองการร1ในชองน

หลงจากไดเรยนแลว นกศกษาจะเขยนขอมล สงทไดเรยนรลงในชองน

ขนตอนท 1 ขนรอะไร (What I Know : K) เปนขนตอนทผเรยนจะตองบอกหรอบนทกลงในชอง K (K column) โดยผสอนจะตองตงประเดน หรอหวขอทจะเรยนใหผเรยนทราบ หลงจากนนใหผเรยนแตละคนไดคดวาตนเองมความรเกยวกบประเดน หรอหวขอทจะเรยน แลวใหแตละคนเขยนสาระตางๆ ทผเรยนมความรอยแลว ขนตอนท 2 ขนตองการเรยน (What I Want to know : W) หลงจากทผเรยนบนทกสาระตาง ๆ ทผเรยนมความรอยแลวเกยวกบหวขอทผสอนตงไวแลว ตอจากนนผสอนใหผเรยนบนทกถงความตองการจะเรยนรเพมมากยงขน ซงอาจจะบนทกเปนหวขอ ยอย ๆ กได ถาเปนกจกรรมกลม สามารถใหกลม

DPU

27

ชวยกนคดวา ตองการเรยนรสงใดเพมเตม ในหวขอทผสอนก าหนดไวหลงจากนน จะมการจดการเรยนรตามปกต ซงอาจใหผสอนเปนผน าชนเรยน หรอปลอยใหผเรยนศกษาบทเรยนแตเพยงล าพงจากสอ ตางๆ ทผสอนจดไวให หรออาจจะใหผเรยนออกไปคนควาหาความรเกยวกบหวขอยอย ๆ ทผเรยนบนทกไวในกระดาษชอง W (W column) ขนตอนท 3 ขนเรยนรแลว (What I have Learned : L ) ในขนสดทายน จะใหผเรยนบนทกขอมลตาง ๆ ทผเรยนไดเรยนรลงในกระดาษชองทางขวามอทเหลอ (L column) หลงจากบนทกแลวใหผเรยนชวยกนสรปวาสงทผเรยนรแลว (K) สงทผเรยนตองการเรยน (W) และสงทผเรยนเรยนรแลว (L) มความสมพนธกนหรอไม อยางไร และสรปผลความรทได บางครงขนตอนนผเรยนอาจไดค าตอบจากทตนเองตงไวในขนตอนท 2 หรออาจไดความรใหม

9. งานวจยทเกยวของเกยวกบการใชเทคนค K–W–L จากการศกษางานวจยทสอนโดยใชเทคนค K–W–L เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน และการคดขนพนฐานของผเรยน มดงน

งานวจยในประเทศ วไลลกษณ วงศวจนสนทร (2551) ไดศกษาการใชเทคนค เค ดบเบลย แอล พลส เพอพฒนาความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสนทรายวทยาคม จงหวดเชยงใหม จากการเรยนโดยใชเทคนค เค ดบเบลย แอล พลส กลมตวอยางในการศกษา คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6/3 ทเรยนวชาเหตการณปจจบน ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 จ านวน 30 คน เครองมอทใชในการศกษา คอแผนการจดการเรยนรโดยใชเทคนค เค ดบเบลย แอล พลส จ านวน 5 แผน และแบบประเมนความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนซงประกอบดวยเรองสถานการณน ามน ภาวะโลกรอน น าเสอมคณภาพ ดนโคลนถลม และแผนดนไหว วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและน าเสนอดวยตารางประกอบการบรรยาย ผลการศกษา พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชเทคนค เค ดบเบลย แอล พลส มความสามารถในการคดขนพนฐานอยในขนท 3 และ 4 โดยแผนการจดการเรยนรท 1 ความสามารถในการคดขนพนฐานอยในขนท 3 คอ มความสามารถในการประเมนและสรปเหตการณแผนการจดการเรยนรท 2 - 5 ความสามารถในการคดขนพนฐานอยในขนท 4 คอมความสามารถในการประยกตและน าไปใช

ธญญาลกษณ สงขแกว (2552) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเขยนสรปความของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยวธ KWL Plus กบวธสอนปกต กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนประจวบวทยาลย ภาคเรยนท 1ปการศกษา 2552 จ านวน 2 หองเรยน รวม 83 คน โดยการสมอยางงายและจบสลาก เปนกลมทดลอง 1 หอง จ านวน 43คน สอนโดยวธ KWL Plus และกลมควบคม 1 หอง จ านวน 40 คน สอนโดยวธสอนแบบปกต ใชเวลาในการทดลองรวมการทดสอบกอนและหลงเรยน ทงสน 10 คาบ คาบเรยนละ 50 นาท เครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการจดการเรยนร

DPU

28

โดยวธ KWL Plus แผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบปกตแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเขยนสรปความและแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนโดยวธ KWL Plus การวเคราะหขอมลใชคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทแบบกลมตวอยาง 2 กลมทเปนอสระตอกนและแบบกลมตวอยาง 2 กลมทไมเปนอสระตอกน ผลการวจยพบวา 1) ผลสมฤทธการเขยนสรปความของนกเรยนทสอนโดยวธKWL Plus สงกวานกเรยนทสอนโดยวธสอนแบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2)ผลสมฤทธทางการเขยนสรปความของนกเรยนทสอนโดยวธu KWL Plus หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท .05 3) ความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนโดยวธ KWL Plus อยในระดบมาก

10. ความหมายของการคด

การคดเปนทกษะอยางหนงทจ าเปนตองมการฝกฝนอยเสมอ มนกการศกษาไดใหความหมายของการคดไวดงน

สมจต สวธนไพบลย (2541 : 38) กลาววา การคดเปนการน าปญญามาใชปญญา คอ เครอง มอของการคด การคดสามารถทจะพฒนาได การคดและการเรยนรจะเกดขนไดอยางลกซง ตอเมอผเรยนไดมโอกาสจดกระท ากบวตถหรอปรากฏการณตาง ๆ ดวยตนเอง

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2542 : 3) กลาววา การคดหมายถง กระบวนการ ท างานของสมองโดยใชประสบการณมาสมพนธกบสงเรา และสภาพแวดลอมโดยน ามาวเคราะห เปรยบเทยบ สงเคราะหและประเมนอยางมระบบและเหตผล เพอใหไดแนวทางในการแกไขปญหาอยางเหมาะสมหรอสรางสรรคสงใหม

ทศนา แขมมณ (2546 : 40) กลาววา การคดเปนกระบวนการทางสมองในการจดกระท า ขอมลหรอสงเราทรบเขามา

จากความหมายขางตน สรปไดวา การคดเปนพฤตกรรมภายในทเกดจากกระบวนการ ท างานของสมอง เปนกระบวนการทางธรรมชาตของมนษยทสามารถพฒนาได

11. กรอบของการคด

ทศนา แขมมณ และคณะ (2546 ) จดมตของการคดไวเพอใชเปนกรอบความคดในการพฒนาความสามารถทางการคดของเดกและเยาวชนซงมทงหมด 6 ดาน คอ

1. มตดานขอมลหรอเนอหาทใชในการคด ในการคด บคคลไมสามารถคดโดยไม มเนอหาของการคดได เพราะการคดเปนกระบวนการในการคด จงตองมการคดอะไรควบคไปกบการคดอยางไร

DPU

29

2. มตดานคณสมบตทเอออ านวยตอการคด ในการพจารณาเรองใดๆ โดยอาศยขอมล ตางๆ คณสมบตสวนตวบางประการ มผลตอความคด และคณภาพของการคด เชน คนมใจกวาง ยอม ยนดทจะรบฟงขอมลจากหลายฝายจงอาจไดขอมลมากกวาคนไมยอมรบฟง ความรอบคอบ ความอยากร อยากเหน ความขยน ความมนใจในตนเองจะชวยสงเสรมการคดใหมคณภาพขน

3. มตดานทกษะการคด บคคลจ าเปนตองมทกษะพนฐานหลายประการในการด าเนนการคด เพอพฒนาเปนทกษะความคดชนสง

4. มตดานลกษณะการคด ลกษณะการคดเปนประเภทของการคดทแสดงลกษณะเฉพาะชดเจน ลกษณะการคดแตละลกษณะจะตองอาศยทกษะพนฐานบางประการและมกระบวนการหรอขนตอนในการคดไมมากนก

5. มตดานกระบวนการคด กระบวนการคด เปนการคดทประกอบไปดวย ล าดบ ขนตอนในการคด ซงจะมมากนอยขนอยกบความจ าเปนของการคดแตละลกษณะ

6. มตดานการควบคมและประเมนการคดของตนเอง หมายถง การรตวถงความคดของตนเองในการกระท า หรอประเมนความคดของตนเองและใชความรนนควบคมหรอปรบการกระท าของตนเอง บคคลทมความตระหนกและประเมนความคดของตนเองได จะสามารถปรบปรงกระบวนการคดของตนใหดยงขน

12. ทกษะการคด

ทกษะการคด หมายถง ความสามารถยอยๆ ในการคด ในลกษณะตางๆซงเปนพฤตกรรมทแสดงออกและสงเกตได และเปนองคประกอบของกระบวนการคดทสลบซบซอน ทกษะการคดจ าแนกออกเปน 2 ประเภท คอ (กองวจยทางการศกษา, กรมวชาการ. 2542)

1. ทกษะการคดขนพนฐาน (Basic Skills) หมายถง ทกษะยอยทเปนพนฐานเบองตนในการคด ประกอบดวยทกษะการสอความหมาย 15 ทกษะและทกษะการคดทเปนแกน หรอทกษะการคดทวไป 16 ทกษะ ซงแตละทกษะมการแสดงออกของพฤตกรรมดงน

1.1 ทกษะการสอความหมาย หมายถง ทกษะการรบสารของผอนเขามา เพอรบร ตความหมาย จดจ า เพอน ามาถายทอดความคดตนเองใหผอนโดยแปลงความคดใหอยในรปของภาษาตาง ๆ ไดแก

1) การฟง (Listening) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการ แยกแยะความแตกตางสงทฟง การจดจ าสงทไดยนมา การจดจ าขอความทมความหมาย การเขาใจเรองราวทฟง เหตการณ และ / หรอรายละเอยดทเลาตรง ๆ การเขาใจความหมายทผาน น าเสยง สหนา ทาทาง และลลาการเลาของผพด การไวตออารมณหรอความสะเทอนใจ ทปรากฏในการพดหรอสงทพด การประเมนความถกตอง นาเชอถอ ประกอบการประเมน มความเปนกลาง ไมใชอคต หรอฉนทาคต มการเปดกวางรบขอมลทตางไปจากความเชอของตวเอง

DPU

30

2) การอาน (Reading) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการบอก เนอหาสาระ และรายละเอยดจากภาพได การอานประสมค า การอานโดยอาศยสงชแนะ การเขาใจเรองราวทอาน การใชประโยชนจากวธการน าเสนอ การท าความเขาใจในเรองทอาน

3) การพด (Speaking) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการบอก ไดชดเจนแนนอนวาจะพดเพอถายทอดความคดเกยวกบอะไรและเพออะไร การจดโครงสรางของสงทจะพดไดถกตองครบถวน การจดล าดบความคดของเรองจะพดไดตอเนองและสอดคลองกน การเลอกวธน าเสนอ และส านวนภาษาใหเหมาะสมกบวตถประสงคในการพด การเรยบเรยงความคดทงหมดแลวถายทอดออกมาเปนค าพด การใชเทคนคตาง ๆ ทจะชวยเพมประสทธภาพในการน าเสนอความคดดวยการพด การพดทเรยบเรยงไว เพอน าเสนอความคดของตนออกมาตามล าดบตอเนอง ครอบคลมประเดนส าคญ และมรายละเอยดครบถวน โดยใชวธทเหมาะสม ท าใหผฟงเกดการตอบสนองตามทผพดตองการ

4) การเขยน (Writing) เปนทกษะยอยทแสดงความสามารถในเรองการบอกไดชดเจนแนนอนวาจะเขยนเพอถายทอดความคดเกยวกบอะไร และเพออะไร การจดโครงสรางของสงทจะเขยนไดถกตอง ครบถวน การจดล าดบความคดของเรองทจะเขยนไดตอเนอง และสอดคลองกน การเลอกวธการน าเสนอและส านวนภาษาใหเหมาะสมกบวตถประสงคในการเขยน การใชเทคนค ตาง ๆ ทจะชวยเพมประสทธภาพในการน าเสนอความคดดวยการเขยน การเขยนทเรยบเรยงไวเพอน าเสนอความคดของตนออกมาตามล าดบตอเนอง ครอบคลม ประเดนส าคญ และมรายละเอยดครบถวน โดยใชวธทเหมาะสม ท าใหผอานเกดการตอบสนองตามทผเขยนตองการ

5) การรบร (Perceiving) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองทรตววามสงเราเขามาสประสาทสมผสของตน รวาควรจดจอกบสงเราใด และไมควรจดจอกบสง เราใดในขณะนน การจดจอโดยการฟง การอาน หรอการรบรขอมลไดจนครบถวน

6) การจดจ า (Memorizing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองทบอกไดถงสงทพงรบรไปสกคร หรอไมกวนาท

7) การจ า (Remembering) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองททบอกไดถงสงทรบรหรอเรยนรไประยะหนง หรอบอกไดถงสงทรบรหรอเรยนรไปเปนเวลานานแลว

8) การคงสงทเรยนไปแลวไวไดภายหลงการเรยน (Retention) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการสามารถพด หรอท าไดแลวภายหลงจากทไมไดเรยนเรองนนแลวมาระยะหนง เชน 1 สปดาห 1 เดอน หรอ 1 ป เปนตน

9) การบอกความรไดจากทก าหนดให (Recognizing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการทบทวนและระลกถงค าตอบทถกตอง คดหาค าตอบทถกตองแลวเลอกตวเลอกทตรงกบค าตอบทถกตองนน

10) การบอกความรออกมาดวยตนเอง (Recalling) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการทบทวนถงความรทเคยเรยนไป หรอประสบการณทเคยประสบมา แลวบอกใหผอนไดถกตอง

DPU

31

11) การใชขอมล (Using Information) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการเทยบสงทเรยนรใหม หรอสงทก าลงประสบ แลวบอกไดวาตนมความรเดม หรอประสบการณเดมอะไรบางทเกยวของกน

12) การบรรยาย (Describing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการล าดบความคดตางๆ ทจะบอกใหเปนระบบและตอเนอง ตามเวลา ความเปนเหตเปนผล การจดหมความรใหเปนโครงสรางทถกตองและชดเจน การท าความคดยอยๆ แตละสวนใหชดเจนตรงไปตรงมา การคนหาการระบลกษณะ คณสมบตหรอองคประกอบตางๆ ของความคดใหญและความคดยอย แตละประเดนไดครบถวนและถกตอง การน าเสนอความคดทเรยบเรยงไวอยางเปนระบบ

13) การอธบาย (Explaining) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการเรยบเรยงความคดหรอประเดนส าคญตางๆ ในเรองทเรยน การบอกความสมพนธเชงเหตผล / สาเหต ระหวางประเดนส าคญตางๆ นน การจดล าดบความสมพนธเชงสาเหตทมอยทงหมด โดยเลอกจดตามเวลาของการเกดขน ล าดบของการเกดผลจากสงหนงอยางเหมาะสม

14) การท าใหกระจาง (Clarifying) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการแยกความคดหรอประเดนทตองการออกจากความคดหรอประเดนอนๆ ออกอยางเดดขาด การระบคณลกษณะ / คณสมบตตางๆในแตละมตของความคดทก าหนดกบความคดทใกลเคยงหรอทมกสบสน การบอกคณสมบตทมรวมกนและแตกตางกนระหวาความคดทก าหนดกบความคดทใกลเคยง

15) การแสดงออกถงความสามารถของตน (Performance) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองท านองเดยวกบการพดและการเขยน โดยอาจใชวธตางๆ ในการแสดงถงความคด ความรของตนวธใดวธหนงหรอหลายๆ วธประกอบกน

1.2 ทกษะการคดเปนแกนหรอทกษะพนฐานทวไป ไดแก 1) การสงเกต (Observing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรอง

การรบรสงหรอปรากฏการณตาง ๆ รบรแลวเหนหรอบอกไดถงคณสมบต หรอคณลกษณะของสงนน องคประกอบและรายละเอยด หรอโครงสรางของสงนน

2) การส ารวจ (Exploring) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการลงมอท ากจกรรมหรอมปฏสมพนธเกยวกบสงทตองการเรยนร เชน จบ ลบคล า เคลอนยายหรอพลกสงของไปในมมตางๆ การดม ชม เขยา และฟงเสยง เปนตน รวมทงใชประสาทสมผสทงหารบรปรากฏการณทเกดขน หรอมปฏสมพนธกบสงนน

3) การตงค าถาม (Questioning) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองก าหนดขอบเขตของการศกษาวาเกยวของกบอะไรบาง และระบวตถประสงคทตองการจากการศกษาใหชดเจน การรบขอมลทเลอกแลววาเกยวของกบเรองทศกษาเขามาโดยผานประสาทสมผสทงหา แลวเทยบกบความรเดมทตนมอยแลวตงค าถามเกยวกบ

4) การเกบขอมลรวบรวมขอมล (Information Gathering) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการพจารณาเรองท เรยนร วาเกยวของกบอะไร และเรยนร เพออะไร

DPU

32

เปรยบเทยบวตถประสงคของการเรยนร และสาระทตองการเรยนรกบความร เดมทมอย เพอวายงไมรอะไร หรอยงไมรพอตามวตถประสงคของการเรยนรนน

5) การระบ (Identifying) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการคนหาการก าหนด การคดเลอกมตทเกยวของโดยตรง การบอกคณสมบต การทบทวนและตรวจสอบค าทใชบอกคณสมบตสมาชกวาถกตอง ชดเจนตามทตองการหรอไม

6) การจ าแนกแยกแยะ (Discrimination) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรอง การก าหนดมตทจะแยกแยะระหวางสง 2 สง เชน ส เปนตน การเขยนระดบของสง 2 สงนนวาเหมอนกนหรอไมในมตทก าหนด การสรปความเหมอนหรอไมเหมอนระหวางของทง 2 สงนน

7) การจดล าดบ (Ordering) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการก าหนดมตทจะจดล าดบใหแกสงตางๆ ทก าหนดให เชน จ านวน เปนตน การระบระดบของสงของทก าหนดใหแตละชน / อน เชน มาก นอย ; 7, 2 13 เปนตน ก าหนดทศทางของระดบทจดเรยง เชน มากไปหานอย ; 7, 2 13 เปนตน

8) การเปรยบเทยบ (Comparing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการก าหนดมตทจะเปรยบเทยบระหวางสง 2 สง การน าของทงสองสงทจดเปรยบเทยบมาจดใหอยบนพนฐานเดยวกน การตรวจสอบวาสงใดเกนหรอเหลอมากกวาเมอเทยบกนและระบค าทแสดงทศทางของการเหลอมากกวานน

9) การจดหมวดหม (Classifying) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการก าหนดมตทจะจ าแนกแยกแยะ การคนหาจากคณสมบตรวม และคณสมบตทตางกน ในสงตาง ๆ ทก าหนดใหดวยตนเอง โดยอาศยความรเดม การก าหนดระดบหรอจ านวนระดบในแตละมตทก าหนดไว การน าสงตาง ๆ ทก าหนดใหจ าแนกไปตามระดบทก าหนดไว เพอใหเกดเปนหมวดหม แตละหมวดหมซงมคณสมบตตามทตองการ

10) การสรปอางอง (Inferring) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการจดระบบขอมลทไดมาใหม การเปรยบเทยบขอมลใหมกบขอมลความรในโครงสรางความรเดมวา ขอมลใหม คลายคลงความแตกตางหรอมความสมพนธใกลชดกบความรเดมสวนใหญมากทสด การใชหลกเหตผลสรปจากความรเดมเพออธบายคณสมบตสวนทยงไมร เกยวกบขอมลใหม

11) การแปล (Translating) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการศกษาขอมลทไดรบอยางระมดระวง การแยกสาระทเปนแกน และสาระทเปนรายละเอยดระดบตางๆ การเรยบเรยงสาระทไดรบเปนขอความ / ส านวนของตนเองโดยคงสาระทเปนแกน และรายละเอยดทส าคญ การตรวจสอบโดยเทยบขอมลทไดรบวาเรยบเรยง สาระ แกน และรายละเอยดทส าคญไดถกตองและครบถวนหรอไม

12) การตความ (Interpreting) การตความม 3 ระดบดงนคอ ระดบ 1 เปนการระบถงสงทผสอไมไดบอกตรงๆ ขอมลตางๆ ทไดรบวามความสมพนธกบสงใดบาง โดยอาศยความรเดม / ประสบการณเดม การใชหลกเหตผลเพอพจารณาและคดเลอกวาสงทเปนความสมพนธรวม

DPU

33

สงใดนาจะเปนสงทผสอตองการสอใหแกผอน ระดบ 2 เปนการตความเพอหาความหมายทแทจรง เปนการใชเหตผลประกอบกบความรทเกยวของกบผสอสาร การสอสาร และผรบสาร เพอระบวา ความหมายทผวเผนของสารนคออะไร เจตนาทแทจรงของผสอคออะไร สาเหตทมการสอสารทไมตรงไปตรงมา ระดบ 3 เปนการตวามเพอสรางขอความรใหม การใชทฤษฎ แนวคดเปนหลกหรอแนวคดในการอธบายความเปนเหตเปนผลของขอมลตางๆ ทไดมา

13) การเชอมโยง (Connecting) การเชอมโยงม 2 ระดบคอ ระดบ 1 เปนการเชอมโยงความสมพนธระหวางสง 2 สง การพจารณาสงทก าหนดใหวาสามารจดเปนสมาชกในมตหรอแงมมใดไดบาง และระบมตหรอแงมมเหลานนออกมาใหมากทสด การหามตหรอแงมมรวมระหวางสงทงสอง การบอกความสมพนธระหวางสงทงสองในแตละมต ระดบ 2 เปนการเชอมโยงความสมพนธระหวางโครงสรางความร เดม กบสงทก าหนดใหใหม การระบมตหรอแงมมตางๆ ของสงทก าหนดให การเปรยบเทยบมตของสงทก าหนดใหกบมตตางๆ ในโครงสรางความรเดม เพอระบวาสงทก าหนดใหใหมมความสมพนธกบโครงสรางความรเดมในระดบใดและมตใด

14) การขยายความ (Elaborating) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการพจารณาและเลอกประเดนสงทตองการขยายความ เชน ตวละครเอกในเรอง เปนตน การพจารณาวตถประสงคของการขยายความ เชน เพอใหผอานเขาใจเหตผลของพฤตกรรมของตวละครในเหตการณตางๆ ในภายหลงเปนตน การเลอกมตหรอแงมมทจะขยายความ เชน นสยใจคอ พนฐานทางครอบครว ระดบการศกษา การระบคณลกษณะสามารถยกตวอยางประกอบในแตละมตเชน เปนคนโมโหราย เกรยวกราด

15) การใชเหตผล (Reasoning) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการพจารณาและระบใหชดเจนวา ผลทเกดขนคออะไร การพจารณาเหตการณหรอสงทเกดขนกอนผลนน และระบวามเหตการณหรอสงใดทมความสมพนธกบผล โดยเกดกอนอยางสม าเสมอ การพจารณาแตละเหตการณ หรอสงทเกดขนกอนและมความสมพนธอยางสม าเสมอและตดสนวาเปนผลมาจากเปนผลมาจากสงใดสงหนงรวมกน

16) การสรปยอ (Summarizing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการท าความเขาใจกบความรใหมทงหมด การจดโครงสรางของความรใหม การเรยบเรยงความคดเฉพาะสวนทเปนแกนใหเปนระบบและมความตอเนองสอดคลองกน น าเสนอความคดทเรยบเรยงไวในรปการพด การเขยน หรอแผนภม แผนผง

2. ทกษะการคดขนสงหรอทกษะการคดทซบซอน (Higher - ordered More Complicated Skills) หมายถง ทกษะการคดทมล าดบขนตอนตองอาศยทกษะขนพนฐานในแตละ ขนทกษะการคดขนสงจะพฒนาไดจะตองอาศยการคดพนฐานจนเกดความช านาญพอสมควร ทกษะการคดขนสง ประกอบดวยทกษะยอย ๆ ทส าคญ คอ

DPU

34

1) การสรปความ (Drawing Conclusion) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการทบทวนขอมล เหตการณ ปรากฏการณตางๆ มากกวา 1 อยาง โดยแยกแยะในสวนตางๆ การน าวามสมพนธทงหมดทคนพบมาเรยบเรยงใหสอดคลองตอเนอง

2) การใหค าจ ากดความ (Defining) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรอง การรวบรวมตวอยางตางๆ ทเปนสมาชกของความคดรวบยอดทก าหนดให การเรยบเรยงความคดเกยวกบคณสมบตเฉพาะดงกลาวใหชดเจนและกระชบ การพดหรอการถายทอดความคดเกยวกบคณสมบตเฉพาะซงเปนค าจ ากดความของความคดรวบยอดทก าหนดให

3) การวเคราะห (Analyzing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรอง การรวบรวมขอมลทงหมดมาจดระบบหรอเรยบเรยงใหงายแกการท าความเขาใจ การก าหนดหมวดหมในมตหรอแงมมทวเคราะห การน าขอมลทแจกแจงแลวมาจดล าดบ เรยบเรยง ใหงายแกการท าความเขาใจ

4) การผสมผสานขอมล (Integrating) เปนทกษะทแสดงความ สามารถในเรองการก าหนดวตถประสงคใหชดเจนวาตองการผสมผสานระหวางอะไรบาง และเพอน าไปสการสรางหรอการท าอะไร การสรางขอมลหรอความรขนมาใหมจากการใชขอมลทงความรเดมและความรใหม หรอขอมลจากความรเดมหลายๆ เรองเขาดวยกน

5) การจดระบบการคด (Organizing) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการทบทวนขอมลทมอยทงหมดอยางละเอยดเพอระบความสมพนธระหวาขอมลแตละชน การจดขอมลทงหมดเขาเปนกลมตามมตหรอแงมมทก าหนดไว เชน “จงโจ หม ลง” อยในมตสตวบก “ปลา กง หอย” อยในมตสตวน า

6) การ สร า ง อง คค วามร ให ม (Constructing) เ ป นท กษะท แ สด งความสามารถในเรองการน าขอมลทงหมดมาจดระบบเพอใหงายแกความเขาใจ การวเคราะหขอมลทจดระบบแลว การสรางโครงสรางความรจากแบบแผนความสมพนธทคนพบ

7) การก าหนดโครงสรางความร (Structuring) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการน าขอมลทงหมดมาพจารณาหาความสมพนธระหวางกนและกน การหาความสมพนธรวมระหวางความสมพนธรวมยอยๆ ทงหมดเพอใหเกดเปนโครงสรางใหญทครอบคลมขอมลทงหมด

8) การแกไขปรบปรงโครงสรางเสยใหม (Restructuring) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการคนพบขอมลใหมทไดมา ซงตรวจสอบแลววาถกตอง ไมสามารถเตมเขาไปในโครงสรางเดมได การเปรยบเทยบลกษณะหรอคณสมบตของขอมลใหมกบขอมลเดมวา ขอมลใหมนนาจะเปนขอมลระดบใด การก าหนดกฎเกณฑขนมาใหม การจดขอมลใหมตามเกณฑ

9) การคนหาแบบแผน (Finding Patterns) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการวเคราะหขอมลทไดมาใหเปนหมวดหมโดยอาศยการแบงตามมตหรอแงมมตางๆ หลายๆ แบบ การคนหาเกณฑในการจดระดบหรอแบงขอมลตามมตใหมทคนพบหรอการก าหนดความคดรวบยอดของกลมขอมลแตละกลมทสมพนธกน

DPU

35

10) การหาความเชอพนฐาน (Finding Underlying Assumption) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรอง การท าความเขาใจใหชดเจนกบเหตการณหรอการกระท าวาเปนอยางไร การใชหลกเหตผล คนหาและบอกทมาหรอเหตผลของเหตการณ หรอการกระท านน การทบทวนกลบสะทอนถงผลสะทอนของการมความเชอพนฐานทระบและตรวจสอบวาสอดคลองกบเหตการณ หรอการกระท าทศกษาหรอไม เพอยนยนความเปนเหตเปนผลของความเชอพนฐานทระบกบเหตการณ หรอการกระท าทศกษา

11) การคาดคะเน / การพยากรณ (Predicting) ซงม 3 แบบดวยกนคอ แบบท 1 เปนการทบทวนหรอพจารณาเหตการณหรอปรากฏการณทก าลงเกดขน หรอก าหนดไววาเปนสวนหนงของกระบวนการ หรอปรากฏการณใหญไดหรอไม จากความรเดมหรอประสบการณเดมทมอย แบบท 2 การเทยบเคยงเหตการณหรอปรากฏการณทก าลงเกดขน หรอก าหนดไววาคลายคลงกบเหตการณหรอปรากฏการณจากความรเดมหรอประสบการณเดมทมอย แบบท 3 การพจารณาขอมลทเปนความรเดมเกยวกบเหตการณหรอปรากฏการณทก าลงเกดขน หรอทก าหนดให แลวเลอกเฉพาะขอมลทมความสมพนธเชงสาเหตในท านองเดยวกบแบบท 1 การระบเหตการณ ปรากฏการณตางๆ ทมความเปนไปไดทจะเกดขน โดยการสรปอางองจากขอมลความรเดม

12) การตงสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการก าหนดขอบเขตของเรองทศกษา วตถประสงคของการศกษา และค าถามทตองการในการศกษา การทบทวนความรเดมทเกยวขอกบค าถามทตองการศกษาวาเกยวขอกนอยางไร มอะไรทรแลว อะไรทยงไมร การใชหลกเหตผลเพออธบายในกรณทความรเดมไมเพยงพอทจะใชสรปอางองวา จากสถานการณ เหตการณหรอปรากฏการณทเกดขนมสาเหตหรอเกดจากอะไร

13) การทดสอบสมมตฐาน (Testing Hypothesis) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการวางแผนวาสงทสงสยและตงเปนสมมตฐานนนจะตรวจสอบดวยวธใดไดบาง เชน การทดลองท าจรง ถามคนทรจก คนหาค าตอบจากแหลงขอมล การใชเหตผลทนาเชอถอเพอทดสอบสมมตฐาน

14) การตงเกณฑ (Establishing Criteria) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการระบความคดรวบยอด หรอวตถประสงคของงานใหชดเจน การใชหลกเหตผลโดยอาศยความรเดมเพอระบสงทสามารถใชบงชถงการบรรลวตถประสงค

15) การพสจนความจรง (Verifying) เปนทกษะทแสดงความสามารถในเรองการท าความเขาใจและก าหนดขอบเขตของสงทเปนปญหาใหชดเจนวาตองการพสจนอะไร โดยใชขอมลเรองใด การพจารณาโดยใชเหตผลเลอกแหลงขอมลและวธเกบขอมลทนาเชอถอในเรองทก าลงศกษามากทสด การลงมอเกบขอมลจากแหลงขอมลโดยใชวธเกบขอมลทนาเชอถอมากทสด

DPU

36

16) การประยกตใชความร (Applying) เปนทกษะทแสดงความสามารถ ในเรองการน าความรเดมในบรบททเหมอนหรอคลายกนมาใชใชในบรบทของสงทยงไมร การสรางโครงสรางความรใหมเกยวกบสงทยงไมรโดยการน าผลการสรปอางอ ง และการใชหลกเหตผลเพอตงสมมตฐานมาประมวลเขาดวยกนเปนภาพรวมทสอดคลองสมพนธกน

13. ลกษณะส าคญของการคด

ชนาทป พรกล (2554) กลาววา การคดมลกษณะทส าคญ ดงน 1. การคดเปนกระบวนการทางสตปญญา (cognitive process) ทคนเราใชสรางความหมาย ความเขาใจในสรรพสงรอบๆ ตว 2. การคดเปนกระบวนการทเกดขนภายในสมอง จดกระท ากบขอมลทรบเขามาทางประสาทสมผส 3. การคดเปนกระบวนการ มขนตอนการคดเปนล าดบในสมอง การคดแบตางๆ มขนตอนการคดทตางกน การคดไมใชเนอหาทจะถายทอดใหจดจ ากนได 4. การคดเปนงานเฉพาะตน ผเรยนตองด าเนนการเอง จะใหผอนคดแทนไมได 5. การคดเปนสงทเกดภายในสมอง แตสามารถสงเกตไดจากการกระท า หรอการแสดงออก 6. การคดเปนกระบวนการเรยนร (ทศนา แขมมณ,2545)

14. ลกษณะของนกคด

วาสนา พรหมสรนทร (2540: 17) มแนวคดวา ลกษณะของบคคลทมความคดคอ 1. สามารถเขาใจความหมายของขอความและรเรองราวทแนะน ามาอางเพอสนบสนนเหตผล และขอโตแยงตางๆ 2. สามารถพจารณาตดสนใจขอความทคลมเครอในเหตผลทเสนอ ตองเขาใจในความหมายของขอความทแตกตางกน 2 ขอความ โดยทขอความแรกเปนขอความทยอมรบแลวสวนอกขอความนน เปนการน าสงทยอมรบนนมาประยกตใช ถาขอความทงสองมความหมายตรงกนกพจารณาตดสนใจวา มความคลมเครอในเหตผลทเสนอ 3. เปนบคคลทสามารถพจาณาและตดสนขอความทขดแยงซงกนและกนไดเพอประโยชนในการตดขอความทขดแยงออกลกษณะเชนนกตองอาศยพนฐานทางตรรกศาสตร 4. สามารถพจารณาและตดสนไดวามขอมลเพยงพอหรอไม 5. สามารถพจารณาและตดสนขอสรปตามทมขอมลสนบสนนไดโดยใชการตดสนแบบอนมาน 6. สามารถพจารณาและตดสนขอความทเปนหลกการและน าไปประยกตใชได 7. สามารถพจารณาและตดสนขอความทสงเกตไดวาเชอถอไดเพยงใด 8. สามารถพจารณาและตดสนเหตผลในการลงสรปแบบอนมานได 9. สามารถพจารณาและตดสนไดวามการก าหนดปญหาแลวหรอยง 10. สามารถพจารณาและตดสนขอความทเปนขอตกลงเบองตน

DPU

37

11. สามารถพจารณาไดวามค านยามเพยงพอหรอยง 12. สามารถพจารณาขอความทกระท าโดยผเชยวชาญวาเปนทยอมรบหรอไม

สรปไดวา บคคลทมความสามารถในการคดจะตองมลกษณะทนเหตการณแสวงหา ความรและขอมลตางๆ อยตลอด มวสยทศนทกวาง เพอน ามาใชประกอบการพจารณาตดสนใจเกยวกบเรองราวหรอสถานการณทเกดขนไดเมอมปญหาโดยมเหตผลและหลกฐานสนบสนน

15. แนวทางในการพฒนาความสามารถดานการคด

ดลก ดลกานนท (2525: 63 - 66) ไดเสนอแนวทางในการฝกใหผเรยนไดคดมขนตอนดงน 1. วเคราะหวาอะไรคออะไรขนนผเรยนตองรวบรวมปญหาหารขอมลพรอมสาเหตของปญหาจากการคด การถาม การอาน หรอการพจารณาจากขอเทจจรงนนๆ 2. ก าหนดทางเลอก เมอหาสาเหตของปญหานนไดแลว ผเรยนตองหาทางเลอกทจะแกปญหา โดยพจารณาจากความเปนไปไดและขอจ ากดตางๆ ทางเลอกทจะแกปญหานนไมจ าเปนตองมทางเลอกเดยว อาจมหลายทางเลอกกได 3. ทางเลอกทเหมาะสมทสด เปนการพจารณาทางเลอกทใชแกปญหานนโดยมเกณฑในการ ตดสนใจทส าคญ คอ ผลดผลเสยทเกดขนจากทางเลอกนนทงทเกดขนในดานสวนตวและสงคมรวม 4. ตดสนใจเพอพจารณาเลอกอยางรอบคอบในขนตอนท 3 แลวจงตดสนใจเลอกทางเลอก ทคดวาดทสด

16. ประโยชนของการคด

1. ชวยใหเรารขอเทจจรงรเหตผลเบองหลงของสงทเกดขนความรทไดน าไปใชในการตดสนใจ แกปญหาการประเมนและการตดสนใจเรองตางๆ ไดอยางถกตอง 2. ชวยใหเราส ารวจความสมเหตสมผลของขอมลทปรากฏการณ และไมดวนสรปตามอารมณ ความรสกหรออคตแตสบคนตามหลกเหตผลและขอมลทเปนจรง 3. สามารถใชขอมลทเปนขอมลพนฐานในการคดขนพนฐานรวมกบปจจยอนๆ ซงจะชวยใหเรา คาดการณความนาจะเปนอยางสมเหตสมผล สรปไดวา การคดขนพนฐานเปนความสามารถของนกเรยนในการคด จ าแนก แยกแยะใหเหตผลโดยน าเอาองคความรทางวทยาศาสตรมาใชในการคด

DPU

38

17. งานวจยทเกยวกบการคด

งานวจยตางประเทศ ลมพคน (Lumpkin. 1990: 3694 - A) ไดศกษาผลการสอนทกษะการคดขนพนฐานผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาของนกเรยนระดบ 5 และ 6 ผลการวจยพบวา เมอไดสอนทกษะการคดขนพนฐานแลวนกเรยนระดบ 5 และ 6 มความสามารถดานการคดขนพนฐานไมแตกตางกน นกเรยนระดบ 5 ทงกลมทดลองและกลมควบคม มผลสมฤทธทางการเรยนความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาไมแตกตางกนส าหรบนกเรยนระดบ 6 ทเปนกลมทดลอง มผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาสงกวากลมควบคม

บาสมาเจยน (BassmaJian. 1978) ศกษาความสมพนธของระดบวฒภาวะตามทฤษฎของเพยเจท ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในรฐแคลฟอรเนยกบความสามารถในการเรยนรวชาชววทยา และพฒนาการคดแบบวเคราะหวจารณกบกลมนกศกษา 83 คน ทเรยนวชา Biology 1 โดยใชแบบทดสอบวดการคดเหตผลเชงตรรกศาสตรของเบอรน (Berne) ปรากฏวานกศกษาระดบทคดดวยนามธรรมมผลสมฤทธ วชาชววทยาสงกวาพวกทยงไมถงระดบการคดนามธรรม

งานวจยภายในประเทศ ภทราภรณ พทกษธรรม (2543: 106) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนความสามารถ ดานการคดขนพนฐาน และเจตคตตอวชาสงคมศกษา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอน แบบสบเสาะหาความรโดยใชกจกรรมสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตามคมอคร ผลการวจย พบวา นกเรยนทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยใชกจกรรมการสรางแผนภมมโนทศน มความสามารถดานการคดขนพนฐานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

อไร มะวญธร (2544: 84) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนการคดขนพนฐานเชงวจารณญาณ และพฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนดวยการใชประสบการณ กบคมอคร ผลการวจย พบวานกเรยนทเรยนโดยการสอนการใชประสบการณกบคมอครมการคด วเคราะหเชงวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ระพนทร ครามม (2544: 80) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคด อยางมเหตผลเชงวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนตาม แนวคอนสตรคตวซมกบการสอนแบบแกปญหา ผลการวจย พบวานกเรยนทเรยนโดยการสอนตาม แนวคอนสตรคตวซมกบการสอนแบบแกปญหา มความสามารถในการคดอยางมเหตผลเชงวเคราะห แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงแบบทดสอบทใชวดความสามารถในการคดอยาง มเหตผลเชงวเคราะหประกอบดวยชนดขอค าถาม 2 ชนด ไดแก ชนดขอค าถามแบบการคดขนพนฐาน ค าอธบาย และชนดขอค าถามแบบเหตผลเชงตรรกะ

DPU

39

อารม โพธพฒน (2550: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส า คญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จฬารตน ตอหรญพฤกษ (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ ความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณา การและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ผลการวจย พบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบบรณาการและนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมความสามารถในการคด วเคราะหแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากผลการวจยทงในประเทศและตางประเทศกลาวไดวา การจดกจกรรมหรอก าหนดสถานการณใหผเรยนไดฝกการคดขนพนฐานสามารถคดหาเหตผลดวยตนเองและคดเปนกลมไดนนเปนการฝกใหผเรยนพฒนาความสามารถการคดขนพนฐานเพอแกปญหาทอาจจะตองเผชญในอนาคตไดอยางสมเหตสมผล ซงในปจจบนนผเรยนทอยในระดบปรญญาตรเปนระดบชนทมความส าคญอยางมากทจ าเปนจะตองเนนและฝกฝนใหผเรยนนนมความสามารถในการคดขนพนฐานใหมากเพราะนกศกษาในระดบนจะมพฒนาการทางสมองทก าลงจะกาวหนาเปนผใหญทดทมความรความสามารถสามารถคดวเคราะหแยกแยะความส าคญของสงตางๆ ไดดและเตบโตเปนผใหญทมคณภาพตอไป

สมมตฐานการวจย 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนร แบบ K-W-L หลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. คะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานของนกศกษาทเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L หลงเรยนสงกวากอนเรยน

DPU

40

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยครงนเปนการวจยทใชรปแบบทมการทดสอบกอน และการทดสอบ One group pretest - posttest design โดยมรปแบบดงน

R O1 X1 O2

เมอ R คอ กลมตวอยาง O1 คอ การวดกอนการทดลอง

O2 คอ การวดหลงการทดลอง X คอ การใชปญหาเปนฐานในการสอน และการใชเทคนคการสอน แบบ K–W–L

ผวจยไดด าเนนการเปนขนตอน ดงน 1. ศกษาคนควาเอกสารเกยวกบ - ความหมาย ลกษณะและขนตอนการสอน โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน - การใชเทคนคการการสอนแบบ K–W–L และงานวจยทเกยวของ - แนวทางในการพฒนาความสามารถดานการคดขนพนฐาน ลกษณะการคดขนพนฐาน ประโยชนของการคดขนพนฐาน และงานวจยทเกยวของ 2. ก าหนดกลมทศกษา 3. สรางเครองมอทใชในการวจย 4. ท าการวจย เกบรวบรวมขอมลการวจยกบนกศกษาชนปท 2 สาขาวชาการตลาด สาขาวชา โลจสตกสและโซอปทาน สาขาวชาการเละสาขาวชาการจดการอตสาหกรรม มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จ านวน 85 คน ประชากรและตวอยาง ประชากร คอนกศกษาชนปท 2 ทลงทะเบยนเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม กลมตวอยาง คอนกศกษาชนปท 2 สาขาวชาการตลาด สาขาวชาโลจสตกสและโซอปทาน สาขาวชาการเงนเละสาขาวชาการจดการอตสาหกรรม

DPU

41

เครองมอทใชในการวจย

1. เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 2 ชด คอ

ชดท 1 เครองมอทใชในกจกรรมใชปญหาเปนฐานในการสอน

กจกรรมใชปญหาเปนฐานในการสอน ใชในกจกรรมการสอน เรอง ปญหาส งแวดลอมของประเทศ โดยในแผนการสอนจะประกอบดวย 1) สถานการณของปญหา 2) แนวคด 3) วตถประสงคของการเรยนร 4) กจกรรมการเรยนการสอน ซงเปนการจดกจกรรมการสอนแบบ 5 ขนตอน ตามแนวความคดของ Oon – Seng Tan (2003) แตละขนตอนประกอบดวย บทบาทของผเรยน บทบาทของผสอน ดงน ขนตอนท 1 ขนเผชญกบปญหา (Meeting the Problem) ขนตอนนผเรยนจะสรางปญหา จากสถานการณทผสอนก าหนดให ผเรยนจะไดใชกระบวนการกลมในการคดขอปญหา ขนตอนท 2 ขนวเคราะหประเดนของปญหาและการเรยนร (Problem Analysis and Learning Issues) เปนขนตอนทมการโนมนาวใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง ผเรยนไดใชความรเด ม และศกษาคนควาขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เพมเตม ในขนนผเรยนตองก าหนดประเดนการเรยนร เพอทจะน าไปใชในการสบคนขอมลมาทดสอบสมมตฐาน

ขนตอนท 3 การระดมสมองเพออธบายประเดนปญหา (Discovery and Reporting) ในขนน ผเรยนจะท างานเปนรายบคคล แลวน าขอมลทสบคนไดมาอภปรายในกลม รวมกนวเคราะห สงเคราะห และสรปความรทไดจากการสบคนขอมล และสรปเปนความรของนกศกษาในแตละกลม โดย ผสอนตรวจสอบความถกตอง เพอไมใหเกดความเขาใจทคลาดเคลอน ซงในขนนผเรยนจะไดรบการฝก เกยวกบการน าขอมลทไดมาสงเคราะหใหม ฝกการน าเสนอความคด

ขนตอนท 4 ขนการน าเสนอขอมลและการสะทอนผลการเรยนร (Solution, Presentation and Reflection) ในขนนเปนการน าเสนอความรและผลงานทรวบรวมและสงเคราะหได จากกลม ตอสมาชกกลมอนๆ ในชนเรยน ซงผสอนใหผเรยนน าเสนอดวยวาจา

ขนตอนท 5 ขนบรณาการและการประเมนผล (Overview Integration and Evaluation) ในขนนผเรยนจะไดบรณาการความรของแตละกลมทน าเสนอ เพอประเมนและสรปตดสนใจ เลอกแนวทางของค าตอบ หรอการแกปญหาทดทสด

ในการจดบรบทของการเรยนรเพอใหสอดคลองกบการใชปญหาเปนฐานในการสอนนน ผสอนจะถกก าหนดบทบาทใหเปนเพยงผอ านวยความสะดวก (Facilitation) และฝกผเรยนในดานการคดใครครวญ ในสวนของผเรยนจะก าหนดบทบาท หนาทของแตละคนทปฏบตในขนตอนการเรยนร หนาทความรบผดชอบในการเรยนรของตน เพอท าใหกลมประสบความส าเรจ

DPU

42

ภาพท 4 แสดงบทบาทของผสอนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ทมา : Oon – Seng Tan, 2003

ชดท 2 เครองมอทใชในกจกรรม เทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

กจกรรมเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ใชในกจกรรมการสอน เรอง ระบบนเวศ เปนเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L 3 ขนตอน ด าเนนการตามแนวคดของ Oga I Koroleva ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ขนร = K (Know) ขนตอนนผสอนจะตองตงประเดน หรอหวขอใหผเรยนทกคนทราบ หลงจากนนจงใหผเรยนแตละคนไดคดในเวลาทก าหนด แลวใหผเรยนแตละคน ไดเขยนสาระตางๆ ทผเรยนมความรอยแลวเกยวกบประเดนทผสอนตงไวในกระดาษทผสอนแจกให โดยบนทกไวในกระดาษชอง K ขนตอนท 2 ขนตองการเรยนร = W (Want) ขนตอนนเปนขนตอนทหลงจากผเรยนบนทกขนตอนท 1 เสรจแลว ผสอนจะใหผเรยนบนทกถงความตองการทเกยวกบสาระหรอขอมลตางๆ ทผเรยนตองการจะเรยนรเพมเตมมากยงขน ซงอาจจะบนทกเปนหวขอยอยๆ โดยบนทกไวในกระดาษชอง W ขนตอนท 3 ขนเรยนรแลว = L (Learned) ในขนสดทายน จะใหผเรยนบนทกขอมลตางๆ ทผเรยนไดเรยนรแลว ลงในกระดาษชองทางขวามอทเหลอ และใหผเรยนชวยกนสรปวา สงทผเรยนรแลว (K) สงทผเรยนตองการเรยน (W) และสงทผเรยนเรยนรแลว (L) มความสมพนธกนหรอไม อยางไร และสรปผลความรทได

2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธ 2.1 เรอง ปญห าส ง แ วดลอ มภายในป ร ะ เ ทศ ครอบคลมเนอหาเกยวกบปญหาทรพยากรน า ปญหามลพษทางอากาศ ปญหาทรพยากรดน ปญหามลพษทางเสยง ปญหาขยะหรอมลฝอย ปญหาความหลากหลายทางชวภาพ เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ

นกศกษา - กระบวนการเรยนร - การลองผดลองถก - สภาพแวดลอมการ เรยน

บทบาทของผสอน - อ านวยความสะดวก (Facilitation) - ใหค าปรกษา /แนะน า (Coaching) - ดแล (Mediating)

DPU

43

2.2 เรอง ระบบนเวศ ครอบคลมเนอหาเกยวกบ ความหมาย ประเภท องคประกอบ ความสมพนธในระบบนเวศ การถายทอดพลงงาน หวงโซอาหาร สายใยอาหาร ปรามดอาหาร การหมนเวยนของแรธาต เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ 2.3 แบบวดความสมารถในการคดขนพนฐาน เปนแบบปรนย 5 ตวเลอก จ านวน 32 ขอ การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. วดผลสมฤทธกอนเรยน (Pretest) กลมทดลอง โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตชวตและสงคม จ านวน 2 ชด และแบบทดสอบวดความสมารถในการคดขนพนฐาน จ านวน 1 ชด ดงน ชดท 1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ระบบนเวศ ชดท 2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ ชดท 3 แบบทดสอบวดความสมารถในการคดขนพนฐาน

2. ท าการทดลองโดยปฏบตดงน 2.1 กจกรรมเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ใชในกจกรรมการสอนบทท 6 เรอง ระบบ

นเวศ เปนเทคนคการเรยนรแบบ K-W-L 3 ขนตอน 2.2 กจกรรมใชปญหาเปนฐานในการสอน โดยใชขนตอน 5 ขนตอน ใชในกจกรรมการสอนเรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ เมอสนสดกจกรรมการเรยนการสอนแตละบทเรยน ผวจยท าการวดผลสมฤทธหลงเรยน (Posttest) กลมทดลอง โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ คณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ และแบบทดสอบวดความ สมารถในการคดขนพนฐาน ชดเดม

3. ตรวจผลการทดสอบจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบ แบบทดสอบวดความ สามารถในการคดขนพนฐาน แลวน าคะแนนทไดมาวเคราะหทางสถตเพอทดสอบสมมตฐาน และแปลผล

การวเคราะหขอมล ผวจยไดวเคราะหขอมลจากคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และความสมารถใน การคดขนพนฐาน ของนกศกษากลมทดลอง ดงน

1. วเคราะหคะแนนแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเพอคณภาพ ชวตและสงคม เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ และเรองระบบนเวศ ของกลมตวอยางโดยใชคาสถตพนฐาน คอ คาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) โดยใช SPSS for WINDOWS

2. วเคราะหคะแนนผลสมฤทธ ทางการเรยนของกลมทดลองภายหลงการเรยนโดยใช t – test ทดสอบโดยใชโปรแกรม SPSS for WINDOWS

DPU

44

บทท 4 ผลการวจย

จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน และความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานไดน าเสนอผลการวจยและขอคนพบ ดงน

1. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ คณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

2. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ คณภาพชวตและสงคม เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

3. เปรยบเทยบคะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

DPU

45

ตารางท 1 เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ คณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

กลมทดลอง N x DS. t .Sig

กอนการทดลอง 85 12.80 3.39 16.59* .000 หลงการทดลอง 85 18.93 3.37

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 1 พบวาของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลอง เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L กอนการทดลอง มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 12.80 และ 3.39 ตามล าดบและหลงการทดลองมคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 18.93 และ 3.37 ตามล าดบ

เมอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกศกษากลมทดลอง พบวามความแตกตางกน แสดงวาการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ท าใหมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

DPU

46

ตารางท 2 เปรยบเทยบคาสถตพนฐานและสถตทดสอบความแตกตางของคาเฉลย (t) ของคะแนน ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการ สอนกอนการทดลอง และหลงการทดลองกลมทดลอง

กลมทดลอง N x DS. t .Sig

กอนการทดลอง 85 14.71 4.63 7.69* .000 หลงการทดลอง 85 18.51 3.76

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 1 พบวาของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลอง เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอนกอนการทดลอง มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 14.71 และ 4.63 ตามล าดบและหลงการทดลองมคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 18.51 และ 3.76 ตามล าดบ

เมอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกศกษากลมทดลอง พบวามความแตกตางกน แสดงวาการใชปญหาเปนฐานในการสอนท าใหมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

DPU

47

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาสถตพนฐานและสถตทดสอบความแตกตางของคาเฉลย (t) ของคะแนน ความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานกอนการทดลอง และหลงการทดลองกลม ทดลอง

กลมทดลอง N x DS. t .Sig กอนการทดลอง 85 12.42 5.13 7.44* .000 หลงการทดลอง 85 17.33 3.96

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 1 พบวาของคะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานกอนการทดลอง มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 12.42 และ 5.13 ตามล าดบและหลงการทดลองมคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 17.33 และ 3.96 ตามล าดบ

เมอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกศกษากลมทดลอง พบวามความแตกตางกน แสดงวาการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L และการใชปญหาเปนฐานในการสอนท าใหมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

DPU

48

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

สรป

การวจยครงนเปนการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอคณภาพชวต เรอง เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน และความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน ของกลมทดลอง โดยมสาระส าคญดงน

วตถประสงคของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงวตถประสงคไวดงน

1) เพอศกษาผลสมฤทธของนกศกษาจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

2) เพอศกษาความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานดวยการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

กลมตวอยาง นกศกษาชนปท 2 สาขาวชาการตลาด สาขาวชาโลจสตกสและโซอปทาน สาขาวชาการเละสาขาวชาการจดการอตสาหกรรม

เครองมอทใชในการวจย

1. เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 2 ชด คอ ชดท 1 แผนการสอนโดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L

ชดท 2 แผนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน 2. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสยเรอง ระบบนเวศ แบบปรนย ครอบคลมดาน

ความร ความจ าและความเขาใจ เปนชนด 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ และ 3. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสยเรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ แบบปรนย

ครอบคลมดานความร ความจ าและความเขาใจ เปนชนด 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ 4. แบบวดความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน แบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 32 ขอ

DPU

49

การวเคราะหขอมล 1. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ

คณภาพชวตและสงคม เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

2. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอ คณภาพชวตและสงคม เรอง ปญหาสงแวดลอมในประเทศ โดยใชปญหาเปนฐานในการสอน ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test

3. เปรยบเทยบคะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน โดยใชสถต t - test สรปผลการวจย วธการสอนโดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L เรอง ระบบนเวศ และวธการโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน เรอง การเปลยนแปลงของเปลอกโลกและอากาศ พบวาผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 นอกจากนทง 2 วธยงท าใหนกศกษามคะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานสงขน อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรวจยการใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ในวธสอนโดยใชปญหาเปนฐานในการสอน 2. ควรมการวดเจตคตของผเรยนทใชวธสอนเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L และใชปญหาเปน

ฐานในการสอน

DPU

50

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ. 2542. แนวทางจดท าแผนการสอนพฒนาศกยภาพ โครงการทดลองพฒนาศกยภาพเดกไทย. กรงเทพมหานคร : กองวจยทางการศกษา.

กระทรวงศกษาธการ, 2546. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบ ท 2) พ.ศ.2554. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.)

จฬารตน ตอหรญพฤกษ (2551: บทคดยอ) การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ ความสามารถในการคดขนพนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร(ฝายมธยม) ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

เฉลม วราวทย. 2531. “แนวคดใหมในแพทยศาสตรศกษา” วารสารครศาสตร. 16 มกราคม : หนา ก – ฐ.

ชนาทป พรกล. 2554. การสอนกระบวนการคด : ทฤษฏและการน าไปใช. กรงเทพมหานคร. ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดลก ดลกานนท. 2534. การฝกทกษะการคดเพอสงเสรมความคดสรางสรรค. วทยานพนธการศกษา ดษฎบณฑต , (การวจยและพฒนาหลกสตร). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร . (ส าเนา) ทศนา แขมมณ. (2546, มกราคม-มนาคม). การพฒนากระบวนการคด: แนวทางทหลากหลายส าหรบ

คร. ราชบณฑตยสถาน. 28(1): 43.

. 2548. ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทองจนทร หงศลดารมภ. 2537. รายงานการประชมเชงปฏบตการ เรอง การจดการเรยน การสอนแบบใชปญหาเปนหลกในหลกสตรตางๆ 25-29 กรกฎาคม 2537.

ธญญาลกษณ สงขแกว. 2552. การเปรยบเทยบผลสมฤทธการเขยนสรปความของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยวธ KWL PLUS กบวธสอนแบบปกต. วทยานพนธศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย, มหาวทยาลยศลปากร.

DPU

51

ปรญญา เชาวนาศย. 2547. แนวคดของ PBL และการเรยนการสอนทางดานการจดการ. วารสารวทยาการจดการ. 22 ( กรกฎาคม – ธนวาคม ) 45 – 62.

พชรพล เถาธรรมพทกษ. 2550. ผลของกจกรรมทางนตวทยาศาสตร เพอพฒนากระบวนการเรยนร โดยใชปญหาเปนหลกของนกเรยนชวงชนท 3. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต : สาขาการ สอนวทยาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (ส าเนา)

พมพพนธ เดชะคปต. 2549. การสอนคดดวยโครงงานวทยาศาสตร. พมพครงท 3. โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

ไพฑรย สนลารตน.2551. Problem – Based Learning. เอกสารสนทนาวชาการ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. (11 มกราคม 2551).

ภทราภรณ พทกษธรรม (2543: 106) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนความสามารถดานการ คดขนพนฐาน และเจตคตตอวชาสงคมศกษา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการ สอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชกจกรรมสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตามคมอคร.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

มยร แกวพนธ. 2545. การศกษาผลสมฤทธในการเรยน เรอง การวเคราะหวงจรไฟฟาตาม แนวคดของทฤษฎคอนสตรคตวสทและการเรยนแบบรวมมอ. วทยานพนธครศาสตร อตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวศวกรรมไฟฟา , มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา ธนบร . (ส าเนา)

มณฑรา ธรรมบศย. 2549. การพฒนาคณภาพการเรยนรโดยใช PBL (Problem-Based Learning). วารสารวชาการ. 5 (กมภาพนธ 2545) 11 – 17. ระพนทร ครามม. 2544. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคด

อยางมเหตผลเชงวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

รงสรรค ทองสขนอก. 2547. ชดการเรยนการสอนทใชปญหาเปนฐานในการเรยนร (Problem – Based Learning). เรองทฤษฎจ านวนเบองตน ระดบมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาคณตศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

DPU

52

วาสนา พรหมสรนทร. 2540. การสรางชดการสอนโดยวเคราะหระบบเพอพฒนาทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต

สาขาการมธยมศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

วไลลกษณ วงศวจนสนทร การใชเทคนค เค ดบเบลย แอล พลส เพอพฒนาความสามารถในการคด วเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนสนทรายวทยาคม จงหวดเชยงใหม

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนสงคมศกษา, มหาวทยาลยเชยงใหม.

สารภ ลประเสรฐ. 2534. การพฒนากจกรรมการเรยนการสอนในวชาฟสกส เรอง ไฟฟา กระแสตามทฤษฎการสรางองคความรโดยใชปญหาเปนหลก (Problem – Based Learning). วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา, หาวทยาลยขอนแกน. (ส าเนา)

แสงจนทร ณ สงขลา. 2541. ผลของการสอนแบบใชปญหาเปนหลกกบการใชตวแบบทม ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการพยาบาลสตศาสตร ของนกศกษาพยาบาลทม แรงจงใจใฝสมฤทธตางกน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา , มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (ส าเนา)

สธ พรรณหาญ. 2547. การใชปญหาเปนหลกในการสอนเรองไฟฟา ของนกศกษาราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ . วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวทยาศาสตร ศกษา , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (ส าเนา)

สนย เหมะประสทธ. 2548. ทกษะการใชค าถาม. เอกสารประกอบการประชมปฏบตการ เรองการจดกจกรรมเพอพฒนาการอานคดวเคราะหของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร. อดส าเนา.

สปรยา วงษตระหวาน. 2536. การเรยนโดยใชปญหาเปนหลก. เชยงใหม : กองบรการ การศกษา ส านกงานอธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม.

สรพล พหลภาคย. 2549. การพฒนารปแบบการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ชวตและการด ารงชวต ส าหรบชวงชนท 3 โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการสอนทบทวน.วทยานพนธการศกษาดษฎ บณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

สมจต สวธนไพบลย. 2541. การสอนยคโลกาภวตนเอกสารประกอบค าบรรยายในโครงการ สงเสรมศกยภาพนกเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. อดส าเนา.

DPU

53

ศภสรา โททอง. 2547. การเปรยบเทยบผลการเรยนรระหวางการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบ การสอนตามคมอของ สสวท. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร . วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน, มหาวทยาลยมหาสารคาม. (ส าเนา)

อานภาพ เลขะกล. 2551. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL). เอกสารประกอบการประชม เชงปฏบตการ เรองการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (18 - 19 ตลาคม 2551).

อาภรณ แสงรศม. 2543. ผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอลกษณะการเรยนรดวย ตนเอง ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการ เรยนการสอนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. สาขาวทยาศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (ส าเนา)

อารม โพธพฒน. 2550. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการ คดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเขยน แผนผง มโนมต. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา, มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

อไร มะวญธร. 2544. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนการคดขนพนฐานเชงวจารณญาณ และพฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนดวยการใช ประสบการณกบคมอคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา, มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. (ส าเนา)

Candela, L.L. 1998. ”Problem Based Learning versus Lecture : Effects on Multiple Choice Test Scores in Associate Degree Nursing Student”, Dissertation Abstracts International. 60 (April), 177.

David M. Kaufman and Karen V. Mann, 1998. Comparing achievement on the Medical Council of Canada Qualifying Examination Part I of students in conventional and problem-based learning curricula. Retrieved April 17, 2010, From http://journals.lww.com/academicmedicine/Abstract/1998

Gijselaers, W.H. 1996. “Connection Problem-Based Practice with Educationa” Retrieved October 17, 2010, From http://arno.unimaas.nl/show.cgi?fid=13962

Howard B. Judith 1999. Using a Social Studies Theme To Conceptualize a Problem : Social Studies, (90) Jul-Aug 171-76.

DPU

54

Howard S. Barrows and Robyn M. Tamblyn, 1980. Problem-Based Learning An Approach to Medical Education. Retrieved January 17,2014 http://www.springerpub.com/product/9780826128416#.U1ITEqKBY0k

Lumpkin, Cunthia Rolen. 1990. Effect of Teaching Critical Thinking Skills on the Critical Thinking Ability, Achievement and Relationship of Social Studies Content by Fifth and Sixth graders. (Fifth Graders). Dissertation Abstracts International. 51(February) : 1084 - A

Oon – Seng Tan. 2003. Problem-based Learning : Using Problem to Power Learning in the 21st Century. Singapore : Thomson Learning.

Ronald Keith Basmajian. 1978, July. The Relationship between Piagetian Cognitive Maturity and Schoastic Success of Student Enrolled in Audio-Tutorial Biology Program. Retrieved January 17, 2014, From http://www.worldcat.org/title.

Uyeda S.J. Madden, L.A. Brigham I A Luft and J. Washbume. 2002. “ Solving Authentic Science Problem : Problem – Based Learning Connect Science to the World Beyond School ”. The Science Teacher. 62 (January 2002) : 24 – 29. Valle R, Petra L and Martínez A.1999. Assessment of student performance in

problem-based learning tutorial sessions. Retrieved January 17, 2014, From http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2923.1999.00526.x/full

DPU

55

ภาคผนวก ก

คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน

DPU

56

ตารางท 4 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ระบบนเวศ โดยใชเทคนคการเรยนรแบบ K–W–L ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน

คนท คะแนน

คนท คะแนน

คนท คะแนน

กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน 1 17 20 31 12 22 61 9 12 2 12 27 32 13 19 62 6 18 3 13 21 33 12 18 63 10 13 4 6 17 34 10 16 64 12 19 5 15 19 35 11 23 65 17 19 6 9 15 36 14 21 66 11 20 7 16 20 37 10 19 67 12 15 8 11 19 38 16 18 68 17 19 9 11 20 39 14 16 69 12 13 10 12 24 40 5 17 70 5 11 11 15 26 41 5 21 71 15 17 12 14 25 42 11 20 72 9 15 13 9 21 43 12 17 73 18 22 14 12 23 44 13 17 74 8 13 15 18 27 45 9 15 75 12 21 16 8 17 46 14 18 76 17 19 17 20 23 47 14 19 77 14 19 18 9 17 48 12 17 78 12 17 19 16 21 49 13 15 79 15 18 20 22 27 50 12 19 80 13 18 21 16 20 51 13 17 81 12 18 22 16 19 52 10 16 82 12 18 23 12 22 53 13 19 83 12 15 24 18 21 54 15 20 84 10 13 25 15 19 55 18 19 85 16 19 26 11 24 56 9 15 27 16 21 57 13 19 28 17 19 58 15 20 29 15 26 59 16 21 30 11 15 60 16 20

DPU

57

ตารางท 5 แสดงคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ปญหาสงแวดลอมภายประเทศ โดยใชปญหาเปน ฐานในการสอน ของกลมทดลองกอนการเรยน และหลงการเรยน

คนท คะแนน

คนท คะแนน

คนท คะแนน

กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน 1 20 21 31 11 21 61 13 23 2 7 19 32 13 20 62 21 27 3 15 12 33 6 19 63 16 20 4 17 18 34 17 14 64 7 21 5 10 15 35 19 20 65 21 27 6 10 16 36 19 23 66 14 26 7 8 16 37 10 20 67 18 19 8 3 14 38 19 17 68 16 19 9 4 19 39 11 12 69 20 16 10 3 12 40 18 23 70 17 17 11 15 15 41 17 15 71 17 17 12 20 24 42 17 19 72 12 18 13 19 18 43 15 21 73 17 20 14 12 16 44 18 23 74 18 20 15 20 25 45 12 18 75 19 10 16 8 15 46 13 15 76 15 10 17 16 20 47 12 20 77 13 8 18 14 17 48 12 18 78 12 7 19 19 21 49 19 23 79 16 9 20 19 20 50 19 21 80 19 10 21 19 19 51 13 14 81 18 12 22 11 15 52 15 13 82 8 14 23 18 20 53 23 23 83 11 13 24 21 17 54 10 17 84 19 12 25 12 18 55 20 18 85 13 15 26 4 22 56 12 11 27 18 17 57 19 25 28 14 19 58 10 14 29 14 16 59 16 23 30 14 19 60 21 21

DPU

58

ตารางท 6 คะแนนความสามารถในทกษะการคดขนพนฐานกอนการทดลอง และหลงการทดลอง

คนท คะแนน

คนท คะแนน

คนท คะแนน

กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน 1 7 15 31 19 22 61 8 10 2 19 16 32 17 19 62 8 18 3 21 14 33 15 21 63 3 24 4 14 19 34 11 18 64 5 13 5 10 22 35 14 23 65 4 11 6 17 16 36 13 17 66 13 13 7 14 18 37 9 16 67 15 23 8 14 16 38 18 20 68 5 17 9 12 16 39 14 19 69 4 19 10 12 22 40 18 22 70 12 18 11 14 12 41 8 15 71 6 19 12 14 13 42 8 9 72 14 20 13 19 19 43 15 15 73 6 14 14 13 10 44 6 23 74 11 20 15 12 12 45 5 15 75 10 22 16 15 21 46 12 17 76 10 24 17 23 20 47 11 18 77 8 20 18 14 16 48 13 22 78 7 13 19 24 21 49 13 13 79 9 18 20 19 15 50 15 18 80 10 17 21 19 16 51 14 24 81 12 14 22 19 15 52 6 22 82 14 14 23 8 9 53 7 10 83 13 19 24 13 17 54 5 17 84 12 17 25 19 14 55 8 17 85 15 20 26 21 20 56 8 14 27 25 12 57 7 25 28 20 17 58 14 23 29 17 15 59 10 23 30 19 21 60 2 10

DPU

59

ภาคผนวก ข

แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ระบบนเวศ แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ปญหาสงแวดลอมของประเทศ แบบทดสอบวดความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน

DPU

60

แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ระบบนเวศ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 30 ขอ 2. ใหนกศกษาท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ 3. ถาตองการเปลยนค าตอบ ใหนกศกษาขดเสนทบทค าตอบเดม แลวท าเครองหมาย X ลงใน

ค าตอบทตองการ ตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 1 X X 2 X 3 X

4. หาม นกศกษาท าเครองหมาย ขด ฆา หรอเขยนขอความใดๆ ลงในแบบทดสอบน

ใหเลอกตอบขอทถกเพยงขอเดยว

1. การศกษาความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวต และระหวางสงมชวตอนทอยรอบๆ เรยกวา ก. กลมของสงมชวต ข. ทอยอาศย ค. ระบบนเวศ ง. การกระจายพนทของสงมชวต

2. องคประกอบของระบบนเวศทจดเปนพวก อนทรยสาร คอขอใด ก. ไนโตรเจน ข. น า ค. ฮวมส ง. คารบอนไดออกไซด

3. ในระบบนเวศ ผผลตหมายถงขอใด ก. สงมชวตทสามารถประกอบอาหารได ข. สงมชวตทสามารถปรงอาหารได ค. สงมชวตทสามารถผลตสนคาได ง. สงมชวตทสามารถสงเคราะหแสงได

4. องคประกอบของระบบนเวศทจดเปนพวก อนนทรยสาร คอขอใด ก. ไนโตรเจน ข. ไขมน ค. คารโบไฮเดรท ง. ฮวมส

5. สารอาหารทผผลต (Producer) ผลตขนเปนอนดบแรกในระบบนเวศ คอสารใด ก. โปรตน ข. คารโฮเดรท ค. ไขมน ง. เกลอแร

DPU

61

6. สงมชวตทบรโภคสงมชวตอนเปนอาหาร และตวเองอาจถกสงมชวตชนดอนบรโภคอก ลกษณะการบรโภคกนเปนทอดๆ เชนน เรยกวาอะไร ก. วฏจกรของสาร ข. สายใยอาหาร ค. สายโซอาหาร ง. อณาจกรอาหาร

7. สงมชวตบางชนดตองพงพาอาศยกนและกนตลอดไป แมวาเวลาจะผานไปเปนเวลานาน ความสมพนธในลกษณะนเรยกวาอะไร ก. Mutualism ข. Parasitism ค. Neutralism ง. Commensalism

8. เหยยวภเขา หมาใน นกเคาแมว ในอนาคตสตวเหลานอาจจะสญพนธ ซงกเหลอแตเรองราวทบนทกไว วาเคยมสตวเหลานอย การกระท าในขอใดทอาจท าใหสตวเหลานอยรอดได ก. หามใชสาร DDT ข. ใชแหลงอาหารทางเลอก ค. ตงโครงการปรบปรงพนธ ง. ยายถนฐานผลาออกนอกพนท

9. ธาตคารบอนเปนธาตทมความส าคญตอระบบนเวศธาตหนง ซงวฏจกของคารบอนจะตองผาน ระบบนเวศคอเมอใชแลว (used) กหมนเวยนกลบมาใชใหม (reused) กลาวไดวาคารบอนม ความจ าเปนตอสงมชวตทงหมดโดยเฉพาะพชซงจะน าคารบอนไปใชในกระบวนการขอใด ก. การหายใจ ข. การสงเคราะหดวยแสง ค. การคายน า ง. กระบวนการยอยสลาย

10. นอกจากวฏจกของคารบอนแลว วฏจกรทมความส าคญวฏจกรหนงกคอ วฏจกรของน า สงมชวตทชนดในระบบนเวศตองอาศยน าเพอการอยรอดของชวต วฏจกรของน าม 4 กระบวนการ ซง 2 กระบวนการทท าใหน าคนกลบสพนโลก คอขอใด ก. การระเหยกลายเปนไอ และการควบแนน ข. การควบแนน และการเรงรด ค. การกลนตว และการควบแนน ง. การระเหยกลายเปนไอ และการคายน า

11. ผงตองสะสมน าหวานจากดอกไมชนดตางๆ และตอบแทนดอกไมโดยการชวยผสมเกสร ความสมพนธลกษณะเชนนคอตวอยางของขอใด ก. ภาวะการเกอกล ข. ภาวะการลาเหยอ ค. ภาวะปรสต ง. ภาวะการพงพา

DPU

62

12. จากภาพหวงโซอาหารยงไมสมบรณ สงมชวตทหายไปคอขอใด ปลากะพง ปลากระบอก กง ปลาชอนทะเล เหยยว ก. สตวกนเนอเปนอาหาร ข. ผผลต ค. ผบรโภค ง. สงมชวตทบรโภคสารอนทรย

13. จากภาพในขอ 12 ของเสย และสงมชวตในหวงโซอาหารทตายแลว จะสามารถน าไปใชไดตองผานสงมชวตในขอใด ก. ผบรโภคขนท 3 ข. ผยอยสลาย ค. ผบรโภคพช ง. สงมชวตทบรโภคสงอนเปนอาหาร

14. ถาหากบรเวณปาไมแหงถกไฟปาเผาไหมจนหมด เมอเวลาผานไปจะมสงมชวตชนดใหมเกดขน นกศกษา

คดวาสงมชวตชนดแรกของระบบนเวศทปรากฏขน คอขอใด ก. ตนหญา และไมขนาดเลก ข. สตวกนพชขนาดใหญ ค. สตวทเปนผลา ง. ตนไมใหญ

15. ในบรเวณทงหญาหวยขาแขงทงใหญนเรศวร ระดบชนท 4 สตวประเภทบรโภคพชขนาดใหญสมารถพบ ระดบชนท 3 ไดในระดบชนใด ของปรามดอาหาร ระดบชนท 2 ระดบชนท 1 ก. ระดบชนท 1 ข. ระดบชนท 2 ค. ระดบชนท 3 ง. ระดบชนท 4

16. หมายเลข #1 คอกระบวนการเคลอนยาย คารบอนไดออกไซดจากบรรยากาศ การเคลอนยายดงกลาว หมายถงขอใด

ก. การแยกเปนสวนๆ ข. การคายน า ค. การสงเคราะหแสง ง. การเคลอนยายสารอนทรย

DPU

63

17. องคประกอบของระบบนเวศทจดเปนพวก อนนทรยสาร คอขอใด ก. ไนโตรเจน ข. ไขมน ค. คารโบไฮเดรท ง. ฮวมส

18. สงมชวตใดจดเปนผบรโภคขนท 2 ก. หมขวโลกเหนอ ข. กระตายปา ค. สาหรายขาวเหนยว ง. กวางทเลยงในสวนสตว

19. สงมชวตทบรโภคสงมชวตอนเปนอาหาร และตวเองอาจถกสงมชวตชนดอนบรโภคอก ลกษณะการบรโภคกนเปนทอดๆ เชนน เรยกวาอะไร ก. วฏจกรของสาร ข. สายใยอาหาร ค. สายโซอาหาร ง. อณาจกรอาหาร

20. สงม สงมชวตบางชนดตองพงพาอาศยกนและกนตลอดไป แมวาเวลาจะผานไปเปนเวลายาวนาน ความสมพนธในลกษณะนเรยกวาอะไร ก. Mutualism ข. Parasitism ค. Neutralism ง. Commensalism

21. กบ และนก อยรวมกนอยางไรในระบบนเวศ ก. ภาวะการพงพา ข. ภาวะการเกอกล ค. ภาวะการแกงแยง ง. ภาวะการตอตาน

22. สารหมายเลข #1 และ #2 ทผผลตใช หมายถงขอใด

ดวงอาทตย การสงเคราะหแสง ก. น า

ข. ออกซเจน ค. คารโบไฮเดรท ง. คารบอนไดออกไซด

เหยยว

หนนา ง

กบ

นก

ตนขาว แมลง DPU

64

23. ถาหากในระบบนเวศมการปนเปอนดวยสารทใชก าจด แมลงจ าพวก DDT และความเขมขนสงสดของ DDT ท อยในปลา กบนกเพลแกน จะสามารถพบไดในขอใด

ก. เมดเลอดแดง ค. กลามเนอ ข. เซลลกระดก ง. ไขมน

24. ขอใดคอปจจยทท าใหสงมชวตหลายๆ ชนดในระบบนเวศตองมความสมพนธกนในลกษณะตางๆ ก. การอาศยอยในบรเวณเดยวกน ข. การด ารงเผาพนธ ค. การถายทอดพลงงานและสารอาหาร ง. ความตองการอาหาร

25. ในระบบนเวศสามารถพบธาตไนโตรเจนมากทสดคอขอใด ก. ในมหาสมทร ข. ภเขา ค. ชนบรรยากาศ ง. ในดน

26. จากแผนภาพวฏจกรของคารบอน ลกศร a, b และ c หมายถงขอใด ก. a หมายถง การหายใจ

b หมายถง การสงเคราะหดวยแส c หมายถง การเผาไหม

ข. a และ c หมายถง การเผาไหม b หมายถง การสงเคราะหแสง

ค. a และ c หมายถง การหายใจ b หมายถงการเผาไหม

ง. a และ c หมายถง การสงเคราะหดวยแสง b หมายถงการหายใจ

27. ความสมพนธของสงมชวตในระบบนเวศ ขอใดทจดเปนแบบภาวะการลาเหยอ ก. ตนกาฝากขนบนตนไม ข. ผงท ารงบนตนไม ค. กบกนแมลง ง. นกเอยงกบควาย

28. วฏจกรของแรธาตสวนมากจะตองมการหมนเวยนผานชนบรรยากาศแตแรธาตในขอใดตอไปนไมมการหมนเวยนผานชนบรรยากาศ ก. ไนโตรเจน ข. ไฮโดรเจน ค. ออกซเจน ง. ฟอสฟอรส

DPU

65

29. ถาในระบบนเวศไมมผยอยสลาย สงมชวตชนดแรกทจะไดรบผลกระทบ คอขอใด ก. ผผลต ข. ผบรโภคอนดบ 1 ค. ผบรโภคอนดบ 2 ง. ผบรโภคขนสดทาย

30. จากภาพขางลาง องคประกอบทหายไปของสายใยอาหารคอขอใด

ก. ผบโภคขนท 1 ข. ผผลต ค. ผยอยสลาย ง. ผบรโภคเนอ

แมวน าลานพณ

หมขวโลก นกกาน า แพลงคตอนพช

ปลาขวโลกเหนอ แมวน าขนาดเลก แพลงคตอนกนพช

แพลงคตอนกนสตว

ปลาแซลมอน

แมวน าฮารเบอร

ปลาวาฬเพชฌฆาต

DPU

66

แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เรอง ปญหาสงแวดลอมของประเทศ

ค าชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 30 ขอ 2. ใหนกศกษาท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ 3. ถาตองการเปลยนค าตอบ ใหนกศกษาขดเสนทบทค าตอบเดม แลวท าเครองหมาย X ลงใน

ค าตอบทตองการ ตวอยาง

ขอ ก ข ค ง 1 X X 2 X 3 X

4. หาม นกศกษาท าเครองหมาย ขด ฆา หรอเขยนขอความใดๆ ลงในแบบทดสอบน

ใหเลอกตอบขอทถกเพยงขอเดยว

1. ขอใดไมใชสาเหตของปญหาสงแวดลอม ก. การเพมขนของประชากร ข. ประชากรสวนใหญไมไดรบการศกษา ค. การน าทรพยากรธรรมชาตมาใชมาก ง. การพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2. มลภาวะหมายถง ก. ภาวะทเกดขนกบสงมชวต ข. ภาวะทเกดขนกบสงแวดลอม ค. ภาวะทเกดขนกบมนษย ง. ภาวะทเกดขนกบน า

3. ปญหาสงแวดลอมของประเทศสวนใหญจะเกดขนในทใด ก. ชมชนในชนบท ข. ชมชนในเมองใหญ ค. ชมชนของคนทมการศกษานอย ง. ชมชนทมการศกษามาก

4. ปญหาน าเสยในแมน าล าคลอง มสาเหตจากโรงงานน าตาลปลอยของสย จดเปนปญหาระดบใด ก. ปญหาสงแวดลอมระดบทองถน ข. ปญหาสงแวดลอมระดบภมภาค ค. ปญหาสงแวดลอมระดบประเทศ ง. ปญหาสงแวดลอมระดบโลก

5. พลงงานประเภทใดสงผลใหเกดปญหาสงแวดลอม ทเรมตงแตกระบวนการผลต ตลอดการขนสง ก. พลงงานความรอนใตพภพ ข. พลงงานกาซธรรมชาต ค. พลงงานถานหน ง. พลงงานปโตรเลยม

DPU

67

6. เมอวนท 25 กรกฎาคม 2554 หนงสอพมพไดน าเสนอขาว ชาวบานจงหวดสมทรสาคร ประทวง ขบไลโรงงานทเปนจดพกถายถานหน เนองจากกอใหเกดมลพษทางน า ท าใหสตวน าตายเปน จ านวนมาก เนองจากมสารปนเปอนลงสแหลงน า สารทขดเสนใตหมายถงสารในขอใด

ก. ปรอท ข. แคดเมยม ค. ก ามะถน ง. สงกะส

7. ในการวดคณภาพของน าโดยการใชความขนของน าเปนเกณฑ เปนการวดคณภาพทางใด ก. ทางชวภาพ ข. ทางเคม ค. ทางกายภาพ ง. ทางชวเคม

8. น าเสยมาจากแหลงใดมากทสด ก. ชมชน ง. โรงงานผลตสนคา OTOP ค. สถานพยาบาล ข. การเกษตรกรรม

9. สารก าจดแมลง ประเภท DDT ทอยในแหลงน าสามารถไปสคนไดโดยวธใด ก. การน าน ามาใชอปโภค ข. กระบวนการผลตน าประปา ค. กระบวนการบ าบดน าเสย ง. ผานทางหวงโซอาหาร

10. ขอใด ไมใช สาเหตทท าใหเกดปญหาดนเสอมคณภาพในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ก. การปลกพชชนดเดยวตดตอกนซ าๆ ข. การท านาเกลอสนเธาว ค. การเผาซงขาวภายหลงฤดเกบเกยว ง. การท าไรนาสวนผสม

11. ขอใดเปนสาเหตท าใหพนทดนเคมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอขยายตวเพมมากขน

ก. การสรางอางเกบน าและเขอน ข. การปลกพชตะกลถว

ค. ภยแลงและภาวะฝนทงชวง ง. การแพรระบาดของโรคพชและแมลง

12. วกฤตการณของทรพยากรดนในประเทศไทย ขอใด มสาเหตโดยตรงทเกดจากการสญเสยพนทปาไม ก. ปญหาดนเคม ข. การชะลางพงทลายของดน ค. การขาดแคลนทดนปลกพช ง. การกดเซาะดนชายฝงแมน า

13. พชทนยมน ามาปลกเพอปองกนการพงทลายของหนาดน คอพชในขอใด ก. หญานวลนอย ข. หญาแฝก ค. ขาวโพด ง. ถวลสง

DPU

68

14. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. การสบน าบาดาลขนมาเพอท านาเกลอในปรมาณมากๆ สงผลใหพนดนเกดการทรดตว ข. พชทสามารถทนทานตอสภาพดนเคมได เชน ตนขาว พชตะกลถว มะพราว ยคาลปตส ค. ดนเคมเปนดนทมเกลอสะสมอยในปรมาณมากสวนใหญพบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ง. การปลกตนไมทมรากลก ทนเคม ใชน าปรมาณนอยจะชวยลดระดบน าในดนทมเกลอได

15. อานขาวตอไปนแลวตอบค าถาม “…การแพรกระจายของเกลอจากชนหนเกลอสผวดนและเกดการแพรกระจายพนทดนเคม ปญหาดนเคมท าใหผลผลตการเกษตรลดลง จากการประเมนผลกระทบของปญหาดนเคมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ 18 ลานไร พบวา สงผลใหประเทศสญเสยรายไดกวา 2,500 ลานบาท…” ค าถาม จากขาวดงกลาว นกศกษาจะมแนวทางแกไขปญหาดนเคมเพอชวยเกษตรกรไดอยางไร

ก. ใชอนทรยวตถรวมกบปนขาว ข. ใชน าลางเกลอผวดนกอนท าการเกษตร ค. ท าฝนหลวงเพอเพมปรมาณน าจด ง. ปลกหญาแฝกเพอลดปรมาณเกลอใหนอยลง

16. ขอใด คอ ผลทไดรบจากการปลกพชตามแนวระดบหรอตามขนบนใด ก. ชวยเพมความตานทานของเมดดนไมใหแตกตว ข. ชวยลดความรนแรงของเมดฝนทตกกระทบผวดน ค. ชวยควบคมปรมาณของน าทมากใหไหลบาชาลง ง. ชวยใหการเกบเกยวสะดวกและรวดเรวขน

17. มาตรฐานและกฎหมายเสยงดงในทท างานของประเทศไทย ก าหนดไววาถาท างานในโรงงานเกนวนละ 8 ชวโมง ความดงของเสยงทไดรบตองมคาไมเกนกเดซเบล

ก. 60 เดซเบล ข. 70 เดซเบล ค. 80 เดซเบล ง. 90 เดซเบล

18. ความถของคลนเสยงทหของมนษยสามารถรบไดมคาเทาใด ก. 10 – 10,000 เฮรซ ( Hz ) ข. 20 – 20,000 เฮรซ ( Hz ) ค. 30 – 30,000 เฮรซ ( Hz ) ง. 40 – 40,000 เฮรซ ( Hz )

19. ถานกศกษายนหางจากแหลงก าเนดเสยงทง 4 ขอระยะและใชเวลาฟงเทากน มลพษทางเสยงจากขอใด ทจะท าใหเกดอนตรายมากตออวยวะรบฟงเสยงมากทสด ก. โรงงานผลตเฟอรนเจอรไม ข. เสยงรถบรรทก 10 ลอ ค. เสยงรถไฟ ง. เสยงวงดนตรรอค

DPU

69

20. การกระท าในขอใดเปนการแกไขปญหามลพษทางเสยงทเหมาะสมทสด ก. ก าหนดปรมาณรถทวงอยในเมองใหญ ข. ส ารวจ และตรวจวดระดบเสยงเปนประจ า ค. ก าหนดใหมการปรบเปลยนเครองยนตเสมอ ง. ไมน ารถทมอายเกน 5 ปมาวงบนถนน

21. ขอใดไมใชผลกระทบจากมลภาวะทางเสยงทมตอสขภาพทางกาย ก. การสญเสยการไดยน ข. การไหลเวยนของโลหตบกพรอง ค. ความดนโลหตสง ง. ประสทธภาพในการท างานลดลง

22. อานขอความตอไปนแลวตอบค าถาม นายส าราญ นครล าปาง เปดรานขายของช าใกลโรงงานไฟฟาแมเมาะ จ.ล าปาง มาเปนเวลา 10 ป เดอนมกราคมทผานมา ส าราญรสกวารางกายเขาเกดผดปกตอยางทไมเคยเปนมากอน เขารสก ออนเพลย แนนหนาอก และหายใจตดขด ส าราญจงตดสนใจไปพบแพทย และแพทยจายยาใหเขา ตามปกตพรอมกบแนะน าใหเขาพกผอนมากๆ โดยเฉพาะเวลาขายของใหใสผาปดปากและจมก ค าถาม จากขอความขางตนอาการของนายส าราญ นครล าปาง สนนษฐานวานาจะไดรบสารในขอใด ก. คารบอนไดออกไซด ข. ฟอมลดไฮด ค. คารบอนมอนอกไซด ง. ซลเฟอรไดออกไซด

23. ในปจจบนสาเหตทท าใหปญหามลภาวะทางอากาศเพมมากขน ๆ คอสาเหตใด ก. ประชาชนไมแยกขยะกอนทง ข. ประชาชนมกจกรรมตาง ๆ ตลอดทงวน ค. เทคโนโลยและเศรษฐกจเตบโตอยางรวดเรว ง. การใหการศกษาแกประชาชนมอตราเพมขน

24. เหตใดจงกลาววาเราไมควรทงขยะประเภทพลาสตกลงในดน เหตผลหลกคอขอใด ก. ท าใหไสเดอนดนพรวนดนไมได ข. จะท าใหสญเปลาเนองจากพลาสตกสามารถน าไปรไซเคลได ค. พลาสตกใชเวลายอยสลาย 450 ป ท าใหเกดผลกระทบตอดนและรากพช ง. พลาสตกจะถกยอยสลายและปะปนไปกบธาตอาหาร มนษยอาจไดรบโดยผานทางหวงโซอาหาร

25. ระบบการก าจดขยะดวยวธฝงกลบ (Land Fill) มขอเสยทส าคญและแกไขไดยากคอ ขอใด ก. ตองใชเวลานานนบรอยปขยะจงจะสลายตว ข. ท าใหเกดน าเสยซมลงใตดน ค. ท าใหสนเปลองพลงงานทใชในการยอยสลาย ง. ท าใหเกดกาซพษออกสสงแวดลอม

DPU

70

26. ขยะในขอใดไมสามารถน าไปใชซ าโดยผานกระบวนการรไซเคล (Recycle) ไดทงหมด ก. ถงน าทผลตจากพลาสตกธรรมดา กลองนม UHT ข. ซองบะหมส าเรจรป ขวดน าทผลตจากพลาสตก PET ค. กรอบหนาตางอลมเนยม กลองกระดาษทใชบรรจคอมพวเตอร ง. กระดาษผลตจากตนยคารปตส ขวดพลาสตกแบบขน

27. ขอใด เปนปญหาทวกฤตดานทรพยากรปาไมของประเทศไทยในปจจบน ก. ความอดมสมบรณของพนทปาไมลดลงมาก ข. การเกดไฟไหมปาในฤดแลง ค. ขาดไมแปรรปตองน าเขาจากตางประเทศ ง. การบกรกพนทปาเพอท าการเกษตร

28. การสญพนธของพช 1 ชนด มผลกระทบตอการมชวตของสตวหรอไม ก. ม เนองจากพชจะตองใหรมเงา และบงแสงแดดใหกบสตว ข. ไมม เนองจากสามารถใหประชาชนปลกพชชนดอนทดแทนได ค. ไมม เนองจากมพชหลายหลายชนด ชนดหนงสญพนธแตชนดอนยงเหลออย ง. ม เนองจากพชเปนแหลงทอยอาศย แหลงหาอาหารและอาจกระทบถงพชชนดอนได

29. ขอใดไมใชแนวทางแกไขและปองกนปญหาสงแวดลอมคอขอใด ก. การจดการสงแวดลอมอยางมระบบของทองถน ข. ใชวธการปลกจตส านกใหกบประชาชนหลายๆ วธ ค. โรงงานโมหนไมปฏบตตามขอก าหนดของกฎหมายในการปลอยอากาศเสย ง. การใหความรวมมอระหวางภาครฐ เอกชน และประชาชนทกคนอยางมจตส านก

30. ขอใดกลาว ไมถกตอง เกยวกบความหลากหลายทางชวภาพ ก. เสอโครงบรเวณเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขงออกนอกพนทไปอทยานแหงชาตทงแสลงหลวง

เพอหาคผสมพนธกบเสอโครงตางถน ถอวาเปนการเพมอตราการเกดความหลากหลายทาง พนธกรรมของสตวตามธรรมชาต

ข. การด ารงชวตของสตวปาในเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขงเกดการยายถนอาศยซงไมม ผลกระทบตออตราการลดลงของพนธกรรม และการสญพนธเนองจากพนททสตวปาอาศยมค

หลากหลายของชนดพนธ ค. เจาหนาทในเขตรกษาพนธสตวปาเขาอางฤาไน ส ารวจพบสตวปาทใกลสญพนธเปนจ านวนมาก

เชน ชางปา กระทง ววแดง จระเขน าจดสายพนธไทย รวมทงสตวปาทพบโดยทวไปอกมากมาย จดวาพนทแหงนควรทจะอนรกษไว

ง. พนทปาบางสวนของอทยานแหงชาตแกงกระจานเดม เปนพนททอนญาตสมปทานการท าไม ตอมามการประกาศ พ.ร.บ. อนรกษปาไมขน จงยกเลกสมปทานการท าไมในพนทดงกลาว และ ปลอยพนทนนโดยไมมการจดการเพอใหมไมเบกน ามาทดแทนในพนทตามธรรมชาต

DPU

71

แบบทดสอบวดความสามารถในทกษะการคดขนพนฐาน

ค าชแจง 1. แบบทดสอบมทงหมด 32 ขอ 2. ใหนกศกษาศกษาสถานการณ แลวตอบค าถาม โดยเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

แลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ 3. ถาตองการเปลยนค าตอบ ใหนกศกษาขดเสนทบทค าตอบเดม แลวท าเครองหมาย X ลงใน

ค าตอบทตองการ ตวอยาง

ขอ ก ข ค ง จ 1 X 2 X 3 X X 4 X

4. หาม นกศกษาท าเครองหมาย ขด ฆา หรอเขยนขอความใดๆ ลงในแบบทดสอบน

ค ำชแจง อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 1 – 3

1. ขอใดเปนผลเสยทเกดขนตอสงแวดลอม ก. ผใชสดดมสารเคม ข. ท าใหเสยสมดลทางธรรมชาต ค. เปนอนตรายตอผบรโภค ง. ท าใหแมลงดอยา จ. เกดโรคแทรกซอนในพช 2. นกศกษาจะแกปญหาสงแวดลอมดงกลาวไดอยางไร ก. เลอกใชสารปราบศตรทท าโดยวธชวภาพ ข. สวมเครองปองกนทกครงทท าการฉดพนสารฆาแมลง ค. เลกใชยาปราบศตรพชโดยสนเชง ง. แนะน าใหเกษตรกรปลกพชชนดอนแทน จ. พยายามใชเครองพนยาททนสมยเทานน

...ในปจจบนเกษตรกรนยมใชสารเคมปราบศตรพชจ าพวกแมลงและวชพชตางๆ และกไดผลดเพราะท าใหแมลงและวชพชตายอยางรวดเรว นบวาเปนการเพมผลผลตทางการเกษตรอยางมประสทธภาพ อยางไรกตามวธการดงกลาวไดกอใหเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมอยางมาก... DP

U

72

3. จากการทกลาววา “...การฉดพนสารเคมก าจดศตรพชจะกอใหเกดผลเสยตอสภาพแวดลอม...” ผกลาวอาศยหลกการใด

ก. มนษยเปนผใชประโยชนจากสงแวดลอม ข. การฉดพนยาปราบศตรพชท าใหเกดเปนขยะเพมขน ค. การฉดพนยาปราบศตรพชสงผลตอสภาวะโลกรอน ง. การฉดพนยาปราบศตรพชท าใหเกดสารพษตกคางในพช จ. การพนยาฆาแมลงท าใหเกดการเสยสมดลทางธรรมชาต ค ำชแจง ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 4 – 6

4. ปญหาส าคญทสดทนกวทยาศาสตรวตกกงวลคอขอใด ก. ความรอนบนผวโลก ข. การกดกรอนของกาซคารบอนไดออกไซด ค. ปรมาณน าในทะเล ง. ปรมาณของมลภาวะทางอากาศ จ. การด ารงชวตของสตวในทะเล 5. จากสถานการณทก าหนดให ขอความใดกลาวไมถกตอง ก. ทะเลชวยดดกาซพษทอยในอากาศ ข. ทะเลมประโยชนมากมายตอมวลมนษย ค. ชวตสตวทะเลก าลงตกอยในภาวะความเสยง ง. ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดมผลตออณหภมของโลก จ. ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดทเพมขนท าใหเกดความหลากหลายของระบบนเวศ 6. นกศกษาจะมวธปองกนไมใหระบบนเวศทางทะเลถกท าลายไดอยางไร ก. ไมจบสตวทะเล ข. ไมกอมลพษทางอากาศ ค. ลดการบรโภคอาหารทะเล ง. ไมปลอยน าเสยลงในทะเล จ. เขารวมชมรมอนรกษสงแวดลอม ค ำชแจง ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 7 – 9

...ขณะนนกวทยาศาสตรเรมวตกกงวลวาชวตสตวในทะเลก าลงตกอยในภาวะความเสยง เนองจากมลพษจากกาซคารบอนไดออกไซด ในอากาศทเพมมากขน ทะเลมประโยชนมากมายตอมนษย ดวยการซมซบกาซพษทอยในอากาศลงไปครงหนง เปนการลดปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศซงอาจน าไปสภาวะโลกรอน กาซคารบอนไดออกไซดก าลงกดกรอนทะเล ลกลามชวตของสตวในทะเลและอาจจะมผลกระทบตอระบบนเวศทางทะเลดวย...

...ชาวบานในหมบานคลองลาน สวนใหญมรายไดนอย อาชพหลกคอการท านา แตอยางไรกตามชาวบานกสามารถด ารงชวตอยไดโดยไมเดอดรอน เนองแตละบานจะแบงทท านาส าหรบเลยงไก เลยงปลา และปลกพชสวนครว เพอเปนอาหารและถามเหลอจากการรบประทานกจะแบงปนใหแกเพอนบาน และถายงมเหลออกกจะน าผลผลตมาแปรรปเพอทจะเกบไวไดนานๆ หรอน าไปขายซงเปนการสรางรายไดใหกบครอบครวอกทางหนง...

DPU

73

7. ควรตงชอเรองของสถานการณนวาอยางไร ก. ชาวนาผยากจน ข. วถชวตชาวนา ค. การเลยงสตว ง. อาชพเสรมของชาวนา จ. การท านา 8. ค ากลาวใดไมสอดคลองกบสถานการณน ก. ชาวบานมอาชพท านา ข. ชาวบานมน าใจเออเฟอเผอแผ ค. ชาวบานมรายไดนอย ง. ชาวบานปลกผกเพอเปนอาหาร จ. ชาวบานเปนชาวเหนอ 9. ชาวบานยดหลกการด าเนนชวตอยางไร ก. ความเปนอยทเรยบงาย ข. ทรพยสนหามาไดกตองใชไป ค. ด ารงชพแบบพออยพอกน ง. ใชชวตแบบอสรเสร จ. เปนครอบครวแบบรกสนโดษ

ค ำชแจง ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 10 – 11 10. สารระส าคญของสถานการณขางตนนคออะไร ก. กาซพษเปนอนตรายอยางมากตอประชาชน

ข. กาซพษเปนอนตรายแตหาผมารบผดชอบไมได ค. กาซพษเปนอนตรายยงกวาการกออาชญากรรม ง. กาซพษเปนอนตรายท าใหคนเสยชวตเปนจ านวนมาก จ. กาซพษเปนอนตรายและยงไมมกฎหมายคมครองประชาชน

11. ขอสนบสนนทวา “อนตรายจากกาซพษ เปนภยรายแรงตอประเทศ” มาจากขอสรปใด ก. รถยนตปลอยกาซพษออกมาจ านวนมาก ข. คนทเจบปวยเพราะกาซพษอาจเสยเสยชวตได ค. ประเทศของเรายงไมมกฎหมายวาดวยเรองสงแวดลอม ง. คนทเจบปวยเพราะไดรบกาซพษนนไมสามารถหาผรบผดชอบ จ. กาซพษไดกอใหเกดผลรายตอชวต สขภาพ และอนามยของประชาชน

...บางทยานพาหนะทปลอยกาซพษออกสบรรยากาศนน ไดกอใหเกดผลเสยตอชวต หรอสขอนามยของประชาชน นบวาเปนอาชญากรรมอยางหนง และเปนอาชญากรมทรายแรงยงกวาอาชญากรรมใดๆ เพราะผทเจบปวยหรอเสยชวต อนเปนผลมาจากอากาศเปนพษน เปนผเสยหายทจะฟองรองเรยกคาเสยหายจากใครไมได และไมสามารถเปนเจาทกขแจงความเอาผดกบผกระท าผดได ทงนเพราะยงไมมกฎหมายสงแวดลอมคมครองประชาชนเหมอนอยางประเทศทเจรญแลว…

DPU

74

ค ำชแจง จงอานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 12 12. ขอใดเปนปญหาทส าคญทสดของสถานการณน ก. ตนขาวโพดแคระแกรน ข. ฝกขาวโพดไมตดเมลด ค. การปลกขาวโพดไดผลผลตต า ง. ใชพนธขาวโพดซ าเดม จ. ปลกขาวโพดชดกนเกนไป 13. สาเหตของปญหาในสถานการณนคออะไร ก. ดนเสอมคณภาพ ข. พนธขาวโพดเสอมคณภาพ ค. ไมมแมลงมาผสมเกสร ง. ขาวโพดพนธนไมชอบน า จ. มแมลงมารบกวนขาวโพด 14. จากปญหาทเกดขน นกศกษาจะมวธการแกปญหาอยางไร ก. ปลกขาวโพดพนธเดม 2 แปลง แปลงหนงใหน าอดมสมบรณ อกแปลงหนงไมใหน า ข. ปลกขาวโพดพนธใหมทง 2 แปลง ในทดนเดม ค. ปลกขาวโพดพนธเดม 2 แปลง แปลงหนงใสปย อกแปลงไมใสปย ง. ปลกขาวโพดพนธเดม 2 แปลง แปลงหนงฉดพนดวยยาฆาแมลง อกแปลงหนงไมฉดอะไรเลย จ. ปลกขาวโพดพนธเดม 2 แปลง แปลงหนงปลกในโดม อกแปลงหนงปลกในทแจง 15. จากวธแกปญหาดงกลาว นกศกษาคดวาผลทไดจากการแกปญหานาจะเปนอยางไร ก. ขาวโพดพนธนตองการปรมาณน านอย ข. ขาวโพดพนธนไมเหมาะทจะน ามาปลกในไรของสมศร ค. การใสปยชวยใหขาวโพดไดผลผลตมากขน ง. แมลงชวยผสมเกสรท าใหผลผลตของขาวโพดมากขน จ. ขาวโพดพนธนไมตองการแสงมาก

ค ำชแจง จงอานบทความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 16 – 17

...สมศร มอาชพท าไรขาวโพด เธอมไรขาวโพดอย 20 ไร ในปแรกทปลกตนขาวโพดเจรญงอกงามด และใหผลผลตสง ในปทสองปลกขาวโพดพนธเดมตนขาวโพดมลกษณะล าตนและฝกขนาดเลกลงใหผลผลตต ากวาปแรก ตอมาในปทสามปรากฏวาขาวโพดพนธเดมทใชปลก ล าตนแคระแกรน ฝกเลกไมคอยมเมลด ทงทมการใหน าอยางสมบรณและไมมแมลงมารบกวน...

...ปจจบนอณหภมเฉลยของโลกจะสงขน เปนผลท าใหมนษยมอาการเครยดเพมขน การทอณหภมเฉลยของโลกสงขนเชนน สาเหตมาจากการเพมขนของกาซคารบอนมอนนอกไซดในบรรยากาศ และทส าคญไปกวานนคอ ปาไมถกท าลายไปเกอบทกแหงบนโลก นอกจากจะท าใหอณหภมเฉลยของโลกสงขนแลวยงสงผลกระทบท าใหน าแขงทวโลกละลายท าใหระดบน าทะเลสงขน เกดน าทวมฉบพลนในสวนตางๆ ของโลกสรางความเดอนรอนและความเสยหายแกประชากร...

DPU

75

16. ขอความขางตนกลาวถงเรองใด ก. น าทวมโลก ข. อณหภมเฉลยของโลก ค. ปาไมถกท าลาย ง. น าแขงขวโลกละลาย จ. การเพมปรมาณกาซคารบอนไดออกไซด 17. ขอใดกลาวถกตอง ก. ปาไมถกท าลาย อากาศรอน เกดความเครยด ข. อากาศรอน ปาไมถกท าลาย เกดความเครยด ค. น าแขงขวโลกละลาย อากาศรอน เกดความเครยด ง. น าทวม อากาศรอน ปาไมถกท าลาย จ. อากาศรอน ปาถกท าลาย น าทวม

ค ำชแจง จงอานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 18 – 20

18. ขอใดกลาวถกตอง ก. สารเสพตดท าใหผผลตร ารวย ข. สารเสพตดมประโยชนมากกวาโทษ ค. สารเสพตดมโทษตอมนษยมาก ง. สารเสพตดใชเปนยารกษาโรคได จ. สารเสพตดท าใหผขายร ารวย 19. ขอใดเปนปญหาทเกดจากสารเสพตด ก. ประชาชนมความเปนอยล าบาก ข. ท าใหเสยสมดลทางธรรมชาต ค. มความเสมอภาคในสงคม ง. ปญหาตอสขภาพ เศรษฐกจ และสงคม จ. ท าใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม 20. จากขอความตองการใหทราบถงเรองใด ก. ประโยชนของสารเสพตด ข. โทษของสารเสพตด ค. ปญหาของสารเสพตด ง. ปญหาของเศรษฐกจ จ. ปญหาของสงคม ค ำชแจง จงอานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 21 – 22

...จากอดตถงปจจบนสารเสพตดจะถกผลตขนโดยฝมอมนษย ไมวาจะน ามาจากธรรมชาต หรอสงเคราะหจากสารเคมอนๆ ลวนแตโทษมากกวาประโยชน ไมวาจะตอสขภาพ เศรษฐกจ หรอสงคม จนท าใหเกดปญหามากมายตดตามมา...

“...พอถงฤดแลงพนดนจะแหงแตกระแหง พอเขาหนาฝนมฝนตกตดตอกนเปนเวลานาน กท าใหน าทวมเปนบรเวณกวางเนองจากไมมปาไมปกคลม จงท าใหน าไหลลงสทลมมารวมกนอยางรวดเรว หลงจากฝนหยดตกไมถง 2 เดอน น าตามแมน าล าคลองกแหงอยางรวดเรว…”

DPU

76

ในปจจบนนเกษตรกรใชสารเคมมากขน ไมวาจะเปนปย สารก าจดแมลง หรอพช บางชนดสลายตวงาย แตบางชนดสลายตวยากซงจะท าใหตกคางอยตามพชผก ผลไม กอใหเกดอนตรายตอผบรโภค บางสวนอาจตกคางอยในดน เมอฝนตกจะใหชะลางลงแมน าล าคลอง ท าใหตกคางในสตวน า เปนอนตรายถงตายได ถาสตวน าไดรบสารเคมบางชนดในปรมาณไมมาก กอาจจะสะสมอยในตวสตว และผานถงมนษยไดทางหวงโซอาหาร นอกจากปย สารเคมแลวบรเวณเพาะปลกอาจมมลสตวปะปนอย เมอฝนตก หรอการรดน าจะชะลางสงปฏกลเหลานนลงสแมน าล าคลอง ในมลสตวอาจมเชอโรคและพยาธปนอย เปนเหตใหผใชจากแมน าล าคลองไดรบเชอโรคได

21. จากขอความสาเหตทท าใหเกดภาวะน าทวมคอขอใด ก. ฝนตกหนก ข. ไมมปาไมดดซบน าฝน ค. ไมมเขอนกกเกบน า ง. พนดนเปนทราบ จ. ไมมพชคลมดน 22. จากขอความสวนทเปนหวใจส าคญคอสงใด ก. ดน ข. ฝน ค. ปาไม ง. แมน า จ. ล าคลอง ค ำชแจง ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 23 – 25

23. ขอมลขางตนกลาวถงเรองใด ก. โทษของสารเคม ข. การใชสารเคมของเกษตรกร ค. การเพาะปลก ง. การเกดน าเสยจากการเกษตรกรรม จ. การตกคางของสารพษในพชและสตวน า 24. สาเหตส าคญทท าใหเกดมลพษทางน าคอขอใด ก. การใชสารเคมของเกษตรกร ข. มนษย ค. เชออหวาตกโรค ง. สงปฏกล จ. มลสตว 25. นกศกษาจะมวธแกปญหามลภาวะทางน าอยางไร ก. ปลกฝงใหมนษยรกสงแวดลอม ข. เกษตรกรควรใชสารเคมในปรมาณทนอยลง ค. เลกการประกอบอาชพเกษตรกรรม ง. ไมท าการเกษตรในบรเวณใกลแหลงน า จ. ท าการเกษตรและการปศสตวใหนอยลง

ค ำชแจง จากสถานการณ ใหตอบค าถามขอท 26 – 29 วลลภาซออางเลยงปลาขนาดเสนผานศนยกลาง 60 ซ.ม. สง 30 ซ.ม.มาหนงอาง เธอใสน าลงไปในอางแลวปลอยลกปลาจ านวน 20 ตวลงไป สองวนตอมาลกปลาทปลอยลงไปตายและลอยขนมาเธอจงวดคา pH ของน า ปรากฏวาคา pH ของน าทวดไดมคาประมาณ 3-4

DPU

77

26. ขอใดเปนปญหาทส าคญทสดของสถานการณน ก. ขนาดของอางไมเหมาะสมกบจ านวนลกปลาทปลอยลงไป ข. ลกปลาจมน าตาย ค. น าทใสในอางปลามคา pH 3-4 ง. ลกปลาทปลอยในอางตาย จ. วสดทใชผลตอางเลยงปลา 27. สาเหตของปญหา ในสถานการณนคออะไร ก. จ านวนลกปลาทปลอยมากเกนไป ข. น าทใสลงไปมสภาพเปนกรด ค. อางปลาสงเกนไป ง. น ามสารทเปนพษตอลกปลา จ. กาซออกซเจนในน านอยเกนไป 28. จากปญหาทเกดขน นกศกษาจะมวธการแกปญหาอยางไร

ก. น าลกปลามาเลยงในอางชนดเดยวกน ขนาดเทากน จ านวนปลาเทากน ข. น าลกปลามาเลยงในอางชนดเดยวกน ขนาดเทากน แตจ านวนปลาแตกตางกน ค. น าลกปลามาเลยงในอางปลาขนาดเทากนความสงตางกน จ านวนปลาเทากนปรมาณน าตางกน ง. น าลกปลามาเลยงในภาชนะชนดเดยวกน ขนาดเทากน แตใชน าตางชนดกน

จ. น าลกปลามาเลยงในอางชนดเดยวกน ขนาดเทากน จ านวนปลาเทากน อางใบหนงใสปนขาว ปรมาณทเหมาะสม อกใบหนงไมใสปนขาว

จากสถานการณ ใหตอบค าถามขอท 29 – 32

29. ขอใดเปนปญหาทส าคญทสดของสถานการณ ก. นกเรยนมาโรงเรยนสายเปนประจ า ข. การจราจรตดขด ค. ต ารวจปวยบอย ง. ต ารวจมสขอนามยไมด จ. กรมต ารวจจดต ารวจดแลความเรยบรอย 30. สาเหตของปญหา ในสถานการณนคออะไร ก. มรถยนตมากเกนไป ข. มสารพษปนเปอนในอากาศ ค. ชองทางจราจรแคบเกนไป ง. รถเคลอนทไมสะดวก ค. ต ารวจจราจรไดรบสารทเปนอนตรายตอระบบหายใจ

การจราจรทหนาโรงเรยนชวงเชาและชวงเยน ทมการรบสงนกเรยนตดขดเปนประจ า ทางโรงเรยนจงไดขอความชวยเหลอจากต ารวจจราจรทองทใหมาชวยอ านวยความสะดวก จ านวน 4 คน เมอเวลาผานไป 1 เดอน พบวาต ารวจทง 4 คนปวยตองรกษาตวในโรงพยาบาลอยเปนประจ า DP

U

78

31. จากปญหาทเกดขน นกศกษาจะมวธการแกปญหาอยางไร ก. ลดจ านวนรถยนตใหนอยลง ข. ใสเครองกรองอากาศปองกนควนพษ ค. ชวยกนลดมลภาวะเปนสารพษในอากาศ ง. ตรวจสขภาพรางกายทกๆ 3 เดอน จ. ผลดเปลยนหมนเวยนต ารวจจราจรเปนประจ า

32. จากวธแกปญหาดงกลาว นกศกษาคดวาผลทจากการแกปญหานาจะเปนอยางไร ก. ต ารวจจราจรท างานไมหนกเกนไป ข. จราจรไมตดขด ค. สขภาพของต ารวจจราจรดขน ง. มลภาวะทเปนพษในอากาศจะลดลง จ. มชองทางจราจรเพมมากขน

********************************************

DPU