แผนระยะยาว 10-20 ปี� เช่�น แผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ� (พ.ศึ . 2545-2559)แผนระยะกลาง 4-6 ปี� เช่�น แผนพ�ฒนาเศึรษฐก�จและสั�งคมแห่�งช่าติ� , แผนพ�ฒนาการศึ�กษาแห่�งช่าติ�แผนพ�ฒนาปีระจ าปี� 1 ปี� เช่�นแผนพ�ฒนาการศึ�กษาระดั�บติ�าง ๆ (แผนขอเง�น)แผนปีฏิ�บ�ติ�การปีระจ าปี� (แผนใช่(เง�น)

ปีระเภทของแผน

แผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ� ห่มายถึ�ง แผนงานห่ล�กในการจ�ดัการศึ�กษาของช่าติ�แผนพ�ฒนาการศึ�กษาแห่�งช่าติ� ห่มายถึ�ง แผนก าห่นดัท�ศึทาง และขอบเขติในการพ�ฒนาการศึ�กษาของช่าติ� ซึ่�-งสัอดัคล(องก�บแผนพ�ฒนาเศึรษฐก�จและสั�งคมแห่�งช่าติ�

ความห่มายของแผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ� และแผนพ�ฒนาการศึ�กษาแห่�งช่าติ�

ฉบ�บท/- 1 -25042509( )

ฉบ�บท/- 2 -25102514( )

ฉบ�บท/- 4 -25202524( )ฉบ�บท/- 5

-2525

2529)

ฉบ�บท/- 8 -25402544( )

ฉบ�บท/- 9 -25452551( )

ฉบ�บท/- 3 -2515

2519)

ฉบ�บท/- 6 -2530

2534)ฉบ�บท/- 7

-2535

2539)

ฉบ�บท/- 10 - 2552

วิ�สั�ยทั�ศน์(Vision) หมายถึ�งภาพใน์อน์าคตขององคกรซึ่��งได้�มาจาก ปั!ญญา ควิามค�ด้ โด้ยภาพน์�$น์ต�$งอย%&บน์พ($น์ฐาน์ของควิามจร�ง ม*ควิามเปั,น์ไปัได้� ด้�งด้%ด้ใจให�ปัฏิ�บ�ต�ตาม สัอด้คล้�องก�บภาระหน์�าทั*�ขององคกร อ�น์จะทั0าให�องคกรม*สัภาพด้*กวิ&าทั*�เปั,น์อย%&ใน์ปั!จจ1บ�น์

วิ�สั�ยทั�ศน์(Vision ) ค(อภาพควิามสั0าเร2จใน์อน์าคตขององคกร โด้ยเน์�น์ถึ�งควิามม1&งม��น์ใน์การพ�ฒน์าให�ถึ�งจ1ด้หมาย เปั,น์สัภาพทั*�พ�งปัรารถึน์า ใน์อน์าคต อาจม*ล้�กษณะใน์เชิ�งปัร�ชิญา ทั*�สัามารถึให�ทั�ศทัางก�บผู้%�น์0า ทั*�จะน์0าองคกรไปัสั%&ภารก�จหล้�กทั*�ม*ควิามชิ�ด้เจน์ เปั,น์ร%ปัธรรม กล้&าวิค(อ เปั,น์ภารก�จทั*�ต�องทั0า ทั0าเพ(�ออะไร ทั0าเพ(�อใคร ใน์ม�ต�เวิล้าน์�$น์

ห่ร1อ

ล้�กษณะของวิ�สั�ยทั�ศน์แสัด้งจ1ด้ม1&งม��น์ใน์ภารก�จม*ควิามชิ�ด้เจน์ จ0าได้�ง&ายแล้ะสัามารถึน์0าไปัสั%&การปัฏิ�บ�ต�ได้�เปั,น์ภาพเชิ�งบวิกทั*�สัะทั�อน์ถึ�งควิามเปั,น์เล้�ศขององคกรใน์อน์าคตค0าน์�งถึ�งผู้%�ร�บบร�การเปั,น์สั0าค�ญ

วิ�สั�ยทั�ศน์ ถึ�าปัราศจากการกระทั0า ก2เปั,น์เพ*ยงควิามฝั!น์ การกระทั0าถึ�าปัราศจากวิ�สั�ยทั�ศน์ ก2เปั,น์เพ*ยงก�จกรรม วิ�สั�ยทั�ศน์ แล้ะการกระทั0า ถึ�าไปัด้�วิยก�น์ จะสัามารถึเปัล้*�ยน์แปัล้งองคกรได้�

ต�วิอย&างวิ�สั�ยทั�ศน์กระทัรวิงศ�กษาธ�การ : เปั,น์องคกรการเร*ยน์ร%�ทั*�ม*ปัระสั�ทัธ�ภาพ ใน์การสั&งเสัร�มการจ�ด้การศ�กษาตามปัร�ชิญาของแต&ล้ะระด้�บ สัร�างผู้ล้งาน์วิ�จ�ย แล้ะบร�การวิ�ชิาการแก&สั�งคมอย&างม*ค1ณภาพ

วิ�สั�ยทั�ศน์การศ�กษาไทัยจากแผู้น์พ�ฒน์าการศ�กษาแห&ง

ชิาต�ฉบ�บต&าง ๆ

ฉบ�บท/- 1-2250

-42514)

ฉบ�บท/- 3 -2515

2519)ฉบ�บท/- 4

-2520

2524)ฉบ�บท/- -57 -25252539( )

ฉบ�บท/- 8 -2540

2544)ฉบ�บท/- 9

-2545

2551)

เน(นเศึรษฐก�จเปี2นห่ล�ก เปี2นติ�วน า มองว�าปีระเทศึอ3ดัมสัมบ4รณ์6 ม/รายไดั(ดั/ช่�วยให่(เศึรษฐก�จดั/ จ�งให่(ความสั าค�ญก�บการพ�ฒนาเศึรษฐก�จ มองข(ามการพ�ฒนาคน

เน(นการพ�ฒนาเศึรษฐก�จและสั�งคม เปี2นช่�วงม/การเปีล/-ยนแปีลงเศึรษฐก�จสั�งคมค3ณ์ภาพปีระช่าช่นติกติ -า ค�าน�ยมเปีล/-ยนแปีลง การศึ�กษาถึ4กละเลยมองข(าม

ฉบ�บท/- 10 - 2552(

ม3�งให่(คนเปี2นศึ4นย6กลางการพ�ฒนา ติามห่ล�กปีร�ช่ญาเศึรษฐก�จพอเพ/ยง การข�บเคล1-อนติ(องใช่( ความร4 (“ ”ใน

การพ�ฒนาดั(านติ�าง ๆ สัอดัคล(องก�บว�ถึ/สั�งคมไทย ติลอดัจนสัร(างศึ/ลธรรมและจ�ติสั าน�กใน ค3ณ์ธรรม “ ”ดั ารงตินอย�างม�-นคงในกระแสัโลกาภ�ว�ติน6

สัอดัคล(องก�บแผนพ�ฒนาเศึรษฐก�จและสั�งคมแห่�งช่าติ� ฉบ�บท/- 10(พ.ศึ. 2550 – 2554)

และแผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ� ฉบ�บปีร�บปีร3ง (พ.ศึ. 2552 – 2559)

แผนพ�ฒนาการศึ�กษาแห่�งช่าติ�ฉบ�บท/- - 8 10ใน์ภาพรวิมแล้�วิแผนพ�ฒนาการ

ศึ�กษาแห่�งช่าติ�ฉบ�บติ�างๆ โดัยเฉพาะ ฉบ�บท/- 8 ฉบ�บท/- 9และฉบ�บท/- 10

ไดั(ก าห่นดัว�สั�ยท�ศึน6ในภาพรวมท/-สัอดัคล(องก�นค1อ “จ�ดัการศึ�กษาเพ1-อพ�ฒนาค3ณ์ภาพช่/ว�ติ ม3�งพ�ฒนาคนให่(ม/ความร4 (ค4�ค3ณ์ธรรม ค�ดัเปี2นท าเปี2น พ�-งตินเองไดั( รวมท�;งสัามารถึท างานร�วมก�บผ4(อ1-นไดั( สัรรค6สัร(างสั�งคมท/-สังบสั3ข ม/ความร�ก ความเอ1;ออาทรติ�อเพ1-อนมน3ษย6 ธรรมช่าติ�และสั�-งแวดัล(อม ม/ความรอบร4 ( ม/ความสัามารถึท/-เปี2นสัากล ดั ารงไว(ซึ่�-งความเปี2นไทย”

2 . พ�ฒนาสั�งคมไทยให่(เปี2นสั�งคมท/-ม/ความเข(มแข<งและม/ดั3ลยภาพใน 3 ดั(าน ค1อ เปี2นสั�งคมค3ณ์ภาพ สั�งคมแห่�งภ4ม�ปี=ญญาและการเร/ยนร4 (  และสั�งคมสัมานฉ�นท6และเอ1;ออาทรติ�อก�น”

แผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ�ฉบ�บปีร�บปีร3ง (2552-2559) ก าห่นดัว�สั�ย

ท�ศึน6 1. พ�ฒนาคนไทยให่(เปี2น “ มน3ษย6ท/-สัมบ4รณ์6ท�;งทางร�างกาย จ�ติใจ สัติ�ปี=ญญา ความร4 (และค3ณ์ธรรม ม/จร�ยธรรม และว�ฒนธรรมในการดั ารงช่/ว�ติ  สัามารถึอย4�ร �วมก�บผ4(อ1-นไดั(อย�างม/ความสั3ข”

จะเห่<นไดั(ว�า การจ�ดัการศึ�กษาไทยติ(องการให่(การศึ�กษาเปี2นเคร1-องม1อในการ สัร(างคนให่(เปี2น “คนดั/ คนเก�ง และ คนม/ความสั3ข” โดัย

1. เปี2นการศึ�กษาท/-ม3�งพ�ฒนามน3ษย6ท/-สัมบ4รณ์6 ม/ล�กษณ์ะมองกว(าง ค�ดัไกล ใฝ่@ดั/ ม/ว�น�ย ม/ท�กษะสั าห่ร�บย3คโลกาภ�ว�ติน6

2. เปี2นการศึ�กษาท/-สัอดัคล(องก�บว�ถึ/ช่/ว�ติและความติ(องการของบ3คคล ช่3มช่น สั�งคม ปีระเทศึช่าติ� ธรรมช่าติ� และสั�-งแวดัล(อม

3 . เปี2นการศึ�กษาท/-ปีร�บแนวค�ดัการจ�ดัการให่ม� ให่(ผ4(เร/ยนร4 (จ�กเร/ยนร4 (ดั(วยตินเอง ผ4(เร/ยนเปี2นศึ4นย6กลาง ร4ปีแบบการสัอนห่ลากห่ลาย ท3กสั�วนของสั�งคมเอ1;อติ�อการเร/ยนร4 (

ย�ด้หล้�กปัร�ชิญาของเศรษฐก�จพอเพ*ยงย�ด้ทัางสัายกล้างอย%& บน์พ($น์ฐาน์ของควิามสัมด้1ล้พอด้* ร%�จ�กพอปัระมาณ อย&างม*เหต1ผู้ล้ ม*ควิามรอบร%�เทั&าทั�น์โล้ก เพ(�อม1&งให�เก�ด้การพ�ฒน์าทั*�ย��งย(น์แล้ะควิามอย%&ด้*ม*สั1ขของคน์ไทัย เก�ด้การบ%รณาการแบบองครวิมทั*�ย�ด้ “คน์” เปั,น์ศ%น์ยกล้างของการพ�ฒน์าอย&างม* “ด้1ล้ยภาพ” ทั�$งด้�าน์เศรษฐก�จ สั�งคม การเม(อง สั��งแวิด้ล้�อม

เปั,น์แผู้น์ทั*�บ%รณาการศาสัน์า ศ�ล้ปัะ วิ�ฒน์ธรรม แล้ะก*ฬาก�บการศ�กษาทั1กระด้�บ รวิมทั�$งเชิ(�อมโยงการพ�ฒน์าการศ�กษาก�บการพ�ฒน์าด้�าน์ต&าง ๆ ทั�$งด้�าน์เศรษฐก�จ สั�งคม การเม(อง การปักครอง วิ�ฒน์ธรรม สั��งแวิด้ล้�อม วิ�ทัยาศาสัตร แล้ะเทัคโน์โล้ย* เปั,น์ต�น์ โด้ยค0าน์�งถึ�งการพ�ฒน์าอย&างต&อเน์(�องตล้อด้ชิ*วิ�ต

แผู้น์การศ�กษาแห&งชิาต�ฉบ�บน์*$ให�ควิามสั0าค�ญก�บการน์0าแผู้น์สั%&การปัฏิ�บ�ต� เพ(�อเปั,น์กล้ไกข�บเคล้(�อน์ข�อเสัน์อปัฏิ�ร%ปัการศ�กษาใน์ทัศวิรรษทั*�สัอง ทั*�เน์�น์เปั>าหมาย 3 ด้�าน์ ค(อ

การพ�ฒน์าค1ณภาพการศ�กษา การขยายโอกาสัทัางการศ�กษา การสั&งเสัร�มการม*สั&วิน์ร&วิมใน์

การบร�การแล้ะจ�ด้การศ�กษา

ระยะทั*� 1 แผู้น์งาน์ร*บด้&วิน์ ระหวิ&างปั? 2552 — 2554 ให�เร&งด้0าเน์�น์การตามข�อเสัน์อการปัฏิ�ร%ปัการศ�กษาใน์ทัศวิรรษทั*�สัอง โด้ยให�ม*การจ�ด้ทั0าแผู้น์เพ(�อพ�ฒน์าการศ�กษาตามปัระเด้2น์เปั>าหมายการปัฏิ�ร%ปัการศ�กษา ได้�แก&1 )แผู้น์พ�ฒน์าค1ณภาพการศ�กษา 2) แผู้น์ขยายโอกาสัทัางการศ�กษา แล้ะ 3) แผู้น์สั&งเสัร�มการม*สั&วิน์ร&วิมใน์การบร�หารแล้ะจ�ด้การศ�กษา รวิมทั�$งควิรม*การสัร�างกล้ไกเพ(�อข�บเคล้(�อน์การด้0าเน์�น์งาน์ตามแผู้น์การศ�กษาแห&งชิาต�

ระยะทั*� 2 ระห่ว�างปี� 2555 — 2559 ให่(เร�งดั าเน�นการติามนโยบายท�;ง 14 ดั(านให่(บรรล3ผลติาม เปีAาห่มายท/-ก าห่นดัไว( และติ�ดัติามปีระเม�นผลการดั าเน�นงานติามแผนฯ เม1-อสั�;นสั3ดัระยะท/- 1 และระยะท/- 2 รวมท�;งการเติร/ยมการร�างแผนการศึ�กษาแห่�งช่าติ�ฉบ�บให่ม�ติ�อไปี

ด้�วิยวิ�สั�ยทั�ศน์ของแผู้น์การศ�กษาแห&งชิาต� ฉบ�บปัร�บปัร1ง จ�งได้�พ�ฒน์าการมาเปั,น์ มาตรฐาน์การศ�กษาของชิาต�ด้�งน์*$มาตรฐาน์การศ�กษาของชิาต� วิ�สั�ยทั�ศน์การศ�กษาไทัยใน์ภาพรวิมค(อ ต�องการให�การศ�กษาไทัย สัร�างคน์ให�เปั,น์ “คน์ด้* คน์เก&ง แล้ะ คน์ม*ควิามสั1ข” โด้ย

1. เปั,น์การศ�กษาทั*�ม1&งพ�ฒน์ามน์1ษยทั*�สัมบ%รณ ม*ล้�กษณะมองกวิ�าง ค�ด้ไกล้ ใฝั@ด้* ม*วิ�น์�ย ม*ทั�กษะสั0าหร�บย1คโล้กาภ�วิ�ตน์

2 . เปั,น์การศ�กษาทั*�สัอด้คล้�องก�บวิ�ถึ*ชิ*วิ�ตแล้ะควิามต�องการของบ1คคล้ ชิ1มชิน์ สั�งคม ปัระเทัศชิาต� ธรรมชิาต� แล้ะสั��งแวิด้ล้�อม

3 . เปั,น์การศ�กษาทั*�ปัร�บแน์วิค�ด้การจ�ด้การใหม& ให�ผู้%�เร*ยน์ร%�จ�กเร*ยน์ร%�ด้�วิยตน์เอง ผู้%�เร*ยน์เปั,น์ศ%น์ยกล้าง ร%ปัแบบการสัอน์หล้ากหล้าย ทั1กสั&วิน์ของสั�งคมเอ($อต&อการเร*ยน์ร%�

          มาตรฐาน์การศ�กษาของชิาต� เปั,น์สัาระเก*�ยวิก�บอ1ด้มการณ เปั>าหมาย แล้ะย1ทัธศาสัตรการจ�ด้การศ�กษาของชิาต�ทั*�พ�งปัระสังค ม*ไวิ�เปั,น์หล้�กสั0าหร�บ

คณะกรรมการการศ�กษาข�$น์พ($น์ฐาน์ คณะกรรมการอาชิ*วิศ�กษา แล้ะคณะกรรมการอ1ด้มศ�กษา น์0าไปัใชิ�ก0าหน์ด้แน์วิทัางการพ�ฒน์า

แล้ะจ�ด้การศ�กษา เพ(�อปัระก�น์วิ&าผู้%�เร*ยน์ทั1กคน์ได้�ร�บการศ�กษาทั*�ม*ค1ณภาพ เต2มตามศ�กยภาพแล้ะตรงตามควิามต�องการ อย&างค1�มค&า เสัมอภาคแล้ะเปั,น์ธรรม

พระราชิบ�ญญ�ต�การศ�กษาแห&งชิาต� พ.ศ .2542 ได้�น์�ยามไวิ�วิ&า เปั,น์ข�อก0าหน์ด้เก*�ยวิก�บค1ณล้�กษณะค1ณภาพทั*�พ�งปัระสังคแล้ะมาตรฐาน์ทั*�ต�องการให�เก�ด้ข�$น์ใน์สัถึาน์ศ�กษาทั1กแห&งแล้ะเพ(�อใชิ�เปั,น์หล้�กใน์การเทั*ยบเค*ยงสั0าหร�บการสั&งเสัร�มแล้ะการก0าก�บด้%แล้ การตรวิจสัอบ การปัระเม�น์ผู้ล้แล้ะการปัระก�น์ค1ณภาพการศ�กษา

มาตรฐาน์การศ�กษาของชิาต� ปัระกอบด้�วิยสัาระสั0าค�ญ 4 ปัระเด้2น์         3.1 อ3ดัมการณ์6 ห่ล�กการในการจ�ดัการศึ�กษาของช่าติ�         3.2 ค3ณ์ล�กษณ์ะของคนไทยท/-พ�งปีระสังค6 ท�;งในฐานะพลเม1องไทยและพลโลก         3.3 การจ�ดัการศึ�กษา        3.4 แนวน าสั4�การปีฏิ�บ�ติ�

มาตรฐาน์ทั*� 1 ค3ณ์ล�กษณ์ะของคนไทยท/-พ�งปีระสังค6 ท�;งในฐานะ พลเม1องและพลโลก (คนไทยเปี2นคนเก�ง คนดั/ และม/ความสั3ข (( 5 ติ�วบ�งช่/;)มาตรฐาน์ทั*� 2 แนวการจ�ดัการศึ�กษา ( 3ติ�วบ�งช่/;)มาตรฐาน์ทั*� 3 แนวการสัร(างสั�งคมแห่�งการเร/ยนร4 (/สั�งคมแห่�ง ความร4 ( ( 3 ติ�วบ�งช่/;)

การศ�กษาเพ(�อพ�ฒน์าค1ณภาพชิ*วิ�ต ม3�งพ�ฒนาคนให่(ม/ความร4 (ค4�ค3ณ์ธรรม

ค�ดัเปี2นท าเปี2น พ�-งตินเองไดั( รวมท�;งสัามารถึท างานร�วมก�บผ4(อ1-นไดั( สัรรค6สัร(างสั�งคมท/-สังบสั3ข ม/ความร�ก ความเอ1;ออาทรติ�อเพ1-อนมน3ษย6 ธรรมช่าติ�และสั�-งแวดัล(อม ม/ความรอบร4 ( ม/ความสัามารถึท/-เปี2นสัากล ดั ารงไว(ซึ่�-งความเปี2นไทย