تعریف خودکشی

عملی است که فرد برای پایان دادن زندگی خود بطور خودکشی, •فرد هنگامی دست به خودکشی . دهدآگاهانه و خودخواسته انجام می

زند که دیگر امیدی نداشته باشد و راه حل دیگری برای حل مشکل مییابد. خود نمی

خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم )قاتل(، مفعول •جرم )مقتول( نیز می باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه )بزه

دیده( قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق می یابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. براین

اساس باید گفت خودکشی و به تبع آن >خودزنی<، از جمله بارزترین مواردی هستند که در آنها بزهکار و بزه دیده یک فرد واحد می باشد.

بنابراین خودکشی مهمترین نوع خشونت تغییر شکل داده شده است. در این نوع خشونت، فرد مرتکب به جای اینکه دیگران را مورد حمله و

تعرض قرار دهد، به زندگی و حیات خود حمله کرده و به آن خاتمه می دهد.

« قرآن:وال تقتلوا انفسکم ان الله کًان بکم رحیمًا� و من یفعل »

ذلک عدوانًا� و ظلمًا� فسوف نصلیه نًارا� و کًان ذلک »علی الله یسیرا�

و خودتًان را مکشید، خداوند نسبت به شمًا »مهربًان است و هر که این عمل را از روی تجًاوز

و ستم انجًام دهد به زودی او را در آتش وارد خواهیم سًاخت و این کًار برای خدا آسًان

بًاشد.» می

(33سوره اسراء –آیهقرآن :) »والتقتلوا النفس التی حرم الله اال بًالحق»

هرگز نفس محترمی را که خداوند آن را محترم داشته »و قتلش را حرام کرده نکشید مگر آنکه به حق

»)مستحق کشتن بًاشد.(

(68 (سوره فرقًان-آیه :قرآنوالیقتلون النفس التی حرم الله اال بًالحق< >

نفس محترمی را که خداوند حرام کرده به قتل نمی »»رسًانند مگر به حق

 «

خودکشی از دیدگاه اسالم

)ص( :حضرت محمد

الذی یخنق نفسه یخنقهًا فی النًار والذی یطعنهًا فی »رالنًا »

آن که خود را خفه کند و بکشد خویشتن را در آتش »است و آن که بًا نیزه خودکشی کند جهنم خفه کرده

«.در آتش جهنم است

حضرت محمد)ص(:من قتل نفسه بشی فی الدنیًا عذب به یوم »

القیًامه »

ای اقدام به خودکشی هر که در دنیًا به هر گونه»کند و بمیرد و روز قیًامت به همًان گونه مشمول

عذاب خداوندی خواهد شد.»

حضرت محمد)ص( :« N من شرب سما " فقتل نفسه فهو یتمساه فی نار جهنم خالدا

N N فیها ابدا «مخلدا

هر که زهر بخورد و خودکشی کند، همان زهر را در جهنم »خواهد نوشید ودر آتش دوزخ جاودان خواهد ماند.«

حضرت محمد )ص(:N فخربها » کان فیمن کن قبلکم رجل به جرح فجزع فاخذ سکنیا

یده فما رقا الدم حتی مات، قال الله تعالی: بادرنی عبدی بنفسه حرمت علیه الخبه. «

تابی قبل از شما مردی بود که بر اثر جراحت دست بی»کرد چاقو را برداشت و دستش را قطع کرد و از آن به می

قدری خون چکید تا جان داد. خداوند متعال درباره این شخص فرمود: »بنده من اقدام به خودکشی کرد و جانش را از دست داد من بهشتم را بر این بنده ام حرام کردم و

دهم.« او را به بهشتم راه نمی

>مسلمان به هر بالیی گرفتار می امام علی)ع( فرموده اند:گردد و با هر مرگی از دنیا می رود غیر از خودکشی.

 

شود؟چه چیزی به بحران خودکشی منجر می

ای از تجارب که یک بحران خودکشی معموال توسط یک تجربه آسیب زا و یا مجموعهشود. این تجارب شامل یک کنند، ایجاد میاحساس ارزشمندی شخص را پایمال می

فقدان اساسی ، ناکامی در نیل به اهداف شخصی و یا مشکالت شخصی دراز مدت ای شخص قادر به رویارویی با تجارب منفی زندگی باشند. زمانی که نظام مقابلهمی

پذیر تواند شخص را به افکار خودکشی ، آسیبنباشد، افسردگی و یأس ناشی از آن می.نماید

احسًاسًات شخص خودکشی کننده

عموما شخص در معرض خودکشی ، به دلیل احساس بیگانگی از تعامالت اجتماعی نماید. نیروی کند. او در پس انبوه جمعیت احساس انزوا و تنهایی میگیری میکناره

یابد. احساس خستگی و نوسانات خلقی ایجاد الزم برای عملکردهای روزانه کاهش میگردند. شوند. خواب، خوراک و عادات مراقبت از خود از نظم معمول خارج میمی

شخص ممکن است بدلیل سخت و غیر قابل تحمل بودن الزامات زندگی از خوردن خودداری کند، در خواب مشکل داشته باشد، کالس درس یا کار خود را فراموش کند و از آرایش ظاهری خود غفلت نماید. عواطف خشم ، آسیب و غمگینی احساس ناامیدی

گیردو درماندگی فرد را در بر می .

های خود را با والدین ، دوست ، همسر ، ها و نگرانیرسها ، ناکامیت•

حلی برای استاد ، مشاور یا یک روحانی در میان بگذارید. اگر شما راهمشکالت ندارید به این معنی نیست که برای آن مشکالت دیگر هیچ

حلی وجود ندارد. ابراز افکار و احساساتتان آغازکننده فرایندی است راهکه از طریق آن نیرو ، امید و احساس ارزشمندی مجددا ایجاد شده و

گردد. اگر های دیگر جهت حل و فصل بحران منجر میحلبه کشف راهای و تخصصی افکار خودکشی پیش از چند روز طول کشید، کمک حرفه

.الزامی خواهد بود

شود، بطور مشخص بنویسید. عالوه آنچه را که موجب ناراحتی شما می•تان با مشکالت را معین کنید. با مشخص بر این ، چگونگی رویارویی

دهید، دریچه ذهن کردن آنچه جهت مقابله با یک موضوع خاص انجام می.گذاریدهای دیگر باز میحلخود را برای راه

هًای مواجهه بًا افکًار شیوهخودکشی

افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید. اگر شما بطور دائمی •های زندگی خود تعمق و تفکر درباره نقائص ، تقصیرها و بدبیاری

نمائید، خود پنداری و نگرشی منفی در مورد آینده را درونی های ها و مشارکتخواهید کرد. تمرکز بر اسنادها ، توانایی

هایتان شخصی مثبت ، نگرشی متعادل در مورد خود و تواناییایجاد خواهد کرد. در بعضی اوقات جهت ایجاد احساس بهتر با

.خودتان حرف بزنید

کسانی را که در صورت کشتن خودتان ، زندگی آنها آسیب •خواهد دید، مشخص کنید. تعیین اینکه آیا کسی در زندگی خود به

شما نیازمند است، کاری سخت است. بهرحال ، ما همه در های اجتماعی درگیر هستیم و در هر لحظه از زمان شبکه

دار با شما داشته باشد. در ای معنیشخصی وجود دارد که رابطهآیید و برای دیگران مهم نظر داشته باشید که شما به حساب می

هستید، ارزشمندید و استحقاق این را دارید که چیزها را بهتر گردد، همه فراز و هایی از زمان سخت میسازید. زندگی در دوره

نشیب دارند. یک بخش از خوبی زندگی در این است که شما امیدوارید فردا بهتر از دیروز خواهد بود. اگر شما از افسردگی ،

ناامیدی و افکار خودکشی در رنج هستید، مطمئن باشید که مراجعه به متخصصین بهداشت روانی برای شما بسیار

.کننده خواهد بودکمک

عالئم خطر

ای قصد کنند، قبل از اقدام ، به گونه درصد کسانی که اقدام به خودکشی می70حداقل ها و حاد بودن مشکالت فرد می تواند در دهند. آگاهی از این نشانهخودشان را نشان می

شناسید که در برقراری کننده باشد. اگر شما فردی را میهایی کمکپیشگیری از چنین تراژدییک ارتباط هدفمند و یا رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده درموقعیت پراسترسی قرار

باشد، الزم است درصدد یافتن دارد و یا حتی به دلیل شکست در امتحان دچار مشکل می.سایر عالئم بحران برآیید

دانم خواهد خودم را بکشم ، یا ، نمیبسیاری از افراد غالبا با ابراز جمالتی همچون ، دلم میهایم را توانم این فشارها و مشکالت را تحمل کنم ،یا اینکه ، من قرصچه مدت دیگر می

کنم گوئی ام که کارها واقعا بدتر گردد ، یا ، اخیرا طوری رانندگی میبرای روزی نگهداشتهواقعا برایم اهمیت ندارد چه اتفاقی برایم پیش بیاید. دیگران را مستقیما از برنامه خود کشی

گردانند. بطور کلی وجود احساس افسردگی ، ابراز درماندگی ، تنهایی و خود مطلع میتواند بیانگر افکار منجر به خودکشی در فرد باشد. گوش دادن به ناامیدی شدید ، می

صحبتهای فرد که نشانه درخواست کمک از طرف اوست، حائز اهمیت بسیاری است. چرا که معموال این گونه صحبتها تالش ناامیدانه فرد جهت برقراری ارتباط ، دریافت کمک و درک

.باشدمشکالتش توسط دیگران می

شود آنها افتند تغییراتی دیده میبیشتر اوقات دررفتار بیرونی افرادی که به فکر خودکشی میممکن است با بخشیدن اموال قیمتی خود و مرتب کردن کارهایشان خود را برای مرگ آماده

گیری نموده الگوی خواب و خوراک خود کنند. آنها همچنین ممکن است از اطرافیان خود کنارهاشان از دست بدهند. شان را نسبت به فعالیتها یا ارتباطات گذشتهرا تغییر دهند و یا عالقه

تواند به عنوان زنگ خطر تلقی گردد. چرا که با این چنین تغییرات ناگهانی و شدید میبیند که بزودی مشکالتش تمام خواهد شد و به آرامش تغییرات فرد خود را درموقعیتی می

.دست خواهد یافت

بًاورهًای غلط و حقًایقی راجع به خودکشی

فرد باید دیوانه باشد که حتی فکر خودکشی به سرش بزند. بًاور غلط:

اند. بیشتر مردم گاهگاهی درطول زندگی خود در مورد خودکشی فکر کردهحقیقت:کنند و یا اقدام به خود کشی کرده اند، در زندگی خود افراد بسیاری از افرادی که خودکشی می

اند.عاقلی بوده

روند. افرادی که یک بار اقدام به خودکشی میکنند دیگر سراغ آن نمی:بًاور غلط

های قبلی خودکشی اغلب مواقع عکس قضیه درست است . کسانی که اقدامحقیقت:اند، بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارند. برای بعضی از این افراد ، خودکشی داشته

باشد.دردفعات دوم و سوم آسانتر می

توان برای آنها انجام داد. کسانی که قصد جدی خودکشی دارند هیچ کاری را نمیبًاور غلط:

بیشتر بحرانها ی منجر به خودکشی ،محدود به زمان بوده و براساس افکار مبهم حقیقت:کنند به نحوی قصد فرار از مشکالت را دارند اند. کسانی که اقدام به خودکشی میصورت گرفته

باید مستقیما با مشکالت برخورد نموده تا بتوانند راه حلهای دیگری را .درحالی که آنها میبیابند .راه حلهایی که با کمک افراد عالقمند به آنها درطول بحران مطرح شده و با حمایت آنها

این افراد قادر خواهند بود دقیق تر راجع به مسائل فکر کنند.

صحبت راجع به خودکشی می تواند ایده خودکشی را در فرد بوجود آورد. :بًاور غلط

های هیجانی ناشی از آن ، فکر راجع به خود کشی را در ذهن فرد بحران و آشفتگیحقیقت:مستعد ایجاد نموده است. عالقمندی وصحبت مستقیم راجع به خودکشی ، این اجازه را به فرد

تواند منجر دهد فشار یا ناراحتی صحبت دربارة مشکالت خود را تجربه نماید که این امر میمیشود فردی که قصد به کاهش اضطراب در وی گردد. این گونه صحبتها همچنین باعث می

خودکشی دارد کمتر احساس تنهایی یا انزوا داشته و احتماال برای وی تسکین دهنده نیز باشد.

های فرد ای در کار نیست. بنشینید و واقعا به صحبتخونسرد باشید. دربیشتر موارد عجله•.های عاطفی خود را در مورد وی اعمال نمائیدگوش فرا دهید و ضمن درک ، حمایت

بطور مستقیم راجع به خودکشی بحث نمائید. بیشتر افراد راجع به مرگ و مردن •احساسات مبهمی داشته و آماده دریافت هر نوع کمکی هستند. از صحبت یا سوال

.مستقیم راجع به خودکشی ، ترس و وحشتی بخود راه ندهید

های حل مسئله و اقدامات مثبت تشویق و ترغیب نمایید. فرد را به استفاده از روش •تواند منطقی و بخاطر داشته باشید فردی که در موقعیت بحران عاطفی قرار دارد، نمی

دقیق فکر کند. اورا از هر گونه اقدام جدی و تصمیمات غیر قابل برگشت در موقعیت دهد بحث بحران باز دارید و راجع به تغییرات مثبتی که امید به زندگی را در وی افزایش می

. و گفتگو نمائید

از دیگر افراد کمک بگیرید. علیرغم اینکه شما قصد کمک را دارید، سعی نکنید با ایفای •نقش مشاور تمام مسئولیت را خود برعهده بگیرید. درجستجوی افرادی که بتوانند در

های تخصصی به شما کمک کنند برآیید، حتی اگر به قیمت از بین رفتن اعتماد او به زمینهدار بفهمد که شما برای وی اهمیت قائلید و نسبت به او شما شود. اجازه دهید فرد مشکل

.چنان عالقمندید که قصد گرفتن کمک از دیگران جهت رفع مشکالت وی را دارید

توان به فردی که قصد خودکشی چگونه می؟دارد کمک نمود

جالب است بدانیم كه سفید پوستان بیشتر از رنگین پوستان خودكشی می كنند و آمار خودكشی در افرادی كه از كشوری به كشور دیگر مهاجرت می نمایند بیشتر است.

مردان سه برابر بیشتر از زنان ، خودكشی موفق دارند و زنان چهار برابر بیشتر از •مردان اقدام به خودكشی می نمایند كه نجات می یابند و یا این كه زنان بیشتر تظاهر به

خودكشی می نمایند. : هرچه سن باالتر می رود میزان خودكشی افزایش می یابد . در زمینه سن و سًال •

سالگی به بعد اقدام به 55 سالگی به بعد و زنان از سن 45به طور كلی مردان از سن سالگی سه برابر جوانان 75خودكشی بیشتری دارند و آمار خودكشی در سنین حدود

سالگی است كه در پسران كمی 24 تا 15است، اما بیشترین آمار خودكشی از سن بیشتر از دختران است.

: دین و مذهب در خودكشی نقش مهمی دارد . در بسیاری ادیان، اعتقًادات مذهبی •خودكشی رفتاری گناه آمیز و ممنوع  و در نتیجه حرام اعالم شده  و این عاملی است كه

افراد را از اقدام به خودكشی باز می دارد. به طور كلی آنان كه اعتقادات مذهبی پایدار و محكمی دارند كمتر خودكشی می كنند. مسیحیان كاتولیك و مسلمانان آمار كمتری از خودكشی دارند، و یهودیان بیشتراز مسیحیان پروتستان خودكشی می كنند . از سوی

دیگر در بعضی از گروه ها برای اعتقادات خاصی كه دارند و برای هدف و یا اهدافی كه دارند به عنوان نوعی قربانی ، برای آن هدف ، خودكشی می كنند.

: آمار خودكشی در روستاها و شهرهای كوچك در مقایسه با شهرهای مكًان زندگی •بزرگ كمتراست و این می تواند به دلیل وجود قید و بندهای خانوادگی و اجتماعی و ارتباطات خاص محلی باشد؛ همچنین در روستاها و شهرهای كوچك فشارهای روانی

كمتری به انسان ها وارد می شود تا در شهرهای بزرگ.

بررسی خودكشی از دیدگًاه آمًاری و جوانب گونًاگون

: افرادی كه ازدواج كرده اند كمتر به فكر خودكشی می افتند و ازدواج •خانواده هایی كه فرزند دارند كمتر از خانواده های بدون فرزند خودكشی می كنند. همچنین افرادی كه بعد از ازدواج ، زندگی شان منجر به جدایی شده

است بیشتر از افرادی كه همسر خود را از دست داده اند خودكشی می كنند.

: افرادی كه از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر از دیدگًاه اجتمًاعی •هستند و ارتباطات اجتماعی كمتری دارند اقدام به خودكشی بیشتری دارند و

آنها كه ارتباطات اجتماعی بیشتر و پایدارتری دارند كمتر به فكر خودكشی می افتند. درحقیقت عدم توانایی دربرقراری ارتباطات اجتماعی و عدم

توانایی همسویی با گروه های مختلف اجتماعی و تنهایی ، احتمال اقدام به خودكشی را افزایش می دهد.

: كاركردن و داشتن شغل ، خطر خودكشی را كم می داشتن كًار و شغل •كند. بعضی از كارهای سخت و طاقت فرسا و فشارهای روانی محیط كار كه خستگی جسمی و روانی را ایجاد می نماید احتمال اقدام به خودكشی را باال می برد . به همین دلیل است كه آمارها نشان می دهد خودكشی در پزشكان

دو برابر دیگران است . عوامل دیگری مانند ورشكستگی ، تنزل مقام و... نیز احتمال خودكشی را باال می برد.

: سالمتی و بیماری در خودكشی نقش دارند، افرادی سالمتی و بیمًاری • % 50كه از سالمت جسمی  برخوردارند كمتر اقدام به خودكشی می نمایند.

% از زنانی كه دچار انواع 70از مردانی كه دچار بیماری سرطان هستند و سرطان و یا انواع دیگر سرطان هستند خودكشی می كنند. به طور كلی

بیماری های سخت جسمی و درازمدت ، بیماری هایی كه ایجاد معلولیت های حركتی می كنند و یا باعث دردهای مزمن می گردند، بیماری هایی كه روابط

اجتماعی را محدود می نمایند ، احتمال و یا آمار خودكشی را باال می برند.

خودکشی ناخواسته خودکشی تقلیدی خودکشی ترحمی خودکشی اجباری خودکشی اینترنتی جمعیخودکشی دسته خودکشی آیینی حمله انتحاری خودکشی با قرار قبلی خودکشی نوجوانان خودکشی به علت احساس گناه خودکشی به علت ترس خودکشی به علت شکست عشق

انواع خودکشی

:خود كشی را می توان به سه نوع تقسیم بندی نمود

افرادی كه به طور جدی خودكشی می كنند و با روشی كه :خودكشی موفق -1انتخاب می نمایند به زندگی خود پایان می دهند.

آنهایی كه با هر روش انتخابی اقدام به خودكشی می كنند و :خودكشی نًاموفق -2نجات می یابند.

: آمار خودكشی در این نوع ، بسیار باالتر از دیگرانواع خودكشی پنهًان یًا مزمن- 3خودكشی است. در این مورد با وجودی كه فرد از انجام بعضی رفتارها و یا عادات آگاهی دارد و می داند كه ادامه آن رفتار و یا عادات موجب عارضه جسمی، معلولیت و یا مرگ 

N صحبت وی می شود و با وجودی كه در مورد آن رفتار و یا عادات مخرب با وی مكرراشده وعواقب آن به وی گوشزد می گردد ، اما وی به رفتار وعادت خود ادامه داده و به

سالمتی خود بی توجهی می نماید. شاید بتوان این نوع خودكشی را "خودكشی محترمانه" نامید، به عنوان مثال: اعتیاد به مواد مخدر، الكل، سیگار، استفاده غیرمجاز از داروهای

زیان آور، و یا بیماران قلبی ، فشار خونی ، و دیابتی ها ؛ كه این بیماران در مورد استفاده از داروهای تجویزی بی توجهی می نمایند و رژیم غذایی خود را رعایت نمی كنند. درهمین

زمینه بعضی از تصادفاتی كه منجر به مرگ راننده شده و نمی توان دلیل و یا علت مشخصی را برای آنها پیدا كرد، نمونه ی این گونه خودكشی است.

عوامل زمینه ساز: عبارتند از وجود بی ثباتی و مشکالت طوالنی در خانواده، 1( نوجوانان به اختالت روانی، مشکالت و ناتوانی های شناختی و مهارت یابتال

های مقابله

عوامل آشکار ساز رفتار خودکشی با عناوین زیر مشخص می شوند: مشکالت 2(و بحران های تربیتی و انطباقی، وجود تعارض در روابط بین فردی، درگیری با

والدین یا همساالن، طرد شدن، مشکالت تحصیل، داغ دیدگی و از دست دادن، درگیری های عاطفی و جداشدن از عزیزان یا افراد مورد عالقه، داستان های

عاطفی و خودکشی دوستان و نزدیکان. لویتمی یک جامعه شناس معتقد است در کنار این دو دسته از عوامل، عواملی دیگر مانند سن، جنس، وجود

افسردگی، مصرف مواد مخدر، عزت نفس پائین و نا امیدی، تنهایی و احساس گناه نیز در شکل گیری افکار خود کشی نقش دارند. علت خود کشی را می توان عوامل بیولوژیکی، خانوادگی، اجتماعی و تسریع کننده مشکل دانست.

عوامل و شرایطی که سبب شکل گیری و افکًار خودکشی و

اقدام به خودکشی می شود

۱) از ۱۹دیدگاه های جامعه شناختی: اولین توجه علمی به موضوع خودکشی در قرن مطرح شد. دورکیم عوامل ۱۸۹۸طریق امیل دورکیم جامعه شناس فرانسوی در سال

.اجتماعی را در ارتکاب به خودکشی مورد تاکید قرار می دهداو معتقد است وقتی جوامع دستخوش تحول سریع می شوند و افراد وابستگی

را از دست می دهند و احساس خودبیگانگی کنند، دچار افسردگی شده و احتمال .بیشتری دارد که دختران اقدام به خودکشی کنند

:دیدگاه روان شناختی(۲طبق مدل روان تحلیل گری، خودکشی نتیجه پویایی های درون مثل نیاز به هویت جویی، محبوب از دست رفته، خشم درونی شده یا اهداف بین فردی مثل اثرگذاری بر دیگران

برای رسیدن به محبت یا تنبیه، وجود تعارض انجام می گیرد. به نظر فروید خودکشی نوعی قتل محسوب می شود. بدین معنی که فردی مهم از دست می رود نوعی

احساس دوسوگرانه که وی درباره فرد از دست رفته داشته و این احساس درون فکنی نیز شده است، پرخاشگری متوجه درون می شود و اگر این احساس ها به اندازه کافی

.قوی باشد خودکشی رخ می دهد

دیدگًاه هًای مختلف راجع به خودکشی

. الهی ادیان نظر از است متناقض گاه و متفاوت خودکشی ی پدیده به مذاهب رویکرد و انسان حرمت ، خداوند اراده علیه بر عصیانی ، شود می محسوب عصیان یک خودکشی . ی شده شناخته وجوه تمام در را خود توجیهی ادله ادیان این ترتیب این به جامعه همنوایی . آشکار نیز را دیگری اشکال بدوی مذاهب از برخی بررسی اما دهند می ارائه انسان هستی . . شیفتگان گاه هند در بود شایع ها ژرمن و گلها میان در مذهبی کشی خود مثال سازد می

نیروانًا . ار برخی مسیحیت پیکره در نیز بعدها کردند می کشی خود مذهبی ی ها جشن در. نمودند می ترغیب خودکشی به را خود اعضای الحادی های فرقه

قلمرو در . در مسلط گرایش است انگیخته بر را گوناگونی تفکرات کشی خود نیز فلسفه خودک نیز باستان دوران همان از ولی بود آن ممنوعیت و محکومیت اعصار تمام شفلسفه در ی

. اند گفته داشت پیروانی فالسفه «دیوژن»میان سینه در خود نفس کردن حبس با معروف و داد پایان را خویش «دموکریتوس»زندگی امتناع با اش ذهنی قوای زوال و افول خاطر به

. یونانی کلبی فیلسوف سپارد مرگ دست به را خود آشامیدن و خوردن «هجزیًاس»از عمر و کرد خودکشی تبلیغ صرف را خود خودکشی به دست او تاثیر تحت شاگردانش از بسیاری

کردند. سوال او از وقتی و مرد طبیعی مرگ به و سالگی هشتاد در وی خود آنکه جالب زدند نشان و بماند زنده دیگران آموزش برای باید او که داد پاسخ نمیکند عمل خود تعالیم به چرا که

.کدهد است لذتبخش چقدر مرگ «شوپنهًاور»ه مهکبدبین سرانجام خودکشی در بود عتقد فی ء شی به خودکشی که میگفت میشوند پیروز غریزه بر آور شگفت نحوی به تخیل و فکر غیر تولد هزاران مرگ هر برابر در و زند نمی ای صدمه کلی اراده و حیات ، انواع یعنی ذاته

. نیز ما قرن در دهد می روی »عمدی کًامو «آلبر که بود »معتقد فلسفی مسئله یک تنها است خودکشی آن و دارد وجود جدی .« واقعا

کههنر واکنشهای انواع ی کننده منعکس بارزترین است بوده انسان روح تناقضات تجلیگاه . مانند بسیاری بود خواهد خودکشی ی پدیده دربرابر او گوگ»عاطفی »،«وان

«مًایًاکوفسکی ،« نروال «ژراردو هدایت»و «صًادق عمر به خودکشی جادوی با. دادند پایان «بًالزاک»خویش و است غمزدگی از عالی شعری خودکشی هر که بود معتقد

انگار نیست هنرمندان از (برخی (نیهلیست می آزادی ی ناامیدانه شکل را خودکشی:»داستًایفسکی»دانستند. میگوید« بتواند که است کرده اختراع این برای را خدا انسان

. کند زندگی خودکشی «بدون

مذهب،فلسفه،هنر

مطابق قانون مجازات جرايم رايانه.اي، معاونت در خودكشي به وسيله سيستم.هاي قانون مذكور و 16رايانه.اي و مخابراتي جرم بوده و داراي مجازات است. بر طبق ماده

بند ج آن >هركس از طريق سيستم رايانه.اي يا مخابراتي به منظور ارتكاب جرايم و انحرافات جنسي يا ساير جرايم يا خودكشي يا استعمال مواد روان.گردان، اشخاص زير

سال تمام را آموزش داده يا تبليغ يا تحريك يا تهديد يا تشويق يا دعوت نموده يا فريب 18 روز تا 91دهد يا طريق ارتكاب يا استعمال آنها را تسهيل نمايد يا آموزش دهد به حبس از

يك سال يا جزاي نقدي از دو ميليون و پانصد هزار تا ده ميليون ريال يا به هر دو مجازات <.محكوم خواهد شد

قابل ذكر است در قانون مدني ايران،. تنها ماده.اي كه به نوعي درباره خودكشي است . مي.باشد. بر طبق ماده فوق >هرگاه كسي به قصد خودكشي خود را مجروح 836ماده

يا مسموم كند يا اعمال ديگر از اين قبيل كه موجب هالكت است مرتكب گردد و پس از آن وصيت نمايد، وصيت در صورت هالكت باطل است و هرگاه اتفاقا منتهي به فوت نشد، وصيت. نافذ خواهد بود.< بنابراين، وصيت كسي كه به قصد خودكشي، خود را مجروح يا

مسموم نموده باطل است. نكته مهم در ماده مذكور >قصد خودكشي< موصي مي.باشد. بنابراين در صورتي كه موصي قصد خودكشي نداشته باشد و هدفش جلب رافت و محبت ديگري باشد، مثال موصي به اين منظور كه پدرش نسبت به او محبت بيشتري پيدا كند با اسلحه كمري به كتف خود شليك كند و اين امر موجب هالكت وي شود، وصيتي كه پس از ارتكاب عمل مزبور مي.نمايد باطل نخواهد بود، زيرا در ماده

قانون مدني قيد شده كه عمل به قصد خودكشي انجام شده باشد و حال آنكه در 836. مثال فوق، مرتكب چنين قصدي نداشته است

بررسي خودكشي از ديدگاه فقه جزايي و حقوق كيفري

:از دیدگاه فقهی >جنایت برخود< به دو نوع تقسیم می شود ـ جنایت برخود به صورت عمد، ـ جنایت برخود به صورت غیرعمد.

( جنایت برخود به صورت عمد 1هرگاه کسی عمدا مرتکب قتل خود شود و به اصطالح

خودکشی و انتحار کند، نه دیه بروی تعلق می گیرد و نه کفاره و این مسئله مورد اتفاق همه فقهای شیعه است. اما از اهل سنت،

.ق( معتقد است که ۲۰۴>محمدبن ادریس شافعی< )متوفی کفاره تعلق می گیرد و آن را از میراث )ترکه( فردی که خودکشی

کرده می دهند.

جنایت برخود به صورت غیرعمد( ۲چنانچه جنایت برخود به صورت خطا انجام پذیرد، مثال

کسی از فراز درخت یا کوهی فرو افتد یا مواد منفجره دردستش منفجر شود و به سبب این قبیل حوادث، مقتول یا مجروح گردد،

)بستگان ذکور نسبی پدری یا ۳۰خونش به هدر رفته و >عاقله<پدری و مادری( مسئول دیه او نمی باشند.

کنند، داشتن این باور است خصوصیت مشترک مابین افرادی که اقدام به خودکشی میتحمل است. کشش خودکشی حل غلبه بر احساسات غیرقابلکه خودکشی تنها راه

دهد. درتراژدی دراین است که نهایتا به این احساسات غیرقابل تحمل خاتمه میگردند که فرد را دریافتن خودکشی ، آشفتگی و مشکالت عاطفی به حدی شدید می

های دیگری نیز حلسازند. درحالی که راههای مختلف حل مشکل خود ناتوان میراه.وجود دارند

کسی و ناامیدی را تجربه همه ما درطول زندگی احساس تنهایی ،افسردگی ، بیکنیم. مرگ یکی از اعضای خانواده و شکست در برقراری ارتباط از جمله مواردی می

ارزشی را در ما بوجود هستند که اعتماد به نفس ما را تحت تأثیر قرارداده احساس بیای هستند که بعضی از های اقتصادی نیز از جمله مشکالت عمدهآورند. ورشکستگیمی

گردیم. از آنجایی که ساختار هیجانی هر ما در طول زندگی کم و بیش با آن مواجه میهای متفاوتی باشد، هرکدام از ما در شرایط مختلف پاسخشخص منحصر به فرد می

.دهیممی

در تشخیص این که آیا واقعا فردی قصد خودکشی دارد، الزم است این موقعیت بحرانی، از دید فرد مورد ارزیابی قرارگیرد، چرا که ممکن است موضوعی که از دید

ای شما از اهمیت کمی برخوردار است بنظر شخص دیگر بسیار مهم باشد، و یا واقعهشوید برای شخص دیگر بسیار ناراحت کننده و مهم که شما برای آن اهمیتی قائل نمی

کند که دیگر تحمل تلقی گردد. بدون توجه به ماهیت بحران ، اگر کسی احساس میحل جذاب برای وی وجود مشکالت را ندارد خطر اقدام به خودکشی ، به عنوان راه

.دارد

پیشگیری از خودکشی و چاره اندیشی برای آن

در مورد پیشگیری از خودکشی و چاره اندیشی برای آن باید از دو حوزه >جرم شناسی کاربردی< استمداد جست. این دو حوزه عبارتند از >جرم شناسی بالینی< و >جرم شناسی پیشگیرانه.< وظیفه >جرم شناسی بالینی< در سه بخش خالصه

می شود که عبارتند از: شناخت انگیزه های حالت خطرناک، درمان بالینی حالت ۱۹۳۴خطرناک و درمان انگیزه حالت خطرناک. بنابه تعریف >رافائل گاروفالو< )

( که جزء موسسان ۱۸۸۵جرم شناسی< )>م( قاضی ایتالیایی و نویسنده کتاب ۱۸۵۲مکتب تحققی یا اثباتی حقوق جزا محسوب می شود و حتی عده ای او را موسس

جرم شناسی بالینی قلمداد می کنند حالت خطرناک دو جزء دارد: اول ظرفیت جنایی که عبارت است از درجه فساد و تباهی پذیری در فرد، دوم عدم قابلیت جامعه پذیری

به طور خالصه باید گفت ۸۴که عبارت است از عدم قدرت فرد در تطبیق با اجتماع.وظیفه جرم شناسی بالینی در مورد انتحار عبارت است از اصالح، تربیت، درمان و

.بازسازی فردی که تالش برای خودکشی نموده استحوزه دیگری از جرم شناسی کاربردی که برای جلوگیری از خودکشی باید مورد توجه

قرار گیرد >جرم شناسی پیشگیرانه< است. به طور کلی، پیشگیری از جرایم و انحراف ها به دو نوع >پیشگیری کیفری< و >پیشگیری غیرکیفری< تقسیم می شود. پیشگیری کیفری شامل >پیشگیری عام< و >پیشگیری خاص< است که

بیشتر بر تهدید کیفری و اقدامات قهرآمیز )مجازات ها و کیفرها( استوار می باشد. اما پیشگیری غیرکیفری را در یک دسته بندی کالسیک و رایج به >پیشگیری

اجتماعی< که بیشتر با تامین حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم در سطح جامعه محقق می شود و >پیشگیری وضعی< که باید با رعایت حقوق و آزادی های مدنی و سیاسی مردم به اجرا گذاشته شود تا جنبه عادالنه منصفانه به خود بگیرد،

در کنار >جرم شناسی کاربردی< برای جلوگیری و چاره سازی ۸۵تقسیم کرده اند.درباره خودکشی باید از یافته های >جرم شناسی نظری< و به ویژه >جرم شناسی اختصاصی< و شعب آن )یعنی >جامعه شناسی جنایی<، >روان شناسی جنایی< و

.>زیست شناسی جنایی<( بهره برد

خودكشي در ايران به .موفق هستندبیشترزنان در اقدام به خودكشی و مردان در خودكشی

تعبیر دیگر در كشورهای دنیا معموال زنان سه برابر مردان دست به خودكشی می زنند اما مردان سه برابر زنان در خودكشی موفق می شوند.

زنان متاهل از اصلی ترین و اولین قربانیان اقدام به خود كشی در ایرانهستند.

سال بیشترین درصد خودكشی را به خود اختصاص 30 تا 15 گروه بین داده است كه این ارقام بیانگر سردرگمی وناامیدی بخشی از نسل جوان

نسبت به آینده شان است . در خصوص انگیزه اقدام به خودكشی دو موضوع اختالفات خانوادگی و فقر

.اقتصادی از مهم ترین انگیزه های خودكشی در ایران است درصد اقدامات خودكشی در ایران است90نهاد خانواده مسئول بیش از . باالترین نرخ خودكشی مربوط به غرب وجنوب غربی كشور است. نرخ

.خودكشی از غرب به شرق كمتر می شود باالترین نرخ خودکشی متعلق به استان ایالم و بعد استان کرمانشاه است و

پس از این دو استان با فاصله ی زیادی استان های لرستان، همدان، گلستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی،کرمان

و کردستان دارای بیشترین موارد خودکشی ثبت شده هستند. نفر بوده است و در همین 70495782 كل جمعیت ایران 1385در سال

در هر صد هزار نفر است كه می 10/5سال نرخ كلی اقدام به خودكشی توان گفت كه نرخ طبیعی و حتی اندكی است.

اروپا و بخش بزرگی از آسیا دارای نرخ خودكشی باالیی هستند. در حقیقت روسیه و دیگر كشورهای متعلق به شوروی سابق

در صد هزار 38 در صدهزار نفر(، روسیه)42مانند لیتوانی) در صد هزار 28در صد هزار نفر(، قزاقستان)35نفر(، بیالروس) در صد هزار نفر( دارای نرخ خودكشی باال 26نفر( و اوكراین)

.هستند در صد هزار نفر (، 21ژیك )از طرف دیگر كشورهایی مانند بل

در صد هزار نفر (، 18 در صد هزار نفر (، سوئیس)18فنالند ) در صد هزار 5/17 در صد هزار نفر (، فرانسه)18اتریش )

در صد هزار 8/23 در صد هزار نفر ( و ژاپن )9/17نفر (، كره )نفر ( نیز نرخ خودكشی نسبتا باالیی دارند. حدود دو تا سه مرد در مقابل یك زن اقدام به خودكشی موفق می كنند. از آنجایی كه این كشورها جزو كشورهای با وضعیت اقتصاد خوب هستند بنابراین نمی توان گفت كه اقتصاد نقش اصلی را در اقدام به

.خودكشی بازی می كند

كشورهایی با نرخ خودكشی باال

در صد هزار نفر(، 6/13كشورهای دانمارك) در 9/13 در صد هزار نفر (،چین)5/13آلمان )

در صد هزار 4/13صد هزار نفر(، سوئد) در صد هزار 7/12نفر (،استرالیا )

در صد هزار نفر(، هند 9/11نفر (،كانادا) در 11 در صد هزار نفر (، ایاالت متحده)7/10)

در صد هزار 5/9صد هزار نفر ( و سنگاپور )نفر (جزو كشورهایی هستند كه نرخ خودكشی

رو به كاهشی دارند. در دانمارك، آلمان و سوئد حدود دو تا سه مرد در مقابل یك زن

.اقدام به خودكشی موفق می كنند

كشورهایی با نرخ خودكشی متوسط

در صد 2/8كشورهایی مانند اسپانیا) در صد هزار 1/7هزار نفر (، ایتالیا ) در صد هزار 9/6نفر (، انگلستان )

در صد هزار نفر (، 4/6نفر (، آرژانتین ) 4 در صد هزار نفر (، تایلند )1/4برزیل )

در صد هزار 6در صد هزار نفر (، ایران ) در صد هزار نفر ( دارای 2نفر (، كویت)

نرخ خودكشی بسیار پایینی هستند. به نظر می رسد كه خودكشی در

كشورهای مسلمان یا انجام نمی شود یا دارای نرخ بسیار پایین است. با توجه به حرام بودن خودكشی در اسالم این نرخ

.پایین توجیه می شود

كشورهایی با نرخ پایین خودكشی

منًابع-روزنامه مردم ساالری1 ( www.ettelaat.comروزنامه اطالعات ) - 2

fararu.com -30wwwشهید مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا، چاپ -4

تلخیص شده.75، ص 1376یازدهم، واحد مرکزی خبر، سیمای جمهوری اسالمی ایران ، -5

16/1/83 ریشهری، مهدی، مناظره در رابطه با مسائل ایدئولوژی، -6

85ص - ستوده، هدایتالله، مقدمهای بر آسیبشناسی اجتماعی، ص 7

163 و 16474- عدل الهی، شهیدمطهری، ص 9

، چاپ ششم، ص 1شهید دستغیب، گناهان کبیره، ج -10118