สารบญ

หนา คานา คานาผเขยน ภาคทฤษฎ

- ทฤษฎการเกดเพลงไหม 1 - การแบงประเภทของเพลง 5 - จตวทยาเมอเกดอคคภย 6 - การปองกนแหลงกาเนดของการตดไฟ 8 - วธการดบเพลงประเภทตาง ๆ 10 - เครองดบเพลงชนดตาง ๆ 12 - วธการใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล 17 ทใชในการดบเพลง - แผนการปองกนและระงบอคคภย 20 - การจดระบบปองกนและระงบอคคภย และการประยกตใชระบบ 35 และอปกรณทมอยในสถานประกอบการ

ภาคสนาม 43

บรรณานกรม

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

คานา การเกดเพลงไหมในสถานประกอบการ ยอมกอใหเกดความเสยหาย ตออาคารสถานท อปกรณการผลต วตถดบ สนคา บคลากร รวมถงภาพพจนของสถานประกอบการ ทาใหการผลตหยดชะงก สงผลกระทบตอเศรษฐกจของนายจางและภาพรวมของประเทศ การดาเนนการเพอการปองกนมใหเกดเพลงไหม หรอการจดการระงบเพลงในขนตน เพอปองกนไมใหเพลงไหมลกลามใหญโตนน เปน สงสาคญยง กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน จงไดจดทาหนงสอ "คมอการฝกอบรมการดบเพลงขนตน" เลมนขน เพอเปนแนวทางปฏบตการฝกอบรมการดบเพลงขนตน ซงนายจางเจาของสถานประกอบการทกแหงตองจดใหลกจางอยางนอยรอยละ 40 ของจานวนลกจางในแตละหนวยงานของสถาน-ประกอบการนน ผานการฝกอบรมหลกสตรน ทงนเพอเปนไปตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบการเพอความ ปลอดภยในการทางานสาหรบลกจาง ลงวนท 21 พฤศจกายน พ.ศ. 2534 จงหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมน ซงมเนอหารายละเอยดเกยวกบการดบเพลงขนตนจะเปนประโยชนตอนายจาง ลกจาง และผเกยวของนาไปใชปฏบตไดดตอไป

กองตรวจความปลอดภย

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

พฤศจกายน 2544

ภาคทฤษฎ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

1.

1.ทฤษฎการเกดเพลงไหม

การสนดาป หรอการเผาไหม (COMBUSTION) คอ ปฏกรยาเคม ทเกดจากการรวมตวของเชอเพลงกบออกซเจน ซงเปนผลใหเกดความรอนและแสงสวางกบสภาพการเปลยนแปลง ไฟจะเกดขนไดตองประกอบดวย องคประกอบ 3 อยาง หรอเรยกวา ทฤษฎสามเหลยมของไฟ คอ 1. เชอเพลง 2. ความรอน 3. ออกซเจน รปท 1 สามเหลยมของไฟ

2.

เมอเกดไฟขน และมการเกดไฟอยางตอเนอง ซงประกอบดวย องคประกอบ 4 อยาง เปนองคประกอบของการลกไหมอยางตอเนองมผลใหเกดเพลงไหม เรยก ทฤษฎปรามดของไฟ (Tetrahedron)

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

1. เชอเพลง 2. ความรอน 3. ออกซเจน 4. ปฏกรยาลกโซ รปท 2 องคประกอบของการเกดเพลงไหม 3. 1. เชอเพลง เชอเพลงททาใหเกดการลกไหมมาจากสารเคม ซงอาจแบงได 2 ประเภท คอ สารอนนทรยเคม และอนทรยเคม สารอนนทรยเคม เปนสารทเปนพวกแรธาต ทไมไดเกดจากสงมชวต และไมม สวนประกอบของคารบอน (C) เชน โปตสเซยมไนเตรท (KNO3) โซเดยม (Na) แอมโมเนยมไนเตรท (NH4 NO3) รวมทงกรดตางๆ เชน Sulfuric acid (H2SO4) Hydrochloric acid (HCI) และ Nitric acid (HNO3) เปนตน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

สารอนทรยเคม เปนสารทมาจากสงทมชวต มสวนประกอบของธาตคารบอน (C) อยเสมอ เปนสารเคมทไดมาจากรางกายมนษย สตว และพช เมอสงเหลานตายและทบถมกนนานนบพนลานป กจะกลายเปนนามน ถานหน กาซธรรมชาต สารอนทรยทเปนเชอเพลง ซงเปนสารไวไฟ หรอ สารระเบด ไดมาจากนามน ถานหน กาซธรรมชาต ผลตภณฑทไดมาจากอนทรยสารถกนาไปผลต สารเคมอนไดอกมากมาย เชน ผลตนามนเบนซน (Gasoline) นามนดเซล (Solar oil) นามนกาด (Kerosene) นามนหลอลน (Lubricant) ผลตภณฑพลาสตกตางๆ รวมทงเสนใยสงเคราะห ผลตยารกษาโรค เครอง-สาอาง ตวทาละลาย (Solvent) ยากาจดแมลง ศตรพช ปย และวตถระเบดตางๆ เปนตน 2. ความรอน เปนสงททาใหอณหภมของเชอเพลงสงขนถงจดตดไฟ (lgnition point) ทาใหองคประกอบของการเกดไฟ (ปฏกรยาการสนดาป) เกดขนอยางเหมาะสม ซงเชอเพลงแตละชนดยอมจะม จดตดไฟไมเหมอนกน เชน เชอเพลงเหลวอาจมจดตดไฟตากวาพวกเชอเพลงแขง ซงสามารถแยก คณสมบตของความรอนททาใหเชอเพลงถงจดตดไฟตางๆ ดงน - จดวาบไฟ (Flash Point) คอ จดทมปรมาณความรอนเพยงพอใหเชอเพลงเหลวหรอแขงใดๆ คายไอหรอกลายเปนไอ เขาผสมกบอากาศอยางไดสดสวนกจะลกไหมวาบขนชวขณะแลวกจะดบไป เพราะอตราการระเหยของสารเชอเพลงจากของแขงหรอของเหลวนอยเกนกวาทจะทาใหเกดเปลวไฟอยางตอเนอง - จดลกตดไฟ (Fire Point) คอ จดทมปรมาณความรอนเพยงพอใหเชอเพลงเหลวหรอแขงใด ๆ คายไอหรอกลายเปนไอ เขาผสมกบอากาศอยางไดสดสวน และเกดการลกไหมขนเมอมเปลวไฟหรอประกายไฟทเหมาะสม และเกดเปนการเผาไหมอยางตอเนอง โดยปกตแลวจดตดไฟของ สารเชอเพลงจะสงกวาจดวาบไฟมากหรอนอยขนกบคณสมบตของเชอเพลงชนดนนๆ - จดลกตดไฟไดเอง (Autoignition temperature หรอ AIT) คอ จดอณหภมททาใหสารเชอเพลงเกดการลกไหมขนไดเอง โดยไมตองอาศยการจดตดไฟจากแหลงภายนอก 4. ในการเกดเพลงไหมจะมปฏกรยาดดและคายความรอนเกดขน ดงน

- ปฏกรยาคายความรอน (Exothermic reaction) คอ การเกดปฏกรยาแลวได

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

พลงงานความรอนเกดขน เชน ปฏกรยาการสนดาป หรอปฏกรยาการลกไหม C + O2 CO2 + 94.5 Kcal/mol - ปฏกรยาดดความรอน (Endothermic reaction) คอ การเกดปฏกรยาแลวมการใชพลงงานความรอนไป ทาใหความรอนลดลงจงทาใหสามารถดบไฟได H2 O (l) + 10.5 kcal/mol H2 o (g)

3. ออกซเจน บรรยากาศทวๆ ไปมไนโตรเจน 79.04 % ออกซเจนผสมอย 20.93 % และคารบอนไดออกไซด 0.03 % โดยออกซเจนจะเปนตวทาใหเกดการเผาไหม การเผาไหมแตละครงตองการ ออกซเจน ประมาณ 16 % เทานน ถาออกซเจน ตากวา 16 % กจะไมชวยใหเกดการเผาไหมตอไป ไฟจงจะมอดดบลงได ดงนนจะเหนวาเชอเพลงทกชนดถกลอมรอบไปดวยออกซเจนอยางเพยงพอสาหรบการเผาไหม ยงมออกซเจนมากเชอเพลงกยงตดไฟไดดขน และเชอเพลงบางประเภทมออกซเจนในตว-เองอยางเพยงพอทจะทาใหตวเองลกไหมไดโดยไมตองอาศยออกซเจนทอยโดยรอบ 4. ปฏกรยาลกโซ คอ ปฏกรยาทเกดจากการลกตดไฟอยางตอเนอง ตราบเทาทยงมองคประกอบทง 3 อยาง หนนเนองกนอย ทาใหขนาดและความรนแรงของเพลงเพมขน เมอรวมกนในปรมาณและคณสมบตทเหมาะสมแลว จะทาใหเกดปฏกรยาลกตดไฟขนอยางตอเนอง แตถาขาดอยางใดอยางหนงแลว ปฏกรยาลกตดไฟจะไมเกดขน จากเหตผลนเอง ทาใหเกดการคดคนสารทใชในการกาจดองคประกอบของไฟตวใดตวหนง หรอหลายตวใหหมดไปเพอใหไฟดบ

2.การแบงประเภทของเพลง

5.

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ประเภทของเพลง แบงออกเปน 4 ประเภท ตามมาตรฐาน NFPA (National Fire Protection Association)

1. ประเภท A มสญลกษณเปนเครองหมาย ∆ ภายในมอกษร A โดยจะมสของพนเปนสเขยว ตวอกษรสดา คอ เพลงทเกดจากวตถไหมไฟโดยทวไป เชน ไม, กระดาษ, ถานหน เปนตน เชอเพลงททาใหเกดเพลงประเภทน เมอเผาไหมแลว จะมขเถาเหลออย

2. ประเภท B มสญลกษณเปนเครองหมาย ภายในมอกษร B โดยจะมสของพนเปนสแดง ตวอกษรสดา คอ เพลงทเกดจากสารเชอเพลงทเปนของเหลวและแกส 3. ประเภท C มสญลกษณเปนเครองหมาย ภายในมอกษร C โดยจะมสของพนเปนสฟา ตวอกษรสดา คอ เพลงทเกดจากอปกรณไฟฟา ทมกระแสไฟฟาไหลอย 4. ประเภท D มสญลกษณเปนเครองหมาย ภายในมอกษร D โดยจะมสของพนทเปนสเหลอง ตวอกษรสดา คอ เพลงทเกดจากโลหะตดไฟ เชน แมกนเซยม, ตตาเนยม, ลเทยม 6.

3.จตวทยาเมอเกดอคคภย มนษยเมอเผชญสถานการณคบขน เกดความตระหนก ความกลวตาย โดยสญชาต-ญาณแลวทกคนจะพยายามดนรน หรอใชวธหนใหเรวทสดเมอมภย ในขณะทหนทกคนจะตกอยในภาวะ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ตนตระหนก ทาใหมปฏกรยาหลายอยางทผดปรกตวสยได ซงมกเกดจาก - คาดคะเนไมได เดาไมถกวาเหตการณจะแปรเปลยนไปอยางไร

- เหตการณทปรากฏมการตอเนองกนนาน - ขาดโอกาสทจะตอบโตกบเหตการณทกาลงเปนอย - หลบเลยงหลกหนไมได จนตรอก - ขาดกาลงใจ ขวญเสย ขาดทพง ขาดความเชอมน

อคคภย เมอเกดขนแลวยอมสรางความเสยหายแกชวต รางกาย ทรพยสน ของผอยใน เหตการณไมมากกนอย เมอเกดเหตแตละครงจะพบวามบคคลหลายกลมอยในทเกดเหต คอ

1. ผเสยชวต หรอผบาดเจบ รวมถงบาดเจบทางกายและสภาพจตใจ 2. ผเขาชวยเหลอคนบาดเจบ ไดแก ผทมความร และไดรบการฝกฝนมาแลว 3. ผเขาชวยเหลอระงบภย ไดแก เจาหนาททไดรบการอบรมและฝกฝนการระงบภย

กลมบรรเทาสาธารณภย ตารวจดบเพลง องคกรตางๆ ทไดจดเตรยมบคลากรไวเสรมหรอชวยเหลอ

4. คนดทวไป หรอทชาวบานเรยกวา ไทยมง ในกลมนแบงเปน 2 พวก 4.1 ผอยากร อยากเหน 4.2 ผทรอโอกาสเพอประกอบมจฉาชพ

สงกระตนตางๆ ทมผลตอสภาวะจตใจของผอยในเหตการณ 1. อาการตนตระหนก/ตกใจ (Panic) ความมสตเทานนทจะควบคมอาการตระหนกไวได ตงแตเรมอาการตระหนกจนถงชวงเวลาทไดสต บางคนใชเวลาสนๆ กไดสต ในชวงเวลาทยงไมไดสตนน ถาเคยทาอะไร เคยฝกอะไรไวบางกจะทาไปตามนนไดบาง 2. แสง ส แสงของไฟ ความสวางของการลกไหม ยอมกระตนใหเกดความกลว ถาขาดแสง หรอเกดความมดไปจากปกต จะทาใหเกดความกลวไดเชนกน นอกจากนน สของควนไฟ สของการลกไหมกเปนตวกระตนอกทางหนงดวย 3. เสยง มสวนกระตนใหเกดความกลว เกดการตกใจ ทาใหอารมณเปลยนแปลงได เรงใหเกดความกลวขนได เ สยงแตกประทจากการลกไหม เสยงแตกหกของอปกรณ หรอในทางตรงกนขามในภาวะทขาดเสยงคอความเงยบสงด กทาใหเกดความกลวได 4. กลน เปนสงทกระตนอกอยางหนง อนไดแกกลนควนไหม กลนคาวเลอด กลนสาร-ระคายเคอง กลนจากการระเบด เปนตน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

7.

5. ควน (Smoke) คอสารผสมระหวางเขมา ขเถาและวสดตางๆ ทเกดมาจากกองเพลงรวมทงแกสและไอ มสตางๆ ตงแตสดา สเทา สขาวขนอมฟา ฯลฯ ทาใหทศนวสยในการมองเหนลดลงและมสารพษทเปนอนตรายตอรางกายลอยสะสมอยในควนดวย 6. อณหภมทเปลยนแปลง (ความรอน) การสมผสวตถทมอณหภมแตกตางกนมากๆ ยอมกระตนใหเกดความกลวไดมากนอยขนอยกบประสบการณของแตละคน 7. ขาว ขาวทเกดในภาวะตางๆ ทสอใหเหนถงความสบสนและไมแนนอน เปนอนตรายแกคนนนๆ หรอญาตพนอง พรรคพวก หรอขาวนากลวตางๆ ยอมกระตนอารมณใหเกดความกลวได สงทควรปฏบตและควรรบทราบ เมอเกดเพลงไหมคนทอยในเหตการณเหนควนฟงไปทวจะเกดอาการตระหนก (Panic) ขาดสต และพรอมทจะวงออกจากสถานทนนเพอเอาชวตรอด ผทมสตอยบางกรบเขาไปดบเพลงไหม แตถาใชเครองดบเพลงไมถกตอง หรอใชวสดอปกรณทไมเหมาะสมเขาดบเพลง จะทาใหไมสามารถดบเพลงได สงททาใหมการตอบสนองหรอรบรเหตการณไดอยางมประสทธภาพ ขนอยกบ 1. การเรยนร กรณเพลงไหมจะตองรถงสาเหต ลกษณะการลกไหม ปจจยสนบสนนการลกไหม อนตรายจากการลกไหม ระยะเวลาของการลกไหม ผลเสยทเกดขนทงในขณะเกด หลงเกดความเสยหายจากอคคภยทาใหมการเตรยมตว เตรยมการ เตรยมแผน ฝกคน สะสมอปกรณเพอตอสกบไฟไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงตองมการเตรยมการปองกน มใหเกดภยหรอบรรเทาความรนแรงอกทางหนงดวย 2. การเตอนภย ขาวสารตางๆ ทเกยวของกบภยนตรายตางๆ ถาหากไดรบทราบขาวหรอสญญาณเตอนภยอยางเหมาะสม มจงหวะและขนตอนทเหมาะสม การเตอนภยทชามาก กทาใหเกดอคคภยลกลามใหญโตและรนแรง 3. การวางแผนรบสถานการณ เปนสงสาคญในการรบอคคภย การวางแผนทดจะตองมรายละเอยดพอสมควร และตองมการซกซอม ตลอดจนมการฝกซอม แกไขหรอปรบปรงสงทไมด

4.การสอสารและการคมนาคม การสอสารและการใหขอมลทแมนยาถกตอง และรวดเรวเปนปจจยทสาคญในขณะเกดอคคภย

5. ผนา ถาผนามความสนใจดรบทราบและไดตระเตรยมการณ ยอมเหนชดวาจะสามารถรบกบสถานการณอคคภยไดด

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

6. ขวญและกาลงใจ การมอปกรณทด มผนาทด ผานการฝกฝนมาอยางด มระเบยบวนยเปนตน ถาขวญและกาลงใจเขมแขงแลวกจกรรมตางๆ ทยงยากลาบากเพยงใด กสามารถดาเนนใหลลวงจนเปนผลสาเรจจนได

8.

4.การปองกนแหลงกาเนดของการตดไฟ

การเกดเพลงไหมนนเกดขนเนองจากปฏกรยาระหวางความรอน เชอเพลง และออกซเจนในอากาศ เมอทราบวาอะไรบางทสามารถเปนแหลงใหเกดความรอนสงพอทจะตดไฟได จาเปนตอง ควบคมไมใหมองคประกอบอก 2 อยาง เขาไปอยรวมดวย แตถาควบคมไมไดทง 2 อยาง ซงปกตเราควบ-คมออกซเจนไมไดเพราะโดยปกตจะมออกซเจนผสมอยในอากาศโดยธรรมชาต เราจงตองดแลควบคมไมใหเชอเพลงเขาไปสมผสกบสงททาใหเกดความรอนสง ขอแนะนาสาหรบการดแลปองกนแหลงกาเนดของการตดไฟนน อาจทาไดโดยการลดความรอนและ/หรอการกาจดหรอปองกนไมใหมเชอเพลงไปสมผสความรอน ซงกลาวโดยสงเขปไดดงน 1 อปกรณไฟฟา ควรใชใหเหมาะสมกบงาน และควรมการตรวจสอบอปกรณไฟฟา เพอปองกนไฟฟาลดวงจร นอกจากนการทาความสะอาดอปกรณไฟฟาควรใชนายาเฉพาะและควรเปนชนดทไมไวไฟ 2 การลดความเสยดทาน อาจทาไดโดยการใชสารสาหรบหลอลนทไมไวไฟและเปนชนดทไดรบการแนะนาจากผสรางอปกรณหรอฝายวศวกรรมควรมการทาความสะอาดอปกรณเสมอๆ เพอไมใหเกดการสะสมของฝนซงอาจเปนเชอไฟ 3 วสดไวไฟชนดพเศษ ควรเกบรกษาใหถกตองซงควรเปนการเสนอแนะจากฝายวศวกรรมหรอผเชยวชาญ 4 การเชอมและการตดโลหะ ควรจดเปนบรเวณแยกตางหากจากงานอนๆ ควรอยในบรเวณทมการถายเทอากาศสะดวกและพนทจะตองเปนชนดทนไฟ แตถาหากจดใหอยแยกตางหากไมได กควรจดเตรยมบรเวณสาหรบการตดและการเชอมนน ตองคานงถงการใชพนททนไฟ การปองกนประกายไฟจากการเชอมหรอตดไมใหกระเดนไปในบรเวณอนๆ โดยเฉพาะตองไมมเชอเพลงอยในบรเวณใกลเคยง และควรจดหาอปกรณสาหรบดบเพลงไวในบรเวณนดวย 5 การใชเตาเผาแบบเปดหรอเปลวไฟทไมมสงปดคลม ตองมการปองกนการกระเดนของ ลกไฟ ตองไมเกบสารทเปนเชอเพลงไวในบรเวณทใกลเคยง ไมควรทงใหตดไฟโดยไมมการดแล รวมทงตองมการถายเทอากาศทเหมาะสม 6 การสบบหรและการจดไฟ ควรจดใหมบรเวณสบบหรสาหรบพนกงาน และจดปายแสดงบอกไวและตองเขมงวดใหพนกงานปฏบตตาม บรเวณทอนญาตใหสบบหรควรจดภาชนะ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

สาหรบใสขบหร ในบรเวณใดทหามการสบบหรควรหามจดไฟดวยและเตรยมการสาหรบปองกนการเกดอคคภย ทอาจเกดจากความประมาทเลนเลอ รวมทงประกาศหลกปฏบตในการใชบรเวณนเพอใหพนกงานเขาใจและใหความรวมมอปองกนอคคภย 9. 7 วตถทผวรอนจด เชน ปลองไฟ ทอไอนา ทอนารอน ไมควรตดตงผานสวนทเปนพนหรอเพดาน ควรจดใหผานผนงทนไฟหรอมการหมหอดวยสารหรอวตถทนไฟ รวมทงจดใหมการถายเทความรอนในบรเวณนนดวย สาหรบโลหะทถกทาใหรอนจด ควรบรรจในภาชนะหรอผานไปตามอปกรณ ทจดไวโดยเฉพาะ 8 ไฟฟาสถตย ประจไฟฟาสถตยสวนใหญเกดขนเนองจากการเสยดสของสารทไมเปนตวนา ซงเมอเกดการถายเทประจไฟฟากจะทาใหเกดประกายไฟ และถาประกายไฟสมผสกบเชอเพลง กอาจเกดการลกไหม การปองกนไมใหเกดไฟฟาสถตยเปนไปไมได วธแกไขทนยมใชโดยทวไปกคอ

ก. การตอสายดน (Grounding) ข. การตอกบวตถททาหนาทเปนตวรบประจได (Bonding) ค. รกษาระดบความชนสมพนธทระดบทเหมาะสม ง. การทาใหบรรยากาศรอบๆ เปนประจไฟฟา ซงจะทาหนาทเปนตวนาประจไฟฟา

ออกจากวตถทเกบประจไฟฟาสถตไวในตวมน แตวธนควรใชภายใตคาแนะนาของผเชยวชาญทางดานนเทานน เพราะมฉะนนกรรมวธในการทาใหเกดประจ

ไฟฟา อาจเปนตวกอใหเกดการลกไหมเสยเอง 9 เครองทาความรอน เชอเพลงทใชสาหรบเครองทาความรอนควรมจดตดไฟทอณหภมสง บรเวณทตดตงเครองควรมการระบายอากาศทด เพราะเชอเพลงถาเผาไหมไมสมบรณจะเกดกาซคารบอนโมนอกไซดซงเปนอนตรายตอคน ควรอยหางจากสารไวไฟในกรณทมเปลวไฟ ควรมฝาปดกน ททนไฟและไมตดไฟ มปลองสาหรบปลอยอากาศรอนหรอกาซทเกดจากการเผาไหม ขเถาทเกดขนจากการเผาไหมไมควรตกออกจนกวาไฟจะมอดหมดแลว เครองทาความรอนทหวหรอยายเปลยนทได ควรมทสาหรบหวหรอสาหรบการขนยายทเหมาะสม 10 การลกไหมดวยตนเอง เกดจากปฏกรยาการสนดาปของออกซเจนกบเชอเพลงจนกระทงตดไฟ และเกดการลกไหมขน สวนมากมกจะเกดขนในบรเวณทมอากาศพอทจะเกดการสนดาปได แตมการระบายอากาศไมเพยงพอ ซงจะทาใหเกดความรอนสง ดงนนในททเกบสารทอาจเกด

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

การสนดาปไดควรมการถายเทอากาศทเหมาะสมและปราศจากเชอเพลงทอาจเรงปฏกรยาการสนดาป การใชถงขยะชนดทมฝาปดมดชด สาหรบขยะทเปอนนามนหรอสจะชวยปองกนการลกไหมดวยตนเองได 10.

5.การดบเพลงประเภทตางๆ

หลกการดบเพลง สามารถทาได 4 วธ คอ 1. การกาจดเชอเพลง ทาไดโดยการ นาเชอเพลงออกไปจากบรเวณเกดอคคภย และสาหรบกรณขนถายเอาเชอเพลง

ออกไปไมได ควรใชวธนาสารอนๆ มาเคลอบผวของเชอเพลงเอาไว เชน การใชผงเคม โฟม นาละลายดวยผงซกฟอก ซงเมอฉดลงบนผววสดแลวจะปกคลมอยนานตราบเทาทนาหรอสารเคมอนๆ ทผสมในนายงไมสลายตว

2. การกาจดออกซเจน โดยการปดกนออกซเจนไมใหไปรวมตวกบไอของเชอเพลง เนองจากออกซเจนเปนองคประกอบหนงของไฟ วธการกาจดออกซเจนมหลายวธ เชน ฉดนาหรอสาร-ปกคลมอนๆ ไปคลมผวเชอเพลงหรอฉดแกสเฉอย เชน ไนโตรเจน หรอคารบอนไดออกไซดไปปกคลมบรเวณเพลงไหมทาใหจานวนออกซเจนในอากาศมปรมาณตาลง จนไมมการสนดาปอกตอไป โดยทวไปแลวเชอเพลงจะถกลอมดวยออกซเจนประมาณ 21 % ซงเกนพอสาหรบการเผาไหมเพราะไฟตองการเพยง 16 % แตถาหากเราสามารถทาใหออกซเจนลดจานวนลงไปไดกไมไดหมายความวาเราสามารถดบไฟไดเลยทเดยวหากออกซเจนนอยลง ไฟกอาจยงคงไหมแบบคได (ไมมเปลว) เชน ไฟไหมในตเกบของในลกษณะค เมอเปดฝาตออกไฟกจะลกทนท ทงนเพราะออกซเจนจากภายนอกเขาไปชวยในการเผาไหมอยางเพยงพอ

3. การลดอณหภม (ลดความรอน) เมอทาใหอณหภมของเชอเพลงตาลงไปกวา จดวาบไฟ แมจะมเชอเพลงและออกซเจนผสมกนอยกไมเกดการสนดาป เพลงกจะสงบลง วธการลดอณหภมหรอการลดความรอน เปนวธทใชกนแพรหลายซงจะใชนาทาการดบไฟ การดบโดยวธนจะทาใหเชอเพลงเยนตวลง เพอลดอตราการกลายเปนไอเพอปองกนการระเบด เนองจาก OVER PRESSURE หรอทาใหความรอนตาลง 4. การขดขวางปฏกรยาลกโซ การเผาไหมทเปนไปอยางตอเนอง รวดเรวและแรงขนเรอยๆ เกดขนเนองจากอนมลอสระทถกเหวยงออกไปแลวกลบเขาไปทฐานของไฟอยางรวดเรว ดงนน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

จงมการทดลองหาสารเคมทสามารถขดขวางการเกดปฏกรยาลกโซของไฟ ซงพบวาฮาลอน (HALON) เมอฉดใสไฟมนจะเขาไปแทนทอนมลอสระอยางรวดเรว แตตองระวงในการใชเพราะอาจจะทาใหขาดอากาศหายใจได เนองจากฮาลอน (HALON) หนกกวาอากาศ จงสามารถไลอากาศออกไป สารดง-กลาวไดแก ไฮโดรคารบอนประกอบกบฮาโลเจน (Halogented-Hydrocarbon) ซงสารฮาโลเจน ไดแก ไอโอดน โบรมน คลอรน และฟลออรน (เรยงตามลาดบความสามารถในการใชงาน) สารดบเพลงประเภทนมชอเรยกวา ฮาลอน (HALON) เชน HALON 1211 HALON 1301 แตปจจบนไดถกเลกผลตแลว โดยมสารชนดอนมาทดแทน เชน FM-200

11.

ฉะนน การดบไฟใหมประสทธภาพ จงควรทราบประเภทของไฟทเกดจากสารเชอเพลงตางๆ เพอทจะสามารถใชสารดบเพลงไดอยางถกตองและเพอความปลอดภยของผเขาไปดบไฟ การดบเพลงประเภท A โดยการลดปฏกรยาของการลกไหม และการทาใหเยนตวลงโดยการใชนาจากเครองปมนาทไหลตามทอ ผานหวฉด เชน พวกทอแหง (Dry Riser) และทอเปยก (Wet Riser) ระบบนาดบเพลงอตโนมต (Automatic Sprinkler System) แตถามปรมาณไฟเลกนอย (การลกไหมประมาณ 2-3 นาทแรก) กอาจใชเครองดบเพลงชนดถอหว นา เปนสารดบเพลงทเหมาะสาหรบเพลงประเภท A การดบเพลงประเภท B ใชวธกาจดออกซเจนใหมปรมาณไมเพยงพอตอการลกไหมสาหรบกรณเพลงทอยในภาชนะเปด โดยใชเครองดบเพลงแบบคารบอนไดออกไซดและนายาเหลวระเหยในการกาจดออกซเจนและควบคมไอของเชอเพลง โฟม (Foam) สามารถดบเพลงประเภท B ได แตประสทธภาพอาจดอยกวา โฟมใชควบคมบรเวณการคายไอของเชอเพลงใหนอยจนไมสามารถจะขบไอของเชอเพลงใหมาตดไฟไดและเปนการปดกนออกซเจนในอากาศดวย การดบเพลงประเภท C ถาหากสามารถตดกระแสไฟฟาออกไดกจะสามารถดบดวยวธการดบเพลงประเภท A แตถาไมสามารถตดกระแสไฟฟาได ควรใชเครองดบเพลงทดบไฟประเภท C กาซคารบอนไดออกไซค หรอฮาลอนซงเปนสารดบเพลงทเหมาะสมและไมเปนสอไฟฟาจะดบเพลงประเภท C ไดผลด การดบเพลงประเภท D ไมสามารถกาจดการทาปฏกรยาของเชอเพลงกบออกซเจนโดยใชเครองดบเพลงชนดคารบอนไดออกไซด เพราะทาใหเกดปฏกรยาลกไหมมากขน การใชทรายแหง (SiO2) เพอกลบผวของไฟทลกไหมเพราะทรายทหลอมเหลวละลายจะดดกลนความรอน ใหการลกไหมลดลงและยงปดกนออกซเจนในอากาศดวย สาหรบการใชผงแกรไฟตดบเพลง เปนการใชหลกการเชนเดยวกบวธของทรายแหง

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

และมผลเทากน การใชผงเกลอแกงซงไมทาปฏกรยากบเชอเพลงประเภทโลหะ และสามารถกนออกซเจนไมใหทาปฏกรยากบโลหะเชอเพลงไดอกดวย การใชกาซเฉอย เชน ฮเลยม อารกอน ไนโตรเจน กาซเฉอยจะไปทาปฏกรยากบโลหะท ลกไหม และควบคมไมใหเกดการลกไหมตอไป

6.เครองมอดบเพลงประเภทตางๆ

12.

1. เครองดบเพลงแบบมอถอ (Portable fire extinquisher)

1.1 ประเภทของเครองดบเพลงแบบมอถอ เครองดบเพลงแบบมอถอมอยหลายประเภท ขนอยกบความเหมาะสมของการใชงาน ไมวาจะเปนประเภทของเชอเพลงและสถานททจะฉดดบเพลงซงเครองดบเพลงทใชกนอยมดงตอไปน 1.1.1 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจนาสะสมแรงดน

ใชสาหรบดบเพลงประเภท A เทานน ขนาดทนยมใชกนทวไป คอ ขนาด 10 ลตร

ตวถงทาดวยแสตนเลส เพอปองกนการเกดสนม ภายในถงบรรจกาซไนโตรเจน หรอกาซารบอนไดออกไซด เพอใหมความดนสะสม 100 PSI

1.1.2 เครองดบเพลงชนดมอถอชนดบรรจกาซคารบอนไดออกไซด เหมาะสาหรบดบเพลงประเภท B และ C ภายในบรรจกาซใหมความดน

1,200 PSI ดงนนถงตองเปนถงไรตะเขบเทานนและทาการตรวจสอบสภาพทกๆ 6 เดอน โดยวธชงนาหนกแลวบนทกขอมลเกบไว หากนาหนกสญหายไปเกนกวา 10 % ควรทาการเตมกาซใหม 1.1.3 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจนายาเหลวระเหย

นยมใชในบรเวณทมอปกรณไฟฟา อเลคทรอนคส และในบรเวณทตองการความ สะอาด 1.1.4 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจผงเคมแหง

สาหรบฉดดบเพลงประเภท A B และ C ภายในบรรจผงเคมแหง และกาซ ไนโตรเจน ควรมการตรวจสอบสภาพทก ๆ 6 เดอน เชน การจบตวของผงเคม การรวไหลของแกส

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

คนบบ การอดตนของปลายหวฉด การผกรอนของถง 1.2 ขนาดและการตดตงเครองดบเพลงชนด A

การตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอ ใหตดตงชนดของเครอง (1 เอ – 40 เอ) ตามพนทกาหนดในตาราง แตหากใชชนดทตากวาความสามารถในการดบเพลงตามพนททกาหนด ใหเพมจานวนเครองดบเพลงชนดนนใหไดสดสวนกบพนททกาหนด ในการคานวณใชเครองดบเพลงตามสดสวนพนทของสถานทกาหนด หากมเศษของการคานวณพนทเหลอ ใหนบเปนพนทเตมสวน ทตองเพมจานวนเครองดบเพลงขนอก หนงเครอง ในกรณท สถานทมพนทเกนกวาทกาหนดไวในตาราง จะตองเพมเครองดบเพลง โดยคานวณตามสดสวนของพนทตามทกาหนดไวในตาราง 13.

ชนดของเครอง ดบเครอง

บรเวณทสถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอคคภย (ตารางเมตร)

อยางเบา อยางปานกลาง อยางรายแรง 1 เอ 2 เอ 3 เอ 4 เอ 5 เอ 10 เอ 20 เอ 40 เอ

200 560 840

1,050 1,050 1,050 1,050 1,050

ไมอนญาตใหใช 200 420 560 840

1,050 1,050 1,050

ไมอนญาตใหใช ไมอนญาตใหใช

200 370 560 840 840

1,050

หมายเหต 1. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดจาการอคคภยอยางเบา หมายความวาสถานททอาจเกดเหตเพลงไหมไดโดยเพลงนนเกดจากวตถ หรอของเหลวทมอยหรอใชในบรเวณนน ซงไหมไฟอยางชา หรอมควนนอย หรอไมระเบด 2. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดจากอคคภยอยางปานกลาง หมายความวา สถานททอาจเกดเพลงไหมไดโดยเพลงนนเกดจากวตถ หรอของเหลวทมอย หรอใชบรเวณนน ซงไหมไฟอยางปานกลางหรอมควนปานกลางหรอไมมากแตไมเปนพษ หรอไมระเบด

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

3. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดจากอคคภยอยางรายแรง หมายความวา สถานททอาจเกดเพลงไหมไดโดยเพลงนนเกดจากวตถหรอของเหลวทมอยหรอใชในบรเวณนน ซงไหมไฟไดอยาง รวดเรวหรอมควนเปนพษ หรอระเบดได

1.3 ขนาดและการตดตงเครองดบเพลงชนด B เครองดบเพลงแบบมอถอชนดทใชดบเพลง ประเภท B ในสถานทตามสภาพเสยงตอการเกดอคคภยตามทกาหนดในตารางดงตอไปน

สถานทซงมสภาพเสยง ตอการเกดอคคภย

ชนดของเครองดบเพลง ระยะหางจากวสดทกอให เกดเพลงประเภท บ

อยางเบา 5 บ 9 เมตร 10 บ 15 เมตร

อยางปานกลาง 10 บ 9 เมตร 20 บ 15 เมตร

อยางรายแรง 20 บ 9 เมตร 40 บ 15 เมตร

14.

1.4 วธใชเครองดบเพลง

1. ดงสลกออกจากคนบบ 2. จบปลายสายพรอมบบทคนบบ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

พยายามเขาใกล 2 – 4 เมตร เหนอลมพรอมฉดสารทบรรจตามคณลกษณะของเครองดบเพลง เชน บรรจนาใหฉดทฐานของเพลง บรรจผงเคมแหงใหฉดปกคลม 2. ระบบนาดบเพลง

2.1 ปมนาดบเพลง (Fire pump) ในโรงงานอตสาหกรรมหรอสถานประกอบการตางๆ มความจาเปนอยางยงทจะตองม ปมนาดบเพลงไวสาหรบปมนาจากนาสารองทมอย เพอควบคมและดบเพลงทเกดขนมใหขยายลกลาม ซงอาจเปนปมนาดบเพลงทใชเครองยนตดเซลเปนตนกาลงจะทาใหใชงานไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะเมอระบบไฟฟาถกตดลง ปมนาดบเพลงตามมาตรฐาน UL จะมอยหลายขนาด เชน 500, 700 และ 1,200 GPM ความดนใชงาน 100 – 120 PSI การใชงานควรกาหนดตารางเวลาการบารงรกษา และกาหนดผทรบผดชอบในการตรวจสอบอยางเครงครด เชน ปรมาณนามนเชอเพลง

หากระบบดบเพลงตอวงจรโดยอตโนมต จะตองตรวจสอบวาหากความดนในเสนทอ ลดลงตามทกาหนด เชน 50 PSI แลวปมจะทางานไดเองโดยอตโนมตหรอไม

2.2 ปรมาณนาสารอง ควรตองเตรยมนาสารองในการควบคมและดบเพลงทเกดขนอยางนอยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง “ การปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบการ เพอความปลอดภยของลกจาง” กาหนดใหนายจางจดเตรยมนาสารองไวใชในการดบเพลง ในกรณทไมมทอจายนาดบเพลงของ ทางราชการในบรเวณทสถานประกอบการตงอยหรอมแตปรมาณนาไมเพยงพอ โดยนายจางตองจดเตรยมนาสารองใหเปนไปตามกฎหมายเปนอยางนอย

เนอท

ปรมาณนาสารอง

15.

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ไมเกน 250 ตารางเมตร เกน 250 ตารางเมตรแตไมเกน 500 ตาราง

เมตร เกน 500 ตารางเมตรแตไมเกน 1000

ตารางเมตร เกน 1000 ตารางเมตร

9000 ลตร 15000 ลตร

27000 ลตร 36000 ลตร

16.

2.3 สายฉดนาดบเพลง 2.3.1 สายฉดนาดบเพลงภายในอาคาร สายฉดนาดบเพลงสาหรบผดแลอาคารทวไป หรอผทมไดฝกการใชสายนาดบเพลง สามารถใชสายสบชนดนได ซงมใชกนอย 2 แบบ - แบบสายออนพบแขวนอยภายในต (Hose rack) มขนาดเสนผาศนยกลาง 1 ½ และ 2 ½ นว ทาดวยผาใบและเสนใยสงเคราะห มความยาวมาตรฐาน 20 และ 30 เมตร การใชงานมขอจากดทจะตองลากสายออกใหสดกอนนาถงจะไหลออกมาได ฉะนนจงไมเหมาะกบบรเวณทแคบ และมกมรอยรวฉกขาดตามรอยพบ การตดตงสายฉดนาแบบนควรจะตดตงเฉพาะขนาดเสนผาศนยกลาง 1 ½ นว เทานน แตจะมหวจายนาขนาด 2 ½ นว ไวสาหรบพนกงานดบเพลง หรอหนวยบรรเทาสาธารณภยนาสายมาชวยเหลอได - แบบสายแขงมวนเปนขด (Hose reel) เปนสายทมอตราการไหลของนา 50 GPM ทแรงดน 5 บาร โดยมขอดทผใชสามารถลากสายออกจากทเกบทาการดบเพลงตามความยาวทตองการใช โดยมตองลากสายจนสดความยาว เหมาะสาหรบในอาคาร โรงงานแคบๆ และอาคารสานกงาน การใชงานบารงรกษางาย แตมราคาแพง

2.3.2 สายฉดนาดบเพลงภายนอกอาคาร สายฉดนาดบเพลงภายนอกอาคารทมมาตอกบ ทอจายนา (Hydrant) แบบสวมเรวใชในการตอสกบไฟทลกลามขนรนแรง ไดอยางมประสทธภาพ โดยมขนาด 2 ½ และ 1 ½ มความยาว 20 และ 30 เมตร

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

2.4 หวฉดนาดบเพลง โดยทวไปม 2 แบบ คอ

2.4.1 ชนดฉดนาเปนลาตรง (Strength line) เปนหวฉดทปรบไมได นาทออกมาจะเปนลา ซงมใชกนอยทวไปโดยตารวจดบเพลงและบรรเทาสาธารณภย เหมาะสาหรบฉดนาดบเพลงในระยะไกลๆ เพอทาใหระยะทางเปนตวทาใหมานนากระจายอาจใชแรงดนของนาเปนตวทาลายโครงสรางอาคาร และหลอเยนโดยททมดบเพลงไมตองเขาใกลเพลงมาก แตไมเหมาะสาหรบพนทแคบๆ เชน ในอาคารโรงงานแคบๆ และจะทาใหเชอเพลงทเปนของเหลว เชน นามน สารละลายตางๆ กระจายเปนวงกวางทาใหเกดเพลงลกลาม 2.4.2 ชนดฉดนาเปนฝอย (Fog) เปนหวฉดนาทสามารถปรบนาใหเปนลาหรอเปนฝอย โดยมรศมตงแต 0-120 องศา เพอใชในการหลอเยนหรอนาทมดบเพลงเขาไปโดยอาศยฉากนา เปนตวไลไอของสารใหเจอจาง และกนรงสความรอน เปลวไฟ เพอเขาปดวาวลดบเพลงไดอยางมประสทธภาพซงหวฉดนานเปนทนยมใชกนอยางมาก

17.

7. วธการใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทใชในการดบเพลง ในการเขาดบเพลงหรอผจญเพลง นอกจากอปกรณทใชสาหรบดบเพลง เชน เครองดบเพลงชนดตางๆ สายสงนาดบเพลง หวฉดนา และอนๆ ผทเขาทาการดบเพลง หรอผจญเพลงตองสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล ทสามารถปองกนอนตรายทจะไดรบ ผทเขาทาการดบเพลง หรอผจญเพลง จะตองแนใจวา อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทใชอยในสภาพทด หวหนาทมดบเพลงจะตองจดใหมการตรวจอปกรณเปนประจา และถามอปกรณใดชารดเสยหายจะตองซอมหรอเปลยนใหม อปกรณทจาเปนไดแก 1. หมวกดบเพลง เปนอปกรณปองกนศรษะในขณะเขาดบเพลง ตองมคณภาพ อยางนอยตามมาตรฐาน มอก. 368 (Safety Hat type D) มสสดใส และ/หรอจะตองตดแถบสะทอน-แสงทดานนอกสาหรบอปกรณปองกนศรษะทมสมดทบทมอยเดม อปกรณปองกนศรษะตองแขงแรง ทนตอการกระแทกของเศษวสดได และตองมกระบงหนาเพอปองกนความรอนและอนตรายตออวยวะบรเวณ ใบหนา ตวหมวกสวนใหญทาดวยไฟเบอรกลาส มนาหนกเบา เมอเทยบกบหมวกททาดวยเหลก การเกบและบารงรกษา ควรทาความสะอาดทงบรเวณภายนอกและภายใน สายรดควรตรวจดวายงใชงานไดดอยหรอไม กระบงหนาตองไมแตกหรอราว และควรถอดกระบงหนาออกจากหมวกทกครง เพราะอาจทาใหเกดการขดขด ขนมว หรอแตกราวไดในกรณเกบหมวกทบกน 2. แวนตา ในขณะปฏบตงานบางสถานท กรณทหมวกทใชสวมใสไมมกระบงหนา การเขาดบเพลงหรอผจญเพลง มโอกาสทจะไดรบอนตรายบรเวณดวงตา จะตองสวมใสอปกรณปองกน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ดวงตา หรอใชในกรณปองกนฝนละออง ตวแวนตาและเลนสอาจทาดวยพลาสตกชนดใสอยางหนา มสายรดเพอกนการหลน ลกษณะการใชงาน ใชสวมใสบรเวณตาทงสองขาง เพอปองกนสะเกดวสดหรอฝนละอองตางๆ หรอควนไฟ และปองกนมใหดวงตาไดรบอนตราย การเกบและบารงรกษา ควรทาความสะอาดและเชดกระจกเลนสใหใสสะอาดและควรมวสดหอหมแวนเฉพาะอนมใหเกบรวมไวดวยกนเพราะอาจทาใหวสดแตกหรอเกดราวได 3. เสอคลมดบเพลง ใชสาหรบใสคลมทบเครองแตงกายหรอเครองแบบทใชอยตามปกต มสทมองเหนไดชดเจนหรอมแถบสสะทอนแสงตดอยทแขน ลาตวเสอคลม เนอผาอาจเปนผาใบหรอผาโทเรทมคณสมบตปองกนความรอน ดานในซบดวยผาอกชนหนง ความยาวของตวเสอคลมเขา กระดมเสอเปนชนดขอสบหรอกระดมกด ดานในตดแถบตนตะขาบ แขนยาวถงขอมอ ประโยชนของเสอคลมดบเพลง เพอปองกนความรอนและเปลวไฟ และเพอใหทราบวาบคคลทใสเสอนมหนาทในการดบเพลงและผจญเพลง

18. ลกษณะการใชงาน ใชสวมใสเพอปองกนเปลวไฟทจะมากระทบ แขน ขา หรอลาตว หรอปองกนความรอนและเหนเดนชดจากแถบสะทอนแสงขณะเขาไปในทเกดเหตหรอขณะผจญเพลง การเกบและบารงรกษา เมอใชเสรจแลวควรสงซกและทาความสะอาด หรอนาไปผงแดดทนทแลวพบเกบหรอแขวนไวในทอากาศถายเทไดหรอทโลงแจง ไมควรเกบไวในทอบชนเพราะอาจทาใหเสอสกปรกหรอเปนราได 4. ถงมอ เปนชนดผาขนสตวอยางหนาหรอเปนถงมอหนงอยางบาง ตองสวมใสนวมอทง 5 นว ทนความรอนได และสามารถปองกนการถกบาดจากของมคม เพอการหยบจบอปกรณ และสงตางๆ ในทเกดเหตซงอาจมความรอนหลงเหลออย การเกบและบารงรกษา เมอใชเสรจแลวควรนามาผงแดดหากมสงสกปรกตดอยใหซกทาความสะอาดกอนเกบ 5. รองเทาดบเพลง เปนชนดบตยาง พนรองเทามแผนเหลก เปนเหลกสปรง หวรองเทาหมดวยเหลกเชนเดยวกน มลกษณะอยางนอยตามมาตรฐาน มอก. ท 523 ใชใสเมอเขาผจญเพลง เพราะในทเกดเหตอาจมเศษวสดแหลมคม ลกษณะการใชงาน ใชสวมใสไวทเทาใหคลมเทาจนถงนอง รองเทาไมควรเลกหรอใหญเกนไป เพราะจะทาใหผปฏบตงานไมคลองตว ขณะเขาผจญเพลง การเกบและบารงรกษา ควรทาความสะอาดเสยกอน และควรเกบรองเทาไวในทโลง เพอปองกนการอบชน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

6. หนากากหายใจแบบถงอดอากาศ (Self Contained Breathing Apparatus : SCBA) ใชสาหรบทมคนหาหรอผมหนาทเขาคนหาผทตดหรอตกคางอยในทเกดเหตหรอผจญเพลง เนองจากบรเวณดงกลาวอาจมปรมาณออกซเจนในอากาศตากวา 16 %ซงเปนอนตรายถงขนเสยชวตได อปกรณชดนประกอบดวย หนากากคลมหนา ทออากาศ อปกรณถายทอดเสยง ถงอากาศ ตวปรบอากาศทไดมาตรฐานมการตรวจสอบสภาพและฝกซอมการใชงานอยางสมาเสมอ ระยะเวลาของการใชงาน ขนอยกบปรมาณความจของถงอากาศหรอทออากาศทเราสะพายอยดานหลง

การตรวจสอบสภาพ SCBA ควรปฏบตดงน - HIGH PRESSURE TEST โดยการเปด Valve อากาศท

Cylinder ชาๆ ดความดนท Pressure Gauge วามอยเทาไร - LOW PRESSURE TEST โดยการเปดวาลวอากาศท Cylinder

ชาๆ และสวมหนากากใหแนนแลวหายใจ หลงจากนนปดวาลวแลวหายใจตามธรรมดาเมออากาศภายในหนากากหมด จะเกดเปนสญญากาศขน หนากากจะยบตดหนาเราเมอเราสดหายใจแรงๆ แสดงวาหนากากนนกนรว (Seal) ไดด

19. - การตรวจสอบสญญาณเตอน ซงจะเตอนใหผทสวมใส SCBA ทราบวาปรมาณอากาศในถงใกลจะหมด เปนการเตรยมออกจากบรเวณนนไดทนเวลากอนทอากาศในถงจะหมด ลกษณะการใชงาน หนากากเปนแบบชนดเตมหนาใสคลมทงศรษะ ใหบรเวณทเปนแวน-ตาและทถายทอดเสยงสญญานอยดานหนา แผนรองหลงสะพายไวดานหลง มไวสาหรบเปนตวยดถงอากาศใหตดอยกบตวผใชงาน คาดเขมขดทตดอยกบแผนรองหลงไวทบรเวณเอว รดใหกระชบ อยาใหแนน หรอหลวมเกนไปเพราะจะทาใหไมสะดวกแกผปฏบตงาน การเกบและบารงรกษา เมอใชแลวควรทาความสะอาดหนากากหายใจชนดคลมหนา ทงดานในและดานนอก โดยเฉพาะทใชสาหรบหายใจตองทาความสะอาดเปนพเศษและควรเกบไวในสถานทโลงแจงมอากาศถายเทไดสะดวกหรอเกบไวเปนชดเดยวกบถงอดอากาศ สาหรบถงอดอากาศควรตรวจวายงมอากาศบรรจสารองไวเพยงพอหรอไม หากพบวาแรงดนอากาศภายในทอเหลอนอยเกนไปควรอดอากาศใหพรอมใชงานตอไป

การคานวณหาระยะเวลาการใช SCBA การใช SCBA ทกครงเราจะตองทราบวาอากาศทบรรจอยใน Cylinder นนจะมระยะเวลาการใชงานไดนานเทาไร มหลกการคานวณดงน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

CYLINDER ทบรรจอากาศมหลายขนาดแตกตางกนไป แตทเหมอนกนคอบอกไดวาสามารถบรรจนาไดกลตร และอดความดนไดกบาร สงทเราควรจะทราบคอจะตองรวา Cylinder นนบรรจลตรของอากาศไดเทาไร

ตวอยาง CYLINDER มความจลตรนา 6 ลตร และอดความดนสงสด 207 บาร การคานวณ ความจลตรนา = 6 ลตร อดความดนสงสด = 207 บาร ดงนนจานวนลตรของอากาศ = 207 x 6 ลตร = 1242 ลตร เราทราบแลววา CYLINDER ลกนบรรจอากาศไดเทากบ 1242 จะหาวา

ใชไดนานเทาไรโดยเอาจานวนอากาศทเราหายใจในหนงนาทตามคามาตรฐานทเราตองการนามาใช เชน การเดนดวยความเรว 5 ไมล ตอชวโมงจะใชอากาศ 60 ลตรตอนาทนน ไปหารจานวนลตรของอากาศ

เพราะฉะนนตวอยางนจะใชไดนาน 20.7 นาท ( 1242/60 = 20.7 นาท )

20.

8. แผนการปองกนและระงบอคคภย วตถประสงค

1. เพอเปนการปองกนการสญเสยทงชวตและทรพยสนจากอคคภย 2. เพอสรางความมนใจในเรองความปลอดภยตอพนกงานกรณเกดเหตเพลงไหม 3. เพอลดอตราการเสยงตอการเกดเหตอคคภย 4. เพอสรางทศนคตทดตอพนกงานในสถานประกอบการ แผนปองกนและระงบอคคภย ควรประกอบดวยแผนทใชดาเนนการในภาวะตางกน ดงน 1. แผนกอนเกดเหตเพลงไหม ประกอบดวย

- แผนการรณรงคปองกนอคคภย กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

- แผนการอบรม - แผนการตรวจตรา 2. แผนขณะเกดเหตเพลงไหม ประกอบดวย

- แผนการดบเพลง - แผนอพยพหนไฟ - แผนบรรเทาทกข 3. แผนหลงเหตเพลงไหม ประกอบดวย - แผนบรรเทาทกข - แผนปฏรปฟนฟ

1. แผนกอนเกดเหตเพลงไหม 1.1 แผนการรณรงคปองกนอคคภย

แผนการรณรงคปองกนอคคภย เปนแผนเพอปองกนการเกดอคคภยในสถานประกอบการ โดยเปนการสรางความสนใจ และสงเสรมในเรองการปองกนอคคภยใหเกดขนในทกระดบของพนกงาน ในแผนการรณรงคปองกนอคคภยควรกาหนดผรบผดชอบ ระยะเวลาดาเนนการ และงบประมาณใหชดเจน ตวอยางหวขอทจะทาการรณรงคปองกนอคคภย เชน

- 5 ส. - การลดการสบบหร - การจดนทรรศการ - จดทาโปสเตอร

21. - การใชสอตาง ๆ 1.2 แผนการอบรม

เปนการอบรมใหความรกบพนกงานทงในเชงปองกนและการปฏบตเมอเกดเหต ซงการเกดอคคภยภายในสถานประกอบการ ยอมนามาซงความสญเสยตอธรกจการคาทงทางตรงและทางออมไมวาจะเปนทรพยสนเสยหาย การผลต การบรการหยดชะงก เสยโอกาสการขาย หรออาจถงขนมผทไดรบบาดเจบหรอเสยชวต ดงนนในการปองกนและลดความเสยงดานการเกดอคคภย จงจาเปนตองจดใหมแผนการอบรม โดยกาหนดผรบผดชอบ ระยะเวลาดาเนนการ และงบประมาณใหชดเจน ตวอยางของหลกสตรทตองจดทาในแผนการอบรม

- การจดฝกอบรมการดบเพลงขนตนใหกบพนกงาน - การฝกซอมดบเพลงและฝกซอมหนไฟ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ตวอยางของหลกสตรทควรจดทาในแผนการอบรม - การปฐมพยาบาล - การใชเครองชวยหายใจ

1.3 แผนการตรวจตรา เปนแผนการสารวจความเสยงและตรวจตรา เพอเฝาระวงปองกนและขจดตนเหตของ การเกดเพลงไหม กอนจดทาแผนควรมขอมลตางๆ ดงตอไปน เชอเพลง สารเคม สารไวไฟ ระบบไฟฟาจดทมโอกาสเสยงตอการเกดเพลงไหม และตองมการบนทกขอมลเกยวกบ คณสมบต ลกษณะการลกไหม ปรมาณของสารอนตรายทมอยสงสด ชนดของสารดบเพลงและปรมาณทตองใช เพอประกอบการวางแผน การตรวจตรา ควรมการกาหนดบคคล พนททรบผดชอบ หวขอและจดทตองตรวจ ระยะเวลา ความถ ผตรวจสอบรายงาน การสงรายงานผล การแจงขอบกพรองในการตรวจตราทชดเจน ตวอยางของหวขอทควรตรวจตรา เชน

- จดทเสยงตอการเกดเหตเพลงไหม - การใช และการเกบวตถไวไฟ - ของเสยตดไฟงาย - เชอเพลง - แหลงความรอนตาง ๆ - อปกรณดบเพลง - ทางหนไฟ

22.

ตงอยางแผนผงการตรวจตรา

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ตรวจสถานทตามทกาหนด

สงแบบรายงานทฝาย…….

ฝาย…….ตรวจสอบแบบรายงานและสรปผล

กอนเขาทางาน 10 นาท

ไมมขอบกพรอง

รายงานผล

หวหนาฝายทเกยวของ สงการ

ผอ

.แผนฯ

เกบรวบรวมเอกสาร โดยฝาย……..

พนกงานทรบผดชอบ ปรบปรงแกไข

มขอบกพรอง สงแกไข

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

แผนการดบเพลงและว

แผนการดบเพตวอยางลาดบขนตอนการปฏบตเมอพ

เจาหนาทความปลอดภยใน

การทางาน (จป.)

ผอานวยการ ดบเพลงหรอ

ผจดการโรงงาน

ถาดบได หวหนาหนวย รายงาน ใหรายงาน

ผบงคบบญชา ตามลาดบขน

หวหนาแผนก รายงาน

แจง

แจงเพหร

และเข

พนกงานทพบ เหตเพลงไหม

ผจดการฝาย

อนรวมงาน อหวาดบเพลงทนท

หนา

ถาดบไมได - ใชแ เหต- แจง- แจง ปลอ (จป

ธการดบเพลง ลง นกงานพบเหตเพลงไหม

กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ผอานวยการดบเพลง หรอผจดการโรงงาน

ตดสนใจแจงหนวยงานดบเพลงจากภายนอก หรอใชแผนปฏบตการ เมอเกดเหตขนรนแรง (ถาม)

ผนปฏบตการระงบ เพลงไหมขนตน ประชาสมพนธ เจาหนาทความ- ดภยในการทางาน

.)

ถาดบไมได รายงาน

กองตรวจความปลอดภย

ตวอยาง

การกาหนดตวบคคลและหนาทเพอระงบเหตเพลงไหมขนตน ฝาย/แผนก……………………………………. หวหนาชดดบเพลงขนตน

ชอ…………………………………………. บรเวณ………………………………………… ชด……………………………………………..

พนกงานทปฏบตงานอน ในขณะเกดเพลงไหม

พนกงานผจญเพลง

ผรบผดชอบ 1. ชอ………………………………………………. ผรบผดชอบ 1. ชอ………………………………………… 2. ชอ……………………………………………… 2.. ชอ……………………………………….. 3. ชอ……………………………………………… 3. ชอ………………………………………... หนาท 1. ………………………………………………………… หนาท 1. ………...………………………………………… 2. ….…………………………………………………….. 2. .…………………………………………………. 3. ………………………………………………………… 3. ………...………………………………………... หมายเหต 1. พนกงานทปฏบตงานอนในขณะเกดเพลงไหม หมายถง ผควบคมเครองจกร ผควบคมไฟฟา ซงจะตองกาหนดตามสถานประกอบการ 2. หนาทใหระบตามทกาหนดใหปฏบตงานในขณะเกดเพลงไหม เชน ปฏบตงานควบคมเครองจกร ควบคมไฟฟา

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ตวอยาง โครงสรางหนวยงานปองกนระงบอคคภยเมอเกดเหตเพลงไหมขนรนแรง

ฝายไฟฟาชอ...................

พนกงานควบคมเครอง

ชอ..........................

หนวยดบเพลงชอ.......................

ฝายปฏบตการชอ...........................

หนวยจดหาและสนบสนนการดบเพลงชอ............................

ชวยชวตชอ.........................ชอ..........................

ยานพาหนะชอ.........................ชอ.........................

พยาบาลชอ..........................ชอ..........................

ศนยรวมขาวและสอสารชอ...................................ชอ...................................

หนวยสนบสนนชอ...........................

หนวยยามรกษาการณชอ..............................

ฝายสอสารและประสานงานชอ.................................

ฝายเคลอนยายภายใน-ภายนอกชอ..........................................

หนวยเดนเครองสบนาฉกเฉน

ชอ.......................

หนวยดบเพลงจากพนทอน

ชอ.............................

ฝายสงเสรมปฏบตการชอ.............................................

ผอานวยการดบเพลงชอ....................................................

หมายเหต 1. การปฏบตตามแผนปฏบตการเตมรปแบบนจะใชเมอเกดเพลงไหมอยางรนแรง 2. การเกดเพลงไหมภายในพนทตาง ๆ เพยงเลกนอย ใหหวหนาแผนกดาเนนการสงการดบเพลงตามแผนการปฏบตการเมอเกดเพลงไหมขนตน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

และโทรศพทแจงศนยรวมขาวและสอสาร หรอ ผอานวยการดบเพลง หรอเจาหนาทความปลอดภย

หนาทของผปฏบตงานตามโครงสราง

ผปฏบตงาน หนาทรบผดชอบ ผอานวยการดบเพลง ฝายไฟฟา ฝายปฏบตการ

ใหปฏบตดงน 1. รบฟงรายงานตาง ๆ เพอสงการการใชแผนตาง ๆ 2. ขอความชวยเหลอจากหนวยงานทเกยวของ 3. รายงานผลการเกดเพลงไหมตอผบงคบบญชาระดบสงขนไป 4. ใหขาวแกสอมวลชน ใหปฏบตดงน 1. เมอเกดเพลงไหมใหรบเขาไปทเกดเหต เพอรบคาสงตดไฟ จากฝายปฏบตการ 2. รบคาสงจากผอานวยการดบเพลง หวหนาฝายปฏบตการใหถอปฏบตดงน 1. เมอเกดเพลงไหมในพนทใหหวหนาฝายปฏบตการแยก ชดปฏบตการออกเปน 2 ชด คอ ชดควบคมเครองจกร และชดดบเพลง 1.1 ชดควบคมเครองจกร เมอเกดเพลงไหมในพนทใด ใหชดควบคมเครองจกร ทาการควบคมเครองจกรใหทางานตอไปจนกวาจะไดรบ คาสงใหหยดเครองจากหวหนาฝายปฏบตการกรณทไม สามารถเดนเครอง หรอไดรบคาสงใหหยดเครอง ใหชด ควบคมเครองจกรไปชวยทาการดบเพลง 1.2 ชดดบเพลง เมอเกดเพลงไหมในพนทตวเองไมวามากหรอนอย ชดปฏบตการชดนจะแยกตวออกจากการควบคมเครองจกร ออกทาการดบเพลงโดยทนททเกดเพลงไหม โดยไมตอง หยดเครองและใหปฏบตการภายใตคาสงของหวหนาฝาย ปฏบตการในพนท ในการปฏบตการหากจาเปน ตองขอ ความชวยเหลอจากหนวยอนใหหวหนาฝายปฏบตการ สงดาเนนการ

26.

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ผปฏบตงาน หนาทรบผดชอบ ฝายสอสารและประสานงาน หนวยจดหาและสนบสนนในการดบเพลง - ผประสานงาน - ยามรกษาการณ ฝายเคลอนยายภายในภายนอก

2. ทนทททราบเหตเพลงไหมในพนทของตวเอง ใหแจงขาว โทรศพทถงเจาหนาทความปลอดภย ถงผอานวยการ ดบเพลง และโทรศพทแจงศนยรวมขาว ใหปฏบตดงน 1. คอยชวยเหลอประสานงานระหวางบคคลทเกยวของ 2. รบคาสงจากผอานวยการดบเพลง และตดตอผานศนย รวมขาว 3. สงการแทนผอานวยการดบเพลง ถาไดรบมอบหมาย ใหเจาหนาทความปลอดภยคอยชวยเหลอดงน 1. คอยชวยเหลอประสานงานระหวางผอานวยการดบเพลง ยามรกษาการณ และผเกยวของ 2. คอยรบ-สงคาสงจากผอานวยการดบเพลงในการตดตอ ศนยขาว 3. สงการแทนผอานวยการดบเพลง ในกรณทผอานวยการ ดบเพลงมอบหมาย 1. ใหรบไปยงจดเกดเหต คอยรบคาสงจากผอานวยการ ดบเพลงและหวหนาฝายประสานงาน 2. ปองกนมใหบคคลภายนอกทไมมหนาทเกยวของเขากอน ไดรบอนญาต 3. ควบคมปองกนทรพยสนทฝายเคลอนยายนามาเกบไว 1. ใหรบผดชอบในการกาหนดจดปลอดภยอคคภยในการเกบ วสดครภณฑ 2. อานวยความสะดวกในการเคลอนยายขนสงวสดครภณฑ 3. จดยานพาหนะและอปกรณขนยาย

27.

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

28.

ผปฏบตงาน หนาทรบผดชอบ

ฝายสงเสรมปฏบตการ - หนวยตดตอดบเพลงจากพนทอน - หนวยเดนเครองสบนาฉกเฉน ศนยรวมขาว / สอสาร

ใหปฏบตดงน 1. ใหแจงสญญาณ SAFETY ORDER SYSTEM (SOS) 2. พนกงานททราบเหตเพลงไหมและตองการเขามาชวยเหลอ ดบเพลง ใหรายงานตวตอผอานวยการดบเพลงเพอทาการ แบงเปนชดชวยเหลอสงเสรมการปฏบตงาน 3. สาหรบการเกดอคคภยในบรเวณเครองจกร ชดดบเพลง ควรมาจากชดดบเพลงในสถานทนน ผทมาชวยเหลอ ควรชวยเหลอในการลาเลยงอปกรณดบเพลง 4. คอยคาสงจากผอานวยการดบเพลง ใหคอยอยบรเวณ ทเกดเพลงไหม ใหปฏบตดงน 1. ใหเดนเครองสบนาดบเพลงทนททไดรบแจงเหตเพลงไหม 2. ทาการควบคมดแลเครองสบนาดบเพลงขณะทเกด เพลงไหม 3. ในเวลาปกตใหตรวจสอบเครองมอ อปกรณใชงานตาม รายการตรวจเชค ใหปฏบตดงน 1. เมอทราบขาวเกดเพลงไหมจะตองทาการตรวจสอบขาว 2. แจงเหตเพลงไหม 3. ตดตามขาว แจงขาวเปนระยะ 4. ตดตอขอความชวยเหลอ (ถามการสอสาร) 5. แจงขาวอกครงเมอเพลงสงบ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

29.

ตวอยางผรบผดชอบในตาแหนงตาง ๆ ตามแผนปฏบตการ ตาแหนง เวลาปกต (วนธรรมดา)

08.00-17.00 น. นอกเวลาปกต (วนธรรมดา)

17.00-08.00 น. วนหยด

08.00-24.00-08.00 1. ผอานวยการ ดบเพลง 2. หวหนาฝาย ไฟฟา

- ผอานวยการฝายปฏบตการหรอ ผไดรบมอบหมาย - หวหนาแผนกไฟฟา

- หวหนาแผนก/หนวย ประจา พนทหรอใกลเคยง - พนกงานนอนเวร………….

- หวหนาแผนก/หนวย ประจาพนทหรอใกล เคยง - พนกงานนอนเวร………

3. หวหนาฝาย ปฏบตการ - หนวยคม เครองจกร

- ผจดการฝายโรงงานหรอผไดรบ มอบหมาย - พนกงานคมเครองจกรปกต - ทม Emergency Response ……………………………….. ……………………………….

- …………………………… - พนกงานคมเครองจกรปกต - ทมEmergency Response ……………………………… ………………………………

-………………………… - พนกงานคมเครองจกรปกต - ทม Emergency Response ……………………….. ………………………...

4. หวหนาฝาย สอสารและ ประสานงาน - หนวยสนบสนน - พยาบาล - เจาหนาท ยานพาหนะ - เจาหนาท ศนยรวมขาว และสอสาร - หนวยจดหา

- ผจดการฝายบคคลหรอ ผรบมอบหมาย - พยาบาลประจาบรษท - พนกงานขบรถพยาบาล - พนกงานรบโทรศพท - เจาหนาทความปลอดภย

- …………………………… - ทมปฐมพยาบาล - พนกงานขบรถพยาบาล - ……………………………

- ………………………… - ทมปฐมพยาบาล - พนกงานขบรถพยาบาล - …………………………

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

และสนบสนน การดบเพลง- ผประสานงาน 30.

ตาแหนง เวลาปกต (วนธรรมดา)

08.00-17.00 น. นอกเวลาปกต (วนธรรมดา)

17.00-08.00 น. วนหยด

08.00-24.00-08.00- ผจายอปกรณ ดบเพลง - ผสอขาวผาน ศนยรวมขาว และสอสาร - หนวยยาม รกษาการณ

(อยระหวางการรออปกรณ ดบเพลง) - หวหนาฝายปฏบตการ(ตอนตน) จป. (เมอไปถงทเกดเหต) - ผประสานงานยามรกษาการณ

- หวหนายามรกษาการณ

- หวหนายามรกษาการณ

5. หวหนาฝาย เคลอนยาย ภายใน/นอก

- หวหนาฝายแผนกธรการหรอผไดรบมอบหมาย

- นายเวรประจาวน - นายเวรประจาวนหยด

6. หวหนาฝายสงเสรมปฏบตการ - หนวยเดน การเครอง- สบนาฉกเฉน - หนวยตดตอ ดบเพลงจาก พนทอน - ใช Safety Order System

- ผจดการฝาย - จากหนวยธรการ/ซอมบารง ชอ…………………………….. - ผกดสญญาณแจงเหต จาก SOS ………………………..

- ………………………………. - จากหนวยธรการ/ซอมบารง ชอ…………………………….. - ผกดสญญาณแจงเหต จาก SOS ………………………..

- …………………………. - จากหนวยธรการ/ซอมบารง ชอ………………………….. - ผกดสญญาณแจงเหต จาก SOS ……………..

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

(SOS)

31.

2.2 แผนอพยพหนไฟ แผนอพยพหนไฟนนกาหนดขนเพอความปลอดภยของชวตและทรพยสนของพนกงานและของสถานประกอบการในขณะเกดเพลงเหตไหม แผนอพยพหนไฟทกาหนดขนนน มองคประกอบตางๆ เชน หนวยตรวจสอบจานวนพนกงาน, ผนาทางหนไฟ, จดนดพบ, หนวยชวยชวต และยานพาหนะ ฯลฯ ควรไดกาหนดผรบผดชอบในแตละหนวยงานโดยขนตรงตอผอานวยการอพยพหนไฟหรอผอานวยการดบเพลง ดงน - ผ านวยการอพยพหนไฟหรอผอานวยการดบเพลง ชอ…………………………………….

อ

- ผชวยผอานวยการอพยพหนไฟหรอผชวยผอานวยการดบเพลง ชอ……………………….. ในแผนดงกลาวควรกาหนดใหมการปฏบตดงน 1. ผนาทางหนไฟ จะเปนผนาทางพนกงานอพยพหนไฟไปตามทางออกทจดไว 2. จดนดพบ หรอเรยกอกอยางวา “จดรวมพล” จะเปนสถานททปลอดภย ซงพนกงานสามารถทจะมารายงานตวและทาการตรวจสอบนบจานวนได 3. หนวยตรวจสอบจานวนพนกงาน มหนาทตรวจนบจานวนพนกงานวา มการอพยพหนไฟออกมาภายนอกบรเวณทปลอดภยครบทกคนหรอไม หากพบวาพนกงานอพยพหนไฟออกมาไมครบตามจานวนจรง ซงหมายถงยงมพนกงานตดอยในพนททเกดอคคภย 4. หนวยชวยชวตและยานพาหนะ จะเขาคนหาและทาการชวยชวตพนกงานทยงตดคางอยในอาคารหรอในพนททไดเกดอคคภย รวมถงกรณของพนกงานทออกมาอยทจดรวมพลแลวมอาการเปนลม ชอคหมดสตหรอบาดเจบเปนตน หนวยชวยชวตและยานพาหนะจะทาการปฐมพยาบาลเบองตน และตดตอหนวยยานพาหนะใหในกรณทพยาบาลหรอแพทยพจารณาแลวตองนาสงโรงพยาบาล

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

32.

ตวอยาง แผนอพยพหนไฟ

ผนาทางจะถอสญญาณธง นาพนกงานออกจากพนทปฏบตงาน

ตามชองทางทกาหนด

ห

รบนาผปวยหรอผบาดเจบสงหนวยพยาบาลหรอสถานพยาบาล

ใกลเคยง

ผนาทางนาพนกงานไปยงจดรวมพล

ประชาสมพนธประกาศพรอมกดสญญาณ เตอนภย

ผอานวยการ หรอผชวยผอานวยการดบเพลง สงใชแผนอพยพหนไฟไปยงประชาสมพนธ

ผนาทาง & ผตรวจสอบยอด พนกงาน

ล

ผตรวจสอบยอดแจงยอดตอผอานวยการ รอผชวยผอานวยการดบเพลง ณ จดรวมพ

ไมครบ ครบ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ผอานวยการหรอผชวย ผอานวยการดบเพลง

สงหนวยงานชวยชวตคนหา

หนวยชวยชวตคนหาและ รายงานผลใหผอานวยการ หรอผชวยผอานวยการทราบ

ผอานวยการหรอผชวยผอานวยการดบเพลงแจงใหพนกงานอยในจดรวมพล

จนกวาเหตการณสงบ

3. แผนหลงเหตเพลงไหม 3.1.แผนบรรเทาทกข

แผนบรรเทาทกขจะประกอบดวยหวขอตางๆ ดงน 1. การประสานงานกบหนวยงานของรฐ 2. การสารวจความเสยหาย 3. การรายงานตวของเจาหนาททกฝายและกาหนดจดนดพบเพอรอรบคาสง 4. การชวยชวตและขดคนหาผเสยชวต 5. การเคลอนยายผประสบภย ทรพยสนและผเสยชวต 6. การประเมนความเสยหาย ผลการปฏบตงานและรายงานสถานการณเพลงไหม 7. การชวยเหลอสงเคราะหผประสบภย 8. การปรบปรงแกไขปญหาเฉพาะหนาเพอใหธรกจสามารถดาเนนการไดโดยเรวทสด

ตวอยางการกาหนดหนาทรบผดชอบของผปฏบตการในแผนบรรเทาทกข

หนาทรบผดชอบ ผปฏบต 1. การประสานงานกบหนวยงานของรฐ 2. การสารวจความเสยหาย 3. การรายงานตวของเจาหนาททกฝายและกาหนด

จดนดพบของบคลากร 4. การชวยชวตและคาหาผประสบภย 5. การเคลอนยายผประสบภย ทรพยสนและ

ผเสยชวต 6. การประเมนความเสยหาย ผลการปฏบตงาน

และการรายงานสถานการณเพลงไหม 7. การชวยเหลอ สงเคราะหผประสบภย 8. การปรบปรงแกไขปญหาเฉพาะหนาเพอใหธรกจ

สามารถดาเนนการไดโดยเรวทสด

หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม……………………………………. หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………หวหนาทม…………………………………………… พนกงานรวมทม………………………………………

33.

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

34.

3.2 แผนการปฏรป ฟนฟ แผนปฏรป ไดแก การนารายงานผลการประเมนจากทกดานจากสถานการณจรงมา ปรบปรงแกไขโดยเฉพาะแผนการปองกนอคคภย (กอนเกดเหต) แผนปฏบตเมอเกดเหตเพลงไหม แผนบรรเทาทกข (ทนททเพลงสงบ) รวมทงการปรบปรงแกไขตวบคลากรตางๆ ทบกพรอง นอกจากน ยงมโครงการเพอรวมรบแผนปฏรป ไดแก

1. โครงการประชาสมพนธ สาเหตการเกดอคคภยและแนวทางการปองกนในรปแบบตางๆ

2. โครงการสงเคราะหผปวย 3. โครงการปรบปรงซอมแซมและสรรหาสงทสญเสยใหกลบคนสภาพปกต 4. การปรบแผนปองกนและระงบอคคภยใหเหมาะสมยงขน

9. การจดระบบปองกนและระงบอคคภยและการประยกตใช ระบบและอปกรณทมอยในสถานประกอบการ

35.

การปองกนอคคภยทมประสทธภาพขนอยกบปจจยหลก 2 ประการ คอ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

1. คณภาพของคน - สรางทศนคตแกพนกงานใหมความตนตวและเตรยมพรอมสาหรบ เหตการณฉกเฉน

2. คณภาพของเครองมอ - เลอกใชเครองมอและระบบการปองกนอคคภยและระบบปองกนตางๆ

ทเหมาะสม มประสทธภาพไดมาตรฐาน ใหถกตองกบประเภทของไฟ

และความเสยงของพนท ดงนน ความเหมาะสมในการเลอกใชอปกรณและระบบการปองกนอคคภยตางๆ นนจงเปนสวนหนงททาใหลดความเสยงตอการเกดอคคภยและดบเพลงไดอยางมประสทธภาพ การจดเตรยมอปกรณปองกนและระงบอคคภย ตองพจารณาตามความสาคญ ความจาเปนและความเหมาะสม ตามลกษณะของสถานประกอบการ 1. ระบบอปกรณดบเพลง 1.1 เครองดบเพลงแบบมอถอ (PORTABLE FIRE EXINGUISHER) สาหรบดบเพลงขนตนแยกออกเปนชนดตางๆ ไดดงน เครองดบเพลงแบบมอถอมอยหลายประเภท ขนอยกบความเหมาะสมของการใชงาน ไมวาจะเปนประเภทของเชอเพลงและสถานททจะฉดดบเพลงซงเครองดบเพลงทใชกนอยมดงตอไปน 1.1.1 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจนาสะสมแรงดน

ใชสาหรบดบเพลงประเภท A เทานน ขนาดทนยมใชกนทวไป คอ ขนาด 10 ลตร

ตวถงทาดวยแสตนเลส เพอปองกนการเกดสนม ภายในถงบรรจกาซไนโตรเจนหรอกาซคารบอนไดออกไซด เพอใหมความดนสะสม 100 PSI

1.1.2 เครองดบเพลงชนดมอถอชนดบรรจกาซคารบอนไดออกไซด เหมาะสาหรบดบเพลงประเภท B และ C ภายในบรรจกาซใหมความดน

1,200 PSI ดงนนถงตองเปนถงไรตะเขบเทานนและทาการตรวจสอบสภาพทกๆ 6 เดอน โดยวธชงนาหนกแลวบนทกขอมลเกบไว หากนาหนกสญหายไปเกนกวา 10 % ควรทาการเตมกาซใหม 1.1.3 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจนายาเหลวระเหย

นยมใชในบรเวณทมอปกรณไฟฟา อเลคทรอนคส และในบรเวณทตองการความ สะอาด 1.1.4 เครองดบเพลงแบบมอถอชนดบรรจผงเคมแหง

สาหรบฉดดบเพลงประเภท A B และ C ภายในบรรจผงเคมแหง และกาซ

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

36.

ไนโตรเจน ควรมการตรวจสอบสภาพทก ๆ 6 เดอน เชน การจบตวของผงเคม การรวไหลของแกส คนบบ การอดตนของปลายหวฉด การผกรอนของถง

ขอปฏบตการตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอ - เครองดบเพลงแตละเครองจะตองมนาหนกสทธไมเกน 20 กโลกรม - เครองดบเพลง ใหตดตงสงจากพนททางาน ไมนอยกวา 1 เมตร และไมเกน 1.40 เมตร สามารถมองเหนไดเดนชด หยบใชไดงาย - ตองมรายละเอยดเกยวกบ ชนด และวธใชเปนภาษาไทยทเหนชดเจนตดไว ณ จดตดตง - จดใหมการตรวจสอบสภาพเครองดบเพลง เชน การชารดสกกรอน แรงดนภายใน ไมนอยกวา 6 เดอน ตอ 1 ครง และเกบผลไวใหพนกงานเจาหนาท สามารถตรวจสอบไดตลอดเวลา - เครองดบเพลงแบบมอถอทกเครองจะตองมเครองหมาย หรอสญลกษณแสดงวาเปนชนดใดใชดบไฟประเภทใด เครองหมายหรอสญลกษณตองมขนาดทมองเหนไดชดเจนในระยะไมนอยกวา 1.50 เมตร - เครองดบเพลงจะตองมมาตรฐานททางราชการกาหนด หรอยอมรบ

1.2 ระบบนาดบเพลง

ระบบทอยน ระบบทอยน เปนการตดตงระบบทอสงนา วาลว หวตอสายฉดนาดบเพลง และอปกรณฉดนาดบเพลงประกอบกน อปกรณทงหมดถกตดตงภายในอาคาร โดยมตาแหนงของหวตอสายฉดนาดบเพลงหรอทเกบสายฉดนาดบเพลง อยในททซงสามารถตอสายฉดนานาไปฉดยงจดทเกดเพลงไดโดยงาย เปนจดทสามารถเหนไดชดเจน และสะดวกตอการทางานของพนกงานดบเพลง ระบบทอยนจะเปนระบบทสมบรณกตอเมอตอระบบทงหมดเขากบระบบสงนา เชน ถงเกบนาทมเครองสบนาดบเพลง จากแหลงจายนาทมปรมาณเพยงพอในการฉดนาดบเพลงตามระยะเวลาทตองการ ในปจจบนสวนใหญ จะตองตดตงทอยนและเตรยมสายฉดนาดบเพลงขนาด 25 มลลเมตร (1 นว) หรอ 40 มลลเมตร (1 ½ นว) สาหรบในอาคาร และใชหวตอสายฉดนาดบเพลงขนาด 65 มลลเมตร (2 ½ นว) สาหรบพนกงานดบเพลงหรอผทไดรบการฝกฝนมาแลว

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

37.

หวตอสายฉดนาดบเพลง - ควรอยในระยะทสามารถตอสายฉดนาดบเพลงไดครอบคลมทงอาคาร - ตาแหนงของหวตอสายฉดนาดบเพลง จะตองอยในระยะทบคคลเขาถงไดโดยงายทกทศทางและโดยทนทเมอเกดเพลงไหม โดยไมมสงกดขวาง และอยสงจากพนไมเกนกวา 1.5 เมตร (5 ฟต) - หวตอสายฉดนาดบเพลงจะตองเปนหวตอสวมเรวชนดตวเมย ขนาด 2 ½ นว ขอตอสายสงนาดบเพลง

- ขอตอสายสงนาดบเพลงเขาอาคารและภายในอาคารเปนแบบเดยวกนหรอขนาดเทากนกบทใชในหนวยงานดบเพลงของทางราชการในทองถนนน การตดตงมสงปองกนความเสยหายทจะเกดจากยานพาหนะหรอสงอน - ขอตอสายสงนาดบเพลงและกระบอกฉดทใชฉดเพลงโดยทวไป เปนแบบเดยวกนหรอขนาดเทากนกบทใชในหนวยดบเพลงของทางราชการในทางราชการในทองถนนน ซงสามารถตอเขาดวยกนได และอยในสภาพทใชงานไดด ตสายฉดนาดบเพลงพรอมอปกรณ ตเกบสายและอปกรณตองมขนาดใหญพอทจะบรรจอปกรณตางๆ ไดแก สายฉดนาดบเพลง วาลวนา หวฉด ไดอยางเพยงพอ และสะดวกตอการใชงาน สายฉดนาดบเพลง สายฉดนาดบเพลงมความยาวหรอตอกนมความยาวเพยงพอทจะควบคมบรเวณทเกดเพลงได มใชทวไป 2 แบบ - สายฉดนาดบเพลงชนดสายยาวแขงแบบลอหมน (Hose Reel) - สายฉดนาดบเพลงชนดพบ (Hose rack) หวรบนาดบเพลง - ควรมหวรบนาดบเพลงจากภายนอกอาคาร ขนาด 2 ½ นว โดยม วาลวกนกลบ (Check Valve) ในระบบทอนาและไมใหม Valve ปด-เปด ในระบบทอนาของหวรบนาดบเพลง - หวรบนาดบเพลงจะตองเปนชนดขอตอตวผพรอมฝาครอบตวเมยและโซคลอง

1.3 ระบบกระจายนาดบเพลง เพอความพรอมในการดบเพลงไดทนทอยางอตโนมต ตามความตองการ โดยการฉดนากระจายลงมาคลมบรเวณทเปนตนเหตของเพลง ทาใหเพลงดบลงอยางรวดเรวไมสามารถขยายตวไปยง

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

พนทขางเคยงเปนการปองกนชวตและทรพยสนไดอยางมประสทธภาพ ระบบกระจายนาดบเพลงมหลายประเภท คอ

38.

- ระบบทอเปยก (Wet pipe system) ใชในระบบทอณหภมแวดลอมไมทาใหนาในเสนทอนาเกดการแขงตว

- ระบบทอแหง (Dry pipe system) ใชในระบบทอณหภมทวไปตากวาจดเยอกแขง

- ระบบทอแหงแบบชะลอนาเขา (Pre-action system) ปองกนการทางานผดพลาดของหวกระจายนาดบเพลง (Sprinkler)

- ระบบเปด (Deluge Valve) เหมาะสาหรบระบบทตองการนาดบเพลงในปรมาณมากๆ หรอเปดออกใชนาทนทพรอมกนทกหวฉด

ทงน ในกรณทมระบบนาดบเพลงอตโนมต ตองปฏบตดงน (1) ระบบดบเพลงอตโนมตตองไดมาตรฐานททางราชการกาหนดหรอยอมรบ (2) ตองเปดวาลวประธานทควบคมระบบจายนาเขาอยตลอดเวลา และจดใหมผควบคมดแลใหใชงานไดตลอดเวลาทมการทางาน (3) ตองตดตงสญญาณเพอเตอนภยในขณะทระบบนาดบเพลงอตโนมตกาลงทางาน หรอกรณอปกรณตวหนงตวใดในระบบผดปกต (4) ตองไมมสงกดขวางทางนาจากหวฉดนาดบเพลงของระบบนอยางนอยหกสบเซนตเมตรโดยรอบ

1.4 ระบบนาดบเพลงนอกอาคาร หวดบเพลง

- ขนาดของทอทางนาเขาหวดบเพลง ไมควรเลกกวา 6 นว - หวตอสายฉดนาดบเพลงจะตองเปนหวตอสวมเรวชนดตวเมย - ตดตงหางจากอาคารไมนอยกวา 12 เมตร - ระยะหางระหวางหวดบเพลงแตละหวหางไมเกน 150 เมตร - ความสงของหวดบเพลงไมนอยกวา 2 ฟต วดจากศนยกลางหวตอสายฉดนาถง

ระดบพน ระบบสงนา

- ระบบประปาสาธารณะทมความดนและปรมาณการไหลทเพยงพอ - เครองสบนาดบเพลง (Fire Pump) ชนดอตโนมตตอกบแหลงนา - เครองสบนาชนดใชมอเตอรไฟฟา (Moter fire pump)

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

- เครองสบนาชนดใชเครองยนตดเซล (Diesel Engine fire pump) - เครองสบนารกษาระดบความดน (Jockey pump) 39. - นาสารองเพอใชในการดบเพลง - ถงนาดบเพลงและถงนาสารอง - แมนา, ลาคลอง, บอนา

- ระบบการสงนา ทเกบกกนา ปมนาและการตดตงไดรบการตรวจสอบและรบรองจากวศวกรโยธาซงคณะกรรมการควบคมการประกอบวชาชพวศวกรรมและสถาปตยกรรม รบรองและมการปองกนไมใหเกดความเสยหายเมอเกดเพลงไหม 2.ระบบการเกบวสดไวไฟและวตถระเบด 2.1 สถานททมการเกบรกษาวตถไวไฟและวตถระเบด ตองเกบแยกวตถไวไฟและวตถระเบดรวมทงวตถใดททาปฏกรยากน หรอปฏกรยาทเกดการหมกหมมแลวเกดการลกไหมได หรอสามารถลกไหมไดดวยตนเอง หรอสารเคมทเปนตวเตมออกซเจนออกเปนสดสวนตางหากไมปะปนกน และตองเกบในหองทมผนงทนไฟ และตองจดทาปาย “วตถไวไฟ หามสบบหร” หรอ “วตถระเบด หามสบบหร” 2.2 ภาชนะบรรจถายวตถไวไฟและวตถระเบดตองแขงแรงทนทานและปลอดภยในการใชงาน กบตองดแลรกษาใหอยในสภาพทเรยบรอยและปลอดภยตอการใชงานอยเสมอ 2.3 ภาชนะขนถายวตถไวไฟและวตถระเบดตองเปนแบบทหยบยกหรอขนยายไดดวยความปลอดภย และหามเกบไวในบรเวณประตเขา – ออก บนไดหรอทางเดนสถานทเกบตองมการระบายอากาศทเหมาะสมปลอดภยในหองเกบและหองปฏบตงานอนเกยวกบวตถระเบดและวตถไวไฟเกบไวในหองทมผนงทนไฟและประตหนาตางหามมใหใชกระจก และการเกบถงกาซหามเกบรวมกบสงทลกไหมไดงาย 3. ระบบการกาจดของเสยทตดไฟไดงาย ควรปฏบตเกยวกบของเสยทตดไฟงาย ดงน

(1) เกบรวบรวมของเสยทตดไฟไดงายในภาชนะปดทเปนโลหะ (2) ทาความสะอาดมใหการสะสมหรอตกคางของของเสยทตดไฟไดงายไมนอยกวา

วนละหนงครง ถาเปนงานกะไมนอยกวากะละหนงครง เวนแตวตถไวไฟหรอวตถระเบดทลกไหมเองได จดใหมการทาความสะอาดทนท

(3)นาของเสยทเกบรวบรวม ออกจากบรเวณทพนกงานทางานไมนอยกวา

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

วนละหนงครง และนาไปกาจดจนหมดอยางนอยเดอนละหนงครง โดยวธการทปลอดภย เชน การเผา การฝง หรอการใชสารเคมเพอใหของเสยนนสลายตวในการกาจดของเสยโดยการเผาใหดาเนนการ ดงตอไปน 40.

- การกาจดของเสยโดยการเผาในเตาทออกแบบสาหรบการเผาโดยเฉพาะ - ผปฏบตงานททาหนาทเผา ตองสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล

เชน หนากาก ถงมอ เปนตน - จดเกบเถาทเหลอจากการเผาของเสยไวในภาชนะทปดมดชด เพอปองกนการรวไหล

4.ระบบปองกนอนตรายจากฟาผา ควรมสายลอฟาเพอปองกนอนตรายจากฟาผาสาหรบอาคาร สงกอสราง ภาชนะหรออปกรณ ดงตอไปน

(1) อาคารทมวสดไวไฟหรอวตถระเบด (2) อาคารทมไดอยในรศมการปองกนของสายลอฟาจากอาคารอน (3) สงกอสรางหรอภาชนะทมสวนสง เชน ปลองไฟ เสาธง ถงเกบนาหรอสารเคม การตดตงสายลอฟา ใหปฏบตตามมาตรฐานทเปนทยอมรบ

5. ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม

ในระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม ทปฏบตจะประกอบดวย 3 องคประกอบ (1) อปกรณตรวจจบและสงสญญาณ (Detector) - อปกรณตรวจจบความรอน (HEAT DETECTOR) ซงม 2 ชนด คอ

อปกรณตรวจจบอณหภมตายตว (FIXED TEMPERATURE DETECTOR) และอปกรณตรวจจบอตราการเพมอณหภม (RATE OF RISE DETECTOR) ชนดแรกเปนชนดทกาหนดอณหภมคงตวไวคงทคาหนง โดยใชโลหะทมจดหลอมเหลวตา และกลบคนตวอยางอตโนมตเหมอนกบเทอรโมสตด (THERMOSTAT) สวนชนดทสองจะทางานเมออตราการเพมของอณหภมสงขน เกนกวาอตราทตงไวกอนทจะถงจดตดไฟ สาหรบชนดทสองนประกอบดวยอปกรณตรวจจบอณหภมตายตวซงถกสรางใหรวมอยในชดเดยวกนดวย - อปกรณตรวจจบควน (SMOKE DETECTOR) สาหรบอปกรณตรวจจบควน ประกอบดวยอปกรณตรวจจบไฟฟาพลงแสง ชดควบคม และแหลงกาเนดเสยงรวมอยในชดเดยวกน และอปกรณจบควนโดยอาศยการเกดไอออน (IONIZATION DETECTOR) ซงประกอบดวยอปกรณตรวจจบการเกดไอออน ชดควบคม แหลงกาเนดเสยง และแบตเตอร

(2) ชดควบคม (Control)

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

มหนาทเปนแผงศนยรวมเพอจายกาลงงานไปยงอปกรณกาเนดเสยง เมอไดรบสญญาณจากอปกรณตรวจจบมนจะสงเสยงเตอนภยตลอดเวลาในสภาวะฉกเฉนจนกวาจะเขาสสภาวะปกตหรอหยดเสยงทชดควบคมเทานน จงจะหยดสงเสยงเตอนภย นอกจากนชดควบคมนยงสามารถสงใหไปทางานสวนอนๆ เชน ปดทอนามน ทอกาซ พดลม เพอปองกนไฟลกลามอยางไรกตามเพอใหระบบมการทางานทแนนอนและมความนาเชอถอสง ในขณะทระบบไฟฟาของการไฟฟาฯ ขดของโดยการจดใหระบบมแบตเตอรสารองไว

41.

(3) อปกรณกาเนดเสยง ไดแก กระดง ออด และลาโพงฮอรน แตสวนใหญจะใชกระดงไฟฟากระแสสลบ สาหรบสถานประกอบการอาจตดตง เปนระบบการแจงเหตเพลงไหมเปนชนดมผกดสญญาณโดยตรง เมอพบเหตกได ระบบสญญานแจงเหตเพลงไหมเปนอปกรณเตอนขณะเกดเพลงไหมไดทนทวงท และเปนการเตอนใหหนไฟเพอปฏบตตามแผนทไดวางไว ซงควรปฏบตดงน - สถานประกอบกจการตงแต 2 ชนขนไป จะตองตดตงระบบหรออปกรณเตอนภย หรอสญญานแจงเหตเพลงไหมเปลงเสยงใหบคคลในสถานทประกอบกจการภายในไดยน โดยมระดบความดงของเสยงไมนอยกวา 100 เดซเบล ซงวดจากจดกาเนดของเสยง 1 เมตรโดยรอบ ในกรณ สถานททไมตองการใชเสยง ตองจดใหมสญญาณหรอแจงใหคนทอยในอาคารไดยนหรอทราบอยางทวถงในขอบเขตทตองการ - สญญาณแจงเหตเพลงไหมจะตองมเสยงทแตกตางไปจากเสยงทใชในสถานทประกอบการและหามใชเสยงสญญาณแจงเหตเพลงไหมดงกลาวในกรณอนทไมเกยวของกบสญญาณเพอแจงเหตเพลงไหม - ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหมและระบบอปกรณเตอนภยจากอคคภย จะตองทางานไดตลอดเวลาเมอตองใชหรอเมอเกดอนตรายจากอคคภย

- มการทดสอบประสทธภาพในการทางานอยางนอยเดอนละ 1 ครง

6.ระบบทางหนไฟ และอาคารสถานประกอบการ เพอใหการอพยพหนไฟของคนในอาคารมความปลอดภย ควรปฏบตดงน

(1) ชองทางผานสทางออกควรมความกวางของชองทางไมนอยกวาหนงเมตรสบเซนตเมตร (2) ทางออกและทางออกสดทายควรมลกษณะดงตอไปน - มทางออกทกชนอยางนอยสองทางทสามารถอพยพคนไดทงหมดออกจาก

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

ททางานออกสทางออกสดทายไดภายในเวลาไมเกนหานาทโดยปลอดภย - ชองทางผานไปสทางออกหรอหองบนไดฉกเฉนควรมระยะหางจากจดททางานไมเกนสบหาเมตรสาหรบสถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอนตรายจากอคคภยอยางรายแรง และไมเกนสามสบเมตรสาหรบสถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอนตรายจากอคคภยอยางปานกลางหรออยางเบา ทงน หองบนไดฉกเฉนจะตองสามารถปองกนไฟและควนหรอมชองทางฉกเฉนทมผนงทนไฟ

42.

- ชองทางผานสประตทางออกสดทายภายนอกอาคารตองมความกวางอยางนอยไมตากวาหนงเมตรสบเซนตเมตร ในกรณทมคนงานเกนหาสบคนขนไป ขนาดความกวางของทางออกสดทายตองกวางขนอกหกสบเซนตเมตร หรอมชองทางเพมขนอกอยางนอยหนงชองทาง - ทางออกสดทายตองไปสบรเวณทปลอดภย (3) บนไดในสถานประกอบการ ควรมลกษณะดงตอไปน - บนไดและชานบนไดในอาคารตงแตสชนขนไปใหสรางดวยวสดทนไฟ - อาคารตงแตสามชนขนไป ถาหลงคามความลาดเอยงหนงในสหรอนอยกวา จะตองมบนไดหนไฟทออกสหลงคาทสรางดวยวสดทนไฟอยางนอยหนงบนได - มสญลกษณทเหนไดเดนชดเจนนาจากบนไดสทางออกภายนอก ในกรณทใชปลองทางหนไฟแทนบนได เสนทางลงสปลองทางลงภายในปลองตลอดจนพนฐานของปลองจะตองใชวสดทนไฟ และประตปลองตองสรางดวยวสดทนไฟและปลอดภยจากควนไฟ นา หรอสงอนใดทใชในการดบเพลง (4) ประตทใชในเสนทางหนไฟ ควรมลกษณะดงตอไปน - ตดตงในจดทเหนชดเจนโดยไมมสงของกดขวาง - ตองเปนชนดทเปดเขาออกไดทงสองดาน และปดไดเอง - ตองมใชประตเลอนแนวดง ประตมวน และประตหมน - ประตบนไดจะตองมความกวางไมนอยกวาความกวางของชองบนได - ประตทเปดสบนไดจะตองไมเปดตรงบนได และมชานประตอยางนอยเทากบความกวางของประตในทกจดทประตเปดออกไป - ประตเปดออกสภายนอกอาคารตองเปนชนดเปดออกภายนอก หามปด ผกหรอลามโซประต (5) เสนทางหนไฟ ตองปราศจากสงกดขวาง

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

43.

ภาคสนาม

การฝกภาคสนาม อยางนอยตองประกอบดวยการฝกอบรมดงน 1. การดบเพลงจากเพลงประเภท เอ และเพลงประเภท บ โดยผเขารบการฝกอบรม ตองฝกปฏบตจรงในการใชผงเคมแหง นายาโฟม หรอคารบอนไดออกไซด 2. การดบเพลงจากเพลงประเภท ซ และเพลงประเภท ด ในกรณทสถานประกอบการ มโลหะตาง ๆ ทตดไฟ อาท แมกนเซยม เซอรโดเนยม ไทเทเนยม เปนตน โดยวทยากรผฝกทาการ ดบเพลงจรง เพอสาธตตอผเขารบการฝก 3. การดบเพลงโดยใชเครองดบเพลงชนดมอถอ 4. การดบเพลงโดยใชสายดบเพลง หวฉด

ทมา : กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน

กองตรวจความปลอดภย กรมสวสดการและคมครองแรงงาน