เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

เครองมอทใชในการวจย

© 2010 Dr.Krisada Chienwattanasook

ความน า

การท าวจยโดยทวไปแลว สามารถเลอกใชเครองมอในการท าวจย (instrument) ไดหลายประเภท แต

เครองมอทนยมใชกนอยางแพรหลายประเภทหนง คอ แบบสอบถาม (questionnaire)

ส าหรบทมาของแบบสอบถาม โดยทวไปมกจะพบในงานวจยอย 3 รปแบบ คอ

1. แบบสอบถามทมผพฒนาไวแลว (จากงานวจยในประเทศ)

2. แบบสอบถามทมผพฒนาไวแลว (จากงานวจยตางประเทศ)

3. แบบสอบถามทผวจยพฒนาขนมาเอง


ความน า

แบบสอบถามทใชในการท าวจยทง 3 รปแบบนน

เมอผวจยเลอกแบบใดแบบหนงมาใช หรอในงานวจยทางธรกจสามารถมไดทง 3 แบบ ในงานวจยชนเดยวกน จะตองสามารถตอบค าถามเกยวกบ

ความเทยงตรง (validity) และ

ความเชอถอได (reliability)

ดงนน นกวชาการและนกวจยหลายทานไดแนะน าวธการตางๆ ไวหลายประการ ซงในทนจะน าเสนอแนวทางและขอเสนอแนะไว โดยสงเขป


แบบสอบถามทมผพฒนาไวแลว

แบบสอบถามทมผพฒนาไวแลว (จากงานวจยตางประเทศ)

ปญหาทพบจากการน าแบบสอบถามจากตางประเทศมาใช

1. ขอค าถามแตละขอค าถามเมอแปลเปนภาษาไทยแลวจะยงคงเหมาะสมทจะใชวดหรอไม

2. ขอค าถามแตละขอค าถามเมอแปลเปนภาษาไทยแลวจะยงคงความหมายเดมตามตนฉบบหรอไม

3. ความแตกตางทางวฒนธรรมมผลกระทบตอความหมายของขอค าถามหรอไม

4. ความแตกตางทางวฒนธรรมมผลตอประเดนค าถามทตองการวด บางขอค าถามอาจไมสอความหมาย หรออาจขาดประเดนทมความส าคญไป





5. ค าหรอส านวนทมาจากภาษาตางประเทศ บางครงยากทจะใช ค าหรอส านวนไทยทดแทนไดอยางตรงประเดนหรอตรงความหมาย

6. รปประโยคหรอความตางกนของหลกไวยกรณ อาจเปนปญหาในการแปลขอค าถามใหตรงกบความหมายเดม

7. การครอบคลมของการวด ประเดนหรอปจจยทสงผลในการวดมความครอบคลมหรอมประเดนทเพยงพอตอตวแปรทตองการวดหรอไม





8. ความลาสมย (obsolete)

9. ความรวมสมย (contemporary)

10. ความขดแยงกนของแนวคดและทฤษฎทยงคงมอย หรอเปนประเดนทเปนขอจ ากดของการใชแบบสอบถาม

11. การค านงถงชวงอายทเหมาะสม (หรอทระบไว) ของผตอบแบบสอบถาม (ถาม)

12. ค าถามทมความลอแหลมทางศลธรรม (รวมถง วฒนธรรม เชอชาต ประเพณ ขนบธรรมเนยม และความเชอ)



แบบสอบถามทมผพฒนาไวแลว (จากงานวจยในประเทศ)

ปญหาทพบจากการน าแบบสอบถามจากงานวจยในประเทศมาใช จะมลกษณะใกลเคยงกบการน าแบบสอบถามจากงานวจยตางประเทศ อาทเชน

1. การครอบคลมของการวด ประเดนหรอปจจยทสงผลในการวดมความครอบคลมหรอมประเดนทเพยงพอตอตวแปรทตองการวดหรอไม

2. ความลาสมย (obsolete) และ ความรวมสมย (contemporary)

3. ความขดแยงกนของแนวคดและทฤษฎทยงคงมอย หรอเปนประเดนทเปนขอจ ากดของการใชแบบสอบถามในการศกษาทผานมา

4. ทมา และระดบความนาเชอถอของของผสรางแบบสอบถาม


แบบสอบถามทผวจยพฒนาขนเอง

ส าหรบแบบสอบถามทผวจยพฒนาขนมาเองนนถงแมวาจะไมมปญหาดานความทนสมยและตรงกบวตถประสงคของการวจย กยงคงมปญหาทส าคญทผวจยควรตะหนกคอ

1. ความครอบคลมของขอค าถามและขอค าถามมจ านวนเพยงพอตอการวดตวแปรทจะศกษาหรอประเดนทตองการศกษาหรอไม

2. การรวบรวม (เรยบเรยง) แนวคดและทฤษฎทเกยวของมความครอบคลมหรอแตกเปนประเดน (ขอค าถาม) ไดอยางถกตองเหมาะสมหรอไม

3. มการค านงถงความขดแยงกนของแนวคดและทฤษฎทน ามาใชอางองในการสรางขอค าถามหรอไม ทงนเนองจากบางทฤษฎมความเหมอน ในขณะทบางทฤษฎมความแตกตางในบางประเดนถงแมจะเปนแนวคดเดยวกนกตาม




4. ในบางครง แนวคดและทฤษฎตางๆ ทน ามาใชอางองในการสรางขอค าถามนนจะมความสอดคลองและสนบสนนซงกนและกน ผวจยควรค านงถงการผสมผสานแนวคดและทฤษฎนนๆ ในการน ามาสรางขอค าถาม ทงนเพอเปนการปองกนการวดซ า ซ งท าใหน าหนกของการวดไมเหมาะสม สงผลใหเกดการแปรผลทคลาดเคลอนได

5. จ านวนขอค าถามทนอยเกนไป (ไมเพยงพอตอการวด) หรอในบางครงมากเกนความจ าเปนทจะใชวดในประดนหรอตวแปรทจะท าการศกษา




6. ความเทยงตรงในการวดและความนาเชอถอของเครองมอ

7. ความสอดคลองของขอค าถามทใชในการวดประเดนหรอใชในการวดตวแปรทตองการศกษา


ข นตอนการปองกนปญหาทพบเกยวกบการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในงานวจย

กรณน าแบบสอบถามจากตางประเทศมาใช

1. แปลแบบสอบถามทน ามาใชโดยผแปลทมความเชยวชาญทางภาษา ท งภาษาไทยและภาษาองกฤษ (Bi-Lingual) อยางนอย 2 ทาน

2. น าแบบสอบถามทแปลแลวจากผเชยวชาญทางภาษา มาเรยบเรยงใหสอดคลองกน โดยอาจใชความรความเขาใจของผวจยรวมดวย

3. น าแบบสอบถามทได ไปใหผแปลหรอหนวยงานบรการแปลภาษาทไดรบการรบรอง (Certified Translator) ตรวจทานและรบรองการแปล

4. น าแบบสอบถามทไดรบรองการแปลแลว ไปท าการแปลกลบเปนภาษาตางประเทศตามตนฉบบ (Back Translation) โดยผแปลทมความเชยวชาญทางภาษา ท งภาษาไทยและภาษาองกฤษ (Bi-Lingual) อยางนอย 2 ทาน โดยไมเหนตนฉบบ



กรณน าแบบสอบถาม จากตางประเทศมาใช

5. น าแบบสอบถามทแปลกลบเปนภาษาตางประเทศ(Back Translation) เปรยบเทยบกนกบตนฉบบ ในข นนจะตองท าการตรวจสอบขอค าถามทมค าหรอรปประโยคทแตกตาง วายงคงรกษาความหมายเดมตามตนฉบบหรอไม

6. น าแบบสอบถามทแกไขเปรยบเทยบตนฉบบ ไปใหผเชยวชาญอยางนอย 5 ทาน ตรวจและใหค าแนะน า

โดยผเชยวชาญควรเปนนกวชาการในสาขาทเกยวของ และ/หรอ ผเชยวชาญทางสาขาอาชพ (Academic Expert and/or Professional Expert)




7. การขอใหผเชยวชาญตรวจทานแบบสอบถามสามารถท าไดหลายวธ แตม 2 วธท นยมมากทสดคอ (อาจเรยกวาเปน การประเมนเครองมอทใชในการวจย)

การท า IOC

(Index of item – Objective Congruence: IOC)

การขอใหผเชยวชาญตรวจทานและแกไข รวมถงขอค าแนะน าเพมเตม

(ท ง 2 วธ จะอธบายโดยละเอยดภายหลง)




8. น าแบบสอบถามทตรวจทานและแกไขโดยผเชยวชาญ (Academic Expert and/or

Professional Expert) มาท าการปรบปรงแกไขตาม

ค าแนะน า

9. ในข นนถอเปนการทดสอบแบบสอบถามข นตน (Pre-

Test) โดยการน าแบบสอบถามไปทดลองเกบขอมลจากกลมตวอยางทเปนเปาหมาย อยางนอย 30 ชด (ในทน หากสามารถท าได ขอแนะน าใหเกบอยางนอย 60 ชด)

10. น าแบบสอบถามทเกบไดในข นตอนทผานมา มาท าการลงรหส ในข นตอนนควรพจารณาขอค าถามทไมไดตอบ (Missing) ผตอบไดตอบครบถวนทกหนา

หรอทกขอหรอไม




11. ส าหรบการพจารณาขอค าถามทไมไดตอบน น (Missing) อาจเกดจากสาเหตหลายประการ อาท

เชน

จ านวนขอค าถามมากเกนไป หรอพมพอกษรตวเลกเกนไป หรอบรรทดตอหนาถเกนไป หรอ จ านวนขอตอหนามากเกนไป

จ านวนหนามากเกนไป

ไมมเลขหนาก ากบ (ในทนแนะน าใหใช 1/6, 2/6, 3/6,….,

6/6 โดยตองมขนาดและต าแหนงทสงเกตงายเพอให

ผตอบไดทราบถงจ านวนหนาทงหมดและหนาทก าลงตอบอย ปองกนการตอบขามหนา)

การจดรปแบบ การแบงสวนขอค าถามไมเหมาะสม

ขอค าถามมลกษณะทท าใหเกดความไมเขาใจทจะตอบค าถาม (หรอไมอยากตอบ)




12. ท าการค าณวนหาคา สมประสทธ Cronbach’s α

ซงเปนคาทใชวดความเชอถอได (เปนคาทใชวดความสอดคลองภายในของค าตอบ) โดยมขอสงเกตคอ

ขอค าถามยงมาก คา Cronbach’s α ทไดจะสงตาม ดงน นในการหาคาควรแยกวดทละตวแปร มใชวดในคราวเดยวกนท งหมดทกตวแปรทท าการศกษา

คา Cronbach’s α เปนคาต าสดของคาความเชอถอไดทแทจรงของการส ารวจ

นยมใชมากทสดเพราะสะดวกมากทสด

คาทไดควรมากกวา .7



กรณน าแบบสอบถาม จากตางประเทศมาใช13. ในระหวางการท า pre-test หากผวจยมเวลาหรอ

งบประมาณเพยงพอ ควรท าการสมภาษณเชงลก หรอสมภาษณกลม (in-depth interview or focus-group interview) โดยเลอกผถกสมภาษณทเปนกลมเปาหมาย มาเพอท าการประเมนแบบสอบถามในเชงคณภาพ

In-depth interview

ควรพจารณาสก 2 – 3 ทาน เพอมาสอบถาม (สมภาษณ) โดยละเอยดเกยวกบแบบสอบถาม เชน ความเขาใจของแตละขอค าถาม, ลกษณะแบบสอบถาม, ความเหมาะสมของจ านวนขอและจ านวนหนา, ความชดเจนของการสอความหมาย, ค าแนะน าเพมเตมทเก ยวกบแบบสอบถาม เปนตน(ควรใชเวลาในการสมภาษณทานละ 20-30 นาท)



กรณน าแบบสอบถาม จากตางประเทศมาใช Focus-group interview

เลอกผถกสมภาษณจากกลมเปาหมาย 5 – 7

ทานเพอมาท าการสมภาษณพรอมกน โดยใหแตละทานสามารถแสดงความคดไดอยางเตมท โดยผสมภาษณควรถามในประเดนเกยวกบแบบสอบถาม เชน ความเขาใจของแตละขอค าถาม, ลกษณะแบบสอบถาม, ความเหมาะสมของจ านวนขอและจ านวนหนา, ความชดเจนของการสอความหมาย, ค าแนะน าเพมเตมทเก ยวกบแบบสอบถาม เปนตน

ท งนควรใหทกทานทดลองท าแบบสอบถามกอนสมภาษณ และผสมภาษณควรบนทกวาแตละทานใชเวลาเทาใด

(ควรใชเวลารวม ประมาณ 1 ช วโมง)


แนวทางการปองกนปญหาทพบเกยวกบการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในงานวจย

กรณน าแบบสอบถาม จากงานวจยในประเทศมาใช

สามารถน าแนวทางทไดอธบายมาแลวขางตนมาใชไดเหมอนกน โดยตดในสวนทเกยวของกบการแปลและตรวจทานภาษาออก ข นตอนทเหลอจะเปนข นตอนทควรค านงถงและปฏบตในแนวทางเดยวกน


แนวทางการปองกนปญหาทพบเกยวกบการใชแบบสอบถามเปนเครองมอในงานวจย

กรณผวจยพฒนาแบบสอบถามเอง

ผวจยควรตะหนกถงปญหาทพบบอยในการพฒนาแบบสอบถามดงทไดอธบายแลวในตอนตน

ผวจยควรเรยบเรยงค าถามใหกระชบ สอความหมาย พยายามใหมจ านวนขอเหมาะสมและเพยงพอตอการวดประเดน (หรอตวแปร) ทตองการศกษา

ค าถามแตละประเดนควรมแนวคดหรอทฤษฎมารองรบ (หรออาจเปนความเหนของผเชยวชาญ) หรอควรมทมาในลกษณะทนาเชอถอทางวชาการ


การประเมนเครองมอทใชในการวจย

• การหาคาความสอดคลองภายในของเครองมอทใชวจย

(Index of item – Objective Congruence: IOC)

หมายถง การประเมนหาคาความสอดคลองภายในของเครองมอในการวจย โดยการขอความอนเคราะหจากผมความรความสามารถหรอความเชยวชาญ ในสาขาทตรงหรอเกยวของกบการศกษาวจย (ทงสายวชาการ และ/หรอ สายวชาชพ) ใหเปนผประเมนขอค าถามแตละขอค าถาม วามสอดคลอง (หรอเหมาะสม) กบสงทตองการวด (ประเดนทศกษาหรอตวแปรทศกษา)


ข นตอนการท า IOC

1. ส าหรบกรณพฒนาแบบสอบถามเอง ใหท าการสรางขอค าถาม (โดยมแนวคดและทฤษฎรองรบ) เพอวดตวแปรทตองการศกษา (ประเดนทตองการศกษา) ในทน แนะน าวา ในแตละตวแปรทท าการศกษา ควรมขอค าถาม ประมาณ 5-10 ค าถาม (ทงนพจารณาจากความส าคญของตวแปร และความครอบคลมตามแนวคดและทฤษฎ)



2. ตดตอผเชยวชาญ อยางนอย 3 – 5 ทาน (ในทนแนะน า 5 ทาน) โดยการออกหนงสอขอความอนเคราะหจากสถานศกษา (กรณท าวทยานพนธ)หรอออกหนงสอเรยนเชญแบบมคาตอบแทน (การวจยทางธรกจ) โดยใชหลกพจารณาเลอกผเชยวชาญ (อยางนอยดานใดดานหนง) คอ

1) เปนผทมความรและเชยวชาญทางดานวชาการในสาขาทตรงหรอเกยวของกบงานวจยทจะท า

2) เปนผทมความช านาญตามสายงานหรอสาขาอาชพ หรอในทางปฏบต

3) เปนผทมช อเสยงเปนทยอมรบในสาขาทเกยวของ

4) เปนผทมความรความช านาญในการท าวจย



3. เมอพฒนาแบบสอบถาม และไดขอค าถามตามวตถประสงคแลว ใหท าการจดใหอยในรปแบบทเปนมาตรฐานของการประเมนแบบสอบถาม โดยจะตองไดรบความเหนชอบ (อนมต) จากอาจารยทปรกษาหลก (หรอหวหนาโครงการกรณงานวจยทางธรกจ)

ทงนจะตองท าการปรบปรงแกไขตามค าแนะน าจากอาจารยทปรกษาใหเรยบรอยกอนทจะท าการสงให ผเชยวชาญตรวจประเมน



4. เอกสารและแบบสอบถามทสงใหผเชยวชาญควรจดใหอยในรปเลม และพมพโดยใชกระดาษทเหมาะสม ทงนเพอใหดเปนทางการและเปนการใหเกยรตผเชยวชาญ (ทงนควรแนบทมา จากแนวคดและทฤษฎพอสงเขป เพอผเชยวชาญจะไดมขอมลทชดเจน เพอตรวจสอบและประเมนไดอยางไมคาดเคลอนจากวตถประสงคของผวจย)

ควรแนบวตถประสงคของการวจยดวยเพอความชดเจนของการพฒนาแบบสอบถาม

หากมนยามศพทเฉพาะ (เปนตวแปรทตองการวด) ควรแนบนยามศพทเฉพาะ ดวย

กรณมาจากภาษาตางประเทศ ควรแนบแบบสอบถามตนฉบบดวย


ตวอยางแบบประเมนเครองมอควรมการบอกแตละสวนของแบบสอบถาม

ค าอธบาย หรอ วธการตอบค าถาม (ถาม)

ควรมการระบประเดนหรอตวแปรทตองการวด



5. ท าการค าณวนหาคา IOC ของแตละขอค าถามโดยใชสตร

IOCi = R / N

IOCคอ คาดชนความสอดคลอง

R คอ ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N คอ จ านวนผเชยวชาญ

i คอ ขอค าถามท i



6. ท าการพจจารณา คา IOC ทค าณวนไดของแตละขอค าถามโดยท

ขอค าถามทมคา IOC > 0.5 ใหคดเลอกไวใช

ขอค าถามทมคา IOC < 0.5 ควรพจารณาปรบปรงแกไขขอค าถามหรอพจารณาตดทงไปหากมขอค าถามทเพยงพอแลว

ในทนแนะน าคา IOC ท > 0.6

ขอควรระวง หากตวแปร (ประเดน) ทตองการวดใดๆ มขอค าถามทถกตดไปหลายขอ ถงแมจะมจ านวนมากกวา 5 ขอค าถาม แตถาหากขอทถกตดทงไปเปนประเดนทส าคญ (มทฤษฎรองรบ) ผวจยอาจพจารณาตงค าถามใหมทดแทน เพอใหตวแปรมตววดทครอบคลม


ตวอยางแบบประเมนเครองมอทใชในการวจย

มชองค าแนะน าไวเพอใหผเชยวชาญเขยนค าแนะน าหรอแกขอค าถามทเหมาะสม


ตวอยางการประเมนความสอดคลอง


การตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยโดยตรงจากผเชยวชาญ

• การขอใหผเชยวชาญเปนผตรวจสอบ (ตรวจทาน) เครองมอทใชในการวจย จะมลกษณะใกลเคยงกบ การท า IOC แตจะมงเนนในลกษณะเชงคณภาพ (อาจใชการสมภาษณเชงลก)

มประโยชนมากหากเปนแบบสอบถามทน ามาจากตางประเทศ

ในทน จะแนะน าใหหาผเชยวชาญ ทมความรความช านาญและเปนนกวชาการ (ควรมคณวฒระดบปรญญาเอกและมต าแหนงวชาการในสาขาทตรงหรอเกยวของในงานวจยทจะท าการศกษา)


การตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยโดยตรงจากผเชยวชาญ

• วธน มกไมเปนทนยม ถงแมจะเปนวธท ดท สดวธ หนง เพราะจะมความยากล าบากในการตดตอเพอหาผเชยวชาญ เนองจากผเชยวชาญจะใชเวลามากในการตรวจสอบแบบสอบถาม ซงผเชยวชาญแตละทานมกมภารกจและภาระงานทรดตวมาก จงมขอจ ากดเร องเวลา ในบางคร งอาจใชเวลาในการรอผเชยวชาญมากกวาสองเดอน


ขนตอนและวธการ

• วธการจะใกลเคยงกบการท า IOC แตแตกตางตรงทในแบบสอบถามจะไมมชองใหเลอกตอบแตจะเวนเนอทระหวางบรรทดเพอใหผเชยวชาญตรวจทานและแกไขขอค าถามหรอในบางคร งผเชยวชาญจะท าการแปลขอค าถามใหใหม หรออาจต งค าถามทเหมาะสมใหแทนค าถามเดม

• สวนทแตกตางอยางชดเจนคอ ผเชยวชาญจะไดรบการรองขอใหตอบค าถามหรอใหค าแนะน าโดยผวจยจะมค าถามเปนประเดนเฉพาะเพอถามเกยวกบความเหมาะสมในดานตางๆ ทเก ยวของกบขอค าถามทใชวดแตละตวแปรเพอขอความเหนและขอแนะน า


ขนตอนและวธการ

• เมอท าการตดตอขอความอนเคราะหจากผเชยวชาญไดแลว ผวจยจะสงเอกสารทเก ยวของท งหมดในรปเลม ซงประกอบไปดวย

1. หวของานวจย วตถประสงคการวจย กรอบแนวคดและตวแปรทตองการศกษา

2. นยามศพทเฉพาะ (โดยเฉพาะตวแปรทท าการศกษา)

3. แบบสอบถามตนฉบบภาษาตางประเทศ

4. หนงสออนญาตใหใชแบบสอบถาม (กรณมแบบสอบถามน นมลขสทธ)

5. แบบสอบถามฉบบแปลทไดตรวจแกไขและมการรบรองการแปล

6. ค าถามหรอค าชแจงในประเดนทตองการใหผเช ยวชาญใหความเหนประกอบเปนกรณพเศษ


ตวอยางท 1


ตวอยางท 2


ตวอยางงานวจยทตองการใหผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

งานวจยตองการศกษาผลกระทบของความขดแยงทเกยวกบงาน ความขดแยงดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน ทมผลโดยตรงตอความเครยดในการท างานซงสงผลตอประสทธภาพโดยรวมขององคกร


ตวอยางผเชยวชาญทแนะน าเพอขอความอนเคราะหเปนผตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

ควรมผเชยวชาญ (นกวชาการ) ในดานตางๆ เชน

1. ผเชยวชาญดานจตวทยาอตสาหกรรม หรอจตวทยาองคกร

2. ผเชยวชาญดานพฤตกรรมศาสตรประยกต

3. ผเชยวชาญดานระเบยบวธวจยทางดานจตวทยาหรอพฤตกรรมศาสตร

4. ผเชยวชาญดานจตวทยาการใหค าปรกษาหรอนกจตวทยา

5. ผเชยวชาญดานพฤตกรรมองคการ หรอการพฒนาองคกร หรอการพฒนาทรพยากรมนษย

เปนตน


ตวอยางค าถามเพอขอค าแนะน าจากผเชยวชาญ1. แบบสอบถามทแปลมาจากตนฉบบภาษาตางประเทศ เมอแปลเปนภาษาไทยแลว

1.1 ค าหรอประโยคมความเหมาะสมหรอสอความหมายไดตรงตามตนฉบบเพยงใด

1.2 ในแงของจตวทยาการบรหาร แบบสอบถามทแปลเปนไทยแลวแตละหวขอมความครอบคลมเพยงพอและเหมาะสมในการชวดหรอไม ส าหรบวฒนธรรมแบบไทย และรปแบบสงคมของไทย โดยเฉพาะส าหรบองคกรธรกจ

1.3 ในแงของจตวทยาทวไปหรอจตวทยาการใหค าปรกษา แบบสอบถามทใชในการวดการรบรความเครยดเหมาะสมกบคนไทยหรอไม หรอครอบคลมเพยงพอหรอไม หรอประเดนค าถามเหมาะสมกบคนไทยเพยงใด

1.4 ในแงของจตวทยาทวไปหรอจตวทยาองคกร แบบสอบถามดานความขดแยงมความเหมาะสมในการใชกบคนไทยเพยงใด ประเดนทใชวด ครอบคลมเพยงพอหรอไม


ตวอยางค าถามเพอขอค าแนะน าจากผเชยวชาญ

2. แบบสอบถามจากประเทศทางตะวนตกเมอน ามาใชในประเทศทางตะวนออก โดยเฉพาะแบบสอบถามทใชในการศกษาขางตนมประเดนใดไมเหมาะสมหรอเกดปญหาจากวฒนธรรมทแตกตางกนหรอไม


THE END


ผแตงหวงเปนอยางยงวาเนอหาเกยวกบเครองมอทใชในการวจยนจะเปนประโยชนตอนสต นกศกษาทก าลงศกษาอยในระดบปรญญาโทและปรญญาเอกทกสถาบน

หากทานใดพบวาเนอหายงมจดทควรแกไข หรอมขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไขใหดย งข นกรณาสงค าแนะน าของทานมาท [email protected] ผแตงจะยนดเปนอยางยง

และพรอมทจะแกไขปรบปรงเพอใหสมบรณยงข นและเปนประโยชนในดานการศกษาตอไป

ดวยความนบถอดร.กฤษดา เชยรวฒนสข

เมษายน 2553

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

Design

Transcript of เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย