35 Bước Chọn Nghề Như Ý (Word) -...
Transcript of 35 Bước Chọn Nghề Như Ý (Word) -...
35 BƯỚC CHỌN NGHỀ35 BƯỚC CHỌN NGHỀ
Tác giả: Malcolm Hornby - Tuấn Hưng (biên dịch)
Alice hỏi: "Từ đây tôi sẽ chọn con đường nào để đi tiếp? "
Cheshire trả lời: "Điều đó… tùy thuộc anh muốn đến đâu. "
LEWIS CARROLL
GIỚI THIỆU
Tôi cho bạn công thức thành công trong sáu chữ: "Suy nghĩ kỹ - rồi làm kỹ. "
EDWARD RICKENBECKER
Chúc mừng bạn đến với cuốn sách 35 Bước Chọn Nghề. Hy vọng rằng
bạn sẽ thích thú khi tham gia các bước thực hiện, chúng sẽ giúp bạn làm chủ
cuộc đời, lập kế hoạch cho sự nghiệp, và đạt được nghề như ý.
Đối với hầu hết chúng ta, cuộc sống cá nhân và sự nghiệp luôn tương
tác với nhau. Lập kế hoạch cho sự nghiệp là một tiến trình thiết lập các mục
tiêu, những gì bạn muốn đạt đến trong cuộc đời sự nghiệp của mình. Hoạt
động đó không tránh khỏi ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân của bạn.
Không mục tiêu trước mắt, sự nghiệp (và cuộc đời bạn) chỉ là những sự
tình cờ, do số mạng hoặc ngay cả do quyết định của người khác mà hình
thành. Như thế dễ dẫn đến bất mãn và thất vọng. Khi đặt mục tiêu cho chính
mình, bạn sẽ điều khiển bước tiến cho sự nghiệp và cuộc đời.
Nền tảng của tiến trình lập kế hoạch cho sự nghiệp và cuộc đời là nhận
thức mình là ai. Khả năng xác định mặt mạnh, chuyên môn và giá trị của mình
là điều sống còn khi thiết lập các mục tiêu cho sự nghiệp. Nhận thức đó giúp
bạn quyết định nghề nghiệp và những cơ hội thích hợp một khi nó đến với
bạn.
Thực hành các bước trong sách bạn nhận ra rõ hơn vị trí hiện nay của
bạn, nơi bạn muốn đến và làm cách nào để đạt tới nơi ấy.
Tự đánh giá
Giai đoạn đầu tiên là "Hiểu Mình". Nó giúp hình thành một bức tranh
trong sáng hơn về con người bạn và những gì bạn muốn trong đời.
Sau đó chúng ta tiếp tục xác định làm thế nào giúp khả năng có thể đáp
ứng nhu cầu công việc một cách hiệu quả khi biết rõ hơn về cá nhân mình và
biết bảo vệ công việc mới kiếm được.
Không phải mọi chương trong sách đều phù hợp với bạn. Chính công
việc cụ thể và tình trạng cuộc sống, tuổi tác, địa vị, giá trị, vv..., sẽ xác định
lĩnh vực nào bạn cần khai thác sâu nhất.
Con người thay đổi. Mối quan tâm và mục tiêu của bạn cũng có thể
thay đổi theo thời gian. Khi hoàn thành cuốn sách này, bạn bước đi trên một
tiến trình, qua nó bạn biết cách thiết lập những mục tiêu thực tiễn cho sự
nghiệp ,và một kế hoạch hành động để đạt đến mục tiêu: không chỉ nơi bạn
muốn đến mà còn là những gì cần thực hiện để thành công. Bạn sẽ học cách
quản lý công việc để phán đoán các cơ hội nghề nghiệp sẽ đến trong tương
lai phù hợp với bạn.
Xoay Xở
Thăng tiến là một cách để phát triển sự nghiệp. Tuy nhiên, nó không
phải là cách duy nhất, và bởi vì các công ty trở nên "tinh gọn" hơn cũng như
giảm bớt số lượng ở mọi mức độ, cơ hội thăng tiến càng trở nên hiếm.
Củng cố vị trí hiện tại là một hình thức khác để phát triển sự nghiệp. Do
đó, hãy sẵn sàng sự đòi hỏi những kỹ năng mới, hoặc phải thực hiện những
công tác phát triển nghề nghiệp tạm thời. Trong một số trường hợp, quyết
định tốt nhất là chuyển đến một lĩnh vực khác trong tương lai hoặc ngay cả lùi
một bước để học hỏi những kỹ năng hoặc kinh nghiệm mới.
Bạn chịu trách nhiệm về sự nghiệp và cuộc đời
Trách nhiệm tạo dựng nghề nghiệp thuộc về chính bạn. Hãy lãnh ấn
tiên phong trách nhiệm đó.
Nhớ rằng nghề nghiệp là điều quan trọng duy nhất trong toàn bộ cơ cấu cuộc đời. Quyết định về nghề nghiệp có thể tác động sâu sắc đến
mọi chiều kích khác của cuộc sống - cũng giống như những quyết định trong
đời sống cá nhân ảnh hưởng đến sự nghiệp vậy. Các bài thực hành trong
sách sẽ giúp bạn phát triển tối đa ý thức đến những yêu cầu cấp thiết nhằm
giữ một thái độ thăng bằng khỏe mạnh trong mọi chiều kích của cuộc sống.
Giữ đầu óc cởi mở và uyển chuyến
Người ta thường gặp khó khăn khi lập kế hoạch cho sự nghiệp và phát
triển các mục tiêu, họ tự đặt ra nhiều rào chắn cho bản thân. Họ thường tự
nhủ đại loại như: "Tôi không bao giờ đạt được điều đó", "Cơ hội đó không
thích hợp với tôi", "chuyện đó không thể khả thi" vv …
Hãy giữ đầu óc cởi mở khi thực hành các bước trong sách. Theo qui
luật chung người ta thường khắt khe với chính mình hơn là bị người khác
khắt khe với họ.
Đầu tư vào bản thân
Đừng lần lữa trì hoãn không thực hành các bước trong sách. Bạn
không cần mất nhiều thời gian để hoàn tất các bước thực hành.
Bắt đầu một hoặc hai bài thực hành cùng lúc. Bạn sẽ nhận được kết
quả tốt nhất nếu hoàn tất cuốn sách trong khoảng thời gian liên tục từ hai đến
bốn tuần. Bạn nhận ta ngay tiến trình đó đang trên đà phát triển.
Kết quả thu được từ cuốn sách này sẽ tỉ lệ cân xứng với nỗ lực hoàn
tất cuốn sách. Có thể bạn bị cám dỗ muốn đọc hết các bài thực hành và
"hoàn tất trong đầu" các bài thực hành đó. Vì vậy, lúc khởi đầu bạn chỉ thực
sự thu được kết quả khi ngồi vào bàn, bút cầm trong tay!
Tập trung vào lĩnh vực thích hợp với bạn
Như đã nói lúc đầu, không phải tất cả các chương trong sách này đều
phù hợp với bạn.
Tham khảo với người khác
Kế hoạch phát triển sự nghiệp và cuộc đời là hòa nhập các thông tin về
bản thân thành một thể thống nhất: các mối quan tâm, chuyên môn và khả
năng. Bạn sẽ hiểu bản thân nhiều hơn nếu biết kiểm tra những nhận định của
mình với nhận định của người biết rõ về bạn - đồng nghiệp, cộng sự, bạn bè,
vv...
Nhưng trước khi bắt đầu, chúng ta có một số qui tắc cơ bản sau:
- Sách thực hành này là về bạn.
- Để thực hành đạt kết quả tốt nhất phải hết sức thành thật với chính
mình.
- Thỉnh thoảng tôi có đề nghị bạn thảo luận một số vấn đề cụ thể với
người khác một cách tự tin. Nó giúp bạn có cơ hội kiểm tra suy nghĩ của
mình. Hãy nhớ rằng, những gì bạn cho người khác biết về mình và những gì
bạn quyết định giữ kín hoàn toàn tùy thuộc nơi bạn.
- Bạn có thể giữ sách này ở một nơi riêng tư.
- Chúng ta hoàn toàn độc lập và vì lý do đó mỗi người hưởng lợi ích từ
mỗi bài thực hành một cách khác nhau. Ý hướng chung là: phát huy ý thức về
bản thân và tạo cơ hội giành lấy nghề thích hợp nhất.
Không cần thiết hoàn tất mọi bài thực hành.
Luôn có một nghề dành cho bạn.
Chúc bạn may mắn.
Malcolm Hornby
GIAI ĐOẠN 1. TÔI LÀ AI?GIỚI THIỆU GIAI ĐOẠN 1
Tôi nghĩ mình biết tất cả; nhưng bây giờ thú thật rằng càng biết những
gì mình tưởng biết, càng cảm thấy chẳng biết gì.
JOHN OWEN
BẠN GIỐNG NHƯ CÓC HAY CÁ HỔ?
Cóc là loại có khả năng thích ứng đáng kinh ngạc. Thông thường, nếu
bạn quăng chúng vào điều kiện khắc nghiệt gần như đông cứng vì lạnh,
chúng có khả năng giảm bớt quá trình trao đổi chất và chìm vào giấc ngủ
đông. Nếu sau đó bắt một trong những con cóc thả vào dòng nước mát, nó
trở nên hoạt động hơn và gia tăng quá trình trao đổi chất. Khi nhiệt độ của
nước tăng, thì các hoạt động của cóc cũng tăng theo. Nó không hề cố gắng
thử thoát khỏi môi trường chung quanh, cho dù nhiệt độ của nước có thể tăng
gần đến điểm sôi và nó sẽ bị luộc chín!
Cùng một cách tương tự, nếu bắt một con cá hổ và thả nó vào một bể
cá lớn rồi sau đó bỏ vào thêm vài con cá bống. Tôi tin chắc bạn sẽ chẳng
ngạc nhiên khi nghe nói rằng những con cá bống nhanh chóng bị con cá hổ
nuốt chửng.
Nếu đặt một vách ngăn bằng kính vào trong bể với cá hổ một bên và
những con cá bống ở bên kia, con cá hổ sẽ ráng sức hết lần này đến lần khác
tìm cách ăn thịt cá bống, nhưng chúng chỉ đụng vào vách ngăn mà thôi! Con
cá hổ cuối cùng nhận ra rằng tấn công những con cá bống là một việc không
thể thực hiện.
Nếu bây giờ vách ngăn được lấy ra và cá bống cùng cá hổ tự do bơi lội
trong bể, bạn "tự nhiên" nghĩ rằng cá hổ sẽ quay trở lại ăn thịt cá bống.
Nhưng ngạc nhiên thay, nó không thể nhận ra môi trường nay đã thay đổi và
không tấn công cá bống nữa. Thực tế, con cá hổ sẽ chịu đói cho đến chết!
XÂY DỰNG CÔNG THỨC CỦA THÀNH CÔNG
Bước chính yếu là phải thách đố để đổi mới tư duy sẵn có của bạn:
Tư duy là một loạt những qui định và luật lệ mô tả ranh giới và cho biết
những gì cần làm để thành công trong ranh giới đó.
(Định nghĩa của Joel A. Barker, tác giả cuốn Khám phá tương lai)
Nhưng tất nhiên cá hổ và cóc là loài vật rất đơn giản. Con người thông
thái hơn rất nhiều và hẳn tự do hơn để thay đổi... Vấn đề chính là ở chỗ đó!
Hầu hết chúng ta cố gắng giải quyết vấn đề bằng cách sử dụng những tư duy
sẵn có cho một tình huống, ví dụ, bác sĩ dùng năm tháng học tập về y khoa
để chẩn đoán bệnh. Sự việc diễn ra như vậy cho đến khi chúng ta hoặc là
không thể giải quyết vấn đề theo tư duy của mình, hoặc là người khác phát
sinh một tư duy hoàn toàn khác hẳn để giải quyết vấn đề mà ta không thể
chấp nhận như thế. Ví dụ, nhiều bác sĩ không công nhận cách "điều trị cổ
truyền" như châm cứu chẳng hạn, mặc dù nó thành công đi chăng nữa, bởi vì
những phương pháp này không củng cố những gì họ từng được học tập hoặc
tin tưởng.
Trong kinh doanh, người ta thường mù quáng với những tư duy của
mình không thấy đâu là phương pháp mới, dù chúng được phát triển ngay
bên trong nội bộ hoặc do đối thủ cạnh tranh đề xướng. Các nhà sản xuất
đồng hồ Thụy Sĩ bác bỏ khái niệm về loại đồng hồ điện tử, mẫu đầu tiên được
phát minh vào năm 1967 của Liên Đoàn Đồng Hồ Thụy Sĩ. Trước thế chiến
thứ hai, Thụy Sĩ chiếm 90 phần trăm thị trường đồng hồ trên thế giới, đến
thập niên 1970 chỉ còn khoảng 60 phần trăm, và đến năm 1980 còn 22 phần
trăm mà thôi.
Tương tự như vậy, 42 công ty máy ảnh đã không chấp nhận phương
pháp chụp hình mới của Chester Carlson vào năm 1930 bởi vì nó chẳng liên
quan đến tư duy về máy ảnh của họ từ trước đến giờ. Chỉ một công ty nhìn
thấy trước tiền đồ - công ty Xerox Corporation.
Hầu hết chúng ta linh hoạt hơn trong việc phát sinh những cách giải
quyết mới nếu biết:
- Thách thức với tư duy sẵn có của chính chúng t.
- Lắng nghe người khác có quan điểm hoàn toàn khác hẳn (Họ có thể
có tư duy khác).
- Lắng nghe trực giác của bản thân và tin vào những ý tưởng ngớ ngẩn
của mình hơn là ngăn chặn chúng.
Nếu không thể phát sinh hướng giải quyết mới, hãy cố giữ đầu óc cởi
mở với suy nghĩ và cách làm của người khác, tìm hiểu xem có thể bắt chước
như thế được không. Hãng IBM đã bắt chước phương pháp cơ bản của hãng
Apple để tham gia thị trường máy tính; còn nhà hàng Wimpy bắt chước nhà
hàng McDolnald bằng cách trở thành nhà hàng phục vụ theo dạng quầy hơn
là phục vụ theo từng bàn.
"Thấy mới tin" - nhận thức và niềm tin bảo thủ của chúng ta về điều gì
là đúng hoặc có thể thực hiện đã ngăn cản chúng ta thám hiểm vào những
cách giải quyết mới. Hãy nhớ lại chuyện xảy ra cho cóc và cá hổ!
BƯỚC THỰC HÀNH 1. TỰ GIỚI THIỆUHãy tự biết mình
CHILO (560 BC)
Cuốn "35 Bước Chọn Nghề" này dành cho chính bạn. BƯỚC THỰC
HÀNH 1 mất khoảng năm phút sẽ giúp bạn suy nghĩ lại về cuộc đời quá khứ
và tương lai của mình, trong công việc lẫn đời thường.
Hiếm người trong chúng ta đủ may mắn có sẵn một huy hiệu cho riêng
mình, vì vậy đây là cơ hội bạn tự thiết kế một huy hiệu!
Hoàn tất huy hiệu trong trang 14, sử dụng các hướng dẫn sau:
Hãy vẽ một bức tranh vào mỗi một ô để minh họa:
Ô 1: Tôi dùng giờ rảnh làm gì
Ô 2: Điều gần đây khiến tôi thực sự tự hào
Ô 3: Kỹ năng chuyên môn nghề nghiệp giỏi nhất của tôi
Ô 4: Thử thách lớn nhất trong sáu tháng tới
Băng rôn: Viết khẩu hiệu của bạn
Bước thứ nhất này rất đơn giản nhưng hữu ích để giúp bạn tìm ra chìa
khóa cho câu trả lời bạn là ai và bạn muốn trở thành người như thế nào. Tại
sao không tách huy hiệu này ra khỏi sách, hoặc copy và dán lên tường nơi
bạn sẽ làm việc với cuốn sách này?
BƯỚC THỰC HÀNH 2. LÒNG TỰ TRỌNG, CĂNG THẲNG, VÀ KIẾM VIỆC LÀM
Lo lắng khiến chuyện nhỏ có hình bóng lớn
TỤC NGỮ THỤY ĐIỂN
Dấn thân vào kế hoạch tìm kiếm việc làm là một công việc đầy thử thách, thú
vị, và xứng đáng.
Đối với nhiều người lập chương trình cho sự nghiệp và cuộc đời, một
phần của tiến trình tìm kiếm việc làm là một chuyện rất háo hức. Nó đại diện
cho việc gỡ bỏ tấm màn che mắt - lần đầu tiên họ nhìn vào cuộc đời của
chính họ, những gì bên ngoài sóng mũi mà họ thường nhìn thấy! Tìm kiếm
việc làm cũng có thể là chuyện rất nản lòng bởi vì:
Người tìm việc trong kinh doanh trông như thế này:
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không Có
Người tìm việc trong tài chính trông như thế này:
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không Có
Người tìm việc vừa mới tốt nghiệp trông như thế này:
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không Có
Người tìm việc vừa mới trở về trông như thế này:
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Khống Không Không
Không Không Không Không Không Không Có
Người tìm việc trong quản lý trông như thế này:
Không Không Không Không Không Không
Không Không Không Không Không Không
Không Không không Không Không Không Có
Dù bạn tìm kiếm loại công việc nào đi chăng nữa, tất cả những người
tìm việc đều trông tương tự như nhau! Đôi khi người này có nhiều chữ không
hơn, đôi khi ít hơn. Bởi vì rất ít người có khả năng vận dụng chữ không, nên
chẳng đáng ngạc nhiên khi có rất nhiều người bắt đầu tìm việc với tất cả nhiệt
huyết và rồi trở nên lo lắng, nghi ngờ bản thân, và thất vọng.
Dư Thừa Công Nhân
Có lẽ bạn cũng nhận thấy tôi tránh dùng thuật ngữ trên (dư thừa). Con
người rõ ràng không thể gọi là dư thừa. Họ có thể sai trong công việc, công
việc có thể biến mất dưới chân họ, công ty có thể gặp phải những khó khăn
tài chính, nhưng tôi lập luận rằng con người không thể dư thừa. Họ là người
vừa mới mất việc, họ là người cần được xếp chỗ cho một công việc mới.
Nhưng họ vẫn là con người, chứ không phải một không gian trống rỗng nơi họ
từng hiện diện.
(MALCOLM LEVENE, báo Người Quan Sát)
Dù là bất cứ kiểu nói uyển dụ nào đi nữa và dù là lý do nào trong cơ
quan đưa ra đi nữa, như "giảm biên chế", "khó khăn về tài chính", thực tế,
thành ngữ mà tất cả chúng ta dùng để miêu tả vắn tắt chuyện xảy ra là: "Ông/
Bà ấy bị thôi việc."
Cha tôi bị thôi việc sau 38 năm là một thợ mỏ than, anh rể tôi bị thôi
việc sau 8 năm làm nhân viên bảo vệ, và tôi bị thôi việc sau 12 năm nằm
trong ban giám đốc.
Có lẽ chỉ có rất ít người không biết bất cứ một ai trong số người thân và
bạn bè mình chưa từng bị "thôi việc". Cho đến khi nó xảy đến lúc đó bạn mới
cảm nhận được những ảnh hưởng của sự kiện đó trên đời sống cá nhân một
người.
Những người tầm thường hóa chuyện dư thừa công nhân bằng những
câu như: "À tất nhiên nếu bạn chưa bị thôi việc ít nhất một lần trong cuộc đời
sự nghiệp của mình, bạn chưa nếm mùi đời" có lẽ chính họ cũng chưa nếm
mùi đời hoặc họ lẽ ra nên nhạy cảm hơn nữa.
Giờ đây tôi không muốn xúc phạm bạn bằng lời khuyên sáo rỗng như
"hãy nhớ ngày mai trời lại sáng" hoặc "Hãy vui lên và mọi chuyện rồi sẽ tốt
đẹp."
Tuy nhiên, có lẽ bạn nên nhận ra mình không cô đơn. Bạn không phải
là người duy nhất cảm thấy bị đá vào cái tôi của mình bằng đôi giày đinh.
Những cảm xúc thông thường là:
- Bị sốc - không thể nào chấp nhận chuyện đang xảy ra
- Chối bỏ - chuyện đó không thực sự xảy ra.
- Tức giận - tại sao lại là tôi?
- Mất nhận thức về bản thân - tôi đã thất bại, mất việc. Tôi không bao
giờ tìm được việc khác.
- Giảm lòng tự trọng - tôi vô dụng. Tôi tắc trách.
- Mất mát - về phương hướng, đồng nghiệp, sự ổn định và tất cả những
cảm giác "thoải mái" khác lúc còn việc làm bình thường.
- Hắt hủi - của công ty trước đây, của công ty sau này khi họ không
chấp nhận đơn xin việc, và của bạn bè khi họ không gọi điện thoại nữa.
- Nhục nhã - bạn bè hàng xóm nghĩ gì về mình bây giờ? Con cái kể gì
cho bạn bè nghe?
- Mất tự chủ - để làm gì nếu liên hệ tất cả bạn bè, tìm rất nhiều nơi cần
người, nộp nhiều đơn xin việc, đi dự phỏng vấn, để rồi vẫn không có việc
làm?
- Giờ đây tất cả những gì đã từng khiến bạn vui mừng hay không còn
tác dụng nữa! Nhưng bạn vẫn có thể làm chủ được. Bây giờ bạn đã có công
việc. Công việc là đi tìm việc làm mới, đơn giản vì công việc khó lòng lại tìm
đến bạn.
- Thành công trong việc tìm kiếm việc làm tùy thuộc vào chất lượng lẫn
số lượng nỗ lực của bạn. Thực hành các bước trong sách này giúp bạn về
mặt chất lượng. Bạn chịu trách nhiệm về mặt số lượng, số giờ bạn bỏ ra để
đầu tư vào công việc này. Đừng mong đợi điện thoại gọi đến chỉ bởi vì bạn đã
gửi sơ yếu lý lịch đến vài ba nơi giới thiệu việc làm.
- Tính kiên định sẽ được đền đáp. Người ta thường tin rằng khi trở lại
làm việc họ sẽ nhận lấy một công việc nhiều trách nhiệm hơn, thỏa mãn hơn
và lương cao hơn công việc trước đây.
TÌM VIỆC THƯỜNG GÂY CĂNG THẲNG
Thay đổi công việc được các nhà chuyên môn cho đó là điều gây căng
thẳng nhất trong cuộc đời.
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta cần một lượng căng thẳng nào
đó. Về một khía cạnh càng nhiều căng thẳng, ta càng làm việc hiệu quả hơn
(xem hình 1). Nói một cách khác, bạn cần phá vỡ thế cân bằng, đứng giữa thử thách và nguồn vui để vượt qua.
ĐỂ TRÁNH QUÁ CĂNG THẲNG
Nghỉ giải lao hợp lý để ăn trưa
Thư giãn năm phút sau mỗi giờ làm việc
Tập thể dục hai mươi phút ba lần một tuần
Thu xếp thời gian - tổ chức một ngày sao cho có giờ thư giãn với gia
đình và bè bạn
Có mục đích rõ ràng - cả mục đích lâu dài lẫn trước mắt - về những gì
cần đạt tới
CHÚ Ý CÁC DẤU HIỆU CĂNG THẲNG QUÁ MỨC
Mức Độ 1
Quá mãnh liệt, quá nhiệt tình, quá tận tâm, làm việc quá sức, cảm thấy
bất an, nghi ngờ mình không đương đầu nổi.
Chú ý các dấu hiệu:
Quá bận không còn giờ rảnh, không biết lúc nào ngưng tìm kiếm việc
làm, quá ít thời gian cho gia đình/ bạn bè, nản lòng với kết quả.
Mức Độ 2
Khó chịu, mệt mỏi, lo lắng, cảm thấy mụ mẫm, la lối người khác.
Chú ý các dấu hiệu:
Cằn nhằn về người khác, không thể đương đầu với áp lực phải làm
nhiều chuyện cùng lúc, làm việc lâu, không thu xếp thời gian cho có hiệu quả.
Mức Độ 3
Thường bất mãn, sự giận dữ hoặc chống đối gia tăng, hạ thấp lòng tự
trọng, nảy sinh tư tưởng phạm tội, đánh mất sự ủy thác, thờ ơ lãnh đạm.
Chú ý các dấu hiệu:
Không còn thích thú cuộc đời, hoàn toàn kiệt sức, giảm bớt tận tâm tìm
việc, giảm bớt tận tâm với gia đình.
MứC Độ 4
Lùi bước, bệnh hoạn, cảm giác thất bại, hết sức đau khổ.
Chú ý các dấu hiệu:
Tránh các hoạt động tìm việc, tránh tiếp xúc với người khác, ngần ngại
giao tiếp, xa cách, bệnh tật thể lý, khó ngủ, dậy sớm, nghiện thuốc hoặc rượu.
NẾU BẠN QUÁ CĂNG THẲNG.
Bảng liệt kê dưới đây đưa ra một số đề nghị cách vượt qua sự căng
thẳng:
- Cố gắng phân tích vấn đề một cách hợp lý, đưa ra ồ ạt nhiều giải
pháp và chọn cách tốt nhất.
- Nhờ người khác khuyên bảo.
- Dành giờ nói chuyện với người khác (về bất cứ chuyện gì)
- Dành chút thời gian cho tiêu khiển.
- Nghỉ ngơi cuối tuần.
- Ăn các bữa đều đặn, thích hợp.
- Tập các bài thể dục nặng.
- Giảm bớt lượng cà phê và chất cồn.
- Ân ái với bạn đời.
- Xoa bóp thân thể trong nước nóng, đi tắm hơi hay đi massage.
- Hòa đồng với bạn bè.
- Tâm sự vấn đề với bạn thân.
- Viết tất cả những nỗi nản lòng vào một tờ giấy rồi xé nó thành mảnh
vụn.
- Hãy khóc to hoặc la lớn tại một nơi riêng tư trong nhà.
- Hãy sáng tạo: làm thơ, hát, chơi đàn.
- Bắt đầu viết sách!
Nếu tất cả dường như trở nên quá sức, người tư vấn sẽ giúp một tay -
số điện thoại có trong niên giám. Một số hội đoàn cũng có thể rất hữu ích.
Thực ra ngày nay nhiều phòng khám bệnh có sẵn những y tá được tập huấn
kỹ năng đặc biệt để cố vấn cho bạn trong những vấn đề căng thẳng. Họ có
thể rất hữu hiệu trong việc giúp bạn chỉnh lại hướng đi cho mình.
Hãy nhớ rằng bạn không một mình. Bạn bè và gia đình vẫn yêu mến và tôn trọng bạn, không phải vì chức danh nghề nghiệp bạn từng giữ, mà vì con người của bạn.
BƯỚC THỰC HÀNH 3. TÀI CHÍNH CỦA TÔI
Người khôn ngoan tạo ra cơ hội hơn là tìm thấy chúng.
FRANCIS BACON
Đối với hầu hết mọi người, lương là phần chính của thu nhập, tuy vậy
nhiều người vẫn xác định những đòi hỏi về lương bổng của mình một cách
hoàn toàn chủ quan. Thường chỉ dựa vào quảng cáo của các nơi tuyển
người, chúng ta bỏ qua việc làm lương thấp và chỉ chú ý đến những việc làm
lương cao. Chúng ta để ý những người cùng độ tuổi và cùng thời với mình
kiếm bao nhiêu, anh em mình kiếm bao nhiêu, bạn bè kiếm bao nhiêu... mà ít
nhận thức nhu cầu của chúng ta là bao nhiêu!
Nếu khả năng cân đối ngân sách là thế mạnh của bạn thì bước thực
hành này có thể không cần thiết. Còn những người khác sẽ thấy nó rất hữu
ích!
Bài thực hành giúp bạn lên kế hoạch tài chính và xác định lương tối
thiểu, nghĩa là 2 x tổng số tiền chi tiêu của bảng kế hoạch tài chính hàng
tháng trong 6 tháng, phải ít hơn bất kỳ thu nhập hàng năm nào.
Kế hoạch tài chính trong 6 tháng
Thời gian từ … 2001 đến … 2001
Tháng
Ngân sách /
thực tế
Ngân sách Thực tế Ngân sách Thực tế
Thu nhập:
lương chính
Tiền cổ phần
Nguồn khác
Tổng thu nhập
Chi tiêu: tiền
thuê nhà
Tiền vay
mượn
Tiền sinh
hoạt
Bảo hiểm
Đi lại
Kiếm việc làm
Nhà cửa
Thực phẩm
Ngày nghỉ
Giải trí
Con cái
Cá nhân
Nguồn khác
Tổng chi tiêu
THU NHẬP
Lương chính thức = lương bản thân / vợ (chồng). Trợ cấp xã hội.
Trợ cấp khó khăn. Trợ cấp thôi việc.
Nguồn khác = Của gia sản. Tiền thưởng. Tiền bán đồ đạc.
CHI TIÊU
Tiền thuê nhà = Tiền hàng tháng. Tiền bảo hiểm.
Tiền vay mượn = Tiền trả góp mỗi tháng.
Tiền sinh hoạt = điện, nước, điện thoại, ga, internet.
Bảo hiểm = nhà cửa, nhân thọ, y tế, tai nạn, vật dụng trong nhà, hưu trí.
Đi lại = xăng nhớt, thuế cầu đường, sửa xe, taxi, vỏ lốp.
Kiếm việc làm = thiết bị, thư từ, dịch vụ, điện thoại
Nhà cửa = bảo dưỡng, sửa chữa, mua sắm đồ đạc.
Thực phẩm = cho gia đình, khách mời, thú nuôi.
Ngày nghỉ = tiền vé, bảo hiểm, khách sạn, giải trí, quà lưu niệm
Giải trí = ăn ngoài, xem ca nhạc, câu lạc bộ, bóng vợt.
Con cái = tiền học, quần áo, quà bánh.
Cá nhân = quần áo, giải trí, từ thiện, nhà thờ, thuốc men, nha sĩ, chi phí
nghề nghiệp.
Nguồn khác = thuế thu nhập, món chi tiêu bất ngờ
Nếu bạn đang thất nghiệp và đang là "tổng giám đốc" của gia đình thì
bạn phải làm bài thực hành này. Sau cùng chắc bạn cũng đâu muốn làm cho
'công ty' nào không có một kế hoạch tài chính cụ thể, có phải không?
Tập hợp tất cả những tờ chi tiêu, giấy cầm cố/thuê mướn, tiền điện
nước.v.v..và sử dụng bảng kế hoạch tài chính hàng tháng trong 6 tháng
(trang **) để tổng kết những thu nhập và chi tiêu trù tính trước cho tháng đầu
tiên (dùng bút chì).
Bây giờ lập lại bài thực hành trù tính để xây dựng bức tranh trong
khoảng thời gian 6 tháng - là khoảng thời gian thực tế đối với nhiều người tìm
việc làm.
Lập lại bài thực hành vào cuối mỗi tháng và viết số tiền đã chi tiêu trong
cột "thực tế". Đối chiếu với ngân sách của mình bạn thấy thế nào? Bạn có cần
trù tính lại hay không?
Khi tiến hành thực hành bước này, bạn trù tính được những tháng khi
mà tiền ga, thuế, và bảo hiểm đến cùng một lúc! Đồng thời, bạn sẽ nhận thấy
với một ngân sách hiệu quả mình vẫn có thể tự chiêu đãi một ít xa hoa trong
cuộc sống.
Mách Nước Về Tài Chính
Những mách nước này chủ yếu dành cho người đang tìm việc làm
nhưng người khác cũng tìm được nhiều hữu ích.
- Nói chuyện với quản lý ngân hàng (kiểm tra trước để bảo đảm không
phải trả tiền lệ phí). Họ là những chuyên gia về tài chính có thể cho nhiều lời
khuyên về ngân sách và cách đầu tư tiền nghỉ việc. Tuy nhiên, trong giai đoạn
chuyển tiếp này của cuộc đời, hãy cẩn trọng khi đầu tư tiền vào những nơi
bạn không thể rút ra ngay mà không bị tiền phạt. Đầu tư lâu dài chỉ xem đến
một khi bạn có công việc mới.
- Tìm những cách để dành tiền đơn giản - một tạp chí mất vài ngàn khi
mua tại sạp báo, nhưng có thể đọc miễn phí tại thư viện phường. Đi bộ chẳng
mất gì nhưng lại là cơ hội tốt để suy nghĩ và lập kế hoạch.
- Nói chuyện với nhà tư vấn tài chính của một công ty có danh tiếng
(hãy cẩn thận, vì nhiều "nhà tư vấn tài chính" lạm dụng thuật ngữ này để
hưởng tiền hoa hồng cho một ngành kinh doanh nào đó). Họ sẽ giúp bạn
điểm lại toàn bộ bức tranh tài chính, ví dụ, có nên rút tiền bảo hiểm nhân thọ
ngắn hạn không vì bây giờ bạn không còn được công ty trả tiền bảo hiểm
nữa? Bạn có nên để tiền hưu trí vào quỹ của công ty cũ hay là tự lập kế
hoạch cá nhân về tiền hưu trí đó?
- Liên hệ với văn phòng bảo hiểm xã hội - có thể bạn đủ điều kiện để
nhận trợ cấp hay tiền bồi hoàn.
- Đăng ký tại các trung tâm giới thiệu việc làm và hỏi về các quyền lợi
khi ghi tên, bao gồm được tham gia câu lạc bộ tìm việc, huấn luyện nghề cho
người trưởng thành hoặc được tuyển các nghề phù hợp của các tổ chức xã
hội hay một cộng đồng nào đó. Nếu đã từng thất nghiệp, một giấy giới thiệu
mới nhất của một trong những tổ chức xã hội ấy có thể trở thành cơ hội ngàn
vàng cho bạn.
- Một số kỹ năng chuyên môn có thể sinh ra nguồn thu nhập nhỏ. Ví dụ,
con gái tôi rất ham thích thủ công, vì vậy nó làm được nhiều món trang sức và
bán tại các hội chợ đồ thủ công mỹ nghệ. Còn tôi thích cập nhật thông tin về
giáo dục quản lý, do đó tôi có thể dạy các khóa học kinh doanh tại đại học
cộng đồng ("Dạy là học hai lần!"). Bạn tôi thích rèn luyện thể hình nên anh có
thể làm huấn luyện viên các lớp vỡ lòng thể dục nhịp điệu. Giờ đây anh ta
được cấp thẻ miễn phí câu lạc bộ sức khỏe và kiếm tiền từ một lớp huấn
luyện hàng tuần nuôi sống những thú tiêu khiển khác.
- Dọn dẹp gác xép và nhà kho của mình - bán đi những đồ không cần
thiết sẽ rất thú vị và bạn sẽ ngạc nhiên vì những món người ta có thể mua lại!
Nhưng đừng phi thực tế khi ra giá - hãy nhớ người ta chỉ tìm mua những món
hàng giá phải chăng.
- Cất kỹ ví tiền của mình! khi thất nghiệp ta lại thường hay tiêu xài quá
mức. Bất chợt bạn có thời gian rảnh trong tay và tản bộ xuống phố, nhìn thấy
rất nhiều món hàng rẻ tiền mà bạn chưa bao giờ thấy trước đây (vì bạn bận đi
làm) - bạn đã từng không cần đến chúng, vậy bạn có thực sự cần chúng bây
giờ hay không?
Nếu phải bán một trong những tài sản "xa hoa" (ví dụ xe đời mới, hay
một món nữ trang) hãy tính toán kỹ lưỡng trước để nắm rõ giá bán thực tế
nào cao nhất. Nếu vội vã bán đi trong sự tuyệt vọng, bạn phải chấp nhận giá
thấp hơn nhiều. Không những bạn mất mát về mặt tài chính, mà còn khiến
bạn thêm tuyệt vọng!
Nợ nần:
- Khắc phục vấn đề này ngay lập tức.
- Các công ty điện, nước, ga, điện thoại, vv... có thể chấp nhận trả
thành nhiều kỳ, cũng như các tiền vay mượn ngân hàng.
Khi có nguồn thu nhập ổn định và biết trước, bạn cỏ thể vung tay mà không lo lắng quá nhiều đến những khoản chi tiêu?
Nhưng khi thu nhập thực sự giảm bớt, không có triển vọng trước mắt nào hồi phục lại, điều bạn kiềm chế là quản lý chi tiêu của mình.
BƯỚC THỰC HÀNH 4. ĐÁNH GIÁ NHU CẦU VÀ ƯỚC MUỐN TRONG ĐỜI
Đạo đức cũng vậy, cuối cùng chỉ là sự tôn trọng cuộc sống. Nó cho tôi
nguyên tắc nền tảng của luân lý đó là, điều tốt đẹp ở chỗ cố gắng duy trì, thúc
đẩy, và nâng cao cuộc sống, còn mọi sự huỷ diệt, tổn thương, giới hạn cuộc
sống đều là tội lỗi.
ALBERT SCHWEITZER
Bước 1
Đọc các câu dưới đây. Đánh dấu bảy câu quan trọng nhất đối với bạn:
Cảm thấy đã phát huy hết tiềm năng của mình.
Làm điều có giá trị hoặc phục vụ tận tâm.
Là bậc cha mẹ thành công.
Được kính trọng nơi làm việc và trong gia đình.
Có cuộc đời thanh bình không gặp rắc rối.
Đi du lịch thế giới/Châu Á/ trong nước.
Có thật nhiều niềm vui.
Không hối tiếc gì trong đời
Có tình yêu và người đồng hành.
Kiếm thật nhiều tiền.
Làm việc ở nước ngoài.
Không bị ai ra lệnh.
Là người bạn đời thành công.
Làm những gì tin rằng đó là bổn phận của mình.
Giúp người kém may mắn hơn mình.
Trở thành một chuyên gia giỏi mọi người công nhận.
Có quyền lực trên người khác.
Trở nên rất nổi tiếng.
Làm những gì tin rằng đó là bổn phận của mình.
Bước 2:
Ghi chú làm cách nào bạn có thể điều chỉnh cuộc đời để bảo đảm đạt
tới những nhu cầu và ước muốn đó.
Sắp xếp bảy câu trên theo thứ tự quan trọng nhất (1) đến ít quan trọng
nhất (7).
1. ____________________________________________________
2. ____________________________________________________
3. ____________________________________________________
4. ____________________________________________________
5. ____________________________________________________
6. ____________________________________________________
7. ____________________________________________________
Hãy ghi nhớ những điều này khi tìm kiếm một công việc lý tưởng cho
mình.
Việc nên làm
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
Việc không nên làm
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
Sử dụng bảng này để tổng kết các điều học được sau khi hoàn tất các
bước thực hành trong sách.
BƯỚC THỰC HÀNH 5. KỸ NĂNG VÀ KIẾN THỨC CỦA TÔINhững người bạn tốt nhất của con người chính là mười ngón tay.
ROBERT COLLYER
Nếu được yêu cầu liệt kê những kỹ năng và kiến thức có thể hữu ích
cho công việc mới vào khung bên dưới, có thể bạn sẽ nói: "Khung này lớn
quá!"
Dù sao bạn cũng thử xem.
Kỹ năng và chuyên môn của tôi
Những gì bạn vừa liệt kê chỉ là bề nổi của tảng băng
Bạn có thể nói rằng "Tôi quá bận rộn nuôi sống gia đình trong mười
năm qua nên không còn thời gian cho những kỹ năng mới." hoặc "Tôi quá
bận kiếm đủ tiền để trang trải…" hoặc "Nghiên cứu thêm cho bằng cấp của tôi
thì…" để gắn vào lý do từ chối làm giàu kiến thức của mình.
Khi trải qua thăng trầm cuộc đời, ta phát triển nhiều kỹ năng và kiến
thức, một cách ý thức hoặc không ý thức.
Trong bước thực hành này bạn xác định những kỹ năng và kiến thức
đã tích lũy trong đời bạn do đó bạn sẽ nhận ra những kỹ năng và kiến thức có
thể ứng dụng vào nghề mới.
Hãy nhìn ba danh sách các kỹ năng ở trang kế và đánh dấu hay gạch
đậm những kỹ năng bạn tin mình có, giỏi và thích làm như vậy. Sau đó hoàn
tất "bài tập kiến thức dự bị" ở trang kế. Bài tập cần thời gian thực hiện. Hãy
làm các công việc ưu tiên khác rồi quay lại với bài tập này. Thảo luận với bạn
đời hoặc bạn thân. Nó rất hữu ích?
Danh sách các kỹ năng và kiến thức có thể ứng dụng bạn vừa phát
hiện nơi bản thân là cú nhẩy ngoạn mục để nhận lấy nghề mới.
Khi thực hành, luôn suy nghĩ đến những ví dụ cụ thể và tìm cách đưa
điều "chung chung" thành điều "cụ thể". Ví dụ, nếu một trong những kỹ năng
là "viết", thì ví dụ cụ thể là bản báo cáo gửi cho ban giám đốc và có tác động
trong buổi họp hội đồng, hoặc một truyện ngắn bạn đã xuất bản.
Thời gian đầu tư vào bước này sẽ nảy sinh hoa lợi khi viết lý lịch, đơn
xin việc và dự phỏng vấn. Bạn nhận ra mình có thể xác định nhanh chóng và
dễ dàng những kỹ năng quan trọng mình có và, quan trọng hơn, biết thổi
chúng vào công ty tương lai, qua hình thức viết hay phỏng vấn.
NGÂN HÀNG CHUYÊN MÔN
Những kỹ năng liên quan tới con người: Tôi thích và giỏi hoặc lĩnh vực sau:
ảnh hưởng
chịu đựng
bao quát
chuẩn bị
bày tỏ
chụp ảnh
bán hàng
báo cáo
bảo tồn
bảo vệ
hệ thống hóa
hiệp lực
hiểu biết
hiệu chỉnh
hiểu mình
hội nhập
hoạt động
học
học hỏi
hợp tác
nắm vững
đặt câu hỏi
nghiên cứu
nhấn mạnh
nhận ra vấn đề
nhận trách nhiệm
nhận xét
nhắm đến
nhạy bén
nhiệt tình
tạo sức mạnh
tài chính
thăm dò
tham khảo
thành đạt
thí nghiệm
thiết lập
thông cảm
thông tin
thực hiện
biểu tượng hóa
cầm đầu
cân đối
ngân sách
cập nhật
chấp nhận
chỉ dẫn
chỉ đạo
chăm sóc
chăn nuôi
che chở
chiến thắng
cho
cho biết
chữa trị
củng cố
dẫn đường
dạy học
diễn thuyết
diễn xuất
dự phòng
gây cười
gặp gỡ
ghi chép
hòa giải
hướng dẫn
hướng tới
huấn luyện
kể chi tiết
kể chuyện
khai thác
khám phá
khích lệ
khôi phục
khuyến khích
kiểm điểm
kiểm toán
kiểm tra
kiên quyết
lập biểu đồ
lập chương trình
lập kế hoạch
lắng nghe
làm rõ
làm theo
làm trọng tài
làm việc
làm việc thiện
nhiều kinh ngiệm
điện thoại
điều khiển
điều tra
điều trị
đưa ra mục tiêu
nói
ước lượng
ứng biến
phân loại
phân tích
phân xử
phác thảo
phán đoán
phát hiện
phát minh
phát triển
phiên dịch
phô diễn
phỏng vấn
phục hồi
phục vụ
quan hệ
quan sát
thương lượng
thu nhặt
thu xếp
thủ tục
thúc đẩy
thuyết phục
tiến cử
tiến hành
tiên phong
tìm thấy
tư vấn
tổ chức
tổng hợp
tưởng tượng
tóm tắt
tranh luận
trau dồi
trách nhiệm
trình bày
trợ giảng
trò chuyện
trù tính
truyền cảm hứng
tuyển chọn
ghi nhớ
gia tăng
giặt đồ
giao tiếp
giải quyết
giải thích
giám sát
giữ chừng mực
giữ gìn
giới thiệu
giúp đỡ
gỡ rối
hát
lãnh đạo
lèo lái
liên hệ
liên kết
liều lĩnh
lý giải
mẫu mực
may
minh họa
mổ xẻ vấn đề
mua bán
nâng cấp
đẩy mạnh
quản lý
quản trị
quyết định
sàng lọc
sáng kiến
sáng tạo
sử dụng
sửa chữa
suy luận
tập họp
tăng số lượng
tạo hình
vận động
văn thư
vẽ
vẽ tranh
viết
vượt trở ngại
vui chơi
xây dựng
xây dựng nhóm
xem xét
xuất bản
NGÂN HÀNG CHUYÊN MÔN
Những kỹ năng liên quan tới công việc: Tôi thích và giỏi hoặc lĩnh vực sau:
bao quát
bác bỏ
bán
báo cáo
bảo tồn
bảo vệ
biên soạn
hoa tiêu
hội họp
hoàn tất
học hỏi
hợp lý
hợp nhất
hợp tác
nghề mộc
nghiên cứu
nhắm đến
nhạy bén
điều chỉnh
điều hành
điêu khắc
tạo kiểu mẫu
tạo mẫu
thấy trước
thăm dò
tham khảo
thành đạt
thám hiểm
biên tập
biểu diễn
cân đo
cắt bỏ
chỉ dẫn
chỉ huy
chỉ đạo
chăn nuôi
chạm khắc
chào hàng
chiến thắng
chính xác
cho
chơi thể thao
chọn lựa
chịu đựng
chứng minh
chuẩn bị
chụp ảnh
chuyển giao
cơ cấu tổ chức
cung cấp
củng cố
dẫn dắt
hòa giải
huấn luyện gia
súc
kềm chế
khái quát
khám phá
khéo tay
khích lệ
khôi phục
kiểm định
kiểm tra
kiên quyết
lập chương trình
lập dự án
lập hồ sơ
lập kế hoạch
lập thời gian biểu
lắp ráp
làm theo chỉ dẫn
lái xe
lý giải
may
minh hoa
mở rộng
điều khiển
điều tra
điều trị
đổi mới
đọc sách
đọc sửa bản in
định hướng
nói đúng giọng
đóng góp
đóng đinh
nuôi dưỡng
đúc khuôn
ước đoán
phân loại
phân phối
phân tách
phân tích
phân xử
phác thảo
phản hồi
phát hiện
phát động
phát triển
phiên dịch
tháo ráp
thêu dệt
theo dấu
thí nghiệm
thiết kế
thiết lập
thiết lập lại
thống nhất
thông tin
thực hiện
thời trang
thu dọn
thu hoạch
thu hoạch
thu nhặt
thu thập
tiên đoán
tiếp nhận
tiết kiệm
tìm thấy
tổ chức
tổng hợp
tường thuật
tóm tắt
dẫn đường
dịch sách
dọn dẹp
duy trì
gây nên
ghi nhớ
giặt đồ
giao hàng
giải quyết vấn đề
giảm bớt
giám sát
giữ gìn
giới hạn
giới thiệu
gỡ rối
hiểu biết
hiệu chỉnh
hình dung
hình thành
mua bán
nâng cấp
nâng cao
nâng đỡ
nấu ăn
nặn tượng
đặt câu
đặt hàng
đại diện
đào sâu
đánh giá
đánh máy
đại diện
đào tạo
đảm trách
đánh giá
đáp ứng
đề nghị
đáp ứng
phương pháp
phục hồi
phục vụ
quan sát
quyết định
quyết tâm
sắp xếp
sao chép
sản xuất
sáng chế
sáng kiến
sáng tạo
sáng tác
sơn
sử dụng
sửa chữa
tập hợp
tập huấn
tăng cường
trau dồi
trách nhiệm
trích dẫn
trồng cây
trông coi
trông nom
trợ giảng
trưng bày
vận dụng
vận động
Viết
xây dựng
xác định vấn đề
xếp hồ sơ
xoa bóp
xoa bóp
xử lý
xuất bản
xúc tiến
NGÂN HÀNG CHUYÊN MÔN
Những kỹ năng liên quan tới khái niệm và thông tin: Tôi thích và giỏi hoặc lĩnh vực sau:
ảnh hưởng giữ gìn nâng cấp sáng kiến
bác bỏ
bán
bảo tồn
bảo vệ
bi kịch hóa
biên soạn
biên tập
biểu diễn
biểu tượng
cập nhật
cảm nhận
chỉ dẫn
chắc chắn
chăn nuôi
chia xẻ
chiến lược
cho
chọn lựa
chọn lọc
chương trình
chịu đựng
chứng minh
chuẩn bị
giới thiệu
hệ thống hóa
hiệp nhất
hiểu
hiệu chỉnh
hình dung
hình thành
hoạt động
hoàn tất
học hỏi
học tập
hợp lý
hòa giải
hướng dẫn
hỏi han
kể chuyện
kế hoạch
kế toán
kết hợp
kết quả
khám phá
khôi phục
khuyến khích
nắm vững
đặt hàng
đạt được
đào sâu
đánh giá
đánh máy
đáp ứng
ngân sách
nghiên cứu
nhận ra
nhận xét
nhập dữ liệu
nhạy bén
điều chỉnh
điều hành
điều khiển
điều phối
điều tra
điều trị
đưa ra giả thuyết
đưa ra ý mới
đổi mới
đọc sách
đóng góp
sáng tạo
sáng tác
sử dụng
sửa bản in
suy tư
tập hợp
tạo dựng
tạo kiểu mẫu
tạo mẫu
tạo nên
thấy trước
thăm dò
thành lập
thí nghiệm
thiết kế
thiết lập dự đoán
thống nhất
thực hiện
thu nhặt
thu thập
tiên đoán
tiếp nhận
tìm kiếm
chuyển giao
có thời biểu
cung cấp
củng cố
dẫn đường
dạy dỗ
diễn tả
dự án
dự đoán
dùng lời nói
dùng máy tính
duy trì
ghi chép
ghi nhớ
gia tăng
giành được
giải quyết
giải quyết vấn đề
giải thích
giải trí
giảm bớt
giám sát
kiểm điểm
kiểm tra
kiên quyết
lập biểu đồ
lập hồ sơ
lập luận
lắp đặt
lắp ráp
làm phép tính
làm rõ
làm sinh động
làm việc
liên hệ
loại trừ
lưu trữ
lý giải
lý luận
mạo hiểm
minh họa
mô tả
mổ xẻ
mua bán
ưu tiên
ứng biến
phân bổ thời gian
phân loại
phân tách
phân tích
phân xử
phác thảo
phát hiện
phát huy
phát minh
phát triển
phiên dịch
phổ quát hóa
phương pháp
phúc đáp
quan hệ
quan sát
quyết định
quyết tâm
sao chép
tổ chức
tổng hợp
tổng kết
tường thuật
tưởng tượng
tóm tắt
trách nhiệm
trích dẫn
trình bày
trình bày có hệ
thống
trông nom
vận động
vẽ
viết
xây dựng
xác minh
xác định
vấn đề
xem xét
xuất bản
KIẾN THỨC DỰ BỊ
Không thể liệt kê cả một từ điển bách khoa những kiến thức để giúp
bạn liệt kê, nhưng hãy nghĩ về những thời kỳ khác nhau trong đời sẽ giúp bạn
nhớ lại kiến thức mình từng có.
Hoàn tất bảng dưới đây với các chủ đề mà bạn biết ít nhiều và thích thú
đến nó.
Kiến thức tôi nhận từ:
Trung học / Đại học
Ví dụ: Tiếng Anh
Công việc
Ví dụ: Những nguyên
tắc kiểm toán
Trường dạy nghề /
Quân đội
Ví dụ: những qui định
về an toàn
Đọc sách: báo chí/ sách vở
Ví dụ: thị trường chứng
khoán
Internet/ video
Ví dụ: kế hoạch nghề
nghiệp
Tự học
Ví dụ: Những nguyên
tắc tiếp thị
BƯỚC THỰC HÀNH 6. CÁ TÍNH CỦA TÔINgười ta có một điều chung: tất cả đều khác nhau.
ROBERTZEND
Các nhà tâm lý đã tranh cãi là có phải từ khi con người bước chân lên
mặt đất cá tính của chúng ta được "di truyền" hay là được "rèn luyện" mà có -
chúng ta thừa hưởng cá tính từ cha mẹ hay là nó hình thành và phát triển như
kết quả của mối tương giao giữa chúng ta với môi trường chung quanh. Dù là
cách nào đi nữa, mỗi người đều có cá tính riêng cho mình! bài thực hành này
giúp bạn hiểu biết hơn về bản thân và 'loại' cá tính của mình.
Mỗi cặp ô vuông bên dưới chứa hai nhóm từ. Xem xét lần lượt từng ô
vuông và quyết định nhóm từ nào miêu tả bạn chính xác nhất. Không có câu
trả lời đúng hay sai và không có nhóm từ nào "hay hơn" nhóm từ kia. Đừng
lựa chọn bạn thích cách cư xử nào, nhưng chọn cách bạn biết mình sẽ cư xử
như vậy. Có thể bạn sẽ thấy mỗi ô vuông có một vài từ áp dụng cho trường
hợp của mình. Đừng đứng giữa lằn kẻ, nhưng hãy chọn nhóm từ nào miêu tả
con người bạn đúng nhất. Sau khi đã chọn ô vuông, khoanh tròn chữ cái
tương ứng.
Khoanh tròn ô lựa chọn. Bạn là… T hay F
T: Hợp lý
Có lý trí
Khách quan
Biết phân tích
Công bằng
Tìm kiến thức
F: Chân thật
Thích quan hệ
Hòa hợp với người khác
Quyết định dựa vào giá trị cá nhân
Có lòng trắc ẩn
Chung thủy và thông cảm
E hay I
E: Thích giao du
Diễn cảm
Suy nghĩ cởi mở
Hòa đồng trong nhóm
Không cấm đoán
Thích giao tiếp
I: Điềm tĩnh
Tránh đám đông
Thích gặp gỡ chỉ hai người
Thích có bạn đồng hành riêng
Hay nghĩ về mình
Chơi với bạn thân trong nhóm riêng
J hay P
J: Quyết tâm
Có kế hoạch
Có tổ chức
Có mục đích
Có mục tiêu
P: Uyển chuyển
Không gò bó
Chấp nhận mọi lựa chọn
Dễ thích nghi
Thích thay đổi
Quyết định nhanh Thích để người khác lựa chọn
S hay N
S: Thích sự kiện
Làm theo linh nghiệm
Thực dụng
Không viễn vông
Để ý chi tiết
Ít mắc sai lầm
Thực tế
N: Có nhận thức
Tìm "viễn cảnh lớn"
Đổi mới
Chấp nhận những lựa chọn
Thích ý tưởng mới
Hướng về tương lai
Bây giờ hãy viết bốn chữ bạn đã khoanh tròn
(Ví dụ ENTJ): - - - -
Bài thực hành này dựa trên những đặc điểm cá tính căn bản và trong
trang sau bạn sẽ đọc tóm tắt mô tả sơ lược cá tính của bạn.
Rõ ràng chúng ta có nhiều hơn 16 "loại người" trên thế giới (16 là số
kết hợp các ô vuông lựa chọn) nên tôi đề nghị bạn nên cá nhân hóa hồ sơ
của mình bằng cách xóa đi những từ hay cụm từ không đúng với mình và
dùng bút gạch đậm những từ mô tả chính xác bản thân bạn.
Hồ sơ này giúp bạn đắc lực khi trao đổi với các công ty về những ưu
điểm mà bạn có thể đóng góp cho họ.
Phần "Người khác có thể không thích" trong phần mô tả sơ lược các
trang sau để trống. Hãy cố gắng nhìn bản thân dưới con mắt của người khác
và tự điền vào phần này nhằm cân bằng quan niệm về ưu điểm cũng như giới
hạn của mình. Bàn luận với người bạn đời hay bạn thân phần sơ lược này.
INTP – Kiến Trúc Sư
Điểm mạnh
Dễ nắm bắt thay đổi
Lý thuyết
Nghiên cứu khách quan
Lý tưởng hóa
Thích các vấn đề phức tạp
Tưởng tượng
Canh tân
Người có sáng kiến
Thông minh
Là Nhà Lãnh Đạo
Thích tổ chức công việc, không phải
nhân sự
Viết giấy tờ
Thích đưa ra thay đổi
Thích ý tưởng và quan niệm tiên
phong
Đưa ra viễn cảnh
Là Đồng Đội
Chấp nhận thử thách với công việc
phức tạp
Là người có ý kiến
Hành động như nhà phê bình một dự
án
Hợp tác thay đổi bất cứ lúc nào
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Là người cha tận tâm và nghiêm
chỉnh
Dùng kỷ luật không quá khắt khe
Thích gia đình êm ấm
Làm việc khi vui chơi
Thích trò chơi trí tuệ: cờ, domino
Người khác có thể không thích
Khi Giao Tiếp
Thích giao tiếp qua thư từ hơn là lời
nói
Hay thảo luận về "đại sự"
Thích nói về lý tưởng và quan niệm
Có thể lý thuyết và lắm lời.
Thích tiếp xúc chỉ hai người.
Tóm Tắt
Người lập dị
Hướng đến tương lai
Tò mò
Phân đoán
Đưa ra sáng tạo và đổi mới cho dự án
Làm Việc
Cần yên tĩnh và chút riêng tư
Thích linh động trong công việc
Thích được thử thách
Thích nơi làm việc không có kết cấu
Nơi làm việc có thể lộn xộn
Bảo thủ
Suy nghĩ lớn
Phân tích
Độc lập
Quả quyết
Dùng ý tưởng trừu tượng
ENTP – Nhà Phát Minh
Điểm Mạnh
Cảm giác với những khả năng mới
Làm việc độc lập
Tìm kiếm những cách tốt hơn
Điều chỉnh để thay đổi
Thích học những kỹ năng mới
Khôn ngoan sắc bén
Nhận thức
Mưu lược
Thích giải quyết vấn đề
Là Nhà Lãnh Đạo
Thích xã giao và kết bạn
Khuyến khích đổi mới và sáng tạo nơi
người khác
Cởi mở với lời phê bình xây dựng
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Cao thượng và cởi mở
Thích sinh hoạt tập thể hay họp
mặt
Muốn một môi trường sống động
Có chính sách "mở cửa"
Thích thời gian nghỉ ngơi uyển
chuyển
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Nhanh trí và khéo nói
Dựa vào người khác để biết chi tiết
Phát triển các mô hình
Là Đồng Đội
Đưa ra những đóng góp trước liên
Hành động như một ngòi nổ để người làm
chung hợp tác những ý tưởng mới
Nhìn dự án dựa vào phản ánh của người
khác
Nhìn mối quan hệ giữa biện pháp và mục
đích
Làm Việc
Làm việc tốt nhất với những người độc lập
Thích cách hướng dẫn và quản lý linh
hoạt
Muốn được thử thách và chấp nhận rủi ro
Thích các hoạt động tập thể
Thích những công ty mới thành lập
Thích tranh luận
Là một người nói chuyện có
duyên
Là nhà diễn thuyết năng động
Dễ hào hứng với thông tin mới
Tóm Tắt
Hiểu người khác
Thích những dự án mới
Cởi mở
Giao tiếp tốt
Tò mò và quan tâm
Thích thay đổi và hành động
Trực giác mạnh
Phân tích
Thích thử thách
Nhiệt tình và năng động
INTJ – Nhà Khoa Học
Điểm Mạnh
Thực dụng cao
Hệ thống
Làm việc riêng lẻ
Nhanh trí
Tận tâm
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Kết hợp công việc với niềm vui
Ít khi nghỉ ngơi không theo thời
gian biểu
Thích các hoạt động được tổ chức
tốt
Độc lập
Cương quyết
Nhìn xa trông rộng
Năng động
Vững chắc
Là Nhà Lãnh Đạo
Đưa ra nhận thức và thiết kế các mô
hình làm việc
Tổ chức ý tưởng thành kế hoạch hành
động
Tạo chiến lược cho những dự án mới
Có đầu óc cứng rắn và quả quyết
Truyền sinh lực cho bản thân và cho
người khác để đạt mục tiêu
Là Đồng Đội
Thúc đẩy dẹp bỏ những chướng ngại
Có đầu óc tổ chức
Biết hệ thống hóa các mục tiêu
Thực hiện những ý tưởng mới
Tổ chức hợp lý những công việc và
chương trình phức tạp
Làm Việc
Thích những thử thách mang tính trí tuệ
Cần riêng tư để hồi tưởng
Cần kế hoạch và hệ thống làm việc hiệu
Chu đáo và trung thành
Khuyến khích tự lập nơi con cái
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Giao tiếp với mục đích cụ thể trong
đầu
Tin rằng nếu "thấy" mới hiểu
Khách quan và căn cứ theo sự thật
Thu thập thông tin theo mắt nhìn
Dùng những lập luận lô-gich
Tóm Tắt
Có tính thực tiễn cao
Có hệ thống
Độc lập
Nhanh trí
Tận tâm
Khách quan
Riêng tư
Quả quyết
quả
Đòi hỏi quyền tự trị
Thích được toàn quyền đưa ra quyết
định
Nhìn xa trông rộng
Năng nổ
Vững vàng
Hợp lý
ENTJ – Nhà Thống Đốc
Điểm Mạnh
Thích là người lãnh đạo
Cung cấp cách tổ chức
Có tính phân tích cao
Thẳng thắn và đi vào vấn đề
Mong được làm việc nhiều
Đưa ra tiêu chuẩn cao
Thích giải quyết vấn đề
Ca ngợi khả năng của người khác
Biết phê bình xây dựng
Chuẩn bị cho mọi tình huống
Nhà Lãnh Đạo
Chịu trách nhiệm
Làm việc cho mục tiêu lâu dài
Làm theo tổ chức và hệ thống
Quả quyết và cứng rắn
Ưu tiên trong công việc có thời hạn
Là Đồng Đội
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Tổ chức các dịp trong gia đình
Tương quan giữa nghề nghiệp và
gia đình
Thích ganh đua
Tổ chức các dịp nghỉ ngơi
Mong chờ sự tinh tế và tận tâm
nơi bạn
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Dựa vào giác quan thứ sáu
Tìm nguyên nhân của thông tin
Thích tranh luận một đề tài
Rõ ràng trong suy nghĩ và lời nói
Đưa ra kế hoạch chi tiết để thành công
Tạo kế hoạch hợp lý và có thể thực hiện
Chấp nhận trách nhiệm giải thích cho
người khác
Là người cho biết kế hoạch được thực
hiện đầy đủ hay chưa
Chia dự án thành những phần nhỏ
Làm Việc
Muốn xác định công việc rõ ràng của ai
Thích những đồng nghiệp quả quyết
Thích môi trường trật tự và kỷ luật
Tìm kiếm thử thách và tổ chức hiệu quả
Muốn kết quả được đánh giá
Có thiên phú về ngôn ngữ và
cách dùng từ
Tóm Tắt
Thích giao du
Ứng xử nhanh
Hành động khách quan
Cứng rắn, nhưng công bằng
Hiệu quả
Lô-gích
Nói chuyện dễ dàng và thú vị
Tìm kiếm thử thách
Có chiến lược
INFP – Thủ Kho
Điểm Mạnh
Sáng tạo
Thuyết phục
Khuyến khích người khác.
Ý thức về thời điểm đúng lúc
Có trực giác với người khác
Nhiệt tình chân thành
Ý thức về thời gian
Thiên phú về ngôn ngữ
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Quan hệ tốt với con cái
Cho người khác tự do và không
gian riêng
Dễ hòa đồng, làm theo nhu cầu
gia đình
Kế hoạch là một vấn đề có thể
thay đổi
Là người bảo vệ gia đình
Người Khác Có Thể Không
Biết lắng nghe
Khao khát thử thách
Là Nhà Lãnh Đạo
Thích tạo điều kiện thuận lợi hơn là ra
lệnh
Tìm người năng động
Tinh tế
Ca ngợi người khác một cách tự nhiên
Cởi mở với ý tưởng người khác
Là Đồng Đội
Nhấn mạnh đến nhu cầu làm việc chung
hoặc giá trị của tổ chức
Đưa ra lý tưởng và mục tiêu là sự hoàn
hảo
Phát động sự hợp tác
Cảm nhận được những nhu cầu thực sự
nơi người khác
Có tính nhân đạo
Làm Việc
Làm việc giỏi khi một mình
Thích người đồng hành với mình phải rất
đúng đắn
Cần thời gian để suy ngẫm
Ước muốn người hợp tác
Muốn được tự lập
Thích
Khi Giao Tiếp
Giao tiếp tốt nhất qua văn viết
Viết rất trữ tình
Nhấn mạnh tầm quan trọng của
các quan hệ
Lôi cuốn người ta qua cách dùng
từ
Chân thành lắng nghe
Tóm Tắt
Người có lý tưởng
Ủng hộ phong trào
Trung thành
Tìm kiếm sự thật
Quí phái
Danh dự
Hòa hợp
Tinh tế với bổn phận
Lịch sự, dịu dàng
Tận tâm
ENFP – Nhà Báo
Điểm Mạnh
Khởi xướng các dự án
Đoán trước các nhu cầu
Thúc đẩy tiềm năng
Tập trung cao độ
Dễ dãi với người khác
Trân trọng đóng góp của người khác
Là người quan sát am hiểu
Nhìn thấy mặt tích cực của vấn đề
Cho người khác "chỗ đứng"
Thấy được tiềm năng nơi người khác
Là Nhà Lãnh Đạo
Biết cách thúc đẩy người khác
Khuyến khích sự hòa hợp
Truyền toàn bộ giá trị công việc đến người
khác
Chấp nhận những kế hoạch mới
Sử dụng nhiều cách để khuyến khích
Là Đồng Đội
Mang lại sức sống và lòng nhiệt tình
Là chất xúc tác mang người khác đến với
nhau
Đề xướng hội họp và hội nghị
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Hấp dẫn và dịu dàng với người
khác
Mang lại thích thú và vui vẻ
Là người cha/mẹ tận tâm và
uyển chuyển
Thích mang người khác đến với
nhau
Tìm kiếm những giải trí khác
thường
Người Khác Không Thích
Khi Giao Tiếp
Giỏi về văn viết
Nhấn mạnh các giá trị
Chiến thắng sự thật qua sự tinh
tế và hấp dẫn
Lắng nghe kỹ
Liên quan người khác vào câu
chuyện
Giúp công việc bắt đầu trôi chảy
Đưa ra nhiều ý tưởng thú vị và mới mẻ
Làm Việc
Thích làm việc với đồng nghiệp
Thích không khí thân thiện, cởi mở
Thích thay đổi và thử thách
Thích nơi làm việc lạc quan, hướng đến
tương lai
Làm việc tốt nhất với những người linh hoạt
nhiệt tình
Tóm Tắt
Lôi cuốn
Thêm hương vị cho đời
Nhận thức rõ
Năng động
Ứng khẩu
Nhiệt tình và hăng hái
Trực giác với người khác
Tháo vát
Tưởng tượng
INFJ – Nhà Văn
Điểm Mạnh
Lắng nghe người khác
Hợp tác
Sáng tạo/ đổi mới
Nhìn về tương lai
Quả quyết
Đưa tính đúng đắn lên hàng đầu
Tư vấn cho người khác
Nhẫn nại trong các quan hệ
Dịu dàng và chấp nhận
Trung thành
Nhà Lãnh Đạo
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Quan tâm đến tiện nghi trong nhà
Phát triển các quan hệ lâu dài
Có nhiều theo đuổi và nhiều thú vui
Là một người bạn ăn ý
Khôn khéo khi biểu lộ cảm tình
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Không đòi hỏi cao, nhưng quyết tâm
Chọn người hợp với nhiệm vụ
Thành công trong hợp tác với người khác
Ủng hộ sự nghiệp và lý tưởng
Truyền khát vọng cho người khác để thành
công
Là Đồng Đội
Là nhà đại sứ
Nhạy bén với nhu cầu của người khác
Làm việc đúng đắn và kiên quyết
Đối mặt với thử thách để đạt lý tưởng
Giúp người khác đạt đến mục tiêu
Làm Việc
Cần riêng tư và không gian để tập trung
Tìm kiếm môi trường cởi mở
Thích có điều kiện để sáng tạo
Thích những dự án nhiều thử thách và ly kỳ
Muốn công việc có tổ chức và hài hòa
Là người duyên dáng khi viết cũng
như khi nói
Ưu liên cho cảm xúc của người
khác
Nhìn nhận quan điểm người kia
Thiên phú về ngôn ngữ
Dùng các quan hệ như giá trị giao
tiếp
Tóm Tắt
Có lý
Tận tâm cao
Bình tĩnh và nhạy cảm
Hòa hợp
Ngoại giao
Nồng nhiệt
Truyền khát vọng cho người khác
Có lòng trắc ẩn
Kín đáo
Chấp nhận thử thách
ENFJ – Nhà Sư Phạm
Điểm Mạnh
Biết truyền cảm hứng
Đòi hỏi sự tận tâm
Phát động lòng trung thành
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Lãng mạn và tận tâm
Thích liên quan và chăm sóc người
khác
Đưa ra giá trị
Có mưu mẹo
Có tiêu chuẩn cao
Sử dụng phương pháp có thứ tự
Được người khác kính trọng
Dành được sự cộng tác
Đáp ứng nhiệt tình
Là Nhà Lãnh Đạo
Đưa ra nhiệm vụ dựa vào nhu cầu chung
Khuyến khích tham gia theo nhóm
Quan tâm đến tình cảm của cộng sự
Thích biết ai là xung phong trong các quyết
định
Thích theo đuổi đến cùng kế hoạch một khi
nó được thực hiện
Là Đồng Đội
Cung cấp thông tin về các vấn đề con người
Dựa vào kinh nghiệm và thông tin của bản
thân
Bảo vệ ý tưởng và giá trị của tổ chức
Có phương pháp theo thứ tự
Duy trì hợp tác với đồng nghiệp
Làm Việc
Ước muốn môi trường làm việc phù hợp với
mọi người
Đề cao sự êm ấm trong gia đình
Gia đình và trách nhiệm trước tiên
Thiên về cộng đồng và phục vụ
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Cởi mở và hay nói chuyện
Phát động thành lập nhóm
Lấy giá trị và truyền thống làm ví
dụ
Học hỏi qua các mối tương giao
Có nhận thức
Tóm Tắt
Trung thành
Ngoại giao
Hòa hợp
Hướng đến người khác
Diễn cảm
Trách nhiệm
Lý tưởng
Thích chung quanh ổn định và ngăn nắp
Thích các phòng ban có kỷ luật và làm việc
hiệu quả
Hòa hợp giữa những người làm chung
Muốn cởi mở, nhưng vẫn chuyên nghiệp
Ủng hộ
Mang tính cộng đồng
Quan tâm
ESFJ – Nhà Buôn
Điểm Mạnh
Dịu dàng, nhưng vẫn cương quyết
Người làm việc nhanh và xuyên suốt
Đề cao sự trung thành
Quyết định
Không ích kỷ về thời gian
Tốt với người khác
Giúp đỡ nhiệt tình với người khác
Khôn khéo với đồng nghiệp
Tạo sự hòa hợp
Là Nhà Lãnh Đạo
Dẫn dắt qua sự chú ý của cá nhân
Giữ liên lạc với người
Gắn liền với "tiếp xúc cá nhân"
Là tấm gương làm việc chăm chỉ
Lấy kinh nghiệm ủng hộ cho quyết định
và hành động
Tại Nhà/Với Bạn Bè
Thích vui chơi và hòa đồng
Là trung tâm của một gia đình nề nếp
Là nguồn cung cấp cho tương lai
Nồng nhiệt, tận tâm và chăm sóc
Chung thủy và hy sinh
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Là người nói chuyện vui vẻ
Lắng nghe với sự cảm thông và hiểu
biết
Tôn trọng quan điểm người khác
Là người giao tiếp giỏi
Là Đồng Đội
Khuyến khích những nỗ lực trong nhóm
Giải quyết các mâu thuẫn
Chính xác trong số liệu và đúng giờ
Tôn trọng luật và người có thẩm quyền
Hợp theo nhu cầu của nhiều người
Làm Việc
Thích đồng nghiệp hướng đến mục tiêu
Thích môi trường thân thiện, có tổ chức
Thích nơi nào biết hành động
Cần những đồng nghiệp nhạy bén và
thích hợp
Phục vụ trong một chương trình cụ thể
Bắt thông tin qua trực giác
Tóm Tắt
Thích giao du
Ủng hộ
Thông cảm
Cộng tác
Giao tiếp rộng
Tôn trọng truyền thống
Duyên dáng
Lịch thiệp
Nhận thức
Giúp đỡ bạn bè
ISFJ – Người Bảo Vệ
Điểm Mạnh
Sử dụng tài nguyên cách khôn khéo
Có kiến thức
Công bằng và hợp lý
Hướng đến nhiệm vụ
Làm việc không mệt mỏi
Nhìn nhận người khác
Cá nhân hóa các dữ liệu
Chấp nhận trách nhiệm
Tại Nhà / Với Bạn Bè
Tận tâm với gia đình
Thích các hoạt động truyền thống
của gia đình
Duy trì môi trường hoàn hảo
Nghỉ ngơi khi xong việc
Đề cao quan hệ họ hàng
Người Khác Có Thể Không Thích
Kế hoạch cho phía trước
Đơn giản hóa thông tin
Là Nhà Lãnh Đạo
Kiên định và trật tự
Đưa ra những ưu tiên cho công việc
Tập trung và đi vào chi tiết
Sử dụng ảnh hưởng cá nhân dè dặt
Bảo vệ những qui luật và cách làm truyền
thống
Là Đồng Đội
Kỹ lưỡng và cần cù
Thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày
Đưa ra những quyết định hiệu quả và hành
động
Cá nhân hóa mục tiêu và dự án
Chứng tỏ tính ổn định và hoàn thành trách
nhiệm
Làm Việc
Thích môi trường làm việc an toàn
Cần những lúc một mình
Thích trật tự và theo lịch trình
Trân trọng những người chính xác và ý thức
Thích liên quan trực tiếp đến công việc
Khi Giao Tiếp
Dùng ví dụ và gương sáng khi giao
tiếp
Trực tiếp và đi vào vấn đề
Thân thiện và nhẫn nại
Tìm những quan hệ rõ ràng
Viết lại sự việc
Tóm Tắt
Thông cảm
Chi tiết và theo sự thật
Ý thức
Tôn trọng truyền thống
Có nhận thức về lịch sử
Ứng khẩu nhanh
Thực tế
Ý thức về công bằng
Hướng đến phục vụ
Tỉ mỉ với các tiểu tiết
Thực tiễn và có tổ chức
ESFP – Người Tiếp Đãi
Đểm Mạnh
Là người quan sát tinh tế
Là người "hành động ngay"
Lạc quan
Nhiệt tình
Chủ trương sống hòa hợp
Chấp nhận vị trí của người khác
Rộng lượng với thời gian
Cởi mở
Hiểu người
Là Nhà Lãnh Đạo
Biết điều khiển những khủng hoảng
Tạo dễ dàng cho người khác hợp tác
Thúc đẩy thiện chí và làm việc chung
Chú ý đến những mong đợi của người
khác
Khuyến khích sự thỏa hiệp và đồng ý
Là Đồng Đội
Mang lại nhiệt tình và sự cộng tác
Đưa ra hành động và sự phấn kích
Làm ngay - không chần chừ
Quan tâm đến nhu cầu của người khác
Ủng hộ tổ chức một cách trung thành
Làm Việc
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Rộng lượng với người khác
Thích nhà bày trí đẹp
Rất tình cảm và làm người khác vui
Cởi mở và tự nhiên
Thích một ngày thay đổi và bận rộn
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Là người giao tiếp thẳng thắn.
Dùng các phương pháp đơn giản và
nhạy bén
Thích nói chuyện
Kích thích câu chuyện
Liên hệ đến tình hình hiện nay
Tóm Tắt
Cởi mở
Vui vẻ
Hợp tác
Tích cực và không khuất phục
Rõ ràng
Thích không khí khẩn trương, nhưng cởi
mở
Thích tập trung vào những thực tế trước
mắt
Thích đồng nghiệp dễ thích nghi và
nhanh nhẹn
Thích người ta tập trung hành động
Muốn chung quanh hấp dẫn
Hướng đến người khác
Chịu đựng
Thực tế
Hành động nhanh
Thích nghi
ISFP – Họa Sĩ
Điểm Mạnh
Dễ tiếp thu với người khác
Rộng lượng với thời gian
Có tinh thần cởi mở
Phát sinh lòng tin tưởng nơi người khác
Tôn trọng tình cảm người khác
Tử tế vô điều kiện
Luôn lạc quan
Giải quyết vấn đề
Hiểu biết và đáng tin cậy
Là Nhà Lãnh Đạo
Thường ca ngợi và khuyến khích
Hướng dẫn đường lối hoạt động
Biết linh động và hợp tác
Làm chủ khủng hoảng
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Thích thời gian vui chơi riêng tư
Hài hước và duyên dáng
Dành thời gian cho thú vui đơn giản
Cần duy trì các mối quan hệ
Thích những thú vui theo đuổi riêng
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Hòa theo nhu cầu của người khác
Thích những buổi nói chuyện có chủ
đích
Biết cách sử dụng sức mạnh của người
khác
Là Đồng Đội
Có tinh thần hợp tác
Tập trung đến nhu cầu người khác
Hiểu nhu cầu chung
Biết xây dựng mối dây với những người
có khả năng
Sẵn sàng phục vụ cho một dự án
Làm Việc
Cần không gian riêng tư
Cần đồng ngiệp thích ứng
Muốn sự cơ động để có hiệu quả
Thích môi trường làm việc có thẩm mĩ
Quan tâm đến hành động của người
khác
Tìm kiếm ý nghĩa trong hành động và
lời nói của người khác
Lắng nghe trước khi nói
Thích đồng nghiệp trầm lặng, chu đáo
Tóm Tắt
Dịu dàng và hợp lý
Trầm lặng
Có năng lực bên trong
Hành động cách tự nhiên
Liên hệ với thực tại
Không khoe khoang
Nhạy bén với người khác
Có óc thẩm mỹ
Khiêm tốn
Hợp tác và cân bằng
ESTJ – Nhà Quản Lý
Điểm Mạnh
Kế hoạch cho tương lai
Đưa ra quan niệm một cách cởi mở
Vận dụng kinh nghiệm
Là nhà tổ chức tốt
Làm theo kế hoạch
Đáp ứng với thời hạn cuối cùng
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Có tư tưởng cộng đồng
Thận trọng và bảo thủ
Người Khác Có Thể Không Thích
Người đưa ra quyết định hợp thời
Đầu óc quyết đoán
Quản lý và làm chủ
Là Nhà Lãnh Đạo
Trực tiếp và đi vào vấn đề
Áp dụng những kinh nghiệm để giải quyết vấn đề
Khen thưởng nhân viên
Nhận lấy trách nhiệm
Cương quyết, nhưng cởi mở với ý kiến
Là Đồng Đội
Làm việc giỏi với các chính sách và kế hoạch
Hiệu quả trong việc vận dụng thời gian thực hiện
dự án
Hiểu tầm quan trọng của sự hợp tác
Chuẩn bị hành động khi được triệu tập
Biết dùng phương pháp có hệ thống để giải quyết
thử thách
Làm Việc
Thích nhận lấy trách nhiệm
Thích làm việc với các đồng nghiệp nhạy bén
Thích những dự án được vạch rõ
Thích môi trường cố định và có thể dự đoán trước
Thích làm việc với người khác
Khi Giao Tiếp
Là người giao tiếp hiệu quả
Là người có tiếng nói đối với
người khác
Mạnh mẽ và trực tiếp
Giao tiếp với sự thật
Thích tổng quan hơn là chi
tiết
Tóm Tắt
Liên quan đến thực tại
Hướng đến mục tiêu
Trách nhiệm
Vững vàng
Có hệ thống
Nhận thức
Có óc tổ chức
Xuyên suốt vấn đề
Quả quyết
Hợp lý và khách quan
ISTJ – Người Được Ủy Thác
Điểm Mạnh
Biết luật lệ
Làm theo hướng dẫn
Thích tổ chức
Có thể tin cậy
Chấp nhận trách nhiệm
Điều chỉnh theo hướng mới
Nhận công việc
Hướng về làm việc chung
Làm trước khi chơi
Đáp ứng đòi hỏi của thời hạn
Là Nhà Lãnh Đạo
Đưa ra tiêu chuẩn cho người khác
Hướng đến mục tiêu và muốn người khác
làm theo
Điều khiển nhân lực và chi tiêu
Trực tiếp và ngắn gọn
Ủng hộ hệ thống, tổ chức, tiêu chuẩn hiện
có
Là Đồng Đội
Tổ chức và lên kế hoạch
Làm theo chương trình
Đáp ứng yêu cầu thời hạn
Tôn trọng truyền thống và luật lệ
Tại Nhà/ Với Bạn Bè
Nhạy bén và đáng tin
Tận tâm với gia đình
Muốn người khác bám vào các luật
lệ
Là trụ cột của sức mạnh
Bảo thủ
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Thích những gì trực quan: biểu đồ,
hình vẽ…
Trực tiếp và đi vào vấn đề
Hợp lý và có ảnh hưởng
Tuân thủ lịch trình
Liên hệ đến kinh nghiệm
Tóm Tắt
Xuyên suốt vấn đề
Tin vào sự thật
Yêu cầu sự hiển nhiên
Kiên định
Chịu trách nhiệm với dự án
Làm Việc
Muốn chi tiết
Thích môi trường yên tĩnh và hướng đến
công việc
Thích liên quan đến người khác
Thích công việc theo trình tự
Kế hoạch cho công việc và làm theo kế
hoạch
Tận tâm
Có thể tin cậy
Dè dặt
Có trật tự
Có hệ thống
Thực tế
ESTP – Người Khởi Xướng
Điểm Mạnh
Thẳng thắn
Điều khiển rủi ro
Là nhà thương thuyết
Tiên phong
Đáp ứng nhanh
Hướng đến kết quả
Ghi nhớ dữ liệu và sự kiện
Hành động
Suy tư về vấn đề
Người thực tế
Là Nhà Lãnh Đạo
Trực tiếp
Tại Nhà/Với Bạn Bè
Chủ động với gia đình và bạn bè
Thích các hoạt động cá nhân và tập
thể
Có nhiều sở thích ngoài trời
Là người vui vẻ lôi cuốn
Thích những họp mặt tình cờ
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Gián tiếp bằng lời và trực quan
Tham gia hội họp
Điều khiển vấn đề nhanh chóng
Nhận trách nhiệm trong các trường hợp
khẩn cấp
Thuyết phục để công việc tiến triển
Là Đồng Đội
Hành động như người trung gian trong
các cuộc thương thuyết
Chấp nhận làm việc với mọi hạng người
Ủng hộ dự án với dữ liệu và sự kiện
Có thể điều chỉnh tới phút cuối
Thích là người giải quyết vấn đề hóc búa
Làm Việc
Bớt tối đa tính quan liêu
Dành thời gian giải trí khi làm việc
Muốn môi trường làm việc hấp dẫn
Thích nắm vững những vấn đề kĩ thuật
Thích người hướng đến kết quả
Duyên dáng và hấp dẫn
Thích thảo luận các kế hoạch và hành
động
Thích tranh cãi "quyết liệt"
Có ý thức về ngôn ngữ cử chỉ
Tóm Tắt
Dễ làm quen
Chuẩn bị cho hành động
Nhanh nhẹn và sống động
Thực tế
Nhiều tiềm năng
Tự nhiên
Nhiều tài
Thú vị
Thuyết phục
Cảnh giác
ISTP – Thợ Thủ Công
Điểm Mạnh
Dễ tiếp thu với người khác
Bình tĩnh khi có khủng hoảng
Đáng tin cậy
Tại Nhà/Với Bạn Bè
Riêng tư vả bảo vệ gia đình
Thực tế và nhiệt tình
Chú ý đến nhu cầu người khác
Nguồn kiến thức
Khéo tay
Có năng khiếu kỹ thuật
Chấp nhận rủi ro
Người giải quyết vấn đề hóc búa
Cố gắng hoàn tất công việc
Hướng đến hành động
Là Nhà Lãnh Đạo
Muốn cộng sự làm theo kiểu mẫu của mình
Quản lý công việc và nhân sự với quyền
hành ít nhất
Có thể đáp lại các trường hợp khẩn cấp
Thích xây dựng các nhóm hành động
Tìm kiếm phương pháp và ý tưởng mới
Là Đồng Đội
Thích thu thập các dữ liệu về kỹ thuật
Biết thứ tự ưu tiên để đạt đến mục tiêu
Điều chỉnh đến phút cuối
Làm việc với các hướng dẫn cụ thể
Thích liên quan đến các dự án mới
Làm Việc
Thích các chương trình theo một dự án
Thích làm việc với người thiên về hành động
Thích được người ta liên quan tới
Thư giãn và dễ làm quen
Thích sửa sang cho gia đình
Người Khác Có Thể Không Thích
Khi Giao Tiếp
Thích nói chuyện với từng người
Thích chỉ đạo, nhưng vẫn cởi mở
với người khác
Tìm kiếm sự kiện cần thiết
Thích các dữ liệu về kỹ thuật
Học hỏi khi làm việc
Tóm Tắt
Dè dặt
Làm theo sự thật
Hợp lý
Biết thích nghi
Tự lập
Thực dụng
Không ảo tưởng
Phân tích
Thích sự việc hơn là dính dáng đến người
khác
Thích các chương trình linh hoạt
Khôn khéo
Nhiều tài
BƯỚC THỰC HÀNH 7. TÔI MUỐN GÌ NƠI NGHỀ NGHIỆP?
Người nào buôn bán thì có tài sản, người nào có nghề thì có tiền và danh dự.
BENJAMIN FRANKIN
Hỏi: Tại sao bạn đi làm việc?
Đáp : Để kiếm sống.
Nhưng hoạt động làm việc còn đi xa hơn chuyện đó nữa. Tiền thì quan
trọng - nhưng nó không phải là tất cả. Các nghiên cứu cho thấy rằng dù
chuyện kiếm tiền là điều quan trọng, người ta còn mong đợi nhiều thứ khác
nữa từ nghề nghiệp. Một khảo sát gần đây của Phòng Nghiên Cứu Xã Hội
Công Nghiệp cho thấy niềm vui thích, sự an toàn trong nghề nghiệp, và cảm
giác hoàn thành nghĩa vụ là những điều quan trọng hơn tiền lương căn bản
đối với hầu hết mọi người. Mặc dù vậy, bạn có thể không phải trong số "hầu
hết" đó.
Hãy nghiên cứu bảng bên cạnh và xếp thứ tự: số 1 cho yếu tố nào
quan trọng nhất đối với bạn, và số 15 cho yếu tố ít quan trọng nhất.
Yếu tố nghề nghiệp Mức độ quan trọng: 1 - 15
Cơ hội thăng tiến
Lương căn bản
Công việc tiến triển
Giờ giấc linh hoạt
Tận dụng chuyên môn
Công ty đang phát triển
Được đóng góp ý kiến
Niềm say mê
An toàn trong nghề nghiệp
Học hỏi chuyên môn mới
Điều kiện làm việc tốt
Hoàn thành trách nhiệm
Ban giám đốc có chuyên môn
Thiết bị hoàn hảo
Làm với người bạn kính trọng
Khi tìm một việc làm hãy kiểm tra để chắc rằng việc đó thỏa mãn ít nhất
năm yếu tố đầu tiên của bạn. Đừng chạy theo phong trào tìm chỗ lương cao.
Đúng, điều đó quan trọng nhưng không phải là tất cả.
Chúng ta hãy tưởng tượng bạn là một trưởng phòng nhân sự của một
công ty nhỏ nào đó. Bạn yêu thích tiếp xúc gần gũi với mọi người. Người chủ,
giám đốc công ty, tin cậy và trân trọng công việc của bạn và trao khá nhiều
quyền hạn cho bạn để quyết định. Bà ta thường đưa ra những lời nhận xét
đúng đắn và để chắc rằng bạn luôn căng trong công việc một chút, bà để bạn
liên quan đến rất nhiều dự án. Bạn rất thích công việc của mình.
Một cú điện thoại từ một công ty đang săn người gọi tới và sau vài lần
phỏng vấn họ đề nghị một công việc kiếm được nhiều hơn hiện nay tới 5000$
mỗi năm cùng một chiếc xe hơi của công ty? Tuyệt vời! Giờ đây bạn trở thành
một chuyên gia của phòng Bồi thường và lợi nhuận cho công ty "Đại Quốc
Tế" nào đó. Bạn bị 'nhốt' trong văn phòng ở tầng thứ mười, chung quanh toàn
màn hình máy tính, một thư viện với các chính sách và qui định, và một máy
in. Hiếm khi nào bạn gặp mặt ông chủ. Bạn làm những công việc có sẵn trong
đầu và bạn chán muốn khóc. Bạn sẵn sàng ra đi sau sáu tháng, nhưng bất
thình lình công việc đang làm bị bốc hơi và biến mất!
Khi xác định các cơ hội nghề nghiệp trong tương lai hãy bảo đảm càng
nhiều càng tốt nhưng ít nhất là năm hay sáu yếu tố đầu tiên cần được thỏa
mãn - Sau cùng, hẳn bạn không muốn bắt đầu tất cả lại một lần nữa sau sáu
tháng, có phải không?
Tại Sao Người Ta Xin Thôi Việc - Sáu Lý Do Thông Thường
Có sáu lý do chính khiến người ta xin thôi việc hơn là chỉ một trong
những lý do mà người ta nại ra.
- Mong đợi ban đầu không được đáp ứng: Người tuyển mộ không
biết mô tả chức vụ đó một cách chính xác. Những mong đợi ban đầu không
đáp ứng với thực tế khi làm việc.
- Thiếu mất giao tiếp: Áp lực thông thường của công việc khiến các
hoạt động giao tiếp trở nên khó khăn. Người ta cảm thấy bị lãng quên, họ
nghĩ mình bị đối xử như đang bị điều trị một "bệnh hay lây" nào đó, lúc nào
cũng bị giữ trong bóng tối. Chính sự tách biệt hoặc mơ hồ là mầm mống của
lo sợ, lãnh đạm, và hoài nghi. Người ta xin thôi việc vì nản chí.
- Thiếu thử thách: Người ta ghét sống mòn mỏi, buồn chán, cảm thấy
công việc quá đơn giản.
- Thiếu sự công nhận: Đã bao lần bạn cảm thấy những chăm chỉ và
sự tận tâm của mình không được ai nhìn nhận, và họ để bạn lẻ loi một mình?
- Thiếu huấn luyện và phát triển: Nếu một người không được phát
triển và luôn căng thẳng trong công việc, thì điều đó nghĩa là công ty chỉ cho
giọng nói đó việc để làm chứ không phải một nghề nghiệp. Công tác huấn
luyện làm tăng thêm "giá trị" cho một cá nhân. Nó còn khiến người đó trân
trọng công ty hơn: nó cho thấy công ty tận tâm với nhân viên của mình.
- Thiếu hòa hợp văn hóa: Mỗi công ty đều có kiểu cách và nếp làm
việc riêng. Đôi khi xảy ra tính không đồng nhất giữa một cá nhân và nếp làm
việc của công ty đó và nhân viên này phải ra đi.
Công ty mà bạn đang nhắm tới có gặp phải những vấn đề này hay
không? Sử dụng bảng kiểm tra bên dưới để xem lại khả năng thích hợp của
mình với công ty đó. Nếu không thể đánh dấu tất cả sáu phần, hãy tự hỏi
công ty đó có phù hợp với bạn hay không.
Bảng Kiểm Tra về Công Ty Đang Nhắm Tới
Mong đợi
Họ có biết công việc họ sẽ giao cho tôi?
Giao tiếp
Các kênh giao tiếp có rõ ràng? Có còn hoạt động không?
Thử thách
Tôi có bị căng trong công việc không?
Sự công nhận
Đóng góp của tôi có được nhìn nhận không?
Huấn luyện và phát triển
Tôi có nhận được sự trau dồi nào không?
Nơi làm việc
Tôi có thích kiểu cách làm việc đó không? Tôi có hợp được không?
VIỆC NÊN LÀM
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
VIỆC KHÔNG NÊN LÀM
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
Sử dụng bảng này để tổng kết các điều học được sau khi hoàn tất các
bước thực hành trong sách.
BƯỚC THỰC HÀNH 8. GIAO DIỆN CUỘC ĐỜI VÀ NGHỀ NGHIỆP
Đôi khi trong cuộc đời có những giây phút khi hoàn thành nhiệm vụ
không thể diễn tả và giải thích đầy đủ niềm vui đó bằng những hình tượng của
lời nói. Ý nghĩa của chúng chỉ có thể biểu lộ qua ngôn ngữ thầm lặng của trái
tim.
MARTIN LUTHER KING,Jr.
Tìm kiếm việc làm và kế hoạch cho tương lai không phải là thứ bạn có
thể làm đơn lẻ một mình. Quyết định về nghề nghiệp sẽ ảnh hưởng đến cuốc
sống bên ngoài, cũng như những hoạt động bên ngoài công việc ảnh hưởng
đến sự nghiệp của bạn. Ví dụ, đi công tác là một phần bình thường của hoạt
động một công ty. Khi tiếp nhận một công việc mới, bạn phải xác định công
việc đó liên quan đến chuyện xa nhà thường xuyên như thế nào và ảnh
hưởng của nó đối với cuộc sống cá nhân và gia đình. Làm việc theo ca cũng
có thể làm thay đổi hoàn toàn mô hình cuộc sống của một người.
Đồng thời, bạn cũng cần phải thỏa hiệp một số vấn đề giữa nghề
nghiệp và sự phát triển cá nhân. Đơn giản bạn chỉ cần xác định chính xác
điều cần thỏa hiệp và chuẩn bị thực hiện nó.
Một công việc cho dù có nhiều phấn khởi và thỏa mãn cỡ nào đi nữa,
cũng không thể đáp ứng tất cả những nhu cầu về phát triển của một cá nhân.
Bạn cần có một cuộc sống đầy ý nghĩa bên ngoài công việc nữa. Người thành
công luôn sống cân bằng với rất nhiều niềm vui khác trong xã hội. Một cuộc
sống gia đình và vui chơi đầy đủ làm tươi mát cuộc đời sẽ giúp người ta hoạt
động hiệu quả hơn và cho phép họ mang lại viễn cảnh tươi sáng cho nghề
nghiệp.
Bước thực hành này giúp bạn xem xét các lĩnh vực khác nhau trong
cuộc sống, giúp bạn đặt ra những mục tiêu nhằm cân bằng lối sống trong
tương lai.
Thực hành gồm ba bước nhỏ:
Bước 1.
Tưởng tượng hình tròn bên dưới là phần 'bánh' đại diện cho cuộc sống
của bạn suốt năm qua. Chia ổ bánh thành nhiều miếng mỏng đại diện cách
bạn phân phối thời gian tỉnh thức hiện nay vào các 'phần' hoạt động trong
cuộc sống. Sử dụng bất kỳ cách phân chia nào mang nhiều ý nghĩa đối với
bạn nhất. Nhãn hoạt động dùng để dán vào các phần trong ổ bánh có thể là:
Đi nhà thờ, chùa chiền
Con cái
Hoạt động cộng đồng
Trau dồi học vấn
Giáo dục
Giải trí
Phát triển cá nhân
Tập thể lực
Phát triển nghề nghiệp
Đọc sách
Quan hệ liên lạc
Mua sắm
Quản lý tài chính
Vui chơi
Thú tiêu khiển
Công việc nhà
Bè bạn
Thể thao
Xem TV
Làm việc
Phần bánh cuộc đời năm ngoái.
Kích cỡ của mỗi miếng đại diện cho tổng số thời gian trải qua cho hoạt
động đó. Ví dụ, nếu bạn dùng nửa số thời gian tỉnh thức để làm việc, bạn sẽ
chia một nửa ổ bánh.
Bước 2.
Ghi chú khi trả lời các câu hỏi sau. Hãy tự hỏi:
- Tôi có thỏa mãn với cách cân bằng cuộc sống đó chưa?
- Phần nào vượt quá sự cân bằng?
- Ảnh hưởng của phần sao nhãng ấy với bản thân và với người thân
như thế nào?
- Hoạt động nào tôi dành quá nhiều thời gian và cần làm gì để giải
quyết chyện ấy?
Bây giờ chia miếng cho 'ổ bánh lý tưởng' về thời gian sử dụng. Để nhắc
bạn, các nhãn hoạt động có thể kể đến là:
- Đi nhà thờ, chùa chiền
- Con cái
- Hoạt động cộng đồng
- Trau giồi học vấn
- Giáo dục
- Giải trí
- Phát triển cá nhân
- Tập thể lực
- Phát triển nghề nghiệp
- Đọc sách
- Quan hệ liên lạc
- Mua sắm
- Quản lý tài chính
- Vui chơi
- Thú tiêu khiển
- Công việc nhà
- Bè bạn
- Thể thao
- Xem TV
- Làm việc
Phần bánh cuộc đời lý tưởng.
Bước 3.
Hoàn tất bảng Tóm Tắt Và Kế Hoạch Hành Động dưới đây. Viết dự
định ở cột bên trái, ví dụ, "Tôi muốn trở nên khỏe hơn". Ở cột bên phải viết ra
bạn định làm gì cho dự định ấy, ví dụ, "Tham gia câu lạc bộ thể hình", để biến
dự định thành những mục tiêu có thể đạt tới.
Mục tiêu thời gian và kế hoạch hành động
Mục tiêuKế hoạch hành động
Tôi dự tính thực hiện
Tôi muốn dành nhiều giờ hơn:
Tôi muốn dành ít giờ hơn:
BƯỚC THỰC HÀNH 9. GIÁ TRỊ CỦA TÔI
Bất cứ điều gì xứng đáng đều phải trả giá; và giá phải trả sẽ là: làm
việc, nhẫn nại, yêu thương, và hy sinh.
JOHN BURROUGHS
Các giá trị - điều chúng ta quan tâm đến - sẽ hướng dẫn hành động và
xác định cách chúng ta nếm mùi cuộc đời ra sao. Giá trị đó sẽ thay đổi khi
chúng ta già đi, nhằm phản ánh các giai đoạn và kinh nghiệm của mình trong
đời sống và công việc. Khi còn bé, giá trị quan trọng nhất có lẽ là chiếm được
tình cảm cha mẹ. Khi lớn lên và trưởng thành, những giá trị mới như sự tự
lập, thành đạt, và nhu cầu bằng lòng với bản thân là quan trọng. Trách nhiệm
làm cha mẹ có thể được nhấn mạnh trở lại một lần nữa.
Người ta dễ dàng mất liên hệ với những gì là quan trọng trong tiến trình
thực hiện các hoạt động trong ngày. Bởi vì nhiều người trong chúng ta không
biết dừng lại để hồi tưởng lại những giá trị của mình nên đã thất bại trong
cách nhìn vào thế giới.
Hiểu rõ giá trị của mình có thể giúp bạn trong việc:
- thiết lập những mục tiêu cá nhân và sự nghiệp;
- chọn lựa loại chức vụ và công việc nào thích hợp với mình;
- hiểu rõ hạng người mà bạn thích cộng tác nhất
- phân phối tài chính và thời gian để đạt tới sự thỏa mãn cao nhất của
mình.
Bước thực hành này giúp bạn tăng cường ý thức về những gì là quan
trọng nhất đối với bạn và những gì bạn muốn trong cuộc sống và nghề
nghiệp.
Đọc các giá trị trong trang 82. Nếu cần thiết, hãy viết lại hay bổ sung
ý nghĩa cho chúng để mang nhiều giá trị hơn cho bạn. Hãy thêm vào bất cứ
giá trị nào bạn cảm thấy còn thiếu.
Đánh dấu vào mỗi giá trị về mức độ quan trọng đối với bạn là cao, trung bình, hoặc thấp (không quan tâm bạn có thỏa mãn giá trị đó như thế
nào trong cuộc sống hiện nay hay không). Cố gắng phân phối khoảng một
phần ba tổng số các giá trị cho mỗi lựa chọn.
Hoàn tất bước thực hành khi bạn nghĩ đến các giá trị này trong giây
phút hiện tại. Và nhớ rằng, đó không phải là những gì bạn cho rằng thế giới
muốn bạn nghĩ như thế, mà đó là những gì chính bạn đánh giá. Đối với nhiều
người, phản ứng đầu tiên là đánh giá cao tất cả các giá trị đó. Cố gắng ưu
tiên cái nào là quan trọng nhất và cái nào là ít quan trọng nhất tại thời điểm
này trong cuộc đời bạn.
Điều tôi thực sự đánh giá trong đời
Tầm quan trọng Cao Trung bình Thấp
Sự hoàn thành:đạt tới đỉnh cao danh vọng
Sự yêu mến:được chia sẻ những chăm
sóc, yêu mến, đồng hành của gia đình, bạn
bè, đồng nghiệp
Sự ngưỡng mộ: được người khác chấp
nhận và thích mình.
Quyền hạn:để điều khiển kế hoạch và ưu
tiên trong công việc.
Thử thách:có việc làm thú vị và nhiều thử
thách trong đó.
Chuyên môn:được kính trọng nhờ tài năng
của mình.
Sự thông minh:là người có thực tài.
Gia đình:có thời gian dành cho gia đình và
quan hệ thân thiết.
Phát triển:phát huy hết tiềm năng, luôn có
dịp trau dồi học hỏi.
Sức khỏe:cân đối sức khỏe
Tính đúng đắn:có lòng can đảm nhận lỗi,
chân thật và đáng tin cậy.
Lãnh đạo:ảnh hưởng và điều khiển người
khác.
Nơi chốn:được sống nơi mong ước.
Tiền bạc: có nhiều tiền.
Sự vui vẻ:có niềm thích thú trong cuộc
sống và công việc.
Sự nhìn nhận:được người khác kính trọng
và có chỗ đứng trong xã hội.
An toàn:có tài chính đảm bảo cuộc sống.
Phục vụ:giúp đỡ người khác, đóng góp
phát triển xã hội.
Tinh thần:hài hòa trong nội tâm, bình an và
sống với niềm tin của mình.
Những điều khác:
TÓM TẮT GIÁ TRỊ CỦA TÔI.
Dùng trang này để phân tích giá trị của bạn hiện nay được thỏa mãn như thế nào và bạn phải làm gì trong tương lai.
Thời gian này của đời tôi năm giá trị quan trọng nhất là:
1_________
2_________
3_________
4_________
5_________
Những giá trị cần được thỏa mãn trong:
Cuộc sống nghề nghiệp
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
Cuộc sống cá nhân
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
Những cách tôi có thể đạt sự thỏa mãn nhiều hơn các giá trị trong cuộc
sống nghề nghiệp là:
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
Những cách tôi có thể đạt sự thỏa mãn nhiều hơn các giá trị trong cuộc
sống cá nhân là:
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
- _____________________________________________________
THÀNH ĐẠT TRONG ĐỜI
Họ làm được vì họ nghĩ rằng họ làm được.
VERGIL
Bạn có giữ một 'thùng giấy tờ', như các bạn tôi thường gọi như vậy?
Thùng giấy tờ của tôi là một đống hồ sơ giấy tờ từ hồi còn nhỏ đến bây giờ...
và như tôi sẽ viết trong phần này, tôi tự nhắc mình rằng thùng giấy tờ đó nay
đã quá hạn không thể cập nhật được nữa! Tôi không thể tìm một từ nào khác
đúng hơn như các bạn tôi gọi, nên chúng ta cứ gọi đó là thùng giấy tờ! Tôi sẽ
bàn đến khía cạnh thu thập các tài liệu hồ sơ ghi lại những gì bạn từng đạt
được trong đời.
Khi phải hoàn tất một tờ trình bày về lý lịch, hay trường hợp bạn chỉ có
một tiếng đồng hồ điền vào đơn xin việc để kịp gửi bưu điện, bạn sẽ vui mừng
vì mình có thùng giấy tờ này!
Một số vật dụng có thể kể đến trong thùng giấy tờ (hoặc là bản chính
hoặc là bản copy) là:
- Giấy khai sinh
- Giấy đăng ký kết hôn
- Giấy khai sinh của con
- Hộ chiếu
- Giấy chứng nhận tốt nghiệp
- Văn bằng
- Giấy xác nhận việc làm
- Lý lịch
- Các giấy tờ xác nhận khác
- Thẻ thành viên viện nghiên cứu
- Giấy phép hoạt động
- Chứng nhận nghề nghiệp
- Giấy khen thưởng
- Số liệu lương căn bản
- Số liệu công việc hiện nay, vd: số liệu kinh doanh
- Thư cám ơn của ông chủ
- Chứng nhận sức khỏe
- Sách này!
Cùng với chức năng cụ thể của nó, bạn cũng nhận thấy đó là niềm vui
cho mình vào một chiều mưa ở nhà, ngồi xem lại các giấy tờ và cảm nhận
như đang gọi điện thoại cho mọi người khắp nơi và tất cả đều có mặt! nhưng
đừng hồi tưởng quá mức...buổi họp mặt sẽ chấm dứt!
Nếu chưa có thùng giấy tờ bạn nên bắt đầu thu thập ngay!
Đưa thùng giấy tờ vào làm việc
Xác định những thành đạt của mình giúp bạn nhận ra rằng mình cũng có
nhiều khả năng lắm. Bạn sẽ vận dụng thông tin có được qua bước thực hành
này vào việc trình bày lý lịch, viết đơn xin việc và trong cuộc phỏng vấn tuyển
người.
Dùng thông tin trong thùng giấy tờ giúp bạn xác định những thành đạt
bạn từng tự hào về chúng, chọn ra:
4 thành đạt trọng hai năm qua
3 thành đạt trong năm năm trước thời gian đó
Bây giờ hãy nghĩ về những chuyên môn bạn từng sử dụng và điều gì
khiến những thành đạt đó làm bạn thỏa mãn. Các câu dưới đây thường dùng
để diễn tả mức độ thành đạt:
Thành đạt đó trong công việc đã giúp tôi:
Gia tăng hoạt động sản xuất tại … bằng cách …
Thuyết phục được (giám đốc, trưởng phòng...) thực hiện ……….
Phát triển (giới thiệu, thiết kế...) một (phương pháp, sản phẩm...) mới
cho……….
Khuyến khích người cộng sự bằng cách……….
Phát hiện một sai lầm nghiêm trọng trong (báo cáo, kế hoạch...)
và……….
Phát triển một tiến trình (dịch vụ...) kỹ thuật bằng cách……….
Chuẩn bị và tiến hành thành công buổi họp về ……….
Thay đổi ……….
Phát hay chất lượng quản lý trong ………. bằng cách ……….
Đề xướng và thực hiện đầy đủ một (chương trình, chiến dịch...)
nhằm……….
Gia tăng trị giá cổ phần của ……….
Đối với những thành đạt khác
Phát động (chỉ huy, thực hiện,…) một chiến dịch quyên góp cho (tên tổ
chức từ thiện, thể thao, người già yếu...).
Tư vấn, khuyên nhủ, giúp đỡ thành công một trường hợp.
Tổ chức (cộng tác....) một hoạt động từ thiện.
Tự đổi mới gia đình thành công.
Thành lập (làm trưởng ban) một nhóm (câu lạc bộ, đội thể thao...)
Là thành viên của một ủy ban (hiệp hội...)
Trang trí cho ……….
Là thành viên (của một tổ chức địa phương) phát động chiến dịch
để………., lập quỹ cho ………., vv…
Tổ chức một chuyến đi đến ………. cho một nhóm (các thiếu nhi, bà
mẹ...).
Sau khi xác định những thành đạt, bạn hãy hoàn tất bảng sau đây. Tôi
đã thêm ví dụ để bạn dễ dàng thực hiện.
Ví dụ:
Thành đạt:
- Đồng tổ chức chạy việt dã có sự tài trợ.
- Ghi tên được sáu người tình nguyện hỗ trợ để tổ chức chiến dịch.
- Đưa thông tin cho báo đài để phát động.
- Tiến hành bốn buổi họp với người tình nguyện.
- Hợp tác với người tình nguyện bằng cách đưa ra nhiệm vụ.
- Lên kế hoạch đến các trường học để thông tin về cuộc đua và tìm
người tình nguyện.
- Có được 200 người tham gia cuộc chạy việt dã.
Sử dụng kỹ năng
- Hình thành trong đầu về chiến dịch
- Điều động người khác
- Khuyến khích người khác
- Lên kế hoạch
- Tổ chức
- Giao nhiệm vụ
- Tổ chức hội họp
- Quan hệ với công chúng – rao bán ý tưởng chiến dịch
- Thuyết phục người khác tham gia
Điều làm thỏa mãn
- Quản lý
- Kế hoạch của chiến dịch
- Đóng góp vào điều tôi tin tưởng
- Kết quả - 5000$!
- Được công nhận
- Được nổi bật
NHỮNG THÀNH ĐẠT TRONG HAI NĂM QUA
Thành đạt Sử dụng kỹ năng Điều làm thỏa mãn
Thành đạt số 1
Thành đạt số 2
Thành đạt số 3
Thành đạt số 4
THÀNH ĐẠT TRONG BẢY NĂM VỪA QUA
Thành đạt Sử dụng kỹ năng Điều làm thỏa mãn
Thành đạt số 5
Thành đạt số 6
Thành đạt số 7
VIỆC NÊN LÀM
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
VIỆC KHÔNG NÊN LÀM
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
TÌM KIẾM PHẢN HỒI NƠI NGƯỜI KHÁC
Tôi muốn quyền năng được ban tặng
Thấy mình như người khác thấy ta!
Thoát khỏi bao nhiêu điều ngớ ngẩn
Tâm trí u mê được sáng ra.
ROBERT BURNS
Tất cả các bước thực hành đến bây giờ đều tập trung vào phân tích bản
thân. Bước tiếp theo là đi từ phân tích bản thân sang tập hợp những thông tin
mà người khác nghĩ về bạn. Dù có thành thật và suy nghĩ chín chắn đến đâu,
chúng ta vẫn còn những điểm mù mờ không thấy! Người khác có thể chỉ ra
những yếu điểm mà ta không nhận thức, hoặc trường hợp thường xảy ra
hơn, những khả năng và sức mạnh mà ta đã đánh giá sai lầm.
Rõ ràng là hai người không thể có cùng một cách nhìn chính xác về
bạn. Cũng không thể nói rằng người khác nhìn vào bạn sẽ chính xác hơn là
bạn nhìn vào bản thân. Bằng cách nói chuyện với những người mà bạn sẽ
dựa vào ý kiến của họ để đánh giá bản thân, bạn sẽ phát triển một bức tranh
rõ ràng hơn về con người của mình.
Đánh giá theo ý kiến của ai?
Viết tên những người bạn đánh giá theo ý kiến của họ. Họ có thể là:
- Giám đốc hiện nay
- Đồng nghiệp
- Bạn bè
- Bạn đời
- Ông chủ cũ
- Thuộc cấp
- Thành viên trong gia đình
- Hàng xóm
Thật lý tưởng nếu họ:
- đã quan sát bạn trong nhiều tình huống khác nhau
- biết rõ bạn và cách bạn phản ứng trong các tình huống
- được bạn tin tưởng thật lòng
- có nhận thức đúng đắn
Những người tôi đánh giá theo ý kiến của họ là:
BẠN MUỐN LOẠI PHẢN HỒI NÀO?
Phản hồi mà bạn nhận lấy từ mỗi người, tất nhiên, sẽ tùy thuộc vào mối
quan hệ của bạn với người đó.
Bạn bè và gia đình có thể cung cấp những thông tin quan trọng về
những lĩnh vực như kỹ năng ứng xử giữa cá nhân với nhau, cách đưa ra
quyết định, kỹ năng giao tiếp, sự thoải mái trong tương quan xã hội, một số
đặc điểm về cá tính, biết tổ chức ra sao, lên kế hoạch như thế nào...
Đừng loại trừ loại phản hồi này. Nếu biết ứng xử tốt đẹp tại các buổi
tiệc và trong gia đình, bạn cũng có cơ hội làm tốt như vậy tại nơi làm việc.
Tương tự, khuyết điểm tìm thấy trong gia đình có thể cũng bị nhìn thấy nơi
làm việc. Ví dụ, nếu người thân nói rằng bạn không biết lắng nghe hoặc bạn
khó khăn để kiềm chế tính khí của mình, thì có thể bạn cũng gặp các khó
khăn tương tự như thế trong môi trường làm việc!
Ông chủ và các tiếp xúc khác trong công việc (hiện nay hoặc quá khứ)
rõ ràng là nguồn thông tin quan trọng. Các câu hỏi sau đây có thể bạn muốn
hỏi:
- Anh nghĩ cái gì là chuyên môn, điểm mạnh của tôi?
- Anh nghĩ lĩnh vực nào mà tôi phát triển chủ yếu?
- Làm thế nào phát triển những gì người ta thấy nơi tôi?
- Lĩnh vực nào tôi cần cố gắng hơn?
- Anh nghĩ loại công việc nào tôi thực sự mong mỏi trong vài năm tới?
- Anh có ý thức bất cứ công việc nào tôi có thể làm tốt?
- Anh nghĩ rằng mục tiêu của tôi thực tế đến cỡ nào, nếu dựa vào
những gì tôi đã nói cho anh nghe?
- Huấn luyện nào tôi cần trau dồi để đạt tới mục tiêu đó?
- Những chướng ngại nào tôi có thể gặp khi hoàn thành mục tiêu?
- Anh thấy điều gì là chìa khóa xuyên suốt mà tôi cần phát huy để nắm
bắt cơ hội hầu đạt được mục tiêu?
- Hãy nhớ rằng, người ta thích được hỏi ý kiến. Một số người có thể
khiến bạn kinh ngạc vì sự tinh tế của họ khi họ đưa ra ý kiến của mình.
Chuẩn bị đón nhận một chút nản lòng khi họ nói đến những giới hạn
của bạn và cả trường hợp bạn cảm thấy đỏ mặt lúng túng khi người ta bắt
đầu ca tụng khả năng của bạn!
Nếu người mà bạn hỏi ý kiến phản hồi không quen với kiểu cung cấp
những thông tin như thế, họ có thể phóng đại tăng thêm chút ghi nhận để làm
vui lòng bạn khi trả lời các câu hỏi. Để thêm vào, hãy đưa một bản copy bước
thực hành tiếp theo, "chọn phản hồi của người khôn ngoan", như thế sẽ giúp
cho bạn tìm thấy những phản hồi trung thực.
Dựa vào phản hồi đã nhận được, bạn sẽ có ước muốn phát huy một số
phép xử thế và khả năng chuyên môn khác. Điều này đặc biệt xứng hợp khi
bạn chuẩn bị làm việc trở lại sau một thời gian tạm nghỉ, ví dụ như sau khi
phải nuôi nấng con cái, chăm sóc người thân già yếu, hoặc đi học lấy bằng
cấp nào đó. Một số cách phát huy những chuyên môn này là:
- Làm việc với một người quen biết.
- Dự một khóa học.
- Tiếp tục học văn hóa.
- Thực hiện một công việc được giao mang tính chất phát triển.
- Củng cố địa vị của mình bằng cách nhận lấy trách nhiệm để bạn bận
rộn trong công việc.
- Tham gia vào một câu lạc bộ hoặc một đoàn thể, đặc biệt khi tham gia
vào ban chấp hành của câu lạc bộ hay đoàn thể đó.
- Đọc sách.
(Rõ ràng một số tham khảo trên đây chỉ phù hợp với những người hiện
đang có việc làm. Nếu bạn chưa có nghề nghiệp, hãy suy nghĩ để cố gắng tìm
những cách phát huy khác, ví dụ như tìm một chỗ làm trong một xưởng gần
nhà.)
Nếu bạn phải phát triển những chuyên môn và khả năng mới:
Đó là những chuyên môn và khả năng nào?
---------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
Làm thế nào có những chuyên môn ấy?
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
Bạn muốn bằng những con đường nào phát triển bản thân?
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
Làm thế nào thực hiện điều đó?
----------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------
BƯỚC THỰC HÀNH 12. CHỌN NGƯỜI KHÔN NGOAN
Không có điều gì gọi là ''tự hoàn thiện''. Chúng ta được tạo nên bởi
hàng ngàn người khác. Tất cả những ai từng làm một việc tử tế cho ta, hoặc
từng nói một lời khích lệ đều đi vào trong con người của chúng ta để tạo nên
cá tính, tư tưởng, cũng như sự thành công của ta.
GEORGE MATHEW ADAMS
Bạn có quen biết một ai mà có thể cậy nhờ như một hội đồng xét duyệt
cho những suy nghĩ của mình? Khi phát triển nghề nghiệp, cuộc sống, cùng
những suy tư và kế hoạch tìm việc làm bạn nhận ra rằng thật ích lợi khi 'nảy
sinh' một ý kiến và truyền lại cho người khác. Những ý tưởng và kế hoạch đó
càng thêm ý nghĩa khi bạn giải thích chúng cho người khác.
BẠN NÊN HỎI AI?
Hỏi những người biết rõ về bạn và ý kiến của họ được bạn đánh giá
cao. Có thể bạn có quan niệm rằng hỏi ý kiến người bạn đời không phải là
điều hay nhất. Xin đừng hiểu lầm tôi - không phải tôi khuyên bạn nên loại trừ
người bạn đời của mình ra, không phải như thế. Nhưng có thể họ không có
khả năng nhìn "thấy gỗ nơi thân cây", thấy tiềm năng thực sự của bạn, bởi vì
sự xen vào của tình cảm. Nếu bạn làm việc với một nhà tư vấn chuyên nghiệp
thì thật tuyệt vời. Nếu không, đừng nản lòng. Còn ông chú hay người cô mà
bạn yêu mến thì sao? Hoặc một người bạn trên đại học/trung học/trường cũ?
Một đồng nghiệp trước đây hay hiện nay? một người hàng xóm? Một người
bạn trong câu lạc bộ thể thao hay trong một hội đoàn?
Những phẩm chất nào một người khôn ngoan cần có?
- Người khôn ngoan phải là người biết lắng nghe. Bạn nên hỏi ý kiến và
trao đổi mọi vấn đề qua tiếp xúc trực tiếp.
- Người khôn ngoan cần chân thật. Người nào có lòng chân thật sẽ
khiến bạn thích thú.
- Người khôn ngoan cần có sự tôn trọng chung, vì điều quan trọng đó là
bạn cần trình bày trong cương vị bình đẳng với người đó.
- Người khôn ngoan nên liên hệ với thực tại. Nếu ước mơ và mục tiêu
của bạn trở nên hão huyền họ sẽ giúp bạn trở lại thực tế một cách nhẹ nhàng.
Hãy nhớ rằng, người khôn ngoan không phải là người khuyên bảo:
người khôn ngoan đích thực không bao giờ bắt đầu với câu "Nếu tôi là anh tôi
sẽ..." hoặc "Tại sao anh không…" Chính bạn là người phát triển những suy
nghĩ và dùng người khôn ngoan như một 'nơi kiểm tra' cho những suy nghĩ
của mình.
Kiểm tra đơn giản để biết họ có phải là người thích hợp hay không là tự
hỏi "Tôi có chọn người đó là ông chủ không?"
KHI NÀO CẦN GẶP?
Tốt nhất là có những buổi gặp gỡ thường xuyên trong khoảng một hay
hai tiếng mỗi tuần hay mỗi hai tuần.
BẠN CÓ LỢI ÍCH NÀO?
Bạn sẽ nhận thấy kế hoạch của mình được điều chỉnh, hay hơn, và
thực tế hơn. Tất cả chi phí là một gói kẹo, một tấm thiệp Giáng sinh, hoặc vài
ly bia!
Bạn cũng nên đưa một bản copy trang kế cho người đó.
CHỌN LỰA PHẢN HỒI
NÓI CHUYỆN DỰA TRÊN:
- cách trình bày - ảnh hưởng tới người khác làm người đó ý thức hơn
về:
- điều xảy ra
SỰ PHẢN HỒI DỰA TRÊN:
- Thái độ / không phải con người
- Sự quan sát / không phải suy luận
- Sự miêu tả / không phải xét đoán
- Chia xẻ ý kiến / không phải khuyên bảo
- Tìm phương cách / không phải cho câu trả lời
ĐƯA RA PHẢN HỒI ĐÒI HỎI:
- Can đảm
- Chuyên môn
- Hiểu biết
- Tự trọng
TẬP TRUNG VÀO:
- Thái độ nào có thể thay đổi
NHÌN NHẬN:
- Bao nhiêu phản hồi cần đưa ra
NGHĨ VỀ:
- Sự phản hồi có rõ ràng không?
- Sự phản hồi có chính xác không?
PHẢN HỒI GIÚP… GIÁ TRỊ cho NGƯỜI NHẬN KHÔNG PHẢI THỎA MÃN cho NGƯỜI NÓI
GIAI ĐOẠN 2. TÔI ĐI ĐÂU?GIỚI THIỆU GIAI ĐOẠN 2
Chỉ có một thành công duy nhất – có thể sống cuộc đời theo cách của mình.
CHRISTOPHER MORLEY
Thật tuyệt vời nếu bạn làm việc với một ít bài tập giúp bạn hiểu hơn về
bản thân, rồi quyết định hướng đi cho nghề nghiệp mới, chọn một tờ báo,
thực hiện một vài cú điện thoại và rồi nhận một công việc mới.
Nhưng cuộc đời không luôn trôi chảy như thế và tôi chắc rằng như vậy
bạn chẳng cần phải nhờ đến ai!
Cho đến bây giờ chủ đề chính của cuốn sách vẫn nhắm đến bạn. Thế
nhưng bạn không tồn tại trong một thế giới trống rỗng. Nghề nghiệp mà bạn
muốn ở ngay đây trong thế một thế giới thực tại.
Chúng ta sẽ chuyển sang một tầm nhìn toàn cảnh bao quát hơn. Bạn
vẫn là phần chính yếu trong bức tranh đó và chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc
tóm tắt một số điều học được nơi bản thân trong giai đoạn 1.
Sau đó chúng ta sẽ nhìn vào môi trường bên ngoài - những công việc
nào thích hợp với mình? Đâu là dự đoán tốt đẹp cho tương lai và đâu là
những điều không tốt?
Tôi không đưa ra danh sách các nghề nghiệp! Nếu thế thì chẳng còn
chỗ trống nào trong sách này. Thực ra, nếu làm như vậy chúng ta cần đến
nhiều bộ sách mới đủ.
Qua các bước thực hành tìm kiếm việc làm dưới đây, bạn sẽ xác định
được nhiều cơ hội đến với mình. Và nhiều cơ hội trong đó có lẽ bạn chưa
từng bao giờ nghĩ đến!
BƯỚC THỰC HÀNH 13. HƯỚNG ĐI MỚIMột tình trạng mà trong đó không có cách nào thay đổi cũng sẽ không có
cách thức tiếp cận nó.
EDMUND BRUKE
Trong bước thực hành này chúng ta sẽ tìm cách thu thập những thông
tin có được từ các bước thực hành trước về bản thân và đem vào bối cảnh
của "thế giới bên ngoài" - đó là môi trường chung quanh, nhờ đó bạn có thể
chuyển hướng cho hành trình tìm kiếm việc làm của mình.
Một kỹ thuật được sử dụng rộng rãi hiện nay trong kinh doanh để đánh
giá tình huống gọi là phân tích MGCR. MGCR đại diện cho:
- Mặt mạnh
- Giới hạn
- Cơ hội
- Rủi ro
Phân tích MGCR có thể là một kỹ thuật hoàn toàn hữu ích cho bạn để
giúp bạn nghĩ đến những khả năng hiện đang có, liên quan tới môi trường
bên ngoài, nghĩa là thị trường công việc. Phân tích này cũng giống như giúp
bạn mua cổ phiếu cho chỗ đứng của bạn trong xã hội, nhờ đó bạn có thể lên
kế hoạch những gì cần thực hiện tiếp theo.
Mặt mạnh và giới hạn là yếu tố của bản thân. Cơ hội và rủi ro nằm trong
môi trường bên ngoài.
Dùng mẫu trong các trang kế để tạo một phân tích MGCR cho riêng mình.Có thể nó mất vài ngày, do đó hãy thực hiện mỗi ngày một ít và tiếp tục quay lại làm tiếp ngày hôm sau.
Dùng phân tích MGCR để:
- Xác định mức tối đa sử dụng mặt mạnh của mình.
- Xem xét cần phải trả giá cho những giới hạn ra sao.
- Xác định các cơ hội, đặc biệt các cơ hội có vẻ không rõ ràng lúc ban
đầu.
- Nếu có thể hãy tìm cách biến rủi ro thành cơ hội cho mình.
Phần đầu của bước thực hành (mặt mạnh và giới hạn) sẽ là bước dễ
dàng nếu bạn đã hoàn tất các bài tập trước đây. Bước tìm hiểu cơ hội và rủi
ro sẽ khó xác định hơn, do đó để giúp bạn có một khái niệm tôi xin đưa ra sau
đây là một số ví dụ.
Cơ hội: Khi xã hội thay đổi và kỹ thuật có những bước tiến bộ, cơ hội
nghề nghiệp cũng chuyển mình theo: các cửa hàng 'thế chấp' không còn cần
một luật sư giỏi nữa. Các công ty máy tính cần những chuyên viên phân tích
hệ thống/ lập trình viên/ chuyên viên phần cứng mới, giỏi về một lĩnh vực
chuyên biệt nào đó. Hệ thống làm việc theo mạng cho phép người ta làm việc
tại nhiều nơi khác nhau, ví dụ như tại nhà chẳng hạn. Nhiều cơ quan mở cửa
cho các nhân viên 'hợp đồng' có cơ hội vào làm việc. Người ta càng trở nên ý
thức đến môi trường làm việc hơn. Ngành y khoa kết hợp đông y với tây y và
ngày càng được chấp nhận. Người ta ngày càng trở nên ý thức về sức khỏe
và sự béo phì của mình hơn. Đó là những lĩnh vực phát sinh ra nhiều công
việc mới đang chuyển mình.
Rủi ro: Có những rào cản bên ngoài không cho bạn đạt đến các mục
tiêu nghề nghiệp. Ví dụ như một công ty chính nào đó trong lĩnh vực của bạn
bị đóng cửa. Hãy cố gắng tìm hiểu xem những rủi ro bên ngoài như thế có thể
biến thành cơ hội được không. Đôi khi điều đó có lúc xảy ra. Một người bạn
của tôi muốn quay trở lại làm nghề giáo viên sau khi lấy chồng. Chuyện 'rủi ro'
bên ngoài khiến cho cô không thực hiện ước muốn được đó là không có
người thích hợp để trông em bé dùm cho cô. Thế nhưng nếu cô và chồng có
gặp nhiều khó khăn khi tìm nơi giữ trẻ thì chắc chắn nhiều cha mẹ khác cũng
có khó khăn tương tự? Câu trả lời của họ cũng chính là cơ hội giúp họ dám
khai trương dịch vụ chăm sóc em bé trong ngày. Giờ đây, cùng với nghề làm
giáo viên và chồng làm giảng viên đại học, họ cùng nhau điều hành một dịch
vụ giữ trẻ với bốn nhân viên khác mướn làm phụ tá.
ĐÁNH GIÁ PHÂN TÍCH MGCR
Phân tích chắc chắn không đưa ra cho bạn một câu trả lời kỳ diệu và
ngay lập tức, nhưng theo kinh nghiệm của tôi, thường là nhiều ý tưởng sẽ nảy
sinh từ những trang giấy khi bạn đọc tất cả bốn yếu tố cùng nhau.
Nếu có khó khăn trong việc nảy sinh ý tưởng, phần tiếp theo trong
bước thực hành này sẽ giúp bạn.
PHÂN TÍCH MGCR CỦA TÔI
Mặt mạnh của tôi Giới hạn của tôi
PHÂN TÍCH MGCR CỦA TÔI
Trong môi trường bên ngoài
Cơ hội Rủi ro
TÌM THỜI GIAN VÀ Ý TƯỞNG
Nếu cố gắng thực hiện phần này ở bất cứ chỗ nào trừ thư viện, nơi mà
bạn có đầy đủ tài liệu để tra cứu, các quảng cáo nghề nghiệp và 1001 nguồn
thông tin giá trị khác, thì bạn sẽ không chạm nổi dù chỉ là bề mặt của vấn đề
tìm kiếm việc làm này.
Tự đến thư viện và nhờ thủ thư góp ý những tài liệu tham khảo nào
trong cả hai mảng "công ty - công nghiệp" và "nghề nghiệp". Tùy lựa chọn,
bạn cũng có thể đến Trung Tâm Giới Thiệu Việc Làm tại địa phương - đó
không chỉ là nơi dành cho các sinh viên mới ra trường, nhưng họ còn là
những người giúp đỡ bạn hết sức nhiệt tình, và một số người có thể hỗ trợ
bạn trong việc tìm việc làm, nếu biết giải thích bạn đang làm gì và ngỏ lời nhờ
họ cho lời khuyên chọn con đường nào là đúng nhất!
Đừng quá vội vàng. Hãy trao đổi thật nhiều ý kiến với người thân và
bạn bè.
Tìm việc không phải là chuyện 'thực hiện' một lần và hoàn tất kế hoạch.
Hãy tiếp tục quay lại với phần này để giúp bạn có thêm ý kiến và tăng khát
vọng đổi đời.
Ý TƯỞNG NGHỀ 1
Nghề lý tưởng sẽ như sau: viết vào khung những gì bạn muốn.
Sử dụng chuyên môn và kiến thức Trách nhiệm
Điều kiện và nơi làm việc Lương/ quyền lợi
Môi trường quan hệ Cơ hội
Ý TƯỞNG NGHỀ 2
Nơi tìm được nghề như ý: viết tên các cơ quan, các bộ phận của chính
phủ, các tổ chức từ thiện...nơi bạn có thể tìm được nghề như ý - sử dụng thư
viện, bạn bè, các liên lạc trong mạng làm việc, và của bản thân làm các nguồn
tham khảo.
Ý TƯỞNG NGHỀ 3
Tên nghề: Viết tên các nghề nghiệp bạn có thể làm.
QUYẾT ĐỊNH VỀ THỜI GIAN
Khi đã quyết định đầu tư thời giờ và công sức vào các bài tập về ý
tưởng nghề, bạn sẽ có được vô số lựa chọn - đặc biệt khi kết hợp những
nghề khác nhau và các chỗ làm khác nhau có nhiều triển vọng.
Nếu bạn có cả một đội quân thư ký và chuyên gia tìm việc hỗ trợ cho
mình, bạn sẽ phân phối nhiệm vụ cho mọi khả năng theo đúng hướng của nó.
Thực tế trong cuộc sống là có lẽ bạn đã chọn đúng, vì vậy cần xác định thứ tự
ưu tiên để điều động mọi nỗ lực của mình vào hướng đúng đắn nhất.
Bây giờ cố gắng xác định thứ tự ưu tiên nào phù hợp với mình nhất để
có được năm mục tiêu hàng đầu. 'Tiêu chuẩn phân loại ưu tiên' là những điều
ghi trong ý tưởng nghề 1 (xem thêm bước thực hành 8). Rất hiếm khi có nghề
nào phù hợp cho mọi tiêu chuẩn nghề như ý và cùng một người có thể xác
định năm nghề hàng đầu như:
- Trợ lý trưởng phòng của một công ty lớn.
- Nhân viên tìm kiếm thị trường của một cơ quan.
- Nhân viên kế toán công ty quảng cáo.
- Trưởng phòng tìm kiếm thị trường một công ty lớn.
- Trưởng phòng của một công ty nhỏ hoặc trung bình.
Quyết định tầm quan trọng của mỗi yếu tố 'lý tưởng' là của chính bạn.
Bây giờ hãy viết năm chức vụ nhắm đến của bạn:
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
nhắm vào mục tiêu
Sau khi xác định thứ tự ưu tiên bạn còn cần xác định ưu tiên số một để
bạn thực sự có thể tìm việc làm.
Nếu để cho kế hoạch tìm việc quá mơ hồ, bạn sẽ khiến người hỗ trợ,
các công ty tiềm năng, và người tư vấn cho mình bối rối. Cái nào trong số
năm lựa chọn trên là mục tiêu số một của bạn, hay bạn cảm thấy thật là khó
để quyết định cái nào là số một?
Người ta dùng nhiều phương pháp để đưa đến quyết định. Một phương
pháp mà tôi thấy rất hiệu quả đó là 'phân tích khả năng'. Rất đơn giản bạn
hãy viết ưu điểm và khuyết điểm khi chọn mỗi nghề trong danh sách. Khi đã
thu thập tất cả những ưu và khuyết điểm bạn sẽ là trọng tài 'cân đo' với số
điểm là 10 cho mỗi yếu tố. Sử dụng 'phân tích khả năng' chỉ mất vài phút và
bạn thực sự đo lường về ưu và khuyết điểm cho quyết định ấy.
Phân tích khả năng như thế sẽ rất hữu hiệu, nhanh và đơn giản để
đánh giá lựa chọn nào là thích hợp với bạn. Nó còn là cách phân tích có bài
bản để đánh giá ưu và khuyết điểm của một tình huống. Hãy thử xem!
Nguồn chủ động Điểm Nguồn cản trở Điểm
- Điểm tích cực
Tại sao tôi nên quyết
định lựa chọn này?
- Điểm tiêu cực
Điều gì giữ tôi lại?
Tổng cộng + Tổng cộng -
Khi đánh giá năm lựa chọn qua phân tích khả năng, cái nào có số điểm
cao nhất khi lấy cột 'Nguồn tích cực' khi trừ đi cột 'Nguồn cản trở' sẽ nên chọn
là ưu tiên số một.
Ví dụ: Phân tích khả năng là phương pháp mà tôi áp dụng để quyết
định có nên tiến hành công việc kinh doanh của tôi hay không.
VÍ DỤ MẪU PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG:
Mặc dù có nhiều lý do tiêu cực hơn là lý do tích cực, nhưng mặt mạnh
của tích cực vẫn thắng khi lý luận!
Nguồn tích cực Điểm Nguồn cản trở Điểm
+ Tích cực
Tại sao tôi nên quyết định lựa
chọn này ?
- Điểm tiêu cực
Điều gì giữ tôi lại?
Làm chủ định mệnh của tôi 10 Không trù tính được mức
thu nhập
6
Có tiềm năng kiếm tiền 7 An toàn về lâu dài 5
Nhiều cách thực hiện 7 Xa nhà? 5
Giúp đỡ của chính quyền 5 Thiếu sự thường xuyên 3
Khả năng hàng hóa dư thừa 8 Cần một văn phòng 2
Tôi có thể điều hành công ty 8 Bảo hiểm sức khoẻ/ nhân
thọ
2
Tôi có thể làm việc một mình 7 Lương hưu 3
Tồn tại thị trường 7 Không có ganh đua với
đồng nghiệp
5
Nguồn nhân lực (tôi + người hỗ
trợ)
9 Tập trung thu nhập 5
Khả năng cầm cố 5
Không thấy hết các công 5
việc
Không có thu nhập 2
Tổng cộng + 68 Tổng cộng - 48
MỤC TIÊU ƯU TIÊN SỐ MỘT
Để đánh giá những lựa chọn của bạn hãy sử dụng cách phân tích khả
năng bên dưới.
Xác định mục tiêu nào là số một
Sau khi vắt óc suy nghĩ hết các tình huống có thể xảy ra cho mục tiêu
số một hãy qua đến mục tiêu số hai, vv...
Xác định mục tiêu cho công việc tìm kiếm việc làm giúp bạn có hướng
đi rõ ràng, giống như bạn có một bản đồ in chi tiết chỉ dẫn đường đi nước
bước vậy.
Điểm Nguồn cản trở Điểm
+ Điểm tích cực
Tại sao tôi nên quyết định
lựa chọn này?
- Điểm tiêu cực
Điều gì giữ tôi lại?
Tổng cộng + Tổng cộng -
BƯỚC THỰC HÀNH 14. PHÁT TRIỂN LIÊN LẠC – MẠNG LÀM VIỆCTrì hoãn một việc dễ khiến nó trở nên khó, trì hoãn một việc khó khiến
nó trở nên không thể.
GEORGE H. LONMER
Có một từ vựng mới len lỏi vào ngôn ngữ của công việc trong vài năm
qua: 'Mạng làm việc'. Đối với nhiều người, điều đó họ đã từng làm nhiều năm
nay một cách tự nhiên. Đối với một số người khác, tư tưởng này lại khiến họ
khó chịu đến nỗi tóc sau gáy có thể dựng đứng lên.
Tôi sẽ nói về mạng làm việc trong bước thực hành 27 'Cách thâm nhập
- Tìm việc' và trong một số phần khác của cuốn sách. Tuy nhiên, tôi tin rằng
mạng làm việc rất quan trọng trong kế hoạch tìm việc làm và nó xứng đáng
được nhắc đến một cách riêng biệt. Mạng làm việc là một phương pháp tiếp
cận tối đa các mối quan hệ bạn đang có và sử dụng những liên lạc này để
giúp ta xác định cơ hội tìm kiếm việc làm. Tại sao nó lại quan trọng? Có người
tin rằng chỉ khoảng 25 phần trăm các công việc cần người được quảng cáo.
Nhưng ta lại cần phải biết những chỗ trống 75% còn lại đó! Cũng thế, các
chuyên gia tư vấn nghề nghiệp cho biết mạng làm việc càng gia tăng mức
quan trọng của nó khi bạn già đi. Khoảng 50 phần trăm những người ngoài 40
tìm được việc nhờ vào những liên lạc cá nhân của họ.
Mạng làm việc không có nghĩa là gây khó chịu cho người khác vì một
việc làm, theo quan điểm rằng sẽ chẳng ai trong bạn bè nói chuyện với bạn
nữa. Nó cũng không phải là vấn đề gây ngượng ngùng cho người khác để họ
cảm thấy bị bắt buộc phải giúp đỡ hay phải cho một việc làm.
Mạng làm việc là tiếp cận người khác cách khôn khéo để xin ý kiến
hoặc lời khuyên về cách tìm được một việc làm: Bạn không gặp họ, gọi điện
thoại hoặc viết thư để xin một việc làm. Điều này hết sức quan trọng. Khi
hoàn toàn rõ ràng rằng điều bạn muốn nơi họ là lời khuyên và ý kiến, bạn sẽ
giảm bớt lúng túng cho họ khi liên lạc và nhận ra họ nhiệt tình với mình nhiều
hơn.
Chắc hẳn họ cũng lúng túng lắm khi tiếp xúc với bạn! Loan báo rằng
bạn đang sống dựa vào tiền trợ cấp thất nghiệp (nếu bạn đang như thế) là sự
sỉ nhục cái tôi của mình chăng? Tôi nghĩ là không. Thế thì làm thế nào nói lên
điều đó? Một số người cảm thấy rất khó khăn khi phải nói cho người khác biết
rằng họ đang tìm việc làm, do đó nếu có thể vượt qua nhanh chóng hàng rào
này bạn sẽ khởi động một mạng làm việc ngay tức thì. Quan sát các lời dưới
đây:
Lời miêu tả chuyện gì xảy ra cho một cơ quan:
- Sắp xếp lại nhân sự
- Hết hợp đồng
- Giảm biên chế
- Tổ chức lại
- Bị phá sản
- Triệu tập vì vỡ nợ
- Tịch thu tài sản
- Bị tiếp quản
- Sát nhập với công ty khác
- Mặt tôi không hợp nơi ấy nữa
- Bị giảm liên doanh
- Thay đổi ban giám đốc
Lời miêu tả những tác động ảnh hưởng tới nhân viên:
- Bị đuổi việc
- Sa thải
- Cho tạm nghỉ
- Về hưu sớm
- Bị sắp xếp ngoài cơ quan
- Ra đi
- Tạm biệt
- Dư thừa công nhân
- Giải tán
- Bị thải hồi
- Bị trả về
- Bị đá đít
- Bị bỏ rơi
- Bị tiêu diệt
Trong phần bên dưới, viết lý do tại sao bạn phải tìm việc làm. Đừng
khiêm tốn cũng đừng phê phán người chủ trước đây.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
bây giờ hãy đọc to những gì vừa viết bốn hoặc năm lần.
'Nội dung' thì vẫn y nguyên, nhưng giờ đây bạn sẽ cảm thấy thoải mái
hơn khi giải thích cho người khác lý do tại sao bạn tìm việc làm và tại sao bạn
lại nhờ họ giúp đỡ và khuyên bảo.
TÔI LIÊN LẠC VỚI AI?
Nhiều người vẫn nghĩ rằng họ chỉ có một mạng làm việc nhỏ bé là các
mối quan hệ cá nhân, cho đến khi thực hành bài tập này. Hãy xem lại các sổ
ghi địa chỉ, nhật ký, danh thiếp, vv… và động não lên. Viết tên những người
bạn biết trong những tình huống thích hợp vào hai trang kế.
Sau khi hoàn tất hai trang này, chúng sẽ là những trang giá trị nhất của
cuốn sách này.
Dựa vào đây, hãy thêm vào bất cứ ai bạn có thể nghĩ đến. Hỏi chồng/
vợ và bạn thân để giúp ý.
MẠNG LÀM VIỆC
Nhân viên ngân hàng Bạn hàng
Khách hàng Thành viên một câu lạc bộ
Nhà tư vấn Bác sĩ/ Nha sĩ
Bạn bè Họ hàng
Hàng xóm Các liên lạc công việc
Nhà cung cấp Bạn học ở đại học/ Trung học
Người chủ cũ Thành viên trong hiệp hội
Thầy giáo Đồng nghiệp
SAU MẠNG LÀM VIỆC – TIẾP THEO LÀ GÌ?
Chúng ta cần xác định ai là người nên liên lạc trước tiên. Vậy thì ai là
người tốt nhất để liên lạc trong mạng?
Người bạn có thể liên lạc tương đối dễ dàng.
Nhắm người chức cao - càng cao trong cơ quan càng tốt.
Người có tiềm năng mướn bạn vẫn tốt hơn.
Người cùng trình độ với bạn nhưng khác chức năng và có thể 'giới
thiệu' bạn với đồng nghiệp. (người cùng trình độ và cùng chức năng có thể
xem bạn là một đối thủ.) Người có trình độ thấp hơn thường hiếm khi hữu
dụng ngoại trừ việc cung cấp thông tin cho bạn.
Bây giờ chọn ra mười lăm người hàng đầu trong danh sách và liên lạc
với họ. Hãy quyết định liên lạc với họ qua thư từ, điện thoại, hoặc gặp gỡ.
Bất cứ làm điều gì hãy nhanh chóng vào thẳng vấn đề, đừng làm mất
thì giờ của họ. Ráng đạt tới ba mục đích sau:
1. Giúp họ biết bạn đang tìm việc làm - nhờ đó họ mở tai và mắt để ý
dùm bạn.
2. Xin họ hai địa chỉ liên hệ mà họ góp ý mà bạn có thể tiếp cận.
3. Xin lời khuyên về chỗ làm/ người tư vấn công việc/ báo chí/ quảng
cáo mà có thể họ từng xem qua.
Hãy nhớ rằng, bạn chỉ có một cơ hội gây ấn tượng ban đầu. Điểm
mạnh nhất 'có' trong bạn là cách giới thiệu về mình. Khi họ cho hai địa chỉ
trong mạng làm việc của họ, hãy làm hết sức để tạo ấn tượng tốt đẹp ban
đầu.
Đừng tự làm mình căng thẳng khi dồn dập sử dụng các kỹ thuật. Nếu
cố liên lạc với tất cả mọi người trong một ngày bạn sẽ không thể điều khiển
nổi các tình huống có thể xảy ra. Hãy giữ thứ tự ưu tiên và thu xếp kế hoạch,
ví dụ gọi điện thoại nếu bạn đã hứa làm như vậy.
Bất cứ khi nào liên lạc với một người trong mạng, hoặc trực tiếp hoặc
qua điện thoại, hãy gửi thư cám ơn ngắn gọn. Nó chỉ tốn chút đỉnh và chứng
tỏ sự khôn khéo của bạn.
Chúc bạn có một mạng làm việc phấn khởi!
BƯỚC THỰC HÀNH 15. THIẾT LẬP MỤC TIÊUKhi còn trẻ tôi nhận xét rằng chín trong mười điều tôi thực hiện đều thất
bại, vì vậy tôi đã làm việc nhiều gấp mười lần.
GEOGRE BERNARD SHAW
'Mục tiêu là một giấc mơ được thực hiện nghiêm túc', hoặc nói một cách
khác. 'Bạn phải có mơ ước, nếu không có giấc mơ, làm sao bạn biến một giấc
mơ thành sự thật?' Trong bước thực hành này, chúng ta sẽ định hình những
giấc mơ trong tương lai trở thành những mục tiêu để đạt tới.
TẠI SAO VIỆC THIẾT LẬP MỤC TIÊU LẠI QUAN TRỌNG?
Thiết lập mục tiêu giúp bạn định hướng. Các công ty kinh doanh
thường thiết lập mục tiêu để đạt tới đích nào đó như năng suất và doanh thu.
Tương tự như thế, nhiều người thành công đã cho biết yếu tố của sự thành
công chính là thiết lập mục tiêu. Mục tiêu cần cụ thể: "để được hạnh phúc"
không phải là một mục tiêu. Nó là hướng đi tới. Đạt tới mục tiêu là tiến trình
từng bước một, dọc theo các bậc thang bằng đá nhiều gập ghềnh, dẫn tới
hạnh phúc. Một cách kiểm tra để xem mục tiêu đó có đúng đắn hay không:
- Cụ thể - Ví dụ, nếu là công việc, liệt kê chức danh, loại cơ quan
nào,vv...
- Cân nhắc được - tiêu chuẩn nào để đo lường mức thành đạt?
- Đạt tới được - bạn sẽ bị nhụt chí nếu thất bại không đạt tới mục tiêu,
nhưng cũng đừng quá dễ, hãy có thử thách trong đó.
- Thích hợp - mục tiêu phải liên quan trực tiếp đến điều bạn muốn đạt
tới.
- Thời hạn - đưa ra thời hạn hoàn tất mục tiêu.
Ví dụ về các mục tiêu trong tìm kiếm việc làm có thể là:
'Mỗi ngày trong tuần tới tôi phải liên lạc tối thiểu với ba người trong
danh sách và có thêm hai địa chỉ liên hệ mới từ mỗi người.'
Mục tiêu lâu dài có thể là:
'Trong vòng bốn tháng tôi sẽ tìm được việc làm với danh nghĩa là một
Kỹ Sư Phát Triển, trong một công ty điện tử trung bình, cách nhà khoảng
50km trở lại, và lương tháng là xxx $'.
Tôi biết điều này nghe dài dòng quá nhưng nói 'tôi sẽ gọi vài cú điện
thoại và sẽ có một công việc trong công ty điện tử' không phải là các mục tiêu.
Mục tiêu cần chỉ rõ những gì phải làm để đạt tới mục đích.
Mục tiêu có thể ngắn hạn hay dài hạn và liên quan đến mọi khía cạnh
của cuộc sống.
Dùng mẫu nơi trang kế giúp bạn thiết lập mục tiêu, thiết lập mục tiêu dài
hạn trước, rồi đến mục tiêu ngắn hạn.
THIẾT LẬP MỤC TIÊU
Tôi dự tính hoàn thành các mục tiêu này về nghề nghiệp và cuộc sống
trong năm năm tới.
Mục tiêu Gia đình Công việc Xã hội Bản thân
Dài hạn:
6 tháng
1 năm
2 năm
5 năm
Ngắn hạn:
Hôm nay
1 tuần
1 tháng
Ghi chú bên dưới những gì cần làm để giải quyết các mâu thuẫn:
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Việc nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Việc không nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………….………………………………………………………………………
BƯỚC THỰC HÀNH 16. ĐIỀU KHIỂN KẾ HOẠCH TÌM VIỆCNgày hôm qua đã mất, nơi nào đó giữa bình minh và chiều tà, hai giờ
vàng ngọc, mỗi giờ là sáu mươi phút quí giá. Không phần thưởng ban tặng,
chúng mãi mãi ra đi.
HORACE MANN
Nếu hiện đang làm việc và đồng thời tìm kiếm một công việc mới, bạn
có thử thách phải cân bằng thời gian giữa hai chuyện ấy. Nếu hiện nay chỉ lo
kiếm việc làm suốt ngày, sự thiếu mất kế hoạch để hành động sẽ khiến bạn
nản chí trong công việc này và thậm chí còn ngăn chặn đối với một số người
không muốn làm gì hết. Tôi đã từng ngần ngại, hoặc đi thăm những người
bạn rất lâu không gặp - hoặc bất cứ điều gì khác ngoại trừ tìm kiếm việc làm.
Câu trả lời cho cả hai trường hợp trên là phải lên kế hoạch và điều khiển nó.
TỰ TỔ CHỨC VÀ ĐIỀU KHIỂN THỜI GIAN
Tìm việc làm là một công việc.
- Xác định một nơi nào đó trong nhà làm 'văn phòng' nơi bạn có thể làm
việc mà không bị quấy rầy.
- Giữ một nhật ký để ghi chép vừa chuyện thu xếp thời gian vừa ghi lại
các buổi hẹn.
- Có một 'hệ thống hồ sơ', hoặc dùng bìa cứng, hoặc ngăn kéo, hay kẹp
giấy.
- Công việc phát triển sẽ điền vào thời gian thích hợp - đưa ra hạn chót
để hoàn thành nhiệm vụ.
- Lập mục đích hàng ngày; dùng kế hoạch hành động hàng ngày trong
trang 129 và bám vào đó để thực hiện.
- Ưu tiên hóa các công việc hàng ngày: A= phải làm; B= nên làm, C= có
thể làm. Chỉ chuyển qua các hành động B khi A đã thực hiện đầy đủ, và qua
C khi B đã làm xong. Đừng làm hành động C trước chỉ bởi vì nó có thể hoàn
tất nhanh chóng. Chia nhỏ các hành động A thành A1, A2, A3 và làm hành
động A1 ngay!
- Đóng khung những phần khác nhau của kế hoạch tìm việc trong cuốn
nhật ký.
- Quyết định khi nào là lúc tốt nhất để thực hiện công việc, ví dụ, gọi
điện thoại tốt nhất vào buổi sáng sớm, lên kế hoạch nên vào chiều tối.
- Kế hoạch cho ngày mai vào cuối ngày hôm nay.
- Bắt đầu mỗi ngày bằng việc tiến triển một hành động A1.
- Sau khi mở và phân loại thư từ, chỉ cầm giữ mỗi giấy tờ chỉ một lần
mà thôi - nói cách khác, chỉ chọn ra một loại giấy tờ trong 'công văn đến' của
bạn khi dự tính làm gì với giấy tờ đó.
- Tích lũy các giấy tờ không cần thiết lại và đọc lướt khoảng 20 phút
mỗi tuần.
- Thêm những hành động phát sinh vào kế hoạch cá nhân khi chúng
xuất hiện trong ngày và lập thứ tự ưu tiên cho chúng.
- Mỗi tuần hoàn tất một báo cáo hàng tuần về việc tìm việc làm (xem
bên dưới) như một đánh giá những tiến bộ bạn đã đạt được để hoàn thành
các mục tiêu.
CHẦN CHỪ LÀ KẺ TRỘM CỦA ThỜI GIAN. HÃY LÀM NGAY!
Đừng như một người bạn tôi, đã mua một băng cát xét nói về sự chần chừ, nhưng không bao giờ biết ngồi xuống và nghe băng đó!
TÓM TẮT KẾ HOẠCH VÀ THỰC HIỆN
Cuối tuần (ngày tháng:) ……………
TUẦN NÀY
- Tôi đã viết …………… thư tìm việc.
- Tôi đã gửi bản lý lịch và ……… thư đến các công ty có tiềm năng.
- Tôi hoàn tất ……… đơn xin việc.
- Tôi đã gọi ……… cú điện thoại tìm việc.
- Tôi dành ……… giờ để tìm việc.
- Tôi thu xếp ……… buổi hẹn nói chuyện với người trong mạng.
- Tôi tiến hành ……… buổi tiếp xúc cho mạng.
- Tôi nhận được ……… lời mời phỏng vấn cho việc làm.
- Tôi thực hiện ……… tiếp xúc và ……… cuộc chuyển đến.
MỤC TIÊU TUẦN TỚI
- Tôi sẽ hoàn tất ……… đơn xin việc.
- Tôi sẽ gọi ……… cú điện thoại tìm việc.
- Tôi sẽ dành ……… giờ để tìm việc.
- Tôi thu xếp ……… buổi hẹn tiếp xúc trong mạng.
- Tôi tiến hành ……… phỏng vấn người trong mạng.
- Tôi sẽ thực hiện ……… tiếp xúc và ……… cuộc chuyển đến.
KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG CÁ NHÂN
Tên: ……………………………………………………………………….
Ngày: …………………………………………………………………….
Mục tiêu hôm nay: ………………………………………………
Kế hoạch hành động: A/B/C Thời hạn Hoàn tất
BƯỚC THỰC HÀNH 17. LÀM ĂN CÁ THỂSiêng năng là mẹ của may mắn.
BENJAMIN FRANKLIN
VÌ SỨC KHỎE & TIỀN TÀI
ĐỪNG LÀM LÀM ĂN RIÊNG LẺ!
Tôi có ngăn cản bạn không? Điều thường xảy ra khi làm ăn cá thể là
tiền kiếm được sẽ thấp hơn mong đợi. Thời gian làm việc sẽ dài hơn những
công việc trước đây và bạn sẽ phải ráng sức với các mối quan hệ cá nhân,
đôi khi vượt cả ra ngoài giới hạn của nó nữa.
Giả sử bạn đã làm hết các bước thực hành trong sách và bắt đầu nghĩ
rằng mình muốn làm ăn riêng. Nếu lời khuyến cáo trên ngăn cản bạn lại, đó là
một đặc ân lớn! bạn sẽ nhìn nhận chủ đề của cuốn sách này là đưa ra những
lời khuyên để giúp bạn có công việc được trả lương.
Còn nếu nhắm vào chuyện làm ăn cá thể, hãy thu thập càng nhiều
thông tin càng tốt.
Hãy nói chuyện với càng nhiều người càng tốt, những người tự làm
việc cho mình: chủ cửa hàng tạp hóa, người cho thuê phòng, người có sạp
báo, vv...Dù là công việc gì đi nữa, các khó khăn tiềm ẩn trong các nghề đó
đều thường giống nhau - cần vốn lớn, cần tiếp thị, tìm nguồn cung cấp hàng.
Với niềm kính trọng sâu sắc các nhà tư vấn và các giáo sư đại học nghiên
cứu về vấn đề này, bạn chỉ có thể tìm thấy sự thật làm ăn cá thể sẽ như thế
nào sau khi nói chuyện với những người đang làm ăn riêng kiểu như thế. Dĩ
nhiên, bạn cũng sẽ nghe rất nhiều điều thỏa mãn khác một khi làm ăn riêng
lẻ. Nhưng tôi không muốn nó bị thổi phồng quá đáng.
Quan trọng hơn hết, hãy bàn bạc ý kiến của bạn với người bạn đời. Sự
ủng hộ của họ là điều rất cần thiết.
Nếu, sau khi thu thập tất cả thông tin về làm ăn riêng lẻ, bạn hoàn toàn
chịu trách nhiệm về nó, hãy từ bỏ chuyện kiếm việc làm đi. Bạn không thể
thực hiện một trong hai điều đó với một nửa tâm huyết của mình, và...Hãy tiến
hành chuyện đó!
Chúc bạn may mắn. Bạn cần may mắn.
GIAI ĐOẠN 3. LÀM SAO TỚI ĐÍCHGIỚI THIỆU GIAI ĐOẠN 3
Ba điều cần thiết nhất để hoàn thành bất cứ công việc giá trị nào là thứ
nhất, chăm chỉ; thứ hai, bám vào kế hoạch; thứ ba, khôn ngoan.
THOMAS A. EDISON
Những điều chúng ta đã thực hiện cho đến nay nhằm phát triển một
hướng chiến lược cho bạn. Phần này sẽ dành cho những cách thức tìm việc
làm.
Hãy suy nghĩ các bước thực hành sau đây như là một kỹ năng khác
của người lành nghề - người đó là bạn. Các bài tập là những công cụ giúp
bạn tìm được một nghề mới.
Thực hiện các bài thực hành giúp bạn phát huy nhiều kỹ năng cần thiết
để có một nghề như ý.
BƯỚC THỰC HÀNH 18 . DÙNG ĐIỆN THOẠI HIỆU QUẢNói rõ, nếu cần phải nói;
Trau chuốt từng lời trước khi mở miệng.
OLIVER WEDNELL HOLMES
Dùng điện thoại hữu hiệu giúp bạn vượt qua những lính canh, lần theo
hành lang tối tăm và vào tận văn phòng người có thẩm quyền quyết định!
Dù bạn gọi điện thoại để xác nhận một cuộc hẹn phỏng vấn hoặc bắt
đầu tìm việc làm, bạn sẽ thấy những mẹo sau đây được giảng dạy cho những
người bán hàng qua điện thoại, rất hữu dụng.
Bảo đảm rằng bạn có sẵn sàng giấy bút và tài liệu thích hợp bên cạnh
mình.
Hãy mỉm cười - tôi biết điều này có vẻ ngớ ngẩn khi chỉ có mình bạn
trong phòng, nhưng nó giúp thêm phần sinh động trong giọng nói bạn.
Hãy đứng dậy! Khi ngồi tất cả lục phủ ngũ tạng bên trong bị ép vào cơ
hoành và đẩy sự tự tin ra khỏi giọng nói. Đứng dậy khiến bạn thêm quả quyết
và làm lời nói thêm tính thuyết phục.
Có chủ đích rõ ràng về điều bạn cần đạt tới, cùng với một hành động
dự trữ. Ví dụ, mục đích chính là sắp xếp một buổi gặp gỡ cá nhân; mục đích
thứ hai là sẽ gọi lại vào ngày mai nếu họ đã đọc bản tóm tắt lý lịch của mình,
để thu xếp buổi gặp gỡ chính thức.
Chắc chắn rằng ngôn ngữ bạn có tính thuyết phục, trôi chảy và dễ hiểu.
Chuẩn bị trước bản viết tay - viết ra giấy những việc phải làm.
Thực hiện bản viết tay. Ví dụ,
Xin chào ông ……….. Tôi là ……….. Ông vừa nhận được bản lý lịch
của tôi. Hôm nay xin phép gọi cho ông để xem không biết ông có thể cho tôi
một buổi hẹn mang tính cá nhân bàn về chỗ làm ở phòng kế toán của công ty
hay không.
Sẵn sàng cuốn sổ tay hàng ngày!
Giữ ghi chép mọi buổi nói chuyện.
VƯỢT QUA RÀO CHẮN
Bạn càng đến những cơ quan cao cấp bạn càng gặp những rào chắn
dài hơn, cao hơn do những tiếp tân, những thư ký tạo ra không vì lý do nào
khác hơn là bảo vệ sếp của họ!
Sau đây là một số cách, từ những cách lịch sự cho đến những mánh
khóe ranh ma. Tất cả đều có kết quả!
Tìm hiểu tên của thư ký thông qua người tiếp tân. Nói đến ông ấy/ cô
ấy với tính cách cá nhân và lập lại tên họ ít nhất hai lần khi yêu cầu được
thông dây.
Khi cần liên lạc để làm quen một người và cần phải qua thư ký người
đó, hãy nói 'đây là cuộc gọi cá nhân' – (hầu hết các trưởng phòng sẽ tiếp các
'cuộc gọi cá nhân' vì hầu hết thường nghĩ rằng đó là điện thoại từ một người
săn tìm tài năng!). Nhanh chóng đi vào vấn đề. Nếu đó là bạn của một người
bạn, hãy chắc chắn bạn làm sáng tỏ mối quan hệ đó ngay.
Phá rào chắn ban bệ hằng cách gọi cho giám đốc vào khoảng 8 giờ
sáng hoặc sau 4 giờ chiều (nghĩa là trước và sau giờ làm việc của hầu hết
các thư ký) hoặc khi thư ký đi ăn trưa.
Nếu gọi điện thoại trong giờ hành chánh và hỏi tên của giám đốc, hầu
hết các tiếp tân luôn trả lời lịch sự nhưng cứng rắn rằng họ không được phép
nói những thông tin như thế qua điện thoại. Gọi vào khoảng 7 giờ tối và hình
như bạn chỉ tiếp chuyện với người bảo vệ cô đơn đang trông chừng máy điện
thoại, hay đang lang thang trong tòa nhà đồ sộ của công ty! Hãy lịch sự nói
chuyện và giải thích bạn muốn gọi cho ông giám đốc vào ngày hôm sau nên
bạn muốn chắc chắn mình có đúng số điện thoại văn phòng. Họ rất vui khi có
người nói chuyện và có lẽ sẽ bung ra một loạt các tên và số nội bộ - nếu bạn
nhờ họ cho biết, sẵn sàng bút trong tay.
Sử dụng 'sự giới thiệu của người thứ ba' như "ông Robinson, trưởng
phòng nhân sự nhờ tôi liên lạc với..."
Nhớ rằng, có thể bạn cần phải thân thiết với nhiều con cóc trước khi tìm thấy hoàng tử cóc! Lòng kiên trì sẽ được đền đáp!
BƯỚC THỰC HÀNH 19. VIẾT THƯMột trong những qui luật thiên nhiên đó là năng lượng không thể mất đi.
Bạn thay đổi trạng thái từ than sang hơi nước, từ hơi nước sang điện năng
trong máy phát điện, nhưng bạn không thể làm mất năng lượng. Cũng như
vậy, một qui luật điều khiển những hoạt động và nguyên tắc của con người đó
là nỗ lực chân thật không mất đi, nhưng một ngày nào đó lợi ích thiết thực của
nó sẽ đến thẳng tới bạn.
PAUL SPEICHER
Nếu có thể gặp trực tiếp một người, hãy làm như thế. Nếu không thể
gặp trực tiếp, hãy nói qua điện thoại. Nếu không thể nói qua điện thoại, hãy
viết thư.
Thực tế là, bạn sẽ phải viết rất nhiều các loại giấy tờ. Hãy học hỏi nơi
những người tiếp thị trực tiếp cần phải viết thư từ đến khách hàng để kiếm
sống. Tại sao lại như vậy? Bởi vì qua thư từ bạn cần cố gắng rao bán cho
người khác ý tưởng rằng 'họ nên gặp bạn', rằng 'họ nên đọc bản tóm tắt lý
lịch của bạn', vv... Khi cần làm điều này, thì đó là một thư kinh doanh.
Công thức CQMH là người bạn tốt nhất của chúng ta. Nếu nhìn vào các
thư từ được viết điêu luyện bạn sẽ thấy chúng đi theo công thức CQMH:
C: Chú ý - Đoạn đầu tiên nhanh chóng đi vào điểm chính để nắm bắt
sự chú ý của người đọc.
Q: Quan tâm - Đoạn thứ hai cung cấp thông tin để tăng thêm quan tâm
cho người đọc.
M: Mong ước - Đoạn thứ ba nói về lợi ích bạn sẽ có và công việc sẽ
như thế nào nếu bạn sỡ hữu sản phẩm hay dịch vụ đó.
H: Hành động - Bây giờ bạn muốn sản phẩm hay dịch vụ đó bạn làm
gì? điện thoại, điền tờ đơn...?
Nghe có vẻ đơn giản phải không bạn? Giá mà công việc trôi chảy như
vậy?
Khi viết thư xin việc, thư liên lạc trong mạng làm việc, thư xin đơn xin
việc, thư phúc đáp đính kèm lý lịch, hoặc thư cho nhà tư vấn, kiểm tra xem
chúng có theo nguyên tắc CQMH không.
Cố gắng đọc lại thư theo cách nhìn của người nhận. Ấn tượng nào có
nơi bạn? bạn sẽ làm gì nếu như bạn nhận bức thư như thế?
Trang tiếp theo bao gồm những mẹo tổng quát về viết thư rất hữu ích,
đặc biệt cho những người không quen viết thư từ.
VIẾT THƯ - CÁC MẸO HỮU ÍCH.
Dùng giấy tốt, lý tưởng là khổ A4 có in sẵn địa chỉ của mình trên đó.
Đừng yêu cầu địa chỉ được in màu xanh dương - khi photocopy sẽ không
đậm nét lắm.
Viết tay cũng được miễn là người ta chấp nhận. Một thư đánh máy vi
tính thường luôn được chấp nhận, trừ khi bạn được yêu cầu cụ thể phải viết
một tờ đơn xin viết tay.
Trong thư không được sai lỗi chính tả, sai văn phạm hoặc trình bày lôi
thôi nhếch nhác. Nhưng chuyện đó vẫn cứ xảy ra! bạn không thể tưởng
tượng nổi? Khi tôi nhận đơn xin việc chức vụ thư ký trong công ty, tôi phải
ném ra ngoài gần một nửa đơn xin vì những lý do trên. Tiêu chuẩn đăng trên
báo là thư ký cần 'chính xác'!
Viết tên người đó bất cứ chỗ nào có thể.
'Kính thưa ông' là lối xưng hô trực tiếp cho nam. Còn nếu không biết
người đó là 'bà' hay 'cô' thì xưng hô là 'bà'. Những thư giao dịch như thế
thường kết thúc bằng từ 'Kính chào'.
Nếu trong mục quảng cáo yêu cầu tiếp xúc với ông Peter Butler, đừng
bắt đầu thư bằng câu 'Kính gửi Peter' - nó mang tính quá thân mật, trừ phi
bạn quen thân ông ta. Cho dù như thế đi nữa xin hãy cẩn thận, vì thư bạn có
thể được sao lại và chuyển đi tới nhiều người khác.
Hãy ngắn gọn - nhanh chóng đi thẳng vào vấn đề. Nếu dài hơn một
trang, hãy hiệu đính lại.
Hãy so sánh những chuyên môn và kiến thức mà bạn có với những
điều người tuyển mộ đang tìm kiếm, nghĩa là những điều được đăng trên báo
hoặc theo yêu cầu của công việc.
Không bao giờ, không bao giờ khiêm tốn, nhún nhường 'tôi hoàn toàn
không đáp ứng tất cả những gì ông tìm kiếm, nhưng tôi cũng thử nộp đơn!' Và
đừng chỉ ra bất cứ điều gì mà bạn không có trong các khả năng chuyên môn
cũng như kiến thức họ đang cần! Đó là công việc của họ phải nhận ra những
hạn chế của mình!
Trong các trang kế tiếp bạn sẽ có các ví dụ về các loại thư từ. Chúng
không hoàn toàn là những ví dụ kiểu mẫu, nhưng hy vọng chúng sẽ cung cấp
nhiều ý tưởng cần thiết nếu bạn phải ngồi xuống bên cửa sổ với tờ giấy trắng
trước mặt!
Thư yêu cầu đơn xin việc
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
V/v: CT23393
Tôi đã đọc mục quảng cáo trên tờ Chronicle & Echo về chức vụ Giám sát
phòng thí nghiệm của công ty. Tôi rất hân hạnh nếu ông có thể cho tôi một
đơn xin việc.
Xin chân thành cám ơn và rất mong đợi tin của ông.
Kính chào
Janet Dickson
GHI CHÚ:
Không đính kèm bản lý lịch hoặc bất cứ giấy tờ nào. Làm theo chỉ dẫn
của họ.
Thư giải thích kèm lý lịch
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
Tôi xin được nộp đơn cho chức vụ thư ký kế toán mà quí công ty đăng quảng
cáo mới đây trên tờ Chronicle & Echo.
Tôi đã đọc phần miêu tả công việc và rất thích thú với công việc nên tôi đính
kèm đơn xin việc và các giấy tờ liên quan.
Xin chân thành cám ơn và rất mong đợi tin của ông.
Kính chào
Dickson
GHI CHÚ:
Đừng gây khó chịu cho họ bằng cách ý nói rằng bạn chắc chắn sẽ
được phỏng vấn. Nếu quá tự phụ bạn sẽ dập tắt tình cảm của họ.
Tuy nhiên, bức thư này ít có tác dụng giúp người phỏng vấn chọn ứng
viên cho chức vụ. Một ý kiến hay đó là bao gồm thêm ba hoặc bốn giấy tờ
chứng nhận khác (xem bước thực hành 23 'Tự rao bán)
Thư phúc đáp một chỗ làm được đăng báo
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
V/v: MCC/737 - Trưởng phòng sản xuất: báo Chronicle & Echo ngày 22/3/99
Tôi viết thư này để phúc đáp cho mục quảng cáo trên và mong muốn nộp đơn
xin làm trong chức vụ đó.
Ông sẽ đọc trong lý lịch của tôi rằng năm năm vừa qua, tôi từng làm trưởng
phòng tại nhà máy sản xuất xà bông và dầu gội đầu trên phương thức sản
xuất dây chuyền. Nhiều yếu tố về phương thức sản xuất trong công việc của
quí công ty gần như tương tự như phương thức tôi từng làm. Trước nữa tôi
cũng đã làm trưởng phòng kế hoạch vật tư của một nhà máy.
Tôi tin rằng tôi đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn mà ông đề ra trong mẫu quảng
cáo - bằng cử nhân, có khả năng lãnh đạo cao và làm việc chăm chỉ.
Tôi rất mong đợi một buổi hẹn để có thể trình bày đầy đủ quá trình làm việc
của tôi.
Xin chân thành cám ơn và rất mong đợi tin của ông.
Kính chào
Janet Dickson
GHI CHÚ:
Thư này nhằm nêu bật những gì ứng viên có thể đưa ra theo đòi hỏi
của người phỏng vấn, nhưng nó cũng chỉ là 'bản viết lại' của lý lịch.
Tạo cơ hội từ nơi không có gì
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
Thật là quí hóa ông đã đọc bản lý lịch của tôi và phúc đáp lại vào ngày 19
tháng Ba.
Tôi rất tiếc vì không có chỗ làm trong công ty ông. Át hẳn đó sẽ là sự trùng
hợp may mắn cho tôi nếu ông đọc thư tôi vào đúng lúc ông cần tìm người với
một số tiêu chuẩn mà tôi có.
Xin ông có thể vui lòng đề nghị với tôi một vài địa chỉ của bất cứ ai khác mà
tôi có thể liên hệ?
Tôi tin rằng các nhà quản trị như ông sẽ thường được người khác nhờ 'để
mắt tìm xem' những người có cùng chuyên môn và kiến thức như hiện nay tôi
đang có. Tôi rất lấy làm cảm kích nếu ông có thể giới thiệu tôi cho bất cứ ai
quan tâm. Xin chân thành đón nhận mọi đề nghị của ông.
Xin cám ơn trước những giúp đỡ của ông.
Kính chào
Janet Dickson
GHI CHÚ:
Bạn mất gì nào? Bức thư cũng rất giá trị khi gửi đến các nhà tư vấn
nghề nghiệp - họ có thể chuyển bạn đến một 'đối thủ' của họ.
Thư thăm dò một công ty có triển vọng
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
V/v: Cơ hội gia tăng cổ phần và giảm bớt phí điều hành
Với tư cách là giám đốc phòng tiếp thị (sản phẩm điện tử) một công ty Anh
quốc có doanh thu hàng năm 50 triệu bảng, tôi đã có sáng kiến và điều hành
những chương trình phát triển để ngăn chặn mức suy giảm trong kinh doanh
lợi nhuận.
Một số thành quả của tôi bao gồm:
- khởi xướng 6 sản phẩm mới trong hai năm qua và thực chất đã
làm gia tăng thị trường cổ phiếu cho công ty
- gia tăng mức doanh thu khoảng 12% qua việc khai thác các thị
trường mới.
- giảm bớt tổng phí quản lí điều hành tiếp thị khoảng 125000
bảng bằng cách giới thiệu các hình thức trông coi hiệu quả.
- đưa vào công ty phương thức thông tin trong mạng làm việc
qua hệ thống máy tính và giới thiệu hệ thống quản lý tài chánh nhằm phát
triển thêm số lần đáp ứng nhu cầu của khách hàng và thanh toán hóa đơn.
- Dự trù mức doanh thu và lợi nhuận hàng tháng với độ chính
xác 90% .
Tôi xin đính kèm bản lý lịch với lý do tích cực tìm công việc mới. Tôi rất lấy
làm hân hạnh nếu có thể cung cấp thêm thông tin cho ông hoặc hân hạnh
được tiếp xúc với ông.
Kính chào
Dickson
Đính kèm.
GHI CHÚ:
Bốn hay năm bản chứng nhận những thành quả là vừa đủ. Bạn sẽ kích
thích mối quan tâm của họ và khiến họ mong chờ muốn biết nhiều hơn.
Thư thăm dò một nhà tư vấn nghề nghiệp
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Bà H. Hunter
Phòng tư vấn nghề nghiệp
đường Norhampton
Northans
Kính gửi bà Hunter
Tôi đang tìm kiếm một cuộc phỏng vấn chỗ làm mới với chuyên môn là một
nhà quản trị trong công nghiệp giải trí và khách sạn và hy vọng sẽ được ứng
dụng những kinh nghiệm của mình. Bất cứ lĩnh lvực kinh doanh năng động và
phát triển nào liên quan trực tiếp đến khách hàng đều đặc biệt khiến tôi quan
tâm thích thú. Đồng thời tôi cũng mong mỏi được tiếp tục nâng cao khả năng
chuyên môn của mình là một nhà quản trị.
Công ty hiện nay của tôi đang trải qua thời kỳ thay đổi căn bản và vì vậy tôi tin
rằng đây là một cơ hội lý tưởng để cân nhắc nghề nghiệp và tìm hiểu những
khả năng khác trong công việc.
Tôi sẵn sàng được bổ nhiệm ở các nước trong châu Âu. Toàn bộ lương bổng
hiện nay của tôi gồm có: lương căn bản 25000 bảng một năm, 10% tiền
thưởng (có thay đổi), một xe hơi của công ty, thẻ bảo hiểm y tế và tiêu chuẩn
hưu trí.
Tôi xin đính kèm lý lịch của mình và rất vui mừng nếu bà có thể cho một số ý
kiến.
Kính chào
Janet Dickson
GHI CHÚ:
Lưu ý rằng chi tiết về lương bổng ghi trong thư nhằm thông tin cho nhà
tư vấn để họ có thể so sánh với các chỗ làm cần người. Đồng thời, các nhà
tư vấn khác nhau thường liên hệ đến các việc làm với nhiều mức độ khác
nhau.
Thư cám ơn tiếp theo sau khi liên lạc
4 Stable Cottages
Abthorpe
Northamptonshire
Tel 8467017
Ngày 23 tháng 11 năm 2001
Ông G. Choice
Công ty Moderate Corporation
Science Park
Daventry Road
Kính gửi ông Choice
Cám ơn ông rất nhiều vì buổi gặp gỡ với tôi vào tuần trước. Tôi thực lòng
cảm kích những góp ý của ông về cách thức bắt tay vào công việc tìm việc
làm.
Cũng xin cám ơn ông vì lời giới thiệu tôi đến liên lạc với ông Simon Pat. Tôi
đã thu xếp cuộc hẹn với Pat vào tuần tới, nhưng còn ông Simon hình như rất
bận với các cuộc họp khác - tôi sẽ cố gắng!
Tôi sẽ báo cho ông công việc tiến triển ra sao.
Xin chúc ông nhiều sức khỏe.
Kính chào
Janet Dickson
CHI CHÚ:
bức thư này không trịnh trọng bằng các thư khác, nhưng nó vẫn giống
như một thư công việc.
nếu đã hứa với một người bạn là sẽ thông tin công việc tiến triển ra
sao, hãy thực hiện. Họ muốn biết như thế và trong vài tuần họ có thể mang
đến thêm nhiều thông tin mới!
BƯỚC THỰC HÀNH 20. VIẾT LÝ LỊCH Khi nhìn một con chim bước đi như vịt và bơi như vịt, tôi gọi con chim
đó là vịt.
RICHARD C. CUSHING
Hãy tưởng tượng bạn đang mặc một bộ quần áo sang trọng nhất, nhìn
bạn rạng rỡ như một chú rể đẹp nhất trên đời và khoác lấy vẻ mặt thinh lặng
của niềm tự tin ( nhưng không kiêu ngạo).
Bản lý lịch, hoặc là bản tóm tắt tiểu sử bản thân, hay có khi gọi là lý lịch
trích ngang, là một hình ảnh trừu tượng về bạn qua hình thức viết mà bạn
vừa thảo ra.
Trong hầu hết các liên lạc bạn thực hiện, từ mạng làm việc, nộp đơn xin
việc và phúc đáp các mục quảng cáo việc làm, lý lịch và thư giới thiệu bạn sẽ
tạo ra sự khác nhau giữa việc được chấp nhận phỏng vấn hay bị từ chối.
Quyết định giữa câu 'rất tiếc' (xin lỗi vì bạn đã lỡ cơ hội) và câu 'tiếc
quá, nhưng xin chờ' (bạn không hoàn toàn là người chúng tôi cần hiện nay
nhưng chúng tôi sẽ giữ lại hồ sơ của anh) và câu 'mời anh đến phỏng vấn' chỉ
cách nhau dưới 30 giây!
Nếu nghĩ rằng đó là chuyện không có thực thì hãy xem một đồng
nghiệp của tôi người đăng quảng cáo cho hai việc làm tại một xưởng lắp ráp
dây chuyền xe hơi và nhận được 1400 đơn! Vì vậy có khoảng 200 đơn xin
việc cho một quảng cáo là chuyện bình thường.
Bạn cần giúp người phỏng vấn tích cực 'nhắm vào bạn'. Nhiệm vụ của
bản lý lịch là giúp bạn vượt qua từ hình thức 'nhìn qua tờ giấy' đến cuộc
phỏng vấn thực sự.
MỌI NGƯỜI PHỎNG VẤN ĐỀU KHÁC NHAU!
Có một thành ngữ: "Lắm thầy nhiều ma, lắm cha con khó lấy chồng."
Cũng vậy, cùng một lý lịch mỗi người phỏng vấn có những ưu tiên khác nhau
về cách họ thích nhìn bản lý lịch được viết như thế nào. Vì vậy, không có lời
khuyên nào làm giáo điều. Thêm vào đó, lý lịch của bạn là một tài liệu mang
tính cá nhân - trong lần phân tích sau cùng bạn là người phán xét sáng suốt
nhất khi quyết định bản lý lịch trình bày về bản thân một cách tốt nhất chưa.
Trang ** là phần 'tóm tắt lý lịch' giúp bạn thu thập các thông tin nào phù
hợp và đồng thời một số lý lịch mẫu trong trang ** giúp bạn quyết định kiểu
nào bạn thích nhất để viết theo đó.
NGUYÊN TẮC CĂN BẢN
Dùng máy in laser và các cỡ chữ tiêu chuẩn:
Đây là kiểu chữ VNI-Times cỡ số 8
Đây là kiểu chữ VNI-couri cỡ số 10
Đây là kiểu chữ VNI-helve cỡ số 12
Dùng giấy tốt
Ngắn gọn - nếu có thể chỉ trong một đến hai trang giấy. Bạn sẽ làm
được như vậy! Đọc lướt bản lý lịch cần ngắn gọn.
Cẩn thận với các từ khó hiểu! Hãy viết bằng ngôn ngữ phổ thông nếu
bạn là một nhà quản trị ngành hậu cần, nhà quân sự, nhà nghiên cứu khoa
học, vv...Thực ra, khi là một chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó, chắc chắn
bạn thường dùng các thuật ngữ chuyên môn trong vốn từ của mình. Hãy
dùng tiếng phổ thông!
Cần cụ thể - 'Tôi có năm năm kinh nghiệm trong lĩnh vực…' nói lên
nhiều hơn câu 'tôi có nhiều kinh nghiệm...' Hoặc 'Tôi đã khiến giảm hàng tồn
kho từ 4,2 tỷ đồng còn 1,8 tỷ đồng trong 12 tháng' tốt hơn là 'Chúng tôi đã tiết
kiệm tiền bạc đáng kể bằng cách giảm bớt hàng tồn kho'.
Cần một người đánh máy chuyên nghiệp với máy tính để thực hiện bản
lý lịch cho bạn. Một máy đánh chữ không đủ tốt cho chuyện này. Các nơi
photocopy hoặc nơi nhận đánh máy văn bản gần nhà đều được. Yêu cầu họ
cho xem các bản lý lịch trước đó làm mẫu và bảo đảm họ giữ bản lưu cho lần
sau có thể cập nhật những thông tin phù hợp với mỗi chỗ xin việc.
Đọc và sửa, đọc và sửa. Bắt đầu từ trang cuối và đọc ngược trở lên.
Bạn nghĩ là không có lỗi nào, nhưng khi đọc ngược trở lên mỗi từ như tách
rời nhau ra và bạn có thể dễ dàng nhận diện lỗi hoặc viết sai chính tả. Ví dụ,
bạn có nhận diện chữ doc trong câu cuối ở trên không, hay là bạn chỉ đọc
như bạn nghĩ trong đầu?
Vài người phỏng vấn thích chừa lề trái để họ có thể ghi chú.
Vì lý lịch thường tách biệt khỏi đơn xin hay thư gửi nên cần bảo đảm
tên và địa chỉ rõ ràng và viết tên trên đầu mỗi trang - nó hữu ích phòng trường
hợp thất lạc và cũng giúp người phỏng vấn nhớ tên mình khi đang nửa đường
trong buổi tiếp xúc!
Trình bày 'một cách khôn khéo' - riêng cá nhân tôi thích lý lịch có kèm
ảnh. Nó nói lên rằng họ đã chuẩn bị khá chu đáo cho ý định nộp đơn xin việc.
Tuy nhiên, tôi biết nhiều người khác không đồng ý về điểm này. Theo họ sự
quyết định phải dựa trên công việc và những gì bạn biết về công ty.
Nếu nộp đơn cho việc làm đầu tiên trong đời hoặc quay lại với công
việc cũ sau một thời gian chăm sóc gia đình, bạn cần giúp người phỏng vấn
nhận ra những chuyên môn của mình. Ông chủ tịch công ty du lịch cần khả
năng hoạt náo và hướng dẫn, giám đốc ngân khố nhấn mạnh đến chuyên
môn về tài chính và ký hợp đồng, vv. Hãy nói về các chuyên môn của bạn cho
họ biết.
NGÔN NGỮ TRONG LÝ LỊCH
'Vấn đề không phải là anh nói gì mà là cách anh nói!' Điều này không
phải hoàn toàn đúng, nhưng luôn có một phần sự thật như vậy! Cân bằng
giữa sự tự tin và sự tự kiêu đôi khi là một thử thách thật sự khi bạn diễn tả
một điều gì đó qua giấy tờ.
Hãy dùng những từ chủ động tránh những từ bị động: "Tôi từng lãnh
trách nhiệm điều hành một nhóm lắp đặt hệ thống máy tính mới cho công ty."
hiệu quả hơn là: "Tôi được giao nhiệm vụ lắp đặt hệ thống máy tính mới." Câu
đầu nhiều quyền lực hơn trong khi câu sau có vẻ như bạn chỉ cắm điện và bật
máy lên mà thôi!
Các từ bị động nên tránh là: được liên lạc với..., cùng hợp tác với...,
được chỉ đạo bởi... Các động từ chủ động sau đây giúp bạn viết lý lịch và đơn
xin việc hữu hiệu hơn:
Bắt đầu
Bán
Cấu tạo
Cắt bỏ
Chấm dứt
Chỉ đạo
Hạ thấp
Hình thành
Hoàn tất
Hoàn thành
Hoàn thiện
Huấn luyện
Mở rộng
Mua hàng
Nâng cao
Đạt được
Đề nghị
Nhấn mạnh
Sửa lại
Sửa sang
Thắng
Thành công
Thành lập
Thay đổi
Chứng tỏ
Chuyển giao
Củng cố
Duy trì
Gấp ba
Gấp đôi
Gây nên
Gia tăng
Giải quyết
Giảm bớt
Giám sát
Giới thiệu
Hủy bỏ
Khám phá
Khôi phục
Khởi xướng
Khuếch trương
Khuyến khích
Kinh doanh
Lập kế hoạch
Làm
Làm gia tăng
Làm việc
Lên chương trình
Đoàn kết
Đơn giản hóa
Phát huy
Phát động
Phát triển
Phiên dịch
Phục vụ
Quay vòng
Quyết định
Sắp xếp hợp lý
Sáng tạo
Sử dụng
Thay thế
Thiết kế
Thiết kế lại
Thiết lập
Thực hiện
Thương lượng
Tiến hành
Tiên phong
Tổ chức lại
Tóm tắt
Trình bày
Nhưng lưu ý: đừng sử dụng quá mức. Người phỏng vấn sẽ tìm kiếm kẻ
tự đắc để tiêu diệt!
những thành ngữ không chính xác và rườm rà - 'ngắn gọn là tốt nhất'
TRÁNH DÙNG
- Như là kết quả của dự án này, chi phí công ty
cắt giảm còn …
- Trong giai đoạn đã được nói ở phần trước…..
- Kết quả của sự thành công dự án này, tôi
được khuyến khích tiến hành buổi họp chính
thức của ….
- Trong chức vụ này tôi đã...
- Các yếu tố có thể nhìn nhận trong khả năng
- Điều đó cắt giảm chi phí
còn….
- Tôi ….
- Tôi được đề cử ….
- Tôi
- Tôi đảm trách
- Mong đợi
của tôi là..
- Đoán trước
- Ưu tiên cho
- Cá nhân
- Theo tiến trình
- Khởi xướng
- Tiêu diệt
- Trước
- Người
- Sau đó
- Bắt đầu
- Chấm dứt
BẢNG KÊ LÝ LỊCH
Bảng kê lý lịch này kết hợp những điều cần có (in đậm) và những điều
có thể có (in nghiêng). Sử dụng bảng này với phần tóm tắt lý lịch ở các trang
kế giúp bạn thu thập thông tin và phát triển thành một lý lịch hoàn chỉnh.
- Tên, địa chỉ, số điện thoại, ngày tháng.
- Tình trạng hôn nhân (một số người thích bỏ phần này)
- Người phụ thuộc vào bạn và tuổi (một số người thích bỏ phần này)
- Quốc tịch
- Ngày sinh
- Các trường học và đại học đã qua từ năm 11 tuổi đến nay.
- Chuyên môn và bằng cấp
- Khả năng ngoại ngữ (nghe, nói, viết)
- Sự sẵn sàng đi xa, đặc biệt khi cần sống ở xa khu vực cộng đồng.
- Nghề hiện nay/ nghề vừa qua trước tiên, sau đó đến những nghề
trước nữa, xác định những nghề mới đây với nhận xét ngắn gọn. Đưa ra vài
câu về sản phẩm hay dịch vụ của công ty đó và doanh số hàng năm, tóm tắt
trách nhiệm và những thành quả bạn đạt được trong mỗi công việc.
Lương bổng mới nhất của bạn. Nên ngắn gọn, (có nhiều ý kiến khác
nhau về chuyện kê khai lương bổng – bạn có thể muốn giữ đó làm bí mật và
tránh đánh mất cơ hội bởi vì họ nghĩ là bạn 'quá thành đạt' và không dám
nhận bạn)
Mục đích nghề nghiệp
Các hoạt động giải trí. Nên thực tế. Một tuần chơi đánh tennis cách đây
một năm không đủ đánh giá bạn là một người biết chơi tennis! Kể nhiều hoạt
động khác nhau để chứng tỏ bạn có nhiều mối quan tâm, nhưng đừng quá
nhiều - họ sẽ nghĩ bạn chẳng còn thời gian làm việc! bốn hoạt động là phù
hợp.
Các thành đạt trong nghề nghiệp. Ví dụ, tựa bài báo được đăng trong
tạp chí được xuất bản. Nhưng đừng gắn thêm vào các bài báo đó!
Thành viên của những hội nghề nghiệp, do thi đậu các kỳ sát hạch hoặc
được bầu vào làm hội viên hội nghề nghiệp đó.
Bằng lái xe – bằng không bị đánh dấu và bằng hiện hành không có ý
nghĩa giống nhau!
TÓM TẮT LÝ LỊCH
Tên:……………… Địa chỉ:……………….. Số ĐT:……………………
Ưu điểm: bốn hoặc năm câu ngắn gọn các ưu điểm nghề nghiệp. Bốn
hay năm câu tóm tắt công việc, bạn là ai và bạn làm được những gì, cân nhắc
từng từ một!
Trình độ: viết ngay đầu nếu bạn có bằng danh dự, tiến sĩ, hoặc thạc sĩ.
Bạn sẽ muốn để nó ở phần cuối nếu bạn có nhiều thành đạt rực rỡ khác trong
công tác!
Quá trình làm việc: các công việc hiện nay trước và tính ngược về
trước. Bao gồm nhiệm vụ và thành quả chất lượng giảm bớt thông tin khi qua
lại quá khứ. Ví dụ, kể năm thành quả trong công việc hiện nay, một thành quả
trong công việc cách đây 10 năm.
Thành viên các hội nghề nghiệp, vv.
Thông tin cá nhân: sẵn sàng đi xa, tình trạng hôn nhân...
VÍ DỤ VỀ CÁC BẢN LÝ LỊCH
Các bản lý lịch sau đây nhằm giúp bạn viết được bản lý lịch của mình.
Tôi đính kèm bản lý lịch của tôi mà tôi từng gửi đi các nơi cho các
khách hàng và nhà xuất bản để bạn có một ví dụ về lý lịch chỉ tóm tắt trong
một trang.
Các bản lý lịch khác là của nhiều người đã thành công và có nhã ý
cung cấp để làm mẫu. Tất cả đều được sửa tên nhằm bảo vệ cá nhân và
công ty liên quan.
Không một lý lịch nào là kiểu mẫu tuyệt đối. Tất cả đều thống nhất với
cá nhân của người viết ra nó, tôi hy vọng qua các lý lịch này bạn sẽ học hỏi
nhiều điều và tự phát triển một lý lịch hiệu quả, thống nhất với bản thân của
bạn. Hãy dùng bản dưới đây.
Ghi chú: các bản lý lịch được in hai mặt trong sách, nhưng lý lịch của
bạn nên chỉ dùng một mặt giấy để công ty dễ dàng sao chép.
ĐIỀU HỌC HỎI TỪ CÁC LÝ LỊCH
Điều tôi thích và sử dụng trong lý lịch mình
Điều tôi không thích và tránh trong lý lịch mình
Malcolm Hornby
Lý lịch trích ngang
Malcolm Hornby là giám đốc công ty Delta, một công ty tư vấn giúp
phát triển mạng làm việc, các kỹ năng lãnh đạo và giao tiếp.
Quá trình công tác bao gồm:
Trưởng phòng nhân sự Công ty Bristiol.
Điều hành phòng nhân sự, cung cấp nhân sự đầy đủ phục vụ cho Công
ty Bristiol trong sản xuất, phân phối, và các chi nhánh ở xa.
Trưởng phòng huấn luyện. Công ty Bristiol
Chịu trách nhiệm toàn công ty về huấn luyện cho mọi trình độ.
Trưởng trung tâm huấn luyện về bán hàng. Công ty Eli Lilly&Co.
Đảm trách huấn luyện ban đầu và lâu dài cho lực lượng bán hàng.
Các chức vụ khác trong Công ty Eli Lilly&Co.:
Trưởng phòng kinh doanh - điều hành nhóm bán hàng dược phẩm cho
các bệnh viện ở miền nam.
Trợ lý tiếp thị - đảm trách tìm kiếm thị trường và phát triển các kế hoạch
kinh doanh.
Đại diện về dược phẩm - bán dược phẩm cho các bệnh viện và bác sĩ.
Trước đó ông dạy hóa học và sinh vật tại Liverpool và vùng Tân Ghi-nê
cùng với tổ chức tình nguyện hải ngoại.
Là trợ giảng cho Đại Học Mở khoa kinh doanh, dạy môn Chiến Lược Về
Nhân Lực cho sinh viên, xuất bản nhiều bài báo về kỹ năng giao tiếp và là tác
giả cuốn "Tôi có thể làm bất cứ điều gì".
Ông là thành viên viện phát triển nhân sự, là thành viên hội đồng nhân
dân.
Địa chỉ liên lạc: 0327 857347
BƯỚC THỰC HÀNH 21. ĐƠN XIN VIỆCMột phương thức không thể tránh khỏi để thành công là thông qua sự
nỗ lực.
OLIVER W. HOLMES
Thật là sự đòi hỏi quá đáng: mất nhiều thời gian viết lý lịch, chọn một
mẩu quảng cáo trên báo một nghề có vẻ hấp dẫn và điện thoại xin biết thêm
chi tiết. Họ gửi thông tin và kèm theo đơn xin việc. Tại sao lại phí thì giờ điền
một mẩu đơn xin việc?
Bạn sẽ thấy dễ dàng khi chỉ cần điền tên và địa chỉ trên đầu đơn xin
việc và viết: "xin xem bản lý lịch đính kèm" - và đồng thời bạn có thể mất luôn
cơ hội cùng với bản lý lịch đó!
Các công ty sử dụng đơn xin việc vì hai lý do:
1. Để thu thập các 'thông tin chuẩn' của mọi ứng viên, nhờ đó người
làm công tác phân loại ban đầu dễ dàng so sánh các ứng viên với nhau cho
chức vụ đó.
2. Để các ứng viên 'buộc' phải cung cấp những thông tin quan trọng, ví
dụ, một lý lịch chỉ đơn giản cho thấy một 'bằng lái xe hợp lệ'. Khi trả lời câu
hỏi trong đơn 'viết chi tiết các chứng nhận trong bằng lái xe' người ta mới tiết
lộ '3 lần quá tốc độ'.
Theo quan điểm một người, đơn xin việc là chuyện nhỏ nhặt. Với quan
điểm tích cực, đó là lý lịch thực sự được bạn nhắm đến với nhiều dụng ý!
ĐIỀN ĐƠN XIN VIỆC
Đọc đơn trước khi viết bất cứ điều gì.
Sao một bản khác để làm nháp các câu trả lời.
Điền đơn theo yêu cầu. Mực đen và viết chữ hoa không có nghĩa là
mực xanh, dù nó có đậm đi nữa, và viết chữ tượng hình!
Nếu cần thêm phần nào đó vào một tờ giấy khác, viết tên và việc đang
xin vào đầu mỗi trang.
So sách đơn xin và công việc: các quảng cáo trên báo và các thông tin
bạn có được về công việc đó có hợp với đơn xin không.
Trả lời tất cả câu hỏi.
Giải thích bất cứ phần không đáp ứng nào trong nghề nghiệp của bạn.
Gia tăng tối đa các cơ hội ghi 'thông tin thêm' bằng cách đưa ra những
tờ trình tích cực (bước thực hành 29) hoặc 'Nói cho tôi nghe về bạn' (trang **)
Dùng các giấy chứng nhận về những nét đặc trưng và lương bổng của
mình để liên hệ kinh nghiệm bản thân với chuyên môn và tiêu chuẩn họ đang
cần - xem bước thực hành 23 'Tự rao bán' (bên dưới).
Đừng 'liên hệ đến bất cứ điểm không tốt nào của bản thân - đây không
phải là lúc tự làm lu mờ mình.
Gọi điện thoại đến người chứng nhận của công ty cũ. Trước hết đó là
phép lịch sự, nhưng thứ đến, bạn giúp họ ghi những điểm tốt nhất về mình
trong lời nhận xét. Bạn muốn họ đặc biệt nhấn mạnh đến các chuyên môn
thích hợp với công việc mới.
Đọc lại, đọc lại, đọc lại = và nhờ người khác làm chuyện này.
Sao lại đơn xin đã hoàn chỉnh - do đó bạn biết mình đã viết gì khi được
mời phỏng vấn và đồng thời thêm vào cho hồ sơ lưu trữ của mình!
Gửi thư bảo đảm, hoặc nếu công ty đó gần nhà, hãy tạo cơ hội 'nhất
cận thị, nhì cận gia' và gửi trực tiếp (nhớ ăn mặc như khi đi phỏng vấn). Biết
đâu đó, bạn có dịp gặp người phỏng vấn, hoặc ít nhất là thư ký của họ - một
cơ hội gây ấn tượng tốt đẹp, làm nổi bật mình trong cuộc cạnh tranh và làm
tăng khả năng nhớ đến đơn xin việc của bạn!
BƯỚC THỰC HÀNH 22. TỰ RAO BÁN Điều gì hy vọng thì sẽ thực hiện dễ dàng, trước hết cần phải biết
chuyên cần với điều ấy.
SAMUEL JOHNSON
Khi tích cực săn tìm việc làm, bạn thường xuyên tự rao bán bản thân
hoặc bằng thư từ, hoặc qua điện thoại hay cuộc phỏng vấn.
Ngược lại với những gì bạn có thể nghĩ là 'rao bán' chỉ nói về tính lôi
cuốn, nụ cười, và một phong cách vui vẻ; đó chỉ là một phần, nhưng tiến trình
rao bán còn đi xa hơn nữa.
Hầu hết các nhà chuyên môn đồng ý rằng căn bản của tiến trình rao
bán liên quan đến các vấn đề sau:
Chuẩn bị:
Thiết lập mục đích: Xác định trước điều mong muốn qua cuộc tiếp xúc.
Trong lúc rao bán:
Giới thiệu lợi ích: Nhanh chóng đi thẳng vào vấn đề, nhờ đó người khác
thấy được họ hưởng được gì qua công việc này.
Thăm dò nhu cầu: Dùng câu hỏi 'thế nào? tại sao? Khi nào? ở đâu?
Ai?' để hiểu những yêu cầu của họ.
Trình bày lợi ích: Giúp người nghe thấy được tính thích hợp của những
lợi ích bạn đưa ra.
Vượt qua trở ngại: Giải tỏa những bảo thủ nào họ có đối với lợi ích bạn
đang trình bày.
Kết thúc: Kết thúc buổi tiếp xúc với kết quả đồng ý giữa hai bên.
GIỚI THIỆU LỢI ÍCH
Tiến trình giới thiệu lợi ích đối với nhiều người là điều khó khăn, vì thế
chúng ta hãy xem nó liên quan đến những vấn đề nào.
Đặc điểm Ưu điểm Lợi ích
Người ta mua một sản phẩm hay một dịch vụ không phải vì bản thân
sản phẩm hay dịch vụ đó, mà là những gì chúng giúp cho họ. Cũng như vậy,
các công ty tuyển chọn nhân viên không phải vì người đó là ai, nhưng vì
người đó mang lại lợi ích gì cho công ty và họ làm được gì cho công ty.
Ý NGHĨA CỦA NHỮNG LỢI ÍCH
Tôi mua một máy tính với ổ đĩa cứng 10 gigabyte bởi vì điều đó có
nghĩa là tôi không mất thời gian nạp chương trình. LỢI ÍCH - tiết kiệm thời gian!
Tôi mua máy trả lời điện thoại với tiện ích ghi lại lời nhắn, nhớ thế khi đi
công tác xa, tôi vẫn giữ liên lạc trong công việc. LỢI ÍCH: giữ liên lạc và không mất các cơ hội làm ăn.
Lời trình bày những lợi ích biến những câu nói cầu kỳ trong văn bản
thành ngôn ngữ mà người khác hiểu được và phù hợp với họ.
Lời trình bày những lợi ích giúp người tuyển chọn hiểu được các thuật
ngữ kỹ thuật bạn cần sử dụng và giúp họ thấy rõ tính thích hợp trong công
việc trước đó của bạn đối với công việc bạn nộp đơn.
Hãy nhớ rằng, trong tuyển chọn người phỏng vấn là 'khách hàng' sẽ quyết định có nên 'mua' sự phục vụ của bạn cho công ty hay không.
Đặc Điểm Ưu điểm Lợi ích
Miêu tả sản phẩm hay
dịch vụ
Nói đặc điểm đó làm
được gì
trả lời câu 'làm gì được
cho tôi?'
Một tính cách, một tính
chất
Nói đặc điểm đó nghĩa
là gì
trả lời đặc điểm đó
mang ý nghĩa gì cho
người sử dụng
Đóng góp của sản phẩm
hay dịch vụ
Nói đặc điểm đó sẽ làm
được gì
đưa ra giá trị người mua
sẽ nhận được từ sản
phẩm hay dịch vụ đó
'bởi vì...' 'ông có thể...' 'điều đó có nghĩa là…'
Các bài tập tiếp theo giúp bạn phát triển kỹ năng tự làm lời trình bày
những lợi ích.
Xác định lợi ích cho sản phẩm/ dịch vụ
Chọn một sản phẩm bạn mới mua gần đây. Viết 4 đặc điểm vào mục
'ĐẶC ĐIỂM' bên dưới. Bây giờ biến một đặc điểm thành ưu điểm và lợi ích.
(một đặc điểm có thể đưa ra rất nhiều lợi ích).
ĐẶC ĐIỂM
Nó là gì
ƯU ĐIỂM
Nó làm được gì
LỢI ÍCH
Nó mang ý nghĩa gì
1.
2.
3.
4.
Bởi vì …. Ông có thể … Điều đó nghĩa là …
Xác định lợi ích cho tôi
Xác định 4 thành đạt bạn tự hào về chúng và viết vào mục 'ĐẶC ĐIỂM'
bên dưới. Chuyển đổi đặc điểm thành ưu điểm và lợi ích cho việc làm đang
xin.
ĐẶC ĐIỂM
Thành đạt tôi đã từng thực hiện
ƯU ĐIỂM
Tôi có thể làm được những gì
LỢI ÍCH
Nó mang ý nghĩa gì đối với ông
1.
2.
3.
4.
Bởi vì... Ông có thể ... Điều đó nghĩa là...
Cuối mỗi lời trình bày tự hỏi 'thì đã sao?' để tìm hiểu mức độ phù hợp
người điều bạn nói với người tuyển chọn
Việc nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Việc không nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Sử dụng bảng này để tổng kết các điều học được sau khi hoàn tất các
bước thực hành trong sách.
BƯỚC THỰC HÀNH 23. SỰ QUYẾT ĐOÁN VÀ KỸ NĂNG GIAO TIẾPHãy làm hết sức mình, vì tất cả đều dành cho bạn.
RALPH WALDO EMERSON
Kỹ năng quyết đoán rất quan trọng trong nhiều trường hợp. Khi quyết
đoán bạn để cho người khác biết mình muốn gì, những nhu cầu và ưu tiên
trong cách cả hai bạn và người đó chấp nhận được. Một cách đơn giản, tính
quyết đoán là đạt tới những gì mình muốn mà không làm người khác nổi giận!
Trong khi kiếm việc làm, bạn cần quyết đoán nếu bạn dự tính thuyết
phục ai đó bỏ chút thời giờ để nói chuyện với bạn, gửi thông tin của công ty,
hoặc liên lạc với các chỗ quen biết của họ.
Cột nào bạn thường áp dụng nhất,… vâng, tất nhiên tôi biết mọi người
đều biết rằng họ nên áp dụng cột giữa, nhưng còn bạn thì sao? Nếu không
phải vậy, hãy đề ra ba mục tiêu tự phát triển bản thân để nâng cao kỹ năng
quyết đoán nhằm giúp bạn chuyển sang cột giữa.
KHÁC NHAU GIỮA THÁI ĐỘ PHỤC TÙNG, QUYẾT ĐOÁN, VÀ GÂY HẤN
Phục tùng Quyết đoán Gây hấn
Bạn:
- Hy vọng đạt được
những gì mình muốn
- Hành động theo cảm
xúc
- Tùy thuộc vào người
khác đoán ra bạn muốn
gì
Bạn:
- Yêu cầu điều bạn
muốn cách trực tiếp và
cởi mở
- Yêu cầu điều bạn
muốn cách chính đáng
- Hỏi cách tự tin và
không nóng nảy
Bạn:
- Cố đạt được điều bạn
muốn bằng mọi giá
- Thường gây tình cảm
xấu nơi người khác
- Đe dọa, tán tỉnh, lôi
kéo, lợi dụng các mâu
thuẫn, châm chọc
Bạn không:
- Yêu cầu điều mình
muốn
- Bày tỏ cảm xúc
- Thường đạt được
những gì mình muốn -
Làm người khác nổi
giận
- Gây được sự chú ý
Bạn không:
- Vi phạm quyền lợi của
người khác
- Mong đợi nơi người
khác
- Tự nhiên biết mình
muốn gì
- Chìm đắm trong lo lắng
Bạn không:
- Cho rằng người khác
có quyền đáp ứng
những nhu cầu của họ
- Tìm kiếm những tình
huống cả hai bên đều
đạt tới điều mong muốn.
Mục tiêu phát triển tính quyết đoán
1. …………………………………………………………….
2. …………………………………………………………….
3. …………………………………………………………….
Hiểu biết và nhận ra tính quyết đoán của mình là một bước chủ yếu
trong việc giúp bạn phát huy các kỹ năng giao tiếp và ảnh hưởng đến người
khác.
Tuy nhiên, còn có hai yếu tố quan trọng khác:
1. Bạn ưu tiên đối xử với người khác như thế nào.
2. Người bạn giao tiếp thích được người khác đối xử như thế nào.
Ví dụ, có người là linh hồn và là sức sống của một nhóm nào đó, nói
năng lớn tiếng và ăn mặc khoa trương. Để hai người như vậy chung với
nhau, họ sẽ tranh giành để xem ai sẽ hét vào màng nhĩ người kia lớn hơn!
Hãy cố tiếp cận một trong những hạng người đó với một phong cách lịch sự,
ôn hòa, và chính xác, chắc chắn bạn sẽ tạo được ấn tượng tốt đẹp.
Một số người khác lại thích tiến hành công việc theo cách rất trịnh
trọng, họ thường vội vã và đi thẳng vào vấn đề và chỉ quan tâm đến 'điểm
mấu chốt'. Tiếp cận một buổi gặp gỡ với những người này với hàng loạt câu
hỏi về gia đình, thú tiêu khiển, và những gì họ làm chủ nhật vừa qua, có lẽ
bạn đã đốt cháy khoảng 80% thời gian họ dự tính dành cho buổi họp!
CÁC PHONG CÁCH XÃ HỘI
Làm thế nào chắc rằng bạn tiếp cận người khác trong cách thức phù
hợp nhất?
Hiểu biết về các 'phong cách xã hội', do Merrill và Reid phác thảo, là
điều rất hữu ích. Trong mô hình các phong cách xã hội, có bốn 'loại' cơ bản
hoặc cách thức ưu tiên khi tiếp xúc với người khác.
Merrill và Reid tin rằng phong cách xã hội của một người là cách đối
phó với người khác. Họ sẽ cảm thấy thoải mái nhất trong phong cách đó, đối
với bản thân cũng như đối với người khác. Hiểu phong cách của mình và của
người khác giúp biến buổi gặp gỡ thu nhiều kết quả hơn: mục đích chính của
phong cách xã hội là giúp người ta phát triển tính linh hoạt khi quan hệ với
người khác.
Phong cách xã hội được đánh giá qua mối quan hệ ba chiều kích hành
vi: tính quyết đoán, sự đáp trả, và tính linh hoạt.
Mức độ tính quyết đoán
Mức độ tính quyết đoán đo lường mức độ nỗ lực của một người cố
gắng ảnh hưởng đến suy nghĩ, quyết định, hoặc hành động của người khác,
hoặc trực tiếp qua hành vi 'nói', hoặc gián tiếp qua hành vi 'hỏi'.
Hành vi nói: liều lĩnh, bước nhanh, thách thức.
Hành vi hỏi: hợp tác, cân nhắc hành động, giảm thiểu rủi ro.
Mức độ đáp trả
Mức độ tính quyết đoán đo lường mức độ nỗ lực của một người cố
gắng hoặc biểu lộ cởi mở cảm xúc của mình, hoặc kiềm chế cảm xúc. Hai
đầu của mức độ là 'kiềm chế' và 'biểu lộ'
Hành vi kiềm chế: khắt khe, nghiêm túc, lạnh lùng.
Hành vi biểu lộ: thiên về mối quan hệ, cởi mở, nhiệt tình.
Hai mức độ kết hợp với nhau tạo thành mô hình hai chiều của hành vi,
như hình vẽ bên dưới, giúp bạn hiểu mình được người khác nhận thức ra
sao. Các chiều kích của hành vi còn giúp bạn có kế hoạch làm thế nào để liên
hệ hiệu quả hơn với người trong nhiều phong cách xã hội khác nhau.
kiềm chế: khắt khe, nghiêm túc, lạnh lùng
Hành vi nói: liều lĩnh, bước nhanh. Hành vi hỏi: hợp tác, cân nhắc hành
động, giảm
biểu lộ: thiên về mối quan hệ, cởi mở, nhiệt tình
PHONG CÁCH XÃ HỘI CỦA TÔI
Một cách đơn giản để xác định phong cách xã hội là chép lại mô hình
các chiều kích hành vi trong khung trên vào sao thành nhiều bản. Sau đó nhờ
những người biết rõ về bạn ghi lại hành vi của bạn như cách họ nhìn thấy.
Giải thích ý nghĩa của hai trục và yêu cầu họ đánh dấu chéo, trước hết trên
mức độ ngang, sau đó trên mức độ dọc. Cố gắng đừng ảnh hưởng đến nhận
định của họ, cứ để họ làm việc này một cách ẩn danh.
Nếu bạn có nhiều dấu chéo chủ yếu trên mức độ 'kiềm chế' và 'hỏi'
nghĩa là bạn được coi như Người Nhã Nhặn. Nếu thuộc vế 'biểu lộ' và 'nói'
bạn được coi như Người Diễn Cảm.
MÔ HÌNH CÁC PHONG CÁCH XÃ HỘI
Hành vi hỏi
Kiềm chế
Hành vi nóiNgười phân tích Người dẫn dắt
Người nhã nhặn Người diễn cảm
Biểu lộ
Mô hình phong cách xã hội không phải 'bỏ người vào khung', nó là cách
biểu thị hai chiều kích hành vi nhằm đưa ra các kiểu mẫu giúp nâng cao kỹ
năng giao tiếp.
Khi biết về phong cách xã hội của chính mình và nhận ra phong cách
xã hội của người khác bạn sẽ phát huy tính hiệu quả giao tiếp với người khác.
Bảng các trang sau đây tóm tắt các đặc tính của mỗi phong cách xã
hội.
ĐẶC TÍNH CÁC PHONG CÁCH XÃ HỘI
Người phân tích
- Quan tâm đến vấn đề tổ chức, sự kiện và cẩn thận trước khi hành
động.
- Nhu cầu phải chính xác và đúng đắn.
- Chính xác, thứ tự, có phương pháp, làm theo các bước chuẩn mực,
các quy định, và theo các cách truyền thống.
- Phản ứng chậm và làm việc từ tốn hơn người dẫn dắt.
- Là người nghiêm túc, kiên định, chính xác, và tác phong công nghiệp.
- Thiên về bổn phận.
- Thích dữ liệu và sự kiện.
- Có khuynh hướng nói chậm rãi.
- Ngồi dựa lưng vào ghế và hiếm khi dùng tay.
- Không nhìn trực tiếp vào mắt khi nói chuyện.
- Điều khiển cảm xúc biểu lộ nơi nét mặt.
- Người khác thường thấy họ bảo thủ, kén chọn, không quyết đoán, hay
phê phán và hay đạo đức giả.
- Cảm thấy thoải mái trong vị trí giúp họ có thể kiểm tra sự kiện và số
liệu để chắc rằng mình đúng.
- Thích văn phòng ngăn nắp/ sạch sẽ.
- Người lúc căng thẳng, họ có khuynh hướng tránh mâu thuẫn với
người khác.
Người dẫn dắt
- Thiên về hành động và mục tiêu.
- Cần thấy kết quả.
- Phản ứng nhanh và quyết đoán, tự lập, có kỷ luật, thực dụng và hiệu
quả.
- Sử dụng sự kiện và dữ liệu.
- Nói và hành động nhanh nhẹn.
- Ngồi đưa người về trước, chỉ tay và nhìn thẳng khi giao tiếp.
- Tư thế cứng cỏi.
- Diễn tả nơi nét mặt bị kiềm hãm.
- Không muốn mất thời gian vào câu chuyện cá nhân hoặc rào đón, có
thể được người khác nhận thấy là người độc đoán, khắt khe và quyết liệt khi
theo đuổi mục tiêu.
- Cảm thấy thoải mái trong tư thế làm chủ và có quyền.
- Thích văn phòng bày trí như công sở và có bằng khen, giấy chứng
nhận trên tường.
- Khi căng thẳng, họ có thể trở thành chuyên quyền.
Người nhã nhặn
- Cần hợp tác, cảm thấy an toàn, và dễ chấp nhận.
- Lúng túng và thường tránh các xung đột.
- Trân trọng những mối quan hệ, giúp đỡ người khác và được người ta
thích mình.
- Một số người nhã nhặn sẵn sàng hy sinh ước muốn của mình để đạt
tới sự đồng tình nơi người khác.
- Thích làm việc với người khác trong một nhóm, hơn là làm một mình.
- Phản ứng từ tốn và không quan tâm đến các thay đổi ảnh hưởng đến
mình.
- Thân thiện, ủng hộ, trân trọng, sẵn sàng đáp ứng, và dễ chấp nhận.
- Thiên về người tiếp xúc.
- Sử dụng ý kiến và câu chuyện hơn là sự kiện và dữ liệu.
- Nói năng nhỏ nhẹ.
- Dùng ngữ điệu nhiều hơn là người dẫn dắt hoặc người phân tích.
- Ngồi dựa vào ghế và ít khi nhìn thẳng vào mắt.
- Có dáng điệu tự nhiên và hòa nhã.
- Người khác thấy đây là kiểu người hay an ủi, không quyết đoán, dễ bị
tác động, lệ thuộc, và lúng túng.
- Thích văn phòng như 'nhà mình' - có hình gia đình, cây kiểng...
- Khi căng thẳng người nhã nhặn thường làm theo người khác.
- Thích được liên quan, thích náo nhiệt và hoạt động giao tế.
Người diễn cảm
- Cởi mở, khuyến khích, nhiệt tình, giỏi về việc thúc đẩy người khác.
- Thiên về tư tưởng.
- Ít quan tâm đến công việc hàng ngày và hướng đến tương lai.
- Phản ứng nhanh.
- Cần được người khác chấp nhận.
- Có khuynh hướng cởi mở, năng động và nhiệt tình.
- Tập trung vào người hơn là vào việc.
- Sử dụng ý kiến và câu chuyện hơn là sự kiện và dữ liệu.
- Nói và tác phong nhanh, thay đổi cung giọng.
- Ngồi hướng về trước, mắt nhìn thẳng.
- Dùng tay khi nói chuyện.
- Có dáng điệu thoải mái và hòa nhã, cảm xúc thường biểu lộ nơi nét
mặt.
- Người khác nhận thấy đó là người nhiệt tình, dễ kích động, lãng mạn,
không nguyên tắc, khôn khéo, tham vọng, phản ứng hơi quá và tự cao.
- Thích văn phòng không trật tự với các vật dụng giải trí như vợt tennis,
gậy đánh golf.
- Trong tình trạng căng thẳng, có khuynh hướng vận dụng đến tấn công
cá nhân.
LINH HOẠT TRONG PHONG CÁCH XÃ HỘI
Trước hết điều quan trọng cần nhận ra là không có phong cách nào tốt
nhất. Merill và Reid nhận thấy khoảng 25 phần trăm dân số trưởng thành
thuộc về mỗi phong cách xã hội. Họ cũng nhận thấy những người cùng một
phong cách xã hội lại ở nhiều mức độ khác nhau trong môi trường của họ.
Chiều kích thứ ba và là chiều kích then chốt trong phong cách xã hội là
tính linh hoạt. Theo thống kê, một phần tư dân số có cùng phong cách xã hội
với bạn và do đó bạn sẽ tự nhiên thấy thoải mái khi tiếp xúc với họ.
Một số người linh hoạt một cách hết sức tự nhiên và dễ dàng hợp với
nhu cầu của người khác. Một số khác thấy khó khăn hơn. Khi phát huy tính
linh hoạt, bạn có thể quan hệ thành công với rất nhiều người hơn.
Người mà bạn thấy có vẻ rất khó tiếp xúc một cách tự nhiên là người
có 'phong cách đối ngược' với mình trong một phép toán ma trận. Hãy nghiên
cứu các đặc tính của 'phong cách đối ngược' đó.
Ghi chú vào khung bên dưới làm thế nào điều chỉnh thái độ tạm thời
của mình, nghĩa là, phát triển tính linh hoạt cho lần sau khi tiếp xúc với người
có 'phong cách đối ngược'. Ví dụ, hạng người phân tích cần phải 'làm nóng'
buổi tiếp xúc với hạng người diễn cảm khi họ tiếp xúc với nhau và cần phải
chuẩn bị bàn luận các vấn đề trong công việc với bánh trái nước uống, hoặc
trong một phòng tập thể dục - bởi vì môi trường thân mật chung quanh không
làm tính chất quan trọng của công việc bị mất đi. Còn hạng người diễn cảm
cần phải thật cụ thể khi tiếp xúc với hạng người phân tích; cần chính xác với
những gì bạn muốn và bạn sẽ thấy họ là một kho kiến thức dồi dào, nhưng
bạn nhớ cho họ có đủ thời gian để thu thập thông tin. Hạng người nhã nhặn
cần đi nhanh vào vấn đề khi tiếp xúc với hạng người dẫn dắt - tất cả những
câu chuyện về gia đình và giải trí cuối tuần đều vô nghĩa đối với hạng người
dẫn dắt. Tương tự, người dẫn dắt cần chậm hành động của mình lại khi gặp
hạng người nhã nhặn nhằm phát triển mối quan hệ tin tưởng với nhau.
Phát triển tính linh hoạt với 'phong cách đối ngược:
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
BA LUẬT VÀNG CUỐI CÙNG
1. Người # 1 không phải là người # 2 - Chúng ta đều khác nhau và độc
lập.
2. Người # 1 hôm nay khác với người # 1 ngày mai - Tất cả chúng ta
đều có những trạng thái khác nhau khi tốt khi xấu.
3. Chúng ta không bao giờ biết tất cả về một người hoặc một tình
huống.
BƯỚC THỰC HÀNH 24. LẮNG NGHE TÍCH CỰCNgười nào nói nhiều không thể nói hay.
CARLO GORDON
Hầu hết chúng ta là những người nghe rất tồi... 'Xin lỗi, có phải anh nói
là…? Tôi nhấn mạnh là hầu hết chúng ta!
Chúng ta quá quan tâm đến những gì mình sắp nói hoặc sắp hỏi, đến
nỗi bỏ qua hoặc bỏ lỡ rất nhiều thông tin người kia đang trình bày.
Phát triển kỹ năng nghe giúp bạn thu thập các thông tin có giá trị trong
các tiếp xúc để kiếm việc làm, khi nói chuyện trong mạng làm việc và khi
được phỏng vấn tuyển người.
Trình tự buổi nói chuyện trong mạng
1. Thiết lập mối quan hệ.
2. Khuyến khích người kia nói.
3. Phản ánh với những điều người kia vừa nói.
4. Tóm tắt những ý chính bạn nhận được khi nói chuyện.
5. Cám ơn họ đã bỏ chút thì giờ.
Hãy nhìn vào mười điều răn để nghe tích cực ở bên dưới. Bao nhiêu
'lỗi lầm' bạn mắc phải trong những tiếp xúc trước đây?
MƯỜI ĐIỀU RĂN ĐỂ NGHE TÍCH CỰC
1. ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT: không đánh giá nhận xét khi chưa hiểu rõ!
2. KHÔNG CHEN LỜI PHÊ BÌNH - không chen ý kiến, sự kiện, tư
tưởng để thêm vào cho người kia. Tránh thêm thắt!
3. KHÔNG HÙA THEO - không đóng góp thêm ý kiến của mình hùa vào
người nói!
4. THÁI ĐỘ - không khép kín đầu óc với ý kiến người khác.
5. THIẾU CHÚ Ý - không được phép để suy nghĩ lang thang hoặc
không chú ý!
6. NGHE THEO Ý MÌNH - không được phép để tình cảm làm chủ tâm
trí!
7. NÓI QUÁ NHIỀU - không trở nên mê đắm vào giọng nói của chính
mình!
8. NGỮ NGHĨA - không lý giải câu chữ trừ khi chúng được người nói
giải thích!
9. THIẾU KHIÊM NHƯỜNG – không được tự nhận mình quá giỏi
không cần học nơi người khác!
10. SỢ HÃI - không sợ sự sửa sai, thay đổi, hoặc phát triển!
PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG NGHE
Kỹ năng nghe qua cử chỉ
Bạn có thể cho họ thấy mình đang nghe tích cực bằng cách chứng tỏ
bạn đang hết sức chú ý và không muốn đợi đến lượt mình nói. Ví dụ:
- Nhìn vào họ
- Gật gù đầu
- Diễn tả qua nét mặt - nhướng mày, mỉm cười...
- Dáng điệu đang chú ý - ngồi thẳng...
Kỹ năng nghe qua lời nói
Có rất nhiều cách tỏ rõ bạn không những đang chú ý lắng nghe mà còn
thích thú đến lời người kia nữa:
- Lập lại bằng lời của mình, ví dụ: 'điều anh đang nói là…'
- Tóm tắt những điểm chính
- Khuyến khích người nói tiếp tục, ví dụ: 'thật là thú vị. Anh có thể nói
thêm về...'
- Hỏi thêm tin tức, hoặc làm rõ vấn đề thêm:
Tại sao anh nói như vậy?
Tại sao điều đó lại quan trọng đối với anh?
Anh ý nói gì khi đề cập điều đó?
Anh có thể giải thích rõ hơn ?
Nó liên quan như thế đến điều anh nói vừa rồi
Anh có thể cho một ví dụ không?
Anh có thể mô tả nó không?
Nếu bạn nhớ câu trả lời của nhà văn Rudyard Kipling khi người ta hỏi
làm thế nào ông có một kiến thức uyên bác đến như vậy, bạn sẽ không thắc
mắc. Ông nói:
Tôi giữ sáu cộng sự chân thân thật
Họ dạy tôi mọi điều tôi biết
Tên họ là cái gì, tại sao, khi nào
Làm sao, ai đó và nơi đâu.
Thái độ
Đòi hỏi chủ yếu cho việc lắng nghe tích cực là phải có 'chỗ trống' cho
người khác. Nếu ta chiếm chỗ trước với suy nghĩ, ý kiến và quan điểm của
mình, chúng ta không còn 'thích hợp' để nghe hiệu quả được.
Khi nghe, điều thực sự hữu ích là hiểu được người kia muốn nói gì,
không được hấp tấp đè lên bằng ý kiến của riêng mình - một rào cản chính
khi lắng nghe.
Hãy đọc lại mười điều răn của lắng nghe tích cực!
Việc nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Việc không nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Sử dụng bảng này để tổng kết các điều học được sau khi hoàn tất các
bước thực hành trong sách.
BƯỚC THỰC HÀNH 25. ẤN TƯỢNG BAN ĐẦU CÒN KÉO DÀI Trong trang phục tươm tất ẩn chứa sức mạnh mới, phong thái ung
dung và sự truyền cảm.
ELLA WHEELER WILCOX
Khi giao tiếp mặt đối mặt với một người, chúng ta sử dụng hai cách
chính yếu để trao đổi thông điệp: lời nói (nội dung và giọng nói) và ngôn ngữ
cử chỉ.
'Thông điệp lời nói' hình thành từ lời phát ra và cách diễn đạt.
'Thông điệp ngôn ngữ' là thông điệp truyền qua cử chỉ, hành động và
cách ăn mặc.
Ngày nay phỏng vấn là nói đến tiếp xúc, thường giữa hai cá nhân với
nhau. Hẳn bạn đang được tha thứ, vì nghĩ rằng khi gặp lần đầu bạn sẽ bắt
được sự chú ý của người đó, nhờ những điều thú vị bạn sắp nói ra? Có lẽ
bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng nhiều cuộc nghiên cứu cho thấy đa số
(khoảng 80 %) thông điệp mà chúng ta truyền tới người khác là qua ngôn ngữ
cử chỉ.
Chúng ta đã dành khá nhiều thời gian xuyên qua cuốn sách này để tập
trung vào những gì cần được nói khi tiếp xúc. Bước thực hành này sẽ nói đến
các kỹ thuật sử dụng ngôn ngữ cử chỉ để gây ấn tượng tốt đẹp cho mục đích
của mình.
KHUÔN MẪU
Dù bạn có thích điều này hay không, nhưng hầu hết người ta thường
gắn nhãn hạng người cho bạn chỉ trong vài phút giây đầu tiên tiếp xúc.
Khoảng 90% ấn tượng ban đầu hình thành trong bốn phút đầu tiên. Một số
ảnh hưởng của bạn đến từ nội dung lời nói nhưng chủ yếu còn lại đến từ
cách cư xử và cách ăn mặc - người ta sẽ tạo ra khuôn mẫu cho con người
bạn.
Để đưa ra một ví dụ: trong các phim cao bồi một 'gã bụi đời' trông như
thế nào? râu ria lởm chởm, không cạo/ quần áo đen dơ bẩn và một cái nón
đen. Rất dễ nhận ra nhân vật như vậy - và diễn viên Lee Van Cleef người
từng đóng vai cao bồi đã không thể đóng vai một giáo viên trường học hay
một tu sĩ được nữa!
Diễn viên Butch Cassidy và Sundance Kid đã khuấy động kiểu mẫu của
chúng ta khi ăn mặc quần áo màu nâu nhạt có khuôn mặt sáng sủa và cạo
râu. Bằng cách đột phá vào khuôn mẫu, hai nhân vật tội phạm nguy hiểm này
lại tạo được sự mến mộ của hàng triệu khán giả.
Nói chuyện với hầu hết người có lý trí họ luôn phản đối mạnh mẽ rằng
họ 'luôn giữ thái độ cởi mở khi tiếp xúc với người mới lần đầu tiên gặp mặt và
họ 'không bao giờ vội vàng hình thành ý kiến về người đó.'
Tôi hiểu tình cảm của họ. Trong thực tế, e rằng điều đó không đúng sự
thật.
Hãy thử làm như sau. Nhanh chóng tưởng tượng một hình ảnh về:
Một thư ký - ngay
Một thợ hồ - ngay
Một đầu bếp - ngay
Một giám đốc - ngay
Họ là phái tính nào? Họ ăn mặc ra sao?
Thợ hồ có mặc áo vét không? người đầu bếp mặc áo đầm hay đeo tạp-
dề? Bạn có phạm lỗi khi làm theo khuôn mẫu không?
Bạn sẽ có cơ hội lớn hơn để tìm được việc làm như ý nếu hình ảnh mà
bạn tạo ra, qua ngôn ngữ cử chỉ, có thể tạo nên ảnh hưởng tích cực. Trong
bốn phút sống còn đó, bạn cần chứng tỏ mình phù hợp với khuôn mẫu định
sẵn của họ.
Tôi biết một số người rất khó chịu với những gì tôi nói... 'Còn sự tự do
lựa chọn của cá nhân thì sao'… 'Không, tôi nghĩ cái họ cảm là cái họ nhận...'
'Nếu họ không thích phong cách của tôi là như vậy, tôi thà đi tìm chỗ khác'.
Nếu đó là cách bạn cảm thấy, vậy thì tôi xin tôn trọng ý kiến của bạn. Tuy
nhiên, điều tôi muốn nói là, bạn đã rút ngắn ý kiến của mình lại.
Việc làm tôi xin
Khuôn mẫu của những người đang làm công việc đó đó là gì? Họ cư
xử như thế nào? Họ ăn mặc ra sao? Ngôn ngữ cử chỉ của họ nói gì? Ghi chú
vào bên dưới.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
ẢNH HƯỞNG TÍCH CỰC: NGÔN NGỮ CỬ CHỈ
Mặc một bộ vét xám, áo sơ mi trắng, đeo cà vạt, đi giày giây màu đen
và đeo đồng hồ mặt kim. (phụ nữ cũng mặc như thế không có cà vạt, mặc áo
kiểu trắng, và giày đen gót bằng). Ngôn ngữ cử chỉ cũng thuyết phục và ảnh
hưởng đến người khác như trang phục bạn mặc như vậy.
Các nghiên cứu của hãng IBM cho thấy những người trang phục như
tôi miêu tả thường tự tin nơi mình hơn 40 % những người ăn mặc 'kém thuyết
phục' hơn.
Chắc hẳn các bạn cũng đoán nhân viên của hãng IBM ăn mặc như thế
nào.
Mức độ ít tự tin hơn là bộ đồ màu nâu nhạt, giày màu nâu, áo sơ mi
màu. Hãy xem các nhà chính trị và các nhân vật xuất hiện trên truyền hình
ảnh hưởng đến bạn qua cách ăn mặc của họ như thế nào.
Không thể tổng quát hóa để đưa ra một định nghĩa chung 'đây là cách
bạn nên trang phục khi phỏng vấn', vì 'mọi nghề nghiệp có những đòi hỏi khác
nhau, nhưng những lời khuyên sau rất hữu ích:
- Quyết định màu áo và kiểu nào thích hợp nhất với công việc. Hãy dễ
thương như một bộ vét mới, tự hỏi nó có phù hợp cho buổi phỏng vấn tuyển
người không?
- Quần áo ủi thẳng, sạch sẽ, không lỗi - không có bị mất một nút áo nào
chứ?
- Dùng chút dầu thơm - nhưng phải chắc rằng nó không quá nồng. Chỉ
nên phảng phất mà thôi.
- Nếu có nuôi chó mèo, nên chải kỹ quần áo. Những vết lông mèo có
thể thấy cách xa hai mét nếu có bám trên quần áo trong buổi nói chuyện!
- Đánh bóng giày đến độ soi gương được.
- Nếu mang theo xách tay, nên lau chùi kỹ lưỡng.
- Với nam: bông tai và vớ trắng là vật chán ngấy đối với người tuyển
chọn
- Với nữ: nếu mặc váy, cần ngồi thử trước. Nó có quá ngắn không? Tôi
từng phỏng vấn một cô gái trẻ ngồi suốt buổi phỏng vấn với áo khoác đặt trên
đùi, bởi vì cô đã mua một chiếc váy mới dành cho buổi phỏng vấn và chỉ nhận
ra nó quá ngắn khi cô ngồi xuống trên xe taxi trên đường tới chỗ phỏng vấn -
quá trễ để thay chiếc váy khác!
- Cẩn thận với những váy và áo bằng vải lụa - mồ hôi thấm áo có thể
làm hỏng vẻ bề ngoài thanh lịch.
- Nếu sơn móng tay hãy dùng những màu 'trung hòa'.
- Nếu đeo trang sức hãy tự hỏi chúng có thích hợp hay quá phô
trương?
- Mang theo đôi vớ dự trữ trong túi.
- Chỉ mang một túi khi phỏng vấn. Bề bộn với túi xách tay này và cặp
táp tay kia khiến bạn trông lôi thôi và giảm bớt sự tự tin.
- Màu sắc: rất nhiều người đã tạo thuận lợi cho mình khi biết 'hài hòa
màu sắc' bằng cách làm theo lời khuyên chọn tông màu hợp với nước da và
màu tóc. Hạn chế của việc này là đắt tiền - 'đôi khi bạn cần thay đổi cả một tủ
áo! Ưu điểm là họ sẽ cảm thấy nhiều ích lợi.
Thêm vào đó bạn cần đứng thẳng, mỉm cười nồng nhiệt và thân thiện
với người phỏng vấn, dưới đây là những điều giúp bạn gửi đi thông điệp tích
cực cho mình:
- Bắt tay: Người ta thường lý giải những cái bắt tay, từ sự yếu đuối,
không quyết đoán đến hung hăng như muốn bóp nát! Một cái bắt tay xiết nhẹ
nhưng 'ôn hòa' thường thích hợp để bắt đầu và kết thúc buổi phỏng vấn.
- Đừng xâm phạm không gian riêng của người phỏng vấn: bên châu Âu
khoảng cách từ 1,5m - 2m là tối thiểu với một người trong buổi phỏng vấn.
- Giữ mắt nhìn nhau, nhưng đừng nhìn trừng trừng.
- Bắt chước cử chỉ người phỏng vấn: nếu họ bắt chéo chân, hãy làm
tương tự. Nếu họ đưa tay lên mặt, làm cử chỉ tương tự. Bằng phương pháp
này, bạn thông báo cho người đó biết bạn đồng ý với ý kiến hoặc thái độ của
họ. (Cần bảo đảm rằng bạn bắt chước cách tự nhiên, nếu không nó sẽ là cử
chỉ chọc tức người kia!) Nếu muốn quan sát sự bắt chước này, hãy đi vào
quán cà phê và xem người ta cảm thấy thư giãn khi bắt chước nhau.
- Đừng ngồi khoanh tay: nó hình thành rào chắn và gửi thông điệp rằng
'tôi không tin anh'.
- Đọc ý nghĩa qua cử chỉ người kia:
+ kéo tai hay gãi tai: họ đã nghe đủ. Hãy làm chuyện khác.
+ ghì chặt tay hoặc ghì chắc thân ghế - họ không ấn tượng gì với câu
trả lời. Hãy thay đổi đề tài.
+ Sửa lại quần áo, đồng hồ - họ chán. Làm chuyện khác.
+ Ngồi dậy - họ muốn nghe.
+ Ngồi dựa ghế, hai tay sau gáy: họ muốn bạn thuyết phục họ.
+ Bất chợt sờ cằm - họ quan tâm điều bạn đang nói.
+ Ngón trỏ chỉ lên và dựa vào má - họ đang đánh giá điều bạn nói.
+ Ngồi đưa người về trước và xoa tay vào nhau - họ rất thích thú điều
đang nghe.
ẤN TƯỢNG CUỐI CÙNG
Đừng quá 'bám vào' cử chỉ, quần áo, và hành động mà quên nội dung
của buổi phỏng vấn! Hãy quan sát trong đời thường hoặc trên TV như những
ví dụ về điều tôi muốn nói.
Khi tham gia một buổi phỏng vấn, vài cử chỉ cân nhắc và thái độ thân
thiện sẽ giúp bạn tạo nên ấn tượng hoàn hảo trong bốn phút đầu tiên.
BƯỚC THỰC HÀNH 26. LỐI VÀO – TÌM CHỖ LÀM TRỐNGCon cáo ngủ chẳng tìm nổi gia cầm.
BENJAMIN FRANKLIN
Có ba loại chỗ làm. Đó là:
- Chỗ làm đã có. Do một người nào đó được đề bạt lên vị trí khác hoặc
nghỉ làm.
- Chỗ làm sắp có. Do một người sắp nghỉ hưu hoặc thuyên chuyển
hoặc do công ty mở rộng.
- Chỗ làm tạo ra. Do bạn thuyết phục công ty rằng bạn có thể giải
quyết một vấn đề nào đó.
HAI CÁCH TÌM VIỆC LÀM
Tác động trở lại: bạn biết việc làm qua báo chí và trung tâm tìm lao
động.
Dự đoán có thể thay đổi, nhưng nhiều người tin rằng chỉ có khoảng
25% những chỗ làm trống được đăng báo.
Tiên phong thực hiện: bạn kết hợp các kỹ năng của mình thành một
máy dò để khám phá các chỗ làm trống và dùng các chuyên môn như tài sản
đầu tư vào thị trường để kiếm một việc làm.
KIÊN ĐỊNH VÀ LINH HOẠT ĐƯỢC ĐỀN ĐÁP
Khi tôi là một sinh viên mới 19 tuổi, tôi mượn tiền mua vé đi qua Mỹ và
chỉ đủ tiền cho 11 tuần sống xa cha mẹ. (sinh viên thường làm như vậy trong
kỳ hè). Bạn đồng hành với tôi, Keith, cùng tôi đến thành phố Atlantic City, một
thành phố lớn vào giữa kỳ nghỉ. Chúng tôi đã có giấy phép đi làm và chắc
rằng sẽ tìm được việc làm. Nhưng không thể kiếm được, dù chỉ là một việc
làm tầm thường. Sinh viên Mỹ bắt đầu nghỉ hè sớm hơn chúng tôi. Mọi công
việc theo thời vụ đều đã hết.
Chúng tôi trải qua ba ngày liền từ 7 giờ sáng đến 10 giờ tối gọi điện
thoại đến hết khách sạn này sang cửa hàng khác... bất cứ nơi nào tôi nghĩ có
thể kiếm được việc làm.
Chúng tôi đón xe buýt đến Philadelphia và trải qua suốt một ngày để
làm chuyện tương tự. Vẫn chẳng có may mắn nào.
Chúng tôi đón xe buýt đi Harriburg. Khoảng gần tối tôi gặp một người
tại văn phòng tìm việc làm nói với tôi rằng chẳng có công việc nào ở Harriburg
đâu, nhưng nếu tôi thích hái lượm trái cây ông sẽ dẫn chúng tôi tới
Gettysburg, nơi ông biết sẽ tìm được việc.
Sáng sớm hôm sau chúng tôi đợi xe buýt lúc 5 giờ sáng để đến nông
trại trồng cây. Chuyến xe đã không đến. Nó bị hoãn lại. Lại không có việc.
Địa chỉ ở Gettysburg nơi chúng tôi đã tới cách nhà hơn ba ngàn dặm,
chúng tôi lại không quen biết một ai khác và số tiền còn lại đủ để sống sót trở
về! Trở lại gõ các cửa hỏi việc làm. Tôi còn viết thư cho ban biên tập một tờ
báo địa phương nói rằng chúng tôi thích chuyến đi thăm nước Mỹ này, nhưng
có ai cho việc làm không?
Trong thời gian đó tôi xoay sở kiếm được một chân rửa chén ở quán
Holiday Inn. Hai ngày sau bức thư của tôi được xuất bản và giám đốc một
nhà máy giày (cũng là một người Anh) đã gọi điện thoại đến và đề nghị một
công việc. Thăng tiến rồi! Tôi từ chối chân rửa chén và bắt đầu làm việc trong
nhà máy giày.
Hai ngày sau, tôi nhận được điện thoại từ nhà hàng Howard Johnson
hỏi tôi muốn làm đầu bếp không. Tôi giải thích mình đã có việc làm ban ngày,
nhưng có thể phù hợp làm công việc đó vào ban đêm và ngày cuối tuần. Tôi
bắt đầu công việc đầu bếp ngay tối hôm đó.
Bây giờ tôi có hai nghề. Một tuần sau, một đầu bếp thôi việc. Tôi nói với
ông quản lý rằng Keith thích hợp chỗ trống này. Anh ta bây giờ cũng có hai
nghề.
Kiên định, linh hoạt, sáng tạo và có mạng làm việc khiến cả hai
chúng tôi từ chỗ thất nghiệp đến có nghề và kiếm đủ tiền trả nợ, mua vé máy
bay và 11 tuần sống trên nước Mỹ, thực hiện chuyến đi 11000 dặm quanh
nước Mỹ!
Đọc rao vặt trên báo là phần quan trọng khi kiếm việc làm, nhưng vẫn
còn nhiều phương cách khác để kiếm việc làm.
TIÊN PHONG KIẾM VIỆC LÀM
Có hai cách:
Cách truyền thống để tiên phong kiếm việc
- Xác định công ty có tiềm năng và viết thư cho người có chức danh,
không phải trưởng phòng nhân sự nhưng người điều hành một phòng ban.
- Để xác định các công ty có tiềm năng cần đi một chuyến đến thư viện
và nghiên cứu trong sách báo. Có hàng chục thư mục. Một cú điện thoại ngắn
gọn để xác nhận tên. Khi đã biết địa thế, ngành công nghiệp/ xuất bản mà bạn
nhắm đến, nhờ thủ thư giúp ý kiến những đề mục nào nên tham khảo.
Đừng quên niên giám điện thoại và những trang vàng cùng các đề mục
địa phương khác. Cũng nên xem danh sách thành viên của các hiệp hội nghề
nghiệp.
- Viết thư thăm dò đến những cơ quan tìm kiếm việc làm. Xây dựng một
ngân hàng các tên và điện thoại những người thân quen và trong công việc.
Đồng thời đọc lướt qua báo chí nói về người hay công ty trong những lĩnh
vực bạn đang tìm việc làm.
- Mạng làm việc: trước hết ghi nhớ mọi tên bạn bè, người quen, đồng
nghiệp có thể nhớ ra. Điện thoại cho họ và đi thẳng vào vấn đề. Có ba mục
đích:
1. Để họ biết bạn đang tìm việc làm - nhờ đó họ để ý để mắt dùm
bạn.
2. Để nhờ họ cho biết hai địa chỉ liên lạc mà bạn có thể tiếp cận.
3. Để nhờ họ cho ý kiến về cơ hội/ người tuyển dụng / báo chí/ quảng
cáo mà họ có thể đã từng đọc thấy.
- Tiến cử cá nhân: nếu từng có chỗ làm, có thể ông giám đốc cũ viết
thư/ điện thoại cho người trong mạng làm việc của ông để tiến cử bạn?.... hãy hỏi thăm!
Cách dùng kỹ năng
- Chuẩn bị để nỗ lực hết sức. Bất cứ nỗ lực nào bạn đã đưa ra nhằm
kiếm việc làm, hãy gia tăng gấp đôi trong ít nhất hai mươi giờ một tuần và
chuẩn bị đường dài. Bạn cần chuẩn bị làm việc liên tục. Chuẩn bị gọi nhiều
chục cú điện thoại và viết hàng chục, thậm chí hàng trăm thư xin việc.
- Nhắm đến các công ty nhỏ. Trừ một vài trường hợp, các công ty lớn
đều ổn định còn các công ty nhỏ đang phát triển và thường có triển vọng cần
thêm người. Đồng thời trong công ty nhỏ bạn dễ tiếp cận người có quyền
quyết định hơn. Hãy đến đó với tư cách cá nhân.
- Đến thăm các công ty có tiềm năng: Đến phòng tiếp tân. Yêu cầu gặp
trưởng phòng và chuẩn bị buổi phỏng vấn ngắn; đó là điều mà các nhà kinh
doanh gọi là cuộc gặp thăm dò - tất nhiên không phải lúc nào nó cũng được
việc. Nhưng nếu không bao giờ làm chuyện này, nó chẳng bao giờ giúp bạn,
và bạn chỉ cần nó thực sự được việc một lần, phải không? Hãy can đảm, cố
gắng lên!
- Nhắm đến 10 công ty mỗi tuần, hoặc qua phỏng vấn chính thức hoặc
qua cuộc gặp thăm dò như miêu tả bên trên.
- Thăm trường cũ, đại học, trung tâm vv... Người ở những nơi đó
thường để ý chỗ làm trống cho người khác với những yêu cầu về chuyên môn
và kiến thức mà bạn có, hoặc họ có thể cho bạn các địa chỉ hay mời bạn vào
mạng làm việc của họ.
- Hãy có nhiều 'công việc thích hợp'. Thỉnh thoảng chúng ta lại gặp một
người đang tìm việc làm và chỉ 'đắm đuối' nhắm vào một nghề mà thôi. Khi có
cuộc hẹn phỏng vấn tuyển người, họ loại trừ mọi khả năng hay các nỗ lực tìm
kiếm thay thế khác. Làm như thể họ cảm thấy phản bội lại nghề họ muốn theo
đuổi vậy.
- Gặp gỡ trực tiếp - bất cứ khi nào có thể nên gặp mặt đối mặt hơn là
qua điện thoại: bữa ăn sáng, quán nước sau ngày làm việc, hoặc tại quán cà
phê. Họ sẽ cho thông tin mười lần nhiều hơn khi đối mặt so với một cuộc nói
chuyện qua điện thoại.
- Nếu đã rút ngắn danh sách và sắp sửa đón nhận hàng loạt cuộc
phỏng vấn, hãy đặt hết tâm trí vào điều đó nhưng đừng loại trừ tất cả các hoạt
động khác. Tiếp tục tìm việc làm.
- Hãy sáng tạo. Cố gắng tìm các cách thức mới để tìm việc. Xem bạn
bè có khám phá cách nào khác không.
Nếu không thể thực hiện, đừng nản chí! Một người đã từng biết tên của
tôi và trao tay một gói xinh xắn tại phòng tiếp tân của công ty, nơi tôi làm
trưởng phòng nhân sự. Gói hàng đính kèm dòng chữ 'dễ hư - khẩn'. Nó được
chuyển đến tôi ngay lập tức và vào thẳng văn phòng (không nằm quên lãng
trong khay công văn đến) và đặt lên bàn giấy của tôi. Vật trong đó: hai miếng
bánh sandwich ngon, một lon nước ngọt, một miếng bánh kem, và cả khăn
giấy nữa. Có một bức thư trong hộp, của một cô gái, giải thích rằng thấy tôi là
người bận rộn quá, có lẽ nếu cô mua bữa ăn trưa cho tôi, thời gian tôi tiết
kiệm được có thể dành cho buổi gặp gỡ ngắn với cô ấy được không? Khi cô
gọi lại hai ngày sau đó, tôi nói chuyện một cách thân mật và hẹn gặp cô vài
ngày sau. Cô ta đã nhảy lên trước hàng chục người khác cũng đang xếp
hàng xin việc. Tiếc thay, chúng tôi lại không có công việc thích hợp cho cô.
Nếu có, hẳn cô ta đã gần lắm với chỗ làm đó...Không, không phải vì bữa ăn
trưa mà cô ấy đã mua cho tôi! Nhưng vì cô đã cố gắng chuẩn bị để tìm một
phương cách khác. Nó gần thành công. Điều cô nhận lại sau tất cả những cố
gắng đó là một số địa chỉ trong mạng làm việc của tôi.
Ghi chú: tôi không đề nghị bây giờ bạn nên cho mọi nhà tuyển dụng
thức ăn! Đơn giản tôi chỉ muốn minh chứng rằng có nhiều cách suy nghĩ rất
sáng tạo hầu có thể tìm việc làm.
Một người bạn khác làm việc cho một cơ quan luật pháp kể cho tôi câu
chuyện như sau:
"Khi tuyển chọn một luật sư tôi nhờ một tay săn người, và tìm được một
người rất lý tưởng nhưng rồi anh ấy làm chúng tôi thất vọng, rồi tôi tới các cơ
quan chuyên môn nhờ tuyển người giúp. Rất nhiều đơn xin việc, nhiều buổi
phỏng vấn... Tôi đã loại bỏ một người trong số đó - cô ta không thể thuyết
phục tôi rằng cô ta đủ khả năng phát triển công việc. Cô ấy đã viết cho tôi một
bức thư vài ngày sau đó cùng một số ý tưởng nhằm phát huy công việc hơn
nữa. Tôi thực sự có ấn tượng, mời cô ta trở lại phỏng vấn và cuối cùng cô
nhận được việc làm!"
Bạn tự hỏi, kỹ năng kiếm việc nào tôi nên chọn?
Lời khuyên là: TẤT CẢ CÁC KỸ NĂNG!
Việc nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Việc không nên làm
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Sử dụng bảng này để tổng kết các điều học được sau khi hoàn tất các
bước thực hành trong sách.
BƯỚC THỰC HÀNH 27. HIỂU BIẾT TIÊU CHUẨN LỰA CHỌNKhông có gì thực sự nên chuyện trừ khi bạn làm một điều gì đó.
JAMES MATTHEW BARRIE
Trình bày tốt trong buổi phỏng vấn là 95% tiến tới việc làm! Vậy thì thực
hiện buổi phỏng vấn ra sao?
Người phỏng vấn giỏi sẽ có kế hoạch làm việc, sử dụng câu hỏi để đo
lường/ đánh giá bạn với một mẫu người lý tưởng sẵn có của họ. Họ thiết lập
những tiêu chuẩn / yêu cầu liên quan đến rất nhiều yếu tố và quyết định
chúng có cần thiết hoặc như mong đợi hay không. Tư liệu trong trang ** chỉ rõ
'mẫu người lý tưởng' đã được nhiều nhà tuyển dụng áp dụng.
TIÊU CHUẨN LỰA CHỌN NHƯ THẾ NÀO
Khi lên kế hoạch tuyển chọn nhân viên, người tuyển chọn sẽ dùng
'bảng mô tả cá nhân' giống như một danh sách mua sắm để giúp họ xác định
ứng viên nào là lý tưởng nhất.
Ví dụ, nếu tuyển chọn một nhà điều hành tiếp thị, người tuyển chọn cho
rằng nhất thiết người đó phải có bằng đại học và ước muốn người đó đạt
được điểm tốt nghiệp hạng xuất xắc. Họ cũng quyết định rằng nhất thiết
người đó có khả năng giao tiếp giỏi vì họ sẽ phải làm việc với nhiều hạng
người khác nhau, vv...
Một số thông tin dễ dàng nhận định như là bằng cấp chẳng hạn, một số
thông tin khác, như kỹ năng giao tiếp, liên quan đến việc nhận xét và đánh giá
các câu trả lời của bạn.
Giống như các quyết định khác trong cuộc sống, quyết định tuyển chọn
thường là một sự thỏa thuận. 'Bảng mô tả cá nhân' là danh sách sắm đồ của
người tuyển chọn để giúp họ xác định người lý tưởng.
Khi nộp đơn xin việc, hãy tìm hiểu 'người ứng viên lý tưởng cho công
việc này sẽ như thế nào' nếu giả sử bạn là người tuyển chọn. Bạn sẽ tìm kiếm
điều gì? Sử dụng 'Bảng mô tả cá nhân' làm danh sách kiểm tra.
Mô tả cá nhân Nhất thiết Ước muốn
Mặt thể lý:
Chiều cao / cân nặng
Ngoại hình,
Sức khỏe, giọng nói...
Học thức:
Trình độ,
Bằng cấp,
Huấn luyện,
Thành đạt
Kiến thức tổng quát: Khả năng chịu đựng một
cuộc tranh cãi hợp lý, cảm xúc, sự sáng tạo
Quan tâm:
Chính trị, xã hội, hoạt động xã hội, thực hành
Năng khiếu cụ thể: Số học, văn chương, sáng
tạo, năng khiếu về máy móc, khéo tay, vv...
Thiên hướng:
Giao tiếp, quan hệ
Ảnh hưởng đến người khác, siêng năng, tự chủ,
tự lập, đáng tin vv...
Hoàn cảnh:
Gia đình, sẵn sàng đi xa, sẵn sàng công tác
Động cơ:
Tại sao chọn việc này - người đó 'có thể làm' hay
'sẵn sàng làm'?
BƯỚC THỰC HÀNH 28. CHỌN PHỎNG VẤNKhi đã thốt lời, lời nói thống trị bạn. Khi chưa thốt lời, bạn thống trị nó.
TỤC NGỮ Ả RẬP
CHUẨN BỊ NHƯ THẾ NÀO
Cơ quan FBI nói 'Chuẩn bị và thực hành cách đúng đắn sẽ tránh mắc
sai lầm'. Hãy chuẩn bị cẩn thận và thực hiện xuyên suốt cho buổi phỏng vấn.
Bạn sẽ gia tăng lòng tự tin và cơ hội. Đừng dựa vào sự hấp dẫn ngoại hình và
mánh khóe của bản thân. Sẽ có rất nhiều rủi ro. Người phỏng vấn thích
những ai chuẩn bị chu đáo, chứng tỏ một mối quan tâm khôn khéo.
Hãy tìm hiểu về công việc và công ty, về sản phẩm hoặc dịch vụ của
công ty. Nên tìm một bản sao bản báo cáo hàng năm và báo cáo về sản
phẩm của công ty đó. Nhờ một bạn trẻ gọi điện thoại đến phòng quan hệ đối
ngoại của công ty để xin bản báo cáo về làm 'đề tài tốt nghiệp' là một cách
hay nếu bạn lúng túng không dám đi xin (mặc dù hầu hết các công ty nhìn
nhận đó là hành động tích cực nếu bạn yêu cầu những thông tin cần thiết).
Tìm hiểu loại hình của công ty: nhà nước, tư nhân, hay của gia đình... - hoạt
động của nó so với các đối thủ cạnh tranh như thế nào, vv…
Nếu có thể, hãy nói chuyện với người dùng sản phẩm của công ty, một
người bạn của tôi nộp đơn vào công ty cung cấp thiết bị giải phẫu, trải qua
một ngày trong phòng mổ để xem các thiết bị đó được sử dụng ra sao. Tất cả
những gì anh ta phải làm chỉ là hỏi xin bác sĩ phẫu thuật có được phép hay
không - có, và anh dành được việc làm!
Tìm bản sao phần miêu tả công việc nếu có thể. Nếu không thể hãy tự
hỏi, tại sao không? Có thể là một lý do chính đáng, hoặc bởi vì họ chưa quyết
định nhiệm vụ của bạn là gì - một nguyên nhân tiềm tàng sự không hài lòng
trong tương lai!
Đọc lại mẫu quảng cáo, đơn xin việc (bạn có nhớ photo- copy các bản
đó trước khi gửi đi không?) và lý lịch. Hãy làm nổi bật những gì bạn có thể
đáp ứng với đòi hỏi của họ. Nhớ rằng khi công ty tuyển người họ hiếm khi có
một 'tiêu chuẩn' phù hợp hoàn toàn chính xác với từng ứng viên. Hãy thuyết
phục họ rằng bạn là người tương đối đáp ứng đầy đủ nhất so với những
người khác.
Bây giờ là lúc cất đi tính khiêm tốn. Chắc chắn bạn sẽ được hỏi những
câu như 'Hãy nói về bản thân anh' hoặc 'Anh có thể đóng góp gì cho công ty?'
"Hãy nói cho tôi nghe về bạn"
Trước khi phỏng vấn, viết vài câu về bạn để trả lời câu hỏi đó. Làm năm
hay sáu câu (nhớ ghi thêm những lợi ích) về bản thân. Tập trung đặc biệt vào
chuyên môn. Nếu đã hoàn thành những bước thực hành trước, bạn sẽ thấy
chuyện này rất dễ dàng.
1. Tôi ……………………………………….
2. Tôi ……………………………………….
3. Tôi ……………………………………….
4. Tôi ……………………………………….
5. Tôi ……………………………………….
6. Tôi ……………………………………….
Bây giờ thực tập nói những câu đó. Vâng, tôi biết như thế rất ngượng
ngùng nhưng lại rất hữu ích, bởi vì nó thực sự có hiệu quả.
Thực tập phỏng vấn với một người bạn và yêu cầu cho bạn phản hồi.
Dùng băng thâu hay máy quay nếu có điều kiện để nghe / nhìn lại bản thân
khi người khác phỏng vấn mình. Đừng ngã lòng: tất cả chúng ta thường là
người phê bình nghiêm khắc và giọng của bạn thực sự không đến nỗi nào
đâu!
Hãy cập nhật những phát triển đã thành công trong lĩnh vực của mình,
đọc lướt các tạp chí thương mại để biết thêm thông tin.
Nếu có thể, tìm hiểu ai sẽ là người phỏng vấn - nghĩ xem họ sẽ cần tìm
điều gì. Đây là việc đặc biệt quan trọng nếu bạn nộp đơn để lên chức hoặc
bạn đã biết rõ về công ty.
Quyết định khoản tiền lương chấp nhận được - nhưng hãy để người
phỏng vấn nâng nó lên.
Tính trước đường đi đến nơi phỏng vấn. Không có lý do nào cho sự trễ
hẹn khi phỏng vấn. Hãy thêm thời gian dự trù phòng khi kẹt xe, đường hư..
NGÀY PHỎNG VẤN
Ăn mặc tươm tất, thoải mái, quần áo chỉnh tề thích hợp với công ty đó.
Nên cắt tỉa tóc. Làm sao để bạn cảm thấy tự tin - nếu trong lòng cảm thấy tự
tin, bạn sẽ trình bày trôi chảy bên ngoài.
Đến sớm và nhờ đó bạn có giờ chuẩn bị. Admiral Nelson rất tự hào khi
nói rằng: "Tôi có được thành công trong cuộc đời nhờ luôn luôn sớm hơn 15
phút theo thời khóa biểu," Tôi không biết lời đó chính xác tới cỡ nào, nhưng
về mặt nguyên tắc điều đó nghe rất có lý! Tuy nhiên, đừng vào phòng phỏng
vấn sớm 15 phút - hãy đợi bên ngoài. Một số người coi việc đến quá sớm là
biểu hiện sự quản lý thời gian kém cỏi. Họ có thể bị ngượng ngùng khi phải
giữ bạn đợi quá lâu.
Khi nói chuyện với người tiếp tân hay thư ký, nhớ rằng họ có thể giúp
bạn đôi điều, vì có lẽ người đó sẽ mời bạn đi 'tham quan' khu vực của công ty
trước buổi phỏng vấn.
Hãy nhìn quanh: bạn có làm việc được không trong những điều kiện
như thế không, người ta có thoải mái nói chuyện với nhau không, ấn tượng
của bạn về nếp sống văn hóa của công ty ra sao?. Nếu bạn thích môi trường
làm việc nghiêm chỉnh nơi mọi người được gọi là ông hoặc bà vv...nhưng bạn
nghe người ta gọi nhau mày tao, nếp sống ấy có lẽ không hợp với bạn, và
ngược lại.
Hãy để áo mưa, nón ở phòng tiếp tân để bạn không có dáng vẻ luộm
thuộm.
BUỔI PHỎNG VẤN
Mỉm cười và bắt tay chặt, nếu người phỏng vấn đưa tay ra.
Đợi được mời ngồi xuống. Nếu đợi có vẻ quá lâu thì nói: "Ông muốn tôi
ngồi chỗ nào ạ?"
Nếu được mời uống nước, hãy nhận lời. Dù bạn chỉ nhấp môi vài cái,
nhưng nó sẽ rất cần thiết trong trường hợp cổ họng khô quá.
Nhớ rằng, bạn đang tiến triển rất tốt để có việc làm. Người phỏng vấn
luôn hy vọng bạn là người thích hợp!
Thở sâu vài cái, thư giãn và tự nhiên. Đây là cơ hội chứng tỏ với người
phỏng vấn bạn là người họ đang cần.
Ngồi hẳn vào trong ghế, thẳng người nhưng thoải mái. Nếu dùng tay
khi nói, chú ý kẻo sử dụng quá mức. Trao đổi ánh mắt thân thiện với người
đặt câu hỏi. Đừng nhìn chằm chặp. Nếu cảm thấy lúng túng khi nhìn thẳng
vào mắt, hãy nhìn vào một điểm giữa trán phía trên sống mũi - nó rất hữu
hiệu, thật như vậy. Nếu có hơn một người phỏng vấn, chắc rằng bạn liên
quan tới họ trong phần sau câu trả lời. Trong các cuộc phỏng vấn người ta
thường nhắm vào một nhân vật đưa ra câu hỏi, nhưng mắt bạn vẫn liên lạc
với người khác để tỏ sự liên quan với họ.
Ngắn gọn là cốt lõi của giao tiếp hiệu quả. Tạm dừng một vài giây suy
nghĩ trước khi nói. Đừng dông dài làm phí thời gian. Người phỏng vấn quan
tâm tới chất lượng hơn là số lượng lời bạn nói! Đừng phí nhiều thời gian để
kể về công việc trước đây; những thành đạt mới đây thường phù hợp hơn
nhiều.
Lắng nghe tích cực câu hỏi hoặc lời nhận định - nếu cần hiểu rõ hơn
hãy lập lại hoặc lập lại câu hỏi bằng một cách khác.
Chuẩn bị các câu hỏi mà người phỏng vấn biết bạn gặp khó khăn khi
trả lời, như các câu hỏi mang tính tranh cãi. Họ hỏi với mục đích bạn trả lời
như thế nào dưới áp lực của sự căng thẳng. Đừng vội buột ra câu trả lời, một
chút dừng lại chứng tỏ bạn có suy nghĩ.
Nhấn mạnh vào chuyên môn và thành đạt nào giúp bạn chứng minh là
người thích hợp cho công việc đó.
Trình bày sáu câu nói về bạn (xem bước thực hành 23 'Tự rao bán'
trang **). Giúp họ nhận ra làm thế nào các chuyên môn và kinh nghiệm của
mình tạo lợi ích cho công ty. Sẽ quá trễ nếu bạn chỉ nhớ ra điều đó khi đã nửa
đường về nhà?
Nếu người phỏng vấn là sếp sau này, tự hỏi bạn có thể làm việc chung
với ông hay bà ấy được không.
Nên có giấy bút trong túi áo, cặp táp để ghi chú những ý chính và câu
trả lời cho các câu hỏi của bạn vào cuối buổi phỏng vấn. Nó chứng tỏ bạn có
suy tư về công việc này. Câu hỏi nào bạn nên đưa ra sẽ được trình bày ở
cuối phần này.
Cám ơn người phỏng vấn và hỏi các bước tiếp theo. Nó xác nhận sự
quan tâm của mình với công việc.
Nên tránh:
- Hút thuốc, dù người phỏng vấn có hút đi chăng nữa.
- Đưa ra giấy giới thiệu, bản mô tả công việc, hoặc các minh họa cho
công việc của mình trừ khi được yêu cầu.
- Phê phán các công ty cũ và dài dòng giải thích lý do bỏ việc trước
đây, đặc biệt nếu bạn đã phải chịu nhiều bất công với công ty trước đây.
- Nói về gia đình, trừ khi được yêu cầu.
- Diễn thuyết cuộc đời mình. Bạn làm gì trong thời gian một ngày rất ít
được họ quan tâm. Trả lời cách nhã nhặn bất cứ câu hỏi nào.
- Nâng cao mức lương. Hãy để họ biết bạn làm được gì. Nó sẽ ảnh
hường đến đánh giá của họ về giá trị con người bạn. Các công ty thường có
sẵn mức lương trong đầu. Nếu hỏi về tiền lương quá sớm họ sẽ hạ thấp con
số. Hẳn bạn biết nhiều người đi sắm đồ, định giá một dàn máy là 500$ đến
650$ trong đầu và rồi nhận ra rằng phải họ mua dàn máy đó với giá 725$?
Điều tương tự cũng xảy ra khi tuyển người.
- Không nhớ tên. Nó sẽ gây kết quả ngược lại!
- Cắt ngang lời người phỏng vấn khi bạn quá nhiệt tình muốn trình bày
mọi ý kiến.
- Giả vờ như bạn từng được đề nghị chỗ làm tốt hơn để đẩy họ vào thế
phải quyết định. Nhưng hãy cho họ biết nếu có chỗ khác cũng đang phỏng
vấn bạn - đôi khi nó khiến họ quan tâm. Họ không muốn bỏ lỡ bạn, nhưng
đừng cho quá nhiều thông tin.
CHUẨN BỊ CÂU HỎI CỦA HỌ
Bạn không biết sẽ bị hỏi câu gì, nhưng vẫn có thể phát huy cơ hội bằng
cách thực hành với một người bạn.
Bắt đầu với câu 'kể cho tôi nghe về anh.' (Sự hồi hộp có thể khiến bạn
nói quá nhiều - đừng như thế).
Nếu được hỏi về quá trình làm việc và các nghề trước đây, đừng bám
vào công việc trước đây. Người phỏng vấn đã ấn định lượng thời gian và
thường nó chỉ quan trọng với những nghề hiện tại và thành đạt mới đây.
Bây giờ hãy trả lời các câu hỏi sau. Tưởng tượng tốt nhất về mình và
trình bày chuyên môn và thành đạt bạn có được.
Tại sao anh bỏ công việc …?
Điều gì tạo nên một công ty vững mạnh?
Anh làm gì từ khi rời ....?
Anh thích làm gì tại …?
Là một nhân viên, mặt mạnh (mặt tồn tại) của anh là gì?
Thành đạt nhất của anh là gì?
Phẩm chất nào cần thiết cho một người giỏi? (tên công việc)
Phẩm chất nào anh cần khi tìm người cộng sự?
Nếu mời anh làm việc, anh đóng góp gì được cho công ty?
Lĩnh vực nào trong công việc anh cảm thấy thiếu tự tin nhất?
Đồng nghiệp của anh thấy điều gì là yếu điểm lớn nhất của anh?
Anh có thể phác họa tiến bộ nghề nghiệp theo thời gian?
Anh học hỏi được gì trong thời gian...?
Anh thấy mình ra sao trong 5/ 10/ 15 năm tới?
Tại sao anh lại trở thành một...(tên công việc)?
Anh nhận chỉ đạo như thế nào?
Anh nghỉ hè như thế nào?
Anh có bao giờ bị đuổi? (bị kỷ luật)
Sức khỏe anh ra sao?
Bao nhiêu ngày nghỉ ốm trong hai năm vừa qua?
Anh nghỉ ngơi như thế nào?
Anh biết gì về công ty này?
Tại sao anh muốn công việc này?
Tại sao chúng tôi nên chọn anh?
Anh có phỏng vấn tại công ty khác không?
Anh muốn công ty nào?
Vài người phỏng vấn thích hỏi các câu lý thuyết như 'Anh nghĩ mình sẽ
phản ứng như thế nào trong tình huống...?' Bạn sẽ nhận ra mình là người 'suy
đoán' họ bằng cách trả lời theo cách cư xử mà bạn nghĩ họ muốn nghe như
thế! Nó hoàn toàn là một trò chơi thú vị!
Một số khác thích hỏi về những công việc trong quá khứ, vì đây là dấu
chỉ tốt nhất cho họ biết bạn sẽ làm việc ra sao trong tương lai. Họ muốn tìm
xem bạn có thể điều khiển tình huống theo kinh nghiệm hay không và bạn học
được gì qua kinh nghiệm. Giúp họ bằng cách:
- Miêu tả tình huống và điều phải làm.
- Giải thích điều bạn đã thực hiện.
- Diễn tả kết quả với những từ tích cực.
Thực tập trả lời các câu hỏi sau đây. Chúng đơn giản nhưng đáng thực
hiện!
Câu hỏi về nỗ lực/ tiên phong
Hãy kể về một kế hoạch anh đề xướng. Điều gì thúc đẩy anh bắt đầu
kế hoạch đó?
Hãy cho một ví dụ khi anh làm nhiều hơn là yêu cầu.
Hãy cho một ví dụ khi anh làm việc hết sức và cảm thấy hài lòng với
thành quả đạt được.
Kế hoạch và tổ chức
Anh đã làm gì để chuẩn bị cho buổi phỏng vấn này?
Anh ưu tiên thời gian trong kế hoạch như thế nào? Hãy cho ví dụ.
Mục tiêu của anh trong năm nay là gì? Anh sẽ làm gì để hoàn thành
chúng. Anh tiến triển đến đâu rồi?
Kỹ năng giao tiếp
Miêu tả một tình huống trong đó anh ước gì làm khác với những người
chung quanh. Anh đã làm gì? Chuyện gì xảy ra?
Miêu tả một tình huống trong đó anh phải liên hệ với một người quá
nhạy cảm và dễ phản ứng. Làm thế nào điều khiển tình huống đó?
Những quyết định khác thường nào anh từng đưa ra? Người ta phản
ứng lại ra sao?
Điều đó khiến anh cảm thấy như thế nào?
Khả năng kinh doanh/ thuyết phục
Những ý kiến nào hay nhất anh từng rao bán với sếp/ người cộng sự?
Phương pháp tiếp cận vấn đề đó ra sao? Tại sao nó thành công/ thất bại?
Miêu tả một kinh nghiệm khiến anh hài lòng/ thất vọng nhất khi nỗ lực
ủng hộ một ý kiến hay một đề nghị nào đó.
Đưa ra quyết định
Quyết định quan trọng nhất nào anh từng đưa ra vào năm ngoái? Làm
thế nào anh thực hiện chuyện đó? Anh nhìn nhận điều gì có thể thay thế
quyết định đó?
Miêu tả một tình huống anh liên đới nhiều người khác với quyết định
của mình. Anh ghi nhận và đánh giá sự hợp tác của họ ra sao?
Kỹ năng lãnh đạo
Gặp gỡ mặt đối mặt nào là khó khăn nhất với đồng nghiệp anh từng trải
qua? tại sao nó lại khó khăn?
Anh từng làm việc trong một nhóm mà có hai người không hòa thuận
với nhau chưa? Anh đã làm gì để hai người ấy bắt tay nhau ?
Anh làm gì để làm gương mẫu cho người khác?
CÂU HỎI CỦA BẠN
Hãy nhớ rằng tuyển chọn là một quá trình hai chiều. Bạn sẽ chọn nơi
trải qua thời gian làm việc trong đời mình. Hãy tạo nhiều cơ hội nhất để khám
phá bạn cần biết chuyện gì và đồng thời cũng tạo ra cho mình ấn tượng là
một người của công việc. Hãy bắt đầu bằng các câu hỏi liên quan tới ngành nghề, không phải về những gì công ty sẽ làm cho bạn.
Ghi chú các câu hỏi sẽ đưa ra, và nếu cần, ghi chú ngắn gọn các câu
trả lời. Sau đây là ví dụ những thông tin bạn có thể cần thu thập (nhưng
không phải cùng một lúc!):
Công việc:
Trách nhiệm/ bổn phận hàng ngày của bạn là gì?
Mức độ của công việc đối với cơ cấu tổ chức của công ty như thế nào?
Công việc sẽ báo cáo cho ai?
Có bản mô tả công việc không? Điều gì là ưu tiên chính của công việc?
Làm báo cáo – trên/ dưới/ ngang - có cần đồng báo cáo với những ai?
Chi tiêu phù hợp với công việc ra sao?
Các mối quan hệ với phòng ban khác ra sao?
Người khác sẽ như thế nào đối với người bạn chịu trách nhiệm? Bạn có
chút 'quyền hành' nào không?
Bằng cách nào công ty nhìn nhận những nỗ lực rèn luyện và phát triển
của bạn?
Có cơ hội thăng tiến không?
Nguồn hỗ trợ nào phù hợp với bạn để giúp hoàn thành mục tiêu?
Công ty:
Tổng doanh số hàng năm là bao nhiêu?
Có khẩu hiệu hành động/ phương châm hoạt động cho công ty?
Khả năng sinh lời của công ty so với những công ty cạnh tranh khác?
Lực lượng nhân viên ra sao?
Sản phẩm/ dịch vụ nào đang dưới mức phát triển?
Cách thức đổi mới nào được áp dụng để gia tăng thị phần cho sản
phẩm?
Công ty sẽ đứng vị trí nào trong 5/ 10 năm tới?
Khả năng thực hiện (câu hỏi sau khi về thẳng nhà!)
Y tế - có cần đòi hỏi?
Ngày bắt đầu – có sớm không?
Lương hưu – chế độ ra sao? Có thể chuyển ngành được không?
Lương bổng – dựa trên điều gì? Chừng nào trong tháng?
Lương đầu tiên là khi nào?
Xe – được sắm sửa/ trả góp/ lệ phí?
Mức tăng lương trung bình năm ngoái/ năm kia?
Ngày nghỉ
Chăm sóc sức khỏe – bảo hiểm y tế? Chồng/ vợ con có được hưởng?
Bảo hiểm
Tiền thưởng - cơ cấu khen thưởng?
Cổ phần - có thích hợp?
Tiền lương - mức lương họ đưa ra có trong thang lương bổng của công
ty?
SAU PHỎNG VẤN
Nghỉ ngơi và chúc mừng bản thân vì đã cố gắng hết sức để chuẩn bị
chu đáo cho buổi phỏng vấn. Hồi tưởng những gì đã xảy ra và viết lại các
điểm quan trọng làm kinh nghiệm cho lần phỏng vấn sau.
Có thể bạn phải đợi nghe quyết định của họ, nhưng bạn vẫn có thể học
được nhiều kinh nghiệm.
Bạn có vui với cách điều khiển bản thân? Bạn có thực hiện những gì
mình muốn? Bạn có tìm được thông tin cho những gì mình cần biết?
Bao nhiêu điểm 'về bản thân' bạn trình bày rõ ràng?
Thái độ của bạn là tích cực, quyết đoán, nhún nhường, căng thẳng, thối
lui, nhiều chuyện, tự chủ, vv...?
Nếu được một công ty tuyển chọn giới thiệu, hãy gọi cho họ ngay khi có
thể để báo lại kết quả và xác nhận bạn thực sự quan tâm đến công việc đó.
Chắc chắn họ sẽ phản hồi lại với người phỏng vấn và nhìn nhận đó là thái độ
hết sức tích cực. Mặt khác, bạn để lại dấu ấn trên bàn xét tuyển của công ty.
Đừng quá nản chí nếu bạn không nghe tin tức gì một thời gian dài -
tuyển chọn đôi khi phải mất nhiều tuần.
Nếu, tuy nhiên, họ có hứa sẽ thông báo kết quả bằng cách này hay
cách khác, trong một ngày nhất định và ngày đó qua đi, chẳng có gì hại khi
bạn điện thoại và hỏi thăm chừng nào bạn có thể biết kết quả.
Hãy nhớ rằng người phỏng vấn cũng hy vọng bạn là người lý tưởng cho công việc cũng như bạn hy vọng tìm được việc làm. Chuẩn bị và thực hành. Bạn sẽ nhận phần thưởng.
Chúc bạn may mắn?
BƯỚC THỰC HÀNH 29. TRUNG TÂM GIỚI THIỆU VIỆC LÀMCần cù là mẹ của may mắn.
BENJAMIN FRANKLIN
Người tiền phong lập ra các trung tâm việc làm ở nước Anh là lực
lượng quân đội Mỹ. Các trung tâm ngày nay được rất nhiều công ty nhờ tuyển
chọn các quản trị viên mới ra nghề. Họ thường mang một nhãn hiệu khác là
'Trung tâm phát triển' và dùng cho những mục đích lựa chọn trong nội bộ để
xác định nhanh chóng nơi đâu và người nào có tiềm năng thăng tiến, với hầu
hết các ứng viên đó là từng là cơ hội cho họ kiếm được việc làm.
Nếu được mời tham dự trung tâm giới thiệu việc làm, bạn không cần
thực hành bước 'thông tin bên trong'. Cũng nên xem lại các bước thực hành:
kỹ năng giới thiệu, phỏng vấn, kiểm tra và đánh giá. Mẫu đơn ở cuối phần này
sẽ tổng kết các bài tập ở trung tâm việc làm.
THÔNG TIN BÊN TRONG
Ngủ nhiều trước đó. Nó giống như khoảng thời gian thư giãn, bởi vì bạn
sẽ được trao tay một khối lượng lớn việc phải làm với thời gian hạn chế để
xem bạn đáp ứng ra sao trong điều kiện căng thẳng.
- Giữ tai mắt mở to và quan sát những thí sinh khác trình bày. Người ta
có thể yêu cầu bạn đánh giá họ. Chuẩn bị đưa ra phần tóm tắt những
phân tích và sự kiện những thí sinh đó đưa ra.
- Đừng sai lầm khi nghĩ rằng mình an toàn vì người tuyển chọn không
đang làm phận sự, nếu họ mời mọi người tham dự buổi tiệc trước đó.
Có thể họ đang đánh giá khả năng giao tiếp xã hội của bạn trong buổi
tiệc, tại quán bar, bữa ăn sáng..
- Nếu được mời buổi dự tuyển tại một khách sạn, vài câu hỏi vô tình với
người tiếp tân hoặc quản lý khách sạn có thể giúp bạn có nhiều thông tin thú
vị.
- Cố gắng nghĩ xem những tiêu chuẩn nào người tuyển chọn đang tìm
kiếm: khả năng lãnh đạo, giao tiếp, khả năng điều khiển căng thẳng, sử dụng
ngôn ngữ, kỹ năng viết, sự linh hoạt, tài thương lượng, cách giải quyết vấn
đề, kỹ năng kinh doanh, sự nhạy bén trong thương mại, quyết định, khả năng
sáng tạo và đưa ra sáng kiến. Rõ ràng tầm quan trọng mỗi tiêu chuẩn có khác
nhau tùy công việc, nhưng sự nhạy bén trong thương mại, kỹ năng giao tiếp,
sự linh hoạt thường đứng đầu danh sách của mọi người.
- Đừng cố đàn áp những thí sinh khác để khiến người tuyển chọn chỉ
để ý đến mình. Bạn sẽ bị xem là người hống hách và không nhạy cảm.
BÀI TẬP
Trung tâm giới thiệu việc làm thường kèm theo một số bài tập để đo
lường một số khía cạnh trong công việc. Đối với tất cả các loại bài tập cần
phải chắc rằng bạn đã hiểu những yêu cầu của nó hoặc hướng dẫn của nó.
Nếu không, hãy hỏi!
Các dạng bài tập là:
Bài tập công văn đến
Bạn được giao một khay công văn đến của một trưởng phòng và có
một tiếng đồng hồ để 'giải quyết' - nếu không bạn sẽ lỡ chuyến tàu! Người ta
yêu cầu bạn đóng vai trưởng phòng và viết mỗi loại giấy tờ cách giải quyết,
hoặc viết phúc đáp cho các thư từ đến.
- Trước hết hãy phân loại mọi giấy tờ và xếp thứ tự ưu tiên: A (ưu tiên
số một), B và C (họ thường 'dấu' các giấy tờ quan trọng gần dưới đáy!)
- Bắt đầu với giấy tờ loại A và giải quyết rốt ráo.
- Đơn xin thôi việc và giấy tờ liên quan đến 'cá nhân' là ưu tiên.
- Bất cứ chỗ nào có thể, ghi chú rằng bạn sẽ gọi điện thoại - một giám
đốc công ty nói rằng ông chỉ phải viết thư báo (memo) bốn hay năm lần một
năm mà thôi.
- Nếu cần viết thư báo, hãy viết nội dung chính và để cho 'thư ký' soạn
thư báo đầy đủ cho bạn.
- Cần làm mình quen thuộc với cơ cấu tổ chức của công ty và cách
hướng dẫn ngắn gọn trước khi bắt đầu bài tập này.
Thương lượng và tiếp thị
Bạn được yêu cầu tiếp thị một sản phẩm hoặc thương lượng một hợp
đồng.
- Đặt những câu hỏi 'thăm dò': Như thế nào? Tại sao? Khi nào? Ở đâu?
Cái gì?... là các câu rất hữu hiệu.
- Lắng nghe các câu trả lời! người ta thường rất dở trong bài tập này vì
họ quá bận suy nghĩ theo quan điểm của mình đến nỗi không hiểu kịp bên kia
muốn nói gì.
Thúc đẩy kinh doanh
Bạn chia thành nhiều nhóm nhỏ và tranh luận cùng nhóm khác để phát
triển, sản xuất, tiếp thị, và phân phối một sản phẩm. Rất thú vị!
- chơi hết sức để thắng.
- đầu tư vào nghiên cứu thị trường với sản phẩm mới - sản phẩm không
tồn tại mãi được.
Thảo luận (kỹ năng giao tiếp)
Người ta đưa ra một vấn đề cần giải quyết trong nhóm. Vấn đề thông
thường là giả sử nhóm đang ở giữa biển hoặc giữa sa mạc...
- Nếu lâm nạn ở giữa biển hay giữa sa mạc, tìm cách để được phát
hiện là ưu tiên hàng đầu, tiếp theo là lương thực - đừng di chuyển để cố tự
cứu mình, đội cứu hộ sẽ tìm bạn tại vị trí cuối cùng trước khi mất liên lạc!
- Hình thành ý kiến của mình nhanh chóng và cố thuyết phục người
khác trong nhóm.
- Giả sử nhóm cần một cơ cấu và thời gian biểu để hành động, hãy đưa
ra đề nghị.
- Đừng lấn lướt ý kiến người khác, hãy lắng nghe chăm chú.
- Nếu có người không đóng góp, hãy kéo họ vào nhóm bằng cách hỏi ý
kiến của họ.
- Năm phút trước khi chấm dứt đề nghị rằng bạn cần thống nhất quyết
định và làm chủ bất cứ nhu cầu nào cần thực hiện.
LÀM HẾT SỨC ĐỂ TẠO CƠ HỘI
Trung tâm giới thiệu việc làm là cơ hội lớn để chứng tỏ khả năng của
mình. Hãy chuẩn bị tốt và vui vẻ tham gia. Tóm lại, hãy tích cực, chuẩn bị và
tạo ra hình ảnh thật về mình.
TRUNG TÂM TUYỂN NGƯỜI – BẢNG ĐIỂM TRÌNH BÀY
Gồm mười phút trình bày và năm phút trả lời câu hỏi.
Ứng viên: …………………………..
Người phỏng vấn: …………………………..
Tiêu chuẩn Nhận xét Điểm
Nội dung
Cách trình bày
Dàn bài
Dụng cụ trực quan
Tiếp xúc khán giả
Trả lời câu hỏi
Yêu cầu khác
Điểm chuẩn:
5: Nhiều hơn mong đợi của người phỏng vấn (nổi bật qua các tiêu
chuẩn để đáp ứng với công việc)
4: Nhiều hơn mong đợi của người phỏng vấn (theo với các tiêu chuẩn
về chất lượng và số lượng những hành vi mà công việc đòi hỏi)
3: chấp nhận được (theo với các tiêu chuẩn về chất lượng và số lượng
những hành vi mà công việc đòi hỏi)
2: thấp hơn mức có thể chấp nhận (nói chung không đáp ứng những
tiêu chuẩn về chất lượng và số lượng những hành vi mà công việc đòi hỏi)
1: thấp hơn nhiều mức có thể chấp nhận (dưới mức một cách rõ ràng
so với tiêu chuẩn cần có để đáp ứng với công việc).
Điểm tổng kết: …………………………..
Sơ đồ trình bày
Giới thiệu Ý chính Kết luận
Câu dẫn dắt
Trình bày vấn đề
Điểm mấu chốt 1
Cầu nối
Nhắc lại về vấn đề/ cơ
hội đó
Phân tích
Nhật ký công việc
Điểm mấu chốt 2
Cầu nối
Nhắc lại điểm mấu chốt
và đánh bóng thông điệp
Yêu cầu câu hỏi Điểm mấu chốt 3
Cầu nối
Yêu cầu hành động Điểm mấu chốt 4
Cầu nối
Những hành động cần
đòi hỏi
Cầu nối Điểm mấu chốt 5
Cầu nối
BƯỚC THỰC HÀNH 30. TRÌNH BÀYTôi thường mất hơn ba tuần để chuẩn bị cho bài diễn văn.
MARK TWAIN
Để đánh giá sự tự tin, khả năng giao tiếp và tài điều khiển một dự án
nhỏ, một số công ty yêu cầu bạn trình bày hoặc trước một nhóm các nhà
quản lý, hoặc đối với những chức vụ quan trọng; trước hội đồng quản trị của
công ty.
Chủ đề có thể thay đổi từ việc tranh luận về ưu điểm và khuyết điểm
của đường hầm xuyên lòng sông Sài Gòn đến việc trình bày dự án mở một thị
trường nhỏ cho một sản phẩm của công ty, hoặc ngay cả để bạn tùy chọn chủ
đề trình bày. Nếu là vậy đừng chọn chủ đề như 'Tôi sẽ nghỉ hè ở đâu' hoặc
'Thú giải trí của tôi'. Hãy chọn một chủ đề liên quan tới công việc mà bạn biết
đôi chút. Thời gian trình bày có thể thay đổi từ 30 phút đến vài ngày.
Nếu được yêu cầu trình bày hãy làm hết sức nghiêm túc - thời gian điều
hành rất quí giá và nếu công ty có thể tập hợp nhân viên để lắng nghe, bạn
hãy tin rằng họ xem đó là chuyện nghiêm chỉnh.
Trừ khi bạn có năng khiếu bẩm sinh hoặc là người nhiều kinh nghiệm,
còn thì bạn sẽ rất hồi hộp. Điều đó tốt. Nếu không có mức độ lo lắng nhất định
có lẽ bạn chưa làm bước này một cách nghiêm túc.
Chìa khóa của trình bày thành công là: chuẩn bị, kế hoạch, và thực hành.
CHUẨN BỊ NỘI DUNG
Hầu hết chúng ta nhận thấy nên bắt đầu từ đâu là bước khó khăn nhất.
Nếu bạn là một trong những người như thế tôi bảo đảm khi theo các bước
sau sẽ giúp bạn trình bày một vấn đề rất tự tin.
Tự hỏi - 'tôi muốn khán giả học hỏi được gì qua lời trình bày này?'
Viết mục đích này vào giữa tờ giấy. Bây giờ hãy để tâm trí tự do phát
sinh những ý tưởng chung quanh mục đích đó để hình thành một sơ đồ trong
đầu. Sơ đồ về ý tưởng trong trang ** là một sơ đồ tôi vẽ ra khi thực hiện bước
thực hành này, nguyên thủy xuất bản dưới tên bài viết là 'Cách trình bày và kể
chuyện sống động'.
Bạn sẽ nhận ra có quá nhiều thứ để nói, vì thế bước tiếp theo là biên
tập lại và đưa ra một số cơ cấu dàn bài.
Chọn điểm nào quan trọng nhất bạn muốn trình bày. Viết điểm đó vào
tờ Kế hoạch trình bày (có một tờ ở cuối phần này) gọi là điểm số một. Sau đó
thêm vào các ý khác theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống.
Vâng, tôi biết khuynh hướng tự nhiên là thích để dành những ý tưởng
hay nhất vào phút cuối, nhưng xin nhớ rằng người ta chỉ thường chú ý nhất
vào lúc ban đầu.
Bây giờ phát triển nội dung bằng cách chọn thông tin từ sơ đồ ý tưởng
vào các điểm chính. Nhớ rằng, chỉ những thông tin nào phù hợp để đạt tới
mục đích mới được phép thêm vào. Giới hạn các điểm chính tối đa là năm.
Tốt hơn là ba điểm thôi. Nghĩ đến những nhà diễn thuyết bạn ngưỡng mộ - họ
là người đưa ra những tranh luận súc tích và đầy sức thuyết phục hay họ là
người nói dông dài và quá đà?
Giờ đây bạn đã phát triển xong khung chính cho buổi trình bày. Nhưng
trước khi tiếp tục, quyết định xem làm thế nào để nối kết từ điểm này sang
điểm khác. Một câu như 'Chúng ta hãy sang phần giới thiệu' giúp người nghe
biết bạn vừa hoàn tất một chủ đề và cho dấu hiệu để họ biết điểm nào sẽ kế
tiếp.
Một số kết nối khác là: 'Trước hết.... Sau đó…', 'Thứ nhất....thứ hai...'
(khi nhận định có nhiều điểm cần khai thác); 'ngược lại…' (khi bạn so sánh ưu
điểm với khuyết điểm); hoặc đơn giản là 'tiếp đó...'. Nhằm tránh nặng nề, nên
dùng nhiều kết nối khác nhau để di chuyển sang ý khác. Bây giờ bạn viết
chúng vào tờ kế hoạch trình bày.
Giới thiệu
Bạn chỉ có một cơ hội để gây ấn tượng ban đầu. Thế thì làm thế nào để
sáng tạo ấn tượng tốt đẹp ban đầu?
Bước đầu tiên là thiết lập mối đồng cảm bằng cách xây dựng một cầu
nối với càng nhiều khán giả càng tốt. Nếu có thể, nói chuyện thân mật với mỗi
người trước khi bắt đầu.
Khi đứng lên nhắm đến nhóm khán giả, củng cố cầu nối bằng câu 'tôi
mong đợi biết bao để gặp gỡ mọi người'... và nói vài lời ca tụng văn phòng,
nhà máy của họ vv.,.
Nếu bạn dự tính bắt đầu bằng một câu chuyện cười, tôi khuyên là
không nên. Bạn không bao giờ biết sẽ làm ai nổi giận hoặc chống đối. Điều
này không ý nói rằng bạn không nên thân thiện, nồng nhiệt và lôi cuốn.
Nhưng vì lý do có nhiều khả năng tiềm ẩn bị phản đối, các diễn viên sân khấu
cho biết hài kịch là một nghệ thuật khó nhất nếu muốn tinh tế.
Bây giờ hãy nói bạn sẽ thảo luận về đề tài gì, theo quan điểm của họ.
Nhưng tại sao họ lại lắng nghe bạn? Hãy nói vài lời vào lúc này về lý do
tại sao bạn đủ tư cách nói chuyện về đề tài đó, bạn đã nghiên cứu tìm hiểu gì
về chủ đề, nền tảng của bạn về lĩnh vực đó, vv...Hai hoặc ba câu có thể tạo ra
sự tin tưởng nơi bạn.
Bây giờ tới phần chương trình. Thông báo cho khán giả sơ đồ ý tưởng
bạn sẽ trình bày. Chương trình là danh sách những điểm chính hình thành nội
dung buổi trình bày.
'Khi chúng tôi đang trình bày xin cứ tự nhiên nêu câu hỏi, nếu tôi chưa
giải thích rõ lắm về bất cứ phần nào, mặc dù quí vị có thời gian đưa ra câu hỏi
vào cuối phần trình bày'. Hãy đối mặt với vấn đề này. Nếu thông báo với khán
giả rằng họ chỉ được phép đưa câu hỏi sau khi trình bày thường hiếm khi có
tác dụng và ít người đặt câu hỏi cho bạn. Vậy thì tại sao không chuẩn bị cho
vấn đề này? Khi thông báo như thế về chuyện đặt câu hỏi, bạn đồng thời
ngầm báo khán giả biết rằng bạn rất tự tin về đề tài đang trình bày.
Kế tiếp nói rõ bạn muốn họ làm gì để củng cố những điều họ đã nghe:
đòi hỏi hành động. "Sau khi trình bày, tôi hy vọng quí vị sẽ thấy rằng chiến
lược mà tôi chủ trương sẽ giúp khắc phục lại thị trường cho sản phẩm."
Và cuối cùng là các cầu nối của bạn. Làm thế nào bạn liên kết điểm
mấu chốt vào nội dung trình bày?
Bây giờ viết chúng vào tờ kế hoạch trình bày.
Kết luận
Phần kết luận nên ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề, nhưng không dồn
dập. Bạn sẽ tóm lược nội dung trình bày vào túi họ và họ dễ dàng mang nó đi.
Nhắc họ nhớ về vấn đề đó hoặc về cơ hội của bạn. Nhận định lại
những điểm chính và làm nổi bật thông điệp. Xác định đòi hỏi hành động của
mình - bạn muốn họ thực hiện điều gì?
Cấu trúc trên nhằm đảm bảo những điểm chính được nhắc lại ít nhất ba
lần và sự lập lại như thế rất có hiệu quả thuyết phục. Hãy xem các chương
trình quảng cáo trên TV được lập lại nhiều lần như thế nào, nếu bạn cần
thuyết phục.
Bây giờ viết kết luận vào tờ kế hoạch trình bày.
Tóm lại, cơ cấu buổi trình bày này là cho phép bạn: "nói với họ bạn sẽ
nói gì, sau đó nói với họ và sau đó nói với họ bạn đã nói gì."
KẾ HOẠCH CHO NGUỒN THÔNG TIN
Bạn đã quyết định những gì sẽ nói, bây giờ bạn có thể tập trung vào
cách diễn tả những ý đó như thế nào.
Chuyển lời giới thiệu, những điểm chính, và phần kết luận vào những
bìa cứng (theo đúng thứ tự), sử dụng từng chữ làm ý chính. Đừng viết ra giấy
và đọc, nó khiến giọng bạn trở nên buồn tẻ và vô hồn.
Bấm thủng một lỗ ở phía trên góc bên phải các bìa cứng và buộc lỏng
chúng lại bằng một sợi chỉ. Như thế bài trình bày của bạn luôn giữ đúng thứ
tự, cho dù bạn có đánh rơi những bìa này xuống đất. (Khi tiến hành trình bày,
đừng e ngại khi liếc nhìn vào các bìa cứng đó. Một giây phút tạm dừng vẫn dễ
chấp nhận hơn nhiều, còn hơn nói dông dài hoặc hết hơi, bởi vì bạn không
thể suy nghĩ sẽ nói gì tiếp theo.)
Dụng cụ trực quan cũng rất đắc dụng khi trình bày bởi vì chúng có khả
năng chuyển tải thông tin - thử mô tả cách vận hành một bảng điện hoặc cách
gấp một khăn bàn bằng lời nói xem! Chính dụng cụ trực quan sẽ giúp bạn
củng cố lời bạn qua việc tập trung sự chú ý của khán giả.
Các dụng cụ đó có thể mua tại các văn phòng phẩm.
Biểu đồ dùng để phát triển những sơ đồ trình bày trước khán giả - viết
từ ngữ/ vẽ sơ đồ trước bằng bút chì lên giấy. Khán giả sẽ không thể thấy
những đường kẻ mờ như thế và bạn sẽ tự tin rằng cách sử dụng biểu đồ sẽ
đúng đắn khi bắt đầu xây dựng hình minh họa trước khán giả bằng bút lông tô
đậm lên nét chì mờ. Bảo đảm bạn sẵn sàng ít nhất hai cây viết tốt trước khi
trình bày.
Dùng đèn chiếu là cách tiện lợi để vận dụng những dụng cụ trực quan
khác. Bạn có thể sao chụp hình ảnh, sơ đồ, câu chữ, hoặc sử dụng một loại
bút đặc biệt. Chỉ nên sử dụng những màu đậm - màu sáng như vàng hoặc
cam không thể đọc được!
Dù là dụng cụ trực quan nào đi chăng nữa, hãy làm theo nguyên tắc
căn bản là càng đơn giản càng tốt. Dùng chữ lớn và những từ chính yếu làm
điểm nhấn mạnh để chúng có thể đọc được dễ dàng. Đừng viết câu hoàn
chỉnh. Nhớ rằng một bức hình đáng giá hơn ngàn chữ. Theo qui định chung
cho phép từ 45 giây đến 1 phút cho mỗi hình đèn chiếu khi bạn lập thời gian
biểu.
THỰC HÀNH
Thực tập một hoặc hai lần để nắm rõ bạn sẽ nói gì và cách trình bày ra
sao. Nhờ một người bạn làm giám định về thời lượng và đưa ra những phản
hồi xây dựng.
CHUẨN BỊ VÀ TRÌNH BÀY
Hãy ngủ ngon và dù cho có hồi hộp đến đâu cũng đừng dùng bia rượu
hoặc chất kích thích!
Trang kế tiếp là một số điều nên làm và nên tránh khi trình bày.
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Thông thường người tuyển chọn rất ý thức về sự căng thẳng của bạn
nên hay để dành các câu hỏi vào cuối buổi trình bày.
Nếu bị hỏi những câu không thể trả lời thì hãy thành thật - bạn sẽ dành
được nhiều tin tưởng hơn là nói lấp liếm hoặc nói dông dài. Thực ra bạn có
thể biến sự thiếu kiến thức của mình thành lợi thế bằng cách nói cho người
đặt câu hỏi biết điều đó. "Đó là một điểm đáng chú ý mà tôi chưa từng được
hỏi trước đây. Tôi e rằng không thể trả lời câu hỏi của ông ngay bây giờ,
nhưng tôi sẽ xem lại và trả lời cho ông sau." Phương cách này nhằm đề cao
cái tôi của người đưa ra câu hỏi và biểu lộ tính đúng đắn của bạn.
CHUẨN BỊ VÀ TRÌNH BÀY
Nên làm Nên tránh
- Nhìn toàn cảnh để liên quan hết mọi
người
- Giữ ánh mắt giao tiếp với họ
- Kiểm tra trước
- Kiểm tra điện trước
- Sửa soạn phòng ốc trước
- Dùng dụng cụ trực quan rõ ràng,
chính xác.
- Thay đổi cung giọng và tốc độ nói
- Đứng vững chãi
- Canh giờ
- Dùng ngôn ngữ dễ hiểu
- Phát những tiếng ừ, à...
- Chơi với chìa khóa, tiền cắc trong túi
- Hỷ mũi/ hắng giọng
- Nhìn xuống sàn, lên trần, hoặc vào
một người quan trọng nào đó
- Đọc từng từ trên biểu đồ
- Chọc cười - có thể bạn gây sự
chống đối
- Nói lầm bầm
- Xin lỗi những gì bạn sắp nói
- Ăn mặc kỳ quặc
- Hút thuốc - dù khán giả có hút đi
- Kết thúc với một điểm lạc quan nào
đó
- Có bút, hình đèn chiếu dự trữ
nữa
- Cởi áo khoác
- Dùng cây chỉ bảng - nó dễ thành vật
để chơi
NGƯỜI TUYỂN CHỌN TÌM KIẾM ĐIỀU GÌ?
Trừ khi bạn nộp đơn xin việc là xướng ngôn viên đài truyền hình hoặc
các nghề tương tự cần những tiêu chuẩn cơ bản khi nói trước công chúng,
còn thì người tuyển chọn không chắc đòi hỏi bạn những kỹ năng chuyên môn
quá đặc biệt.
Người tuyển chọn sẽ cần nơi bạn kỹ năng giao tiếp hiệu quả, trình bày
dự án của mình cách tự tin và biết mình đang nói gì. Nhớ rằng, ngay cả người
trình bày kinh nghiệm nhất cũng cảm thấy hồi hộp - hãy sử dụng chất
adrenaline trong người để vượt trội hơn người khác!
Mẫu trong trang kế là ví dụ những gì cần sử dụng để đánh giá phần
trình bày của bạn.
TRUNG TÂM TUYỂN NGƯỜI – BẢNG ĐIỂM TRÌNH BÀY
Gồm mười phút trình bày và năm phút trả lời câu hỏi.
Ứng viên: ………………………………………..
Người phỏng vấn: ………………………………………..
Tiêu chuẩn Nhận xét Điểm
Nội dung
Cách trình bày
Dàn bài
Dụng cụ trực quan
Tiếp xúc khán giả
Trả lời câu hỏi
Yêu cầu khác
Điểm chuẩn:
5: Nhiều hơn mong đợi của người phỏng vấn (nổi bật qua các tiêu
chuẩn để đáp ứng với công việc)
4: Nhiều hơn mong đợi của người phỏng vấn (theo với các tiêu chuẩn
về chất lượng và số lượng những hành vi mà công việc đòi hỏi)
3: chấp nhận được (theo với các tiêu chuẩn về chất lượng và số lượng
những hành vi mà công việc đòi hỏi)
2: thấp hơn mức có thể chấp nhận (nói chung không đáp ứng những
tiêu chuẩn về chất lượng và số lượng những hành vi mà công việc đòi hỏi)
1: thấp hơn nhiều mức có thể chấp nhận (dưới mức một cách rõ ràng
so với tiêu chuẩn cần có để đáp ứng với công việc).
Điểm tổng kết: …………………………..
BƯỚC THỰC HÀNH 31. KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁThật là khó khi thất bại, nhưng còn tồi hơn nếu không cố gắng thành
công. Trên đời này chúng ta biến không thành có nhờ nỗ lực.
THEDORE ROOSEVELT
Một số công ty dùng các bài kiểm tra và đánh giá khi tiến hành tuyển
chọn nhân viên.
Trước khi mời tới phỏng vấn, người tuyển chọn xác định những cá tính,
chuyên môn và kiến thức nào là lý tưởng cho một ứng viên. Trong quá trình
tuyển chọn, ứng viên được yêu cầu hoàn tất 'bài kiểm tra' để đánh giá họ có
những tiêu chuẩn như trên không.
Phạm vi kiểm tra có thể thay đổi từ hình thức một bài tập năm phút điền
vào chỗ trống cho đến kiểm tra suốt một ngày với hàng loạt kiểm tra và đánh
giá, kể cả nói chuyện với một nhà tâm lý! Nói một cách nghiêm túc, các kiểm
tra không phải để biết bạn có phải từ sao Hỏa đến không, hoặc bạn thật sự
không phải là một người... Bạn giống như một con ốc sên sống trong nước
nay trở về với chính mình trong bộ dáng một con người! Hãy bước sãi chân
làm hết sức mình và hãy thành thật.
CÂU HỎI VỀ NHÂN CÁCH.
Như tên gọi, bảng câu hỏi này nhằm mục đích nhìn vào bên trong tính
cách của bạn. Tôi không thích dùng từ 'kiểm tra' để liên hệ tới những đánh giá
về nhân cách. 'Kiểm tra' nghĩa là 'sai hay đúng' và trong việc đánh giá nhân
cách không có câu trả lời nào là đúng hoặc sai - tất cả chúng ta đều khác
nhau.
Thông thường không có hạn chế về thời gian cho bảng câu hỏi về nhân
cách, nhưng người ta khuyên không nên quá phân tích câu trả lời của mình
hoặc quá lướt từ câu này sang câu khác. Đừng trả lời câu hỏi như bạn nghĩ
rằng nên trả lời thư thế. Hãy thành thật với bản thân, nếu không bạn đánh
mất tính khách quan của nó. Đồng thời, một số câu hỏi 'ẩn chứa' sự đánh giá
bên trong để xem bạn kiên định (và thành thật) với câu trả lời ra sao.
KIỂM TRA VỀ CHUYÊN MÔN VÀ NĂNG KHIẾU
Không giống như kiểm tra về nhân cách, kiểm tra về chuyên môn và
năng khiếu dựa trên những tiêu chuẩn.
Kiểm tra kỹ năng đánh máy dựa trên cách sử dụng bàn phím và sự
chính xác. Kiểm tra về chuyên môn lành nghề, như sửa chữa một món đồ bị
hư, kiểm tra 'chuyên môn về sửa xe'.
Một số nơi khác còn đưa ra thử thách về sự thông minh như toán học,
lý luận lô-gích!
Toán học - xác định năng khiếu chọn các thông tin then chốt qua bảng
biểu, đồ thị, và các báo cáo kỹ thuật.
Ngôn ngữ - xác định năng khiếu chọn các thông tin quan trọng qua các
báo cáo và quyết định dựa vào các thông tin trên.
Tư duy – kiểm tra khả năng suy nghĩ linh hoạt. Nó đo lường năng khiếu
nhận ra một trật tự nào đó trong mớ hỗn loạn, để tập trung vào các điểm
chính và bỏ qua những tiểu tiết không phù hợp.
Bảng điểm được so sánh với các bảng 'tiêu chuẩn' để biết bạn thực
hiện ra sao, so sánh với những người khác đã từng làm kiểm tra trên.
CÂU HỎI VỀ LÀM VIỆC CHUNG.
Công trình của tiến sĩ Meredith Belbin cho thấy một nhóm phát huy hiệu
quả cao nhất khi có tập hợp đồng nhất nhóm người biết đóng góp chuyên
môn của mình người khác. Bảng câu hỏi về làm việc chung nhằm xác định
bạn hòa hợp khi làm việc chung ra sao.
Không có kiểu mẫu tốt nhất khi làm việc chung - sự hiệu quả là tổng
hợp nhiều kiểu làm việc chung với nhau.
Dưới đây là tóm tắt một số kiểu người khi họ làm việc chung với bạn.
- Người gieo trồng: sáng tạo, tưởng tượng, lập dị. Giải quyết các vấn
đề khó khăn. Dở trong giao tiếp và quản lý người khác.
- Người nhiệt tình: hướng ngoại, nhiệt tình, giao tiếp giỏi. Khám phá
các cơ hội. Mở rộng liên lạc. Mất hứng khi một lần nhiệt tình đã trôi qua.
- Người trưởng nhóm: trưởng thành, chín chắn, tự tin, đáng tin cậy.
Có mục tiêu rõ ràng, khuyến khích người khác tự quyết. Không nhất thiết phải
là người thông minh và sáng tạo nhất trong nhóm.
- Người thảo kế hoạch: năng động, cởi mở, và thường làm việc căng.
Thách thức, nhiều áp lực, tìm cách vượt qua chướng ngại. Thiên về khiêu
khích và bùng nổ cảm xúc nhưng hết nhanh.
- Người nhận xét: tỉnh táo, có chiến lược và nhận thức sâu sắc. Nhìn
thấy mọi lựa chọn. Phán đoán chính xác. Thiếu tính nghị lực và khả năng
truyền cảm hứng cho người khác.
- Người làm việc chung: ôn hòa, có tính xã hội, nhận thức và sẵn lòng
giúp đỡ, lắng nghe, xây dựng, ngăn ngừa xích mích. Lưỡng lự không dứt
khoát trong những tình huống cứng rắn.
- Người thực hiện: kỷ luật, đáng tin cậy, bảo thủ và hiệu quả. Biến ý
tưởng thành hành động thực tiễn, khá linh hoạt, phản ứng chậm với những
trách nhiệm mới.
- Người hoàn tất: chịu đựng, tận tâm, lo lắng. Phát hiện những lỗi lầm
và thiếu sót. Xong nhiệm vụ đúng thời gian. Thiên về lo lắng quá mức. Ngần
ngại khi giao phó.
- Chuyên gia: suy nghĩ độc lập, tự động làm, tinh tế. Cung cấp những
chuyên môn hoặc kỹ năng ít người biết. Chỉ đóng góp khi nào rất cần thiết.
KIỂM TRA VỀ MA TÚY VÀ NGHIỆN RƯỢU
Quan tâm đến ảnh hưởng của ma túy và rượu chè trong xã hội ngày
nay, một vài công ty yêu cầu mẫu thử nước tiểu để kiểm tra có nghiện ma túy
hoặc rượu không. Kiểm tra này rất hiếm bên Anh nhưng rất thường ở bên Mỹ.
PHÂN TÍCH NÉT CHỮ
Bạn sẽ không ngờ ngày nay người ta đang tiến hành phân tích nét chữ
khi tuyển chọn! Nét chữ có thể lý giải một phần cá tính của người đó qua cách
viết. Hiện nay nó đang được sử dụng rộng rãi ở châu Âu.
Một công ty đứng đắn thường cho bạn phản hồi về các cuộc kiểm tra
trên, bạn có được việc làm hay không. Nhưng chỉ khi nào bạn hỏi!
BƯỚC THỰC HÀNH 32. NẾU TÔI KHÔNG ĐƯỢC VIỆC LÀM NHƯ Ý THÌ SAO?
Mọi công việc cao quí lúc đầu đều có vẻ không thể thực hiện được.
THOMAS CARRYLE
Bạn lọt vào danh sách chỉ còn hai người. Người ta thảo luận ồn ào về
chuyện bạn có thích hợp với công việc hay không và rồi bạn nhận được thư
sáng nay... "Xin cám ơn ông vì đã đến tham dự buổi tuyển chọn...Chúng tôi
rất tiếc thông báo cho ông biết rằng..." Và đất trời như sụp đổ dưới chân bạn.
Tôi rất ái ngại cho bạn - rõ ràng họ đã chọn lầm người.
CÓ THỂ BIẾN TÌNH THẾ THÀNH LỢI ĐIỂM?
- Mau chóng viết cho họ và nói rằng bạn rất thất vọng và rất có ấn
tượng với công ty của họ. Nói rằng nếu có chỗ làm trống nào trong thời gian
sắp tới xin hãy gọi bạn. Hoặc có thể thay thế bằng cách gọi điện thoại và nói
cùng nội dung và yêu cầu phản hồi tại sao bạn lại không được nhận. Hầu hết
người ta sẽ cho bạn nhiều ý kiến xây dựng mà bạn không bao giờ biết, và
bạn cũng có thể nhận được một buổi thảo luận trở lại: sẽ rất có lợi. Xem bước
thực hành 27.
- Kèm theo thư là một cú điện thoại.
- Bạn học được gì qua tiến trình đó? Có lẽ bạn không nên bỏ tất cả mọi
quả trứng của mình vào một giỏ hoặc không nên trình bày khác nhau trong
các buổi phỏng vấn.
Ghi chú vài điều vào bên dưới.
Bài học qua thất bại tìm việc làm
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
GIAI ĐOẠN 4. TÔI LÀM GÌ KHI ĐẾN ĐÍCHGIỚI THIỆU GIAI ĐOẠN 4
Kinh nghiệm cho chúng ta thấy rằng thành công dựa trên lòng hăng hái
nhiều hơn là tài năng. Người chiến thắng là người hiến dâng tất cả cho công
việc: thể xác lẫn tâm hồn.
CHARLES BUXTON
Hãy chúc mừng bạn!
Và đừng quên nói cám ơn với những người đã giúp bạn trên bước
đường tìm việc làm.
BẠN ĐÃ THỰC HÀNH RẤT TỐT ĐẸP
BƯỚC THỰC HÀNH 33. TẠM BIỆT CÔNG TY CŨĐừng tự hào rằng tình bạn cho phép bạn được quyền nói những chuyện
không vừa lòng với người thân thiết. Quan hệ càng gần gũi, càng cần sự tế
nhị và lịch thiệp.
OLIVER W. HOLMES
KHÍA CẠNH THỰC DỤNG.
Hãy chắc rằng bạn biết tên của phòng xã hội lo về chế độ hưu trí để
bạn có thể giúp họ cập nhật những thay đổi về chỗ làm và bạn có muốn thay
đổi chính sách về trợ cấp hay không.
KHÍA CẠNH CÁ NHÂN
Khi bạn ra đi với một nguyên nhân không tốt đẹp nào đó, ĐỪNG, ĐỪNG, ĐỪNG tỏ ra thô lỗ, lăng mạ, hoặc khinh thường công ty cũ. Dù bên trong chuyện đó sự chua cay nham hiểm đến cỡ nào, hãy tự chủ và giữ nó trong lòng.
Tôi không đưa ra lời khuyên này dựa trên quyền lợi của công ty cũ, mà
dựa trên quyền lợi của chính bạn. Dù bạn có cảm thấy rất cay đắng đi nữa,
hãy cố gắng ra đi một cách thân thiện. Lý do là hầu hết các công ty mới sẽ
muốn có lời nhận xét từ công ty cũ. Cho dù bạn không cần điều đó ngay lập
tức nơi chỗ làm mới, nhưng bạn có thể cần nó trong một hai năm sau.
Bạn sẽ chẳng tự trọng lấy mình, cũng chẳng đem lại triển vọng nào cho
công việc tương lai nếu bạn nổi nóng và lăng mạ sếp cũ. Nếu muốn biểu lộ
sự tức giận hãy viết thư cho sếp cũ. Đừng giữ lại bất cứ điều gì trong đầu.
Xong hãy xé bức thư đó đi và quăng nó vào sọt rác!
Cố gắng 'thương lượng' về mặt từ ngữ trong lời nhận xét về bạn tại các
công ty cũ để bạn có thể lưu nó vào hồ sơ cá nhân. Người có thẩm quyền
nào cũng sẽ thăng tiến hoặc thuyên chuyển và biết đâu một vài tháng sau khi
bạn rời công ty, một sếp mới mà bạn chưa bao giờ gặp, sẽ hoàn tất nhận xét
của công ty cho bạn, dựa vào nội dung của hồ sơ cá nhân.
BƯỚC THỰC HÀNH 34. CHẤP NHẬN CÔNG VIỆC MỚIĐiều gì đạt được quá rẻ, chúng ta ít trân trọng nó. Nó chỉ thực sự quí
giá khi trao tất cả vào giá trị của điều ấy.
THOMAS PAINE
"Hoan hô! Tôi đã có một nghề mới!" (theo quan điểm người ứng viên)
"Hoan hô? Tôi đã tìm được người thích hợp vào chỗ trống! " (theo quan điểm
người chủ). Đó là viễn cảnh hai bên cùng thắng lợi trong thương lượng hợp
đồng làm việc. Cả hai bên đều có lợi.
Ngay sau khi người chủ tương lai ra dấu hiệu chấp thuận, bạn hãy sẵn
sàng thương lượng chung quanh vấn đề lương bổng.
Như tôi nói trước đây bạn nên để họ nâng mức lương lên trước, nhưng
bạn sẽ thấy họ không bao giờ đề nghị mức tốt nhất cho bạn.
THƯƠNG LƯỢNG HỢP LÝ NHẤT
Trong một vài công việc, tiền lương được ấn định theo thâm niên và
chế độ phục vụ. Trong những công việc khác đó là sự thỏa thuận chung
quanh những thay đổi cụ thể.
Nhớ rằng, khi chấp nhận một đề nghị, bạn cũng đồng nghĩa chấp nhận mức lương đó.
Bạn sẽ tạo ra một ấn tượng xấu nếu đã chấp nhận công việc rồi và hai
ngày sau quay trở lại cố thương lượng lại hợp đồng.
Vì vậy, trước khi bước vào thương lượng hãy tìm hiểu xem mức thấp
nhất là bao nhiêu mà bạn có thể chấp nhận và mức bạn mong muốn.
Thực tế, một số khía cạnh về lương bổng đã có sẵn, ví dụ như ngày
nghỉ phép được viết trong chính sách của công ty.
BƯỚC THỰC HÀNH 35. BẮT ĐẦU CÔNG VIỆC MỚIMong muốn của con người là vô tận, nếu không thì có trời để làm gì?
ROBERT BROWING
Xin chúc mừng! Bạn đã đạt tới điều mong muốn, mọi chuyện chúng ta
cùng nhau thực hiện nay đã sinh hoa trái. Nếu có lời khuyên cuối cùng, thì đó
là đừng dấu sách này lên nóc tủ và quên mất - hãy đọc lại bây giờ và lần nữa
để xem bạn đã tiến bộ ra sao với những mục tiêu của mình.
Và đừng quên những gì tôi nói về các kỹ năng có thể thay đổi. Lắng
nghe tích cực, giao tiếp, và mạng làm việc chỉ là ba trong số kỹ năng đó. Hãy
mang chúng vào trong công việc mới cùng với bạn - đừng bỏ chúng vào hộc
bàn.
Chúc may mắn. Chúc bạn thành công trong công việc mới.
Khi chiến thắng… không còn gì gọi là đau thương.
JOE NAMETH
MỤC LỤCGiới thiệu
Cách sử dụng sách này
GIAI ĐOẠN 1 - TÔI LÀ AI?
Bước thực hành 1. Tự giới thiệu
Bước thực hành 2. Lòng tự trọng, căng thẳng, và kiếm việc làm
Bước thực hành 3. Tài chính của tôi
Bước thực hành 4. Đánh giá nhu cầu và ước muốn trong đời
Bước thực hành 5. Kỹ năng và kiến thức của tôi
Bước thực hành 6. Cá tính của tôi
Bước thực hành 7. Tôi muốn gì nơi nghề nghiệp?
Bước thực hành 8. Giao diện cuộc đời và nghề nghiệp
Bước thực hành 9. Giá trị của tôi
Bước thực hành 10. Thành đạt trong đời
Bước thực hành 11. Tìm kiếm phản hồi nơi người khác
Bước thực hành 12. Chọn người khôn ngoan
GIAI ĐOẠN 2 - TÔI ĐI ĐÂU?
Bước thực hành 13. Hướng đi mới
Bước thực hành 14. Phát triển liên lạc - mạng làm việc
Bước thực hành 15. Thiết lập mục tiêu
Bước thực hành 16. Điều khiển kế hoạch tìm việc
Bước thực hành 17. Làm ăn cá thể
GIAI ĐOẠN 3 - LÀM SAO TỚI ĐÍCH?
Bước thực hành 18. Dùng điện thoại hiệu quả
Bước thực hành 19. Viết thư
Bước thực hành 20. Viết lý lịch
Bước thực hành 21. Đơn xin việc
Bước thực hành 22. Tự rao bán
Bước thực hành 23. Sự quyết đoán và kỹ năng giao tiếp
Bước thực hành 24. Lắng nghe tích cực
Bước thực hành 25. Ấn tượng ban đầu còn kéo dài
Bước thực hành 26. Lối vào - tìm chỗ làm trống
Bước thực hành 27. Hiểu biết tiêu chuẩn lựa chọn
Bước thực hành 28. Chọn phỏng vấn
Bước thực hành 29. Trung tâm giới thiệu việc làm
Bước thực hành 30. Trình bày
Bước thực hành 31. Kiểm tra và đánh giá
Bước thực hành 32. Nếu tôi không được việc làm như ý thì sao?
GIAI ĐOẠN 4 - TÔI LÀM GÌ KHI ĐẾN ĐÍCH?
Bước thực hành 33. Tạm biệt công ty cũ
Bước thực hành 34. Chấp nhận công việc mới
Bước thực hành 35. Bắt đầu công việc mới
---//---
35 BƯỚC CHỌN NGHỀ NHƯ Ý
Tác giả: MALCOLM HORNBY - TUẤN HƯNG biên dịch
NHÀ XUẤT BẢN TRẺ
161B Lý Chính Thắng - Quận 3 - Thành phố Hồ Chí Minh
ĐT: 9.316289 - 9.317849 - 9.316211
E-mail: [email protected]
Chịu trách nhiệm xuất bản: LÊ HOÀNG
Biên tập: KIẾN HUY
Vẽ bìa: VIỆT HẢI
Sửa bản in: KIẾN HUY
In 1.500 cuốn, khổ 14 x 20cm tại Nhà in Thanh Niên, 62 Trần Huy Liệu - Q.PN
- TP. HCM. Số đăng ký kế hoạch xuất bản 916/124-CXB do Cục Xuất bản cấp
ngày 05-07-2001 và giấy trích ngang KHXB số 1083/2001. In xong và nộp lưu
chiểu tháng 11 năm 2001.