34 5.1 ppwc_tresc

16
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych Moduł V Ciasto biszkoptowe, biszkoptowo- tłuszczowe i bezowe Wprowadzenie 1. Ciasto biszkoptowe – metody produkcji, produkcja, wady 2. Ciasta biszkoptowo-tłuszczowe – metody produkcji, produkcja, wady 3. Ciasto bezowe – metody produkcji, produkcja, wady 4. Zastosowanie ciast biszkoptowych, biszkoptowo-tłuszczowych i bezowych do produkcji różnego rodzaju wyrobów gotowych Bibliografia

Transcript of 34 5.1 ppwc_tresc

Page 1: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

Moduł V

Ciasto biszkoptowe, biszkoptowo-

tłuszczowe i bezowe

Wprowadzenie

1. Ciasto biszkoptowe – metody produkcji, produkcja, wady

2. Ciasta biszkoptowo-tłuszczowe – metody produkcji, produkcja, wady

3. Ciasto bezowe – metody produkcji, produkcja, wady

4. Zastosowanie ciast biszkoptowych, biszkoptowo-tłuszczowych i bezowych do

produkcji różnego rodzaju wyrobów gotowych

Bibliografia

Page 2: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

1

Wprowadzenie

Wspólną cechą ciasta biszkoptowego, biszkoptowo-tłuszczowego i bezowego jest ich

silne napowietrzenie w pierwszej fazie produkcji, co powoduje ich spulchnienie.

Napowietrzeniu poddaje się masę białkowo-cukrową lub masę jajowo-cukrową. Naj-

większe zdolności pianotwórcze mają ochłodzone do temp. 1–2°C substancje białkowe

białek jaj, które poddaje się napowietrzaniu (w urządzeniach bez śladu tłuszczu, który

zmniejsza pienienie białka) do momentu spienienia białka (15–20 min).

Proces napowietrzania białek składa się z następujących faz:

musowanie białka – w początkowej fazie ubijania tworzą się duże, nieregularne

pęcherzyki powietrza ze skłonnością do pękania, kolor nie ulega zmianie;

bielenie białka – w miarę napowietrzania i wtłoczenia większej ilości powietrza

pęcherzyki stają się coraz mniejsze, powodując zmianę barwy masy białkowej na

białą;

spiętrzenie piany – w wyniku dalszego napowietrzania, kiedy pęcherzyki po-

wietrza osiągną zbliżoną do siebie wielkość i są równomiernie rozmieszczone,

dzięki czemu piana jest sztywna i stała, proces napowietrzania należy zakończyć.

Dalsze ubijanie masy białkowej może prowadzić do nadmiernego rozciągania powłok

białkowych i ich pękania. Powoduje to tzw. przebicie białek i w konsekwencji opadanie

piany białkowej (Dojutrek, Pietrzyk 2000, s. 68).

Aby umocnić słabe osłonki białkowe, w końcowej fazie ubijania piany dodaje się część

przewidzianego recepturą cukru, co utrwala pianę, zapobiegając jej przebiciu. Również

dodanie niewielkiej ilości roztworu kwasu cytrynowego lub mlekowego zwiększa jej

stabilność. Prawidłowo napowietrzone białka zwiększają swoją objętość 4/5-krotnie i

przywierają do kotła.

Związki białkowe zawarte w żółtku jaj również posiadają zdolność tworzenia piany, jed-

nak nie można z nich uzyskać tak puszystej piany jak z białka. Zawarty w żółtku tłuszcz

występujący w postaci zemulgowanej wykazuje właściwości tworzenia emulsji z wodą,

co powoduje, że napowietrzane żółtka zwiększają swoją objętość maksymalnie 3 razy.

Napowietrzanie całych jaj odbywa się najczęściej przez wymieszanie ich z cukrem i pod-

grzewanie (do temp. 37–42°C), co powoduje, że znajdujący się w żółtku tłuszcz rozpusz-

cza się, zmniejszając lepkość masy, tym samym ułatwiając zatrzymanie w niej pęcherzy-

ków powietrza. Zbyt długie ubijanie masy jajowo-cukrowej również prowadzi do prze-

bicia masy i opadania piany (Tamże, s. 69).

Page 3: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

2

Rysunek 5.1. Keks – przykład ciasta biszkoptowo-tłuszczowego

Page 4: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

3

1. Ciasto biszkoptowe – metody produkcji, produkcja, wady

Ciasta biszkoptowe to lekkie, elastyczne i puszyste półprodukty, które cechuje delikatna

struktura i porowatość. Otrzymywane są z dobrze napowietrzonej masy jajowej z cu-

krem, połączonej z mąką.

Ciasto biszkoptowe spulchniane jest metodą fizyczną. Czynnikiem spulchniającym są

drobne pęcherzyki powietrza (wtłoczone podczas ubijania masy jajowo-cukrowej i

przesiewania mąki) oraz powstająca podczas wypieku para wodna.

Podstawowe surowce do produkcji ciasta biszkoptowego to jaja, cukier i mąka, których

wzajemny stosunek w cieście klasycznym wynosi 2:1:1. Surowcami uzupełniającymi

może być mąka ziemniaczana oraz substancje smakowo-zapachowe, np.: kakao, kawa

rozpuszczalna, sypka lub w postaci naparu, rozdrobnione orzechy, mak, esencje smako-

we.

Tabela 5.1. Przykładowe proporcje składników w cieście biszkoptowym (w przeliczeniu

na g)

Nazwa surowca Rolada Podstawa do tor-

tów Babki

Jaja 50 50 50

Cukier 20 30 50

Mąka 25 30 50 Źródło: Flis, Procner 2000, s. 130

Ciasta biszkoptowe można wytwarzać dwoma metodami:

„Na zimno”

Metoda I – białka oddziela się od żółtek i poddaje napowietrzaniu przez 15–20 min. W

końcowej fazie ubijania dodaje się ok. ¼ cukru przewidzianego recepturą, który umac-

nia osłonki białkowe, dając stabilność piany. Jednocześnie napowietrza się żółtka z po-

zostałą ilością cukru. Napowietrzone masy łączy się ze sobą, stopniowo dodając pianę

białkową do napowietrzonych żółtek. Po dokładnym wymieszaniu łączy się je z przesia-

ną mąką pszenną, mieszając do uzyskania jednolitej struktury ciasta. Metodę tę wyko-

rzystuje się zwykle do produkcji korpusów biszkoptowych, tzw. buszejek. Po sporządze-

niu ciasta formuje się ręcznie lub maszynowo korpusy, które wypieka się przez 10–15

min. w temp. 200–210°C.

Metoda II – jaja łączy się z cukrem i ubija przy wolnych obrotach, a kiedy masa zrzednie

i zacznie się pienić, obroty należy zwiększyć (czas ubijania ok. 40 min.). W końcowej fa-

zie ubijania, kiedy rozpuszczą się kryształki cukru, masa jajowo-cukrowa uzyska jasno-

Page 5: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

4

kremową barwę, a jej objętość wzrośnie ok. 3-krotnie, dodaje się substancje smakowo-

zapachowe i porcjami przesianą mąkę zmieszaną z mąką ziemniaczaną. Otrzymane cia-

sto można stosować do wypieku blatów biszkoptowych, które po rozsmarowaniu (gru-

bość 0,5–1 cm) na blachach wyłożonych papierem wypieka się przez 7–8 min. w temp.

220–240°C.

Metoda III – ma przebieg podobny do metody II, ale przebiega z użyciem ubijarki

pneumatycznej, która skraca czas ubijania masy jajowo-cukrowej blisko czterokrotnie.

Wyroby z uzyskanego ciasta są lepiej napowietrzone, mają bardziej równomierną, z

drobnymi porami, puszystą strukturę miękiszu. Metoda ta stosowana jest na liniach po-

tokowych, np. do produkcji biszkoptów lub rolad.

„Na ciepło”

Metoda ta polega na ogrzewaniu masy jajowo-cukrowej, jej ubijaniu i mieszaniu ciasta.

Jaja z cukrem miesza się i ogrzewa do temp. 37–42°C, ciągle ubijając. Ogrzaną masę ja-

jowo-cukrową ubija się przez 25–30 min., a kiedy zwiększy ona swoją objętość 2,5/3-

krotnie, stopniowo ochładza się ją do temp. 20–25°C, po czym miesza z mąką pszenną

połączoną z mąką ziemniaczaną. Metodę „na ciepło” stosuje się zwykle do wyrobu bla-

tów roladowych, kapsli i rantów tortowych. Ciasto po nałożeniu na blachy lub formy

wyłożone papierem piecze się w temp. 200–220° C. Przygotowanie ciasta „na ciepło”

trwa o 10–15% krócej niż metodą „na zimno”(Ambroziak 2012, s. 192–195).

Rysunek 5.2. Produkcja ciasta biszkoptowego metodą „na zimno”

Źródło: opracowanie własne autora

Białka Cukier Żółtka Mąka pszenna

Schładzanie (1-2°C)

Ubijanie Ubijanie

Łączenie Przesiewanie

Mieszanie

Formowanie

1/4 3/4

Page 6: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

5

Czas wypieku ciast biszkoptowych zależny jest od rodzaju wyrobu. Im mniejszy wyrób,

tym krótszy czas wypieku, a temperatura wyższa.

Tabela 5.2. Temperatura i czas wypieku ciast biszkoptowych

Ciasto biszkoptowe Grubość ciasta

w mm

Temperatura

wypieku w °C

Czas wypieku

w min.

W formach 30–40 170–200 50–55

Na blachach 7–10 195–220 10–15

Korpusy biszkoptowe 200–220 10–15 Źródło: opracowanie własne autora

Wpływ użytych surowców:

jaja (świeże) – są czynnikiem wiążącym, zapewniają uzyskanie właściwej puszy-

stości (spulchnienie), regulują konsystencję, wpływają na smak, zapach, barwę i

wartość odżywczą;

cukier – utrwala pianę, wpływa na smak i porowatość ciasta oraz na kolorowanie

skórki podczas wypieku;

mąka pszenna – jako składnik wiążący tworzy strukturę ciasta;

mąka ziemniaczana – osłabia gluten, a tym samym zapobiega zaciągnięciu ciasta.

Uwagi technologiczne:

zbyt duży dodatek cukru powoduje rozlewanie się ciasta biszkoptowego przy

ogrzewaniu masy jajowo-cukrowej;

do ciasta biszkoptowego sporządzanego „na ciepło” stosuje się cukier kryształ,

natomiast cukier w postaci pudru można dodać w końcowej fazie ubijania masy

nieogrzewanej;

ogrzewanie masy jajowo-cukrowej do temp. wyższej niż 42°C może spowodować

ścięcie się białka (denaturację);

w przypadku użycia mąki o średnim lub mocnym glutenie należy część mąki

pszennej zastąpić mąką ziemniaczaną (w ilości ok. 20% mąki pszennej);

kakao lub kawę, a także rozdrobnione orzechy przed dodaniem do masy jajowej

należy wymieszać z mąką, co zapewnia równomierne ich rozprowadzenie;

mieszanie masy jajowo-cukrowej z mąką powinno odbywać się dokładnie, ale de-

likatnie i krótko, aby nie spowodować zaciągnięcia ciasta.

Tabela 5.3. Wady ciast biszkoptowych

Wada Przyczyna

Biszkopt ciężki, zbity, mało porowaty, zakalec

niedostateczne lub zbyt długie napowietrzanie masy jajowo-cukrowej,

Page 7: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

6

Wada Przyczyna

zbyt długie mieszanie masy jajowo-cukrowej, przetrzymywanie ciasta po zamieszaniu przed

wypiekiem, użycie mąki o mocnym glutenie, wstrząsanie ciasta w czasie wypieku.

Nierównomierna porowatość, biszkopt zbyt lekki

za mały dodatek mąki w stosunku do masy ja-jowo-cukrowej.

Biszkopt kruszący się, rozsy-pujący

przegrzanie masy jajowo-cukrowej, za duży dodatek mąki ziemniaczanej.

Grudki mąki w cieście użycie nieprzesianej maki, mąka źle wymieszana z masą jajowo-cukrową.

Ciemne plamy na powierzchni wyrobu

nierozpuszczone kryształki cukru.

Źródło: Kaźmierczak 2011, s. 194

Page 8: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

7

2. Ciasta biszkoptowo-tłuszczowe – metody produkcji, produkcja, wady

Ciasta biszkoptowo-tłuszczowe otrzymuje się z napowietrzonej masy jajowo-cukrowej,

tłuszczu i mąki, metodą „na ciepło” lub „na zimno”. Proporcje podstawowych surowców,

czyli jaj, mąki, cukru i tłuszczu wynoszą 1:1:1:1. Ze względu na sposób sporządzania i

spulchniania polegający na dodatku napowietrzonej masy jajowo-cukrowej zalicza się je

do ciast biszkoptowych, jednak ze względu na dużą zawartość tłuszczu ich struktura po

upieczeniu zbliżona jest do struktury ciast kruchych, są jednak od nich delikatniejsze.

Ciasta te są mniej porowate od ciast biszkoptowych, bardziej sypkie i nieco cięższe.

Składnikami dodatkowymi są kakao, bakalie oraz substancje smakowo-zapachowe.

Ciasta biszkoptowo-tłuszczowe należą do tzw. ciast ciężkich, zawierających duże ilości

tłuszczu i cukru, dlatego wymagają dodatku chemicznych środków spulchniających.

Czynnikiem spulchniającym ciasto są gazy powstające z rozkładu chemicznych środków

spulchniających w trakcie wypieku, pęcherzyki powietrza zawarte w cieście, a wprowa-

dzone w trakcie ubijania oraz para wodna powstająca w wyniku parowania wody, którą

zawiera ciasto (Dojutrek, Pietrzyk 2000, s. 78).

Rysunek 5.3. Produkcja ciasta biszkoptowo-tłuszczowego metodą „ciepło”

Źródło: opracowanie własne autora

Ubijanie

i ochładzanie

Napowietrzanie

Jaja

Napowietrzanie

Łączenie

Formowanie

Przesiewanie

Ogrzewanie (37-42°C)

Tłuszcz Cukier Mąka

Mieszanie

Chemiczne

środki

spulchniające

Page 9: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

8

Etapy produkcji ciasta biszkoptowo-tłuszczowego „na ciepło”:

wprowadzenie do kotła jaj, cukru i napowietrzanie,

ogrzewanie całości do temp. 37–42°C przy jednoczesnym dalszym napowietrza-

niu,

ochładzanie do temp. 20–25°C przy dalszym napowietrzaniu,

równoległe napowietrzanie tłuszczu,

dodanie masy jajowo-cukrowej do napowietrzonego tłuszczu i wymieszanie,

dodanie mąki pszennej przesianej z chemicznymi środkami spulchniającymi,

mieszanie do uzyskania jednorodnej konsystencji.

Rysunek 5.4. Przykład ciasta biszkoptowo-tłuszczowego

Etapy produkcji ciasta biszkoptowo-tłuszczowego „na zimno”:

rozmiękczenie tłuszczu z cukrem za pomocą ubijarki połączone z napowietrza-

niem go przez 10–15 min.,

stopniowe dodawanie jaj przy ciągłym napowietrzaniu do momentu rozpuszcze-

nia się kryształków cukru,

dodanie do masy mąki przesianej z chemicznymi środkami spulchniającymi,

mieszanie do uzyskania jednorodnej konsystencji.

Wpływ użytych surowców:

jaja zapewniają odpowiednie spulchnienie ciasta dzięki ich napowietrzaniu, po-

prawiają smak i barwę oraz podnoszą wartość odżywczą;

Page 10: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

9

dodatek tłuszczu (25–40% w stosunku do ogólnej masy surowców) powoduje, że

wyroby są delikatne i kruche, hamuje proces czerstwienia wyrobów, wpływa na

ich smak i wartość energetyczną; tłuszcz może być napowietrzany, wpływa więc

również na spulchnienie ciasta, ponieważ ma zdolność zatrzymywania pęcherzy-

ków powietrza;

mąka pszenna tworzy strukturę ciasta w połączeniu z mąką ziemniaczaną;

dodatek mąki ziemniaczanej (zwykle w stosunku 1:1 w stosunku do mąki pszen-

nej) pozwala uzyskać sypką strukturę ciasta, tzw. piaskową, dlatego ciasta te na-

zywa się również piaskowymi.

Uwagi technologiczne:

mąka pszenna powinna zawierać małą lub średnią ilość glutenu;

ciasta, które zawierają około 40% tłuszczu i 20–30% jaj w stosunku do masy

wszystkich surowców, nie wymagają dodatku środków spulchniających;

środki spulchniające (kwaśny węglan amonu lub proszek do pieczenia) przed po-

łączeniem z ciastem należy przesiać wraz z mąką;

jeżeli do sporządzania ciasta „na zimno” użyje się jaj o zbyt niskiej temperaturze,

to podczas ubijania może nastąpić oddzielenie się tłuszczu od jaj (tzw. warzenie

się masy), należy wówczas masę podgrzać, nie przerywając ubijania, lub dodać

niewielką ilość mąki;

zbyt długie mieszanie ciasta może spowodować jego zaciągnięcie;

ciasto sporządzane metodą „na zimno” ma mniejszą objętość, a jego miękisz

mniejszą porowatość niż ciasto sporządzane „na ciepło”.

Tabela 5.4. Wady ciast biszkoptowo-tłuszczowych

Wada Przyczyna

Miękisz zbity, z zakalcem, niedo-statecznie wykształcony, o małej

objętości

niedostateczne lub zbyt długie napowie-trzanie masy jajowo-cukrowo-tłuszczowej,

zbyt długie mieszanie podczas łączenia z mąką.

Ciasto nadmiernie kruszące się, rozsypujące

duża ilość tłuszczu, duża liczba żółtek, nadmiar środków spulchniających, zbyt delikatne zamieszanie masy z mąką.

Grudki mąki w cieście zastosowanie nieprzesianej maki, dodanie mąki w całości, niedostateczne wymieszanie ciasta.

Warzenie się masy, oddzielanie się tłuszczu w trakcie produkcji

zbyt niska temperatura łączonych surow-ców,

zbyt duża ilość płynu. Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Dojutrek, Pietrzyk 2000, s. 78

Page 11: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

10

3. Ciasto bezowe – metody produkcji, produkcja, wady

Ciasto bezowe to puszysta masa dobrze napowietrzonych białek z cukrem bez dodatku

mąki lub z niewielkim jej dodatkiem (na bezy sokoły). Stosuje się również dodatki sma-

kowe, np. mielone orzechy lub migdały, kakao, biały mak i inne, a także dodatki uzupeł-

niające w postaci roztworu kwasu cytrynowego i soli, które zwiększają stabilność piany.

Spulchnienie ciasta bezowego uzyskuje się metodą fizyczną poprzez silne napowietrze-

nie białek.

Wpływ użytych surowców:

białka jaj – jako główny składnik tworzą strukturę ciasta, zapewniając równocze-

śnie odpowiednie napowietrzenie, zwiększają swoją objętość nawet 5/6-krotnie;

cukier – utrwala pianę, wpływa na smak wyrobów i przyczynia się do ich koloro-

wania, dodatek cukru wynosi 1:2, tzn. na 1 część białka ok. 2 części cukru;

mąka pszenna – stosowana do produkcji ciasta bezowego na bezy sokoły usztyw-

nia konsystencję ciasta;

roztwór kwasu cytrynowego lub niewielki dodatek soli – stabilizuje pianę, a kwas

cytrynowy dodatkowo zwiększa jej bielenie, zmniejszając jednak objętość piany;

tłuszcz – stosowany jest wyłącznie do smarowania blach, aby ułatwić odchodze-

nie wyrobów od blach po wypieku.

W cukiernictwie stosuje się trzy metody produkcji ciasta bezowego:

na zimno – beza francuska,

na ciepło – beza szwajcarska,

zaparzana syropem – beza włoska.

Etapy produkcji bezy francuskiej:

schłodzone białka (2–4°C) ubija się, napowietrzając je w ciągu 2–3 min. przy

wolnych obrotach,

dalsze ubijanie przy zwiększonych obrotach mieszadła przez 5–10 min.,

dodawanie małymi porcjami cukru (10–25% przewidzianego recepturą) od mo-

mentu pojawienia się oznak spiętrzenia piany,

dalsze napowietrzanie przez 15–20 min.,

zmniejszenie obrotów ubijarki, połączenie z resztą cukru i ubijanie przez 1–2

min. (do uzyskania jednorodnej masy),

formowanie woreczkiem zakończonym gładkim lub karbowanym zdobnikiem na

blachy wyłożone papierem,

Page 12: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

11

wypiekanie (suszenie) przez 20–30 min. w temp. 100–130°C bez zaparowywania

komory.

Rysunek 5.5. Produkcja ciasta bezowego metodą „na zimno”

Źródło: opracowanie własne autora

Etapy produkcji bezy włoskiej:

gotowanie syropu (temp. 117–121°C),

napowietrzanie ochłodzonych białek,

zaparzanie białek przez wlewanie syropu cienkim strumieniem, nie przerywając

napowietrzania,

ubijanie do momentu połączenia syropu z pianą i ostygnięcia masy,

formowanie wyrobów,

pieczenie (suszenie) w temp. 120°C przez ok. 45 min.

Białka Cukier Mąka

Chłodzenie (2–4°C)

Ubijanie (wolne obroty) 2–3 min.

Ubijanie (szybkie obro-ty) 5–10 min.

Ubijanie (wolne obroty) 1–2 min. Mieszanie

Ubijanie 15–20 min.

Formowanie

Przesiewanie

op

cjo

na

lnie

10–25%

Page 13: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

12

Rysunek 5.6. Beza włoska

Etapy produkcji bezy szwajcarskiej:

połączenie białek z cukrem,

napowietrzanie białek z jednoczesnym ogrzewaniem (temp. 37–42°C),

zakończenie ogrzewania w momencie, kiedy ciasto bezowe trzyma się ubijaczki,

formowanie wyrobów,

wypiek (suszenie) w temp. 130–140°C przez ok. 30 min. przy uchylonych

drzwiczkach.

Ciasto bezowe bezpośrednio po przygotowaniu należy poddać formowaniu, a następnie

pieczeniu (suszeniu).

Tabela 5.5. Wady ciast bezowych

Wada Przyczyna

Rozlewanie się, rozpływanie przy formowaniu, deformacja

źle napowietrzona piana białkowa, obecność żółtek w białku, zanieczyszczenie białek tłuszczem, zbyt duży dodatek cukru.

Barwa brązowa zbyt wysoka temperatura wypieku. Opadanie korpusów po wyjęciu

z pieca zbyt wysoka temperatura lub zbyt wczesne

wyjęcie wyrobów z pieca. Źródło: opracowanie własne autora na podstawie Dojutrek, Pietrzyk 2000, s. 92

Uwagi technologiczne:

ochłodzenie białek przed ubijaniem poprawia zdolność zatrzymywania pęche-

rzyków powietrza;

ubijanie należy zakończyć na etapie spiętrzenia piany, jeśli ubijanie trwa zbyt

długo, dochodzi do przebicia piany białkowej.

Page 14: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

13

4. Zastosowanie ciast biszkoptowych, biszkoptowo-tłuszczowych i bezowych do

produkcji różnego rodzaju wyrobów gotowych

Z ciasta biszkoptowego produkuje się:

ciastka biszkoptowe korpusowe: buszejki, słupki wiedeńskie (beczułki),

ciastka biszkoptowe przekładane: ciastka biszkoptowe tortowe, stefanki biszkop-

towe, kliny, ciastka roladowe, ciastka z owocami,

babki biszkoptowe: babki nienasączone, babki ponczowe, babki biszkoptowe z

tłuszczem,

biszkopty drobne: szampanki, herbatniki bite, anyżki.

Rysunek 5.7. Przykład ciasta biszkoptowego

Z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego produkuje się:

ciastka biszkoptowo-tłuszczowe: korpusowe, keksiki, krajanka keksowa, camar-

go, stefanka,

babki biszkoptowo-tłuszczowe: piaskowe, piaskowe z dodatkiem kakao, piasko-

we w polewie kakaowej, poznańskie,

mazurki, keksy,

sękacze: kolczaste, talerzowe,

herbatniki z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego: przekładane, karbowane, kocie

języczki, keksowe, anatolki, śląskie, baletki.

Page 15: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

14

Rysunek 5.8. Babka

Z ciasta bezowego (masy bezowej) produkuje się: bezy sokoły, bezy morengi, beziki

suche i z czekoladą, beziki karbowane, torty bezowe i inne.

Rysunek 5.9. Makaroniki

Page 16: 34 5.1 ppwc_tresc

Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Podstawy produkcji wyrobów cukierniczych

15

Bibliografia

Literatura obowiązkowa

Ambroziak Z., Produkcja piekarsko-ciastkarska, cz. 1, WSiP, Warszawa 1998.

Dojutrek Cz., Pietrzyk A., Ciastkarstwo. Technologia dla szkół zasadniczych, WSiP, War-

szawa 2000.

Literatura dodatkowa

Deschamps B., Deschaintre J.C., Ciastkarstwo. Podręcznik do nauki zawodu cukiernik, Wy-

dawnictwo Rea, Warszawa 2010.

Flis K., Procner A., Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem, WSiP, Warszawa

2000.

Kaźmierczak M., Technologie produkcji cukierniczej. Podręcznik do nauki zawodu cukier-

nik w zasadniczej szkole zawodowej i w szkole policealnej, Wydawnictwo Rea, Warszawa

2011.

Netografia

http://www.mistrzbranzy.pl

http://www.fabrykacukiernika.pl

http://www.mamz.pl

http://www.tortownia.pl