วารสาร อัล-นูร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา ฉบับที่ 12 (January-June
2558 - ithesis-ir.su.ac.thithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/809/1/57901327...
Transcript of 2558 - ithesis-ir.su.ac.thithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/809/1/57901327...
ปาในเมอง
โดย นางสาวปณสสา จนทวงศ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ปาในเมอง
โดย นางสาวปณสสา จนทวงศ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
FOREST IN A CITY
By Miss Panassa Junthavong
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts Program in Visual Arts Education
Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2015
Copyright of Graduate School, Silpakorn University
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ปาในเมอง” เสนอโดยนางสาวปณสสา จนทวงศ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา
…..……...........................................................
(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ 1. ผชวยศาสตราจารยวรญญา ดวงรตน 2. ศาสตราจารยเกยรตคณปรชา เถาทอง 3. อาจารย ดร. วสตร โพธเงน คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ .................................................... ประธานกรรมการ (ศาสตราจารยเกยรตคณพษณ ศภนมตร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ ..................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารยปรญญา ตนตสข) (ผชวยศาสตราจารยวรญญา ดวงรตน) ............/......................../.............. ............./......................../.............. .................................................... กรรมการ ..................................................... กรรมการ (ศาสตราจารยเกยรตคณปรชา เถาทอง) (อาจารย ดร.วสตร โพธเงน) ............/......................../.............. ............../......................../..............
ง
57901327: สาขาวชาทศนศลปศกษา คาสาคญ: ปาในเมอง ปณสสา จนทวงศ: ปาในเมอง. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ.วรญญา ดวงรตน , ศ.ปรชา เถาทอง และ อ.ดร.วสตร โพธเงน. 79 หนา. วทยานพนธหวขอเรอง ปาในเมอง มวตถประสงคเพอถายทอดใหเหนผลงานทศนศลปสอผสมทแสดงใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน ซงเปนจดเรมตนในการคนพบแรงบนดาลใจ แนวความคด รปแบบ และเทคนควธการใหม ๆ ทมลกษณะเฉพาะตว เปนการบอกเลาเรองราวเกยวกบปาธรรมชาตในสภาพแวดลอมสงคมเมองในปจจบนทมการเปลยนแปลง สงเหลานทาใหความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตลดนอยลงไป ดงนนขาพเจาจงไดศกษาลกษณะเมอง ธรรมชาต ปาไม และพรรณไมตาง ๆ ภายในกรงเทพมหานคร เพอนามาเปนสอในการสรางสรรคทแสดงใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทสามารถอยรวมกนได ดวยการนาหลกการทางทศนศลปมาใชในการพฒนารปแบบผลงานทผสมผสานกบความคด ความร ประสบการณ และอารมณความรสก ขอบเขตการศกษา แบงออกเปน 3 ประการ ไดแก 1. ขอบเขตทางดานเนอหา ตองการใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน เพอแสดงถงการอยรวมกนระหวางสองสงทแตกตางกนแตอยรวมกนไดอยางสวยงาม 2. ขอบเขตดานรปแบบ สรางสรรครปแบบงานทศนศลปสอผสม 3. ขอบเขตดานเทคนค ตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยรปเมอง ดวยเทคนคการไดคทสตกเกอร พมพสตกเกอร และเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรค แลวยงใชแสงไฟทเคลอนไหวในการสรางบรรยากาศ ผลงานการศกษาสรางสรรคในครงน ขาพเจาไดนาขอมลมาวเคราะหและสรางสรรคผลงานใหตรงตอวตถประสงคและตอบสนองแนวความคดสวนตว โดยแสดงออกมาเปนผลงานทศนศลปสอผสม ซงมจานวนทงหมด 3 ชน ชนท 1 ขนาด 60 x 60 ซม. ชนท 2 ขนาด 90 X 60 ซม. ชนท 3 ขนาด 150 x 60 ซม. เพอใหผทไดรบชมผลงานไดเหนถงความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทสามารถอยรวมกนได
สาขาวชาทศนศลปศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2558 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ....................... 2. ......................... 3. ..........................
จ
57901327: MAJOR: VISUAL ARTS EDUCAT KEY WORD: FOREST IN A CITY PANASSA JUNTHAVONG: FOREST IN A CITY. THESIS ADVISOR: ASST. PROF.WIRANYA DUANGRAT, PROF.EMERITUS.PRECHA THAOTHONG, AND WISUP PONGERN, Ph.D.. 79 pp.
Thesis topic is Forest in a City. The objectives were to broadcast visual media success and show progress of city in the present with natural of wild is living together. It is a basis in discover inspiration, Idea, style and new technic. It had particularities to inform about wild in the city surrounding in present. These are abating relationship between human and natural. Therefore, read up the kind of natural city, forest and varieties of plant in Bangkok for media apply and create to show about progress of city in the present with natural of wild. Bring visual arts principle to develop style of success. There are integrating with idea, knowledge, experience and feeling.
Boundary of education divides 3 kinds. First, Boundary of content show progress of city in the present with natural of wild is living together. There is coexistence between 2 different things beautifully. Second, Boundary of style creates visual media style. Third, Boundary of technic Light Box Display create dimension with city picture and sticker dye cut technic, printing sticker, painting glided lacquered technic and use the light for move to make feeling.
This thesis project brings the data to analyze and create success for direct objective and respond individual. Its show in visual media success divides 3 pieces. First piece is 60 cm. x 60 cm. Second piece is 90 cm. x 60 cm. Third piece is 150 cm x 60 cm. For audience watch about progress of city in the present with natural of wild is living together.
Program of Visual Arts Education Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2015 Thesis Advisors' signature 1...............................2.................................. 3. ........................... .......
ฉ
กตตกรรมประกาศ
จากการศกษาคนควาวทยานพนธชดนสาเรจไดดวยความอนเคราะหของบคคลหลายทาน ซงไมอาจจะนามากลาวไดทงหมด ซงผมพระคณท ขาพเจาขอกราบพระคณอยางสงคอ ศาสตราจารยเกยรตคณ ปรชา เถาทอง ผชวยศาสตราจารย วรญญา ดวงรตน และอาจารยดร. วสตร โพธเงน อาจารยทปรกษาวทยานพนธทใหความร คาแนะนาตรวจทาน และแกไขปรบปรงขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสทกขนตอน เพอใหการทาวทยานพนธชดนสมบรณ รวมถงครบาอาจารยทานอนทไมไดเอยนามผใหประสทธประสาทวชาความรความเขาใจทางดานศลปะและคณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธทกทาน ทคอยใหกาลงใจในการสรางสรรคผลงานเสมอมา ขอกราบขอบพระคณบดามารดา ผใหความอปการะเลยงด มอบความรก ความอบอน ความเมตตา คอยอบรมสงสอน ใหโอกาสทางการศกษา ขอกราบพระคณเจาหนาทฝายวชาการ คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพ และคณะศกษาศาสตร เจาหนาทบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ทกทานทคอยตดตอประสานงาน และใหความชวยเหลอในทก ๆ ดาน
และขาพเจาปรารถนาเปนอยางยงวาผลงานศลปะและเอกสารวทยานพนธชดน จะกอใหเกดองคความรใหมตอผทสนใจจะศกษางานศลปะตอไป
ช
สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... ฉ สารบญภาพ .............................................................................................................................. ฌ บทท 1 บทนา ............................................................................................................................. ความเปนมาและความสาคญของปญหา ................................................................. 2 ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา ........................................................ 2 สมมตฐานของการศกษา ......................................................................................... 3 ขอบเขตการศกษา .................................................................................................. 3 ขนตอนของการศกษา ............................................................................................. 3 วธการศกษา ........................................................................................................... 4 แหลงขอมล ............................................................................................................ 4 อปกรณและวสดทใชในการสรางสรรค .................................................................... 4 2 ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค ................................................................................. ทมาของความคดและแรงบนดาลใจ ........................................................................ 6 อทธพลทไดรบจากธรรมชาตและสงแวดลอม .......................................................... 11 อทธพลทางดานความคด ........................................................................................ 13 อทธพลทางดานรปแบบงานศลปะทมตอการสรางสรรค ......................................... 18 ตนไมในลายรดนาและลายกามะลอ ........................................................................ 20 ศลปนทมอทธพลตอการสรางสรรค ........................................................................ 25 3 กาหนดรปแบบและวธการสรางสรรค ............................................................................ ขนตอนการศกษาและวเคราะหขอมล ..................................................................... 33 ขนตอนการประมวลความคด .................................................................................. 39 ขนตอนการสรางภาพราง(Sketch) ......................................................................... 39 ขนตอนการปฏบตงาน ............................................................................................ 44 ทศนธาตทใชในการสรางสรรค ................................................................................ 56
ซ
บทท หนา 4 วเคราะหผลการดาเนนงานสรางสรรควทยานพนธ .......................................................... ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 พ.ศ. 2558…………………………………………………. 62 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 พ.ศ. 2559…………………………………………………. 65 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 พ.ศ. 2559…………………………………………………. 68 ผลงานวทยานพนธ ................................................................................................ 71 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงาน ............................................... สรป ........................................................................................................................ 76 อภปราย ................................................................................................................. 76 ขอเสนอแนะ ........................................................................................................... 77 รายการอางอง ........................................................................................................................... 78 ประวตผวจย .............................................................................................................................. 79
ฌ
สารบญภาพ ภาพท หนา 1 ภาพมมสงกรงเทพมหานคร……........................................................................... ........ 9 2 สวนลมพน …….................................................................................................... ........ 10 3 ตนมะขามในสมยรชกาลท 5 กระบวนเชญพระโกศมาตามถนนสนามชย ……............ 14 4 ธนญชย ศรศรวชย ………………………………………………………………………………….......... 15 5 จลพร นนทพานช…………………………………………………………………………………….......... 17 6 ผลงานศลปะสอผสม ของ กมล ทศนาญชล………………………………………………........... 19 7 ภายในหองสดา ของ ทรงไชย บวชม........................................................................... 20 8 ตนไมในงานศลปะลายรดนา………………………………………………….………………………… 23 9 ตนไมในงานศลปะลายกามะลอ………………………………………………………………………… 24 10 Sleepless Wonderland, Lightbox…………………………..…………..………………………. 25 11 Full Moon, Lightbox………………………………………….……………………………..…………. 26 12 Snake and Grenade, Lightbox………..………………………………….………………………. 27 13 Wolf and Landmines, Lightbox………................................................................... 27 14 Held Up………..…………………………………………………………………………………………...… 28 15 the Pass, Graphite, tape, mylar & resin on panel…………................................ 29 16 the artist cures the resin of ‘the mountain’……………………………………….……. 29 17 Reflection………..……………..……………………………………………………………………….….. 30 18 ขอมลภาคสนาม……………………………………………………………………………………………... 34 19 ขอมลภาคสนาม……………………………………………………………………………………………... 35 20 ขอมลภาคสนาม……………………………………………………………………………………………... 36 21 ขอมลภาคสนาม……………………………………………………………………………………………... 37 22 ขอมลภาคสนาม……………………………………………………………………………………………... 38 23 ภาพรางลายเสน (Sketch)............................................................................................ 40 24 การตดตอภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร…………………………………………………….…. 41 25 ขนตอนการสรางภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร..................................................... 42 26 ขนตอนการสรางภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร...........................……………………… 43 27 ภาพรางการประกอบงานสรางสรรค.....................………………………………………………… 43 28 วสดอปกรณรวมทใชในการสรางสรรค.......................................................................... 44 29 วสดอปกรณทใชเขยนลายตนไม…………………..……………………………………..…….…….…. 45
ญ
ภาพท หนา 30 วสดอปกรณทใชในการเขยนแบบและไดคทสตกเกอร................................................. 44 31 การสรางภาพดวยเทคนคการพมพสตกเกอร............................................................... 46 32 การสรางภาพดวยการไดคทสตกเกอร......................................................................... 47 33 แผนอะครลค................................................................................................…………… 48 34 ขนตอนการถดนสอพองผสมนาลงบนแผนอะครลค.................................................... 48 35 สวนประกอบนายาหรดาล…………………………………………………………………..………..…. 49 36 ขนตอนการเขยนลายดวยนายาหรดาล....................................................................... 49 37 ขนตอนการถมพนหลง................................................................................................. 50 38 ขนตอนการเชดสเฟลกซ.............................................................................................. 50 39 การปดทองคาเปลว..................................................................................................... 51 40 รายละเอยดการปดทองคาเปลว.................................................................................. 51 41 ภาพรายละเอยดลายทองรดนา................................................................................... 52 42 การเขยนลายทองรดนาในผลงานสรางสรรค............................................................... 52 43 รายละเอยดการเขยนลายตนไมแบบอนๆ.................................................................... 53 44 อปกรณทใชตดไมทาตไฟ............................................................................................. 53 45 การประกอบตไฟแตดานใหเขากน………………………………………………………….….……… 54 46 เจาะชองดานขางสองฝงและทาส……………………………………..…………………….….……… 54 47 ตดตงระบบไฟและวงจร………………………………………………………………………..….……… 55 48 การผลงานทสมบรณ……………………………………………….……………………………….……… 56 49 ภาพเสนโครงสราง……………………………………………….………………………………….……… 57 50 รปทรงของตกและตนไมทนามาใชในการสรางสรรค…………………..…………….…….…… 58 51 สทใชในการสรางสรรค……………………………………….……….…..…………………….………… 59 52 แสดงคานาหนกผลงาน………….…..….………………………………………………………………… 60 53 แสดงทวางผลงาน………………………………………….……….……….…..……………….………… 60 54 การซบซอนทาใหเกดมต………………………………………….……….…..……………….………… 61 55 แสงแสดงชวงเวลา………………………………………….……….……….…..……………….………… 61 56 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 1……………………………………….……….………… 63 57 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 2……………………………………….……….………… 63 58 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 3……………………………………….……….………… 64 59 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 4……………………………………….……….………… 64
ฎ
ภาพท หนา 60 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 5……………………………………….……….………… 65 61 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 1……………………………………….……….………… 66 62 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 2……………………………………….……….………… 66 63 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 3……………………………………….……….………… 67 64 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 4……………………………………….……….………… 67 65 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 1……………………………………….……….………… 68 66 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 2……………………………………….……….………… 69 67 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 3……………………………………….……….………… 69 68 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 4……………………………………….……….………… 70 69 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 5……………………………………….……….………… 70 70 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 6……………………………………….……….………… 70 71 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 7……………………………………….……….………… 71 72 ผลงานวทยานพนธชนท 1…………………………………………………………….……….………… 72 73 ผลงานวทยานพนธชนท 2…………………………………………………………….……….………… 73 74 ผลงานวทยานพนธชนท 3…………………………………………………………….……….………… 74
1
บทท 1
บทน า
จากอดตทมนษยถกควบคมโดยธรรมชาต ตองกลวเกรงปรากฏการณธรรมชาตตาง ๆ ดารงชวตดวยการไลลาสตวและเกบพชพนธตาง ๆ มาเปนอาหารและไมมทอยเปนหลกแหลง ถอไดวาเปนยคแหงความไมรซงมนษยมอทธพลตอธรรมชาตคอนขางนอย สยคของการทมนษยเรมมความรความเขาใจในธรรมชาตมากขน เรมปรบตวเขาหาธรรมชาต รจกเลยงสตว เพาะปลกทาการเกษตร หรอการใชสมนไพรธรรมชาตมาทาเปนยารกษาโรค รจกตงถนฐานทอย พฒนาวถชวต ความคดความเชอ ประเพณ วฒนธรรม และศาสนาทสอดคลองกบสภาพแวดลอมทองถนทตนอยอาศย ซงมรากเหงามาตงแตยคทมนษยเหนวาธรรมชาตใหคณใหโทษแกตนได มนษยใหคณคาและใหความเคารพนบถอธรรมชาต เชอถอสงศกดสทธซงสถตอยในธรรมชาตนนในฐานะผปกปองรกษาและอานวยผลอนเปนเปนปจจยในการดาเนนชวตทงในดานรางกายภายนอก อาหาร เครองนงหม ทอยอาศยและยารกษาโรค และในดานความเจรญของจตใจภายในคอมนษยอาศยธรรมชาตเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคงานศลปะและวทยาการตาง ๆ วถการดาเนนชวตของมนษยจงมความเกอกลกบการพฒนาสภาพแวดลอมทตนอยอาศย มความใกลชดผกพนกบธรรมชาต ในปจจบนมนษยไดพฒนาความรของตนโดยเฉพาะความเจรญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มนษยใชความเจรญเปนเครองมอศกษาเรยนรและควบคมจดการธรรมชาต จนกลายเปนวามนษยตองพงพาและเสพตดเทคโนโลยมากขน ซงแตกตางจากวถชวตดงเดมของมนษยทผกพนอยกบธรรมชาตมาเปนชวตทขนอยกบเทคโนโลย จากทเคยมองวาธรรมชาตเปรยบเสมอนแมผใหคณแกตนเปนชวตทมองธรรมชาตเปนทรพยากรทสามารถตกตวงเอาผลประโยชนไดจนเปนการทาลายธรรมชาต การเสยสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต ทาใหวถชวตทตองพงพาเทคโนโลยดงกลาวกลบสรางปญหาใหกบสงคมมนษยและกบตวธรรมชาตเอง ไมวาจะเปนปญหาภายนอกตวมนษยทงในดานการขาดแคลนทรพยากร การบรโภคทขาดจตสานก1
1 ประเวศ วะส, ธรรมชาตของสรรพสง: การเขาถงความจรงทงหมด, (กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษดวงศ, 2547), อางองใน ชยวฒน จนสรบญม, มนษยกบธรรมชาต, เขาถงเมอ 10 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://punyascientificphilosophy555.blogspot.com/2013/ 11/blog-post_24.html ?view=mosaic
2
ความเปนมาและความส าคญ ปจจบนการเปลยนแปลงของสงคมเมอง (กรงเทพฯ) เปนปญหาใหญ เพราะมการขยายตวของเมองเพมมากขน เกดจากความตองการของมนษยในการดารงชวต เพอความสะดวกสบาย ความตองการของมนษยนนจะเพมมากขนเรอย ๆ ตามววฒนาการของโลก โดยเราจะสงเกตเหนไดจากรปแบบทอยอาศยของมนษยทแตกตางกนไปตามกาลเวลา เมอประชากรมจานวนเพมมากขนอยางรวดเรว ประกอบกบแนวโนมการพฒนาการประเทศ ทเนนการขยายตวของภาคอตสาหกรรมเทคโนโลยและสงกอสรางเพอเปนทพกอาศยของประชากร ทมความตองการเพมมากขน ทาใหเกดความตองการทรพยากรทางธรรมชาตเพมมากขน เพอสนองความตองการของมนษย สงผลใหมการใชประโยชนจากธรรมชาตอยางฟมเฟอย ความอดมสมบรณของธรรมชาตลดนอยลง และสงปลกสรางทมนษยตองการเพมมากขน จงทาใหสภาพแวดลอมสงคมเมองในปจจบนแยลงและไมนาอย ดงนนในสภาวะสงคมเมองในปจจบนควรทจะรกษาสมดลของสภาพแวดลอมทเปนอยใหดขน โดยการปรบใหทงสองสงนอยรวมกนได ดวยการพงพงกน “ธรรมชาตพงสงกอสราง สงกอสรางพงธรรมชาต” เราตองอยกบธรรมชาตได ไมไดทาลายธรรมชาต ทกสงทเกดขนเราอยรวมกนได เกดความงามทงสองอยางทตางกน และอยรวมกนได ขาพเจาจงศกษาลกษณะเมอง (กรงเทพฯ) และศกษาลกษณะธรรมชาต ปาไม พรรณไมตาง ๆ มาสรางสรรคผลงานขน โดยใชเทคนคสมยใหม เปนงานทศนศลปสอผสม ทเปนตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยรปเมองทประกอบไปดวยตกรามบานชอง และใชแสงไฟทเคลอนไหวประกอบบรรยากาศทงกลางวนและกลางคน และยงใชเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรคภาพตนไม แสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตทมเอกลกษณความเปนไทย นามาประยกตเขาดวยกนเสนอเปนผลงานศลปะ ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา 1. ศกษาเพอสรางสรรคผลงานทศนศลปสอผสม ทสอใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน 2. ศกษาเพอการสรางสรรคผลงานโดยยดหลกทศนศลปสอผสม โดยใชเทคโนโลยรวมสมย เชน การใช Light Box Display เพอเปนการตอบสนองสงคม ใหเหนใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน 3. เพอถายทอดใหเหนผลงานทศนศลปสอผสม ทแสดงใหเหนใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน
3
สมมตฐานของการศกษา ในการสรางสรรคผลงานตองการนาเสนอการอยรวมกนของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน แสดงถงการอยรวมกนระหวางสองสงทแตกตางกน แตอยรวมกนไดอยางสวยงาม ทาใหเกดแนวทางทจะสรางสรรคผลงาน โดยใชเทคนคสมยใหมมาเปนสอในการถายทอดงานทศนศลปสอผสมทเปนตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยรปเมองทประกอบไปดวยตกรามบานชอง ใชแสงไฟทเคลอนไหวประกอบบรรยากาศทงกลางวนและกลางคน แลวยงใชเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาสรางสรรคภาพตนไม เพอแสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตทมเอกลกษณความเปนไทย ทนามาประยกตเขาดวยกนเสนอเปนผลงานศลปะ ขอบเขตการศกษา ในการสรางสรรควทยานพนธครงน ขาพเจาไดแบงขอบเขตโครงการไว 3 ดาน ดงน 1. ขอบเขตทางดานเนอหา ตองการใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน เพอแสดงถงการอยรวมกนระหวางสองสงทแตกตางกน แตอยรวมกนไดอยางสวยงาม 2. ขอบเขตดานรปแบบ สรางสรรครปแบบงานทศนศลปสอผสม โดยใชมมมองของทวทศนเมองในแนวขนานกบระดบตา 3. ขอบเขตดานเทคนค ตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยรปเมอง ดวยเทคนคการไดคทสตกเกอร พมพสตกเกอร และเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรค แลวยงใชแสงไฟทเคลอนไหวในการสรางบรรยากาศ 4. การใชแสงจากไฟ โดยทแสดงออกดวยชวงเวลากลางวนและกลางคน การกาหนดไฟทมความมดและความสวาง ทาใหเกดมตและบรรยากาศทลกซง ขนตอนการศกษา 1. สารวจและศกษาเอกสารตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางสรรคผลงาน 2. เกบรวบรวมขอมลภาคสนาม (ดวยวธการศกษาจากสถานทจรง) โดยวธการเกบบนทกขอมล ภาพถายปาไม ภาพถายเมองตามสถานทตาง ๆ ในกรงเทพมหานคร 3. ศกษาขอมลรปแบบผลงานของศลปนทมลกษณะเรองราวทเกยวกบเมอง ภาพจตรกรรมลายกามะลอ ไดคทสตกเกอรและพมพสตกเกอร ศกษาตไฟ หรอ Light Box Display เนอหาทอยในทศทางเดยวกนกบการสรางสรรคผลงาน 4. รวบรวมขอมล วเคราะห สงเคราะห ลงมอสรางดวยแบบราง และขยายงานจรงตามแนวทไดรางภาพไว รวมไปถงการแกปญหาในขณะปฏบตงานจรง
4
5. การวเคราะหและสรปการสรางสรรคเพอพฒนาผลงานครงตอไป วธการศกษา 1. คาหาความคดและสรางแรงบนดาลใจ เพอกาหนดแนวทางและเปาหมายในการสรางสรรคผลงาน 2. ศกษาเอกสาร วารสาร งานวจยและขอมลทเกยวกบรปแบบเมองตาง ๆ งานจตรกรรมลายกามะลอ 3. ศกษาและรวบรวมขอมลเกยวกบรปของเมองและตกในกรงเทพมหานคร ในรปแบบท แตกตาง และงานจตรกรรมลายกามะลอ ไดคทสตกเกอรและพมพสตกเกอร ศกษาเกยวกบตไฟ หรอ Light Box Display เปนตน 4. ประมวลความคดจากขอมลและประสบการณจรง เพอทาแบบราง กาหนดรปทรง องคประกอบ เทคนค เพอนามาวเคราะหหาความสมบรณทลงตว 5. แกไขพฒนาแบบรางเพอเปนตนแบบในการพฒนาไปสผลงานตอไป 6. นาผลงานเขาสการสมมนา เพอใหอาจารยทปรกษาพจารณาพรอมทงใหการชแนะเพอแกปญหา และพฒนาผลงานตอไป 7. บนทกและรวบรวมขอมลการทางานในแตละชวงระยะเวลา เพอปรบปรงและพฒนาผลงานตอไป 8. ประเมนผลและสรปผล รวบรวมขอมลทงหมดทไดและจดทาเอกสารประกอบการทาวทยานพนธ แหลงขอมล 1. แหลงขอมลเชงวชาการ เอกสารงานวจยทเกยวของ 2. สอสงพมพตาง ๆ เชน หนงสอ รปถาย 3. สอเทคโนโลยสารสนเทศตาง ๆ เชน อนเทอรเนต 4. ประสบการณจรง อปกรณทใชในการคนควา 1. อปกรณทใชในการบนทกขอมล
1.1 กลองถายรป 1.2 คอมพวเตอร 1.3 สมด Sketch
5
1.4 ดนสอ 2. อปกรณทใชในการสรางสรรคผลงาน 2.1 ดนสอ 2.2 ยางลบ 2.3 ไมบรรทด 2.4 ระบบไฟและวงจร 2.5 คตเตอร 2.6 สตกเกอร 2.7 ปนกาว 2.8 แผนอะครลค 2.9 กลองไฟ 2.10 แผนทองคาเปลว 2.11 สแฟลกซ 2.12 หรดาน 2.13 กาวกระถน 2.14 ฝกสมปอย 2.15 พกน 2.16 ดนสอพอง
6
บทท 2
ขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค
การสรางสรรควทยานพนธชดน “ปาในเมอง” (Forest in a City) เปนการเรมตนจากความสนใจในเรองราวการเปลยนแปลงของธรรมชาตในเมอง โดยเฉพาะตนไมเลก ๆ ทขนอยทตามกาแพง ผนงบาน ผนงตก ทระบายนา และตามซอกตาง ๆ ทมความชนพอทตนไมนจะเจรญเตบโตและงอกงามได ซงจะตองอาศยนา ดน อากาศ แสงแดด อณหภม และความชนทเหมาะสมถงจะเกดได เปนการอยรวมกนอยางลงตวบนความขดแยงระหวางความแขงแกรง ความมนคงของเมองกบตนไมเลก ๆทเกดขน สงเหลานชวยสรางความสมดลใหกบธรรมชาตในเมอง จงนาไปสการสรางสรรคผลงานทศนศลปสอผสม โดยเลอกมมมองทสอถง เพอสะทอนใหเหนถงความสมพนธระหวางธรรมชาตกบเมอง ซงมขอมลทเกยวของกบการสรางสรรค ดงน 1. ทมาของความคดและแรงบนดาลใจ 2. อทธพลทไดรบจากธรรมชาตและสงแวดลอม 3. อทธพลทางดานความคด 4. อทธพลทางดานรปแบบงานศลปะทมตอการสรางสรรค 5. ตนไมในลายรดนาและลายกามะลอ 6. ศลปนทมอทธพลตอการสรางสรรค 1. ทมาของความคดและแรงบนดาลใจ
ความหมายของความเปนเมอง คอ เปนการกระจายของผคนหรอกจกรรมในบรเวณเดม ทาใหเกดความหนาแนนขน หรอการขยายตวออกไปสบรเวณโดยรอบทกวางขน และยงหมายความรวมถงการกระจายของอทธพลทางสงคมวฒนธรรมเมองไปสสงคมชนบท อนเปนผลทาใหวถชวตความเปนอยเปลยนแปลงไป เมองจงหมายถงพนทอนเปนทรมของผคนและกจกรรมอยางหนาแนนทาใหมการพฒนาทงดานสาธารณปโภคและอปโภคเกดขนตามมา อนเปนตวเรงใหเมองมการขยายตวเพมขนเรอย ๆ ทงในแนวราบและแนวดง
นอกจากบทบาทในการเปนศนยกลางการพฒนาแลว เมองยงมบทบาทในลกษณะตางๆ ตามทลกษณะทางกายภาพของเมองเอออานวย ไมวาสภาพภมประเทศ และโครงสรางพนฐานนาไปสกจกรรมและบรการในรปแบบตาง ๆ ซงเมองโดยทวไปมกมบทบาทผสมผสาน (Mixed Function)
7
โดยไมอาจจาแนกบทบาทของเมองไดอยางชดเจน อยางไรกตามเมองยงมบทบาทโดดเดนและสามารถจาแนกบทบาทหลกของเมอง (Major Function) ได โดยพจารณาจากทตง รปแบบการใชทดน ลกษณะกจกรรม ลกษณะทางสงคมและวฒนธรรม
ดวยการกระจายตวของประชากรในพนทเมองในประเทศไทย พบวามพนทรวมกนคดเปนรอยละ 25 ของพนทประเทศ และมจานวนประชากรตามทะเบยนราษฎรในพนทเมอง คดเปนรอยละ 35 ในขณะทการสารวจสามะโนประชากรพบวามประชากรอาศยอยในเขตเมองมากกวาขอมลทะเบยนราษฏรประมาณ รอยละ 10 มผอยอาศยในเขตเมองคดเปนรอยละ 45 ของประชากรประเทศในอนาคตสดสวนของประชากรในเขตเมองจะยงมโนมเพมขน ดงนน เมอเมองมการขยายตวอยางรวดเรวและขาดการวางแผนทเปนระบบ เกดสงปลกสรางในลกษณะทไมเหมาะสม และตงอยในพนททเสยงภย ทาใหเมองตาง ๆ มความเสยงทจะไดรบผลกระทบ และยงประสบปญหาดานคณภาพอากาศและระดบเสยงจากรถยนตประเภทตาง ๆ โดยเฉพาะในกรงเทพมหานคร พบปญหาฝนละอองและสารประกอบในอากาศนอกจากน ยงมปญหาสงแวดลอมในดานตาง ๆ ทงการขาดแคลนพนทสเขยว ปญหาดานภมทศน ปญหามลพษ อกทงประเดนความแออดของชมชนเมองจากการอพยพเคลอนยายถนฐานของประชากรซงกาลงมแนวโนมเพมขน
ปจจบนกไดมแนวคดและทศทางการพฒนาเมองใหนาอยขน โดยมรากฐานมาจากแนวคด Healthy Cities ทรเรมโดยองคการอนามยโลก (WHO) ซงไดมการดาเนนงานในลกษณะโครงการในเมองตาง ๆ ในทวปยโรป และไดขยายไปยงภมภาคอน ๆ ทวโลก ซงไดเนนพนทชมชนเมอง ซงมลกษณะความหนาแนนของประชากร และลกษณะปญหาทมความสลบซบซอนเกยวพนกนหลายดาน ทงน โดยมงเนนประเดนปญหาดานความสลบซบซอนของสงแวดลอมในเมองดานตาง ๆ ทงสงแวดลอมทางเศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม หรออน ๆ โดยมองคประกอบสาคญ คอ ความนาอยทงดานกายภาพและสงคมทดเขมแขง รวมถงคนมคณภาพชวตด มความสข การมภมปญญาทองถน รวมเปนสวนหนงในการสงเสรมใหชมชนเขมแขง มการสบทอด และพฒนาตอยอด แนวคดตาง ๆ เหลานแมจะมมมมองและความหมายทแตกตางกนไปบาง แตกพบวาสวนใหญ มประเดนทเหนรวมกนก คอ การพฒนาดานตาง ๆ ใหเออตอการดารงชวตทด ซงทผานมาไดมหลายแนวคดทสอดคลองกบเมองนาอย เชน
เมองนาอย (Livable Cities) และ เมองยงยน (Sustainable Cities) การพฒนากรอบแนวคดและตวชวดเทศบาลนาอยอยางยงยน (Sustainable Cities) ซงกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมรวมกบสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย และสถาบนสงแวดลอมไทยไดพฒนาขนเพอเปนเครองมอในการตดตาม ตรวจวดและประเมนความสาเรจของการพฒนาเมองตาง ๆ เรมดาเนนการมาตงแต ป 2547 จนถงปจจบนโดยไดทาการปรบปรงและพฒนากรอบแนวคดและตวชวดโดยการมสวนรวมจากทกภาคสวน เพอใหมความทนสมยและเหมาะสมกบสถานการณ
8
เมองสเขยว (Green Cities) ถกนามาใชกบการพฒนาเมองอยางเปนรปธรรมโดย EIU-Economist Intelligence Unit ซงไดรวมกบบรษทซเมนต (Siemens) รเรมและพฒนาดชนความเปนเมองสเขยว โดยใหคณะผเชยวชาญดานกายภาพ เศรษฐกจ และสงคมสงเคราะห ความเปนชมชนเมองมสภาพแวดลอมทดพรอมพฒนาดชนเพอประเมนผลการดาเนนการดานสงแวดลอมของเมอง
เมองเชงนเวศ (Eco-cities) การดาเนนงานสงเสรมเมองเชงนเวศ (Eco-cities) สวนใหญมงไปทเมองอตสาหกรรมเพอใหกจกรรมดานอตสาหกรรมไมสงผลกระทบตอสขภาพชวตและสงแวดลอม รวมทงสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ ลดการปลอยกาซเรอนกระจก และการทาลายคณภาพของนาและดนทเปนแหลงอาหารของพชและสตว เนองภาคธรกจอตสาหกรรมถกมองในแงลบจากสงคมโดยรอบ วาเปนแหลงกอเกดมลพษและความเดอดรอนการปรบตวของภาคอตสาหกรรมใหมกระบวนการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม จงเปนหนทางเดยวทจะทาใหสถานประกอบการอยรวมกบชมชนและสงแวดลอมไดอยางยงยน
เมองคารบอนต า (Low Carbon Cities) การพฒนาเศรษฐกจทลดการปลอยกาซเรอนกระจกเพอลดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ นบจากนนเปนตนมาทวโลกไดดาเนนการพฒนาเมองสการเปน "เมองคารบอนตา" ดวยวธการและแนวทางทหลากหลายแตกตางกนไปตามบรบทของแตละเมอง ในขณะทประเทศไทย โดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดใหนยามเมองคารบอนตาไววา เปนเมองทมการวเคราะหการเกดคารบอนจากกจกรรมตาง ๆ ของเมอง ของชมชนและประชาชนจากสภาพของเมองแลวสามารถสรางแผนหรอมาตรการลดคารบอนในทกภาคสวนของเมองได
เมองเนบชา (Slow Cities) เนนการมพนทธรรมชาตและสงแวดลอมทมคณภาพมความกลมกลนกบธรรมชาตในพนทสวนใหญของเมอง มสภาพทวไปทเรยบงายดวยกจกรรมทไมเรงรบ มองคประกอบของเมองทเออตอการใชชวต เนนความสงบและปลอดภย จดเปนเมองทมบทบาทคอนขางจากดและตายตวเพอควบคมกจกรรมและประโยชนการใชสอยชดเจนไมตองหลากหลายในดานตาง ๆ เพอหลกเลยงความสบสนวนวาย ซงสงผลกระทบแกสภาพแวดลอมโดยรวมของเมอง จดอยในประเภทเมองพอเพยง มจานวนประชากรทเหมาะสมและสมดลกบหนวยบรการ มการรกษาสมดลภายในพนทระหวางสงกอสรางทพอเหมาะกบสงแวดลอมทอยโดยรอบและความพอเพยงทอานวยใหเกดการใชชวตอยางสขสบาย2
2 เบญจมาส โชตทอง และคนอน ๆ, ถอดรหสเมองนาอย [ฉบบอเลกทรอนกส], เขาถง
เมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.tei.or.th/w_lc/4-2558-decoding-cities.pdf
9
จะเหนไดวา การพฒนากยงคงตองดาเนนตอไป ซงเปนการตอบสนองตอสภาพปญหาและความตองการของมนษยทอยากใหคณภาพชวตและคณภาพสงแวดลอมดขน ดวยการพฒนาโครงสรางพนฐานของเมองใหเออตอใชชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม การทไดเตบโตกบสภาพแวดลอมเมอง (กรงเทพมหานคร) ทาใหขาพเจาไดเหนอะไรทหลากหลายและแงมมทแตกตาง ประสบการณจรงทเจอ และจากสอทไดรบทาใหเขาใจเมองนมากขน เมองทเตมไปดวยทกอยาง ทง คน สตว สงของ ตนไม วดวาอาราม รถ ตก สงกอสรางตาง ๆ ทสรางเสรจแลว กาลงสราง และกาลงจะพง ฯลฯ ทกอยางอยทนในเมองเลก ๆ แหงน ทมอตราการเจรญกาวหนาทมแนวโนมเพมมากขน สงทตามมา คอ ผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอสภาพแวดลอมทเปนอย แตอกแงมมหนงขาพเจาไดพบเจอกบสงมชวตเลกกลางปาปน ถงแมจะไมใชสงทคามากมายแตเปนสงททาใหเมองนดมชวตมากขน บางคนอาจมองวาเปนเพยงเศษสงมชวตเลก ๆ ทคอยเกาะบนกาแพง ผนงตกเกา ๆ แตสงนแหละจะชวยใหชวตเรามอายยนมากขน และยงชวยรกษาสมดลใหกบธรรมชาตในเมอง จากสงทพบเจอและสมผสขางตนจงนาไปสการสรางสรรคเปนผลงานวทยานพนธชดน โดยเลอกมมมองทสอสะทอนใหเหนถงความสมพนธระหวางธรรมชาตในเมองทสามารถอยรวมกนอยางมความสขภายใตปาในเมอง
ภาพท 1 ภาพมมสงกรงเทพมหานคร ทมา: เบญจมาส โชตทอง และคนอน ๆ, ถอดรหสเมองนาอย [ฉบบอเลกทรอนกส], เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.tei.or.th/w_lc/4-2558-decoding-cities.pdf
10
ภาพท 2 สวนลมพน ทมา: ไทยโพสต, เหนอยนกหยดพก สวนลมพน คลายเครยด, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก http://travel.kapook.com/view21504.html
11
2. อทธพลทไดรบจากธรรมชาตและสงแวดลอม
มนษยจดเปนสตวชนดหนงในโลกทมววฒนาการมาอยางยาวนาน กระนนกนบเปนสวนหนงของธรรมชาตดวย การมชวตและการดารงอยของมนษยตงแตเกดจนตาย ตางกอาศยพงพาธรรมชาตทงนาเพอการดมกน อากาศเพอการหายใจ อาหารเพอหลอเลยงชวต เครองนงหมเพอกนลมรอนลมหนาว และแมการปลกสรางอาคารบานเรอนหรอสงกอสรางอน ๆ กตองอาศยวสดและพลงงานทเกดขนในธรรมชาตทงสน ธรรมชาตขนมลฐาน (มหาภตรป 4) คอ ดน นา ลม ไฟ ยงคงเปนองคประกอบสาคญทสดของธรรมชาตอนหรอสงประดษฐอน ๆ ทมนษยสรรคสรางขนมานานาชนดมนษยในยคแรกเรมหรอในชมชนบรรพกาล ตางอยอาศยแบบพงพาธรรมชาต อาศยอยในถา ในหบเขา ในปาในโพรงไม อาศยแมนาลาคลอง เกบกนดอกผลของตนไม และอาศยลาสตวในธรรมชาตเพอการดารงชพเทานน และมนษยในยคแรกตางพากนเคารพนบถอธรรมชาตทเปนดน นา ลม และไฟ หรอมความเกรงกลวตอพลงอานาจของธรรมชาต จนตองมการเคารพบชาเทพเจาแหงธรรมชาตทงหลาย อาทเชน พระแมธรณ พระแมคงคา พระอคค พระวาโย เปนตน ตอมาเมอมนษยมจานวนมากขน มการตงถนฐานบานเรอน มการถางปา ทาไรทานา ทาการเกษตร กตองอาศยดน นา และฝนฟาอากาศในฤดกาลตาง ๆ เปนมลฐาน ตอเมอมนษยมความโลภมากขน มการเหนแกตวสงขน จงเกดการปกปนอาณาเขตตงชมชน ตงเมอง ตงประเทศและขยายอาณาจกรมากขน การใชประโยชนจากธรรมชาตและการคาขายกมมากขน มการสะสมความมงคงและทรพยสนเงนทองเพมขน ประดษฐคดคนเครองอานวยความสบายแกชวตมากขนเหนแกตวมากขน ลมหลงในวตถนยมและบรโภคนยมมากขน การทาลายธรรมชาตกเรมมมากขนตามลาดบ3
ความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอมในแตละยคจะแตกตางกน แบงไดเปน 1. มนษยในธรรมชาต มนษยยคแรก ตองพงพงธรรมชาต อาศยอยรวมกนเปน กลมเลก
ๆ มการรวมกลมลาสตว มการใชไฟ มการเปลยนแปลงปาเปนทงหญา 2. มนษยตอตานธรรมชาต การเพม ของประชากรโลก มการปลกพชการ แสวงหาทดน
การตงบานเรอนชมชน 3. มนษยและธรรมชาตในปจจบน มนษยเขาสยคมนษยไมสามารถอยไดหากขาด
เทคโนโลย ทาใหมนษยยคปจจบนใชเชอเพลงฟอสซลเปนพลงขบเคลอนสงคมทงทไมมความจาเปน
3 สทธพงษ ดลกวณชย, “สถานการณและแนวโนมดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของโลก,” วารสารธนาคารอาคารสงเคราะห 15, 58 (กรกฎาคม - กนยายน 2552), อางถงใน พลลภ กฤตยานวช, “สถาปตยกรรมแนวธรรมชาต: ทศทางใหมดานการวางผงและออกแบบอาคารในอนาคต,” วารสารธนาคารอาคารสงเคราะห 16, 60 (มกราคม - มนาคม 2553): 8.
12
ความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม มอย 2 ประเดนหลก ๆ คอ ทรพยากรรอยหรอ และมลภาวะดานตาง ๆ มนษยอยในฐานะผกระทาหรอผททาใหเกดการเปลยนแปลง อทธพลของมนษยทมตอสงแวดลอมทสาคญ คอ การเปลยนแปลงสงแวดลอมหนงใหเปนอกสงแวดลอมหนงนนเอง ทงนเพอสนองความตองการของมนษย ขณะเดยวกนสงแวดลอมกเปนปจจยเบองตนในการกาหนดรปแบบวถการดาเนนชวตของมนษย การดาเนนชวตของมนษยแตกตางกนออกไป โดยเฉพาะในดานตาง ๆ ตามสภาพแวดลอม ไดแก ลกษณะการตงถนฐาน, ลกษณะทอยอาศย, ลกษณะของกจกรรมทางเศรษฐกจ, ลกษณะอาหารทบรโภค, ลกษณะเครองนงหม และลกษณะสขภาพอนามยความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอมทาใหเกดผลอนเนองจากความพยายามในการเอาชนะธรรมชาตของมนษย ทาใหอตราการเกดสงกวาอตราการตาย ระบบนเวศตาง ๆ เสอมโทรม สญเสย ผลกระทบตอธรรมชาตทาใหเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เกดการเปลยนแปลงภมอากาศ มนษยสรางสงประดษฐขนมา ทาลายลางมนษยดวยกนเอง และสารสงเคราะหทมนษยสรางขนบาง ชนดไมสามารถสลายตวไดดวยกระบวนการทางธรรมชาตสารเหลานมผลตอมนษยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดารงอยอยางมระบบพงพาอาศยซงกนและกน รวมทงมความจาเปนและมบทบาทสาคญตอการดารงชวตของมนษย การเปลยนแปลงของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงมผลกระทบตอคณภาพชวตของมนษย4 ถงแมปจจบนผคนเรมตระหนกถงปญหาธรรมชาตและสงแวดลอมมากขน กยงมปญหาเกดขนอยไมวาจะเปนปญหาโลกรอน นาทวม สงแวดลอมเปนพษ ขาดพนทสเขยว สงเหลานเกดขนเพราะใคร ถาไมใชเพราะมนษยผถอตวเองเปนใหญ อทธพลทไดรบจากธรรมชาตและสงแวดลอมทาใหรถงพนฐานของการอยรวมกนระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทเปนอย ทตองพงพากนและกน ทาใหขาพเจาตระหนกเหนถงความสาคญของสงทอยรอบตวมาเปนอทธพลแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดน
4 ความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559,
เขาถงไดจาก http://www.seen.up.ac.th/oldseen/pdf/%E0%B8%84% E0%B8%A7%E0 %B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A.pdf
13
3. อทธพลทางดานความคด การศกษาไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร สมยรชกาลท 5
แนวคดการปลกไมตนในประวตศาสตรไทย ซงไดดาเนนการไปพรอมกบการสรางเมอง การสรางทางสญจร อนไดแก ถนนและคลอง ในแงของการสรางพนทสเขยวและสภาพแวดลอมทดในเมอง การศกษานเปนการรวบรวมขอมลแนวคดการปลกไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร ในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ซงมการพฒนาขยายเมองการกอสรางถนน คลองและสาธารณปโภคตาง ๆ ตามอทธพลตะวนตก วตถประสงคเพอความรมเยนความสวยงามของเมอง และการสรางสภาพแวดลอมธรรมชาตในเมอง ตามพระราชดารในพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 โดยการปลกตนไมเพอสรางบรรยากาศใหเปน “ถนนในสวน” ดงพระราชกระแส ความวา “ดแลวทจะปลกตนไม แตตอนนาพระทนงพทไธสวรรยนน เปนทางทมแหแหนฤๅการประชมใหญ ๆ ไมตองการทจะมตนไมใหญครมเครอ ถาจะมก เพยงตนมะขามแตงเรอนใหงาม ๆ เปนเครองประดบ ถนน คอไมตองลงหกวางฤๅประด ถงทสนามหลวง กเปนเชนนนเหนจะด ถนนพาหรดนนควรจะตอง ปลก ถนนฝรงเขาปลกบนทางคนเดนทเดยว ตามเมองอน ๆ ทเขาปลก หางคนทางคนเดนถง 2 ศอกกม เพราะทางคนเดนเขาไมแคบกวา 8 ศอก ถาทางคนเดนแคบเขากไมปลกตนไมทเดยว เพราะ ตก 2 ขางสง ถาปลกตนไมกจะขนไปบงแลเบยด นาตาง ทางคนเดนกจะไมสาเรจประโยชนอนใด เพราะเมองเขาไมสรอน ตนไมเปนเครองประดบ มากกวาเปนประโยชน เมองแถบขางตะวนออกน ตองการตนไมกนแดดดวยจรง ๆ จงเปนการสาคญ ถาปลกใหเหมาะจะด ถาถนนแคบ ๆ เชนนใชตนไมตดเชนกบเขาปลกใน ทนาโฮเตลรมนาบางแลในทประชมคนนงกนเขา รมถนนตาง ๆ บางเหนจะด ตนไมชนดนนเขาใชกะ ขนาดยอดวาจะใหสงเพยงใด มกจะใหสงถงพนชน ท 2 ฤๅท 3 ของตก แลวตดยอดใหแผออกไปแตกง ทยอด จนปลายกงประสานกนเหมอนถาดประรา ดงามด ถาเปนเชนนนถนนจะรมสบาย แตตนอะไร จะตดเชนนนไดบางไมรเลย ตนไมของเรามนชวน จะโตเรวคบถนน แตถนนของเราแคบ ๆ ขดกนอย ดงน ตองคดอานเลอกฟนดตามแตจะเหมาะ ทจะทาเชนนไดกแตถนนแคบเชนถนนเจรญกรง ถาเปน ถนนใหญเชนถนนสามเสนแตงเปนพมงามกวา ตนไมทวานหลวงฤทธคงจะจาไดบาง เชน โฮเตล นาเมองบดาเปสตทรมแมนาเปนตน”5
5“เรองตนไมรมถนนแลรมคลอง,” 14 พฤษภาคม 117-9 สงหาคม 118, เอกสารกรมราชเลขาธการ รชกาลท 5 กระทรวงนครบาล, น 5.8/3, หอจดหมายเหตแหงชาต, อางถงใน จามร อาระยานมตสกล, “การศกษาไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร ในสมยรชกาลท 5,” วารสารวชาการ คณะสถาปตกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 64 (2528): 26.
14
ซงการปลกไมยนตนในเมองวตถประสงคหลก คอ เพอรมเงา เพมพนทสเขยว เพอสภาพแวดลอมทด ในแนวคด ปาไมในเมอง (urban forestry) สวนใหญใชไมยนตนชนดเดยวหรอสองชนดในแตละถนน เปนเอกลกษณแตละถนนเพอใหคนรบร และจดจาหรอกาหนดตาแหนงตวเองได ชวยใหไมนาเบอ เกดความเพลดเพลน ความรนรมยในเมอง เปนการทดลองปลกเพอดความเหมาะสมของพรรณไมทจะนามาปลกในเมอง เปนการทดลองแนวคดการปลกแบบธรรมชาตเพอเกดความหลากหลายแบบ “ถนนในสวน” ตามพระราชดารส
ภาพท 3 การปลกไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร ทมา: จามร อาระยานมตสกล, “การศกษาไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร ในสมยรชกาลท 5.” วารสารวชาการ คณะสถาปตกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 64 (2528): 29.
15
ธนญชย ศรศรวชย ชวตมนตองถงทสด มอกหนงแนวคดทนาสนใจ ธนญชย ศรศรวชย ผกากบโฆษณาทมแนวคดทจะชวยเปลยนแปลงโลกไปในทศทางทดขน การคดถงคนอน คดถงโลก สงคม และฟนฟธรรมชาต เปนหนาทของมนษยทตองทา และสงแรกทธนญชยทา คอ การซอทรวมทงหมด 200 ไร ทเชยงใหม เพอปลกปา ตนไมหรอธรรมชาต คอ คาตอบเดยวสาหรบโลกยคหนา คนรนนกาลงจะกลายเปนกลมคนทใชชวตแบบไมมสต และไรสาระทสดในประวตศาสตรคดถงเงน คดถงตวเอง และไมเคยคดถงอนาคตของลกหลาน อยกบปจจบนทมนมแตความทกขและแกปญหาดวยการใชความอดทนไปวน ๆ ลมไปวา มชวตอยไมไดถาไมมอากาศทด อาหารทด ยารกษาโรคทด มดบอดจนคดวาอาหารมาจาก 7-11 และอากาศมาจากแอรคอนดชน สาหรบธนญชยแลวทางรอดของมนษยมอยทางเดยว คอ กลบไปหาธรรมชาต ฟนฟธรรมชาตใหกลบคนมา ทกวนนไมคดอยางอน คดเรองเดยวจะปลกปา และเหตผลทธนญชยไดใหไว คอ “สงทผมคดในตอนนกคอในอนาคตเราจะมปญหาอยางหนก จะเกดวกฤตทางสง แวดลอม อาหาร รวมไปถงชวตของผคนทจะตองลมตายไปอกมาก ดวยสาเหตทวาเราไมเคารพตอธรรมชาต เราดถกภมปญญาของบรรพบรษเราเอง ดงนนสงทเราควรทาทสด คอทาอยางไรใหคนเขาถงธรรมชาต เขาใจธรรมชาตไดงายขน นนคอภารกจทมนษยทกคนควรทา และผมกตองทาผมจะตองปลกปาในกรงเทพฯ ใหได”6 สงเหลานแสดงใหเหนถงความมงมนของธนญชยทกลาทาในสงทตวเองคด เกดมาเปนมนษยคนหนง เปนสงมชวตชนดหนงทอยรวมโลกกบสงตาง ๆ สตว ตนไม ธรรมชาต ดงนน หนาทของมนษย คอ ถาไมทาลาย กตองฟนฟใหได ทาใหดทสดเทาทมศกยภาพ
ภาพท 4 ธนญชย ศรศรวชย ทมา: Friends of Makkasan [นามแฝง], Park Talk : มกกะสน สวนสรางสรรค, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก https://www.youtube.com/watch?v=6Kt1ECabFN0
6 “ธนญชย ศรศรวชย ชวตมนตองถงทสด,” สานสข, no. 18 (พฤษภาคม – มถนายน
2558): 44-45.
16
The Heart of City หวใจของเมอง หวใจของชวต ของ อาจารยจลพร นนทพานช เมอพดถงเรองของสงแวดลอมกตองพดถงเรองตนไม และถาพดกนถงเรองตนไมแลวนนถาไมมานงพดคยกบบคคลทานนคงจะไมได สถาปนกชาวใตทเปนทงเจาของสตดโอ North Forest Studio สตดโอทออกแบบงานสถาปตยเพอสงแวดลอม ทงอาคารบานเรอนรวมถงการปรบภมทศน และเปนอาจารยผเชยวชาญพเศษประจาคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม คอ “จลพร นนทพานช” ผอยเบองหลงการขบเคลอนโครงการสเขยวตาง ๆ และนกเดนปาทลงมอปลกปา จากบทความ The Heart of City หวใจของเมอง หวใจของชวต ของ อาจารยจลพร นนทพานช ไดกลาวถง การขบเคลอนในการปลกปาในเมอง โดยไดใหความสาคญกบการปลกปามาก ไดมการเปรยบ “ตนไมใหญ คอ หวใจของความเปนเมอง” การปลกปามนไมใชงาน แตมนคอสงทชอบและรกทจะทามนกเทานน”การเตบโตมาในสภาพแวดลอมทโอบดวยปาไม บมเพราะวธคดเชงอนรกษมาแตเยาววย จงมาจากรากฐานทางความคดของอยางแทจรง และอาจารยไดกลาวเกยวกบ “การปลกตนไมนานาพนธฝงรากลกและเนรมตใหเปนผนปาขนาดกลางในเมอง เพราะทผานมาเราไมเคยคนใหเมองเลยวนนพวกเรากาลงจะเรมตนชดเชยความบอบชาทเขาไดรบ ตลอดชวงเวลาทผานมา เราตองมสตใหมาก มสตทจะใชชวตไมใชเอะอะกเทปน เอะอะกขบรถยนต ถาเรามสตเราจะรวาเมองมนกมชวตนะ” สงทอาจารยไดทามนทาใหรวาความเปลยนแปลงสาหรบการพฒนาเมองไดเกดขนแลว ถงจะเลกนอยเมอเทยบกบปรมาณของพนทเมอง อยางไรกตามนนกคอการเปลยนแปลง หากไดรบการสนบสนนจากทกคนทกฝาย กจะทาใหการเปลยนแปลงนนดาเนนไปอยางมประสทธภาพเพราะความเจรญจะละเลยพนทสเขยวไปไมไดเลย อยางทไดกลาวไววา “ตนไมใหญมน คอ หวใจของความเปนเมอง” 7
และยงมอกแนวความคดของอาจารยจลพร นนทพานช ไดกลาววา “เมอกอนจะมความคดวาปลกแลวไมทนไดเหนหรอก กเลยไมทา ทนเหนไมทนเหนไมใชประเดน แตวาเราทารเปลาเปนเรองใหญกวาในสงคมไทยถาปลกแลวไมทนเหนกเลยไมทา ทศนะมนเหนแกตวนะแลวคนขางหลงจะเหลออะไร ? เหลอแตหาง ? ลกหลานเรากจะมหางเปนมรดกทางภมปญหาทคนรนพอแมเตรยมไวให หางใหญ ๆ ทใชไฟเยอะ ๆ แลวขางในขายของไมจาเปนเลย” “ทกวนนมนษยตดตวเองออกจากชวตอน ๆ สภาพแวดลอมอน ๆ เลยทาใหมนษยประสบความวบตไง พอคณปลวกขนบานคณกฆา ง
7 พราว ออฟ เชยงใหม [นามแฝง], The Heart of City หวใจของเมอง หวใจของชวต, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.proudofchiangmai.com /article.php?id=55
17
เขาบานคณกฆา ทง ๆ ทตอนเชาคณไปปฏบตธรรมมาแท ๆ คอ ตดตวเองออกจากสตวอน เราถงเกดวธคดเรองความรนแรงมปาคณกตดถนน สตวมนกลาบาก เรากไมไดคด มาคดเอาทหลง แตกยงอยบนความสะดวกของตวเองกอนทงนน ซงผมไมคอยเหนดวย”8
ภาพท 5 จลพร นนทพานช ทมา: admin [นามแฝง], จลพร นนทพานช, เขาถงเมอ 14 กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.wikalenda.com/%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%A3-%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8% 99%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%8A-0411462.html
จากอทธพลทางดานความคดขางตนนจงเกดเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรควทยานพนธชด ปาในเมอง (Forest in a City) ทมแนวความคดทคลายกน โดยนาเอาความคดดงกลาวมาสรางสรรคเปนผลงานศลปะทแสดงใหเหนถงการอยรวมกนระหวางธรรมชาตกบเมองซงแตกตางกน แตอยรวมกนไดอยางสวยงาม ปลกปาดวยเทคนควธการทางศลปะ
8 iCARE [นามแฝง], New Heart New World 2 : จลพร นนทพานช, เขาถงเมอ 14
กรกฎาคม 2559, เขาถงไดจาก https://www.youtube.com/watch?v=OevcsPkuaps
18
4. อทธพลทางดานรปแบบงานศลปะทมตอการสรางสรรค เทคนคสอประสมหรอสอผสม เปนผลงานการนาสอและกลวธหรอเทคนคมาประกอบกนหลายประเภท เขาไปรวมกนอยดวยกนในผลงานศลปะ เรองราวแลวแตผสรางสรรคผลงานเฉพาะตน จะเปนทศนศลปทมรปแบบ 2 มต 3 มต ถงแมศลปนจะแสดงออกดวยสอหลาย ๆ อยางกตาม แตโดยทวไปแลว จะมสอหนงเปนประธาน เปนโครงสรางสาคญในงานนน และอน ๆ จะเปนสวนประกอบ เชน ในงานชนหนงมสและแสงเปนตวสาคญ งานนนกจดอยในสาขาวชาจตรกรรม หรอในงานทมลกษณะทางปรมาตรของวตถหรอของทวางเปนโครงสรางสาคญแลวมส แสง เสยง ฯลฯ เปนสวนประกอบ กเปนงานในสาขาวชาประตมากรรม ทงนยอมแลวแตเจตนาของศลปนและผลทไดรบจากงานชนนนเปนสาคญ แตกอาจมงานบางชน ซงมสอตาง ๆ ผสมกนในลกษณะทไมอาจแยกไดวาสอใดเดนกวา และเปนเจตนาของศลปน ทใหเปนไปเชนนนดวย กมกจะเรยกศลปะชนนนวา ศลปะสอผสม (Mixed Media Art) 9 สอผสมในงานศลปะรวมสมยของไทย ในยคเรมตนและการเตบโตของสอผสม การรบรขาวสารในสงคมสมยใหมและการเตบโตของแนวคดแบบเสรนยมในกลมปญญาชน หรอผมการศกษาไดทาใหเกดบรรยากาศการคดสรางสรรคสงใหม ๆ ศลปนเรมคดคนสอและผสมเทคนคตาง ๆ เขาดวยกน เปนจดเรมตนของความเฟองฟของ “สอผสม”10 รปแบบของศลปกรรมในแตละชนชาตนนเปนภาพสะทอนใหเหนถงสภาพ และรปแบบของสงคม เมอสงคมเปลยนแปลง รปแบบและเนอหาของผลงานศลปกรรมกเปลยนแปลงไปดวยจนเกดเปนลกษณะเฉพาะในแตละสมยของสงคมนน ๆ การสรางสรรคผลงานศลปะในยคเรมตนศลปะสมยใหมของไทย มการใชเนอหาขอมลจากธรรมชาตเปนหลก นาเสนอความงาม ความสมพนธของรปทรง ชวต บรรยากาศ จากนนเรมมการนารปแบบศลปะตะวนตกเขามาใชในผลงาน ศลปนเรมนาเสนอแนวความคดของตนเองเขาไปในผลงาน แสดงลกษณะรปแบบ เทคนค วธการทเฉพาะตนมากขน นาผลกระทบจากเรองการเมอง เศรษฐกจและสงคมมาเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน จนมาถงการนาเทคนควธการวสดทแปลกใหมมาใชในงานศลปะเพอสอเนอหาเฉพาะตนของศลปนทอสระมากขนกวาในอดต11
9 ชลด นมเสมอ, องคประกอบของศลปะ, (กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช,2534), 4.
10 สธ คณาวชยานนท, จากสยามเกาสไทยใหม: วาดวยความพลกผนของศลปะจาก
ประเพณสสมยใหมและรวมสมย (กรงเทพฯ: หอศลป มหาวทยาลยศลปากร, 2545), 107-108.
11 รณภพ เตชะวงศ, วสดและสญลกษณในจตรกรรม (ขอนแกน: โรงพมพ
มหาวทยาลยขอนแกน, 2552), 74.
19
การสรางสรรคผลงานศลปะรวมสมยในประเทศไทยมความกาวหนาพฒนาอยตลอดเวลานบเปนความหมายทเชอมโยงกบวถชวต การเตบโตทางวฒนธรรมและเทคโนโลยปจจบน เสนทางเดนของการสรางสรรคศลปะในปจจบนจงเปนการสะทอนแนวคด ประสบการณ จตวญญาณ วสยทศนของศลปนเปนหลกใหญ สอและอปกรณ เครองมอ ในการนาเสนอทางศลปะ จงเปนความหลากหลายรปแบบกรรมวธในการนาเสนอ ผลสรปของภาพรวมในผลงานสรางสรรคกเปนทยอมรบไดวาเปนรปลกษณทเปนสอสญลกษณของยคสมยปจจบน12 จากการศกษารปแบบงานศลปะสอผสม ซงเปนแนวงานทนาสนใจ ทงรปแบบ วธการทเปนการนาเอาเทคนคตาง ๆ มาประยกตผสมผสานจนเกดเปนงานสรางสรรคขน มความหลากหลายทางดานเทคนควธการ และในการสรางสรรควทยานพนธชดนขาพเจากนาเอาศลปะสอผสมมาใชในสอความหมายทางศลปะ โดยนาตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยโมเดลรปเมองทประกอบไปดวยตกรามบานชอง และใชแสงไฟทเคลอนไหวประกอบบรรยากาศทงกลางวนและกลางคน และผสมผสานเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรคภาพตนไม แสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตทมเอกลกษณความเปนไทยมาประยกตเขาดวยกน
ภาพท 6 ผลงานศลปะสอผสม ของ กมล ทศนาญชล ทมา: alasat. ศลปะสอผสม (Mixed Media Art). เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559. เขาถงไดจาก https://alasat.wordpress.com/page/5/
12 ปรชา เถาทอง, สนทรยภาพแหงวตถ (กรงเทพฯ: พฆเณศพรงตงเซนเตอร), อางถงใน
รณภพ เตชะวงศ, วสดและสญลกษณในจตรกรรม (ขอนแกน: โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน, 2552), 67.
20
ภาพท 7 ภายในหองสดา ของ ทรงไชย บวชม ทมา: ASEAN WAY EXHIBITION, เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559. เขาถงไดจาก http://www. finearts.su.ac.th/aseanway/asean_gallery/5
5. ตนไมในลายรดน าและลายก ามะลอ ตนไม เปนสงมชวตทเกดมาเพอให ใหทงอาหาร ทอยอาศย ยารกษาโรค เรยกไดวาเปนพนฐานปจจยสทสาคญยงในชวตของมนษยและสตวทงหลายในโลกเลยทเดยว หากมนษยชวยกนดแลรกษา ปลกเลยง ขยายพนธใหกบตนไม ยงมากเทาไร ยงเปนประโยชนมากขนเปนเงาตามตวตอมนษยเอง แตในยคศวไลยน กลบเปนยคททาลายลางตนไมกนมากทสด แทบเรยกไดวาเปนยคบรรลยเลยกวาได เมอเรายงทาลายธรรมชาต ธรรมชาตกทาลายเราเชนกน ทกลาวมานเพ อกระตนเตอนใหรกธรรมชาตใหมาก หากกลาวถงศลปนผทรกธรรมชาต มกเขยนภาพธรรมชาตในจตนาการไดอยางงดงาม ภาพพรรณไมรกครมใหความรสกเยนใจ แมเพยงเปนภาพเขยนประกอบอาคารแตกทาใหจตใจผทชมภาพไดสมผสกบความรสก เยน ไดอยางประหลาด การเขยนภาพตนไมมทวทกแหงหนไมวาชาตใด ภาษาใด แตทวาการเขยนตนไมอยางมเอกลกษณชดเจนมไมกแหงในโลกน ชาตสยามเรากมการเขยนลงบนลายตลานทองในสมยอยธยา ซงศลปะชนเลศสรางขนในสมยนน13 ตนไมในงานศลปะไทยถอวาเปนเสนหอยางหนงของงานจตรกรรมไทย มการแสดงความเคลอนไหวไปมาประดจดงมชวตจรง ลกษณะการยกเยอง หกเห ของกงไมหรอรองรอยทเปนผว
13 เศรษฐมนตร กาญจนกล, เสนสายลายไทย ชด ตนไมลายไทย (กรงเทพฯ: เศรษฐศลป, 2551), 3.
21
เปลอกเปนบง เปนบากลวนแลวแตใหความรสกถงอายขยทยาวนานของตนไมนน ๆ ไมพมทอายนอย ลาตนมกไมมรองรอยหรออาจเปนเพยงกงกานเพรยวชะลด ใบดกระดะดเดนเปนพมสวย การเกาะเลาะลดเลยวไปตามรองรของหลบหน หรอการทอดลาคาตนไปตามภมประเทศ ลวนแลวแตตองอาศยภมปญญาของชางทตองศกษาความเปนจรงของสรรพสงอยางละเอยดแลวจงสรางสรรคเปนผลงานทวจตรไดอยางบรรจง และดมชวตชวา เฉกเชนในตนไมในงานศลปะลายรดนาและลายกามะลอ งานศลปะลายรดนาเปนหนงในงานชางสบหมประเภทชางรก และเปนงานศลปะไทยโบราณทมเอกลกษณ คอ เปนภาพทใชสแคสองส ไดแก สทองของทองคาและสดาของยางรก สารานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถานไดอธบายวา “ลายรดนา คอ งานจตรกรรมไทยแขนงหนง ไดรบชวงงายทอดความรกนมาตงแตสมยโบราณเปนวธการทชางเขยนไทยไดคดทาไวชานานแลวลายรดนาประกอบดวยการลงรก เขยนลายดวยนายาหรดาลและปดทองรดนา....” ลายรดนาเปนงานประณตศลปทงดงาม ดงทศาสตราจารยศลป พระศร ไดกลาวถงลายรดนาในหนงสอ ตลายรดนาไววา “บรรดาศลปประยกตทคนไทยในสมยโบราณสรางขนไว มอยประเภทหนง (สวนมาก) ทาลวดลาย เปนภาพปดดวยบนแผนทองคาเปลวบนพนรกสดา งานศลปะประเภทนมความสาคญมากสาหรบตกแตงสงของเครองใชของชาวบาน และเครองใชในพระศาสนา .. งานชางรกประเภทน เราเรยกวา “ลายรดนา” (หมายถงการทางานสาเรจในชนสดทายดวยการเอานารด..) ไดเจรญสงสดในสมยอยธยา ตงแตพทธศตวรรษท ๒๒ จนถงตอนกลางพทธศตวรรษท ๒๓ ..” น. ณ ปากนา ศลปนแหงชาตผเชยวชาญดานศลปะไทยไดกลาวถงลายรดนาวา “ลายรดนาปดทองหรอลายไทยของเราเปนวสทธศลปประเภทหนง ซงสาแดงออกดวยนาหนกชองไฟ และเสนอนงามแสดงอารมณ ความรตาง ๆ แมจะมเพยงแคสทองของตวลายกบสดา” กลาวไดวาความงามของลายรดนาเปนงานศลปะทผสานกนอยางลงตวระหวางงานฝมอ และเทคนคการสรางสรรคงานทซบซอน กวาจะไดเปนงานชนหนงตองผานกระบวนการทาทมขนตอนละเอยดตองอาศยความชานาญ และประสบการณของชางเปนสาคญ14 สวนใหญเราจะพบงานลายรดนาเขยนบนพนไมทพบมาก คอ ลายรดนาประดบภายนอกของ ตพระไตรปฎก ซงบางครงเรยกวาตลายทอง หบไมลบแล บานประต บานหนาตาง และทนาสนใจคอ ภาพลายรดนาขนาดใหญ ตกแตงผนงดานนอกของอาคารไมถอวาเปนเสนหอยางหนงของลายรดนา ลกษณะตนไม ใบไม และดอกไม มกจะเขยนดวยลายเสนทบางโคงออนและปลายแหลมเรยว บางตนกคดโคงไปมา จะเหนไดจากภาพธรรมชาตทแสดงการวาดตนไมทผลใบ ผลดอกออกผล ผสมผสานกบสรรพสตวทงหลายในทาอรยาบถตาง ๆ ทาใหภาพดมชวตชวามากยงขน
14อภวนทน อดลยพเชฏฐ, ลายรดน า, (กรงเทพฯ: ทววฒนการพมพ, 2555), 12.
22
สวนศลปะลายกามะลอ คาวากามะลอ ตามพจนานกรมศพทศลปกรรม ฉบบราชบณฑตยสานกลาวไววา “งานจลศลปททาอยางกระบวนจน งานกามะลอนมทงภาพและลาย สมเดจพระเจาบรมวงศเธอเจาฟาฯกรมพระยานรศรานวตวงศทรงสนนฐานวาชางจนนาเขามาเขยนของจนททาในเมองไทยแลวไทยบางคนเหนวางามเพราะมสตางๆ จงนาของไทยทเขยนลายรดนาไปใหเขยนบางและเรยกวา ลายกามะลอ”15 งานศลปะลายกามะลอ เรมทากนมาตงแตครงปลายสมยอยธยาเปนราชธาน โดยไดรบเอาอทธพลจากภาพเขยนจตรกรรมของชางชาวจนทเขยนประดบตกแตงสงของเครองใชตาง ๆ ของคหบดจน คนไทยเหนสสนและความงามแปลกตาเลยนามาทาบาง โดยนาเอาตวภาพทเปนอดมคตแบบไทยทงทาทางและลวดลายกระหนกแบบไทย เชน ตวภาพกนนร กนนร นรสห ลวดลายกนกเปลวหางกนนร เปนตน มาผสมผสานกบตวภาพและลวดลายประดษฐตามแบบอยางจน เชน ตวภาพเซยงกางยนบนสงโตจน ลายดอกโบตน ดอกพดตานจน กอบว และลวดลายธรรมชาต ภเขา ตนไมตาง ๆ เปนตน16 สงเหลานสามารถบงบอกถงชาตพนธ บอกถงภมปญญาระดบชาต สาแดงความเปนชาตทเจรญแลว ทไมนอยหนาแกชาตอารยะอน ๆ นอกจากจะสอถงความเจรญแลว ยงเปนหลกฐานทางประวตศาสตร ทนาไปสการศกษาเรองขนบประเพณและวฒนธรรมทดงามของบรรพบรษ เปนความภมใจของคนในยคตอ ๆ มาไดเปนอยางด
15
ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมศพทศลปกรรม ฉบบราชบณฑตยสถาน อกษร ก(กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน, 2526), อางถงใน สนน รตนะ, ต าราศลปะไทย ชด ศลปะลายก ามะลอ, (กรงเทพฯ: สปประภา, 2549), 13. 16 สนน รตนะ, ต าราศลปะไทย ชด ศลปะลายก ามะลอ, (กรงเทพฯ: สปประภา, 2549), 19.
23
ภาพท 8 ตนไมในงานศลปะลายรดนา ทมา: อภวนทน อดลยพเชฏฐ, ลายรดน า, (กรงเทพฯ: ทววฒนการพมพ, 2555)
24
ภาพท 9 ตนไมในงานศลปะลายกามะลอ ทมา: สนน รตนะ, ต าราศลปะไทย ชด ศลปะลายก ามะลอ, (กรงเทพฯ: สปประภา, 2549)
25
6. ศลปนทมอทธพลตอการสรางสรรค ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดน ขาพเจาไดรบแรงบนดาลใจ ไดศกษาคนควาหาขอมลเกยวกบศลปนทมเนอหา แนวความคด ตลอดเทคนควธการทสอดคลองกบการสรางสรรคผลงานวทยานพนธของขาพเจา ซงศลปนททาการศกษาขอมลม 2 ทาน ดงน 1. Yang Yongliang Yang Yongliang ศลปนชาวจน อาศยทเมองเซยงไฮ ผลงานสวนใหญเปนเทคนคสอผสม เปนการนาเอาภาพถายจานวนมากมาปะตดปะตอกนจนเกดเปนภาพ ผลงานมกจะสะทอนเกยวกบสงคมเมองในปจจบน ทกาลงแพรการขยายทงตวเมองและอตสาหกรรม ผานมมมองรปแบบของภาพทวทศน ซงถอวาเปนเสนหอยางหนงของคนจน ทชอบเขยนภาพทวทศนทมเทอกเขา ลาธาร ตนไม สถาปตยกรรมแบบจน ดวยตวศลปนเองกชนชอบในศลปะแบบดงเดมจงไดนารปแบบของภาพทวทศนแบบดงเดมมาถายทอดผานเทคนควธการสมยใหม พรอมนาเสนอเรองราวทเกดขนในปจจบนและสะทอนความเปนจรงเปรยบเทยบใหเหนถงการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมสงคมทมแตอาคารคอนกรตหนาแนน เครนกอสราง เสาไฟฟา หมอกจากของเสยทปนเปอนในเมองมาแทนทภาพธรรมชาตทสวยงาม ซงครงหนงเคยเปนทางสาหรบกวโบราณเพอคนหาความสงบภายใน แตครงนศลปนกไดฝากแงคดใหกลบคนรนใหมไดดเชนกน
ภาพท 10 Sleepless Wonderland, Lightbox ทมา: Christopher Jobson on February, The Silent City: Digitally Assembled Futuristic Megalopolises by Yang Yongliang, เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.thisiscolossal.com/2013/02/yang-yongliang-silent-city/
26
ภาพท 11 Full Moon, Lightbox ทมา: Christopher Jobson on February, The Silent City: Digitally Assembled Futuristic Megalopolises by Yang Yongliang, เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.thisiscolossal.com/2013/02/yang-yongliang-silent-city/
27
ภาพท 12 Snake and Grenade, Lightbox ทมา: Christopher Jobson on February, The Silent City: Digitally Assembled Futuristic Megalopolises by Yang Yongliang, เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.thisiscolossal.com/2013/02/yang-yongliang-silent-city/
ภาพท 13 Wolf and Landmines, Lightbox ทมา: Christopher Jobson on February, The Silent City: Digitally Assembled Futuristic Megalopolises by Yang Yongliang, เขาถงเมอ 15 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.thisiscolossal.com/2013/02/yang-yongliang-silent-city/
28
2. Shane Salzwedel Shane Salzwedel เปนศลปนแคลฟอรเนย สรางสรรคผลงานดวยเทคนคสอผสม ซงเนอหามกจะเกยวกบโครงสรางทมนษยสรางขนรวมกบธรรมชาต ไดรบแรงบนดาลใจมาจากภาพเกา ๆ ในยคปฏวตอตสาหกรรม และจากการถายภาพแบบดาแกรโรไทพ เปนการถายบนแผนโลหะ แลวเคลอบดวยนายา เมอแผนโลหะดงกลาวทาปฏกรยากบแสง ภาพทเกดจากกลองระบบนจะเปนภาพซายเปนขวา ขวาเปนซายเหมอนภาพทเกดบนกระจกเงา เทคนคของศลปนมการพฒนาตลอดเวลา แตในสาระสาคญกระบวนการ คอ การวาดภาพบนกระดาษเปนชน ๆ แลวเคลอบสดทายดวยเรซน ซงแตละชนกจะมเทคนควธการทแตกตางกน เชน ใชแผนฟลมโปลเอสเตอร, แผนฟลม Duralar และอะซเตท แลวยงมบางชนเทคนคการใชแกรไฟต ดนสอสหรอถานชารโคล บางครงการเพมสนาหรอเทปกาวส ซงแตละชนกสรางความรสกของความลกทถกปดผนกสดทายกบเรซน
ภาพท 14 Held Up ทมา: Ian Rogers, Brooks Shane Salzwedel, เขาเมอวนท 2 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.greynotgrey.com/blog/2014/01/16/brooks-shane-salzwedel/
29
ภาพท 15 the Pass. Graphite, tape, mylar & resin on panel ทมา: Ian Rogers, Brooks Shane Salzwedel, เขาเมอวนท 2 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.greynotgrey.com/blog/2014/01/16/brooks-shane-salzwedel/
ภาพท 16 the artist cures the resin of ‘the mountain’ ทมา: brooks shane salzwedel: new work / interview, เขาเมอวนท 2 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.designboom.com/art/brooks-shane-salzwedel-new-work-interview/
30
ภาพท 17 Reflection ทมา: Ian Rogers, Brooks Shane Salzwedel, เขาเมอวนท 2 มถนายน 2559, เขาไดจาก http://www.greynotgrey.com/blog/2014/01/16/brooks-shane-salzwedel/
31
ตารางท 1 วเคราะหอทธพลผลงานของศลปนทไดจากรปแบบการสรางสรรคและรปแบบทางแนวคด
ชอศลปน ผลงาน อทธพลทางแนวความคด
อทธพลทางดานรปแบบ
ผลงานวทยานพนธทสรางสรรค
1. Yang Yongliang
สงคมเมองในปจจบน ทกาลงแพรการขยายทงตวเมองและอตสาหกรรม
เทคนคสอผสม เปนการนาเอาภาพถายจานวนมากมาปะตดปะ ตอกนจนเกดเปนภาพทวทศนแบบดงเดมมาถาย ทอดผานเทคนควธการสมยใหม
นาแนวความคดและรปแบบของการสรางสรรคมาเปนสอในการแสดงออก
2. Shane Salzwedel
เกยวกบโครงสรางทมนษยสรางขนกบธรรมชาต
เทคนคสอผสม เปนการนาภาพ วาดมาซอนกนเปนชน ๆ แลวเคลอบดวยเรซน
นารปแบบการซอนกนของรปภาพมาเปนแนวการพฒนาผลงาน
32
บทท 3
ก าหนดรปแบบและวธการสรางสรรค ในการศกษาคนควาเพอการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ขาพเจาไดนาเอารปแบบของงานทศนศลปสอผสมมาแสดงออกโดยใชตไฟ หรอ Light Box Display สรางมตดวยรปเมองทประกอบไปดวยตกรามบานชอง และใชแสงไฟทเคลอนไหวประกอบบรรยากาศทงกลางวนและกลางคน ผสมผสานกบเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรคภาพตนไม เพอแสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตทมเอกลกษณความเปนไทยมาประยกตเขาดวยกนเสนอเปนผลงานศลปะ โดยมกระบวนการการศกษาและวธการสรางสรรค ดงตอไปน 1. ขนตอนการศกษาและวเคราะหขอมล 1.1 ขอมลทางตรง 1.2 ขอมลทางออม 1.3 ขอมลภาคสนาม 2. ขนตอนการประมวลความคด 2.1 แนวความคด 2.2 รปแบบ 2.3 เทคนค 3. ขนตอนการสรางภาพราง (Sketch) 4. ขนตอนการปฏบตงาน 4.1 การเตรยมวสดอปกรณ 4.2 การขยายภาพราง 4.3 การสรางภาพผลงาน 4.3.1 การสรางภาพดวยเทคนคการพมพสตกเกอร 4.3.2 การสรางภาพดวยเทคนคการไดคทสตกเกอร 4.3.3 การสรางภาพดวยเทคนคลายกามะลอ 4.3.4 การทาตไฟ 4.3.5 การประกอบผลงาน 4.4 การวเคราะหผลงาน
33
5. ทศนธาตทใชในการสรางสรรค 5.1 เสน (Line) 5.2 รปทรง (Form) 5.3 ส (Color) 5.4 นาหนก (Tone) 5.5 ทวาง (Space) 1. ขนตอนการศกษาและวเคราะหขอมล การศกษาคนควาขอมลเปนสวนความสาคญตอการสรางสรรค เพราะนอกจากแรงบนดาลใจ จนตนาการ อารมณ ความรสกสวนตวแลว ยงตองมการบนทกรายละเอยดในดานขอมลทชวยเพมความรความเขาใจในผลงานการสรางสรรคใหสมบรณมากยงขน โดยแบงการคนควาขอมลออกเปน 3 สวน ดงน 1.1 ขอมลทางตรง เปนขอมลทขาพเจาไดพบเจอในชวตประจาวน เปนประสบการณโดยตรงทไดสมผสกบสภาพแวดลอมของสงคมเมอง เมองทเตมไปไปดวยผคนมากมายหลากหลายเชอชาต เมองททกคนตางใชชวตตามวถทางของตว เมองทเตมไปดวยสงปลกสรางมากหลายทงใหมและเกา ซงกลายเปนภาพลกษณทางกายภาพของเมองกรงเทพมหานครไป จากขอมลทางตรงนทาใหเกดเปนแรงบนดาลใจเรมตนในการนาสงใกลตวมาแสดงออกทางศลปะ ซงงายตอการเขาใจและเขาถง 1.2 ขอมลทางออม เปนขอมลทไดจากการศกษาคนควาทางเอกสาร วารสาร งานวจย และขอมลทเกยวของการสรางสรรค โดยการศกษาขอมลทเกยวของกบลกษณะภมทศนของเมองกรงเทพมหานคร และศกษากระบวนการและเทคนควธการของลายกามะลอของครชางทปรากฏอยตามตพระธรรม บานประต หนาตาง ซงเปนเทคนคทจะตองศกษาขอมลพนฐานกอนนาไปปฏบตจรง ขอมลเหลานเปนการเพมเตมขอเทจจรงใหไดตามทตองการจงจาเปนตองศกษา ขอมลทางออมกนบเปนสงสาคญอกขอมลหนงในการศกษาลกษณะขนตนของการดาเนนงาน 1.3 ขอมลภาคสนาม เปนเกบขอมลดวยวธการศกษาจากสถานทจรง โดยวธการเกบบนทกขอมลภาพถายปา ภาพถายภมทศนเมองตามสถานทตาง ๆ ในกรงเทพมหานคร และแหลงขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางสรรควทยานพนธชดน เพอใหเขาใจและเขาถงความเปนจรง พรอมกบซมซบบรรยากาศสถานทจรงกอนจะนามาสรางสรรค
34
ภาพท 18 ขอมลภาคสนาม
35
ภาพท 19 ขอมลภาคสนาม
36
ภาพท 20 ขอมลภาคสนาม
37
ภาพท 21 ขอมลภาคสนาม
38
ภาพท 22 ขอมลภาคสนาม
39
2. ขนตอนการประมวลความคด เปนการรวบรวมขอมลจากการศกษาคนความาเปนการประมวลความคด เพอหาแนวความคด รปแบบ และเทคนคทใชในการสรางสรรคผลงาน ซงประมวลความคดได ดงน 2.1 แนวความคด ปาในเมอง เปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน เพอบอกเลาเรองราวเกยวกบปาธรรมชาตในสภาพแวดลอมเมองในปจจบนทมการเปลยนแปลงทงวถการดารงชวต วถความเปนเมองทเจรญกาวหนาทางวตถ สงกอสรางตาง ๆ สงเหลานไดเขามา ทาใหความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตลดนอยลงไป ดงนนในสภาวะสงคมเมองในปจจบนควรทจะรกษาสมดลของสภาพแวดลอมทเปนอยใหดขน โดยการปรบใหทงสองสงนอยรวมกนได ดวยการพงพงกน “ธรรมชาตพงสงกอสราง สงกอสรางพงธรรมชาต” ตองอยกบธรรมชาตไมใชทาลายธรรมชาต ทกอยางสามารถอยรวมกนได ทงทมแตกตางกน ขาพเจาจงศกษาลกษณะเมอง ธรรมชาต ปาไม และพรรณไมตาง ๆ ภายในกรงเทพมหานคร เพอนาสงเหลานนมาสรางสรรคเปนผลงานวทยานพนธ 2.2 รปแบบ เปนงานทศนศลปสอผสม โดยใชรปแบบของตไฟ หรอ Light Box Display มานาเสนอลกษณะของภมทศนของเมองกรงเทพมหานครกบภมทศนของปา เปนสอใหมในการสรางสรรค ซงสมพนธกบแนวความคดทตองการสอใหเหนถงการอยรวมกนระหวางปากบเมองทแตกตางกน เมองทเตมไปดวยความเจรญแทนคาดวยรปแบบงานทเปนสอใหม สวนป าสงเดมทมอยแลวแสดงออกโดยการนาเอารปแบบจตรกรรมไทยแบบโบราณมาแสดงออก ซงรวมกนแลวสองอยางนสามารถอยรวมกนได โดยการสลายความเปนจรงของรปทนามาแสดงออกใหเหลอเพยงแครปราง แตยงคงใหอารมณความรสกถงความเปนจรงของปาและเมอง 2.3 เทคนค ผลงานวทยานพนธชดน ไดถายทอดแนวความคด เนอหาและเรองราว ตลอดจนรปแบบของผลงาน โดยใชเทคนคการตดตอทางโปรแกรมคอมพวเตอร พมพสตกเกอรและไดคทสตกเกอร ซงเปนสอเทคนคสมยใหมผสมผสานกบเทคนคชางโบราณอยางงานลายกามะลอ 3. ขนตอนการสรางภาพราง (Sketch) เมอประมวลความคดและขนตอนคราว ๆ ดาเนนการสรางภาพรางทงรางดวยมอและตดตอในโปรแกรมคอมพวเตอร โดยกาหนดรปแบบองคประกอบกอนนาไปตดตอ จากนนนาภาพถายทไดจากการภาคสนามมาตดตอปรบสใหเปนโทนขาว เทา ดา แลวนาภาพทไดมาจดวางทบซอนตามชนทตองการ พอไดภาพรางทสมบรณพรอมสงใหอาจารยทปรกษาพจารณาแบบรางเพอเปนตนแบบในการพฒนาไปสผลงานตอไป
40
ภาพท 23 ภาพรางลายเสน (Sketch)
41
ภาพท 24 การตดตอภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร
42
ภาพท 25 ขนตอนการสรางภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร
6
5
6
5
4
3
2
1
4
3
2
1
43
ภาพท 26 ขนตอนการสรางภาพรางในโปรแกรมคอมพวเตอร
ภาพท 27 ภาพรางการประกอบงานสรางสรรค
1 2 3
4 5 6
1 2 3
4 5 6
44
4. ขนตอนการปฏบตงาน ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดน แนวความคดและความบนดาลใจเปนจดเรมตนของการสรางสรรค เพอใหการแสดงออกตรงกบจดมงหมายทกาหนด อนเปนรปแบบของงานศลปะและเพอสะทอนใหเหนถงอารมณความรสก จงจาเปนทจะตองกาหนดวธการดาเนนงาน ซงเปนการหาความสมบรณในสมพนธของรปแบบ เนอหา องคประกอบ และเทคนควธการ ขาพเจาจงกาหนดขนตอนการสรางสรรค ดงน 4.1 การเตรยมวสดอปกรณ เตรยมวสดอปกรณในการสรางสรรคเปนอกหนงขนตอนทสาคญ เนองจากการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดน เปนการถายทอดผานเทคนคสอผสม จงจาเปนตองจดเตรยมวสดอปกรณใหมความพรอม เพอทจะงายตอการสรางสรรคผลงาน ซงแตละเทคนคตองใชวสดอปกรณเฉพาะอยาง อยางเชนขนตอนการเขยนลายตนไมดวยเทคนคกามะลอทตองใชวสดอปกรณเฉพาะในการสรางสรรค ไดแก แผนทองคาเปลว, สเฟลกซ, นายาหรดาน, กาวกระถน, ฝกสมปอย, พกน, สะพานรองมอ, ผงทอง, แผนอะครลค, กาวเดคพาจ และดนสอพอง เปนตน และยงมวสดอปกรณทใชในการเขยนแบบและไดคทสตกเกอร ดนสอ, ปากกา, ยางลบ, ไมบรรทด, คตเตอร, สตกเกอร, และแผนอะครลค เปนตน
ภาพท 28 วสดอปกรณรวมทใชในการสรางสรรค
45
ภาพท 29 วสดอปกรณทใชเขยนลายตนไม
ภาพท 30 วสดอปกรณทใชในการเขยนแบบและไดคทสตกเกอร
46
4.2 การขยายภาพราง เมอไดภาพรางความคดทผานการพจารณาจากอาจารยทปรกษาโดยการปรบปรงแกไขแลว ซงผลงานแตละชนจะมการวเคราะหและพฒนารปแบบโครงสรางไปตามแนวความคด โดยนาภาพรางทไปขยายในโปรแกรมคอมพวเตอรตามสดสวนทวางไว หรอใชการขยายภาพรางดวยมอ กอนนาไปสรางสรรคในขนตอนตอไป 4.3 การสรางภาพผลงาน 4.3.1 การสรางภาพดวยเทคนคการพมพสตกเกอร หลงจากไดภาพรางทสมบรณแลว นาภาพรางขยายโดยการพมพสตกเกอรบนแผนอะครลค
ภาพท 31 การสรางภาพดวยเทคนคการพมพสตกเกอรบนแผนอะครลค
47
4.3.2 การสรางภาพดวยเทคนคการไดคทสตกเกอร นอกจากการพมพสตกเกอรแลว ยงมอกเทคนคทใชในการสรางสรรค คอ การไดคทสตกเกอร โดยการรางแบบตามขนาดสดสวนกอนทาการไดคทสตกเกอรโดยนาสวนทไมตองการออก พอไดคทเสรจกลอกสตกเกอรมาแปะบนแผนอะครลค
ภาพท 32 การสรางภาพดวยการไดคทสตกเกอร
48
4.3.3 การสรางภาพดวยเทคนคก ามะลอ เปนการเขยนลวดลาย รปภาพตนไม โดยแสดงเสนลอมเปนขอบรปภาพหรอเปนลายเสนสทอง สดา เขยนบนแผนอะครลค ในการสรางสรรคเทคนคขนตอนนมวธการเขยนหลากหลายรปแบบ เชน การเขยนลายทองรดนา โดยมขนตอนพอสงเขป ดงน 4.3.3.1 ขนแรกเตรยมพนโดยนาดนสอพองผสมนาแลวนามาถวนใหทวแผนอะครลค แลวเชดออกไปเรอย ๆ จนกวาดนสอพองจะหลดออกจนหมด เปนการถเพอลดความมนของแผนอะครลคและงายตอการเขยนลาย
ภาพท 33 แผนอะครลค
ภาพท 34 ขนตอนการถดนสอพองผสมนาลงบนแผนอะครลค
49
4.3.3.2 ขนตอนการเตรยมแบบราง ขยายแบบรางใหเทากบงานจรงพรอมทจะเขยนบนแผนอะครลคทเตรยมไว โดยการปรลาย นาเขมเยบผาใสแทนไสดนสอกดทมขนาดเทากบเขม จากนนกปรแบบ โดยนาเอากระดาษไขเขยนแบบมาวางบนภาพตนแบบทรองดวยแผนโฟมเนอแนน แลวทาการปรลายตามแบบราง ผลทไดจากการปรแบบคอจดไขปลาเลก ๆ ทเรยงกนเปนเสน 4.3.3.3 ขนตอนเตรยมนายาหรดาล โดยการนากาวกระถนผสมกบหรดาลหรอสโปสเตอรสเหลอง ซงปจจบนใชสโปสเตอรสเหลองแทนหรดาลในการทานายาหรดาล คนใหเขากนจากนนเตมนาสมปอยคนใหเขากนจนนายาหรดาลเปนเนอเดยวกน ทดลองวาใชไดโดยการเขยนลงบนแผนอะครลคทเตรยมไว ปลอยใหแหง ถาใชไดเชดแลวจะไมหลด
ภาพ 35 สวนประกอบนายาหรดาล(1) ไดแก กาวกระถน(2) หนหรดาล(3) ฝกสมปอย(4) 4.3.3.4 ขนตอนการเขยนลายดวยนายาหรดาล บางครงกเขยนลายโดยรางสด บางครงกเขยนตามลายปร โดยเขยนสวนประกอบตาง ๆ ทรางไวใสรายละเอยดใหสมบรณทงภาพ จากนนกถมพนหลงทไมตองการใหตดทอง แลวตบลกประคบทงงานแลวเชดออกใหสะอาด
ภาพท 36 ขนตอนการเขยนลายดวยนายาหรดาล
1 2 3 4
50
ภาพท 37 ขนตอนการถมพนหลง
4.3.3.5 ขนตอนการเชดสเฟลกซ โดยการนาผาสาลหรอผาขาวบาง มาแตะกบ สเฟลกซ และทาการเชดตามแบบรางทเขยนไว แลวเชดถอนสเฟลกซออกใหหมดดวยผาจนผวของพนงานมความเหนยวเพยงเลกนอย
ภาพท 38 ขนตอนการเชดสเฟลกซ
51
4.3.3.6 จากนนทาการปดทองคาเปลว ทงไว 1 วน นาผลงานมาลางนาใหนายาหรดาลทเขยนไวหลดออกจนหมด โดยการราดนาลงบนพนงานแลวใชสาลลบเบา ๆ จนสะอาดเรยบรอยเหลอไวแตลวดลายทเปนทอง ถอวาเสรจขนตอนในการเขยนลายทองรดนา
ภาพท 39 การปดทองคาเปลว
ภาพท 40 รายละเอยดการปดทองคาเปลว
52
ภาพท 41 ภาพรายละเอยดลายทองรดนา
ภาพท 42 การเขยนลายทองรดนาในผลงานสรางสรรค และยงมการเขยนลายตนไมบนแผนอะครลคแบบอนอก เชน การเขยนลายโดยใชแตนายาหรดาลไมมการปดทองรดนา บางตนเขยนดวยกาวเดคพาจปดทอง กาวเดคพาจแทนยางมะเดอทคนโบราณใชกน บางตนเขยนดวยสอะครลคสดา และบางตนใชผงทองเขยน ซงแตละแบบกมหนาทและเสนหทแตกตางกนไป แลวแตวาจะเขยนไวสวนไหนของผลงานสรางสรรค
53
ภาพท 43 รายละเอยดการเขยนลายตนไมแบบอน ๆ 1 เขยนลายโดยใชแตนายาหรดาลไมมการปดทองรดนา 2 เขยนดวยสอะครลคสดา
4.3.4 การท าตไฟ ขยายสดสวนตไฟตามแบบราง โดยกาหนดขนาดใหชดเจนวดสดสวนตามแบบรางจากนนกตดไมใหมลกษณะตามทตองการ ประกอบแตดานใหเขากนแลววดระยะหางระหวางชองไฟของการเจาะชองสาหรบแทรกแผนอะครลคเจาะสองฝงเทากน จากนนทาสใหเรยบรอย วดรยะหางในการตดตงระบบไฟและวงจร พรอมตดตงใหเรยบรอย
ภาพท 44 อปกรณทใชตดไมทาตไฟ
1
2
54
ภาพท 45 การประกอบตไฟแตดานใหเขากน
ภาพท 46 เจาะชองดานขางสองฝงและทาส
55
ภาพท 47 ตดตงระบบไฟและวงจร
56
4.3.5 การประกอบผลงาน หลงจากตดตงระบบไฟและวงจรเสรจ ถงขนตอนการประกอบผลงาน โดยการนาผลงานทไดจากการสรางภาพบนแผนอะครลคมาประกอบเขากบตไฟ พรอมเชคระบบไฟและวงจร
ภาพท 48 การผลงานทสมบรณ 4.4 การวเคราะหผลงาน ตรวจดความเรยบรอยและความสมบรณของผลงานการสรางสรรคเปนขนตอนสดทาย โดยหาจดบกพรองตาง ๆ ทเกดขนในงาน แลวนาปญหาทเกดขนไปแกไขในชนตอไป เพอเปนประโยชนในการสรางสรรคและพฒนาใหสมบรณมากขน 5. ทศนธาตทใชในการสรางสรรค การสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “ปาในเมอง” เปนการบอกเลาเรองราวเกยวกบปาธรรมชาตในสภาพแวดลอมเมองในปจจบนทมการเปลยนแปลง เจรญกาวหนาทางวตถ และสงกอสราง สงเหลานทาใหความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตลดนอยลงไป ดงนนจงศกษาลกษณะเมอง (กรงเทพฯ) ธรรมชาต ปาไม และพรรณไมตาง ๆ เพอนามาสรางสรรคผลงานทสอใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน ดวยการนาหลกการทางทศนศลปมาใชในการพฒนา คลคลาย ตดทอน เพมเตม ผสมผสานกบความคด จนตนาการ อารมณความรสกทสมผสรบรไดมาสรางสรรคเปนผลงานวทยานพนธชดน โดยการอาศยทศนธาตในแสดงออก ดงน
57
5.1 เสน (Line) เสนเปนตวกาหนดขอบเขตของรปทรง ใหเกดการแยกสวนกนระหวางรปทรงกบทวาง ซงภายในผลงานจะมทงเสนรปนอกและเสนภายในจะเกอกลซงกนและกน ในการสรางสรรคงานศลปะจงจาเปนตองมเสนโครงสราง ซงเปนเสนภายในทใชความรสกมอง เชน เสนโครงสรางขององคประกอบ ทเกดจากเสนแกนของสวนตาง ๆ ทประสานกนอยภายในภาพ ซงมความสาคญตอการสรางอารมณความรสกสวนรวมใน
ภาพท 49 ภาพเสนโครงสราง
58
5.2 รปทรง (Form) เปนสวนสาคญในการแสดงออกและสอความหมาย ในการสรางสรรคครงนใชรปทรงของตกและตนไมเปนหลก รปทรงของตกทแสดงถงความเปนเมองทเจรญ สวนตนไมแสดงถงธรรมชาตทคงอยคกบเมอง การสลายรายละเอยดรปทรงทแสดงความเปนจรง แตยงคงแสดงอารมณความรสกถงความเปนจรงอยเปนผลงานทผสมผสานระหวางความจรงกบจนตนาการ ความจรง คอ ตกหรอเมอง สวนจนตนาการ คอ ตนไมหรอปา ซงผสานกนอยางลงตวดวยเทคนคทางดานศลปะ
ภาพท 50 รปทรงของตกและตนไมทนามาใชในการสรางสรรค
5.3 ส (Color) ในผลงานวทยานพนธชดน สทใชสวนใหญจะเปนใชสขาว เทา ดา และทอง ทอยในการเปนตวชวยในการสลายความเปนจรงของเมองทเตมไปดวยสนใหเหลอเพยงความจรงในผลงาน
59
โดยตองการแสดงความรสกทตรงกบความรสกของตนเอง เพอใหผลงานแสดงความหมายเกยวกบ “ปาในเมอง” เพออาศยสในการแสดงความรสก ดงน สขาว ใหความรสกถงความหวง เบาบาง บรสทธ แสดงความเปนบรรยากาศ และอากาศทอยรอบ ๆ เมอง และสขาวทอยในงานยงชวยเปนตวสลายรปทรงในผลงานใหมอากาศมากขน ดไมอดอดเหมอนเมองจรง สเทา ใหความรสกสงบ เงยบ และเปนสทชวยเชอมระหวางสดากบสขาว สดา ใหความรสกมนคง หนกแนน ไมหวนไหวอยกบท สดาทใชในงานแสดงถงความมนคง หนกแนนของสงปลกสรางในสงคมเมอง (กรงเทพฯ) ในปจจบน สทอง ใหความรสกถงความอดมสมบรณ ความเจรญรงเรอง และรสกมชวตชวา สวนสอน ๆ เชน ฟา นาเงน มวง ชมพ ซงไดจากแสงไฟทใชในการสรางบรรยากาศใหดมชวตชวามากขน สอถงความเปนเมองทเตมไปดวยสสนและยงแสดงถงชวงเวลา
ภาพท 51 สทใชในการสรางสรรค 5.4 น าหนก (Tone) นาหนกจะแสดงใหเหนถงความแตกตางระหวางรปกบทวาง และเปนตวประสานระหวางรปทรงกบทวางใหความรสกเคลอนไหวดวยการนาสายตาของผด บรเวณทมคานาหนกทตดกนมากจะใหความรสกวาอยใกล ตดกนนอยจะใหความรสกวาไกลออกไป และยงคานาหนกกล นกนเทาไรกยงเพมระยะหางใหไกลออกไปอก คานาหนกทเกดขนเหลานทาใหผลงานดนาสนใจและทาใหภาพนนมการเคลอนไหวของนาหนก การกระจาย การตดกนหลายแหง หรอแมแตการกลมกลนของนาหนกลวนแลวแตทาใหผลงานนนดชวตชวาและบรรยากาศมากขน และยงชวยใหภาพดมมตทางลกอกดวย
60
ภาพท 52 แสดงคานาหนกผลงาน
5.5 ทวาง (Space) ขอบเขตของทวางจะชวยสรางความรสกใหกบรปทรง โดยทาหนาทผสมผสานทงภายในและภายนอกรปทรง เพอแสดงความหมายทางความรสก สวนเรองสดสวนของทวางกบรปทรงกมผลตองาน ถาทวางมากเกนไปการแสดงออกกจะไมตรงจดประสงคของการสรางสรรคทเนนเรองปากบเมองจงใหความสาคญของรปทรงมากกวาทวางจะเหนไดจากผลงานวทยานพนธ ความหมายของทวางในทนตองการแสดงถงความหวงทยงคงมอย หวงวาจะเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทอยรวมกน
ภาพท 53 แสดงทวางผลงาน
61
5.6 การซบซอนท าใหเกดมต (Overlapping Form) เกดจากการซบซอนของรปทรงแตละชนของแผนอะครลคกอใหเกดมตภายในงาน
และเพมความซบซอนใหกบงานดวยการใชแสงจากไฟในการชวยทาใหเกดมตและเพมบรรยากาศ
ภาพท 54 การซบซอนทาใหเกดมต
5.7 แสง การควบคมแสงและชวงเวลา โดยสงเกตจากบรรยากาศทเกดขนจรงในทวทศนเมอง
แสงชวยแสดงออกถงชวงเวลากลางวนและกลางคน การกาหนดไฟทมความมดและความสวางทาใหเกดมตและบรรยากาศภายในงาน
ภาพท 55 แสงแสดงชวงเวลา
1
2 3
4 5
6
62
บทท 4
วเคราะหผลงานการด าเนนงานสรางสรรควทยานพนธ
ผลงานสรางสรรคงานการสรางสรรควทยานพนธชด “ปาในเมอง” (Forest in a City) มการพฒนาอยางตอเนองมาจากผลงานกอนวทยานพนธ ซงเปนจดเรมตนในการคนพบแรงบนดาลใจ แนวความคด รปแบบ และเทคนควธการใหม ๆ ทมลกษณะเฉพาะตว ซงเปนการบอกเลาเรองร าวเกยวกบปาธรรมชาตในสภาพแวดลอมสงคมเมองในปจจบนทมการเปลยนแปลง สงเหลานทาใหความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตลดนอยลงไป ดงนนขาพเจาจงไดศกษาลกษณะเมอง ธรรมชาต ปาไม และพรรณไมตาง ๆ ภายในกรงเทพมหานคร เพอนามาเปนสอในการสรางสรรคทแสดงใหเหนความเจรญของเมองในปจจบนกบธรรมชาตของปาไมทสามารถอยรวมกนได ดวยการนาหลกการทางทศนศลปมาใช ในการพฒนารปแบบผลงานทผสมผสานกบความคด ความร ประสบการณ และอารมณความรสก แตกวาจะเปนผลงานทสมบรณแบบตองผานการคด การศกษา คนควา ทดลอง ปฏบตอยางตอเนอง จนทาใหทราบถงปญหาแลวนาไปแกไขปรบปรงในผลงาน นบเปนประสบการณจรงทไดเรยนร โดยมวเคราะหผลงานการดาเนนงานและพฒนางานตามระยะเวลา ดงน ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 พ.ศ. 2558
แนวทางการสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธในระยะแรกน เปนการเรมตนจากความสนใจในเรองราวการเปลยนแปลงของธรรมชาตในเมอง โดยเฉพาะตนไมเลก ๆ ทขนอยทตามกาแพง ผนงบาน ผนงตก ทระบายนา และตามซอกตาง ๆ ทมความชนพอทตนไมนจะเจรญเตบโตและงอกงามได ซงจะตองอาศยนา ดน อากาศ แสงแดด อณหภม และความชนทเหมาะสมถงจะเกดได เปนการอยรวมกนอยางลงตวบนความขดแยงระหวางความแขงแกรง ความมนคงของเมองกบตนไมเลกๆทเกดขน สงเหลานชวยสรางความสมดลใหกบธรรมชาตในเมอง จากความสนใจขางตนจงนาไปสการสรางสรรคเปนผลงานกอนวทยานพนธชดน ผานเทคนคการถายภาพ โดยเลอกมมมองทสอถงธรรมชาตในเมอง เพอสะทอนใหเหนถงความสมพนธระหวางธรรมชาตกบเมอง ซงผลงานทสรางสรรคในระยะน มทงหมด 5 ชน ดงน
63
ภาพท 56 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 1
ภาพท 57 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 2
64
ภาพท 58 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 3
ภาพท 59 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 4
65
ภาพท 60 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 ชนท 5 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 พ.ศ. 2559 การสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 พ.ศ. 2559 เปนการนาแนวทางการสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธระยะท 1 พ.ศ. 2558 มาพฒนาตอ โดยการเปลยนแปลงรปแบบและเทคนควธการในการสรางสรรคใหม เปนการนาเสนองานทศนศลปสอผสม ทใชตไฟ หรอ Light Box Display มาชวยเพมสสนใหกบงานใหผลงานดนาสนใจมากยงขน และนาเสนอมมมองทกวางขนจากตนไมเลก ๆ กลางปาปนมาเปนปาในเมอง แตยงคงแนวความคดเดมทธรรมชาตกบเมองสามารถอยรวมกนอยางลงตวบนความขดแยงและแตกตาง สวนทางดานเทคนคทนามาใชในการสรางสรรคน คอ การใชเทคนคการตดตอทางโปรแกรมคอมพวเตอรมาชวยเพมเตมรายละเอยดในงานมากขน โดยใชภาพถายมาเปนขอมลเบองตนแทน ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 พ.ศ. 2559 มจานวนทงหมด 4 ชน ดงน
66
ภาพท 61 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 1
ภาพท 62 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 2
67
ภาพท 63 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 3
ภาพท 64 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 ชนท 4
68
ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 พ.ศ. 2559 การสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 พ.ศ. 2559 เปนการนาแนวทางการสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธระยะท 2 มาพฒนาตอ โดยการเพมเตมรปแบบและเทคนควธการ แตยงคงเปนการนาเสนองานในรปแบบงานทศนศลปสอผสม ทใชตไฟ หรอ Light Box Display และมการเพมเตมมตดวยการสรางโมเดลรปเมองทประกอบไปดวยตกรามบานชอง และใชแสงไฟทเคลอนไหวประกอบบรรยากาศทงกลางวนและกลางคน และยงใชเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอ มาใชในการสรางสรรคภาพตนไม แสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตทมเอกลกษณความเปนไทย นามาประยกตเขาดวยกน ในการสรางสรรคผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 น ไดมการทดลองปรบเปลยนเอารปแบบเกาและใหมทเคยสรางสรรคมาผสมผสานกน สลบปรบ เพอหาความลงตวและสมบรณทสดกอนจะนาไปสรางสรรคในผลงานวทยานพนธ ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 พ.ศ. 2559 มจานวนทงหมด 7 ชน ดงน
ภาพท 65 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 1
69
ภาพท 66 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 2
ภาพท 67 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 3
70
ภาพท 68 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 4
ภาพท 69 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 5
ภาพท 70 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 6
71
ภาพท 71 ผลงานกอนวทยานพนธระยะท 3 ชนท 7
ผลงานวทยานพนธ การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ เปนการสรปผลทงหมดไมวาจะเปนแนวความคด รปแบบ และเทคนควธการดาเนนการตาง ๆ โดยไดปรบเปลยนเพมเตมรปแบบและเทคนควธการใหมความชดเจนในเทคนคมากขน เพมเตมความเปนธรรมชาต โดยเพมเตมตนไมใหมความหลากหลายมากขน และเพมเตมมตของตกทซอนกน เพอใหผลงานดนาสนใจมากขน ซงเทคนคทใชในการสรางสรรคครงน ไดแก เทคนคการตดตอทางโปรแกรมคอมพวเตอร, เทคนคการพมพสตกเกอร, เทคนคการไดคทสตกเกอร และเทคนคชางโบราณอยางงานลายกามะลอ เปนงานสรางสรรคทใชเทคนคมากมายหลากหลายรปแบบทแสดงใหเหนถงคณคาความงามของธรรมชาตกบเมองไดอยางลงตว ผลงานวทยานพนธ มจานวนทงหมด 3 ชน ดงน
72
ภาพท 72 ผลงานวทยานพนธชนท 1
73
ภาพท 73 ผลงานวทยานพนธชนท 2
74
ภาพท 74 ผลงานวทยานพนธชนท 3
75
ตารางท 2 สรปผลการสรางสรรคและการพฒนาผลงาน
ระยะ ระยะท 1
พ.ศ. 2558 ระยะท 2
พ.ศ. 2559 ระยะท 3 พ.ศ. 2559 ชวงวทยานพนธ
ภาพผลงาน
เทคนค ภาพถาย สอผสม สอผสม สอผสม จดเดน มมมองของภาพ มการพฒนา
รปแบบและเทคนควธมาก ขน
การนาเทคนควธการชางไทยมาผสมผสาน และความหลากหลายทางดานเทคนควธ
ความลงตวของเทคนคและความหลากหลายทางดานเทคนควธ มมตของตกและตนไมมความหลากหลาย
จดดอย รปแบบและเทคนควธการในการสรางสรรค
รปแบบและเทคนควธการในการสรางสรรคยงไมคอยลงตว
การเชอมตอระหวางรปทรงกบทวาง มตของตกและตนไมทยงไมคอยลงตว
การผลกระยะใหมากกวาน เพอสรางเพมมต
การพฒนา
หารปแบบและเทคนควธการเพม
ทดลองหารปแบบและเทคนควธการใหม ๆ
ทดลองปรบเปลยนเอารปแบบเกาและใหมทเคยสรางสรรคมาผสมผสานกน สลบปรบ เพอหาความลงตวและสมบรณทสด เพมเตมมตของตกและตนไม
หาความสมบรณใหมากขน
76
บทท 5
สรป อภปราย และขอเสนอแนะในการสรางสรรคผลงาน สรปการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “ปาในเมอง” ซงไดรบแรงบนดาลใจเรมตนจากเรองราวการเปลยนแปลงของธรรมชาตในเมองทเจรญกาวหนาทางวตถ สงกอสรางตาง ๆ ทาใหความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตลดนอยลงไป ดงนนในสภาวะสงคมเมองในปจจบนจงต องรกษาสมดล โดยการปรบใหทงสองสงนสามารถอยรวมกนได ดวยการพงพงกน “ธรรมชาตพงสงกอสราง สงกอสรางพงธรรมชาต” ทกอยางสามารถอยรวมกนไดอยางลงตวบนความขดแยงระหวางความแขงแกรง ความมนคงของเมองกบธรรมชาตทกาลงจะเจรญเตบโตและงอกงามในพนทเมอง สงเหลานจะชวยสรางความสมดลใหกบธรรมชาต และสะทอนความสมพนธระหวางธรรมชาตกบเมองไดเปนอยางด ผลงานชดน ไดนาเสนอรปแบบของงานทศนศลปสอผสม ทใชตไฟ หรอ Light Box Display โดยมเทคนคทใชในการสรางสรรค ดงน เทคนคการตดตอทางโปรแกรมคอมพวเตอร, เทคนคการพมพสตกเกอร, เทคนคการไดคทสตกเกอร และเทคนคชางโบราณอยางงานลายกามะลอ ซงเปนการผสมผสานคณคาความงามทมเอกลกษณความเปนไทยประยกตเขาดวยกนไดอยางลงตวสวนรปทรงทนามาแสดงออกถอเปนสวนสาคญในการสอความหมาย ในการสรางสรรคครงนใชรปทรงของตกและตนไมเปนหลกในการแสดงออกถงความเปนเมองทเจรญดวยธรรมชาตและวฒนธรรม ซงเปนผลงานทผสานระหวางความจรงและจนตนาการ อภปราย ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ขาพเจาคนพบวาการทจะเขาใจในวตถประสงคของการสรางสรรคผลงานศลปะ จะอาศยเพยงอารมณความรสกเพยงอยางเดยวไมได นอกจากนจะตองทาความเขาใจในขอมลตาง ๆ ทจาเปนตอการสรางสรรค ตองศกษาทงขอมลทางตรง ทางออม และขอมลภาคสนามใหด พจารณาใหรอบคอบ พรอมกบทาการทดลองสรางสรรคไปดวยยงด ซงจะทาใหเขาใจในการทางานศลปะมากขน และการศกษาเรยนรสงเหลานจะสาเรจไมได ถาไมไดรบการชแนะแนวทางการสอนของเหลาอาจารยทหลอมรวมเปนองคความรใหขาพเจา ไดพฒนาตนเอง พฒนาแนวความคด และพฒนาจตใจ ใหดยง ๆ ขน ซงขาพเจาจะเกบรวบรวมประสบการณตาง ๆ ทไดจาก
77
ภาควชาและอาจารยทกทานนไวในจตใตสานกขาพเจาตลอดไป และอยางไรกดขาพเจาหวงวาเอกสารฉบบนคงสรางประโยชนใหแกผศกษาและผใฝหาความรทางศลปะบางพอสมควร ขอเสนอแนะ 1. สารวจแหลงขอมลภาคสนามเพมเตม เพอจะไดสมผสซมซบบรรยากาศ หรอไดมม มองใหม ๆ ทใชในการสรางสรรค 2. การสรางสรรคศลปะจาเปนตองหาขอมลทชดเจนและถกตอง โดยเฉพาะอยางยงขอ มลทลงภาคสนามทตองเกบขอมลใหละเอยด เพราะจะงายตอการนาวเคราะห พจารณา 3. ควรมการทดลองและพฒนาเทคนคการทาตไฟ เทคนคการไดคทสตกเกอร พมพสตกเกอร และเทคนคจตรกรรมไทยลายกามะลอใหมากขน 4. การเลอกใชวสดในการสรางสรรค เพมความหลากหลายทางวสดใหมากกวาน
78
รายการอางอง
ชลด นมเสมอ. องคประกอบของศลปะ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2534. “ธนญชย ศรศรวชย ชวตมนตองถงทสด.” สานสข no, 18 (พฤษภาคม – มถนายน 2558): 44-45. รณภพ เตชะวงศ. วสดและสญลกษณในจตรกรรม. ขอนแกน: โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน, 2552. “เรองตนไมรมถนนแลรมคลอง.” 14 พฤษภาคม 117-9 สงหาคม 118. เอกสารกรมราชเลขาธการ รชกาลท 5 กระทรวงนครบาล. น 5.8/3. หอจดหมายเหตแหงชาต. อางถงใน จามร อาระยานมตสกล. “การศกษาไมยนตนรมถนนและรมคลองในเขตกรงรตนโกสนทร ใน สมยรชกาลท 5.” วารสารวชาการ คณะสถาปตกรรมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย 64, (2528): 26. เศรษฐมนตร กาญจนกล. เสนสายลายไทย ชด ตนไมลายไทย. กรงเทพฯ: เศรษฐศลป, 2551. สนน รตนะ. ต าราศลปะไทย ชด ศลปะลายก ามะลอ. กรงเทพฯ: สปประภา, 2549. สทธพงษ ดลกวณชย. “สถานการณและแนวโนมดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของโลก.” วารสารธนาคารอาคารสงเคราะห 15, 58 (กรกฎาคม - กนยายน 2552) อางถงใน พลลภ กฤตยานวช. “สถาปตยกรรมแนวธรรมชาต: ทศทางใหมดานการวางผง และออกแบบอาคารในอนาคต.” วารสารธนาคารอาคารสงเคราะห 16, 60 (มกราคม - มนาคม 2553): 8. สธ คณาวชยานนท. จากสยามเกาสไทยใหม: วาดวยความพลกผนของศลปะจากประเพณส สมยใหมและรวมสมย. กรงเทพฯ: หอศลป มหาวทยาลยศลปากร, 2545. อภวนทน อดลยพเชฏฐ. ลายรดน า. กรงเทพฯ: ทววฒนการพมพ, 2555.
79
ประวตผวจย
ชอ – สกล ทอย e-mail ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 พ.ศ. 2544 พ.ศ. 2547 พ.ศ. 2552 พ.ศ. 2558 ประวตการแสดงงาน พ.ศ. 2546 พ.ศ. 2552 เกยรตประวต พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2554
นางสาวปณสสา จนทวงศ 5 หม 1 ต.ชางแรก อ.บางสะพาน จ.ประจวบครขนธ 77170 [email protected] โรงเรยนบานธรรมรตน ต.ทองมงคล อ.บางสะพาน จ.ประจวบครขนธ โรงเรยนอรณวทยา ต.แสงอรณ อ.ทบสะแก จ.ประจวบครขนธ วทยาลยอาชวศกษาธนบร วทยาลยเพาะชาง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา คณะจตรกรรมประตมากรรมและภาพพมพและคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร รวมแสดงผลงานในนทรรศการศลปะอาชวศกษาธนบร รวมแสดงผลงานในนทรรศการศลปนพนธ ครงท 10 ศลปะไทย รวมซอมลายรดนาเรอราชพธ รวมเขยนลายรดนาบนหนาตาง วดบวรนเวศวหาร รวมเขยนลาย วงสโขทย